Professional Documents
Culture Documents
0 แสงส่องธรรม วัดปิป-พี่กฤษณ์
0 แสงส่องธรรม วัดปิป-พี่กฤษณ์
แสงสองธรรมที่วัดปปผลิวนาราม
นาวาเอกกฤษณ บุญเอี่ยม
หัวใจของพระพุทธศาสนา ไดแก เนื้อหาของโอวาทปาฏิโมกขที่พระพุทธองคระบุหลัก
ปฏิบัติไว ๓ ประการ คือ
๑. ไมทําความชั่วทั้งปวง
๒. ทําความดีใหถึงพรอม
๓. ทําจิตใหสะอาดผองใส
การไมทําความชั่วเปนความดีอยางหนึ่ง เปนสิ่งที่มีคุณคาในตัวเองในความหมายที่วาไม
กอใหเกิดโทษทุกขแกตนเอง ผูอื่น หรือสังคม ผูที่ไมทําความชั่วทั้งปวงนั้น คือ ผูที่มีคุณธรรม
ประจําใจ ๒ อยาง คือ ความละอาย(หิริ) และความเกรงกลัวตอการทําบาป(โอตัปปะ) เปน
อุปนิสัยที่เกิดจากเคารพตนเอง มีสํานึกตอสวนรวม เปนพื้นฐานรองรับการทําความดีใหถึง
พรอมซึ่งเปนหัวใจพระพุทธศาสนาขอที่ ๒ และสงผลใหจิตใจสะอาดผองใสไดจริงที่เปนหัวใจ
พระพุทธศาสนาขอที่ ๓
๑. พุทธศาสนาคืออะไร การปฏิบัติธรรมคืออะไร
ในทัศนะของผมพระพุทธศาสนา คือ ระบบของการฝกจิตใหสงบ- ตั้งมั่น(ไมใชตั้งแช
ทื่อ บื้ อ เดลิ้ม หลับ ไหล จม) และฉลาด รูเท าทันกระแสการปรุงแต งตาง ๆ ช วยยกระดั บ
คุณภาพชีวิตของมนุษยใหสูงขึ้นตั้งแตระดับกัลยาณชนหรือคนดีในสังคม จนถึงระดับหลุดพน
จากวงจรการเวี ย นว า ยตายเกิ ด เป น ระบบการพั ฒ นาคุ ณ ภาพชี วิ ต ที่ ยิ่ ง ใหญ ที่ สุ ด ของ
มนุ ษ ยชาติ .....การเกิ ด เป นมนุ ษ ย นั้นยากยิ่ ง แม แ ต เ ทวดายั ง อนุ โ มทนา ภพภู มิอื่ นๆ ไม ว า
พรหม สวรรค สัตวเดรัจฉาน เปรต อสุรกาย และสัตวนรก ลวนเปนภพเสวยทั้งสิ้น ภพที่มีสุขก็
สุขมาก ภพที่มีทุกขก็ทุกขมาก มีเพียงภพมนุษยที่มีทั้งสุขและทุกขปรากฏสลับใหเห็นชัดเจน
เอื้ออํานวยตอการฝกจิตใหหลุดพนจากสังสารวัฏ
การปฏิบัติธรรมก็คือ การฝกจิตใหสงบและฉลาด ขยายความก็คือ ฝกใหจิตสงบตั้ง
มั่น มีสติสัมปชัญญะรูเทาทันอาการทางกายและใจเนืองๆ กระทั่งเห็นถึงความไรสาระของการ
ยึดมั่นถือมั่นที่มีตอกายและจิต สลัดคืนใหกับธรรมชาติไป แลวอยูกับโลก-เห็นโลกตามความ
เป นจริ ง อยู อ ย า งเป นปกติ เ ป น ธรรมดา เป นธรรมชาติ จริ ง ๆ หรื อ การใช ชี วิ ต อย า งที่ ท า น
อาจารยพุทธทาสกลาวไววา มีชีวิตอยูดวยความวาง(วางจากความยึดมั่นถือมั่น) ทํางานดวย
ความวาง อุทิศผลงานใหกับความวาง แมวายังไมสามารถกาวถึงจุดดังกลาว ผลแหงการมี
สติสัมปชัญญะ มีความรูตัวเนืองๆ ก็จะชวยใหผูปฏิบัติคลายวางตอความยึดติด ไมตกเปนเหยื่อ
หนาที่ 2 จาก 22 หนา
ร่ํารวย ทรั พยสินเงินทอง ลู กหลาน ญาติ พี่นอ ง ตอ งวางหมด รั กแคไ หนก็ตอ งจากกัน ไม
สามารถตอรองใดๆ กับความตาย ไปก็ไปเลย เสียดายเวลาและโอกาสที่ญาติๆ หรือเพื่อนชวน
ไปปฏิบัติธรรมแตตนไมยอมใหโอกาสกับชีวิตตัวเอง อางมันสารพัดเหตุผลแลวตบทายวาไมมี
เวลา ยั ง ไม ถึ ง เวลา รอให แ ก ก ว า นี้ ก อ น ดั ง นั้ น ถ า ท า นได อ า นเรื่ อ งราวนี้ ก็ ล องไตร ต รอง
ใครครวญดู เวลาตายทานไปคนเดียว ไปกับกรร มดีกรรมชั่ว ภพภูมิขางหนาจะเปนอะไร
ขึ้นอยูกับการวางใจใหเปน การวางใจใหเปนไมไดหมายความวาจะตั้งใจนึกถึงแตความดีที่
เคยทํ ามาตอนใกลต าย(ตอนนี้ฉั นขอปล อยกายปล อ ยใจตามสบายไปกอ น).......ขอให ขอ คิ ด
เกี่ยวกั บกลไกการตายของมนุ ษย วา จิ ตของเราประกอบด วยจิต เหนือ สํานึก และจิ ตใตสํ านึ ก
ยามจะตายอาการรับรูทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ซึ่งถูกควบคุมโดยจิตเหนือสํานึกจะหมดสภาพ
ลง แลวจิตใตสํานึกจะทํางานโดยการขับเคลื่อนของกรรมดี กรรมชั่วที่เคยทํา เหมือนเทปถูก
กรอกลับ ภาพกรรมตางๆ ที่เคยทําจะปรากฏใหเห็นในจิต ตายจริงตอนไหนก็ไปกับกรรมนั้น
เพราะฉะนั้นการที่เราจะไปตั้งใจนึกถึงสิ่งที่ดีความดีเอาตอนใกลตายซึ่งเปนเรื่องของจิต
ใตสํานึกจึงไมมีทางเปนไปได
... ชี วิ ต ที่ เ วี ย นว า ยในสั ง สารวั ฏ นั้ น ยาวนานไม สิ้ น สุ ด เหมื อ นเดิ น อยู ใ นวงกลมไร
จุดหมาย มีเพี ยงการปฏิ บัติตามคําสั่งสอนของพระพุ ทธเจาที่จะชวยใหห ลุดพนจากวงจรนี้
สมมุติวาทานมีโอกาสไดเกิดเปนมนุษยสักรอยชาติตอเนื่อง ภพชาติหนึ่งที่เกิดมาก็เหมือนเรา
เดินทางมาพักในศาลาเพื่อรอเดินทางตอไป ในศาลาเรากับพบหมูนักเดินทางเชนกัน ไดรูจัก มี
ปฏิสัมพันธกันทํากิจกรรมรวมกัน แลวตางคนก็ตางเดินทางตอไปตามเสนทางของตน คนใน
ศาลาก็เหมือนกับพอแม ญาติพี่นอง เพื่อนฝูง ศาลาเหมือนภพชาติ การเดินทางไปสูศาลาหลัง
ตอไปเราอาจไมไดเจอบุคคลเหลานั้น อาจเจอนักเดินทางกลุมใหมแลวก็ผูกพันกันในฐานะตาง ๆ
ชั่วระยะหนึ่ง ไมนานก็ตองจากกัน เดินทางตอไปทางใครทางมัน ไมรูวาจะมีจุดจบที่ตรงไหน
เวียนวายตายเกิดรอบแลวรอบเลาไมรูจบ การภาวนาหรือเจริญสมถะและวิปสสนากรรมฐาน
เดินตามทางที่พระพุทธเจาวางไวเทานั้นที่จะชวยใหทานพนจากวงจรนี้ได
๓. ปฏิบัติที่ไหนดี แนวไหน
: เลือกฝกตามจริต ทุกสํานักที่เดินตามมรรคมีองค ๘ ดีหมด
ในประเทศไทยมีสถานฝกปฏิบัติธรรมมากมาย ที่ดีถูกทางก็มาก ที่ผิดทางเปนมิฉาทิฏฐิ
ก็ไมนอย เปนที่ทราบกันอยู ทานตองใชวิจารณญาณกลั่นกรองเอาเองหรือสอบถามจากผูรู
ทางที่ดีอยากแนะนําใหไปอานหนังสือคูมือมนุษยของทานอาจารยพุทธทาสกอน(ถาขี้เกียจ
อานก็ฟงซีดีเสียงอานเอา ขอมาที่ผมก็ได ยินดีสงใหฟรีถึงบานทั่วประเทศ) ทานอาจารยจะ
เขียนไวชัดเจนวา อะไรคือพุทธแท อะไรคือเนื้องอกที่คอยบอนทําลายพระพุทธศาสนา เมื่ออาน
หนังสือหรือฟงซีดีแลวทานก็ใชความรูจากหนังสือเลมนี้ไปเลือกสํานักเอาเองวาจะฝกที่ไหนดี
ไมวาสํานักไหนก็ตามแนวทางที่ถูกตองจะตองไปลงที่สติสัมปชัญญะ มีพระไตรลักษณ
เปนตัวกลั่นกรอง ในทายที่สุดตองแจงในอริยสัจ ๔ วางขันธ ๕ ลง
หนาที่ 4 จาก 22 หนา
สติ สั ม ปชั ญ ญะอ อ นมานาน เจอเหตุ ม ากระทบ ระเบิ ด ความโกรธรุ น แรงกว า คนไม เ คยฝ ก
กรรมฐาน) หรือมีสติรูเทาทันแลวปลอยวางไปเองได คําตอบ คือ ตองเปนตองเปนแบบที่ ๒ ...
การปฏิบัติธรรมที่ถูกทางไมวาจะเริ่มจากเสนทางใด ทายที่สุดตองมาลงที่สติสัมปชัญญะ
เทานั้น ไมมีใครบรรลุธรรมอยางขาดสติ ติดนิมิต เพอเจอ ใชพื้นฐานสมาธิแบบเคลิ้ม
หลับหรือตั้งแช หรือเพงกําหนดเฉพาะสวนมันทั้งปทั้งชาติ ปฏิบัติมาเปนสิบปยี่สิบป ก็ยัง
เขาความรูตัวทั่วพรอมไมได ครูบาอาจารยทานใหขอแนะนําวา เราควรหัดยอมรับตนเองอยาใช
จํานวนปที่ปฏิบัติธรรมมาเปนตัววัดความกาวหนา แตใหใชการคลายวางจากโลภ โกรธ หลง
ดวยการที่มีสติรูเทาทันแลวมันวางของมันเองเปนตัวชี้วัด ไมใชวางดวยอาการกดขม
แบบหินทับหญา เราตองกลาพอที่จะยอมรับขอผิดพลาดของตน วิธีการใดถาประเมินแลวได
ขอสรุปวาไมกาวหนา ก็สอบถามทานอาจารย แกไขตนเองแลว ถาผลการฝกยังไมไปไหน...
แสดงวาอุบายไมถูกจริต ขอแนะนําใหเปลี่ยนสํานักหรือลองศึกษาสํานักอื่นประกอบ เผื่อได
อุบายที่ถูกจริต ในการฝกกับครูบาอาจารยแตละทาน...เราควรเปดใจฝกดวยความเคารพ วาง
ของเกาใหหมด เทน้ําชาในถวยทิ้ง ทําตัวเปนถวยชาเปลา ฝกกับพระอาจารยในลักษณะของ
คนมีวินัย คือ ”ปากอยาพร่ํา ทําตามสั่ง”
สิ่งสําคัญในการประเมินผลการฝก คือ อยาใหมี BIAS หรือความลําเอียงเพราะ
เราเคารพเกรงใจครูบาอาจารย ปญหาของนักปฏิบัติที่พบกันมากในยุคนี้ คือ
๑. ฝกแลวไปจมกับภาวะหินทับหญา ติดสมถะกันหนึบ ภายนอกดูสํารวมดี แต
ปฏิบัติมากันหลายปก็ยังหลับ ไหล จม เคลิ้ม แชนิ่ง ๆ แข็ง ๆ กลุมนี้มักติดหลับและ ติดแชใน
ฌาน การดําเนินชี วิตปกติถาเจอสิ่งกระทบแรงๆ อารมณระเบิด รุนแรงกว าคนปกติ โกรธจั ด
(เพราะมีความหลงดีมีมานะ ตัวตนสูงวาฉันเปนนักปฏิบัตินะ...ซอนเรนอยูภายใน) กลุมนี้ขาด
หรือออนเรื่องการเจริญสติในชีวิตประจําวันเพราะติดความสงบตอนนั่งสมาธิ ที่นากลัวคือ พวก
ที่จมหนักๆ หลายคนมีอาการทางประสาทตองใชยาชวยรักษา ตองอาศัยครูบาอาจารยเกงๆ
ชวยงัด..ตองฝกความรูตัวเยอะ ๆ ชวยแก
๒. ฝ ก แล ว ติ ด ที่ ก ารเพ ง กํ า หนดเฉพาะส ว น เช น ติ ด ที่ ก ารเพ ง อิ ริ ย าบถ ไม
สามารถเขาภาวะความรูตัวทั่วพรอมได ติดเพงเฉพาะสวนกันหลายๆ ป(๒๐-๓๐ ปก็เคยพบ)
บางทานถึงกับลังเลสงสัยคําตรัสของพระพุทธองคที่วา ผูใดเจริญสติปฏฐาน ๔ ตอเนื่อง จะบรรลุ
ธรรมไดภายใน ๗ วัน ๗ เดือน หรือ ๗ ป อยางนอยภายใน ๗ ป จะเขาภูมิพระอนาคามี...ก็
เพราะเดินกันผิดทางเอง ติดรูปแบบ ไมกาวหนา เขาความรูตัวทั่วพรอมไมได เจริญสติแบบองค
รวมไมเปน(มักติดอยูที่การเจริญสติแบบกําหนดเพงเฉพาะสวน) ไมสามารถเดินสติปฎฐาน ๔
ใหเปนทางสายเอกได......แลวจะไปหวังมรรคผลไดอยางไร โดยเฉพาะการฝกอานาปานาสติ
มักจะติดเพียงแคการกําหนดลมแลวรูลม เห็นลม ไมสามารถรูทั่วกองลมได ดังนั้นจึงไมตอ ง
สงสัยวาทําไมการปฏิบัติธรรมของพุทธศาสนิกชนจึงไมกาวหนาเทาที่ควร
หนาที่ 7 จาก 22 หนา
ก็ มีภาพแปลกๆ ปรากฏเสมอ แต เ นื่ อ งจากผมเป นคนง ายๆ ไม ใ ส ใ จอะไรให มากเรื่ อ ง เข า
ทํานองชางหัวมันไปแทบทุกเรื่อง ภาพตางๆเหลานั้นจึงเปนเพียงทางผาน อยูมาวันหนึ่งเมื่อ
ถอยจากภาวะที่ แช ทื่อๆ มีด วงสว างเดนอยูนั้น ก็ ปรากฏภาพตั วผมเองเป นฤาษี หนวดยาว
บําเพ็ญพรตอยูที่เชิงเขาทิวทัศนสวยงาม ใกลทะเล มีพระพุทธเจาเสด็จมาหาพรอมกับพระ
อุปฏฐาก ทานตรัสวาทานคือ พระวิปสสีพุทธเจา.... การบําเพ็ญภาวนาที่ผมทําอยูนี้ผิดทาง
ทานจะชี้แนะให แตผมมีความอหังการ ทะนงตน จึงไดปฏิเสธไป ทานตรัสย้ําอีก ๒ ครั้งผมก็ยัง
ยืนกรานกับความคิดของตน ทานจึงเสด็จกลับ จากนั้นวันตอมาในภาวะเดียวกันผมไดพบหลวง
ปูมั่นและพระสารีบุตรมาเตือนวา ภาวะที่เปนอยูนี้ไมถูกตอง ตองใชสติและสัมปชัญญะเปนตัว
คอยกํากับแลวเจริญวิปสสนา ผมฟงแลวงงไมรูเรื่อง ศัพทอะไรแปลกๆ เพราะตอนเรียนวิชา
ศีลธรรมในโรงเรียนนั่งหลับตลอด เปนวิชาที่ผมหันหลังใหอยางสิ้นเชิง ที่สอบผานมาก็อาศัย
การอ า นด ว ยตนเอง พื้ น ความรู ท างพระพุ ท ธศาสนามี น อ ยมาก กระนั้ น ก็ ยั ง พอทราบว า
พระพุทธเจาที่เรียนมามีพระองคเดียวเทานั้นมีพระนามเดิม คือ เจาชายสิทธัตถะ เปนคนละคน
กับที่พบในภาวะนั้น
วั นต อ มาบั ง เอิ ญ ได ยิน เสี ยงจากรายการของคุ ณ อาคม ทั น นิ เ ทศ วิ ทยุ ทหารอากาศ
สะพานแดงบางซื่อที่เพื่อนบานเปดฟง พูดถึงเรื่องพระพุทธเจาวามีหลายพระองค และกลาวถึง
พระวิปสสีพุทธเจาดวยทําใหผมขนลุกขึ้นมา และเริ่มสนใจเรื่องภพชาติ การเวียนวาย ตาย เกิด
แตก็ประเดี๋ยวประดาวแลวก็กลับไปอยูกับกระแสโลกความเคยชินเกาๆ กระทั่งวันหนึ่งเมื่อถอย
จากภาวะทื่อๆ ก็ปรากฏภาพพระชรารูปหนึ่งเขามาเตือนวาสมาธิของผมเปนสมาธิแบบโงๆ
ไมใชสัมมาสมาธิเพราะขาดสติสัมปชัญญะเปนตัวคอยกํากับ ใหปรับใหม...ผมรูสึกงง ...แตก็ฉุก
ใจคิด ออ! ขึ้นมาวา ภาวะตาง ๆ ที่เปนมาแตเด็กนี้เขาเรียกวา สมาธิ นั่นเอง เคยไดยินมาบาง
แตไมทราบวามันคืออะไร ทําแลวไดประโยชนอะไรบาง ถาใหผมตองมานั่งหลับตานานๆ คงไม
เอาดวย...ผมขอไปดูหนัง เดินเที่ยว ดีกวา ...
๖.๓ ศรัทธาหัวเตา
ค่ําวันตอมา ผมกลับจากการใชเวลาวางไปเรียนคอมพิวเตอรคอรสระยะสั้นที่จุฬาลง
กรณมหาวิทยาลัย ลงจากรถเมลสาย ๕๐ เดินผานศาลาวัดประชาระบือธรรม คงจะเปนวันพระ
พระทานคงเปดเทป ผมไดยินเสียงพระบรรยายธรรม เปนเสียงเดียวกับเสียงพระที่มาเตือนผม
ในนิมิต ผมขนลุกซู ตัวแข็ง เหมือนมีอานุภาพบางอยางดึงดูดไวใหกาวไมออก ยืนนิ่งฟงเสียง
ธรรมเทศนาดวยความสงบ น้ําตาไหลดวยความอิ่มใจ เปนการฟงธรรมครั้งแรกในชีวิตที่ฟง
อยางตั้งใจ(เกิดมาไมเคยสนใจฟง) ดื่มด่ําและซึ้งใจอยางบอกไมถูก และในตอนทายจึงทราบวา
พระที่เทศนคือ หลวงพอพุธ ฐานิโย วัดปาสาลวัน อ.เมือง จ.นครราชสีมา ..... จากนั้นมาผมก็
สนใจพระพุทธศาสนามากขึ้น มักจะอาศัยการอานเปนหลักและทําแบบแอบๆ เพราะเกรงญาติ
และเพื่อนๆจะหาวาเพี้ยน ก็พอไดความรูความเขาใจขึ้นมาบางนิดหนอย
หนาที่ 10 จาก 22 หนา
ชองทางของบประมาณจากทางราขการมาชวย กลับประจักษความจริงอยางหนึ่งที่ชวนวาเหว
คือ รัฐบาลไมมีงบประมาณใหวัดสวนใหญ มีเพียงบางวัดเทานั้นที่ไดและตองอยูในเงื่อนไขบาง
ประการดวย ผมรูสึกวาเขาคิดแคบไปสถาบันศาสนาปนหนึ่งในสถาบันสูงสุด
ตอมาผมและคุณแฟงไดขออนุญาตหลวงพอจัดอบรมกรรมฐานเพิ่มขึ้นที่วัดในวันเสาร-
อาทิตยสัปดาหที่ ๓ ของเดือน ทําใหวัดมีการอบรมกรรมฐานเดือนละ ๒ ครั้ง โดยในครั้งที่ ๒
คุณแฟงจะเปนผูรับผิดชอบใหการอบรม ในการอบรมกรรมฐานทุกครั้งผมจะเปนตัวสอดแทรก
เขาทดแทนในกรณีที่หลวงพอและคุณแฟงติดธุระ การสอนไมใชหนาที่ของผม แตถาใหแกขัดก็
พอได
๙. นอมธรรมเขาสูใจ
นอกจากการปฏิบัติที่วัดแลว ในตนป พ.ศ.๒๕๕๒ ผมและคุณแฟงได จัดใหมีก ารฝ ก
ทบทวน พิเศษเพื่อใหเกิดความคลองตัวและชํานาญในอุบายของหลวงพอวิโมกข ดังนี้
๑. ในพื้นที่กรุงเทพฯ คุณแฟงจะนัดกลุมไปฝกที่บานแถวเทพารักษ บางครั้งก็ยกคณะ
ไปที่วัดอโศการาม อ.เมือง จ.สมุทรปราการ ขาประจําก็ไดแก คุณแกว(นาวาเอกหญิงกิ่งแกว
แกวกรรณ ร.น.) คุณเปย พี่สบสุข(นาวาเอกสบสุข ลีละบุตร ร.น.) และคุณประโยชน(นาวาโท
ประโยชน พรมมิ ร.น.) เปนตน
๒. ในพื้นที่ระยองและสัตหีบ ผมจะรับผิดชอบ โดยจัดฝกตามบานเพื่อน ๆ ที่แจงความ
ประสงค โดยสัปดาหแรก ก็มี ๒ หลัง แตพอสัปดาหที่ ๒ ไดแจงความจํานงมาอีก ๘ หลัง เกิน
กําลังที่ผมจะจัดให สถานที่จัดเปนไปตามวันดังนี้.-
- วันจันทร ๑๙.๐๐-๒๑.๐๐ น. รานโรสแมรี่ (บานคุณแอว)ถ.สุขุมวิท อ.เมือง จ.ระยอง
เยื้องปม ปตท. สี่แยก PMY
- วันอังคาร ๑๙.๐๐-๒๑.๐๐ น. บานเลขที่ ๑๐๐/๑๗ หมูบานแมกไม ๑ (บานคุณสา) ถ.
ขนสงใหม ใกลกับโกลบอลเฮาส อ.เมือง จ.ระยอง
- วันพุธ ๑๘.๐๐-๒๐.๓๐ น. ชมรมพุทธศาสนา(น.อ.หญิงนวลรักษา โพธิ์ศรี) โรงเรียน
ชุมพลทหารเรือ อ.สัตหีบ จ.ชลบุรี
- วันพฤหัสบดี ๑๙.๐๐-๒๑.๐๐ น. สถาบันกวดวิชาติวเตอรคลับ (คุณเล็ก) ถ.สุขุมวิท
เยื้อง โรงเรียนอัสสัมชัญระยอง อ.เมือง จ.ระยอง
- วันศุกร ๑๙.๐๐-๒๑.๐๐ น. รานเพื่อนรักสัตวเลี้ยง(คลินิกหมอปุก) ถ.สุขุมวิท เยื้อง
ระยองรามา อ.เมือง จ.ระยอง
- วันเสาร ๐๙.๓๐-๑๑.๓๐ น.บานเลขที่ ๑๑๑/๕๓ ม.วานาพารควิลล (คุณเจี๊ยบ) ถ.
หลังแม็คโคร อ.เมือง จ.ระยอง
หนาที่ 16 จาก 22 หนา