PERSIANO

 Magigiting na mandirigma ang mga hari ng mga Persiano at

matatalio ring pinuno. Walang takda ang kanilang kapangyarihan.
Taliwas sa ibang hari, lalo na ng mga Assyrian, makatarungan at
tapat sa pakikitungo sa mga tao ang mga haring Persiano.
Makatarungan ang mga batas nito tunkol sa pagbubuwis. Naging
bantog ang kabutihan ni Cyrus dahil sa kanyang prinsipyo na
dapat maging pantay sa lahat ng tao ang batas.
 Kinopya nila ang pagpapatakbo ng imperyo ng mga Assyrian at
lalo pa nila itong pinaganda.
 Naglagay sila ng mga satrapy (probinsya) sa kanilang mga
nasasakupan.
 Tatlong pangkat ng opisyal na namuno sa bawat sakop ng
imperyo -- gobernador at kanyang mga opisyal;heneral at ang
kanyang tropa;mga tagasuri na tinawag na mata ng hari.
 Nalagpasan nila ang pagiging epektibo ng pamamahala ng
Assyrian dahil hinayaan nila ang kanilang sinakop na lupain na
magpatuloy sa kanilang paniniwala at mga batas.
Thee I conceived as holy, O Ahuramazda,
when thy Good Thought appeared to me
and asked me: 'Who art thou? And whose
is thine allegiance?'
Then I answered: 'Zarathustra am I; to the
false believers a forthright enemy, but to
the righteous a mighty help and joy.
Thee I conceived as holy, O Ahuramazda,
when thy Good Thought appeared to me.
[...] A difficult thing it seemed to me, to
spread thy faith among men, to do that
which Thou didst say was best.
[Yasna 43.4]
Zoroaster
Monotismo: si Ahura
Mazda ang nag-
iisang Diyos
 Ahriman
Liwanag, kabutihan, Dilim, kasamaan,
karunungan, katarungan kasiraan

Gantimpala: Best Parusa: Worst

existince ( langit) Existince( Impyerno)
Nahahati ang panahon
sa tatlo:
 Paglikha
 Kasalukuyang
paghahalo ng mabuti at
masama
 Katapusan:
matatalo ang
kasamaan at maghahari
si Ahura Mazda
 Naniniwala sila sa mga katuruan ni Zoroaster. Sa
pamumuhay ng tao, may paglalaban sa pagitan
ng pwersa ng mabuti at masama. Si Ahura
Mazda ang pinagmulan ng mabuti, katotohanan
at pagkabusilak. Nilalang niya at iniingatan ang
sansinukob. Si Ahriman ang nangunguna sa
kadiliman at kasamaan. Maaaring mamili ang tao
ng kanyang kikilingan. Gagantimpalaan ng buhay
na walang hanggan ang pumili sa kabutihan at
makaranas ng kadiliman at hirap ang pipili sa
kasamaan – ito ang magiging pangalawang
buhay matapos ang buhay rito sa lupa.
Apoy
 Manipestasyon ng
kapangyarihan ni Ahura
Mazda
May sariling kasal sa
templo
 Tulad ng mga Assyrian, magagaling na
sundalo ang mga Persiano. Ito ang
dahilan ng kanilang tagumpay sa
pananakop. Nagmula sa pananakop ang
kanilang kayamanan.
 Maraming mayamang kaharian ang
napasailalim sa mga Persiano tulad ng
Israel. Nagiging bahagi ito ng kanilang
kabuhayan.
Pag-unlad
 Ang galing ni Cyrus sa pagmumuno ang naging sanhi ng tagumpay ng mga
persiano.
 Ang pagkakaroon nito ng mahusay na mandirigma ang dahilan ng mabilis
na pagskop sa mga lupain.
 Ang makatarunganng pagbubuwisat matapat na pakikitungo sa mga
nasakop na tao ang nagbabantog sa kabutihan ni Cyrus at napanatili ang
katiwasayan sa kanyang imperyo.
 Ang pagiging matapat ng mga Persiano ang isa ring dahilan ng kanilang
pagsikat at pag-unlad
Pagbagsak
 Matapos ang pamumuno nina Cyrus, Cambyses, Darius at xerxes, nawalan
na ng mahusay na pinuno ang mga Persiano. Ito ang pangunahing dahilan
ng kanilang pagbagsak.
 Naging madalas ang pag-aaway ng mga lupaing nasasakupan ng imperyo.
Ang kawalan nila ng pagkakaisa ang nagpabilis sa kanilang pagbagsak.
 Agosto 529 BC o 530 BC), kilala din
bilang Ciro II ng Persia at Ciro ang
Nakatatanda (Ingles: Cyrus the Elder),
[ ay isang pinunong Persyano. Siya ang

tagapagtatag ng Imperyong Persya sa

ilalim ng dinastiyang Achaemenid. Sa
pamamahala niya, lumaganap ang
imperyo, na sa kalaunan ay sumakop sa
halos kalahatan ng Timog-Kanlurang
Asya at karamihan ng Gitnang Asya,
mula Ehipto at Hellespont sa kanluran
hanggang sa Ilog Indus o Indya sa
silangan , upang malikha ang
pinakamalaking estadong napagmasdan
ng mundo.
 Si Dario I ang Dakila ay ang anak ni
Hystaspes, at Shah ng Iran mula 522 BC
hanggang 485 BC. Matapos niyang maging
Shah ng Iran, hinati niya ang Imperyong
Persyano sa dalampu't-dalawang mga lalawigan
at nagtalaga ng mga gobernador sa bawat
lalawigan. Pinasimulan niya ang paggamit ng
mga gintong kuwalta at pinaunlad ang
kalakalan sa loob at labas ng imperyo.
Pinahintulutan ni Dario na muling itayo ng
mga Hudyo ang Templo ni Solomon sa
Herusalem. Marami rin siyang itinayong mga
templo sa Ehipto, Pinakamalaki sa mga itinayo
niyang gusali ang kapitolyo ng Persepolis,
malapit sa Pasargadae. Namatay si Dario sa
Persepolis. Hiniwa para maging isang batong-
mukha ang kaniyang libingan, nilagay malapit
sa Persepolis. Makaraan ang kaniyang
pagsakabilang-buhay, si Jerjes ang naging Shah
ng Iran.
 Tinatawag din siyang Dario I
(Darius I o Darius Hystaspis).
Pinutungan siya ng korona ng
pagkahari noong 521 BC/522 BC. Siya
ang pinakaunang Oryental o Taga-
Silangang mananakop na
nakapagpaabot ng kaniyang imperyo
sa Europa. Ginawa niyang isang
magiting at makapangyarihang
hukbong-pandagat sa Asya ang
Perysa. Sinimulan at pinaunlad niya
ang paggamit ng mga kuwaltang
metal at pinagpare-pareho ang mga
ito. Pinasimulan din niya ang regular
na pangungolekta ng buwis, sistema
ng mga daan, at maging ang sistema
ng pagpapadala ng mga liham.[2]
 Pinamahalaan ni Dario ang isang
imperyo na umaabot mula sa Ilog
Indus magpahanggang Dagat
Aegean, kabilang ang Ehipto at
Babilonya. Bilang paghahambing,
hindi nakapaghari ng ganitong
kalawak ang Asiria. Itinuturing
na pinakamalaking imperyo na
napagmasdan ng mundo ang
Imperyo ng Persya; bukod sa
Ehipto at Babilonia, nasasakupan
din nito ang Turkiya, Israel,
Hordan, Lebanon, Siria, Irak,
Apganistan, at bahagi ng
Hilagang Pakistan
  Naglatag ng mga daan ang mga
Upang masegurong regular
ang pagbabayad ng buwis ng
mga mamamayan, naglagay
si Dario ng mga gobernador
sa bawat distrito ng imperyo;
at nagtalaga naman siya ng
mga sarili niyang "mata at
tainga" (mga tagapagmasid)
upang pagmanmanan o
tiktikan ang mga gubernador
na itinilaga niya.
Persyano sa pagitan ng mga
pangunahing lungsod ng
imperyo. Nagkaroon ng mga
estasyong hintuan at
pamahingahan kada 14 na milya
kung saan mayroong mga
gusaling tulugan at mga
himpilang-kuwadra ng mga
kabayo. Nagpapalit ng mga
kabayo ang mga mensahero sa
bawat himpilan upang
makapaglakbay sila ng mas
malalayong distansiya sa lalong
mabilis na panahon. Sa loob ng
dalawang linggo, nakapaghahatid
sila ng isang liham kahit na mga
1,500 milya ang kahabaang-sukat
ng paglalakbay
 Born: 519 BC
Died: 465 BC Namatay: 465 BC
Cause of death: Assassination Maging sanhi ng kamatayan:
pataksil na pagpatay

 Gender: Male Gender: Male

Religion: Zoroastrian Relihiyon: Zoroastrian
Race or Ethnicity: Middle Eastern Race o Lahi: Middle Eastern
Sexual orientation: Straight Sexual orientation: Straight
Occupation: pagkahari, Militar
 Nationality: Persia Nasyonalidad: Persiya
Executive summary: King of Persia, attempted to invade Greece
Executive summary: Hari ng Persiya, tinangkang lusubin Greece
 Father: Darius Hystaspis (Persian King) Ama: Darius Hystaspis
(Persian King)
Mother: Atossa (daughter of Cyrus the Great , eaten by Xerxes)
Ina: Atossa (anak na babae ng Cyrus the Great, sa pamamagitan
ng tiyan Xerxes)
Brother: Masistes Brother: Masistes
Brother: Achaemenes Brother: Achaemenes
Brother: Hystaspes Brother: Hystaspes
Wife: Amestris (daughter of Otanes) Asawa: Amestris (anak na
babae ng Otanes)
Son: Artaxerxes Longimanus (successor) Anak: Artaxerxes
Longimanus (kapalit)
 Isang pinakamahalagang ambag ng mga persiano ang relihiyong
Zoroastrianismo kung saan nabigyang-diin ang konsepto ng pagpili ng tao
sa landas na tatahakin — kasamaan ba o kabutihan. Dito rin nalinang ang
kaisipan tungkol sa buhay na walang hanggan matapos ang buhay rito sa
lupa at ang pagbibigay ng gantimpala sa mga gumagawa ng kabutihan at
kaparusahan sa mga gumagawa ng masama.
 Sa pamumuno ng Persiano, nabigyang-diin ang karapatan ng tao, maging
ng mga lupang sinakop.
 Ang pagkakaron ng mga satrap ng Persia ang naglinang sa konsepto ng
sentralisadong pamahalaan.