Architektura wczesnego średniowiecza

 Związana jest z rozpowszechnianiem się chrześcijaństwa, miała szansę rozwoju

dopiero po ukazaniu się Edyktu mediolańskiego w 313 r.
 Najstarszy znany zabytek to odkryte w Dura Europos
 W ruinach, wokół wewnętrznego dziedzińca, odkryto fragmenty baptysterium, sali
zebrań z podium dla biskupa, salę katechumenów. Ściany zdobiły malowidła
 W tym czasie ukształtowały się dwa typy budowli:
 podłużne budynki o trzech lub pięciu nawach w typie bazyliki (z nawą
środkową wyższą od naw bocznych)
 Poszczególne nawy rozdzielone były kolumnadą, z których środkową
kończono apsydą.
 budynki na planie centralnym, planowane na rzucie koła, wieloboku (często
ośmioboku) albo w formie bardziej złożonej, np. wieloliścia z przekryciem
dachem namiotowym lub kopułą.
 mauzolea
 baptysterium. Np. baptysteria w Rawennie
 Kościoły poprzedzała poprzeczna nawa, tzw. narteks służący jako przedsionek
kościoła. Np. kościół San Vitale w Rawennie oraz mauzoleum Konstancji w
Rzymie.
 Pierwsze transepty pojawiły się już w IV wieku