Professional Documents
Culture Documents
Mesopotamia
Mesopotamia
vn minh Lng H c i
Nhm 8 : Lng Xun B
Hong Hng c
Phm Hng Hnh
Nguyn Th H Linh
V Minh Phng
Nguyn H Phng
Bi Th Trang
Nguyn Th Tuyt Trinh
Cao Th Tho Vn
Nm trn vng
chy qua ca hai
con sng ln l
Tigris v Euphrates.
Ch vit
Vn hc
Tn gio
Lut php
Ngh thut to hnh
Khoa hc t nhin
Ch vit
Loi k hiu ny c gi l
ch hnh nm.
Vn hc
Ni dung : thng gn lin vi tn ngng v phn nh i sng
ngi dn lao ng.
Vn hc dn gian
Tn gio
Ngi Lng H theo a thn gio.
H th nhiu thn nh: thn t nhin, thn ng vt, thn thc vt,
Shamash, thn Mt tri, xut hin vo bui sng t cc ngn ni pha ng gia (bn tri) thn
Ishtar (Sumer : Inanna), n thn ca nhng ngi sao bui sm v (ngoi cng bn tri) thn
Ninurta, thn sm, vi cung tn v s t v (bn phi) thn Ea (Sumer : Enki), thn nc, cng vi
t tng ca mnh, khun mt th hai Usmu.
Cc thn lc t nhin ch yu
Thn Anu : thn tri cha v vua ca cc v thn.
Thn Enlil : thn t .
Th ngi cht
Vic th ngi cht
cng rt c coi trng.
Ngi Lng H rt ch
n l mai tng.
Khi cht h thng
chn theo n l, nhng
th qu gi, thc n v
xy dng cc lng m
ln
Sng bi d th
Tn d ca vic sng bi cc d th
c biu hin vic th hin hnh
tng cc thn nh thn Marduk,
thn Nergal
Qui vt na rn
na chim d
Do s pht trin ca tn
gio tng lp thy cng
c hnh thnh.
Chia lm 30 loi, trong
thy cng c ba ch v
thy cng on tng lai
c trng vng nht.
Lut php
Lng H l khu vc c nhng b lut sm nht.
T thi vng triu III ca thnh bang Ur (th k
XXII n XXI TCN)
B lut Hammurabi
Vn bn lut c nht
c bo tn tt, c
to ra vo khong thp
nin 1760 TCN
Babylon c i.
N c v vua th su
ca
Babylon
l
Hammurabi ban hnh.
B lut Hammurabi
Phn trn ca bia l hnh chm ni
thp thng ca ngi Babylon
(hoc l Marduk hoc l Shamash), vi
vua Babylon ang b kin thng
v tay phi ca ng a ln ming nh
du hiu ca lng tn knh.
B lut Hammurabi
Phn m u ni v s mng
thing ling, uy quyn ca
Hammurabi v mc ch ban hnh
b lut.
Phn ni dung chnh gm 282 iu
lut, cp n cc vn nh th
tc kin tng cc ti hnh s nh
trm cp, gy thng tch, hoc
lm cht ngi, cc vn dn s
nh hn nhn, quyn s hu ti
sn, thu ngi lm, quyn li v
ngha v ca binh lnh, ch
rung t, t thu, n l...
Phn kt lut nhc li uy quyn,
cng c ca vua v tnh hiu lc
ca b lut.
Ngh thut
Ngh thut to hnh ca Lng H c i bao gm hai mt chnh
l kin trc v iu khc, trong c bit l kin trc. Cc cng
trnh kin trc ch yu l thp, n miu, cung in, thnh, vn
hoa.
Cc thnh tu v s pht trin ca ngh thut c th hin qua
tng giai on lch s ca Lng H c i.
Cc thnh tu ngh thut ca :
Ngi Sumer
Ngi Akkad
Ngi Assyria
Ngi Babylon.
T rt sm
ngi Sumer
c nhng
tc phm
ngh thut
bng cm
thch,
diorite, vng
v xanh da
tri.
Tc phm chm ni
ca Vua TiglathPileser III Chariot,
thch cao tuyt
hoa, Nimrud 730
TCN.
Vua Tiglath-Pileser
III (744 727 TCN)
ci c xe nga v
ang gi tay th
hin s thng li.
B khng l u
ngi c cnh
Khorsabad.
Tc phm iu
khc thuc loi
ny thng
c t cng
vo bo v
chng li cc lc
lng siu
nhin c c.
Khu vn b ph
hy bi cc trn ng
t vo th k II TCN
Cng Ishtar.
c xy dng vo khong
nm 575 TCN, cng kin c th
tm ca thnh ph. y l mt
trong nhng di tch n tng
nht c ti pht hin ti Cn
ng c i.
Cng Ishtar c trang tr bng
cc ph iu gch men theo
tng cc hnh con rng v hnh
con b c. Cng ny l mt
cng i v pha nam l mt
tin snh rng ln.
Vua Nebuchadnezzar II ca
Babylon dnh ring cng Ishtar
ln cho N thn Ishtar. y l
li chnh i vo Babylon.
Khoa hc t nhin
Ton hc
Cch m ny cn gi li n
ngy nay trong cch tnh
(mt vng trn c 3600, 10 c
60 pht, 1 pht c 60 giy) v
cch tnh pht giy thi gian.
Khoa hc t nhin
Ton hc
Thin vn hc
Thin vn
ch nht.
th hai
th ba
th t
th nm
th su
th by.
Khoa hc t nhin
Ton hc
Thin vn hc
Y hc
Hin tng ca
bnh trng gi :
mm bnh nhn
mo xch, mt
nhm nghin, mi
mm cht, khng
ni c".
Bnh huyt thi
dng : Tai , mt
ny om m, v
no pha sau rt
au,... tim thn
thc, chn bn
rn".
Cu thn linh,
dng ba ch, v
dng nhng th
nh li chut,
mt g, ui ch...
Ch vit
Vn hc
Tn gio
Lut php
Kin trc v
iu khc
Khoa hc t nhin