İLKÖĞRETİM DÖNEMİ OYUN ÖRNEKLERİ

31/1/2007 -Kategori: OKUL ONCESI OGRETMENLERI ICIN

KELİME VE HECE TANIMA DÖNEMİNDE OYNANABİLECEK BAZI

OYUNLAR

CÜMLE YAPMA OYUNU

Kelime fişleri bir sıranın üzerine dökülür. Bir öğrenci
kaldırılır,diğer öğrenciler de yerlerinde kendi küçük fişleri ile
öğretmenin söylediği cümlenin kelimelerini cümle şeklinde dizmeye
çalışırlar. Daha sonra kurulan cümle defterlere yazdırılır.

KELİME BULMA OYUNU

Öğretmenin söylediği kelimeler öğrenciler tarafından küçük
fişlerinin arasından bulunarak öğretmene gösterilir. Tahtada yazılır.
Sonra bu kelime ile güzel cümle kuran öğrenciler alkışlanır. Bu defa da
kurulan güzel cümleler yazdırılır.

KELİME İLE CÜMLE BULMA OYUNU

Öğretmen o güne kadar öğrenilen ve çözümlenen cümlelerde geçen
bir kelimeyi okur ve bu cümleyi oluşturun der. Öğrenciler önlerindeki
küçük fişlerden bu cümlenin kelimelerini bulup cümleyi oluştururlar.
Cümleyi kuramayan öğrencilere yardımcı olunur.

BU FİŞ KİMDE OYUNU

Üzerlerinde alıştırma yapılacak kelime fişleri öğrencilere dağıtılır
.Her öğrenci kendine verilen fişi önüne koyarak sessizce okur.
Öğretmen,kelime tablosu üzerindeki fişlerde okuma çubuğunu
gezdirerek rasgele bir fiş gösterir. "Bu fiş kimde diye sorar?"Fiş
sahibi öğrenci ayağa kalkarak fişini okur ve tahtaya yazar. Diğer
öğrenciler de aynı fişi defterlerine yazarlar. Diğer fişler gösterilerek
oyuna devam edilir.

AD TAMAMLAMASI OYUNU
Öğrencilerin adlarının ve soyadlarının yazılı olduğu fişler bir
torbaya bırakılır. Bir öğrenci kaldırılarak torbadan bir isim çektirilir
ve okutulur. Arkadaşının adını çekmişse soyadını tamamlaması,soyadını
 çekmişse adını tamamlaması istenir. Adı çekilen öğrenci bu defa da
kalkarak torbadan bir isim çeker. Bu oyun böylece sürer gider.

CÜMLEDEKİ KELİMELERİN TOPLANTISI VAR OYUNU

Çözümlemesi yapılan cümlelerdeki kelimeler öğrencilere rasgele
dağıtılır. Sonra öğretmen bir cümleyi okuyarak bu cümlenin toplantısı
var der. Bu cümleyi içeren kelimeler hangi öğrencilerde ise bu
öğrenciler tahtaya gelip cümle şeklinde dizilirler. Toplantıda yanlış
yerde duranlar uyarılır. Sonra bu cümle defterlere yazdırılır. Toplantı
sona erince başka bir cümlenin toplantısı yapılır.

DENİZDE DALGA VAR OYUNU

Her öğrenciye bir kelime verilir. Sadece ebe olan bir öğrenciye
kelime verilmez. Ellerinde kelime olan öğrenciler kendilerine bir daire
çizerler ve bu daireden dışarı çıkmazlar,ancak ebe "denizde dalga
var"diye seslendiği zaman öğrenciler dairenin dışına çıkıp tekrar
dairelerine geri dönerler. Bu arada ebe bir yer kapmaya çalışır.
Kapamazsa ebeliği devam eder. Kaparsa o dairede bulunan kelimeyi
okumak ve yazmak suretiyle ebelikten kurtulabilir.

UZADIKÇA UZARIM OYUNU

Tahtaya öğrencilerin tanıdığı bir kelime yazılır. Öğrencilerden bu
kelimeye ilaveler yapmaları istenir. Örneğin tahtaya öğretmen
tarafından öğrencilerin çok iyi bildiği "Ali"kelimesi yazılır. Bir öğrenci
kalkarak "Ali" kelimesinin "i" ünlü harfini kullanarak "iyi"bir başka
öğrenci kalkarak "iyi"kelimesinin "i" ünlüsünü kullanarak "ip"bir başka
öğrenci "ip" kelimesinin "p"ünsüzünü kullanarak "para" şeklinde
kelimeler türetebilirler. Bu iş böyle uzadıkça uzar gider.

BENDE NELER VAR OYUNU

Bir kağıda veya tahtaya öğrencilerin tanıdıkları heceler yazılır. Bu
hecelerle anlamlı kelimeler oluşturmaları istenir. Oluşturulan kelimeler
defterlere yazılır. En fazla kelime türeten öğrenci alkışlanır.

KELİME TANIMA DEVRESİNDE YARARLANILACAK ARAÇLAR

KELİME TOMBALASI
Bu aracın hazırlanabilmesi için,elde rahatlıkla gezdirilebilecek bez
bir torba veya normal büyüklükte bir kutu,sınıftaki öğrenci sayısına
göre yeterli sayıda 8x16 cm. ebadında tombala kartları temin
edilmelidir. Bu malzemeler hazırlandıktan sonra tombala kartlarının
üzerine değişik kelimeler yazılmalı, ancak bunların büyüklüğü küçük
 fişlerin büyüklüğünde olmalıdır. Bu kartlarda yazılı bulunan kelimeler
temin edilen bez torba veya kutunun içerisine bırakılmalıdır. Daha
sonra kartlar öğrencilere dağıtılmalıdır. Torba içerisinde bulunan
öğrenciler öğretmen veya bir öğrenci tarafından çekilerek yüksek sesle
okumalıdır. Okunan kelime kimin kartında varsa o kelimenin üzeri
kapatılacaktır. Hangi öğrencinin kartındaki kelimeler önce kapanır ve
tamamlanırsa o öğrenci oyunu kazanmış olacaktır. Kartlar değişik
renklerde yapılabilir.

KELİME KÜPLERİ
Küpler tahtadan veya kartondan yapılabilir.5x5x5 cm ebadında
küpler hazırlanır. Bunların yüzeylerine çözümlenen cümlelerin kelimeleri
yazılır. Sonra öğretmen bir fiş cümlesi söyler. Öğrenciler çeşitli
küpleri karıştırarak bu cümleyi oluşturan kelimeleri bulurlar ve küpleri
yan yana getirmek suretiyle bu cümleyi okunabilir şeklinde dizerler.
Veya öğrencilere birer tane küp verilir. Bir kelime söylenir. O kelime
hangi öğrencinin elindeki küpte ise o öğrenci ayağa kalkarak o kelimeyi
gösterir. Okur,yazar vb.
KELİME ÇARKI
Aynı büyüklükte iki tane daire şeklinde karton kesilir. Her iki
karton da bölümlenir. karton dairelerden birinin her bölümüne birer
kelime yazılır. Diğer karton dairenin ise bir bölümüne pencere açılır.
Bu iki daire şeklindeki karton üst üste bırakılarak orta yerinden
herhangi bir yöntemle birbirine tutturulur. Üstteki daire döndürülerek
bir yerde durdurulur. Öğrenci pencerede gördüğü kelimeyi okumaya
çalışır. Aynı araç bir tek daire şeklindeki kartonla da yapılabilir. O
zaman kartonun orta yerine telden bir ibre yerleştirilir. Bu ibre
döndürülmek suretiyle hangi kelimenin karşısına geliyorsa o kelimeyi
öğrencinin okuması istenir.

KELİME SİNEMASI
Bir kutunun bir yüzüne kelimelerin görülebileceği büyüklükte bir
pencere açılır. Bu pencerenin alt ve üst taraflarına iki makara takılır.
Makaralardan birine kol takılır. Kolun bir ucu kutunun dışında olmalı ve
dışardan çevrilebilmelidir. Sonra bir şerit kartona öğrenilen kelimeler
alt alta yazılır. Bu şerit karton makaralara monte edilir. Dışardan kol
çevrildikçe pencereye yeni bir kelime gelir.

KELİME SÜRGÜSÜ
Üç veya dört karton şerit kesilir. Bu karton şeritlerin üzerine
aralıklarla ve alt alta kelimeler yazılır. Karton şeridin uzunluğu
 yazacağımız kelimelerin çokluğuna göre değişebilir. Enine bir kartonun
kelimelerin okunabileceği büyüklükte pencereler kesmek suretiyle enine
bir sürgü yapılır. Bu karton aşağı yukarı getirilip götürülmek suretiyle
pencereden görünen kelimelerin okunması sağlanır. Daha sonra bu
kelimeler ile cümleler kurulmaya çalışılır.

GEZEN HECE
10x80 ebadında bir kartonun üzerine gezdirilecek hece ile anlamlı
kelimeler oluşturacak heceler alt alta yazılır. Bu hecelerin arasında
yazılı bulunan heceler ile anlamlı kelime oluşturacak bir hece sürgülü
bir şekilde gezdirilmek suretiyle anlamlı yeni kelimeler türetilir.
Örneğin alt alta yazılan "ya ,ba, ka, so " vb. hecelerin arasında
sürgülü "ba"hecesi gezdirildiğinde anlamlı yaba,baba,kaba soba vb.
kelimeler türetilir. Diğer yana da heceler yazılmak suretiyle üç heceli
kelimeler de türetilebilir.

CÜMLE DÖNEMİNDE OYNANABİLECEK BAZI OYUNLAR

YETİŞ VUR OYUNU

Çocuklar bahçede halka olarak yere çömelirler. Her çocuğun önüne

birer büyük fiş bırakılır. Öğretmen bu fişlerden ikisini ardı ardına
söyler. İlk okunan fişin sahibi kalkar ve halkanın dışından koşarak
ikinci fiş sahibinin yerine oturmaya çalışırken,ikinci fişin sahibi de
birinci fiş sahibine vurmaya çalışır. Bu oyun kelime tekrarları sırasında
da oynanabilir.

YAVRU ANASINI BULSUN OYUNU

Sınıftaki öğrenciler iki eşit gruba ayrılır. Bir grup öğrencinin eline
büyük fişler verilir. Fiş sayısı çok fazla ise,yapılan değerlendirmeler
neticesinde öğrencilerin iyi kavrayamadıkları veya pekiştirmek
istediğimiz fiş cümleleri tercih edilmelidir .Bu gruptaki öğrenciler
kendilerine verilen büyük fişleri göğüslerinin hizasında tutarak bir
duvar kenarına dizilirler. Aynı sayıdaki diğer grup öğrenciye de büyük
fişlerin küçükleri verilir .Bu grup öğrenciler yavru,büyük fiş verilen
öğrenciler ise ana konumundadırlar. Bu öğrenciler de karşı duvarın
kenarına dizilirler. Öğretmen ellerinde küçük fiş taşıyan yavru
konumundaki öğrencilere "herkes anasını bulsun"komutunu verince her
öğrenci karşı duvarda büyük fişi taşıyan öğrencinin yanına giderek
önünde diz çöker Yanlış yerde oturan öğrenciler arkadaşları ve
öğretmenin uyarıları ile doğru yerlerini bulurlar. Oyun öğrencilerin ve
fişlerin el değiştirilmesi ile tekrar edilir. Aynı oyun kelime ve hece
tanıma dönemlerinde de oynanabilir.

VUR ÇIKSIN OYUNU

Bir halka çizilir ve ortasına küçük bir top konur. Öğrenciler

halkanın etrafına dizilirler. Her öğrenciye bir fiş verilir. Oyunu
yöneten öğrenci veya öğretmen büyük fişlerden birini yüksek sesle
söyler. O fişin sahibi koşup topu alır ve o sırada kaçışan çocuklara
atar. Eğer vurursa vurulan öğrenci,vuramazsa topu atan öğrenci
oyundan çıkar. Oyun oynanırken fişler sık sık değiştirilir. En sona
kalan öğrenci oyunu kazanır. Bu oyun kelime tekrarları sırasında da
oynanabilir.

KAÇANI VUR OYUNU

Çocuklar bir halkanın çevresine dizilirler. Herkese birer küçük fiş

verilir. Halkanın ortasında elinde top olan bir ebe bulunur. Ebe,bildiği
fişlerden birini yüksek sesle söyler. O fiş kimde ise kaçar. Diğer
öğrenciler oldukları yere çökerler. Ebe ise topla kaçan öğrenciyi
vurmaya çalışır. Vurulan öğrenci ebe olur. Fişler arada bir değiştirilir.
(Bu oyun kelime tanıma çalışmaları sırasında da oynanabilir.)

FİŞİ KAP KAZAN OYUNU

Öğrenciler iki derin kol halinde sıralanırlar. Bunların karşısına 10-

15 m. kadar uzağa 7-8 öğrenci yan yana dizilirler. Her birinin eline
bir fiş verilir. Öğretmen bu fişlerden birisini yüksek sesle söyler. Her
iki gruptan birer öğrenci koşar ve söylenen fişi almaya çalışır. Fişi alan
grubuna döner. Fişler bittiği zaman hangi grubun fişi çoksa o grup
oyunu kazanmış olur.

KÖR EBE OYUNU

Bahçe veya okulun salonunda öğrenciler halka şeklinde dizilirler.

Her öğrencinin eline bir büyük fiş verilir. Bir öğrencinin gözleri
bağlanarak bu halkanın içine bırakılır ve bir öğrenciyi yakalaması
söylenir. Ebe hangi öğrenciyi yakalarsa o öğrenci ebenin gözlerini açar.
Ebe o öğrencinin elinde duran fişi okuyabilirse,ebelikten kurtulur,
okuyamazsa gözleri tekrar bağlanarak oyun sürer. Bu oyunda okuma
yerine o öğrencinin elindeki fişi yazma biçiminde de oynanabilir. Ebenin
yakaladığı öğrenciler halkadan koparılabilir.

VURDUĞUM OKUSUN OYUNU

Dersliği elverişli olan birinci sınıflarda bir grup öğrenci sınıfın

müsait bir boşluğunda halka biçiminde yere çömelirler. Ellerine birer
büyük fiş verilir. Bir ebe seçilir ve eline bir mendil verilir. Ebe
halkanın dışında öğrencilerin arkasında yürüyerek elindeki mendille bir
öğrenciye vurur. Vurulan öğrenci ayağa kalkarak elindeki fişi yüksek
sesle okur. Sırada oturanlar bu fiş cümlesini defterlerine yazarlar.
Okuyamayan elindeki fişi ebeye vererek kendisi ebe olur. Bu oyun ebe
bir öğrenciye mendille vurunca,o öğrenci ayağa kalkarak elindeki büyük
fişi ebeye doğru döndürür. Ebe bu fişi okuyabilirse ebelikten
kurtulur,okuyamazsa ebeliğe devam eder şeklinde de oynanabilir.
Öğrenciler ve fişler değiştirilerek oyuna devam edilebilir.

DUVAR TABLOSU OYUNU

Cümle fişleri duvarda ters çevrilerek arkalarına tebeşirle

öğrencilerin görebilecekleri büyüklükte birer numara yazılır. İki öğrenci
kaldırılarak bir numara söylenir. O fişi önce kapan öğrenci diğer
öğrenciye fişi göstererek okumasını sonra da sınıfa yazmasını
söyleyebilir.

MEKTUPLAŞMA OYUNU

Öğrencilere küçük kağıt parçaları dağıtılarak birer cümle

yazmaları istenir. Buna mektup denir. Daha sonra öğrenciler ellerindeki
mektupları başka öğrencilere verirler. O öğrenciler de ellerindeki bu
kağıtları başka arkadaşlarına verirler. Kağıtlar katlı olduğu için ilk
çırpıda okunamaz konumdadır. Daha sonra öğretmen bazı öğrencilere
tahtaya kaldırarak mektuplarını okumalarını ister. Bazı mektuplar sınıf
yazdırılır.

NİŞAN ALMA OYUNU

Tahtaya büyükçe bir daire çizilir. Bu daire merkeze doğru

bölümlenir. Her bölümü tekrarı düşünülen birer cümle yazılır. Gözleri
bağlı öğrencinin ileriye doğru yürüyerek bu tabloda parmağını bir yere
dokunması istenir. Öğrenci parmağını üzerine koyduğu fişi gözleri
açılarak okumaya veya yazmaya çalışır. Bu oyun belli bir uzaklıktan
küçük tebeşir parçacıkları atma şeklinde de oynatılabilir ama biraz
sınıf kirlenmiş olur.

ŞANSLIYI BULMA OYUNU

Her öğrenciden bir küçük fiş çıkararak önlerine koymaları istenir.

Daha sonra öğretmen büyük fişlerden birini çıkararak okur. Bu büyük
fişin küçük fişi hangi öğrencinin önünde duruyorsa o öğrenci sınıfın
şanslı öğrencisi olarak alkışlanır. Bu fiş cümlesi yazılır.

YAZILANI YAP OYUNU

Tahtaya bir cümle yazılır veya asılır. Sonra bir öğrenci

kaldırılarak fişte yazılı olanın yapılması istenir. Tahtaya asılan fiş
cümlesi bir hareket ifade etmelidir. Ayşe koş gibi.

GÖSTERİLENİ OKU OYUNU

Öğrencilerin ellerine birer cümle verilir halka şeklinde dizilirler.

Öğretmen oyunun yöneticisi ve halkanın dışında durur. Bir öğrenci de
ebe olur ve halkanın içinde durur. Halkanın dışında yürüyen öğretmen
hangi öğrencinin arkasında durursa ebe o öğrencinin elindeki fişi
okumak zorundadır. Okursa ebelikten kurtulur. Yoksa ebeliği devam
eder. Yazma şeklinde de oynatılabilir. Kelime tanıma döneminde de
oynatılabilir.

YARIŞMALI FİŞ OKUMA OYUNU

Öğrencilerden iki takım oluşturulur. Derin kol şeklinde yan yana

dizilirler. Her grubun karşısına birer sandalye bırakılır ve sandalyelerin
üzerine eşit sayıda fiş bırakılır. Öğretmenin düdük çalması ile yarışma
başlar. Sıra ile koşup sandalye üzerinden bir fiş alan öğrenciler
öğretmenin yanına gidip bu fiş cümlesini okumak ,doğru okurlarsa bu
defa da kendi grubunun yanına koşarak sıranın önündeki öğrencinin
eline vurmak zorundadırlar. Bu aşamadan sonra sıranın ikinci
sırasındaki çocuklar,daha sonra üçüncü sırasındaki çocuklar bu işe
devam ederler,son öğrenci de bu işlemi yaptığında hangi grup önce
tamamlamışsa yarışı kazanır.

YARIŞMALI TORBADAN FİŞ ÇEKME OYUNU

 Küçük fişlerin tamamı bir torbaya doldurulur. Öğrencilerden iki
takım oluşturulur. Sırasıyla her takımdan birer öğrenci gelir ve
torbadan birer küçük fiş çekmek suretiyle bu fişi okuyup ezbere
yazarlar. Oyun sonunda hangi takım az hata yapmışsa o takım oyunu
kazanır. Bu oyun kelime tanıma çalışmaları sırasında da oynanabilir.

FİŞLİ DAİREYİ KAPMA OYUNU

Bahçe ya da salona öğrenci sayısından az daireler çizilir. Her

daireye bir fiş cümlesi bırakılır. Öğretmenin düdük çalması ile
öğrenciler bir daire kapmaya çalışırlar. Her öğrenci kaptığı dairedeki
fişi boşta kalan herhangi bir öğrenciye okutup,yazdırabilir.
SÖYLENENİ BUL OYUNU

Öğrenciler küçük fişlerini sıralarının üstüne dizerler. Öğretmen bir

fiş cümlesini okur. Bunu erken bulan öğrenci alkışlanır. Aynı şekilde
oyun içerisinde fişin yazılması da sağlanabilir

DUYAN GELSİN OYUNU

Salonda ya da bahçede öğrenciler bir daire çevresinde halka

olurlar. Ellerine de birer büyük fiş verilir. Öğretmen halkanın
ortasından herhangi bir fiş cümlesini okur. O fişi tutan öğrenci
öğretmenin yanına gelir. Böylece duyan gelir ve bütün öğrenciler
öğretmenin etrafında toplanmış olurlar.

SÖYLENENİ YAZ OYUNU

Tahtaya iki öğrenci çıkarılır. Öğrencilerden biri diğerine bir cümle

söyler. O öğrenci bu cümleyi doğru olarak yazmaya çalışır. Yazdığı
doğruluk derecesine göre sınıftan kuvvetli veya yavaş alkış alır. Bu
defa da diğer öğrenci bu öğrenciye aynı şeyi yapar.