Professional Documents
Culture Documents
وا
Noyau ,masse et énergie
Iــ ا
! "آ
ــ "$
1ــ ,-إ*)
('
ا إ
ل ا ا
ا 1905م إ +أن هك & $ %ا#
وا. -.
#آ 34آ 7 8& ، m 1#ن -9 +
E -9 ،ا; #ه ه :
E = m.c 2
3; c ≃ 3.108 m / sا>ء
mآ #ا 13 ; 34ب kg
-9 Eا4$ 13 ; 34ل .
;B C3آ #ا 34ب ∆mل Fل
،ن ;Bا -.ا DE1 #ا 34ه :
∆E = ∆m.c 2
IJ ) ∆m<0آ 8& 34 #ن ( 1-9 ،ا IJ #آ123 : ∆E<0 Eر ا-./.
! 4ه; :ا 78 92.3 $ 2ا6ر(Q>0) . 45
N ) ∆m>0داد آ 8& 34 #ن ( 1-9 ،اN #داد آ CD
3 : ∆E>0 Eا-./.
! 4ه; :ا 'E $ 2ا 78ا6ر(Q<0) . 45
2ــ وIJة ا
وا
أ ــ وIJة ا
ا;ر(
& 8ا
NTء او
،ن آ اى وا;B RP-Cة CQا E ،ا
; C7$ 13ة +
PوC7ة
ا #اEر
و; 1 Nبu
1
'Eآ
ذرة اN1ن 12 D( 1uوي
12
* R Sأن آ
Eل وا 'E IJذرات اN1ن D3 12وي 12.10-3kgو(
2ي E 1ل W -
N=6,02.1023ذرة أي أن :
1 12.103
= 1uو1u=1,66.10 kg 4
N
-27
23
= 1, 66.10−27 kg
12 6.03.10
Wل :آ #ا;ون
m p = 1,6725.10 −27
kg
1, 6725.10 − 27
= mp = 1, 0073u
1, 66.10 − 27
ب ــ وIJة ا :ا]
1ون ــ !7
& 8ا
NTء او
ا4ل وC7ة \; >T
E ، -.# Pال ا[;ون ــ & Yو>XT3
آ Bإ;ون ــ &. (MeV) Y
1eV = 1, 602177 ×10−19 J
1MeV = 106 eV = 1, 602177 ×10−−13 J
ج ــ ا اIJ ^!.ة ا
ا;ر( . u
-3 a
7ا
ا -.ا 1u `& 8ه: 8
.
$ Y$; ا-9 nة ا;اد
م واC
Y$; ا-9 a
7أ
و1u = 1,66.10
−27
kg وm n = 1, 00867 u وm p = 1,00728u وm(Ra ) = 225,977 u : 8.
c=3.108m/c2
1736,90 Eℓ
E= = 7 ,68MeV / c 2 8$ وE =
$ Y$; ا-9
226 A
Aston ن8 أW2E 4 ــ2
Y$; ا-9 $J ;اتB W
e7 ، ن. أ+F ل$ اتC
ا# ;ارJر اJ
Eℓ
C$ - ةC
$
A
. أ; ا. A د ا
تC3
:
7 +F ل ا
: 20<A<195 •
Eℓ
ربJ د- 1 -
A
DE ه. 8MeV/c2 J#. ا1-
;W اى ا{آJ.ا
هFe C
CFل اW ) ;اراJا
CQ
اE ;اراJ; اWاى ا{آ
. . ا8& &;ة$
A>195 وA<20 •
Eℓ Eℓ
آ;ة أي أن -
A A
. ;ةJ
;\ اىDEي
أن هEء ا8 اT
$ Y$; ا-.& 8$ا وCQ ;ةB
. ;اراJ; اW ى أآ+ل إF أن1
:
ت او3T ا3 R&ل وF أنDE1
ة1هo اDE ه+
و. TT ا+; إ. ;ةJ
\; ا#JW ـ اى اA>19 --
. *)ر اويpا
جEI*pة ا1هo اDE ه+
وJx ;W اة أآ8. 1$ & CF TT ــ اى اA<20 ــ
. اوي
. ;ّنF ن3T ر.ج واC ا. q2 E
Fusion et fission nucléaire ج او(نEI*p*)ر واp ــ اIII
: *)ر اويp ــ ا1
C$ ،
J أنW م# آ{ورام أو ا#Jx
اة
+ (إ0,1MeV -;آ أF اX-9 ) ء8.$ ;ون$ 1&C-
+
و، ر اوي.ل اFا اE ه+
. TT ا
: T
CJ وا;ون اfissile اى ا)رة#JWاى ا
. اري12ون ا13ا
u(1S3 أ ــ
، رة.u #Jx اةX
J وي3T ر اوي.ا
. TT ا+;اري إ7 ;ون1&J اC$
: #Wأ
54 Xe + 3 0 n + γ
U + 01n → 3894 Sr + 139
235 1
92
eD D
E e-i3 ب ــ
: ر اوي أن. ا3 4
;وت ا
. 3T اY و#T ــ
. رة.u ;\ ى1TJ# ــ أو
إذا،
;4T T$
C-
#
3T وثC7 8&
ه، ر ى أ;ى. ا8& a
أو
8& ثCF
اE وهX. وX& F و
ا.
او#J ا8& ثCF
اE وه، X& F ;\ آن
. T$ -. اn
e7
ت او3Tا
صt;
ا9 3
ت او3T ا8&
#
ا3T ا8& F
و
. >ن اد
م- .ا$ ا;وت
. ج اويEI*p ــ ا2
u(1S3 أ ــ
. Jx ;W
اة أآTT ا>م اX
3T ج اويCا
م#1 ن ا1
e7 ج دا اCت ا3T J : #Wأ
: 7ث ;اx R& و، QروC1 ا-.ا
1
1 H + 11H → 12 H + 10 e
2
1 H + 11H → 23 He
3
2 He + 23 He → 24 He + 11H + 11H
ج اويEI*p اvgd23 وط1x ب ــ
;اتxyى ا- +#3 a#B ا1 -9 TTا ا# ج اوي إ إذا آنC اRJF
e-i
N جC
اa
ا اE1 و. 3 ;ارة7 Q در-. اDE &; هa#.
و.
;&ا ا
. اري12اوي ا
. *ويe-i
g واg
اgz2 ــ اVI
: ES ا2 ــ ا1
: د ا$ X3 و
;ا3T ;
A1
Z1 X 1 + ZA22 X 2 → A3
Z3 X 3 + ZA44 X 4
. RP- أو دP; آ3 ى+#3 لC Xi
: 8 ه3T اE1$ ;وJ ا-. ا#tFا
Eℓ ( X 1 ) + Eℓ ( X 2 ) = Eℓ ( X 3 ) + Eℓ ( X 4 ) + ∆E
∆E = Eℓ ( X 1 ) + Eℓ ( X 2 ) − Eℓ ( X 3 ) + Eℓ ( X 4 )
-9 ∆E و. Xi J-Cاة أو ا# Y$; ا-9 Eℓ ( X i ) e7
. 3Tا
:
C Eℓ Y$; ا-9 ; a
7
∆E = m ( X 3 ) + m ( X 4 ) .c 2 − m ( X 1 ) + m ( X 2 ) .c 2
∆E = m ( X 3 ) + m ( X 4 ) − m ( X 1 ) − m ( X 2 ) .c 2
∆E = ∆m.c 2 = m ( produit ) − m ( reactifs ) .c 2
: م- *ويe-i
ا76E : q2 E
34# PC ا-. ا: Ei
. 34# P1 ا-. ا: Ef
= m ( 140
55Cs ) + m ( 3793Rb ) + 2m ( 01n ) − m ( 235
92U )
=-0,18729u=-3,1100 × 10-28kg
∆E = ∆m .c 2 = −2, 7995 × 10 −11 J = −174, 699MeV
∆E = ∆m .c 2
( )
∆m = mf − m i = m 42He + m 01n − m 12H + m ( ) ( ) ( H )
3
1
=-0,18729u=-3,1100 × 10-28kg
∆E = ∆m .c 2 ≃ −17,585MeV
2
1H H
3
1 He
2
4
1
0n
2,01355 3,01550 4,00150 1,00866
.
;J 200MeV ربJ -9 ;رF
ر. ا3T $ ، 18MeV ربJ -9 ;رF
جC ا3T
X
أي أ236 ر اوي.
$
ت و5 ج اويC
$ د ا
تC
&
;) أ. ر.$ ;رةF ا-. ;ات ا$ ;ج أآC$ ;رةF ا-.ة اC7
وا$
( 2
ار#
#
. gjd
ت او( اp2
اW - تdgl3 ــ3
: .9E q2 E
Ra →
226
88 Rn + 24He
222
86
β+ 4-Sx]ج ــ ا)ط ا
β+ 83u[ط ا# Tد ا
Z A
A X→ Z −1 Y + 0+1 e
: 83u[ط ا# -. ا#tFا
E = m ( A
Z −1 )
Y +m ( e ) − m ( X ) .c
0
+1
Z
A
2
: q2 E
'- /3 اvjI ى واgآ1J $ Wت او( إ,-i
ل ا,} رة12.ل ا ا2
3
. γ ت-Sx~ gDg$E19 آ$ Wل وآ; إ2
ه;ا ا
Q = −∆E = ∑ E C ( Y)
A
Z