You are on page 1of 25

The

C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL
twGJ(2)? trSwf(2) www.crystalrays.org Mo*kwfv (7) &uf? 2009 ckESpf

uAsm

aer0fi 'fE7m >> pm - 5 dwov’m >> pm - 3

armfhitscfpaGwbf,Srm >> pm - 2
tscfpasu;sGufe >> pm - 4
scfplo h h Do
h Jhw tvFum >> pm - 3

0wåKwkd
tazSefhi oDr;srm; >> pm - 16

Gzfhidkqscfu >> pm -12

aqmif;yg;
pfpkHo; a7owÅg0srm; >> pm - 9 Lean Thinking >> pm - 15

acfwDr dktfiDw lqSD7dkqfiuav;tajumfi; >> pm - 6

awmfijDu;aGw zg0;atmfuSrm >> pm - 21 drbJhe om; oDr; >> pm - 13

ynma&;ESifh enf;ynm
ynmSefhi lhv b 0 >> pm - 14

usef;rma&;

tsKdcSKrhfepm;kHo;jcfi; Sefhi lvkdhw.sufe;rma7; >> pm - 6

pDa&;pf*sme,f t,f'DwmtzGJU aus; Zl ; wif vT m


þ*sme,f j zpf a jrmuf a &;twG u f OD ; pD ; aqmif & G u f o l aqmif ; ½k d i f ; tm;4if ; ? pmrl r sm;ud k rtm;vyf o nf h M um;rS tcsd e f , l
tkyfcsKyfrI t,f'Dwm wm0efcH t,f'Dwm t,f'Dwm jyifqifwnf;jzwfay;Muaom {y&,fzl;? rkdY? rdk;pufi,f wkdYtm;4if;? *sme,ftm; wef;zkd;&SdvSaom pmrlrsm;jzihf tvSqifay;Muaom &pfcsuf? pudkif;euf?
pukdif;euf aqmif;½kdif; {y&,fzl;
rkdY aqmif;&kdif;? aerif;? julydream? {y&,fzl;vf? wmaw? e&Dtdk? pEkd;? avm&Snf? oknw wkdYtm;4if;? *sme,fjzpfajrmufa&;twGuf
t,f'DwmcsKyf Layout ESihf twGif;'DZkdif; rdk;pufi,f tbufbufrSulnDMuaom pDa&;pfzkd&rfrefbmrsm;ESihf pmzwfy&dwfowfrsm;tm;vkH;tm; *sme,fjzpfajrmufa&;
atmifbk atmifbk aumfrwDukd,fpm; vSKdufvSJpGm aus;Zl;wifaMumif; rSwfwrf;jyKtyfygonf/ atmifbk

c&pfpw,fa&;pf*sme,f xkwfa0a&;aumfrwD\ rlykdifjzpfonf/


2
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

armif h t cspf a wG b ,f r S m
&d k ; &d k ; om;om; tMunf h a wG r S m
qef ; qef ; jym;jym;&if c k e f wwf c J h w m
usr yg ... armif

uarmuf u r
ajcarS m uf u sovd k
&if c k e f o H r sKd ; awmh r[k w f b l ; aemf

wu,f a wmh
wH c g;acguf o H rMum;bJ
ES v H k o m;wH c g; ud k zG i f h c J h r d o l u
usrygav ..

'g[m trS m ;qd k & if


&d k ; om;pG m ..
&l ; rd k u f p G m ...
quf r S m ;yg&apawmh

cspf w wf w J h rsuf 0 ef ; wpf p H k


Munf h w wf a Mu;qd k & if
usr xuf t &if od E S i f h a eol u
armif ... yg

( 'gayrJ h )
uH M ur® m u owf r S w f c J h y H k r sm;
armif u .. usrud k &if r ck e f c J h b l ;
armif u .. usrud k rcspf c J h b l ; ..
ouú & mZf a wG u d k arm[d k u f p G m
jzd K aecJ h & ol y g ...

rMum;Ed k i f w J h bmompum;awG e J Y o m
usr u " cspf w ,f " ajymcG i f h & ol r [k w f v m;

'gayrJ h
usraumif ; uif u awmh
arQmf v if h j cif ; awG eJ Y vif ; vuf a ewk e f ; ygyJ
armif & ,f .... /
vGrf;vdIif; ( aqmif;&dkif; )
3
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

wdrfov’m
rm,mawG
tqd y f a wG r &S d c J h y gbl ; ...
ywf 0 ef ; usif & J U ta&mif q d k ; rI a wG M um;
wpf c gwav nd K rJ c J h & wJ h
uRef r b0u wd r f o v’ m .../

ol M unf j zLvQif om,mpG m


ol r vk d v m;vQif j zif h
avES i f & m ajy;xG u f a y;cJ h & wJ h
uRef r b0u wd r f o v’ m .../

pG e f Y y pf r I a wG M um;
uG e f y vd e f ; wuf c G i f h r &S d w J h b 0rS m
cH p m;csuf a wG u d k j rd K od y f
rsuf & nf r d k ; awG &G m cs&if ;
vl o m;awG u d k at;csrf ; apcJ h w J h

cspfol .... oDwJh tvuFm


uRef r b0u wd r f o v’ m ... /

pEdk;
ypöKyÜef&Jh reufjzefwdkif;rSm
arQmfvifhjcif;awG
taiGUysHoGm;rSm qdk;w,f ... /

b0&Jh Eke,fysKdjrpfcsdefawG
tcspfu xdk;ppf 0ifvmwJhtcg
cHppfu tvGrf;wJhav .............. /

rdk; ... oDwJhtvuFm


vef; rSmyJ
aEG.... oDwJh tvuFm
vGrf; rSmyJ
aqmif; ... oDwJh tvuFm
csrf; rSmyJ ............... /
( obm0 w&m;udk b,fol
vGefqef 0HhovJ )

wdkufpm;yg cspfol
vdIufpm; oGm;wJhtcg
'D&ifu Avmaygh ... /

'gayrJh
rif;oDwJh tvuFm rSm
aEG ... qdkwm
0Sufxm;ay;ygvm;
cspfol&m .................. /
vGrf;vdIif; ( aqmif;&dkif; )
4
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

tcspfaus;uRef
tcspfrSm*sdKaygufaew,fqdk&if t&om &Sdw,fqdk&if
cifAsm;wdkY&,fMurSmvm;?armMurSmvm; tom;udkpm;yg
]t}vdkY ]wHk;}vdkYawmY r[kwfygbl; vSr,fxif&if
t&HI;ay;csifvdkYyg ta&cGHudk oHk;yg
tckdif;cHcsifvdkYyg
cifAsm;wdkY uRefawmfYudk pyfjzD;jzD;eJY
arG;vmuwnf;u ocifYtrdefYudk
avSmifcsifovm;
emcHvmwwfovdkrsdK; ...
ajymifcsifovm;
ocifowf&ifao&rSm

v,form;vufMurf;&SwweJY 'gqdkcifAsm;wdkY[m [dktudkif; 'Dtudkif;ul;aejyD;


&ufpufwJY MudrfwdkYcH&ovdkrsdK;rS tkef;oD;&vdkYrS cGJpm;&rSef;rodwJY arsmufawGvdkyJ
r[kwfygbl; uRefawmfYvdk wefzdk;jzwfr&wJY ay;qyfrI&J Y auseyfjcif;udk
vufz0g;EkEkeJY EIwfcrf;yg;yg;[m rpm;oHk;EdkifwJY oem;p&m owÅ0gawG
r,HkEdkifp&maumif;wJY wefcdk;&Sdef0g&Sdaew,f
uRefawmfYudk,Hkyg
ocifaumif;pm;zdkY &GH YxJrSm aysmfr,f vlawGeJYtwlqHk;jzpfwJY
ocifeJYtwlv,fxJqif;&&if aysmfaeovdkrsdK; arsmufawGxuf EGm;awGu ydkcspfwwfw,f
cspfol jyHK;aezdkYu
uRefawmfY&ifESpfjcrf;uGJoGm;&atmif
emusif&vnf;wefw,f e&Dtkd
nrSm cspfolaumif;pGmtdyfpufyg
'ku© awGudk armif;zdkY uRefawmfYrSm
tjrD;ygw,f

tajctaeawG tajccHawGuGmjcm;jcif;[m
tcspfudkrajymif;vJapEdkifbl;

odyfcspfwwfwJY ESvHk;om;[m
uRefawmfY&ifbwfeJYawmifrqefYawmY
ausmrSm bkdY jzpfvm&w,f

0rf;enf;wJYtcgocifodatmifajymzdkY
pum;vHk;awGuRefawmfrxGufwwfbl;
cspfol&ufpufwJYtcg
rsuf&nfawmY 0Jwwfw,f
rsuf&nfvnf; uswwfw,f

ocifYtwGuf toHk;uswJY tcsdefwdkif;rSm


uRefawmfY taoG;tom;awGudk ay;qyfcJYr,f
om;owform;qDvSrf;wJY ajcvSrf;awG wGefYqkwfrI[m
uRefawmfYtwGufr[kwfbl; qdkwm cspfol,Hkyg
cGJcGmjcif;tcsdefrSm wwfEdkifoavmuf
ai;armMunfYcGifYawmY &csifao;w,f
5
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

aer0if 'Pf&m
..........a&
qnf;qmwkdif;[m
igh 'Pf&mawGukd
aet0ifrcHcJhbl;...../

qef;awmh tqef;om;
ighpdwful;awG
eifhqDrSm......
&ufrvnfEdkifykHrsm;.....//

twdwfrS.....
igh.....

ut l
ukd,f.....ig
xrf;.... jyefcJhw,f //

uAsmay:u
'Pf&mukd
pum;vkH;eJ hzkH;uG,f
g 'DvkdeJ h...........
csKyf&kd;ay: csKyf&kd;xyf
tvGrf;av eJ h tzsm;wufcJhaygh......//

ukd,fhtem*wfukd,fomodeJ h
rufjyD;om; tdrfrufawGukd yJ
qufzGifh...............
aer0ifrcsif;...........//

julydream
6
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

tcsd K rI e f Y p m;oH k j cif ; ES i f h vl w d k Y \ usef ; rma&;


aerif;
uGsefawmfwdkY jrefrmvlrsKd;wdkYonf tpm;tpmudk tokyfpHk taeESifh vGefpGmrS
pm;oHk;Muonf/ tokyfrpm;aom jrefrmvlrsKd; r&Sdoavmufyifjzpfonf/ xdktokyfpHk
vkyfpm;&mwGif tcsKdrIefYonf t"duxnfY0if&aom trsKd;tpm;xJrSm yg0ifonf/ jrefrmvlrsKd;
trsm;pkonf tcsKdrIefYpm;oHk;jcif;ESifh ruif;Edkifaomolrsm; jzpfonf/ tokyfpHk? rkefY[if;cg;? tkef;EdkYacgif;qGJ? jrefrm[if;wdkYwGif
tcsKdrIefYyg0ifonf/ aemufjyD;vlwdkYonf t&omtm&HkcHpm;rIESifh ruif;aomolrsm; jzpfonf/ tokyfpHkvkyfjcif;? [if;csufjcif;?
taMumftavSmfwdkYwGif t&omaumif;rGefatmif tcsKdrIefYudk vGefpGmtoHk;jyKMuonf/

tcsdKrIefYpm;oHk;jcif;jzifh vlwdkY\usef;rma&;udk vGefpGmrSxdcdkufapEdkifygonf/ tcsKdrIefYxJwGif MSG ESifh Nuero toxin vdkYac:wJh


tqdyfwpfrsKd;yg0ifygw,f/ tJ'Dtqdyf&JU tusKd;oufa&mufyHku vlwdkY&JY OD;aESmufudk tqdyfoifhapjyD; cE¨mudk,f&Sd
tm&HktaMumaygif;rsm;pGmudkvJ tqdyftawmufjzpfapygw,f/ tusKd;quftaeESifh cE¨mudk,fa&mif&rf;jcif;? av;vHxdkif;rIdif;jcif;?
udk,fvufemusifudkufcJjcif;? acgif;rl;acgif;tHkjcif;? ESvHk;ckefEIef;ydkjrefjcif;? rsufESmwGifyHkrSefxufydkjyD; eDjref;jcif;? rsufpdrIef0g;apjcif;ESifh
qHyifuGswfjcif; wdkYudk jzpfay:apygw,f/

OD;aESmufqJvfrsm;\zGHUjzdK;rIudkvJ taESmuft,SufjzpfapjyD;? aoqHk;apEdkifygw,f/ cE¨mudk,frsKd;yGm;apEdkifaom tpdwftydkif;rsm;pGm\


zGHYNzdK;rIudkvJ wm;qD;ygw,f/ xdkYjyif pdk;&drfpdwfvG,fjcif;? pdwfusvG,fjcif;? ta&jym;cef;acsmufjcif;? yg;pyfESifh vQmrsm; xHkaejcif;?
tpmtdrfyg;jcif;ESifhaygufjyJvG,fjcif; wkdYtjyif qD;csKda&m*gwdkYudk jzpfay:apygw,f/

xdkaMumifh tcsKdrIefYoHk;pGJjcif;udk a&SmifMuOfoifhjyD; tcsKdrIefYtpm;xdk; trIefYwpfckckjzpfjzpf? avsmhayghpGmoHk;pGJjcif;wdkYudk


jyKvkyfoifhonf/ wpfbufrS MunfYjyef&ifvJ uGsefawmfwdkY&JU tpOftvmvkd toHk;jyKaeusjzpfwJh tcsKdrIefYudk roHk;pGJ&efrSm
vGefpGmcufcJvSawmhonf/

acwfrD tkdifwD ql&SDqkdifuav; taMumif; (Case (Case Study)


Study)

tkdiwDf acwfBuD; jzpfvmwJhtcsdefrSm enf;ynmeJU bmrSrqkdifbl;xif&wJh avm&Snf


pm;aomufqkdifuav;awGutp tkdifwDenf;ynmukd toHk;csNyD; NydKifzufawGukd b,fvkd
,SOfNydKifw,f? tavtvGifhenf;atmifjyKvkyfw,f? azmufonfauseyfrI&atmif
pDrHw,f? tjrwftpGef; wkd;wufatmif jyKvkyfw,fqkdwmeJU atmifjrifwJh tkdifwD
pepfwpf&yf ay:xGef;atmif b,fvkd vkyfaqmif&w,fqkdwmudk pmzwfolwdkUudk
today;zkdUtwGuf 'D case ukd a&;om;jyKpk&jcif; jzpfygw,f/
ql&SDqkdifuav; rdwfquf
ql&SDqkdwm *syeftpm;tpm wpfrsdK;aygh/ cyfap;ap;qefeJU t&if w k e f ; uawmh qk d i f u av;u ao;ao;? rd o m;pk y H k p H
csufxm;wJh xrif;ukd a&nSd? yifv,fpm (tpdrf;)? tom; &if;&if;ESD;ESD; pm;rJhvlu vdyfwJhvl&JUa&SUrSm 0ufom;wkwfxkd; qkdifvkd
(pdrf;^usuf)eJU u,fvDzkd;eD;,m;pwkdif toD;t&GufawGxnfhNyD; xkdifpm;Muw,f/ pm;csifwmudkajym vdyfay;Muw,f/ aemufawmh
tvdyfuav;awG? tvHk;av;awG vkyfxm;wJh pm;csifpzG,f vSywJh pD;yGm;a&;aumif;vmawmh qkdifudk wkd;csJUvm Muw,f/ pm;yGJxkd;awG
tpm;taomuf wpfrsdK;yg/ qufoG,fa&;awG? atmf[pfajy;vTm;aeMurJhtpm; (tar&duefu pm;aomufqkdifBuD;
&kyfjriftpDtpOfawG&JU aus;Zl;aMumifh urÇm[m &GmBuD;wpf&Gmvkd wcsdKUuawmh pm;yGJxkd;awGudk pudwfay: wifay;vkdufw,f)
jzpf v mcsd e f r S m ql & S D a &mif ; wJ h *syef p m;aomuf q k d i f a wG v J ql & S D y ef ; uef a v;awG u k d a&G U vsm;aewJ h puf c g;ywf a y:ud k
ae&mwumrSm ay:vmygawmh w,f/ wifay;vkdufw,f/ tJ'D pufcg;ywfu wqkdifvHk;u pm;yGJawGem;ukd
'gayrJ h ql & S D q k d w mu tom;pd r f ; ? ig;pd r f ; awG e J U a&mufw,f/ {nfhonfawGu pm;csifwJh yef;uefukd ,lNyD;pm;? NyD;rS
jyKvkyfxm;&wmav/ vwfqwfzkdU t&rf;ta&;BuD;wmaygh/ usoavmuf&Sif; [kwfvkdufav/
7
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

r[k w f v k d u f w J h taetxm;uawmh 'D v k d y g/ aps;oufrSwfxm;w,f/ ('if;qrf;vkdrsdK;aygh/ Oyrm teDa&mif


vlBudKufenf;wJh ql&SDvdyfawGu pufcg;ywfay:rSm wygwfNyD; yef;uefu 100 usyf? tpdrf;a&mifyef;uefu 200 usyf pojzifh)
wygwf v S n f h a e&if ; ok d ; uk e f M uw,f / ok d ; uk e f w muk d tJ'gawGudk pm;yGJxkd;u a&wGufNyD; b,favmufusw,fqkdwm
pufcg;ywfay:uae,lNyD; pGefUypfzkdU ql&SDvdyfwJh pm;zkdrSL;crsm wG u f a y;&w,f / wcgwavvJ rS m ;wmaygh / rS m ;awmh
tvkyfrsm;&jyefw,f/ (EkdUr[kwf&if qkdifemrnfysufrSmukd;/) qkdif&Sifuemvkduf? {nfhonfu emvkdufeJU qkdifrSm A&kwfA&uf
vlBudKufrsm;wJh ql&SDawGusawmh pm;zkdrSL;eJUeD;wJh {nfhonfawGu jzpf&jyefw,f/ b,folawG bmawGpm;vkdU? bmawGb,favmuf
tuk e f , l x m;vk d u f w J h t wG u f cyf a 0;a0;u {nf h o nf a wG avvGifh (okd;vdkU vTifhypf) w,f? b,fypönf;b,favmuf
rpm;&bl ; / atmf M u[pf M ueJ U wcsd K UuvJ pm;zk d r S L ;em;uk d usefw,fqkdwm rod&vkdU qkdif&SiftwGufvJ wGufajcrukduf
vmajymMuw,f / wcsd K UuvJ x,l M uw,f / tk w f t k w f jzpf&jyefw,f/
usufusufyJ/ 'DjyóemawGukd ajz&Sif;zkdU tkdifwDenf;ynm&SifawGudk
aemufwcg {nfhonfawG aiG&Sif;&mrSmvJ aESmifhaES;rI? qnf;uyfMuygw,f/
rSm;,Gif;rIawG &Sdvmw,f/ ,lpm;xm;wJh yef;uefawGukd ta&mifeJU

tkdifwD tajz

tvTm 5 vTmyg enf;ynm ql&SDqkdifpepf Adokum yHkpH

tk d i f w D y nm&S i f a wG u a&'D , k d B ud r f E I e f ; toH k ; jyKwJ h pm;yGJawGem;rSm&,f wyfqifxm;ygw,f/ aemuftvTm 2


rSwfyHkwif cspf(yf)uav;awG (RFID tags)udk toHk;jyKwJh ql&SDqkdif ckuawmh Software tvTmawGjzpfNyD; pm;zkdaqmifuae {nfhonf&JU
pepfwpfckukd wnfaqmufay;vkdufygw,f/ yef;uefjym;awGrSm pm;yGJay:ta&muf pm;ukefypönf;pD;qif;rIudk xdef;csKyfay;jcif;
RFID tag awG wyfqifxm;wJh 'Dpepfukd tvTm 5 ckeJU (Track and Trace)? ukefypönf; t&nftaoG;xdef;csKyfjcif; (Data
wnfaqmufxm;ygw,f/ yxrqHk; (atmufqHk;) tvTmuawmh Monitoring and Alerting) eJ U pm;aomuf q k d i f w pf c k v H k ; ud k
hardware oD;oefU tvTmjzpfygw,f/ yxrtvTmu zwfvdkufwJh BuD ; Muyf j cif ; ( Wo r k - f l o w ) tyk d i f ; awG y g0if y gw,f /
tcsuf t vuf a wG u d k 'k w d , tvT m u RFID middleware tay:qHk;tvTmuawmh ukefMurf;awG rSmzkdU? okdavSmif&Hk
uaeNyD;awmh (Timestamp, Tag ID, Reader ID) qkdwJh Record pD r H r I a wG t wG u f Enterprise Resource Planning (ERP) ?
awGtjzpfudk ajymif;ay;ygw,f/ Oyrm (13:45, E01, R01) qkd&if usoifhaiGwGufcsufzkdU Point of Sales (POS) pwmawGeJU wGJzuf
E01 qkdwJh yef;uef[m 13:45 rSm R01 wyfxm;wJh tem;udk tvkyfvkyfzkdU Application Programming Interface (API) jzpfygw,f/
a&mufaeygw,faygh/ RFID Reader awGukd pm;zkdrSL;tem;rSm&,f?
8
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

tajz&zkdU csOf;uyfyHk tqifhqifh


'D tvTm 5 vTmyg 'DZkdif;udk &zkdU tkdifwD ynm&SifawG[m
tqifh 6 qifhyg enf;vrf;twkdif; aqmif&GufcJhMuw,f/ yxrqHk;
tqifhu Business Process Analysis jzpfw,f/ refae*sm? pm;zkdrSL;?
t0,fawmf? aumifwmrSmxkdifwJh aiGukdifpma&;pwJh 0efxrf; 10
a,mufukd tifwmAsL;&if; qkdifvkyfief;udk Munfh&Iavhvm cJhMuw,f/
yH k r S e f t m;jzif h t0,f a wmf [ m uk e f M urf ; ypö n f ; awG u k d zk e f ; ?
Zufpfpojzifh rSm,lw,f/ pm;zkdrSL;uvJ pufcg;ywfay:rSm vSnfhaewJh
ql&SdtrsdK;tpm;eJU ta&twGufukd pdwfrSef;eJU rSef;NyD; vdyfzkdU
vk d r ,f x if w muk d vd y f w ,f / vd y f x m;wmuk d trsd K ;trnf
acgif;pOfwyf ({nfhonfu bmqkdwm odzkdU) NyD; pufcg;ywfay:
wifvTwfvkdufw,f/ {nfhonfu pm;csifwmawG ,lpm;NyD;&if
pm;yGJxkd;ukdac:? pm;yGJxkd;u yef;uefawGukd (ta&miftvkduf)
a&wGuf? NyD;&if aiGukdifqDrSm aiG&Sif;wmukd tkdifwDynm&SifawG
rSwfwrf;wifMuw,f/ Business Process awmfawmfrsm;rsm;udk Re-
engineer vkyf&rSmyJvkdU ynm&SifawGu oHk;oyfNyD; 'kwd,tqifhjzpfwJh
RequirementAnalysis udk pwifcJhygw,f/ t"du yg0ifywfoufolwkdU&JU vkdtyfcsuf tcsdKU

'kwd,tqifhrSm ql&SDqkdifeJU t"du yg0ifywfoufol pufcg;ywfay:rSm bmtpm;taomufawG&Sdaew,fqkdwmudk


( s t a k e h o l d e r ) awG&JU vkdtyfcsufudk pepfwus tk d i f w D p epf u jyay;ae&rS m jzpf v k d U puf c g;ywf a y:uk d
rSwfwrf;jyKpkMujyefw,f/ (rSwfwrf;jyKpkjcif;[m atmifjrifwJh pm;zkdaqmifuae ql&SD yef;uefawG wifvkdufwkdif; pufu
enf;ynmpepfwpfck jzpfvmzkdU tvGefta&;BuD;w,f/) RFID b,f y ef ; uef u k d b,f t csd e f r S m wif v k d u f w ,f q k d w mud k
wyfvkdU tqifajyrajy? teD;tem;rSm oHvkdufpufuGif;awG? rSwfom;xm;rSm jzpfw,f/ (tcsdefMumoGm;wJh yef;uefukd
taES m uf t ,S u f a wG &S d r &S d u k d v J avh v mcJ h M uao;w,f / pufcg;ywfay:u ,lcspGefUypfzkdUvJ pm;zkdrSL;udk owday;&
vkdtyfcsufawGudk jznfhqnf;EkdifzkdUtwGuf ukefMurf;ypönf; OD;r,fav/) {nfhonfawG ,lpm;vkdufwJh yef;uef (eJUpm;yGJ
vufusefudk tkdifwDpepfu odEkdifzkdUvkdw,f/ 'gaMumifh trSwf)ukdvJ pufuod&Sd rSwfom;xm;&OD;r,f/ 'grSom
ukefMurf;tm;vHk;ukd t0,fawmfu tkdifwDpepfukd toHk;jyK usoifhaiGwGufcsufwJhtcg tqifajyrSmjzpfw,f/ vkdtyfcsuf
rSmMum;&rSm jzpfw,f/ (t&ifvkd zkef;quf rrSm&awmhbl;/) toD;oDukd odvmwJhaemuf tkdifwDynm&SifawGu tkdifwDpepf&JU
pm;zk d r S L ;ud k v J (t&if v k d cef U rS e f ; p&m rvk d a wmh a tmif ) 'DZkdif;udk aemuf 2 qifhrSm qGJom;cJhMuw,f/

(Architecture Design and System Design)


9
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

ql&SDqkdif tkdifwDpepf
aemufwpfqifhrSm HTML, JSP, Java Script, Flash front-end jyKvkyfygw,f/ ppfaq;rIawGrSm tykdif;wpfckcsif;pD ppfaq;rI
eJU Java/ODBC back-end oHk;xm;wJh ql&SDqkdifpepfwpfckudk ( module test )? aygif ; pyf p pf a q;rI ( integration test )?
enf;ynm&Sifrsm;u wnfaqmufMuNyD; aemufqHk;tqifh (tqifh vkyfief;aqmif&GufrIeJU pGrf;aqmif&nf ppfaq;rI (functionality and
6) rSm wnfaqmufxm;wJh pepfudk orm;&kd;us ppfaq;rIawGukd performance tests) awGyg0ifygw,f/

oifcef;pmrsm;
tqifhjrifhenf;ynmukd toHk;jyKjcif;jzifh ukefvufusef? 30-40 ay;&vdkU aps;BuD;wmygyJ/ pm;aomufqkdiftwGif; RFID tag
pm;oHk;rIESifh pm;oHk;oltBudKufwkdUukd tcsdefESifh wajy;nD rsm;ukd wausmhjyeftoHk;jyKEkdifatmif 'DZkdif;a&;qGJjcif;jzifh
od&Sdjznfhqnf;Ekdifjcif;? tcsdefMumvkdU okd;ukefwJh ql&SDawGudk 'Djyóemukd enf;ynm&Sifrsm;u ajz&Sif;cJhMuygw,f/
pufcg;ywfay:uae trSm;t,Gif;uif;uif;? tcsdefwkdwkdjzifh
z,f & S m ;Ek d i f j cif ; ? usoif h a iG wG u f c suf & mwG i f tqif a jy tjcm; tk d i f w D p epf r sm;enf ; wl y J ql & S D q k d i f p epf
acsmarG U apjcif ; pwJ h tusd K ;tjrwf a wG u d k &&S d c J h y gw,f / atmif j rif & wmuawmh xd y f w ef ; tk y f c sKyf o l r sm;rS
enf;ynmynm&Sifrsm; awGU&Sdajz&Sif;cJh&wJh pdefac:rIrsm;uawmh tm;ay;vkdUjzpfygw,f/ enf;ynmaMumifh avvGifhrIenf;yg;jcif;?
enf;ynmtopfukd em;vnfwwfuRrf;atmif tm;xkwf&jcif;? pm;oH k ; ol t wG u f jref q ef a csmarG U apjcif ; pwmawG a Mumif h
oHk;pGJolrS toHk;jyK&ef wGefUqkwfjcif;? enf;ynmopftay: ql&SDqkdifuav;[m NydKifbufawGudk tEkdif,lEkdifcJhygw,f/
rS w f o m;avmuf w J h tcsuf u awmh pepf w nf a qmuf w J h
&if;ESD;jrKyfESHjcif;jzifh tjrwftpGef;&&SdEkdifonfukd pm;aomufqkdif tqifhwkdif;rSm rSwfwrf;pepfwus jyKpkjcif;eJU enf;ynmopf
tkyfcsKyfolrsm; od&Sd vufcHvmatmif ynmay; pnf;&Hk;&jcif;? (RFID) twGuf toHk;jyK& tqifajyrajy (taESmuft,Suf&Sdr&Sd)
enf;ynmtultnDrsm; qufvufyHhykd;&jcif;wkdUjzpfygw,f/ BudKwifppfaq; prf;oyfjcif;wkdUyJ jzpfygw,f/
ta&;tBuD;qHk; pdefac:rIwpf&yfuawmh RFID tag awG[m qifh
ed*Hk;
ql&SDqkdif&JU oifcef;pmukd &,lNyD; pmzwfol vkyfief;&Sif taygif;wkdUvJ enf;ynm&JU tultnDeJU vkyfief;awG
wkd;wufatmifjrifygap? pmzwfol tkdifwDynm&Sifrsm;vJ atmifjrifwJh tkdifwD pepfawG wnfaqmufEkdifygapvkdU qkrGefaumif;
awmif;vkduf&ygw,f/

0efcHcsuf?
yHkrsm;tm;vHk;udk usrf;ukd;yg pmwrf;rS &,lxm;ygonf/
usrf;ukd;?
Development of an RFID-based sushi management system: The case of a conveyor-belt sushi restaurant
By E.W.T. Ngai, F.F.C. Suk, S.Y.Y. Lo
Appeared in Int. J. Production Economics 112 (2008) 630–645

ppf ok H ; a& o wå 0g rsm;


uRef a w m f w d k Y a e x d k i f w J h urÇmMuD;rSmenf;ynmawG
R i c h a r d ppf a &;enf ; ynmawG wd k ; wuf v monf E S i h f t rS s wpf E d k i f i H E S i h f w pf E d k i f i H
vuf e uf t m;omatmif enf ; ynmtm;omatmif tjyd K if t qd k i f
MudK;pm;tm;xkwfaeMuonf/ xdkuJhodkY
enf;ynmppfa&; ynmrsm;tm;omatmif
tm;xkwfcsufrsm;wGif a&owå0grsm;&JU
uRrf ; usif r I p G r f ; tif u d k toH k ; jyKNyD ; vl o m;wd k Y
rpGrf;aqmifEdkifaomudpörsm;udk a&owå0grsm;&JU
tul t nD j zif h pG r f ; aqmif E d k i f a tmif
MudK;pm;tm;xkwfrI tydkif;udk
uRefawmf tenf;i,f wifjy vdkygonf/
10
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

1959 ckESpfwGif tar&duefa&wyf tcgrSm tJholwdkY vkyfvdkufwJht&mawGuae MMS Sys tem wpfckqDrSm
rS U.S. Navy Marine Mammal Program jyef v mwJ h toH u d k vif ; yd k i f a wG u t&m&SdeJY &dk;&kd; ppfom;tygt0if Mammals
udk pwifcJhygonf/ a&wyfrS scientist aocsmem;axmifygw,f/ xdkjyefvmwJh av;aumifuae &Spfaumiftxd yg0if
awGeJYtwl Sided Pacific white trsdK;tpm; toH a wG u bmawG v J qd k w mud k ygw,f / ol w d k Y u d k wpf a e&muae
Notty vd k Y trnf & wJ h vif ; yd k i f e J Y vif ; yd k i f a wG u Handler awG u d k j yef N yD ; wpf a e&mud k o,f a qmif w J h t cgrS m
pwif c J h y gw,f / tar&d u ef a &wyf [ m owif;ay;ygw,f/ vif;ydkifawG[m olwdkY av,mOf oabmFeJY um;awGudk toHk;jyKNyD;
v i f ; y d k i f a w G & J Y h d r o d y n a m i c s Handler awGudkolwdkY &SmwJh[m awGY&if o,faqmifygw,f/ xdkYtjyif ukef; a&
ud k p d w f 0 if p m;cJ h y gw,f / vif ; yd k i f a wG wpfMudrf response jyefvkyfygw,f olwdkY avoGm; oabmFawGtay: rSmvnf;
a&xJrSm vIyf&Sm;yHkawGudk MunhfNyD;awmh &SmwJh[m rawGY&ifvnf; wpfjcm;enf;eJY wif N yD ; awmh vd k t yf w J h a e&mawG r S m
olwdkY a&wyf&JU oabmFawG? a&ikwf response jyef v k y f y gw,f / tu,f v d k Y toHk;jyKygw,f/ Multinational RIMPAC
o a b m F a w G ? t o r p e d o a w G & J Y rdkif;awG&SmawGY&ifawmh Handler awGu 94 avh u sih f c ef ; wH k ; u vif ; yd k i f e J Y
yHkpHudkwdk;wufapcsifcJhygw,f/ xdkaemufrSm vif;ydkifawGudk ydkYvGwfNyD;awmh awGY&SdwJh olYudkxdef;ausmif;wJh Handler awGudk
awmh tar&duef a&wyfu vif;ydkifawG&JU ae&mudk rSwfom;cdkif;ygw,f 'grSom uk e f ; a&ES p f c k v H k ; oG m ;Ed k i f w J h oabmF
x l ; j c m ; w J h t & n f t c s i f ; a w G u d k a&wyf o abmF a wG a&wyf a &ik w f JUNEAU ( LPD 10 ) ay:uae o,f,l
pl ; prf ; avh v mzd k Y pwif y gawmh w ,f / orm;awG tJhae&mudk a&Smif&Sm;EdkifrSm yd k Y a qmif c J h y gw,f / xd k a vh u sih f c ef ; ud k
vif;ydkifawG Sonar ukd toHk;jyK rI ? vlawG jzpfygw,f/ rpwifcif MK 4 vif;ydkif ESpfaumif MK 7
rul;EdkifwJh a&eufydkif;udk vif;ydkifawG vif;ydkif av;aumifudk txl;jyKvkyfxm;wJh
ul;cwfEdkifrIpwJh vif;ydkifawG&JY tar&duefa&wyf&JU xkduJhodkYaom a&ief a&ul;uefxJrSm xnhfNyD;awmhaocsm
xl;jcm;wJhpGrf;tifawGudk aocsm toHk;jyK Program udk Navy Marine Mammal oabmFeJYurf;uyfxm;ygw,f/ avhusifcef;
Edkifap&ef tar&duefa&wyfu pwif Program (NMMP) vd k Y a c:ygw,f / pw,fqdkwmeJY olwdkYudk a&xJodkY vGwfay;NyD;
aqmif&Gufygawmhw,f/ xdkuJhodkY vif;ydkif&JU vif ; yd k i f a wG u d k toH k ; jyK&jcif ; [m Handler awGu ab;uae oabmF
pGrf;aqmifrIrsm;[m tar&duefa&wyfu vlom;awG jyKvkyfxm;wJh Hardware Sonar tao;eJ Y uyf v d k u f N yD ; avh u sih f c ef ;
a&ikwform;awGeJY twlwlwGJNyD; tvkyf awG x uf yd k N yD ; awmh pG r f ; aqmif & nf vkyfwJhae&mudk oGm;ygawmhw,f/
vk y f u d k i f & ef yd k N yD ; pOf ; pm;vmMuygawmh aumif ; NyD ; awmh wd u saocsmvd k Y y gbJ
w,f/ yif v ,f a &atmuf Murf ; jyif a wG r S m MMS Mammals awGudkvJ 1996
rdkif;&SmazGjcif;rsm;? oabmFysuf&SmazGjcif; ckESpfwHk;u San Diego rSm jyKvkyfwJh
a&jrKwf r d k i f ; awG [ m acwf r S D rsm;tm; vlom;rsm;jyKvkyfxm;aom Sonars Republican Convention rSm Waterfront
wdk;wufvmNyD;awmh yifv,fjyifrSm &efol&JU rsm;udk toHk;jyKaomfvnf; vif;ydkifrsm; Security twGuf toHk;jyKcJhygao;w,f/
o a b m F w d k Y a v , m O f w d k Y w d k Y u d k wGif&Sdaom Biological Sonar uJhodkY rwdus
ESpfjrKwfEdkifNyD;awmh vlaygif;ajrmufjrm;pGm raumif;rGefyg/ Sea lions rsm;udkvnf; MK 4 A four Dolphin Searching
ud k aoaMu'Pf & m &apygw,f / a&wyf & J U MMS Programs awG r S m Detachment that Detects and Marks the
location of moored Mines
a&jrKwf r d k i f ; rsm;aMumih f tar&d u ef & J Y toHk;jyKygao;w,f/ Sea Lions awG&JU
a&wyfoabmFajrmufjrm;pGm qHk;&IHk;cJhovdk a&atmufrS wdusaocsmNyD;awmh cufcJwJh MK 5 A Four Sea Lions exercise
touf a ygif ; rsm;pG m vnf ; ay;qyf t&mrsm;udk aocsmMum;Edkifaom mine Recovery Unit that operates training
cJh&ygw,f/ 1950 ckESpf rSm a&wyf oabmF em;axmifpGrf;tifeJY tjrifpGrf;tm;awG Mines Fitted with Acoustic pingers . The
Sea Lions can locate these mines in
19 pD ; om &S d w J h tar&d u ef a &wyf aMumihf xkdvif;ydkifeJY Sea Lions awGudk Depths to 1000 feet and Attach the
oabmFawGxJ u 14 pD;[m a&jrKwfrdkif; a&wyfu aocsm avhusihfay;NyD;awmh recovery device.These Sea Lions were
'PfaMumihf ysufpD;qHk;&IHk; cJh&ygw,f/ vdktyfwJh avhusihfcef;awGrSm us,fus,f used in Persian Gulf in 2003
xdkYtwGufaMumihf tar&duefa&wyf[m jyefYjyefY toHk;jyKaeNyD jzpfygw,f/
MK 6 A Six Dolphin and
mine hunting systems ud k pwif
Swimmer detection detachment that can
ygawmhw,f/ tm;vHk;aom Mammals awGudk
detect and mark the location of an intruder
Navy's Explosive ordnance Disposal ( in Area.This System was used in Vietnam
M i n e d e t e c t i o n s y s t e m s EOD) Group 1 , Subordinate Naval in 1970-1971 and in the Persian Gulf in
awGuawmh MK 4 , MK 7 , MK 8, MMS Special Clearance Team 1 and EOD 1987-88 and again in 2003
wdkY jzpfusygw,f/ tJh systems awGuawmh M o b i l e U n i t s 3 ( S a n D i e g o ) MK 7 A Dolphin Mine Search
vif;ydkifawG[m olwdkYukd xdef;ausmif; rSmtoHk;jyKygw,f/ MK 6 udkawmh EOD System that can detect and mark the
olawG olwdkYukd rvGwfcifuwnf;u wdus Mobile Units 6 Charleston, South location of mines on and buried in the
Carolina rSm toHk;jyKygw,f/ MK 4, MK
aocsmwJhae&mawGrSm biological sonar ocean floor.The system is configured
7, MK 8 awGudkawmh Ingleside rSm &SdwJh specifically to support amphibious
vdkYac:wJh echolocation udk toHk;jyKNyD;
Mine Warfare Command atmufrSm operations
rdkif;&Smygawmhw,f/ 'gawG[m vif;ydkif
xm;&Sdygw,f/ tckavmavmq,frSm awmh
awG & J Y xl ; jcm;wJ h pG r f ; tif a wG y g/ MK 8 another Dolphin team no
vif ; yd k i f e J Y Sea Lions taumif 40
vif;ydkifawG Echolocates vkyfvdkufwJh detail of this system are Publicly
avmufudk toHk;jyKaeygw,f/ Available
11
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

MK 4 Mu awmh vif;ydkifudk ukefwJhtcgrSm olwdkYeJY twlwlapvTwf jzpfatmif Sevastopol rSm&SdwJh


toH k ; NyKNyD ; awmh a&atmuf r S m &S d w J h vdkufygw,f/ oluaeNyD;awmh aemufxyf Dolphinarium rS m vk y f c J h v d k Y ol w d k Y & J Y
rd k i f ; awG u d k & S m azG w meJ Y rd k i f ; &J Y a e&m a&mufvmrJhppfonfawGtwGuf vHkjcHKa&; Funding Cut off vkyfcH&ygw,f/ olwdkYukd
twdtusudk &SmazGzdkYtwGuf toHk;jyK ydk&atmif rdkif;rxdatmif umuG,fay;&Sm Train vk y f w J h o l u Boris Zhurid
ygw,f/ 'Da&euftwGif;rSm &SdwJh a&jrKwf wJhaumifyg/ Marines pum;eJYajym&&if jzpfygw,f/ Boris Zhurid u olY Train
rd k i f ; awG u d k vif ; yd k i f u aeNyD ; awmh first to fight yg/ vkyfxm;wJh taumif pkpkaygif; 27
echolocation vkyfNyD;&Smay;ygw,f/ MK 4 aumifudk tD&efudk a&mif;vdkufNyD;awmh
system [m tvGefbJ wdusaocsmwJh Sevastopol uae Persian Gulf udk
a&atmufrdkif;&SmazGrIudk jyKvkyfay;ygw,f &k&Sav,mOfu vdkufydkYay;ygw,f/ olwdkYudk
xdktjyif a&pD;Murf;aomae&mrsm; Navy b,frSmxm;w,fqdkwm tckxdb,folrS
hardware systems awG r&SmazGEdkifwJh rodao;ygbl;/
ae&mawGudk MK 4 vif;ydkifawGudk
toHk;jyKNyD; &SmazGygw,f/ Cold War NyD;wJhtcsdeftwGif;u
Black Sea rSm Soviet Ships awG twGuf
MK 8 MMS uawmh olu &k&S Train vkyfxm;wJh vif;ydkif taumif 70
vleJYvif;ydkif ESpfOD;aygif;tzGJYyg olu u uif;vSnfhygw,f/ Counterparts jzpfwJh
urf;wyfNyD;wdkufrJhppfom; awG tar&duefawGu vif;ydkifawG Sea Lions
MK 5 uawmh Sea Lions awGudk urf ; rwuf c J h o l u a&wd r f y d k i f ; rS m &S d w J h awGudk Train vkyfNyD; uif;vSnhfcdkif;
toH k ; NyKNyD ; awmh a&atmuf r S m &S d w J h rdkif;wdkY urf;wufrJhppfom;awG twGuf ovdkaygh/ a&atmufrSm&SdwJh rdkif;wdkY
t&mawGudk Sea Lions awG&JU a&atmuf tEå&m,f &SdrJht&mawGudk urf;wuf tEå & m,f & S d w J h t &mawG u d k &S m azG z d k Y
rS m Mum;Ed k i f j rif E d k i f w J h pG r f ; tm;ud k ppfom;awGrvmcifMudKNyD;&Sif;ay;wJhtzGJYyg/ twGufyg/ vGefcJhwJ ESpfaygif;rsm;pGmwkef;u
toHk;NyKwmyg/ MK 8 MMS uawmh Low Profiles taeeJY vltenf;i,fbJ odygw,f tar&duefeJY
a&wdrfydkif;awGrSm toHk;NyKygw,f/ &k&Su vif;ydkifawGudk toHk;jyKwmudkyg/
'gayrJh 1995 ckESpfrSmawmh tar&duefu
olYrSm&SdwJh vif;ydkify&dk*&rfudk w&m;0if
pwifaMumfNimygw,f/
MK 6 uawmh a&xJu
uif;orm;vdkY ajymvdkY&ygw,f oluawmh &k&SqDrSm&SdwJh vif;ydkfifawGuawmh
a&xJrSm &SdwJh cGihfrjyKwJh a&ikwform;wdkY ,lu&def;a&wyfu vufcH&&SdwJh[mawGyg
oabmFwdkY a&ikwfoabmFwdkY udk a&xJu tar&duefrSm &SdwJh MK 6 Dolphin Unit
aeuif;apmihfay;wJhaumifyg/ olwdkYukd uawmh olu wdkufcdkufwmrcH&atmif
wdkufcdkufzdkY ygoifMum;ay;xm;ygw,f/ umuG , f w J h t zG J Y y g 'gayrJ h ol u
MK 6 udk yxrqHk; AD,rferfppftwGif; wdkufcdkufenf;yg oifay;ygw,f 'gayrJh
1971-1972 rSm toHk;jyKcJhNyD; Bahrain rSm w&m;r0ifwJhtwGuf roifay;ygbl;vdkY
1986-1987 rS m toH k ; jyKcJ h y gw,f / Niif;qdkxm;ygw,f/
ol Y u d k a wmh a&wyf & J Y oabmF a wG
twdkufcdkufcH&vGef;vdkY aemufNyD;awmh US Navy Sea Lions awGudk ESpf
taocH a&wyfoabmFawGudk AHk;cGJwJh&efu 20 ausmfatmif prf;oyfxm;NyD;awmh 95
March 24 2000 ckESpfu &k&Su &mcdkifEIef;avmufu atmifjrifygw,f/
umuG,fEdkifatmif toHk;jyKygw,f/
olYrSm &SdwJh Train vkyfxm;wJh Killer
Dolphins av;aumifeJY white beluga U.S. Navy dolphins
whale wpfaumifudk tD&efudk yxrqHk;atmifjrifrIuawmh Cam Ranh
a&mif;csvdkufygw,f/ 'DaumifawGudk ½k&S Bay rSmyg 1970-71 wkef;u
Su kamikaze strikes taocH a&atmufwdkufcdkufrIawmfawmfrsm;rsm;udk
jyef w d k u f z d k Y v k y f x m;wJ h a umif a wG y g/ umuG,fEdkifcJhvdkYygbJ 1987-88 wkef;u
'DaumifawGudk &k&Su olwdkY&JU udk,frSm vnf; Bahrain rSm tD&efu a&jrKwfAHk;
rd k i f ; awG u d k csD N yD ; awmh &ef o l & J Y awGaxmifNyD;awmh qDoabmF awG Persian
MK 7 vif;ydkifudkawmh rdkif;&SmzdkYeJY
a&ikwfoabmFawGqDudk oGm;NyD; &efol&JU Gulf uae roGm;Edkifatmif olwdkYbJ
rd k i f ; &S d w J h a e&mud k &S m ay;zd k Y xd k Y t jyif oabmFawGa&ikwfoabmFawGudk taocH qDa&mif;Edkifatmif vkyfcJhaomf vnf;
a&atmufMurf;jyifrSm jrKwfxm;wJh rdkif;udk AHk;cGJzdkY avhusihfay;xm;wJhaumifawGyg/ vif;ydkifawG&JY pGrf;tm;aMumihf tJh&efrS
&Smay;zdkY toHk;jyKygw,f/ 'Dvif;ydkifawG 'gayrJh'Dvkd Train vkyfxm;wJhaumifawGu aocsmumuG,fEdkifcJhygw,f/
ud k a wmh yxrqH k ; ppf o nf t ok w f urmÇ v S n h f c &D ; onf a wG u d k temw&
12
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

tcktcsdefrSm tar&duef wjcm;taumif 50 udkawmh aocsm*&kpdkufNyD; xdef;odrf;xm;ygw,f/


a&wyf w G i f Active Duty taeeJ Y oifwef;ay; aewHk;ygbJ/ xdkYtjyif olwdkY tNidrf;pm; ,lxm;onhftwGuf
xrf;aqmifaeaom vif;ydkif taumif tNidrf;pm; ,lxm;aom ppfonfaumif; vl p pf o m;rsm;uJ h o k d Y apmih f a &S m uf r I
av;q,feJY Sea Lions awG&Sdygw,f vif;ydkif 10 udk vnf; San Diego rSm aocsmay;xm;ygw,f/ /

rif ; ol Y u d k & S m &if


rif ; ol Y u d k b,f a wmh r S awG Y r S m r[k w f b l ;
'gayr,f h
rif ; ol Y u d k r &S m &if v nf ; zGifh qdk csuf ko n w
ol rif ; ud k b,f a wmh r S jrif a tmif j yrS m r[k w f b l ; tzGJYrsm;vnf;&Sdygonf/ search member jzifh oli,fcsif;rsm;udk
(ql z D ) &SmazG&if; cGef&Jqdkaom armifhudk awGY&SdcJhonf/ armifonf
yiefamily Mum;xl;jcm;pGm qef;opfaeaom olwpfOD;jzpfonf/
armif\uAsmrsm;udk comment 0ifa&;&if;armifonfvnf;
(*sL; ol r if ; ud k b ,f a wmh r S ) uRef r ud k owd x m;rd o G m ;cJ h o nf / armif o nf uRef r \
xifjrifcsufrsm;udk olrwlaom tawG;jzifh uefYuGuf\/
tcef; (1) axmufcH\/ acsy\/ &Sif;vif;\/ armifajymaom tcsufawGudk
jyefvnftEdkif,lzdkY tawG;awGu euf&Idif;&onf/ acgif;ylatmif
Don't trust hopefully…….arQmfvifhMuD;pGm r,HkMunfygESihf/ pOf ; pm;&onf / xd k Y a Mumif h y if armif o nf uRef r twG u f
wjznf;jznf;ESifh tcsdefawGudk zJh,loGm;aomol wpfa,muf
armif h u d k omref a ,musf m ;wpf a ,muf E S i f h r wl a om jzpf v mcJ h o nf / txif M uD ; p&maumif ; aom a,musmf ;
MuD;jrwfaomol wpfa,muftjzpf uRefr arQmfvifhMuD;pGm wpfa,muftjzpf ,HkMunfvmrdonf/ xdkt&mwdkYuyif armifonf
,H k M unf c J h r d o nf / trS m ;wpf c k u d k xyf c gusL;vG e f o l o nf qGJaqmifrI&Sdaom a,musmf;wpfa,muftjzpfyHhydk;\/ wGef;wdk;\/
trS w f r &S d a om uRef r omvQif jzpf o nf / trS m ;ud k vI H Y a qmf \ / ,H k M unf r I q d k o nf tcsd e f u mvwpf c k j zif h
usk L ;vG e f c sif a vmuf a tmif v nf ; armif o nf q G J a qmif r I wnfaqmuf&aom t&myifjzpfonf[k uRefrxifcJhbl;onf/
aumif;vSonf/ csKdjrdefaomtjyHK; ? MunfvifaomtoH? pGJrufp&m odkYaomf armifhtay:wGif jzpfwnfaom ,HkMunfrIonf tcsdefESifh
ud k , f o if ; &eH Y w d k Y a Mumif h v m;/ vH k ; 0r[k w f y g/ od k Y a omf qefYusifbuf jzpfcJhonf/ armif\ta&;tom;ESifh tawG;tac:
armif\qGJaqmifrIonf uRefrtwGuf rxdef;csKyfEdkifatmif awGonf armif\pmzwftm;udk nTef;jyaeonf/ pmzwfaom
qG J t m;jyif ; vS y gonf / b,f t &mawG u rsm;uRef r ud k ol w pf a ,muf o nf ,H k M unf & aomol jzpf v d r f h r nf [ k
qGJaqmifEdkifcJhygovJ..../ armifESifhuRefr\qHkawGYrIonf uRefrarQmfvifhMuD;pGm pdwfcsrdonf/ armifhudk cifrifcsifonf/
tvGefyif &dk;&Sif;vSygonf/ oli,fcsif;\zdwfac:rIaMumifh pmaytaMumif ; aqG ; aEG ; csif o nf / tawG ; tac:awG
yiefamily.ning.com od k Y a&muf & S d c J h o nf / uRef r wd k Y zvS,fcsifonf/ rdef;rwpfa,muf\ apmifhxdef;tyfaom odu©m?
&efukefpD;yGm;a&;wuúodkvf armifESrrsm;pka0;&m ae&mav;jzpfí rmewdkYonf rdwfaqGwpfa,muf &&SdzdkY&mtwGuf rvdktyfaom
tvGefyif aysmfoGm;onf/ u@rsm;rSm odyfrpHkvifvSaomfvnf; t&myifjzpfonf/ xdkYaMumifh urmÇOD;uwnf;u xm;&SdcJhaom
rawG Y & wmMumjyD j zpf a om ol i ,f c sif ; rsm;ES i f h jyef v nf pnf;udk uRefrpwif zsufypfcJhonf/
qHkawGYEdkifcJhonf/ &kyfacsmolrsm;tzGJU? tonf;uJGolrsm;tzGJU[k
13
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

tcef; (2) ]]yifv,favudk&Ik&Iduf a&oHudkem;axmif urmÇxJrS xm0& xGufcGmoGm;cJhonf/


narSmifarSmifaumif;uifu jydK;jyufaewJh rd o m;pk a v;xJ r S v nf ; xm0&pG e f Y c G m
Don't feel deeply …… euf&Idif;pGm Mu,fawGudk Munfh&wmrS ZdrfyJ/ q,fwef; oGm;avjyD/
rcHpm;ygESifh/ wkef;uoif&wJh cGefpHavm? eef;OD;jyif armifonf aMumuf&GHUwwf\.. odkYaomf
Mu,feJY 0g;qpf&dk;Mu,fawGudk rSwfrdao; &if q d k i f & J o nf / armif o nf rcsKyf
cHpm;csufqdkonf ydwfyifwm;qD; vm;}} wD;wwf... odkUaomf xdef;csKyf Edkifonf/
rxm;edkifaom a&wHcGefav; wpfckom xd k u wnf ; u uRef r wd k Y E S p f O D ; Mum;wG i f armifonf omrefa,mufsm; wpfa,muf\
jzpfonf/ armifESifh uRefr\ &if;ESD;rIonf 0g;qpf&dk;tjzpf udk,fpm;jyKaom Mu,f tawG;tac:rsm;r&Sd/ odkYaomf omref
pmayaMumif h wd k ; wuf v mcJ h o nf / oHk;vHk;onf um&Hvsuf &Sdonf/ a,musmf ; wpf a ,muf uJ h o d k Y j yKrl \ /
armifonf uRefrxuf av;vawmif zcif\pGefYypfjcif;cH&aomarmifhudk taMumif ; jycsuf o nf cd k i f r maom
i,faom? pmoifESpf wpfESpfi,faom ]]eif zcifaumif;wpfa,muf jzpfrSm/ qifajcrsm;om jzpfvdrhfrnf[k armif
armif i ,f w pf a ,muf o m jzpf o nf / zcifaumif;wpfa,mufjzpf&if tdrfaxmif xifygvdrfhrnf/ xdkYaMumifhom armif
armif E S i f h ywf o uf o rQaom t&m &Sifaumif; wpfa,mufu olYtvdkvdk rajymrqdk xGufcGm;oGm;wm jzpfvdrfhrnf/
tm;vHk;onf uRefr\qufpyfrIr&Sdaom jzpfjyD;om;}} [kuRefrajymawmh t&mtm;vH k ; onf yd w f y if w m;jrpf
tdyfruftydkif;tp rsm;om jzpfonf/ armifauseyfoGm;vdrfhrnf/ MunfEl;oGm;rnf rxm;Edkifaom pdwful;rsm;om jzpfonf/
]]oknw\ oknw uAsmudk a0zef xif & aom armif h r suf v H k ; tpH k o nf
xm;aom armifhpmonf uRefrtwGuf uRef r twG u f rvd k t yf a omt&myif / tcef; (3)
tzdk;rjzwfEdkifaom &wemwpfyg; ... tcGifhta&;enf;yg;vGef;om
Chat Box xJrS ]a[h okn} [kac:oHonf rdef;rom;jzpfonfh uRefronf rnfonfh Don't love crazily ……. &l;rdkufpGm
aEG ; axG ; rI t jynf h ? armif E S i f h w l a om jzm;a,mif;rIrsKd;ESifhrS armifhudk rcspfrdygapESifh/
aoG;rsm; uRefr\cE¨mudk,fxJ w0uf aoG;raqmifcJhyg/ odkYaomf armifonf
pD;qif;aeonfuvnf; MunfEl;p&m...” uRefrudk pdwf0ifpm;cJhonf/ cspfjcif;wGif t"dyÜm,f zGifhqdkcsufrsm;pGm
armif E S i f h uRef r onf pd w f u l ; tvG e f ]]eifhudk igpdwf0ifpm;w,f/ eifhudk aemuf 6 &Sdygonf/ odkYaomf uRefrwGif rnfonfh
,Ofaom vlom;ESpfa,mufvnf;jzpfonf/ vaerS twdtvif;ajymr,f}} t"dyÜm,f jyefqdkcsufrS r&Sdyg/
]]ausmufawmifay:rSmxdkifjyD; yifv,fudk armifonf pum;udk wifpD;pGm
rsufpdwpfqHk; MunfhpOf;pm;&wm ajymwwfaom a,musfm;wpfa,mufvnf; Don't hate lovingly…… cspfjrwfEdk;pGm
taumif ; qH k ; }} yJ [ k armif a jymawmh jzpfayonf/ odkYaomf armifonf uRefr\ rrkef;wD;ygESifh/ /

rdbeJY om;orD; pudkif;euf


'gudka&;om;&jcif;&J U&nf&G,fcsufuawmh tem*wfrdbjzpfvmrJholawG em;vnfxm;zdkYeJY vuf&Sd
rdbawG odxm;zdkYyg/ bmoma&;eJ h ,Ofaus;rItjrifrSmawmh wrsdK;jzpfaumif;jzpfaeygvdrhfr,f/ 'DydkYpfudk
zwfwJhtcsdefrSm rdbyJjzpfjzpf om;orD;yJjzpfjzpf tukefvHk;[m vlawGyJqdkwmudk owd&ay;zdkYeJY vl&JUrdom;pk
wGif;rSmjzpfaewJh vlawG&JU avmb? a'go? arm[eJ h yufoufwJh jzpf&dk;jzpfpOfwpfck taeeJ hyJ oabmxm;yg/
1/ ½kdufESufqHk;rjcif;
om;orD;udk &dkufwJhtcsdefrSm cspfvdkY&dkufwmyJjzpfjzpf? *½kPmMuD;pGmjzihf rdbrsm;udk jyefvnfay;tyfrnfjzpfonf}} vdkYrsm;
aumif;apcsifvdkY&dkufwmyJjzpfjzpf tJ'D&dkufESufaewJhtcsdefrSm rawmf w qay:ayguf c J h & if r d b awG &d k u f M uygOD ; rvm;/
rdbawG[m a'goqdkwJht&m tenf;eJYtrsm;ygaewmygyJ/ rdbudkapmfum;wm r[kwfbl;aemf ... udk,fwdkifvnf;
rMumcifrdbtjzpfudk a&mufawmhrSmjzpfwJhtwGuf
awmf & H k a 'gorxG u f b J e J Y v J r&d k u f w wf M uygbl ; / 'gayr,h f
ud k , h f o m;orD ; ud k b,f v d k q H k ; roih f v J ud k i f w G , f o ih f v J
a'goqdkwmMuD; ygaeuwnf;u 'g[mrSefuefwJh om;orD ; eJ Y r d b Mum;rS m w&m;rQwrI &S d o ih f v m;qd k w mud k
vrf;aMumif;awmh r[kwfawmhbl;/ apwem? aumif;apcsifvdkY jyefpOf;pm;&if;eJY 'Dtdkif'D,mav;udk tem*wfrdbjzpfrJholawGeJY
&dkufwmxuf a'goaMumihf&dkufw,fvdkY ajym&ifvJrrSm;bl;/ vuf & S d r d b jzpf a eMuol r sm;ud k rQa0jcif ; ouf o uf o mvQif
ywf0ef;usifrSm jrifcJhzl;w,f/ wcsdKUrdbawGqdk om;orD;awGudk jzpfygw,f/ 'gaMumihf &dkufESufw,fqdkwmvJ &dkufvdkY&vdkY
tvG e f t usL;&d k u f E S u f qH k ; rwwf M uw,f / wu,f v d k Y r sm; &d k u f w myg/ wenf ; tm;jzih f 'g[mtvG e f t uRH j zpf o G m ;&if
tcGihftmPm rl;&pfjcif;? tmPmtvGJoHk;pm;vkyfjcif;? &ydkifcGihfudk
Oya'wpf&yfay:vmjyDqdkygpdkY/ tvGeftuRHoHk;csjcif;? BuD;Edkif i,fnSOf; ESdyfpufjcif; jzpfoGm;
]]rdbrsm;onf om;orD;rsm;udk &dkufESufqHk;rcGihf&Sdonf/ odkYaomf ygvd r h f r ,f / tmPmqd k w m rd b eJ Y o m;orD ; Mum;rS m awmif
xdk&dkufESufrIESihf xyfwlnDrQaomMudrf'Pfudk Oya'rS oem; tvGJoHk;pm;rI jzpfapavmufatmif rl;&pfapygw,f/
14
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

wcsdK hEdkifiHawGrSmawmh Child abuse 3/EdIif;wkr&aomarwÅm oGm;cJhzl;ygw,f/


law awGxkwfjyD; uav;awGudk
umuG,fay;xm;ygw,f/ tar&duefrSm usaemf w d k Y v l a wG a rwÅ m yd k Y & mrS m
jrefrmwpfa,mufu olYorD;udk&dkufwm tjrihfqHk;arwÅmw&m;jzpfwJh om;orD;eJY
tpif;aMumif;awG xifaeygw,f/ tJ'gudk rdbMum;u arwÅmw&m;udk pHerlem,ljyD;
uav;&J U q&mru awG Y o G m ;wJ h t wG u f tm;vHk;udk &if0,fom;uJhodkY arwÅmyGm;rsm;
&J p cef ; ud k z k e f ; quf j yD ; uav;tazud k awmf r l y gw,f q d k N yD ; txG # f t jrwf q H k ;
zrf ; cd k i f ; ygw,f / 'gaMumif h uav; arwÅmwpfcktaeeJY pHxm;jyD; ydkYMuw,f/
zcifjzpfol[m 'PfaiG a':vm 3000 'gayr,hf 'DaeYacwfMuD;rSm rdbwdkif;[m
ay;aqmif&ygw,f/ jyif;xefwJh Oya' om;orD ; wd k i f ; ud k wl n D w J h t cG i h f t a&;
wpf&yfxd rvdktyfayrJh uav;awGbufu ay;Mu&JUvm;/ wcsdKUjrifEdkifwJh &ydkifcGihf tcGihf
oif h w if h j yD ; xd a &muf w J h tumtuG , f ta&;wcsdKUudkawmif nDwlnDrQcHpm;cGihf vGefcJhwJh 5 ESpfcefYu jzpf&yfav;
ay;rIuawmh &Sdoifhygw,f/ ray;awmh&if rjrifEdkifwJh arwÅmw&m; wpfckyg/ uav;wpfa,muf 7 wef;avmuf
wl n D y gw,f q d k w m oH o ,jzpf p &m a&mufaeygjyD/ olut&rf;vJ at;ygw,f/
2/ t&G,fra&mufrD cdkif;pm;jcif; wpfcktaeeJY &Sdvmygvdrhfr,f/ 'gaMumihf wckckqdk rdbudkvJ bmrS odyfrajym&Jbl;/
udk,fwdkifrdbjzpfvmwJhtcgrSm rdom;pkwGif; waeYusawmh acG;udkufcH vm&ygw,f/
wcsdK h 'ku©dwjzpfaevdkYrwwfomvdkY buf v d k u f j cif ; r&S d & avatmif rQwpG m rdbudkvJ rajym&Jbl;/ ajym&if
om;orD ; awG u d k i,f i ,f & G , f & G , f e J Y aqmif&Gufay;EdkifwJh pHerlem,lxdkufwJh tqlrsm;cH&rvm;aygh/ 'geJYyJ aemufaeY
cd k i f ; pm;wm jyóemr[k w f a yr,h f rdbaumif;rsm;jzpfatmif MudK;pm;apcsif zsm;w,f/rdbu omrefzsm;w,f yJxifwm/
jyD;awmh tajctaeqdk;awmh aq;cef;
udk,fwdkifuawmh t&ufaomuf? zJ&dkuf ygw,f/ EdIif;wkr&aomarwÅmw&m;udk oGm;awmh rrDawmhbl;/ ukdufvdkufwJh acG;u
tvkyfudkvkyfcsifrS vkyfw,f/ om;orD; rnD r Qaomay;qyf j cif ; awG e J Y ta&mif acG;&l;jzpfaewJhtwGuf uav; toufqHk;
usawmh cdkif;pm;w,f/ ausmif;rxm;bl;/ rjc,fMuygeJY/ &H I ; oG m ;ygw,f / rd b awG b ,f a vmuf y J
rl ; &if &d k u f a o;w,f / 'grsd K ;awG a um ,lusHK;r& ikda<uG; aeayr,hf uav;
b,f v d k v k y f r vJ / i,f i ,f & G , f & G , f e J Y 4/aMumuf&GHU jcif; toufjyefr&Sifawmh ygbl;/ 'gaMumihf
vkyfudkifpm;aomuf&awmh ywf0ef;usifu rdbtaeeJY rdrdom;orD;udk ajym&Jqdk&J
ESdyfpufwmcH&/ tdrfa&mufawmh rdbu t"d u tm;jzih f om;orD ; rsm; vkyf&Judkif&J&SdzdkY i,fpOfxJu jyKpkysdK;axmif
ESdyfpufvdkufeJY/ uav;i,fawG&JUb0awG i,f&G,fpOfrSm rdbeJ hom;orD;Mum;rSm ay;oih f y gw,f / ae&mwd k i f ; rS m ql y l
qd k ; &G m ;vS y gw,f / ol w d k h a v;awG u d k &SdwwfwJh tEÅ&m,fwHwdkif;MuD;wpfck[m Budrf;armif;raeyJ om;orD;eJY rdbMum;rSm
]]aMumuf&GHUjcif;}} ygyJ/ 'gudk owdxm;csifrS rvdktyfwJhtaMumufw&m; uif;pifatmif
b,fOya'urS xda&mufwJh tumtuG,f xm;rd M urS m yg/ 'D a Mumuf & G H U jcif ; [m
ay;rxm;ygbl ; / 'gawG u d k usaemf MudK;pm;xm;oihfygw,f/
uav;i,fwpfa,muf&JUtoufudk EIwf,l
ywf0ef;usifrSm wu,fjrifawG hcJhwmawGyg/

m ES i f h vlYb0 ck 21 &mpkrSmawmh enf;ynmawG pD;yGg;a&;vkyfief;awG

y n ajymif;vnf;vmwmeJYtrSs ynma&;twGuf vlawG&JU owfrSwfcsufwcsdKUvnf;


ajymif;vnf;vmcJhw,f/ bGJYvGefwef;awG tvGefacwfpm;vmcJhMuw,f/ &dk;&dk;bGJUwckeJY
tvkyf&Sm&cufvmw,f/ 0ifaiGenf;vmw,f/ tJhawmh vlawGu bGJYvGefwef;udk
ydkpdwf0ifpm;vmjyD; xyfMudK;pm;Mu&jyefawmhw,f/ wcsdKUEdkifiHawGrSm Human
Resources uaejyD; olwdkYukrÜPDu ynmawmfwJh xll;cGsefwJh tvkyform;awGudk
AF bGJUxyf,lzdkY wGef;tm;ay; ulnDMuw,f/ aiGa&;aMu;a&;t& ulnDwmaum
tvk y f c sd e f x J u yg tcsd e f a y;jyD ; oif , l a pwmrsd K ;yg/ tjyef t vS e f t aeeJ Y
'DukrÜPDrSmbJ tvkyf b,fESpfESpf qufvkyfzdkY uwdpmcsKyfawG csKyfMuw,f/

ynmqdkwm udk,fqnf;yl;Edkifav ydkrsm;vmr,f? udk,fh&JU tquftoG,fawGeJY [mydkacwfpm;vmEdkifygw,f/ PhD jzpfrS


aumif ; avygbJ / bG J Y w ck j yD ; wmeJ Y tcG i f h t vrf ; awG yd k r sm;jym;vmr,f / Dr….. jzpfrS tvkyfae&m&wmrsdK; 0ifaiG
tvk y f c G i f x J wef ; 0if M uwJ h vl a wG 'gawGaMumifh tck21&mpkESpfrSm aumif ; wmrsd K ;awG jzpf v mEd k i f y gw,f /
twGufawmh aemufbGJYwckxyf,lzdkYqdkwm ausmif;jyefwufwJh vlawGrsm;vmw,f/ 'gaMumifh ynmudk udk,foif,lEdkifwJh
rEd k i f 0 ef xrf ; &ovd k y gbJ / 'gayrJ h vGefcJhwJh ESpfESpfq,favmufudk t&G,frSm &EdkiforSs rsm;rsm; oif,lxm;
tJ h v d k r Ed k i f 0 ef xrf ; &wJ h wpf E S p f c G J ? jyefMunhfvdkuf&if Bachelor bGJYwck&wmeJY apcsifygw,f/ udk,f PhD wuf&if PhD
ESpfESpfwmumvjyD;oGm;&if udk,fjyef&rJh tvkyfrSm rsufESmvSygw,f/ tckrSmawmh tqifh oli,fcsif; rdwfaqGawG&r,f/
tusdK;jrwfawGuvnf; rsm;vSwmudk; … Master bG J Y w ck a vmuf v k d v mjyef w ,f / tquf t oG , f e J Y tcG i f h t vrf ; awG
ta&;MuD;qHk;taeeJY vpmwdk;r,f? jyD;wmeJY aemiftESpf oHk;q,favmufudk ydkrsm;vmcJhr,f/ 'gawG[m udk,fhtwGuf
udk,fh&JU &mxl;wdk;vmr,f? olrsm;awG jyefarSsmfMunhfvkduf&if Master aumif;udsK;awGyg/ jyD;awmh udk,fuvJ
tjrif r S m ud k , f h u d k , f , H k M unf p d w f c srI [momref a vmuf j zpf o G m ;jyD ; P h D ynmwwfvmawmh vlawGudk ydkjyD; ulnDEdkif
15
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

r,f/ udk,fhb0udk &yfwnfzdkY tcGifhtvrf; qif ; ouf v mol … 'grsd K ;awG u vnf ; pnf;pdrfOpömwdk;wufatmif vkyfzdkY
ydkrsm;vmr,f/ ukd,fhrSm a&G;cs,fcGifhr&Sdbl;/ uawmh ud k , f h r S m ynm&S d a e&if 'g[m
'DurmÇ vlYavmurSm xifay: udk,fjzpfcsifwdkif; jzpfvmatmifvkyf,lvdkY pnf;pdrfeJY aiGaMu;&SmzdkYenf;eJ htrsm;awmh
ausmfMum;zdkY vlawGutodtrSwfjyKjyD; &wmr[kwfbl;/ taxmuf t ul j zpf v mrS m aygh / aiG a wG
av;pm;cH&wJhvljzpfzdkY oHk;enf;&Sdw,f/ aemufenf;uawmh vlawGudk,fhudk csrf;omjyD; ynmrwwf&ifvJ wcgwav
yxrenf;u pnf;pdrfOpöm csrf;omwmbJ/ tod t rS w f j yKvmatmif ud k , f h e mrnf vl a wG M um;xJ od y f r wd k ; ayguf E d k i f b l ; /
Oyrm bk & if h o m; orD ; ? vl c srf ; om *kPfowif; arT;ysHUvmatmif 'gaMumif h xd y f q H k ; ud k xd k ; xG u f E d k i f z d k Y
om;orD;rsdK;? xDaygufwmrsdK; ud k , f h u d k , f w k d i f vk y f , l v d k Y & wJ h e nf ; yg/ qdk&ifawmh ckacwfMuD;rSm tqifhjrifh
'Denf;vrf;rsdK;udk jzpfzdkYtwGuf ukd,fu tJh'guawmh ynma&;ygbJ/ ynma&;rSm ynm&yfwpfck udk,fhrSm&Sdxm;zdkY vdktyf
a&G;cs,fvdkYr&bl; 'g[m uHw&m;twdkif;bJ xG e f ; ayguf w J h xl ; cG s ef w J h v l a wG [ m aeygjyD/
jzpfvm&w,f/ vlYtodkif;0dkif;rSm xifay:ausmfaZmygw,f/ vlwdkif; udk,fhtwGuf tcsdef&Sd
'kwd,enf;uawmh &mxl;&mcH vl & d k a o av;pm;w,f / ud k , f h a ewJ h aeao;wJhtcsdefrSm ynmudkqnf;yl;&if;eJY
tqifhjrifhjrifh &SdwmrsdK; Oyrm - or®w? t&yf[m udk,fhaMumifh *kPfwuf&w,f/ tem*wf t wG u f Mud K wif r S e f ; qjyD ;
or®wuawmf? tdrfa&SUrif;om;? bk&ifhajr;? 'gaMumifh opfwyifaumif; iSufwpfaomif; jyifqifxm;MuygvdkY wdkufwGef;vdkygw,f/ /
bDvsHem&JU om;orD;? rsdK;MuD;aqGMuD;u em;qdkwJh pum;yHkxGufay:vm&wmyg/

Lean Thinking wmaw

,ckacwfrSm uGefjyLwmeJY tifwm wGufvnf; bmtaMumif;&mudk &SmzdkYvnf; ausmif;pmvkyfzdkYu udk,fhtwGuf tckavm


eufqdkwm vlwdkif;twGuf Entertrainment bmudk odcsifvdkYvnf;qdkwJh tcsufawGxJu avmq,f r S m ta&;BuD ; ud p ö r [k w f v m;?
ypönf;wckvdk jzpfae MuygjyD/ *drf;upm;rvm;? udk,fvdkcsifwJh tcsufawGudk wdwdusus tJh'Dawmh ausmif;pmeJY ywfouf&ifawmh
pmzwfrvm;? &kyf&SifMunhfrvm;? oDcsif; t&ifodzdkYvdkygw,f/ Oyrm Business Strategy tenf;qHk; wpfbmomudk 3em&Davmuf tcsdef
em;axmifrvm; tpm;taomufrSmcsifao; pmtkyf&Smzwf&r,f? reufjzef twef;twGuf ,lvdkufr,fav/ 'gjyD;&ifawmh udk,fhbavm*fh
vm; aps;0,fxGufrvm; tukeftpHk vdkw& pmtMurf;zsif;&Smxm;jyD; MudKzwf&r,f? q&m av;rSm pmoGm;a&;r,f? 'gayrJh 2em&Dxuf
eD;yg;udk jzpfaeygjyD/ [dkaeYu ajymoGm;wJh Peter's Five Forces rykdbJ a&;r,f/ Business Strategy zwfwm
'gayrJh tJh'DuGefjyLwmeJY tifwm qdkwmudk tao;pdwfem;vnfatmif &Smzwf uawmh udk,fzwfEdkifoavmufbJaygh 1-2 em&D
eufqdkwmudk tay:uazsmfajza&; udpöawGu &r,f? bavm*fhuvnf; a&;csifw,f? tif;… avmufawmh tcsdefay;zwf r,fav/ &kyf&Sifu
vGJvdkY udk,fhtwGuf b,fvdktusdK;&Sdatmif Transformer 2 av;vnf; Munhfcsifao; awmh xrif;pm;&if;eJYbJ Munfhawmhr,f/
udk,fhtwGufwckck usefaecJhatmif b,fvdk w,f/ 'gawG udk,fhpdwfxJrSm &Sdae&ygr,f/ 'DavmufavmuftpDpOf&Sdr,fqdk&ifbJ rqdk;
toHk;csrvnf; qdkwmuawmh pOf;pm;p&m 'kwd, S uawmh Set in order wJh/ awmhygbl;/
ygbJ/ oli,fcsif; wa,muf&Sdw,f/ olYu odwJhtwdkif;bJ b,fae&mrSmrqdk tpDpOf pwkxÅ S uawmh See Through wJh
tdrfrSmuGefysLwmeJY tifwmeufeJY wus &S d & rS m aygh ? [k w f w ,f r [k w f v m;/ jrifEkdifatmif jrifMunfhprf;ygvdkY ajymaeovdk
tGefvdkif;ay:rSm 24^7 (tdyfcsdefuvGJvdkY) tJh'Dawmh udk,f'DaeYtwGuf tifwmeufrSm ygbJ/ qdkvdk&if; t"dyÜg,fuawmh tpm;xdk;
xdkifaewwfwJhvlrsdK;yg/ 'gayrJh olYrSmbmrS odcsifwJh &SmcsifwJh vdkcsifwJh taMumif;t&m jrifMunfhzdkYygbJ/ udk,fu 'DaeYrSm 'gawG
ododomomMuD; wdk;wufvmodyfrawGY&bl;/ awGudk tpDpOfwus pOf;pm;aygh/ Oyrm - vkyfr,fqdkNyD; 'DvdktpDpOfqGJxm;w,f qdkyg
bmjzpfvdkYvnf;qdkawmh oluuGefysLwmeJY tay:u Oyrmudk jyefpOf;pm;&if yxrqHk; awmh… 'gayrJh tcufcJwckckaMumifh wcsdKUudk
tif w meuf u d k tusd K ;&S d & S d t oH k ; rcswwf ta&;MuD;r,fhudpöu raeYu q&majymoGm;wJh rvk y f E k d i f b l ; qd k & if b,f v d k q uf v k y f r vJ ?
ao;vdkYyg/ vlwpfa,muf wdk;wufzdkYqdkwm Peter's Five Forces qdkwmeJY reufjzef taumif;qHk;enf;jzpfwJh tpm;xdk;enf;udk
yH h y d k ; a&;ypö n f ; awG b,f a vmuf r sm;rsm; twGufpm jzpfr,f/ 'kwd,ae&mrSmawmh udk,f oHk;Munhfyg/ tay:u OyrmudkbJ xyfjyygr,f/
wefzdk;em;vnfjyD; tusdK;&Sd&SdtoHk;cswwfrI 0goemygwJh bavm*fhudk ay;vdkufr,fuG,f? uJ . .. ausmif ; pmawG v k y f j yD ; oG m ;vd k Y
ay:rSmvnf; rlwnfygao;w,f r[kwfvm;/ Business Strategy u avhvmp&m wpfck bavm*fha&;awmhr,f qdkwJhtcsdefrSm apmapm
b,f v d k w ef z d k ; &S d & S d e J Y tusd K ;&S d & S d taeeJY &SmzwfrSm jzpfwJhtwGuf tJhavmuf uausmif ; pmawG b J acgif ; xJ a &muf a evd k Y
toHk;csMurvJ/ t&ifqHk;'D 4Ss udk zwfMunhf ta&;rBuD ; bl ; aygh / &k y f & S i f q d k w mawmh bavm*f h a &;zd k Y uk e f M urf ; &S m r&bl ; qk d y g
&atmif at;at;aq;aq;yg/ 'Davmufqdk udk,fbm pd k Y . ..tJ h v d k q d k & if xd k i f p Of ; pm;raeygeJ Y /
1. Sort (Sort out) awG t &if v k y f & r,f q d k w mavmuf a wmh awGYwJh[m aumufa&;vdkuf? udk,fhacgif;xJ
2. Set in Order tMurf;zsif; cGJvdkY&oGm;NyD[kwf/ 'gqdkaemuf S a&mufaewJh ausmif;pmbJjzpfjzpfaygh... 'grS
3. Standardize wvHk; xyfoGm;&atmif ….. r[kwfvnf; bmrSra&;bJeJY bavm*fha&;zdkY
4. See through wwd, S uawmh Standardize 'Dw&ufem;vdkufyg/ tJh'Dtcsdefudk usefwJh
'D S av;vHk;ay:rSm rlwnfjyD; qdkwJh pHEIef;wdkif;wmwmrsdK;yg/ udk,f vkyfcsifwJh udpöjzpfwJh pmtkyfzwfwmrsdK;rSm toHk;csvdkuf
uGefysLwmeJY tifwmeufudk tusdK;&Sdatmif udk,fvkyfrJh tpDpOfawGudk tcsdefpm&if;av; yg/
toHk;csygr,f/ owfrSwfxm;ay;vdkufwm rsdK;yg/ ta&;MuD;jyD; 'Davmufqdk&if udk,ftifwmeuf
yxrqHk; S jzpfwJh sort (Sort Out) qdk aoaocsmcsm vk y f & rJ h [ mrsd K ;ud k 3em&D ? ay:rSm b,fvdktusdK;&Sdatmif toHk;cs&r,f
wmuawmh udk,fbmudk vdkcsifwmvnf; odyfta&;rMuD;wmudk 1em&Davmuf tJhvdk qdkwmrsdK;udk em;vnfEdkifjyDvdkY arQmfvifhygw,f/
qdkwmudk odem;vnfwmygbJ/ udk,f'DaeY tqifhqifh pHEIef; owfrSwfay;wmyg/ tay:u
uGefysLwmoHk;wm tifwmeufoHk;wm bmt OyrmudkbJ jyefMunhfMur,fqdk&ifawmh …
tazESifh
16
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

aqmif;½kdif;
orD;rsm;

tcef; (1) ajymaepOf zkef;vdkif;usoGm;onf/ OD;csuf vS n f h M unf h v d k u f a wmh orD ; awmf B uD ;


vnf; rdrdudk,frdrd r,HkouFmjzpfum rSef aqmif;&dkif; jzpfonf/ ab;wGif&yfae
EdkifiH&yfjcm;rSmajccscJhwm ESpfaygif; a&SUodkY 'kef;pdkif; ajy;avonf/ rSefMunfhjyD; olum; c,fr rdzl;vf jzpfonf/ OD;csuf
rsm;pGmMumjyDjzpfaom OD;&pfcsufonf trd aomtcg ouf j yif ; &S n f M uD ; csvd k u f vuf[efajc[efESifh ajymonfudk rdzl;vf
jrefrmjynfudk vGrf;onfuwpfaMumif;? jyD;aemuf þodkYa&&Gwfvdkufonf oabmaygufoGm;um a&SUwufyD; aerif;
cspf Z eD ; tm; vG r f ; onf u wpf a Mumif ; ? “[l; ... ig vleJU wu,f wlygw,f” tm; avmufav;*G axmifjyvdkufonf/
arsmufavmif;eJYrjcm; cspforD;awmf 5 yg; aerif;vnf; avmufav;*Gudkjrifaomf
tm; vGrf;onfuwpfaMumif;? cspfnDrtm; tcef; (2) acR;pnf;rsm; usaeawmhonf/ OD;csuftm;
vGrf;onfuwpfaMumif;? orD;awmf 5 yg; xyfr&pf&JawmhyJ .. usefypönf;rsm;udk
ESifhaygif;um avmif;ausmfaeom cspfc,fr OD ; &pf c suf o nf rd r d o G m ;aepOf vnf; xyfrppf/ vTwfvdkufavonf/
tm; vGrf;onfuwpfaMumif;? cPjyefrnf OD;csufudk wpfwyfwpftm; vmMudK Muaom
[kqHk;jzwfum tdrfokdYzkef;qufvdkufonf/ twG i f ; tawmf a jymif ; vJ v maom rd o m;pk M uD ; ud k M unf h u m yD w d a wG j zmvd k Y
wzufrSm xl;oHMum;&onf / trdjrefrmjynfudk av,mOfay:rS qif;qif; aeonf/
“[Jvdk ....tdk; rdkif'gvif I missssssss u
csif; awGU&onf/ rdrd\pdwfxJrSmawmh (av
,mOf r ,f a v;awG awmf a wmf a csmvm tcef; (3)
........ so .......... mush”
av'D & pf c suf \ vG r f ; aqG ; oH j zpf o nf / ygvm;)[k awG;um jyHK;jyHK;ESifh/ xdkYaemuf
OD ; &pf c suf o nf t&rf ; a,mif w wf o l ypönf;ppfonfhae&mwGif wm0efusaeol tjyifa&mufonfESifh tvGefw&m
jzpfonf/ udkaerif;onf ypönf;rsmudk ppfaq;aepOf vG r f ; aeM u NyDjzpfwJh rdom;pkonf OD;csuf
xd k t oH M um;aomtcg “Oh...... my &rkuGefx&dk;um; tMuD;MuD;tm;awGYoGm; ygvmaom txkyftydk;rsm;udk 0dkif;qGJ
'gr,m;..tJhav rSm;ukefjyD rif;uajz;ajz; onf/ udkaerif;onf xdkum;udk vdkcsif Muavonf/ orD;awmfig;yg;\ 0dkif;qGJrI
ajymprf;yg b,fhES,f atmfMuD;[pfus,f” aomtcg OD;&pfcsuftm; þodkYajymonf/ aMumifh OD;csuf yufvufvefusrvdk jzpf
“'Dypönf;u o,fvdkYr&bl; cifAs”
oGm;onf/ xdkpOf taemufrS vlpdrf;wpfOD;
“ tif;yg usr tvGrf;vGefoGm;wm” OD;csuftm; xdef;vdkufonf/ rnfolenf;
“[mAsm bmjzpfvdkYwkef; 'guav;upm; tm;vHk;pdwf0ifwpm; Munfhvdkufaomtcg
“ighorD;awG aeaumif;vm; .. igjyefvm
awmhr,f obufcg a&mufr,f” p&m um;yJ” tpdrf;a&mifabmif;bDESifh t0ga&miftusDF
“cifAsm; uav;aqmhzdkYvm;” 0wfxm;aom pudkif;eufudk awGYvdkuf&
“aumif;w,f .. aumif;w,f &Sifjyefvm
“uGsefawmhfc,fr aqmhzdkY” onf/ pudkif;eufonf zwfceJ rsufpd rSdwfjy
rSyJ .. &SifhorD; arsmufrawGuwpfrsKd; .. vdkufonf/ xdkpOf OD;csufonf rdrdtm;
&SifhnDruvnf; wlrawG xdef;r,fr&Sdbl; “r&bl; cifAs”
oluyg*Gsef;jyefaew,f .. OD;csufvnf; awmfawmfpdwfnpfoGm;onf/ ulnDonfudkyif arhavsmhjyD; tvGefw&m
&S i f h c ,f r uwpf r sKd ; usrawmh M um&if tJ h u m;rygvS s if c,f r awmf rd z l ; vf a'go jzpfoGm;um ('Daumif ref;wlref;
xifw,f) vufoD;eJY xdk;rnftjyK eHygwf2
&l;awmhr,f .. &Sifu arsmuftrsKd;pyfvm; w*sD*sDvkyfawmhrnf/ xdkpOf rSefayguf0rS o r D ; j z p f o l r d r d k ; o n f t c s d e f r S D
rodygbl;&Sif..” atmfoHMum;vdkufonf / vSrf;qGJxm;vdkufonf /
“',f...............'D”
17
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

“',f'Dudk rSdwfjywm r[kwfbl; .. a&cJwHk;MuD;udk rEdkifhwEdkif rvmonf/ xdkodkY ao pum;rsm;Mum;um owdjyefvpf


wDzl;vfudk rSdwfjywm” OD;csufem;a&mufaomtcg tvGefw&m oGm; olum; OD;csufwnf;/
xdkpOf pudkif;euf\ qdk;qdk;0g;0g;atmfoH at;vGef;aomaMumifh rxdef;EdkifawmhbJ
Mum;vdkuf&onf / “AHk;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;” tcef; (5)
“tm; .............” OD;csufonf avmuMuD;ESifh cPtquf
OD;csufvnf; tvefYwMum; xatmfonf/ toG,f ysufoGm;onf/ pEdk;u '&dkifbm aejyefaumif;jyD;aemuf OD;csuf
“oGm; .............. ” lovespy(jet)tm; q&m0ef tjrefoGm; onf a&mufwkef;a&mufcdkuf rdom;pkeJY
“b,fudk oGm;&rSmvJ O&,f .. 'DrSm yifhcdkif; avonf/ cPMumaomf lovespy c&D ; xG u f & ef wd k i f y if v d k u f a omtcg
0ifoGm;NyD” (jet) ES i f h t wl a'guf w mrG e f ; pwm;? tm;vHk;\oabmwlnDcsufu acsmif;om
“[if .... rif;vlMum;xJ bmawG empfrav; ydk;wdkY ygvmMuonf/ rdrdk;u urf;ajcodkY oGm;&efjzpfonf/ tdrfwGif
pdk;&drfwMuD;eJY toGufvufqHk; rdrdk;onf ta':jzpfol
ajymaewmvJ”
“vkyfygOD; a'gufwm&,f ... ',f'Dudk rdzl;vfudkac:um vufrSwfoGm;0,fMu
pudkif;euf xdk;jy&m Munfhvdkufawmh zl;vf
MunfhygOD; ....” onf/ rdaqmif;u xnfhoGm;p&mrsm;udk
ypfvdkufaom avmufpvHk;onf
“[kwfuJh touf&Iaeao;w,f ckawmh csufjyKwfaeonf/ pEdk;uawmh ta':
pud k i f ; euf \ abmif ; bD t d w f x J o d k Y
raoao;yg0l; rpdk;&drfygeJY OD;” jzpfol jidrf;csrf;olESifh t0wfrsm;xnfhae
0ifoGm;jcif; jzpfonf/ OD;csufonf c,fr
xdkpOf ab;rS rdaqmif; toHxGufvmonf / onf/ rdEdk;eJY rdkYuawmh rkefY0,f&ef xGufoGm;
vufcsuf udkjrifaomf &efudkjidrf;ap&ef
“t[ifh ',f'D rao&bl; ... rao&bl;”
onf/ zl;vfaemuf waumufaumufvdkuf
pudkif;euftm; rsufESmcsKdaoG;&avawmh
xdkpum;oHMum;aom a'gufwmrGef;onf aeaom pud k i f ; euf o nf zl ; vf w d k Y
onf /
rdaqmif;tm; *&kPmouf0ifoGm;onf/ acsmif;omvufrSwf0,fonfudk awGYoGm;
“ armif & if u OD ; ud k ul n D v d k u f w myJ
rGef;pwm;\ tm&kPfrsm;onf aqmif;&dkif; aomtcg oli,fcsif;rsm;jzpfaom Schizoç
aus;Zl;yJuGm rdwfjzpfaqGjzpf Monsterç Gilgameshç Viperç e&DtdkwdkYudk
tdrfvdkufcJhaygh” qD a&mufaeavonf/ empfrav; ykd;onf
aq;xd k ; &ef tqif o if h j yif q if a y;NyD ; pnf;&Hk;um tvsiftjref vufrSwf0,fvdkuf
pud k i f ; euf v nf ; jiif ; rnf t jyK orD ; Muonf/ um;ay:wGif qHkMuonf/ [dkbuf
ti,fqHk; rdkYav;u aomtcg rG e f ; pwm; tm;ay;vd k u f
avonf/ rGef;pwm;vnf; ta,mifa,mif 9 a,muf 'Dbuf 7 a,muf tkyfpk
“&kyfu jiif;rSm r[kwfbl; ” jzpfaomaMumifh tv,fcHkwGif qHkrdolum;
pud k i f ; euf v J bmrS q uf r ajymawmh y J trSm;rSm; vufxJ tyfa&mufonfESifh
xdk;vdkufonf/ us,favmif pl;&SaomtoH tysKd B uD ; i,f E S i f h vl y sKd B uD ; Schizo wd k Y
abmif;bDtdwfxJu avmufpvHk;av;udk jzpfMuonf/ &onfhtcGifhta&; vufvTwf
yg;pyfwGifudkufum vdkufygvmcJhonf/ xGufay:vmonf /
rcHqdkovdk puDZdk u
“ orD ; pEd k ; a& .. {nf h o nf t wG u f “tm;... bm;... emw,f”
“r u emrnf b,fvkdac:ovJ ”
aumfzDvkyfygOD;” OD ; csuf jyef v nf o wd v nf v mouJ h o d k Y
OD;csuf\ toHudkvefYum rGef;pwm;vnf; “atmifrm vludkrsm; bmrSwfvJ i,fao;
rMumrD aumfzDcGufudkifum Nidrf;csrf;ol w,f &Sifh”
(i,f) vmcs onf/ “0g;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;”
jyefiHkYMunfhvdkufawmh tyfonf OD;csuf\ “toufb,favmufvJ ”
“'guawmh OD;nDr jidrf;csrf;olav ..”
AdkufxJwGif 0ifaejyD; jzpfonf/ “30 eJYrS 5 ESpf”
i,fu &,fjy&if;
“q&m jrefjref xkwfav ...” “cGd cGd”
“armif&if aumfzDav; aomufvdkufygOD;
“ uGsefawmf rxkwf&Jawmhbl ; ... ” “bm&,fwmvJ”
at;oGm;r,f”
ydk;bufodkY vSnfhum “bmrS[kwfyg0l; 'gqdkemrnfajym”
aumfzD\ aemufuMur®mqdk;udk rodvdkufol
“xkwfvdkuf q&mr ” “i,fu i,f emrnfudk b,folYudkrS
pudkif;eufonf aumfzDtm; Nrdef&SufpGm
oHk;aqmifjyD;oumv jyefoGm;awmhonf/ rdrdk;u a'guefum rajymjy0l; ”
pudkif;euf aumfzDukefoGm;aom tcg “'DrSmq&m usrtaz toufxGufvdkY “rajymeJYawmh &jyD”
Ed k ; abmf ' D o nf xck e f v d k u f a wmh o nf / uawmh &SifaojyDrSwf” rMumrD ab;rS
'D n tzd k Y pud k i f ; euf o nf r&S d r jzpf rdEdk;u wzef “bl ............... ”
tcef;wpfcef; (tdrfom) wGif “usrtaz aovdkYuawmh &Sifhudk t&Sif vnf h M unf h v d k u f a omtcg cspf & atmif
ntdyfvdkuf&onf / rxm;bl;” vufcsuf yJMuD;avSmfawG0g;um tD;ayguf
rdaqmif;u vdkufjcif; jzpfonf/ wpfum;vHk; teHYawG
ysHUoGm;onf jywif;aygufawG xzGifhMu
tcef; (4) “usrtaz aemifb0 a&mufvdkYuawmh onf/ c&D;onfrsm; yGpdyGpd jzpfukef onf/
&Sifhb0 qHk;yDrSwf” “uGsefawmfwdkYudk tl&SD;boyrsm;xifaevm;”
c&D;yef;aom'PfaMumifh OD;csuf rdkYav;u &aumufu pyfjzJjzJjzifh
onf aemufaeYwGif tysif;zsm;avonf/ “ cif A sm;BuD ; taopm; taoap “cifAsm; *syefu jyefvmwmvm;”
tdrfrSm&SdorSs vltukefvHk;0dkif;0ef; jyKpk taMumif; odw,faemf” va&mifa0;u pdwfawGawmfawmf wdkae
Muavonf/ orD;awmfrdEdk;onf rdpEdk;u onf/ ESmacgif;MuD;udk vufeJYzdxm;wmrsm;
pd k ; &d r f p d w f j zif h a&cJ w if a y;rnf q d k u m “&Sifhtoufudk rESajrmbl;vm;” eD&JvdkY ...
18
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

rdkYav;u rausreyfjzifh zl;vftm; uyfajym rdaqmif;udk qlavawmhonf / “OD; 'Dn rdwfjzpfaqGjzpf OD;wdkYrdom;pkudk
vdkufonf/ “eif[mav rdef;uav;jzpfjyD; &Syfjym&Syfjym npm auGs;yg&ap”
“wDzl;vf 'DaumifawGudkawmh acsmif;om EdkifvGef;w,f ” wpfeyfoufom enf;ovm;av OD;csuf
a&muf&if ynmay;&r,f” “rawmfwqyg ',f'D&,f .. [D;” vsifjrefpGm acgif;Nidrfhjyvdkufonf/ a&SUquf
“right” cPem;jyD;aemuf a&csKd;&efnDrig;azmfeJY avSsmufoGm;aomtcg tkef;yifi,fatmuf
tm;vH k ; vuf r axmif v d k u f M uonf / ta': 2 OD; urf;ajcodkY qif;vmMuonf/ wGif w&m;xdkifaeaom OD;xGef;ESifh tudkcif
um;ay:rSqif;cgeD; OD;csufonf tm;vHk;udk wdkYudk awGYavonf/
jyóemrvk y f & ef rS m Mum;aeonf / tcef; (7) “txGef; tcif .. [muGm rawGYwm
pudkif;eufwdkY tkyfpkudkawmh owdrxm; awmif MumyD ”
rday/ “tdk;av;vIyfyga[h a&tdk;av;vIyfyga[h” “rif; &pfcsuf r[kwfvm; vSvdkY 0vdkY rif;u
toHMum;vdkY vSnfhMunfhvdkufawmh [dk ..igwdkYvnf; ukrÜPDcPydwfawmh vm
tcef; (6) aMumif a wmif M um;wm; tzG J Y j zpf o nf / tyef;ajzwm qHkwkef;uGm 'Dn twlpm;
rdpEdk;u &atmif”
Max [dkw,fwGif qif;vdkufMu
“rMuD;wkYd wDav;wdkY .. 'DrsufESm&l;awGudk “okcygyJ ig[dkaumifawGudk ajymjyD;jyD
onf/ Reception wGif [dkw,frefae*sm
ynmay;rS&r,f” &ygw,fav no problem twlwl awGY
atmifbkonf qefYqefYBuD;eJY cefUcefUBuD; Edk;av; u
xdkifum tdyfaysmfaeonf/ yg;pyfrSvnf; “tif;[kwfw,f .. 'Dvdkvkyf Muwmaygh”
“tdkau”
oGm;a&awG usvdkY/ rdrdk;u pm;yGJudk @&^%&%*^(&_(_)(_)*)&*(^*&^*&%&^ ”
xkvdkufonf/ acgif;csif;qdkifum aqG;aEG;vdkufMuonf / tcef; ( 8 )
“atmifrav; .............” OD;csufa&mufvmum
udkatmifbk tvefYwMum; xatmfonf / “ orD ; wd k Y . .bmawG v k y f a eMuwmvJ npmxrif ; pm;yG J w G i f zl ; vf E S i f h
“ajz;ajz;vkyfygAsm vefYvdkufwm” acgif;csif;qdkifjyD; .. a&eufxJ rqif;eJYaemf pudkif;euf? i,fESifh puDZdk? aqmif;&dkif;ESifh
xdkpOf pudkif;euf a&mufvmonf/ .. rdzl;vfeJY rdi,f uav;awG udkMunfhOD; rGef;pwm;? rdk;ESifh *pf? pEdk;eJY cspf&atmif?
“,lr,f .... ,lr,f” Mum;vm; ” Edk;ESifh Adkufyg? rdkYeJY e&Dtdk? OD;&pfcsufESifh
“r,lEdkifygbl; a,mufsm; tcsif;csif;” “[kwf udkMuD;” av'D&pfcsuf? OD;xGef;ESifh tudkcif wynfh 2
“[ cifAsm;udk b,fol ,lr,f ajymvkdYvJ” OD;csuf urf;ajcwpfavSsmuf vrf;quf OD ; jzpf o l Snapshot eJ Y Hollinaz wd k Y
“usKyfu tcef;,lrSm” avSsmufvmaomtcg a&SUrvSrf;ruef;wGif rsuf E S m csif ; qd k i f xd k i f a eMuonf /
xdkpOf ab;em;u udkatmifbk\wynfh NyHK;NzD;NzD;vkyfjyaeol vltkyfpkudk awGYav pud k i f ; euf w d k Y t k y f p k u m; xH k ; pH t wd k i f ;
uav;jzpfol ischaemia u atmifbkudk onf/ tem;a&mufaomf pudkif;eufu rsuf E S m yd k ; rowf / xd k Y t wl zl ; vf w d k Y
aomhay;&if; uyfumwdk;wdk;av;ajymonf/ EIwfqufonf/ tk y f p k u vnf ; ud k , f h t awG ; ES i f h u d k , f
“q&m tcef;u rdom;pkcef; wpfcef;yJ “OD; uGsefawmfhudk rSwfrdvm;” wjyH K ;jyH K ;/ ol w d k Y u awmh t[k w f M uD ;
&Sdawmhw,f ” “atmf ighaemufu cHvdkufwJh armif&if xifaeMuonf/ qdkif0efxrf;rsm; jzpfaom
xdkpum;udk aqmif;&dkif;u Mum;vdkufonf/ r[kwfvm; tdrfrSmawmif aumfzDaomuf ewfqdk;av;ewfESifh o&JjzL wdkYonf menu
aqmif ; &d k i f ; onf txk y f u d k y pf c sum oGm;ao;w,f” vmay;onf/ udk,fpDudk,fpD rSmvdkufMu
udkatmifbkvufxJrS aomhukd qGJvkvdkuf aumfzDvdkY Mum;&aomtcg pudkif;euf onf/ OD;csufwdkY oli,fcsif; tkyfpkuawmh
onf/ &ifwkefoGm;onf/ pum;vufqHkusae Muonf/ Snapshot u
&Syfjym&Syfjym EdkifvSaom rdaqmif;onf “OD;av;uvnf; taemufu vSrf;zrf;w,f rodrom rdk;tm; vSrf;vSrf; usLaeonf/
aomh u d k r rd b J ud k a tmif b k yk q d k ; pud k vkyfyg [J [J ” *pf jrifaomtcg snapshot tm; vufoD;
qGJrdonf/ tm;vHHk;wjydKifeuf rsufESmudk “'geJY armif&ifwdkYu bmvmvkyfwmvJ” axmifjyvdkufonf/ snapshot u udk,fhtm&Hk
vuf e J U tk y f v d k u f o nf / rsuf v H k ; rsm;ud k “OD;orD;awG aemufvdkufvmwm” eJYudk,f rjrif/ OD;xGef;u jrifoGm;um
azmf x m;Muonf / ud k a tmif b k v nf ; “tef .. bmajymw,f” pdwfwdkwdkeJUY vufoD; jyefjyavonf/ tJh
&ifckefoH cP&yfoGm;onf/ tvGefw&m “rSm;vdkY a,mifvdkY aqm&D; uefawmh vufoD;udk OD;csufu jrifaomtcg
awmf v S a om wynf h u av; itpf u urf ; ajcvmygw,f q d k r S tyef ; vm “ rif ; ae&if ; xd k i f & if ; bmvd k Y igh u d k
ajymvdkufonf/ ajzwmaygh OD;&JU .. atmf rdwfquf axmifjyaewmvJ”
“q&m ...pdwfudkavQmh usaemfxdef;xm; ay;&OD;r,f 'g uGsefawmhf oli,fcsif;awG “ cif A sm; rBuD ; ri,f e J Y bmawG a jym
w,f” aewmvJ”
av” ol w d k Y vuf o D ; &G m ywf a ecsd e f w G i f rd k Y
a w m f a o ; o n f i t p f a u s ; Z l ; u m ; rGef;pwm;tm; jrifvdkufaomtcg
av;onf e&Dtdk yef;uefxJodkY rodrom
atmifbktwGuf wpfouf rarhp&m.. “'Daumif ighudk r&IEkdifru,fEkdifatmif iHjym&nf xnfhvdkufonf/ olwdkYuawmh
udkatmifbk oufjyif;csvdkuf Edkifawmhonf xdk;oGm;wJh taumifr[kwfvm;” wpfa,mufeJY wpfa,muf MudwfrEdkif cJr&
“[if;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; " Lady First av rGef;pwm;u pyfNzD;NzD;eJY jzpfaeMuonf/ pm;Muaomtcg e&Dtdk
udkatmifbkvnf; tcef;udk rdaqmif;wdkYudk “wpfcgwnf;yg OD;&,f” rsuf E S m rS m rMunf r omeJ Y Nrd K &tcuf
iS m ;vd k u f & avonf / OD ; csuf u awmh axG;&tcuf .. rdef;uav; awGuawmh
19
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

tjywf avG;aeMuonf/ xk d p Of iawZmu oD c sif ; av;qd k u m jydKifwlatmfMuavonf/


pud k i f ; euf w d k Y t k y f p k o nf xd k n wG i f a&mufvmonf/ “vkyfMuygOD;AsKdU wDi,f &Sdawmhbl; ..
acsmif ; om\ tvS o bm0qd k w mud k __________ abm .. abm ... abm a&epf a eNyD v m; rod b l ; vmMuygOD ;
od c G i f h r &vd k u f y g0l ; .. yef ; urmÇ r S m .... tmavhtm avhtmav .... u,fMuygOD; AsKdU”
pcef;csvdkY aeMu&w,f/ abm .... abm......abm ... i,f q d k a om toH M um;vd k u f o nf E S i f h
“awmuf” udkAdkufyg rausreyfESifh tmavhtmavhtmav __________ puD Z d k o nf rG e f ; pum;ud k ypf c sum
ajymonf/ b,folYvufcsufvJ rod0l;uGm pEdk;vnf; pdwfysufvufysuf nnf;vdkuf urf;ajcodkY tajy;tvTm;oGm;jyD; a&xJodkY
cHvdkuf&jyefjyD/ *pfu rausreyfeJY onf/ ck e f c s vd k u f o nf / xd k t cg *pf u
“ [d k vl M uD ; &J U wynf h vuf c suf v m; “ aemuf w pf a ,muf bmvmaMumif j yef owd&oGm;onf/
rodygbl; .. 'Daumif 2 aumifu jyDvJ rodbl;” “[m..a[ha&mifawG 'Daumif a&rul;
rsufESm&l;” “nav;wdkY abmvkaeMuwm Munfhr wwfbl;av.. &aumuf rif;oGm;u,f”
cspf&atmifu aumif;vdkY udk,fvmay;wm” &aumufvnf; a&xJckefcsrnf tjyK
“no .. no .. [dk iwdrav;awG vufcsuf cspf&atmifu abmorm; udkwDZmudk “igvnf; a&rul;wwfbl;”
jzpfr,f” tjrifuwfoGm;onf zl;vfu pudkif;euftm;
“igwdkYu cHbufcsnf;yJ” “uJ 'gqdk 'DabmawG igwdkYiSm;r,f” “oGm;u,fav ri,fvnf; epfaew,f
puDZdk nnf;vdkufavonf/ e&Dtdkonf “ray;Edkifygbl; cifAsm;wdkYrSm &SdjyD;om;yJ eifwdkYvlvnf; epfaew,f”
0k e f ; ueJ x um pm;yG J x d k ; ewf q d k ; eJ Y 'gnav;awG twGuf” “ rjzpf b l ; igh r S m 'D w pf x nf y J y gw,f
o&JjzLtm; jyóem&Smavonf/ wm0efcH pum;enf; &efqJ 'geJY a&xJ qif;&ef a&pdkukef&ifcufjyD”
rD;iSufu 0if&Sif;&avonf/ pm;zdkrSL; aemufusrSmqdk;ojzifh rdrdk;u a&xJ r S m pupf Z d k \ vuf u av;ud k
avm&S n f u d k a c:um ppf a q;avonf / “uJ OD;av;MuD; b,favmufvJ ajym” awGU&onf/ puDZdk a&epfaewm aocsmjyD/
aemufqHk;awmh 'Djyóem jidrf;at;atmif “nav;uvnf; udk,fMuD;ao;yg0l; .. udkAdkufyg ukef;atmfvdkufonf
OD;csufuom 0ifajymvdkuf&avonf/ e,fe,fav; csdao;w,f ” “vmMuygOD; .. a&epfaejyD trSeftuef
“armif&if&m aMuat;vdkufyg jzpfwwf “rMuD;om rMuD;w,f &GwfwGaewmyJ” a&epfaeygjyD”
ygw,f” rdaqmif; ajymvdkufonftm; *pfu wcGdcGd xdkpOf a&ul;csefyD,H udk*sLvdkifu puDZdktm;
pud k i f ; euf w d k Y v nf ; rauseyf w eyf e J Y &,f a eavonf / rd k ; u ab;uae u,fvmonf/ puDZdktm; 0dkif;jyD;jyKpkaepOf
jyefxGufoGm;avonf/ xGufoGm;aomtcg xatmfonf urf;ajcbufodkY i,fu vrf;avSsmuf
ewfqdk;ESifh o&JjzLwdkY wcGdcGd &,fum “ihgcspfrMuD;ajymwm eif&,fp&m rvdkygbl; vmonf/ i,fqD ajy;oGm;Muonf/ i,fudk
usefcJhavonf/ trSefum; nDrig;azmfu ... wdwf ” pd w f y l a eaMumif ; 0d k i f ; ajymaeMuonf /
olwdkYtm; 0rf;EIwfaq; xnfhcdkif;vdkufjcif; xdktcsdefwGif uHqdk;csifaom rGef;pwm;u xdktcg i,fu
jzpfonf/ “cspfrMuD;udk om;vnf; cspfwmayghvdkY” “ig AdkufemvdkY tdrfomoGm;wufwm..[D;”
xd k p um; Mum;&aomtcg rd E d k ; onf tm;vH k ; 0d k i f ; atmf &,f v d k u f M uonf /
tcef; (9) tvGefa'gojzpfum vufxJwGif udkifxm; xd k p um;Mum;aom cspf & atmif o nf
aom abmuGif;ESifh ypfaygufvdkufonf/ udk,fhezl;udk,fxkum ighvludku rSm;wm[k
aemufaeY urf;ajcwGif zl;vfwdkYtkyfpkESifh rG e f ; pwm;vnf ; abmuG i f ; ud k t a&S m if &Gwfvdkufonf/ olwdkYwpfzGJYvHk;\rsufESm
pudkif;eufwdkYtkyfpk abmvkMujyefyga&m/ ajccG i f u sum ud k w D Z m abmif ; bD u d k onf tD;rSefum idk&rvdk&,f&rvdk jzpfae
urf;ajcwGif vlrsm;ojzifh abmuGif;rsm;u vS r f ; qG J r d v suf o m; jzpf o G m ;onf / Muonf/ i,fuawmh jzpfaMumif;ukefpif
ukefaejyD jzpfonf/ rdEdk;u udkwDZmvnf; tpdk;&drfvGefum abmif;bDudk odoGm;aomtcg puDZdktm; oem;ae
“cifAsm;MuD;wdkY vlMurf;MuD;awGjzpfjyD; vSrf;tudkif abmuGif;rsm;udk jypfcsav
onf/ abmuGif;rsm;onf rGef;pwm;ay:odkY awmh o nf / xd k a eY w G i f pma&;q&m
rdef;uav;awGeJY vdkufjydKif&w,fvdkY” tukefusavonf/ rGef;pwm;wpfa,muf roknwonf trjzpfol *ga,mif;udk
udkAdkufygu abmrsm; atmufwGif r&IEdkif ru,fEdkif/ ac:um urf;ajcodkYpma&;&ef xGufcJhonf/
“rMurf;ygbl; r,Hk&if udkifMunfh” e&Dtdku pupfZdkonf rGef;pwm;tm; ESmeyfay;ae 'd k i f ; rG e f ; [d k w ,f o Y d k 0if o G m ;Muonf /
ab;uae abmuGif;av;udkifum onf/ usefolrsm;onf rGef;pwm;em;wGif [dkw,frefae*sm udka0Zifonf oknwwdkY
“nav; abmvdkcsifvdkYvm; a&mh udk,fh 0dkif;aeMuonf/ rdef;uav;wpfpkuawmh eJ Y i,f o l i ,f c sif ; rsm; jzpf M uonf /
abm,l” urf;ajcwGifa&aqmh aeMuavjyD/ udkjidrf;oefYvnf; xdkYtwl acsmif;om
rdkYav;u urf;ajcodkY a&mufaeonf/
“rMuD;a&...'DrSm bmawG vmajymaevJ tcef; (10) oknwvnf; urf;ajcbuf xGufvmawmh
rodbl;” aqmif;&dkif;ESifh qHkavonf/
rdaqmif;u a&upm;aepOf rdrdk;u tvefY “oli,fcsif;..a&mufwmMumjyDvm; ..
wMum; jzpfoGm;onf/ i,fudk rawGYaom igu pmvma&;wm”
“[dwf eifwdkYaemf bmjzpfaevJ aooGm;
aMumif h jzpf o nf / usef v l r sm;ud k “at..igwdkYu ',f'Djyefa&mufwkef;av;
r,f a emf wD z l ; vf a & avmuf a v;*G e J Y
today;um &Smaomfvnf; rawGYacs/ c&D;xGufMuwm.. nus&ifvmcJhav...
vmygawmh” MuH & mr& acgif ; yl u m urf ; ajcuae
20
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

igwdkYpum;ajym&atmif rD;yHkyGJ vnf; udk,fhudk,fudk,f rxdef;vdkuf&bJ cspfrdoGm; onf / OD ; csuf o nf [ef r aqmif E d k i f
vkyfjzpfavmufw,f” &wmyg cspfjcif;udk rcGJygeJY aemf ” wNyHK;NyHK;ESifh awmfawmfxckefcsifaeonf/
ri,f p um;aMumif h tuk e f 0 d k i f ; &,f pdwfxJrSm &Gwfaeonf/
tcef; (11) vdkufMuonf/ trSef OD;csufonf nDr “vGwfjyD .. uRwfjyD”
a,mufsm;&awmhrnfudk Mudwfum aysmfae Adkufyg u
reuf j zef q d k jyef M uawmh r nf jcif;jzpfonf / “uRefawmfwdkYudka&m cGifhrjyKbl;vm; [if”
jzpfojzifh na&mufaomtcg rdwfqHkpm; OD;csuf pOf;pm;vdkufonf/ wu,fwrf;Mu
Muavonf/ oknwvnf; a&mufvm tcef; (12) awmh 'Darsmufavmif;rawGudk MudKufrJhol
onf / ud k N id r f ; oef Y u awmh e&D t d k \ olwdkYyJ&Sdwm.. olwdkYav;awGMunfh&wm
zdwfac:rIjzifh a&mufvmonf/ wpf a ,muf w m0ef avsmh o G m ; odyfawmhrqdk;vSbl;yJ ay;pm;vdkuf&ifawmh
udkNidrf;oefYu oknwvnf; awGYa&m vnf; renf;[kqdkum acgif;udkyGwfvdkuf ig vHk;0em;at;oGm;r,f[k pOf;pm;um
“[Jh rok b,fwkef;u a&mufwmvJ ..” onf/ odkYayr,fh [efudk,fhzdkY qdkovdk “ig oabmwlw,f”
“atmfudkoefY rawGYwm MumjyDbJ .. “armif puDZdk rif;ighnDrudk wu,f xdkpOf wjydKifwnf; toHxGufvmonf
0vmw,faemf” cspfwmvm;” “vHk;0 oabmrwlygbl;”
“eifhtr a&mrygbl;vm;” xdkpOf pudkif;eufu olwu,fcspfwm orD;awmfrsm;\toHjzpfonf/
“rMuD; *ga,mif;vm; ygw,fav tcef;rSm uRefawmfodw,f uGsefawmfvnf; wu,f “eifwdkY tazudk vGefqefwmvm;”
aecJhw,f em;csifvdkYqdkjyD;” cspfwmyg” “orD;wdkYrSm cspfol&Sdw,f”
“[kwfvm; igh tudkvnf; ck 'Durf;ajcrSm rGef;u “rvdkcsifbl;”
&Sdw,f” “uRefawmfvnf; awmfawmfBuD;udk cspfwm “rmrDa& vkyfygOD;”
“eifhtudk b,folwkef;” yg” av'D&pfcsufu
“igh tudk wpf0rf;uGJ vlysKdMuD; OD;xGef;av” e&Dtdku “'DrSm 'gvif &Sifusrudk bmaMumifh
“atmifrm oabmrwlygbl; igh treJYrsm; “uGsefawmfvnf; tm;BuD;cspfygw,f” vufxyfcJhwmvJ”
[GefY” cspf&atmifu uRefawmfu wpfb0vHk; “csrf;omvdkY”
“eifuvJ eifhtrudk tJhavmuf o0efwdk
twGuf OD;orD; wpfa,mufwnf;udk “bmajymw,f”
raeeJY [dkif;oGm;r,faemf” cspfwmyg” av'D & pf c suf \ vuf o nf OD ; csuf \
olwdkY 2 a,mufvnf; wpfa,mufwpfcGef; *pfu Adkufacguftm; qGJvdrfjyD;om;
pum;rsm;&if; armawmh &yfoGm;Muonf/ “uRefawmfvnf; ckrS wpfoufrSmwpfcgyJ “tm; .. rSm;vdkY cspfvdkYayghuGm”
pudkif;eufwdkYtkyfpkuawmh 'Dn pmay; cspfzl;ao;wm” “olwdkYvJ olwdkYcspfwJhol olwdkY,lygap..
rnf&nf&G,fcsufjzifh udk,fpDudk,fpD pmu Adkufygu vmoGm;r,f orD;wdkY”
av;awG a&;vmMuonf/ vlvpfonfESihf “uGsefawmfvnf; twnfygAsm” OD;csufonf pudkif;eufwdkY tkyfpktm;
ud k , f p D u d k , f p D pmay;vd k u f M uonf / wpfa,mufwpfcGef;Mum;rSm OD;csufvnf; þoDcsif;jzifh EIwfqufcJhonf/
zl;vfvnf; pmrsm;udkpkum vlpHkcsdefrS awmf a wmf p d w f ½I y f o G m ;[ef a qmif u m ______ vGefqefEdkif ......________
OD;csufvufxJ tyfvkdufonf/ atmfvdkufonf/ pudkif;euf? cspf&atmif? *pf? Adkufyg?
“vufpowfawmh rif;wdkYu ighorD;awGeJY “wdwfprf; rif;wdkY wpfa,mufwpfcGef; rGef;pwm;ESihf e&DtdkwdkY wjydKifeufwnf;
ighnDrudk ydk;aewmudk;” ajymraeeJY igar;wm [dkaumifpuDZdkudk atmfvdkufMuonf/
puDZdkuxí usaemfrygbl;aemf tJhxJrSm ar;wm” “',f'D ...om;wdkYudk ru,fEdkifawmh
uGsefawmhfpm rygbl; r,Hk&ifMunfhMunfh “uGsefawmf uwday;ygw,f tudk&,f bl ; vm;...t[if h tD ; ;;;;;;;;;;;;;;;;
uGsefawmfuyg;pyfeJYyJ ajymwm [D;;;;;;;;;;; ” wpfoufvHk; uRefawmf apmifha&SmufoGm; 0g;;;;;;;;;;;;;;;; ”
“wdwf prf; ... rdi,f eifu tMuD;jzpfjyD; rSmyg”
uav;awG u d k rxd e f ; wJ h t jyif eif u “ihgnDr oabmwl&if NyD;wmyJ” wpfaMumif;zwf? wpfcg&,f? touf
uJaew,f [kwfvm;” xd k p Of puD Z d k o nf i,f v uf u d k q G J u m wpfpuúefY ydk&Snfrnf/
“tudkMuD; orD;awGudk xdef;ae&awmh rdi,f vl a wG e J Y a 0;&m ajy;xG u f o G m ;avawmh
21
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

awmifBuD;awG
z0g;atmufrSm richard
&ef u k e f w uú o d k v f ajcvsif e J Y 'D v d k e J Y oG m ;r,f h a ea&muf a wmh t&nf a ysmf N yD ; awmh acsmif ; av;tjzpf
awmifwuftoif; zGef*rfa&cJawmifokdY ydkufqHu ravmuf? av,mOfvufrSwfzdk; pD ; qif ; aeaom prf ; acsmif ; av;ok d Y
rwfv 30 &ufaeYwGif wufa&mufrnf bmzdk; ay;wmeJY vufxJrSm oHk;zdkYydkufqH ac:oGm;aomtcg acsmif;xJrSm uRefawmf
qd k w J h o wif ; ud k *rf a tmif w pf a ,muf av; enf;enf;bJusefawmhw,f/ tJhawmh wdkYoli,fcsif;wodkuftvGefyifaysmf&TifNyD;
owif ; pmxJ u zwf N yD ; onf E S i f h r&d k ; r&G nD a wG n D r awG q D r S m tBuD ; qH k ; jzpf N yD ; oMuFeftMudKa&ywfupm;aerdwJh
jzpfaerdyg awmhw,f/ oGm;a&mufrnfhtzGJY t&Sufr&SdvufjzefY&awmhwmygbJ/ tjzpf t ysuf u av;awG u d k u Ref a wmf
vlursm;awmh x&defeifudk aocsmqif; 'DaeYxd rarhEdkifao;ygbl;/
“nDav; udkBuD;udk ydkufqHav; enf;enf; yl w mtd k N rd K YrS m ußG e f a wmf w d k Y
xm;wJhvlawGbJ ac:r,fvdkY oGm;rnfhq&m avmufacs;uGm? nDrav; udkMuD; jyefvm&if a&mufwJhaeY wpfnem;NyD; aemuf&ufus
awG u ajymawmh *rf a tmif w a,muf tvkyfuaeydkufqHjyef&&if ay;r,fav” awmh uRefawmfwdkY ylwmtdk jrdKYcef;rav;rSm
tonf;toefx&dkefeifqif;xm;wm 3 qdkNyD; t&Sufr&Sd vufjzefYawmhtar&JY aq;wuúodkvfrSm nDtpfudkarmifESrrsm;ESifh
vausmf 4 vxJrSm&SdaeygNyD/ tvkyfu rsuf a pmif ; 'Pf u d k a wmf a wmf a v;cH v d k u f oGm;bufqdkif&mrS nDtpfudkarmifESrrsm;
vnf;vkyf&ao;? oGm;zdkYydkufqHudk tdrfu &w,f/ 'gayrJh taru om;orD;awGudk ylwmtdkjrdKYoljrdKYom;rsm;ukd usef;rma&;
taru ray;bl;qdkawmh udk,fhbmom cspfawmh oGm;cgeD; vdkwJhydkufqHudk yg;pyfu apmifha&Smufay;ygw,f/ tJhrSm q&mawGu
tvk y f v k y f N yD ; awmh a&cJ a wmif w uf z d k Y jApfawmufjApfawmufeJY xkwfay;ygawmh ußGefawmfhtm; pum;jyeftaejzifh
tonf;toefpkxm;&onf/ a&cJawmif w,f/ ac:xm;ygw,f/ ylwmtdkNrdKYav;rSm &0rf
qdkwm wpfoufrSmwpfcgawmif tcGifhxl; 'DtcsdefrSm ußGefawmfwdkY &efukef wd k i f ; &if ; om;trsm;pk a exd k i f N yD ; awmh
MuHKNyD;oGm;&wmr[kwf/ tckvdktcGifhta&; wuú o d k v f ajcvsif a wmif w uf t oif ; wcsdKYu ucsifpum;eJY &0rfpum;udkom
BuD ; u &awmif h & cJ &S m ;yg;vS o nf / ESifhtwl oGm;bufqdkif&m aq;wuúodkvf wwf N yD ; Armpum;vk H ; 0rwwf y g/
'gaMumihf *rfatmifwpfa,muf pdwfxJrSm ucsif p um;wwf a om uRef a wmf r S m
aq; wuúodkvf (1) aq;wuúodkvf (2) q&m0efrsm;Mum; bmomjyeftjzpfwaeYvHk;
r&dk;r&Gjzpfaeonf/ oGm;zdkY&ufueD;av ref;av; aq;wuúodkvfu nDtpfudk
pkxm;wJhydkufqHav;eJY0,fxm;wJh aysmf&TifpGm ulnDay;cJhNyD; uRefawmf cspfaom
armif E S p f r awmif w uf o rm;awG v nf ; jzLpif&JY rsufESmav;udk MunhfcGifh&vdkY
tDauGYrefawG tpm;taomufawG ygr,fqdkawmh uRefawmf tvGefyif0rf;om
awmifwufausmydk;tdwf Sleeping bag aysmfaerdygawmhw,f/
rdwmaygh/ vlawGtrsm;MuD; aysmfp&m jzLpifqdkvdkY ajym&OD;r,f/ olav;
tpH k t vif e J Y vd k t yf w J h a q;0g;utp c&D;MuD;aygh/
tukef0,fxm;&awmh pkxm;wJhydkufqHav; u uRefawmf &ifxJudk rxifrSwfbJ
'D v d k e J Y ußG e f a wmf w d k Y &ef u k e f 'Dawmifwufc&D;rSm pawGYwJh ref;aq;
u vHk;yg;yg;NyD; nbufqdk&if oli,fcsif; av,mOf u G i f ; uaepNyD ; yl w mtd k o k d Y
awG v uf b uf & nf q d k i f o G m ;zd k Y vmac: wuúodkvfu q&m0efraygufpav;av/
wdkuf&dkuf xGufvmcJhygw,f/ ylwmtdkjrdKY olYudkawGYawmh uRefawmfh&ifxJrSm trnf
rS m awmif aMumuf a erd o nf / td r f u av;udk pa&mufNyDqdkwmeJY av,mOfay:u
taruvnf; wcsufvTwftrdefY eifhydkufqH razmf j yEd k i f w J h c H p m;rI a v;ud k cH p m;
qif;qif;csif; tat;"mwfu pwifMudKqdk vdkuf&w,f/ t&rf;udkat;csrf;wmawmh
&Sd&ifoGm; ighwdkYawmhray;Edkifbl; qdkNyD; aeygawmhw,f/ &efukefjrdKYwGifylavmif
&mZoHay;xm;wm/ pGefYpm;&wJh uRef a wmf o d w ,f / ol a v;u emrnf
aeaom aEG&moDjzpfayrJh ylwmtdkjrdKYav; uvnf; jzLpif vluvnf; emrnfeJY
tvkyfqdk&if *rfatmifwkdYu a&SYqHk;ubJ uawmh at;csrf;aeygw,f/
vl u om ucsif w d k i f ; &if ; om; ucsif vdkufatmif jzLjzLpifpifcspfp&mav;aygh/
ylwmtdkjrdKYav;udk pa&mufwmeJY ol e J Y uRef a wmf e J Y awmif w uf c &D ; rS m
jynfe,fudk jrpfMuD;em;uvGJvdkY usefwJh ylwmtdkjrdKYrS jrdKYrdjrdKYzrsm;u vma&muf
ae&mra&muf b l ; / tck w pf a cguf u pawGYayrJh uRefawmfh&JY taygif;toif;
MudKqdk Muygw,f/ olwdkYu ußGefawmfwdkY vkyfwm jrefqefwJh t&nftcsif;awGaMumifh
a'oEå&A[kokwvnf;& aemufNyD;awmh ajcvsif a wmif w uf a usmif ; om;rsm;eJ Y
ylwmtdkuaeNyD;awmh ta&SYawmiftm&SrSm q&mq&mrrsm;udk ylwmtdktxufwef; olav;eJY uRefawmf tjrefqHk; oli,fcsif;
udk,fhEdkifiHwEdkifiHxJrSmbJ&SdwJh a&cJawmif ausmif;odkY ac:aqmifoGm;NyD;wnf;cdkzdkY jzpfoGm;wmaygh/
MuD;awGudk oGm;&rSm? NyD;awmh udk,fhvlrsdK; ae&mcsay;Muygonf/ ausmif;odkYa&muf 'DvdkeJY ußGefawmfwdkY ESpfa,muf
&d k ; &mud k v nf ; tenf ; i,f a vh v mvd k Y aomtcg uRefawmfu uRefawmfhwyfpkrS ylwmtdk&JY ig;&ufwpfaps; aps;aeYav;rSm
&r,f q d k w J h pd w f t m;xuf o ef r I a wG q&mtm; “q&m uRefawmfa&csdK;csifw,f oli,fcsif;awGeJY twlwlavSsmufoGm;&if;
*rfatmifrSm pdwft&rf;vIyf&Sm;vGef;vdkY b,frSmcsdK;&rvJ” vdkY ar;awmh “a[haumif vdktyfwJhtpm;taomufawGudkylwmtdkaps;
nbuftdyfraysmfwJh&ufawGawmif vmuG” qdkNyD; uRefawmfeJY uRefawmf av;u 0,f,lNyD;awmh aysmf&TifwJhtcsdefawG
rsm;cJhygw,f/ wdkYoli,fcsif;awGtm;a&cJawmifrS jzwfoef;cJh&w,f/ ylwmtdkaps;av;uae
22
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

NyD;awmh ylwmtdkNrdKYav;udk 0ef;&Hxm;wJh apmapm xNyD ; awmh xG u f c J h y gw,f / aumif;Edk;&m&mav;awGudk cGJjcrf;NyD;awmh


a&cJ a wmif M uD ; awG u d k M unh f v d k u f a wmh rxG u f c if yl w mtd k t xuf w ef ; ausmif ; wyfpdwfwckvHk;pm;vdkY&atmif csufay;yg
&if x J r S m rajymjyEd k i f w J h c H p m;rI a v; uGif;jyifrSm uRefawmfwdkYtzGJYacgif;aqmif w,f / uRef a wmf w k d Y vnf ; xrif ; ud k
wpfckjzwfoef;oGm;cJhw,f/ ußGefawmfu ygarmu© a'gufwmydkifpdk;u uRefawmfwdkYudk tdk;ao;ao;eJY csufNyD;awmh ygvmwJh
jzLpiftm; “jzLpif a&cJawmifMuD;awG Mo0g' trS m pum;ajymMum;NyD ; awmh r*Fvm'Hk ppfwyfaps;u 0,fxm;aom
Munh f p rf ; t&rf ; ud k vS w ,f a emf ” vd k Y vdktyfcsufawGudk rSmMum;ygw,f/ [ef;aum topfuav;awGeJY 0g;awmh
ajymvd k u f a wmh jzLpif u ol Y yg;u uRefawmfwdkY ylwmtdkjrdKYav;uae wmbJ Adkufuvnf; qm yifyef;uvnf;
yg;csdKifhav;udk ay:atmifjyHK;NyD; NyD;awmh txuf&Sefa*gif&GmodkY ajcvsif yifyef;qdkawmh tpm;taomufu
“[kwfwmaygh *rfatmif& igwdkY jrefrm pxGufusawmhtm;vHk;&JY rsufESmawGrSm ydkjrdefygw,f/ pm;aomufNyD;awmh uRefawmf
jynfrSm 'DvdktvStyawGaygw,fqdkwm tjyH K ;ud k , f p D a v;awG u d k uRef a wmf vnf; uRefawmfhtBudKuf rmydkvdkav;
jrifawGYcJhwm trSwf&rdaeygao;w,f/ cJ w maygh / uRef a wmf u aq;vd y f p
wjcm;vl a wG u d k j ycsif w ,f / ” jzLpif u txuf &Sefa*gif&Gmav;udk jzwfoef;&m aomufwkef;u ESif;qDwdkY ,if;rmwdkYvdk
“eifua&m bmjzpfvdkY awmifwufc&D;udk vrf;wavSsmufrSm &GmxJrS uav;i,frsm; aq;ayghvdyfpaomufNyD;awmh ylwmtdku
vdkufvmwmvJ” [kar;&m ußGefawmfu tm;uRefawmfwdkYu ygvmaom acsmu xGufwHk;uvnf; jrpfMuD;em;rSm emrnfMuD;
“igu ucsifvlrsdK;qdkayrJh &efukefrSmarG; vufrsm; oMum;vHk;rsm;udk vrf;wavQmuf Munfwif aq;ayghvdyfudkyg 0,fvm
&efukefrSm MuD;wJhvl[ aemufNyD;awmh a0ay;aomaMumifh ußGefawmfwdkY vrf;wpf ao;w,f/ aq;ayghvdyfawGrusdK;&atmif
jrpfMuD;em;rSmbJaezl;wm 'Dvdk ylwmtdk avQmuf u av;tk y f B uD ; rS m aysmf p &m vnf; *&kpdkuf&w,f/ aq;vdyfMudKuf
qdkwm wul;wuvm&wJhae&mav tckvdk aumif;vSatmif ygvmcJhygw,f/ wwfwJh uRefawmfhtwGufuawmh
tcGifhta&;&vdkY vdkufvmwm eifuaum” txuf&Sefa*gif&Gmav;odkYa&mufaomtcg awmxJ r S m aq;vd y f [ m wu,f u d k
[k uRefawmfu jyefar;&molu “igu aeYvnfcif;tcsdefjzpfaeygNyD/ ta&;BuD;awmh aocsmw,kw, *&kpdkufNyD;
q&m0efav q&m0efqdkawmh igEdkifiH aeYvnf c if ; qk d a yrJ h tat;"mwf u o,f v m&wmaygh / rmyd k v d k u d k a wmh
igvlrsdK;awGtm;vHk;udk apwemeJY ukay; tvGefyifat;csrf;vSygw,f/ uRefawmf wpf a wmif h 0 ,f v mcJ h w ,f / rsm;rsm;
csifvdkY aemufNyD;awmh A[kokw&csifvdkY wdkYtm; &Sefa*gif rlvwef;&Gmav;wGif aomuf & atmif q d k N yD ; uRef a wmf w d k Y
pcef;csNyD;aemuf a&csdK;&ef&GmxJodkY ar;jref; wyf p k x J r S m rmyd k v d k a omuf w mqd k v d k Y
vd k u f v mwm ” [k jyef a jzavonf / NyD;xGufcJh&m &GmxJrS &Gmom;rsm;jyaom uRefawmf&,f udkaersdK;&,fbJ&Sdw,f/
ußGefawmhfrSm olYtajzudkMum;&awmh olY qef p uf x m;&S d & m prf ; acsmif ; av;eJ Y nydkif;ußGefawmfwdkYawmfawmfeJYtdyf
ESvHk;om;av;udkyg wpdwfwydkif; jrifvdkuf qefpufarmif;axmif;aom a&'vufav; raysmfjzpfMubl; reufjzefoGm;r,fhc&D;udk
&awmh &ifxJrSmydkNyD;at;csrf;oGm;rdygw,f/ ab;rSm jzwfoef;pD;qif;aeaom pdwfxJrSm rSef;NyD;awmh t&rf;udk &ifawG
taqmif a &muf a wmh q&mawG a&cJawmifrsm;rS t&nfaysmfpD;qif;vmaom ck e f a eMuw,f / noef ; acgif a vmuf r S
tm;vHk;u ypönf;ppfr,f a,mufufsm;av; a&cJa& acsmif;av;xJrSm uRefawmf&,f td y f a ysmf N yD ; awmh reuf u sawmh 4
aygif 50 rd e f ; uav; aygif 30 aZmfvif;axG;&,f rEåav;aq;wuúodkvfrS em&DavmufEdk;aew,f at;wmuvnf;
o,f&r,fvdkYq&mawGu ajymaomtcg ausmif;om; udkudkEdkif&,f oHk;a,mufom; wtm;at;NyD;awmh wyfpktwGuf xrif;
tm;vHk;u tD;aygif 50 awmifo,f&r,f uav;awGtwdkif;prf;acsmif;xJrSm csuf&rJhwm0ef reufpm pDpOf&rJhwm0efu
bmjzpf w ,f nmjzpf w ,f j zpf u k e f a um ppfwdkufwrf;upm;&if; aysmfaeusygw,f/ uRef a wmf & ,f uRef a wmf w d k Y w yf p k x J u
trS e f u ud k , f y pö n f ; ud k , f o ,f & wm uRefawmfwdkY oHk;a,muf a&csdK;NyD; aMumifav;vdkYac:wJh ausmfol&&,faygh/
txrf ; orm;iS m ;r,f q d k w mud k o d a yrJ h pcef;cs&m ausmif;av;odkY jyefa&mufvm uRefawmfu uRefawmfhab;rSm tdyfwJh
txrf;orm;awGudkvnf; 0efayghapcsifvdkY aomtcg wyfpkrSL; udkaersdK;u a[haumif aMumifav;udk a[haumif xx
ußG e f a wmf w d k Y ud k 'D t rd e f Y xk w f w myg/ awGrif;wdkY 'DaeY wyfpktwGuf xrif;csufzdkY xrif ; csuf r ,f q d k a wmh aMumif a v;vJ
udk,fhwyfpku wyfpkrSL;awG ypönf;ppf wm0efusw,f rif;wdkY xrif;csuf&r,f uref ; uwrf ; xNyD ; awmh rsuf E S m opf
qdkawmh ußGefawmfwdkY wyfpkrSL;tjzpf qdkawmh udk,fawGuvnf; &w,fav oG m ;wd k u f N yD ; uRef a wmf w d k Y wyf p k
&efukefwuúodkvfrSm udkaersdK;u qdkNyD;awmh ausmif;xJu v,fuefoif; reufpmpm;zdkY olurD;arT; uRefawmfu
wyfpkrSL;jzpfawmh oluypönf;awG tukefppf &kd;av;udk wl;NyD;awmh rD;zdkvdkY&atmif aumfzDazsmfzdkYeJY acgufqGJjyKwfzdkY a&aEG;usdK
ygawmhw,f/ awmxJrSm vdktyfrnfhypönf; vkyfNyD; xrif;csufawmhwmbJ? [if; xrif ; td k ; jyif e J Y vk y f a ewJ h t csd e f r S m
ylwmtdkrSmxm;cJh&r,fhypönf; tukefppf tpDtpOfuawmh udkaersdK;aygh/ olu wjcm;wyfpkuvlawGvnf;Edk;vmusNyD;uRef
ygawmhw,f/ q&mrawGaum ygawmh awmifwuftzGJYxJrSm [if;csuftaumif; awmfwdkYvdkbJ olwdkYvnf; pm;aomufzdkY
q&mrawGypönf;yg udkaersdK; ppf&ygawmh qHk;? uRefawmfwkdY wyfpkrSL;tjzpf&awmh jyifqifMuygawmhw,f/
w,f/ ypönf;ppfawmh q&mr wa,mufu uRefawmfwdkYu 0rf;om&wmaygh/ reufrsufESmopf&wm t&rf;udk
twGif;cHabmif;bD 24 xnf o,fvmvdkY uRefawmfwdkY pm;&r,fh[if;udk uRefawmfwdkY at;awmh a&eJ Y r suf E S m xd & wmvl u
tm;vHk;u 0dkif;&,fusygava&m udkaersdK; ylwmtdku rxGufcifuwnf;u wpfaeY vefYaeovdkjzpfaeayrJhvnf; rsufESmudk
crsm rdef;uav; ypönf;yg ppf&awmh &d u © m b,f a vmuf q d k w mud k tm;vH k ; awmh&atmif opfvdkufygw,f/ 'DvdkeJY
yg;pyfjApfawmufjApfawmufeJY tvGefyif uRef a wmf w d k Y , l v mwJ h tpm;taomuf reuf apmapm 7 em&D r xd k ; cif r S m
&,fp&maumif;ygw,f/ 'DvdkeJY uRefawmf awGudk uRefawmfwdkY wyfpkrSL; udkaersdK;qD uRefawmfwdkY iSm;xm;wJhtxrf;orm; wpk
wdkY awmifwuftzGJY ylwmtdkjrdKYav;uaeNyD; tyfNyD;om;qdkawmh olu tm;vHk;xJu a&mufvmusNyD;awmh ypönf;awGudk
awmh txuf&Sefa*gif &Gmav;qDodkYreuf
23
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

pwif j yif q if N yD ; awmh uRef a wmf w d k Y bmrSrjzpfbl; aoG;av;awGpdkYvmygw,f/ tvGefyif wpfa,mufxJ yDwDawGjzpfaerd
pxGufzdkYvkyfygawmhw,f/ jrpfMuD;em;u nbufusawmhrS jyoemu wu,fudk ygawmhw,f/
vdkufvmaom qufoG,fa&; &Jabmfav; pawmhwmygbJ jzKwfudkufxm;wJh ae&m 0gqefwef; &Gmuav;odkYoGm;&m
uRef a wmf w d k Y t ac: ppf u e,f (Signal) awGuae ,m;awmhwmbJ ußGefawmfwdkY vrf;wpfavSsmufwGif prf;acsmif;av;rsm;
ES i f h t wl &J a bmf a v; wpf a ,muf tzGJYu vlawGtukefvHk; tdyfwJh sleeping xdkYtjyif 0g;wvHk;xJudk MudK;rsm;jzifh
vd k u f v mawmh tJ h & J a bmf a wG u vnf ; bag xJuae wAsif;Asif;eJY ukwfawmhwmbJ od k i f ; NyD ; wH w m;tjzpf j yKvk y f x m;aom
uRefawmfwdkYudk ulnDNyD;awmh ypönf;awG nydkif;rtdyfcif jzLpifu igrtdyfcsifbl;[m MudK;wHwm;av;udkvnf; jzwfoef;vmcJh
ul N yD ; od r f ; ay; a&cJ x J r S m toH k ; jyKrJ h igwdkY prf;acsmif;ab;rSm oGm;xdkifr,fqdk Muygw,f/ vrf;c&D;rSmvnf; rsm;jym;
vSaom uRwfrsm; jzKwfrsm;&efuvnf;
a&cJykqdefawGbmawGudkvnf; vkHjcHKatmif awmh uRefawmf&,f udkaxG;&,f rvG,fvSyg/ uRwfrsm;rSm vloHMum;vSsif
ud k , f h & J Y ausmyd k ; td w f a wG r S m aocsm udkudkEdkif&,f jzLpif&,f udkudkEdkif&JUcspfol opfyifay:rS ckefqif;NyD; udk,fay:odkY
rjyKwfusatmifcsnfeJY ußGefawmfwdkY pwif rZif&,f tm;vHk; 5 a,muf vufESdyf uyfaeygw,f/ uRefawmfwdkYrSm vHk;0
NyD;awmh c&D;xGufcJhygw,f/ vrf;wpf "mwf r D ; ud k , f p D e J Y prf ; acsmif ; ab;u 'D t jzpf u d k r od y g/ naeae0if c geD ;
avSsmufvHk; uRefawmfwdkYawmvrf;BuD; ausmuf w H k ; MuD ; ay:rS m oG m ;xd k i f & if ; tcsd e f w G i f 0gqef w ef ; &G m uav;od k Y
udkbJ jzwfoef;&rSmqdkawmh uRefawmf Mu,fawGudkMunfh at;csrf;wJh tat; a&mufaomtcg ußGefawmfajcaxmufrS
uawmh ußGefawmfcspfwJh jzLpifav;eJY "mwf u d k c H p m;cJ h & wJ h t &omav;awG [ m aoG ; awG t rsm;MuD ; jzpf a eawmh u ßG e f a wmf
twlwl oGm;r,fvdkY vrf;rSmuwnf;u wu,fudk rarhEdkifp&mav;awGyg/ vnf; vefYoGm;ygw,f/ ajcaxmufbmrsm;
qHk;jzwfxm;awmh ußGefawmf&,f jzLpif&,f nbufusawmh ußGefawmfwdkYaewJh jzpfwmvnf;vdkY Munhfvdkufaom tcg
aZmfvif;axG;&,f udkudkEdkif&,f twlwl tdrfrSm tm;vHk;u vmvnfMuNyD;awmh uRefawmfhajcaxmufwGif aoG;0aeaom
av;a,mufwpfzGJYxGufcJhygw,f/ tdrftvnfacgifrSm&SdwJhrD;zdkrSm ajymif;zl;udk uRwf0wkwfMuD;rsm; 4 5 aumifavmuf
txuf&Sefa*gif&Gmuav;uaeNyD; rD;cJav;awGzHk;NyD;awmh aygufaygufazmuf jzpfaeygNyD/ tJhawmhrS ußGefwmfvnf;
awmh ußGefawmfwdkY ZD,mwef;&Gmuav; pm;Muygw,f/ 'De,fbufu tdrftrsm; vefYNyD;awmh wudk,fvHk; cRwf abmif;bDwdk
qDudk qufvufxGufcGmcJhygw,f/ vrf; pk[m tat;"mwfudk cHEdkif&eftdrfxJrSm av;jzifh uRwfppfqifa&; pwif&ygawmh
c&D;rSm tvGefyifom,mvSywJh awm rD ; zd k u d k vk y f x m;NyD ; awmh r D ; zd k t ay:rS m w,f/ xdktcsdefwGif rdef;uav;rsm;aeaom
xyfcdk;wifNyD;awmh csufjyKwfpm;aomuf&ef tdrfrSm tm; uenf; toHMum;vdkuf
vrf;c&D;udk jzwfoef;vm&NyD;awmh aeYvnf &moDpmrsm;udk odkrSD;xm;ygw,f/ xdkYtjyif &ygw,f/ xdkYaemuf tm;vHk;&JY &,foH
pmudkawmh vrf;rSm jzpfovdk reufapmapm {nfhonfvmvSsif tdrf&Sifrsm;rSm wjcm; rsm;ud k v nf ; xyf r H M um;vd k u f & ygawmh
c&D ; rxG u f c if xrif ; ud k wpf a ,muf ae&modkYajymif;a&TYNyD; {nfonfrsm;tm; w,f/ ußGefawmfu bmjzpfwmvJvdkY
uRwfuRwftdyfao;ao;wpfvHk;qDay;vdkuf ae&may;ygawmhw,f/ ußGefawmfwdkYawG atmfar;&m olwdkYu 'DrSmav jzLpif udk,frSm
aom xrif;eJY[if;uawmh udk,fhausmydk; at;csrf;wJhtat;'Pfudk ajymif;zl;rD;zkwf uRwfawGuyfaevdkY tckrSawGYNyD;atmfwmvdkY
tdyfxJuae w&ufpmudk,fwm xkwfxm; pm;Mu&if; wpfa,mufeJY wpfa,muf ajymawmh uRefawmfwdkYvnf; &,frdyg
aom &du©mudk vrf;avQmuf&if; pm;oGm;Mu paemufNyD; noef;acgiftcsdefrS vlpkcGJNyD; awmhw,f/ naeacsmif;xJrSm a&oGm;
ygw,f/ vrf;rSm prf;acsmif;av;awG td y f q uf & m td r f r sm;od k Y toD ; oD ; csd K ;awmh jzKwf r sm;rS m tvG e f y if r sm;
awmxJ a wmif x J u iS u f u av;awG & J Y cGJcGmoGm;usygawmhw,f/ reufrdk;rvif;cif jym;vSNyD;awmh abmif;bDwdkjzifha&csdK;aom
toH a v;awG [ mvnf ; aw;oH w rQ 4 em&DavmufqdkvSsiftm;vHk;u tvdkvdk uRefawmfajcaxmufrSm aoG;rsm;csif;csif;
om,mvSygw,f/ vrf;c&D;rSm yifyef; Edk;aeusNyD; wyfpktwGuf xrif;csuf eDatmifudk udkufygawmhw,f/ nydkif;
aomfvnf; uRefawmfuawmh jzLpifhrsufESm uRefawmfeJY aMumifav;u xrif;csuf a&mufaomtcg jzKwfudkufaomae&mrsm;rS
av;udk MunfhNyD;t&rf;udk &Tifvef;wufMuG reufpmjyifqif&ygawmhw,f/ raeYu tvGefyif,m;,HNyD;awmh sleeping bag
aerdygw,f/ jzLpifuvnf; uRefawmfhudk naeydkif;rS a&mufawmh ywf0ef;usifudk xJrSm wjAif;jAif;jzifh ukwfzJh&ygawmhw,f/
MunfhNyD; olYrsufESmav;u yifyef;ae aocsmrMunfhcJhuRefawmfwdkY reufrdk;vif; uRefawmf ukwfzJhaeoHudk uRefawmfwdkY
awmhrSbJ ußGefawmfwdkY aexdkifaom tdrf&JY tdrfxJrS twlwltdyfaom uRefawmfwdkY
aomfvnf; wcgwcg ußGefawmfhudk jyefNyD; acgif ; &if ; yd k i f ; ud k M unh f v d k u f w J h t cgrS m pDeD,m OD;0rfMuD;u awGYvm;a[haumif
jyH K ;jypum;ajymeJ Y vrf ; c&D ; wavS s muf vSywJha&cJawmifMuD;awGudk jrifvdkuf&wJh tJh'g nbuf ZdrfcHzdkYt&om uGqdkNyD;
twlwlaysmf&TifvmcJhMuygw,f/ tcgrSm tm;vHk;u 0rf;omyDwdawGjzpfNyD; oludk,fwdkif wjAif;jAif;jzifh ukwfygawmh
uRefawmfwdkY ZD,mwef; &Gmu pd w f " mwf a wG t vG e f y if w uf < uvmMuyg w,f/ uRefawmfvnf; ukwfvdkuf &,fvdkuf
av;okdYa&mufaomtcg naeydkif; jzpfae awmh w ,f / ZD , mwef ; &G m uav;uae jzifh wpfnvHk;aumif;aumif;rtdyfEdkifbJ
ygNyD/ rarSmifcif a&mufoGm;awmh uRefawmf 0gqefwef; &Gmuav;odkY qufvufxGuf jzwfoef;cJh&ygawmhw,f/
wdkY aerJhtdrfuav;&JY a&SYuaeoGm;&if cG m zd k Y uRef a wmf w d k Y jyif q if v mNyD ; 'DvdkeJY uRefawmfwdkY ajcvsif
prf ; acsmif ; uav;ud k a&muf y gw,f / 0gqefwef;&Gmuav; odkYoGm;&mvrf;wpf awmifwuftzGJY 0gqefwef;&Gmuav;rS
tJ h p rf ; acsmif ; av;ab;u ausmuf w H k ; avSsmufwGif uRefawmfwdkY uav;awGuJhodkY aeNyD;awmh acsmif;pHkpcef;udk qufvufNyD;
MuD;tay:udk ußGefawmfwdkYwawGwufus wpf a ,muf e J Y wpf a ,muf aemuf M u xGufcGmvmcJhMuygw,f/ vrf;c&D;wGif
NyD;awmh prf;acsmif;av;xJrSm a&csdK;useJY vrf;c&D;rSm aysmfyg;MueJY wu,fharmifESr cg;txd j rKwf N yD ; a&pD ; oef a om acsmif ;
aysmf p &mtvG e f y if a umif ; vS y gw,f / t&if;uJhodkY jzwfoef;vmMuNyD; uRefawmf uav;rsm;udk MudK;wef;tm;jyKNyD;jzwfoef;
a&csdK;NyD;aomtcg jyoemu pawmhwm uawmh jzLpif & J Y cspf p &maumif ; wJ h cJ h M u&ygw,f / uRef a wmf h r S m vnf ;
ygbJ/ jzKwftaumifao;ao;awG vmudkuf rsufESmav;udkbJai;Munhfvdkuf jzLpifudk uRefawmfhudk,fay:wGif vG,fxm;aom
ygawmhw,f/ olwdkYu udkuf&if r,m;bl;/ pvdkufjzifhtvGefyif aysmf&TifNyD; 'Dc&D;udk awmifwufausmydk;tdwftjyif ußGefawmf
vd k u f v mcJ h & wm wef w ,f u G m qd k N yD ; cspf&aom jzLpifudkvnf; apmifha&Smufaz;
24
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

ul&if; vrf;c&D;udkMurf;Murf;wrf;wrf; odkYuRefawmfwdkY qufvufxGufcGmvm&m a&cJawmifMuD;&JY tat;"mwf


jzwfoef;vmcJh&ygw,f/ vrf;c&D;wGifrdk;u vrf;c&D;wGifrdk;tvGefyif&GmoGef;NyD;awmif Munf v if v S w J h a umif ; uif j yif B uD ; ud k
&Gm atmufajcrS ajrom;uacsmojzifh tjrif h t wuf r sm;om jzpf a omaMumif h cHpm;aerdygw,f/
wAdkif;Adkif; olvJvdkuf udk,fvJvdkufjzifh vrf;c&D;wGif tvGefyifyef;Muygw,f/ wpf a tmif h t MumwG i f u d k a xG ; jyef
vdkufc&D;udkjzwfoef;vm&NyD;wcgwavus opf y if M uD ; pcef ; qd k o nf r S m opf y if vmaomtcg ußG e f a wmf w d k Y aexd k i f & m
&if ußGefawmfeJYjzLpif vufuav;rsm;wGJNyD; tMuD;MuD; wyifjzpfNyD;tvnfaumifwGif wJav;twGif;odkY 0ifa&mufcJhMuygw,f/
vrf;avSsmufwJhtcgrsm;wGif uRefawmfh vl w ud k , f p mtomav;td y f p uf E d k i f & ef aemuf cParS;r,f[k pdwful;&m udkudkEdkifrS
&ifxJukvm;bk&m;yGJvSnfhovdk tvGefyif tacgif;aygufMuD;&Sdygonf/ opfyifMuD; xNyD; “a[haumif a[haumif
ightayghoGm;csifw,f tjyifudkvdkufcJh”
aysmf&Tifrdygw,f/ jzLpifpdwfxJrSmvnf; pcef;wGif rdk;rSm tom;ukef&GmNyD;vQyfpD;rsm; [k a c:&m ußG e f a wmf u ud k u d k E d k i f t m;
uRef a wmf u omxk w f a zmf r ajymao;wm vufNyD;rdk;MudK;rsm;vJ tvGefyifypfygw,f/ “a[haumif igtckav;wif
olrodvnf; uRefawmf olrtm; cspfcif waeYwcg jrpfMuD;em;jrdKYay:odkYowif;ydkY udkaxG;udkvdkufNyD;NyD; rif;tayghoGm;csif&if
jrwf E d k ; aeonf q d k o nf u d k rd e f ; uav; &aom qufoG,fa&;wyfom; ppfue,f ygvmwJhuRwfuRwftdwfxJaygufxnfhNyD;
obm0t& odaeonf[k uRefawmfvnf; rSmvnf; ol\ qufoG,fa&;wdkifaxmifvdkY awmhwJt0rSm xm;vdkuf” vdkYajymaomtcg
xifrdygw,f/ r&atmif rd k ; Bud K ;rsm;ypf a omaMumif h rsuf E S m &I H Y rJ r J j zif h u d k u k d E d k i f ol Y ud p ö u d k
uRef a wmf w d k Y acsmif ; pH k o d k Y a&muf rdk;rGefatmif qJygawmhw,f/ uRefawmf b,fvdkuRwfuRwftdwfxJ&Sif;vdkufw,f
aomtcg acsmif;rSm a&cef;aeNyD; wjcm; wdkYuvnf; &,fvnf;&,f olYtm;vnf; rod reuf r d k ; vif ; awmh wJ t 0rS m
bufrSmom prf;acsmif;av; tjzpfpD;qif; 0dkif;0ef;aemufajymifMuygawmhw,f/ uRwfuRwftdwfu ESpfck a&cJrSm t0ga&mif
aeygw,f/ pD;qif;aeaom a&cJacsmif; 'DvdkeJY opfyifMuD;pcef;rSaeNyD; a&cJ a v;awG a wmif a wG Y &ao;/ reuf
av;eJ Y uRef a wmf w d k Y wpf o d k u f a &csd K ; uRefawmfwdkYoGm;csifaom zGef*rfa&cJawmif trIdufvdkufodrf;aom udkaxG;rSm udkudkEdkif
udk,fvufoefYpifNyD; wpfnwm tdyfpuf MuD;\ ajc&if; a&cJpyfpcef;odkY ußGefawmfwdkY tayghoGm;xm;aom uRwfuRwftdwftm;
tem;,l & ef uRef a wmf w d k Y jyif q if pwifxGufcGmvm&m aevnfydkif;tcsdefwGif rodbJvufjzifh udkifvdkuf&ma[haumif
Muygw,f / xrif ; csuf a omtvk y f e J Y a&cJ p yf p cef ; od k Y a&muf & S d v mMuygawmh rudkifeJY rudkifeJY[k ußGefawmfu vSrf;wm;&m
a&cyfzdkYudk uRefawmfubJwm0ef,lNyD;awmh w,f/ ud k a xG ; u bmjzpf v d k Y v J u G [d k a umif
a&cJpyfpcef;ußGefawmfwdkYtem;,l udkudkEdkiftayghoGm;xm;wmvdkY ajymaom
[if;csuf&eftwGuf uRefawmfwdkY wyfpkrSL; tcg udkaxG;rS udkudkEdkiftm;qJygavawmh
pcef;csaomae&modkYra&mufcif
udkaersdK;u wm0ef,lcsufjyKwfygw,f/ vrf;c&D;wGif a&cJrsm;udk ajrjyifwGif onf “v' olYudpöolYbmomtjyifrSm
prf ; acsmif ; av;xJ w G i f a &csd K ;ae&if ; jrif & aomtcg awmif w uf o rm;rsm; r&Sif;bl; wJxJrSm eHukefNyDvm;rodbl; ” [k
ygvmaom txrf;orm;rsm; a&cJig;zrf; cGeftm;tvGefyif wufvmMuNyD;tm;vHk;&JY wjApf a wmuf a wmuf v k y f y gawmh w ,f /
yHkudk wtHwMojzifh Munhfaerdygw,f/ rsufESmrSmtjyHK;av;awGudk,fpDjzpfaeonf tm;vHk;u udkaxG;udk 0dkif;&,fusavonf/
wcsdKU ucsifpum;ajymwwfaom txrf; udk tckxduRefawmfrarhEdkifao;yg/ a&cJ raeYnu uRefawmfa&aomuf&ef
orm;rsm;u uRefawmfhtm; ucsifvlrsdK;rSef; pyfpcef;odkYa&mufaomtcg aomuf&ef uRefawmfacgif;&if;wGifxm;aom uRefawmfh
od a omaMumif h ucsif v d k v ma&muf a&ud k atmuf a jcajrjyif r S a&cJ u d k a&Al;rSmvnf; a&cJwHk;jzpfaeaomaMumihf
ajymqdkNyD; olwdkYzrf;rdaom ig;rsm;xJrS MudKNyD;awmh udk,fhaomufa&Al;rsm;twGif; rD;tyljyefay;&avonf/ xdkhaemufreuf 8
wcsd K Yw0uf u d k uRef a wmf w d k Y pm;&ef jznfhoifhwmjznfhxm;Muygw,f/ nbuf em&DcefYwGif uRefawmfwdkY zGef*rfawmif
vmay;ygw,f/ uRefawmfuvnf; aus;Zl; a&mufaomtcg uRefawmfeJY wpfwJxJ MuD;udk pwuf&efjyifqifygavawmhonf/
wifaomtaejzifh ußGefawmfhwGifygvmaom tdyfaom udkaxG;u “a[haumif xx q&mrsm;u uRef a wmf w d k Y tm;
pD;u&ufwcsdKYESifh acsmuvuftenf;i,f igtdrfom oGm;csifw,f/” uRefawmfu a&cJxJrSm tat;'PfudkcHEdkif&ef ajcaxmuf
tm;jyef v nf a 0rQay;cJ h y gw,f / a&cJ udkaxG;tm; “a[haumif rif;
a&Al;xJaygufxnfhNyD;wJtayguf0rSmxm; wGifwyf&ef 'l;umrsm;udk vdkufvHa0iS
ig;uav;rsm;rSm tvGefyifxl;qef;ygonf ygawmh o nf / 'l ; umrsm;ud k aocsm
t&dk;qdkvdkY rIefrIefomygygw,f/ wcsdKYudk vd k u f tjyif r S m 'D a vmuf a &cJ a tmif
at;aewm ig sleeping bag xJu wyfqifxm;NyD; uRefawmfwdkYvrf;jyMuD;
uRefawmfwdkY [if;csufpm;NyD;wcsdKY udk rxGufcsifbl;uG/” “udkaxG;u a[haumif OD;az&ef\ aemufodkY vrf;aMumif;twdkif;
ußGefawmfwdkY yJiHjym&nf wdkbufpudk; vd k u f c J h y guG m rif ; ud k i g acsmuvuf vd k u f M uygawmh o nf / uRef a wmf w d k Y
tcsOf & nf w d k Y jzif h tpd r f ; pm;cJ h & aom wpfjym;ay;r,f NyD;&if rif;udk ig jzLpifeJY awmifay:rwufciftcsdefwGif q&mrsm;u
t&omudkvnf; owdw&&SdaecJhygao; ndSay;r,f [J[J” [k rsufESmcsdKaoG;&m uRefawmfwdkYtm; rif;wdkY vrf;jyOD;az&ef
w,f / nyd k i f ; wG i f uRef a wmf w d k Y u uRef a wmf u “ rif ; awmf a wmf ok c t&ifwufr,f NyD;&if oloGm;wJholYajc&m
a&r&Sdaomacsmif;uav;wGif ntdyf&ef ay;wJhtaumifbJ ” [k ajymum olYaemuf twd k i f ; bJ vd k u f e if ; NyD ; wuf & r,f /
vkyfaomtcg uRefawmfwdkYtm; tJhae&m odkY vdkuf&avonf/ jzLpifrsufESmu ab;bufudk reif;&bl;/ aemufNyD;awmh
wGif rtdyf&efuRefawmfwdkY wyfpkrSL;u awmfawmfMuD;wmudk jzLpifu udkaxG; Mud K ;ud k a ocsm*&k p d k u f y gqd k N yD ; awmh
vmajymygonf / nbuf r d k ; &G m vS s if udkvnf; tpfudkMuD;vdkcifawmh 'Daumif uRefawmfwdkYtm;vHk;tm; rSmMum;avonf/
acsmif;a& vSsHwwfojzifh rtdyf&efajymaom tul t nD u Ref a wmf v d k w ,f q d k w mud k vrf ; c&D ; wG i f "mwf y H k & d k u f & ef t wG u f
aMumifhajrrmaomae&mwGif uRefawmfwdkY odw,fav? tJhawmh olYudk aygif;xm;& uif r &mrsm;rS m at;vG e f ; aomaMumif h
ygvmaom wJuav;tm;xdk;NyD; uRefawmf w,f/ a&cJxJrSm tdyfomwufaeaom "mwf c J r S m tvk y f a ocsmrvk y f o jzif h
wd k Y vl p k w od k u f t d y f a ysmf c J h M uygw,f / udkaxG;tm;uRefawmfu cyfvSef;vSef;rS
apmifhae&if; ygvmaomaq;vdyfuav; "mwfcJtm;xkwfNyD; tylay;jyef&dkufjzifh
acsmif;pHkpcef;av;rSwqifhopfyifMuD;pcef; uRefawmfwdkYzGef*rfawmifMuD;odkYwufa&muf
tm;xk w f a omuf N yD ; at;csrf ; vS w J h
25
The
C R Y S TA L R A Y S
Myanmar Community Forum
e JOURNAL

&mvrf ; ud k j zwf o ef ; vmcJ h u sygw,f / udkaxG; tvGefyifaMumufvefYaeyHkudkvnf; qif ; r,f v d k Y tcsuf j yaomtcgtm;vH k ;
awmifajcodkYa&mufaomtcg q&mrsm;u jrifa,mifaerdygw,f/ 'Dvdkjzifh vmvrf;twdkif; awmifay:uae pNyD;awmh
OD ; az&ef ajceif ; wJ h t wd k i f ; rif ; wd k Y eif ; uRef a wmf w d k Y zG e f * rf a wmif M uD ; ay:od k Y pDwef;NyD;qif;ygawmhw,f/ vmvrf;wGif
wjcm;ae&mudkreif;eJY wcsdKYacsmufurf;yg; atmif j rif p G m wuf a &muf E d k i f c J h y gw,f / twufMuD;bJjzpfcJh&oavmuftjyefvrf;
awG u a&cJ y g;yg;av;bJ z k e f ; aeNyD ; awmifxdyfwGif uRefawmfwdkYae&ef tcsdef tqif ; wG i f uRef a wmf u bJ p NyD ; awmh
atmufrSm acsmufbJ&Sdw,f[k ajym&m rdepf 30 ay;ygw,f/ rdepf 30 tcsdefwGif awmifatmufodkY acsmpD;qif;jyaomtcg
uRefawmfwdkYu [kwfuJhyg[k oHjydKifajymrd "mwfyHk&dkuf EdkifiHawmf tvHvTifhwifjcif; tm;vHk;taysmfvGefNyD;uRefawmfa&SmNyD;qif;
ygw,f/ vrf;c&d;wGif a&cJtwGif;toHk; rsm;udk jyKvkyfMuygw,f/ uRefawmfwdkY 7 aoma&cJvrf;twdkif; tm;vHk;u
jyKaom ykqdeftm;udk;jzifh uRefawmfwdkY &uf c ef Y c uf c J M urf ; wrf ; pG m jzwf o ef ; cJ h w J h vdkufNyD;awmh qif;ygawmhw,f/
cufcufcJcJwuf&ygawmhw,f/ c&D;av; atmifjrifvmcJhygw,f/ tm;vH k ; aysmf a eaomtaysmf a wG x uf
ußG e f a wmf \ ajcaxmuf r sm;rS m vnf ; awmifay:wGif uRefawmfu jzLpif jzLpifudk uRefawmfaysmfaom taysmfudk tm;vHk;
a&cJ x J w G i f enf ; enf ; av;taeMum uRef a wmf c spf w ,f u G m [k trS w f r xif cHpm;Edkifr,fvdkYxifygw,f/ jrifhrm;vSaom
aomaMumifh udkufcJxHkusifvmygw,f/ ajymvd k u f & m jzLpif u th H M oaom awmifBuD;udktcuftcJawGrsm;pGmjzifhausmf
xdktcsdefwGif uRefawmf\ta&SYESpfa,muf rsuf v H k ; avjzif h M unh f N yD ; uRef a wmf wufvmNyD;aomtcg uRefawmfcspfaom
ausmfcefYrS udkaxG; 0kef;ueJqdk a&cJxJ cg; 'D z G e f * rf a wmif M uD ; ud k atmif j rif p G m jzLpifqDrS cspfygonf[k tajzudk&&Sdaom
xuf0ufcefYjrKyf oGm;ygawmhw,f/ udkaxG; wufEdkifovdk jzLpif&JY tcspfawmifMuD; awmifwuform;av; uRefawmfhtjzpfudk
cE¨mudk,frSm 0aomaMumifhatmufajca&cJ udkvnf; uRefawmf atmifjrifpGmwufEdkifwJh tm;vHk;udk rSsa0vdkufygw,f/ vmvrf;
usdK;usNyD; ol cg;txdjrKyfaeygawmhw,f/ awmifwuform;av;jzpfcsifw,f/ jzLpif twkdif; jyefqif;cJhaom uRefawmfrSm
uRefawmfwdkYtm;vHk;vJ udkaxG;eJY twlwlyg cGifhjyKygaemfvdkY ajymaomtcg jzLpifu cspfolav;qDu tjyHK; jrifhrm;vSaom
aeygawmh w ,f / ußG e f a wmf w d k Y cg;wG i f uRef a wmf h t m;tjyH K ;av;jzif h M unh f N yD ; awmif M uD ; tm;uRef a wmf w d k Y tcuf t cJ
awmif w uf M ud K ;csnf x m;aomaMumif h tif;[k acgif;Nidrfhjyaomtcg uRefawmfrSm rsd K ;pH k j zif h a tmif j rif p G m wuf a &muf E d k i f r I
udkaxG;epfvSsifuRefawmfwdkYyg tvGefyifaysmf&TifrdNyD;xckefrdygawmhw,f cspf o l a v;qD u tjyH K ; cspf o l a v;\
epf r ,f j zpf o nf / tm;vH k ; tm;q&mu awmif x d y f w G i f jzLpif t m;w&m;0if MuifemrIawGu tvGefyifat;csrf;om,m
raMumufeJY ajz;ajz;csif;jyefwufvm&ef cspfoltjzpf&&SdcJhwJh ußGefawmftjzpfudk rdygawmhw,f/ /
ud k a xG ; ud k ajymaomtcgud k a xG ; tm; pmzwfolwdkYcHpm;rdrSmyg/ 'DtcsdefrSmbJ
uRefawmfwdkY 0dkif;qGJNyD;wif&ygawmhw,f/ q&mrsm;u tm;vHk;awmifay:u

You might also like