Thut xem tng khng ch xem nhn din mcn coi trng kh phch, ti nng, o c.

Nhng
mi th khng th t nhin mc, thng thng phi tu dng, rn luyn m thnh. Mt anh hng l
phi c ti, c, tr, dng, chnh, tn.
Tri nhn, tri din, bt tri tm, nu gpmt ngi, bn c th xt din mo bn ngoi, da vo thut
xem tng bit cmt phn tnh cch, cng khng th no bit c tm, c, ti nng, tr tutht
s ca ngi .
Khi cn ni Nga Long, ng vit ra bsch Tng Uyn trong c a ra nhn xt v tnh
cch con ngi nh sau:Tnh ngi tht kh hiu. Dung mo bt nht, hnh ng trm ngn li. K
trnghin lnh nhu thun m v o, k b ngoi cung knh m trong lng tr tr vl. K trng rt
hng dng nhng li nht s. K c v tht tn lc m rt bttrung.
V vy, gip cc bc chnh nhn qunt hiu thu c lng ngi, Gia Ct Lng vit ring
mt chng c tn lTri nhn (hiu ngi) cho b sch Tng Uyn ca mnh trong ng a ra
7cch hiu c lng ngi khc nh sau:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

em iu phi l tri hi h bit ch hng.

Ly l lun dn h vo th b bit bin thi.
Ly mu tr tr h trng thy kin thc.
Ni cho h nhng ni kh khn xt c dng.
Cho h ung ru say d tm tnh.
a h vo li lc bit tm lng lim chnh.
Hn cng vic vi h o ch tn.
Nh nhng php th rt hu hiu ny m GiaCt Lng gip cho Thc vng Lu B chn la ra
nhng ngi c c ti,c, tr, dng, chnh, tn; xy dng nn triu i nh Thc hng mnh,
snhngang vi hai cng quc bn cnh l Ngy v Ng.
Vi trit l trong cch hiu lng ngikhc ca Gia Ct Lng vn mang y tnh thc tin gip cho
khng t nh lnho thnh cng trong vic hiu ngi v dng ngi.
Thin h vn n i, Gia Ct Lng ti trhn ngi, tun t khi ng nhng li yu v ly ngi v
tn l Hong NguytAnh c dung nhan v cng xu x...
Nn duyn nh kin tr, ti tr v s c
ng c hu th mun i nhc nh vi mtnim knh tn tt bc khng ch bi tr tu v ti nng
li lc, m cn v lngtrung ngha st son.

Gia Ct Lng sinh vo thi lon nn ngayt khi cn thiu thi, ng cng thc ph chy lon ti
Tng Dng, sngcnh hn vi, n dt nhng vn ch tm di mi kinh s, au u mt nim
vigiang sn x tc.
L ngi ham hc hi, nghe ni Nga LongCng c vin ngoi h Hong, trong nh ct nhiu
sch qu, ng bn di tiy, dng lu tranh gn tm dp hi kin. Thm vo , tin n nh
hHong c c con gi tn Hong Nguyt Anh, nc ting khp vng l mt ti ncng thi thc ng
n c c hi gp g, kt giao vi ngi con gi .
Bit c nh ca Gia Ct Lng, Hongvin ngoi ra sc ngn cn m khng cho bit l do.
Trc tnh hnh , Gia CtLng khng h nn lng, ng vn mun dng ti nng v hc vn ca
mnh thuyt phc Hong vin ngoi tc hp cho mnh v c con gi nn duyn.
Th nhng, mt iu v cng bt ng xy ra l Hong vin ngoi tit l, con gi ng c dung mo
v cng xu x, rt khcoi, ri khuyn Gia Ct Lng nn tm trung nhn ti sc vn ton. K t
,thin h r li n thi v nhan sc ma ch qu hn ca ti n Nguyt Anh. Lic sch k rng,
tiu th h Hong tuy hin du, nt na, tr tu vn ton,nhng dng v th kch, xu n "ma ch,
qu hn"...
Gt b nhng n , Gia Ct Lng vn hquyt tm ti nh h Hong cu hn ngi con gi k
ti. Trc s nhit tnhca Gia Ct Lng, th thch ng, Hong Nguyt Anh a ra hng lot
cu hi chng thc ti nng c ln tr tu uyn thm ca ngi n hi cimnh.
Vi s thng minh v hc thc yn thm, chim c tri tim ngi ph n ti gii ny, Gia Ct
Lng dc ht tm lc,ti tr, cui cng cng thuyt phc c thin kim tiu th h Hong.
Tuy nhin cng theo mt ghi chp khc thcu chuyn Hong vin ngoi loan tin con gi mnh xu
x, th kch ch ct th thch lng kin tr v bn lnh cng ngh ca Gia Ct Lng. Thc
t,Hong Nguyt Anh l mt c gi ti sc vn ton.
Chuyn tnh su nng
Cho ti ngy nay, giai thoi th v vchuyn tnh ca Gia Ct Lng v Hong Nguyt Anh c ghi
chp v k li khnhiu. K c s thc v nhan sc ca Nguyt Anh vn cn khin hu th
phitranh ci.
Th nhng, c mt iu bt bin v lutruyn cho hu th noi gng chnh l tnh ngha v
chng chung thy t thuhn vi ti ngy nhung gm ca Gia Ct Lng v Hong Nguyt Anh.

Trong , cuchuyn chic qut lng v m Khng Minh sau ny vn mang bn ngi l minhchng
in hnh cho mi tnh su nng ca h.
Tng truyn, v ham m v ngh, HongNguyt Anh theo hc danh s trn ni. Sau khi hon thnh
vic hc v, b cv s ph tng cho chic qut lng v, cng vi hai ch minh, lng v
dnd: Tn hai ch ny chnh l c lang qun nh ca con.
Khi Gia Ct Lng ti cu hn v vtqua th thch, Nguyt Anh lin mang tng ng chic qut
ny ri hi c bit ldo ti sao nng li tng cho ng mt chic qut lng v. Gia Ct Lng imtnh
tr li: Phi chng l l khinh tnh ngha trng ( ch ca t lngnhiu)?, nhng ngay sau cu tr li
ca ng th Hong Nguyt Anh li hi:Liu cn ngha th hai?.
Nhng Gia Ct Lng suy ngh mi vn khngtm ra li p, Nguyt Anh bn ging gii: Khi ny
trong lc chng m othin h i s cng cha thip, thn thi ngi rng r, kh v hin
ngang,nhng ni ti To Tho, Tn Quyn th u t l l ra ngoi. Thip tng tinsinh chic qut ny
l ngi che i gng mt lc y.
Qua cu ni y ng ca Hong Nguyt Anh,Gia Ct Lng c th thy c s thu hiu v tm
ca b dnh cho chng.Hong Nguyt Anh khng mun chng mu s bt thnh v dao ng tnh
cm, v mnqu b tng s nh th bo bi gip ng che giu cm xc, suy ngh thc strc i
phng.
Sau khi kt duyn cng ti n Nguyt Anh,qut lng v tr thnh vt bt ly thn vi Khng Minh Gia Ct Lng. ng luncoi n nh th bu vt lun phi nng niu trn trng. Chic qut cng o
btqui v ngi v gn b t thu hn vi vn l nhng bo vt ng gi nht m GiaCt Lng
lun gn gi bn mnh.

Gia Ct Lng l mt trong 10 i thatng ca Trung Quc, ti nng ca ng c ngi i sau

yu mn, knh trng.
Khi ni n ti nng v lng trung thnh,ngi ta thng ni n chuyn V Hu. T M c Tho
trong Tam Quc nhnxt v Gia Ct Lng nh sau: "Nu c mt trong hai ngi Nga Long
(tcKhng Minh) hoc Phng S (tc Bng Thng) th c th nh hng c thin h.Ngay c cc
tng nh Ngy nh T M cng rt phc ti ca Gia Ct Lng.Tng Ngy l Chung Hi lc
em qun i nh nc Thc, khi qua ni nh Qunc n m bi kin Gia Ct Lng. Ngi i
sau c cu: "Vn i qun sGia Ct Lng", ni n ti nng ca Gia Ct Lng.

Cha tham gia"chnh trng" bit t nc chia ba

Gia Ct Lng c sinh ra trong mt gianh gia gio, c ba anh em trai u c hc hnh n
ni n chn, v vy mGia Ct Lng c iu kin hc hnh v hc rt gii. Cui i ng Hn,
muthun x hi ngy cng quyt lit hn. Lc by gi, Lu B, t l Huyn c,xut thn t tng
tht ca nh Ty Hn, ng trc tnh hnh x tc lc , c ch phc hng nh Hn, nhng
vic ny cn c ngi ti gii gip.
Lu B c T M Huy v T Th gii thiuGia Ct Lng. ng cng vi hai ngi em kt ngha
l Quan Vn Trng vTrng Phi, ba ln n lu tranh tm Gia Ct Lng. iu ny vn c nhc
nnh s trn trng dnh cho qun s Khng Minh Tuy cha hot ng chnh trnhng trong nh
ca Gia Ct Lng c mt tm bn , khi gp Lu B, Gia CtLng ni vi Lu B rng, v
sau ny thin h s chia ba v cng t , GiaCt Lng i theo lm qun s cho Lu B.
Ln u tin Gia Ct Lng cm qun thng ln G bc vng, trn ny ng dng ha cng,
tiu dit c nhiuqun cu To Tho. Sau Gia Ct Lng cn gip Lu B cng vi Tn Quyn
nhbi To Tho trn Xch Bch nm 208, gip Lu B ly Kinh Chu, nh TyXuyn, dng nc
t Thc, cng vi Ngy pha bc, Ng pha ng hnhthnh th chn vc. n nm 221, Lu
B ln ngi hong , Gia Ct Lng gichc Tha tng, ht lng khi phc li c nghip nh Hn.
Vi vai tr qun s v iu binh, khintng ca Gia Ct Lng, nc Thc dn dn mnh ln. Sau
khi tr b c nhnglo lng trong nc, Gia Ct Lng em qun xung pha Nam thu phc
dnbn a. Gia Ct Lng ra qun khng lu bt sng c Mnh Hoch, mt thlnh c ting.
V d ni ting v vic Gia Ct Lng "chim lngngi" chnh l vic 7 ln bt, 7 ln tha Mnh
Hoch, cho n khi MnhHoch thc s tm phc, khu phc mi thi.
Gia Ct Lng 6 ln ra K Sn Bc pht cthy l 7 nm. My ln xut qun u cha ginh c
thng li hon ton do LNghim tr ni cp lng nn gi truyn thnh ch, hai ln khc do Lu
Thinnghe li gim pha m na chng h chiu lui qun. Thng 8 nm 234, trc khi mt,Gia Ct
Lng lp n cu th, nhng s mnh ng ht. m hm , GiaCt Lng ngi trn xe,
sai ngi y ra ngoi nhn tri t, au bun thtln: "T nay ta khng cn c ra trn nh gic
na, tri xanh thm thmgin ny bit bao gi mi ngui". Gia Ct Lng mt nm 234, hng th
54tui. c nguyn ca ng trc khi ra khi lu tranh l thnh cng s t quantr v qu c hng
ngy ngoi vic lo canh tc, an hng tui gi, thnh thongcng i du ngon vi bn b, hng ngy
c sch, xong ri ngm cnh v th gintinh thn. Chnh v vy m ng dn em trai ca mnh l
Gia Ct Quan, hychm lo vic cy cy, sau ny ng s tr v. Nhng cui cng c nguyn
ca hai ng khng thc hin c.

Sau khi cht, Gia Ct Lng c phong tngl Trung V Hu ngi i thng gi l Gia Ct V
Hu. ng c chn ti ngnni nh Qun vng Hn Trung. ng mt m vn khng trung hng
c nh Hn,nc vn th chn vc chia ba. Ba mi nm sau khi ng mt (nm 263), LuThin
u hng nc Ngy, nc Thc b dit vong.
Gia Ct V Hu trong quan nim ng Phngv sao tt, sao xu
Theo l s t vi ca ngi phng ng, thGia Ct Lng l ngi mnh v chnh diu (cung mnh
khng c sao chnh tinhth chiu). Nhng ngi mnh v chnh diu th phi xt n s gp mt
canhng sao khng vong (Tun, Trit, a Khng, Thin Khng) th mi lm r ctnh cch ca
bn mnh. Gia Ct Lng c sao Thi m, miu a ti cung quan vsao Thi Dng vng a
cung ti tam chiu, y c gi l cch nht nguytnh minh (hoc nht nguyt chiu vo h v
cch). iu ny chng t rng, GiaCt Lng c chn mnh l ngi thng minh, c tr.
Nu xt v cc sao khng vong, th Gia CtLng l ngi v chnh diu c nh khng (Tun v a
Khng). Mt khc, cungphc c ca Gia Ct Lng v chnh diu li c st tinh l a Kip, chnh
vvy m tui th ca ng khng c cao (ng ch th 54 tui). Cung mnh ca GiaCt Lng c
sao Hu Bt T Ph, cng vi Long Tr Phng Cc cung Thin Div ha quyn ti cung ti, nn
Gia Ct Lng l ngi tinh thng nhiu vn v c uy quyn thc s, c ti thuyt phc ngi
khc. Cung Di ca Gia CtLng c sao Thin ng (y l sao ni v di chuyn v di i), nn c
thkhng nh ng l ngi ri qu hng lp nghip xa x.
Gia Ct Lng l ngi mnh Mc. C saomnh ch l Vn Cc, y l sao ni v kh nng s
phm ti ba, cng vi saoiu khch cung mnh, c th khng nh ng l ngi c ti n ni, ti
vdin thuyt, tuy nhin cung ca ng l Kim, khc vi mnh l Mc nn khng thth lu c.
Chnh v Mc vi Ha v Thy nn Gia Ct Lng l ngi s dngha cng rt gii.
Ti cung quan ca Gia Ct Lng c sao Thim miu a, li c Thin C vng a xung chiu
cng vi cc sao Quc nthin m, iu ny khng nh Gia Ct Lng l ngi c cng danh cao
v smthnh danh. Di thi nh Thc (221- 263), Gia Ct Lng gi chc qun s,nhng thc
cht l tha tng, ch sau vua, nm mi quyn hnh ca nh ThcHn. Gia Ct Lng cn l
ngi c ti dng binh, v xung chiu vi cung quanlc, ng c sao Quc n, Tng Qun, y l
nhng sao th hin quyt on canhng v tng.
cung N Bc ca ng c sao Vn Xng,Thin H, iu ny cho thy di quyn ca Gia Ct
Lng c nhiu tng lnhti ba ph tr cho ng gy dng nghip ln. Tuy nhin, cung cung N
Bc lic nhng sao xu nh Thin Hnh, Ha K v Tun nn ng cng b k di tr clm phn
khng tun lnh (vi nh M Tc, Ngy Din).

Khng Minh cc k gii v thin vn v cctng s cng nh phong thy, nn trong nhng trn
nh c th, ng bi binhb trn cht ch ginh nhng thng li huy hong (v d trn Xch
Bch, TnD, Bi Vng...). Khi , theo Lu B bui ban u, t v qun khng c nhiu,Gia Ct
Lng bit xoay chuyn tnh th, vo t Ty Thc. Da vo vng himtr ca t y to ra th
chn vc ca thi Tam Quc. Tuy nhin, trong thutdng binh c nhng trn nh v i cuc, Gia
Ct Lng tiu dit rt nhiusinh linh. Chnh v vy m tui th ca Gia Ct Lng khng cao
c. L ngihiu thi th, ng bit l vn mnh ca nh Hn suy nhng vn mt lng pht
Lu B dng i nghip, mc d bit thin thi khng ng v pha mnh.
Trong cuc i chinh chin 27 nm, Gia CtLng dng ti tr ca mnh xoay i cn khn,
chuyn bi thnh thng, nhngi vi vn mnh ca bn thn th thng khng xoay i c.
Trc khi mt, khi xem Thin tng, ngcng bit c, vn mnh ht nhng v mun sng thm
12 nm (1 gip) na ph t nh Hn thng nht thin h, nn Gia Ct Lng ng n, xin
tuith, nhng ng vo thi khc cui cng th ngn nn bn mnh b tt do NgyDin chy vo
trng b gi thi vo, v vy m ng khng th sng c na.
Khng trnh c mnh
Trong nm Gip Dn 234, sao Lu Thin hchiu cung bn mnh, Lu Kinh dng chiu cung
di, y u l nhng sao xunh hng trc tip n bn mnh. Cung Di ca Gia Ct Lng cn c
sao Tun vBnh Ph, iu ny ni ln ng b mc bnh mt thi gian di trc khi mt. cung
Thn (bn thn) c Lu Thin Khc v Lu l nhng sao hng lc strt xu trong hng bn
mnh. Cng vi cung phc c ca ng xu, nn d tigii ng cng khng trnh c mnh
ca sao mnh.

Mn hoi u t hu thy tri.

Vu kim nht phin sng i thch
Thng t Tng Dng try l bi.
Vng Vit
To Tho, Khng Minh, Chu Du cng xut thn th sinh, cng v i lon m nhy ln
v i chnh tr. C ba cng a v cao nht, nhng ring Khng Minh vt hn hai
ngi kia v phong nho nh th sinh.

Ci thi nho nh th sinh y qua ngi bt La Qun Trung cng tr nn tuyt diu,
khin ngi c Tam Quc ch din ngha on Huyn c tam c tho l tng nh
cng tm gi kh cht th sinh .
Hm sau, Huyn c cng Quan Trng v bn ty tng n Long Trung, nhn v
pha xa xa thy my ngi ng cy ba sn ni ming ht rng:
Gii xanh nh tn lng trn.
t kia trn trn nh bn c vung
Ngi i en trng i phng.
K i ngi li tranh ng nhc vinh
K vinh ch bit mnh sung sng
Ngi nhc kia vt vng vt v
Nam Dng c bc n c
Nm co ng k th vic i.
Huyn c nghe ht, km nga gi my ngi nng phu li hi: Ai lm ra bi ca y?
Nng phu p: Bi y ca Nga Long tin sinh lm ra.
Huyn c hi: nh Nga Long tin sinh u?
Nng phu p: m Nam ny, c mt g cao, gi l g Nga Long. Trc g, trong
qung rng tha, c mt ci lu tranh, y l nh Gia Ct tin sinh.
Huyn c cm n, git nga i ln. i cha c vi dm, xa xa thy g Nga
Long, qu nhin phong cnh khc thng.
Cch hai mi dm Tng dng thnh.
Mt dy g cao, sui ln quanh.
Nc chy m m phi trng.
G cao cht vt ngt my xanh.
Hnh nh rng cun trn tng .
Phng hong u di bng thong th.
Ca phn khp kn nh tranh.
Cao s nm khn bn vng d.
Bnh phong dy trc um tm l.
Bn ma hoa rng nc mi hng.
u ging chng cht nhiu sch l.

Trong nh lui ti khng ngi thng.

Vn kia dng qu g ca ngoi.
Hc kia m thanh nghe c sch.
Ti n thu gm gc u bn.
Thanh kim vy rng treo trc vch
Tin sinh trong lu rt thanh nhn.
Khi nhn cy cy cng khng can
Ch i sm xun tnh gic mng.
Gi to mt ting thin h an.
Huyn c n u nh xung nga, li g ca. C tiu ng ra hi. Huyn c ni:
Ti l Hong thc Lu B, Hn T tng qun, Nghi Thnh nh hu, chu mc D
Chu li y bi kin tin sinh.
Tiu ng ni: Tn ng di lm khng nh c.
Huyn c ni: Em c vo ni c Lu B li hu.
Tiu ng ni: Tin sinh sm hm nay va i chi vng.
Huyn c hi: i chi u?
Tiu ng p: tin sinh ti nay y mai , khng bit i u.
Huyn c hi: bao gi tin sinh v?
Tiu ng ni: khi i dm ba ba, khi th mi hai hm, khng bit chng.
Huyn c ly lm bun ru, Trng Phi ni: hn khng c nh th v quch cho xong.
Huyn c ni: hy i mt lt na.
Vn Trng li ni: Khng bng hy v ri sai ngi li nghe tin tc.
Huyn c nghe theo v dn li ch tiu ng: bao gi tin sinh v, trnh h rng c
Lu B li hu nh. Ni ri ln nga i c vi dm, ngonh li xem phong cnh Long
Trung qu nhin ni khng cao nhng thanh nh, nc khng su m trong sut, t
chng ly g lm to tt m rm rp. Vn hc qun qut, thng trc um tm, ngm mi
khng chn.

Ba ngi v n Tn D. c vi ngy Huyn c sai ngi i thm d xem Khng

Minh v nh cha. Mt hm, ngi thm d v bo Nga Long tin sinh v.
Huyn c sai ngi thng nga. Trng Phi ni: Khng Minh ch l mt tn thn phu
qun, h tt kha kha phi thn n. C sai ngi i gi cng c.
Huyn c mng rng: Em h khng nh li Mnh T ni: Mun cu ngi hin m
khng bit o, khc g mun cho ngi ta vo nh mnh m li ng ca li. Khng
Minh l bc i hin thi nay, cho i gi sao c?
Bn ln nga n Long Trung. Quan Trng cng theo i.
By gi ang thi tit ma ng, kh tri rt but, my xm nght tri. Ba ngi cha i
c vi dm, bng nhin tri ni gi bc, tuyt bay phi phi, ni ta ngc gieo, rng
nh bc rc.
Trng Phi ni: tri rt, t ng bng, nh nhau cn chng c li phi ln n i
cu ngi v ch lm chi. Khng bng tr v Tn D, ti g m dm ma di tuyt th
ny.
Huyn c ni: chnh ta mun lm cho Khng Minh bit n lng nhit thnh ca ta.
Cc em s rt th hy v trc.
Phi ni: cht cng chng ngi, ngi chi rt. Ch s kha kha ung cng vt v thi.
Huyn c ni: em ch ni nhiu li. Hy theo ta i. Gn n nh tranh, cht nghe
thy ting ca trong mt qun ru bn cnh ng, Huyn c dng nga li nghe,
li ca rng:
Cng danh trng s mun thay
Than i lu chng gp ngy dng xun
Ngi chng thy lo nhn ng hi
La bi gai theo vi vua Vn
Ch hu bt bch lai thn
Gp im c trng Mnh Tn sang
Mc nguyn mt trn nh to
Cng danh lng ly ai so c ty
Cao Dng li c thy hay ru
Vi Cao Hong theo iu lm ti
Bn mu vng b k ti

Lt tai cng phi mi ai ln ngi.

Thnh T h by mi hai
Th gian h d my ai ni mnh
Hai ngi khng gp phn hanh
n nay ai bit l danh phn g
Mt ngi ht xong, ngi khc li ht tip lun:
Vua ta vung li gm dp lon
Gy c Hn bn trm nm
i Hon Linh vn la tt ngm
Gian thn tc t tay cm quyn to
Chn ng ta, rn b im g
Ni ngc ng, rng yu ma
Bn phng trm gic ra
Gian hng l lt theo ma may
Chng ta ch v tay ni tu
Bun ra hng chn ru cho vui
Mt mnh sung sng thnh thi
Chng cn ting mun i lm chi.
Hai ngi ht xong, v tay ci m c ln. Huyn c ni: C l Nga Long trong
ny. Lin xung nga bc vo, hai ngi ng ta bn, i nhau ung ru, mt
ngi mt trng ru di, mt ngi mt mi khi ng. Huyn c vi ri hi:
- Tha hai ng, ng no l Nga Long tin sinh?
Ngi ru di li hi:
- ng l ai, tm Nga Long tin sinh lm g?
Huyn c p: tha ti l Lu B, mun tm tin sinh cu mu gip i, yn dn.
Ngi ru di ni: Chng ti khng phi l Nga Long m l bn ca Nga Long y
thi. Ti l Thch qung Nguyn Dnh Chu, ng ny l Mnh cng Thnh Nh
Nam.
Huyn c ni: ti c bit i danh ca hai tin sinh lu, nay c bi yt, thc
l may qu. Nhn ti c mang theo c nga, xin mi hai tin sinh n nh Nga Long
vi ti.

Qung Nguyn ni: chng ti l bn qu ma, chng bit u nhng vic tr nc yn

dn, xin ng bn lng hi chng ti nhng vic ni y. Mi ng c ln nga i tm
Nga Long.
Huyn c t gi hai ngi ri ln nga i thng n Nga Long cng. Ti trc
nh, g ca hi tiu ng:
- Hm nay tin sinh c nh khng?
Tiu ng p: ang ngi trn nh xem sch.
Huyn c mng lm, theo ngay tiu ng i vo. n gia ca, nhn thy i cu i:
m bc d minh ch
Ninh tnh d ch vin.
Huyn c ng xem cu i, li nghe c ting ngm th, vi vng ng np bn
cnh nhm vo, thy trn nh tranh, c mt thanh nin m gi ngi cnh ha l ht
rng:Phng bay cao, phi ng ng khng
S n mnh, phi minh ch khng th
Nng thn vui th cy ba
Thnh thi n sch, i c chuyn vn.
Huyn c i ht xong mi bc ln thm vi cho ni:
- B lu nay hm m tin sinh, cha dp no bi kin. Mi y c T Nguyn Trc
tin c, vi n tin trang, ri phi v khng, nay xng pha ma gi n y, c
chim ngng tn nhan, tht may mn qu.
Ngi thanh nin vi vng p l:
- Tng qun c phi l Lu D chu n tm anh ti khng?
Huyn c ngn ngi hi rng:
- Th tin sinh cng khng phi l Nga Long sao?
Ngi thanh nin p: Ti l Gia Ct Qun, em Nga Long, chng ti ba anh em: anh
c Gia Ct Cn hin ang lm mc tn bn Tn Trng Mu Giang ng, Khng Minh
l anh th hai ti.

Huyn c hi: Nga Long hm nay c nh khng?

Qun p: Hm qua va c Thi Chu Bnh n r i chi ri.
Huyn c hi i chi u. Qun ni:
- Khi th bi chic thuyn nh chu du trn sng, khi th thm hi cc nh s trn ni, khi
th tm anh em bn chn hng thn, khi th vui gy n nh c, trong hang ni. Anh
ti i, bt thng khng bit u m tm.
Huyn c ni: ti thc l duyn mng, phn hn, hai phen i u khng gp i hin.
Qun ni: Mi ngi hy th th ngi chi xi nc.
Trng Phi ni: tin sinh y i vng, xin kha kha i nga v thi.
Huyn c ni: ct cng n y, chng l khng by t mt i li.
Li hi Gia Ct Qun: ti nghe ni lnh huynh Nga Long tin sinh tinh thng thao lc,
mi mit binh th c phi khng?
Qun ni: ti khng c bit.
Trng Phi ni: hi ngi ta lm g? Ma gi to ln, kha kha i v cho sm.
Huyn c mng t Phi i. Qun ni: Anh ti i vng, khng dm lu nga xe li lu,
xin khi khc p l.
Huyn c ni: ti u dm mong tin sinh h c. Vi hm na, B s n hu. Hm
nay nhn y xin tin sinh cho mn bt giy ti vit bc th li, nh chuyn n
lnh huynh, t n cn ca ti. Qun a bt mc ra. Huyn c vit th nh sau:
B ti lu nay hm m cao danh, hai ln yt kin u khng gp phi tr v, n hn
v cng.
Ti trm ngh mnh l dng di nh Hn, lm hng danh tc, m nay trng thy triu
nh suy sp, k cng ri ren, gian hng lon nc, c ng di vua tht l au lng
xt rut. Tuy c lng cu nc gip dn, nhng km kinh lun, cho nn mong ngng
tin sinh m lng nhn t trung ngha ng ra tr ht ti ln ca L Vng, thi th k l
ca T Phng, th thin h may lm, x tc may lm.

Nay trc c my li by t vi tin sinh. B xin v tm gi n chay, n bi tn nhan

mt ln na, gii lng qu kch xin tin sinh soi xt cho.
Huyn c vit xong th, a gi Gia Ct Qun, ri t bit ra v. Qun tin ra tn ca.
Huyn c cn n cn dn li i ba ln.
Huyn c va ln nga sp i, th thy tiu ng ng bn ngoi b ro vy tay ni.
Lo tin sinh n.
Lu B nhn ra thy bn pha ty, chic cu nh, c mt ngi i m m trm u,
mc o h cu ci con la, theo sau mt tiu ng mc o xanh i hu, tay xch mt
bu ru, ng r tuyt i li, qua ci cu nh ang ngm mt bi th:
Mt m gi lnh lng
Mun dm my i
Bi bi hoa tuyt bay
Nc non hnh sc i
Ngonh mt trng ln tri
Tng l rng ngc chi
Vy mai tua ta bay
Mt lt khp bn ci
Ci la qua cu con
Than v mai gy ci.
Huyn c nghe ngm xong ni rng:
- y hn l Nga Long ri.
Ri nhy xung nga bc ti cho ni:
- Tin sinh xng pha rt mt, mt nhc lm nh. B ny i mi tin sinh.
Ngi y vi tt xung la, p l. Gia Ct Qun ng sau ni: y l Hong Tha
Ngn, ng nhc anh ti , khng phi Nga Long u.
Huyn c (Tha Ngn?) ni: Nhn lo phu xem bi Lng Ph ngm nh con r c
nh c mt on. Nay qua cu nh, cht thy hoa mai bn ro, nn sc nh li c
chi, khng ng qu khch nghe thy.

Huyn c ni: Ngi gp lnh t cha?

Tha Ngn ni: Lo cng ng n tm Nga Long y.
Huyn c nghe xong t bit Hong Tha Ngn, ri ci nga v ang cn ma tuyt
d di. Huyn c va i va ngonh li ngm g Nga Long, bun ru khng bit
ngn no.
T khi Huyn c v Tn D, ngy thng thm thot sang xun mi lin kn chn
ngy tt, n chay sch trong ba ngy tm gi hun hng, thay qun i o, ri sang
g Nga Long yt kin Khng Minh. Quan Trng c tin cng pht chn, ko nhau
vo can.
Quan Cng ni: huynh trng hai ln thn n nh bi yt, l nghi nh vy l qu
hu ri; c l Gia Ct Lng cng ch c h danh, khng c thc ti nn mi trnh mt
khng cho gp y thi. Sao huynh trng qu sng bi ngi y lm vy.
Huyn c ni: Khng phi th u. Ngy xa T Hon Cng mun i cu mt ngi
qu ma ng Quch, nm ln n mi gp c, hung chi ta mun cu mt i
hin.
Trng Phi ni: kha kha nhm , g nh qu sao gi l i hin c. Chuyn ny
khng cn kha kha i na. Nu hn khng n, em s ly thng tri iu v y l n
chuyn.
Huyn c mng: ch khng nh vic vua Vn Vng ngy xa i cu Khng T
Nha, Vn Vng cn knh ngi hin nh th no ? Ch sao v l qu vy. Ln ny
ch ng i na, ta i cng vi Vn Trng thi.
Phi ni: hai anh cng i c, tiu nh lm g?
Huyn c ni: nu mun i th khng c tht l.
Phi vng theo. Ni ri ba ngi ci nga cng bn ty tng n Long Trung. Cn
cch lu tranh na dm, Huyn c xung nga i b gp Gia Ct Qun, Huyn
c vi thi l hi: Lnh huynh hm nay c nh khng?
Qun ni: anh ti mi v chiu qua, tng qun n hm nay th gp. Ni ri ung dung
i ra.

Huyn c ni: phen ny may c gp tin sinh y.

Trng Phi ni: ngi ny mi v l ch. Dn lun bn ta vo nh th mt g, sao c
cm u i thng.
Huyn c ni: ai c vic ngi ny, bt buc ngi ta sao c. Ba ngi li i, n
trc nh g ca, tiu ng ra m ca ni:
Tin sinh hm nay c nh nhng ang ng.
Huyn c ni: vy xin ng thng bo vi.
Ri dn Quan Trng hy ng ch ngoi ng. Huyn c rn rn i vo. Thy Khng
Minh ng nm ngh trn gh, Huyn c chp tay ng chc di thm. c mt
lc lu, Khng Minh vn cha dy. Quan Trng ng i ngoi ng mi, chng thy
ng tnh g mi ln vo xem, thy Huyn c vn chp tay ng hu.
Trng Phi gin lm bo Vn Trng rng:
Lo tin sinh ny sao kiu k lm th. Thy anh ta ng th kia, n cng gi v ng kh
khng dy. em ra sau nh cho mt mi la xem n c phi dy khng?
Vn Trng can mi Trng Phi mi thi. Huyn c bt hai ngi ra ng i, ri
trng vo nh thy Khng Minh tr mnh, nhng ri li quay mt vo vch tng ng
yn.
Tiu ng toan li nh thc, Huyn c bo ch nn nh thc vi. Ri li ng i
mt lc na, Khng Minh mi tnh ngm bi th rng: M mng ai tnh trc
Bnh sinh ta bit ta
Thm tranh gic xun y
Ngoi song bng c t.
Ngm xong Khng Minh mi quay ra hi tiu ng rng: C tc khch no n y
khng?
Tiu ng tha: c Lu hong Thc ng i y lu lm.
Khng Minh lin vng dy ni: sao khng bo tin ngay, ta dy thay o . Ri i vo
nh trong, mt lc mi mc o i khn chnh t ra tip. Huyn c ly thp xung t
ni rng: ti l k ngu hn, dng di nh Hn, lu nay nghe ting ln tin sinh, nh sm

bn tai, hai ln n hu, u cha c gp. Ti c vit bc th nh ti, khng

bit c tin sinh xem n cha?
Khng Minh ni: ti l mt ngi qu ma Nam Dng, tnh quen li bing. My ln
i n tng qun c lng h c, t thy h thn v cng.
Tui tin sinh mi hai mi by.
Xp cm th ra khi in vin.
Gia Ct Lng nhy ln v i chnh tr lc cn l mt thanh nin cha y ba mi
tui, trong khi Lu B 49 tui. Qu na i ln ln xng pha, nay Lu B chu nghe
theo mt th sinh mt trng th qu ci c khim h ca Lu B ng cho i sau noi
gng vy.
Mc du cc sch lc v cu chu xun thu chp rng: Lu B n qun ti Phn
Thnh, Gia Ct Lng ln yt kin. Lu B thy Lng vn ngi khng quen bit
bao gi, li trng dng tng cn non nt, nn ch ly l i i vi hc tr m p.
Chp nh vy t phn ng, bi v nu ta c li li biu ca Khng Minh vi nhng
cu: Tin khng ngi thn qu ma, ba ln n thm thn mi nh tranh; c th
chng t mt cch chc chn Khng Minh khng ti tm Lu B trc.
Tm n ngi hay i ngi tm n mnh c phi l mt vn m phn t tr thc
t ra do thi xu cu n chng?
nh rng: Danh s ng thi c ci t cu n. Nhng i vi con ngi tin b nh
Khng Minh th tuyt i khng, chng qua y l mt tc dng chnh tr. Nh Nho tin
b, vn n dt v xut chnh c quan nim ht sc linh ng. Hn na phn t tr
thc thi Tam quc c cng chung mt l tng l xut chnh nm quyn lnh o
vn mnh chnh tr, nh h thng ti tn lc hu c. Tt c nguyn vng ng ln
lnh o cuc u tranh c by t mt cch tuyt kho trong nhng li ca Lng
Ph, Ngo Long ngm v.v vn chng tuy y v n dt, nhng t tng th si ro
ln nh gip i cu dn. Tng cng nhc c gi, trc khi Lu B gp Gia Ct
Lng, Lu B bit T M c Tho, Thi Chu Bnh, Thch Thao, T Th. Vy
Khng Minh khng phi ch tr tri mt mnh m ng sau ng c c mt tp on
thanh nin tr thc kh ng o, lp thnh mt li tnh bo a dn Lu B t ch
nhu cu ngi by mu k n ch s st, thn phc, knh n v lnh t ca h l
Khng Minh. Ci li nng cao thn gi ca Khng Minh l phng php ly li lm tin,

ly n ti, trc ht lm ngi ta bit mnh, ri lm cho ngi ta thnh khn cu

mnh sau mi mang ht ti nng ra n p. Gia Ct Lng, t Khng Minh, tr qun
huyn Lang Gia (nay thuc tnh Sn ng), sinh nm Quang Ha th t i vua Linh
(181 Ty lch), vn dng di nh quan t l hiu y Gia Ct Phong, cha tn l Khu
mt sm. Lng mi theo ch l Huyn. Huyn trc lm thi th D Chng do Vin
Thut bt. Sau Huyn b Vin Thut sang nng nh Lu Biu. Lon bt u, khu
vc Lu Biu nh s pht trin nng nghip nn dn c vn yn n. Huyn vi Biu
chm lo ngh nng tang ti t Tng Dng. Anh em Gia Ct Lng l ngi tha
hng sn nghip .
Hai ch cung canh trong t biu, c gi Tam quc thng hnh dung gia th Gia Ct
Lng ngho nn. S thc nh quan h chnh tr ca Gia Ct Huyn vi Lu Biu, anh
em Gia Ct Lng cng c coi gn nh thuc vo cp bc cng t. V gia sn gn
n mc ph nng.
T thu 18, 19 tui Khng Minh cng cc bn nh T Th, Mnh Cng Uy, Thch
Qung Nguyn dt b li hc hoa he hoa si thnh hnh lc by gi m i vo con
ng hc d ch dng D nho vi th, d php vi dng. Nho php ng qui Vng
b tp dng.
Khong t 22 n 23 Khng Minh ly v, tuy l thn phn cng t nhng v ng rt
xu, n ni ngay ca dao ca Vit cng c cu (xu nh v ng Gia Ct). Chuyn ly
v ca Khng Minh tht cc k n gin, sch Tng Dng k chp:
Hong Tha Ngn ni vi Khng Minh: nghe ni anh mun ly v, lo c a con gi
xu x, tc vng da en nhng rt hin thc, anh chu chng? Khng Minh gt u.
Hong Tha Ngn cho ci ngay. Ai cng bun ci ch diu. Min Tng Dng
hin nay vn cn lu truyn cu tc ng:
Mc tc Khng Minh trch Ph
Ch c Tha s n.
(ng bt chc Khng Minh chn v. Ch ly c m xu nh ma)
Tht bi Kinh chu ln th nht.

Sinh hot chnh tr ca Gia Ct Lng bt u t nm ng 27 tui thuc Hn Linh

Lu Hip thp nht nin. ng ra ph gip Lu B gia lc Lu B ang tht c l
vn, nng nh Lu Biu Tn D nhng li b chn tay Lu Biu ui nh.
V c g, Lu B trong tnh trng khn cng nh vy li c tp on thanh nin tr
thc vng Tng Dng ng h?
Tr li cu hi trn, ta phi nhn vo tnh hnh chnh tr Kinh Chu.
Kinh Chu vn vn l khu vc thi bnh. Mi sau th lc ca To Tho pht trin, vng
ny mi b e da, ngi Lu Biu nh ngn n trc gi. Ni b pht sinh xung t,
phn phc, b phi. Ni tn, ngoi thch xu x ln nhau. Phe ngoi thch mnh vy
cnh hn, nhng v ch trng hng To Tho nn b dn chng vn cn mang nng
u c a phng phong kin chng li, v phn t tr thc rt ght tp on ngoi
thch Si Th (v Lu Biu) v Si Mo (em Si Th) cm u, thng lm lm iu
ngang ngc. Lu B n nng nh Lu Biu, nhng ng v phe ni tn, vn ng
cho Lu K trong vic k v Lu Biu nn Lu B b bn Si Mo lp mu git, Lu B
trn c (xin xem li hi 34)
Tuy tht bi lin tip nhng Lu B vn ng k nh mt trong nhng lnh t quan
trng lc by gi v tnh cht kin tr bt khut v ting tm bit ngha, yu dn ca ng.
Thm na dn chng Kinh Chu ang bt mn vi chnh quyn Lu Biu, nn ng
tnh ha theo Lu B. Nh th m sau khi nhy qua n Kh thot cht, Lu B c
qun chng che ch, tr thc gip .
Bi chng ph t mt k khnh tn, nn k sch ca Gia Ct Lng mi lp trn
vic i tm cn c a trc ht. K sch y nh th no, Tam quc ch din ngha vit:
Khng Minh ni:
- T khi ng Trc phn nghch n nay, ho kit bn phng tri dy. Nh To Tho
km th Vin Thiu m nh c Vin Thiu, khng nhng ch c thin thi m
cng c c mu ngi na. Nay Tho cm c qun trm vn, mn ting thin
t khng ch ch hu, xem tht khng th tranh ginh vi hn c. Tn Quyn
gi t Giang ng c ba i, t ai him tr m lng dn li quy phc, xem th
Giang ng cng ch dng gip ta ch khng thn tnh c, duy ch c Kinh Chu,
pha bc c sng Hn, sng Min ko di n tn Nam hi, pha ng ni lin vi Ng
Hi, pha Ty thng vo Ba Thc, ch y l t dng v, phi c cha gii mi gi ni,

tri dnh ring cho tng qun . Tng qun ngh sao? Li c ch Chu, hnh th
him tr, rung t ph nhiu ngn dm, thc l mt va thc ca tri. Cao T ngy
xa cng do ni m dng thnh nghip . Nay Lu Chng ngu si hn yu, dn
nhiu nc giu m khng bit trng coi, nhng ngi hin ti dn tr ch mong mi
c vua sng m th. Tng qun l dng di nh vua, tn ngha ta ra bn b,
thu np anh hng, mong ngi hin nh kht nc, nu tng qun gm c chu
Kinh, chu ch, gi vng ni him tr, mt ty ha vi cc tc, mt nam ph d cc
nc Di Vit, ngoi th lin kt vi Tn Quyn, trong th sa sang vic chnh tr, i lc
thin h c bin, sai mt thng tng em qun Kinh Chu tin sang Uyn Lc, cn
tng qun th em qun tin ra Ty Xuyn, nht nh trm h phi em gi cm bu
nc n n tng qun. Nu c nh th, nghip ln mi thnh, nh Hn mi
phc hng c. l vic Lng ny nh by vi tng qun, tng qun th xt
xem.
Ni xong sai tiu ng em bn a treo gia nh ri tr bo Huyn c rng: y l
a 54 chu Ty Xuyn. Tng qun mun thnh nghip b th phi nhng thin
thi cho To Tho pha bc, nhng a li cho Tn Quyn pha nam, cn tng
qun nm vng ly Ty Xuyn dng c , hnh thnh ci th chn vc ri sau mi
tnh n Trung Nguyn c.
Ton b k sch Khng Minh by cho Lu B ngay bui u gp g c th thu gn vo
my iu sau y:
a- Cp tc kin lp cn c a.
b- on kt cc lc lng ng u vi To Tho.
c- Cng c cn c a tht vng chi
d- i c hi tn cng chnh quyn To Tho.
K sch Khng Minh thc l vng vng chu o. Nhng rt cuc Khng Minh tht bi.
Nguyn nhn tht bi th nht l khng ly ni a bn Kinh Chu sm hn. Nguyn
nhn th hai anh em Lu Quan Trng b giao ng, ph hoi chnh sch Lin Ng, th
thn v ch.
Ti sao khng ly ni a bn Kinh Chu sm hn?

Tam Quc Ch din ngha ni: s d khng ly ni Kinh Chu sm l v Lu Huyn c

khng chu lm iu phi ngha. Mt ln Khng Minh xui Lu B nh p Kinh Chu gia
lc Lu Biu m nng. Huyn c ni: Th ta cht th thi, ch khng chu lm iu phi
ngha. Ln khc Y Tch xui Lu B mn danh ngha ving tang n Tng Dng d
Lu Tng ra n, lp tc bt ly git sch nhng bn tng ng. Huyn c a nc
mt ni rng: Lc anh ta sp mt gi con cho ta, nay nu bt ly con, cp ly t
th sau ny xung chn sui cn mt mi no trng thy anh ta na.
S tht nu c k my hi 39, 40, 41 s thy r: To Tho thy Lu Biu sp mt, s
Lu B s to hng k thnh t Kinh Chu nu Lu K k v, lin em qun tn cng
Tn D nh nhau vi Lu B, chin tranh To Lu ang gay go th Lu Biu mt.
Nh cuc tn cng ca To Tho vo lc lng Lu B m tp on ngoi thch Si
Mo ht cng Lu K, tn Lu Tng ln k v Lu Biu v b mt u hng To Tho.
Mc d Khng Minh chin thng To Tho hai trn Tn D v Bc Vng, nhng trn
i th vn l ht lc chng v buc phi rt lui. Tho bit tnh trng kh khn ca
Lu B, nn mi sai T Th i s n d hng. T Th ti Phn Thnh. Huyn c,
Khng Minh ra n. T Th ni To Tho sai ti n y d s qun, chng qua gi
danh mua chuc lng ngi thi. Nay Tho chia qun lm tm o, lp sng Bch
H m tin, ti e Phn Thnh khng gi c, nn liu m i ch khc. Lu B bn b
Phn Thnh rt v Tng Dng. Tho nh n Tng Dng, Lu B b chy sang
Giang H, Giang H cng khng xong, may nh tho c gia Khng Minh v L
Tc, Lu B mi n ng Ng t tc.
Ngoi giao trn ht
G th b cho Lu B l ti ngoi giao ca Khng Minh. Khng Minh thng ni: o
c ba c im: s, th v tnh. S c n m khng bit ng khng phi l tr. Th c
ng m khng bit mu , khng phi l gii. Tnh c n m khng bit hnh ng,
khng phi l dng. Tnh cnh s vic v th lc ca Lu B sau khi chy di cu
Trng Bn, nu khng c ci tr, ci gii v ci dng ca Khng Minh chc hn nghip
ln Lu B tan tnh.
Chng nhng vy tr y, gii y, dng y cn to nn mt tnh th c bit, k i cc l
chia ba chn vc, k c nhn Lu Huyn c l tay trng khi nghip chim Kinh
Chu, Ba Thc, nh ho ln, khng thnh c.

Gia Ct Lng vn ng xoay chuyn thnh th tam phn khng nh binh hng, lc
mnh. Tt c vn ling ca ng ch l nc bt bin thuyt. Sc lc bin thuyt ca
ng rng ln mnh lit nh li c nhn ni: Kh d lnh quyn uy nhi lp quyn uy,
thng gip binh nhi t vi gip binh.
c hi thit chin qun nho, trong Tam Quc Ch din ngha tht k th v cng. Tuy
nhin v phi vn dng th v tiu thuyt nn Tam Quc Ch din ngha khng khi lm
cho c gi hiu nhm bin l bm mp. Nu ch bm mp, Khng Minh kh lng thu
kt qu ln nh vy. Con ngi bin thuyt ca Khng Minh cn gh gm ng khm
phc hn nhiu. Mc T ni: Bin thuyt l trnh by ni s phi tri thng.
Vn Trung T din rng: K tc cho din thuyt ch l bm mp, thy ai n ni trn tru
hot bt dng dp ta cung phong v bo, th v hiu k m thn phc.
Bin thuyt khng phi l khut phc ci ming ngi khc m ch yu l khut phc
nhn tm. Mun khut phc nhn tm ngi bin thuyt phi y bn c tnh: C,
dng, tr, bin.
C: Xt thi, xt th nhn li tha tin.
Dng: Quyt on qu cm, lm v tin nhng iu thin h cn do d s st.
Tr: Bit r s l, thng t nhn tnh, gii quyt gii giang.
Bin: Thay i khng ai liu c.
Bn v t tng chnh tr, ti cn qun s ca Gia Ct Lng
Chnh sch m Gia Ct trnh by vi Lu B ti Long Trung khi qut my im ch yu
i theo th t di y:
1) Ho hiu vi ng Ng.
2) Chim t Thc lm cn c khi nghip.
3) n nh ni b.
4) Chng gi vi cc lc lng bn ngoi.
5) Bnh nh man tc.

6) Hng binh nh Ngy.

Hn 20 nm lin, Khng Minh n lc tn tu thc hin 6 sch lc. Chng ta hy kim
im qu trnh hn hai mi nm y. Khng Minh lm c nhng g? (V vn
Kinh Chu ni trn ri).
Nm Kin An th 9, Lu Chng u hng Huyn c. Huyn c chim Thc. t
Thc tuy b xi rung mt, nhng x hi lon v l gip ranh cc ngoi tc, lon Trung
Nguyn by gi mi lan ti y, s xung t gia t tng mi c, con ngi mi c,
tin b v phn ng cn rt mnh. Chim Thc ri, vn nhn tm hy cn trm u
ngn mi ri ren. Cho nn cng vic m Khng Minh coi l quan trng hng u l: an
bi nhn s. Sch Chiu Lit truyn chp: Nhng k s c ch, khng ngi no l
khng c khuyn gii, v v, nhim dng. Cc bn c th lc t Thc nh: ng
Ho, Hong Quyn, L Nghim, Bnh Ngha, v.v u chu phc c. Nh ti an nh
nhn tm, nn vic chim c Ba Thc khng gp nhng v phn khng ln. Nh chnh
sch Lin Ng nn Tn Quyn lm ng mc cho Lu B c quyn honh hnh Ty
Xuyn.
Kin lp cn c a xong, Khng Minh li xc nh thm mt ln na chnh sch Lin
Ng rnh tay tin hnh kin thit Ba Thc. Cng cuc Kin Thit t Thc l mt
cng vic ht sc v i, v di ch Lu Chng khu vc ny qu ung thi. S
ni v cng tch nh sau:
Rung nng khai ph. Kho lm tha y. dng tt r. Gia sc sinh sn nhiu.
ng ph khng c ngi say ru. Vin chc khng gian tham. Mi ngi u c
gng. Ca ri khng ai nht. K mnh khng h hip ngi yu. Phong ho nghim
chnh, vui sng. Nh ca cu cng sa sang.
Trn Th ph rng:
ng Gia Ct Lng lm Tng quc ph d trm dn, nu cao tn ngha iu chnh
quan chc u ra y, p dng cng o, th hin tm thnh. K tn trung, kh nhc
tuy th vn trng thng, k phm php bing li tuy thn cng trng tr. Php cai tr
ca ng ch dng n bn cht ca vt l, trng thc hn danh.
Kin thit hon thnh, Khng Minh chuyn sang giai on bnh nh cc man tc. Mun
nh Ngu m khng lo hu hon tt nhin phi gii quyt vn cc man tc. By ln

bt by ln tha Mch Hoch, va bng bin php qun s, va chnh tr, Gia Ct gii
quyt tt p ni kh khn bin gii. Sau Khng Minh mi khi binh nh Ngu.
T tng chnh tr ca Gia Ct Lng rt khot t, mm do, khng cu thc hn
trong khun kh php gia cng khng cu n trong khun so nho gia. Cn c vo
nhng s vic c thc hin Ty Xuyn th trit hc chnh tr ca Gia Ct Lng
c th ni l tp hp cc s trng ca c nho ln php, l i thnh ca c hai o
vng, o b. Nho gia ch trng nhn tr, php gia ch trng php tr. Gia Ct ch
trng php vi nhn ngang nhau. Vng o qu tn ngha, B o qu li hi. Gia Ct
cai tr t Thc va m rng Tn va iu chnh li hi.
i sau T ng Pha c ch Khng Minh ni:
- Ly thin h bng nhn ngha, gi thin h bng nhn ngha l nh Chu. Ly thin h
bng v lc, bng th on xo quyt, gi thin h bng v lc, bng th on xo
quyt l nh Tn. Mn cch thc nh Tn chim thin h, ly cch thc nh Chu
gi thin h l nh Hn. Va dng nhn ngha va dng tr lc l l li ca Gia Ct
Lng. V th m Gia Ct tht bi.
Ni vy T ng Pha cho rng: v Khng Minh khng dt khot b no nn hng. Li
ph bnh ca T ng Pha hi v on i vi Gia Ct Lng v qu cng thc i vi
chnh tr. T ng Pha l mt nh vn khng tng nn ng khng hiu r hin thc
chnh tr. Vng An Thch cho h T mt bi hc kh su sc, khi h T cha cu
th: Hong khuyn ngo hoa tm (con ch vng nm di bng cy hoa). Vng An
Thch b ng Pha ch dt, ci khng ni g ra lnh y T ng Pha n a
phng m ng c tr trc y. n ni T ng Pha mi bit rng vng ny
c th su m dn chng t tn l su hong khuyn.
vo ci th Khng Minh ti Ty Xuyn th mi thy hnh ng ca Khng Minh
khng lm. Trong khi qun chng tranh thng, s nguy cp tn vong cho mi lc lng
ch mong manh nh si tc, nhn chnh v vng o l vic lu di, ng nhin
khng c kh nng ng ph ngay vi cc din xoay chuyn nhanh chng. Tr lon
trc phi dng nghim hnh, vy th l li php gia rt thch hp. Gia Ct Lng dng
tnh cp ca php gia h v cho tnh khoan ca nho gia l ng vy.
Sch Thc K chp:

Di ch Lu Chng, s i phu nhiu k dng th dng tin p bc khinh th

tiu dn, Lng nm chnh quyn quyt ra tay tiu tr tnh trng , cc nh i gia
on than rm tri.
i thn tn l Php Chnh cho th l qu nghim ngt nn can Khng Minh rng:
Ngy xa vua Hn Cao T vo y, ra iu c gm 3 chng, dn Tn nh c
vua Cao T. Nay ngi da vo uy lc chim c c mt Chu, mi tr nc mi,
cha thi n hu ph d, ch vi khch cha tht ng tnh. Ti ngh ngi nn ni tay
yn lng thc mc, tho mn nguyn vng trm h.
Gia Ct Lng nghe Php Chnh ni, ci p rng:
ng mi ch bit mt m cha bit hai. Nh Tn v o, chnh sch h khc. Dn tm
on vng. Cao T da y m khoan hu ci m, tho g bn tay tn bo ca nh
Tn. Cn nh Ty Xuyn, Lu Chng bc nhc hn m, k t ngay cc i trc
Vn vi Php b chnh mng, uy lnh tr ni, chnh s hn lon. o qun thn
mt ht trt t. Cho ngi cao, v cao tt lm quyn. Thi iu n ngha vt, n ngha ht
th sinh hn lo. Bnh Ba Thc l do gc lon m ra. Ti khng th khng nghim php
lp li trn t.
Sch Hoa Chng Ch ghi: C ngi trch Gia Ct Lng ch ham cng m tic
thng. Gia Ct p: Tr thin h theo ti, cn ly i c lm cn bn ch khng
ly tiu hu lm cn bn. Xem nh Lu Cnh Thng l con ngi trng tiu hu, nay
cho k ny ci ny mai cho ngi kia ci khc. Rt li tiu hu ch gy thm mm lon.
i c l g, chng ta hy kim im li cng tch Gia Ct nu ra trn: Rung
nng khai ph vin chc khng gian tham K mnh khng h hip ngi yu
v.v.
C s t tng php tr ca Khng Minh t trn nn tng i c cho nn ng thng
ni vi thuc h: Lng ti nh chic cn, khng v ngi m nng nh (Ng tm nh
bnh, bt nng v nhn tc khinh trng). Cu ni biu hin minh bch tnh cht ch
cng v t ca Khng Minh mi ln ng thi hnh quyn bnh.
Trng Du nhn xt Khng Minh rt ng khi ng ni rng:
- Gia Ct thng khng bao gi qun nhng ngi xa. Pht khng b k gn lm
m m. vi ng th chc tc i bng cng lao. Hnh ti khng th em th lc tin
ti m c min.

S dng l li php gia, ng vi nhng vn cp thi, ngay sau khi chim c Ty

Xuyn t li trt t yn u y ri, Gia Ct Lng cho p dng l li nhn tr ca
nho gia, tip tc kin thit Ba Thc.
Trc ht ng nu ln phng chm:
Khng v ngi m giao vic, phi v vic m chn ngi.
V Hu dng ngi ly ti nng lm tiu chun. Phng php nhn nh bit ngi,
V Hu ghi tt c trong thin Tri nhn thuc tp Tng Uyn nh sau:
- Tnh ngi tht kh hiu. Dung mo bt nht, hnh ng trm ngn li. K trng hin
lnh nhu thun m v o. K b ngoi cung knh m trong lng tr tr v l. K trng
rt hng dng nhng li nht s. K tht tn lc m bt trung. Tuy nhin o bit ngi
cng c th chia lm by cch:
a) em iu phi l tri hi h bit ch hng.
b) Ly l lun dn vo th b bit bin thi.
c) Ly mu tr tr h trng thy kin thc.
d) Ni vi h nhng ni kh khn xem c dng.
e) Cho h ung ru say d tm tnh.
f) a h vo li lc bit tm lng lim chnh.
g) Hn cng vic vi h bit ch Tn.
Do nhu yu ca thi th, nn ton b chnh sch nhn tr ca Khng Minh u quy vo
vn tin c ngi hin. ng vit: Tr nc chng khc g tr bn thn. Tr thn cn
nui dng thn kh, o tr quc l tin c ngi hin nng. Nc c ngi hin nh
nh c ct cho vng chc. Quc gia no m dn chng ngho i, quan li giu sang,
bn nnh ht ngi cao, ngi trung lng b y i, th quc gia khng th bnh an
c.
V Hu ch trng n vn nhn ti n th, kt cuc ng tht bi ngay trn vn
ny. Ti sao? Chng ta s bn n trong mt chng khc.
***

Ngi c Tam Quc Ch din ngha ai ai cng thy cc hng th, mi ln xem vic
qun s Gia Ct Lng dng binh.
Ln u tin Khng Minh ra mu l trn nh Bc Vng. Trn ny lc lng Lu B
ng nh li H Hu n: Lu B nh l chut, th no ta cng bt c. Chnh Huyn
c cng cng nhn khi Khng Minh ni: Qun Minh Cng cng chng qua c vi
ngn, nu Qun To ko n nh ly g m chng c? Kt qu trn Bc Vng rng:
Bc Vng dng mu nh ho cng.
Ci ci ni ni vn thung dung.
To Man nghe ting hn bay bng.
Ri khi lu tranh nht cng.
Trn th hai l trn Tn D vi kt qu: Qun s To chy la dy xo ln nhau, cht
v k. Bn To Nhn va thot nn la th ng sau thy ngay Triu Vn dn qun
ui nh git, qun To tranh nhau chy trn, khng ai dm ngonh c li. ang chy
b My Phng ko qun ra bi cho mt trn na. To Tho thua to, cp ng rn
chy. Chy n sng Bch H li b Quan Vn Trng phc sn khi nc. Qun To
cht v s.
Vic Gia Ct mn 10 vn mi tn ca To Tho.
V phc binh Hoa Dung L tiu dit nt tn lc To.
V cp Nam Qun dng binh ph ca To Nhn ri sai Trng Phi nh p Kinh
Chu.
V by ln bt Mnh Hoch.
V gy n ui Trng t.
V la Vng Song v nh p Trn Sng.
V u trn lm nhc T M .
V chm u Trng Cp.
V vy khn cha con T M Thng Phng Cc.

Tt c mi trn, mu tr ca Khng Minh tht l ti tnh, cc mt: t vic xt th lc n

cch thng ch, trng ch khinh ch, n vn ch ng, ot yu tc nhc lc
lng ch, dng lc lng ch lm cho ch hoang mang, lm li, n ng li gy
thm vy cnh ng minh nht nht Khng Minh khng s h bao gi.
T M cng l mt v tng gii i Tam Quc, nhng khng bao gi ng dm snh
ngang vi Khng Minh. Mi ln bnh phm Gia Ct Lng, T M ch ni: y l k
ti trong thin h.
***
Nhng trc tc v phng din qun s ca Khng Minh u gom gp trong tp
Tng Uyn ng thp thin. Ti xin trch dn t on Gia Ct ni v ngh lm tng
bn c cu xt:
Tng ti:
Tng ti phn nh lm tm c:
- Bit ly c m dn dt, dng l ho nhn, xt n ni dt, ni rt hiu iu c
cc ca qun lnh, l nhn tng. (ng tng c lng nhn t).
- Lm vic khng cu th, khng li nhiu tm tnh, cht vinh sng khng nhc l ngha
tng.
- ngi qu khng kiu, thng khng t th, cng rn nhng bit nhn nhc l l tng.
- Bin ho khn lng, hnh ng ng ph gii, chuyn ho thnh phc, nhn nguy
ch thng l tr tng.
- Tin c thng, thoi trng pht, thng ng lc, pht khng cha ngi thn qu l
tn tng.
- Linh ng, nh nhanh, rt mau, gii dng on binh, qun s knh s l b tng.
- nh o t, xng pha ni him yu, lc tin phong lc hu v che ba qun l k
tng (K binh).
- Kh cht lm phn khi ba qun, ham nh trn ln, trnh trn nh l mnh tng.

- Thy ngi hin th qu trng, bit nghe, bit dng li hay l phi, khoan ho m
khng km phn cng dng, gin d nhng nhiu mu l i tng.
Tng gii:
Lm Tng c nm iu gii, bn iu cn:
Nm iu gii:
Gii bit dng th ca ch.
Gii bit o tin thoi.
Gii bit h thc ca mt nc.
Gii bit thin thi nhn s.
Gii bit sng ni him yu.
Bn iu cn:
Khi bn lun cn nhiu mu l.
Khi dng mu cn b mt.
Khi ng binh cn yn lng dn chng.
Khi chin tranh cn lm dn chng nht tm.
T tng ngi lm tng
Thu dng ho kit gi nhn tm. Kho dng qun chng c nhiu nhn lc. Hiu
o nhu cng. Trc nhn ngha sau mi tr dng. Lc tnh nh c ln. Lc ng nh
voi lng. Phn tn ng minh ca ch. nh ch yu p gy ch mnh. Rt chc
nh ni chuyn. Tin nhanh nh v bo. Ly li d ch. Gi hn cho ch kiu. Thn
vi ngi a mu. Xa k trc ng binh sau. Tnh thng ri mi chin.
Bn v ci mn ca Khng Minh
Hi th 46, Tam Quc Ch din ngha k: Hm sau Chu Du hi c cc tng di
trng, mi Khng Minh n bn vic. Khng Minh n, Du hi:

Nay sp nh nhau vi To Tho trn mt sng, nn dng v kh g cho tin?

Khng Minh tha:
Trn mt sng ln, ct ly cung tn lm u.
Du ni: Li tin sinh hp ti lm. Hin trong qun ang thiu tn bn, phin tin sinh
trng nom gip cho vic lm mi vn tn. y l vic cng, tin sinh ch nn t chi.
Khng Minh ni: c sai, ti xin ht sc. Xin hi mi vn tn khi no dng n?
Du hi: Trong mi hm c lm xong khng?
Khng Minh ni: Qun To nay mai sp n, nu i mi ngy e vic ln hng mt.
Du hi: Tin sinh liu my hm th xong?
Khng Minh tha: Trong ni ba ngy s np mi vn tn.
Du ni: Vic qun khng phi tr a u.
Khng Minh ni: u c dm a vi c, ti xin lm giy cam oan. Nu ba ngy
khng xong cam oan chu trng ti.
Du mng lm, gi ngay quan Chnh T, mang vn phng ra lm t cam kt, ri m
tic khon i v ni:
Khi no xong vic xin c n p.
Khng Minh ni: Hm nay khng kp ri, ngy mai bt u lm, n ngy th ba, xin
c sai nm trm qun n b sng nhn tn em v. Khng Minh ung thm vi
chn ri t bit.
L Tc hi Chu Du: Ngi ny c ni khoc chng?
Du ni: R rng hn t mua ly ci cht, ch ta cng khng bt p g hn. Hm nay
ng mt cc quan, lm t cam kt, d hn c mc cnh cng khng bay thot. Ta
dn bn th c lm dy da v khng cp cho dng, tt nhin hn l hn. Khi y
ta tr ti, xem c ku ca c na khng. T Knh th sang thm d tnh hnh, v bo
cho ta bit.
L Tc vng lnh n gp Khng Minh.

Khng Minh ni: Ta bo T Knh, ng ni chuyn g vi Cng Cn e Cng Cn li

tm k hi ta. Khng ng T Knh khng bit giu gim h, hm nay qu nhin li c
chuyn. Trong ba ngy lm sao vt ni mi vn tn. T Knh phi cu ta mi c.
Tc ni: ng t rc ly ti, ti bit cu lm sao by gi?
Khng Minh ni: T Knh cho ta mn ba chc tay thu th tt. Trn thuyn cng vi
xanh che chung quanh v vn hn nghn hnh nhn bng rm xp ng hai bn mn
thuyn. Ta s c k. n ngy th ba, ta bo m c mi vn tn cho m xem,
nhng ch cho Cng Cn bit na, nu hn bit th k ta hng mt.
Tc vng li nhng cha hiu r mu m Khng Minh ra sao? Lc v gp Chu Du, qu
nhin Tc khng h ng n vic mn thuyn ch bo khng thy Khng Minh
dng n tre g lng chim sn nha g c, ch ni rng s c cch.
Du ngc nhin ni: th i n hm th ba xem sao?
L Tc ct ring hai chc chic thuyn nhanh nh, mi chic ba chc ngi bi,
vi cng, c b d b sn sng cho Khng Minh. Ngy th nht khng thy g, ngy th
hai cng vy. Mi n hm th ba canh t, Khng Minh mi ln sai ngi mi L
Tc xung thuyn.
Tc hi: ly tn u?
Khng Minh ni: T Knh khng phi hi, c i s bit.
Ni ri sai ly thng chc rng c hai chc chic thuyn lm mt cho bi thng ln pha
Bc.
m y sng m ph kn tri, trn mt sng li cng m mt, gip mt khng trng
thy nhau. Khng Minh gic qun cho thuyn i tht gp. Qu tht l mt bui sng
m rt p, rt nn th.
L Tc s hi hi: Qun To a ra th lm th no?
Khng Minh ci p: Ti chc To Tho thy sng m th ny khng dm cho qun
ra. Chng mnh c yn ch ung ru lm vui, i khi no sng tan th v.
Canh nm m y thuyn n st thu tri Tho. Khng Minh sai thuyn quay v
hng ty, dn thnh hng nht, ri nh trng v h reo m . Mao Gii, Vu Cm vi

vng phi bo vi To Tho. Tho truyn lnh rng: Sng m dy c, qun gic ko
n bt thn tt c mai phc, khng nn khinh ng.
Tho ch ra lnh cho qun cung n bn t tung ra, li sai ngi ln tri cn gi Trng
Liu, T Hong, mi ngi dn ba ngn qun cung n cp tc n b sng tr chin.
Hiu lnh n ni th Vu Cm, Mao Gii s qun Nam trn vo thu tri, sai qun
bn ro ro ra ri. Mt lt qun trn cn cng n c hn vn ngi, u cha vo
ch c trng bn ti nh ma. Khng Minh mt mt c vic thc trng reo h m . Khi
mt tri mc, sng m tan dn. Khng Minh sai thu thuyn v, cc b c trn hai
chc chic thuyn, b no cng chi cht nhng tn cm.
Khng Minh sai qun s ng thanh reo to ln rng:
T n Tha Tng gip tn.
Khi qun vo bo cho Tho bit, th thuyn nh nc xui i xa hng chc dm ri,
ui khng kp na. To Tho tc bc v cng.
Khng Minh quay thuyn v ni vi L Tc rng:
Mi thuyn c c lng nm su ngn tn m khng tn cht cng sc no ca
ng Ng c. Th l c hn mi vn tn, nay mai li em tn y bn li qun
To, chng tin lm ?
Ph bnh vic mn tn, ng Mao Tn Cng ni:
im tuyt diu mi lc Khng Minh dng k l gii mn. Mun ph qun bc, Khng
Minh mn binh i Giang ng, gip Giang ng Khng Minh mn tn qun bc.
Va mn ng, va mn Bc. Ly tn mn thuyn ca L Tc. Khin To Tho
ng vc, Khng Minh mn sng m trn sng. mn ca ngi li cn mn
c ca tri. Binh cng mn, tn cng mn th sau ny c sao Kinh Chu khng
mn nt nh.
Ty Phng cng nh ng Phng, nhng chnh tr gia u ht sc ch trng n
vn mn. Bi v tranh thin h, ot chnh quyn bao gi cng bt u t khng
n c, t nh n ln (v sinh hu chi lc, tiu biu i chi lc) t mt tia la bin
thnh m chy to (de ltincelle jaillit en flammes)

 lch s Trung Quc, quy lut mn c khai thc trit trong mi hnh ng
chnh tr. Mn l g?
Mn l ly ngi dng cho mnh. Mn lc ngi lm lc ta, mn cng ngi bi
p vic ta. ng Qun Trng ni: Thnh nhn thin dng phi k hu s phi k nhn.
(Bc thnh dng c c nhng g mnh khng c, sai khin c nhng ngi khng
phi ca mnh). T d: T Cng mn Ng nh T cu nc L, mn nc Tn
ngn chn tham vng ca nc Ng.
Ht thy mi thnh cng u nh bit li dng ht mc v ng mc cc lc lng
cn thit. Hn Bi Cng ch l mt ngi nh trng nhng nh ti dng nhn nn
thnh cng. L T c ti, tuy nhin nu khng nh L Bt Vi lm sao L T c th c
ch Tn? L Bt Vi cc giu c nhng cng phi nh T S (cn T S?) cng phi
da vo L Bt Vi gn gi ci th ca chnh anh ta.
Mun ly ngi dng cho ta, ly lc ngi lm lc mnh, mn cng sc ngi bi
p vic ta th trc ht phi nghin cu pht hin mun ca s vt (la dcouverte
de la volont des choses). V k s xy p nc, iu kin u tin l phi bit dng
thc theo chiu hng no . Ni r hn, mn v da cht cha ngha: Tm
c s cng tc cht ch (La lutte est une perptuelle collaboration)
Trong bc th gi cho anh em ng, mt lnh t chnh tr danh ting Ty Phng vit:
Tt c ngh thut u tranh chng bo quyn ca ta l phi nghin cu c th s
dng c mi vic, mi vt. ng thi sc to kh nng lnh o ton b phong tro.
To Tho t ng Qun nh vo Duyn Chu, lc i Tho mang theo s mng triu
nh dp phong tro m gy binh quyn cho mnh.
Khng Minh cng Lu B lch thch n ng Ng sau khi b trn khi Kinh Chu, nh
Khng Minh bit nm vng tm l nng ny kiu hng ca hai v lnh t tr tui ng
Ng nn lp k va khch va thuyt phc ri mn tay ng Ng m xoay chuyn
li thi th.
C nhn ni:
Bng t gi, s bn nhi cng bi, th tr gi chi s lc vi chi d. Mn ni, da c
th vic lm c nhiu hiu qu, cho nn ngi tr gi thch ngh ngi v iu y.
Nhng li trn, ng cho c gi Tam Quc Ch din ngha suy ngh khi o thm.

Bn v nhng tht bi ca Gia Ct Lng

Thi gia Vng Vit lm mi bi th nhan l Long Trung thp vnh. Li th trong
Long Trung thp vnh u phng pht xt thng thn th s nghip ca v anh hng
dn tc.
Bi chim bi ging i Gic, Vng Vit vit:
Nht mch tm tnh khi nga long
c ln v toi t thi cng
C kim a thiu anh hng l
Tn ti tin sinh th tnh trung
(nhng git l anh hng kim c u trong nc ging ni qu nh tin sinh. Tht bi
ca Gia Ct Lng tr thnh tht bi in hnh, cc nh chnh tr i sau truyn nhim
nho gio, mi ln tht bi u cm thy hay min cng cm thy anh linh Gia Ct hin
v vi h.)
Sinh thi Khng Minh, ng thng hoi bo: S phi thng chi th, kin phi thng chi
nghip ( i khc thng, lm s nghip khc thng)
Cng tc c thin k thn, t tc kim thin thin h (cng th t tt ly ta, t th
em hnh phc cho thin h)
Th m rt cc s nghip phi thng hng, c thin k thn khng c, kim thin
h cng ho huyn. Mc d ng gng ht lc mnh cc cung tn ty, t nhi hu d
(chm ch tn ty, cht mi thi). Tam quc ch din ngha din t tm trng Gia Ct lc
cht tht bi ai:
Khng Minh gng bnh sai t hu vc ln chic xe nh, ra tri i xem cc dinh. Gi
thu thi mnh, lnh but n xng, mi th di than rng: T y ta khng cn c
ra trn nh gic na. Tri xanh thm thm, gin ny bit bao gi ngui.
Mun vic chng qua do s phn
Ngi sao cng c lng tri.
Trc khi i vo nhng tht bi thc tin ca Khng Minh tng cng nn bn qua vn
lng tri, mnh vn i vi ngi Trung Quc. C hai quan nim v vn ny. Mt
tiu cc m tn d oan coi mnh vn l bt di bt dch do bn tay to ha nh sn,

quan nim m tn d oan c i a s qun chng v t nhiu tr thc gi tin theo.

Cn rt t phn tr thc bit trch nhim ca mnh th coi mnh vn v lng tri l s
bin i tranh u khng nhng con ngi c th thay tri m hnh o. Nh Trng
Ti ni: V tri t lp tm, v sinh dn lp mnh, k tc ci hc gin on ca bc
thnh, v vn i m thi bnh. Bi vy ngi chn tr thc khng tin khng s mnh
ngha l lun lun phi c thi thy c hi th lm (qun t kin c nhi tc). Ta khi
u cho ngi sau tip tc, thnh bi khng do mt i bin ng.
Nh th s tht bi ca Gia Ct ch l tht bi ca mt chnh tr gia trc chnh quyn
ton nc Trung Quc. Nhng nu v cng cuc thng nht ln lao ca dn tc th
phn ng gp ca Khng Minh khng phi nh. ng trn lp trng trch nhim tr
thc th Khng Minh khng tht bi cht no. Tinh thn Tri bt kh nhi vi trong nho
gio l tinh thn khng v li, c Khng Minh tu dng n cao . Trn thc
tin chnh tr, Gia Ct Lng chu ng hai tht bi nng n c tnh cht quyt nh
qun s cng nh nhn s l hai s trng ca Khng Minh, ti sao ng li n
nng ni tri thm thm, gin ny bit bao gi ngui.
Ly c cn c a Ty Xuyn ri, Gia Ct Lng lp hai sch lc: Bnh man v
pht Ngy.
Sch lc Bnh man dn n vic Nam Chinh vt sng L Thy, by ln bt by ln
tha Man Vng Mnh Hoch. Sch lc pht Ngy dn n vic su ln ra K Sn.
Sch lc th nht p dng l li cng tm chin ca M Tc. Khng Minh hon ton
thnh cng, cc dn tc bin cng khng cn l mi lo sau lng cho Thc na. Sch
lc th hai hon ton tht bi.
Tht bi trn sch lc pht Ngy lin h n vn nhn s. S tht bi khng phi
do Gia Ct m ra, ch yu do li Quan V ph hoi chnh sch Lin Ng m nn.
Gia Ct Lng ngay t lc Long Trung ni n nh Ngy, ng d nh em ch
lc ra vng H Bc ch khng ly T Xuyn lm khi im. K hoach ca ng l ly
binh Kinh Chu nh mnh vo Uyn Lc tc khu vc lng rut ca thnh Ha Xng
nh Ngy. Ngoi ra binh ch Chu Tn Xuyn nh ti ch c nhim v b tr.
Kinh Chu mt, ch lc do Lu B cm em ti cu b thua. Sch lc pht Ngy n
lc ny chng qua ch cn l m giy ln. Chuyn binh quay vng v K Sn nh
Trung Nguyn l mt chuyn o tng. n vic su ln ra K Sn, c gi Tam Quc

ch din ngha s , khng bit rng s vic xut binh pht bc trc sau vn vn c
nm ln. Tng qut c nm ln xut binh, ni v chin lc c bn u tht bi, ni v
chin thut qu na thnh cng. Tuy nhin nhng thnh cng chin thut khng cu
vn ni tht bi chin lc. y l nguyn nhn khin cho con ngi qun s k ti tr
thnh mt nhn vt ca v bi kch Tam Quc, m k lm cho Gia Ct Lng tng mng
khng ai xa l, chnh l Hn Th nh Hu Quan Vn Trng. Khng Minh nm ln Bc
pht, trn chin thut tr ln th nht M Tc vi phm tit v ln th nm ng b
bnh cht khng gy c nhng thnh tch ln. Cn cc ln khc, nh ln th hai
chm c tng Ngy l Vng Song, ln th ba thu phc hai qun V v m
Bnh, ln th t bn cht Trng Cp.
C nm ln xut binh Gia Ct Lng u phi kit lc chng vi k th gh gm ca
tt c nh qun s l: vn binh lng do ng giao thng kh khn. Mc d ng
pht minh ra tru g nga my, nhng cng khng li. Rt ht kinh nghim ca bn
ln trc, ln th nm Gia Ct Lng gii quyt bng phng php n in, cho
qun nhn tp c vi dn chng va cy cy gip dn va tin nh Ngy qun. Tuy
nhin phng php n in cng ch tm gii quyt c mt phn rt nh v rung
t, cy cy y thiu. Hn na bn pha Ngy, T M p dng chin lc trng
k nht nh khng chu gip chin. Tam Quc ch din ngha k:
Khng Minh dn mt ton qun ng g Ng Trng nhiu ln sai ngi ra khiu
chin, Ngy qun nht nh khng ra. Khng Minh bn ly mt ci khn, ci ym v
trng ca n b ng vo mt ci hm ri vit th sai ngi a n tri Ngy.
Cc tng khng dm giu gim, dn ngi a th vo ra mt T M . sai m
hm ra xem thy c ym o n b v mt phong th. Trong th ni rng:
Trng t lm i Tng, thng lnh qun Trung Nguyn, khng dm mc gip cm
gm quyt sng mi m chu ngi np trong trong hang lnh li dao mi
tn, th th khc g n b? Nay sai ngi a khn ym, qun o trng ca n b
n, nu khng dm ra th phi ly hai ly m nhn ly, nu cn bit xu h c ch kh
ngi con trai th phi ph vo giy ny, y hn ra giao chin.
T M xem xong trong bng cm gin, nhng cng gng ci ni rng: Khng
Minh coi ta nh n b . Lin chu nhn y, trng i ngi a th.
nh Ngy ch cn mt hy vng na l ng Ng nh p Ngy m thi. Nhng n
lc Ph V n bo cho Gia Ct bit rng: To Tun nghe ng Ng ba mt tin qun,

cng dn i qun n Hp Ph, sai Mn Sng, Din L, Lu Thiu chia qun lm ba

mt chng c. Mn Sng by mo t sch chin thuyn v lng tho kh gii ca
ng Ng. Khng lm nn chuyn g, phi rt qun tr v.
Khng Minh nghe tin y, th di mt ting, khng ng ngt i ng gc xung t. My
hm sau Khng Minh cht. Sch lc Bc pht tht bi hn.
Ni tht bi trn vn nhn s hay ni theo hin i ngha l tht bi trn chnh sch
cn b.
Chnh sch cn b gm c ba phn:
a) bit ngi
b) dng ngi
c) Nui dng, o to ti nng
Tht bi trn chnh sch cn b ca Gia Ct Lng gy nn vi nhng nguyn nhn
thuc c ch quan ln khch quan.
Nguyn nhn khch quan l nc Thc khng c nhn ti nhiu. Cn c vo s kin:
Liu Ha lm tin phong th r.
Thc trung v i tng.
Liu Ha tc tin phong.
Nu ta chu kh xem xt t m l lch cc nhn vt trong pho Tam Quc ch, s thy nhn
ti phn b ra sao? i khi chia lm bn khu vc: khu Quan Trung, khu Trung Nguyn,
khu Hoi T v khu Kinh Tng. Ring a phng Ty Xuyn li khng phi l khu
vc sn sinh nhn ti. S d Ty Xuyn thiu nhn ti v l: y l khu vc m nn gio
dc hy cn lc hu. Trc kia do lon Trung Nguyn, nhn ti di chuyn ti Ty
Xuyn nhng lc th chia ba r rt, h li tr v Trung Nguyn ht.
Thm vo y, chnh sch v vt nhn ti ca To Tho gii qu, theo Ngy Ch bn
truyn th To Tho cn ngi ti gii nh ngi cht kht i ung nc, khin cho
nhng lng t a ti v quy phc Tho ng nh kin.

Tam Quc ch din ngha cho ta bit tnh trng thiu cn b ca Thc Quc qua nhng
s kin:
Khng Minh thu qun thng trn v tri, sp sa ct qun tin i. C ngi Thnh
li bo tin Trng Bo mt, Khng Minh khc m ln, ming th huyt, ngt i, ng ln
xung t. Chng vi v cu dy, t mc bnh. (hi th chn mi chn)
- T M gi ngi v hi han chuyn Khng Minh n ng cng l cng vic nhiu t
ra sao.
S gi bm rng:
Tha tng ti thc khuya dy sm, hnh pht t hai chc roi tr ln cng phi coi xt
n m mi ngy ch n c vi thng m thi.
quay li bo vi cc tng rng:
Khng Minh n t lm nhiu, sng lu lm sao c (hi 103)
Nguyn nhn ch quan l Khng Minh ch bit ngi, bit dng, nhng khng bit o
to ngi, thiu hn k hoch bi dng cn b. ng cht i khng c ly mt ngi
kh nng tha k s nghip b d dang. V khng ai lnh o, nn ngay sau khi
ng mt, ni b vn quan c tranh chp gia Ph V, Tng Uyn. C mt mnh
Khng Duy th Duy li v quyn, hn na Duy cng ch gii vic qun c nhng km
mt chnh tr.
C nhn lun v kiu mu mt chnh tr gia l tng nh sau:
c hnh cao diu, dng ch kh php. K c tc d l phong tc kin lp php ch;
cng quc ph dn. K php tc d chnh thin h, t thng o ha. Sch mu k
diu
ni: chnh tr gia l tng phi l ngi c nhn quan xa rng, nhn r thi i, hc
vn qung bc, t tng chu o, c k hoch an bang t th, gii ng ph vi hon
cnh nhn s, can m gnh vc trch nhim bit ng o c, dm ni v dm lm.
Ch c V hu Gia Ct Lng Khng Minh l nhn vt duy nht trong Tam Quc c th
mang so snh vi mu ngi chnh tr l tng ca c nhn m thi. Tuy nhin Khng
Minh vn km Tho trn thc thc tin kh d ng ph vi x hi nhiu nhng x
hi Tam Quc.

c li nhng li tha thit trong bi biu cui cng:

Ti cht i khng trong nh c tm la tha, hay c cht ca ring ph lng b
h u.
Ngi c u c chung mt cm gic yu mn knh phc mu ngi chnh tr l tng
Gia Ct Lng.
Tht th Nhai nh
M Tc khng tun li Gia Ct Khng Minh mt Nhai nh tht l mt vt thng ch
mng cho Vng nghip nh Thc, ng thi cng l mt tht bi ln trong i chnh
tr ca Khng Minh. M Tc cn gy nn chia r trong ni b nc Thc to thnh
mi trng cho s v ca nc Thc.
S th nh di y:
Lu B n Ba Thc lp vng nghip, chnh sch quy t nhn ti khi em ra thc hin,
trn hin tng ta thy c ngi bn phng ko ti, nhng s thc ch lc cn b
u ch trng cy vo tp on tr thc vng Kinh Chu.
Khng Minh l th lnh tp on Kinh Chu.
Sau khi Lu B cht, th nhn s Thc lin chia lm hai phi ca tin ch v phi ca
Gia Ct.
Phi tin ch vi cc ngi ct cn nh: Ngy Din, Trng Dc, Vng Bnh, Ha
T, Tiu Chu, v.v
Hai phi chng i nhau.
Phi Khng Minh gii hn v nm nhiu quyn hn, tuy nhin phi tin ch lc no
cng hc hc khng chu v mu toan ginh git quyn li.
Cc chin tng gii nh Ngy Din v Triu Vn khng a tp on Khng Minh nn
dng mi cch chng i, ngc li Khng Minh cng lun lun thit k chn p
nhm Din. M Tc nguyn qun Tng Dng, l mt tr thc c hng ca tp on
Kinh Chu. Nh Khng Minh nng , nn ln chc rt nhanh. M Tc gii bin thuyt
v qun k cho nn Gia Ct dng lm tham qun. Khng Minh thng cng M Tc
m lun thu m.

Nm Kin Hng th ba, Gia Ct Lng em binh bnh nh pha Nam. M Tc tin ra
ngoi mi dm, by mu by ln tha Mnh Hoch thu phc nhn tm.
Theo cc sch khc th i khi M Tc gii nh vy. Nhng Tam Quc ch din
ngha th li c cu: "M Tc l ngi ngn qu k thc, khng th dng lm vic ln
c" ca Lu B ni vi Khng Minh.
Sch no sai, sch no ng, M Tc gii hay khng gii, by gi chng ta khng th
on c.
Nhng vic M Tc ghi trong nhiu sch u mang nhng im ging nhau, chng
dn cho ta bit rng:
a) C mu thun trong ni b Thc gia hai phi Tin ch v phi Gia Ct Lng
b) M Tc lm mt Nhai nh khin cho mu thun n bng thnh tranh chp trong ni
b Thc.
c) Gia Ct c lm li v vic dng ngi, trong hnh ng qu thin t i vi tp
on tr thc Kinh Chu, y Gia Ct phn li phng chm: lng ti nh chic
cn, khng v ngi m nng nh ca ng nu ra.
Nm Kin Hng th su, Gia Ct Lng xut binh K Sn nh Ngy. Ln ny, ai cng
ngh Ngy Din s c lnh chc tin phong, nn ai cng ngc nhin khi thy chc
ny Khng Minh li giao ph cho M Tc.
ng chin, Ngy l To Sng (Tun?) sai Trng Cp cm qun. Hai bn gip
nhau Nhai nh.
K v hnh th v lc lng th qun Thc chim u v v qun ng li thm a
hnh him tr. Cn qun Ngy th qun t li ch bt li.
Th m kt qu tht khng ng, qun Thc tan v chy tn lon, qun Ngy tha
thng chim Nhai nh.
Tht bi, ng nhin li ti M Tc. Theo Tam Quc ch din ngha th nguyn nhn
tht bi l ti M Tc khng tun lnh Tha Tng, khng nghe can gin ca Vng
Bnh.

M Tc thua ri Khng Minh ch cn mt nc l lui binh. D lun Thc si ni, phi

tin ch nhn chuyn M Tc cc lc cng kch Gia Ct Lng. Khng th bnh vc
c M Tc na, Gia Ct Lng nh phi em ra x. Ton th tp on Kinh Chu
cng khng chu v buc Khng Minh phi cu M Tc.
Nhng ti M Tc rnh rnh. a v Gia Ct Lng tht ht sc kh khn.
Cng vic cha ng ng, th mt chuyn ng tri xy ra. Hng Lng, b th trng
ca Khng Minh, na m gip cho M Tc vt ngc. Cuc vt ngc khng thnh
cng v b phi Tin ch khm ph. Phi tin ch lun lun kt ti M Tc c u hng
Ngy.
Gia Ct Lng nh phi gt l chm M Tc v ct chc Hng Lng ri dng s
nhn ti s sut.
Cng t y Gia Ct Lng b tp on Kinh Chu ch bai l nhn tm, ng thi cng
b phi tin ch ch trch l con ngi t tm, nn ng u ut thnh bnh nng.
Ngy Din to phn v tnh hnh Ba Thc
Khng Minh cht Ng Trng Nguyn, tang ch cha xong th ni b pht sinh
xung t. Dng Nghi v Ngy Din em binh nh ln nhau. Kt qu Dng Nghi
thng li, Ngy Din tng mng. i sau chu nh hng Tam Quc Ch din ngha, ln
n kt ti Ngy Din l phn lon. Tnh cht truyn k Tam Quc Ch din ngha vi
ngh thut qu cao ph vo cc s kin nh sau lng Ngy Din c xng chi hnh
tng ca phn lon, cm nang Khng Minh trao cho Dng Nghi thch Ngy Din,
khng sao ci g c.
y ti xin nu ln t lun c, tm hiu s thc v v Ngy Din to phn.
Tam Quc Ch din ngha k:
Ph V n tri Ngy Din, ui t hu ra ngoi ni:
Canh ba m hm qua Tha tng qua i ri. Lc gn mt c cn dn li, sai tng
qun dn qun i sau chng li qun T M . Qun ta phi t t rt v, khng
c pht tang. Nay binh ph y, xin tng qun ct i cho.
Din hi: Ai coi thay vic cho tha tng?

V ni: Ni l cng vic to tt, tha tng giao cho Dng Nghi, mt php dng binh th
giao cho Khng B c, binh ph ny l ca Dng Nghi y.
Din ni: Tha tng tuy mt, cn c ta y. Dng Nghi chng qua l mt chc
Trng s, gnh ni sao c vic to ny. Hn ch nn rc ma v Xuyn an tng
ta cm qun nh nhau vi T M , c cho thnh cng, c u v mt mnh tha
tng m b mt vic to nh nc c.
V ni: Tha Tng di chc li bo hy tm rt v, khng nn tri li.
Din ni gin: Nu tha tng nghe mo ta khi xa th ly c Trng An lu ri. Ta
nay lm Chinh ty i tng qun Nam trnh hu, li thm on hu cho Trng s .
V ni: Tng qun ni phi lm, nhng cng khng nn khinh ng, qun gic ch
ci cho. Vy ti em l li hi bo Dng Nghi hn nhng binh quyn cho
Tng qun. Tng qun ngh sao?
Din y li, Phi V t v tri ln, ra mt Dng Nghi thut li chuyn .
Nghi ni: Tha tng lm chung c mt bo ta rng Ngy Din tt sinh bng kia khc.
Ta cho binh ph ra sai, l mun d bng hn y thi. Nay qu nhin nh li Tha
Tng tht, ta sai B c on hu cng xong.
Bi th Dng Nghi a ma v trc, Khng Duy i gi mt sau tun li Khng Minh
t t rt v. Ngy Din ngi ch trong tri, lu khng thy Phi V tr li, trong bng nghi
hoc, lin cho M i dn vi tn k d xem tin tc th no. M i v bo rng:
Khng Duy tng c hu qun, cn tin qun lui v trong ca hang c ri.
Din ni gin ni: Qun h nho dm la di ta. Th no ta cng git c mi nghe
Din ngonh li bo M i rng: ng c chu gip ti khng?
i ni: Ti vn cng ght Dng Nghi, xin vui lng gip Tng qun.
Din mng lm, lp tc nh tri, ko qun bn b v pha nam.
Tam Quc Ch din ngha cho rng mm lon bt u t sau ci cht ca V Hu, tht
ra xung t Ngy, Dng m tch on t lu, ci cht ca V Hu chng qua ch l
mt hon cnh, mt c hi xung t Ngy, Dng bng n thnh tranh chin.

Ngy Din vn l mt vin tng lnh o b khc i theo Lu B, nhn v lp c

nhiu chin cng m ln chc ln. Lu Huyn c chim xong Hn Trung quay tr v
Thnh , nn cn tuyn la ngi trn th Hn Trung. Ai ai cng tin c Trng Phi
v chnh Trng Phi cng t nguyn. Nhng vua Thc li chn Ngy Din lm cho mi
ngi ngc nhin, bi v sau Trng Phi cn c Triu T Long l nhng cng thn thn
cn vi vua Thc, ng thi cng l tng ti, ch u n ln Ngy Din. Vic
giao trng trch trn th Hn Trung cho Ngy Din chng t ti lc ca ngi ny
vt c Trng Phi, Triu Vn ln Vn Trng. Ti lc Ngy Din r rng trong k
hoch m Din hin cho Gia ct Lng lc sa son em qun bc pht, xin cho mnh
nh p Trng An. Nhng Khng Minh khng nghe, cho rng qu mo him. Nu
nghe k Din chc Khng Minh khng b v bi su cay tht th Nhai nh do vin
tng m Lu B xt on l ngi ni qu s tht tn M Tc.
Cn c vo nhng ghi chp s sch khc th lc V hu b trng bnh, bn giao ph
cho Ngy Din x l ht cc vic ca mnh. Din v Dng Nghi vn vn him th
nhau. Nghi s Din nm quyn Tha Tng s hi mnh, lin phao tin Ngy Din lm
phn, nh u hng qun Bc. Nghi c Ph V, Tng Uyn v ha nn c qun
nh p Din. Din thua chy b Nghi git cht.
Tam Quc Ch din ngha v nhng thuyt thy trong cc sch s khc u c nhng
im ng ng, khng chc bn no l thc.
Gia Ct Lng nh thoi qun tt nhin phi cho c Ngy Din bit ch sao li ch bo
ring vi Ph V v Dng Nghi? Nu bo l nghi Ngy Din, sao Gia Ct Lng vn
cho Din i h tng on hu bo v cuc rt lui.
Gia Ct Lng giao ph ton quyn bnh cho Ngy Din th ton b lc lng s nm
gn trong tay Din, Dng Nghi l mt v quan vn, ly g m nh git c Ngy
Din?
So snh nhng im v l ta c th a ra mt gi thuyt m tm n gn s tht hn
l ci cht ca Khng Minh t ngt qu nn ng khng kp t k hoch lui qun. Bn
Dng Nghi, Ph V m mu vi nhau k hoch ny.
Din chng li Nghi v V. Nghi, V v Din u c v vn ng Thnh , nhng
Din c lp v Tng Uyn ng h Nghi, V. Qun lnh theo Din thy Din km th lin
b Din. t qun, Din b Nghi git. c Tam Quc Ch din ngha ngi ta nhn thy
nhng on:

Tng Uyn tu rng: C ti th Dng Nghi tuy tnh kh hp hi, khng dung ngi,
nhng n vic tr tnh lng tho, tham tn qun c cng gip c tha tng
nhiu lm. Tha tng lm chung ph thc cho vic ln, quyt khng phi l ngi lm
phn. Ngy Din xa nay cy c cng, khinh ngi, Dng Nghi khng chu nn Ngy
Din vn ght. Nay thy Nghi c cm binh quyn, Din ganh t mi t ng vu
co Nghi lm phn. Ti xin em gi tr c nh bo c cho Dng Nghi khng phi l
ngi lm phn, ch khng dm nhn cho Ngy Din.
H Bnh c lnh Dng Nghi ko qun n ni S Sn nh Ngy Din. Gp Din,
Bnh qut to mng rng: Phn tc Ngy Din.
Din cng mng li: My gip Dng Nghi lm phn li dm mng tao ?
Bnh cm roi tr sang m qun Ngy Din ni ln:
- Qun s chng my ton l ngi Ty Xuyn, c cha m v con anh em trong y
c. Khi tha tng cn, khng bc i g chng my. Nay ch nn gip qun phn tc,
nn v c qu hng m ch i n trn ban thng.
Qun s nghe xong reo rm ln mt ting ri tn i qu na.
***
Vy c th kt lun v Ngy Din l mt v t th, mt mu thun chnh tr ni b v
tranh quyn sau ci cht qu bt ng ca Gia Ct Khng Minh.
K t nm Thi Ha th hai, Khng Minh khng ngng xut binh nh Ngy. Nm Thi
Ha th hai tc l nm th chn ca Tam Quc. Khng Minh mt vo nm th mi
ca Tam Quc. Nh Thc dit vong vo nm th bn mi bn ca Tam Quc. Nh
vy th Thc Hn cn tn ti thm 29 nm sau khi Gia Ct cht. Khong 29 nm ,
chnh quyn Thc Hn trong tay Tng Uyn 12 nm, Ph V by nm v 10 nm sau
cng do Khng Duy. Tng Uyn, Ph V khng xut binh pht Ngy ln no, ch c
Khng Duy my ln mu toan, nhng b Ph V gn tr. Ph V cht, Khng Duy mi
thc hin c mng tng, tuy nhin khng nhng Duy khng thnh cng, tri li cn
gy thm nhiu ni kh khn trong nc. Ngi ng thi cng nh hu th u
li cho Khng Duy gy can qua lm hi Thc Hn. Tht oan cho Khng B c,
bi v binh lc Ty Thc so vi nc Ngy thua km rt xa. Ngay lc sinh thi Gia Ct
Lng, s d c nm ln pht Ngy chnh l v cn phi p dng chin lc d cng vi
th, mun bo v ta nn tn cng ch. i Tng Uyn, Ph V c th yn v ni b

Ngy cha n nh. Khi h T M cp quyn h To ri, iu khin ng Ngi,

Chung Hi tn cng Ty Thc th vi chn vn qun Ty Thc khng chng ba mt
vi qun s nc Ngy gn gp ba. L ra Tng Uyn v Ph V phi theo k hoch
Khng Duy tn cng Ngy gia lc tnh hnh chnh tr ni b nc Ngy ang ri lon
mi ng. Thc Hn mt chnh l ti chnh sch cu an ca Tng Uyn v Ph V. Gi
s Ngy Din cha cht, chnh sch pht Ngy c kin quyt duy tr chc tnh trng
khc i nhiu.