Τα πρώτα χρόνια

Ο σπουδαίος ρήτορας και πολιτικός Περικλής γεννήθηκε το 495 π.

Χ. στο δήμο Χολαργού, βόρεια της Αθήνας. Ήταν γιος του
Ξάνθιππου( σπουδαίος πολιτικός και στρατηγός των αρχών του 5 ου
π. Χ. αιώνα ) και της Αγαρίστης.

Σύμφωνα με την αφήγηση του Ηροδότου, καθώς και του ιστορικού

Πλουτάρχου, λίγες ημέρες πριν τη γέννηση του μεγάλου πολιτικού,
η μητέρα του, Αγαρίστη, είδε στο ύπνο της ένα όνειρο όπου αντί για
παιδί είχε φέρει στον κόσμο ένα λιοντάρι. Οι υπηρέτριές της, όταν
ξύπνησε από το φόβο της, της είπαν πως το όνειρο ήταν καλό
σημάδι, γιατί το λιοντάρι αντιπροσώπευε τη δύναμη και τη δόξα.

Ο Περικλής ανήκε στην Ακαμαντίδα φυλή. Χάρη στον πλούτο και

την υψηλή κοινωνική θέση της οικογενείας του πέρασε ήρεμα
νεανικά χρόνια και είχε την τύχη όχι μόνο να ικανοποιήσει την αγάπη του για τη
μελέτη, αλλά και να γνωρίσει και να μαθητεύσει κοντά σε μερικούς από τους πιο
ξακουστούς φιλοσόφους της εποχής του, όπως ήταν ο Ζήνων ο Ελεάτης και ο
φιλόσοφος Πρωταγόρας. Επίσης διδάχθηκε μουσική από κορυφαίους μουσικούς
εκείνης της εποχής όπως το Δάμωνα και, πιθανώς, τον Πυθοκλείδη.

Η άνοδος στην πολιτική

Ο Περικλής ακολούθησε τα χνάρια του πατέρα του και ασχολήθηκε ενεργά με την
πολιτική. Η πραγματική άνοδος της Αθηναϊκής δημοκρατίας μόλις άρχισε όταν ο
Περικλής παραμέρισε διά εξοστρακισμού τον κυριότερο πολιτικό του αντίπαλο, τον
συντηρητικό Κίμωνα. Μετά από τον εξοστρακισμό του Κίμωνα, ο Περικλής συνέχισε
να προτείνει ολοένα και πιο ριζοσπαστικούς νόμους, που προωθούσαν τον βαθμό
της δημοκρατίας σε πραγματικά δυσθεώρητα ύψη.

Η πολιτική του Περικλή συνέχισε να είναι υπερβολικά φιλολαϊκή, πράγμα που τον
κράτησε στην εξουσία τις επόμενες δύο δεκαετίες και του άνοιξε τον δρόμο, ώστε
να κάνει την Αθήνα, την ισχυρότερη πόλη της Μεσογείου και την πιο ξακουστή στον
αρχαίο κόσμο.
 Ο Περικλής πίστευε ότι εκτός από τα άλλα, εάν αύξανε
την δύναμη του λαού θα μπορούσε να αυξήσει την
στρατιωτική και κυρίως ναυτική δύναμη της Αθήνας.

Ο Περικλής εκμεταλλεύτηκε τη νίκη των ελληνικών

δυνάμεων επί των Περσών και την άνοδο της ναυτικής
δύναμης της Αθήνας προκειμένου να μετατρέψει τη
Δηλιακή Συμμαχία σε «Αθηναϊκή Ηγεμονία», οδηγώντας
την πόλη του στην μεγαλύτερη ακμή της ιστορίας της
κατά την περίοδο των 14 συνεχόμενων ετών που
εκλεγόταν στο αξίωμα του Στρατηγού.

Σε στρατιωτικό επίπεδο, οι επεκτατικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις που

πραγματοποίησε κατά την διάρκεια της κυριαρχίας του είχαν σαν κύριο στόχο τη
διαφύλαξη των συμφερόντων της Αθήνας. Τις επιχειρήσεις αυτές διεξήγαγε με τη
βοήθεια του πανίσχυρου αθηναϊκού ναυτικού, το οποίο άρχισε να δυναμώνει την
εποχή του Θεμιστοκλή και αργότερα του Κίμωνα, γιου του Μιλτιάδη. Ωστόσο ήταν
κατά την εποχή του Περικλή που έφτασε στην απόλυτη ακμή του, αποτελώντας τον
κινητήριο μοχλό της αθηναϊκής υπερδύναμης.

Ο Πελοποννησιακός πόλεμος
Ο Περικλής οργάνωσε τις πρώτες του πολεμικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια του
Πρώτου Πελοποννησιακού Πολέμου, μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης και των συμμάχων
τους.

Όταν επέστρεψε ο Κίμωνας από την εξορία το 451 π. Χ., ο Περικλής τού
εμπιστεύτηκε την αρχηγία του Αθηναϊκού στρατού, και ο ίδιος περιορίστηκε στα
καθήκοντά του μέσα στην Αθήνα. Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι αυτό έγινε
επειδή ο Περικλής δεν είχε αποδείξει ότι ήταν μεγάλος στρατιωτικός ηγέτης, σε
αντίθεση με τον Κίμωνα που ήταν γνωστός για τις επιτυχίες του εναντίον των
Περσών στην τελευταία φάση των Περσικών Πολέμων.

Έτσι, ο Περικλής συγκεντρώθηκε σε αυτό πού ήταν πραγματικά καλός, δηλαδή στην
εσωτερική διακυβέρνηση του κράτους, και πολύ ευρύτερα της ηγεμονίας των
Αθηνών.
Με αυτόν τον τρόπο πέτυχε κάτι το πραγματικά εξαιρετικό, δηλαδή τον πολιτικό
γάμο μεταξύ της δημοκρατικής παράταξης της οποίας ηγούνταν και της
συντηρητικής παράταξης του Κίμωνα.

Ο Περικλής ήταν ηγέτης της Αθήνας μέχρι τα δύο πρώτα χρόνια του
Πελοποννησιακού Πολέμου, ώσπου το 429 π. Χ. απεβίωσε εξαιτίας του λοιμού, μιας
μεταδοτικής ασθένειας, που χτύπησε την πόλη του.

Ο Περικλής και οι τέχνες

Υπήρξε μέγας προστάτης των τεχνών, της λογοτεχνίας και των επιστημών, και ο
βασικός υπεύθυνος για το γεγονός ότι η Αθήνα έγινε το πολιτιστικό και πνευματικό
κέντρο του αρχαίου κόσμου.

Το 449 π. Χ., ο Περικλής πρότεινε την

ανακατασκευή της Ακρόπολης των Αθηνών,
που είχε καταστραφεί από την επιδρομή
του Ξέρξη στην Αθήνα το 480 π. Χ.

Η Αθήνα ήταν το ηγετικό στέλεχος της

Δηλιακής Συμμαχίας στα χρόνια πού
ακολούθησαν μετά την περσική εισβολή,
παίρνοντας το χρίσμα από την Σπάρτη, η
οποία παραιτήθηκε για λόγους ευθιξίας
από την ηγεσία της πανελλήνιας συμμαχίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την
εγκαθίδρυση της Αθηναϊκής Ηγεμονίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 454 π. Χ., οι
Αθηναίοι μετέφεραν το ταμείο της συμμαχίας από την Δήλο που ήταν το κέντρο της
συμμαχίας, στην Ακρόπολη των Αθηνών, παίρνοντας τα χρήματα της συμμαχίας υπό
τον έλεγχο τους.

Κάτι τέτοιο επέτρεψε την κατασκευή μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως ο

Παρθενώνας και το Ερεχθείο, αλλά προκάλεσε πολλά μελλοντικά προβλήματα στην
Αθήνα, λόγω της ολοένα και περισσότερο αυτοκρατορικής συμπεριφοράς της.

Η ανακατασκευή της ακρόπολης ξεκίνησε το 447 π. Χ.,

κατόπιν εισήγησης του Περικλή, ο οποίος προσωπικά
παρότρυνε τους συμπολίτες του, στο πιο φιλόδοξο
οικοδομικό έργο της κλασσικής αρχαιότητας.

Για την κατασκευή μόνο του Παρθενώνα, χρειάστηκαν

5.000 τάλαντα τον πρώτο χρόνο κατασκευής του ναού, την
κατασκευή του οποίου επέβλεπε ο ίδιος ο Περικλής. Το
Πεντελικό Μάρμαρο το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την
κατασκευή του Παρθενώνα, καθώς και γενικότερα της
Ακρόπολης των Αθηνών, προκάλεσαν μελλοντικές
 αντιδράσεις από τις άλλες πόλεις της Δηλιακής Συμμαχίας. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι
κατασκευές έργων εξαιρετικής καλλιτεχνικής ομορφιάς όπως ο Παρθενώνας και το
χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς, οδήγησαν στη χαλάρωση της Αθηναϊκής
Ηγεμονίας. Ο Παρθενώνας χτίστηκε με 20.000 τόνους Πεντελικού Μαρμάρου και η
διάρκεια κατασκευής του κράτησε 15 χρόνια. Κάποια έργα του Περικλή παρέμειναν
ανολοκλήρωτα λόγω του Πελοποννησιακού Πολέμου που ξέσπασε στη διάρκεια της
κατασκευής τους, και του ανταγωνισμού του Περικλή με τους πολιτικούς του,
αντιπάλους.

ἀνδρῶν γὰρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος, καὶ οὐ

στηλῶν μόνον ἐν τῇ οἰκείᾳ σημαίνει ἐπιγραφή,
ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ μὴ προσηκούσῃ ἄγραφος μνήμη παρ'
ἑκάστῳ τῆς γνώμης μᾶλλον ἢ τοῦ ἔργου
ἐνδιαιτᾶται.
Απόσπασμα από τον «Επιτάφιο Λόγο» του Περικλή,
όπως τον κατέγραψε ο ιστορικός Θουκυδίδης

Βιβλιογραφία
http://el.wikipedia.org

http://biographies.nea-acropoli.gr

Ιστορία Δ΄ δημοτικού, Στα αρχαία χρόνια, ΟΕΔΒ