You are on page 1of 245

Fo muR

1931-1

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«

bjhFâ 12

bgÇah® âuhÉl® fHf«


29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô®
br‹id - 600 041
üš És¡f« mŒªJ M©LfËš mâra¥ òu£á
üÈ‹ bga® : Fo muR 1931-1
‘Fo muR’ VHhtJ M©oš gaz¤ij¤ bjhl§F« fhy
bghUŸ : bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R« f£l«. fuh¢áÆš Toa fh§»u° fÄ£oÆš fhªâ¡F«, fh§»uR¡F«
bkhÊ : jÄœ vâuhf v⮥ò¡Fuš ca®ªjij RakÇahij¥ ãu¢rhu¤J¡F¡
»il¤j bt‰¿ v‹W ‘Fo muR’ F¿¥ã£lJ. kheh£L¤ jiyt®
gâ¥ghs® : bfhs¤ö® jh.br.k RghZ rªâungh° fh§»uá‹ y£áa«, c©ikahd Rjªâu¤ij
gâ¥ò : 2008 <£o¤ juhJ v‹W m¿É¤jh®.
cÇik : gâ¥ghsU¡F gšyhtu¤âš - irt®fŸ el¤âa bghJÃiy¡ fHf kheh£L¤
Ô®khd¤âY«, RakÇahij ïa¡f¤â‹ jh¡f« ãuâgȤjJ.
jhŸ tif : ne¢Ruš nõ£
tHik¡F khwhf, Ô©lhik xÊ¥igí«, fy¥ò¤ âUkz¤ijí«
üš msî : 1 / 8 bl«Ä MjǤJ Ô®khd« Ãiwnt‰¿dh®fŸ. ö¤J¡Fo, fhiu¡Fo,
vG¤J msî : 11 òŸË ãiwahW, e‹Åy« M»a C®fËš RakÇahij khehLfŸ elªjd.
gHikÆš C¿¥ nghd br£okh® eh£L¥ gFâÆš elªj RakÇahij
g¡f§fŸ : 488 kheh£o‹ Ô®khd§fis Ék®á¤j ‘Fo muR’ xU RakÇahij
m£il totik¥ò : £uh£Þ» kUJ kheh£L¡FÇa Ô®khd§fshf, mt‰iw¡ T¿dhš, mJ gÇfá¡f¤
j¡fjhF« v‹whY«, gHikahs®fËilna ïªj á¿a kh‰wnk
fÂÅah¡f« : mRu‹ Clf«, â©L¡fš bgÇa rhjidahF« v‹W Ra Ék®rd« brŒJ vGâaJ. kheh£L¤
Éiy : cU. 200 / - jiytuhd ïªâa r£lrig cW¥ãd® M®.nf.r©Kf« jkJ
jiyik ciuÆš - bgÇah® g‰¿ jh« fhªâíl‹ el¤âa ciu
btËpL : bgÇah® âuhÉl® fHf«
ahliy¥ g‰¿¡ F¿¥ã£lh®. ò¤jU¡F¥ ã‹ mtuJ cgnjr§fŸ
29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò Û©L« - flªj 10 tUl§fshf jÄHf¤âš guÉ, k¡fËl«
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô® cz®¢áia V‰gL¤âÆU¥gij, mt® fhªâÆl« bjÇɤj nghJ,
clnd fhªâ, bgÇah® uhkrhÄ jhnd ïj‰F¡ fhuz« v‹W
br‹id - 600 041 nf£LŸsh®.
gf¤á§ ö¡»Èl¥g£l fhyf£lK« ïJ jh‹. mJ g‰¿
‘Fo muR’ Ô£oa fU¤jhHÄ¡f jiya§f« ï¤bjhFâÆš ml§»
íŸsJ. KGikahf gh®¥gd kakh»¡ »lªj bj‹Åªâa uÆšnt
jÅah® ÃWtd¤âš Kj‹ Kjyhf CÊa® nr®¡if¡fhf FG
mik¡f¥g£lJ. RakÇahij ïa¡f¤â‹ bfhŸiffis¥ gu¥ãl
òJitÆÈUªJ v°.FUrhÄia MáÇauhf¡ bfh©l ‘òJit KuR’,
br£oehL gFâÆÈUªJ bgh‹d«gydh® mt®fis MáÇauhf¡
bfh©l ‘r©lkhUj«’ M»a ïU thu VLfŸ btËtu¤ bjhl§»d.
ghuh£o tunt‰w ‘Fo muR’ RakÇahij ïa¡f¤J¡F kht£l«
njhW« xU g¤âÇif tunt©L« v‹W vGâaJ.
“fhjš”, “r_f Ó®âU¤jK« rka¡ bfhŸifí«”, “M¤kh”,
“#dehaf«”, “f®¥g¤jil” ngh‹w jiya§f§fËš bgÇah® K‹ bghUsl¡f«
it¡F« áªjidfŸ Äfî« MHkhdit. ï°yh« kh®¡f¤âY«,
‘ònuh»j xÊ¥ò’ el¤j¥gl nt©L« v‹W tÈíW¤J« bgÇah®, 1. njh‹¿É£lJ rkj®k cz®¢á 13
gŠrh tz¡f«, bfho tz¡f«, T©L c‰rt« ngh‹wt‰iw¡
f©o¡»wh®. K°ä«fS¡F jÅ muáaš ãuâÃâ¤Jt« ju¥gl 2. òâa g¤âÇiffŸ 19
nt©L« v‹W tÈíW¤J»wh®. 3. RÓªâu« v¢rÇ¡if 20

tl khÃy§fËš ‘t®zh°uk Rauh{a khehL’fis ‘njr 4. _‹whtJ RakÇahij kfhehL 21


g¡j®’fŸ el¤â, mâš kDj®k¤ij MjǤJ Ô®khd« Ãiw 5. á¤âuò¤âu‹ 23
nt‰w¥g£l brŒâfisí« ‘Fo muR’ f©ld¤Jl‹ gâî 6. #hâ Mâ¡f Rauh{a« 25
brŒJŸsJ.
7. “òJit KuR” 26
RakÇahij ïa¡f¤â‹ M°âna ‘kdcWâí«, îjh£r‹a
Kªjh‹’ v‹W TW« bgÇah®, “eh« xUtU¡F gâš brhšy 8. “r©lkhUj«” 27
nt©L« v‹w ftiy V‰gL«goahf v›Éj fhÇa¤ijí«, 9. e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd¤ij¥ g‰¿
ahUila jaití« ãuâ ãunahf¤ijí« vâ®gh®¡f¡ Tlhbj‹nw âU. brsªâugh©oa‹ mã¥ãuha« 28
ïU¡»nwh«” v‹»wh®. 10. ïUT® âuhÉl K‹nd‰w r§f« Kjyhtjh©L ÉHh 30
6 M©LfËš ‘Fo muR’ g¤âÇifÆ‹ bjh©il kâ¥ÕL 11. °jy °jhgd§fS¡F îthf c¤ânahf°j® 36
brŒí« bgÇah®, x›bthU ãÇÉdÇlÄUªJ« tU« Ék®rd§
12. bksyhdh KfkjÈ 40
fis¥ g£oaÈ£L¡ fh£o, ï¥go ‘Fo muir’ kW¥gt®fŸ VnjD«
xU ãu¢áidÆyhtJ Fo muR bfhŸifia j®¡fkho kW¡f K‹ 13. fs¡fhL I¡»a KÞä« M©L ÉHh
tªjh®fsh v‹w nfŸÉia vG¥ò»wh®. ïªâa bghUshjhu« 41
14. fhjš 47
“ehK« ïJtiu v‹d brŒJ É£nlhbk‹W ftiy¥gl
nt©oaâšiy; ftiy¥glîÄšiy” v‹W bgÇah® T¿dhY«, 15. br‹id g¢ira¥g‹ fyhrhiyÆš brh‰bghÊî 54
“Fo muR« mj‹ g¤âuhâgU«, RakÇahij ïa¡fK« 5 M©L 16. t£l nki# Koî 59
fËš, ïªâahÉš mâra¥ òu£áia el¤âíŸsJ” v‹W y©l‹ 17. ghy® gÇghyd« 67
nuõdÈ°£ ãu° mnrhánaõ‹, jdJ ‘È£luÇ ifL’
g¤âÇifÆš vGâaJ. 18. r£l kW¥ò¡F r®¡fh® cjÉ 69
19. UZahit¥ g‰¿ r®. lhT® mã¥ãuha« 74
RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffË‹ jh¡f§fŸ r_f¤âš
gšntW ÃiyfËš ãuâgȤj fhyf£l« ïJ. 20. âU. á. uh#nfhghyh¢rhÇ <.bt. ïuhkrhÄ rªâ¥ò 75
21. nkšeh£o‹ n#hâí« Ñœeh£o‹ Õâí« 77
- gâ¥ghs®
22. r£lrigÆš vdJ mEgt« 85
23. »nuefÇš MââuhÉl® M©LÉHh 86 52. ghuh£LjY« thœ¤J« 206
24. #dehaf« 92 53. X® r«ghõiz 207
25. gšyhtu¥ bghJ Ãiy¡fHf¡ T£l« 102 54. ïªâahÉ‹ #d¤bjhif 209
26. g©oj nkhâyhš KobtŒâdh® 105 55. ö¤J¡Fo kfhehL 210
27. K°ä« thÈg®fS¡F 108 56. âUbešntÈ Íšyh 4-tJ RakÇahij kfhehL 221
28. RakÇahij kfhehL - K‹nd‰ghL T£l« 112 57. $ɚȥò¤ö® 222
29. “vdJ fhjš” 115 58. br£okh® eh£L KjyhtJ RakÇahij kfhehL 228
30. fhªâ - ï®É‹ r«ghõiz¥ gy‹ v‹dthF«? 116 59. br£oehL kfhehL 230
31. ïªâahÉš m¿î ïa¡f« 122 60. ïªJ K°ä« 241
32. njÓa Éahghu« 125 61. bj‹ ïªâa uÆšnt f«bgÅ ÈÄbl£ 246
33. ij¥ã§ foj« 132 62. Ô©lhik 248
34. JQ¡FfŸ 134 63. v¢rÇ¡if! v¢rÇ¡if!! v¢rÇ¡if!!! 252
35. f®¥g¤jil 136 64. fiyfŸ 257
36. uhÍ - X - X - X uhÍ ! c¥ò r¤âah¡»uf uhÍ!! 141 65. fhªâí« ehfßfK« 261
37. R§f¡nf£LfË‹ bjhšiy xʪjJ 149 66. fU§fš ghisa« KÅágš bg© ghlrhiy 263
38. fhiu¡FoÆš gh®¥gÜa¤ jh©lt«144 152 67. ïªJ kj j®k gÇghyd r£l« 265
39. òJ¢nrÇÆš RakÇahij kfhehL 154 68. VHhtjh©L 271
40. îgªj¡ fšahz« 160 69. RakÇahij ïa¡f¤ij¥g‰¿
mŒa® - mŒa§fh® r«ghõiz 278
41. ïÅ v‹d? 161
70. M¤kh 291
42. òâa bfhŸif V‹? 166
71. xU ešy nrâ 297
43. Ó¡»u¤âš r£lrig fiya¥ ngh»wjh« 170
72. gŠrkh ghjf§fŸ 300
44. fuh¢á¡F¥ ngh»‹wt®fns
ïªâahî¡F vJ nt©L«? 172 73. ãÇ£oZ MøÆ‹ ï‹iwa ÔikfŸ 302
45. irt itzt ngh£o 178 74. m®¢rf® - n#háa® r«ghõiz 307
46. ò¤j kjK« RakÇahijí« 180 75. ïu©L jÄœ âdrÇ g¤âÇiffŸ 310
47. gf¤á§ 185 76. cgh¤âaha®fŸ 313
48. MââuhÉl®fŸ v‹gt® ah®? 189 77. fj® ngh®L Ãid¤jJ KoªjJ 317
49. ehlh®fŸ J‹òW¤j¥gL»‹wh®fŸ 193 78. fhŠÓòu« nghäÞ ÞnlõÅY«
ò¤j®, ãŸisah® É¡»uf§fŸ ãuâZilah? 318
50. °jy °jhgd murh§f« ftÅ¡Fkh? 194
79. t§fhs khfhz bg©fS¡F¡Tl fh§»uá‹ ÛJ fr¥ò 321
51. fuh¢á 195

Fo muR - 1931 ( 1 ) 6 7 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


80. âU¥ó® fh§»uÞ ãurhuK« 108. ïªJkj« 412
gzKo¥ã‹ nah¡»aijí« 322
109. âUth%Çš RakÇahij¥ ãurhu« 413
81. fjU« - Ϫâí« 324
110. e‹Ãy« kfhehL 421
82. f%® KÅágš îthf« 328
111. jÄœ khfhz kfhehbl‹gJ
83. ϪJ 329 kWgoí«gh®¥gdãurhunkahF« 426
84. C¤J¡FË #Û‹jhu® kuz« 333 112. kâ¥òiufŸ 430
85. ‘njÓa’thâfS« ‘njr’ g¡j®fS« 336 113. Rnjá 432
86. “eh‹” 342 114. “MdhY« xUrka«” 440
87. #dh¥ myhîÔ‹ uhî¤j® 348 115. K°ä« kfhehL 441
88. ‘Rjªâu åu‹’ 349 116. F«gnfhz« rh¡nfh£ilÆš RakÇahij¤ âUkz« 446
89. fh§»u° T£l¤âš brh‰bghÊî 350 117. âU. fhªâÆ‹ c©ik¤ njh‰w« 449
90. âU¢á gh®¥gdušyhj thÈgr§f 118. RakÇahij cja« 460
ïu©lhtJ M©L ÉHh 354
119. JU¡»Æš bg©fŸ K‹nd‰w« 462
91. Ô©lhik 363
120. C.I.D.âU.fhªâÆ‹
ԩlhikƋ
92. 3 tJ khfhz RakÇahij kfhehL 369 âUf Éah¡»ahd« 464
93. âU. r¤âa_®¤â 370 121. ïªJ K°ä« 465
94. <nuh£oš nghä° mkË 373 122. á¤ja§nfh£il “k¡fŸ ÉLjiy nrit r§f«”
95. <nuh£oš nghä° m¡»uk« 375 âw¥ò ÉHh 472

96. á. ïuh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹ ntiy¤â£l« 379 123. mUŠbrhš bghUŸ 488

97. gh®¥gd t¡ÑšfŸ, khzt®fŸ “fh§»u°” ãurhu« 380


98. òâa Kiw Ó®âU¤j kz« 382
99. jŠir Íšyh RakÇahij kfheh£L Ô®khd§fŸ 384
100. ÉUJef® RakÇahij kfhehL 390
101. tUªJ»nwh« 391
102. ju§f«gho rK¤âu¡fiuÆš T£l« 392
103. ãurhu nghjdhKiw gŸË¡Tl« 397
104. RakÇahij ïa¡fK« fh§»uR« 398
105. âdrÇ 404
106. kJÉy¡F ehlf« 405
107. #tA®yhš 409

Fo muR - 1931 ( 1 ) 8 9 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Fo muR - 1931 ( 1 ) 10 11 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
njh‹¿É£lJ rkj®k cz®¢á

Õuh® eh£oš nythnjÉ¡fhu gz¡fhu®fŸ å£oY« Vuhs khf


óÄfŸ it¤âU¡F« ÄuhRjhu®fŸ å£oY« if¤bjhÊ yhËfS«
Étrha¤ bjhÊyhËfS« T£l« T£lkhf¥ òFªJ gz§fisí«,
jhÅa§fisí« bfhŸisao¤jnjhL fl‹ g¤âu§fŸ, gh©LfŸ,
fz¡F¥ ò°jf§fŸ KjÈa fl‹ bfhL¤j Mjhu§fisí«, óÄfŸ
F¤jif¡F¡ bfhL¤j Mjhu§fisí« njo vL¤J mitfis
beU¥ã£L¡ bfhS¤â rh«gyh¡» É£ljhf¢ brŒâfŸ âdrÇ¥
g¤âÇiffËš fhz¥gL»‹wd. mitfŸ k‰bwhU g¡f«
ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wd.
ïJkh¤âukšyhkš ïªj¥go brŒjj‰F k‰bwhU neh¡fK«
mâš fhz¥gL»‹wJ. mjhtJ,
ïªj khâÇ buh¡f brh¤J¡fS«, óÄ brh¤JfS« mnefkhŒ
gh®¥gd® Kjyh»a ca®ªj rhâ¡fhu®fŸ ïlK«, nythnjÉ¡fhu®
fŸ ïlKnk nghŒ nru¡ToajhŒ ïU¥gjhš ca®ªj #hâ¡fhu®fŸ
v‹gt®fisí« f© it¤J¡ bfhŸis mo¡f¥ g£oU¥gjhf¤
bj‹gL»wJ.
Mfnt ït‰¿ÈUªJ ïªj Kiwia ca®ªj #hâ j¤Jt¤
ijí«, gz¡fhu¤ j¤Jt¤ijí« mÊ¥gj‰nf ifahs¥g£ljhf
e‹whŒ¤ bjÇa tU»‹wJ. cyf¤âš bghJthf ahtU¡F« xU
rkhjhdK« rhªâ Ãiyí« V‰gl nt©Lkhdhš ïªj Kiwia¤
jh‹ filá Ka‰áahf VjhtbjhU fhy¤âš ifahs¥g£nl ÔU«
v‹gâš ek¡F¢ á¿J« rªnjfÄšiy.
m‹¿í« ï‹W ïªâahɉF btËÆš cŸs ntWgy
njr§fËš ï«KiwfŸ jhuhskhŒ¡ ifahs¥g£L« tU»‹w
ÉõaK« ahtU« m¿ªjnjahF«. k‰W« gy ehLfËš ÉLj iy¡F
ï«Kiwfisna ifahs Ka‰áfŸ brŒa¥g£L« tU»‹wd.
炙yhªJ KjÈa ek¡F K¡»akhd ehLfËšTl
ï«Kiwfis òF¤j xU g¡f« ãurhuK«, k‰bwhU g¡f« mij¤
Fo muR - 1931 ( 1 ) 12 13 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
jL¡f Ka‰áfS« elªJtU»‹wd. ït‰¿‹ c©ikfŸ v¥go nf£gij Él -mila¡ if¡bfh©oU¡F« ï‹iwa Ka‰áiaÉl
ïUªjhY« bfhŠr fhy¤â‰F K‹ ï«Kiwfis ght« v‹W«, euf« #hâ xÊ¥gJ v‹gJ ÄFâí« rkj®kK« bghJ cilik¤ j‹ikí«
»il¡Fbk‹W« Äu£o VŒ¤J¡ bfh©oUªj bjšyh« nghŒ bfh©ljhF«.
ï¥nghJ ïJ “eh£L¡F ešyjh?” “Ôik ÉisÉ¡fhjh?” “ekJ
eh£L¡F¥ bghUªJkh?” “ešthœ¡if el¥ò¡F ÉnuhjkhŒ VbdÅš RauhÍaK«, ÉLjiyí« kÅj r£l¤ij Û¿ kÅj
ïU¡fhjh?” v‹»‹wit ngh‹w “j®k Phd«” ngRtâ‹ _y«jh‹ Møia Û¿ gyh¤fhu¤âš r©o¤jd¤âny mila¡ fUJtjhF«.
ï«Ka‰áfis ml¡f¥ gh®¡»wh®fns xÊa ïJ r£l Énuhj«, #hâ xÊ¥gJ v‹gnjh flîŸ f£lisiaí«, Møiaí«, flîŸ
ght«, flîŸ braY¡F khWg£lJ v‹»‹w òu£LfŸ všyh« xU r£l¤ijí« Û¿ gyh¤fhu« r©o¤jd« M»aitfisí« mj‰F«
g¡f« ml§»É£ld. nk«g£lJ VjhtJ ïUªjhš mijí« cgnahf¥gL¤â monahL
xÊ¡f Ka‰á¥gjhF«.
MdhY« ïªj j®k rh°âu PhdK« ahuhš ngr¥gL»‹wJ
v‹W gh®¥nghkhdhš gh®¥gduhY«, gz¡fhuuhY«, mâf Ãy« Mfnt kÅj‹ x›bthUtD« ï‹W vªj Éj¤âY« rk
it¤J¡bfh©oU¡F« bgÇa Ãy¢Rth‹jhu®fshY« ït®fŸ j®k¤ijí«, bghJ clik¤ j¤Jt¤ijí« mila Ka‰á¤J¡
jathš muR M£á el¤J« murh§f¤jhY« jhnd jÉu c©ik bfh©Ljh‹ ïU¡»‹wh‹ v‹gJ e‹whŒ És§F«.
Æš #hâ Mzt¡ bfhLikahš jhœ¤j¥g£L«, KjyhËfŸ, nyth vdnt, ï‹W kÅj‹ v¥goí« r£l« Û¿É£lh‹. gyh¤fhu¤
njÉ¡fhu®fŸ bfhŸisahš fZl¥gL¤j¥g£L«, Ãy¢Rth‹ jhu® J¡F« JªJÉ£lh‹. Mdhš m«khWjšfshY« JÂîfshY«
fŸ bfhLikahš J‹g¥gL¤j¥g£L« g£oÅ »l¡F« ViH k¡f njh‹w¥gL« v©z§fis kh¤âu« brŒifÆš brŒa j‹dhš
S¡F ï«Kiuia¤ jÉu ntW KiwÆš j§fS¡F ÉLjiy ïšiy MFkh Mfhjh v‹W nahá¤J¥gh®¤J j‹dhš MF« v‹W Ãid¡
v‹»‹w cz®¢á bgU»¡bfh©nl jh‹ ïU¡»‹wnj jÉu á¿J« »‹w Kiwfis všyh« ifaho¡bfh©L« MfhJ v‹gitfis
FiwªjjhfÉšiy. kh¤âu« ãunah»¡f Koahkš jɤJ¡ bfh©L« ïU¡»‹whnd
jÉu bghJthfÆU¡f¥g£l xUbghJ kÅjÅl« ï‹iwa xÊa r£l¤â‰F gaªnjh Úâ¡F gaªnjh mit j®kkšy v‹W
Ãiyikia ïU ju¥ghU« vL¤J¢ brhšÈ vJ ešyJ? cyf« v¥go fUânah x‹iwí« vtD« brŒahkš É£L¡ bfh©oU¡fÉšiy.
ïU¡f nt©L«? v‹W Ô®¥ò¡ nf£lhš ï‹W Õuh® ViH k¡fŸ Mâ¡f¤âš ïU¡»‹wt‹ j‹ Mâ¡f« v‹iw¡F« Ãiy¤
brŒj fhÇa« Äf¢ rÇba‹W« ïij btF ehis¡F K‹dnk brŒJ âU¡f xU r£l« brŒJ bfh©oU¥ghndahdhš moik¥g£L,
ïU¡f nt©L« v‹W«jh‹ brhšYthnd jÉu ï‹iwa gh®¥gd¤ jhœ¤j¥g£L, bfhLik brŒa¥g£L, ïÊîgL¤j¥g£L, g£oÅahš
j‹ikiaí« gz¡fhu¤ j‹ikiaí« xUehS« x¥ò¡ bfhŸsnt fZl¥gL¤j¥g£L ïU¡»‹wt‹ v¤jid ehis¡F m›thâ¡f¡
kh£lh‹. fhu‹ brŒJbfh©l mªj r£l§fS¡F gaªJ ml§»ÆU¡f
m‹¿í« ï«Kiwia ehK«, mjhtJ e« eh£L k¡fS« Koí«? v‹gij nahá¤J¥gh®¤jhš r£l¤â‰F ml§» elªJ tªj
mnefkhŒ x›bthUtU« x›bthU Éj¤âš ï‹W« ifaho¡ ehŸfŸ všyh« K£lhŸ¤jdkhŒ åš fʤj ehŸfŸ v‹gJ
bfh©Ljh‹ tU»‹nwh«. cjhuzkhf ï‹iwa r_f Ó®âU¤j¡ vtD¡F« És§fhkš nghfhJ. ï‹iwa âd« cy»š všyh Mâ¡
bfhŸifnah, #hâ xÊ¥ò¡ bfhŸifnah, RakÇahij¡ bfhŸifnah, f¡fhuD¡F« eufK« r£lK« j‹ MíjkhÆU¡»‹wnj jÉu Ãaha
Rauh{a« nf£F« bfhŸifnah óuz Rna¢ir¡ bfhŸifnah K« Úâí« ahU¡F« MíjkhÆšiy v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«.
M»aitfŸ všyh« ïªj rkj®k bghJîilik¡ bfhŸifia “m‹¿í«, r£l¥go¡F V‰gL¤j¥g£l xU murh§f
mo¥gilahf¡ bfh©lnjahF«. mjhtJ ïitbašyh« gy¤ij Mâ¡f¤ij mÊ¡f¡ fUâ r£l« ÛW»‹nwh«”. v‹gJ cyf¤jhuhš
í«, »s®¢áiaí«, r©o¤jd¤ijí« mo¥gilahf¡ bfh©L, F‰wkšy, mÚâašy v‹W FofshY«, gz¡fhu KjyhËfshY«
bfhL¡f ïZlÄšyhjtÅl¤âš, ïz§f ïZlÄšyh jtÅl¤âš fUj¥gLkhdhš
j£o¥ãL§Ftnjh tY¡f£lhakhŒ g¿¥gnjh M»a F¿ia¡
bfh©lnjahF«. mâY« Rauh{Íankh óuz ÉLjiynah “Rjªâu¤ij c¤njá¤J” “ÉLjiyia c¤njá¤J” v‹W
j§fS¡F ïZlÄšyhj r£l¤ij Û¿ el¥gt®fis joahš
Fo muR - 1931 ( 1 ) 14 15 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mo¥gJ«, k©ilia cil¥gJ« F‰wkšy mÚâašy v‹W xU j©o¥gJkhd j¤Jt« jh©ltkhLtijí« gh®¡fî«, nf£fî«
murh§f¤jhš fUj¥gLkhdhš rhjhuzkh» ÉlÉšiyah?
ïU T£l¤â‹ gadhY« xUtiu xUt® R£L¡ bfhšy¥gl ïitfŸ kÅj Rjªâu¤â‰fhfî«, kÅj‹ K‰ngh¡»‰fhfî«
ne®ªJ« mij¥g‰¿ ftiyÆšyhkš gHa fhÇa§fisna bjhl®ªJ v‹W c©ikahŒ fUâna brŒa¥g£L tUtjhf mnef® cz®ªJ
el¤JtJ F‰wÄšiy mÚâ mšy v‹W fUj¥gL khdhš, âU¥â milªJ« MŒÉ£lnj.
“ca®ªj #hâ¡fhu‹ v‹gtid xÊ¥gJ«, gz¡fhu‹ cyf¤âš ïitfŸ všyh« r®t rhjhuzkh»É£l ã‹ò
v‹gtid bfhŸis mo¥gJ« fl‹ bfhL¤jt‹ v‹gtÅ‹ xUt‹ bghUis - xUt‹ fZl¤ij - xUt‹ r£l rh¡fhY« jªâu
Mjhu¤ij beU¥ò it¤J¡ bfhS¤JtJ« Vuhskhd jhÅa« it¤ r¡âahY« mDgÉ¥gbj‹whš ïÅ mªj¤ j‹ikfŸ v¤jid
âU¥gtid f£o¥ngh£L jhÅa§fis mŸË¡bfh©L nghŒ ehis¡F ïU¡fKoí«?
tƉW¥gáia Ô®¤J¡ bfhŸtJ” v‹gJ« mªeh£L ViH k¡fS¡
F¥ g£oÅahš thL»‹wt®fS¡F, ïÊîgL¤j¥ g£lt®fS¡F ïÅnkš mjhtJ ï‹iwaâd« v›tsî gyådkhd xU
v¥go F‰wkhFbk‹gJ ek¡F¤ njh‹wÉšiy. murh§fkhŒ ïUªjhY« m›turh§f¤ij mʤJ ntW murh§
f¤ij °jhã¥gJ v‹»‹w bfhŸifÆš ah® v‹d â£l« V‰ gL¤â¡
m‹¿í« K‹nd F¿¥ã£l fhÇa§fŸ všyh« mjhtJ bfh©L ntiy brŒjhY« ïÅ xU¡fhyK« mâš vtU« bt‰¿
RauhÍa« óuz Rna¢ir v‹gitfŸ nf£f¥gLtJ«, bfhL¡f bgw Koant KoahJ v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«. VbdÅš mJ
KoahJ v‹W brhšy¥gLtJ« â‹WbfhS¤J nguhirahš gy¤ xU T£l¤jhÇl« cŸsMâ¡f¤ij k‰bwhU T£l¤jh® if¥g‰¿
âÄuhš eilbgw¥gLgitfshF«. Mdhš ã‹ F¿¥ã£l brŒif M£á brY¤j¥gh®¥gjhFnk xÊa mJ bghJ#d§fS¡F
fŸ mjhtJ Õuh® ViHk¡fŸ brŒj fhÇa« ïÊit¥ ngh¡fî«, ga‹gLtjhfhJ.
g£oÅahš kogt®fË‹ étd¤â‰F Mfî« kÅj‹ brŒJ
Ôunt©oa ïa‰if cz®¢áia¥g‰¿a jhFbk‹nw ek¡F¥ Mjyhš m«khâÇ Ka‰áÆš MøÆš g§Fbgw Mir¥
gL»‹wJ. gLgt®fS«, mt®fsJ á¥gªâ áZanfhofS« mt®fshš
Vkh‰w¥g£lt®fS«jh‹ mâš ïÅ <Lgl Koínk jÉu c©ik
vJ v¥go ïUªjhY« ifÆš tY¤jt‹ v‹»‹w KiwÆY« ahd bghJ #d§fŸ xU fhyK« <Lglkh£lh®fŸ.
cÆU¡F¤ Jªjt‹ v‹»‹w KiwÆY«, vtD¡F« vJî« brŒa
ï‹iwa cyf¤âš gh¤âaÄU¡»‹wij e«khš kW¡fKoaÉšiy. m¥go¡»šyhkš mâfkhŒ msî¡F«, jFâ¡F« Û¿ mDg
Mfntjh‹ mJ ï‹W cyfj®kkh ÆUªJ« tU»‹wJ. Mfnt É¥gtÅl«-it¤J¡ bfh©oU¡»‹wtÅl« cŸsJ vijí«
mJ j¥ò, ïJ j¥ò v‹W ngRtbjšyh« ifah yhfhj j‹ikahfjh‹, if¥g‰WtJ, mij všnyhU¡F« rkkhŒ¡ bfhL¥gJ v‹»‹w
å© ng¢rhf¤jh‹ fhz¥gL»‹wdnt xÊa mt‰¿š r¤âa« bfhŸif ÛJ vªj¤ â£l« it¤J ntiy brŒjhY« všyh¥ bghJ
ïU¥gjhŒ fhz¥glÉšiy. k¡fS« mâš nru¡TL«. nrUtjdhš gaD« bgw¡TL«. Mdhš
mJ rh¤âakh v‹W gy® fUj¡TL«. ïªj ïl¤âš rh¤âakh v‹W
cjhuzkhf gukh®¤âf« v‹W brhšy¥gLtJ« 50 nfho fUJtj‰F K‹ ïJ Ãahakh mšyth v‹W nahá¤J¥ gh®¤J
k¡fŸ ã‹g‰WtJ« óÍ¥gJkhÆU¡F« ig㟠v‹D« »¿°jt Ãaha« jh‹ v‹w Koî¡F tªjh®fnsahdhš mt®fS¡F c©ik
ntj¤ij¥ g¿Kjš brŒtJ«, mij¥ go¥gt®fis¤ j©o¥gJ«, ahd cz®¢á ïU¡Fkhdhš ãwF m§F ïJ rh¤âakh? v‹»‹w
ït‰¿‰F vâuhŒ ïU¥gt®fis ö¡»š nghLtJkhŒ ïU¡F« nfŸÉ¡nfh, nahrid¡nfh ïlnk ïU¡f ÃahaÄšiy. ïUªjhY«
j‹ik ï‹W cy»š el¡f¥ gy® gh®¡f nf£¡f r®t rhjhuz mij¥g‰¿ ek¡F¡ ftiyÆšiy. e«ik m¿ahkny ek¡F mªj
kh»ÉlÉšiyah? Ãaha cz®¢á bt‰¿aila¢ brŒJÉL«. m‹ÅiyÆš - m¤
jUk¤âš ï‹W bt‰¿ bg‰wnjr§fŸ všyh« ïJ rh¤âakh v‹W
mJnghynt Rkh® 30 nfho k¡fŸ ã‹g‰WtJ«, óÍ¥gJ«, fUâ¥gh®¤J bt‰¿ bg‰wit mšy. k‰bw¥go v‹whš Ãahakh
flîŸ th¡F v‹W brhšy¥gLtJkhd F®M‹ v‹D« ï°yhÄa v‹W gh®¤J Ãaha«jh‹ v‹W kd¥ó®¤âahŒ âU¥â¥g£l
ntjth¡»a§fŸ g¿Kjš brŒa¥gLtJ«, jL¥gt®fis
Fo muR - 1931 ( 1 ) 16 17 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ã‹ngahF«. Mjyhš ï§F rh¤âakh v‹w nahrid¡F á¿J«
ntiyÆšiy.
Mfnt ï‹W btŸis¡fhu murh§f« É£lhš, mL¤j
murh§f« ekJ rkj®k murh§fK« bghJ clik murh§fK khfnt
jh‹ ïU¡fnt©Lnk xÊa btW« uhkuh{Ía - Rauh{Ía - nkhB-
euf¥ ó¢rh©o uh{a murh§fkhf ïU¡f¡ TlhJ v‹gij vL¤J¡ òâa g¤âÇiffŸ
fh£Ltj‰nf mªj nrâia MjhukhŒ it¤J ïij vGândh«.

Fo muR - jiya§f« - 04.01.1931 br£oah® eh£oš âU. m. bgh‹d«gydh® MáÇa¤ jiy


ikÆš r©lkhUj« g¤âÇifí«, ãuŠR ïªâa eh£oš âU.v°.
FUrhÄ mt®fŸ MáÇa¤ jiyikÆš òJit KuR¥ g¤âÇifí«
Jt¡f¥g£oU¥gJ jÄœ k¡fS¡F, c©ik¢ RakÇahij cz®¢á
cŸst®fS¡F Äfî« k»œ¢áia¡ bfhL¡F«.
ï‹W RakÇahij ïa¡f¤â‰F áy g¤âÇiffns ïU¡»‹wd.
mjhtJ “Fo muR” “Fku‹” “ehlh® FyĤâu‹”
“K‹nd‰w«” “jÄH‹” “òJit KuR” “r©lkhUj«” M»a thu¥
g¤âÇiffnsahF«. “âuhÉl‹” âdrÇ x‹W ïUªjhY« mJ
ïU¡Fnkh, nghŒ ÉLnkh; ïUªjhY« RakÇahij¡ bfhŸ if¡nf
ciH¡Fnkh v‹gJ g‰¿ gyU¡F rªnjfK« V‰g£L É£lJ.
MdhY« mijí« nr®¤nj gh®¤jhY« ïit kh¤âu« nghjhbj‹
ngh«. Ó¡»u¤âš RakÇahij¤ bjh©lD« »s«ã ÉLth‹ v‹nw
bjÇ»‹wJ. VbdÅš mj‹ MáÇa® jd¡F kWgoí« ntiyí«
mtáaK« tªJÉ£ljhf¡ fUâ Ka‰á vL¤J¡ bfh©oU¡»‹wh®.
ïÅí« ÍšyhnjhW« xU g¤âÇif RakÇahij ïa¡f¥ãurhu¤â‰F
V‰gl nt©L« v‹gnj ekjhir.
m‹¿í« ekâa¡f¤jhš gyU¡F tƉW¥ ãiH¥ò¥nghŒ
ò°jf ÉahghuK«, nf£yh¡ ÉahghuK« nghŒ nah¡»aijí«
nghŒ â©lhl V‰g£L É£ljhY« m¥go¥g£lt®fS¡F ekJ
ïa¡f« “vkdhŒ” njh‹¿É£ljhY« j§fŸ ét thœit c¤nj
á¤J v⮡f nt©oa mtáaKŸs g¤âÇiffŸ gy ï‹D«
njh‹wyh« njh‹¿í« ïU¡»‹wd. Mjyhš mjdj‹ nah¡»a
ij¡F¤ jFªjgo mjdj‹ ghõh Phd¤âš eilbgw ï‹D« gy
g¤âÇiffŸ nt©oaJ mtáaKnkahF«. Mjyhš RakÇahij
k¡fŸ ïitfis MjÇ¥gh®fŸ v‹W« ï‹D« gy g¤âÇiffŸ
njh‹w cjÉ mË¥gh®fŸ v‹W« vâ®gh®¡»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 04.01.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 18 19 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


RÓªâu« v¢rÇ¡if _‹whtJ RakÇahij kfhehL

RÓªâu« bjUÉš el¡F« cÇik r«kªjkhŒ âUth§T® _‹whtJ RakÇahij kfhehL ï›tUõ« uhkehjòu«
iAnfh®£oš, mªj C® ghijfËš ahtU¡F« el¡f cÇik ÍšyhÉš el¤j¥gl nt©Lbk‹W mªj Íšyh tháfshš <nuhL
c©bl‹W Ô®¥ò¡ »il¤J j©o¡f¥g£l r¤âah¡»u»fŸ ÉLjiy kfheh£oš nf£L¡bfhŸs¥g£lJ ahtU« m¿ªjhF«. mªj¥go
milªJ«Tl gh®¥gd Éõk¤jd¤â‹ gydhŒ kWgoí« bghJ ï›tUõ« kh®¢R khj« filáÆyhtJ V¥uš KjÈyhtJ eil bgw
#d§fŸ el¡f jilna‰g£L kWgoí« r¤âah¡»uf« el¡f nt©oaJ Äfî« mtáakhF«. uhkehjòu« ÍšyhÉš kfh ehL
nt©oa mtáa« tªJ bfh©oU¡»wJ. ïj‰F eh« v‹d el¤Jtj‰F jFªj ïl« ÉUJef® v‹nw fUJ»‹nwh«. VbdÅš
brŒayh«. t«ò¢r©il¡F nghfhkš ïU¡fyhnk xÊa tÈa tU« uÆš ngh¡Ftu¤J rîfÇaK« c®¢rhfK«, C¡fK«, brštK«
r©ilia v¥go Él Koí« v‹W âUth§T® murh§f¤ â‰F bghUªâa RakÇahij åu®fŸ ÄFâí« Ãiwªj efuK« k‰W«
gÂthd v¢rÇ¡if brŒ»‹nwh«. m›Éj åu®fŸ kȪj R‰W¥ãunjr§fS¡F k¤âa °jykhfî«
kJiu¡F 25 ikš öu¤âš Äf rÛgkhfî« $ɚȥò¤ö®, uh#
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 04.01.1931 ghisa«, átfhá KjÈa ïl§fS¡F« mU¥ò¡ nfh£il KjÈa
ïl§fS¡F« k¤âa ghfkhfî« ïU¥gjhF«.
Mfnt ïªj tUõ« khfhz kfhehL ÉUJefÇš eil
bgWjš Ä¡f eybk‹nw fUJ»nwh«. kfheh£o‹ tunt‰ò¡ fHf¤
jiytuhŒ âU. W.P.A. brsªâu gh©oa‹ mt®fS«, kfheh£L
fhÇajÇáfshŒ âUths®fŸ brªâš Fkhu ehlh®, V.V. uhkrhÄ
KjÈat®fS« k‰W« gy fhÇa§fS¡F âUths® mU¥ò¡
nfh£il nfhghy »UZzrhÄ eha¡f®, átf§if S. ïuhk¢rªâu‹,
KUf¥gh KjÈat®fS« ãujhdkhf ïUªJ Jt¡f¥g£lhš kfh
ehL f©o¥ghŒ ïJtiu elªJ tªjij¥ gh®¡»Y« Énrõkhf
eilbgw¡TL« v‹gâš ek¡F v›Éj IaKÄšiy.
jiyt® °jhd¤â‰F br‹w tUõ« nghynt tl eh£o
ÈUªJ xU bgU« Ó®âU¤jthâahfî«, jiyÑœ »s®¢á¡fhuuh fî«
gh®¤J xU fdthid âU. M®.nf. õ©Kf« mt®fŸ jathš
miH¤J tuyh« v‹»w ijÇa« ïU¡»wJ. ï«kfheh£oš ï‹D«
K‰ngh¡fhd gy Ô®khd§fŸ brŒa¥gl nt©oajhfî« mKÈš
el¤j nt©oajhfîÄU¥gjhš jÄœeh£L ïisP®fŸ ahtU«
jtwhkš g§F vL¤J ciH¤J bt‰¿ bgw¢brŒa nt©oajtá
akhF«. j©Ù® brsfÇa¤ij c¤njá¤J mnj rka¤âš ntW áy
kfhehLfS«, 3, 4 eh£fS¡F el¤j c¤njá¡f¥ g£oU¥gjhŒ¤
Fo muR - 1931 ( 1 ) 20 21 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
bjÇa tU»wJ. ÉUJef® fdth‹fŸ Ryg¤âš xU fhÇa¤âš
jiyÆlkh£lh®fŸ v‹gJ«, jiyÆ£L É£lhš mt®fis¥ nghy
vL¤J¡bfh©l fhÇa§fis xG§fhfî« bt‰¿fukhfî« Ko¥g
t®fŸ mÇJ v‹gijí« eh« jÄœ eh£o‰F vL¤J¡fh£l nt©oa
âšiy. ïij c¤njá¤nj nkš bfh©l fhÇa§fis¥ g‰¿ nahá¡f
<nuh£oš ï«khj« filá thu¤âš îthf¡ fÄ£o Û£o§if á¤âuò¤âu‹
jiyt® âU. gh©oa‹ mt®fŸ T£oÆU¡»wh®.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 04.01.1931


_l®fns! _l®fns!! xU á‹d r§fâ. nfhÉÈ‹ ÛâU¡F«
fyr« âU£L¥ ngh»‹wJ, m«k‹fŸ É¡»uf§fË‹ fG¤âÈU¡
F« jhÈfŸ âU£L¥ngh»‹wJ, ÉZQ É¡»uf¤â‹ be‰¿Æš
ïU¡F« eL ehk« (j§f¤âš it¤jJ) âU£L¥ ngh»‹wJ, át‹
É¡»uf¤âÈU¡F« be‰¿¥g£il k‰w É¡»uf§fis ÑnH jŸË
mâÈU¡F« j§f« K¤J u¤âd« âU£L¥ngh»‹wJ. ïitfË‹
thfd¤âš njÇš beU¥ò¥ ão¡»‹wJ. m¢R xo»‹wJ. ïitfË‹
gadhŒ gy® rh»‹wh®fŸ. _l®fns ït‰iw¥ gh®¤J« nf£L«
Tlth mªj ïl§fËš mªj É¡»uf§fËš mªj nj® thfd§fËš
“òÅj¤j‹ik bjŒt¤j‹ik mUŸ j‹ik M©ltid Phgf¥
gL¤J« j‹ik” KjÈaitfŸ ïU¡»‹wjhf Ãid¡»‹Ö®fŸ. c§f
ËY« _l®fŸ ïÅí« v§fh»Y« c©lh jaî brŒJ brhšY§fŸ.
ï‹D« xnu F£o r§fâ. t£o th§F»‹wt®fŸ nfhOÞtu
dh»wh‹. t£o bfhL¥gt‹ ehrkhŒ gh¥guhŒ¥ ngh»wh‹ v‹gij¥
gh®¤J« nf£L« ï‹dKkh ghHhŒ¥nghd flîŸ ïU¡»wh® v‹W
fUJ»‹Ö®fŸ.
ï‹D« x‹Wjh‹, m¥òw« x‹WÄšiy. JËô©L r§fâ.
fhto vL¤J¡bfh©L nghdt‹ fhyuhÉš br¤j ãwF Tlth
ehrkhŒ¥ nghd rhÄ ïU¡FJ©Q Ãid¡»‹Ö®fŸ.
_l® :- R«kh ï¥gobašyh« ngáÉ£lhš nghJkh? ïªj
cyf¤ij¥ gil¤jj‰F VjhtJ xU fhuz« nt©lhnkh? mJ jh‹
flîŸ.
gâš :- rÇ, m¥goahdhš mªj¡ fhuz¤ij flîis c©lh¡
»dj‰F k‰bwhU fhuz« nt©lhkh? mJjh‹ RakÇahij ïa¡f«.
(gF¤j¿î)
_l® :- flîis¥ gil¥gj‰F xU fhuz« nf£gJ K£lhŸ
jdkhF«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 22 23 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


gâš :- m¥goahdhš cyf¥gil¥ò¡F fhuz« njo¡
bfh©oU¥gJ mijÉl ïu£o¥ò K£lhŸjdkhF«.
_l® :- c§fnshL ah® ngRth®fŸ.
gâš :- rÇ ešy fhÇakh¢RJ. “rÅa‹” bjhiyªjJ. Mdhš
fhzhj ïl¤âš Fiy¡fhnj. #hâ Mâ¡f Rauh{a«
Fo muR - ciuahlš - 04.01.1931
tl khfhz¤âš Rauh{Ía¤â‰fhf v‹W brŒa¥gL« r¤â
ah¡»uf M®¥gh£l« ãukhjkhf És«gu¥gL¤j¥g£lhY« #hâ
Mâ¡f¤ij ÃiyÃW¤j tUzháuk Rauh{Ía N£áfS« m§F
jhuhskhŒ elªJ bfh©Ljh‹ tU»‹wd. m§F tUzháuk
Rauh{Ía kfhehL v‹gjhf x‹W bgU¤jKiwÆš V‰ghL brŒJ
tUzháukK«, #hâ ca®î jhœî«, kDj®k r£l§fS« mtáa«
v‹W« mitfis Ãiy ÃW¤j ãurhu« brŒa nt©Lbk‹W«
ãua¤jd§fŸ brŒa¥g£lij m¿ªJ jhœ¤j¥g£l k¡fsh»a Mâ
âuhÉl®fŸ v‹ngh®fŸ m«kfhehL el¡fKoahkš r¤âah¡ »uf«
brŒjjhfî« mj‰fhf, mt®fËš gyiu¢ áiw¥gL¤â ïU¥g
jhfî« bghJ #d§fŸ všyh« To tUzháuk¤ij Ãiy ÃU¤Jgt®
fis¡ f©o¤jjhfî« fhz¥g£oU¡»‹wd. btŸis¡fhu® uh{Ía
kh»a “g£l¥gfÈš” ïªj m¡»uk« el¡F«nghJ ïÅ tUzháuk
RauhÍa uh{a¤âš v‹d Éj m¡»uk« el¡fhJ v‹gij nahá¤J¥
gh®¡F«go Ãid¥ó£L»nwh«.

Fo muR - brŒâ És¡f« - 04.01.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 24 25 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


“òJit KuR” “r©lkhUj«”
MáÇa® m. bgh‹d«gydh®
“òJit KuR” v‹D« thu¥g¤âÇif x‹W òJit (òJ¢
nrÇ)Æš ïUªJ áy khj§fshf btËtUtJ ahtU¡F« bjǪj
jhF«. m¥g¤âÇif Mu«ã¤jâ‹ ndh¡fnk RakÇahij¡ bfhŸif nfh£ilôÇÈUªJ btËtU« “r©lkhUj«” v‹D« jÄœ
fis¥ gw¥gnt©L« v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj Jt¡f¥ g£ljhF«. thu¥g¤âÇifÆ‹ Kjš ïjœ tu¥bg‰nwh«. ïJ RakÇahij¤
bjh©l® óthq® m.bgh‹d«gydh® mt®fshš vGj¥g£L btË
m¥g¤âÇ¡if¡F ï¥nghJ âU.v°. FUrhÄ ã.V., mt®fŸ
ÆLtjhF«. ïj‹ bfhŸif mj‹ bgaU¡nf‰g RakÇahij¡
MáÇauhŒ ïU¡f¢ r«kâ¤J ïU¡»‹wh®.
bfhŸif¡F vâuhd vijí« á¿J« mŠrhkš v⮤J mo¥gnj
âU. FUrhÄia¥ g‰¿ eh« ahU¡F« vL¤J¢ brhšy nt©oa ahF«. mj‹ MáÇauhd âU. m. bgh‹dy«g dhiu¥g‰¿ eh«
mtáaÄšiy v‹nw fUJ»‹nwh«, mt® gy ehŸ Fo muR MÕá RakÇahij cyf¤â‰F mâf« vL¤J¢ brhšy nt©oaâšiy.
Y«, Çnthš£ g¤âÇif ãuRu¤âš K¡»a°juhfî« ïUªJ tªjt®. mt® KjÈš xU bgÇa irt á¤jhªj mG¡F _£ilahŒ ïUªjt®.
RakÇahij ïa¡f bfhŸiffŸ KGtJ« e‹whŒ cz®ªjt®. v‹nduK« mo¡fo Éóâ óá¡bfh©L U¤âuhB khiy ó©L
M§»y¤âY« jÄÊY« nghâa cyf Phd¥ gh©o¤âa« cilat®. njthu âUthrf, uhkȧfrhÄ Kjyh»a ghlšfis f©fËš Ú®
ï›Éa¡f¤â‰nf jdJ thœehis ga‹gL¤j ftiy bfh©LŸs xGf¤ nj«ã¤nj«ã mGJbfh©L ïir nahL gho¥gho irt¥
xU c©ik¢ RakÇahij åu®. mt® jdJ RakÇahij cz®¢á¡ ãurhu« brŒjt® - óth>® irtá¤jhªj fHf¤â‹ K¡»a g©oj®
nf‰w Jizey« bfh©lt®. Mfnt m¥go¥ g£l xUtuhš el¤j¥ fËš xUtuhŒ ïUªjt®. m¥go¥ g£lt® RakÇahijÆš âU«ã
gL« g¤âÇif RakÇahij cyf¤â‰F áwªj gadË¡f¡ ToaJ “r©lkhUj«” nghš vâÇfis¤ jh¡» RakÇahijia¥ gu¥g Mir
v‹gâš ahtU¡F« rªnjfÄU¡fhJ. bfh©nl “r©lkhUj«” v‹w g¤âÇifÆ‹ MáÇauhÆU¡»wh®.
Mfnt jÄœ k¡fŸ, áw¥ghf RakÇahijÆš ftiyíŸs k¡fŸ
Mfnt m¥g¤âÇifia jÄœ k¡fŸ MjÇ¡f nt©oaJ ahtU« mj‰F rªjhjhuuhŒ¢ nr®ªJ MjÇ¡f nt©oaJ flik
eh£o‹ RakÇahijÆš g‰WŸst®fŸ flikahF«. ahF«.
rªjh tUõ« 1-¡F mj‹ tUl rªjh %. 3-0-0
cŸeh£L¡F %. 3-0-0 btËeh£L¡F %. 4-0-0
btËeh£L¡F %. 5-0-0 Éyhr« :- “r©lkhUj«” MÕ°,
MíŸ rªjh %. 30-0-0 nfh£ilô®, uhkehjòu« Íšyh.
Éyhr« :- “òJit KuR” fhÇahya«, be.4 yšÈ bjhyhªjh Fo muR - kâ¥òiu - 04.01.1931
åâ, òJ¢nrÇ, S.I.

Fo muR - kâ¥òiu - 04.01.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 26 27 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F« rk cÇik ïU¡F« goahd Mâ¡f¤â‰F
tU§fhy¤âš âU. gh©oa‹ mt®fŸ ngh‹w RakÇahij åu®
fË‹ M£á¡FŸ tªJ nru Koí«. mt®fis¥ ngh‹wt®fshš
jh‹ °jy °jhgd Mø ga‹gl¤j¡f jhfî«, ešy Møahfî«
ïU¡f Koí«.
e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd¤ij¥ g‰¿ ( g-®. )
RakÇahij¤ jiyt® Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 04.01.1931
âU. brsªâugh©oa‹ mã¥ãuha«
“°jyÞjhgd r£l¤âš e«ã¡if ïšyhj Ô®khd Éâ Äfî«
mtáakhŒ ïU¡f nt©oa bjh‹whF«. mij eh‹ ešy
îthf¤â‰F xU K¡»akhd m«rbk‹W fUJtnjhL mij vªj¡
fhuz« g‰¿í« vL¤J Él¡TlhJ v‹W fUJ»‹nw‹. mnjhL
x›bthU Íšyh ngh®L¡F« x›bthU îthf mâfhÇ (v¡° T£o§
MÕr®) ïU¡f nt©Lbk‹W vd¡F« ï¢r£l« brŒí« bghGJ
njh‹¿aJ nghynt ï¥bghGJ« njh‹W»wJ.
m›Éj« brŒa¥gLkhdhš ngh®o‹ jiyt®fS¡F ï¥
bghGJ V‰gL« mnef ïa‰if¡ fZl§fS«, bjhšiyfS« Ú§»
jhB©ÂaÄšyhkš jdJ flikia¢ brŒa ïlK©lhF«.
Mifahš r®¡fh® ïªj V‰gh£il¢ Ó¡»u« mjhtJ mL¤j tU
õ¤âyhtJ brŒth®fbs‹W e«ò»nw‹” v‹W«
jdJ îthf¤âš jd¡F«, bk«g®fS¡F« elªJ tªj
r«kªj¤ij¥g‰¿ mt® brhšY«nghJ,
“ïªj ïUg¤ijªJ khj fhy¤âš whkehjòu« Íšyh ngh®£
îthf elto¡iffËš ïJ tiuí« xnu xU Éõa«. mjhtJ
ÉâÆ‹ m®¤j r«kªjkhd Éõa« r«kªj¥g£l xnu xU Éõa«
jÉu k‰w¥go Éõa m£ltizfËš f©l Éõa§fŸ všyh«
X£L¡F Élhkš Vfkdjhfnt igryh» ïU¡»‹wJ v‹W
TW»‹nw‹” v‹W brh‹dh®.
F¿¥ò :- ehÄndõÅš tªj jiyt®fŸ, vy¡õÅš tªj
m§f¤âd®fË‹ e‹kâ¥igí«, e«ã¡ifiaí« ïj‰Fnkš bg‰w
t®fis ï¤jÄœeh£oš ïJtiu ahU« gh®¤jâšiy. ïÅí« gh®¡f
Koíkh? v‹gJ rªnjfnkahF«. °jy îthf«, bghU¥ò gz¡fhu
Mâ¡f¤ijí«, #hâ Mâ¡f¤ijí« ÉL¤J ViH k¡fS¡F«,
Fo muR - 1931 ( 1 ) 28 29 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ahdJ«, m¡»ukkhdJkhd fhÇa« V‹ el¡»‹wJ? v‹»w
Éõa¤âY« ïij v¥go monahL xÊ¥gJ? ïj‰fhf v‹d brŒa
nt©oaJ? v‹»‹w Éõa§fis Ú§fŸ Ãid¥gJÄšiy.
m¥go¥g£litfis ntW ahuhtJ vL¤J¢ brh‹dhY« mit
fis x¥ò¡bfh©L elto¡ifÆš el¥gj‰F JÂtJÄšiy.
åzhŒ ï¥go¥g£l VjhtJ xU rka§fËš c§fËš jÅ¥g£l
ïUT® âuhÉl K‹nd‰w r§f« t®fS¡F VjhtJ r§fl« tªj fhy¤âš kh¤âu«, ïu©blhU
Kjyhtjh©L ÉHh th®¤ijfshš mJî« ïj‹ m°âthu¤ij ftÅahkš jÅ¥g£l
eg® Ûnjh tF¥gh® Ûnjh F‰w« brhšÈ T¥ghL nghLtJ« ãwF
#hâ¡bfhLik, ca®î jhœî xÊa, ehYehŸ flªJ É£lhš mJ kiwªJ nghŒ giHago MŒÉLtJ«
flîŸ e«ã¡ifiaí«, kj e«ã¡ifiaí«, tH¡fkhf ïUªJ tU»‹wJ. bghJthœ¡ifÆš cŸs áy fdth‹
Éid, Éâ e«ã¡ifiaí« monahL xÊ¡f nt©L«. fS« c§fS¡F¥ gǪJ ngRtJnghš t¡fhy¤J ngRtJnghš áy
th®¤ijfis¥ ngáÉ£L ãwF mtut®fŸ brhªjntiyia
rnfhju®fns! rnfhjÇfns!! mtut®fŸ gh®¥gJ«, ãwF v‹W« nghš rhjhuzkhÆU¥gJ«
tH¡fkhf ïU¡»‹wJ. v‹Dila Rkh® 20, 30 tUõ- bghJ
c§fŸ r§f M©L ÉHhÉš, r§f r«kªjkhfî« k‰W« thœ¡if¤ bjh©oš ïªj r«gt§fŸ mnef« vd¡F mDgt
c§fŸ K‹nd‰w Éõakhfî« bgÇnah®fshd uh›rh»¥ uhk¢ K©L. c§fËl¤âš buh«gî« mDjhgÄU¥gJ nghš ngá f©
rªâu« br£oah®, á‹d¥ghî, R¥igah M»at®fŸ ngáaJ nf£o fËš f©Ù® to¤JÉ£L¥nghth®fŸ. ãwF mt®fŸ å£o‰F¥
UªÔ®fŸ. c§fsJ Fiwfis bašyh« vL¤J¡fh£odh®fŸ. nghdîl‹ giHa cz®¢ájh‹ mt®fËl« jh©ltkhL«. ïj‰F
c§fis¤ bjUÉš el¡fÉlhjij¥ g‰¿í«, c§fŸ ãŸisfis¥ cjhuz« btËÆš nghŒ¤ njlnt©oaâšiy c§fËl¤ânyna
gŸË¡Tl¤âš nr®¡fÉlhkš jL¤J fyf« brŒjij¥g‰¿í«, ïU¥gij Phgf¥gL¤â¥ gh®¥Õ®fshdhš És§F«. mjhtJ
c§fŸ ãŸisfŸ go¥gjdhš ïªj C® ca®ªj #hâah®fŸ v‹gt® c§fËš gy® c§fis Él ca®ªj #hâah® v‹W brhšÈ¡ bfhŸS«
fŸ j§fŸ ãŸisfis ÃW¤â¡ bfh©lij¥ g‰¿í«, k‰W« uhkehj mŒa®, fî©l®, ehíL KjÈa #hâah® c§fis¤ jhœikahf¡ fUJ
òu« ÍšyhÉš MââuhÉl r_f¤ij k‰w r_f¤jh® brŒí« tij kh¤âu« Ãid¤J tU¤j¥gL»‹Ö®fns ašyhkš giwa®
bfhLikfis¥g‰¿í« ï§F ngáat®fŸ vL¤J¢ brh‹dij r¡»Èa®fŸ v‹gt®fis Ú§fŸ c§fËY« jhœªj #hâahf¡ fUâ
nfŸ¡f vd¡F Äf Äf M¤âukhŒ ïU¡»‹wJ. Mdhš ïj‰F ah® mt®fis c§fS¡F¢ rkkhf Ãid¤J Rjªâu§fŸ bfhL¡f kW¡
#th¥òjhÇfŸ v‹gij¥g‰¿ nahá¤J¥ gh®¡ifÆš c§fis ï¡ »‹Ö®fŸ. ïj‰F všyh« fhuz« c§fŸ kj cz®¢áí«, c§fŸ
bfhLik brŒgt®fŸ #th¥jhÇašy bt‹W« Ú§fS« ï¡ bfhLik flîŸ cz®¢áí«, c§fŸ Éâ cz®¢áínkahF«. kj r«ãujha¥go
mDgt¤âš c§fŸ r_f¤ij c¤njá¤J gÇjhg¥gl ÃahaÄšiy Ú§fŸ r¡»Èaiu giwa®fis Él ca®ªj #hâahuhfî« flîŸ
v‹W« vd¡F¤ njh‹W»wJ. VbdÅš mt®fŸ j§fsJ e«ã¡if mªj¥go c§fis¥ gil¥ã¤jjhfî« mj‰F¡ fhuz« c§fS
Æ‹ ngÇš j§fsJ gH¡f tH¡f§fË‹ ngÇš j§fsJ kj cz®¢á, ila ó®t#‹k f®k¤â‹ Éâ ba‹W« fUJ»Ö®fŸ. c§fis¤
kj Mjhu« M»aitfËš cŸs g‰WjÈ‹ ngÇš mt®fŸ e«ò« - jhœªj #hâahŒ fUâÆU¥gt® fS« m¥gonajh‹ kj Mjhu¤
tz§F« flîË‹ f£lis, brŒif v‹w cWâÆ‹ ngÇš j§fŸ jhY« flîŸ brayhY« ó®t #‹khªju f®k ÉâahY« m¥go¥
K‹ b#‹k¤â‹ f®k« - ó®t ò©Âa« - jiyÉâ v‹»‹w Rjªâu¤ ãwªjjhf¡ fUâÆU¡»‹wh®fŸ. ïªj khâÇahd kj« flîŸ b#‹
â‹ ngÇš xU cÇik¥ghuh£o m«khâÇ brŒ»‹wh®fns xÊa khªâu Éâ M»a _‹iwí« e«ãÆU¡»‹wt‹ ï«_‹iwí«
nt¿šiy. mJnghynt Ú§fS« ãw® c§fis el¤J»‹w mªj ghJfh¡f ÉU«ò»‹wt‹ v¥go k‰w k¡fis rkkhf¡ fUj¡TL«?
khâÇahd bfhLikfis Ãid¤J kh¤âu«, mJî« mªj rka¤âš gz¡fhuD« jh‹ gz¡fhudh ÆU¥gj‰F ïnj fhuz«jh‹ fUâ¡
kh¤âu« á¿J m¡»ukkhfî« bfhLikahfî« ïU¥gjhf fUJ bfh©oU¡»wh‹. âUlD« jh‹ âUldhŒ ïU¥gj‰F«, mnah¡»
»‹Ö®fns xÊa ïj‰F fhuzbk‹d? ï¥go¥g£l xU bfhLik aD« jh‹ mnah¡»adhŒ ïU¥gj‰F«, murD« jh‹ murdh
ÆU¥gj‰F«, TÈí« jh‹ TÈahÆU¥gj‰F«, ViHí« jh‹ ViH
Fo muR - 1931 ( 1 ) 30 31 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ahÆU¥gj‰F«, bfhL§nfhš M£áÆš fZl¥gL« FofS« Æš gfth‹ brhšY»‹wh®” v‹W c§fis VŒ¡f¡TL«. mt®
(ãui#í«)jh§fŸ fZl¥gLtj‰F« kj r«ãujha¤ijí« flîŸ fS« mJnghynt m¿ahjt®fshfnth, VŒ¡f tªjt®fshfnth
á¤j¤ijí« ó®t #‹k f®kÉâiaí« fhuzkhŒ fUâ j§fŸ jh‹ ïU¡f nt©L«. bjhÊY¡fhf tªjhY« V‹ ghFghL ïU¡f
ÃiyÆš âU¥â bfh©L ïU¡»‹wh®fŸ. ïªj khâÇ k¡fis cila nt©L« v‹Wjh‹ nf£»‹nw‹. xU kÅj‹ fhiyÆš j¢rdhfî«,
njr¤âš vªj khâÇahd K‹nd‰w¤ij¡ fhz¡TL«? ïªj njr¤ij k¤âahd« ÉahghÇahfî«, ïuh¤âÇÆš cgh¤âauhf î«, xUtid
kÅj¤ j‹ikíila njrkhfî«, khdKŸs njrkhfî«, RthÔdK« xUt‹ ï«ir¥gL¤J»‹w fhy¤âš mtid cg¤âut¤âš ïUªJ
rk¤JtKKŸs njrkhfî«, Mf¢ brŒant©Lkhdhš nkšf©l Û£gtdhfî« V‹ ïU¡f¡TlhJ v‹W nf£»nw‹. kWehŸ
_‹W« mjhtJ kj«, flîŸ, Éâ M»a _‹W« monahL xÊ¡f¥ fhiyÆš cG»‹wtdhfî«, gfÈš beŒ»‹w tdhfî«, khiyÆš
g£lhf nt©L«. mªj¥go Æšyhjg£r« btW« ng¢Rjh‹ eil ɉ»‹wtdhfî«, ïuÉš fhtšfhudhfî« V‹ ïU¡f¡TlhJ?
bgWnk bahÊa fhÇa¤âš xU á¿J« gadila KoahJ v‹W eh‹ v‹W nf£»‹nw‹. Mfnt ãuhkz‹, B¤âÇa‹, itáa‹,
cWâahŒ¢ brhšYnt‹. N¤âu‹, gŠrk‹ v‹W brhšY»‹wt®fS«, mªjz®, mur®,
tÂf‹, ntshs®, Fok¡fŸ v‹W brhšY»wt®fS«, ït®fŸ
rnfhju®fns! c§fŸ ïÊî mjhtJ jhœªj #hâ¤j‹ik ï‹W ãwÉÆdhš v‹W brhšY»wt®fS«, ït®fŸ bjhÊÈdhš v‹W
ne‰W V‰g£ljšy. ntjfhy¤âš ïUªâU¡»‹wJ. mÇ¢ rªâu‹ brhšY»wt®fS«, xnu khâÇahdt®fns jÉu ït®fËš m¿thË
fhy¤âš ïUªâU¡»‹wJ. uhk‹ fhy¤âš ïUªâU¡ »‹wJ. všyh fnsh mšyJ nah¡»a®fnsh ïU¡f KoahJ v‹nw brhšYnt‹.
Mœth®, eha‹kh® fhy¤âY« ïUªâU¡»‹wJ. mj‰Fnkš ïÅ ïªj¥go xU Kiwí« ek¡F nt©oaâšiy v‹W« brhšYnt‹.
v¥nghJ ïUªâU¡f nt©L« v‹W brhšy Mir¥ gL»‹Ö®fŸ? mJ k¡fS¡F vªj KiwÆY« vªj m®¤j¤âY« ga‹ ÉisÉ¡f
kÅjD¡F flîŸ cz®¢á njh‹¿a fhyªbjh£nl ïªj ntÆšiy. ïit bašyh« ca®ªjt‹, jhœªjt‹, gz¡fhu‹, ViH,
eh£oš nkš Ñœ #hâ cz®¢á njh‹¿É£lJ. flîŸ nguhnyna v#kh‹, moik, KjyhË, TÈ KjÈa bfhLik¤ j‹ikfis¤jh‹
nkš #hâ Ñœ #hâ cz®¢áfis fh£l¥g£oU¡»‹wd. ïªJkj« c©lh¡f ga‹gL»‹wdnt xÊa k¡fŸ rk¤Jt¤â‰F«, Rjªâu¤
v‹gâš itzt¤âyhtJ irt¤âyhtJ #hâ¥ãÇî ca®î jhœî â‰F« á¿J« ga‹glÉšiy. Mifahš k¡fËš vªj tifÆY«
j¤Jt« fhz¥glhj flîŸfnsh mtjhu§fnsh, âUÉisahlš ca®î jhœî cz®¢á V‰gl Koahj khâÇÆš jh‹ cyf thœ¡if
fnsh, flîis¡ fh£oa bgÇah®fnsh, òuhz§fnsh, ïâfhr§fnsh el¥ò V‰gl nt©L« mj‰F jFªj kh®¡fnk bryhtÂahf¥
VjhtJ x‹iw¡fh£l Koíkh? v‹W nf£»‹nw‹. 64 eha‹kh® gh®¡f nt©L«. ïšyhjtiu ï‹iwa bfhLikfŸ xÊa kh®¡fnk
fS¡F«, 64 #hâ¡fhu®fshŒ ãwªâU¡»wh®fŸ. 12 MŸth®fS« 12 ïšiy. ï¤bjh©oš jaî jhB©Âa« gh®¥gJ« K‹nd brŒj
#hâ¡fhu®fshŒ ãwªâU¡»wh®fŸ. ïªJ kj¤â‰F Mjhukhd - ntiyia ã‹nd mʤJ¡ bfh©L nghtjhF«. ïªj Éõa§fŸ
r£lkhd kDj®k rh°âu« KjÈaitfis vL¤J¡bfh©lhš, tutu u¤j¡fsÇí« k©il cilaî«, cÆ®¢ nrjK« V‰gl¤
mitfËš msÉšyhj #hâí« mj‰F jhuj«ÄaK« fhz¥ njitahd Ãiy¡nf bfh©LtªJ É£L¡ bfh©oU¡»‹wd.
gLtij ahU« kW¡fKoahJ. Mfnt vªj ÃiyÆš vªj Mjhu¤ ïij¡ f©L ahU« gaªJ Él¡TlhJ. ï‹iwa mÏ«rh j®k«
ij¡ bfh©L ï‹W c§fŸ kj e«ã¡if¡fhuD«, mij¢nr®ªj v‹gitfŸ všyh« bgÇJ« òu£Lfshfnt KoªJbfh©L
flîŸ e«ã¡if¡fhuD«, mJ r«gªjkhd ntj« rh°âu«, òuhz«, tUtij neÇš gh®¡»‹nwh«. jªâurhÈfŸ všyh« moglhkš
ïâfhr e«ã¡if¡fhuD« c§fËl« tªJ #hâ ghFghL«, #hâ j¥ã¤J¡ bfhŸsî« rhjhuz #d§fS« nah¡»a®fS« moí«
ɤâahrK« ïšiy v‹W brhšy Koí«? v‹W nf£»nw‹. cijí« k©il cilî« J¥gh¡» btoí« milaî«jh‹
mÏ«rh j®kkhŒ ïU¡»‹wJ. mJ v¥goÆUªjhY« kÅj‹ kÅj
ïªJ kj r«ãujha¥go #hâ ïšiy v‹W c§fËl« ah® Rjªâu« mjhtJ, bjUÉš el¥gJ, Fs¤âš j©Ù® bkhŸStJ,
brhšy tªjhY« mt®fis _l®fŸ v‹nwh nkhr¡fhu®fŸ kÅjD¡F kÅj‹ bjhLtJ, KjÈa Rjªâu§fŸ Tl bfhL¥gj‰F
v‹nwhjh‹ fUj nt©L«. k‰W« áy® bjhÊš ghFgh£il¡ f©L j‹j‹ eh£oddhnyna j‹ ïd¤jhnyna jil¥gL¤j¥g£oU¡F«
#hâ tF¡f¥g£lnj xÊa ãwÉia¡ bfh©L ãÇ¡f¥gl Éšiy. nghJ mJî« kj¤â‹ nguhY« flîŸ nguhY« el¡F«nghJ ntW
Mjyhš bjhÊš ãÇî ïU¡f¤jh‹ nt©L« v‹W brhšÈ “Ñij eh£lhÅl« murhø Rjªâu« v‹W nf£f¥gLtij¥ gh®¤jhš ïij

Fo muR - 1931 ( 1 ) 32 33 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


vj‰F x¥ãLtJ? v‹gJ vd¡F òy¥glÉšiy. x‹wh c§fS¡F cg‹ahr§fŸ òǪJ gy cjÉí« òǪJ c§fŸ K‹nd‰w¤âš rjh
kÅj Rjªâu« »il¡fnt©L«. mšyJ Ú§fŸ ïªj eh£oyhtJ ftiyí« bfh©L ciH¤J tªjtU« ï‹W« ï§F tªJ c§fS¡F
ïij kj¤âyhtJ ïªj r_f¤âyhtJ ïšyhkš ïU¡fnt©L«. mÇa cg‹ahr« brŒjtUkhd âU. á.v«. uhk¢rªâu« br£oah®
ïªj Koit¤ jÉu v¥gonah cÆ®thœªjhš nghJ« v‹W mt®fS¡F murh§f¤âš uh› rh»¥g£l« mË¡f¥ g£oU¥gij¡
Ãid¤J¡bfh©L ï¥gona ïU¥gJ Äfî« khd§bf£l¤jdkhF«. nf£f Ú§fŸ všnyhU« Ä¡f k»œ¢á milå®fŸ. Mfnt
ï›Éõa¤âš bghU¤J¥ bghU¤J gh®¡fyh« v‹gJ« ngoÆ‹ m¡fdthid c§fŸ rh®ghf eh‹ ghuh£L»‹nw‹. k‰W« nfhit
bfhŸifnaahF«. v›tsî ehŸ bghU¥gJ? v›tsî bkŸs¥ áÉ¡ mnrhánaõ‹ brfu£lÇ âU. á‹d m¥ghî mt®fŸ c§fŸ
nghtJ? ït‰¿‰F VjhtJ ehizankh nah¡»a¥ bghW¥ghd K‰ngh¡»š ftiy bfh©L mo¡fo ftŤJ c§fS¡F mÇa
m®¤jnkh nt©lhkh? ïªj Ãiy¡fhf ïj‰F K‹ v¤jidnah ng® ò¤âkâfŸ brhšÈ tªjj‰F« c§fŸ rh®ghŒ eh‹ kd¥ó®tkhŒ
MÆu¡fz¡fhd tUõ§fshŒ t¡fhy¤J¥ ngáahŒ É£lJ. ghuh£L»‹nw‹. nfhit âU. R¥g‹ mt®fŸ ï‹W c§fS¡F
v¤jidnah ng® j®k Ãaha« ngáahŒ É£lJ. m›tsî« gHa K¡»akhd ãur§f« brŒjj‰F« mtiuí« ghuh£L»nw‹. ïªj
Ãiyia gy¥gL¤jnt KoªjJ. “njhiy¡fo¤J JU¤âia¡ fo¤J KjyhtJ M©L ÉHhî¡F jiyik t»¤J el¤J« bgUikia
nt£il ehŒ MŒÉ£lJ” v‹gJnghš njÓakhdJ xU g¡f« vd¡F¡ bfhL¤J vd¡F brŒj tunt‰ò¡F« Ú§fŸ thá¤J¡
muáaš Rjªâu« nf£L¡ bfh©L« k‰bwhU g¡f« t®zháuk bfhL¤j tunt‰ò¥ g¤âu¤â‰F« vdJ e‹¿a¿jiy bjÇɤJ¡
Rauh{ÍaK« bgw Ka‰áfŸ eilbgW»‹wd. ïªj ÉÊ¥ghir bfhŸS»nw‹.
ka¡f¤âš Tl “#hâ ɤâahr« ïU¡fnt©L«, giua® nt©L«,
F¿¥ò : nfhit, ïUTÇš 03.01.1931 m‹W eilbg‰w ïUT® Mâ
Ô©lhik nt©L«, kDj®k« nt©L«” v‹W kfhehLfŸ To¥
âuhÉl r_f¤âd®fshš ÃWt¥g£l âuhÉl K‹nd‰w r§f M©L ÉHh
ngr¥gL»‹wd. ïij V‹ v‹W nf£f M£fŸ ïšiy. njáa jiyikíiu.
åu®fËš btŸis¡fhu‹ xo¥nghfnt©L« v‹W brhšy kh¤âu«
mndf M£fŸ ïU¡»‹wd®. Fo muR - brh‰bghÊî - 11.01.1931
rnfhju®fns! ï‹iwa âd« btŸis¡fhu‹ ïU¥gjh?
nghtjh? v‹gJ ekJ ftiyašy. c§fS¡F« mªj¡ ftiy
nt©lh«. e«ÛJ« c§fŸ ÛJ« ekJ k¡fshš Rk¤j¥g£l ïÊî
fS« el¤j¥gL« bfhLikfS« xÊtjhf nt©L« v‹gij Ko
thd yøakhŒ¡ bfhŸS§fŸ. mj‰fhf cÆiuÉl Ú§fS«
c§fŸ bg©L ãŸisfS« jahwhÆU§fŸ. ï‹iwa âd« cyf¤
âš gy njr§fŸ gz¡fhu‹, ViH v‹»w ɤâahrK« v#kh‹
TÈ¡fhu‹ ɤâahrK« ïU¡f¡TlhJ v‹W Koî f£o ntiy
brŒJ bt‰¿ailªJ bfh©L tU»w fhy¤âš Ú§fŸ gh®¥ghu #hâ
gu¢rhâ xUtiu xUt® gh®¤jhš bjh£lhš bjUÉš elªjhš Ô£L
v‹w bfhŸifia it¤J¡ bfh©oUªjhš ek¡F« mt®fS¡F«
v›tsî öu« ïU¡»‹wJ v‹»wij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj
cz®¢áfŸ c§fS¡F njh‹whkš ïU¥gj‰F fhuz« c§fŸ
K£lhŸ jdK« mj‰F Mjuthd c§fŸ kj e«ã¡ ifí« bjŒt
e«ã¡ifínk MF«. Mjyhš mij KjȚɣL Éu£o moí§
fŸ. ãwF jhdhfnt RakÇahij njh‹¿ ÃahaK« rk¤JtK«
»il¤JÉL«.
filáahf br‹w tUõ« c§fŸ r§f¤ij âwªJ it¤J gy

Fo muR - 1931 ( 1 ) 34 35 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


gz¡fhu®fS¡F« M§»y« go¤jt®fS¡Fnk ïit nghf¡
Toajhfî« ïU¥gjhš V‰gLgitfnsahF«. ït‰iw monahL
kh‰¿ nah¡»akhd Ãiy¡F bfh©L tUtjhdhš ï‹iwa ngh¡
if¥gh®¡F«nghJ Rygkhd fhÇa« v‹W ek¡F¤ njh‹wÉšiy.
MÆD« v›tsî öu« ï›Éj m¡»uk§fis Fiw¡f
°jy °jhgd§fS¡F îthf Ka‰á¡fyhnkh m›tsî fhÇa¤ij j‰fhy rhªâahf¢ brŒa¡
c¤ânahf°j® Toaij¢ brŒayh« v‹W ek¡F¤ njh‹W»‹wd. mjhtJ eh« áy
tUõkhŒ brhšÈ¡bfh©LtU« x›bthU °jy °jhgd¤ â‰F«
x›bthU v¡ÌT£o§ MÕr® (îthf c¤ânahf°j®) v‹gtiu
murh§f¤jh® ÃaÄ¥gJ v‹gnjahF«. ï‹W« br‹id fh®¥g
ï‹W ekJ eh£oš eilbg‰W tU« °jy °jhgd îthf§
nuõ‹ KÅágš fî‹áÈš ïU¡F« fÄõd® vD« c¤â nahf°j®
fŸ á¿jhtJ ehiza y£áa¤â‹ ngÇnyh, ehfßf k¡fis¡ bfh©l
br‹id KÅághÈ£oÆ‹ îthf c¤ânahf°jnuahth®.
ehL v‹w j¤Jt¤ j‹ikÆnyh eilbgWtjhf¢ brhšy KoahJ
mtU¡F¤jh‹ m«KÅághÈ£o îthf bghU¥ò x¥gil¡f¥g£o
v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. U¡»‹wJ. c¤ânahf Ãakd«, c¤ânahf°j® fË‹ ÛJ Mâ¡f«
áy ïl§fËš ehfßfkhí« ehizakhí« el¡»‹wJ, elªjJ, KjÈaitfS«, K¡»akhd ntiyfŸ, f‹£wh¡£LfŸ KjÈait
el¡fyh« v‹gijí« kW¡fÉšiy. Mdhš bgUthÇ ahf 100¡F fŸ, bfhL¡fš th§fš Mâ¡f« KjÈaitfS« mªÃ®thf
75¡F nkyhf eilbgW« îthf§fŸ bgÇJ« nkhrdkhditfns c¤ânahf°jÇlnk x¥gil¡f¥ g£oU¡»‹wd. mjdhš m«
ahF«. ïj‰F KG bghW¥ò« m›t›Él¤ âa k¡fŸ ngÇnynah, KÅágš îthf« (ahbjhU jl§fY¡F ïlÄšyhkY«, jaî
mšyJ °jhgd m§f¤âd®fŸ Ûânynah kh¤âu« nghl¤jFªjJ jh£r©a¤â‰F ïlÄšyhkY« elªJ tu mDTykhŒ ïU¡»‹wJ.
mšybt‹W« brhšYnth«. ï‹dK« btË¥gilahŒ¢ brhšy br‹id KÅághÈ£o v‹gJ Rkh® 5 y£r¤â‰F nkšg£l #d¤
nt©Lkhdhš mehfßfK« xG¡f¡ FiwthdJkhd °jy °jhgd bjhif bfh©lJ«, Rkh® 50 y£r« %ghŒ tUkhd« cŸsJ«, K¡»a
îthf§fS¡F¥ bgÇJ« mªj ïyhfh kh‰w¥g£l ïyhfhthf ïU¥ khdt®fS«, ehfßfK«, go¤jt®fS«, bgU¤j ÉahghÇfS«
gJ«, °jy °jhgd§fns kªâÇ¥ gjÉ¡F gofshŒ ïU¥gJ«, °jy njÓathâfS« v‹gt®fŸ ïU¡»‹wjhd ï«khâÇ K¡»a g£lz
°jhgd§fns kªâÇfis¡ fh¥gh‰w¤j¡f MjuîfshŒ ïU¥gJ îthf¤ij fî‹áy®fË‹ Mâ¡f¤â‰F ml§fhj xU jÅ egÇl«
îthf« x¥òÉ¡f¥g£L ïU¡F« nghJ« mjdhš všyh« Ra
khd xU Kiw K¡»a fhuz« v‹W brhšy nt©oÆU¥gj‰F
M£á¤j‹ik¡F nfL ïšyhkš ïU¡F«nghJ k‰wgoahd btË
tUªJ»‹nwh«. k‰W« btU«, btU« MŸfŸ všyh« Ó®âU¤j¢
ïl§fËš kh¤âu« mJnghš îthf c¤ânahf° j®fis ÃaÄ¥g
r£l¤â‹ Ñœ khj« 2000, 3000, 4000, 5000 fz¡fhf gz« r«ghâ¡f¤
âš vªj Éj¤âš Ra M£á¤ j¤Jt« bf£L¥nghF« v‹gJ ek¡F
jFªj c¤ânahf§fis milªJ yhg« miltij¥ gh®¤nj mj‰F
És§fÉšiy. fî‹áy®fnsh ngh®lh®fnsh brŒí« Ô®khd¤ij
cjÉ brŒjt®fŸ, brŒa¤ jFªjt®fŸ brŒgt®fS¡F¢ brŒg
Ô®khd¤â‹ j¤Jt¥go el¤JÉ¡f xU îthf mâfhÇ ïUªjhš
t®fŸ M»at®fS« mJnghš r«ghâ¡f Mir¥gL»‹wh®fŸ.
mtuhš v‹d bfLâ V‰gl¡TL« v‹gJ És§fÉšiy.
Mdhš ït®fŸ mªj¥ go miltj‰F r£l¤â‹ rh¡fhš ahbjhU
kh®¡fK« ïšyhkÈ U¥gjhš r£l¤â‹ rh¡fhš mâfhuÄU¡»‹w X£l®fŸ jait¡ nfhW« fî‹Ìy®fS«, fî‹áy®fË‹
t®fË‹ ijÇa¤jhš r£l¤ijnah, ehiza¤ijnah, xG¡f¤ jait¡nfhU« nr®bkD« PhakhŒ elªJbfhŸs KoahJ v‹g
ijnah y£áa« brŒahkš bfhŸisao¡f nt©oat®fshfî«, j‰F MÆu« cjhuz« brhšyyh«. v#khdD« mtdJ Fkh°
bfhŸisao¥gt®fis mDkâ¡f nt©oat®fshfî« M» jhî« xU fî‹áÈš ïU¡f¡TlhJ v‹W vj‰fhf r£l« brŒa¥
ÉL»‹wh®fŸ. g£oU¡»‹wJ? xU thlif å£oš FoÆU¡F« xU ÚâgâÆl«
mªj å£L¡fhu‹ ÛJ Éah{a« ïUªjhš Éah{a¡fhu‹ å£oš
Mfnt ï›t¡»uk§fŸ ï‹iwa RauhÍa¤âDilaî«, FoÆU¡F« fhuz¤ij¢ brhšÈ ÚâÆš rªnjf¥g£L ntW
muáaš Ó®âU¤j¤âDilaî« gy‹ v‹nw brhšYtnjhL,

Fo muR - 1931 ( 1 ) 36 37 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


nfh®£L¡F kh‰¿¡ bfhŸS»wh‹. Ãahahâgâí« xU f£á¡fhuD« Ãiyikí« jh§fŸ mehtáakhd jh£r©a¤âš ïUªJ j¥ã¤J¡
xnu jhá it¤âUªjj‰fhf k‰w f£á¡fhu‹ gaªJ nfir kh‰¿¡ bfhŸs ntbwhU rh¡F ïšyhkš ïU¥gJ« MF«. ïªj¥go xU
bfh©oU¡»wh‹. îthf c¤ânahf°j® °jy °jhgd§fS¡F ÃaĤJÉ£lhš
ehizakhŒ el¡F« jiyt®fS¡F« ešy îthf¤âš MirÆU¡
ï¥go rhjhuz Éra§fËš všyh« Ãaha« jtW« v‹»‹w F«. jiyt®fS¡F v›tsnth Éj¤âš mDTykhŒ ïU¡Fnk
ga« ïa‰ifahŒ ïU¡F«nghJ mnef k¡fË‹ e‹ikia, mnef
jÉu mt®fS¡F eZl« x‹Wnk V‰g£LÉlhJ. gy ešy jiyt®
Ç‹ tÇia ï«khâÇ ghku k¡fŸ jaÉš bjh§»¡ bfh©o U¡f
fS« ïªj¥go brh‹dJ« ïªj¥go ÃaÄ¡f Mir¥g£lJ« ek¡F
nt©oat®fËl« x¥òÉ¥gJ, °jy °jhgd¤ jiyt® fisí«,
e‹whŒ bjÇí«, m‹¿í« ï«khâÇ Ãiyik V‰g£L É£lhš
k‰w bghJk¡fisí« nt©Lbk‹nw xG¡f <dkhŒ el¡F«go
îthf¤ jiytU¡F neuÄšiy, rhtfhrÄšiy v‹»‹w fZl«
ö©LtnjahF«.
Ú§»ÉL«. mJ kh¤âukšyhkš nj®jšfS¡F 1000, 2000, 5000, 10000
m‹¿í« khj« 4000, 5000 %ghŒ r«gs« th§F« kªâÇfŸ, %ghŒfŸ åj« bryîbrŒJ X£l®fS¡F gz« bfhL¤J, fî‹áy®
îthf rig bk«g®fŸ KjÈat®fŸ ïlÄUªj áy mâfhu§fis fS¡F« ngh®L bk«g®fS¡F« gz« bfhL¤J °jhd« bgw
mjhtJ mªjªj ïyh¡fhî¡F c¤ânahf°j®fis ÃaÄ¡F« Mir¥gl kh£lh®fŸ. mâY« °jy °jhgd òJ r£l¤â‹goí«,
mâfhu¤ij¥ ãL§» ï¥nghJ g¥Ë¡ r®å° fÛõd®fŸ v‹gjhf tu¥nghF« òâa áy âU¤j¤â‹goí« f©o¥ghŒ îthf c¤â
áyiu ÃaĤJ mt®fËl« x¥òÉ¡f¥g£L É£lJ ahtU¡F« nahf°j® ïšyhÉ£lhš Ôt£o¡ bfhŸis °jykhf kh¿ÉL«.
bjÇí«. ïªj¥go V‹ brŒa¥g£lJ? v‹W gh®¤jhš kªâÇfËl« Mfnt mL¤j fî‹áÈš °jy °jhgd§fS¡F îthf c¤â
ïªj mâfhu§fŸ ïUªjhš mªj¡ fhÇa§fŸ ÃahakhŒ eilbgwh nahf°j®fis ÃaÄ¡f xU Ô®khd« bfh©Ltu nt©oaJ mtá
kš nghf mnef kh®¡f§fŸ ïU¡»‹wd v‹W«, kªâÇfŸ gy® a« v‹W r£lrig m§f¤âd®fS¡F Phgf _£L»‹nwh«. mªj
jhB©a¤J¡F¡ f£L¥g£lt®fshifahš gy fZl§fŸ V‰gL« îthf mâfhÇí« xU o¥o fby£l® c¤ânahf KŸstuhfnt
v‹W« Ãid¤nj ïªj¥go¢ brŒa nt©ona tªjJ. kÅj‹ ïU¡f nt©L«. VbdÅš mt® fî‹áy®fS¡F ão¡fÉšiy
Rjªâu¤ijí« mâfhu¤ijí« ÉU«òtJ v›tsî mtáa«, ahdhš kWgoí« fîukhd c¤ânahf¤J¡F nghf¡ToatuhŒ
ïa‰if ba‹W fUJ»‹nwhnkh mJnghynt Rjªâu§fS« ïU¡f nt©L«. ïšyhÉ£lhš mtuhš j‹ kd¢rhø¥go el¡f
mâfhu§fS« ÚâahŒ eilbgWtj‰F g¤âu§fŸ brŒa nt©oa Koahkš nghŒ ÉL«. Mfnt Rjªâu¤Jl‹ ÃahakhŒ el¡f¤jFâ
J« mtáa¤âY« mtáakhF«. RU¡fkhf xnu xU fhuz« brhšY íŸst®fis¥ gh®¤J ÃaÄ¡f nt©oaJ mtáakh»‹wJ.
»‹nwh«. mâÈUªJ k‰wij xUthW ô»¤j¿ayh«. mjhtJ ï‹W
KÅághÈ£o, jhÿfhngh®L KjÈaitfS¡F îthf mâfhÇ Ã‰f ïij¥g‰¿ ahuhtJ gÇfhr« brŒth®fshdhš mt®
xUt®, fî‹áy®fSila rYif¡F« jaî¡F« bjh§»¡ bfh©o fS¡F xnu xU gâš brhšÈÉL«goí« F¿¥ãL»‹nwh«.
U¡f nt©oat® mšyhjtwhŒ ïUªâU¥ghuhdhš mªj °jhgd§ mjhtJ nr®bk‹fŸ ÛJ« ãuábl©LfŸ ÛJ« r£lrig¥ ãuâÃâ
fË‹ á¥gªâfŸ ïU¥gt®fisÉl 10 kl§F nah¡»a®fshfî« fS¡F e«ã¡ifÆšyhj fhuz§fshnyí« mt®fŸ bgU«gh‹ik
nah¡»ajhgB« cilat®fshfî« ï‹W ïU¡F« r«gs¤ijÉl nah®fŸ nj®jšfËš elªJbfh©l khâÇahnyí« nfty« vy¡
gFâ msî r«gs¤âš ÃaÄ¡f¥g£lt® fshfî« FiwªjJ 3š 1 õ‹ el¤J»‹w mâfhu§fis¡Tl mt®fËl« ïUªJ ãL§f¥
ghf« Fiwªj v©Â¡ifíŸs á¥gªâfSlD« mªjªj °jhgd§ g£lhŒ É£lnj. ïâš mtkhd« ïšiyah? v‹W nf£»‹nwh«.
fŸ ï‹iwa el¥igÉl ešy el¥ãY« elªJbfh©L tU«go ï‹d« °jy °jhgd§fËš el¡F« fhÇa§fis És¡»¢brhšy
ahditfshŒ ïU¡F« v‹gâš ek¡F mâfkhd e«ã¡if nt©Lkhdhš bt£f¥gl nt©oajhF«. MdhY« mt‰iwí«
ïU¡»wJ. k‰wgo f‹£wh¡£ Éõa¤âY« °Ñ«fŸ Éõa¤âY« mtáa« tªjhš bt£f¤â‰F gaªJ bfh©L brhšyhkš Él¥
mâfkhd e‹ikfis tÇbrY¤J« #d§fS« ãunjrK« milª nghtâšiy v‹nw fUâ¡ bfh©oU¡»‹nwh«. Mjyhš mªj
âU¡f¡ TL« v‹W« brhšYnth«. m‹¿í« áy °jhgd§fËš mtáa« ïšyhkny ïªj V‰gh£il¢ brŒJÉLtJ RakÇahij
ïU¡F« ešy ehizaK« bghU¥ò« ne®ikí« cŸs jiyt®fŸ cyf¤â‰F ey« v‹W bjÇɤJ¡bfhŸS»nwh«.
Tl ï‹W j§fŸ bghU¥òfis, îzakhŒ el¤jKoahkš
ïU¥gj‰F« jh§fŸ ghkuk¡fŸ jaÉš ïU¡f nt©oa Fo muR - jiya§f« - 11.01.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 38 39 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


bksyhdh KfkjÈ fs¡fhL I¡»a KÞä« M©L ÉHh
ïªâa bghUshjhu«
bksyhdh Kf«kjÈ mt®fŸ y©lÅš fhykhŒ É£lij¡
nf£L tUªjhjh® ahUnk ïU¡fkh£lh®fŸ. mt® xU c©ikahd
åu®. jd¡F¢ rÇba‹W g£lij¤ ijÇakhŒ btËÆš brhšYgt® jiyt® mt®fns! rnfhjÇfns!! rnfhju®fns!!!
fËš mtU« xUt®. ViHk¡fis Vkh‰¿ gz¡fhu®fS« go¤j
t®fS« mDgÉ¡F« ngh¡»akh»a Rauh{a« mtU¡F v¥ngh ï‹W eh‹ F¿¥ã£l neu¤â‰F tªJ nr®ªJ É£nl‹.
Jnk ão¡fhJ. njÓa¥ ãugy¤J¡fhf jdJ r_f eyid É£L¡ MdhY« Ä¡f fis¥nghL tªâU¡»nw‹. rÇahf 24 k neu«
bfhL¡F« bfhiyghjf¤jd« mtÇl« »ilant »ilahJ. jh‹ uÆÈš ãuahz« brŒJÉ£L 10, 15 ikš nkh£lhÇY« tªâU¡
rhf¥nghtJ cWâ ba‹W bjǪnj Óik¡F¥ nghŒ jdJ f£á¤ »nw‹. Mdjhš ï‹iwa Éra¤ij¥ g‰¿ eh‹ rÇ tu¥ ngr Koah
bjh©il M‰¿É£L rhf¤ Jªjt®. mt® Óik¡F¥ nghfhkš bj‹nw fUJ»nw‹. m‹¿í« mâf neuK« ngrKoah bj‹gij
ïªâahÉš ïUªâUªjhš ï›tsî Ó¡»u« br¤âU¡fkh£lh®. tU¤j¤Jl‹ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹.
mt® <nuh£o‰F tªâUªjnghJ brh‹d xU th¡»a« ek¡F Ãfœ¢á¡ F¿¥ãš vd¡F ï‹W F¿¥ãl¥g£oU¡F« Éõa«
e‹whŒ Phgf« ïU¡»‹wJ. mjhtJ, “ïªâa bghUshjhu«” v‹gjhF«. ïJ v‹id¡ nf£L¥ ngh£l
“ne‰W ïUªjt®fŸ ï‹iw¡F ïšyhkš nghtij¢ áy® jšy v‹whY« vªj¤ jiy¥ãdhY« v‹Dila r§fâ Vnjh mij¤
M¢rÇakhŒ fUJ»wh®fŸ. Mdhš ehndh, ne‰W jh‹ brhšYtJ v‹ Fz« v‹gJ Ú§fS« jiytU« m¿ªjnj
ïUªjt®fŸ ï‹iw¡F« ïU¡»wh®fns! v‹gij xU ahF«. MdhY« bghUshjhu« v‹D« jiy¥ò« Ä¡f ešy
M¢rÇakhŒ¡ fUJ»nw‹” v‹W brh‹dh®. jiy¥ngahF«. ïj‹ _y« vdJ r§fâia brhšy Koah É£lhš
ã‹ vâ‹ _y« eh‹ brhšy¡TL«? Mdhš vd¡»U¡F« fZl
rhtJ mJî« vªj ÃÄõ¤âY« rhtJ jh‹ »uk« v‹W« bkšyh« mâf neu« ngr Koahbj‹gnj ahF«. Mjyhš k‹Å¡f¡
c©ik ba‹W« Koî brŒJ bfh©L rhfhkš ïU¡F« x›bthU nfhU»‹nw‹.
Édhoiaí« yhgkhŒ fUâ¡bfh©L rhtj‰F tU¤j¥glhkY«
ftiy¥glhkY« ïU¡fnt©L« v‹»‹w ïa‰ifia¡ f©L rnfhju®fns! bghUshjhu« v‹»‹w th®¤ij e« eh£oš
ão¤J ftiya‰¿Uªjt® mtnuaht®. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« j‰fhy« cŸsJnghš K‹ fhy¤âš ïUªjjhf¢ brhšy KoahJ.
nt©L« v‹gâš Ä¡f ãothjK« cWâí« bfh©lt®. K‹ fhy¤âš všyh« bghUis cil¤jhÆU¡fî« gz« fhrhŒ
ifahsî« áyU¡nf cÇik ïUªjJ. k‰wt®fS¡F jhÅa« jÉu
m‹¿í« KjÈš eh‹ K°ä«, ãwFjh‹ eh‹ ïªâa‹ v‹W ntW x‹W« bgw cÇik »ilahJ. eh£L tH¡»Y« gz« fhR
mo¡fo brhšYgt®. j‹id¥g‰¿ jdJ vâÇfŸ v›tsnth òH¡fK« »ilahJ. všyh thœ¡ifí« g©l kh‰iw mo¥gil
gÊfis f£oÉ£L« mt‰¿‰F gâš brhšynt©Lnk v‹»‹w ahf¡ bfh©ljhfnt ïU¡F«. xU g©l¤ij¡ bfhL¤J k‰bwhU
y£áa« Tl ïšyhkš k‰wt®fŸ v‹d Ãid¥gh®fŸ v‹WTl g©l¤ij th§»¡ bfhŸSth®fŸ. if¤bjhÊšfhu®fŸ, TÈahŸ fŸ,
y£áa« brŒahkš j‹ ïZl¥go el¡F« åuFz« cilat®. ï› VtyhŸfŸ všnyhU¡F« jhÅank bfhL¥gJ tH¡f«. kªâÇ
tU§Fz§fŸ bfh©l xU fy§fh åu® kh©lJ cyf ïa‰ifna fS¡F« mur‹ óÄ khÅa« ÉLtnj jÉu gzkhf VJ« bfhL¥
ahÆD« tUªjhkš ïU¡f KoahJ. gâšiy. vd¡F¤ bjÇa 40, 50 tUõ§fS¡F K‹ ntZo bfhL¥
Fo muR - ïu§fš brŒâ - 11.01.1931
Fo muR - 1931 ( 1 ) 40 41 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
gt‹, cnyhf¥gh¤âu« bfhL¥gt‹, eif brŒJ bfhL¥gt‹, kÅj‹ v›tsî r«ghâ¤jhY« kÅjD¡F v›tsî »il¤
njh£l§fS¡F fy¥ig, V® brŒJ bfhL¥gt‹, brU¥ò ij¤J¡ jhY«, v›tsî ÉisªjhY« mndfkhŒ všyht‰iwí« nkš
bfhL¥gt‹. Rt® it¥gt‹ KjÈat®fŸ všnyhU« jhÅa«jh‹ f©l _‹Wnk mgfǤJ¡ bfhŸS»‹wd. mâY« cyf¤âš ntW
th§»¡ bfhŸSth®fŸ. áy M£fS¡F tUõ¤â‰F ï›tsî v¥ghf¤âY« fhzKoahj khâÇ ïªj eh£oš ï«_‹¿dhY«
v‹W ïU¡F«. ãiH¥gj‰bf‹nw ãuÉia Mjhukhf¡ bfh©L áy tF¥òfŸ
V‰g£L mªj Ãiyfis¡ fh¥gh‰¿¡bfh©L ghLglhkš tÆW
bgU¤j ÄwhRjhu®fËl« gh®¤jhY« jhÅa¤ij jh‹ óÄÆš ts®¥gnjhL rfy ngh¡»a§fisí« j§fS¡nf cÇikah¡»¡
bgÇa bgÇa FÊfŸ MHkhf bt£o¥ngh£L it¤âU¥gh®fŸ. bfh©ljhš ïªj cyf« cŸstiu ïªâahÉ‹ bghUshjhu«
g©lkh‰iw¤ jÉu rhjhuz #d§fŸ gzkhŒ gh®¥gJ Ä¡f ï¥gona ïU¡F«goahf V‰g£L É£lJ. mJkh¤âukšyhkš
mó®tkhfnt ïU¡F«. bgU¤j ÄwhRjhu®fËlK« murh§f¥ ïªjeh£oš murD¡F« FofS¡F« ïU¡F« Kiwí«, KjyhË¡
gH¡f« KjÈaitfËY« gz« òH§»djhdhY« mJî« Äf¢áW F«, bjhÊyhË¡F« ïU¡F« Kiwí«, ÄwhRjhuD¡F« Foahd
ehizakhf¤jh‹ ïU¡F«. %ghŒ v‹»w bga® Tl ïªj eh£L tD¡F« ïU¡F« Kiwí«, go¤jtD¡F« go¡fhjt D¡F« ïU¡
ghiõašy, ehizaK« mšy. á‹d¥gz« mjhtJ %. 1¡F 10 F« Kiwí« nkš#hâ¡fhuD¡F« Ñœ#hâ¡fhuD¡F« ïU¡F«
bfh©ljhf ïU¡F«. Éiy ngRtâY« v¤jid gz« v‹Wjh‹ Kiwí« gh®¤jhš ïªj eh£L k¡fËš 100¡F 90 ng®fSila bghU
nf£gh®fŸ. brštKŸstidí«, gz¡fhu‹ v‹Wjh‹ brhšY»‹w shjhu Ãiy ï‹iwa ÃiyiaÉl fLfsîTl kh¿ K‹nd‰w
tH¡f« ï‹D« c©L. muáaš mguhj« KjÈait fËY« 100 kila Koant KoahJ v‹gJ vdJ cWâ. Mfnt ï«KiwfS«
gz« 200 gz« 500 gz« v‹W gz¡fz¡»šjh‹ fz¡F brhšY K‹ brhšy¥g£l kj«, flîŸ, mL¤j #‹k« M»a bfhŸiffS«
tjhF«. rÛgfhy«tiu Tl kiyahs¤âš, âUth§ T®, bfh¢á ïªâah v›tsî ts«bghUªâa ehlhdhY« bršt« bghUªâa
uh{Ía¤âš áÉš nfh®£oš %gh v‹W ãuhJ nghLtâšiy. 10 jhdhY«, bgh‹ Éisí«, “ò©Âa” óÄahdhY« jnghjd®fŸ,
MÆu« %ghÆ¡F ãuhJ nghLtjhdhY« mij¥ gzkhf¥ bgU¡» mtjhu§fŸ, Mœth®fŸ. eha‹kh®fŸ, KÅfŸ, ÇøfŸ, kfh¤kh¡
mªj¥gz v©Â¡ifia¡ fh£ojh‹ ãuhJ nghL« tH¡f« ïUªJ fŸ ãwªj ehlhdhY«, gŠreâ, mZl eâ éteâahŒ XL»‹w
tªjJ. áy ïl¤âš ï‹W« ïU¡»wJ. ehlhdhY« jǤâuK«, TÈí«, ïÊî«, gŠrK«, nehí« ïªâah
Mfnt %ghŒ v‹gJ« gî‹ v‹gJ« btËeh£L ehiz î¡F Ãuªju brhªjkhdnjahF« v‹gij ftd¤âš ití§fŸ.
a§fŸ. mit e« eh£ony òH§f¡Toa Ãiy V‰g£lnj bghUsh e«Kila bghUshjhu¡ fZlbkšyh« KjyhtJ, meht
jhu ÃiyÆš e«ehL K‹idiaÉl r‰W ca®tilªjJ v‹gij¡ áakhd bryîfS«, mt‰¿‰F« mâf¢ bryîfSkhF«. ïªâa
fh£l m¿F¿ahF«. vdnt bghJthf¥ gh®¤jhš bghUshjhu« e« k¡fË‹ üW¡F 90 ng®fSila r«ghjidfŸ mdhtáakhd
eh£oš Fiwî v‹W eh‹ brhšykh£nl‹. k‰w eh£ilÉl ïªjehL itfS¡F«, FU£L¥gH¡f«, _le«ã¡ifahditfS¡F«, nrh«
bghUshjhu¤âš Fiwªjjšy. ïªâahit e«ã mndf ehLfŸ ng¿ahŒ thœ»‹wt®fË‹ Rfnghf¤â‰F« bryî brŒa¥gLt
j§fŸ thœit ârƤJ¡ bfh©oU¡»‹wd. âdhnyna åzhŒ ÉL»‹wd.
ïªâahÉ‹ bghUshjhu¤âš eh£lÄšiy ahdhš btŸis¡ ïu©lhtJ, Ryg¤âš xnu g¡fkhf bghUŸfbsšyh« nghŒ
fhuD¡F ï§F ntiy ïšiy. ïJnghynt ïj‰F K‹ btË nrU«goah»í« ÉL»‹wd.
eh£oÈUªJ ïªj eh£L¡F tªj mur®fS¡F« mt®fS¡F« K‹
tªj MÇa®fS¡F« ïªj eh£oš ntiyna ïšiy. _‹whtjhf, kÅjD¡F cŸs neuK«, r¡âí« Fiwªj
tU«go¡nf brythF«goahd Kiwfns ï§F btFfhykhŒ
Mfnt ï›tsî ca®ªj bghUshjhu Ãiyíila ïªâa ehL ïUªJtU»‹wd. mjhtJ. ò¤âia brytʤJ Fiwªj neu¤âš
ïªj eh£L k¡fËš bgU«gh‹ikahd ng®fis tÆuhu c©zî«, mâfkhd ntiyfŸ eilbgwî«, mjdhš mâf r«ghjid
ïL¥ghu cL¡fî«, khdnkhL ãiH¡fî« Koahjgo ntWgy milí« kh®¡f« njlîkhd JiwahdJ monahL milg£L¥
fhÇa§fŸ bfhLik¥gL¤J»‹wd. mitfËš K¡»a khdit nghŒÉ£lJ. ï¤âahâ fhuz§fns ïªâahÉ‹ bghUshjhu¤â‹
kjK«, flîS«, mL¤j b#‹kKnkahF«. FiwɉF¡ fhuzkhF«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 42 43 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
rhÄ óir, c‰rt«, ò©Âa«, ah¤âiu M»aitfË‹ mâš ãuntá¡fnt©L«. mJîÄšyhkš, ïJîÄšyhkš btW«
bgauhš jŤjÅ¢ bryî«, mt‰¿‰fhf eilbgW« bghJ V‰gh£L¢ kd¥ghš Fo¥gâš v‹d ga‹ mila¡ TL« v‹gij nahá¤J¥
bryî« fz¡F¥ gh®¤jhš kÅjÅ‹ bkh¤j tU«goÆš xU ghU§fŸ. nkš eh£lh‹ Fiwªj neu¤âš mâf ntiy brŒJ
F¿¥ã£l ghf« åzhtij¡ fhzyh«. e«ik¥ gh®¡»Y« g‹kl§F yhg« mil »wh‹. mjdhš mt®fŸ
RfkDgÉ¡f kh®¡f« V‰gL¤â¡ bfhŸ»wh®fŸ. ek¡F xU ehŸ
ãwF kj¤ij¡ fhuzkhŒ it¤J V‰ghLfŸ brŒâU¡F« ruhrÇ tU«go 2 mzh, nkš eh£lhD¡F xU ehŸ ruhrÇ tU«go 2
rl§Ffisí« mt‰¿‰fhF« bryîfisí« fz¡F¥ gh®¤jhš %ghŒ. ïj‰F¡ fhuz« mt‹ ntiy JÇjnk xÊa ntiy
mJî« xU F¿¥ã£l ghf¤ij¡ ft®ªJ bfhŸtij¥ gh®¡fyh«. rhkh®¤âa« mšy vd Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸS§fŸ. Ú§fŸ 10
k‰W« kÅj‹ thœ¡ifÆš ãuntá¡F« nghnj bgU« k neu« brŒí« ntiyia nkš eh£lh‹ xU k neu¤âš
gh‹iknah® mt®fsJ fšÉ, fšahz« KjÈaitfshš V‰g£l brŒJÉL»wh‹. mj‰nf‰w rhjd§fis mt‹ ifahL»wh‹. mj‰
flÅ‹ ngÇnyna thœ¡ifia¤bjhl§f nt©oÆU¡»‹wd. fhfnt nkšeh£L¢ bršt¤ijí«, m¿ití«, C¡f¤ijí« bryî
ïitfŸ všyh« nr®ªJ mtáakhd fhÇa§fS¡F bghUŸ ïšyh brŒJ mªj Ãiy milªâU¡»‹wh‹. m¥go¥ g£ltid¥ gh®¤J
kš fZl¥gL«go brŒJ ÉLtJl‹ rjh jǤâu®fshfî« fl‹fhu® ntiy brŒtâY«, r«ghâ¥gâY« fh¥ã mo¡fhkš mjhtJ,
fshfî« ïU¡fnt©oajhŒ ïU¡»‹wJ. mJnghš el¡fhkš mt‹ mDgÉ¥gâš kh¤âu« fh¥ã mo¤J
mtid¥nghš el¡f Mu«ã¤jhš rh¤âa¥gLkh? - bghUshjhu«
ïit kh¤âukšyhkš eh£o‹ bghUshjhu Ãiyia É®¤â ïl« bfhL¡Fkh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
brŒa mtáakhd bghJ¤ bjhÊš rhiyfŸ, aªâu rhiyfŸ
KjÈaitfŸ V‰ghL brŒtj‰F« kh®¡fÄšyhkš bghUŸfis ekJ eh£L¥ bghUshjhu Ãòz®fŸ br¤J¥nghd if¤ bjhÊš
všyh« nkšf©l rl§FfS«, thœ¡if KiwfS« ft®ªJ bfhŸt fis cÆ®¥ã¡f nt©L« v‹»‹wh®fŸ. cjhuzkhf ïuh£od¤âš
njhL nfhÉš f£Ljš, rhÄ¡F eif, thfd« KjÈaitfŸ brŒJ üš ü‰fnt©L«, if¤jÇahš ntZo beŒa nt©L« v‹»‹wh®
it¤jš, k‰W« c‰rt«, óir M»aitfS¡F¥ g©L, óÄfŸ fŸ. nghuh¡Fiw¡F j¡»ËÆš üš ü‰gJ njÓa¥ bghUshjhu
KjÈa brh¤J¡fŸ xJ¡»it¤jš M»a fhÇa§fŸ bgU«, bgU« g¡âahf FHªijfS« ehK« f‰ã¡f¥gL »nwh«. xU ehis¡F xU
bjhiffis¡ ft®ªJ bfhŸS»‹wd. bg© uh£od¤âš üš ü‰whš fhš uh¤jš mšyJ fhnyår« uh¤jš
ü‰W 1 mzh mšyJ mâfkhdhY« 0-1-6 mzh TÈjh‹ mila¡
Mfnt ïªj khâÇahf všyh« všyh¥bghUŸfS« ehr TL«. mJî« btF nkhrkhd ru¡ifjh‹ c‰g¤â brŒa¡TL«.
kh»¡bfh©L«, åzh»¡bfh©L« ïU¡ifÆš ïªj ehL vªj¡ nkšeh£lhndh xU MŸ xU ehisÆš ïijÉl Fiwªj neu¤âš
fhy¤âšjh‹ - vªj tifÆšjh‹ bghUshjhu¤âš Ó® mila ïijÉl¡ Fiwªj fZl¤âš ïijÉl ca®ªj ru¡fhf 5 wh¤jš 6
Koí«? v‹gij Ú§fns nahá¤J¥ghU§fŸ. e« eh£L¥ bghU wh¤jhš ü‰W âd« 2 %ghŒ r«ghâ¡»wh‹. Mfnt nkš eh£lh®
shjhu¡ fZl¤â‰F k‰bwhU fhuz¤ijí« r‰W ftŤJ¥ ghU§ âd« 2 %. r«gh¤âa¤ â‰F« e« eh£lh‹ âd« 2 mzh r«ghâ¡fî«
fŸ. e«Kila thœ¡if¤j‹ikia nkš ehLfis¥ gh®¤J ehS¡F ïJî«, k‰W« ïJnghynt Étrha¤JiuÆY«,Éahghu¤ JiuÆY
ehŸ bryit mâfǤJ¡ bfh©L tU»‹nwh«. nghf ngh¡»a§ KŸs fhuz§ fshFnk ašyhkš ntW xU fhuzKkšy. r_f Ó®
fis mâf¥gL¤â¡ bfhŸS»‹nwh«. K‹idiaÉl mjhtJ 30, âU¤j r«kªjkhd Éõa§fS¡F ekJ g©oj®fŸ v¥go bjhš
40, 50 tUõ§fS¡F K‹ eh« ïUªjijÉl mâfkhd Ml«gu§ fh¥ãa® fhy¤â‰F¥ nghŒ MuhŒ¢á brŒJ mªj fhy ehfÇf¤ij¡
fis ÉU«ò»‹nwh«. nkšeh£L eil, cil ghtid ia¡ f©L bfh©L r_f K‹nd‰w« brŒa¥ gh®¡»‹wh®fnsh mJnghynt
fh¥ãao¤J¥ go¥goahf caU»‹nwh«. ïitbaš yh« ek¡F¤ ekJ njÓa¥ bghUshjhu¥ g©oj®fŸmijÉl Kªâa fhy¤âa
jfhbj‹nwh, F‰wbk‹nwh brhšy tuÉšiy. Mdhš nkšeh£lh® if¤ bjhÊšfis¡ f©Lão¤J mªj¤ JiwÆš bghUshjhu¤ij
v¥go¤ jdJ bghUshjhu Ãiyia ca®¤â¡ bfh©nl jdJ thœ K‹D¡F¡ bfh©Ltu¥ gh®¡»‹wh®fŸ.
É‹ Rfnghf¤ijí« ca®¤â¡bfh©Lngh»‹ whnuh mJnghynt
ehK« bghUshjhu Ãiyia ca®¤â¡ bfh© L« thœ¡if¤ j‹ik Mfnt ïªâa bghUshjhu Ãiy¡F ïªâa®fS«, mt® fsJ
Æ‹ mtáa¤â‰ nf‰w tUthŒ¡F tif brŒJbfh©L«jhnd kjK«, flîS«, rl§FfS«, f®ehlf¤âš ã¤J¡bfh©l

Fo muR - 1931 ( 1 ) 44 45 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


jiyt®fSnk fhuzkšyhkš ntW x‹W« K¡»a fhuzkšy
v‹gJ vdjã¥ãuha«.
rnfhju®fns! tUõ« x‹W¡F nfho¡fz¡fhd %ghŒfŸ
kj«, flîŸ, rl§F M»aitfS¡F brythtij kW¡»‹Ö®fsh?
gy nfho¡fz¡fhd %ghŒfŸ rhÄ, nfhÆš, óir, c‰rt«, eif,
thfd« M»aitfS¡fhf ml§», Kl§»¡»l¡»‹wij Ú§fŸ fhjš
kW¡»‹Ö®fsh? vdnt ïªj¤ JiffŸ všyh« òâa Kiw MuhŒ¢á
Kiw nkš eh£L Kiw M»aitfËš if¤bjhÊY«, ÉahghuK«,
ÉtrhaK« brŒa¥g£L FU£L¥gH¡f« _l e«ã¡if Raey¡fhu® m‹ò, Mir, e£ò v‹gt‰¿‹ bghUis¤jÉu ntW xU
fŸ Nœ¢á M»aitfËš ïUªJ Û©L É£ nlhkhdhš ekJ bghU bghUis bfh©lbj‹W brhšY«goahd fhjš v‹D« xU
shjhu Ãiy jhdhfnt caUkh? ïšiyah? v‹gijí«, mªj¥go jŤj‹ik M© bg© r«kªj¤âš ïšiy v‹gij ÉtÇ¡fnt
brŒahj fhuznk ï‹iwa jǤâu Ãiy¡F¡ fhuzkh? ïšiyah? ï›Éahr« vGj¥gLtjhF«. VbdÅš cyf¤âš fhjš v‹gjhf xU
v‹gijí« Ú§fns nahá¤J¥ghU§fŸ. vdnt vd¡F¡ bfhL¤j th®¤ijia¢ brhšÈ mjDŸ Vnjh ãukhjkhd j‹ik x‹W jÅik
Éõa¤â‹ jiy¥ãš vd¡F¤ njh‹¿aij¤ j§fS¡F vL¤J¢ ahf ïU¥gjhf¡ f‰ã¤J k¡fS¡FŸ òF¤â mehtáakhŒ M©
brh‹nd‹. ïJ rÇah? j¥gh? v‹W nahá¤J¥ gh®¤J c§fŸ kd bg© T£L thœ¡ifÆ‹ gaid ka§f¢ brŒJ fhjY¡fhf v‹W
â‰F¢ rÇ v‹W njh‹¿aij it¤J¡bfh©L k‰wij clnd kwªJ ï‹gÄšyhkš, âU¥â ïšyhkš bjhšiygL¤j¥g£L tu¥gL
ÉL«goahŒ nf£L¡bfh©L ï›Éõa¤ij Ko¡»nw‹. »‹wij xÊ¡f nt©Lbk‹gj‰fhfntahF«.

F¿¥ò : 27.12.1930 ïš âUbešntÈ kht£l« fs¡fhL I¡»a K°È« Mdhš fhjš v‹whš v‹d? mj‰FŸs r¡â v‹d? mJ
r§f¤â‹ ïu©lh« M©LÉHh. v¥go c©lh»‹wJ? mJ vJtiuÆš ïU¡»‹wJ? mJ vªj vªj
rka¤âš c©lhtJ? mJ v›bt¥nghJ kiwªJ ÉL»wJ? m¥go
Fo muR - brh‰bghÊî - 18.01.1931 kiwªJ nghŒ ÉLtj‰F« fhuz« v‹d? v‹git ngh‹w Éõa§
fis¡ ftŤJ MœªJ nahá¤J¥gh®¤jhš fhjš v‹gâ‹ r¤j‰w
j‹ikí«, bghUs‰w j‹ikí«, c©ika‰w j‹ikí«, äâak‰w
j‹ikí« mij¥ ãukhj¥gL¤Jtâ‹ mr£L¤ jdK« M»ait
fŸ vËâš És§»ÉL«.
Mdhš mªj¥go nahá¥gj‰F K‹ng ïªj¡ fhjš v‹»‹w
th®¤ijahdJ ï¥nghJ vªj m®¤j¤âš ãunah»¡f¥gL»‹wJ?
cyf tH¡»š mJ v¥go ga‹gL¤j¥g£L tU»‹wJ? ït‰¿‰F
v‹d Mjhu«? v‹gitfis¤ bjǪJ xU Koî f£o¡bfhŸs
nt©oaJ mtáakhF«.
ï‹iwa âd« fhjiy¥ g‰¿ ngR»wt®fŸ. “fhjš v‹gJ
m‹ò mšy, Mir mšy, fhk« mšy, m‹ò ner« Mir fhk«,
nkhf« v‹git ntW, fhjš ntW “el¥ò ntW” v‹W« mJ xU
MQ¡F« bg©Q¡F« j§fS¡FŸ nenu ÉtǤJ¢ brhšy
Koahj xU jÅ¡ fhÇa¤â‰fhf V‰gLtjhF«. mJî« ïUtU¡F«
ïa‰ifahŒ c©lhf¡ ToajhF«. “m¡fhjY¡F ïizahdJ
cyf¤âš ntW x‹WnkÆšiy” v‹W«,

Fo muR - 1931 ( 1 ) 46 47 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


“mJ xU MQ¡F xU bg©ÂlK« xU bg©Q¡F xU ï¥go¢ brhšy¥gLtJ Tl ï›tsî bgUikiaí« mÂ
MÂlK« kh¤âuªjh‹ ïU¡f Koí«; mªj¥go xUtÇl« iaí« my§fhu¤ijí« bfhL¤J ngr¥g£l fhjš v‹gij K‹
xUtU¡Fkhf ïUtU¡F« xUfhy¤âš fhjš V‰g£L É£lhš ãwF F¿¥ã£lgo mJ v‹d? mJ v¥go c©lh»‹wJ? v‹gij
vªj¡ fhuz« bfh©L« vªj¡ fhy¤âY« mªj¡ fhjš khwnt nahá¤J¥gh®¤jhš ahtU¡F« rÇ v‹W És§»ÉL«. fhjš
khwhJ” v‹W« ãwF ntW xUt® ïlK« mªj¡ fhjš V‰glhJ. v‹»‹w th®¤ij jÄHh? tlbkhÊah v‹gJ xU òwÄUªjhY«
jÄœ bkhÊahfnt it¤J¡bfh©lhY« mj‰F M© bg© T£L¤
“mªj¥ go Û¿ mªj¥ bg©Q¡nfh, MQ¡nfh ntW JiwÆš m‹ò, Mir, Mtš, e£ò, ner«, Éuf« v‹gitfis¤
xUtÇl« V‰g£LÉ£lhš mJ fhjyhÆU¡f KoahJ. mij Ég jÉu ntWbghUŸfŸ v§F« vâY« fhz¥glÉšiy. mâ‹ ntW
rhu« v‹W jh‹ brhšynt©Lnk bahÊa mJ xU¡fhY« fhjyh Éjkhd ãunahfK« ek¡F¤ bj‹glÉšiy.
fhJ” v‹W«,
m‹¿í« mfuhâÆš gh®¤jhY« nk‰f©l bghUis¤jÉu
“xU ïl¤âš c©ik fhjš V‰g£LÉ£lhš ãwF ahÇlK« tlbkhÊ _y¤ij mDrǤJ¡ fhjš v‹gj‰F bfhiy, bfhšyš,
fhknkh Éufnkh nkhfnkh v‹bwšyh« V‰glhJ” v‹W brhšy¥gL bt£Ljš, K¿¤jš v‹»‹w bghUŸfŸjh‹ Tw¥g£oU¡»‹wd.
»‹wJ. k‰wgo jŤ jÄœ bkhÊÆš gh®¤jhY« M© bg© nr®¡if-T£L
nkY« ïªj¡ fhjš fhuz¤âdhnyna xU òUõ‹ xnu Kjyh»ait r«kªjkhd Éõa§fS¡F«, m‹ò, Mir, e£ò, ner«
kidÉílD«, xU kidÉ xnu òUõDlD« kh¤âu« ïU¡f v‹gitfis¤ jÉu ntW jÄœ bkhÊí« ek¡F¡ fhz¥glÉšiy.
nt©oaJ v‹W« f‰ã¤J mªj¥go f£lha¥gL¤âí« tu¥gL ïitfSl‹ fhjš v‹gij¢ nr®¤J¡ bfh©lhY« ï¡fU¤J¡f
»‹wJ. isna jh‹ kh‰¿ kh‰¿ x‹W¡F k‰bwh‹whf¡ Tw¥gL»‹wnj
jÉu fhjY¡bf‹W ntW bghUËšiy.
Mdhš ïªj¥go brhšY»‹wt®fis všyh« cyf mD
nghfK« k¡fË‹ mDgtPhdK« ïšyhjt®fŸ v‹nwh, mšyJ Mjyhš ïitfs‹¿ fhjš v‹gj‰F ntW jÅ mU¤j«
ïa‰ifiaí«, c©ikiaí« m¿ahjt®fŸ v‹nwh mšyJ brhšY»‹wt®fŸ mij vâÈUªJ vªj¥ ãunahf¤âÈUªJ
c©ikia m¿ªJ« ntW Vnjh xU fhÇa¤â‰fhf nt©o nt©L f©Lão¤jh®fŸ v‹gJ« ek¡F És§fÉšiy.
bk‹nwh kiw¡»‹wt®fŸ v‹nwjh‹ fUjnt©o ïU¡»‹wJ. Éf ï¥go¥g£l fhjyhdJ xU MQ¡nfh, bg©Q¡nfh
m‹¿í« ïªj khâÇ Éõa§fis¥ g‰¿ eh« brhšY« v¥go c©lh»‹wJ? ïJ jhdhfnt c©lh»‹wjh? mšyJ
k‰bwhU Éõabk‹dbt‹whš xU M‹ mšyJ xU bg©Â‹ _‹whtJ kÅjDila ãuntr¤ij¡ bfh©L c©lh»‹wjh? xU
m‹ò, Mir, fhjš, fhk«, e£ò, ner«, nkhf«, Éuf« Kjyh»ait rka« jhdhfnt c©lhtjhÆUªjhš vªj rªj®¥g¤âš, vªj Mjhu¤
fis¥g‰¿ k‰bwhU bg©nzh Mnzh k‰w _‹whkt®fŸ ahuh â‹ÛJ v‹gitfis¡ ftŤjhš bg© Miznah, M© bg©
tnjh ngRtj‰nfh îzÆ¥gj‰nfh îgªâ¥ gj‰nfh á¿JTl iznah jhnd neÇš gh®¤jhY«, mšyJ jh‹ _‹whtJ kÅj®
cÇikna »ilahJ v‹W« brhšY»nwh«. fshš nfŸÉ¥gLtjhY«, cUt¤ijnah, elto¡ifianah,
nah¡»aijianah ntWtÊÆš gh®¡f¡ nf£f neÇLtjhYnkjh‹
ï‹D« âwªJ btË¥gilahŒ ijÇakhŒ kÅj ïa‰if c©lhf¡ TLnk jÉu ïitfŸ mšyhkš ntW tÊahf v‹W
iaí«, Rjªâu¤ijí«, Rght¤ijí« mDgt¤ijí« bfh©L Ryg¤âš brhšÈÉl KoahJ.
ngRtjhdhš ïit všyh« xU kÅj‹ jd¡F ïZlkhd xU X£l
Èš rh¥ãLtJnghyî«, jd¡F¥ão¤j gyfhu¡filÆš gyfhu« ïªj¥ goí«Tl xU MQ¡F xU bg©Âl¤âš fhjš
th§FtJ nghyî«, rhkh‹ filfËš rhkh‹ th§FtJ nghyî« V‰g£L mªj¥ bg©Q¡F mªj MÂl¤âš fhjš V‰glhkš
mtdtDila jÅ ïZl¤ijí« kndhght¤ijí« âU¥âiaí« nghdhY« nghfyh«. ïªj¥gona xU bg©Q¡F xU MÂl«
kh¤âunk nr®ªjbj‹W« ït‰WŸ k‰wt®fŸ ãunt á¥gJ mâf¥ fhjš V‰g£L mªj MQ¡F mªj¥ bg©Âl« fhjš V‰glhkš
ãur§»¤jdK« mdhtáakhŒ Mâ¡f« brY¤Jt JkhFbk‹W« nghdhY« nghfyh«. v¥goí« xU kÅj‹ xU t°Jit¥ gh®¤j
brhšy nt©L«. kh¤âu¤âš, nf£l kh¤âu¤âš bjǪj kh¤âu¤âš mªj t°J jd¡F
Fo muR - 1931 ( 1 ) 48 49 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïU¡fyh« - nt©Lbk‹gjhf Mir¥gL»‹whndh, Mtš bfhŸ» nehíilatŸ v‹W bjǪjJ mšyJ k‰wtDila kidÉ v‹W
whndh mJnghšjh‹ ïªj fhjš v‹gJ« V‰gLtjhÆU¡»‹wnj bjǪjJ mšyJ xU jhá v‹W bjǪjJ mšyJ j‹id nkhr«
jÉu ntW vªj tÊÆyhtJ V‰gL»‹wjh v‹gJ ek¡F¥ òy¥ brŒJ j‹Ål« cŸs bghUis mgfÇ¡f tªjtŸ v‹W bjǪjJ.
glÉšiy. ïJnghynt ï‹dK« jh‹ KjÈš Ãid¤jj‰F mšyJ jdJ
e‹ik¡F«, âU¥â¡F«, ïZl¤â‰F« Énuhjkhnah jh‹ vâ®gh®¡
v¥go¥g£l fhjY« xU Ra y£áa¤ij mjhtJ jdJ fhj bf£lfhÇa¤â‰F mDTykhfnth V‰g£LÉ£lhš mªj¡ fhjš
ïZl¤ij - âU¥âia¡ nfhu¤jh‹ V‰gL»‹wnj jÉu nt¿šiy ga‹gLkh? mij v›tsîjh‹ f£o¥ngh£lhY« mJ ïU¡f
v‹gJ« fhjy®fŸ v‹gt®fË‹ kndhght¤ij ftŤjhš És§fh Koíkh? v‹gitfis nahá¤jhš c©ik¡ fhjÈ‹ Ãiya‰w
kš nghfhJ. j‹ik És§fhkš nghfhJ.
mjhtJ mHif¡ bfh©nlh, gUt¤ij¡ bfh©nlh, Éf c©ik¡ fhjš v‹gJ xUtiu xUt® gh®¤jîl‹
m¿it¡ bfh©nlh, M°âia¡ bfh©nlh, fšÉia¡ bfh©nlh, c©lhFkh? mšyJ bfhŠr ehshtJ gH»aîl‹ c©lhFkh?
r§Ñj¤ij¡ bfh©nlh, rhaiy¡ bfh©nlh, bg‰nwh® bgUik ia¡ gh®¤jJ« V‰g£l fhjš ca®thdjh? mšyJ á¿J ehŸ gH»aã‹
bfh©nlh, jdJ nghfngh¡»a¤â‰F ga‹gLtij¡bfh© nlh, V‰gL« fhjš ca®thdjh? rßu¤ij¡Tl¢ rÇahŒ bjǪJ bfhŸsh
mšyJ k‰W« Vnjh xU âU¥âia mšyJ jd¡F¤ njit ahd kš öu ïUªJ gh®¥gjhnyna V‰gL« fhjš ešyjh? mšyJ
xU fhÇa¤ijnah, Fz¤ijnah bfh©nl jh‹ ahU« vªj¥ bg© rßu¤â‹ Ãiy KjÈaitfŸ bjǪJ âU¥â milªj fhjš ešyjh?
ÂlK«, MÂlK« fhjš bfhŸsKoí«. m¥go¥g£l mªj¡ v‹gitfis ftÅ¡F«nghJ rßu khWghlhY«, bghU¤jÄ‹ik
fhÇa§fbsšyh« xUt‹ fhjš bfhŸS«nghJ ït‹ m¿ªjJ ahY« V‹ v¥go¥g£l c©ik¡ fhjY« khwKoahJ? v‹gj‰F
c©ikahfî« ïU¡fyh« mšyJ m§F ïU¥gjhf mt‹ Ãid¤ v‹d Éil gfu Koí«? mšyJ c©ikahfnt xU¤j‹ xU¤â
J¡ fhjš bfh©L ïUªjhY« ïU¡fyh« mšyJ ntõ-kh¤âu¤âš íl‹ fhjš bfh©L É£lhš xU¤â j¥ghŒ mjhtJ ntW xUt
fh£l¥ g£ljhf ïUªjhY« ïU¡fyh«. Ål« fhjš bfh©LÉ£ljhŒ fUj ne®ªjhš mJ bghŒahfnth,
cjhuzkhf xU eªjtd¤âš xU bg© cšyhrkhŒ cyh¤J bkŒahfnth ïUªjhY« j‹ kdJ¡F rªnjf¥gL«go É£lhš
tij xU M© gh®¡»‹wh‹. gh®¤jîl‹ mªj¥ bg©Q« gh®¡ m¥nghJ Tl fhjš khwhkš ïUªjhš jh‹ c©ik¡fhjyh? mšyJ
»‹whŸ. ïu©L ngU¡F« ïa‰ifahŒ Mir c©lh»É£lJ. j‹ kd« rªnjf¥g£lhš mâU¥â milªjhš Ú§»Él¡ Toa fhjš
ãwF Ú ah® v‹W ït®fËš ahnuh xUt® nf£»wh®fŸ. bg© F‰wkhd fhjyh? v‹gj‰F v‹d kWbkhÊ gfuKoí«.
j‹id xU mur‹ Fkh®¤â v‹W brhšY»whŸ. clnd M© fhjš fhjš bfhŸS«nghJ fhjy®fŸ Ãiyik, kd¥gh‹ik,
bfh©L ÉL»wh‹. ïtid ah® v‹W mtŸ nf£»whŸ. ït‹ jh‹ g¡Ft«, yøa« M»aitfŸ xU khâÇahf ïU¡fyh«. ãwF
xU nrtfDila kf‹ v‹W brhšY»wh‹. clnd mtS¡F bfhŠrfhy« fʪjã‹ ïa‰ifahfnt g¡Ft« Ãiyik yøa«
má§f¥g£L, btW¥ng‰g£L¥ nghŒÉ£lJ. ïJ rhjhuzkhŒ khwyh«. ïªj khâÇ rªj®¥g§fËY« fhjY¡fhf xUtU¡bfhUt®
ÃfG« Ãfœ¢á. ï§F V‰g£l fhjš vij c¤njá¤jJ? É£L¡bfhL¤J¡bfh©L rjh m⮥âÆš J‹g¤âš mGªj
Éf, mt‹ j‹id nrtf‹ kf‹ v‹W brhšyhkš jhD« xU nt©oaJjhdh v‹W gh®¤jhš m¥nghJ« fhjY¡F tYÉšyhj
g¡f¤J njr¤J uh#Fkhu‹ v‹W brhšÈÉ£lhš mtS¡F mâf ijí« mJ ga‹glhjijí« fhzyh«.
fhjš V‰g£L “kW b#‹k¤âY«” ïtid É£L¥ ãÇa¡ TlhJ xU #ij fhjy®fËš m›ÉUtU« PhÅfshŒ JuÉfshŒ
v‹W fUâ ÉL»whŸ. 4-ehŸ bghU¤jã‹òjh‹ fhjš bfh©lt‹ É£lh®fshdhš ïªj rªj®¥g¤âš xUtiu xUt® ãÇtJ«
mur Fkhu‹ mšy v‹W«, nrtf‹ kf‹ v‹W m¿ªjhŸ v‹W btW¥gJ« fhjY¡F ÉnuhjkhFkh? Énuhjkhdhš m¥go¥g£l
it¤J¡bfhŸnth«. ïªj ÃiyÆš mªj¡ fhjš m¥gona fhjš ga‹gLkh? ÉnuhjÄšiyahdhš xUt® PhÅah» JuÉah»
ïU¡Fkh? mšyJ ïUªjhfnt©Lkh v‹gij nahá¤J¥ gh®¤jhš É£ljhš k‰wtiu É£L¥ ãǪJ bfhŸStJ fhjY¡F
fhjš V‰gL« j‹ikí«, kW¡F« j‹ikí« És§F«. ïªj¥go¡nf ÉnuhjkhFkh? v‹gJ« ftŤjhš fhjÈ‹ nah¡»aij És§fhkš
xU bg©iz nehašyhjtŸ v‹W fUâ xUt‹ fhjš bfh©lã‹
Fo muR - 1931 ( 1 ) 50 51 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
nghfhJ. bghJthf kÅj ét‹ x‹iw¥ gh®¤J Ãid¤J Mir¥gL ntõ¤ij bašyh« nghL»wh®fŸ. mij ÉtÇ¥gJ v‹whš Äfî«
tJ« x‹¿Ål« gyâÅl« m‹ò it¥gJ« ner« fh£LtJ« bgU»ÉL«.
ïa‰ifnaahF«.
Mfnt MiriaÉl, m‹ig Él, e£igÉl fhjš v‹gjhf
mJnghynt kÅjD¡F¤ jhdhfnt vâY« Éu¡â tUtJ«, ntW x‹W ïšiy v‹W«, m›t‹ò, Mir, e£ò M»aitfŸ Tl
btW¥ò¡bfhŸtJ«, ãÇtJ« ïa‰ifnaahF«. bgyådkhŒ k¡fS¡F m~Çiz¥bghUŸfŸ ïl¤âY« k‰w ca®âiz¥
ïU¡F«nghJ VkhªJ ÉLtJ« cWâ V‰g£lã‹ò jtWjiy¤ bghUŸfËl¤âY« V‰gLtJnghš jhnd xÊa nt ¿šiyba‹W«
âU¤â¡bfhŸs Ka‰á¥gJ«, mDgt PhdÄšyhjnghJ f£L¥ mJî« xUtU¡bfhUt® m¿ªJ bfhŸtâÈUªJ, elto¡ifÆš
g£LÉLtJ« mDgt« V‰g£l ãwF ÉLjiy brŒJ bfhŸStJ« ïUªJ, nah¡»aijÆš ïUªJ, kd¥gh‹ikÆš ïUªJ, njitÆš
ïa‰ifnaašyth?. ïUªJ, MirÆš ïUªJ c©lhtbj‹W« m›t¿î« elto¡if
í« nah¡»aijí« kd¥gh‹ikí« njití« Mirí« khw¡Toa
cjhuzkhf xU thÈg‹ VkhªJ xU jháÆl« fhjš bfh©L bj‹W« m¥go khW« nghJ m‹ò« e£ò« khwnt©oaJ jh‹
brh¤J¡fis bašyh« bfhL¤J ÉLtij¥ gh®¡»‹nwh«. mªj v‹W«, khw ToaJjh‹ v‹W« eh« fUJ»‹nwh«. Mfnt ïâÈ
thÈgD¡F mªj jháÆl« V‰g£lJ fhjš v‹gjh? mšyJ fhk« UªJ eh« ahÇlK« m‹ò«, Mirí«, e£ò« bghUshf¡ bfh©l
v‹gjh? mnj jhá áyrka¤âš jd¡F¤ jhᤠbjhÊš ão¡fhkš fhjšTlhbj‹nwh m¥go¥g£lâšiy v‹nwh brhšy tuÉšiy.
ïªj thÈgÅlnk ÃuªjukhÆUªJ fhy¤ij¡ fÊ¡fyh« v‹W fUâ
ÉLtij¥ gh®¡»‹nwh«. Mfnt ïªj jhá bfh©lJ fhjyh mšyJ Mdhš m‹ò«, Mirí«, e£ò« k‰W« vJthdhY« kd
thœ¡if¡F xU brsfÇakhd tÊahŒ ïij thÈg‹ m¿ahkš ï‹g¤â‰F«, âU¥â¡FnkbahÊa kdâ‰F¤ âU¥âí«, ï‹gK«
ner¤ij ts®¤J¡bfh©nl tªjhš ïJ x¤j¡ fhjyh» ÉLkh? ïšyhkš m‹ò«, Mirí«, e£ò« ïU¥gjhŒ fh£Ltj‰fhf mšy
ï¥gobašyh« gh®¤jhš fhjš v‹gJ Mir, fhk«, ner«, nkhf«, v‹gij vL¤J¡ fh£Ltj‰fhfnt ïij vGJ»‹nwh«. ïJî« V‹
e£ò v‹gitfisÉl á¿JTl áwªjJ mšybt‹gJ És§» vGjnt©oajhƉW v‹whš k‰wt®fŸ âU¥âÆY«,
ÉL«. mj‰F Vnjnjh f‰gidfis f‰ã¤J M© bg©fS¡FŸ rªnjhõ¤âY« EiHªJ bfh©L bjh£lâ‰bfšyh« “ïJ fhj yšy”
òF¤â É£ljhš M© bg©fS« j§fŸ c©ikahd fhjy®fŸ “mJ fhjY¡F Énuhj«” “mJ fhk ï¢ir” “ïJ ÄUf ï¢ir”
v‹W fh£o¡bfhŸs nt©Lbk‹W fUâ, v¥go g¡âth‹ v‹whš v‹gJ ngh‹w mâf¥ ãur§»¤jdkhd th®¤ijfis xUÉj
ï¥go ï¥go všyhÄU¥gh‹ v‹W brhšy¥g£ljhš mndf® bghW¥òÄšyhjt®fŸ všyh« TWtjhš m¥go¥g£lt® fŸ T‰iw
j§fis g¡âth‹fŸ v‹W ãw® brhšynt©Lbk‹W fUâ ó¢R¥ í« TW« fhjiyí« r‰W gh®¤JÉlyh« v‹nw ïij¥g‰¿
nghLtJ«, g£il ehk« nghLtJ« , rjh nfhÉY¡F¥ nghtJ«, vGjyhndh«.
gh£LfŸ gho mGtJ« thÆš átát v‹W brhšÈ¡bfh©oU¥gJ
khd fhÇa§fis¢ brŒJ g¡âkh‹fshf¡ fh£o¡bfhŸS»‹wh® .....................vŠPh‹W« fhjyÇUt® fU¤J x¤J c‰W Mjuî
fnsh mJnghY«, v¥go¡ FHªijfŸ ö§FtJ nghš ntõ« g£lnj ï‹g«. “guid” Ãid¤J ï«_‹W« É£lnj ngÇ‹g«.,
ngh£L f©fis _o¡bfh©oUªjhš bgÇat®fŸ FHªijfË‹ r‰nwD« VWkhwhÆU¥ghns ahkh»š Twhkš r‹Åahr« bfhŸS.
ö¡f¤ij¥ gÇnrhâ¥gj‰fhf “ö§»dhš fhš MLnk” v‹W brh‹ (xsit th¡F)
dhš mªj¡ FHªij j‹id¤ ö§Ftjhf Ãid¡fnt©Lbk‹W
fUâ fhiy¢ á¿J M£Lnkh mJnghY«, v¥go bg©fŸ ï¥go Fo muR - jiya§f« - 18.01.1931
ï¥go ïU¥gJjh‹ f‰ò v‹whš bg©fŸ mJnghbyšyh« el¥gJ
nghš el¥gjhŒ fh£o¤ j§fis¡ f‰òŸst®fŸ v‹W fh£o¡ bfhŸ
S»‹wh®fnsh mJnghY« c©ikahd fhjšfshdhš ï¥go ïU¥
gh®fns v‹W brhšÈÉ£lhš mšyJ mj‰F ïy¡fz« f‰ã¤J
É£lhš mJnghynt elªJ fhjy®fŸ v‹gt® fS« j§fŸ
fhjiy¡ fh£o¡bfhŸS»wh®fŸ. ïj‰fhfnt mt®fŸ ïšyhj

Fo muR - 1931 ( 1 ) 52 53 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ƤJ¡bfhŸtJ nghynt xU ãuhªâa¤âš thG« #d§fŸ jh§fŸ
nr®ªâU¥gj‰fhfî« j§fŸ thœ¡if jilÆ‹¿ KiwahŒ k‰wt®
fS¡F ïilôW ïšyhkš eilbgWtj‰fhfî« V‰gL¤â¡ bfh©l
mšyJ ahuhtJ xU jiytdhš mšyJ m¿Pdhš V‰gL¤j¥g£l
Éâfns rka¡ bfhŸiffshF«. ïJî« mªjªj fhynjrt®¤j
br‹id g¢ira¥g‹ fyhrhiyÆš khd¤â‰F« k¡fŸ m¿î Ãiyik¡F« ts®¢á¡F« j¡fgo brŒa¥
gLtnj ahF«. Mdhš m¡bfhŸiffŸ k¡fŸ j§fsJ e‹ik Ôik
brh‰bghÊî fis¡Tl rÇtu cz®ªJ elªJ bfhŸsKoahj m¿î - ïšyhj
fhy¤âš k¡fis ga¥gL¤â ïz§f¢ brŒa v‹W gy f‰gidfis
c©lh¡» ga¥gL¤â it¤J m¥ga¤â‹ _ykhtJ el¡F«go
jiyt® mt®fns! ïisP®fns ! rnfhju®fns! 2 k neu¤ brŒa¡fUâ V‰gL¤âa bfhŸiffS« nr®ªjjhF«. mjhtJ v¥go
â‰F K‹ jh‹ ïªj ïl¤âš ïªj Éõa¤ij¥ g‰¿ eh‹ ngr xU FHªijahdJ j‹id¡fh¥gh‰¿¡bfhŸs¡ Toa r¡â ïšyhj
nt©L« v‹gjhf xU khzt e©g® nf£lh®. ï‹iwa Éõa« bj‹W« mij¥ g‰¿a Égu§fis vL¤J¢ brh‹dhš mij m¿ªJ
ï‹dJ v‹W ï¥nghJjh‹ bjǪJ ïij¥g‰¿ v‹d brhšYtJ bfhŸsKoah bj‹W« mj‹ bg‰nwh®fnsh, ghJfh¥ghs®fnsh
v‹W«, ïJ Äfî« Éthj¤â‰»lkhd r§fâ Mjyhš âObu‹W fUâdhš m¡ FHªij btËÆšnghŒ elkho Mg¤âš g£L¡
v‹d ngRtbjdî« nahá¤J¡bfh©L ïU¡»nw‹. fZl¥glhâU¡f¢ brŒa ntWÉjkhf mjhtJ xUÉj ga« c©lh
F« goahd ó¢rh©oão¤J¡bfhŸth‹ v‹W«, ngŒ ój« ão¤J¡
nahrid Kotj‰F K‹dnkna nkil¡F miH¡f¥g£L
bfhŸS« v‹W« J©L¤jo¡fhu‹ ão¤J¡bfh©LnghŒ mil¤J
É£nl‹. MdhY« ïij¥g‰¿a v‹Dila gHa r§fâfisna
ÉLth‹ v‹W« ï‹D« gytifahŒ¢ brhšYtnjhL ifiaí«,
ïªj¤ jiy¥ã‹ Ñœ brhšy¥ngh»‹nw‹. Ú§fŸ bgU«ghY« khz Kf¤ ijí« xUÉjkhf M¡»¡fh£o m¡FHªij¡F x‹W« òÇahj
t®fS«, ïisP®fSkhÆU¥gjhš eh‹ brhšYtij âObu‹W go Äu£o ga¥gL¤â it¤J mij v¥go btËÆš nghfhkš
e«ã ÉlhÔ®fŸ. ÃjhdkhŒ nahrid brŒJ ãwF xUKoɉF
brŒ»‹nwhnkh m¥go¥ nghynt k¡fŸ thœ¡if ey¤â‰bf‹W
thU§fŸ v‹gij KjÈš c§fS¡F v¢rÇ¡if KiwÆš bjÇ V‰gL¤j¥g£l bfhŸif fis cz®ªJ mj‹go xGfKoahj
ɤJ¡ bfhŸS»nw‹. ÃiyÆš kÅj®fŸ ïU¡ »wh®fŸ v‹W fUj¥g£l fhy¤âš m¥
e©g®fns! r_f Ó®âU¤j« v‹whš vªj r_f«? v‹gJ« nghJŸs m¿P® v‹gt®fŸ m«k¡fis ga¥gL«goahf Vnjh
rka¡bfhŸif v‹whš vªj rka«? v‹gJ« KjÈš Koî f£o¡ m« k¡fS¡F¥ òÇahj x‹iw¢ brhšÈ ntWÉj ga¤ij c©lh¡»
bfhŸtJ ï§F mtáakhF«. eh‹ ï¥nghJ bghJthf kÅj r_f« m¡bfhŸiffS¡F« kj¡f£L¥gh£o‰F« ïz§» el¡F«go
v‹gijí«, bghJthf kÅj r_f¤â‰F V‰w rka« v‹D« nguhš brŒâU¡»wh®fŸ. mªj Ãgªjid Äu£lšfS«, f£L¥ghLfS«
cy»š tH§Ftjhf ek¡F¤ bjǪj rka§fisí« vL¤J¡ bfhŸS jh‹ ï‹iwa nkhB«, euf«, vk‹, mL¤j b#‹k«, f®k«, Éâ,
»nw‹. ãwF mtáaÄUªjhš jÅ¢r_f«, jÅ¢rka« v‹gâš br¡»šngh£L M£LtJ Kjyh»aitfshF«. k‰W« ït‰iw
ãuntá¡fyh« v‹W ïU¡»nw‹. bghJthf rka§fŸ - kj§fŸ, tÈíW¤â vGâa rh°âu«, òuhz« ïâfhr« KjÈaitfËš
kh®¡f§fŸ v‹gitfŸ všyh« ešy m®¤j¤âš vL¤J¡bfh© brhšy¥g£litfSkhF«. mJkh¤âukšyhkš nk‰f©l KiwÆš
lhY« mit kÅjr_f¤â‹ thœ¡if ey¤â‰nf V‰gL¤j¥g£l brhšYgitfis bašyh« brhšÈÉ£L« vGâÉ£LkhdãwF
itahF«. ïitfis kÅj‹ brh‹dh‹ kÅj‹ vGâdh‹ v‹whš e«g
kh£lh®fbs‹W fUâ (VbdÅš mit e«gKoahjJ« m¿î¡F¥
kÅjthœ¡if¡nf‰w â£l§fnsjh‹ rka« mšyJ kh®¡f«
bghUªjhjJîkhŒ ïU¥gjhš) mitfisbašyh« flîŸ
v‹W brhšy¥gLtJkhF«.
brh‹dh®, gfth‹ brh‹dh®, ÇÎ brh‹dh®, KÅt® brh‹dh®
xU thrfrhiyÆnynah, cšyhr¡ T£l rhiyÆnynah, xU v‹W mjhtJ kÅj¤j‹ik¡F Û¿dt®fshš brhšy¥g£lJ v‹W
r§f¤ânynah nr®ªâU¡f nt©oa m§f¤âd®fŸ m¢r§f¤â‹ brhšÈ f£lha¥gL¤â v¥gobaÅš e«ãdtD¡F nkhB«,
îthf¤â‹ mtáa¤â‰fhf v‹W j§fS¡FŸ Éâfis îz e«ghjtD¡F euf«, fGij #‹kkhŒ ãw¡f nt©L« v‹W brhšÈ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 54 55 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


e«g¢brŒtJkhd fhÇa¤â‹ Ûnjjh‹ rka¡bfhŸiffis k¡fS¡ Ænyna ïUªJ bfh©L Ó®âU¤jkilanth, K‹nd‰wkilanth
FŸ òF¤â ïU¡ »wh®fŸ. ït‰iw bašyh« c©ik v‹W e«ãd Koahkš jÉ¡»‹wd. cjhuz« nt©Lkhdhš ghU§fŸ. všyh
ghku #d§fS«, ït‰¿dhš ãiH¡f trâ brŒJ bfh©l áy rka¡fhu®fË‹ kndh ghtK« FzK« k‰wtÅl« elªJbfhŸS«
g©oj #d§fS« ïªj khâÇ¡ bfhŸiffŸ bfh©l rka§fis gh‹ikí« xnu khâÇahf ïU¥gij fh©»‹nwh«. Mdhš M©
Kw£L¥ ãothj« Fu§F¥ãoahŒ ão¤J, á¿JTl fhy¤â‰F« fis¥ gh®¤jhš ï‹d ï‹d rka¤jh‹ v‹W f©Lão¡F«goahŒ
m¿É‹ Ãiyik¡F« na‰wkhâÇ âU¤Jtj‰F Élhkš K£L¡ ntõ¤ij kh¤âu« ngh£L¡bfh©L ïU¡»‹wh®fŸ. ït‹ ï°yh
f£il ngh£L tªjjhnyna m¿î¡F¤ jFªjgoí« fhy¤â‰F V‰w khdt‹, ït‹ »¿°Jt‹, ït‹ bgs¤j‹, ït‹ ïªJ, ït‹
goí« gy gy rka§fŸ njh‹w nt©oajhƉW. m‹¿í« âU¤j irt‹, ït‹ itzt‹, ït‹ °kh®¤j‹ v‹W Ryg¤âš f©L
ïl« bfhL¤J¡bfh©L tªj rkabkšyh« bgUfî«, ãothjkhŒ ão¤JÉlyh«. Mdhš ït®fŸ ï¤jid ng®fSila xG¡f§
ïUªjbjšyh« fUjîkhŒ ïUªJ bfh©L tunt©oaJkhƉW. fis¥ gh®¤jhš kh‰wÄšyhjgo xnu khâÇahf¤jh‹ ïU¡F«.
Mfnt ï‹iwa¤ âdK« k¡fŸ vªj rkakhdhY« ïªj¤ j¤Jt¤ Mfnt kj« v‹gJ« rka« v‹gJ« ahU¡F« mnefkhŒ ntõ
â‹ nkš V‰g£lbj‹gijí« x¤J¡bfh©L fhy njr t®¤jkhd¤ kh¤âu¤âš ïU¡»‹wnj xÊa bfhŸif kh¤âu¤âš ïšiy v‹gJ«
â‰F« m¿î ts®¢á¡F« jFªjgo âU¤jkila cÇikí« brsf k¡fŸ ntõ¤ij¡ bf£oahŒ¥ ão¤J¡bfh©L bfhŸiffis
ÇaKilaJ v‹W brhšy¥gLtjhÆ‹ mJ vªj kjkhÆD« rka monahL eGt É£L É£lh®fŸ v‹gJ« e‹whŒ És§F«. ïj‰F
khÆD« (bfhŸifahÆD«) m¿îŸs kÅj‹ x¥ò¡bfhŸs fhuz« v‹dbt‹whš ï‹iwa cy»š rka nghjid v‹gnj
nt©oanjahF«. ntõ¤ij brhšÈ¡bfhL¤J mij »ukkhŒ mªjªj rka¤jh®fŸ
ã‹g‰W»wh®fsh ïšiyah v‹W gh®¥gjšyhkš bfhŸifia
m¥go¡»šyhkš, mjhtJ kÅjÅ‹ cyfthœ¡if ey¤ â‰F
t‰òU¤jhjnj ahF«. vªj rka¤â‰F« ïªjkhâÇ ntõªjh‹
kj« V‰g£lJ v‹gjhf ïšyhkš mJî« fhy¤â‰F« m¿î¡F«
ãujhdkhd bfhŸif v‹W M»É£ljhš jh‹ vªj rkak¡fËlK«
V‰w khWjY¡F f£L¥g£lJ v‹gjhf ïšyhkš kj¤â‰fhf kÅj‹
rkac©ikbfhŸiffis¥ gh®¡fKoahkš nghdnjhL rka¤â‹
V‰g£lh‹ v‹W« mªj kj¤ij¡ fh¥gh‰w nt©oanj kÅjÅ‹
nguhš v¥go¥g£l bfhŸifia¢ brh‹dhY«, yøa« brŒahkš
flik v‹W« mJ v¥go¥g£ljhdhnth âU¤jnth ahU¡F«
nghŒÉlnt©oah»É£lJ.
cÇik ïšiy v‹W« brhšY«goahd kj« vJthÆUªjhY kij
mʤJ¤Ôu nt©oaJ kÅj r_f Ó®âU¤j¤ij¡ nfhU»w x›bth m‹¿í« k¡fS¡F ï›tsî Ryg¤ânyna mjhtJ ntõ-
UtUilaî« K¡»akhd flikahF«. kh¤âu¤ânyna rka¥ãujhd« »il¤JÉL»‹wjhY« c©ik ahd
mjhtJ kÅjÅl« elªJ bfhŸs nt©oa bfhŸif Ãiwntw
Mfnt m¡flik¡F f£L¥g£litfŸjh‹ rka¡bfhŸ
gyÉjkhf, ga§fS¡fhf f‰ã¡f¥g£l nkhB«, flîŸ, mUŸ,
iffshF«. ïÅ ïªâa r_f¤ijí« ïªJ rka¤ijí« vL¤J¡
mL¤j #‹k¤âš nk‹ikahd gjÉ M»aitfŸ v‹gitfŸ
bfh©nlhkhdhš mJ RU¡f¤âš Ko¡f¡Toanth, És¡f¡
všyh« nkšf©l ntõkh¤âu¤jhny »il¤J ÉLtjhŒ mt®
Toanth, Koí«goahd Éõakšy. ïªâa kÅj r_f« bgÇJ«
fS¡F e«ã¡if C£l¥g£L É£ljhY« btU« ntõ¤ij¥
rka¤ij¡fh¥gh‰w¥ ãwªjjhf¡ fUâ¡ bfh©oU¡»‹wd. m¥go¡
nghL»‹wjhnyna nkhBkila¡ fUâ mânyna <Lg£L ãujhd
fUâ¡ bfh©oU¥gâY« k‰bwhU á¿¥ò¡F ïlkhd Éõabk‹d
rka¡bfhŸifia myøa¥gL¤â ÉL»wh®fŸ.
bt‹whš kÅj r_f e‹ik¡bf‹W V‰gL¤j¥g£l bfhŸiffis
bašyh« É£LÉ£L m¡bfhŸiffis Ãiwnt‰w bt‹W bghŒahf Mifahš ï‹iwaâd« k¡fS¡F rka« ga‹gl nt©L
î« f‰gidahfî« ga¤â‰fhfî« V‰ghLfŸ brŒa¥g£oUªj khdhš mj‹ Äu£lš Ãgªjidfshd nghÈ¡ f‰gidfis
m®¤jk‰w nghÈ Ãgªjid¡ bfhŸiffis¡ bf£oahŒ ão¤J¡ bašyh« KjÈš mʤjhf nt©L«. mjhtJ nkhB« euf«
bfh©L f£o mGtjhÆU¡»‹wJ. fhuz« v‹dbt‹whš jiyÉâ flîË‹ g¡f¤âš ïU¡fyh«. mL¤j #‹k¤âš uh#h thŒ
kÅjid m¿î bgUtj‰F ÉlhkY« Éõa§fis¥ gF¤j¿ªJ ãw¡fyh« v‹gitfisí« rka ntõ§fisí« monahL
el¥gj‰F Rjªâu« bfhlhkY« f£o¥ngh£L it¤âUªjhš ïªâa mʤjhf nt©L«. m¥go¡»šyhjgB« v¥go¥g£l ešy
kÅj r_f« ï‹W« Ram¿î m‰W rka¤â‹ fU¤bj‹d? rka¡ bfhŸifíŸs rka« v‹whY« xU ehS« ga‹ bfhL¡fnt bfhL¡
bfhŸiffŸ vj‰F V‰g£lJ? v‹gitfis ftÅ¡fhkš Ñœ Ãiy fhJ. nkY« bfhŸifiaí« m¿ití« ãu¤âaB mDgt¤ijí«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 56 57 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


bghU¤âÉlnt©L«. mij¡bfh©L mtut®fisna elªJ
bfhŸS«go É£LÉlî« nt©L«. m¥go¡»šyhj btU« gh£o¡
fij¢ rka§fŸ ï‹iwa r_f K‹nd‰w¤â‰F ga‹glnt glhJ
v‹gJ vdJ cWâahd mã¥ãuhakhF«.
cjhuzkhf K‹ fhy¤âš go¥ò thrid cyf¡ fšÉ m¿î t£l nki# Koî
brsfÇaÄšyhj fhy¤âš xU kÅj‹ btËô® ãuahz« nghŒ
É£Lbk‹W fUâ mªj CU¡F nghdhš ò©Âa«, ïªj rhÄia
jÇá¤jhš nkhB«, ïªj j©ÙÇš Fˤjhš ght« Ú§F«, mL¤j
1920-š ãÇ£oZ murh§f¤jh® muáaš Ó®âU¤j« tH§»d
#‹k¤âš uh#hthŒ ãw¥gh‹ v‹bwšyh« brhšÈ mj‰F¤ jFªj
nghJ mâY« K‹nd‰wkhd Ó®âU¤j« tH§F« Éõa¤âš “xU
f‰gid¡ fijfŸ vGâ it¤jJl‹ étfhU©a« v‹gijí«
10 tUõ-fhy« bghW¤J ãÇ£oZ gh®È bk©odhš xU fÄ£o
c¤njá¤J kÅj‹, khL, Fâiu M»aitfŸ ÛJ rthÇbrŒJ mt‰
ÃaÄ¡f¥g£L mij ïªâahî¡F mD¥ã mj‹ _y« ïªâaÇ‹
¿‰F bjhªâuî bfhL¡fhkš ïU¡f£Lbk‹W fUâ fhyhš elªJ
njitiaí« jFâiaí« ÉrhǤj¿ªJ mj‰F¤jFªjjhd muáaš
nghdhš mâf nkhB« mtáa« »il¡F bk‹W« vGâ it¤
âUªjhš ï‹W t®¤jkhd¥ g¤âÇif uÆš , nkh£lh®, Mfha¡ K‹nd‰w« tH§f¥gL«” v‹W bjÇɤâUªjgona 1929š xU
f¥gš M»aitfŸ V‰gL¤j¥g£L kȪj ãwFTl elªJ ah¤âiu fÄ£oia mjhtJ irk‹ fÄ£oia ïªâahî¡F mD¥ãdh®fŸ.
nghfnt©Lkh v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïJnghynt jh‹ mndf mªj¥go mD¥g¥g£l fÄ£oia fh§»u° v‹D« bgauhš xU
Éõa§fis rka¤â‹nguhš m®¤j« òÇahkš ã‹g‰¿ _l®fshf T£l« g»Zfhu« brŒj jhŒ fh©ã¤jhY« k‰wgo ïªâahÉYŸs
î«, jǤâu®fshfîkh» moikfshŒ fZl¥gL»‹wh®fŸ. ï¡ všyh¥ bghJ °jhgd§ fS«, r_f rka °jhgd§fS«, nkY«
fZl¤âš ïUªJ k¡fis ÉLÉ¡f nt©Lkhdhš rka¤â‹ ïªâa #d¥ãuâÃâ fsl§»a °jy°jhgd§fsh»a jhÿfh, Íšyh
c©ik j¤Jt¤ij ijÇakhŒ vL¤J Xj nt©L«. mj‹ nghȤ ngh®L, KÅágh È£o KjÈaitfS«, muáaš îthf °jhgd§
j¤Jt§fis ijÇakhŒ mÊ¡f nt©L«. mnjhLnghÈ f‰gid fsh»a khfhz r£lrig, ïªâah r£lrigah»a °jhgd§fS«
ÃgªjidfS¡F MjhukhŒ ïU¡»‹w nfhÉš, Fs«, rhÄjÇrd« , bgÇJ« tunt‰W cgrǤJ j§fŸ Fiwfisí« fZl§fisí«
ò©Âa«, nkhB«, mL¤j #‹k« v‹»‹w cg¤âut§fŸ všyht‰ njitfisí« vL¤J¢ brhšÈ nk‰bfh©L mË¡f¥gL« Rjªâu§
iwí« monahL xʤjhf nt©L«. ïšyhÉ£lhš k¡fS¡F fis ît»¡F« jFâfisí« vL¤J¡fh£o mt‰¿‰fhf gy â£l§
ÉLjiynah Rjªâunkh, âU¥ânah, nkhBnkh ïšynt ïšiy fisí« tF¤J m¡fÄ£o tr« bfhL¤jJ« ahtU« m¿ªjnj
v‹Wjh‹ brhšYnt‹. ïªj cg¤âut§fS« kl¤jd§fS« ï‹W ahF«.
cyf¤âš cŸs všyh rka§fËY« ïU¡»‹wJ v‹W xUrka«
ïit V‰g£l ãwF fh§»urhdJ j‹Dila mã¥ãuha¤ ij
brhšyyh«. MdhY« ïªJ rka« v‹gâY« ïªâa k¡fŸ v‹gt®
njr kfh#d§fS« murh§fK« V‰W¡bfhŸshkš nghŒ É£lnj
fËlKnk mâfkhf Ä¡f bfLâ jU«goahf-á¿JTl K‹nd‰w
v‹»‹w nfhgkhd M¤âu¤jhš r£l kW¥bg‹gj‹ _y« ghku
kila Koahjgoahf - Ó®âU¤j« brŒa r‰W« xW¥glhjjhf
k¡fŸ Ryg¤âš Vkhw¤jFªjjhd bfhŸiffshŒ f©L ão¤J
ïUªJ tU»‹wJ. k‰w eh£lhU« k‰w rka¤jhU« JªJ jh§fŸ
Rnjába‹W«, tÇ kW¥ò v‹W«, kJÉy¡F k¿aš v‹W«
K‹nd‰wkila¤j¡f khâÇÆš rka¡ bfhŸiffis¤ âU¤â jil
brhšY«goahd â£l§fis¡ bfh©L r£l kW¥ò KjÈa »s®¢á
fis mʤJ K‹nd‰wK«, ÉLjiyí« milªJ tU»‹wh® fŸ.
fis Mu«ã¤jJ« m¡»s®¢áiaí« bghJ #d§fS« bghJ#d
Mjyhš thÈg®fns! Ú§fŸ r‰W ÃjhdkhŒ Éõa§fis nahá¤J
°jhgd§fS« gy r_f °jhgd§fS« r£l rigfŸ KjÈait
VjhtJ xU Koî¡F tªJ c§fshš r_f« K‹ndU« goí« rka¡
fS« y£áa« brŒahkš irk‹ fÄ£o¡F K‹ j§fshš rk®ã¡f¥
bfhŸiffŸ mj‰F ga‹gL«goahd kh®¡f¤ij njL§fŸ.
g£l â£l§fis ÉtǤJ¢ brhštj‰fhfî« m¤â£l§fŸ
F¿¥ò : br‹id g¢ira¥g‹ fšÿÇÆš ‘r_f Ó®âU¤jK« rka¡ Ãiwnt‰w¥gLtj‹ _y« xU r_f¤â‰F« k‰bwhU r_f¤â‰F«
bfhŸiffS«’ v‹w jiy¥ãš M‰¿a ciu. mã¥ãuha ngj« V‰glhkY« xU yøa¤â‰F« k‰bwhU
Fo muR - brh‰bghÊî - 25.01.1931 y£áa¤â‰F« Ku© V‰glhkY« xU khfhz¤â‰F« k‰bwhU

Fo muR - 1931 ( 1 ) 58 59 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


khfhz¤â‰F« mâU¥â V‰glhkY« ïU¥gj‰fhfbt‹W všyh btËÆš Éu£o mo¤J¤ Ju¤â Él¡TL« v‹gâY« ek¡F¢
khfhz¥ ãuâÃâfisí« všyh r_f rka¥ ãuâÃâfisí« všyh rªnjfÄšiy. btËtªj, ïªj “njrg¡j¡ T£l§fS«” ïÅ
y£áa¥ ãuâÃâfisí« tutiH¤J e‹whŒ j®¡»¤J Koî brŒtJ bfhŠrfhy¤â‰F mjhtJ nj®jš fhy« rÛã¡F«tiu k¡fË‹ c¥ò
v‹D« fU¤â‹ ÛJ t£lnki# kfhehL v‹gjhf x‹iw y©lÅš tÇia¥g‰¿nah, Óik #îËia¥ g‰¿nah, fŸSFoia¥ g‰¿nah
T£o mj‰F ïªâa®fshš bfh©lhl¥g£lt®fŸ, K‹ tH§f¥ á¿J Tl ftiyÆšyhkš nj®jY¡F MŸfis¥ bghW¡» vL¤J
g£l ïªâa muáaš Ó®âU¤j§fis el¤â¡ bfhL¤jt®fŸ, nkY« T£L Éahghu¥ g§F c©lh¡» x¥gªj« ngá mL¤j¤ nj®jY¡F¤
el¤â¡ bfhL¡f¤ jFâí« bršth¡F« cilat®fŸ v‹W fUj¡ jah® brŒí« ntiyÆnyna rÇahdgo MœªJ »lªJ nj®jš
Toat®fËš gyiu rka, r_f, #hâ, tF¥ò, bjhÊš, y£áa«, M©, rÛg¤âš tªj ãwFjh‹ kWgoí« xUKiw c¥òtÇ, Rnjr rhkh‹,
bg© j‹ik thÇahf¥ ãuâÃâfis m¿ªJ tutiH¤J Rkh® _‹W kJÉy¡F M»a bfhŸiffis¥g‰¿ ngrKoí« v‹W Koî
khj fhy« ngá, Éthâ¤J xU Koî¡F tªjnjhL òâa Ó®âU¤ f£oÉlyh«.
j¤â‹ ngh¡F ï‹d ÉjkhŒ ïU¡f nt©L« v‹»‹w j‹ikia
í« Ô®khŤJ m¤Ô®khd¤ijí« VfkdjhŒ Ãiwnt‰¿¡ bfh© Mfnt, ïªj¡ fh§»uR ÉõaK« c¥ò¡ fhŒ¢R« »s®¢á
lh®fŸ v‹gJ« ahtUk¿ªj ÉõakhF«. ÉõaK«, ÃuguhâfŸ cij mog£L, k©ilíil¤J, cÆ®Tl
Jw¡fnt©o ne®ªj ÉõaK«, áy® bgÇa bgÇa eZl« milªj
ïit xU òwÄU¡f ãÇ£oZ ãujk kªâÇahU« nk‰f©l ÉõaK« bfh©l m¤âahaK« xUthW Koîbgwyh«.
Éõa§fŸ e‹whf¡ fyªJ ngá j®¡»¤J xU Ô®khd¤â‰F tªj
j‰fhf ïªâahîl‹ nerkhfî« m‹Ånah‹a e£ghfî« ïU¡f ït‰¿‰bfšyh« rkhjhdkhf “eh§fS« ïªjkhâÇbašyh«
nt©Lbk‹»‹w v©z¤â‹ngÇš v‹W kd¥ó®tkhd Mir brŒahÉ£lhš ïJTl »il¤âU¡fhJ” v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj
ia¡ fh£o kd«É£L¥ ngáaâš gy e‹bkhÊfŸ T¿ ãuâÃâ áy® j§fŸ j§fŸ fZl¤â‰F rkhjhd« brŒJ bfh©lhY«
fisí« k»œ¢áíl‹ cgrhu« brŒJ tÊaD¥ãÆU¥gJ« ïªj bfhŸsyh«.
ešy fhÇa¤â‰fhfbt‹W ³ ïªâa¥ãuâÃâfS« ãujk kªâÇ Mfnt ïití« xUòwÄU¡f£L«. ïÅ Ó®âU¤j¤ â£l
ahÇ‹ jahsFz¤âY« ãÇ£oõhÇ‹ ešy v©z¤âY« e«ã¡if Éõa¤ijí« mjdhš bghJk¡fS¡F V‰gl¥nghF« gyidí«
it¤âU¥gij fh£Ltj‰fhf mt®fis¥òfœªJ ghuh£oaJl‹ g‰¿ á¿J nahá¥ngh«:-
e‹¿í« brY¤âÉ£L ïªâahî¡F f¥gny¿ ïU¡»wh®fŸ. Mfnt
mt®fŸ ïÅ ïu©blhU thu¤âš ï§F nBkkhŒ tªJ nr®ªJ« KjyhtJ ïªj Ó®âU¤j¤â‹ _y« tF¥òthj« xʪj
ÉLth®fŸ v‹gJ cWâ. bj‹whtJ, xÊtj‰F tif V‰g£lbj‹whtJ brhštj‰F ïšiy
ba‹gijí«, tF¥ò¡FtF¥ò e«ã¡if¡F kh®¡fnkh, rkhjh dnkh,
ïªj elto¡iffËÈUªJ ïªâahî¡F tH§f¥gl nt©oa tF¥ò¥ ãuâÃâ¤Jt Éõankh Tl t£lnki# kfheh£o‹
3tJ jtiz Ó®âU¤j Ka‰áÆ‹ m¤âaha§fŸ xUthW Koî fhy¤âš 4š 3g§F eh£fshd Rkh® ïu©L khjfhy« ngáí« v›Éj
bg‰wjh» É£lbj‹nw Twyh«. x›bthU T£l¤jhU« ï¢ Koî« bgwhkš nghdgona âU«g¥g£lJ v‹gJ Tl ïšyhkš,
Ó®âU¤j§fŸ “j§fshš jh‹ »il¤jJ” “j§fshšjh‹ »il¤jJ” ï§F ïUªJ Óik¡F¥ nghF«nghJ ïUªj Ãiyik iaÉl mâf
v‹W bgUikí« ghuh£o¡bfhŸsyh«. Mdhš ï‹¿ÈUªJ nkhrkhd mte«ã¡ifÆ‹ Ûnj âU«ò«goah» É£lbj‹W«
mndfkhŒ fh§»uR¡nfh k‰wgo âU. fhªâ »s®¢á¡nfh Tl ïÅ brhšyyh«.
nkš cŸs ftiyí« ntiyíbkšyh« ïªj Ó®âU¤j¤â‹ gadhŒ
V‰gl¥ nghF« bgÇa bgÇa mâfhu§fS«, gjÉfS«, r«gs§ v¥goÆUªjhY« njáathâfËš go¤j k¡fS¡FŸS«
fS« k‰w Éjkhd gz tU«gofS«, bgUikfS« ah® ah® gz¡fhu®fS¡FŸS«, #Û‹jh®, KjyhË M»at®fS¡FŸS«
milí«go brŒtJ v‹gij¤jÉu ntW ntiyÆšyhkš ï¥nghija Ó®âU¤j« mjhtJ tH§f¥nghtjhf V‰g£l Ó®
nghŒÉLbk‹gâš ek¡F¢ rªnjfÄšiy. r®¡fhU« mnefkhŒ ïªj âU¤j« irk‹fÄõ‹ ágh®R¡F nkš v‹W« Ä¡f jhuhskhd
v©z¤ijna bfh©L Toa Ó¡»u« b#Æš fjîfis bašyh« bj‹W« bghJ#d¥ ãuâÃâfshš nf£f¥g£litfS¡F« nkš
âwªJ muáaš ifâfŸ v‹W brhšy¥gL« ‘njr g¡j®fis’ všyh« v‹W« v§F« mã¥ãuhakhÆU¥gij¡ fhzyh«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 60 61 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


e«ik¥ bghU¤jtiuÆš ehK«Tl tF¥òthjK« mt m‹¿í« rkj®k¡ bfhŸifianah, xnu g¡f« bršt bkš
e«ã¡ifí«, ãuâÃâ¤JtK« ne® brŒa¥glhkY« M© bg©, yh« nghŒ¢nr®ªJ bfh©oU¥gij¤ jL¡F« bfhŸifia nah ïÅ
Éõa«, jhœ¤j¥g£lt®fŸ Éõa« KjÈa Éõa§fËš f©o¥ Ryg¤âš vâ®gh®¡f Koahkš brŒa¥g£L É£lJ. âU. fhªâat®
ghd xUrk¤Jt â£l¤ij cWâah¡» Koî brŒahjij¥ g‰¿í«, fS« jh‹ c¥ò r¤âah¡»uf¡ »s®¢áia Mu«ã¤jj‰F¡ fhuzK«
mâU¥â¥ gLtnjhL Rnjr rk°jhd§fisí« bfh©L tªJ “UÎa¡bfhŸif nghšÞÉõ« ïªâahÉš guÉÉL« v‹W fUâ
e«Kl‹ ãizªâU¡F« xUbgÇa Mg¤ij¥ g‰¿í« Äfî« mij¤jL¥gj‰F¤jh‹ c¥ò¢ r¤âah¡»uf« Mu«ã¤ nj‹” v‹W
Äfî« tUªj nt©oÆU¡»‹wJ. ïªj ÉõakhdJ ïJtiuÆš brhšÈÆU¥gijí« nr®¤J¥ gh®¤jhš f£lha« murh§f¤jh® ïªj¡
mˤJ tªj Ó®âU¤j§fshš v¥go ekJ ghku k¡fis e«eh£L fU¤J¡ bfh©nljh‹ ï¥go¢brŒjh®fŸ v‹gJ«, âU.fhªâ¡F«
go¤jtD«, gz¡fhuD«, nkš #hâ¡fhuD« Vkh‰¿, ml¡», M©L ïJ Äf¤ âU¥âahÆU¡Fbk‹gJ« jhdhŒ És§F«. ïªj¡fhÇakh
bfhŸis mo¤Jbfh©L«, mt®fS« ghkuk¡fS« xUtU¡ dJ ïªâah “Éy§if¤jǤJ F£ilÆš kh£o¡bfh©lj‰F”
bfhUt® r©ilÆ£L¡ bfh©L »l¡F«goahí« Inuh¥ãa®fË‹ x¥ngahF«. ïâš á¿J« rªnjfnkÆšiy. VbdÅš e«Kila
fhÇa« xU CáKid msîTl FªjfÄšyhkš el¡F«goahf ï‹iwa Rnjr uh#h¡fbyšyh« Vw¡Fiwa jruj r¡fut®¤â nghY«,
ïUªJ bfh©oU¡F«go brŒa¤ jFªjjhŒ ïUªjnjh mnjnghš uhkid¥ nghY«, »UZzid¥ nghY«, mÇ¢rªâuid¥nghY«,
V‹? ï¥nghJ mj‰F« nkyhf j§fŸ fhÇa« gªnjhg°jhf T‹gh©oaid¥nghY« jh‹ ïU¡»‹wh® fns bahÊa mâÈUªJ
ïU¡F«goí«, ï§FŸs áW Û‹fis¥ bgU Û‹fŸ ão¤J¢ rh¥ á¿J« khWg£lt®fŸ ÄfÄf¢ brh‰gnk ahth®fŸ.
ã£L¡ bfh©L j§fS¡F v‹W« Fiwah¥ g§F fZlÄšyhkš
Mfnt, ïªjkhâÇ rkÞjhd§fis bašyh« mjhtJ
bfhL¤J¡bfh©L tU«goahfî« gh®¤J bgÇa Mg¤J¡fis
ïªâahÉYŸs Rnjr murh§f§fË‹ bjhšiyfisbašyh« mo
bfh©LtªJ É£lhŒ É£lJ. ïªj¥go ãÇ£oZ r®¡fh® brŒaî«
nahL xÊ¡fnt©Lbk‹W fUâ¡bfh©oUªj ek¡F mt® fS¡F
ïij ïªâa¥ ãuâÃâfŸ x¥ò¡bfhŸsî« ïÅ fh§»u° jiyt®
ï‹D« bfhŠr« mâfkhd Mâ¡fK« gªnjhg°J« V‰g£o
fS« x¥ò¡ bfhŸsî« âU.fhªâTl nkbyh¥g« nghlî«nt©oa
U¡»‹wbj‹whš mij¥g‰¿ v‹d brhšYtJ v‹gJ thrf®fŸ
mtáa« V‰gl¥nghF« fhuz« v‹d bt‹W nahá¤jhš mJ
jh‹ Koîf£l nt©L«.
jhdhfnt És§F«. v‹dbt‹whš ïªâaeh£oš UÎa¡ bfhŸif
guÉÉLnkh v‹»‹w ga¤â‹ ÛJ ãÇ£oõh® ïªâa¥ go¤jt® jÉu, k‰w Ó®âU¤j§fŸ Éõa¤ânyh t£l nki# kfh
fisí« gz¡fhu®fisí« Tl e«ghkš ghJfh¥ò¡fhf Rnjr rk° eh£oš Ô®khdkh»ÆU¡»‹w Ô®khd¥go gh®¤jhš m‹Åa eh£L
jhd§fisí« ï¥nghJ ïªj MøÆ‹ÛJ Mâ¡f« brY¤J«go r«gªj«, btŸis¡fhu c¤ânahf°j®fË‹ ghJfh¥ò, Ó®âU¤j¤
ahfî« g§FbgU«goahfî« brŒJÉ£lh®fŸ. ïÅ k¤âa â£l¤ij el¤â it¤jš, áWgh‹ik nahÇ‹ ghJfh¥ò KjÈa áy
murh§f¤âš v¥nghJ« Rnjr rk°jhd§fË‹ Mâ¡f« jh‹ jiy Éõa§fËš ghJfh¥ò brŒJbfh©oU¥gJ jÉu k‰witfis
áwªJ Éf¥ngh»‹wJ. v¥gobaÅš, jhÿfh Íšyhngh®LfËš k¤âa murh§f¤â‰F x¥gil¤J mij ïªâa ãui#fË‹ ãuâÃâ
v¥go #Û‹jh®fŸ Mâ¡fK«, ghisa¡fhu®fŸ, g£l¡fhu®fŸ fshš ît»¡f¢ brŒa¢ r«kâ¡f¥g£lhŒ É£lJ. ãuâÃâfis¤
g©iza¡fhu®fŸ Mâ¡fK« jhdhfnt V‰g£LÉL»‹wnjh bjǪbjL¡F« cÇik KGtijí« ek¡nf É£L¡bfhL¤JkhŒ
mnj ngh‹W«, k‰W« r£lrigfËY« #Û‹jh®fŸ Mâ¡fK« É£lJ. ãÇ£oZ murh§f¤jh® j§fŸ gªnjhg°âš it¤J¡
gz¡fhu¥ ãuò¡fŸ Mâ¡fK« jiy áwªJ És§F»‹wnjh mnj bfh©l Éõa§fŸ rÇah j¥gh mšyJ mijí« mt®fŸ ek¡F
nghyî«, ït®fŸ v¥go mªj °jhgd§fËš ïUªJbfh©L r®¡fh® x¥gil¤JÉl nt©oaJjhdh v‹»‹w Éõa« ntwhdJ. mJ
Mâ¡f¤ij Ãiy ÃW¤â¡ bfhL¥gJl‹ j§fŸ Mâ¡f¤ijí« Ãiy Éõa¤âš t£l nki# kfheh£L¡F¢ br‹wt®fŸ ahU¡F«
ÃW¤â¡ bfh©L gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F« cjÉ brŒJ bfh©L tu¥ MnBgidnah mâU¥ânah »ilahJ. ek¡F« mâš mâf jfuhW
gL»‹wh®fnsh mJ nghyî« jh‹ ïÅ Rnjr rk°jhd§fisí« »ilahJ. VbdÅš mitfis ekJ if¡F kh‰¿É£lâdhnyna
bfh©LtªJ EiH¤jâ‹ _y« gz¡fhuD¡F« gh®¥ghD¡F« mit ekJ k¡fS¡F ga‹ gL«goahf brŒa¥gLkh v‹»‹w
murh§f¤â‰F« k‰bwhU òâa Mjuî V‰g£LÉ£lJ v‹nw Éõa¤âš eh« gaªJ bfh©L jh‹ ïU¡»‹nwh«. mJ xUòw
brhšyyh«. ïªjkhâÇ murh§f¤ij ïÅ ghku k¡fshš á¿JTl ÄUªjhY« kh‰w¥g£L e«Äl« x¥gil¡f¥ nghF« Éõa§fŸ
mir¡f Koahbj‹nw brhšÈÉlyh«. v¥go eilbgW« v‹gij¥g‰¿ nahá¤J¥ gh®¡fyh«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 62 63 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïªj ïl¤âš thrf®fis gÇR¤jkhd kdJl‹ eLÃiy jh®fŸ, r_f¤jh®fŸ jÉu ntW vªj Éj¤âY« á¿jhtJ xU ïu©L
ÆÈUªJ thá¡F«go nt©o¡bfhŸS»nwh«. ïªj “RjªâuK« nguhyhtJ nah¡»a‹ v‹W« ehiza°j‹ v‹W« btË¡ fh»Y«
yhgfukhdJkhd” Ó®âU¤j§fŸ tªjj‰fhf ah® bgUik ghuh£o¡ brhšy¥gl¡Toa xU kÅjD« Ryg¤âš ïªâa¥ bghJ #d¥
bfh©lhY« rÇ mšyJ ï‹D« K‰ngh¡fhd Rjªâu« tuhkš ãuâÃâahtj‰F kh®¡fÄšyhj Kiw bfh©l Ó®âU¤j khfnt
nghdj‰F ah® ÛJ F‰w« Rk¤j¥gLtjhdhY« rÇ mij¥ g‰¿ ïU¡»‹wJ. mJ kh¤âukšyhkš MŸ x‹W¡F vªj ntiyahtJ
ek¡F¡ ftiyÆšiy. tªâU¥gJ« tu¥nghtJ« ïªâa¥ bghJ brŒJ ehŸ x‹W¡F 0-12-0 mzh Tl r«ghâ¡f áukkhd nah¡»aij
k¡fS¡F v‹dgyid¡ bfhL¡F« v‹gJjh‹, ÑnH vGj¥nght ïšyhj xUt‹ ehŸ x‹W¡F bkh¤j #d r§ifÆš MŸ x‹W¡F
â‹ fU¤jhF«. m¥go¥ gh®¥nghkhdhš »uhk¥gŠrha¤J, ôÅa‹, 0-3-0 mzh Tl tU«goÆšyhj eh£oš khj« 1¡F 5000, 6000, 7000
jhÿfh, Íšyhngh®L, KÅághÈ£oah»a ãuâÃâ °jhgd§fËš %ghŒfŸ åj« r«gsK« áy rka« khj« 1¡F 10,000, 15,000 åj« yŠr
ïJ tiuÆY« ï‹W« òFªâU¡F« CHšfS«, khfhzr£lrig, K« r«ghâ¡f¤jFªjJ« r«ghâ¡fyh« v‹w Mirí« e«ã¡ifí«
îthfrig kªâÇrig M»aitfËš nj®jš, Ãakd« KjÈait c©lh¡f¤ jFªjJkhd mnef c¤ânahf§fS« gjÉfS«
fËš ãuntá¤âU¡F« nah¡»aijfS«, ehza§fS«, xG¡f§ mâfhu§fS« »il¥gjšyhkš ntW x‹W« mâfkhf ïšiy v‹W
fS«, mt‰¿‹ îthf§fŸ el¡F« j‹ikfisí« gh®¤jhš ïªj cWâahf¢ brhšYnth«. ïJ kh¤âukšyhkš ïªj¥goahd gjÉ
nah¡»aijfS«, j‹ikfS« ïªjkhâÇ ru¡FfS« jh‹ ehis¡F KjÈaitfis¥ bgWtj‰F kÅj‹ mjhtJ ãuâÃâahf ïU¡f
ïªâa îthf¤âY« mjhtJ k¤âa murh§f¤âY« nghŒ Mâ¡f« ÉU«ò»wt‹ v¥go elªJ bfhŸs nt©L« v‹gij¥ gh®¤jhš
brY¤j ïl« V‰g£lJ v‹gJ mšyhkš ntW x‹WÄšiy v‹gJ K‹ brh‹dJ nghš ïÅ ïj‰F nk‰g£l mnah¡»a¤jd« cy»š
e‹whŒ És§F«. m‹¿í« ïj‰FK‹ tªJŸs Ó®âU¤j§fŸ vªj vj‰F« vªj ghf¤âY« brŒa¥gLtâšiy v‹»‹w ‘ca®ªj’
khâÇ k¡fS¡F¥ ga‹g£lJ? vªj KiwÆš el¤j¥g£lJ? v‹g j¤Jtkhd fhÇa¤ij¢ brŒJ jh‹ bgw nt©oÆU¡»‹wJ. Mfnt
ijí« gh®¤jhš tu¥nghF« Ó®âU¤jK« ahU¡F¥ga‹ jU«? ït‰¿ÈUªnj ïªj Ó®âU¤jkhdJ v›tsî nkyhdJ v‹gJ
v¥go eilbgW«? v‹gj‰F “Édho gy‹” Tl vGâit¤J _lD¡F« e‹whŒ És§F«. Mdhš gz« gjÉ mâfhu« M»a
Élyh«. Mirbfh©l k¡fisí« mt®fis m©o¥ ãiH¡f nt©oa
k¡fisí« ïªj khâÇ Ó®âU¤jK« ïJngh‹w j‹ik bfh©l
cjhuzkhf, bgÇJ« v¥go¥g£lt®fŸ ãuâÃâah»‹ wh®fŸ?
ï‹D« mâfkhd Ó®âU¤jK« nkyhdJ v‹gnjhL mt®fS«
v‹d KiwÆš ãuâÃâ M»‹wh®fŸ? Mdã‹ò v¥go elªJ
mt®fŸ K‹ndh®fS« “K‹ #‹k¤âš brŒj ó#h gy¤âdhš”
bfhŸ»‹wh®fŸ? v‹»‹w Éõa¤ij¥ gh®¤jhš khfhz§fËš
»il¤jJ v‹W brhšy brŒtnjhL ï‹D« bfhŠr« mâfkhf¥
ïUªj mnah¡»a¤jd§fS« ehza¡Fiwthd j‹ikfSªjh‹
bgUtj‰F ïÅí« xU ju« ïu©L ju« b#ÆY¡F¥ nghfyh« th
ïªâa k¤âa murh§fîthf¤âY« jh©l tkhl¥ ngh»wJ
v‹W k‰wt®fis miH¡fî« brŒí«.
v‹gij fšÈ‹ nkšvG⥠bgh‹dhš brJ¡»Élyh«. ï‹iwa¤
nj®jšfS¡F«, îthf¥gjÉ bgUtj‰F« brŒa¥glhj mnah¡ Mdhš ïªâahÉ‹ #d¤ bjhifÆš 100¡F 90 ng®fŸ
»a¤jd§fŸ ïªj cy»š v§fhtJ, vªj r_f¤âÅlkhtJ ïU¡ bfh©lt®fshd ViHk¡fŸ, cGF« Foahdt®fŸ, bjhÊyhËfŸ,
»‹wjh v‹W nf£»‹nwh«. TÈ¡fhu®fŸ, Ô©l¥glhjt® Kjyh»at®fS¡F ïªj Ó®âU¤j«
v‹d gyid¡ bfhL¡F« v‹W« gh®¤jhš K‹ÅY« mâfkhd
Ó®âU¤j¥ ãuâÃâfŸ bjǪbjL¥ò Kiwí«, mt®fŸ jÅ
bjhšiyfisí« bfhLikfisí« xG¡f¡ Fiwîfisí«jh‹
nah¡»aijí«, bgÇJ« ïªj¥goba‹gjhf xUòuÄUªjhY«,
c©lh¡Fbk‹W “Ô®¡fjÇrd«” brhšYnth«.
bkh¤j¤âš Ó®âU¤j« v‹gâ‹ j‹ikjh‹ v¥go ïU¡»‹wJ
v‹gijí« r‰W gh®¥ngh«. e«Kila Kothd fU¤bj‹dbtÅš “ïªâahî¡F
#dehaf Mø” v‹gbjšyh« ViHfis¡ bfhLik¥gL¤J tjhd
“j©Lt‹ å£oš FkÇia mlkhd« it¡f¥g£lJ”
Nøí« mnah¡»a¤jdK« v‹W mfuhâ vGjnt©oanjahF«.
v‹»‹w »uhk¥ gHbkhÊnghš,
Vbd‹whš #d§fË‹ nah¡»aij v‹d? mt®fŸ ãuâ
nah¡»a¥ bghU¥ò« ehizaK« á¿JTl ïšyhjJ«,
ÃâfŸ v¥go¥g£lt®fŸ? #dehaf¡bfhŸif v¥go¥g£lJ?
gz¤jhirí« mnah¡»a¤jdK« Äj ÄŠá cŸsJîkhd T£l¤
Fo muR - 1931 ( 1 ) 64 65 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
v‹gitfis¥ gh®¤jhš K‹brh‹dgo ïis¤jt®fis tY¤j
t®fS« mnah¡»a®fS« Vkh‰Wt bj‹gjšyhkš ntW v‹d
ïU¡»‹wJ? nkY« ïªj I«gJ tUõ- brhªj mDgt¤âš eh«
ïij¤ jÉu ntW x‹iwí« Koî brŒa ek¡F¥nghâa Mjhu«
»il¡fî« ïšiy.
ghy® gÇghyd«
ï‹dK« bjËthf¥ ngr nt©Lkhdhš ekJ #dehaf«
v‹gJ TÈ¡fhuD¡F« bjhÊyhË¡F« KjyhË fh¥ghsdhfî«,
cGF« FoahdtD¡F ÄuhRjhuD« #Û‹jhuD« fh¥ghsdhfî«, br‹id g©oj® âU.v°. Mdªjkt®fshš vGj¥g£l
bg©fS¡F M© fh¥ghsdhfî«, giuaD¡F gh®¥gh‹ fh¥gh “ghy® gÇghyd«” v‹D« ò°jf« tu¥bg‰nwh«. ekJ eh£oš
sdhfî«, rhJ¡F jªâurhÈ fh¥ghsdhfî« (ïj‰F ntWxU FHªij ts®¥ãnyh mšyJ mj‹ nghõizÆnyh nghâa
cjhuz« brhšynt©Lkhdhš vÈ¡F¥ óid fh¥ghsdhfî«) áu¤ijí«, ftdK« fh£l¥gLtâšiy ba‹gnjhL mndfU¡F
ïU¡f r«kkâ¥gJ nghšjh‹ ï‹W ïªâa k¡fS¡F #dehaf« mj‹ Égunk bjÇahbj‹W brhšynt©o ïU¡»wJ. ïjdh nyna
Mø¤j‹ikÆš tU« fh¥ghs¤j‹ikí« ïU¡»‹wnj jÉu áR kuzK«, mfhy kuzK«, gyådK«, C¡fÄ‹ikíkh»a
nt¿šiy. itfŸ kȪJ m‹Åa eh£lh® K‹ÅiyÆš ïªâa®fis kh¡
Mfnt ïªjkhâÇahd #dehaf Møia _lD« mnah¡ fshf¡ fUj¥gL« goahf¢ brŒJ tU»‹wJ. ïit kh¤âukš
»aD kšyhj vt®jh‹ ÉU«òth®fŸ v‹gij nahá¤J Koî yhkš k¡fS¡F ešbyhG¡fK« gF¤j¿î« Tl miltj‰»š
brŒí« bghU¥ig m¿îŸs thrf®fS¡nf É£LÉL»‹nw‹. yhkš ïUªJtu¥ gL»‹wJ. ït‰¿‰bfšyh« fhuz« ãŸis fis
v¥go gÇghÈ¥gbj‹»w Éõa¤âš á¿J« m¿î«, MuhŒ¢ áí«
filáahf eh« brhšYtbj‹dbt‹whš cyf k¡fËš
ïšyhjnj fhuzbk‹gij¤ âU«gî« tÈíW¤â¢ brhšy nt©o
bgU«ghnyh® óuz ÉLjiy rkj®k« bghJ cilik¤j‹ik
ÆU¡»‹wJ.
M»a ca®thd j®k nghf§fis mila¡ fUâ¡ bfh©L mj‰fhd
Ka‰áfŸ brŒJbfh©LÄU¡F« fhy¤âš e«ehL nkY« nkY« ï¤jifa bgU§Fiwia ngh¡f âU. Mdªjkt®fŸ
moikah»¡bfh©L tUtJ« ViHfis tŠá¤J VfnghfkhŒ Ka‰á¤J ï¥ò¤jf« vGj K‹tªjJ ngUjÉnaahF«. ïâš
r«gs« yhg« tU«go M»aitfis xU T£l« bfhŸis FHªij ãw¥ò, FHªij¥ gUt¤J‹g§fS«, fhayhî«, °ehd«,
ao¥gJ« j¥ò v‹W« r«gs¤ijí« tU«goiaí«, yhg¤ijí«, cil, Mfhu«, jhâ, bjh¤J ÉahâÆÈUªJ fh¥gh‰Wjš, m«ik
c¤ânahf¤ijí« Fiw¡fnt©L« v‹W nf£L¡bfh©L ïU¡F« F¤Jjš, cl‰gƉá, ö¡f«, ky #y§fˤjš, czî, fšÉ bfhL¡
fhy¤âš kWgoí« mâfkhd r«gsK« c¤ânahf Mirí« ekJ F« Kiw KjÈa mndf Éõa§fis¥g‰¿ bjËthfî«, Kiw
ãuâÃâ v‹gt®fS¡F V‰ghLfŸ brŒa¥gLtJkhd fhÇa§fshš ahfî« vGj¥g£oU¡»wJ. ïJ it¤âa rh°âukh¤âukšyhkš
ehK« - ekJ ehL« - ï‹iwa cyf¥ngh¡»š btFöu« ã‰ngh¡ rßuj¤Jt«, kndhj¤Jt« KjÈa gy üšfisí«, MuhŒªJ
filªJÉ£nlh« v‹nw brhšY»nwh«. vGj¥g£l xU K¡»a ò°jfkhF«. Mfnt ï¥go¥g£l mUik
ïÅ ïuh#h¡fŸ kfhuh#h¡fŸ #Û‹jh®fŸ v‹gt®fŸ ahd ò°jf¤ij vGâd g©oj® âU. v°.v°. Mdªjkt®fŸ
nah¡»aijí« r«gs« c¤ânahf°j®fŸ M»aitfË‹ nah¡»a m¿ÉY« MuhŒ¢áÆY« it¤âa gh©o¤âa¤âY« tšyt
ijí« g‰¿ mij milí« tÊia¥ g‰¿í« ÉgukhŒ ã‹dhš bu‹gij eh« jÄœ eh£lhU¡F vL¤J¡ fh£l nt©oaâšiy.
vGJnth«. vdnt ï¥ò°jfkhdJ x›bthU jhŒkhÇl¤âY« x›bthU
ò°jfhya¤âYÄU¡f nt©oanjhL M© bg© gŸË¡Tl§
“ muáaš Ó®âU¤j« rkj®k¡ bfhŸif¡F Mg¤J” fËY« ghlkhŒ ïU¡f¤ j¡fbj‹W« brhšYnth«.
Fo muR - jiya§f« - 25.01.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 66 67 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


nt©Lnth® Ñœf©l Éyhr¤â‰bfGâ bg‰W¡ bfhŸsî«.
Éyhr«
g©o£ v°.v°. Mdªj«
jÄœ kU¤Jtrhiy
221, j§frhiy¤ bjU, br‹id.
Fo muR - kâ¥òiu - 25.01.1931
r£l kW¥ò¡F r®¡fh® cjÉ

r£lkW¥ò ïa¡f« Mu«ã¡f¥g£l fhy¤âš mJ m‰g


MíshŒ Koíbk‹nw Koîf£o ïUªnjh«. mªj¥go xʪJ
ÉLbk‹W vâ®gh®¤j fhy¤â‰F nkyhf r‰W fhy« fl¤âtu¥
gL»‹wJ. r£lkW¥ò¤ j‹ikia ijÇakhŒ btËÆbyL¤J¢
brhšy Koahjt®fS« mâš fyªJ bfhŸs á¿J« ijÇaÄšyhj
t®fSkhŒ ïUªj áy T£lh¤jhU¡F r£lkW¥ò ïa¡f« Úo¤J
ïU¥gjhš thÆš ngá bgUikí« âU¥âí« mila xU rªj®¥g«
»il¤âU¡»‹wJ. ïªj khâÇ ïÅí« bfhŠr« fhy« fl¤J«
Ãiyik¡F r£lkW¥ò¡fhu®fshtJ thŒ¥ng¢R åu®fshtJ á¿J«
bghW¥ghËfsšy v‹gnj ekJ Koî. k‰Wah® v‹whš r®¡fhuhnu
K¡»a fhuzÞj®fsh th®fŸ. ïªj¡»s®¢á Mu«ã¤j fhy¤âš
mndfkhŒ ïªâahnjr« KGtJ« mj‰F vâÇilahŒ ïUªj
fhy¤âš ngrhkš É£LÉ£L ãwF« »ukkhd KiwÆš elto¡if
vL¤J¡bfhŸshkš mdhfßfkhd KiwÆš Kw£L gy¤ij
ãunah»¤jjhš ï¥nghJ ghku k¡fis ka§f¢brŒJ mâš ftd«
brY¤J«go brŒJ tU»‹wJ-Ãaha, mÅaha§fis ftÅahkY«
fhuzfhÇa§fis ftÅahkY« ïJrka« ghkuk¡fŸ gy® m›
Éa¡f¤â‰F mDjhg« fh£L»‹wh®fŸ. r£lkW¥ã‹ Éõa«
bjǪnjh mj‹ j¤Jt¤ij cz®ªnjh mDjhg« fh£l¥glÉšiy
v‹gJ cWâahdhY« r®¡fh® elto¡ifÆ‹ gydhŒ “r®¡fhuh®
mo¡»wh®fŸ. mo¡»wh®fŸ”v‹»‹w xU fhuz¤â‰fhfî«,
“ehis¡F e«ikí«, ï¥go¤jhnd mo¥gh®fŸ” v‹»‹w v©z¤
ij¡ bfh©L« m›Éa¡f¤âÅl« mDjhg« fh£L»‹wh®fŸ. ghku
k¡fË‹ mDjhg« r£lkW¥ò ïa¡f¤â‹ g¡f« âU«ã É£lJ
v‹»‹w rªnjf« go¤j k¡fS¡F c©lhd îl‹ mt®fŸ jh§fŸ
mL¤j nj®jÈš Þjhd§fŸ bgwnt©Lnk v‹»‹w ftiyÆ‹ ÛJ
mt®fS« r£lkW¥ò ïa¡f¤âš mDjhg« cŸst®fŸ nghš
elªJ bfhŸs nt©oat®fsh»É£lh®fŸ. ïªjÃiyik¡F¡
fhuz« r®¡fh® v‹Wjh‹ kWgoí« brhšY»‹nwh«. ÃuguhâfŸ
mndf® mogL»‹wjhdJ m›Éa¡f¤ij beŒ th®¤J
ts®¥gJnghš M»‹wJ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 68 69 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


m‹¿í«, ïâš r®¡fh® fh£od jªâu ò¤âí«, ïa¡f¤â‰F É£L ï‹W kWgoí« Ã®gh®fnsahdhš xUt® Tl bt‰¿ bgw
mDTykh» É£lJ. cjhuzkhf itáuhŒ ãuò j‹id¥ bghU¤j kh£lh®fŸ. rhjhuzkhf âU. nf. ghZa« mt®fS¡F Kjš Þjhd
tiuÆš jh‹ ešy bga® th§»¡bfhŸs nt©L« v‹»‹w v©z¤ K« k‰wit mt® brhšY»‹w MŸfS¡Fnk »il¡F« v‹W
â‹ÛJ tHtHbt‹W ngRtJ« âU. fhªâiaí« fh§»uirí« ijÇakhŒ¢ brhšyyh«. Mfnt ghku k¡fË‹ kdij¥ ghHh¡f¤
òfœtJ« ïªâah kªâÇ j‹id¥bghU¤jtiu jh‹ ešy ãŸis jh‹ ï«khâÇ elto¡if ga‹gL»‹wJ. ïa¡f¤âš fyªJŸs
ahdhš nghJbk‹W ïa¡f¤ij MjǤJ¥ ngRtJ« ãÇ£oZ Kjš t®fËš 100¡F 99 ng®fË‹ v©z« ïJjh‹ v‹gij r®¡fhuh®
kªâÇ j‹id¥ bghU¤jtiujh‹ všyhiu í«Él ešyãŸisahŒ bjǪâUªJ« ï«khâÇ elªjhš ãwF ïj‰F ah® ÛJ F‰w« brhšy
M»Él nt©Lbk‹W bašyht‰iwí« MjÇ¥gJnghš ngRtJ Koí«?
kh»a fhÇa§fŸ ïa¡f¤ij ts®¤â¡ bfh©nl ïU¡»‹wJ. mt®
fŸ c©ikÆnyna kd¥ó®tkhŒ kdâYŸsij ngádh®fŸ v‹W jÉu ekJ k¡fS¡F« brhªjò¤â Fiwî v‹gj‰F k‰bwhU
brhšYtjhdhš ï«khâÇ joao jh©lt« elªJ bfh©L ïU¡f cjhuz« brhšYnth«. mjhtJ r®¡fh® joaoia btF ehshfnt
KoahJ. br‹idÆš rÛg¤âš elªj r£lrig T£l¤âš nghÈrh® btFng®ÛJ ãunah»¤J tªâU¡»‹wh®fŸ. ïJtiu Rkh® v¤j
elto¡ifiaí« r®¡fhÇ‹ ngh¡ifí« f©o¤J _‹WehisÆš idnah ngU¡F v¤jidnah Éjkhd mo »il¤âU¡»‹wJ.
ïu©L Ô®khd§fŸ brŒa¥g£l ãwFTl mnjKiwÆš joao¥ Mdhš mt®fŸ ng®fŸ všyh« mdhknjakhŒ nghŒÉ£lJ.
ãunahf« el¡»‹wbj‹whš eLÃiyikÆš cŸst®fŸ ï¡ âUths® ghÎa¤â‰F elªjjhf¢ brhšy¥gL« joaoahdJ
fhÇa¤â‰F br‹id murh§f¤ijna bghU¥gh¡f KoahJ. “MfhakshÉ, flšK£o ãu«kh, ÉZQ, át‹ M»a _t®
KJ»Y« jo¥ò c©lh»É£lJ” v‹W òuhz¥òSf®fŸ t®Â¡F«
ïªâah ft®‹bk©oÈUªJ “eh‹ ešykÅj‹nghš thÆš khâÇ ïªj eh£oYŸs všnyhU¡F« mog£lJ nghš fUJ«go
ngá¡bfh©oU¡»‹nw‹. Ú c‹fhÇa¤ij¥gh®” v‹W c¤âuî m›tsî jªâu« brŒa¥g£oU¡»‹wJ,
tªâUªjhbyhÊa k‰wgo ntW fhuz« ïU¡f Koahbj‹nw fUj
nt©o ÆU¡»‹wJ. mJ kh¤âukšyhkš r£l kW¥ò ïa¡f¤ij ekJ M£fns ïªj ãurhu¤â‰F bgÇJ« fhuz« v‹W
ÃW¤Jtj‰fhf nahá¤J Koî brŒa fh§»uÞ jiyt®fŸ v‹gt® brhšYnth«. VbdÅš mt®fsJ ga§fhˤjdnk mj‰F
fis ÉLjiyí« brŒJÉ£L kWgoí« ïªj¡fhÇa« brŒtjhdJ, fhuzkhF«,
“r®¡fhuh® r£lkW¥ò¡F gaªJ bfh©L jiyt®fis É£L É£lh® âU, ghZa« g£l moahdJ <nuhL âU. <Þtu‹ g£l
fŸ v‹W v§F« ghku #d§fŸ v©Â r®¡fhuhiu Vsd« brŒ moÆš 100 š xU g§F ïU¡fhJ,
th®fns v‹»‹w ga¤â‹ ÛJ« ïªâa murh§f« jo¥ãunah
f¤â‰F mDkâ bfhL¤J tUtjhfî« fUj nt©o ïU¡»‹wJ. âU, <Þtuid ï‹dÉjkhŒ¤jh‹ mo¥gJ v‹¿šyhkš
mo¤J fhÇš it¤J Ciu É£L 15ikš jh£o xU fh£L¡F¥
vªjÉj v©z¤â‹ ÛJ btF ò¤ârhȤjd« v‹W fUâ g¡f¤âš bfh©L nghŒ ïuÉš É£LÉ£L tªjh®fsh«. ï«khâÇ
ïªj¡fhÇa« brŒâUªjhY« ïj‰F ah® bghW¥ghËahdhY« fhÇa§fS¡F ïªj¡ T£l¤jh® ahU« mDjhg¥glnt ïšiy,
r®¡fhuhÇ‹ ïªj brŒifahdJ ghku k¡fis r£lkW¥ò ïa¡f¤ Mfnt mogLtJ« mDjhg¥gLtJ« mj‰fhf r®¡fhiu¡ f©o¥
â‰F mDjhg« fh£lnt ï¡fhÇa« ga‹gL»‹wJ v‹gâš rªnjf gJ« všyh« monahL j‹ j‹ brhªj ey¤â‰F«, És«gu¤â‰F
Äšiy. ghku #d§fis »s¥ãÉl ïJ Äfî« ga‹g£L tU khfnt ïU¡»‹wnjbahÊa c©ikahd fhÇa¤â‰nfh xU bghJ
»‹wJ. ey¤â‰nfh ïšiy ba‹gJ e‹whŒ És§F»‹wJ. âU, ghÎa¤
cjhuzkhf br‹idÆš ïªj thu« elªj jo¥ãunahfkhdJ â‰fhf kh¤âu« br‹idÆš t¡ÑšfŸ x‹WTo J¡f« bfh©lho
Ä¡f¥ bgÇJ brŒa¥g£L br‹id #d§fË‹ 100 ¡F 50 ng®fË‹ C®ty« br‹wh®fsh«. ïJ vj‰fhf? mL¤j vy¡õ‹ X£L¡fhfth?
kdkhdJ r£lkW¥ò ïa¡f r«kªjkhd všyh elto¡iffË mšyth v‹gij nahá¤jhš c©ik És§fhkš nghfhJ. Éf,
ÅlK« mDjhg«fh£L«go brŒJ ïU¡»‹wJ. gߣir gh®¡f vªj t¡ÑyhtJ ïj‰fhf xU ehŸ ntiyia ÃW¤â mDjhg«
nt©Lkhdhš rÛg¤âš elªj nj®jÈš br‹idÆš bt‰¿ bg‰w fh£odhuh. mo¤jJ«, mo¡f¢brŒjJ«, mŒa§fh® gh®¥gd®jhnd
4 r£lrig m§f¤âd®fS« j§fŸ Þjhd¤ij ïuhédhkh brŒJ
Fo muR - 1931 ( 1 ) 70 71 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mtiu uhédhkh brŒv‹wh®fsh? mt® ngiuahtJ btË¥gL¤â bghJ mã¥ãuha« r®¡fhU¡F Énuhjkhf gy¥g£L¡bfh©L tUt
dh®fsh? r®. cÞkh‹ bga®jhnd mogL»‹wJ. j‰F jo¥ãunahf« xUòw« ga‹g£L tUtjhš br‹id murh§f«
clnd ftŤJ ò¤ârhȤjdkhŒ elªJ bfhŸs nt©LtJ
r£lkW¥ig MjǤJ¥ ngátªj gy® t£lnki# kfheh£oš mtáakhF«.
V‰g£l Ó®âU¤j§fS¡F¡ fhuz« r£lkW¥ò ïa¡fªjh‹ v‹W«
r£lkW¥ò ïa¡f¤ij¡ f©L r®¡fhuh® ïU¥gjh nghtjh v‹W« Fo muR - jiya§f« - 01.02.1931
v©znt©oat®fsh» É£ljhš gaªJ bfh©L bfhL¤J É£lh®
fŸ v‹gjhfî« xU nrh«ng¿¡T£l« â©iz â©izahŒ
c£fh®ªJ ngá¡ bfh©oU¥gij bghŒah¡fnt©oa mtáaK«
r®¡fhuhU¡F V‰g£L É£lh‰nghš xUòw« thÆY« xUòw« jo
ahY« ngrnt©oat®fsh» É£lh®fŸ.
t£lnki#¤ jiyt®fS«, fh§»uÞ jiyt®fS«, rÛg¤âš
fyªJ ngr¥ngh»wh®fŸ v‹gJ ahtU« m¿ªjnj. mj‹ gadhf
rÛg fhy¤â‰FŸ ïªâa r£lrigí« khfhz r£lrigfS« fiyªJ
òâa nj®jšfŸ mJî« xU tUõ¤â‰FŸshfnt òâa nj®jšfŸ
V‰glyh« v‹gjhf Ãid¡fnt©oÆU¡»‹wJ. khfhz§fË‹
îthfrig m§f¤âd®fË‹ v©Â¡iffS« FiwªJ mitfS«
kªâÇ Þjhd§fshf kh¿dhY« khwyh«.
Mfnt ïªjkhâÇ nj®jšfS¡F ïªj¤ jo¥ ãunahfkhdJ
btF Jhu« cjÉ brŒa¡TL«. mªj¥go V‰g£lhY« eh« mâra¥
gl ÃahaÄšiy. br‹id fh§»uÞ jiyt®fŸ âU. fhªâ mt®
fS¡F ïij¤jh‹ K¡»akhŒ tÈíW¤Jth®fŸ. âU. ÓÅthr rhÞ
âÇah® ngh‹wt®fŸ th®¤ ij¡F âU. fhªâ KjÈat®fŸ fhJ
bfhL¤J¤jhdhf nt©o ÆU¡F«. âU. rhÞâÇahU« ÓikÆš
ïUªnj ïj‰F c¤âuî th§» tªâU¡fyh« v‹W Tl v©z
nt©oÆU¡»‹wJ.
Mfnt xU rka« âU. fhªâ mt®fŸ ïj‰bfh¥ò¡bfh©lhš
r£lrigfŸ mtrukhf fiytJ v‹gJ cWânaahF«. mªj¥go
mt® x¥ò¡bfhŸshÉ£lhY« Tl t£lnki# kfheh£o‰F¥
nghdt®fŸ Þjhd« bgwî« mL¤j Ó®âU¤j¤â‰F ÉâKiwfŸ
V‰gL¤jî«, v‹»‹w mtáa¤â‹ ÛjhtJ fiy¡f¥glyh«. mšyJ
òJ itáuhŒ tªjîl‹ xU òâa khWjiy¡fh£lthtJ V‰glyh«.
mªj rka¤âš giHa Rauh{a¡f£á njh‹¿aJ nghš Rnjá¡f£á
v‹gjhf x‹W njh‹¿ nj®jšfS¡F ngh£o ngh£lhY« nghlyh«.
Mjyhš ï‹iwa kªâÇfS« r£lrig bk«g®fS« kWgoí«
jh§fŸ Þjhd« bgwnt©Lnk v‹»‹w v©z¤â‹ ÛJ r£l
kW¥ò¡F mDjhg« fh£o f©fËš Ú® xG¡fnt©oa mtáa
Kilat®fshth®fŸ v‹gâY« mâraÄU¡fhJ v‹ngh«. vdnt
Fo muR - 1931 ( 1 ) 72 73 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
UZahit¥ g‰¿ r®. lhT® mã¥ãuha« âU. á. uh#nfhghyh¢rhÇ
<.bt. ïuhkrhÄ rªâ¥ò
ca®âU. r®. uåªâueh¤ lhT® mt®fŸ UÎah kh°nfh î¡F¢
br‹¿Uªj rka« m§F xU g¤âuhâgU¡F¥ ng£o mˤJ¥
ngáaâš, âUths® á. uh#nfhghyh¢rhÇah® 29 njâ fhiyÆš br‹id
ÆÈUªJ Mkjhgh¤ brštj‰fhf br‹id br‹ouš °nlõÅš
“Ú§fŸ Foahdt®fŸ Éõa¤âš Ä¡f áu¤ij vL¤J, mt® »uh‹£ ou‹¡ v¡°ãuÌš V¿ t©oÆ‹ Kf¥ãš ËW bfh©o
fS¡F fšÉ guî«go ešy ntiy brŒâU¡»Ö®fŸ. v§fŸ njr¤ Uªjh® ; gy fdth‹fŸ g¡f¤âš ËW bfh©oUªjh®fŸ.
âš fšÉ, nfho¡fz¡fhd k¡fS¡F kW¡f¥g£oU¡»‹wJ. c§fË
lÄUªJ Vuhskhf¡ f‰W¡bfh©nl‹. njfgy«, fšÉ ïit Æšyhj âU. <.bt. ïuhkrhÄ 29 ² fhiy k§fq® bkÆÈš
t®fisí« cgnah»¤J¡bfhŸS« Éõa« Ä¡f rhk®¤ âakhdJ. br‹id¡F ntW fhÇakhf tªjh®. âU. uh#nfhghyh¢rhÇah® Ëw
ï§FŸs jhŒ jf¥gd‰w áWt®fŸ, òJ cyf thœî¡F¤ jFªj r¡â t©o¡F neuhfnt âU. <.bt. ïuhkrhÄ tªj t©oí« tªJ ËwJ.
iaí«, e«ã¡ifiaí« cilat®fsh ÆU¡»wh®fŸ. ÉtrhÆfŸ t©oia É£L ïw§F« nghJ vâÇÈUªj T£l¤ij ftÅ¡F«
fZl¤ij¥ ngh¡f Ú§fŸ ngh£oU¡F« â£l« âU¥âahÆU¡ nghJ âU. M¢rhÇahiu gh®¤J xUtU¡bfhUt® kÇahij brŒJ
»‹wJ. it¤âa«, Rfhjhu« ešy ÃiyÆš ïU¡»‹w bj‹W it¤â bfh©lh®fŸ. M¢rhÇahÇ‹ t©oÆdU»š br‹W bghJthf ïu©
a®fŸ brhšY»wh®fŸ” v‹W brh‹dh®. blhU th®¤ijfŸ ngá¡bfh©lh®fŸ. m§F g¡f¤âš c£fh®ª
âUªj âU. g£lhã Ójhuhikaiuí« f©L kÇahij brŒjh®. mªj
ïâÈUªJ UÎahÉ‹ nk‹ik ahtU¡F« e‹whf És§F«. rªâ¥ò 5 tUõ¤â‰F K‹ÅUªj x‰Wikiaí« T£L ntiyia
ïitjÉu, k‰bwhU ÉõaK« brh‹dh®. mjhtJ, í« všnyhU¡Fnk Phgf¥ gL¤âaJ v‹gâš MnBgiz ïšiy.
ãwF t©o òw¥g£lJ« âUths®fŸ v°. ïuhkehj‹, f©z¥g®
“kj«, bršt Ãiy, r_fthœî M»a Éõa§fËš c§f M»at®fSl‹ âU. ïuhkehj‹ mt®fŸ #hif¡F¥ òw¥g£L
ËÅ‹W khWg£lt®fŸ ïl« nfhãahkš, ÉtrhÆfis¡ fšÉ É£lh®fŸ.
_y« âU¤j Ka‰á¥gJ nghš, ït®fisí« fšÉ_y« âU¤J«
goahd Kiwia mDZo¡f nt©lhkh?” v‹W brh‹dhuh«. ïij ïªj Éõa« V‹ bjÇÉ¡f¥g£lJ v‹whš g¤âÇiffËš
kh¤âu« e«khš x¥ò¡bfhŸs KoaÉšiy. VbdÅš, kj¥ ã¤j® <.bt.ïuhkrhÄ m§»Uªj Éõa¤ij¡ F¿¥ã£lij¥g‰¿ gy®
fisí«, bršt¢ brU¡f®fisí«, r_f thœÉš ca® jd« bg‰w gyÉjkhf¥ ngáajhf bjÇatªjjhš vGj nt©oajhƉW. âU.
mDgt¡fhu®fisí« ešy th®¤ijahnyh, ãurhu¤jhnyh, fšÉ M¢rhÇahiu gh®¡fnt m§F br‹¿Uªjjhf it¤J¡bfh© lhY«
ahnyh âU¤Jtbj‹gJ Rygkhd fhÇa« v‹gJ eh« fUjÉšiy. âU. M¢rhÇahiu¥ gh®¡f¡ Tlhjhd Énuhj« x‹W« ïUtU¡FŸ
ït®fS¡F UÎa¡fhu® brŒí« V‰ghLfŸ jh‹ bghU¤jkhd S« »ilahJ. gh®¤jâdhš ïUt® bfhŸifÆY« kh‰w« V‰g£L
bj‹gJ ekjã¥ãuha«. É£lJ v‹W brhšyî« KoahJ.
Mfnt všyh Éõa¤âY« UÎa murh§f Ó®âU¤j Kiw âU. <.bt. ïuhkrhÄia¥ bghU¤jtiuÆš jdJ bfhŸif
nkyhdbj‹nw brhšYnth«. fËš v›Éj kh‰wK« ïšiy. m‹¿í« ï‹iwa fh§»uáš nrU«
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.02.1931 c¤njrK« ïšiy.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 74 75 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


“k¡fŸ ÉLjiy miltj‰F bršt« xnu g¡f« nruhkš
gh®¥gJ«, #hâiaí« mj‰fhjhukhd kj¤ijí« xÊ¥gJ« M»a
j¤Jt§fŸ ïªâa njáa fh§»uá‹ K¡»a bfhŸifahF«” v‹w
Ãiyik V‰gL« nghJ ahUila jaití« vâ®ghuhkš fh§»u°
thâahÆU¥gh®. Mjyhš ïj‰fhf ahU« rªnjf¥glnth, ga¥
glnth nt©oaâšiy v‹W bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«. nkšeh£o‹ n#hâí« Ñœeh£o‹ Õâí«
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 01.02.1931

jiytut®fns! e©g®fns!! nkšeh£o‹ n#hâí«, Ñœ


eh£o‹ Õâí« v‹D« ÉõakhŒ ï‹W kWgoí« eh‹ ngr nt©L
bk‹W F¿¥ã£oU¡»Ö®fŸ. ïªj jiy¥ig¡ F¿¥ã£lt®fŸ v‹d
fU¤ij¡bfh©L - eh‹ ï¤jiy¥ãš v‹d ngrnt©Lbk‹W fUâ
V‰ghL brŒjh®fbs‹gJ vd¡F¤ bjÇahJ. xUrka« nkš eh£o‹
bgUikiaí« Ñœ eh£o‹ áWikiaí« g‰¿ eh‹ ngrnt©L
bk‹W fUâdh®fnsh v‹dnkh bjÇaÉšiy. Md nghâY«
ïªj¤ jiy¥ig eh‹ fhiyÆš gh®¤jîl‹ áy Éõa§fŸ brhšy
yhbk‹gjhf¡ fUâ áy F¿¥ò it¤âUªnj‹. Mdhš ï¥nghJ
vd¡F K‹ ngáa k‹dh®Fo #dh¥ ôR¥ ghty® mt®fŸ rkhâ
tz¡f«, bfho, gŠrh KjÈa c‰rt§fŸ ï°yhkh®¡f Mjhu§fËš
»ilahbj‹W«, mitbašyh« ònuh»j¡ T£l¤jhuhš òF¤j¥g£L
k¡fŸ _l e«ã¡ifahš ã‹g‰WtjhFbk‹W« brh‹dnghJ
ï§FT£l¤âÈUªj ïu©blhUt® Vnjh ãukhjkhŒ KG»¥ nghŒ
É£lJ nghš fUâ T¡FuÈ£lijí«, nfhg¤Jl‹ MnBã¤j
ijí« gh®¤jîl‹ eh‹ K‹ F¿¥ã£L it¤jitfisbašyh«
öu¤ jŸËÉ£L mtU¡nf‰g£l Õâiaí«, ï‹D« mJnghynt
ïªJ¡fbs‹gt®fS¡F V‰g£l Õâiaí« g‰¿na ngrnt©oaJ
mtáa« v‹W fUâÉ£nl‹. mjhtJ ï«khâÇ Ñœ eh£o‹ Õâia
xÊ¡f nt©oaJ ekJ Kj‰flik ba‹gij¥ g‰¿na ngR»nw‹.
e©g®fns! VjhtbjhU Éõa¤â‰F MjhuÄšiy ba‹nwh
mJ m¿î¡F¥ bghU¤jÄšiy ba‹nwh, mjdhš gaÅšiy
ba‹nwh, mšyJ mjdhš ï‹Å‹d bfLâ v‹nwh ahuhtbjhUt®
vL¤J¢ brh‹dhš mj‰F khWg£lt®fŸ m¿îŸst®fshÆUªjhš
mšyJ j§fŸ fU¤âš cWâahd e«ã¡ifíŸst®fshŒ ïUªjhš
m¥go¥g£lt®fŸ brŒa nt©oa nah¡»akhd ntiy ba‹d
bt‹whš ijÇakhŒ¤ j¡f rkhjhd« brhšÈ j§fŸ bfhŸiffis-
jh§fŸ elªJ tUtj‰nf‰w Mjhu§fis¡ fh£o m¿î mDgt«
M»aitfS¡F bghU¤â bkŒ¥ã¤J¡ fh£lnt©oaJ
nah¡»akhd flikahF«. mªj¥goahd fhÇa« x‹W« brŒahkš

Fo muR - 1931 ( 1 ) 76 77 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


vL¤jj‰bfšyh« flîŸ ngh¢R, kj« ngh¢R, kh®¡f« ngh¢R, clnd ïªj khâÇ gaªjhš m¥bghGJ ïªj¥ ga¥gL»‹w
M©ltÅ‹ e«ã¡if ngh¢R, M©lt‹ th®¤ij¡F Énuhjkh¢R M£fS¡F flîŸ r®t r¡â cŸst® v‹»‹w Éõa¤âY«, mt®
v‹W btW« T¥ghL nghLtjhdhš v‹d ga‹ Éisa¡TL«. r®t ÉahgfKŸst® v‹»‹w Éõa¤âY« j§fsJ kh®¡f«
k¡fŸ _l®fshÆU¡F« tiu ï«khâÇ T¥ghLfis kâ¤J mtuhš jh‹ V‰g£lJ v‹»‹w Éõa¤âY« e«ã¡ifÆU¡»‹wjh
mt®fS« vnjh KG»¥ nghŒ É£lJ nghš M¤âu¥gl¡TL«. bt‹gij r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ. kÅjDila m¿É‰F¥
ãwF mt®fS¡F« Égu« bjǪJ É£lhš ïªjkhâÇ T¥ghL ga¥gL« flîS«, mtdJ MuhŒ¢á¡F¥ ga¥gL« kh®¡fK«,
ngh£lt®fis t£onahL mtkhd« brŒJ ÉLth®fŸ. Éõk¥ cyf¤âš ahU¡bf‹d gaid mË¡f¡TL«? m¿ití« MuhŒ¢á
ãurhuK« Raey¥ ãurhuK« btF ehis¡F ïU¡f KoahJ. vªj iaí« f©lhš V‹ ï¥go¥ gaªJ XL»‹Ö®fŸ? MuhŒ¢á¡F
k¡fS¡F« gF¤j¿î bršth¡F¥ bgW« nghJ Vkh‰¿dt®fŸ kâ¥ò¡ bfhL¡fhj fhuznk ï‹W ïªâah, cy»YŸs ehLfË
ÛJjh‹ KjÈš mt®fsJ M¤âubkšyh« âU«ò«. ãwF jh‹ bsšyh« moikahd ehlhfî«, ïªâa®fŸ cy»YŸs k¡fË
j§fŸ j§fŸ K£lhŸjd¤ij¥g‰¿ tUªJth®fŸ. Mifahš jh‹ bsšyh« ïÊthd k¡fshfîÄU¡f nt©oajh» É£lJ. flîŸ
Éõk ãurhu§fis¥g‰¿ eh‹ v¥nghJnk ga¥gLtâšiy. v‹whš FU£L e«ã¡if, kj« v‹whš _le«ã¡if ba‹»‹w
Mdhš brhšYgt®fŸ brh‹dhš nf£gt®fS¡F kâ nt©lhkh Ô®khd« V‰g£L É£lJ. ïªj Ãiyia¤ jÉu flîS¡F« kj¤
v‹gJ jh‹ vdJ nfŸÉ. â‰F« ntW mtkhd« nt©oanjÆšiy. ïªj khâÇ m¿É‰F«
MuhŒ¢á¡F« gaªj flîisí«, kj¤ijí« it¤âU¡»‹wtid
e©g®fns! v‹id¥nghš xU rhjhuz kÅj‹ ngRtâ Él flîisí«, kj¤ijí« g‰¿ ftiy¥glhjtndh, ïšiyba‹W
dhnyh, jd¡F¤ njh‹¿aij vGJtâdhnyh flîŸ nghŒ ÉL«- fUâ¡ bfh©oU¡»‹wtndh åubd‹nw eh‹ brhšYnt‹.
kh®¡f« nghŒ ÉL« - rka« nghŒÉL« v‹W Ú§fŸ Õâ milå® VbdÅš ftiy¥g£L¡ bfh©L c©L v‹W brhšÈ¡bfh©L
fshdhš c§fŸ flîS¡F« kh®¡f¤â‰F« cŸs nah¡»aij bkŒã¡f â©lho¡ bfh©L« eL§»¡bfh©L« âÇtJ ga§fhˤ
v›tsî v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. Ú§fŸ c§fŸ flîis cWâ jdbk‹nw brhšYnt‹.
ahdtušy, c©ikahdtušy v‹W«, c§fŸ rka« cWâ ahdJ
mšy, c©ikahdJ mšy v‹W«, Ú§fns fUâÆU¡»‹wt® rnfhju®fns! eh§fŸ ntiyÆšyh bt£o MŸfsh? mšyJ
fsh»Ö®fŸ. eh§fŸ c§fŸ flîisnah, rka¤ijnah ïšiyba‹W VjhtJ órhÇ ònuh»j® T£l¤ij¢ nr®ªjt®fsh? mšyJ VjhtJ
brhšYtj‰fhf ï§F tuÉšiy ba‹gij cWâahŒ e«ò§fŸ. g©ojòuhz fhynBg¡ T£l¤jh®fsh? v§fS¡F ïªj ntiyÆš
mitfis¥g‰¿ c©L ïšiy v‹W brhšÈ¡bfh©L âÇtjšy VjhtJ étd¤â‰nfh bgUik¡nfh á¿jhtJ ïâš tÊí©lh?
vdJ ntiy. Ú§fŸ brhšYtj‰F, Ú§fŸ ã‹g‰Wtj‰F Mjhu eh§fŸ V‹ v§fŸ brhªj fhirí« neu¤ijí« bryî brŒJ
bk‹d? mJ c§fŸ gF¤j¿É‰F¥ bghU¤jkhÆU¡»‹wjh? bfh©L ïªj khâÇ C® CuhŒ¢ R‰¿¡bfh©L fhR¡Fjthj btU«
mDgt¤â‰F x¤J tU»‹wjh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ v‹W M£fŸ všyh« v§fis ití« goahfî« “rhg«” bfhL¡F«go
c§fis¡ nf£L¡bfhŸtJ jh‹ vdJ ntiyahF«. mitfS¡F ahfî«, bt£L»‹nw‹, F¤J»‹nw‹ v‹W Äu£lî«, m›ts
ïl« bfhL¥gjhnyna c§fŸ flînsh, kjnkh, Mjhunkh ití« y£áa« brŒahkY«, tªjJtu£L« eh« br¤J¥ nghdhš
nghŒÉLbk‹W Ãid¤Ô®fshdhš mitfis¥g‰¿ kWgoí« ek¡F¤jhdhf£L« k‰W« ahU¡F¤jhdhf£L« v‹d KG»¥
btËÆš ngRtJ bt£f¡nflhd fhÇakšyth bt‹W nf£»‹nw‹. nghF« v‹»‹w JÂÉ‹ ngÇš å£oYŸs t®fËl« filá¥
gaz« brhšÈ¡bfh©L tªJ, ïªj khâÇ miytj‰F¡ fhuz«
ïªj¥go MuhŒ¢á brŒJ gh®¥gjhnyna kiwªJ nghF« v‹d? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ï¡ T£l¤â‰F jiyik t»¤
kh®¡fK«, M©ltD« ãwF v‹d fhÇa¤â‰F¤jh‹ ga‹gl¡ âU¡F« jiyt® #dh¥ jhî¤õh ã.V. mt®fŸ ï°yh« kj¤â‰F
TL« v‹gij Ú§fns M¤âu¥glhkš nahá¤J¥ ghU§fŸ. “v§fŸ v›tsnth ghLgL»‹wt®. mt® r¥ nkÍÞ ânu£ c¤ânahf¤ij
flîŸ r®t r¡â, r®t ÉahgfkhÆU¡f¡Toat®” v‹W fUâ¡ uhÍehkh bfhL¤jt®. uhÍehkh¡ bfhL¡fhkš ï¥nghJ mt®
bfh©L, “mtuhš V‰g£lJ v§fŸ kh®¡f«” v‹W brhšÈ¡ bfh©L c¤ânahf¤ânyna ïUªâU¥ghnuahdhš ï‹iwaâd« VjhtJ
ïU¡»‹w Ú§fŸ, “m¥goahdhš r‰W MuhŒ¢á brŒJ m¿É‰F¥ xU bgÇa gjÉÆš ïU¥gh®. khj« 4000, 5000 r«gsKŸs c¤â
bghU¤jkhÆU¡»‹wjh bt‹W gh®¡fyhkh” vd ahuhtJ nf£lhš nahf¤âš ïšyhÉ£lhY« khj« 900, 1000 %. c¤ânahf¤âyhtJ
Fo muR - 1931 ( 1 ) 78 79 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïUªâU¥gh®. m¥go¥g£lt® V‹ ïªj khâÇ ghLgL»wh® v‹gij Mfnt Ú§fŸ KjÈš mªj ga¤ij xÊí§fŸ. “rkhij
nahá¤J¥ghU§fŸ. tz§f nt©lh«” mj‰F “óir brŒant©lh«” v‹whš c§fŸ
kh®¡f« nghŒÉLkh? m¥goahdhš, ïªJ kj¤â‰F«, ï°yh«
ï‹W cyf« ngh»‹w ngh¡»š cyfk¡fŸ milªâU¡»‹w
kj¤â‰F« ɤâahrbk‹d? ïªJkj r«kªjkhd nfhÉšfbsšyh«
K‰ngh¡»š - ehfßf¤âš eh« vªj ÃiyÆÈU¡»‹nwh« v‹gij bgÇJ« rkhJjh‹. mªj¡ flîŸfbsšyh« mnefkhŒ mªj br¤J¥
nahá¤J¥ ghU§fŸ.
nghd MŸfnsjh‹ v‹gnj v§fŸ MuhŒ¢á¡fhu®fŸ JÂò.
e« “m¿thËfŸ” ï‹W rhÄ ngh¢R, rka« ngh¢R, irt« mjdhšjh‹ gy ò©Âa Þjy§fS« gy flîŸfS« V‰gl
ngh¢R, rhÄí« irtK« beU¡foahd ÃiyÆš ïU¡»‹wJ v‹g nt©oajhƉW. mijbahÊ¥gj‰F njh‹¿aJjh‹ ï°yh« kh®¡f
jhf á¿J« bt£fÄšyhkš ngá¡bfh©oU¡»‹wh®fŸ. e«ik¡ khF«. ï°yh« kh®¡f¤âšjh‹ xnu xU flîŸ v‹gJ«, mj‰F«
fh¥gh‰w V‰g£l r®t r¡âíŸs flîis, e«ik thœÉ¡f V‰g£l cUtÄšiy v‹gJ«, mij¤ jÉu ntbwh‹iwí« tz§f¡
gÇR¤j rka¤ij, eh« fh¥gh‰w nt©oa msî beU¡fo ahd rka« Tlhbj‹gJkhd bfhŸiffŸ brhšy¥gL»wJ. mj‰F ne® Énuhj
V‰g£LÉ£lJ v‹W brhšy Mu«ã¤jhš, mJ flîSilaî«, khf Ú§fŸ rkhJfis bašyh« tz§fî« óá¡fî«, Mu«ã¤J
rka¤âDilaî« gy¡Fiwth? mšyJ mªj khâÇ brhšY»‹w É£O®fshdhš Ú§fŸ v¥go k‰wt®fis F‰w« brhšy nah¡»aij
k¡fË‹ m¿î¡Fiwth v‹gij Ú§fns nahá¤J¥ ghU§fŸ. íilat®fshå®fŸ? mJkh¤âukšyhkš, mšyhrhÄ g©oif
kÅjD¡F v¥go¢ RakÇahij ãujhdnkh, m¥gona flîS¡F«, ÆY«, T©L KjÈa âUÉHh¡fËY« ï°yhkhdt®fŸ áy® elªJ
kh®¡f¤â‰F«Tl RakÇahij mtáa« v‹gij Ú§fŸ czU§fŸ. bfhŸtJ Äfî« btU¡f¤jFªjjhF«. ï¥go¥g£lt®fis¡
m¥goahdhš j§fis¡ fh¥gh‰w ïªj khâÇ ï¤jid t¡fhy¤J bfh©l kh®¡f« v¥go gF¤j¿î kh®¡fbk‹W«, ïa‰if kh®¡f
bfhL¤âU¡F« mitfS¡F RakÇahij ïU¡»‹wjh v‹W bk‹W« brhšÈ¡ bfhŸs¡TL«? v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ.
nahá¤J¥ghU§fŸ. ïitfisbašyh« xU kh®¡f¡ f£lis v‹W brhšYtjhdhš
mªj kh®¡f« xU ehS« m¿îkh®¡fkhfnth c©ikÆš e‹ik
rnfhju®fns! Inuh¥ghÉ‹ “nehahËahd” JU¡»ahdJ, ga¡F« kh®¡fkhfnth ïU¡fKoant KoahJ. mnjhL kh¤âu
M©ltD¡F« kh®¡f¤â‰F« tªj beU¡foia¡ fh¥gh‰W»‹w kšyhkš kh®¡f¤ jiytU¡F«, kh®¡f tÊfh£oahU¡F« Tl ïJ
ntiyÆš <Lg£oUªâU¡Fkhdhš ï‹W mJ ï‹iwa khâÇÆš mtkhdK« tir¢brhšYkhF« v‹nw brhšYnt‹. ï‹W ïªJ
ïUªâU¡f Koíkh v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. bfhL§nfhš î«, »U°jtU« gF¤j¿it¡f©lhš ga¥gL»‹wh®fŸ. ï°yh«
k‹d‹ M£áÆš ïUªj Uêah ï‹W M©l tidí«, kh®¡f¤ kh®¡f¤âš jh‹ j§fŸ kh®¡f« gF¤j¿î¡F V‰wJ v‹W %ã¡f
ijí«, Mjhu¤ijí« fh¥gh‰W»‹w ntiyÆš <Lg£oUªjhš mJ gªja« f£l tU»wh®fŸ. Mdhš ï¥go¥g£l mjhtJ rkhJ
ï‹iwa Ãiyia vªj¡fhy¤â‰fhtJ mila Koíkh bt‹gij tz¡fK«, gŠrh tz¡fK«, bfho tz¡fK«, T©L c‰rtK«,
nahá¤J¥ghU§fŸ. mšyhrhÄ g©oifí« bfh©l k¡fis VuhskhŒ itJ¡bfh©L
mJnghynt, Ódhití«, #¥ghidí«, ãuŠirí«, 炙 mt‰iwí« kh®¡f¡ bfhŸiffnshL nr®¤J¡ bfh©oU¡»‹wt®
yhªijí«, mbkÇ¡fhití« Ãid¤J¥ghU§fŸ. vªj eh£L¡ fhu fisí« it¤J¡bfh©L ï°yh« kh®¡f«, gF¤j¿î kh®¡f« v‹W
dhtJ mtDila thœehisí«, brh¤ijí«, neu¤ijí«, ïªj v¥go brhšÈ¡bfhŸtbj‹gJ vd¡F¤bjÇaÉšiy. Ú§fns
khâÇ¡ flîisí«, kj¤ijí« fh¥gh‰W»‹w K£lhŸ jdkhdJ«, brhšY§fŸ, ïitfis¡ bfh©l ï°yh« kh®¡f« gF¤j¿î kh®¡f
gad‰wJ«, ehrntiyahdJkhd ntiyÆš <LgL¤âÆU¡»‹ khFkh? nfhã¥gâš gaÅšiy. ïªJ kj« v‹gij Él, »U°Jkj«
wh®fsh bt‹gij eL ÃiyÆÈUªJ nahá¤J¥ghU§fŸ. v‹gij Él ï°yh« kj« v‹gJ nkyhdJ v‹gJ vdjã¥ãuha«
v‹W v§F« brhšYnt‹. Mdhš mâš ïÅ á¿J Tl Ó® âU¤j«
flîŸ nghŒ ÉL« v‹W gaªj k¡fshš ntW v‹d ntiy brŒa nt©oa mtáaÄšiy v‹gt®fSl‹ eh‹ á¿J gykhf
ahF«? v‹W Ãid¡»Ö®fŸ. mt®fis Él ga§fhËfŸ, m¿ÉÈ Ku©g£ltnd ahnt‹. VbdÅš eh‹ f©fËš gh®¥gij¡
fŸ ntW ah® ïU¡f¡TL«? v‹W v©Q»‹Ö®fŸ. flîS¡F«, bfh©Ljh‹ brhšY»‹nw‹. mJî« ï‹W ï°yh« kh®¡f¤jh®
rka¤â‰F« moikahd ehL xU ehS« Rjªâu¤â‰F mUfijí v‹gt®fËš bgU«gh‹ikahd k¡fŸ mDZo¤J tU«- elªJ
ilajhfnt MfhJ.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 80 81 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
tU« bfhŸiffŸ ï°yh« kh®¡f bfhŸiffŸ v‹whš M© bg© gL¤J»‹w ghL«, fhk Éfhu§fis mâš vL¤J¡fh£o ïU¡F«
ïU JiwÆY« Ó®âU¤j« brŒant©oa r§fâ gy ïU¡»‹w Kiwí« mÃaha«, mÃaha«. ïitfisbašyh« beU¥òit¤J¡
bj‹W ijÇakhŒ¢ brhšYnt‹. Ú§fS« mt‰iw Ó®âU¤j tÊ bfhS¤â ïo¤J v¿ªJ, ït‰¿‰F Mjhukhd rh¤âu§fisbaš
njL§fŸ. mt‰iw Ãiy¡f it¡f Mjhu¤ij njlhnjí§fŸ. yh« bghR¡» rK¤âu¤âš fiu¤JÉ£lhbyhÊa ïij¢ nr®ªj
kÅjÅ‹ e‹ik¡F« brsfÇa¤â‰F« kh®¡f« V‰g£lbj‹W fUâ kÅj®fŸ kÅj®fshf¡ fUj¥gl Koant KoahJ.
j‰fhy m¿î¡F«, Ãiyik¡F« x¤â£L¥ ghU§fŸ. v¡fhy¤â‰F«
V‰w kjbk‹whš fhy¤â‰F V‰wgo jhdhfnt khwnth, kh‰¿¡ “RakÇahijfhu®fŸ òuhz¡ F¥igfis¡ »sÇ¡»sÇ btU«
bfhŸsnth brsfÇa ÄU¡F« v‹gâš gankh, mte«ã¡ifnah Mghr§fis¥ ngR»‹wh®fŸ, vGJ»‹wh®fŸ” v‹W ngR »‹Ö®fŸ.
bfhŸshÔ®fŸ. ïU£lhdhš És¡if¥g‰w it¤J¡ bfhŸS§fŸ, v§fŸÛJ áy rka¤âš btW¥ò« bfhŸS»‹Ö®fŸ.
gfyhdhš És¡if miz¤J ÉL§fŸ v‹Wjh‹ gF¤j¿îŸs Mdhš ïªj nfhÉšfS¡F¥nghŒ, nj§fhŒ gH« cil¤J
kh®¡f« brhšÈ ïU¡F«. v¥nghJ« És¡F it¤âU§fŸ v‹nwh, it¤J fhR« bfhL¤J ïªj cUt§fis¥gh®¡f tªJbfh©o
v¥nghJ« És¡F it¤âU¡fhÔ®fŸ v‹nwh, brhšÈ ïU¡f U¥gt®fŸ kÅj®fsh? v‹gij¥ g‰¿ Ú§fŸ á¿JTl áªâ¥g
KoahJ. Mfnt, fhy¥ ngh¡Fl‹ fyªJ bfhŸs ga¥glhÔ®fŸ. âšiy. eh§fŸ vGJtijí« ngRtijí« gh®¤J btW¥ò¡
ïªâahî¡F ïu©Lkj« brhªjkhŒÉ£lJ. mjhtJ ïªJkj« bfh©L v‹d brŒtJ? ï›tsî ngáí«, vGâí« ïªj elto¡
ï°yhÄa kj« ïu©L« x‹Wg£lhbyhÊa ïªâahî¡F ÉLjiy iffŸ Ëwjh? ÃU¤j ahuhtJ ghLg£O®fsh? fhukil¤njÇš
ïšiy. xUt® kj¤â‰F xUt® tu nt©Lbk‹whš xU ehS« ïijÉl má§fkhf¥gh®¤nj‹. âUbth‰¿ôÇš btF Mghr khŒ¥
Koî bgwhJ. ïUtU« gF¤j¿î¥go elªJbfhŸsyh« v‹whš, gh®¤nj‹. kJiu KjÈa ïl« brhšynt nt©oaâšiy. Mdhš
ahU¡F« MnBgid ïU¡f tÊÆU¡fhJ. j§fŸ kj« gF¤j ïªj C® nfhòu« všyht‰iwí« Û¿ É£lJ. ïJtiu eh§fŸ
¿î¡F V‰wjhŒjh‹ ïU¡F« v‹w e«ã¡ifíŸst®fŸ f©o¥ghŒ vGjhj, ngrhj Ãid¡fnt Koahj Éõa§fŸ všyh« ïâš
ïªj uhÍ¡F x¥ò¡bfhŸsyh«. m¥go¡F e«ã¡if ïšyhjt®fŸ ïU¡»‹wd. všyh« rhÄfshfî« ÇÎfshfî«, KÅt® fshfînk
vl¡F¥ngá¤jh‹ ÔUth®fŸ. mt®fŸ mj‹ gaid milªJjh‹ fhz¥gLtJ ï‹D« nkhrkhŒ ïU¡»‹wd. ïijbašyh« g‰¿
ÔUth®fŸ. ïªj ÃiyÆš v‹d Rauh{a« tªjhY«, óuz ÉLjiy m‹Åa kj¡fhu®fŸ gÇfhr« g©zkh£lh®fsh? nftykhŒ
tªjhY« mit ek¡FŸ cij ngh£L¡bfhŸs¤jh‹ cjî«. Ãid¡f kh£lh®fsh? v‹»‹w khd mtkhdnk ïšyhkš nghŒ
ïJtiu bghJthf¥ ngánd‹, filáahf ïªJfS¡bf‹W áy É£lJ. ïij ÃW¤jnt©Lkh, nt©lhkh? ÃW¤j nt©Lkhdhš
th®¤ij ngR»‹nw‹. VbdÅš ehD« áy e©g®fS« rh¥ã£l v‹d brŒtJ? ïJtiu rkaâU¤j¡fhuU« r_f âU¤j¡fhuU«
j‰F¥ ãwF xU e©g® ïªjC® nfhÉš njiuí«, nfhòu¤ijí« ïªj Mghr§fË‹ g¡f« âU«ãahtJ gh®¤jh®fsh? nghjh¡
tªJ gh®¡F«go T¥ã£lh®. eh§fŸ gh®¥gj‰fhf m§F br‹nwh«. Fiw¡F gz« gil¤j _l®fS« nah¡»a¥ bghU¥g‰wt®fS«
ãwF m§F gh®¤j Mghr§fis m¥gona brhšy bt£f¥gl ïªj á¤âu§fS¡F rha« mo¤J Ç¥ng® brŒ »‹wh®fns. mt®
nt©oajhfnt ïU¡»‹wJ. fh£L Äuh©ofŸ fhy¤âšjh‹ rhÄ fis v‹dbt‹Wjh‹ brhšYtJ v‹gJ És§fÉšiy. á¿J«
fS« nfhÉšfS« V‰g£lbj‹W brh‹dhš ahuhY« kW¡fKoahj <î ïu¡fÄšyhkš Cuh® gz¤ij ViHfŸ gz¤ij bfhŸis
go mitfŸ mik¡f¥ g£oU¡»‹wd. mo¤J mt®fis¥ g£oÅngh£LÉ£L ïªj khâÇ ÄUf kÅj¥
KjyhtJ eh§fŸ ïªj C®njiu¥ gh®¤njh«. mâš á¤jǤJ òz®¢áfS¡F bgh«ikfŸ brŒJ rha« mo¤J óir brŒtJ
it¡f¥g£oU¡F« cUt§fŸ ÄfÄf MghrkhditahŒ fhz¥ v‹gJ v›tsî ïÊthdJ«, âÄ® ão¤jJkhd fhÇakhF« v‹gij
g£ld. mitfS¡F v‹djh‹ j¤Jth®¤j« brhšYtjhdhY«, nahá¤J¥ghU§fŸ. ïªj yBz¤âš eh§fŸ ïªj nfhÉY¡FŸ
kÅj¥bg©iz fGij r«nghf« g©QtJ nghY« ïJ ngh‹w òFªJÉLnthbk‹W ï¥nghJ nghäR fhtš nghl¥g£oU¡»‹w
k‰W« gy cUt§fis á¤jǤJ it¤âU¥gij v¥go x¥ò¡ jh«. eh§fŸ vªj CU¡F¥ nghdhY« m§FŸs nfhÉšfhu®fŸ
bfhŸtJ v‹gJ vd¡F És§fÉšiy. nfhòu§fis¥ gh®¤jij¥ všyh« ï¥gonajh‹ brŒ»‹wh®fŸ. Mfnt ïªJ¡fŸ, rkathâ
g‰¿¢ brhšyyh« v‹whnyh mt‰iw¥g‰¿ ï‹D« xU jlit fŸ, irt®fŸ, itzt®fŸ v‹gt®fŸ ït‰¿‰bfšyh« v‹d gâš
Ãid¥gj‰F¡Tl fZlkhŒ ïU¡»‹wJ. bg©fis mâš brhšY»‹wh®fŸ v‹W nf£»‹nw‹ - ïªj ïªJkj¤ij ï‹dK«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 82 83 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


v¤jid ehis¡F¤jh‹ fh¥gh‰w¥ ngh»‹Ö®fŸ? v‹W nf£»‹
nw‹. kj«, rhÄ, nfhÉš v‹whš K£lhŸjd«, mnah¡»a¤jd«,
Mghr« v‹Wjh‹ brhšy nt©oÆU¡»‹wJ. tU¤j¥g£L¥
gaÅšiy, bt£f¥gl nt©L«. m¥nghJjh‹ m¿î, xG¡f«,
ehfßf« És§F«. Mfnt rnfhju®fns! ï›Éõa§fis e‹whŒ
Mnyhá¤J¥gh®¤J xU Koî¡F thU§fŸ. bghUs‰w T¥ghL r£lrigÆš vdJ mEgt«
nghLtjhš ga‹ ÉisahJ. ïÅí« ïªjkhâÇ FZlÉahâ tªj
rßukhâÇ ïªj rKf« eh¿ mGªâ¡ bfh©oU¥gâš gaÅšiy
v‹gij tz¡fkhŒ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹.
br‹w áy M©LfËš khj® K‰ngh¡F v›tsî K‹nd¿
F¿¥ò : âUbešntÈ kht£l fs¡fh£oš eilbg‰w I¡»a KÞä« ÆU¡»w bj‹gJ« j§fŸ j‰fhy Ãiya¿ªJ j§fŸ cÇikfis¥
r§f kheh£o‹ ïu©lh« ehËš M‰¿a ciu. bgw v›thW KidªJ É»‹wdbu‹gj‰F« rÛg¤âš eilbg‰w
khj® kfhehLfS«, mitfËš Ãiwnt‰w¥g£l Ô®khd§fSnk
Fo muR - brh‰bghÊî - 01.02.1931 nghâa rh‹W TW«. ïªâahÉnyna Kj‹ Kjš r£lrigÆš
°jhd« bg‰w bg© m§f¤âd® $kâ K¤Jy£RÄ m«ikahnu
ahF«. mâY« cgjiyt® gjÉ bg‰wJ ngh‰w‰F¿anjahF«.
m«ikah® mt®fŸ jdJ r£lrig mEgt¤ij ( M§»y¤
âš ) vGâ ãuRǤJŸs ãuâ x‹W tu¥bg‰nwh«. ïâš jh‹ gjÉ
t»¤J tªj fhy¤âš jh‹ bfh©Lnghd Ô®khd§fË‹ ÉguK«
mijbah£oa Éthj§fS« r®¡fh® ju¥ò gâY« mit mKY¡F¡
bfh©Ltu¥g£l ÉguK« br›tnd És¡f¥g£LŸsJ. njtjhá
knrhjhî¡F« Égrhu ÉLâbahÊ¥ò r£l¤â‰F« ïUªj v⮥ò¥
gy. mj‹ KG Égu§fŸ ïâš fhz¥gL»‹wd. ïij K‰W« go¤j
t®fS¡F bg©fŸ j§fŸ cÇikfis¥ bgw nghuhLtâš v›Éj¤
âY« M©fisÉl ïis¤jt®fsšy v‹gJ«:-
Mdhš jFâíilat®fns ba‹gJ« És§F«. ïj‹
MáÇia ÉU«òtnj nghš FL«g îthf¤â‰F bg©fË‹
T£Luî v›tsî mtáankh mnjnghš njr gÇghyd¤â‰F«,
mt®fŸ x¤JiH¥ò«, cjÉíktáabk‹gJ òy¥gL«. ï¥ò¤jf«
247 g¡f« bfh©lJ. ò°jf« 1¡F Éiy %. 2-0-0. nt©Lnth®
m›t«ikahU¡F vGjî«.

Fo muR - kâ¥òiu - 01.02.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 84 85 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


všyh« nk‰f©l ïilôwhditfis¤ jf®¤bj¿ªJ jh‹ rkur r‹
kh®¡f« milªjh®fŸ - mil»‹wh®fŸ - mila Ka‰á¡»‹wh®
fŸ. ïitfËš á¿J jh£r©a¥g£l t®fŸ Tl njhšÉna ailªJ
É£lh®fŸ.
cjhuzkhf flîisí«, kj¤ijí«, gz¡fhuidí« it¤J
»nuefÇš MââuhÉl® M©LÉHh rkur r‹kh®¡f« brŒa Koahbj‹W fUâ¤jh‹ UÎa®fŸ, ghâÇ
‘rkur r‹kh®¡f«’ kh®fŸ bjhšiyiaí« r®¢Rfisí« gz¡fhu¤j‹ikfisí«
mʤJ¤jh‹ rkur« bg‰wh®fŸ. j‰nghija UÎa rǤâu¤âš
rkur¤â‰F ghâÇkh®fŸ vâÇfbs‹nw Ô®khÅ¡f¥g£L mt®fis
mʤJ É£lh®fŸ. mʤJ É£lh®fŸ v‹whš bfh‹W É£lh®fŸ
rnfhjÇfns! rnfhju®fns!!
v‹gJ fU¤jšy. Vnjh áyiu mjhtJ rkur¤â‰F vâ®ãurhu«
rkur r‹kh®¡f« v‹gJ thahš brhšy¡Toanj jÉu fhÇa¤ brŒjt®fËš áyiu¤ jÉu k‰wt®fis g£lhs¤âš nru¢ brŒjh®
âš el¡f KoahjjhF«. VbdÅš vJ vJ rkur r‹kh®¡f« v‹ fŸ; áyiu Étrha¤âš ngh£lh®fŸ; áyiu it¤âa¤âš ngh£
»nwhnkh vJ vJ c©ikahd - ïa‰ifahd rkur r‹kh®¡f bk‹W lh®fŸ; ntW fhÇa§fS¡F cjthjt®fis fhtš fh¡f ngh£
fUJ»‹nwhkh mt‰¿‰F ne® Énuhjkhfnt kÅj thœ¡if mik¡ lh®fŸ. mJ nghynt r®¢Rfis bjhʉrhiy gŸË¡Tl« KjÈa
f¥g£oU¡»‹wJ. ïJ ekJeh£oš k£L« mšy cyf KGtâYnk itfshf kh‰¿dh®fŸ. ïitfS¡F cjthkš ngh¡Ftuî¡F«,
m¥go¤jh‹ mik¡f¥g£L¥nghƉW. Mdhš ekJ eh£oš k‰w k‰w brsfÇa§fS¡F« ïilôwhÆU¥gitfis ïo¤jh®fŸ.
ehLfisÉl btF öu« mâfkhd ɤâahr« it¤J mik¡f¥ gz¡fhu®fŸ brh¤ij¥ ãL§» bghJ#d brh¤jh¡» óÄ ïšyhjt®
g£L É£lJ. fS¡F óÄ, bjhÊÈšyhjt®fS¡F bjhÊš, go¥ãšyhjt®fS¡F
go¥ò Kjyh»aitfŸ bfhL¥gj‰F cgnahf¥gL¤âdh®fŸ.
KjyhtJ flîŸ, kj«, Éâ, uh#h, #hâ, gz«, bjhÊš fšahz Kiwia xʤJ bg© moikia Ú¡»dh®fŸ. f©lgo
Kjyh»aitfŸ ïa‰if¡F kh¤âukhd rkur r‹kh®¡f kšyhkš g‹¿fŸ nghš ãŸis bgWKiwia ÃW¤j¢ brŒJ msîgL¤â
Ãaha ó®tkhd rkur r‹kh®¡f¤â‰F« ÉnuhjkhŒ mik¡f¥g£o M© bg© thœ¡if ï‹g¤â‰F brsfÇa« brŒjh®fŸ. ï‹D«
U¡»‹wJ. ïªj ÃiyÆš xUt‹ rkur r‹kh®¡f¤ij¥ g‰¿ ngr gy fhÇa§fŸ brŒjh®fŸ. Mdhš ek¡F ïit bghUªJkh v‹W
nt©Lkhdhš nk‰f©l f£L¥ghLfis it¤J¡bfh©L rkur áy® nf£gh®fŸ? ah® nf£gh®fŸ v‹whš gz¡fhu‹, ghâÇ, ca®ªj
r‹kh®¡f« V‰glnt©L« v‹»‹w KiwÆš nah¡»a®fsh nyh, #hâ¡fhu‹, mur‹ M»at®fŸ jh‹ nf£gh®fŸ. ït®fŸ ekJ eh£L
m¿thËfshnyh ngrKoahJ. VbdÅš mit x‹W¡ bfh‹W #d¤bjhifÆš 100¡F 5 mšyJ 6 ng®fns ïU¥gh®fŸ. k‰wt®fŸ
Ku©g£l j¤Jt¤âš mik¡f¥g£oU¥gitfshF«. mnjhL 100¡F 90 ¡F nk‰g£lt®fshth®fŸ. Mjyhš Fiwªj v©Â¡if
kh¤âukšyhkš rkurK« r‹kh®¡fK« TlhJ v‹D« j¤Jt¤â‹ cŸst®fŸ mâY« j§fŸ Raey¤â‰F v‹W áy f£L¥ghLfŸ
Ûnj mik¡f¥g£litfshF«. ïU¡fnt©Lbk‹whš ah® r«kâ¥gh®fŸ? Kjyh tJ c§fis¡
Mifahš eh‹ rkur r‹kh®¡f¤ij¥ g‰¿ ngrnt©L khdhš nf£»‹nw‹. Ú§fŸ ïªj _‹W Mâ¡f¤ij x¥ò¡ bfhŸS»‹
mitfŸ r«kªjkhd f£L¥ghLfisbašyh« monahL mÊ¥gJ Ö®fsh? ïU¡fnt©L« v‹W brhšY»‹Ö®fsh? v‹d brhšY
jh‹ rkur r‹kh®¡f« v‹W brhšy nt©oajhÆU¡ »‹wJ. ïJ »‹Ö®fŸ? (áÇ¥ò) Mfnt ï«_‹W« xÊa mt®fŸ fZl¥gL
c§fËš gyU¡F« c§fŸ ghâÇkh®fŸ, v#khd®fŸ, m¡f«g¡f th®fŸ. Mdhš ek¡F ï‹nw m«_‹W« xÊa nt©L« v‹»‹w
#hâah®fŸ, rhÄfŸ, kj¡fhu®fŸ M»at®fS¡F tU¤jkhí« M¤âuKÄšiy. VbdÅš ï‹D« mnef ehLfŸ ïU¡ »‹wd.
ÉnuhjkhditfshíÄU¡F« v‹W fUJ»‹nw‹. eh‹ c©ik mit ï¥nghJjh‹ Ka‰á¤âU¡»‹wJ. Mifahš tÇir¡ »uk¤
ahd rkur r‹kh®¡f« milªj njr¤jh®, milªj r_f¤jh®, âš mªj Kiw ek¡F« tU« v‹»‹w ijÇa« c©L. Mdhš ï§F
milªj jÅkÅj®fŸ v‹W ah® ahiu¡ fUJ»‹nwndh mt®fŸ k‰weh£oš ïšyhjjhd #hâ ca®î jhœî Kiw v‹gJ rhjhuz
rkur r‹kh®¡f¤â‰F ÉnuhjkhŒ ïU¡»‹wJ. mij mʤnj
Fo muR - 1931 ( 1 ) 86 87 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Mfnt©L«. ïj‰F eh« j®krh°âu«, flîŸ braš, f®kgy‹ brhšY»‹nw‹. ïÅ mªj¥ g¡f« âU«ã¥ ghuhÔ®fŸ c§fŸ
M»aitfis¡ ftŤJ¡ bfh©oUªjhš gyÅšiy. rnfhju® m¿ití« kÅj¤j‹ikiaí« âU«ã¥ ghU§fŸ. mJ brhšY
fns! Ú§fŸ j®k¤â‰F«, rh°âu¤â‰F« , kj¤ â‰F«, flîS¡F« »‹wgo elî§fŸ. c§fŸ bghU¥ig mâ‹ ÛJ nghL§fŸ. c§fŸ
v¤jid fhykhŒ ml§» tªâU¡»‹Ö®fŸ v‹gij nahá¤J¥ jtWjšfS¡F« Ú§fŸ ga‹ milahkš nghdj‰F« fhuz«
ghU§fŸ. v‹dgy‹ milªâU¡»‹Ö®fŸ? ïªj ÃiyikÆš brhšY«go c§fŸ m¿it¡ nfS§fŸ. mij kâí§fŸ. mjÅl«
c§fŸ MíŸfhy¤â‰FŸ c§fS¡F rkur ÉLjiy c©L v‹W e«ã¡if ití§fŸ. mJ c§fis rÇahd tÊÆš brY¤J«.
fUJ»‹Ö®fsh? ï‹iwa Ãiyiknajh‹ c§fŸ thœ¡ifÆ‹ “flîis”¥nghš m›tsî nkhrK«, òu£L«, Mdjšy c§fŸ
gy‹, Koî, yøa« v‹W fUJå®fshdhš Ú§fŸ vj‰fhf ehisa m¿î. mj‰F czî« ts®¢áí« k‰w eh£L t®¤jkhd§fS«
âd« tiuÆšTl cÆUl‹ ïU¡f nt©L« v‹W fUJ»‹Ö®fŸ c§fŸ eLÃiyikínk ahF«. Mifahš k‰w eh£L t®¤jkhd§
v‹gJ vd¡F¥ òy¥glÉšiy. kÅj‹ thœªâU¡f¡ fUJtj‰F fis cz®ªJ Ú§fŸ eLÃiyikÆš ïUªJ c§fŸ m¿î¡F óir
VjhtJ m®¤jnkh, yøankh ïU¡f nt©L«. R«kh miw¤j ngh£O®fshdhš tªJÉ£lJ m‹nw rkur«! r‹kh®¡f«!! ÉLjiy!!!
khit miw¤J¡bfh©oU¥gJ nghš btU« Mfhu« c£ bfhŸs ïâš vd¡F á¿J« rªnjfÄšiy.
î«, c£bfh©lij kykh¡fî« v‹gj‰fhf m¿î«, RthÔd
îz®¢áí«, PhdKk‰w #ªJ¡fŸ ïU¡»‹wnj. ïJ nghjhjh? ïÅ jÉu bg©fŸ ÉõakhŒ áy th®¤ijfŸ brhšy nt©o
kÅj‹ v‹W«, Mw¿î gF¤j¿î cŸst‹ v‹W« brhšÈ¡ ÆU¡»‹wJ. mij r‰W ftdkhŒ nf£f nt©LkhŒ¡ nf£L¡
bfh©L, g©oj‹ v‹W« gz¡fhu‹ v‹W«, flîis f©L ão¤J bfhŸS»‹nw‹.
milí« kh®¡f§fshd gy kj§fisí« ã‹g‰¿ flîbs‹W bg©k¡fis ï‹W M©fŸ el¤J« khâÇ nkš#hâ¡fhu‹
gz¤ijí«, neu¤ijí«, C¡f¤ijí« bryî brŒ»‹w kÅjD«, Ñœ #hâ¡fhuid el¤Jtij Él, gz¡fhu‹ ViHia el¤Jtij
ešy Mfhu t°J¡fis kykh¡Ftj‰fhf thH nt©Lkh v‹W Él, v#kh‹ moikia el¤JtijÉl nkhrkhdjhF«.
nf£»‹nw‹. ïij¥ngh‹w m¿ådK« mtkhdK« Md fhÇa«
kÅj r_f¤â‰F ntbwh‹¿šiy v‹nw brhšYnt‹. ïªjÉj mt®fŸ všyh« ïUtU¡F« r«kªjnk‰gL« rka§fËš
kÅj r_f« mʪJnghtJ étfhU©Âa¤ij c¤njá¤jhtJ kh¤âu«jh‹ jhœikahŒ el¤J»‹wh®fŸ. M©fŸ bg©fis
Äfî« mtáakhdbj‹W njh‹W»‹wJ. ãwÉ Kjš rhîtiu moikahí« bfhLikahí« el¤J»‹wh®fŸ.
mJî« ekJ eh£oš Äfî« nkhrkhŒ el¤J»‹wh®fŸ. mªj xU
Mfnt c§fŸ yøa§fis KoîbrŒJ bfhŸS§fŸ. fhuznk ïªj ehL ï‹W ÄUf ãuha¤âš ïU¥gj‰F fhuzkhF«.
mij Ú§fns mila Ka‰á brŒí§fŸ mij k‰bwhU #‹k¤ eh« všnyhU« moik tƉ¿š ãwªJ moikfshš ts®¡f¥
â‰F v‹W mnah¡»a®fË‹ th®¤ijfis e«ã vâ®gh®¤J¡ g£nlh« v‹gij kW¡»‹Ö®fsh v‹W nf£»‹nw‹. eh‹ v¤jid
bfh©L åzhŒ VkhªJ nghfhÔ®fŸ. ïªj #‹k¤âš c§fis bg©lh£o nt©LkhdhY« f£o¡ bfhŸSnt‹; v¤jid¡ »Ht
Vkh‰Wtj‰fhfnt mL¤j #‹k« v‹D« òu£il f‰ã¤âU¡»‹ dhdhY« vd¡F bg©lh£o nt©L«. eh‹ v¤jid bg©fis
wh®fŸ. K‹ #‹k r§fâ VjhtJ x‹W c§fŸ rßu¤âÈUªJ c⮪j nt©LkhdhY« Mir eha»fshf it¤J¡bfh©L mDgÉ¥ ng‹;
xU kÆ®¤ J©lhtJ c§fS¡F ïªj #‹k¤âš PhgfÄUªjhš Mdhš bg©zhŒ ãwªj Ú xU òUõ‹jh‹ f£o¡bfhŸs nt©L«.
mšyth ïªj #‹k fhÇa§fË‹ brŒiffnsh gyndh c§fS¡F mt‹ br¤J¥nghdhY« òUõ‹ v‹gjhf xU ét‹ cy»š c©L;
mL¤j #‹k¤âš m¿anth, mDgÉ¡fnth Koa¥ ngh»‹wJ. M© bg© nr®ªJ mDgÉ¡F« ï‹g« v‹gjhf xU Fz« c©L
m‹¿í« flîŸ c§fis ï¥go¢ brŒJ É£lh® v‹W K£lhŸ v‹gij kwªJ Élnt©L« v‹W Éâ V‰gL¤ j¥g£oU¡»‹wJ.
jdkhŒ¡ fUâ c§fŸ fZl¤ij ÃiyÃU¤â c§fŸ rªjâfS¡F ïj‰F« flîŸ, kj«, K‹#‹k¥ gy‹ r«gªj¥gL¤j¥g£oU¡
É£L É£L rhfhÔ®fŸ. cz®¢áí« m¿î« m‰w nrh«ng¿¡F¤jh‹ »‹wJ. ïJ Äfî« mÚâí«, mnah¡»a¤jdKkhd ÉõakhF«
flîŸ braš bghU¤jkhf ïU¡F«. k‰wtD¡F mJá¿J« ïªj¡ bfhLikfis M©fshš kh‰¿¡ bfhŸsyh« v‹W«, bg©
bghUªjhJ. Ú§fŸ V‹ nrh«ngÇ ah»‹Ö®fŸ - flîS¡F ïl« fŸ m¥go kh‰¿¡bfhŸs Ãid¥gJ R¤j K£lhŸjdkhF« vd¡
bfhL¤J nfhÆšf£o cW¥gofis mâfkh¡» ekJ Fiwfisí« fUj¥g£oU¡»‹wJ. M©fis¥ nghynt bg©fŸ brŒa¤
fZl§fisí« KiwÆ£L, KiwÆ£L mGJ tªjJnghJ« v‹nw jahuhf nt©L« M© ïu©L it¥gh£ofis it¤jhš bg©fŸ
Fo muR - 1931 ( 1 ) 88 89 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
_‹W Mir ehaf®fis it¤J¡bfhŸs K‰glnt©L«. clnd Fâiu, nfhÊ, FUÉ KjÈa ÄUf« g£á C®td KjÈa ét‹fŸ
Ãiyik rÇg£L¥nghF«. c©ikahd rkur« njh‹¿ ÉL«. ãwF nghL« F£ofS¡F« bgh¿¡F« FŠRfS« Õ¢R« FŠRfS«
ïUtU¡F« fZlnkÆU¡fhJ. áy® ï¥go¢ brhšYtJ j¥ò v‹W«, nghjhjh v‹W nf£»‹nw‹.
xG¡f« bf£L¥nghF« v‹W« M©fS¡F v›tsî nt©L
khdhY« ò¤â brhšY§fŸ v‹W« brhšy tUth®fŸ. M©fS¡F å© m®¤jk‰w th®¤ijfS¡F fhJ bfhL¡fhÔ®fŸ. x›
ò¤â mneffhykhf brhšÈahŒ É£lJ. fšahz« brŒJ bfhŸS bth‹iwí« e‹whŒ nahá¤J¥ gh®¤J c§fŸ mã¥ãuha¥go vij
tnj moik¥ ãuntr« v‹whŒÉ£lJ. xU kÅjdhtJ ït®fŸ í« Koî brŒí§fŸ. Koî¥go elî§fŸ.
brhšY»wgo nah¡»adhfÉšiy. F¿¥ò :- <nuhL bgUªJiwia mL¤j »nu efÇš 26.01.1931 m‹W
eilbg‰w MââuhÉl M©L kheh£oš M‰¿a ciu.
Mfnt mJ ïÅ gad‰wjhŒ É£ljhšjh‹ ntW kh®¡ f¤ij
filão¡f nt©oajhŒ É£lJ. ïJtiuÆš M©fŸ bg©fis Fo muR - brh‰bghÊî - 08.02.1931
mo¡fhÔ®fŸ, mo¡fhÔ®fŸ v‹W brhšÈ¥ bg©f S¡F Ãaha«
tH§f K‰g£nlh«; gynd‰glÉšiy v‹W f©L É£nlh«.
ï¥nghJ eh« bg©fËl« br‹W ïÅ M©fŸ c§fis mo¤jhš
âU¥ã moí§fŸ v‹W brhšY»‹nwh«. ïjdhš v‹d j¥ò v‹gJ
És§fÉšiy. ïJ nghšjhnd M©fŸ c§fis tŠá¤jhš Ú§fŸ
mt®fis tŠáí§fŸ v‹W brhšY»‹nwh«. ïZl¥g£lt®fŸ
ïªj KiwÆš nr®ªJ thH£L«. ïZl« ïšyhjt®fŸ fšahz¤ij
u¤J brŒJ bfh©L jŤjÅ thH£L«. ïjdhš cyf¤â‰F v‹d
fZl« tªJÉL«? Mifahš ïªj Éõa§fËš bg©fŸ nahá¤J
ijÇakhŒ K‹D¡F tunt©L«. ga¥gl¡ TlhJ. bg©fŸ j§fŸ
thœî¡F xU tifbrŒJ bfhŸsnt©oaJ bg©fŸ ÉLjiy¡F
K¡»akhd m°âthukhF«. K¡»akhŒ f©lgo fz¡F tH¡»š
yhkš ãŸisfis¥ bg‰W¡bfhŸs¡TlhJ. ïâš mâf Phgf«
ïU¡fnt©L«. ãŸis bgWtJ flîŸ braš v‹W«, mJ gh¡
»a¤âš x‹bw‹W« fUâ¡bfh©L, K£lhŸ jdkhŒ k¡fŸ fZl¥
gL»‹wh®fŸ. MÓ®thj« brŒí«nghJ 16 ãŸisfŸ ãw¡f nt©L
bk‹W MÓ®thj« brŒ»‹wh®fŸ. ïJ mt®fŸ brhšY»‹wgona
el¡F« v‹W gaªJ bfh©L eh‹ ngrtuÉšiy. Mdhš ï¥go
MÓ®thj« brŒtJ v›tsî K£lhŸ jdK« bghU¥g‰w j‹ikí«
v‹W r‰W nahá¤J¥ghU§fŸ.
Mfnt ïªj¡ fhÇa¤âš v¤jid¡bf¤jid #h¡»uij
ahÆUªJ f©lgo ãŸisbgwhkš j¥ã¤J¡ bfhŸS»‹Ö®fnsh
m¤jid¡f¤jid ftiyí« bjhšiyí« xʪJ RjªâuK«
ÉLjiyí« milªjt®fshå®fŸ. vtndh bjÇÉš ngh»‹wt‹
“ï¥go¢ brhštjhš” xU rka« všnyhUnk ãŸis bgwhkš
ïUªJ É£lhš cyf« É®¤âahtJ v¥go v‹gh‹. ï¥go¥g£l
t‹ R¤j _l‹ v‹W jh‹ mU¤j« . cyf« É®¤âahtj‰fhf kÅj‹
gy F£ofŸ ngh£L bjhšiy¥glnt©Lkh? ehŒ, g‹¿, fGij,

Fo muR - 1931 ( 1 ) 90 91 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mfnt, r‰nww¡ Fiwa ïªJ¡fŸ v‹gt®fËš 3-š 1-g§F
#d§fŸ, ïªj ÃiyÆš btFfhykhŒ ïUªJ tU»‹wija¿ªJ«,
ït®fS¡F v›Éj ÉLjiyí« ïšyhknyna ï¥go¢ brŒa¥ g£l
T£lh¤jhuhnyna, ïªâahî¡F #dehaf M£á nf£L¡ bfh©L
tu¥gL»‹wJ.
#dehaf« #dehaf M£á “tÊÆš” Rkh® 20, 30 tUõfhykhf el¡f
rªj®¥g« »il¤J Ä¡f beU¡fkhd tÊ v‹gâyhtJ elªJ tªJ«,
ï‹W tiu ïªjkhâÇ #dehaf j¤Jt«, ïªj 6 nfho k¡fŸ bfh©l
á‹dh ã‹d¥g£L ÓuʪJ »l¡F« xU ehnlh r_fnkh r_f¤â‰F xU fhÇaK« brŒa K‹tuntÆšiy. ntW ahuhtJ
K‹nd‰wkila nt©Lkhdhš, f©o¥ghŒ mªj eh£o‰F #d mt®fS¡F VjhtJ brŒtjhÆUªjhY« vªj¡ fhÇa¤â‰F«
ehaf« v‹gJ mjhtJ mªj #d§fshnyna mªj r_f¤ij M£á ït®fŸ r«kâ¥gJ« ïšiy. ït®fis Û¿ VjhtJ á¿J elªjhY«,
brŒJ, K‰ngh¡fila¢ brŒtJ v‹gJ Koant KoahJ. ï‹D« el¥gjhÆUªjhY« mJ ïªâa #dehaf¤â‹ j¤Jt¤â‹ gydh
És¡fkhŒ¢ brhštjhdhš, mjhtJ, gy kjkhŒ, gy #hâ ahŒ, gy Æšyhkš, ãÇ£oZ jÅ ehaf¤â‹ jathš v‹nw brhšY«
tF¥ghŒ, gy yøakhŒ ãǪJ ruhrÇ 100¡F 10 ngU¡F Tl goahfnt elªJ tªâU¡»‹wd. tªJbfh©nl ÆU¡»‹wd.
fšÉa¿Éšyhkš ïU¡F« ïªâahî¡F, ï‹W #dehaf M£á
v‹gJ á¿J« ga‹glhJ v‹gnjahF«. k‰W«, ïªjkhâÇ jhœ¤j¥g£L bfhLik brŒa¥g£l 6 nfho
r_fkhdJ ï‹iwa¤âd« v§fhtJ, VjhtJ xUÉj brsf Ça¤ij
ïªj mã¥ãuha«, eh« kh¤âu« brhštjhf k¡fŸ fUâdhY« tH¡f¤â‰F ÉnuhjkhŒ mDgÉ¡»wh®fŸ v‹W brhšy¥ gL
ek¡F MnBgizÆšiy. MdhY« m¿P®fS«, mDgt khdhš, mJ #dehaf¤ jiliaí« gy¤ijí« Û¿, #d ehaf¤ij
rhÈfSkhd mnef® ïnj mã¥ãuha« bfh©oU¥gij eh« nf£L jÅehaf« njh‰fo¤j, Mâ¡f« brY¤âaâ‹ gadhŒ el¡»‹wnj
ÄU¡»‹nwh«. ašyhkš nt¿šiy v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«. btË¥gil
ahŒ¢ brhšynt©Lkhdhš gh®¥ghU¡nfh, irtU¡nfh, irt
m‹¿í« ïªj ekJ nkš f©l mã¥ãuha¤ij Ã%ã¡f
ntshsU¡nfh k‰W« j§fis “ãu«k, B¤âÇa itáa r‰N¤âu”
ïj‰F K‹ gy Mjhu§fis eh« vL¤J fh£oí« ïU¡»‹nwh«.
v‹W v©Â¡bfh©oU¡F« nkš #hâ¡nfh ïªj btŸis¡fhu
MdhY«, ï¥nghJ »il¤j ïu©blh‹iwí« vL¤J¡fh£L nth«.
murh§f« “vkdhf”¤njh‹¿anghâY«, nkš f©l bfhLik fis
mjhtJ:-
í« fZl§fisí« mDgɤJ¡ bfh©oU¡F« ïªj¡ bfhLik¥
ïªâa eh£oYŸs kÅj r_f¤âš Rkh® 6 nfho k¡fŸ Ô©lh gL¤j¥g£l 6 nfho k¡fS¡F, ïªj btŸis¡fhu murh§f« “r®t
jt®fshf- kÅj®fshš bjhl¡Tlhjt®fshf-mnef Éõa§fËš jahguU«, fhU©a _®¤âíkhd flîshš” mD¥g¥g£lJ v‹W
kÅj cÇikfis mDgÉ¡f¡ Tlhjt®fshf - bjUÉš el¡fnth, mt®fŸ Ãid¤J¡ bfh©oU¥gâš rªnjfK« ïšiy. mâš xU
Fs¤âš j©Ù® mUªjnth bghJ¡nfhÆš, kl«, r¤âu«, rhto mâraK« ïšiy.
v‹gitfËš ãuntá¡fnth áy bghJ ïl§fËš br‹W go¡
m‹¿í«, ï‹W ïÅí« nf£f¥gL« #dehaf Rjªâu§fŸ
fnth, áy bghJ ïl§fËš br‹W TÈntiy, c¤â nahf« KjÈa
Tl nk‰f©l jhœ¤j¥g£L bfhLik brŒa¥g£lk¡fis ïÅí«
itfŸ brŒanth jL¡f¥g£L, jhœ¤j¥g£L, bfhLik brŒa¥g£l
jiybaL¡f bth£lhkš brŒant©L« v‹»‹w Miria¡
t®fshfÆU¡»‹wh®fŸ v‹gâš á¿J« MnBgizna ïšiy
bfh©L jh‹ nf£f¥gL»‹wJ v‹gij kW¡fnth, MnBgiz
v‹gJ cyf k¿ªj ÉõakhF«. xU rka« 6 nfho v‹»‹w
brhšynth nghâa fhuz« »ilahbj‹nw ijÇakhŒ¢ brhšY
v©Â¡ifÆš á¿J ɤâahrÄU¥gjhf ahuhtJ brhšÈÆU¡f
nth«. ï‹W mt®fŸ mDgÉ¡F« bjhšiyfËš K¡»akhdJ
yhnk mšyhkš, ïªj khâÇ bfhLik¥ gL¤j¥g£l kÅj r_f«
v‹dbt‹whš, k‰w k¡fis¥nghš É»jhrhu« jh§fŸ go¡f
ïªâahÉš, ïªJ¡fŸ v‹gt®fS¡FŸ ïšiy v‹W ahU« brh‹d
KoahjJ, k‰wk¡fis¥ nghš j§fŸ É»jhrhu« jh§fŸ r«ghâ¡f
njÆšiy.
KoahjJ, k‰wk¡fis¥nghš j§fŸ É»jhrhu« muáaš
Fo muR - 1931 ( 1 ) 92 93 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Rjªâu§fis mDgÉ¡f c¤ânahf tifauh bgw KoahjJ jh§fS« mDgÉ¡f jhuhskhd cÇikfŸ ïU¡f nt©L« v‹W«,
KjÈaitfshF«. ïªj_‹W« vªj #dehaf Mø ÆyhtJ,
VjhtJ xU gÇfhu¤â‰F ïl« ïU¡»‹wjh? v‹W gh®¤ jhš, gÇfhu« m›Éj Rjªâu§fis ahuhtJ jL¤jhš m¥go¤ jL¥gt®
nf£gnj njr¤Jnuhfkhfî« #dehaf j¤Jt¤â‰F Énuhjkhfî« fis 5 tUõ fhy«tiu j©o¡f¤ jFªjgo r£l¤âš ÉâfŸ ïU¡f
ghÉ¡f¥gL»‹wJ. ïij¥g‰¿ ahU«, vªj #d ehaf thâí«, njÓa nt©L« v‹W«,
thâí« bt£f¥gLtJ Tl »ilahJ. ïªj Ãiyia¥ nghy xU nkšf©l ÃgªjidfS¡F ÉnuhjkhŒ el¡F« KiwÆš,
khd¡nflhd fhÇa« ïªj eh£L¡F ntW x‹Wnk »ilahJ v‹W j§fis ahuhtJ, vªj¡ fhÇa¤âyhtJ gÏZfhu« brŒjhš mšyJ
brhšYnth«. muáaš Ó®âU¤j« mâfkhŒ tH§Ftj‰fhf v‹W brŒí«go ö©odhš, m¥go¥g£l T£l¤jh®fisnah, jÅ
ïªâahî¡F mD¥g¥g£l irk‹ fÄõid, ïªj eh£oš 100¡F kÅj®fisnah, Kiwna 7 tUõ« 5 tUõfhy« tiu j©o¡fnth,
99 3/4gh®¥gdU« MnBã¤J g»ZfÇ¡f nt©Lbk‹wh®fŸ. áy mšyJ jFªj mguhj« Éâ¡fnth mšyJ ïu©L« brŒanth
gh®¥gdušyhj nrhz»ÇfS« mt®fis ã‹g‰¿dh®fŸ. Mdhš, ÉâfŸ brŒant©L« v‹W«,
jhœ¤j¥g£L, bfhLik¥gL¤j¥g£l t®fËš všnyhUnk irk‹
fÄõid tunt‰W, MjǤJ j§fŸ Fiwfis¢ brhšÈ¡ bfh© k‰w r_f¤jhU¡F ïU¥gJ nghš, k‰wt®fSl‹ x¥gªj«
lh®fŸ. g»ZfǤjt®fŸ nah¡»aijiaí«, MjǤjt®fŸ brŒJ bfhŸsî«, rhø bfhL¡fî«, brh¤J¡fis th§fî«, ɉf
milªj gyidí« ï¥nghJ ftŤJ¥ gh®¤jhš, g»Zfhu¡T¢rš î«, F¤jif¡F Élî«, F¤jif tNÈ¡fî«, brh¤J¡fis Rjªâu
ngh£lt®fŸ j§fŸ r_f eyD¡F« MjǤjt®fŸ j§fŸ khŒ mDgÉ¡fî«,
ÉLjiy¡Fkhf elªJ bfh©lh®fŸ v‹gJ És¡fkhF«. irk‹
r®¡fh® îthf«, uhQt« M»a JiwfËu©oY« k‰w
fÄõid MjǤJ, j§fŸ Fiwfis¢ brhšÈ¡bfh©l jhœ¤j¥
#d§fis¥ nghynt, jh§fS« c¤ânahf§fis jhuhskhŒ t»¡f
g£l tF¥gh®fË‹ ãuâÃâfshf y©lD¡F¢br‹w âUths®fŸ
î«, všyh¥ gŸË¡Tl§fËY« nr®ªJ thá¥gj‰F«,
lh¡l® m«gÇ£fh®, uh› rhÏ¥ ÓÅthr‹ M»a ïU fdth‹fS«
btËÆ£oU¡F« xU ahjhÞJ¥goí« wh›rhÏ¥ ÓÅthr‹ mt® bjǪbjL¡f¥gL« °jhgd§fËš j§fŸ r_f¤âdÇ‹
fŸ y©lÅÈUªJ j§fŸ tF¥ghU¡F m¿É¤âU¡F« f«ã bkh¤j v©Â¡if¡F¢ rÇahd ãuâÃâ¤Jt« ïU¡fî«,
Æšyh¤ jªâÆ ÈUªJ« eh« m¿tJ v‹dbt‹whš,
nfhÆšfŸ, bghJ kl§fŸ, r¤âu§fŸ M»aitfË‹ brh¤
mt®fŸ j§fŸ ahjh°âš f©oU¥gjhdJ:- J¡fis k‰wt®fŸ mDgÉ¥gJ nghynt jh§fS« mDgÉ¡fî«,
j§fS¡F ïªeh£o‹ rk¤Jtkhd efuthœ¡if Rjªâu« j§fŸ cÇikfis fh¥gh‰¿¡bfhŸS« Éõa¤âš k‰wt®
»il¥gj‰F moÆš f©l â£l§fis r£lkhf M¡f¢brŒa¥gl fS¡F ïU¡F« Rjªâu§fŸ brsfÇa§fŸ j§fS¡F« ïU¡fî«,
nt©Lbk‹W«,
F‰w§fS¡F j©lidfŸ Éâ¥gâš bfhŠrK« ɤâahr
ãÇ£oZ murh§f¤jh® j§fSila k‰w Fo #d§fS¡F Äšyhkš ïU¡fî«, f©o¥ghd r£lÉâfŸ brŒa¥gl nt©L«.
bfhL¤âU¡F« cÇikfis, ahbjhU jilíÄšyhkš j§fS¡F«
bfhL¡f nt©L«. mitfŸ vªj KiwÆš ïU¡fnt©Lbk‹ whš, k‰W«, j§fŸ r_f v©Â¡if¡F¢ rÇahd ãuâÃâ¤Jt«
k‰wt®fŸ bghJthf všyh¡ fhÇa§fËY« mDgÉ¡F« Rjªâu§ mË¥gJ«, j§fŸ ãuâÃâfis¤ jh§fns bjǪbjL¡fî«,
fis nghynt cjhuzkhf bghJr¤âu§fŸ, kl§fŸ, gŸË¡
Kjš 10 tUõ¤â‰F jŤ nj®jš Kiw mË¡fî«,
Tl§fŸ, nuh£LfŸ, Fs§fŸ, »zWfŸ, ïju j©Ù® JiwfŸ
Kjyh»aitfËY«, jiuÆyhtJ, j©ÙÇyhtJ, Mfha¤âyhtJ ãwF rh¤âa¥g£lhš, bghJ¤ nj®jÈš nr®¤J¡bfhŸs trâ
bršY« thfd§fŸ, ehlf rhiyfŸ, bghJ ïis¥ghU« ïl§fŸ, brŒJ bfhŸsî«,
rªnjhõ Éisah£L, fËah£L ïl§fŸ KjÈa ïl§fŸ M»ait
fŸ vªj KiwÆš el¤j¥g£lhY«, mitfËš br‹W, mt‰¿‹ bghJ¤nj®jš Kiwia j§fŸ tF¥gh® MnBã¤jhš
gyidí«, brsfÇa¤ijí«, k‰w Fo#d§fŸ mDgÉ¥gJ nghš mt®fis îgªj¥gL¤jhkš ïU¡fî«,
Fo muR - 1931 ( 1 ) 94 95 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
c¤ânahf¤ bjǪbjL¥ãš, j§fŸ tF¥ãš åjh¢rhu« bjǪ 5. všyh c¤ânahf§fËY« É»jh¢rhu« j§fŸ r_f¤J¡F
bjL¡fî«, c¤ânahf« tH§FtJ,
c¤ânahf§fËš, ï¥nghJ ïju #hâfŸ v¤jid É»jh¢ rhu« M»a ïitfS¡F Éjha§fŸ V‰g£L É£ljhf bjÇ »‹wJ.
ïU¡»‹wh®fnsh, m¤jid ng®fŸ åjh¢rhu« åj«, j§fŸ r_f¤ Mfnt ïªj brsfÇa§fŸ mt®fS¡F »il¥gj‰F ï‹W #d
jhU« clnd tªJ nr®ªJ c¤ânahf« miltj‰F nt©oa ehaf« cjÉ brŒjjh? jÅ ehaf« cjÉ brŒjjh? v‹W gh®¤ jhš
V‰ghLfŸ brŒant©oaJ«, jÅehaf¤â‹ bgUik És§fhkš nghfhJ.

ïªj¡ fhÇa§fS¡fhf V‰gL¤j¥g£l¢ r£l§fis, vªj k‰bwhU cjhuz«


khfhzkhtJ rÇahd go mKÈš bfh©LtuÉšiyahdhš, ft®d®
#duš rigÆl« m¥Õš brŒJbfhŸs cÇikÆU¡fî«, m¥go¥ Éf, #dehaf¤â‹ nah¡»aij¡F k‰bwhU cjhuz« brhšY
g£l m¥ÕÈ‹ ÛJ, ft®d® #duš clnd ãuntá¤J nkšgo r£ nth«. mjhtJ, rÛg¤âš xU tUõ¤â‰F K‹ ïªâa r£l rigÆš
l¤ij rÇahdgo el¤âit¡f¥ ghJfh¥òfS« ïU¡fnt©L«. Ãiwnt¿d ghÈa Éthf¤jL¥ò¢ r£lkhdJ #d ehaf¤jhš Ãiw
nt‰w¥gl Koahkš, jÅ ehaf¤Jt¤â‹ cjÉahnyna Ãiw
filáahf, ïªj Ó®âU¤j§fŸ tH§f¥g£L ïJ mKY¡F nt‰w¥g£lJ. mJ mKÈš tUtâš #d§fŸ - #d ãuâÃâfŸ
tU« nghJ, ïj‰fhf mjhtJ ïit xG§fhf eilbgw ïj‰bf‹nw MnBã¡»wh®fŸ v‹W ï‹W« brhšy¥gL »‹wJ. ïªj¢
xU jÅ ïyhfh V‰gL¤â, mj‰fhf xU jÅ kªâÇiaí« V‰ghL brhšY¡F¥ gaªJ, #dehaf¤J¡F rh®gË¡F« murh§f«, jÅ
brŒant©L«. mt® k¤âa rigÆ‹ e«ã¡if¡F gh¤âukhfî« ehaf« brŒahkš ga¥glî« brŒ»‹wJ.
ïU¡fnt©oanjhL ghugBÄšyhkš elªJbfhŸs¡Toa Rjªâu
K«, j‹ikíKilatuhfî« ïU¡f nt©L«. m‹¿í« mªj¢ r£l¤ij xÊ¡fî«, Ûwînk #d Rght«
Kªâ¡bfh©L ïU¡»‹wJ. ïªj¥go brŒtj‰fhf¢ brhšy¥gL«
khfhz îthfrigfËY«, k¤âa murh§f îthf rigÆY« fhuz« v‹d bt‹W gh®¤jhš mJ gF¤j¿itnah, mDgt
jhœ¤j¥g£l tF¥ig¢ nr®ªj xUt® °jhd« bgw¤j¡f Ka‰áí«, gyidnah kÅj t®f¤Jt rh°âu¤ijnah MjhukhŒ¢ brhš yhkš
V‰ghL« brŒa ft®dU¡F« ft®d® #duY¡F« r£l¥ó®tkhd “xU fhy¤âš ïUªj xUt® brh‹dh®” “mªj¥go el¡fh É£lhš
trâfŸ ïU¡f nt©L« v‹gitfshF«. kj¤J¡F Énuhj«” “ghtkhdjhF«.” “euf« tU« v‹W ntj«
ïªj¥goahd xU ahjh°ij t£l nki#Æš M#® brŒ brhšY»wJ” v‹w fhuz§fshš MnBã¡f¥gL»‹wd. ïU¡»‹w
âU¡»‹wh®fŸ. mšyJ tu¥ngh»‹w mšyJ ï‹W« mâfkhf tu nt©oa
#dehaf Mø â£l« v‹gâY«, ïªj¥goahd mjhtJ Vnjh xU
Éf, nk‰f©l ïªj ahjh°J¡F mjhtJ ïªj¥goahd fhy¤âš ahnuh xU bga® cilatuhš ahU¡fhfnth brhšy¥
Ó®âU¤j« tH§fnt©Lbk‹W nf£L¡bfh©lj‰F t£lnki# g£ljhf V‰ghL brŒâU¡F« - vGâ it¤âU¡F« kj¤ J¡F«,
ahU« x¥ò¡ bfh©oU¥gjhf âU. uh›rhÏ¥ ÓÅthr‹ mt®fŸ ntj¤â‰F« Énuhj« vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©L« V‰gL tj‰F
jdJ r_f¤jhU¡F¡ bfhL¤j xU jªâahš bjÇatU»‹wJ. kh®¡fÄšyhkš btF #h¡»wijahŒ¥ gh®¤J â£l« tF¡f¥
glnt©Lbk‹nw brhšy¥gL»‹wJ.
mªj¤ jªâÆ‹ rhukhtJ:-
1. jŤbjhFâ _y« nj®jš el¤JtJ, Mfnt ïªj #dehaf« kÅj t®¡f¤â‰F Ãahakhd
2. j§fŸ r_f¤âš taJ tªjt®fS¡F všyh« X£L Rjªâu¤ijí«, RthÔd¤ijí« bfhL¡f¡ Toajh mšyJ moik¤
cÇik mË¥gJ, jd¤ijí«, bfLâiaí« bfhL¡f¡Toajh v‹gij nahá¤jhY«,
3. khfhz r£l rigfËš v¥goí« 100¡F 15 åj« #dehaf¤â‹ nah¡»aij Ryg¤âš És§fhkhš nghfhJ. ekJ
°jhd§fS¡F FiwÉšyhkš ïU¥gJ, k¡fË‹ #dehaf cz®¢áahdJ ï‹W “ekJ njr«” “ekJ kj«”
4. kªâÇ rigÆš jhœªj tF¥ghU¡F xU °jhd« “ekJ #hâ” v‹»‹w j¤Jt¤â‹ ÛJ« “KjÈš njr«” v‹W gyU«
ïU¥gJ, “KjÈš kj«” v‹W áyU« “KjÈš #hâ” v‹W mnefU« fUâna

Fo muR - 1931 ( 1 ) 96 97 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


#dehaf â£l« tF¥gâš KidªâU¡»‹wh®fns bahÊa, KjÈš mjhtJ f¥gš KGf Mu«ã¤jîl‹ njr«, kj«, #hâ,
kÅj r_f« ãwFjh‹ k‰wJ v‹»‹w m¿î ïªj eh£oš, ï‹iwa c¤ânahf«, gz«, gjÉ M»aitfis ftÅ¡fhkš gy¡ Fiw
âd«, kfh¤kh¡fŸ Kjš njáa åu®fŸ-bjh©l®fŸ tiu, njrhã thdt®fisí« r¡â Fiwthdt®fisí« fh¥g‰Wtnj Kjš
khÅ Kjš njrg¡j® njáathâfŸ tiu - M¢rhÇah®, klhâgâ, flikahŒ Ãid¤J bg©fisí«, tnahâf®fisí«, FHªij
RthÄfŸ Kjš moah® T£l§fŸ tiu, M°âf g©oj®fŸ Kjš fisí«, nehahËfisí« KjÈš fh¥gh‰W»‹wh‹. Mfnt
mt®fsJ khzt®fŸ tiu ahuhtJ xUtU¡F ïU¡»‹wjh? M£áÆY« m¥go¥g£l bfhŸifna kÅj j®k ehaf M£á ahF«.
v‹gij eLÃiyikÆÈUªJ nahá¤J¥ gh®¤jhš #dehaf¤ ïªj M£áia #dehaf M£á f¥gÈÈU¡F« všyh #d§ fS¡F«
j¤Jt¤â‹ nah¡»aij És§fhkš nghfhJ. Rjªâu« bfhL¤jhš KjÈš vL¤J¡fh£oa #dehaf¡ bfhŸif
Mâ¡fkhdJ x›bthU jÅ kÅjD« jh‹ jh‹ KjÈš fh¥gh‰w¥
#dehaf« v‹gâš, #d« v‹whš kÅj®fŸ v‹W«, ehaf« gl nt©L« v‹W Mir¥g£L fyf« V‰g£L mjdhš fiunaW«
v‹whš M£á¤Jt« - v#khd¤Jt« v‹W« bghUshF«. rhjd§fŸ Tl všyh« monahL KG»¥nghF«. ïªj khâÇjh‹
Mfnt kÅj M£á¤Jt« v‹gJ kÅj j®k¤J¡F«, kÅj ekJ #dehafK« ïU¡»‹wJ.
Jt¤â‰F« bghJthd e‹ik ga¡F«goahdjhfî« fh¥ò mË¡
k‰bwhU cjhuz«
F« goahdjhfî« ïU¡fnt©oajh? mšyJ “v‹ njr«
fh¥gh‰w¥g£lã‹jh‹ kÅj j®k«, v‹ kj« fh¥gh‰w¥g£l ã‹jh‹ mjhtJ #dehaf Mø kÅj j®k¤â‰F v›tsî Mg¤J
kÅj j®k«, vd¡F nkh£r¤âš rÇahd ïl« njo¡ bfh©l ã‹ fukhdJ v‹gj‰F k‰bwhU cjhuz« v‹dbt‹whš “ï›thu«
jh‹ kÅj j®k«, vd¡F euf« »il¡fhkš gh®¤J¡ bfh©l ã‹jh‹ ïªâa r£lrigÆš r® AÇá§ftuhš bfh©Ltu¥g£l Éthf
kÅj j®k«” v‹W ghJfh¥ò V‰gL¤â¡bfh©L kÅj bghJ Ó®âU¤j r£lkhdJ xnu moahŒ jiyÆš mo¤J brhšy¥g£L
j®k¤ijna ftiya‰wjhf¡ bfh©lhš mªj #d ehaf« kÅjt®¡f É£lJ.
M£á MFkh? mšyJ kj ehaf«, mšyJ jÅ¥g£l kÅjÅ‹
nkh£rehaf M£áahFkh v‹W gh®¤jhY«, #dehaf M£áÆ‹ ïªj r£lkhdJ btFfhykhf mndf m¿thËfŸ v‹gt®
nghȤj¤Jt« És§fhkš nghfhJ. VbdÅš njrehaf M£áí«, fshš Mnyhá¤J r«kâ¡f¥g£L bfh©Ltu¥g£ljhF«.
kjehaf M£áí« nkh£r ehaf M£áí«, k‰w bghJ¡ fhÇa§fS«
x›bthU eh£L¡F x›bthU Éjkhfî«, x›bthU kj¤â‰F m¢r£lkhdJ óuz K‰ngh¡filªjJ v‹nwh kÅj
x›bthU Éjkhfî«, x›bthU r_f¤â‰F« x›bthU jÅ kÅ j®k¤â‰nfh, kÅj Rght¤â‰nfh, kÅj Rjªâu¤â‰F« KGcÇik
jD¡F« x›bthU Éjkhfî«, x›bthU jÅkÅjÅ‹ x›bthU mË¡f¡ Toa bj‹nwh brhšÈÉl KoahjjhÆUªJ§Tl, mjhtJ
Ãiyik¡F« x›bthUÉjkhfî« ïUªJtU»‹wJ. nkY« xU kidÉ¡F nkš Éthf« brŒJbfhŸs¡TlhJ v‹»‹w
ïitfS¡bfšyh« óuz RjªâuK«, ghJfh¥ò« mË¥gJ jh‹ jilia it¤J« mJ #dehaf¤Jt ãuâÃârigahY« #dehaf
#dehaf j¤Jt« v‹gjhf kfh¤kh¡ fshš óuz Rna¢ir åu®fshš j¤Jt murh§f¤â‹ #d¥ ãuâÃâ m§f¤âduhY« (ehdãÎašyh
bk«guhY«) Éu£o mo¡f¥g£LÉ£lJ. ïj‰F brhšy¥g£l
njÓa thâfshš cWâth¡fË¡f¥ g£lhŒ É£lJ. Mfnt, ïªj
fhuz« v‹dbt‹W gh®¤jhš âU. uh#hgfö® »UZzkh¢rhÇa®
#dehaf« kÅj r_f¤â‰F Mg¤ jhdjh mšyJ mDTykhdjh
v‹w xU mŒa§fh® gh®¥gd® “vdJ _jhijfŸ brŒj V‰gh£L
v‹gJ m¿thËfS¡F És§fhkš nghfhJ.
gojh‹ ïU¡fnt©L«. mj‰F Énuhjkhditfis x¥ò¡
k¡fS¡F c©ikahd kÅj j®k ehaf« v¥goÆU¡f bfhŸs¥gl kh£lhJ. Mjyhš ïªj¢ r£l« TlhJ” v‹gjhf¢
nt©Lbk‹gj‰F xU cjhuz« nt©Lkhdhš eL¢ rK¤âu¤â‹ brhšÈ r£l¤ij v⮤âU¡»‹wh®. k‰wt®fS« ïij mDrǤnj
KGf¥nghF« f¥gÈ‹ elto¡ifia¥ gh®¤jhš bjÇatU«. kj¡f£lisia K‹Å£nl v⮤âU¡»‹wh®fŸ. filáahf
mjhtJ, f¥gš KGF«nghJ f¥gš X£L« jiyt‹ #d§fis¡ r®¡fh® ju¥ãš r£lbk«g® v‹»‹w xU gh®¥gd® jdJ gh®¥gd¥
fh¥gh‰w Ka‰á¡F« KiwÆš kÅj j®k« És§Ftij fhzyh«. ò¤âiana fh£o r®¡fhU¡F« jdJ r_f Mâ¡f¤â‰F« Fªjf
Äšyhkš ngá mij ÃuhfÇ¡f¢ brŒJÉ£lh®.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 98 99 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


mªj¢ r£l¤â‹ rhubkšyh« jd¡F ïZlkhd bg©iz, Mfnt k¡fŸ j§fS¡F xU mur‹ nt©oaJ v‹gj‰F
mJî« xnu xU bg©iz kzªJ bfh©L thœtij vªj r£lK« Mjhukhd fhuz§fŸ všyh« xÊ¡f¥g£L mur‹ ïšyhkš thH
jL¡f¡TlhJ v‹gnjahF«. (mjhtJ fy¥ò kz¤â‰F mDkâ yh« v‹»‹w j‹ik milí« tiu j§fŸ bghJ thœÉš j§f
aË¥gJ) ïjdhš kj«, bgÇnah® brŒj V‰ghL M»ait fŸ S¡F jh§fns ehaf®fshÆUªJ bfhŸtJ v‹gJ rh¤âakhd
bfl¡TlhJ v‹»‹w fhuz§fns, kÅjcÇik¡F jilahŒ ïU¡ fhÇakhFkh v‹gij ftŤJ¥ gh®¤jhY« #dehaf¤â‹ K£lhŸ
»‹wJ v‹W V‰gL»‹wnj mšyhkš mJ kÅj j®k¤â‰nfh, rßu jd« És§fhkš nghfhJ. mªj¡ fhuz§fŸ rÇgL¤j¥ glhj #d§
brs¡»a¤â‰nfh ehiza¤â‰nfh xG¡f¤â‰nfh v‹d jil fŸ kWgoí« j§fis¤ jh§fns j§fŸ bghJthœî¡F ehaf®fshŒ
mšyJ bfLâ V‰gL»‹wJ v‹gJ ftÅ¡f¥glÉšiy v‹»‹wJ ïUªJ bfhŸStJ v‹gJ rh¤âakhd fhÇakhFkh? v‹gij
e‹whŒ És§F»‹wJ. ftŤJ¥ gh®¤jhš #deha¤â‹ K£lhŸjd« És§fhkš nghfhJ.
<nuhL RakÇahij kfheh£oš jiyik t»¤j âU. #af® Mfnt ï¥nghJ #dehaf Mø v‹W eh« brhšYt
mt®fŸ, fy¥ò kz¤ij¥ g‰¿¥ ngR«nghJjh‹ fy¥ò kz¤ij¥ bjšyh« xU¡fhY« kÅj j®k Møahfnt MfhJ.
g‰¿ btŸis¡fhu mâfhÇfSl‹ ngáajhfî«, mj‰ft®fŸ KjÈš eh‹ kÅj‹. ãwF jh‹ ïªâandh, vtndh
“fy¥ò kz r£l¤ij¥ ghRbrŒJ (Ãiwnt‰¿) v§fis ïªj Mnt‹.
eh£ilÉ£L Éu£l¥ gh®¡»‹Ö®fsh v‹W nf£lh®fŸ” v‹gjhf
vL¤J¢ brh‹dh®. Mfnt, fy¥ò kz«, mDgt¤âš ekJ eh£oš Fo muR - jiya§f« - 08.02.1931
eilbgWkhdhš, ekJ eh£oš Inuh¥ãa® Mønah, »U°Jt®
Mønah, kfkâa Mønah, ïªJ¡fŸ Mønah k‰wgo
bgs¤j«, »¿°J, ï°yh«, ïªJ KjÈa kj§fnsh, gh®¥gh‹,
giwa‹ KjÈa #hâfnsh m‹Åa Møfnsh monahL ekJ
eh£ilÉ£L V‹ cyf¤ijna É£L¡ Tl Xo¥nghf kh®¡fK©
lhF«. ïªj Ãiy TlhJ v‹»‹wt®fSila Møjh‹ ï‹W«
#dehaf Møahfî«, ïÅí« mâfkhd K‰ngh¡FŸs #dehaf
Møahfî« ïU¡»‹wJ, ïU¡fî« ngh»‹wJ.
Mfnt, byÅ‹ Mønah, fkhšghõh Mønahjh‹ kÅj¤
j®k - kÅj ehaf Møahf ïU¡f Koínk mšyhkš k‰wgo vªj
Ó®âU¤j« bfhL¤J, vªj #dehaf Mø bfhL¤J, mij vªj
kfh¤kh x¥ò¡bfh©L mij vªj btŸis¥ gh®¥ghndh, fU¥ò¥
gh®¥ghndh bkh£il¥ gh®¥ghndh kd¥ó®tkhŒ x¥ò¡ bfh©L
el¤â¡ bfhL¥gjhÆUªjhY« mJ xU ehS« kÅj j®k M£á
ahÆU¡f Koant KoahJ v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«.
nkY« kÅjD¡F xU ehaf« nt©o ïUªjâ‹ fhuznk
kÅjr_f« ehafÄšyhkš thœ¡if el¤jKoahkš nghdâ
dhnynaahF«. mªj¥go Koahkš nghdj‰F fhuz«, kÅj D¡F
m¿Éšyhj j‹ikí« Raey¤jo¥òkhf¤jh‹ ïUªâU¡f nt©L«.
VbdÅš nkšf©l ïu©L« k¡fSl‹ k¡fŸ fyªJ x‰Wikahí«
e«ã¡ifahí« thH¢brŒa KoahJ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 100 101 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


rhâ ɤâahr« ghuhkš fy¥ò kz« brŒJ bfhŸsyh«,
Éjth Éthf« brŒa¥glnt©L«,
ïitfS¡F¢ rka Mjhu§fËš ïlÄU¡»wJ,

gšyhtu¥ bghJ Ãiy¡fHf¡ T£l« ahF«.


m‹¿í« ï¡fhÇa§fŸ m¿î¡F«, xG¡f¤â‰F« V‰wit

v‹gjhf¤ Ô®khŤâU¥gnjhL k‰w fhÇa§fËY«,


br‹w thu« gšyhtu¤âš Toa bghJ Ãiy¡ fHf M©L m¿î¡F«, xG¡f¤â‰F« x¤JtuhjJ vJthÆD« mJ
ÉHhÉš gy Ô®khd§fŸ brŒjjhf ek¡F¤ jftšfŸ »il¤âU¡ KjüyhÆUªjhY« (mjhtJ flîŸ th¡fhfnth ntj f£lis
»‹wd. mit xU msÉš g©oj®fË‹ kdkhWjiy¡ fh£l¡ ahfnth ïUªjhY«) mij x¥ò¡bfhŸsKoahJ v‹gjhfî«
Toajhfî«, irt¤â‹ òâa ngh¡if¢ á¿jhtJ fh£l¡Toajhf Ô®khŤâU¥gjhf¤ bjÇa tU»‹wJ. ïJ mjhtJ gF¤j¿ití«
îÄU¥gjhš mij¥g‰¿ áy F¿¥ãL»‹nwh«. (Ãahakh»a) xG¡f¤ijí« V‰W¡bfh©lnjhL m¡bfhŸiffŸ
mt®fŸ fUJ« flîŸ th¡F¡F« ntj (kiw)¡ f£lis¡F« Énuhj
ï«kd khWjY«, ï¥òâa ngh¡F« ek¡F« á¿J gadË¡
khdhY« yøa« brŒa nt©oaâšiy v‹gjhf¤ Ô®khŤâU¥
fyh« v‹W e«g m¤Ô®khd§fŸ ïl«bfhL¡»‹wd. gâÈUªJ khWjš nt©Lgt®fS¡F r‰W e«ã¡if V‰g£oU¡F«.
ïÅ irt« v‹gJ vJ mj‹ bfhŸif mšyJ j¤Jt« v‹git
gšyhtu¤ Ô®khd§fËš K¡»akhdit vit v‹gij¥ g‰¿ ek¡F ï¥nghJ mâf¡ ftiyÆšiy. Vbd
âUthLJiu âUgdªjhŸ klhâgâfË‹ e‹bfhilf S¡F« Åš m¿î¡F«, xG¡f¤â‰F« bghU¤jkhditfis x¥ò¡bfhŸt
th¡FWâfS¡F« e‹¿ bjÇɤJ¡bfhŸS« Ô®khd§ fS«, J«, bghU¤jk‰witfŸ vJthdhY« jŸËÉLtJ« v‹»‹w
jÄG¡F«, irt¤â‰F«, klhâgâfŸ bghUSjÉ brŒa nt©L j‹ik V‰g£LÉ£lhš mªj¡ bfhŸiffŸ bfh©l vªj¢ rka¤âÅ
bk‹D« nt©LnfhŸ Ô®khdK«, k‰W« jÄiH¥ g‰¿a áy lK«, vªj¡ T£l¤âÅlK« ek¡F jfuhÇšiy. k‰wgo ïÅnkš
Ô®khd§fS« brŒa¥g£oU¥gJl‹ Ó®âU¤j r«kªjkhd gy m¿î vJ? xG¡f« vJ Ãaha« vJ? v‹gJ ngh‹w áy Éõa§fŸ
Ô®khd§fŸ brŒa¥g£oU¥gJnt eh« F¿¥ãl¤j¡fjhF«. mit ï§F ftÅ¡f¥gl nt©oajhF«. ïitfŸ kÅjD¡F kÅj‹,
ahtd:- ïl¤â‰F ïl«, fhy¤â‰F fhy«, Ãiyik¡F Ãiyik ntWgl¤
njh‹wyh«, ntWglyh«. MdnghâY« ïªj ntWghL kÅjr_f
nfhÉY¡FŸ bašyh #hâahU¡F« všyh Éõa§fËY« bkh¤j¤â‰F« bghU¤jkhdnj xÊa irt¤â‰F kh¤âunkh, xU
rk¤Jt cÇik ïU¡fnt©L«, jÅ¡T£l¤â‰F kh¤âunkh V‰gl¡Toajšythdjhš mij¥ bghJ
mã¥ãuha ntWghlhf¡fUâ mt®fSila x¤JiH¥ig V‰W¡
MââuhÉl®fS¡F nfhÉš ãuntrkË¡f nt©L«, bfh©L eLÃiyÆš ïUªJ Éthâ¡f¤ jhuhs cÇikí«, brsfÇ
nfhÉšfËš njtjhá Kiw TlhJ, aK« V‰g£oU¥gjhfnt fUJ»‹nwh«.

mdhtáakhdJ« mâf brythdJ« rka¡ bfhŸif¡F« KoÉš gšyhtu¤ Ô®khd§fŸ irt®fŸ v‹gt®fS«
m¿î¡F« bghU¤jÄšyhjJkhd c‰rt§fis ÃW¤âÉl nt©L«. g©oj®fŸ v‹gt®fS« ntW j¤Jth®¤jÄšyhkš x¥ò¡bfhŸ
S« Ô®khd§fshdhš mt®fis¥ bghU¤jtiuÆš bghU¤jkhd
rhujh r£l¤ij clnd mKÈš bfh©Ltu nt©L«, Éõa§fËš x¤JiH¡f¤ jahuhÆU¡»‹nwh« v‹gij¤ bjÇɤ
J¡bfhŸS»nwh«.
bg©fS¡F M©fis¥nghynt brh¤JÇik tH§f
nt©L«, gšyhtu« mofis eh« MâÆnyna Ku£L¢ irt®
fnshL«, òuhz¥ãiH¥ò¥ g©oj®fnshL« nr®¤jnjÆšiy.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 102 103 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mofSila giHa MuhŒ¢á KoîfŸ bgÇJ« K‰T¿a bfhŸif
fis mo¥gilahf¡bfh©lJ v‹gJ« irt®fŸ v‹W brhšÈ¡
bfhŸSgt®fËš áyU¡fhtJ Ó®âU¤j cz®¢áí«, rk¤Jt
cz®¢áí« V‰g£oU¡Fkhdhš - g©oj¡ T£l¤jh® fËš vtU¡
fhtJ gF¤j¿î cz®¢á V‰g£oU¡Fkhdhš mJ bgÇJ« âU.
kiwkiy mofŸ rhuyhf¤jhÅU¡Fbk‹W« fUâ ÆUªjnjhL eh« g©oj nkhâyhš KobtŒâdh®
v›bt¤JiwÆš v›Éj khWjšfŸ ÉU«ò »‹nwhnkh m¤jid¡
F« mofŸ MjutË¥gh® v‹W e«ãí« ïUªnjh«. vÇjš fhuz
khŒ áy® gy fhuz§fshš - gy N£áfshš mofis rW¡fÈš
g©oj nkhâyhš neU mt®fŸ ïªâahÉš Ñ®¤âbg‰w
ïG¤J É£lh®fŸ. vÅD« mofŸ K‰¿Y« rW¡» Élhkš j‹
kÅjUŸ xUtuht®. mnjhL bgUªâah»fSŸ xUtuht®. mt®
M‰wiyna ão¤J¢ rkhˤJ¡ bfh©lh®. ïj‰F cjhuz« nt©o
I¡»a khfhz¤âš xU ng® bg‰w t¡ÑyhÆUªjt®. fšf¤jhî¡F
at®fŸ âUbešntÈ irt¥ bgÇah® kfheh£o‰F« âU¥ghâÇ¥
âU. jh° nghyî«, g«ghÆ¡F âU. b#a¡f® nghyî«, k¤âa
òÈô® kfheh£o‰F« cŸs ɤâahr¤ijí« âUghâÇ¥ òÈôÇš
khfhz¤â‰F âU.rh¥U nghyî«, br‹id khfhz¤â‰F âU. ÓÅ
mofŸ Ãfœ¤âa brh‰bghÊití« neh¡»dhš c©ikízuyh«.
thr Ia§fh® nghyî«, bgU« bgU« tU«goíŸs t¡Ñyhfî«
vdnt ïit ek¡f¿É¡f¥g£l gšyhtu¥ bghJ Ãiy¡fHf¤
t¡Ñš bjhÊÈš bf£o¡fhu® v‹W ãukhâ¡F«goahfî« thœ¡if
Ô®khd§fŸ v‹gitfis¡bfh©l mã¥ãuhankahF«.
Æš všnyhiu¥ gh®¡»Y« bgUikahfî« thœªJ tªjt®. mtuJ
k‰wit KG Ãfœ¢áfisí« m¿ªj ã‹d® ÉgukhŒ åL« thœ¡if¤ â£lK« mu©kidnghynt ïU¡F«.
bjÇɤJ¡bfhŸs Mir bfh©LŸnsh«.
ïªâa bghJthœ¡ifia v‹iwa âd« go¤jt®fŸ _yK«
Fo muR - jiya§f« - 15.02.1931 go¤jt®fS¡FŸshfînk Mu«ã¡f¥g£lnjh m‹W Kjny
t¡Ñšfns bghJ thœÉš ïw§» ntiy brŒí« Ñ®¤â bgwî«
KoªJ tªjJ. mªj KiwÆšjh‹ âU. âyf® Kjš âU. r¤âa_®¤â
<uhf mnef® mnefkhf bghJ thœ¡ifÆš ãuá¤â bg‰wt®fshf
ne®ªjJ.
âU. fhªâat®fS« ïªj KiwÆnyna bghJthœî¡F
tunt©oatuhdhY« mt® ãuntá¤j fhy« Kjšjh‹ mj‰F K‹
ïUªjJ ngh‹w mjhtJ bghJthœî¥ ãuntr« Raey thœî¡F¥
go¡f£lhÆUªJ tªjJ kh¿ á¿jhtJ âahf« brŒJ j‹dy¤ij
kW¤j ãwnfjh‹ bghJ thœÉš k¡fŸ ãuntá¡f Toajhf kh¿
É£ljhš bghJ thœî¡F xU bfsut« V‰g£L k¡fshš kÇahij
brŒa nt©oajhƉW. mªj Ãiy eh£oš bršth¡F¥bgwî«
bghJthœ¡ifia kâ¡f¥glî« V‰g£l r«gt§fS¡F âU.
fhªâna Kj‹ikahd fhuz°j® v‹whY« njrgªJ jhR«, g©oj
neUî« mj‰F cÆ®bfhL¤jt®fshth®fŸ.
j§fSila mur nghf¤ijí«, bršt tU«goiaí« xnu
moÆš JwªJ btË tªjt®fËš ï›ÉU fdth‹fS« Kj‹ik
ahdt®fŸ. Mdhš njrgªJit Él g©ojÇ‹ âahf« r‰W nk«
g£ljhF«. VbdÅš njrgªJî¡F¥ bgU« tU«goí« ca®ªj

Fo muR - 1931 ( 1 ) 104 105 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


nghfK«, g©ojU¡F ïis¡fhjjhf ïUªjhY« njrgªJî¡F bgÇah® j‹ °jhd¤â‰F xUt® V‰gL« K‹ KobtŒâdJ Äfî«
gzyøak‰w j‹ikí« vªj Ãiyiaí« rÇ¥gL¤â¡bfhŸS« tUªj¤j¡fnj ahF«. ïªâa ruhrÇ taJ 23, 炙yhªJ ruhrÇ taJ
j‹ikí« V‰fdnt bfhŠr« ïUªJtªjjhš mtuJ âahfkhdJ 46. g©oj® mt®fŸ ïu©L ruhrÇ taijí« v¥gojh©oÉ£lhnuh
mtU¡F m›tsî fZl¤ij¡ bfhL¡f¡ ToajhŒ¤ njh‹W mJnghynt ïªâahÉY« k‰W« cyf¤âY« cŸs ruhrÇ k¡fË‹
tj‰»šyhkš ïUªjJ vdyh«. Mdhš g©ojÇ‹ âahfkhdJ mªj j‹ikÆš ïUªJ v¤jidnah g§F Û¿dt® v‹gâš MnBgid
Ãiyik¡F K‹ á¿J« Ãid¤âU¡fhj khâÇÆš xU bgÇa mu- Æšiy. Mfnt mt® KobtŒJ« nghJ v›Éj FiwîÄšyhkš
rid “thd¥ãu°j Møk¤ij¡”if¡bfhŸtj‰fhf Fo gil jdJ Ka‰áÆ‹ - yøa¤â‹ gaid xUthW vŒâdh® v‹nw
fnshL C®ty¤Jl‹ td¤âš bfh©L nghŒ É£L É£L tªjhš brhšy¡TL«. xU rka« bfhŠr« eŠr« Ûâ ïU¥gjhf mt® fUâ
mL¤j ÃÄõ« mtD¡F v¥goÆU¡Fnkh mJnghy âObud ïUªjhY« mij¥g‰¿ á¿J« ftiy¥glhkny jh‹ jdJ filá
kh¿dtuhth®. fZl k¿ahjt® cyf ïa‰if bjÇahjt®. cyfnk _¢irí« É£L ïU¥gh® v‹gJ ekJ cWâ. V‹ vÅš mtuJ
j‹id¥nghš brštkhfî«, nghf ngh¡»akhfî« ïU¥ gjhf¡ mUik¥ òjšt® âU. #t®yhš neU jªijÆ‹ gh¡» ntiyiaí«
fUâÆUªjt®, âObu‹W r‹aháahdh®. FL«g¤njhL r‹aháah mj‰F nk‰g£l òâa ntiyfŸ gyijí« brŒJ Ko¥gh® v‹gâš
dh®. ehis rh¥gh£L¡F v‹ brŒtJ v‹w ÉrhuÄšyhkš cŸsij jªij¡F á¿J« rªnjfÄUªâU¡fhJ v‹gJjh‹. Mfnt mJ
bašyhÄiw¤jh®. áy rka¤âš ehis¢ rh¥gh£L¢ bryî¡F tÊ nghynt bgÇa neU kiwªjnghJ mt® ek¡F« v›Éj Fiwit
njLtJ v‹gJ xU bgÇa á¡fyhd ãuáidahf ïUªjJTl í« it¤JÉ£L¥nghfÉšiy. v¥go vÅš á‹d neU ïU¡»‹
ek¡F¤bjÇí«. mtU¡F k‰wt®fis¡ nf£fî« bjÇahJ. ahuhtJ wh®. mtuhš jªijÆ‹ °jhd« mila¥g£L jªijÆ‹ gh¡»
bfhL¤jhš mij th§FtJ« bgÇa mtkhdbk‹W« fUJth®. ntiyfŸ VjhtJ ïUªjhY« mit el¤âit¡f¥g£L mijÉl
ï¥go¥g£l bgUkhD¡F ïªj¥ gh¡»a§fŸ »il¤jjhdJ mtuJ K¡»akhd c©ik ÉLjiyah»a rkj®k ntiyfisí« el¤â¡
Ka‰áia¡ fh£oY« mtuJ xnu Fkhuuhd âU. #t®yhYÉ‹ bfhL¡ftšytuhd xU mU§FHªijia ek¡F mˤâU¥gjhš
Ka‰ána mâfkhdJ v‹W brhšYtJ KGJ« jtUjyhfhJ. ïij¡bfh©L eh« rhªâailnthkhf.
mjhtJ,
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 15.02.1931
mtuJ FL«gnk mªj Ãiyia miltâš á¿J« ja§f
Éšiy v‹gjhF«. g©oj® âU. fhªâÆ‹ giHa bfhŸiffËš
KGbfhŸiffisí« x¥ò¡bfhŸs KoahjtwhÆUªjhY« âU.
fhªâ¡F MâÆš á¿J« ïilôW brŒahjtuhfnt ïUªjh®. ïj‹
gadhfnt âU. fhªâí« jdJtr¤â‰F ïG¡f¥g£lh®. ïªj
Ãiyna mtU¡F ïªâa muáaš thœÉš âU. fhªâ¡F mL¤j
°jhd« »il¡f¢brŒjJ. ïjÅD« Énrõbk‹dbt‹whš ïj‰F
mL¤j °jhdK« âU. #th®yhš mt®fS¡nf »il¤âU¥gjhF«.
Mfnt ï‹W cyfKiwÆš xU bgUik thŒªj, âahf« thŒªj,
Ñ®¤âthŒªj bgÇah® âU. g©oj nkhâyhš neU v‹gâš ahU¡
F« MnBgid ïU¡fhJ. kÅj®fS¡F tU« bgUikí«,
nk‹ikí«, Ñ®¤âí« všyh« mtut®fsJ bfhŸiffËdhnyna
jh‹ V‰gl¡ToaJ v‹W brhšÈÉl KoahJ. k‰wgo âahfK«,
RaeyÄ‹ikínk bfhŸif ɤâahr¤ijí« kiw¤JÉL«. Mfnt
mªjFz« ïªâahÉÆš njrgªJî¡F« ekJg©ojU¡F«
»il¤jJ. g©oj® 70 tJ taâš KobtŒâaJ m‰g MíŸ v‹nwh,
Fiwªj MíŸ v‹nwh brhšÈÉl KoahJ. MdhY« bghJ
thœî¡F âahf« nt©L« v‹w xU cz®¢á¡F m¿F¿ahŒ ïUªj
Fo muR - 1931 ( 1 ) 106 107 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïªj ÄUf¥ãuha ÃiyÆš ïU¥gj‰F ïJnt fhuz« v‹W«, k‰W«
k¡fËš ca®î jhœî«, brštthD«, jǤâuD« ïU¡f ïJnt
fhuz«” v‹W« brh‹ndh«.
mj‰ft® “m¥goahdhš c§fSila flîŸ r«gªjkhd
vG¤J¡fŸ v§fŸ M©ltidí« jhnd nr®¤J¥ ngRtjhÆU¡
K°ä« thÈg®fS¡F »‹wJ” v‹W brh‹dh®.
eh« mj‰F, eh‹ v‹d brŒayh«, c§fS¡fhf nt©L
rÛg fhykhf, mjhtJ Rkh® xU tUõfhykhf mnef khdhš ï°yhkhdt®fŸ flîŸ jÉu v‹W brhšÈ Él£Lkh? v‹W
ï°yh« thÈg®fSlD«, gy bksšÉfSlD«, ïu©blhU brh‹ndh«.
bksyhdh¡fSlD« beU§»¡ fyªJ ngr¡Toa rªj®¥g§fŸ gy
mj‰ft® áǤJ¡bfh©nl, v§fis¥ gÇfhr« brŒ»Ö®fsh?
»il¤jd. mâÈUªJ RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffËš gy®
v‹W nf£LÉ£L “Ú§fŸ nkny F¿¥ã£lFzK«, j‹ikí«
KGtijí«, áy® x‹¿u©L jÉu k‰wijí« x¥ò¡bfhŸS
bfh©l flîis¥g‰¿¤jh‹ brhšY»‹nw‹ v‹W brh‹dãwF,
gt®fshfnt m¿aKoªjJ.
ï°yhkhdt®fŸ flîŸ kh¤âu« mâÈUªJ v¥go Éy¡f¥gL«
Mdhš flîŸ v‹gij¥g‰¿ kh¤âu« mt®fËš mnef® v‹W« ï‹iwa âd« všyh kh®¡f¤jhU« ïªj khâÇahf¤jhnd
j§fŸ mã¥ãuha¤ij btËÆš vL¤J¢ brhšynt ga¥gL flîis¡ fUâ¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ” v‹W brh‹dh®.
tijí« áy® m¥òw«ï¥òw« âU«ã¥gh®¤J¥ ngRtijí«,
m¥goahdhš mj‰F eh« v‹d brŒtbj‹W brh‹ndh«.
gh®¡F«nghJ ek¡F Ä¡f gÇjhgkhfnt ïUªjJ.
mj‰ft® “mij kh¤âu« É£LÉl¡Tlhjh” v‹wh®.
mâš xUt® e«Äl« ngRifÆš “Ú§fŸ flîŸ v‹gij¥
g‰¿ ngR«, vGJ« vG¤J¡fŸ všyh« ïªJkj¡ flîŸfis¥ g‰¿ eh« vij, ï°yh« flîis kh¤âukh? v‹nwh«.
kh¤âu« ngR»‹Ö®fsh? mšyJ k‰w kj¡flîŸfisí« g‰¿
ngR»‹Ö®fsh?” v‹W nf£lh®. mt® kWgoí« áǤJ¡ bfh©L “bghJthf¡ flîŸ
v‹gijna jh‹ brhšY»‹nw‹.” v‹W brh‹dh®.
mj‰F eh« ÉilaË¡ifÆš “Ú§fŸ flîŸ v‹gj‰F v‹d
bghUŸ bfh©L nf£oUªjhY« eh‹ flîŸ v‹W ngRtâš, r®t eh« k‰w flîŸfis¢ brh‹dhš c§fS¡F v‹d eZl«
r¡âí«, r®t tšyikí«, r®t ÉahgfK«, cy»š eilbgW« rfy tªJÉ£lJ v‹W«, nt©Lkhdhš c§fŸ flîis¢ brhšyhkš
elto¡iffS¡F« jhnd fhuz ójdhÆU¡»‹wJ«, mij tz§» gh®¤J¡bfhŸS§fŸ v‹W« brh‹ndh«.
dhš ekJ njitfŸ ó®¤âahFbk‹gJ«, mj‰F g Éil brŒ ït‰iw eh« gÇfhrkhŒ brhšYtjhf mt® cz®ªJ ãwF
jhš ekJ F‰w§fŸ k‹Å¡f¥gL« v‹gJ« eh« cÆUl‹ ïU¡F« c©ikahŒ ngRtjhŒ¢ brhšÈ¥ ngáajhtJ :-
nghJ brŒj fUk¤â‰F¤ jFªj gyid eh« br¤jãwF ekJ ét‹
mšyJ M¤kh v‹gitfS¡F mË¡»‹whwJ v‹d¥gLtJkhd “Ú§fŸ brhšYtâš F‰w« ïU¥gjhf eh‹ brhšytuÉšiy.
flîŸ v‹gJ vªj kj¤ij¢ nr®ªjjhdhY«, mªj m®¤j« bfh©l Mdhš v‹ngh‹wt®fŸ mâš fyªJ bfhŸsKoaÉšiy v‹gJ
flîis¥ g‰¿¤jh‹ ngR»‹nwh«” v‹W brh‹ndh«. jh‹ vdJ ftiyna xÊa flîis¥ g‰¿a ftiy vd¡F¢ á¿J«
»ilahJ. Rkh® g¤JtUõ- fhykhfnt vd¡»Uªjâšiy. Mdh
“ïªj¥go brhštj‰F¡ fhuz« v‹d?” v‹W mt® nf£lh®. Y« ftiy ïU¡»‹wjhf e«ã¡bfh©L el¡»‹wt®fisÉl eh‹
eh« mj‰F ÉilaË¡ifÆš, “ïªj khâÇahd xU flîŸ Äfî« xG¡f¤JlD«, ÃaâílD« elªJ tªâU¡»‹nw‹ v‹W
j‹ikia k¡fS¡FŸ òF¤Jtjhš kÅj t®¡f« j‹ Ka®¢áa‰W, cWâahŒ¢ brhšYnt‹. Mdhš v‹Dila elto¡ifia Él
K‰ngh¡f‰W¥ nghtj‰F ïlnk‰gL»‹wJ v‹W«, ïªâah ï‹W flîis¥ g‰¿¡ftiy bfh©oU¥gjhf eh‹ elªJ bfh©l ntõ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 108 109 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


elto¡ifna v‹id ãw¤âah® kâ¡f¢ brŒâU¡»‹wnj mšyhkš mt®fSila kh®¡f¡ f£lisfŸ v‹gâš gy V‰fdnt Ra
v‹ xG¡f¤ij¥g‰¿ ahU« kâ¥gâšiy. Mjyhš flîis¥ g‰¿ kÇahij¡ bfhŸifahfnt ïU¡»‹wd.
ftiyÆšiy v‹W brhšÈÉ£lhš v‹id vdJ kh®¡f¤jh®fŸ
xʤJ ÉLth®fŸ” v‹W brh‹dh®. Mifahš flîis¥ g‰¿a ng¢R kh¤âu« mt®fS¡F«
nt©oaâšiy v‹gJ ekJ mã¥ãuhakhF«. nt©LkhdhY«
mj‰F eh« c§fS¡F mªj khâÇ k¡fË‹ kâ¥ò nt©L mij KjÈš ãurhu« brŒtijÉl k‰w fhÇa§fis¢ brŒtnj
khdhš mªj¥gona elî§fŸ ïšyhÉ£lhš ijÇakhŒ c©ik mDTykhdjhF«. Étfhu« tU«nghJ mij¥g‰¿í« ngr ahU«
ia vL¤J¢ brhšY§fŸ v‹W brh‹ndh«. ga¥glnt©oaâšiy. Mdhš mJ mtutUila brhªj mã¥ã
uha« v‹WTl brhšÈ¡ bfhŸsyh«.
ãwF, mt® filáahf K°ä« thÈg®fS¡FŸshtJ
ï¥gobahU ïa¡f« Mu«ã¡fyh« v‹W fUâÆU¡»nw‹ v‹W Mfnt Kothf eh« brhšÈ¡ bfhŸtbj‹dbt‹whš
brh‹dh®. mj‰F eh« Äfî« rªnjhõ« v‹W brh‹ndh«. ãwF K°ä« thÈg®fŸ ïªj jÄœeh£oš xU ònuh»jbkhÊ¥ò¢ r§f«
ntW gy Éõa§fŸ ngándh«. V‰gL¤â¡bfh©L k¡fis ònuh»j¡ f£L¥gh£oÈUªJ Éy¡F«
goí«, j§fŸ j§fŸ gF¤j¿î¡F kâ¥ò bfhL¡f k¡fS¡F¤ ijÇ
Éf, ïªj¥goahd v©zKŸs ï‹D« mnef thÈg®fŸ a« tU«goahfî« brŒa nt©oaJ Kjš flik v‹gij¤
ïU¡»‹wh®fŸ. ïu©blhU thÈg®fŸ ïj‰fhf mjhtJ Ra bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. ïj‰F mtáaK« k‰w ïj‹ KG
kÇahij ïa¡f¤â‹ ÛJŸs M®t¤jhš j§fsJ kh®¡f¤ij¡Tl Égu§fS« nt©Lkhdhš t§fhs K°ä« ònuh»jbkhÊ¥ò¢
É£LÉl¤ jahuhÆU¥gjhf¢ brh‹dh®fŸ. m¥go mt® brhšy r§f¤jhÇlÄUªJ jftšfis nf£L¤ bjǪJbfhŸsyh«. ïj‹
ne®ªj mtáa« mtU¡F kÅj r_f¤âÅlÄU¡F« m‹ghdJ mtáa¤â‰F¡ fhuz« mt®fŸ brhšYtj‰F nkš eh« x‹W«
mtUila kh®¡f¤ijÉl bgÇajhf¡ fUâanjašyhkš ntwšy. brhšÈÉlKoahJ. _l e«ã¡if v‹gJ« ònuh»j Møba‹g
Mfnt, m¥go¥g£l ntfKŸs thÈg®fshdhY«, bksšÉ J« vªj kj¤âY« ïU¡f¡TlhJ v‹gij ahU« x¥ò¡bfhŸS
fshdhY« j§fŸ r_f¤âYŸs áy gH¡f tH¡f§fŸ kh®¡f¤â‹ »‹wh®fŸ. Mdhš x›bthUtU« j§fŸ j§fŸ kj¤âš mit
ngÇdhY«, ònuh»j®fshY«, ïªJ¡fŸ rhtfhr¤âyhdhY« mit ïšiy v‹W brhšÈÉ£L m‹Åa kj¤âš ïU¥gjhf¢ brhšY
kÅj ïa‰if¡F«, j®k¤â‰F« ÉnuhjkhŒ ïUªjhš m¡ bfhŸif »‹wh®fŸ. Mjyhš ï‹d kh®¡f¤âšjh‹ ïU¡»‹wJ v‹W«,
fis mâÈUªJ bfh©nl âU¤j Ka‰á¥gJjh‹ gadË¡Fnk ï‹d kh®¡f¤âÈšiy ba‹W« ahU« thâl nt©oaâšiy. eL
bahÊa kh®¡f¤ij É£L âObu‹W btËna¿ Él nt©oaâšiy ÃiyikÆÈUªJ, j§fŸ gF¤j¿it¡ bfh©Lgh®¤J, j§fS¡F
v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. ïªj¥go mt®fis mªj kh®¡f¡ ïU¥gjhŒ njh‹¿dhš mij Éy¡f£L«. njh‹whÉ£lhš m¥g
f£lis¥go elªJ M©lt‹ v‹gtÇl« r‹khd« bgwnth, ona ïU¡f£L« v‹»‹w bfhŸif it¤nj KjÈš ntiy Jt¡f
nkhBkilanth eh« m¥go¢ brhšyÉšiy. Mdhš mt®fŸ nt©LkhŒ nt©o¡bfhŸS»nwh«. ntiy Jt¡»dhš bghJey
mªj kh®¡f¥ ngiu¢ brhšÈ¡bfh©lhtJ, mªj r_f¤ij Ó® C¡fKŸsmnef bksšÉfŸTl x¤JiH¡f¤ jahuhÆU¡
âU¤j« brŒa¥ ga‹gLth®fns v‹»‹w MirÆ‹ ÛnjahF«. »‹wh®fbs‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.

fkhš ghBh åu® kh®¡f¤ij btË¥gilahŒ É£oUªjhuh Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 15.02.1931
dhš, mtuhš mªj r_f¤â‰F m›tsî e‹ik brŒâU¡f KoahJ.
Mjyhš ekJ K°ä« thÈg®fS«, t§fhs K°ä« thÈg®fŸ
V‰gL¤â¡bfh©oU¥gJnghy ïªj khfhz¤âY« ònuh»j xÊ¥ò¢
r§fbk‹gjhf xU °jhgd« V‰ghL brŒJ bfh©L mj‹ _y«
RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffËš mnef¤ij Ãiwnt‰¿ it¡
fyh«. m‹¿í« ïªj¤ JiwÆš k‰wt®fisÉl K°ä«fS¡F
ntiy Fiw¢ryhŒ ïU¡»‹wbj‹nw brhšYnth«. VbdÅš

Fo muR - 1931 ( 1 ) 110 111 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


v‹W« ïJnt KjY« ïJnt filáí« v‹W brh‹ dh®fŸ.
kfheh£L¤ Ô®khd§fis¥ g‰¿ ehblšyh« Éõkãurhu«
brŒjh®fŸ. ï›tsití« jh©o ïu©lhtJ kfhehL« <nuh£oš
kªâÇfŸ jaÉšyhkY«, #°o° f£á¡fhu®fŸ jaÉšyhkY«
murh§f¤jh® r«kjnk á¿J« ïšyhkY« ïa¡f mDjhãfŸ
RakÇahij kfhehL - Ka‰áÆnyna br§f‰g£L kfheh£il Énrõkhf ïšyh É£lh
Y« F‰w« brhštj‰»šyhkš elªJÉ£lJ. r£l kW¥ò ïa¡f¤
K‹nd‰ghL T£l« â‹ bršth¡F ekJ ïa¡f¤â‰F ÉnuhjkhŒ ïUªJ« y£áa«
ïšyhkš elªnj¿É£lJ. mj‰F¥ ãwF ïªj tUlK« ï‹Wtiu
bfhŸiffŸ nkY« nkY« ÔÉukhŒ FªjfK« ïšyhkš ïa¡f«
tunt‰ò¤ jiyt®fns, e©g®fns ï‹W ï§F ToÆU¥gJ guÉ¡bfh©nl ïU¡»wJ.
3-tJ RakÇahij kfheh£il ÉUJefÇš el¤J« Éõa khŒ
Mdhš ïu©lhtJ kfheh£il¥ gh®¤jã‹ò ekJ vâÇfŸ
nahá¥gj‰fhfntahF«. kfheh£il uhkdhjòu« ÍšyhÉš
ïªj kfhehL <nuh£oš mšyhkš ntW v§F ngh£oUªjhY« elª
el¤Jtbj‹gJ br‹w tUõ« <nuh£oš elªj ïu©lhtJ kfh
âU¡fhJ. mtUila brhªj Cuhdâdhš elªJÉ£lJ. ïÅ mL¤j
eh£o‹ nghnj ï¢ášyhtháfŸ miH¡f¥g£L Ô®khŤj Éra
tUõ« el¡fhJ v‹wh®fŸ. ãwF mL¤j kfhehL ïuhk ehjòu«
khF«. ïuhkehjòu« ÍšyhÉš v§F el¤JtJ v‹gJ rÛg¤âš
ÍšyhɉF miH¡f¥g£oU¡»‹wJ v‹wîl‹ jiyt® âU.
<nuh£oš elªj îthf rig T£l¤âš ÉUJef® ãuKf®fËš áy®
gh©oa‹ mt®fŸ ïuhkehjòu« Íšyhngh®L ãuábl‹lhŒ
K‹ÅiyÆš mt®fsJ r«kj¤â‹ ÛJ Koî brŒjjhF«.
ïU¥gjhš xU rka« elªjhY« el¡FnkbahÊa k‰wgo mªj
Mfnt ï§F eilbgW« Éõa¤âš všyht‰iwí« Él ÍšyhÉš el¤j KoahJ v‹W brh‹dh®fŸ. Mfnt âU. gh©o
ï›ñ® ãuKf®fSilaî«, thÈg®fSilaî« x¤JiH¥ò« a‹ mt®fŸ ï¥nghJ ãuábl©L ntiyia É£L É£ljhš ïÅ
C¡fKnk mâfkhf nt©oajhF«. ekJ ïa¡f¤â‹ K¡»a¤ij¥ el¡fhbj‹nw fUâÆUªjhY« ïU¥gh®fŸ. m¥go¥g£lt®fŸ
g‰¿í« mj‹ gaid¥ g‰¿í« c§fS¡F mâf« brhšy nt©oa f©o¥ghŒ VkhªJ nghth®fŸ v‹gJ âra«.
âšiy. ïj‰F V‰g£oU¡F« v⮥ãurhuK« ïj‰F V‰g£oU¡F«
jÉuî« ïªj ÉUJef® kfhehlhdJ bgÇabjhU ãugy
vâÇfË‹ j‹ikí« ftŤjhny És§»ÉL«. v¥go v¥gonah
kfhehlhf ïU¡f¥ ngh»‹wbj‹gij ï¥nghnj Phgf¤âš it¤
_‹W eh‹F tUõ§fis ïa¡f¥ ãurhu« eilbg‰wJl‹ ïu©L
J¡ bfhŸS§fŸ. brŒifÆš bfh©L tunt©oa gy Ô®khd§
bgÇa kfhehLfŸ elªJ _‹whtJ kfhehL el¡f¥ ngh»‹wJ.
fS« ï‹D« K‰ngh¡fhd gy Ô®khd§fS« ï§F Ô®khÅ¡f¥gl
ïa¡f« Mu«ã¤jîl‹ gy® ïJ _‹W ehisÆš br¤J¥nghŒ
ngh»‹wJ. m¥nghJ ï‹D« mnef® ekJ vâÇfshth®fŸ.
ÉL« v‹wh®fŸ. Mu«g¤ânyna kj¡fhu®fS« btF gykhf
murh§f¤jhU«, fh§»u°fhu®fSl‹ nrUth®fns jÉu e«Kl‹
c©lh¡f Ka‹wh®fŸ. v‹ÛJ brhªjKiwÆš gy gÊ¥òfisí«
nru kh£lh®fŸ. ïUtU« nr®ªJ mâfkhf ïU¡F«. mijÉl
bf£l v©z§fisí« c©lh¡»dh®fŸ.
#Û‹jhu®fŸ KjÈat®fË‹ bjhšiyfS« ïU¡F«. mijÉl
m›tsití« jh©o vâÇfS¡F rÛgkhŒ br§f‰g£o k¡fis Vkh‰¿ mâf¢ r«gs« bg‰W nrh«ngÇahŒ thG«
nyna KjyhtJ kfhehL Äfî« ãu¡ahâahŒ elªjJ. mªj M§»y« go¤j T£l« ïU¡F«. Mfnt ïªj Ãiyfis rkhË¥g
kfheh£o‰F mnefkhŒ ï«khfhz¥ ãugy°j®fŸ c£gl Rkh® bj‹gJ nyrhd fhÇakšy. Mfnt, eh« tU§fhy¤âš mâfkhd
g¤jhÆu« ng® É#a« brŒâU¡»wh®fŸ. mj‹ ãugy¤ij¥ gh®¤j bjhšiy¡F¤ jiy bfhL¡f nt©oa msî¡F K‹djhfnt j¡f
vâÇfŸ ïªj tUõ« Vnjh #°o° f£áah® kªâÇfŸ M»at® V‰ghL brŒa¥gl nt©oajhŒ ÉUJef® kfhehL eilbgw
fËlK« murh§f¤jhÇlK« cŸs jÅ bršth¡F fhuzkhŒ nt©oÆU¡F« v‹gij Phgf¤âš it¤J¡bfhŸS§fŸ. ekJ
kfhehL ãugykhŒ elªJÉ£lnjbahÊa bfhŸifÆ‹ j¤Jt¤ filá y£áa« ca®ªj #hâ v‹gâšyhkš nghfnt©Lbk‹gJ
âdhyšy v‹W ngáanjhL ïÅ mnj kfhehL v§F« el¡fhJ kh¤âukšyhkš ViH gz¡fhu‹ v‹»‹w ɤâahrK« ïšyhkš

Fo muR - 1931 ( 1 ) 112 113 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ïU¡fnt©L« v‹gnjhL MS»‹wt‹, Ms¥gL»‹wt‹
v‹»‹w ɤâahrK« ïšyhkš nghfnt©L« v‹gjhF«. ïj‰F
ÉUJefÇš Éijnghl nt©L« v‹gnj vdJ c¤njr«. Mif
ahš ïªj kfheh£il áw¥òw el¤â¡ bfhL§fŸ.
F¿¥ò : ÉUJef® fhÞkhghÈ£l‹ »s¥ãš 09-02-1931 m‹W khiy
eilbg‰w T£l¤âš M‰¿a ciu. “vdJ fhjš”
Fo muR - brh‰bghÊî - 15.02.1931
nk‰f©l jiy¥ã‹go ‘vdJ fhjš’ v‹gjhf jiy¥
bgaÇ£L fy¥ò kz« brŒJ bfhŸs KoîbrŒâU¥gjhf¡f©L
xU foj« uhkehjòu« ÍšyhÉš ïUªJ xU bg©k vGâajhf
vGj¥g£L ãuRÇ¥gj‰fhf ek¡F mD¥g¥g£oU¡»‹wJ.
mâš ifbaG¤âšyhjjhY«, vG¤J¡fŸ bg© vG¤J¤
jhdh v‹W rªnj»¡f¥gl¡Toajhfî« ïU¥gjhš mij ãuRÇ¡
f¡TlÉšiy. Mdhš m¡foj¡ bfhŸif¡F eh« rh®gË¡f nt©o
aJ mtáakhÆU¥gjhš mij ãuRÇ¡f nt©oaJ mtáabkdî«
njh‹W»‹wJ.
Mfnt ifbaG¤JlD«, mJ vGj¥g£l bg©Â‹ gl«
mšyJ ifnuifílD« ek¡F ntW foj« vGâ mD¥g¥g£lhš
ãuRÇ¡f¤ jahuhÆU¡»nwh«. mâš f©lfhÇa« eilbgwî« e«
khš Md mDTy« brŒa¤jahuhÆU¡»‹nwh«. (g-®.)

Fo muR - g¤âuhg® F¿¥ò - 15.02.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 114 115 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


eh‹fhtJ gÇKjš brŒj brh¤J¡fis¤ âU¥ã¡bfhL¤J
Élnt©L« v‹gJ.
IªjhtJ ïa¡f¤â‰fDTykhfî« r®¡fhU¡F Énuhjkhf î«
ïUªjj‰fhf j©o¡f¥g£l r®¡fh® c¤ânahf°j®fis k‹Å¡f
nt©L« v‹gJ.
fhªâ - ï®É‹ r«ghõiz¥ gy‹
MwhtJ fŸS¡filiaí« m‹Åa eh£L #îË¡fil
v‹dthF«? iaí« k¿aš brŒtij r®¡fh® jhuhskhŒ mDkâ¡f nt©L«
v‹gJ M»a ïitfshF«.
r£lkW¥ò ÃW¤j¥g£ljhŒ âU. fhªâ mt®fshš x¥ò¡
ïªâahÉ‹ K‹nd‰wkhdJ fh§»u° Mu«ã¤jfhy« Kjny
bfhŸs¥gLkhdhš r®¡fh® j©o¤J b#ÆÈš it¤âU¡F« ifâ
jil¥g£L É£ljhdhY« irk‹ fÄõ‹ V‰g£lJ Kjš mj‹
fis btËÆš ÉLtâY« ml¡F Kiw¢ r£l§fis vL¤J ÉLt
nguhY« gy jilfŸ V‰g£L tªjd. ï¥nghJ bjhl®¢áahf r£l
âY« r®¡fhU¡F MnBgizÆU¡f á¿J« ÃahaÄU¡fhJ v‹W
kW¥ã‹ _ykhfî« t£l nki# kfheh£o‹ _ykhfî«, nghwh¡
Ãid¡»‹nwh«. gÇKjš brŒj brh¤J¡fis âU¥ã¡ bfhL¤J
Fiw¡F fhªâ - ï®É‹ rkur¥ ng¢á‹ _ykhfî« k¡f Ë‹ ftd§
ÉLtâY« r®¡fhU¡F MnBgid ïU¡f ÃahaÄšiy. xU rka«
fŸ ïG¡f¥g£L fhy« åzh»¡ bfh©nl tU»‹wJ. muáaiyna
tÇ brY¤jhjjhš Vy« nghl¥g£l brh¤J¡fis Vy« vL¤jt®fË
thœthfî« bjhÊyhfî« bfh©lt®fshš ïit ãukhj¥gL¤j¥
lÄUªJ âU¥ã th§»¡ bfhL¥gJ r®¡fhU¡F fZl khÆU¡F
g£L bghJ k¡fË‹ ftd§fŸ mâš âU¥g¥ gL»‹wd.
khdhš Tl mj‰F jFªj Jifia <L brŒJ âU¥ã th§»¡bfhL¤J
v¥goÆUªj nghâY«, ïªj fhªâ - ï®É‹ rkur r«gh õiz Élyh«.
ehis¡F v‹dkhf Koªj nghâY« filáahf ïJ xU Äd¡bf£l
jÉu nghärh® ÛJ elto¡if vL¤J¡bfhŸsnt©L bk‹
ntiyahf Koa¥ngh»‹wnjxÊa fhÇa¤âš xU gaidí«
gJ«, j©o¡f¥g£l r®¡fh® mâfhÇfË‹ j©lidia kh‰¿ mt®
c©lh¡f¥nghtâšiy v‹gJ kh¤âu« cWânaahF«.
fS¡F c¤ânahf« bfhL¡f¥glnt©L« v‹gJ« x‹W¡ bfh‹W
irk‹ fÄõ‹ Ç¥ngh®oY« t£l nki# kfhehL KoÉY Kw©g£l fhÇakhF«.
khtJ bg©fŸ K‹nd‰w¤â‰F V‰w ãuâÃâ¤Jt¤â‰F« jhœ¤j¥
VbdÅš r®¡fhU¡F ÉnuhjkhŒ #d§fS¡F mDTykhŒ
g£l bfhLik¥gL¤j¥g£l k¡fŸ K‹nd‰wkila¤j¡f ãuâÃâ¤
elªjt®fŸ k‹Å¡f¥glnt©Lbk‹whš #d§fS¡F Énuhj khŒ
Jt¤â‰F« nAJ V‰g£LÉ£lJ v‹W brhšyyh«. ïJ ïªâah É‹
r®¡fhU¡F mDTykhŒ elªjt®fS« k‹Å¡f¥gl nt©oaJ
bgU«gh‹ikahd k¡fS¡F Rjªâu cz®¢á tH§»dJ nghy
r®¡fhU¡F Ãaha« v‹nw njh‹W«. xU rka« ïªj ÃgªjidahdJ
MƉW. Mdhš fhªâ - ï®É‹ r«ghõidahš x‹Wnk V‰gl¥
j©o¡f¥g£l r®¡fh® c¤ânahf°j®fis¡ fh¥gh‰Wtj‰fhf
nghtâšiy v‹W jh‹ brhšynt©L«.
bfh©Ltu¥g£ljhf ïUªjhY« ïU¡fyh«. Mfnt ïâY« ãukhj
rkur¥ ng¢R ngRtj‰F Kjš KjyhtJ âU. fhªâat®fË‹ khf #d§fS¡F yhgnkh r®¡fhU¡F eZlnkh ïU¥gjhŒ És§f
ÃgªjidfŸ MW v‹W brhšy¥gL»‹wJ. mt‰¿š KjyhtJ Éšiy.
murh§f¡ ifâfis ÉLjiy brŒant©L« v‹gJ.
filáahf MwhtJ Ãgªjidah»a fŸS¡fil k¿aY«
ïu©lhtJ r®¡fh® ml¡F Kiwfis ÃW¤jnt©L« v‹gJ. #îË¡fil k¿aY« el¡f mDkâ¡fnt©L« v‹»‹w Ãgªjid
Étfhu¤â‰F bghUªjhjjhfnt fhz¥gL»‹wJ. mit ïu©il
_‹whtJ nghärh® ÛJ elto¡if vL¤J¡bfhŸs nt©L« í« k¿aš brŒJ xÊ¡fnt©oaJ mtáakh ïšiyah v‹gJ ntW
v‹gJ. Éõa«. mJ xU uhÍ Ãgªjid¡F¥ bghU¤jkhdjh v‹gJ jh‹
ï§F nahá¡f¤j¡f ÉõakhF«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 116 117 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
VbdÅš K¡»akhŒ fŸS¡filk¿aš brŒjj‰fhfî« MŸfŸ ïU¡F« eh£oš bfh©LtªJ ïªj eh£L¢ ru¡if Él
#îË¡fil k¿aš brŒjj‰fhfî« jh‹ mâfkhdt®fis ifâ Fiwªj Éiy¡F ɉgbj‹whš ïj‹ F‰w« v§F ïU¡»‹wJ v‹W
brŒa¥g£L«, ï¥nghJ« ifâ brŒJbfh©L«, nghärhuhš czunt©lhkh v‹W nf£»‹nwh«. 炙yhªâš ü‰ò berî¤
mo¡f¥g£L« tu¥gL»wJ. m¥go ïU¡f “mªj¡ fhÇa§fis eh‹ bjhÊÈš <Lg£l TÈfŸ âd« x‹W¡F MŸ x‹W¡F 3%. 4%. 5%.
brŒJ bfh©Ljh‹ ïU¥ng‹ mj‰fhf ifâ brŒjt®fis åj« r«ghâ¡»wh®fŸ. ïªâahÉš ü‰ò berî¤ bjhÊÈš <Lg£l
É£LÉl¤jh‹ nt©L«” v‹W brhštJ v¥go¥ bghU¤jkhdJ TÈfŸ âd« x‹W¡F áy® 2 mzhî« áy® 8 mzh, 10 mzh, 12
v‹gJ És§fÉšiy. nt©Lkhdhš ngr¥nghF« rkhjhd¤ â£l¤ mzhî«jh‹ r«ghâ¡»wh®fŸ. âd« x‹W¡F MŸ x‹W¡F 3%.
âš xU Ãgªjidahf mjhtJ “fŸS¡filfis vL¤JÉl 4%. TÈbfhL¤J ü‰W beŒJ, nghf tu¡ f¥gš rh®{#&« bfhL¤J
nt©L«. btËeh£L JÂfis ïªâahɉFŸ tuÉl¡TlhJ” tÇí« bfhL¤J ïªâa ÉiyiaÉl v¥go ršärhŒ bfhL¡f mt®
v‹W ngryh«. fshš Ko»‹wJ v‹gij nahá¤J mj‰F¤ jFªj tÊbrŒahkš
btË eh£lh® ÛJ nfhã¥gâš v‹d gy‹ v‹nw âU«gî« nf£
mij É£LÉ£L ïªj¥go nf£gJ “»s®¢á brŒJbfh© »‹nwh«. uh£od¤ijí«, j¡fË iaí« it¤J¡bfh©L if ber
oU¡f r®¡fh® r«kâ¥gJ jh‹ »s®¢áia ÃU¤JtjhF«” v‹W Éš beŒJbfh©L 2000 tUõ« c£fh®ªJ jt« brŒjhY«, v¥go¥
brhštJnghšjh‹ fhz¥gL»‹wJ. g£l r£lkW¥ò brŒjhY« xU fhyK« eh« ÓikÉiy ml§F«go
Mfnt ït‰¿‹ Étfhu¤ j‹ik v¥gonah Mf£L«. JÂfis tH§f kh£nlh« v‹gij Phgf¤âš it¤J¡bfhŸs
ïjdhš všyh« ïªâahî¡F V‰gl¥ nghF« gy‹ v‹d v‹gJjh‹ ÉU«ò»‹nwh«.
ï¥nghJ ï§F nahá¡f¥gL« ÉõakhF«. aªâu§fŸ brŒtâš ek¡F¢ á¿J« ftiyÆšiy. aªâu§ fŸ
kÇaÈ‹ _ykhŒ kJ ghd¤ijí«, mj‹ bfLâiaí« _ykhŒ t°J¡fis c©lh¡Ftâš ek¡F¢ á¿J« ftiy Æšiy.
ÃU¤âÉlyh« v‹gJ rh¤âa¥gl¡ToaJ v‹W Ãid¡f¤jFªj mJ kh¤âukšyhkš ïªj ïu©L fhÇaK« ïªâahÉ‹ “jǤâu
fhÇakšy v‹gnj ekjã¥guhakhF«. ïªJ kj¤âš 100-¡F 60 ehuhaz‹ nguhš bgÇa ght«” v‹W fUâ¡bfh©L 1000 tUõ¤
ng®fS¡F nkyhfnt ï‹W« ïªJ¡fË‹ flîŸfËš áyt‰W¡F â‰FK‹ ïUªj ïuh£od¤ijí«, nrh«ngÇfŸ rh¥ã£l rh¥ghL
fŸS, rhuha«, fŠrh, mãÅ it¤J¥ gil¡f nt©oÆU¥gJ«, éuzkhtj‰fhf¢ brŒJ bfh©oUªj j¡Ëiaí« bfh©L Óik¤
mij¥ ãurhjkhŒ¡ bfhŸsnt©oajhÆU¥gJ«, Ryg¤âš kiw¤J JÂia kÇaš brŒa nt©Lbk‹W brh‹dhš á¿jhtJ m¿î«,
Él¡Toa fhÇakšy, fŸis ÃU¤j nt©Lkhdhš Kjyh tjhf Rna¢irí« cilat®fŸ v¥go cl‹gl¡ TL« v‹W nf£
mªj¡ flîŸfisí«, flîŸ óirfisí«, r£l _ykhfî«, kÇaš »‹nwh«.
_ykhfî« xʤjhfnt©L«. ïu©lhtjhf r®¡fhUila fŸS ïªj khâÇ k¿ayhš ïªâa k¡fS¡F v‹d gy‹ »il¡
ïyh¡fh îthf¤âš ekJ k¡fŸ ïUªJ bfh©L îthf« el¤â¡ f¡TL« v‹W« nf£»‹nwh«. ïªâa njáa brštbkšyh« rhÄ¡
bfhL¤J ga‹bgWtij ÃU¤âahf nt©L«. fŸS¡ filÆš ËW F«, rl§F¡F« mGJÉLtâ‹_y« ViH k¡fS¡F ntiy
bfh©L brŒí« kÇaiy ÃU¤âÉ£L fŸS îthf ïªâa ïšyhkš brŒJÉ£L, ViHfË‹ mtáakhd rhjd§fisí«,
mâfhÇfŸ, c¤ânahf°j®fŸ å£oY«, MÕáY«, kÇaš ršärhŒ milaKoahkš ïªj¥go jL¤JÉ£lhš v¥go xU ehL
brŒant©L«. K‰ngh¡fila Koí«?
ïªj¥go¡F ïšyhkš fŸS¡ filÆ‹ K‹dhš ËW c©ikahd ešy v©z¤Jl‹ k¿aš ntiy brŒa nt©L
bfh©L nghÈ ehlf« eo¥gâš v¥go fŸS ËWÉL«? v‹gJ khdhš k¿aY¡F ntW ešy fhÇa« ïšiy v‹W ahuhtJ brhšÈ
ek¡F És§fhJ. mJ nghynt btËeh£L¤ JÂia ÃU¤j Él Koíkh? ïªâa njáa¤â‹ nguhš, muáaÈ‹ nguhš, Ó®
nt©Lbk‹whš f¥gÈ ÈUªJ ïw¡Fkâahtij kh¤âu« fhtš âU¤j¤â‹ nguhš ViHfŸ gz¤ij tÇahf¤ j£o¥ ão§» r«gs
it¤J¤ jL¥gjhš xUÉj gaD« V‰g£LÉL« v‹W Ãid¥g khf¥ gfš bfhŸis mo¥gij V‹ k¿aš brŒa¡TlhJ v‹W nf£
j‰»šiy. VbdÅš e«ik Él mâfkhd TÈ r«ghâ¡F« goahd »‹nwh«. cyf¤âš vªj njr¤âY« mªjªj njr r®¡fhiu
xU eh£oš brŒa¥g£l ru¡fhdJ Ä¡f Fiwªj TÈ¡F¡ »il¡F«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 118 119 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
el¤Jtj‰F mªjªj eh£L k¡fŸ milí« r«gs¤ij Él ïªj ïªâahÉ‹ gy ghf¤âš r£lkW¥ò¡F cjÉahsuhfî«, njáa¤
njr¤âš ïªj njr go¤j k¡fshš njáathâfshš 100¡F 200, 300 jiyt®fshfî«, ãuâÃâfshfî« ïUªJ tUtJ Äfî« ftÅ¡f¤
g§F åj« mâfkhf bfhŸis mo¡f¥gL»‹wJ. ViH k¡fS¡F« j¡fjhF«. ïªj ÃiyÆš ï‹D« mâfhu« mâfkhf nt©Lbk‹
rhjhuz k¡fS¡F« k‰w njrk¡fŸ miltij Él 100¡F 50 W« c¤ânahf« bgUf nt©Lbk‹W« uhQt« KjÈaJ
g§F¡F nkš FiwthŒ bfhL¡f¥g£L tU»‹wJ. ïij ah® ftŤ j§fËlnk x¥gil¡f¥gl nt©Lbk‹W« nf£f¥ gL»‹wJ.
jh®fŸ? ftÅ¡»‹wh®fŸ? v‹W nf£»‹nwh«. k‰W« ïªj cyf¤âš
ntW vªj njr¤âY« kj¤â‰fhfî« kj« fh¥gh‰w¥ gLtj‰fhfî«, ïuhQt ïyh¡fh ïªâa®fŸ ifÆš x¥gil¡f¥gl¥
flîS¡fhfî« flîŸfŸ fh¥gh‰w¥gLtj‰ fhfî«, mdhtáakhŒ nghtjhš ï‹W v‹d òâa e‹ik ÉisªJÉl¡TL« v‹gJ
xU j«ãoí« brythfhkš ftÅ¡f¥ gL»‹wJ. ïªj njr¤âš ïªj ek¡F És§fÉšiy. nt©Lkhdhš ïuhQt ïyh¡fh ïªâa
njr bršt¤â‹ bgU«ghf« mjhtJ rÇgFâ¡F nkyhfnt kj¤ kakh¡»dîl‹ âUths®fŸ ÓÅthr rh°âÇfŸ ãŸisfS«, uhk
â‰F«, flîS¡F bk‹W ehrkh¡f¥gL»‹wJ. ïij ahuhtJ rhÄ mŒa®fŸ ãŸisfS«, u§fh¢rhÇfŸ ãŸisfS«, FkhurhÄ
âU«ã¥gh®¡»‹wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. nghwh¡Fiw¡F rh°âÇfŸ ãŸisfS«, r®kh¡fŸ ãŸisfS« nf¥ldhfî«,
br¤J¥nghd njáa¤jiytU¡F« áuh®¤j« brŒa¥g£L #d§ f®dyhfî«, #duyhfî«, ãÇnfoa®fshfî« tªJÉl¡ TLnk
fS¡F rl§»‹ K¡»a¤ij¥g‰¿ ãurhu« brŒJ tÊ fh£l¥g£lhŒ mšyhkš k‰wgo VjhtJ xU uhÍa¤ij¥ ão¤J ïªâa Mø Æ‹
É£lJ. ïU¡»‹w njáa¤ jiyt®fshY« kfh¤kh¡fshY« âd« všiyia ÉÇth¡»¡ bfhL¤JÉLth®fŸ v‹W fUj¡TLkh v‹W
âd« uhk g#idí«, ehkh tËí« flîŸ njh¤âuK« °Jâí« fhy« nf£»‹nwh«. nt©Lkhdhš ït®fshš ïªâahit¡ fh¥gh‰W
jtuhkš fz¡F¥go brŒa¥g£L tU»‹wJ. ïªj¤ jiyt®fshš tijÉl ïªJ kj«, ïªJ flîŸfŸ, ïªJ c®¢rt§fŸ, ïªJ
- tÊfh£ofshš tu¥ngh»‹wjh« RauhÍa« v‹W fUâ¡bfh©L nfhÉšfŸ, ïªJ tUzh¢áuk j®k§fŸ, ïªJ áuh®¤j§fŸ, ïªJ
mâY« jf¥g‹ vY«ig f§ifÆš nghLtjhš
ïU¡»‹nwh«-mâY« kDj®k rh°âu§fŸ òuhz§fŸ KjÈaitfns g¤âukhŒ fh¥
jf¥g‹ nkhB¤â‰F nghf¡ TLbk‹W óuzRna¢ir¡fhu gh‰w¥gL«. ïitfS¡F Énuhjkhf ahuhtJ ngádhš mt®fŸ
g©oj #thÇyhš elªJbfh©lij Ãid¡F« nghJ ïÅ ahiu g¡f« #duš ila® nghš Õu§»fis âU¥g¥gLnk mšyhJ ït®
e«òtJ v‹gJ És§fÉšiy - î¡f ï‹iwa¤âd« nkš fshš ntW v‹d brŒa¡TL«.
ehLfËš cŸs k¡fŸ j§fŸ j§fŸ murh§f¤âš Ñœju á¥gªâ Mfnt bghJ#d§fŸ j‹d«ã¡ifa‰W gF¤j¿t‰W _l®
fS¡F r«gs§fis ca®¤jî«, eL¤ju c¤ânahf°j®fS¡F fshfî«, _l e«ã¡if¡fhu®fshfî« ïU¡F«tiu ïªj khâÇahf
r«gs ca®it ÃU¤jî« nkšju c¤ânahf°j®fŸ r«gs« ahnuh áyuhš Vnjh tÊfËš Vkh‰w¥g£L¡ bfh©oU¡F« goahd
Fiw¡fî« â£l« nghLtij njáa ntiyahŒ¡ bfh©oU¡»‹ fhÇa« elªJ bfh©Ljh‹ tU« v‹gâš mârabkh‹WÄšiy.
wh®fŸ. cjhuzkhf, ãÇ£oZ kªâÇí«, Ãô°y©£ kªâÇí«, Mjyhš vªj¡ fhÇa¤ijí« f©_o¤jdkhŒ e«ã Élhkš
M°ânuÈah kªâÇí« j§fŸ j§fŸ r«gs§fis ahU« brhšY gF¤j¿it¡ bfh©L e‹whŒ nahá¤J¥ gh®¡F«go nt©L
tj‰F K‹ng Fiw¤J¡bfh©L k‰w c¤ânahf°j®fŸ r«gs¤ij¡ »‹nwh«.
Fiw¡f¤ â£l« ngh£L¡bfh©L ïU¡»‹wh®fŸ. ïJ gz¡fhu
thœit ïu¡» ViHfË‹ thœit ca®¤Jtj‰F monfhYtjhF«. Fo muR - jiya§f« - 22.02.1931
ï¥go¥g£l mt®fSila thœî« ehiz aK«, bghU¥ò«,
jFâí« ïªâahÉYŸs c¤ânahf°j®fSila ij Él - njáa¤
jiyt®fSilaij Él á¿J« Fiwªjjšy v‹nw brhšyyh«.
Mdhš mt®fŸ th§F»‹w r«gs¤ijÉl ïªâa
c¤ânahf°j®fŸ ïªâahî¡F nrit brŒtj‹ _ykhŒ th§F«
r«gs§fŸ mÅahakhdjhŒ ïU¥gij ahU« ftÅ¥gâšiy. ïªj
r«gs§fS¡fhfnt ViHfŸ tU¤j¥gL»‹wh®fŸ v‹gijahU«
ftÅ¥gâšiy. nkY« ïªjkhâÇahd r«gs¡ bfhŸis¡fhu® ï‹W

Fo muR - 1931 ( 1 ) 120 121 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


m¥bgÇnah®fshš gy gy ïl§fËš gy ïa¡f§fŸ njh‰WÉ¡f¥
g£lJl‹ gy ò¤jf§fS« vGj¥g£L gy g¤âÇiffS« el¤j¥
g£L tU»‹wd.
mt‰¿š x‹whd mjhtJ y©lÅš °jhã¤J eilbg‰W
tU« “nuõdÈ°£L ãu° mnrhánaõ‹” (m¿î MuhŒ¢á
ïªâahÉš m¿î ïa¡f« ahs®fË‹ mã¥ãuha gâ¥ò r§f« ÈÄbl£) v‹D« r§f¤jhuhš
gy ò¤jf§fŸ m¢á£L ml¡fÉiy¡F ÉÅnah¡f¥g£L tUtJ
l‹ 1855-M« tUõ«- Kjš mjhtJ br‹w 46 tUõ§fshfnt xU
nkšehLfËš ïJ rka« btF ÔÉukhŒ eilbg‰W tU« g¤âÇifí«, “È£luÇ ifŒ£”( m¿î És¡f« ) v‹D« nguhš
m¿î ïa¡f¥ãuRu§fŸ gy v‹gJ« mJnt ïªj¡fhy¤âa el¤j¥g£L tU»‹wJ. ïªj ïa¡f¤â‰F ïªâahÉš mnef®
K¡»akhd fhÇakhŒ v§F« fUj¥gL»‹wJ v‹gJ« ahtU k¿ªj m§f¤âd®fshf ïUªJ tU»‹wh®fŸ. Mfnt mj‹ ã¥utÇ µ
Éõa§fshF«. mt‰WŸ UÎahÉY«, irdhÉY«, b#®k g¤âÇifÆš “ïªâahÉš m¿î ïa¡f«” v‹D« jiy¥ãš xU
ÅÆY«, JU¡»ÆY«, mbkÇ¡fhÉY«, 炙yhªâY« el¥g itfŸ Éahr« vGj¥g£oU¡»‹wJ. m›Éahr« m›Éa¡f¤ij¢ nr®ªj
Äfî« ÔÉukhfî«, ntfkhfî« eilbgWgitfshF«. ïªâa e©g® xUtuhnyna vGj¥g£ljhf És§F»‹w jhdhY«,
mJ nkš ehLfË‹ ftd¤ijí« ïG¤âU¡»‹wJ v‹gâš
Éf, ï›Éa¡f§fŸ KGtJ« ÄFâí« kÅj r_f¤â‹
IaÄšiy.
m¿î ts®¢áÆY« rkur¤âYnk ftiy it¤J el¤j¥g£L
tU»‹witfshF« v‹gâš ahU¡F« MnBgid ïšiy. ïâš mâš fhz¥gLtâ‹ RU¡fkhtJ :-
fyªJ K¡»a g§bfL¤J ntiy brŒJ tUgt®fS« bgÇJ«
cy»ndhuhš åu®fŸ v‹W«, m¿thËfŸ v‹W« c©ikahs®fŸ “ïªâa rǤâu¤âš mâra¡f¤jFªjgo ïªj 5 tUõ fhy¤âš xU
v‹W«, kâ¡f¥gl¡ Toat®fshfnt ïUªJ tUtJ« ahtU« bgÇa ò¤Jz®¢á¥ ãuthf« ïUfiuí« òu©L nghŒ¡ bfh©oU¡»wJ.
mjhtJ RakÇahij ïa¡f« v‹gjhf xU ïa¡f« IªjhW tUõ,
m¿ªj ÉõakhF«.
fhy¤â‰F Kªâ br‹id khfhz¤âš Mu«ã¡f¥g£L k¡fshš btF
Mfnt ï›t¿P®fshd bgÇnah®fŸ k¡fS¡F m¿ití«, fhykhf kÇahij brŒa¥g£Ltªj mã¥ãuha§fS¡F«, e«ã¡if
rk¤Jt cz®¢áiaí« C£Ltj‰fhf Ka‰á brŒJ tu¥gL« fS¡F«, cz®¢áfS¡F« m°âthu¤ânyna M£l« V‰gL«go
brŒJÉ£lJ. ïªj ïa¡fkhdJ Mu«g¤âš ïªJ¡fËš 100¡F 97 ng®fŸ
ãurhu§fŸ bgÇJ« kÅj r_f¤â‹ všyhÉj bf£l fhÇa§fS¡
ÛJ Mâ¡f« brY¤â k¡fis Vkh‰¿¥ ãiH¤J tªj nrh«ng¿¢ Raey¥
F« MjhukhŒ KjÈš kjK« kj¤jiyt®fŸ cgnjrK« ãwF gh®¥gÜa¤â‹ ÛJ ghŒªJ mij¡ f©o¥gâ‹ _ykhŒ bjhl§»¥ ãwF
flîS« fhuzkhŒ V‰g£LÉ£ljhf¡ f©L¥ão¡f¥g£L mit #hâ ɤâahr¤ij¡ f©o¥gâš ïw§» ãwF É¡»uf Muhjidiaí«,
fis¥g‰¿a k¡fŸ mã¥ãuha§fis monahL jiyÑHhŒ kh‰W ói#, c‰rt« KjÈa bryîfisí« f©o¤J¥ ãwF ïªJ kj¤ijí«
tijna yøakhŒ¡ bfhŸs nt©oajh» mªj¥go ãurhu« brŒJ f©o¤J mj‹ ãwF kj§fŸ v‹gitfisbašyh« bghJÉš f©o¡f¤
bfh©L tU»wh®fŸ. RU¡fkhf¢ brhšynt©Lkhdhš flîŸ bjhl§»É£lJ. ïªj ÃiyahdJ nkY« nkY« ts®ªJ jhdhfnt ãwF
v‹gjhd xU bghUŸ v›Éj âiz ghš cilajhf ïšiy v‹»‹w MuhŒ¢á¤ JiwÆš ïw§» jaî jh£áa©ÂÆ‹¿ gF¤j¿it cgnah»¡
j¤Jt¤ij mo¥gilahf it¤J mj‹ mtáa¤ijí« kW¤J f¢ brŒJ É£ljhš ï¥nghJ kÅjD¡F¡ flîŸ v‹gJ« mtáaÄšyhjJ
fhy¤â‰F«, ïl¤â‰F« jFªjgo ãurhu« brŒJ tU»‹wh®fŸ. ïªj v‹W fUâ mijí« kW¡f¤bjhl§»É£lJ. ïªj khâÇ xU ïa¡f«
cz®¢áahdJ bghJthfnt m¿P®fshŒ ïU¥gt®fS¡F v›Éj njh‹¿ _le«ã¡ifÆY«, ãothj¤âY« FU£L¥ gH¡f tH¡f§fËY«
òijg£L flîŸ nguhš j‹d¿î bf£L¡ »lªj k¡fS¡F xU ò¤Jz®¢á
RaeyKk‰w j‹iknahL« ÉU¥ò, btW¥ò« fhuzkhŒ ïšyhkY«
c©lh¡»ajhdJ ïªâahÉ‹ rǤâu¤âš ïJnt Kj‹ikahdJ v‹gJ
k¡fis k¡fŸ Raey fhuzkhŒ m¿Éšyhk‰ brŒJ Mâ¡f« F¿¥ãl¤jFªjjhF«. ïJrka« ïªâahÉš ïªj xnu xU m¿î ïa¡f«
brY¤â bfhLik¥gL¤âtUtij¡ f©L r»ahkny c©ikahd ïU¥gjhš ïªj ïa¡fkhdJ gak‰w j‹ikÆš óuz gF¤j¿ití«
étfhU©a¤â‹ Ûnj V‰g£L eilbg‰W tU»‹wd. ïj‰fhf tÈíW¤â ãurhu« brŒa nt©oajh» É£lâ‹ gadhŒ Vuhskhd vâ‰òfŸ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 122 123 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ga§fu¤j‹iknahL gy g¡f§fËš ïUªJ njh‹¿ bjhšiyfŸ
ÉisÉ¡f nt©oaitfsh» É£ld.

Mdhš ï›Éa¡f¤jiytU« ï›Éa¡f¥ ãurhu¤â‰F Mjhukhd


‘Fo muR’ v‹D« jÄœthu¥g¤âÇifÆ‹ g¤âuhâgUkhdt® á¿J«
ris¡fhkY« ga¥glhkY« brŒJ tªj ntiyÆ‹ gadhŒ ï›Éa¡f¡
bfhŸiffŸ thÈg®fË‹ kdij¡ ft®ªJ É£ljhš mt®fŸ j§fŸ njÓa Éahghu«
gF¤j¿î, fhuz« v‹D« Míj§fshš vâÇfshd itÔf®fis
jiybaL¡f x£lhjgo brŒJÉ£lJl‹ v¥go¥g£lt®fSlD« thJ¡F
ËW j§fŸ bfhŸiffis Ãiy ÃW¤j tÇf£o¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ.
cyf¤âš k¡fŸ j§fŸ j§fŸ thœ¡if¡F Éjha§fŸ
ïªj ïa¡f¤â‹ mnef bfhŸiffËš rÛg¤âštU« #dfÂj¤âš V‰gL¤â¡bfhŸStâš, gy® bghJ ey nrit v‹gijí« xU
#hâkj¥ bga®fŸ m¿É¡f¥gl¡TlhJ v‹gJ« x‹whF«. ïj‰F murh§f kh®¡fkhf cgnahf¥ gL¤â¡ bfh©L tU»‹wh®fŸ v‹gJ ahtU
Ka‰áí« cz®¢áí« vâuhf ïUªj nghâY« mndf® j§fŸ #hâ k¿ªj ÉõakhF«. mªj KiwÆnyjh‹, ï‹W všyh Éjkhd bghJ
kj¥bga®fis bfhL¥gâšiy v‹nw Koîf£o ïU¡»‹wh®fŸ. Mfnt ey nritfŸ v‹gitfS«, xU jŤjÅ kÅjÅ‹ Ra ey
ïªj ïa¡f« ïªâahÉš brŒJŸs ntiyia m¿tj‰F rÛg¤âš tU«
thœ¡ifia K¡»a neh¡fkhfî«, mo¥gilahfî« bfh©l
#dfÂj« xU rhjdkhF«”
jhfnt ïUªJ tU»‹wd.
v‹gjhf¡ F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ.
ïªj ÃiyikahdJ, ïªeh£o‹ k¡fË‹ c©ikahd bghJ
Fo muR - f£Liu - 22.02.1931 ey« v‹gij monahL bfL¤J É£lJkšyhkš, ï«khâÇ j‹ik
fshš bghJ ey thœthdJ c©ik, xG¡f«, ehza« v‹gitfŸ
á¿J« ïšyhj òu£L¡F«, bghŒí¡F«, tŠrf¤â‰F«, Ãiyah íŸs
xU Éahghu rhiy nghš V‰g£L É£lJ. ïj‹ gadhfnt k¡fŸ
Äfî« Vkh‰w¥g£L, fZl¤â‰F«, bfhLik¡F« Msh»
K‰ngh¡fila á¿J« ïlÄšyhkš nghŒ ÉL»‹wh®fŸ. ïªj
khâÇahd fhÇa§fŸ, rÛg fhy« tiu kj«, flîŸ, nkhB«, r‹
kh®¡f« Kjyh»aitfË‹ nguhnyna bgÇJ« elªJtªâUª jhY«,
bfhŠrfhykhŒ njr«, njÓa«, Rauh{a« v‹gitfË‹ nguhš
Éahghukhfnt Jt¡f¥g£L, k¡fS¡F bgW¤j ïilôiw í«,
fZl¤ijí« bfhL¤J tU»‹wJ. Mfnt, ïªj j¤Jt¤ijna
K¡»akhŒ vL¤J¡bfh©L ïij vGJ»‹nwh«.
VbdÅš, rhjhuzkhf k‰wgy ehLfËš bghJ eynrit
v‹gâš <LgL»‹wt®fŸ gy® fZl¤â‰F«, eZl¤â‰F«,
ftiy¡F« cŸsh», mnefÉj bjhšiyfis mDgÉ¡»‹wh® fŸ.
Mdhš, ïªj eh£onyh, á¿J« fZlK«, eZlK«, bjhšiy í«,
ftiyí« ïšyhkš, neU¡F neuhfnt, clD¡Flnd, gjÉ,
c¤ânahf«, gz«, Ñ®¤â, mâfhu« KjÈaitfŸ kh‰W¥g©l khf
mila¥g£L tU»‹wd. ït‰¿‰F fhuz«, bghJ k¡fis xU
T£l¤jh®, nkny F¿¥ã£lgo V‰fdnt kj«, flîŸ, nkhB«, Éâ
Kjyh»aitfshš _l e«ã¡if¡F Msh¡» it¤âU¥gjhš, mªj
_le«ã¡ifahdJ, mªj k¡fis, njÓa ÉahghÇfËlK« á¡»,
Fo muR - 1931 ( 1 ) 124 125 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
VkhªJ, fZl¥gL«go brŒJ tU»‹wJ. mnah¡a®fË‹ ãiH¥ò¡F filá kh®¡fkhF«” v‹gjhF«. #h®{
g®eh®L õh v‹D« k‰bwhU M§»y m¿P®, ïnj ÉõakhŒ,
cjhuzkhf, ïªâa njÓa fh§»u° v‹D« xU njÓa Éah “ÃuªjukhŒ xU ntiyÆš ïUªJ thH Koahjt®fŸ, j§fis
ghu ÈÄbl£ f«bgÅahdJ, mJ V‰gL¤j¥g£l ehŸ Kjyhfnt, muáaš thâahf M¡»¡ bfh©L, mânyna j§fsJ thœ¡ifia
mªj njÓa Éahghu¡ f«bgÅÆš îthf °jhd« t»¤jt® V‰gL¤â¡ bfhŸSth®fŸ” v‹W vGâ ïU¡»wh®. ïªj
fS¡bfšyh«, bgU«gh‹ikahŒ, iAnfh®£ #£{ c¤ânahfK«, m¿P®fË‹ mã¥ãuha§fŸ bgÇJ« nkš eh£L mDgt¤ij¥
îthf rig m§f¤âd® gjÉí«, k‰W« mâš nr®ªj g§fhË bghU¤jJ v‹W brhšyyh«. MdhY«, Ñœ eh£L njáa« v‹gJ«,
fS¡bfšyh«, Íšyh #£{, r¥ - #£{ KjÈa c¤ânahfgjÉfS«, bgÇJ« nkš eh£L el¥ig¡ f©nl Mu«ã¡f¥ g£oU¥gjhY«,
k‰W« g£l«, bfsut c¤ânahf§fŸ, bjhÊš É®¤â M»aitfS« Vnjh áy bgÇah®fŸ jÉu, k‰wgo bgU«gh‹ikahd k¡fŸ, ekJ
jhuhskhŒ¡ »il¤J tªjJ ahtU« m¿ªjnj ahF«. eh£oY« m¥go¥ g£lt®fS¡fhfnt V‰g£L, mJnghynt j§fŸ
ïªj ÃiyikahdJ ehS¡F ehŸ bgU», mnef® ï› thœ¡if¡F, njÓa¤ij MjhukhŒ cgnahf¥gL¤â, k¡fis Vkh‰¿,
Éahghu¤âš g§bfL¡f ne®ªjâ‹ã‹, ÈÄbl£ f«bgÅahŒ ehiza« á¿Jk‰w j‹ikÆš, RaeyÄfshŒ ïUªJ gadilªJ
ïUªjjhdJ m‹ÈÄ£bl£ f«bgÅah» mjhtJ xU tF¥ghU¡F tUtjhY«, j¥ã¤ jt¿ nah¡»akhdt®fŸ xUt®, ïUt® ïâš
kh¤âu«, xU ju¤jhU¡F kh¤âu« v‹W tiuaW¡f¥ g£oUªjjhdJ nr®ªjhY«, mt®fS« mªj¤ JiwÆnyna ïG¡f¥gL»‹w
kh¿, všyh tF¥ghU¡F«, všyh¤ ju¤jhU¡F« mâš g§F goahY«, nkš F¿¥ã£l m¿P®fŸ f©l c©ikfŸ ïªâahî¡F
vL¤J¡bfhŸs brsfÇa« V‰g£L, ãwF, mj‰F mnef ( ãuh‹¢R ) monahL bghU¤j k‰wJ v‹W brhšÈÉLtj‰ »šiy v‹nw
»is °jhgd§fS« c©lh», ï¥nghJ tutu¥ bgU», Vw¡Fiwa brhšY»‹nwh«. ïj‰F cjhuzkhf, bfhŠrfhykhŒ ekJ eh£oš
á¿J fšÉí«, jªâuK« cŸs všyh k¡fSnk, njÓa Éahghu¤âš cŸs #d¥ ãuâÃâ °jhgd§fŸ v‹gitfËš, #d¥ãuâÃâfshŒ
fyªJ, msî¡FÛ¿a mjhtJ j§fŸ nah¡»aij¡F«, jFâ¡F« Ãakd« - nj®jš KjÈait bg‰w »uhk¥ gŠrha¤J, njt°jhd¥
v¤jidnah g§F Û¿ajhd yhg¤ij- gaid milí«goahf¢ gŠrha¤J tifawh¡fŸ Kjš, kªâÇfŸ, îthf rigah®fŸ,
brŒJ É£lJ. ft®d®fŸ v‹»‹wt®fŸ tiuÆY«, k‰W«, ïªj KiwÆš
mâfhu«, r®¡fh® r«gs c¤ânahf« KjÈait bg‰w á¥gªâfŸ,
Mfnt, ï‹iwaâd« ïªj eh£oš, bghJ k¡fË‹ brs¡» jiyahÇ c¤â nahf« Kjš fby¡l®, iAnfh®£#£{ c¤ânahf«
a¤â‰F«, g¤âu¤â‰F«, xG¡f¤â‰F« ÉnuhjkhdJ v‹W brhšy¤ tiuÆY« mt‰¿š cŸst®fËš bgU«gh‹iknah®fŸ v‹gJ
jFªj fŸS, rhuha¡fil, NjhLÄl«, ÉgrhÇfŸ ÉLâ, bfhŸis¡ kh¤âukšyhkš, K¡fhny _Qår« K¡fh miu¡fh tiuÆš
T£l¤jh® Kjyh»a všyh Éj xG¡fK«, ehizaK«, bf£l cŸst®fË‹ nah¡»aijí«, mt®fË‹ njÓa« - bghJey nrit
JiwfŸ °jhgd§fŸ v‹gitfis bašyh« Él, Ä¡f nkhrkhd M»at‰¿‹ j‹ikfis R¤jkhd eLÃiyikÆÈUªJ gh®¤jhš
Jiwahfî«, °jhgdkhfî« cŸs °jhd¤ij nkšgo njÓa És§fhkš nghfhJ. Mfnt, ïªj¥go eh« nkny ÉtǤbjGâa
Éahghu« milªJ É£lJ. â‹ neh¡f« všyh« K¡»akhŒ njÓa« v‹gJ gjÉí«, c¤â
nahfK«, gzK« r«ghâ¡F« kh®¡fkhd Éahghu¤ JiwahF«
ï‹D« És¡fkhŒ ngr nt©Lkhdhš, ntW vªj¡ fhÇa¤
v‹gij, k¡fS¡F btË¥gL¤jnt vGâajhF«. bghJthf,
jhY« ãiH¡f Koahjt®fS«, xG¡fK«, ehzaK« m‰wt®
RaeyÄšyhkY«, nkhr«, Vkh‰Wjš M»ait ïšyhkY«, jFâ¡
fS«, k¡fis Vkh‰¿ thG« nkhr¡fhu®fS« filáahŒ¥ nghŒ
F«, njit¡F« nkš mila MirÆšyhkY«, ehizakhŒ ciH¡
mil¡fy« òFtj‰F ï‹W njÓa Éahghu¤ijÉl ntW Rygkhd
f¡Toa bgÇah®fS« ïâš c©L v‹gij eh« kdkhu x¥ò¡
tÊ eh£oš x‹Wnk ïšiy v‹W brhšY«goahdjh» É£lJ. ïªj
bfhŸS»‹nwhkhÆD«, mt®fŸ, btF, btF, btF áynuahif
mã¥ãuha«, ï‹D« gykhŒ tÈíW¤j¤j¡f khâÇÆš, Kjš Kjš
ahš, mij¥g‰¿ ftŤJ¡bfh©L, ï›tsî bfLjyhd Éõa¤âš
M§»y¤âš mfuhâ vGâd xU M§»y m¿thËahd, lh¡l®
á¿J« jhB©Âa« fh£LtJ jtW v‹W fUâ bkh¤jkhf
rhÄaš #h‹r‹ v‹gt®, njrg¤â v‹gij, “Patriotism is the last refuge
vGJ»‹nwh«.
of the scoundrel” v‹W vGâ ïU¡»‹wh®. ïj‹ bghUŸ v‹dbt‹whš,
“njÓa« - njrg¡â v‹gJ ntW vªj Éj¤âY« ãiH¡fKoahj
Fo muR - 1931 ( 1 ) 126 127 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïªâak¡fË‹ Ãiyik Vœik v‹gâY«, jǤâu¤jhš njÓa¡»s®¢á v‹D« nguhš, ïªâak¡fS¡F ï‹W »il¤
fZl¥gL»‹wh®fŸ v‹gâY«, âd« x‹W¡F, MŸ x‹W¡F 2 JŸs x›bthU Ó®âU¤jK« ïªj¡fhÇa¤â‰nf cgnahf¥g£o
mzh tU«go¡F« FiwthíŸs tU«go¡fhu®fŸ v‹gj‰F«, U¥gjšyhkš, ntW VjhtJ xU fhÇa¤â‰F cgnahf¥gl Koªjjh
MnBgid brhšY»‹wt®fŸ ahUnk fhnzh«. m¥go¥g£l v‹W« nf£»‹nwh«. m‹¿í«, gjÉÆš ïU¡F« eg®fŸ nkš -
eh£oš, njÓa¤â‹ nguhš, µ x‹W¡F 4333-5-4, 5333-5-4 6000-0-0, mt®fsJ T£l¤â‹ nkš ngh£ongh£L, F‰w« brhšÈ¤âÇí«
7000-0-0 %ghŒfŸ r‹khdkhf r«ghâ¥gJ«, bghJey nritÆ‹ M£fnsh, m‹¿, k‰bwhU T£l¤jhnuh, jh§fŸ v¥goahtJ
nguhš khj« x‹W¡F 1000, 2000, 3000, 4000 %ghŒfŸ åj« r«gs« mªj¥gjÉia¥ bg‰W, mªjyhg¤ij mila Ka‰á brŒtij¤
r«ghâ¥gJ«, bghJ #d e‹ik¡F cgfhukhd ntiy ( t¡Ñš jÉu, k‰wgo ntW VjhtJ ehizankh, nah¡»a¥ bghW¥ngh
bjhÊš ) KjÈaitfŸ v‹D«nguhš µ 1¡F 10000, 20000, 30000 cilat®fshf ïU¡»‹wh®fsh v‹W« nf£»‹nwh«. cjhuzkhf,
%ghŒfŸ tiuÆš r«ghâ¥gJ«, k‰W« gy rhjhuz c¤â ehsJ tiuÆš, vªjkªâÇ rigia ah® fÉœ¡f Ka‰á¤jhY«, vªj
nahf§fËY«, ïJnghynt, µ x‹W¡F 100, 500, 1000, 2000 åj« Éj e«ã¡ifÆšyh¤ Ô®khd« bfh©L tªJ fiy¡f Ka‰á¤jhY«,
r«gs« bgWtJkhd fhÇa§fŸ v¥go njrg¡âahdJ«, njÓakh vªj îthfrig m§f¤âdiu v¥go jh¡»dhY«, mªjªj eg®fŸ
dJ«, nah¡»akhdJkhd fhÇa§fshF« v‹W nf£»‹nwh«. % 1¡F Ûnjh, T£l¤â‹ Ûnjh, elto¡iffŸ Ûnjh F‰w« brhšYtij¤
g£lz« g¡fhÉš 6go mÇá ɉ»‹w ïªj¡ fhy¤âš, btŸshik jÉu, mtU¡F %. 4333-5-4-«, 5333-5-4-« vj‰F v‹whtJ V‹ %.
ÉisbghUŸfS¡F Éiy ïšyhj fhy¤âš, if¤ bjhÊš 1000 nghwhJ %. 500 nghwhJ v‹whtJ ahU« nf£gnjÆšiy.
bjhÊyhs®fS¡F nghâabjhÊY«, TÈí« »il¡fhj fhy¤âš, cjhuzkhf, ï‹iwa¤âd«, br‹id r£l rigÆš cŸs kªâÇfŸ
ÉahghÇfS¡F ÉahghuK«, gz¥òH¡fK«, tW«goí« ïšyhkš ÛJ bghwhik bfh©L, mt®fis¡ fÉœ¡f xU T£l MrhÄfŸ
fZl¥gL« ï¡fhy¤âš, xUbgÇa ehL f©fŸ ãJ§f, j¤jˤJ¡ Mfha¤â‰F«, óÄ¡FkhŒ Ka‰á brŒJ bfh©LtUtJ ahtU«
bfh©L fZl¥gL»‹w beW¡foahd ÃiyikÆš, njÓa¤â‹ m¿ªjnj ahF«. mJ nghynt, ï¥bghGJ kªâÇahÆU¡F«
nguhY«, bghJ ey nritÆ‹ nguhY«, ïªj¥go xU T£l« MrhÄfis¢ nr®ªjT£lK« K‹ kªâÇahŒ ïUªjt®fis¡
k¡fis bfhŸis mo¤jhš, ïªjkhâÇ njÓaK«, bghJ ey fÉœ¡f Ka‰ábrŒJ, gadilªjJ« ahtU¡F« bjÇí«. x›bthU
nrití«, nah¡»akhdJ«, kâ¡f¤jFªjJ« MFkh v‹W« T£lK« ïªjKa‰áÆš tU«goia c¤njá¤J, j¡f gz¢bryî
nf£»‹nwh«. ïªj khâÇahd mnah¡»a¤ jd§fisí«, ã¤jyh£ brŒJ, gyhgy‹ milªjJ ahtU¡F« bjǪj ÉõakhF«. Mdhš,
l§fisí«, ViHfis, ghkuk¡fis Vkh‰¿¥ ãiH¡F« jªâu§ ïâYŸs jªâuK«, òu£L«, RaeyK« v‹dbt‹whš, ïu©L
fisí«, jªâu¤â‰F Mjhukhditfisí«, njÓa«, njr nrit, T£lK«, ï‹D« ïu©blhU btsthš T£lK«, njÓa¤â‰fhfî«
bghJey nrit v‹W x¥ò¡bfh©L, mt‰¿‰F cjÉòÇa bghJ#d e‹ik¡fhfînk kªâÇahf nt©Lbk‹W brhšÈ¡
nt©Lbk‹whš, mnah¡»adhfnth, K£lhshfnth ïUªjhš bfh©L ghLg£L«, ehsJtiu xUtuhtJ kªâÇfŸ r«gs¤ij
xÊa, v¥go Koí« v‹W«, eh« kWgoí« nf£»‹nwh«. njÓa« njit¡FŸs msî¡F¡ Fiw¤J¡bfhŸtjhŒ¢ brhšynt ïšiy
v‹gJ, Éahghu« v‹gjhf eh« F¿¥ã£lj‰F ah® nfhã¤J¡ v‹gJ«, mªj¤ JiwÆš ïJtiu ahU« ghLglÉšiy v‹gJ
bfhŸtjhdhY«, njÓa¤âš <Lg£l bgU«gh‹ikahdt®fŸ. mij khF«. kªâÇfŸ r«gs¤jhš, btFgz« Ûâah»ÉL« v‹»‹w
xU Éahghu« nghš ghɤJ, if Kjš ngh£L, njÓa¤ij nah v©z¤â‹ Ûnj, eh« ïªj¥go vGjÉšiy. MdhY«, kªâÇfŸ
bghJeynritianah mšyJ ïit brŒtj‰F MjuthdJ v‹w r«gs« Fiwîg£L mJ xU FL«g¤â‹ ftiya‰w thœ¡if¡F
nj®jšfisnah el¤â, bt‰¿bg‰W, nkšf©l KjY¡F 100 ¡F 100 nghJkhd msî¡F Fiw¡f¥ g£lhbyhÊa kªâÇ gjÉ v‹gJ
t£oíl‹, áy rka§fËš mj‰F ïu£o¥ò yhg¤Jl‹ ga‹ ehizakhfî«, nah¡»akhfî«, eLÃiyikahfî«, xG¡f
milªJ, ehiza«, xG¡f« všyht‰iwí« JwªJ, thœ¡if KŸsjhfî« ïU¡f KoahJ v‹gnjhL, k‰w #d§fS¡F«
el¤J»‹wh®fsh? ïšiyah? v‹W« nf£»‹nwh«. m‹¿í«, njÓa¤â‹ nguhY«, bghJey nritÆ‹ nguhY« brŒa¥gL«
ï¥go¥g£l fhÇa«, ïÅ nkš el¡fhkš ïU¡fthtJ ahuhtJ vªj xG¡f <dkhd fhÇa§fŸ ÃW¤j¥gl KoahJ v‹»‹w v©z¤â‹
c©ik njÓathâahtJ Ka‰á¡»‹wh®fsh? fUJ»‹wh®fsh? Ûnj vGj¥gLtjhF«.
v‹W« nf£»‹nwh«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 128 129 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


br‹id khfhz¤ij¥ bghU¤jtiu, ek¡F _‹W »s®¢á Éf, ï‹iwa âd«, eh£oš eilbgW« njáa¡ »s®¢áfŸ
fË‹ mDnghfK«, eh‹F njáa °jhgd§fË‹ mDnghfK«, gyt‰¿š fyªJŸst®fis¥ g‰¿¥ ngRtjhdhY«, Vnjh áy® jÉu,
mnef njr g¡j®fŸ mDnghfK«, eh‹F kªâÇ rigfŸ mD k‰w¥goahd 100-¡F 90 k¡fŸ M§»y« go¤j t¡ÑšfŸ, ïa¡f¤ij
nghfK«, gy #d¥ãuâÃâ rigfŸ mDnghfK«, mnef nkšju, el¤J»‹w cŸeh£L¤ jiyt®fŸ M»at®fŸ ïªj njr nritia¡
Ñœju c¤ânahf nrit¡fhu®fË‹ beU§»a gH¡f¤jhš V‰g£l fh£o mšyJ ïj‹ gadhŒ ehis¤ nj®jšfËš, ï«khâÇahd
mDnghfK« c©L. ïitfË‹ bfhŸiffis¥g‰¿, ãurhu¤ij¥ ga‹fisna bgUtJkšyhkš k‰wgo ntW v‹d brŒa¡TL« -
g‰¿, el¤ijia¥g‰¿ gykhWjšfŸ ïUªjhY«, ïitfËš v‹d brŒa¥ ngh»‹wh®fŸ v‹W« nf£»‹nwh«. Mfnt ïªj¡
fyªJŸs jÅ¥g£l k¡fË‹, 100-¡F 99 K¡fhš ng®fË‹ nah¡»a fhuz§fshšjh‹, njÓa¤ij Éahghu« v‹W brhšY»‹nwh«.
K«, ehizaK«, y£áaK« x‹nwahF«. všnyhU« ViHfis,
ghku k¡fis tŠá¤J, bfhŸis ao¤J, gz« r«ghâ¤J, bgÇa Fo muR - jiya§f« - 01.03.1931
kÅj®fŸ Mfnt©L« - g£l«, gjÉfŸ bgwnt©L«, j§fŸ
ãŸis, F£o rªjâfS¡F c¤ânahf§fŸ bgwnt©L« -
v‹gitfisna K¡»a j¤JtkhŒ - bfhŸifahŒ¡ bfh©lt®fŸ
v‹gij, ö¡Fnkil ÛâUªJ« brhšYnth«.
ïJ kh¤âukšyhkš, baªjÉjkhd nah¡»a®fisí«,
ï‹iwa njÓakhdJ mnah¡»a®fsh¡f¤ jahuhÆU¥gnjhL,
btËÆš ïU¡f Koahkš cŸns ïG¤J¥ ngh£L¡ bfhŸS
»‹wjhfnt ïU¡»‹wJ.
Mfnt, ï‹iwa¤âd«, vªj khfhz r£lrigÆY«,
mâfhu¤âY« gjÉÆY« ïU¡»‹w f£áfŸ Ûnjh, kªâÇrig Ûnjh,
vªj njÓa¡ f£áahtJ, bghJey nrit¡ f£áahtJ c©ik ahd,
nah¡»akhd ngh£o nghLtjhÆUªjhš, mt®fŸ KjÈš brŒa
nt©oa K¡»akhd, nah¡»akhd fhÇa« kªâÇfS¡F µ 1 ¡F
1000 %. r«gsK«, kªâÇ c¤ânahf« cŸstiu å£L thlifí«
jÉu, ntW x‹W« ïU¡f¥glhJ v‹gJ«, k‰w kÇahij, go
KjÈaitfS« xU r£lrig m§f¤âdU¡F rkhdkhdjhfnt
ïU¡fnt©L« v‹»‹w xU Ô®khd¤ij¡ bfh©L tªJ,
Ãiwnt‰¿ it¡f Ka‰á¡f nt©oajhF«. m¥go¡»šyhkš,
kªâÇfS¡F ÉnuhjkhŒ v‹W xU f£áia V‰gL¤â¡ bfh©L,
mt®fS¡F vâuhf c£fh®ªJ bfh©L, mt®fis¤ njh®¡fo¤J,
mªj¥ gjÉia¥ bgUtJ v‹W fUâ, ïuî«, gfY« Ka‰ábrŒJ
bfh©L ïU¥gJl‹, ïij xU njÓa ntiyba‹W« brhšÈ¡
bfh©L ïUªjhš, ïij¥ngh‹w RakÇahij m‰wJ« ehiza
k‰wJ«, nah¡»a¥ bghU¥ò«, xG¡fK«, bghJey nritík‰wJ
khd ntiy, ntW x‹W« ïšiy v‹W tÈíU¤â¢ brhšYtnjhL,
njÓa« v‹W brhšYtJ xU nkhro Éahghu« v‹gj‰F«, ïijna
cjhuzkhŒ vL¤J¡ fh£Lnth«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 130 131 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mifahš, vdJ e‹g rnfhju br£oah®fns! mt®fisí«
c§fis¥nghš Ãid¤J, mt®fŸ nf£l t©z« c§fŸ ntiy
fS¡F ghjf« V‰glhkš mt®fS¡F XŒî bfhL¤jhš j§fS¡
fjdhš v‹d Fiwî? mt®fŸ nf£gJ« cyf¥ bghU¤jkhd
Éõabk‹gij j§fŸ r_f¤âd® r‰W Mnyhá¤J¥ gh®¤jhš
ij¥ã§ foj« bjÇí«. ï«khâÇ nfŸÉfŸ k‰w r_f¤âdiu ïªj ïs« FHÉfŸ
nf£oUªjhš Äf¥ãÇa¤njhL áunkš jh§» MjǤâU¥gh®fŸ.
j§fË‹ bghwhikahyšyth bj‹dhL ïªÃiyikÆÈU¡»wJ. e«
r_f¤jhÇš áW ãŸisfS¡F ïªj Mjuî bfhL¡fhj Ú§fsh Ra
nythnjÉ filÆš mL¤jhŸ v‹w KiwÆš, bg£oaoÆš
uhÍa¤â‰F x‰WiH¡f¥ ngh»Ö®fŸ? r¤âu«, nfhÉš, kl«, óÇ
ntiygh®¡F« fz¡f¥ãŸisfS«, br£o¥ãŸisfS« fhiy
jhd«,áuh®¤j« ïitfis¢ brŒtJ k£L« áwªj j®kbk‹W Ãid¤
7k Kjš ïuî10k tiu rjh filntiyfËnyna <Lg£L
J¡ bfhŸsnt©lh«. mitfbsšyh« nrh«ng¿fS¡F tÊ
r‰nwD« MUjÈšyhkY« cyf elto¡if k‰w ïju fhÇa§fis
fh£ona. MdJg‰¿, á¿na‹ ÉL¤j Éahr¤ij¡ Fiwî gL¤jhJ
fyªJ ngrnth, bfhŠrK« neuÄšyhkÈU¥gij K‹Å£L ehsJ
mL¤jhŸ nfh¿d Éõa§fis ftŤJ mt®fS¡F¢ á¿jsî
tUõ« fh®¤âif khj« 15 njâ ïuî ij¥ã§ $ bj©lhíjghÂ
XŒî¡F Mjuî brŒjhš e« r_f¤âd®fS« ïju r_f¤âd®fS
nfhÉÈš RthÄ òw¥ghl‹W nkšf©l všnyhU« x‹W To ïJ
Kila Ú©lfhy gH«tH¡f§fËš khWjyilªJ K‹nd‰w
Éõakhf¤ âdrÇ fhiy 6-30 Kjš 7-30 tiuÆyhtJ mšyJ khiy
kilªJ É£lh®fbs‹w bgUik všnyhU¡F«, rßu¥gƉáí«, fhy
4 k Kjš 5.30 tiuÆyhtJ XŒî nt©Lbk‹gij¥g‰¿ Mnyh
njr t®¤jkhd§fisí« m¿ªJ bfhŸs br£o filfËš ntiy
á¤J Ô®khd¥gL¤â¡bfh©L nfhÉš â©izÆš To c£fh®ªâ
brŒ»‹wt®fS¡F X® rªj®¥gK« V‰gL«. ntW Énõá¤J v‹d
Uªj mt®fË‹ nkyhŸ v‹W brhšY« bgÇa br£oah®fËl¤âš
ciu¡f¥ngh»nw‹.
ït®fSila mDjhg¤ij¤ bjÇa¥gL¤âdh®fŸ.
劉d«
v‹d brhštJ filáÆš, “ cL«ò nt©lh« ifa ÉL§f” c©ik ciu¥ngh‹.
bs‹W brh‹d KiwÆš tªJ É£lJ. v‹d gÇjhg«! nkyhŸfŸ
xUtU¡bfhUt® fyªJ ngá¡bfh©L “ v‹dlh äî. br£oa å£L Fo muR - f£Liu - 01.03.1931
KiwÆšiy. fhy§bf£L¥ngh¢R. mL¤jhŸfŸ v¥go¡ To¥ ngr
yh«. nkyhS«, mL¤jhS« rkkhf ngh¢R. mªj ehËš r£il nghl¡
TlhJ, fhÈš eila‹ nghl¡TlhJ, Ks§fhY¡F nkš nt£of£l
ntQ«. ï¥nghJ mªj Rjªju§fŸ bfhL¤jjhyšyth tªjJ nfL.
ït‹fis ïÅ ï¥go Él¥glhJ. rikašfhu‹fËl« brhšÈ
nrhW nghlhkš brŒjhš v‹d brŒth®f”bs‹W x›bthU
nkyhS« mt®fŸ mL¤jhŸfis fLŠbrh‰fshš Vá , gL¤jhj
ghL gL¤â É£lh®fŸ. ght«! v‹d brŒth®fŸ.
cyf« ehS¡F ehŸ K‹nd‰w kilí« rka¤âš ïªj xU
r_f¤jh®, ïs«ãuha¤âYŸs áWt®fis, MLkhLfis mil¤J
it¤J it¡nfhš, òš nghLtij¥nghš fUâ, ïªj¡bfhLik brŒ
jhš mt®fŸ v¥nghJ Rfnj»ahfî«, cyf elto¡if bjǪjt®
fshfî« tu¡TL«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 132 133 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


bfhŠrnkD« mŠrÉšiy. Mdhš, mj‰F Äj‰F« r«kªj
bk¥gobaÅš, kj« v‹gJ X® Éj ig¤âa«. ig¤âa¤J¡ F«
rªâuD¡F« f®z gu«giuahd r«gªjK«, bjhl®¢áí« v¥bghG
J« ïUªJbfh©nl tªâU¡»‹wJ- ïUªJ bfh©L ÄU¡»‹wJ.
~ ~
JQ¡FfŸ
“òuhz§fS«, ïâfhr§fS«, bghJthfnt fy¥g‰wJ«,
gÇR¤jKkhd f£L¡fijfŸ” bad X® ngu¿P® T¿ÆU¡»‹wh®.
“eh« mâf« J‹gkiltj‰F, ekJ m¿ahikna K¡»a m¥goahdhš, ekJ òuhz§fËš fhz¥gL« fijfS« ï› ÉâÆ‹
fhuzkhF«. VbdÅš, eh« v¡fhÇa¤ijí« bfhŠrnkD« KjÈš Ñœ ml§Fkhbad X® rªnjf« ek¡F câ¡fyh«. Mdhš, MœªJ
Mnyháahkš brŒtJk‹¿, ekJ m¿ití« cgnah»¥gâšiy” ftŤnjhnkahdhš, òuhz§fËYŸs fijfŸ ahî«, x‹W
bad X® bgÇah® ciu¤âU¡»‹wh®. Mdhš, ekJ kjnkh, e«K c©ikahfnt gÇR¤jkhd f£L¡fijfshfthtâU¡f nt©L«.
ila m¿it cgnah»¤J, Mnyhrid òÇa ïl§bfhL¡f kW¡ mšyJ mitfŸ ahî« mRáahd c©ikfshftht âU¡f
»‹wJldšyhkš ònuh»j®fS«, klhâgâfS«, FU¡fS« TW nt©L«. m¥go mitfŸ gÇR¤jkhd f£L¡fijfŸ mšy
gitfis m¥gona f©_o¤jdkhfî«, Rygkhfî« e«ã¡ bt‹W«, mšyJ mRáahd c©ikfŸ mšybt‹W« T¿dhš,
bfhŸS«go e«ik t‰òW¤âí«, m¥go e«ãdt®fS¡F¤ jh‹ ãwF mitfŸ ahî« c©ikahfnt Ä¡f MghrK«, mg¤jK«,
nkh£rnyhf« á¤â¡Fbkdî« f£lisÆL»‹wJ. ïjdhš, m¿it mr§»aKkhd f‰gidfshfthtâU¡fnt©L«.
cgnah»¤J Mnyhá¡»‹wt®fS¡F«, mt®fŸ ciu¡F« nkh£r
Fo muR - brŒâ És¡f« - 01.03.1931
nyhf¤â‰F« mâf öu« V‰g£LÉL»‹wJ. ï¡fhuz¤jh nyna
klhâgâfS«, FU¡fS«, ònuh»j T£l§fS« m¿îŸs khÅl®
fis mgha¡fhu®fbsd Ãid¤J, v¥bghGJ« m¤jif nahiu
fUtU¡f nt©Lbkd f§fz« f£o¡bfh©nl tªâU¡ »‹wh®fŸ.
m¿Éšyhjt®fisí«, naháahkš f©_o¤jdkhf ciu¥gdbtš
yh« c©iknabad e«ã¡bfhŸS»‹wt®fisí«, Rygkhfnt
ml¡», M©L tuKoíbkd m«klhâgâ KjÈat®fŸ ehsh
t£l¤âš m¿ªJbfh©LÄU¡»‹wh®fŸ. VbdÅš, m«klhâgâ
fS¡F ï¤jifa khÅl®fshš mst‰w e‹ikfŸ c©lhÆU¡
»‹wJ. ï«klhâgâ KjÈat®fË‹ K‹ndh®fŸ, ï¡fhuz¤jhš,
K‹ rh¡»uijahfnt jh§fS« j§fSila rªjâahU« Rfkhfî«,
ftiyÆ‹¿í« fhy¤ij¡ fÊ¥gj‰fhf, k‰w kÅj®fË‹ m¿it
ehrkh¡» É£lh®fŸ.
~ ~
“rªâuÅš njh‹w¥gL« kÅj®fË‹ Kf§fŸ fU¤J«,
ÉfhukhíÄU¥gjhf” X® thdrh°âÇ ciu¡»‹wh®. m¥goahdhš,
ekJ òuhz§fS«. rh°âu§fS« MghrkhÆU¥gij¥g‰¿ (mjh
tJ bghŒ, tŠrid, NJ, bfhiy, Égrhu« KjÈaitfŸ Ãiwªâ
U¥gij¥g‰¿ ) eh« M¢rÇakila nt©oaâšiy. VbdÅš, ekJ
òuhz§fŸ ahî« É©Qy»‹ bgUikia¥g‰¿ t®Â¥gâš
Fo muR - 1931 ( 1 ) 134 135 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïªj c©ikia m¿ahkny ïJtiu mndf r_f Ó®âU¤
j¡fhu®fŸ v‹gt®fS«, bghUshjhu Ó®âU¤j¡fhu®fbs‹gt®
fS« j§fŸ eh£o‹-k¡fŸ r_f¤â‹ K‰ngh¡»‰F«, bghUshjhu
K‰ngh¡»‰F«, ntW v¤jidnah JiwfËš cH‹W fZl¥g£L«
gadilahkš rȥ㋠ÛJ filáahf, xU eh£Lk¡fis k‰bwhU
f®¥g¤jil eh£L k¡fŸ btW¡f nt©oat®fsh» É£lh®fŸ. rjhfhyK« ãw®
Ûnj F‰w« brhšy nt©oat®fshfîkh»É£lh®fŸ. e‹whŒ
FHªijfŸ bgWtij Fiw¡f mtáa« thGgt®fË‹ ÛJ bghwhik¥gl nt©oat®fshfî«, k‰wt®
fis¥ g£oÅ ngh£lhš jh‹ jh« thHyh« v‹W Ãid¡f nt©
oat®fshfî« M»É£lh®fŸ.

xU njr¤J #d§fŸ ânuf Mnuh¡»aK«, òZoí«, gyK«, MdhY«, rÛg fhy¤âš áy Ãòz®fŸ ï›Éõa§fis
åuK«, RakÇahijí«, m¿îKŸst®fshf ïU¡f nt©Lkhdhš, eLÃiyikÆÈUªJ MuhŒ¢á brŒJ gh®¤J, ï›Éj bfhLikahd
mt®fŸ FHªij¥ gUt« Kj‰bfh©nl j§fŸ bg‰nwh®fshš Ãiyik¡F c©ikahd fhuz§fis¡ f©L ão¤âU¡»wh®fŸ.
e‹whŒ nghΡf¥g£L«, fšÉ f‰ã¡f¥g£L«, ÉrhuÄšyhkš kd
cšyhrkhfî«ts®¡f¥glnt©L«. m›Éj« bg‰nwh®fshš m~bj‹dbt‹whš, KjÈš F¿¥ã£ljhd mjhtJ #d§fŸ
FHªijfŸ ts®¡f¥gl nt©Lkhdhš, bg‰nwh®fŸ j§fŸ r¡â¡ mâfkhf¥ ãŸisfis¥ bg‰W, #d r_f¤ij¥ mâf¥ gL¤â
F« jFâ¡F« nghJkhd msnt FHªijfis¥ bgWtnjhL ÃW¤â¡ Él¡TlhJ v‹gnjahF«.
bfhŸsnt©L«. m¥goÆšyhkš, r¡â¡F«, msî¡F« Û¿ Mfnt, ïªj KothdJ ï¥nghJ nkšeh£o‹ m¿thËfŸ
bg‰nwh®fŸ mâfkhf¡ FHªijfis¥ bgWtjhš bg‰nwh®fŸ gyuhY«, k‰W« bghJ ey nrit¡fhu®fŸ gyuhY«, it¤âa Ãòz®
fZl¤ â‰FŸshtJl‹, FHªijfS« gyåd®fshfî«, brsfÇa fŸ, bghUshjhu Ãòz®fŸ gyuhY« x¥ò¡bfhŸs¥g£L, ï¤ Jiw
k‰wt®fSkh», mt®fis¡ bfh©lnjrK« jǤâu¤âš _œ» k‰w fËš ïw§», nkY« nkY« MuhŒ¢á brŒJ Ä¡f K‰ngh¡ fhd
k¡fS¡F« J‹g¤ij ÉisÉ¡f nt©oat®fsh» ÉL»‹wh®fŸ. kh®¡f§fisí« f©Lão¤âU¡»wh®fŸ.
cjhuzkhf. ekJ eh£ilna vL¤J¡bfhŸSnthnkahdhš, m‹¿í«, ïªj j¤Jt¤ij mnef m¿P®fŸ, j§fŸ
ehS¡F ehŸ #d§fË‹ v©Â¡if mâfkh», bgU«gh‹ik thœ¡iffËš mKY¡F¡ bfh©L tªJ bfh©L« ïU¡»‹wh®fŸ.
nah®fŸ bjhÊÈšyhkš, thœtj‰nf tifÆšyhkš nkY« nkY« mjhtJ nkš eh£lh®fËš go¤jt®fŸ v‹W brhšy¥gL« T£l¤
ãŸisfis¥bg‰W¡bfh©L, mitfis fh¥gh‰wî«, go¥ã¡ jh®fËnyna, mnef® f®¥g« jÇ¡fhkš ïU¡f¤j¡f gy cgha§
fî« r¤âÆšyhkš fZl¥g£L¡bfh©L J¡f¤âš MœªJ »l¥ fis¡ ifah©L tU»‹wh®fŸ. ïj‰fhf¥ gy rhjd§fisí« f©L
gJ« eh« mDgɤJ«, gh®¤J« tUtJkhd r«gt§fshF«. áy ão¤J, bghJ #d§fS¡F m¿É¤J, áy rhjd§fis ÉÅnah»¤
FHªijfis¡ bfh©l á¿a FL«g§fS¡F«, mâfkhd ãŸis¡ J« tU»‹wh®fŸ. Mdhš, rhjhuz ViH #d§fS«, ghku #d§
F£ofis¡ bfh©l bgÇa FL«g§fS¡F« cŸs ɤâahr§fis, fS« ïj‹ c©ik¤j‹ikia czunth, ga‹ mila Koah
eh« cŸs§if bešÈ¡fÅnghš m¿»‹nwh«. KjyhtJ, ãŸis knyh ïUªJ tU»wh®fŸ. c©ikÆnyna, ï« khâÇ mâfkhd
fis mâfkhf bgw¥bgw, bg‰nwh®fË‹ Rfnghf§fŸ jhdhfnt ãŸisfis¥ bgwhkš - fU¤jÇ¡f Élhkš - ïU¡f¡ ftiy
FiwªJ bfh©L tU»‹wd. mJnghyntjh‹, xU ehL« jdJ vL¤J¡bfhŸsnt©oat®fŸ Ä¡f ViH k¡fnsahth®fŸ.
r¡â¡F nk‰g£l k¡fis cilajhf M»É£lhš mJ rjh fhyK« Mdhš, ït®fnsh ï« khâÇahd, mjhtJ fU¤jÇ¡fhkš ïU¥g
gŠr¤âdhY«, nehÆdhY« J‹g¥g£L¡bfh©L ïU¡f nt©oa j‰fhd fhÇa§fis¥g‰¿¥ ngRtJ Tl ehfßf Énuhjkhd ng¢
njhL, mJ j‹ mHifí«, K‰ngh¡ifí« ïHªJ RakÇahijia br‹W fUJ»wh®fŸ. m¿Éšyhj bghJ #d§fS«, kj Éõa¤âY«,
íÄHªJ ja§fnt©oajh» ÉL»‹wJ. flîŸ Éõa¤âY« f© _o¤jdkhd _l g¡âíŸst®fS«, ïij
kjÉnuhjkhd bj‹W«, ghtfukhdbj‹W«, flîŸ nfhg¤â‰F
Fo muR - 1931 ( 1 ) 136 137 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïy¡fhd fhÇabk‹W« ngá, ïªj¤ j¤Jt§fis v⮤J tUtjhš bg©zhdtŸ âl rßÇahÆšyhkY«, fhahyhîlD«, rÇahd
ViH k¡fS«, ghku k¡fS« ï¥go xU kh®¡f« ïU¡»‹wJ v‹W mik¥ò¥ bghUªâa rßukhÆšyhkY« ïU¡»‹w rka¤ âš f®¥g«
m¿a¡Tl brsfÇaÄšyhkš nghŒ É£lJ. Mdhš, nkš eh£oš, jǤJ, ãŸisfis bgWtbj‹gJ mtS¡F Äfî« mghafukhd
lh¡l® khß° nlh¥° v‹»‹w xU M§»y¥ bg© xUt®, ijÇakhf jhfî«, fZlkhdjhfî« ïU¡F«.
K‹tªJ v›Éj gÊ¥ò¡F«, vâ®ãurhu¤â‰F« mŠrhkš,
ï›Éõa¤ij, f‰g¤jilia, ãurhu« brŒa¤ Jªjâ‹ gadhŒ, cjhuzkhf, Banuhf¤jhY« ÚuÊî ÉahâahY«, beŠR Jo
ï¥nghJ ï›Éõa«, nkš eh£oš v§F« rhjhuzkhdJ«, rf# Jo¥ãdhY« Õo¡f¥g£oU¡»‹w bg©fS«, ãŸis bgW«
khdJkhd ÉõakhŒ¥ ngá¡bfhŸs¥gL«goahf M»É£lJ. Jthu« mâfkhf áW¤J ïU¡F« bg©fS« f®¥g« jÇ¥gJ Ä¡f
mJkh¤âukšyhkš, nkš ehLfËš gy ïl§fËš ãŸis¥ng‰iw Mg¤J¡F«, fZl¤â‰F« cŸshd bfLâahF«.
jL¡F«goahd trâfŸ r«kªjkhf, gy it¤âa rhiyfŸ V‰gL¤j¥ bjh¤JÉahâ, nkfr«gªjkhd Éahâ, fh¡if tÈ¥ò,
g£L« ïU¡»‹wd. fU¤jÇ¡fhkš ïU¡fnt©Lbk‹w Mir ig¤âa«, nfd« KjÈa ÉahâíŸst®fŸ f®¥g« jÇ¥gJ« gad‰
cilat®fS¡F m« kh®¡f§fis¡ f‰W¡bfhL¥gJl‹, mj‰F wJ« thœ¡ifÆš Ä¡f fZl¤ij¡ bfhL¡f¡ToaJkh» ÉL«.
nt©oa rhjd§fisí«, ifahS« Kiwfisí« nghâ¡»‹wh®
fŸ. kUªJ Éahghu¡fil KjÈaitfËš, f®¥g¤jil¡F mDTy ãurt¤âdhš rßu bkÈî«, gy¡Fiwî« V‰gL»‹w Rght
khd kUªJfS«, rhjd¡ fUÉfS« ɉgid brŒaî« V‰ghLfŸ rßuKilat®fŸ, kWgoí«, kWgoí« f®¥gkhdhš, rßu« Äfî«
brŒâU¡»‹wh®fŸ. gyådkilªJÉL«. xU °âß xU FHªijia¥bg‰W, mJ e‹whf¥
ghš Fo¤J ts®tj‰F K‹dhY«, KjÈš f®¥gkh» ãŸis¥ bg‰w
ïitfŸ it¤âa Ãòz®fshY«, r_f¢ Ó®âU¤j MuhŒ¢á¡ gyåd« Ú§Ftj‰F K‹ò« f®¥gkh» É£lhš, Kjš FHªij¡F
fhu®fshY« x¥ò¡bfhŸs¥g£L É£ljhš ïij r£l Énuhj brsfÇaÄšyhkš nghtnjhL kW FHªijia¥ bgWtj‰F« nghâa
bk‹W« ahU« brhšy¤ JÂaÉšiy. ïJ v›Éj¤âY« r£l r¡âÆšyhkš nghŒÉL«.
Énuhjkhd fhÇaKkšy v‹gij ahtU« czunt©L«. Vbd
Åš, r£l Énuhjkhd fhÇabk‹gbjšyh« m‹ÅaD¡F«, jd¡F« bg©Q« MQ« jFªj taJ miltj‰FK‹ mjhtJ
J‹g¤ijí« eZl¤ijí« bfhL¡f Toa fhÇa§fis¤ jh‹ bg©fŸ 22 taJ¡F K‹D«, òUõ®fŸ 25 taJ¡F K‹D«,
brhšyyh«. ïjdhš ahU¡F« v›Éj eZlnkh, fZlnkh, râgâfshÆU¡F« nghJ bg©fŸ f®¥g« jǤJ É£lhš, mªj
mâU¥ânah V‰gLtj‰»šiy. FHªijfŸ Ä¡f ïsik¥gUt¤â‹ fhŒ¥gh» cWâa‰w rßu¡ f£L
ilajh» ÉL«. FL«g¤â‰F nghâa tU«go ïšyhj ÃiyÆš,
m‹¿í«, ïªj f®¥g¤jil Kiw v‹gJ f®¥g« V‰glhkš bg©fŸ ãŸisfis¥ bg‰WÉ£lhš FL«g¤â‰F jǤâuK«,
jL¥gj‰F cÇanj xÊa, f®¥g« V‰g£l ãwF mjid¡ fiy¥ fZlK« mâfkh» thœ¡if âU¥âík‰wjh» ÉL«.
gj‰fhf V‰g£ljšy. mj‰F ïªj KiwfŸ ga‹glîkh£lhJ.
m‹¿í«, f®¥g« V‰g£l ãwF fiu¥gJ v‹gJ jhÆ‹ rßu r¡â¡ m‹¿í«, M©, bg© UJ rhªâahdîl‹ bg© f®¥gkh»
F«, áy rka§fËš cÆU¡Fnk Mg¤ij ÉisÉ¡f ToajhÆU¥ É£lhš, bfhŠrfhykhtJ j«gâfŸ ïa‰if ï‹g«. fyÉ ï‹g«
gjhš f©o¥ghf mªj Kiwia ahU« ifahs¡ TlhJ v‹gnj miltj‰F rhtfhrÄšyhkš nghŒ ÉL«.
ekjã¥ãuha«.
ï›tsî Éõa§fËš, bg©fŸ f®¥gkhtJ mr«ghÉj
f®¥g¤ij¡ fiy¡F« Kiw vJthdhY« mJ f©o¥ghf khÆU¥gJl‹, bg©fË‹ Rjªâuthœî¡F« ïªj f®¥gkhdJ
Ú¡f¥gl nt©oanjahF«. njr¥ bghJ e‹ikiaí«, r_f bgÇa ïilôwhÆU¡»‹wJ. v‹dbtÅš, bg©fS¡F fU¥g¤ij
e‹ikiaí« kh¤âunk c¤njá¤J, m¿P®fŸ f®¥g¤jilia¡ c©lh¡F»‹w bghW¥ò kh¤âu« Miz¢ nr®ªjjhÆU¡»‹wnj
f©L ão¡fÉšiy k‰W« v‹bd‹d fhÇa§fS¡F f®¥g¤jil jÉu, k‰wgo, fU¥gkhd ÃÄõ Kjš ãŸis bgW« tiu, mj‹
mtáabk‹gijí« r‰W És¡Fnth«. bghW¥ò KGtJ«, ãŸis bgW« nghJ milí« ãurt ntjid
í«, mjdhš c©lhF« Mg¤JfS« bg©fns mil»‹wh®fŸ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 138 139 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ãŸisia¥ bg‰w ã‹ò«, jhahdtŸ jh‹ jdJ ïu¤j¤ij¥
ghyh¡», FHªijfS¡F C£o ts®¡»‹whŸ.
FHªij¡F tU« ÉahâfS¡F« jhnd g¤âaÄU¡f nt©o
atsh»wh®. mij¢ RkªJ, nghΡF« ntiy KGtJ« jhna brŒa
nt©oatsh»whŸ.
uhÍ - X - X - X uhÍ !
bg©zhdtŸ x‹W, ïu©L ãŸisfis bg‰wîlndna
rfyÉjRfnghf§fËY« Éu¡âíilatsh» Élnt©oatsh»whŸ. c¥ò r¤âah¡»uf uhÍ!!
FHªij bg‰w clnd FHªijÆ‹ nghõidiaí«, ts®¢á
iaí« c¤njá¤J¤ jdJ Rjªâu¤ijÉ£L, òUõD¡F«, FL«g¤ ïªâahÉ‹ muáaš rǤâu¤ânyna ïJtiuí« ahU«
â‰F« moikah»Él nt©oatsh»whŸ. òUõ‹ jd¡F ïZl nf£ouhj msî¡F uhÍ kȪJ nghŒ uhÍ - X - X - X uhÍ! uhÍ-X -
khd bg©iz kzªJ bfhŸtj‰F« bg©#hâ xU òUõid¤jÉu X - X uhÍ!! v‹W btF ftiyíl‹ miyªJ âǪJ v¥gonah xU
ntW òUõid vªj¡ fhuz« bfh©L« kzªJ bfhŸsKoahj Éj¤âš cL«ò ifiaÉ£lhš nghJbk‹w fhÇa¤âš bt‰¿
j‰F«, ï¡FHªijfis¥ bgWtnj bgU¤j jilahÆU¡»‹wJ. bg‰wij¡ F¿¤J njáathâfŸ ghuh£l¤j¡ft®fns ahth®fŸ.
ãŸisfis¥ bgWtjhnyna bg©fS¡F¢ Rjªâu«, khd«, m¿î
všyht‰iwí« É£LÉl neÇL»‹wJ. á¿jsthtJ Rna¢iríŸs bghJthfnt uhÍÆ‹ j¤JtkhdJ ïJtiu btËahÆU¡ F«
bg©zhŒ És§FtijÉl, ãŸisfis¥ bgW« moikahd Éõa§fis¡bfh©L gh®¤jâš vJ nghy ïU¡»‹wJ v‹whš
ïaªâukhfnt ïU¡fnt©oajhŒ ïU¡»‹wJ. ïJtiu T¿ j‰fhy« ïªâa #d§fŸ xU Étfhu¤â‰F bršY«nghJ mt®f
tªjitfshY«, gy fhuz§fshY« bg©fŸ f®¥g¤jilia Sila Étfhu¤â‰F¡ fhuzkhd fhÇa§fS« v©z§fS« ntW
mDrÇ¡f nt©oaJ K¡»akhd fhÇakhF« v‹W brhšY»‹nwh«. x‹whf ïUªjhY« ntW gy mbrsfÇa§fS« gh¤âa§fS«
y£áakhf¡ fUj¥g£oUªjhY« Éah{a« bjhl®ªJ Étfhu¤ij
Mfnt, ïªj jiya§f¤âš f®¥g¤jilÆ‹ mtáa¤ij¥ K«kukhŒ el¤âdãwF mJ Koî bgWtj‰FŸ V‰g£l fis¥ò«,
g‰¿ xUthW És¡»ndh«. ïÅ mL¤j Éahr¤âš mj‹ cgha§fŸ rÈ¥ò«, fZlK«, eZlK« nkY« nkY« bjhl®ªJ el¤j¥nghâa
v‹d v‹gij¥ g‰¿ Ãòz®fŸ v‹gt®fË‹ mã¥ã uha¤ij rhjd§fs‰w j‹ikí« M»a všyh« x‹whf¢ nr®ªJ filáÆš
vL¤J És¡f v©ÂíŸnsh«. v¥goahtJ Éah{a« xʪjhš nghJbk‹W fUJtJ«, Éah{a«
bjhl®ªjnghJ mj‰F¡ fhuzkhÆUªj yøa« vªj fâahtJ
Fo muR - f£Liu - 01.03.1931
mila£L« v‹W fUâ Étfhu yøa¤â‹ ãujhd¤ijí«,
mtáa¤ijí« kwªJ mšyJ kdjhu myøakhŒ¡ fUâ
v¥goahtJ j§fSila brhªj bfsut¤â‰F« å«ò ngáa åuh¥ò¡
F« kh¤âu« VjhtJ xU tÊÆš ghku k¡fshš Fiwî brhšy¥
glhkš ïU¥gj‰F« bkh¤j¤âš njhšÉ V‰g£L É£ljhf ãw®
kâ¥gj‰F ïlÄšyhkY« Vnjh xU tifÆš bjhšiy xʪjhš
nghJ« v‹W v¥go Ãid¤J ÉL»‹wh®fnsh mJnghynt jh‹
ïªj 1930 tUõ¤âa “njáa¡ »s®¢á” Étfhu¤â‹ Koî« V‰g£L
É£lJ v‹W brhšynt©oÆU¡»‹wJ. v‹whY« v¥gonah xU
tÊÆš ïÅ nkyhtJ bghJ #d§fS¡F¤ bjhšiyÆšyhkš
ïU¡F«goahf nghuh£l¤ij ÃW¤j xU tÊ f©Lão¡f¥g£L
Koîbg‰wij¡ F¿¤J “njáathâ”fisí« “njr g¡j®”fisí«
k»œ¢áíl‹ ghuh£L»‹nwh«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 140 141 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïªj¥ nghuh£lkhdJ ï‹D« bfhŠrfhykhtJ eilbgW uhÍ ÃgªjidfË‹ RU¡fkhtJ:-
tâ‹ _y« ah® ah® bt‰¿ bg‰whY«, ah® ah® njhšÉí‰whY«
v›Éj e‹ikí« V‰gl¥nghtâšiy v‹W Mu«g Kjny fUâ 1. fh§»u°fhu®fŸ r£lkW¥ig ÃW¤âÉl nt©oaJ.
tªâU¡»‹w eh« ï¥nghJ ïªj uhÍÆdhš VjhtJ yhgnkh r®¡fhuh® ml¡F Kiwia ÃW¤â Él nt©oaJ.
eZlnkh c©lhŒ É£ljhf brhšy¡TLbk‹W ahU« vâ®gh®¡f 2. t£lnki# kfheh£oš elªj ïªâa muáaš â£l
kh£lh®fŸ. Éõa§fis¥g‰¿ nkny bjhl®ªJ Mnyhá¥gJ. ïâš K‹
VbdÅš ïªj eh£L k¡fŸ bghJthfî«, áw¥ghf¥ bgU« ngáa Éõa§fŸ K¡»a Éõa§fshf ïU¡f¤j¡fJ.
ghnyh® jÅ¥g£l KiwÆY« milªJtU»‹w fZl§fS¡F«,
3. ïÅí« el¡f¥ nghF« muáaš â£l MnyhridfËš
eZl§fS¡F«, ïÊîfS¡F«, rk¤JtK«,kÅj¤j‹ikí«
ãÇ£oZ kªâÇ m¿¡ifia x£o fh§»u° ãuâÃâfS«
RjªâuK« mila Koahkš - K‰ngh¡fila Koahkš jL¡f¥
fyªJ bfhŸs V‰ghL brŒth®fŸ.
g£L mtâ¥g£L tUtj‰F« xU áW gÇfhuK«, ï¡»s®¢áÆ‹
fhuz¤âdhyhtJ, uhÍ ÃgªjidÆyhtJ á¿J« ïšiy ba‹W 4. ïªj rkur« r£lkW¥ò r«gªjkhd Éõa¤ij¡ bfh©L
fUJ»‹nwh«. Mjyhš mt‰iw¥g‰¿ eh« ftiynah, k»œ¢á nah V‰g£ljhF«.
milaÉšiy.
5. r£l kW¥ò monahL ÃW¤j¥g£L ÉL«.
bghJthfnt ekJ eh£L k¡fS¡F ïu©L tifahd T£l¤
jhÇl¤âš btFfhykhfnt kÇahijí«, g¡âí« kâ¥ò« ïUªJ 6. ãÇ£oZ rhkh‹ g»Zfhu« v‹gJ TlhJ. bghJthf
tU»‹wJ. mjhtJ x‹W, cyf thœ¡ifia - Rfnghf ngh¡»a§ m‹Åa eh£L J Éõa¤âš r£l«, rkhjhd«, jÅ¥g£l
fis¤ Jwªj JwÉfŸ, r‹aháfŸ v‹whš mt®fËl« fhuzh fhÇa kÅjÅ‹ Rjªâu« M»ait ghâ¡f¥glhkš ïªâahÉ‹
Äšyhkš kÇahij brY¤JtJ«, g¡â brY¤JtJkhF«. if¤ bjhÊš bghUshjhu« M»aitfis c¤njá¤J ãurhu«
brŒtJ«, És«gu« brŒtJ« MnBã¡f¥gLtjhfhJ.
ïu©lhtJ, mâfhuK« M£áí« brštK« cilat®
v‹whš mt®fËl« kâ¥ò it¤J mt®fisãukhjkhŒ fUJtJ. 7. Rnjá rhkh‹fis cgnah»¡F«goí« yh»Ç t°J¡
Mfnt ïªj ïu©L Éjkhd fhÇa§fshš ï‹W ïªâa®fŸ fË‹ cgnahf¤ij Éy¡F«go¡F« ahU¡fhtJ Ô§F
f©Q¡F«, kdâ‰F« âUths®fŸ fhªâí«, ï®ÉD« ãukhjkhŒ¤ ÉisÉ¡F« KiwÆš brŒí§fhÇa§fshš r£l¤â‰F Û¿d
njh‹¿ k¡fË‹ kdij¡ft®ªJ ïUªjh®fŸ v‹W brhšy nt©o k¿ašfŸ brŒa¡TlhJ. ahuhtJ brŒjhš elto¡if
ÆU¡»‹wJ. nghjh¡Fiw¡F ³ ïu©L fdth‹fŸ ÃHÈY« vL¤J¡bfhŸs¥gL«.
nguhY« gadila¡ fh¤âUªj k¡fË‹ M®¥gh£lK«, És«gu
8. nghä° m¡»uk§fis¥g‰¿ Érhuiz brŒtâšiy.
K« nkY« nkY« ftÅ¡f¤j¡ft®fshf¢ brŒJ m›ÉU fdth‹
fË‹ bga®fS« bgUikahŒ mog£L mt®fsJ rªâ¥òfS«, 9, 10. fh§»u°fhuuhš r£l kW¥ò ïa¡f« ÃW¤j¥g£lhš
r«ghõizfS« Äf Äf¥ bgÇjhf kâ¡f¥g£L elªj Koî« r®¡fhuhU« jh§fŸ ãunah»¤j ml¡F Kiw r«gªjkhd
m®¤jÄšyhkš bfh©lhl¥glî« V‰g£L É£lJ. ïJ bgU« r£l§fis âU¥ã th§»¡bfhŸSth®fŸ.
ghY« c©ik¢ RjªâuÄ‹dbj‹gij btF fhykhfnt m¿a
Koahkš it¤âUªj k¡fisí« _lg¡âÆš mG¤â it¤âUªj 11. g®khÉš ãw¥òɤj »ÇÄdš âU¤j r£l« th¥Õ°
k¡fisí« bfh©l eh£L¡F ïa‰ifnaahjyhš ïij¥g‰¿ eh« th§f¥glkh£lhJ.
F‰w« brhšy tuÉšiy. 12. r£lkW¥ò r«kªjkhŒ ï¥nghJ eil bgW« tH¡FfËš
Mdhš ï¥go¥g£l bgÇnah®fŸ brŒJbfh©l uhÍÆš gyh¤fhu« r«kªj¥g£lit jÉu k‰witfŸ ÃW¤j¥
eh£L¡F k¡fS¡F Éisªj ga‹ v‹d v‹gnj ï¥nghJ ftÅ¡ g£LÉL«.
f¥gl¤j¡fjhF«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 142 143 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


13. g£lhs á¥ghŒfS« nghärhU« r£l kW¥ãš nr®ªJ c¤nahf§fËš VjhtJ ï‹dK« ó®¤â brŒa¥glhjJ
vªj¡F‰w« brŒâUªjhY« mt®fis k‹Å¡f KoahJ. vJthtJfhÈahÆUªjhY« mJ mt®fŸ kWgoí«
É©z¥g« brŒJ j§fS¡F mªj ntiy nt©L« v‹W
14. tNš brŒj mguhj¤ Jiffisí« gÇKjš brŒj nf£L¡bfhŸtâ‹ ÛJ khfhz ft®‹bk©LfŸ nahá¤J
#hÛ‹ Jiffisí« âU¥ã¡bfhL¡f KoahJ. Mdhš j§fŸ í¡â¥go el¥gh®fŸ. MdhY« ï›Éõa¤âš jhuhs
tNyhfhkš ïU¥gitfŸ jŸs¥g£L ÉL«. neh¡f« fh£Lth®fŸ.
15. j©l¥nghäir vL¤J ÉL« Éõa« khfhz ft®‹ 20. c¥ò¢r£l¤ij ahU« Ûw¡TlhJ. c¥ò¢r£l¤âš
bk©LfŸ ïZl¤ij¥bghW¤jJ. tNȤj j©l tÇiaí« khWjš brŒaî« KoahJ. Mdhš áy ViHfS¡F cjÉ
bryî nghf Ûâ ïUªjhš jh‹ th¥Õ° brŒa¥gL«. aË¡f v‹W V‰fdnt r®¡fh® mDkâ¤J¡ bfh©LtU»w
16. ml¡FKiw r£l¥go gÇKjš brŒJ #¥â brŒj go¡F ViHfS¡F j§fŸ bryî¡F v‹W c¥gs§fËš c¥ò¢
mirí« bghUŸfŸ VyÄlhkš ɉgid brŒahkš ïUªjhš nrfǤJ j§fŸ bryî¡F¥nghf ÛâïUªjhš mij mªj
kh¤âu« mitfŸ âU¥ã¡ bfhL¤J Él¥gL«. tÇ gh¡»¡fhf »uhk¤ânyna ɉW Élî« MnBgiz ïšiy. btË
#¥â brŒa¥g£l mirí« bghUŸfisí« gh¡» tÇia¡ Æl§fËš ɉf¡TlhJ. mJî« rK¤âu¡fiu Xu« cŸs
bfhL¤J ÉLtjhÆUªjhš âU¥ã¡ bfhL¤JÉl¥ gL«. ïªj ViHfis¤jh‹ mDkâ¡fKoí«.
Éõa§fis¥ g‰¿ vL¤J¡bfh©l elto¡if fË‹ 21. ïJjh‹ rkhjhd Ãgªjid. ïij m¿ªJ fh§»u°
gadhŒ brh¤J¡fŸ VjhtJ nrjkhÆUªjhš mitfS¡F thâfŸ j§fŸ flikfis¢ brY¤â Éõa§fis mKY¡F
r®¡fhuh® gÇfhu« brŒJ bfhL¡fkh£lh®fŸ. ïªj tif #§fk bfh©Ltu¤ jtWth®fnsahÆ‹ r®¡fhuh® giHago
brh¤J¡fŸ ɉf¥g£oUªjhš mšyJ ahU¡fhtJ elto¡if vL¤J¡bfhŸSth®fŸ
bfhL¡f¥g£L ïUªjhš âU¥ã¡ bfhL¡f KoahJ. tǤJif
nghfÛâ ïUªjhš bfhL¡f¥gL«. ( x¥g« ) H.W. vk®r‹.
17. mtru¢ r£lgo gÇKjš brŒj brh¤J¡fŸ mtru¢r£l ïªâa r®¡fh® fhÇajÇá.
Ãgªjid¥go jh‹ âU¥ã¡bfhL¡f¥gL«. tÇtNY¡fhf
#¥â brŒa¥g£l óÄfŸ ɉf¥glhkÈUªjhš âU«g¡ fhÇa¡ fÄ£o, khfhz¡ fÄ£ofS¡F mD¥ãa
bfhL¡f¥gL«. óÄfŸ _‹whjtU¡F ɉf¥g£oUªjhš jh¡Ñâ‹ rhuh«r«
m›Éõa§fËš r®¡fhuhš x‹W« brŒaKoahJ. ïªj¥go
#¥âbrŒa¥g£litfËš áy nfRfŸ m¡»ukkhf ïij x¥ò¡bfh©L fh§»u° fhÇa¡fÄ£oah® r£l kW¥ig
brŒa¥g£oU¥gjhf âU. fhªâat®fŸ bjÇɤjij¥g‰¿ ÃW¤â moƉf©l m¿¡ifia btË¥gL¤âÆU¡»wh®fŸ. mj‹
ftŤjâš, mt® brhšYtij x¥ò¡bfhŸs¡ TlÉšiy. rhu«:-
Mifahš r®¡fhuh® m› Éõakhí« x‹W« brŒa KoahJ. r®¡fhuhU¡F« fh§»u° rh®ghf âU. fhªâat®fS¡F«
18. r£l Énuhjkhf tNÈ¡f¥g£lJ v‹W ahuhtJ V‰g£LŸs uhÍ x¥gªj¤ij fh§»u° fÄ£o V‰W¡bfh©L mj‹
bjÇɤJ¡ bfh©lhš khfhz mâfhÇfshš Íšyh mâfhÇ go el¡f k‰w fh§»u° fÄ£ofS¡F« jh¡ÑJ mD¥ò»‹wJ.
fŸ clnd c©ikia ÉrhǤJ m¿ªJ gÇfhu« brŒa fhÇa¡fÄ£o¡F« r®¡fhU¡F« j‰fhäfkhf uhÍ V‰g£L
c¤âuÉl¥ gLth®fŸ. É£lJ.
19. uhédhkh bfhL¤JÉ£l c¤ânahf °jhd§fŸ fhakhŒ r£lkW¥ò ïa¡f¤ijí« tÇ bfhlh ïa¡f¤ijí«, ãÇ£oZ
ó®¤âbrŒa¥g£oUªjhš uhédhkh bfhL¤jt® fS¡F kWgo ru¡F gÏZfhu¤ijí« ÃW¤â Élnt©oaJ. kJghd¡
c¤ânahf« bfhL¡f¥glkh£lhJ uhédhkh bfhL¤j filfisí« m‹Åa #îË¡filfisí« mtáa« ne®ªjhš

Fo muR - 1931 ( 1 ) 144 145 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


gÏZfhu« brŒa mDkâ¡f nt©L«. y£áa« uhÍ ÃgªjidfËš F¿¥ã£oU¡F« fhÇa§fŸ mšy
bt‹gij kwªJ Él¡TlhJ” v‹W« vGâÉ£L “vj‰fhf r£l
Mdhš mâš, gytªj« t‰òW¤jš, åzhd M®¥gh£l« kW¥ò Mu«ã¡f¥g£lnjh mJnt ekJ K¡»a y£áa«. _‹W
jilahd Ml«gu«, r£lÉnuhj« M»aitfŸ ïšyhkš ïU¡f ÃgªjidfS¡F c£g£L r®tf£á kfheh£oš fyªJ bfhŸs
nt©L«. fh§»u° ï¥nghJ r«kâ¤J É£lJ” v‹W« vGâ ïU¡»‹wJ.
å£L cgnahf¤â‰F c¥ò nrfǤJ¡ bfhŸsyh« v‹gjhF«. mªj _‹W Ãgªjidfis vL¤J¡fh£LtâY«,

ïij uhÍ v‹W brhšYtjh ntW VjhtJ brhšYtjh v‹gij 1. rkZ£o murh§f« V‰gL¤JtJ.
thrf®fisna Koî f£o¡bfhŸs É£LÉL»‹nwh«. ïªj xU 2. ïªâa #d§fË‹ ãuâÃâfS¡F #hth¥jhÇahf
tUõfhykhf k¡fŸ milªj J‹g«, mjdhš ïÅí« bfhŠr muáaš el¤j V‰ghL brŒtJ.
fhy¤â‰F mDgÉ¡f¤j¡fjhŒ eh£oš V‰g£l Éahghu¡ Fiwî,
brh¤J eZl«, bghJ#d mbrsfÇa« M»aitfS¡fhf r£l 3. ïªâahÉ‹ e‹ikia c¤njá¤J áy gªnjhg°J¡fŸ
kW¥ò ïa¡f« á¿J ehŸ vâ®gh®¤jj‰F nkš ts®ªJ tªjJ brŒa¥gl nt©oaJ v‹W f©oU¡»wJ.
v‹gij¤ jÉu uhÍ Ãgªjid¥go gh®¤jhš r£l kW¥ò ïa¡f«
bgh°Þ v‹W nghdJ És§fhkš nghfhJ. ïit ešyjh? bfLjyh? v‹gJ xUòwÄUªjhY«, ïªj _‹W
bfhŸiffisnajh‹ t£lnki# kfheh£L¥ ãuâÃâfS« K¡»a
nkY« r£l kW¥ò¡fhf fh§»u° ifbfh©L brŒj ntiy khŒ it¤J Ô®khŤJ ïU¡»wh®fŸ.
fŸ všyh« muáaš j¤Jt¤ij¡ bfh©lnj xÊa c©ikahf
mªjªj¤ jÅ¥g£l ntiyÆ‹ gaid c¤njá¤jšy v‹W eh« Mjyhš ïJ òâa yøa« v‹nwh ïÅ¢ brŒant©oa
mo¡fo brhšÈ tªjJ« ï¥nghJ bt£l btË¢rkhŒ É£lJ. ntiy v‹nwh brhšÈÉLtj‰»šiy. ïj‹ nah¡»aijia
gh®¡F« nghJ xU áW fij Phgf¤â‰F tU»‹wJ.
mjhtJ ïJtiu brŒJtªj fŸS¡fil k¿aY«,
#îË¡fil k¿aY«, c¥ò¡fhŒ¢R«, r£l kW¥ò« ntW xU fhÇ mjhtJ xU khÄah® jh‹ å£oš ïšyhj nghJ å£o‰F xU
a¤â‰fhf brŒjnj bahÊa fŸS ÃW¤jî«, #îË ÃW¤jî«, c¥ò¢ ã¢ir¡fhu‹ tªJ ã¢ir nf£lâš å£oÈUªj kUkfŸ ã¢ir
r£l« cil¡fî« brŒjjšy v‹gij ahtU« czU«goahf uhÍ ïšiyba‹W brhšÈ ã¢ir¡fhuid mD¥ãÉ£lhŸ. mJ rka«
ÃgªjidfŸ t‰òW¤â¡ fh£o É£ld. khÄah® v§nfh btËÆš br‹W tªJ bfh©oUªjtŸ ã¢ir¡
fhuid rªâ¤J v‹d Éõa« v‹W nf£f mt‹ c§fŸ å£L
Mjyhš ïªj¡ »s®¢áÆš fŸS ËWÉLbk‹W«, #îË kUkfŸ ã¢ir ïšiy v‹W brhšÈÉ£lhŸ v‹W brh‹dh‹.
ËWÉL« v‹W«, c¥ò bjU¡fËš ÉiyÆšyhkš bfh£o¡ »l¡F mj‰F mªj khÄah® “mtŸ »l¡»‹whŸ mâf¥ ãur§»” v‹W
bk‹W« fUâdt®fŸ e‹whŒ Vkh‰w kilªâU¥gh®fŸ v‹gâš brhšÈ ã¢ir¡fhuid miH¤J¥ nghŒ jh‹ å£L thÆÈš ËW
IaÄšiy. bfh©L ã¢ir¡fhuid ã¢ir nf£F«go brh‹dhŸ. ã¢ir¡
fhuD« khÄah® brh‹dgo btF Mtyhf òâjhŒ “m«kh ã¢ir
nkY«, ïªj uhÍia¥ g‰¿ njáa¥ g¤âÇif v‹gitfËš nghL§fŸ” v‹W nf£lh‹. khÄah® v#khÅ nghš ËW bfh©L
x‹whd RnjrĤâu‹ g¤âÇifahdJ uhÍia¥g‰¿ vGJifÆš, ïUªjtŸ btF f«Õukhf “ã¢ir ïšiy ngh” v‹W brh‹dhŸ.
“ï›tsî fZl¥glhkny ïªj gyid milªâU¡f Koahjh v‹W clnd ã¢ir¡fhu‹ “ïªj¢ r§fâ c§fŸ kUkfns brhšÈ
áy® nf£fyh«. ïJ å© nfŸÉ. VbdÅš elªjJ, elªJ É£lJ; É£lh®fns. ïj‰F Ú§fŸ V‹ v‹id¡ T¥ã£L ïªj khâÇ brhšy
njr kfh #d§fŸ mÏ«rh j®k nghuh£l¤âš ïw§» ÉLtj‹ gy‹ nt©L«” v‹W nf£lh‹. mj‰F khÄah® nfhã¤J “ã¢ir c©L
xU tUõ¤â‰FŸ ï›tsî bjËthf És§» ïU¡fhJ” v‹W ïšiy v‹W brhšY« cÇik vd¡F¤jh‹ c©nl bahÊa v‹ kU
brhšÈÆU¥gâš ïUªnj ïj‹ ãunah#dk‰w j‹ikí«, kfS¡F ïšiy. Mjyhš jh‹ c‹id T£o tªJ v‹ cÇikia
VkhªJnghd j‹ikí« e‹whŒ És§F«. k‰W« m¥g¤âÇif Ãiy ÃW¤â¡bfh©nl‹” v‹W brh‹dhsh«. mJnghy t£l
vGâÆU¥gâš r£l kW¥ò Mu«ã¡f¥g£lâ‹ “K¡»akhd

Fo muR - 1931 ( 1 ) 146 147 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


nki# kfheh£oš Kothd Éõa§fisna kWgoí« fh§»u°
fhu®fŸ nghŒ c£fh®ªJ mªj _‹W Éõa§fisí« g‰¿ ngá
Koî brŒant©L« v‹W brhštâ‹ fU¤J ïU¡»‹wJ.
vdnt RnjrĤâu‹ vGâÆU¡»‹wgo r£lkW¥ò ïa¡f¤
â‹ ïyøa« ïJthfnt ïUªâU¡Fkhdhš r£l kW¥ò¡F bt‰¿
v‹gâš MnBgizÆšiy. Mdhš vÈia¥ão¥gj‰F kiy ia R§f¡nf£LfË‹ bjhšiy xʪjJ
bt£o¤ njh©oÆU¡fnt©oaâšiy. k‰w Éõa§fis¥ g‰¿
kWKiw vGJnth«.
Rkh® ïu©LtUõ fhykhf ãu°jhg¤âÈUªJ tªj R§f¡
Fo muR - jiya§f« - 08.03.1931 nf£LfË‹ _y« R§ftÇ tNš brŒí« bjhšiyfŸ xʪjJ.
mjhtJ ï›thu« br‹id r£lrigÆš R§f¡ nf£LfŸ _y«
R§f« tNÈ¡fhkš ïU¡f xU r£l« Ãiwnt‰w¥ g£oU¡»‹wJ.
ïjdhš #d§fŸ brY¤â tªj tÇ vªj msÉY« FiwªJ
É£ljhf¢ brhšy KoahJ. ftŤJ¥ gh®¥nghkhdhš K‹ÅY«
mâfkhd tÇia bfhL¡f¡Toajhf tªJ nrU«. m‹¿í« ïj dhš
ï›tÇ tNÈdhš ãiH¤J tªj MÆu¡fz¡fhd ng®fS¡F
étd¤â‰F tÊ ïšyhkš nghF«. #d§fS¡F ï¥nghJ ïUªJ
tU« nkh£lh® ngh¡Ftu¤J ãuahz¡fhuU¡F r‰W thlif¤
bjhšiy mâfkhF«. ï‹D«gy mbrsfÇa§fS« c©lhf¡
TL«. v‹whY« xU K¡»akhd mDTy« c©L v‹gij eh«
vL¤J¡ fh£l flik¥g£oU¡»‹nwh«. mjhtJ R§f¡nf£L¡F¥
g¡f¤âš t©ofis ÃW¤â¡bfh©L R§f¡fhu®fSl‹ bjhšiy
bfhL¡F« fhÇa« xʪjJ Äfî« k»œ¢áaila¤j¡fjhF«. R§f¡
F¤jifjhu®fËš 100¡F 50 ng®fŸ Rght¤ânyna nah¡»a¥ bghW¥
ãšyhkš ãuahÂfis myøakhŒ¡ fUâ bjhšiy ÉisɤJ
tUgt®fsh»‹wh®fŸ. vŠá cŸst®fËY« 100¡F 75 ng®fS¡F
nkyhfnt °jy °jhgd îthf¤ jiyt®fis if¡FŸ ngh£L¡
bfh©L r»¡f Koahj bjhšiyfisbašyh« ãuah fS¡F¡
bfhL¤J mâftÇ tNš brŒtâš Ä¡f fZl¥gL¤â ÉL»wh®fŸ.
ïitfŸ xʪjJ ÄfÄf âU¥âia¡ bfhL¡f¡ ToajhF«.
ïjdhš áy °jy °jhgd jiyt®fS¡F« jiyt®fŸ nkš
Mâ¡f« brY¤â¡bfh©oU¡F« áy m§f¤âd®fS¡F« tU«go
FiwªJÉL« v‹gij eh« kiw¡fÉšiy. R§f¡ F¤jif Vy«
ÉL« Éõa¤âš mndf °jy°jhgd¡fhu®fŸ xG§fhŒ elªJ
bfhŸStnj »ilahJ. xU F¿¥ghd egU¡nf x‹W¡F¥ ghâahŒ
F¤jif¡F É£L mªj egiu R§f« tNÈ¡F« Éõa¤âš j‹
ïZl¥go m£^Êa«brŒa É£LÉLtJ« ntW ahuhtJ tªJ
Vy¤âš F¤jif¡F¡ nfhÇdhš jd¡F nt©oatid¡ bfh©L
Fo muR - 1931 ( 1 ) 148 149 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
x‹W¡F ïu©lhf Vy¤âš ca®¤â¡nf£f¢ brŒtJ« Vy« Koªj bryîfS« V‰gLtJl‹ bg£nwhš KjÈa v©iz¡F« mâf
ãwF tUõ¡filáÆš mâfkhf¡ nf£f¥g£l Jifia jŸË¡ Éiy bfhL¥gâ‹ _y« âd« xU g° x‹W¡F 12 mzh Kjš xU
bfhL¤J ÉLtJkhd KiwÆš mnef m¡»uk§fŸ brŒJ tªjJ«, %ghŒ nghy bfhL¡fnt©o V‰ glyh«. v›tsî V‰g£lhY«
xU rka« mâfkhf¡ nf£L Vy¤âš vL¡f¥g£l jd¡F nt©lhj “t©oghu« óÄ Rk¡»‹wJ” v‹gJ nghš ï›tsî fZlK«
t‹ å© Éõa¤âš mâfkhd bjhšiyfisí« beW¡fofisí« ãuahÂfŸ jiyÆšjh‹ ÉGf¥ ngh»‹wJ v‹gJ kh¤âu« cWâ.
c©lh¡» É£LÉ£L XL«go brŒJ tªjJ« ek¡F e‹whŒ¤ MdhY« ïâš ek¡F x‹W« mâraÄšiy. VbdÅš ï‹iwa
bjÇí«. ïªjkhâÇ¡ fhuz§fis c¤njá¤J gy ïl§fËš v›Éj RjªâuK«, Ó®âU¤jK«, òJ¢r£lK«, ViHfisí«,
R§f¡nf£L F¤jifjhu®fŸ vy¡õ‹fËš ãuntá¤J jd¡F« °jy ghkuk¡fisínk bjhšiybfhL¤J J‹g¤â‰fhsh¡FtjhÆU¥g
°jhgd jiyt®fS¡F« bghU¤jkhd M£fis nj®jÈš jhš mªj¡»uk¥go ïJî« V‰g£lâš mâraÄšiy!
bfh©Ltu Ka‰á¥gJ« mj‰fhf 10MÆu«, 20MÆu« Tl R§f¡
F¤jifjhu® bryî brŒtJ« mªj¥ gz§fis bašyh« R§f¡ Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.03.1931
F¤jifÆš r«ghâ¡f Ka‹W tUtJ« ï¤âahâ gy fhuz§fshš
R§f¤â‹_y« °jyÞjhgd§fis óuz cÇik ah¡»¡ bfh©L
gyÉj m¡»uk§fŸ brŒJ tU« j‹ikfŸ eh« m¿ªj ÉõakhF«.
Mfnt gy Éõa§fËš R§f tNyhdJ ekJ eh£oš ehiza
ÄšyhkY« nah¡»a¥ bghU¥ãšyhkY« bfsut k‰w j‹ikÆY«,
ãwU¡F bjhšiy ÉisÉ¡F« j‹ikÆY« elªJtªjjhdJ xU
msî¡fhtJ xÊg£lj‰F áy °jy °jhgd¡fhu®fS«, R§f
F¤jifjhu®fS« jÉu k‰wt®fŸ k»œ¢á mila nt©oanj
ahF«. ïÅí« gy ïl§fËš kh®¡f£L R§f tNš Éõa¤âY« áy
khWjšfŸ brŒjhš Ä¡f e‹ikahf ïU¡F«. mitbašyh«
mndfkhf °jy °jhgd§fS¡F îthf mâfhÇfis neÄ¥gj‹
_ykhf bgÇJ« brsfÇank‰glyh«. Éf
ï¢r£l« brŒa¥g£lâš cŸs K¡»akhd k‰bwhU Éõa«
v‹dbt‹whš ï¢R§ftÇ xÊ¥ò knrhjhî¡F ÄFâí« ftiy
baL¤J ãothjkhŒ ntiybrŒJ bt‰¿bg‰w âU. Ïš£l‹
ãuî‹ Jiuat®fŸ R§f¤bjhšiyahš xU jlit fZl¥g£l
tuhdjhš mjhtJ xU R§f¢rhtoÆš m¢R§f¡ fhuDl‹ thjho
mojoahf ne®ªjjhš jdJ mDgtK« jd¡F V‰g£l bjhšiyí«
k‰w k¡fS¡F« ïU¡F« v‹W fUâ mij xÊ¡f f§fz«f£o
monahL xʤJ bt‰¿bg‰wJ ghuh£l¤j¡fjhF«. ï¥nghJ ïªj
r£l¤jhš ïÅ nkh£lh®fhu®fŸ xU msî¡F iybr‹°tÇfŸ
bfhL¡f nt©oajhtnjhL nkh£lh® g°fŸ mjhtJ thlif
nkh£lh®fŸ tUõ« x‹W¡F xU ãuahÂÆ‹ °jhd¤J¡F 40 %.
åj« tÇ bfhL¡fnt©oa jh»‹wJ. mjhtJ xU nkh£lh® g° 15
ãuahÂfis V‰¿¡bfhŸs °jhd trâ V‰gL¤â 15 ãuahÂfS¡F
v‹W iybr‹R th§»dhš mj‰F xU tUõ¤â‰F 600%. tÇ
bfhL¡f nt©oajh»‹wJ. ïJ nghynt 20 ãuahÂfS¡fhdhš
´ 800 %. bfhL¡f nt©oajh»‹wJ. k‰wgo ntW áy tÇfS«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 150 151 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mnjhL eh£L¥ nghärhÇ‹ nah¡»aij eh« m¿ªjnjahF«.
mâY« gh®¥gd¥ nghärhiu¥ g‰¿nah bt‹whš m¿ahjt®fŸ
ahUnk ïU¡f kh£lh®fŸ. mâY« RakÇahij ïa¡f¤ij¡ f©lhš
mt®fS¡F v¥go ïU¡F« v‹gij¢ brhšy nt©oanj ïšiy.
cjhuzkhf xU Fu§F fŸis¡Fo¤J, mij¤ njS« fo¤J
fhiu¡FoÆš gh®¥gÜa¤ jh©lt« É£lhš v¥go mJ jiy fhš bjÇahkš f©lij bašyh«
144 fo¡Fnkh mJ nghyntjh‹ ekJ gh®¥gd¥ nghäR îthf« ïU¡f
Koí«. nghuh¡ Fiw¡F ït®fSila jait ig¤âa¡fhu gz¡
fhu¢ br£oah®kh®fŸ vâ®gh®¤J ög« nghLtJ« nr®ªJ É£lhš
144 c¤âuî kh¤âukšyhkš ï‹dK« v‹d nt©LkhdhY«
fhiu¡FoÆš RakÇahij¥ ãurhu¤â‰F v¥goahtJ ïil
brŒa¥ ã‹ th§f kh£lh®fŸ. ïªj¡ fhÇa¤â‰F¤ âU¥g¤ö®
ôW brŒant©Lbk‹W áy gh®¥gd mâfhÇfS«, gy itÔf¥
oÉõdš MÕr® r«kâ¤J¤ jdJ mâfhu¤ij JZãunahf«
gz¡fhu eh£L¡ nfh£ilahU« Ka‰á brŒJbfh©LtU«
brŒjij eh« f©o¡fhkš Él KoaÉšiy. Mifahš, uhkehjòu«
ÉõakhŒ bfhŠrehshf ek¡F mo¡fo nrâ tªJ bfh©oUªjJ.
Íšyh fby¡l® ïâš ãuntá¤J c©ik ia ÉrhǤJ, Úâia
“njhiy¡ fo¤J, JU¤âia¡fo¤J filáahf nt£il¡ F¤ tH§f nt©oaJ mtUila flikba‹g njhL, fhiu¡FoÆš
jahuh»É£lJ” v‹w gHbkhÊnghš vªj vªj Éj¤ânyh bjhšiy cŸs gh®¥gÜa¥ nghä° Mâ¡f¤ij clnd Fiw¡f nt©oa
ÉisɤJ«, mJ ga‹ glhkš nghfnt ï¥nghJ mâfhÇfË‹ fhÇaK« brŒa nt©LkhŒ tÈíW¤J»‹nwh«. F£o Fiy¤J
_ykhfnt Vnjh xU beh©o¢rh¡if it¤J ca® âUths®fŸ brh. g£o jiyÆš ÉHhkš gh®¤J¡bfhŸsnt©oaJ nah¡»akhd
KUf¥gh, m. bgh‹d«gydh®, g. áthdªj‹ M»at®fS¡F¡ r®¡fh® flik v‹gijí« tÈíW¤J»‹nwh«.
fhiu¡Fo KÅágš všiy¡FŸ v›Éj¡ T£l« T£lnth, ãur§
f§fŸ òÇanth Tlhbj‹W 144 jil c¤âuî ngh£L¤ jL¡f¥ g£o Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.03.1931
U¡»‹wJ. ïJ ã‹nd tu¥nghF« ï‹D« fodkhd bjhšiy¡F
mÇF¿ba‹nw fUjnt©oÆU¡»‹wJ. fhiu¡FoahdJ c©ik
Ænyna gz¡fhu Mâ¡fK«, itÔf Mâ¡fK« bfh©lJ v‹g
j‰F mj‹ KÅághÈ£oÆš bg©fS¡fhtJ k‰W« jhœ¤j¥
g£lt®fS¡fhtJ, Fiwªj v©Â¡ifíŸs r_f¤ jhU¡fhtJ
ahbjhU ãuâÃâ °jhdK« xJ¡fhkš Ô®khd« brŒj Vnj¢rhâfhu
kd¥gh‹ik x‹nw nghJkhdjhF«. m¥go¥ g£lt®fŸ Mâ¡f¤
âš cŸs mªj ehL RakÇahijia¥ g‰¿í«, Ô©lhjtÇ‹ rk¤J
t¤ij¥ g‰¿í«, bg©fË‹ cÇikia¥ g‰¿í« ngRtJ KÅágš
îthf¤â‰F ïilôW V‰gL bk‹W fUâ, mâfhÇfË‹ jait¢
r«ghâ¤J 144 nghl¢ brŒjâš ek¡F M¢rÇabkh‹WÄšiy.
Mdhš ïªj khâÇ gz¡fhu Mâ¡f thœî«, mâfhÇfŸ
mt®fS¡F moikah» jiyÉǤjhL« bghU¥g‰w mâfhut®¡f
M£áí« ekJ eh£oš jh©ltkhl ï‹D« É£L¡ bfh©oU¥
gJnt ek¡F Äf M¢rÇakhf¤ njh‹W»wJ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 152 153 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


150 ng®fŸ xU kf#Ul‹ nghä° ïyh¡fhjiyik mâfhÇia¥
nghŒ¥ gh®¤J <nuhL ïuhkrhÄiaí« mt®fŸ nfhZoahiuí«.
kyhŒ eh£L¡FŸ É£lhš bgÇa fyf§fŸ elªJ ÉLbk‹W bjÇɤ
jh®fsh«. mj‰f›tâfhÇahdt® m›tsî bgÇa fyf§fŸ el¡F«
goahf mt®fŸ v‹d Éj¤âš m›tsî bf£l fhÇa« brŒth®fŸ
òJ¢nrÇÆš RakÇahij kfhehL v‹W nf£lhuh«. mj‰ft®fŸ v§fŸ Óijia¡ F‰w« brhšY»wh®
fŸ v‹W brh‹dh®fsh«. mj‰f›tâfhÇ Óij ba‹whš v‹d v‹W
nf£lhuh«. mj‰ft®fŸ Óijba‹whš v§fŸ flîË‹ kidÉ
v‹W brh‹dh®fsh«. mj‰F m›tâfhÇ v§fËY« áy® ïnaR
m¡»uhrdut®fns! rnfhjÇfns!! rnfhju®fns!!!
ehjÇ‹ jhahuh»a kÇa«khis¡ F¿¤J¥ ngRtâš áy® gyÉj
v§fis tunt‰W kÇahij brŒJ tunt‰ò¥g¤âu§fŸ rªnjf¤ij¡ »s¥ã ÉL»‹wh®fŸ. mj‰F eh« v‹d brŒaKoí«?
thá¤J¡ bfhL¤jj‰F e‹¿ brY¤J»nwhkhÆD«, v§fŸ tuit¥ tUgt®fŸ Óijia¡ F‰w« brh‹dhš Ú§fŸ xU T£l« ngh£L
g‰¿ ï›ñÇš áy® mâU¥â milªJ Vnjh »s®¢á brŒâU¥g mt®fŸ brhšY»wgo Óij F‰wthË mšybt‹W brhšY§fŸ.
jhfî« m¿»nwh«. mj‰fhf Ú§fS« r‰W ãuahir¥g£L ï« kfh mj‰F ijÇaK« MjhuK« ïUªjhš ga¥glnjitÆšiy v‹W
eh£o‰F mDkâ bg‰wjhfî« bjÇ»‹wJ. vªj ïa¡fkhdhY« brhšÈ tU»‹wt®fË‹ R‰W¥ ãuahz¤ij el¤â¡ bfhL¡f
v⮡»s®¢á ïUªjhšjh‹ xG§fhfî«, gykhd mik¥ghfî« nt©oa ntiy j§fSilaJ v‹W brhšÈ kf#®fhu®fis
És¡fkhfî« K‹nd‰wkilí«. v¢rÇ¡if brŒjD¥ãdhuh«.

cjhuzkhf, ï›tsî »s®¢áahtJ ï§F elªâU¡fh É£ Mfnt mJ nghynt ï§F« v§fŸ ãurhu¤â‰F áy k¡fŸ
lhš mârakhf¤jFªj ï›tsî bgÇa T£l« ï§F¡ ToÆU¡f gaªJ É£lJ M¢rÇakhf ïU¡»‹wJ.
Koíkh? v§fŸ tuÉš ï›ñ® bghJ #d§fS¡F ï›tsî ftd«
Éf, rnfhju®fns, v‹ th®¤ijfis bašyh« ÃuhfǤJ Él
V‰gl Koíkh? v‹W ghU§fŸ. mnefkhf eh§fŸ ngh»‹w C®
c§fS¡F¥ óuz RjªâuK©L. mij kW¤J¥ ngrî« c§fS¡F¢
fËš všyh« v⮡»s®¢ána v§fŸ ãurhu¤â‰F bk¤j mDTy
RjªâuK©L. xUtUila mã¥ãuha¤ij k‰wt®fŸ V‰W¡
kˤJ tU»‹wJ. eh§fŸ vªj CU¡F¥ nghdhY« m§F v§fS¡
bfhŸsnt©Lbk‹gJ ÃahakhfhJ v‹gJ« vd¡F¤ bjÇí«.
fhf¢ brŒa¥gL« kÇahijfËš KjyhtJ m§FŸs nfhÉšfis
Mdhš v‹Dila mã¥ãuha¤ij vL¤J¢ brhšy vd¡F Rjªâu
mil¤J¥ nghä° fhtš nghLtJ«, “eh°âf®fŸ tU»wh®fŸ”
K©L v‹gij Ú§fŸ x¥ò¡ bfhŸsnt©L«. mij¤ jL¥gJ
v‹W CU¡FŸ ãurhu« brŒJ v§fŸ T£l¤ij el¤j Él¡ Tlh
v‹gJ xU fhY« kÅjj®k¤âš nr®ªjjhfhJ. ekJ eh£oš Rjªâu«
bj‹W murh§f¤â‰F kD¢ brŒJ bfhŸStJnkahF«. ïªj¡
v‹gj‰F m®¤jnk k‰wt®fŸ Rjªâu¤ij¡ bfL¥gJ v‹Wjh‹ gy®
fhÇa§fŸ brŒa¥gLtjhš eh§fŸ tU« Éõa§fŸ jhdhfnt
fUâ¡bfh©oU¡»‹wh®fŸ. ïªj kd¥gh‹ik moik¤ j‹ikÆ‹
guÉ, bghJ#d§fŸ m¥go¥g£l M£fŸ mjhtJ eh°âf®fŸ
thridÆdhš V‰g£ljhFnk jÉu xU¡fhY« Rna¢ir¤ j‹ik
v‹gt®fŸ v¥goÆU¥gh®fŸ, mt®fŸ v‹dbrhšYth®fŸ
cilajhfhJ. v§fS¡fhf V‹ xUt® ga¥gl nt©L«? eh§fS«
v‹gij gh®¡fyh«, nf£fyh« v‹gjhfnt mnef® tªJ v§fis¥
kÅj®fŸjhnd? vªj kÅjDila, vªj murh§f¤âDila jÅ¥
gh®¡fî«, eh§fŸ brhštij¡ nf£fî« V‰g£LÉL »‹wJ. ïªj¡
g£l fhÇa§fŸ vâY« eh§fŸ ãuntá¥gâšiyna. bghJ¥g£l
fhuz§fshš v⮡ »s®¢á¡fhu®fS¡F eh« e‹¿ brY¤j¡
fhÇa§fËš bghJ #d§fŸ, e‹ik ÔikfËš k‰w všyhU¡F«
flik¥g£LŸnsh«.
cŸsJ ngh‹w cÇik v§f S¡F« c©L v‹gâš eh§fŸ á¿J«
cjhuzkhf, knyah eh£L¡F eh§fŸ v›tsnth ïufáa É£L¡ bfhL¡f ïirnah«. v§fŸ mã¥ãuha§fS¡F khW g£l
khf¥ nghí« m§FŸs v⮡»s®¢á¡fhu®fË‹ brŒiffË‹ t®fŸ j¡f¥ gâiyí« Mjhu¤ijí« cilat®fshdhš eh§fŸ
gadhŒ knyahÉš ïJtiu ãurhu« brŒa vªj ïªâaU¡F« ngRtij¤ jL¡fnth v§fŸ ÛJ M¤âu¥glnth r‰W« mtáa«
V‰g£ouhj bgÇa brsfÇa§fŸ v§fS¡F V‰g£lJ. m§F Rkh® V‰glhJ. Mjhu k‰wt®fŸ, jªâu¤âš thœgt®fŸ, mk£lÈY«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 154 155 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Äu£lÈY« k¡fis Vkh‰¿ fhy« fÊ¥gt®fŸ Kjyhdt®fS¡F¤ F« Msh» Mfhu¤â‰nf â©lhl nt©oa Ãiyik na‰g£L
jh‹ v§fis¥g‰¿ ga« V‰gl¡TL« nfhgK« M¤âuK« tu¡ É£lJ.
TL«. Mdhš mj‰fhf eh§fŸ v‹d brŒtJ? m°âthuk‰wit
rnfhju®fns! mrßÇ brhšÈ‰W, mUŸ brhšÈ‰W, Mfha
fS«, òu£LfS« v‹iw¡F ïUªjhY« xU ehis¡F rhŒªJ
ÉGªJ jh‹ ÔU«. th brh‹dhŸ, M©lt‹ brh‹dh‹ v‹W Vnjh x‹iw¡f‰ã¤J
vGâ it¤J¡bfh©L mj‹go elªjhf nt©L« v‹W k¡fis¡
m‹¿í« mij¡ fh¥gh‰w Ka‰á¡F« ehbsšyh« å© f£lha¥gL¤â¡ bfh©L ïU¥gJ«, mt‰¿š VjhtJ x‹iw¥
ehshf¤jh‹ Koí«. btF ehisa¥ òu£L v‹gjhnyna mšyJ g‰¿ahtJ rªnjf¥g£L Étu« nf£lhš mt® ÛJ nfhã¥gJ«,
mâf¡ nfhg¡fhu®fŸ Kul®fŸ jªâurhÈfŸ MjÇ¡»w mã¥ãuh ittJ«, gÊ Rk¤JtJ«, fyfkh» ÉLbk‹W Äu£LtJkhd
a§fŸ v‹gjhnyna vJî« Ãiy¤âU¡f KoahJ. mitbašyh« fhÇa§fŸ v¥go kÅj¤ j‹ikahdJ« Ãaha khdJkhditfŸ
ïÅ¥ gÈ¡fî« gÈ¡fhJ. Rjªâu cz®¢á v‹gJ ïªj njr¤âš MF«?
ïšiyahdhY« R‰W¥g¡f njr§fËš ïUªJ tªJ òFªJ É£lJ.
M©lt‹ brh‹djhdhš, mUŸ brh‹djhdhš, mrßÇ
ïÅ mij btËÆš jŸËÉl KoahJ. Mjyhš jil¥gL¤j
brh‹djhdhš, Mfhath brh‹djhdhš mj‰F¥ ò°jf« vj‰F?
Ka‰á¥gânyh, nfhã¥gânyh gaÅšiy v‹gij¤ bjÇɤJ¡
xUtU¡F k‰bwhUt® brhšYtbjj‰F? fhâš cgnjᥠgbjj‰F?
bfhŸS»nw‹.
j¤Jth®¤j§fŸ vj‰F? m¿Kf¥gL¤Jtbjj‰F? v‹gitfis
rnfhju®fns! eh§fŸ ï§F vªjÉjkhd kj¥ãurhu« brŒ k¡fŸ á¿J« nahá¥gâšiy. VjhtJ x‹iw xUt‹ M©lt‹
anth, VjhtJ xU kj¤ij¡ F‰w« brhšynth xU jÅ kj¤ij brh‹dh‹ v‹W brhšÈÉ£lhš, M©lt‹ v¥go brh‹dh‹?
°jhã¡fnth tuÉšiy; mJnghynt flîŸ Éõa¤âY« flîŸ M©lt‹ brh‹djhf ah® brh‹dh® v‹W Tl¡ nf£f¥glhbj‹
c©L ïšiy v‹W brhšynth mj‹ Fz¤âš, r¡âÆš, Étfhu« »wh®fŸ. j¥ã¤jt¿ ahuhtJ nf£LÉ£lhš, trî«, gÊí«,
brŒanth, mj‰F«, k¡fS¡F«, kj¡fhu®fS¡FKŸs r«kªj¤ Äu£lY«jh‹ gâyhfÆU¡»‹wdnt bahÊa rkhjhdkhd âU¥â
ij¥g‰¿í« Rjªâu¤ij¥g‰¿í« Éthâ¡fnth eh§fŸ ï§F tu ahd gâby‹gnj »ilahJ. Mfnt kÅj®fŸ Kjyhtjhf ïªj
Éšiy. k¡fS¡F m¿î v‹gJ c©L mšyth mj‹ ga‹ v‹d? ïl¤âš j§fsJ m¿it¥ ga‹gL¤j Rjªâu« bg‰whyšyJ xU
mj‹ r¡â v‹d? thœ¡ifÆ‹ r«gt§fisí«, cyf¤ njh‰w§ ehS« kÅj r_f« K‰ngh¡filtj‰nf ïl ÄšyhJ nghŒÉL«.
fisí« m‹Åa® cgnjr§fisí« g‰¿ c§fŸ mDgtK« VbdÅš cyf¤âš gyiu áy® Vkh‰w Mâ¡f« brY¤j j§fŸ
m¿î« v‹d brhšY»‹wJ? c§fŸ brhªj gF¤j¿it¡ bfh©L j§fŸ òu£Lfisí« ã¤jyh£l§fisí« Mu«ã¤j ïlnk ïªj
e‹whŒ MuhŒªJ vijí« gÇø¤J¥ ghU§fŸ v‹W brhšy¤jh‹ ïl« jh‹ v‹W eh« fhQtjhš mªj¥ òu£il KjÈš btËah¡»
tªâU¡»‹nwh«. ïâš v‹d ãrF V‰g£L Él¡ TL« v‹gJ Élnt©L« v‹W mã¥ãuha¥ gL»‹nwh«. Mjyhš jh‹ mªj
v§fS¡F És§fÉšiy. ïj‰fhf V‹ xUt® ga¥gl nt©L« ïl¤ij e‹whŒ gßø¡f nt©Lbk‹W nkY« nkY« tÈíW¤J
v‹gJ« És§fÉšiy. c§fŸ brhªj m¿î¡F kâ¥ò¡ bfhL¡ »‹nwh«. ï‹W cyf¤âYŸs bgU«gh‹ik kj¡fhu®fŸ j§fŸ
fî«. mj‰F Rjªâu« bfhL¡fî« gaªjhš ÄUf uháfis Él j§fS¡F jŤjÅahf g‰gy Éjkhd bfhŸiffisí« thrf§f
kÅjuhá ca®ªjJ v‹W v¥go¢ brhšÈ¡ bfhŸsKoí«? k¡fis isí« it¤J¡bfh©L mt® fŸ m¤jid¥ ngU« j§fŸ j§fŸ
K£lhŸ jdK« Ku£L¥gyK« M£á brŒa¥gl nt©Lkh? bfhŸiffisí« thrf§fis í« M©lt‹ brh‹dh‹ v‹nw
mšyJ m¿î« ÃahaK« M£á brŒa nt©Lkh? v‹gJjh‹ brhšÈ rhâ¤J¡bfh©L mt‰iw¥ ghku k¡fS¡FŸ gytªjkhf
v§fŸ nfŸÉ. brY¤âÉ£lh®fŸ. mjdhnyna k¡fS¡FŸ g‰gy ãÇîfS«,
kd¥gh‹ikfS«, mã¥ã uha§fS« fhz¥gL»‹wd. ï›tã¥
kÅjÅ‹ m¿î¡F nk‰g£lbjh‹W c©L v‹W x‹iw¡ ãuha ngj§fŸ k¡fË‹ x‰Wikia¡ Fiy¥gnjhL xUtiu
f‰ã¤J k¡fS¡FŸ òF¤â m¿it¡bfh©L MuhŒªJ gh®¡f ïl« bahUt® rªnj»¡fî«, btW¡ fî« my£áakhŒ¡ fUjî«, v⮡
bfhL¡fhkš “e«ã¤jhdhf nt©L«” v‹W tÈíW¤â m¿it¡ fî«, tŠá¡fî«, ml¡» Msî« ga‹gL»‹wd. vªj kh®¡fkhf
f£o¥ngh£L ehrkh¡» kÅj r_f« KGtijínk moik¥gL¤â v‹W gh®¤jhš x›bthU kj¡fhuD« j‹j‹ kj¤ij¢ nr®ªj
É£ljhnyna ï‹W kÅj r_f« ï›tsî bjhšiy¡F«, ftiy¡
Fo muR - 1931 ( 1 ) 156 157 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mtjhu¤â‹ _y«, öjÅ‹ _y«, n#hâÆ‹ _y« j§fŸ M©lt‹ m‹¿í« ït‰iwbašyh« M©lt‹ brh‹dh® v‹W f©
brhšÈaJjh‹ nkyhd bj‹W«, r¤âakhd bj‹W« brhšÈ¡ _o¤jdkhŒ e«òtJ mtáakh mšyJ M©lt‹ brhšÈ ïUª
bfh©L mij Ãiy ÃW¤j k‰wt®fis e«ò«go f£lha¥gL¤j jhš ek¡F V‹ bjǪâU¡f¡ TlhJ v‹W v©Â MuhŒªJ gh®¥gJ
Ka‰á¥gj‹ _ynk ahF«. ïªj `cz®¢áiaí« brŒifiaí« mtáakh v‹gJkhF«.
cyf¤âš bršth¡F¥ bg‰¿U¡f ïl« bfhL¤J¡ bfh©oU¡F«
tiu kÅj r_f¤â‰FŸ xUÉj bghJthd x‰Wikí« XŒî« Éf, ï¥go¥g£l xU M©lt‹ V‹ kÅjÅ‹ m¿î¡F
V‰gLtj‰F ïlnk ïšiy. Mifahšjh‹ ïªj ïl¤ânyna v£lhjtdh» É£lh‹? v‹gj‰F ïJtiu ah® v‹d rkhjhd«
kÅj‹ Kjš Kjš ftd« brY¤j nt©oaJ Äfî« mtáakhdJ brh‹dh®fŸ? r®tr¡âí«, r®t ÉahgfK« cŸs M©lt‹ xU
v‹W brhšy nt©o ïU¡»‹wJ. kÅjÅ‹ m¿î¡F«, kdâ‰F«, f©Â‰F« bj‹glhkš V‹ ïU¡f
nt©L« v‹gij¥ g‰¿ ah® nahá¤J¥gh®¤J rkhjhd« TW»wh®
eh« ï¥nghJ vªj kj¡fhu®fSila bfhŸiffisí« fŸ? Vnjh xU M©lt‹ ïU¡»‹wh‹ v‹W k¡fis e«g¢brŒa
cgnjr thrf§fisí« vL¤J¡ bfh©L mit rÇah? j¥gh? v‹g nt©Lbk‹gj‰fhfnth xU thrf¤ij M©lt‹ brh‹dh‹ v‹W
jhfnth M©lt‹ brhšyh v‹gjhfnth thjhl tuÉšiy. e«K e«g¢ brŒtj‰fhfnth cyf¤âYŸs k¡fË‹ m¿ití«, MuhŒ¢á
ila ntiyí« ftiyí« mitašy, k‰bw‹dbtÅš všyh kj¡ iaí«, Rjªâu¤ijí« ï«khâÇ jil¥gL¤â ÉLtjh v‹W nf£
fhu®fS« bgÇJ« xnu M©lt‹jh‹ c©bl‹W x¥ò¡bfhŸS »‹nwh«. ïj‰fhf kÅjÅ‹ ïa‰if Phd¤ij jiy vL¡fbth£
»‹wt®fshdjhš x›bthUtU« j§fŸ j§fŸ bfhŸiffisí« lhkš mG¤âit¤J ÉLtjh v‹W« nf£»‹nwh«.
cgnjr thrf§fisí« mªj M©ltnd brh‹dh‹ v‹W brhšY
tjhš ït®fS¡FŸ vªj kj¡fhu®fŸ brhšYtJ c©ik ba‹W« kÅj®fŸ RjªâuKilat®fshf nt©Lkhdhš mtut®
vªj mtjhu òUõ®fŸ vªj öj®fŸ Kjyhdt®fŸ brh‹dJ fSila m¿î¡F« MuhŒ¢á¡F« KjÈš Rjªâu« bfhL¡f¥gl
c©ikahÆU¡f¡ToaJ v‹W« f©Lão¥gJ v¥go? ïj‰F v‹d nt©L«. ãwF mtut®fŸ mã¥ãuha¤ij jhuhskhŒ btËÆ
gßiB v‹gitna ahF«:- byL¤J¢ brhšy ïlkË¡f nt©L«. jd¡nf És§fhjijí«
k‰bwhUtD¡F És§fit¡f Koahjijí« e«ò«gonah, x¥ò¡
nkY« ïitfis všyh« M©lt‹ brh‹dh‹ v‹W bfhŸS«gonah vâ®gh®¥gJ« ahiuí« Ã®gªj¥gL¤JtJ«
e«ò«go f£lha¥gL¤Jtjhš M©lt‹ vªj %g¤âš vªj Ãiy f©o¥ghŒ Tlnt Tlhj fhÇakhF«. mJ nghynt cyf kÅj®fŸ
Æš v§F ïUªJbfh©L v‹d ghiõÆš brh‹dh® v‹gâš vªj x‰Wik¥g£L rnfhju¥ ght« mila nt©Lkhdhš KjÈš
kj¡fhu® c©ik brhšY»‹wh®fŸ v‹W f©Lão¥gj‰Fnk ahF«. M©lt®fŸ bjhšiyí«, kj¡fhu®fË‹ bjhšiyí« mt®fË‹
nkY« xU M©lt‹ v‹gt® jh‹ brhšynt©Lbk‹ »‹w cgnjr§fË‹ bjhšiyí« xʪjhfnt©L« . ïj‰F xU kh®¡f«
bfhŸifianah, cgnjr¤ijnah k‰W« Vnjh x‹iwnah jhnd brŒjhf nt©L«. ïJ brŒa¥glhjtiu kÅj‹ fh£L Äuh©o¤
xUt® _y« brhšÈ ãwF k‰wt®fshš vL¤J¢ brhšY«go brŒj jd¤âÈUªJ kÅj¤ j‹ik¡F xU¡fhyK« âU«gkh£lh‹. (ïj‹
ãwF mit Éthj¤â‰F« cŸshÆU¥gij¥ gh®¡F« nghJ c©ik bjhl®¢á 15.03.1931 Fo muR) (bjhlU«)
Ænyna mit M©ltdhš, brhšy¥g£oUªjhš mitfŸ x›
bthU kÅjDila fhâY« ÉG«goahfnth mšyJ kdâY« F¿¥ò : òJ¢nrÇ b#¥ns âna£lÇš 01.03.1931 m‹W eilbg‰w
gâí«goahfnth mšyJ ï¥bghGjhtJ mit fis M©lt‹ kheh£oš M‰¿a ciu.
jh‹ brh‹dh‹ v‹W fUJ«goahfnth mšyJ Fiwªj msî
Fo muR - brh‰bghÊî - 08.03.1931
Éthjkhtâšyhjgoahfnth V‹ mªj M©l tdhš brŒaKoa
Éšiy v‹W« ïJ M©ltdhš Koahj fhÇakh v‹W« nahá¡f¥
òFªjhš mâÈUªnj mitfŸ všyh« M©ltdhš brhšy¥
g£lJ v‹W brhšy¥gLtJ c©ikahÆU¡f Koíkh v‹D« rªnj
f§fŸ njh‹Wtj‰F v‹d rkhjhd« brhšYtJ v‹gnjahF«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 158 159 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


îgªj¡ fšahz« ïÅ v‹d?
r£lkW¥ò ïa¡f«
ï›thu« ntbwhU g¡f¤âš “vdJ fhjš” v‹gjhf át f§if
âUkâ. V.v°. kÂghŒ v‹D« f‹ÅifÆ‹ foj« x‹W ãuRǤ
âU¡»‹nwh«. ïij¥ g‰¿ br‹w thuK« ãuRǤJ ÄUªnjh«. r£l kW¥ò ïa¡f« r®¡fhUl‹ uhÍbrŒJ bfh©lgo¡F¡
ï¥nghJ mªj¥bg©kÂÆ‹ if¥glnt foj« tªjjhš ãuRǤ fh§»u° jdJ Ãgªjidfis ehizakhŒ Ãiwnt‰w¡ fU¤J¡
âU¡»‹nwh«. ïJ r«kªjkhf k‰W« gy brhªj¡ foj§fS« ek¡F bfh©L fhÇa¡fÄ£o m¿¡ifÆ‹ _y« j‹Dila flikia¢
tªâU¡»‹wd. m¥bg©Â‹ bg‰nwh®fŸ m¥bg© ÉU«ò« brŒJÉ£lJ. mJ nghynt r®¡fhuhU« j§fsJ Ãgªjidfis
ehafD¡F kz« brŒÉ¡fhkš ntW ahnuh xUtU¡F mjhtJ m¥ Ãiwnt‰W« Éõa¤âš j§fŸ flikia¢ brŒa khfhz¡ ft®‹
bg©Q¡F¤ bjÇahj xUtU¡F bg©Q ila r«kjÄšyhknyna bk©LfS¡F m¿¡if mD¥ã r£l kW¥ò ïa¡f¤â‰fhf áiw¥
Éthf« brŒJ bfhL¡f¥ nghtjhŒ bg©Â‹ jhahU«, rnfhjuU« gL¤j¥ g£lt®fis ÉLjiy brŒí«go brŒJ ïU¡»wh®fŸ.
x¥ò¡bfh©ljhfî«, bg© jh‹ mªj¡ fztid kzªJ bfhŸs MdhY«,
kh£nl‹ v‹W f©o¥ghŒ¢ brhšÈí« nf£fhkš fšahz¥ ng¢R¡ ïªj uhÍahdJ r£l kW¥ò ïa¡f« njhšÉ milªJ É£lJ
fŸ el¥gjhfî« bjÇa tU»‹wJ. v‹W bghJk¡fshš fUJ«goahdjhf M»É£lnj v‹W ga¥g£l
ï«khâÇahf îgªj¡ fÈahz« brŒtJ v‹gJ Äfî« áy® jh§fŸ njhšÉailaÉšiy v‹gij¡ fh£Ltj‰ fhf
mdhfßfkhd brŒif v‹nw brhšy nt©oÆU¡»‹wj‰F tUªJ m§FħF« kWgoí« k¿aš brŒtjhf¡ fh£o¡bfhŸs mtáa
»‹nwh«. Mifahš, ï›Éõa§fŸ c©ikahf ïU¡Fkhdhš Kilat®fshf M» É£lh®fŸ.
bg‰nwh®fŸ jaî brŒJ kÂghÆ‹ âUkz¤ij moik Éthf mJnghynt r®¡fh® ju¥ãY«, r®¡fhuh® r£l kW¥ò ïa¡
khŒ ïšyhkš Rna¢ir kzkhf¢ brŒJ bfhL¡f nt©LkhŒ f¤ij¡ f©L gaªJ É£lh®fbs‹W ghkuk¡fŸ Ãid¤JÉ£lhš
nt©L»‹nwh«. v‹d brŒtJ v‹»‹w rªnjf¤â‹ ÛJ« nghärhiu¥ g‰¿ VjhtJ
nftykhŒ #d§fŸ kâ¤JÉ£lhš, v‹d brŒtJ v‹»wftiy
Fo muR - nt©LnfhŸ - 08.03.1931
ÛJ« r®¡fhu® ju¥ãY« áy ïl§fËš nghärhU¡F¥ g£l«, gj¡f«,
r‹khd« KjÈait mˤJ tUtâ‹ _y« bghJ #d§ fS¡F¢
r®¡fhÇlK«, nghärhÇlK« ga« c©lhF«go brŒJ tUtJl‹,
á‰áy ïl§fËš áyiu gyh¤fhubk‹D« rh¡fhš ÉLjiy
brŒahkš it¤âU¡fî« V‰ghLfŸ brŒtjhŒ¤ bjÇ»‹wJ.
ïitfis¥ g‰¿¤ âUths® fhªâat®fnsh mšyJ
âUths® ï®É‹ mt®fnsh ïÅ¡ ftiy brY¤j¥ nghtâšiy.
VbdÅš ï®É‹ ãuò “jh‹ j¥ãdnj j«ãuh‹ ò©Âa«” v‹W
Ãid¤J mL¤j khj th¡»š ïªâa Éõa§fis¥g‰¿¡ if
fGÉÉ£L¡ f¥gš V¿ÉLth®. âU. fhªâat®fS« Vnjh xU

Fo muR - 1931 ( 1 ) 160 161 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Éj¤âš bjhšiy xʪjJ v‹W fUâ ï‹D« á¿J fhy« k¡fS¡F fisí« jlÉ¡bfhL¤J¡ bfh©L« mo¡fo j§fŸ bga® btËÆš
ïÅí« mâfkhd Mir c©lhF«goahf RauhÍa¤ â‰F m®¤j« tU«goahf VjhtJ xUtif És«gu¤âš ftiy brY¤â¡bfh©L
brhšÈ¡ bfh©L mÏ«ir - fj® gšyÉíl‹ flîŸ bgUik ïU¥gh®fŸ k‰W« ekJ ftd¤â‰F tuKoahj ntW áy® ntW
iaí« ngá¡ bfh©L K°ä«fS¡F tiy åá¡bfh©o U¡F« áy fhÇa§fis¥ g‰¿¥ ngá¡bfh©L« nahá¤J¡ bfh©L«
ntiyÆš ïU¥gh®. k‰wgo ïa¡f¤âš fyªJ ntiy brŒj k‰w¤ ïU¡fyh«. Éf,
jiyt®fnsh áy® t£lnki# kfheh£oš v¥go¥ bga®th§FtJ,
v‹d ngRtJ v‹W nahá¤J¡ bfh©oU¥gh®fŸ. áy® nj®jš e«ik¥ bghW¤jtiu eh« ï›Éa¡f¤â‰F v›Éj cjÉí«
Éõa¤âš ftd« brY¤â¥ ãsh‹ ngh£L tUth®fŸ. áy® m§F brŒaÉšiy v‹gij kd¥ó®¤âahŒ x¥ò¡bfhŸtJl‹ eh« ï›
ħF« miyªJ j§fis btËÆš fh£o És«gu§fŸ brŒJ Éa¡f¤â‰F vâÇahŒ ïU¥gjhf¡Tl gy® Ãid¥gâš j¥ãšiy
bfh©L ïU¥gh®fŸ. bjh©l®fËš gy® ïÅí« ïªj khâÇ xU ba‹W« brhšYnth«. ehK« ïa¡f¤âš fyªJ ntiybrŒJ
ïa¡f« tuhjh v‹W«, tuhÉ£lhš ekJ Ãiy v‹d v‹W« v©Â¡ ïUªjnghâY« ïijÉl ntW v‹d Éjkhd gy‹ milªâU¡f
ftiy bfh©oU¥gh®fŸ. áy® Vnjh xUÉj¤âš ekJ bgaU« Koí« v‹gij nahá¤jhš eh« nruhjjhš x‹W« KG»¥ nghf
njÓa åu®fŸ È°oš gâa¥g£L É£lhŒÉ£lJ v‹w k»œ¢ánahL Éšiy v‹gJ« òy¥gL«. v¥gobaÅš 1921-« tUõ¤âa x‰WiH
âU¥â milªJ ÉLth®fŸ. áy® j§fSila jÅ¥g£l åu¥ ahik ïa¡f¤â‹ nghJ ï‹iwa ekJ K¡»a bfhŸif ah»a
ãujhg¤ij¥ ngá¡bfh©oU¥gânyna âU¥â milªJ bfh©o Ô©lhik Éy¡F«, kJÉy¡F« K¡»a â£lkhf ïUªJ« m›
U¥gh®fŸ. ÉLjiyahfhkš ÃW¤âit¡f¥g£lt®fS« Vnjh gy Éu©L â£lK« muáaš Míjkhf ïšyhkš c©ikÆnyna
fhuz§fshš ïªj ïa¡f mã¥ãuha¤âš ïUªJ khWgl nt©o Ô©lhik xÊtj‰F«, kJ Éy¡f¥gLtj‰F« v‹W fUâna ntiy
ÆU¡»‹wt®fS« uhÍia¥g‰¿ F‰w« brhšÈ¡ bfh©L« âU. brŒJ« ïijÉl v¤jidnah kl§F ghku #d§fSila
fhªâat®fis¥ g‰¿ F‰w« brhšÈ¡bfh©L« j§fŸ Ãiyik¡F Mjuit¥ bg‰W ïUªJ« xU khj« nfho %ghŒ tNȤJ¢
xU rkhjhd« njo¡ bfh©oU¥gh®fŸ. mâf j©lidailªJ bryîbrŒJ ãurhu« brŒJ 3 khj¤âš 30000 ng® áiw br‹W«,
ÉLjiy brŒa¥ glhkš ïU¡»‹wt®fËš áy® k‹Å¥ò¡ nf£L mJî« M§»y« go¤J murh§f gjÉia vâ®gh®¤J ãuâ¥
btËÆš nghŒ Élyhkh v‹W« nahá¥gh®fŸ. m¥go¥g£lt®fŸ ãunah#dkila v‹W Éahghu njhuizÆš ïšyhkš v›Éj¤
btËÆš tªjîl‹ fh§»uirí« âU. fhªâat®fisí« itJ âahf¤â‰F« Jªj c©ikahd cWâahd bjh©l® fshfnt
bfh©L ïU¥gh®fŸ. ÉLjiyahd gh®¥gd ušyhjh®fËš gy® ïÅ K¡fhny _Qår« ng®fŸ ïUªJ« áiw¡ Tl§fËš ï‹iwa
RakÇahij ïa¡f«jh‹ ntiy brŒtj‰F V‰wJ v‹W«, áy® âd« cŸs nghf ngh¡»a§fŸ ïšyhkš Ä¡f nkhrkhd ÃiyÆš
rkj®knk áwªjJ v‹W«, áy® bghJcilik¡ bfhŸifna áwªjJ mjhtJ âU£L, bfhŸis, bfhiy KjÈa F‰w§fŸ brŒj
v‹W« ngá¡ bfh©oU¥gh®fŸ. áy® mâš ïw§» ntiyí« brŒ F‰wthËfŸ mDgÉ¥gJ ngh‹w fodkhd fZl§fis bašyh«
th®fŸ. x‹W¡F« cjthkš btËÆÈUªJ å© ng¢R¥ ngá¡ mDgɤJ« uhÍia¥g‰¿na á¿J«Tl ftiy Æšyhkš ïu©oš
bfh©L« vGâ¡bfh©L« ïUªjt®fËš áy® m»«rh j®k¤ijí« x‹iw¥ gh®¤JÉLtJ v‹»w Koî gyU¡F ïUªJ«, r®¡fhuhš
M¤k r¡âiaí« fhªâ mtjhu¤ijí«g‰¿ òfœªJ òuhz« tÈatªJ “c§fS¡F v‹d nt©L« v‹d nt©L«” v‹W
vGjî« g#id brŒJbfh©L òâa òâa Éah¡»ahd§fŸ brhšY nf£L« uhÍia¥g‰¿ ngrnth j§fS¡F nt©o aJ ï‹dJ v‹W
tâš åu®fshfî« És§Fth®fŸ. k‰bwhU áy® râ tH¡F¡ ifâ brhšynth Tl ïZlÄšyhkš ïU¡f¡ Toa e«ã¡ifí« ijÇa
fisí« ÉLjiy brŒjhšjh‹ uhÍ, »ukkhd uhÍ v‹W brhšY K« ïUªJ« filáahf v‹d gyid mila KoªjJ v‹W gh®¤
tj‹ _y« j§fS¡F râ tH¡F¡ bfhŸifÆš mDjhgK« jhš ïa¡f¤âš <Lg£l #d§fŸÛJ F‰w« f©L ão¡f¥g£L
e«ã¡ifí« ïU¥gjhf¡ fh£Lth®fŸ. ntW xUáy® fhªâ b#Ƥ ahUila kd¥gh‹ikiaí« yøa« brŒahkš xUtU¡F«
jhuh? ï®É‹ b#Ƥjhuh? v‹W thj« brŒJ bfh©L ïU¥gh®fŸ. jftš bjÇÉ¡fhkš ahiuí« nf£fhkš âObu‹W ÃW¤j¥g£L¥
nghdij¤ jÉu ntW x‹Wnk V‰glÉšiy. k‰W« mªj rka«
filáahf, btËÆÈUªj jiyt®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS M§»y« go¤j M£fŸ všyh« vâÇilahŒ ïUªjh®fŸ. mªj¥go
gt®fËš gy® jh§fS« ïa¡f¤njhL fyªâUªjjhf¢ brhšÈ¡ vâÇahŒ ïUªj M£fns bgÇJ« ïa¡f¤â‹ gadhŒ gyD«
bfh©L kªâÇfshf tÊ gh®¤J¡bfh©L mj‰fhf¥ gy bjh©l® milªjh®fŸ.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 162 163 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Mfnt, m¥go¥g£l mªj ïa¡fnk eh« fyªâUªj fhy¤âš t£lnki# kfheh£oš bjhl®ªJ ngrnt©oa ntiyiaí« óuz
mªj¡ fâailªj bghGJ ïªj ïa¡f« kh¤âu« eh« fyªJ ïUªjhš Rna¢ir v‹gij¥g‰¿ ngr nt©oa ntiyiaí« É£LÉLtnj
ï¥nghJ mijÉl ntW v‹d fâ milªJÉl Koí«? xU rka« eykhF«. ïªj xU tUõ- fhy¤âš njrk¡fËš ïa¡f¤âš nr®ªj
ïÅí« bfhŠr« mâfkhd ng® áiw br‹¿U¡fyh«. ï‹D« xU t®fËš gyU¡F gyÉj fZl« ÉisªjJ v‹gnjhL kh¤âu
g¤JehŸ, mšyJ xUkhj« bghU¤J uhÍ¡F Mir¥g£L ïU¡fyh« kšyhkš ïa¡f¤âš nruhjt®fS¡F« gy fZl« ne®ªjnjhL
v‹gitfis¤ jÉu ntW v‹d gy‹ milªâU¡f Koí«? v‹W eh£o‹ K‹nd‰w¤ â‰F« gy jilfŸ V‰g£lJ v‹gJ e«khš
nf£»‹nwh«. jÉu t£lnki# kfheh£oš òâjhf¡ fh§»u° kiw¡f KoaÉšiy. ‘RnjrĤju‹’ vGâaJ nghynt “nghdJ
fhu®fŸ fyªJ bfhŸtâ‹ _y« ïÅ í« mâfkhf v‹W vªjÉj nghf£L«, elªjJ elªJÉ£lJ ïÅ¥ ngRtâš gaÅšiy” Mif
muáašâ£l« V‰gLtjhdhY« mjdhš ek¡F v‹d ga‹ V‰gl¡ ahš ïÅ nkyhtJ eh£o‰F c©ikahd tÊÆš K‹nd‰wnk‰
TL«? v‹gJjh‹ ekJ nfŸÉ. xUrka« btŸis¡fhu®fË‹ gL« goahfî« k¡fS¡F c©ikÆnyna ÉLjiy c©lhF«
Mâ¡f¤ij monahL xʤJÉ£L k‰W« mt®fŸ r«gªjnkh, goahfîkhd tÊÆš všnyhUnk ïw§» ekJ neu¤ijí«, C¡f¤
Mjunth ïšyhkš Éy»¡bfh©L ne¥ghs«, ó¤jhd« KjÈa ijí«, âahf¤ijí« brytÊ¡f nt©Lbk‹nw Mir¥gL»‹
njr§fŸnghš xU jÅ uhÍaghu¤ij mjhtJ ïªâa uhÍa murh§ nwh«. r£lkW¥ò ïa¡f¤âš fyªâUªj gyUila ešy v©z¤âš
f« v‹gjhf x‹W V‰gL¤â¡ bfhŸs¥ ngh»nwhkh? m¥gona ek¡F rªnjfÄšiy v‹gij c©ikahfnt bjÇɤJ¡bfhŸS
V‰gL¤â¡bfhŸtjhfnt it¤J¡ bfh©lhY« nkšf©l mªj »nwh«. gy® v›Éj Raey v©zK« ïšyhkY« ntWgy ehiza
uh#h§f§fË‹ nah¡»aij ek¡F¤ bjÇahjjh? ï‹D« m§bfš khd î¥gªj§fshY« âU. fhªâ at®fËl« cŸs g‰WjÈdhY«
yh« mjhtJ neghs njr¤âbyšyh« moik Éahghu§fŸ el¥g mtU¡F ïªj rka¤âš cjÉ brŒa nt©Lnk v‹»‹w xU jahs
J« kj Mâ¡fnk m§F Mø brŒtJ« tUzháuk¤â‰F Énuhj Fz¤jhY« mâš fyªJ bfhŸs nt©oat®fshdh®fŸ v‹gij
khŒ el¥gJ bfhiy¡F‰w¤ij Él bfhLikahŒ kâ¡f¥gLtJ« í« kd¥ó®¤âahŒ m¿ªâU¡»‹nwh« v‹gnjhL, m¥go¥g£l
ek¡F¤ bjÇahjjh? v‹W nf£gJl‹ m›tsî öu«Tl nghfhkš fdth‹fisí« eh« kdkhu¥ ghuh£LtJl‹ m¥go¥g£l fdth‹
ïªâahÉYŸs ïªâa á‰wur®fË‹ nah¡»aijia gh®¤jhny fË‹ Mjuî« bghU¥ò« RakÇahij ïa¡f Éõa¤âš FiwªJ
ïªâa btŸis¡fhu r«gªjÄšyhj ïªâa muáaš mik¥ò mjh É£lJ v‹nwh mšyJ mt®fis eh« v⮥gh®¡fÉšiy v‹nwh
tJ ïªâa á‰wurh§fK« ïªâa ãuKf k¡fS« bršt k¡fS« brhšy tuÉšiy. v¥goahtJ rÛg¤âšTl ÉU¡F« ÉUJef®
nr®ªJ vG¤J thrid m¿ahj rhkhÅa k¡fŸ nguhš mik¡f¥ kfheh£oš fyªJ xU Koî¡F tunt©LkhŒ nt©o¡bfhŸS
gL« muáaš mik¥ò v¥go ïU¡F« v‹gJ« m¿a ahuhtJ »‹nwh«.
n#háa« Tw nt©Lkh? v‹W« nf£»‹nwh«. M°âf« v‹gij
nghynt RauhÍa« v‹»w th®¤ijí« mik¡f¥g£L É£ljhš Fo muR - jiya§f« - 15.03.1931
RauhÍa« v‹gij¥g‰¿¡ »sÇdhš k¡fŸ nfhã¤J¡ bfhŸsî«,
flîis¥ g‰¿¥ ngádhš v¥go “flîË‹ c©ikfisí« flîŸ
c©ikfis btËah¡»d bgÇah®fisí« F‰w« brhšY»‹wh‹”
v‹W òuhzãiH¥ò¡fhuU« gF¤j¿t‰wt®fS« T¥ghL nghL
»‹wh®fnsh mJnghynt RauhÍa¤ij¥g‰¿ ngá dhY« njr¤
Jnuh» v‹W«, “njÓa¤ jiyt®fisí« RauhÍa¤â‰F tÊfh£oa
bgÇah®fisí« F‰w« brhšY»wh‹” v‹W« nfhã¤J¡ bfhŸS
»wh®fŸ. ïªj¥gona k¡fis ïÅí« v¤jid ehis¡F¤ jh‹
it¤âU¥gJ v‹gJ És§fÉšiy. ïjdhš v‹d ga‹ v‹gJ«
És§fÉšiy. Mifahš ïªjÉõa¤ij ïÅ¡ »sÇ¡bfh©o
U¡fhkš r£lrig nghfnt©oat®fS¡F« kªâÇfshf nt©oa
t®fS¡F« mâfhu« gjÉ bg‰W thH nt©oat®fS¡F«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 164 165 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ilikah»a c©ik étfhU©a¤JiwÆš v›tsî K‰ngh¡
filªJ cyfnk ãuÄ¡F«goahf¢ brŒJ tU»‹wJ v‹gij¡
ftÅí§fŸ. ïj‰F¡ fhuz« v‹d? mJ giHa bfhŸiffis¡ if
ÉLtâY« òâa bfhŸiffis¡ if¥g‰WtâY«, fh£od JÂfu
khd åukšyth v‹W nf£»‹nw‹.
òâa bfhŸif V‹? mJ nghynt JU¡» njr¤ijí« vL¤J¡ bfhŸS§fŸ. xU
miu¡fhš ü‰wh©L¡FK‹ mj‹ fâ v¥go ïUªjJ? Inuh¥gh
thš v›tsî btW¡f¥g£L«, ga¥gL¤j¥g£L« ïUªJ bfh©L
rnfhju®fns! òâa bfhŸiffŸ V‹ v‹»‹w Éõa¤ij¥ v›tsî ftiyÆš MœªâUªjJ. m¥go¥g£l ehL ï‹W mªj
ngRnt‹ v‹gjhf¤ jiytut®fŸ F¿¥ã£lh®fŸ. Inuh¥ãa®fisna â»yila¢ brŒJ bfh©oU¥ gj‰F¡ fhuz«
v‹d? giHa¡ bfhŸiffis Élnth, kh‰wnth Jªj J¢rY«,
òâa bfhŸiffŸ V‹ v‹gJ xU nfŸÉnaahF«. mj‰F¥
òâa bfhŸiffis¥ òF¤j vL¤J¡bfh©l Ka‰áahš milªj
gâš v‹dbt‹whš ekJ K‹nd‰w¤â‰F¥ giHa bfhŸiffŸ
bt‰¿íkšythba‹W nf£»nw‹.
ga‹glÉšiy v‹gnjhL, giHa bfhŸiffË‹ gadhŒ eh«
ÄFâí« ã‹dilªJ É£nlh«. e«ik¥ ngh‹w k‰w ehLfŸ všyh« mJnghynt irdhit vL¤J¡ bfhŸS§fŸ. mJ xU fhš
òâa bfhŸiffshnyna btF ntfkhf K‰ngh¡filªJ tU»‹wd. ü‰wh©L¡ FŸshfnt v›tsî K‹nd‰w kilªâU¡»‹wJ. ï¥
òâa bfhŸiffË‹ gadhf k¡fŸ v›tsnth K‰ngh¡filªJ nghJ xU år« ü‰wh©LfS¡FŸshf v›tsî bgÇa fhÇa«
tU»‹wh®fŸ. brŒa¤ JªJ, UÎahit¥ ã‹g‰w Mir bfh©oU¡»‹wJ
v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïj‰F fhuz« v‹d? giHa bfhŸif
e«Äl« ntW vªjÉjkhd ešy fhÇa§fËš cWâahd Fz«
fis¥ gÈbfhL¤J¥ òâa bfhŸiffS¡F M¡f« bfhL¤j gy‹
ïšyhÉ£lhY«, giHa bfhŸiffis¡ Fu§F¥ãoahŒ ão¤J¡
mšyth v‹W nf£»‹nw‹. mâf öu« nghthnd‹? ïªj¥ ãuŠR
bfh©oU¥gâY«, òâa bfhŸiffËl« JntõK«, btW¥ò«
njr¤ij vL¤J¡ bfhŸS§fŸ ãuŠR butÿôõ‹ v‹D« cyf¤
fh£LtâY« cyf¤âš jhnk jiyáwªJ És§Fgt®fshŒ ïU¡
â‰nf bgÇa Kjš »s®¢áahdJ òâa bfhŸiffis m°âthu
»‹nwh«. xU fhy¤âš fh£oÄuh©ofshŒ ïUªjjhf¢ brhšy¥gL«
khf¡bfh©Ljhnd Jt¡f¥g£lJ. mjdhšjhnd ï‹W mJ Fo
Inuh¥ãa btŸis¡fhu®fŸ ï‹W cyf r_f¤âš jiyáwªJ
muR uh{a« v‹W brhšÈ¡ bfhŸs ïlnk‰g£lJ.
És§» tUtj‰F¡ fhuz« òJ¡bfhŸiffis V‰f¤ jhuhskhŒ
K‹tªJ giHa¡ bfhŸiffis¡ ifÉLtâš á¿J« ja¡f§ òâa bfhŸiffË‹ mtáa¤â‰F ï‹D« v‹d fhuzK«,
fh£lhjnjahF«. cjhuzK« nf£»Ö®fŸ v‹gJ vd¡F És§fÉšiy.
v›tsî ÑHhd ÃiyikÆš ïUªj #¥ghÅa®fŸ ï‹W xU rnfhju®fns! ekJ ïªâah njr« v‹gJ nk‰f©l ehL fis¥
miu ü‰wh©LfS¡FŸ Äfî« nk‹ikahŒ kâ¤f¤ jFªjt®fsh ngh‹wJjhnd? áy Éõa§fËš mitfisÉl¢ áwªj J«,
fî«, k‰wt®fŸ gh®¤J mt®fis¥ ã‹g‰W«goahfî« Md j‰F¡ bgÇaJ«, ó®åfkhdJ bk‹WTl eh« brhšÈ¡ bfhŸS »‹nwhkh?
fhuz« mt®fŸ k‰bwšyht‰iwí« òw¡f¤J K‹nd‰ w¤ijna ïšiyah? ïªj ÃiyÆš eh« milªj K‰ngh¡ bf‹d v‹gij
jiyikahŒ it¤J¢ á¿J« ja§fhkš K‹nd‰w tÊfis¡ if¡ nahá¤J¥ ghU§fŸ. giHa bfhŸifia¡ fh¥gh‰WtâY« mit
bfhŸs¥ gy òâa bfhŸiffis¡ if¥g‰¿ giHa bfhŸiffis¡ jhdhfnt VjhtJ ïwªJ nghŒ¡»lªjhšTl mitfis cÆ®¥
ifÉ£lnjahF«. ã¥gâY«jhnd ftiy bfh©oU¡»‹nwh« v‹W eh‹ brhštj‰F
Ú§fŸ tU¤j¥gl¡TlhJ v‹W nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹.
UÎah njr¤ij vL¤J¡bfhŸS§fŸ. v›tsî mehfÇ
fkhî«, bfhL§nfh‹ikahfî« Ms¥g£L tªjjhf xU fhš e«Kila rdhjd j®k¥ ãurhubkšyh« giHa bfhŸif
ü‰wh©L¡F K‹brhšy¥g£l njr«, ï‹W rkj®k«, bghJî ãurhukšyhkš ntW v‹d ãurhu« v‹W v©Q»‹Ö®fŸ? e«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 166 167 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Kila bjhšfh¥ãa¥ ãurhubkšyh« giHa bfhŸif ãurhu fis¥g‰¿¥ ngá òJ¡bfhŸiffŸ V‹ v‹gij¥ g‰¿ ãu°jhã¥
kšyhkš ntW v‹d ãurhu« v‹W fUJ»Ö®fŸ? e«Kila rka¥ gâš kj¤ijna mo¥gilahŒ it¤J¢ brhšynt©oÆU¡ »‹wJ.
ãurhu§fŸ v‹gitfŸ všyh« giHa bfhŸif¥ãurhu§fŸ mšyh VbdÅš kÅjDila mãyhiõfS«, v©z§fS«, elto¡if
kš ntW v‹d ãurhu§fŸ v‹W brhšy tU»Ö®fŸ v‹W nf£ fS«, kj¤Jl‹ ãiz¡f¥g£ljhfnt ïU¥gjhš kÅjÅl¤âš
»‹nw‹. mtdJ Mir, v©z«, elto¡if M»aitfËl¤âš v›Éj
xUá¿a khWjiy vâ®gh®¤jhY« mij kj¤âY« khWgl¡ fhz
k‰W« bghJk¡fŸ bgÇJ« ftiy bfh©L el¤âtU« Koªjhšjh‹ Koí«. m¥go¡»šyhkš kÅjÅ‹ el¥ò¡F Mjhu
nfhÉš, Fs«, c‰rt«, ntj«, njthu«, ghlrhiy, òuhz«, rh°âu«, khd giHa kj¡bfhŸiffis it¤J¡bfh©L khWjiy vâ®gh®¥g
fhynBg«, uhk uh{a«, mÇ¢rªâu uh{a« °jhã¡F« Ka‰á bj‹gJ moa‰w gh¤âu¤âš j©Ù® bkhŸStjhfnt Koí«.
M»aitfŸ všyh« giHa bfhŸif¥ ãurhukšyhkš ntW v‹d
khŒ ïU¡»‹wJ v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. cjhuzkhf c©ikÆnyna giHa kj¡bfhŸiffŸ v‹g
itfËš kh‰w« V‰g£oU¡fhkš ïU¡Fkhdhš K‹ brhšy¥g£l
k‰W« MÇa j®k«, ãuhkz j®k«, t®zháuk j®k«, M»a Inuh¥gh, ãuh‹R, #¥gh‹, JU¡», UÎah, irdh KjÈa bgÇa
ãurhubkšyh« giHa bfhŸif¥ãurhukšyth v‹gij Ú§fns bgÇa njr§fS«, r_f§fS« ï›tsî bgÇa khWjiyí«
brhšY§fŸ. ïªj ÃiyikÆš mjhtJ giHa bfhŸiffËš K‰ngh¡ifí« milªâU¡f Koíkh v‹gij Ú§fns r‰W Ãjhd
ï›tsî jo¥ò V¿ ïU¡»‹w k¡fsh»a e«ik bašyh« cila khŒ nahá¤J¥ghU§fŸ. mâÈUªJ òJ¡bfhŸiffŸ V‹? v‹gj‰
njr« v¥go k‰w njr§fis¥nghš mjhtJ giHa bfhŸiffis¥ FÇa fhuz§fŸ És§fhkš nghfhJ. (bjhlU«)
òij¤J òâa bfhŸiffis Éij¤j eh£o‹ Ãiyia mila
Koí« v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. gH§ bfhŸiffshš gaÅšiy F¿¥ò : òJ¢nrÇÆš 01.03.1931 m‹W eilbg‰w kheh£LiuÆ‹
ba‹W f©lt®fS«, òâa bfhŸiffshš k‰w k¡fŸ gadilªJ bjhl®¢á.
tUtij¥ gh®¥gt®fS« f©o¥ghŒ giHa bfhŸiffis xÊ¡f¥
Fo muR - brh‰bghÊî - 15.03.1931
ghLg£L¤jh‹ ÔUth®fŸ. mij¥gh®¡F« giHa bfhŸif¡fhu®fŸ
M¤âu« bfh©L nfhã¤J JntΤJ j§fshš Md bfLâia¢
brŒa K‹tªJ jh‹ ÔUth®fŸ v‹gJ v§fS¡F¤ bjÇí«. m›
bt⮥ig¢ rkhË¡F« Fz§fŸ òâa bfhŸif¡fhu®fS¡F
ïUªjhš jh‹ òâa bfhŸiffŸ bt‰¿ bg‰W eh£ilí« r_f¤
ijí« K‹D¡F¡bfh©Ltu¢brŒa Koí«. ïšyhjtiu ïªj
ÃiyikÆnyna ïU¡f nt©oaJjh‹. Mifahš jh‹ eh§fŸ
v§fshš Toa msî òâa bfhŸiffS¡fhf¥ nghuhl Ãid¤âU¡
»‹nwh«. ïâYŸs fZl§fis eh§fŸ czuhkš ïšiy.
e©g®fns! giHa bfhŸiffŸ gadË¡fÉšiyba‹W
brhšYtâš Ú§fŸ c©ikahd giHa bfhŸif vJ v‹W gh®¤Ô®f
shdhš ekJ eh£oš cŸs gH§bfhŸiffËš všyht‰¿Y« gHik
ahÆU¥gJ kjr«gªjkhd bfhŸiffnsahF«.
m‹¿í« eh‹ nkny brhšy¥g£l všyh eh£lhU« j§fS
ila gH§bfhŸiffŸ v‹gij kh‰¿, òâa bfhŸiffis¥ òF¤âa
âš gHikahd bj‹gJ«, kjr«kªjkhditfnsahF«.
Mfnt mªj¡ fU¤ij¡bfh©nl e«eh£L¥ gH§bfhŸif

Fo muR - 1931 ( 1 ) 168 169 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mjyhš, ï¥nghJ r£lrigfËš ïU¥gt®fŸ Tl, Ô©lhik
r«kªjkhf¥ ngr¥ga¥gLtJl‹, #îË k¿aY¡F«, fŸS k¿aY¡
F« Tl j§fŸ bga®fis gâî brŒJ bfh©lhY« bfhŸSth®fŸ.
Ô©lhj tF¥ig¢ nr®ªjt®fŸ v‹W brhšy¥g£l r£lrig m§f¤
âd®fŸ Tl mL¤j jlit nj®jÈ‹ _y« r£lrig¡F tu nt©o
Ó¡»u¤âš r£lrig fiya¥ ngh»wjh« at®fshf ïU¥gjhš mt®fS¡F«Tl Ô©lhik¡ bfhLikia¥
g‰¿¥ ngRtJ r‰W fZlkhf¤jh‹ ïU¡F«.
VbdÅš, x‹W Ô©lhikia¡ foªJ ngR»‹wt®fS¡F
“Ó¡»u¤âš ïªâa r£lrig fiya¥ ngh»‹wJ” v‹W X£L¡ »il¡fhkš nghF«.
°nl£°bk‹ g¤âÇif vGâÆU¥gjhf¤ jÄœ ehL g¤âÇifÆš
10-ª njâ cg¤jiya§f¤âš fhz¥gL»‹wJ. mjhtJ, ïu©L Ô©lhik xʪJ É£lhš Ô©lhjt®fË‹ bgauhš
ï¥nghJ áyU¡F¡ »il¤J tU« brsfÇa§fŸ ãwF »il¡fhkš
“ïªâah muáaš kfheh£oš fh§»u° ãuâÃâfŸ x¤JiH¡ nghfyh«. Mfnt ïu©L fhuz§fshš mt®fS« ga¥gLth®fŸ.
f¥ ngh»‹wh®fshjyhš mij c¤njá¤J ošÈ r£lrigia¡
fiy¤J É£L òâa nj®jšfŸ el¡f¥ngh»‹wJ” v‹W °nl£° Mfnt ïªj¡ fhuz§fshš fh§»uR¡F ïU¡F« kâ¥ig eh«
bk‹ g¤âÇif¡F mj‹ blšÈ Ã%g® vGâÆU¥gjhf¡ fhz¥gL ïšiy v‹W brhšy tuÉšiy. Mdhš, fh§»uádhš bghJk¡f
»‹wJ. ïij¥ g‰¿ V‰fdnt eh« 1-2-31- ² Fo muR jiya§f¤âš S¡F¥ ga‹ c©L v‹gijí«, mªj¡ fhuz¤jhšjh‹ fh§»uR¡F
vGâ ïU¡»‹nwh«. m¥nghJ áyU¡F mJ M¢rÇakhfî«, kâ¥ò ïU¡»‹wJ v‹gijí« kh¤âu« jh‹ eh« x¥ò bfhŸs
c©ika‰wjhfî« njh‹¿ ïU¡fyh«. v¥go ÆUªjhY« ïJ KoaÉšiy. ãu¤âahiuí« e«g¢ brŒaKoaÉšiy.
c©ikahdhš fh§»uR¡fhu®fS¡F rÛg¤âš elªj fhªâ - ï®É‹
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 15.03.1931
x¥gªj¤â‹ gydhŒ VjhtJ ga‹ c©L v‹W brhšt jhdhš, r£l
rigfŸ fiy¡f¥g£L, fh§»uR¡fhu®fŸ bt‰¿ bg‰W r£lrigfËš
EiHa xU mfhy rªj®¥g« V‰gLtij jÉu ntW x‹W« ïU¡f
KoahJ. Mjyhš, ïªj x¥gªjnkh mšyJ ïªj mã¥ãuha« bjh¡»
ïU¥gjhd F¿fnsh, uhÍa r«ghõizÆš fyªâU¡f nt©L
bk‹W eh« ô»¡f gy tÊfËY« ïl« nk‰gL»‹wJ.
Mdhš, fh§»uR¡fhu®fS¡F j§fS¡F bt‰¿ V‰gLtJ
âra« v‹»‹w ijÇaÄšyhÉ£lhš fuh¢á fh§»uR, r£lrig¥
ãuntr¤ij xU rka« kW¤J É£lhY« kW¤J Él¡TL«. Mif
ahš vJî« fuh¢á fh§»uášjh‹ Koîbgwyh«.
MdhY«, mJtiu mL¤j nj®jY¡F¢ brŒa¥gl nt©oa
K°Ô¥òfËš x‹whf¡ fŸS¡fil k¿aY«, #îË¡fil k¿aY«
m§FħFkhf jiy Ú£o¡ bfh©L ïU¡fnt©oaJjh‹. Mdhš,
Ô©lhik Éy¡F Éõakhf kh¤âu« vJî« jiyfh£l¥ gl
kh£lhJ. VbdÅš, Ô©lhik Éõa« ngádhnyh, mj‰fhf k¿aš
KjÈaitfŸ Jt¡f¥g£lhnyh X£L¡»il¥gJ fZlkhd fhÇa
kh» ÉLkhjyhš, mJ »z‰¿š nghl¥g£l fšYnghš ngrhkš
ïUªJ bfh©L ïU¡F«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 170 171 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


fijia¥ g‰¿a ghlšfis¥ ghl« g©Â¡bfh©L mU¤jK«,
bghU¤jK« ïšyhkš f©fËš Ú® xGF«t©z« nj«ã¤ nj«ã
mGJbfh©L Ú£o Ú£o¥ghLtJ«, mij¡ f©lt®fS¡F«,
nf£lt®fS¡F« Tl áy rika§fËš mGif tUtJ« gyU¡F
kdJ« “gutr”¥g£L É£ljhf¢ brhšÈ¡ bfhŸStJ« g¡f¤âš
fuh¢á¡F¥ ngh»‹wt®fns ïU¥gt®fËš ahuhtJ xUt® ïUt® ïªj¥ gh£LfS¡F v‹d
mU¤j« v‹whtJ ï¥go mGJ bfh©L ghLtjhš ga‹ v‹d
ïªâahî¡F vJ nt©L«? v‹whtJ nf£L É£lhš clnd mGJbfh©L ghoatU¡F«
nf£L¡bfh©L “gutr”¥g£oUªjtU¡F« ãukhjkhd nfhg« tªJ
nf£lt®fis “ïj‹ mUik m¿ahj _l®fŸ, fat®fŸ” v‹gjhf¥
ïªj thu¤âš ïªâahÉ‹ ÉLjiyia K‰ngh¡if ngá VRth®fns ašyhJ ntW xU rkhjhdK« brhšy kh£lh®fŸ,
K‹Å£L v‹W njrg¡j®fŸ, njÓa thâfŸ v‹gt®fŸ ïªâahî¡F brhšyî« tif m¿ah®fŸ. m‹¿í«, ïªj¥go gy ng®fŸ nf£l
ïÅ¢brŒa nt©oa ntiy v‹d? v‹W îzÆ¥gj‰fhf ãwfhtJ mªj¥ gh£LfË‹ m®¤jbk‹dbt‹nwh, mt‰iw
fuh¢á¡F¥ ngh»‹wh®fŸ. m§F ïªj khj« 27-ª njâ Kjš 30-ª njâ mGJbfh©L ghlnt©oa mtáa bk‹dbt‹nwh mjdhš
tiu fh§»u° eilbgw¥ngh»‹wJ. m§F br‹W ïÅnkš v‹d V‰gL« ga‹ v‹dbt‹nwh xUehS« áªâ¤J¥ gh®¡fkh£lh®fŸ.
brŒa nt©oaJ v‹W Ô®khÅ¥gj‰F K‹gjhf ïªâahî¡F VbdÅš,
nt©oaJ vJ v‹W Ô®khÅ¡f nt©oaJ K¡»akhdJ«,
ïªjkhâÇ ït®fŸ nfhÉY¡F¥nghdJ«, m§F ghodJ«,
m¿îilikahdJkhd fhÇakhF«.
mGjJ« všyh« bgÇJ« v¥goahtJ k‰wt®fŸ j§fis¥ gh®¤J
bghJthf ï‹W cyf k¡fËš bgU«gh‹iknahU¡F« ÄFªj g¡âth‹ v‹W brh‹dhš nghJ« v‹»‹w Mirí«, itÔf
áw¥ghf ïªâahî¡F« K¡»akhŒ nt©oajhd fhÇa§fŸ v‹git - g¡â cyf¤âš jd¡F Kjš tÇirÆš ïl« »il¤jhš nghJ«
M£áÆš khWjyšybt‹gijí«, ïªâa k¡fË‹ kd cz®¢áÆš v‹»‹w y£áa¤ij¤ jÉu ntW ftiyna mt®fS¡F ïU¡fhJ.
khWjš nt©oaJ v‹gijí« e‹whŒ czu nt©L«. mt‰WŸ,
m‹¿í«, mªj g¡â¡F«, itÔf¥ bgUik¡F«, mt®fS
1. k¡fS¡FŸ ãwÉÆš ca®î, jhœî cz®¢á kiwjš. ila elto¡if¡F« á¿J« r«kªjK« ïU¡fhJ. mJnghynt
2. M©, bg© ɤâahr cz®¢á xÊjš. ekJ njrg¡j®fŸ v‹gt®fS«, fh§»u° g¡j®fŸ v‹gt®fS«
3. ViH gz¡fhu‹ v‹w j‹ik cz®¢á mʤjš. RauhÍa« mšyJ óuz Rna¢ir g¡j®fŸ v‹gt®fS« ekJ
M»a ïit _‹Wnk K¡»akhF«. eh£oš nkilfŸ »il¤j g¡f« fh§»uir¥ g‰¿í«, njÓa¤ij¥
g‰¿í« K‹ò ahuhtJ brh‹d th®¤ijfis - gh£Lfis¥ ghl«
njrg¡j®fns! njÓa thâfns! ï«_‹W fhÇa§fS« eil g©Â¡bfh©L âU¥ã¤ âU¥ã Mntr¤Jl‹ gh®¥gt®fŸ,
bgw ne‰iwa RauhÍa¤ â£l¤âyhtJ, ï‹iwa óuz Rna¢ir¤ nf£gt®fŸ if j£L«go clš áÈ®¡f Éiu¥gJkhf¢ brŒí§
â£l¤âyhtJ v§fhtJ xU áW ïlkhtJ bg‰¿U¡»‹wjh? mšyJ fhÇa§fis¥ g‰¿ ahuhtJ ïj‹ mU¤jbk‹d? ïj‰F mtáa
ïl«bgw kh®¡fkhtJ ïU¡»‹wjh? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. bk‹d? ïjdhš ga‹ ahJ? v‹gjhf¡ nf£LÉ£lhš clnd nfhg
ïij É£LÉ£L c©ik ciH¥ghËfis¥ gh®¤J “Inah K«, M¤âuK« tªJ tirghLtj‹ _y« ml¡f¥ gh®¥gjšyhkš
fh§»uir it»‹wh®fns” “RauhÍa¤â‰F vâuhŒ ïU¡»‹ ahbjhU rkhjhdK« brhšyh®fŸ, brhšyî« m¿ah®fŸ. ïªj
wh®fns” “óuz Rna¢ir¡F K£L¡f£il nghL»‹wh®fns” v‹W khâÇahd fh§»uR¡fhu®fis¥ g‰¿í«, njr g¡j®, njÓathâfŸ
tU¤j¥gLtjhš ga‹ v‹d? M»at®fis g‰¿í« 1925« tUõ« Kjš rÛgfhy«tiu eh«
vGâd vG¤J¡fS«, ngád ng¢R¡fS« m›t¥nghJ bghJ
rhjhuzkhf¡ nfhÉšfËš fšYUt§fS¡F K‹dhš ËW #d§fŸ m¿ªjnjahF«.
bfh©L, njthu«, âUthrf« KjÈaitfËš fhz¥gL« òuhz¡

Fo muR - 1931 ( 1 ) 172 173 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


mij mu§nf‰whj nkilna ïšiy v‹gnjhL Cnu ïšiy c©ikÆnyna kÅj‹ brŒa¥òF« ngr¥òF« fhÇa§fŸ
v‹W Tl brhšyyh«. mjdhš mJKjš rÛg fhy« tiu x›bth‹W« mjdhš bghJ #d§fS¡F v‹d ga‹ Éisí«
fh§»uR¡F«, njÓa¤â‰F« ekJ eh£oš ïUªj kâ¥ò v›tsî v‹gij¡fUâ¤jh‹ brŒa¥gl nt©Lnk bahÊa, ãw® v‹d
v‹gij ï¥nghJ eh« vL¤J¡ fh£l nt©oa mtáaKÄšiy. brhšYth®fŸ? v‹d Ãid¥gh®fŸ? v‹gij MjhukhŒ¡bfh©l
mj‹ gad‰w - gÇR¤jk‰w Ãiyia gy® cz®ªJ “mij if¥ g‰¿ jhf ïU¡f¡TlhJ v‹gJ ekjã¥ãuhakhF«. ïij btF fhy
gÇR¤jkh¡» gaD©lhF«go” brŒa gy® Ka‰á¤jijí« eh« khfnt brhšÈtªâU¡»‹nwh«. ãw® v‹d brhšYth®fŸ? ek¡F¤
ï¥nghJ ahU¡F« Phgf¥gL¤j nt©oa mtáaÄšiy. jŤj KiwÆš ïjdhš v‹d gy‹ c©lhF«? v‹W nahá¤J¢
brŒí« fhÇa§fŸ všyh« bgÇJ« Éahghu KiwÆš brŒa¥gL
Mfnt ïªj ÃiyÆš ïUªj fh§»uR«, njÓaK« Vnjh xU gitfshFnkašyhkš bghJ ey¤â‰nf‰w fhÇakhfhJ v‹WTl
»s®¢áÆ‹ gadhŒ áy® áiw br‹W fZlkilªjâ‹ gadhŒ brhšYnth«.
kWgoí« jiybaL¤J És«gukhf neÇ£L k¡fË‹ ftd¤ij
ïG¡F«go V‰g£L É£ljhnyna mj‰F ntW VjhtJ xU òâa bghJthfnt m¿Éšyhj k¡fshY« Raey k¡fshY« Ãaha
nah¡»aij ï¥nghJ tªJ É£ljhf fUâÉl Koíkh v‹W Énwhjkhf yhg¤ij milªJ bfh©oU¡F« k¡fshY« fh‰wo¡F«
nf£»‹nwh«. mªj¡ fhy§fËš ïUªj fh§»uir Él njÓa¤ij g¡f« rhí« k¡fshY« vt‹ xUt‹ jdJ bjh©o‹ gadhŒ
Él ï¥nghJ mit v‹d òâabjhU bfhŸiffis V‰gL¤â¡ bgÇJ« btW¡f¥gL»‹whndh - ita¥gL»‹whndh, rã¡f¥gL
bfh©LÉ£lJ? mšyJ òâabjhU gaid c©lh¡f r¡ânah »‹whndh gÊ Rk¤â jÅ¥g£l KiwÆš vâ® ãurhu« brŒa¥gL
nah¡»aijnah milªJ É£ljh? mšyJ m¥bghGJ mâš ïUªj »‹whndh mtdJ bjh©Ljh‹ bgU«ghY« c©ikahdjhfî«
k¡fË‹ nah¡»aijiaÉl ï¥nghJ khWjyhd k¡fŸ mâš gadË¡f¡ Toajhfî« ïU¡f Koí« v‹gJ« mªj¥go¡
VjhtJ K‹ÅY« mâfkhf ÄFªJ É£lh®fsh? v‹gdngh‹w »šyhkš m¿t‰w k¡fshY«, Ra ey¡fhu®fshY« m¡»ukkhŒ
Éõa§fËš vâš khWjiy ailªâU¡»‹wJ v‹W nf£»‹nwh«. Mâ¡f« bg‰W gydilªJ tUgt®fshY« gF¤j¿t‰w _l
m‹¿í« rÛg »s®¢áiana m¡fh§»uRjh‹ c©lh¡»‰W v‹W e«ã¡if¡fhu®fshY« rka rŠÓÉfshY« vtbdhUt‹ jdJ
it¤J¡bfh©lhY« ïªj¡ »s®¢ájhdhf£L«, K‹ »s®¢áfËš bjh©o‹ gadhŒ bgÇJ« ngh‰w¥gL»‹whndh bfh©lhl¥
ïšyhj K‹tUõ§fËš ïšyhjjh»a vªj xU mghukhd e‹ik gL»‹wndh mtdJ bjh©lhdJ bgÇJ« gad‰wJ« c©ik¡F«
ia¡ bfh©L tªJÉ£L É£lJ? mšyJ v‹d xU òâa Ãaha¤â‰F« vâuhdJkhfî« ïUªjhf nt©L« v‹gJ ekJ
â£l¤ijahtJ bfh©LtªJ É£lJ? mšyJ k¡fS¡FŸ v‹d bjËî. Mfnt kÅj‹ jh‹ brŒí« bghJey nrit ï‹dJ v‹g
Éjkhd òâa cz®¢áia c©lh¡»‰W? v‹W gh®¤jhš “giHa jhf Ô®khÅ¡F« K‹ghf mJ c©ikahfnt bghJ k¡fS¡F¥
fU¥gnd fU¥g‹” v‹gjšyhkš ntW v‹d brhšy¡ToajhŒ ga‹gl nt©oajhŒ ïU¡f nt©Lbk‹W fUJ»‹wtdhfî«
ïU¡»‹wJ v‹gJ ek¡F¥ òy¥glÉlšiy. ïªj ÃiyÆš cŸs mjdhš jd¡F tU« v›Éj bfLâiaí« gÊiaí« jh§»
fh§»uir¤jh‹ áy k¡fS¡F flîis¡ fh¥gh‰wnt©oa mtáa« my£áakhŒ¡ fUj¡Toatdhfî« ïU¡f nt©oanjhL m¤
ïU¥gJ nghy fh§»uir¡ fh¥gh‰w nt©oa mtáa« gyU¡F bjh©o‹ gadhŒ mt‹ Raey¡fhu®fshš k¡fis Vkh‰¿¥
V‰g£LÉ£lJ v‹gjšyhkš m› tsî fZl¥g£L¡ fh§»uir¡ ãiH¥gt®fshš m¡»ukkhŒ Mâ¡f« brY¤â aQgÉ¥gt®fshš
fh¥gh‰w mJ v‹d xU òâa j‹ikia milªJÉ£lJ v‹gJ m¿t‰w ghku k¡fshš ngh‰w¥glhkš òfH¥glhkš ïU¡»‹
ek¡F c©ikÆnyna És§fÉšiy. R«kh, ånz nfhã¡»‹ nwhkh v‹W« gh®¤J¡bfhŸs nt©L«. vdnt mªjKiwÆš
wt®fS¡F« M¤âu¥ gL»‹wt®fS¡F« gaªJ bfh©L gh®¥gjhdhš ïªâahî¡F nt©oa K¡»akhd fhÇa« vJ v‹W
c©ikia kiw¤J¡ bfh©oU¥gjhš ï‹D« v¤jid tUõ¤ KjÈš brhšy¥g£l _‹W fhÇa§fisí« brŒa¥ãuntá¤j xU
â‰F¤jh‹ eh« mâfkhf thœªJ Él Koí«? mšyJ ntW v‹d °jhgd¤â‰nfh jÅkÅjD¡nfh xU¡fhY« bghJ#d Mjuî«
bgUikahd gjÉia¤jh‹ eh« milªJ Él Koí«? v‹gJ« Mnkhâ¥ò« ÉU¥gK« »il¡fnt »il¡fhJ. m‹¿í« mâš
ek¡F És§fÉšiy. ãuntá¥gjhš mndf fZl§fS¡F«, eZl§fS¡F« Mshf
nt©oajhfî« V‰gL«. mjdhnyna jh‹ m¥go¥g£l bjh©L
fŸ ekJ eh£oš áyuhyhtJ x¥ò¡bfhŸs g£lhY« btËÆš
Fo muR - 1931 ( 1 ) 174 175 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
jiyfh£Ltbj‹gnj Ä¡f m¿jhŒ ÉL»‹wd. x‹W ïu©L jiy e‹whŒ nahá¤J czunt©L«. Rauh{a« »il¤jhš rkj®k«
fh£odhY« mit mo¡fo kiwªJ« ngh»‹wd. VjhtJ gy¤jhš »il¤JÉL« v‹W e«ò»‹wt®fS«, rkj®kÄšyhkš Rauh{a«
m¤bjh©LfŸ “r‰W Ãiy bfhŸsMu«ã¤J É£lhnyh” mit »il¤jhš k¡fŸ eykilth®fŸ v‹W v©Q»wt®fS«
mndf fZl§fS¡F« eZl§fS¡F« Mshf nt©oa f©o¥ghŒ VkhªJ nghth®fŸ v‹gij cWâahŒ¢ brhšY»‹nwh«.
jhÆU¡»‹wd.
Mfnt ï¥bghGJ V‹ ïij vL¤J¡fh£L»‹nwh« v‹W
Mifahš ï‹W Raey¡ fhuzkhfnth k¡fË‹ òfœ¢á nf£lhš ïªâa njÓa¡fh§»u° v‹D« T£l« ï«khj« 27njâ
ghuh£Ljš fhuzkhfnth mšyhkš c©ikahd Raeyk‰w bghJ¤ fuh¢áÆš Tl¥ nghtjhY« ïªâa k¡fS¡F e‹ik brŒa
bjh©L brŒa nt©L« v‹»‹w ftiynah Mirnah cila nt©L« v‹»‹w bghJey neh¡fKila k¡fŸ MÆu¡fz¡fhf
t®fŸ bghJ#d v⮥ò¡F« trî¡F« gÊ¥ò¡F« r‰W« ã‹ m§F Tl¥nghtjhY« bghJey¤â‰fhf v‹W v›Éj âahfK«
th§fhJ JªJ bfh©L jhœ¤j¥g£lt®fŸ ÛJ ca®ªj #hâah® brŒa¤ jahuhfnt ïÅ¢ brŒant©oa ntiy¡F â£l§fŸ
v‹d¥g£lt®fŸ brY¤J« Mâ¡f¤ijí« V‰gL¤â ÆU¡F« tF¡f¥ ngh»‹wgoahY« m§F ïj‰F najhtJ tif brŒa
îgªj¤ijí« bg©fË‹ ÛJ M©fŸ brY¤J« Mâ¡f¤ijí« Koíkh v‹gij cz®ªJ, TLkhdhš brŒanth TlhÉ£lhš mj‹
V‰gL¤âÆU¡F« Ãgªjidfisí« brštth‹fŸ v‹gt®fshš r«kªj¤âš ïUªJ Éyfnth c©ikahsU¡F cWâaË¡f¡TL«
k‰w k¡fŸ r_f¤â‰F V‰gL« bfhLikfisí«, Kiwfisí« v‹»‹w MirÆdhnyahF« v‹gij bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
monahL xÊ¡f tifnjlnt©oaJ flikahF« v‹gij
cz®ªJ m¤bjh©oš ïw§f nt©L« v‹W bjÇɤJ¡ bfhŸS Fo muR - jiya§f« - 22.03.1931
»‹nwh«. ïªj¤JiwÆš brŒa nt©oa ntiy KGtJ« k‰W«
m›ntiy¤ j¤Jt¤J¡F jilahÆU¥gitfis¤ jf®¤bj¿a
nt©oafhÇa§fŸ KGtJ« bgÇJ« ekJ k¡fË ilna brŒa¥gl
nt©oÆU¥gjhš ekJ k¡fns mJî« nkš f©l j¤Jt§fS¡F
gytÊfËY« vâuhd cz®¢áíila k¡fns To ïU¡F«goahd
fh§»uR v‹D« kfhrigÆš mJ v›tsî c©ikahdJ v‹W
it¤J¡bfh©lhY« ï¤j¤Jt§fis vL¤J¢brhšÈ mij x¥ò¡
bfhŸs¢ brŒtJ v‹gJ nyrhd fhÇabk‹W ek¡F¤ njh‹w
Éšiy. m‹¿í« fh§»uR v‹gjdhdJ Rauh{a« bgw V‰g£lnj
xÊa rkj®k« bgw V‰g£ljšy v‹gij mJnt x¥ò¡
bfh©oU¡»wJ. vªj KiwÆš v‹whš “rkj®k« v‹gJ RauhÍa«
tªjã‹ jhdhfnt tªJÉL«” mšyJ “ãwF c‰g¤â brŒJ bfhŸs
yh«” v‹W brhšÈ tUtâ‹ _ynk bjÇayh«. “Rauh{a«
bg‰whny rkj®k« V‰g£L ÉL«” v‹W brhšYtJ m¿ahik
mšyJ c©ikia kiw¤J¢ brhšYtJ v‹Wjh‹ brhšynt©o
ÆU¡»‹wJ. VbdÅš RauhÍa« bg‰w njr§fËš všyh« óuz
Rna¢ir bg‰w jÅ muR ehLfËbyšyh« Tl rkj®k« ïšyhkY«,
rkj®k¤â‰F ghLgLtjhš mj‹ vâÇfŸ RauhÍa« ïšyhÉ£lhš
Tl ghjfÄšiy, rkj®k« kh¤âu« TlhJ v‹W »s®¢á brŒtJ«
eh« m¿ahjjšy. Mfnt RauhÍa¤â‰F« rk j®k¤â‰F« r«gªj
Äšiy v‹gij rk j®k¤âš yøaKŸst®fŸ e‹whŒ czu
nt©LkhŒ tÈíW¤J»‹nwh«. m‹¿í« RauhÍa¤â‹ â£lnk
ntW v‹gijí« mjdhš gadil»‹wt®fŸ ntW v‹gijí«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 176 177 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
cjhuzkhf, âUÚyf©l ehadh® j‹ bg© #hânahL
nfhã¤J¡ bfh©L xUtU¡bfhUt® ânuf r«kªjÄšyhkÈUª
jij rÇ brŒa átbgUkh‹ át nah»ahf tªJ ïUtiuí« nr®¤J
it¤jjhf¡ fij c©lh¡f¥g£oU¡»‹wJ.
mJnghynt g¡j äyhÄ®j¤âš nfhuhF«ghU« j‹ kidÉ
irt itzt ngh£o íl‹ nfhã¤J¡ bfh©L xUtU¡bfhUt® njf r«kªjÄšyhkš
x‹W¡bfh‹W bghU¤j« ïUªjij¢ nr®¤J it¥gj‰fhfnt ÉZQ bgUkh‹ njh‹¿
ïUt®fisí« nr®¤J it¤jjhfnt fij f‰ã¡f¥g£oU¡»‹wJ.
-á¤âuò¤âu‹
mJnghynt bgÇa òuhz¤âš eªjdhUila fijÆY«
eªjdhiu¡ nfhÉY¡FŸ ÉL«go gukát‹ ïuÉš eªjdh® fdÉš
tªJ brh‹djhf¡ f‰ã¡f¥g£oU¡»‹wJ.
ïuhk‹ ãw¥ò« R¥ukÂa‹ ãw¥ò« x‹W nghynt f‰ã¡f¥
g£oU¡»‹wJ. ïu©L ng®fS« óÄ ghu« Ô®¡fî« uhBj®fŸ g¡j äyhÄ®j¤âš brh¡fnks® (brh¡fkhyh v‹W« brhšt
mRu®fŸ m¡»uk§fis mÊ¡fî« njh‹¿dt®fŸ. ïuhk‹ J©L) v‹D« giwa® xUtiu ÉZQ ïuÉš tªJ nfhÉY¡F
ãw¥gj‰fhfî« njt®fŸ ÉZQit nt©o¡bfh©lh®fŸ. R¥u miH¤J¥ nghdjhfî« brhšy¥g£oU¡»‹wJ
kÂa‹ ãw¥gj‰fhfî« njt®fŸ átid nt©o¡bfh©lh®fŸ.
ï¥go mnef¡ fijfŸ irt¤â‰F«, itzt¤â‰F« ngh£o
ïuhk‹ xU kÅj‹ ɪâÈUªJ ãwªjh‹. Mdhš, R¥uk ngh£L f‰ã¡f¥g£oU¡»‹wd. ïu©oY« gh®¥gd®fS¡F«,
a‹ át‹ ɪâÈUªJ njh‹¿dh‹. ïuhk‹ uhBj®fis¡ bfh‹ m®¢rf®fS¡F« ca®îfŸ f‰ã¡f¥g£oU¥gâY« x‹W nghynt
wh‹ R¥ukÂa‹ mRu®fis¡ bfh‹wh‹. ïuhk‹ brŒj r©ilÆš f‰ã¡f¥g£oU¥gijí« fhzyh«. ïu©oY« #hâ ɤâ ahr¤ij
uhBj®fis¡ bfhšy¡ bfhšy _ygy« jhdhf c‰g¤â ahŒ¡ cWâ¥gL¤â ãwF mªj F¿¥ã£l eg®fŸ Éõa¤âš kh¤âu« Ä¡f
bfh©nl ïUªjJ. fodkhd ÃgªjidÛJ k‹Å¡f¥g£oU¥gijí« gh®¡fyh«.
Mfnt ïitfŸ átD«, ÉZQ« M»a ïU flîŸfS« xUtU¡
mJnghynt R¥ukÂa‹ mRu®fis¡ bfhšy¡ bfhšy R«kh bfhUt® ngh£o ngh£L¡ bfh©L brŒjh®fsh? mšyJ ïu©L
jhdhfnt mRu®fŸ c‰g¤âahŒ¡ bfh©oU¥gJ« jiyia bt£l rka¤â‹ nguhY«, #hâfis Ãiy ÃW¤jî«, kj¥ ãurhu¤â‰F«,
bt£l kWgoí« Kis¤J¡ bfh©nl ïUªjJ. ï‹dK« gy tƉW¥ ãiH¥ò¡F« tÊnjL« MrhÄfshš f‰ã¡f¥ g£ljh
Éõa§fËš x‰WikfŸ fhzyh«. Mfnt ïu©L« x‹W¡ bfh‹W v‹gij thrf®fŸjh‹ Koî brŒJ bfhŸsnt©L«.
ngh£o¡fhf c©lh¡f¥g£l¡ f‰gid¡ fijfŸ v‹gJ És§F«.
k‰W« bgÇaòuhz 63 eha‹kh®fŸ fijí« g¡j äyhÄ®j AÇ VbdÅš eh« brh‹dhš mJ ÄFªj ‘njhõkhf V‰g£L,
g¡j®fŸ fijí« mnefkhf x‹Wnghynt f‰ã¡f¥g£oU¥gij bgÇa ght¤â‰fhshf nt©oajhŒ nghŒÉL«.’
fhzyh«. bgÇa òuhz eha‹kh®fËš Fat® tF¥ò v‹gj‰fhf
xU eha‹khiu âUÚyf©l ehadh® v‹W c‰g¤â brŒjJ nghynt Fo muR - f£Liu - 22.03.1931
g¡jäyhÄ®j¤âY« Fat® tF¥ò¡fhf nfhuhF«gh® v‹gjhf xU
g¡jiu f‰ã¤J ïU¡»‹wh®fŸ. bgÇa òuhz¤âš giwa® tF¥ò
v‹gj‰fhf eªjdh® v‹gjhf xU ehadhiu áUZo¤jJ nghynt
g¡jäyhÄ®j¤âY« giwa® tF¥ò¡fhf brh¡fnksh v‹»‹w xU
g¡jiu áUZo¤J ïU¡»‹wh®fŸ. ï¥gona k‰W« gy ehadh®
fS«, AÇg¡j®fS« f‰ã¡f¥g£oUªjhY« mt®fŸ r«kªjkhd
fijfS« Vw¡Fiwa x‹W nghynt f‰ã¡f¥g£oU¡»‹wd.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 178 179 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


x¥ò¡bfhŸs¡Toaj‹W. ah® brh‹djhf ïUªjhY« mJ j‹
gF¤j¿î¡F bghW¤jkhf ïU¡»‹wjh? jdJ mDgt¤â‰F x¤jjhf
ïU¡»‹wjh? v‹gij¥ gh®¤J¤ âU¥âailªj ãwnf vij í« x¥ò
bfhŸsnt©L« v‹»‹w bfhŸifia íilaJ. mJ vªj kÅj
idí« mªj¥go gßø¤j ãwnf vijí« x¥ò¡ bfhŸsnt©L«
ò¤j kjK« RakÇahijí« v‹»‹wJ.
m‹¿í« mJ mªj bfhŸifnahL mj‹ Ãgªjid¡ F£g£L
ah® vij brh‹dhY« mij nahá¡f¤ jahuhf ïU¡»‹wJ.
rnfhju®fns! m¥go¡»šyhkš vªj kjkhtJ, vªj eguhtJ jh‹ mDrÇ¡F«
bfhŸifí«, jh‹ brhšYtJ« ï‹d fhy¤âš ï‹dh® _ykhf
RakÇahijí«, ò¤jkjK« v‹w Éõa¤ij¥g‰¿ ngR«
ï‹dh® brh‹dJ v‹gjhfî«, mj‰F Énuhjkhf ahU« vijí«
ïªj¡ T£l¤âš eh‹ ngrnt©oÆU¡F« v‹W ïj‰F K‹
brhšy¡ TlhJ v‹gjhfî«, mij ahU« gßø¡fî« TlhJ,
Ãid¡fntÆšiy. ï‹W eh‹ uÆY¡F¥ nghf r‰W neuÄU¥gjhY«,
mij¥g‰¿ rªnjfK« gl¡TlhJ v‹gjhfî« ahuhtJ brhšy
j§fŸ r§f br¡fu£lÇ v‹id ï§F miH¤jjhY«, ï›Él«
tªjhš mJ vªj kjkhdhY«, mJ v¥go¥g£l c©ikah dhY«
el¡F« cg‹ahr¤ij¡ nf£L¥ nghf tªnj‹. ï¥nghJ âObu‹W
mij¢ RakÇahij ïa¡f« xU ehS« x¥ò¡bfhŸs KoahJ. m‹
v‹idna ngR«go f£lisÆ£L É£O®fŸ. MdnghâY« j§fŸ
¿í« flîŸ brh‹dh®, mtjhu¡fhu® brh‹dh®, öj® brh‹dh® v‹W
f£lisia kW¡fhkš á¿J neu« áy th®¤ijfŸ brhšY»‹nw‹.
brhšÈ x‹iw¤ j§fŸ gF¤j¿î¡F bghU¤â¥ gh®¡fhkš x¥ò¡
mit j§fŸ mã¥ãuha¤â‰F x¤jjhf ïšiyna v‹W ahU«
bfh©oU¡»‹wt®fŸ batU« RakÇahij ïa¡f¤âš <Lg£l
kdtU¤j kila¡TlhJ v‹W KjÈš j§fis¡ nf£L¡bfhŸS
t®fŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸs rh¤âa¥glhJ. m‹¿í« mt®fŸ
»nw‹. VbdÅš ï‹W ngR« Éõa¤â‰F, ‘RakÇahijí«,
j§fis¢ RakÇahij cilat®fshf v©Â¡ bfhŸsîkh£lh®fŸ.
ò¤jkjK«’ v‹W bgaÇ£L ïU¥gjhš mij¥g‰¿ ngRifÆš v‹
kdâš cŸsij¥ ngrnt©oÆU¡F«. g¢ir c©ikahdJ giHa mã¥ãuha§fŸ všyh« mJ VJthdhY« monahL
v¥nghJ« k¡fS¡F fy¥ò c©ikiaÉl mâfkhd mâU¥âia¡ gÇnrhâ¡f¥glnt©L«, gÇnrhâ¡f¢ r‰W« ga¥gl¡TlhJ.
bfhL¡f¡ Toajhfnt ïU¡F«. c©ikia kiw¤J¥ ngRtJ m¥go¥ gÇnrhâ¥gâY« eL ÃiyÆÈUªnj gÇnrhâ¡f nt©L«.
v‹gJ v¥nghJ« ngR»‹wtD¡F«, ng¢R¡ nf£gt®fS¡F« mªj¥go gÇnrhâ¡f¥ ã‹th§F»‹wt‹ ahuhÆUªjhY«
âU¥âia¡ bfhL¡f Toajhfnt ïU¡F«; âU¥â c©lhF«goí« nfhiHnaahth‹.
brŒJ bfhŸsyh«. Mdhš c©ik ngRtj‹ _y« m¥go¢ brŒa
KoahJ v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. MdhY« eh‹ v‹ flikia¢ ek¡F K‹dhš ïUªj kÅj®fisÉl eh« Énõr mDgt
brŒ»‹nw‹ v‹»‹w KiwÆš ngR»‹nw‹. ãwF mJ v¥gonah K«, PhdK« cilat®fbs‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥ gh¤âaKil
Mf£L«. t®fŸ v‹gij Phgf¤â ÈU¤jhjt‹ kÅj¤j‹ik íilatdhf
kh£lh‹. VbdÅš K‹ fhy« v‹gijÉl K‹ ïUªjt®fŸ
rnfhju®fns ! RakÇahijí«, ò¤jkjK« v‹gJ g‰¿¥ v‹gijÉl ïªj¡fhy« v‹gJ«, ï¥nghJ ïU¡»wt®fŸ v‹gt®
ngRtâš eh‹ K¡»akhŒ¢ brhšYtbj‹dbt‹whš ï‹d kjªjh‹ fS« m¿î¡F«, MuhŒ¢á¡F« mâfkhd RjªjuK«, brsfÇaK
RakÇahij ïa¡f« v‹gjhf eh‹ xU¡fhyK« brhšykh£nl‹. KilaJ, cilat®fŸ v‹gJ xU áW FHªijí« x¥ò¡bfhŸs¡
mªj¥go v‹dhš x¥ò¡bfhŸsî« KoahJ. ï‹W fhz¥gL« ToajhF«. m‹¿í« ïªj¡ fhy« mDgt¤â‹nkš mDgt«
goahd vªj kjKnk TlhJ. mit kÅjD¡F mtáaK« ïšiy v‹»‹w KiwÆš òâa òâa j¤Jt§fŸ ts®ªJ tªj fhyKkhF«.
v‹»‹w bfhŸifiaíila RakÇahij ïa¡fkhdJ v¥go¤ nkY« ï¥nghJŸst®fŸ gy tÊfËš ïa‰ifahfnt K‰ ngh¡F«
j‹id VjhtJ xU kj¤Jl‹ ãiz¤J¡ bfhŸs r«kâ¡f Koí« m¿î És¡fK«, mDnghf¥ gƉáí« bg‰W tU»w rªjâÆš
v‹gij Ú§fns nahá¤J ghU§fŸ. VbdÅš RakÇahij ãwªjt®fSkhÆU¡»wh®fŸ.
ïa¡fkhdJ xU ehS« ahnuh xUt® brh‹dh® v‹gj‰fhf vijí«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 180 181 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Mfnt ïa‰ifahfî« bra‰ifahfî« K‹ndh®fisÉl VbdÅš f©_o¤jdkhŒ K‹ndh® th¡F v‹gjhf mšyh
eh« v›Éj¤âY« m¿Ényh, MuhŒ¢áÆnyh, ïis¤jt®fŸ mšy kš j§fŸ j§fŸ m¿î, MuhŒ¢áÆ‹ gadhŒ V‰g£l m㥠ãuha«
v‹gijí« fhyntWgh£o‰F«, fø ntWgh£o‰F« jFªj go v‹W brhšY»‹wt®fshŒ ïU¡»‹wh®fŸ. Mjyhš mt®fŸ
fU¤J ntWghL milant©oa cÇikí« mtáaKKila t®fŸ RakÇahij¡fhu®fŸ M»‹wh®fŸ.
v‹gijí« eh« e‹whf czunt©L«.
cjhuzkhf ò¤j kj°j‹ v‹W brhšÈ¡bfhŸS»‹w xUt‹
ïªj ÃiyÆš ïUªJbfh©L eh« gh®¤njhkhdhš K‹ndh® jd¡F¡ flîŸ ïšiy v‹W«, M¤kh ïšiy v‹W«, thahš
brh‹ditfŸ v‹gt‰¿‰F v›tsî kÇahij bfhL¡fyh« v‹gJ brhšÈ¡bfh©L fhuzh fhÇa§fS¡F Mjhu« v‹d v‹gij
jhdhfnt És§»ÉL«. Éf, m¿ahkš rªnjf¥g£L¡bfh©L ïU¥ghdhdhš mt‹ j‹id
ò¤jkj°j‹ v‹W brhšÈ¡ bfhŸsKoant KoahJ. mJnghynt
k‰bwhU Éõa« v‹dbt‹whš, K‹ndh®fŸ brh‹d xU ïªJnth, ï°yhkhdtnuh, »¿°jtnuh flîŸ c©L v‹»‹w
itfŸ v‹gt‰¿‰F e« fU¤J¡fŸ x¤J ïU¡»‹wdth v‹W kj¡fhuuhf ïUªJ bfh©L el¥ãš j§fŸ fhÇa§ fS¡F«, mj‹
gh®¤J¥ ãwF jh‹ e« fU¤J¡fis cWâ¥gL¤j nt©Lbk‹»‹ gaD¡F« j§fis¥ bghU¥gh¡»¡bfh©L j§fŸ fhÇa§fS¡F¥
wjhd kd¥gh‹ikiaí« monahL vL¤bjÇa nt©L«. VbdÅš ã‹dhš ga‹ c©L v‹»‹w bfhŸifiaí« e«ã¡bfh©L
K‹ndh® fU¤J v‹gj‰fhf eh« vj‰F« moikahŒ Él¡TlhJ mj‰F¢ á¿J« f£L¥glhkš elªJ bfh©L« ïU¡»‹w xUt‹
v‹gj‰fhf¤jh‹ m¥go¢ brhšY»‹nw‹. K‹ndh® fU¤J¡F j‹id flîŸ e«ã¡if¡fhu‹ v‹W« jdJ M¤kh j©lid
moikahŒ¡ bfh©Ltªnjhnkahdhš c©ikiaí«, m¿î iaí« r‹khd¤ijí« mila¡ToaJ v‹W« e«ã¡bfh©oU¡
ts®¢áiaí« eh« monahL bfh‹W É£lt®fshnth«. Mjyhš »‹wt®fshf kh£lh®fŸ. Mjyhš ïªj ïu©L T£l¤jh®fS«
ò¤j kj« jh‹ RakÇahij ïa¡fbk‹W ahU« brhšy¡ TlhJ v‹W RakÇahij¡fhu®fŸ mšy v‹W«jh‹ brhšY nt‹.
brhšY»nw‹.
VbdÅš mt®fSila m¿î¡F«, mDgt¤â‰F« Énuhj
Vbd‹whš cjhuzkhf ò¤j kj¤â‰F¡ flîŸ ïšiy, M¤kh khd e«ã¡ifia cilat®fshf ïU¡»‹wh®fŸ. Mjyhš, ï›
ïšiy, äabkh‹WÄšiy v‹»‹w bfhŸif ïU¡»‹wJ v‹W ÉU T£l¤jhÇY« RakÇahij¡fhu®fŸ v‹gt®fŸ j§fS¡F¤
brhšY»‹wh®fŸ. ïJ ò¤juhš brhšy¥g£lJ v‹W« brhšY»‹ njh‹¿aitfS«, jh§fŸ f©l c©ikfS« K‹ndh® T‰W¡F
wh®fŸ. ïij c©ik v‹nw it¤J¡ bfhŸSnth«. ïªj¡ bfhŸif x¤âUªjhš kh¤âu« K‹ndh® T‰w« Mjuthf vL¤J¡ bfhŸs
fŸ ò¤j® brh‹dh® v‹gj‰fhf¤ j§fŸ ò¤â¡F¥ g£lhY« glh gh¤âaKilat®fshth®fŸ. m¥go¡»šyhkš K‹ndh® T‰W¡ F¤
É£lhY« bgs¤j®fŸ v‹»‹wt®fŸ x¥ò¡bfhŸs nt©oat® jh‹Tl c©ikia bghU¤J»‹wt®fS« mšyJ mj‰F Mju
fsh»‹wh®fŸ. ï¥gonajh‹ k‰w kj¡fhu®fS« ïªJ¡fnsh, thf¤ j§fsJ c©ik ïU¡»‹wJ v‹W fUJ»‹wt®fS«
kfkâa®fnsh, »¿°jt®fnsh flîŸ c©L M¤kh c©L äâa¥ RakÇahij¡fhuuhfkh£lh®fŸ.
bghUŸ c©L kÅj‹ ïwªjãwF flîshš ÉrhÇ¡f¥g£L mj‹
brŒif¡F¤ jFªjgo nkhB«, euf«, r‹khd«, j©lid M»ait Mifahš Ú§fŸ v¥go¥g£l bfhŸifia cilat®fshf
fŸ flîshš bfhL¡f¥gLtJ c©L v‹gdngh‹w gy Éõa§ ïUªjhY« mâš v›tsî c©ik ïU¥gjhfÆUªjhY« mij
fis e«ã¡bfh©oU¡»wh®fŸ. ïªj e«ã¡iffS¡F fhuz« Ú§fŸ ãu¤âaB¤âš bjËîgL¤â¡bfh©O®fsh? mDgt¤âš
j§fS¡F K‹ndna ahnuh xUt® brh‹djhf Vnjh x‹¿š rÇ¥g£L tU»‹wjh? v‹gij¥ óuzkhŒ m¿ªJbfh©lt®fŸ
ïU¥gij¥ gh®¤J e«ã¡bfh©L ïU¡»‹wh®fŸ. ïit c©ik v‹gij¥ bghU¤J«, mit c§fSila brhªj mã¥ãuha¤â‹
v‹nw it¤J¡ bfhŸSnth«. ïªj ïu©L T£l¤jh®fS« j§fŸ ÛJ e«ò»‹Ö®fsh? mšyJ mªjªj bfhŸifiaíila kj¤
j§fŸ mã¥ãuha§fis j§fŸ j§fŸ gF¤j¿î, MuhŒ¢á, í¡â, jiyt®fŸ brh‹dj‰fhf e«ã¡bfh©oU¡»Ö®fsh? v‹gij¥
mDgt« M»aitfŸ fhuzkhf¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹W bghU¤Jnkjh‹ c§fŸ kj¤â‰nfh, bfhŸif¡nfh kâ¥ò »il¡F«
V‰gLtjhdhš ïUâu¤jhU« RakÇahij ïa¡f¡fhu®fns m¥goÆšyhkš xUt‹ j‹id ïªJ v‹nwh, »¿°Jt® v‹nwh,
ahth®fŸ. kfkâa® v‹nwh, bgs¤j® v‹nwh brhšÈ¡bfhŸS»‹wt® xU
ehS« RakÇahij¡fhuuhfkh£lh®.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 182 183 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
VbdÅš xU F¿¥ã£l kj¤J¡fhf xU bfhŸifia V‰W¡
bfh©oU¡»wh® v‹gnjhL mJ j‹Dila eilKiw¡F
ãu¤âaB mDgt¤â‰F x¤JtuhâUªJ« m¡bfhŸif¡fhu‹
fhuzhfhÇa§fŸ m¿aKoahkš ïUªJ« mt‰iwíila xU
kj¤â‹ bgaiu¢ brhšÈ¡ bfh©oU¥gJ v‹gJ á¿J« x¥ò¡
bfhŸs KoahjjhF«. gf¤á§
F¿¥ò : br‹id kî©£nuh£oYŸs bj‹Åªâa ò¤jkj r§f¤âš
22.03.1931 m‹W M‰¿a ciu.
âU. gf¤á§ ö¡»Èl¥g£lij¥g‰¿ mDjhg§fh£lhjh®
Fo muR - brh‰bghÊî - 29.03.1931 fŸ ahUnk ïšiy. mtiu ö¡»È£l fhÇa¤â‰fhf r®¡fhiu¡
f©o¡fhjt®fS« ahU« ïšiy. mnjhL kh¤âukšyhkš ïªj¡
fhÇa« elªJ É£lj‰fhf âU. fhªâat®fisí« mnef njr g¡j®
fŸ v‹gt®fS«, njÓa åu®fŸ v‹gt®fS« ï¥nghJ it»‹w
ijí« gh®¡»‹nwh«.
ïit xUòw« el¡f ïnj T£l¤jhuhš k‰bwhU òw¤âš v‹d
el¡»‹wJ v‹W gh®¥nghkhdhš r®¡fh® jiytuhd uh#¥ãuâÃâ
âU. ï®É‹ ãuòit¥ ghuh£LtJ«, mtÇl« uhÍ ngá Koî brŒJ
bfh©l âU. fhªâ mt®fis¥ òfœtJ«, gf¤á§if¤ ö¡»Èl¡
TlhJ v‹»‹w Ãgªjid ïšyhj uhÍ x¥gªj¤ij¥ g‰¿ Ä¡f
âU¥âailªâU¥gnjhlšyhkš mij xU bgÇa bt‰¿ahŒ¡ fUâ
bt‰¿¡ bfh©lh£l§fŸ bfh©lhLtJkhd fhÇa§fŸ eilbgW
»‹wd. ï›tsnthL kh¤âu« mšyhkš âU. fhªâat®fŸ
âU. ï®É‹ ãuòit kfh¤kh v‹W T¿ mªj¥gona miH¡F«
goahf njr kfh#d§fS¡F« f£lisÆLtJ«, âU. ï®É‹ ãuò
mt®fŸ âU. fhªâat®fis xU bgÇa kfh‹ v‹W«, bjŒt¤j‹ik
bghUªâat® v‹W«, btŸis¡fhu®fŸ m¿a És«gu« brŒtJ
khd fhÇa§fS« eilbg‰wd.
Mdhš ï¥nghJ btF Ó¡»u¤âš mnj k¡fshš “fhªÔa«
åœf” “fh§»u° mÊf” “fhªâ xÊf” v‹»‹w T¢ršfS«, âU.
fhªâ mt®fŸ bršY»‹w g¡f« fU¥ò¡ bfhofS«, mt® ngR«
T£l§fËš FH¥g§fS« V‰gLtJ« rf#kh» É£ld.
ïitfis bašyh« gh®¡F« nghJ muáaš ÉõakhŒ bghJ
#d§fSila mã¥ãuha« v‹d? bfhŸif v‹d? v‹gij¡ f©L
ão¡fnt Koahkš ïU¥gnjhL m¥go VjhtJ xU bfhŸif
ahU¡fhtJ c©lh v‹W rªnj»¡f nt©oajhfî ÄU¡»wJ. vJ
v¥go ïUªj nghâY« âU. fhªâat®fË‹ c¥ò r¤âah¡»uf¡
»s®¢á Mu«ã¤j fhy¤ânyna ï¡»s®¢á k¡fS¡nfh. njr¤â‰nfh

Fo muR - 1931 ( 1 ) 184 185 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


á¿J« ga‹glhJ v‹W«, ga‹glhkš nghtnjhlšyhkš njr¤â‹ xU¡fhY« JÂant kh£nlh«. mJntjh‹ cyf¤â‹ rhªj Ãiy¡
K‰ngh¡F¡F«, fZl¥gL« k¡fË‹ ÉLjiy¡F« ÉnuhjkhdJ bfhŸifahF«.
v‹W« v›tsnth öu« vL¤J¢brh‹ndh«. eh« kh¤âukšyhkš
âU. fhªâ at®fns ï¡»s®¢á Mu«ã¥gj‰F fhuznk gj¡á§ Éf, c©ikÆnyna gf¤á§ mt®fŸ jdJ bfhŸiffŸ
ngh‹wt®fŸ brŒí§fhÇa§fis bfL¥gj‰F«, xÊ¥gj‰Fnk KGtijí« rÇ v‹W kd¥ó®¤âahŒ ârƤJ¡ bfh©L mij
v‹W fU¤J¥gl e‹whŒ btË¥gilahfnt vL¤J¢brhšÈí Ãiwnt‰w mt® elªJ bfh©l khâÇfŸ jh‹ rÇahd kh®¡f« v‹W
ÄU¡»‹wh®. nghuh¡Fiw¡F m¡f« g¡f¤J njr¤jt®fËš c©ik mt® Koî« brŒJbfh©L ïU¥ghnuahdhš f©o¥ghf mt®
ahd rkj®k¡bfhŸifíila njr¤jh®fS« âU. “fhªâat®fŸ elªJ bfh©lgonajh‹ elªJ ïU¡f nt©oabj‹W eh«
ViHfis tŠá¤JÉ£lh®, rkj®k¡ bfhŸiffis xÊ¡fnt ï¡ brhšYtnjhL mªj¥go mt® el¡fhkš ïUªâUªjhš mt®
fhÇa§fŸ brŒ»‹wh®. âU. fhªâ xÊa nt©L«, fh§»u° mÊa nah¡»akhd kÅjbu‹W brhšyKoahJ v‹W« brhšYnth«.
nt©L«” v‹W Mfha« K£l¡ T¥ghL ngh£L¡ bfh©nl Mjyhš ï¥nghJ eh« mtiu xU c©ikahd kÅj® v‹W brhšY
ïUªjh®fŸ. Mdhš ekJ njÓaåu®fŸ njr g¡j®fŸ v‹gt®fŸ nth«. ïªâahî¡F gf¤á§ bfhŸifjh‹ c©ikahf nt©oaJ
x‹iwí« ftÅahkš gyhgyidí« czuhkš És¡if¥ ão¤J¡ v‹gJ ekJ gykhd mã¥ãuakhF«. VbdÅš ehk¿ªjtiu âU.
bfh©L »z‰¿š ÉGtJ nghyî«, gªja§ T¿¡bfh©L ghiwÆš gf¤á§»‰F rkj®kK«, bghJ clikí«jh‹ mtuJ bfhŸif
K£o¡ bfhŸtJ nghyî« jiy »W»W¤J f© bjÇahkš T¤jho ba‹W fUâ ïU¡»‹nwh«. ïj‰F cjhuz« v‹dbt‹whš âU.
dh®fŸ. mj‹ gadhŒ áiw br‹W åu®fshŒ “thifkhiy No” gf¤á§ gŠrh¥ ft®dU¡F vGâa foj¤âš Ñœ¡f©l th¡»a«
âU«ã tªjh®fŸ. mj‹ bgUikfisí« milªJbfh©lh®fŸ. fhz¥gL»wJ. mjhtJ :-
ãwF ï¥nghJ gf¤á§ ö¡»Èl¥ g£lij gh®¤J É£L “fhªÔa« “bghJcilik¡fø mâfhu« bg‰W #d§fS¡FŸ
åœf” “fh§»u° mÊf” “fhªâ xÊf” v‹W T¥ghL« nghL»‹wh® ɤâahrkhd mªj°JfŸ ïšyhkš ïU¡F«tiu v§fŸ í¤j«
fŸ. ïjdhšv‹d ga‹ V‰g£L ÉL« v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. elªJ bfh©LjhÅU¡F«. v§fis¡ bfhštnjhL ïªj í¤j«
Éf, e«ik¥bghU¤jtiu eh« c©ikia¢ brhšynt©L KoªJ ÉlhJ. mJ g»u§fkhfî« ufáakhfî« elªJjh‹
khdhš gf¤á§ mt®fŸ ïªj khâÇ bghU¥ò«, ftiyí« m‰w ÔU«” v‹W F¿¥ã£oU¡»wh®. m‹¿í« mt® flîŸ Éõa¤
_lk¡fS«, kl k¡fS« gyhgyid vâ®ghuhkš v¥goahtJ ânyh všyh« flîŸ braš v‹gânyh e«ã¡if ïšyhj j‹d«
j§fS¡F bfsut« »il¤jhš nghJ bk‹»‹w Raey k¡fS« ã¡ifíilt® v‹W« fUâ¡ bfh©oU¡»‹nwh«. Mfnt ïªj¡
cŸs eh£oš cÆUl‹ btFfhy« ïUªJ bfh©L ït®fsJ bfhŸifahdJ vªj¢ r£l¤â‹ goí« F‰wkh¡f¡ToaJ mšy
elto¡iffis gh®¤J¡bfh©L Éeho njhW« ntjid¥g£L bt‹W« MtjhÆUªjhY« Tl ahU« ga¥gl nt©oa âšiy
ït®fsJ K£L¡f£ilfis mDgɤJ¡bfh©oU¥gij¥ gh®¡ ba‹W« brhšYnth«. Vbd‹whš mjdhš bghJ k¡fS¡F v›Éj
»Y« mt® j‹ cÆiu É£Lkiwa ne®ªjJ. gf¤á§»‰F bk¤j eZlnkh, fZlnkh V‰g£L ÉlhJ v‹W cWâ bfh©oU¡»‹nwh«.
“rhªâ” v‹W«, e‹ik v‹Wnk fUJ»‹nwh«. mªj¥ ng‰iw eh« mªj¥go xU rka« VjhtJ V‰gLtjh ÆUªjhY« eh« e« kd¥
milaKoaÉšiyna v‹Wjh‹ ftiy¥gL »‹nwh«. ó®tkhŒ ahbjhU jÅkÅjÅlkhtJ jÅtF¥ãÅlkhtJ jÅ
njr¤jhÅlkhtJ Jntõ« ïšyhkY« vªj jÅkÅjDila
VbdÅš xU kÅj‹ j‹ flikia¢ brŒjhdh? ïšiyah? ânuf¤â‰F« J‹gK©Lg©zhkY« e«ik v›tsî öu«
v‹gJ jh‹ nfŸÉna jÉu, gy‹ v‹d M¢RJ v‹gJ ï§F ekJ nt©LkhdhY« fZl¥gL¤â¡bfhŸsî« r«kâ¡»‹wjhd âahf¤
nfŸÉ mšy. MdhY« fhyk¿ªJ, ïlk¿ªJ flikia¢ brY¤j j‹ikíl‹ ïUªJbfh©L m¡bfhŸifia Ãiwnt‰w Ka‰á¡
nt©L« v‹gij eh« x¥ò¡bfhŸS»‹nwhkhÆD« gf¤á§ »‹nwh«. Mjyhš eh« vj‰F« ftiy¥glnth, ga¥glnth
bfhŸif¡F fhyK«, ïlK«, el¥ò« ÉnuhjkhÆšiy v‹nw nt©oaâšiy v‹W brhšY»nwh«. ï‹D« És¡fkhf¢ brhšy
brhšYnth«. Mdhš mt® jdJ bfhŸifia Ãiwnt‰w¡ if¡ nt©Lkhdhš rhjhuzkhf eh« Ô©lhik xÊant©L« v‹W
bfh©l KiwfËš á¿J jtW ne®ªJ É£lJ v‹gjhf e« ò¤â¡F brhšYtâš v‹d j¤Jt« ml§» ïU¡»‹wnjh mJjh‹ k¡fË‹
njh‹¿a nghâY« mtuJ bfhŸif F‰wKilaJ v‹W brhšy eh« Vœik¤j‹ikia xÊa nt©L« v‹gâY« ml§» ïU»‹wJ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 186 187 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Ô©lhik xÊtjhŒ ïUªjhš v¥go nkš#hâ Ñœ#hâ j¤Jt«
mʪJ jhdhf nt©Lnkh mJ nghyntjh‹ Vœik¤ j‹ik
xÊtjhÆUªjhš Kjyhˤj‹ik TÈ¡fhu¤j‹ik xʪJ jhdhf
nt©L«. Mfnt ïªj¤ j‹ikfŸ kiwgLtJ jh‹ rkj®k¤j‹ik
bghJ clik¤j‹ik v‹gitfns xÊa nt¿šiy. ïªj¡ bfhŸif
fŸ jh‹ âU. gf¤á§ ngh‹wt®fË‹ bfhŸiffŸ Mjyhš ï¡ MââuhÉl®fŸ v‹gt® ah®?
bfhŸiffis Ãahakhditba‹W« mtáakhdit v‹W«
fUJ»‹w xUt‹ fh§»u° xÊf! fhªÔa« mÊf!! v‹W brhšYtâš ïªâa muáaÈš bjhÊyhËfS¡F¥
ek¡F M¢rÇankh, F‰wnkh x‹Wnk ïšiy. Mdhš ïªj¡
bfhŸif¡fhu®fŸ fh§»uR¡F n#, fhªâ¡F n# v‹W brhšYtJjh‹
ãuâÃâ¤Jt« v§nf?
ek¡F Äf M¢rÇakhÆU¡»‹wJ. âU. fhªâat®fŸ v‹iwa¤âd«
flîŸ jh‹ j‹id el¤J»‹wh® v‹W« tUzh¢áukªjh‹ cyf
el¥ò¡F nkyhd bj‹W« všyh« flîŸbraš v‹W« brh‹dhnuh nj®jš r«kªj¥g£l fhÇa§fËš MââuhÉl®fŸ v‹gt®
m‹nw gh®¥gÜa¤â‰F«, fhªÔa¤â‰F« ɤâahrÄšiy v‹W fS¡F °jhd§fŸ xJ¡»it¡f¥g£oU¥gâš MââuhÉl®fŸ
fUâaJl‹ m¤j¤Jt« bfh©l fh§»uR xʪjhbyhÊa eh£L¡F v‹gjhf vªbjªj tF¥gh®fis xJ¡» it¡f¥g£oU¡»‹wJ
e‹ik ïšiyba‹W« fUâÉ£nlh«. Mdhš mªj c©ik v‹gJ ï¥nghJ bghJ #d§fS¡FŸ xU ãu¢áidahf ïUªJ
ï‹Wjh‹ k¡fËš áyuhtJ f©Lão¤J fhªÔa« mÊf v‹W tU»‹wJ. nyh¡fš ngh®£ r£l¥goí«, KÅágš r£l¥goí« Mâ
brhšy¤j¡f m¿ití« JÂití« milªâU¡»‹wh®fŸ. ïJ âuhÉl®fŸ v‹gj‰F Éah¡»ahd« brhšÈ ïU¥gâš “ïªJ
ekJ bfhŸiffS¡F xU bgÇa bt‰¿naahF«. âU. gf¤á§ ö¡» kj¤ij¤jGÉ¡bfh©oU¡F« giwa®, gŸs®, tŸSt®, r¡»Èa®,
Èl¥g£L cÆ®JwªâU¡fhÉ£lhš ïªj bt‰¿ ï›tsî ãugy¤âš njh£ofŸ, khyh (bjY§F ghiõÆš giwa®) khâf® (bjY§F,
V‰gL¤Jtj‰F Mjhunk ïUªâU¡fhJ. m‹¿í« gf¤á§if f‹dl ghiõÆš r¡»È) bAhiya® (f‹dl ghiõÆš giwa®)
ö¡fhkš ïUªâUªjhš fhªÔa¤â‰F« ï‹dK« M¡f« V‰g£L brUk®fŸ (kiyahs ghiõÆš giwa®) M»a ïªj tF¥gh®fŸ
ïU¡F« v‹W Tl¢ brhšYnth«. R«kh jhdhfnt nehŒbfh©L kh¤âunk MââuhÉl®fŸ v‹»‹w tF¥ãš ml§» ïU¡»‹
mt°ij¥g£L br¤J¢ rh«gyh» ïU¡fnt©oa gf¤á§F¡F wh®fŸ” v‹W brhšy¥g£oU¡»‹wJ.
ïªâak¡fS¡F, V‹ cyfk¡fS¡nf c©ikahd rk¤JtK«,
rhªâí« mË¡f¤j¡f ghijia¡ fh£Ltj‰F ga‹gl¤j¡fjhŒ ïªâa muáaš ãuâÃâ¤Jt¤ânyh, mšyJ °jy °jhgd
jdJ cÆiuÉl ne®ªjJ rhjhuz¤âš ntWahU« mila Koahj ãuâÃâ¤Jt¤ânyh nk‰f©l tF¥gh®fsh»a gŸs®, giwa®,
bgU«ngW v‹nw brhšÈ gf¤á§if kdkhu, thahu, ifahu r¡»Èa® M»a _‹W tF¥ghU¡F kh¤âunk ãuâÃâ¤Jt¤â‰F
ghuh£L»‹nwh«! ghuh£L»‹nwh«!! ghuh£L»‹nwh«!!! ïnj rka¤ V‰ghL brŒa¥g£oU¡»‹wJ. Mfnt ïjdhš ïªâahÉš Ô©lh
âš ekJ murh§f¤jhiuí« ïÅí« ï¥go¥g£l c©ikahd jh® v‹»‹w tF¥ãš eilKiwÆš nr®¡f¥g£oU¡»‹w tF¥gh®
v©zKilat®fshf¥ gh®¤J khfhz¤â‰F 4ng® åjkhtJ fËš miuthᥠng®fS¡F¡Tl ãuâÃâ¤Jt« »il¤âU¥gjhŒ
ö¡»Èl nt©Lbk‹W« kdkhu nt©L»nwh«. Ãid¥gj‰»šiy. VbdÅš, nk‰f©l tF¥gh®fis¤ jÉu ï‹d
K« v¤jidnah tF¥gh®fis¥ bghJthf¤ Ô©lhjh®fshfnt
Fo muR - jiya§f« - 29.03.1931 fUâ tUtJ ahtU« m¿ªjjhF«.
cjhuzkhf kiyahs¤âš Ôa®fŸ, <Ht®fŸ KjÈa gy
tF¥gh®fisí« Ô©lhjt®fshfî«, beU§fhjt®fshfî«,
bjUÉš el¡fhjt®fshfî« fUj¥g£L tU»‹wJ.
jÄœ eh£oY« Fwt®, ehÉj®, t©zh®, br«glt® v‹gd
ngh‹w gy tF¥gh®fŸ áy ïl§fËš Ô©lhjt®fshfnt fUj¥gL
Fo muR - 1931 ( 1 ) 188 189 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
»‹wh®fŸ. k‰W« áy ïl§fËš ehlh® KjÈa áy r_f§fisí« mt®fsJ e‹ikfisí«, K‹nd‰w§fisí« nt©Lbk‹nw
bghJ¡ nfhÉš, Fs«, r¤âu«, rhto, bjU KjÈaitfËš ãunt btF #h¡»uijíl‹ òw¡f¡f¥g£L mG¤â it¡f¥g£oU¡
á¡f cÇik kW¡f¥g£oU¥gJ«, ahtU« m¿ªjnjahF«. »‹wJ v‹gJ« eh« brhšyhkny És§F«. Éf,
ïªj¥goahf mndf r_f§fŸ bghJ kÅj cÇik tH§f¥ ï¥nghJ murh§f j¤Jt¥go MââuhÉl® v‹»‹w jiy¥
glhkš ïU¡»‹wnghJ, r£l¤â‹ _ykhf ïªj¢ r_f§fS¡F ãš nr®¡f¥g£LŸs Ô©lhj tF¥gh®fŸ v‹gt®fS¡F« Tl
rkcÇikia tH§fhkY«, ãuâÃâ °jhgd§fËš °jhd« xJ¡fh rÇahdgo ãuâÃâ¤Jt« mË¡f¥g£ljhfî« brhšt≠»šiy.
kY«, ïUªjhš v¥go ït®fS¡F Ãaha« tH§f¥g£ljhf brhšy¡ v¥gobaÅš MââuhÉl tF¥ò v‹W brhšy¥g£l nkš f©l
TL«? v§nfh á‰áy ïl§fËš nt©Lkhdhš ï¡ T£l¤jh®fËš _‹W tF¥gh®fËY« ï‹iwa âd« »£l¤j£l _‹¿š xU g§F
ahnuh ïu©blhUt® j§fŸ brhªj bršt Ãiy ÆdhY«, ntW Éah RkhUŸs k¡fŸ »¿°Jt kj¤ij jGÉ ïU¡»‹wh®fŸ. mªj¥go
ghu« KjÈa JiwfËš cŸs bršth¡»dhY«, r‰W bghJthœÉš mt®fŸ »U°Jt kj¤ij¤ jGÉ ïUªjnghâY« Ô©lhikahdJ
És«gu¥g£oU¡»‹wh®fŸ v‹gJ«, ãuâÃâ¤Jt« bg‰¿U¡ »U°Jtkj¤âY« ïUªJ bfh©L m§F tU»‹wt®fisí«
»‹wh®fŸ v‹gJ« mšyhkš k‰wgo ntWtifÆš m¢r_f§fŸ Éy¡» it¤J ïU¡»‹wJ. cjhuzkhf “»¿°Jt¥ giwa®fŸ”
vªj tÊÆY« ãuâÃâ¤Jt« miltj‰F kh®¡f Äšyhknyna v‹W« “»¿°Jt¢ r¡»ÈfŸ” v‹W« k‰W« ï«khâÇahfnt
ïU¡»‹wd. brhšy¥gLtJl‹ mt®fŸ CiuÉ£L« k‰W« gy bghJ cÇik
fis É£L« Éy¡»na it¡f¥g£oU¡ »‹wh®fŸ. »¿°Jt®fŸ
ïit xU òwÄU¡f bghJthf ï¥nghJ mË¡f¥g£o U¡F« nfhÉÈY§Tl nkšf©l MââuhÉl¡ »¿°Jt®fŸ mDkâ¡f¥
ïªjÉjkhd ãuâÃâ¤JtkhdJ jhœ¤j¥g£l tF¥ò, xL¡f¥g£l glhkš ïU¡»‹wh®fŸ. Mfnt ïâÈUªJ jhœ¤j¥g£lt®fS¡
tF¥ò bfhLik brŒa¥g£l tF¥ò M»at‰¿‰F ãuâÃâ¤Jt« F«, ViHfS¡F«, bjhÊyhËfS¡F« k‰W« bjhÊš fhuzkhf
ïšiy v‹gnjhL kh¤âu« mšyhkš ViHfshfî«, bjhÊyhËf jhœ¤j¥ g£lt®fS¡F« muáaÈY«, MøÆY« ãuâÃâ¤Jt«
shfî« ïU¥gt®fS« rka r_f rKjha¡ bfhLikfshš K‰ngh¡ ïšiy v‹gJ cWâah»‹wJ. vdnt ïªj ÃiyÆš mt®fŸ
filant Koahj go jL¤J it¡f¥g£L ïU¡»‹w gy tF¥ghU¡ it¡f¥ g£oU¡F«nghJ ïªj eh£o‹ Rjªâu« v‹»‹w bgaiu
F« ãuâÃâ¤Jt« ïU¡f tÊÆšyhknyna ï¥nghija ãuâÃ⤠brhšÈ¡bfh©L«, ïªâa k¡fË‹ rk¤Jt« v‹»‹w bgaiu¢
Jt Kiw ïUªJ tU»‹wJ. brštth‹fis¥ bghU¤jtiu jhuhs brhšÈ¡bfh©L« el¤j¥gL»‹w ïa¡f§fËY«, »s®¢áfËY«
khf jÅ¥ ãuâÃâ¤Jt§fŸ bfhL¡f¥g£oU¡»‹wd. cjhuzkhf ïªj¢ r_f¤jh® fyªJ bfhŸsÉšiyba‹w gÊia v¥go mt®fŸ
bfhŠr« óÄ cŸs FoahdtD¡F v‹W xU bjhFâí«, mâf óÄ ÛJ Rk¤jKoí« v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. m‹¿í« e« ngh‹w
cŸs Ãy¢Rth‹jhU¡F v‹W xU bjhFâí«, njh£lfhuD¡F v‹W t®fŸ m¡ T£l¤jh®fis nk‰go ïa¡f§fËš v¥go fyªJ
xU bjhFâí«, ÉahghÇ¡F v‹W xU bjhFâí«, nythnjÉ bfhŸs¢ brhšy Koí« v‹gJ« ek¡F És§fÉšiy,
fhuD¡F v‹W xU bjhFâí«, k‰W« M§»y« go¤jtD¡F v‹W
xU bjhFâí« Mf ïªjgo brštth‹fS¡F«, #Û‹jhu®fS¡F« k‰W«, c©ikiaí«, ehza¥ bghW¥igí« x£o¥ ngRt
KjyhËfS¡F«, jŤjÅ ãuâÃâ¤Jt« »il¡F«goahf¢ jhdhš e« ngh‹wt®fŸ mt®fis¡ f©o¥ghŒ ï›Éj ïa¡f§
brŒJÉ£L vªj tifÆY« ViHfS«, jhœ¤j¥g£lt®fS«. xJ¡ fËš <Lgl nt©lhbk‹Wjh‹ brhšynt©oÆU¡F« v‹nw
f¥g£lt®fS« tUtj‰F kh®¡f« ïšyhkš brŒa¥g£oU¡»‹wd. brhšYnth«. Éf,
Mfnt ïªj j¤Jt§fis¥ gh®¡»‹w nghJ ïªj muáaš ïªj¥go t‰òU¤â¢ brhšynt©oa mtáa« v‹dbt‹W
mik¥ò«, Mø mik¥ò« brštth‹fS¡nf brhªjkh¡» mt® ahuhtJ nf£gh®fns Mdhš mt®fS¡F k‰bwhU Mjhu¤ijí«
fsJ e‹ik¡nf mDTykhdjhf mik¡f¥g£oU¡»‹wnj cjhuzkhf vL¤J¡fh£l¡TL«. mJ v‹dbtÅš rÛg¤âš
bahÊa bghJ#d e‹ik¡F V‰wjhd bghJ#d ãuâÃâ¤Jt¤â‰F ca®âU. fhªâ mt®fŸ ïJtiu mo¡fhj xU bgÇa F£o¡ fuz«
yha¡fhf mik¡f¥glÉšiy v‹gJ e‹whŒ És§F«. F¿¥ghf mo¤âU¡»‹wh® v‹gnjahF«. mjhtJ g«ghÆš âU. fhªâ
bjhÊyhËfŸ Éõa« á¿J Tl ftÅ¡f¥gl Éšiy v‹gJ« at®fis ca®âU.lh¡l® m«ng£fh® mt®fŸ jdJ tF¥gh®fË‹

Fo muR - 1931 ( 1 ) 190 191 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Ãiyikia¥g‰¿ x‹W« brŒaÉšiyna v‹W«, ïªj rka¤â
yhtJ j§fS¡F VjhtJ brŒa¡Tlhjh ba‹W« nf£L¡ bfh©l
nghJ âU.fhªâat®fŸ “Rauh{a« »il¡F« tiu x‹W« brŒa
KoahJ. r¤âah¡»uf« KjÈaitfS« brŒa¡TlhJ” v‹W«
“Rauh{a« »il¤j ãwF Ô©lhik xʪJÉL«” v‹W« brhšÈ
ïU¡»wh®. (19-ª njâ R.Ä.) ïij¥ gh®¡F«nghJ kÆyh¥ó® “njr ehlh®fŸ J‹òW¤j¥gL»‹wh®fŸ
g¡j®fS« t®zh¢áu« Rauh{a åu®fS«” ïJtiu Ô©lhik
Éy¡if¥ g‰¿ v‹d v‹d ÉjkhŒ rh¡F¢ brhšÈ tªjh®fnsh mU¥ò¡nfh£il nghä° kh‰w¥gLkh?
mijbašyh« âU. fhªâat®fS« brhšYtj‰F¤ jFªj jFâ
iaí«, ijÇa¤ijí« bg‰WÉ£lh® v‹gJ e‹whŒ És§F«.
ïuhkehjòu« Íšyh mU¥ò¡nfh£ilÆš ehlh®fŸ bjU Éš
Mdhš x¤JiHahik fhy¤âš ïnj ca®âU fhªâat®fŸ
el¡fhkš jil¥gL¤j¥ g£lJ« mjdhš xU ehlh® ïisP®
x¤JiHahjhÇl« ngR«nghJ “Ô©lhik monahL Ú¡f¥g£lh
bfhiy brŒa¥g£lJ« ahtU« m¿ªj ÉõakhF«. k‰W« mt®
byhÊa Rauh{a« tuhJ” v‹W«, “tªjhY« mJ ga‹glhJ” v‹W«
fŸ áy bjU¡fËš cÇik bfh©lhl Koahkš r®¡fh® 144 ngh£L¤
brh‹dJ ïj‰FŸ ahU« kwªJ ïU¡f kh£lh®fŸ. Mdhš mj‰F«
jL¤J cg¤âut¥gL¤âdJ« ahtU« m¿ªjjhF«. ïj‰F v›Éj
á¿J fhy¤â‰F Kªâ ãuh£nt 8 be«g® f£ll¤âš ïnj
nfŸÉÆšyhkš nghF«go gh®¥gd¥ nghä° mâfhÇfŸ brŒJ
âU.fhªâat®fŸ ÄjthâfËl¤âš ngR« nghJ “eh‹ RakÇah
tU« elto¡iffS« r®¡fh® tiu bjÇa¥gL¤âí« ftÅ¡f¥
ij¡fhf nghuhl¥ ngh»‹nwnd jÉu Rauh{a¤â‰fhf mšy”
glhkš ïUªJ tU»‹wJ. nghjh¡Fiw¡F âUbešntÈ Íšyh
v‹W«, “RakÇahij ïšyhj vªj muáaš Rjªâu¤ijí« eh‹
áªjhk ba‹D« »uhk¤âš ehlh®fŸ j§fŸ RthÄia C®ty khŒ
x¥ò¡bfhŸskh£nl‹” v‹W« brh‹dh®. Mdhš mitbašyh«
vL¤J¢ bršybth£lhkš fyf« brŒJ bgÇa mojo fyf§ fŸ
ï¥nghJ jiyÑHhf¥ nghŒ bfh©oU¥gâš M¢rÇabkh‹W
elªJ mj‹ gadhŒ r®¡fh® J¥gh¡»¥ ãunahf« brŒa nt©
ÄšiyahdhY« Ô©lhik xÊ¡f¥gl nt©oa Éõa¤âš ngh£l
oajh»¥ gy® bfhšy¥g£L«, gy® fha¥g£L« ïU¡»‹wh®fŸ.
F£o¡fuzkhdJ Ô©l¥glhjh® v‹gt®fS¡FŸ ïUªj bfhŠr
e«ã¡ifí« xʪâU¡F«. Mfnt ïªj ÃiyÆš Ô©lhjh® r®¡fhuh® ï›Éõa¤âš fh£o tU« ftd« Äfî« ftiy
ÉLjiy v§nf? bjhÊyhËfS¡F ãuâÃâ¤Jt« v§nf? a‰wjhfî« k¡fS¡FŸ ï¥go xUÉj fytu« ïU¡f nt©oaJ
mtáa« v‹W fUJtjhfî« ïU¥gjhfnt fUjnt©oÆU¡
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 29.03.1931 »‹wJ. gh®¥gÜa¥ nghäR« ïªj Ãiyik¡F bk¤j cjÉ brŒt
jhfnt brŒâfŸ »il¤J tU»‹wJ. nghä° ïyh¡fhî«, r£l
ïyh¡fhî« 30 ehŸ fz¡bf©QtJ« mJ KoªjJ« 5333-5-4
fz¡F v©QtJkhd ntiyÆnyna ftd« brY¤Jtjh ÆU¡
»‹wnj bahÊa k¡fŸ ï¥go cij ngh£L¡bfh©L bfhšy¥
gLtj‰F xU gÇfhuK« brŒtj‰F¡ ftiy vL¤J¡ bfh©ljhf¡
bjÇaÉšiy ba‹W tU¤j¤Jl‹ vGJ»‹nwh«. ïªj¢ rka¤âš
ï‹D« xU Éõa¤ij¥ g‰¿í« vGjhkÈU¡f kdÄšiy. mjh
tJ ïªj khâÇahd fyf§fŸ bgÇJ« RthÄia¤ ö¡»¡ bfh©L
bršYtâY« g#id gho¡bfh©L bršYtâYnk V‰gL tjhŒ
ïU¥gjhš ïªj¥ ghG« rhÄ r§fâia É£L¤ Jiy¡f¡ Tlhjh?
v‹W ehlh® r_f¤ijí« nf£L¡bfhŸS»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 29.03.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 192 193 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


°jy °jhgd murh§f« ftÅ¡Fkh? fuh¢á

Þjy °jhgd òâa r£l¥go¡F Ô©lhjh®, bg©fŸ, áW fuh¢á efÇš ï›thu« elªj elto¡iffŸ ïªâa k¡fis
tF¥gh® KjÈat®fS¡F °jhd§fŸ xJ¡f¥g£oUªJ« mnef âL¡»l¢ brŒâU¡F« v‹W brhšYtJ ÄifahfhJ. m‹¿í«,
°jy°jhgd¤ jiyt®fŸ m¢r£l¤â‰F rÇahdgo kÇahij rhjhuzkhfnt ïªj eh‹F, IªJ tUõ§fshf Fo muR¥ g¤âÇ
bfhL¡fhkš jh§fŸ Vfnghf Mâ¡f¤â‹ kd¥gh‹ikiana fh£o ifia¤ bjhl®ªJ thá¤J tªj thrf®fS¡F«, RakÇahij ïa¡f
ïU¡»‹wh®fŸ v‹gjhf bjÇatU»‹wJ. Mifahš murh§f¤jh® ãurhu§fisí« m«kfheh£L Ô®khd§fisí« bjhl®ªJ nf£L
ïJÉõa¤âš r‰W ftiy vL¤J x›bthU °jy °jhgd§fËY« tªj bghJ Id§fS¡F«, xU bgÇa M¢r®a¤ijí«, k»œ¢á
rÇahdgo bg©fS¡F«, Ô©l¥glhjh® v‹gt®fS¡F« rÇahd iaí« c©lh¡» ïU¡Fbk‹gâš á¿J rªnjfÄšiy.
go °jhd§fŸ xJ¡»ÆU¡»‹wjh v‹W gh®¤nj Koî brŒa
nt©LkhŒ¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«. VbdÅš, ‘Fo muR’¥ g¤âÇif br‹w eh‹F, IªJ tUõ§
fshŒ vªbjªj¡ bfhŸiffis RkªJ jÄœehbl§F« KH¡»
k‰bwhU Éõa« tªjnjh mªj¡ bfhŸiffnsjh‹ bgÇJ« ï›thu« KGtJ«
fuh¢áÆš c©ik cz®¢áíŸs gâdhÆu¡fz¡fhd- thÈg® fsh
nyh¡fš ngh®LfËš, jhÿ¡fh ngh®LfŸ ãÇ¡f¥gLtâY« Y«, bgÇat®fshY« KH§f¢ brŒa¥g£lnjhL bgU« bgU« jiy
x›bthU jhÿ¡fhî¡F x›bthU ngh®L ïU¡f nt©Lbk‹W t®fŸ v‹gt®fisí« m«KH¡f§fS¡F¥ ã‹dhš ïUªJ
r£l¤âš bjËthŒ ïUªJ« áy ïl§fËš 2, 3 jhÿ¡fh¡fŸ xnu bfh©L ã‹gh£L ghL« goahf brŒJÉ£lJ. mJkh¤âu« mšyh
ngh®lhf ïUªJ tU»‹wjhf¤ bjÇatU»‹wJ. Mjyhš M§fh§ kš eh« vªj vªj¡ bfhŸiffisí«, °jhgd§fisí«, mj‹ jiy
FŸs bghJ#d§fŸ ïij¡ ftŤJ¤ âU¤J¥ghL brŒahj tiu t®fisí« F¿¥ã£L mit eh£o‹ c©ikahd Rjªâu¤â‰F«,
Æš, ft®‹bk©lhuhtJ f©o¥ghŒ ftŤJ x›bthU jhÿ¡fh K‹nd‰w¤â‰F« jilahdbj‹W Koî f£o, mitfŸ všyh«
î¡F x›bthU ngh®lhf V‰gL¤Jtâš r‰W f©o¥ghŒ ïU¡f xÊa nt©Lbk‹W Mir¥g£L¥ gykhf¤ jhB©a« ïšyhkš
nt©Lbk‹gij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. ãurhu« brŒJ f©o¤J tªnjhnkh m¡bfhŸiffS«, °jhgd§
fS«, mj‹ jiyt®fS« ï¥nghJ fuh¢áÆš btË¥gilahŒ
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 29.03.1931 btW¡f¥g£lnjhL mit mÊa nt©L« v‹W«, jiyt®fŸ
Éy»¡ bfhŸs nt©Lbk‹W« brhšy¥gL« T¥ghLfŸ Mfha
ksht KH§»¡bfh©nl ïUªjJ k‰W« ïJ kh¤âu« mšyhkš
m›th®¤ijfis¥ gªjšfËš vGâ¡f£o¤ bjh§fÉl¥g£L«
ïUªjJl‹ m¤jiyt®fË‹ neÇš bjÇÉ¡f¥g£LkhŒ É£lJ.
vªj vªj¤ jiyt®fis¥ bgÇa bgÇa kfh¤kh bt‹W«, gG¤j
njrhãkhÅfŸ v‹W« T¿, mt®fsJ f£lis¡F«, mã¥ãuha§
fS¡F« khwhf ngRtnjh, Ãid¥gnjh “ght«” v‹W«, njr¤
Jnuhf« v‹W« mnef k¡fshš fUj¥g£L tªjnjh, mªjªj¤
jiyt®fisna “v§fS¡F Ú§fŸ nt©lh«”, “âU«ã¥ ngh§fŸ”,

Fo muR - 1931 ( 1 ) 194 195 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


“c§fsJ bfhŸif xÊf”, “c§fsJ °jhgd§fŸ mÊf”, “c£fh®ªJ thÈg k¡fŸ kfheh£o‹ tunt‰ò¤ jiytU«, kfheh£L¤ jiyt
ÉL§fŸ” v‹w T¥ghLfŸ KH§»anjhL mitfis m¤jiyt® U« T¿ÆU¥gitfis¥ gh®¤jhš fh§»uR KjÈaitfis¥ g‰¿
fns neÇš gh®¡fî«, fhâš nf£fî« neU«goahd r«gt§fŸ eh« ïJtiu brhšÈ tªjj‰F« ït®fŸ brhšYtj‰F« VjhtJ
jhuhskhŒ eilbg‰W« É£ld. á¿jsî ɤâahrkhtJ ïU¡»‹wjh v‹gJ« És§»ÉL«. nkš
f©l ï›ÉU fdth‹fS« fh§»uR elto¡iffS¡F« ãurhu¤
ïit kh¤âukšyhkš vªj xU “uhÍ”ahdJ cyfnk ngh‰w¥ â‰F« ão¡F« áy MŸfŸ ngh‹W thlif¡nfh TÈ¡nfh ão¤j
gLtjhf k¡fŸ všyhU«, Ãid¡fnt©L« v‹W bgÇa bgÇa MŸfŸ mšy v‹gJ«, c©ikahfnt kd« fáªJ ngáat®fŸ
V‰ghLfŸ #hy ɤijfŸ nghš brŒJ fh£l¥g£lnjh, mªj uhÍ v‹gJ« ahtU« m¿ªjnjahF«. mjhtJ mt®fËš xUt® RthÄ
ahdJ fuh¢á bjU¡fËš áÇ¥ghŒ áÇ¡f¥g£LÉ£lJ. ï‹D« nfhɪjhdªj®, k‰wt® RghÞ rªâunghÞ Mth®. Mfnt nkšf©l
És¡fkhŒ brhšynt©Lkhdhš fuh¢áÆš ToíŸs MÆu¡ fdth‹fŸ TWtjhtJ.
fd¡fhd thÈg®fŸ thÆdhš “fh§»u° xÊf”, “fhªâa« xÊf”,
“uhÍ mÊf” v‹w r¥j« bkhFL K£l KH§»É£ld v‹gnj ahF«. tunt‰ò fÄ£o jiyt® RthÄ nfhɪjhdªj® T¿aâ‹
rhu«:-
m‹¿í« nk‰f©l ïªj j¤Jt« bfh©l Éõa§fisna 4
tUõ¤â‰F K‹ãUªnj eh« brhšÈtªjnghJ«, vGâ tªj nghJ«, “ghku k¡fS¡F mDTykhd Møia °jhã¡f
M§fh§F vGâ¤bjh§f É£lnghJ« ïªj eh£oš vªj xU T£l¤ nt©L bk‹gJ v§fsJ neh¡f«. UÎahÉ‹ rkj®k¡
jh® e«ik¤ njr¤Jnuh» v‹W«, ÉLjiy¡F Énuhâ v‹W« T¥ghL bfhŸifia ïªâahî¡F V‰w Éj¤âš el¤j¥gl nt©L«
ngh£lh®fnsh mªj¡ T£l¤jh®fns ï‹W fuh¢á¤ bjU¡fËš v‹gnj vdJ mth. rkj®k¤njhL Tod óuz Rna£irna
njr¤Jnuh»fŸ v‹gjhf¡ T¥ãl¥g£lij rkhË¡f Koahkš mt® ïªâahÉ‹ Kothd yøa«. ïªâahÉ‹ éteho fhªâ-ï®É‹
fËY« gy® ï¡T£l¤âš mjhtJ nk‰f©l rgj§fŸ KH§»a x¥gªj¤ij MjÇ¡f Éšiy. gft¤á§F« k‰w njr g¡j®fS«
T£l¤âš nr®ªJ Tlnt nfhɪjh nghl nt©oat®fsh» É£lh® brŒj âahf¤ij mDTykhŒ¡ bfh©L ifÆš tY¤jt®fS«,
fŸ. RU¡fkhf¢ brhšynt©Lkhdhš, ekJ Fo muá‹ bfhŸif uhÍathâfS« ï¥nghJ gadilªJ tU»wh®fŸ” v‹gjhF«.
fns - RakÇahij ïa¡f¤â‹ bfhŸiffns bgÇJ« fuh¢á efÇš
ï›tUõ« jh©ltkhod v‹W brhšYtJ v›Éj¤âY« kfheh£L¤ jitt® Rgh° ngh° ngáaâ‹ rhukhtJ,
ÄifahfhJ. “fh§»uá‹ bfhŸiffŸ gad‰wjhfî« gyådKŸs
mJ kh¤âukšyhkš, fh§»uR«, fh§»u° jiyt®fS« Tl jhfî« ïU¡»‹wJ.
ïªj¡ bfhŸif¥ngh®itiana ngh®¤â¡bfhŸs nt©oajh» fh§»u° jiyt®fnsh, K‹D¡F¥ã‹ KuzhŒ ngR
É£l ijí«, gh®¤j nah¡»akhd vtU« ïÅ Fo muR bfhŸif »‹wt® fshfnt ïU¡»‹wh®fŸ.
fis¡ F‰w« brhšykh£lh®fŸ v‹nw brhšYnth«.
mt®fsJ el¤ijfnsh, thÆš ngRtbjh‹whfî«,
Éf, âU. fhªâat®fŸ ÉõakhŒ¥ gy® elªJ bfh©lij¥ fhÇa¤âš brŒtJ ntbwh‹whfî« ïU¡»‹wd.
g‰¿ âU. fhªâat®fns kd« behªJ ngáaij¥ gh®¤jhny c©
ikahd ÉLjiyí«, Rjªâu¤ijí« nfhU« k¡fS¡F fhªâa¤âš mt®fsJ ntiy¤ â£l§nsh, v›Éj òâa khWjš
v›tsî mâU¥âí« M¤âuK« ïU¡»‹wJ v‹gJ jhdhfnt bfhŸiffS« m‰witfshF«.
És§F«.
mt®fŸ cŸ v©z§fnsh v¥goahtJ k¡fËl¤âš
m‹¿í« njÓa kfhrig v‹WT¿ ïªâa ghku k¡fis Rkh® Éõa§fis rÇ¡f£o¡ fh£o¡ bfh©L nghdhš nghJbk‹g
miu ü‰wh©lhf Vkh‰¿ tªj fh§»uir¥ g‰¿í«, mj‹ jiyt® njahF«.
fis¥g‰¿í«, mt®fŸ el¤ijfisí«, cŸ v©z§fisí«
mt®fsJ yøa§fnsh, #Û‹jhu®fS¡F« Foahd
g‰¿í« ghuj etåu®rig kfhehL v‹D« âahf¤â‰F¤ Jªj
tD¡F«, gz¡fhuD¡F«, TÈ¡fhuD¡F«, nkš#hâfhu
Fo muR - 1931 ( 1 ) 196 197 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
bu‹nghU¡F«, Ô©l¥glhjh bu‹nghU¡F«, M©fS¡F«, J«, uhÍahf nt©L« v‹W ãuh®¤jidfŸ brŒjJ«, uhÍ brŒJ
bg©fS¡F« všnyhU¡Fnk jh§fŸ ešy ãŸisfshŒ ïU¡f bfhŸS«go âU.fhªâ¡F gy® jªâbfhL¤jJ«, g¤âÇiffŸ všyh«
nt©Lbk‹gijna yøakhŒ bfh©lt®fŸ. “fhªâ bgÇa kdJ it¤J É£L¡bfhL¡f nt©L«” v‹W nfhÇ¡
bfh©lJ«, k‰W« ïªeh£oš cŸs rfy KjyhËfS«, Ãy¢Rth‹
ek¡F Rjªâu¤ij¢ r«ghâ¤J¡ bfhL¡f fh§»u°fhu® jh®fS«, ÉahghÇfS« bgÇJ« âU. fhªâiaí«, »s®¢áiaí«
fshš Koí« v‹»‹w e«ã¡if vd¡F á¿J« ïšiy. Mjyhš rjh itJ bfh©L ïUªjJkhd fhÇa§fns nghâa Mjhu§fshŒ
ïªâah Rjªâukila nt©Lkhdhš ntW xU òâa °jh ïUªJ U#&tË¡F«. ï›tsî« nghuhÉ£lhš »s®¢á Jt¡f¥
gd¤ij c©lh¡»¡ bfhŸs nt©L«” gL«nghJ âU. fhªâat®fshš V‰gL¤j¥g£l Ãgªjidfisí«,
v‹W ngáÆU¡»wh®. ïWâ¡ foj¤âš f©l thrf§fisí«, kWgoí« uhÍ ngR«nghJ
V‰gL¤j¥g£l rkhjhd¡ bfhŸiffisí«, ãwF uhÍ x¥gªj¥
fh§»uá‹ nah¡»aij¡F ïijÉl ešy xU e‰rhø¥g¤âu« g¤âu¤âš fhz¥g£l Ãgªjidfisí« ftŤJ¥ gh®¤jhY«
ntW ahuhY« bfhL¡fKoahJ, ïJtiu bfhL¡f¥g£lJÄšiy. nghJkhdjhÆU¡F«.
Mfnt, fh§»uir¥g‰¿í«, mj‹ jiyt®fis¥ g‰¿í« mt®fsJ
v©z§fis¥ g‰¿í« ïªj 5,6 tUõ- fhykhf eh« ngáí« jÉu, uhÍ V‰g£lãwF v§F gh®¤jhY« uhÍ x¥gªj¤ij¥
vGâí« tªjitfS¡F« ïj‰F« VjhtJ xU fLfsî ɤâah g‰¿a k¡fŸ mã¥ãuha¤ij kh‰w M§fh§F ãurhu« brŒa
rkhtJ ïU¡»‹wjh v‹gij thrf®fŸjh‹ nahá¤J¥gh®¤J Koî nt©o tªjJ«, ãwF x¥gªj« v‹d fânah M»¤bjhiya£L«
f£l nt©L« v‹gjhf¡ fUâÉ£L ÉL»‹nwh«. Éf, v‹»‹w my£áa¤â‹ ÛJ v¥goahtJ muáaš ifâfis
ÉLjiy brŒant©L« v‹»‹w ftiyna ãujhdkh», itáuhŒ
Rjªâu¤â‰fhf tF¡f¥g£l bfhŸiffŸ Éõa¤âY« ³ ãuòî¡F¢ rjh jªâfŸ bfhL¤J¡ bfh©oUªjJ« M»a Éõa§
âU. ngh° mt®fŸ TWtjhtJ:- fŸ »s®¢áÆ‹ åu¤ijí«, uhÍÆ‹ bfsut¤ijí« ï‹D« e‹whŒ
És¡»ÉL«.
“ÉtrhÆfŸ bjhÊyhËfŸ M»a ït®fS¡F rkj®k«
V‰glnt©L«. #hâ nt‰WikfŸ xÊ¡f¥glnt©L«, r_f« nkY«, uhÍ brŒJ bfh©l jiyt®fŸ j§fS¡F bt‰¿fu
kj« v‹gjhd _le«ã¡iffŸ všyh« monahL mÊ¡f¥ khd Ãgªjid vJ v‹gij És¡FifÆš xnu xU Ãgªjidia
glnt©L«. bg©fis¥, òâa j®k§fis V‰W¡ bfhŸs¢ kh¤âu« vL¤J¢ brhšÈ bt‰¿bfh©lhotªjjhd mjhtJ,
brŒant©L«” v‹gdth»aitfshF«.
“bj‹dh¥ãÇ¡fhÉš âU. fhªâ¡F« âU.°k£R¡F« xU
Mfnt, ïªj¡ bfhŸiffŸ Tl ïJtiu Fo muR ãurhu« x¥gªj« elªJ ïUtU« xU x¥gªj¡foj¤âš ifbaG¤J¥
brŒJ tªjnjhL ïJ RakÇahij ïa¡f¤â‹ K¡»akhd bfhŸif nghL«goahd xU bgUik »il¤jJnghš ïªâahÉY« âU.
fshfî« ïU¥gJ ahtU« m¿ªjnjahF«. fhªâ¡F« âU. ï®ÉD¡F« xU x¥gªj« elªJ ïUtU« xU
x¥gªj¡ foj¤âš ifbaG¤J¥ nghL«goahd gh¡»a« »il¤ jnj
jÉu, br‹w xUtUõ fhykhŒ ïªâahÉš elªj r¤âah¡
mJnt nghuhjh” v‹gJ«,
»uf¥ ngh® v‹D« Éõa¤âY« ekJ mã¥ãuhakhdJ ïªâa
k¡fshš v›tsî gykhf C®Íj« brŒa¥g£lJ v‹gj‰F« “fh§»uR xU #d¥ãuâÃâ °jhgd« v‹gij r®¡fh® x¥ò¡
bjËthd Mjhu§fŸ nt©Lkhdhš uhÍia¥g‰¿a bghJk¡fŸ bfh©lh®fns mJnt nghuhjh” v‹gJkhd rkhjhd§fshnyna
mã¥ãuha« v‹d v‹gij¡ T®ªJ gh®¤jhny e‹whŒ És§F«. âU¥âaila nt©Lbk‹W bgUik ghuh£o tªâU¥gJ« nghJ
mijÉl e‹whŒ És§fnt©Lkhdhš »s®¢áÆš <Lg£l x› khdjhF«.
bthU “âahf” òUõ®fS« njÓa “åu®”fS« »s®¢á¡F btË¥
gilahfnth, kiwKfkhfnth cjÉ brŒJ tªj “njÓa thâ”fS« ïit xUòwÄU¡f fh§»u° jiyt®fS¡F« âU. fhªâ
v¥goahtJ Ó¡»u¤âš uhÍ V‰glhÉ£lhš jkJ fâ kh¤âukšyhkš mt®fS¡Fnk j§fS¡FŸshf fuh¢á fh§»uáš v§F jh§fŸ
»s®¢áÆ‹ fâ v‹d MtJ v‹W ftiy¥g£L uhÍ¡fhf miyªj brŒJ bfh©l uhÍ x¥gªj« V‰W¡ bfhŸs¥glhkš fÉœ¤J
Él¥gL»‹wnjh v‹W V‰g£l ftiyí«, uhÍia KjÈš bt‰¿
Fo muR - 1931 ( 1 ) 198 199 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
v‹W T¿dt®fŸ všyh« “mJ bt‰¿íkšy njhšÉíkšy. mJ mâY« ÄFâahf br‹id khfhz¡ fh§»u° jiyt®fns fyªJ
í¤j rkhjhd cl‹go¡ifahF«” v‹W brh‹dJ«, âU.fhªâ ïUªjJ« ftŤJ¥ gh®¤jhš e‹whŒ És§F«. nkšf©l ntiy¤
at®fŸ j‹Dila uhÍia fh§»u° V‰W¡ bfhŸshkš jŸË â£l¤ Ô®khd§fŸ ešy v©z¤Jl‹ brŒa¥g£ljh? jªâuâ‰fhf
ÉLkhdhš (mjhtJ k¡fŸ j‹Dila th®¤ijfis nf£fh É£ mjhtJ ghku k¡fis Vkh‰w brŒa¥g£ljh v‹»‹w Éõa« xU
lhš v‹»‹w jiy¥ãš) jh‹ g£oÅ »lªJ rhf¥nghtjhfî« ga òw« ïUªjhY«, m¤â£l§fŸ bfh©l bfhŸiffS¡F eh£oš
KW¤âaJ«, k‰W« mij Ãiwnt‰w v›tsnth ãuahir¥ g£lJ«, bršth¡F ïU¥gij m¤jiyt®fŸ cz®ªJ ïU¡»‹wh®fŸ
t§fhs¤âš âU. br‹F¥jhî¡F«, âU. Rgh° nghR¡F« ïU¡F« v‹gij kh¤âu« e‹whŒ btË¥gL¤â ïU¡»‹wJ.
jfuhiu M°gjkhf it¤J, âU. Rgh° nghir RthÔd¥gL¤â¡
bfh©lâ‹ _y« uhÍ Ô®khd¤â‰F V‰g£oUªj v⮥ig Vkh‰¿ mjhtJ, ïÅ muáaš Ó®âU¤j Éâfis (fh‹°ooô õid)
Ãiwnt‰¿¡ bfhŸs¢ brŒjJkhd fhÇa§fS«, uhÍ Ô®khd« kh¤âu« brhšÈ ghkuk¡fis Vkh‰w KoahJ v‹gij cz®ªJ
fh§»uáš tªjnghJ mij¥g‰¿ ngáat®fËš mâf« ng®, âU. É£lh®fŸ. m‹¿í« “fŸis ÃW¤âÉLnth«” “tÇia Fiw¤J
fhªâat®fË‹ bgUik¡F¥ g§f« tuhkš ïU¥gj‰nf jh§fŸ ÉLnth«” v‹gJ ngh‹w ö©oKŸËš F¤J« òG ngh‹w áy
M£nrã¡fhkš ïU¥gjhf brh‹ditfS« »s®¢áÆ‹ gyid¤ Éõa§fshš k¡fis Vkh‰w KoahJ v‹W«, ïÅí« r‰W K‰ngh¡
bjÇÉ¡f¥ nghJkhd Mjhu§fshF«. fhd bfhŸiffis btË¥gilahŒ vL¤J¢bršy nt©oa fhy«
tªJ É£lJ v‹gijí« cz®ªJ É£lh®fŸ.
m‹¿í«, ïJtiu fU¥ò¡bfho ão¥gJ«, “âU«ã¥ngh”
v‹gJ«, “Ú§fŸ v§fS¡F nt©oaâšiy” v‹gJ«, Ä¡f Mfnt, mj‰F jFªjgo jªâu« brŒJ áy â£l§fis
nftykhŒ fUj¥g£L, mij¥bgw ne®ªjt®fisí« nftykhŒ¡ V‰gL¤â ïU¡»‹wh®fŸ. v‹whY«, mij e‹whŒ¡ ftŤJ¥
fUJtjhf ïUªJ tªjjhdJ (ïªj Míjnk ïJtiu fh§»u° gh®¤jhš mâš xU ïl¤âyhtJ nrh«ngÇfSila Mâ¡f¤ij
“åu®”fS¡F xU bgÇa Míjkhf ïUªjJ) ï¥nghJ mJ fh§»u° mjhtJ gh®¥gÜa Mâ¡f¤ij á¿J« É£L¡bfhL¤jjhf fhz¥
jiytU« cyf¥bgÇahU« kfh¤khîkhdt® v‹W brhšy¥g£l glntÆšiy v‹gJ« mJ ghkuk¡fis Vkh‰w v‹W btF jªâu
tU¡nf V‰gLtj‰F ïªj uhÍ Ãgªjidfns bgÇJ« fhuzkhŒ khfnt jahÇ¡f¥g£oU¡»‹wJ v‹gJ« e‹whŒ És§F«.
ïUªjbj‹whš ïÅ ïj‰Fnkš »s®¢áÆ‹ gaidí«, uhÍÆ‹ mjhtJ, ïÅ tu¥nghF« Rauh{a¤âš ghku k¡fS¡F v‹d
nah¡»aijí« És¡fnt©oaâšiy v‹nw fUâ, ÃW¤â¡ bfhŸ e‹ik ïU¡»‹wJ v‹gij vL¤J¡fh£lnt©oa fhy« tªJ
S»nwh«. Éf, É£ljhš, mj‰fhf ï¤â£l« nghl¥g£lbj‹gjhf Mu«g¤ânyna
ïÅ Fo muR bfhŸiffS« RakÇahij¡ bfhŸiffS« F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ.
v›tsî öu« ïªeh£oš kâ¡f¥g£oU¡»‹wJ v‹W gh®¥ngh ïj‹ jiy¥ã‹ ÑHhfnt 20 â£l§fŸ tF¡f¥g£oU¡ »‹wd.
khdhš fh§»u° fhÇa¡ fÄ£oÆš jahÇ¡f¥g£l tUlhªâu m¿¡
ifÆdhš xUthW És§F«. mjhtJ m›t¿¡ifÆš “bj‹ mt‰WŸ, Kjš ãÇÉš 3-tJ cŸ ãÇî x›bthUtDila
Ūâah (mjhtJ jÄœehL)thdJ ïªj¡ »s®¢á¡F¤ jdJ »ukkhd kdrhø¡F« kâ¥ò bfhL¡f nt©oajhfî«, j§fŸ j§fŸ
g§if¢ brY¤jÉšiy” v‹gjhf¡ F¿¥ã£oUªjJ«, “g¤âÇiffŸ ïZl¥go kj¤ij¡ bfh©lhlyh« v‹W« ïU¥gjhdJ Ä¡f jªâu
nah¡»akhf elªJ bfhŸsÉšiy” v‹W F¿¥ã£oUªjJ«, K« nkhroíkhdjhF«. v¥gobaÅš ïªj¤ Ô®khd thrf¤â‹ gy
ïj‰fhf âU. r¤âa_®¤â¡ T£l¤jh® mGJ mij kh‰w nt©L dhŒ eh£o‹ v¥ng®¥g£l K‰ngh¡ifí« jil¥gL¤â ÉlKoí«.
khŒ¡ nf£L¡ bfh©lJ«, mj‰fhf mt®fŸ brh‹d fhuz§fS« bghJ fhÇa§fŸ v‹gâš x›bthUtUila kdrh£áí« kâ¡f¥
nghJkhd Mjhu§fshF«. k‰W«, Fo muRÉ‹ bfhŸiffŸ gLtJ mghakhd gyidna bfhL¡F«. cjhuzkhf, rhujh r£lK«,
fh§»u° jiyt®fis v›tsî öu« eL§f¢ brŒJÉ£lJ v‹W kj¢ bryîfS« nfhÉš bryîfS« gF¤j¿î¡F Énuhjkhd
bjÇant©Lkhdhš fh§»u° ntiy¤ â£l« jahǤJ ïU¥gâš bj‹W«, eh£L¡F« kÅj r_f e‹ik¡F« bfLâba‹W« bjǪjh
mt®fŸ fh£oíŸs jªâu§fS«, m¤ Ô®khd¤ij Ãiwnt‰W Y«, âU. r¤âa_®¤â âU. v«. nf. M¢rhÇ ngh‹wt®fŸ kdrh£áia
ifÆš kfhrigÆš xUtU¡bfhUt® ngá¡ bfh©l Égu§fS«, kâ¥gj‰fhf mitfŸ jL¡fgl¡ Tlhbj‹nw V‰gL»‹wJ. jÉu

Fo muR - 1931 ( 1 ) 200 201 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


nk‰go Kjš ãÇÉnyna 4-tJ c£ãÇthdJ fšÉiaí«, ïjhdJ bjhÊyhË, KjyhË v‹gjhf ïu©L #hâfŸ ãǪJ
m¿ití« ghHh¡f¥ nghJkhdjhf ïU¡»‹wJ. mjhtJ, ɤij bjhÊyhËfis ÃuªâukhŒ mt®fsJ Mí£fhy« všyhK« mt®
ghiõ, áWtF¥ãd® vG¤J¡fŸ üšfŸ M»aitfS¡F¥ ghJ fsJ rªjâfŸ fhyK« bjhÊyhs®fshfnt ïU¡f brŒa¥g£l
fh¥ò mË¥gJ v‹gJ. ïjdhš òuhz§fŸ, rh°¤âu§fŸ, rk° V‰ghLfŸ nghynt ïU¡»‹wJ. mjhtJ bjhÊyhs®fS¡F étd¤
»Uj« KjÈa gad‰witfS« ghiõfS« fh¥gh‰w¥glnt©L« J¡F¥ nghJkhd TÈ ï›tsbt‹W â£l« brŒtJ«, KjyhËfŸ
v‹gJ«, _le«ã¡ifia k¡fËl« ïUªJ ngh¡fhkš, fh¥gh‰w fz¡F tH¡»‹¿ bfhŸis mo¤J¥ bghUŸ nr®¡f tÊ brŒtJ«
nt©L« v‹gJkhF«. ïJnt ïªj¥ ãÇÉ‹ c©ikahd c¤njr v‹whš, ïJ Äfî« nkhrkhd fhÇakhF«. bjhÊyhËfS¡F mt®
cŸ m®¤jkhfî« ïU¡»‹wJ. fS¡F nt©oa étd¢ bryî nghf KjyhËfSila yhg¤âY«
xUg§F ïU¡f nt©oaJ ÃahakhF«.
jÉu 6-tJ cŸ ãÇî btË¡F ešyJnghš fhz¥g£lhY«
áy tF¥ghU¡F¢ rk rªj®¥gK«, rk cÇikí« »il¡f¢ brŒah VbdÅš, bjhÊyhËfŸ j§fSila r«ghjidÆš j§fŸ
kš jL¡f cgnah»¡fî« cjî«. étd¢ bryî nghf fhy¡ »uk¤âš gz« Û¤J it¤J mt®fS«
xU fhy¤âš KjyhËfshf¤ jhuhskhŒ tÊia âwªJ É£L Él
VHhtJ cŸ ãÇthdJ nfhÉšfŸ v‹gt‰¿‹ _ykhf nt©L«. m¥go¡ »šyhkš brŒâU¥gjhdJ ïJî« xU Éj
k¡fS¡FŸ #hâ¥ãÇÉidí« ca®î jhœî j¤JtK« fh¥gh‰w¥ tUzháukj®knkahF«. mjhtJ bjhÊyhË kf‹ bjhÊyhË
g£L tUtij xÊ¡f ïlÄšyhkš ïU¡F«go brŒa¥g£o ahfnt ïU¡f¢ brŒt jhF«. Mjyhš ïªj ãÇî bjhÊyhËfis
U¡»‹wJ. Ô®khd¤âš cŸsgoahd r£l« ï¥nghJ« ïUªJjh‹ Vkh‰w¤jh‹ cjînk jÉu mt®fis K‹D¡F¡ bfh©L tu
tU»‹wJ. Mdhš c©ikÆš cŸs ɤâahr¤ijí«, ca®î jhœî KoahJ.
j‹ikí« mÊ¡f¥glhkš ïU¡fnt©L« v‹»‹w j¤Jt« ïâš
ml§» ïU¡»‹wJ. ïªj c©ikia âU. r¤âa_®¤â Ia® ï¤ 9-tJ ãÇÉš óÄÆš ïUªJ F¿¥ã£l xU tUkhd¤â‰F
Ô®khd« tªj nghnj jdJ ng¢áš j‹id m¿ahkny fh£o nkšg£l tU«go »il¤jhš “tUkhd tÇ Éâ¤jš” v‹W
ÆU¡»wh®. F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ. ïJî« Vkh‰W¤ Ô®khdnkahF«. ïjdhš
ahU¡F« v›Éj¥ gaD« V‰glhJ.
2-tJ ãÇÉš r®¡fh® kjÉõa¤âš eL Ãiyik t»¡f
nt©L bk‹gJ Äfî« Mg¤jhd ÉõakhF«. ïjdhš ï‹W ïªj óÄ¡Filat®fS«, mâf btŸshik brŒa Ka‰á¡f kh£
eh£oYŸs #hâ kj ɤâahr§fŸ ÃuªjukhŒ ïUªJ bfh©L lh®fŸ. xU rka« jhdhfnt jhuhskhŒ ÉisªjhY« å©bryî
mjdhš V‰g£L¡ bfh©oU¡»‹w bjhšiyfS«, k¡fË‹ fŸ _y« Étrha¡fz¡F, tuî¢bryit rÇ f£o¡fh£o, Mjha«
bfhLikfS« Ãiyahfnt ïU¡F«. fh£lhkš brŒJ ÉLth®fŸ. Mifahš eh« K‹ xU rka«
vGâago óÄ cilat®fS¡F ï¤jid V¡fuh óÄ cilatU¡F
m‹¿í« ïªj ÃiyahdJ k¡fË‹ K£lhŸjd¤ij¡ V¡fuh x‹W¡F ï‹d É»j« Ô®it v‹W tÇ Éâ¤jhš bryî¡F
bfh©L, Mis¤ö¡» MŸnkny ngh£L, nrh«ngÇ nt£il ML nkšg£L Ûâ »il¡f¡ToatD¡nf mâftÇ V‰gL«. óÄfS«
gt®fS¡F mDTykhfnt ïUªJtU«. xnu ifÆš nghŒ nr®ªJ Élhkš gyng®fŸ mDgÉ¡fî« mD
3 - tJ Ô®khd« bjhÊyhs®fis¥ g‰¿aJ. mjhtJ:- TykhŒ ïU¡F«. ïjdhš ViHfS¡F v›Éj bjhªjuî« ïU¡fhJ.
Mjyhš ïªj ãÇî á¿J« gad‰wnjahF«.
“bjhÊyhs®fSila fhy£nrg¤â‰F¡ f£l¡Toa r«gs«
xU tiuaiw¡F c£g£l ntiy fhy«, brsfÇakhd ntiy k‰W« ïªj¥gona mnefkhŒ x›bthU ãÇÉY« gad‰w
Ãiyik, ÉUjh¥ãa«, Éahâ fhy«, ntiy ïšyhj fhy« M»a j‹ikfŸ ml§»¡ »l¥gJl‹, rka r_f rKjha¤JiwfËš á¿J«
itfS¡F¥ ghJfh¥ò” v‹W ïU¡»‹wJ. if it¡fhkš #h¡»uijahŒ xJ¡f¥g£L ïU¡»‹wJ. Mfnt
ï¤â£l§fŸ Vkh‰W« j‹ikíl‹ ghku k¡fis¡ j§fŸ g¡f«
ïG¡f¢ brŒj N£á¤ j‹ikí« bghUªâditahF bk‹Wjh‹
brhšYnth«. #hâkj Éõa«, òuhzÉõa«, kj Éõakhd
Fo muR - 1931 ( 1 ) 202 203 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mtut®fŸ kdrhø Éõa« mjhtJ _le«ã¡iffŸ Éõa«, âU. fhªâ mt®fŸjhnd mitfËš xU cUthf ïU¡»‹wt®.
bjhÊyhËfŸ Ãiyik, gz¡fhu®fŸ Ãiyik, KjÈaitfËš Mfnt KjyhËfË‹ j¤Jò¤âuU«, tUzh¢áuk j®Äí« ïuhk
ï¥nghJ e« eh£oš eil KiwÆš ïU¥gijÉl v›Éj khWjY« ïuhÍa¤ij ÉU«ò« òuhz kÇahij¡fhuU«, xU rÇahd “ϪJ”
fh§»u°fhu®fŸ Rauh{a« »il¤j ãwF brŒa¥ nghtjhŒ¢ îkhd âU. fhªâ mt®fŸ gaz¤âš ïj‰Fnkš eh« ntW v‹d
brhšY« ïªj òâa muáaš â£l¤jhš V‰g£LÉL« v‹nwh, vâ®gh¡f Koí«?
V‰gL¤j Mir bfh©L ï¤â£l§fis tF¤jh®fŸ v‹nwh e«khš
brhšyKoaÉšiy. Fo muR - jiya§f« - 05.04.1931

Mfnt, rkj®k¤âY«, bghJîlik¡ bfhŸifÆY« e«ã¡


ifí«, M®tK« cŸs thÈg®fŸ ïij¡f©L VkhªJ Élhkš
â£lkhd bfhŸiffis btË¥gilahf És¡» mt‰iw jaî
jh£r©a« ïšyhkš tÈíU¤â, mKÈš bfh©Ltu ghLgl
nt©oanj mt®fsJ flikahF«.
rhjhuzkhfnt ïªâahit¥ nghy, gy tÊfËY« KjyhË
fshY« itÔf®fshY« moik¥g£L¡ »lªj ehLfŸ všyh«
ÉLjiy¥ bg‰W K‹D¡F tªj rǤâu§fis¥ gh®¤jhš mit
vJî« ï«khâÇ Vkh‰wkhd Ô®khd§fshš ÉLjiy milªJ
ÉlÉšiy v‹gJ«, rka r_f rKjha¡ bfhŸiffŸ jiyÑHhf
kh‰w¥g£ljhd òu£áahnyna âObud khWjiyailªJ, ÉLjiy
bg‰wd v‹gJ« És§F«. Mdhš ïªâahî¡F tu¥ngh»‹w
RauhÍa¤âš ntW tÊfËš á¿J K‰ngh¡»‰F ïlÄUªjhY«,
ï›Éj¡fhÇa§fŸ btF #h¡»uijahfnt eGt Él¥g£oU¡
»wJl‹, ïij k¡fŸ m¿ahkš ïU¡f¤ jªâu§fS« brŒa¥
g£oU¡»‹wd. Mfnt ïªj khâÇahd RauhÍa« tUtjhš
ïªâahÉ‹ bghJk¡fsh»a 100¡F 90 åjkhd k¡fS¡F vªj
Éj¤âš khWjnyh, òâa e‹iknah ïU¡»‹wJ v‹W nf£ »‹nwh«.
ï‹iwa âd« KjyhË j‹ik¡F kh¤âu« cilat® fË‹
Mâ¡f¤âš ïU¡F« ïªâahthdJ, óuz Rna¢ir¡ »s®¢áÆ‹
gadhŒ ÉLg£L Kjyhˤ j‹ikí« tUzh¢áuk itÔf¤ j‹ik
í« cŸs T£l¤jh® Mâ¡f¤â‰F c£gL¤j¥ gLtjhf ïU¡»‹wnj
jÉu ntW v›Éj e‹ikí« khWjY« fhz¥gLtjhŒ ïšiy.
Kjyhˤ j‹ik monahL mÊgl nt©L« v‹gâš ek¡F xU
á¿J« MnBgid »ilahJ. Mdhš x‹¿š ïUªJ ÉLg£L,
kWgoí« ïu©oY«nghŒ kh£o¡bfhŸshkš gh®¤J¡bfhŸs
nt©oaJ K¡»akhd fhÇakhF«. âU. fhªâat®fŸ j‹id
KjyhË T£l¤jt® mšy v‹W brhšy¡TLkhdhY« mt®
KjyhË T£l¤jhUila j¤J¥ò¤âu® v‹gij x¥ò¡ bfh©L
jhdhf nt©L«. ïu©lhtjhd tUzh¢áuk itÔf Éõa¤ânyh

Fo muR - 1931 ( 1 ) 204 205 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ghuh£LjY« thœ¤J« X® r«ghõiz
vjh®¤j thâí«, »¿°Jkj nghjfU« ngáaJ
br‹w thu« eh« âU¢á KÅágš rigah® k¡fS¡F¥ òâjhf
áy iybr‹R tÇfŸ Éâ¡f¥g£lâš bghJ #d§fS¡FŸ ïUªj
mâU¥âia¡ F¿¥ã£L É£L, vâÇfŸ gÇfhr« brŒth®fns v‹W vjh®¤jthâ : Iah! j§fŸ ntj« v‹W brhšy¥gL« igãŸ
á¿J« ga¥glhkš KÅágš rigah® ijÇakhŒ K‹tªJ¥ òâa ahuhš, v¥bghGJ vGj¥g£lJ.
tÇfis Fiw¤JÉlnt©L« v‹W bjÇɤJ¡bfh©nlh«.
nghjf® : gHa fhy¤âny njt MÉahš Vt¥g£l gy Ô®¡f
mJnghynt âU¢á KÅágš fî‹áy® mt®fS«, nr®bk‹ jÇáfis¡ bfh©L« »¿°JÉ‹ Óõ®fis¡ bfh©L« ãªâa
mt®fS« ijÇakhŒ K‹tªJ mâfkhf¥ ngh£l tÇfis¡ m¥ngh°jyiu¡ bfh©L« vGj¥g£lJ.
Fiw¤J É£ljhf nrâ v£o ïU¡»‹wJ. ïJ mt®fS¡F Ä¡f
bgUikí« bfsutKkhd fhÇakhF«. ïj‰fhf¤ âU¢á bghJ #d§ vjh : rÇ Ô®¡fjÇáfŸ v‹gt® áy Él§fËš bjŒt¤J¡F¥
fis¥ ghuh£LtJl‹ fî‹áy®fisí«, nr®bk‹ mt®fis í« ga¥glhjt®fŸ jhnd?
eh« kdkhu thœ¤J»‹nwh«.
nghjf® : ïšiy rh®; v¥bghGJ« bjŒt¤J¡F¥ ga¥gL
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 05.04.1931 »wt®fŸjh‹.
vjh : ešyJ, m¥goahdhš Mãufh« xU Ô®¡fjÇájhnd ?
nghj : M«, th°jtªjh‹. Mdhš mtid (iu) áy Muh£
áahs® j‹ jf¥gÅ‹ kWkidah£oÆ‹ kfis¡ fšahz« brŒj
jhf¡ Fiw TWth®fŸ.
vjh : mij¥g‰¿ ï¥bghGJ ftiy ïšiy. khÅl‹
ïa‰ifÆš rnfhjÇia¡ fšahz« brŒnjjh‹ c‰g¤â M»ÆU¡
fyh«.
nghj : m¥goahdhš (Mãuh«) M¥ãufhik¥ g‰¿¤ bjǪJ
bfhŸsnt©oa bj‹d?
vjh : c©ikahf mt‹ xU Ô®¡fjÇá jhnd?
nghj : M« th°jtªjh‹. Mâahfk« 2-« mâfhu« 7« trd¤
âš (flîns) njtnd... mt‹ xU Ô®¡fjÇá... v‹gjhŒ¢ brhšÈ
ÆU¡»wh®.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 206 207 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


vjh : mªj Mãufhnk jhnd Mâahfk« 21« mâfhu« 11«
trd¤âš ï›Él¤âš bjŒtga« ïšiyba‹W«..... bghUŸgl¥
ngáaij¤ jh§fŸ thá¤jJ©lh?
nghj : m M M« thá¤jJ©L. Mdhš, mt‹ kidÉ r.M.
rhuhŸ mHFŸstŸ. mj‰fhf¥ gaªJ brhšÈaJ©L.
ïªâahÉ‹ #d¤bjhif
vjh : kidÉ mHfhdhš kÅj®fŸ kÅj®fS¡F¥ gaªJ
bjŒt¤â‰F¥ ga¥gl nt©oaâšiyah?
ïªâahÉ‹ bkh¤j #d¤bjhif 1931« tUõ¤âa fz¡F¥go
nghj : rh® mJ giHa V®¥gh£oš cŸsJ. òâa V®¥gh£oš
351500000 K¥g¤ijªJ nfhona gâidªJ yB« 1921« tUõ¤âš
c§fŸ ftd¤ij¢ brY¤J§fŸ.
320900000 K¥g¤âu©L nfhona x‹gJ yB«. Mfnt ïªj g¤J
vjh : rÇ Iah, eh‹ go¡»nw‹. m¥go¥g£lt®fshnyjhnd tUõ¤âš 3nfho¡Fnkšg£l #d§fŸ bgU» ïU¡»wh®fŸ. ruhrÇ
c§fŸ ig㟠vGj¥g£lJ. ü‰W¡F¥ g¤J¥ ng®fS¡F nkyhfnt mâfǤâU¡»‹ wh®fŸ.

nghj
nghj: bjŒtÄšyhj fhyÄJ v‹gjhŒ KD KD¤J¡ bfh©L xU njr« mâY« if¤bjhÊš ts¥gÄšyhj njrkh»a
eGÉ ÉL»wh® . mjhtJ ifuh£od¤ij¡bfh©L ãiH¡fnt©oa ekJ ïªâah
thdJ, jdJ #d¤bjhifia ï¥go V‰¿¡bfh©nl nghdhš ãwF
vjh : ig㟠fhy¤âš bjŒt¥gaÄšyhj ïlÄUªjJ. ï¥ ntiyÆšyh¤ â©lh£lK«, gŠrK«, nehí« V‰glhkš ntW
bghGJ fhy« tªJÉ£lJ v‹gJ c§fŸ mEgt«. Mdhš v§f v‹d brŒaKoí« v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. m‹Åa M£á
S¡F¤ bjŒt ftiy Æšyhj (fhÇank) thœ¡ifna nt©L« ia e« eh£ilÉ£L¤ Ju¤â É£lâdhnyna #d ÉU¤â FiwªJ
v‹gJ v§fŸ JÂò. ÉL« v‹W brhšyKoahJ. Mifahš gŠr¤ij xÊ¡fî«,
ntiyÆšyh¤ â©lh£l¤ij xÊ¡fî«, m‹Åaeh£L¢ rhkh‹
Fo muR - ciuahlš - 05.04.1931
fis gÏZfÇ¥gJ v‹gijÉl k¡fŸ mâfkhd ãŸisfis¥
bgwhkš jL¥gj‰F Mjhukhd f®¥g¤jil Kiwia ifahs
nt©oanj K¡»akhd ntiyahF«. Mifahš c©ikahd njr
g¡j®fS«, njáathâfS«, ïªj¡ fhÇa¤ij¥ ãurhu« brŒtj‹
_y« ïªâahɉF ÉLjiy njLth®fshf.

Fo muR - f£Liu - 05.04.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 208 209 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


elªj bfhŠr ehËnyna mj‰F¥ gz« bfhL¤jt®fŸ cŸgl
mnef® m¡fhÇa¤âš jh§fŸ elªJ bfh©lj‰F«, gz« bfhL¤j
j‰F« tUªâdh®fŸ v‹gâš rªnjfÄšiy. cjhuz« nt©L
khdhš mnj âU.fhªâat®fŸ ï¥nghJ jÄœ eh£oš gztNY¡F
tªjhš v‹d MFbk‹gij Ãid¤ jhš És§F«.
ö¤J¡Fo kfhehL mJnghynt c¥ò¢ r¤âah¡»u¤ij¥ g‰¿í« eh« f©o¡
F«nghJ gy® e«ÛJ tU¤j¥g£oUªjhY« mjdhš V‰g£l gy‹
v‹d v‹gijí« eh£L¡F«, eh£L k¡fS¡F« V‰g£l fZl«,
RakÇahij ïa¡f r«kªjkhd kfhehLfS«, ãurhu¡ T£l§ eZl« M»ait v›tsî v‹gij¡ ftŤjt®fS¡F xUthW
fS« jÄœ eh£oš v›tsî K«kukhf eilbg‰W tU»‹wJ És§» ïU¡F«.
v‹gnjhL mj‹ bfhŸiffŸ eilKiwÆš elªJ v›tsî ga‹
mˤJ tU»‹wbj‹gij¥g‰¿ eh« ahU¡F« vL¤J¡ nfhÆš, Fs« c‰rt« KjÈaitfŸ v›tsî mehfß
fh£lnt©oa mtáaÄšiy v‹nw fUJ»‹nwh«. fkhdJ«, xG¡f¡ FiwthdJ«, m¿t‰wJ«, eZlK« eh£L¡F¡
nfL« cŸsJkhÆUªjhY« órhÇfS«, ònuh»j®fS«, òuhz¡
ï›Éa¡f¥ ãurhu¤âš xU ghf« fh§»uirí«, fhªÔa¤ fhuU«, òyt®fS«, ò°jf¡ filfhu®fS« cŸstiu v¥go mit
ijí«, jh¡»í«, c¥ò¢ r¤âah¡»uf¤ij v⮤J« tªjjhF« xÊahnjh, xÊ¥gJ« Ä¡f¡fZlnkh mJnghynt fh§»uR« fhªÔa
v‹gij eh« ahU« vL¤J¡fh£lnt©oa mtáaÄšyhkny x¥ò¡ K«, fjU«, njÓa« RauhÍa« v‹gitfS« v›tsî ã¤jyh£l
bfhŸS»nwh«. mnjhL kh¤âukšyhkš ( eh« br‹w tUõ- khdjhdhY«, eh£L K‰ngh¡»‰F ÉnuhjkhdjhdhY«, Rjªâu¤
Mu«g¤âš bjÇɤjJ nghynt ) ïj‹ gadhŒ e«ÛJ gyU¡F â‰F«, rkj®k¤â‰F« K£L¡f£il nghLtjhdhY« gyÇ‹ Raey
mâU¥âí«, JntõK«, nfhgK« V‰g£L ek¡F«, ekJ g¤âÇif¡ tƉW¥ ãiH¥ò¡F«, thœÉ‰F« kh¤âu« ga‹ gLtjhdhY«,
F« Énuhjkhf¥ gyÉj v⮥ ãurhu§fŸ brŒa ne®ªjJ«, mjdhš gh®¥gdU«, go¤jt®fS«, t¡ÑšfS« gjÉ, g£l« bgw Mir¥
gy ášyiu¢ r§fl§fŸ ÉisªjJ« gy® m¿ªjnjahF«. v¥go g£lt®fS«, g¤âÇif ãiH¥ò¡fhu®fS«, ‘njr g¡j®fS«’
ÆUªjnghâY« Mu«g¤âš eh« btË¥gL¤âa bfhŸiffËš ‘njÓa åu®fS«’ fj® ÉahghÇfS«, fj® bjh©l® fS« cŸstiu
á¿J« É£L¡ bfhL¡fhkY«, mit r«kªjkhd ekJ mã¥ã Ãiy¤J¤jh‹ ÔU«. mij xÊ¥gJ« Rygkhd fhÇakšy. Mif
uha¤ij eh« x©oahŒ ïUªjnghâY« á¿J« kiw¡fhkY« ek¡F¢ ahš, vâ® ãurhu msî¡F clnd ga‹ vâ® gh®¡f KoahJ v‹gJ
rÇ v‹Wg£lij bašyh«, gy e©g®fS« ekJ e‹ikÆš kh¤âukšyhkš mjdhš ek¡F fZlK« c©lhfyh« v‹gJ« ekJ
g‰WŸst®fS« jL¤J« jhuhskhŒ vGâ¡ bfh©L«, ãurhu« mã¥ãuhakhF«.
brŒJ bfh©Lnk tªnjh«. mj‹ gy‹ v‹d MƉW v‹gij¥
Md nghâY« e«ik¥bghU¤jtiu eh« ijÇa¤ij Él
g‰¿ m¿a ÉU«ò»‹wt®fŸ fh§»uá‹ elto¡iffisí«,
Éšiy, mã¥ãuha§fËš rªnjfÄšiy. e«ã¡ifÆš Fiwnt‰
fh§»uá‹ br‹w tUõ- elto¡ifÆ‹ m¿¡ifiaí« ftŤJ¥
glÉšiy vâ‰F« Ka‰áiaí« C¡f¤ijí« á¿J« js®¤â¡
gh®¤jhš jhuhskhŒ És§»ÉL«.
bfhŸsÉšiy. xU g¤J tUõ« bghU¤jhtJ ekjã¥ãuha¤ij¢
Rkh® 4 tUõ§fS¡FK‹ghf âU.fhªâat®fŸ jÄœ eh£oš rÇ ba‹W k¡fŸ x¥ò¡bfhŸSth®fŸ v‹»‹w ijÇa¤Jlndna
fj® g©L¡F¥ gz« tNÈ¡f tªj rka¤âY« eh« xUtnujh‹ ekJ ntiyia¢ brŒJ tU»‹nwh«.
mj‰F vâuhf¥ ãurhu« brŒJ gz tNiy¡ f©o¤Jtªnjh«. k‰w ï‹iwaâd« flîŸ mtjhu«, nyhfFU v‹»‹w r§fuh¢
g¤âÇiffS«, njÓathâfS«, k‰W« #°o° f£á ãuKf®fŸ rhÇah®fŸ gL»‹w gh£L¡F«, g©lhu r‹dâfŸ kfhr‹Åjhd§
cŸgl mnef® mij MjǤjJl‹, gzK« cjÉ tªjnjhL e«ik fŸ v‹D« klhâgâfŸ gL»‹wgh£ilí« gh®¤jhš ntj«,
í« f©o¤J tªjh®fŸ. mjdhš v›Éj gykhd ga‹ V‰glh rh°âu«, òuhz«, ïâfhr«, flîŸ, flîŸ mtjhu«, Mœth®,
É£lhY«. xU áW msî¡fhtJ mtuJ tNš ghâ¡f¥g£lJ eha‹kh®fŸ v‹»‹witfŸ gL»‹wgh£il¥gh®¤jhš mit
v‹gij¥ gyU« x¥ò¡bfh©lh®fŸ v‹gJ kh¤âukšyhkš mJ
Fo muR - 1931 ( 1 ) 210 211 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
fisÉl v¤jidnah g§F jhœªjjhŒ k¡fshš kâ¡f¥gL« fh§» gh«igí« ku¤ijí« tz§» ngiaí« ãrhirí« fŸS«
uR«, fhªÔaK«, fjU« xU fhy¤âš áÇ¥ghŒ á¿¡f¥gL« v‹gâš rhuhaK«it¤J óá¤J M© bg© F¿fis áiyahf órid
ahU¡F« MnBgiznah gankh nt©oaâšiy v‹W ijÇa brŒJ milahskhf be‰¿Æš jǤJ¡bfhŸtjhŒ ïU¡»‹w kj«
khŒ¢ brhšyyh« VbdÅš K‹ brhšy¥g£l fhÇa§fËš e«ã¡if vªj kj« v‹W nf£»‹nw‹.
í«, g¡âí«, ãiH¥ò¡Fkh®¡fK« bfh©lt®fshnyna jh‹ ã‹
ïªJ kj¤âš njt mRu® r©ilí« »¿°jt® el¤âa
brhšy¥g£litfËY« e«ã¡ifiaí« g¡âiaí« ãiH¥ò¡F
F%nr£ r©ilí«, ï°yh« kj¤âd® el¤âa ÍAh¤ r©ilí« (
kh®¡fK« bfhŸs¥g£ldthf ïU¡»‹wd.
kÅj r_f¤âšm‹ig ÉisɤjitfŸ MFkh ) Fnuhj¤ijna
Mfnt mt®fsJ ò¤â ïu©oY« x‹W nghynt jh‹ Éisɤjd.
brhšy Koí« v‹gJ ÉŠPhd j¤Jtkhd c©ikahF«. Mif
flîŸ v‹gJ xU Éisah£L rhkh‹. Rt®¡f« nkh£r«
ahš Vnjh xU tÊÆš eh« k¡fS¡F gF¤j¿it c©lh¡»
v‹git â‹g©l§fŸ. euf« v‹gJ xU ó¢rh©o. ï«khâÇ
É£nlhnkahdhš ãwF mt®fŸ všyht‰iwí« xnu f©zho
f‰gidfŸ všyh kj¤ijínk g‰¿¡ bfh©oU¡»‹wd.
bfh©L gh®¤J c©ikia czu¡Toat®fsh» ÉLth®fŸ v‹g
njhL ïªj bjh©il¤jh‹ RakÇahij ïa¡f« brŒJ tU»‹wJ RakÇahij ïa¡f« vªj kj¤ijí« jÅ¥g£L jh¡fÉšiy.
v‹W« brhšY»‹nwh«. ïj‰fhfnt M§fh§F kfhehLfŸ T£o kj« všyh« xU§nf mʪJ nghdhš kh¤âu« kÅj r_f«
Ô®khd§fŸ brŒa¥g£L« tU»‹wd. K‹ndU« v‹W brhšY»wJ. Mdhš ϪJkj« Äfî« nkhr
khdJ. mJ kÅjid ÄUf¥ãuha¤âš it¤âU¡»wJ.
m¥go¢ brŒa¥gLgitfËš, ïJtiu elªJ tªj kfhehL
fËš ö¤J¡FoÆš elªj âUbešntÈ Íšyh 4 tJ RakÇahij âyfU¡F« jhrU¡F« ïWâ¢rl§FfŸ btF M®gh£lkhŒ
kfheh£il xU K¡»akhd kfhehL v‹nw brhšyyh«. vjdh brŒa¥g£ld. nkhâyhšneU mt®fŸ fha¤âÇ kªâu« uhk g#id
byÅš mJ T£l¥g£l ïl«, mj‹ jiyt® m§F Ãiwnt‰w¥ KjÈait el¤â nkh£r¤â‰F mD¥g¥g£lh®. mtuJ Fkhu®
g£l Ô®khd§fŸ M»aitfËdhnyahF«. âUbešntÈ Íšyh jf¥gdh® m°âia ãuahif M‰¿šÉ£lh®.
jh‹ KjšKjš RakÇahij kfheh£il¡ T£oaJ. mt‰WŸ
ïitfŸ el¤j¥gl Koahj nfho¡fz¡fhd k¡fŸ euf¤
ö¤J¡FoahdJ Äfî« cz®¢áíŸs CuhF«. mj‹ jiyt® Ra
â‰F ngh»‹wt®fsh v‹W nf£»‹nw‹.
kÇahij ïa¡f¤â‹ cUtkhŒ És§Fgt®. Ô®khd§fnsh Ra
kÇahij ïa¡f¤â‹ Äfî« cUâí« ijÇaK« bfh©l c©ik kfh¤kh¡fS« jiyt®fSnk ï¡fâahdhš ghku k¡fŸ fâ
njh‰wkhF«. kfheh£L¤ jiyt® cg‹ahrkhdJ ijÇakhf c©ik v‹d?
fis btË¥gL¤âa xU K¡»a j°jhnt#& v‹nw brhšyyh«.
f®khit e«ãdt‹ fil¤njukh£lh‹. Éâia e«ãdt‹
mjhtJ, jiyt® jkJ cgªahr¤âš brhšÈ ïU¥gâš kâia ïH¥gh‹.
fhz¥gLgitfshtJ,
_l v©z§fisí«, e«ã¡iffisí« mf‰wnt
“ïªâa k¡fË‹ moik Ãiy¡F mt®fsJ FU£L¥ gH¡f RakÇahij ïa¡f« f§fz« f£o¡ bfh©oU¡»wJ.
tH¡f§fns fhuz«. ïªJ K°ä« r¢ruîfS¡F ekJ kfh¤khjh‹
j¤Jth®¤j« XÉa« v‹»‹w rh¡fhš nfhÆš bfhLikfS«
fhuz«. VbdÅš kj¥óršfis xÊ¥gj‰F ( ïªJ¡fS«, K°ä«
òuhz Mghr§fS« Ãiy¤âU¡»‹wd.
fS« ) mtut®fŸ kj¡f£lis¥go elªJ bfhŸsnt©L« v‹W«
ïªJ kj¤ijí« ï°yh« kj¤ijí« nkY« nkY« É®¤â brŒJ bfhšyhÉuj« ó©lt® ( kfh¤kh ) Ñij¡F j¤Jth®¤j«
ts®¡fnt©Lbk‹W kfh¤kh fhªâ brhšY»wh®. brhšÈ òfHyh«. cÆ®bfhiybrŒj ahf¤ij k¿aš brŒj bg©
kÂia bfh‹wtD«, gh®¥gh‹ brŒí« jgir xU “N¤âu‹” brŒj
Mdhš mt® brhšY»‹wgo ïªJ kjK« ï°yh« kjK«
j‰Fkhf “N¤âuid¡”bfh‹wtD« Md xU murid ïuhkhaz«
ïÅí« nkY« nkY« ts®¡f¥g£lhš fh‹óÇš elªj fyfnk
òfœ»‹wJ.
ö¤J¡FoÆY« eilbgW« v‹gâš rªnjf¥gl nt©oaâšiy.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 212 213 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ï¤jifa üšfS« gh¤âu§fS« fhÉa¤â‰F« XÉa¤ ïtuJ cg‹ahr« KGtijí« ftd¤Jl‹ T®ªJ thá¤jhš
â‰F« MjhukhŒ ïUªjhš m¤jifa fhÉaK« XÉaK« mÊtnj âU. fhªâat®fË‹ x›bthU â£lK« M£nrã¡f¥ gLtJl‹
nkš. mjdhš k¡fS¡F V‰gL« bfLâí« e‹whŒ És§F«. ïâš vªj
mã¥ãuhakhtJ rÇahd Kfhªâu« fh©ã¤J v⮡fnth f©o¡
mbkÇ¡fhÉš Ú»nuht® Jau¤â‰F vªj Ãw ïUkh¥ò
fnth ToajhŒ ïU¡»‹wjh v‹gij m¿P®fŸ Mnyhá¤J¥
fhuznkh mnj Ãw ïUkh¥ò jh‹ ekJ eh£L¤ Ô©lhik¡F fhuz
gh®¡f ÉU«ò»nwh«. RakÇahij ïa¡f« fhªÔa¤ijí« fh§»uir
khÆU¡»wJ.
í« fjiuí« MnBã¥gâ‹ j¤JtK« ïJnt ahF«.
ïJ MÇa® Mâfhy¤âš ekJ eh£oš FonaÇanghJ gH§
Mjyhšjh‹ ö¤J¡Fo kfheh£oš áy Ô®khd§fŸ brŒa¥
Fo k¡fis mRu® uhBj®, Äny¢r®, gŠrk®, N¤âu® v‹W ïÊî
glnt©oajhƉW. v‹dbtÅš âU. fhªâat®fËl« ( mjhtJ
gL¤j¡ fhuzkhŒ ïUªjJ.
fhªÔa¤âš ) e«ã¡if ïšiy v‹gjhfî«, vj‰fhf e«ã¡if ïšiy
Ô©lhikv‹gJ VÂku¥go nghš ïªj eh£L k¡fŸ v‹gij És¡fkhf m¤Ô®khd¤âš És¡f¥g£L« ïU¡»‹wJ.
x›bthUtiuí« Õo¤âU¡»‹wJ. VbdÅš ahU¡fhtJ m¤Ô®khd¤â‰F MnBgiz brhšy Mir
ïUªjhš mt®fS¡F Égu« bjÇa brsfÇa« ïU¡fnt©L«
Ô©lhikia xÊ¡fnt©Lbk‹W ngR« ïªâa jiyt®fŸ
v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj fhuz§fŸ F¿¥ãl¥ g£oU¡»‹wd.
tUzh¢áuk j®k¤ij xÊ¡f xU¥gLtâšiy.
mbj‹dbtÅš
Ô©l¥glhjhiu Él bg©fŸ nftykhŒ el¤j¥gL»‹
1. “kj¤â‹ nguhš eilbgW»‹w _le«ã¡iffisí«,
wh®fŸ. mt®fS¡F brh¤JÇik ïšiy. mt®fŸ k‰wt®fË‹
gH¡f tH¡f§fisí« ifahStjhY«,
brh¤jhÆU¡»‹wh®fŸ. M©fË‹ cgnahf¤â‰F c©lh¡f¥g£l
t®fŸ v‹WfUj¥gL»wh®fŸ. bg©fis moik¥gL¤â it¥g 2. jdJ brŒiffS¡F« ng¢RfS¡F« flîns fhuz«
j‰F V‰gL¤j¥g£l rhjd¤â‰F kz« v‹W bga®. bg©fS¡F v‹gjhf mo¡fo brhšÈ tUtjhš #d§fË‹ bghU¥ò« j‹
ÉLjiy nt©Lbk‹whš ï¢rl§F xÊant©L«. MQ« e«ã¡ifí« j‹ Ka‰áí« m‰W¥ nghtjhY«,
bg©Q« j§fŸ KG r«kj¤âdhš To thHnt©L«, ToaãwF
ïZlÄšyhÉ£lhš ãǪJbfhŸs trâ nt©L«. 3. tUzh¢áuk« uhkuhÍa« kD°ÄUâ KjÈa gHa
bfhL§nfh‹ikahd V‰ghLfis kWgoí« âU«ã¡ bfh©L
k¡fŸ jŤjÅahŒ ntiy brŒtJ m‰W¥nghŒ F«gš tu Ka‰á¥gjhY«,
F«gyhŒ¡ To ntiybrŒa nt©oajhf V‰g£ld. kÅj‹ be‰¿
Éa®it Ãy¤âš ÉG«go brŒj ntiyfŸ kiwªJ ïaªâu§fshš 4. ekJ eh£oš ïaªâu ts®¢áiajil brŒJ tUtjhY«
mâf fZlÄšyhkš ntiy brŒa¥gL« brsfÇa§fŸ V‰g£l rkj®k¡ bfhŸif¡F ÉnuhâahŒ ïU¥gjhY« âU. fhªâat®
fhy¤âš ïªâa fh§»u° x›bthUtD« jd¡Fnt©oa JÂia fËl¤âš e«ã¡if ïšiy”v‹W Ô®khŤ âU¡»‹wJ.
í«, c¥igí« j‹idna brŒJ bfhŸS«go brhšYtJ njr
ïªj¤ Ô®khd¤ij MnBã¡»‹wt®fŸ gF¤j¿t‰wt®
K‹nd‰w¤â‰F x›thj fhÇakhF«”.
fS¡F« Ra m¿t‰wt®fS¡F« Raey¡fhu®fS¡F« ghku
v‹gjhfî« k‰W« gy Éõa§fis gyj¤Jt MuhŒ¢áíl‹ k¡fS¡F« ešy ãŸisahtj‰F Mir¥g£L jªâu ò¤âíl‹ N£á
ngáÆU¡»‹wh®. ï¥go ngáÆU¡F«, âw§fSl‹ ï¤Ô®khd¤ij¡ f©o¡»‹nwh« v‹W brh‹dhš eh«
mij á¿J« x¥ò¡bfhŸskh£nlh«. nkY« mij ga§fhˤ jd«
âU. uhkehj‹ mt®fŸ itÔf x¤JiHahjh® nfhZoÆš
v‹W jh‹ brhšYnth«. VbdÅš Ô®khd¤âš F¿¥ã£l Fz§fŸ
ïUªjt® v‹gnjhL âU. fhªâ mt®fË‹ e‹e«ã¡ifia¥ bg‰w
âU. fhªâÆl« ïU¡»‹wjh ïšiyah? v‹W« m¡Fz§ fŸ
ãujk Ól®fË‹ xUtuhŒ ïUªjhbu‹gijí« thrf®fŸ Phgf¤âš RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸif¡F Ku©g£ljh ïšiyah v‹W«
it¤J¡bfh©L mtuJ cg‹ahr¤ij¥ go¤J¥ gh®¡f nt©LkhŒ RakÇahij¡fhu®fŸ ï¡bfhŸifíil at®fËl« e«ã¡if it¡f
Mir¥gL»‹nwh«.
Koíkh ba‹W« Égukhf fhuz§ fh£o M£nrã¡fnt©oaJ
Fo muR - 1931 ( 1 ) 214 215 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Ra kÇahijíilat®fŸ flikahF« v‹W bjÇɤJ¡ bfhŸS RauhÍa¥ ãuáidí« óuz Rna¢ir És«guK« uhk uhÍa
»‹nwh«. nfhõK« xU áy jÅ¥g£lt®fË‹ bgUik¡nfh e‹ik¡nfh
kh¤âu« v‹whš mit rÇahd â£l§fŸjh‹. m¥go¡»šyhkš
ï«kfh eh£oš ï¤Ô®khd« bfh©L tªjt®fË‹ c¤njrK« “ïªâa k¡fŸ 35 nfho #d§fS¡fhf eh§fŸ nf£»‹nwh«”
fhuzK« v‹dbt‹whš “fuh¢á fh§»u° bfhŸiffËš k¡fŸ v‹whš mitfis eh« xU¡fhY« x¥ò¡bfhŸs KoahJ. mit
éthjhuîÇik¡ bfhŸiffŸ v‹gitbašyh« RakÇahij¡ ïªâahit ï‹dK« nkhrkhd Ãiyik¡Fjh‹ bfh©L nghŒ
bfhŸiffns” v‹W«, “ïÅ fh§»uR¡F« fhªÔa¤â‰F« Ra ÉL«.
kÇahij ïa¡f¤â‰F« ɤâahrnkÆšiy”ba‹W«, “RakÇahij
ïa¡f¡ fhu®fŸ všyh« fh§»uáš nr®ªJÉlyh«” v‹W« áy® f®k¤ijí«, flîŸ braiyí« e«ò»‹wt®fS¡F¢ Rjªâu
“RakÇahij ïa¡fnk njitÆšiy” ba‹W§Tl brhšy tªj K« rk j®kK« ïšiyba‹gij m¿îŸst‹ czuhkš ïU¡f
jhY« ghku k¡fŸ ïij e«ã VkhªJnghfhkš ïU¡fî« rÇahd kh£lh‹.
bfhŸ iffŸ fh§»uR, x¥ò¡bfhŸS« tiu fh§»uR¡F«
RakÇahij ïa¡f¤â‰F« ïilÆš ntÈ ÆU¡fnt©Lbk‹W«, m›Éu©L« btF ehis¡F K‹ xÊ¡f¥g£L ïUªâU¡F
vªj¡fhuz« bfh©L« RakÇahij ïa¡f¡fhu®fŸ fh§»uáš khdhš ï‹W RauhÍa¤â‰F« óuz Rna¢ir¡F« eh« ahUila
fyªJbfhŸtâ‹ _y« ïu©o‰F« ɤâahr« ïšiyba‹W ghku jaití« vâ®gh®¡fnt©oÆU¡fhJ. “RauhÍabk‹»‹w br¥ãL
k¡fŸ Ãid¤J VkhªJ nghfhkš ïU¡fnt©L« v‹»‹w Mir ɤijia it¤J¡bfh©L m‹Åa eh£lhÇ‹ Mø TlhJ” v‹W
ahnyna fhªÔa¤â‰F«, RakÇahij ïa¡f¤â‰F« cŸs ɤâahr§ brhšY»‹wh®fns bahÊa ï‹d M£áKiw TlhJ v‹W brhšY
fis vL¤J¡ fh£lnt ï¤Ô®khd« bfh©Ltu¥g£ljhF«. tâšiy. ïJ nt©Lbk‹nw Nœ¢áahš kiw¡f¥ g£oU¡»‹w
bj‹nw brhšYnth«.
ïÅ k‰bwhU Ô®khdbk‹dbt‹whš,
e«ik¥ bghU¤jtiu xU F¿¥ã£l bfhŸif k¡fis M£á
“ïªâah c©ikahd ÉLjiybgUjt‰F tUzh¢ òÇant©Lnk bahÊa xU F¿¥ã£l eh£lh®fnsh tF¥gh®fnsh,
áuk kjɤâahr§fis monahL mʤJ flîŸ, nkh£r«, kj¡fhu®fnsh M£á¥òÇant©L« v‹gjšy. gy kj« gy #hâ gy
f®kgy‹, kW¥ãw¥ò, Éâ KjÈa Éõa§fËš ïUªJtU« r_f mãkhd« bfh©l k¡fŸ thG« eh£oš gy kj« gy #hâ gy
_l e«ã¡ ifia xʤJ, j‹e«ã¡ifiaí« j‹ Ka‰á r_f mãkhd« M»aitfŸ xÊ»‹wtiu ïitfËš r«gªj¥
iaí« c©lh¡F« goahd bfhŸiffis k¡fS¡F òf£o, glhj mšyJ #hâ, kj r_f ɤâahrnkh mãkhdKnkh ïšyhj
óÄ¡F cila‹ - F¤jif¡F cGgt‹, KjyhË - bjhÊyhË, mitfËš ftiya‰w k¡fŸjh‹ M£á òÇa nt©L« v‹ngh«.
M© - bg©, nkš #hâ - Ñœ#hâ v‹w ngj§fis mf‰¿ mâdhnyjh‹ ãÇ£oZ ft®‹bk©L xʪjhš UÎa murh§f¡
bjhÊš KiwfËY«, r_fthœÉY«, muáaÈY« rfyU¡F« bfhŸifna ïªâahit M£áòÇa nt©L« v‹»‹nwh«. mªj¡
<Lgl mtfhrK« rk mªj°J« rk cÇkiaí«, rk CâaK« fhy¤âš ïªJ K°ä« »¿°Jt jfuhU¡F ïlnkÆU¡fhJ.
»il¡f¡Toa KiwÆš ekJ r_f¤ij âU¤âaik¤J¡ Ô©lhik¡ bfhLik¡F« ïlÄ U¡fhJ. uhkuhÍa¤ij¥ g‰¿a
bfhŸs nt©oaJ mtáa« v‹W ï«kfhehL fUJ»‹wJ” ng¢nr ïU¡fhJ. jf¥g‹ vY«ig¡ f§ifÆš ngh£L nkh£r«
njo¡bfhL¡F« br¥ãL ɤijí« el¡fhJ. Mifahš m¥go¥
v‹gitfshF«. g£l M£á nah¡»akhd KiwÆš rkhjhdKiwÆš ek¡F nt©L
Mfnt c©ikahd ÉLjiy¡F ïªâa k¡fŸ ï¥nghJ khdhš ö¤J¡Fo Ô®khd¥go k¡fis jah® brŒant©oanj
brŒant©oa ntiyÆJnt ahF«. ïªj ntiy¤â£l« fh§»u K¡»a flikahF«.
ányh, fhªÔa¤ânyh »ilahJ v‹gij m¿P® x›bthUtU« ekJ y£áa« ï‹dJ, njitÆ‹dJ v‹W btËÆLtâš
m¿ªnj ïU¥gh®fŸ. fh§»uá‹ 20 â£l§fËY« #tA®yhÈ‹ cŸs jªâunk ï‹W eh« bghJthœÉš mã¥ãuha ngjK«,
óuz Rna¢ir â£l¤âY« fhªâÆ‹ uhkuhÍa â£l¤âY« ïit mšyY« g£L¡bfh©L ïU¡»‹nwh«. ïªJ¡fŸ RauhÍa j¤Jt«
»ilahbj‹W« brhšYnth«. ïªJ kj uhÍakhfnt©L« v‹gJ«, K°ä«fË‹ RauhÍa j¤J
Fo muR - 1931 ( 1 ) 216 217 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
t« ï°[h« uhÍakhfnt©Lbk‹gJ« jÉu ntW m®¤j¤ij¡ yhkš ãL§»¡ bfhŸsyh« v‹Wjh‹ brhšY»‹nwh«. ïJjh‹ Ra
bfh©oU¡fÉšiy v‹W nfhòu¤â‹ ÛJ ïUªJ« Tînth«. ïªj kÇahij ïa¡f¤â‹ filá yøa«. Mifahš ïij m¡»uk
ïu©L mªjuh®¤jK« ïU r_f ghkuk¡fisí« ó¢á òG¡fsh¡» bk‹W vªj m¿thË, vªj nah¡»a‹ brhšy¡TL« v‹W nf£
eR¡»ãÊ»‹wd. Mdhš kjbt¿ahš ï¡fZl¤ij k¡fŸ czu »‹nwh«.
Koahkš kiw¡f¥g£oU¡»‹wJ.
Mfnt, ïj‰F Énuhjkhd vªj °jhgdK«, vªj j®kK«
ïªâahÉš cŸs ïªJ thÈg®fshdhY« rÇ, K°ä« RakÇahij ïa¡f¤Jl‹ nrunth uhÍ ngrnth KoahJ v‹gij
thÈg®fshdhY« rÇ,kj¤ij monahL kwªjhyšyJ kÅj í«, ïjdhš v‹d tUtjhdhY« RakÇahij¢ r§f¤jh® bghU¤
ÉLjiy »ilahJ v‹»‹nwh«. M§»nyaD¡F« kjÄšiy. jUs nt©L« v‹W« c©ikahŒ¤ bjÇɤJ¡bfhŸtnjhL r¤j‰w
mbkÇ¡fD¡F kj« ïšiy. ãuŠáaD¡F« kj« ïšiy. mt®fŸ vY«ig¡ fo¤J g‰fS¡F«, <WfS¡F« tÈí©lh¡»¡ bfhŸtJ
kj« vijí« âahf« brŒJ cyfnghf ngh¡»a¤ij¤ jh§fns nghš m‹Åa‹, m‹Åa‹ v‹»‹w cz®¢áÆš btŸis¡fhu®
mDgÉ¡f nt©L« v‹gij¤ jÉu nt¿šiy. UÎahfhuD¡F fSl‹ nkhâ¡bfhŸtâš gaÅšiy v‹W« ekJ neh¡f« jil
mJ Tl »ilahJ. všyh ï‹g§fS« všyh k¡fS¡F« bghJ gL« v‹W« bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh« .
Mifahš rfy¤ijí« všnyhU¡F« rkkhŒ mDgÉ¡fnt©L«
v‹gnj mt®fŸ kj«. ïJnt ca®ªj v©z«. ca®ªj kjbk‹W Fo muR - jiya§f« - 12.04.1931
czU§fŸ. m‹igí« rk¤Jt¤ijí« c©ik kjkhŒ¡ bfh©l
vtD« ïªj¡ bfhŸifia M£nrã¡fkh£lh‹. m‹ò« r¤âaK« * ö¤J¡Fo RakÇahij kfheh£o‹ Ô®khd§fŸ
rk¤JtK« jh‹ flîŸ v‹w, flîŸ e«ã¡if bfh©l vtD«
ïij M£nrã¡fkh£lh‹. mªj¥go ahuhtJ m‹igí« r¤âa¤ gf¤á§
ijí« rk¤Jt¤ijí« flîŸ v‹W« kj« v‹W« v©Â¡ bfh© 1. (a) bghJ cilik, rkj®k« M»a bfhŸiffS¡fhf jdJ
oU¡»‹w xUt‹ rkj®k bfhŸifiaí« bghJîlik¡ bfhŸif cÆiu kd¥ó®¤âahf âahf« brŒj c©ik åu® gf¤á§if ï«
iaí« M£nrã¥ghndahdhš mt‹ flîŸ bgauhY«, kj¤â‹ kfhehL kdkhu¥ghuh£L»‹wJ.
bgauhY«, k¡fis Vkh‰¿¤ âÇí« ghõh©ona ahth‹ v‹gij
ö¡F nkilÆÈUªJ« brhšYnth«. Mifahš thÈg®fhŸ! (b) gf¤á§ ö¡»Èl¥g£lâ‹ _y« c©ikí« åuK«
VkhªJ ghõh©ofŸ ifÆš eh£il¡fh£o¡bfhL¤J Élhkš bghUªâa thÈg®fË‹ cŸs¤ij rkj®k j¤JtK«, bghJ
ijÇakhŒ ËW c©ikia¢ brhšY§fŸ. c©ik¡fhf F«gš cilik¡bfhŸifí« ft®ªJ bfhŸS«go V‰g£L É£ljhš
F«gyhŒ cÆ® ÉLtâš eh£L¡F x‹W« eZl« tuhJ. ïªâahɉF m¢r«gt¤ij ï«kfhehL M®t¤njhL tunt‰»‹wJ.
V‰fdnt óghu« mâfkhŒ É£lJ. VjhtJ fhuz¤jhš óghu« r‰W
Fiwªjhš ïU¡»‹w k¡fS¡F r‰W brsfÇa« mâf« V‰glyh«. (c) ïªâa thÈg®fŸ ïJ fhuzkhŒ j§fS¡FŸ bgh§»¤
jJ«ò« M®t¤ij m¿î«, rhªjK« bghUªâa tÊfËš njr
VbdÅš, ïªj¡ nfhiH eh£o‰F, tŠrf eh£o‰F, nrh«ngÇ nrit¡F cgnahf¥gL¤j nt©L« v‹W t‰òW¤J»‹wJ.
eh£o‰F, kÅj®fis¤â‹D« kheh£o‰F K¥g¤ijªjiu¡ nfho
k¡fŸ ïU¥gjhdJ ïªj eh£o‰F Äfî« ghukhF«. Mifahš, ÉLjiy Rjªâu«
c©ik¡F« rk¤Jt¤â‰FÄilÆš cÆiu ÉLtJ e‹ikahF«.
eh« bghJ clik¡ bfhŸif V‰gL¤j nt©L« v‹gJ ïªJ 2. ïªâa ehL c©ikahd ÉLjiy bgWt‰F t®zháuk
kj¤â‰F«, kDj®k¡ bfhŸif¡F«, nfL brŒjjhfhJ. mitfË‹ kjɤâahr§fis monahLmʤJ, flîŸ, nkh£r«, euf«, f®k
gyid mit mDgÉ¡f¢ brŒjjhFnk jÉu nt¿šiy. kDj®k gy‹, kWãw¥ò, jiyÉâ KjÈa Éõa§fËš ïUªJtU« _l
rh°âu¤ âš N¤âu‹ (bjhÊyhË) brh¤J it¤âUªjhš gh®¥gh‹ e«ã¡iffis xʤJ, j‹d«ã¡ifí« j‹ Ka‰áí« c©lh¡F«
(nrh«ngÇ) gyh¤fhu¤jhš ãL§»¡bfhŸsyh« v‹W ïU¡»‹wJ. bfhŸiffis k¡fS¡F¥ òf£o, óÄ¡Filat‹- cG»‹wt‹,
Mdhš eh« ï¥nghJ nrh«ngÇ gz« it¤âUªjhš gyh¤fhuÄš KjyhË - bjhÊyhË, M© - bg©, nkš#hâ - Ñœ#hâ v‹git
fshd ngj§fis mf‰¿ bjhÊš KiwfËY«, r_f¤JiwfËY«,
Fo muR - 1931 ( 1 ) 218 219 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
muáašfËY« rfyU« rkRjªâu¤Jl‹ <Lgl rk mtfhrK«, rk
mªj°J«, rk CâaK« »il¡f¡ Toa KiwÆš ekJ r_f¤ij¤
âU¤â mik¤J¡bfhŸsnt©oaJ mtáa« v‹W ï« kfhehL
Ô®khÅ¡»‹wJ.

bg© cÇik
âUbešntÈ Íšyh
3.(a) Éthf«, Éthf u¤J, fšÉ, brh¤J, f‰ò, xG¡f«, bjhÊš,
muáaš KjÈa JiwfËš M©fS¡F cŸs rfy cÇikfS«
4-tJ RakÇahij kfhehL
bg©fS¡F« mË¡f¥glnt©L« v‹gjhf ï«kfhehL â£lkhŒ¡ rnfhju®fns! ï‹W ïªj kfheh£L¡F¤ jiyik t»¡F« âU.
fUJ»‹wJ. v°. ïuhkehj‹ mt®fis¥ g‰¿ eh‹ c§fS¡F m¿Kf¥ gL¤j
nt©oaâšiy. mt® jŠrhñ® ÍšyhÉš xU ÄuhRjh® Fkhu®.
(b) ekJ bg©k¡fŸ thœÉ‰F mtáakhd tifÆš mt® v«.V, ã.vš, go¤J¥ g£lK« r‹dJ« bg‰W, br‹idÆš
cilfisí«, eiffisí« RU¡»¡bfhŸsnt©Lbkdî«, njf iAnfh®£L t¡ÑyhÆUªjt®. x¤JiHahikÆ‹ nghJ t¡Ñš
r¡â¡F bršt Ãiy¡F« jFªj msÉš FHªijfis¥ bgWtj‰ ntiyiaí«, jdJ r«ghjidiaí« É£LbtËnaÇ áiw br‹w
fhf¡ f®¥g¤jilKiwfis mtáa« ifahsnt©Lbk‹W« t®. ït® áiwbr‹w fhy« vJ v‹whš ï¥nghij¥nghš áiw¡F¥
ï«kfhehL Ô®khÅ¡»‹wJ. ngh»‹wt®fS¡F khÄah® å£L¡F Kjš jtiz bršY« kU
kfid¥ nghš msî¡F« jFâ¡F« Û¿d cÇikfS«, Rf nghf§
e«ã¡ifÆšiy fS« áiwÆš »il¤J¡ bfh©oU¡F« fhy« mšy mJ. âU. ïuhk
ehj‹ mt®fŸ jiyÆš Tilí« ifÆš k©bt£oí« bfhL¡f¥
4. (1) kfh¤kh fhªâat®fŸ kj¤â‹ nguhš eil bgW»‹w _l g£L bjUÉš nuh£LnghL« ntiybrŒjt®. áiw mâfhÇfshš gy
e«ã¡iffisí«, _l¥gH¡f tH¡f§fisí« ifahStâdh Y«, îgªj j©lidfŸ brŒa¥g£ljšyhkš jÅ miuÆš mjhtJ
(2) jdJ brŒiffS¡F«, ng¢RfS¡F« flîns fhuz« “TD bfh£loÆš” ngh£L k¡fis¥ gh®¥gj‰F« ngRtj‰F«
v‹gjhf mo¡fo brhšÈ tUtjhš #d§fË‹ j‹d«ã¡ifí«, ïšyhkš tij¡f¥g£lt®. ïj‰fhf ïtiu¥g‰¿ kh¤âu« r£l
j‹ Ka‰áí« bghW¥ò« m‰W¥nghtjhY«, rigÆš gynfŸÉfŸ nf£f¥g£lJ c§fS¡F¤ bjÇí«. jÉu
br‹id kfh#d r§f fhÇajÇáahí«, jÄœehL khfhz fh§»u°
(3) t®zháuk«, ïuhkuh{a«, kD°ÄUâ, j®k« KjÈa gHa fÄ£oÆš fhÇajÇá ahí« ïUªjt®. ïitfŸ jÉu jÄœ, nfus«,
bfhL§ nfh‹ikahd V‰ghLfis kWgoí« âU¥ã¡bfh©Ltu f®dhlf« M»a ehLfS¡F fj® ngh®L îthf fhÇa jÇáahí«
Ka‰á brŒJ tUtjh Y«, ïUªjt®. ï›tsî« jÉu âU. fhªâat®fS¡F c‰w Óluhfî«
ïUªJ, âU. fhªâa t®fshš Äfî« ngh‰w¥g£ltuhfî« ïUªjt®.
(4) ekJ eh£oš ïaªâu ts®¢áia jilbrŒJ tUtjhY«, ï›tsî« mšyhkš ahbjhU Raey¥ ãu⥠ãunah#dK« vâ®
ghuhkY«, j‹ if¥bghW¥ãnyna rfy bryî« brŒJ bfh©L ï›
(5). rkj®k¡ bfhŸiffS¡F ÉnuhjkhÆUªJ tUtjhY«
Éa¡f¤âš ciH¥gt®. m‹¿í« mtuJ bfhŸifÆš ka¡fK«
mtÇl¤âš e«ã¡if ïšiy v‹W ï«kfhehL Ô®khÅ¡»‹wJ. FsUgoí« rka¤â‰F¤ jFªj m®¤j Éah¡»ahdK« ïšyhkš
Fo muR - 12.04.1931 Äf¤bjËî«, xnu Ãiyí« cŸst®. Mfnt ï¥go¥g£l xUt®
ïªj kfheh£L¡F »il¤âU¥gjhš kfhehL c©ik¢ RakÇahij
kfhehlhf elªJ c©ikahd Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰w¥g£L k¡
fS¡F c©ikahd tÊfh£L« v‹gâš IaÄšiy.
F¿¥ò : 04.04.1931 m‹W ö¤J¡Fo ghy»UZz vy¡oÇ¡ âna£lÇš
eilbg‰w kheh£oš M‰¿a ciu.
Fo muR - brh‰bghÊî - 12.04.1931
Fo muR - 1931 ( 1 ) 220 221 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Mjyhš jh‹ ï›tsî jiyÑHhd ïa¡f¤ij Mu«ã¤
âU¡»‹nw‹. Mjyhš jh‹ ï›tsî jiy ÑHhd bfhŸiffis¤
ijÇakhŒ tÈíW¤J»‹nw‹. eh‹ rhî¡nfh, mo, cij¡nfh gaª
âUªjhš flîis¥g‰¿ ftiy¥glnt©lh« v‹W«, nfhÆšfŸ
xÊa nt©Lbk‹W«, Ô®¤j§fŸ ö®¡f¥gl nt©L« v‹W«, fj®
$ɚȥò¤ö® â£l« gad‰wJ v‹W«, fh§»u° òu£L fhªÔa« ka¡f« v‹W«,
f‰ò v‹gJ ã¤jyh£lbk‹W«, fhjš v‹gJ ïšiyba‹W«,
ïuhk‹ v‹gt‹ bf£lt‹, ïuhtz‹ v‹gt‹ ešyt‹, òuhz«
rnfhju®fns! v‹gJ Mghr«, ntj« v‹gJ NJ, kj« nt©lh«, #hâ nt©lh«,
fšahz Éy§F nt©lh«, ãŸisfŸ bgwnt©lh«, gz¡fhu¤
eh§fŸ ï§F RakÇahij ïa¡fr«kªjkhd ãurhu« brŒant j‹ik xÊant©L«. gh®¥gÜa« mÊa nt©L«. flîis¥g‰¿¡
miH¡f¥g£nlh«. ï§FŸs KÅágš jfuhWfis¥g‰¿ v§fS¡ ftiy TlhJ v‹bwšyh« brhšÈ¡ bfh©L«, k‰W« ïJngh‹w
F¡ ftiy ïšiy. ahU¡F« X£Lth§»¡ bfhL¡f eh§fŸ ï§F gy giHaJ«, cz®¢áahdJkhd Éõa§fisí« F‰w« brhšy
tuÉšiy. c§fËš áy® eh§fŸ ahnuháyU¡F #°o° fø nguhš K‹ tªâU¥ngdh v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj¥go brh‹d
X£Lth§»¡ bfhL¡f tªâU¥gjhŒ¡ fUâ¡bfh©L M¤âu¥ mnef® ïj‰F K‹ g£lij všyh« eh‹ bjǪJ bfh©L všyh
g£ljhŒ bjÇ»‹wJ. eh§fŸ gz« tNš brŒaî« ï§F tuÉšiy. t‰¿‰F« JªJjh‹ ï¥go¢ brhšY»nwdh mšyJ bjÇahkš
RakÇahij ïa¡f¤âš v‹id¥ bghU¤jk£oš ïu©L fhÇa§fŸ brhšY»‹nwdh v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. ï¥nghJ eh§fŸ
cWâ. mjhtJ ïa¡f¤â‹ nguhš ahiuí« nghŒ eh‹ vd¡F X£L v§»UªJtU»‹nwh« v‹gJ c§fS¡F¤ bjÇíkh? v‹d Ô®khd«
nf£gâšiy. ïa¡f¤â‹ bgauhš tÆU ts®¡fnth mšyJ Ãiwnt‰¿É£L tU »‹nwh« v‹gJ c§fS¡F¤bjÇíkh? v‹W
ahiuí« nghŒ gz« nf£fnth nghtâšiy. ïªj ïu©L fhÇa§ nf£»‹nw‹.
fis¥ bghU¤jtiu eh‹ cWâahf ïU¡»‹w jhŒ eh‹ v‹id¡
fUâ¡bfh©oU¡F«tiu v¥go¥g£lt®fS¡F« ga¥gl nt©oa ö¤J¡FoÆš ïUªJ tU»‹nwh«. ö¤J¡Fo RakÇahij
mtáa« tuhJ v‹W« vdJbfhŸif vJthdhY« mij btËÆ kfheh£oš âU. fhªâ mt®fËl« e«ã¡ifÆšiy v‹W Ô®khŤJ
byL¤J¢ brhšy ga¥glnt©oa mtáa« V‰glhJ v‹W« fUâ É£L tU»‹nwh«. #hâkj ɤâahr§fis monahL mÊ¡f
ïU¡»‹nw‹. ïªj cWâjh‹ ïªj ïa¡f« Mu«ã¤j fhy«Kjš nt©L« v‹W Ô®khd« ngh£LÉ£L tU»‹nwh«.
v‹id ïa¡f Éõa¤âš v›Éj uhÍ¡F« ïz§fhkš xnu ãoahŒ
ïU¡fî« nkY« nkY« K‰ngh¡fhd bfhŸifia vL¤J¢ brhš Mfnt eh§fŸ v§fS¡F¤ njh‹¿a Éõa§fis vL¤J¢
yî« brŒJ tU»wJ. ïâš nr®ªâU¡F« k‰wt®fis¥ g‰¿í« eh‹ brhšy ga¥glÉšiy v‹gij czU§fŸ. m¥go eh§fŸ brhš
FiwTWtâšiy. mtut®fŸ Ãiyikia¥ gh®¤J mtut®fis tjhš VjhtJ bfLâ V‰gLbk‹W njh‹¿dhš Ú§fŸ kW T£l«
mj‰F jFªjgo kâ¤JÉ£L mtut®fshš TLkhd cjÉia ï› T£o j¡f fhuz§fnshL kW¤J¢ brhšY§fŸ. m¥go¢ brhšy
Éa¡f ey¤â‰F bg‰W¡ bfh©L tU»nw‹. vdnt ah® nt©Lkh KoahÉ£lhš c§fËl« nghâa rkhjhd« ïšiyba‹ W«, Ú§fŸ
dhY« vdJ bfhŸif Kuiz vL¤J¡fh£o mj‹ _y« ï›Éa¡ brhšYtij k¡fŸ kâ¥gâšiy v‹W«, mšyJ Ú§fŸ nfhiHfŸ
f¤â‰F VjhtJ F‰w« brhšy tªjhš kh¤âu« eh‹ ga¥gLntnd v‹W«jh‹ mU¤j«. fh§»uáyhtJ, fjÇyhtJ eh§fŸ c§fisÉl
xÊa ntW vªj tÊÆš ah® Äu£odhY« eh‹ ga¥gl¡ TlhjtdhŒ ïis¤jt®fsšy. jÄœ eh£oš fj® °jhgd« V‰ gL¤âat®fns
ïU¡»nw‹. eh§fŸjh‹. eh§fŸ fjU¡F¤ jÅ °jhgd« V‰gL¤ âaîl‹ j§fŸ
yhg« nghŒÉ£lnj v‹W c§fŸ C® fj® Éah ghÇfS« k‰W«
rnfhju®fns! k‰W« eh‹ brhšYt bj‹dbt‹whš vªj¡
fj® ÉahghÇfS« T¥ghL ngh£lJ vd¡F¤ bjÇí«.
fhuz¤jhY« ïªj ïa¡f« mÊîglî« KoahJ v‹gij jaî
fjiu¥g‰¿í«, fhªâia¥ g‰¿í« »uhk« »uhkkhŒ elªJ br‹W,
brŒJ czU§fŸ. v‹ el¤ijahnyh v‹ rhÉdhnyh ïa¡f« á¿J
ãurhu« brŒjt®fŸ eh§fŸjh‹. v§fis¥ gh®¤J¤jh‹ mnef®
Tl ml§f KoahJ. v‹ rhit¥g‰¿ vd¡F 12 tUõ- fhykhfnt
fh§»uir¥ g‰¿í«, fjiu¥ g‰¿ ngrî«, ãurhu« brŒaî« gH»dh®
ftiya‰W ïU¡»‹nw‹.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 222 223 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
fŸ v‹W MÆu¡fz¡fhd jlitfËš Ú§fns brhšÈ ïU¡»‹ fj®
Ö®fŸ. m¥go¥g£l eh§fŸ V‹ ï‹W fj®, fh§»u°, fhªâa« M»a
_‹iwí« f©o¤J¥ ngR»‹nwh« v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. v§f ïªj eh£oš fjiuí«, fh§»uirí«, fhªâiaí« g‰¿¢
S¡F VjhtJ Ra ey« f‰ã¡»‹Ö®fsh? c§fŸ kdâš ïUªjhš brhšÈ¡bfh©L, thœtj‰F¥ gy brsfÇa§fŸ V‰g£L É£ljhš
ijÇakhŒ¢brhšY§fŸ. âU.v°. ïuhkehj‹ mt®fis ï‹dK« mt‰¿‰F¢ bršth¡F¥ gy¤J É£lJ. mj‰F t¡fhy¤J¥ ngr
âU. fhªâí«, âU. uh# nfhghyh¢rhÇí« miH¤J¡bfh©Ljh‹ ïU¡ mnef® V‰g£L É£lh®fŸ. Mjyhš mij v⮥gt®fS¡F¡
»‹wh®fŸ. mt® fh§»uáš ïUªjhš khfhz fhÇajÇá kh¤âu fZl« mâfkh»É£lJ. 50 tUõ fh§»uádhš f©l ga‹ ïij¤
kšyhkš ïªâa fh§»u° fhÇajÇáahfî« V‰W¡bfhŸs¥gLth®. jÉu ntW v‹d? 10 tUõ fjÇš f©l ga‹ v‹d? eh‹ fj®jh‹
gzK«, khj« 300, 400 bgw¥gLth®. mt® fh§»uirÉL«nghJ«, f£L»nw‹. v‹ e©g®fŸ gy® ï‹D« fj®jh‹ f£L»wh®fŸ. f©l
fj® ngh®oš khj« 150, 200 åj« r«gs« bfhL¡f¥g£lij nt©lh« gy‹ v‹d? x‹W¡F _‹whŒ, eh‹fhŒ¥ gz« bfhL¡»‹nwh«.
v‹W jŸËÉ£Ljh‹ tªjh®. ehsJtiu mtiu¥g‰¿ ahU« v›Éj Mdhš, ‘mbrsfÇa¤jhš mo¡fo fZl¥gL»‹nwh«. fZl khtJ
cŸv©zK«, f‰ã¤J¥ ngrK‹tuÉšiy. mtUila mã¥ãuh r»¤J¡ bfhŸsyh«’ v‹whš gz« v¤jid ehis¡F eZl¥gLtJ?
a§fis kW¤J¢ rkhjhd« brhšyî« K‹ tuÉšiy. ï‹iw« bf#« 3 mzhî¡F th§f¡Toa J¡F¥ gâyhf mijÉl k£l
âd« mt® ngÇš F‰w« brhšY»‹wt®fnsh, mtuJ bfhŸiffS¡ khd J¡F bf#« 10 mzh bfhL¡»‹nwh«. fjiu F‰w« brhšY
fhf mtiu¡ f©o¡»‹wt®fnsh 100-¡F 90ng®fŸ Vnjh xU tif »‹Ö®fns bahÊa 3 mzh J¡F 10 mzh bfhL¡»‹Ö®fns v‹W
Æš fh§»u° ngÇnyh, fj® ngÇnyh, njÓa¤â‹ ngÇnyh bjhÊÈš Ú§fŸ r‰WTl naháahkš ïU¡»‹Ö®fŸ. fhayh¡fhu‹ fhayh
Câa« r«ghâ¥gt®fshfnt ïU¥gij Ú§fŸ ftŤJ¥gh®¤jhš ÔUtj‰F kUªJ rh¥ãLtJnghš v‹W brh‹dhš thÆjh fhy«
czuyh«. m›tsîÆšyhÉ£lhY« ehD« fh§»uáš khfhz¤ tiu kUªJ rh¥ãlyh«. m¥go¡»‹¿ fhayh tuhkš ïU¡f
jiytuhfî«, fjÇš fj® ngh®L ãuábl©lhfî«, fhªÔa¤âš khW nt©Lkhdhš v¥nghJ« kUªJ rh¥ã£L¡ bfh©oU¡fnt©L«
jš nt©lhj itÔf fhªâ Óldhfî« ïUªjt‹jh‹. ntW x‹W« v‹»w KiwÆš v¤jid ehis¡F kUªnj rh¥ã£L¡ bfh©o
brhšyhkš eh‹ ïJtiu fh§»uáš ïUªâUªjhš âU. uh#nfhgh U¥gJ. m¿ÉUªjhš ntW it¤âaid¤ njl nt©lhkh? v‹W
yh¢rhÇia¥nghš ehD« xU klhâgâahŒ ïUªJ bfh©L ifÆš nf£»‹nw‹. c§fŸ fjÇdhš mnef nrh«ngÇfŸ, ã¤jyh£l¡
2, 3 y£r« %ghŒ Mâ¡f« it¤J¡bfh©L, gy áÎa®fisí« fhu®fŸ bfhŸis yhgkilªJ ãiH¡ »‹wh®fŸ. ahnuh gh£okh®
cilatdhf ïU¥ng‹. fšÉ m¿î bfhL¡f¥glhkš ml¡» it¡f¥g£oU¥gt®fŸ á¿J
TÈbgW»wh®fŸ. mJî« xU k¡F xU j«ãonabgU»‹wh®fŸ.
K‹ x¤JiHahik uhÍ¡F âU. fhªâ v‹ kidÉia¡ ïªj âU¥â nghJkh? c§fŸ m¿it eL ÃiyikÆš it¤J
nf£L¤jh‹ gâš brhšynt©Lbk‹W brh‹dJnghš c¥ò naháí§fŸ. gzKŸst‹ ïlÄUªJ, mšyJ ig¤âafhu®fŸ
r¤âah¡»uf uhÍ¡F« e«ik¡ nf£L¤jh‹ âU. ï®ÉD¡F¥ gâš ïlÄUªJ gz« bryî brŒa¤jh‹ fj® ga‹gL»‹wnj mšyhkš
brhšy nt©o ïU¡F«goahd kÅjdh» ïU¥ng‹. mjdhš ViH k¡fŸ 100-¡F 75 ng®fshd ViH k¡fŸ 20 ng®fshd eL¤ju
vd¡F« á¿JTl bghUŸ e£lnkh, rßu brs¡»a¡ Fiwnth V‰g£ k¡fŸ M»at®fS¡F fj® ga‹gl¡ Toajh rh¤âa¥gl¡Toajh
oU¡fîkh£lhJ. v‹W naháí§fŸ. eh£L¡F«, r_f¤â‰F« m¿É‰F« mDgt¤
â‰F« bghU¤j Äšyhj â£l§fis tF¤J¡bfh©L njr« v‹D«
m‹¿í«, fh§»u°fhu®fŸ gjÉnah, c¤ânahfnkh bgw
nguhš bghJ k¡fis fj® f£L»‹whah ïšiyah v‹W Äu£odhš
neU«nghJ Kjš g§F vd¡F¡ »il¡fî« xU rªj®¥g« c©L.
fj® â£l« nah¡»akhd ò¤ârhȤ jdkhd â£l« MFkh v‹W
Mfnt eh§fŸ V‹ ï‹W c§fËl« trî nf£»‹nwh«. fj®,
nf£»‹nw‹. ï‹W fj® xUÉj bfhŸifíilat®fSila ntõ¢
fh§»u°, fhªâ v‹D« bgauhš k¡fŸ Vkh‰w¥gL»‹wh®fŸ. ehL
á‹dkhŒ ïU¡»‹wnj bahÊa mªj¡ bfhŸiffËš x‹whŒ ïU¥g
ã‰ngh¡fil»‹wJ. ViHfS«, jhœ¤j¥g£nlhU« jiy ö¡f
jhf¤ bjÇaÉšiy. v¥go ba‹whš át g¡j®fŸ v‹gj‰F
Koahkš mG¤j¥gL»‹wij v§fshš gh®¡f, r»¡f KoaÉšiy.
milahs« Éóâí« U¤âuh£rKkhŒ ïU¥gJ nghš njr g¡j®fŸ
v‹gj‰F milahs« fjUilahÆU¡»‹wJ. k‰wgo ïu©L¡F«
ntW ɤâahrÄšiy.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 224 225 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Mfnt ïªj khâÇahd fhÇa§fËš k¡fis¡ f£lha¥ v‹gj‰F« fhªâ¡F« n#! v‹gj‰F« v‹d ɤâahr« v‹W
gL¤JtJ kÅjid moik¥gL¤JtnjahF«. ftŤJ¥ghU§fŸ. x›bthUå£L¡ FHªijfS¡F« fhªâ¡F n#
f‰ã¡f¥g£L tU»‹wij¥ gh®¤J¤jh‹ tU»‹nw‹. ïJ _l
fh§»u° e«ã¡if¤ jo¥ò« mšyhkš ïâš m¿î« ftiyí« á¿jhtJ
ïU¡»‹wjh v‹W ftŤJ¥ ghU§fŸ. ïªj ÃiyÆš cŸs
jÉu fh§»u° Éõa¤âY« ehd¿a ïªj 20 tUl fhykhŒ
k¡fsh»a Ú§fŸ v§fis¡ F‰w« brhšy tU»‹Ö®fŸ. c§fis¥
fh§»uádhš ViH k¡fS¡F xU gaD« V‰glÉšiy. k¡fS¡F¢
g‰¿ eh‹ tU¤j¥glÉšiy. gÇjhg¥gL»‹nw‹. c§fis VŒ¤J
rßu¥ãuahirahtJ kd¡ftiyahtJ khdk‰w j‹ikahd ïÊ
ïªj¡ fâah¡»a jªâurhÈfË‹ T‰iwí« Ka‰á iaí« xÊ¡f
thdJ á¿J« FiwªjjhfahU« brhšyKoahJ. ïÅ tu¥nghF«
Mir¥gL»nw‹.
Rjªâu¤âyhtJ k¡fË‹ ï›ÉjfZl« Fiwa¤j¡fÃiyik
V‰gL« v‹»‹w e«ã¡if vd¡»šiy. ïJ åzhf ViHfisí« F¿¥ò : $ ÉšÈò¤ö® bghJthrfrhiy¡F K‹òw« 06.04.1931 m‹W
K£lhŸfisí« ifKjyhŒ it¤J¡bfh©L áyuhš brŒa¥gL« elªj T£l¤âš M‰¿a ciu.
njÓa Éahghunk jÉu ïjdhš fLfsî« k¡fS¡F e‹ik
c©lhf¥nghtâšiy. VjhtJ c©lhƉW mšyJ c©lhf¥ Fo muR - brh‰bghÊî - 12.04.1931
ngh»‹wJ v‹W c§fS¡F¤ njh‹¿dhš vL¤J¢ brhšY§fŸ.

rka r_f«
k‰wgo rka r_f¤JiwfËš ek¡F¥ gy ü‰wh©Lfshf
cŸs fZlK« eZlK« á¿JTl¡ FiwaÉšiy. ehS¡F ehŸ
ts®ªJbfh©nl tU»‹wJ. mij xÊ¡f ahU« ghLgLtâšiy.
mij¥g‰¿ ahU« Ãid¥gJÄšiy. mªj¤Jiwí« gyU¡F
étd¤â‰F MjhukhŒ É£ljhš mij ts®¤J¡bfh©oU¡f
brsfÇa« V‰g£L É£lJ. rka§fis mʤJ r_f¡ f£L¥ghL
fis xÊ¥gJ v‹whš c§fS¡F¥ ãuhz‹ ngh»‹wJ nghš
ïU¡»‹wJ. mjdhš c©lhF« fZl§fŸ v›tsthdhY« r»¤J¡
bfh©oU¡f¥ ã‹ th§Ftâš, fh¥ò¡fhŒ¤Jnghd ïl¤âš
mog£lhš v¥go tÈ njh‹Wtâšiynah m¥gona _l e«ã¡
ifÆš fh¥ò¡ fhŒ¤Jnghd K£lhŸ jd« jo¥ngÇÆU¥gjhš
eZl« bjÇtâšiy. fZl« bjÇtâšiy. khdhtkhd«
bjÇtâšiy.
c§fŸ rhÄ¡F v¤jid %ghŒ ghHh»‹wJ v‹gij cz®ª
Ô®fsh? c§fŸ kfh¤kh cz®ªjhuh? c§fŸ fh§»u° cz®ªjjh?
c§fŸ fh§»u° jiyt®fŸ g¡j®fŸ cz®ªjh®fsh? ïijbašyh«
É£L É£L khdk‰W eh« njÓa« njÓa« v‹W T¥ghL nghL»‹
nwh«. nrh«ngÇfËl« ntiy th§f Ú§fŸ bjǪJ bfhŸsÉšiy.
nrh«ngÇfŸ É®¤âahfhj kh®¡f« Ú§fŸ bjǪJ bfhŸsÉšiy.
R«kh btWknd fhªâ¡F n# v‹»‹Ö®fŸ. âU¥gâ bt§»lhry
gâ¡F nfhɪjh! v‹gj‰F«, gHÅah©ltU¡F mnuhfuh!

Fo muR - 1931 ( 1 ) 226 227 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ãuâÃâfŸ ml§»a ïªâa r£lrig¡F cg¤jiytUkhth®. ca®
âU. fhªâ KjÈat®fŸ bršY« t£lnki# kfheh£o‰F ïªâa
ãuâÃâahf bršy bjǪbjL¡f¥g£ltUkhth®. jÄœeh£o ÈUªJ
v¥bghGJ« âU. Ia§fh®fns ïªâa r£lrig¡F¢ brštjhf
ÆUªj tH¡f¤ij, ït® xUt®jh‹ Û¿, m§F nghdtU«, k‰wt®
br£okh® eh£L KjyhtJ fisí« x›bthU Ia§fh®fshf xʤJ¡bfh©L tU«goahf
V‰ghL« brŒjtUkhth®. âU.-õ©Kf« mt®fŸ gŸËÆš go¡F«
RakÇahij kfhehL bghGJ Kjny, ešy m¿thËba‹W«, ng¢rhËba‹W« j§f¥
gj¡fK«, ngh£o¥gÇiB bt‰¿ g¤âuK« bg‰wt®. mt® t¡Ñš
bjhÊÈY« ãugyK« rhkh®¤âaK« bghUªâat®. khj« 3000 %ghŒ
rnfhjÇfns! rnfhju®fns!! r«gsKŸs r®¡fh® c¤ânahf« »il¡f ÉUªjij nt©lhbk‹W
brh‹dt®. ïitfŸ kh¤âukšyhkš RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸif
eh‹ âU. r©Kf« mt®fis¥ g‰¿¥ ngRtJ vd¡nf fis fh§»u° x¥ò¡bfhŸsh É£lhš jh‹ fh§»uáš ïU¡f kh£nl
bfhŠr« r§flkhf¤jhÅU¡»‹wJ. VbdÅš, mt® vdJ Íšyh¡ bddî« brh‹dt®. m‹¿í«, RakÇahij ïa¡f«, eh°Ôf ïa¡f
fhu®. m¤njhL, ï›Éa¡f¤âš <Lg£L, x¤JiH¡F« vdJ e©gU« kšybt‹W v§F« ngá, bt‰¿bg‰W tUgt®. Mfnt, ï¥go¥g£l
Mth®. m¥go¥g£l xUtUila bgUikia¥g‰¿ vL¤J¢ brhšy ãuKf®fŸ fyªJ, jiyik t»¤J el¤j¥gL« ïªj kfhehL ahnuh
V‰g£lJ vd¡F« r§flkhd Ãiyik, vdJ e©gU¡F« r§flkhd ïu©LfhÈfŸ tªJ ngáÉ£L nghdjhFkh ba‹gij Ú§fŸ
Ãiyik V‰g£lJ jhbd‹W brhšy nt©L«. MdnghâY«, flik bjǪJbfhŸs nt©Lbk‹Wjh‹ ïij¢brh‹nd‹. k‰W«, Ra
ia¢ brY¤jnt©oa mtáa« ne®ªj fhy¤âš brhªj mbrsfÇ kÇahij¢ r§f¤ jiytuh»a lòŸô.ã.V brsªâugh©oa‹ mt®
a¤ij c¤njá¤J eGÉ¡bfhŸs¥ gh®¥gJ ÃahakhfhJ. Mfnt, áy fS«, k‰W« mt®ngh‹w ïu©blhU fdth‹fS« ïâš fyªJ
th®¤ijfŸ brhšynt©oatdhfÆU¡»‹nw‹. VbdÅš ïªj ciH¥ gijí« Ú§fŸ gh®¡»‹wnghJ, ïªj CÇYŸs fhÈfËšyhj
eh£oš, RakÇahij ãurhu« eil bgw¡Tlhbj‹W«, ïªj kfhehL gz¡fhu®fbs‹gt®fS¡F ït®fŸ vªj Éj¤âyhtJ á¿J«,
ï§F el¤j¥gl¡ Tlhbj‹W«, gy átnea®fS«, gz nea®fS« ïis¤jt®fŸ mšybt‹gJ c§fS¡F e‹whŒ¤bjÇí«. m¿î
bgÇa Ka‰áfŸ vL¤J, v›tsnth Nœ¢áfS« fZl§fS« brŒJ Éõa¤ij vL¤J¡ bfh©lhY« ïªj¥g¡f¤âYŸs, vªj¥bgÇa
gh®¤jh®fsh«. x‹W« ga‹glhkšnghŒ, ãurhuK« jhuhskhŒ MŸ v‹gtÇ‹ m¿É‰F«, RakÇahij ïa¡f¤âYŸs vªj
eilbg‰W, kfhehL« ï›tsî Ml«gu¤njhL ï¤jid MÆu rhjhuz MË‹ m¿î« Fiwªjjšy bt‹gij Ú§fŸ e‹whf
#d§fSila Mju nthL M© -bg©, nkš #hâ - Ñœ #hâ, gz¡ ïJtiu cz®ªâU¥Õ®fŸ. Vnjh, ïªj¥ g¡f§fËYŸs áy mâfhÇ
fhu‹-ViH v‹»‹w ghFghL«, ɤâahrKÄšyhkš eilbgWtij fis j§fSila gz¢ brU¡»dhš RthÔd¥ gL¤â¡ bfh©oU¡
gh®¤jîl‹, nk‰go gznea®fŸ “ahnuh áy fhÈfŸ tªJ T£l« »‹nwh« v‹»‹w MQt¤jhš, ášyiu¤ bjhšiyfŸ ÉisÉ¡
ngh£L, f¤âÉ£L¥ ngh»‹wh®”fbsdî«, átnea®fŸ “ ahnuh áy »‹w xU fhÇa¤ij¤ jÉu ntW vªj Éj¤âY«, ïªj kfhehLfŸ
m¿t‰w ghkuk¡fŸ tªJ T¥ghL nghL»‹wh®” fbsdî«, mij¥ ghâ¡f¥glToajšy. Mifahš, ï¢áW ciufnshL âU. õ©Kf«
g‰¿ ahU« ftÅ¡f¥glh bjdî« brhšÈ¡bfh©L, ïis¥ghU mt®fis ï«kfheh£o‹ jiyik t»¤J, el¤â¡ bfhL¡F«goah¡
tjhf¡ nfŸÉ¥g£nl‹. Mjyhšjh‹, ïªj¡ T£l¤âš tªâU¡F« nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹.
fhÈfS« m¿t‰w ghku k¡fS¡F« ah® ah® v‹gij bjÇÉ¥g
j‰fhfî«, ïâÈUªJ ïªj¥go brh‹dt®fŸ ahuhÆU¡f¡ TLbk‹ F¿¥ò : fhiu¡FoÆš 07.04.1931 m‹W eilbg‰w br£okh® eh£L
gij c§fisna ô»¤J m¿ªJ bfhŸs¢ brŒtj‰fhfî« áy KjyhtJ RakÇahij kheh£oš jiytiu K‹bkhʪJ M‰¿a ciu.
th®¤ijfŸ ngR»‹nw‹. âU. r©Kf« mt®fŸ xU gz¡fhuU«, Fo muR - brh‰bghÊî - 19.04.1931
ïaªâu rhiy KjyhËí«, îth»íkhth®. mt® ã.V.ã.vš. g£l«
bg‰w go¥ghËahth®, eh‹F Íšyh¡fS¡F ãuâÃâahf ïªâa
r£lrig m§f¤âdUkhth®. mJ kh¤âukšyhkš, ïªâahÉ‹
Fo muR - 1931 ( 1 ) 228 229 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
kz« KjÈaitfŸ brŒJ gy g¤âÇiffS« J©L¥ ãuRu§fS«
gâdhÆu¡fz¡fhŒ tH§» »uhk« »uhkkhŒ br‹W fyf« fytu«
KjÈaitfS¡bfšyh« jiybfhL¤J¥ nghjh¡ Fiw¡F nghärh®
bjhšiy¡Fkhsh» 144 c¤âuî KjÈaitfŸ všyh« jhuhskhŒ
bgw¥g£L k‰W« gy nfh®£L Étfhu§fËY« mjhtJ áÉÈY«
br£oehL kfhehL »ÇÄdÈY« ïG¤J Él¥g£l ï›tsití« rkhˤJ ï›Éj¤
bjhšiyfS¡ »ilÆnyna ïªj kfhehL T£l¥g£oU¡»‹wbj‹
whš ïj‹ fZl« v›tsî v‹gij thrf®fŸ jhdhfnt czuyh«.
ïªjkfhehL Éõa¤âš “Fku‹” g¤âuhâg® âU. nrh. KUf¥gh
br£okh® eh£L kfhehL fhiu¡FoÆš ï«khj« 7,8 njâfËš
mt®fŸ rfy¤â‰F« JªJ jdJ brh¤ijí« khd¤ijí« rßu¤
ïªâa r£lrig m§f¤âdU« cgjiytUkhd nfhit ca®âU.
ijí« xU JU«ghŒ Ãid¤J vJ v¥goahdhY« ïa¡fnk ãujhd
M®.nf.-õ©Kf« mt®fŸ jiyikÆš elªjJ. kfheh£o‹ elto¡
khdJ v‹W v©Âa JÂthd v©znk ï›tsî¡F mªj ïl¤
iffŸ k‰bwhU g¡f« ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wd. kfheh£o‹
âš kfhehL el¤j KoªjJ.
Ô®khd§fŸ bgÇJ« Äfî« rhjhuzkhd Ô®khd§fnsahF«.
VbdÅš br£oehL v‹gJ ÄFâí« brštth‹fŸ Mâ¡f¤âÈU¥ Mfnt ïitfis¡ ftŤjt®fS¡F¤ Ô®khd¤â‹
gjhF«. nkY« mt®fŸ òuhz kÇahijÆšÄFâí« <Lg£l ntf¤ijÉl kfhehL ï›tsî bršth¡fhfthtJ elªjbj‹gnj
itÔf¢ brštth‹fŸ T£l¤âš nr®ªjt®fshth®fŸ. mJkh¤âu Äfî« bt‰¿fukhfî« gadË¡f¡ Toajhfî« njh‹W« v‹gâš
nkašyhkš r_f thœÉš j§fis itáa Fy¤jt®fŸ v‹W ahU¡F« M£nrgizÆU¡fhJ. ïit xUòw« ï¥go ïUªj
brhšÈ¡ bfhŸtâ‹ _y« t®zháuk j®k¤ij MjǤJ #h⥠nghâY« ï«kfheh£o‰F¤ jiyik t»¤j âU. M®.nf.õ©Kf«
bgUik mil»‹wt®fSkhth®fŸ. mt®fË‹ jiyik¥ ngUiuahdJ ngh‰w¤j¡fnjahF«. mâ‹
x›bthU th¡»aK« T®ªJ ftŤJ¥ gh®¤jhš RakÇahij ïa¡
ïªj ÃiyÆš mjhtJ gz¤âÄ®, kj¤âÄ®, #hâ¤âÄ® M»a
f¤â‹ mtáaK« mJ brŒâU¡F« ntiyí« mJ ïªj eh£L¡F
_‹¿Y« NœªJ k»œªJ bfh©oU¡F« k¡fË‹ Mâ¡f¤âš cŸs
ïªj¡ fhy¤â‰F v›tsî V‰wJ« K¡»akhd bj‹gJ« e‹whŒ
mªj eh£oš ïªj msî¡fhtJ Ô®khd§fŸ VfkdjhŒ Ãiwnt‰w
És§F«. mnjhL ï›Éa¡f« muáaš ïa¡f§fnshL Kw©gLt
Koªjnj v‹»‹w k»œ¢áÆ‹ Ûnj gy® âU¥â mil»‹wh®fŸ.
jhf¡ fhz¥gLtj‰F« jFªj rkhjhd§fŸ »il¡F«.
MdhY« bghJk¡fŸ K‹ÅiyÆš ïªj kfheh£il xU Ra
kÇahij kfhehL v‹W brhšYtbj‹whš gÇfhr¤ ≻lkhf¤ jh‹ m‹¿í«, ghku #d§fŸ muáašfhu®fSilaî«, muáaš
ïU¡F« v‹gij eh« x¥ò¡ bfh©Ljh‹ Mf nt©L«. g¤âÇif¡fhu®fSilaî« th®¤ijfisí« vG¤J¡fisí«
MœªJ nahá¤J¥gh®¤J c©ik f©L ão¥gj‰F¥ nghâa Phd
VbdÅš òuhz kÇahij¡fhu®fŸ T£lkh»a gšyhtu¤J
Äšyhjjhš “RakÇahij ïa¡f« muáaÈš Äfî« ãw¥ngh¡fhŒ
kfheh£L¤ Ô®khd§fis¤jh‹ ntW ghiõÆš vGj¥g£lJ v‹W
ïU¡»‹wJ” v‹»‹w ng¢R¡fis¡ »Ë¥ãŸisfŸ nghy Ra
brhšyyhnk jÉu k‰wgo c©ikahd RakÇahij kfheh£L¤ ÔÉu
PhdÄ‹¿¢ brhšÈ¡bfh©oU¡»‹wt®fS¡bfšyh« âU. õ©
Ô®khd§fis mDrǤjJ v‹W brhšy KoahJ.
Kf« mt®fË‹ jiyik ciuahdJ xU bgÇa ka¡f¤ij¤ Ô®¡F«
MdnghâY« br£okh® eh£oš xU kfhehL mjhtJ Ra kUªjhf És§F«. mjhtJ âU.õ©Kf« mt®fŸ jiyik ciu
kÇahij v‹D« nguhš T£l¥gLtJ v‹gJ nyrhd fhÇakšy Æš fhz¥gL« th¡»a§fshtJ:-
v‹gij neÇš ïUªJ gh®¤jt®fŸ jh‹ m¿aKoí«. kfhehL
“RakÇahij ïa¡f« Jt¡f¥g£lj‰F fhuz« ïª
Mu«ã¥gj‰F K‹ÅUªnj ïu©L tUõfhykhŒ ï«khâÇ ãurhu¤
eh£L k¡fS¡F RakÇahij ïšiy” v‹gnjhL, “bghJ
â‰nf m§F nghâa brsfÇaÄšyhkš v›tsnth fZl¤â‰
thfnt bj‹ dh£L k¡fS¡F RakÇahij ïšiy” ekJ
»ilÆš m§FŸs e©g®fŸ bfhŠr« bfhŠrkhŒ ntiy brŒJ
eh£L k¡fË‹ jUk¤â‹ _ykhfnt ekJ RakÇahij
tªJ fhÇa¤âY« JÂthŒ ïu©L _‹W fy¥ò kz«, Éjit
bfL»‹wJ.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 230 231 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
“flîis¥g‰¿¡ ftiy bfhŸshnj v‹gJ eh°âf “ÉLjiybg‰w ehLfŸ všyh« RakÇahij ïa¡f¤
khfhJ” “ò¤j gfthD« flîis¥g‰¿¡ ftiy¥glhnj” jhš jh‹ ÉLjiy bg‰¿U¡»‹wJ.”
v‹Wjh‹ brhšÈ ÆU¡»wh®.
“nkšeh£oš KjyhtJ RakÇahij ïa¡f« ïJ
“k¡fŸ j§fsJ K£lhŸ jd¤ij kh‰¿ m¿î bgwnt nghynt rKjha Ó®âU¤jkhf¤ njh‹¿‰W. mjhtJ f¤
neu Äšyhkš ïU¡F«nghJ flîis¥g‰¿a nahridÆš njhÈ¡f »¿°Jt®fŸ bjhšiy bghW¡fkh£lhkš kh®£o‹
V‹ neu¤ij¥ ghHh¡fnt©L«?” ÿj® v‹D« bgÇah® X® ïa¡f¤ij njh‰W ɤjh®.”
“br£okh®fË‹ jUk Ka‰áfns ekJ Ra kÇahijia “ãwF ïu©lhtjhf ãuh‹áš muáaš »s®¢áahf¤
g§f¥gL¤J»‹wJ” njh‹¿aJ. mâY« ekJ bfhŸiffns áwªJ És§»d.”
“ïªâahÉš ntW v§F« bj‹dh£il¥ nghš ï›t “_‹whtjhf UÎahÉš RakÇahij ïa¡f« Mu«
sî Ra kÇahija‰w j®k« el¤j¥gLtâšiy.” ã¤J mJ rkj®k ïa¡fkhf kh¿aJ.”
“bj‹dh£L¡nf Ra kÇahij ïa¡f« Äfî« “ï›thW 炙yhªJ, ãuh‹R, #®kÅ, UÎah KjÈa
mtáa«.” ehLfËš V‰ghlh »a »s®¢áfis MuhŒªJ gh®¤jhš mt‰
¿‹ _yhjhu« ekJ RakÇahij ïa¡f bfhŸiffns jh‹
“k¡fis¡ nfhÉšfS«, òuhz§fSnk m¿ahik v‹gJ òy¥gL«”
ÆY«, moik¤jd¤âY« Mœ¤J»‹wd v‹W Kjš Kjš
brh‹dt® ò¤jnuahth®.” “kjüšfŸ ahî« kÅjDila RakÇahij¡F Ku
zhditfŸ.”
“ònuh»j® jªâu¤âdhY«, N£áÆdhY« ò¤jÇ‹
cgnjr§fŸ jiybaL¡f Koahkš nghŒÉ£lJ.” “#hângj« mÊtjhš nghŒÉL« kjK«, všyh k¡f
S« rÇrkhd« v‹gjhš nghŒÉL« flîS« xÊtjh ÆUª
“MdhY« ï¥nghJ 10 tUõkhf kWgoí« m› jhš mj‰F eh§fŸ (RakÇahij¡ fhu®fŸ) #th¥ò jhÇfŸ
îz®¢áfŸ guÉtu¤ Jl§»É£ld.” mšy.”
“ï›îz®¢áia”¥ gu¥ãdt® bgÇah® uhkrhÄahnu “Ó®âU¤j¤â‰F kjK« flîS« K£L¡f£ilah
ahth®. eh‹ ï›Éa¡f¤ij¥g‰¿ kfh¤kh fhªâ ïl¤âš ÆUªjhš mitfis mÊ¡fnt eh§fŸ KaYnth«.”
T¿nd‹.
“#hâ ɤâahr«, #dehaf¤â‰F K‰¿Y« Énuhj
mt® ï›Éa¡f¤jiyt® ahbu‹W v‹id¡nf£lh®. khdJ.”
eh‹ ïuhkrhÄ¥bgÇah® v‹W brh‹nd‹. clnd mt®
m¥goahf¤ jh‹ ïU¡fKoí« v‹W jhD« Ãid¤ jhf¡ “rk¤Jt« ÉU«ò« eh« tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt«
T¿dh®. nf£gJ gy® F‰wbk‹»wh®fŸ. mj‰F rkhjhd« brhšy
Mu«ã¤jhš nkš eh£L gH¡ftH¡f§fis fh£o m§F
ïuhkrhÄah® RakÇahij ïa¡f¤ij V‹ Mu«ã¤jh® tF¥ò thÇ ãuâÃâ¤Jt« ïšiy v‹»wh®fŸ. nkšehLfËš
v‹w ãuáid tªjnghJ, g¡f¤âš ïUªj xU e©g® âU. Ñœnkš #hâ ɤâahrÄU¡ »‹wjh v‹whš jiyFŪJ
uhkrhÄ fh§»uáš ïU¡F« nghnj mtU¡F ïªj cz®¢á KQKQ»‹wh®fŸ.”
c©L v‹W brh‹dh®.
“ïªJ kj¤âš bg©fS¡F jf¥g‹ brh¤âš gh¤âa
ïJ K‰¿Y« c©ik, VbdÅš mt® Ú©l ehshfnt Äšiy. ï¥go¢ brhšY»‹wt®fŸ kjthâfns ahF«.”
gh®¥gdušyhjh® cz®¢á cilat® v‹W eh‹ m¿nt‹.”
“jh‹ bg‰w bg©Â‰F brh¤âšyhkš vtndh xUt
Fo muR - 1931 ( 1 ) 232 233 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
D¡F ã©l« nghLtj‰fhf v‹W brh¤J¡fis bfhL¤JÉl “FHªijfŸ g£oÅahšthl, fš É¡»uf¤â‹ jiyÆš
nt©Lkh«. ekJ brh¤J¡F ïU¡F« gh¤âa ijia¥ ghš C‰WtJ m¿îilikahFkh?”
ghU§fŸ.”
“ntW vªj¤ Ô®khd¤ijahtJ brŒJ, M°âf® v‹W
“ïªjkhâÇahf kj« ã©l¤njhL Kotjhf ÆUªjhš bga® th§FtijÉl, ï¤Ô®khd§fŸ brŒJ eh°âf® v‹W
kj« mtáakh v‹W nf£»‹nw‹.” bga® th§Ftnj nkyhdJ.”
“kfh¤khÉ‹ ( fh§»uá‹ ) 20 â£l§fËš x‹W ïªj “vªj¡ f£áÆ‹ cjÉí« ek¡F¡ »il¡Fbk‹W vâ®
itÔf kj¤ij¡ fh¥gj‰nf mik¤j jhF«” gh®¡f¡TlhJ.”
“ïj‰F bga®jh‹ kjeLÃiyik ahF«.” “fh§»unrh,#°o° f£ánah k‰w vJî« ekâa¡f¤
â‰F MjutË¡Fbkd vâ®gh®¡f nt©oaâšiy.”
“ïªj kj eLÃiyikia¤jh‹ eh« ï‹W mÊ¡f
nt©L« v‹»‹nwh«.” “v»¥J, ma®yhªJ, UÎah, JU¡», Ódh KjÈa ehLfŸ
25 tUõ¤â‰F K‹ng RakÇahij ïa¡f« Jl§» É£lJ.”
“kj eLÃiyikíŸs RauhÍa« »il¤jhY« »il¡fh
É£lhY« gy‹ x‹nw ahF«.” “eh« ï¥nghJjh‹ Mu«ã¤âU¡»‹nwh«.”
“y©l‹ kfheh£oš kj eL Ãiyikjh‹ jiy “thÈg cyf«jh‹ mªehLfËš bt‰¿ia mˤjJ”
ÉǤjhL«.” v‹W ngádh®.
“eh‹ “#hângj ÄU¡fTlhJ” “bgh£L¡f£l¡ TlhJ” ïij¥g‰¿ thrf®fis x‹W nf£»nwh«. mjhtJ,
v‹gjhd ïu©L Ô®khd§fŸ bfh©LtªâU¡ »‹nw‹.”
br‹w thu« F¿¥ã£l ö¤J¡Fo RakÇahij kfheh£L¤
“kfh¤kh TW« RauhÍa« tªjhš vdJ knrhjh¡fŸ jiyt® âU. v°. ïuhkehj‹ mt®fŸ ãur§f¤ijí« ï›thu«
xU áyuhnyna ö¡» v¿ªJÉl¥glyh«.” F¿¥ã£oU¡F« br£oah® eh£L RakÇahij kfheh£L¤ jiyt®
âU. M®.nf. õ©Kf« mt®fŸ ãur§f¤ijí« go¤J¥gh®¤jã‹
“rhjhuzkhŒ 10 tUõ§fËš V‰glnt©oa Ó®âU¤ ïij¥g‰¿ ah® v‹d M£nrgid brhšy¡TL« v‹gnj ekJ
j§fŸ M§»y murh§f¤âš kj eLÃiyikahnyna 150 nfŸÉ.
tUõ§fsh»í« ï‹D« V‰glÉšiy.”
muáaiy¥ g‰¿í«, kj ïaiy¥g‰¿í« ïUtU« brhšÈ
“kjeL Ãiyik t»¡F« murh§fK«, RauhÍaK« íŸsitfŸ jh‹ RakÇahij ïa¡f¤â‹ kj ïaš muáaš r«gª
xʪjhš mšyJ ek¡F c©ik ÉLjiy tu¥ nght âšiy.” jkhd étehofshF«. v›Éj njÓa thâí«, kjthâí« ïªj¤
“kjeL Ãiyik xÊ¡f¥glhj RauhÍa« ek¡F j¤Jt¤â‰F tªjhšjh‹ ïªâahÉš njÓankh, kjnkh ïU¡f
nt©lnt nt©lh«. mJ ek¡F Äfî« Mg¤jhdjhF«.” Koínk mšyhkš k‰wgo mJtiuÆš xU fhÇaK« eilbgw
RakÇahij ïa¡f« mDkâ¡f¥ nghtâšiy v‹gJ kh¤âu« cWâ.
“RauhÍa¤â‰FK‹ ekJ RakÇahijiaí«, kW¥ò ntiyÆY«, ehr ntiyÆYnk mJ ïw§», Koah É£lhš
r¡âiaí« bgU¡»¡bfhŸs nt©L«.” jhnd Koî bg‰WÉLnkbahÊa uhÍ v‹gnjh, ã‹dhš nght
bj‹gnjh mjÅl« ahU« vâ®gh®¡f KoahJ.
KoîiuÆš T¿ajhtJ :-
nghjh¡Fiw¡F br‹idÆš ïªj thu« mjhtJ 11-ª njâ
“ekJ Ô®khd§fis¥ gh®¤jt®fŸ ït‰WŸ vij
g¢ira¥g‹ k©lg¤âš Toa khjr«gs¡fhu á¥gªâfŸ kfh
ahtJ F‰w« brhšy ïlK©lhdhš ijÇakhf¢ brhšy
eh£oš ( bjhÊyhs® kfheh£oš ) jiyik t»¤j g«ghŒ khfhz¥
K‹tu£L«.”
Fo muR - 1931 ( 1 ) 234 235 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ãuKf® âU.#«ehjh°nkjh mt®fË‹ jiyik cg‹ahr¤âš btoF©L, Mfha¡f¥gš KjÈaitfis it¤J¡bfh©L M£á
F¿¥ã£oU¡F« ïu©blhU trd§fisí« ï§F F¿¥ãL òÇí« bfhLikiaÉl J¥gh¡» Õu§» KjÈaitfËšyhkš
»‹nwh«. mjhtJ, ( RnjrĤâuÅš fh©»wgo ) 35 nfho k¡fis xU nfho gh®¥gd® kj Éõa¤âY«, r_f Éõa¤
âY« moikah¡» ehfßf k‰w KiwÆš bfhLikahŒ v›Éj
“gz¡fhu®fŸ jh§fshf j§fËl« nr®ªâU¡F« e‹ikí« òÇahkš M£á òÇtijí«,
gz¡FÉ aiy bfhL¡f¢ r«kâ¡f kh£lh®fŸ. mt®fS¡F
brh¤J nr®ªj Éj« gyh¤fhukhŒ gilbaL¤J Ãy§fis bghUshjhu ïaÈš, 35 nfho k¡fis xU nfho ng®fŸ
tYÉš ãL§»¡ bfh©L mt®fËl« thlif ( F¤jif ) v#kh‹, yhg«, t£o, F¤jif, thlif v‹»‹w tifÆš Ä¡f
v‹W tNÈ¡f¥g£ljhš brh¤J¡fŸ FÉayhŒ¡ FɪJ bfhLikahŒ ml¡» ÄUf§fisÉl nftykhŒ el¤â tUtij í«
É£lJ.”......... ftŤjhš btŸis¡fhu M£áiaÉl ã‹f©l gh®¥gÜa, gz¡
fhu Mâ¡f M£á Äfî« r»¡fKoahj fZlkhÆU¥gij, m¿î«
“ï›Éj« Ãy¢brhªj« bfh©lhLtjhš mt®fŸ ( Ãy¢ RakÇahijíKŸs xUt‹ Ryg¤âš m¿ªJbfhŸsyh«. ïªj
Rth‹jh®fŸ ) xU ntiyí« brŒahkš VuhskhŒ gz« ÃiyikÆš jh‹ fh§»u° r«gªjkhd gyU«, gh®¥gd®fS«,
nr®¤J¡ FɤJ¡ bfh©oU¡»wh®fŸ” v‹W brhšÈÉ£L mt®fsJ áZa®fshd njÓa åu®fS« ekJ RakÇahij ïa¡
nkY« TWt jhtJ, f¤ij r®¡fhU¡F mDTykhd ïa¡fbk‹W gÊRk¤â Éõk¥
“k¡fS¡F rhRtjkhd e‹ik V‰glnt©Lkhdhš ãurhu« brŒJ tU»‹wh®fŸ. ïij e«òtj‰F nghâa _lk¡fŸ
ã‹ tU« _‹W KiwfËš x‹iw¡ ifahsnt©L«.” njr¤âš ïšiyahdhY« óid jh‹ f©iz _o¡bfh©L ghiy¡
Fo¤jhš v¥go cyfnk f© _oÆU¡Fbk‹W fUJnkh mªj¥
1.”nrhÉa¤ UÎahÉš brŒjij¥nghy Ãy¢Rth‹jhu® gh‹ikia¥ nghš elªJ bfh©L tU»‹wh®fŸ. v‹whY«, ïj‹
fËlÄUªJ gyh¤fhukhf¢ brh¤ij bfhL¡FkhW brŒtJ. nah¡»aijí«, Ó¡»u¤âš btËahf¡ Toa rªj®¥g§fŸ jhdhfnt
V‰gL«goahf RakÇahij cz®¢á k¡fS¡F tY¤J tUtjhš
2. go¥goahf mngjthj (rkj®k) bfhŸiffis¡
ï¥go¥g£lt®fŸ ïÅ ntW bjhÊš gh®¤J¡bfhŸsnth mšyJ
ifahStJ.
ïj‹ ÃHÈš kiwªJ bfhŸsnth ïšyhÉ£lhš ntW r¡âa‰w
3. j‰fhy mik¥ig kh‰whkš bgÇa gz¡fhu®fS¡F t®fsh»ÉLth®fŸ v‹gJ ekJ cWâ.
mâf tÇia¥ngh£L, mªj tUkhd¤ij¡bfh©L fšÉ trâ,
ïUªjnghâY« RakÇahij ïa¡f¤â‰F« r®¡fhU¡F«
KÅágš brsfÇa«, ãurt cjÉ, tnahâf®fS¡F cgfhu¢
ïUªJtU« - ïU¡f¥nghF«, r«kªj¤ij ijÇakhf ïªj rka¤â
r«gs« KjÈad bfhL¥gJ.”
nyna btËÆ£L ÉL»‹nwh«.
v‹W brhšÈÉ£L, Mdhš gyh¤fhu¤âdhš brŒí« fhÇa«
mjhtJ,
vJî« gy‹ juhJ v‹W« F¿¥ã£L ïU¡»wh®. jÉu¡
filáahf mt® gh®¥gÜa¤ijí«, ãuò¤j‹ikiaí« bfh©l Rauh{
a¤â‰F ghLgL«fhªÔa¤ij v⮡F« KiwÆš r®¡fh® jait
“bjhÊyhËfS¡F všyh¤ bjhÊšfËY« yhg¤âš g§F
RakÇahij ïa¡f« xU msî¡fhtJ vâ®gh®¡f nt©o tªjhš
bfhL¡FkhW r£lÄa‰wnt©L«.” v‹W« brhšÈÆU¡»wh®.
jhuhskhŒ v⮥gh®¤J¤jh‹ ÔU«.
vdnt ïâÈUªJ bjhÊyhËfŸ Éõa¤âY« RakÇahij
gz¡fhu¤ j‹ikiaí«, gh®¥gÜa¤ijí« xʤJ rkj®k
ïa¡f¤â‹ j¤Jt¤ijnajh‹ âU. #«dhjh°nkjh mt®fS«
K«, bghJ clik¤ j¤JtK« bfh©l Rauh{akh»a kÅj j®k
vL¤J¡T¿ ïU¡»‹wh® v‹gJ òydhF«.
Rauh{a« bgWtj‰F ïªj r®¡fh® K£L¡ f£ilahÆUªjhš mij
Mfnt ïitfis bašyh« c‰W neh¡»dhš ïªâahÉ‹ mÊ¡F« ntiyÆš RakÇahij ïa¡f« xU áW nt® m‰W¥
35nfho k¡fis _‹wiu¡ nfho btŸis¡fhu®fŸ J¥gh¡», Õu§», nghF« tiuÆš mâš <Lg£oU¡F«. ãÇ£oZ MøahdJ v¥go

Fo muR - 1931 ( 1 ) 236 237 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ïUªj nghâY« mJ gh®¥gÜa M£áiaÉl nkhrkhd jšy v‹gJ 2. fy¥ò kz« brŒa¥gl nt©L«.
ekJ mã¥ãuhakh»É£lJ. mJkh¤âukšyhkš âU.fhªâ nf£F«
uhkuhÍa M£áiaÉlnkhrkhdjšy v‹g njhL ãÇ£oZ M£á 3. ÉjitfŸ kWkz« brŒJ bfhŸs nt©L«.
KjyhËfŸ M£á v‹»‹w Éõa¤âš RakÇahij ïa¡f¤â‰F 4. rhujh r£l« mKY¡F tu nt©L«.
á¿J« rªnjfÄšiy. gh®¥gÜa M£áí«, ïuhkuh{akh»a fhªÔa
M£áí« xʪj ãwFjh‹ KjyhËfŸ M£áia xÊ¡fKoí«. 5. bg©fS¡F brh¤JÇik V‰gL¤j xU fÄ£oia V‰gL¤j
ïit ïu©L« mj‰F¤ ö© fshŒ ïU¡»‹wd. Mfnt mj‹ nt©L«. mj‰fhf r£lrigÆš xU knrhjh Ó¡»u¤âš bfh©L
Kiw _‹whtjhF«. ïitfis bašyh« monahL É£L É£L tu¥gl nt©L«.
nenu ãÇ£oZ M£áÆš ifia it¥gJ gh®¥gÜa M£á¡F«
6. bg©fS¡F Éiy bfhL¡F« gH¡f« xÊ¡f¥gl nt©L«.
fhªÔa M£á¡F« cw« njLtnj ahF«. gh®¥gÜaK«, fhªâaK«
jh‹ ïªâahÉš ãÇ£oõhiu tutiH¤jJ«, ï‹dK« mt® 7. fÈahz« xnu ehËš ònuh»jÇ‹¿ RW¡fkhf eilbgw
fisna M£á brŒJ bfh©oU¡ F«go cjÉòǪJ bfh©oU¡ nt©L«.
»‹wJkhF« v‹gJ RakÇahij ïa¡f¤â‹ Kothd mã¥ã
uhakhF«. 8. gšyhtu¤J Ô®khd§fŸ g©oj®fË‹ kdkhWjiy
fh©ã¥gjhš mitfis¥ ngh‰W»‹wJ.
cjhuz« nt©Lkhdhš ãÇ£oõhÇ‹ vªj m¡»uk¤â‰F«,
vªj bfhL§nfhš M£á¡F« gh®¥gÜa« cjÉ òÇaÉšiy v‹W 9. #hâ ɤâahr«, Ô©lhik xÊ¡f¥gl nt©L«. mj‰fhf,
nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªâahÉš gh®¥gÜa« btF ehis¡F K‹ng M®.nf.õ©Kf« mt®fshš ïªâa r£lrigÆš bfh©L tªâU¡
xʪâU¡Fkhdhš ãÇ£oZ ïUªj ïl« bjÇahkš cyf¤âš F« knrhjhit ghuh£LtJl‹, fuh¢áÆš všyh bghJÞjy§fËY«
kiwªâU¡F«. Mifahšjh‹ RakÇahij ïa¡f«. ï¥nghJ gh®¥ všyh tF¥ghU¡F« rk cÇik c©L v‹»‹w Ô®khd¤âš nfhÆš
gÜa¤âlK«, ãuò¤j‹ikÆlK« ntiybrŒa nt©Lbk‹»wJ. fS« nr®¡f¥g£oU¡Fbkd e«ã, mij¥ ghuh£L»‹wJ.
ãuò¤j‹ik ( Kjyhˤ j‹ik ) xÊí«nghJ ahUila Ka‰áí
10. ï¥gFâÆš MâuhÉl®fŸ KjÈat®fS¡F ïilôWfŸ
Äšyhkš ãÇ£oZ Mâ¡f« É»jh¢rhu« xʪJ jh‹ ÔU«. mšyJ
gy brŒahkš rhjfkhÆU¡F« tšy«g®, fŸs®, kwt®, mfkoa®,
gh®¥gÜa¤Ô‰F« ãuò¤j‹ik¡F« ÉnuhjkhŒ ntiybrŒí«
br£okh®fŸ KjÈa tF¥ãdiu¥ ngh‰W»‹wJ. jhœ¤j¥g£l
nghJ ãÇ£oZ Mâ¡f« FW¡»£lhš mij í« nr®¤J mÊ¡f¤jh‹
tF¥ãdÇl« gifik bfh©L, bfhLik ÉisÉ¥gt®fS¡F
RakÇahij ïa¡f« ntiy brŒí«. Mfnt c©ik ÉLjiy¡F
Mjuî mË¥gt®fis ï«kfhehL f©o¡»‹wJ. ïªj Íšyh
kh®¡f« njLtij É£LÉ£L nghÈ¡ T¢rš nghL« ntiyÆš
nghä° c¤ânahf¤J¡F, itÔf cz®¢áahtJ #hâ¥g‰whtJ
RakÇahij ïa¡f« xUehS« ïu§fhJ v‹gij thrf®fŸ
ïšyhj X® gh®¥gdušyhjhiu Ãakd« brŒí«goahf murh§f¤
cz®th®fshf.
jhiu t‰òW¤J»‹wJ.
Fo muR - jiya§f« - 19.04.1931 ï¥gFâÆš MââuhÉl®fis bfhLik¥ gL¤âajhf¢
brhšy¥gL« FiwghLfis ÉrhǤJ, murh§f¤jhU¡F m¿É¡f
* br£okh® eh£L KjyhtJ RakÇahij kfhehL -
moÆš f©l fdth‹fsl§»a fÄ£o bah‹W ÃaÄ¡f¥g£lJ.
Ô®khd§fŸ fÄ£o fdth‹fŸ :- ca®âUths®fŸ uhkehjòu« uh#h, br£o eh£L
1. òâjhf nfhÆšfS«, r¤âu§fS«, ntjghlrhiyfS«, gR Fkhuuh#h, v°. KUf¥gh, v°.M®.v«. bt§flhry«,. v°.uhk¢
kl§fS« mik¡f¡ TlhJ. ïJtiu V‰g£LŸsitfis bghJ¥ rªâu‹.
gŸË¡Tl§fshfî«, khzt®fË‹ ÉLâfshfî«, FHªijfS¡F 11. Íšyhngh®L, jhÿfh ngh®L, KÅághÈ£o M»a bghJ
ghYjî« Þjhgd§fshfî«, všyh k¡fS¡F« rkkhŒ ga‹gL«go °jhgd§fËš, fŸs®,tšy«g®, Kfkâa®, MrhÇkh®, bg© k¡fŸ,
kh‰¿Élnt©L«. jhœ¤j¥g£lt®fŸ M»at®fS¡F °jhd§fŸ xJ¡» it¡f¥gl

Fo muR - 1931 ( 1 ) 238 239 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


nt©Lbkdî«, murh§f¤jh® ïâš jiyÆlnt©Lbkdî«
ï«kfhehL Ô®khÅ¡»‹wJ.
12. IªJ nfhÆš njt°jhd tW«goia go¥ò¡F« it¤âa
rhiy¡F« ga‹gL¤jnt©Lbkd ou°ofis nf£L¡ bfhŸ
S»‹wJ.
ïªJ K°ä«
13. MââuhÉl nAh« f£Ltj‰fhf 10,000%ghí« 13 V¡fuh
ÃyK« xUfdthdhš mË¡f¥g£L« m°âthu« nghl¥g£L«
KÅághÈ£oah® mij¥g‰¿ ftÅahâU¥gj‰fhf tUªJt njhL, ïªâahÉ‹ c©ik ÉLjiy¡F ïªJ K°ä« x‰Wik
clnd mij¥g‰¿ ftÅ¡f nt©Lbkdî« nf£L¡ bfhŸS»wJ. mtáa bk‹W mo¡fo Tw¥gLtnjhL Rkh® 20,30 tUõfhykhf
mj‰fhf gy bgÇah®fS« ghLgLtjhf¤ bjÇÉ¡f¥gL»‹wJ.
14. Fo muirahtJ, FkuidahtJ âdrÇah¡f nt©L bkd
ï¥nghJ âU. fhªâat®fns ï›ntiyÆš KidªâU¡»wh®.
nf£L¡bfhŸStJ.
ïnj fhªâat®fshš bfhŠr fhy¤â‰FK‹ ïªâahÉ‹
15. átbf§if #ÛÅš btŸshik Æšyhj Ãy§fS¡F«,
ÉLjiy¡F Ô©lhik xÊa nt©oaJ Kj‹ikahdfhÇa«
mâf tÇíŸs Ãy§fS¡F« tÇia¡ Fiw¥gj‰F murh§f¤jh® xU
v‹W« Ô©lhik xÊahÉ£lhš Rauh{ank tuhJ v‹W« brhš
fÄ£oia ÃaÄ¡f nt©Lbk‹W nf£L¡bfhŸS»‹wJ. M»a
y¥g£lJ. Mdhš ï¥nghJ mªj ãu¢áid btF Ryg¤âš Ô®ªJ
Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰w¥g£ld. ï¤Ô®khd§fis ãnunuã¤J«,
nghŒ É£lJ. mjhtJ “Rauh{a« tªjhš Ô©lhik jhdhfnt
MjǤJ« ngáa fdth‹fŸ : - âUths®fŸ :- gŸs¤ö® K. m.
xʪJ nghF«” v‹W mtuhnyna brhšy¥g£lhŒ É£lJ.
mUzhry«, oÈ. mUzhry«, brh. KUf¥gh , M®.É. rhÄdhj‹,
bg.Ç.á. bkŒa¥gh, á.K.U. ehuhaz‹, rhÄ áj«gudh®, ».m.ã. É°t VbdÅš Rauh{a« tªjhš kj¤âš ahU« ãuntá¡f¡TlhJ
ehj‹, Úyhtâ, uhkhÄ®j«khŸ, R.g. K¤ijah, m.fh. brh®ddhj‹, uhk. v‹»‹w Ãgªjid fhªâ Rauh{a¤âš K¡»akhd Ãgªjid
R¥ãukÂa«, eh. åu¥g‹, m. bgh‹d«gydh®, éthdªj«, ahjyhš “kj¤âš Ô©lhik ïU¥gjhš mij¥g‰¿ ngRtJ kj
fŠrkiy_®¤â, uhk¢rªâu‹, m.U.R.g. ntl¥gh, v°.É. ȧf«, nf. Énuhj«” v‹W xU c¤âuî ngh£L É£lhš Ô©lhik Éõa« xnu
mH»ÇrhÄ KjÈat®fŸ Mth®fŸ. ng¢áš jhdhfnt KoªJÉL« v‹W mt® v©ÂÆU¡fyh«. Mif
ahš ï¥nghJ Ô©lhikia¥ g‰¿ ahU« ftiy¥gl nt©oa
Fo muR - 19.04.1931
âšiy.
m‹¿í« âU.fhªâÆ‹ “ Rauh{a« ” ï¥nghJ Ô©lhik
xÊahkny tuî« ngh»‹wJ. VbdÅš Ô©lhjh® vd¥gLgt®
fËš Ô©lhik xÊahkš Rauh{a« tu ïz§fkh£nlh« v‹W
brhšYtj‰F m¿î« åuKKŸs MrhÄfŸ ïšiy. Mjyhš “kj
eLÃiyik” Rauh{akhŒ jh©ltkhL»‹wJ.
Mdhš ïªJ K°ä« Éõa« m¥goÆšiy. VbdÅš
y¡ndh x¥gªj¤â‰F ãwF« tF¥òthÇ jŤbjhFâ ãuâÃâ¤
Jt¤â‰F ãwF« mt®fS¡F ( K°ä«fS¡F ) xUthW kÅj¤
j‹ik V‰g£LÉ£lJ. mt®fis RygkhŒ ïÅ ahU« VŒ¤JÉl
KoahJ. ïªJ K°ä« x‰Wik v›tsî thasî ngádhY«
fhÇa¤âš ïªJ¡fŸ v¥go xU á¿J« É£L¡ bfhL¡fhkš K°ä«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 240 241 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


fis Vkh‰w¥ gh®¡»‹wh®fnsh mJ nghynt, K°ä«fS«, eh« ïªj¥go vGJtJ áy njÓa¥ ãiH¥ò¡fhu®fS¡F
K°ä« ïªJ x‰Wikia thasÉš v›tsî ngádhY« fhÇa¤âš ão¡fhjJnghš fhz¥glyh«. mt®fŸ ïUT£lh¤jhÇilí«
á¿J« É£L¡ bfhL¡fhkš ïUªJtU« j‹ikia milªJ Jntõ- K©lh¡fî« tF¥ò¡ fytuK©lh¡fî« ãurhu« brŒt
É£lh®fŸ. jhf e«ik¥ g‰¿ Éõk¥ ãurhuK« brŒayh«. MdhY«, mij¥
g‰¿ eh« á¿J« ftiy¥gl¥ nghtâšiy. Mdhš eh« vGJtJ
ïªj¤j‹ikiaíila ïUtiuí« eh« F‰w« brhšy tu c©ikah ïšiyah v‹W gÇnrhâ¤J¥gh®¡f nt©Lbk‹Wjh‹
Éšiy. VbdÅš ïUT£l¤jhU« j§fË‹ ïU kj¤â‹ c©ik ftiy¥gL»‹nwh«.
ahd j‹ik¥gona ïUtU« elªJ bfhŸS»‹wh®fŸ. Mifahš
nk‰go ïU kj¤â‹ ãujhdK« js®¤j¥gL« tiu ïªâah kh¤âu ï«khâÇahd ïu©L kj¤ijí«jh‹ ïUT£l¤jh®fS«
kšyhkš ït®fisíila vªj njrK« ï¥go¤jh‹ elªJ bfhŸs ts®¡f nt©Lbk‹W«, ïUkj¤jhU« mtut®fŸ kj¤â‰F¡
Koí«. Ryg¤âš x‰Wikia¡fhzKoahJ. f£L¥g£L el¡fnt©L« v‹W« ïªâahÉ‹ Vf jiytuhd
âU.fhªâat®fŸ TW»‹wh®fŸ. ïJ ïªJ¡fËY« K°ä«fËY«
cjhuzkhf bfhŠr fhy¤â‰F K‹ò fhyŠ br‹w yhyh cŸs kj g¡â¡fhu®fis¤ âU¥â gL¤â âU. fhªâia kfh¤kh v‹W
y#gâuhŒ mt®fŸ “kfkâaušyhjhiu bfhšynt©L« v‹»‹w x¥ò¡bfhŸsî« cjî«. MdhšïJ ïUr_f¤âDilaî«
trd« FuhÅš ïU¡F«tiu ïªJ K°ä« x‰Wik rh¤âa¥glhJ” x‰Wik¡F rh¤âa¥gl¡ Toajh v‹W nahá¤J¥ gh®¡F«go
v‹W “Rauh{ah”Éš vGâÆUªjJ ahtU¡F« PhgfÄU¡F«. bghJ#d§fis¡ nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«.
k‰W« ï‹D« mJnghynt ï°yh« kj¤ij É®¤âbrŒa ïU r_f¤âYŸs thÈg®fS« x‹W To ïU kj§fËY
f¤â, <£o, gyh¤fhu« M»aitfis cgnah»¤J í¤j« brŒayh« KŸs ntõ¤ijí«, Jntõ¤ijí« x‹W¡bfh‹W mo¥gilah
v‹»‹w jh¤gÇa§fS« mâš ïUªJ tUtJ« ahtU« m¿ªjnj. íŸs khWgh£ilí« xÊ¡f K‹tªJ JntõK« ntõK«
mJnghynt “MÇaušyhjt®fbsšyh« Äny¢r®fŸ” khWghL« f‰ã¡F« ghf« vâÈUªjhY« mit ah® brh‹djhf
“MÇaušyhjt®fŸ ghiõ Äny¢rghiõ. MÇaušyhjt®fis ïUªjhY« ijÇakhŒ vL¤bjǪJÉ£L x‰Wik¡fhd â£l§
všyh« bfhšy nt©L«, mt®fŸ mÊ¡f¥glnt©L«, mt®fŸ fis¥ òF¤â ïUtU« j§fis kÅj¤ j‹ik kj¡fhu®fŸ
óÄ¡F rhu«” v‹W “ïªJ¡fŸ” ntj¤âš ïUªJ tUtJ«, (bfhŸif¡fhu®fŸ) v‹W brhšÈ¡ bfh©L òu¥g£lhš ïªâah
irtdšyhjt‹ fGnt‰w¥g£ljhŒ òuhz§fËš ïUªJ tUt J« kh¤âukšyhkš, ïªJ K°ä«fŸ kh¤âukšyhkš cyfbkšyh«
ntj« v‹gJ v‹d, òuhz« v‹gJ v‹d v‹gijí«, ïªJ j®k« cyf¤âYŸs r_fbkšyh« ïªj¡ bfhŸifÆ‹Ñœ m‹ò¤ j‹ik
v‹gJ v‹d v‹gijí« m¿ªjt®fŸ všyh« e‹whŒ¤ nahL rnfhju thŠirnahL M£á òÇa¥glyh«. mâšyhkš
bjǪâU¥gh®fŸ. mtut®fŸ kj¤ij¥ gy¥gL¤â¡bfh©L mitfS¡F¢ á¿J«
g§fnkh khWghnlh ïšyhkš ïªJ K°ä« x‰Wik V‰gL¤jyh«
ï°[h« j®k¤âš “ï°yh« mšyhjt‹ fhg® mjhtJ v‹gJ á¿J« ga‹ glhjjhF«. mªj¥go VjhtJ xUrka«
eh°âf‹ mÊ¡f¤jFªjt‹” v‹W ïU¥gJ« ïªJ mfuhâÆš x‰Wik V‰g£L É£ljhf ahuhtJ brhšYtjhdhY« áyUila
kfkâa‹ v‹whš uhBj‹, mRu‹ v‹W« Äny¢r‹ v‹W« ïU¥ jÅ¥g£l e‹ik¡F cjînkašyhkš ïªâa k¡fË‹ bghJ
gJ« ahtU« m¿ªjnjahF«. m‹¿í«, ïitfis ïUâw¤jhU« e‹ik¡F¢ á¿J« cjthJ v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«.
m¿ªâUªJ« ïªj Éõa§fËš v›Éj khWjY« brŒahkY«
mJkh¤âukšyhkš v›Éj khWjY« brŒa¡TlhJ v‹»‹w ïªJ K°ä« x‰Wik¡fhf T£l¥g£l K°ä« kfheh£L¤
Ãgªjidia RauhÍa¤ â£l¤âš xU K¡»a Ãgªjidahfî« Ô®khd§fis¥ gh®¤jhš x‰WikÆ‹ j¤Jt« v›tsÉÈU¡»wJ
it¤J¡ bfh©L ïªJ K°ä« x‰Wik, x‰Wik v‹W T¥ghL v‹gJ És§F«.
ngh£lhš m¡T¥ghLfŸ ntõ¡ T¥ghlh? mšyJ VŒ¥ò¡ mitahtd: -
T¥ghlh? mšyJ th°jt¤ânyna nghL« xU c©ik¡ T¥ghlh?
v‹gij¥ bghJ k¡fŸ cz®ªJ gh®¡f nt©LkhŒ¡ nfhU»‹nwh«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 242 243 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Ô®khd§fŸ fhuz«. mnjhL kh¤âukšyhkš âU.fhªâ K°ä«fS¡ FŸshfnt
xUtiu xUt® bt£o bfhŸS«go brŒ»wh®” v‹W ngá
1. “ïªJ¡fŸ å© Mâ¡f« brY¤j ÉU«ãajhš fhá, M¡uh, ïU¡»wh®.
Ä®#h¥ó®, fh‹ó® KjÈa gy ïl§fËš tF¥ò¡fytu§fŸ
V‰g£lij¡F¿¤J tUªJ»nwh«. fh§»u° tF¥ò kd°jhg§ fËš ïªj ÃiyÆš ïªJ K°ä« rkur« br¥ãLɤijah mšyJ
jdJ nghÈ rh¤åf¡ bfhŸifia ifÉ£LÉ£lJ v‹nw eh§fŸ Koa¡Toahjh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. tF¥òfisí«
fUJ»‹nwh«. bgU«gh‹ikahd r_f¤jh® ï›thW ïÅí« kj¤ijí« fh¥gh‰¿¡ bfh©L jh§fŸ jªâurhÈfshfî« mâf
kndhght« bfh©oUªjhš cŸeh£L¡ fyf« ÉistJ â©z«. v©Â¡if cŸst®fshfî« ïU¡»‹nwh« v‹»‹w fhuz¤â‰
ïªâa r®¡fhU«, ãÇ£oZ r®¡fhU« ïªâa Ãiyik ia¢ rkhË¡f fhf tF¥ò thÇ kj thÇãuÃâ¤Jt« TlhJ v‹W brhšY« tiu
â£lkhd bfhŸifÆ‹¿, fh§»u° nt©Lnfh S¡nf brÉrhŒ¤J tF¥ò x‰Wikí« kj x‰Wikí« vâ®gh®¥gJ K£lhŸ jd khfnt
tUtjhš JuâUZl« bfh©l ïªehnl mʪJnghF« Ãiyik Koí« v‹gnjhL vªj ‘njÓaK«’ vªj ‘mÏ«ir’í« ïÅ
c©lh» ÉL« v‹W v¢rÇ¡»‹nwh«.” bghJk¡fis Vkh‰w KoahJ v‹gJ cWâ.

2. “gh®Èbk©oÈUªJ mâfhu§fŸ k‹d®fŸ if¡F khw Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.04.1931


nt©Lbk‹W«, I¡»a M£á KiwÆš nrU« všnyhUila
KG¢r«kjKÄ‹¿ vªj Éõa¤ijí« I¡»a r®¡fh® îthf¤âš
É£L Él¡Tlhbj‹W« ï«kfhehL mã¥ãuha¥gL»‹wJ.
j‰bghGJŸs ÃiyÆš jŤbjhFâfns nt©L« I¡»a r®¡fh®
r£lrigÆš ü‰W¡F 33 1/4 åj« K°ä«fS¡F °jhd« nt©L«.”
3. “ïªâak‹d®fŸ y©lD¡F¢ bršY« bghGJ f¥g
Ènyna, K°ä«fis¤ jiybaL¡f bth£lhk‰ brŒí« t©z«
râahnyhrid brŒJ bfh©ld®. ïªÃiyÆš, ëkâahí«,
mghaÄ‹¿í« thHtšy ïu©blhU khfhz§fis eh« ãu¤âna
fkhf it¤J¡bfhŸStJ jh‹ ek¡»U¡F« xnutÊ. ïªJ¡fsl§
»a jiyik r®¡fhÇl¤âny uhQt¤ij É£Lit¡f eh« xU ehS«
r»¡f kh£nlh«. uhQt¤âš K°ä«fS¡F bgÇa c¤â nahf«
x‹W« bfhL¡fkh£lh®fŸ. ïJî« jÉu, fh‹ó® ngh‹w fyf
rka§fËš K°ä«fis ïªj uhQt« ghJfh¡fhJ. fh§»u°
ãÇ£oõhUl‹ ngh®òǪJ, mâfhu¤ij bg‰wjhÆ‹, r‰W« ja§fhJ
rfy âahf§fisí« brŒJ, fh§»uRl‹ eh« ngh® òÇnth«”
v‹gjhF«.
K°ä« r_f¤ jiytuhd bksyhdh brsf¤ mÈ mt®fŸ
ngá ïU¥gjhtJ :-
“K°ä«fŸ âU.fhªâÆlÄUªJ Ãaha¤ij vâ®gh®¡f
KoahJ. y£r« fhªâiaí« eh‹ xUtnd v⮤J¥ nghuhl Koí«”
v‹W ngáÆU¡»wh®.
k‰W« mt® “âU. fhªâ K°ä«fËš áy VkhËfis it¤J¡
bfh©L thahL»‹wh®fŸ. ïªJ K°ä«fytu¤â‰F âU. fhªâna
Fo muR - 1931 ( 1 ) 244 245 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
cÇikfis Ãiyeh£l bfhŠrK« mŠrkh£lh®fbsd fUJ»‹
nwh«. ïªj uÆšntÆš CÊa« brŒa¥g£l v©Âwªj ãuhkz
ušyhjhÇ‹ K‹nd‰w« ï›Éu©L ngUila bghW¥ãYª jhÅU¡
»‹wJ. Mifahš, mt®fŸ ãuhkz®fË‹ Mâ¡f¤â‰F«,
bršth¡»‰F«, bfhŠrK« ga¥glhkš, ãuhkzušyhjhÇ‹ Fiw
bj‹ ïªâa uÆšnt f«bgÅ ÈÄbl£ fis Ãt®¤â¡f Ka‰á brŒth®fbsd Ãid¡»‹nwh«. m› thnw
c¤ânahf§fŸ tH§f¥gLtâY«, á¥gªâfis bjǪbjL¥gâY«,
ãuhkzušyhjhÇ‹ cÇikfŸ jh‹ KjÈš ftÅ¡f¥gLbkdî«
Ãid¡»nwh«. VbdÅš ãuhkz®fŸ V#©o‹ MÕáY«, ï‹D«
bj‹ ïªâa uÆšntÆ‹ îthf« KGtJ« ãuhkzkakhf
ïju îthf °jhgd§fËY« 100¡F 90 ngU¡F mâfkhfnt
ïU¥gJ ahtU« e‹f¿ªj Éõa«. ãuhkzušyhjhU¡F xU Éj
fhz¥gL»‹wh®fŸ.
RjªâuKÄšyhkš, ãuhkz®fshnyna bfhŸisÆl¥g£L¡
bfh©L tu¥gL»‹wJ. ãuhkz ušyhjhU¡F V#©L MÕáY«, Vb#©o‹ ï«kdkhWjiy eh« KG kdJlD« tunt‰
ï‹D« ïju îthf °jhgd§fËY« ïl« »il¥gnj Fâiu¡ »‹nwh«. ï¡fÄ£oia ÃaĤjJl‹ V#©o‹ bghW¥ò Ú§»Él
bfh«ghf ïU¡»‹wJ. ïªj uÆšntÆ‹ îthf¤ij X® ãuhkz Éšiy. Mdhš ï¡fÄ£oah® j§fSila bghW¥òfis cz®ªJ,
m¡»ufhubk‹W TWtJ ÄifahfhJ. ïªÃiyik¡F uÆšnt¡ mj‹go elªJbfh©L tU»‹wh®fsh v‹gij mo¡fo ftŤJ¡
f«bgÅÆ‹ îthf°j®fS« ïJ tiuÆY« clªijahfnt¤jh‹ bfh©L tUthbudî« e«ò»‹nwh«.
ïUªJbfh©L tªâU¡»‹wh®fŸ. #d¤bjhifÆ‹ åjhrhu¥go
uÆšnt¡fËš c¤ânahf« tH§f¥gl nt©Lbkd r£l rigfËš Fo muR - brŒâ És¡f« - 19.04.1931
nghuhoaj‰F “mJ f«bgÅfhu®fË‹ Mâ¡f¤JŸsl§»ÆU¥g
jhš, mt®fSila ãÇa¤ij¥ bghU¤jJ” vd ïJtiu Tw¥g£L
tªjijí« rfyU« m¿th®fŸ. Mdhš, ï¥bghGJ bj‹ ïªâa
uÆšntÆ‹ V#©o‹ kd« K‰¿Y« khWjyilªJ, ãuhkz
ušyhjhU¡F«, mt®fSila bjhifÆ‹ åjhrhu« cÇikfS«,
c¤ânahf§fS« tH§f¥glnt©Lbkd cWâ bfh©L, mj‰nf‰w
thW “°lh¥ bry¡õ‹ ngh®L” v‹D« xU ngh®il ÃaĤâU¥gJ
Äfî« ngh‰w¡Toanjh® ÉõakhF«. ãuhkzušyhjh®fS«
V#©o‹ kd khWjiy tunt‰W, j§fS ila cÇikfis¥ bgw
î«; Rjªâu§fisailaî« K‹dÂÆš Égh®fbsd fUJ
»‹nwh«.

°lh¥ bry¡õ‹ ngh®L


ïªj ngh®oYŸsm§f¤âd®fŸ jh‹ ïÅ uÆšntÆ‹
îthf¤â‰F nt©oa c¤ânahf°j®fisí«, á¥gªâfisí«
nj®ªbjL¥gt®fshth®fŸ. m¥go¤ nj®ªbjL¥gâY« ãuhkz
ušyhjhÇ‹ cÇikfŸ jh‹ KjÈš ftÅ¡f¥gL«. Mr. _®bA£
v‹gt® fÄ£oÆ‹ jiytuht®. ï¡fÄ£oÆ‹ fhÇajÇá Mr. K.P.
ntY¥ãŸis v‹gt®, ï›Éu©L c¤ânahfÞj®fS« ãuhkz
ušyhjhÇ‹ Fiwfis br›tnd MuhŒªJ, mt®fSila

Fo muR - 1931 ( 1 ) 246 247 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mnyhá¡f nt©oa fhÇa« K¡»akhdjhf âU. fhªâ mt®fS«,
mt®fisí« xU r_fkhf kâ¥gjhf fh£o¡ bfh©lhtJ ïU¡f
KoªâU¡F«. m¥go¡F ïšyhjjhnyna “Ô©l¥glhjh® Éõa«
Ra uhÍa« tªj ã‹ò rÇahŒ ÉL«” v‹»‹w xnu ng¢áš
Kotilaî« KoªJÉ£lJ.
Ô©lhik ïit xU òwÄU¡f fuh¢á fh§»uáš òâa RauhÍa¤âš ViH
k¡fS¡F bjÇÉ¥gj‰fhf tF¡f¥g£l éthjhukhd cÇik fŸ
v‹gitahd 20 â£l§fËš Ô©lhik ÉõaK« #hâ ɤâahr
ïªâahÉš ïªJ K°ä« x‰WikiaÉl RauhÍa¤ij Él ÉõaK« v¥go fh¥gh‰w¥g£oU¡»‹wJ v‹W gh®¤ jhš mâš
- óuz Rna¢iria Él - fhªâ - ï®É‹ x¥gªj¤ijÉl - cŸs Nøí« rhkh®¤âaK« e‹whŒ És§F«. mJ v‹d bt‹whš,
Ô©lhik xÊ¡f¥gl nt©oaJ K¡»akhdJ v‹»‹w Éõa« ãu#h cÇik KjyhtJ Ô®khd¤â‹ 6tJ c£ ãÇthš ‘#hâtF¥ò
fLfsî m¿î« kÅj¤ j‹ikí« cilat®fsh»a vtU« fhuzkhf bghJ c¤ânahf«, mâfhu«, bfsu t« bjhÊš M»a
x¥ò¡bfhŸs¡ToajhF«. m¥go¥g£l xU K¡»akhd Éõa« Éõa§fËš v›Éj ɤâahrK« bfhŸs¡ TlhJ’ 7tJ c£ãÇÉš
ï¥nghJ mGthu‰w ãzkhŒ, nfŸÉ nf£ghL m‰W myøa¥ “bghJ»zW, bghJåâ, bghJ ïl« M»aitfis cgnah»¤J¡
gL¤j¥g£L »l¡»‹wJ. mJkh¤âukšyhkš mt®fŸ mjhtJ bfhŸs všnyhU¡F« cÇik c©L” v‹gjhf F¿¡f¥g£oU¡
Ô©l¥glhjh® v‹gt®fŸ jh§fshfnt VjhtJ xU Ka‰á brŒJ »‹wJ.
j§fŸ ïÊîfisí« fZl§fisí« ngh¡»¡bfhŸs Ka‰á¥g
ijí« ïªj¥ghG« RauhÍaK« óuz Rna¢irí« v‹»‹w btW« ïªj ïu©L Ô®khd§fËY« #hâianah Ô©l¥glhj tF¥ò
thŒ th®¤ijfŸ njh‹¿ giHaitfisna òy¥gL¤â¡ bfhŸs v‹W brhšy¥gLtijnah xÊ¡F« v©znkh, ftiynah ïšyh
î« òâaitfis jiyfh£lhkš ïU¡fî« Ka‰á brŒtj‹ _y« âU¥gij e‹whŒ czuyh«. xU rka« mâš ahU¡fhtJ rªnjf«
jL¤J mG¤â it¡f¥g£L« tU»‹wJ. ïªj beW¡foahd rka¤ ïU¡Fnkh v‹dnkh v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj âU. r¤âa_®¤â
âš ïªjK¡»akhd Éõa« (Ô©lhik¡ bfhLik Éõa«) ï¡ Ia® 15-ªnjâ ïªJ g¤âÇifÆš e‹whŒ És¡» ïU¡»wh®. mjhtJ
fâahdhš ïÅ v¥nghJ jiybaL¡f Koí« v‹gJ ek¡F És§f “bghJ ïl« v‹gâš tF¥ò gh¤âaKŸs bghJ ïlK«, jÅ¥g£l
Éšiy. ïªâa RauhÍa¤â‰F ï‹W ïªJ K°ä« Éõa« jil t®fshš Él¥g£lbghJ ïlK«, nfhÆš r«kªj¥g£l bghJ
ahŒ ïU¡»‹wJ v‹W njÓa¡fhu®fŸ ÚÈ¡f©Ù®Él brŒjJ ïlK« ïâš r«kªj¥g£ljšy” v‹W« vGâ ïU¡»wh®. ïit
vJ v‹W gh®¤jhš K°ä« r_f¤jhUila »s®¢áí« mt® kh¤âukšyhkš jhœ¤j¥g£l, bfhLik brŒa¥ g£l tF¥òfŸ
fSila x‰Wikí« gyK« RakÇahij cz®¢áínkahF«. v‹gitfS¡F k‰wtF¥gh®fisÉl v›Éj ɤâahrK«
Mfnt mij Él K¡»akhdJ« mtáakhdJ« kÅj¤ j‹ik mjhtJ jÅ¢rYif vJî« fh£l¥glhJ v‹gij tÈíU¤âí«
ahdJkhd Ô©lhik xÊ¡F« Éõa« ïªJ K°ä« “Érhu¤âš” fh£l¥g£oU¡»‹wJ.
MÆu¤âš xU g§F Tl ftiy¥gLtj‰F yha¡»šyhjjhf¥ nghd
Mfnt ïªj fuh¢á fh§»u° Ô®khd¥go gh®¤jhš ï¥nghJ
j‰F fhuz« Ô©l¥ glhjh® v‹gt®fS¡FŸ x‰Wikí« gyK«
mt®fS¡F¢ áy °jhd§fŸ xJ¡» it¡f¥g£oU¥gJ«, mt®fŸ
RakÇahij cz®¢áí« ïšyhjnj fhuzkhF«. rhjhuzkhf Rkh®
nj®jÈnyh, k‰w tÊfËnyh rk cÇikbgw áy jÅ V‰ ghLfŸ
20 tUõ¤â‰F K‹ò y¡ndhÉš KÞä«fS¡F áy cÇikí«,
brŒJ ïU¥gJ«Tl xÊ¡f¥g£L Élnt©oajh»ÉL«. mJ
Ó®âU¤j â£l¤âš jÅ tF¥òthÇ ãuâ Ãâ¤Jt cÇikí« bfhL¤
kh¤âukšyhkš r£l§fËY«, Mjhu§fËY« #hâí«, tF¥ò«
jJ nghš Ô©l¥glhjt®fŸ v‹gt®fS¡F« VjhtJ tÊ brŒJ
F¿¡f¥glnt©oajhF« v‹gnjhL mt‰iw¥ g‰¿ kj§fËš
ïUªjhš ï‹W mªj r_f¤âY« 100¡F ï¤jid ng®fŸ v‹gjhf
cŸs Ãiyikiana mt®fS¡F mË¡f¥gl nt©oaJkhF«.
go¥ãY« c¤â nahf¤âY« r_f thœ¡ifÆY« °jhd§fŸ bg‰W
ïj‰F Mfnt mj‹ Kªâa ghf¤âš kjeL Ãiyikiaí« mJ
ïUªJ ïªj¢ rka¤âš mt®fS« kÅj®fŸ v‹W kâ¡f¥g£L
r«kªjkhd kd¢rh£áiaí« tÈíW¤j¥ g£L« ïU¡»‹wJ.
ïªâa óuz ÉLjiy¡F â£l« tF¡F«nghJ mt®fisí« fyªJ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 248 249 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


RU¡fkhf¢ brhšynt©Lkhdhš Ô©lhik c©L, #hâ cŸs Éõa§fŸ Ãiy ÃW¤j¥g£L, mitfË‹go mKš el¤j¥
ɤâahrK©L, òÅjkhd °jy§fŸ v‹W fUj¥gLgitfËš gL« v‹gij¡ f©o¥ghŒ cz®th®fshf.
všyh k¡fS¡F« rk Rjªâu« »ilahJ. k‰wgo ahU¡F« ã‰g£l
t®fŸ, jhœ¤j¥g£lt®fŸ v‹gj‰fhf jÅ¢rYif fh£l¥gl Mfnt Ô©lhjh® vd¥gLnthU«, jhœ¤j¥g£l k¡fŸ
kh£lhJ v‹gjhF«. vd¥gLnthU« k‰W« gh®¥gdušyhjhU« j§fS¡F VjhtJ
RakÇahijnah rk¤Jtnkh bgwnt©Lkhdhš “óuz Rna¢
Mfnt òâa RauhÍa¤âš #hâ, tF¥ò¡ bfhLikfŸ r£l¤ iria”na y£áakhŒ¡ bfh©l ï‹iwa fh§»uir e«ã¡ bfh©o
â‹ Ûnj jh©ltkhL«. Mdhš, RauhÍaÄšyhj m‹Åa uhÍa¤ Uªjhš bgUkhŸ kh¿ bg¤j¥bgUkhshdfijahf¤jh‹ Koí«.
âš mjhtJ ï¥nghja uhÍa¤âš mnef Éõa§fËš #hâ, tF¥ò
ɤâahr¡ bfhLikfŸ, gH¡f«,tH¡f«,kh_š v‹git fisna t£lnki# kfhehlhtJ xU Éj¤âš Nø ïšyhkš ngrî«,
ãujhdkhŒ bfh©L xU Éj¤âš jh©ltkho tªjJ. Vnjh xU ijÇakhŒ c©ikia vL¤J¢ brhšyî« ga‹gl¡ Toajhf
Éj¤âš ï¥nghJ Ô©lhikí«, #hâ ɤâahrK« monahL ïU¡Fkhjyhš m§F bršY»‹wt®fshtJ ï› Éõa§fËš
xÊ¡f¥glnt©L« v‹»‹w v©zK«, cz®¢áí« bghJ k¡f #h¡»uijahŒ ïUªJ ftŤjhš á¿jsthtJ ek¡F mDTy«
S¡F¤ jhdhfnt V‰g£L mit mÊgl¡Toa Ãiyik V‰gL»‹w V‰g£lhY« V‰glyh«. m§F kjr«kªjkhd eLÃiyik kdrh£á
fhy¤âš óuz Rna¢irÆ‹ nguhš kWgoí« #hâ, tF¥ò, ng®fS«, M»aitfŸ monahL xÊ¡f¥gl nt©L«.
Mjhu§fS« xU kÅj‹ kdrh£áia c¤ njá¤J r£l¤â‹_y« #hâ, tF¥ò v‹»‹w ãÇÉidfŸ V‰gLtj‰F ïlÄšyhkš
Ãiy ÃW¤J«goahf MÆU¥gJ ÄFâí« f©o¡f¤ j¡fnjahF«. go¡F thœ¡if¤ â£l§fisí«, Mjhu§fisí« V‰gL¤j
ïÅ V‰gl¥nghF« RauhÍa¤âš tU« rk¤Jt¤â‰F xU nt©L«. vªj Mjhu§fËY« #hâ¡F fynk ïU¡f¡TlhJ.
cjhuz« vL¤J¡fh£l nt©Lkhdhš mjhtJ, fh§»u° Ô® tUzh¢áuk g£l§fS« bga®fS¡F¥ ã‹ #hâ¥g£lnkh, tF¥ò¥
khd¤â‹ gydhŒ ekJ bgÇah®fS« v›Éj¤âY« F‰w« brhšy g£lnkh ïU¡f¡TlhJ. áÉš »ÇÄdš r£l§fËš #h⥠ãÇî
Koahjt®fSkhd M®.nf.õ©Kf« (itáaFy« v‹W brhšy¥ fS¡F«, tF¥ò¥ ãÇîfS¡F« ïlnk ïU¡f¡ TlhJ v‹gJ
gL«) mt®fS«, âU. lãŸô ã.V. brsªâugh©oa‹ (B¤âÇa ngh‹w ï‹D« gy Ãgªjidfis t‰òW¤â ïªj Ó®âU¤j« Kjš
Fy« v‹W brhšy¥gL« ) mt®fS« âU¢brªö® nfhÉš bfh©lhtJ #hâ tF¥ò¡ bfhLikia mʤJ ÉL«go gh®¤J¡
všiy¡FŸ nghf¡TlhJ v‹gJ ï‹D« gykhf Ãiy ÃW¤j¥ bfhŸsnt©L«. ïªj¡ fhÇa¤âš bt‰¿ bg‰W¤ âU«ã tªjh®
g£lJ v‹gnjahF«. “itáa®” “B¤âÇa®” Fy§fns ï¥go fnsahdhš ïªâahit¥ gy tiffËY« ão¤j vY«òU¡» Éahâ
ïU¡F«nghJ ïÅ R¥g¥ giua‹, fU¥g‹ r¡»È (“r©lhs” Fy« ahdJ monahL xʪJnghF« v‹W cWâahŒ¢ brhšYnth«.
v‹gij¢ nr®ªjt®fns) v‹gt®fË‹ Ãiyikia¥g‰¿ ngr Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.04.1931
nt©Lkh v‹W nf£»‹nwh«. Éf,
ïij¥ go¤J¥ gh®¡»‹wt®fËš gyU¡F ïªj î¥gªj§f
shdJ jhœ¤j¥g£l tF¥ghU¡F«, Ô©l¥glhj tF¥ghU¡F« jh‹
V‰g£litfns jÉu ‘#hâ ïªJ¡fŸ’ v‹W brhšÈ¡bfhŸs¥ gL«
gh®¥gdušyhj k¡fis¥ ghâ¡fhJ v‹W njh‹w¡TL«, m¥go¤
njh‹WtJ K£lhŸ jdkhd njh‰wnkahF«.
“kjeL Ãiyik” “kdrhø” v‹»‹w ïu©L th®¤ijfŸ
ãunahf¥ gL¤j¥g£l ãwF ïªJ kj« v‹gâš f©o¥ghŒ “ãuhk
z‹”, “N¤âu‹”, “gŠrk‹” v‹»‹w _‹W ãÇîfS«, mit
fS¡F ï¥nghJ mDnghf¤âY« kj¢r«kªjkhd Mjhu¤âY«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 250 251 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ehjŒa® jiyikÆš xU nfhZo kJiu, âUbešntÈ, uhk ehjòu«,
br£okh® ehL M»a ïl§fS¡F« v‹W ãǤJ¡bfh©L
òw¥g£oU¡»‹wh®fŸ.
ït®fS¡F cgjiyt®fshf xU T£l« ( mJî« btW«
gh®¥gd®fshfnt âUths®fŸ o.É.v°. rh°âÇah®, MyÞa« Ia®,
v¢rÇ¡if! v¢rÇ¡if!! v¢rÇ¡if!!! bt§»£luhkŒa®, <. »UZzŒa®, v‹.v°. tujh¢rhÇah®, nf.
rªjhd« mŒa§fh® ,v¡»na°tu r®kh, r§fuŒa®, r§fuŒa® yøÄ
m«khŸ, É.É.v°. mŒa® bršy«khŸ, yøÄgâ mŒa® m« khŸ,
fh§»u° Ô®khd§fS« r£lkW¥ò r¤âah¡»uf§fS« yºkzuh›fkyhnjÉ m«khŸ, »UZz_®¤â mŒa®, R¥iga®,
bj‹dh£oš nj®jiyna F¿¡nfhshf¡ bfh©lJ v‹gjhf eh« RªâukŒa® KjÈa gy mŒa®, mŒa§fh®, m«k§fh® fS« ït®fŸ
gyKiw brhšÈí« vGâí« tªâU¡»‹nwh«. jÉu k‰W« M§fh§F ngh»‹w ïl¤âš cŸs t¡Ñš mŒa®
mŒa§fh® m«k§fh®fS« ïU¥gnjhL T£l§fËš v§fhtJ
mJkh¤âukšyhkš r£lkW¥ò ïa¡f« ÃW¤j¥g£lîl‹
nfŸÉfŸ FH¥g§fŸ V‰gL»‹w rka¤âš ïl¤âš kh¤âu«
ïÅ “jiyt®fS¡F«” (gh®¥gd®fS¡F«) “bjh©l®fS¡F«”
K‹dhš ÃW¤Jtj‰F v‹»‹w cŸ v©z¤Jl‹ á¿J e‹whŒ¥
(gh®¥gdušyhjh®¡F«) nj®jš ãurhu¤ijÉl ntW ãurhu« ïU¡
ngRtj‰F« jiybfhL¥gj‰F« gh®¥gdušyhjh®fË‹ cg jiyt®
fhJ v‹W« nj®jiy c¤njá¤nj M§fh§F fŸS¡fil k¿aš,
fŸ, bjh©l®fŸ v‹D« nguhš btF áy®fS« mt®fŸ bgaiu¡
#îË¡fil k¿aš M»aitfŸ el¤j¥gL« v‹W« vGâí«
F¿¥ãl nt©Lbk‹gjhf ÉU«ò»wt®fŸ ahU« ïU¡fkh£lh®
ïUªnjh« . ïªj Éõa§fŸ thrf®fS¡F m¥nghGJ r‰W my£
fbs‹nw fUJ»‹nwh«.MdhY« mt®fŸ bgaiuí« F¿¥ã£L
áakhf¡ fUj¥gl¡Toajhf ïUªâU¡F«. Mdhš ï¥nghJ eh«
É£lhš xU Éj¤âš j¥g®¤j« f‰ã¡f¥glÆlÄšyhkš ïU¡fyh
vGâaJnghynt nj®jš ãurhu§fŸ “jiyt®fshš” (gh®¥gd®
bk‹W fUâ mijí« F¿¥ã£nlÉL»‹nwh«. mjhtJ âUths®
fshš) jÄœ eh£oš bjhl§f¥g£L É£lJ. mj‰F mDTykhf¤
fŸ nfhit á.ã.R¥igah, jŠir bt§»L »UZzãŸis, ntj
bjh©l®fŸ (gh®¥gdušyhjt®fŸ) M§fh§F ïªj¤ jiyt®
u¤âd«ãŸis, âUbešntÈ âÇTl Rªâu« ãŸis, tl M‰fhL
fS¡F tunt‰ò mˤJ T£l« T£o n# ngh£L X£l®fis
m©zhkiy ãŸis M»at®fŸ bga®fŸ ï¡nfhZoah®fSl‹
m¿Kf¥gL¤â m¤jiyt®fË‹ c¤âuî¡F¡ Ñœ¥goí«go
M§fh§F fhz¥gL»‹wd. vÅD« mt®fŸ v›tsî öu« ïâš
brŒí«goahd ntiyÆš K«kukhŒ <Lg£L ïU¡»wh®fŸ. áy
fyªJ bfh©oU¡»‹wh®fŸ v‹gJ« ït®fS¡F v›Éj kÇahij
ïl§fËš gh®¥gdušyhjh® gzKo¥ò« mË¡»‹wh®fŸ.
fŸ jiyt®fŸ v‹gt®fshš mË¡f¥g£oU¡»‹wd bt‹gJ«
rÛg¤âš òâa r£l¤â‹ go °jy °jhgd nj®jšfŸ ït®fËl« nk‰f©l K¡»a jiyt®fŸ (gh®¥gd®fŸ) v›tsî
eilbgw¥ ngh»‹wgoahš m¤nj®jšfËš gh®¥gdušyhjh® kÇahijí« e«ã¡ifí« it¤âU¡»‹wh®fŸ v‹gJ« ït®fS
cz®¢áíŸs fdth‹fŸ vªbjªj °jhgd§fËš Mâ¡f« bg‰W l‹ beU§»¥ gH» ït®fsJ e«ã¡if¡F¥ gh¤âukhd gh®¥gd
ïU¡»‹wh®fnsh mt®fis¡ fÉœ¤J« ntiyÆš fh§»u° ušyhj ïu© blhUt®fS¡F¤jh‹ e‹whŒ¤bjÇí«. MdhY« mij
ãurhu« v‹D« nguhš Äfî« ÔÉukhf Ka‰áfŸ brŒJ eh« nt©Lbk‹nw ï§F btË¥gL¤jÉšiy. k‰W« ïªj¥
tU»‹wh®fŸ. mjhtJ bj‹dh£il 3 ãÇîfshf¥ ãǤJ fh§»u° ãurhu¡ T£l¤â‰F gz« bfhL¥gt®fŸ ah® v‹Wgh®¤jhš be‰¿
“jiyt®fŸ” (gh®¥gd®fŸ) jiyikÆš j§fŸ áZa nfho nt®it Ãy¤âš bfh£l¥ ghLgL« gh®¥gdušyhj k¡fns _£il
bjh©l®fSl‹ òw¥g£oU¡»wh®fŸ. v¥goba‹whš, f£o gz Ko¥ig m¥gh®¥gd ãurhu¤â‰F fh¡ifahf it¡
»‹wh®fŸ. Mdhš ïJ r§fuh¢rhÇahU¡F bfhL¥gijÉl nkhr
âUths®fŸ á. ïuh#nfhghy¢rhÇah® jiyikÆš xU kšy v‹nw brhšyyh«.
nfhZo, tl M‰fhL, bj‹dh‰fhL, br§fšg£L, br‹id M»a
ïl§fS¡F«, lh¡l® uh#‹ mŒa§fh® jiyikÆš xU nfhZo Vbd‹whš ïªj¥ gz¤âš ïu©blhU gh®¥gdušyhjh
nfhaK¤ö®, nry«, âU¢á, jŠir M»a ïl§fS¡F«, V.it¤â uhtJ rh¥ãL»‹wh®fŸ v‹»‹w âU¥â ïUªjhY« ïªj¡

Fo muR - 1931 ( 1 ) 252 253 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


fh¡if¤ bjhifahdJ vªj¥ gh®¥gdušyhjh® bfhL¡»‹wh® ngrhkš mjhtJ mnj F‰w¤ij eh« brŒahkš bjËthí«
fnsh mªj r_f¢ bršth¡if xÊ¡f¥ ãurhu« brŒant ga‹ Ãahakhí« És¡Ftj‹ _y« k¡fS¡F c©ikia vL¤Jiu¡f
gL¤j¥gL»‹wd v‹gij gh®¡»‹wnghJ e« eh£L k¡fË‹ nt©L« v‹nw bjÇɤJ¡bfhŸS»‹nwh«. Mfnt vªj¡
Ãiyia vL¤J¡fh£l ïijÉl ntW cjhuz« njitah v‹W fhuz¤ij K‹Å£ L« FH¥gnkh fhȤjdnkh bjhšiyfnsh
nf£»‹nwh«. ÉisÉ¡f¡Tlhbj‹W, kWgoí« tÈíW¤â¡ TW»‹nwh«.
gh®¥gd¥ ãurhu¤â‰F tU»‹wt®fŸ gy® tU«go¡nfh,
ïj‰nf‰wh®¥ nghš °jy °jhgd¤ nj®jšfŸ, òâa r£l¤â‹ bgUik¡nfh tU»‹wt®fshf ïU¡fyh« v‹whY« bgU«
go eilbgw na‰fdnt xU tUõ-fhy« thŒjh bfhL¡f¥g£L gh‹iknah® xUbghJey nritia F¿bfh©nl tU»‹wh®fŸ
mªj xU tUõ fhythŒjhî« Ô®ªJ ï¥nghJ kWgoí« òJ v‹gij eh« kiw¡f KayÉšiy. Mdhš m¥bghJey nrit
vy¡õ‹fŸ eilbgw ï‹D« 6 khjnkh xU tUõnkh thŒjh vJbt‹whš j§fŸ (gh®¥gd) r_f¤â‹ e‹ikiaí« Mâ¡f¤
bfhL¡f¥ ngh»‹wjhf bjÇatUtij¥ gh®¤jhš ïÅí« xU ijí« ca®ití« F¿ahf it¤J mt‰iw Ãiy ÃU¤jî« bgU¡
tUõfhy¤â‰F Fiwahkš ïªj¤ nj®jš ãurhu¤bjhšiy ekJ fî« v‹w neh¡f« bfh©l r_f¤ bjh©l®fshf tU»‹wgoahš
eh£oš ïU¡F«nghy¤jh‹ fhz¥gL»‹wJ. ãwF mJKoªj îl‹ mªj msÉš mt®fS¡F cŸs r_f g¡âia eh« ghuh£l nt©o
r£lrig nj®jš ãurhu§fŸ Kiwna ïªj¥go bjhl§f¥ glyh«. at®fshfî« bghwhik¥ gl nt©oat®fshfî« ïU¡»‹nwh«.
Mfnt e« eh£L ÉLjiy¥ ãurhu§fŸ, njÓa¥ ãurhu§fŸ M»a
bghJ ey nritfŸ v‹gitfŸ všyh« nj®jš ãurhuK« gjÉ gh®¥gdušyhj r_f¤âš mªj khâÇ r_f e‹ik¡F v‹W
bgUtJkhfnt ïUªJ tU»‹wij ahuhtJ kW¡f Koíkh v‹W fZl§fisí« eZl§fisí« r»¤J¡ bfh©L òu¥gL»‹w k¡fŸ
nf£»‹nwh«. ïªj¤ jªâu« Rkh® 50 tUõkhf (fh§»u° Äf Äf RU¡fnk MF«. gh®¥gd®fS¡F gz« bfhL¤J MjǤJ
Mu«ã¡f¥ g£l fhykhf) Mu«ã¡f¥g£L eilbg‰W tU»‹wJ gh®¥gdušyhjh® g¡â fh£LtJ nghš gh®¥gdušyhj ãurhuf®fŸ
v‹whY«, ïªj ÉÊ¥ghd rka¤âY« mnj T£l« mnj fhÇa¤ij tªjhš mt®fis MjÇ¥gt®fS« bghJ¢bryî¡F gz«
ïÅí« ïªj eh£oš el¤J»‹wJ v‹whš - el¤j brsfÇaÄUªJ bfhL¥gt®fS« Äf Äf RU¡fnk ahF«. gh®¥gd ãurhuf®fË
tU»‹wJ v‹whš ïªj eh£L k¡fŸ vªj msÉš K‰ngh¡ l¤âš ïU¡F« f£L¥ghL« ml¡fK« gh®¥gdušyhj ãurhuf®
filªâU¡»wh®fŸ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy . Mfnt M§fh§ fËl¤âš fhz¥gLtJ« mUiknahF«. cjhuz« nt©Lkhdhš
FŸs gh®¥gdušyhj k¡fŸ ïªj N£á¥ ãurhu¤â‰F VkhªJÉlhkš rhjhuzkhf ekJ eh£oš fh§»u° v‹D« gh®¥gd¥ãurhu« V‰g£L
#h¡»uijahŒ ïU¡fnt©Lbk‹nw v¢rÇ¡if brŒant ïij 50 tUõ§fsh»í« ï‹Wtiu xU gh®¥gd¤ jiytuhtJ - xU
vGJ»‹nwh«. eh« #h¡»uijahŒ ïU¡f nt©L« v‹W vGJtâ gh®¥gd mâfhu« gjÉ g£l« bg‰w MrhÄahtJ - r£ilia
dhnyna thrf®fŸ jtWjyhŒ Ãid¤J Él¡TlhJ v‹gijí« fH£o it¤jhš n#¥ãš ïU¡»‹w ngdhit¤âUo ɉW¥
bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. mjhtJ ï¥go vGâajhš ³ ãiH¡F« xU gh®¥gd¤ bjh©ldhtJ- “R¤jkhŒ ehis¡F
ãurhu¡T£l§fŸ el¤j¥gLtâš ahuhtJ FH¥g« ÉisÉ¡fnth, fŠá¡F tifÆšiy” v‹W brhšÈ¡bfhŸ s¡Toa xU cghjhd¥
nfŸÉfŸ KjÈaitfŸ nf£L bjhšiy ÉisÉ¡fnth nt©L« ã¢irfhu¥ gh®¥gddhtJ vªj¢ rka¤âY« v¥go¥g£l beU¡fo
v‹gjhf fUâÉl¡TlhJ v‹W« nkY« m¥go¥g£lT£l« ahd ÃiyikÆY« j‹Dila r_fe‹ikiaí« r_f Mâ¡f¤
vJthdhY«, ah® ngádhY«, vij¢ brh‹dhY« ïZl¥g£lt®fŸ ijí« r_f ca®ití« fLfsthtJ É£L¡ bfhL¤jjhf ahuhtJ
ngrhkš nf£L¡ bfh©oU¥ gJ« ïZlÄšyhjt®fŸ m§F brhšy Koíkh v‹W nf£»‹nwh«.
ïU¡fhkš âU«ãÉLtJkhf ïU¡fnt©Lnk bahÊa á¿J
fytukhtJ c©lh¡FtJ nah¡»a kšy bt‹nw brhšYnth«. nt©Lkhdhš fŸSrhuha« Fo¥gh®fŸ, v§F nt©L
T£l§fËš ngáahdt®fË‹ ng¢R¡fŸ VjhtJ F‰wKila khdhY« òá¥gh®fŸ, f©lgobašyh« âÇth®fŸ, v›tsî
jhfnth c©ik¡F khwhdjhfnth âU¤â j¥g®¤j« òÇí«go Tw¥ ïÊthd bj‹W fUj¥g£l ntiyfis bašyh« Tl brŒth®fŸ.
g£ljhfnth ïUªjjhf bjÇa tUkhdhš mt‰iw bghUikíl‹ Mdhš m¥go¥g£l vt®fËlK« gh®¥gd r_f ey¤ijí«
nf£L¡ bfh©oUªJ kWehnsh mšyJ mj‰fL¤j brsfÇa¥g£l ca®ití« xU fLfsthtJ É£L¡bfhL¤jjhf xU á¿J« fhz
ehnsh ïj‰bf‹nw xU T£l« T£o mt®fŸ ngáa khâÇ eh« KoahJ. k‰wgo gh®¥gdušyhjh®fËnyh v‹whš r_f ey¤ijí«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 254 255 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


r_f RakÇahijiaí« xU X£L¡F ɉWÉl¤ jahuhÆU¥gh®fŸ.
ïªj ɤâahr§fns jh‹ v¥go¥g£l beU¡foahd Ãiyik
iaí« gh®¥gd®fŸ rkhˤJ tUtJ«, gh®¥gdušyhjh®fŸ v¥go¥
g£l brsfÇakhd Ãiyik »il¤jhY« mâÈUªJ rLâ Æš
ÑnHÉGªJ ÉLtJkhÆU»‹wh®fŸ. Mifahš ïÅahtJ gh®¥gd
ušyhj bghJk¡fŸ ftŤJ r_f e‹ikia K¡»akhŒ fUâ fiyfŸ
Nø¡F« jªâu¤â‰F« VkhªJ nghfhkš #h¡»uijílD«
v¢rÇ¡ifílD« ïU¡fnt©LkhŒ kWgoí« kWgoí« tÈ íW¤â
v¢rÇ¡if brŒ»‹nwh«.
RakÇahij ïa¡f¤jh® kj r«gªjkhd Mghr§fis vL¤J
Fo muR - jiya§f« - 26.04.1931 btË¥gL¤J»‹w fhy¤âš mj‰F¢ rÇahd rkhjhd« brhšy
nah¡»aij ïšyhj ekJ g©oj®fŸ jh§fŸ j¥ã¤J¡ bfhŸS
tj‰fhf¥ giHa fiyfŸ v‹D« rh¡»‹ ngÇš mj‹ ÃHÈš nghŒ
kiwªJbfh©L “RakÇahij ïa¡f¤jh® giHa fiyfis ehr«
brŒ»‹wh®fŸ” v‹W gÊRk¤Jtj‹ _ynk mitfis¡ fh¥gh‰w¥
gh®¡»wh®fŸ. Mfnt ïJ mt®fSila Ãahak‰w j‹ikiaí«
ga§fhˤj‹ikiaí« ntW tÊÆš rkhjhd« brhšy r¡âa‰w
j‹ikínk fh£Ltjh»‹wJ.
nfhÉšfis¡ F‰w«brhšÈ mâš cŸs É¡»uf§fË‹
Mghr§fis vL¤J¡fh£o ï«khâÇ fh£LÄuh©o¤jdkhd
cz®¢áia k¡fS¡F ts®¡fyhkh v‹W« ïªj Mghr¤â‰fhf
ï›tsî gz¢bryî« neu¢bryî« brŒayhkh v‹W« nf£lhš
XÉa« v‹D« ÃHÈš òFªJbfh©L “mitfŸ mtáa« ïU¡f
nt©L«” v‹W« “mitfŸ mʪjhš ïªâa XÉa¡ fiy
mʪJÉL«” v‹W« “rhÄ g¡â¡fhf jh§fŸ nfhÉšfis¡
fh¥gh‰Wtâšiy” v‹W« “XÉa¡fiy m¿î¡fhf nfhÉšfŸ
fh¥gh‰w¥gl nt©L«” v‹W« brhšY»‹wh®fŸ. ïJnghynt
òuhz§fis¥ g‰¿a Mghr§fis vL¤J¢ brhšY« nghJ« ïnj
g©oj®fŸ “òuhz¡ fijfis eh§fŸ kâ¥gâšiy” v‹W« “m¥
òuhz§fËš cŸs ïy¡fz ïy¡»a fiyfisna fh¥gh‰w
Ka‰á¡»‹nwh«” v‹W«, “f«g‹ fÉ¢Rití« nr¡»Hh® jÄœ¢
Rití« ï›îy»š ntW v§F« fhzKoahJ” v‹W« “Mjyhš
mitfŸ fh¡f¥gl nt©L«” v‹W« ngR»‹wh®fŸ.
Mfnt ekJ g©oj®fË‹ XÉa¡fiyí«, fhÉa¡ fiyí«
ngh»‹w ngh¡if¥ gh®¤jhš mt®fS¡F cŸs gF¤j¿î¡ fiy
v›tsÉš ïU¡»‹wJ v‹gJ xUthW jhdhfnt És§F«.
k¡fS¡F XÉa« nt©Lkhdhš ïªâa¡nfhÉš XÉaK« ïªJ¡
flîŸfŸ XÉaK« fLfsî m¿îŸs kÅjD« x¥g Koahj

Fo muR - 1931 ( 1 ) 256 257 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


kâ¡fKoahj XÉa§fŸ v‹gnjhL mit kÅj¤j‹ikí«, m¿a¡Toat®fŸ. mt®fËš v¤jidnah MÆu¤â‰F xUtnu
gF¤j¿î« cŸs k¡fshš c©lh¡f¥g£l XÉa« v‹W brhšy òuhz§fis btU« ïy¡»akhfnt kh¤âu« v©Qgt®fŸ
Koahjjhd ÃiyÆš mit ïU¥gijí« fhzyh«. v¥gobaÅš mšyJ mDgÉ¥gt®fŸ v‹gjhf fz¡bfL¡fyh«.
ïªâa XÉa« v‹gJ ïªJ kj r«kªjkhd flîŸ, òuhz«
M»aitfis¥ g‰¿aij¤jÉu jÅ¥g£l ïa‰if m¿it¥ Mfnt ït®fis¤jÉu k‰w nfho¡fz¡fhz k¡fŸ
g‰¿aJ Äf Äf mUik v‹nw brhšy nt©L«. mJ kh¤âu mt‰iw v‹dthf¡ fUJ»‹wh®fŸ? mij¥gh®¤jã‹, nf£l ã‹
kšyhkš mitfËš ïa‰if¡F Kw©g£lnj, 100-¡F 99 XÉa§ v¥go elªJ bfhŸS»‹wh®fŸ? v‹»‹w Éõa§fŸ ïªj¥
fŸ v‹W« brhšynt©L«. rhjhuzkhf kÅjD«, ÄUfK« g©oj®fS¡F bjÇahjjh v‹W nf£»‹nwh«.
òz®tJ«, ÄUf Kf¤Jl‹ kÅj‹ ïU¥gJ« ÄUf§fŸ gw¥gJ«, f«guhkhaz¤â‹ fÉ mHifí«, nr¡»Hh® òuhz¤â‹ jÄœ
ÄUf§fË‹ ÛJ msî¡F Û¿d k¡fŸ ïU¥gJ«, gøfË‹ÛJ mHifí« g©oj®fŸ vL¤J¢brhšY«bghGnj ò°jf¤ â‹ K‹
k¡fŸ ïU¥gJ«, k¡fŸ gw¥gJ«, ehY iffS«, x‹W, ïu©L, nj§fhŒ, gH« cil¤J f‰óu« g‰wit¤J, ói# brŒJ, ÑnH ÉGªJ
_‹W, eh‹F, IªJ MW Kf§fS«, á¿a cUt¤â‹ÛJ bgÇa F«ã£l ãwF “$ knjuhkhD#ha ekA” v‹W«, “ek¥gh®tÔgnj
cUt§fŸ ïU¥gJ«, jhkiu¥ òZg¤â‹ ÛJ xUbg© ÉgJ« ïªj - mufu r§fu kfhnjth” v‹W« brhšÈÉ£L¥ ãwF f©_o, if
khâÇahfî« ï‹dK« ïijÉl v¤jidnah bghW¤jk‰w, T¥ã, fh¥ò¢ brhšÈ mUŸ c©lh¡»¡bfh©L ãwFjh‹ fÉ
rh¤âak‰wjhd cUt§fns ï‹W xÉakhf¡ fUj¥L»‹wd. go¤J¥ bghUŸ brhšy Mu«ã¡»‹wh®fŸ. mJî« ah® K‹Åiy
rhjhuzkhf nkšehL XÉa§fis¥ gh®¤jhš ïJ XÉakh? c©ik Æš, v¥go¥g£l M© bg© K‹ÅiyÆš v‹g ij¥g‰¿ eh«
njh‰wkh? v‹W kUS«goahfî« mitfSila rhaš KjÈa ÉtÇ¡fnt nt©oaâšiy.
itfËš ïUªnj Fz«, fhy«, ïl«,elto¡if KjÈaitfŸ
bjǪJbfhŸS«go ahfî« mitfŸ ãu¤âaBkhf ïa§»¡ Mfnt ïªj ÃiyÆš òuhz§fŸ, fhÉa§fŸ M»aitfŸ
bfh©oU¥gJ nghyî« v›tsnth mUikahd fhÇa§fŸ btF ïy¡»a¤â‰F«, ïy¡fz¤â‰F« ga‹gL»‹wdth- ga‹gL¤j¥
vËâš Äf¢rhjhuz j‹ikÆš m¿í«goahfî« ehnk gh®¤j gL»‹wdth? mšyJ k¡fis ïy¡fz ïy¡»a m¿t‰w k¡fsh¡
kh¤âu¤âš Ryg¤âš gH»¡bfhŸS« goahfî« ïU¥gij¡ f¥ ga‹ gL¤j¥gL»‹wdth v‹gij m¿îŸs thrf®f isna
fhzyh«. ït‰¿‰fhf xU j«goahtJ bryÉšyh kY«, ói#, nahá¤J m¿ªJ bfhŸS« go É£LÉL»‹nwh«.
ient¤âa§fŸ brŒtâ‹ _y« neu¤ijí«, m¿ití« g¿
ïªj ïl¤âš eh« K¡»akhŒ F¿¥ãLtJ v‹dbt‹whš
bfhL¡fhkY« mDgÉ¡fyh«.
ekJ g©oj®fŸ v‹gt®fË‹ tƉW¥ ãiH¥ò¡F«,ò°jf
Mfnt m¥go¥g£l mUikahd XÉa§fisí«, á¤âu§ Éahghu¤â‰F«, thœ¡if Ãiyik¡F« ï«khâÇ fh£LÄuh©o¤
fisí«, gJikfisí« É£LÉ£L, mehfßfK« fh£LÄuh©o¤ jdkhd mehfßfkhd fhÉa§fS«, XÉa§fSkšyhkš ntW tif
jdKkhd ÄUf¥ãuhaK« bfh©ljhd cUt§fis it¤J¡ x‹WÄšyhkš nghd jhš mt®fŸ ï¤jid nkhrkhd bghŒiaí«,
bfh©L bfhŠrK« bt£fÄšyhkš mitfS¡F¥ gz«, fhR, òu£ilí«, tŠrf¤ijí« brhšÈ¡bfh©L ïit fis¡ fh¥gh‰w
neu« M»ait bryî brŒJ ói# KjÈaJ brŒJ ÑnH ÉGªJ nt©oa mtáa« tªJÉ£lJ.
mitfËl« g¡âiaí« fh£o¡bfh©L, “mitfis XÉa¡fiy¡
Mfnt ï«khâÇ MghrK« mehfßfkhdJkhd fhÉaK«,
fhf¡ fh¥gh‰Wtj‰fhf ï¥go¢ brŒ»‹nwh«” v‹whš ïJ gF¤j¿
XÉaK« mÊ¡f¥glnt©Lkhdhš Kjyhtjhf ekJ g©oj®fŸ
î«, nah¡»a¡ FzK« gil¤j kÅj® v‹gt®fË‹ brŒifahFkh
v‹gt®fSila tƉW¥ ãiH¥ò¡F, thœ¡if¢ brsfÇa¤â‰F
- ng¢rhFkh v‹W nf£»‹nwh«.
VjhtJ xU tÊ f©Lão¤J¡ bfhL¡fnt©oaJ gF¤j¿ití«,
ïJnghynt fhÉa§fŸ v‹gitfis vL¤J¡ bfh©nlh ehfßf¤ijí« ÉU«ò« bghJ #d§fË‹ flikahÆU¡»‹wJ.
nkahdhš mj‹ Mghr¡ fsŠáa§fis msÉ£L¢ brhšy
nkšeh£L¥ g©oj®fS¡F mt®fSila fšÉahdJ
KoahJ. ekJ k¡fËš 100-¡F 10ngnu vGj¥go¡f¤ bjǪjt®fŸ.
gF¤j¿it c©lh¡f¡ ToajhŒ ïU¥gjhš mt®fŸ mdhfßf¥
mt®fËš MÆu¤â‰F miu ngnu fhÉa ïy¡fz ïy¡»a§fis

Fo muR - 1931 ( 1 ) 258 259 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


gH§fhÉa§fSilaî«, XÉa§fSilaî« cjÉ á¿J«
ïšyhkny cÆ®thH brsfÇakilªâU¡»wh®fŸ.
Mdhš e«Kila g©oj®fŸ gÇjhgfukhd ÃiyikÆš
ïU¥gjhš mt®fis¡ F‰w« brhšYtâY« gaÅšiy v‹nw
brhšYnth«.
fhªâí« ehfßfK«
Fo muR - f£Liu - 26.04.1931

ca®âU. fhªâat®fŸ j‰fhy K‰ngh¡F¡F«, Ó®âU¤j¤â‰F«,


ehfßf¤â‰F« bghU¤jk‰wt® v‹gnjhL mt® giHa fhy Ãiy
ik¡nf k¡fŸ nghfnt©L« v‹»‹w m¿î cŸst® v‹W« _l
e«ã¡ifÆY« _l¥gH¡f tH¡f§fËY« ÄFâí« <Lgl nt©L
bk‹W« Mfnt ïªâah ÉLjiybgwnth K‰ngh¡filanth
ehfßf« bgwnth âU.fhªâÆl¤âš e«ã¡if it¡f Koah bj‹W«
bfhŠrfhykhf vGâtU»‹nwh«. mJkh¤âukšyhkš mt®
ïªâa®fË‹ ãuâÃâahf eh« V‰W¡bfhŸs Koahbj‹W« Tl
vGâÆUªnjh«. ïitfisbašyh« mDrǤnj âUbešntÈ
Íšyh ö¤J¡Fo RakÇahij kfheh£oY« gy fhuz§fŸ fh£o âU.
fhªâ ïl« e«ã¡if ïšiy v‹W xU Ô®khdK« Ãiwnt‰w¥
g£oU¡»wJ.
ïªj¤ Ô®khdkhdJ áyU¡F mâU¥âia¡ bfhL¤jjhfî«
bjÇatU»‹wJ. fh§»uáY« fhªÔa¤âY« òâjhf Phd°ehd«
bg‰W kj« kh¿d áy g¡j®fS¡F nkš f©l e«ã¡ifÆšyhj
Ô®khd¤jhš Ä¡f kdtU¤jnk‰g£ljhfî« nf£L Äf tUªâ
ndh«. gy® J¡f« ÉrhǤjjhfî« bjǪnjh«. Mdhš ïit fS¡F
v›Éj gÇfhuK« brŒa¡Tlhj ÃiyikÆš eh« ïU¡»‹ nwh«
v‹gij x¥ò¡bfhŸS»‹nwh«. MÆD« m¥go¥g£lt®fŸ
âU.fhªâia czUtj‹ _y« jhdhfnt m¤ J¡f§fŸ xÊa¡TL«
v‹W Ãid¡»‹nwh«. âU. fhªâat®fŸ blšÈÆš ïªâa Éahghu
r§f kfheh£il âwªJ it¡F«nghJ mt® ngáÆU¡ F« ng¢rhdJ
(Rnjr ĤâuÅš fh©»‹wgo) “eh‹ bj‹dh¥ãÇ¡fhÉš b#duš
Þk£[&l‹ ngá¡ bfh©oU¡F« nghJ bj‹dh¥ãÇ¡fhÉš tªJ
Fona¿a btŸis¡fhu®fŸ j§fŸ ehfßfkhdJ Ñœ¤ âir¡fhu®
fË‹ bršth¡fhš Ó®bf£L¥ nghf¡TlhJ v‹W fUJ»‹wh®fŸ
v‹W v‹Ål« T¿dh®. mJ nghyntjh‹ ïªâahî« ÉU«ò
»‹wJ” v‹W ngáÆU¡»‹wh®.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 260 261 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


‘k‰weh£L ehfßf§fŸ ïªâahɉFŸ òFªJ ïªâa ehfßf¤
ij¡ Fiy¡fhkš ïU¡fnt©Lbk‹W (ïªâah) eh‹ ÉU«ò
»‹nw‹’ v‹W ngáÆU¡»‹wh®. Mfnt âU.fhªâat®fË‹ K‰
ngh¡ifí« Ó®âU¤j¤ijí« ehfßf¤ijí« m¿a nt©oat®
fS¡F ïJ xU ešy rªj®¥gkhF«. ïJ kh¤âukšyhkš ïÅí«
bfhŠr fhy¤â‰F K‹ xU g¤âÇif Ã%gÇl« ngR«nghJ RauhÍ fU§fš ghisa« KÅágš
a« »il¤jîl‹ »U°Jt ghâÇah®fŸbašyh« ïªâahit É£L
m¥òw¥gL¤j¥g£L ÉLth®fŸ v‹gjhfbrhšÈ ïU¡»‹wh®. bg© ghlrhiy
mJî« v¥go¥g£l ghâÇfŸ m¥òw¥gL¤j¥gLth®fŸ v‹whš
fšÉ f‰ã¥gj‹ _ykhfî«, M°g¤âÇfŸ it¤J nehŒfS¡F
ỢirbrŒtj‹ _ykhfî« kj¥ãurhu« brŒí« ghâÇkh®fŸ bg©fŸ ahtU«go¡fnt©L«. j§fSila Ó®âU¤j¤â‹
m¥òw¥gL¤j¥gLth®fŸ v‹gjhf F¿¥ã£oU¡»‹wh®. Mfnt go murh§f c¤ânahf§fŸ bgU«ghY« ïÅ bg©fS¡nf
âU.fhªâat®fŸ e«eh£L¥ g©oj®fŸ ÉU«ò« Ó®âU¤j«, tH§f¥gLkhjyhš mt®fŸ go¤J jahuhÆU¡f nt©L«. ïÅ
ehfßf« KjÈait bfh©l bjhšfh¥ãadh® fhy¤âa ehfßf¡ nkš RakÇahij cŸs vªj M©fS« go¤j bg©iz¤jh‹
fhuuhfnt ïU¡»‹wh® v‹gâš ïÅí« ahU¡fhtJ rªnjf« fÈahz« brŒJbfhŸth®fŸ. Mjyhš bg©fŸ go¤âuhÉ£lhš
ïU¡»‹wjh v‹nw nf£»‹nwh«. mt®fŸ “f‹Åah °âÇfŸ” kl¤â‰Fjh‹ ïÅ mD¥g¥gLth®fŸ.
mndf M©fŸ jh§fŸ fšahz« brŒJ bfh©l ãwFTl
âU.fhªâ Ãid¤J¡bfh©oU¡F« Ñœ eh£L ehfßf« v‹gJ
ï¥nghJ nahá¤J¥gh®¤J j§fsJ RakÇahijia c¤njá¤J
v‹d v‹gjhf thrf®fŸ m¿a nt©Lkh? v‹W nf£»‹nwh«.
jh§fŸ K‹fÈahd«brŒJ bfh©l go¡fhj bg©fis jŸËÉ£L
Kjyhtjhf mt® ïªJ kjnk xU cUthŒ vL¤J jh‹ tªâU¥g
go¤j bg©fshf¥ gh®¤J kW Éthf« brŒJbfhŸs¥ gh®¡»‹wh®
jhf j‹id¥g‰¿ mo¡fo brhšÈtªâU¡»‹wh®. ïªâa k¡fS¡F
fŸ. Mjyhš bgÇa bg©fŸ Tl j§fS¡F ‘v¥gonah xUÉj¤âš
ïªJ kjnk nghJ« v‹W« ntW kj« nt©oaâšiy v‹W« ïªJ
fšahzkh»É£lJ. ïÅ gaÄšiy’ v‹W FU£L e«ã¡ifÆš
kj« v‹whš tUzh¢áuk j®kK« ïuhkhaz¤âš cŸs ïuhkdJ
ïUªJÉlhkš mt®fS« fZl¥g£L go¤J j§fŸ j§fŸ òUõ‹
j®kK« ghuj¤âš cŸs ÑijÆdJ j®kK« v‹W« mo¡fo
kh®fis ntW fšahz« brŒJbfhŸs nt©oa mtáa« V‰glh
brhšÈtU»wh®. mJ kh¤âukšyhkš Ñij cgnjrK« Ñij ãurhu
kš gh®¤J¡ bfhŸs nt©L«. bg©fŸ go¤jhš fŸs¥ òUõ®
K« brŒJ« tU»‹wh®. uhkuhÍa¤ij °jhã¥gj‰fhfntjh‹
fS¡F¡ foj« vGJth®fŸ v‹W _l¥ bg‰nwh®fŸ fUJ»wh®fŸ,
_¢RÉLtJ Kjš-ö§FtJ tiuÆš c©lhd fhÇa§fŸ brŒJ
brhšY»‹wh®fŸ. mJ Äfî« K£lhŸ jdK« ngh¡»Ç¤jdKkhd
bfh©L cÆ® thœªâU¥gjhfî« brhšY»‹wh®fŸ. Mfnt ïªj
fU¤jhF«. vªj bg‰nwh®fS« ïj‰fhf ga¥gl nt©oaâšiy.
ïUgjhtJ ü‰wh©oš ir‹R cyf¤âš 10,000-ikY¡F m¥ghY«
vªj¥ bg© foj« vGâdhY« M© ãŸisfS¡F¤jh‹ vGJ
ï¥ghY« k¡fŸ ïUªJbfh©L xUtiu xUt® neÇš f©L ngá¡
th®fns xÊa ntW ahU¡F« vGjkh£lh®fŸ. Mjyhš, eh« M©
bfh©oU¡»‹w ï¡fhy¤âš uhkhaz ghuj fhy¤J ehfßf¤â‰F«
fS¡F ï¥nghnj brhšÈ it¤JÉlyh« v‹dbt‹whš vªj¥
ïªJ kj¡bfhŸif¡F« V‰w uhéa ghu« ïU¡fnt©L« v‹whš,
bg© fojbkGâdhY« go¤J¥gh®¡fhÔ®fŸ v‹W«, go¤J¥ gh®¤jh
brhšY»‹wt® Vnjh xU fhuz¤jhš brhšYtjhdhY« ïij
Y« gâš vGjhÔ®fŸ v‹W«brhšÈit¤JÉlyh«. mªj th®¤ij
MjǤJ Mkh« nghL»‹wt®fË‹ nah¡»aij v¥go¥g£lJ
fis M©fŸ nf£fhÉ£lhš mªj M©fis j©o¡»‹w
v‹gij thrf®fns ô»¤J cz®ªJ bfhŸs É£LÉL»‹nwh«.
j©lidiana bg©fS¡F« j©o¤J Élyh«. ïªj fhÇa¤â‰
Fo muR - f£Liu - 26.04.1931 fhf cy»š cŸs k¡fŸ r_f¤âš ghâia¥ go¥ãšyhkš it¤
âU¥gJ v‹gJ« Äfî« nkhrkhd fhÇankahF«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 262 263 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


r‰WK‹ ï§F elªj JUtrǤâu¤âš bg©fŸ eo¤jkhâÇ
Äfî« ngh‰wj¡fjhF«. ïij f‰ã¤j cgh¤âaha® Äfî« f‰ã¥
gâš nj®ªj cgh¤âaha® v‹gJ vdJ mã¥ãuha«. ãŸisfS«
Äfî« T®ikahd m¿îŸst®fŸ v‹nw brhšy nt©L« .
Mdhš, fij kh¤âu« Äfî« nkhrkhdJ. VbdÅš ï¡
fijÆš m¿î« ïšiy xG¡fK« ïšiy. ïu©L bg©lh£o fij ïªJ kj j®k gÇghyd r£l«
áy Éõa§fËš ïa‰ifahf¡ fhz¥g£lhY«, fh£L¡F¥ nghŒ
jgRbrŒJ Vnjh fhÇa« rhâ¤jjhf¢ brhšy¥gLtJ ïa‰ if¡F«.
m¿î¡F« ne®ÉnuhjkhdnjhL k¡fŸ m¿it¡ bfL¥ gJkhF«. ïªJ kj gÇghyd r£l« x‹W br‹id r£l rigÆš Rkh®
Mjyhš cgh¤âaha®fŸ ïÅ ï«khâÇ fhÇa§fS¡F ešy fij 6, 7 tUõ¤â‰F K‹ bfh©Ltu¥g£l fhy¤âš gh®¥gd®
fshf mjhtJ m¿î, xG¡f«, Ka‰á, j‹e«ã¡if M»a fhÇa§ všnyhU« Vnfhã¤J« gh®¥gdušyhjh®fËš gy® gh®¥gdUl‹
fS¡F« k¡fŸ ã‹g‰¿ el¥gj‰F« V‰wjhf¥ gh®¤J¤ bjǪ nr®ªJ bfh©L« m¢r£l¤ij “kj¤âš r®¡fh® ãuntá¤J
bjL¤J el¤j¥gl nt©L«. É£lh®fŸ” v‹W MnBã¤jJl‹ ï¢r£l« bfh©L tu¥g£lt®
fŸ ÛJ« bf£l v©z« f‰ã¤J v›tsnth vâ®ãurhu« brŒJ«
jtu F«Ä, nfhyh£l§fis xʤJ É£L Xlî«, Fâ¡fî«, tªjJ ahtU« m¿ªjnjahF«.
jh©lî«, if¡ F¤J, F°â KjÈaitfisí« brhšÈ¡bfhL¤J
xU M© ãŸis¡F cŸsgy«, ijÇa« cz®¢á M»aitfŸ mJkh¤âukšyhkš fh§»u° KjÈa muáaš °jhgd§ fË‹
bg©fS¡F« c©lh¡F«goahfî« brŒant©L«. nguhY« gy gh®¥gd®fŸ m¢r£l¤ij v⮤jJ« ïªj¡
fhuz¤ijit¤nj nj®jšfËš vâ®ãurhu« brŒjJ« bghJ #d§
F¿¥ò : <nuh£oš 20.04.1931 m‹W ‘bg©fšÉ’ g‰¿ M‰¿a ciu. fS¡F PhgfÄU¡fyh«. ‘ïªJ’ ‘RnjrĤâu‹’ KjÈa “njÓa”
g¤âÇiffS« m¢r£l¤ij¡ f©o¤J vGâ gh®¥gd rªjhjhu®
Fo muR - brh‰bghÊî - 26.04.1931
fis¡ bfh©L kf#®fŸ th§» r®¡fhU¡F mD¥ãaJ« Phgf
ÄU¡fyh«. m¥go¥g£l beU¡foahd fhy¤âš ehK« ekJ e©g®
fŸ gyU« bghJ #d mã¥ãuha« v‹gj‰F vâuhŒ ËW gh®¥gd®
fË‹ v⮥òfis bašyh« jh¡» f©o¤J m¢r£l¤â‹ e‹ik
ia¥g‰¿í«, njitia¥g‰¿í« bghJ #d§fS¡F vL¤J¡T¿
v⮥ãurhu¤ij ml¡» tªjJ« ahtU« m¿ªâU¡fyh«.
ïªjÃiyÆš m¢r£l« r£lrigÆš Ãiwnt¿, ft®d®, Jiu,
itáuhŒ ãuò, mur® bgUkh‹ M»at®fŸ r«kj« bg‰W Kothf
mJ mKY¡F tªâU¡F« ÉõaK« ahtU« m¿ªjnjahF«.
Mdhš ï¥nghJ mªj r£l¤âdhš V‰g£l gy‹ v‹d?
v‹W gh®¤njhnkahdhš m¢r£l« ïšyhjnghJ ïUªj Ãiyik
iaÉl vªj msthtJ “ïªJ kj j®k«” khWghlilªâU¡
»‹wbj‹nwh, “k¡fS¡nfh” “kj¤â‰nfh” “j®k¤â‰nfh” e‹ik
V‰g£oU¡»‹wbj‹nwh brhšYtj‰»šiy v‹Wjh‹ brhšy
nt©oajhf ïU¡»‹wJ. Mdhš m¢r£l¤â‹ nguhš áy gh®¥gd
ušyhjh® bfhŠr« r«gs« bgW»‹wh®fŸ v‹gij x¥ò¡ bfhŸS
nthbk‹whY« É»jh¢rhu¤ijÉl mâfkhfnt gh®¥gd®fS«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 264 265 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


m¢r«gs¤âš g§F bgU»‹wh®fŸ v‹gij¥ gh®¤jhš mâY« všyh k¡fS¡F« rk Ãaha«, rk rªj®¥g«, rk cÇik
gh®¥gdušyhjhU¡F Énrõ- yhgÄšiy v‹W jh‹ brhšy bfhL¥gnj neh¡fkhf¡ bfh©lj‹ gadhfnt gjÉí«, mâfhu K«
nt©L«. bg‰w T£l¤jh® ï‹W ïªj ïªJkj j®k gÇghyd r£l¤âdhš ‘ïªJ
kj’¤â‰F, j®k¤â‰F brŒj e‹ik v‹d v‹gij bghJ #d§fŸ
Mdhš mªj ïyh¡fhÉ‹ _ykhf gh®¥gdušyhjhÇa¡f nahá¤J¥ gh®¡f nt©oaJ Kj‰flikahF«. ïu©lhtjhf ïªj
bk‹D« #°o° f£á mâfhu¤âY« gjÉÆY« ïU¥gj‰F xU khfhz¤âš ïªJ kj¤â‹ bgaiu¢ brhšÈ¡ bfh©L ïU¡F« 4-
trâ mË¡»‹wJ v‹»‹w KiwÆš mDTykhÆU¡»‹wJ v‹W nfho k¡fËš Rkh® xU nfho k¡fS¡F ïªJ¡ nfhÉšfŸ
Ãid¥nghkhdhš m›tÊÆY« gh®¥gd®fS« j§fŸ É»jh¢rhu¤ v‹gitfËš ãuntrkË¡f ïJtiu ahbjhU kh®¡f K« brŒahkš
â‰F nk‰g£l gjÉiaí« mâfhu¤ijí« yhg¤ijí« mDgɤ xU T£lkhdJ 10-tUõkhŒ khj« 5000, 4000, 2000, 1000, 800, 500,
J¡bfh©Ljh‹ tU»wh®fŸ. Mjyhš mªj tÊÆY« gh®¥gd 250, 150, 100, 75 åj« gy ü‰W¡fz¡fhd k¡fŸ rkj®k¤â‹ nguhš
ušyhjhU¡F Énrõ- yhg« V‰g£lJ v‹W brhšÈ ÉLtj‰F« gjÉ milªJ r«gs« bg‰W thœtâš v‹d ãunah#d«
ïšiy. v‹gijí« nahá¤J¥ gh®¡F«go bghJ #d§fS¡F Ãid¥
nfhÉš îthf§fË‹ nah¡»aijfis¥g‰¿ ek¡F¡ ftiy ó£L»‹nwh«.
ÆšiyahdhY« mj‹ tU«gofshd njr¤â‹ bghJ¢ brh¤J¡fŸ k‰W« 400-y£r« “ïªJ k¡fËš” 13 y£r k¡fŸ gh®¥gd®
nghF« khâÇia¥ gh®¡F« nghJ mjhtJ ïªj¢ r£l¤â‰F K‹ v‹D« nguhš ãwÉÆ‹ fhuzkhf m¡nfhÆšfËš mDgÉ¡
mâfhu¤â‹ nguhš âU£L« f©lgobašyh« bryÉd§fË‹ F« Ãahak‰w ca®ití«, bršt¤ijí« á¿JTl kh‰¿ Ãaha«
nguhš bfhŸisí« nghŒ¡bfh©oUªj gz§fŸ ï¥nghJ mjhtJ brŒa KoahkY«, mt®fŸ jÉu k‰w k¡fŸ á§F, ehaf®, br£o
r£l¤â‰F¥ ãwF r£l¥go âU£L« bfhŸ isí« nghŒ¡ bfh©o ah®, KjÈah®, ehíL, njt®, ãŸis v‹»‹w všyh #hâahU¡F«
U¡»‹wJ v‹Wjh‹ brhšynt©o ÆU¡»‹wj‰F tUªJ»‹nwh«. m¡ nfhÆÈš gh®¥gd® »£l beU§f¡Tlhjt®fshŒ ïUªJ
Mfnt mªjtifÆyhtJ ga‹ c©L v‹W brhšYtj‰F« mDgÉ¡F« ïÊití« bfhLikiaí« á¿JTl¥ ngh¡f Koah
ïlÄšiy. kY« ïU¡f nkšf©lgo xUáyiu ïªJ j®kgÇghyd« v‹D«
k‰wgo k¡fS¡F kjcz®¢ánah, j®kcz®¢ánah, xG¡f nguhš bfhŸisao¡fÉ£L¡ bfh©oU¥gâY« v‹d ga‹ v‹W
cz®¢ánah f‰ã¡f¥gL»‹wjh v‹whtJ gh®¤jhš mªj¤Jiw nahá¤J¥ gh®¡F«goí« ÉU«ò»‹nwh«.
ÆY« Éõa§fËš K‹idiaÉl ï¥nghJ nkhrkhfnt eil k‰W« rhjhuzkhf br‹id khfhz¤â‹ ïªJ nfhÉš, kl«
bg‰W tUtij vL¤J¢brhšynt©o ïU¥gj‰F« tUªj M»aitfË‹ tU«go ngh®lh® fz¡F¥gona tUõ« x‹W¡F
nt©oajhfnt ïU¡»‹wJ. ïu©liu nfho %ghŒ M»‹wJ.
njt°jhd¡ fÄ£ofŸ ÃaÄ¡f¥gL« xG§F« mt®fshš k‰W« mj‹ nguhš bghJ #d§fS¡F V‰gL« bryit¥
j®k f®¤jh¡fŸ ou°ofŸ ÃaÄ¡f¥gL« xG§F« bgÇJ« K£lhŸ g‰¿ ï§F eh« F¿¥ãlÉšiy. .
fË‹ gz¤ij beŠáš á¿J« <uk‰w fdth‹fŸ mo¡F«T£L¡
bfhŸisahfnt eilbg‰W tU»‹wd. nfhÆÈ‹nguhš kj¤â‹ MdhY«, m¡nfhÆšfS¡F«, kl§fS¡F«. ïU¡F«
nguhš tNyhF« gz¤âš xU fhR FiwÉšyhkš tNš brŒaî«, tU«go ïšyhj u¤âd«, bgh‹, btŸË KjÈa cnyhftiffË‹
nfhÆÈ‹ nguhš kj¤â‹ nguhš ehrkhF« gz¤âš miu fhR bghUkhd« v¤jid nfho %. bghUkhdjhF«? Mfnt mt‰¿‹
Fiwahkš t£oíl‹ ehrkh¡fî«, nfhÆÈ‹ nguhš kj¤â‹ Fiwªj t£o tUkhdK« nr®ªjhš ï‹D« tUkhd« mâf¥
nguhš tÆW ts®¥ngh®fS¡F v›Éj¡ nfŸÉ nf¥ghLÄšyhkš glyh«. ïªj tUkhd§fËš ïªJkj gÇghyd ngh®lh® k‰W« mj‹
jhuhskhŒãiH¥ò el¡fîkhd fhÇa§fŸ jh‹ elªJ tU»‹wd. á¥gªâfŸ M»at®fŸ r«gskhf¥ bgU« xU ghf« jÉu k‰w
ïªj ÃiyÆš ïªj khâÇ r£l« Ãiwnt‰w¥g£ljhš v‹d gyid¡ ghf§fŸ KGtJ« xG¡fk‰wJ«, mdhtáakhdJkhd tif
bfhL¤jJ? ïj‹ mtáa« v‹dthƉW? v‹gij¥g‰¿ nahá¡f fËnyna bryth»‹wd v‹gij ahuhtJ kW¡f Koíkh? mjhtJ
nt©oaj‰F ïJ K¡»akhd rka« v‹nw brhšYnth«. òuhz¡ fijfËš tU« gh¤âu§fshd “rhÄ” fËDilaî«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 266 267 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mt®fsJ bg©LãŸis it¥gh£o moah®fŸ g¡j®fŸ M»at® cyf« ngh»‹w ngh¡»š kj¥ãothj¡fhu®fS« òuhz
fËDilaî« óir¡F«, fšahz KjÈa c‰rt¤â‰F« v‹W«, kÇahijÆš _œ» ïUªjt®fSkhd gy® ijÇakhf btËtªJ
k‰W« ou°ofË‹ brhªj¥ ãunahrd¤â‰F v‹W« å© ngh»‹ kfhehLfŸ T£o ï«khâÇ eh£o‹ bršt« ghHhŒ¡ bfh©oU¥ gij
wdnt jÉu ntW v‹d gyD¡F ga‹gL»‹wd? eštÊÆš ga‹gL¤j ïirªJ tU»‹w fhy¤âš
Mfnt nfhÉš, kl« M»a °jhgd§fS«, mj‹ bršt§ mjhtJ âUbešntÈÆš ï«khj« 4, 5 njâfËš Toa
fS« ïªJkj j®kgÇghyd ngh®L V‰g£L 7 tUõ- fhykh»í« irtá¤jhªj kfheh£oš,
ahbjhUÉj khWjY« ïšyhkš ïU¡Fkhdhš ïªj¢ r£l¤âdhš
e‹ik V‰g£ljhf v¥go¢ brhšyKoí« v‹W nf£»‹nwh«. 1. “Vuhskhd bršt§fisíila irtkl§fis
murh§f¤jh® ïªJkj gÇghyd ïyhfhÉ‹ Ñœ bfh©L
Fiwªj msthtJ nfhÉšfŸ _yK«, kl§fË‹_yK« tuhkY« ngh®lh®fSila gÇÓyid¡FTl bfh©L
k¡fS¡F¢ rk¤Jt nk‰gL¤j mt®fS¡F nah¡»aij ïšyh tuhkY« É£L it¤âU¥gJ Ãahakšy bt‹W« ïÅahtJ
É£lhY«, m¢bršt¤ij¡bfh©L k¡fS¡F m¿î É®¤â¡nfh, m¥go¥g£l kl§fisí« MÔd§fisí«, murh§f
bjhÊš É®¤â¡nfh ga‹ gL«goahd ɤijfis¥ go¥ã¡f gÇghyd ïyh¡fh¢ r£l¤â‰FŸ bfh©L tªJ mitfis
nt©oa V‰ghLfshtJ brŒâU¡f¡ Tlhjh v‹W nf£»‹nwh« . gÇÓyidbrŒJ tunt©LkhŒ murh§f¤jhiu ï¢irt
Mifahš mªj¤JiwÆY« ïJtiu VjhtJ brŒa¥g£ljhf¢ kfhehL nt©o¡bfhŸS»‹wJ.”
brhšYtj‰»šyhkny ïUªJ tU»‹wJ.
2. “Vuhskhd bršt« gil¤j K¡»akhd bghJ
Mfnt, ïªj ÃiyikÆš ïUªJtU« kjgÇghyd ngh®il kl§fns ï¢r£l¤ijÉ£L Éy¡f¥gLtjhÆUªjhš ïªj
f©o¡fhkš ïU¡fKoaÉšiy. kj ngh®L îthf° j®fŸ khâÇahf xU r£lnk njit ïšiy v‹W« r£l rigÆš
bgU«ghY« ehizaK«, nah¡»a¥ bghU¥òKŸst®fŸ v‹gâš rÛg¤âš bfh©Ltu¥ nghF« j©ltÇ r£lâU¤jK«
ek¡F MnBgÄšiy v‹gnjhL mt®fŸ bgU« r«gs« bgw¤ mtáaÄšiy v‹W« ï¥nghJ ï¢r£l« mKš el¡»‹w
jFâ cilat®fŸ v‹nw brhšyyh«. MdhY« mt®fshš kj khâÇahdJ nfhÆšfS¡F« áW kl§fS¡F« å©bjhšiy
j®kgÇghyd¤â‰F v‹d ga‹ v‹gJjh‹ekJ ftiy. iaí« eZl¤ijí« ÉisÉ¡f¤jh‹ ga‹gL»‹wjh
ÆU¡»‹wbjd ï¢irt kfhehL Ô®khÅ¡»‹wJ.”
kj« v‹whš v‹d? j®k« v‹whš v‹d? v‹»‹w nfŸÉfŸ
òw¥gL« fhiyÆš kj¤â‰F« j®k¤â‰F« v›tsnth j¤Jth®¤ 3. “irtrka üšfŸ x‹nw FyK« xUtnd njtD«
j§fŸ T¿É£L ïa‰if¡F Énuhjkhd Éisah£L bgh«ik v‹W tiuaW¤J¡ TW»‹wikahš áW bjŒttz¡fK«
fS¡F« á¤âu§fS¡F« brŒí« ói# c‰rt« KjÈaitfË‹ cÆ®¥gÈ ïLjY« #hâ nt‰WikfŸ fh£LjY« irt
nguhš gynfho¡fz¡fhf bršt¤ij ghHh¡FtJjhdh kjj®k xG¡f¤â‰F khWg£l bj‹W ï«kfhehL Ô®khÅ¡»‹wJ.”
gÇghyd« v‹W nf£»‹nwh«.
v‹gjhd Ô®khd§fis brŒâU¡»‹wnghJ ahnuh áy
ï›tsî nfho %ghŒfis ï›tsî mdhfßfkhd tÊÆš Raey¡fhu®fS¡F« tƉW¥ ãiH¥ò¡fhu®fS¡F« gaªJ bfh©L
ïªj cy»š ntW vªjnjr¤âyhtJ ï›tsî K£lhŸ jdkhf miu¤jkhitna âU¥ã¤âU¥ã miu¥gJ nghš óir c‰rt«
ghHh¡f¥g£L É£L 100¡F 97ng®fŸ Ñœ#hâ k¡fshfî«, 100¡F 90 KjÈaitfS¡fhf åzhf bršt§fis Éwakh¡»¡ bfh©o
ng®fŸ j‹ bga® vGj¤bjÇahj j‰F¿fshfî« ïUªJ tU»‹ U¥gj‰F xUngh®L« gy mâfhÇfS« gyá¥gªâfS« ïU¥gJ
wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. gh®¥gd Mâ¡f« xʪJ gh®¥gd khd¡nflhd fhÇakšyth v‹W nahá¤J gh®¡F«go bghJ k¡fis
ušyhj k¡fŸ Mâ¡f« tunt©L« v‹W« mJî« rkj®k Mâ¡f« nf£»‹nwh«.
tunt©L« v‹W« fUâ ï¢r£l¤ij MjÇ¡f¥ ghLg£l â‹ gy‹
ïJjhdh v‹W nahá¤J¥ gh®¤jhš beŠr« FKW»‹wnj xÊa
bfhŠrK« âU¥â mila ïlÄšyhknyna ïU¡»‹wJ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 268 269 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mjyhš mªj ngh®L ïÅahtJ r‰W jdJ gF¤j¿it¡
bfh©L MuhŒªJ gh®¤J ï›tsî bršt§fS« xU nah¡»a khd
- ga‹gl¤j¡ftÊÆš bryî brŒa¥gl xU â£l« nghl Ka‰á¡f
nt©L« v‹W« mªj¥go brŒa KoahÉ£lhš RakÇahij
cŸst®fŸ mijÉ£L Éy» ÉLtj‹ _y« m¥ ngh®L¡F ò¤â
tUÉ¡f¢ brŒant©Lbk‹W« bjÇa¥gL¤â¡ bfhŸS»‹nwh«. VHhtjh©L
Fo muR - Jiz¤jiya§f« - 26.04.1931

ekJ “Fo muR” njh‹¿ Mwh©L Ãiwî bg‰W VHhtjh©


o‹ Kjš kyuhŒ ï›thu¥gâ¥ò btËah»‹wJ. ïªj br‹w
Mwh©LfshŒ “Fo muR” eh£o‰F brŒJ tªj bjh©il¥g‰¿
ïj‹ thrf®fS¡F eh« vL¤J¡fh£l nt©oaâšiy.
ïªj eh£o‹ rKjha cyf¤âY«, kj cyf¤âY«, muáaš
cyf¤âY« ïªj år« ü‰wh©oš V‰g£l khWjšfS¡F xU áW
msthtJ “Fo muR” j‹id bghU¥ghËah¡»¡ bfhŸStâš
ahU« MnBgiznah bghwhiknah glkh£lh®fŸ v‹nw
fUJ»‹nwh«.
“Fo muᔋ bfhŸiffis MâKj‰bfh©L ïJtiuÆš
ftŤJtªj vtU« r‰W nkšÃiyÆš cŸst®fŸ mt‰iw
“Äfî« mâÔÉu¡bfhŸif” ba‹W«, “rh¤âa k‰wJ” v‹W« . “ïJ
vªj¡fhy¤âš el¡f¥ngh»‹wJ” v‹W«, “bfhŸif rÇ, ngh¡F
rÇašy” v‹W«, “Äf ntfkhŒ ngh»‹wJ” v‹W«, k‰W« ïJ
ngh‹w gy khâÇahfnt brhšÈtªjJ«, r‰W Ñœ ÃiyÆš cŸst®
fŸ Fo muR bfhŸif “flîŸ kW¥ò” v‹W«, “kj« kW¥ò” v‹W«
brhšÈ tªjJ«, r‰W gz¡fhu®fshÆU¥gt®fS« ca®ªj #hâ¡
fhubu‹W v©Â¡bfh©L ïU¥gt®fS«, Fo muR bfhŸif,
“f£L¥ghL ïšiy; nkšgo Ñœgo ïšiy”, “m¤J ml¡f« ïšiy”
v‹W brhšÈ tªjJ«, g©oj¡ T£l¤jhÇš cŸst®fŸ Fo muR¡F
“fšÉÆšiy, MuhŒ¢áÆšiy, ïy¡fz ïy¡»a« bjÇaÉšiy,
Mjyhš v‹d v‹dnkh f©lbjšyh« vGJ»‹wJ, ïjdhš
rka¤â‰F Mg¤J tªJÉL«. rka Phd§ fS¡F« rkah¢rhÇah®
th¡FfS¡F« Mg¤J tªJÉL«” v‹W brhšÈtªjJ«, muáaÈš
ïUªjt®fŸ “Fo muR” muáaš Phdk‰wJ, mj‹ ãurhu« njÓa
cz®¢á¡F Énuhjkh ÆU¡»‹wnj” v‹W brhšÈ tªjJ«, k‰W«
ïªj khâÇahfnt jŤjÅ tF¥gh®fŸ, ãÇth®fŸ, Raey y£áa
thâfŸ Kjyh»a T£l¤jh®fshš F‰w« brhšyî« , vâ®ãurhu«
brŒJ ghku k¡fis Fo muR¡F ÉnuhjkhŒ »s¥ã Élî« gy

Fo muR - 1931 ( 1 ) 270 271 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Ka‰áfŸ eilbg‰W tªjJ v‹gij eh« kW¡fÉšiy. MdhY« c¤njr¤Jlndna bghJ k¡fS¡F ga‹glhj KiwÆš nghŒ¡
ïJtiu nkš f©l vªj kW¥ò¡fhu®fËY« vtuhtJ xUt® Fo bfh©oU¡»‹wJ v‹w xU F‰w« brhšy¥g£lJ ahtU«
muá‹ VjhtJ xU F¿¥ã£l bfhŸifia¥g‰¿a mã¥ãuha¤ij cz®ªjjhF«. v¥gobaÅš ïJ Éõakhd Kªâa »s®¢áÆ‹
vL¤J¡bfh©L Étfhu« brhšÈ j®¡fkho kW¤J Ãaha« brh‹d bfhŸiffŸ všyh« “gh®¥gÜa« ešyJ gh®¥gd®fŸ jh‹ bf£l
jhf V‰glÉšiy v‹gij eh« vL¤J¡fh£l á¿J« ja§fÉšiy. t®fŸ” v‹W áyU«, k‰W« “itÔf¥ gh®¥gd®fŸ nah¡»a®fŸ,
muáaš gh®¥gd®fŸjh‹ mnah¡»a®fŸ” v‹W k‰bwhU áyU«
Mdhš Fo muR ãuntá¤j JiwfŸ rhjhuzkhŒ ntW fUâ ïUªjnjhL m¡»s®¢á¡fhu®fŸ bgÇJ« c¤ânahf«, muáaš
ahU« ãuntá¡f¡Tlhj m›tsî fZlkhd JiwfËš òFªJ, M»aitfËš cŸs gh®¥gd®fis kh¤âu« btW¤J gŠrh§f,
ntiy brŒj KiwÆš, nk‰f©l ášyiu ášyiuahd kW¥ò gÇrhuf, X£lšfhu, nfhÉšk mo¡»w KjÈa gh®¥gd®fis
fshtJ, mâU¥âfshtJ, Kz Kz¥òfshtJ tuhkÈU¡F« tz§» “RthÄfns!” v‹W T¥ã£L mt®fŸ fhÈš ÉGªJ
v‹W v⮥gh®¥gJ« Ãahakhd fhÇakhfhJ v‹gijí« ahtU« F«ã£L mt®fË‹ fhiy¡fGÉd j©Ùiu¡ Tl áy rka§fËš
x¥ò¡bfhŸSth®fŸ v‹nw fUJ»‹nwh«. Fo¤J« tªjh®fŸ.
Fo muR ãuntá¤j JiwfËš mjhtJ, ïªj Fz« âUths®fŸ r®.ã.âahfuha br£oah®, gdfš
1. gh®¥gd®. mur®, r®.gh¤nuh, jÂfhry« br£oah® KjÈat®fŸ cŸgl všyh
gh®¥gdušyhj jiyt®fŸ v‹gt®fS¡FŸS« x¤JiHahik
2. muáaš. ïa¡f¤âš ïUªj âU. âU.É.fšahzRªâu KjÈah® ngh‹w
muáašthâfS¡FŸS« ïUªJ tªjJ v‹gJ ahtU«
3. kj«.
m¿ªjnjahF«.
4. flîŸ.
Mdhš Fo muR njh‹¿a ãwnf ïªjkhâÇ v©zkhdJ
5. ntj«, rhÞâu«, ïâfhr«, òuhz«. monahL kh¿ ï¥nghJ bghJ #d§fŸ “v§fS¡F vªj¥
gh®¥gd®fŸ ÛJ« jÅ¥g£l mâU¥ânah btW¥ngh ïšiy”
6. irt«,itzt« KjÈa áW rka§fŸ. v‹W«, “mt®fsJ gh®¥gd j®kK«, gh®¥gd rl§F«, gh®¥gd
MÔ¡f r«kªjkhd KiwfS«, Mjhu§fSnkjh‹ v§fS¡F¥
7. fhªÔa«.
ão¡fÉšiy” v‹W« “mitfis É£L É£l-ghuh£lhj
8. g©ila xG¡f§fŸ,KiwfŸ, _l¥gH¡f tH¡f§fŸ. gh®¥gd®fËl« v§fS¡F MnBgiz ïšiy” v‹W« brhšy¥
òu¥g£lnjhL gh®¥gÜa¤j‹ik cŸs gh®¥gdušyhjhÇlK« Tl
9. bršt Ãiyik KjyhË-bjhÊyhË Kiw. ïJnghynt btW¥ò V‰gL«go brŒâU¡»‹wJ.
10. M©, bg© j‹ik. Mfnt ïªj¤JiwÆš Fo muR m°âthu¤ânyna ifia
it¤J gh®¥gÜa¤bjhšiyia v‹WÄšyhkš nghF«go ntiy
KjÈa JiwfËš ãuntá¤J mitfËš k¡fS¡FŸ xU
brŒJ tªâU¡»‹wJ-tU»‹wJ-tU«.
bgÇa kdkhWjiy c©lh¡»ÆU¡»‹wJ v‹gij eh« vL¤J¡
fh£l nt©oaâšiy. MdhY« mij r‰W És¡Ftâš thrf®fŸ 2. ïJnghynt muáaš JiwÆY« Fo muR njh‹Wtj‰F
rÈ¥gila kh£lh®fŸ v‹W Ãid¡»‹nwh«. mjhtJ, K‹ muáaÈš jiy¥g£oUªj áy M£fŸ ÛJ«, mj‹ gaid
aDgÉ¡F« áy M£fŸ ÛJ« kh¤âunk áyU¡F rªnjfK«
1. gh®¥gd Éõa«
bghwhikí« bfh©L muáaÈ‹ _y« ãiH¥ig el¤j c¤njá¤
ï~jhdJ Fo muR njh‹Wtj‰F Kªâna gh®¥gd®fŸ âU¡F« M£fSŸ kh¤âunk ngh£o nghLtj‹ _y« muáaš
Éõa¤âš “gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh®” v‹»‹wjhd xU »s®¢á JiwÆ‹ »s®¢áfŸ ekJ eh£oš elªJ tªjd. Mdhš Fo muR
ïªeh£oš ÆUªâUªjhY« mJ j¥ghd tÊÆnyna j¥ghd njh‹¿a ã‹d®jh‹ “muáaÈYŸsM£fis¥g‰¿ ek¡F
Fo muR - 1931 ( 1 ) 272 273 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ftiyÆšiy, mj‹ mo¥gilahd bfhŸiffis¥ g‰¿na ftiy 5. ntj«, rh°âu«, òuhz«, ïâfhr« v‹gitfS« Fo auR
bfhŸs nt©L«” v‹»‹w cz®¢ána‰g£L muáaš bfhŸif njh‹Wtj‰F K‹ mt‰¿‰F ïªeh£oš ïUªj bgUikfŸ
fisna jiy ÑHhŒ kh‰W«goahd Ãiyik c©lh¡»ÆU¡»‹wJ v›tsî v‹gij eh« vL¤J¢ brhšy nt©oaâšiy. Mfnt
l‹ mªj¥go muáašfhuU« cz®ªJ mt®fisna giHa m›tsî ãukhjkhd kâ¥òfŸ mitfS¡F ïUªj cz®¢áfŸ
bfhŸiffis¥g‰¿ ngr bt£f¥gL«go brŒJ tU»‹wJ. všyh« ï¥nghJ kh¿ “ntj«, rhÞâu§fŸ”v‹gitfŸ všyh« xU
rhuhÇ‹ MÔ¡f¤â‰F«, ãiH¥ã‰F« V‰g£lbj‹W«, mit fS¡F
nkY« fh§»u° Éõa¤âY« Fo muR njh‹Wtj‰F K‹ jh§fŸ f£L¥g£lt®fŸ mšybt‹W«, j§fS¡F mJ Mjhu§fŸ
bghJ #d§fS¡FŸ “fh§»uR ešyJ. mij el¤J»wt®fŸjh‹ mšybt‹W«, òuhz§fŸ v‹gitfŸ f£L¡fijfŸ, xG¡f¤
bf£lt®fŸ” v‹»‹w cz®¢á ïUªjJ kh¿ Fo muR njh‹¿a â‰F«, c©ik¡F«, ïa‰if¡F« khWg£l, btW¡f¤jFªj ò°jf§
ã‹ “fh§»unr eh£o‹ ey¤J¡F nkhrkhdJ. mJ c¤ânahf¤ fŸ, mit Ñœ k¡fshš bgÇJ« bjhL¡f¥g£litfŸ, ïâfhr§fŸ
â‰F«, mâfhu¤â‰F«, gjÉ¡F« É©z¥g« nghL« jghš bg£o” v‹git elªjit mšy, kâ¡f¤jFªjit mšy, óÍ¡f¤jFªjit
v‹»‹w cz®¢áia k¡fS¡F C£o tU»‹wJ. mšy v‹W g©oj®fŸ Kjš mndf m¿thË fS« ghkuk¡fS«
3. kj Éõa¤âY« Fo muR njh‹Wtj‰F K‹ k¡fS¡F btËÆš jhuhskhŒ brhšy¥ òu¥g£L É£lnjhL, mitfËš xU
“kjnk ãujhd«” v‹W« “ïªJkjnk cy»š áuªj kj«” v‹W« áyt‰iw kh¤âu« fiyfS¡fhfî« mjhtJ fÉ mHF, f‰gid
bghJ k¡fS¡F« ïªJ k¡fS¡F« ïUªJtªj btFehisa mHF, ïy¡fz ïy¡»a mHF M»aitfS¡fhf kh¤âu«, mJî«
cz®¢áfŸ kh¿ ï¥nghJ “ïªJkj« v‹gjhf xU kj« c©lh? mªj¡fU¤Jlndnajh‹ gh®¡f¤j¡fJ v‹»‹w msî¡F mã¥ã
mj‰F VjhtJ bfhŸiffŸ c©lh?” v‹»‹w v©zK« uha« brhšy tªJ É£lJl‹, òuhz§fis¥g‰¿, rh°âu§fis¥
“k¡fS¡F kj« mtáakh?” v‹»‹w v©zK« “kj« v‹gJ« g‰¿ ngRtj‰nf k¡fŸ bt£f¥gL«goahd Ãiyiaí« ‘Fo muR’
k‰w Éahghu§fis¥ nghš k¡fS¡F xU ÉahghuK«, _l bfh©LtªJ É£LÉ£lJ.
e«ã¡ifíkhdjšyth” v‹»‹w v©zK« V‰g£L kj¤â‹ nguhš 6. k‰wgo irt«, itzt« M»a rka§fis¥g‰¿nah
thœ¡ifí«, bgUikí« mila fUâ ïU¡»‹wt®fŸ ïlK« v‹whš ‘Fo muR’ njh‹Wtj‰FK‹ m¢rka§fns všyh k¡fS
_l®fËlK«, jÉu k‰wt®fËl« mj‰F nah¡»aijna ïšyhkš ilaî« thœ¡ifÆ‹ yøakhŒ ïUªJ jh©ltkhodJl‹,
ïU¡F«go brŒJbfh©L tU»wJl‹, kj¤ij btF fhykhŒ mitfns k¡fS¡F brštkhfî«, bršth¡fhfî«, Ñ®¤âahfî«,
mDrǤJ ã‹g‰¿ tªjt®fS« jh§fŸ ïJtiu v›Éj gyD« mHfhfî«, bgUikahfî«, ehfßfkhfî« És§»anjhL rka
milahkš å© fhy¤ij mâš bryÉ£L É£nlhnk v‹W j§fŸ M¢rhÇfS«, klhâgâfS«, uh#h¡fS¡F rkhdkhŒ fUj¥g£L
Vkhªj j‹ikia¥g‰¿ tUªJ«goahfî« brŒJ tªâU¡»wJ. tªjitfS« všyh« ‘Fo muR’ njh‹¿aã‹ mitfŸ áÇ¥ghŒ
4. flîŸ Éõa¤âY« Fo muR njh‹Wtj‰FK‹ mij¥ áÇ¡f¤jFªj Ãiyik¡F tªJ, rka ntõK«, rka¥ bgUikí«
g‰¿ k¡fŸ btFãujhdkhf¡ fUâ tªjitfŸ všyh« Fo muR gÇfá¡f¤ jFªj Ãiy¡F tªJÉ£lJl‹, mjdj‹ bfhŸif
njh‹¿a ã‹ò mjdhš V‰g£l bgU« bgU« »s®¢áfË‹ gadhŒ fS¡F«, rka M¢rhÇfS¡F«, rkabjŒt§fS¡F« K‹ãUªj
áyU¡F “flîŸ c©nlh ïšiynah v‹gij¥ g‰¿a ftiyí«, kâ¥g‰W, òâa òâa j¤Jth®¤j§fŸ brhšÈ, “Fo muR¡ bfhŸif
Érhuizí« mdhtáa«” v‹W fUJ«goahfî«, áyU¡F fŸ jh‹ v§fŸ rka¡ bfhŸiffŸ” v‹gjhf Éah¡»ahd«
“k¡fS¡F cyfthœ¡if RygkhŒ eilbgWtj‰F flîŸ c©L brŒtj‹ _y« mit fh¥gh‰w¥gl nt©oa Ãiyik¡F tªJ
v‹»‹w cz®¢áíl‹ ïU¥gJ ešyJ” v‹»‹w Koî¡F tU« É£ld. k‰W« ‘Fo muR’ njh‹Wtj‰FK‹ ïit x‹iw x‹W
goahfî« k‰W« mndfU¡FŸ “flîis¥g‰¿a ftiy V‹” itJ bfh©L ïUªjitfŸ ï¥bghGJ všyht‰iwí« kwªJ
v‹»‹w v©z¤ijí« c©lh¡»É£lJl‹ “flîŸ ïšiy v‹W v¥goahtJ vªj¡ bfhŸifíldhtJ rka« v‹gjhf x‹W cÆ®
Ãid¤J¡bfhŸtjhš kÅj‹ cyf¤âš thœtj‰F jFâíila thœªjhš nghJ« v‹»‹w ÃiyÆš cÆU¡F Cryho¡
tdhf¤ jFªj m¿î, bghU¥ò, j‹d«ã¡if, F‰w« cz®jš KjÈa bfh©oU¡»‹wd.
mU§Fz§fŸ V‰gL«” v‹»‹w xU cz®¢áiaí« mndfU¡F
c©lh¡» ïU¡»‹wJ.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 274 275 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
7. mL¤jh¥nghš âU.fhªâat®fŸ ÉõaK« ntW gy Mdhš br‹w tUõ« mjhtJ Fo muá‹ MwhtJ tUõ-
tÊfËš “kf¤jhd bt‰¿ ïU¥gjhf” ngá¡ bfhŸs¥g£lhY« Mu«g kyÇ‹ jiya§f¤âš f©lJnghynt 6-tJ tUõ«
muáaš rKjha ïaš M»aitfis¥g‰¿a Éõa§fËš mtuJ KGtJ« Fo muR¡F Kªâa tUõ§fŸ ngh‹w bršth¡F
mã¥ãuha§fËš Äfî« jhuhskhŒ f©o¡f¥gl¤ j¡fjh» É£lJ. bgU¡f« ïUªjJ v‹W brhšYtj‰»šiy v‹gij eh« x¥ò¡
mtUila fj® ÉõaK« irt¤â‰F«, Éóâ, U¤âuh£r¤ â‰F« bfhŸS»‹nwh«. MdhY« RakÇahij ïa¡f¤â‹ bfhŸif
v‹d r«kªjnkh mJnghš fhªâ¡F«- fjU¡F« v‹gjhf fS¡F br‹w IªJ tUõ¤ijÉl MwhtJ tUõ¤âš jh‹ xU
M»É£lJ. Vnjh gh®¥gdU¡F« gh®¥gÜa¤â‰F« mt® c‰w K¡»a gjÉí«, bfsutK«, bghJk¡fŸ Mnkhâ¥ò«, “ïÅnkš
JizahŒ ïU¥gjhY« k‰W« mJnghynt njÓa¤â‹ nguhnyna mij v⮥gnjh F‰w« brhšYtnjh Koahj fhÇa«” v‹W, mj‹
thœªJ Ôunt©oa xU T£l¤â‰F« mtUila bgaiu c¢rÇ¡f vâÇfshŒ ïUªjt®fŸ všyhU« v©Â, v¥go ahtJ mj‹
nt©oaJ ï‹¿aikahjjhŒ nghŒÉ£ljhY«, fhªâ fhªâ bgaiu¢ brhšÈ¡bfhŸs¡Toa brsfÇa« ek¡F« tªjhš njt
v‹»‹w xU r¤j« bfhŠr« CryhL»‹wnj jÉu k‰wgo mtÇl« yh« v‹W fUJ«goahd xU Ãiyik V‰g£lJ v‹»‹w Éõa¤
ïªeh£L k¡fS¡F brhªjg¡â v›tsnth kh¿ÆU¥gJ jhdhfnt âš ek¡F á¿J« IaÄšiy.
És§F«.
Mdhš VHhtJ M©o‹ vâ®fhy Ãiyia¥g‰¿ vGJ tâš,
8. giHagH¡f«, tH¡f«, th®R gh¤âa«, bgÇnah® th®¤ij mJ MwhtJ M©il¥ nghynt ï›tUõ- ntiy¤ â£lK« r‰W
fŸ v‹»‹witfË‹ _ykhŒ ïUªJtªj _l¥gH¡f tH¡f§fŸ fZlkhdjhÆUªjhY« , g¤âÇif K‰ngh¡if¥ g‰¿ MwhtJ
všyh« mnefkhŒ ï¥bghGJ tu tu fhuzfhÇa« brhšÈ tUõ« nghš jil¥glhJ v‹gJl‹ mâf K‰ngh¡filí«
gF¤j¿É‰F«, mDgt¤â‰F« x¤âU¡»‹wjh v‹W gh®¡»‹w v‹»‹w ijÇaK«, e«ã¡ifí« ek¡F c©L. VbdÅš ïªj xU
Ãiy¡F tªJÉ£lJ. tUõ¤âa ekJ ãurhu« k¡fS¡F V‰gL¤â ïU¡F« xU cz®¢á
í«, muáaš »s®¢áÆl« áy® it¤âUªj e«ã¡if Vkh‰wkilªj
9. filáahf gz¡fhu®fSila bjhšiy vâ®gh®¤j gyD«, ï›tUõ« el¡f¥ nghF« muáaš (fh§»u° - fhªâ)
msî¡F xÊaÉšiy. MdhY« mt®fS¡F« ïw§FKf« V‰ ãurhuK« k‰W« ïu©blhU Éõa§fS« k¡fS¡F m¿it C£o
g£L, á¿Já¿J bghJ cz®¢áÆš mt®fS¡F kâ¥ò FiwªJ c©ikia És¡»¤ bjËit¡ bfhL¡F« v‹»‹w e«ã¡if ek¡F
É£l bj‹nw brhšYnth«. bjhÊyhËfË‹ nkš KjyhËfS¡F jhuhskhŒ ïU¡»‹wJ.
ïUªJtªj MÔ¡fK« kiwªJ bjhÊyhËfS¡F tutu ijÇa K«,
KjyhËfS¡F tutu gaK« V‰g£L¡bfh©L tU»‹wJ. Fo muR - jiya§f« - 03.05.1931
MdhY« tu¥nghF« tUõ¤âš bjËthŒ fhz¡Toa msî¡F
ïªj¤Jiw ï‹dK« v›tsnth öu« K‰ngh¡filí« v‹»‹w
ijÇa« ïU¡»‹wJ v‹»‹w e«ã¡if¡F ïl« ïU¡»‹wJ.
10. M©, bg© j‹ik ïªj¤ JiwahdJ Fo muR njh‹W
tj‰FK‹ k¡fŸ thÆš ngRtj‰F«, kdâš Ãid¥gj‰F«
mŠr¡Toa Éõa§fŸ všyh« Fo muR njh‹¿aã‹ monahL
kh¿, MQ¡F«, bg©Q¡F« vªj Éõa¤âY«, v›Éj ɤâ
ahrK« ïšiy v‹»‹w cz®¢áiaí«, M©fS¡F f£L¥g£L
ml§» bg©fŸ ïU¥gJ ïUtUila RakÇahij¡F« Fiwî
v‹W«, bg©Q¡F M© f£L¥g£L ml§» el¥gJ bgUikí«,
ehfßfK«, Kiwí« v‹»‹wJkhd cz®¢áí« V‰g£L É£lJ.
Mfnt ï¤ahâ JiwfËš Fo muá‹ bjh©L gydˤ
âU¡»‹wJ v‹W âU¥âílndna brhšY»‹nwh«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 276 277 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mŒa®
mŒa®:- v¥go¤ bjÇí«? 10, 12 tUõ¤â‰F K‹ #°o° f£á
v‹W x‹W njh‹¿ v›tsî bjhšiy ÉisɤJÉ£lJ ck¡F¤
bjÇahjh?
mŒa§fh®:- všyh« bjÇí« mj‰fhf¤jhnd e« bgÇathŸ
m¥nghnj fhªâia¥ ão¤J tªJ xU »s®¢á brŒJ VuhskhŒ
RakÇahij ïa¡f¤ij¥g‰¿ gz« tNš brŒJ gyiu b#ÆY¡F mD¥ã #°o° f£áia
圤âdh®fns. k‰W« mt® åL thršfS¡FŸ všyh« òFªJ
mŒa® - mŒa§fh® r«ghõiz fyf« brŒa¢ brŒjJ Tl ck¡F¤ bjÇahjh?
- á¤âuò¤âu‹ mŒa®
mŒa®:- rÇ, m¥gobašyh« brŒJ #°o° f£áia 圤âa
ãwFjhnd RakÇahij ïa¡f« tªJ 圪JÉ£l f£áia kWgoí«
mŒa® :- v‹d mŒa§fh®thŸ RakÇahij ïa¡f« Mu«g ö¡» ÃU¤â K‹ÅY« mâfkhd bjhªâuî bfhL¤JÉ£lJ?
khd fhy¤ânyna eh‹ ãuhkzhS¡F Mg¤J tªJÉ£lnj v‹W«
ïj‰F VjhtJ tÊbrŒa¡ Tlhjh v‹W« nf£lj‰F “mJ mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ö¡» ÃU¤âÉ£ljhš v‹d MŒÉ£lJ.
ïªâahÉš kh¤âu« el¡fhJ Ó¡»u« xʪJÉL«” v‹W brh‹Ü®. m¡f£áÆ‹ Éõ¥gšYfis¥ ãL§»É£nlhkh ïšiyah?
ï¥bghGJ ehS¡F ehŸ mJ ts®ªJ bfh©nl tU»wnj. ï¥nghJ m¡f£áia j©Â¥ gh«ònghy¤ jhnd M¡»É£nlh«.
všnyhU« mij MjÇ¡fî« JªJÉ£lh®fns: mjhtJ irt® mJ ï¥nghJ r«gs¤njhL rÇ. ntW á¿jhtJ thyh£L»wjh gh®.
fŸ x‹W To“ 3000 tUõ¤â‰F K‹ ïUªj bfhŸiffŸ všyh«
RakÇahij ïa¡f bfhŸiffŸjh‹” v‹»wh®fŸ. itzt®fŸ x‹W mŒa®
mŒa®:- m¡f£áahš ek¡F¤ bjhšiyÆšiyahdhY«
To j§fŸ bfhŸifí« mjhtJ “uhkhE#® bfhŸifna RakÇahij RakÇahij ïa¡f« #°o° f£áiaÉl nkhrkhf mjhtJ #ÞoÞ
ïa¡f bfhŸif” v‹»wh®fŸ. °kh®¤j®fŸ “r§fu® kjnk ntjhªj f£áahtJ _®¤j‹ÅakhŒ ïUªj fhy¤âY« Tl c¤ânahf¤ âš
kj«. Mifahš °kh®¤j kjnk RakÇahij ïa¡f bfhŸifjh‹” kh¤âu« g§F nf£lJ. ïJ ãuhkz®fË‹ nah¡»aijiana mo
v‹»‹wh®fŸ. kfkâa®fŸ x‹WTo “1,300 tUõ¤â‰F K‹ndna nahL xʤJ ãuhkz®fis všyh« ngh®£luhf M¡F»nw‹.
RakÇahij ïa¡f bfhŸifia¤jh‹ eãfŸ ehaf« cgnjᤠ_£il ö¡f it¡»nw‹. mJtiu xÊakh£nl‹ v‹wšyth
âU¡»wh®fŸ” v‹»‹wh®fŸ. bgs¤j®fŸ “2,000 tUõ¤â‰F K‹dh brhšÈ¡bfh©L fhÇa« brŒJ tU»‹wJ.
nyna gfth‹ ò¤j® RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸifia¤jh‹ cg mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ïj‰bfšyh« ga¥glhÔ®. RakÇahij ïa¡f¤
njá¤J ãurhu« brŒjh®” v‹»‹wh®fŸ. “á¤j®fŸ cgnjrbkšyh« â‹ Ml«gu¤ijí« mjdhš V‰gL« Mg¤ijí« c¤njá¤J¤
RakÇahij¡ bfhŸifjh‹” v‹»‹ wh®fŸ bghJk¡fŸ. g©oj® jhnd ï¥nghJ mij xÊ¡f kWgoí« K‹nghynt fhªâia¥
fËš gy® “cyfhÆj kj« jh‹ Ra kÇahij¡ bfhŸif. Mjyhš ão¤J k‰bwhU »s®¢áia e«Äl bgÇathŸ Mu«ã¤jh®fŸ. mJ
mJî« ïªJ kj¤âš xU gFâjh‹” v‹»‹wh®fŸ. ãwF vªj Mu«gkh» xU tUõ« ngh£lngh£oš RakÇahij ïa¡f«
Éj¤âš mJ mʪnjh kiwªnjh nghF« v‹gJ ek¡F És§f ml§» ÉlÉšiyah?
Éšnyna !
mŒa®
mŒa®:- v‹d ml§» É£lJ? v§Fgh®¤jhY« khj« x‹W,
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ïj‰bfšyh« Ú® ga¥glhÔ®. ahnuh vijnah .ïu©L, _‹W kfhehLfŸ el¡»‹wd. thu«njhW« ãurhu§fŸ
brhšÈ¡bfh©L nghf£L«. ekJ ïªJ kj¤ij mjhtJ eh« ï‹W el¡»‹wd. RakÇahij ïHî, RakÇahij fšahz«, RakÇahij
mDrǤJ tU« bfhŸifia ahU« x‹W« brŒaKoahJ . e« rhªâ KT®¤j«, RakÇahij »uf¥ãuntr«, RakÇahij fUkhâ,
bgÇah®fS¡F ït‰iwbašyh« xÊ¡f tÊbjÇí«. ïijÉl RakÇahij bjtr«, RakÇahij thrfrhiy âu¥ò ÉHh, M©L
fZlkhd fhy¤âš všyh« ïUªJ rkhˤJ tªJ ïU¡»wh®fŸ. ÉHh, RakÇahij r§f¤ âw¥ò ÉHh, M©L ÉHh, RakÇahij
fy¥òkz«, RakÇahij kWkz«, RakÇahij Éjit kz«,

Fo muR - 1931 ( 1 ) 278 279 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


FHªijfSl‹ ÉjitfË‹ âU kz«, gh®¥gÜak‰w rl§F mŒa§fh®
mŒa§fh®:- fh§»uR« fhªâí« RakÇahij ïa¡f¡
RakÇahij r§f f£ll m°âthu« v‹gjhf Vnjnjh âd¤â‰F¤ bfhŸifia v§F v¥nghJ x¥ò¡bfh©lh®fŸ? ck¡F m¤ Ô®khd¤
âd« òâJ òâjhf VjhtJ xU fhÇa« elªJ bfh©nl njh‹¿¡ â‰F j¤Jt m®¤j« bjǪjhšjhnd c©ik És§F«. Ú® nkyhf¥
bfh©nl ïU¡»‹wnj jÉu v§F ml§» É£lJ? gh®¡»Ö®. mjdhš “RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸifjh‹ fhªâ fh§
»u° bfhŸif” v‹W csU»Ö®.
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ïbjšyh« xU ntf¤âdhY«, k‰W« ïij xU
òâa ehfßfkhf k¡fŸ fUJtâdhY« brŒa¥gL»‹w xU nto¡if mŒa®
mŒa®:- RakÇahij ïa¡f¤ bjh©l®fns “RakÇahij
r§fâna xÊa k¡fŸ ïj‹ c©ikia cz®ªJ brŒ »‹wh®fŸ ïa¡f¡ bfhŸifna fh§»u° bfhŸifah»É£ljhš ïÅ Ra
v‹W fUjnt©lh«. ò¤jU¡F nkyhf ït®fŸ x‹W« brŒJÉl kÇahij ïa¡f« nt©lh«” v‹»wh®fŸ. fh§»u° bjh©l®fŸ
KoahJ. všyh« RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffns fh§»u° bfhŸifahj
yhš RakÇahij¡fhu®fŸ všyh« fh§»uáš nrunt©Lbk‹»‹
mŒa®
mŒa®:- ïij eh‹ x¥gKoahjj‰F k‹Å¡f nt©L«. wh®fŸ. Mfnt Ú® kh¤âu« ï¥go¢ brh‹dhš eh‹ v¥go x¥ò¡
mªj¡fhy« ntW ïªj¡fhy« ntW. ï¥nghGJ mªj¡ T£l¤âš bfhŸs Koí«?
bgÇa kÅj®fŸ v‹gt®fŸ, g©oj®fŸ, go¤jt®fŸ, ešy kjg¡â
í« kj MuhŒ¢áí« cŸst®fŸ, ahbjhU jaî jh£r‹Åa¤â‰F« mŒa§fh®
mŒa§fh®;- c«khš ï¥nghJ x¥ò¡bfhŸs KoahJ. ãwF
f£L¥gl nt©lhjt®fŸ. ï¥goahf mnef® m¡bfhŸiffis bjÇí« mj‹ N£r«.
thŒ¥ng¢R kh¤âukšyhkš fhÇa¤âY« ã‹ g‰w Mu«ã¤J É£lh®
fŸ. ïJkh¤âukšyhkš, fšahz Éõa§fËš #hâ ngjÄšyhkš Ñœ mŒa®
mŒa®:- N£rbk‹d?nkh£rbk‹d? c§f mŒa§fhÇš
#hâ nkš #hâ gh®¡fhkš bfhŸÉid bfhL¥ ãid M»ait el¤j xUtnu, mjhtJ nf. rªjhd« mŒa§fh® br‹wthu« <nuh£oš xU
mnef® JªJÉ£lh®fŸ. mnef® fhÇa¤ âY« brŒJÉ£lh®fŸ. T£l¤âš “RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffis ï›tUõ- fh§»u°
ãuhkzid¡ f©lhš F«ãLtJ« rhÄ v‹W T¥ãLtJ« mt m¥gona x¥ò¡ bfh©lhŒÉ£lJ. Mjyhš c§fŸ ïuhkrhÄ
khdkhŒ¡ fUJ»wh®fŸ. ï¥bghGJ v§F gh®¤jhY« ãuhkz®fns eha¡f® ïÅí« ïâš (fh§»uáš) nruhkš ntjhªj« ngá¡bfh©L
KjÈš ifbaL¡f nt©oajhŒ ïU¡ »wJ. ï¥go ïU¡f “ïJ xU ïU¥gJ Ãahakšy” v‹W brh‹dh®. eh‹ g¡f¤âš ïUªJ nf£L¡
ntf« ehfßf«” v‹W Ú® brh‹dhš eh‹ v¥go x¥ò¡ bfhŸs bfh©nl ïUªnj‹. m¥go ïU¡f vd¡F N£rk« bjÇaÉšiy
Koí«? v‹»‹Önu.

mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ïbjšyh« mnefkhŒ gaK« RaeyK«, nguh mŒa§fh®
mŒa§fh®:- mªjrka¤âš ehD« Tl¤jh‹ m§»UªJ mth
irí« jhB©aK« fhuzkhf¤jh‹ brŒa¥g£L tU»‹wit. (âU rªjhd« mŒa§fh®) brh‹dij bašyh« nf£L¡ bfh©Ljh‹
btF Ó¡»u¤âš ïªj¡ T£lnk kWgoí« giHa ghl« go¡f ïUªnj‹.
Mu«ã¤JÉLth®fŸ. Ú® kh¤âu« x‹iwí« ftÅ¡fhkš, fj®,, mŒa®
mŒa®:- rÇ, m¥goahdhš mâš N£rkbk‹d ïU¡»‹wJ?
fhªâ - fh§»u° Rauh{a« v‹W kªâu« b#ã¤J¡ bfh©L ãurhu«
g©Q«. ïªj kªâu r¡â RakÇahij ïa¡f¤ijí« bfhŸif mŒa§fh®
mŒa§fh®:- N£rbk‹dbt‹wh nf£»‹Ö®. brhšY»nw‹
fisí« ïUªjÉl« bjÇahkš mʤJÉL«. Mdhš ïâš ck¡F ftdkhŒ nfS«,
ijÇa« ïU¡fnt©L«. gŠrhBu«, mZlhBu«, jhuf«, fha¤Ç
ïuhkrhÄ eha¡f® rhÄia¥g‰¿, kj¤ij¥g‰¿¢ bršYtij
v‹»‹w kªâu r¡âfŸ všyh« v‹d v‹W Ãid¡»Ö®? ïJ
x¥ò¡bfhŸs KoahJ v‹W rªjhd« mŒa§fh® brh‹dhuh?
nghy¤jh‹. Mifahš Ú® rÇahŒ #ã¤Ôuhdhš btFÓ¡»u« e«g¡f«
ïšiyah?
k¡fŸ âU«ã ÉLth®fŸ.
mŒa®
mŒa®:- M«, mjdhš m§F á¿J jfuh®Tl v‰g£lJ.
mŒa®
mŒa®:- fhªâí« fh§»uR« RauhÍaKnk RakÇahij¡
v‹dbt‹whš “ïJ fh§»u° ãurhukh, rhÄ ãurhukh?” v‹W xUt®
bfhŸifia x¥ò¡bfh©lhŒ É£lnj ïÅ ïªj kªâu« v¥go
nf£lh®. ãwF mªj th®¤ijia É£LÉ£L ntW ng¢R¥ ngádh®.
RakÇahij ïa¡f¤ij mʤâÉl Koí«?
Fo muR - 1931 ( 1 ) 280 281 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïâš N£rkbk‹d? ã‹ rhÄ ïšyhÉ£lhš òuhz« VJ? òuhz« ïšyhÉ£lhš g©oj‹
v‹»‹w bga® VJ? ï¥gona k‰w rkaK«, kfkâa®fS«
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- rhÄ, kj« ïu©ilí« x¥ò¡bfhŸs¥glhJ ï¥go¤jh‹. mâY« áy g©oj®fŸ jh‹ Mâ¡f«. M©ltid¥
v‹gJjh‹ RakÇahij ïa¡f¤â‹ K¡»a bfhŸif. g‰¿ ftiy¥glhnj v‹W mtÇl« brhšÈ¥ gh®¤jhš k©ilia
mŒa®
mŒa®:- m¥goašynt. cil¤JÉLth®. ï¥go¤jh‹ fh§»uR«. fhªâ x›bthU th®¤ij¡
F« flîŸ á¤j«, flîŸ ãuh®¤jid ïšyhkš ngR»‹whuh? “flîŸ
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ã‹id v¥go. ÛJ gÊia¥ nghlnt©lh«. flîis¥g‰¿ ftiy¥gl nt©lh«”
v‹W fhªâ ïl« ahuhtJ brhšÈ¥gh®¤jhš r§fâ bjÇí« . ïu©L
mŒa®
mŒa®:- “rhÄia¥g‰¿ ftiy¥glhnj. rhÄ¡F gz« fhR
fhijí« _o¡bfh©L g£oÅ »lªJ br¤J¥ nghnt‹ v‹W
neu« bryî brŒahnj. rhÄngÇš gÊia¥ nghlhnj gF¤j¿it¡
K¡fhL ngh£L gL¤J¡bfhŸSth®. Mfnt RakÇahij ïa¡f¤
bfh©L vijí« MuhŒ¢á brŒa nt©L«” v‹Wjh‹ brhšY
â‹ m°âthu¡ bfhŸifia ïªj¡ T£l¤âd®fŸ ahtU« x¥ò¡
»‹wJ.
bfhŸskh£lh®fŸ. m›Éa¡f¤âš ïU¥gt®fns 100-¡F 90- ng®
mŒa§fh®:- mj‰F v‹d m®¤j«? (ãuhkzhS¡F) ek¡F¤ fŸ x¥ò»‹wh®fsh v‹gnj rªnjf«. Mifahš flîŸ ftiyí«,
jh‹ rhÄ ïUªjhš v‹d, ïšyhÉ£lhš v‹d? mij¥g‰¿ ftiy flîŸ ÛJ bghU¥ò¥ nghL« FzK« ïªJ kj j®kK« nkhBK«
ek¡F vj‰F? eh« rhÄ ïU¥gjhf buh«g¤jh‹ Ãid¤J¡ bfh©o kW#‹k« M»aitfS« cŸstiu ãuhkzhis (gh®¥ghid)
U¡»nwhkh? mšyJ mj‰fhf ÄFªj ftiy¥g£L¡bfh©Ljh‹ ahU« x‹W« mir¤J Él KoahJ. bjÇahkyh ãuhkzhŸ všyh«
ïU¡»‹nwhkh? mšyJ všyh¥gÊiaí« mj‹ ÛJ ngh£L É£L fhªâia kfh¤kh M¡» É£lh®fŸ. v¥go ÆUªjhY« fhªâ
iff£o¡bfh©L R«khjh‹ ïU¡»‹nwhkh? N¤âu‹jhnd. m¥go ïUªJ« mtiu e«Kila itÔfãuhkzhŸ
Tl kfh¤kh v‹»wh®fns vj‰fhf? ÉÕõzid(uhBjid)
mŒa®
mŒa®:- ã‹nd ek¡F« mthS¡F« v‹djh‹ ɤâahr«? áuŠÓÉ M¡fÉšiyah? mDkhid (Fu§if) áuŠÓÉ M¡f
Éšiyah? ïJ elªjnjh ïšiynah, mij¥g‰¿ vd¡F ftiy
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- m§F mšy ekJ NB«.
ïšiy. ãuhkzhŸ elªJ bfhŸsnt©oa Kiw¡F uhkhaz« xU
mŒa®
mŒa®:- ã‹nd v§F ïU¡»‹wJ ekJ N£rk«? tÊfh£o v‹»‹w mU¤j¤âš eh‹ ck¡F vL¤J¡fh£L»nw‹.
ïjdhnyna v‹id òuhzkÇahij¡fhu K£lhŸ v‹W brhšÈ
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- “flîŸ xUt® c©L. mtnu e«ik el¤J»wh®. Élhnjí«.
ekJ bršt« Ka‰á m¿î všyh« mtU¡F m®¥ gz« brŒJ
RthÄÆl« g¡â fh£o mt® ghjhu ɪj¤ij mil tnj ïªj fhªâTl vJtiuÆš kfh¤kh ck¡F¤ bjÇíkh“ uhk
kÅj¥ãwÉ vL¤jâ‹ ga‹” v‹W«, “ïªj #‹k¤âš eh« nfhÉš, uhÍa« °jhã¥ng‹” “Ñijjh‹ v‹id el¤J»‹wJ” “bg©fŸ
Fs«, rhto, ãuhkzhS¡F jhd j®k« brŒtj‹ _y« mL¤j všyh« rªâukâ nghš ïU§fŸ.” “tUzh¢áuk j®k« cyf elto¡
#‹k¤âš eh« ešy #‹k« vL¡f nt©L«” v‹W« brhšY if¡F áwªjJ” v‹W brhšY« tiu jh‹ kfh¤kh, m¥go¡»šyhkš
tjšyth e«k bfhŸif? ïJjh‹ fhªâ bfhŸif. ïJjhnd fh§»u° bfhŠr« kh¿dhY« jiyÑHhf fÉœªJ ÉLnth« ïJ ck¡F¤
bfhŸif. ïªj¡ bfhŸifia¡ bfh©Ljh‹ eh« cyf¤âš btF bjÇahjh?
fhykhf Mâ¡f¤Jl‹ thœ»‹nwh«. ïâš ifia it¡f É£lhš
mŒa®
mŒa®:- mtiu¡Tl fÉœ¡f ïÅ ahuhyhtJ Koíkh?
jhnd RakÇahij ïa¡fK« ekJ ïa¡fK« x‹W v‹W brhšy
Koí«. ïªj¥go x¥ò¡bfh©L ahuhtJ e«kt®fŸ RakÇahij mŒa§fh®
mŒa§fh®:- V‹ ck¡F¤ bjÇahnjh.
ïa¡f¤Jl‹ nrU»‹wh®fsh? v‹gij e‹whŒ nahá¤J¥ghU«.
irtid vL¤J¡bfhŸS«, irt‹ v‹whš v‹d. áy g©oj®fŸ mŒa®
mŒa®:- bjÇahJ.
jhnd. mªj irt®fŸ v‹d nt©LkhdhY« x¥ò¡ bfhŸth®fŸ. mŒa§fh®
mŒa§fh®:- K‹ xUju« fhªâ Ô©lhik Éõa¤âš
rhÄia¥ g‰¿ ftiy¥glhnj v‹whš xnu X£lkhf Xo¥nghth‹.
bfhŠr« mâfkhŒ mjhtJ m°âthu¤âš ifit¡f¤ jFªjkhâÇ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 282 283 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ngr Mu«ã¤jîl‹ bj‹dh£oYŸs e«Äl bgÇathŸ všyh« j©Ù® FHhŒ V‰g£L Él¥ngh»‹wJ . Mjyhš »z‰iw¥g‰¿a
“kj¤ij¥g‰¿¥ ngr ck¡F v‹d nah¡»aij” v‹W tis¤J¡ Ô®khd¤jhš gaÄšiy. efu§fËš cŸs bjU¡fËš všyh«
bfh©lJ«, g«ghÆš “fhªâia¡ bfhšy nt©L«”, “mt‹ xU ï¥nghJ« ahU« nghŒ¡bfh©L jh‹ ïU¡»wh®fŸ. »uhk§fËš
K£lhŸ” “fhªâ mnah¡»a‹” v‹W brh‹dJ«, ódh¡fhu® “fhªÔ kh¤âu« áy bjU¡fËš nghtâšiy. m§FŸs ãuò¡fŸ ga¤jhš
a« njr¤ Jnuhf«. âyf® bfhŸif¡F Énuhj«” v‹W brh‹dJ«, Ñœ #hâ¡fhu®fŸ ehis¡F« fhªâ nghf¢ brh‹dhY« nghf kh£
khsÉahit jiyikbfh©l ïªJ kfhrigahU« “fhªâ¡F ïªJ lh®fŸ. nghdhY« x‹W« KG»¥nghfhJ. Vbd‹whš k‰w åâ
kj¤ij¥ ngr cÇik ïšiy”v‹W brh‹dJ« ck¡F¤ bjÇahjh? fSl‹ mijí« nr®¤J Élyh«. Mjyhš ï¤ Ô®khd¤âdhš kj«
v§nf Ô©lhikia¥ g‰¿, kj¤ij¤ jh¡» kh¤âu« ï¥nghJ jh‹ v§FnghŒÉ£lJ? ïjdhš všyh« ãuhkzhSila ca®î v§F
Mf£L« fhªâia xU th®¤ij kh¤âu« ngr¢brhšY mtUila v¥go nghŒÉL« v‹W fUJÑ‹Ö®?
kfh¤kh j‹ik v¤jid Édho Ãiy¡»‹wJ v‹W gh®¥ngh«? e«k
bgÇathS« e«k g¤âÇiffS« mtiu xnu moahŒ ö¡» mŒa®
mŒa®:- ã‹id vâdhšjh‹ ãuhkzhŸ ca®î« mij
jiyÑHhf¡ fÉœ¤J ÉLth®fŸ bjÇíkh? ï‹D« xU cjhuz« MjhukhŒ¡bfh©l kjK« ïU¡»‹wJ? v‹»Ö®.
brhšY»‹nw‹ nfŸ. 1922 ´ x¤JiHahik ahdJ á¿J (ãuhk mŒa§fh®
mŒa§fh®:- mJ c«k ò¤â¡F ïJtiu glhjJ vd¡F
zhSila) njit¡Fnkš nghdîl‹, jhir njrgªJth¡» mârakhfnt ïU¡»‹wJ.
Rauh{a¡ fø c©lh¡» x¤JiHahik xʤJ ïnj fhªâia
_iyÆš c£fhu it¤JÉlÉšiyah? M¡fî« mÊ¡fî« eh« mŒa®
mŒa®:- mJ vJ v‹W r‰W brhšÈ¤jh‹ fh£Lnk
jhnd. mjdhšjhnd eh« ãu«k$ Mndh«. gh®¡fyh«.

mŒa®
mŒa®:- ïJ rÇ. Mdhš K‹ brh‹d Ô©lhikia¥g‰¿ mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ãuhkzhS« mt®fŸ kjK« fh¥gh‰w¥ gLtJ
fuh¢á fh§»uÞ jhuhskhf Ô®khŤJ É£ljhf brhšY»‹wh®fns! K¡»akhŒ nfhÆšfshnynaahF«. mªj ïl¤âš VjhtJ khWjš
V‰g£lhšjh‹ ãuhkzhS¡F« tUzh¢áuk¤â‰F« xU rka«
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- v‹d jhuhs«? Mg¤J V‰glyh«. Mifahš mâš if it¡f v¥go¥g£lt®
mŒa®
mŒa®;- “#hâkjngjÄšyhkš všnyhU« bghJ nuh£L, fS¡F« á¿J« ïl« bfhL¡f e«Äl bgÇathŸ x¥g kh£lh®fŸ.
»z® M»a ïl§fS¡F nghfyh«” v‹W brhšÈ Ô®khd« ngh£L mJ ‘kfh¤kh’ fhªâahdhY« rÇ, mt®fŸ gh£ldh®fshd RthÄfŸ
ïU¡»‹wh®fns! M¢rh®a RthÄfshdhY« rÇ x‹W« el¡fhJ. Mif ahš mªj
ïl« (nfhÉš kh¤âu«) btF #h¡»uijahfnt fh¥ gh‰w¥g£L
mŒa§fh®
mŒa§fh®:-m¤Ô®khd¤âš v‹d ïU¡»‹wJ c«k jiy tU»‹wJ. (nrukhnjÉ FUFy¤ij¥ghUnk. FU Fy¤ijahtJ
òUil? Ú® ãuhkzzhÆUªJ« ck¡F _isna »ilahJ. c§fŸ e«kthŸ monahL xʤJÉ£lh®fns xÊa tUzh¢áuk¤ij Él
gL¡if å£oš N¤âuhŸ gl« - mjhtJ uh#h¡fŸ, #Û‹jhu®fŸ, Éšiyna) fuh¢á fh§»uáš nfhÆiy¥g‰¿a ng¢nr »ilahJ. #hâ
kªâÇfŸ KjÈat®fŸ gl« VjhtJ Rt‰¿š bjh§fÉ£L ɤâahr¤ij xÊ¥gij¥ g‰¿a ng¢nrh á¿J« »ilahJ bjÇíkh?
ïUªjnjh.
mŒa®
mŒa®:- m¥goah.
mŒa®
mŒa®:- mâf¥ãur§»¤jd« všyh« ngrhÔ®. c©ikia¢
brhšYnk, k‰wgo m¤Ô®khd¤â‹ ïufáa« jh‹ v‹d? mŒa§fh®
mŒa§fh®:- v‹d m¥goah v‹W nf£»‹Ö®. c§fŸ ã®k$
r¤âa_®¤â rh°âÇfŸ jhnd mij e‹whf És¡» ïU¡»wh®.
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- bghJnuh£oš ï‹W ah® el¥gâšiy? bghJ mjhtJ, “fuh¢á fh§»u° Ô®khd¤âš nfhÉšfis¥ g‰¿a ng¢R
rªijÆš ï‹W ah® nghtâšiy? bghJ uÆš t©oÆš ï‹W ah® ïšiyahjyhY« (mJ Éõahnyhrid fÄ£oahš tªJ«) mij
VWtâšiy? f¢nrÇ ehlf¡bfh£lhŒ åâ Û£o§F ïitfËš ah® nr®¡f¡ TlhJ v‹W kdkhu jŸËÉ£lâdhY« nkY« fh§»u°
EiHtâšiy. mJnghynt bghJ¡»zWfŸ v‹gâš efu§fËš fhÇa fÄ£o ahU¡F« nfhÆiy¥ g‰¿a ãu°jhã¡f ïZlÄšiy
»zW »ilahJ. thŒ¡fhš, eâ , ïšyhÉ£lhš bgÇa Fs«, ïšyh v‹W ek¡F bjÇa tªjâdhY« bghJ cÇikia¥g‰¿a Ô®khd¤ij
É£lhš j©Ù® FHhŒ. ï‹D« tutu všyh¥ g£lz§fËY«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 284 285 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
âU¤j nt©oa mtáaÄšiy” v‹W És¡» ïU¡»‹whnu Ú® mŒa®
mŒa®:- m¥goah m¥go¥g£lt®fŸ ah®? mt®fŸ bga®fŸ
gh®¡fÉšiyah? ïJ V‹ bjÇínkh? ïªj Ô®khd¤ij MjhukhŒ v‹d?
it¤J¡ bfh©L ahuhtJ bj‹dh£oš nfhÆš ãuntr r¤âah¡
»uf« Mu«ã¤JÉ£lhš v‹d brŒtJ v‹Wjh‹ És¡»dh®. mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ã®k$fŸ c.uh#nfhghy M¢rhÇah®,
M.K.M¢rhÇah®, Dr.T.S.S.uh#‹ mŒa§fh®, Dr.T.V.rhÄdhj rh°âÇah®.
mŒa®
mŒa®:- fh§»u° Ô®khd¤â‹ fU¤J ïªj¥gojh‹ v‹W N.S.tujhrh°âÇah®, K.rªjhd mŒa§fh®, k£l¥ghiu R.S. bt§»l
ck¡F v¥go¤ bjÇí«. uhika®, V. it¤âaehjŒa®, v¡»na°tu r®kh,T.C.r§fuŒa® ï‹D«
áy ã®k$fŸ mjhtJ ï¥bghGJ bj‹dh£oš fhªÔa«
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- v¥go bjÇí« v‹wh nf£»Ö®? brhšY»nw‹ fh§»uR<a« v‹W ãurhu« brŒ»‹wh®fns ïªj kfh‹fŸ jh‹.
ftdkhŒ nfS«. fh§»u° fhÇa¡ fÄ£oah®, “ï¤Ô®khd§fŸ
mtrukhŒ ghrh¡f¥g£ljhf gy® fUJtjhš, mâš VjhtJ Éy¡F mŒa®
mŒa®:- m¥goah? rÇ. ïjdhš RakÇahij ïa¡f« ÉGªJ
tnjh khWjš brŒa nt©oanjh mtáa« c©lh” v‹W M§fh§ ÉLkh?
FŸs #d¤jiyt®fŸ njrg¡j®fŸ âah»fŸ M»at® fS¡F
mD¥ã mã¥ãuha« nf£oUªjh®fŸ. V‹ nfhÉš ïâš nr®¡f¥ mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ÉGfhkš v‹dbrŒí« ? e«Kila bgÇa thŸ
glÉšiy v‹gJ e‹whŒ És¡f¥gl£L« v‹W mªj KiwÆš NøfËš ïUªJ RakÇahij¡fhu® j¥òtbj‹whš ïnyrhd
ekJ bj‹dh£L #d¤ jiytU« âah»í« njrg¡j Ukhd ekJ fhÇakh?
ã®k$ r¤âa_®¤â mŒa®thS¡F« mªj r®¡Fy® tªjJ. mjhtJ mŒa®
mŒa®:- RakÇahij ïa¡f« flîŸ #hâ kj« M»aitfŸ
mŒa®thŸ xnu moahŒ Ô®khd¤â‹ NBk¤ij¤ ijÇakhŒ kh¤âu« mšyhkš gz¡fhu‹ - ViH, M©-bg©, KjyhË -
cil¤JÉ£lh®. mjhtJ fh§»u° fhÇa¡fÄ£o rh®ghf fhÇa bjhÊyhË M»a Éõa¤âY« ifia it¤J bgÇa fy¡f«
jÇá¡F jªâ bfhL¤jh®. mt®fS« rÇ v‹W x¥ò¡ bfh©L fy¡F»‹wnj. mjdhš ï¥nghJ bjhÊyhËfŸ všyh« ÃÄ®ªJ
É£lh®fŸ. ngR»‹wh®fŸ. bg©fŸ å£oš M©fS¡F ml§» el¥g âšiy.
mŒa®
mŒa®:- mj‹ fU¤J m¥goašy v‹W kW jªâ x‹W« r«gs M£fŸ všyh« KjyhËfis kâ¥gâšiy. k‰W« ïJngh‹w
tuÉšiyah? gy cz®¢áfis¡ »H¥ãÉ£L bjhšiy ÉisÉ¡ »‹wh®fns,
gÇfhÇ Kjšbfh©L thŒah, nghŒah v‹»‹whnd. ïitfŸ všyh«
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ïšiy. m‹¿í« v¥go tU« ? #h¡»uijahf¤ v¥go giHago rÇ¥gL« ?
jhnd Ô®khd« brŒa¥g£oU¡»‹wJ. m¥go VjhtJ khWtjh
ÆUªjhš ãwF m¤Ô®khd¤â‰nf Mg¤J tªJ Élhjh? mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ïbjšyh« R.k. ïa¡f¡fhu®fË‹ rkj®k¡
bfhŸif ãurhu¤â‹ cg¤âut« v‹gjhf vd¡F« bjÇ»‹wJ.
mŒa®
mŒa®:- m¥goah ï›tsî ò¤ârhȤjdkhf m¤ Ô®khd« Mdhš mJî« Ó¡»u« ml§»ÉL«.
brŒjt®fŸ ah®?
mŒa®
mŒa®:- v¥go ml§»ÉL«?
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ah® v‹wh nf£»‹Ö®. bj‹dh£oš nrukhnjÉ
FUFy¤ jfuhÇ‹ nghJ <.bt.uhkrhÄ eha¡fD« v°. uhkehj mŒa§fh®
mŒa§fh®:- fhªâ ïU¡F« tiu ek¡F gaÄšiy. mt®
ãŸisí« nr®ªJ “ ãwÉÆš #hâ ɤâahr« ghuh£l¡TlhJ gf¤á§ tifawh ö¡f¥g£lJ«, k‰W« mªj ïa¡f¤ij xÊ¡f
v‹gJ fh§»uir¥ bghU¤jtiuahtJ mKÈš bfh©L tu nt©L« v‹»‹w v©z¤Jl‹ mij fh£o¡ bfhL¤Jjh‹
nt©L«” v‹W jÄœehL fh§»uáš xU Ô®khd¤ij ghrh¡»dîl‹ ïuh#¥ãuâÃâÆl« uhÍ ngádJ« k‰W« ïªâahÉ‹ MøÆš
fh§»uáÈUªJ uhÍdhkh bfhL¤J« k‰W« mªj ãurhu¤âÈUªJ Rnjr uh#h¡fis bašyh« bfh©L tªJ ngh£L mt®fS¡F«
Éy»í« ïUªJ mªj khâÇ Ô®khd« bfh©L tªj MSfŸ ïâš Mâ¡f« th§»¡ bfhL¤jJ« Kjyh»a fhÇa§fŸ, ïªj khâÇ
mjhtJ uhkrhÄ uhkdhj‹ M»at®fŸ fh§»uáš ïU¡f Koahkš rkj®k¡ bfhŸiffis všyh« btF Ó¡»u¤âš ml¡»ÉL«. Mif
fh§»uir É£L¥nghd ãwF fh§»uáš tªJ nr®ªjh®fns ahš eh« ãiH¡f nt©Lkhdhš bfsutkhŒ thHnt©L khdhš,
mt®fŸjh‹. gH« V‰gh£L¥go tUzh¢áuk«, #hâ ɤâahr« M© bg©

Fo muR - 1931 ( 1 ) 286 287 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ɤâahr«, KjyhË bjhÊyhË É¤âahr« ïitfŸ Ãiy¤J ïUªJ mŒa®
mŒa®:- e‹whŒ¤ bjÇí«. mjdhšjh‹ eh‹ mt® ek¡F
eh« ghLglhkš ónjt®fshfî« RthÄfshfî« ïUªJ ãiH¡f vâÇahƉnw v‹W ga¥gL»‹nw‹.
nt©Lkhdhš kfuh#‹ fhªâ e‹whŒ ïU¡fnt©L«. mtU¡F
ÄFâí« bfsutK« bršth¡F« eh« r«ghâ¤J¡ bfhL¡fnt©L«. mŒa§fh®
mŒa§fh®:- nghkŒah ngh«. ck¡F N£rk m¿î ïUªjhš
mt® bršth¡F Fiwªjhš ïªâah RakÇahij¡ bfhŸifÆ‹ mšyth ïªj Nºk« všyh« m¿a¡TL«.
Ñœjh‹ ïU¡f Koí«. Mifahš fhªâia¡ fh¥gh‰w nt©L«. mŒa®
mŒa®:- Ú®jh‹ Nºk m¿î¡fhuuhÆUnk. r§fâ v‹d?
mt®jh‹ ï¥nghJ ek¡F (ãuhkzhS¡F) ešy Míjkhf brhšY«.
ïU¡»‹wh® bjÇíkh?
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- #t®yhš neU nkšbrh‹d ï›tsî ïUªJ«
mŒa®
mŒa®:- m¥goah! fhªÔ thœf! kfhuh#‹ fhªâ thœf!! kfh¤kh vY«ig¡ bfh©LnghŒ f§if M‰¿š ngh£L khjh khj« ã©l«
fhªâ thœf !!! v§fŸ m¥g‹ fhªâ thœf!!!! ngh£lhš mªj vY«ã‹ ét‹ nkhB¤â‰F nghth® v‹W brhšÈ
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- m¥go¢ brhšY. ïÅ eh« ãiH¡f nt©L mt® jf¥gdh® vY«ig f§ifÆš ngh£L ã©l« bfhL¤jhnu, mJ
khdhš ïJ jh‹ ekJ kªâukhŒ ïU¡fnt©L«. ck¡F¤ bjÇíkh?

mŒa®
mŒa®:- ah® ahnuh fhªâ xÊf! fhªÔa« xÊf!! fh§»u° xÊf!!! mŒa®
mŒa®:- M« bjÇí«.
v‹»‹wh®fshnk? mŒa§fh®
mŒa§fh®:- ïâÈUªnj gh®¤J¡bfhŸSnk. åu® #t®yhš
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- mij¥g‰¿ eh« x‹W« ga¥gl nt©oaâšiy. neU ekJ ãuhkz¤j‹ikia É£L¡ bfhL¤JÉ£lh®fsh ?
mijbašyh« fhªâna gh®¤J¡ bfhŸSth®. mªj khâÇ MrhÄ v‹gij.
fis xÊ¥gj‰F e«k fhªâ r®¡fhiu¥ão¤J ml¡» ÉLth®. mŒa®
mŒa®:- X! X!! m¥goah? ïªj ïufáa§fŸ všyh« v§f
mŒa®
mŒa®:- #t®yhšneUTl mªj f£áia¢ nr®ªjtuhnk. S¡F¤ bjÇtnjÆšiy.

mŒa§fh®
mŒa§fh®:- vªj¡ f£áia? eh§fŸ RakÇahij ïa¡f¤ij f©lJ« gaªJ É£nlh«.

mŒa®
mŒa®:- fhªâ xÊa v‹W brhšY»‹w k¡fŸ bfhŸifia mŒa§fh®
mŒa§fh®:- x‹W¡F« ga¥glnt©oaâšiy. fhªâí«
nr®ªjt®fshnk. fh§»uR« cŸstiu RakÇahij ïa¡fnkh, eh°âf ïa¡fnkh,
nghšÞÉ¡ ïa¡fnkh ï‹D« rkj®k«, bghJ clik, ïa‰if¤
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- mbjšyh« R«kh brhšYtJ. mt® v‹whš j‹ik KjÈa ïa¡f§fnsh vJî« ãuhkzid x‹W« brŒJ
kh¤âu« ãuhkzušyth? “kiH¡fhš ïU£lhdhY« kªâ ( Fu§F ) ÉlhJ v‹W ijÇakhÆU«.
bfh«ò É£L¡ bfh«ò jtÇ¥ ghíkh?” #t®yhš v›tsî ÔÉukhŒ
ngádhY« ãuhkz¤ j‹ikia kh¤âu« É£L¡ bfhL¤J ÉLth® mŒa®
mŒa®:- t£lnki# kfheh£oš v‹d v‹dnkh Rjªâu«
v‹W Ú® fdÉY« v‹ÂÉl nt©lh«. cjhuz« nt©Lkhdhš tu¥ nghFjhnk mânyjhtJ Mg¤J tªJ É£lhš?.
brhšY»nw‹ nfŸ. mŒa§fh®
mŒa§fh®:- mij¥g‰¿í« ga¥glnt©oaâšiy. m§F
mŒa®
mŒa®:- brhšY« gh®¥ngh«. br‹W ekJ éthjhu¤ij¡ fh¥gh‰w¤jhnd fhªâia “r¤âah¡»uf
ïa¡f« njh‰W¥ nghF«. ãwF tUzháuk¤â‰F« ïªJ kj¤â‰F«
mŒa§fh®
mŒa§fh®:- #t®yhš M§»y« go¤jt®. FHªij¥ Mg¤J tªJ ck¡F« mtkhd« V‰g£L ÉL«” v‹W e«k ÓÅthr
gUt¤ânyna Óik¡F¢ br‹W m§nfna go¤J ts®ªjt®. UÎah rh°âÇfS« ïuh#nfhghyh¢rhÇfS« ngâ¡F¡ bfhL¤J ïa¡f¤ij
î¡F¡Tl nghŒ tªjt®. _l¥gH¡f tH¡f§fŸ kj¥ã¤J M»a v¥goahtJ ÃW¤â É£L mtiu t£lnki# kfh eh£L¡F mD¥g
itfŸ xÊa nt©Lbk‹W«, mit xÊahkš Rauh{a« tuhJ V‰ghL brŒJÉ£lh®fŸ. mJkh¤âukšy, ïªJ uh#h¡fisí«
v‹W« brh‹dt®. ïbjšyh« ck¡F¤ bjÇíkh? bjÇahjh? bfh©L tªJ e«Äl bgÇathŸ ïªj Ó®âU¤j¤âš òF¤âÉ£lh®fŸ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 288 289 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mjyhš mJ Éõa¤âY« ga¥glnt©oa âšiy. ï‹D« mnef
r§fâfËU¡»‹wd. rhtfhrkhŒ brhšY »nw‹. ï¥nghnj _‹W
g¡f¤â‰F nkyh»É£lJ. ahU« nfh㤠J¡ bfhŸs¡ TlhJ.

Fo muR - ciuahlš - 03.05.1931


M¤kh

M¤kh, v‹D« Éõa¤ij¥g‰¿ vGj¥g£oU¥gij¥


gh®¡F« ekJ e©g®fŸ gy® ïJ xU j¤Jt Érhuiz Éõa«.
ïij¥g‰¿ vGjnth, ngrnth nt©oa mtáa« rKjha Ó®âU¤
j¡fhuU¡F vj‰F? RakÇahij¡fhu®fŸ mdhtáakhŒ f©l f©l
Éra§fËbyšyh« jiyÆ£L Ó®âU¤j¤ Jiwia¥ ghHh¡»¡
bfhŸSthnd‹? v‹W Trhkš ngRth®fŸ. Mdhš ï¥go¥g£l
e©g®fŸ rKjha Ó®¤âU¤j« v‹gJ v‹d v‹gjhf rÇtu czuhj
t®fŸ v‹W Ãid¤JÉ£L e« gh£L¡F eh« nkny bršy¡ Toa
ÃiyÆnyna ïU¡»‹nwh«.
VbdÅš rKjha Ó®¤âU¤j« v‹whš Vnjh m§F« ï§F«
ïoªJnghd - Rt©L nghd - Mo¥nghd ghf§fS¡F Ru©o
TWF¤â, k©iz¡ FiH¤J rªJ bghªJfis mil¤J¥ óá
bkGFtJ v‹Wjh‹ mnef® fUâ ïU¡»‹wh®fŸ. Mdhš e«ik¥
bghU¤j tiu eh« m«khâÇ JiwÆš ciH¡F« xU rKjha
Ó®âU¤j¡fhuušy v‹gij KjÈš bjǤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. k‰w
go eh« ah®? v‹whš v‹d fhuz¤âdhš k¡fŸ rKjha« (k¡fŸ
rKjha« v‹whš cyf k¡fŸ rKjha«) V‹ Ó® âU¤j¥gl nt©oa
Ãiyik¡F tªjJ? v‹gij cz®ªJ cz®ªjgo kWgoí« mª
Ãiy V‰glhkš ïU¥gj‰F e«khš ïa‹wij¢ brŒí« KiwÆš
monahL ng®¤J m°âthu¤ijna òJ¥ã¥gJ v‹»‹wjhd
bjh©il nk‰bfh©oU¡»‹wgoahš rKjha Ó®âU¤j« v‹gij¥
g‰¿ k‰w k¡fŸ mndf® Ãid¤âUªj j‰F eh« khWg£l bfhŸif
iaí«, â£l¤ijí«, brŒifiaí« cilatuhŒ¡ fhz¥gl
nt©oa ÃiyikÆš ïU¡»‹nwh«.
ïjdhnyna jh‹ gyt‰¿š cyf k¡fŸ c©L v‹gij
ïšiy v‹W«, rÇ v‹gij¤ j¥ò v‹W«, njit v‹gij njit
ïšiy v‹W«, bf£lJ v‹gij ešybj‹W«, ešyJ v‹gij
bf£lJ v‹W«, fh¥gh‰w¥gl nt©L« v‹gij xÊ¡f nt©L«
v‹W«, k‰W« gythwhf khWg£l mã¥ãuha¤ij TWnthuhf -

Fo muR - 1931 ( 1 ) 290 291 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


brŒnthuhf¡ fhz¥gl nt©oa ÃiyÆš ïU¡»‹nwh«. Mdhš k¡fËš bghJthf bgU«gh‹iknahiunah mšyJ m¿thË
e«ngh‹w ï¥go¥g£lt®fŸ cy»š ešy bga® r«ghâ¥gJ« fsh»a bgU«gh‹iknahiunah ahiu¡ F¿¥ãš it¤J¡bfh©L
kâ¡f¥gLtJ« gÊ¡f¥glhkš - F‰w« brhšy¥glhkš ïU¥gJ« ehadh® brhšÈ ïUªjhY« m¡FwŸ bghJÉš F‰wKilaJ
mUik v‹gJ kh¤âu« ek¡F e‹whŒ¤ bjÇí«. cjhuzkhf ïJ v‹gnj ekjã¥ãuha«.
ÉõakhŒ ehadh® mt®fsJ FwËš
Mjyhš M¤kh v‹»‹w Éra¤ij¥g‰¿ ah® v‹d brhšÈ
“cyf¤jh® c©bl‹gâš v‹gh‹ - ita¤ ïUªjhY« - cyfnk v‹d fU¤J¡ bfh©oUªjhY« mij yø
jyifah it¡f¥gLth‹” a« brŒahknyna eh« e«Kila mã¥ãuha¤ij¢ brhšY»‹nwh«.
v‹W xU FwŸ fhz¥gL»‹wJ. ïj‹ bghUŸ m¡FwËš
fh©»‹wgo gh®¤jhš “cyf¤jhuhš c©L v‹W brhšy¥g£lij Mjyhš M¤kh v‹gJ xU t°J mšy, bghUŸ mšy. mJ
ïšiy v‹W brhšYgt‹ cy»š ãrhrhf kâ¡f¥gLth‹” v‹W Rjªâu«, m¿î cz®¢á Kjyh»aitfis cilajšy v‹gnjhL
F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ. mJ xU bgÇJ« m®¤jk‰w th®¤ij v‹nw ek¡F fhz¥gL»‹wJ.
ï§äZ, jÄœ mfuhâfËš gh®¤jhY« M¤kh v‹gj‰F ï§äΚ
ïâš ïUªJ cyf¤jh® v‹gJ ahiu¡ F¿¥ãL»‹wJ? nrhš (Soul) v‹W«, nrhš v‹whš m¿î-nahrid - Mir ãw¡F«
“cyf¤jh® v‹whš ca®ªnjh®” v‹W brhšYtjhdhš ca®ªnjh® ïl«, C¡f«, cŸ r¡â, kÅjt®¡f«, cÆ® v‹»‹w bghUŸfŸ
v‹gj‰F yBzbk‹d? ãrhR v‹whš m®¤jbk‹d? ita¤ fhz¥gL»‹wd.
jiyif v‹gj‰F âUtŸSt® fU¤bj‹d? mt® ãrhir e«ã
ïUªjhuh? v‹gd ngh‹w gy j®¡f Étfhu§fŸ m¡FwS¡F¥ jÄœ mfuhâfËY« mJnghynt M¤kh mšyJ M‹kh
bghUŸ TWtâš áyU¡F V‰g£lhY« mj‹ mâfhu¤â‹ v‹whš fh‰W, m¿î, clš, cÆ®, ãuhz‹, _is Ka‰á, ãu«k‹,
jiy¥ò¥go m¡FwË‹ fU¤J “mnef k¡fshš c©L v‹W fUj¥ Rght« v‹»‹w bghUŸfŸ fhz¥gL»‹wd. ïitfËš ïUªJ
g£l xU Éõa¤ij ïšiy v‹W brhšYgt‹ m¿Éšyh jt‹” mjhtJ ïªj th®¤ijfËš ïUªJ És¡f¥gl nt©oaJ xnu xU
v‹W bghUŸgLtjhfnt it¤J¡ bfhŸSnth«. ï¥go ïUªjhY« th®¤ijjh‹ MF« . ãuhz‹ mšyJ cÆ® v‹gj‰F¤jh‹ m®¤j«
ïâÈUªJ mt‹, mjhtJ cyf¤jhuhš c©L v‹gij ïšiy És§fnt©o ïU¡»‹wJ. k‰w th®¤ijfŸ všyh« jhnd m®¤j«
ba‹W brhšYgt‹ vjdhš m¿Éšyhjt‹ v‹W f©L ão¡f òÇí«goahŒ ïU¡»‹wd.
nt©oaJ ï§F K¡»akh»‹wJ. v›thbwÅš, c©L v‹gij Mfnt ãuhz‹ v‹gJ v‹d v‹W gh®¤jhš mJ xU fh‰W,
ïšiy v‹W brhšY»‹wj‰fhf mt‹ bfh©l fU¤J F‰wK ãuhzthí ïUja¤âš ïa§»¡bfh©oU¥gJ v‹gjhf¤ jh‹
ilajh? mšyJ gy® - mnef® k‰wt®fŸ - všnyhU« c©L v‹W mfuhâfËš fhz¥gL»‹wJ.
brhšy¥g£l xU mã¥ãuha¤â‰F, mJ v¥go ïUªjhY« f©_o¤
jdkhŒ ã‹g‰whkš jdJ brhªj mã¥ãuha¤ij JªJ brhšy ïJ 劉dÄU¡f ï¥nghJ gH¡f¤âš M¤kh v‹whš mJ
tªJÉ£lhnd mªj ml§fhj-Ñœgoahj - CUl‹ x¤J¥ nghfhj rßu¤â‰FŸ ïU¡F« xU äâa t°Jbt‹W« mJ NBk t°J
-Mztkhd j©ikíila mªjbrŒif F‰wKilajh? v‹W bt‹W« mj‰F ãw¥ò ïw¥ò ïšiy v‹W« mJ kÅj‹ ïwªj
nahá¡f nt©oaJ ï§F K¡»akhd fhÇakhF«. Mfnt cyf¤jh® ã‹ò btË¥g£L kWgoí« rßu« vL¥gJ v‹W«, k‰W« mJ
c©L v‹gij kW¤J¡ T¿aj‰F Mjhukhf mt‹ bfh©l mã¥ã rßu¤âš ïU¡F«nghJ brŒj fhÇa§fS¡fhf mj‹ gaid rßu¤ij
uha« F‰w« v‹W V‰gLkhdhš ï§F cyf¤jh® brhšYtbjšyh« É£L¥ ãǪj ã‹ò flîŸ _y« mDgÉ¡»‹wbj‹W« k‰W«
rÇahdjhŒ¤jh‹ ïU¡F« v‹W bghUŸ bfh©L ehadh® brhšÈ v¤jidnah Éjkhf mij¥g‰¿ gy kj§fËš gy Éjkhf¢
ïU¡f nt©L«. mšyJ m¥go cyf¤jh® mã¥ãuha¤J¡F Énuhj brhšy¥g£oU¡»‹wjhŒ m¿»‹nwh«.
khf mã¥ãuha¥g£lij xUt‹ jŤJ vL¤J¢ brhšYtJ v‹
cjhuz« v‹dbt‹whš mJ kÅjD¡FŸ ïUªJ kÅj
»‹w j‹ik F‰wkhdbj‹W fUâ ehadh® brhšÈ ÆUªjhš
rßu¤â‰F ntwhŒ “v‹ rßu«” v‹W brhšYtj‹ _y« rßu¤â‰F«
kÅjD¡F mtdtdã¥ãuha¤â‰F RjªâuÄšiy v‹W tŸSt®
ntWg£lbj‹W« brhšYtJ ngh‹w Vnjnjh ãÇîfŸ fh£o mªj
fUâ m¥go¢brhšÈ ïU¡f nt©L«. Mfnt m¡FwshdJ cyf

Fo muR - 1931 ( 1 ) 292 293 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


M¤kh rßu« É£L¥ãǪj ãwF mila nt©oa - mila¡Toa g¡fÄUªjhY«, kÅj‹ v‹gijna eh« v‹d v‹gjhf KjÈš
gy‹ M»aitfis¥ ãujhdkhf¡ fUâ mj‰F jFªjgo MuhŒnth«. kÅj‹ v‹gâ‹ j‹ik És¡f« M§»y¤âš (Self)
mj‰fhfnt kÅj‹ thHnt©oaJ mtáabk‹W brhšy¥g£L v‹gjhd jh‹, eh‹, v‹ v‹»‹w F¿¥ò cz®¢áfns ahF«.
mªj khâÇ M¤khî¡F« flîS¡F« cŸs r«kªj¤ijna m¡F¿¥òfËš xU kÅj‹ j‹id eh‹ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS«
kj§fŸ nghâ¡»‹wd bt‹W« mj‰fhfnt cyf¤âš kÅj nghJ« vd¡F v‹Dila v‹W brhšÈ¡ bfhŸS« nghJ«
nfhofS¡F« kj« mtáabk‹W« brhšy¥gL»‹wJ. V‰gL»‹w cz®¢á v¥go¥g£lJ? mJ v¥go c©lh»‹wJ?
v‹gij ftŤjhš M¤Jk¤ j‹ik v‹gJ jhdhfnt És§F«.
Mfnt »¿°J, bgs¤j«, ï°yh«, ïªJ M»a kj§fËš
bgs¤j kj« jÉu k‰w K¡»akhd _‹W kj§fS« Vw¡Fiwa xnu mjhtJ xU kÅj‹ eh‹ v‹gâš mªj kÅjrßu¤â‹ vªj¥
bfhŸifÆš jh‹ M¤khî¡F«, flîS¡F« cŸs r«kªj¤ijí« ghf« jŤJ ïUªJ eh‹ v‹»‹wJ? mšyJ mªj rßu«
g‰¿a Éõa§fis it¤J¡ bfh©L ïU¡»‹wd. bkh¤jKkh? mšyJ rßuÄšyhkyh? rßu¤âš vJtiu eh‹ v‹w
cz®¢á ïU¡»‹wJ? rßu¤âš ïUªJ vJ nghŒÉ£lhš eh‹ v‹gJ
Éf nk‰f©l M¤kh v‹gâš nghŒÉL»‹J? v‹gJ KjyhŒ nfŸÉfS¡F rkhjhd«
1. kÅj M¤kh kh¤âu«jh‹ nk‰f©l kj r«kªj§fS¡F »il¤jhbyhÊa eh‹ v‹gJ És§fhJ.
mjhtJ flîS¡F« M¤khî¡FKŸs r«kªj¤â‰fhf V‰g£l ïªj KiwÆš eh‹ v‹gij ftÅ¡F«nghJ v‹ rßu«, v‹
kj§fS¡F nr®ªjjh? mšyJ òš, ó©L, mQ, b#ªJ, C®td, cÆ®, v‹ M¤kh, v‹ MÉ, v‹ ét‹, v‹ kd«, v‹ m¿î, v‹
gw¥gd, ef®td, Ú® thœtd KjÈa b#ªJ¡fË‹ M¤kh¡fŸ ò¤â, v‹ v©z«, v‹ á¤j«, v‹ ãuhz‹, v‹ ãuhzthí, v‹
v‹gitfS« mâš nr®ªjitfsh? NBk r¡â, v‹ flîŸ, v‹ M©lt‹ v‹gJ ngh‹w mjhtJ
2. ïªj¥go kÅj M¤khî¡F« k‰wa M¤kh¡fS¡F« kÅj‹ mšyJ M¤kh mšyJ ét‹ v‹gitfsh»a vJ vij
ɤâahr§fŸ c©lh? mšyJ všyh« xnu j‹ikahdJjhdh? eh« kÅjdhf M¤khfthf ïU¡f¡TL« v‹W fUJ»‹nwhnkh
mitfis všyh« j‹Åš ïUªJ jÅ¥gL¤â mitfŸ Tl
3. kÅj M¤kh kÅj rßu¤âš ïU¡F«nghJ mJ brŒj v‹ v‹gij¢ nr®¤J ngRtij¥ gh®¡»‹nwh«. Mfnt v‹ ( eh‹ )
Éid¡F V‰w gyid rßu¤ij É£L¥ãǪj ãwF mDgÉ¡»‹wJ ntW. nk‰f©l k‰witfŸ všyh« ntW v‹gjhf Ãid¡
v‹gJ nghynt k‰w¥ òš, ó©L, C®td, gw¥gd, el¥gd, Ú® F«goahf ïU¡»‹wJ. Mjyhš ïitfŸ všyh« kÅjDila
thœtd, mQ #ªJ¡fŸ KjÈaitfË‹ M¤kh¡fS« rßu¤ij j‹ik cz®¢á M»a eh‹ v‹gJ mšy v‹nw brhšy nt©o
É£L Éy»a ãwF mitfË‹ Éid¡F¤ jFªj gyid ÆU¡»wJ.
mDgÉ¡»‹wdth?
ïªj ÃiyÆš kÅjdh»a eh‹ v‹D« j‹ik cz®¢á brŒj
4. ïªj M¤kh¡fËš nkš f©l #ªJ¡fŸ x›bth‹W¡F« fhÇa§fS¡F Mf eh‹ mšyhj mjhtJ v‹ M¤kh v‹gjh»a
á¿J á¿J ɤâahr§fŸ, Fz§fŸ, j‹ikfŸ KjÈaitfŸ xU t°Jnth xU étndh xU r¡ânah M»a NBk ét‹ v‹gJ
mjhtJ òy‹É¤âahr§fŸ m¿îɤâahr§fŸ, cŸsJnghynt v¥go mªj¥gaid mDgÉ¡f Koí«? mDgÉ¥gJjh‹ v¥go
kÅjétD« k‰w M¤kh¡fŸ nghynt ïU¥gnjhL òy‹ m¿î ÃahakhF«? eh‹ brŒj fhÇa¤â‰F v‹ M¤khit j©o¥gnjh,
Éõa¤âš r‰W TLjš ɤâahr« khWjš KjÈaitfŸ cila f©o¥gnjh r‹khdkh»aitfis bfhL¥gnjh v¥go flîË‹
#ªJth? ÚâahF«? v‹»‹wjhd Éõa« Äfî« nahá¡ j¤j¡fjhF«.
5. cyf¤âYŸs nkš f©l #ªJ¡fŸ všyh« ntW. kÅj ïªjkhâÇahd ãu¢áidfS¡F rkhjhd« brhšYgt®fŸ
b#ªJ kh¤âu« ntW v‹W brhšY«go ntWgh£il cila #ªJth bgÇJ« xnu rkhjhd« jh‹ brhšYth®fŸ. mbj‹dbt‹whš “ï«
kÅj‹? khâÇahd ãu¢áid btF MÆu« tUõ§fS¡F K‹dnkna
gyuhš nf£f¥g£lhŒÉ£lJ. ïit rhjhuz kÅj®fS¡F òÇí«
v‹gd ngh‹w ï‹D« gy nfŸÉfS« rªnjf§fS« xU
go ahditfŸ mšy, brh‹dhY« c§fis¥ ngh‹wt®fshš
Fo muR - 1931 ( 1 ) 294 295 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
»u»¤J¡ bfhŸsKoahJ. nt©Lkhdhš iftša«, Phdbt£o,
th»Zl«, Ñij, ntjhªjrhu«, j¤JtÑij Kjyh»aitfis¥
ghU§fŸ. mj‰F ntW gy g¡Ft§fŸ nt©L«” v‹gJ ngh‹w
gâiy brhšÈ ÉLth®fŸ.
rhjhuzkhf »¿°Jt®fS¡F« ï°yhkhdt®fS¡F«
mndf® ïªj Éõa¤âš ftiy¥glhkš Ô®¥ò ehis c¤njá¤J xU ešy nrâ
jh§fŸ ïªj rßu¤Jlndna xU fhy¤âš kWgoí« vG¥g¥g£L
Vnjh xU gyid mila¡TL« v‹»‹w msnthL É£L É£lh®
<nuhL KÅághÈo
fŸ. Mjyhš mt®fËl« mâf á¡fnyh òu£nlh »ilahJ.
bgs¤j®fŸ “M¤kh v‹gnj »ilahJ äâa t°J v‹gnj
»ilahJ” v‹gjhf Koî f£oÉ£lh®fŸ. Mjyhš mt®fS¡ <nuhL KÅághÈoahdJ bfhŠr fhy¤â‰F K‹ ïUªJ tªj
FŸS« ï«khâÇahd bfhrKrh¡fŸ »ilahJ. bghU¥g‰wJ«, ehizak‰wJkhd îthf¤â‹ gadhŒ bršt§fŸ
ghHh» f©lgo f©lt®fshš xG§FfS«, g©l§ fS«
Mdhš ïªJ kj¡fhu®fŸ v‹gt®fŸ kh¤âu«, M¤kh, NBk ifahs¥g£L filáahf flÅš _œ» r«gs« tifawh g£Lthlh
rßu«, nkhB nyhf«, eufnyhf«, kWãu¥ò mJî« gyÉj khŒ brŒaî« r¡âa‰W ïªj khfhz gh¥g® KÅágh ÈoÆY« xG¡f
mjhtJ òšyh»¥ ó©lh» v‹W go¥goahŒ V‰g£lJ v‹W« <dkhd KÅághÈoÆY« Kjšbe«guhŒ ïUªJ tªjjhdJ kh¿,
ïitfŸ všyht‰iwí«Él k‰bwhUÉjkhŒ mjhtJ M¤kh¡fŸ j‰fhy nr®bk‹ #dh¥, nf.v. nõ¡jhñ¤ rhaò mt®fŸ fhy¤âš
ãJ® njtijfŸ M» ãJ®nyhf« v‹gâš ïUªJ bfh©L ehizaK«, bghU¥ò« bg‰W bršt ÃiyikÆY« r‰W e‹Åiy
ãŸisfŸ rªjâah®fŸ KjÈat®fshš ïªj cyf¤â‹ ãuhkzh milªJ ï¥nghJ ešy KÅághÈofËš x‹W v‹W brhšy¤j¡f
S¡F bfhL¡f¥gLtij mt®fsJ kªâu r¡âÆ‹ _ykhŒ bg‰W ghijÆš br‹W bfh©oU¡»‹wJ. mtuJ brhªj bršth¡»dhš
milªJ thœªJ tU»‹wh®fŸ v‹W« ï‹D« gyÉjkhŒ brhšy¥ <nuhL KÅághÈoahš fšÉ ïyh¡fhî¡F bfhL¡f¥gl nt©oa
gL»‹wd. Mfnt ïit jhdhfnt x‹W¡bfh‹W Ku©gLtjhY« %. 44,000 - « ft®‹bk©lh® jŸË¡ bfhL¤J t#h brŒJ
mij¥g‰¿ K‹dnkna gygy rka§fËš ntWntW Éahr§fËš bfh©lh®fŸ. k‰W« mtuJ brhªj ãua¤jd¤âdhš Íšyh
vGj¥g£ljhY« ïij ÃW¤âÉ£L mL¤j Éahr¤âš “eh‹” ngh®L¡F bfhL¥gl nt©oa 2, 3 tUõ gh¡»ah»a Rkh® 25,000
mšyJ self j‹ik v‹gij¥g‰¿ ÉtÇ¥ngh«. %ghí« xUÉj¤âš jŸË¡ bfhL¤J Íšyh ngh®odhš ÃuªjukhŒ
Fo muR - f£Liu - 03.05.1931 tUõ« 4000, 5000 <nuhL KÅághÈ£o¡F yhg« ïU¡F«goahŒ
brŒa¥g£lhŒ É£lJ.
k‰W« <nuhL KÅághÈ£o¡F jh§fKoahj ghukhfî«
bgUeZlkhfî« ïUªJ tªj iA°Tš (mjhtJ K‹ÅUªj
nr®bkdhš ghâÇfŸ jh£r©Âa¤â‰fhf jiyÆš ngh£L¡ bfh©l
xU cg¤âut«) MdJ ï¥nghJ nfhit Íšyh ngh®lhuhš
V‰W¡bfhŸs¥g£LÉ£ljhš m›Éõa¤âš <nuhL
KÅághÈ£o¡F tUõ« 7000, 8000 åj« ÛJ V‰gL«goahf
M»É£lJ.
f‹£wh¡l®fŸ bjhšiyfshš fî‹áy®fS¡FŸ mo¡fo
ÃfG« vâ®ghuhj kdtU¤j§fS« ïÅnkš neuhkš ïU¥gj‰F
KÅágš ntiyfis ogh®£Lbk©L _ykhfnt brŒtJ v‹g j‹

Fo muR - 1931 ( 1 ) 296 297 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


_y« ïÅ m›Éj« V‰glhkš ïU¥gj‰F« V‰ghlh»É£lJ. Éõa¤âY« r®¡fhuh® ï¥go¤jh‹ brŒa ïUªjh®fŸ. Mdhš mªj
Mifahš gy tÊfËY« #dh¥, nõ¡jhñ¤ rhaò mt®fŸ nr®bk‹ âU.á.v°. M® mt®fË‹ bršth¡fhš nfhaK¤ö®
fhy¤âš <nuhL KÅághÈo ešy Ãiyik milí« tÊÆš KÅághÈo rkhˤJ¡ bfh©lJ. Mdhš <nuh£L KÅághÈo¡F
âU«ãÉ£lJ v‹nw brhšyyh«. Mdhš kWgoí« murh§fK« mªj¥goahd bršth¡F ï¥nghJ ïšiyahdhY« <nuhL bghJ
bghJ #d§fËš xU T£lK« K‹ elªJ bfh©lJnghš bghU¥ #d§fŸ j§fŸ x‰Wikiaí« f£L¥gh£ilí« fh£o ijÇakhŒ
g‰w j‹ikÆš elªJbfhŸshkš nah¡»akhŒ elªJbfh©lhš v⮤J Ëwhš <nuhL« bt‰¿ bgwyh«. mjhtJ “<nuhL KÅá
<nuhL KÅághÈo nfhaK¤ö® KÅághÈo¡F cŸs ešy bgaÇš ghÈo _ykhŒ mšyhkš ntW tÊÆš tU« Ä‹rhu« v§fS¡F
miuthᥠbgauhtJ th§f¡TL«. nt©lh«. eh§fŸ ahU« jÅ Éahghu¡ f«bgÅfhu®fËl« Ä‹rhu«
th§» cgnah»¤J¡ bfhŸs kh£nlh«”v‹W cWâahŒ brhšÈ
filáahf <nuhLKÅághÈoÆ‹ fl‹ fZl§fŸ xUthW É£lhš nghJkhdjhF«.
Ô®¡f¥g£lj‰F« mj‹ fZl Ãiyik xUthW Ãt®¤âahdj‰F«
nfhit Íšyh ngh®L ãuábl©L âth‹ gfö® á.v°. ïu¤âd mªj¥go brŒjhš <nuhL KÅághÈo¡F FiwªjJ tUõ¤
rghgâ KjÈah® mt®fË‹ cjÉ ÄFâí« ngh‰w¤j¡fJ« e‹¿ âš 20000 %. tUõ« ÛâahF«.
ghuh£l¤j¡fJkhF«. <nuhL KÅághÈoÆš mtuJ Phgf¢ á‹d«
v§fhtJ ïU¥gj‰F <nuhL bghJ #d§fnsh, KÅágh Èoahnuh Fo muR - f£Liu - 03.05.1931
Ka‰á¡f nt©oaJ mt®fsJ K¡»a flikahF«.
filáahf x‹W. mjhtJ <nuhL Ä‹rhu r¡â ÉÅnahf
ÉõakhŒ mªj îthf bghU¥igí« cÇikiaí« r®¡fhuh®fŸ
<nuhL KÅághÈoahU¡F bfhL¡fhkš Vnjh xU btŸis¡fhu
f«bgÅ¡F bfhL¤jJ Äfî« m¡»ukK« mÃahaKkhd
fhÇakhF«. mJkh¤âukšyhkš ïªj¥go brŒjj‰F murh§f¤ jh®
brhšY« fhuz« Äfî« mÚâíkhdjhF«.
mjhtJ, “<nuhL KÅághÈoÆ‹ îthf« Äfî«
xG§Ñdkhfî« nah¡»a¥ bghU¥g‰W elªJ fl‹fhu
KÅághÈoahŒ ïU¥gjhš Ä‹rhu r¡â îthf Rjªâu¥ bghU¥ig
mj‰F¡ bfhL¡f Koa Éšiy” v‹W brhšÈÉ£lh®fŸ.
xG¡Ñdkhfî«, nah¡»a¥ bghU¥ãšyhkY« ahnuh elªJbfh©l
fhÇa¤â‰F Mfî« m¥go¥g£l fhy¤âš bghJ #d§fS«
fî‹áy®fS« v›tsnth öu« r®¡fhuhiu ãuntá¡F«go
nf£L¡bfh©l fhy¤âY« nt©Lbk‹nw myøakhŒ
ïUªJÉ£L ï¥nghJ mnj F‰w¤ij <nuhL KÅághÈoah® ÛJ
Rk¤JtjhdJ á¿J« xG§fšy v‹Wjh‹ brhšynt©L« .
ïªj Ä‹rhu îthf Rjªâu¤ij <nuhL KÅághÈoahU¡F
bfhL¡fhkš xU btŸis¡fhu jÅ Éahghu¡ f«bgÅ¡F bfhL¤j
jhš <nuhL KÅághÈo¡F tUõ«1-¡F 20,000-¡F nkyhfnt 30.000
%. tiu Tl tu¡Toa Mjha« eZlkh»É£lJ. ôÅ£ 1-¡F 0-0-6
åj« th§F« Ä‹rhu¤ij m¡f«bgÅah® ek¡F ôÅ£ 1-¡F 5-
mzhî¡F ɉf¥ ngh»‹wh®fŸ. nfhaK¤ö® KÅághÈo
Fo muR - 1931 ( 1 ) 298 299 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
gŠrkh ghjf§fŸ

“gŠrkh ghjf§fŸ” v‹D« xU ò¤jf« j‹ MáÇauhd âU.


m. mŒahK¤J mt®fshš ekJ gh®it¡F mD¥g¥g£lij
gh®itÆ£nlh«.
m¥ò¤jf¤âš gŠrkh ghjfbkd¥gL« bfhiy, fsî, bghŒ,
fŸ, fhk« v‹D« IªJ Éõa§fS« cy»š vªj rªj®¥g§fËš
c©lh»‹wd? mit V‹? ahuhš c©lh¡f¥g£lJ? mJ cyf
tH¡»š v¥go eilbgW»‹wd? ï‹d ï‹d Éj¤âš ï‹d ï‹d
fhuz§fshš eilbgU« gŠrkh ghjf§fŸ F‰wKilad thFkh?
c©ikÆš eilbgU« gŠrkh ghjf§fŸ F‰wkhŒ fUj¥
gL»‹wdth? v‹gitfisí« ï‹iwa ÃiyÆš mjhtJ r_f,
kj,muáaš ÃiyÆš gŠrkh ghjf« v‹gJ ÃfHhkš ïU¡f Koíkh
v‹W« mit c©ikÆš el¡f¥glhkY« k‰wtU¡F J‹g«
ïiH¡fhkY« ïU¡f nt©Lkhdhš v¥go cyf rKjha¡ bfhŸif
ïU¡f nt©L« v‹gijí« ÉtǤJ És¡» vGj¥ g£l òÞjf
khF«. ï¥ò¤jf« »bus‹ 1-8 iráš 50 g¡f§fS¡F nkš bfh©l
jhF«. Éiy mzh 2. jÅ¥ãuâ nt©Lnth® 0-2-6 mzh Þlh«ò
mD¥g¥gl nt©L«.

»il¡FÄl« :

m. mŒahK¤J,
òŠir òËa«g£o,
nfhaK¤ö® Íšyh.

Fo muR - kâ¥òiu - 03.05.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 300 301 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


v‹gt®fS«, t¡ÑšfS« ViH k¡fŸ Úâ bgWtj‰F ïilô
whfî«, gz¡fhu®fŸ j§fŸ ïZl¥go Úâ bgWtj‰F mDTy
khfînk ïU¡»‹wh®fŸ.
ï‹iwa t¡Ñš Kiwna kÅj r_f¤â‹ xG¡f¤â‰F«,
ehza¤â‰F«, rhªâ¡F«, xU eh£o‹ K‹nd‰w¤â‰F« ne®
ãÇ£oZ MøÆ‹ ï‹iwa ÔikfŸ ÉnuhjkhdjhF«. mJkh¤âukšyhkš njr¤â‹ xG¡fK«, ehza
I Ãaha« tH§F Kiw K«, RakÇahijí« bf£L¥ nghdj‰F t¡Ñšfns fhuz°j®fŸ
v‹W brhšYtJ á¿J« Äifgl¡ TWtjhfhJ v‹gnj ekjã¥
áÉš ïyhfh ãuha«.
ekJ eh£L¥ gz¡fhu®fËš mnefU¡F mnah¡»a¤jdK«,
ãÇ£oõh® MøÆ‹ gadhŒ ïªâa k¡fS¡FŸs fZl§ MztK«, ehza¡Fiwî« V‰glî«, mt®fŸ eh£o‹ eyD¡F
fËš K¡»akhd fZl§fŸ ïu©L. mit tÇ¡fZlK« mšy, bghU¥g‰w j‹ikahŒ elªJ bfhŸsî« fhuznk ekJ t¡Ñš
Éahghu¡fZlK« mšy. fshth®fŸ.
Mdhš ïªâa muáaš ãiH¥ò¡fhu®fŸ ghkuk¡fis ïªj eh£L Étrha¡fhu®fŸ bgÇJ« fl‹fhu®fshf ïU¡f
Vkh‰¿ jh§fŸ jh‹ ïªâa #d¥ãuâÃâfŸ v‹W fh£o¡bfh©L nt©o V‰g£lj‰F fhuzK« ïªj ekJ t¡Ñšfnsahth®fŸ.
murh§f¤jhÇl« c¤ânahf«, gjÉ, g£l«, bgw tÇia¥g‰¿í«,
btËeh£L Éahghu¤ij¥g‰¿í« fŸis¥g‰¿ínk vL¤J¢ brhšÈ k¡fS¡F Étfhu¤âš mâf e«ã¡ifí«, Mirí« V‰gL
k¡fis Vkh‰Wth®fŸ. m¿nthL To eLÃiyikÆš ïUªJ xU tj‰F fhuzK« t¡ÑšfŸ jh‹ v‹gij ahU« kW¡f KoahJ.
kÅj‹ nahá¤J¥ gh®¤jhndahdhš ïitfŸ bašyh t‰iwí« m‹¿í«, ehS¡F ehŸ tH¡FfŸ mâfǤJ¡bfh©L nght
ÉlK¡»akhŒ ïU¡F« FiwfŸ jhdhfnt òy¥gL«. mjhtJ j‰F«, Ãaha°jy§fŸ mâfkhtj‰F«, t¡ÑšfŸjh‹ fhuz°j®
t¡Ñš j‹ikfS« c¤ânahf j‹ikfSnkahF«. ï› Éu©L« fshth®fŸ. ï‹D« c©ikia xË¡fhkš bjËthŒ¢ brhšy
ïªjeh£oš ãuò¤j‹ikia¡ fh¥gh‰w ïU¡»‹wnj xÊa nt©Lkhdhš k¡fŸ mnah¡»a®fshtj‰F«, ehza¡FiwthÆ
Ãaha¤ij¢brŒanth ViHfis¡ fh¥gh‰wnth ïšynt Æšiy. U¥gj‰F«Tl ekJ t¡ÑšfŸ bgÇa bghW¥ghËfshth®fŸ.
muáaš JiwÆš r«kªj¥g£ljhd t¡Ñš Kiwí« c¤â nahf
Kiwí« ïªâahÉš ïªj khâÇ ïšyhâUªâU¡F khdhš ïªj ïj‰F fhuz« ãÇ£oZ murh§fkh? ïªâa k¡fsh? v‹W
eh£oš ï›tsî xG¡f¡Fiwî« ehza¡Fiwî« jǤâuK« gh®¥nghnkahdhš ãÇ£oZ murh§f¤ijÉl ïªâa k¡fns Äf
k¡fS¡F fZlK« miy¢rY« ïU¡f Koant KoahJ v‹g mâfkhd bghW¥ghËahth®fŸ.
njhL ï›tsî öu« ɤâahr¥gL«goahd ViH¤j‹ikí«
gz¡fhu¤j‹ikí«Tl ïU¡fKoahJ v‹W cWâahŒ¢ brhšY VbdÅš, ãÇ£oZ ïªâa M£áÆš ïªâa k¡fS¡F
nth«. r«kªjK«, g§F« ïU¡f nt©L« v‹W nf£f Mu«ã¤j fhy¤
ânyna ïªj t¡Ñš T£l§fnsjh‹ ïªâa k¡fË‹ ãuâÃâf
ViHfisí« k¤âa ju¤jhiuí« ïªj eh£oš jiybaL¡f shÆUªJ t¡Ñš bjhÊš É®¤âah» t¡ÑšfŸ jhuhskhŒ ãiH¥g
bth£lhkš brŒJ tUtJ ïªj t¡Ñš Kiwí« c¤ânahf Kiw j‰F V‰wjhd â£l§fisna ïªâa Rjªâu¤â‰F«, murh£áÆš
ínk jÉu ntW x‹WnkÆšiy. g§F«, r«kªj« bgWtj‰F« mDTykhd bfhŸif v‹W ghku
k¡fS¡F¢ brhšÈ e«g¢brŒJ Vkh‰¿ murh§f¤jhiuí« x¥g¢
VbdÅš rhjhuz k¡fS¡F Úâ »il¥gâšiy v‹gnjhL brŒJ murh§f Ó®âU¤j _ykhfî« r£l _ykhfî« mitfis¥
gz¡fhudhÆU¥gt‹ jdJ gz¤â‹ k»ikÆdhš 100¡F 90 bg‰W¡ bfh©L, j§fŸ bjhÊÈš Ä¡f jhuhskhfî«, ijÇakhfî«,
Éõa§fËš j‹ ïZl¥gona Ãaha« bgW»‹wh‹. Ãahahâ gâfŸ mnah¡»a¤jd§fisí« ehza¡Fiwîfisí« cgnah»¤J

Fo muR - 1931 ( 1 ) 302 303 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


tªJ, ehS¡F ehŸ mJ K⮪J, ï‹W eh£o‰F« r_f¤â‰F« vdnt ïªjkhâÇahd eLÃiyika‰w mâfhÇfS«
ïªjÃiy V‰g£L É£lJ. ehzaK«, xG¡fK«, nah¡»a¥bghW¥òk‰w t¡ÑšfS« Ãaha
ïyhfh á¥gªâfS« jh§fŸ ïªj fhÇa§fŸ brŒtj‰fhf milí«
ïªjkhâÇ t¡Ñš Mâ¡fkhdJ ï‹iw¡F« ekJ ghku Câa¤ij, tU«goia¥gh®¤jhš cyf¤âš vªj nah¡»akhd,
k¡fS¡F nah¡»akhfî«, ehzakhfî« ïU¡f Koahj t¡Ñš ehizakhd kÅjD« bjhÊyhËí« milí« Câa¤ijÉl
fË‹ ãuâÃâ¤Jt« jh‹ ão¡f¢brŒ»‹wnjxÊa c©ikahd v¤jidnah kl§F mâfkhfnt bgW»‹wh®fŸ. xU KÅÓ¥ò
ãuâÃâ¤Jt« V‰gL¤â¡bfhŸs nah¡»aij ïšyhkš brŒJ v‹gt® 300 %ghÆš Mu«gkh» nkšf©l m¡»uk§fis¢ brŒt
É£lJ. j‹ _y« go¥goahf khj« 4500 %ghŒ tiu bgU« iAnfh®£
Mfnt ïj‹ gadhŒ btŸis¡fhu t¡ÑšfËlK« btŸis #£{tiuÆš ca®¤j¥gL»wh®. xU t¡Ñš khj« 100 %. Kjš m¡»u
fhu mâfhÇfËlK« fhzKoahj mnef xG¡f¡FiwîfS« K«, mnah¡»a¤jdK«, ehza¡Fiwî«, ã¤jyh£lK« brŒí«
ehza¡FiwîfS«, eLÃiya‰w j‹ikí« e«k t¡ÑšfŸ ïlK«, msî¡F¤ j¡fgo go¥goahŒ bf£o¡ fhudh» khj« 10 MÆu«,20MÆu«
e«k c¤ânahf°j®fŸ ïlK« jhuhskhŒ ïUªJtU »‹wd. mJ 50MÆu«%.tiubgW« goahdnah¡»aij íilatdh»wh‹.
kh¤âukšyhkš xG¡fK«, ehizaK« cŸst®fŸ t¡ÑY¡F«, cyf¤jh® všnyhuhYnk xG¡fk‰wbj‹W«, ehza k‰w
c¤ânahf¤â‰F« mUfija‰wt®fsh»í« É£lh®fŸ. F¿¥ghf¢ bj‹W«, btË¥gilahŒ bjÇí«goahf elªJ bfhŸS« <d¤
brhšy nt©Lkhdhš áÉš ïyhfh v‹W brhšy¥gL« mjhtJ j‹ikíila xU bjhÊÈš r£l¥ó®tkhfnt ïªj¥go bfhŸis
brh¤J¡fË‹ cÇikfis¥ bghW¤j Étfhu ïyhfh¡fis vL¤J¡ mo¡f ïlÄUªjhš, ïªj murh§f¤â‹ ntW vªj tÇia - ah®
bfh©lhš ÑnH ïUªJ mjhtJ xU r«k‹ rh®îbrŒí« nrtf‹ brŒí« fhÇa¤ij eh« m¡»uk« v‹W brhšYtJ v‹gJ ek¡F
Kjš Fkh°jh ïyhfh cŸgl cŸs á¥gªâfŸ tiu cŸgl mt® És§fÉšiy. ïªj¤bjhÊšfËš ï›tsî m¡»uk« brŒtj‰F
fsJ xG¡fK« ehzaK«, nah¡»a¥bghW¥ò« Äf Äf nkhrkhd ït®fS¡F v¥go tÊ»il¤jJ v‹W gh®¥nghkhdhš,
jhfnt eilbg‰Wtu btF fhykhŒ mDkâ¡f¥g£oU¡»‹w
bj‹nw brhšynt©L«. ï›ÉyhfhÉš yŠrK«, kh_Y«, nkhr 1.t¡ÑšfS«, ÃahahâgâfS« xnuT£l¤âduh
K« iAnfh®£ #£ÍfŸ, ïyhfh jiyt®fŸ v‹gt®fŸ M»a ÆU¥gJ. mjhtJ t¡Ñny Ãahahâgâ MtJ«, Ãahahâgâ
všnyhU¡Fnk jhuhskhŒ bjǪJ nt©Lbk‹nw mDkâ¤J¡ t¡ÑyhtJkhd Kiw ïU¥gJ Kjš F‰wkhF«.
bfh©L ïU¡F« msit kÅjdhš brhšy¤juKilaitfŸ
mšy v‹nw brhšYnth«. t¡ÑšfŸ bjhšiyfS«, ÚâgâfŸ 2. r£lkhdJ xU t®#h t®#eÄšyhkš g¤jâ îza«
bjhšiyfS« xUghf« v‹whš nkšf©l á¥gªâfŸ, eL¤ju M»ait ïšyhkš x›bthU kÅjDila ïZl K« xU
c¤ânahf°j®fŸ M»at® fË‹ bjhšiyfŸ r»¡fKoahjit r£lkhtJ«, xUtDila ïZl¤ij k‰bwhUt‹ ïZl¥
ahF«. ïªj¤JiwfËš Ó®âU¤jnkh xG§nfh brŒa ï‹iwaâd« g£lhš ã‹g‰wyh«, ïšyhÉ£lhš ã‹g‰w nt©oaâšiy
ïªjeh£oš xU muáaš thâahtJ xU njÓathâahtJ »ilant v‹gJ«, k‰W« jd¡F ïZlkhdt®fŸ mã¥ãuha¤ij
»ilahJ. ïjdhš tY¤jt‹ ïis¤jtid neU¡F neuhŒ ã‹g‰wyh« v‹gJ«, mt‰iw bašyh« É£LÉ£L j‹
cij¤J¤ bjhšiy¥gL¤â mtÅl« cŸsij ifia¤âÄÇ¥ ïZl¥go el¡fyh« v‹W ïU¥gJkhd yh Ç¥ngh®Lfis
ãL§»¡ bfhŸStijÉl nfh®£L _yK«, t¡ÑšfŸ _yK« mjhtJ ntWgy #£#&fË‹ mã¥ãuha§fis r£lkhf
ão§»¡ bfhŸtnjh bjhšiy¥gL¤â mtid xÊ¥gnjh Äfî« V‰W¡bfhŸs trâ ïU¡F« Kiwfns r£l cyf¤âš Úâ
RygkhdJ« r£l ó®tkhdJkhd fhÇakhfnt ïUªJ tU»‹wJ. cyf¤âš ï›tsî xG¡f <d§fis f‰ã¤J Úâgâfisí«,
t¡Ñšfisí« ï›tsî %ghŒfŸ bfhŸis mo¡f trâ
Mfnt ïªj KiwahdJ gz¡fhu®fS¡F Äfî« mDTy brŒJ bfhL¤J tU»‹wJ.
khf¥ nghŒÉ£ljhš mt®fS« mjhtJ e«eh£L¥ gz¡fhu®fS«
rªnjhõkhf¤j§fŸ KGgy¤njhL ïij MjÇ¡f nt©oat® Ãahacyf« Ó®glnt©Lkhdhš mâš xG¡f¤â‰F«,
fsh» É£lh®fŸ. »uk¤â‰F«, á¿jhtJ ïlÄU¡f nt©Lkhdhš K¡»akhf nkš
f©l ïu©L Kiwfisí« xʤJÉl nt©L«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 304 305 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
nkY«, t¡ÑšfŸ Vuhskhf c‰g¤â brŒa¥gLtijí«,
fz¡FtH¡»šyhkš t¡Ñšfis bjhÊš el¤j mDkâ bfhL¡f¥
gLtijí« ÃU¤âÉl nt©L«,
ïªj¡ fhÇa§fŸ, mjhtJ ïªjkhâÇ t¡ÑšfŸ bgUFtjhd
fhÇa§fŸ, ïªj eh£o‹ Ãaha¤ijí« xG¡f¤ijí« rhªâiaí«
bfL¥gj‰F V‰g£l Éõ¡»UÄfis ts®¥gj‰nf x¥ghF«. m®¢rf® - n#háa® r«ghõiz
ïÅ Étfhu KiwÆš ïU¡F« m¡»uk§fŸ ïªj xnu -á¤âuò¤âu‹
Éahr¤âš brhšy¡Toajšy. cjhuzkhf xUÉtfhu« bjhL¤J 20
tUõ¤â‰F nkyh»í« ï‹dK« Koî bgwhj Étfhu§fŸ gy
ïU¡»‹wbj‹whš Étfhu KiwÆ‹ nah¡»aijia¢ brhšy m®¢rf®
m®¢rf®:- v‹d n#háanu nfhÉY¡F K‹nghš MSfŸ
nt©Lkh v‹W nf£»‹nwh«. tUtnj ïšiyna! FL«g îthf« btF fZlkhftšyth
ïU¡»wJ.
Mfnt mt‰iw¥g‰¿ k‰bwhU rka« vGJnth«.
n#háa®
n#háa®: - v‹d fhuz« ?
Fo muR - jiya§f« - 10.05.1931
m®¢rf®
m®¢rf®;- ïªj vHî vL¤j RakÇahijjh‹.
n#háa®:- RakÇahij fhuz« v‹whš RakÇahij¡ fhu®fŸ
rhÄ ïšiy, ój« ïšiy v‹WbrhšÈ k¡fis¡ nfhÉY¡FŸ
nghf¡TlhJ v‹W ãurhu« brŒ»‹wh®fns mjdhyh?
m®¢rf® :- ïšiy - ïšiy mj‰bfšyh« ek¡F gaÄšiy.
ï‹dK« MÆuªjlit nt©LkhdhY« rhÄÆšiy, ój« ïšiy
v‹W brhšy£L«, nfhÉiy nt©LkhdhY« ïo¡f nt©Lbk‹W
brhšy£L«. mjdhš ek¡F x‹W« bf£L¥ nghfhJ.
n#háa®
n#háa®:- k‰bw‹d fhuz« v‹W brhšY»Ö®fŸ?

m®¢rf®
m®¢rf®;- nfhÉšfS¡F¤ njtjháfŸ tU»‹wjhd K¡»a
if§fÇa¤ij¥ g‰¿ f©lgo ngá, mij ÃU¤âÉ£lh®fsšyth?
mjdhšjh‹?
n#háa®
n#háa®:- ïj‰F« g¡â¡F« r«kªjbk‹d? ïjdhš všyh«
k¡fS¡F¡ flîŸ g¡â FiwªJ ÉLkh?
m®¢rf®
m®¢rf®:- flîŸ g¡â v‹whš v‹d v‹»Ö®? flîŸjh‹
v§F« ÃiuªjtuhƉnw. ïj‰fhf xU kÅj‹ nfhÉY¡F tu
nt©Lkh?
n#háa®
n#háa®;- k‰bwj‰fhf tU»‹wh®fŸ?

Fo muR - 1931 ( 1 ) 306 307 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


m®¢rf®
m®¢rf®:- ïu©L fhÇa¤â‰fhf¤jhnd nfhÉY¡F gh®¡f tU»wh‹? ãŸis¡F«, bg©Q¡F« bghU¤j« gh®¡»‹w
tU»‹wh®fŸ. ntiyna Äfî« FiwªJ nghŒÉ£lJ.
1. j‹id g¡âth‹ v‹W ãw® kâ¡f nt©L«. m®¢rf® : - V‹?
2. m§FtU« ešy bg©fis M©fŸ gh®¡fî« , M© n#háa®
n#háa®:- V‹ v‹d mjJfns bg©Q«-kh¥ãŸisínk
fis¥ bg©fŸ gh®¡fîkhd fhÇa§fS¡F v‹whY«, ïu©lhtJ bghU¤j« gh®¤J¡ bfhŸS»‹wd.
Éõa¤â‰F¤jh‹ mâf« ng® thÈg®fŸ r‰W nõh¡ ng®tËfŸ
á¿J tajhdt®fshÆUªjhY«, rgyKilat®fŸ M»at®fŸ m®¢rf®
m®¢rf®:- ïUªjhY« »ufnjhõ« gh®¡fthtJ tUth®fns?
tUtJ. ï¥go¥g£l M©fŸ jhuhskhŒ tuhÉ£lhš FL«g¥ n#háa®
n#háa®; - mjhtJ tªjhY« guthÆšiy. mj‰Fjh‹ v§F
bg©fS« tUtâšiy. Mf ï¥go¥g£l ïu©L T£l« tªjhš tU»‹wh®fŸ. ‘âU£L¤ njtoah ãŸisfŸ’ fhayh tªjhš-jiy
jhnd fh¡if, f£lis, ïiz¥ò¤ juF M»aitfŸ »il¡F«. tÈ tªjhš clnd lh¡l®fŸ ïl« nghŒ ÉL»‹wh®fŸ. e«Äl«
Mfnt ek¡F¡ nfhÉÈš kÂao¥gâš v‹d ãunah#d«? tUtnjÆšiy. e«ik¡ f©lhš áÇ¡»‹wh®fŸ. v‹dlh v‹W
nfhÉš r«gskh»a khj« 1-12-0 %. r«gskh ek¡F¡ f£L«? nf£lhš RakÇahijalh v‹»‹wh®fŸ.
n#háa®
n#háa®:- m¥goah r§fâ. mt®fŸ ï¥go¢ brŒjhš ek¡F m®¢rf®:- rÇ, ï›tsî Mdj‰f¥òu« vd¡F x‹W
ntW tÊ»il¡fhnjh? njh‹W»wJ.
m®¢rf®
m®¢rf®:- v‹d tÊ? n#háa®:- v‹d?
n#háa®:- e«k MSfns x‹W nr®ªJ eh« MS¡F ïu©L m®¢rf®:- ehK« RakÇahij ãurhu« brŒtjhf¢ brhšÈ
_‹W åj« bg©lh£ofŸ f£o, e‹whŒ my§fǤJ, âd« fhiy, Vkh‰¿ bkŸsbkŸs cŸns ïUªnj mij xʤJ ÉLtJ v¥go
khiyÆš nfhÉY¡F tU«go brŒjhš v‹d? v‹whš ï¥bghGJ v¤jidnah jÄœ g©oj®fŸ m¥go¤jh‹
m®¢rf®
m®¢rf®:- m¥go¢ brŒtJ rh¤âakhFkh? mt®fS¡F eif, mjhtJ “ehD« RakÇahij¡fhu‹” v‹W brhšÈ¡bfh©L
òlit, ÄD¡F, f©l f©l ïl§fS¡F všyh« br‹W m¿Kf« mj‰FŸ ãuntá¤J mij xÊ¡f¥ gh®¡»‹wh®fns mJnghy.
brŒJ bfhŸStJ Kjyh»a ïbjšyh« brŒa nt©lhkh? ãwF n#háa®:- mJ ešytÊjh‹. e«Kila bgÇathŸ
ekJ åLfËY« nghâa brsfÇa«, åL,thrš, f£oš, gL¡if bgs¤j®fŸ fhy¤âY« ï¥go¤jh‹ brŒjh®fŸ. Mdhš, ïªj R-k.
KjÈa brsfÇa« M»aitfŸ nt©lhkh ït‰¿‰bfšyh« gašfŸ (RakÇahij¡fhu®fŸ) ïJ bjǪJjh‹ ò-k. gašfis
gz¤â‰F v§nf nghtJ? (òuhz kÇahij¡fhu®fis) mjhtJ ãuhkz®fis¢ nr®¥gâšiy
eh« Vnjh jháfŸ bršth¡»dhš nfhÉY¡F tU»‹wt®fËš v‹W Ô®khŤJ É£lh®fns.
x‹W ïu©L MŸfis¥ ão¤J rÇ g©Â mJî« ïufáa« m®¢rf®:- mJî« m¥goah. m¥goahdhš ïªj¥go
v‹W«, mtrubk‹W« ga¥gL¤â 10,5 bg‰W¡bfh©L fZl ViHfis tƉbwÇ¢riy¡ bfh£o¡bfhŸS« ïªj R-k. fhu‹fŸ
Äšyhkš, eZlÄšyhkš r«ghâ¥gJ eykh? m¥go¡»‹¿ e«k ehrkhŒ î_ykhŒ¥ nghf£L«. eh« nghŒ ïÅ fh§»uáš nr®ªJ
bg©fisna jhánghš el¡f V‰ghL brŒJ bfhŸsKoíkh? bfhŸSnth«.
n#háa®:- v‹dnkh fZlfhy« c§fS¡F kh¤âukšy Fo muR - ciuahlš - 10.05.1931
ek¡F« Tl¤jh‹ tªJÉ£lJ.
m®¢rf®:- c§fS¡F v‹d tªjJ ?
n#háa®:- ï¥nghJ vªj¤ ‘njtoah’ kf‹ e«Äl« n#háa«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 308 309 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


c©lh¡», mj‹ _y« nkY« nkY« k¡fis tŠá¤JtU«
mnah¡»a r_f rka¤ij xÊ¡F« KiwÆY«, mt®fsJ jªâu§
fis btËah¡»¡ »s®¢á brŒí« KiwÆš áy rka¡fhuUlD«,
áy r_f¡fhuUlD« r©il bjhL¡f nt©oat®fshfî« ïU¡
»‹nwh«. ïjdhš gy r©ilfis »s¥g nt©oat®fshfî«
ïu©L jÄœ âdrÇ g¤âÇiffŸ ïU¡»‹nwh«.
ïjdhš “njÓa x‰Wik” bfLtJ kh¤âukšyhkš “njÓa
cz®¢á” Tl xÊtjhdhY« eh« y£áa« brŒahjt®fshfî«
ï›thu« “âuhÉl‹” “ïªâah” v‹»‹wjhd ïu©L jÄœ ïU¡»‹nwh«. Mjyhš nkšf©l bfhŸiffisíila ek¡F
âdrÇ¥ g¤âÇiffŸ btËtªâU¡»‹wd. ït‰WŸ K‹idaJ nkšf©l ïu©L g¤âÇiffS« mDTyÄšyhjnjhL v⮥ghf
K‹dhnyna ïUªJtªjJ. á¿J fhy« ÃW¤j¥g£L, kWgoí« ïU¡f neÇL« v‹gij mitfŸ jhuhskhŒ btË¥gL¤â
ò¤JÆ®bg‰W¤ njh‹¿ajhF«. ã‹idaJ òâjhfnt njh‹¿a ïU¡»‹wd.
jhF«.
v¥go vÅš x‹W, mjhtJ “âuhÉl‹” jdJ Kjš ïjÊš
v¥go ïUªj nghâY« ïitfŸ ïu©L« rka r_f kj “ rka¤ Jntõ«, r_f¤Jntõ«, kj¤Jntõ« KjÈad ïšyhkš
Éõa§fS¡F t¡fhy¤J ngR« tifÆš ek¡F v¢rÇ¡if brŒJ fh¡F«” v‹W j‹id És«gu¥gL¤â¡ bfh©oU¡»‹wJ.
bfh©nl òw¥g£oU¡»‹wgoahš ekJ bfhŸiffS¡F ïit
fshš Mjuî vâ®gh®¥gj‰»šiy v‹nw fUj nt©oÆU¡ »‹wJ. ïu©L, “ïªâah” jdJ Kjš ïjÊš rka r_f¢ r©ilfis
»s¥ã njÓa x‰Wik¡F ïl® brŒí« ïa¡f§fis v¥bghGJ«
VbdÅš ehnkh gy kj§fisí« gy rka¥ ãÇîfisí«, v⮤J¥ nghuhL« v‹W vGâ¡ f¢ir f£o ËW bfh©L ïU¡
r_f¥ ãÇîfisí« xʤJ k¡fŸ ahtiuí« xnu r_fkh¡f nt© »‹wJ.
L« v‹D« bfhŸifÆ‹ ÛJ gy rka¡ bfhŸiffisí«, gy kj¡
bfhŸiffisí«, gy r_f¡ bfhŸiffisí« mt‰WŸ ïU¡F« Mfnt “ïªâah” “âuhÉlid” Él xUgo K‹nd¿
c£ãÇî¡ bfhŸiffisí« mjdhš ïUªJ tU« nt‰Wik, ca®î, ïU¡»‹wbj‹nw brhšYnth«. vdnt Fo muR¡F«, RakÇahij
jhœî ɤâahr¤ijí«, j§fSila r_fnkh, rkankh nkyhdJ ïa¡f¤â‰F« K‹DŸs vâÇfisÉl k‰W« r‰W mâf gy«
v‹»‹w v©z¤ijí« monahL Jiy¤jhfnt©L« v‹W Koî bfh©l rÇahd vâÇfŸ ïUt® njh‹¿ ïU¡»‹wh®fŸ v‹Wjh‹
brŒJ bfh©oU¥gJ ahtU« m¿ªjjhF«. mnjhL Koî f£o¡ bfh©L jahuhÆU¡fnt©L«.
kh¤âuÄšyhkš “flîS¡F«, M¤khî¡F« r«kªjK©lh¡F tnj
k‰wgo fh§»uR¡F«, rka¤â‰F«, kj¤â‰F« (Mâ¡f« bg‰w)
kj«” v‹W«, mšyJ “flîS¡F«, M¤khî¡F« cŸs r«kªj¤ij
áy r_f§fS¡F«, T£l¤jhU¡F« M¥jkhd ïU e©g®fŸ
czu¢ brŒtnj kj«” v‹W« brhšY« goahd kj¡ bfhŸif
njh‹¿ ïU¡»‹wh®fŸ v‹W« brhšy nt©L«. v¥go ïU¥ãD«
iaí« rka¡ bfhŸifiaí« f©o¤J mitfŸ K£lhŸ jd«
bghJ k¡fS¡F “cyf el¥ig cz®¤JtJ g¤âÇif fshF«”
v‹gjhf Ã%ã¤J k¡fË‹ ï›îyf thœ¡if¡F k£L« VjhtJ xU
v‹D« fU¤â‹ ÛJ m¥g¤âÇiffisí« MjǤJ, mj‹
kj« (bfhŸif) ïU¥gjhdhš mj‰F¤ jFªjgo ïU¡f£L«, ïšyh
cŸv©z kd¥gh‹ikia cz®ªJ bfhŸStij¡ bfh©L
É£lhš xÊa£L« v‹gj‹ _y« kj§fËl« JntΡ»‹nwh«
jŸStij¤ jŸS« cWâahd kndhâl¤âš MjÇ¡f nt©LkhŒ
v‹D« bga® bg‰W ïU¡»‹nwh«.
kWgoí« bghJ k¡fis nt©o¡ bfhŸS»‹nwh«.
mJnghynt áy r_f¤jhU«. áy rka¤jhU« k¡fis
ï¥g¤âÇiffË‹ g¤âuhâg®fŸ ïUtU« gh®¥gdušyh
Vkh‰¿, j§fŸ r_fnk nkyhdbj‹W tŠá¤J, MÔ¡f« bg‰W. m›
jh®fŸ v‹gnjhL ïUtU« g¤âuhâg®fshfî« ïUªjt®fshth®
thâ¡f¤ij ÃiyÃW¤j, “muáaš” v‹W«, “njÓa«” v‹W«,
fŸ. Mjyhš mt®fsJ fU¤ijí«, âw¤ijí«, eyidí« k¡fŸ
“fhªÔa«” v‹W«, “r¤âah¡»uf«” v‹W« gy Nø¤ Jiwfis

Fo muR - 1931 ( 1 ) 310 311 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


V‰fdnt e‹whŒ cz®ªjt®fshth®fshjyhš mij¥g‰¿ mâf«
vGj nt©oaâšiy v‹nw É£LÉL»‹nwh«.
Éyhr«:-
“âuhÉl‹”
14, kî©£nuh£, br‹id. cgh¤âaha®fŸ
“ïªâah”
11-b#duš gh£l®Þ nuh£,
kî©£ nuh£, br‹id.
ekJ eh£oš cŸs bjhÊš tF¥ò¤bjhFâfËš cgh¤âaha®
Fo muR - f£Liu - 10.05.1931 tF¥ò¤bjhFâ v‹gnj Äfî« nkhrkhdJ«, K£lhŸ jdkhdJ
khd bjhFâ v‹W brhšYnth«.
m¡T£l¤jhÇš bgÇJ« mnefU¡F¢ á¿J« gF¤jÇî
v‹gJ«, cyf fšÉ v‹gJ« »ilahJ v‹gJ ekJ 40, 50 tUõ¤âa
mDgtkhF«. mâY« gh®¥gd cgh¤âaha®fis¥ ngh‹wJ«
g©oj cgh¤âaha®fis¥ ngh‹wJkhd K£lhŸ jdK« mrªj®¥g
FzK« mâf¥ãur§»¤jdK« k‰w cgh¤âaha®fËl« r‰W
Fiwthfthf ïU¡fyh«.
bghJthfnt cgh¤âaha®fŸ v‹gt®fS¡F¥ gF¤j¿î
cja¤â‰F tÊÆšyhkny nghŒ ÉL»‹wjhd j‹ikna mt®fsJ
_l¤jd¤â‰F¡ fhuzkhF«.
KjyhtJ cgh¤âaha® bjhÊš v‹gJ ï¥nghJ ekJ eh£oš
»uhkngh‹ aªâu ntiyahfntjh‹ ïU¡»‹wJ.
v‹dbtÅš, Vnjh x‹iw¥ go¥gJ, mij x¥òÉ¡F«
KiwÆš gߣir bfhL¥gJ, kWgoí« mij ãŸisfS¡F »uh«
ngh‹ khâÇ nghâ¥gJ M»a fhÇa§fis¤ jÉu ntW gF¤j¿î
bgw á¿J« neuK«, mtáaK«, brsfÇaK« ïšyhj thœ¡if
Ænyna ïUªJ tUtjhš mt®fŸ _l®fshfnt ïU¡f¡ flik¥
g£oU¡»‹wh®fŸ. ïªj ÃiyÆš mt®fŸ go¡F« ò°jfK« brhªj
thœ¡ifí« bgÇJ« _le«ã¡ifí« ïa‰if ÉnuhjK« ïÊ
jifikí« bfh©l rka r«kªjkhd üšfS« bfhŸif fSkhfnt
V‰g£L É£lhš ït®fsJ m¿î¤âw¤ij t®Â¡ fî« nt©Lkh
v‹W nf£»‹nwh«.
ïªj khâÇahd _l®fËlnk khzh¡f®fshÆUªJ fšÉ
bgW« ekJ k¡fS¡F v›tsî m¿î ïU¡F« v‹gij eh«
És¡fnt©oaâšiy .

Fo muR - 1931 ( 1 ) 312 313 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ï‹D« ešy cjhuz« nt©Lkhdhš tlbkhÊÆY« bj‹ CU¡F¥ nghd cgh¤âahaU¡F gŸË¡Tl« âwªjcl‹ kWgoí«
bkhÊÆY« tšyt®fŸ v‹»‹w rh°âÇfŸ, ɤJth‹fŸ xU fhÈ °jhd gâÈ c¤ânahf« bfhL¤jh®. ïªj¥go ahf ïªj
M»at®fË‹ brhªj gF¤j¿îfis ÃjhdkhŒ jŤJ¤jŤJ cgh¤âahaU¡F m¡fdth‹ mo¡fo ntiybfhL¤J fh¥gh‰¿
ftŤJ¥ gh®¤jhš mâÈUªnj k‰w go¤jt®fŸ nah¡»aijfŸ tªâU¡»‹wh®. ï¥go¥g£l bgÇahU¡F mªj cgh¤â aha® vGâ
všyh« Tl És§F«. ÇÍ°l® brŒJ mD¥ã ïU¡F« foj¤âš f©láy F¿¥òfis
F¿¥ãL»‹nwh«. mjhtJ:-
ït‰iw c¤njá¤J¤jh‹ gy RakÇahij kfhehLfËš
cgh¤âaha®fis j‰fhy« j‰ã¤J brŒí« Kiw jtW v‹W«,. Iah....... “eh‹ j§fËl« ntiybg‰wâš xUtUõ«jh‹
mt®fS¡F¥ ghl¥ò¤jfkhf it¡F« ò¤jf§fŸ ï‹d ï‹d khâÇ nfhilfhy äî r«gs« »il¡f¥bg‰W ïU¡»nw‹. k‰w tUõ-
ïU¡fnt©L« v‹W«, gy Ô®khd§fŸ brŒJ tU»‹nwh«. ÉLKiw fhy§fËš r«gsÄšyhkš jɤJ ïU¡»nw‹........ xU
MdhY« ehL ï‹dK« gh®¥gd Mâ¡f¤ânynaí« itÔf ãuhkz‹ ï›thW miy¡f¥gLtJ Ãahakh?
mG¡F _£ilfŸ Mâ¡f¤ânyí« ïU¥gjhY« muáaš xG¡f c§fS¡F« ïªj¡ fâia eh‹ ÉU«ghÉ£lhY« Ú§fŸ
ïaš, m¿îïaš KjÈait r«kªjkhd °jhgd§fŸ všyh« rka ï«khâÇ fZl¥g£lhš c§fŸ kd« v¥go ïU¡F«?
Mâ¡f¤âdhš thG« gh®¥gd Mâ¡f¤âš ïU¥gjhY« ekJ
fU¤J¡fS¡F xUrka« kâ¥ò V‰g£lhY« mit eil Kiw¡F bršt« j§» ïuhJ, mâfhu« Ãiy¡fhJ........ j§fŸ M¤kh
rh¤âaÄšyhkš ïU¡»‹wd. Éf, ght¤ij¢ brŒayhfhJ.
eh‹ br‹w nk khj¤âš j§fŸ å£oš g£oÅ ÉujÄUªj
ïªj rªj®¥g¤âš xU cgh¤âahaÇ‹ nah¡»aijia¥g‰¿
nghJ jh§fŸ xU %ghŒ bfhL¤Ô®fŸ. mªj xU %ghŒ¡F °lh«ò
á¿J És¡Fnth«. mjhtJ:-
ïâš mD¥ã ïU¡»nw‹.
ekJ ÍšyhÉš xU fdthÅl« xU gh®¥gd cgh¤âaha® v§fŸ FL«g« ntj« Xâa bgÇathŸ t«r«.
xU j¡f ágh®Rl‹ tªJ jd¡F étd¤â‰nf Äf¡ fZlkhÆU¥g
jhfî«, v¥goahtJ jd¡F xU cgh¤âaha® ntiy ngh£L¤ju c§fŸ M¤Jkh gÇR¤jkila nt©Lkhdhš mªj g¡j®fŸ
nt©Lbk‹W« nf£lh®. m¡fdth‹ j‹Ål« cgh¤âaha® c¤â Ãiwªj t«r¤â‰F Ô§F brŒayhfhJ.
nahf« fhÈ Æšiyba‹W brhšÈí« g£oÅ¡»l¥gjhf J¡f¥g£l v‹id¡ fh¥gh‰Wtj‹ _y« j§fis fh¤J¡ bfhŸSå®fŸ
jdhš kdÄs», bl«gutÇahf, j‰fhy rhªâahf xU c¤â nahf¤ij v‹W e«ò»‹nw‹ .
fhÈah¡» gâÈahf¡ bfhL¤jh®. k‰W« ïªj¥gona mo¡fo fhÈ
ntiyfis gâÈahfnt ïtU¡F¡ bfhL¤J¡ bfh©L« tªjh®. ntj« c©ik - flîŸ r¤âa«, fha¤âÇ #g« åzhfhJ,
gâÉuijfŸ th¡F gÈahkš nghfhJ.
Mfnt ïªj cgh¤âahaU¡F m¥bgÇah® j‹Dila Íšyh
ãuhkz®fis rjh fZl¤â‰F cŸsh¡f nt©lh«.
všiy¡FŸ V‰gL« j‰fhy fhÈ °jhd§fis všyh« ïtU¡F
m¥nghij¡f¥nghJ bfhL¤J¡bfh©LtªâU¡»wh®. v‹whY« jh§fŸ milªJŸs gjÉÆš kkij¡bfh©L .............gjÉ ó®t
bl«guÇahf ÃaÄ¡f¥g£l ï¥go¥g£ltU¡F gŸË¡Tl ò©Âa¤jhš c©lhdJ.
btÆšfhy Ú©lÉLKiw¢r«gs« bfhL¡f r£l¥go Ãaha« mL¤j #‹k¤â‰F c§fŸ Fy¤â‹ nBk yhg¤ij¤
»ilahJ v‹gJ ahtU« m¿ªjjhF«. njL§fŸ.
ï¥go ïU¡f br‹w tUõ« xU ehŸ mjhtJ ntiyÆšyhj ViHfS¡F¢ brŒí« Ôik j§fS¡F¢brŒJ bfh©ljhF«.
fhy¤âš cgh¤âaha® m¥bgÇah® å£o‰F tªJ jd¡F rh¥gh£
“eh‹ milí« ï‹g J‹g« gfth‹ r¤âa %ã¡F rhW«”
o‰nf tÊ ïšiyba‹W« ïu©L _‹W ehŸ g£oÅ »l¥gjhfî«
v‹gjhf vGâÆU¡»wh®. ït® xU gh®¥gd® uhk¢rªâu‹ v‹w
brh‹dh®. ïij e«ã m¥bgÇah® jdJ brhªj¥gz¤âš ïUªJ xU
bga® bfh©lt®.
%ghŒ ifÆš bfhL¤J mD¥ãdh®. ïij¥ bg‰W¡bfh©L
ï‹iwa cgh¤âaha®fËš 100-¡F 90¡F nk‰g£lt®fË‹
Fo muR - 1931 ( 1 ) 314 315 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
nah¡»aijí« ï¥go¥g£ljhF« v‹gj‰F ï‹D« gy rh‹WfŸ
e«ÄlÄU¡»‹wd.
k‰bwhU rka« bA£kh°l® xU gŸË¡Tl fhÇajÇá¡F
foj« vGJ«nghJ Mdhš ifabG¤âšyhkš bkh£il fojkhŒ
vGj¥g£lJ. mjhtJ, fj® ngh®L Ãid¤jJ KoªjJ
“Iah Ú® ï¥nghJjh‹ Óik¡F mD¥ã fšÉ f‰ã¤j c«K
ila kfid¤ â‹W ïU¡»Ö®. ï‹D« xnu xU bg©jh‹ ïU¡
»wJ. vd¡F J‹g« brŒjhš gfth‹ mªj xU bg©izí« â‹W c¥ò r¤âah¡»uf¤â‹nghJ ntjhu©a¤â‰F br‹W áiw
ÉL«go brŒJ ÉLth®” v‹W vGâÆUªjh®. br‹w âU¥ó® cjÉ Þnlõ‹ khÞl® ntiyÆÈUªj âU.
áj«guŒa® v‹D« gh®¥gd® ï¥bghGJ âU¥ó® m»y ghuj r®¡fh
ïâÈUªJ ïªj cgh¤âaha®fŸ ntj« KjÈat‰iw¥ r§f¤ij¢ nr®ªj fhâ tÞâuhya¤âš %ghŒ 50 r«gs¤âš fhÎa®
ngh‰Wtij¥g‰¿í« e‹¿ ÉRthr« KjÈa Fz§fŸ ïšyhj ntiyÆš mk®¤j¥g£oU¡»wh®. ³ahiu ntjhu©a¤â‰F
ij¥g‰¿í« eh« F‰w« brhšytuÉšiy. Mdhš ït®fŸ v› mD¥ò«nghJ ³ahiu cgrǤJ mD¥òtj‰fhf Toa T£l¤âš
tsî _l®fŸ, ït®fsJ _le«ã¡if v›tsî, ït®fË‹ m‰g âU. N.S.tujh¢rhÇah®, âU.áj«guŒaiu¥ g‰¿ thdksht¥ òfœªjJ
ò¤âÆ‹ Ãiyik v›tsî? ïªj khâÇ juKŸs k¡fis ãŸis všnyhU¡F« bjÇí«, “ âU. áj«guŒa® mt®fŸ uÆšnt
fS¡F go¥ò f‰W¡bfhL¡F«go brh‹dhš mªj¥ ãŸisfŸ c¤ânahf¤âš ïUªj nghâY« xʪj neu§fËš fj® th§»¡
cU¥gLth®fsh? m¿î bgWth®fsh? v‹Wjh‹ ftiy¥gL bfh©L nghtJ« fj® ɉgid brŒtJ« fjÇ‹ nkš mtU¡FŸs
»‹nwh«. Mfnt ï‹W e« eh£L k¡fËš go¤jt®fŸ v‹gt® g‰WjY« Äfî« áyh»¡f¤j¡fJ v‹W«, ï¥go¥g£lt®fŸ
fËnyna 100¡F 90 ng®fŸ gF¤j¿t‰w _l®fshŒ ïU¥gj‰F« _l njr¤J¡F ghLgl tªâU¥gJ e« gh¡»ank” v‹W«, gythuhf
g¡â¡fhuuhŒ ïU¥gj‰F« fhuz« všyh« ïªj khâÇ KG òfœªJ ngádh®. m¥nghnj T£l¤âYŸst®fŸ c¥ò r¤âah»uf«
_l®fshd cgh¤âaha®fËl« go¥ò¥ bgw¢brŒâ U¡F« Kiwna Ô®ªJ b#ÆÈÈUªJ btËtªjJ« âU. áj«guŒaU¡F« r®¡fh
ahF«. ïªj ÃiyÆš ït®fS¡F ïªj cgh¤âah a®fS¡F r§f¤âš xU ntiy »il¡F« v‹W« gyng® Ãid¤J¡ bfh©o
bfhL¡f¥gL« r«gsnkh Ãid¤jhš msî¡F v¤jidnah kl§F Uªjh®fŸ. mJnghynt Ãid¤j fhÇa« ifToÉ£lJ. âU. áj«g
Û¿ajhF«. rhjhuzkhf ï‹iwa ÃiyÆš cgh¤âaha®fS¡F µ uŒa® mâ®Zlnk mâ®Zl«. ï‹Wtiu 100¡F 90 gh®¥gd®fŸ
20 %.¡F f«Ä ïšyhkY« 50 %.¡F nk‰ glhkY« r«gs« bfhL¤jhš r®¡fh r§f îthf¤âš ïUªJ« xU KÞÈK¡fhtJ mâš ïl«
jhuhskhd r«gskhF«. Mdhš ï‹iwa r«gs â£l« ViHfŸ »ilahJ. r®¡fh r§f« v‹whš gh®¥gd m¡»uhu« v‹W âU. <.bt.
go¡f¡TlhJ v‹W«, clš ãuahir¥g£L r«ghâ¡»‹w bjhÊyhË uhkrhÄah® bghUŸ brh‹dJ âU. N.S.tujh¢rhÇah® fhy¤âšjh‹
ãŸisfŸ go¡f¡TlhJ v‹W«, Mdhš Ciu Vkh‰¿ nrh«ngÇ K‰W¥bg‰wJ.
ahŒ ïUªJ mnah¡»a¤ jd« brŒJ gh£lhËfË‹ gyid¡
bfhŸis mo¡F« mnah¡»a tŠrf®fË‹ rªjâfns go¡f Rkh® ehY tUõ fhykhf ³ r®¡fh r§f¤âš ntiy gh®¤J
nt©L« v‹W«, mtD« _ldhfî« mnah¡»adhfînk ïUªJ tªj âU. f©zhÆu« ãŸisat®fŸ ³ r®¡fh r§f¤âÈUªJ
ïªj Ãiyikia ts®¡f nt©L« v‹W« mo¥gilahd j¤Jt¤J Ú¡f¥g£L fhÇajÇá¡F« mtU¡F« foj¥ ngh¡Ftu¤J elªJ
lndna fšÉ¤Jiwia V‰ghL brŒa¥g£oU¡»‹wbj‹nw fUj ï¥nghJ cŸq® ãuKf®fSl‹ rkhjhd ng¢R elªJ tU»wJ.
nt©o ÆU¡»‹wJ. Mfnt, r«gs É»j¤ij¥g‰¿í«, mj‹ Koªj Égu« ã‹d® Égukhf ãuRÇ¡f¥gL«.
jFâia¥ g‰¿í« ã‹dhš vGJnth«.. ï¥nghJ mt®fsJ
jFâia¥g‰¿ F¿¥ãlnt ïij vGândh«. ïªj¥go ï‹D« gy -xU ÃUg®
cjhuz§fŸ c©L.
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 10.05.1931
Fo muR - f£Liu - 10.05.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 316 317 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


tÊÆ‹ ïUkU§»Y« kâ‰RtU¡FŸ, xU g¡fÈš îthz ò¤j
áiybah‹W«, kWg¡f¤âš ãŸisah® áiybah‹W«, ãuâZil
brŒa¥g£LŸsJ. nghäÞ ÞnlõD¡F«, ò¤j áiy¡F«,
ãŸisah® É¡»uf¤J¡F« cŸs bjhl®bg‹d? ïj‰F K‹ò
m¢áiyfŸ m¡f£ol¤J¡F¢ rÛg¤âYÄUªjâšiy. m›ÉlK«
fhŠÓòu« nghäÞ ÞnlõÅY« ò¤j®, X® f¡TÞ f£l¥g£oUªjÉl«. Mifahš giHik ghuh£lî«
ãŸisah® É¡»uf§fŸ ãuâZilah? ÃahaÄšiy. CÇš rhÄfËšiy, mj‰fhf it¤âU¥gh®f bs‹wh
Y«, fhŠÓòu¤ij¥ g‰¿ K‹ng t®Â¡f¥g£lhŒÉ£lJ. m›t¡
fhy mur®fŸ jh§fŸ ã‹g‰¿a kj§fis j§fŸ M£áÆš Ãiy
eh£o tªjJ nghÈU¡Fnkh bt‹W gh®¤jhY«, murh§f kj¤J¡F«
bghJthf efu§fŸ khl khËif, åL thršfshyhdit.
ï¢ áiyfS¡F« ahbjhU r«gªjKÄšiy. ãwF, V‹, v¥go
Mdhš M¡Þ ngh®£ efu« fšÿÇfshyhdJ v‹W«, kh‹brÞl®
m¢áiyfŸ m§F it¡f¥g£ld? mâfhÇÆ‹ r«kjÄ‹¿í«, mt®
efu« ÄšfshyhdJ v‹W« áw¥ò KiwÆš tH§f¥gLtJ ngh‹W
ïl§bfhlhkY« mitfŸ m›Él¤âš ãuâZo¡f¥g£oU¡f
nfhÆšfshyhd efu« x‹W cyf¤âš c©L v‹W TWtjhdhš
tÊÆšiy. m›thW ne®¡»D« j« kj¤ij ÃWt xU i#d
fhŠÓòu¤ij¤ jh‹ Twnt©oÆU¡F«. fhŠÓòu¤â‹ åLfË‹
É¡uf¤ijašynth xU eÆdhuhdt® it¤njh m‹¿ mDkâ¤njh
v©Â¡ifia ÄŠáÉL« mªefu¤J¡ nfhÆšfË‹ v©Â¡if.
ÆU¡f nt©L«? ò¤j áiy eh£l¥gLthnd‹? X® ntis ãw
Fs¡fiufbsšyh« nfhÆšfŸ. fHÂ njh£l§fbsšyh« nfhÆš
kj¤âd®¡fŠá i#d É¡uf¤J¡F¥ gytÊfËš nt‰WikÆšyhJ
fŸ. å£L¥ òw¡filfbsšyh« nfhÆšfŸ. rhÄfŸ fz¡nfh
Vw¡Fiwa x¤jjhd ò¤j áiyia eh£oÆU¡f¡TLnkh v‹D«
brhšÈ¤ bjhiyahJ. nfhÆÈšyhJ nf£ghu‰W, btÆÈYy®ªJ,
rªnjfK©lh»wJ. ïU¥ãDÄU¡fyh«. m¥goahdhš bgU«
kiHÆš eidªJ thotj§F« rhÄfis¥ gh®¡fî« gÇjhg
ghnyhuhd ãw ‘ïªJ’ ¡fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸgt®fis âU¥â¥
khÆU¡F«. xU nfhÆÈš xU rhÄašy. x‹W nghynt MÆu¡fz¡
gL¤j ãŸisah® É¡ufK«, ïl« bg‰W É£lâš M¢rÇaÄšiy
fhd rhÄfŸ. áy nfhÆšfËš rhÄfŸ eh¤J É£oU¡»wJ. xU
ašyth?
ȧf¤ânyna 108, 1008 ȧf§fŸ. ïuo ÉGªjhY« rhÄašy,
rhÄfË‹ nkY«, nfhÆy‹W nfhÆšfË‹ nkYªjh‹ ÉH nt©L«. k¡fË‹ m¿î ÉU¤âailªJ tUÄ¡fhy¤âš, kj§fis¥
efu¤ij É£L xU ikš br‹W jÅÆl« njo btË¡F c£fhU g‰¿a MuhŒ¢áfS«, r®¢irfS«, elªJ tUÄ¡fhy¤âš,
tjhdhY« m§F« xU nfhÆnyh, rhÄnah ÆU¡f¥ gh®¡fyh«. m¿ahikí«, _l¡ bfhŸifí«, FU£L e«ã¡ifí« gŠrhŒ¥
gwªJ tUÄ¡fhy¤âš, nfhÆšfisí«, rhÄfisí« g‰¿a X®
mâY« Ó¡»a® kl«, r§fu® kl« ngh‹w gy tF¥ãd®
ò¤Jz®¢á cyf KGtJ« guÉ mitfis bahÊ¡f Ka‰á¡f¥
kl§fS«, »¿Þjthya«, kfkâa gŸËthÆšfŸ, ird ò¤j
g£LtU Ä›ÉUgjh« ü‰wh©oš, všyh kj¤âdU«, všyh
nfhÆšfŸ, áthya§fŸ, bj‹fiy tlfiy ɤâahrKŸs itz
tF¥ãdU«, všyh bfhŸifÆdU« tu¡Toa, všnyhUila
t¡ nfhÆšfŸ ïita‹¿ gy #hâ tF¥ãd® Mâ¡f§fËYŸs
gz¤âdhY«, f£l¥g£L všnyhU¡F« bghJthd, mâY«
jÅ¥g£l nfhÆšfŸ KjÈa všyhkj #hâ tF¥ãdÇ‹ Mya§
murh§f¡ f£ol¤âš ò¤j, ãŸisah® áiyfis Þjhã¡f¥g£o
fshY« Ãu«g¥g£L kj nt‰WikfS¡F MÞgjkhd rǤâu
U¡»wbj‹whš, mj‹ bghUŸjhbd‹d? nkY« ï¡fhŠÓòu¤â‹
r«gªjKilaJ ï¡fhŠákhefu«. ï‹W« x›nthuh©ila
Ãiyik bjǪâUªJ«, ï§F el¡F« kj¢ r©ilfisa¿ªâUªJ«,
itfhᤠâUÉHhÉY« el¡F« bj‹fiy tlfiy¢ r©ilÆš
m¢r©il r¢ruîfisal¡» rkhjhd¤ij Ãiyeh£o tunt©oa
nghäÞ fhtÈU¡F« nghnj k©ilnahL k©ilíU©L
nghäÞ ïyhfhî¡F r«gªj¥g£l nghäÞ ÞnlõÅnyna ï¤
nfh®£L¡F« nghtiij¡ fhzyh«.
jifa áiyfis eh£l¥g£oU¥gJ bghJk¡fS¡F kd tU¤j¤ij
ï¤jifa mUŠáw¥òfsikªj ï¡fhŠÓòu¤âš bgÇa í©Lg©z¡ ToajhíŸsJ.
fhŠÓòu« nghäÞ ÞnlõD¡fhf rÛg fhy¤âš xU òâa f£ol«
mik¡f¥g£LŸsJ. mâš xU Énrlbk‹d bt‹whš cŸEiHí«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 318 319 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Mifahš, fhŠÓ efu nghäÞ jiyikaâfhÇí«, nghäÞ
nkyâfhÇfS« ï›Éla¤ijô‹¿ ftŤJ Toa ÉiuÉš m¢
áiyfis m›Él¤ijÉ£lf‰¿ bghJk¡fS¡F âU¥âiaaË¡f
K‹ tUth®fshf.

- xU Ã%g®
t§fhs khfhz bg©fS¡F¡Tl
Fo muR - f£Liu - 10.05.1931 fh§»uá‹ ÛJ fr¥ò

fšf¤jh lî‹ AhÈš t§fhs ÞâßfŸ kfhehL $kâ rhush


njÉ brs¤uh jiyikÆš eilbg‰wJ. ÞâßfË‹ cÇikfŸ
t‰òW¤j¥g£L« mij vtU« r£il brŒaÉšiy v‹W«, áw¥ghf
g©oj® #t®yhš neU Tl mij mr£il brŒjJ M¢r®akhd
bj‹W« br‹F¥jhit khfhz ïisP® kfheh£oš jiyik
t»¡fhJ jL¤jJ buh«gî« rÇ v‹W MjǤjJ«, gy® ãur§fkhÇ
bghʪjh®fŸ.
ãwF m§F brŒa¥g£l Ô®khd§fshtd:-
rhujh r£l« clnd mKÈš bfh©L tu¥gl nt©Lbk‹W«,
bg©fS¡F Éthfu¤J cÇik ïU¡f nt©Lbk‹W«, fy¥ò kz«,
Éjit kz«, ïitfis mDZo¡f nt©Lbk‹W«, M©
fS¡F« bg©fS¡F« xnu khâÇahd xG¡f Kiw ïU¤jš
nt©Lbk‹W« Ô®khÅ¡f¥g£lJ.
áiwòFªj t§f eh£L bg©fis ekJ eh£L åu®fŸ
ngh‰W»wh®fŸ, òfG»wh®fŸ, åukÂfbs‹»wh®fŸ, ït®fŸ t§f
eh£L åu¥ bg©kÂfË‹ mofis ã‹g‰w nt©Lbk‹nw
RakÇahij¡fhu®fŸ ÉU«ò»wh®fŸ. nfus eh£oš fhªâ fhªâ v‹W
fj¿¡ bfh©L«, njÓa kfhehLfËš jiyik t»¤J ãugyÞjuhf
És§F« br‹F¥jhî¡F $kâ rhushnjÉbrs¤uh jiyikÆš
Toa t§f eh£L¥ bg©fŸ kfheh£oš Mjuî ïšyhkš nghd
nj‹? ïijí« bj‹dh£lh® bjǪJ bjËjš mtáa«.

Fo muR - brŒâ És¡f¡ F¿¥ò - 10.05.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 320 321 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


f%® M‰w§fiuÆš âU. T.S.S. ïuh#‹ mt®fŸ ngR«bghGJ ïªj
M‰w§fiuÆYŸs kzšfbsšyh« ïªj 10 tUõ§fshŒ elªj
cgªÃahr¤ij¡ nf£L bfh©oUªJ ï¥nghJ mitf bsšyh«
ãur§f« brŒíbk‹W brh‹dh®. Mdhš eh‹ âU¥ó® behŒaš
M‰w§fiufËYŸs kzšfŸ kh¤âu« mšyhkš g¡f¤âš cŸs
âU¥ó® fh§»uÞ ãurhuK« ku« brofbsšyh« cgªÃahr« brŒíbk‹W e«ò»nwbd‹W
brhšÈÉ£L ï›tsî« bjǪJ bfh©oU¡F« âU¥óÇš bghJ
gzKo¥ã‹ nah¡»aijí« #d§fshíŸs Ú§fŸ všnyhU« fj® mÂaÉšiyna v‹Wjh‹
tU¤j¥gL»‹nwbd‹W brh‹dh®. ã‹d® âU. âUTlRªju« ngr
vGªjJ« âU. K.V. »UZzrhÄ mŒa® v‹gt® $Åthròw¤âš
br‹w thu¤âš ï›ñU¡F âU. ïuh#nfhghyh¢rhÇíŸgl áy bg©fS¡fhf xU T£l« V‰ghL brŒâU¥gjhí« mªj¡ T£l¤
fh§»uÞ ãuKf®fŸ tªJ nr®ªjh®fŸ. clnd g¤âÇif Ã%gU¡F â‰F âUkâfŸ g¤khtâ MõU«, U¡k yøÄgâí« nghf
MŸ mD¥ãdh®fŸ. Ã%gU« clnd tªJ nr®ªjh®. âU. ïuh# nt©oÆU¥gjhš âU. âUTlRªju« ngr¥ nghF« T£l¤â‰F âU.
nfhghyh¢rhÇahÇ‹ â¡É#a§fisí« mtUila ãurhu¤â‹ É£lšjhÞ Mdªjénr£ mt®fis jiyik t»¡F«go¡F«
K¡»a bfhŸiffisí« g¤âÇif¡F jªâ bfhL¡f¥g£lJ. ã‹d® brhšY«goahŒ âU. <Þtu_®¤â fî©liu T£l¤âš brhšY«
gzKo¥ò¡F xU òâa tÊ f©Lão¡f¥g£lJ. áiw br‹w âUkâ. go brŒJ mtU« m«khâÇ brhšynt âU. âUTlRªjudhU¡F
g¤khtâ MõU¡F âU¥ó® bghJ#d§fË‹ bgauhš mt® brŒj bgU¤j mtkhd« V‰g£L jhD« ïªj¡ T£l¤âš mâf neu« ngr¥
âahf¤ij ghuh£o xU gz Ko¥ò bfhL¥gbj‹W« ³ ahÇ‹ nghtâšiy v‹W« 6 fhuz§fŸjh‹ brhšy¥ nghtjhí« mâY«
jiyikÆš »uhk ãurhu¤J¡F ³ gz« brytÊ¡f¥gLbk‹W«, 3 fhuz§fŸ brhšÈÉ£L 3 ÃÄõ¤âš c£fh®ªJ É£lh®.
Mdhš ³ gzKo¥ig âU. ïuh#nfhghyh¢rhÇaÇl« bfhL¤J ïÅnkyhtJ âU. âUTlRªjudh® gh®¥gd Nœ¢áia e‹F bjǪJ
Élnt©oabj‹W« Koî brŒa¥g£lJ. clnd, âU. Mõ® bfh©L ït®fSl‹ ã‹g‰Wtij ÃW¤â¡ bfhŸthuhf.
f«bgÅah® %. 501 ãugy gŠR ÉahghÇí« fh§»uÞ jiytuhd
tUkhd xU fdth‹ %. 101 g£oaš ngh£L É£lh®fŸ. ãwF r®¡fh
r§f¤â‹ r®oãnf£ bg‰w fj® ÉahghÇfS¡F clnd ïªj Ãâ¡F -xU Ã%g®
Jif nghL«go f£lis ãwªjJ. clnd fj® ÉahghÇfŸ, j§fŸ
Fo muR - brŒâ Ék®rd« - 10.05.1931
e‰rhø g¤âu§fis fh¥gh‰¿¡ bfhŸtj‰fhf tH¡f¥go %. 50 Kjš
%. 21 tiu g£oaÈš ngh£L JiffS« bfhL¤J É£lh®fŸ. k‰wt®
fS« Jif bfhL¤J É£lh®fŸ. Jifí« Rkh® MÆu« tiu buh¡f«
ig f£oahŒ É£lJ.
khiy 7-k¡F behŒaš eâ¡fiuÆš T£l« ToaJ. âU.
<Þtu_®¤â fî©l® gzKo¥ò f£o âUkâ. g¤khtâ MõÇl«
gzKo¥ig bfhL¤jh®. âUkâ. m«ikahU« bg‰W¡ bfh©L
x¥gªj¥go âU. M¢rhÇah® mt®fËl« clnd bfhL¤JÉ£lh®fŸ.
ã‹d® ãur§f« Mu«gkhƉW. âU. K.rªjhd« mt®fŸ
âUkâ. U¡k yøÄgâ mt®fis òfœªJ T¿dh®. âU. ïuh#
nfhghyh¢rhÇah® âU. ntju¤âd«, mt®fis òfœªJ áy th®¤ij
fŸ T¿, âU. fhªâ mt®fŸ brhšÈ mD¥ãdhbu‹W áy cg
njr§fis¢ brh‹dh®. âU. ntju¤âd« mt®fŸ ne‰iwa âd«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 322 323 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


nr®¤nj xU uh¤jš üY¡F nrjhu« cŸgl 0-9-6 mzh Éiyna
ah»‹wJ. 10 mzh bt‹nw it¤J¡bfhŸSnth«. 54 ïŠR mfy
KŸs 10 bf#« J¡F 4 uh¤jš ïil üš bršY« ïj‰F berî
TÈ 10 bf#¤â‰F ï¥nghJ« % 1-14-0 bfhL¥gjhfnt it¤J¡
bfh©L gh®¤jhY« ÕRx‹W¡F %4-6-0 M»‹wJ. mjhtJ, bf#«
fjU« - Ϫâí« 1¡F 7mzh MF«. ïªj Éiy¥go gh®¤jhY« Äš J¡F« fjU¡
F« 100¡F 100g§F mjhtJ x‹W¡F ïu©lhfnt bf#« 0-3-6
mzhî¡F 7 mzh bfhL¡f nt©oajh»‹wJ.
ïªâa eh£o‹ Rauh{a¤â‰F fjU«, Ϫâínk K¡»a khd Mdhš ï¥nghJ fh§»urhš e‰rh£á¥ g¤âuK« mDkâ¢
kªâu§fshf¥ ãurhu« brŒa¥g£L tU»‹wd. br‹w x¤JiH Ó£L« bg‰w fj® filfËš 10 bf#« ÕR 1¡F %6-4-0¡F ɉf¥
ahikÆ‹ nghJ fj® f£lhjt®fS¡F X£L ïšyhkš ïUªjJ. gL»‹wJ. mjhtJ bf#« x‹W¡F 10 mzh åj« ɉgâš mâš
ï¥nghJ Äš KjyhËfË‹ jhB©a¤â‰F¡ f£L¥g£L mª 100¡F 30åj« mâfkhf Éiy bfhL¡fnt©oajhÆU¡»‹wJ.
Ãgªjid ifÉl¥g£L É£lhY«, ï¥nghJ ntW x‹W mjhtJ fh§»u° á‹d¤â‰fhf, m®¤jÄšyhj Rauh{a¤â‰fhf x‹W¡F
Ϫâ go¡fhjt®fS¡F ãuâÃâ¤Jtnk ïšiy v‹»‹w f£lis _‹whf gz« mâf bryî brŒtâ‹ _y« ï‹W fj® ÉahghÇfŸ
V‰g£L mjdhš bj‹dh£lhU¡F¥ ãuâÃâ¤Jt« Tl ïšyhkš bfhŸis mo¡»‹wh®fŸ v‹gij¤jÉu eh£o‰F Éisªj e‹ik
brŒjhŒ É£ljhf brhšy¥g£lhŒ É£lJ. fjiu¥ ngh‹w xU v‹d v‹gJ És§fÉšiy.
nkhroahd Éahghu« ntW vJînk ïšiy v‹nw brhšynt©L«.
ïJ xUòwÄU¡f âU¥óÇYŸs fj® ÉahghÇfŸ všyh« ïªj
rhjhuzkhf Éahghu¤âš mâf nkhro brŒ»‹wt®fŸ g¤J tUõ- fhy¤âš j§fË‹ bršt Ãiyik v›tsnth
kUªJ ÉahghÇfnsaht®fŸ. fjiu¥gh®¤j ã‹ò (ngl©£ bko bgU¡»¡bfh©L btW« M£fŸ všyh« ï¥nghJ ifÆš 10MÆu«
õ‹ v‹W) cÇik brŒJbfh©l kUªJ ÉahghÇfŸ nkhro Kjš 40, 50 MÆu« %ghŒ tiuÆš j§fŸ bryî nghf Û¤J ïU¡
v¤jidnah g§F ešybj‹gnjhL mitfËš mnef« áy rka§ »‹wh®fŸ. nfhÆš m®¢rf®, rhÄ g¡â¡fhu® MtJnghš fj®
fËš ešy gyidí« bfhL¤J tU»‹wJ. ÉahghÇfŸ fhªâ g¡j®fŸ M»ÆU¡»‹wh®fŸ.
Mdhš ïªj¡ fj® Mu«g« Kjš mªj« tiu Vkh‰w mšyhkY« F¿¥ghf ïªj tUõ¤âš kh¤âu« mjhtJ
khdjhfnt Koî bgW»‹wJ. âU.fhªâat®fŸ ÄšYfis x¥ò¡ c‰rt fhy§fËY« m®¢r®fS¡F tU«go tUtJnghš, r¤âah¡
bfh©lhŒ É£lJ. ÄšJÂfis f£lnt©oaJ mtáa« v‹W« »uf fhy§fËš fj® ÉahghÇfŸ MS¡F 5 MÆu« 10 MÆu«
Ô®khŤjhŒ É£lJ. ï¥go ïU¡f ïÅ fj® vj‰F v‹gJ ek¡F r«ghâ¤J ïU¡»‹wh®fŸ v‹whY« ït®fŸ všyh« mnefkhf
És§fÉšiy. mJî« kdjhu nkhroahf V‹ eilbgw nt©L« rhjhuzkhd ÉahghÇfŸ v‹nw brhšyyh«. ï¥goÆU¡f ït®fŸ
v‹gJ« ek¡F És§fÉšiy. ï¤jid ng®fSilaî« Éahghu¤â‰F« v¤jidnah g§F
nkyhfnt c‰g¤â brŒJ t£oÆšyhj Kjiy it¤J Éahghu«
rhjhuzkhf, gŠR ghu« x‹W¡F 360 %ghŒ ÉiyÆU¡F«
brŒJ tªj fh§»u° fj® ngh®L¡F¢ br‹w tUõ¤âš ïªj¥go
nghJ fj® ɉW tªj Éiyiana ï‹W« mjhtJ gŠR ghu«
ü‰W¡F 30 åj« yhg« it¤J ɉW tªJ« Tl bkh¤j¤âš 15
x‹W¡F 125 %ghŒ ÉiyÆU¡F«goahd fhy¤âY« ɉf mDkâ
MÆu« %ghŒ eZl« v‹W fz¡F¡ fh£oÆU¥gjhf xU e©g®
bfhL¤âU¥gjhdJ v›tsî m¡»ukkhdJ v‹gij thrf®fŸjh‹
bjÇɤâU¡»‹wij¥ gh®¡F«nghJ fh§»uÌš fj® v‹gJ
czunt©L«. ghu¤J¡F 100 %ghŒ ïu§»dhš fjU¡F xU
v›tsî nkhrkhd JiwahÆUªJ tU»‹wJ v‹gij thrf®fns
bf#¤â‰F xU mzh Fiw¤jjhf bga® brŒ»‹wh®fŸ.
nahá¤J¥ gh®¤J c©ik czu nt©L»‹nwh«.
rhjhuzkhf ï‹iwaÉiy¡F gŠR uh¤jš 1¡F 0-4-0 mzh
jÉu mªj ïyhfhjh‹ ï‹W jÄœ eh£o‹ r¤âah¡»uf¤
nt M»‹wJ. ĚȚ ü‰whš uh¤jY¡F ïu©lzh¡ TÈahdhš
â‰F bgÇJ« cjÉ brŒJ ïU¥gij¥gh®¡F«nghJ Éahghu
ifÆš ü‰gjhš uh¤jY¡F Iªjzh TÈ M»‹wjhdhY« mijí«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 324 325 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
KiwÆnyna r¤âah¡»uf« el¤j fj® ïyhfh MíjkhŒ ïUªJ g©oj®fŸ rh«giyí« k©izí« FiH¤J NL ngh£lJnghš
tUtJ« gh®¥gd®fŸ fh§»u° thâfshfî«, njr g¡j®fshfî«, nkbyšyh« Ô£o¡bfh©L át,át,át v‹gj‰F« uhk,uhk,uhk
âah»fshfî« ïU¥gj‰fhf fj® ïyhfh ïUªJ ï«khâÇ k¡fis v‹gj‰F« cjîth®fns jÉu k‰wgo ekJ k¡fŸ ÛJ mdhtá
bfhŸis mo¤J« eZl« fh£o tunt©o tUtJ« c©ik akhd xU ghiõ Nø¤âw¤âš Rk¤j¥gL»‹wnj v‹»‹wm¿î«,
v‹gij ï¥bghGjhtJ bghJ #d§fŸ cz®th®fŸ v‹W e«ò ftiyí« á¿J« »ilahJ v‹nw brhšy nt©oÆU¡»‹wJ.
»‹nwh«. ï‹iwa âd« ïªâak¡fS¡F mtut®fŸ brhªj ghiõ jÉu
ntWghiõ bjÇant©Lkhdhš mJ ï§äZ ghiõ v‹nw eh«
m‹¿í« murh§f c¤ânahf¤âš tF¥òthÇ¥ ãuâÃ⤠Jt« ijÇakhŒ¢ brhšYnth«.
tªjj‹ _ykhf Vnjh xUáy gh®¥gdU¡F c¤ânahf«
»il¡fÉšiyahdhY« Tl fh§»uR, fj®, Ϫâ M»a â£l§fŸ cyfnk j§fŸ »uhk«jh‹ v‹W v©Â¡bfh©oUªj fhy«
m¡ Fiwia ó®¤âbrŒtnjhL g§F »il¡F«go brŒant ïit kiyna¿ ï¥nghJ Ãy¥gu¥ò, Ú®gu¥ò KGJ« bjǪJ 200 nfho
fŸ fh¥gh‰w¥g£L gh®¥gdU¡F gadˤJ tUtij ah® kW¡f¡ k¡fisí« rnfhju®fshf¥ ghɤJ thHnt©oa Ãiy V‰g£o
TL« v‹W« nf£»‹nwh« . U¡F«nghJ cyf bryht ghiõ Vnjh mij kÅj‹ m¿ahkš
fÕ®jh° ïuhkhaz¤ij go¡f nt©oa Ϫâghiõ vj‰F¥ go¡f
Éf fjÇ‹ òÅj¤j‹ik 劉dÄU¡f ïŠϪâÆ‹ nt©L« v‹W nf£»‹nwh«.
òÅj¤j‹ikia r‰W ftÅ¥ngh«.
jÄœ k¡fS¡F RakÇahij v‹gJ gy JiwfËY« tu
Ϫâba‹gJ gh®¥gd MÔ¡f¤â‰fhf V®gL¤j¥g£l òu£L nt©o ÆU¥gij ϪâÆ‹ Mâ¡f« ïÅí« mâfkhŒ tÈíW¤
v‹gij¤jÉu mâš v›Éj c©ik¤ j‹ikí« ïšiy v‹gij J»‹wJ v‹nw brhšYnth«.
m¿îŸs vtU« MnBã¡f kh£lh®fŸ v‹nw fUJ »‹nwh«.
ïªâah eh£oš K¥g¤ijªjiu nfho k¡fŸ ïUªjhY« gy ghiõ, jÄœghiõÆ‹ gh©o¤âa« v‹gJ ï¥nghnj mndfkhŒ
gy kj«, gy ehfßf«, gyeil cil ghtidfshf ïUªJtUtij gh®¥gd®fËlnkÆU¡»‹wJ. jÄœ ghiõÆ‹ r§f¤jiyt®fŸ
ahtU« kW¡fKoahJ. m¥go ïUªjhY« k¡fS¡FŸ kj¤â‹ gh®¥gd®fshŒ ïU¡»‹wh®fŸ v‹gnjhL ïªj¥ gh®¥gd®fŸ
nguhY« #hâÆ‹ nguhY« ghiõÆ‹ nguhY«, ngh£ofŸ elªJ jÄH®fis Ϫâ go¡f¡ f£lha¥ gL¤J»‹wh®fŸ v‹whš jÄœ
tUtJ« kW¡f¡ Toait mšybt‹nw brhšYnth«. ghiõ¡fhu®fË‹ RakÇahij v›tsî v‹gij jÄH®fns
cz®th®fshf.
ïªj ÃiyikíYŸs r_f§fis ãÇÉid¡F MjhukhŒ
ïU¥gij f©Lão¤J mitfis xÊ¡f Ka‰á¡fhkš f©_o¤ muáaš j¤Jt¤â‹ gadhŒ jÄœeh£L¥ gh®¥gd® gh®¥gd
jdkhŒ bašnyhiuí« Ïªâ f‰W¡bfhŸsnt©Lbk‹W muá ušyhjh® gz¤âš Ϫâ f‰W ïªâa¤ jiyt®fsh»a tleh£L¤
aÈ‹ nguhš î¥gªâ¥gJ v¥go xG§fhF« v‹W nf£»‹nwh«. jiyt®fŸ ïlbkšyhkš gh®¥gd®fns nghŒ fhÇa jÇáfshŒ
Ϫâ v‹gJ mndfkhf tlbkhÊÆ‹ rh®ngh, mšyJ âÇngh mk®ªJ mt®fns bj‹dh£L¥ ãuâÃâfsh» mt® fsJ Mâ¡f¤
MF«. ïªj eh£oš MÇa®fŸ j§fŸ MÔ¡f¤ij Ãiy eh£l â‰nf ïªâa muáaiy¤ âU¥ã ga‹gL¤â¡ bfh©L tU»‹
tlbkhÊ¡F ca®î bfhL¡f gy tÊfËY« Nø brŒJ cyf wh®fŸ.
thœ¡ifÆš xU xoªJnghd F©^á¡F« ga‹glhj ghiõah»a
m›tlbkhÊ¡F v›tsî gz« brytÊ¡f¥g£L tU»‹wJ Mfnt muáaš JiwÆš ïU¡F« gh®¥gdušyhjhU¡F«
v‹gJ btFehshf jÄœk¡fŸ ftŤJ tU« r§fâ ahF«. ï¥nghJ m¿î ïUªjhY« mij gh®¥gd®fS¡F j¡fÉiy¡F ɉW É£
kiwKfkhŒ tlbkhÊia MjÇ¡fî« MÇa ehfßf« rka¡ lh®fŸ v‹whY« muáaÈš ïšyhj gh®¥gdušyhjh®fŸ m¿it
bfhŸif M»aitfis Ãiy ÃW¤jî« Ïªâia muáaš Éõa ahtJ j¡ftÊÆš cgnah»¤J jFªj V‰ghL brŒa nt©lhkh v‹W
khf M¡» mij¡ fjiu¥ nghš V‹ fjiuÉl mâfkhf x›bthU nf£»‹nwh«.
tU¡FŸS« òF¤j¥gh®¥gJ v›tsî tŠrkhd fhÇa« v‹gij Fo muR - Jiz¤jiya§f« - 10.05.1931
ekJ nrhz»ÇfŸ mndf® ï‹D« czunt ïšiy. jÄœ¥
Fo muR - 1931 ( 1 ) 326 327 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
f%® KÅágš îthf« ϪJ
murh§f¤jhÇ‹ ghuh£Ljš
ïªj ÉahrkhdJ ϪJ kj« v‹gJ v‹d? ϪJ¡fŸ
v‹gt® ah®? ϪJ kj¤jhš k¡fS¡F ÉLjiy c©lh? v‹gij¥
“Äfî« rhkh®¤âafukhfî«, É®¤âahf¤ j¡f tÊÆY«, °jy g‰¿ MuhŒjš v‹D« j‹ikÆš vGj¥gLtjhF«.
°jhgd M£áÆ‹ fU¤J¡fŸ Ãiwnt‰W«goahd KiwÆš
bt‰¿fukhfî« f%® KÅágš ÃWthf« el¤â¡ fh©ã¡f¥g£o ïj‰FK‹ gy jlitfËš ïij¥g‰¿a MuhŒ¢áfŸ gy
U¡»‹wJ” v‹W br‹id murh§f¤jh® ïªj khfhz Íšyh %gkhf btËtªâUªj nghâY« m›thuhŒ¢áÆš ekJ K¡»a
KÅághÈ£ofŸ r«kªjkhf vGâ btËÆ£l 29-30 tUõ¤âa j¤Jt§fŸ áyt‰¿‰F mETykhf mjhtJ ekJ fU¤J¡fis
bghJ îthf¡ F¿¥ãš F¿¥ã£oU¡»‹wh®fŸ. x¤jjhf¡ fhz¥gL« áy Éõa§fŸ ï›thu “et r¤â”Æ‹ cg
jiya§f¤âš fhz¥gLtjhš mjid vL¤J¡fh£lî« k‰W«
ïªj ghuh£Ljiy¥ gh®¤J eh« ÄFâí« k»œ¢á milt njhL mitfËš ïUªJ ïªJ¡fŸ, ïªJkj« M»aitfŸ v›tsî öu«
f%® KÅágš m¡»uhrdiuí«, m§f¤âd®fisí« kdkhu¥ rka r_f« v‹gitfS¡F bghU¥g‰w j‹ikahfî«, xU eh£o‹
ghuh£LtnjhL f%® KÅághÈo¡F ïªj khâÇahd xU e‹ik nf£o‰nf ïit K¡»a Mjhukhfî« ïU¡»‹wJ v‹gij
iaí«, bfsut¤ijí«, e‰rh£á¥ g¤âu¤ijí« r«gh⤠J¡ bfhL¡ vL¤J¡fh£lî« ïij vGJ»‹nwh«.
f¤j¡f m§f¤âd®fisí«, jiytiuí« bjǪbjL¤j f%® kfh
mjhtJ “et r¡â”Æ‹ 6-5-1931¦² cgjiya§f« ïªJ¡fŸ
#d§fisí« ghuh£o ngh‰W»‹nwh«.
ah®? v‹D« jiy¥ãš âU.É.fšahzRªâu KjÈah® mt®fŸ
Fo muR - brŒâ¡F¿¥ò - 10.05.1931 vGâ ïU¥gâ‹ RU¡fkhtJ;-
tleh£oš r¤gªâfŸ v‹W xU r_f¤jh® ïU¡»‹wh®fŸ.
mt®fËš rhªnjZ v‹D« ÍšyhÉš kh¤âu« 40000 ng® ïU¡
»‹wh®fŸ. mt®fŸ j§fis ïªJ¡fŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸS
»‹wh®fŸ.
Mdhš mt®fsJ elto¡iffŸ áyJ ïªJ¡fis¥ nghyî«
áyJ K°ä«fis¥nghyî« fhz¥gL«. ïjdhš ïªJ¡fŸ
tUzh¢áu j®k kfhehL T£o nkšf©l r¤gªâfŸ v‹D« r_f¤
jh®fis ïªJ¡fŸ mšy v‹W Ô®khŤJ É£lh®fŸ. ãuF r¤gªâ
fŸ r§fuh¢rhÇ rhÄahU¡F m¥Õš brŒjâš r§fuh¢rhÇí« mt®
fis ïªJ¡fŸ mšy v‹W brhšÈ É£lh®. ãwF r§fuh¢rhÇah®
f£lis ÛJ nkš f©l r¤gªâfis k‰w ïªJ¡fŸ kj g»Zfhu«
brŒjh®fsh«. r¤gªâfŸ ïjdhš j§fS¡F khd eZl« V‰g£L
É£ljhf nfh®£oš xU tH¡F bjhL¤jh®fŸ. Úâgâ r¤gªâfŸ
ïªJK°ä« M»a ïUt® tH¡f xG¡f§f isí« ã‹g‰WtjhŒ
fhz¥gLtjhš khdeZlÄšiy v‹W tH¡if¤ jŸËÉ£lh®.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 328 329 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïâš Úâgâ Ô®¥ò xU òwÄU¡f£L« . k‰wgo tUzh¢áuk ntj¤ij Mjhukhf¡bfh©L ït®ïªJ, ït® ïªJtšy
kfheh£lhU«, r§fuh¢rhÇahU« bfh©l Koî MuhŒªJ gh®¤jhš v‹W brhšY« r§fuh¢rhÇah® ntj¤â‹go el¡fhjt®fis baš
r¤gªâfŸ ntj«jh‹ ïªJ kj¤â‹ Mjhu« v‹gij x¥ò¡bfhŸsh yh« ïªJtšy v‹W Éy¡Fthuh?
jjhY«, Vfhjá KjÈa Éuj« ïšyhjjhY«, gRit ngh‰whik
gh®¥gd t¡ÑšfŸ ïªJ¡fshth®fsh?
ÆdhY«, k‰W« btŸË¡»Hik cgthrÄU¥gjhY«. nk‰Fneh¡»
ãuh®¤â¤J tz§FtjhY« r¤gªâfŸ ïªJ¡fshf kh£lh®fŸ v‹W mt®fis ïªJ¡fŸ mšybt‹W r§fuh¢rhÇah® V‹
Koî brhšÈ ïU¡»‹wh®fŸ. TwÉšiy?
ï‹dh® ïªJ, ï‹dh® ïªJ mšy v‹W tiuaU¤J TW« rkur« r‹kh®¡f« V‰g£L tU« ïªehËš ïil¡fhy¤âš
mâfhu« ahU¡F©L. ntj¤ij Mjhukhf¡ bfhŸSgt®fŸ jh‹ V‰g£l tUzh¢áuk¤â‰F Mâ¡f« njLtJ m¡»ukkhF«.
ïªJ¡fshth®fŸ v‹W v§F brhšy¥g£oU¡»‹wJ? mj‰F ehštUz kháuk Kjyh eÉ‹wfiy¢ rÇjbkyh« ãŸis
Mjhu« vJ? ïªJ r_f¤âš ntj¤ij bghU£gL¤jhjt®fŸ Éisah£nl.......
mnef® ïšiyah? ïªJ¡fŸ všnyhU¡F« ntj« bjÇíkh?
tUzh¢áuk ïªJ kj¤âš všnyhU¡F« ntj« go¡f cÇik v‹gjhf âU. KjÈah® mt®fŸ F¿¥ã£oU¡»‹wh®.
í©lh? ntj« go¡fnt cÇikÆšyhjt®fŸ ntj¤ij v¥go x¥g ït‰WŸ ïªJkj¤ij¥g‰¿ eh« m›t¥nghJ brhšÈtªj gy
Koí«? r§fuh¢rhÇah® všyh ïªJ¡fS¡F« FUth? r§fuh¢rhÇ Éõa§fisna âU. KjÈah® mt®fS« F¿¥ã£oU¥gJ
ah® bfhŸiffis x¥ò¡bfh©L el¥gt® kh¤âukh ïªJ? ( v‹w ftÅ¡f¤j¡fJ.
gy nfŸÉfis »s¥ã É£l ãwF, âU. âU.É.fšahzRªâu KjÈ
ahut®fŸ jkJ mã¥ãuhakhf¡ TWtjhtJ ):- ïªJkj¤â‰F v‹W xU F¿¥ã£l bfhŸif ïšiy v‹W eh«
brhšÈ tªjij V‰W¡bfh©L nkY« nfhÉiy x¥ò¡
ïªJ kj« v‹W brhšYtjhdJ v¡f£L¥gh£L¡F« c£ bfhŸshkY« cUt tÊgh£il¢ brŒahkY« kj¢á‹d¤ijí«
g£ljšy. mj‰F r¤kh®¡f« v‹W bga®. mâš všyh¡ bfhŸif mÂahkY« flîŸ c©L v‹gij x¥ò¡bfhŸshkY« ïU¥gt®
fSkl§F«. mJ ahU¡F« cÇikíilajhF«. mij xU f£L¥ fŸ Tl ïªJkj°j®fŸjh‹ v‹gjhfnt F¿¥ã£oU¡»‹wh®.
gh£o‰FŸ moik¥gL¤JtJ m¿ahik. rkur¡ bfhŸifíil k‰W« mJkh¤âukšyhkš rkur¡ bfhŸiffŸ cilahuidtU«
nahuidtU« ïªJ¡fŸ. ïªJ¡fŸ v‹nw F¿¥ã£oU¥gJ« ftÅ¡f¤j¡fjhF«.
ïªJ v‹D« bga® ã‰fhy¤âš tªjJ ït‰iwbašyh«Él k‰bwh‹W mjhtJ x›bthUtUila
xUt‹ nfhÉY¡F¥ nghtJ, nghfhkÈU¥gJ kjá‹d§fŸ kd¢rhø¡F« kâ¥ò¡ bfhL¥gJ ïªJ kj« v‹W« brhšÈ
mÂtJ, mÂahkÈU¥gJ, cUt¤ij tÊgLtJ, tÊglhk ïU¥gjhF«.
ÈU¥gJ, M¤âf« ngRtJ, eh¤âf« ngRtJ M»a fhÇa§fŸ vJ vdnt thrf®fS¡F ï¥nghjhtJ ïªJkj« v‹gâ‹ bfhŸ
nt©LkhdhY« brŒJ bfh©L« brŒahkÈUªJ bfh©L« ifí« nah¡»aijí« eilKiwÆ‹ nah¡»aijí« mj‹ nguhš
ïªJthf ïU¡fyh«. k¡fis moikbfh©L fr¡»¥ ãʪJgh®¥gd¢ nrh«ngÇfŸ.
ïªJ kj¤âš eh°âf¤â‰F ïlK©L ònuh»j m®¢rf rh°âÇ T£l¤jh®fŸ bfhŸisao¤J tU«
nah¡»aijí« És§fÉšiyah? v‹W nf£»‹nwh«.
ãw¥ãdhš #hâ f‰ã¥gnj tUzh¢áukhF«.
ïªj Ãiyik cŸskj¤ij c¤njá¤J fh§»uáš “kj eL
ïjid všyh ïªJ¡fS« V‰W¡ bfhŸStâšiy. Ãiyik t»¥gJ” “kd¢rhø¡F kÇahijbfhL¥gJ” v‹»‹w
tUzh¢áuk¤ij x¥ò¡bfhŸshjt®fis ïªJ¡fŸ mšy jhd th®¤ijfis “óuz Rna¢ir¤ â£l¤âš” nr®¤âU¥gJ
bt‹W ahU« jŸStâšiy. v‹whš ïªj¡bfhŸiffË‹go k¡fS¡F ÉLjiy c©lh v‹W
nf£»‹nwh«.
ntjhªj kj¡fhu r§fuh¢rhÇah® tUzh¢áuk¤âš V‹ ÉH
nt©L«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 330 331 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
r§fuh¢rhÇÆ‹ kd¢rhøí« rªnjZ Íšyh ïªJ¡fŸ
v‹gt®fË‹ kd¢rhøí« r¤gªâfis ïªJ¡fŸ mšyv‹W
brhšy¢ brŒJ É£lJ v‹gnjhL ïij MnBã¡f ahU¡F«
cÇik ïšiy ba‹gjhfî« V‰g£LÉ£lJ. k‰W« âU. KjÈah
ut®fŸ ïªJ kj¤â‰F ntj«. Mjhu« x‹W brhšYtJ bghUª
jhJ v‹W«, všyh ïªJ¡fS¡F« r§fuh¢rhÇah® FUthÆU¡f C¤J¡FË #Û‹jhu® kuz«
KoahJ v‹W«, ntj¤ij Xj všyh ïªJ¡fS¡F« cÇik mË¡f¥
glÉšiy v‹W«, ntj« Xjnt cÇik ïšyhjt‹ ntj¤ij v¥go
x¥ò¡ bfhŸsKoí« v‹W« És§f¡ F¿¥ã£L ïU¥gâš ïUªJ C¤J¡FË #Û‹jhu® (ghisa¤jh®) ca®âU. âth‹gfö®
ntj¤ij x¥ò¡bfhŸshj mndf® ïªJ¡fshf ïU¡»‹wh®fŸ K¤JuhkrhÄ fh˧fuha® mt®fŸ 1-5-31 njâ btŸË¡»Hik ïuî
v‹gJ« òydh»‹wJ. 10 k¡F C¤J¡FËÆš jkJ mu©kidÆš KobtŒâdh®
vd¡nf£L Äfî« tUªJ»‹nwh«.
ïjhdJ F® Mid x¥ò¡bfhŸshjt®fŸ ï°yhkhfî«,
igãis x¥ò¡bfhŸshjt®fŸ »¿°Jt®fshfî« ïU¡fyh #Û‹jhu® mt®fŸ nfhaK¤ö® ÍšyhÉš òuhjdK«,
bk‹gJ nghynt ïU¡»‹wJ. ãugyK«, Ñ®¤â thŒªjJkhd xU ghisa¤jh® Mth®fŸ. ït®
Mfnt xUtid kj Énuhâ v‹nwh kj¤jiyt® Énuhâ 1864 ´ #dtÇ µ 24-ª njâ ãwªjh®. ï‹iw¡F ïtuJ taJ 67
v‹nwh brhšYtj‰F ïl« v§nf ïU¡»wJ? v‹W nf£»‹nwh«. M»‹wJ. 1881š g£l¤â‰F tªjh®. ït® g£l¤J¡F tªJ
ï‹iw¡F« 50 tUõ« M»‹wJ. ïªj #Û‹ gu«giu¡»uk¤âš
ïitfisbašyh« ftŤjhš ekJ eh£L¡F VjhtJ xU ït® xUtnu 50 tUõ« g£l« M©lh® v‹gnjhL ït® 33-tJ
tifÆš ÉLjiynah, K‹nd‰wnkh V‰glnt©Lkhdhš ekJ ghisajhu® Mth®. ït®fsJ ghu«gÇa®fshšjh‹ gthÅÆÈ UªJ
âU. âU.É.fšahzRªjuKjÈahut®fŸ vL¤J¡fh£oa bfhŸiffŸ <nuhL tÊahf bfhLKo tiu bt£l¥g£oU¡F« fh˧fuha‹
bfh©ljhd ïªJkj« v‹gij monahL mʤJ xʤJ thŒ¡fhš v‹D« 50 ikš ÚsKŸs thŒ¡fhš bt£l¥ g£ljhF«.
Mfnt©L« mij xÊ¡fhkš r‹kh®¡fnkh rkurnkh ïšiy ïªj #Û‹jhu® mt®fŸ g£l« V‰W¡bfh©lJ áW tajhŒ
v‹gJ cWâ. VbdÅš, ïªjkhâÇ bfhŸifa‰w......... xU Mfha¡ ïUªjhY« xU M§»y cgh¤âaha® _ynk fšÉ, gH¡f xG¡f«,
nfh£il kj¤â‹ nguhš ïªâahÉš 22 -nfho k¡fis _l®fsh¡», ehfÇf« KjÈait f‰ã¡f¥g£L tªjh®. ïtUila 50 tUõ-
khdk‰wt®fsh¡» - kÅj¤j‹ik a‰wt®fsh¡»- ntáah¡» - #Û‹jhu® thœ¡ifahdJ ïtiu¥ ngh‹w ïu©L g§F, _‹W g§F
nták¡fsh¡» - Ô©lhjhuh¡» - fhzhjhuh¡» áy nrh«ngÇfS« tU«goíŸs bgÇa#Û‹fisbašyh« Él Äf¥ bgUikahfî«,
áy mnah¡»a®fSnk ml¡» M©L Mâ¡f« brY¤âtU« ãugykhfî« ïUªjJ F¿¥ãl¤j¡fjhF«.
bfhLik xÊahkš ntW v›tÊÆY« ïªeh£L¡F ÉLjiy ïšiy
v‹gâdhšjh‹. nfhaK¤ö® Íšyh¥ bghJ thœî¡F xU âyf«nghš
ïUªjt® v‹W brhštJ ÄifahfhJ. ït® bfh§Fntshs r_f¤
filáahf eh« TWtjhtJ:- âU.KjÈah® mt®fŸ ïªJ ij¢ nr®ªjt®. m¢ášyh tháfshd k‰w ãuKf®fŸnghš mšyhkš
kj¤â‰F brhšY« Éah¡»ahd§fŸ KGtJ« xU kj¤â‰F ÍšyhÉYŸs všyh r_f¥ ãugy°j®fËlK« beU§»d gH¡fK«,
ïU¥gJ v‹gJ k¡fË‹ ÄUf¥ãuha¤ij fh£LtjdhY« mâš nerK« cilatuhÆUªjnjhL ÍšyhÉ‹ rfy fhÇa§fS¡F«
mt® á¿JTl el¥ã‰F ÉnuhjkhŒ vijí« f‰ã¤J¡TwÉšiy jiytuhf ïUªJ k¡fS¡F nahrid brhšÈ tªjh®. #Û‹jhu®
v‹gij eh« kdkhu x¥ò¡bfhŸS»‹nwh«. f®ehlf¥ bgÇa kÅj®fŸnghš #hâ ngj§fËš j§fis¥ gh®¥gd®
Fo muR - Jiz¤jiya§f« - 10.05.1931 fS¡F¡ Ñœ¥g£l #hâ v‹W«, jh§fŸ áy #hâfS¡F nkšg£l
t®fbs‹W« fUâ tUzh¢áuk j®k¤ij¡ fh¥gh‰¿ ãuhkz
ÉRthr¤jhY«, g¡âahYnk ehfßfkilªjt®fŸ v‹W fh£o¡
bfhŸtJnghš ïšyhkY«, gh®¥gd® åL jÉu k‰w ah® å£oY«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 332 333 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


rh¥ãLtâšiyba‹W ntõkhf¢ brhšÈ¡ bfhŸtjhnyna cŸs Fkhu #Û‹jhu® tªâU¥gnjhL Ä¡f ò¤â rhJ®aK«, ijÇa
bgÇat®fŸ v‹W fUJ«goahfî« ïšyhkš mj‰F ne® Énuhj K« åuK« bghUªâa ïisa Fkhu® eluh# fh˧fuha® c‰w
khŒ C©, cil, kÇahij M»a Éõa§fËš #hâɤâahr« JizahŒ ïUªJ giHagona všyh¡ fhÇa§ fS« eilbg‰W
v‹gnj ïšyhkš všyhUlD« rk¤Jt« fh£L tJ«, g£y®fŸ tU« v‹gâš v›Éj MnBg¤â‰F« ïl Äšiy v‹W
( “giwa®fŸ” ) v‹gt®fis¡ bfh©L rikaš tifauh brŒÉ¤J ïUªjhY«, x¥g‰w xU bgÇahiu nfhaK¤ö® Íšyh ïHªJ É£lJ
rh¥ã£L tªjh®. flîŸ v‹D« Éõa¤âš kh¤âu« r‰W mâfkhd v‹gj‰F òâa #Û‹jhuU« mtuJ rnfhjuU« jh‹ k¡fS¡F
cz®¢á ïUªJ tªj nghâY«, òâa ehfßf« mjhtJ (up to date fash- MWjšTw nt©Lbk‹W T¿ Ko¡»‹nwh«.
ion) v‹»‹w Éõa¤âš ïªâahî¡F nkšeh£L ehfßf« vJ
ïw¡Fkâ ahdhY« mJ KjÈš #Û‹jhu® mt®fŸ å£oš tªJ Fo muR - ïu§fYiu - 10.05.1931
òFªJ mt®fŸ _y«jh‹ mJ kâ¥òbg‰W cyhî«goahf ïU¡F«.
jÉu, #Û‹jhu®fŸ v‹w nguhš mnef® ïªeh£oš ïUªj
nghâY«, kÇahij bfhL¤J, kÇahij th§FtJ v‹gâY«, ahU
lD« g£rkhŒ¥ ngRtJ v‹gâY«, xU kÅjÅl« Kjš ehŸ
gHF«nghJ v¥go¥ gH»ndhnkh mnj KiwÆš filátiu elªJ
bfhŸtJ v‹gâY« Ä¡f Mirí«, f£L¥ghL« cilat®.
M§»y¤âš v£o¡f£ v‹W brhšy¥gL« mjhtJ k¡fËl«
k¡fŸgHF« thœ¡if¥g¤jâ v‹D« Éõa¤âš btŸis¡
fhu®fŸTl ekJ #Û‹jhÇl« tªJ gH»¥ nghF«goahd ca® Ãiy
Æš ïUªjt®. bj‹dh£L k‰w #Û‹jhu®fË‹ kÇahijia Äfî«
bg‰wt® v‹gnjhL mt®fË‹ kâ¥igí« e‹F bg‰¿Uªjh®.
bghJ¡fhÇa§fS¡F¤ jhuhskhŒ gz« cjî« ãuò. ïtU¡F 5-tJ
#h®{ mur® g£lhãnõf Phgfh®¤jkhŒ 1913« tUõ« âth‹gfö®
g£l« mË¡f¥g£lJ. ïtuJ Fkhu®fŸ ïUtÇš ca®âU K¤J¡
»UZzrhÄ fh˧fuha® mt®fŸ _¤jt®. Fkhu uh#hthf ïUªJ
g£l¤J¡F tªJ É£lh®fŸ. ïisat® y©l‹ br‹W ca®ju¡
fšÉ f‰W tªJ, âUth§T® kfhuh#hÉ‹ ãiunt£ br¡ÇoahŒ
ïUªJ ï¥nghJ mij É£L CU¡F tªJ jhkâ¡»‹wh®.
ï¡FL«g« k‰w gz¡fhu®fis¥nghš gh®¥gd jhr®fshaš
yhkš v¥nghJ« gh®¥gdušyhjh® RakÇahijÆš Äfî« ftiy
bfh©l FL«gkhF«.
bj‹ ïªâahî¡nf V‹? ïªâahî¡nf Kjš KjyhŒ nfha
K¤öÇš T£l¥g£l gh®¥gdušyhjh® kfheh£il K‹Å‹W el¤
âa fdth‹ ekJ #Û‹jhut®fns ahF«. m‹W Kjš ï‹wsî«
v¡fhuz« g‰¿í« m¡bfhŸifÆš á¿J« kh‰w nk‰gl ïlnk
Æšyhkš ïUªJ tªâU¡»‹wJ. ït®fŸ 67 tUõ-fhy« cÆUl‹
ïUªJ 50 tUõfhy« MøÆš ïUªJ fhykhdnjhL mL¤j
g£l¤â‰F j‹ÅY«, v›Éj¤âY«, Fiwahj FzK«, nk‹ikí«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 334 335 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
jhÆUªjhY« mt®fshš el¤j¥gL« ïªâa M£áahdJ kÅj
j®k¤ij mo¥gilahf¡bfh©ljhÆšiy v‹gijí« eh« á¿J«
ja§fhkš brhšYnth«. Mdhš ïªj¥goahd M£á¡ bfhLik
mjhtJ kÅj j®k¤â‰F Énuhjkhd - rkj®kk‰w M£á¡
bfhLik¡F btŸis¡fhu®fns bghW¥ghËfŸ mšybt‹ gijí«
‘njÓa’thâfS« eh« v§F« ijÇakhŒ¢ brhšy¤ jahuhÆU¡»‹nwh«.

‘njr’ g¡j®fS« VbdÅš btŸis¡fhu®fŸ ïªj eh£oš j§fsJ M£á


v‹W« Ãiy¤âU¡fî«, ïªj eh£L¢ bršt¤ij¤ jhuhskhŒ j§fŸ
eh£L¡F bfhŸisbfh©L bršyî« c¤njá¤J ïªj eh£oš
ahUila jaî j§fS¡F ïUªjhš j§fsJ nk‰go v©z«
ekJ eh£L murh§f¤jhiu jÅ¥g£l KiwÆš gh®¤njh
jhuhskhŒ ÃiwntWnkh mt®fsJ jait óuzkhŒ r«ghâ¡f
nkahdhš ekJ ey¤ij¥g‰¿a bghW¥ò xU á¿J« m‰wt®fŸ
nt©ona mt®fŸ kÅj j®k M£á v‹gij monahL kwªJ KG
v‹gijí« mt®fŸ j§fŸ #hâ, j§fŸ ehL M»aitfË‹
tijí« ifÉ£L kDj®k¥go ( gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F jFªjgo )
e‹ikiana bgÇJ« ftŤJ mj‰fhfnt ïªâa eh£o‹ M£á
M£á Kiwia tF¤J el¤j nt©oat®fshdh®fŸ. ï‹iwa
el¤J« cÇikia milªJ M£á òǪJ tU»‹wh®fŸ v‹g
âdK« ïªj eh£o‹ M£áKiw kÅj j®k¥go el¡f nt©L
ijí« eh« btF ehshŒ vL¤J¡fh£o tªâU¡»‹nwh« v‹gnjhL
khdhš kDj®k M£áia monahL xÊ¥gj‰F ïªâa k¡fŸ
mªj M£áahdJ mjhtJ ãÇ£oZ M£áahdJ ïªâahÉš
r«kj¥g£lhš xÊa xU ehS« ïªj eh£oš kÅj j®k M£á
m‹Åa M£á¡F K‹ btF fhykhŒ ïUªJ tªjjhf rǤâu§
rh¤âa¥glntglhJ v‹gij ijÇakhŒ¢ brhšYnth«.
fËš fhz¥gL« ïªâa k‹d®fË‹ M£áiaÉl - ïªâa “bjŒt
mtjhu” M£áfisÉl v›tsnth g§F nkyhdJ« kÅj¤ Mfnt mªj¥go kDj®k« mÊgl gh®¥gd®fŸ xU ehS«
j‹ik bghUªâajhFbk‹gijí« m›t¥nghJ vL¤J¡ fh£o x¥gkh£lh®fŸ . ïªj¥ gh®¥gd®fis Û¿ btŸis¡fhu® VjhtJ
Mjhu§fSl‹ bkŒã¤J tªâU¡»‹nwh«. xU ešy M£á Kiwia V‰gL¤JtjhÆUªjhš mt®fis
xÊ¥gj‰F e« gh®¥gd®fŸ KaYth®fŸ.
nkY« ïªâahÉš ïUªjjhf¢ brhšy¥gL« nah¡»akhd
M£áKiwfŸ v‹gitfŸ všyh« ï‹iwaâd« e«khš R£L¥ Mjyhš btŸis¡fhu M£á ïªj eh£il É£L¥ nghŒ
bghR¡fnt©L« v‹W brhšy¥gL« goahd kDj®k ( gh®¥gd ÉLtjhnynah mšyJ âU.fhªâna Vf ehafuhf V‰g£L ÉLtjh
Mâ¡f ) M£áKiwahf¤jhÅUªJ tªjjhf¡ fhz¥gL»‹wdnt nynah kÅj j®k M£áia ïªj eh£oš Ãiy ÃW¤âÉlKoí«
- brhšy¥gL»‹wdnt jÉu kÅj¤j‹ik M£á Kiw - rkj®k v‹W ahuhtJ brhšytUth®fshdhš m¥go¢ brhšY»‹wt®fis
M£á Kiw xU ehS« ïUªjjhf v§F« vâY« fhz¥glnt _l®fbs‹nwh mšyhÉ£lhš k¡fis Vkh‰W»‹w j‰fhf ngR«
Æšiy ba‹W« cWâahŒ¢ brhšY»‹nwh«. ã¤jyh£l¡fhu®fŸ v‹nwh jh‹ brhšy nt©oÆU¥ gj‰F
tUªJ»‹nwh«.
ï‹D« gh®¡f¥nghdhš ( rdhjd j®k¤ij ) giHa j®k¤ij
mDrǤJ brŒa¥g£ljhf¢ brhšy¥g£L tU« ï‹iwa ïªâa ï‹D« ijÇakhí« btË¥gilahí«brhšynt©Lkh dhš
»ÇÄdš r£lK«, ïªJ áÉš yh r£lK« Tl kDj®k ( gh®¥gd ï‹iwa btŸis¡fhu Mønah Mâ¡fnkh xÊant©L« v‹W
Mâ¡f Kiwia ) rh°âu¤ij mDrǤâU¡»‹wijí« mit brhšY»‹wt®fËš âU.fhªâat®fŸ cŸgl 100¡F 90 ng®fË‹ cŸ
kÅj j®k¤ij - rkj®k¤ij á¿J« y£áa« brŒa¥glhkš ïUªJ v©zbkšyh« kÅj j®k Møia ïªj eh£oš jiyfh£l¢
tUtijí« gh®¤jhš rhjhuzkhf ahtU¡F« eh« nkš vL¤J¡ brŒahkš brŒaî« kDj®k Møia ( ïuhk uh{a¤ij ) Ãiy
fh£oaj‹ j¤Jt« És§F«. ÃW¤jî« brŒa¥gL« Ka‰áahs®fŸ v‹Wjh‹ brhšynt©L«.
ïij ghkuk¡fŸ rÇtu czuhkš nkhr« nghŒ¡ bfh©oU¥gjdhš
btŸis¡fhu M£á Tl btŸis¡fhu eh£oš ïu©blh‹W
ïªjÃiy ts®ªJbfh©nl ïU¡»‹wJ. cjhuzkhf kDj®k¤â‰F
jÉu k‰wgo mnefkhŒ kÅj j®k¤ij mo¥gilahf¡ bfh©l
Fo muR - 1931 ( 1 ) 336 337 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
vâuhdjhf¡ fUj¥g£l ïªJkj gÇghyd r£lK« njtjháfŸ bfhL¤J j§fsJ Mâ¡f« brY¤jnt©L« v‹w ÃiyÆš
xÊ¥ò¢r£lK« FHªij kz¤ jL¥ò ( rhujh ) r£lK« brŒa¥ btFfhykhŒ ïUªJ tUgt®fŸ - gy c¤ânahf§fisí« mt‰
òu¥g£l fhy¤âš mj‰F vâuhŒ V‰gL¤j¥g£l v⮥òfŸ všyh« ¿‰F bgU« bgU« r«gs§fisí« k‰W« gy brsfÇa§f isí«
ï¢r£l§fŸ brŒa¥gLtnj btŸis¡fhu MøÆ‹ bfhLik mila¤j¡fjhd â£l§fis V‰gL¤â mij mDgÉ¥gnj njÓa¤
v‹gjhf k¡fS¡F vL¤J¢ brhšy¥g£lJ« k¡fŸ mij e«ã bjh©L v‹W«, k¡fis e«g¢brŒJ mjdhnyna njrg¡j®fŸ
m¢r£l§fS¡F vâuhŒ ïUªjJ« filáahf “r®¡fh® jhr®fŸ” flik ba‹W«, btFfhykhfnt mDgt¤âš bfh©L tªJ
“njr¤ Jnuh»fŸ” murh§f¤jh® (btŸis¡fhu®fŸ) M»at®fŸ É£ljhš všnyhU« nrh«ngÇ¥ ãiH¥ig ÉU«ò« njrg¡j®fŸ
jaÉš ï¢r£l§fŸ Ãiwnt‰w KoªjJ«, KoªjãwF« rÇahdgo njÓa thâahf Ka‰á¡f nt©oat®fsh» É£lh®fŸ. ïªj
mKÈš ïšyhjJnk nghâa fhuz§fshF«. ÃiyÆš cŸs e« eh£oš ï¥nghJ tutu ïªj khâÇahd njr g¡j®
fŸ - njÓathâfŸ k‰wtF¥ãY« mâfǤJ É£lh®fŸ. VbdÅš
nkY« k‰bwhU cjhuzK« mjhtJ ahtU¡F« Ryg¤âš ï¥nghJ bfhŠr fhykhf “tF¥ò thj§fŸ” V‰g£L x›bthU
És§F«goahdjhf vL¤J¡ fh£lnt©Lkhdhš rÛg fuh¢á tF¥ãY« njrg¡j®fS« njÓa thâfS« É»jhrhu« Mtj‰F
fh§»uáš “óuz RauhÍa” ft®‹bk©oš âU.fhªâ T£l¤jh® òu¥g£LÉ£ljhš áWtF¥ghŒ ïUªJ bgU«g§F bg‰w “njÓa
brŒa¥gl¥nghF« MøÆ‹ j‹ikfŸ v¥go ïU¡F« v‹W thâfS¡F«,” “njr g¡j®fS¡F«” jFªj msî “njÓa thj«”
vL¤J¡fh£o ïU¡F« 20 ãÇîfËY« k‰W« mj‹ gy c£ãÇî brŒaî« “njrg¡â” fh£lî« ïlÄšyhkš nghŒÉ£lJ. m‹¿í«
fËY«, r‰nww¡Fiwa 3, 4 ãÇîfŸ jÉu k‰w¥ ãÇîfis ïªeh£oš njÓathâfisí«, njrg¡j®fisí« c‰g¤â brŒí« bjhÊšrhiy
Ãiwnt‰¿ it¡f MnBgizahŒ - K£L¡ f£ilahŒ ïU¥g fsh»a gŸË¡ Tl§fŸ nkY« nkY« mâfkhd “njÓathâf
t®fŸ kDj®k Møia¢ nr®ªj ïªâa®fsh, mšyhjgo murh§f¤ isí«” “njr g¡j®fisí«” c‰g¤âbrŒJ bfh©L tU«
jh®fsh? v‹W nahá¤J¥ gh®¡F«go ÉU«ò»‹nwh«. fhuz¤jhš V‰fdnt ïUªJ tªj Ãahathâ ntiyfS«, nkhB
Mfnt m‹Åa‹ MøÆš ïUªJbfh©L ïUªjhY« eh« thâ ntiyfS«, bjŒtg¡â ntiyfS« ït®fS¡F nghJkhd
brŒa¡Toa brsfÇa« cŸsitfis brŒJbfhŸshkY« k‰wt® jšyhkš nghŒÉ£ljhY« njÓa thâfS¡F clÈš ntiybrŒJ
fŸ brŒa tªjhY« mij¤ jL¤J¡bfh©L« ïU¡»‹w k¡fŸ ãiH¥gJ mtkhd« v‹W fUJ«goahd msî¡F mt®fŸ
jh§fns Mø el¤j¡Toa v#khd®fsh» É£lhš k‰wt®fŸ rßu¤âš gy¡Fiwî« kdâš nrh«ngǤjdK« nguhirí« V‰g£L
rkcÇik bgwnth kÅj j®k« eilbgwnth jFªj jhd Møia É£ljhš ïªj khâÇ njÓathâ ntiyfisí«, njrg¡j ntiy
el¤j r«kâ¥gh®fsh v‹gJ m¿P®fŸ ftÅ¡f¤ j¡fjhF«. fisí« ït®fËš x›bthU egU« ifbfhŸs nt©oajhŒ
îgªj« V‰g£L É£lJ.
Mfnt ïªâahî¡F VjhtJ muáaš khWjš V‰gL¤j
nt©Lkhdhš mâš kDj®k¡ bfhŸiffŸ - t®zh¢áuk bfhŸif Mfnt ïªj njÓa thâfS¡F« njrg¡j®fS¡F« clÈš
fŸ - gh®¥gd Mâ¡f bfhŸiffŸ M»aitfŸ mšyhj Mø ghLgl¡Toa xU r¡ânah, mšyJ ghLg£L rh¥ãLtJ mtkhd
VjhtJ V‰gl¡TL« v‹»‹w e«ã¡if á¿jhtJ ïUªjhšjh‹ kšy v‹»‹w xU v©znkh, nrh«ngÇahf ïUªJ k¡fis Vkh‰¿
ïªj Møia kh‰w Ka‰á¡fyhnk xÊa k‰wgo brŒa¥gL« tÆWts®¥gJ mtkhd« v‹»‹w xU cz®¢ánah V‰gL«tiu
muáaš Ka‰áfŸ ghkuk¡fË‹ j‰bfhiy Ka‰áfns ahF« ïªj njr¤âš VjhtJ xU ntõ¤âš njÓa¡»s®¢á v‹gJ ïUªJ
v‹gij x›bthU kÅjj®kthâí« czu nt©LkhŒ ÉU«ò bfh©L mnef “njrg¡j®fisí«, njÓa thâfisí«” MjǤJ¡
»‹nwh«. ïªj ïufáa¤ij ekJ k¡fËš gy® m¿ªâUªJ« Tl bfh©Ljh‹ ïU¡F«. ï¥go¥g£l »s®¢áfS¡F “kfh¤kh fhªâ”
mt®fËš gyÇš j‰fhy ÃiyikahdJ kD j®k¤ij °jhã¡F« v‹»‹w xU “mtjhu òUõnu” jh‹ nt©L« v‹»‹w mtáaK«
muáaš Ka‰áÆš fyªJbfhŸsnt ö©L»‹wJ. ïšiy. cjhuzkhf ah® kªâÇahftªjhY« tunt‰f xU T£l«
v§F« ïU¥gJ nghy ah® jiytuhf tªjhY« ã‹g‰¿ “njr
j‰fhy Ãiyik v‹wJ v‹dbt‹whš, ekJ gh®¥gd®fŸ g¡âia” fh£o njÓathâfshtj‰F xU T£l« fh¤J¡bfh©Ljh‹
mjhtJ rßu¥ãuahir¥glhkš nrh«ngÇahŒ ïUªJ fhy« fÊ¥g ïU¡F«.
âš mEgt¥g£lt®fŸ - ekJ eh£il m‹Åa®fS¡F fh£o¡
Fo muR - 1931 ( 1 ) 338 339 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
Mfnt ïªj murh§f¤âdhš ïªj eh£o‹ njÓa¡ »s®¢á jhuhskhŒ ïU¥gjhf å«ò ngá¡bfh©oUªJ« mJ âObu‹W
v‹gij Ryg¤âš ïÅ ÃW¤âÉl KoahJ v‹W ijÇakhŒ¢ ÃW¤j¥g£lj‰F fhuz« v‹d? r®¡fhU¡F V‰g£l- ( ïšiy )
brhšYnth«. mªj¥go ÃW¤JtJ« ïªj khâÇ Mø¡F e‹ik V‰g£ljhf¢ brhšy¥g£l fZl§fisÉl bghJ #d§fS¡F
mšy v‹W« brhšYnth«. ešy v©z« bfh©l murh§f« (brštth‹fS¡F - KjyhËfS¡F) c©ikÆš V‰g£l fZlK«
ïªeh£L e‹ikia c¤njá¤J ï›Éj »s®¢áfis ÃW¤j Mir¥ beU¡foínk jiyt®fis Äu£o ÃW¤j¢ brŒJ É£lJ.
g£lhš Kjyhtjhf fšÉ¢ rhiyfis nrh«ngÇah¡» njÓathâ
ahfnt©oa îgªjâš it¡F« go¥ig¡ bfhL¡fhkY« mjhtJ Mfnt ïÅ v›Éj Ó®âU¤j« tªjhY« (fhÇakhd Ó®
njr¤ij¡ fh£o¡bfhL¤J« k¡fis Vkh‰¿ nrh«ngÇahŒ ïUªJ âU¤j« x‹Wnk tu¥nghtâšiy) m¢Ó®âU¤j¤âš ïªj khâÇahf
ãiH¥gj‰F k£L« jFâahd go¥gh»a “nkš go¥ig¡” (Higher Edu- k¡fŸ njÓa thâfshfî« njrg¡j®fshfî« MŒ¤Ôu nt©oa
cation) bfhL¡fhkš 3tJ ghu¤njhnlna ãŸisfË‹ ò°jf¥
fZl¤â‰F ïlÄšyhkš brŒjhbyhÊa “njáa »s®¢á” xU¡
go¥ig ÃW¤â mt®fS¡F áWtaânyna ghLg£L¢ rh¥ãL«go fhyK« ïªj eh£oš ïÅ ÃW¤j¥gl¥ nghtâšiy. VbdÅš ï¡
ahd rßu tÈikiaí«, kd tÈikiaí« bfhL¡F«goahdJkhd »s®¢á x‹nwjh‹ ï¥nghija ntiyÆšyh¤ â©lh£l¤ij
fšÉia¡ bfhL¤J tunt©L«. Ô®¡f¡Toajh» É£lJ. Éf

ãŸisfŸ gŸËia É£L Ëwîl‹ bjhÊš brŒí«go vJ v¥goÆUªjnghâY« ï«khâÇahd njrg¡j®fS«


ahd bjhÊš rhiyfisí« Étrha§fisí« VuhskhŒ r®¡fh® njáathâfS« jhuhskhŒ V‰gL« Ãiy V‰gLtjhdJ ekJ
ju¥ãš it¤âU¡f nt©L«. ïªjkhâÇ brŒjhš xÊa ï‹iwa bfhŸif¡F Äfî« e‹ik v‹»‹w e«ã¡if ek¡F c©L. v¥go
njrg¡âí«, njÓa thjK« ïªj eh£oš ïÅxUehS« Fiwî baÅš ïªj njrg¡j¡T£l« ï‹W r®¡fh® g¡f¤âš âU«ã ïU¥
glnt glhJ. gij kwªJ É£L k¡fŸ g¡f« âU«g Mu«ã¤jhš btF Ó¡»u¤âš
rkj®k M£á V‰gl brsfÇa« V‰g£LÉL« v‹gâš rªnjf
ï¥nghnj gâdhÆu¡fz¡fhd thÈg®fŸ nrh«ngÇ kd¥ Äšiy. Mdhš rkj®k M£á xU eh£oš V‰gl nt©L khdhš
gh‹ikíl‹ Mfha¡nfh£ilfis¡ f£o¡bfh©L fŠá¡F tif kDj®k¤jhš k¡fS¡F ïU¡F« mtkhd« És§» thÈg® fS¡F
Æšyhkš j§fŸ bg‰nwh®fshš go¡f it¡f V‰g£l bry Édhš rh¥gh£L¡F ï‹dK« r‰W mâfkhd fZl« V‰gl nt© L«.
FL«g¥ bghUŸfis ïHªJ«, áy® fl‹fSlD« âǪJ bfh©L« m¥bghGJ jh‹ mtkhd¤Jl‹ thœªJ - g£oÅ »lªJ - cÆ®
ïU¡»‹wh®fŸ. ït®fS¡bfšyh« tƉW¥ gá¡ bfhLik Ôu khŸtijÉl rkj®k¤â‰F cÆ®ÉLtJ nkš v‹»‹w cz®¢á e«
nt©Lkhdhš njÓa thâ v‹nwh, njr g¡j® v‹nwh brhšÈ¡ thÈg®fS¡F c©lhF«. Mjyhš ï¡»s®¢áí« e‹ik¡nf jh‹.
bfh©L VjhtJ xU »s®¢áÆš nr®ªJ tÆW ts®¥gij Él ntW
v‹d tÊÆU¡»‹wJ? v‹W murh§f¤jhiu eh« nf£»‹nwh«. Fo muR - jiya§f« - 17.05.1931

ïªj njrg¡âí« njáathjK« murh§f¤jhiu x‹W« brŒJ


Él KoahJ v‹»‹w e«ã¡ifíl‹ murh§f« ijÇakhÆUª
jhY« “rkhjhdkhŒ uh# g¡âíl‹ thG« Fo k¡fS¡F” mjhtJ
gz¡fhu®fS¡F« muáaš _y« gjÉ g£l«, gz« bgw Ãid¤J¡
bfh©oU¡F« t¡ÑšfŸ KjÈat®fS¡F«, bgÇa ÉtrhÆfS¡
F« v›tsî bjhšiy ÉisɤJ tU»‹wJ, ÉisÉ¡f¥
ngh»‹wJ v‹gij murh§f¤jh® czunt©oaJ K¡»a flik
ahF«.
rÛg¤âš fhy« br‹w r£lkW¥ò¡»s®¢á ï‹D« bjhl®ªJ
el¥gj‰F¥ gzK«, ï‹dK« bjhl®ªJ b#ÆY¡F¥ nghŒ
“khbgU« âah»fŸ” Mtj‰F njáathâfS«, njrg¡j®fS«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 340 341 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
v¥go ïUªjhY« xU kÅj‹ jh‹ ah®? jd¡FŸ ïUªJ eh‹
- v‹ v‹W tU« cz®¢á vJ? mbj¥go c©lh»‹wJ? vJ
tiuÆš m›îz®¢á ïU¡»‹wJ? v‹git Kjyhd c©ikia
cz®ªjhš mt‹ eh°âf mã¥ãuha¤ij mjhtJ M¤khnth,
flînsh ïU¡»‹wJ v‹gij e«ghj bfhŸifiana bfhŸs
“eh‹” nt©oatdh» ÉLth‹ v‹W brhšy¥gLtâš c©ik c©L
v‹gij x¥ò¡ bfhŸS»‹nwh«.
cyf¤âš bgaU« - cUtK« cŸs t°J¡fŸ všyh« xU
br‹w thu¤â‰F Kªâa thu¤âš M¤kh v‹D« Éõa¤ij¥ Éj nr®¡ifahš mjhtJ gy T£L¥ bghUŸfshš nr®ªJ ïU¡
g‰¿ vGâa Éahr¤â‹ ïWâÆš mj‹ bjhl®¢á ã‹dhš tU« F« tot¤ijna bgÇJ« cz®¤JtjhF«.
v‹W vGj¥g£oUªjJ. mjhtJ M¤k cz®¢á v‹W brhšy¥gL
tjhd “eh‹” (v‹, vdJ, v‹Dila) v‹gâ‹ j‹ikia¥ g‰¿ VbdÅš cyf¤âš cŸs vªj¥ bgaU¡F« khWjiyail
vGJtjhf vGâÆUªnjh«. ahj xU jÅ t°J v‹gJ »ilant »ilahJ v‹gij Phgf¤
âš it¤J¡ bfhŸsnt©L«, VbdÅš vªj¥ bgaU« xU njh‰
Mfnt ï¥nghJ kÅj‹ j‹id cz®¤J« tifÆš eh‹ w¤â‰F mšyJ xU cUt¤â‰F mšyJ xU tot¤â‰F¤jh‹
v‹W brhšÈ¡ bfhŸtJ vJ v‹gnj ï¥nghJ ï›Éahr¤âš cgnah»¡f¥g£L - brhšy¥g£L tU»‹wnj mšyhkš tÞJ
MuhŒtjhF«. K‹ Éahr¤âš M¤kh v‹gij¥ g‰¿¢ brh‹dJ î¡F¥ bga® brhšy¥gLtâšiy v‹gnjahF«.
nghyntjh‹ ï¥nghJ “eh‹” v‹gij¥ g‰¿í« brhšy nt©o
ÆU¡»‹wJ. cjhuzkhf eh« VjhtJ xU t°J v‹gij vL¤J¡ bfh©L
mj‰F¥ bga® v‹d? v‹W xU kÅjid¡ nf£L, mt‹ brh‹d
kÅj‹ j‹id eh‹ v‹W brhšÈ¡ bfhŸtJ vjdhš? mJ bgaiuna âU¥ã¢ brhšÈ mªj¥ bgaU¡F©lhd t°Jit¤
vJ? v‹D« MuhŒ¢áahdJ ïªJ kj« v‹gâ‹ filá mjhtJ bjh£L¡ fh£L«go m«kÅjidna nf£lhš, mªj kÅj‹ bjh£L¡
“ntjhªj” j¤Jtkhf¥ ghÉ¡f¥g£L “mij¡ f©Lão¥gnj fh£L« ghf¤âš ïU¡F« t°JthdJ mªj¥ bgaiu mjhtJ
flîis¡ f©L ão¤jjhF«” v‹W brhšy¥g£oU¡»‹wJ. mt‹ K‹ brh‹d bgaiu cilajhf mJ fhz¥ glhjij eh«
e‹whŒ¥ gh®¡fyh«, mjhtJ
cjhuzkhf “j‹id m¿ªjtnd flîis m¿ªjtdh th‹”
v‹W«, “j‹id¤jh‹ m¿ªjhš flîis m¿ant©oa âšiy” xU yhªj® - xU nki#-xU fofhu« - xU ò°jf« v‹gJ
“j‹id m¿ªjtiu PhÅ” v‹bwšyh« brhšy¥ gLtij eh« ngh‹w bga®fis cila t°J¡fŸ v‹gitfËš VjhtJ x‹iw
nf£oU¡»‹nwh«. vL¤J¡ bfh©L mt‰¿‹ bga® v‹d v‹W nf£lhš Kiwna K‹
brh‹d bga®fis¤jh‹ brhšYth‹.
Mfnt ïªj¥go brh‹dt®fŸ všyh« xU kÅj‹ j‹id
‘eh‹’ v‹W brhšÈ¡bfhŸ»‹whnd mJ vJ v‹W f©Lão¡F« Mdhš xU yhªj® v‹gJ vJ v‹W bjh£L¡ fh£l¢
Éõa¤âš Vnjh xU bgÇa fZl« ïU¥gjhf Ãid¤njh mJ Ryg¤ brh‹dhš yhªj® v‹gâš mt‹ bjh£L¡ fh£oa ghf« xU áÄÂ
âš kdJ¡ bf£lhjJ v‹W fUâna ï¥go¢ brhšÈÆU¡f¡ TL« ianah, f©zhoianah, jf£ilnah, f«ãianah, MÂianah
v‹gjhfî«, k‰W« ‘eh‹’ v‹gij f©Lão¡f Ka‰á brŒJ jh‹ bjh£L¡ fh£l¥g£ljhŒ ïU¡F«.
xUt‹ mij¡ f©Lão¤J É£lhndahdhš ãwF mt‹ “PhÅ
ahfî«” “JwÉahfî«” mšyJ flîis¥g‰¿ ftiy¥gl nt©o mJnghynt xU nki#ia¤ bjh£L¡ fh£l¢ brh‹dhš
atdšyhj - yøa« brŒa¥gl nt©oatdšyhj “eh°Ôfdhf” bjh£L¡ fh£oa ghf« xU gyifianah, mšyJ fhiynah,
î« M»Él¡TL« v‹W fU⢠brh‹djhfî« ïU¡f¡TL« MÂianah, FÄisnah, if¥ãoianah jh‹ bjh£L¡ fh£oajhŒ
v‹gjhf Koî brŒJ bfhŸs nt©oÆU¡»‹wJ. fhz¥gL«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 342 343 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


mJ nghynt xU fofhu« v‹gijí« bjh£L¡ fh£l¢ mjhtJ ku¤ijna _y¥ bghUshŒ¡ bfh©lnki#, eh‰fhÈ bgŠR
brh‹dhš mt‹ nkš _oianah, f©zhoianah mšyJ, âwªj KjÈa gy bga®fS¡F cUt« njh‰w« M»aitfns fhuzkhŒ
fofhukhŒ ïUªjhš, xU r¡fu« v‹gijnah, M v‹gijnah ïU¥gJ nghš mQ¡ »UÄ, ó¢á, òG, gø, ÄUf«, Fu§F kÅj‹
bjh£L¡ fh£oajhf¤jh‹ fhz¥gL«. Kjyh»a gy b#ªJ¡fS« cUt«, njh‰w«, Fz« KjÈa
fhuzkhŒ gybga®fŸ brhšy¥g£lhY« bjh£L¡fh£L« ghf§
mJnghynt xU ò°jf« v‹gijí« bjh£L¡ fh£l¢ fshdJ všyh ét t®¡f¤â‰F« xnu khâÇahd-xnu bga® bfh©l
brh‹dhš mt‹ bjh£L¡ fh£oa ghf« fh»jkhfnth, m£il jhd _y¥ bghUshf¤jh‹ ïU¡F«. Mfnt ét t®¡f§fŸ
ahfnth, fhÈnfh JÂahfnth, njhyhfnth jh‹ fhz¥gL«. v‹gdth»a rfy ét¥ ãuhÂfS« rhaš, cUt«, njh‰w«, Fz«
ï¥gona k‰W« mj‹ cŸãÇî bga®fS« mjhtJ nkš KjÈat‰iw mt‰¿‹ _y¥ bghUŸfS«, j¤JtK« x‹nw
brhšy¥g£l bga®fS« rÇahdgo bjh£L¡ fh£l¥g£ljhfî« ahF«.
ïU¡fKoahJ. VbdÅš mt‹ yhªj® v‹gjhf¡ fh£oaJ f«ã vdnt v¤jidnah nfhoÉj ét¥ãuhÂfŸ v‹gâš kÅj‹
v‹gjdhY«, f«ã v‹gjhf x‹iw¤ bjh£L¡ fh£oajhf ïšyhkš v‹gJ« xUÉjkhd njh‰wKila îUt¤â‰F brhšy¥gL«
ïU«ig¤ bjh£L¡fh£oajhfjh‹ fhz¥gL«. ïU«ò v‹gij bganubahÊa kÅj‹ v‹»‹w xU j¤Jt¤ jÅ¥ bghUŸ ïšiy
fh£L« nghJ Vnjh xU tifahd k©Â‹ nr®¡ifia fh£oa v‹gij ïjdhš xUthW czuyh«. VbdÅš kÅj‹ v‹W
jhf¤jh‹ fhz¥gL«. ï¥gona ek¡F¡ fhz¥gL« t°J¡fŸ F¿¥ãLtj‰F bjh£L¡fh£l¡Toa xU t°J kÅj rßu¤â‹ vªj
všyh« Vnjh xU %gkh¤âu¤â‰F - xU cUt¤â‰F-xU khâÇahd ghf¤âY« »ilahJ v‹gjhnyahF«. cjhuzkhf xU kÅj
njh‰w¤â‰F mªj¥ bga® brhšy¥gLtjhf¡ fhz¥gLnk m‹¿ cUt¤ij¡ fh£o mtid k‰w xU kÅjid¤ bjh£L¡ fh£l¢
mªj¥ bgaU¡F mªj t°J f£L¥g£L mªj t°J¡fŸ ntW vªj brh‹dhš mt‹ xU kÅj‹ v‹gtÅ‹ rßu« v‹gâš VjhtJ
%g¤ij milªjhY«, ntW vªj Fz¤ij milªjhY« mªj¥ xU mtat¤ij¤jh‹ bjh£L¡fh£Lth‹. mªj mtat¤â‰F
bgaiuna íilajhf fhQ«goahd xU t°Jî« fhz¥gl V‰fdnt bga® if, fhš,tÆW, kh®ò, KJF, njhŸ v‹git
KoahJ v‹gJ ït‰¿ÈUªJ e‹whŒ czu¡ »il¡»‹wJ. Kjyh»a VjhtJ xU bgaiuíila mtakhf¤jh‹ ïU¡f Koí«.
Mfnt yhªj® v‹wJ«, k‰W« nki#, fofhu«, ò°jf« mªj¥ bgaU¡Fila mtat t°Jití« ftŤJ¥ gh®¡f
v‹wJ« xU Éj tot¤âš fhz¥gL« xU njh‰w¤â‹ bganu Mu«ã¤jhš mJ jir, njhš Kjyh»a bga®fisíila
mšyhkš xU t°JÉ‹ bga® mšy v‹gJ« ïjdhš czu¤ bghUshf¤jh‹ fhz¥gL«. ï¥go všyh« ïUªjhY« Tl m¥go
jFªjjhF«. fh£l¥g£l kÅjD« ïa§Fjš mjhtJ mir»‹w r¡â ïU¡F«
nghJjh‹ mªj njh‰w¤â‰F kÅj‹ v‹»‹w bgaiu cilajhfî«
v¥gobaÅš nki# eh‰fhÈ, bgŠR, CŠrš v‹W brhšy¥ mjhtJ mir»‹w r¡â ïšyhJ nghŒ É£lhš kÅj‹ v‹w
gLtjhd t°J¡fŸ ku« v‹D« xnu _y¥ bghUshY« ïU«ò bgaiuíila mnj njh‰w« ãz« v‹D« bgaiuíilajhf
v‹D« xnu cg_y¥ bghUshY« brŒa¥g£oUªjhY« jŤjÅ M»ÉL»‹wJ.
tot¤ njh‰w¤âdhš jŤjÅ bgaiu cilajh» ïU¥gJ
nghynt cyf t°J¡fŸ tot«, cUt«, rhaš, Fz«, Ãiy m‹¿í« kÅj‹ mirí« r¡âia cil¤jhÆU¡F« tiu
Kjyh»a ngj¤jhš gyÉj bga®fis cilajhÆUªJ gy gy mªj rßu¤âš vªj ghf« mjhtJ K‹ brhšy¥g£l mta
fhuz§fshš mnj t°J¡fŸ ntW gy bga®fisí« milª jhY« t§fsh»a f©, fhJ, thŒ, fhš, if Kjyh»a vªj ghf« nghŒ É£l
KoÉš mt‰¿‹ _y¥bghUŸfŸ bga® všyht‰¿‰F« xnu (jhJ) nghâY« kÅj‹ v‹nw brhšy¥gL»‹wJ. Mifahš mirí«
bgaUila t°Jthfntjh‹ ïU¡F«. r¡â cŸs xUÉj njh‰w cUt¤â‰F¤jh‹ ï§F kÅj‹ v‹W
brhšy¥gLtjhŒ ïUªJ tUtij gh®¡»‹nwh«. ïªj¥ goahd
ïJnghyntjh‹ ét‹fŸ v‹»‹w ‘cÆ®’¥ ãuhÂfŸ kÅj‹ mirí« r¡âia cil¤jhŒ ïU¡F«tiu jh‹ mtD¡FŸ
všyh«Tl cUt¤âš -njh‰w¤âš ntW ntW tifahŒ - bgauhŒ cÆnuh-étndh-M¤khnth x‹W ïU¡»‹wJ v‹W
brhšy¥g£lhY« mt‰¿‹ _y¥ bghUŸfS« x‹nwahF«. fUJ»‹wh®fns xÊa nt¿šiy.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 344 345 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ïªj mirí« r¡â ïU¡»‹w ét‹fŸ všyht‰¿‰Fnk jh‹ Mdhš xU kÅj rßu¤âš M¤kh v‹gjhf xU t°Jî« cÆ®
M¤kh v‹gjhf x‹W ïU¡»‹wJ v‹gJ M¤khthâfË‹ v‹gjhf xU t°Jî« eh‹ v‹gjhd j‹ikia cz®¤j xU
bfhŸifahF«. mjhtJ “rßu¤âš ïUªJ M¤kh ãǪJ É£lhš tÞJî« Mf _‹W tÞJ¡fŸ ïU¡F« v‹W Ãid¥gJ rÇ ahd
mirî ËW ÉL«”. mjhtJ kÅj‹ br¤J¥nghth‹ v‹W Ãid¥ghfhJ v‹gnjhL m¥go Ãid¤jhY« mitfËš vJ
brhšYth®fŸ. v¥go ïUªjhY« “rßu¤â‰F mirí« r¤âia kÅjid el¤J»‹wJ. mšyJ kÅjDila el¤ij¡F #th¥ jhǤ
bfhL¥gJ jh‹ M¤kh” v‹gJ M¤khthâfŸ bfhŸifba‹gJ« jdKilaJ v‹D« Éõa« ka¡f¤ijí« Ku©fisí« Éis
ïjdhš òy¥gL«. Mfnt ïªj mirí« r¡â rßu¤â‰F v¥go É¡f¡ Toajhf M» ÉL«. Mjyhš eh‹ v‹W brhšy¥ gLtJ«,
c©lh»‹wJ? ïJ v¥go ËW ngh»‹wJ? v‹gij rÇtu v©z¥gLtJ« jÅ¥g£l xU t°Jtšy v‹Wjh‹ v©z
cz®ªnjhkhdhš M¤khÉ‹ nah¡»aij ï‹dbjh‹W xUthW nt©oÆU¡»‹wJ. k‰wgo ã‹id mJ v‹dkhŒjh‹ ïU¡f¡
És§»ÉL«. TL« v‹w nfŸÉ¡F ekJ mã¥ãuha¤ij bjÇÉ¡ »‹nwh«.
ïj‰FK‹ M¤khit¥ g‰¿ áy nfŸÉfŸ vG»‹wd. mJ ãrfhŒ ïUªjhY« ïU¡fyh«. Mdhš mªj¥ ãrfhdJ
M¤kh, éth¤kh, gukh¤kh v‹W ãǤJ¢ brhšY»‹wJ ngh‹w
mjhtJ rßu¤â‰FŸ M¤kh v¥go tªjJ? V‹ tªjJ? m›tsî bgÇa ãrfhfî« M¤khî¡F Fz§fŸ f‰ã¡»‹w msî
rßu¤ij É£LÉ£L M¤kh v¥go btËnaW»‹wJ? mJ V‹ ãrfhfî« ïU¡fhJ v‹gJ kh¤âu« cWâ. âU¤Jtj‰F ahtU¡
btËna¿ÉL»‹wJ? vªj khâÇ M¤kh kÅj rßu¤â‰FŸ tU F« cÇik bfhL¤nj ekjã¥ãuha¤ij bjÇÉ¡»‹nwhnk bahÊa
»‹wJ? vªj khâÇ M¤kh fGij KjÈa ÄUf rßu¤J¡FŸ tU ïJnt rÇahd mã¥ãuha« v‹gjhf eh« x‹W« ï›Éõa¤âš
»‹wJ? vªj khâÇ M¤kh mQ¡»UÄ KjÈa rßu¤â‰FŸ EiH¡ brhšy tuÉšiy.
»‹wJ? ét‹fË‹ mirî, gy«, Fz« KjÈa gyÉj khWjyhd
elto¡iffS¡F M¤kh fhuzkh - mšyJ mjdj‹ rßu mik¥ò Mfnt M¤kh v‹gjhf jŤJ¥ ãǤJ cz®¤j¡Toa tÞJ
fhuzkh v‹gd ngh‹w gy nfŸÉfshF«. (ïit giHa x‹W ïšiyba‹W brhšYtnjhL ïÅ “eh‹” v‹w cz®¢á v‹d
nfŸÉfshf gyU¡F fhz¥glyh« v‹whY« giHa nfŸÉfŸ òâa v‹gij¥g‰¿ á¿J brhšYnth«. (bjhlU«)
kÅj®fS¡F njh‹w¡Tlhkš brŒtj‰F giHa fhy¤âš ïUªnj
ahÇl¤âY« r¡âÆšyhkš nghŒÉ£ljhš mJ òâa kÅj®fS¡F« Fo muR - f£Liu - 17.05.1931
njh‹Wtj‰F ah® v‹d brŒa Koí«) ïit xU òw« Éf ïÅ
vL¤J¡ bfh©l Éõakh»a ‘eh‹’ v‹gij¥ g‰¿ ftÅ¥ngh«.
xU kÅj‹ jh‹ ‘eh‹’ v‹W brhšYtJ mªj kÅjD¡FŸ
ïU¡F« mirí« r¡âah»a M¤kh v‹gjh? mšyJ ntW
bghUsh? v‹W gh®¥gjdhš mJ ntW bghUsh mšyth v‹gij
f©L ão¥gj‰F K‹dhnyna M¤kh v‹gJ eh‹ v‹W brhšY
tjšy v‹gjhdJ Ó¡»u¤âš f©L ão¡f¡Toajhf ïU¡»‹wJ.
v¥gobaÅš xU kÅj‹ ngR«nghJ, “v‹ M¤kh v‹W«, eh‹ v‹
M¤khit Élkh£nl‹ v‹W« ïªj khâÇ eh‹, v‹, v‹gJ ntW
v‹W«, M¤kh v‹gJ ntW v‹W« ãǤJ¥ ngRtijí« ngR«go
ïU¥gijí« gh®¡»‹nwh«”. Mfnt rßu¤â‹ mirí« r¡â M¤kh
v‹whš, ïªj eh‹ v‹gJ mijÉ£L ntWg£l k‰bwhU Éõakhf
ïU¡F« v‹W fUj nt©oajhŒ ïU¡»‹wJ v‹gJ ïjdhš
xUthW òy¥gL«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 346 347 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


#dh¥ myhîÔ‹ uhî¤j® ‘Rjªâu åu‹’

bj‹Åªâa ey cÇik¢ r§f cjɤ jiytU«, kJiu Rjªâu åu‹ v‹D« g¤âÇifÆ‹ Kjš ky®, Kjš ïjœ
KÅágš bfs‹áyU«, ekJ e©gUkhd #dh¥ fh.k. myhîÔ‹ tu¥bg‰nwh«. mj‹ jiya§f¤âš flîŸ, fhªâ, fh§»u°, òuhjhd
uhî¤jut®fŸ 5.5.31ª njâ fhiy 7k¡F jkJ 55 tJ taâš Koî ehfßf«, njÓa« M»aitfis¥ òfœªJ«, vGâÆU¡»‹ wJl‹
vŒâa brŒâ nf£L eh« bgÇJ« tUªJ»‹nwh«. #dh¥ uhî¤ ïijna jkJ bfhŸifahfî« bfh©oU¥gjhfî« m¿a¡ »l¡
jut®fŸ ãuhkzušyhjhÇ‹ K‹nd‰w¤âš mâf¡ ftiy ó©L, »‹wJ. Mjyhš ïj‹ bfhŸif ‘fhªÔa«’ v‹gjhfnt bjÇa tU
Ä¡f m¡fiuíl‹ bjh©lh‰¿atuht®. #°o° fø njhšÉ »‹wJ. ï¥g¤âÇif¡F ca®âU. v°. r¤âa_®¤â Iauhš mD¥g¥
ailªj ãwF kJiuÆš T£l¥g£l gh®¥gdušyhjh® kfh eh£o‹ g£oU¥gjhŒ¡ fhz¥gL« xU thœ¤J¢ brŒâÆš “ïªâah Ra
nghJ Ä¡f C¡f¤Jl‹ x¤JiH¤J kfheh£il áw¥òu el¤âit¤j uhÍa« ïHªJ m‹Åa® ifÆš á¡»¥ gL« fZl¤âš xU ghf¤ij
bgÇah®fËš ïtU« xUt® Mth®. ït® fhyŠbr‹wJ všyh mDgÉ¥gJl‹ jÄœ eh£lh® j§fŸ RakÇahijiaí« ïHªJ
ãuhkzušyhjh®fS¡F«, áw¥ghf kJiu ãuhkzušyhjhU¡F« X® fZl¥gL»‹wh®fŸ.”
bgÇa eZl¤ij ÉisɤjJl‹ mt®fË‹ K‹nd‰w¤âš Ä¡f
ftiyíl‹ mU«ghLg£L tªj xU c‰w e©giu ïHªJ É£lh® “Mfnt Rjªâu åu‹ RauhÍa¤â‰F¥ nghuhLtJl‹ jÄœ
fbsd¡ TWtJ ÄifahfhJ. ekJ mDjhg¤ij m‹dhÇ‹ FL«g¤ eh£lh® ïHªjij (RakÇahijia) mila cjîbk‹W e«ò
jhU¡F¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«. »‹nw‹” v‹gjhf vGâ ïU¡»‹wh®. Mfnt ïij y£áa« brŒJ
el¡F« KiwÆš Ka‹W ËW bt‰¿bgw ÉU«ò»‹nwh«.
Fo muR - ïu§fš brŒâ - 17.05.1931 MáÇa® âU.b#.ã.uh£Ç¡Þ
“Rjªâu åu‹” MÕÞ,
bgÇuh åâ,
ö¤J¡Fo
Fo muR - kâ¥òiu - 17.05.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 348 349 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ngRtJjh‹ vdJ j®kkhFnk bahÊa mt‰WŸ mã¥ãuha¥
ngj¥g£l Éõa§fis vL¤J¡ bfh©L m¡»uhrd® jh‹ khW
g£l mã¥ãuha¤ij¤ bjÇÉ¡F KiwÆš vijí« ngRtJ
j®kkhfhJ.
Mfnt eh‹ mt®fŸ ngáa Éõa§fËš eh‹ kd¥
fh§»u° T£l¤âš brh‰bghÊî ó®tkhŒ Mnkhâ¡F« Éõa§fis vL¤J¥ ngá¥ghuh£Ltj‹
_y« vdJ flikia¢ brY¤J»nw‹.

rnfhju®fns! btŸis¡fhu M£áÆš, Éahghu KiwÆš ek¡F cŸs


bfLâfŸ KGtJ« âU.br‹F¥jh mt®fŸ vL¤J¡fh£oaJ
ekJ CU¡F tªj ÉUªjhËia tunt‰fî«, mtU¡F c©iknaahF«. mªj¥go btŸis¡fhu®fŸ ijÇakhŒ¢ brŒa
ekJ kÇahijia¡ fh£o¡bfhŸsî« v‹W ekJ C® k¡fË‹ eh« É£L¡ bfh©nl tªJÉ£nlh«. ï¥nghJ« mij¤ jL¡f
ãuâÃâ °jhgdkh»a KÅágš rig âU. br‹F¥jh mt®fS¡F nt©Lkhdhš mt®fŸ ïªj eh£oš Éahghu M£á brŒa¤ Jl§
xU tunt‰ò¥ g¤âukË¡f¤ Ô®khŤJ, m›tunt‰gË¡F« »d fhy¤âš eh« vªj Éj¤âš mt®fS¡F brsfÇa« brŒJ
T£l¤ â‰F v‹id jiyik t»¡f nt©Lbk‹W ekJ KÅágš bfhL¤njhnkh, mijna ïÅí« brŒJ bfh©oUªjhš KoahJ.
nr® bk‹ âU. nõ¡ jhî¤ rhaò mt®fŸ ÉU«ãagoí«, c§fŸ mt®fsJ Éahghu M£á¡F ï§F mt®fS¡F ïl§bfhL¤J¡
všnyhUila Mnkhâ¥ò¥ goí« vd¡F mË¡f¥g£l ïªj¥ bfh©oU¡F« j‹ikfis xÊ¡f nt‹L«. mij âU.br‹F¥jh
bgUik¡F e‹¿ brY¤J»‹nw‹. mt®fŸ jdJ ãªâa ghf¤âš bjËîgL¤â ïU¡»wh®. Mdhš
ï§FŸs gyU¡F mtÇ‹ Kªâaghf cg‹ahr« Äf rªnjhõkhŒ
âU. br‹F¥jh mt®fŸ KjÈš KÅágš îthf¤ij¥
ïUªjJ. mnef® if¤ j£odh®fŸ. jiy M£oí«, FY§»¡ FY§»
ghuh£o¥ ngáaã‹ ïªj KÅághÈ£o¡F Ä‹rhu r¥is bgh W¥ig
í« áǤjh®fŸ. Vbd‹whš mitbašyh« btŸis¡ fhu®fis
xUbtŸis¡fhu¡ f«bgÅ¡F murh§f¤jh® bfhL¤J É£lij¡
itjitfnsahF«.
f©o¤J¥ ngádh®. mJ Äfî« rÇahdnjahF«. Mdh Y«,
m¡F‰w« KGtJ« murh§f¤jhUilajšy. mt®fS¡F e«Äl« Mdhš mt® cg‹ahr¤â‹ ãªâa ghf« mnefU¡F Ä¡f
ï›tsî my£áa« V‰gLtj‰F ekJ nfty Ãiyikna r§flkhf ïUªjij eh‹ gh®¤nj‹.Kf¤ij¢ R©lit¤J¡
fhuzkhF«. bfh©lh®fŸ, j§fŸ mâU¥âiaí« áy® fh£odh®fŸ.
ek¡F c©ikÆš murh§f¤jh® brŒjJ j¥ò v‹W« mt®fŸ âU. br‹F¥jh mt®fS« “ïªj eh£oš Ô©lhik bfhLik
e«ik my£áa« brŒjJ ek¡F mtkhd« v‹W« e« v‹ ò¤âia fiy¤J É£lJ” v‹W«, “nfhãÆš xU gh®¥gh‹
všnyhU¡F« njh‹WkhdhY« eh« ï¥nghnj xU Koî brŒJ ijÇakhŒ v‹id v⮡f tªJÉ£lh‹. Ú§fŸ v¥go ï›tsî
bfhŸsnt©L«. mjhtJ, ekJ KÅágš r§f¤â‹ _y« ÉÅ öu« É£L¡ bfh©oU¡»‹Ö®fŸ” v‹W« v‹id¡ nf£lh®. eh‹
nah»¡f¥gl mDkâ bfhL¤jhš xÊa eh« Ä‹rhu¤ij cgnah»¤ Ú§fns neÇš gh®¡f ne®ªjJ rªnjhõ« v‹W brh‹nd‹.
J¡ bfhŸStâšiy v‹»‹wjhd xU cWâ ek¡F ïU¡f nt©L«.
m¥goahdhš jh‹ ekJ fhÇa« bt‰¿bgW«. ekJ RakÇahijí« “fh§»u° fh§»u°” “fhªâ fhªâ” v‹gjhš xU fhÇaK«
fh¡f¥gL«. m¥go¡»šyhkš r®¡fhuhiu xUt® itJ ngrî« M»ÉlhJ.
k‰bwhUt® ifj£lîkhd fhÇa¤jhš xU fhÇaK« elªJÉlhJ.
fh§»uir¥g‰¿ ï§F v›tsî bgUik¥gL¤â T¿¡
Éf, muáaš ïa¡f r«gªjkhf âU. br‹F¥jh mt®fŸ bfh©lhY« mj‰F âU.br‹F¥jh brh‹dgoahd bfhŸifia
mnef Éõa« c§fS¡F vL¤J¢ brh‹dh®. m¡»uhrd® v‹»‹w íila bk«g® yB« #d§fËš xUt® Tl ïšiy v‹Wjh‹ eh‹
KiwÆš cg‹ahrf® ngáa Éõa¤ij x£oí«, mij¥ òfœªJ« brhšYnt‹.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 350 351 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ï‹W fh§»uáš bk«g®fshŒ ïU¡F« #d§fshš xU Ãid¥ó£o¥ ghU§fŸ. mªj¡ fhuz¤ij xÊí§fŸ. m¡fhuz«
fhÇaK« KoªJÉlhJ v‹gJ vdJ cWâ. gŠrf¢rK«, g£il Ô©lhik, #hâ ca®î jhœî ɤâahrnkahF«. mij ftÅ¡fhkš
ehkK«, c¢á¡ FLÄí« it¤J¡bfh©L, “v‹id¤ bjhlhnj v£o fhªâ¡F n# tªnj khju« v‹whš kªâu¤âš kh§fhŒ ÉGkh?
Ú” v‹W brhšYgt®fŸ j¡fËia ifÆš R‰¿¡bfh©L 4 mzh m‹Åaiu Vkh‰w Ãid¤J ehnk VkhªJ nghf¤jh‹ ïitfŸ
bfhL¤J fh§»u° bk«guh» “kfh¤kh fhªâ¡F n#” ‘fh§»uR¡F n#’ cjî«. c©ikÆnyna eh« btŸis¡fhu bfhLikiaÉl ekJ
v‹W T¥ghL ngh£L¡ bfh©L ïU¥gt®fŸ, 100ng®fshš MF« eh£L k¡fËš áyUila bfhLikahnynajh‹ mâf fZl¥gL
ntiyia Él k¡fËš ‘Ô©lhik v‹gnj »ilahJ ïªâahÉš »‹nwh«. m‹¿ í« ïªj k¡fshnynajh‹ btŸis¡fhu®fŸ
ãwªjt®fŸ všnyhU« rnfhju®fŸ, nrh«ngÇ thœ¡ifia xÊ¡f nkY« nkY« bfhLik brŒa ïlnk‰gL»wJ.
nt©L«’ v‹W c©ikahŒ fUâ¡ bfh©L fj® f£lhkš ‘fhªâ
xÊf’ ‘fh§»u° xÊf’ v‹W brhšY»‹w tdhÆUªjhY« mtnd Mfnt, rnfhju®fns! ekJ bgÇah® âU.br‹F¥jh mt®fŸ
eh£L¡F e‹ik¢ brŒ»‹wtdhth‹. ãªâatdJ Ka‰áÆdhš brh‹d Éõa§fis Ú§fŸ e‹whŒ ftŤJ x›bth‹iwí«
jhdhfnt m‹Åaeh£L Éahghu Mø xʪJnghF« v‹gJ c§fŸ gF¤j¿it¡ bfh©L MuhŒªJ gh®¤J jŸStij¤ jŸË
vdJ e«ã¡if. bfhŸStij¡ bfh©L rÇba‹W g£l tÊÆš elî§fŸ .
F¿¥ò : <nuhL kfh#d iAÞTš k©lg¤âš 16.05.1931 m‹W
ïªj Ô©lhik xÊ¡F« Éõa¤âš fh§»uR bk«g®fis Él
eilbg‰w T£l¤âš M‰¿a jiyikíiu.
fh§»u° bk«g® mšyhjt®fËnyna mâfkhd #d§fŸ fhÇa¤âš
elªJ fh£L»‹wt®fshf ïU¡»‹wh®fŸ. Fo muR - brh‰bghÊî - 17.05.1931
nghÈ bk«g®fis¡ bfh©l vªj °jhgdK« v›tsî
bršth¡F cŸsjhf ïUªjhY« mjdhš xU gaDnk ÉisahJ.
Ô©lhikia mDZo¥gJ fh£LÄuh©o¤jd« v‹W
âU.br‹F¥jh brh‹dh®. ï¥nghJ fh§»uáÈU¥gt®fËš fh£L
Äuh©ofsšyhjt®fŸ v¤jid ng®fŸ ïU¡f¡TL« v‹W Ú§fns
nahá¤J¥ghU§fŸ.
btŸis¡fhu®fŸ Mø áy Éõa§fËš Éõ¡»UÄfË‹
bjhšiyfŸ nghy¤jh‹ ïU¡»‹wJ v‹gij eh‹ x¥ò¡ bfhŸS
»‹nw‹.
Mdhš Éõ¡»UÄfŸ V‰glhjgo e« eh£il R¤jkhf it¤
âU¡fnt©lhkh v‹W nf£»‹nw‹.
á¿J« F¥ig TsÄšyhkš gh®¤J¡bfhŸsnt©L«. F¥ig
Ts« kȪJ bf£lfh‰W V‰g£lhš mâÈUªJ Éõ¡»UÄfŸ
c©lh»¤jh‹ ÔU«. mj‹ Mjhu¤ij ftÅahkš Éõ»UÄ
fo¤jj‰F kh¤âu« m›t¥nghJ kUªJ ngh£L¡ bfh©oUªjhš
»UÄ cg¤âut« xU ehS« Ú§fhJ. mJ c©lhtj‰F Mjhukhd
F¥ig Ts§fis monahL m¥òw¥gL¤j nt©L«. mJnghynt
ekJ eh£o‰F m‹Åa M£á V‰gl nt©oa fhuz« v‹d?
v‹gij ftÅí§fŸ. mij ah® bfh©LtªJ É£lh®fŸ v‹gij

Fo muR - 1931 ( 1 ) 352 353 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


mã¥ãuha§fisí« nf£gj‰F« bjÇtj‰F« xU Éj C¡f«
cilatdhf ïU¡f nt©L«. ïšiy ahdhš kÅj‹ c©ikia¡
f©L ão¡fnth, m¿î bgwnth, K‹nd‰wkilanth KoahJ.
m‹¿í« ekJ brhªj m¿Éš ek¡F¥ nghâa ijÇa ÄUªjhš
ah® v‹d brh‹dhY« ahÇl« eh« vij¡ nf£lhY« ek¡F v›Éj
âU¢á gh®¥gdušyhj thÈgr§f Mg¤J« tªJÉlhJ. Mifahš xUtiu ngrhkš ïU¡f¢ brŒtJ
ïu©lhtJ M©L ÉHh v‹gnjh, ngRtij¡ Tl nf£fhkš ïU¡f¢ brŒtJ v‹gnjh
nfhiH¤jdnkahF«.
Mfnt eh‹ brhšYtij ÉU¥ò btW¥ò ïšyhkš eLÃiy
jiyt® mt®fns ! rnfhju®fns!! ÆÈUªJ nf£F«go nfhW»nw‹.
“RakÇahijí« RauhÍaK«” v‹gJg‰¿ ngRtJ ï§FŸs rnfhju®fns! RakÇahij Rauh{a« v‹W brhšy¥gL«
áyU¡F âU¥âia¡ bfhL¡fhJ v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. Mdhš ïu©L th®¤ijfËY« RakÇahij v‹gJ Ú§fŸ všnyhU«
mªj¥go mâU¥â¥gLgt®fËš mnef® eh‹ ngáa Éõa§fŸ bghUŸ bjǪJ mDgt¤âš c§fŸ thœ¡ifÆš v¥nghJ«
KGtijí« cz®ªj ã‹ò xU rka« âU¥â mila¡TL« v‹W ãunah»¤JtU« xU c©ik th®¤ij v‹gâš c§fŸ ahU¡F«
e«ò»‹nw‹. MnBgiz ïU¡fhbj‹nw fUJ»‹nw‹.
áy® vªj Éj¤âY« âU¥â mila kh£lh®fŸ v‹whY« k‰W« x›bthU kÅjD« m›th®¤ijÆ‹ j¤Jt¤ij
Rauh{a« v‹gij¥ g‰¿ k‰wt®fŸ ngRgitfËš ïUªJ eh‹ kdâš gâa it¤J j‹Dila x›bthU v©zK« brŒifí«
milí« mâU¥â m›tsî mt®fS¡F eh‹ ngRtâš V‰glhJ mij¥bghU¤nj ïU¡fnt©Lbk‹W fUJtijí« czU»‹
v‹nw Ãid¡»‹nw‹. Ö®fŸ. Mdhš Rauh{a« v‹D« gjnkh rÛgfhy¤âš c©lh¡f¥
g£ljhd xU th®¤ijnaahF«.
bghJthfnt, Rauh{a«, Rauh{a« v‹»‹w T¥ghL eh£oš
ÃiwªJ mªj th®¤ij¡F« xUÉj bršth¡F©lh¡f¥g£oU¡F« vJnghybtÅš ïªJ kj« v‹gjhf xU th®¤ij v¥go rÛg
ïªj¢ rka¤âš mj‰F Énuhjkhf xUt® ngRtJ v‹gJ r‰W fhy¤âš f‰ã¡f¥g£L mj‰F xU fU¤âšyhkY«, mU¤jÄšyh
fZlkhd ntiy v‹gnjhL msî¡F Û¿d ijÇa« nt©o kY« th®¤ij msÉš ãunah»¡f¥g£L tU»‹wnjh mJnghynt
ÆU¡F« v‹W brhšYth®fŸ. Mdhš vd¡F mJ m›tsî jh‹ Rauh{a« v‹D« xU th®¤ij f‰ã¡f¥g£L mU¤j Äšyh
fZlkhfnth, mâf ijÇa« nt©oa fhÇakhfnth bjÇa Éšiy. kY«, fU¤âšyhkY« btW« thŒth®¤ ijÆš ãunah»¡f¥g£L
VbdÅš vdJ mDgt¤âš mJ Äf rhjhuz Éõakhfnt njh‹W tU»‹w th®¤ijahF«. Mdhš ïªj th®¤ij¡F mU¤jK«
»wJ. Mdhš nf£gt®fS¡F VjhtJ kd tU¤j« c©lhfyhnk fU¤JÄšyhkš nghdhY« “RauhÍank vdJ ãw¥òÇik” v‹W
v‹»‹w v©z« kh¤âu« r‰W ja§f¢ brŒ»‹wJ. ïUªj nghâY« brhšy¥gLtâY« mj‰nf všyh K¡»a°jhdK« bfhL¡f¥gL
ahiuí« eh‹ brhšYtij všyh« m¥gona x¥ò¡bfhŸS«go tâY« mjhtJ nkny F¿¥ã£l ïªJ kj¤â‰F ãujhd« bfhL¥gJ
nf£f¥nghtâšiy. m‹¿í«, eh‹ brhšYt bjšyh« rÇahfnt nghynt bfhL¡f¥g£L Äf¥ãukhj¥ gL¤j¥g£L mj‰fhf¥ bgÇa
ïU¡Fbk‹W f©_o¤jdkhŒ e«ò§fŸ v‹W« c§fS¡F¢ »s®¢áí« brŒa¥g£L tU»‹wJ. ghku k¡fS¡F cyf¡fšÉí«
brhšYtâšiy. v‹ mã¥ãuha¤ij¢ brhšY»nw‹. mij c§fŸ gF¤j¿î PhdK« ïšyhj fhuznk Rauh{a« v‹D« th®¤ij
mã¥ãuha§fnshL it¤J x¤J¥ gh®¤J rÇ vJ, j¥ò vJ v‹gij nkhB«, ifyha« v‹D« th®¤ijiaÉl Ä¡f És«guK«
cz®ªJ Ú§fŸ cz®ªjgo elî§ fŸ v‹Wjh‹ brhšY»‹nw‹. k¡fË‹ ft®¢áí« bg‰W É£lJ. ï›tsî kh¤âu« mšyhkš
“RauhÍa« flîŸ ba¤jd¤jhY« flîŸ á¤j¤jhY« mila¥
Mjyhš eh‹ brhšYtâš ahU¡F« v›Éj bfLâ V‰glnth,
glnt©oaJ” v‹W« mj‹ r®thâfhÇahd âU.fhªâ mt®fshš
r§fl« V‰glnth ïlÄU¡fhJ. kÅj‹ bghJthfnt v›Éj
Fo muR - 1931 ( 1 ) 354 355 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
brhšy¥gLtjh» ïÅ mj‰fhf ntW flîŸ jait vâ®gh®¤J fhjhukhdJ«, ïl§bfhL¥gJ«, bfhL¤J¡bfh©L ïU¥gjhdJkhd
m®¢ridfŸ ãuh®¤jid fŸ brŒa¥gl nt©oajhfîkhŒÉ£lJ. Éõa« vJ - ahuhš? v‹W f©Lão¤J mjhtJ mªj m¡»uk§
Mdhš RakÇahij¡F mªj¡ flîŸ jaî njitÆšiy v‹g fS¡F vJ ö©fshŒ ïUªJ jh§»¡ bfh©oU¡»‹wdnth
njhL, mªj¡ flîis¥ g‰¿a ftiyí« nt©oaâšiy v‹W mitfis gǤJ¡ ÑnH jŸS« ntiyÆš <Lgl¢ brŒ»‹wJ.
brhštnjhL rfyK« Ra Ka‰áÆdhnyna Mf nt©L« v‹W«
brhšy¥gLtjhF«. Mfnt eh£oš cŸs Fiwfis x¥ò¡bfhŸStâš RauhÍ
a¤â‰F« RakÇahij¡F« mâf ɤâahrÄšiy. mj‰F
mJkh¤âukšyhkš RaKa‰áia É£L flîŸ jaî¡F«, Mjhukhd fhuz§fis f©L ão¥gâY« fhuz°j®fshf¡ f©L
flîŸ braY¡F« ïJtiu vâ®gh®¤âUªjâ‹ gynd ekJ eh£L¡F ão¡f¥g£lt®fns jh§fŸ j¥ã¤J¡ bfhŸs m‹Åa® ngÇš gÊ
ï‹W RakÇahij ï›tsî ï‹¿aikahj mtáakhŒ nghŒ Rk¤Jtijí« kh¤âu« RakÇahij ïa¡f« e«ã VkhªJ nght
É£lbj‹W« mJ brhšY»‹wJ. âšiy v‹gij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nw‹.
Éf, ï‹iwa âd« fU¤âšyhkš f‰ã¡f¥g£oU¡F« cjhuz« nt©Lkhdhš ghU§fŸ.
RauhÍa« v‹D« nghÈ th®¤ij¡F Mjhukhf¥ gy fhuz§fŸ
f‰ã¡f¥g£oU¡»‹wd. mit v‹dbtÅš, fšÉÆšiy v‹gJ th°jtªjh‹, Mdhš ahU¡F¡ fšÉ
ïšiy? gh®¥gd® xʪj VidnahU¡Fjh‹. mâY« gŸS, giw
“ïªj eh£L k¡fS¡F fšÉÆšiy, brštÄšiy, v‹»‹w jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F«, Étrha«, if¤bjhÊš M»a
bjhÊÈšiy k‰W« mnef FiwfËU¡»‹wd. ïj‰F všyh« itfŸ brŒí« rßu¥ ãuahir¥gL« k¡fS¡F¤ jh‹ fšÉÆš
fhuz« RauhÍaÄšyhjnj. Mjyhš RauhÍa« r«ghâ¡f iyna bahÊa ntbw‹d?
nt©L«” v‹gjhf¢ brhšy¥g£L ghku k¡fis e«g¢ brŒJ
g£oÅ »l¥gt®fisí« ntiyÆšyhkš â©lhLnthiuí« áW Mdhš ghLglhj nrh«ng¿¡ T£lkhd gh®¥gd®fŸ
ãŸisfisí« nrh«ngÇ¡ T£l§fshš nr®¤J¡ bfhŸs¥g£L všnyhUnk ekJ eh£oš go¤âU¡»‹wh®fŸ v‹gij Ú§fŸ kW¡f
M®¥gh£l« brŒa¥gL»‹wJ. Mdhš eh‹ ït‰¿‰F mjhtJ Koíkh v‹W nf£»nw‹. ïj‰F btis¡fhu® fhuzkh - RauhÍa«
fšÉ, bršt«,bjhÊš Kjyh»ait ekJ eh£oš ïšiy v‹gj‰F« ïšyhjJ fhuzkh? mšyJ k¡fS¡F RakÇahij cz®¢áí«,
ïit kh¤âu« ïšyhkš k‰W« m¿î, MuhŒ¢á, K‰ngh¡F, <î, mjdhš V‰glnt©oa gF¤j¿î ïšyhjJ« fhuzkh? v‹gij
ïu¡f«, xG¡f«, Ãaha«, Úâ, kÅj¤j‹ik Kjyh»aitTl c§fŸ gF¤j¿it¡ bfh©L nahá¤J¥ ghU§fŸ v‹W
ïšyhkš nghdj‰F« ekJ k¡fS¡F¢ RakÇahij cz®¢á ïšyh nt©o¡bfhŸS»nw‹.
kš nghdnj fhuz« v‹W brhštnjhL, RakÇahij cz®¢áia ï‹iwa btŸis¡fhu murh§f¤âš mjhtJ RauhÍa
c©lh¡» nkšf©l rhjd§fis k¡fŸ mila¢ brŒí« ghij Äšyhj murh§f¤âš gh®¥gd®fŸjh‹ go¡fnt©Lbk‹whtJ,
fis mil¡fnt “RauhÍa Ka‰á” v‹gJ òâjhf¡ f‰ã¡f¥g£o mt®fŸ jÉu k‰wt®fŸ go¡f¡TlhJ v‹whtJ, v§fhtJ r£l
U¡»‹wJ v‹W« eh‹ brhšy nt©oatdhf ïU¡»nw‹. m‹¿í«, ÄU¡»‹wjh? mšyJ mt®fsJ M£áÆš k‰wt®fŸ go¡f trâ
RauhÍa Ka‰á v‹gJ btU« “btŸis¡fhuid¥ g‰¿ tir brŒa¥glhkyhtJ, VjhtJ r£ló®tkhd jilfŸ ïU¡»‹wjh?
òuhz« ghLtj‹ _ynk mtD¡F fZl¤ij V‰gL¤j nt©L v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
bk‹gâ‹ _ynk ekJ fZlbkšyh« Ú§» ÉL«” v‹W brhšy¥
g£L tUtnjhL ïJtiu m¥gona brŒa¥ g£L« tu¥gL»wJ. jhœ¤j¥g£l tF¥ghÇš 100¡F fhšg§F Tl go¤jt®fŸ
ïšiy. bg© k¡fËš 100¡F miu¥ g§F Tl go¤jt®fŸ ïšiy.
Mdhš RakÇahij ïa¡f« RauhÍa Ka‰áia¥nghš Étrha«, if¤bjhÊš KjÈait brŒí« tF¥gh®fËš 100¡F
všyh¥ bghW¥igí« btŸis¡fhu‹ ÛJ Rk¤â mtid¥ g‰¿¥ xUt® Tl go¤jt®fŸ ïšiy. Mdhš gh®¥gd®fËš 100¡F 100
ngRtânyna fhy« fʤJ mtD¡F¡ fZl« bfhL¥gânyna ng®fŸ go¤jt®fshf ïU¡»‹wh®fns. ïj‰F v‹d fhuz«
ekJ C¡f¤ijí«, Ka‰áiaí« brytÊ¥gâš ftiy bfhŸS brhšY»‹Ö®fŸ? v‹W nf£»nw‹. ïJ RauhÍaÄšyhjjhyh?
tâšiy. Mdhš mt®fsJ(btŸis¡fhu®fsJ) m¡»uk¤â‰
Fo muR - 1931 ( 1 ) 356 357 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mšyJ gh®¥gdušyhj k¡fS¡F RakÇahij ïšyhjjhyh? v‹w ghU§fŸ. KjyhtJ K‹dhš ïUªJ tªj ekJ RauhÍa
nfŸÉ¡F¤ jaî brŒJ gâš brhšY§fŸ. murh§f¤âš xU T£l¤jh®jh‹ go¡fyh«. k‰w¡T£l¤jh®
go¡f¡TlhJ v‹W r£lÄUªJ« ï‹D« mJ ekJ kj j®kkhŒ
xU rka« gz« ïšyhjjhš gh®¥gdušyhjh® go¡f ïU¥gJ«, m‹Åa uhÍa¤âdhnyna mit KGtJkhŒ jiy
KoaÉšiy v‹W brhšy tUå®fshdhš gh®¥gd®fS¡F kh¤âu« fh£l¢ brŒahkš kiw¡f¥g£oU¥gJ« m‹Åa uhÍa« kiwªj
v¥go gz« nr®ªjJ? mt®fŸ c§fisÉl mâfkhf¥ ghLg£L cl‹ mit mjhtJ kjj®k« v‹D« nguhš kWgoí« jiyö¡F«
gz« r«ghâ¡»‹wh®fsh? mt®fŸjh‹ j§fisna mo¡fo v‹gJ« c§fS¡F¤ bjÇahjh v‹W nf£»‹nw‹.
jh§fŸ ã¢ir th§» c©Q« #hâ v‹W«, ònuh»j« brŒJ«, kÂ
ah£oí«, j£rizí«, cgjhdK« bg‰W tÆ® ts®¡F« #hâ ehisa âd« ïªj âU.fhªâ¡nf r¡fut®¤â¥g£l« N£odh
ba‹W« gy jlit mt®fns jhuhskhŒ¢ brhšÈ¡bfh©oU¡ Y« ïªj kj j®k§fŸmÊ¡f¥gl Koíkh v‹W c§fis¡ nf£
»wh®fns! ï‹W« mªj¥go jh‹ gy® ïUªJ« tU»wh®fns. ïij »‹nw‹. mtiu¢R‰¿¤ âÇ»‹wt®fŸ ah® v‹W ghU§fŸ. ïªj¡
Ú§fŸ m¿ahjjh? ï¥go ïU¡f mt®fŸ kh¤âu« v¥go 100¡F 100 fhªâí« mtuJ ïªj¡ T£lK« ehis¡F ïªj¤JiwfËš VjhtJ
ng® go¤jh®fŸ v‹gij¡ f©Lãoí§fŸ. RakÇahij cz®¢á e‹ik brŒa¡TLkhdhš ï‹W mt®fŸ brŒtij ah®
c©lh» gF¤j¿î c§fS¡F V‰g£LÉLkhdhšjh‹ ïªj jL¡»‹wh®fŸ v‹W eh‹ nf£»‹nw‹.
ïufáa¤ij Ú§fŸ Ryg¤âš f©Lão¡fKoí«. k‰wgo c§fS¡F
És§fnt És§fhJ. bršt«

R«kh thÆš RauhÍa«, RauhÍa« v‹W T¿¡bfh©L bfho ïJnghynt brštÃiyí« Äf nkhrkhdJjh‹ v‹gij eh‹
ia¢ RkªJbfh©L tªnj khju« v‹W ãj‰¿¤âÇa nt©oaJjh‹ x¥ò¡bfhŸ»‹nw‹. Mdhš, ahUila brštÃiy nkhrkh dJ?
ekJ k¡fË‹ ntiyah»É£lJ. Mdhš ïjdhš v‹d gy‹ v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ghLg£L ciH¥gt®fSila î«,
»il¡F«? v¥go¡ »il¡F«? v‹»‹w m¿î óÍakh»É£lJ. nah¡»akhdt®fSilaî«, brštÃiyjh‹ nkhrkhf ïU¡
ï‹dK« îjh£r‹ÅakhŒ eh‹ ngRtJ v‹whš RauhÍa« v‹gJ »‹wnj jÉu nrh«ngÇfŸ, Nø¡fhu®fŸ, tŠr¡fhu®fŸ, fš kd
ïUªj fhy¤âš jh‹ mjhtJ m‹Åa M£á v‹gJ ïšyhj Kilat®fŸ M»at®fSila brštÃiy v§fhtJ nkhrkhf
fhy¤âšjh‹ ïªâa k¡fËš ï‹D« mâfkhd v© ¡if cŸs ïU¡»‹wjh v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
k¡fŸ j‰F¿fshŒ ïUªâU¡»‹wh®fŸ. m‹Åa uhÍa« V‰g£l
ã‹dnu “gŸS, giw” bjhÊyhË - bg©fŸ M»a všyh tF¥ vªj ehlhtJ nrh«ngÇfŸ všyh« _¡Fão¡f rh¥ã£L
ghU« go¡fyh« v‹»‹w r£lK« mDkâ¥ò« V‰g£lJ. m‹Åa mt®fsJ bg©L ãŸisfŸ všyh« nkh£lh® rthÇ brŒJ bfh©L
murhøÆš V‰g£l ïªj r£lK« mDkâí« Tl ï‹W RauhÍa« khl khËiffËš FoïU¡F«goahd nk‹ikÆš ïUª jhš
nf£F« k¡fshnyna MnBã¡f¥g£L tU»‹wJ. mndf mªjehL brštÃiya‰w ehL MFkh? mšyJ RakÇahij m‰w
»uhk§fËš gŸS, giw ãŸisfŸ go¡f r®¡fh® gzK« ïlK« _l®fisíila ehL MFkh v‹W nf£»‹nw‹.
bfhL¤jhY«, RauhÍa« nf£»‹w njáa thâfŸ, njr g¡j®fŸ, ïªj _l¤jd« xÊa RauhÍa« nt©Lkh? RakÇahij
fh§»u°thâfŸ M»a #d§fËnyna gy® gŸË¡Tl¤âš c£ nt©Lkh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. ï‹W c§fS¡F RauhÍa«
fhunth, gŸË¡Tl« ïU¡F« ïl¤â‰F elªJ nghF« bjUitnah nt©Lbk‹»w M£fŸ všyh« bgÇJ« eh‹ nkny brh‹d
mDkâ¥gJ Tl ïšiy. njÓathâ fËnyna Tl njrg¡j® ghLglhkš nrh«ngÇahŒ ïUªJ Cuh® ciH¥ãš tÆ® ts®¡F«
fËnyna Tl ï¥go¥g£lt®fŸ ïUªjhš k‰w k¡fË‹ MnB tŠrf®fS«, mt®fsJ TÈfS« mšyhkš VjhtJ xUt® ïu©L
giz v›tsî ïU¡F« v‹gij vL¤J¢ brhšy nt©Lkh? v‹W Til k© bt£l jFâ cilatnuh mšyJ xU ehY gÇ j©Ù®
nf£»‹nw‹. ïiw¡F« m¿îŸstnuh, mšyJ xU _£il ö¡f jFâ
íilatnuh mšyJ VjhtJ xU rßu¤ bjhÊš òÇa nah¡»aij
ïªj¡ bfhLikia xÊ¡f RauhÍa¤âš tÊ ÆU¡»‹wjh?
mšyJ RakÇahijÆš tÊ ïU¡»‹wjh? v‹W ï¥nghJ nahá¤J¥ cilatuhfth ïU¡»‹wh®fsh v‹gij njo¥gh®¤J¡ f©L
ão¤J¢ brhšY§fŸ v‹W nf£»‹nw‹. kj¤â‹ nguhš fhÉ f£o

Fo muR - 1931 ( 1 ) 358 359 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


r‹Åaháfsh» nkhB¤â‰F¥ ãurhu« brŒí« nrh«ngÇfS¡F¢ â‰F tªJ ghU§fŸ. ïªj nfhÉš âUg F«ghãnõf«
rkkhf k‰bwhU ntõ« ngh£L RauhÍa¥ ãurhu« brŒ»wt®fŸ ijy¡fh¥ò c‰rt«, ói#, brh¤J, eif, thfd«, f£ll« M»a
jÉu ghLgLtj‰F¤ jFâ cilat®fŸ v¤jid ng® v‹W itfis fz¡F¥ ghU§fŸ. ïJngh‹w k‰w jŠir, tlM‰fhL,
nf£»‹nw‹. k‰W« x›bthU jÅ kÅjÅ‹ tU«go ïªj eh£oš br§fšg£L Íšyh¡fisí« fz¡F¥ ghU§fŸ. k‰W« x›bthU
v›tsî tiuÆš ïU¡»‹wJ ghU§fŸ. tUõ«10 yB« 8 yB« »uhk¤âa »uhknjtij ãwF mtdtD ila Fynjtij FyFU
tU«go cŸs jÅ kÅj®fŸ v›tsî ng®fŸ ïU¡»‹wh®fŸ. MŸ tiuÆY« ftŤJ¥ ghU§fŸ. ïªj¢ brh¤J« bryî« fz¡F¥
x‹W¡F 1000, 2000, 5000, 10000 V¡fuh¡fŸ ÃyKilat®fŸ v¤jid ngh£L¥ gh®¤jhš e« ehL c©ikÆnyna brštÄšyhj ehlh?
ng®fŸ ïU¡»‹wh®fŸ. ïªj nah¡»aijÆš ït®fŸ ïU¥gj‰F v‹gij jaî brŒJ eLÃiyik ÆÈUªJ nahá¤J¥ghU§fŸ.
ït®fS¡F v‹d nah¡»aijfŸ ïU¡»‹wd? eh£L¡F ït®fshš
v‹d e‹ikfŸ ïUªJ tU»‹wd? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj brštK« bryî« k¡fS¡F ãunah»¡f¥g£lhš ïªj
k‰W« ït®fshtJ xU tifÆš efU« ãuhÂfshf ïU¡»‹wh®fŸ. eh£o‰F ntW v‹d njit ïU¡F« v‹W nf£»‹nw‹. ïj‰F
k‰wgo efuhj b#ªJ¡fsh»a flîŸfS¡F - FHÉ¡fšY¡F - RauhÍa« nt©Lkh? RakÇahij nt©Lkh?v‹W nahá¤J¥
vL¤J c£fhuit¡F« - ö¡»¢bršY« ét‹fshd g©lhu ghU§fŸ. ïij¤ âU¤Jtj‰F vªj RauhÍa¤âyhtJ â£l«
r‹dâfŸ r§fuh¢rhÇah® M»a efuh b#ªJ¡fS¡F ïªj eh£oš ïU¡»‹wjh v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. r®thâfhÇ fhªâ RauhÍa
v›tsî bršt« v›tsî tU«go ïU¡»‹wJ v‹gij r‰W â£l¤âš uhkuhÍaâ£l« ngh£lhŒÉ£lJ. mjhtJ kj Éõa¤
ftŤJ¥ ghU§fŸ. âš bghJÉš v›Éj kh‰wK« brŒa¡TlhJ. óuz Rna¢ir¡F«
nkšg£l nghš°É¡åu® #t®yhš mt®fŸ RauhÍa â£l¤ânyh
ïªj¥go brštKŸs eh£o‹ brštÃiy nghuhJ v‹W br¤jt® vY«ò f§ifÆš ngh£lhšjh‹ mtuJ M¤kh nkhB
xUt‹ brh‹dhš mt‹ _l‹ mšyJ c©ikia kiw¥gt‹ kilí« v‹»w â£l« ngh£lhŒÉ£lJ fhy« jtwhkš ã©l§
v‹W fUJå®fsh mšyJ bgÇa njrg¡j‹ njáathâ v‹W fUJ fS« ngh£L¡bfh©L tu¥gL»‹wJ.
å®fsh v‹W nf£»‹nw‹. ïªj¥goahd brštÃiy khw RauhÍ
a« nt©Lkh, RakÇahij nt©Lkh v‹gij ï¥bghGjhtJ ïªj ÃiyÆš ïªj¡ nfhÉšfŸ ïoglî« ïªj¢ rhÄfŸ mÊ
e‹whŒ nahá¤J¥ghU§fŸ. f‹ÅahFkÇ Kjš fšYUt§fis glî« ïªj nrh«ngÇ klhâgâfŸ r§fuh¢rhÇfŸ V® cG«goí«,
vL¤J¡bfhŸS§fŸ. f‹ÅahFkÇ m«kD¡F khj¤â‰F 3-ehŸ brŒa¥gl ït®fsJ RauhÍa¤âš ïl« c©lh v‹W nf£»‹ nw‹.
å£o‰F öukh»‹w rl§FfŸTl brŒa¥gL»‹wJ. m›tsî ïªj brh¤J¡fŸ tU«gofŸ všyh« ghLgL« k¡fŸ tÆ whu
r¡âíŸsrhÄ. Mdhš mªj R¤J¥ãufhu¤J¡FŸ, fhªâ, yhyh y#gâ fŠáFo¡fî« Vkh‰w¥glhkš ïU¡fî« ït®fsJ Ra uhÍa¤âš
KjÈa v¥ng®g£l kfh¤kh¡fS« njrg¡j®fS«, njÓathâfS« ïl« c©lh v‹W nf£»‹nw‹.
Tl nghf¡ TlhJ. brh¤J¡fisbašyh« áy® iftr¥gL¤â¡ bfh©L ghLgLg
ïªj ÃiyÆš xU fšY¡F ïU¡F« bfsut«, bršt«, f£l t®fË‹ tU«gofisbašyh« nrh«ngÇfŸ mDgɤJbfh©L
l«, ói#, c‰rt«, å£L¡F¤öukhd rl§F M»at‰¿‰F bryî ghLgLgtD¡F« bjhÊyhË¡F« »il¡F« bfhŠr eŠr tU«
v›tsî v‹W fUJ»Ö®fŸ. mj‰F 5 ikÆš mL¤jh¥nghš cŸs goiaí« fšY¡F« F£o¢Rt‰¿‰F« mGF«go brŒJ bfh©L
RÓªâu¤âYŸs xU fšY¡F âd« 10 _£il mÇá ntfit¤J¥ ïU¡»‹w xU eh£L¡F RakÇahij nt©Lkh? mšyJ RauhÍa«
gil¡f¥gL»‹wJ. mªj¡ fšY ïU¡F« ïl¤â‰F fhšikš nt©Lkh ? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
öu¤â‰F ï¥ghš Tl áy kÅj®fŸ el¡f¡TlhJ. ïj‰F tUõª RauhÍa« tªjhš ïªj å© bryîfËš vijahtJ ÃW¤j
njhU« fšahz« KjÈa mnef Ml«gu§fŸ ï¥gona. mj‰ Koíkh? ïªj¡ nfhÉšfËš vijahtJ ïo¡fKoíkh? ïªj¢
fL¤j thdkhkiy, âUbešntÈ, âU¢brªö®, bj‹âU¥nghiu, rhÄfËš vijahtJ xÊ¡f Koíkh? v‹W ghU§fŸ.
r§fu‹nfhÉš, $itF©l«, Mœth®âUef®, $ÉšÈò¤ö®,
uhnk°tu«, âU¥gu§F‹w«, kJiu, gHÅ KjÈa ïl§fË‹ x›bthU rhÄ¡F« 7- R¤J nfh£il¢Rt®fŸ ngh‹w kâš
brštK«, bryití« gh®¤JÉ£L mtru mtrukhfnt $u§f¤ fS« 5, 6 ãufhu§fS« M»a ïitfŸ všyh« vj‰F? ïitfŸ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 360 361 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ïšyhÉ£lhš RthÄfŸ Xo¥nghFkh? Xo¥nghdhšjh‹ v‹d
bfLâ V‰g£L ÉL«? mšyJ RthÄ v‹whš v‹d? mJ xU
F‰wthËah? mšyJ ifâah? mšyJ áiwão¡f¥g£l moikah?
ïªj khâÇ mil¥g£L¡»l¡F« á¿J« RakÇahij ïšyhj rhÄia
F«ãL»‹w k¡fS¡F RakÇahij v¥go V‰gL«? mªj rhÄfŸ
xʪjhyšyJ RakÇahij V‰glkh®¡f Äšiy. ïªj khâÇ rhÄfŸ Ô©lhik
xÊa vªj RauhÍa¤âY« â£lÄšiy v‹gJ bjǪJ« RauhÍa«,
RauhÍa« v‹W åzhŒ csW»‹ nwh«. ïªj khâÇ eh£ilí« #d
r_f¤ijí« njr¤â‹ bršt¤ ijí« ghHh¡F« rhÄfŸ KjÈš
cyf¤âYŸs bfhLikfŸ všyht‰iwí« Él, ïªâahÉš
xÊa nt©L«. ViHfË‹ - ciH¥ghËfË‹ bršt¤ij bfhŸis
k¡fis k¡fŸ Ô©lhik v‹»‹w ïÊî r«kªjkhf brŒJtU«
ao¤j gz¡fhu®fŸ “flîŸ brayhš gz« »il¤jJ” v‹W
bfhLikna Äf¥ bgÇjh»a bfhLikba‹W«, mj‰F¢ rkhdkhf
brhšÈ¤ j¥ã¤J¡ bfh©oU¥gJ« ViHfŸ ghLg£l bghUŸfis
ntW vªj¡ bfhLikiaí« Tw Koahbj‹W«, všyh k¡fshY«
Vkh‰W¡fhu®fŸ bfhŸis bfh©LÉ£lhš mij czuhkš “flîŸ
muáaš r_f ïaš thâfshY« brhšy¥g£L bghJ k¡fshš x¥ò¡
braš” v‹W brhšÈ¡ bfh©L g£oÅ »l¥gj‰F« Mjhukhd
bfhŸs¥g£l ÉõaKkhF«. Mdhš, mJ Éõa¤âš kh¤âu«
“flîŸ braš” “jiyÉâ” v‹gitfŸ KjÈš xÊant©L«.
ga‹gl¤j¡f tÊÆš VjhtbjhU Ka‰áia ïJtiuÆš ahU«
ïit xÊtj‰F RauhÍa¤âš ïlÄU¡»‹wjh? RakÇahij
vL¤J¡ bfhŸshkny btW« thŒ¥gªjš nghLtâdhnyna k¡fis
ïa¡f¤âš ïlÄU¡ »‹wjh? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
Vkh‰¿¡ bfh©L fhy§fʤJ tUtJ« ãu¤âa£r¤âš bjǪj
k‰W« ïJnghynt Étrha«, m¿î, MuhŒ¢á, tÈik fhÇakhF«.
KjÈa gy fhÇa§fS¡F« RauhÍa¤âš á¿J« ïlÄšiy v‹W«
rÛg fhy¤âš ïªâahÉš V‰g£l xU r£lkW¥ò »s®¢áÆš
RakÇahij x‹¿dhnyna jh‹ ïitfis Ryg¤âš milayh«.
c¥ò¡ fhŒ¢RtJ, td¤âš ãuntá¥gJ, fŸS¡fil k¿aš
F¿¥ò :âU¢á efuit bghJk©lg¤âš 17.05.1931 m‹W M‰¿a ciu. brŒtJ, #îË¡fil k¿aš brŒtJ, v‹gitfŸ ngh‹w áy
rhjhuzkhdJ«, btW« És«gu¤â‰nf MdJkhd fhÇa§fŸ
Fo muR - brh‰bghÊî - 24.05.1931 brŒa¥g£L 40 MÆu«ng® tiuÆš b#ÆY¡F¥ nghí« mo¥
g£L« cijg£L« fZlK«g£ljhf bgUik ghuh£o¡ bfhŸs¥
g£lnj jÉu ïªj Äf¡ bfhLikahd Ô©lhikba‹D« Éõa¤
ij¥g‰¿ v›Éj ftiyí« ahU« vL¤J¡ bfh©ljhf¤ bjÇa
Éšiy. ïj‰F¡ fhuz« xUrka« ïJ nkšf©l k‰witfis¥
ngh‹w m›tsî K¡»akhd fhÇa« mšybt‹W muáaš fhu®fŸ
fUâÆU¥gh®fnsh v‹dnth v‹gjhf ahuhtJ rkhjhd« brhšy¡
TLkh? v‹W gh®¤jhš mªj¥goí« xU¡fhY« brhšy KoahJ
v‹nw brhšYnth«.
VbdÅš “Ô©lhik Ä¡f bfhLikahdJ” v‹W«,
“Ô©lhik xÊahkš ïªâahî¡F¢ Rauh{a« tuhJ” v‹W«,
“tªjhY« Ãiy¡fhJ” v‹W«, ca®âU. fhªâat®fns gy jlit
brhšÈÆU¥gnjhL “ïªâa muáaÈš Ô©lhik Éy¡ifna
K¡»a â£lkhf it¤J ntiy brŒa nt©L«” v‹W« brhšÈ
muáaš â£l¤âY« Ô©lhik xÊ¥gj‰F ãujhd °jhdK«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 362 363 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


bfhL¡f¥g£oU¡»‹wJ ahtU« m¿ªjjhF«. nkhâyhš neU Ô©lhik¡F ïªJ¡fns bghU¥ghË
fŸ v‹W« yhyh y#gâ, khsÉah, b#af®, rh¥% KjÈa
ï›thu« Toa nry« MââuhÉl® kfheh£oš jiyik ïªJ¤ jiyt®fŸ “Ô©lhikia it¤J¡ bfh©L RauhÍa«
t»¤j uh›gfö® v«.á.uh#h mt®fŸ jkJ jiyik¥ ngUiuÆš nf£gJ x‹W¡bfh‹W K‹D¡F¥ã‹ Kuzhf¥
brhšÈÆU¥gJ nghš mjhtJ, ngRtjhF«”
“1921 « tUõ¤âa fh§»uáš Rauh{a« bgWtj‰F vdî« T¿ÆU¡»wh®fŸ. ïit jÉu ïªJ kfh
Ô©lhikia xÊ¡f nt©oaJ Kj‰ flikahF«. Rauh{a« rigí«,
bgWtj‰F K‹dhnyna Ô©lhik xÊ¡f¥gl nt©Lnk
ašyhkš mJ Rauh{a« bg‰w ãwF brŒa “Ô©lhjh®fis nfhÉš, Fs«, gŸË¡Tl«, »zW,
nt©oantiyašy” u°jh M»aitfËš rkcÇik mDgÉ¡f cÇik mË¡f
nt©L«” v‹W Ô®khd« brŒJ ïU¡»‹wJ”
v‹W« Ô®khŤâU¥gJ kh¤âukšyhkš, br‹id Æš
âU. fhªâat®fŸ xU T£l¤âš ngR« nghJ, v‹W« ngáÉ£L filáahf ngáÆU¥gJ v‹dbt‹whš:-
“Ô©lhik ba‹D« bfhLikia xÊ¡fhÉ£lhš Ra “1921 - « tUõ¤âY« 1928-« tUõ¤âY« fh§»uRfËš ïJ
uhÍa¤â‰F tÊÆšiy. Rauh{a« bgw kh®¡fK« V‰glhJ” ÉõakhŒ brŒj Ô®khd§fŸ všyh« ãwªj clndna br¤J¥
v‹W« brhšÈÆU¡»‹wh®. nghŒÉ£lJ. kfh¤khî« fh§»uÞfhuU« r®¡fhiu v⮤J, c¥ò
r¤âah¡»uf« brŒjâš xU gFâiaahtJ, ïªJ kfh rigah®
ïªj¥go všyh« âU.fhªâat®fŸ brhšÈÆUªJ«, K°ä«fis v⮤J¥ nghuhL« Ka‰áÆš xU gFâiaahtJ
k‰W« fh§»u° â£l¤âš Ô©lhikia Kjš â£lkhf nkšf©l Ô®khd¤ij mKY¡F bfh©Ltu cgnah»¤âU¥gh®
it¡f¥g£L ïUªJ« fh§»u° ïªj Éõa¤âš mjhtJ fnsahdhš ïªj eh£oš Rna¢ir¡F ghjf kˤJ tU« Ô©lhik¡
Ô©lhik xÊ¡F« Éõa¤âš ïJtiu v‹d brŒâU¡ bfhLik monahL xʪJ nghÆU¡F«. ïÅahtJ kfh¤kh fhªâ
»‹wJ? ïij ftÅ¥ghuh?”
c©ikia¡ Twnt©Lkhdhš fh§»urhdJ ïJ v‹gjhf ngá ïU¡»‹wh®. ïªj¥go âU.M.C. uh#h mt®fŸ
tiuÆš Ô©lhik Éy¡F¡fhf ahbjhU ntiyí« brŒa ngá ïU¥gâš xU áW vG¤ijahtJ vªj fh§»u°thânah
Éšiy v‹W eh‹ ijÇakhŒ¡ TWnt‹. fh§»uR¡fhu®fŸ mšyJ njÓathânah MnBã¡f Koíkh? v‹W gªja« T¿
ïªJ K°ä« ãu¢áid x‹W k£L« Ô®ªJ É£lhš nf£»‹nwh«.
nghJbk‹W Ãid¡»‹wh®fŸ.
Ô©lhik xÊa nt©L« v‹»‹w Éõa¤âš eh« Ô©lh
m‹¿í«, “Ô©lhik xÊahkš v›tsî ÉÇthd jh®fis ö¡» ÃW¤âÉl¥ nghtjhf v©Â¡bfh©L ngRtjhf
Rauh{a« bgÇD« mij mL¤j ÃÄõnk ïH¡f neÇL«” î«, mt®fS¡F eh« t¡fhy¤J¥ ngátUtjhfî« ahtU«
v‹W«, “r®¡fh® e«ik ml¡» MS»wh®fŸ, eh« Ô©lhjh® Ãid¤J¡ bfhŸs nt©oaâšiy v‹gjhf bjÇɤJ¡ bfhŸS
fis ml¡»ahs ÉU«ò»‹nwh«. Mifahš r®¡fhU¡F« »nwh«. k‰bwj‰fhf eh« ghLgL»‹nwh« v‹whš mndf Éõa§
ek¡F« ɤâahrÄšiy. Mjyhš Ô©lhik bahÊí«tiu fËš ehK« mjhtJ Ô©lhjh® mšyhjh®fŸ v‹W fUâ¡ bfh©o
eh« Rauh{a¤â‰ fUfij ïšiy” v‹W« br‹w tUõ¤âš U¡»‹w gh®¥gdušyhjh®fS«, Ô©lhjhuhfî« »£l beU§fhjhuh
Tl âU. fhªâat®fŸ brhšÈÆU¡»‹wh®” fî« ghÉ¡f¥g£L tU»‹nwhnk v‹»‹w RakÇahij cz®¢á
v‹W ngáÆU¡»wh®. Ædhš jh‹ v‹nw bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.

nkY« âU. M.C. uh#h ngá ïU¥gjhtJ, uÆšnt °nlõ‹fËYŸs ïªâa®fŸ X£lÈY«, bghJ¤
bjU¡fËš ïU¡F« fh¥ã¡fil, gyfhu¡fil, rh¥gh£L¡ fil,

Fo muR - 1931 ( 1 ) 364 365 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


X£lšfËY«, nfhÉš, áy Fs« KjÈaitfËY«, áy bghJ¥ ïit xUòwÄU¡f, br‹id khfhz gh®¥gd®fŸ ï¥nghJ
gŸË¡Tl§fËY«, Ô©lhjhuhfnt kâ¤J xJ¡f¥gL»‹nwh« òâjhf xU Ka‰á brŒJ tU»‹wh®fŸ. mbj‹dbt‹whš
v‹w fhuz¤âdhnyna jh‹. Ô©lhjh®fis efu§fS¡FŸ f¡TR vL¡f¥ nghLtjhš ãuhkz®
fŸ rÇahŒ elkhLtj‰»šyhkš Ô£L¥gL»‹wh®fŸ v‹W«,
fLfsthtJ xUkÅjD¡F RakÇahij ïUªjhš ïªj Mjyhš #hâ ïªJ¡fËš gh®¥gdušyhjhiu ky« vL¡f KÅágh
Éõa§fbsšyh« vªj kÅj‹ kdJ¡F« fZlkhf¤ njh‹whjh Èoah® ÃaÄ¡f nt©L« v‹W nf£L¡ bfhŸS»wh®fŸ.
v‹gij r‰W nahá¤J¥ghU§fŸ.
Mfnt ïitfS¡bfšyh« ï¥bghGJjh‹ Mf£L« ïªâa
ca®âU. br‹F¥jh mt®fŸ bj‹dh£L R‰W¥ãuahz¤âš njÓa fh§»uR¡nfh ca®âU. fhªâ¡nfh, åu® #t®yhš neUî¡ nfh
gy ïl§fËš fh§»u° r«gªjkhf ngáaâš, c©ikÆš Ô©lhik xÊa nt©Lbk‹»‹w ftiyí« Mirí«
“mkÇ¡fhÉš Ú¡»nuht®fis mkÇ¡f®fŸ el¤JtJ ïU¡Fkhdhš ïªj “í¤jÃW¤j” x¥gªj¤â‹ gadhŒ V‰g£l XŒî
fh£LÄuh©o¤jd« v‹W fUâ ïUªnj‹. Mdhš, ï¥nghJ ï§F fhy¤ij ïªj¤ Ô©lhikia xÊ¡F« ntiyÆš bryÉL«goahd
tªJ gh®¤j ãwF mkÇ¡f®fisÉl ïªj eh£oš ãuhkz®fŸ V‰gh£il V‹ brŒa¡Tlhbj‹W jh‹ nf£ »‹nwh«.
Ô©lhik Éõa¤âš fh£L Äuh©o¤jdkhŒ elªJ bfhŸS ïªj¥ bgÇa r®thâfhÇfshd Vf jiyt®fS¡F xUrka«
»wh®fŸ v‹gjhf czU»nw‹.” v‹W ngáanjhL “ïªj khfhz ntW K¡»akhd mjhtJ ïªJ K°ä« »¿°jt x‰Wik ntiy
fh§»u°fhu®fŸ Ô©lhik xÊ¡F« ntiyiaÉ£L É£L ntW fŸ ïU¥gjhf it¤J¡ bfh©lhY« br‹id khfhz fh§»u°
k¿aš ntiyÆY«, bfhobaL¤J¡bfh©L âÇí« ntiyÆY« jiyt®fS« åu®fS« bjh©l®fSkhtJ V‹ ïªj ntiyÆš
<Lg£oU¥gJ fh§»uR¡F mtkhd«” v‹W« brhšÈ¡bfh©nl j§fŸ XŒit brytÊ¡f¡TlhJ v‹W«jh‹ nf£»‹nwh«.
tªâU¡»wh®. ïij vªj¥ g¤âÇifí« ãuRÇ¡f ntÆšiy. mJ
kh¤âukšyhkš nfhãÆš áy gh®¥gd®fŸ âU. br‹F¥jhit ngr ï›Éõa« ï¥gobašyh« ïUªJ« jÄœehL fh§»uÞ
Élhkš T£l¤âš Vnjh FH¥g« brŒjjhfî« bjÇatU»‹wJ. jiyt® ca®âU. C. uh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹ gz tNš É©z¥g
btËp£oš Ϫâ ãurhu« brŒtij ãukhjkhf F¿¥ã£oU¡
Éf, âU. br‹F¥jh mt®fŸ k‰bwhU T£l¤âš ngR« nghJ, »wh®fns bahÊa Ô©lhik Éy¡if¥ g‰¿ xU th®¤ijí« Tl
“ïªâa fh§»u° ãÇ£oõhiu ïªâa ïuhQt nk‰gh®it mâš F¿¥ãlÉšiy. Ô©lhikÆ‹ jh©ltK«, mj‹ bjhšiy
ia ïªâa®fŸ trnk É£LÉl nt©Lbk‹W nf£»‹wnj. í« ït®fS¡F bjÇahjh v‹W« nf£»‹nwh«. ïªj rka¤âš
mªj¥go xU rka« ïuhQt RjªâuK« ïªâaU¡F¡ »il¤J ïªj¥goahf eh« V‹ nf£»‹nwh« v‹whš âah»fS«, rkj®k¡
É£lhš x›bthU ïªâa á¥ghÆ¡F« ï‹iwa ÃiyÆš x› bthU fhu®fS« v‹W j§fis¢ brhšÈ¡bfhŸS« fh§»u° åu®fŸ
rikaš miwfŸ nt©oÆU¡Fnk. fh§»u° ïj‰bf‹d brŒa¥ “fh§»uádhš jh‹ Ô©lhik xÊ¡f¥gLnk bahÊa k‰wgo ntW
ngh»‹wJ? eh« í¤j¤â‰F v¤jid MŸ nr®¡fnt©L nkh vªj tÊÆY« KiwÆY« Ô©lhik xÊ¡f¥gl KoahJ” v‹W
m¤jid M£fS¡F« jŤ jÅ rikaš miwí«, rikaš brhšYtj‹ _y« mªj¤ Jiwiaí« j§fS¡nf brhªjkh¡»¡
M£fS« mšyth ek¡F nt©oÆU¡F«? ïªj¤ bjhšiyia bfhŸs Ka‰á¥gjhš k‰wt®fŸ ï›Éõa¤âš brŒí« fhÇa§
it¤J¡bfh©L eh« v¥go ïuhQt¤ij el¤j Koí«?:” v‹W Tl fS¡F« ïilôW« K£L¡ f£ilí« c©lhF« goahd NøfŸ
brhšÈÆU¡»wh®. brŒtjhš eh« vGjnt©o neÇL»‹wnjbahÊa nt¿šiy. v¥go
ïUªjhY« ïªj rkakhdJ ïªj¡ fhÇa¤â‰F mjhtJ Ô©lhik
br‹id khfhz fh§»u° åu®fŸ btŸis¡fhuid¤ â£L« xÊ¥gJ v‹gj‰F Ä¡f mDTykhd rka« v‹nw brhšyyh«.
tiuÆš if j£o áǤJ¡bfh©L«, Ô©lhikia¥g‰¿¥ ngR« v¥gobaÅš Vnjh xU tifÆš RakÇahij ïa¡f« brŒJŸs
nghJ jiyia¤ bjh§f¥ ngh£L “ókhnjÉ”íl‹ ïufáa« ngá¡ »s®¢áahY«, Ô©l¤jfhjh® v‹d¥g£l r_f¤jhU¡F V‰g£LŸs
bfh©L« ïUªjh®fns bahÊa mij¥g‰¿ á¿J Tl ftiy ÔÉu cz®¢áahY« bghJ #d§fS¡FŸ xUÉj gugu¥ò
brY¤âdjhf¤ bjÇaÉšiy. V‰g£oU¥gJl‹ v⮥ò¡F mâf kÇahij ïU¡fhJ v‹gjhfî«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 366 367 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


njh‹W»‹wJjh‹. Mjyhš fh§»uáš cŸs gh®¥gdušyhj
jiyt®fS«, bjh©l®fS« jÅahf¡ ToahtJ, ïªj rka¤âš
k‰w °jhgd¡fhu®fisí« fy¡»¡bfh©L VjhtJ xU Ka‰á¡F«
KªJth®fshf. ïªj ÃiyÆš Ô©l¥glhjh® v‹gt®fS« jFªj
go »s®¢á brŒnjh mšyJ Ô©lhik¡F Mjhukhd ‘ïªJ’
kj¤ij É£LÉl¢ brŒnjh j§fË‹ ïÊîfisí« bfhLikfis 3 tJ khfhz RakÇahij kfhehL
í« xʤJ¡ bfhŸs Ka‰á brŒa nt©Lbk‹W« t‰òW¤J
»‹nwh«.
Ô©lhjh® v‹gt®fËš M§»y« go¤njh mšyJ bršt« ÉUJefÇš el¡fÉU¡F« 3-tJ RakÇahij kfhehlhdJ
gil¤njh c¤ânahf« Ãakd« KjÈaitfis vâ®gh®¤J¡ K‹ F¿¥ã£lgo #&‹-µ 6,7, njâfËš el¤JtJ r‰W jhkâ¤J
bfh©oU¥gt®fshš ÔÉukhd Ka‰áfŸ vJî« brŒa¥gL« v‹W mjhtJ xU thu« bghW¤J el¤j nt©oajhf V‰g£L É£l bj‹W
vâ®gh®¤J¡ bfh©oU¡fhkš M§fh§FŸst®fŸ To¡To bjÇÉ¡f nt©oajh»É£lJ. VbdÅš kfheh£o‰F¤ jiyik
VjhtJ xU Koî¡F tunt©oaJ« Äfî« mtáakhF« v‹gij t»¡f V‰fdnt ïirªJ mij c¤njá¤nj Rkh® 1 khj¤â‰F
í« bjÇɤJ¡bfhŸS»‹nwh«. K‹djhfnt ï§F tªJ Úy»ÇÆš (C£oÆš) j§»ÆUªj
ca®âUths® r®. AÇ á§ft® mt®fS¡F gšÈš tÈ V‰g£L
Fo muR - jiya§f« - 24.05.1931 mjdhš xU gš vL¡fnt©oajh»í« nkY« mtU¡F mªj tÈ
Éfhkš Äfî« bjhªâuî bfhL¤jjhš mt® kfheh£L¡F tu
KoahkY« mJtiu ï§F ïU¡f KoahkY« âObu‹W jkJ
CU¡F¥ òw¥gl nt©oajh»É£lJ. Md nghâY« kfheh£il
vªj Éj¤âY« xU thu« K‹ã‹dhfthtJ el¤âÉlyh« v‹»w
Ô®khd¤â‹ Ûnj jiyt® ca®âUths® brsªâugh©oa‹
mt®fS«, k‰W« ÉUJef® ãuKf®fŸ âUths®fŸ É.É.uhkrhÄ,
brªâšFkhu ehlh® KjÈat®fS« btF K«kukhfnt kfheh£L
ntiyfis ftŤJ¡bfh©L tU»wh®fŸ. ntW jiyt®
nj®ªbjL¤J Ó¡»u« kfhehL el¡F« njâia bjÇÉ¡f¥gL«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 24.05.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 368 369 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


tU« jiyt®fŸ všnyhU« bj‹dh£L muáašthâfŸ És«gu«
brŒí« msî¡F - kÇahij brŒJtU« msî¡F jFâíilat®
fŸ v‹W brhšyKoahbj‹gnj ekJ mã¥ã uhaKkhF«. Mdhš
bj‹dh£oš cŸs gh®¥gd® gh®¥gdušyh jh® r©ilí« fh§»u
R¡F Énuhjkhf bj‹dh£oš ïUªJ tU« cz®¢áí« mjdhš
âU. r¤âa_®¤â bj‹dh£oš cŸs gh®¥gd® vtU¡F« gh®¥gdušyhj muáaš
thâfS¡F« kÇahij ïšyhkš nghd fhuzKnk tleh£L
MrhÄfS¡F bj‹dh£oš óuzF«g« vL¤jhf nt©oa Ãiyia
bfh©L tªJ É£LÉ£lJ. c©ikia¥ ngr¥nghdhš âU. fhªâ¡
ca®âU. r¤âa_®¤â mŒa® bj‹ ïªâahÉYŸs gh®¥gd
F« Tl ï›tsî kÇahij V‰g£lj‰F fhuzK« bj‹dh£oš
muáašthâfisbašyh« Él Äfî« ešyt® v‹nw brhšY nth«
gh®¥gd®, gh®¥gdušyhjh® r©ilna jÉu ntušy. v¥gobaÅš
- mtU¡F NJ tŠrf« M»a fhÇa§fŸ m›tsî mâf khŒ
bj‹dh£L gh®¥gd ušyhjh® jiyÆš ifia it¡f âU. fhªâia
mjhtJ ãw¤âah® f©Lão¡f Koahjgo brŒjt‰F¤ jFªj
kfh¤kh M¡f nt© oa îgªj« ekJ gh®¥gdU¡F V‰g£LÉ£lJ.
msî bjÇahJ v‹nw brhšYnth«. Mjyhš ï¥go¥g£l
bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fŸ kh¤âu« rhjhuzkhf Ô©lhik v‹D«
t®fshš gh®¥gdušyhjhU¡F mâfkhd bfLâ x‹W« brŒJÉl
Éõa¤âš c©ikÆš (NJ òu£L ïšyhkš) kd¥ó®tkhŒ
KoahJ. mªj KiwÆnynajh‹ mtiu ešyt® v‹W brhšY
É£L¡bfhL¤ âU¥gh®fnsnadhš âU. fhªâia Él bgÇa
»‹nwh«. mtUila bghJey nritÆ‹ Mu«gkhdJ Äfî«
nah¡»aijia íilat®fshf Mtj‰F gy® ïªeh£L¥
gÇR¤jkhfnt Mu«ã¡f¥g£lJ v‹gnj ekJ mã¥uha«. Mdhš
gh®¥gdÇY« ïU¡ »‹wh®fŸ v‹gJ ek¡F¤ bjÇí«. v‹d brŒtJ
ãwF mtiu mŒa§fh® T£l¥gh®¥gd®fŸ mŒa®T£l¥ gh®¥gd®
mt®fŸ Ãiyik m¥go V‰g£LÉ£ljhš mt®fS¡F ïU¡f
fS¡F ÉnuhjkhŒ cgnah»¤J¡bfhŸs Ãid¤J âU.r¤âa
nt©oa »ukkhd kÇahij ïšyhkš nghŒÉ£lJl‹ kÇahij¡F
_®¤âia Äfî« ö¡»it¤J¡ bfL¤J É£lh®fŸ. mtU« ïªj
yha¡»šyhj t®fS¡F« ït®fŸ kÇahij brŒant©oat®fsh»
mŒa§fh® T£l¤ijí« mt®fsJ muáaiyínk e«ã j‹id¥
É£lh®fŸ. ekJ eh£L¥ gh®¥gd®fËš fšÉ, bršt«, r¡â KjÈa
g‰¿ mâf¡ftiy vL¤J¡ bfhŸshkš nghŒ É£lâdhY« jd¡F
Fz§fŸ gil¤jt®fŸ gy® ïUªJ« mt®fS¡FŸ xUtU¡fhtJ
v‹W xU bfhŸifia ão¤J it¤J¡ bfhŸshkš nghdâdhY«
njr¤ij¥g‰¿nah k¡fis¥ g‰¿nah c©ikahŒ ftÅ¡f
»uk¥go mtU¡F ïUªâU¡f nt©oa kâ¥ò ïšyhkš nghŒ
Koahkš j§fŸ ca®it ÃiyÃW¤â¡ bfhŸtj‰nf ghLgl
É£lJ. mt® Äjthj¡ T£l¤â‰FŸ ïUªâU¥ghuhdhš ï‹iwa
nt©oa ftiyia K¡»akhŒ¡ bfhŸsnt©oa Ãiyik V‰g£L
âd« mtuJ brhªj Ãiy ntuhfnt ïUªâU¡F«. âUths®fŸ
É£ljhš mt®fsJ k‰w¥bgUik ãufhá¡f ïlÄšyhkš nghŒ
f°öÇ u§fŒa§fh®, v.u§frhÄ mŒa§fh®, v°. $ÅthrŒa§fh®
É£lJ. k‰W« gh®¥gdušyhjh®fS¡FŸS« v¤jidnah g£nlš
KjÈa mŒa§fh®fŸ j§fsJ jFâ¡Fnkš bgÇa kÅj®fshtj‰F
fS¡F« v¤jid l#‹ fz¡fhd br‹F¥jh¡fS¡F«, eÇnk‹
âU. r¤âa_®¤â mŒa® v›tsnth fhuz°juhth® v‹gJ ek¡F
fS¡F« rkkhd jÅkÅj®fŸ v¤jidnah ng®fŸ muáaÈnyna
bjÇí«. m¡T£l« ïtU¡F á¿J« e‹¿í« ÉRthrK« fh£lhkš
ïU¡»‹wh®fŸ. Mdhš mt®fŸ jiybaL¡f¡ TlhJ v‹gjhf
nghdJ bgÇa F‰wnkahF«. Mdhš muáaÈš bgÇa kÅj®fŸ
gh®¥gd®fns NÎ brŒJ tªjjhš btËeh£L ntõ¡fhu®fS¡F
v‹gt®fS¡F e‹¿a‰w j‹ik ïa‰ifnaahF«.
ekJ eh£oš kâ¥ò V‰gl nt©oaJ mtáa kh»É£lJ. mâf«
Éf, âU. r¤âa_®¤â mŒa® rÛg¤âš brh‹d xU Éõa¤ ngRthnd‹ btŸis¡fhu uhÍa« ïªâahÉš ïU¥gj‰F v‹d
âš m®¤j« ïšyhkš ïšiy. mjhtJ ‘bj‹dh£oš cŸs gh®¥gd® fhuznkh mnj fhuz«jh‹ btËkhfhz fhu®fŸ ekJ khfhz¤âš
gh®¥gdušyhjh® r©il fhuzkhf tl eh£oš cŸs _‹whªju kfh¤kh¡fshtj‰F« k‰W« bgÇa jiyt®fŸ njrg¡j®fŸ
MrhÄfŸ všyh« bgÇa jiyt®fŸM»ÉL»‹wh®fŸ’ v‹W Kjyh»at®fŸ Mtj‰F« fhuzkh» ïU¡»‹wJ.
brh‹dJ m®¤jk‰wJ« bghwhikíilaJkhd th®¤ij v‹W eh«
x¥ò¡bfhŸsKoahJ. tleh£oš ïUªJ bj‹dh£L¡F miH¤J

Fo muR - 1931 ( 1 ) 370 371 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ÃahakhŒ ngRnthkhdhš bj‹dh£L¥ gh®¥gdušyhjh®
v‹dfhÇa¤â‰fhf âU. fhªâia kfh¤kh v‹W T¥ãl nt©L«
v‹gnj ek¡F És§fÉšiy.
âU. fhªâÆ‹ muáaš mã¥ãuhakhf£L«, rKjha
mã¥ãuhakhf£L«, ViH¤bjhÊyhËfis¥ g‰¿a mã¥ãuha
khf£L«, k‰W« mtuJ gF¤j¿î, Ãiyahd bfhŸif KjÈait <nuh£oš nghä° mkË
fis¥g‰¿a mã¥ãuhakhf£L« VjhtJ x‹W ïªj eh£L gh®¥gd
ušyhj k¡fËš ahuhtJ xUt® x¥ò¡ bfhŸs¤j¡fjhf ïU¡»‹wjh
- ahuhtJ x¥ò¡bfhŸS»‹wh®fsh? v‹W nf£»‹ nwh«. muáaš 18-5-31-ª njâ khiy 5 k¡F Rkh® 4,5 %ghŒ bgWkhd xU
cy»š muáaš ãurhu¤ij bjhÊyhf bfh©lt®fS« muáaš âU£L nkhâu¤ij Éiy¡F th§»a xU iga‹ Vnjh xU õuh¥ò¡
g¤âÇifia el¤Jtij bjhÊyhf bfh©lt®fS« muáaÈ‹ filÆš ïU¥gjhf <nuhL nghä° r¥-ï‹Þbg¡l® nfŸÉg£L ïU
nguhš bgÇa gjÉ g£l« bg‰W bgÇa kÅj® Mdt®fS« Mf r¥-ï‹Þbg¡l®fŸ <nuhL ãugy õuh¥ò ÉahghÇ ah»a ca®âU.
nt©o vâ®gh®¤J¡ bfh©oU¥gt®fS« M»a T£l¤âš cŸs khÇK¤J MrhÇ fil¡F¢ br‹W ÉrhǤjjhfî«, mªj MrhÇah®
gh®¥gdušyhjh®fËš VjhtJ xUt® âU. fhªâÆ‹ bfhŸiffis gâš brhšÈ¡ bfh©oU¡F« nghnj mâš âU¥â milahj r¥-
c©ikÆš x¥ò¡bfhŸS»‹wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. Mdhš ïd°bg¡l® xUt® mªj MrhÇahiu X§»¡ f‹d¤ âš mo¤j
ï§F xUtU¡F xUt® V‰g£l bghwhik, mNia, nguhir, ngh£o jhfî«, mj‰fhf m§F R‰¿íŸs #d§fS¡F kd tU¤jnk‰g£L
M»a fhÇa§fshš âU. fhªâ kfh¤khthfî« k‰w _‹whªju r¥-ï‹°bg¡liu f©o¤jhfî«, mj‰fhf fil åâahdjhš #d§
MŸfŸ óuz F«gbkL¡f nt©oa jiyt®fshfî« És§f fŸ Ó¡»u« ToÉ£ljhfî«, ïâš xU r¥-ï‹°bg¡l® eaªJ gâš
nt©oat®fsh»É£lh®fŸ. mJnghyntjh‹ ïÅí« mnef brhšÈ¡ bfh©oU¡f k‰bwhU r¥-ï‹° bg¡l® °nlõD¡F¢
fhÇa§fŸ eilbgW»‹wd. ïit el¡fhkš ïU¡f nt©Lkhdhš br‹W gy fh‹°nlãŸfis f¤â, jo, J¥gh¡»fSl‹ T£o¡
mj‰F¤ jFªj tÊ âU. r¤âa_®¤â mŒaU¡F ïšyhkÈšiy. bfh©L nghä° r®¡»Ÿ ï‹°bg¡l Ul‹ tªJ, âU. khÇK¤J
mbj‹dbt‹whš muáaš òu£il jhuhskhŒ btËah¡f nt©L«. MrhÇ cŸgl áyiu ifJ brŒJ, °nlõD¡F miH¤J¥ nghd
v¥goahtJ j§fŸ r_f Mâ¡f« Ãiy¤âUªjhš nghJ« v‹»‹w jhfî« brhšy¥gL»‹wJ. ïJ ï¥goÆU¡f bghJ #d§fŸ v§F
v©z¤ij É£LÉlnt©L«. #hâ ɤâahr¤ijí« Ô©lhik âU. khÇK¤J MrhÇahiu nghärh® mo¤J ÉLth®fnsh ba‹W
iaí« xÊ¥gJ jh‹ ekJ K¡»a ntiy v‹W« mJntjh‹ ïªj ftiybfh©L Rkh® 2000 ng® tiuÆš nghä°nlõid¢ R‰¿ To
eh£oš ïUªJ btŸis¡fhu Mâ¡f¤ij xÊ¡F« ntiy v‹W« É£lh®fŸ. bgÇa ng§f® fS«,ÉahghÇfS« #hÄ‹ bfhL¥gjhf¢
fUjnt©L«. ïªj xU fhÇa« x¥ò¡bfh©lhš k‰w fhÇa¤âš brhšÈí«, nghärh® mt®fis #hÛÅš Élhjjhš o¥o fby¡l®
v›tsî öu« nt©LkhdhY« É£L¡bfhL¤J uhÍbrŒJ bfh©L #dh¥. fh‹gfö® Í©lh rhaò mt®fËl« br‹W ï›Éõa¤ij¢
všnyhUnk x¤JiH¡f V‰ghL brŒaKoí«. ïªj¡ fhÇa¤âš âU. brhšÈ¡ bfh©lîl‹ mt® clnd òw¥g£L tªJ mu°L brŒa¥
r¤âa_®¤â ngh‹wt®fŸ ïu§» ntiy brŒjhš mt® tleh£L¤ g£lt®fis #hÛÅš Él¢ brŒjJ«, T£l« fiyªJ É£lJ.
jiyt®fS¡F nkyhdt® v‹gjhf Mth® v‹gJ kh¤âukšyhkš ïu©L áW iga‹fis kh¤âu« ï‹dK« ÉLjiy brŒahkš
bj‹dh£o‰F« xU khbgUª jiytuhŒ És§f¡ Toatuhth® ïU¡»wh®fŸ. m‹W ïuî bghJ #d§fŸ x‹WTo nghä°nlõ
v‹»‹w e«ã¡if ek¡F c©L. Åš fhtš òÇahâUªjhš nghärh® âU. MrhÇiaí«, k‰w M£
fisí« iea¥òil¤âU¡f¡ TL« v‹nw všyhU« fUâdh®fŸ.
Fo muR - Jiz¤jiya§f« - 24.05.1931 Mdhš xU moTl m¥òu« ahU¡F« ÉHÉšiy. ï¥nghJ
nghä[h® âU. khÇK¤J MrhÇ mt®fŸ ÛJ« âU. khÇK¤J MrhÇ
nghärh® ÛJ« ãuhJfŸ brŒâU¥gjhf¤ bjÇa tU»‹wJ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 372 373 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ïJ jÉu <nuhL bghJ #d§fŸ fhªâ rî¡»š Rkh® 2000 ng®
fŸ xU T£l« To nghärhÇ‹ m¡»uk elto¡ifia f©o¤J¤
Ô®khd§fŸ brŒJ nkšmâfhÇfS¡F mD¥ãÆU¡»wh®fŸ.
Éõa« v¥go ïUªjhY« nfhit Íšyh fby£l® mt®fshtJ,
Íšyh nghä° N¥bu©bl‹£ mt®fshtJ jaî brŒJ <nuhL tªJ
ïUju¥ghiuí« T¥ã£L ÉrhǤJ nfRfŸ nk‰bfh©L elthkš, <nuh£oš nghä° m¡»uk«
njitahdhš ïUt®fS¡F« ò¤âbrhšÈ Éõa¤ij ï›tsîl‹
ÃW¤â ÉLtJ ngh‰w¤j¡f fhÇakhF«.
ïšyhjtiu nghèR¡F xU bf£l bgaU«, #d§fËl« xU rnfhju®fns! nghä[h® m¤JÛÇ elªj fhÇa¤ij f©o¥
mdhtáakhd gugu¥ò« ïUªJ bfh©L bkd¡nfL«, gz¢ gj‰F eh« ï¡T£l« Toajhf brhšy¥g£lJ v‹whY« “nghärh®
bryî« V‰g£L¡ bfh©oU¡F«. ï›Éõa¤âš ÉahghÇfŸ V‹ mo¤jh®fŸ” v‹W Érhuiz brŒa eh« ï§F TlÉšiy.
všyh« x‹W To ïU¡»‹wh®fŸ. k‰W« ïj‰F C® bghJ#d§ Mdhš xU f©ÂaKŸs fdthid filåâÆš it¤J mt
fËš gyU« MjuthŒ ïU¡»wh®fŸ. ïj‹ bt‰¿ njhšÉahdJ khd« brŒjjhd m¡»uk fhÇa¤ij f©o¡fnt ToÆU¡»‹nwh«.
#d§fS¡F«, nghä°fhuU¡F« v‹gjhf âU«ãÉl¡TL« nghš
xUt‹ F‰w« brŒjhš F‰w¤â‰F cÇa vªj Ãahakhd
bjÇ»‹wJ. filáahf xU Éõa«. o¥o fby¡l® âU. fh‹gfö®
j©lidiaí« miltâš eh« ágh®R¡F¥ nghf¥nghtâšiy.
Í©lh rhaò mt®fŸ mªj ïuÉš ijÇakhŒ btËtªJ mu°£
nkY« F‰wthËfis¡ f©Lão¥gâY«, mt®fis j©o¥g âY«
brŒa¥g£lt®fis #hÄÅš Él¢brŒJ #d§fS¡F¢ rkhjhd«
eh« nghärhU¡F cjÉòÇa nt©oaJ mtáaªjh‹. F‰wthË
brŒJ v›tsnth bgÇa fytu« el¡f ïUªjij x‹WÄšyhkš
fis ão¥gâš eh« cjÉ brŒahJ, nghäR¡F Énuhjkhf elªjhš
brŒjJ ngh‰w¤j¡fnjahF«.
CÇš rkhjhd« v‹gJ V‰glhJ v‹gJ eh« cz®ªjnjahF«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 24.05.1931 Mdhš ïªj rªj®¥g¤âš nghärh® elªJ bfh©l KiwahdJ
m¡»ukkhdjhF«. VbdÅš, nghärh® xU bgÇa kÅjiu mo¤J
É£lh®fŸ. ïij¡ f©o¡fhkš .ïU¡f KoahJ. ïšyh É£lhš
ehis¡F« ï¥go¤jh‹ brŒth®fŸ. nkY« mt®fshš mo¡f¥
g£ltnuh Ä¡f kÇahijíŸst®. R¤j rhJ. c©ikahf el¡f¡
Toat®. xUth®¤ijí« JL¡fhf ngrhjt® v‹gJ cyfnk m¿ªj
jhF«. m¥go¡»šyhkš nah¡»a ija‰wtuhÆUªjhš, ï‹W eh«
ï§F ToÆU¡f nt©oa mtáankÆšiy. ïjdhš âU. khÇK¤J
MrhÇahÇl¤âš ek¡F kÇahij FiwaÉšiy. nkY« ït®
ahÇl¤âš mo¡fo nyth njÉ brŒJ bfh©L ïU¡»‹whnuh mt®
fns...... mªj nr£Lkh®fns nt©oaJ Jifia #hÛdhf bfhL¡f
tªjJ« âU. MrhÇah® mt®fË‹ nah¡»aijia btË¥gL¤J
»‹wJ. mtiu nghärh® ï«ir brŒjâdhnyna mtU¡F xU
bf£l bgauhtJ mšyJ mtUila nah¡»aij FiwªJ É£l
jhfthtJ V‰g£L ÉlhJ. mtUila nah¡»aij ï‹D« mâf
khf¡ fhz¥gLnkašyhkš, FiwªJÉlhJ. Mdhš nghärhÇ‹
nah¡»aij jh‹ nftykhŒ¡ fUj¥g£LÉ£lJ.
nghä° ïyhfhɉF j‰fhy muáaš fhuz§fshš mâfhu§
fŸ mâfkhf tH§f¥g£oU¡»‹wJ. mt®fS« j§fSila
Fo muR - 1931 ( 1 ) 374 375 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mâfhu¤ij ï«khâÇ _®¡f¤jdkhfnt áy ïl§fËš fh©ã¤J¡ âU. khÇK¤J MrhÇah® tifawh¡fis nghä° ÞnlrÅš
bfh©L tU»‹wh®fŸ. nghä° á¥gªâfË‹ m¡»uk¤J¡fhf ntW mo¡f Ka‰á¤jjhf nfŸÉ¥g£nl‹. vd¡F« m¥nghGJ MŸ
áy mâfhÇfŸ áy rªj®¥g§fËš bghJ #d§fËl« k‹Å¥ò« tªjJ. v§F mt®fis mo¤J, ï«irfŸ brŒJ ÉLth®fnshbad
nf£L¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ. MdhY« áy Éõa§fËš nghärh® #d§fS« gaªJ bfh©L rªnjfkhfnt jhÅUªâU¡»wh®fŸ.
fŸ m¤JÛ¿na elªJbfh©L tªâU¡»‹wh®fŸ. F¿¥ghf, ehD« neÇš br‹W gh®¤JÉ£L tªjnjhL mo¡fo M£fis
ï¥bghGJ ekJ CÇš elªj r«gt¤ij¥g‰¿ eh« tUªjhâU¥g mD¥ã, °nlrÅš v‹d el¡»‹wbj‹gij a¿ªJ bfh©nljh
j‰»šiy. Mdhš, elªjJ elªJÉ£lJ. mij¥g‰¿ eh« ãukhj ÅUªâU¡»nw‹. ekJ o¥o fby¡l® mt®fŸ tªJ mt®fis
khd »s®¢áfŸ brŒJ, nghäR¡F«, #d§fS¡F«, Énuhj¤ij #hÛÅš ÉL«go T¿ajhf m¿ªjãwnf jh‹ eh‹ gL¡if¡F¢
ts®¤J¡bfh©oU¥gij Él, VjhtJ xU Ka‰á brŒJ ï«khâÇ br‹nw‹. ï¥bghGJ tªâU¡F« o¥o fby¡l® Äfî« ešyt®.
r«gt§fŸ ïÅ eilbgwht©z« gh®¤J¡ bfhŸs nt©oaJjh‹ mt® ï›Éõa¤ij e‹whf Érhuiz brŒJ, KLî TWthbu‹gnj
ekJ flikahF«. VbdÅš, ï‹W eh« ngrhâUªjhš, ehis¡F v‹Dila mã¥ãuhakhF«. Mifahš eh« mo¡fo T£l« nghL
ek¡F« ïªj khâÇnajh‹ elªJÔU«. Mifahš ï«khâÇahf tnjh thÈg®fis¤ ö©oÉLtnjh M»a fhÇa§fŸ brŒa¡
mâfhÇfŸ ïÅ elthkš gh®¤J¡ bfhŸsnt©L«. ïjdhš, ek¡F¥ TlhJ. mâfhÇfis¥ gÇfhr« brŒaî« TlhJ.
nghänr nt©lhbk‹gJ m®¤jkhfhJ. ek¡F áy rªj®¥g§fËš
nghärhÇ‹ cjÉ mtáa« nt©oÆU¡»‹wJ. mt®fSila nfh®£oš Érhuiz el¡F« bghGJ, eh« bghUikahfî«
gªnjhg°J« njitjh‹. Mjyhš ïªj r«gt¤ijna X® Mjhukhf ml¡fkhfî« elªJbfhŸs nt©L«. mâfkhf¡ T£l«ngh£L,
it¤J, xUÉj»s®¢áiaí« eh« brŒJÉl¡ Tlhbj‹gijí« Érhuiz eilbgwhkY« brŒJÉl¡TlhJ. m«khâÇ ï‹W
ï¢rªj®¥g¤âš m¿É¤J¡ bfhŸS»‹nw‹. VbdÅš, ïij X® mâfkhf #d§fŸ T£l« Toajdhš jh‹ ïªj¡ nfir ï«khj«
Mjhukhf it¤J bgÇabjhU »s®¢á brŒJ É£lhš ïâÈUªJ 25-« njâ fh§fa¤âš Érhuiz¡F¥ ngh£oU¥gjhf ï¥nghJ eh‹
mnef nfRfŸ c©lhfyh«. ãwF mjdhš ÃuguhâfŸ fZl¥gl nfŸÉ¥gL»nw‹. Mdhš mJ v›tsî öu« c©iknah mJ
nt©otU«. ekJ RakÇahijia eh« fh¥gh‰¿¡ bfhŸs ghLgl vd¡F¤ bjÇahJ. ï«khâÇahd òfh®fS¡F eh« ïlªjuhkš
nt©oaJjh‹. Vnjh áy nghärh® bghW¥g‰w j‹ikÆš elªJ elªJbfhŸs nt©L«. fh§fa¤âš Érhuiz ngh£oU¥gjhdJ
bfh©lhš, všyh¥ nghäirna eh« F‰w« brhšYtJ« TlhJ. ek¡F¤jh‹ mâf fZl« . mt®fnsh r®¡fh® bryÉnyna nghŒ
<nuh£oš ïJtiu xUÉj fyfKÄšyhâUªjJ. ïªJ¡fS«, tUtJkšyhkš, r®¡fhuh® mt®fSila bryî¡F¡ bfhL¡»w
K°ä«fS« rnfhju®fŸ khâÇ x‰Wikahf¤jh‹ ehsJ tiuÆY« gz¤âY« á¿J Ûâ brŒJbfh©L yhgkilth®fŸ . Mdhš ek¡F
ïUªJ bfh©L tU»‹nwh«. m¥goÆU¡F« bghGJ nghärh® všyh« if¢bryntahF«.
ïj‰fhf #d§fËl¤âš m‹ghÆUªJ, nah¡»a¥ bghW¥òl‹ elªJ nkY« nghärhU¡F ïjdhš mâf bryî« V‰gl¥ nght
bfh©oU¡f nt©L«. mijÉ£L nah¡»aija‰w KiwÆš âšiy. mÃahabkd¤ njh‹¿dhY«, mšyJ ïªj¡ nf° m¥ÕÈš
nghärh® elªJ bfh©ljhdJ tUªj¡Toa fhÇankahF«. nkyâ ÉfhJ, cilg£L¥ nghF« v‹W njh‹¿a bghGâY«Tl, áy
fhÇfŸ ïij e‹F Érhuiz brŒJ, Úâ brY¤â #d§fS¡F nghä mâfhÇfŸ nt©Lbk‹nw elto¡if el¤â miyªJ âÇa£L«
ál¤âš kâ¥ò ïU¡F«go brŒa nt©L«. #d§fË‹ ánef¤ v‹W rkhjhd« brŒJ bfhŸS»wh®fŸ. “vd¡bf‹d bryî
ijí« x¤JiH¥igí« mâfhÇfŸ ehlnt©Lbk‹gj‰fhf¤jh‹ tªjJ? ïu©L tÇ vGj nt©oaJjhnd. mt‹ nghŒ bryî brŒJ
eh« ï‹W Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰w nt©oÆU¡»‹wJ. Éõa« bfh©L miya£Lnk” vd nghäR mâfhÇfŸ TW»‹wjhf
Ãaha°jy¤â‰F nghŒ É£ljhf bjÇ»‹wJ. Mjyhš ï§F brhšY»‹wh®fŸ.
Étfhu¤â‹ cŸÉõa§fis¥ g‰¿ É°jǤJ¡ bfh©oU¥gJ
ÃahakhfhJ. nghärh® v›tsîjh‹ m¡»ukkhfî« nah¡»a Mjyhš ïj‰fhf ïÅ v›Éj »s®¢áí« nt©lh«. nkY«
bghW¥g‰W« elªJ bfh©lnghâY« Tl ehK« mnjkhâÇ áy® e«ik¤ ö©oÉ£L nk‹nkY« elto¡iffŸ
el¡f¡TlhJ. vL¤J¡bfhŸs nt©Lbkdî« TWth®fŸ. ek¡F ïU¡F« M¤â
u¤âš eh« mt®fSila th®¤ijfS¡F ïz§» elªnjhnk

Fo muR - 1931 ( 1 ) 376 377 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ahdhš, mt®fŸ “br‹id¡F¢ bršyyh«” “ošÈ¡F¢ bršyyh«”
“xU if gh®¤J Élnt©L«” vd gythwhf e«ik¤ ö©o¡
bfh©oU¥gh®fŸ. ãwF mt®fŸ f©Q¡F¡ Tl »il¡f kh£
lh®fŸ. ek¡F« ïu©L ehŸ tiuÆY« jh‹ ïªj M¤âu« ïU¡F«.
ãwF mJ jhdhfnt mk®ªJ ÉL«.
ïJtiuÆY« âU.khÇK¤J MrhÇah® ïUªjÉlnk bjÇah á. ïuh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹
kÈUªjJ. Mdhš ïªj r«gt¤jhš mtUila bga® všnyhU¡ ntiy¤â£l«
F« bjÇatªjJ. ï›thW T£l«ngh£L, áy Ô®khd§fis Ãiw
nt‰¿ÉLtjhš k£L« ekJ bghW¥ò KoªJ É£ljhf eh«
Ãid¤J¡bfhŸs¡TlhJ. nt©Lkhdhš, mšyJ mtáa«
jÄœehL fh§»uÞ fÄ£o¤ jiyt® ca®âU. á. ïuh# nfhgh
ne®ªjhš všyhU« MŸ x‹W¡F 5 mšyJ 10 bfhL¤jhtJ
yh¢rhÇah® mt®fŸ gz« tNÈ¥gj‰fhf btËÆ£LŸs xU
mtU¡F Ãaha« »il¡F«go brŒant©L«. ï¥bghGJ ï›
m¿¡ifÆš mªj¥ gz¤â‹ _y« brŒa¥gL« ntiy¤ â£l§
Él¤âš xU Ô®khd« ãununuã¡f¥ngh»‹wh®fŸ. mij¡ftŤJ
fisí« F¿¥ã£oU¡»‹wh®. mitfËš 5-tJ â£lkhf:-
Ãiwnt‰Wå®fbsd e«ò»‹nw‹.
Ϫâ:- “#d§fËilna ïU¡F« FU£L e«ã¡ifiaí«,
F¿¥ò: 19.05.1931 M« ehŸ <nuhL fhiuthŒ¡fhÈš fhtšJiwia¡
_l¥gH¡ftH¡f§fisí« ngh¡» gF¤j¿î« V‰gLtj‰F¥ ghL
f©o¤J eilbg‰w bghJ¡T£l¤âš M‰¿a ciu.
gl nt©L«”
Fo muR - brh‰bghÊî - 24.05.1931
v‹gjhf¡ F¿¥ã£oU¡»wh®. ïJ j‰fhy¤â‰F V‰wbjhU
ntõnkahdhY« ït®fS« ït®fsJ áZanfhofS« bršY
Äl§fËbyšyh« ghuj¡fijiaí«, uhkhza¡ fijiaí«, es‹
fijiaí« k‰W« ÉZQÉ‹ 10 mtjhu¡ fijfisí« ãur§f«
brŒJ, ãurhu« brŒJ bfh©nl nghtJ FU£L e«ã¡ifiaí«,
_l¥gH¡ftH¡f§fisí« xʤJ gF¤j¿it c©lh¡F« ãurhu
khFkh? v‹W tz¡f¤Jl‹ nf£»nwh«:
m‹¿í« mªj ³ m¿¡ifÆš cŸs 8 â£l§fËY«
Ô©lhik Éy¡F â£l¤ij kh¤âu« btF #h¡»uijahfnt ekJ
M¢rhÇahut®fŸ monahL xU th®¤ij Tl brhšyhkš É£oU¡
»wJ Äfî« F¿¥ãl¤j¡fjhF«.

Fo muR - f£Liu - 24.05.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 378 379 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mifahš gh®¥gdušyhj t¡ÑšfŸ, khzt®fŸ, K°ä«
t¡ÑšfŸ, khzt®fŸ ijÇakhŒ btË¢ br‹W gh®¥gd¥ òu£il
btËah¡f nt©Lbk‹W t‰òW¤J»‹nwh«.

Fo muR - f£Liu - 24.05.1931


gh®¥gd t¡ÑšfŸ,
khzt®fŸ “fh§»u°” ãurhu«

ï¥nghJ nfh®£L« gŸË¡TlK« _l¥g£L äî ehshŒ


ïU¥gjhš mªj ehis¡ fh§»u° ãurhu« bk‹D« gh®¥gd ãurhu¤
â‰fhf C® CuhŒ br‹W btF ftiyahŒ¥ ãurhu« brŒa¥ gh®¥gd
t¡ÑšfS«, khzt®fS« cgnah»¡»‹wh®fŸ.
ïJngh‹w ftiy gh®¥gdušyhj t¡ÑšfS¡FŸS«,
khzt®fS¡FŸS« á¿J« ahU¡F« »ilahJ. gh®¥gdušyhj
t¡Ñšfisí«, khzt®fisí« fh§»u° ãurhu« brŒí«go eh«
ÉU«gÉiy. Mdhš gh®¥gd¥ òu£il vL¤J btËÆL« ãurhu«
V‹ brŒa¡TlhJ v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. gh®¥gduš yhj r_f«
xU kÅj‹ j‹id ö¡» Vnjh ÉLtj‹ _ynk nknywyh« v‹W
Ãid¤jhš v›tsîjh‹ ö¡»Él Koí«? if¡F v£L« msî¡F
nkš v¥go¤jh‹ ö¡»Él Koí«? ekJ eh£oš gh®¥gdušyhjh®
K‹nd‰w« v‹gJ btW« c¤ânahf M¤âunk mšyhkš mJî«
jÅ¥g£lt®fŸ jdJ jdJ brhªj c¤ânahf ey¤â‰F M¤âu¥
gLtjšyhkš mªj r_f ey¤â‰F¥ ghLgLtJ v‹gJ ahÇl¤
âYnk mÇjhÆU¡»‹wJ.
go¤j kfkâa rnfhju®fËlK« mJnghyntjh‹ r_f
cz®¢á v‹gJ Äf mÇjhfnt ïU¡»‹wJ. ïªj rka¤âš xU
kfkâa t¡ÑyhtJ, khztuhtJ btË¡»s«ã j§fsJ cÇik¡F
ÉnuhjkhŒ brŒa¥gL« ãurhu¤ij xÊ¡f ïJtiu ahU« òw¥gl
Éšiy. ahnuh ntiy brŒJ c¤ânahf§fis¡ f‰gid brŒJ
VjhtJ Ó®âU¤j« v‹gjhf x‹iw¡ bfh©LtªJ É£lhš
m›î¤ânahf§fËš “vd¡F g§F bfhL” v‹W nf£fkh¤âu«
mªj rka¤âš všnyhUnk jahuhf ïU¡»‹wh®fns bahÊa ghku
k¡fS¡fhf ghLg£L m¿ñ£o, mt®fis Vkh‰w¤âÈUªJ j¥ò
ɤJ, rk¤Jt¤Jl‹ thHî«, c©ikia czuî« brŒtâš ahU«
ftiy vL¤J¡ bfhŸtnj »ilahJ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 380 381 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ï‹iwa kzkfsh»a âUkâ. Rnyhrdh V‰fdnt âUkz«
elªJ mªj«ikÆDila fztdh® ï¥bghGJ ešy ÃiyÆY«
c¤ânahf¤âY« ïUªJ bfh©oU¡»wh®. m¥go ïU¡f
ïªj«ik¡F ï¥nghJ KjšòUõ‹ ïU¡fnt mtÇlÄUªJ Éy»,
ïJ ïu©lhtjhf brŒJbfhŸS« Ó®âU¤j âUkzkhF«. ïªj¤
òâa Kiw Ó®âU¤j kz« âUkz« Kjš òUõDila r«kj¥gona eilbgWtjhF«. bg©
‹ jf¥gdhU« k‰w beU§»a gªJ¡fSilaî« KG¢ r«kj¤
bgh‹d«gydh® - Rnyhrdh Jlndna ïJ eilbgW»‹wJ. bg©Â‹ jf¥gdh® ï¥bghGJµ
500, 600 %ghŒ r«gs¤âš r®¡fh® c¤ânahf¤âš ïU¥gjhf m¿
»nw‹. bg©Â‹ jf¥gdh® bg©Q¡F ïªj eiffŸ ngh£o
U¥gjšyhkš ïªj kfheh£L¢ bryî, fšahz¢ bryî k‰w bryî
âUths® m. bgh‹d«gydh® mt®fsJ âUkzkhdJ 24ª M»aitfŸ mtuhnyna brŒa¥gL»wJ. bg©Â‹ á¿a jf¥
njâ khiy 5 k¡F ãiwah® ehlh® iA°Tš MÈš ca®âU. gdh® neÇš ïUªJ všyh¡ fhÇa§fisí« el¤J»‹wh®. mjdhš
òugr® yøÄ euR mt®fŸ jiyikÆš eilbg‰wJ. âUkz jh‹ ïªj¤ âUkz« ïJtiu elªj Ó®âU¤j âUkz§fis
x¥gªj« eilbgWtj‰F K‹ âU. <. bt. ïuhkrhÄ vGªâUªJ áy bašyh« Él xUgo K‹nd¿a âUkz« v‹W brh‹nd‹.
th®¤ijfŸ brh‹dh®. kzkf‹ âU. bgh‹d«gy« mt®fis¥g‰¿ c§fS¡F x‹W«
mjhtJ Ó®âU¤j âUkz« v‹W« RakÇahij¤ âUkz« brhšy nt©oaâšiy. mt® “irtntshs®” tF¥ò v‹gij¢
bk‹W« brhšy¥gLgitfbsšyh« vdJ fU¤J¥go giHa nr®ªjtuhÆUªjt®. mt‰iw bašyh« monahL xʤJ v›Éj
KiwÆš cŸs mjhtJ bjŒåf r«kªj«, rl§F, ïUtU¡F« rk #hâkjngj« ïšyhkš rfy¤â‰F« JªJ RakÇahij¤
cÇik ïšyhj f£L¥ghL, Ãaha thœ¡if¡F mtáaÄšyhj bjh©lh‰¿tUgt®. bg© $itzt® v‹W brhšy¥gLtJ«
ïa‰if j¤Jt¤â‰F Kuzhd ÃgªjidfŸ M»aitfËš ïUªJ rh¤jhjh® v‹W brhšy¥ gLtJkhd tF¥ig¢ nr®ªâUªjt®.
ÉLg£L eilbgW« âUkz§fnsahF«. RakÇahij ïa¡f¤ mt‰iwbašyh« monahL É£LÉ£lJl‹ ï¤âUkz Éõa¤
â‰F¥ ã‹ ï¤âUkz Éõa¤âš mndfÉj Ó®âU¤j kz§fŸ âš m¥bg©Q¡F ntWah® ahnuh v›tsnth FøfŸ brŒJ
eilbg‰¿U¡»‹wd. bgU« bgU«gÊfŸ T¿ mj‹ ò¤âia fiy¤J« mj‰bfšyh«
K‰¿Y« Vkhwhkš ijÇakhŒ ïUªJ ï¤âUkz¤â‰F ïirªjd®.
mjhtJ gh®¥gd¥ ònuh»jÄšyhj - m®¤jk‰w, mtáa k‰w
rl§FfŸ ïšyhj, ònuh»jnk ïšyhj XnuehËš xnu kÂÆš Mfnt ï¤âUkzkhdJ eh« Éthf KiwÆš v‹bd‹d
eilbgw¡Toa å©bryî ïšyhj KjÈa khâÇÆY« k‰W« fy¥ò Éjkhd bfhŸiffis ekJ ïa¡f¤â‹ _ykhf¥ ãurhu« brŒ»‹
kz§fS«, Éjit kz§fS«, FHªijfSl‹ Éjit kz§ nwhnkh mitfËš K¡»akhd bjh‹bw‹W« M© bg© Éthf
fS«, xU fzt‹ xnu fhy¤âš ïU bg©fis thœ¡if¤ Jiz Éõa¤âš V‰gL« Ó®âU¤jnk ekJ eh£il- V‹ cyf¤ ijna
t®fshŒ V‰W¡bfh©l kz§fS«, kidÉia òUõ‹ u¤J rkj®kk¡fshf¢ brŒa¡Toa xU K¡»a fUÉahf ïU¡F« v‹W
brŒJÉ£L ntW bg©iz brŒJ bfh©l kz§fS« k‰W« fUJ»nw‹.
»¿°Jt kj¤âš xU kidÉ V‰fdnt ïU¡f mij¤ jŸË¡ Fo muR - brh‰bghÊî - 31.05.1931
bfh©l âUkzK« k‰W« bgh£L¡f£o jhᤠbjhÊÈ äLg£l¥
bg©fŸ bgh£L¡fis mW¤J É£L brŒJbfh©l kzK« ï¥go
ahf gyÉj Ó®âU¤j kz§fŸ ïJtiu eilbg‰W tªâU¡»‹wd.
Mdhš ïªj âUkz« v‹gjhdJ ïJtiu elªj Ó®âU¤j
âUkz§fis bašyh« Él xUgo K‹nd¿a âUkz« v‹gij
c§fS¡F¤ bjÇɤJ¡ bfhŸ»‹nw‹.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 382 383 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ÉLjiyí«, rk cÇikí« mila nt©Lbk‹gijínk K¡»a
khŒ¢ brhšÈ tªâU¡»‹nwh«. ïij m‹W Kjš ï‹W tiu
kW¥gt®fŸ - kW¤jt®fŸ ahUÄšiy. Mfnt ï«_‹W fhÇa§
fS« V‰glnt©Lbk‹W c©ikahí«, nah¡»akhí« ÉU«ò«
- x¥ò¡bfhŸS« x›bthUtU« mt‰¿‰F ïilôWfshÆU¥
jŠir Íšyh RakÇahij kfheh£L gitfis xÊ¥gâ‹ _y« jh‹ mitfis mila Koíbk‹gij
x¥ò¡bfh©nl ÔUth®fŸ.
Ô®khd§fŸ
ïªÃiyÆš gh®¤njhkhdhš ek¡F Ô©lhik¡F«, #hâ
ɤâahr ca®î - jhœî¡F« Mjhukhf “ekJ kj«” v‹W brhšy¥
gL« “ïªJkj«” v‹gjhf x‹W ïUªJ bfh©Ljh‹ K£L¡f£il
ï«khj« 24, 25« njâfËš ãiwah‰¿š elªj jŠir Íšyh
ahf ïU¡»‹wnj bahÊa, ntbwh‹WÄšiy.
RakÇahij kfheh£oš Ãiwnt‰w¥g£l Ô®khd§fŸ k‰bwhU
g¡f« ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wd. mt‰WŸ K¡»akhf¡ fUj¥ ïªJ kj« v‹gâ‹ ét ehona Ô©lhikí«, #hâ ɤâahr
gLtJ«, gyU¡F âL¡»L«goahd msî¡F ãukhjkhŒ fhz¥gL Kªjh‹ v‹gij, “ïªJ kj” r«gªjkhd xU á¿J PhdKŸs
tJkhd Ô®khd§fŸ _‹W. k¡fS« czUth®fŸ.
mjhtJ, m‹¿í«, ï‹iwa âd« Ô©lhikiaí«, #hâ ɤâah
r¤ijí« xÊ¡f Élhkš jL¤J¡ bfh©oU¥gt®fshd ekJ
1. “k¡fS¡FŸ ïUªJtU« Ô©lhikí«, #hâ
vâÇfŸ vij ãujhdkhŒ¢ brhšY»‹wh®fbs‹whš “ïªJ
ɤâahrK« monahL xÊ¡f¥gl nt©Lkhdhš mj‰F
kj¤ij”¤ jh‹ ãujhdkhŒ¢ brhšY»‹wh®fŸ.
K£L¡f£ilahf ÉU¡F« ‘ïªJ kj«’ v‹gJ mÊ¡f¥gl
nt©oaJ Ä¡f mtáa khF«.” Mfnt ïªJ kj¤â‹ ÃHÈš jh‹ Ô©lhikí«, #hâ
ɤâahrK« mil¡fy« òFªJ bfh©oU¡»‹wnj bahÊa ntW
2. “k¡fŸ c©ikahd RjªâuK«, rkj®kK«, bghJ
vtUila gy¤jhY« Mjhu¤jhY« mit ïU¡fÉšiy. m‹¿
îilik¤ j¤JtK« mila nt©Lkhdhš mt‰¿‰F ïil
í« #hâ ɤâahr¤ij¡ fh¥gh‰WtJ jh‹ ï‹W ïªJkj r«gu
ôwhf ÉU¡F« flîŸ e«ã¡ifí«, vj‰F« mijna bghW¥
jhakhf ïU¡»‹wnj bahÊa, ntW xU fhÇaK« ïªJkj¤â‹
gh¡F« cz®¢áí« xÊ¡f¥gl nt©oaJ mtáakhF«.”
mDgtkhŒ vªj ïªJ k¡fËlKÄšiy v‹gJ« mDgt Phd
3. “bg©fŸ M©fis¥ ngh‹w ÉLjiyiaí«, KŸs ahtU« e‹whŒ m¿ayh«.
rkj®k xG¡f¤ijí«, Rjªâu¤ijí« mila nt©Lkhdhš
KjyhtJ, ïªj #hâ ɤâahr«, Ô©lhik M»aitfŸ
mt‰¿‰F jilahÆU¡F« ãŸis¥ng‰iw (f®¥g¤ij)
mDgt¤âÈU¥gJ jh‹ ïªJ kj« v‹gij¤jÉu, k‰wgo ïªJ
ml¡» Ms nt©oaJ mtáakhF«”
kj« v‹whš v‹dbt‹W ïªJ¡fŸ v‹gt®fËš nfho¡F
v‹gitfshF« xUtuhtJ És¡f Koíkh? mšyJ j§fS¡fhtJ bjÇí«go
És¡»¡ bfh©oU¡»‹wh®fsh? v‹W gªja« T¿nf£»‹nwh«.
Mfnt ïj‹ fU¤J kj cz®¢á, flîŸ cz®¢á M»ait th®¤ijasî mšyhkš fU¤jsÉš ahU¡fhtJ És§Fkh?
k¡fŸ thœ¡if¡FŸ òFªJ bfh©L ïU¡f¡ Tlhbj‹gnjahF«. És§»ÆU¡»‹wjh? v‹W« nf£»‹nwh«.
bghJthf ekJ ehlhdJ c©ikahd ÉLjiyí«, RjªâuK«, jÉuî«, ïªJ kj« v‹W brhšy¥gLtj‰F Mjhubk‹W
rkj®kK« miltj‰F eh« btFfhykhfnt nkšf©l ï«_‹W brhšy¡ToaJ«, ïªJ¡fŸ v‹w jiy¥ã‹ Ñœ f£L¥g£l k¡fËš
j‹ikfŸ mjhtJ k¡fS¡FŸ Ô©lhik xÊtJ«, #hâ ɤâahr« 100¡F 25 nguhtJ bjǪJ, x¥ò¡bfhŸs¡ ToaJkhd Mjhunkh,
Ú§FtJ«, bghUshjhu rkj®k« V‰gl nt©Lbk‹gJ«, bg©fŸ j®knkh, bfhŸiffnsh, nfh£ghLfnsh vJîÄšiyba‹W e«khš
Fo muR - 1931 ( 1 ) 384 385 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ijÇakhŒ¢ brhšy¡TLkhdhY«, xU rka« ntW ahuhtJ mL¤jgoahf ïªJkj« vj‰fhf¡ fh¥gh‰w¥gl nt©L bk‹gnj
ïU¥gjhf¢ brhšÈ f£lha¥gL¤â k¡fis x¥ò¡bfhŸs¢ brŒí« ek¡F¥ òy¥glÉšiy. mâš VjhtJ ca®ªj bfhŸiffnsh,
vªj Mjhu¤âyhtJ Ô©lhikiaí«, #hâ ɤâahr¤ijí« ãunah#d¥gl¤j¡f j¤Jt§fnsh mšyJ Phd§fnsh ïU¡»‹w
t‰òW¤jhj Mjhunkh, jUknkh, bfhŸifnah nfh£ghnlh ïU¡ bj‹W ahuhtJ brhšytªjhš, mt®fis¥ g‰¿ eh« áÇ¥gJl‹
»‹wjh ba‹W« nf£»‹nwh«. mt®fS¡F , ctikahfîbkhU gÊbkhÊia¢ brhšÈ¡fh£l
nt©oat®fshfîÄU¡»‹nwh«. mjhtJ, xUt‹ “gŠrgh©lt®
ï°yh« kj¤â‰F F® M‹, »¿°Jt kj¤â‰F ig㟠fis vd¡F¤ bjÇahjh? f£oš fhšfŸ nghš _‹Wng®fbs‹W
v‹git ïU¥gJ nghš ïªJ kj¤â‰F v‹dÆU¡»‹wJ v‹gjhf brhšÈ, ïu©L Éušfis¡fh£o, jiuÆš x‹iw vGâ, filáÆš
ïªJkj mãkhÅfŸ ahuhtJ brhšyKoíkh? ïªJ¡fS¡F mijí« fhyhš njŒ¤J É£lhdh«.” v‹gij bah¡F«.
nk‰f©lij¥ ngh‹w xU ntjÄU¡»‹wjh? ïUªjhš mJ ïªJ¡
fbs‹gt®fŸ bjÇa¡Toajh? mJ ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ všnyh Mfnt, ï¥gHbkhÊ¥go v¥go ïªj eg® gŠrgh©lt®fŸ
iuí« f£L¥gL¤j¡ Toajh? v‹W nf£gnjhL ïªJ kj¤ij¡ v‹gt®fŸ f£oš F¤J¡fhšfŸ IªJ, eh‹F, _‹W, ïu©L, x‹W
fh¥gh‰w¡ ftiy¡ bfh©lt®fŸ v‹gt®fshtJ mâš cŸst‰ M»a ïitbah‹Wnk bjÇahjt® v‹W V‰gL»‹wnjh, mJ nghš
¿‰F f£Lgl r«kâ¥gh®fsh? v‹gâ‹ _y«jh‹ xU kj¤â‹ ïªJkj« v‹gJ “vd¡F¤ bjÇahjh?, mJ mnef ca®ªj j¤Jt§
MjhuÄ‹dbj‹gij ârÆ¡f KoínkbahÊa, k‰wgo vtU¡F« fŸ, M¤k Phd§fŸ KjÈaitfŸ bfh©l gHikahd” bj‹W
òÇÉ¡f¥gl KoahkY«, j§fS¡nf òÇahkY« ngRtâš ahbjhU brhšYgt®fSkhth®fŸ v‹Wjh‹ eh« mã¥ãuha¥gl nt©o
gaD« V‰glhbj‹gJl‹ ïªj ÃiyÆš cŸs ïªJ kj r«gªjkhd ÆU¡»wJ.
t¡fhy¤nj gÇfhr¤â‰F ÄlkhFbk‹gijí« Phgf¥gL¤J»nwh«.
vdnt, ï¥go¥g£l k¡fË‹ mã¥ãuha¤â‰F ahU« ga¥
ïªâa ghkuk¡fË‹ K£lhŸ jd¤ijí«, f‰w k¡fË‹ glnt©oaâšiy ba‹gij¤ jÉw, ntW rhkhjhd« bghJ
mnah¡»a¤jd¤ijí« cyF¡F vL¤J¡ fh£Ltj‰f¿F¿ahf¤ jh‹ k¡fS¡F eh« brhšy nt©oaâšiy ba‹nw fUJ»‹nwh«.
ïªJ kjbk‹w cz®¢á ïU¡»‹nwnj v‹gnjhL ïªâahÉš 100-
¡F 10-ngU¡F¡Tl ïªJkjbk‹whby‹d bt‹gJ És§fhkny k‰wgo rkj®k¤â‰F« bghJîilik¡ bfhŸif¡F« flîŸ
mj‰F moikahf thœªJ bfh©oU¡»‹wh®fbs‹W« eh« gªja« cz®¢á xÊ¡f¥gl nt©oa bj‹gJ« ekJ cWâahd mã¥ãuha
T¿¢brhšYnth«. nkahF«. flîŸ e«ã¡ifí«, flîŸ ÛJ bghW¥ò nghLgtD«
RjªâukÅjdhÆU¡f ÃahankÆšiyba‹W gy jlitfËY«
nkY«, Ô©lhikí«, #hâ ɤâahrK« xÊtj‰F kh¤âu brhšÈ tªâU¡»‹nwh«.
kšyhkš, ïªJ k¡fË‹ m¿î É®¤â¡Fkhd cja¤â‰F« ïªJ kj«
v‹»‹w cz®¢ábahÊa nt©oajtáabk‹W nkY« nkY« flîŸ c©lh? ïšiyah? v‹»‹w ãu¢áidÆš eh« òf
tÈíW¤â¢ brhšYnth« . Mfnt, ï›Éj ïªJkjbk‹ gij¡ Éšiy. mJKoªj ÉõakhF« v¥gobaÅš, “bjh£l≠bfšyh«
f£o¡ bfh©L mGtJ«, mj‰F Vnjnjh Éah¡ahd§fŸ brhšY flîŸ ! flîŸ!!” ba‹W brhšÈ rjh ãuh®¤jid brŒJ bfh©o
tJ«, má§f¤ijbaL¤J nkny óá¡bfhŸStij bah¡Fnk jÉw U¡F« âU. fhªâí«, irtrka Ãòz®fË‹ kfhehL T£lK«,
ò¤ârhȤjd« x‹W« És§fhJ. bghJthf kj§fŸ v‹gnj V‰fdnt ïij¥g‰¿ xU Koî brhšÈahŒÉ£lJ. mjhtJ,
“mjhtJ flîS¡F«, kÅjD¡FKŸs r«gªj¤ij¡ fhzî« - “flîËU¥gjhŒ kÅj‹ Ãid¤J¡ bfhŸtJ ešyJ” v‹W kh¤âuª
flîis kÅj‹ milaî«” v‹W brhšy¥gLtjhd kj§fŸ jh‹ brhšÈÉ£lh®fŸ. Mjyhš, mJ xU kÅj‹ xU gyidí¤
v‹gnj “_l e«ã¡if”ba‹W«, “A«g¡” ba‹W« cyf k¡fŸ njá¤J Ãid¤J¡ bfhŸsnt©oa ÉõakhŒ nghŒÉ£lbj‹g
bgU«ghnyhuhš brhšÈ¡bfh©L tU»‹w ïªj¡ fhy¤âš gy âdhš òydh»‹wJ. Mifahš, eh« ïÅí« mâš ãuntá¡f
ïl§fËš mit bahÊ¡f¥gl ãurhu§fŸ brŒJbfh©L« tu¥ nt©oa ntiyÆšiy. Mdhš, kÅjDila j‰fhy Ãiy¡F
gL»‹w ïªj¡ fhy¤âš nfty« m®¤jÄšyhj, MjhuÄšyhj flîŸjh‹ fhuzbk‹whš kÅjÅ‹ Ãiyia kh‰w nt©Lbk‹W
ïªJkj« v‹gj‰F xUt® t¡fhy¤J¥ ngrtUtbj‹whš ïijÉl brhšy ek¡F nah¡»aij VJ? ï¥go¥ g£lt®fS¡F Ka‰á
gÇfhr¤â‰»lkhd fhÇa« nt¿šiy v‹nw brhšYnth«. brŒa¤jh‹ kd« v¥go tU«? v‹gJjh‹ ekJ fU¤J. Mjyhšjh‹
Fo muR - 1931 ( 1 ) 386 387 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
flîŸ cz®¢áiaí«, mj‹ nkš bghW¥ò Rk¤Jtijí« mÊ¡f R«kh ånz “f‰ò¥ nghŒÉ£lnj, f‰ò¥ nghŒÉ£lnj” ba‹W
nt©Lbk‹»nwh«. ahuhtJ T¥ghL ngh£lhš, mij¥ nghÈ¡T¢rby‹W jh‹ fUâ,
F¥ig¤ bjh£oÆš nghlnt©Lnk jÉw mj‰fhf ahU«
ãwF, bg©fŸ f®¥g¤jil Éõa«. ftiy¥gl nt©oaâšiy.
eh« bg©fŸ ãŸisfis¥ ãurÉ¡fnt nt©lhbkd Mfnt, jŠir Íšyh RakÇahij kfheh£L¤ Ô®khd§fŸ Äf
brhšytuÉšiy. m¢brŒifÆdhš bg©fŸ moikfsh»‹wh® K¡»akhdJ«, ÃahakhdJ bk‹gnjhL, Toa Ó¡»u¤â ÈJnt,
fbs‹gj‰fhfnt, K¡»akhŒ mij¤ j§fshÔ¡f¤âš it¤J, cyf¤Ô®khd§fshf na‰gl¥ ngh»‹w bj‹gnjhL, ïnj Ô®khd§
ïZl¥go jh§fŸ RjªâukhÆU¡f¤ j¡f khâÇahf cgnah»¤J¡ fŸ ï‹D« btF rÛg fhy¤â‰FŸ “ïªâa njÓa fh§»uáY«”
bfhŸs¢ brhšY»‹nwh«. M©fŸ, bg©fis¤ j§fis¥ òfhjtiuÆš m¡fh§»unr ïU¡FÄl« bjÇahkš kiwªJ nghf¥
nghby©Qth®fshdhš, m¥nghJ ãŸisfis¥ ãurÉ¥gj‹ ngh»‹wbj‹w cWâiaí« bfh©oU¡»‹nwh«.
fZlK«, mjdhny‰gLkoik¤jdK« mt®fS¡F És§F«.
mt®fis moikfbs‹W fUâ¡bfh©oU¥gt®fS¡F, ïâYŸs Fo muR - jiya§f« - 31.05.1931
fZl« És§fhJ.
k‰wgo bg©fË‹ “f‰ò xG¡f”¤âš rk Rjªâu« ïU¡f
nt©Lbk‹D« Éõa¤âš, áyU¡F - mjhtJ áy M©fS¡F¥
bgÇa fZlÄU¥gjhf¤ bjÇa tU»‹wJ. bg©fŸ f‰òŸst®
fshÆU¡f nt©Lbkd brhšYtj‰F, vªj MQ¡FÇik í©bld
eh« nf£»‹nwh«.
jÉwî«, bg©fS¡F ò¤â brhšy M©fŸ ahbudî«
nf£»‹nwh«. “f‰ò” v‹D« ó¢rh©oÆ‹ nah¡»aij ahtUk¿ªj
ïufáank bahÊa, mJ xUtU¡F« bjÇahjjšy. bg©fis eh«
cyf¤âYŸs všyh kÅj®fS¡F« bghJ kfËuhÆU¡f nt©L
bkd brhšytuÉšiy. Mdhš k‰wgo eh« brhšYtbj‹d bt‹whš,
všyh Éõa§fËY« M©fS¡FŸs Rjªâu«, bg©fS¡FÄU¡f
ÃahaK©L. ‘f‰ò¤jtW«’ Éõa¤âY«, M©fS¡FŸs Ãgªjid
fS« j©lidfS« jh‹ bg©fS¡F ÄU¡f nt©Lbk‹W
brhšY»‹nwhnk bahÊa, nt¿šiy. f‰ò v‹gjhf xU Fz«
c©lh? ïšiyah? mJ ïa‰if¡F« rh¤âa¤â‰F« V‰wjh v‹»‹w
ãu¢áidfŸ mJ ntW Éõa«. MdhY« nah¡»akhd M©
ãŸisfŸ ïj‰F¥ ga¥gl nt©oa jtáankÆšiy.
vtbdhUt‹, jh‹ “f‰òŸstdhÆU¡f” ïU¡fÉšiynah,
vtbdhUthdhš ïU¡f KoaÉšiynah mtD¡F¤jh‹ ïâš
mâfkhd ftiyí« gaKÄU¡f ÃahaK©nl jÉw k‰wt®fŸ
ïij¥g‰¿ ftÅ¡f nt©oanjÆšiy. mšyhkY« ehkhtJ
“M©fŸ f‰òŸst®fshÆUªjhY«, bg©fŸ f‰òŸst®fsh
ÆU¡f¡Tlh”bj‹W brhšÈÆUªjhšjh‹, e«ÛJbkhUt® nfhã¤
J¡ bfhŸsî« xUtU¡F cÇikí©L. ï¥go¡bfšyh« ïšyh kš

Fo muR - 1931 ( 1 ) 388 389 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ÉUJef® RakÇahij kfhehL tUªJ»nwh«

ÉUJef® RakÇahij kfhehL #]‹ Kjš thu¤âyhtJ g¢ira¥g‹ fyhrhiy jÄœ òytU« “âuhÉl‹” g¤âuhâ
ïu©lhtJ thu¤âyhtJ el¤Jtjhf cWâ brŒa¥g£L nt©oa gUkhd ca®âU. k âUehî¡fuR KjÈah® mt®fŸ âObud
V‰ghLfŸ brŒJ tªjâš kfheh£L¤ jiyt® âU. r® AÇá§ft® KobtŒâa brŒâ nf£L eh« bgÇJ« tUªJ»‹nwh«. ït® X®
mt®fŸ Úy»ÇÆš ïUªJ clš eyÄšyhkš âU«ã¥nghŒ É£l jÄœ g©ojuhŒ És§»aJl‹, r_jha¢ Ó®âU¤j¤âš M®t§
jhY« btŒÆš fLikia c¤njá¤J ntWj¡f jiyt® rÛg¤âš bfh©L, r_f K‹nd‰w¤â‰fhf gy cg‹ahr¤ bjh©LfS« òǪ
»il¥gj‰»šyhkš ïU¥gjhš kfheh£il Mf°L th¡»š el¤J âU¡»wh®. gh®¥gdušyhjh® ïa¡f¤â‰F ghLg£lt®fËš xUtuh
tjhf jŸË¥ngh£L É£ljhŒ ÉUJef® kfheh£L tunt‰ò¡ fÄ£o th®. bghJthf jÄGyfK«, áw¥ghf ãuhkzušyhj cyf K« X®
ah® Ô®khd« brŒâU¥gjhf bjÇɤJÉ£lh®fŸ. kfheh£L Éõa e©giu ïHªJ É£lh®fbsd¡TWtJ ÄifahfhJ . Mfnt mtuJ
khdJ ïªj¥go mo¡fo k¡fŸ Vkh‰wkilí« go elªJ tUtJ ãÇî¡F tUªJtnjhL, ekJ tU¤j¤ij mtUila FL«g¤
gyU¡F Äfî« tU¤j¤ij¡ bfhL¡f¡ Toajh ÆUªjhY« mj‰F jhU¡F« K¡»akhf mtuJ cl‰ãwªj ã‹ndh® âUths® kÂ
mDTykhf r«gt§fŸ V‰g£L tU»‹wij eh« kW¥gj‰»šiy nfhO°tu KjÈah® B.A.L.T., mt®fS¡F¤ bjÇɤJ¡ bfhŸ»nwh«.
v‹gijí« xUthW bjÇɤJ¡ bfhŸS »‹nwh«. ïij MjhukhŒ
it¤J¡ bfh©L ekJ ïa¡f vâÇfŸ Érk¥ãurhu« brŒa¡TL«. Fo muR - ïu§fš brŒâ - 31.05.1931
MdhY« tunt‰ò¡ fÄ£oah® ïij czuhjt®fŸ v‹W brhšÈ
Él KoahJ. ïj‰fhf mt®fŸ kfh eh£il vªj KiwÆš el¤j
nt©Lbk‹W fUâ ïU¡»‹wh®fnsh mij kh‰¿¡bfhŸs
mt®fŸ ïZl¥glÉšiy. Mifahš e©g®fŸ ïªj xU jtiz
iaí« bghW¤J¡bfhŸs nt©L »‹nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 31.05.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 390 391 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


x¥gªj« brŒJ, m£th‹R th§fÉšiy. xUtU¡F« f£L¥g£L
vtiuí« VjhtbjhU Éõa¤ij e«g¢brŒJ mjdhš eZl¤ij
ailí§f bs‹W ahU¡F« eZl¤ijí©Lg©znth, ahUila
jaití« vâ®gh®¡fnth ïJtiuÆš it¤J¡bfhŸsÉšiy. eh«
brhšYtj‰F«, brŒtj‰F«, brhšyhjj‰F«, brŒahjj‰F«,
ju§f«gho rK¤âu¡fiuÆš T£l« e«ikna bghW¥ghËah¡»¡ bfh©oU¡»nwh«. ïâš fyªJ
x¤JiH¤jjhf brhšy¥gl¡Toat®fbsšyh« ekJ bfhŸifí«,
mt®fsJ bfhŸifí« x‹whÆU¡»wKiwÆš e«Kl‹ nr®ªJ
ïU¡»‹wt®fns jÉw, mit á¿J kh¿dîl‹ ãǪJ nghŒÉl
RakÇahij ïa¡f« njh‹¿a ïªj 5, 6 tUõ- fhy¤âš
nt©oat®fns ahifahš, bfhŸif khwhkÈU¡F« tiuÆYª
eh£oš V‰g£oU¡»w cz®¢áfŸ v‹d v‹gij¥ g‰¿í«, mjdhš
jh‹ ahU« x¤JiH¡f V‰W¡bfhŸs nt©oat®fbs‹W fUâ,
V‰g£l fhÇa§fŸ v‹d v‹gij¥g‰¿í«, RakÇahij ïa¡f¤â‹
nr®ªJ ntiy brŒJbfh©L tªjt®fbs‹W Ãid¤njhnk bahÊa
nguhš brhšy¥g£l mã¥ãuha§fbsšyh« KjÈš nf£gt®f
ahiuí« T£LÉahghu x¥gªjkhf xUtU¡bfhUt® v¥go ïUªjh
S¡F mârakhfî«, jiyÑœ òu£áahfî« fhz¥g£l nghâY«
Y« x¤J¥nghfnt©oa îgªj Kila FL«g thœ¡if fhÇakhf
rhjhuzkhf x›bthU mã¥ãuha§fS« xU tUõ« mšyJ
fUjntÆšiy.
ïu©L tUõ§fS¡FŸshfnt bršth¡F¥bg‰W všyh #d§fsh
Y« r»¤J¡bfh©L tu¥gL»‹wbj‹W«, gh®¥gd®fSila MÔ¡ m‹¿í«, ehK«, eh« ïJtiu v‹d brŒJÉ£nlhbk‹W
f¤âY«, gh®¥gÜa ãurhufÇ‹ Vf ehaf¤ j‹ik ÆY« ïUªJtªj ftiy¥gl nt©oaâšiy. ftiy¥glîÄšiy. VbdÅš, e«
fh§»uR KjÈa muáaš °jhgd§fS« gy kj Þjhgd§fS« gy Kila yøa« Äf¥bgÇaJ. ïj‰fhf eh« brŒí« Ka‰á Äf¢
rKjha tF¥ò °jhgd§fS« ï¥bghGJ ïªj mã¥ãuha§fisna á¿aJ. ïjDila eZl« ek¡bfh‹W« ãukhjkhdjšy. m‹Åa
brhšy¤Jl§»É£lbj‹W«, ïitfS¡ bfšyh« fhuz« eh« U¡F« e«khš V‰g£l eZlnkh, fZlnkh á¿J« fz¡ »l¤jFªj
Mu«ã¤j vL¥ãÈUªJ xU á¿J« vªj¡ bfhŸifÆY« ã‹ nghfh njašy. Vnjh ek¡F¤ njh‹¿aij ngRtJ, vGJtJ, C%uhŒ¢
kš ehS¡FehŸ K‹nd¿¡ bfh©L tªjnjhL, ahUila gÊ¥ò¡ R‰WtJ v‹gij¤ jÉw eh« x‹W« ãukhjkhf fZl¥ g£LÉl
F«, gifik¡F« jh£r‹Åa¤â‰F« ga¥glhkš cWâílÅUªj îÄšiy. ïj‰fhf brytÊ¡f¥g£l bghUnsh, C¡fnkh vâ®
njhL, ahuhdhY«, v¥go¥g£lt® fshdhY«, ekJ bfhŸifia gh®¡F« fhÇa¤â‰F v¤jidnah kl§F á¿anjahF«. K‹ xU
x¥ò¡bfhŸs Éšiyahdhš ek¡F mt®fis¥ g‰¿a ftiy rka« eh« brh‹dJ nghš “kiyngh‹w xU bgÇa fhÇa¤ij¡
Æšiyba‹W« my£áakhÆUªjnjhL á¿J« uhÍ¡F ïl§ bfh©LtUtj‰fhf jiy Kongh‹w m‰gr¡âia¡bfh©L f£o
bfhL¡fhkÈUªJnk tªjnj K¡»a fhuzkhF«. ÆG¡f¥ gh®¡»nwh«. tªjhš kiyngh‹w bfhŸiffŸ tu£ L«.
tuhkš mWªJnghdhš Kongh‹w ekJ m‰gKa‰áfŸ åzhŒ
e«ik¥g‰¿¥ gy® F‰w« brh‹d fhy¤âY« ekâa¡f« ïJ
nghf£L«. ek¡F mij¥g‰¿ bgÇa ftiybah‹W Äšiy. ïjdhš,
tiu v‹d rhâ¤jbj‹W nfŸÉfŸ nf£ftªj fhy§fËY« eh«
bgÇa eZlbkh‹W V‰g£LÉl¥ nghtâšiy” ba‹W fUâ¡
mt®fis y£áa« brŒJ gâš brhšÈ¡bfh©ouhkš, ekJ y£áa¤
bfh©nl K‹ brš»nwh«.
ânyna ftiy it¤J¡bfh©L “eh« m¥go¤jh‹ brŒnth«,
ï›tsîjh‹ eh« brŒjJ. ïZlÄUªjhš ã‹g‰¿th., ïšyh VbdÅš ï›tsî bgÇa ïa¡f¤â‰F«, ekJ kdcWâí«,
É£lhš c‹ ntiyia¥gh®¤J¡ bfh©Lngh. eh« brhšYtJjh‹ îjh£r‹aKªjh‹ M°âahfî« _y¥bghUshfî« ïU¡»‹wnj
ekJ bfhŸif, mj‹ ngÇš, ekJ bfhŸifÆ‹ ngÇnyh, ekJ jÉu nt¿šiy. Mjyhš, jh‹ eh« xUtU¡F¥gâš brhšy
brŒifÆ‹ ngÇnyh Mâ¡f« brY¤j ntWahU¡F« cÇik nt©L« v‹w ftiy V‰gL« goahf v›Éj fhÇa¤ijí«, ahU
Æšiy” v‹W brhšÈ¡bfh©L tªj cWâahd Ãiyiknajh‹, ila jaití« ãuâ ãunah#d¤ijí« vâ®gh®¡f¡ Tlhbj‹nw
ešynjh. bfLânah ekâa¡f¤â‹ j‰fhy Ãiyik¡F¡ fhuz ïU¡»nwh«. k‰W« ekâa¡f¤âYŸs, mjhtJ ïªj ekJ
khfÆUªJtU»wJ. VbdÅš, eh« ahÇl¤âY« ekâa¡f¤â‰fhf
“ï¥go¢brŒ»nw‹, m¥go¢ brŒ»nw‹” v‹W Éahghu« ngá
Fo muR - 1931 ( 1 ) 392 393 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mã¥ãuha¤ijna bfh©LŸs ekJ e©g®fS«, ïªj khâÇahfnt rnfhju®fns! ï‹iwa âd« vd¡FK‹ ngáa âUths®fŸ
j§fSila mã¥ãua§fisí«, j§fŸ r¡âfisí«, ïZl âUPhdr«gªj«, rhÄ áj«gudh®, mHf®rhÄ KjÈat®fŸ ‘M¤kh’
brsfÇa§fisí« ghâ¡f¡Toa vªj¡ f£L¥gh£oY« ÉGªJ ‘fl v‹gij¥g‰¿ btF cWâahfî«, ijÇakhfî« ngádh®
Él¡ Tlhbj‹nw brhšY»nwh«. fŸ. ïij¡fhz vd¡F msÉšyhj rªnjhõK« ijÇa K«
V‰g£LÉ£lJ. ïu©L jÄœ g©oj®fŸ MjǤJ¥ ngRt bj‹whš
vªj¡ fhy¤âY«, vªj ïa¡fnkh, vªj mã¥ãuhankh, °jhg rhjhuzkhd Éõakšy. vdJ ï‹iwa mã¥ãuha§fŸ bgÇJ«
dnkh bršth¡Filajhf ÆUªjhš fhuzfhÇa§fis ftÅ Vw¡Fiwa 30, 35 tUõ¤âa mã¥ãuha§fnsahF«. Rkh® 30
ahkY«, m›Éa¡f¤â‹ ãuKf®fsJ elto¡iffisí«, m㥠tUõ§fS¡F K‹ghf xU thÈg mâfhÇíl‹ ïªJkj¤ij g‰¿
ãuha§fisí« ftÅahkY« tªJ bjǪnjh, bjÇahknyh tªJ eh‹ mJxU “òu£lhd kj«” v‹W brh‹dbghGJ mt® vdJ
òFªJbfhŸtJ«, ãwF ntW najhtJ bršth¡FŸs ïa¡fnkh, mã¥ãuha§fS¡F¢ rkhjhd« Twhkš xnu moahŒ “RthÄ
mã¥ãuhankh, °jhgdnkh njh‹¿dhš mâš ghŒªJÉLtJ«, Éntfhdªj® mbkÇ¡fî¡F¢ br‹W v¤jidnah go¥ghËfŸ
mªj¥go ghŒªJ É£lj‰F ãwU¡F rkhjhd« brhšYtj‰fhf K‹ghf ϪJ kj¤ij¥g‰¿¥ ngá, cyf¤âYŸs kj§fËš ïªJ
jh§fŸ K‹nghŒ¢ nr®ªj ïa¡f¤ijnah, mã¥ãuha¤ijnah, kjnk áwªjbj‹W brhšÈ bkŒ¥ã¤JÉ£L tªJÉ£lh®. m¥go
°jhgd¤ijnah mšyJ mJ r«gªjkhdt®fisnah F‰w« ÆU¡f Ú xU rhjhuz kÅj‹ ïªJkj¤ij¥g‰¿¥ ngr yhkh?” v‹W
brhšYtj‹ _y« rkhjhd« brhšy¥gh®¥gJ cyf k¡fËš gyuJ jh‹ gâš brh‹dh®. clnd mj‰F eh‹ m¥bghGnj “Éntfheªj®
ïa‰ifnaahF«. k‰W« xU ïa¡f¤â‰F jhuhs bršth¡»U¡F« ïªJ kj¤â‰F xU t¡Ñyhf mbkÇ¡fhî¡F¢ br‹whnu bahÊa
tiuÆY«, mjhtJ xUt©o gŸs¤jh¡»š jhdhf cU©L¥ mt® ãuâÃâ KiwÆš elªJ bfhŸsÉšiy” ba‹W« “t¡ÑY¡
nghtjhf ÆUªjhš t©oia¤ bjh§»¡ bfh©nl t©o¡F¥ FŸs cÇikfis bašyh« ifaho, b#ƤJ¡ bfh©L-tªjh”
ã‹dhš XLtJ«, m¥go¡»šyhkš Ä¡f ghu¤njhL xU t©o bu‹W« “mbkÇ¡fhÉYŸst®fŸ c©ik¥ ãuâÃâfS¡FŸs
nr‰¿š òijªJbfh©nlh, nk£oš Vw nt©oajhfnth V‰g£l cÇikfis¡ ifaho, njhšÉailªjh®f”bs‹W«, vL¤J¢
nghJ mij¤ njhŸ bfhL¤J jŸËÉl nt©oa fZl¤â‰F¥ brh‹nd‹. m‹¿í«, rÛg¤âš Rkh® 10 tUõ§fS¡F K‹ò t¡Ñš
gaªJbfh©L fÊngh£L¡bfh©L bjhšiy bfhL¥gJ«, É£L ca®âU. ikyh¥ó® v°. $ÅthrŒa§fh® mt®fSl‹ fh§»u°
É£L Xlgh®¥gJ« áy rhjhuzk¡fS¡F rf#nkahF«. ïij¡ ãurhukhf M§fh§F br‹w fhiyÆš xU ehŸ kJiuÆš ïuî 10 -
f©L ïa¡f¤â‹ bghW¥òilat®fŸ ga¥glhkY«, j§fËl« k¡F nkš gL¤J¡bfh©L nto¡ifahf¥ ngá¡bfh©oU¡
VjhtJ khWjš Fz« V‰g£oU¡»‹wjh v‹gijk£L« gh®¤J¡ ifÆš M¤kh it¥ g‰¿í«, flîis¥g‰¿í« ïnj mã¥ãuha«
bfh©L ijÇakhfî«, cWâahfîÄU¡f nt©Lbk‹gJ jh‹ ï« brh‹dbghGJ, clnd mtU¡F nfhg« tªJ “c«Äl« rhtfhr«
khâÇahd rka¤âš eh‹ vdJ e©g®fS¡F¢ brhšY« nahrid it¤jnj j¥ò” v‹W« “Ú® ï›tsî ÑHhd kÅjbd‹W vd¡F
ahF«. ïJtiuÆY« bjÇah”bj‹W« brhšÈ ngrhkš âU«ã¥ gL¤J¡
xU ïa¡f¤ijnah, xU fhÇa¤ijnah brŒtjhdhš xUt bfh©lh®. Mdhš m¥go¥ngRtj‰F xU k neu¤J¡F K‹ò
D¡F V‰gL»w bgUik¡F msthfnt áWikí« V‰glyh«. bgU jh‹ »UZzuha® bj¥g¡Fs¤âš mtUila jiyikÆ‹ Ñœ
ikia¡ f©L rªnjhõkilªjt‹ áWikia¡f©L J¡f¥gl “x¤JiHahik” r«gªjkhd ãur§f« brŒj ãwF jiyt® Koîiu
nt©oaJjh‹. bgUikia¡ f©L rªnjhõkilahâUªjt‹ ahf v‹id¥g‰¿ mt® ngR«nghJ “$kh‹ <.bt.ïuhkrhÄ eha¡f®
áWikia¡f©L J¡»¡fnt©oaâšiy. v¥go ÆUªjnghâY« xU bgÇa ïuh# ÇΔ ba‹W«, “ït® ek¡F¤ jiytuhf¡ »il¤jJ
ï›Éu©ilíK¤njá¤J¤ jdJ cWâahd bfhŸiffËÈUªJ ekJ gh¡»a«” v‹W«, k‰W« gy Éjkhf¥ òfœªJ ngádh®. kW
ãwshkÈU¥ghndahdhš mt‹ xUtifÆš fhÇaá¤âailªj eh£fhiyÆš mtUila nfhg« jªj ãwF, jhdhfnt v‹Dl‹
tndahth‹. x›bthU kÅjD« jh‹ brŒí« fhÇa« jdJ brhªj ngrtªj bghGJ “eha¡f®thŸ! nfhgŠbrŒJ bfhŸshÔ®fŸ.
yhg eZl¤â‰fh? mšyJ bghJ xU fZl¤ij Ú¡F« ãw® ey¤ ïuh¤âÇ jh§fŸ m«khâÇ ngáaj‰F fhuz« ï‹dbj‹W bjǪJ
â‰fh? v‹gij KjÈš jd¡FŸshfnt nahá¤J¡ bfhŸs nt©L«. bfh©nl‹. mjhtJ, Óik¡F¢br‹W, fšÉ¡f‰Wtªj c§fSila
mj‹ ãwF ïu©LÉj yhg eZl¤â‰F« jahuhÆU¡f nt©L«. FHªijfŸ âObu‹W ïwªJnghd btW¥ãdhš jh§fŸ ï›Éj
ba©z§bfh©L É£ljhf cz®ªnj‹. Mjyhš nfhã¤J¡
Fo muR - 1931 ( 1 ) 394 395 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
bfhŸshÔ®f”bs‹W rkhjhd« brh‹dh®. eh‹ mj‰F«, ïj‰F«
r«gªjÄšiyba‹W«, m¡FHªijfŸ vdJ jikadh® FHªij
fbs‹Wnk mtU¡F Û©L« ciu¤J, vdjã¥ãuha¤ijna gykhf
kWgoí« t‰òW¤ând‹. Mfnt, eh‹ ïªj Éõa§fbsšyh«
btF ehshfnt bfh©LŸs mã¥ãuha§fshdhY«, mt‰¿‹
r«kªj khd rfy bjhšiyfisí« nk‰ngh£L¡ bfh©L, ãurhu« ãurhu nghjdhKiw gŸË¡Tl«
brŒ»w bj‹»wntiyahf ï¥bghGJjh‹ âÇ»nw‹. ïj‰F K‹
eh‹ vªj bjhÊÈš <Lg£oUªjhY«, ánefkhf V‰g£lt®fËl
bkšyh« ïij¥g‰¿na ngáíÄU¡»nw‹. RakÇahij ïa¡f¤ j¤Jt§fis ãurhu« brŒa <nuh£oš
nghjdh Kiw ghlrhiy x‹W V‰gL¤â á¿J fhy¤â‰F gƉá
M¤kh v‹D« Éõa¤âš RU¡fkhf gâš brhšynt©L bfhL¥gJ v‹gjhf V‰ghL brŒJ bfhŠr ehis¡F K‹ mj‰fhf
khdhš, mJ xUÉj cz®¢ánabahÊa xU jÅ¥g£l t°Jtšy., xU âw¥ò ÉHhî« bfh©lhl¥g£lJ PhgfÄU¡fyh«. mªj¥go
m›îz®¢áahdJ rßu¤â‹ mirî, Ëwîl‹ xʪJnghF« v‹g m›t¥nghJ jŤjÅahf áy® tªJ gƉá bg‰W nghdh®fŸ
njahF«. ïij¥g‰¿ ïu©LÉahr§fŸ “Fo muᔚ K‹dhnyna v‹whY« xU Kiwahf it¤J m¥nghjdhKiw gƉá brŒa¥
vGj¥g£oU¡»wJ. _‹whtJ ÉahrK« rÛg¤âš tU«. M¤kh glÉšiy.
v‹gij¥g‰¿a ng¢nr ngrhkÈUªjhš ešy bj‹W«, ïjdhš gy
#d§fSila mâU¥â na‰g£L, ek¡F btË cjÉfŸ FiwªJ Mdhš ï¥nghJ ïªj #]‹ µ 15 njâÆš ïUªJ Kiw
nghFbkdî« áy® TW»‹wh®fŸ. mij x¤J¡bfhŸs v‹dhš ahfnt gŸË¡Tl¥gƉá KiwÆš xU gƉá rhiy V‰gL¤j
KoaÉšiy. “vdJ mã¥ãuha§fis brhšYtij ekJ flikahf ârƤâU¥gjhš mâš Rkh® 20, 25 ng®fisna nr®¤J¡ bfhŸs¡
it¤J¡ bfhŸSnth«. k‰wt®fS¡F J‹gÄšyhj KiwÆš TL«. Mjyhš tu ïZlKŸst®fŸ jaî brŒJ 8 ² ¡ FŸ ï›
ãurhu« brŒnth”bk‹gij¤ jÉu, ntW Éõa§fis vâ®gh®¤J¡ Él« tªJ nrU«goahf É©z¥g« mD¥g ntQkhŒ¡ nfhu¥
bfh©L, mã¥ãuha§fis _oit¤J¡ bfh©oU¥gJ ÃahakhfhJ. gL»wh®fŸ.
ekJ MíŸfhy¤â‰F v›Éj msî«, cWâí« gªnjhg°J
É©z¥g« vGJ»‹wt®fŸ mªjªj ÍšyhÉYŸs Ra
Äšiyahjyhš, TLkhd tiu brsfÇaÄU¡F«bghGJ ekJ
kÇahij ïa¡f¤âš g‰WŸs ãuKf®fË‹ _y« m¿Kf¢ Ó£L
mã¥ãuha§fis všyh« brhšÈÉLtJjh‹ rÇba‹W Ãid¡»‹
th§» mD¥gnt©L«.
nw‹. ekJ eh£ošjh‹ ï›Éj rhjhuz mã¥ãuha§fis btËÆL
tj‰F¡Tl ï›tsî ga¥gl nt©oÆU¡»wJ. mj‰F fhuz Fo muR - m¿É¥ò - 31.05.1931
bkšyh« ïªj eh£oYŸs nrh«ngÇ thœ¡iffhu®fË‹ Mâ¡fnk
ahF«. MdhY« ïªj¥go ijÇakhŒ eh« òâa mã¥ãuha§fis¢
brhštjhš ek¡F x‹W« eZl« V‰gLbk‹W ga¥gl nt©oa
âšiy. yhgkil»‹wt‹ jh‹ eZl¤â‰F¥ ga¥glnt©L«.
ek¡F yhgK« ïšiy. eZlK« ïšiy. Mjyhš mij¥g‰¿ ahU«
ftiy¥ glhkš Éõa« rÇah, j¥gh v‹»w KiwÆš ftiy
brY¤â, nahá¡f nt©oanj k¡fË‹ flikbad fUJ»nw‹.
F¿¥ò : 25.05.1931 m‹W M‰¿a ciu.

Fo muR - brh‰bghÊî - 31.05.1931

Fo muR - 1931 ( 1 ) 396 397 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ãurhuK« fj® c‰g¤â, ɉgid ntiyfS« ïªâa ehfßf mã
ÉU¤âia jil¥gL¤J»w goahY«,
(M) k¡fŸ thœ¡ifÆš x›bthUtU« mtut® njit¡F
mtut®fns jŤJ ËW ciH¤J k‰wt® T£LiH¥ig¡
fUjhâU¡f nt©Lbk‹W« ã‰ngh¡fhd bfhŸif fj® ntiy¡F
RakÇahij ïa¡fK« fh§»uR« mo¥gilahÆUªJ (k‰w njr¤J k¡fŸ T£LiH¥ò _y« bjhÊš
fis mãÉU¤â brŒJ K‹ndW« ï¡fhy¤âš) ekJ eh£L
k¡fis¤ jŤj thœ¡ifÆ‹ _y« ÄUf¥ ãuha¤ijailí«go
RakÇahij ïa¡fkhdJ ï¥nghJ eilKiwÆš ïU¡F« brŒtjhY«,
fh§»uR¡ bfhŸiffis¡ bfh©l njÓa¤â‰F« âU. fhªâat®
fË‹ j¤Jtkh»a fhªÔa¤â‰F« ne®kh‰wkhdJ v‹gij eh« (ï) ïaªâu rhiyfis¥ gif¤J bjhÊš Étrha KiwfËš
kiw¡f KayÉšiy. ïaªâu ts®¢áia¤ jL¤J kÅj¥ ãuahiria mâf¥gL¤J«
Kiwfis¡ ifahStâ‹ _y« fj® ntiy kÅj thœ¡ifÆš
v¥gobaÅš ï‹iwa fh§»uR â£l§fŸ fh»j¤âš v‹d XŒî¡F«, m¿î ts®¢á¡Fkhd neu¤ij¡ Fiw¥gjhY«.
ïUªjnghâY« njÓa¤â‹ nguhš eilKiw â£l§fŸ v‹git
fshf, (<) ïªj kfhehL fj® ïa¡f¤ij¡ f©o¥gnjhL ïªâa Äš
JÂfis cL¤jî«, ïaªâu§fis ts®¡fî«, T£L¤bjhÊš
1. fj® Kiwfis¡ ifahsî« k¡fËil ÔÉu ãurhuŠ brŒaî« Ô®kh
Å¡»wJ”
2. 컉
v‹gjhF«. VbdÅš
3. fŸS¡fil #îË¡fil k¿aš v‹gitfnsahF«.
fh§»uá‹ fj® bfhŸifahdJ ïªâa bghUshjhu«, if¤
nk‰f©l ïªj _‹W â£l§fËY« RakÇahij ïa¡f«
bjhÊš, Éahghu« M»a _‹iwí« g‰¿ajhf ïU¡»wbj‹gnjhL
khWg£nlÆU¡»‹wJ v‹»‹w Égu« V‰fdnt Fo muR thrf®
x›bthU kÅjD« jd¡F nt©oaij mtdtnd c‰g¤â brŒJ
fŸ cz®ªjJntahF«.
bfhŸsnt©L« v‹D« j¤Jt¤âY« ïªj¡ fjuhdJ ïªâa
fj® Éõa¤âš 1928« tUõ¤â‰F K‹ÅUªnj mjhtJ âU. ehfßf¤ijí« g©ila¥ bgUikiaí« g‰¿ajhfî« fUj¥
fhªâat®fŸ bj‹dh£o‰F fj® g©L tNY¡F tªj fhy¤ânyna g£oU¡»‹wJ.
fjÇ‹ j¤Jt¤ij¡ f©o¤J tªâU¡»‹nwh«. mijna Fo
Mifahš ïªj¤ j‹ikÆYŸs fjÇ‹ x›bthU Ãiyia
muáY« âuhÉlÅY« gy jlit vGâ tªâU¥gnjhL mndf
í« ftŤJ¥ gh®¤njhkhdhš ïªâa eh£o‹ K‹nd‰w¤â‰F«
nkilfËY« fj® bfhŸifia¡ f©o¤J¥ngáí« tªâU¡ »nwh«.
ehfßf ts®¢á¡F« ïªjÉj mã¥ãuha§fŸ bfh©l fj® j¤Jt«
Mjyhš fjiu¥g‰¿a ekJ mã¥ãuha« v‹gJ ï¥nghJ v›tsî öu« bfLâia c©L g©z¤ j¡fjhÆU¡»‹wJ v‹gJ
òâjhf x‹W« V‰g£ljšy. ïij mDrǤnjjh‹ ï›thu« És§F«.
yhšFoÆš elªj 3tJ RakÇahij kfheh£oš fj® bfhŸifia¡
Kjyhtjhf bghUshjhu¤ Jiwia vL¤J¡bfh©L fj® vªj
f©o¤J xU Ô®khd« brŒa¥g£oU¡»‹wJ.
Éj¤âš mj‰F¥ ga‹ mË¡f¡ ToajhÆU¡»‹wJ v‹gij
mjhtJ, nahá¤J¥ gh®¥ngh«. gŠR Éiy v›tsî¡bf›tsî Fiw»‹w
njh m›tsî¡f›tsî Étrha k¡fS¡F fZl« xU òwÄ
(m) “j‰fhy« ïªâanjáa¤âš fh§»u° kfh rigÆ‹ Mju UªjhY« gŠR Éiyia¥ g‰¿a mjhtJ _y¥bghUis¥g‰¿a
Éš kfh¤kh fhªâí« mtiu¢ nr®ªjt®fS« brŒJtU« fj®¥ y£áank ïšyhkš fjÇ‹ c‰g¤â, ü‰òberî M»at‰¿‹

Fo muR - 1931 ( 1 ) 398 399 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


bryîfns mjhtJ mrš Éiyna Äfî« TLjyhfnt ml§F« ntiy brŒ»‹wt‹ bfhŠr neu¤âš mâf ru¡F c‰g¤â g©z¡
goahf MtnjhL mij c‰g¤â brŒí« x›bthU Ãiyí« Toajhfî«, mJî« rßu¥ãuahir njitÆ‹ ghf« ehS¡FehŸ
fZlkhdJ« K‹nd‰w¤â‰F cjthjJkhfnt ïU¡»‹wJ. FiwªJ fZlÄšyhkš brŒa¡Toajhfî«, rhkh‹ khâÇí«
ehS¡F ehŸ ca®ªj jukhdjhfî« ïU¡f nt© oanjhL mij
mjhtJ ah® v›tsî ghLg£lhY« fj® üš Éõa¤âY« th§» cgnah»¡F« k¡fS¡F mªjrhkh‹fŸ mâf rurkhŒ ïU¥g
berî Éõa¤âY« JÂuf« Éõa¤âY« ï‹W fhz¥gL« jhf¡ fhz¡ ToanjhL m¢rhkhÅ‹ ntiy¥ ghlhdJ k¡fis
j‹ikÆÈUªJ ïÅ rhjhuz¤âš v›Éj kh‰w¤ijahtJ brŒJ th§F«go ö©l¡Toajhfî« ïU¡f nt©oajhF«. ïªj Kiw
Él¡TL« v‹W Ryg¤âš v©Qtj‰»šiy. VjhtJ xU áW Æš, gh®¤jhY« fj® j¤Jt« Kjš ãÇî¡F brhšy¥g£l fhuz§
kh‰wkhtJ uf« K‰ngh¡F¤ j‹ikÆš brŒayh« v‹whnyh fshš if¤bjhÊš K‹nd‰w¤â‰F x›bthU ÃiyÆY« Égßj
mj‰nf‰gL« TÈ K‰ngh¡»‹ jFâ¡F nk‰g£ljhf bry tʤjhf khfnt ïUªJ tU»‹wJ.
nt©otU«. ïJ jÉu Éiy Éõa¤âš ïÅ ïijÉl Fiw¡F«
goahd Ãiyik Ryg¤âš V‰gl¥nghtâšiy. _‹whtjhf Éahghu¤ JiwÆš gh®¤jhY« _y¥ bghUis
mâfkhf bryî brŒJ mjhtJ xU ntZo¡F v›tsî
VbdÅš fj® bjhÊnyh fj® Éahghunkh k¡fË‹ rhjhuz¥ _y¥bghUŸ (gŠR) nt©Lnkh mj‰Fnkš ïu©L mšyJ _‹W
gH¡f¤âš cŸs bjhÊyhí« Éahghukhí« ïšyhkš ntW Vnjh g§Fåj« gŠir bryîbrŒJ ( mjhtJ bkh¤jkhd üÈš Ku£L
xU j¤Jt¤â‰fhf âahf« brŒJ Ôunt©oa KiwÆš - k‰wt®fŸ JÂahf¤jh‹ bgÇJ« beŒa Kotjhš ïu©L_‹W ntZo¡
îgªj¤â‹ ÛJ ü‰wš, beŒjš, ɉgid Éahghu« brŒjš. th§»¡ fhF«goahd gŠR xUntZo¡nf brythF«goahf¢ brŒJ ) mJ
f£Ljš M»a fhÇa§fŸ KGtJ« eilbgw nt©oajhf ïUªJ r«gªj¥g£l bjhÊyhËfisí« fr¡»¥ãʪJ ɉ»‹wtidí«
tU»‹wJ. ï›tsî fZl¥g£L« c¤njá¤j¡ fhÇakh»a bghU th§F»‹wtidí« ntW fhuz¤â‰fhf mjhtJ Éahghu¤âš
shjhu« v‹gJ th§» ɉ»‹w k¤âa kÅj‹ v‹»‹w KjyhË e«ã¡ifnah ÉU¥gnkh ïšyhkš îgªj¤â‹ bghU£L #d§fŸ
jÉu k‰w ahU¡F« mJ á¿J« ga‹glhjjhÆU¥gJl‹ c©ik ïªj ɉwš th§fš Éahghu« brŒí«goahf ïU¥gjhš fj® j¤J
Ænyna th§»¡ f£L»wt‹ mâf bghUŸ mjhtJ 100¡F 250 g§F t« Éahghu Kiw¡F«, mj‹ K‰ngh¡F¡F« ne® Énuhjkhd
eZlkiltj‰F« jahuhÆU¡f nt©oatdhfnt ÆU¡»‹wh‹. jhfnt ïU¡»‹wJ.
m¥go¢ brŒJ« bjhÊyhËah»a ü‰ò¡fhu‹ k¡F xU j«ão
mšyJ x‹diu¤ j«ão mjhtJ xU mzh Éš 12-š xU ghf« jÉu xUeh£o‹ bghUshjhu«, if¤bjhÊš, Éahghu«
mšyJ 8š xU ghfnk bgwKo»‹wJ. berî¡fhuD« rhjh Äš üš M»ait _‹W« K‰ngh¡filant©Lkhdhš ï«_‹W« k‰w
berî beŒtijÉl ïu©L kl§F fZlK« ftdK« brY¤â ehLfËš v¥go K‰ngh¡filªJ ïU¡»‹wJ? k‰w eh£L¡F« ekJ
ntiy brŒJ giHa TÈiana jh‹ bgwnt©oajhÆU¡»‹wJ. eh£L¡F« cŸs Éahghu brsfÇa« v¥go ïU¡»‹wJ? mj‹
ngh£oÆ‹ j¤Jt« v‹d? cyf¥ ngh¡F v‹d? v‹gitfis
ï›tsî« jÉu K‹F¿¥ã£lJnghš fj® th§F»‹wtD« nahá¤J¥ gh®¡fnt©L«. x›bthU ehL« eåd MuhŒ¢á ïaªâu
x‹W¡F ïu©liuahŒ Éiy bfhL¤J« rhjhuz ru¡ifÉl Äf¡ brsfÇa« Éahghu jªâu« M»a fhÇa§fis¡ bfh©nl bahÊa
nftykhd bj‹W brhšY«goahd ru¡ifna th§» ntW xU g©ila fhy¤â‹ if¤bjhÊšKiwia òJ¥ã¤jjhnyh MuhŒ¢á
fhÇa¤â‹ bghU£L rkhjhd« brŒJ bfhŸsnt©oajhÆU¡ ia myøa« brŒJ ïaªâu§fis btW¤jjhnyh mšyJ k¿aš
»‹wJ. brŒJ îgªj¥gL¤â Éahghu« brŒa¢ brŒjâdhnyh mšy
Mfnt bghUshjhu¤JiwÆš fj® vªjÉj¤âš ga‹ bt‹gJ És§F«.
mË¡»‹wJ v‹gJ ïâÈUªnj m¿a¤jFªjjhF«. ïªâa njr¤â‹ k¡fis #hâthÇahf¥ ãǤJ x›bthU
ïÅ¡ fj® j¤Jt« if¤bjhÊš JiwÆš v¥go¥ ga‹gL #hâ¡F ï‹d ï‹d bjhÊš v‹W f‰ã¤J mªj¤bjhÊiy mªjªj
»‹wJ v‹W gh®¥ngh«. fj® if¤bjhÊš cyf if¤bjhÊš Kiw¡F #h⤠jiyKiw jiyKiwahf¢ brŒa nt©oaJjh‹ kÅj j®k«
ne®Énuhjkhdjhf ïU¡»‹wJ. v¥gobaÅš if¤ bjhÊš v‹gJ v‹»‹wjhd îgªj« ï§F ïUªJ tUtjhY« ïªj¤ bjhÊyhË
#hâašyhjt®fns “ïªeh£o‹ ey¤ij nfhU»‹w jiyt®fŸ”
Fo muR - 1931 ( 1 ) 400 401 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
v‹gjhf M»É£ljhY« mJkh¤âukšyhkš ïªj khâÇahd Fiw¤J¡bfh©L thG«goahd ehlhfnth xU ehS« M¡f Koah
tUzh¢áukj®k bjhÊš KiwÆš e«ã¡if cŸst®fS« mij bj‹nw brhšYnth«.
nkY« ÃiyÃW¤j¥ghLgL»‹wt®fSnk bjhÊš Kiwia Ó®âU¤
j« brŒ»‹wt®fshf ïU¥gâdhY« g©ila bjhÊš Kiwia VbdÅš mtuJ neh¡fbkšyh« g©ila Ãiyfisna
òJ¥ã¡f nt©Lbk‹W« òâa ehfßf ïaªâu§fŸ TlhJ v‹W« bgUikahŒ¡ fUJtâY« g©ila Kiwfis òJ¥ã¥gâY«
x›bthUtU« XŒî neu¤âš ntiy brŒa nt©L« v‹W« ïU¡»‹wnj bahÊa ï‹iwa cyf« v‹gJ v‹d v‹gâš
mtdtD¡F nt©oaij mtdtnd brŒJbfh©L jŤjÅ ftiynah, fU¤njh v‹gJ á¿J« ïšiy. g©ila Ãiyikia
bjhÊyhËahŒ ïU¡fnt©LnkbahÊa T£L¤bjhÊyhËfshŒ bgUik¥ gL¤â, g©ila Kiwfis òJ¥ã¥gâš ahU¡F mD
ïU¡f¡Tlhbj‹W« brhšy nt©oajhƉW. VbdÅš ïªj¥go Ty« v‹W gh®¥nghkhdhš k¡fis Vkh‰¿¡bfh©L nrh«ng¿
x›bthUtD« jŤjŤ bjhÊyhËahf ïUªjhšjh‹ mnjhL thœ¡if el¤J« gh®¥gd®fS¡F« ghLgLnthÇ‹ gyid mD
‘mtdtD¡F nt©oaij mtdtnd brŒJbfhŸsnt©L«’ gÉ¡F« ãuò¡fS¡F«, rßu¥ ãuahir ïšyhkš thœit el¤j
v‹»‹w ntiyÆš mk®ªâUªjhšjh‹ bjhÊyhËfŸ x‹Wnrunth ÉU«ò« go¤j T£l¤jh® v‹gt®fS¡ F« mDTykhfî«, j§fŸ
mt®fŸ Ãiyia¥ g‰¿ fyªJ Mnyhá¡fnth mšyJ j§fsJ Mâ¡f¤â‰nf‰w muáaiy °jhã¤J¡ bfh©L Rf¤âÈU¡fî«,
nah¡»aijia r‰W ca®¤â¡bfh©L bjhÊyhË j‹ikÆš ïUªJ mj‰F ga‹gl¡Toajhfî« ÆU¡fyh«. ïªj¡ T£l¤jh® K‹ âU.
eGÉ¡ bfhŸsnth mt®fsJ gu«giu j®k¤âš ïUªJ Éyfnth fhªâ mt®fS« kfh¤khthŒ, mtjhu òUõuhŒ, bjŒt¤j‹ik
KoahjjhÆU¡F« v‹W fUâna ï¢N£á brŒa¥g£oU¡»wJ. bghUªâatuhŒ, cyf« ngh‰W« c¤jkuhŒ cyF¡nf bgÇnahuhŒ
Mjyhnynajh‹ òâa ehfßfK« ïaªâu brsfÇaK« T£L És§fyh«.
ntiyí« bjhÊyhËfŸ K‹nd‰wK« fj® j¤Jt¤âš á¿J« Mdhš ghLg£L« TÈÆšyhkš g£oÅ »l¥gtD¡F«
ïšyhkÈU¡f nt©oajh» É£lJ. jiyKiw jiyKiwahŒ ViHahŒ, TÈ¡fhudhŒ ïU¥gtD¡F«
Mfnt, tUzh¢áuk f£L¥gh£il cil¤J kÅjt®¡f¤â‹ bjUÉš el¡f, Fs¤âš Fo¡f nah¡»aij ïšyhkš g‹¿ÆY«,
rßu¥ãuahiria¡ Fiw¤J Fiwªj neu¤âš mâf¡ TÈ »il¡F« fGijÆY«, ehÆY« nflhŒ kâ¡F« ïªeh£L¥ gH§Fo k¡f
go brŒJ _y¥bghUŸfis åzh¡fhkš ÉtrhÆfS¡F« mâf¥ S¡F« âU. fhªâat®fŸ “vkdhŒ” ïšyhkš ntWahuhŒ ïU¡f
gz« tU«go brŒJ všyh kÅjU¡F« všyh bjhÊš brŒaî« Koí« v‹gij¥ gF¤j¿îl‹ eLÃiyÆÈUªJ nahá¤J¥
všyhÉj gjÉailaî« jFªjgoahf M¡fnt©L« v‹whš ghU§fŸ.
f©o¥ghf ï¤jifa fj® â£l« xʪnjahfnt©L« v‹gJ k‰wJ k‰bwhU rka«.
ekjã¥ãuhakhF«.
Fo muR - jiya§f« - 07.06.1931
jÉu, ïªâahî¡F vªj Éjkhd M£á Kiwnah, mšyJ
Rna¢irnah óuz Rna¢irnah, mšyJ uhk uhÍankh, j®k uhÍa
nkh tUtjhdhY« ïªâah cyf K‰ngh¡»š fyªJ bfhŸsî« òâa
MuhŒ¢áÆ‹ ga‹fis mDgɤJ kÅj r_f« ï‹gK« âU¥â
í« ailaî« jFªjjhf, Mtj‰F¤j¡fjhŒ ïU¡f nt©Lnk
bahÊa k‰w¥go mtdt‹ tƉW¥gh£o‰F« mtdtD¡F
nt©oa ï‹¿aikahj mtáa§fS¡F« mtdtnd mtdJ
thœehŸ neu« KGtijí« bryî brŒJ bfh©oU¡F«goahd
j¤Jt§fŸ bfh©ljhf ïU¡f¡TlhJ v‹gnj ekjã¥ãuha«.
ïªj¡ fhuz§fshnyna âU. fhªâat®fË‹ j¤JtkhdJ
ïªâahit xU ehS« ÉLjiyíŸs ehlhfnth kÅj r_f¤â‹
K‰ngh¡»‰F« ehfßf mãÉU¤â¡F« rßu¥ ãiuahiria¡
Fo muR - 1931 ( 1 ) 402 403 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
âdrÇ kJÉy¡F ehlf«
RakÇahij ïa¡f¤â‰F xU jÄœ g¤âÇ¡if
njáa¤â‹ nguhš VjhtJ xU ehlf« eh£oš elªJ bfh©o
U¡fh É£lhš k¡fŸ fh§»uirí«, fhªâiaí« monahL kwªJ
yhYFo jhÿfh RakÇahij kfheh£L¡F tªâUªj ÉL»‹wh®fŸ.
RakÇahij ïa¡f¥ ãuKf®fŸ RakÇahij ïa¡f¤â‰F xU âdrÇ
g¤âÇif nt©o ïU¡»‹w mtáa¤ij¥g‰¿ beLneu« Mjyhš njÓa bjhÊšfhu®fS¡F VjhtJ xU ntiy el¤â¡
ngádh®fŸ. âU.<.bt. ïuhkrhÄ, âdrÇ mtáaÄšiy v‹W« bfh©oU¡fnt©oa mtáank‰g£oU¡»‹wJ. mj‰F
j‹dhš mij ît»¡f Koahbj‹W« brhšÈí« k‰wt®fŸ f©o¥ V‰wh¥nghš fh§»u° g¡j®fS¡F« bghJ#d§fË‹ fh¡if¥
ghf xU g¤âÇif ïUªJjh‹ Mfnt©Lbk‹W« Ú§fŸ K‹ tªJ gz« jhuhskhŒ ïU¡»‹wJ. mj‰nf‰wh¥nghš ntiyÆšyh¤
el¤jhÉ£lhY« k‰wt®fŸ el¤j K‹tUtij jL¡fhkyhtJ bjhªâuthš fZl¥gL« thÈg®fS« eh£oš VuhskhŒ ïU¡»‹
ïUªJ g¤âÇif bfhŸif¡F kh¤âu« bghW¥ghËahŒ ïUªjhš wh®fŸ. Mfnt ï›Éu©L« nr®ªjhš bg£nwhš v©iz¡F«,
nghJbkd âU. ïuhkrhÄ¡F¢ brh‹dâ‹ ngÇš m¥goahdhš mªj beU¥ò¡F« cŸs r«kªj« nghš x‹W¡bfh‹W btF Rygkhd
Éõa¤âš jd¡F MnBgizÆšiy ba‹W« brh‹dh®. mj‹ r«kªj« V‰g£L ÉL»‹wJ.
ãwF 500 %. åj« bfh©l50 g§FfŸ V‰ghL brŒJ âU¢áÆnyna
âdrÇ g¤âÇif el¤JtJ v‹w Koî¡F tu¥g£lJ. g¤âÇifÆ‹ Mifahš ïit ïu©ilí« it¤J¡bfh©L v‹d ntiy
îthf¤â‰F âU.brh. KUf¥gh bghW¥ghËahŒ ïU¡f nt©L« brŒayh« v‹W gh®¤jhš bghJ #d§fŸ Ó¡»u« VkhWtj‰F
v‹W« ngr¥g£lJ. k‰W« ïu©blhU jdtÂf fdth‹fŸ Mju mDTykhf fŸS¡fil k¿ašfŸ jh‹ bj‹gL»‹wJ. Mfnt
tË¡f K‹ tªjh®fŸ. áyU¡F âdrÇ âU¢áÆš el¤j Koíkh ïj‹ ÛJ jiyt®fŸ v‹gt®fŸ thÈg®fis VÉ ÉLtjhš VjhtJ
v‹»w rªnjf« njh‹¿anghJ 6 khj« âU¢áÆš el¤â¥ gh®¤J xU fyf« V‰gL»‹wJ. m¡fyf¤ij ãukhj¥gL¤â És«gu«
KoahÉ£lhš br‹idÆnyna el¤jyh« v‹W« ngr¥g£lJ. g¤J brŒtnj bgÇa njÓa¥ ãurhukhf¡ fUj¥g£L ÉL»‹wJ. ïªj
g§FfŸ mjhtJ 5000%.¡F m§nfna Éjha« V‰g£lJ. rÛg¤âš KiwÆnyna kJÉy¡F ehlf« eilbgW»‹wJ.
eilbgW« e‹Åy RakÇahij kfheh£oY« mL¤jthu« nghš És«gu¡fhu®fS«, °jy °jhgd«, r£lrig, KjÈait
bfhil¡fhdÈš eil¥bgw¥ nghF« RakÇahij r§f îthf fËš °jhd« bgw¡ fh¤J¡bfh©oU¡»‹wt®fS« ïªj ehlf¤
fÄ£oÆ‹ nghJ r§f¤ jiytiu¡ fyªJ« ï›Éõa« nk‰bfh©L â‰F áy rka§fËš gh¤âu§fshŒ ïU¡fnt©oat®fshfî«
nahá¡f¥gL«. M»ÉL»‹wh®fŸ. ïj‹ga‹fis ehlf¡ f«bgÅ brhªj¡fhu®
fsh»a jiyt®fŸ v‹gt®fns mil»‹wh®fŸ.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 07.06.1931
cjhuzkhf âU¥óÇš elªj k¿aÈš mo¤jt®fS«, mo¥
g£lt®fS«, mjhtJ mo¤jjhf¡ bf£lng® th§»dt®fS«,
mog£L mt°ijg£ljhf¢ brhšy¥g£lt®fS« xnu C®¡fhu®,
xnu T£l¤jh®fŸ, xnu #hâ brhªj¡fhu®fŸ v‹W Tl¢ brhšyyh«.
Mdhš ïj‹ gy‹ bgUik mnrhána£ ãu°, ãßãu° nrâ¥
bgUik rkhjhd« brŒJtªj bgUik Kjyh»a bfsut§f
Fo muR - 1931 ( 1 ) 404 405 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
bsšyh« ca®âU. á. uh#nfhghy¢rhÇah® mt®fsJ “ghj r‹Å r¤âah¡»uf«, k¿aš v‹gitfŸ å© r©o¤jdnk
jhd¤â‰F”¥ nghŒ¢ nrunt©oajh» É£lJ. Æšyhkš mâš VjhtJ fLfsî ehizankh, nah¡»a¥ bghW¥ngh,
ïU¡f Ko»‹wjh? v‹Wnf£»‹nwh«. c©ikahŒ nah¡»akhŒ
e«kt®fŸ _l¤jdkhf elªJ, g£lJjh‹ ga‹. xU rka« fŸis ÃW¤j r¤âah¡»uf« brŒgt®fŸ fŸS kªâÇ å£oš fŸS
ahuhtJ bfhŠr« ï›Éj ïa¡f¤jhš ãiH¡f nt©oat®fsšyh ïyhfh mâfhÇ å£oš - ku« fŸS¡FÉL« Foahdt‹ å£oš -
jt®fŸ xUt®, ïUt® ïâš nr®ªJ mog£ljhf¥ ng®th§»ÆUªjh fŸS ïw¡F«nghJ ku¤joÆY« k‰W« ïJ Kjyh»a Mu«g
Y« mt®fS¡F mL¤j nj®jÈš VjhtJ xU Þjhd« xJ¡» it¡ ÃiyÆÈUªJ VjhtJ x‹¿š brŒjhš á¿J m®¤jkhtJ c©L.
f¥gLtJ kšyhkš k‰wgo ïjdhš v‹d ga‹ v‹gJ És§f mitfis É£L É£L všyh¡ fhÇaK« elªJ«, brythF«
Éšiy. gzbkšyh« bryth», brŒant©oa rl§bfšyh« brŒa¥g£L
ïªj k¿aÈš r«kªj¥g£l thÈg®fis¥ g‰¿ eh« ï§F ngr fŸS¡fil¡FŸ fŸS tªJ ɉgid¡F c£fh®ªJ bfh©oU¡F«
tuÉšiy. k‰wgo bgÇat®fŸ, njrg¡j®fŸ, bghJey nrit¡ nghJ “fhªâ¡F b#” “fŸS¡Fo¡fhnj” v‹W brhšYtjhš v¥go
fhu®fŸ v‹gt®fis x‹W nf£»‹nwh«. ÉfKoí« v‹gij mDgt PhdKŸs k¡fŸ nahá¤J¥ gh®¤jhš
És§fhkš nghfhJ.
mjhtJ ïªj¡ fŸS¡fil k¿aš brŒtJ v‹gJ ïjdhš
mjhtJ ït®fsJ k¿aÈš fŸS¡Fo ËWÉL« v‹W fUJ nkY« ïªJ¡fËš ïU¡F« m›tsî É»jh¢rhu Fofhu U«,
»‹wh®fsh? mšyJ btŸis¡fhuid ïªj eh£ilÉ£L X£L »¿°Jt®fËš ïU¡F« m›tsî É»jh¢rhu FofhuU« nghy
tj‰F mšyJ “RauhÍa«” bgWtj‰F¥ ga‹ gl¡ToaJ v‹W m›tsî É»jh¢rhu Fofhu®fŸ kfkâa®fËš ïU¡»‹wh® fsh
fUJ»wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. fŸS¡fil Vy¤âš vL¤ v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
âU¥gJ âU¥ó® ãuò¡fŸ. k¿aš brŒtJ âU¥ó® ãuò¡fŸ. xU¡fhyK« m›tsî Fofhu®fŸ ïšiy v‹nw brhšY
fŸS¡F ku« ts®¤J F¤jif¡F ÉLtJ m¡f« g¡f¤âš ãuò¡fŸ: nth«. ïj‹ fhuz« v‹dbt‹whš mt®fsJ kjkhdJ fŸis
ïªj¡ fŸis¡ Fo¥gJ âU¥ó® bjhÊyhËk¡fŸ. murh§f¤âš m›tsî fodkhf btW¡»‹wJ. k‰wgo ïªJ¡fŸ v‹gt® fËY«
khj« %. 5000 th§»¡bfh©L fŸS îthf« gh®¥gJ ïªj khfhz¥ k‰W« r‰W fšÉ m¿î nkš#hâ¡fhu®fŸ v‹»‹w v©z¤Jl‹
ãuò¡fŸ (#d¥ãuâÃâfŸ). nkY« #d¥ãuâÃâahf ïªj ntiy¡F¥ rßu¥ghLglhkš nrh«ngÇahŒ ïU¡F« irt ntshs® bjh©il
ngh£o nghLtJ« ïnj Íšyh ãuò¡fŸ. k‰W« ïªj ïyhfhÉš k©ly ntshs® bgUthÇahd ÉahghÇfŸ itáa br£okh®fŸ
khj« %. 2500 r«gs« Kjš %. 12 r«gs« tiuÆš th§» étd« v‹gt®fŸ KjÈat®fËY« Fo¡»‹w k¡fŸ É»jh¢rhu« Äfî«
brŒJ bfh©L ntiy gh®¡F« Rkh® 10000ng®fS« ïªj khfhz RU¡fkhdnjahF«. mªj RU¡fK« Vnjh xUÉj ehfßf¥ig¤âa¡
ïªâa (go¤j) k¡fnsahth®fŸ. k‰W« ïªj¡ fŸS, rhuha fhuzkhf, bra®¡ifthrid fhuzkhf ïU¥gjšyhš k‰wgo
Éahghu¤jhš bjhÊyhš ãiH¡F« Rkh® 20000 k¡fS« ïªj khfhz Fofhu®fŸ v‹»‹w KiwÆš V‰gLtJ »ilahJ. Mfnt ï‹iwa
ïªâa k¡fŸ. ï¥gobašyh« ïUªjhY« ïªj¤ bjhÊY« r£l¤âš Fofhu k¡fË‹ Fo¡F fhuz« v‹d v‹gij m¿thËfŸ ï¥
F‰wkhdjšy. kj¤âš F‰wkhdjšy, ‘xG¡f¤âY«’ F‰wkhdjšy nghjhtJ nahá¤J¥gh®¤jhš c©ik czuhkÈU¡f KoahJ.
(msî¡F Û¿dhš F‰w« brhšyyh«) ïªj ÃiyÆš ahnuh ïu©L
ng® Vnjh fhuz¤â‰fhf fŸS¡fil¡F¥ g¡f¤âš nghŒ ËW rhjhuzkhf fŸ ïyhfh rd¥ãuâÃâfŸ Mâ¡f¤â‰F tuh
bfh©L ahnuh ïu©blhUtid ‘m¥gh, rhÄ fŸS¡ Fo¡fhnj’ kÈUªJ r®¡fh® ïlnk ïUªâUªjhš mJ r«kªjkhf r£l«
‘fhªâ f£lis ï£L ïU¡»wh®’ ‘uh#nfhghyh¢rhÇ f£lisÆ£o KjÈaitfŸ brŒathtJ r‰W ïlÄU¡F« ï¥nghJ mJî«
U¡»wh®’. ‘r¤âa_®¤â f£lisÆ£L ïU¡»wh®’ v‹W brhšÈ ïšyhkš nghŒÉ£lJ. VbdÅš #d¥ãuâÃâfËš bk#hÇ£o ah®
ÉLtjhnynah mšyJ mªj¡ FofhuÅlnkh, fŸS Éahghu¡ ahnuh mt®fns mªj ïyhfhit el¤J« ntiyia x¥ò¡
fhuÅlnkh ïu©L mo th§»¡bfh©L mij x‹W g¤J üwhf¥ bfhŸS« kªâÇah»É£ljhš kªâÇntiy »il¡fhjt®fS«
bgU¡»¥ g¤âÇiffËš És«gu« brŒJ ÉLtjhnynah fŸS¡ mL¤j jlit mij milayh« v‹W fh¤âU¥gt®fS« mij¥
Fo ËW nghFnkh? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. g‰¿ VjhtJ ngá¡bfh©L« ï›Éj ãurhu« brŒJ bfh©L
ÄU¡fyhnk bahÊa k‰wgo ïjdhš všyh« fŸS¡Foia xÊ¡f
Fo muR - 1931 ( 1 ) 406 407 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
fhÇa¤âš xU JU«ig mir¤JÉl Koíkh? v‹W nf£»‹nwh«.
åzhf ïJ bghJ#d§fËš gjÉ nt£il¡ fhuUila Raey
tŠrf¤ijí« ghkuk¡fË‹ K£lhŸ jd¤ijí« ifKjyhf
it¤J¡bfh©L el¤J« nghÈ ehlfnk bahÊa k‰wgo fŸS
k¿aÈš á¿J« gaD« ehzaK«, nah»a¥ bghW¥ò«, ò¤ârhȤ
jdK« ïšiyba‹nw brhšYnth«. #tA®yhš
m‹¿í« muáaš fU¤J¡ bfh©l k¿ašfis ÃW¤â É£L
bghUshjhu¤â‰F« r‹kh®¡f¤â‰Fkhd jÅ¥g£l Ó®âU¤j¤
JiwÆš k¿aš brŒtjhŒ brhšÈ uhÍ ngá¡bfh©L b#ÆÈÈ ca®âU. #tA®yhš neU clš Rf¤â‰bf‹W bj‹Åªâ
UªJ btËÆš tªj ãwF kWgoí« muáaš fU¤âš brŒí« ahɉF tªJ xU rÇahd ehlfkho É£L CU¡F¤ âU«ãdh®.
k¿aÈš v›tsî öu« gaD« ehzaK« c©lhF« v‹gij¥ v¥go¤ âU«ãdh®? rkj®k¡ bfhŸiffisí« bghJîilik¡
bghJ #d§fns nahá¤J¥ gh®¥gj‹_y« ïªâa njÓa¤â‹ bfhŸiffisí« gšyÉahf it¤J¡ bfh©lh®.
ehza¤ijí« jiyt®fË‹ ehza¤ijí« m¿ªJbfhŸs£L« “nah¡»a®fS¡F muáaš cyf« btW¥ig¡bfhL¡»‹wJ.
v‹nw É£L ÉL»‹nwh«. Ó¡»u« mij É£L Éy»¡bfhŸSnt‹” v‹wh®. Mdhš jh‹
filátiu muáaš ãurhunk mJî« muáašfhu®fŸ Kiwia¥
Fo muR - f£Liu - 07.06.1931 ã‹g‰¿na brŒjh®. r_f ïaš Éõa¤âš Ô©lhikia¥g‰¿
c©ikia¤ ijÇakhŒ ngRtj‰F x›bthU ÃÄõK« eL§»dh®.
VjhtJ xU rka¤âš Ô©lhik bahÊant©Lbk‹W ngr ne®ª
jhY« clnd mj‰F gªnjhg°jhf vªj #hâahÇ‹ cÇik fisí«
ghâ¡f Élkh£nl‹ v‹W« xUfuz« mo¤J¡ bfh©nl gh®¥gd®
fË‹ nfhg¤âÈUªJ« j¥ã¤J¡bfh©lh®.
fh§»uáY« Ô©lhikia¥g‰¿ V‰ghL brŒâU¥gjhf¢
brh‹dh®. Mdhš ï¥nghJ brŒa nt©oa ntiy mJtšy.
fŸS¡fil, #îË¡fil k¿aš jh‹ v‹W xU gšo mo¤J¤
j¥ã¤J¡ bfh©lh®.
Mfnt mt® ToatiuÆš âU. ïuhrnfhghyh¢rhÇahiu
Él rhk®¤âakhfnt elªJ bfh©lh® v‹Wjh‹ brhšynt©L«.
x›bthU #hâ kj¡fhuUilaî« cÇikfŸ ghâ¡f¥glhkY«
xU #hâahuhš k‰bwhU #hâahUila cÇik ghâ¡f¥glhkY«
ïU¡f nt©Lbk‹W fUâ ntiy brŒgt®fshš Ô©lhikia
xÊ¡fnth bghJîilikí«, rkj®kK« bfh©l bfhŸifia
V‰gL¤jnth Koíkh? v‹gij m¿îŸs thrf®fŸ jh‹ nahá¤J
Koî brŒa nt©L«.
x›bthU #hâÆ‹ cÇikba‹W v¥bghGJ ghFgL¤â¡
bfh©lhnuh m¥bghGnj âU. #tA®yhš x›bthU #hâiaí«,
Ñœ #hâ nkš #hâ v‹w ghFghLfisí« gofisí« x¥ò¡ bfh©L
mt®fSila cÇikfis¡ fh¥gh‰w x¥ò¡bfh©lh® v‹gâš

Fo muR - 1931 ( 1 ) 408 409 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ahU« rªnjf¥gl KoahJ. neUî¡F« mt® “gh£ldh®” “kfh¤kh” fhªâ¡F«, mt® ó£ldhd
“ghŠrhy bjŒt«” yhyh y#gâ¡F« kW¡f¥g£oU¡»‹wJ. k‰W«
Mfnt ï‹iwaâd« eh£oYŸs gh®¥gd®, gh®¥gdušyh
j§fis “ešy #hâ” v‹W fUâ¡ bfh©oU¡F« “eha¡f®, br£oah®,
jh®, Ô©lhjh®, ïªJ¡fŸ, K°ä«fŸ, »¿°jt®fŸ, #nuh¥ãa®fŸ
ãŸis, KjÈah®” KjÈa “bgÇa #hâ” v‹W v©Â¡ bfh©o
M»a jfwhUfŸ #hâkj¤ij MjhukhŒ¡ bfh©L áy brsfÇa§
U¥gt®fS¡F« j§fis É°t, njth§f, brsuhZou ãuhkz®fŸ,
fis j§fŸ j§fŸ #hâkj cÇik v‹W fUâ mJî« F®M‹,
B¤âÇah®, itáa®, r‰N¤âu® v‹W v©Â¡ bfh©oU¥gt®
igãŸ, ntj«, j®krh°âu« M»aitfË‹go flîŸ f£lisahf
fS¡F« elªJ bfh©Ljh‹ tU»‹wJ. ïâš brŒa¥gl nt©L«
mDgɤJ tUtjhfnt fUâtU»wh®fŸ. ït‰¿‰F¥ ghjfÄšyh
v‹W fUJ« v›Éj áW khWjY« #tA®yhš neUÉ‹ â£l¥go
kš gh®¤J¡bfhŸs åu® #t®A®yhYila jaî vj‰Fv‹Wjh‹
VjhtJ xU #hâahÇ‹ cÇik¡F Énuhj« brŒjjhfntjh‹
nf£»‹nwh«. ï¥bghGnj m¥go¤jhnd eilbg‰W tU»‹wJ?
V‰g£L¤ ÔU«. mjdhš jh‹ âU. fhªâ Kjš všnyhUnk “mªj¡
ïJ nghjhjh? ïij¡fh¥gh‰w fh§»uR«, fhªâí«, neUî« vj‰F?
nfhÉÈš rhÄ Æšiy”v‹W brhšÈÉ£L Xo¥nghŒ ÉLtJl‹
ïj‰F xUïU«ò¥ó© ngh£L ïÅ ahuhY« vªj¡ fhy¤âY«
mšyhkš k‰wgo m§F xU ÃÄõ- neukhtJ j§»ÆUªJ v›Éj
mir¡fhkš ïU¡fth? v‹W nf£»‹nwh«.
khd fhÇaK« brŒa Koahjt®fshf¥ nghŒ É£lh®fŸ. ïJ
x›bthU #hâ cÇikiaí«, x›bthU kj cÇikiaí«, nghyntjh‹ KjyhË - bjhÊyhË Ãiyikia¥ g‰¿í«, uh#h¡fŸ,
x›bthU tF¥ò cÇikiaí« fh¥gh‰WtJ, fh§»u° bfhŸif #Û‹jhu®fŸ, Fo#d§fŸ Ãiyikia¥ g‰¿í« ïªj “rkj®k¡”
ahdhš, fhªâ bfhŸifahdhš, neU bfhŸifahdhš, ïitfis Él T£l« Ãid¤J¡bfh©L KjyhËfS« uh#h¡fS« fyªj - mt®
btŸis¡fhu bfhŸif MÆu« kl§F nkyhdbj‹W fšÈ‹nkš fSila cÇikfŸ ghâ¡f¥glhj Rauh{a« (rkZo M£á) r«gh
brJ¡» it¥ngh«. â¡f uhÍ ngá¡bfh©oU¡»‹wh®fŸ. ïij âU. fhªâat®fŸ
k‰W« Ô©lhikia xÊ¥gij¥ g‰¿ âU. #tA®yhšneU ï®É‹ ãuòÉl« x¥ò¡bfh©lnjhL âU. fhªâat®fŸ ï¥nghnj
T¿dJ v›tsî Vkh‰WfukhdJ v‹gij Ô©lhik bahÊ¥gâš KjyhËfË‹ (t®¤jf) r§f¤â‹ (bfsut) m§f¤âduhfî« j‹id¤
ftiyíŸst®fŸ czunt©L«. bjǪbjL¤J¡bfh©lh®.

“Ô©lhikbahÊ¥gJ« fh§»u° â£l§fËš x‹Wjh‹. ïÅ uh#h¡fŸ r§f bfsut m§f¤âd® gjÉ kh¤âu«
Mdhš fŸS¡filí« #îË¡filí« k¿aš brŒí« ntiyjh‹ mtU¡F¡ »il¡fnt©oaJ gh¡»ÆU¡»‹wJ. ïJ ïJtiuÆš
ï¥nghJ fhÇa¤âš brŒant©oaJ” v‹W T¿dhš ïj‹ mtU¡ F¡ »il¡fhkš ïU¥gj‰F áy uh#h¡fS¡F âU. fhªâÆl«
nah¡»a¤j‹ik v‹d v‹W nf£»‹nwh«. ï‹D« óuz e«ã¡if V‰glhjJntjh‹ fhuzkhF«. mJî« V‰
gL«go á¿J á¿jhŒ uh#h¡fis¥g‰¿ ngá cWâbkhÊ bfhL¤J¡
Ô©lhikahdJ giwa®, r¡»Èa®, gŸs® v‹W brhšy¥ bfh©Ljh‹ tU»wh®. mJî« Ó¡»u« KoªJÉL« v‹nw fUâ
gLgt®fŸ KjÈa áyUila fZl« v‹W kh¤âunk áy® fUâ Élyh«. ïªj ÃiyÆš ïªj njr¤â‹ njÓa ïa¡f« eilbgWtJ«
ÆU¡»wh®fŸ. ïªj¡ fU¤njjh‹ ekJ k¡fË‹ RakÇahij a‰w ïj‹ jiyt®fsh»a âU. #tA®yhš bghJîilik¡fhuuhÆU¥g
j‹ik¡F xU cjhuzkhF«. jhfî« âU. fhªâ rkj®k¡fhuuh ÆU¥gjhfî« gukuk¡fS¡F
âU. #tA®yhš neUit ne‰W f©ahFkÇ nfhÉY¡FŸ És«gu¥gL¤j¥gL»‹wJ.
br‹W “flîis” jÇá¡f mDkâ¡fhkš nghä° gªnjhg°Jl‹ Mfnt âU. #tA®yhš bghJîilik¤ j¤Jt« x›bthU
Éw£o mo¤J É£lh®fŸ. âUtdªjòu g£lz¤â‹ áy bjU¡fËš #hâ cÇikiaí« fh¥gh‰WtJ« âU. fhªâÆ‹ rkj®k j¤Jt«
âU. #tA®yhš C®ty« nghtJ TlhJ v‹W fhtš _y« jL¤J uhkuhÍa¤ij V‰gL¤â KjyhËfisí« uh#h¡fisí« fh¥gh‰W
É£lh®fŸ. ïªj¡fâ âU. y#gâ¡F« âU. fhªâ¡F« Tl V‰g£lJ tJ« v‹»‹w gh®¥gÜa KjyhË j¤Jt M£á v‹gij ï¥nghjh
jh‹ v‹gJ ahtU« m¿ªjnjahF«. tJ k¡fŸ cz®th®fshf.
Mfnt “r¡»Èa®, giwa®, gŸs®” M»at®fS¡F nfhÉ Fo muR - f£Liu - 07.06.1931
ÈY«, Fs¤âY«, bjUÉY« Ô©lhik j¤Jt¥go v‹d cÇik
kW¡f¥g£L ïU¡»wnjh mnj cÇikfŸjh‹ “rkj®k” #tA®yhš
Fo muR - 1931 ( 1 ) 410 411 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïªJkj« âUth%Çš RakÇahij¥ ãurhu«

ïªJkj«, ï°yhkhdt®fS¡F« »¿°jt®fS¡F« bfhŸif jiytut®fns! rnfhjÇfns!! rnfhju®fns!!! ï‹W eh‹ ngr
Æš v›tsî bfLânah mijÉl¥ gy kl§fhd bfLâfis nt©Lbk‹W Ú§fŸ vâ®gh®¡F« Éõakhd “fuh¢á¡ fh§»uR«,
ïªJkj« gh®¥gdušyhj k¡fS¡F fhÇa¤âš ÉisÉ¡»‹wJ. RakÇahijí«” v‹gJ neh£Oáš gh®¤j ãwFjh‹ vd¡F¤ bjÇa
mijÉl¥ g‹kl§nf jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F« ÉisÉ¡»‹wJ. tªjJ. ïij¥g‰¿ gy ïl§fËš ngáí«, vGâí ÄU¡»‹nwnd
ï°yhkhdt®fS¡F«, »¿°jt®fS¡F«, ïªJ kj¤jhš ahbjhU ba‹W brhšÈí« Tl ahnuh áyuhš “fuh¢á¡ fh§»uR¡F«, fh§»u°
bfLâí« ïšiy v‹W Tl¢ brhšyyh«. ï°yhÄaiuí« »¿°j Ô®khd§fS¡F«, RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffS¡F« ɤâahr
tiuí«. ïªJ¡fŸ ntwhf¡ fUJ»‹wh®fŸ. j§fŸ r_f¤â‰F Äšiyahjyhš RakÇahij ïa¡f« nt©oaâšiy” ba‹W
vâwhŒ fUJ»‹wh®fŸ v‹gij¤ jÉu nt¿šiy. ãÇ£OZ murh§ brhšy¥gLtjhfî«, mij e«ã áy thÈg®fŸ fh§»uáš fyªJ
f¤â‹ gadhŒ mt®fŸ gh®¥gdbuhʪj ïªJ¡fisÉl r‰W bfhŸsMir¥gLtjhfî« bjÇatUtjhš, ïu©L¡FKŸs
mâfkhd ÃiyÆš yhgnk milªâU¡»wh®fŸ. Mdhš ïªJkj« r«gªj¤ij¥g‰¿ vL¤J¢brhšy nt©Lbk‹nw, ïªj Éõa¤ij¥
fhuzkhf gh®¥gdušyhjhU« “Ô©lhjhU«” ïÊthŒ el¤j¥gLtJ g‰¿ ngrnt©Lbk‹W F¿¥ã£ljhf¢ brh‹dh®fŸ. Mfnt,
l‹ RakÇahij ïšyhj KiwÆY« RjªâuÄšyhkY« el¤j¥gL ï¥bghGJ eh‹ ïij¥g‰¿ ngRntbd‹gjhf¡fUâ, mâY« ïJ
»wh®fŸ. nkY« ït®fis¥ gh®¥gd®fŸ moikah¡»¡ bfh©L« r«gªjkhd vdj㥠ãuha¤ij cŸsgo á¿J« xË¡fhkš vd¡F¥
ït®fsJ fZl¤â‹ ga‹fis mDgɤJ¡ bfh©L« ït®fis
g£lij brhšYntbd‹W ba©Â, Ú§fˤjid bga®fŸ ï‹W
(gh®¥gdušyhjhiuí«, Ô©lhjhiuí«) jiybaL¡f¢ brŒahkY«
ï§F ToÆU¡»Ö®fŸ. Mfnt eh‹ ïªj¢ rka¤âš ahU¡fhtJ
brŒJ tU»wh®fŸ. ïªJkj« v‹gjhf x‹W ïU¥gJ ï°yhkhdt®
gaªJ bfh©nlh, ah® jh£r‹Åa¤â‰fhtJ ka§»¡bfh©nlh
fS¡F«, »¿°jt®fS¡F« k‰bwhUÉj¤âš yhgfukhd bj‹nw
vdjã¥ãuha¤ij cŸsgo btËÆlhkš kiw¤J¥ ngRntnd
brhšyyh«. v¥gobaÅš nk‰f©l ïu©L kjK« ïu©L r_f
ahdhš, c§fis Vkh‰¿atbd‹gjhf MtnjhL, ehD« xU ga§
v©Â¡ifÆY« bgU¡f nk‰gLtj‰F ïªJ kjnk fhuzkhÆU¡
»‹wJ. ïªâahÉš ïªJ kjÄšyhkš ntW ò¤j kj« »¿°J kj« fhËba‹gjhfnt ah»ÉLnt‹. ïªj¥go Ú§fŸ Vkh‰w¥gLt
M»ait ïUªâUªjhš ï°yh« kj r_f v©Â¡if ï›tsî jhY«, eh‹ ga¥gLtjhY«, ahU¡bf‹d yhg« V‰gl¡TL«?
bgU» ïU¡fhJ. mJ nghynt ntW kj§fŸ ïUªâUªjhš »¿°J eh§fŸ VjhtJ c§fËl« gz« g¿¡fnth, g¤âÇif ãurhu«
kj r_f v©Â¡if í« ï›tsî bgU» ïU¡fhJ. Mfnt m› brŒanth mšyJ ahÇlkhtJ r«gs« bg‰W TÈ¥ãurhu« brŒ
Éõa¤âš ïªJ kj« ïU¥gJ K°ä« - »¿°J kj§fS¡F yhgnk anth, mšyJ c§fSila X£Lfis ahU¡fhtJ th§»¡ bfhL¡f
ahF« Mifahš ïªJkj¤ij xÊ¡f nt©oabj‹gJ ïªâa V#©Lfshfnth, juf®fshfnth, mšyJ tƉW¥ãiH¥ò¡nf
gh®¥gdušyhj k¡fS¡F« mt®fËš Ô©l¥glhjh® v‹»‹w ïijbahU bjhÊyhf¡ bfh©L, òuhz¥ ãur§»fis¥ nghy
k¡fS¡F« jh‹ Äfî« mtáakhdJ v‹W brhšYnth«. ïnjhL c§fis Vkh‰¿ âU¥â brŒJ É£L¥nghfnth mtáaKilat®
ViHfS¡F«, bjhÊyhs®fS¡F« Tl rk¤JtK« bghJ cilik fshf ï§F ï¥nghJ tuÉšiy. vnjh v§fSila thœeh£fshdJ
j¤JtK« V‰gl nt©Lkhdhš KjÈš ïªJkj« xÊa nt©oaJ åzhfhkY«, v§fŸ tƉW¥ãiH¥ò¡F«, thœ¡if, Rfnghf
Äfî« mtáakhF«. Mir¡Fnk åzhf¡ fÊahkš VjhtbjhU gaDŸs fhÇa¤ij
brŒJ É£L mJî« v§fS¡F c©ikahfî«, cWâahfî«, rÇ
Fo muR - f£Liu - 07.06.1931
ba‹W g£l fhÇa¤ijna brŒJÉ£L KobtŒjyhnk ba‹»w

Fo muR - 1931 ( 1 ) 412 413 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ba©z¤â‹ Ûnj rfy Rf, J¡f gy‹fS¡F« JªJ c©ik mã¥ãuha« brhšYtjhf brhšY»‹wt®fSila th®¤ij¡F
ba‹Wg£lij baL¤J¢ brhšy tªâU¡»‹nwh«. rkhjhd« bjÇahkš â©lhlhÔ®fŸ v‹gj‰fhf¤jhnd brhšy
nt©oatdhnt‹. m‹¿í«, eh§fŸ fh§»uá‹ bfhŸiffŸ,
Mfnt, rnfhju®fns! Ú§fS« ïJ nghynt ïªj Éõa¤ â£l§fŸ, Ô®khd§fsh»aitfË‹ cŸba©z« v‹dbt‹gJ«,
âš Ãahakhfî«, nah¡»akhfî« elªJ bfhŸsnt©Lbk‹W« btËba©zbk‹dbt‹gJ« mt‰iw Ô®khÅ¡F« Kiw v¥go
nf£L¡ bfhŸ»nwh«. vj‰fhf bt‹whš eh§fŸ brhšYtij m¥g ba‹gJ«, mj‹ jiyt®fŸ, bjh©l®fsh»at®fË‹ j‹ik
ona e«ã, nkhr« nghŒ ÉlhÔ®fbs‹gj‰F«, ntW vªj¡ fhuz¤ v¥go¥g£l bj‹gijí«, m¤â£l§fisí«, Ô®khd§fisí«
âdhyhtJ eh§fŸ brhšY« Éõa§fS¡FŸ òFªJ ghuhkš ãurhu« brŒí« khâÇí« mKš el¤J« khâÇí«, mâYŸs
m¥gona jŸË ÉlhÔ®fbs‹gnjhL v§fSila brhªj bgUik, ehza§fS«, mjdhny‰gL« ga‹fS« e‹whŒ m¿ªâU¥gjhf¡
áWik M»aitfis í¤njá¤J Éõa§fis kâ¡fhÔ®fŸ fUâ¡ bfh©oU¡»wt®fns ahnth«. mnjhL RakÇahij
v‹gj‰Fkhf¤jh‹ ï¥go¢ brhšY»nw‹. Mfnt, Ú§fŸ brŒa ïa¡f¤ij¥ g‰¿í«, mj‹nguhš V‰gL¤j¥g£l bfhŸiffŸ,
nt©oabjšyh« c§fSila brhªj m¿ití« MuhŒ¢áiaí« â£l§fŸ, mj‹gadhŒ V‰g£l gy‹fŸ M»aitfisí«.
bfh©L, eLÃiyikÆÈUªJ myá¥gh®¤J jŸStij¤ jŸË, e‹wha¿ªâU¡»nwhbk‹nw fUâ¡ bfh©oU¡»wt®fshnth«.
bfhŸStij¡ bfhŸS§fŸ. mªj ijÇa¤ij¡ bfh©L jh‹ Mjyhš, nk‰f©l ïu©L Éõa¤âY« á¿jhtJ mDnghf§
eh§fS« ijÇakhŒ c©ikba‹W g£lij ngR»nwh«. bfh©nl ngR»nwhbk‹gij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹.
eh§fŸ brhšY« Éõa§fŸ c§fS¡F¥ òâjhfÆU¡fyh«, rnfhju®fns! v‹Dila brhªj fU¤J¥go fh§»uR«,
mrh¤âakhfÆU¡fyh«, M¢rÇakhfÉU¡fyh«, âL¡»l¡Toa RakÇahijí« x‹W¡ bfh‹W khwhdJ v‹gnjhL F¿¥ghf fuh¢á¡
jhfÉU¡fyh«. c§fSila cz®¢á¡F« gH¡f tH¡f§fS¡F«, fh§»uádhš eh£L k¡fË‹ c©ikahd rkj®k¤J¡F«, k‰w ey¤
e«ã¡iffS¡F« ÉnuhjkhÆU¡fyh«. m‹¿í«, eh§fËj‰F K‹ J¡F« v›Éj mDTy¤ijí« ÉisÉ¡fhbj‹gnjhL, mjdhš
v¥nghjhtJ btË¥gL¤âd mã¥ãuha§fS¡F khWghlhÆUª RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffŸ eilbgwî«, k¡fS¡F
jhY«, mt‰iwÉl¤ ÔÉukhdjhÆUªjhYÄU¡fyh«. v¥goÆUªj RakÇahij cz®¢ána‰glî«, ïilôW V‰gLbk‹W« eh‹ fUJ
nghâY« Ú§fŸ kh¤âu« eLÃiyikÆÈUªJ nahá¤J¥ gh®¤jhš »nw‹. ïu©oDila mo¥gilahd bfhŸiffns x‹W¡ bfh‹W
jh‹, VkhuhâU¡f Koínk bahÊa k‰w¥go kj Éõa¤ ij¥nghš khwhdjhFbk‹W« fUJ»‹nw‹.
muáaÈY« ah® brhšYtijí« e«g nt©Lbk‹W«, e«ghÉ£
lhš ght«, euf« tªJÉLnkh v‹W ga¥ gL»‹w j‹ik nghY« cjhuzkhf áy TW»nw‹. rnfhju®fns! ekJ RakÇaij
it¤J¡ bfh©lhš f©o¥ghŒ ïâY« VkhªJjh‹ nghf Koí« ïa¡f¤â‹ bfhŸif¥go Kjyhtjhf kjK«, #hâí«, flîSz®¢
v‹gij bjÇɤJ¡ bfh©L nkny ngR»nw‹. áí« k¡fËl¤âÈUªJ Éy¡f¥gl nt©oajtáakhF«. fh§»u°
bfhŸif¥go kjK«, #hâí«, flîSz®¢áí« Kiw ãrfhkš
rnfhju®fns! fuh¢á fh§»uR«, RakÇahijí« v‹D« Éõ fh¥gh‰w¥gl nt©oaJ K¡»akhF«. RakÇahij¡ bfhŸifÆš
a¤âš v§fsã¥ãuha¤ij¢ brhšYtbj‹gâš KjyhtJ eh§fs ãuhkzbd‹gtW«, giwabd‹gtW« eh£oÈU¡ f¡TlhJ.
j‰F¤ jFªjt®fshba‹gJ« ftÅ¡f nt©oa Éõaªjh‹. fh§»u° bfhŸif¥go mt®fËUªJjh‹ ÔUth®fŸ.
v§fis¥ bghW¤jtiu eh§fŸ fh§»u° v‹gâY« bfhŠrfhy«
ciH¤J mj‹ j¤Jt§fisí« cŸ ãufhu¤âÈUªJ kd¥ó®tkh RakÇahij¡ bfhŸifÆš ïªJkjbk‹gJ«, kEj®k rh°âu
íz®ªjt®fnsahnth«. m¤â£l§fis Ãiwnt‰WtâY«, V‰g£l bk‹gJ« mÊ¡f¥gl nt©L«. fh§»u° bfhŸifÆš ïªJkjK«,
fZl eZl§fS¡F« gy jlit Mshdt®fSkhnth«. kEj®krh°âuK« fh¥gh‰w¥glnt©L«.
ï‹D« ÉtukhŒ¢brhšy nt©Lkhdhš mj‰fhf¥ gy RakÇahij¡ bfhŸifÆš ïuhkïuh{a«, AÇ¢rªâu ïuh{a
jlit “áiw¡F” br‹Wtªjt®fSnkahnth«. mj‹ bgUik ia kh»a ïªJkj Mjhu, òuhz ïuh{a ghu§fŸ - ïuh{a KiwfŸ
í¤njá¤J ï¥bghGJ c§fËl« x‹W« brhšy tuÉšiy. mÊ¡f¥g£lhf nt©L«. fh§»u° bfhŸif¥go ïuhkïuh{aK«,
MdhY« fZl¤â‰F gaªJ bfh©L eh§fŸ Vnjh ï›Éj AÇ¢rªâu ïuh{aK« òJ¥ã¤jhf nt©L«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 414 415 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
RakÇahij¡ bfhŸif¥go ïªj C® fkyhya nfhÉÈ‹ RakÇahij¡ bfhŸif¥go M¤khnt rªnjf«. fh§»u°
f£ll É°Ôuzkh»a IªJ ntÈ É°Ô®zKŸs ïl« rkÃiy bfhŸif¥go kfh¤kh¡fŸ, F£o kfh¤kh¡fŸ c©L.
ah¡f¥g£L, gÆ® brŒa¥ga‹gL¤j nt©L«. fh§»uÞ bfhŸif¥
go fkyhya¤ijí«, mij¢ R‰¿YKŸs F£o¢ Rt®fisí« ï¥go¥g£litahd mnef ɤâahr§fŸ ï‹iwa fh§» u°,
gªnjhg°jhŒ¡ fh¥gh‰w nt©L«. fh§»u° fU¤jh¡fŸ, fh§»uá‹ Vfehaf®fsh»at®fS¡F«
RakÇahij ïa¡f¤J¡F« ïUªJ tU»‹wd. ït‰iwbašyh«
RakÇahij¡ bfhŸif¥go ViH-gz¡fhu‹, KjyhË- kiw¤J¡ bfh©L “fh§»uR¡F« RakÇahij ïa¡f¤J¡F«
bjhÊyhË, nrh«ngÇ- ghLgLgt‹, nkš #hâ - Ñœ #hâ, ÄuhRjhu‹- ɤâahrÄšiy” v‹W« “fh§»uáš óuz Rna¢ir c©L”
gÆ® brŒgt‹, #Û‹jhu‹ - Foahdt‹, nkšthu¡fhu‹ - Ñœthu¡ ba‹W«, bghJîilik¤ j¤Jt«, rkj®k¡ bfhŸif M»aitffŸ
fhu‹ v‹»‹w j‹ikfËU¡f¡ TlhJ. fh§»u° bfhŸif¥go c©L, v‹W« ngRtâš nah¡»a¥ bghW¥ngh, ehza¥ bghW¥ngh
ït®fŸ x›bthUtUila ãw¥òÇikfisí«, mjhtJ mtut® ïU¡f Koíkh? bt‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ
fŸ ãw¡F«nghJ ïUªj brh¤JÇikfis¡ fh¥gh‰¿, mtut®
fS¡F kj¤â‹nguhš, t®zh¢áuk j®k¤â‹ nguhš, rh°âu§fËš rnfhju®fns!
T¿íŸs Úâ ÃgªjidfË‹ nguhš cŸs cÇikfŸ fh¥gh‰w¥gl ïªj eh£o‹ brh¤J¡fbsšyh« flîŸfSilajhfî«,
nt©L«. r«ghjidfbsšyh«, nkh£r¥ ãuntr mDk⢠ӣL¡F«, tÊ¥
RakÇahij¡ bfhŸif¥go MÆu«ntÈ, ïu©lhÆu« ntÈ ãuahzJ¡Fkhfî«, k¡fË‹ N£á¡fhu®fbsšyh« nkh£rtÊ
ÃyKŸs klhâgâfS«, nfhÆš rhÄfS« xÊ¡f¥gl nt©L«. fh£ofshfî«, Rauh{a f®¤jh¡fshfî«, ghLgL»w #d§fbsšyh«
mitfis k¡fS¡F¥ g§»£L¡ bfhL¤J«, k¡fË‹ e‹ik¡F¥ moikfshfî«, ghÉfshfî« ïUªJ bfh©L g£oÅ »l¥gt®
ga‹gL¤jî« nt©L«. fh§»u° bfhŸif¥ go kl§fisí«, fshfî« ïUªJ tU« Kiwjh‹ ï‹iwa fuh¢á fh§»u° RauhÍa
rhÄfisí«, fh¥gh‰WtnjhL mj‹ brh¤J¡fisí«, kl§fS¡F«, â£lbk‹gij ízU§fŸ. vªj¤ â£l¤âš ViHba‹W«,
rhÄfS¡F« giHa tH¡f¥go, kh_šgo milªJ bfh©oU¡f¢ moikba‹W«, <dbd‹W«, k¡fŸ ãwÉ Æšiynah mJjh‹
brŒant©L«. RakÇahij ïa¡f¤â£l«. vªj¤ â£l¤âš KjyhËba‹W«,
bjhÊyhËba‹W« #hÛ‹jhubd‹W« Foahdtbd‹W« klhâ
RakÇahij¡ bfhŸif¥go klhâgâfS«, r§fuh¢rhÇah® gâfbs‹W« áZa®fbs‹W«, ãuhkzbd‹W« N¤âubd‹W«,
fS«, kj¥ãurhu r‹Åaháfbs‹gt®fS« g£lhs¤âš nr®¡f¥ giwa‹ v‹W«, ãÇ¡f¥g£L mt®fS¡F rh°âu¥goíŸs ãw¥
glî«, Étrha¤âyk®¤j¥glî« brŒtnjhL, r¡âÆšyh jt®fis òÇik fh¥gh‰w¤ â£l« nghl¥g£oU¡»‹wnjh mJjh‹ RauhÍa¤
jhÅa¡fsŠáa§fis nrh«ngÇfŸ bfhŸis bfhŸshjgo fhtš â£l bk‹gij ízU§fŸ.
fh¡fî« V‰ghL brŒant©L«. fh§»u° bfhŸif¥go ï«
klhâgâfisí«, r§fuh¢rhÇfisí«, ü‰Wfz¡fhd k¡fŸ eh‰g¤ijªJ tUõfhy« fh§»u° ïUªJ tªJ«, nyhf
gšy¡»š C%uhŒ RkªJbfh©L, mt®fŸ fhšfis (ghj¤ij) khÅa®fŸ, nyhfeha»fŸ, kfh¤kh¡fŸ, bjŒåf mtjhu¢ r¡âí
fGÉd¤j©Ùiu k¡fS¡F¡ Fo¥ã¤J, mj‰fhf tÇfŸ ilat®fŸ, åu®fŸ, âah»fŸ v‹gt®fŸ fh§»uR¡F¤ jiyik
tNȤJ¡ bfh©oU¡f nt©L«. t»¤J fh§»uir Fu§Fnghš M£o tªJ« ï‹dK« ïªj eh£il
É£L giwaU«, r©lhsU«, Kfhnyhg« brŒa¡Tlhj ïÊthd
RakÇahij¡ bfhŸif¥go k¡fS¡F nkšnyhf«- Ñœ kÅjU« xʪj ghošiy, xÊtj‰FÇa m¿F¿fS« fhz¥gl
nyhf«, nkh£rnyhf« - ãJ®nyhf« v‹»‹wjhd ã¤jhyh£l§fŸ Éšiy v‹whš fh§»uR« RakÇahij ïa¡fK« x‹wh v‹gij
monahL xÊ¡f¥gl nt©L«. fh§»u° bfhŸif¥go br¤J¥ nahá¤J¥ ghU§fŸ. mJnghynt ãuhkzD«, ónjtD«, N¤âu
nghdt®fSila MÉia nkh£rnyhf¤â‰F«, ãJ®nyhf¤ â‰F« D«, gŠrkD«, gh¡»athD«, î¥gh¡»athD« ïªj eh£il É£L
mD¥òtj‰F ãz§fË‹ vY«òfisí«, rh«giyí«, f§ifÆš xʪj ghošiy. xÊí« kh®¡f§fS« F¿¥ãl¥glÉšiy v‹whš
nghl nt©L«. fh§»uR« RakÇahij ïa¡fK« x‹wh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
ïªj eh£oš ViHk¡fŸ nfho¡ fz¡fhf fŠá¡F¤ â©lho¡
Fo muR - 1931 ( 1 ) 416 417 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
bfh©L go¥ãšyhkš JÂÆšyhkš, kÅj¤j‹ik Æšyhkš fh§»u° v‹d brŒ»wJ? ï¤jid ngiuí« fh¥gh‰w fh§»u°
ehahŒ, fGijahŒ, g‹¿ahŒ, V‹ mj‰F« nftykhŒ el¤j¥g£L ghLgL»‹wjh? ïšiyah? v‹W c§fŸ kdij¡ nfS§fŸ. c§fŸ
tUtbjhUòwÄU¡f, fšYfis M£L¡fšyhfî«, FHÉ¡ m¿it¡ nfS§fŸ. c§fŸ mDgt¤ij¡ nfS§fŸ, c§fŸ
fšyhfî« M¡» x‹W¡FŸ x‹W á¡f it¤J mj‹ jiyfËš ehiza¤ij nfS§fŸ.
nj‹, ghš, beŒ, jÆ®, gŠrhÄ®j« mãnõf§fis brŒJ bfh©L
mitfS¡F¥ bg©L, ãŸis, it¥gh£o f‰ã¤J g£L, g£lhil, Mdhš RakÇahij ïa¡fkhdJ ïªj khâÇahd ãÇîfŸ
tÆu¡bf«ò eiffis rh¤â f£il K£ofisaL¡» mj‹ ÛJ ö¡» Tlhbj‹gnjhL ïj‰F MjhukhŒ ïUªJ tUtjhd vJî« TlhJ.
it¤J ü‰W¡fz¡fhd k¡fŸ Rk¥gijí«, gâdh Æu¡fz¡fhd mitfŸ všyh« monahL mÊ¡f¥gl nt©Lbk‹wš yth
k¡fËG¥gijí« ïj‰fhf ïªj eh£oš kh¤âu« gy nfho¡fz¡ brhšY»‹wJ.
fhd %ghŒfŸ ghHhtijí« gh®¤J« fh§»u°, Vbd‹W nf£f rnfhju®fns! ïªj nfhÉšfis¡ f©lhš. ïªj¤ nj® âU
Éšiy. m¥g¡f« âU«ãí« Tl gh®¡fÉšiy v‹whš ïÅí« ÉHh¡fis¡ f©lhš, ïj‹ brh¤J¡fis¡ f©lhš c§fS¡F
Tl fh§»uR«, RakÇahij ïa¡fK« x‹wh? v‹gij nahá¤J¥ tÆW g‰¿ vÇaÉšiyna. mj‰F gâyhf “Meªj ghZg«” bgU¡
ghU§fŸ. F»‹Ö®fns! ãŸis¡F£ofSl‹ ÉGªJ F«ãL»‹Ö®fns! ïªj
ïªj eh£o‹ thœ¡if KiwahdJ Éahghu¤â‹ _y«, t£o #hy ɤij¡fhu®fŸ c§fis v›tsî K£lhŸfsh¡» it¤
th§Ftâ‹ _y«, ònuh»j«, FU°jhd«, c¤ânahf« KjÈait âU¡»wh®fbs‹gij ïâÈUªjhtJ áªâ¤J¥ ghU§fŸ.
fË‹ _y« ghLgLt®fSila brštbkšyh«, tU«gobašyh« ïªj klhâgâfŸ c§fŸ bršt¤ij bfhŸis bfh©L nrh«
áyÇlnk nghŒ bgUfî«, mt®fŸ mij j§fSilanjba‹W ng¿fis¡ T£o it¤J “kjd nfhyhfy¡»ßil”, “#y¡»ßil”,
ghHh¡fîkhd khâÇÆnyna ghHh¡f¤jFªj thœ¡if¤ â£l ÄUªJ “»UZz äiy” el¤J»‹wh®fns! c§fS¡F M¤âuÄšiyah?
tU»wJ. ïij¥ g‰¿ vªj¡ fh§»uR« âU«ã¥ gh®¡fnt Æšiy. mj‰F gâyhf ÉGªJ F«ã£L fhšfGÉd j©Ùiu¡ Fo¤J¡
Mdhš ne‰W¤ njh‹¿a RakÇahij ïa¡f« ï« khâÇ ahd¤ fh¡if brY¤J»‹Ö®fns! c§fS¡F kâÆšiy, khdÄšiy
j‹ikfisbašyh« xʤjhf nt©Lbk‹nw brhšY»wJ. ïªj v‹gij ï¥nghjhtJ czU»Ö®fsh?
ntiyia¤jh‹ ÉLjiy kh®¡f« v‹W brhšY»‹wJ. fh§»u
rhdJ, btŸis¡fhu‹ mDgɤJ tU« nghf ngh¡»a¤ij ïªj eh‹ ngh¡»ÇahŒ ïU¡fyh«,fhÈahŒ ïU¡fyh«, TÈahŒ
eh£L¥ gz¡fhuD«, go¤jtD«, gh®¥gdD«, kfh¤kh¡fS«, njÓa ïU¡fyh«. ïªj nfhÉY«, klK«, ïU¥gJ«, ït‰iw Ú§fŸ
thâfS«, mDgÉ¡f nt©Lbk‹»‹w Mir¡fhf “btŸis¡fhu ÉGªJ F«ã£L¡ f‹d« f‹dkhŒ ngh£L¡ bfhŸtJ«, m¿îŸs,
ïuhÍa« ïªeh£il É£L¥ nghf nt©L” bk‹»wJ. RakÇahij khdKŸs kÅjDila brayh? v‹Wjh‹ nf£»‹nw‹. ïit
ïa¡fkhdJ ïªj eh£L bršt¤ijí«, ï‹g¤ijí«, ïa‰if fis xÊ¡fnt©lhkh? ïªj¢ brh¤J¡fis vL¤J¡ fšÉ¡F«,
ts¤ijí«, všyh k¡fS« rkkhf mDgÉ¡fî«, ïªj eh£L m¿î¡F«, khd¤â‰F«, kÅj¤j‹ik¡F« brytÊ¡f nt©lh kh?
brh¤J¡fbsšyh« všyh k¡fS¡F« bghJthdjhÆU¡fî« ïªj v‹Wjh‹ nf£»‹nw‹.
eh£L k¡fbsšyh« ãwÉÆš ca®î - jhœî v‹gJ á¿JÄšyhkš
Ú§fŸ v‹id¥ gh®¤J¡ nfhã¥gânyh, M¤âu¥gLtânyh
rnfhju®fŸ nghÈU¡fî«, ïªeh£L¢ nrh« ngÇfŸ N£á¡fhu®fŸ
á¿J« gaÅšiy, ïjdhš Ú§fŸ v‹id v‹brŒå®fŸ v‹g âY«
ghku k¡fis nakh‰whkÈU¡fîkhd fhÇa§fS¡F kh¤âuªjh‹
vd¡F¡ ftiy ïšiy. c§fis ‘thHit¡F«’ fh§»uR, mJî«
btŸis¡fhu®fŸ M£á ïªj eh£il É£L¥ nghŒ¤Ôunt©L
fuh¢á¡ fh§»uá‹ nah¡»aijia¢ r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ. c§fŸ
bk‹W brhšY»wJ. ïªj eh£oYŸs #Û‹jhu®fSila m¡»uk«
khd¤â‰F«,kâ¡F«, kÅj¤j‹ik¡F« ïªj¡ fuh¢á¡ fh§»uR
r»¡f KoaÉšiy. ÄuhRjhu®fSila mÚâ, bfhLik M»ait
v‹d brŒjJ, brŒ»‹wJ, brŒa¡TL« v‹gij nahá¤J¥
fŸ ît»¡f KoaÉšiy. gh®¥gd®fSila mf«ghtK« Vkh‰W
ghU§fŸ.
jY« Ãid¡fKoa Éšiy. ïu©L 炙äZ vG¤JfŸ bjǪJ
É£ljdhnyna go¤jt®fbs‹W brhšy¥gLt®fË‹ gfš c§fŸ ï¤jid ngiuí« ïªj ÃiyikÆnyna ïU¡f¢
bfhŸis jh§f Koa Éšiy. ïitfis bašyh« mÊ¥gj‰F brŒa¤jhnd fh§»u° f®¤jhth»a kfh¤kh v‹gt® fhiyí«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 418 419 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
khiyí«, ‘uh« uh«, Ó¤jhuh«’ v‹W g#idghL»wh®, ãuh®¤jid
brŒ»‹wh®, Ñijgo¡»wh®. mt®fsJ Óõ®fS« br‹w Él
bkšyh«, òuhz¥ ãur§f« brŒ»wh®fŸ. ïJ c§fS¡F¥ òÇa
Éšiyah?
Mfnt flîŸ ói#ÆY«, ãuh®¤jidÆY«, uhk g#id
ÆY«, òuhz fhynBg¤âY« ïUªJ uhk uhÍa« mila nt©L e‹Ãy« kfhehL
bk‹»‹Ö®fsh? mšyJ ït‰iwbašyh« mʤJ, xʤJ kÅj j®k
uhÍa« nt©Lbk‹»‹Ö®fsh? v‹gJjh‹ ï¥nghJ c§fŸ K‹
Ϫâ f©ld«
ÉF« nfŸÉ. mJ nt©Lkhdhš fh§»uáš nrU§fŸ. ïJ nt©L
khdhš RakÇahijÆš nrU§fŸ. “ïu©L« x‹W” v‹W kh¤âu«
brhšyhÔ®fŸ v‹Wjh‹ brhšY»‹nw‹. k‰wgo c§fŸ ïZl«. jŠir Íšyh e‹Ãy¤âš ï«khj« 7-ª njâ Toa e‹Åy«
jhÿfh kfheh£oš Ϫâ ghiõia¡ f©ld« brŒJ xU Ô®khd«
F¿¥ò : âUth%® fkyhya¤J¡F K‹òw« cŸs bj¥ò¡Fs¤J
brŒa¥g£oU¡»‹wJ. m¤Ô®khdkhtJ:-
ikjhd¤âš M‰¿a ciu.
“giHa òuhz¡ fijfis¢ brhšYtij¤ jÉu ntW m¿î
Fo muR - brh‰bghÊî - 14.06.1931 ts®¢á¡F« k‰w bghJ Éõa§fS¡F« cjthj rk°»Uj«, Ϫâ
KjÈa ghiõfis¤ njÓa¤â‹ nguhš muáaš fhuz§fS¡fhf
bt‹W go¡f¢ brŒtjhdJ gh®¥gÜa¤â‰F kiwKfkhf M¡f«
njLtjhFbk‹W ï«kfhehL fUJtnjhL, j‰fhy ÉŠPhd m¿it
ekJ k¡fËl« gu¥gî«, eåd¤bjhÊš Kiwfis ekJ eh£oš
V‰gL¤jî«, k‰w njr§fËš vG«ãÆU¡F« Ó®âU¤j K‰ngh¡F
cz®¢áfis ekJ k¡fËl« njh‰WÉ¡fî«, cyf ghiõahf
tH§»tU« 炙äZ ghiõiana ekJ thÈg®fŸ f‰f nt©L
bk‹W ï«kfhehL Ô®khÅ¡»wJ” v‹w Ô®khdkhF«. ïijg‰¿ eh«
1926 « tUõ¤ânyna “Fo muR” g¤âÇifÆš “jÄG¡F¤ Jnuhf
K«, ϪâÆ‹ ïufáaK«” v‹gjhf xU Éahr« vGâ ïU¡»‹
nwh«. mJ kh¤âukšyhkš “ïªJ kj¥ òuhz ïâ fhr§fis c©ik
ahŒ czunt©Lkhdhš - Jsájh° ïuhkhaz¤ij e‹whŒ m¿a
nt©Lkhdhš Ϫâ go¡fnt©L«” v‹W br‹id âUths® nf.
ghZa« mŒa§fh® v‹w “xU njr g¡j®” br‹w thu¤âš Tl ngá
ÆU¡»‹wh®. ïâÈUªJ« xUthW ϪâÆ‹ ïufáa« m¿ayh«.
m‹¿í« Ϫâ ghiõia¥ bghJ ghiõahf M¡FtJ
Koahj fhÇabk‹W«, mJ Tlhj fhÇabk‹W« gh®¥gÜa¥ òuhz¡
fijfis gu¥g¤jh‹ Koíbk‹W« t§fhs« khl®‹ Ç›ô g¤âuhâ
guhd ghò uhkheªj r£l®Í mt®fŸ jkJ g¤âÇif Æš vGâ
ïU¡»wh®fŸ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 420 421 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ïâÈUªJ« xUthW ϪâahdJ gh®¥gd¥ ãurhughiõ bt‹W« ãŸis fisbašyh« Tl tlbkhÊ¥ òUõD¡F
v‹W«, muáaY¡F mJ rh¤âa¥glhj ghiõ v‹W« És§F«. cjî«goahfnt mtid¥ nghynt bg‰W¡bfh©LÄU¡»‹whsh?
ïšiyah bt‹W«, m¥go¢ nrhu¤jd« brŒjâš Kjšju¥ ãŸis
ïªeh£oš gh®¥gÜa« jh©ltkhl¤ bjhl§»a fhy« Kjš fshí« áuŠÓÉ ãŸisfshí« ïªj¡ f«guhkhazK« bgÇa
VjhtJ xU tifÆš òuhz§fisí«, gh®¥gÜa§fisí«, gu¥ò« òuhzK« ïU¡»‹wjh ïšiyah? v‹W« nf£gnjhL ïªj
neh¡f¤Jlndna všyh¥ ghiõfS« Mâ¡f«bg‰W tªâU¡ tlbkhÊ¥ òUõD¡F j§fsJ jÄœ¤jhia T£oÉ£L bgUik
»‹wd. cyf tH¡»š xU á‹d¡fhR¡F« ga‹glhj rk°»Uj ailtj‹ _ynk jÄœ g©oj®fŸ ï‹W cÆ® thœªJ étd«
ghiõ¡F ï‹iwa âd« ïªeh£oš ïU¡F« Mâ¡fK«, mj‰bf brŒJ tU»‹wh®fsh? ïšiyah bt‹W« nf£»‹nwh«.
dnt gy V‰ghL«, bryî«, bkd¡nfL« gh®¥gÜa¤ij¥ gu¥gnt
brŒa¥g£L tU»‹wd. rk°»Uj fhny{, rk°»Uj¥ ghlrhiy, jÄœ¤jhŒ jhdhfnt rk°»Uj¥ òUõ‹ ÛJ Mir¥g£L
k‰W« rk°»Uj ts®¢á¡F V‰w Ka‰áfŸ KGtJ« rk°»Uj« “Égrhu«” brŒtâš ek¡F MnBgiz ïšiy. Mdhš ïªj¥
thœ¡if¡F á¿J ghfK« nt©oa mtáaÄšyhj k¡fË‹ bry g©oj®fŸ j§fŸ tƉW¥ ãiH¥ò¡F, j§fŸ Raey¥ bgUik¡F
Ényna eilbg‰W tU»‹wd. ïJ ïªj eh£L k¡fË‹ Ra jÄœ¤jhia T£o É£L¥ ãiH¥gij¤jh‹ eh« btW¡»‹nwh«.
kÇahija‰w j‹ik¡F xU bgU« cjhuzkhF«. ïij j£o¥ngr m¥go¡ T£oÉLtjhtJ jÄœ¤jhÆ‹ k¡fŸ r_f¤â‰fhtJ
ï‹iwa r£lrig, kªâÇrig M»aitfËš xU áW _¢RÉlî« mt®fsJ RakÇahij¡fhtJ Mg¤âšyhkš ïU¡Fkhdhš ek¡F
MŸfŸ ïšiy. nghjh¡ Fiw¡F ï‹W Ϫâ ghiõ x‹W òâjhf MnBgizÆšiy. m¥go¡»‹¿ ï‹W eh£il¥ ghHh¡» É£lJ
Kis¤J ïªâak¡fŸ ÛJ Mâ¡f« brY¤j Ka‰áfŸ btF gykhŒ ïªj rk°»Uj¥ òUõÅl« jÄœ¤jhia r«gªj¥gL¤ âanj v‹W
brŒa¥g£L tU»‹wJ. ïJ ïªeh£L k¡fS¡F ghiõ bjǪJ ïUªJ«, kWgo ïijna MjǤjhš ïj‰F vij x¥ãLtJ
Éõa¤âY« RakÇahijÆšiyba‹gj‰F xU cjh uzkhF«. v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. ïJ ï¥goÆU¡f ï¥bghGJ
k‰bwhU òUõid (Ϫâ¥ghiõia) jÄœ¤jhÆ¡F ekJ njr
jÄœeh£L¡F Ϫâ v‹d mtáa¤â‰F v‹W nf£f xU g¡j®fŸ f©L ão¤J ïU¥gJ Äfî« M¢rÇakhfnt ïU¡»‹wJ.
njrg¡juhtJ ï‹W njÓa thœÉš ïšiy . njr g¡j FHh« bgÇJ« ïÅ jÄœ¤jhÆ¡F jFªj òUõ‹ nt©Lkhdhš khd¤JlD«
TÈ¡F khuo¥gt®fshnyna Ãw¥g¥g£LÉ£ljhš gh®¥gd¤ åu¤JlD« m¿îlD« ãŸisfis¥ bg‰W mitfis it¤J¡
jiyt®fS¡F« gh®¥gd®fshš ão¤J it¡f¥g£l jiyt® fh¥gh‰W« òUõ‹jh‹ ïU¡fnt©L«. mJî« jFªjgoahd
fS¡F« moikfshŒ ïUªJ mt®fŸ cgnjá¤j njÓa kªâu¤ij Rjªâu fhjš kzkhf¤jh‹ brŒÉ¡f nt©LnkbahÊa ïÅí«
cU¥ngh£L b#ã¤J tÆW ts®¥gijÉl ntW nah¡»aij ï«khâÇ tƉW¥ ãiH¥ig kh¤âu« fUâa r«kªjkhfî«, mJî«
ïšyhkš nghŒÉ£lJ. jÄœ¤jhÆ¡F mšyhkš k‰wt®fSila Raey¤â‰fhfî« ïU¡F«
ïªj eh£oš ï‹iwa jÄœ ghiõna jÄœ k¡fË‹ moik kzkhfî« ïU¡f¡TlhJ v‹nw brhšYnth«.
RakÇahij¡F«, kÅj¤ j‹ik¡F«, Rjªâu¤â‰F« ne® Énuhjkhf jÄœ¤jhÆ¡F nah¡»aij ïUªJ mtŸ jFªj khdKŸs
ÉU¡»‹wJ v‹gij¥ gy jlit brhšÈ tªâU¡»‹nwh«. k¡fis¥ bg‰W ïUªjhš eh£L eyD¡F V‰w rfy Éõa¤ijí«
ï‹iwa jÄœ ghiõÆš bgÇa ïy¡»akhŒ ghÉ¡f¥gLtjh»a jÄÊnyna M¡»ÆU¡fnt©L«. eh£o‰F jÄnH nghJkhd
f«guhkhaz« bgÇa òuhz« M»a ï›Éu©L« Tl khdKŸs, jhÆU¡f nt©L«. m¥go ïšiyahdhš jÄœ¤ jhÆ‹ jFâ¡F«
RakÇahij - åu« jJ«ãa, ïu¤j X£lKŸsjÄœ k¡fshš R£L¥ mtáa¤â‰F« V‰wJ vJnth mij¡ bfhŸsnt©L«. ï‹iwa¤
bghR¡f nt©oa ò°jfkhF«. jÄœ k¡fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS âd« eh£o‰F fÉaHF, f‰gidaHF, òuhz mHF, nkh£r mHF,
»‹wt®fS¡F nghâa khd cz®¢á ïšyhjjhnyna mt‰¿‰F gfth‹ th¡F mHF. mtjhu¥ bgUik mHF mšy nt©o
jÄœ eh£oš ï‹dK« ïlÄU¡f nt©oajh»É£lJ. ï‹iwa ÆU¥gJ. ïit nrh«ngÇfS¡F« k¡fŸ fZl¤ij czuhj t‹
âd« jÄœ go¤J jÄœ ghiõÆš g‰Wbfh©L jÄiH¤ jhŒ ghiõ beŠrf®fS¡F« Cuh‹ ciH¥ãš tÆW ts®¡F« mnah¡»a®
ahŒ¡ bfh©l xUtdhtJ j‹Dila jÄœ jhŒ tlbkhÊ¥ fS¡F« mtáa« czuKoahj m¿ÉÈfS¡Fnk ïit nt©oa
òUõDl‹ nrhu¤jd« brŒJ bfh©oU¡»‹whsh? ïšiyah

Fo muR - 1931 ( 1 ) 422 423 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


jhF«. k‰wgo khdKŸs k¡fS¡F - gBhjhgKŸs k¡fS¡F - “ïªJ kj« ït‰iw #dr_f thœÉš m§ÑfǤJ »ukkhf
nah¡»a®fS¡F m¿thËfS¡F ïªâahÉ‹ 35 nfho k¡fŸ el¤ijÆY« mDZo¤J tU»‹wJ”.
rk¤Jt cz®¢áíl‹ ïU¡fî« tƉW¥ ãiH¥ò¡F khd¤ij
ɉfhkš thHî«, gz¡fhu‹, go¤jt‹, nkš#hâ¡fhu‹ v‹»‹w “ïªj¥goahd mtutU¡F cÇa fhÇa¤ij mtut® brŒa¤
tŠrf®fshš Äâg£L eR¡f¥glhkš ïU¥gj‰F« FHªijfS¡F jt¿ajhšjh‹ ï¥nghJ tUz jUk« mʪJ gy #hâfŸ
ó¢rh©oiaí«, fh¡ifiaí« ãuh¡F fh£o ifÆš ïU¥gij njh‹¿d”.
j£o¥ ão§»¡bfhŸtJ nghš nkh£r¤ijí«, fhÉa¤ijí«, “tF¥ò x‰Wik¡F« fy¥ò Éthf«, rkgªângh#d¤â‰F«
fÉaHifí«, flîisí«, fiyfisí« fh£o¤ j£o¥ ãL§»¡ ahbjhU r«gªjK« ïšiy v‹gJ vdJ âlkhd mã¥ãuha«.”
bfhŸshkš mtut®fŸ ghLg£lJ mtut®fS¡ fhtJ cjtî«,
“Ú åâÆš el¡f nt©lh«. mU»š tunt©lh«, f©fËš bj‹gl “fy¥ò Éthf§fshš eh£oš tF¥ò x‰Wik V‰g£L ÉL
nt©lh«, go¡f nt©lh« “r®t jahguD« r®t fUzh_®¤âí« bk‹W eh‹ e«gÉšiy.”
r®t r¡jD«” M»a “flîËl«” Tl g¡f¤âš beU§f nt©lh«”
“kÅj® ahtUnk rk«. Mdhš ïªj rk« v‹gJ M¤kh
v‹»‹w mnah¡»a¤jd« Ú§fî« nt©oaJ K¡»akhŒ
it¥ bghW¤j tiuÆš jhndbahÊa rßu¤ij bghW¤j tiu
ïU¡»‹wgoahš mj‰F vªj ghiõ nt©L«? vªj ghiõ¥
rkkšy.”
go¤jhš ïªj khâÇahd m‰gò¤â Ú§F«? v‹gJjh‹ ekJ nfŸÉ.
Mfnt ï‹iwa ïªj¤ njit¡F - ï‹W ïªj eh£o‰F Ϫâ v‹w F¿¥òfis mâš vGâ ïU¡»wh®. ïªj khâÇahd
nt©Lkh? 炙äZ nt©Lkh? v‹gij khd¤Jl‹ cŸst®fŸ tUz j®k¤ij Ãiy eh£l tªj òUõid ‘ãuhkz®fŸ’ kfh¤kh
eL ÃiyikÆÈUªJ nahá¤J¥ gh®¤J brhšy£L« v‹nw nt©L v‹W TWtâY«, mtiu¥ ã‹ g‰WtâY«, mt® brhšY»wgo
»‹nwh«. Ϫâ ghiõia go¡f nt©L« v‹»‹w îgªj¤ij bašyh« Ϫâ go¥gâY«, Ñij go¥gâY«, uhkuh{Ía« °jhã¥
fh§»uáš bfh©L tªJ òF¤âanj tUzh¢áuk¤ij Ãiy gj‰fhf fŸS¡fil, #îË¡fil k¿aš brŒtâY« ahbjhU
ÃW¤jî« mij¡ f£lha¥gL¤â k¡fS¡ FŸ òF¤jînk brŒj mâraK« bfhŸsïlÄšiy. Mdhš “eh§fS« RakÇahij¡
Nøahd fhÇakhF«. ïªj mnah¡»a¤ jd¤â‰F âU. fhªâ fhu®fŸjh‹” jÄœk¡fŸ ïªj khâÇahd tUzh¢áuk¤â‰F¡ f£L¥
mt®fŸ f©o¥ghŒ csthË v‹nw brhšYnth«. ïjdhš thŒ g£lt®fŸ mšy............. v‹W brhšY»‹w k¡fŸ ïªj kfh¤kh ití«,
btªJ nghtjhdhY« rÇ. jiyÆš ïo ÉGtjhdhY« rÇ, K‹ mt®fis kfh¤khth¡»d gh®¥gd®fË‹ thšfisí« ão¤J¤
fhy¤J ÇÎfS«, KÅt®fS« ek¡F v›tsî bfhLikia Éis bjh§»¡ bfh©L âÇtâšjh‹ ek¡F mâra« fhz¥gL»‹wJ.
ɤjt®fŸ v‹gjhf ï¥nghija khdKŸs k¡fŸ v¥go¡ fUJ
»‹wh®fnsh mj‰F xU KªâÇ Tl Fiwtšy ï‹iwa kfh¤kh¡ ïij¥ gh®¡»‹wnghJ “gá tªâl¥ g¤J« gwªJngh«” v‹W
fshš ek¡F tU« Mg¤J« ïÊî« v‹gâš vk¡F¢ á¿J« rªnjf brh‹d th®¤ij Äfî« bghU¤jK«, mU¤jK« bfh©l th®¤ij
Äšiy. ahU¡fhtJ rªnjf« ïUªjhš br‹w thu« âU. fhªâat® v‹nw njh‹W»‹wJ.
fŸ a§ïªâahÉš “t®zh¢áuk j®k«” v‹»‹w jiy¥ãš vGâa
jiya§f¤ij í‰W ftÅí§fŸ. Fo muR - jiya§f« - 14.06.1931

“t®zh¢áuk j®k§fËš F¿¥ã£l eh‹F j®k§fËš vd¡F


e«ã¡ifí©L. ïªj¥ghFghLfŸ gu«giu¤ bjhÊš r«gªjkhf
V‰g£lJ.”
“ãuhkz‹ ɤij f‰W¡bfhL¡fî«, B¤âÇa‹ r¡âa‰wt®
fis¥ giftÇlÄUªJ fh¡fî«, itáa‹ cHî¤bjhÊš brŒaî«,
N¤âu‹ clyhš ciH¤J ntiy brŒaî« v‹W V‰g£lit
fshF«.”

Fo muR - 1931 ( 1 ) 424 425 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


gh®¤jhš ãuâÃâfË‹ nah¡»aij xUthW És§F«.
k‰W« ïªj eh£L¥ gh®¥gdušyhj k¡fË‹ ãuâÃâfŸ
v¤jid ng®? K°ä« ãuâÃâfŸ v¤jid ng®? Ô©l¥glhjt®fŸ
v‹gt®fË‹ ãuâÃâfŸ v¤jid ng®? v‹w fz¡if¥ gh®¤jhY«
k‰bwhU Éj¤âš mjhtJ ïªj eh£oš “bjŒåfkhfî«” , kj r«gªj
jÄœ khfhz kfhehbl‹gJ kWgoí« khfî«, #hâ tF¥ò r«gªjkhfî« V‰g£l ãÇîfS¡ bfšyh« ïªj
gh®¥gd ãurhunkahF« °jhgd« v¥go ãuâÃâ¤Jt« bghUªâaJ v‹gJ« xUthW
És§F«.
ïitfŸ všyh« xUòwÄUªjhY« mªj ÉHhî¡F¢ br‹w
br‹w xU tUõ-fhykhŒ ïªâa eh£oš eilbg‰w xUÉj gh®¥gdušyhjh® tF¥ig¢ nr®ªj ãuâÃâfŸ v¥go kâ¡f¥
“muáaš »s®¢á” ehlf¤â‹ gadhŒ jÄœeh£oš giHago g£lh®fŸ? mt®fSila mã¥ãuha§fŸ v¥go ftÅ¡f¥g£lJ?
gh®¥gd ãurhu« ijÇakhí« btË¥gilahí« Jt¡f¥g£L v‹gitfis¡ ftŤjhš mj‹ ehizaK«, nah¡»a¥ bghW¥ò«,
É£lJ. ïij e‹whŒ czunt©L« v‹gt®fŸ ï«khj« 6, 7 v©z¤â‹ j‹ikí«, nghdt®fË‹ RakÇahijí« xUthW
njâfËš kJiuÆš jÄœ eh£L k¡fŸ nguhš eilbg‰w “Vkh‰Wª És§F«.
âUÉHh”(jÄœ khfhz kfheh£L) elto¡iffis¡ ftŤJ¥
gh®¤jt®fŸ czu¡TL«. ïit xU òwÄU¡f mªj¤ âUÉHhÉš brŒa¥g£l
Ô®khd§fË‹ nah¡»aijia¥ gh®¤jhnyh k‰wÉõa§fŸ všyh«
KjyhtJ ïªj Vkh‰W¤ âUÉHhthdJ jÄœeh£L 13 jhdhfnt òy¥g£LÉL«. ït‰iw¥g‰¿ ã‹dhš nahᥠngh«.
Íšyh¡fË‹ Rkh® 2 1/2 nfho #d§fË‹ ãuâÃâ¤Jtkhf el¤j¥ jiyt® âU. r¤âa_®¤â mŒa® mt®fŸ cg‹ahr¤âš fhz¥gL«
gLtjhf v›tsnth És«gu¥gL¤âí« mj‰F¤ bjǪbjL¡f¥ K¡»akhdJ« mtuJ cŸs« KGtijí« M¡»uĤJ¡ bfh©lJ
g£L »il¤j¤ jiyt® ah® v‹gJ xU K¡»a ÉõakhF«. khd K¡»a Éõa« x‹nw x‹whF«. mJ v‹dbt‹whš,
âU. S. r¤âa_®¤â mŒa® jÄœ eh£L 21/2 nfho k¡fË‹ “°jy °jhgd§fŸ ï¥nghJ Äfî« Ó®nflilªJ É£l
K‹nd‰w¤â‰F jiytbu‹w fhuz¤jhnyna mªj¤ âUÉHhî¡F jhjyhš mij¡ fh§»uR¡fhu®fŸ if¥g‰wnt©L«” v‹gnjahF«.
MŸg£l gh®¥gdušyhjhÇ‹ gÇjhg Ãiyik¡F ntW m¤jhø “nfho ɤjYD T£o¡F” v‹W bjY§»š xU gHbkhÊ í©L.
nt©oaâšiy. mtiu¤ jÉu ntWahU« bjǪbjL¡f »il¡f mjhtJ nfho ɤijfS« (rfy rhk®¤âa§fS«) nrh‰W¡ F¤jh‹
îÄšiy, KoaîÄšiy. vdnt ïªj °jhd« jÄœeh£L bghJ v‹w bghUŸ bfh©lJ. mJnghynt gh®¥gd®fSila ï‹iwa
°jhgdkh«! njÓa¥ òu£LfŸ óuhî« #f#hy¥òu£LfŸ KGtJ« ïªj °jy
Þjhgd«, r£lrig, kªâÇ rig, k‰w c¤ânahf§fŸ KjÈait
Éf, âU. r¤âa_®¤â mŒaU¡F v‹d bfhŸif? étd¤
fis¥ if¥g‰w¤jhnd bahÊa nt¿šiy. ïªj¥ òu£il mt®fshš
â‰F v‹d tÊ? ït® ïªj eh£L bgU«gh‹ikahd k¡fS¡F
kiw¡f KoaÉšiy. v¥goahtJ btË¥gL¤â ÉL»‹wh®fŸ.
v¥go¥ ãuâÃâahf cÇat®? ïtuJ brhªj¤ j‹ikjh‹ v‹d?
K‹ã‹ ehiza« v‹d? ïªeh£L k¡fË‹ e‹ik¡F ït® v¥go ïijaDrǤJ áy Ô®khd§fS«, kfheh£oš tªjJ. Mdh
bghW¥ghË? v‹git ngh‹w fhÇa§fshš mªj °jhgd¤â‹ Y« mt‰¿‹ cŸv©z¤ij RakÇahij¡fhu®fŸ f©L ão¤J
nah¡»aijia xUthW czuyh«. btËah¡» ÉLth®fŸ v‹W fUâ, kiwKfkhŒ mjhtJ ï¥ngh
ija nj®jš Kiwfis f©o¤J mij âU¤j ftiy bfh©l
ïJjÉu ï«kfheh£L¡F¢ br‹¿Uªj bgU«gh‹ikahd
Ó®âU¤j¡fhu®fis¥ nghš xU Ô®khd« brŒJ bfh©lh®fŸ.
k¡fŸ ahUila ãuâÃâfŸ? mt®fË‹ j‹ikba‹d? bfhŸif
v‹d? mt®fŸ ïªeh£L¥ bgU«gh‹ikahd k¡fS¡F vªj fj® Éõa¤âY«, fj® òu£il btËah¡», fj® ïyhfh ití«
tifÆš ãuâÃâfshf tªjt®fŸ? v‹gitfis nahá¤J¥ f©o¤J xU Ô®khd« bfh©L tu¥g£L mJ Éõahnyhrid
Fo muR - 1931 ( 1 ) 426 427 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
fÄ£oÆš v¥gonah Ãiwnt‰w¥g£lhŒ É£lJ. mjhtJ:- itÔf®fis¡ nf£L¡ “bfhŸsnt©oaJ«” gh®¥gdušyhjh®
ïd¤jhuh»a ÉahghÇfis k¿aš brŒa nt©oaJ« v‹whš
“fj® ïyhfh ãuâÃâ¤Jt« bghUªâajhÆšyhkY« fh§»u ït®fsJ cŸ v©z« v‹d v‹gJ xU KG K©l¤â‰F« És§
á‹ mKY¡F c£g£L ïšyhkY« ïU¥gnjhL mj‹ c¤ânahf fhkš nghfhJ.
°jhd§fËš xnu T£l¤âd® Ãu«ã ïU¥gJ bghJ #drig j¤J
t¤â‰F ÉnuhjkhÆU¥gjhš mij bghJ ãuâÃâ rigah¡Ftj‰F mt®fS¡F (gh®¥gd®fS¡F) eZl« cŸs fhÇankh
åjhrhu¥go c¤ânahf§fŸ bfhL¡f¥g£L všyh r_f¤jhuhY« mt®fŸ Mâ¡f¤â‰F Fiwî tU« fhÇankh vJthdhY« mj‹
el¤j¥gl nt©L«” v‹gjhF«. mUnf ahU« nghf¡TlhJ. mjhtJ öu ËW ã¢ir nf£L¡
bfhŸsnt©oaJjh‹. k‰wt®fŸ Éõa¤âš k¿any brŒJ btË
ïJ Éõahnyhrid¡ fÄ£oÆš Ãiwnt‰w¥g£L« bghJ¡ ah¡» khd¤ij¡ bfL¤J j§fŸ fhÇa¤ij rhâ¤J¡ bfhŸs
T£l¤âš 5, 6 ng®fË‹ X£Lfshš njh‰WÉ£ljhf jiytuhš nt©oaJ v‹gJ gh®¥gd® fU¤J. mJnt “kfh¤kh” c¤âuî.
brhšy¥g£LÉ£lJ. ïªj Koití« rigah® x¥ò¡ bfhŸshkš mJnt kfheh£L¤ Ô®khd« v‹whš ït‰iwa¿ªJ« k¿aš, k¿aš
T¢rš ngh£L« gadË¡fÉšiyah«. ïªj X£oš gh®¥gd® vš v‹whš mâš 100-¡F 99 tƉW¡ bfhLikí«, K£lhŸ jdK«
nyhU« xU òwkhfî«, gh®¥gdušyhjt® všnyhU« xU òwkhfî« ïšyhkš ntW v‹dkhŒ ïU¡fKoí« v‹gij thrf® fns
X£L bfhL¤jh®fsh«. k‰bwhU bgU« òu£lhd Éõa« v‹d cz®ªJ gh®¡f£L«. jÉu fjiuna f£l nt©L« v‹W xU Ô®
bt‹whš, kfkâa® Ô©lhjh® M»a “áUgh‹iknah® nfhU« khdK« cŸeh£L üyhš beŒj JÂiana f£lnt©L« v‹W
cÇikfis jhuhs kdJl‹ ftÅ¡f nt©L«” v‹gJ. k‰bwhU Ô®khdK« brŒâU¥gjhdJ fjÇ‹ rha« bfhŠr«
áWgh‹iknah® cÇikfis mt®fS¡F¡ bfhL¡f nt©L« btS¤J¥nghdij mt®fns x¥ò¡ bfh©ljhF«.
v‹W Ô®khŤjhš mJ ehis¡F bfhL¡f nt©o tªJ ÉLnk k‰bwhU Ô®khd« v‹d bt‹whš ‘r_f¤ Jntõ¤ij »s¥ã
v‹»‹w í¡âÆ‹ Ûnj jhwhskhŒ¡ ftÅ¡f¥gL« v‹W jªâukhf¥ ÉL»‹wt®fŸ th®¤ijia e«g¡ TlhJ v‹W nf£L¡ bfhŸS
nghl¥g£oU¡»‹wJ. ïJ Vnjh bgU«gh‹iknahiu ã¢ir »‹wJ’v‹gjhF«. ïâÈUªnj ït®fŸ brŒj âU£L¤ jd«
nf£gJ nghyî« bgUgh‹iknah® jaî¡F« j®k¤â‰F« bfhL¡f ït®fŸ kdijna cW¤â K‹ #h¡»uijahf gªnjhg°J brŒJ
nt©oaJ nghyî« fUâ,ã¢ir¡fhuD¡F gâš brhšYtJ nghš bfh©lh®fŸ v‹gJ òydh»É£lJ. Mifahš gh®¥gd ušyhj
“Mf£L«, ftÅ¡fyh«” v‹W Mzt¤Jl‹ brhšY« gânyahF«. k¡fŸ ïÅahtJ ò¤âtªJ j§fŸ r_f RakÇahij¡F¥ ghLgL
ï¥go¥g£l °jhgd¤âš áWgh‹iknah® fyªJ bfhŸStJ mt® th®fshf! ïij¥g‰¿ br‹id âUths® k. á§fhuntY br£oah®
fsJ RakÇahij¡F V‰wjšybt‹nw brhšYnth«. m‹¿í« ï¤ vGâaij kWthu« ãuRÇ¥ngh«.
Ô®khd« Vkh‰W»‹w kd¥gh‹ik íl‹ brŒa¥g£lJ v‹W«
brhšYnth«. Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 14.06.1931
ïŤ Ô©lhik xÊ¡F« Éõa¤âš,
“fh§»uR Ô©lhikia bjhiy¡f nt©L« v‹w fh§»uR
f£lisia gu¥òkhW nf£L¡ bfhŸS»wJ”.
“bjU, »zW, gŸË, njthya« M»aitfËš ïl« bfhL¡
FkhW itÔf®fis¡ nf£L¡ bfhŸS»wJ” v‹gjhF«. mjhtJ
fh§»uá‹ c¤njr¤ij #d§fS¡F bjÇɤJÉ£L itÔf®fis
nf£L¡bfhŸs nt©oaJ v‹gJjh‹ Ô©lhik xÊ¥gâ‹ Ka‰á
nghY«! fŸS¡fil #îË¡filia kh¤âu« k¿aš brŒant©L«
v‹gJ¦³ kfheh£L¤ Ô®khd«. Mfnt gh®¥gd ïd¤jhuhd

Fo muR - 1931 ( 1 ) 428 429 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ï¥ò¤jf¤ij thá¤J¥ gh®¤jt®fŸ x›bthUtU« ïâÈ
UªJ mnef mÇa fU¤J¡fisí«, òâa v©z§fisí« milªnj
ÔUth®fŸ. Mfnt ï›tÇa ntiyia nk‰bfh©L c©ik¤
bjh©lh‰¿a ca®âU. v«.v°. fdfuh#‹ mt®fS¡F¥ gF¤j¿î
bg‰W¤ Ôu nt©oa ïªâa k¡fŸ rh®ghf ekJ e‹¿a¿jš
kâ¥òiufŸ cǤjhFtjhf. (ï¥ò¤jf« FomuR ò¤jfhya¤âY« »il¡F«)

Fo muR - kâ¥òiu - 14.06.1931

“gF¤j¿nt ÉLjiy - mšyJ éth¤kh ïšiy” v‹D«


ïªj¥ ò¤jf« ekJ e©g® cLkiy¥ng£il ca®âU. v«.v°.
fdfuh#‹ mt®fshš vGj¥g£L ekJ gh®it¡F tªjij¥ gh®¤
njh«.
ï¥ò¤jfkhdJ eh« gh®¤jtiuÆš gF¤j¿itna ãujhdkhŒ
it¤J ÄFªj kd MuhŒ¢á brŒJ vGâa xU mUik ahd
fU¤J¡fsl§»a ò°jfkhF« v‹gJ ekJ mã¥ãuha«. ïâš
mnef brhªj¥ òâa mã¥ãuha§fS«, ahtU« M¢rÇa¥gL«
goahfî«, vtU« vËâš cz®ªJ bfhŸS«goahfî« gy
nk‰nfhŸfSl‹ vGj¥g£oU¡»‹wJ. bghJthfnt k¡fSila
_l e«ã¡if¡F K¡»a MjhukhŒ ïUªJtU« éth¤kh, kj«,
f®k«, K‹ã‹ #‹k« M»aitfis¥ g‰¿í« k‰W« flîŸ
tz¡f«, É¡»uf Muhjid, ãuh®¤jid mitfSilaî«, k‰W«
kj r«gªjkhdJkhd rl§FfŸ, ïitfS¡fhf¢ brŒa¥gL«
bryîfŸ KjÈaitfis¥ g‰¿í« j¡f Mjhu§fSl‹ f©o¤J
vGj¥ g£oU¡»‹wJ. nkY« ïit kh¤âukšyhkš k¡fS¡FŸ
ãwÉ, #hâ ɤâahr«, tUzháukj®k« KjÈa Éõa§fS«
f©o¡f¥g£oU¥gJl‹ ïitfŸ c©lh¡f¥ g£lâ‹ cŸ v©z§
fŸ KjÈaitfisí« És¡»¡ fh£l¥ g£oU¡»‹wJ.
ïªj¥go fh£l¥g£l ït‰¿‰bfšyh« Mjhukhf¢ “á¤j®
fŸ” th¡»a§fŸ KjÈa gy nk‰nfhŸfis¡ F¿¥ã£oU¥gJ l‹,
És¡f¢ á¤âu§fisí« ahtU« czU«goahf tiua¥g£o
U¡»‹wd. bghJthf¡ TWÄl¤J ïªâahÉ‹ ï‹iwa muáaš,
r_f ïaš, m¿î ïaš Kjyh»aitfË‹ Ãiyik¡F K¡»a
fhuz« kj« v‹gij¡ F¿¥ã£L áw¥ghf¤ Ô©lhikí«, bg©
moikínk K¡»a fhuz« v‹gijí« brhšÈ¡fh£o ïitfŸ
všyh« xʪjhš mšyJ ïªâah ÉLjiyia mila KoahJ
v‹gijí« bjËî gL¤j¥g£oU¡»‹wJ v‹W brhšYnth«.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 430 431 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


brŒant©Lbk‹W fUâ mnef Éõa§fËš eh‹ ÃjhdkhŒ¥
nghŒ¡bfh©oU¡»nw‹. MdhY« ïªj khâÇ jÉ®¡f Koahj
rªj®¥g§fËš g£L¡ bfhŸS»nw‹. M»Y« el¥gJ el¡f£L«
v‹nwjh‹ ï¥nghJ ngr¥ngh»nw‹.
rnfhju®fns! c§fŸ r§f¡ bfhŸifÆš mjhtJ Rnjr #îË
Rnjá t®¤jf r§f« v‹gâš Ú§fŸ fUâ ïU¡F« Rnjr¡ if¤ bjhÊš
ifberî, ifü‰ò v‹»‹witfisna K¡»a¤ â£l§fshŒ it¤
âU¥gJ v‹gâš eh‹ Énuhjkhd mã¥ãuhaKilatdh
jiyt® mt®fns! rnfhju®fns!! eh‹ vâ®ghuhkš âObu‹W ÆU¡»nw‹.
T¥ãl¥g£LÉ£nl‹. ï§Fngr nt©oa mtáaÄU¡Fbkd eh‹
fUjntÆšiy. j§fŸ miH¥ã‰»z§»í« vdJ e©gU« KjyhtJ Rnjr¡ if¤bjhÊš v‹gijna vL¤JÉl nt©L
rnfhjuthŠirí« cŸs âU. enlr KjÈah® mt®fŸ jiyik bk‹W« mªj cz®¢á Tlhbj‹W« brhšY»‹nw‹. Rnjr¤
t»¤J el¤J« ÉHhî¡F eh‹ mtáa« tunt©Lbk‹W« bjhÊš v‹W ïUªjhY« ghjfÄšiy. x›bthU bjhÊY« ifahš
Mir¥g£L tªnj‹. Mdhš âL¡»L«goahf miH¡f¥g£L brŒjjhfnt ïU¡fnt©L«bk‹W eh« v⮥gh®¡f¡TlhJ. ekJ
É£nl‹. k‰w ïl§fËš ngRtj‰F vd¡F v›tsî c‰rhfK« eh£L¥ bghUshjhu¤â‰F« bjhÊš bgU¡f¤â‰F« if¤ bjhÊ
Mirí« ïU¡Fnkh m›tsî c‰rhfK« Mirí« ï§nf ngr iyna mjhtJ ifÆdhš brŒí« bjhÊiyna É®¤â brŒtJ«
vd¡F c©lhfÉšiy. k‰W« v‹ kdâ‰F tU¤jkhfnt ò¤JÆ® mË¥gJ« MjÇ¥gJ« v‹gjhd fhÇa§fŸ bjhÊY¡F«,
ïU¡»‹wJ. bghUS¡F« bjhÊyhË¡F« nfL brŒtjhF«. K¡»akhf fj® v‹W
brhšY« Éõa« ï‹dK« nkhrkhdjhF«. mjdhš bjhÊš Kiw
VbdÅš ïªj r§fkhdJ vªj¤ â£l¤âš eilbgw ïU¡ É®¤âíÄšiy. bghUshjhu É®¤â¡F« ïlÄšiy. bjhÊyhË
»‹wnjh m¤â£l§fS¡F ne®khwhd mã¥ãuha Kilatdh»a fS¡F« ga‹ ïšiy. mJnghynt jh‹ if¤j¿, if berî v‹g
eh‹ ï‹W ïªj bfh©lh£lkhd âd¤âš mj‰F ne® Énuhjkhf itfŸ všyh« bjhÊšKiw¡F nfLÉisÉ¥gJ« bjhÊyhËfË‹
ngRt bj‹whš mJ ahU¡F« fZlkhfnt ïU¡Fkšyth? K‰ngh¡ F¡F«, ÉLjiy¡F« vâÇíkhdjhF«. mJ ehfÇf
MdhY« jiyt® mt®fŸ ï›Éõa¤âš, vdJ mã¥ãuha¤ijí« K‰ngh¡fila nt©oa eh£o‰F á¿J« bghUªjhjJkhF« m‹¿
nahridiaí« brhšy nt©Lbkd¡ nf£ljhY« v‹id¡ nf£ í« ïªj cz®¢á rkj®k¤â‰F« bghJ cilik j¤Jt¤â‰F«
fhkny, ngrnt©LkhŒ T¥ã£L É£ljhY« eh‹ ï›Éõa¤âš khwhdJkhF«. ïit kh¤âukšyhkš ïa‰if¡F« mnjhL kÅj¤
vdJ mã¥ãuha¤ij brhšÈÉL»nw‹. mij¤ jh§fŸ j§fŸ j¤Jt¤â‰F« Ku©g£lJ« fhÇa¤âš á¤â bgwhkš nghtnjhL
brhªj m¿it¡ bfh©L nahá¤J¥ghU§fŸ, rnfhju®fns! ekJ jhdhf V‰gL« K‹nd‰w¤ijí« jL¥gJ khF«.
k¡fS¡F _le«ã¡ifÆš mâf¥gH¡f nk‰g£LÉ£ljhš
gF¤j¿it cgnah»¥gJ v‹gJ ÄFªj fZlkhd fhÇakhf ïU¡ rnfhju®fns! ï‹iw¡F fj® V‰g£L 10, 12 tUõ§fsh»í«
»‹wJ. MdhY« áy K¡»a Éõa§fŸ _l e«ã¡ifahš bf£L¥ Rkh® 40,50 y£r %ghŒ ï¤bjhÊšKiw ãurhu¤â‰F kh¤âu«
nghfhkš ïU¥gj‰fhf á¿J fZl¤JlD« eZl¤JlDnk ïªeh£L k¡fŸ gz« bryî brŒa¥g£L mnefiu ïâš <L
gF¤j¿it¡ »s¿ Élnt©oajh»‹wJ. rnfhju®fns! eh£L¡F¡ gL¤âí« v‹d gy‹ V‰g£lJ? v‹gij ftÅí§fŸ. ïj‰fhfnt
bfLâahd xUntf« _le«ã¡ifÆ‹ gadhŒ uÆš t©o khâÇ T£l¥g£l ïªj¡ T£l¤âš 100 ¡F 5 nguhtJ fj® f£odt®fŸ
nghŒ¡bfh©oU¡»‹wJ. uÆšt©o TlhJ v‹W brhšY« xUt‹ fhz¥gL»Ö®fsh? m¥go¤jh‹ r‰W¡ Fiwthfnt¡ fhz¥
mij ïšyhkš brŒJÉl XL« uÆY¡F K‹dhš nghŒ ËW gLtjhf it¤J¡ bfh©lhY« ït®fŸ j§fsJ bg©L ãŸis
jL¥gjhš v‹d ga‹ Éisínkh mªj¥ ga‹jh‹ vdJ m㥠fS¡F 1000š xUt® åjkhtJ th§»¡bfhL¤J mij¥ga‹gL¤J
ãuha¤â‰F Éisí« v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. Mjyhnyna ne® »wt®fŸ ï¡T£l¤âyhtJ c©lh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
ntf¤âš nghŒ K£o¡ bfhŸshkš mj‹ m°âthu¤âš ntiy

Fo muR - 1931 ( 1 ) 432 433 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ïij eh‹ ïªj fj® mãkhÅfŸ ÛJ F‰wkhf¢ brhšytu m¥go¥g£l aªâu« f©Lão¤jhš ifuh£od« v‹d
Éšiy. Mfhj Koahj - ïa‰if¡F« kÅj¤ j‹ik¡F« Énuhj fâahtJ? ï¥nghJ ifuh£od¤âš üš ü‰w “ViHfS¡F
khd fhÇa¤âš Vnjh ntf¤âš Vnjh xU fhÇa¤ij c¤njá¤J ehis¡F tÊ v‹d?” ïªj fj® v‹d fâahtJ? v‹gij Ú§fns
jiyÆ£LÉ£L ÉÊ¡f neÇ£LÉ£lJ v‹Wjh‹ brhšY»‹nw‹. nahá¤J¥ ghU§fŸ. jÉuî« fj® f®¤jh¡fns fj® Éõa¤âš
fj® ViHfS¡F¢ nrhW nghL»‹wJ v‹gJ bghUs‰w th®¤ij gyÉj mã¥ãuha« brhšy Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ.
naahF«. mJ áy ïl§fËš nt©Lbk‹nw Vkh‰w cgnahf¥
g£L tU»‹wJ. ghku #d§fŸ ïij e«ã VkhªJ ÉL»‹wh®fŸ. mjhtJ, fjnu jh‹ ïªâahÉ‹ ÉLjiy v‹W xUtU«,
fjÇ‹ j¤Jt¤jhš ïªj eh£oš ahU« gydiltâšiy. aªâu§fŸ tU«tiu fj® v‹W xUtU«, ntiyÆšyhj neu¤âš
gydilaî« KoahJ. Mdhš fjiu¥g‰¿ âǤJ« FH¥ãí« ntiy bfhL¡f v‹W xUtU«, ntW bjhÊY¡F kh®¡f« f©L
ãurhu« brŒtjhš áy® mJî« k‰wt®fSila msî¡F Û¿a ão¡F« tiujh‹ fj® v‹W xUtU« R«kh ïU¡F« xŒî
eZl¤jhš gadil»‹wh®fŸ. v¥goba‹whš ne‰W eh‹ neu§fËš M© bg© rfyU« fj® üš ü‰gâ‹ _y« #îËna
âUth%Çš ïUªJ tU«nghJ v‹ Tl ï¢r§f¤â‹ jiyt® Äš, R«kh »il¤J ÉL« v‹W xUtU«, fj® R‰Wtâš xU X§fhu« -
fj® ÉahghÇ #dh¥ KfkJ Ršjh‹ rhaò mt®fŸ T£lhË âU. ãuzt r¥j« V‰g£L vâÇfis mʤJ ÉL« v‹W xUtU«,
t.g.kh. KjÈah® ãuahz« brŒjh®. mtÇl« eh‹ áy Égu« ïªj¥go flîS¡F yBz« brhšYtj‰F nkyhf¡ fjU¡F
bjǪnj‹. mjhtJ gâbd£L be«g® Äš üÈdhš beŒa¥g£l y£rz« brhšY»‹ wh®fŸ. MdhY« filáahf xU tÇahf
J 50 ïŠR mfy« bf#« x‹W¡F 3 mzh 6 ig¡F ɉgjhf¢ tNÈ¡f¥g£L á¿J ghfnk ViHfS¡F¥ nghŒ¢ nrU« goahd
brh‹dh®. Mdhš mnj mfy Ús« fj® 18be«g® üyhŒ ïUªjhš br¥ãL ɤijahfnt KoªJÉ£lJ. Éf,
f#« 12 mzhî¡F nkš ml§Ftjhfî« 10be«g®, 8be«guhŒ k‰w bjhÊš Éõa§fËY« if¤bjhÊš v‹»‹w kd¥
ïUªjhš f#« 9 mzhî¡F bfhL¡fyh« v‹W« brh‹dh®. gh‹ikia É£blhÊ¡f nt©L«. if¤bjhÊš rhkh‹fisna
Mfnt k¡fŸ 0-3-6-¡F gâyhf 9 mzh 12 mzh nghLtjhš MjÇ¥gJ v‹»‹w kd¥gh‹ikiaí« É£blhÊ¡f nt©L«. ïJ
kh¤âu«jh‹ ‘ViHfŸ ãiH¡fyh«’ v‹W brhšy¥gL»‹wnj jÉu ga‹glhj fhÇakhf M»ÉL«. ï‹iwa âd« e« eh£oš mnef
m¤bjhÊÈdhš ahU« ãiH¥gâšiy. Mfnt ïJ gh®¥gd®fŸ “if¤bjhÊš ɉgd®fS¡F” ntiyÆšyhkš nghŒ É£lJ.
ãiH¡f v‹W k‰wt®fS¡F¡ flîŸ nguhš nghL« xU K£lhŸ ntiy bfhL¡fî« e«khš Koahkš nghŒÉ£lJ.
tÇnghš ntW áy® ãiH¡f v‹W fj® tÇ v‹gjhf¡ fj® f£Lg cjhuzkhf xnu ijaš Cáiaí« F©^áiaí« vL¤J¡
tÇl« tNÈ¡f¥gL« xUÉj tǤâ£lnkbahÊa fj® xU bjhÊš bfhŸS§fŸ. ïªj eh£oš mij ifÆdhš brŒa¤ bjǪjt®fŸ
â£lkšybt‹W« mjdhš ahU« nah¡»akhŒ ãiH¡f KoahJ VuhskhŒ ïU¡»‹wh®fŸ. nkY« brŒí«go MÆu¡fz¡fhd
v‹W« eh‹ cWâahŒ¢ brhšYnt‹. k¡fis¥ão¤J ntiy brhšÈ¡ bfhL¤J¤ jah® brŒaKoí«.
fj® g¡j®fS¡F ïJ òÇahÉ£lhY« fj® f®¤jh¡fS¡F ïªj Mdhš e«Äš xUtuhtJ mij th§Fnthkh? xU rka« fhªâ
mã¥ãuha« òǪjJjh‹. #d§fŸ f©ÉʤJ¥ ãwF mt®fS« ngh‹w xUt® “kfh¤khth»” gy yB¡fz¡fhd %ghŒfis bryî
j§fŸ mã¥ãuha§fis ï¥nghJ kh‰¿¡bfh©lh®fŸ. ca®âU. brŒJ ãurhu« brŒJ mjdhš ãiH¡f nt©oa gyiu V‰gL¤â
fhªâ mt®fns ï¥nghJ ï‹W eilbgW« fj® â£l« ga‹glhJ nkhB« »il¡F« v‹gJnghš “if Cá th§»dhš Rauh{a«
v‹W fUâ xU aªâu« f©Lão¡f Mir¥g£L Fiwªj neu¤âš »il¡F«” v‹W ãurhu« brŒjhš ï¥nghJ fj® th§FtJnghš
bfhŠr fZl¤âš mâfkhd msî üš ü‰F«goahd xU òâa áyuhtJ th§Ft®fsh? v‹gJ« rªnjfªjh‹ v‹whY« mnefkhŒ
ïaªâu¤ij¡ f©Lão¥gt®fS¡F y£r %ghŒ gÇR bfhL¥gjhf mªj Cáfis th§fkh£lh®fŸ v‹Wjh‹ brhšYnt‹. V‹? ntiy
És«gu« brŒâU¡»wh®. mj‹ fU¤J v‹d? if¤bjhÊÈÈUªJ eaÄšyhjjhyh v‹whš mJtšy. k‰bw‹dbt‹whš mij th§f
- ifuh£od¤âÈUªJ aªâu¤ bjhÊY¡F - aªâu uh£od¤â‰F ekJ k¡fS¡F Éiy rÇ¥glhJ. VbdÅš xU Cá brŒa ekJ
ghŒªâU¡»wh® v‹gjšyth? v‹W nf£»‹nw‹. if¤bjhÊš KiwÆš brythF« neu¤âš gy MÆu« CáfŸ
ïaªâu¤bjhÊš KiwÆš e«ã¡ifíŸstuhš brŒa¥g£L

Fo muR - 1931 ( 1 ) 434 435 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ÉL»‹wJ. Mfnt xU fhR¡F 12 Cá ɉF«nghJ xU Cá¡F 12 “cyf« nt©Lkhdhš kÅj r_f« bgUfnt©L«” v‹W
j«ão bfhL¥gbj‹whš ahU« r«kâ¡f Koant KoahJ v‹gJ brhšY»wt®fŸ všyh« bgÇJ« k‰w k¡fŸ ciH¥ãš rh¥ãL
jh‹. »‹wt®fns ahth®fŸ. Mfnt k¡fŸ fZl¥g£L jh‹ Mf
nt©L« v‹W brhšÈ fZl¥gl kh®¡f« njLtijÉl k¡fŸ
mJnghyntjh‹ k‰w Éõa§fS«. Mfnt if¤bjhÊš ïšyhkny nghtj‰F brŒa¥gL« fhÇa« Äfî« ešy fhÇakhF«.
ig¤âa¤ij É£L Élnt©L«. ïaªâu¤ bjhÊš Kiwia
MjÇ¡f nt©L«. cjhuzkhf ïu©L kh£il fhiyÆš 3 k¡F br¡»š ó£o
khiy 7 k tiu¡F« X£o mo¤J mj‹ thiy K¿¤J KJF¤
m‹¿í« if¤bjhÊš if¤bjhÊš v‹gJ bghJîilik njhšg£il th§» fG¤J órÅ¡fhŒ nghš å§f it¥gj‹
j®k¤â‰F ÉnuhjkhdJ v‹gij Phgf¤âš ití§fŸ. KjyhË _y«jh‹ mªj khLfŸ thHKoí« v‹whš m¥go¥g£l khLfis
bjhÊyhË v‹»‹w ghFghL ïU¡f nt©L« v‹»‹w kd¥ všyh« frh¥ò¡fil¡fhuÅl« x¥òɤJ É£L ïÅ nkš khLfis
gh‹ikíilat®fŸ jh‹ if¤bjhÊš if¤bjhÊš Foir¤ bjhÊš ahU« c‰g¤â brŒa¡ TlhJ v‹W r£l« nghLtnj nkyhd fhÇa«
v‹W f£oaGth®fns jÉu rkj®kK« bghJîilik j¤JtK« v‹Wjh‹ brhšYnt‹. ïªj khâÇ Ãiy Æš xU khLTl
nfhUgt®fŸ if¤bjhÊiy mjhtJ ïaªâu cjÉÆšyhkš brŒa¥ ãiH¤âU¡f nt©oaâšiy v‹gnj vdJ mã¥ãuha«.
gL« jÅ¥g£lt®fŸ bjhÊiy, ÉU«gkh£lh®fŸ. if¤ bjhÊš
v‹gnj t®zh¢áuk j®k¤â‹ mo¥gilahF«. âU. fhªâat®fŸ jÉu bghJîilik j¤Jt¤â‰F, btŸis¡fhu Mønajh‹
brhšY»‹w t®zh¢áuk j¤Jtnkjh‹ fj® KjÈa if¤bjhÊš ÉnuhjkhŒ ïU¡»‹wJ v‹gij eh‹ x¥ò¡ bfhŸsKoahJ. ekJ
KiwfŸ. v¥gobaÅš mt® k¡fŸ gu«giu¤ bjhÊšfisna eh£oš cŸs t®zh¢áuk j®kªjh‹ mJî« âU. fhªâ brhšY«
(gu«giu KiwÆš) brŒa nt©L« v‹»w fU¤Jilat®. Mfnt t®zh¢áuk j®k«jh‹ bghJ cilik¡F ÉnuhjkhdjhF«. ïªj
bjhÊyhË kf‹ bjhÊyhËahfî« KjyhË kf‹ KjyhËahfî« t®zh¢áuk j®k«jh‹ ïªj eh£L¡F btŸis¡fhu Mø KjÈa
ïU¥gj‰fhf¢ brŒa¥gL« kiwKfkhd ãurhunk jh‹ ïªj fj®, btËeh£L KjyhËfŸ Møia bfh©L tªJÉ£ljhF«. ï‹D«
if¤bjhÊš, Foir¤bjhÊš v‹gitfshF«. rkj®kK« bghJ m›thøia el¤â¡ bfhL¥gnj -mij¡ bf£oahŒ¥ ão¤J¡
îilik j¤JtK« V‰glnt©Lkhdhš t®zh¢ áuK« gu«giu¤ bfh©oU¥gnj ekJ eh£L t®zh¢áuk j®kKiwnajh‹ MF«.
bjhÊš Kiwí«, if¤bjhÊš Kiwí« KjÈš xÊant©L«.
KjyhË bjhÊyhË v‹w Kiwí« t®zháuk j®k KiwÆš
m‹¿í« if¤bjhÊš brŒtj‹ _ynkjh‹ mjhtJ g£lJ v‹gij kwªJÉlhÔ®fŸ. mªj KiwÆš jh‹ ï¥nghJ ekJ
k¡fS¡F rßu¤âš ghLgL«goahd ntiy bfhL¤J mt®fis eh£oš kŠrŸ ònuh»j®fS«. kŠrS« fU¥ò« fyªj mur®fS«,
th£o tsit ÃÄ®¤Jtjh‹ k¡fS¡F étd¤â‰F tÊ V‰gL¤j #Û‹fS«, ÄuhRfS«, ÉahghÇfS« ïU¡»‹wh®fŸ v‹gnjhL
yh« v‹W brhšY»‹wt®fŸ T‰iwí« eh‹ x¥ò¡ bfhŸsKoahJ. ït®fSila g¤âu¤â‰bf‹nw btŸis KjyhËfŸ tUÉ¡f¥
mªj Kiwiaí« eh‹ V‰fKoahJ. g£L fh¥gh‰w¥gL»‹wh®fŸ. Mfnt ekJ eh£L nkš f©l
ònuh»j®fS«, mur®fS«, #Û‹fS« KjyhËfS« gu« giu
VbdÅš mt®fŸ k¡fŸ ãwªjJ« ts®ªjJ« ïU¥gJ« Kiw, Kiw-gh¤âank ãw¥ò cÇik v‹gitfŸ všyh« monahL
bjhÊš brŒJ rßu ãuahir¥g£L ciH¤J rh¥ãl¤jh‹ ïU¡»‹ xÊí« nghJ mij¥ ão¤J¤ bjh§»¡ bfh©L -mj‹ gy¤jhš
wh®fŸ v‹W fUJ« v©z¤âdhnyna k¡fis¡ Ñœik¥gL¤â ïU¡F« btŸis KjyhË Mø frfrbt‹W eR¡»ÉL«. mâš
É£lh®fŸ. Mdhš ïªj¥go brhšÈ¡bfh©L ïU¡»‹w k¡fËš á¿J« rªnjnfnkÆšiy. jÉu aªâu§fŸ tªjhš k¡fS¡F ntiy
áy® kh¤âu« c£fh®ªJ bfh©L ghLglhkš éÉ¡f v‹W ãwªJ »il¡fhJ v‹W brhšy¥gL»‹wJ.
ts®ªJ thœgt®fshf¡ fUâ¡bfh©oU¡»wh®fŸ. ïij nkhro
ahd v©zbk‹nw brhšYnt‹. ïJî« KjyhË, bjhÊyhË j¤Jt t®zh¢áuk j®k¤ij
mo¥gilahf¡ bfh©lnjahF«. vj‰fhf xUtD¡F rjh bjhÊš
fZl¥g£L rh¥ãLtj‰bf‹nw kÅj‹ ãwªjh‹ v‹W ïU¡fnt©L«? òÈ, fuo, á§f«, ehŒ, Fu§F gø M»ait fS¡F
brhšYtjhdhš kÅj r_f« ïšyhkš nghtnj nkyhd fhÇakhF«. rjh bjhÊš ïUªJ« bfh©oU¡»‹wdth? mit bjhÊš
Fo muR - 1931 ( 1 ) 436 437 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
brŒJjh‹ éÉ¡»‹wdth? ònuh»j‹, mur‹, #Û‹, ÄuhR, ÉahghÇ, th§F»‹wt‹ m¡»ukkhfî« Ã®gªjkhfî« eZl¥gL« bf#¤
c¤ânahf°j‹ KjÈat®fŸ rjh rßu¤jhš ntiy brŒJ â‰F MuzhÉÈUªJ á¿J ghfnk j®k¤â‰F v‹W ViHfS¡F¥
bfh©Ljh‹ ïU¡»wh®fsh? ga‹gL»‹wbj‹W« j®k« ntW, if¤bjhÊš ntW, bghUshjhu
Éahghu« ntW v‹gij Phgf¤âš it¤J¡bfhŸs nt©Lbk‹
nkY« ït®fŸ všyh« ntiy brŒahjjhš clš bf£L¥ W« bghJ cilik j¤Jtj‰F ekJ eh£L¡ if¤bjhÊš Kiwí«
ngh»‹wnj v‹W rßuh¥ãahr« (Exercise) brŒJ bfh©oU¥gij eh« ònuh»j‹, KjyhË, #Û‹jh®, nkš#hâ, Ñœ#hâ Kiwfns jh‹
gh®¡fÉšiyah? xU T£l« rßu¤â‰F ntiy ïšiyna v‹W K¡»a Énuhâfns¤ jÉu btŸis¡fhu‹ M£ána K¡»a khd
rßuh¥ãahr« brŒaî« k‰bwhU T£l« étd¤â‰F kh®¡fÄš jšybt‹W« Mjyhš, Ú§fŸ ïitfis¡ ftŤJ nahá¤J c§fŸ
iyna v‹W ntiy brŒJ fZl¥glîkhÆU¥gj‰F¡ fhuz« mã¥ãuha¥go elªJbfhŸtâš c§fS¡F¥ óuz cÇik í©L
t®zháuk r_f thœ¡if Kiwah? mšyJ aªâu¤âdhš V‰g£l v‹W« ïJtiu vd¡F¥g£lij¢ brh‹nd‹ v‹gnjhL ïªj CÇš
bfLâah? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ï¥go xU r§f« V‰g£L ïjdhš t®¤jf®fŸ x‰Wik¥ glî«
eh£oš ïU¡»‹w ntiyiaí« k¡fŸ v©Â¡ifiaí« k‰W« -õuh¥ò ÉahghÇfS« ïâš fyªJbfh©L ïU¥gJkhd
mt®fS¡F nt©oa Mfhu KjÈa rhkh‹fisí« fz¡F¥ fhÇa« Äfî« ngh‰w¤j¡fnjahF«. jiyt® mt®fS« ï›tsî
ngh£L mªj rhkh‹fis aªâu§fshš brŒtj‹ _y« Fiwí«. öu« ïâš g§bfL¤J c§fS¡F mÇa cgnjr« brŒjJ ngh‰w¤
neu¤ij¡ fʤJ ÄFâíŸs neu¤ij všyh k¡fS¡F« g§F j¡fnjahF«.
ngh£L ãǤJ¡ bfhL¤J mt®fŸ thœehŸ étd¤â‰F nt©oa F¿¥ò : 10-06-1931 m‹W <nuhL Rnjá #îË t®¤jf r§f M©L
KG¡ TÈiaí« bfhL¡f Mu«ã¤J É£lhš ntiy rÇahŒ¥ ÉHhÉš M‰¿a ciu.
nghŒÉLkh? ïšiyah? mjhtJ xU thu¤â‰F xU kÅjD¡F
ï¤jid k neu« kh¤âu« ntiy brŒjhš nghJ« v‹»‹w Fo muR - brh‰bghÊî - 14.06.1931
KiwÆš g§Ñ£L¡ bfhL¤JÉlnt©L«. ï¥go¢ brŒjhš
xUthu¤âš xU ehŸ Tl xU kÅjD¡F ntiy brŒa nt©oa
mtáa« V‰glhJ. Ûj eh£fËš fZl¥glhkš rh¥ãl¡TL«
vJnghybt‹whš bjhÊyhËfS¡F eh« ï¥nghJ âd« x‹W¡F 8
k 6 k v‹W â£l« ngh£L r£l« brŒ»‹nwhkšyth? ïijna
thu¤â‰F ï¤jid k v‹W â£l« ngh£L É£lhš Ô®ªjjšyth?
mJnghyî« cgh¤âaha®fS¡F xU thu¤â‰F ï¤jid ÕÇa£
v‹W fz¡F¥ nghLtJ nghyî« thu¤âš xU kÅj‹ ï¤jid
k neu«jh‹ ntiy brŒa nt©L« v‹W â£l« ngh£nlh
nkahdhš bjhÊyhËfŸ fZl« jhdhfnt Ú§» ÉL«. m¥go¡
»šyhkš #£fh t©o Fâiu nghyî« br¡FkhL nghyî« ntiy
th§»¡ bfh©L mj‹ gy‹fis bašyh« ntiyia á¿J«
brŒahj T£lkh»a ònuh»j®, KjyhË, ÄuhRjh® M»at®fns
mDgɤjhš ntiy v¥go »il¡F«? rÇahd TÈ v¥go
»il¡F«? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
Mfnt rnfhju®fns, ekJ eh£L¤ bjhʚɮ¤â¡F fj®
ïilôW v‹W«, ViHfS¡F tƉW¥ ãiH¥ò¡F fj®
ga‹glÉšiy v‹W« fjÇ‹ nguhš Éâ¤âU¡F« mjhtJ bf#«
3 mzh bgW«goahd JÂia 9 mzh ngh£L th§Ftâdhš

Fo muR - 1931 ( 1 ) 438 439 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


“MdhY« xUrka«” K°ä« kfhehL

“kfh¤kh” fhªâ t£l nki# kfheh£L¡F nghfkh£lh®. xU jiytut®fns! fdth‹fns!!


rka« nghdhY« nghf¡ TL«. MdhY« mJ rªnjfªjh‹. m¥go
rªnjfÄšyhkš nghtJ xU rka« cWâahdhY« mt®jh‹ ïªj¥ bgÇa kfheh£oš v‹id áy th®¤ijfŸ ngR«go
nghthnubahÊa k‰wt®fŸ nghfkh£lh®fŸ. xU rka« k‰wt®fŸ miH¤jj‰F e‹¿ brY¤J»nw‹. ïªj¢ rkakhdJ muáaš
nghdhY« kfh¤khjh‹ fh§»uÞ ãuâÃâahŒ ïU¥gh®. “kfh¤kh” r«kªjkhd xU beU¡foahd rka« v‹gij K°ä« r_fkhdJ
fh§»uÞ ãuâÃâahŒ nghdhY« t£l nki# kfheh£oš kh¤âu« cz®ªJ M§fh§F kfhehLfŸ T£o j§fŸ j§fŸ mã¥ãuha§
fyªJbfhŸskh£lh®. t£l nki# kfheh£oš xU rka« fyªJ fis bjÇɤJ¡bfh©L tU»‹wd. mã¥ãuha§fËš r‰W
bfh©lhY« fh§»uÞ føia kh¤âu« vL¤J¢brhšÈÉ£L Étfh xUtU¡bfhUt® - khWg£lt®fshÆU¡fyh«. MdhY«, Éõa¤
u¤âš fyªJbfhŸskh£lh®. Étfhu¤âš xU rka« fyªJ bfh© â‹ beU¡foia czuhjt®fŸ ïšiy. ïªj¢ rka¤âš všyh
lhY«, ghJfh¥ò Éõa¤âš kh¤âu« á¿J« É£L¡bfhL¡fkh£lh®. K°ä« kfheh£oY«, rÛg¤âš tUtjhÆU¡F« muáaš Ó®âU¤j
xU rka« ghJfh¥ãš É£L¡bfhL¤jhY« ïªâa e‹ik¡bf‹W ¤âš K°ä«fË‹ Ãiy v‹d v‹gnj K¡»a ãu¢áidahŒ ïU¡
jh‹ vijí« É£L¡bfhL¥ghnubahÊa ãÇ£oZ e‹ik¡fhf »‹wJ. mâY« K¡»akhŒ ïU¥gJ m¢Ó®âU¤j§fS¡F K°ä«
bt‹W á¿J« É£L¡bfhL¡f kh£lh®. ãÇ£oZ e‹ik¡fhfbt‹W ãuâÃâfshŒ nj®jÈš ãuâÃâ¤Jt« bgWtjh? mšyJ ïªJ¡
xU rka« vjhtJ É£L¡bfhL¤jhY« ‘ Inah ght« ! mt®fS« fË‹ ãuâÃâahŒ ãuâÃâ¤Jt« bgWtjh? v‹gnj K¡»a
(ãÇ£oõh®fS«) e«ik¥nghš kÅj®fŸ jhnd ! ãiH¤J¥ nghf£ ãu¢áidahŒ ïUªJ tU»‹wJ. c©ikia nah¡»akhŒ¥ ngr
L«’ v‹W fUâ jahs¤â‹ ÛJjh‹ É£L¡bfhL¥ghnubahÊa nt©Lkhdhš K°ä«fŸ K°ä« ãuâÃâfshŒ K°ä«fË‹
“ÄUf gy¤â‰F” gaªJbfh©L xU¡fhY« É£L¡bfhL¡fkh£lh®. X£il¡ bfh©nl ãuâÃâfshf m§f« bgwnt©L« v‹gjhfnt
xU rka« “kfh¤kh” ÄUfgy¤â‰F ga¥gLtjhdhY« uhÍia ïªâahÉ‹ bgU«gh‹ikah»a K°ä«fŸ ÉU«ò»‹wh®fŸ
c¤njᤠJ«, bgUªj‹ikia c¤njá¤Jªjh‹ ga¥gLthnubahÊa v‹gij x¥ò¡ bfh©L jh‹ Mfnt©L«. ïJrÇah? j¥gh? v‹gJ
mÏ«irí«, r¤âah¡»ufK« njh‰W¥nghFnk v‹W xU ehS« ntW Éõa«. mnjhL mJ rÇah? j¥gh? v‹W Koî brhšYtj‰F
rªnjf¥gl kh£lh®. xU rka« njh‰W¥nghFnk v‹W rªnjf¥glh ahU¡F cÇik c©L v‹gij¥ bghU¤nj j¥ò rÇ v‹»‹w
kY« xU rka« njh‰nw nghŒÉ£lhY« mJ ÑijÆ‹ ufáakhí«, Koit¥ g‰¿í« ngr nt©oajhF«.
flîŸ brayhíªjh‹ ïU¡FnkbahÊa xU ehS« “kfh¤kh” fhªâ Éf, ï›tsî Éõkãurhu« btË¥gilahd xU c©ik
brayhŒ ïU¡f KoahJ v‹gJ kh¤âu« cWâ. ia mjhtJ K°ä«fË‹ bgU«gh‹ikahd k¡fŸ jŤ
bjhFâia ÉU«ò»‹wh®fŸ v‹gJ FUlD« m¿í« goahf ïUªj
( xU n#háa‹ )
J« xU áy ïªJ njÓa ãiH¥ò¡fhu®fS« j§fŸ Raey thœî¡F
Fo muR - f£Liu - 14.06.1931 njÓa¤ij V‰gL¤â mij e«ã ïU¡»‹wt®fS« ï›tsî bgÇa
c©ikia kiw¤J¥ ãurhu« brŒ»‹wh®fŸ. ïªj M£fns ïªâa
njÓa¤ jiyt®fshdhš ït®fshš eilbgW« njÓa MøÆš
v›tsî ehzaK« nah¡»aK« ïU¡F« v‹gij nahá¤J¥
ghU§fŸ. bghJthfnt ïªJ¡fS« K°ä«fS« kj¤âY«, M¢rhu
Fo muR - 1931 ( 1 ) 440 441 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
mDZlhd§fËY« k‰W« v›tsnth Éõa§fËY« ãÇîg£L nt©oaJjh‹. Mjyhš K°ä«fŸ j§fS¡F¤ jÅ bjhFâ iana
ïU¡»‹wh®fŸ. ïu©L r_f§fS« x‹WgLtJ v‹gJ Ryg¤âš jh‹ nt©L« v‹gâš F‰wÄšiy.
Koahj fhÇakhF«. tu¥nghF« Ó®âU¤j¤âY« ï›Éu©L r_f§
fS« x‹W nruKoahjgo mjhtJ mtut®fŸ kj¤â‰F« M¢rhu ïªJ K°ä«fËš ïªâahî¡F ï‹dh®jh‹ brhªj¡fhu®fŸ
mDZlhd¤â‰F« á¿J« g§f« V‰glhjgo g¤âukhŒ fh¥gh‰w¥ v‹W brhšÈ¡bfhŸs ahU¡F« cÇik ïšiy. cÇik ïU¡»‹wJ
glnt©L« v‹gnj K¡»a ÃgªjidahF«. Mfnt, ïu©L ne®¡ v‹whš ïUtU¡Fnk cÇik ïU¡»‹wJ. ïªâahÉš ïU¡F« 7 1/2
nfhLfŸ v¥go x‹W nru Koahnjh m¥go¥ nghš #h¡»uijahŒ nfho K°ä«fËš K¡fhšthá¡F nk‰g£lt®fŸ ï°yh« kh®¡f«
fh¥gh‰w¥gL« x‹W¡ bfh‹W khwhd kj¤ij¢ nr®ªj k¡fŸ xU V‰gLtj‰F K‹ng ïªâahÉnyna ãwªJ ts®ªj r_f¤â‹
ehS« x‹W nru KoahJ. m¥go ïU¡f nt©o V‰g£l ïU r_f§ gu«giuah® Mth®fŸ. mt®fsJ kh®¡f« ntwhdâdhnyna
fS« mtut®fŸ ãuâÃâfis mtut®fns bjǪbjL¤J¡ bfhŸ mt®fŸ ïªâa®fsšyhjt®fshŒ¥ nghŒÉl KoahJ. ïªâahÉš
tj‹ _y«jh‹ “g¤âukhŒ” ïU¡f Koí«. cŸs ahUila cÇik¡F« mt®fsJ cÇik ïis¤jjh» ÉlhJ.
ïªJ¡fŸ v‹W brhšy¥gL»‹wt®fS« ïªJkj« v‹gJ
Mfnt ïªj ÃiyÆš K°ä«fŸ jŤbjhFâ nf£gâš ãrF njh‹Wtj‰F K‹ng ï§F ãwªJ ts®ªJ tU« r_f¤ij¢ nr®ªj
x‹W« ïšiy. Mdhš mj‰F MnBgid brhšYtâš jh‹ t®fshth®fŸ. mt®fS¡F« rfy cÇikí« c©L. Mjyhš ïâš
vd¡F ÃahaÄU¥gjhf¥ òy¥glÉšiy. xUt® nkš xUt® Ñœ mšyJ xUt® brhªj¡fhu®, xUt® m‹Åa®
v‹W ngRtbjšyh« ifÆš tY¤jt‹ fhÇakhFnk xÊa Ãaha
thÆš ntzLkhdhš “ïªJ K°ä« rnfhju®fŸ, ïªJ khd fhÇakhfhJ.
K°ä« x‰Wik” v‹W ngryh«. mâš xU á¿J« ehzank ïU¡f
KoahJ. VbdÅš ïªJ¡fS¡F« K°ä«fS¡F« cŸs kj Mjyhš K°ä«fŸ ïªj¢ rka« VkhªJ nghf¡ TlhJ v‹nw
r«gªjkhd r_f r«gªjkhd, bfhŸiffŸ r«gªjkhd x‰Wik fŸ brhšYnt‹. “Éoa Éoa f© ÉʤJ ïUªJ Éoa‰fhy« âUl‹
v¥go¥g£lJ v‹gJ vd¡F« bfhŠr« bjÇí«. tU»‹w neu¤âš ö§» Vkh®ªJ ÉlhÔ®fŸ” v‹nw brhšY»‹nw‹.
v¥bghGJ “njÓathâfS« kfh¤kh¡fS«” v§fS¡F kj¤ij¥
ïªJ K°ä« x‰Wikí« e«ã¡if¡F gh¤âukhd rnfhju¤ g‰¿ ftiy ïšiy v‹»‹wh®fnsh m¥bghGJ nt©Lkhdhš
j‹ikí« nt©Lkhdhš mt‰¿‰F ïilôwhÆU¡F« kj¡ jŤ bjhFâia g‰¿ ftiy ïšiy v‹W brhšÈ Élyh«.
bfhŸiffËš KjÈš âU¤j« V‰glnt©L«. m¥go¡»šyhkš mJtiu g¤âukhf¤jh‹ ïU¡fnt©L«.
ïUt® kj¡ bfhŸiffisí« g¤âukhŒ¡ fh¥gh‰w nt©L« v‹
gâš “ah® fG¤ij ah® mW¥gJ?” v‹»‹w c©ikjh‹ mâš VbdÅš ekJ ãuâÃâ v‹gjhf nj®jY¡F Égt®fŸ všyh«
bjh¡»ÆU¡»‹wJ. mJntjh‹ mj‰F mU¤jkhŒ ïU¡f Koí«. É»‹wtiu X£L nf£»‹w tiuÆš, bt‰¿ bg‰W m§f¤âd
VbdÅš ï‹iwa âd« muáaš JiwÆš ïU¡F« k¡fŸ uh»‹w tiuÆš ekJ ãuâÃâ v‹Wjh‹ brhšÈ¡ bfhŸS»wh®fŸ.
muáaiy Él kj¤ijna ãujhdkhŒ¡ fUâ ïU¡»‹wh®fŸ. mJ ntiy Mdîl‹ ãwF mt®fS¡F kh¤âu«jh‹ mt®fŸ
kh¤âukšyhkš kj Mâ¡f¤ij Ãiy ÃW¤jnt muáaš Mâ¡f« ãuâÃâfsh» mt®fŸ brhªj brsfÇa¤â‰fhf mªj¥gjÉia
nt©L« v‹»‹wt®fshŒ ïU¡»‹wh®fŸ. Mfnt ïªj¡ v›tsî ïÊthŒ nt©LkhdhY« cgnahf¥ gL¤â ÉL»‹wh®fŸ.
T£l¤jh®fŸ “njÓa« K¡»akhdJ,muáaš K¡»akhdJ” ï¥go¥ g£l k¡fŸjh‹ ï‹W vªj r_f¤âY« ãuâÃâahf¤
btŸis¡fhuid ïªj eh£il É£L xÊ¥gJ K¡»akhdJ, v‹W jFªjt®fshŒ ïU¡»‹wh®fŸ.
brhšYtij eh‹ A«g¡ - òu£L v‹nw fUJ»‹nw‹. Mjyhš
áWgh‹ikahŒ ïU¡»‹wt®fS¡F x‹W nghJkhd ghJfh¥ò ï«khâÇ M£fS¡F jŤbjhFâ ïšyhÉ£lhš m¢r_f¤
nt©L«, mšyJ ïUtU¡F« bghJthŒ ïUtU« mšyhjtuhd â‰F bgÇa Mg¤J v‹Wjh‹ brhšYnt‹. ï¥bghGnj jŤ
k¤âa°j® xUt® nt©L«. k¤âa°jD¡F TÈ bfhL¤J¤jh‹ bjhFâÆ‹ _y« ãuâÃâ Mdt®fns mªj °jhd¤ij v›tsî
Mfnt©L«. mj‰F ah® v‹d brŒtJ? Mifahš ï‹iwa âd« j¥ghŒ cgnah»¡»‹wh®fŸ v‹W« bjǪbjL¤j k¡fË‹ mã¥
ek¡F k¤âa°j‹ nt©lh« v‹whš f£lha« gªnjhg°J ãuha¤â‰F v›tsî ÉnuhjkhŒ ïU¡»‹wh®fŸ v‹W« ghU§fŸ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 442 443 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mfnt bghJ¤ bjhFâÆš bjǪbjL¡f¥gL« 33 ãuâ jŤbjhFâna ÉU«ã mijna VfkdjhŒ Ãiwnt‰¿¡ bfh©l
Ãâfshš xU r_f¤â‰F V‰gL« e‹ikia Él jŤ bjhFâahš Éõa« vd¡F Äfî« k»œ¢áia¡ bfhL¡ »‹wJ. ï›tsnth
bjǪbjL¡f¥gL« 23 ãuâÃâfŸ ïUªjhš mâfkhd e‹ikna nlna Ú§fŸ ËWÉlhkš ïij¡ filátiu bfh©L brY¤â
V‰gL«. v‹d e‹ikba‹W áy® nf£gh®fŸ. e‹ik v‹d v‹gJ KoÉš bt‰¿bgw KidªJ ÚY§fŸ.
ahU¡F« bjǪjJjh‹. c¤ânahf§fŸ gjÉg£l«, gz« r« ghâ¡f
F¿¥ò : 14-6-1931 m‹W, nfhit rhÄ ã¡r® ghyáš eilbg‰w nfhit
brsfÇa§fŸ M»aitfŸjh‹ njÓakhfî« muáaš Ó®âU¤j
kht£l KÞä« kheh£o‹ ïu©lh« ehËš M‰¿a ciu.
khfî« ïUªJ tU»‹wJ. ïJjh‹ ïÅ tu¥ngh»‹w njÓa¤âY«,
Ó®âU¤j¤âY« »il¡f¥ ngh»‹wJ. ïij kW¥gJ #hyɤij Fo muR - brh‰bghÊî - 21.06.1931
ahFnk xÊa ehizakhfhJ. Mfnt ïit všnyhU¡F« rÇ
rkkhŒ »il¡f nt©L« v‹gj‰F¤jh‹ jŤbjhFâ nt©L
bk‹gjhF«.
jÉu, jŤbjhFâahš x‰Wik V‰glhJ v‹»‹wh®fŸ.
ïâY« á¿J Tl m®¤jÄšiy v‹Wjh‹ brhšYnt‹. ï¥nghJ
Rkh® 20 tUõ-fhykhŒ jŤ bjhFâjh‹ ïUªJ tU»‹wJ. ïjdhš
v‹d Énuhj« V‰g£LÉ£lJ? v‹d x‰WikÆšyhkš
nghŒÉ£lJ? v‹W nf£»‹nw‹. ï¥nghJ ïij kh‰w nt©oa
mtáakhd fhÇabk‹d? v‹W« nf£»‹nw‹. T£L¤ bjhFâ
ahÆUªjhš v›tsnth fytu§fŸ V‰g£L ïU¡F«. cjhuzkhf¡
T£L¤ bjhFâ cŸs KÅághÈ£ofËš ïªJ K°ä« fyf«
kd°jhg« mšyJ mã¥ãuha ngj« ïšyhj KÅághÈ£o x‹iw¡
fh£L§fŸ. vy¡õ‹ fhy¤âš ïªJ K°ä« kj¤ Jntõnk
vy¡õ‹ ãurhukhŒ ïUªjJ«, ïU¥gJ« vd¡F e‹whŒ¤ bjÇí«.
xU th®oš xU ïªJî« xU K°äK« nj®jY¡F Ëwhš
ïªJthdt‹ X£l®fËl« br‹W “JY¡fD¡F X£L¥ nghlhnj”
v‹Wjh‹ KjÈš brhšY»wh‹. xU K°äkhdt‹ “xU fhãU¡F
X£L¥ nghlhnj” v‹Wjh‹ brhšY»wh‹. ï¥go¢ brhšy
ga¥gL»w ïl¤âY« Tl “eh‹ xU ïªJth¢nr vd¡F, X£L¥
nghl¡Tlhjh?” “eh‹ xU ï°yhkhdtdh¢Rnj, vd¡F X£L¥
nghl¡Tlhjh?” v‹W nf£gnjhL ïUt®fS« X£l®fis “Ú ahU¡
F¥ ãwªjt‹” v‹W Tl¡ nf£L ÉL»‹wh®fŸ. Mfnt T£L¤
bjhFâ nj®jšfŸ kj¤ Jntõ¤ijí« tF¥ò Jntõ¤ijí«
»s¥ãÉ£L¤ Ôunt©oa mtáa Kilajhfnt M»ÉL»‹wJ.
jÄœeh£oš T£L¤ bjhFâfns mnef ïl§fËš kj¤Jntõ¤ij
»s¥ãÉ£oU¡»‹wJ. ïªJ K°ä«fŸ rnfhju®fŸ Mfnt©L
khdhš x‰Wikíilat®fshf nt©Lkhdhš KjÈš btËntõ¤
âyhtJ eilcil ghtidfËyhtJ x‹Wnghy fhz¥gl ïU
r_fK« x¥òkh v‹W nf£»‹nw‹. btË¡F¡ Tl x‰Wikahf
Koahj r_f« ãwF cŸ mªju§f¤âš gu°gu« v¥go x‰Wikí«
e«ã¡ifí« mila Koí«? Mfnt rnfhju®fns! Ú§fŸ
Fo muR - 1931 ( 1 ) 444 445 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
fU¤J¡ bfh©Ljh‹ mt®fS¡F eil, cil m KjÈaitfŸ
V‰gL¤j¥g£oU¡»‹wd. xU jhá v‹gtŸ mjhtJ jh‹ ãw®
mDgÉ¥gj‰fhf ïU¡»‹wtŸ, mj‹ gadhŒ éÉ¡»‹wtŸ v‹W
v©Â¡ bfh©oU¡F« xU¤â j‹id my§fǤJ¡ bfhŸtâš
ïU¡F« kndhght¤â‰F« k‰w¥ bg©fŸ my§fǤJ¡ bfhŸS
F«gnfhz« rh¡nfh£ilÆš tâš ïU¡F« kndhght¤â‰F« mâf ɤâahrÄU¥gjhf eh‹
fUJtâšiy. ÄUf«, g£á M»aitfŸ MizÉl bg© jhœªj
RakÇahij¤ âUkz« bj‹W fUJtâšiy. “MQ¡fhf¤jh‹ bg© ïU¡»nwh«”v‹W
fUâ, j§fŸ ÛJ M©fŸ Mir¥gl nt©L« v‹W á¿J« Ka‰á¥
gâšiy. M©fŸ Mir¥gL«go elªJ bfhŸsnt©L« v‹W
rnfhjÇfns! rnfhju®fns! ï‹W ï§F el¡F« âUkz« fUJtJÄšiy. Mdhš bg© #‹k« vL¤J jh§fŸ my§fǤJ¡
RakÇahij¤ âUkz« v‹W brhšy¥gL»‹wJ. ïij eh‹ KG bfh©L M©fŸ Miria vâ®gh®¥gj‰nf V‰g£lbj‹gjhŒ
RakÇahij¤ âUkz« v‹W x¥ò¡bfhŸsKoahJ. gh®¥gh‹ fUJ»wh®fŸ. j‹ brhªj¥ òUõid rªnjhΡf¢ brŒanth âU¥â
tuÉšiy v‹gijí«, m®¤jk‰w rl§FfŸ mnefkhÆšiy mila¢ brŒanth v‹W brŒí§ fhÇa§fS« Tl xU Éj moik
v‹gijí«, å©bkd¡nflhd fhÇaK« å© bryîkhd fhÇaK« v©z¤âš g£lnj MF«. eilcil ghtidfËš òUõid Él
ïšiyba‹gijí« x¥ò¡ bfhŸS»nw‹. Mdhš jhÈ f£l¤ khWg£oU¡f nt©L« v‹»‹w kd¥gh‹ikí« moik nkhfnk
jahuhÆU¥gjhf¤ bjÇ»nw‹. bg© c£fh®ªâU¡F« khâÇia¥ ahF«. ïitfŸ všyh« ïa‰if¡F khWg£litna ahF«.
gh®¤jhš bg©Q« kh¥ãŸisí« ïj‰F K‹ m¿Kf« Tl Md v¥gonah MâÆš ï«khâÇ V‰ghL brŒJ É£ljhš mªj g¤jâfŸ
âšiy nghš fhz¥gL»‹wJ. RakÇahij¡ fšahz¤â‹ KiwfŸ ïÅí« elªJ tU»‹wd. M©fS« mndfkhŒ jdJ å£il,
ï‹Å‹dJ v‹W ï¥nghJ tiuaW¥gJ v‹gJ fhjhš nf£gj‰nf t©oia, kh£il my§fÇ¥gâš v‹d kndhght« bfhŸS»‹
Koahj fhÇakhÆU¡F«. fšahz« v‹gnj nt©oa âšiy v‹W wh®fnsh mnj kndhght«jh‹ j‹ bg© #hâia á§fhÇ¥gâY«
brhšy¡Toa â£l« RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸif Æš xU fhy¤âš bfhŸS»wh‹. Mifahš bg©fŸ j§fis my§fǤJ¡ bfhŸtJ
tu¡TL«. vªj¥bg©Q« vªj kh¥ãŸisí« òUõ‹ bg© v‹»‹w kd¥gh‹ikia xÊ¡f nt©oaJ bg©fŸ ÉLjiyÆš
#hâfshf¥ ngh»wh®fŸ v‹W bg‰nwh®fS¡F¡ Tl¤ bjÇa Koahj - Rjªâu¤âš xU â£lkhF«.
Ãiyik V‰gL«. ïªj kh¥ãŸis¡F ïj‰F K‹ v¤jid bg©
jÉu âUkz«, fšahz« v‹gitfŸ xU x¥gªj« brŒJ
fšahzkhƉW? ïªj¥ bg©Q¡F ïj‰FK‹ v¤jid òUõ‹
bfhŸtJ v‹gJ jÉu k‰wgo ïâš ntW x‹Wnk ïšiy. ïªj
fšahz« MƉW? v‹»‹w fz¡F¥ nghl¡Toa fhy« tU«.
x¥gªjK« ïUt® brsfÇa¤ij bghU¤j fhÇa§fS¡F kh¤âunk
k‰W« mij¥g‰¿na k¡fŸ ÉrhÇ¡f - nahrid brŒa¡Toa
mšyhkš k‰bwh‹W¡F« ïšiy. mJî« ïUtUila rkkhd
mtáank ïšyhkY« nghf¡TL«. mªj khâÇ fšahz Kiwí«
brsfÇa¤â‰F¤ jhndbahÊa xUtU¡F mâf brsfÇa«
ï‹iwa FL«g thœ¡if KiwfŸ xʪJ MQ« MQ«
xUtU¡F Fiwªj brsfÇa« v‹gjhf á¿J ɤâahr§Tl bfh©l
ánefkhŒ, m‹ghÆU¥gJ nghynt Vnjh xU bg©Q« Vnjh xU
jhÆU¥gjšy. mâY« ïUtuJ Rjªâu§fS« rkkhŒ¡ fUj¥g£l
MQ« bg©Q« ánefkhÆU¡»‹wh®fŸ v‹»‹w msÉš
jhfî« mj‰F v›Éj¤jilí« ïU¥gjhfî« ïU¡f¡ TlhjjhF«.
kh¤âunk r«gªjÄU¡F«goahd fhyK« tU«. ïbjšyh«
mndfkhŒ ïªj x¥gªj§fŸ vGâ ÇÍ°l® brŒtJjh‹ ïÅ¥
mnefkhŒ bg© k¡fS¡F gF¤j¿î cz®¢áí«, RakÇahij
bghW¤jkhdjhf ïU¡F«. nt©Lkhdhš òJåL Fonghjš, òâa
cz®¢áí«, c©ik¢ Rjªâu« v‹gJ v‹d v‹»‹w cz®¢áí«
bjhÊš Éahghu« KjÈa fhÇa§fŸ Jt¡f¥gLgit M»ait
tªjîlnd V‰g£LÉL«. ï¥nghJ bg©fŸ moik¥ bghUŸfŸ
fS¡fhf v¥go KjÈnyna r‰W És«gu« ïUªjhš mDTy«
v‹W« jh§fŸ k‰wt‹ mDgÉ¡F« bghUŸ v‹W«jh‹ v©Â¡
v‹W fUJ»‹nwhnkh mJnghš e©g®fŸ, eh‹F gªJ¡fŸ, m¡f«
bfh©oU¡»‹wh®fŸ. bg©fŸ j§fis my§fǤJ¡ bfhŸs
g¡f¤jh®fŸ M»at®fS¡F bjÇa¡ToajhŒ ïU¥gJ« e‹ik
Ãid¥gnj mt®fË‹ moik cz®¢áÆ‹ m¿F¿ahF«. mªj¡
ahdJjh‹. mâY« ÇÍ°l® ïšyhj âUkz§fS¡F rhøfŸ
Fo muR - 1931 ( 1 ) 446 447 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
ïU¡f nt©oaJ mtáa« v‹»‹w KiwÆš gy® miH¡f¥gL
tJ« rÇjh‹. Mdhš ïj‰fhfnt mâf¢bryî« bkd¡nfL«
TlhJ v‹gJ kh¤âu« Phgf¤âš it¤J¡ bfhŸsnt©L«.
âUkz¢ rl§F v‹W x‹iw jÅ¥gL¤â it¤J¡bfhŸs
nt©oaâšiy.
âU. fhªâÆ‹ c©ik¤ njh‰w«
kzk¡fŸ rig¡F tªJ j§fŸ j§fŸ x¥gªj§fis¢ brhšÈ
x¥ò¡ bfh©lj‰F m¿F¿ahŒ j§fŸ j§fŸ RU¡bfG¤JŸs
nkhâu« kh‰¿¡ bfhŸtnjh khiy kh‰¿¡ bfhŸtnjh nghJkhdnj
ahF«. ïj‰fhfbt‹W V‹ mâf¥ gz¢bryî brŒa nt©L«? bjhÊyhs®fS¡F v¢rÇ¡if
v‹gJjh‹ vd¡F« òÇaÉšiy. òJ¢nriy, òJeif jh«óy«
ca®âU. fhªâat®fŸ k¡fŸ fŸS, rhuha« Fo¡f¥gl
ïitfbsšyh« gad‰w brythfnt M»‹wd. mndf RakÇahij
nt©oaâ‹ c©ikahd mtáa¤ij¥ g‰¿í«, mij v¥go,
fšahz§fËš kh¥ãŸis rhjhuz cL¥òl‹ ïUª âU¡»wh®fŸ.
v¥nghJ ÃW¤j Koíbk‹gij¥ g‰¿í«, k‰W« jh‹ nf£F«
bg©fŸjh‹ ca®ªj nriyí«, Éiyía®ªj eif fS« mªJ
RauhÍa¤â‹ j¤Jt¤ij¥ g‰¿í« jkJ mã¥ãuha¤ij És¡f khf
xU Mzhdt‹ bg© ntõ« ngh£oU¥gJ nghš És§F»‹wh®
btËÆ£oU¡»wh®.
fŸ. ïitbašyh« ehfßf« v‹gnjhL bg© k¡fË‹ j‹ikiana
Fiw¤J ÉL»‹wJ. bg©fŸ Rjªâu¤ J¡F«, bg©fŸ ÉLjiy¡ ïªj mã¥ãuha§fis mt® gnuhlh rk°jhd¤â‰F ï«
F« mt®fŸ kd¥gh‹ik r‰W kh¿naahf nt©L«. “eh‹ khj« 12 - ª njâ âUths®fŸ tšyghŒ g£nlš, m¥Jš fó®fh‹
moikahŒ¤jh‹ ïU¥ng‹ Ú kh¤âu« vd¡F v#khddhŒ ïU¡f¡ M»at®fSl‹ br‹w bghGJ m§FŸs k¡fŸ mˤj tunt‰ò¡
TlhJ” v‹gâš m®¤jnkÆšiy. F¥ gâš brh‹d KiwÆš btËÆl¥g£ljhF«. mjhtJ,
jÉu bg©fS¡F ãŸis¥ig¤âa« ïU¥gJ Äfî« ò¤â 1. “fjÇšyhkš btW« kJ Éy¡F xU ehS« bt‰¿ bgwhJ.
bf£l¤jdkhF«. ãŸisfŸ bgwhkš ïU¥gj‰F v›tsî brsf
Ça« brŒJ bfhŸs¡TLnkh mitfis brŒJ bfhŸs nt©L«. 2. fŸS,rhuha¡filfis _oÉLtJ e«Kila ntiy
bfhŠRtj‰bf‹W ãŸisfis¥ bg‰W mt‰iw¡ fh¥gh‰Wtj‰F ašy.
v‹W mj‰F ne® ÉnuhjkhŒ v‹bd‹dnkh brŒJ mŠr nt©o 3. Fofhu®fŸ jh§fŸ Fo¡F« gH¡f¤ij mt®fshfnt
ajh» ÉL»wJ. v›Éj¤âY« bghW¥ãšyhjt®fŸ btFjhuhskhŒ É£LÉ£lhbyhÊa, âU£L¤jdkhŒ fŸ, rhuha« c‰g¤â
“16 ãŸisfŸ bg‰W bgUthœî thH nt©L«” v‹W MÓ®thj« brŒJ, v¥goahtJ Fo¤J¤jh‹ ÔUth®fŸ.
brŒJÉL»wh®fŸ. ãŸis bg‰W ts®¡f¡ fZl¥ gL»‹wt®fŸ
ah® v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. ekJ m¿åd khdJ ï¡ 4. fŸS, rhuha¡ filfŸ _l¥g£LÉ£lhY«, ï¥bghG
fZl§fis czu¢brŒahkš brŒJ ÉL»wJ. cz®ª jhY« mj‰F âU¥gJ nghynt âU£L¤jdkhŒ fŸS, rhuha« ɉgid
eh« #th¥jhÇašy v‹W Ãid¤J¡ bfhŸtjhš m¡fZl¤âÈUªJ ah»¡ bfh©L jhÅU¡F«.
Éyf Kotâšiy.
5. Fo tH¡f« Éf nt©Lbk‹whš Fofhu®fS¡F¡
F¿¥ò : F«gnfhz« rh¡nfh£ilÆš 12-06-1931 m‹W elªj ‘uhF if¤bjhÊš f‰W¡ bfhL¤jhš jh‹ ÃW¤j Koí«. ïšiy
fhy¤’ âUkz¤âš M‰¿a ciu. ah»š mt®fŸ jh§fŸ Fo¡F« tH¡f¤ij xU ehS«
Élkh£lh®fŸ.
Fo muR - brh‰bghÊî - 21.06.1931
6. bgÇa bjhʉrhiyfËš ntiy brŒí« bjhÊ
yhs®fS¡F¤ j§fsJ fis¥igí«, Mahr¤ijí«, Ô®¤J¡
bfhŸs kJghd« nt©oajhÆU¡»wJ.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 448 449 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
7. eh‹ bj‹dh¥ãÇ¡fhÉÈUªj bghGJ«, ntiybrŒJ g¡f« 4-tJ fy¤âY« 12-ª nj⠓ϪJ” 8- tJ g¡f« 2-tJ
fis¤J¥ nghdt®fS¡F btF m‹òl‹ rhuha tiffŸ fy¤âY« ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wJ.
th§»¡ bfhL¤J tªâU¡»nw‹.
Mfnt âU. fhªâ mt®fŸ fŸS,rhuha« Fo¥gt®fË‹
8. m§F (bj‹dh¥ãÇ¡fhÉš) v‹Dl‹ ïUªj TÈ mDgt¤ij¢ brhšÈ mij bahÊ¡f¡ f©Lão¤âU¡F«
fS¡F« mt®fŸ rhuha« nf£l bghGbjšyh« ehnd fil¡ â£l§fbs‹d bt‹whš “bgÇa bjhʉ rhiyfËš ntiy brŒí«
F¥ nghŒ rhuha tiffis th§» tªJ ãÇakhf¡ bfhL¤ bjhÊyhs®fŸ j§fŸ, j§fŸ fis¥igí«, Mahr¤ijí«, ngh¡»¡
âU¡»nw‹. bfhŸStj‰F mt®fŸ fŸ, rhuha« Fo¤J¤ jhdhf nt©L« -
Fo¤J¤jh‹ ÔUth®fbs‹gnjhL, mt®fS¡fJ nt©oajhfî
9. ÄUf§fis¥ nghš ntiy brŒí« ciH¥ghËfS¡F ÄU¡»‹wJ” v‹gjhfî« Koîf£o, bjhÊš brŒJ fis¥gilªj
kJghd§fŸ mtáakhŒ nt©oÆU¡»wJ. k¡fS¡F¤ jhnd rhuhaK« th§» neÇnyna bfhL¤âU¥gjhf¤
10. j§fŸ, j§fŸ åLfËnyna VjhtJ xU bjhÊš brŒ jdJ Ra mDnghf¤ijí« brhšÈÆU¡»wh®.
»‹w bjhÊyhËfŸ jh‹ vË≠Foia É£LÉl Koí«” ïªj¥go ït® brhšYtâš ek¡F ï¥bghGJ MnB
v‹W ngáÉ£L¤ jdJ RauhÍa¤â£l¤ij¥ g‰¿¥ ngáÆU¥g gidÆšiy. Mdhš fŸis ÃW¤Jtâ‹ j¤JtÄ¥go ÆU¡ifÆš
jhtJ. ï¥bghGJ bjh©l®fbs‹gt®fis VÉÉ£L, fŸS, rhuha fil
fs©il¥ nghŒ ËW bfh©L, k¿aš brŒí«go brhšYtJ vij
Foir¤ bjhÊš í¤njá¤J v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.

1. “»uhktháfS¡F mt®fŸ j§fŸ å£onyna if “FHªijfËl« ãÇaÄU¥gt®fS¡F m¡FHªijfsJ


ïuh£od¤jhš üš ü‰wš, j¿ ngh£L berî beŒjš, brU¥ò¤ ky¤âÅlK« má§f« njh‹WtJ ïšiy” v‹gJ nghš kfh¤kh
ij¤jš, ghš, jÆ®, bt©iz M»aitfis¢ brŒjš, ÉlÄU¡F« - ïUªJ Ôu nt©oa “g¡â”Ædhš, áy bjh©l®fs
k‰WÄJ ngh‹w ntiyfis Û©L« òJ¥ã¥gâ‹ _ynk tuJ th®¤ijfË‹ nah¡»aijiana czu Koahkš nghf
»uhk #d§fis¢ brštth‹fsh¡f nt©L«. nt©oat®fsh» ÉL»wh®fŸ.

2. ïªj¤ bjhÊyhš tU« tU«gona mt®fS¡F¥ nghJ kJÉy¡F brŒtjhdJ k¡fŸ xG¡f¤ijí«, r‹kh®¡f¤
khdJ. ijíK¤njá¤njbahÊa, muáaš fhuz§fS¡fhf tšy bt‹W
âU. fhªâahnyna x¥ò¡ bfhŸs¥g£oU¡»‹wJ. m¥go ÆU¡f
3. k‰wgo ït®fŸ g«ghŒ t®¤jf®fis¥ nghy bgU«, ï¥nghJ brŒa¥gL« fŸS¡fil k¿ayhdJ r‹kh®¡f¤â‰F
bgU« gz¡fhu®fshf ïU¡f nt©oaâšiy. mjhtJ k¡fis fŸ, rhuha¡ FoÆÈUªJ Éy¡Ftj‰F monahL
ga‹glhbj‹W kdjhu¤ bjǪj ãwF« fŸS¡fil k¿aš
4. mt®fsJgz¥bg£ofËš btŸË ehza§fŸ bfhŠr
fbsj‰fhf eilbgw¢ brŒJ tU»‹wd? v‹gJ x›bthU tU«,
khfnt ïU¡f nt©L«.
K¡»akhŒ nahá¤J¥ gh®¡f nt©oa ntiyahF«.
5. ïJ jh‹ Rauh{a ntiy¤â£lkhF«.
ïJ xU òwÄU¡f, FobahÊ¥gbj‹»‹w fhuz¤â‹ ngÇš
6. br‹w tUl« eh« brŒj ntiy ïªj Rauh{a¤â‰F âU. fhªâat®fŸ brhšY« k‰bwhU nahrid v›tsî nkhrkhd
m°âthukhdJ” v‹W ngáÆU¡»wh®. jhfÆU¡»‹wJ v‹gijí«, bghJ k¡fSzu nt©Lbk‹W
ÉU«ò»‹nwh«.
ïªj Égu§fŸ ï«khj« 13-ª njâ btËÆl¥g£l âdrÇ¥
g¤âÇiffsh»a “RnjrĤâu‹” 5-tJ g¡f« 2- tJ fy¤âY«, m~bj‹dbtÅš, xU bjhÊyhË ïaªâu¤ bjhʉ rhiyÆš
“âuhÉl‹” 4-tJ g¡f« 3-tJ fy¤âY« 12-« njâ jÄœehL 8-tJ ntiy brŒjhš mtD¡F mâf fis¥ò«, MahrK nk‰gL
bk‹W«, m¥nghJ m›thahr¤ij Ô®¤J¡ bfhŸs mtD¡F¡
Fo muR - 1931 ( 1 ) 450 451 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
fŸS, rhuha«, mtáakhf¤jhÅU¡Fbk‹W«, ïj‰F k¿aš m‹¿í« âU. fhªâ mt®fŸ kJÉy¡F¡F«, fj® ãurhu«
brŒtjhš gy‹ V‰glhbj‹W«, x›bthUtD«. mtdt‹ mtáa« v‹W xU òâa r«gªj¤ij V‰gL¤J»‹wh®. mjhtJ
å£onyna VjhtbjhU bjhÊiy¢ brŒjhšjh‹ mtD¡F¡ fis¥ò “fjiu¥ gu¥ghkš Foia ÃW¤j Koah”bj‹»wh®. ïJ “Mo
ïU¡f Koahbj‹W«, m¥bghGJ jh‹ m¤bjhÊyhË Fo¡fh mkhthir¡F«, m¥Jš fhjU¡F« cŸs r«gªj«” nghynt
kÈU¡f Koíbk‹W« brhšY»wh®. ïU¡»‹wJ.
ïJ, bjhÊyhs® xU g¡f« nr®ªJ ntiy brŒa Mu«ã¤jhš vªj¡ fU¤â›Éu©ilíbkh‹wh¡»¥ ngR»whbu‹gJ ek¡F
mt®fbsh‹W To KjyhËfS¡fhg¤ij í©lh¡» ÉLth® És§fÉšiy. xU rka« fj® guÉdhš bjhÊyhËfS¡F tU«go
fbs‹W«, bjhÊyhËfŸ j§fSila Ãiyikia ía®¤â¡ bfhŸs »il¡fhJ, Mjyhš Fo¥gj‰F mt®fS¡F¡ fhášyhkš nghtj‹
nahrid brŒJ, bjhÊyhˤ j‹ikia xʤJ ÉLth®fbs‹W« _y« Fo ËWÉLbk‹W fUâ, ï¥go¢ brhšÈÆUªjhÈU¡f
gaªJ bfh©L, KjyhËfS¡fDTykhfî«, bjhÊyhËfË‹ yhnkbahÊa k‰wgo ntW Ãaha« ïU¥gjhf¡ fhzKoahJ.
K‹nd‰w¤â‰F Énuhjkhfî«, mjhtJ t®zh¢áuk¤ij¥ ãurhu« MdhY« fj® guÉÆU¡F« âU¥óÇšjh‹ Fofhu® fŸ k¿aš
brŒí« N£á¤â£lnk jÉu, k‰bw›Éj Ãahankh, ehizankh brŒgt®fis íij¤J, fhªâ¡F« bfhL«ghÉ f£o ïG¤jJl‹;
ïâÈU¥gjhf Ãid¡f Ko»‹wjh? v‹W nf£»‹nwh«. mj‰F¡ fŸS mãnõfK« brŒjh®fŸ v‹W bjÇatU»wJ. ïJ
v¥gonah ïU¡f£L«.
VbdÅš, ï‹iwa âd« if¤bjhÊyhËfbs‹gt®fŸ
mJîktut®fŸ åLfËÈUªJ bfh©L brhªj¤ânyna xU bjhÊš âU. fhªâ mt®fËZl¥gona gh®¤jhY«, fj® guth
brŒgt®fbs‹gt®fŸ 100-¡F 90 bga®fŸ FofhuuhfntÆU¡ kÈU¡F« nghJ V‹ Fo ÃW¤J« ntiyia (k¿aiy)¢ brŒ»wh
»wh®fŸ. cjhuzkhf berî¤ bjhÊäLg£l, j§fis¥ ãuhkz® bu‹gJ ek¡F És§fÉšiy.
fbs‹W brhšÈ¡ bfhŸSgt®fŸ Kj‰bfh©L rfy tF¥ghU«
100¡F 75 bga®fŸ Fofhu®fshfnt jhÅU¡»wh®fŸ. cjhuzkhf, “fil _l¥gLtjdhš Fo ËW Élh”bj‹W bjǪJ«
kJiu, nry«, nfhaK¤ö® Kjyh»a Íšyh¡fis¥ gh®¤jhny fh§»uR¡fhu®fshš V‹ fŸS¡filfËš K‹ k¿ašbrŒJ, fyf
ï›î©ikia ahtUbkËây¿ayh«. k‰W« K©lh¡f¥ gL»‹wbj‹gJ« ek¡F És§fÉšiy.

bfhšYntiy, j¢R ntiy, j£lhu ntiy, á¤âu ntiy, r®¡fh® r£l« brŒJ, fŸS, rhuha K‰g¤âí«, ɉgidí«
bfh¤J ntiy, bfhšy¤J ntiy, fU§fš f£ll ntiy,njhš ÃW¤j¥g£L É£lhY«, k‰w k¡fshš, “âU£L¤jdkh í‰g¤â brŒJ,
gjÅL« ntiy, brU¥ò¤ij¡F« ntiy KjÈah»a å£L¤ ï¥nghija msnt âU£L¤jdkhŒ ɉf¥g£L jh‹tU”bk‹W
bjhÊyhËfS« bgU«ghY« Fofhu®fshfntÆU¡»wh®fŸ. bjǪJ«, r®¡fhiu¡ F‰w« brhšYtijna kJ Éy¡F¥ ãurhukhŒ
m¥go¥g£l¤ bjhÊyhËfisí«, “Ú§fŸ V‹ Fo¡»‹Ö®fŸ?” V‹ brŒa¥gL»‹wJ v‹gJ ek¡F És§f Éšiy. “ntiy brŒJ
v‹W fhuz« nf£lhš âU. fhªâat®fŸ brhšY« rkhjhd¤ijna fis¤J¥nghd bjhÊyhË¡F fis¥ò¤ Ôu¡ fŸS, rhuha«
jh‹ mt®fS« brhšY»wh®fŸ. mjhtJ “ghLg£L ciH¥g tD¡F nt©oaJjh”bd‹W bjǪJ Äij í©ikahfnt e«ãí«jhnd
VjhtJ gÇfhu« nt©lhkh?” bt‹Wjh‹ brhšY»‹ wh®fŸ. mjhtJ âU. fhªâat®fns bjhÊyhËfS¡F¡ fŸS, rhuha«
KjÈaitfis th§»¡ bfhL¤J mj‹ _ykhat®fSila
jÉuî«, bjhʉrhiy bjhÊyhËfisÉl ïªj khâÇahd fis¥igí khahr¤ijí« Ô®¤âUªJ« vj‰fhf¤ bjhÊyhËfŸ
bjhÊyhËfS¡F¤ jh‹ Fo¥gj‰F brsfÇaKkâfnk‰gL»‹wJ. Fo¡f¥nghF« ïl§fËš bjh©l®fis ÃW¤â k¿aš brŒa¢
v¥gobaÅš, m‹whlÄt®fŸ iffS¡F¡ fhR »il¡»‹wJ. brŒ»whbu‹gJ«, bjh©l®fis mogl¢ brŒ»wh bu‹gJ«
ït®fËZl« nghš Fo¤JÉ£L¤ âÇa neuK« »il¡»‹wJ. ek¡F¥ òÇaÉšiy.
Mfnt “Foir¤ bjhÊyhËfŸ Fo¡fkh£lh®fŸ” v‹W«, “Foia
Ó¡»u« É£LÉl Koí”bk‹W« âU. fhªâ mt®fŸ brhšYtJ ïªj mã¥ãuha§fisnajh‹ br‹w thu« “jÄœehL”
m›tsî ÃahaK«. bghW¤jKkhd th®¤ijfshFkhba‹gij g¤âÇifÆš âU. tujuh#&Y ehíLî« vGâÆUªjh®. kªâÇ
nahá¤J¥ gh®¡F«go ÉU«ò»‹nwh«. fshdt®fS Äijna¤jh‹ brhšY»‹wh®fŸ. ãu¤âaB aD

Fo muR - 1931 ( 1 ) 452 453 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


gt¤âY Ä¥go¤jh‹ fhz¥gL»‹wJ. k‰wgo ïâYŸs ɤâahr njÓa RakÇahij¡fhu®fbs‹W brhšÈ¡ bfhŸSgt®fns! ïªj¡
bkšyh« nk‰f©lt®fŸ K‹dhnyna brhšÈÉ£lh®fŸ. Mdhš, bfhŸifia Ú§fŸ x¥ò¡ bfhŸS»Ö®fsh? v‹W jh‹ c§fis eh«
âU. fhªâat®fŸ ï«khj« 12-« njâ jhÅij¢ brh‹dh bu‹gij¤ btŸisahŒ¡ nf£»‹nwh«. j¤Jth®¤j« brhšytuhÔ®fŸ.
jÉ®¤J, ntW ɤâahrÄšiy. c©ikia¥ ngR§fŸ.
m‹¿í«, k‰wt®fŸ ï›Éõa¤âš thÆš brhšYtJnghš »uhktháfŸ brU¥ò¤ ij¡f nt©Lkh«! ML, khLfŸ
brŒifÆY« brŒ»‹wh®fŸ. âU. fhªânah jh‹ brhšYtj‰F«, nkŒ¡f nt©Lkh«! ïuh£od¤âš üš ü‰f nt©Lkh«! if¤
jh‹ brŒa¢brŒtj‰F« bghU¤jÄšyhkš elªJ bfhŸS»wh j¿Æš berî beŒant©Lkh«! Mdhš g«ghŒtháfŸ nfhO°
bu‹gJjh‹ ɤâahrkhF«. tu®fsh», mj‰F jFªj nghf ngh¡»a§fis aDgÉ¡f nt©L
kh«! ïJjh‹ Rauh{Ía¤â£lkh«! Mfnt ïªj¥goahd kndh
Mfnt kJÉy¡F k¿aš Éõa¤âš âU. fhªâ mt®fËlª ght§bfh©l âU. fhªâia¥ “ghuj et#th‹” c©ik åu®fŸ
jhŪj¥go ɤâahrÄUªjhY«, k¿aš brŒí« bjh©l®fS¡ “fhªâ xÊf!” “fhªÔa« xÊf!!” “fh§»u° xÊf!!!” v‹W brh‹dâ
fhtJ gF¤j¿Éšiyah? mšyJ Rjªâuíz®¢áÆšiyah? mšyJ by‹d j¥ãjÄU¡»‹wJ? fhªâ¡F nt©Lkhdhš, fhªÔa«
j§fsã¥ãuha¤â‰F kâ¥ãšiyah? mšyJ ntW tÊÆšiyah? bahÊahbj‹gâš e«ã¡ifÆU¡fyh«. Mdhš, ek¡F ï¥go¥ g£l
v‹W nf£»‹nwh«. fhªÔa«, xÊa nt©Lkh? nt©lhkh? xÊahkš rkj®k« V‰gLkh?
v‹W nf£»‹nwh«. “âU. fhªâ, ïªâahit btŸis¡fhu M£á¡F
fhªâ RauhÍa«
K‹ÅUªj giHa mjhtJ Mâfhy¤J ïªâahî¡ F¡ bfh©L
k¿aš ÉõaÄ¥goÆU¡f, ïÅ âU. fhªâat®fË‹ nghf¥gh®¡»‹wh®”v‹W âUths® ghÇ°l® #h®{ n#hr¥ mt®fŸ
RauhÍa¤âš bjhÊyhs®fË‹ - »uhk§fË‹ Ãiyik ba‹d brh‹dâby‹d j¥ãj ÄU¡»‹wJ? v‹W nf£»‹nwh«.
bt‹W gh®¥nghkhdhš, gnuhlh uhÍa¤âš ngád nk‰f©l
“Uáa¥ bghJîilik¡fhu®fŸ” “ïªâa »uhk tháfS¡F«,
thrf§fË‹ ã‰gFâÆš Foir¤bjhÊyhf¡ »uhktháfŸ “if
bjhÊyhËfS¡F«, âU. fhªâ mt®fŸ xU bgÇa Jnuh»” v‹W«,
ïuh£od¤âš üš ü‰f nt©oaJ,” “fh§»u°, bjhÊyhËfS¡F«, ghku k¡fS¡F nk‰gl nt©oa
“if¤j¿Æš berî beŒa nt©oaJ,” K‹nd‰w¤â‰F xU bgÇa K£L¡f£il” v‹W« brh‹dâby‹d
j¥ãjÄU¡»‹wbj‹W nf£gJl‹ ehÄJtiu brhšÈ tªj
“ML, khL th§» nkŒ¤J¥ ghš, jÆ®, bt©iz M»ait Éõa§fËbyªj btG¤J¡ F‰wkhdbj‹W« nf£»‹nwh«.
fis í©lh¡f nt©oaJ,”
ïij¥ go¡»‹w fhªâ g¡j®fŸ, e«ÛJ fhŒªJ ÉHyh«. ekJ
“brU¥ò¤ ij¡f nt©oaJ” “k‰WÄJ ngh‹w bjhÊš Fliy¥ ãL§» khiyahf¥ nghl bt©zyh«. ïªj¥go vGâ
fisna brŒa nt©oa”bj‹Wiu¤âU¡»wh®. ï¥go¢ brhšY ajhnyna xU g¤J rªjhjhu®fŸ Fiwayh bk‹gitfbsšyh«
tj‰F« fhuzbk‹dbt‹whš mt®fS¡F mjhtJ »uhk ek¡F¤ bjÇí«. bjǪnj jhbdGJ»‹nwh«.
tháfS¡F - bjhÊyhs®fŸ, g«ghÆÈU¥gt®fis¥ nghš mâf¥
gz¡fhu®fshf nt©oaâšiyah«. Vbd‹whš mt®fSila Mdhš ekJ ïy£áabkšyh«, “ï‹W e«ik ahU«
bg£ofËš bfhŠrkhf¤jh‹ gzÄU¡f nt©Lkh«. ï›tsî« “kfh¤kh” bt‹nwh, “njrg¡j‹”, “njÓa¤jiyt‹”, “njÓa¤
brhšÈÉ£L “ïJjh‹ tu¥nghF« RauhÍa¤â£l” bk‹W« brhšÈ bjh©l‹” v‹nwh brhšy nt©Lbk‹gjšy. ekJ “Fo muR”
É£lh®. m‹¿í«, “ïj‰fhfntjh‹ br‹w tUõ« »s®¢áfŸ g¤âÇif¡F 15,000 rªjhjhu®fŸ nt©Lbk‹w Miríkšy”
brŒa¥g£L, mj‰nf‰w Éijí« nghl¥g£oU¡»w” bj‹gjhfî« bt‹gij thrf®fS¡F eh« bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.
T¿É£lh®.
“Fo mu”ir btF fZl¤njhL thá¡F« thrf®fns! k‰W«
“Fo muir” btW¡F« fh§»u° mãkhÅfns!! fhªâ g¡j®fns!!!

Fo muR - 1931 ( 1 ) 454 455 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


Mdhš âU. fhªâia¥ g‰¿, fhªÔa¤ij¥ g‰¿ eh« bfh©l ïªj¤ jUk« Éahghu KiwÆš kh¤âukšyhkš, Étrha
mã¥ãuha« rÇah? j¥gh? v‹gij k¡fË‹D« bfhŠr fhy« KiwÆYĪj¡ fU¤Jlndna jhÅUªJ tU»‹wJ. mjhtJ,
br‹wht Jz®ªjhY« nghJ« mšyJ ïªj k¡fË‹ rªjâfshtJ #Û‹jhu‹ ÄuhRjhu‹ ba‹gt®fsh»‹w óÄ¡F¢ brhªj¡
cz®ªjhY« nghJbk‹gJ xU yøakhí«, mijízuhj k¡fshš, fhu®fS«, Étrha¤bjhÊš brŒí« TÈí«, mjhtJ g©izí«-
ïªâahÉbyhU ehS« rkj®k¡ bfhŸif V‰gL¤j Koah bj‹gJ« g©izahSkh»a ïu©L ãÇîfS« Tl itáa‹- N¤âubd‹
ekJ KothF«. flîisí«, kj¤ijí«, ntj¤ijí«, bjŒt¤ »‹w¥ gj§fË‹ - j¤Jt¤â‹ fU¤njahF«. mjdhšjh‹, tUzh¢
j‹ik bghUªâa bgÇah®fbs‹gt®fisí« g‰¿¥ ngRtj‰F áuk jUk KiwÆš óÄíilat®fisí«, itáa tUz¤ânyna
nt©oa m¿ití«, ijÇa¤ijí« Él, âU. fhªâia¥g‰¿í«. nr®¡f¥g£oU¡»‹wJ. mjdhnynajh‹. âU. fhªâí«, óÄ íilt®
fh§»uir¥ g‰¿í« ngRtj‰F r‰W mâf m¿î«, mâf ijÇaK«, fisí« mjhtJ #Û‹jhu®fŸ Kiwikiaí« fh¥gh‰w¥ ghLgL
nt©oÆU¡Fbk‹gjhf eh« á¿J« fUjÉšiy. Éf, »‹nwbd‹W mo¡fo brhšÈtU»wh®.
kj¤âš gh®¥gd‹ - giwabd‹»‹w ïUghFghLfS bkhÊ cjhuzkhf, mnj 12ª njâ “RnjrĤâu‹” g¤âÇ¡ifÆ‹ 5-
tj‰F ïUtUila T£lKbkhʪjhf nt©Lbk‹W v¥go tJ g¡f« 6-tJ fy¤âš “kfh¤khî« ïdh«jhu®fS«” v‹»‹w
ÉU«ò»‹nwhnkh, m¥gonajh‹ r_f thœî v‹gâY«, KjyhË jiy¥ã‹ Ñœ jdJ fU¤ij És¡fkhŒ bjÇɤâU¡»‹wh®.
- bjhÊyhËba‹gjh»a ghFghLkonahblhÊtj‰F ïU bgaiu
íila ïU T£lKbkhʪjhf nt©L bk‹»nwh«. Vbd‹whš mjhtJ, #Û‹jhu®fË‹ nfhZobah‹W, j§fSila
KjyhË - bjhÊyhË v‹»‹w gjnk, itáa - N¤âu v‹W brhšy¥ e‹ikfis¥ ghJfh¤J¡ bfhŸStj‰fhf âU. fhªâ mt®fis,
gL« tUzh¢áuk j®k¡ bfhŸif¡F V‰gL¤j¥ g£lnj ahF«. ï«khj« 10-ª njâ g«ghÆš f©L nf£l bghGJ, “#Û‹jhu®f
itáa‹- N¤âubd‹gJ tlbkhÊ¥ gj§fŸ. mjhtJ rk°»Uj Sila brh¤JÇikfS¡F¤ Ô§»iH¡f eh‹ fdÉY« fUj
th®¤ijfŸ. KjyhË - bjhÊyhËba‹gJ bj‹ bkhÊ gj§fŸ. Éšiy”ba‹W brhšÈ ÆU¡»wh®.
mjhtJ jÄœ th®¤ijfŸ. Mfnt ï›Éu©oY«, ghiõ ɤâahr ïjdhnynajh‹ tUzh¢áukjUk«, ãwÉÆyhdhY« rÇ
bk‹gJ kh¤âu« jÉu fU¤J ɤâahrbk‹gJ á¿J Äšiyba‹W bjhÊš KiwikÆyhdhY« rÇ, monahL xÊ¡f¥ g£lhbyhÊa
cWâahŒ¢ brhšYnth«. rkj®knk‰gl Koahbjd ciu¡»‹nwh«. Mdhš âU. fhªâat®
N¤âubd‹whš, rßu¤âš ntiy brŒgt‹ - Kjš _‹W fnsh ïªj “tUzh¢áukbk‹gij¤ bjhÊš KiwÆšjh‹ eh‹
ngU¡F« bjh©L brŒgt‹ - moik ba‹gitfns, mijí© brhšY»nw‹” v‹gjhf¢ brhšÈÉ£L, clndna mj‰fL¤j
lh¡ »at®fË‹ Éah¡»ahdkhF«. mJnghynt bjhÊyhËba‹ th¡»a¤âš Mdhš “bjhÊš Kiwba‹gJ gu«giu¡»ukkhf
whY«. rßu¤âš ntiy brŒgt‹ - k‰wt®fŸ mtáa¤â‰F«, thœ¡ ïU¡f nt©L”bk‹W brhšÈ tU»‹wh®. ïj‰F« fhuz«
ifÆ‹ njit¡Fnk ntiy brŒí« ntiyahŸ - bjh©l‹ brhšY« bghGJ ïªj¥go mjhtJ “bjhÊyhdJ, gu«giu¤bjhÊš
ba‹gitfnsahF«. Kiwia¡ bfh©ljhÆUªjhšjh‹ cyf« »ukkhŒ eilbgw Koí«,
bjhÊYbkhG§fhŒ eilbgW”bk‹W brhšÈ tU»wh®.
mtD¡F« czîk£LªjhdË¡f nt©L«. ïtD¡F«,
étd¤â‰F¥ nghJkhd msîjh‹ VjhtJ bfhL¡f nt©L«. Mfnt, vªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©lhdhY« rÇ, vªj Kiw
Mfnt, ïªj¥ ghFghLfis rdhjd kfheh£oY«, MÇajUk gÇ ikÆÈU¥gjhdhY« rÇ, tUzh¢áuk jUkbk‹gij monahL
ghyd kfheh£oY«, ãuhkz kfheh£oY«, ngR« nghJ “kD j®k«” xʤjhf nt©oaJjh‹ k¡fË‹ K¡»a¡ flikahF«. tUzh¢
“tUzh¢áukghJfh¥ò” M»ÉL»‹wJ. ïitfis É£L fh§»u° áukbkhʪj ïlªjh‹ ÉLjiy - rkj®k ÃiyakhF«.
kfheh£oY«, muáaš kfheh£oY« ngR«nghJ “RauhÍa«”, Mjyhš, KjyhË - bjhÊyhË ba‹»‹w¤ j‹ik v¡
“KjyhË - bjhÊyhˤj‹ik ghJfh¥ò” M»ÉL»‹wJ. Mfnt fhuz¤ij¡ bfh©L«, v«khâÇÆYÄU¡f Él¡Tlh bj‹nwjh‹.
ïu©L kfhehLfËY«, xnu fU¤â‹ ÛJjh‹, xnu kd¥gh‹ik bghJ k¡fS¡F eh« baL¤J¡ brhšY»nwh«.
íŸs k¡fshš jh‹ ngr¥g£L«, Ô®khÅ¡f¥g£L« tUzh¢
áukj®k« bt‰¿ bg‰W tU»‹wJ.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 456 457 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
fh§»uáš, bjhÊyhs®fSila nah¡»aijía®¤j¥ gL filáahf xU th®¤ij, mbj‹d bt‹whš, bjhÊyhs
bk‹W brhšYtbjšyh«, xU kÅjid “ešy bjhÊyhËahÆU¡ rnfhju®fS«, bjhÊyhËfËl« mDjhgKŸst®fbs‹gt®fS
f¢ brŒa¥gL”bk‹W brhšYtJ nghšjhndbahÊa nt¿šiy. bkªj Éj¤âȪj¡ fh§»uirí«, fhªÔa¤ijíkhjÇ¡»‹wh®
fbs‹gJ jh‹ ek¡F M¢rÇakhÆU¡»‹wJ.
bjhÊyhËfŸ v‹W xU jÅ tF¥ò ïU¡F«go brŒJ.
mt®fS¡F v›tsîjh‹ ca®ªj Ãiyik V‰gL¤â¡ bfhL¤jhY«, bjhÊyhs®fŸ fh§»uirí«, fhªÔa¤ijí« MjÇ¥gJ«,
mªj ÃiyikÆY« rßu¥ghLgLtbjhU T£lkhfî«, mj‹ gaid mitfS¡F mDruidahÆU¥gJbk‹gJ “cij¡»‹w fhš
ailtJ k‰bwhU T£lkhfîÄU¡f¤ j¡f¥ ghFghLfËU¡»‹wjh? fS¡F K¤j« bfhL¥gij”na bah¡F«.
ïšiyah? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. “eh£L¡F ešy Jiu tªjhY«,
njh£o¡F¥ òš Rk¡F« ntiy k£L« nghfh”bj‹gJ nghy, ïªj¤ bjhÊyhËfŸ Vjh»Y« j§fSila Ãiyikia ca®¤â¡
â£lkonahL khwÉšiyahdhš vªj Mø tªJjhbd‹d ga‹? bfhŸsnt©Lkhdhš ïJjh‹ mt®fS¡F¤ j¡f rkabk‹gij
ahiu¤jh‹ ïªj eh£ilÉ£L Éw£o v‹d ga‹? v‹W Phgf¥gL¤J»‹nwh«.
nf£»‹nwh«. ïªj¤ bjhÊyhËfbsh‹W To bjhÊyhs®fbs‹gjhf xU
“x›bthUtUila cÇikfS«, ghJfh¡f¥gL” bk‹»‹w ãÇnth mšyJ mt®fS¡bf‹W xU jÅr£lnkh ïšyhkÈU¡
Rauh{a¤â£lnk NJ«, tŠrfK«, ÃiwªjJ«, fZl¥g£L¡ fî« gh®¤J¡ bfhŸsnt©oa¡ F¿¥ig kdâš it¤nj ntiy
bfh©oU¡F« k¡fË‹ fG¤J¡F¢ RU¡F¥ nghL« â£lkhF brŒa nt©Lbk‹gijí« F¿¥ã£LÉ£L ïij Ko¤J¡
nkašyhkš vªj Éj¤âY« RU¡if¤ js®¤J« â£lkhfhJ. Cuh® bfhŸS»‹nwh«.
ciH¥ãš thœªJ bfh©oU¥gt®fS¡F ï¥nghJŸs gh¤âa Fo muR - jiya§f« - 21.06.1931
ijfŸ á¿jhtJ khw¡ ToaJkhfhJ.
Mifahš,M§fh§FŸsm¿îŸs k¡fŸ, bghJ #d§fS¡
F«, ïªj mã¥ãuha§fis ijÇakhŒ btËÆš vL¤J¢ brhšy
nt©L«. k¿aiy¡ f©L k¡fnskhªJ nghfhkš, mâYŸs
Ku©ghLfisí«, òu£Lfisí«, cŸbs©z§fisí« ijÇakhŒ
btËah¡f nt©oaJ Ä¡f mtáakhF«.
mjhtJ, x›bthU CÇY« ijÇakhŒ¡ T£l§fŸ ngh£nlh,
mšyJ J©L¥ ãuRu§fŸ m¢ro¤njh ï›Éõa§fis¥ gu¥g
nt©L«. Étu§fs¿ah¥ ghku k¡fŸ, “fŸS¡filfhuD¡fD
Ty¡fhu”bd‹nwh “r®¡fhuhU¡ fDTy¡fhu”bd‹nwh j§fis¢
brhšYth®fbs‹W ahU« gaªJ bfhŸs¡TlhJ. brh‹dhš
brhšÈ¡ bfh©L nghf£L«. mj‰fhf, ekJ, flikia eh« É£L
Él¡ TlhJ. ïªj ïUgjhtJ ü‰wh©oš, mJî« nkšehLfË
byšyh« bjhÊš KiwÆY« tUzh¢áukj®k j¤Jtkonah
blhʪJ tUÄ¡fhy¤âš ïªj eh£oš, tUzh¢áuk jUk« gu«giu
KiwÆš ïUªJ tu Ka‰áfŸ el¥gbj‹whš ïªeh£L k¡fË‹
nftykhd Ãiyik¡F«, K£lhŸjd¤â‰F« ntW m¤jhøna
nt©oaâšiy.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 458 459 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


br§fšg£L¤ Ô®khd§fis¥ gh®¤j fdth‹fŸ #°o°
ng¥g® cŸgl “RakÇahij ïa¡f«, kj r_f¤ij¡ f£L â£lÄš
yhkš brŒ»‹wJ” v‹W brhšÈ bfh©oU¥gt®fŸ ï¥nghJ
ïªâa rk°jhd§fis¥ gh®¤jhtJ ò¤â bgWth®fŸ v‹W fUJ
»‹nwh«.
RakÇahij cja« Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 21.06.1931
bg©fŸ Rjªâu«

brh¤JÇik
ikN® rk°jhd¤âš bg© k¡fS¡F brh¤J cÇik mjhtJ
jf¥g‹ brh¤âš bg©fS« g§F bgwî« brh¤J¡fis it¤J
RjªâukhŒ mDgÉ¡fî« cÇik bg‰W É£lh®fŸ.
fšahz u¤J
gnuhlh rk°jhd¤âš MQ«, bg©Q« fšahz u¤J, brŒJ
Éy»¡ bfhŸs r£l« bfh©Ltu mDkâ¡f¥g£lhŒ É£lJ.
mjhtJ, j«gâfËš Mnzh, bg©nzh 7-tUõfhy«
ïU¡FÄl« bjÇahkš ãǪJ ïUªjhY«, ntW kj¤ij¤ jGÉ¡
bfhŸtjhš ïZlÄšyh É£lhY«, r‹Åaháah» É£lhY«, 3-
tUõ- fhy«, x‰WikÆ‹¿ rjh FL«g¤âš f©o¥ghÆUªjhY«,
nt©lh« v‹W ãǪJ nghŒÉ£lhnyh, FoÆš _œ»dt®fsh
ÆUªjhnyh, rjh ãw® ÛJ fhjYŸst®fshf ïUªjhnyh, M»a
fhuz§fshš J‹g¥gL« òUõndh, kidÉnah j§fŸ Éthf§
fis r£l _y« u¤J brŒJ bfhŸsyh«.
k‰W« fšahzkhF« rka¤âš j«gâfËš ahuhtJ brÉL,
Cik, Éahâ, FUL, ig¤âa« M»aitfŸ ïUªjjhfnth mšyJ
ikduhf ïUªjjhfnth bjÇa tªjhY«, ïZl¥glh jt®fŸ j‹id
fšahz¥ gªj¤âš ïUªJ Éy¡»¡ bfhŸsyh«. ïªj¥go
Éy»¡bfh©l 6 khj« bghU¤J mtut®fŸ ïZl¥go ntW
fšahz« brŒJ bfhŸsyh«.
ikNÇš fšahz taJ
ikN® rk°jhd¤âš bg©fS¡F 14taJ MdãwF jh‹
fšahz« brŒa nt©L« v‹W r£l« bfh©L tu V‰ghlh
ÆU¡»wJ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 460 461 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


nt©L«, mšyJ JU¡»Æš ãw¡fhjj‰fhf x¥ghÇit¤J mH
nt©L«. ïšiynaš kj¡f£lisfS¡F jh§fns (bg©fŸ)
Éah¡»ahd« brhšy¥ òu¥glnt©L«. ï«_‹iw¤ jÉu ntW
kh®¡f« ïšiy.

Fo muR - f£Liu - 21.06.1931


JU¡»Æš bg©fŸ K‹nd‰w«

âiwkiwÉš ciu ngh£L¡ bfh©L ïU¡f nt©oa


bg©fŸ ï‹W JU¡»Æš ãwªjâ‹ gadhŒ âiwia mÉœ¤J¤
jŸË ciuia¡ fH£o v¿ªJ É£lnjhlšyhkš “v§fS¡F¡
fšahz« nt©lh«. fšahz« brŒJ bfhŸStj‹ _y«
òUõ®fS¡F moikahŒ ïU¡f ïÅ eh§fŸ r«kâ¡fkh£nlh«”
v‹W brhšy Mu«ã¤J É£lh®fŸ. ïnjhL Éfhkš ‘
v§fS¡F c¤ânahf« nt©L«’ v‹W« brhšy Mu«ã¤J
É£lh®fŸ. ò®jhit-nfhõhit-gLjhit “kj¡f£lis” v‹W
brhšy¥g£l kh®¡f¤âš ãwªJ«-ïÞyh« kh®¡f¤â‹ ãuKfuhd
fägh ïUªj ãujhd efukh»a JU¡»Æš ãwªJ« JU¡»ahdJ
fkhšghõh v‹»‹w x¥g‰w xU åuÇ‹ MøÆš ïU¡f ne®ªjâ‹
gadhŒ ï‹W m¥bg©kÂfŸ “v§fS¡F fšahz« nt©lh«,
c¤ânahf« nt©L«” v‹W brhšy¡Toa nah¡»aij milªJ
É£lh®fŸ. m›tsnthL kh¤âukšyhkš gh§» KjÈa Éahghu
Þjy§fËY« mjhtJ rjh gy òUõ®fŸ elkhL« ïl§fËY«
j§fŸ jiyia¡ f¤jǤJ¡ bfh©l mHfhd KÞä« bg©fŸ
jhuhskhŒ ntiyÆš mk®ªâU¡»wh®fŸ. bko¡fš fhny{
(it¤âa¡ fyhrhiy) yh fhny{ (r£l¡ fyhrhiy) KjÈa ïl§fËš
bg©fŸ mâfkhf nr®ªJ go¡»wh®fŸ. mt®fËš gy® “M©fŸ
gyng® fšahz« ïšyhkš ïU¡F«nghJ eh§fŸ V‹ fšahz«
ïšyhkš ïU¡f¡ TlhJ”? v‹W nf£»‹wh®fsh«.
k‰W« gy® “ eh§fŸ fšahz« brŒJ bfhŸStjhÆUªjhš
e‹whŒ¥ gH» rfy FzK« bjÇa ne®ªj òUõ®fis¤jh‹
fšahz« brŒJ bfhŸnth«” v‹W brhšY»‹wh®fsh«.
k‰W« gy® “ eh§fŸ 40 taJ MdãwFjh‹ fšahz¤ij¥
g‰¿ nahá¡f¤ Jl§Fnth«” v‹W brhšY»‹wh®fsh«. bg©fŸ
K‹nd‰w« v‹D« JiwÆš JU¡»¥ bg©fŸjh‹ cyf¤â‰nf
tÊfh£ofshf V‰gl¡TL« v‹nw Ãid¡»‹nwh«. Mfnt ïªâah
Éš cŸs rfy bg©kÂfS« x‹W JU¡»¥ bg©fis¥ ã‹g‰w

Fo muR - 1931 ( 1 ) 462 463 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


C.I.D.âU.fhªâÆ‹ Ô©lhikÆ‹
ïªJ K°ä«
âUf Éah¡»ahd«
ïªj eh£oš, ïªJ¡fŸ, K°ä«fŸ v‹»‹w ïu©L r_f§
ca® âU fhªâat®fis xU bj‹dh£L¥ gh®¥gd® xUt® fS« bgU«gh‹ikahd k¡fŸ v©Â¡ifíila r_f§fshF«.
Ô©lhikia¥ g‰¿ rªnjf« bjÇÉ¡FkhW xU foj« vGâ ïUª Mdhš mit ïu©L« j§fŸ j§fsJ eil cil M¢rhu« mDZ
jh®. mj‰F gâyhf âU. fhªâ vGâ ïU¥gâš fhQ« F¿¥ghtJ, lhd« M»aitfËš x‹W¡bfh‹W ne® Énuhjkhd r_f§fŸ
v‹gnjhL c©ikia¥ ngr nt©Lkhdhš ï›ÉU r_f§fS«
Ô©lhik Éõakhd fh§»uÞ Ô®khd§fŸ ï‹D« muáaš muáaÈY« kj Éõa¤âY« x›bthUtUila ïyøa§f
â£l¤âš x‹whf ÃUt¥glÉšiy. mjhtJ eh‹ brhšYtJjhnd ËY§Tl ntWg£l bj‹W brhšY«goahd r_f§fshF«.
xÊa ï‹dK«, muáaš bfhŸifahf x¥ò¡bfhŸsÉšiy. g-®)
m¥go ÃWt¥g£lhY« ÚâÞjy§fŸ (mjhtJ nfh®£LfŸ) ït‰iw cjhuzkhf eil cil Mrhu mDZlhd§fËYŸs khW
ftŤJ¡bfhŸS«. ntj§fËDilaî« rhÞâu§fËDilaî« gh£il¥ g‰¿ eh« ahU¡F« vJî« vL¤J¢ brhšy nt©oa âšiy
f£lisfis òw¡f¡f¥glkh£lhJ. (mjhtJ mitfS¡F v‹W fUâdhY«, muáaš kj ïaš ïy£áa§fËš ïUtU«
Énwhjkhf x‹W« brŒa¥glkh£lhJ. g-®) fh§»uÞ mik¥ò nghJ ntWg£lt®fŸ v‹gâš áyU¡fhtJ Étu« bjÇa nt©oÆU¡
khd msî ÉÇîŸsjhfnt ïU¡»‹wJ. (mjhtJ v¥go nt©L fyh«. Mjyhš mij¥ g‰¿¡ ftÅ¥ngh«.
khdhY« Éah¡»ahd« brŒJ bfhŸs jFâahfnt ïU¡»‹wJ.
ïªâahÉÈU¡F« ïªJ¡fËš 1000¡F 998 bga®fŸ kj
g-® )
cz®¢áÆ‹ gadhfnt kfkâa®fis btW¡»‹wh®fŸ v‹W
Fo muR - g¤âuhâg® F¿¥ò - 21.06.1931 brhšYtâY« mJnghynt ïªâahÉ‹ bgU« gFâÆš cŸs
kfkâa®fËš 1000¡F 999 bga®fŸ ïªJ¡fŸ v‹gt®fis btW¡
»‹wh®fŸ v‹gâY« ahU¡F« rªnjfÄU¡fhJ. ïâš xU rka«
v©Â¡iffËY« VjhtJ xU áW msî ɤâahr« ïUªjhš
ïU¡fyhnk bahÊa xUtiubahUt® btW¡»‹wh®fŸ v‹»‹w
c©ikÆš ɤâahr« ïU¡Fbk‹W ahU« brhšyKoahbj‹nw
TWnth«.
VbdÅš kfkâa®fis ïªJ¡fŸ Äny¢r®fŸ v‹W«, Kul®
fŸ v‹W« fUJ«goahf ïªJkj Mjhu§fËY« ïªâahÉ‹
rǤâu§fŸ v‹W brhšy¥gLgtiffËY« fhz¥gLtJl‹
ï‹iwa c©ikahd ïªJ¡fŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸSgt®fshš
kfkâa®fŸ bjhLtj‰nfh - c©git â‹gitfËš fyªJ bfhŸS
tj‰nfh mUfu‰wt®fŸ v‹nw fUâÆU¡»‹wh®fŸ v‹gâš
MnBgizÆU¡f KoahJ. mJnghynt ïªJ¡fis¥ g‰¿í«
kfkâa®fS¡F j§fsJ kj r«ãujha¥go ïªJ¡fis ïÊthŒ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 464 465 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


fUjî« j§fS¡F Ãuªâu vâÇahŒ¡ fUjîkhd cz®¢áfŸ jh‹ ahfî« ÄUf ét‹fisÉl nftykhfî« ïªJ¡fŸ fUJ »wh®fŸ.
ïUªJ« tU»‹wJ. ï‹D« kj¡bfhŸiffŸ v‹gJ mªjªj ïJnghynt ïªJ¡fËš k‰W« gyr_f§fŸ x‹W¡ bfh‹W ca®î
kj¡fhu®fŸ mšyhjt®fS¡F cyf¤âš ïl Äšiy v‹W fUj¡ jhœî v‹W brhšÈ¡bfhŸS« KiwÆš rk¤Jt« ghuh£l¥gl
Toa msÉš jh©ltkho¡ bfh©o U¡»‹wd. Koahj - x‰Wik ghuh£l Koahj ÃiyikÆYŸs gy ãÇî
fisí« T®ªJ gh®¤jhš jhdhfnt kfkâa r_f« jh‹ mâf
Mifahš jh‹ ïªJ¡fŸ ïªâaehL j§fSilaJ v‹w v©Â¡ifíilaJ v‹gJ« És§F«.
kd¥gh‹ik ÛJ ïªâahÉš jh§fns Mâ¡f« brY¤j nt©L
bk‹W Mir¥gL»‹wh®fŸ v‹gijí« mJnghyntjh‹ m‹¿í« kfkâa®fŸ j§fis všnyhU« ï°yhkhdt®fŸ
kfkâa®fŸ ïªâah KGtJ« kfkâa ïuh{akhf ïU¡f nt©L« v‹W brhšÈ¡bfhŸtJ nghš ïªJ¡fŸ všnyhU« j§fis xU
v‹W Mir¥gL»‹wh®fŸ v‹gijí« gh®¤J tU»‹nwh«. T£l¤âš nr®¤J¢ brhšÈ¡ bfhŸs th®¤ijna »ilahJ. xUÉj
ïUtUila kjr«gªjkhd Mjhu§fS« ïªj ïy£áa¤ij ghtidí« »ilahJ. jŤjÅ rka«, #hâ, tF¥ò, c£ãÇî
tÈíW¤Jtjhf¡ bfh©lbj‹nw brhšYnth«. M»aitfis¢ brhšÈ¥ ãǤJ¡fh£o¡ bfh©nl Ôunt©oa
t®fshŒ ïU¡»wh®fŸ.
ïªâa muáaš jiyt® âU. fhªâ mt®fŸ mo¡fo jdJ
‘Rauh{a¤ â£l¤â‹ fU¤J uhkuh{a«’ v‹W brhšYtnj ïªJ¡ nt©Lkhdhš ntW xUtid Vkh‰W« nghJ« ntW
fË‹ muáaš kd¥gh‹ikia És¡f¡ToajhF«. xUtDl‹ r©il¡F¥ nghF«nghJ« kh¤âu« jh‹ ïªJ v‹whš
v‹d v‹W cz®ªJ bfhŸsKoahj k¡fis¥ão¤J “eh«
mnjhL kfkâa®fŸ kh£LkhÄr« rh¥ãLtij ïªJ¡fŸ všnyhU« ïªJ¡fŸ” v‹W cÇik ghuh£LtJ«, mJ Ô®ªj ãwF
mUtW¥gJ«, ïªJ¡fŸ bjUÉš nks« mo¥gij kfkâa®fŸ mªj k¡fisna “v£o Ú bjhlhnj” v‹gJkhd Fz§fŸ ïªJ
jil brŒtJ« nghâa cjhuz§fshF«. VbdÅš, ïªj ïu©L r_f¤â YŸs, rfy ãÇth®fËlK« ïUªJtUtJ tH¡fkhfÆUªJ
j¤Jt§fËY« kj cz®¢áÆU¡»‹wnj jÉu k‰wgo bghJ neh¡F tU»‹wJ. ïJ gh®¥gddhdhY«, irtdhdhY«, itztdhdhY«,
cz®¢áÆšiy v‹gJ És§F«. ntshsdhdhY«, “vªj tUz”¤jhdhdhY« k‰W« ahuhdhY«
Éf, ïªeh£oš ïªJ¡fŸ, kfkâa®fŸ v‹»‹wjhd bga® ït®fS¡bfšyh« ïªj cz®¢á ïa‰if cz®¢áahÆ Uªnj
bfh©l ïU r_f§fbs‹gâš, v©Â¡ifÆš ïªâahÉš tU»wJ.
kfkâa®fisÉl ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ mâf v©Â¡ifíŸst® Mfnt ï¤âahâ fhuz§fshš ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ j§fis
fbs‹W brhšYtjhdhY« mjhtJ kfkâa®fisÉl ïªJ¡fŸ 3 xU r_f« v‹W brhšÈ¡ bfhŸsKoahj ÃiyikÆš btFfhykhŒ
g§F mâfkhd v©Â¡ifíilat®fŸ v‹W fz¡F brhšY ïUªJ tUtJ« ïªJ¡fŸ jÉu k‰w r_f§fŸ v›tsî
tjhdhY« c©ikÆš kfkâa®fns ïªâahÉš tÈikbghUªâa á¿ajhÆUªjhY« mit Mâ¡f¤âÈUªJ tUtJ khÆUªJ
r_f¤jh® v‹Wjh‹ brhšynt©L«. tU»wJ. k‰W« ïªj¡ fhuznkjh‹ ïªâahit btËeh£L k¡fns
VbdÅš ïªJ¡fË‹ #dr§if v›tsî bgÇa v©Â¡if mjhtJ “ïªJ¡fŸ mšyhj r_fnk” Ms¡ Toajhfî« ïUªJ
ahÆUªjhY« mâš gy ãÇîfŸ V‰g£L á‹dh ã‹d¥g£L tU»‹wJ. Mfnt ïªJ r_fK« ï°yh« r_fK« ïªâahÉš
j§fis xU r_f« v‹w brhšÈ¡bfhŸsKoahj ÃiyikÆš ï¥nghJŸs MøÆ‹ gadhŒ v›tsî fZl¥g£L tUt
ãÇ¡f¥g£L¡ »l¥gjhš kfkâa®fns ïªJ¡fis Él bgÇa jhÆUªjhY« ‘m‹Åa Møia’ xÊ¡F« Éõa¤âš x‹iw
r_fkhth®fŸ v‹»‹nwh«. bah‹W e«ã x¤J ntiy brŒaKoahkš ïUªJtUtJl‹
_‹whtbjhUtDila Ô®¥ng ït®fsJ thœî¡F nt©oajhŒ
nkY« ïªJ¡fŸ v‹»‹w T£l¤âÈUªJ gŠrk®fŸ mšyJ ïU¡»‹wJ.
MââuhÉl®fŸ v‹»‹w r_f¤jhuhd 4š xU g§F #d¤bjhif¡
bfh©l r_f¤ij Éy¡»¤jh‹ ïªJ r_f v©Â¡if ia¡ Mjyhš òâa muáaš Ó®âU¤j¡ »s®¢áÆš ïªJ K°ä«
fz¡F¥ nghlnt©L«. VbdÅš mt®fis xU Éj moik x‰Wik v‹gjhd Ka‰áfŸ ah® ahnuhnyh v›tsî Ka‰áfŸ
brŒJ« Koî bgwhkš K¿ªJnghŒÉ£lJ ek¡F á¿J« M¢rÇa
Fo muR - 1931 ( 1 ) 466 467 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
khf ïšiy. ï«Ka‰áÆ‹ m°âthunk xUtiubahUt® naŒ¡F« kfkâa®fŸ Éõa¤âš ï›tsî ftiy¥gLtJ« v‹whš ïâš
j¤Jt¤âš ïUªJ Kis¤jnj jÉu c©ikÆš ešy v©z¤â‹ Vkh‰W« j‹ik ïšiy v‹W v¥go brhšyKoí«? m‹¿í«, 5
ÛJ á¿J« na‰g£ljšybt‹nw brhšYnth«. ïUtU¡F« cŸs nfho #d¤bjhifíŸs mªj xU r_f¤â‰F 2, 3 ng®fns t£l
jfuhW v‹gnj ãuâÃâ¤Jt« v‹gâš kh¤âu«jh‹ ïUªJ nki# kfheh£L¡F ãuâÃâfshŒ ïU¡»‹wh®fŸ v‹whš ïªJ¡fŸ
tU»‹wnjbahÊa ï‹dkhâÇ Ó®âU¤j« nt©L« v‹gâš kh¤âukšyhkš murh§f¤jhU« mt®fis VŒ¤âU¡»wh®fŸ
ïU¥gjhf¡ fhzÉšiy. v‹gâš rªnjfnk ïšiy.
Mfnt xUt® nfhU« ãuâÃâ¤Jt« k‰bwhUt® bfhL¡f ït®fŸ ï¥go V‹ brŒ»‹wh®fŸ v‹whš kfkâa®fŸ
r«kâ¡fhjJ« xUt® bfhL¡F« ãuâÃâ¤Jt« k‰bwhUtU¡F ‘cij¥gj‰F’ jahuhŒ ïU¡»wh®fŸ. cÆiu Él¤ jahuhŒ ïU¡»
âU¥â ïšyhjJ« xUtÇl« xUtU¡FŸs mte«ã¡ifna ahF«. wh®fŸ. ntW kj°jid bfh‹whY« bfhšYtâ‹ _y« br¤jhY«
nkhBbk‹W fUâ ïU¡»wh®fŸ. mªj cz®¢ájh‹ mt®fis
Mjyhš ïUtU« mte«ã¡if¥ gLtâÈUªnj Vkh‰W« kÅj®fshf thH¢brŒ»‹wJ.
j‹ikjh‹ x‰Wik v‹»‹w %g¤âš ïUªJtU»‹wJ v‹gJ
És§F«. ïªj ÃiyÆš eh« ah® ÛjhtJ mâfkhd F‰w« brhšy ekJ Ô©lhjt®fŸ v‹gt®fnsh fhÈš ÉGªJ F«ãLtij-
nt©Lkhdhš ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ ÛJjh‹ mâf F‰w« brhšy rhÄ rhÄ v‹W bfŠRtij - cij¡f cij¡f cij¤j fhY¡F K¤j«
nt©oajhŒ ïU¡»‹wJ. mjhtJ ïªJ¡fŸ ïl« jh‹ VŒ¡F« bfhL¥gij ‘nkhB«’ v‹W fUJ»‹wh®fŸ. Mjyhš, kfkâa®
v©z« mâfkhŒ ïU¡»‹wJ v‹W brhšYnth«. v¥gobaÅš fsJ nkhB tÊia f©L cyf« eL§F»‹wJ. Ô©lhjt®fŸ
ïªâahÉš ïªJ¡fŸ, kfkâa®fis Ãid¥gijÉl ï‹D« mâf v‹gt®fË‹ nkhB tÊia¡f©L cyf« mt®fŸ ÛJ V¿ rthÇ
ïÊthŒ¡ fUJ« 5, 6 nfho k¡fŸ Ô©lhjt®fshŒ bjUÉš el¡fh brŒ»‹wJ. ïªj ÃiyikÆš xUtU¡fhtJ xUtU¡F c©ik
jt®fshŒ, fšÉÆ‹¿, ešy cilÆ‹¿, ešy MfhuÄ‹¿, ïU¡f uhÍnah, x‰Wiknah, e«ã¡ifnah v¥go c©lhf¡ TL« v‹gij
åL ï‹¿, FË¡f j©Ù® ï‹¿, bjhÊš brŒa cÇik ï‹¿ nahá¤jhš c©ik És§F«.
moik¥ gL¤â¡ bfhLik¥gL¤â ï«á¡f¥g£L tU»‹wh®fŸ.
ït®fis¥ g‰¿ vªj ïªJ jiytU¡F« kfh¤kh¡fS¡F« á¿J«- ïªj ÃiyikÆš ‘RauhÍa«’ v¥go rh¤âa« v‹gij
fLfsî« Tl ïªj muáaš »s®¢á uhÍÆš - â£l¤âš nr®¤J¡ nahá¤jhY« c©ik És§F«. ïªâahthdJ RauhÍa¤â‰F
bfhŸs ftiyna ïšyhkš ïUªJ tU»‹wh®fŸ. mt®fSila jFâahŒ ïUªjhš mij¥ bgWtâÅ‹W«, jL¡f ïªj cyf¤âš
Ãiyikia¥ g‰¿a nah¡»akhd ng¢nr ïªJ jiyt®fSila ahuhY« Koant KoahJ. ïªJ, ï°yh« rka§fS« tUzh¢áuk
ïyøa¤âš »ilant »ilahJ. kfkâa®fSl‹ uhÍ brŒJ j®kK«, Ô©lhikí« cŸstiu c©ikahd ÉLjiy ‘Rauh{a«’
bfhŸsnt©L« v‹»‹w ftiyíŸsmuáaš °jhgdkhdJ ïªâah xUehS« bgw Koant KoahJ v‹gij kdâš it¤J
Ô©lhjt®fSl‹ uhÍ brŒJ bfhŸtij¥g‰¿ ïyøa¥glhkš mit xÊa¤ jFªj ntiy brŒtJjh‹ x‰Wikí« ÉLjiyí«
ïU¥gj‰F¡ fhuz« Ô©lhjt®fŸ gyk‰wt®fŸ, m¿t‰wt®fŸ milí« kh®¡fkhFnk jÉu nt¿šiy.
v‹»‹w v©z§fis Él ntW xU fhuzK ÄU¡fKoahJ v‹nw ï‹iwa¤ âd« ïªâahÉš Vnjh ãukhjkhŒ ÉLjiy¥ ngh®
brhšYnth«. el¥gjhf Tw¥gLtJ« fhz¥gLtJ« btW« òu£nlahF«. ïJ
VbdÅš Ô©lhjt®fŸ v‹gt®fS« muáaš x‰WikÆš xU ïªâa¥ gz¡fhuD«, nkš #hâ¡fhuD«, xU òwkhfî«,
j§fSila mã¥ãuha§fis¤ bjÇɤJ ïU¡»wh®fŸ. mjhtJ btŸis¡fhu¥ gz¡fhu‹ xU òwkhfî« ïUªJ bfh©L j§fŸ
ïªJ¡fËl« e«ã¡if ïšiy v‹gij fh£o¡bfh©oU¡»wh®fŸ. j§fŸ e‹ik¡F v‹W brŒJ tU« xU nghuh£lnkahF«. mjhtJ
muáaÈš j§fS¡F¤ jÅ ãuâÃâ¤Jt« nt©Lbk‹W nf£oU¡ btŸis¡fhu¥ gz¡fhu‹ jdJ murhø v‹D« jªâu¤ij xU
»wh®fŸ. ïªâa muáaš °jhgd¤âš mt®fŸ fyªJ bfhŸsh Míjkhfî«, ïªâa¥ gz¡fhuD«, nkš#hâ¡ fhuD« ïªâa ghku
knyna ïUªJ tU»‹wh®fŸ. ï¥gobašyh« ïUªJ« ït®fis¥ #d§fË‹ K£lhŸjd¤ijí«, áy k¡fË‹ ntiyÆšyh¤jd¤
g‰¿ ïªJ¤ jiyt®fŸ á¿J« ïyøaÄšyhkš ïU¥gJ«, ijí« tƉW¥ ãiH¥igí« Míjkhf it¤J¡bfh©L brŒa¥
gL« í¤jnkahF«.
Fo muR - 1931 ( 1 ) 468 469 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
í¤j ÃW¤j uhÍÆ‹ nghJ« ïnj fhuz«jh‹ âU. fhªâ ïªâa j¤Jt« ml§»ÆU¥gJ e‹whŒ És§F«. x›bthU muáaš
t®¤jf r§f¤â‹ bfsut m§f¤âduhfî« yh®L ï®É‹ Inuh¥ãa »s®¢áÆ‹ nghJ (Boycott) “ghŒfh£” “g»Zfhu«” v‹W brhšÈ¡
t®¤jf r§f¤â‹ bfsut m§f¤âduhfî« ïUªJjh‹ uhÍ ngádh® bfh©L fytu« brŒJÉ£L, VjhtJ xU mâfhu - c¤ânahf
fŸ. Mfnt Kiwna ïUtU« ïªâa t®¤jf®fŸ rh®ghfî« brsfÇa« »il¤jîl‹ mªÃa eh£L Éahghu¤ij jhuhskhŒ
Inuh¥ãa t®¤jf®fË‹ rh®ghfînk ngá uhÍ brŒJ bfh©lh®fŸ. É£LÉ£L vy¡õ‹fËš ngh£onghLtJ« ahtU« m¿ªj
njahF«.
Mfnt ïit KjyhËfSila nghuh£l§fŸ v‹gJ«
ïj‰F ghku k¡fisí« bjhÊyhËfisí« gÈ bfhL¡»‹wh®fŸ ïªâahÉš xU gHbkhÊí©L. mjhtJ “bfh£il ü‰W
v‹gJ« muáaš »s®¢áfËš á¿J fyªJ mDnghf¥g£oUª gŠr« Éoíkh?” v‹W brhšYtJ©L. ïj‹ fU¤J v‹dbt‹whš
jhY« f©zhoÆš ãuâ ã«g« njh‹WtJ nghš És§F«. üš ü‰gâdhš jǤâu« xÊíkh v‹gnjahF«.
ïªj í¤j« xUthW Koªjîl‹ ïnj ghku k¡fS« tƉW¡ Mfnt ï‹iwa Rauh{a Ka‰á¡F« ViHfŸ gz¡fhu®fŸ
»šyhj M£fS« c©ik ÉLjiy¡F¥ ghLgl âU«g¡ TL« Mtj‰F« bjhÊyhËfŸ ãiH¥gj‰F« fŸS¡Fo xÊtj‰F«
v‹whY« ï¥bghGJ el¡F« nghuh£l Koî ÃgªjidÆš m¥go¥ bfh£il ü‰f nt©oaJ (uh£od¤âš üš ü‰fnt©oaJ) jh‹
g£l xU í¤j« mjhtJ c©ik ÉLjiy¡F cǤjhd í¤j« K¡»a kh®¡fkhÆU¡»‹wJ v‹gJ v›tsî jªâukhdJ v‹gij
kWgoí« V‰glhkš ïU¡F«goahd gªnjhg°J brŒtJ« xU nahá¤jhš á¿jsî _isíŸst®fS¡F« bjÇahkš nghfhJ.
bgÇa fhÇakhŒ ïUªJ tU»‹wij czU»‹nwh«.
ïJnghynt fŸS¡fil k¿aš v‹gJ« vy¡õ‹ beU§f
mJjh‹ òâa Rauh{a â£l« v‹gâš cŸsmjhtJ rkZo beU§f ïJ xU vy¡õ‹ ãurhukhŒ òw¥gLtJ«, vy¡õ‹ Koªj
murh§fKiw v‹W brhšy¥gLtjhd, Rnjr mur®fË‹ Mø îl‹ k¿aš xʪJ nghtJkšyhkš ntW mâš VjhtJ ehza
iaí« ïªj Ó®âU¤j¤ â£l¤âš nr®¤âU¥gJ«, kj eLÃiyikí«, ÄU¡»‹wJ mšyJ ïUªjJ v‹whtJ ahuhtJ brhšy Koíkh
x›bthU r_f¤âDila cÇikí« fh¥gh‰WtJ v‹gJkhd v‹W nahá¤jhš mj‹ òu£L« És§fhkš nghfhJ.
ÃgªjidfSkhF«. Rnjr ïuh#h¡fŸ ekJ MøÆš fyªJ
bfhŸtJ v‹gJ ‘gz¡fhu®fŸ fh¥gh‰w¥gLth®fŸ.’ v‹gJ«, kj Mfnt fjU«, k¿aY«, ïªJ, K°ä« x‰Wik KjÈa
eL Ãiyik v‹gJ ‘ïu©L kj¤â‹ nguhY« gy nrh«ng¿fŸ fhÇa§fshY« V‰gl¥nghF« ga‹ v‹d v‹gij m¿îila -
thHyh«’ v‹gJ«, x›bthU tF¥ò cÇikí« fh¥gh‰w¥gL« Raeyk‰w k¡fŸ cz®ªJ ghku k¡fS¡F vL¤Jiu¡f ntQkhŒ
v‹gJ ‘gh®¥gd®fŸ fh¥gh‰w¥gLth®fŸ’ v‹gJ« jhnd jÉu ÉU«ò»‹nwh«.
nt¿šiy. Mfnt ïªj RauhÍa¡ »s®¢á v‹gJ gz¡fhu‹, ïij¥g‰¿a k‰W« Égu§fisí« Rnjr rk°jhd§fŸ
nrh«ng¿, gh®¥gh‹ M»a T£l« ãiH¥gj‰F« ÃiyahŒ j§fŸ v‹gitfË‹ nah¡»aijfisí« k‰bwhU rka« òŸË Étu§
Ãiyikia gªnjhg°J brŒJ bfhŸtJ v‹gj‰Fnk mšyhkš fSl‹ vGJnth«.
ntW x‹WÄšiy v‹gjhf cWâ TWnth«.
Fo muR - jiya§f« - 28.06.1931
ïªj¥ nghuh£lkhdJ KjyhËfŸ r©il v‹gj‰F cjhuz«
v‹dbt‹whš btËeh£L¢ rhkh‹fis g»ZfÇ¥gJ v‹gnj
ahF«. v¥gobaÅš ïªj¥ ó¢rh©oia muáaÈš 1907« tUõ«
KjÈÈUªnj ifahs¥g£L tU« jªâukhF«.
ïªj g»Zfhu« v‹gJ òu£L v‹gj‰F m¤jhø btË
eh£L¤JÂia g»ZfÇ¥gj‰fhf fjiu¥ g®¤â brŒa V‰ghL
brŒâU¡F« fhÇankahF«. fjÇš ïaªâu« KjÈa KjyhËia
fh¥gh‰WtJ«, TÈ¡fhuid, bjhÊyhËia ml¡» it¥gJkhd

Fo muR - 1931 ( 1 ) 470 471 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


fbsâ®gh®¡»Ö®fbsd Ãid¡»nw‹. ï¥bghGJ c§fŸ CÇš
ÃWt¥g£oU¡F« ï¢r§f¤jhš Ú§fŸ Vuhskhd e‹ikia aila¡
TL«. Mdhš Ú§fŸ ï¢r§f¤ij rÇahdgo ga‹gL¤â¡ bfhŸs¤
jtWå®fsh»š, ï¢r§f¤âdhš ahbjhU ãunah#dKnk‰glh
bj‹nw brhšYnt‹. mnjhL ïªj¡ »uhk¤âa k¡fS¡F rÇahd
á¤ja§nfh£il “k¡fŸ ÉLjiy cz®¢áÆšiybadî«jh‹ fUj nt©L«. ï¢r§f¤jhš k¡fS¡F
m¿î òf£l nt©Lbk‹w neh¡f¤Jl‹jh‹ ï›ñ® ãuKf®fŸ
nrit r§f«” âw¥ò ÉHh K‹ tªJ ï›tsî ãugykhŒ ïij¤ Jl§» ïU¡»wh®fŸ.
ï¢r§fkhdJ ï‹W á¤jŒa§nfh£il k¡fSilajhf ïU¡ fyh«.
ehis ï¢r§fnk kJiu Íšyh KGtâY KŸs k¡fSila
M®tKŸs m¡»uhrdhâgâ mt®fns! rnfhjÇfns!! jhfyh«. ãwF jÄœehLilajhf ÉU¡fyh«. filáahf ïªâah
rnfhju®fns!!! njr« KGtJ« guÉ cyf k¡fS¡nf m¿îòf£l¡ Toa jhfî
ÄU¡fyh«. ï¢r§f¤ij ïªj xU »uhk¤J¡F k£Lbk‹W Ãid¤J
ïªj CÇš k¡fŸ ÉLjiynrit r§f« v‹gjhf X® r§f« ÉlhÔ®fŸ. cyf k¡fS¡nf ÉLjiy °jhgdkhf És§fnt©L«
òâjhf V‰gL¤j í¤njá¤J, mij âwªJ it¡f nt©Lbkd v‹W fUâ ntiy brŒí§fŸ. x›bthU ehL« ï›thW x›bthU
v‹id miH¤jj‰fhf eh‹ e‹¿ brY¤J»‹nw‹. ï›ñ® ãuKf® r§f§fis °jhã¤J¤jh‹, mªjªj eh£L k¡fSila ÉLjiy¡
fŸ mˤj tunt‰ò¡F«, thá¤J¡ bfhL¤j cgrhu¥ g¤âu¥ òfœ fhf¥ ghLgL»‹wJ. eh« vªbjªj tifÆš ekJ k¡fis ÉLjiy
bkhÊ¡F« e‹¿ brY¤j¡ flik¥g£oU¡»‹nw‹. mit vdJ brŒa Koíbk‹gij KjÈš nahá¤J¥ gh®¡f nt©L«. mj‰F
jFâ¡F«, msî¡F« Û¿a tifÆš brŒa¥ g£oU¥gjhš, mit Mjhukhf k‰w njr§fËš v›thW ghLg£L k¡fŸ ÉLjiya
fis eh‹ V‰W¡bfh©nlbdd brhšYtj‰F Koahj Ãiyik ilªJ nk‹ikia milªâU¡»‹wh®fbs‹gijí« cz®¢á
ÆÈU¡»nw‹. ïa¡f¤âÅl« c§fS¡»U¡F« Mirahš bkŒ bg‰¿U¡»‹wh®fbs‹gijí k¿ªJjh‹ ehK« ekJ k¡fŸ
kwªJ, m‹ãdhš kÇahij brŒâU¡»Ö®fŸ. VbdÅš, vd¡F¥ ÉLjiy¡F tÊnjl nt©oat®fshÆU¡»‹nwh«. VbdÅš
bghUªjhjJ«, nk«g£lJkhd thrf§fŸ tunt‰ò¥ g¤âu¤âš ek¡F ÉLjiy v‹gj‰nf ï‹dK« mU¤j« bjÇahjt®fsh
ÄFâí« fhz¥g£oU¡»wJ. ekJ m¡»uhrd® ciu¤jJ nghš ÆU¡»nwh«. ïªj CuhdJ bgU«ghY« if¤bjhÊyhËfŸ Ãiwªj
kÇahij brŒí« KiwÆš mâfkhf¢ brŒa¥ g£oU¡»w bj‹g CuhF«. Mfnt ïªj C® bjhÊyhËfŸ v›tsî öu« ÉLjiy
jhfnt fUâdhY« m›th®¤ijfŸ vdJ bfhŸiffS¡fhjhu bg‰W v›tsî öu« K‹D¡F tu nt©Lbk‹gJ ïªj C®
khÆU¡Fbkd Ãid¤J mj‹_y« Ú§fŸ MjutË¥gjhŒ¡ fUâ bjhÊyhËfis¥ gh®¤nj bjǪJ bfhŸsKoahJ. btËeh£L
c§fS¡F e‹¿ brY¤J»nw‹. Ãiyiaí« gh®¤jhšjh‹ És§F«. cjhuzkhf ïªj C® if¤
rnfhju®fns! ï‹W, ï§F k¡fŸ ÉLjiy¢r§fbk‹gij bjhÊyhË xUt‹ âd« 1-¡F 4 mzh TÈ »il¤jhš nghJbkd
eh‹ rl§F KiwÆš âwªJ it¡f nt©oatdhÆU¡»‹nwnd Ãid¡f¡TL«. Mdhš kJiuÆYŸst‹ v›tsî r«ghâ¤J
bahÊa ntW tifÆÈšiy. VbdÅš, mJ V‰fdnt âwªJ v¥go thG»‹wh‹ v‹gijí«, kjuháYŸst‹ v›tsî
jhÅU¡»wJ. Mdhš, bghJ #d§fS¡F És«gu« brŒtj‰fhf r«ghâ¤J v¥go thG»‹wh‹ v‹gijí« ftŤJ¥ gh®¤jhš jh‹
ï¥gobahU rªj®¥g« brŒJ bfh©oU¡»Ö®fbs‹nw fUJ»nw‹. mtdJ Ãiy v¥go¥g£lJ v‹gJ mtD¡F És§F«.
m‹¿í«, ïij¥bghJ#d§fŸ bjǪJ, ga‹gL¤â¡bfhŸs nt©L mJnghynt btËeh£oY« mjhtJ mbkÇ¡fhfhu‹ v¥go
bk‹gj‰fhf¤jh Ūj¢rka« ehD« áy th®¤ijfŸ brhšY»‹ ntiy brŒJ v›tsî r«ghâ¡»wh‹? UÎahfhu‹, 炙yhªJ¡
nwnd bahÊa nt¿šiy. ïj‰fhfnt k‰W« gy bgÇnah®fS« fhu‹ v¥go r«ghâ¤J v¥go thG»wh‹ v‹gijbašyh« ftŤ
gy mÇa Éõa§fis vL¤J¢ brhšy ï§F tªâU¡»wh®fŸ, ï¢ jhšjh‹ if¤bjhÊš v¥go ïU¡fntzL«, vj‰F Ka‰á¡f
r§f¤â‹ e‹ikia¥ g‰¿í«, mtáa¤ij¥ g‰¿í« m¡»uhrdu nt©L« v‹gbjšyh« És§F«. Mdhš ekJ bjhÊyhËfËš
t®fŸ vL¤Jiu¤jh®. MdhY«, v‹ÅlÄUªJ« áy th®¤ij mnefU¡F x‹Wnk bjÇahJ. ÉLjiyba‹whš v‹dbt‹W«
Fo muR - 1931 ( 1 ) 472 473 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12
bjÇahJ. cjhuzkhf xU njh£l¤âš ntiy brŒa¡ Toat‹, g£l c©ikia ciu¡f nt©oatdhf ÆU¡»‹nw‹. mã¥ãuha
ehŸnjhW« 12k neu« ntiy brŒ»‹wh‹. ï‹bdhU ngj§fS¡F k¡fŸ f£L¥g£lt®fns ahth®fŸ. xUt®
njh£l¤âny âd« 10 k neuªjh‹ ntiy brŒ»wh®fŸ. k‰W« áy mã¥ãuha« k‰bwhUtU¡F ão¡fhkÈU¥gJ rf#nkahF«.
njh£l§fËš ntiy brŒgt®fŸ 10k neu« ntiy brŒjhY« Mdhš mt®fS¡F¥ g£lij mtut®fŸ brhšy ïl«jªJ mij
FoÆU¥gj‰F xU åL« mt®fS¡F¡ bfhL¡f¥gL»wJ. ï‹D« MuhŒªJ gh®¥gJ ÃahaK« m¿îilikíkhF«. k¡fŸ gyÉj
áy njh£l§fËš, kÅj®fŸ Fiwªj msî ntiy brŒtJkšyhkš v©z§fisíilt®fS«, kdijíilat®fSkhth®fŸ. ekJ
rßu¤jhš mâf¥ ãuahir gLtj‰ »šyhkš ïaªâu§fSkik¡f¥ všnyhUila f©fS« x›bthU Éõa§fËš x›bthU khWjY
g£oU¡»‹wJ. ïitfis baš yh« ftÅ¡f¡ Toa xU bjhÊyhË, ilajhf¤jhÅU¡F«. Mdhš e‹whŒ m¿î mDgt« M»ait
jd¡F« m›thW cjÉia mË¡F«goahf mjhtJ ÉLjiy fis¡ bfh©L MuhŒ¢á brŒjhšjh‹, ehK« c©ikia cz®ªJ
nt©Lbkd nf£f¡TL«. Mifahš bjhÊyhË v‹gt®fS« xUÉj Koit milaKoí« ïšiyah»š FH¥g¤âšjh‹ ïU¡f
mL¤j njr§fis¤ âU«ã¥ gh®¤jhš jh‹ mt®fS¡F ÉLjiy nt©L«.
Æ‹dbj‹gij m¿ªJ bfhŸsKoí«.
Mfnt rnfhju®fns! eh‹ brhštdbtšyh« vdJ brhªj
mJnghyntjh‹ k‰w k¡fS« k‰w JiwfËY« ÉLjiy mã¥ãuha§fŸ jh‹ v‹W eh‹ brhštnjhL eh‹ xU rhjhuz
v‹gij m¿a k‰w ehLfisí« m§FŸsk¡fŸ Ãiyiaí« kÅj‹ jh‹. eh‹ v›Éj bjŒt¤j‹ik bghUªâa xU Ô®¡f
czuKoí«. ï«khâÇahd ÉLjiy v‹gij ehkila nt©L jÇáašy. Mifahš, jÅkÅj‹ v‹»w KiwÆš jh‹ v‹Dila
khdhš, mj‰F eh« v¥go ciH¡fnt©L«? vªbjªj¤ JiwÆš mã¥ãuha§fisí«, eh‹ gh®¤J« MuhŒ¢á brŒJ« mDgt¤âš
K‹nd¿ÆU¡f nt©L«? K‰ngh¡F¡F v›thW ghLglnt©L«? m¿ªjJkhditfis¤jh‹ mâY« vd¡F rÇba‹W g£lij¤ jh‹
M»aitfis mtáa« m¿a nt©L«. k¡fŸ ÉLjiyailt ciu¡»‹nw‹. “xU bgÇahUiu¤J É£lh”bud fUâ, Ú§fŸ
j‰FÇa kh®¡f§fŸ vit v‹W nahá¤jhš gy ïU¡»‹wd v‹gJ m¥gona mitfis¡ nf£L e«ã ÉLå®fshdhš, m¥bghGJ
És§F«. bghJthf k¡fŸ ts®¢á¡F«, K‹nd‰w¤â‰F« mtá Ú§fŸ ahtU« moikfnsjh‹. eh‹ ciu¥gitfis Ú§fŸ
a« nt©oÆU¥gitfŸ fšÉ, bršt«, bjhÊš, r_f rk¤Jt«, e«ghÉ£lhš ghtbk‹whtJ njhõbk‹whtJ mšyJ euf¤J¡
bg©fŸ rk¤Jt«, bg©fŸ ÉLjiy M»aitfËnyna ek¡F F¤jh‹ nghå®fŸ v‹whtJ brhšÈ¥ gaKW¤jÉšiy. ah®
Kj‹ Kjyhf ÉLjiy nt©oÆU¡ »‹wJ. k‰w njr¤jhUila ciu¥gijí« nf£L eh« ntjth¡bfd m¥gona e«ãÉ£l âdhš
fšÉ, bršt«, bjhÊš, rk¤Jt«, ehfßf«, Éthf«, Éthfu¤J jh‹ eh« ï‹W moikfshf ÆU¡»‹nwh«. eh‹ ciu¥ gitfis
M»aitfSl‹ ekJ njr¤ijí« x¥ã£L¥gh®¤jhšjh‹ ekJ MuhŒªJ ghU§fŸ. c§fS¡F mitfŸ c©ik bad¤ njh‹¿
eh£o‹ j‹ik ek¡F Rygkhf És§F«. mnjhL ekJ Ãiy dhš mitfis x¥ò¡ bfhŸS§fŸ. ïšyhÉ£lhš jŸË ÉL§fŸ.
ï›th¿U¥gj‰F¡ fhuz bk‹d? v‹gijí« m¿ªJ mit c©ikbad¥ òy¥gLkh»š mitfis c©ikbad x¥ò¡
fËÅ‹W ÉLjiyailí« goahd kh®¡f§fis¤ bjǪJ, bfhŸStâš k£L« ãunah#dÄšiy. mij mDZlhd¤âš
mj‰bfd ghLg£nlhnkahdhš ek¡F ârakhfnt bt‰¿na‰gL«. bfh©LtªJ mj‹go el¡f Ka‰áí§fŸ. vdJ brhªj mDnghf§
Mfnt rnfhju®fns! ï›Éõa§ fËš v‹Dila ò¤â¡F fis eh‹ m¿ªJ c§fS¡ Fiu¥gJ jh‹ v‹Dila ÉLjiy.
rÇba‹W g£lijí«, mDnghf¤J¡F x¤âU¡f¡ ToaitfŸ vdW mitfis MuhŒªJ m¿ªJ mj‹go el¥gJjh‹ c§fŸ ÉLjiy.
g£litfis¤jh‹ c§fS¡F¢ brhšY»nw‹.eh‹ TW«
Éõa§fS¡F M£nrgizna »ilah bj‹»‹w Ô®khd¤â‹ fšÉ
ÛjhtJ, mšyJ M£nrgizna ïšiy ba‹w v©z¤â‹ ÛjhtJ
j‰fhy« fšÉahdJ ekJ eh£oš Ä¡f nkhrkhd Ãiyik
eh‹ c§fS¡F¢ brhšy tuÉšiy. eh‹ TWgitfŸ vd¡F
ÆÈU¡»‹wbj‹gJjh‹ v‹Dila mã¥ãuhakhF«. murh§f
Ãahakhf ÆU¡»‹w bj‹gJjh‹ v‹Dila mã¥ãuhakhF«.
m¿¡iffË‹ _ykhfî« mo¡fo ãuRÇ¡f¥gL« òŸËfË‹
Mjyhš mij myøa« brŒa c§fS¡F óuz cÇikí©L.
Ú§fŸ v‹Dila mã¥ãuha§fisí« nahridfisí« m¿a _ykhfî« ekJ eh£oš go¤j k¡fbs‹gt®fŸ 100¡F 10 bga®fŸ
MtYŸst®fshÆU¡»‹Ö®fŸ v‹W eh‹ cz®tâdhš vd¡F¥ jhÅU¡»‹wh®fŸ. gh¡»íŸs 90 bga®fS« j‰F¿fshf¤jhÅU¡

Fo muR - 1931 ( 1 ) 474 475 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


»‹wh®fŸ. ïitfËY« ãuhkz®fis¤ jŸË ãuhkz ušyhjh® fh£oY« Ä¡f nkhrkhdjhfnt ïU¡»‹wJ. fšÉ k¡fS¡F
fËš 100¡F v¤jid go¤j k¡fËU¡»‹wh®fbs‹gij gh®¤njhnk mtáabk‹gij m¿ªJ k¡fŸ x¤J¡bfh©l nghâY« Tl,
ahdhš, mt®fnsh 100¡F 5 bga® Tl go¤jt®fŸ ïU¡f kh£lh®fŸ. nkš#hâ¡fhu®fŸ v‹gt®fŸ k‰wt®fŸ go¡fhkÈU¥gj‰FÇa gy
eh«jh‹ m›t¿¡iffË‹ filá tÇÆÈU¡»‹nwh«. murh§f jªâu§fŸ ï‹dK« brŒJbfh©L jhÅU¡»‹wh®fŸ. áy
m¿¡ifÆY« gh®¥gdušyhjhÇš mnef tF¥gh® fšÉÆš ã‹d ïl§fËš Ô©l¥glhjhU¡F gŸË¡ Tl§fns ïšiy. m¥go
ilªâU¥gjhš mt®fS¡F v‹W fšÉ r«gs« Tl FiwªâU¡ gŸË¡ Tl§fŸ áy ÆUªjnghâY« Tl nghJkhd cgh¤âaha®fŸ
»‹wh®fŸ. bg©fS¡F r«gsnk ïšiy v‹W« V‰ghL brŒâU¡ m¥gŸË¡Tl§fS¡F mf¥gLtJÄšiy. m¥gobahU rka«
»wh®fŸ. Mdhš k‰w ehLfËš 100¡F 50, 60, 70 åjK« ï‹D« áy gŸË¡TlK«, cgh¤âahUÄUªj nghâY« Tl, Ô©lhjhÇ‹ k¡fŸ
ehLfËš ekJ eh£L¥ gh®¥gd r_f« nghy 100¡F 100 k¡fS« go¤j áy bjU¡fËš elªJ m¥gŸË¡ Tl§fS¡F¢ bršy cÇik
t®fshfÆU¡»‹wh®fŸ. ekJ eh£oš k£L« 100¡F 90 bga®fŸ Æšiy. mt®fŸ m¤bjU¡fËš elkhl¡ Tlhbjd jL¡f¥gL
j‰F¿ahÆU¥gj‰F¡ fhuzbk‹d? mJî« gh®¥gdušyhjt® »‹wh®fŸ. ï›tsî fZl§fisí« mt®fŸ Û¿, go¡f Mu«ã¤
r_f« 100¡F 95¡F Ô©lhjh® r_f« 100¡F 993/4 « bg©fŸ r_f« jhnyh mt®fŸ go¥gj‰F nghâa gzÄšiy. mt®fS¡F¥
100¡F 99 1/2í« j‰F¿fshÆU¥gj‰F fhuz« v‹d? ïj‰F nghJkhd rh¥ghošiy. ï¤jifia¡ fZl§fis eh« v¥go Ú¡f
murh§fkh fhuz«? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïj‰F¡ fhuz« nt©L«? v‹W gh®¤jhš ekJ r_f¤â‰F kjÉõa¤âš cŸs
f©L ão¡f ïJtiu eh« v‹d brŒâU¡»‹nwh«? v‹d K£L¡ f£ilfis KjÈš Ú¡FtJjh‹ všnyhU« go¡f Ka‰á
brŒ»‹nwh«? v‹gij ftŤJ¥ ghU§fŸ. murh§f« ek¡F¡ brŒt jhF«. kj¤ij fh¥gh‰¿¡bfh©L všnyhU« go¡f nt©L
fšÉ f‰W¡ bfhL¡f Éšiyah? mšyJ murh§f¤âš gz bk‹gJ m¿ahiknaahF«. Mjyhš kj¡f£L¥gh£il xÊ¡f
Äšiyah? mšyJ k¡fS¡F fšÉ f‰fnt©Lbk‹»w Mir KjÈš Ka‰á¡f nt©L«. m›thW Ka‰á¥gj‰F« ek¡F¤
Æšiyah? ba‹gitfis¡ ftŤnjhkhdhš V‹ k¡fŸ fšÉ ijÇa« nt©L«. m›Éj ijÇa« ek¡F V‰g£lhšjh‹ fšÉ
f‰fÉšiy? v‹gj‰F¡ fhuz« És§F«. rnfhju®fns, ekJ r_f« ÉLjiyínk‰gL«. ïitfisÉ£L,‘ru°tâflhBÄšiy,
ïj‰F K‹ v‹iw¡ fhtJ fšÉ m¿îl‹ ïUªjjhf brhšy¡ gzÄšiy, murh§fh¤jh® fšÉ f‰ã¡fÉšiy’ v‹W brhšÈ¡
TLkh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. m¥bghGJ mj‹ c©ik bfh©oUªjhš eh« ÉLjiy mila¤ jFªj ò¤â ïšyhjt®fŸ
bjÇí«, r®¡fhuh® gh®¥gd®fS¡F k£L« jhdh go¥ò brhšÈ¡ v‹Wjh‹ brhšÈ¡ bfhŸs nt©L«. VbdÅš, ãuhkz®fS« ïªj
bfhL¡»‹wh®fŸ? ïšynt ïšiyna, všnyhiuí« x‹whŒjhnd murh§f¤âš ïUªJ bfh©L« rhjhuz tU«goíŸst®fSkhŒ
ghÉ¡»wh®fŸ. Mjyhš ïâYŸs Nøia m¿ªÔ®fshdhš ïU¥gt®fnsašyh kš, ntW murh§f¤âš cŸs bgÇa¥ gz¡fhu®
ÉLjiyÆ‹ c©ik¤ j¤Jt« És§F«. ekJ kj¤ j¤Jt¥go¡F fsšy. mt®fŸ Fkh°jh¡fshfî«. fhã »s¥ò¡fhu®fshfî«,
Mâfhy¤âÈÅ‹d‹d #hâjh‹ fšÉ f‰f nt©Lbkd r£l ònuh»j®fshfî«, jBiz th§Fgt®fshfî«, nrh«ng¿fshfî«
â£l§fËUªjd. go¡f xU #hâí«, go¥ò brhšÈ¡bfhL¡f xU ïUªJ«Tl, mt®fËš 100¡F 99 bga® v¥go thá¡f KoªjJ
#hâí« ïUªJ tªjnjhL mâY« ï‹dJ ï‹dJjh‹ go¡f v‹gij nahá¤njhkhdhš m¥bghGJjh‹ mj‹ NB« òy¥gL«.
nt©Lbk‹gJkh»a â£l§fS« MâÆÈUªjJ. ïitfis eh« Mfnt ekJ eh£oš ï¥bghGJ ïUªJ tU« kjj®k§fŸ
btËÆbyL¤Jiu¤jhš, všyhU« x¤J¡bfhŸS»wh®fŸ. M£nr eilbg‰W¡ bfh©oU¡Fkhdhš áyiu¤ jÉ®¤J bgU«ghyhd
gid brŒgt®fbs tUnkÆšiy. xU jlit âU. nfhfny mt®fŸ k¡fŸ go¡fnt KoahJ. ekJ kj j®k¥go ï‹Å‹dt®fŸ jh‹
“bg©fS« go¡f nt©oaJ Ä¡f mtáank. Mifahš mt® f‰W¡ bfhL¡f nt©L bkdîÄU¡»‹wJ. mªj Kiwia m°â
fisí« M© fis¥ nghš gŸË¡Tl§fS¡ fD¥g nt©L”bkd thukhf it¤nj ï‹iwa cgh¤âaha®fŸ všyh« gh®¥gd®
g«ghÆš ciu¤j bghGJ k¡fŸ mtiu¤ J‹g¥gL¤â, ï«á¤J, fshÆU¡»wh®fŸ. ït®fËl¤âš go¡F« ãŸisfŸ 100¡F 90
“nfhfny mnah¡a‹, mt‹ ïU¥gj‰nf jFâÆšiy” vdî« bga®fŸ jiybaL¡f Koahkš ngh»‹wJ. Mifahš ïªj
ciu¤jh®fsh«. M© k¡fË‹ Ãiyikia Él bg© k¡fË‹ KiwfŸ eilbgW«go aDkâ¤J bfh©oU¥gjh? mšyJ
Ãiyik go¥ò Éõa¤âš Ä¡f nkhrkhdjhfnt ïU¡»‹wJ. ïitfisaÊ¥gJjh‹ ek¡F ÉLjiyia mË¡Fkh? v‹gij
ïâY« Ô©lhjh® vd¥gLgt®fË‹ Ãiyikna ï‹D« ïij¡ nahrid brŒJ ghU§fŸ.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 476 477 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


bršt« tU»wh®fŸ. gy Jiwfisí« MuhŒªJ, gy Éj jªâu§fshš m¤
JiwfËš MuhŒ¢á brŒJ nk‹nkY« K‹nd¿¡ bfh©nl
ekJ bghUshjhu¤ Jiwia MuhŒ¢á brŒnjhkhdhšjh‹, ÆU¡»wh®fŸ. j§fŸ bjhÊš Kiwia jh§fshfnt kh‰W»wh®fŸ.
ekJ eh£oš v›tsî brštÄU¡»‹w bj‹gJ«, ekJ ehL xU bjhÊÈš ïUªJ k‰w bjhÊY¡F jhuhskhŒ ãuntá¡»wh®fŸ.
brštKŸs ehlh? mšyJ ViH ehlh? v‹gJ« És§F«. ekJ j§fŸ K‹nd‰w¤â‰F« ã‹nd‰w¤â‰F« j§fisna bghW¥gh¡
eh£oš cŸs xUtDila r«ghjid âd« x‹W¡F ruhrÇ 2 - »¡ bfh©L thœ¡ifia el¤J»wh®fŸ. jiyÉâiaí« ešy
mzhî¡F« bfhŠr« FiwªjjhÆU¡»‹wJ. Mdhš nkš fhy¤ijí« vâ®gh®¤J R«khÆUªJ ÉLtâšiy. cjhuzkhf
eh£onyh xUtD¡F âd«njhW« ruhrÇ %. 2 tU«go mf¥ Kj‹ Kjyhf f©Lão¡f¥g£l nkh£lhU¡F«, ï¥bghGJ f©L
gL»‹wJ. ï›Éj Ãiyikia eh« kh‰wnt©Lbkd v©Â, ão¤âU¡ f¥g£l nkh£lhU¡FKŸs ɤâahr§fis eh« ftŤ
Ka‰á¥gnj bghUshjhu ÉLjiyahF«. Mifahš ïªj ÉLjiy¡ njhkhdhš nkš eh£L¡fhu‹ bjhÊÈš KiwÆš v›tsî öu«
F« eh« v¥go vªj KiwÆš ntiy brŒa nt©oÆU¡»‹w K‹nd‰w kilªâU¡»‹wh‹ v‹gJ òy¥glhkÈuhJ.
bj‹gij nahrid brŒJ ghU§fŸ. e«Äl¤âš ek¡F¥ nghJkhd
bghUËšiyah? ïšyhâU¡Fkhdhš mj‰F¡ fhuz bk‹dba‹ Mdhš ehnkh Mâfhy¤âš c©lh¡f¥g£l f£il t©o
gitfis nahrid brŒJ ghU§fŸ. eh« bghUŸ r«ghâ¡f¡ fËÅ‹W« ï‹D« eh« á¿J« K‹nd‰wkilahkš ïU¡»‹nwh«.
flîis¡ F«ãL»‹nwhnk xÊa vªj Éj¤âš ghLgl nt©L«? nt©Lkhdhš ïU«ò MÂfS¡F¥ gâyhf btŸË Kyh« óáa
vjdhš bghUŸ »il¥gâšiy? v‹W nahá¥g âšiy. eh« fšÉ¡F MÂfis cgnah»¥gâš k£L« K‹nd‰w kilªâU¡»‹nwh«.
v¥go ru°tâ v‹W xU bg© bjŒt¤ij c©lh¡» tz§»
tU»‹nwhnkh, mJnghyntjh‹ ekJ eh£L bršt¤J¡F« xU bjhÊš
bg© bjŒtkh»a yºÄia c©lh¡» tz§» tU»‹nwh«. bjhÊÈš eh« K‹nd‰wkilahjj‰F¡ fhuz« MâÆš
Mifahš xUt‹ jh‹ ViHahf ÆUªjhš jd¡F ‘yºÄ flhB k¡fis eh‹F tUz§fshf¥ ãǤJ mjhtJ ã®k, -B¤âÇa,
Äšiy’ vd Rygkhf v©Â¡bfh©L yºÄ flh B¤ij aila itáa, N¤âubud eh‹F tUz§fshf¥ ãǤJ 100¡F 90 bga®
ifÆYŸsijí« fl‹ th§»í« bryî brŒ»wh‹. gz¡fhu fsl§»a xU T£l¤ij N¤âu®fbsd¤ jhœ¤â ‘N¤âu®fS¡F
dhÆU¥gtD« jd¡F ‘yºÄ flhB’ÄU¥gjhf Ãid¤J¡bfh©L tƉW¡F k£L« c©z¥ nghJkhd czÉUªjhš mJnt
mj‰nf jdJ brh¤ij bryî brŒJ tU»wh‹. mt®fS¡F¥ nghJ’bkdî« ‘mt®fŸ k‰w _‹W tUz¤jhU¡F«
X® ViH xU ehŸ KGtJ« fZl¥gL»wh‹. mt‹ fhiy 6 j§fSila rßu¤jhš ghLg£L ciH¡fnt©L«’ vdî« vGâ
k¡F ifÆš k©bt£oia¥ ão¤jhdhdhš gfš 1 k¡F¤jh‹ it¤J¡bfh©L m¤jUk§fË‹go eh« elªJ bfhŸs nt©L
ÑnH it¡»wh‹. bfhŠrnkjh»Y« Mfhu K£bfh©L mt‹ bkdî« mjÅ‹W jtw¡ Tlhbjdî« jt¿dhš ghgbkdî«
Û©L« 1-30 k¡F k© bt£oia¥ ão¤jhdhdhš khiy 6-30 ciu¡f¥g£L tªjnjhL mur®fS« ïªj r£l¤ij fh¥gh‰¿
mšyJ 7 k¡F¤jh‹ ÑnH it¡»‹wh‹. ï›thW ït‹ Xahkš tªjjhš eh« bjhÊš É®¤â ïšyhkš nghdj‰F¡ fhuzkhF«.
fZl¥g£L« ïtDila ntiy¡ F¤ jFªj TÈ af¥gLtâšiy. ï›Éj ÃiyikÆ‹ gadhŒ gz« r«ghâ¥gt®fŸ - Ó®gLgt®fŸ
ïj‰F¡ fhuz« ‘flîË‹ »UigÆšiy’ badî« ‘yºÄ flhB ah® v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ãuhkz®fS¡F« B¤âÇa®
ÄUªjhš jhnd Koí’ bk‹gjhfî«, ‘jd¡F ïªj ntiyiana fS¡F« itáa®fS¡Fnk jh‹ gz« nk‹nkY« nrUnkašyhkš
brŒJ ãiH¡f jiyÆš ãuk‹ vGâÉ£lh‹’ v‹W« fUâ¡ ïªj ÃiyÆš ah® v›tsî ghLg£lhY« bjhÊyhËfsh»a
bfh©L thœehŸ fÊa k©bt£oiana e«ãÆU¡»wh‹. mJ “N¤âu®”fËl« xU ehS« gz« nruhJ v‹gnjhL tƉW¡F
nghynt á¿J« ghLglhkš xUt‹ gz¡fhudhÆU¡»‹whnd vd¡ nt©oa msî Tl czî »il¥gJ fZlkhf¤jh‹ ïU¡F«.
nf£lhš “yºÄ fhšngh£L É£lhŸ” v‹gjhf brhšY»wh‹. ï›Éj Ãiyahšjh‹ k¡fŸ j§fSila Ka‰áÆš ftiy
Mfnt ïªj ïu©L Éj Ãiyik¡F« xnu fhuz¤ijíiu¡ a‰wt®fshf ïUªJ flîŸ ÛJ bghW¥ig¥ngh£L mL¤j #‹k¤
»‹wh®fns ašyhkš, eh« c©ika¿a MuhŒtâšiy. nkš âš gz¡fhu®fshf ãw¥gj‰F¤ j§fŸ Fiwªj tU«goíkhd
eh£L¡fhu®fŸ j§fSila m¿it âdK« ÉU¤â brŒJ bfh©nl

Fo muR - 1931 ( 1 ) 478 479 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


gz¤ijí« neu¤ijí« bryî brŒa nt©oat®fshÆU¡ Ãid¡»‹nw‹. nkY« eh« bg©fis Ä¡f ïÊthfî«. bfsuij¡
»wh®fŸ. flîŸ cz®¢ána jh‹ mt®fŸ ÉLjiyailtij¤ Fiwthfî« el¤J»nwh«. ek¡F ntiyia¢ brŒa rªij¡F¢
jL¤J¡bfh©nlÆU¡»wJ. br‹W khLfis Éiy bfhL¤J th§» tªJ, ntiy th§FtJ
nghyntjh‹ eh« bg©fisí« el¤â¡bfh©L tU»‹nwh«.
Mfnt bghUshjhu¤ JiwÆš eh« ÉLjiy milªJ ‘òUõ‹ btËÆš ntiy brŒjhš, bg©#hâ m¥òUõD¡F
K‹nd‰wkila nt©Lkhdhš eh« ftiyíŸst®fsh» e«ik moikahÆUªJ å£oš ntiybrŒJ«, ãŸisfis¥bg‰W«,
Vkh‰¿ ‘N¤âu®’fsh¡»at®fSl‹ r©il ngh£nljh‹ Ôu mt®fis¡ fh¥gh‰WtJªjh‹ bg©fË‹ ntiy’badî«, flik
nt©L«. Mifahš eh« mj‰fhf¡ ftiyÆšyhâUªjhY« m¡ badî« eh« fUâ tU»‹nwh«. eh« khd§bf£lt®fbsd¡
f£L¥gh£il xÊ¡fhkÈUªjhY« xU ehS« K‹ndw KoahJ. TWtj‰F ïJî« xU fhuzkhF«. flîŸ áUZoÆš bg©fis
‘ekJ bgÇat®fŸ v¥go ïUªJ tªjh®fnsh m¥gona moikfshfî«. kÅj¤ j‹ik¡F yha¡f‰wt®fshfî«,
ïU¡f nt©LnkbahÊa òâa khâÇÆš el¡fyhkh?’ v‹W eh« áUZo¡f¥g£ljhŒ¡ fUJ»nwh«. ïJ ïªâahÉš jhndbahÊa
fUâ¡ bfh©ouhkš “ïu©L mzhÉÈUªJ ïu©L %ghŒ v›thW ntW ehLfËš »ilant »ilahJ. e« bg© k¡fŸ ïitfË
r«ghâ¡f Koí«? V‹ rh«ghâ¡f KoahJ? k‰wt®fŸ v¥go¢ ÈUªJ ÉLjiyaila nt©Lkhdhš ekJ bg© k¡fS¡F nghâa
r«ghâ¡»wh®fŸ? k‰w eh£oYŸst®fŸ v‹d brŒ»wh®fŸ? v¥go¢ ijÇaK« åuK« nt©L«. ï›Éu©L« mt®fËl¤âš ïšiy.
r«ghâ¡»‹wh®fŸ?” v‹gitfis nahrid brŒJ K‹ndW« eh« M©fS« bg©fS« ïªâahÉš ãwªjt®fŸ v‹W bgUik
kh®¡f§fis f©Lão¤J mDZlhd¤âY« mjhtJ eil Kiw ahf brhšÈ¡ bfhŸ»nwhnka‹¿ ntW xUÉjkhd nah¡»aijí«
ÆY« bfh©L tªjhšjh‹ bghUshjhu¤ JiwÆš K‹ndw Koí«. e«Äl¤âš ïšiy. Ô©l¥glhjh® v‹gt®fË‹ Ãiyiknah
brhšy¤juk‹W. mt®fŸ 5, 6 nfho k¡fshŒ ïUªJ« xU Foahd
xUt‹ ïu©L khLfŸ xU t©o xU kidÉ ïU FHªij tD¡F 1000fhšeilfŸ ML khLfŸ ïU¥gJnghš ïªâa nkš#hâ
fisíilatdhf ïUªjhš mt‹ t©onah£o r«ghâ¡F« k¡fS¡F 5,6 nfho kÅj¡ fhšeilfŸ ïU¡»‹wJ v‹Wjh‹
gz¤jhš 6 bga®fis¡ fh¥gh‰w nt©oatdhf ïU¡»‹wh‹. brhšy nt©L«. ïªj xU fhuznk nghJ« ïªâa®fŸ mnah¡»a®
ï›thW fZl¥gLtâÅ‹W« ÉLjiyaila nt©Lkhdhš ïaª fŸ v‹gj‰F« moikahŒ el¤j¥gl jFâ cŸst®fŸ v‹gj‰F«
âu§fËdhš v›tsî¡ bf›tsî e«Kila ntiyia¢ RU¡»¡ MjhukhF«.
bfh©L Fiwªj neu¤âš v›tsî¡bf›tsî mâfkhf É®¤â
brŒa Koínkh m›thW brŒjhš k£Lªjh‹ eh« É®¤âaila ekJ åu«
Koí«.
eh« ï§Fjh‹ “ghuj åu®fŸ Õk‹ rªjâfŸ” v‹W nkil
khd« na¿¥ ngá¡bfhŸS»‹nwhnkbahÊa xU muhã njr¤jtid
eL¤jl¤âš f©Âš gh®¤JÉ£lhš ekJ k¡fŸ M© bg©
ekJ eh£L k¡fŸ j§fSila kÅj¤j‹ikia ïHªJ ml§fS« eL§F»‹wd. fhYl‹ _¤âu« bgŒªJ bfhŸS»‹wd.
É£lâdhš jh‹ ekJ ehL ï‹W ï«khâÇahd nfty Ãiyik btË njr¤âÈUªJ vt‹ tªjhY« mtid¡ f©lhš ï¥go¤jh‹
ÆÈU¥gj‰F¡ fhuz«. VbdÅš ekJ eh£L k¡fËš 100¡F 3 eL§F»‹nwh«.
bga®fŸ ca®ªjt®fbsdî«, ónjt®fbsdî«, ã®khÉ‹ Kf¤
âÈUªJ c‰g¤âahdt®fbsdî«, ãuhkz®fbsdî« Tw¥g£L btËeh£L¡fhu‹ ï§F tªJ r«ghâ¤J¥ nghtj‰F¡
gh¡»ÆU¡f¥g£l 97 bga®fS« Ñœ #hâ k¡fbsd¡ fUj¥g£L fhuznk ek¡F åuK« ehizaK« m‰w j‹iknaahF«. ekJ
tU»‹wJ. ïªj Ãiyik ïªâahÉš #Ťj xU fhuz¤â »uhk§fËš xU muhã njr¤J¡fhu‹ 4 %ghŒ bgU«goahd xU
dhnyjh‹ ek¡F v‰g£lJ. k‰w ehLfËš ï›Éjkhd mjhtJ rhšitia 8 %ghŒ¡F bfhL¤JÉ£L 6 khj« bghU¤J tªJ gz«
Ãiyikia mDrǤJ Ñœ #hâbad¡ fUj¥gLtâšiy. ekJ nf£lhš bt‰¿iy gh¡F j£oš it¤J r§fuh¢rhÇ¡F¡ fh¡if
k¡fS¡F ghu«gÇakhfnt khdÄšiybadî«, kÅj¤ j‹ikna bfhL¥gJ nghš ga g¡âíl‹ bfhL¤J ÉL»‹nwh«. mtid¡
»ilahbjdî« TWtj‰F ïªj xU fhuznk nghJkhdbjd f©lhš eL§F»‹nwh«. cŸq®tháÆl« fl‹g£oUªjhnyh.

Fo muR - 1931 ( 1 ) 480 481 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


mtDila flid¡ bfhL¡f kW¥gjšyhkš “g©Qtij¥ ek¡»šiy. m¥go ahuhtJ cz®ªJ brhšy tªjhY«, ‘ekJ
g©Q” v‹W« brhšY»nwh«. maÿuhbd‹whš eL§F»‹nwh«. K‹ndh®fŸ v›tsî bgÇat®fŸ. mt®fS¡F¤ bjÇahj r§fâah
ïj‰F¡ fhuzbk‹d? VbdÅš, ekJ ijÇa« m›tsÉš jhÅU¡ ït®fS¡F¤ bjǪJ É£ljh? ït® ne‰W tªj gašjhnd.mtiu
»‹wJ. k‰W« X® cjhuz« v‹dbt‹whš xU uÆš t©oÆš Élth ït‹ bgÇat‹?’ vd ciu¥gâÈU¡»‹nwh«.
M¥f‹ njr¤jh‹ xUt‹ ïUªJ m›t©o KGikí« fhÈahf
ÆUªjhY« Tl eh« m›t©oÆš Vw kh£nlh«. eh« g¤Jbga®fŸ ïj‰F¡ fhuz« v‹dbt‹whš ekJ moik¤jd« e«Kila
tiu xU miwÆY£fhªJ m›t©oÆš ïlÄšyhâUªj nghâY« jiyÆ‹ ÛJ V¿, c£fh®ªJ bfh©oU¡»‹wJ. mJ ekJ m¿it
Tl tlnjr¤jh‹ xUt‹ ijÇakhf m§nf tªJ c£fhUth‹. TÇšyhkš brŒJÉ£lJ. ekJ eh£oÈU¡f¡ Toa ‘m¿thËfS«,’
ehK« clnd t©oia¡ fhÈ brŒJ ÉLnth« . ‘Ô®¡fjÇáfS«,’ ‘fÉthz®fS«,’ ‘bjŒt¤ j‹ik bghUªâa
t®fS«’ giHikia¡ Fu§F¥ãoahf ão¤J¡ bfh©oU¡»wh®fŸ.
Mdhš eh« fhË,åu‹,fU¥g‹, KÅa‹, rilah©o KjÈa giHikÆÈUªJ mt®fŸ á¿njD« eGîth®fnsahdhš mt®
“åu« bghUªâa bjŒt§fis” F«ãL»wt®fshfîÄU¡»nwh«. fSila fÉfis mu§nf‰w Koant KoahJ. mt®fŸ Ô®¡f¤
vj‰fhf F«ãL»nwh« v‹whš m¤bjŒt§fS¡FŸs ijÇa« jÇáfshfî KoahJ v‹gnj.
ek¡F« tu nt©Lbkdntjh‹ v‹»‹nwh«. Mdhš eh« mjdhš
ijÇaKilat®fshf th»‹nwhkh v‹W gh®¤jhnyh, m¥goí k¡fŸ x›bth‹iwí« nahrid brŒJ í¡âia brY¤â,
Äšiy. ekJ ijÇabkšyh« KjÈš “mo gh®¡fyh«” v‹gâY« òâJ òâjhf x›bth‹iwí« f©L ão¥gj‰F¤jh‹ MuhŒ¢á vd¡
mo ÉGªjhš “XLtj‰FŸ v‹d mtru«” v‹gânynajh‹ Tw¥gL«. Mdhš ehnkh ekJ K‹ndh®fŸ v‹d brŒJ bfh©o
ïU¡»‹wJ. ah® mo¤jhY«, âU¥ãao¡f¡Toa ÃiyikÆš Uªjh®f bs‹gij MuhŒ¢á brŒtâY«, mij Ãiy ÃW¤j v‹d
ehÄ‹W ïšiy. brŒant©Lbk‹gij MuhŒtâYªjh‹ MuhŒ¢á JiwÆš
ïUªJ tU»‹nwhnkašyhJ, mjhtJ ã‹dhšjh‹ âU«ã
Ka‰á gh®¤J¡bfh©oU¡»nwhnkbahÊa, K‹ndh¡» gh®¥gnj ïšiy.
Mdhš, nkšeh£L¡fhundh ã‹ndh¡Ftnj »ilahJ. mt‹
Ka‰á Éõa¤âš nkš eh£lhnuh “ïkakiy c¢áia¡ f©L v¥bghGJ« K‹ndh¡»na gh®¡»‹wh‹. mt‹ Vjh»Y« x‹iw¥
ão¡f nt©L”bk‹W« ‘mântfkhf¥ gw¡f Ka‰á¡f nt©L’ òâjhf f©L ão¤jhš nk‹nkY« MuhŒ¢á brŒJ 1930-š ï¥go
bk‹W«, m›Éj Ka‰áÆdhš kuzkilªjhY« guthÆšiybad ïUªjhš 1940-š ïJ v¥go ïU¡F«? 1950š v¥go ïU¡F«? 1960 š
î« nkš neh¡»¡ bfh©nl br‹W bfh©o U¡»wh®fŸ. nkY« v¥goÆU¡F«? v‹gijna m¿ªJ bfhŸs Ka‰á¡»‹wh‹.
e«ik Ryg¤âš v›thW ml¡f Koí«. v›thW ÃuªjukhŒ moik
bfh©L ïU¡f Koíbk‹gj‰F¿a kh®¡f§fis MuhŒtâYÄU¡ ïJjh‹ ek¡F« mt®fS¡FKŸs ɤâahr«. cjhuzkhf
»‹wh®fŸ. Mdhš ekJ ïªâah Ényh x‹Wnk ïšiy. VbdÅš xU ngh®L nkh£lh® t©oiabaL¤J¡ bfhŸS§fŸ. 20 tUl§
ijÇaK«, åuK«, ek¡»šiy. cjhuzkhf, xUt‹ %ghŒ 400, %ghŒ fS¡F K‹ÅUªj xU ngh®L t©oÆ‹ cUt«, ï¥bghGJ
500 yŠr« KjÈa bryîbrŒJ xU iybr‹° th§» J¥gh¡» th§» v¥goÆU¡»‹wbj‹gij¡ ftŤJ¥ ghU§fŸ. všyh« òJkhâÇ,
ïUªjhY« mªj¤ J¥gh¡»Æ‹ FâiuahdJ bf£L¥nghŒ v›tsnth brsfÇa§fsik¤âU¡»‹wh‹. nkY« m¥bghGJ
Fâiuia f«khsÅl« bfhL¤JÉ£L f£ilia _iyÆš it¤ k x‹W¡F 18 ikš br‹whš, ï¥bghGJ 90 ikš åj« bršY
âU¡F« bghGJ Tl ekJ FHªijfŸ j‰brayhŒ mªj¤ J¥gh¡» »‹wJ. xU fhy‹ bg£nuhY¡F m¥bghGJ 15 ikš öu« br‹whš
ÆU¡FÄl¤â‰F br‹W É£lhnyh clnd “J¥gh¡»! J¥gh¡»!! ï¥bghGJ 30 Kjš 40ikš öu« bršY»‹wJ. nkh£lhÇš
»£lnghfhnj nghfhnj” v‹W r¤jÄL»‹nwh«. V‹? ek¡F gank fhz¥gL« nfhshWfis Fiw¤J¡ bfh©nl K‹nd¿¡bfh©L
mâfkhÆU¡»‹wJ. ijÇa cz®¢ába‹gJ á¿JÄšiy. ïjdhš tU»‹wh‹. mtD¡F kÅj¤ j‹ik, cz®¢á, C¡f«, Ka‰á,
ekJ m¿î v›tsî öu« K⮢áailªâU¡»‹wbj‹gJ òy¥ ftiy M»aitfËU¡»‹wd. ek¡nfh mitfËšiy. Mifahš
glhâuhJ. eh« åzhŒ ‘ehis’ vd eh£fis fʤJ¡bfh©L jh‹ jh‹ ekJ ehL K‹ndwÉšiy. vJ vL¤jhY« ekJ eh£oš
bršY»‹nwhnkašyhJ nt¿šiy. Éõa§fis czu¡Toa r¡â “giHik”tªJ FW¡»L»‹wJ. ekJ eh£L k¡fËš nkh£lhiuna

Fo muR - 1931 ( 1 ) 482 483 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


ghuhj k¡fSÄU¡»‹wh®fŸ. jt¿ VjhtbjhU nkh£lhiu gh®¤J m›Éahâia mwnt Ú¡f Ka‰á¡»‹whnuašyhJ všyh¥
É£lhnyh “uÆš t©o mW¤J¡ bfh©L tªJ É£lJ” vd brhšy¡ bghW¥igí« flîË‹ jiy ÛJ Rk¤âÉ£L, R«kh ïUªJ ÉLt
Toat®fSÄU¡»‹wh®fŸ. ïitfS¡ bfšyh« fhuz« v‹d? âšiy. ekJ eh£L k¡fŸ nehŒ tªjhš lh¡liu miH¤J it¤a«
ek¡F¡ ftiy, C¡fÄšiy, Ka‰áí Äšiy, K‰ngh¡fila Mir brŒtj‰F¥ gâyhf ML, nfhÊ KjÈaitfis mW¤J bgh§f
íÄšiy. ehL K‰ngh¡filªJ É£lhš nrh«ng¿fS¡F ïl È£L rhÄia F«ã£L É£L ngrhâUªJ ÉL»‹nwh«. ï›Éj
ÄU¡fhJ v‹gJjh‹. eh« x›bth‹W¡F« òuhz¡fijfis ÃyikÆš eh« ïUªJ bfh©L ‘ÉLjiy’ ‘ÉLjiy’ bad¥ bgU§
bah¥ã£L, âU¥âail»nwh«. T¢rÈLtâš k£L« v‹d ga‹? ekJ k¡fS¡F nt©oa fšÉia
C£o bg© k¡fS¡F« Rfhjhu¤ijí« mj‹ mtáa¤ijí« f‰W¡
ekJ K‹nd‰w¤â‰F K£L¡f£ilahÆU¥gitfËš bfhL¤J, mt®fis R¤jkhf ïU¡F« go brŒJ tªjhš Rfhjhu
Kj‹ikahdJ, ekJ òuhz§fËY« kj¡ bfhŸiffËY« e«ã¡if ÉLjiy milnthkh? mšyJ mt®fis ftÅahkš všyh«
it¤âU¡F« _l¥gH¡ftH¡f§fSnkahF«. flîË‹ jiyÆš Rk¤â rhÄia¡ F«ã£L¡ bfh©L c£fh®ªJ
ïU¥gjhš ÉLjiya ilnthkh? v‹gij á¿J nahrid brŒJ
Rfhjhu«, MíŸ
ghU§fŸ.
ïªj »uhk¤âš Rkh® 1000, 1500 åLfËU¡»‹wd. ï›ñ®
ekJ eh£L f®¥g°âßfËš 100¡F FiwªjJ 10 bga®fshtJ
tháfËynef® bgÇa gz¡fhu®fshfîÄU¡»‹wh®fŸ. m¥go ïwªJ ÉL»‹wh®fŸ. m¥bghGJ ‘eh« mtŸ fU¤jǤj neu«
ÆUªJ« c§fSila bjU¡fŸ v¥goÆU¡»‹wd? gh®¤Ô®fsh? m¥go ÆU¡»wJ. mtŸ òUõD¡F ïu©L bg©lh£o nahf«
v›tsî má§f«? v›tsî F¥ig? v›tsî J® eh‰wKila ïU¡»‹wJ. mj‰F e«khš v‹d brŒa Koí’bk‹gjhf k£L«
jhÆU¡»wJ? ï›Éj ÃiyikÆÈUªjhš ek¡F fhayh tUtj‰F ciu¤J, âU¥âailªJ ÉL»nwh«. Éahâfis¤ jL¤J¡ bfhŸs¡
ahiu¡ nf£fnt©L«? ekJ eh£L k¡fË‹ ruhrÇ taJ x›bthU Toa m¿it eh« k¡fS¡F¥ òf£lnt©L«. mj‰FÇa Rfhjhu
tD¡F« 24 jh‹ vd fz¡»l¥g£oU¡»wJ. Mdhš nkš eh£oš it¤âa, kU¤Jt, fšÉ °jhgd§fis ekJ eh£oš gu¥g nt©L«.
x›bthUtD¡F« ruhrÇ taJ 45 v‹gjhf brhšY»wh®fŸ. ïj‰F¡ Mdhš ekJ eh£oš cŸs brštth‹fS«, eh£L nfh£il
fhuzbk‹d? m§F ‘ïak‹’ ïšiyah? ekJ eh£L ‘ïak‹’ br£okh®fS« j§fSila bršt¤ij¡ nfhÆšfŸ f£LtâY«,
mt®fËl« áW taâš bršYtâšiyah? mtD¡F e«Äl«jhdh
F«ghãnõf§fŸ brŒtâY«, brytÊ¥gânyna f©Q«
rjhntiy ïU¡»‹wJ? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ekJ eh£L
fU¤JkhŒ ïU¡»wh®fns ašyhJ k¡fŸ K‹nd‰w¤â‰FÇa
k¡fËwªJÉ£lhš clnd ‘eh« v‹d brŒtJ’ ‘mtDila Ó£il
kh®¡f§fËš bryÉl¤ jahuhf ïšiy. ï¤jifa ït®fS ila
ãu«knjt‹ »Ê¤JÉ£lh‹. Éâ Koªjhš ah® v‹d brŒa
brŒifahš xU rhuh® k£L«, xU T£l k£L« ãiH¥gj‰F tÊ
Koí«?’ vd brhšÈÉL»nwh«. Mdhš nkš eh£lhndh m¥go na‰gL»wnja‹¿, všyh k¡fS¡F« mªj¥ bghJ °jhgd«
ïšiy. mt‹ ahuh»Y« fhyuhÉš ïwªJÉ£lhš, clnd Mfhu«, cgnahf¥gLtâšiy. nkš eh£L brštth‹fnsh m¥goÆšiy.
j©Ù®, fh‰W KjÈaitfis ftŤJ, MuhŒ¢á brŒJ j¡f Kiw mt‹ všnyhU¡F« cjî« goahf fšÉ¢ rhiyfisí«, M°g¤
fis f©Lão¤J k‰wt®fŸ rhfhkš ïU¡f ghLgL»‹whnd âÇfisí« °jhã¤J bghJk¡fS¡F¥ ga‹gL«goahd KiwÆš
bahÊa, e«ik¥nghš X§fhËa«kid¡ F«ãLtâšiy. ekJ cjwh‹. ek¡nfh m›Éj cz®¢á bfhŠrnkD« »ilahJ.
kjuhi[¥ bghW¤jtiuÆY« xU cjhuz« v‹d bt‹whš, xU ekJ k¡fŸ ÉLjiyaila nt©Lkhdhš eh« x›bth‹iwí«
jlit br‹idÆš 15 eh£fŸ tiuÆY« fhyuh ïUªjâdhš, clnd MuhŒ¢á brŒJ bfh©L tªjhš jh‹ Koínka‹¿ btW« T¢rš
xU Û£o§»š ‘bAš¤ Mãr® ntiy¡F yha¡F ïšiy’ v‹gjhf k£L« ngh£L¡bfh©oUªjhš xU ehS« k¡fS¡F ÉLjiy
xU Ô®khd« Ãiwnt‰¿É£lh®fŸ. ‘bAš¤ Mã[U« mj‰F¡
»ilant »ilahJ.
j¡fthW gâš brhšÈ jdJ Ka‰áÆš 15 ehŸ bghW¤jhtJ
monahL ÃW¤j¥g£lij vL¤J¡ fh£odhnu mšyhkš flîŸ
braY¡F eh‹ v‹d brŒa Koí’bk‹gjhf ciu¡fntÆšiy.
mt® mªj Éahâia Ú¡Ftj‰FÇa kh®¡f§fis MuhŒ¢á brŒJ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 484 485 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


bg©fŸ ÉLjiy bfhLikahd fhÇakhF«. Éjitfshš eh£L¡F btF bjhšiy.
kÅj r_f¤â‰F btF ftiyahdjhF«. xU FL«g¤âš xU
ekJ eh£L¥bg©fis moikfis¥ nghyî«, khLfis¥ ÉjitÆUªjhš m¡FL«g¤â‰F v¥goí« ïÊî V‰g£nl ÔU
nghyînk eh« el¤â¡ bfh©L tU»‹nwh«. bg©fS« j§fis »‹wJ. Éjit¤ j‹ikia¡ fh¥gh‰WtJ bgÇa fZlkhf¤
moikfbs‹Wjh‹ Ãid¤J¡ bfh©L tU»‹wh®fŸ. bg©fŸ jhÅU¡F«. Mifahš bg©fŸ ÉLjiyÆY«, if«bg©fË‹
m›Éj ÃiyikÆÈUªJ ÉLjiyaila nt©Lkhdhš, eh« ÉLjiyna Äf K¡»a khdjhF«. Mifahš mt®fS¡F clnd
mt®fS¡F¢ Rjªâu cz®¢áí©lh¡»¡ bfh©L«, C£o¡ ÉLjiyia mËí§fŸ. ÉLjiyaË¥gjhf ciu¥gâš k£L«
bfh©L« tunt©L«. bg©fŸ M©fË‹ moikašy v‹W«, ãunah#dÄU¥gjhf Ãid¤J¡bfhŸs nt©lh«. ï§FŸs thÈg®
mt®fŸ M©fË‹ áne»j®fnsaht®fŸ v‹W« fUJ«go eh« fŸ ahtU«, x‹whf¢ nr®ªJ, ïÅ ‘Éjitfisnajh‹ Éthf«
mt®fS¡F Éõa§fis vL¤J¡T¿ mt®fsJ cÇikfis brŒJ bfhŸSnth«’ vd¤ Ô®khŤJ, Éjitfisna Éthf«
mila trâaË¡f nt©L«. thasÉš vG¤jsÉš k£L« brŒJ bfhŸs K‹tu nt©L«. ïJ xUtF¥ghU¡F k£L« eh‹
cÇikfsË¥gjhf ciu¥gâš ãunah#dÄšiy. ï¥bghGJ ekJ TWtjhf v‹d nt©lh«. všyh #hâahU¡Fnk ïJ ciu¡f¥
ïªâahÉš 35 nfho k¡fËU¡»‹wh®fŸ. bg©fisí« eh« g£ljhF«.
k¡fbsd ÃidahkY« mt®fSila cÇikfis eh« mt®f
S¡F tH§fhkš mt®fis moikfbs‹W fUâ, el¤â¡bfh©L F¿¥ò : 22-06-1931 m‹W â©L¡fš mU»YŸs á¤ja§nfh£ilÆš
tªjhš, m¥bghGJ 171/2 nfho k¡fŸjh‹ ïªâahÉš kÅj® k¡fŸ ÉLjiy nrit r§f âw¥ò ÉHhÉš M‰¿a ciu.
fbsdî«, gh¡» 171/2 nfho k¡fŸ ÄUf§fbsdî« jh‹ Tw
Fo muR - brh‰bghÊî - 28.06.1931
nt©L«. eh« mt®fS¡F nt©oa fšÉia òf£lhkY«, m¿î
ts®¢á¡fhd KiwfËš mt®fS¡F¢ RjªâuK«, ÉLjiy
íkË¡fhkY«, mt®fis btW« r£o Ru©ofshf¢ brŒJ
É£nlh«. Rjªâu¤ jhŒkh®fshf ekJ bg©fËuhÉ£lhš mt®fsJ
FHªijfS« RjªâuÄšyhjt®fshfntjhÅU¥gh®fŸ. Mifahš,
bg©fS¡F¤jh‹ eh« Kj‹ Kjyhf ÉLjiyaË¡f nt©L«.

ÉjitfË‹ K‹nd‰w«
Éjitfis eh« ï‹dh£oš x‹wh áiw¥gL¤â moik
fshf ïU¡fî«, ïšyhÉ£lhš ÉgrhÇfbsd ïU¡fîªjh‹ ïª
eh£oš ïlÄU¡»wJ. Mdhš òUõ®fisnah eh« m›thwhf
Ãid¥gnjÆšiy. ‘mtD¡bf‹d Iah! mt‹ X® M©ãŸis,
mt‹ <¡F¢ rkhdkhdt‹ vªj ïl¤J¡F« nghfyh«, v‹dK«
brŒayh«’ vd ijÇakhf ciu¡»‹nwh«. Éjitfis k£L« eh«
gytªj¥ gL¤â, b#ÆÈš it¤âU¥gJ nghš it¤J, mt®fis
btËnaÉlhkš fhtš brŒJ tU»‹nwh«. ïJ xU¡fhY«
ÃahakhfhJ. nkY«, ‘flîŸ bra’bydî« xU fhuz¤ij¡fh£o
mtis¥ g¤âukhf¡ fh¥gh‰w nt©oat®fsh»‹nwh«. mtŸ
á¿J Û¿ elªJÉ£lhš clnd mtŸ ‘ÉgrhÇ’ vd Rygkhfnt
T¿ÉL»nwh«. ïa‰if¤ j¤Jt§fS¡F Mshfhkš ïU¥gJ
v‹gJ ït®fS¡F Énuhjkhd fhÇa§fshšjh‹ Koí«. Mfnt
xU kÅj ét‹ ïa‰if cz®¢á¡F ÉnuhjkhŒ ïU¥gJ v‹gJ

Fo muR - 1931 ( 1 ) 486 487 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 12


mUŠbrhš bghUŸ
MÞgjkhd - ïlkhd, g‰W¡nfhlhd
Mdªj ghZa« - Mdªj¡ f©Ù®
jhuj«Äa« - V‰w¤ jhœî
_®¤j©Âakhf - C¡f ÄFâ
ahjhÞJ - m¿¡if, F¿¥ò
ahjhÞJ - m¿¡if, F¿¥ò
ÉU¤jh¥ãa« - KJik¡fhy«
ntwJ - thŒ¥ò
g®¤â - ïiz, x¥ò, Ãu¥gš
ãu¡ahâ - e‹F m¿a¥gLjš, Ñ®¤â,
jh¤g®a« - bghUŸ, És¡f«
cgjhd« - mÇáã¢ir
j‰ã¤J - gƉá
rßu¥ ãuahir - clYiH¥ò
Kfhnyhg« - Kf« fh£lš, Kf« gh®¤jš
»ßil - Éisah£L
g¤jâ - xG§F, tH¡f«

Fo muR - 1931 ( 1 ) 488

You might also like