Professional Documents
Culture Documents
Sungadi 1
Sungadi 1
MA.Forest, Male’
Email: sungadimagazine@gmail.com
ޞފހ 22
ވމ
ގ ލމސލ
މސލއ...
ރ
ޅގދ
ސ ައ ުކ ޖަލަށް
ނން މަރާލި ަކމު ެގ ތު ުހމަތު ަގ ިއ ިއ ިގރޭ ި
ޓީވީ ރިމޯޓަ ުކން ައން ެހ ު
ެބ ިއލީ ަގ ިއ ބޭ ްއވި މިޝަރީ ައތު ަގ ިއ މިމީ ާހ ޖަލަށްލުމަށް ުހ ުކމް ޮކށްފަ ިއވަނީ 3
ައ ަހރަށެވެ.
ސތުވެ ެގންތި ެބ ޕޯލް ާހވޭ ނަމަ ަކށް ިކޔާ މިމީ ާހ ވަނީ މީނާ ެގ
މަ ް ރާ ޮބ ިއ،
ސ ަބ ުބން
ްގލޯރިޔާ ެގ ުހންނަ ަބ ްއެޔެ ްއ ެގ ަ ދިމާލަށް ޓީވީ ެގ ރިމޯޓް ެއ ްއލާލާފަ ެއވެ.
އޭނާ ެގ ަކރު ެގ ވަރަށް މު ިހ ްއމު ނާރެ ްއ ވަރަށް ަބލިވެފަ ިއވާ ަކމަށް ޮޑ ްކޓަރުން
ުބނެ ެއވެ.
ްބރެ ިއން ެހމަރހޭޖެ ްއ ައދި ރިމޯޓުން ަކރު ަގ ިއވާ މިނާރު ެގ މަތީ ަގ ިއ ޖެ ުހމާ ެއ ުކ،
މެދުވެރިވި ަކމަށާ ިއ ައދި ްގލޯރި ާއ މަރުވެފަ ިއވަނީ މި ްބރެ ިއން ެހމަރހޭޖް ެގ
ސލާ ަގ ިއ
މިމަ ްއ ަ މަ ާއފަށް ެއދިފަ ެއވެ. ޕޯލް ހަރވޭ ވަނީ މި ުކށަށް ިއ ުއތިރާފްވެ،
ނިޔާ ކަނ ަޑ ައޅަމުން ފަނ ިޑޔާރު ވަނީ ،ވަރަށް ރަނ ަގޅު ައން ެހނެ ްއ ަކމަށް ރެ ޯކ ްޑ
ހަރވެ ެގ ރުޅި ަގދަ މީ ެހ ްއ ތަ ުކން ދަ ްއ ާކ ްގލޯރި ާއ އޭނާ މަރާލާފަ ިއވާ ަކމަށާ ިއ،
މސއކތ
ގ ވރށ ބޑ
ބއކއވ. ކރބގ މސއކތ
ގ އލކށފއވ މ
ރކ ފރ
ތއ އލކށ ދރ
ވ
މކ
ޚއސކށ ކ
ޑކ
ދނ ހލ
ނތރކށ، މ
ރކ ފރ
ތކ
ގ ސބބ
ނ ފޖގ އއގމ
ގއ ގސ އނދއގނ
މކމއ ބހ މއ
ލ"މތ
އކ
ދނނށ މސވރނނށ އގ ފއދ ވރށ ބލހއޓ
ނކހލ ކމކއވ .އގތ
ނ
ދނ
މކ ކރބ ވރށ ޚއސ ބޑށ ލބއވ .އގތ
ނ ކރބ ގސފދ ތކތ އނދއ އ
ސމލ
ކމއ ދކމކއވ .ކރބ އލކށފއވ މ
ރކ ފރ
ތއ ބލހއޓ
މ
ގ ކނތއތއ ގނދފދ
ބ
ނ ގތ
ގއ ކ
ޑކ
ދނނށ އހ ކއރނ މސވރކނވސ ވރށ ގތކށ މ
ރކތއވސ ބލހއޓނ
ބޑ
ސމލ
ކމއ ދގނ މ ޖހއވ .އގތ
ނ ކ
ދ މ
ރކތއ
މސއކތކ
ރނ އކ
ދނނކ އލވމ
ނ އނނ އރ
އއށ
މ
ސތޤބލ
ގއ އ މ
ރކ ބނ
ނވ ކނ އގ އނމ ފ
ރހމ
ފރ
ތކ
ނ ފއދ ލބގނނނ ތބ މނވރށ ލބތ ބލ
މއ ،އއށ
މހ
ނ ކމށވތއވ. ބނ
ނވ އހނ މއދތއ ހމޔށ
މ
ރކ ފރ
ތކއ ބހ ގތ
ނ ފޖގ ލބތ ބލ
މކ ކނމހނ ކ
ރނ
ކ
ޑކ
ދނގ އތ
ރ
ނ ފޖ އށ ޖހކމކވ .އދ މގ އތ
ރ
ނ
އނނ އހނ ޤއ
މ
ތކ
ގ މ
ރކއގ މއ
ލ"މތ
އލމ
ފތ
ރ
ވރނ އހ
ލ
ވރ ކ
ރ
މށވސ ރނގޅ
ކމށ ބއއ ފރ
މސވރނ ލބފއވ ބއއގ އހތރކނވސ
ކރބ މސއކތކ
ރއވ .ކރބ ބ
ނއވ. ހދނ ޖހއވ .މއ އއގމ
ގއ
ބ
ނ ގތ
ގއ އނގ މޤޞދކ މ
ރކ ފރ
ތއ ދރ
ވ އލކ
ރ
މ
ގ ގސ އނދއރ
ވސ ސމލ
ކނ
އނމނނކވސ ތމވށ މސއކތ
ގއ ފޖގ ކ
ޑކ
ދނ ދނ ޖހކމއ .ކރބގ
ހމޔތކ
ރ
މށ މސއކތކ
ރ ބއވރކ
ރ
މކ ކރބގ އ
ފލކއވ. މސއކތ
ގއ ފޖގ މ
ރކ ފރ
ތއ
ޒނމދރ
މހ
ނނށ ހދ
މއވ. އގތ
ނ ކރބ ގނދނ ފރ
ތއ ވރށ ރނގޅށ ދނނ ފޖގ
އދ މ
ރކ ފރ
ތކ
ނ ސލމތކނ ދރ
ވ އލކ
ރ
މއ ބހ ގތ
ނނއ ބއއ މހ
ނ އހތރވމ
ނ
ހދ ދރ
ނތކށ އހތރވދ، އދ ފރ
ތކ
ގ ދރ
މއ ބހ ގތ
ނ ގނދއވ.
އއއޗއސށ ރއކތރ މހއ
ލއ ފޖގ ކ
ޑކ
ދނ ހލ
ނތރކ
ރ
ވ
މ
ގ ކރބގ މސއކތކ ފޖގ މހ
ނ
ހދއ ދނ
މކވސ ކރބގ މސއކތކ
ރމ
ނނއވ .މގތށ ވރށ ޝ
ކ
ރ
ވރކމއ އކ
މޤޞދއވ. މހ
ނ ހލ
ނތރކ
ރ
ވ
މކ ކރބގ ބލއގނނ މސއކތކއވ.
ޞފހ 20
އޤއ
މ
ގ އކ ސސޓމށ ނމވސ ދ
ނޔގ އހނ ޖޒރ ޕސފކ ކނޑ
ގއ އނނ ފޖ
ލބމ
ނދ ގއލ
ނތއ ފ"ބއދނ ޤއ
މ
ތކށވސ ދމވފއވ އކ ރއޖފދއނ ޖޒރތކއގ
މސއކތކ
ރ އކކ ފޖ ގއ ތމވށގ މއސލތއ ފޖގ މ
ރކ މއޗށ އކ
ލވގނވ ޤއ
މކއވ.
މސއކތކ
ރ މރނ ފރ
ތކށވސ ދމވފއވއވ. ފޖ އކ
ލވގނވނ ގތގނޑކށ
ބޔލޖސޓއކމށވ އސޓނ
ބޑނ ކރބއވ .އނ ވނ ކނޑ
އޑގއ އއ
މ
ރކ ފރ
ތއ
އލކ
ރނ ގތއ ހދފއވ .އގތ
ނ
ކރބ ގނދނ ކ
ދ މ
ރކތއ
ދރ
ވ އލކށގނ ކ
ރކ ފރ
ތއ
ނ
ވތ އޓފޝލ ކރލ ރފސ
އލކ
ރ
މ
ގ މސއކތ
ކ
ރމ
ނނއވ .ކރބގ މސއކތ އގތ
ނ ތމވއޓށ އނނމ
ނދ ތނސތކ ފނސހށވ
ރ ގނ
މހތނށ ވފއވނ ވރށ ކމޔބ
ބދލ
ތކއ އކ
ކނޑ
ގ ލނ
ގނޑ
ޖޒރކއގ މއޗށއވ .މ
މސއކތކށއވ .އގތ
ނ އނ ހ"ނ
ވ
މ
ގ ސބބ
ނ މ
ރކތއ ރށތކ
ގ ވށއގނ ކނޑ
އނނ
މދ
ދ
ވސކޅއ ތރ ކ
ދ މރ
ވ
މކ ފޖއށ މވގ
ތ
އރ
،ގނ އދދކށ މ
ރކ
މ
ރކތކއ އލކށ އގ ކއރގއ ދމވފއވ އނމ ބޑ
އއ ފރ
ތއވސ ހމނއވ .މތނތނ
ކނޑ
ގ ދރ
ނ އލ ކށފއވ. މއސލއވ. ބލލ
މށ ޑއވކ
ރ
މށ ގނ
ފޖގ އކ ހސބ
ތކ
ގއ ކރބގ ފޖގ މ
ރކ ފރ
ތކށ ދމވފއވ އދދއގ ބޔކ
ފޖ އށ ކނމ
މސއކތ
ނ މހތނށ މފދ ހތ ޤ
ދ
ރތ މއސލތކ
ގ ސބބ
ނ އހރ
ކ
ވސ ގސ އ
ޅއވ .އހނ
ޞފހ 19
ހއޓނ
ލ ކ
ރއށ
މގށޓކއ
ދގ ކ
ރ
ވލ " ތތކކ އދ
ސޔސ ހރކ
ނވ ސޔސ
ޒމ
ހރކތތކވ .
ނދޔ ސޔސ
ގ ވހކ ތކކ ސޔސ
ސޔސ
ކތއ
މސ
ގއ
މޒ
ލދ"ގ
ކވ .ވ
ބހ
ސތ ގއ
ރ
އޗކވ .ފހ
ނގ އ
މހ
ކއ ތނކއ ނމ ،މސކތ ބހއޓނ
ހސބ އޅ ޔސ
މހ
ނ ސ
ސޔސ ނ"ނ
މ ،އ
ގއ ހދނ
އވ .މ
ނ
ފއ ވ
ރވ
ހސކ
މދ
ބ
އނ
ދގނ
އ ށ
އގނ
ހދ
ވނ
ނއ
ގއގ ފ
ޅމ
މ
ކއ އ
ހއޓނ ގތ
ގއ ބ
މ އވ.
ދ ނ
ގއލ
ވސ
ގ
އވ .އދ
ވނ
ފއ
ރވ
ހސކ
މދ
ބ
މނއ
ދގ
އވ
ރނ ކ
ރ
ބނނއ ވ
ގއ ކތ
ތއ
އސ ގ
ޙ ޔސ
ދގ ހލބލ ސ
ވލ "
މދ
ފޑ
ކޔ ،އކނ
ކނ ކމއ
ދހޅ ކނ މވނ
އދ
މޝރހ
މ
ގ ތ ށ
މހ
ނނށ ތފތ
ގތ
ނދނ އ
ހވ
އސލ
ޔސ ހރކތ
ފއވ .ސ
އބ
ކށލނ ޖހ
ވސ ފހގ
އރ
އވ .
ވނ
ފޑ
ކޔފއ މގ
ފއވ .
ޅޖހ
މވނ ވ
ގއ ،ސޔސ
މ
ކގ ނ
ކމކ ،ސ
ޔސ ހރކތތ
އގނ
ހދ
ޖގހ
ގއ ނކ
މ
ހއ
އއ ރ"
ކ
ރނ ވނ،
ފއ މ
މތލނޖހ
ވލދ" ޒ
ވނ ޖލއ ކ
ރ
މހ
ނ ކށބރކ
ބއއ
◌އ
ޔނގ
ހރކތ
ގ ހ ވ؟ ރށ
ގ
އ
ތށ ކބތ
ކ
ރމ
ނ ގނދޔ ބހ
ސ ގއ
މލމތ
ރސގ
ޑމކ
ކއވ .
ދނޔއ
ތހ
ޒބ
ވސ
ށ
މއ ވރ
ކމވ .
ފއވ
ގވ
ވސ
ރ ނ
ވގ
އ ތ އފދ
ނދ
ވމ
ލސ
ސރ"ޢ
ތއ
ޤގ މ
އ
ތރ ދމގ ޖލށޓކއ
މއދ
މ
ޒވނ
ނ
ދގ
އ
ނއ
ނބއ އމލކވ .އހ
އދކޅ
ބއ
ތހ
ޒ ނއ
މށ
ސމލ
ކމށ ގ
ކރ
ގ
ކނކނ ސރ
◌ގ
ޤއ
މ
ފއވ .
ވނ ޖހ
ވނ މ
ކއ
ރބނތ
ޤ
ލ
އވ
އހ
ރއޔތ
ނނކ ކމކ
،ވ
ލދ" ރއ
ހތވ
މގ
ފވލ
ށގ ނނ
ޤގއ ރ
އ
ތރ
ނވ.
ބއއ ނ"
ށ
މދ
ވސ ތހ
ޒބ ގތ
ނ
އ
ނގ
ޒމ
ލމކ
ރތ ހސ
އބ އޒ
މ އލކށ ،
މޒނ
ރގ
ކ
އގނ ހ
ޅވ
ގ
އއ
އބދ
ދގ
ވލ " މކށ
ޒވނ ޖލށ ދތކ
އދ
ގ
ގއ
ފހރ
އވ؟
ނނތ
ނއ "
ފހ
ނ
ށވސ މ
ކވނ ފ
ވހކދ ފޅ
ނ
މގ ހރ
ބ
ޤއ
އދ
އއކ
،
މ އ
އވ .މ
ދ ނ
ވ
ނގ ރލ
މހ
ނނ އ
ސވލކ ޒ
ވ
އދ
އ
ފ
ވސ ،ސ
ޔސ މ
ތބ ނ
މގއ
ވރކ
ކނމ ބޔކ
ޅގނޑ
އއށ
އ
މވސ
އ
އވ؟ ހ
މގ ކރތ
އދ
ކޅ
ނއވ .އދ
ނވ
ރސތ
ދ
ހރކތތކށ ފ
ވނ
ދހވ .ޒ
ނވނ އ
މ ،ދނ
ވނ
ނ ނ
ޗއ ދ
އއ
ނނ
ގ
ޅ ލމހ
މ
ނ މއދ
މފނ
ނގ މތގއ
ކބފއނ ދއކ
ވއދނ ނމ"
އދ
ސބތ
ވފއވ ޖލއ ނ"ނވ .
މހއޓ
ކބފއނގ އރތ އދތއ ދ
ޖލއވސ ނ"ނވ .މއދ
އޅ
ގނޑ
މނގ
ތރގއ އމނކމއ ނތވ .މގ
މތގއ
ހނގހނގ ހ
އޓވސ ހމލ ދފނއވ.
ނމ
ގ
އދ މފދ ގތކށ ހމލ ދ
ކނ
ސބބ
ނ ކނމ ސތކދ
ވހ
މހކ
މރ
ވމ
ނ ދކނ ފހގކ
ރނޖހނ
ވރށ ހތމޔއކ
ގއވ .މ މ ލބ
ވތ
ނ ކމކ
ވތނގ ކބފއނ ދސކށދ
ވސ މފދ
ދނނވކނ ނތވ .ހމގއމ
ހ
ރހކމކވސ އވށތރނގ ފރތ
ނ
ދވހނ◌ނކ ޒމނ
އސ
ރ
ކމއ މ◌ ލބ
ވތ ސ
ލހވރ ދނފސ ލބ އހތރކމއކ
ކ
ރމ
ނ އނނ
އކ
ވރކމއކ
ދރއ
ޅމ
ނ އއ ބއކވ.
ފނޅ
ތކ
ގއ ހނގމ
ނދކނ މސއކތ ތކވ .އކމކށ އއވސ
ދވހނގ ކބއގވ އކ
ވރކމ
ގ
ބއމހ
ނގ
ގނމ އ
އކބފއނނށ އނ އގއ ދއކކނ
ޖހއވ .ނމވސ މހރ
ސބބ
ނ އބއއގ ވށއގނ ދރއ
ޅ
އޅނއވ.
ގބ
ރ
ތކ
ގއ ތބވސ ކރ
ނ ވސ
ތނށ ގނއ
މށ
އތއތނށ މ
ގއ ބލވހ
އނމނނކ ތމގ މހ
ނކމ
އހނ
ބރބރށ އގ
ދއކނޖހއވ .
ހޔވފއ ރނގޅވ .މރތ އދއގ
ބޑ
އގއ
ދވހނގ މބދލކ ކނފދ ކ
ނ"ނނމ އކނ ކށދނ މހ
ހނގ ދރއ
ޅ
ނ ވރށ
ސބބ
ނ އބއމ
ހނ ބދލއ
އބދލށޓކއ ދއކނ◌ޖ ނ
ވނއވ.
ސދވފއ އހމ އމނވ .އއ މޒއވ.
އލ
ނ
ބވއވ .ކބފއނގ ޒމނ މހރ
ހ
ރހ ކމއ ބދލ
ވއޖއވ.މއދ
ދރއ
ޅ
މ
ގ އދކދއށ މހބޑތ
އޢދކ
ރވދނބވއވ .އ ހމހމނކމ ހ
ރހ އއޗކ ފއސއވ .ތމގ ކމއ
ނ
ބދލ
ތކއ އއ
މ
ގއ ވރށގ
ވއވ.މ
ސ
ލހވރކނ އލ
ނ ހދނބ އކ
ވރކމއ ނތވ .ތމގކމ
ވނއވ .އއކވ.
ކނތއތކއ ހމނގނ
ހދނ
ސ
ވލ
ތކ
ގ ޖވބ
ހދނ◌ އކ
ވރކމކވސ ފއސއނ ގނވ
ވއޖއވ.
ވރށގނ ސބބ
ތއ މދ
ވރ
ކމކށ މއދ
ވއޖއވ .އކ
ވރކމ
ގތއ◌ އއގތކށވސ ނ
ވސނއވ. އއކމކށ ފހގކ
ރވނ
އހތރކމ
ގ ކ
ލވސ މހރކ
ނތވ.
އނގހވސ ކމކ މއ ޙއލ
ކ
ރނޖހ ތރއގއކޔއއޗއ އހރމނގ ތރއށ
ފއވ
ކބފއނގ ފރތ
ނ ދއކއދ
ހތމހ
ރކމއކމވ. އއކމވ .އނއކމކށ ފހގކ
ރވކމކ
އގ
ބޑ
ދރއ
ޅ
މ
ގ މސލ
ތއ މއދ
ލތކއ
މހ
ނގ އޚ
ލގށ ބޑތ ބދ
ހދވސ ފނނނހއޔވ .އޒމނ
ގއ
އއ
މވ .މގ އތ
ރށ ތރ
ބއޔތށ އއ
ގގ ފ
ރޅ
ގއ ފނގލ
މ ގތގ ވށއގނ
ބދލ
ވސ ފހގކ
ރވއވ .މހ
ރހކމއ
ދ
ލނފ
ހ
ނނ ފ
ޅފ
ގއ ތށލ
ޞފހ 17
މގޖތކ
ގ ތރއނ 80%މގޖށ ދއ
ނ ވގނ ދޔއ ދ
ނޔގ އޤތޞދ މކނ އތނ
ފރ ފށށ ގސ ގތހ
ސވ
ފއސހރދ
ކ
ރނ ފނ މއ އއ ފރޑ ނވ
ނޒމށ ބޑތ ލޅ
ނތކއ ގ
ނ
ހސބށ ދޔއ ދހސ ހތވ
ނގ
ރ"ޓ
ބ
މކ އނނވ .މދކ
ނފ
ނ އއ ފރޑ
ކމކށށވ .އހނ ފނ މއ އކމ
ނ
އހރ
ގއވ .މދކ
ނފ
ނނ ވ
ހއ
ސނގ ލނއ ލބ
ނވނ އޤތޞދ ދވއ
ގއވ .މދކ
ނފ
ނގ ވއޓ ލބ
ނ
ގއލ
ނ ވސ
އމރކ ސރ
ކރށ ލބފއވ އނމ ބޑ
ސޕޓމބރ
2008އށ ސދ ބލއނ
ބލ
ގ ރހ
މކ މއވ .އރ
ގ އމރކގ އމރކ ޑލރ
ގ ގއލ
ނ
ދއކވމ
ނ
ޤއ
މއ މ
ހތބ
ކށ ވހކފ
ޅ
ޓގއ
ލނސ ޝ
މކ
ނފ
ނތކ
ގ ބ
ވދޅ
ވފއވނ ފނ މއ އއ ފރޑ މކ މށ
ހދފއވ ބގނޑ
ތއ ފ"ބއދ
އކ މ
ޅ އޤތޞދ އނގނޑށ އތ ކޕޓލއ ހދ
މށ މޖ
ބ"ރ
ވއވ .ނމވސ
އހލ
ގއ
ބރއކމށށވ .އދކ
ނފ
ނ ހއ
ސނގ މކޓ
ގއ ފނ މއ އއ
ނލއޒކ
ރނ
ނޝ
ކ
ރއށ ނ
ގނދވނތ ފރޑ މކ އށ ލބފއވ ގއލ
ނތކ
ގ
ލސނ
ނނމފއވކމށ ހނކ ޕއ
އކ ކނކޅ
ތކ
ގ ބޑތ ވޔފރވރނގ ސބބ
ނ އދކ
ނޏކށ
ފ
ރތމ ފހރށ ވދޅ
ވއވ .އމރކ އތ
ރ
ނ ވރށ ގނ ސރ
ކރ
ތކ
ނ ވސ އނވސޓކށދނ
ށ އއވސ ފރތކ
ނ
ސރ
ކރ
ނ ފޔވޅ
އޅއރ
ވގ
ތ
ގނފއވ .ދ
ނޔގ އނމ ބޑ
ޝއ
ޤ
ވރއއނ
ވއވ 2008 .ވނ
ފއތ
ވއޖއވ .އކމ
ގ އސރ
މ
ޅ އޤތޞދ
ކމށވ އމރކގ މގޖތކ
ގ އހރ
ގ ފހ
އތށ އޅއރ
ދގ
ދ
ނޔއށ ފރއފއވ .މ
އސނދނނށއ ދބއކ
ޅ އއބއ ކނޓރލކ
ރމ
ނ ޒމނއވފއވ މދކ
ނފ
ނ
ހ
ފޤރ
ނނށއ ދޖނސ
ގ ހ
ރ ނނނވ .މމގޖތކ
ގ
ގނދނ މދކ
ނފ
ވނ
ބނގ
ރ"ޓވދނ ކމ
ގ ބރ
ޔއށ މހރ
ފ
ރއއގ މހ
ނނށށވ .ދ
ނ އގ
ޖ
މލ 5ޓރލއނ އމރކ ޑލރށ ހވފއވ.
ގ ފށ
ނ
ދމވފއވ އޤތޞދ ކރޘ އރއވ .އމރކގއ އލށ ކ
ރ ތނ ފލވގނ
މދކ
ނފ
ނ އޤތޞދ ގ
ޞފހ 16
ހ
ރހ މގޖ
ތކއ ލޔރއ ގތށ އކތ އމރކ ސރ
ކރ
ނ މކ
ނފ
ނ އ
ފއދ
ފ◌ނ މއ އ ނ
ވތ ފރޑ މކ އ
މތގއ އނކތ އތ
ރލނއވ .އދ މގޖ ފރ
ކށދ ކ
ނފ
ނތކ
ނ ލނ
އގ ވހކ
ވނ ދމހ
ބ
ނ
މ
ނ މހކށ ހ
ކކއ ފޅލ ގތށ ކކ
ގ ފ
ޅމނ ލބ ގތ
މށވ .އގތ
ނ ފނ މއ އށ ލނ
ކޔދނ އ
ޅހނނވ .ނމވސ މދނމކ
ނމ ކކ
ގތށ ފޅލނއވ .އރ
ނ ކ ވއކއގނ ލބ ފއސއނ އތ
ރ
ލނ
އމރކގ ހއ
ސނގ މކޓ ހލކ
ކށލ
ފއޗއގއ ކނމ މގޖކ
ނ ބއއ އ
ފއދ
މށ މގޖ ފރ
ކށދ
ނރ
ކމއ
މ
ޅ ދ
ނޔއށ އޤތޞދ ހ
ތ
އކ
ލވގނވނއވ .އދ މފ އވ.
ޞތ
ލބނ
ކ
ނފ
ނތކށ ފ
ރ
ގނއ
މ
ގ ޒނމ އ
ފ
ލނ ޖހ
ފއނނޝއލ މކޓތކ
ގއ ފސދޅހ
ގ އހރ
ތކ
ގއ އ
ފއދ ފރޑ
އމލ
ތކ
ގ
ދކ
ނފ
ނޏވ .މދކ
ނފ
ނގ
ސކއ
ރޓއއގ ގތށ ،ހއސއއ ނ
ވތ މކ ނ
ވތ ފޑރލ ހމ ލނ މގޖ
ހނ އމރކ ސރ
ކރށ
ސބބ
ނ އނމފ
ބނޑއގ ގތ
ގއ ވއކނއވ .ނމވސ ކޕރޝނގ މޤޞދކ ވސ ހމ
މޖ
ބ"ރ
ވ 7ސޕޓމބރ
2008ގއ
މމޑލ
ގއ ވރށ ބޑ
މއސލއއ މއވ .ނމވސ އމރކގ ހ
ރހ މގޖ
ޒކ
ރ
މށށވ.
މދކ
ނފ
ނ އކ ނޝނލއ
އބއތވ .ހއސގ ބޒރށ އނނ ފހ
ދނ
ގތ
މށ
ލނއ މދކ
ނފ
ނނ
މވ ކހނތބއވ؟
ބދލ
ތކއއކ
މގޖ ސކއ
ރޓގ އގ
ހދނ ކހނތހއޔވ؟
ޝނލ
ފނ މއ ނ
ވތ ފޑރލ ނ
ނނ މގޖ ފރ
ކށދ
ދށވ
މ
ނ މދކ
ނފ
ޖވބކ އއ ބހ
ގ ޖވބކވ.
މގޖ އސސއޝނ އ
ފއދފއވނ
ޖހ ފއސގ އދދ
ކ
ނފ
ނތކށ ދއކނ ސކއ
ރޓސޝނވ .މނޒމ އނމ
ނވރ ސތކ ތރސ އށ ވނ
އތ
ރ
ވ ލބ ގއލ
ނ ބޑ
ވއވ. ފސހއނ ސފވނ ލޔރ ކކއ ހތށ
އހރ
ގއވ .އއ ދވނ ބޑ
މގ ދށ
ނ
ގނސގނނވ .އހނ މނޒ
ހނގ
ރމއގ ތނކޅއ ކ
ރނނވ.
ޞފހ 15
ސ ްއ ަކތު ަގ ިއ.
ެއދުވަ ުހ ދެން ުއޅެންޖެ ެހނީ ގޭތެރޭ ެގ މަ ަ
ސ
ނގޑ :ދާ ިއރާ ަގ ިއ ުކރި ައށް ދި ުއމަށް ެއންމެ
ސޕޯޓް ލި ެބނީ ޮކން ަބ ެއ ްއ ެގ ފަރާތުންތޯ؟
ަ
ލޒ :މަންމަ ެގ ާއ ިއލާ ެގ ފަރާތުން ވަރަށް ިހތްވަރު
ނ ދޮންތީ
ލިބޭެ .އންމެ ޮބ ުޑ ިހތްވަރެ ްއ ލި ެބ ޭ
)ލަ ިއލާ( ާއ ިއ ތު ްއތޭ) ަކލީމް( ެގ ފަރާތުން .މިދާ ިއރާ
ުކރި ައށް ދި ުއމު ެގ ެއންމެ ޮބ ުޑ ިހތްވަރެ ްއ ލި ެބނޭނީ
މަރު ޫހމް މަންމަ ެގ ފަރާތުން .ލީޒް ެގ މި ާކމިޔާ ީބ ެގ
ސ ލީޒް ެގ ލޯ ިބވާ މަންމަ.
ސ ްއރަ ީކވެ ް
ި
ސ
ނގޑަ :އޅުގަނ ުޑމެން ެގ މަޖަ ްއލާ ައށް
ސދެ ްއވި ވަ ުގތު ޮކޅަށް ވަރަށް ޮބ ަޑށް
ސ ޮކ ް
ުހ ް
ޝު ުކރި ްއޔާ.
ލޒގ މނމ ލޒ އ
ރލއގނ .ލޒ ބ
ނ ގތ
ނ ލޒ އނމ ލބވނ އނގ މނމ
ދކއވ .އނގ މނމ ވނ ނޔވފއވ.
ޞފހ 14
ސ
ސވެރިންވެ ް
ުކރު ޮގތަ ަކށް ދަންނަވަނީ ނަމަ ،ނޫ ް އހނނމވސ އބދ
ވސ މސއކތކ
ރނ ސ
ނގޑ :ކހނއތ ރއޖގ ސޔސ
ަކންތަ ްއތަ ަކށް ހޭލިމޭލިވެފަ ިއ މިވަނީ. ކނމ މއސލއއގވސ ދފ
އ ނ
ވތ މޝރހ
ސފކ
ރއވނ؟
ދފރތ
ގ ޙޔލ
ގނސދވތ. ލޒ :ސޔސ ދއރގއ ހރކތތރވ
ނ"ސވރއއ ވއޖއޔ އބދ
ވސ ފއދވގތށ
ޕޓތކ
ނވސ ރއޔތ
ނނށ
ދ
ދފރތށ ވސނނޖހނ .އ މސއކތކ
ރ ޕޓތއ މޤއ
މ
ގއ
ޤއ
މ
ގ
ރއޔތ
ނނށ ދމވ ދތތއ ވދނ.
އއވސ ގތކށ ނތ ދނނ
ޒނމދރ
ވރނނއ އހނހނ މހ
ނގ ކނމ ޕޓއކށވސ ނ
ވތ ކނމ
ސމލ
ކމށ ގނއ
މކ ނ"ސވރނގ އ ރ
މހކށވސ ރނގޅށ ބލލ
ޒނމއއ. އމހއގ އމއލ މސލހއތއ،
ސ
ނގޑ :ޓވއމއށ ފޑ
ކޔ
ނތއ އހ އބޔއގ އމއލ ފއދއއ އނނނ.
ބޑށ ރއދ
ވނ ކއވގނ ކމށތ ރއޔތ
ނނށ ގނސދނ ޖހ ތރއޤއއ
ދކލއވނ ؟ އސލ
ނ
ގނސދވ .ޑމކރސއކ
ސ ޓީވީ ައ ަކށް ެއ ްއވެސް ރޭ ިޑ ޯއ ައ ަކށް
ލޒެ :އ ްއވެ ް ދބޔކ
އރ ތޅފޅ
މއ ނ"ނ ދއތ.
ެއންމެން ިހތް ަހމަ ޖެހޭ ޮގތަ ަކށް ޙަ ަބރާ ިއ
ސދެވޭެ .އ ަހ ީޤ ަޤތް
މަޢުލޫމާތެ ްއ ނު ެގނެ ް
ނ ފަ ަހރަށް
ައޅުގަނ ުޑމެން ަޤ ޫބލު ުކރަން ޖެހޭި .ގ ަ
ސ ަކމަ ަކށް ެއކަން)މީ ިޑ ާއ ައށް ފާ ުޑ ިކޔުން(
ސޔާ ީ
ި
ވެފަ ިއ ވަނީ.
ސ
ނގޑ :ލީޒް ދެ ިކލަ ްއވާ ޮގތު ަގ ިއ ައމި ްއލަ
މީ ިޑ ާއތަ ުކން ެއމީ ުހން ެގ ޒިންމާ ުއފު ްއލަވާތޯ؟
ސޓަރުން ެއމީ ުހން
ސލު ައމި ްއލަ ްބރޯ ްޑ ާކ ް
ލޒަ :އ ް
ޒިންމާ ެއންމެ ފުރި ަހމަ ޮގތު ަގ ިއ ުއފުލަމުންދާތަ ެކ ްއ
ސ
ނުފެނޭެ .އމީ ުހން ޙަ ަބރު ަގ ިޑތަ ުކ ަގ ިއ ައ ަބދުވެ ް
ސ ަކމެ ްއެ .އ ްއ
ސޔާ ީ
ފެނި ެގން ދަނީ ޮކންމެވެސް ި
ސ ޕާޓީ ައ ުކން ުބނާ ެއ ްއޗަ ާކ ިއ އަނެ ްއ
ސޔާ ީ
ި
ސ ެއ ަކނި
ސ ޕާޓީ ައ ުކން ުބނާ ެއ ްއޗެ ް
ސޔާ ީ
ި
ސދެވެނީި .އޖްތިމާޢީ
މަ ިއގަނ ުޑ ޮގތެ ްއ ަގ ިއ މި ެގނެ ް
ސލަތަ ަކ ަކށް ެއ ާހ ޮބ ަޑ ަކށް ަބލަ ެއ ްއ ނުލެވޭ.
މަ ްއ ަ ސ
ނގޑ :ދއ
ލތ
ގ މޑއގއ
މސއކތކ
ރއރ
އއވސ ވރއގ
ސ
ނގޑ :ރާ ްއޖޭ ެގ މީ ިޑ ާއ ެގ ދާ ިއރާ ެގ ނ
ފ"ޒކއ ކ
ރމތވތ؟
ސތަ ުޤ ަބލަ ީކ ޮކ ާބތޯ؟
މު ް ލޒ :ލޒއކ ދ ސރ
ކރ
ގއވސ
ލޒ :ދެން ދުވަ ަހ ަކށްވުރެ ދުވަ ެހ ްއ ޓވގއ މސއކތކ
ރމ
ނ އނނ މހއ.
ރަނ ަގޅުވަމުންދާނެ ަކމަށް ުއންމީދު މިކުރަނީ .މި ާހރު އހނ ނމވސ ،ލޒއކށ ނނގ ނ
ފ"ޒ
ސވެރި ަކމު ެގ މިނިވަން ަކން މިވަނީ
ރާ ްއޖޭ ަގ ިއ ނޫ ް ތއނނނ ކހ ހސބކ
ނ ،ކ
ހނއ
ސވެރިންވެސް ުކރި ައރާ
ސފަ ިއ .ނޫ ް
ޮބ ުޑވެ ެގން ޮގ ް ކމއ .ޓވގ އސވރނ ވކ ޙބރއ
ރަނ ަގޅުވަމުންދާ މަންޒަރު މި ާހރު ެއ ަބ ެފނޭ. ބނ.
ކޔ
މށ ނ
ވތ ނ
ކޔ
މކށ ނ
ޞފހ 12
ސ
ނގޑ މ އދދ
ގ " އރތރ" ގ މހ
މނކ ޓވއމގ ނއ
ސކސޓރ އއޝތ
ލޒއވ .އނމ
ކށ މ
ހތބ
ކ
ރ ގތ
ނނމ ލޒއވ.
ފ
ރނސ ބއޕއކށއ ނ.ވލދ" މނމ އކށ އ
ފނ ލޒއށ އނމ ރތ ކ
ލއކ ހ
ދ
ކ
ލއވ .އނމ ލބވ މހކ އނގ ލބވ މނމ
ކމށ ބ
ނ ލޒއކ މފހކށ އއސ ނ"ސވރކ◌މ
ގ ދއރއނ ގނ ބޔއގ ލތބއ އޙތރމ ހދފއވ ،ކމޔބ
ނއ
ސ ކސޓރކވ.
ރއޔތ
ނގ ވރކނ ރއޔތ
ނ
އދމ މނކށ ސބހއ ދއ
ލތ
ގ މ
އއސސތކ
ނ އދގތށ ކ
ރވނ ސރނގ
އދމ
އއސރބހވ .ތޔއ ހމ ލމސލ
އއބރ
ލ
ނ ދގނނވ. މނކ
ފދ އތއ އދމ މނކއ
ވރއކވ. އ
ފދގނނވ .އދ މކނ
އދމ މނކ
ގ މސއކތޕ
ޅށ ހސލ
ވނ ސރ
ކރ
ގ ތރއނވސ
ކމޔބށ އދމވ .ތޔގތ
ގއ މމގށ މސއކތތކއ
ކ
ރއށ ވޑއގތ
މށ ހއވރ
ދވ. ކ
ރވގނނވ .އދމ މނކށވސ
ޞފހ 10
ވލދ" މ
ޙއމދ
ޙލމ
ކ
ރއވފއވ.
ދފ
ށފނނ
ގތށ
ހމކމއކ
ކނކ
ރވނ
މކނޒމއ
މލ
މ
ނސޕލޓގއ ގއމ
ކ
ރއވފއވ.
މއދ
އދމ މނކ
އވޑއގނނވނ މސތރއކށވ. ”އދމ މނކ
ވރއ ނއ“ ޚބރ
އކނ އމލގތ
ނ ސބތ
ކށ ގޑގއ ކފއށ އނޞފ
ކ
ރމ
ނދޔ
ދއވމ
ނނވ .ރއޔތ
ނގ ރ
ހ
މއ ލބ ސރނގ
އދމ މނކ
މލ
އކ
ވރޔ ބ
ނޏވ .އއ ކއވތ
ހއދވމ
ނނވ. މ
ނސޕލޓގ ރއސކމއ ހވލ
ވ
އޅ
ގނޑ
ސ
ވލ
އ
ފއދމވ.
ވޑއގނނވއރ
އނއކ މއދވހނ
ލމއނތ
”ޖހލ
ނކ
ޑއ .ވކމހކށ ބ
ސރނގ
އދމ މނކ
ފހގ ދނނ ބފ
ޅއނ"ނވ .ޚ
ދ
އޅ
ގނޑ
ވސ
ނށ ގއ
މ
ކނކނ ކ
ރނ .އކހލ މހ
ލގއރ“
ކ
ރވފއވނ އބދ
ވސ ”ފ
ޅވ .އއ
އހނ އދމ މނކ
ގ ނނފ
ހމއކށ އޅ
ވނ “.އކ
ވރޔ ޒ
ވބ
ގއ މސއކތ ކ
ރއވ ބފ"ޅއގ ނމވސ
ކނބފ"ލއކމއ ނނގއވ .
ދނވ.
ގތ
ގއވ .ރއޔތ
ނގ އތފރ ފށ
ގއ އވ.
މއދ
މވނ ހލތ
ބދލ
ވފ
ފއތ
ވ އހރ
ދ
ވހ
ގ ތރގއ
ހ
ނނވ ބފ
ޅއގ ގތ
ގއވ .ރއޔތ
ނގ ސރނގ
އދމ މނކކ ރއޔތ
ނގ
ރއޔތ
ނނށ ފހގ ކ
ރވ
ނ
އނމ
އޑ
އއސވ ސފ
ސދ ބފ
ޅއގ ”ހރ“ އކވ.
ގބލ
ޝޚސއޔތކ ސރނގ
އދމ
ގތ
ގއވ. ފއތ
ވ އހރއހ މ
އދތ
ގއ އދމ
ވނއވ.
މނކ ދނނވ
މކ ކ
ށކށ ނ
ނތކއ
ހ
މނކ
ވނ ވރށގނ ގނޖ
އނވފއވނ ރއޔތ
ނގ މދ
ގއ
ކށވރ
ކ
ރވ ގތ
ގއ އދމ މނކ
ގ ކ
ރމތލއވފއވ .އދ މލ
ނނގވއގނ
މގ
ބ"ލ
ބފ
ޅކށވ .ޒނމ
ގއ ޝއކ
ގބލ
ކމމދ
ރއޔތ
ނގ ހތ
މ
ނސޕލޓ ހމއކށ އޅ
އވ
މށޓކއ
ހ
ޝޔރ
ކމއކ
ކނކނ ނނމވ
އ
ފއދނ އއވސ ކމއނތވ. ހރ
ދނ ފޔވޅ
ތކއ އޅ
އވފއވ.
ލކ
ރއވ
ލޑރކށވ .އ
ޞ"ލއގތ ގބ"
އއށވ
ރ އނއމދ
ރއޔތ
ނގ މ
އސނދނނއ ގއމހ
ނގ
ސރ
ކރ
ގ ސޔސތ
ނގހއޓވ
ނވނ“
ޝކރއކށވފއވ މލ ”މ
ޞފހ 9
ރި ޯކ ިޑންނެވެ .މަ ުއމޫނު ުހށަ ެއޅުއްވި ިއޞްލާޙީ ނޫނެވެ. ސ ުހރީ ުހރަގޭ ަގ ިއ ަބންދު ޮކށްފަ ެއވެ .
އޭނާވޭ ް
ެއޖެން ާޑ ެއވެ .އަޞްލު ޙަ ީޤ ަޤތް ޮއންނާނީ މިދެންނެވި ޙަ ީޤ ަޤތްތަ ާކއެ ުކ ުކރިމަގުގަ ިއ ދިވެ ިހ ސ މަ ުއމޫނު ެގ ވެރިކަމު ަގ ިއ ކޮންމެ
ެއ ެހން ނަމަވެ ް
ިކޔަމުން އަންނަ ފްލޯ ްކތަ ުކ ެގ ޮގތުގަ ެއވެ .ޙަޤީ ީޤ ސ ުކރާނެ މީ ުހންނާ ިއ ލިޔާނެ
ތާރީޚު ދިރާ ާ ތިން ޒުވާނަ ުކން ެއ ްއޒުވާނަ ީކ
މަންޒަރު ޮއންނާނީ " ަގ ިއދު" ވެފަ ެއވެ. ސ
ސފަ ުކރެވޭނީ ިޑމޮ ްކރަ ީ
މީ ުހންނަށް މަ ުއމޫނު ި ސތުވާތަ ެކ ްއޗަށް ދޯޅުވެފައިވާ މީ ެހ ެކވެ.
މަ ް
މޫނު ައޅަ ިއ " ަކފުން" ުކރެވިފަ ެއވެ. ައދި މި ާއއެ ުކ މާލެތެރޭ ަގ ިއ ހިންގާ
25ޖެނު ައރީ ަ 2010ގ ިއ "ގޭން ުގ "ތަ ުކ ެގ ރިމޯޓް ޮއތީ ޢާއިލީ
ސޔާސީ
މަ ުއމޫނުވަނީ ެއމަނި ުކފާނު ެގ ި ސޓިންގ ރޫމުތަކު ަގ ިއ ަކމަށް
ބޭފުޅުން ެގ ި
ެކރިއަރ ނިންމަވާލެ ްއވި ަކން މީ ިޑޔާ ެގ ދެ ެކވޭތަ ްއ ވަރަށް ގިނައެވެެ .އ ަކމުގެ
ުކރިމަތީ ަގ ިއ ިއޢުލާނު ުކރަ ްއވާފަ ެއވެ . ސ ަބބުން މުޖްތަމަޢުގަ ިއ ުއފެދިފަ ިއވާ
ަ
ެއމަނިކުފާނު ެގ ޒަޢާމަތާ ދުރަށް ސ މައުމޫނުގެ
ިބރުވެރި ަކމު ެގ ޒިންމާވެ ް
ވަ ަޑ ިއގަންނަވާނެ ވާ ަހ ަކ ވަނީ ޮކ ުޑފުޅުގަ ިއ ވަނީ ެއޅިފަ ެއވެ.
ސ
ދަ ްއކަވާފައެވެެ .އ ެހންނަމަވެ ް ދިވެ ިހރަ ްއޔިތުން ެގ ޕާޓީ ުއފެއްދެވުމުގެ
ސ މަ ުއމޫނު ެގ މިނިންމެވުން
ރަ ީއ ް ސ ްއ ަކތު ަގ ިއ މަ ުއމޫނު ުކޅު ްއވި
މަ ަ
ސ ަބލައި ަގންނަނީ ޝަ ްއކު ެގ
ދިވެހީން ައދިވެ ް ިއތުރަށް ަހރުދަނާ ުކރެއްވުމަށް ސވަންޓުން
ސވިލް ާ
ސ ދިވެ ިހ ި
ުކޅިގަނ ުޑ ަގއިވެ ް
ނަޒަރަކުންނެވެ ެ .އ ެހން ަކމުން މިނިންމެވުމަ ީކ ސ ްއ ަކތް ުކރެއްވި ލީ ަޑރު ެގ ޮގތު ަގއެވެ .ޢަދުލު
މަ ަ ފިތި ާބރުވެ ލި ުބނު ޒަޚަމުތަ ަކ ީކ
ތާރީޚީ ޙަ ީޤ ަޤތަ ަކށް ވާނެތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ިއންޞާފު ެގ ދާ ިއރާ ިއތުރަށް ތަރައް ީޤ ޒަމާންތަތަ ުކންނޫނީ ޝިފާ ނުލިބޭނެ
މަ ުއމޫނާ ސުވާލު ުއފަން ުކރާ މީހުންނަށް ައމަލީ ސއް ަކތް ުކރެ ްއވި ޒަޢީމު ެގ
ުކރެ ްއވުމަށް މަ ަ ޒަޚަމްތަ ެކ ެކވެ ަ .އދި މި ާއއެ ުކ "އިނާމާ" ިއ
ޒުވާ ެބ ްއ ދެއްވާނެ ަކމީ ޝަ ްއ ެކއް ޮއތް ޮގތު ަގއެވެ ި .އޖްތިމާޢީ ައދާލަތު
ަކމެ ްއނޫނެވެ .މަ ުއމޫނު ެގ މިނިންމެވުން ތާރީޚީ ދިވެހީންނަށް ހޯ ްއދަވަ ިއދެއްވުމަށް
ޙަ ީޤ ަޤތަށްވާނީ އޭރުންނެވެ. ސއް ަކތް ުކރެއްވި
ެކ ިޑނޭޅި މަ ަ
މުރުޝިދު ެގ ޮގތު ަގއެވެަ .އދި
ެއ ެހންމެ " ިއޞްލާޙީ ެއޖެންޑާ"
ުހށަ ައޅު ްއވަ ިއ ނަމޫނާ
ސ ައކުން ޒަމާނީ
ިޑމޮ ްކރަ ީ
ސ ައ ަކށް ދިވެހީން ފިރު ާކލި
ިޑމޮ ްކރަ ީ
ސތިރި ަކމު ަގއެވެ.
މޭ ް
ވާނީ ެއހެންނޫންތޯއެވެ ެ .އތެރޭ ެގ
ސ
ސ ބޭރު ެގ ފި ްއތުން ޮއތަ ް
ޕްރެޝަރ ޮއތަ ް "މެ ެޑލި "ލި ުބނު ފަރާތްތަކުން ެއތަ ްއ
ޒަމާންތަ ަކށް ފެންނާން އޮންނާނީ ލިޔެވިފަ ިއވާ ދުވަ ަހ ަކށް މަ ުއމޫނަށް "ސަނާ" ކިޔުމު ަގ ިއ
ސތަ ުކ ެގ
ޮއތް ެއ ްއޗެ ެކވެ .ޔަ ުއމި ްއޔާތަ ެކވެ .ޖަލް ާ ސ ޝަ ްއކެ ްއ ޮއތް ަކމެ ްއ
ދެމިތިބޭނެ ަކމީވެ ް
ޞފހ 8
ދޭސީ މުޙައްމަދު
މަ ުއމޫނު ެގ ވެރިކަމު ެގ ފަރުދާ ެގ ފަހަތު ަގ ިއވަނީ ތަޢުލީމު ފުރި ަހމަ ުކރުމު ެގ ފުރުޞަތު ޮކންމެ މަ ުއމޫނު ޢަ ްބދުލް ަޤ ްއޔޫމަ ީކ ރާ ްއޖޭގެ ތާރީޚު ެގ
ސދައެވެ .ޢާ ިއލާގެ މީ ުހންނާ ިއ
ަކރަޕްޝަނާ ިއ ފަ ާ ސ ފަހިވެފައިވާ ވެއެވެަ .ހމަ
ރަށަ ުކންވެ ް ވަރަށްގިނަ "ޚާ ްއޞި ްއޔަތު "ލިބިވަ ަޑ ިއ ެގންވާ
ެއ ުކވެރީންނަށް ދެ ްއވި ނާޖާ ިއޒު ފުރުޞަތުތަ ެކވެ. ސ
މި ާއ ެއ ުކ ައތޮޅުތަކު ެގ ޞި ްއޙީ ޚިދުމަތަށްވެ ް ސ މަ ުއމޫނު ެގ ވެރި ަކން
ބޭފުޅެ ެކވެ .ރަ ީއ ް
ައނިޔާ ާއ ިއ ބޭ ިއންޞާފެވެު .ހރަގޭ ަގއި މަރުވެދިޔަ ސމާލު ަކމެއް
މަ ުއމޫނު ެގ ވެރި ަކމު ަގ ިއ ަ ސ ވަރަށް ާއދަޔާ ޚިލާފު ޮގތަ ަކށެވެ.
ފެ ްއޓެވީވެ ް
މީ ުހނާ ެބހޭ ޮގތުން ދެކެވޭ ވާ ަހ ަކތަކެވެ . ދެވިފައިވާކަމީ ފާހަ ަގ ުކރަންޖެހޭ ޙަ ީޤޤަތެ ެކވެ. 1978ވަނަ އަ ަހރު ެގ ނޮވެމް ަބރު މަ ުހ ެގ 10
ތަފާތު ުކރުންތަ ްއ އިންތި ާހ ައށް ޮބ ުޑވުމެވެެ .ގ ރަށްރަށު ެގ ބަނދަރު ހެދުމާ ިއ ،ނަރުދަމާ ެއޅުމު ެގ ވަނަ ދުވަހު ެގރޭ މެންދަމު ރަ ީއސްކަމު ެގ
ސބަ ުބން މަ ުއމޫނު ެގ ވެރިކަމު ެގ
މިތު ުހމަތުތަ ުކ ެގ ަ ސތޯލަ
ުހވާ ުކރެއްވީ "ފުލް ިގޔަރ " ަގ ިއ ފި ް
ސފަ ވަނީ " ުހތުރު "ވެފައެވެ.
"ރީތި" ި ައޅު ްއވައި ެގން ހުންނަވައެވެ .ފުރި ަހމަ
ރަ ްއޔިތުން ެގ ިގލަންވެރި ަކމަށްވެފައެވެ. ޖެނަރަލެ ްއ ެގ ޮގތު ަގއެވެ.
ސރުކާރާ ިއ
ސތުވާތަ ެކ ްއޗާ މަ ުއމޫނު ެގ ަ
މަ ް ސ ައހަރު ެގ ވެރި ަކމަ ީކ
މަ ުއމޫނު ެގ ދި ުގތިރީ ް
ުގޅުމެ ްއ ޮއތްކަމަށް ދެކެވޭވާހަ ަކ ދޮގު ުކރެވޭ ަކށް ދިވެހީން ެގ ަހޔާތުގަ ިއ ވަރަށް ިގނަ ޑްރާމާތަ ާކ ިއ
ސ ނާޞިރު ވެރިކަން
ނެތެވެ .ރަ ީއ ް ސފަވަމުން ،މަންޒަރުވަމުން
ސލުތަ ްއ ި
ތަމް ީ
ނިންމަވާލެ ްއވި ިއރު ރާ ްއޖޭގަ ިއ މަސްތުވާތަ ެކތި ދިޔަވެރި ަކމެ ެކވެ .އަދި ެއހެންމެ ެއވެރި ަކމަ ީކ
ބޭނުން ުކރި ަކން ސާ ިބތުވެފަ ިއ ުހރީ ހަމަ ެއންމެ ދިވެހީންނަށް ުކރި ެއރުންތަ ެކ ްއ
މީ ެހ ެކވެ . ލި ިބގެން ޮގސްފަ ިއވާ ވެރި ަކމެވެ.
ުއމުރާނީ ޮގތުންނާ ިއ ޢިލްމީ ޮގތުން ދިވެ ީހންނަށް
ސރުތަ ެކ ްއ ފޯރި ވެރި ަކމެ ެކވެ .މިތާރީޚީ
ެހޔޮ ައ ަ
ވެރިކަން ނިމުމަ ަކށް ެގނައިރު ފާ ަހގަވާ
ޙަ ީޤ ަޤތަ ީކ ދިވެހީން ެގ ިއޖްތިމާޢީ ފޭރާމު ެގ ަބތާން
މަޝްރޫޢުތަ ްއ ފެށި ައ ިއސްފަ ިއވަނީ މަ ުއމޫނު ެގ ސވެފަ ިއވާ ަކމެކެވެ .ދިވެ ީހން ެގ
ފީވެ ،ކަފާ ް
ވެރި ަކމު ަގ ެއވެ .މާލޭރަށްވެހީންނަށް ސލާފައިވާ ަކމެވެ.
ައޚްލާ ިޤ ްއޔަތު ައމާޒުން ކަ ްއ ާ
ޯބ ިހޔާވަހި ަކން ހޯދަ ިއދިނުމަށްޓަ ަކ ިއ ިހންގާފަ ިއވާ ސ މަ ުއމޫނު ެގ ވެރި ަކމުގަ ިއ ރާ ްއޖޭ ެގ
ރަ ީއ ް
ސ ފާހަ ަގވާ ަކމެކެވެ .މި ަކމު ެގ
މަޝްރޫޢުތަ ަކކީވެ ް ތަޢުލީމަށް ވަ ިކންޚާ ްއޞަ ޮގތެ ްއ ަގ ިއ އަތޮޅުތަ ުކ ެގ
ޝު ުކރާ ިއ ތަޢުރީފު މައުމޫނަށް ޙައް ުޤވާ ތަޢުލީމަށް ޚާ ްއޞަ ަޤދަރެއްދެވިފައިވެ ެއވެ .އެންމެ
ަކމެކެވެ. ސ
ސ މެދުމަދްރަ ީ
ފުރި ަހމަ ޮގތު ަގ ިއ ނޫންނަމަވެ ް
ޞފހ 7
މއ
ދލ
ވ
އ
ބނޓ ބ
ޓގއ ކ
ވރސ
އ
މއ
ނޓ އވ
ނގއ ބ
ހގ
ޒރ
ގ ބޑ
ވ
ލ
ގއ ނޕ
ވމ
އދލ
މބ
އވ .
އވފ
ބ ބހ
ވއޓއ
ތމ
ނ ހ
ރހ
ހ
ތރ
ނ އ
ލގ އ
ދވ ކ
މރ ނޕ
މ ވރ
ގ
ޔގ ފނ
ދ
ނ
ލގ
ވއވ .ނޕ
ނ
އގނ
ޑ
ރވ ވ
އވ
ބ
ވސ
ޒރ
ނ
ވ ވމށ
އދލ
ބ
ސޓގއ
ވރ
އނޓ އ
ޒރ
ނގ މޖލސ މ
ވ މއވ.
ދ
ސމލ
ކނ ހ
ނދ
ނނމ
ސމށ އ
މ
މށ ނނމ "
އދލ
ކ
ރ
ބ މ ކބނޓ
ޅގނ
އ ގ
ނ
ހނ
ވ
ބބ
ނ ދ
ނޔ "
ސ
ތމ
ގ
ބދލ
ވގނ
އދލ
ވ
ނ
ބ
ރބއކށ
ތޖ
މނ
ޅގނޑ
މގ ޝރފ
އ
ޖގއ ބ
ނ
ރއ
ހ
ދވ
އޖއނ މ
ރ ތނ ބލ ކބނޓ
ގނ ބޔކ
ވގ
ކ
ރ އދޠ ޓ މޓނގ
ޖގ ކބނ
ރއ
ވސ މ
ވމކ
އދލ
ބ
ތއ
ކނތއ ޑގއ
ނއ
އވސ ފ
ޔގ
ވމކ މ
ޅ ދ
ނ
އދލ
ބ
ތއ
އވ ގނޑ
ފނ
ގ
އދ
ހ
ހމލޔ ސރ ތކ
ނވސ
މ
ޤއ
އގނ އހނ
ނއކށ ބލ
ނމ" ވ.
އ
މ
ލވ
ބއދ
ތމ ކބނޓ
އވ ފ
ރ
ބ
ކނ
ޔގ ސމލ
ނދތ އކމށ ދ
ނ
ރމ
ވ ރވތ
އއ
ކނތއ ކ
ނދނ މކހލ
ގ އޓށ
ވ
ތމ
ފއ ވނ
ބއވ
ވނ
އދލ
މ ބ
ބބ
ނ
މގ ސ
ވރ
ތއ
މއވ .މ ގނޑ
ފނ
ހދ
ނށ އނމ
މނ
ޅގނޑ
ތނ އ
ނއވ .އގ
ބލމ
މތއ
ގ ޤއ
ޔ
ކއ މދ
ދ
ނ
ނމ
ނދ ބދލ
ތ
އނ
ކ ށ
އވ އވށތ
ގ
އދ
ހ
ތއ ސރ
ބދ
ހމލޔ ފރ
އވށޓރ ނޕލ
ނ
ޔއ
ވގނ ދ
އ
ފހ
ނ އޑ
ރރށ ކޕނ
ނމކ
ގ ވ
ށއ ޑ
ރވ
މ
ހލ
ނތރ ކ
ވނ
މއގ ބރ
ތއކ
މއ މކހލ އ
ވ
ފނ ބޑ
އދޔ
މފދ
ނޓ
އވ .އދ މގ އތ
ރ
ނ މއ
ފ
ބޑ
ވ ޚލފ ކބނޓ
ބދތކށ
ވސ ފރ
ނ ށ
އރ މހ
ނ
ޓއށ
ވރސ
އ ވމއ
އދލ
ބ
އވ.
ނ ބ
ނ
އމހ
ވސ
މ ށ
މނދކ
ތވ
ރމށ ދ
އ
އވ.
ކ
އވ ވހ
ބ
ނޕލ
ނ ވނ
ނމ
ޔގ އ
ދ
ނ
ބދ ،އދ!
ފރ
އ
ސ
ޞފހ 6
މސއކތ ތރކމ
ގ ދއރއނތއވ . .؟؟؟؟ ދއރއނތއވ، ގބޅ ކށވ
ނ" ފދ ތރއޤއކވ. ފށފށ
ނ ޤއ
މ
ތރއޤވ އނމ ފ
ރފ
ރހމވފއވ ރއޖއއ
މގ
ތއމތ ކނމހނ ހ
ރއރ
ފނނނ ދނމސރބއނތ ތރއޤގ އނމ މ
ހނމ
އއކމކ އތނއގއ އ ދރއ
ޅ ހތ
ގއ އޅ
ގނ ޑ
ގ ދއރ
، ދއ
ވކ
ރމ
ނ ކމށ
ގނވގނ ކ
ރނކމއނތ ޒ
ވނ
ނތއ އވރވފއވ ބއއގ ހލ
ނ ތރކމއ ،އބޔކ
ތހ
ޛބ
ވފއވ މނވރއވ. ކހވރކށ މޤއ
މ
ތރއޤ ވއޖބވއވ. އ
ފދސ
ވލކ،
އހތރކމ
ގ އތއފރ
ކއލނ އނމ އ
ޅމނޒރވ. އ
ޅއރ
، ނ
ފ
އދ ބނ
ނތށ ޒރ"ރ އއބޔކ
ތރއޤއކ
ނތޖއކ ޤއ
މ
ގއ ޑރގ
އމ
ވ
މއ ،މރމރއއ ވއކމއ، ނ"ނ އނކކ
ގ ކއރނ ސލނޖހނ◌ ދ
ވ
ނ ބވއވ.
މގ
ފރ
މއ ،މފދނދވ އތއކމއގ ޝކރއކށ ދވހނގ ނކމތމހ ހތ
ހ
ރގތކށ އވރނ މ
އސދމހ
ޖނ
ނ
ބރ
ވރކމއ ނމނކމއގ ތރގއ އ
ޅނ ގނބޔކ
ވ
މވ. ނ"ނ ވރނގ ފއނޕ
ޅ
ނ
ފނގނ ބޑ
ފތހ ހދލ
ނތއވ؟
އތ
ގއ ފސރ ސބތ
ކމއ އކ
،ހފއގނމނ
ވ މޤއ
މ
ހގގތކ އދ
ދވހނގ އނމނ ވސނލޖހ އއކމކ، ހދފއހ
ރ ބޔ އނ ބ
ގސތކއ މލމތގއ ފނނނ ހ
ރ ތޒ
ނ"ނނމ އޅ
ގޑ
މނވނ ޤއ
މއގ ގތ
ގއ ނނނނއވ. ތރޤއ ،ތރއޤއ އއބޔކ
ގވމ
ނ ކބއކނ ހދ
މވ. ސމނތގ އ
ސ ޢމރތތކއ އރ ،ފހ ބޑތ ގސތއ ކށ
ތރއޤ ޤއ
މއގއ ދރއ
ޅ ނ ތހ
ޛބ
ބޔކއށވ. ދއރ
މޤއ
މ
ގއ އބ
ނތރއޤއއ ވފއ އތކނ ތނއތ، މމތނ ފނނނ ހ
ރ
ނތއވ؟ މއ ތރއޤކމށ އއބޔކ
ގބ"ލ
ތޢ
ލމ ސއޙރގ
ނތއވ، ނ"ނ ކނކމއތއވ؟ ކ
ރމ
ނ ދއރ
،އޅ
ގނ ޑ
ދނނވނ މ ތރއޤއކ " މރނ
ވ
ޞފހ 4
އބދ
ޔމނ /ނ.ވލދ"
ބރ
ވއޖއވ .މ
ޖ
ތމޢ
ގއ ތބ ހއޤ
ދ"ނ
ކ
ރ މހ
ނ އމހ
ނގ މ ނއ
ގ ރޔ ދއލލފއވލއ ހމހމ ކމއނތ،
ޖލ
ގ ކ
ޑތޅތކ
ގއ ފދވމ
ނ ދއވ .މބއމހ
ނގ ބޑ
ކމ
ނނވ .ދވހ ދނޑ
ތކ
ގއ ދވހ މ
ޖ
ތމޢއގއ
މ ޤ
ރ
ބނވ
މ
ގއ އނނނ އތޖލށ އބރތއ އތއވ.
ދރނނށޓކއ ގވނކ
ރ
މ
ގ ފކ
ރ
ނ އ
ޅތ ލއކ
އމހ
ނގ ހށގނޑއ ފ
ރނއނ ދވހ ދރނނށޓކއ ދރނގ ދރނނށ ވސ ނ
ވސނއވ .ވސނ އނޒރއ،
މދވހ ޤއ
މ
ފޙ
ރ
ވރވނކނ އމހ
ނނށ އނގ ހދއދނ
މށވ. ޝއ
ގ
ވރކމއނތ ސކ
ނޑ ތރގއ ޖމވފއ
އދ
މވ. ރ ވހކ ދއކ
މހ
ނގ ކނފތށ އވގތށ އހ
ލސތ ކޅ
ފށއޑގއވ ،ދވހވރކނ އގ އނމ ފ
ރހމ
އ
ޅއވ .އހރމނނށ ޖހނ މމހ
ނ ދއކ ވހކ ޢއޒތ
ގއ ރއޖގ ކނމ ރއޔތއގ އތ
ގކއތ
ކނމ އކށ މ ހ
ދ
މ
ހ
ތރ
ކމއ އނޔވރކމއ
އޑ
އހއގނ އއށ އމލ
ކ
ރށވ .އއ ރއޔތ
ނ ރމވ .ސބބކ
ހސބށ ތލވނ އރކށ އނތޒރ
ކ
ލމށފހ
ބރ
ނ
ވ
އޅ
ވތކނ އކއކ
ގއ އއކށ އކ
ލ
މސއކތ
ނކ
ތ
މ
ނ ކމ
ގއ ވޔސ މއވ .ދނ މގއ
މ
ގ ވރކމ
ގ ޝހއނސހއ ،ޤދރއ ،ޢއޒތ
ރކހލ ކ
ލޖއސ
މށފހ
މއށ ދފއ މވ
ރތ އފ
އ
ހދނޖހ ގތކ މޑ
މއތރކމއ ކޔމނތރ ކމއކ
އ
ފ
ލލނ ބނ
ނވތއވ .އޤދރއ ،ޢއޒތކ ،ވކ
ނމކ ދވހރއޖގ ޖ
މހ"ރއޔއވ- .ނ
ނމ-
މ މހ
ނގ ކ
ޅގނޑ
ބލފއ ،ވދ
މ ސނކޔ
މވ. މހކށ ނސބތވ ކމއނ"ނވ .މ އހރ
މނގ
އދ މ ވދ
މ ސނގއ މ މސ މހ
ނގ ވނހ، ޤއ
މ
ވ .އހރމނގ ވޒނވ .ނމވސ އނޔއއ
ފނގ
މ
ގ
ދލކޅ
ޝމލ ކ
ރ
މވ .މއށ ބލތދ ބރ
ދއކ
މ
ގ ކ
ރމތގއ އސޖހނ މވނ
އނސނ ތޖ
ރބއ ވސ ކޔދނއވ. މޖ
ބ"ރ
ވފއވ .ސބބކ ،ދހޅ ވރކމއ މދ
ޞފހ 3
މަޖަ ްއލާ ެގ ފުރަތަމަ ޢަދަދަށް ތިޔަ ުހރި ާހ ބޭފުޅުންނަށް މަރުޙަ ާބ ދަންނަވަމެވެ. ސން ަގ ިޑ"
" ު
ސން ަގ ިޑ
ފަ ްއ ާކވަމުން ައންނަ ޒަމާނެ ްއ ަގ ިއ ު ސ ުހޅުވި،
ރާ ްއޖޭ ެގ މަޝްރަ ުހ ަބދަލުވަމުން ިޑމޮ ްކރަ ީ
ސ ފަރާތަ ުކން
ސ ިބތު ަކމާ ެއ ުކ ިހ ުގމަށްޓަ ަކ ެއވެެ .އ ްއވެ ް
ވުޖޫ ައށް މި ައންނަނީ ރަ ްއ ިޔތުން ދަ ްއ ާކ މަ ުގން ާ އޑޓރ
ސނުވާނޭ ަކމު ެގ
ނވެ ައދި ވަ ިކމީ ެހ ްއ ެގ ޖީ ަބށް ވި ިކ ުހ ް
ސ ުހން ު
ދަ ްއ ާކފާނޭ ިބރަ ަކށް ި މ
ހއމދ
ހލމ
ަކށަވަރު ަކމާ ެއ ުކ ަގ ެއވެ.
ސމީރު"
ރ ާހ ރަ ަހތަ ާކ ިއ ުކލަތަ ްއ ެއ ުކވެ ެއމުނިފަ ިއ ޮއންނާނެ "ފަ ް
މަޖަ ްއލާ ައ ީކ ުހ ި ސން ަގ ިޑ"
" ު
ސތޫރީ މަ ުއޟޫތަ ާކ ެއ ުކ މުނިފޫ ިހފިލުވުމާ ިއ ުކޅިވަރާ ިއ
ސި ،އޖްތިމާޢީ ،ދު ް
ސޔާ ީ
ދީނީި ، ުކރިރު ެކ ެކވެ.
ސން ަގ ީޑ ެގ މު ިހންމު ތަ ުބތަ ެކވެ.
ސ ު
ަބދި ެގ ައދި ޒީނަތްތެރި ަކމާ ުގޅުން ުހރި މަ ުއޟޫ ުއ ތަ ަކ ީކވެ ް އޑޓރ އނ ޗފ
ާގނޫނީ ފި ުގ ުހވެރިން ވިދާޅުވާ ޮގތު ަގ ިއ މިނިވަން މީ ިޑޔާ ައ ީކ ދަ ުއލަތް ިހން ުގމު ެގ ަހތަރުވަނަ ާބރެވެ. އބ
ދ
ޔމނ
ޖަވާ ުބދާރީ ުކރުވުމަ ީކ މީ ިޑޔާ ެގ ޒިންމާ ެއ ެކވެ. ެއ ެހން ަކމުން ދަ ުއލަތް ިހން ާގ ާބރުތަ ްއ ޒިންމާދާރު ޮކށް،
ވުމާ ެއ ުކ ައޅުގަނ ުޑމެން ެގ ޒިންމާ ެއ ްއ ޮއތް ަކން ަގ ޫބލު ުކރާ ފަދަ ިއން ައޅުގަނ ުޑމެން ުއފުލާންޖެހޭ
ސ
ވުމާ ެއ ުކ ުހރި ާހ ދިމާ ައ ަކށްވެ ް ސ ައޅުގަނ ުޑމެން ހަނދާން ުކރަމު ެއވެ.
ސ ޫއލި ްއޔަތެ ްއ ޮއތް ަކންވެ ް
މަ ް
ސން ަގ ީޑ ެގ ަކށި ައމާޒު ުކރާނަމެވެ.
ައޅުގަނ ުޑމެން ެގ ަކދުރާ ައ ުބރާނަމެވެު . މނޖނގ އޑޓރ
ސ ެބ ްއ ަގ ިއ ދިރި ުއޅޭ ރަ ްއޔިތުންނަށް
މަޖަ ްއލާ ެގ ައމާޒަ ީކ ރާ ްއޖޭ ެގ ުހރި ާހ ިހ ާ ސން ަގ ިޑ"
" ު އހ
މދ
އބ
ދ
މި ޮގތުން ރާ ްއޖޭ ެގ ައތޮޅުތަ ާކ ިއ ސ ަހ ަކމާ ެއ ުކ ިކޔާލަން ލިބޭނެ މަޖަ ްއލާ ައ ަކށް ެހދުމެވެ.
ފަ ޭ
ސރަ ަހ ްއދުތަ ުކ ަގ ިއ ދަތުރު ފަތުރު ެގ ނިޒާމު ާގ ިއމުވެ ،ފުޅާވަމުންދާ މިންވަރެ ްއ ެގ މަ ްއޗަށް ފެރީތަ ުކ ަގ ިއ
ަ
ސނުން ައޅުގަނ ުޑމެން ެގ
ސން ަގ ިޑ ފޯރު ޮކށްދިނުމު ެގ ވި ް
ދަތުރު ުކރާ ރަ ްއޔިތުންނާ ިއ ަހމަ ައށް ު
ދަތުރު ުކރު ޮކށްލެ ްއވުމަށާ ިއ ދިވެ ީހން ެގ ފޮތްތެރި ަކން ިއތުރު ުކރުމަށްޓަ ަކ ެއވެ. ިކ ަބ ިއ ަގ ިއ ެއ ަބ ުހ ްއޓެވެ. ޑޕއ
ޓ އޑޓރ
ނ
ރަ ްއޔިތުންނަ ީކ ޞަ ްއޙަ މަ ުއލޫ ާމތު ލި ިބފަ ިއވާ ހޭލުންތެރި ަބޔަ ަކށް ެހދުމަށްޓަ ަކ ެއވެ. އހ
މދ
ނ"މނ
ަކ ިއވެންޏެ ްއ ައދި ނު ުކރަ ްއވާ ޢާ ިއޝަތު ލީޒާ ައ ީކ ވަރަށް ިގނަ ފަރާތްތަ ެކ ްއ ެގ ނަޒަރު ުހ ްއޓިފަ ިއވާ މ
ހއމދ
އބރހމ
ސން ަގ ީޑ ެގ ފުރަތަމަ ޢަދަދު ެގ
ު ސ މީ ަހ ީކ މަންމަ ެއވެ.
ތަރި ެއ ެކވެ .ލީޒާ ުބނާ ޮގތު ަގ ިއ އޭނާ ެގ ުހރި ާހވެ ް
ސޓޯރީ މިފަ ަހރު ޚާ ްއޞަ ޮކށްލާފަ ިއ މިވަނީ ުކޅަދާނަ ޕްރެޒެންޓަރ ޢާ ިއޝަތު ލީޒާ ައށެވެ.
ަކވަރ ް
ސވާލުތަ ަކށް ޒުވާ ުބ
ނޓަރވިޔުން ތިޔަބޭފުޅުން ެގ ިގނަ ު
ސރު ަގދަ ިއ ް
ސން ަގ ިޑ ައށް ލީޒާ ދެ ްއވާފަ ިއވާ ައ ަ
ު މކޓނގ އޑޓރ
ލި ިބ ެގންދާނެ ަކމީ ޝަ ްއ ެކ ްއ ޮއތް ަކމެ ްއ ނޫނެވެ. އބ
ދ
ސ
ޢ"ދ
ސ ެއލިޔުމަ ާކމެދު ިކޔުންތެރިން ެގ
ސން ަގ ީޑ ެގ މި ައދަދު ަގ ިއ ޝާ ިއ ުއ ުކރެވިފަ ިއވާ ޮކންމެ ލިޔުމަ ީކވެ ް
ު
ރ ަކން ޮއންނާނެ ލިޔުމެ ްއ ަކމާމެދު ޝަ ްއ ެކ ްއ ނު ުކރަމެވެ.
ޝަ ުއ ުގވެ ި
ސ ްއ ަކތު ަގ ިއ ަބރަ ާކތް ލަ ްއވާށިާ .އމީން.
މާތް
ައޅެމެން މިފެށި މަ ަ
ފރނގ އޑޓރ
މ
ހއމދ
ޖނހ