BS NGUYӈN XUÂN TUҨN ANH

BӊNH TĂNG
HUYӂT ÁP
Tӯ chҭn đoán đӃn điӅu trӏ

Bӝ Môn nӝi ± ĐHYD / Khoa Tim mҥch - BVCR

 MӨC LӨC

ß
hái niӋm cơ bҧn vӅ HA

ß 
hái niӋm cơ bҧn vӅ Tăng HuyӃt Áp
ß 
iӅu trӏ bӋnh THA
ß 
ác nhóm thuӕc hҥ áp
Ö- KHÁI NiӊM CƠ BҦN Vӄ HA
 HUYӂT ÁP LÀ GÌ ?

ß HA là áp lӵc cӫa dòng máu chҧy trong lòng

mҥch tác đӝng lên thành mҥch máu.
ß HA phө thuӝc :
± Sӵ bơm máu tӯ tim
± Tính đàn hӗi cӫa
thành mҥch máu
ß HA thay đәi theo :
± Tuәi tác
± Hoҥt đӝng
 ĐӎNH NGHĨA HUYӂT ÁP

ß HA tâm thu :
± ³Sӕ trên´ : áp lӵc trong
lòng mҥch sinh ra khi
tim co bóp.
ß HA tâm trương :
±
³Sӕ dưӟi´ : áp lӵc
trong lòng mҥch khi trái
tim thư giãn giӳa các
nhӏp đұp.
 CÁCH ĐO HA

ß  n ngӗi, tay ӣ
ngang mӭc vӟi
tim.
ß hông uӕng café,
hút thuӕc lá, vұn
đӝng thӇ lӵc ít
nhҩt 
phút
trưӟc khi đo.
ß o hai lҫn, cách
nhau ít nhҩt 
phút.
ß o cҧ hai tay nӃu
cao.
 ĐO HA TҤI NHÀ

ß áy đo HA tӵ đӝng có thӇ dùng đưӧc sau khi

³chuҭn hóa´ vӟi mӝt HA kӃ tҥi cơ sӣ y tӃ.
ß hông dùng loҥi đo ӣ cә tay hay ngón tay
- KHÁI NiӊM CƠ BҦN Vӄ TĂNG HUYӂT ÁP
BӊNH TĂNG HA CÓ NGUY HiӆM KHÔNG ?

ß Ӈ tӯ trӏ sӕ HA   mmHg, tӱ vong do

tim mҥch tăng gҩp  cho mӛi sӵ gia tăng 

mmHg đ v HA tâm thu và

mmHg đ v HA
tâm trương.
ß  bӋnh nhân THA :
± Nguy cơ bӏ tai biӃn mҥch máu não tăng gҩp 
lҫn.
± Nguy cơ suy tim tăng gҩp 6 lҫn
 KiӆM SOÁT BӊNH THA

ß THA là mӝt bӋnh cҫn đưӧc chҭn đoán và

điӅu trӏ
ß Tҥi Hoa  :
±  bӋnh nhân ngưӡi lӟn không biӃt bӏ THA.
± #   bӋnh nhân điӅu trӏ không đҥt mөc tiêu
TÌNH HÌNH KiӆM SOÁT BӊNH THA TҤI VN

ß Trҫn ӛ Trinh (  :

± 6 , không biӃt bӋnh,  biӃt bӋnh nhưng
không điӅu trӏ, , điӅu trӏ thҩt thưӡng, 
điӅu trӏ đúng.
ß hҥm Gia hҧi (

 :
±  biӃt đúng các yӃu tӕ nguy cơ bӋnh THA.
± Trong 8 8 ngưӡi THA chӍ có  ngưӡi dùng
thuӕc, tӹ lӋ HA đưӧc khӕng chӃ tӕt là , .
 DӎCH Tӈ HӐC

ß Theo WHO tӹ lӋ THA 8
8 dân sӕ.

ß ndonesia 6
, alaysia

, ài Loan
8
ß Hà Lan  , háp


ß Hoa  : 6 triӋu ngưӡi THA và tӹ lӋ mҳc bӋnh là

.
ß iӋt Nam :
± 6
THA chiӃm  dân sӕ
± 8 ,
±  , 
± 

 6,  (miӅn ҳc.

ß Ӌnh THA ngày càng nhiӅu vì :
± NhiӅu ngưӡi già hơn.
± NhiӅu ngưӡi béo phì hơn
± Tăng tҫn suҩt các yӃu tӕ nguy cơ
ß Tuәi :
± 6

6 tuәi : > 

± >
tuәi : 
 ĐӎNH NGHĨA TĂNG HUYӂT ÁP

ß HA tâm thu >= Ö
mmHg và / hoһc HA

tâm trương >= 9
mmHg
 PHÂN LOҤI THA (JNC 7)

Normal < 
and <8

rehypertension 

 or 8

8
(Tieàn THA

Hypertension :

Stage : 

 or 



Stage : >  6
or > 

 TiӄN TĂNG HUYӂT ÁP

ß Nhӳng ngưӡi này sӁ có nguy cơ cao bӏ THA

mà nӃu ta can thiӋp sӟm (lӕi sӕng, thuӕc
men sӁ làm chұm lҥi sӵ tiӃn triӇn cӫa bӋnh
THA.
 TRIӊU CHӬNG CӪA THA

ß 
 không có triӋu chӭng.
ß Ngưӡi ta gӑi bӋnh THA là giӃt ngưӡi thҫm
lһng vì nó âm thҫm làm tәn thương nhiӅu cơ
quan trong cơ thӇ.
ß SLENT LLER
CÁC YӂU TӔ NGUY CƠ CӪA THA CÓ THӆ
NGĂN NGӮA ĐƯӦC

ß TiӅn THA.
ß éo phì, thӯa cân
ß H c chuyӇn hóa (béo phì, tăng đưӡng huyӃt,
tăng HA, RL lipid huyӃt .
ß Hút thuӕc lá .
ß ӕng rưӧu.
ß hӃ đӝ ăn nhiӅu muӕi, ít kali.
ß Lӕi sӕng tĩnh tҥi.
 NGUYÊN NHÂN

ß ô căn  các trưӡng hӧp.

± YӃu tӕ di truyӅn ,cưӡng giao cҧm, tăng hoҥt
tính hӋ renin
angiotensin, chuyӇn hóa muӕi

nưӟc
ß Thӭ phát : 
± Ӌnh đm thұn ,bӋnh nhu mô thұn, bӋnh nӝi tiӃt,
thuӕc men.
THA : MӜT BӊNH ĐA YӂU TӔ
 CHҬN ĐOÁN XÁC ĐӎNH

ß HA tâm thu > 

mmHg và hoһc HA tâm
trương > 
mmHg.
ß THA tâm thu đơn đӝc : chӍ gia tăng trӏ sӕ HA
tâm thu.
ß o hai lҫn mӝt lҫn khám, trong hai lҫn
khám khác nhau.
ß hi trӏ sӕ HA quá cao (

mmHg
không cҫn theo dõi mà phҧi điӅu trӏ ngay.
 XÁC ĐӎNH CÁC YӂU TӔ NGUY CƠ TIM
MҤCH

ß Tuәi (nam > , nӳ > 6.

ß Hút thuӕc lá.
ß éo phì ( > 
kg m .
ß t hoҥt đӝng thӇ lӵc
ß RL lipid huyӃt.
ß ái tháo đưӡng
ß TiӇu đҥm vi thӇ hay đӝ lӑc vi cҫu giҧm < 6

ml phút.
ß ó tiӅn sӱ gia đình mҳc bӋnh tim mҥch sӟm
 TӘN THƯƠNG CƠ QUAN ĐÍCH

ß ÁY T
ß T
± hì đҥi thҩt trái, bӋnh mҥch vành , suy tim, phù phәi
cҩp, NT.
ß THҪN NH
± Xuҩt huyӃt não, nhӗi máu não, cơn thoáng thiӃu máu
não, hôn mê, co giұt, sa sút trí tuӋ
ß H Á
± hình đm chӫ, tăng nhanh tiӃn trình X, đau cách
hӗi, phình đm chӫ bóc tách.
ß THҰN
± TiӇu máu, tiӇu đҥm, suy thұn.
 BiӃn chӭng tim

hì đҥi thҩt trái

Nhӗi máu cơ tim

BiӃn chӭng thҫn kinh
BiӃn chӭng mҥch máu
BiӃn chӭng thұn ± đáy mҳt
„- ĐiӄU TRӎ BӊNH THA
 LӦI ÍCH CӪA ViӊC LÀM GiҦM HA

ß Giҧm tӹ lӋ NT 

.
ß Giҧm tӹ lӋ suy tim > 

ß Giҧm tӹ lӋ đӝt quӷ 


 MӨC TIÊU ĐiӄU TRӎ

ß Giҧm tӹ lӋ tӱ vong và tӹ lӋ bӋnh tұt

ß ưa trӏ sӕ HA < 

mmHg hoһc <

8
mmHg nӃu bӋnh nhân bӏ đái tháo
đưӡng hay bӏ bӋnh thұn mҥn.
GIÁO DӨC Ý THӬC CHO BӋNH NHÂN

ß iӅu trӏ lâu dài.

ß hông thӇ dӵa vào trch đӇ biӃt bӋnh nһng
hay nhҽ.
ß Tiên lưӧng tӕt hơn khi đưӧc điӅu trӏ.
ß Theo dõi sát suӕt quá trình điӅu trӏ
 ĐiӄU TRӎ KHÔNG DÙNG THUӔC

ß Thay đәi lӕi sӕng : áp dөng cho tҩt cҧ bӋnh nhân

THA và tiӅn THA.
± hӃ đӝ ăn
± Tұp luyӋn
± Giҧm cân
± Giҧm vòng bөng
ß Nam < 
cm
ß Nӳ < 8
cm
± ôi trưӡng không có khói thuӕc lá
ß ó thӇ áp dөng cho bӋnh nhân THA gđ tӯ 6

tháng khi không có bӋnh T, tәn thương cơ
quan đích, có bӋnh tim mҥch hoһc có nhiӅu yӃu tӕ
nguy cơ.
 Lifestyle Modification

Thay đәi huyӃn cáo ӭc hҥ HA

p
 Duy trì cân nһng 

mmHg

T kg
( 8.
.
kg m

 Giҧm lưӧng muӕi 
8 mmHg
 ăn còn 6 g Nal
(. g Na
  Ăn nhiӅu rau, quҧ, 8
 mmHg
sӳa ít béo, giҧm
ăn mӥ
ð   huyӃn khích 
 mmHg
 tұp luyӋn gҳng
sӭc (đi bӝ
nhanh ít nhҩt

phút ngày
trong đa sӕ các
ngày trong tuҫn
 Nam <  drinks 
 mmHg
 ngày Nӳ <
drink ngày  drinks   chai
vang,  lon bia,  ly
nhӓ rưӧu mҥnh
 ĐiӄU TRӎ BҴNG THUӔC

ß Thuӕc phҧi đưӧc chӭng minh có hiӋu quҧ.

ß Xem xét các bӋnh lý đi kèm và các yӃu tӕ
nguy cơ.
ß Giá cҧ.
ß Lӕi sӕng.
ß Tính tuân thӫ điӅu trӏ.
ß áp ӭng điӅu trӏ thay đәi rҩt khác nhau giӳa
các bӋnh nhân.
ß ӭc đӝ hҥ HA hơn là mӝt loҥi thuӕc hҥ áp
đһc biӋt nào đó là yӃu tӕ quyӃt đӏnh đ v viӋc
làm giҧm nguy cơ tim mҥch ӣ bӋnh nhân
THA.
 KHӢI ĐҪU : ĐƠN TRӎ LiӊU

ß ác thuӕc hҥ áp hàng đҫu (first line

± Thuӕc lӧi tiӇu, Thuӕc ӭc chӃ men chuyӇn,
thuӕc ӭc chӃ thө thӇ angiotensin, thuӕc chҽn
kênh calci
ß Gҫn đây thuӕc ӭc chӃ bêta không còn ӣ vӏ
trí hàng đҫu nӳa do hiӋu quҧ không hҵng
đӏnh
ß ác bӋnh nhân có chӍ đӏnh bҳt buӝc cҫn
dùng các nhóm thuӕc đһc biӋt tùy thuӝc
bӋnh lý đi kèm
 CHӌ ĐӎNH BҲT BUӜC

Lӧi  AE
AR  Ald

tiӇu    ANT
Suy tim X X X X X
Sau NT X X X
Ӌnhmҥch X X
vành
T X X
Ӌnh thұn mãn X X X
ӝt quӷ X X X X X
 THA + SUY TIM

ß Lӧi tiӇu , ӭc chӃ bêta, ӭc chӃ men chuyӇn,

ӭc chӃ thө thӇ A 
± Hypothiazide  mg v n
± Enalapril
mg v n
THA + BӊNH TIM THIӂU MÁU CӨC BӜ

ß  + A
± etoprolol 
mg ½ v X 
± Amlodipine  mg v n

NEDNE TÁ DӨNG NHANH

 THA + BӊNH LÝ MҤCH MÁU NÃO

ß Sau giai đoҥn cҩp cӫa đӝt quӷ, điӅu trӏ hҥ

áp là quan trӑng.
ß ác nhóm thuӕc hҥ áp đӅu có lӧi.
ß Thưӡng chӑn  + LӦ Tiӆ
± Enalapril
mg + ndapamide , mg
 THA + BӊNH ĐTĐ

ß Ӄt hӧp hai thuӕc khi trӏ sӕ HA tâm thu > 

mmHg hoһc HA tâm trương >

mmHg so
vӟi HA mөc tiêu
ß  hoһc  A
± Enalapril
mg
± Lisinopril
mg
± Losartan 
mg.
 ĐiӄU TRӎ KӂT HӦP

ß >   bn THA không đҥt mөc tiêu điӅu trӏ vӟi

thuӕc … cҫn >  thuӕc
ß iӅu trӏ kӃt hӧp ӣ :
± HA không kiӇm soát đưӧc vӟi thuӕc
± THA giai đoҥn 
± ó chӍ đӏnh bҳt buӝc phҧi dùng nhiӅu thuӕc
ß hi kӃt hӧp thuӕc nên có thuӕc lӧi tiӇu do
tác đӝng tăng cưӡng hiӋu quҧ.
ß ixed
dose combination pill
Các phӕi hӧp thuӕc chính
 - CÁC THUӔC HҤ ÁP

ß Thuӕc lӧi tiӇu

ß Thuӕc ӭc chӃ bêta
ß Thuӕc chҽn kênh calci
ß Thuӕc ӭc chӃ men chuyӇn.
ß Thuӕc ӭc chӃ thө thӇ angiotensin 
 Ö THUӔC LӦI TiӆU

ß THAZDES
± Hydrochorothiazide, hlorthalidone,
ndapamide
ß LӦ Tiӆ QA
± urosemide, umetanide, Torsemide
ß LӦ Tiӆ TiӂT AL
± Spironolactone, amiloride, triamterene,
eplerenone
 CƠ CHӂ TÁC DӨNG

ß THAZDES ß LT QA
± Ӭc chӃ tái hҩp thu Na ± Ӭc chӃ tái hҩp thu muӕi
và l ӣ ӕng lưӧn xa tҥi quai Henle
± hông hiӋu quҧ ӣ bӋnh ± Giãn đm thұn
nhân suy thұn ± Giҧm kháng lӵc mҥch
máu thұn
ß SRONOLATONE ± Tăng lưu lưӧng máu tӟi
± Ӭc chӃ aldosterone thұn
± Thҧi muӕi Na và nưӟc ± HiӋu quҧ ӣ bӋnh nhân
suy thұn (l creatinin <
± Giӳ ali 
ml phút.
 TÁC DӨNG PHӨ

ß GӌA AL Á ß TĂNG LD Á

± Trӯ Spironolactone ± Tăng T, TG, LDL
ß GiҦ AGNE Á ± Giҧm HDL
ß   ß TĂNG  !NG
ß TĂNG A R HYӂT
ß TĂNG NGY  RL ß RL TÌNH DӨ
NHӎ T
  THUӔC ӭc chӃ bêta

ß Ӭc chӃ các thө thӇ beta adrenergic ngoҥi

biên … giҧm nhӏp tim, giҧm cung lưӧng tim
ß Giҧm xung đӝng giao cҧm tӯ thҫn kinh
trung ương
ß Giҧm renin máu và phóng thích
prostaglandine giãn mҥch.
Không còn là thuӕc lӵa chӑn hàng đҫu trӯ
khi có chӍ đӏnh bҳt buӝc

ß ThӃ hӋ :Non cardioselective (propranolol,

nadolol ± tác đӝng lên cҧ thө thӇ beta lүn
bêta .
ß ThӃ hӋ  :ardioselective ± chӍ tác đӝng lên
thө thӇ bêta tҥi tim(atenolol,metoprolol,
bisoprolol
± ó thӇ dùng cҭn thұn ӣ các bӋnh nhân OD
ß ThӃ hӋ  : có tính chҩt giãn mҥch
(carvedilol, bucindolol.
 TÁC DӨNG PHӨ

ß NHӎ HҰ ß RL DNG N

ß O THT Hӂ QuҦN GLOSE
ß TĂNG A ÁH ß LON  NG
HӖ D NG
ß RL LD HYӂT
± Tăng TG, giҧm HDL

Ngưng thuӕc đӝt ngӝt có HӔNG Hӌ ӎNH

thӇ làm HA tăng vӑt o thҳt phӃ quҧn,
hoһc làm nһng cơn block tim, nhӏp chұm,
đau thҳt ngӵc suy tim mҩt bù
  „ THUӔC ӭc chӃ men chuyӇn

ß ATORL ß ERNDORL
ß ENALARL ß QNARL
ß LSNORL ß DARL
 CƠ CHӂ

ß Ӭc chӃ men chuyӇn sӁ làm giҧm sӵ biӃn

đәi angiotensin  thành angiotensin 
ß Giҧm co mҥch.
ß Giҧm bài tiӃt aldosterone
ß Tăng lӧi tiӇu
ß Tăng bradykinin giãn mҥch
 The Renin
Angiotensin
Aldosterone System

Liver
idney
Angiotensinogen

Renin

Bradykinin Angiotensin I

ACE

Inactive kinins
Angiotensin II

Retention of salt Vasoconstriction

and water

Blood pressure increases

 AE inhibitors ± echanisms of action

Liver
idney
Angiotensinogen

Renin

Bradykinin Angiotensin I

ACE inhibitors ACE ACE inhibitors

Inactive kinins
Angiotensin II

Retention of salt Vasoconstriction

and water

Blood pressure increases

 TÁC DӨNG PHӨ

ß Tăng kali (cҭn thұn bӋnh nhân suy thұn ,

dùng  hay thuӕc lӧi tiӇu tiӃt kiӋm kali
ß Tăng suy thұn ӣ nhӳng bӋnh nhân giҧm
tưӟi máu thұn hay đã có suy thұn tӯ trưӟc
ß Ho (
, hҥ HA
ß Giҧm  hҥt (captopril
ß hù mҥch (angioedema.
ß  ӣ phө nӳ có thai, hҽp đm thұn hai bên,
angioedema
  THUӔC ӭc chӃ thө thӇ angiotensin II

ß LOSARTAN ß RESARTAN
ß ALSARTAN ß ANDESARTAN
 The Renin
Angiotensin
Aldosterone System

Liver
idney
Angiotensinogen

Renin

Bradykinin Angiotensin I

ACE

Inactive kinins
Angiotensin II
Angiotensin II Angiotensin II
antagonists antagonists
Retention of salt Vasoconstriction
and water

Blood pressure increases

 CƠ CHӂ TÁC DӨNG

ß Ӭc chӃ thө thӇ AT đ v angiotensin 

± Giãn cơ trơn mҥch máu
± Thҧi Na và nưӟc
 TÁC DӨNG PHӨ

ß Tương tӵ như AE


ß t gây ho hơn thuӕc uc men chuyӇn (DO
HÔNG LÀ TĂNG RADYNN
ß Nәi ban.
ß Tăng  máu.
ß Tăng creatinin máu
ß  : thai k
  THUӔC ĐӔI KHÁNG KÊNH CALCI

ß DIHYDROPYRIDINES : amlodipine,
felodipine, isradipine, nicardipine, nifedipine
nimodipine, nisoldipine, lacidipine.
ß NONDIHYDROPYRIDINES :
± DLTAZE
± ERAAL
 CƠ CHӂ

ß Ӭc chӃ chӑn lӑc kênh calci chұm đi vào tӃ

bào tҥi cơ trơn mҥch máu gây giãn tiӇu
đӝng mҥch.
TÁC ĐӜNG TRÊN TIM VÀ MҤCH MÁU

ß ERAAL DLTAZ ß DHYDRORDNE

E ± Giãn đm vành và đm
± Giãn đm vành và đm ngoҥi vi (+++
ngoҥi vi (+ ++ ± hông làm giҧm co bóp
± Giҧm co bóp cơ tim cơ tim
± hұm nhӏp tim (++ + ± hұm nhӏp tim (

ß aùc dihydropiridine taùc duïng ngaén gaây
haï aùp nhanh vaø maïnh laøm kích hoaït
heä giao caûm gaây nhieàu baát lôïi cho tim
(taêng TT
ß Xuaát hieän caùc daïng thuoác sustained
release delivery system, long
acting drug
coù taùc duïng eâm hôn.
ß HA caøng cao taùc duïng haï aùp caøng
maïnh.
ß Taùc duïng toát treân bn lôùn tuoåi.
ß HҪ NH HÔNG " TÁ DӨNG HӨ
# HYӆN H"A
± Dung nҥp Glucose
± iӋn giҧi
± RL lipid máu
± hông bӏ ҧnh hưӣng bӣi các thuӕc kháng viêm
non
steroid ANS
 TÁC DӨNG PHӨ

ß Diltiazem và verapamil
± notrope (
, chronotrope (
 : cҭn thұn trên bӋnh nhân
suy tim và RL dүn truyӅn.
± uӗn nôn, nhӭc đҫu, táo bón, trào ngưӧc DD
TQ, block
tim (đһc biӋt khi dùng chungvӟi ӭc chӃ bêta.
ß Dihydropiridines (nifedipine, amlodipine,
felodipine
± ӓ phӯng mһt.
± Nhӭc đҫu.
± hù chi
± Trào ngưӧc thӵc quҧn
 KӂT LUҰN

ß Ӌnh THA là mӝt bӋnh nguy hiӇm và có tӹ lӋ mҳc

bӋnh ngày càng tăng.
ß Tuy vұy viӋc kiӇm soát bӋnh còn nhiӅu hҥn chӃ.
ß iӇm soát tӕt các yӃu tӕ nguy cơ giúp phòng ngӯa
bӋnh.
ß hái niӋm ³tiӅn tăng HA´ là mӝt khái niӋm giúp
tăng cưӡng cҧnh giác và phòng bӋnh.
ß iӋc điӅu trӏ cҫn kӃt hӧp giӳa các biӋn pháp
không dùng thuӕc vӟi các nhóm thuӕc hҥ áp.
 Tài liӋu tham khҧo

ß huyӃn cáo 

8 vӅ chҭn đoán và điӅu trӏ THA ӣ ngưӡi lӟn ± Hӝi Tim

ҥch Hӑc N.
ß The Washington anual of Outpatient nternal edicine ± Washington
niversity, St. Louis, issouri, ed. 

ß The Washington anual of edical Therapeutics ± Washington

niversity, St. Louis, issouri, ed. th, 

ß Guidelines for management ofhypertension: report of the fourth

workingparty of the ritish Hypertension Society,

$HS 
ß 

Guidelines for the anagement of Arterial Hypertension

ß The Task orce for the anagement of Arterial Hypertension ofthe
European Society of Hypertension (ESH and of the EuropeanSociety
of ardiology (ES
ß The seventh Report of the Joint National ommittee on revention,
Detection, Evaluation, and treatment of high blood pressure.
Xin cám ơn sӵ theo dõi cӫa quý vӏ