JOHN G.

MILLER

QBQ!
TÖ DUY THOÂNG MINH
QBQ! THE QUESTION BEHIND THE QUESTION

1
 Bìa 4
“Traùch nhieäm caù nhaân laø coâng cuï tuyeät vôøi ñeå khaùm phaù vaø môû ra
nhöõng caùnh cöûa bí maät treân haønh trình cuoäc ñôøi.”

QBQ! - Tö duy thoâng minh seõ giuùp baïn nhaän dieän giaù trò thöïc cuûa mình, daùm
nhìn thaúng vaøo traùch nhieäm cuûa baûn thaân töø trong suy nghó ñeå vaïch ra nhöõng phöông
höôùng haønh ñoäng thaät thoâng minh.
Baèng caùch thöïc haønh theo nhöõng gì QBQ höôùng daãn, cuoäc soáng cuûa baïn seõ
thay ñoåi ngaøy moät toát ñeïp hôn, vaø thaønh coâng baïn ñaït ñöôïc trong coâng vieäc seõ ngaøy
moät cao hôn.

2
 LÔØI GIÔÙI THIEÄU

Cuoäc soáng caøng phaùt trieån, caøng soâi ñoäng bao nhieâu thì con ngöôøi caøng bò cuoán
vaøo voøng xoaùy cuûa noù maïnh baáy nhieâu. Vaø trong voøng quay taát baät ñoù, chuùng ta deã
daøng laõng queân hay boû soùt nhöõng giaù trò toát ñeïp beân trong ñeå chaïy theo nhöõng ñieàu
mô töôûng beân ngoaøi. Chuùng ta laõng queân traùch nhieäm ñoái vôùi gia ñình, toå chöùc, xaõ hoäi,
thaäm chí ngay caû vôùi baûn thaân mình. Cuõng coù luùc chuùng ta chôït nhaän ra ñieàu ñoù,
nhöng roài sôï phaûi ñoái ñaàu vôùi nhöõng khoù khaên, ngaên trôû, sôï phaûi thay ñoåi chính mình
maø chuùng ta chaáp nhaän buoâng xuoâi...
Chuùng ta laàn löõa, chaàn chöø vaø luoân tìm caùch ñuøn ñaåy cho ngöôøi khaùc maø khoâng
daùm nhaän traùch nhieäm veà mình ñeå tìm caùch giaûi quyeát. Chuùng ta khoaùc leân mình
chieác ùo “caàu an” vaø töï nhuû raèng “Phaûi theá thoâi, baây giôø ai cuõng laøm vaäy caû…”. Nhöng
nhö vaäy, voâ tình chuùng ta seõ laøm maát daàn ñi giaù trò thöïc söï cuûa mình, chuùng ta thoaùi
lui tröôùc nhöõng cô hoäi ñeå phaùt trieån baûn thaân moät caùch toaøn dieän vaø khoâng phaùt huy
ñöôïc heát nhöõng khaû naêng tieàm aån cuûa mình.
QBQ!(1) - Tö duy thoâng minh laø moät coâng cuï giuùp baïn nhaän dieän giaù trò thöïc söï
cuûa mình, daùm nhìn thaúng vaøo traùch nhieäm cuûa baûn thaân töø trong suy nghó ñeå vaïch ra
nhöõng phöông höôùng haønh ñoäng thaät thoâng minh. Baïn seõ khoâng coøn phaûi lo aâu, boái roái
hay hoang mang vì nhöõng caâu hoûi khoâng lôøi giaûi ñaùp veà nhöõng vöôùng maéc maø mình
gaëp phaûi trong coâng vieäc vaø cuoäc soáng. Ngöôïc laïi, baïn seõ tìm thaáy nhöõng caâu traû lôøi
öng yù nhaát töø chính nhöõng caâu hoûi tích cöïc do tinh thaàn QBQ mang laïi. Baèng caùch
thöïc haønh theo nhöõng gì QBQ höôùng daãn, cuoäc soáng cuûa baïn seõ thay ñoåi ngaøy moät toát
ñeïp hôn, vaø hieäu quaû coâng vieäc cuûa baïn seõ ngaøy caøng naâng cao.
Haõy traân troïng nhöõng gì baïn coù vaø ñöøng queân ñieàu naøy: Traùch nhieäm caù nhaân
chính laø chìa khoùa thaùo gôõ moïi khoù khaên, raéc roái trong cuoäc soáng cuûa moãi chuùng ta.

- First News

1
QBQ! : Vieát taét cuûa “the Question Behind the Question!”.

3
 1
Tinh thaàn traùch nhieäm

Vaøo moät ngaøy ñeïp trôøi, toâi ñeán thò traán Mineapolis vaø döøng chaân taïi nhaø haøng
Rock Bottom ñeå duøng böõa tröa. Do ñang voäi neân toâi nhanh choùng choïn vaøi moùn aên
nhanh coù saün treân quaày. Vaøi phuùt sau, moät caäu phuïc vuï treû kheä neä beâ moät khay ñaày
baùt ñóa cuûa thöïc khaùch ñaõ duøng ñi ngang qua, coù leõ caäu aáy thaáy treân baøn toâi chöa coù
moùn aên naøo neân döøng laïi vaø hoûi toâi:
- Thöa oâng, oâng ñaõ goïi ñöôïc moùn chöa?
- Chöa. Toâi muoán goïi moùn xaø laùch troän vaø vaøi chieác baùnh cuoän. - Toâi ñaùp.
- Toâi seõ mang laïi cho oâng, thöa oâng. OÂng muoán uoáng gì aï?
- Cho toâi moät lon Coca Cola daønh cho ngöôøi aên kieâng.
- OÀ toâi xin loãi, chuùng toâi chæ coù Pepsi. OÂng duøng taïm Pepsi nheù?
- AØ, khoâng, caûm ôn. - Toâi mæm cöôøi ñaùp laïi. - Cho toâi moät ly nöôùc chanh vaäy.
- Coù ngay thöa oâng!
Roài caäu ta tieáp tuïc ñi. Toâi khoâng phaûi ñôïi chôø laâu, ít phuùt sau caäu aáy ñaõ trôû laïi vôùi
moùn xaø laùch, baùnh cuoän vaø ly nöôùc chanh treân tay. Sau khi caûm ôn caäu phuïc vuï treû,
toâi baét ñaàu thöôûng thöùc böõa tröa. Nhöng chæ moät thoaùng sau boãng coù baøn tay ñaët leân
baøn toâi moät lon Coca öôùp laïnh. Ñoù laø loaïi Coca daønh cho ngöôøi aên kieâng.
- OÀ, xin caûm ôn. - Toâi heát söùc ngaïc nhieân.
- Khoâng coù chi, thöa oâng. - Caäu phuïc vuï ñaùp laïi vôùi nuï cöôøi thaân thieän.
- Toâi cöù ngôõ ôû ñaây khoâng coù baùn Coca Cola?
- Ñuùng, thöa oâng, chuùng toâi khoâng baùn Coca Cola.
- Vaäy anh laáy lon nöôùc naøy töø ñaâu?
- Thöa, töø tieäm taïp hoaù ôû goùc phoá.
Quaû thaät, caäu phuïc vuï ñaõ laøm toâi heát söùc ngaïc nhieân vì phong caùch phuïc vuï khaùch
haøng taän tuïy vöôït xa caùc nhaân vieân khaùc maø toâi ñaõ töøng gaëp töø tröôùc ñeán giôø. Caäu ta
ñaõ taïo cho toâi moät caûm giaùc raát haøi loøng, toâi lieàn hoûi caäu aáy vôùi veû ñaày caûm kích:
- Toâi thaáy coâng vieäc cuûa anh cuõng heát söùc baän roän, vaäy laøm sao anh coù theå ñi
mua nöôùc veà nhanh ñeán vaäy?
Anh phuïc vuï nôû moät nuï cöôøi vaø traû lôøi tröôùc söï ngôõ ngaøng cuûa toâi:
- Toâi khoâng ñi mua nöôùc cho oâng, toâi nhôø ngöôøi quaûn lyù cuûa toâi mua hoä.
Thaät laø ñieàu khoù töôûng töôïng! Laøm sao moät anh phuïc vuï laïi coù theå yeâu caàu seáp
cuûa mình laøm ñieàu ñoù? Ñoù laø söï trao quyeàn hay coøn ñieàu gì khaùc nöõa? Chaéc haún trong
moãi chuùng ta ai cuõng thích thuù khi töôûng töôïng ra caûnh mình tröïc tieáp ñeán gaëp seáp vaø
noùi: “Ñi mua giuùp toâi moät lon Coca daønh cho ngöôøi aên kieâng”.
Giaû söû baûn thaân baïn ôû vaøo hoaøn caûnh ñoù thì baïn seõ xöû lyù tình huoáng aáy nhö theá
naøo? Luùc aáy ñang laø giôø cao ñieåm cuûa böõa tröa vaø ngöôøi phuïc vuï ñang raát baän roän vôùi
voâ soá vieäc phaûi laøm, nhöng anh ta vaãn coá gaéng tieáp nhaän caùc nhu caàu cuûa töøng thöïc
khaùch, maëc duø thaät ra trong tröôøng hôïp aáy anh cuõng khoâng nhaát thieát phaûi ñeå taâm vì

4
noù naèm ngoaøi thöïc ñôn cuûa nhaø haøng. Nhöng anh ñaõ choïn caùch thöïc hieän taát caû nhöõng
ñieàu anh coù theå laøm. Anh taän tình vaø coá gaéng heát khaû naêng ñeå laøm thöïc khaùch haøi
loøng. Ñoù khoâng ñôn thuaàn chæ laø tinh thaàn traùch nhieäm maø coøn laø thaùi ñoä tích cöïc ñoái
vôùi ngheà nghieäp, coâng vieäc, trong khi vôùi nhieàu nhaân vieân coù theå hoï seõ nghó khaùc,
nhö:
- Taïi sao toâi laïi phaûi laøm taát caû moïi vieäc ôû ñaây?
- Ai chòu traùch nhieäm ñaûm ñöông coâng vieäc ôû khu vöïc naøy thay toâi?
- Khi naøo thì quaûn lyù seõ cung caáp theâm saûn phaåm cho chuùng toâi?
- Khi naøo môùi chaám döùt tình traïng thieáu nhaân löïc ñeå chuùng toâi khoâng phaûi laøm
vieäc quaù taûi?
- Taïi sao khaùch haøng khoâng chòu ñoïc kyõ thöïc ñôn coù nhöõng gì tröôùc khi goïi?
Cuõng deã hieåu khi phaàn lôùn chuùng ta ñeàu deã daøng sa vaøo nhöõng suy nghó nhö vaäy,
ñaëc bieät laø nhöõng khi chuùng ta ñang chòu aùp löïc hay mang taâm traïng buoàn böïc. Nhöng
ñaây thaät söï laø nhöõng caâu hoûi ngôù ngaån vì chuùng chaúng giuùp giaûi quyeát ñöôïc gì. Thaäm
chí noù coøn mang tính tieâu cöïc roõ raøng: AÅn ñaèng sau nhöõng caâu hoûi aáy laø moät ñoøi hoûi
coù moät ai ñoù hoaëc ñieàu gì ñoù phaûi chòu traùch nhieäm cho caùc raéc roái hay nhöõng tình
huoáng khoù khaên phaùt sinh. Ñoù laø hình thöùc thoaùi lui, laån traùnh traùch nhieäm baûn thaân
ñöôïc nguïy trang maø thoâi.
Ñaùng tieác, caùc caâu hoûi naøy luoân laø nhöõng yù nghó ñaàu tieân xuaát hieän trong ñaàu khi
chuùng ta rôi vaøo taâm traïng khoâng vui hay buoäc phaûi ñoái maët vôùi thöû thaùch. Thöôøng khi
gaëp khoù khaên, khi phaûi chòu traùch nhieäm veà moät ñieàu gì ñoù thì phaûn öùng ñaàu tieân cuûa
chuùng ta laø theo höôùng töï baûo veä mình baèng nhöõng caâu hoûi xem ai seõ laø ngöôøi chòu loãi
vì nhöõng vaán ñeà maø ta ñang gaëp phaûi. Ñoù laø moät khuynh höôùng tieâu cöïc. Vaøo khoaûnh
khaéc nhöõng caâu hoûi treân xuaát hieän trong ñaàu, chuùng ta coù moät söï choïn löïa: moät laø
chaáp nhaän chuùng nhö taám khieân baûo veä mình, hoaëc laø choïn cho mình nhöõng caâu hoûi
tích cöïc hôn - chaúng haïn nhö: “Toâi coù theå laøm gì khaùc nöõa?” hay “Toâi coù theå laøm gì ñeå
hoã trôï cho ñoàng nghieäp cuûa toâi?”.

Haõy coù nhöõng choïn löïa toát hôn baèng caùch ñaët ra nhöõng caâu hoûi tích cöïc.

Ñoù chính laø nhöõng gì caäu phuïc vuï baøn ñaõ laøm. Caäu aáy khoâng boû qua nhu caàu
cuûa khaùch haøng hay quy ñoå traùch nhieäm cho ngöôøi khaùc, maø thay vaøo ñoù, trong
khoaûnh khaéc ñoù, caäu ñaõ coá gaéng laøm nhöõng gì coù theå ñeå thöïc khaùch haøi loøng nhaát. Coù
theå caäu aáy cuõng ñaõ töï ñaët cho mình nhöõng caâu hoûi ñaày traùch nhieäm: “Trong tình huoáng
naøy toâi neân laøm gì? Laøm theá naøo ñeå laøm haøi loøng khaùch?”. Nhöõng choïn löïa cho caâu traû
lôøi aáy ñaõ taïo neân söï khaùc bieät raát roõ giöõa caäu vaø caùc nhaân vieân khaùc.
Hoâm ñoù khi rôøi nhaø haøng, toâi ñaõ thöôûng cho chaøng trai treû aáy moät khoaûn tieàn
ñeå baøy toû söï haøi loøng vì cung caùch phuïc vuï taän tuïy cuûa caäu. Toâi nghó baát kyø ai khaùc
cuõng seõ laøm nhö toâi. Vaøi thaùng sau, toâi coù dòp toâi trôû laïi nhaø haøng aáy vaø hoûi thaêm veà
ngöôøi phuïc vuï maø toâi töøng coù aán töôïng raát toát, nhöng toâi khoâng gaëp caäu. Hoûi nhöõng
nhaân vieân ôû ñaáy thì ñöôïc bieát caäu ñaõ khoâng coøn laøm phuïc vuï ôû ñaây nöõa.

5
 Nieàm haân hoan trong toâi laäp töùc tan bieán, toâi caûm thaáy thaät ngôõ ngaøng. Tröôùc veû
ngaïc nhieân cuûa toâi, ngöôøi phuïc vuï nhìn toâi vaø deø daët hoûi:
- Thöa oâng, toâi coù theå giuùp gì cho oâng?
Quaû thöïc toâi khoâng theå tin raèng nhaø haøngï ñaõ ñeå ngöôøi nhaân vieân toát nhaát cuûa mình
ra ñi. Toâi cuõng muoán bieát nguyeân do cuûa söï ra ñi ñoät ngoät ñoù, neân gaëng hoûi coâ phuïc
vuï:
- Sao anh aáy laïi boû vieäc ôû ñaây?
- OÀ khoâng thöa oâng, Jacob ñaõ ñöôïc thaêng chöùc quaûn lyù roài.
Thì ra laø vaäy. Toâi ñaõ caûm thaáy heát söùc vui möøng khi nghe caâu noùi aáy. Caäu phuïc vuï
treû tuoåi hoaøn toaøn xöùng ñaùng ñöôïc thaêng tieán. Chính caùch suy nghó cuûa caäu aáy veà
traùch nhieäm caù nhaân ñaõ mang laïi thaønh quaû ñoù. Tuy nhieân, ngoaøi söï thaêng tieán thì
chieán thaéng veû vang hôn caû trong thaønh coâng cuûa caäu aáy chính laø caùch caäu caûm nhaän
veà traùch nhieäm baûn thaân ñeå coù nhöõng choïn löïa ñuùng ñaén.

6
 2
Choïn löïa ñuùng ñaén

Chaúng bao laâu sau khi toâi chuyeån ñeán Denver, toâi ñaõ khaùm phaù theâm moät ñieàu
maø khi soáng ôû nhöõng vuøng khaùc toâi chöa töøng bieát ñeán, ñoù laø loaøi thöïc vaät gai hoa
vaøng(2).
Moãi khi nhìn vaøo nhöõng chieác gai nhoïn hoaét cuûa nhöõng daây coû naøy toâi laïi töï
hoûi, neáu chuùng ruïng xuoáng ñaát vaø chóa thaúng vaøo giaøy hay baùnh xe cuûa mình thì ñieàu
toài teä gì seõ xaûy ra? Moät ngaøy cuûa baïn coù theå ñi tong vì nhöõng chieác gai tai quaùi aáy.
Theá nhöng neáu baïn soáng laâu ôû vuøng ñaát mieàn Taây naøy thì baïn cuõng seõ quen
daàn vôùi nhöõng truïc traëc kieåu aáy. Neáu loáp xe cuûa baïn bò hö do nhöõng chieác “söøng deâ”
aáy gaây ra, baïn seõ chaúng ngaïc nhieân maáy hay maát coâng phaøn naøn gì maø seõ nhanh
choùng thay moät voû xe khaùc vaø vuø ñi.
Moãi ngaøy cuûa chuùng ta nhö moät chaëng ñöôøng ngaén trong suoát haønh trình cuoäc
ñôøi, ôû ñoù coù voâ soá nhöõng choïn löïa maø chuùng ta phaûi thöïc hieän ñeå tieáp tuïc tieán veà phía
tröôùc. Chuùng ta ñaõ vaø ñang choïn löïa nhöõng gì? Ñieàu quan troïng khoâng phaûi laø baïn
choïn caùch haønh ñoäng nhö theá naøo, maø laø suy nghó keá tieáp cuûa baïn ra sao. Neáu vaãn giöõ
cho mình nhöõng suy nghó sai laàm, tieâu cöïc, chuùng ta seõ luoân tìm caùch ñoå loãi, phaøn naøn
vôùi ngöôøi khaùc thaäm chí vôùi caû baûn thaân mình, töø ñoù daãn ñeán vieäc trì hoaõn haønh ñoäng
maø leõ ra chuùng ta ñaõ thöïc hieän ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Nhöng vôùi caùch suy nghó tích
cöïc, ñuùng ñaén, chuùng ta seõ haøi loøng hôn vôùi cuoäc soáng, bieát caùch chaáp nhaän vaø haønh
ñoäng theo höôùng ngaøy moät toát ñeïp hôn.
Tuy nhieân, ñoâi khi moïi ngöôøi vaãn nghó raèng hoï khoâng coù söï löïa choïn naøo khaùc
vaø thöôøng töï baøo chöõa cho mình baèng nhöõng caâu ñaïi loaïi nhö: “Toâi phaûi…”, “Toâi
khoâng theå…”. Nhöng söï thaät laø chuùng ta luoân coù quyeàn löïa choïn nhöõng suy nghó cho
mình. Luoân luoân laø nhö theá. Ngay caû khi quyeát ñònh khoâng choïn löïa gì caû – thì ñoù
cuõng laø moät söï löïa choïn cuûa chuùng ta. Nhaän thöùc ñöôïc ñieàu naøy vaø chòu traùch nhieäm
cho nhöõng löïa choïn cuûa chính mình laø moät böôùc tieán daøi ñeå taïo neân nhöõng ñieàu kyø
dieäu trong cuoäc soáng.
Baïn muoán traùnh caùc phieàn toaùi vaø laøm ñöôïc nhöõng vieäc lôùn lao hôn?
Haõy coù nhöõng löïa choïn ñuùng ñaén!

(2) Teân tieáng Anh cuûa loaøi caây naøy laø “goat head”, moät loaøi thöïc vaät gai hoa vaøng moïc nhieàu ôû vuøng
Denver nöôùc Myõ.

7
 3
QBQ - AÅn yù sau caùc caâu hoûi

Nhö caùc baïn ñaõ thaáy, cuoäc soáng coøn bieát bao ñieàu ñoøi hoûi chuùng ta phaûi löïa
choïn caùch xöû lyù sao cho kheùo leùo vaø thoâng minh ñeå thu ñöôïc keát quaû toát nhaát. Nhöng
ñieàu quan troïng maø chuùng ta caàn phaûi nhôù ñoù laø ñöøng bao giôø queân ñi traùch nhieäm caù
nhaân cuûa mình trong cuoäc soáng. Ñoù khoâng chæ laø hình thöùc tö duy thoâng minh maø coøn
laø moät coâng cuï höõu ích hoã trôï chuùng ta trong moïi hoaøn caûnh.
Chương trình thực hành traùch nhieäm caù nhaân naøy ñöôïc xaây döïng döïa treân quan
saùt thöïc tieãn veà caùch phaûn öùng cuûa nhieàu ngöôøi khi gaëp phaûi nhöõng chöôùng ngaïi, töø
ñôn giaûn ñeán phöùc taïp. Vaø keát quaû thu ñöôïc thaät baát ngôø: ña phaàn nhöõng phaûn öùng
ñaàu tieân cuûa chuùng ta thöôøng laø tieâu cöïc vaø gôïi leân trong taâm trí nhöõng caâu hoûi thieáu
saùng suoát. Tuy nhieân trong nhöõng thôøi khaéc quyeát ñònh aáy, neáu chuùng ta bieát caùch suy
xeùt chín chaén caùc caâu hoûi cuûa mình thì chaéc haún giaûi phaùp cuõng ñeán vôùi chuùng ta moät
caùch deã daøng vaø nhanh choùng.
Moät trong nhöõng nguyeân taéc ñoù laø “Caâu traû lôøi naèm trong chính caâu hoûi” vôùi
muïc ñích chuyeån taûi moät söï thaät: Neáu chuùng ta ñöa ra caâu hoûi tích cöïc thì caâu traû lôøi
cuõng seõ tích cöïc. Nhöng laøm theá naøo ñeå ñöa ra moät caâu hoûi tích cöïc trong moät tình
huoáng khoâng maáy thuaän lôïi?
Sau ñaây laø nhöõng höôùng daãn caên baûn giuùp baïn naém ñöôïc nguyeân taéc chung
cuûa quaù trình thöïc haønh QBQ moät caùch hieäu quaû tröôùc khi tìm hieåu chi tieát hôn veà quaù
trình naøy.
Khi ñöùng tröôùc nhöõng trôû ngaïi:

1. Haõy baét ñaàu baèng caâu hoûi: “ñieàu gì?” hay “baèng caùch naøo?” (thay vì hoûi “taïi
sao?”, “khi naøo?” hoaëc “ai seõ laøm?”).
2. Haõy ñöa ra nhöõng caâu hoûi haøm chöùa ñaïi töø nhaân xöng laø “toâi” (khoâng phaûi
“hoï”, “nhöõng vieäc aáy”, “chuùng toâi” hoaëc “baïn”).
3. Taäp trung vaøo haønh ñoäng.

Phöông phaùp naøy coù nhieàu caùch nhìn nhaän khaùc nhau. Trong caùc chöông tieáp theo,
chuùng ta seõ khaùm phaù caùc khía caïnh ñoù vaø xem xeùt taàm aûnh höôûng cuûa phöông phaùp
QBQ khi ñöôïc aùp duïng vaøo cuoäc soáng cuûa chuùng ta.

8
 4
Ñöøng hoûi “taïi sao?”

Baïn ñaõ töøng nghe hay ñaõ töøng thoát ra caùc caâu hoûi nhö theá naøy bao giôø chöa:
- Taïi sao anh ta khoâng laøm vieäc chaêm chæ hôn?
- Taïi sao ñieàu naøy laïi xaûy ra vôùi toâi?
- Taïi sao hoï laïi caûn trôû coâng vieäc cuûa toâi?
Haõy thaät loøng noùi ra caûm giaùc cuûa baïn luùc ñoù. Baïn caûm thaáy thoaûi maùi nhö truùt
ñöôïc moái öu phieàn, tìm ra phöông caùch giaûi quyeát vaán ñeà cuûa mình hay chæ caøng caûm
thaáy beá taéc hôn? Nhöõng caâu hoûi vôùi yù phaøn naøn, than traùch nhö theá khoâng phaûi laø
nhöõng lôøi giaûi ñaùp hôïp lyù, chuùng taïo cho ta caûm giaùc bò doàn eùp nhö moät naïn nhaân
ñang tìm kieám söï caûm thoâng töø ngöôøi khaùc. Tuy nhieân, nhöõng caâu hoûi “taïi sao” nhö
theá laïi laø nhöõng caâu maø chuùng ta thöôøng hay ñaët ra nhaát.
Baát kyø ai cuõng coù theå rôi vaøo caùi baãy cuûa nhöõng caâu hoûi “taïi sao” naøy. Coù laàn
trong cuoäc troø chuyeän ngaén vôùi ngöôøi quaûn lyù moät sieâu thò nhoû, toâi hoûi anh ta: “Anh coù
bao nhieâu nhaân vieân?”. Anh ta ñaùp: “Khoaûng saùu ngöôøi”. Vaø sau ñoù nhö muoán truùt öu
phieàn, anh ta tuoân ra moät traøng nhöõng nhaän xeùt veà nhaân vieân cuûa mình döôùi hình thöùc
nhöõng caâu hoûi toû veû khoâng ñöôïc haøi loøng: “Taïi sao toâi khoâng theå tìm ñöôïc nhöõng nhaân
vieân coù naêng löïc vaø coù traùch nhieäm hôn vôùi coâng vieäc?”, “Taïi sao theá heä treû baây giôø
khoâng chòu laøm vieäc moät caùch nghieâm tuùc?”, “Taïi sao chuùng toâi khoâng nhaän ñöôïc söï
höôùng daãn cuûa vò quaûn lyù caáp cao naøo?”... Qua ñoù, chuùng ta coù theå xem anh chaøng
quaûn lyù naøy nhö moät ñieån hình cuûa nhöõng ngöôøi coù naêng löïc yeáu keùm. Moät khi coøn töï
ñaët ra nhöõng caâu hoûi nhö vaäy thì anh ta coøn beá taéc trong vieäc tìm lôøi giaûi ñaùp thoûa
ñaùng nhaát, vaø ñoù laø ñaïi dieän cuûa maãu ngöôøi coù suy nghó tieâu cöïc xuaát hieän ñaày daãy
trong xaõ hoäi ngaøy nay.
Theo kinh nghieäm thöïc teá cuûa mình, toâi nhaän thaáy raèng nhöõng suy nghó tieâu cöïc
xuaát hieän haàu khaép ôû moïi ngöôøi, baát keå hoï laø ai, laøm ngheà gì, coù vò theá ra sao trong xaõ
hoäi, soáng sung tuùc hay thieáu thoán… Ñoù thöïc söï nhö moät caên beänh chung cuûa toaøn xaõ
hoäi.
Toâi vöøa nhaän ñöôïc e-mail cuûa moät quyù oâng thoå loä raèng trong suoát 10 naêm phuïc vuï
trong quaân nguõ, moãi khi coù quaân nhaân naøo vi phaïm kyû luaät thì caâu noùi duy nhaát ñöôïc
chaáp nhaän seõ laø: “Khoâng bieän minh, thöa ngaøi!”. OÂng ñaõ chaáp nhaän, tin töôûng vaø soáng
vôùi ñieàu ñoù.
Sau thôøi gian taïi nguõ, oâng trôû veà vaø laøm vieäc cho moät coâng ty lôùn trong ngaønh thöïc
phaåm vôùi vai troø quaûn lyù. Tuy nhieân, oâng ñaõ khoâng ñaûm traùch toát coâng vieäc nhö caáp
treân mong ñôïi vaø ngay chính baûn thaân oâng cuõng khoâng haøi loøng veà naêng löïc cuûa mình.
OÂng thöôøng ñaët ra nhöõng caâu hoûi ñaày buùc xuùc vôùi caáp treân cuûa mình:
- Vì sao oâng khoâng cho toâi theâm thôøi gian?
- Vì sao oâng khoâng chæ daïy toâi nhieàu hôn?
- Vì sao chuùng ta khoâng saûn xuaát theâm nhieàu saûn phaåm môùi?

9
 - Vì sao caùc chieâu thöùc tieáp thò khoâng hoã trôï chuùng ta hôn nöõa?

Vaø oâng ñaõ keát thuùc e-mail cuûa mình baèng doøng chöõ: “Toâi ñaõ nhaän ra ñieàu naøy khi
hoïc chöông trình QBQ, raèng töø chieán tröôøng ñeán thöông tröôøng, chæ trong vaøi naêm
ngaén nguûi, toâi laïi trôû thaønh ngöôøi maø toâi gheùt nhaát: naïn nhaân”. Neáu ngöôøi ñaøn oâng
naøy, sau möôøi naêm soáng vaø thöïc haønh vôùi trieát lyù “Khoâng bieän minh” laïi sa vaøo
nhöõng suy nghó nhö vaäy thì khoâng coù gì phaûi baên khoaên khi taát caû chuùng ta phaûi luoân
caån troïng ñeå khoâng rôi vaøo hoaøn caûnh töông töï trong suoát cuoäc ñôøi mình.
Ngay caû nhöõng ngöôøi maø chuùng ta ngôõ laø ñaõ ñuû ñaày, thaønh ñaït vaø thuoäc taàng lôùp
trí thöùc trong xaõ hoäi cuõng ñoâi luùc vöôùng phaûi loái suy nghó tieâu cöïc. Vì vaäy chuùng ta
haõy ñöøng thôø ô vôùi caên beänh chung naøy cuûa xaõ hoäi vì töøng caù nhaân chuùng ta ñang hình
thaønh neân xaõ hoäi aáy, trong ñoù coù caû baïn vaø toâi. Caùch toát nhaát chuùng ta coù theå laøm
ñöôïc laø loaïi boû daàn thoùi quen suy nghó tieâu cöïc trong baûn thaân moãi chuùng ta.
Haõy taäp cho mình nhöõng caâu hoûi: “Ñieàu gì/Caùi gì?”, “Laøm caùch naøo?” roài tìm lôøi
giaûi ñaùp cho noù, thay vì noùi “Taïi sao?”, “Khi naøo?” hoaëc “Ai?”. Baïn haõy thay theá 3
caâu hoûi “taïi sao” ôû ñaàu chöông baèng 3 caâu hoûi sau vaø xem coù bieán chuyeån môùi naøo
dieãn ra khoâng nheù:
- Laøm theá naøo ñeå hoâm nay toâi laøm vieäc toát hôn?
- Toâi coù theå laøm gì ñeå caûi thieän tình hình?
- Baèng caùch naøo toâi coù theå hôïp taùc vôùi moïi ngöôøi trong coâng vieäc?

10
 5
Stress!

Moät soá ngöôøi, sau khi traûi qua thôøi gian caêng thaúng ñaõ cho raèng chính nhöõng
moái quan heä vaø nhöõng söï kieän xaûy ra trong cuoäc soáng haøng ngaøy ñaõ khieán hoï laâm vaøo
tình traïng maát kieåm soaùt, moûi meät, chaúng haïn nhö nhöõng vaán ñeà trong quan heä vôùi
caáp treân, ñoàng nghieäp, khaùch haøng, hay caùc vaán ñeà veà töï nhieân, xaõ hoäi nhö tình traïng
giao thoâng, thôøi tieát, thò tröôøng… Nhöng hoï ñaõ sai.
Stress laø moät söï choïn löïa. Neáu baïn phaûi khoå sôû vì stress thì ñoù laø vì baïn ñaõ
choïn laáy ñieàu ñoù! Ñuùng laø phaûi thöøa nhaän raèng coù raát nhieàu ñieàu khoâng nhö mong
muoán xaûy ra trong cuoäc soáng: kinh teá trì treä, nhöõng caïnh tranh moät maát moät coøn trong
kinh doanh, söï tuoät doác cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn, tình traïng thaát nghieäp, söï baát tuaân
cuûa thuoäc caáp, baát hoøa trong hoân nhaân, coâng vieäc ñình ñoán, vuoät maát moät döï aùn kinh
doanh beùo bôû, thaát thoaùt nhaân taøi trong coâng ty… Nhöng baïn hoaøn toaøn coù theå choïn
thaùi ñoä ñeå ñoái dieän vôùi chuùng. Neáu baïn choïn caùch lo laéng, giaän döõ hay im laëng ñeå che
giaáu caûm xuùc, heä quaû taát yeáu seõ laø stress. Neân nhôù raèng moãi ngöôøi trong chuùng ta coù
quyeàn choïn löïa caùch phaûn öùng khaùc nhau trong cuøng moät hoaøn caûnh. Vaø stress chính
laø moät söï choïn löïa.
Tröôùc khoù khaên, neáu chuùng ta choïn caùch töï daèn vaët baûn thaân baèng caâu hoûi:
“Taïi sao ñieàu naøy xaûy ra vôùi toâi?” nghóa laø chuùng ta ñaõ töï taïo cho mình caûm giaùc baát
löïc tröôùc söï vieäc xaûy ra. Ñieàu naøy seõ khieán ta caûm thaáy mình laø naïn nhaân cuûa hoaøn
caûnh vaø gaây neân söï caêng thaúng, oaùn traùch, giaän döõ trong ta. Ngay caû khi ta thaät söï laø
naïn nhaân cuûa moät hoaøn caûnh naøo ñoù thì caùch ñaët vaán ñeà nhö vaäy cuõng chaúng mang
ñeán baát kyø lôøi giaûi ñaùp thoûa ñaùng naøo, maø chæ laøm cho suy nghó cuûa chuùng ta tieâu cöïc
hôn. Haõy ghi nhôù ñieàu naøy!

11
 6
Bình tónh tröôùc moïi hoaøn caûnh

Khi Stacey troøn 12 tuoåi, coâ ñaõ cuøng cha mình - moät phi coâng, daïo chôi treân
chieác phaûn löïc moät ñoäng cô Cessna. Chæ ít phuùt sau khi maùy bay caát caùnh vaø bay ñöôïc
khoaûng hôn moät daëm ngoaøi hoà Michigan thì nieàm vui ñöôïc khaùm phaù caûnh vaät töø treân
cao cuûa coâ con gaùi nhoû boãng nhieân bò giaùn ñoaïn. Ñoäng cô bò truïc traëc.
Cha cuûa Stacey quay sang con gaùi, bình thaûn noùi: “Con yeâu, ñoäng cô ngöng
hoaït ñoäng roài. Ba seõ laùi maùy bay theo moät caùch khaùc”.
Hôn ai heát, cha cuûa Stacey hieåu raèng oâng caàn xöû lyù ngay tình huoáng xaáu tröôùc
maét, neáu khoâng thì tính maïng cuûa con gaùi oâng vaø oâng seõ bò ñe doïa.
Ñeå khôûi ñoäng laïi, hoï caàn theâm söùc gioù. Cha Stacey baûo raèng oâng caàn ñieàu
chænh laïi heä thoáng ñieàu khieån trong khi cho maùy bay loän voøng xuoáng. (Nghóa laø cho
maùy bay lao thaúng xuoáng hoà Michigan ñeå laáy ñaø taùc ñoäng vaøo ñoäng cô). Neáu thaønh
coâng thì khoâng phaûi noùi, nhöng neáu thaát baïi thì coù leõ caû maùy bay seõ ñaâm vaøo laøn nöôùc
giaù laïnh. Coâ beù Stacey döôøng nhö cuõng hieåu ñöôïc chuyeän gì ñang xaûy ra vaø coâ gaät
ñaàu uûng hoä keá hoaïch cuûa cha mình.
Cha Stacey baét ñaàu giaûm ñoä cao vaø coá gaéng giöõ cho maùy bay thaêng baèng khi
lao xuoáng roài baám nuùt khôûi ñoäng, nhöng ñoäng cô vaãn im lìm. Khi maùy bay ñaõ gaàn saùt
maët nöôùc, cha cuûa coâ laïi baûo: “Stacey, chuùng ta thöû laïi laàn nöõa nheù. Con baùm chaët
vaøo!”. Hoï chao maùy bay laàn nöõa vaø khi maùy bay ñaït ñöôïc toác ñoä caàn thieát, ngay laäp
töùc cha coâ nhaán nuùt khôûi ñoäng ñoäng cô. Ban ñaàu chæ laø nhöõng tieáng noå khoâ khoác rôøi
raïc nhöng sau ñoù laø nhöõng tieáng vo vo ñeàu tai. Ñoäng cô ñaõ hoaït ñoäng trôû laïi, ñöa hai
cha con thoaùt khoûi tình traïng thaûm khoác.
Hai möôi phuùt sau, cha con Stacey ñaõ haï caùnh an toaøn. Luùc naøy, ngöôøi cha can
ñaûm vaø raén roûi nhö raëng nuùi Gibraltar quay sang coâ con gaùi yeâu 12 tuoåi cuûa mình vaø
noùi: “Con yeâu, con thaáy khoâng, chuùng ta coù theå laøm ñöôïc moïi vieäc!”.

Toâi raát thích caâu chuyeän naøy. Noù khoâng chæ laø moät caâu chuyeän ñaày kòch tính,
maø thoâng qua ñoù, noù coøn daïy toâi caùch ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên baát ngôø. Khi ñoái
dieän vôùi tình huoáng xaáu, cha cuûa Stacey ñaõ coù phaûn öùng kòp thôøi ñeå giaûi quyeát vaán ñeà
moät caùch bình tónh. Ngöôïc laïi, neáu oâng chaàn chöø hay hoát hoaûng, thay vì haønh ñoäng
ngay, oâng laïi daønh thôøi gian ñeå lo laéng hay than vaõn vôùi nhöõng suy nghó nhö: “OÂi, toâi
chöa gaëp phaûi chuyeän naøy bao giôø!” hay ñaët ra nhöõng caâu hoûi tieâu cöïc nhö: “Taïi sao
toâi phaûi ñoái maët vôùi nhöõng vieäc toài teä theá naøy?” thì coù leõ hai cha con oâng ñaõ coù moät keát
cuïc raát khaùc.
Coøn baïn, baïn coù phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thay ñoåi baát lôïi ñeán vôùi mình khoâng?
Gaàn ñaây, baïn coù gaëp truïc traëc naøo trong cuoäc soáng hay coâng vieäc khoâng? Neáu coù, haõy
ñaët ra cho mình nhöõng caâu hoûi tích cöïc ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Vaø caâu hoûi toát nhaát baïn

12
caàn ñaët ra trong moïi tình huoáng laø: “Laøm theá naøo ñeå toâi thích nghi vôùi söï thay ñoåi
khoâng ngöøng cuûa theá giôùi?”.

13
 7
Caûi thieän moái quan heä vôùi ngöôøi khaùc

Toâi ñaõ töøng tieáp xuùc vôùi raát nhieàu ngöôøi, ñaëc bieät laø vôùi nhöõng nhaø quaûn lyù,
nhaân vieân vaên phoøng vaø ñoäi nguõ coâng nhaân trong caùc xöôûng saûn xuaát, coù moät ñieàu
luoân laëp ñi laëp laïi heát laàn naøy ñeán laàn khaùc ñoù laø moãi khi toâi hoûi: “Baïn thöôøng gaëp
phaûi vaán ñeà gì trong quan heä vôùi ñoàng nghieäp?” thì nhìn chung caùc caâu traû lôøi thöôøng
na naù nhau. Töø nhaø quaûn lyù ñeán coâng nhaân, ai cuõng than traùch nhöõng caâu nhö: “Taïi
sao khoâng ai hieåu toâi?”, “Taïi sao toâi caûm thaáy khoù khaên trong vieäc giao tieáp vôùi moïi
ngöôøi?”.
Thaät söï, thoâng qua giao tieáp chuùng ta khoâng chæ ñöôïc thaáu hieåu maø coøn coù theå
thaáu hieåu ngöôøi khaùc. Giao tieáp laø moät chìa khoùa raát quan troïng ñeå con ngöôøi môû ra
caùc moái quan heä, trong cuoäc soáng cuõng nhö trong coâng vieäc. Nhöng ñoâi khi chính
chuùng ta ñaõ töï laøm maát chieác chìa khoùa cuûa mình, roài quaån quanh maõi vôùi nhöõng caâu
hoûi “taïi sao” khoâng coù lôøi ñaùp. Vì vaäy, caâu hoûi caàn phaûi ñaët ra trong tröôøng hôïp naøy
laø: “Toâi caàn laøm gì ñeå ngöôøi khaùc hieåu roõ veà toâi?” vaø “Laøm caùch naøo toâi coù theå hieåu roõ
baïn hôn?”. Tìm kieám caâu traû lôøi cho hai caâu hoûi aáy cuõng chính laø tìm laïi moái daây lieân
laïc giöõa chuùng ta vôùi moïi ngöôøi. Ñoù môùi laø ñieàu caàn thieát vaø höõu ích.

14
 8
Ñöøng hoûi “khi naøo?”

- Khi naøo hoï seõ quan taâm ñeán vaán ñeà naøy?
- Khi naøo khaùch haøng seõ goïi laïi cho toâi?
- Khi naøo chuùng ta coù ñaày ñuû thoâng tin caàn thieát ñeå sôùm ñöa ra quyeát ñònh?

Khi chuùng ta hoûi “khi naøo?”, töùc laø chuùng ta khoâng coù söï choïn löïa naøo ngoaøi
vieäc chôø ñôïi vaø trì hoaõn moïi haønh ñoäng ñeán một thôøi ñieåm khaùc. Nhöõng caâu hoûi khôûi
ñaàu baèng töø “khi naøo” thöôøng daãn ñeán söï trì hoaõn, laõng phí thôøi gian.
Toâi tin raèng khoâng ai trong chuùng ta coá tình trì hoaõn cuoäc soáng cuûa mình, keå caû
nhöõng keû löôøi bieáng nhaát. Chaúng ai khôûi ñaàu moät ngaøy baèng caùch rôøi khoûi giöôøng vaø
töï nhuû: “Hoâm nay toâi seõ trì hoaõn moïi vieäc”, nhöng söï trì hoaõn laø moät vaán ñeà coù thaät vaø
ñang aâm thaàm dieãn ra moãi ngaøy. Chuùng ta thöôøng dôøi laïi moät ñieàu gì ñoù moät chuùt,
moät chuùt nöõa, roài theâm moät chuùt nöõa, tröôùc khi nhaän ra raèng nhöõng vieäc bò toàn ñoïng
quaù laâu ñaõ trôû thaønh moät vaán ñeà nghieâm troïng.
Söï trì hoaõn khoâng chæ dieãn ra trong cuoäc soáng cuûa töøng caù nhaân, maø ñoù coøn laø
vaán ñeà cuûa nhieàu tập thể, toå chöùc. Khi ñoù, khoâng nhöõng chuùng ta laøm maát ñi thôøi gian
cuûa chính mình maø coøn gaây aûnh höôûng xaáu ñeán naêng suaát lao ñoäng cuõng nhö tieán ñoä
chung cuûa moïi ngöôøi. Khi coâng vieäc bò toàn ñoïng choàng chaát, chuùng ta baét ñaàu caûm
thaáy quaù taûi vaø ñaùnh maát nieàm vui trong coâng vieäc. Tieáp sau ñoù chaéc chaén laø stress.
Coù moät caâu noùi maø toâi raát thích laø: “Nhöõng hoaïch ñònh laâu daøi mang taàm chieán
löôïc laø nhöõng coâng cuï tuyeät vôøi nhöng chuùng ta caàn phaûi hoaøn taát moät ñieàu gì ñoù tröôùc
giôø aên tröa!”.
Vaäy, vì sao chuùng ta laïi trì hoaõn? Toâi chaéc raèng chuùng ta coù theå vieän ra voâ soá lyù
do, nhöng thaønh thaät maø noùi, toâi muoán baøn veà giaûi phaùp hôn laø nguyeân nhaân. Vaø giaûi
phaùp duy nhaát laø: ngöng ñaët ra nhöõng caâu hoûi baét ñaàu baèng töø “khi naøo”. Thay vaøo ñoù
chuùng ta haõy ñaët nhöõng caâu hoûi nhö:
• Trong luùc naøy, toâi caàn ñöa ra giaûi phaùp gì?
• Laøm caùch naøo toâi coù theå tieáp caän khaùch haøng moät caùch saùng taïo hôn?
• Toâi caàn laøm gì ñeå naém roõ tình hình vaø ñöa ra quyeát ñònh nhanh choùng, chính
xaùc?
Caâu traû lôøi seõ naèm ngay trong caâu hoûi cuûa baïn!

15
 9
Ñöøng trì hoaõn baát cöù ñieàu gì, duø ñoù laø vieäc nhoû

Toâi coù moät chieác baøn khaù roäng nhöng laâu ngaøy khoâng söû duïng ñeán neân quyeát
ñònh taëng cho moät ngöôøi baïn. Khi anh aáy ñeán chôû chieác baøn, nhìn thaáy taám kính phuû
treân maët baøn daøy tôùi 10 mm, anh ñaõ thaùo ra ñeå laïi cho toâi vì noù quaù naëng vaø khoâng
tieän vaän chuyeån ñöôøng xa. Toâi tieän tay döïng noù döïa vaøo böùc töôøng ngay trong gara
xe.
Tröôùc khi taïm bieät, baïn toâi ñaõ khoâng queân daën doø: “Toát hôn heát laø anh neân caát
taám kính vaøo nôi an toaøn”. Duø ñaõ ñaùp laø “Toâi seõ laøm” nhöng toâi laïi nhuû thaàm: “Mình
seõ laøm vieäc naøy sau”. Toâi cöù ñeå ñoù vaø baän roän vôùi vieäc xeùn coû ngoaøi vöôøn, sôn laïi
haøng raøo vaø haøng taù coâng vieäc khaùc duø moãi laàn ñi ngang qua taám kính, toâi ñeàu töï daën
loøng raèng toâi neân dôøi noù ñi tröôùc khi noù ngaõ aäp xuoáng. Nhöng roài taám kính vaãn naèm
ñoù vôùi yù nghó “Mình seõ laøm sau” trong toâi.
Vôï toâi moät laàn nhìn thaáy taám kính cuõng ñaõ lo laéng: “Em ngôõ laø anh ñaõ caát taám
kính naøy vaøo kho roài chöù?”. Nhöng cuõng nhö bao laàn khaùc töï höùa vôùi mình, toâi baûo vôùi
coâ aáy laø toâi seõ di chuyeån noù sau.
Moät hoâm, caû nhaø toâi ra ngoaøi aên toái, luùc trôû veà nhaø toâi chôït nhìn thaáy chieác keùo
nhoû tæa caây ñang naèm döôùi thaûm chuøi chaân gaàn voøi phun nöôùc. Toâi thuaän mieäng baûo
Mike, caäu con trai nhoû chín tuoåi cuûa toâi: “Con giuùp ba ñem caát chieác keùo naøy vaøo gara
nheù?”. Mike thöôøng ngaøy voán raát thích vaøo gara; ñöôïc toâi cho pheùp, cu caäu chaïy ñi
ngay.
Ñoù haún seõ laø moät toái thöù baûy tónh laëng vaø eâm ñeàm nhö moïi toái thöù baûy khaùc,
neáu khoâng coù aâm thanh loaûng xoaûng khuûng khieáp nhö coù haøng ñoáng cheùn dóa bò ñaäp
vôõ trong gara.
Khi nghe aâm thanh ñoù, toâi bieát ngay ñieàu gì ñaõ xaûy ra vaø hoát hoaûng chaïy thaúng
vaøo gara tìm con. Trôøi ôi, con toâi ñang naèm treân saøn vôùi xung quanh laø nhöõng maûnh
thuûy tinh nhoïn cheát ngöôøi! Cu caäu khoùc ngaát trong tay toâi vì sôï haõi khi toâi vöøa chaïy
vöøa boàng con ra hieân nhaø. Toâi oâm con trong loøng, kieåm tra xem noù coù bò thöông khoâng
maø loøng run leân vì lo sôï ñieàu xaáu nhaát coù theå xaûy ra. Nhöng chuùng toâi ñaõ voâ cuøng may
maén vì con toâi khoâng bò veát thöông naøo nguy hieåm. Neáu khoâng, coù leõ toâi seõ phaûi hoái
haän suoát ñôøi.
Tai naïn naøy ñaõ caûnh tænh toâi raát nhieàu. Thaät ra toâi chæ caàn vaøi phuùt ñeå caát taám
kính ñi nhöng toâi ñaõ trì hoaõn. Töø laàn ñoù, toâi thaät söï thaám thía caâu noùi: “Haõy xöû lyù
nhöõng vieäc nhoû khi chuùng coøn laø vieäc nhoû!”.

16
 10
Ñöøng chôø ñôïi nhöõng ñieàu kieän lyù töôûng

Luoân coù nhöõng ngaên trôû, nhöõng maët haïn cheá trong moïi vieäc chuùng ta laøm; vaø
khi phaûi ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên aáy, chuùng ta laïi öôùc ao coù ñöôïc nhöõng coâng cuï
môùi, nhöõng quy trình caûi tieán, theâm nhaân löïc vaø theâm ngaân saùch... Tuy nhieân khi xeùt
thaät kyõ vaán ñeà thì ta thaáy raèng, nhöõng khoù khaên ñoù khoâng phaûi do söï thieáu huït nguoàn
löïc hoã trôï maø laø do tröôùc ñoù chuùng ta ñaõ chaàn chöø, khoâng bieát caùch taän duïng vaø boá trí
nguoàn löïc moät caùch hôïp lyù. Chuùng ta ñaõ taïo ra moät toå chöùc vôùi nhöõng caù nhaân trì treä,
khoâng quyeát ñoaùn khi ñöa ra quyeát ñònh, luoân ôû traïng thaùi thuï ñoäng chôø ñôïi coù ñaày ñuû
moïi ñieàu kieän thuaän lôïi roài môùi ñöa ra giaûi phaùp. Hoï khoâng nhaän ra raèng, thaät ra, vieäc
xuùc tieán coâng vieäc vôùi taát caû nhöõng thoâng tin coù ñöôïc seõ giuùp chuùng ta ñaït ñöôïc nhieàu
thaønh coâng hôn mong ñôïi. Haõy laéng nghe lôøi khuyeân cuûa Deb Webber, nhaân vieân
coâng ty baûo hieåm State Farm: “Moãi khi toâi coá gaéng thöïc hieän moïi vieäc vôùi nguoàn thoâng
tin vaø nguoàn löïc saün coù, toâi luoân tìm ra ñöôïc nhieàu phöông phaùp môùi hôn ñeå giaûi quyeát
vaán ñeà”.
Troâng chôø vaøo nhöõng thöù khoâng naèm trong taàm tay chæ laøm tieâu toán thôøi gian
cuõng nhö söùc löïc cuûa chuùng ta maø thoâi. Ñöøng chôø ñôïi ñeán khi coù ñaày ñuû moïi phöông
tieän, haõy töï hoûi mình vaø traû lôøi ngay töø baây giôø: “Laøm theá naøo toâi coù theå hoaøn taát coâng
vieäc vôùi nhöõng coâng cuï saün coù?”.

17
18