លំ ត់េ ជសេរ ស

ទឹ សីបទៈ( ៉ ន់ )

េគេ យ x , y , z > 0 ; ∀(i = 1, 2, … , n) និងចំេ ះ α, β, γ ≥ 0 ; α − β − γ = 1 េគ នៈ

x ( + +⋯+ )
+ +⋯+ ≥
y z ( + + ⋯+ ) ( + + ⋯+ )

ទំ រង់ ទូេ ៃនវិសម ព ងេល

េគេ យ x , > 0; (i = 1, 2, … , m ; j = 1, 2, … , n) និងចំេ ះ a ≥ 0 ; a > 0; (k = 1, 2, … , n) ែដល

a − a − ⋯ − a = 1 េគ នៈ

, , , , + , + ⋯+ ,
+ + ⋯+ ≥
∏ ,
∏ ,
∏ ,
∏ , + , + ⋯+ ,

ងេល វ ិសម ពែដលខំុ នែតងេឡង ំងពី ំ 2007 េហយខំុ នទុក េ លេ ះខំុ

មិ ន នដឹងពី បំេរ  ស់របស់ េទ។ រហូតដល់េពលខំុ នសិក េ ច នេល ទឹសីបទវ ិសម ព

មួ យចំនួនមក នេធេ យខំុយល់ពីបំេរ សបំ ស់របស់ េ ចន។ េហយេ ំ 2010 េនះខំុ

ក៏ យក មកសិក មងេទ តរូចក៏ េ យវិសម ព ងេលេ មទំ រង់ ទូេ ដូច នសរេសរ

ងេល។

ទឹ សីបទ ងេល ច យប ក់ ន ទឹ សីបទ េ ចន ដូ ច វ ិសម ព Cauchy ; វ ិសម ព

Bunhiacopski ; វ ិសម ព Holder, វ ិសម ព Cauchy – Schwarz ; វ ិសម ព Minkowski េ ន

េ ចនេទ ត។

ខំុសង ឹម បិ យមិតអកសិក ំងអស់ព មែសងយល់ពី ពទូ លំទូ យៃនវ ិសម ព ងេល

េ យ នេ ចន។
លំ ត់ និងចំ េលយ

1) (Hungary 1996): េគេ យ a, b > 0; + =1។ យប ក់ ៈ

a b 1
+ ≥
a+1 b+1 3
ចំ េលយ

េយង នៈ
a b (a + b) (a + b) 1 1
+ ≥ = = =
a+1 b+1 a+1+b+1 a+b+2 1+2 3
2) (Czech and Slovakia 2000): េគេ យ a, b > 0 ។ យប ក់ ៈ

1 1 a b
2(a + b) + ≥ +
a b b a
ចំេលយ

េយង នៈ

a b a b
+
b a b a
1+1= + ≥
1 1 1 1
a. b. a (a + b)
b a+b
1 1 a b 1 1 a b
⟹ 2(a + b) + ≥ + ⟹ 2(a + b) + ≥ +
a b b a a b b a

3) (Iran 1988): េគេ យ + + = 2 ; x, y, z > 1 ។ យ ៈ

x + y + z ≥ √x − 1 + y − 1 + √z − 1
ចំេលយ

េយង នៈ
1 1 1 x−1 y−1 z−1
+ + =2⟺ + + =1
x y z x y z
x−1 y−1 z−1 √x − 1 y−1 √z − 1
+ + = + +
x y z x y z
√x − 1 + y − 1 + √z − 1
≥
x+y+z
⟹ x + y + z ≥ √x − 1 + y − 1 + √z − 1
⟹ x + y + z ≥ √x − 1 + y − 1 + √z − 1
4) (IMO 2001): េគេ យ a, b, c > 0 ។ យប ក់ ៈ
a b c
+ + ≥1
√a + 8bc √b + 8ca √c + 8ab
ចំេលយ

េយង នៈ

a b c a
+ + = + +
√a + 8bc √b + 8ca √c + 8ab √ +8 √ +8 √ +8

េ យ − = 1 េគ នៈ

a (a + b + c)
+ + ≥
√ +8 √ +8 √ +8 √ + + + 24
ម ៉ ងេទ តេយង នៈ
(a + b + c) ≥ a + b + c + 24abc
⟺ c(a − b) + b(c − a) + a(b − c) ≥ 0
⟹ (a + b + c) ≥ (a + b + c + 24abc)
(a + b + c)
⟹ ≥1
√ + + + 24
a b c
⟹ + + ≥1
√a + 8bc √b + 8ca √c + 8ab
5) (IMO Shortlist 1998): េគេ យ x, y, z > 0 ; xyz = 1 ។ យប ក់ ៈ
x 3
+ + ≥
(1 + y)(1 + z) (1 + )(1 + ) (1 + )(1 + ) 4
ចំេលយ

េយង នៈ
x ( + + )
+ + ≥
(1 + y)(1 + z) (1 + )(1 + ) (1 + )(1 + ) (3 + + + )(3 + + + )
x ( + + )
⟺ + + ≥
(1 + y)(1 + z) (1 + )(1 + ) (1 + )(1 + ) (3 + + + )
េយង នៈ
x + y + z ≥ 3 xyz = 3 ⟹ 2(x + y + z) ≥ (3 + x + y + z)
( + + ) + + 3
⟹ 4( + + ) ≥ (3 + + + ) ⟹ ≥ ≥
(3 + + + ) 4 4
 x 3
⟹ + + ≥
(1 + y)(1 + z) (1 + )(1 + ) (1 + )(1 + ) 4
6) (IMO shortlist 1990): េគេ យ a, b, c, d > 0 ; + + + =1។ យ ៈ
a b c d 1
+ + + ≥
b+c+d c+d+a d+a+b a+b+c 3
ចំេលយ

េយង នៈ
a b c d (a + b + c + d)
+ + + ≥
1. (b + c + d) 1. (c + d + a) 1(d + a + b) 1(a + b + c) 4 3(a + b + c + d)
a3 b3 c3 d3 (a + b + c + d)2
⟺ + + + ≥
b+c+d c+d+a d+a+b a+b+c 12
ម ៉ ងេទ តេយង នៈ
a + b + c + d ≥ 2 (a + c)(b + d) = 2√ + + + =2
⟹ (a + b + c + d) ≥ 4
a3 b3 c3 d3 (a + b + c + d)2 4 1
⟹ + + + ≥ ≥ =
b+c+d c+d+a d+a+b a+b+c 12 12 3
3 3 3 3
a b c d 1
⟹ + + + ≥
b+c+d c+d+a d+a+b a+b+c 3
7) (Komal Magazine): េគេ យ a, b, c > 0 ។ យប ក់ ៈ
1 1 1 27
+ + ≥
a(a + b) ( + ) ( + ) 2( + + )
ចំ េលយ

េយង នៈ
1 1 1 (1 + 1 + 1) 27
+ + ≥ =
a(a + b) ( + ) ( + ) (a + b + c) 2(a + b + c) 2( + + )
1 1 1 27
⟹ + + ≥
a(a + b) ( + ) ( + ) 2( + + )
8) (Canada MO 2002): េគេ យ x, y, z > 0 ។ យប ក់ ៈ
x y z
+ + ≥ x+y+z
yz zx xy
េយង នៈ
x y z (x + y + z)
+ + ≥ = + +
yz zx xy (x + y + z)(x + y + z)
x y z
⟹ + + ≥ x+y+z
yz zx xy
9) (Macedonia MO 2000): េគេ យ a, b, c > 0 ។ យប ក់ ៈ
 a + b + c ≥ √2(ab + bc)
ចំ េលយ

េយង នៈ

(a + c) (a + c) b (a + c)
a +c ≥ ⟹a +b +c ≥b + ≥2 = √2( + )
2 2 2
⟹ a + b + c ≥ √2(ab + bc)
10) (Olympic THPT LE QUY DON 2009): េគេ យបី ចំនួនវ ិជ ន a, b, c ; a + b + c = 6 ។

យប ក់ ៈ

(a + b) ( + ) ( + )
+ + ≥ 12
√ +1 √ +2 √ +3
ចំ េលយ

េ យ − = 1 េគ នៈ

(a + b) ( + ) ( + ) 2(a + b + c)
+ + ≥
= 12
√ +1 √ +2 √ +3 √a + b + c + 6
11) (Olympic THPT CHUYEN HUNG VUONG 2009): េគេ យ a ,a ,…,a > 0 និ ង

a + a + ⋯+ a ≥ 2009 ។ កំ នត់ តំៃលធំបំផុតៃនកេន មៈ

(a + a + ⋯ + a )
P= ;∀ ≥ 1
a +a + ⋯+ a
ចំ េលយ

េយង នៈ
(a ) ( ) ( ) ( + + ⋯+ )
2009 = + + ⋯+ ≥
(a ) ( ) ( ) ( + + ⋯+ )
ម ៉ ងេទ តេយង នៈ
( + + ⋯+ ) = (a + a + ⋯ + a ) (a + a + ⋯ + a )
ចំ េ ះ គប់ n ≥ 1 េគ នៈ
a + a + ⋯+ a
a + a +⋯+ a ≥ 2009 ≥ 2009
2009
ដូ ចេនះេយង នៈ
2009( + + ⋯+ )
2009 ≥
( + + ⋯+ )
a + a + ⋯+ a
⟺1≥ ⟹P≤1
a +a + ⋯+ a
ដូ ចេនះ Max(P) = 1 ។
12) (Olympic THPT PLEIKU 2009): យប ក់ ចំេ ះចំ នួនវ ិជ ន a, b, c េគ នៈ
a b c 3
+ + ≥
b+c c+a a+b 2
ចំ េលយ

េយង នៈ
a b c a ( + + )
+ + = + + ≥
b + c c + a a + b a(b + c) ( + ) ( + ) 2( + + )
ម ៉ ងេទ តេយង នៈ
(a + b + c) − 3(ab + bc + ca) = (a − b) + (b − c) + (c − a) ≥ 0
⟹ (a + b + c) ≥ 3(ab + bc + ca)
a b c ( + + ) 3( + + ) 3
⟹ + + ≥ ≥ =
b + c c + a a + b 2( + + ) 2( + + ) 2
13) (Junior Banlkan 2000): យប ក់ ចំ េ ះចំនួនពិតវ ិជ ន a, b, c េគ នៈ
a
+ + ≥ + +
b
ចំ េលយ

េយង នៈ

a b c a b c a b c a b c
a + + + + + +
b c a b c a b c a b c a
+ + = + + ≥ =
b a b c a+b+c a+b+c
ម ៉ ងេទ តេយង នៈ
a b c
a b c (a + b + c) + +
+ + ≥ =a+b+c⟹ b c a ≥1
b c a a+b+c a+b+c
a b c a b c
+ + + + a b c
b c a b c a
⟹ ≥ + +
a+b+c b c a
a
⟹ + + ≥ + +
b
14) (Singapore MO 2002): យប ក់ ចំ េ ះចំនួនវ ិជ ន a, b, c េគ នៈ
3(a + b + c ) ≥ (a + b + c )
ចំ េលយ

េយង នៈ
(a ) ( ) ( ) ( + + )
1+1+1= + + ≥
(a ) ( ) ( ) ( + + )
3(a + b + c ) ≥ (a + b + c )
15) (Crux): េគេ យ a , a , … , a > 0; a + a + ⋯ + a = 1 ។ រកតំ ៃលតូ ចបំ ផុតៃនកេន មៈ
 a
+ + ⋯+
1−a 1− 1−
ចំ េលយ

េយង នៈ

a
+ + ⋯+ = + +⋯+
1−a 1− 1− − − −
េយង នៈ

(a + a +. . +a )
+ + ⋯+ ≥
− − − + + ⋯+ −( + + ⋯+ )
a 1
⟹ + +⋯+ ≥
1−a 1− 1− 1−( + + ⋯+ )
ម ៉ ងេទ តេយង នៈ
a + a + ⋯+ a 1
a + a + ⋯+ a ≥ n =
n n
1
⟹ ≥
1−( + +⋯+ ) −1

ដូ ចេនះតំ ៃលតូ ចបំ ផុតៃនកេន ម ងេលេសនឹង

16) (Balkan MO): េគេ យ a , a , … , a > 0 ; a + a + ⋯ + a = 1 ។ យ ៈ

a
+ + ⋯+ ≥
2−a 2− 2− 2 −1
ចំ េលយ

េយង នៈ
a a
+ + ⋯+ = + +⋯+
2−a 2− 2− 2a − a 2 − 2 −
ែតេយង នៈ
a (a + a + ⋯ + a )
+ +⋯+ ≥
2a − a 2 − 2 − 2(a + a + ⋯ + a ) − (a + a + ⋯ + a )
a 1
⟹ + + ⋯+ ≥
2−a 2− 2− 2 − (a + a + ⋯ + a )
ែត មសំ យលំ ត់ ងេលេយង ន
1 1 2n − 1
a + a + ⋯+ a ≥ ⟹ 2 − (a + a + ⋯ + a ) ≤ 2 − =
n n n
1
⟹ ≥
2 − (a + a + ⋯ + a ) 2 − 1
a
⟹ + + ⋯+ ≥
2−a 2− 2− 2 −1
17) (IMO 1995): េគេ យ a, b, c > 0 ; abc = 1 ។ យប ក់ ៈ
1 1 1 3
+ + ≥
a (b + c) ( + ) ( + ) 2
ចំ េលយ

េ យ abc = 1 ដូចេនះវ ិសម ព ងេលេ ៈ

1 1 1 (bc) ( ) ( )
+ + = + +
a (b + c) ( + ) ( + ) a(b + c) ( + ) ( + )
េយង នៈ
(bc) ( ) ( ) (ab + bc + ca) + +
+ + ≥ =
a(b + c) ( + ) ( + ) 2(ab + bc + ca) 2
េ យ ab + bc + ca ≥ 3√a b c = 3
1 1 1 3
⟹ + + ≥
a (b + c) ( + ) ( + ) 2
18) (Czech Slovak match 1999): េគេ យ a, b, c > 0 យប ក់ ៈ
a b c
+ + ≥1
b + 2c c + 2a a + 2b
ចំ េលយ

េយង នៈ
a b c a b c (a + b + c)
+ + = + + ≥
b + 2c c + 2a a + 2b ab + 2ca bc + 2ab ca + 2bc 3(ab + bc + ca)
េ យ (a + b + c) ≥ 3(ab + bc + ca) ដូចេនះេគ នៈ
a b c
+ + ≥1
b + 2c c + 2a a + 2b
19) (Hong Kong 2000): េគេ យ a, b, c > 0 ; abc = 1 ។ យប ក់ ៈ
1 + ab 1+ 1+ 18
+ + ≥
c + +
ចំ េលយ

វ ិសម ព ងេលសមមូលនឹ ងៈ
1 + ab 1+ 1+ 1 1 1
+ + = + + + + +
c a
េយង នៈ
1 1 1 (1 + 1 + 1) 9
+ + ≥ =
a a +b +c + +

. . .
+ + = + + = + +
 + +
⟹ + + = + + ≥
+ +
ម ៉ ងេទ តេយង នៈ

+ + ≥3⟹ + + ≥9

9
⟹ + + ≥
+ +
បូ កអងនិងអងេយង នៈ
1 + ab 1+ 1+ 18
+ + ≥
c + +