You are on page 1of 60

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

Môc lôc

Néi dung Trang


Môc lôc
PhÇn I. Môc ®Ých vµ ý nghÜa cña ®ît thùc tËp 5
I. Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm thùc tËp 5
II. Môc ®Ých vµ ý nghÜa cña ®ît thùc tËp 5
PhÇn 2 : Tæ chøc s¶n xuÊt vÊn ®Ò vÒ an toµn, m«I 6
tr−êng vµ b¶o vÖ m«I tr−êng n¬I thùc tËp
i. tæng quan vÒ tæng c«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû nam triÖu 6

1. Giíi thiÖu chung. 7

2. C¬ cÊu tæ chøc cña tæng c«ng ty 7

ii. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ an toµn tronh nhµ m¸y 7

1. An toµn khi s¾p xÕp bèc dì vËt liÖu 7

2. An toµn khi ®i l¹i 8

3. Quy ®Þnh an toµn n¬i lµm viÖc 8

4. Quy ®Þnh an toµn ®iÖn 8

iii. m«i tr−êng vµ b¶o vÖ m«i tr−êng n¬i thùc tËp 9

phÇn 3: néi dung thùc tËp 10

ch−¬ng 1: m¸y ®iÖn 10

1.1. C¸c lo¹i m¸y ®iÖn 10


1.1.1. M¸y biÕn ¸p. 10

1.1.1.1. PhÇn tÜnh hay stato. 10

1.1.1.2. PhÇn quay hay roto. 10

1.1.2. M¸y ®iÖn ®ång bé 11

1.1.2.1. PhÇn tÜnh hay stato 11

1.1.2.2. PhÇn quay hay roto. 11

1.1.3. M¸y ®iÖn mét chiÒu. 11

1. 2. VËn hµnh m¸y ®iÖn 11

1.3. Quy ®Þnh vÒ thao t¸c ®ãng, c¾t ®iÖn vµ tr«ng nom m¸y ®iÖn lóc lµm 12
viÖc
1.3.1. Më m¸y khëi ®éng 12

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 1


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1.3.2. Tr«ng nom m¸y ®iÖn lóc lµm viÖc b×nh th−êng 13

1.3.3. Ngõng m¸y. 13

1. 4. Th¸o l¾p m¸y ®iÖn 13


1.5. Quy tr×nh b¶o d−ìng m¸y ®iÖn 15
1.6. Mét sè t×nh tr¹ng kh«ng b×nh th−êng trong vËn hµnh m¸y ®iÖn 15
1.7. Quy tr×nh bo¶ d−ìng, s¬n tÈm, sÊy m¸y ®iÖn 19
1.7.1. Quy tr×nh b¶o d−ìng 19
21
1.7.2. C¸c ph−¬ng ph¸p sÊy
21
1.7.3. Quy tr×nh s¬n tÈm m¸y ®iÖn

ch−¬ng 2: khÝ cô ®iÖn 23

2.1. §o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn vµ tiªu chuÈn kiÓm tra c¸ch ®iÖn 23

2.2. L¾p ®Æt, kiÓm tra, vËn hµnh, b¶o qu¶n, b¶o d−ìng c¸c khÝ cô ®iÖn. 24

2.2.1. L¾p ®Æt, kiÓm tra khÝ cô ®iÖn trong b¶ng ®iÖn. 24

2.2.1.1. L¾p ®Æt 24


2.2.1.2. B¶o qu¶n, b¶o d−ìng, kiÓm tra, hiÖu chØnh vµ söa ch÷a c¸c 25
khÝ cô ®iÖn h¹ ¸p
2.2.1.3. Mét vµi hiÖn t−îng h− háng th«ng th−êng vµ c¸ch söa ch÷a 26
2.2.2. Quy tr×nh b¶o d−ìng khÝ cô ®iÖn 28

PhÇn 4: C¸c hÖ thèng trªn tµu 700 teu 29

CH¦¥NG I : TR¹M PH¸T §IÖN CHÝNH 29


1.1. Giíi thiÖu c¸c chøc n¨ng tr¹m ph¸t ®iÖn 29
1.1.1. Ph©n bè t¶i t¸c dông 29
1.1.1.1. Ph©n bè t¶i t¸c dông b»ng tay 29
1.1.1.2.Tù ®éng ph©n bè t¶i t¸c dông 29

1.1.1.3. Nguyªn lý ho¹t ®éng 29


1.1.1.3.1. ¤n ®Þnh ®iÖn ¸p m¸y ph¸t 30
1.1.1.3.2. Qu¸ tr×nh tù kÝch ban ®Çu 31
1.1.1.3.3. Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p theo tÇn sè (U/f) 32
1.2. HÖ thèng ph©n bè t¶i v« c«ng tµu 700 Teu 32
1.3. B¶o vÖ cho hÖ thèng tr¹m ph¸t ®iÖn tµu thñy 33
1.3.1. C¸c b¶o vÖ vµ chØnh ®Þnh 33

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 2


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1.3.2. Giíi thiÖu b¶o vÖ c«ng suÊt ng−îc trong tr¹m ph¸t 700TEU 33
1.3.3. Giíi thiÖu b¶o vÖ qu¸ t¶i trong tr¹m ph¸t tµu 700TEU 33
1.3.4. Giíi thiÖu b¶o vÖ ng¾n m¹ch trong tr¹m ph¸t tµu 700TEU 36
1.3.5. Giíi thiÖu b¶o vÖ ®iÖn ¸p thÊp trong tr¹m ph¸t ®iÖn 700TEU 36
1.3.6. Giíi thiÖu b¶o vÖ ®iÖn ¸p cao trong tr¹m ph¸t ®iÖn 700TEU 36
1.3.7. Giíi thiÖu b¶o vÖ tÇn sè trong tr¹m ph¸t ®iÖn 700TEU 36
Ch−¬ng ii: hÖ thèng ®iÒu khiÓn nåi h¬I 38

2.1. C¸c th«ng sè kü thuËt chÝnh 38


2.2. Giíi thiÖu c¸c phÇn tö cña m¹ch ®iÒu khiÓn 38
2.3. Nguyªn lý ho¹t ®éng 41
2.3.1. Chøc n¨ng cÊp n−íc. 41
2.3.1.1. ChÕ ®é cÊp n−íc b»ng tay 41
2.3.1.2. ChÕ ®é cÊp n−íc tù ®éng 42
2.3.2. Chøc n¨ng h©m sÊy dÇu 43
2.3.3. Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®èt nåi h¬i 43
2.3.3.1. ChÕ ®é ®èt nåi h¬i b»ng tay. 43
2.3.3.2. ChÕ ®é ®èt tù ®éng. 45
2.3.4. Chøc n¨ng ®iÒu chØnh vµ duy tr× ¸p suÊt h¬i. 45
2.3.5. Chøc n¨ng kiÓm tra, b¸o ®éng, b¶o vÖ cho nåi h¬i 46
2.3.5.1. C¸c th«ng sè b¸o ®éng vµ b¶o vÖ. 46
2.3.5.2. C¸c th«ng sè b¸o ®éng. 47

Ch−¬ng iii: HÖ THèNG L¸I TµU 700TEU 48

3.1 Giíi thiÖu phÇn tö 48


3.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng 48
Ch−¬ng iv: hÖ thèng qu¹t giã buång m¸y 50

4.1. Giíi thiÖu phÇn tö. 50


4.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng 51
4.3. C¸c h×mh thøc b¶o vÖ 51
Ch−¬ng v: hÖ thèng neo 52

5.1. Giíi thiÖu phÇn tö. 52

5.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng 52


5.3. C¸c phÇn tö b¶o vÖ 53
CH¦¥NG Vi : HÖ THèNG §IÒU KHIÓN DIESEL - GENERATOR TµU 700TEU 54
54
6.1. Giíi thiÖu c¸c th«ng sè cña m¹ch khëi ®éng
6.1.1. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu vµo (INPUTS 1A1 / A) 54
54
6.1.2. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu vµo (INPUTS 1A1 / B)
6.1.3. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra (OUTPUTS 1A1/ A) 54
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 3
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
6.1.4. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra (OUTPUTS 1A1/ B) 55
55
6.1.5. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra (OUTPUTS 1A1/ C)
6.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng vµ c¸c b¸o ®éng cña D/G 55
6.2.1. Nguyªn lý ho¹t ®éng 55
6.2.1.1. Khëi ®éng b»ng chÕ ®é Manual 55
6.2.1.2. Khëi ®éng b»ng chÕ ®é Auto 55
6.2.1.3. §iÒu khiÓn tõ xa (Remote Start – Remote Stop 56
6.2.2. B¸o ®éng vµ b¶o vÖ DG 56
6.2.2.1. ¸p lùc dÇu b«i tr¬n thÊp 56
6.2.2.2. NhiÖt ®é n−íc lµm m¸t cao 56
6.2.2.3.§éng c¬ bÞ qu¸ tèc 57
CH¦¥NG VII : HÖ THèNG §ãNG Më N¾P HÇM HµNG 58

7.1. Giíi thiÖu phÇn tö 58


59
7.2. Nguyªn lÝ ho¹t ®éng cña hÖ thèng.
7.3. C¸c b¶o vÖ 60

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 4


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

PhÇn 1
MôC §ÝCH Vµ ý NGHÜA CñA §ît thùc tËp
I. THêI GIAN Vµ §ÞA §IÓM THùC TËP :
Thêi gian thùc tËp kÓ tõ ngµy 03/06/2009 – 06/09/2009.
T¹i tæ ®iÖn 10, ph©n x−ëng ®iÖn I, Tæng c«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Nam TriÖu
(NASICO).
II. MôC §ÝCH Vµ ý NGHÜA §îT THùC TËP :
§©y lµ ®ît thùc tËp cuèi kho¸ cho sinh viªn nghµnh ®iÖn tµu thuû chuÈn bÞ cho
®ît nhËn vµ chuÈn bÞ lµm ®å ¸n tèt nghiÖp,nh»m n©ng cao vµ hoµn thiÖn nh÷ng kiÕn
thøc c¶ vÒ lý thuyÕt vµ thùc tÕ qu¶n lý chuyªn m«n vÒ ®iÖn, cñng cè thªm kiÕn thøc vÒ
c¸c ®ît thùc tËp tr−íc ch−a cã ®iÒu kiÖn thùc hµnh. §ît thùc tËp nµy víi t− c¸ch lµ
mét sÜ quan ®iÖn trªn tµu, c¸n bé kÜ thuËt ®· ®−îc trang bÞ kiÕn thøc toµn diÖn vÒ nghÒ
nghiÖp. §ång thêi chuÈn bÞ c¸c sè liÖu, tµi liÖu nghiªn cøu kÜ h¬n vµ s©u s¾c h¬n vÒ
h−íng ®Ò tµi cña m×nh ®Ó ®Þnh h−íng vµ nÕu kh«ng héi tô ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ thùc tÕ t¹i
cÊp c¬ së yªu cÇu khoa, bé m«n chuyÓn h−íng nghiªn cøu cho phï hîp.
VÒ ý thøc nghÒ nghiÖp: §©y lµ ®ît thùc tËp cña b−íc chuÈn bÞ hoµn chØnh tay
nghÒ, tËp sù hµnh nghÒ vÒ lÜnh vùc ®iÖn, l¾m v÷ng c¸c c«ng viÖc cña mét ng−êi kÜ s−
ho¹t ®éng trong lÜnh vù chuyªn nghµnh.
VÒ ý thøc kØ luËt, nhËn thøc t− t−ëng vµ chuyªn m«n: X¸c ®Þnh vÞ trÝ nghÒ
nghiÖp ®óng ®¾n, ý thøc lao ®éng cña ng−êi thî chuyªn m«n. lu«n x¸c ®Þnh t− t−ëng
®óng ®¾n, nghiªm tóc trong c«ng viÖc, ý thøc an toµn trong lao ®éng, ý thøc b¶o vÖ tµi
s¶n cña tËp thÓ, c«ng ty, nhµ n−íc.
§−îc sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c thÇy, c« khoa §iÖn_§iÖn Tö Tµu BiÓn tr−êng
§H Hµng H¶i t¹o ®iÒu kiÖn vµ liªn hÖ ®Ó chóng em ®−îc thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty
c«ng nghiÖp tµu thuû Nam TriÖu nh»m n©ng cao tÇm hiÓu biÕt vÒ thùc tÕ th«ng qua
c¸c néi dung thøc tËp.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 5


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

PhÇn 2
Tæ chøc s¶n xuÊt vÊn ®Ò vÒ an toµn, m«I tr−êng vµ
b¶o vÖ m«I tr−êng n¬I thùc tËp

i. tæng quan vÒ tæng c«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû nam triÖu
1. Giíi thiÖu chung.

NASICO lµ Tæng C«ng ty nhµ n−íc do TËp ®oµn C«ng nghiÖp tµu thuû ViÖt Nam
®Çu t− 100% vèn ®iÒu lÖ; thµnh lËp trªn c¬ së tæ chøc l¹i, chuyÓn ®æi tõ C«ng ty C«ng
nghiÖp tµu thuû Nam TriÖu; ho¹t ®éng theo m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con; trùc
tiÕp ®iÒu hµnh, qu¶n lý, gi÷ quyÒn chi phèi c¸c c«ng ty con qua vèn, c«ng nghÖ,
th−¬ng hiÖu vµ thÞ tr−êng.
NASICO ra ®êi kh¸ sím, n¨m 1966 víi tªn gäi: C«ng tr−êng ®ãng thuyÒn biÓn,
vµ víi nhiÖm vô söa ch÷a vµ ®ãng c¸c tµu ven biÓn cã träng t¶i 150 tÊn, phôc vô cho
cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng ®Êt n−íc. Tõ n¨m 2001 ®Õn nay, NASICO trçi h¼n dËy,
ph¸t triÓn v−ît bËc trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Çu t− ph¸t triÓn, ®ãng nh÷ng con tµu
lín tíi 50 ngh×n tÊn. §Õn nay, NASICO ®· cã c¬ së h¹ tÇng hiÖn ®¹i, cã kh¶ n¨ng
®ãng tµu 150 ngh×n tÊn. Víi lùc l−îng lao ®éng h¬n 7 ngh×n ng−êi, gåm nh÷ng tæng
c«ng tr×nh s−, kü s−, c¸n bé qu¶n lý giµu kinh nghiÖm, ®−îc ®µo t¹o ë nh÷ng n−íc cã
nÒn c«ng nghiÖp ®ãng tµu hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn nhÊt thÕ giíi.
HiÖn nay, Tæng C«ng ty ®ang thùc hiÖn c¸c seri tµu chë hµng 53 ngh×n tÊn cho
TËp ®oµn Graig, V−¬ng quèc Anh; tµu container 700 TEU cho Munchmeyer Petersen
Marine Gmbh, CHLB §øc; tµu chë hµng 56.200 tÊn cho ITOCHU cña NhËt B¶n. Kho
næi chøa xuÊt dÇu FSO5 150 ngh×n tÊn cho PETRO ViÖt Nam; tµu chë « t« lo¹i cã søc
chøa 6.900 « t«/ tµu cho Hoegh Autoliners, Na Uy.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 6


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

2. C¬ cÊu tæ chøc cña tæng c«ng ty

ii. nh÷ng quy ®Þnh vÒ an toµn tronG nhµ m¸y


1. An toµn khi s¾p xÕp bèc dì vËt liÖu
+ Dïng ®Õ kª v¸ ®Þnh vÞ ch¾c ch¾n khi xÕp , b¶o qu¶n vËt dÔ ®æ , dÔ l¨n...
+ XÕp riªng vËt liÖu theo tõng lo¹i , theo thø tù thuËn tiÖn cho b¶o qu¶n sö dông.
+ Ho¸ chÊt g©y ch¸y, dÔ ch¸y, næ, axit... ph¶i b¶o qu¶n riªng theo quy ®Þnh.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 7


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
+ Khi bèc dì thø tù tõ trªn xuèng, tõ ngoµi vµo trong.
2. An toµn khi ®i l¹i .
+ ChØ ®−îc ®i l¹i khi ®· quan s¸t c¸c lèi ®i dµnh riªng cho ng−êi ®· ®−îc x¸c
®Þnh.
+ Lªn xuèng ®óng, cÇu thang ph¶i vÞn tay vµo lan can.
+ Kh«ng ®Ó tr−íng ng¹i vËt trªn lèi ®i, nÕu cã ph¶i dän ngay, kh«ng v−ît qua
hoÆc giÉm qua m¸y c¾t, gãc m¸y, vËt cã c¹nh s¾c, dÔ ®æ, dÔ l¨n, dÔ tr−ît...
+ Kh«ng ®i l¹i trong khu vùc: Cã ng−êi lµm viÖc ë trªn,vËt treo ë trªn, d−íi m·
hµng ®ang cÈu .
+ Kh«ng ®i vµo (Ngåi nghØ, lµm viÖc... ) khu vùc ®−êng ray, hµnh lang ray, hµng
rµo an toµn ray dµnh riªng cho cÈu ho¹t ®éng hoÆc khu vùc cã c¨ng cê, biÓn cÊm.
+ Thùc hiÖn quy ®Þnh an toµn trËt tù giao th«ng trong Tæng C«ng ty (®iÓm c¬
b¶n: Tèc ®é c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng kh«ng qu¸ 15 km/h, xe m¸y, xe ®¹p kh«ng
phãng nhanh, l¹ng l¸ch vµ ®i qu¸ 2ng−êi/xe ).
3. Quy ®Þnh an toµn n¬i lµm viÖc.
+ N¬i lµm viÖc lu«n ®−îc gi÷ s¹ch sÏ, dông cô vËt liÖu ®−îc xÕp gän gµng.
+ Thùc hiÖn c¸c biÓn b¸o quy ®Þnh an toµn khi cÊn thiÕt.
+ Kh«ng hót thuèc ë n¬i: Cã biÓn cÊm löa, d−íi buång m¸y, khu vùc ®ang s¬n,
n¬i dÔ xÈy ra ch¸y næ. Kh«ng hót thuèc khi lµm viÖc (chØ hót thuèc vµo giê gi¶i lao t¹i
n¬i an toµn vÒ ch¸y næ).
+ Kh«ng lµm viÖc d−íi m· hµng ®ang cÈu, ë khu vùc ®−êng ray cÈu ®i qua.
+ MÆt sµn cã lç khoÐt, c¸c vÞ trÝ cã phÇn biªn hôt hÉng ch−a cã n¾p ®Ëy hoÆc lan
can (hµng rµo b¶o vÖ ) che ch¾n xung quanh: ph¶i n¾p lan can, phªn chèng r¬i, thôt,
ng·...
+ Khi lµm viÖc bªn biÓn cÊm ng−êi ®i l¹i phÝa d−íi, kh«ng nÐn ®å, dông cô, ph«i
liÖu... tõ trªn cao xuèng phÝa d−íi .
4. Quy ®Þnh an toµn ®iÖn.
+ ChØ cã ng−êi ®−îc ®µo t¹o, ®−îc cÊp chøng chØ míi ®−îc söa ch÷a ®iÖn.
+ Khi ph¸t hiÖn cã sù cè cÊn b¸o ngay cho ng−êi cã tr¸ch nhiÖm.
+ Kh«ng sê mã vµo d©y ®iÖn, thiÕt bÞ ®iÖn khi tay −ít.
+ TÊt c¶ c¸c c«ng t¾c ph¶i cã n¾p ®Ëy.
+ Kh«ng phun, ®Ó r¬i chÊt láng trªn thiÕt bÞ ®iÖn: c«ng t¾c, m«t¬, b¶ng ®iÖn...
+ KiÓm tra ®Þnh kú ®é tin cËy cña d©y ®iÖn .

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 8


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
+ Kh«ng treo , mãc ®å vËt lªn d©y dÉn ®iÖn , dông cô ®iÖn .
+ Kh«ng ®Ó d©y dÉn ch¹y v¾t qua ®å vËt cã gãc s¾c hoÆc bÞ chÌn, ®Ì, l¨n qua.
+ C¸c mèi nèi d©y dÉn ®iÖn ph¶i ®−îc b¨ng bäc c¸ch ®iÖn an toµn.
+ Kh«ng nèi nhiÒu nh¸nh víi d©y ®ång trôc.
iii. m«I tr−êng vµ b¶o vÖ m«I tr−êng n¬I thùc tËp
VÖ sinh lao ®éng:
+ Kh«ng ®Ó phoi, r¸c, phÕ th¶i bõa b·i t¹i khu lµm viÖc.
+ Cuèi buæi lµm viÖc ph¶i vÖ sinh s¹ch sÏ n¬i lµm viÖc, n¬i sinh ho¹t.
+ R¸c, phÕ th¶i ®á ®óng n¬i quy ®Þnh.
+ Hµng tuÇn ph¶i tæng vÖ sinh trong, ngoµi nhµ x−ëng, n¬i lµm viÖc.
+ Nhµ t¾m, nhµ vÖ sinh ®¶m b¶o s¹ch sÏ .
+ Kh«ng ®Ó c¸c chÊt g©y « nhiÔm trong vµ xung quanh n¬i nghØ, sinh ho¹t.
VÖ sinh m«i tr−êng:
+ Tù gi¸c vµ nh¾c nhë mäi ng−êi thùc hiÖn tèt vÖ sinh m«i tr−êng.
+ B¶o vÖ hÖ thèng cÊp, tho¸t n−íc c¹nh vØa hÌ ®Ò phßng n−íc ø ®äng g©y « nhiÔm.
+ Khi chuyªn chë chÊt th¶i kh«ng lµm r¬i v·i ra ®−êng. Ph¶i ®æ ®óng n¬i quy
®Þnh .
+ Ph¶i cã dông cô tËp kÕt phÕ th¶i khi dän vÖ sinh n¬i lµm viÖc .
+ Nghiªm cÊm ®èt r¸c vµ c¸c chÊt th¶i kh¸c t¹i vÞ trÝ quy ®Þnh cña Tæng C«ng ty.
+ Mäi ng−êi cã tr¸ch nhiÖm trång , b¶o vÖ c©y xanh trong Tæng C«ng ty.
+ Nghiªm cÊm ®èt, x¶ : DÇu mì, s¬n, ®Êt, c¸t, rØ s¾t, giÎ, r¸c, n−íc bÈn, c¸c chÊt
« nhiÔm, ho¸ chÊt ®éc h¹i ...ra khái khu s¶n xuÊt, ®æ xuèng s«ng vµ ®èt r¸c tuú tiÖn
kh«ng ®óng n¬i quy ®Þnh.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 9


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

phÇn 3: néi dung thùc tËp


ch−¬ng 1: m¸y ®iÖn
1.1. C¸c lo¹i m¸y ®iÖn
1.1.1. M¸y biÕn ¸p.
M¸y biÕn ¸p lµ mét thiÕt bÞ ®iÖn tõ tÜnh lµm viÖc dùa trªn nguyªn lý c¶m øng
®iÖn tõ, ®−îc dïng ®Ó biÕn ®æi hÖ thèng ®iÖn ¸p xoay chiÒu tõ cÊp ®iÖn ¸p nµy sang
cÊp ®iÖn ¸p kh¸c víi cïng tÊn sè. Chøc n¨ng cña nã lµ truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa, phèi
hîp ®iÖn ¸p gi÷a nguån vµ t¶i.
CÊu t¹o cña m¸y biÕn ¸p gåm ba phÇn lµ :
CÊu t¹o cña m¸y ®iÖn kh«ng ®ång bé gåm hai phÇn c¬ b¶n lµ :
1.1.1.1. PhÇn tÜnh hay stato.
Trong phÇn tÜnh gåm cã c¸c phÇn sau:
Vá m¸y cã t¸c dông cè ®Þnh lâi s¾t vµ d©y quÊn kh«ng dïng lµm m¹ch tõ,
th−êng lµm b»ng gang, bªn ngoµi cã c¸nh t¶n nhiÖt.
Lâi s¾t lµ phÇn dÉn tõ. V× tõ tr−êng ®i qua lâi s¾t lµ tõ tr−êng quay nªn ®Ó gi¶m
tæn hao, lâi s¾t ®−îc lµm b»ng nh÷ng l¸ thÐp kÜ thuËt ®iÖn dµy 0.5mm Ðp l¹i víi nhau
®Ó tr¸nh dßng xo¸y fuco. Chu vi mÆt trong cã ®ôc c¸c r·nh ®Òu ®Ó quÊn d©y.
D©y quÊn lµ d©y ®ång bäc c¸ch ®iÖn, hoÆc d©y emay c¸ch ®iÖn víi lâi thÐp.
C¸ch quÊn d¶i ®Òu trªn chu vi.
1.1.1.2. PhÇn quay hay roto.
PhÇn quay cã hai bé phËn chÝnh lµ :
Lâi s¾t dïng c¸c l¸ thÐp kÜ thuËt ®iÖn gièng nh− stato. Lâi s¾t ®−îc Ðp lªn trùc
tiÕp lªn trôc m¸y phÝa ngoµi cña l¸ thÐp cã xÎ r·nh ®Ó ®Æt d©y quÊn.
D©y quÊn cña roto cã 2 lo¹i :
+ Roto d©y quÊn gièng nh− d©y quÊn cña stato.
+ Roto lång sãc th× d©y quÊn gåm c¸c thanh ®ång hay nh«m ®−îc ®æ ®Çy
trong c¸c r·nh cña roto vµ kh«ng c¸ch ®iÖn víi lâi thÐp, hai ®Çu cña c¸c thanh nh«m,
hoÆc ®ång ®−îc hµn chÆt gäi lµ vßng ng¾n m¹ch.
V× roto lµ mét khèi rßn nªn khe hë ®Òu kho¶ng 0.2 ®Õn 1mm.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 10


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1.1.2. M¸y ®iÖn ®ång bé
M¸y ®iÖn ®ång bé lµ m¸y ®iÖn xoay chiÒu quay , lµm viÖc dùa trªn nguyªn lý
c¶m øng ®iÖn tõ vµ cã tèc ®é quay cña tõ tr−êng quay b»ng víi tèc ®é quay cña roto
CÊu t¹o cña m¸y ®iÖn ®ång bé gåm hai phÇn lµ :
1.1.2.1. PhÇn tÜnh hay stato.
NÕu c«ng xuÊt lín th× phÇn tÜnh cã cÊu t¹o hoµn toµn gièng stato cña m¸y ®iÖn
dÞ bé ba pha.
NÕu c«ng xu©t nhá th× phÇn tÜnh cã cÊu t¹o t−¬ng tù stato cña m¸y ®iÖn mét
chiÒu. Kh¸c so víi m¸y ®iÖn mét chiÒu ë chç lµ kh«ng cã cùc tõ phô.
1.1.2.2. PhÇn quay hay roto.
NÕu c«ng xuÊt nhá th× cã cÊu t¹o hoµn toµn gièng roto cña m¸y ®iÖn dÞ bé ba
pha d©y quÊn.
NÕu c«ng xuÊt lín th× roto cã hai lo¹i:
+Roto cùc hiÖn dïng cho c¸c m¸y tèc ®é thÊp. §−êng kÝnh cña roto b»ng 15m,
chiÒu dµi cña nã b»ng 2.25 ®Õn 3m
+Roto cùc Èn dïng cho m¸y tèc ®é cao. Lo¹i nµy d−êng kÝnh roto kho¶ng 1.1
®Õn 1.15m, chiÒu dµi roto kho¶ng 6.5m, n = 3000vßng/phót, th−êng ®−îc chÕ t¹o víi
sè cÆp cùc p =1.
1.1.3. M¸y ®iÖn mét chiÒu.
M¸y ®iÖn mét chiÒu hiÖn nay vÉn ®−îc sö dông ®Ó :
+ CÊp ®iÖn cho c¸c ®éng c¬ mét chiÒu.
+ Lµm nguån kÝch tõ cho c¸c m¸y ph¸t ®ång bé.
§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã −u ®iÓm vÒ ®iÒu chØnh tèc ®é. Tuy nhiªn nã cã nh−îc
®iÓm lµ cÊu t¹o phøc t¹p, kÝch th−íc cång kÒnh, viÖc b¶o d−ìng vµ vËn hµnh phøc t¹p
do cã chæi than vµ cæ gãp.
CÊu t¹o cña m¸y ®iÖn mét chiÒu gåm hai phÇn lµ :
+ PhÇn tÜnh hay stato: Lu«n lu«n lµ phÇn c¶m, lµ phÇn nhËn n¨ng l−îng ®iÖn
mét chiÒu ®Ó t¹o ra tõ tr−êng trong m¸y.
+ PhÇn quay hay roto: Lu«n lu«n lµ phÇn øng.
1. 2. VËn hµnh m¸y ®iÖn.
C¸c lo¹i m¸y ®iÖn nãi chung, trong ®ã cã ®éng c¬ ®iÖn ®ãng vai trß quan träng
trong s¶n xuÊt, nÕu ®Ó x¶y ra h− háng lu«n sÏ tèn thêi gian, ph−¬ng tiÖn, nguyªn vËt
liÖu söa ch÷a thay thÕ, ¶nh h−ëng ®Õn s¶n xuÊt, cã khi dÉn tíi nh÷ng hËu qu¶ nghiªm
träng. NÕu chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é vËn hµnh sö dông thao t¸c ®óng,
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 11
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é kiÓm tra, b¶o d−ìng khi cÇn thiÕt th× mét m¸y ®iÖn cã thÓ
vËn hµnh hai ba chôc n¨m kh«ng h− háng lín, cã thÓ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao,
nÕu kh«ng chó ý chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh vËn hµnh th× thêi gian sö dông m¸y ®iÖn rÊt
ng¾n, nhiÒu khi m¸y ®iÖn bÞ háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®−îc ph¶i lo¹i bá, thay thÕ hoµn
toµn g©y ra l·ng phÝ lín.
*ChÕ ®é vËn hµnh m¸y ®iÖn, ®éng c¬ bao gåm:
Quy ®Þnh vÒ l¾p ®Æt m¸y ®iÖn vµ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn.
Quy ®Þnh vÒ thao t¸c ®ãng, c¾t ®iÖn vµ tr«ng nom m¸y ®iÖn lµm viÖc.
Quy ®Þnh vÒ b¶o d−ìng m¸y ®iÖn.
Ng−êi c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n khi sö dông m¸y, thiÕt bÞ cã ®éng c¬ ®iÖn
còng cÇn n¾m ®−îc kh¸i qu¸t nh÷ng sù cè cã thÓ x¶y ra trong lóc vËn hµnh ®Ó ng¨n
ngõa, phßng tr¸nh vµ xö lý khi cã nh÷ng hiÖn t−îng kh«ng b×nh th−êng.
Trong xÝ nghiÖp ph¶i cã tæ chøc qu¶n lý, lý lÞch m¸y ®iÖn, theo dâi viÖc chÊp hµnh
nghiªm chØnh chÕ ®é vËn hµnh m¸y ®iÖn vµ tæ chøc b¶o d−ìng m¸y ®iÖn.
1.3. Quy ®Þnh vÒ thao t¸c ®ãng, c¾t ®iÖn vµ tr«ng nom m¸y
®iÖn lóc lµm viÖc
1.3.1. Më m¸y khëi ®éng.
NÕu m¸y ®iÖn vÉn th−êng xuyªn lµm viÖc, tr−íc lóc më m¸y còng ph¶i quan s¸t
xem c¸c bé phËn quay cã g× c¶n trë, v−íng m¾c kh«ng. Tr−íc khi ®ãng ®iÖn nÕu cã
v«n mÐt kiÓm tra, hay ®Ìn b¸o chØ thÞ ph¶i chó ý xem m¹ng ®iÖn ®· s½n sµng ch−a,
®iÖn ¸p c¸c pha cã c©n b»ng kh«ng. NÕu mäi viÖc b×nh th−êng, thuËn lîi cã thÓ thao
t¸c më m¸y.
§èi víi nh÷ng m¸y ®iÖn cã nh÷ng thao t¸c më m¸y phøc t¹p, thÝ dô ph¶i më
qu¹t giã, b¬m dÇu b«i tr¬n ®iÒu chØnh biÕn trë më m¸y...ph¶i cã b¶ng ghi chó ®Çy ®ñ
quy t¾c thao t¸c thø tù râ rµng ®Ó thùc hiÖn kh«ng nhÇm lÉn, sai sãt.
Khi më m¸y ®éng c¬, dßng ®iÖn sÏ t¨ng vät, do ®ã nÕu cã nhiÒu ®éng c¬, më
m¸y ph¶i cã thø râ rµng, tr¸nh më m¸y ®ång thêi g©y ra dßng ®iÖn më m¸y l¬bns
lµm sôt ®iÖn ¸p cña m¹ng.
Trong qu¸ tr×nh m¸y ®iÖn t¨ng tèc ®é ph¶i chó ý theo dâi nÕu thÊy biÓu hiÖn g×
kh«ng b×nh th−êng: Dßng ®iÖn t¨ng vät, tèc ®é quay chËm, cã tiÕng kªu, rung ®éng
lín ph¶i c¾t ®iÖn ngõng ngay m¸y ®Ó xem xÐt.
NÕu m¸y ®iÖn ®· nghØ tõ l©u, tr−íc khi më m¸y cho ®iÖn vµo ph¶i kiÓm tra c¸ch
®iÖn cña d©y quÊn, ®¶m b¶o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn gi÷ c¸c pha, gi÷a pha víi vá, gi÷a c¸c
m¹ch víi nhau hoµn toµn tèt.
NÕu ®iÖn trë c¸ch ®iÖn gi¶m ph¶i sÊy hoÆc tÈm s¬n c¸ch ®iÖn t¨ng c−êng.
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 12
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
§èi víi m¸y ®iÖn cã vµnh ®æi chiÒu th× ph¶i chó ý gi÷ vµnh ®æi chiÒu s¹ch sÏ,
kh«ng ®−îc han gØ, chæi than ph¶i tiÕp xóc tèt, khe c¸ch ®iÖn líp mi ca gi÷a c¸c l¸
®ång ph¶i æn ®Þnh, chæi than mßn qu¸ ph¶i thay.
1.3.2. Tr«ng nom m¸y ®iÖn lóc lµm viÖc b×nh th−êng
NÕu m¸y ®iÖn ®· ®−îc më m¸y lµm viÖc, trong qu¸ tr×nh lµm viÖc ph¶i chó ý:
Kh«ng ®−îc ®Ó cho m¸y ®iÖn qu¸ t¶i sÏ dÉn tíi qu¸ nhiÖt lµm háng m¸y ®iÖn.
Tr−êng hîp qu¸ t¶i ®èi víi ®éng c¬ th«ng th−êng lµ m¸y lµm viÖc qu¸ møc quy ®Þnh,
bé phËn truyÒn dÉn bÞ m¾c kÑt, m¹ch ®iÖn bÞ ®øt mét pha. §Ó b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng
c¬ ®iÖn ph¶i ®Æt r¬ le nhiÖt, cã chÕ ®é kiÓm tra thö nghiÖm t¸c ®éng ®óng. §èi víi
nh÷ng ®éng c¬ lín kÐo m¸y dÔ x¶y ra qu¸ t¶i nªn ®Æt ampe mÐt kiÓm tra. Ampe mÐt
kiÓm tra nµy ph¶i cã v¹ch ®á giíi h¹n trªn thang ®o ®Ó ng−êi vËn hµnh theo dâi lóc
lµm viÖc.
Kh«ng nªn cho ®éng c¬ ®iÖn vËn hµnh kh«ng t¶i l©u g©y tèn c«ng suÊt v« Ých vµ
lµm xÊu hÖ sè c«ng suÊt (cos ϕ) cña m¹ng ®iÖn.
Trong qu¸ tr×nh m¸y ®iÖn lµm viÖc ph¶i theo dâi nhiÖt ®é trong m¸y, trôc kh«ng
®−îc che ch¾n luång giã ®−a vµo lµm m¸t ®éng c¬, còng kh«ng ®−îc ®Ó bôi bÆm theo
giã hót vµo m¸y ®iÖn.
Ph¶i theo dâi tiÕng rung ®éng m¸y ®iÖn khi lµm viÖc. NÕu cã nh÷ng tiÕng kªu
®Æc biÖt, biÓu hiÖn sù va ch¹m trong m¸y ph¶i ngõng m¸y.
NÕu m¸y ®iÖn cã vµnh ®æi chiÒu khi lµm viÖc cÇn chó ý quan s¸t tia löa sinh ra ë
chç tiÕp xóc chæi than.
1.3.3. Ngõng m¸y.
NÕu m¸y nghØ lµm viÖc b×nh th−êng sÏ tiÕn hµnh thao t¸c c¾t ®iÖn ngõng m¸y.
TÊt c¶ nh÷ng thiÕt bÞ ®iÒu chØnh lóc më m¸y ph¶i tr¶ l¹i vÞ trÝ ban ®Çu, sau ®ã tiÕn
hµnh thu dän vÖ sinh lau chïi cÇn thiÕt ngoµi m¸y, che ch¾n bôi bÆm.
1. 4. Th¸o l¾p m¸y ®iÖn
Khi th¸o l¾p c¸c bé phËn cña m¸y ®iÖn ph¶i theo mét tr×nh tù sau:
+ C¾t ®iÖn khái m¸y ®iÖn, kiÓm tra l¹i b»ng ®ång hå.
+ Th¸o c¸c ®Çu d©y dÉn ®Õn m¸y ®iÖn, th¸o d©y tiÕp ®Êt (d©y va ch¹m m¸t ®Ó
b¶o vÖ), th¸o c¸c ®Çu d©y ë chæi than vµ biÕn trë.
+ Th¸o rêi m¸y ®iÖn khái c¸c bé phËn kh¸c nh− ®éng c¬ diezel, c¸c thiÕt bÞ ®−îc
m¸y ®iÖn lai.
+ Th¸o m¸y ®iÖn ra khái bÖ m¸y (th¸o bèn bu l«ng).
+ Th¸o c¸c bé phËn che c¸nh qu¹t vµ c¸nh qu¹t m¸y ®iÖn lµ m¸y ®iÖn kÝn kiÓu
c¸nh qu¹t ngoµi.
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 13
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
+ Th¸o n¾p mì sau cña m¸y ®iÖn.
+ Th¸o bu l«ng gi÷ n¾p sau (chó ý ®¸nh dÊu b»ng bóa ®ôc).
+ Rót n¾p sau b»ng c¸ch:
Dïng miÕng ®Öm gç hoÆc miÕng ®Öm kim lo¹i mÒm nh− ®ång ®á råi dïng bóa
gâ nhÑ lªn miÕng ®Öm ®ã, cÇn ph¶i tuÇn tù gâ ®Òu trªn nh÷ng ®iÓm ®èi xøng trªn mÆt
qua t©m n¾p ®Ó n¾p ra ®Òu vµ c©n b»ng kh«ng bÞ lÖch, nÕu cã èc h·m gi÷ n¾p vµ vßng
bi ph¶i chó ý th¸o èc h·m, hoÆc dïng kÝch th¸o n¾p (nÕu cã kÝch th¸o).
Rót ruét cïng víi n¾p tr−íc ra (®èi víi m¸y ®iÖn lín ph¶i dïng pa l¨ng ®iÖn ®Ó
cÇu th× míi rót ®−îc), tr−íc khi rót ruét ph¶i luån miÕng b×a nh½n vµo kÏ hë gi÷a ruét
vµ vá m¸y ë phÝa d−íi sau ®ã rót ruét tõ tõ vµ lÊy tay ®ì theo, tr¸nh lµm x©y x¸t bèi
d©y.
Khi ®· rót ruét ra ph¶i kª lªn gi¸ ®ì, kh«ng ®Ó trôc vµ ruét m¸y s¸t xuèng mÆt
®Êt hoÆc mÆt bµn, vßng bi chØ ®−îc th¸o khái trôc trong tr−êng hîp cÇn ph¶i thay (khi
th¸o ph¶i ®¸nh dÊu vÞ trÝ cò), tr−íc khi th¸o ph¶i lau s¹ch trôc vµ b«i lªn trôc mét líp
vaz¬lin máng hoÆc dÇu nhên, khi th¸o ph¶i dïng vßng s¾t nung ®á, èp vµo phÝa ngoµi
vßng bi sau ®ã dïng vam ®Ó th¸o, ®èi víi nh÷ng m¸y ®iÖn r«to cã vµnh ®ång ®Æt ë
ngoµi vßng bi ph¶i th¸o vµnh ®ång.
Sau khi ®· th¸o xong kiÓm tra b»ng m¾t xem cã bÞ ch¸y, bôi x−íc hay kh«ng,
kiÓm tra phÇn ®Çu d©y xem cã bÞ ch¹m m¸t kh«ng... sau ®ã söa hay b¶o d−ìng tiÕp
theo.
Khi l¾p c¸c bé phËn cña m¸y ®iÖn th× theo tr×nh tù ng−îc l¹i víi tr×nh tù nªu
trªn.
Khi l¾p m¸y ®iÖn nªn l¾p mét n¾p vµo r«to, chó ý khi l¾p vßng bi ph¶i xem gi÷a
n¾p vµ vßng bi cã bÞ láng kh«ng, sau ®ã ®−a ruét r« to vµo vá stato vµ ph¶i chó ý ®Õn
®Çu n¾p cßn l¹i, vÆn bu l«ng hai n¾p via mét vµi ®Ó kiÓm tra.
Trong tr−êng hîp vßng bi míi th× ph¶i theo tr×nh tù sau:
Röa s¹ch mÆt tiÕp xóc cña vßng bi b»ng dÇu ho¶.
Lau s¹ch trôc vµ kiÓm tra trªn mÆt kh«ng mét vÕt gîn, sau ®ã b«i mét líp
vaz¬lin máng hoÆc dÇu nhên.
Luéc vßng bi trong dÇu kho¸ng tinh khiÕt ë nhiÖt ®é 700 800C.
L¾p vßng bi vµo trôc ë tr¹ng th¸i 700 800C dïng èng ®ång ®¸y kÝn låi hay vam
®Ó ®−a dÇn vßng bi vµo trôc.
Sau khi l¾p xong m¸y ®iÖn ph¶i quay nhÑ vµ ªm b»ng tay.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 14


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1.5. Quy tr×nh b¶o d−ìng m¸y ®iÖn
* Néi dung viÖc b¶o d−ìng m¸y ®iÖn
KiÓm tra m¸y ®iÖn, tiÕn hµnh ®iÒu chØnh nh÷ng sai lÖch cã thÓ x¶y ra trong suèt
thêi gian vËn hµnh.
T¨ng c−êng cñng cè nh÷ng bé hËn thiÕt yÕu, ®Ò phßng h− háng, lµm s¹ch trong
m¸y. Bæ sung dÇu mì b«i tr¬n. Ph¶i ®Þnh thêi gian ®Òu ®Æn tiÕn hµnh b¶o d−ìng theo
tõng cÊp, th−êng ®é ba th¸ng mét kú b¶o d−ìng cÊp 1.
* Néi dung b¶o d−ìng cÊp 1 gåm:
1. Lau chïi s¹ch sÏ bªn ngoµi m¸y ®iÖn, kiÓm tra ®iÖn trë c¸ch ®iÖn.
2. NÕu m¸y ®iÖn cã chæi than ch× lau than, mµi than l¹i nÕu cÇn thiÕt, lau vµnh
®ång hay vµnh ®æi chiÒu, c¨ng l¹i lß xo ®Ó lùc Ðp than æn ®Þnh cho than tiÕp xóc tèt.
Than qu¸ ng¾n hay bÞ nøt, vì ph¶i thay.
3. Thæi s¹ch bôi bÈn trong m¸y.
4. XiÕt chÆt bu l«ng, mò èc ë ch©n m¸y, n¾p m¸y vµ khíp nèi trôc, xiÕt l¹i bu
l«ng b¾t d©y tiÕp ®Êt.
5. XiÕt l¹i c¸c ®Çu d©y ®iÖn ®Õn ®éng c¬, bé phËn gi÷ chæi than vµ c¸c ®Çu d©y
dÉn ®iÖn tõ chæi than ra biÕn trë.
6. §¸nh s¹ch nh÷ng tiÕp ®iÓm, xiÕt l¹i c¸c ®Çu d©y cña cÇu dao, cÇu ch×, r¬le,
khëi ®éng tõ trong m¹ch chÝnh (m¹ch ®éng lùc) vµ m¹ch ®iÒu khiÓn. ChØnh ®Þnh r¬le,
kiÓm tra cÇu ch× vµ c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ.
7. KiÓm tra mì ë vßng bi.
Víi ®éng c¬ ®iÖn th−êng sau 4000 giê lµm viÖc th× tiÕn hµnh b¶o d−ìng cÊp 2. Néi
dung b¶o d−ìng cÊp 2 còng gåm c¸c tiÕt môc cña b¶o d−ìng cÊp 1 vµ thªm phÇn:
KiÓm tra æ bi, b¹c dÇu, nÕu cÇn th× thay.
Thay dÇu mì míi.
§o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn vµ tÈm sÊy l¹i nÕu thÊy cÇn thiÕt.
NÕu m¸y ®iÖn ph¶i söa ch÷a lín, sau khi hoµn thµnh ph¶i thÝ nghiÖm ®Æc tÝnh cña
nã råi míi ®−a vµo vËn hµnh.
1.6. Mét sè t×nh tr¹ng kh«ng b×nh th−êng trong vËn hµnh m¸y ®iÖn
* Theo kinh nghiÖm vËn hµnh t×nh tr¹ng kh«ng b×nh th−êng cña m¸y thÓ
hiÖn nh− sau:
+ §Æc tÝnh cña m¸y ®iÖn thay ®æi nghÜa lµ sè vßng quay vµ m«men quay biÕn ®æi:
M¸y qu¸ nãng côc bé hoÆc toµn bé v−ît ®Þnh møc cho phÐp.
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 15
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
§−êng ®Æc tÝnh cña m¸y ®iÖn kh«ng æn ®Þnh.
NÕu m¸y cã vµnh ®æi chiÒu, cã tia löa m¹nh xuÊt hiÖn ë d−íi chæi than.
C¸c nguyªn nh©n trªn cã thÓ lµ do bªn trong m¸y h− háng mét bé phËn nµo ®ã,
hoÆc còng cã thÓ do m¹ch bªn ngoµi m¸y g©y ra.
+ Nguyªn nh©n chÝnh cã thÓ ë ngoµi m¸y:
1. M¸y ®iÖn bÞ qu¸ t¶i
2. §iÖn ¸p m¹ng t¨ng, gi¶m qu¸ møc cho phÐp
3. D©y dÉn cung cÊp bÞ ®øt (®øt mét pha hÖ thèng ba pha hay ®øt d©y kÝch tõ
m¸y ®iÖn mét chiÒu).
4. ThiÕt bÞ ®iÒu khiÓn: CÇu dao, khëi ®éng tõ, ¸p t« m¸t bÞ háng.
+ Nguyªn nh©n chÝnh cã thÓ ë trong m¸y:
1. C¸ch ®iÖn gi÷a c¸c cuén d©y bÞ háng g©y ra ch¹m chËp gi÷a c¸c vßng d©y
cña mét cuén, ch¹m c¸c pha, ch¹m pha víi vá...
2. D©y nèi c¸c cuén d©y trong m¸y bÞ ®øt, tiÕp xóc chç vµnh ®æi chiÒu kh«ng
tèt, chæi than bÞ vì tuét d©y nèi.
3. §ai yÕu bÞ ®øt.
4. M¹ch tõ xÊu, c¸ch ®iÖn gi÷a c¸c l¸ thÐp bÞ h− háng.
5. æ trôc h− háng, trôc bÞ lÖch t©m.
6. PhÇn quay mÊt c©n b»ng.
Tr−êng hîp m¸y ®iÖn ®ang vËn hµnh nÕu ph¸t hiÖn hiÖn t−îng kh«ng b×nh
th−êng ph¶i c¾t ®iÖn ngõng m¸y ngay, sau ®ã tiÕn hµnh ®iÒu tra, ph©n tÝch nguyªn
nh©n, t×m biÖn ph¸p xö lý ®óng ®¾n. ChØ khi ®· cã xö lý ®Çy ®ñ míi cho phÐp m¸y
®iÖn lµm viÖc trë l¹i.
Tr−êng hîp ®éng c¬ më m¸y kh«ng quay ®−îc ph¶i c¾t ®iÖn ngay ®Ó xem xÐt.
Nguyªn nh©n ngoµi cã thÓ: M¹ng ®iÖn ®−a tíi kh«ng ®ñ ba pha do ®øt cÇu ch×
mét pha, do cÇu dao ®ãng kh«ng chÆt tiÕp xóc kh«ng tèt, hoÆc do d©y dÉn bÞ ®øt
m¹ch.
Nguyªn nh©n trong cã thÓ: Do m¸y bÞ kÐt ë bé phËn lµm viÖc hay bé truyÒn
®éng, cã thÓ do bªn trong ®éng c¬ bÞ ch¹m, chËp d©y, hoÆc ch¹m lâi r«to vµo stato,
hoÆc vßng bi bÞ háng. TuyÖt ®èi kh«ng ®−îc ®Ó ®iÖn cung cÊp l©u dµi khi ®éng c¬
kh«ng quay.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 16


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
* Nh÷ng sù cè th«ng th−êng nhÊt cña m¸y ®iÖn vµ c¸c ph−¬ng ph¸p ph¸t
hiÖn sù cè:
Sù cè m¸y ®iÖn ®a sè x¶y ra do kÕt qu¶ cña d©y quÊn bÞ háng (thùc tÕ kiÓm
nghiÖm 75%).
C¸c bé d©y cã ®é h− háng cao nh− thÕ lµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc nÆng nÒ cña chóng
vµ chñ yÕu lµ do tÝnh chÊt c¬ häc c¸c vËt liÖu c¸ch ®iÖn kh«ng ®−îc æn ®Þnh.
C¸c bé phËn kh¸c còng hay bÞ h− háng nh− c¸c chi tiÕt cña hÖ thèng truyÒn ®iÖn,
c¸c æ trôc vµ ®ai r«to...
* Chóng ta sÏ nghiªn cøu mét sè thiÕu sãt th−êng gÆp nhÊt trong m¸y ®iÖn:
C¸ch ®iÖn bÞ mßn vµ bÞ giµ cò ®i: Nã sÏ dÉn ®Õn h¹ thÊp ®iÖn trë c¸ch ®iÖn rÊt
nhiÒu. ThiÕu sãt cã thÓ do kÕt qu¶ tÊt nhiªn cña m¸y ®iÖn lµm viÖc l©u dµi hoÆc m¸y
®iÖn bÞ qu¸ t¶i nhiÒu (lµm c¸ch ®iÖn chãng giµ) chÊt c¸ch ®iÖn bÞ giµ lµ mét thiÕu sãt
nghiªm träng, muèn gi¶i quyÕt cÇn ph¶i c¸ch ®iÖn l¹i toµn bé c¶ m¸y.
C¸ch ®iÖn bÞ háng (®¸nh thñng): Do ®iÖn ¸p cao, do Èm −ít...nÕu cã thiÕt bÞ b¶o
vÖ t¸c ®éng nhanh th× vi ph¹m h− háng cña m¸y ®iÖn sÏ bÞ h¹n chÕ bít, trong nh÷ng
tr−êng hîp t−¬ng tù chØ cÇn söa ch÷a mét phÇn cña cuén d©y.
H− háng c¬ häc chÊt c¸ch ®iÖn: Do lóc vËn chuyÓn vµ khi l¾p kh«ng cÈn thËn,
x¶y ra gÉy c¸nh qu¹t vµ ®øt ®ai r«to, do s¸t cèt vµ bÞ ng¾t m¹ch bÊt th−êng ... nÕu m¸y
®iÖn lµm viÖc ®· l©u cuén d©y trong c¸c r·nh vµ phÇn ®Çu bÞ láng ra, ë tr¹ng th¸i ®ã
m¸y ®iÖn dÔ bÞ h− háng khi bÞ chËp m¹ch, cuén d©y kh«ng chÆt sÏ bÞ rung, do ®ã chÊt
c¸ch ®iÖn sÏ bÞ ph¸ ho¹i vµ m¸y sÏ bÞ háng.
ChÊt c¸ch ®iÖn cña m¸y ®iÖn bÞ háng phÇn ®Çu d©y quÊn, v× vËy ®ßi khi söa ch÷a
m¸y ®iÖn ph¶i quÊn l¹i c¸ch ®iÖn phÇn ®Çu bÞ h− háng. Nh−ng th−êng khi quÊn d©y
®−îc c¸ch ®iÖn l¹i hoµn toµn, cã thay thÕ c¸ch ®iÖn th× sÏ ch¾c ch¾n h¬n.
Sù ph¸ ho¹i c¸c chç tiÕp xóc vµ c¸c mèi hµn ë c¸c phÇn dÉn ®iÖn cña m¸y ®iÖn:
Do qu¸ t¶i nhiÒu, m¸y bÞ chÊn ®éng nh÷ng thiÕu sãt cña nhµ m¸y chÕ t¹o ra ...g©y ra.
ThiÕu sãt th«ng th−êng ®ã cã thÓ g©y ra nh÷ng sù cè nghiªm träng ®Æc biÖt ë c¸c m¸y
®iÖn cao thÕ.
Háng c¸c gèi trôc: Do l¾p kh«ng tèt, viÖc b«i tr¬n xÊu, m¸y bÞ chÊn ®éng qu¸
m¹ch vµ qu¸ t¶i nhiÒu, d©y cu roa c¨ng qu¸, c¸c vËt r¾n r¬i vµo gèi trôc (c¸t, phoi,
m¹t kim lo¹i, «xit...).
C¸c thiÕu sãt trong lâi thÐp m¸y ®iÖn: ph¸ ho¹i c¸ch ®iÖn gi÷a c¸c l¸ t«n vµ c¸c
khèi thÐp kh«ng Ðp chÆt ë nh÷ng m¸y nhá c¸c l¸ thÐp bÞ chËp chØ g©y nªn viÖc t¨ng
tæn thÊt lªn mét chót, ë m¸y trung b×nh nã sÏ lµm cho m¸y nãng tõng chç, ë c¸c m¸y
lín sÏ dÉn tíi sù cè nh− "ch¸y thÐp" lµm chÈy nh÷ng khèi lín.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 17


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
ThiÕu sãt cña hÖ thèng thô cña m¸y ®iÖn: Mßn nhiÒu cæ gãp ®iÖn, c¸c vßng tiÕp
xóc, chæi than vµ bé phËn ®ì than, c¸c chæi than ph¸t tia löa ®iÖn liªn tôc, nh÷ng ®iÒu
®ã g©y lªn chñ yÕu do kh«ng theo ®óng c¸c yªu cÇu c¬ b¶n, b¶o ®¶m cho m¸y vËn
hµnh b×nh th−êng, háng c¸ch ®iÖn c¸c d©y truyÒn ®iÖn cña chæi than...
C¸c thiÕu sãt ë ®ai r« to: Mèi hµn c¸c ®ai r«to bÞ ch¶y ra, ch¶y lßi c¸c vßng d©y,
lµm háng c¸ch ®iÖn ë d−íi ®ai, ë c¸c m¸y ph¸t ®iÖn tuèi bin c¸c ®ai r«to bÞ háng
th−êng do nh÷ng thiÕu sãt vÒ chÕ t¹o, phÈm chÊt rÌn bÞ kÐm, ®«i khi nguyªn nh©n lµm
háng ®ai lµ c¸c tr¹ng th¸i vËn hµnh kh«ng b×nh th−êng cña m¸y ph¸t ®iÖn tuèi bin
(phô t¶i kh«ng ®èi xøng qu¸ nhiÒu, bÞ chuyÓnn sang tr¹ng th¸i kh«ng ®ång bé...) g©y
qu¸ nhiÖt vµ cã c¸c kÏ nøt ë ®ai lín hoÆc lµm ch¶y thiÕc hµn ë c¸c ®ai d©y thÐp.
* Thùc tËp c¸ch ®Êu nèi d©y.
Dông cô cÇn cã: k×m bÊm d©y (dïng ®Ó tuèt d©y), b¨ng dÝnh ®iÖn (th−êng lµ
b¨ng dÝnh dÎo cã mµu ®en).
Khi x¶y ra ®øt d©y hoÆc cÇn ®Êu gi÷a hai ®Çu d©y ta cÇn ph¶i:
1. Tuèt d©y:
Khi phÇn lâi ®ång kh«ng thõa ra ngoµi so víi phÇn nhùa c¸ch ®iÖn th× ta dïng
k×m bÊm ®Ó bÊm võa ph¶i vµ tuèt lét líp nhùa c¸ch ®iÖn bäc ngoµi, ®Ó tr¬ líp ®ång
(kho¶ng 2 cm), chó ý nÕu bÊm m¹nh qu¸ cã thÓ lµm ®øt d©y (®øt c¶ phÇn c¸ch ®iÖn
lÉn phÇn lâi ®ång), cßn nÕu bÊm nhÑ qu¸ th× khã lµm tuét líp nhùa c¸ch ®iÖn cÇn thiÕt
®Ó ®Êu nèi.
Khi phÇn lâi ®ång cßn mét Ýt ngoµi nhùa, nÕu cã thÓ tuèt th¼ng phÇn lâi ®ång ®ã
khi tuèt thªm phÇn nhùa dÔ dµng (nÕu kh«ng thÓ tuèt th¼ng phÇn lâi ®ång ®ã th× khi
tuèt thªm rÊt khã v× nã bÞ ng¾t), nÕu kh«ng thÓ tuèt th¼ng phÇn lâi ®ång ®ã th× ta bÊm
®øt ®o¹n lâi ®ång ®ã råi bÊm l¹i tõ ®Çu cho dÔ.
2. §Êu nèi:
§Êu d©y còng ph¶i ®Êu ®óng c¸ch: §Êu nh− kiÓu xo¾n hai d©y thõng vµo víi
nhau nh−ng víi kiÓu ®èi ®Çu lâi ®ång nµy quÊn lªn lâi ®ång kia, ®Ó cho mèi nèi
kh«ng bÞ cém lªn mét côc, ®Ó cho ph¼ng phô vô ®i nhiÒu d©y dÔ dµng, ®Ó khi quÊn
b¨ng dÝnh c¸ch ®iÖn dÔ dµng h¬n ®Ó cã thÈm mü h¬n.
3. QuÊn b¨ng dÝnh c¸ch ®iÖn:
§Ó ®¶m b¶o mèi nèi kh«ng bÞ hë ®iÖn còng nh− ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho ngõêi vµ
vËt, ta sö dông b¨ng dÝnh dÎo mµu ®en (lo¹i b¨ng dÝnh cã thÓ gi·n ®−îc), ta quÊn
xung quanh mèi nèi theo chiÒu thuËn tay sao cho nã phñ hÕt mèi nèi vµ ®ñ ch¾c
nh−ng còng dÔ th¸o ®Ó phôc vô söa ch÷a sau nµy.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 18


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
* Thùc tËp c¸ch hµn ®iÖn vµ hµn nhiÖt th¸o mèi hµn ®Ó phôc vô söa ch÷a,
dông cô gåm cã:
Má hµn ®iÖn hoÆc thanh hµn nhiÖt (hµn b»ng c¸ch ®èi nãng), th−êng hµm mèi
nhá th× dïng hµn ®iÖn cßn hµn mèi to th× dïng hµn nhiÖt.
Nhùa th«ng dïng ®Ó röa chç hµn.
ThiÕc ®Ó phôc vô hµn.
Nh÷ng c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh hµn:
+ Dïng dao c¹o líp d¬n c¸ch ®iÖn (nÕu cã líp s¬n c¸ch ®iÖn) ®Ó hµn, nÕu kh«ng
thiÕc sÏ kh«ng b¸m lªn mèi cÇn hµn.
+ §Ó má hµn vµo n¬i cÇn hµn (lµm gia nhiÖt chç hµn) khi n¬i hµn ®ñ nãng ®Ó
hµn, th× dïng má hµn lµm ch¶y thiÕc vµo n¬i cÇn hµn, nh−ng chØ võa ®ñ ®Î thiÕc khái
ch¶y lung tung ra c¸c n¬i kh¸c vµ gi÷ nguyªn mèi hµn ®Õn khi nã nguéi h¼n th× mèi
hµn míi ch¾c.
C¸ch th¸o gì mèi hµn:
VÖ sinh s¹ch mèi hµn sau ®ã dïng má hµn ®· gia nhiÖt nung nãng ®Õn nhiÖt ®é
®ñ lµm nãng ch¶y thiÕc.
DÝ má hµn ®· nung nãng vµo mèi hµn cÇn gì, lµm cho thiÕc ch¶y ra.
Dïng ®Çu bèi d©y ®ång ®Ó hót thiÕc khái mèi hµn.
Sau ®ã cã thÓ t¸ch mèi hµn ra.
1.7. Quy tr×nh bo¶ d−ìng, s¬n tÈm, sÊy m¸y ®iÖn:
1.7.1. Quy tr×nh b¶o d−ìng :
C¸c cÊp c¸ch ®iÖn sö dông trong c¸c m¸y ®iÖn , khÝ cô ®iÖn: tuú theo yªu cÇu lµm viÖc
cña c¸c m¸y ®iÖn, khÝ cô ®iÖn mµ ng−êi ta sö dông c¸c vËt liÖu c¸ch ®iÖn víi c¸c cÊp
c¸ch ®iÖn kh¸c nhau. Cã c¸c cÊp c¸ch ®iÖn sau:

Y A E B F H C

900C 1050C 1200C 1300C 1550C 1800C > 1800C

Trªn tµu thuû, yªu cÇu cÊp c¸ch ®iÖn ph¶i tõ cÊp B trë lªn do ®iÒu kiÖn lµm viÖc
kh¾c nghiÖt vµ muèn gi¶m träng l−îng, kÝch th−íc thiÕt bÞ th× ph¶i t¨ng nhiÖt ®é lªn .
Khi b¶o d−ìng , chóng ta ph¶i biÕt ®−îc cÊp c¸ch ®iÖn cña cuén d©y ®Ó khi s¬n tÈm
cho ®óng chñng lo¹i.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 19


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

B¶ng ®iÖn trë c¸ch ®iÖn tèi thiÓu :

Tªn phÇn m¸y ®iÖn §iÖn trë c¸ch ®iÖn(M#)

Khi sÊy ®Õn 600C Khi khai th¸c


-R«to m¸y ®iÖn mét chiÒu 1 MΩ 0.1÷0.25 MΩ
U250V
-Stato cña m¸y ®iÖn ®ång bé, m¸y 1 MΩ 0.5 MΩ
®iÖn dÞ bé R«to d©y quÊn, cuén
d©y m¸y biÕn ¸p cã U250V
-R«to cña m¸y ®iÖn ®ång bé
(phÇn c¶m) (90V÷110V). 0.5 MΩ 0.1 MΩ
-M¸y ®iÖn cã ®iÖn ¸p U500V 1MΩ/ 1KV 0.3÷0.5 MΩ/1KV

B¶o d−ìng : Dïng khÝ nÕn thæi s¹ch bôi bÆm trong c¸c cuén d©y, sau ®ã kÕt hîp víi
dÇu röa c¸ch ®iÖn phun vµo c¸c cuén d©y. DÇu röa c¸ch ®iÖn cã ®Æc ®iÓm :

\ Cã thÓ hoµ tan bôi bÆm, dÇu mì nh−ng kh«ng lµm háng c¸ch ®iÖn

\ Bay h¬i nhanh, Ýt ®éc h¹i, kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng.

\ Khi dïng ph¶i ®óng lo¹i cho cuén d©y m¸y ®iÖn vµ ®−îc c«ng −íc quèc tÕ
cho phÐp .

L−u ý : Trong tr−êng hîp c¸c cuén d©y bÞ ngËp n−íc mÆn ph¶i röa b»ng n−íc ngät ,
cã thÓ ph¶i luéc cuén d©y mét vµi lÇn sau ®ã míi röa b»ng dÇu röa.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 20


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
R

t (h)
BiÓu ®å ®iÖn trë c¸ch ®iÖn khi sÊy

Sau khi b¶o d−ìng xong chóng ta tiÕn hµnh sÊy c¸c cuén d©y m¸y ®iÖn. Chó ý
nhiÖt ®é sÊy ph¶i phï hîp víi cÊp c¸ch ®iÖn vµ phï hîp víi thêi gian c«ng t¸c cña
m¸y ®iÖn. Khi b¾t ®Çu sÊy th× Rc® gi¶m v× n−íc ch−a bay h¬i,sau mét thêi gian th× Rc®
= const, sau ®ã n−íc bay h¬i th× Rc® sÏ t¨ng. Thêi gian sÊy ph¶i ®ñ l©u, th−êng lµ tõ 16
÷ 24h.
1.7.2. C¸c ph−¬ng ph¸p sÊy :

* SÊy b»ng nguån nhiÖt tõ bªn ngoµi: ®−îc lÊy tõ lß sÊy. Lß sÊy ph¶i ®¶m b¶o
nhiÖt ®é t¨ng ®Òu vµ cã lç tho¸t h¬i n−íc cã kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh nhiÖt chØnh nhiÖt ®é
trong qu¸ tr×nh sÊy. ë nh÷ng m¸y ®iÖn c«ng suÊt lín th−êng trang bÞ c¸c ®iÖn sÊy
th−êng xuyªn ®Ó gi÷ cho th©n nhiÖt cña m¸y tõ 60 ÷ 800C.

* SÊy b»ng ph−¬ng ph¸p cho dßng ®iÖn ch¹y vµo c¸c cuén d©y: Ph−¬ng ph¸p
nµy chØ cho phÐp sÊy khi ®iÖn trë c¸ch ®iÖn cña c¸c cuén d©y n»m ë 1 gi¸ trÞ nhÊt
®Þnh vµ dßng ®iÖn ch¹y qua cuén d©y ph¶i ®−îc h¹n chÕ nhá h¬n dßng ®Þnh møc cña
cuén d©y cã ®iÖn ¸p thÊp nhÊt.

1.7.3. Quy tr×nh s¬n tÈm m¸y ®iÖn:

§èi víi c¸c cuén d©y m¸y ®iÖn sau khi b¶o d−ìng xong hoÆc sau khi quÊn míi
ng−êi ta ph¶i s¬n tÈm sÊy c¸ch ®iÖn. Môc ®Ých lµ ®Ó lµm t¨ng c¸ch ®iÖn c¸c cuén d©y
vµ cè ®Þnh c¸c cuén d©y. Trong qu¸ tr×nh s¬n tÈm cÇn chó ý nh÷ng ®iÒu kiÖn sau:

\ §èi víi cuén d©y m¸y ®iÖn cÊp nµo th× phØa nhóng vµo dÇu c¸ch ®iÖn cÊp ®ã.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 21


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
\ §èi víi phÇn øng m¸y ®iÖn mét chiÒu, phÇn c¶m cña m¸y ®iÖn ®ång bé, R«to
cña m¸y ®iÖn dÞ bé d©y quÊn ta ph¶i bäc vµnh tr−ît, cæ gãp l¹i sau ®ã nhóng phÇn
kh«ng chøa vµnh tr−ît, cæ gãp vµo bÓ dÇu c¸ch ®iÖn.

\ TÊt c¶ c¸c ®Çu d©y ph¶i ®−îc bäc mét líp b¨ng chèng dÝnh.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 22


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

ch−¬ng 2: khÝ cô ®iÖn

2.1. §o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn vµ tiªu chuÈn kiÓm tra c¸ch ®iÖn.
Sù lµm viÖc an toµn liªn tôc vµ ®¶m b¶o cña thiÕt bÞ ®iÖn, m¸y ®iÖn, khÝ cô ®iÖn
v.v... tr−íc tiªn phô thuéc vµo tr¹ng th¸i tèt xÊu cña ®iÖn trë c¸ch ®iÖn. Do vËy, viÖc
do ®iÖn trë c¸ch ®iÖn b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn ®èi víi khÝ cô ®iÖn.
Ng−êi ta quy ®Þnh tiªu chuÈn vÒ giíi h¹n cho phÐp cña ®iÖn trë c¸ch ®iÖn, d−íi
giíi h¹n ®ã, kh«ng ®−îc dïng vµ ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý.
§o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn cña c¸c m¹ch ®iÖn (m¹ch ®éng lùc, m¹ch nhÞ thø) theo tiªu
chuÈn ®èi víi ®iÖp ¸p 1000V ph¶i tháa m·n yªu cÇu:
Rcd > 0,5 MΩ
§èi víi c¸c khÝ cô ®iÖn dïng trong sinh ho¹t, yªu cÇu ®iÖn trë c¸ch ®iÖn cña bèi
d©y víi vá kim lo¹i kh«ng ®−îc bÐ h¬n 1 MΩ.
§iÖn trë c¸ch ®iÖn cña cuén d©y c¸c thiÕt bÞ ®ãng c¾t ®iÖn ¸p thÊp (c«ng t¾c t¬,
khëi ®éng tõ v.v...) ®−îc ®o b»ng mªg«m mÐt 1000V cÇn ph¶i cã gi¸ trÞ lín h¬n 2
MΩ. Thùc tÕ, ®iÖn trë c¸ch ®iÖn ®Æt trong nhµ kh« r¸o kh«ng ®−îc bÐ h¬n 5 MΩ.
− §iÖn trë c¸ch ®iÖn cña tÊt c¶ khÝ cô ®iÖn cña m¹ch nhÞ thø nãi chung phØa lín
h¬n 2 MΩ, (®o b»ng mªg«m mÐt 500 1000V). (C¸c tªu chuÈn kiÓm tra c¸ch ®iÖn trªn
nªn ®−îc xem lµ gi¸ trÞ tham kh¶o).
§o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn ®−îc tiÕn hµnh tr−íc khi ®−a vµo vËn hµnh c¸c thiÕt bÞ vµ
khÝ cô ®iÖn, sau khi söa ch÷a vµ ®Þnh kú hai n¨m mét lÇn.
§Ó do ®iÖn trë c¸ch ®iÖn, ta tiÕn hµnh nh− sau:
Tr−íc tiªn, x¸c ®Þnh c¸ch ®iÓn cña m¹ch ®iÖn ®èi víi vá, sau ®ã x¸c ®Þnh c¸ch
®iÖn cña m¹ch nµy ®èi víi m¹ch kh¸c v.v...
§Ó kiÓm tra ®iÓn trë c¸ch ®iÖn cña côm gåm c¸c khÝ cô ®iÖn ®· ®−îc l¾p ®Æt so
víi m¸t, vÝ dô: ®Çu tiªn ta th¸o cÇu ch× ®Ó ®¶m b¶o khÝ cô, thiÕt bÞ ®−îc ®o kh«ng cßn
®iÖn ¸p. Sau ®ã, sÏ ®ãng tÊt c¶ cÇu dao ®iÖn, ®−a vµo m¹ch tÊt c¶ nh÷ng khÝ cô ®iÖn
cßn l¹i, kÓ c¶ c¸c ®Ìn ®iÖn, nh− vËy, toµn bé khÝ cô vµ thiÕt bÞ t¹o thµnh m¹ch thèng
nhÊt cÇn ®−îc kiÓm tra tr¹ng th¸i c¸ch ®iÖn. §Ó ®o ®−îc, mét ®Çu khÝ cô ®iÖn nãi víi
cùc E cña mªga«m mÐt, cßn ®Çu kia cña mªga«m mÐt nèi víi m¸t. Quay tay quay, Ên
nót P (nÕu m¸y cã nót P) sau ®ã, ta ®äc sè chØ trªn ®ång hå, nÕu sè chØ nµy lín h¬n
gi¸ trÞ Rcd > 0,5 MΩ th× nãi chung côm ®−îc c¸ch ®iÖn tèt so víi ®Êt. Trong tr−êng
hîp ®iÖn trë c¸ch ®iÖn nhá h¬n gi¸ trÞ nªu trªn, ta ph¶i ®o ®iÖn trë c¸ch ®iÖn cña tõng
khÝ cô ®iÖn riªng lÎ cña m¹ch riªng lÎ, chø kh«ng ®o gi¸ trÞ cña toµn bé côm.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 23


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
2.2. L¾p ®Æt, kiÓm tra, vËn hµnh, b¶o qu¶n, b¶o d−ìng c¸c khÝ cô ®iÖn.
2.2.1. L¾p ®Æt, kiÓm tra khÝ cô ®iÖn trong b¶ng ®iÖn.
2.2.1.1. L¾p ®Æt.
C¸c b¶ng ®iÖn kiÓu hë cã kÝch th−íc kh«ng lín nªn träng l−îng còng nhÑ, bèn
gãc cña b¶ng khoan bèn lç trßn ®Ó b¾t bul«ng hoÆc vÝt qua c¸c lç vµo t−êng hoÆc cét
nhµ. Nh÷ng b¶ng ®iÖn nÆng h¬n ph¶i b¾t vµo khung thÐp ch«n vµo t−êng hay cét.
C¸c b¶ng ®iÖn cña m¹ch th¾p s¸ng ®Æt ë khu nhµ d©n dông th−êng ®Æt trªn
t−êng c¸ch mÆt ®Êt 1,6 ÷ 2m. ë nh÷ng n¬i s¶n xuÊt, c¸c b¶ng ®iÖn m¹ch th¾p s¸ng ®Æt
cao h¬n mÆt ®Êt 1,5 ÷ 1,8 m.
C¸c b¶ng ®iÖn ®éng lùc cã cÇu dao, ®Æt c¸ch mÆt ®Êt tõ 1,50 ®Õn 1,80 m. ë
nh÷ng n¬i s¶n xuÊt, c¸c b¶ng ®iÖn ®Òu ph¶i ®Æt trong tñ kim lo¹i hoÆc trong hîp kÝn
b»ng kim lo¹i. C¸c b¶ng ®iÖn ph¶i ®Æt theo qu¶ däi hay th−íc th¨ng b»ng (niv«) ®Ó
chóng cã vÞ trÝ th¼ng ®øng. Muèn ®Æt c¸c b¶ng ®iÑn b»ng ®¸ hoÆc c¸c vËt liÖu kh¸c
vµo t−êng ®¸, bª t«ng ph¶i ®ôc lç vµo t−êng råi tr¸t v÷a xim¨ng ë ch©n c¸c gi¸ ®ì ®Æt
trong lç. §Æt c¸c b¶ng ®iÖn b»ng ®¸ hoÆc c¸c vËt liÖu kh¸c vµo t−êng ®¸, bª t«ng ph¶i
®ôc lç vµo t−êng råi tr¸t v÷a xim¨ng ë ch©n c¸c gi¸ ®ì ®Æt trong lç. §Æt c¸c b¶ng ®iÖn
trªn t−êng gç th−êng ®−îc thùc hiÖn trªn c¸c gi¸ ®ì cã h×nh d¸ng ch÷ E b¾t vµo
t−êng b»ng vÝt gç hay bul«ng vÆn vµo gç.
Khi ®Æt c¸c thiÕt bÞ ph©n phèi ®iÖn n¨ng cho nh÷ng n¬i tiªu thô nhiÒu, c¸c ph©n
x−ëng, c¸c nhµ g¸c v.v... ta dïng tñ ph©n phèi. C¸c tñ th−êng cã khung x−¬ng b»ng
thÐp ®Þnh h×nh hoÆc t«n uèn, cßn phÝa tr−íc b»ng t«n dµy 2 mm. C¸c tñ ®iÖn cã kÝch
th−íc tïy theo yªu cÇu, NÕu hai tñ ®èi diÖn nhau kho¶ng c¸ch bÐ nhÊt gi÷a chóng nªn
®Ò tõ 1 m ®Õn 1,6 m ®Ó cho ng−êi ®i l¹i phôc vô dÔ dµng. Kho¶ng c¸ch bÐ nhÊt lµ 100
mm, tõ mÐp trong tñ ph©n phèi ®Õn thanh dÉn ®iÖn bÐ nhÊt l µ 100 mm. Thanh dÉn
®iÖn b»ng ®ång hay nh«m. Ba pha ®−îc s¬n mµu kh¸c nhau th−êng lµ: §á vµng xanh
(A B C).
KhÝ cô ®o ®iÖn ®−îc l¾p ë chiÒu cao thÝch hîp ®Ó thao t¸c nhÑ nhµng vµ th−êng
tÝnh tõ mÆt nªn 1,4 ÷ 1,8m.
CÇu ch× nªn l¾p phÝa tr−íc b¶ng ®Ó thay dÔ dµng. CÇu ch× hë kh«ng nªn dïng.
Khi n¾p c¸c thiÕt bÞ ®iÒu chØnh, biÕn trë, khëi ®ång tõ, v.v... ph¶i kiÓm tra xem
xÐt c¸c cuén d©y bªn trong cã bÞ ®øt hay chËp m¹ch kh«ng. NÕu c¸ch ®iÖn kh«ng ®¹t,
ph¶i ®em sÊy b»ng dßng ®iÖn hay trong tñ sÊy. Yªu cÇu chÝnh ®èi víi viÖc l¾p c¸c
thiÕt bÞ khëi ®éng lµ lµm sao b¾t chÆt vµ th¼ng. CÇn chó ý khi l¾p thiÕt bÞ cã m¸y ®o,
¸p t« m¸t vµ c¸c r¬le b¶o vÖ v× chóng chØ lµm viÖc ch¾c ch¾n khi ®Æt th¼ng ®øng.
Trªn ®©y lµ mét sè sè liÖu chuÈn (tham kh¶o cña c¸c n−íc) l¾p ®Æt khi cô ®iÖn
ë b¶ng vµ tñ ®iÖn. Trªn thùc tÕ, ®èi víi c¸c m¸y mãc sö dông ¸p thÊp, c¸c khÝ cô ®iÖn

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 24


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
th−êng ®Æt víi yªu cÇu gän, kÝch th−íc nhá nªn ng−êi ta th−êng dïng vËt liÖu c¸ch
®iÖn cã ®iÖn trë c¸ch ®iÖn cao vµ tËn dông kho¶ng kh«ng khÝ kh«ng cÇn thiÕt.
Sau khi kiÓm tra viÖc l¾p c¸c b¶ng vµ tõng thiÕt bÞ, ta chuyÓn sang kiÓm tra hÖ
thèng c¸p vµ c¸c phÇn kh¸c.
Khi kiÓm tra l¾p r¸p nÕu thÊy chç nµo ch−a thËt ®óng, nh−ng vÉn trong ph¹m vi
cho phÐp so víi thiÕt kÕ th× còng cÇn ghi vµo s¬ ®å l¾p. CÇn trao cho ng−êi vËn hµnh
nh÷ng sè liÖu ®ã víi c¸c tµi liÖu, v¨n b¶n thö nghiÖm.
2.2.1.2. B¶o qu¶n, b¶o d−ìng, kiÓm tra, hiÖu chØnh vµ söa ch÷a c¸c khÝ cô ®iÖn
h¹ ¸p.
2.2.1.2.1. §èi víi c¸c ¸pt«m¸t ho¹t ®éng trong c¸c tr¹ng th¸i thiÕt bÞ ®iÖn ®−îc vËn
hµnh liªn tôc, hµng th¸ng nªn tiÕn hµnh b¶o d−ìng víi néi dung sau:
a. KiÓm tra, lµm s¹ch tiÕp ®iÓm chÝnh, hép dËp t¾t hå quang.
b. KiÓm tra, lµm s¹ch c¸c chi tiÕt c¸ch ®iÖn b»ng giÎ tÈm x¨ng vµ b»ng giÎ kh«.
Kh«ng nªn dïng c¸c vËt cøng ®Ó lµm s¹ch.
c. KiÓm tra, lµm s¹ch tiÕp ®iÓm phô vµ tiÕp ®iÓm ®iÒu khiÓn (nÕu cã)
d. KiÓm tra, lµm s¹ch m¹ch ®iÒu khiÓn, m¹ch tÝn hiÖu vµ m¹ch tù ®éng.
e. KiÓm tra, lµm s¹ch siÕt chÆt c¸c bu l«ng cña ®−êng d©y dÉn ®iÖn ®Õn c¸c sø
b»ng cê lª thÝch hîp tr¸nh dïng k×m vÆn
f. Thö ®ãng apt«m¸t b»ng hÖ thèng m¹ch tù ®éng hay b»ng nót bÊm ®iÒu khiÓn
ë kho¶ng c¸ch.
g. KiÓm tra, lµm s¹ch c¬ cÊu ®ãng l¾p l¹i tù ®éng (nÕu cã) ®ång thêi kiÓm tra
kho¶ng thêi gian gi÷a lóc më vµ ®ãng lËp l¹i.
h. KiÓm tra hµnh tr×nh tiÕp ®iÓm ®éng.
i. KiÓm tra bé phËn truyÒn ®éng vµ kiÓm tra ¸p lùc lß xo
k. Ngoµi ra cÇn ph¶i lµm thªm c¸c yªu cÇu riªng cña tõng lo¹i.
2.2.1.2.2. B¶o d−ìng vµ söa ch÷a ®Þnh k× hµng n¨m:
Thùc hiÖn néi dung cña b¶o d−ìng hµng th¸ng ®ång thêi tiÕn hµnh thªm c¸c néi
dung sau:
a. Thay thÕ nh÷ng chi tiÕt bÞ háng
b. Th¸o vµ lµm s¹ch bé dËp t¾t hå quang
c. §o vµ kiÓm tra ®iÖn trë c¸c cuén d©y duy tr×, cuén d©y ®ãng vµ cuén d©y më
(nÕu cã)
d. Thùc hiÖn kiÓm tra c¸ch ®iÖn cÇu dao.
e. L¾p c¸c bé phËn ®· th¸o ra ®Ó kiÓm tra theo thø tù ng−îc l¹i.
f. kiÓm tra hµnh tr×nh cña tiÕp ®iÓm ®éng.
g. Xem xÐt vµ kiÓm tra ¸p lùc lß xo b»ng lùc kÕ.
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 25
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
h. ®iÒu chØnh ®iÖn vµ c¬ khÝ
i. Ngoµi c¸c yªu cÇu trªn cßn cÇn ph¶i lµm thªm c¸c yªu cÇu riªng cña tõng lo¹i
cÇu dao.
2.2.1.2.3. Tñ ®Æt c¸c khÝ cô ®iÖn vµ tñ ®iÒu khiÓn gåm c¸c khÝ cô ®iÖn th× ®Þnh k× 3
th¸ng nªn tiÕn hµnh víi néi dung sau:
a. Lau s¹ch c¸c bé phËn thiÕt bÞ khÝ cô ®iÖn ë trong vµ ngoµi tñ
b. TÊt c¶ nh÷ng chi tiÕt c¸ch ®iÖn ph¶i lau b»ng giÎ tÈm x¨ng sau ®ã b»ng giÎ
kh«, kh«ng ®−îc dïng c¸c vËt cøng ®Ó lau.
c. XiÕt bu l«ng láng b»ng cê lª ®ång thêi quan s¸t c¸c bul«ng xem nã cã bÞ ph¸t
nãng qu¸ trong thêi gian lµm viÖc khiÕn cho mµu s¾c bÞ biÕn ®æi
d. KiÓm tra, lµm s¹ch tÊt c¶ c¸c cÇu dao, cÇu ch× khÝ cô ®iÒu khiÓn, ®o l−êng,
b¶o vÖ, d©y dÉn nèi ®iÖn.
e. KiÓm tra vµnh ®ai tiÕp ®Êt, d©y dÉn nh¸nh ®Õn vµnh ®ai nµy, lµm s¹ch vµ xiÕt
l¹i bul«ng tiÕp ®Êt.
h. Nh÷ng phÇn tiÕp xóc cña cÇu dao thao t¸c b»ng tay ph¶i lµm s¹ch, kiÓm tra
c¸c c¬ cÊu thao t¸c.
g. KiÓm tra tr¹ng th¸i më cöa tñ v× cã mét sè khÝ cô ®iÖn n»m trong nh÷ng tñ cã
hÖ thèng liªn ®éng an toµn.
Chó ý: R»ng ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c trªn an toµn chóng ta ph¶i c¾t c¸c m¹ch ®iÖn
®−a ®Õn tñ tr−íc khi tiÕn hµnh c«ng t¸c.
2.2.1.3. Mét vµi hiÖn t−îng h− háng th«ng th−êng vµ c¸ch söa ch÷a
* §iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o cho khÝ cô ®iÖn lµm viÖc b×nh th−êng
• Ph¶i lùa chän ®óng khÝ cô theo dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p.
• ChÊt l−îng kÕt cÊu vµ ®Æc tÝnh kü thuËt cña khÝ cô ®iÖn ph¶i tèt.
• Ph¶i l¾p r¸p vµ ®iÒu chØnh khÝ cô ®iÖn theo quy ph¹m kü thuËt l¾p ®Æt ®iÖn.
• Ph¶i ®Þnh kú b¶o d−ìng, lµm s¹ch vµ thay thÕ chi tiÕt mau mßn trong qu¸
tr×nh sö dông vËn hµnh.
Tuy nhiªn do ®iÒu kiÖn lµm viÖc nÆng nÒ ®Æc biÖt lµ ë c¸c nhµ m¸y chÕ t¹o c¬ khÝ
c¸c khÝ cô ®iÖn nh− c«ng t¾c t¬, khëi ®éng tõ, r¬ le vv... th−êng hay bÞ h− háng do c¸c
nguyªn nh©n sau:
ViÖc ®iÒu khiÓn tù ®éng truyÒn ®éng ®iÖn trong hÇu hÕt c¸c nhµ m¸y c«ng cô
®−îc thùc hiÖn theo hµm thêi gian hay hµm hµnh tr×nh lµm cho c¸c khÝ cô ®iÖn ph¶i
®ãng c¾t trong c¸c ®iÒu kiÖn nÆng nÒ vµ th−êng xuyªn xuÊt hiÖn c¸c qu¸ tr×nh qu¸ ®é
trong chóng.
TÇn sè ®ãng ng¾t c¸c khÝ cô ®iÖn lín lµm chÊn ®éng vµ mau háng c¸c c¬ cÊu c¬
®iÖn vµ l¾p ghÐp.
M«i tr−êng xung quanh th−êng cã bôi gang, bôi than, dÇu mì...¶nh h−ëng ®¸ng
kÓ ®Õn chÊt l−îng lµm viÖc vµ tuæi thä cña khÝ cô ®iÖn.
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 26
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
§Ó gi¶m c¸c ¶nh h−ëng nµy ngµy nay th«ng dông 2 ph−¬ng ph¸p ®Æt khÝ cô ®iÖn
®iÒu khiÓn vµ b¶o vÖ m¸y c«ng cô lµ:
• §Æt khÝ cô ®iÖn trong tñ ngay trong thµnh m¸y.
• §Æt khÝ cô ®iÖn trong tñ (tr¹m) ë bªn ngoµi m¸y.
Kinh nghiÖm thùc tÕ sö dông vËn hµnh vµ qua thèng kª ph©n tÝch c¸c sù cè h−
háng cña c¸c khÝ cô ®iÖn h¹ thÕ cho thÊy d¹ng sù cè chñ yÕu lµ: Ch¸y háng c¸c tiÕp
®iÓm chÝnh tÜnh, ®éng vµ h− háng cuén d©y, trong ®ã hay háng nhÊt lµ c¸c khëi ®éng
tõ vµ r¬le trung gian.
§Ó rót kinh nghiÖm trong sö dông vËn hµnh vµ cã biÖn ph¸p c«ng nghÖ söa ch÷a
®óng ®¾n ta cÇn t×m hiÓu c¸c nguyªn nh©n g©y ra h− háng nµy.
* HiÖn t−îng h− háng tiÕp ®iÓm
+ Nguyªn nh©n cã thÓ:
• Lùa chän kh«ng ®óng c«ng suÊt khÝ cô ®iÖn: Ch¼ng h¹n nh− dßng ®iÖn
®Þnh møc vµ tÇn sè thao t¸c cña khÝ cô ®iÖn kh«ng ®óng víi thùc tÕ.
• Lùc Ðp trªn c¸c tiÕp ®iÓm kh«ng ®ñ.
• Gi¸ ®ì tiÕp ®iÓm kh«ng b»ng ph¼ng hoÆc l¾p ghÐp lÖch.
• BÒ mÆt viªn tiÕp ®iÓm bÞ oxi ho¸ do x©m thùc cña m«i tr−êng lµm viÖc.
• Do hËu qu¶ cña viÖc xuÊt hiÖn dßng ®iÖn ng¾n m¹ch mét pha víi®Êt hoÆc
dßng ng¾n m¹ch hai pha ë phÝa sau c«ng t¾c t¬....
+ BiÖn ph¸p söa ch÷a:
• Lùa chän khÝ cô ®iÖn cho ®óng c«ng suÊt, dßng ®iÖn, ®iÖn ¸p vµ chÕ ®é
lµm viÖc t−¬ng øng.
• KiÓm tra vµ söa ch÷a l¾n th¼ng ®é b»ng ph¼ng cña gi¸ ®ì tiÕp ®iÓm, ®iÒu
khiÓn ®Ó khÐp trïng khÝp hoµn toµn c¸c tiÕp ®iÓm ®éng vµ tÜnh cña c¸c bé
khèng chÕ, r¬ le vv....
• KiÓm tra l¹i lß xo cña tiÕp ®iÓm ®éng xem cã bÞ mÐo, biÕn d¹ng hay ®Æt
lÖch khái cèt gi÷ kh«ng. Ph¶i ®iÒu chØnh ®óng lùc Ðp tiÕp ®iÓm vµ cã thÓ
kiÓm tra b»ng lùc kÕ.
• Thay thÕ b»ng tiÕp ®iÓm dù phßng khi kiÓm tra thÊy tiÕp ®iÓm bÞ mßn gÇn
hÕt hoÆc ch¸y háng nÆng.
§Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn lµm viÖc cã ®¶o chiÒu hay h·m ng−îc c¸c tiÕp ®iÓm
nhanh chãng bÞ h− mßn.,...Kinh nghiÖm cho thÊy lµ tiÕp ®iÓm ®éng hay mao mßn
h¬n.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 27


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
+ Nguyªn nh©n cã thÓ:
• Ng¾n m¹ch côc bé gi÷a c¸c vßng d©y do c¸ch ®iÖn xÊu.
• Ng¾n m¹ch gi÷a c¸c d©y dÉn ra do chÊt l−îng c¸ch ®iÖn xÊu hoÆc ng¾n
m¹ch gi÷a d©y dÉn ra vµ c¸c vßng d©y quÊn cña cuén d©y do ®Æt giao nhau
kh«ng cã lãt c¸ch ®iÖn.
• §øt d©y quÊn.
• §iÖn ¸p t¨ng cao qu¸ ®iÖn ¸p ®Þnh møc cña cuén d©y.
• C¸ch ®iÖn cña cuén d©y bÞ ph¸ háng do bÞ va ®Ëp c¬ khÝ.
• C¸ch ®iÖn bÞ ph¸ huû do cuén d©ybÞ qu¸ nãng hoÆc v× tÝnh to¸n th«ng sè
quÊn l¹i cuén d©y kh«ng ®óng, hoÆc ®iÖn ¸p cuén d©y bÞ n©ng cao qu¸,
hoÆc lâi thÐp hót kh«ng hoµn toµn, hoÆc ®iÒu chØnh kh«ng ®óng hµnh tr×nh
lâi thÐp.
+ BiÖn ph¸p söa ch÷a:
• KiÓm tra vµ lo¹i trõ c¸c nguyªn nh©n bªn ngoµi g©y h− háng cuén d©y vµ
quÊn l¹i cuén d©y theo mÉu hoÆc tÝnh to¸n l¹i cuén d©y ®óng ®iÖn ¸p vµ
c«ng suÊt tiªu thô yªu cÇu.
• Khi quÊn l¹i cuèn d©y cÇn ®¶m b¶o c«ng nghÖ söa ch÷a ®óng kü thuËt v×
®ã lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó ®¶m b¶o ®é bÒn vµ tuæi thä cuén d©y.
2.2.2. Quy tr×nh b¶o d−ìng khÝ cô ®iÖn.
Trong qu¸ tr×nh l¾p ®Æt, vËn hµnh c¸c khÝ cô ®iÖn ph¶i th−êng xuyªn ®−îc b¶o
d−ìng.
Th¸o c¸c tiÕp ®iÓm cña r¬ le, c«ng t¾c t¬ vv...®Ó kiÓm tra xem cã bÞ rç hay ch¶y,
ch¶y do tiÕp xóc kh«ng chÆt g©y tia löa ®iÖn, nÕu tiÕp ®iÓm bÞ rç th× dïng giÊy r¸p
®¸nh s¹ch.
NÕu tiÕp ®iÓm bÞ mµi mßn cÇn thay thÕ tiÕp ®iÓm míi.
KiÓm tra vµ hiÖu chØnh lùc tiÕp xóc cña c¸c tiÕp ®iÓm.
KiÓm tra lß xo nÕu kh«ng ®ñ ®é cøng hay nÐn kÐo qu¸ c¨ng th× ph¶i chØnh ®Þnh
cho phï hîp, th¸o c¸c lß xo kiÓm tra xem cã bÞ gÉy dËp hay kh«ng ®Ó thay thÕ.
Th¸o kiÓm tra c¸c thiÕt bÞ dËp hå quang xem c¸c ®å sø cã bÞ vì hay kh«ng.
Khi thay thÕ hoÆc söa ch÷a ph¶i chän ®óng lo¹i ®Ó hÖ thèng lµm viÖc b×nh
th−êng vµ l©u dµi.
Sau khi thay thÕ c¸c chi tiÕt cÇn tiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó lÊy ®Æc tÝnh, nÕu ch−a
phï hîp ph¶i hiÖu chØnh l¹i.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 28


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
PhÇn 4: C¸c hÖ thèng trªn tµu 700 teu
CH¦¥NG I : TR¹M PH¸T §IÖN CHÝNH

1.1. GIíI THIÖU C¸C CHøC N¡NG HÖ THèNG TR¹M PH¸T TµU 700TEU
1.1.1. Ph©n bè t¶i t¸c dông :
1.1.1.1. Ph©n bè t¶i t¸c dông b»ng tay :
3S8( 028 ) vÒ vÞ trÝ Manual khi ®ã ch©n 1-2 cÊp tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn m¸y ph¸t
b»ng tay ®Õn ch©n sè 2 cña khèi A1.
ViÖc thùc hiÖn ph©n bè t¶i t¸c dông b»ng tay cho c¸c m¸y ph¸t ®−îc thùc hiÖn
trªn PANEL sè 5
+ 3S15, 6S15 (041) : Lµ c¸c c«ng t¾c ®iÒu khiÓn cÊp nguån cho ®éng c¬ secvo
quay theo chiÒu t¨ng hoÆc gi¶m nhiªn liÖu vµo c¸c Diesel 1,2.Cã 3 vÞ trÝ t¨ng,gi¶m,t¾t
+ K23 : Lµ r¬le cÊp nguån cho ®éng c¬ secv« quay theo chiÒu t¸c ®éng gi¶m
nhiªn liÖu vµo Diesel.
+ K24: Lµ r¬le cÊp nguån cho ®éng c¬ secv« quay theo chiÒu t¸c ®éng t¨ng
nhiªn liÖu vµo Diesel
C¸c r¬ le nµy ®−îc thÓ hiÖn trªn b¶n vÏ OUTPUTS1A13/A(017-GENERATOR
PROTECTION DIESEL GENERATOR) .
Gi¶ sö m¸y ph¸t 1 ®ang ho¹t ®éng, ta hoµ m¸y ph¸t 2 lªn l−íi, lóc ®ã m¸y ph¸t 2
ch−a nhËn t¶i , muèn m¸y ph¸t hai nhËn t¶i th× ta ph¶i thùc hiÖn nh− sau:
+ §−a tay ®iÒu khiÓn ®éng c¬ secvo cña m¸y ph¸t 1 vÒ vÞ trÝ gi¶m nhiªn liÖu.
+ §−a tay ®iÒu khiÓn ®éng c¬ secvo cña m¸y ph¸t 2 vÒ vÞ trÝ t¨ng nhiªn liÖu.
Qóa tr×nh t¨ng gi¶m ph¶i thùc hiÖn ®ång ®Òu cho ®Õn khi ta quan s¸t trªn 2 ®ång hå
®o c«ng suÊt thÊy gi¸ trÞ cña chóng t−¬ng ®−¬ng nhau th× dõng l¹i.
1.1.1.2.Tù ®éng ph©n bè t¶i t¸c dông :
Qu¸ tr×nh tù ®éng ph©n bè t¶i t¸c dông ®ùoc thùc hiÖn khi c«ng t¾c S8 ®−îc ®Æt
ë vÞ trÝ AUTO. Sau khi m¸y ph¸t ®−îc hßa tù ®éng hÖ thèng sÏ tiÕn hµnh ph©n chia t¶i
t¸c dông cho m¸y ph¸t. TÝn hiÖu t¶i cña m¸y ph¸t sÏ ®−îc c¶m nhËn th«ng qua dßng
t¶i cña m¸y ph¸t ®−îc lÊy tõ c¸c biÕn dßng ®−îc ®−a vµo c¸c ®Çu X1.6, X1.7, X1.8.
Khi tÝn hiÖu c«ng suÊt cña hai m¸y kh¸c nhau .sÏ cã tÝn hiÖu cÊp nguån cho ®éng c¬
secv« ®Ó thay ®æi l−îng nhiªu liÖu vµo §iesel do ®ã thay ®æi ®−îc c«ng suÊt cña m¸y
ph¸t .
1.1.1.3. Nguyªn lý ho¹t ®éng:
Tr¹m ph¸t chÝnh trªn tµu 700 TEU lµ hÖ thèng tr¹m ph¸t kh«ng chæi than. Nguån
kÝch tõ chÝnh ®−îc lÊy tõ m¸y ph¸t kÝch tõ. Bé R484 cã thÓ ho¹t ®éng víi m¸y ph¸t
kÝch tõ lo¹i AREP hoÆc lo¹i PMG.Tren tµu 700TEU sö dông lo¹i AREP.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 29


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
HÖ thèng tr¹m ph¸t chÝnh trªn tµu: 3 pha, tÇn sè 60 Hz, sö dông lo¹i m¸y ph¸t 46.2,
lo¹i kÝch tõ AREP .
ë bé ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p c¸c ch©n gi¨m ë ST6, ST9 ®−îc nèi kÝn, ch©n gi¨m ST3 ë
vÞ trÝ 60 Hz, ch©n gi¨m ST1 ®Ó hë vµ modul R73 ®−îc nèi vµo bé R448 nh− trªn h×nh
vÏ.
1.1.1.3.1. æn ®Þnh diÖn ¸p m¸y ph¸t :
Nguyªn lý chung ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p theo ®é lÖch:

TÝn hiÖu ®iÖn ¸p thùc cña m¸y ph¸t Uf ®−îc ®−a tíi phÇn tö so s¸nh SS ®Ó so s¸nh víi
tÝn hiÖu ®iÖn ¸p chuÈn Uo, tÝn hiÖu sai lÖch ®iÖn ¸p
∆U = U0 – Uf ®−a ®Õn bé t¹o xung ®Ó ®iÒu khiÓn gãc më cña thyristor ®Ó thay ®æi
gi¸ trÞ dßng kÝch tõ ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t theo su h−íng lµm gi¶m gi¸ trÞ
∆U.
Khi ®iÖn ¸p thùc cña m¸y ph¸t sai lÖch so víi tÝn hiÖu ®iÖn ¸p chuÈn th× xuÊt
hiÖn tÝn hiÖu sai lÖch ®iÖn ¸p ∆U ®iÒu khiÓn dßng kÝch tõ cña m¸y ph¸t kÝch tõ, gi¸ trÞ
dßng kÝch tõ ë cuén kÝch tõ chÝnh cña m¸y ph¸t sÏ thay ®æi ®Ó cho ra gi¸ trÞ ®iÖn ¸p
t−¬ng øng cña m¸y ph¸t theo xu h−íng lµm gi¶m gi¸ trÞ sai lÖch ®iÒu khiÓn ®ã.
Bé ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p R448 ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c ®é lÖch. Modul R731 ®−îc
kÕt nèi, víi c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn æn ®Þnh ®iÖn ¸p øng víi tr¹m ph¸t 3 pha vµ cho
phÐp ®Æt gi¸ trÞ ®iÖn ¸p chuÈn th«ng qua m«t module ph©n ¸p .
TÝn hiÖu ®iÖn ¸p chuÈn U0 ®−a vµo bé R448 ®−îc ®Æt bëi module ph©n ¸p. §iÖn ¸p
pha thùc U cña m¸y ph¸t ®−îc ®−a vµo ®Çu 380-0 V cña bé R448. Hai tÝn hiÖu nµy so
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 30
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
s¸nh víi nhau cho tÝn hiÖu sai lÖch ®iÖn ¸p ∆U = U0 – U.Tins hiÖu nµy sÏ ®−îc dïng
®Ó ®iÒu khiÓn kÝch tõ cña m¸y ph¸t (th«ng qua ®Çu ra E+, E- cÊp nguån 1 chiÒu tíi
cuén Exciter qua ®ã ®iÒu khiÓn ®−îc dßng kÝch tõ cÊp cho cuén kÝch tõ cña m¸y ph¸t
chÝnh.).
1.1.1.3.2. Qu¸ tr×nh tù kÝch ban ®Çu:
Khi m¸y ph¸t khëi ®éng, tèc ®é t¨ng dÇn lªn khi ®ã tÇn sè t¨ng dÇn.
+ Víi m¸y ph¸t kÝch tõ lo¹i PWG víi nam ch©m vÜnh cöu ®Æt ngay trªn rotor (bé
m¸y ph¸t kÝch tõ), khi rotor quay xuÊt hiÖn søc ®iÖn ®éng trong c¸c cuén phô ®−a vµo
t¹o nguån kÝch tõ cho m¸y ph¸t chÝnh.

+ Víi m¸y ph¸t kÝch tõ AREP th× tõ d− trong m¸y c¶m øng lªn c¸c cuén phô
c¸c søc ®iÖn ®éng ®−a vµo bé R448 t¹o nguån kÝch tõ ®−a tíi cuén kÝch tõ cña m¸y
ph¸t.

Khi xuÊt hiÖn ®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t chÝnh, ®iÖn ¸p cña hai pha U-W ®−îc ®−a
vµo bé R448 ®iÒu khiÓn kÝch tõ cho m¸y ph¸t. TÇn sè m¸y ph¸t t¨ng lªn giíi h¹n ®iÒu
khiÓn cña chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p theo tÇn sè U/f chøc n¨ng nµy ho¹t ®éng ®iÒu
khiÓn ®iÖn ¸p t¨ng tuyÕn tÝnh víi tÇn sè. Tíi giíi h¹n tÇn sè 48 Hz (øng víi tÇn sè
®Þnh møc cña m¸y ph¸t lµ 50 Hz) hoÆc 57,5 Hz (øng víi tÇn sè ®Þnh møc cña m¸y
ph¸t lµ 60 Hz) khi ®ã ®iÖn ¸p cña tr¹m ph¸t ®· ®¹t gi¸ trÞ ®Þnh møc. TÇn sè tiÕp tôc
t¨ng lªn ®iÖn ¸p m¸y ph¸t t¨ng lªn khi ®ã th«ng qua bé so s¸nh ®iÖn ¸p so s¸nh gi¸ trÞ
®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t vµ ®iÖn ¸p ®Æt, gi¸ trÞ ®é lÖnh th«ng qua bé so s¸nh ∆U ®iÒu
khiÓn khèng chÕ ®iÖn ¸p m¸y ph¸t ë gi¸ trÞ ®Þnh møc cßn tÇn sè tiÕp tôc t¨ng ®Õn gi¸
trÞ ®Þnh møc.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 31


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1.1.1.3.3. Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p theo tÇn sè (U/f):
Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p R448 cã chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p theo tÇn sè cña
dßng ®iÖn m¸y ph¸t theo biÓu ®å:

Khi m¸y ®−îc lai bëi ®éng c¬ lai tÇn sè t¨ng dÇn, trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸
tr×nh tù kÝch khi tÇn sè cña tr¹m ph¸t cßn nhá th× chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p theo
tÇn sè ch−a ho¹t ®éng. Khi tÇn sè m¸y ph¸t t¨ng lªn giíi h¹n ®iÒu khiÓn cña chøc
n¨ng nµy, th× ®iÖn ¸p m¸y ph¸t ®−îc ®iÒu khiÓn t¨ng tuyÕn tÝnh theo gi¸ trÞ cña tÇn sè
m¸y ph¸t. Khi tÇn sè m¸y ph¸t ®¹t gi¸ trÞ 48 Hz øng víi tÇn sè ®Þnh møc lµ 50 Hz hay
57,5 Hz øng víi tÇn sè ®Þnh møc lµ 60 Hz khi ®ã ®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t ®· ®¹t gi¸ trÞ
®iÖn ¸p ®Þnh møc, khi tÇn sè tiÕp tôc t¨ng lªn ®Õn gi¸ trÞ ®Þnh møc th× ®iÖn ¸p cña m¸y
ph¸t ®−îc gi÷ nguyªn ë gi¸ trÞ ®Þnh møc. NÕu ch©n ST5 ®−îc c¾m gi¨m nèi kÝn (with
LAM) th× cã ®Ìn b¸o khi chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®iÖn ¸p theo tÇn sè ho¹t ®éng. Cßn khi
ch©n ST5 ®Ó hë th× kh«ng cã ®Ìn hiÓn thÞ.
1.2. HÖ THèNG PH¢N Bè T¶I V¤ C¤NG 700TEU:
HÖ thèng ph©n bè t¶i v« c«ng trªn tµu 700TEU ho¹t ®éng theo ph−¬ng ph¸p
®iÒu khiÓn ®é nghiªng ®Æc tÝnh ngoµi b»ng c¸ch lÊy tÝn hiÖ tõ dßng t¶i.Khi m¸y ph¸t
nhËn t¶i gi¸ trÞ dßng ®iÖn t¶i ®−îc lÊy th«ng qua biÕn .®−îc ®−a vµo hai ®Çu S1,S2 qua
biÕn trë P1 chuyÓn thµnh tÝn hiÖu ®iÖn ¸p ®−a vµo bé R448 ®iÒu khiÓn ,thay ®æi dßng
kÝch tõ t−¬ng øng víi dßng t−¬ng øng víi dßng t¶i.
Ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh ph©n chia t¶i v« c«ng b»ng c¸ch ®iÒu chØnh ®Æc tÝnh
ngoµi m¸y ph¸t. TÝn hiÖu dßng t¶i chuyÓn thµnh tÝn hiÖu ®iÖn ¸p kho¶ng 3 - 7 V AC
®−îc céng víi gi¸ trÞ ®iÖn ¸p trong m¹ch R448 (céng c¸c tÝn hiÖu t−¬ng tù) cho ta tÝn
hiÖu t¶i v« c«ng. Khi c«ng t¸c song song, m¸y ph¸t nhËn nhiÒu t¶i v« c«ng h¬n, tÝn
hiÖu t¶i v« c«ng cña m¸y ph¸t ®iÒu khiÓn gi¶m dßng kÝch tõ, ®Æc tÝnh ngoµi cña m¸y
ph¸t bÞ ®¸nh gôc xuèng. M¸y ph¸t sÏ gi¶m t¶i v« c«ng. ë m¸y ph¸t nhËn Ýt t¶i v« c«ng
h¬n, tÝn hiÖu t¶i v« c«ng ®iÒu khiÓn t¨ng kÝch tõ, ®Æc tÝnh ngoµi cña m¸y ph¸t cøng
h¬n, m¸y ph¸t nhËn thªm t¶i v« c«ng. Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi ®−îc thùc hiÖn ®Õn khi
c¸c m¸y c©n b»ng t¶i v« c«ng hoÆc ®é chªnh lÖch t¶i v« c«ng n»m trong giíi h¹n cho
phÐp.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 32


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1.3. B¶O VÖ CHO HÖ THèNG TR¹M PH¸T §IÖN TµU THñY
1.3.1. C¸c b¶o vÖ vµ chØnh ®Þnh :
- M¹ch nguån kÝch tõ cÊp vµo bé R448 ®−îc b¶o vÖ ng¾n m¹ch bëi cÇu ch× F1.
- §iÒu chØnh gi¸ trÞ dßng kÝch tõ th«ng qua nóm xoay P5.
- §iÒu chØnh gi¸ trÞ tÇn sè ®iÒu khiÓn khi ®iÖn ¸p ®¹t ®Þnh møc trong chøc n¨ng
®iÒu chØnh U/f th«ng qua nóm xoay P4.
- §iÒu chØnh gi¸ trÞ ®iÖn ¸p th«ng qua nóm xoay P2.
- §Æt gi¸ trÞ ®iÖn ¸p ®Þnh møc th«ng qua triÕt ¸p ST4 bªn ngoµi bé R448 hoÆc
th«ng qua modul R731 nèi thªm vµo R448.
- §iÒu chØnh ®é nghiªng ®Æc tÝnh ngoµi th«ng qua nóm xoay P1.
1.3.2. Giíi thiÖu b¶o vÖ c«ng suÊt ng−îc trong tr¹m ph¸t 700TEU:
§Ó c¶m biÕn chiÒu vµ ®é lín cña gi¸ trÞ c«ng suÊt cña M¸y ph¸t ,trªn tµu
700TEU sö dông bé A11 ®©y lµ bé ®o vµ c¶m biÕn gi¸ trÞ c«ng suÊt cña m¸y ph¸t
(Trang 7 cña tËp b¶n vÏ GSSWLR-MI,GENERATOR PROTECTION DIESEL
GENERATOR 1).3ch©n 2,5,8 lµ 3 ch©n lÊy tÝn hiÖu ®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t tõ 3 ®Çu XI
1, XI 2, X1 3 ba ®Çu nµy t−¬ng øng víi ®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t .TÝn hiÖu dßng cña m¸y
ph¸t ®−îc ®−a vµo ch©n sè 3 vµ ch©n sè 9,tÝn hiÖu nµy ®−îc lÊy tõ c¸c ch©n XI 6 vµ XI
8 th«ng qua biÕn dßng .TÝn hiÖu tû lÖ víi ®é lín cña c«ng suÊt m¸y ph¸t ®−îc ®−a ra
hai ®Çu ra 19 vµ 20 ®Ó ®−a ®Õn c¸c ®Çu XT1 11 vµ XT1 12 ®−a ®Õn ®ång hå ®o c«ng
suÊt cña m¸y ph¸t ®−îc ®Æt trªn b¶ng ®iÖn chÝnh .Cßn c¸c ®Çu ra 13,14 tû lÖ víi ®é
lín vµ chiÒu c«ng suÊt cña m¸y ph¸t ®−îc ®−a ®Õn c¸c ®Çu 1A11/13,1A11/14(trang
hai 21 cña tËp b¶n vÏ nµy) ®©y lµ ®Çu vµo t−¬ng tù cña tÝn hiÖu c«ng suÊt cña m¸y
ph¸t .TÝn hiÖu c«ng suÊt cña m¸y ph¸t sÏ ®−îc PLC gi¸m s¸t vµ hiÖn thÞ trªn mµn h×nh
cña m¸y tÝnh .Gi¶ sö v× mét lý do nµo ®Êy mµ m¸y ph¸t sè 1 bÞ hiÖn t−îng c«ng suÊt
ng−îc khi ®ã khèi PLC xö lý .ë ®Çu ra 1A12/9 sÏ cã tÝn hiÖu cÊp ®iÖn cho r¬ le
K10.K10 cã ®iÖn sÏ ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã (trang 24) cÊp tÝn hiÖu ®Õn c¸c ch©n XCR
1 vµ XCR 4 cña khèi RC-DEVICE t¹o tÝn hiÖu chÔ ng¾t aptomat cña m¸y ph¸t .§ång
thêi c¸c ch©n XS1 7, XS1 8 ë m¹ch ®iÒu khiÓn ¸ptomat cña m¸y ph¸t còng ®−îc cÊp
tÝn hiÖu .Cuén MN cã ®iÖn sau mét thêi gian trÔ aptomat cña m¸y ph¸t sÏ d−îc ng¾t ra
khái l−íi . Khèi ALARM UNIT ë trang 23 sÏ ®−îc cÊp tÝn hiÖu b¸o ®éng c«ng suÊt
ng−îc cho m¸y ph¸t .§ång thêi ®Çu ra 1A13/8 sÏ cã tÝn hiÖu hiÖn thÞ gi¸ trÞ c«ng suÊt
ng−îc cña m¸y ph¸t .
1.3.3. Giíi thiÖu b¶o vÖ qu¸ t¶i trong tr¹m ph¸t tµu 700TEU
TÝn hiÖu vÒ dßng t¶i c¸c pha cña cña m¸y ph¸t ®−îc lÊy th«ng qua biÕn dßng
T1,T2,T3, ®−îc ®−a vµo c¸c ®Çu vµo X1.6,X1.7,X1.8 cña khèi A1
(GN.PROTECTING DEVICE/BEAKE CONTROL)trang 26 tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn
chÝnh .C¸c ®Çu vµo nµy ®−îc thÓ hiÖn râ trªn tËp b¶n vÏ GSSWLR-MIS HD1,
GENERATOR PROTECTION DIESEL GENERATOR .
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 33
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
C¸c tÝn hiÖu dßng t¶i nµy sÏ ®−îc ®−a ®Õn khèi 1A10(trang 7 cña tËp b¶n vÏ nµy) ®©y
lµ khèi biÕn ®æi tÝn hiÖu dßng t¶i c¸c pha cña m¸y ph¸t thµnh tÝn hiÖu ®iÖn 1 chiÒu vµ
®−îc ®−a ®Õn c¸c d©y 1A10/+1,1A10/+2,1A10/+3, 1A10/-. §Ó ®−a ®Õn c¸c ®Çu vµo
t−¬ng tù cña PLC(trang 13) thùc hiÖn gi¸m s¸t dßng t¶i cña m¸y ph¸t :
+ 1A12/13:§Çu vµo t−¬ng tù ®Ó gi¸m s¸t gi¸ trÞ dßng t¶i pha L1 cña
m¸y ph¸t
+ 1A12/13:§Çu vµo t−¬ng tù gi¸m s¸t gi¸ trÞ dßng t¶i pha L2 cña
m¸y ph¸t .
+ 1A12/13:§Çu vµo t−¬ng tù gi¸m s¸t gi¸ trÞ dßng t¶i pha L3 cña m¸y ph¸t .
+ 1A12/13:§Çu vµo chung
TÝn hiÖu vÒ dßng t¶i cña m¸y ph¸t sÏ ®−îc khèi PLC xö lý .V× mét nguyªn nh©n
nµo ®ã mµ m¸y ph¸t bÞ qu¸ t¶i. Khi gi¸ trÞ dßng t¶i cña m¸y ph¸t ®¹t gi¸ trÞ 100% I®m .
Khèi PLC sÏ xö lý vµ c¸p tÝn hiÖu ng¾t c¸c phô t¶i kh«ng quan träng theo 3 b−íc sau
®©y :
+B−íc 1 ng¾t c¸c Panel ph©n chia c¸c container socket 1->3
+B−íc 3 ng¾t c¸c Panel ph©n chia c¸c bé chia chia c¸ch vµ ®iÒu hßa
kh«ng khÝ
+B−íc 2 ng¾t c¸c Panel ph©n chia c¸c container socket 1->3
Gi¶ xö m¸y ph¸t sè 1 ®ang c«ng t¸c trªn l−íi v× mét lý do nµo ®ã mµ m¸y ph¸t bÞ qu¸
t¶i.TÝn hiÖu dßng t¶i ®ã ®¹t ®Õn 100I®m sÏ ®ùîc ®−a ®Õn c¸c ®Çu vµo t−¬ng tù cña
PLC .C¸c phô t¶i kh«ng quan träng sÏ ®−îc ng¾t ra theo c¸c b−íc nh− ®· nãi ë trªn:
*B−íc 1: TÝn hiÖu ng¾t aptomat cña c¸c phô t¶i kh«ng quan träng ®−îc ®−a ra
1A12/17(016) cÊp ®iÖn co r¬ le K17.K17 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm K17 ë trang 25 cÊp
tÝn hiÖu ®Õn c¸c ch©n XI 1,XI 2 .C¸c nhãm ch©n nµy ®−îc thÓ hiÖn cô thÓ trªn trang
38 cña tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn chÝnh.Ch©n 1XI 2sÏ cÊp tÝn hiÖu ®Õn d©y STEP 1HG .R¬
le K1(059 – MAIN SWITCH BOAD ) sÏ ®−îc cÊp ®iÖn .K1 cã ®iÖn nã sÏ ®ãng c¸c
tiÕp ®iÓm cña nã nh− sau:
+ K1(53.4) tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn chÝnh .tr−íc ®ã nÕu ¸pt«mat cÊp nguån cho æ
c¾m container1 ®ãng th× r¬ le K41 sÏ cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã ë cét sè 7.Nh−
vËy hai tiÕp®iÓm K41 vµ tiÕp ®iÓm K1 ®ãng th× sÏ cã tÝn hiÖu ng¾t aptomat ®−îc ®−a
®Õn ch©n A4 cña Q1 ¸ptomat Q1sÏ ®−îc ng¾t ra khái l−íi .
+ K1(54.2) tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn chÝnh .tr−íc ®ã nÕu ¸pt«mat cÊp nguån cho æ
c¾m container2 ®ãng th× r¬ le K42 sÏ cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã ë cét sè 2.Nh−
vËy hai tiÕp®iÓm K42 vµ tiÕp ®iÓm K1 ®ãng th× sÏ cã tÝn hiÖu ng¾t aptomat ®−îc ®−a
®Õn ch©n A4 cña Q2 ¸ptomat Q2 sÏ ®−îc ng¾t ra khái l−íi.
+ K1(55.2) tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn chÝnh .tr−íc ®ã nÕu ¸pt«mat cÊp nguån cho æ
c¾m container3 ®ãng th× r¬ le K43 sÏ cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã ë cét sè 2.Nh−

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 34


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
vËy hai tiÕp®iÓm K43 vµ tiÕp ®iÓm K1 ®ãng th× sÏ cã tÝn hiÖu ng¾t aptomat ®−îc ®−a
®Õn ch©n A4 cña Q3 ¸ptomat Q1 sÏ ®−îc ng¾t ra khái l−íi.
*B−íc 2: Sau khi ng¾t c¸c phô t¶i ë b−íc 1 mµ vÉn cßn tÝn hiÖu qu¸ t¶i t× PLC sÏ tiÕp
tôc göi tÝn hiÖu ®Õn c¾t nhãm phô t¶i tiÕp theo. §Çu ra 1A12/18(trang 16 GSSWLR-
MI,GENERATOR PROTECTION DIESEL GENERATOR) cÊp ®iÖn co r¬ le
K18.K18 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm K17 ë trang 25 cÊp tÝn hiÖu ®Õn c¸c ch©n XI 3,XI 4 .
C¸c nhãm ch©n nµy ®−îc thÓ hiÖn cô thÓ trªn trang 38 cña tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn chÝnh.
Ch©n 1XI 4sÏ cÊp tÝn hiÖu ®Õn d©y STEP 2HG. R¬ le K2(trang 59 tËp b¶n vÏ b¶ng
®iÖn chÝnh ) sÏ ®−îc cÊp ®iÖn. K2 cã ®iÖn nã sÏ ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm cña nã nh− sau:
+ K2(63.2) tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn chÝnh .tr−íc ®ã nÕu ¸pt«mat cÊp nguån cho æ
c¾m container4 ®ãng th× r¬ le K41 sÏ cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã ë cét sè 2.Nh−
vËy hai tiÕp®iÓm K41 vµ tiÕp ®iÓm K2 ®ãng th× sÏ cã tÝn hiÖu ng¾t aptomat ®−îc ®−a
®Õn ch©n A4 cña Q1 ¸ptomat Q1sÏ ®−îc ng¾t ra khái l−íi .
+ K2(64.2) tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn chÝnh .tr−íc ®ã nÕu ¸pt«mat cÊp nguån cho æ
c¾m container5 ®ãng th× r¬ le K42 sÏ cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã ë cét sè 2.Nh−
vËy hai tiÕp®iÓm K42 vµ tiÕp ®iÓm K2 ®ãng th× sÏ cã tÝn hiÖu ng¾t aptomat ®−îc ®−a
®Õn ch©n A4 cña Q2 ¸ptomat Q2 sÏ ®−îc ng¾t ra khái l−íi .
+ K2(65.2) tËp b¶n vÏ b¶ng ®iÖn chÝnh .tr−íc ®ã nÕu ¸pt«mat cÊp nguån cho æ
c¾m container6 ®ãng th× r¬ le K43 sÏ xã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã ë cét sè 2.Nh−
vËy hai tiÕp®iÓm K43 vµ tiÕp ®iÓm K2 ®ãng th× sÏ cãtÝn hiÖu ng¾t aptomat ®−îc ®−a
®Õn ch©n A4 cña Q3 ¸ptomat Q1sÏ ®−îc ng¾t ra khái l−íi.
*B−íc 3: NÕu sau khi c¾t nhãm phô t¶i ë b−íc 2 mµ m¸y ph¸t vÉn bÞ qu¸ t¶i th× PLC
sÏ tiÕp tôc göi tÝn hiÖu ®Õn c¾t c¸c nhãm phô t¶i tiÕp theo ®Çu ra 1A12/18(trang 17
GSSWLR-MI,GENERATOR PROTECTION DIESEL GENERATOR). SÏ cã tÝn hiÖu
cÊp cho r¬le K19. K19 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm K19 ë trang 25 cÊp tÝn hiÖu ®Õn c¸c
ch©n XI 5,XI 6. C¸c nhãm ch©n nµy ®−îc thÓ hiÖn cô thÓ trªn trang 38 cña tËp b¶n vÏ
b¶ng ®iÖn chÝnh. Ch©n 1XI 6sÏ cÊp tÝn hiÖu ®Õn d©y STEP 3HG lóc nµy cuén ng¾t
C1,C2 cña apt«mat Q4(trang16.8) cÊp nguån cho bé ®iÒu hßa kh«ng khÝ (D.B.AIR
CONDITION) vµ r¬ le thêi gian K8(trang 75) cã ®iÖn sau mét thêi gian trÔ ®ãng tiÕp
®iÓm cña nã cÊp nguån cho r¬ le K7. K7 cã ®iÖn sÏ ®ãn tiÕp ®iÓm cña nã cÊp nguån
cho cuén ng¾t aptomat cÊp nguån cho bé chia c¾t (D.B SEPARATORS) C1,C2 ng¾t
aptomat ra khái l−íi .
§ång thêi víi tÝn hiÖu ng¾t c¸c phô t¶i kh«ng quan träng th× ®Çu ra
1A12/15(trang 16 cña tËp b¶n vÏ GSSWLR-MI,GENERATOR PROTECTION
DIESEL GENERATOR sÏ cã tÝn hiÖu cÊp ngu«n f cho R¬ le K15 .K15 cã ®iÖn sÏ
®ãng tiÕp ®iÓm cña nã ë trang 25 day XP3 sÏ ®−îc cÊp tÝn hiÖu .Khèi ALARM UNIT
ë trang 23 sÏ ®−îc cÊp tÝn hiÖu b¸o ®éng qu¸ t¶i m¸y ph¸t .

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 35


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Khi gi¸ trÞ dßng t¶i cña m¸y ph¸t ®¹t 110%Idmth× khi ®ã .khèi PLC sÏ xö lý .ë
®Çu ra 1A12/10 sÏ cã tÝn hiÖu cÊp ®iÖn r¬ le K11.K11 cã ®iÖn nã sÏ ®ãng tiÕp ®iÓm
cña nã ë(24.4) c¸c ch©n XS1 3, XS1 4 ë m¹ch ®iÒu khiÓn Aptomat trªn b¶ng ®iÖn
chÝnh ®−íc cÊp tÝn hiÖu Ap tomat cña m¸y ph¸t sÏ ®−îc ng¾t ra khái luíi ®iÖn .
1.3.4. Giíi thiÖu b¶o vÖ ng¾n m¹ch trong tr¹m ph¸t tµu 700TEU:
§Ó b¶o vÖ ng¾n m¹ch cho m¸y ph¸t ®iÖn trªn tµu 700TEU sö dông ¸p to mat .
Khi ng¾n m¹ch th× dßng cña tõng m¸y ph¸t t¨ng rÊt lín, c¸c biÕn dßng c¶m biÕn ®−îc
tÝn hiÖu nµy vµ ®−a tÝn hiÖu ®ñ lùc hót, lµm nh¶ c¸c tiÕp ®iÓm chÝnh cña aptomat dÉn
®Õn c¾t m¸y ph¸t ra khái l−íi. C¸c møc b¶o vÖ nh− sau:
+ Khi dßng ®¹t 115%I®m (553A) th× thêi gian thùc hiÖn b¶o vÖ lµ 20s.
+ Khi dßng ®¹t 300%I®m (1443A) th× thêi gian thùc hiÖn b¶o vÖ lµ
120ms.
+ Khi dßng ®¹t 1200%I®m (5772A) th× aptomat thùc hiÖn ng¾t ngay víi thêi
gian trÔ v« cïng nhá.
Ngoµi ra hÖ thèng cßn thùc hiÖn b¶o vÖ ng¾n m¹ch theo tõng khu vùc, ë khu
vùc nµo cã sù ng¾n m¹ch th× khu vùc ®ã ®−îc c¾t ra khái m¹ng ®Ó tr¸nh ¶nh h−ëng
®Õn c¸c khu vùc vµ ph©n tö kh¸c.
1.3.5. Giíi thiÖu b¶o vÖ ®iÖn ¸p thÊp trong tr¹m ph¸t ®iÖn 700TEU:
TÝn hiÖu ®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t ®−îc ®−a vµo c¸c X1.1,X1.2,X1.3 cña khèi
GSSWLR-MI,GENERATOR .V× mét lý do n¸o ®ã mµ m¸y ph¸t bÞ ®iÖn hiÖn t−îng
®iÖn ¸p thÊp.
+Gi¸ trÞ ®iÖn ¸p m¸y ph¸t Gi¶m thÊp xuèng thÊp cßn85%U®m th× sÏ cã tÝn hiÖu
göi Khèi ALARM UNIT ë trang 23 sÏ ®−îc cÊp tÝn hiÖu b¸o ®éng ®iÖn ¸p m¸y ph¸t
.thÊp .
+Khi gi¸ trÞ ®iÖn ¸p cña m¸y ph¸t gi¶m xuèng 50% U®mth× ®Çu ra 1XS1 7 vµ
1XS1 8 cã tÝn hiÖu cÊp ®iÖn cho cuén ng¾t aptmat .Aptomat sÏ ®−îc ng¾t ra khái l−íi .
§ång thêi sÏ cã tÝn hiÖu b¸o ®«nng ®iÖn ¸p m¸y ph¸t thÊp .
1.3.6. Giíi thiÖu b¶o vÖ ®iÖn ¸p cao trong tr¹m ph¸t ®iÖn 700TEU :
GSSWLR-MI,GENERATOR sÐ thùc hiªn chøc n¨ng b¸o ®éng kji ®iÖn ¸p cña
m¸y ph¸t ®¹t gi¸ trÞ 120% U®m th× sÏ cã tÝn hiÖu göi ®Õn ALARM UNIT b¸o ®éng
®iÖn ¸p m¸y ph¸t cao
Khi ®iÖn ¸p m¸y ph¸t ®¹t gi¸ tÞ 125% th× cuén ng¾t cña aptomat sÏ ®−îc cÊp
®iÖn aptomat sÏ ®−îc ng¾t ra khái l−íi .§ång thêi ë ®Çu ra 1A13/21 sÏ cã tÝn hiÖu cÊp
nguån cho r¬ le K6.K6 cã ®iÖn sÏ ®ãng tiÕp ®iÎm cña nã cÊp tÝn hiÖu Deexcitation .
1.3.7. Giíi thiÖu b¶o vÖ tÇn sè trong tr¹m ph¸t ®iÖn 700TEU :
Trong tr¹m ph¸t ®iÖn tµu 700TEU sÏ thùc hiÖn b¸o ®éng khi tÇn sè cña m¸y
ph¸t gi¶m xuèng 95%f®m.Va ng¾t m¸y ph¸t khi tµn sè cña m¸y p¸ht ®¹t gi¸ trÞ
90%f®m.TÝn hiÖu vÒ tÇn sè cña m¸y ph¸t ®−îc ®−a vµo c¸c ®Çu vµo 1A12/19 vµ
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 36
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1A12/22 .C¸c ®Çu ra 1A13/8 cã tÝn hiÖu hiÓn thÞ gi¸ trÞ tÇn ssè cña m¸y ph¸t lªn mµn
h×nh m¸y tÝnh .®ång thêi khèi ALARM UNIT sÏ cã tÝn hiÖu b¸o ®éng .Vµ cuén ng¾t
aptomat còng sÏ ®−îc cÊp ®iÖn ®Ó ng¾t aptomat ra khái l−íi khi tµn sè cña m¸y ph¸t
gi¶m xuèng 90%f®m

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 37


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

Ch−¬ng ii: hÖ thèng ®iÒu khiÓn nåi h¬I


2.1. C¸c th«ng sè kü thuËt chÝnh
Th«ng sè cña m¹ch ®iÖn:
+ ®iÖn ¸p m¹ch ®éng lùc: 3 x 440V
+ ®iÖn ¸p ®iÒu khiÓn m¹ch c«ng t¾c t¬ r¬ le 230V, m¹ch ®iÖn tö 24V
+ tÇn sè: 60Hz
2.2. Giíi thiÖu c¸c phÇn tö cña m¹ch ®iÒu khiÓn
Trang 10:
Q1B: CÇu dao cÊp nguån cho toµn bé hÖ thèng.
Q4B: ¸pt«m¸t cÊp nguån cho ®iÖn trë sÊy.
Q6B: ¸pt«m¸t cÊp nguån cho qu¹t giã.
Q8B: ¸pt«m¸t cÊp nguån cho b¬m dÇu sè 1.
Q10B: ¸pt«m¸t cÊp nguån cho b¬m dÇu sè 2.
F12B: ¸pt«m¸t cÊp nguån cho m¹ch ®iÒu khiÓn.
T12D: BiÕn ¸p h¹ ¸p cÊp nguån cho m¹ch ®iÒu khiÓn.
A14E: Bé biÕn ®æi ®iÖn ¸p tõ xoay chiÒu sang mét chiÒu cÊp nguån nu«i cho c¸c vØ
®iÖn tö.
E4G: §iÖn trë h©m sÊy dÇu.
M6G: Qu¹t giã.
M8G, M10G: Hai b¬m cÊp dÇu.
Trang 11:
Q1B, Q3B: ¸pt«m¸t cÊp nguån cho hai b¬m cÊp n−íc.
M1G, M3G: Hai b¬m cÊp n−íc.
M9G: B¬m n−íc nãng
Trang 22:
S2B, S3B: Nót Ên dõng sù cè
S3D: C«ng t¾c thùc hiÖn chøc n¨ng RESET hÖ thèng.
S11B: C«ng t¾c chän dÇu DIEZEL.
S12B: C«ng t¾c chän dÇu nÆng.
S14B: Nót thö ®Ìn.
K5F,K6F,K7F : R¬le trung gian tham gia vµo qu¸ tr×nh Reset hÖ thèng
K11F,K12F: R¬le cÊp nguån cho bé cÊp dÇu nÆng , dÇu nhÑ

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 38


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trang 24:
A1D: Bé biÕn ®æi møc n−íc.
P4D: Bé chØ b¸o møc n−íc nåi h¬i t¹i buång ®iÒu khiÓn.
P6D: Bé chØ b¸o møc n−íc thÊp
A3B: Bé chØ b¸o møc n−íc nåi h¬i cã c«ng t¾c giíi h¹n møc n−íc cao.
A6B: Bé chØ b¸o møc n−íc nåi h¬i cã c«ng t¾c giíi h¹n møc n−íc thÊp vµ d−íi
møc 2.
A9B: Bé chØ b¸o møc n−íc nåi h¬i ®ång thêi thùc hiÖn chøc n¨ng khëi ®éng,
dõng, STAND BY b¬m cÊp n−íc.
Trang 26:
A3C : Bé lÊy tÝn hiÖu møc n−íc thÊp
A2B: Bé lÊy tÝn hiÖu møc n−íc thÊp vµ khÕch ®¹i tÝn hiÖu møc n−íc thÊp 1 tõ
A3C.
B11C: C¶m biÕn ¸p lùc h¬i n−íc cao.
K5F,K6F,K7F,K8F,K9F,K10F,K11F:lµ c¸c r¬ le chung gian
Trang27:
A3C: Bé c¶m biÕn tÝn hiÖu møc n−íc thÊp 2
A2B: Bé lÊy tÝn hiÖu vµ khuÕch ®¹i tÝn hiÖu møc n−íc thÊp 2 tõ A3C
Trang 30:
A5C: Bé c¶m biÕn nång ®é muèi trong n−íc nåi h¬i.
A2A: Bé lÊy tÝn hiÖu vµ khuÕch ®¹i tÝn hiÖu nång ®é muèi trong n−íc nåi h¬i
A10A: Bé c¶m biÕn møc dÇu trong n−íc cÊp cho nåi h¬i.
K3F,K4F,K11F,K12F: lµ c¸c r¬ le thùc hiÖn chung gian
Trang 32:
S2A: C«ng t¾c cÊp nguån cho ®éng c¬ khuÊy n−íc.
M4D: §éng c¬ khuÊy n−íc cã chøc n¨ng ®Þnh l−îng t¸c nh©n g©y ®é cøng cña
n−íc.
Trang 34:
S7D: Lµ c¶m biÕn møc n−íc nãng qu¸ thÊp
S9D: Lµ c¶m biÕn møc n−íc nãng thÊp
S11D:Lµ c¶m biÕn møc n−íc nãng cao
S2A: Lµ c«ng t¾c chän chÕ ®é ho¹t ®éng cho ®éng c¬ lai b¬m n−íc nãng
S2B,S2D: Lµ c¸c c¶m biÕn cÊp nguån cho ®éng c¬ lai b¬m n−íc nãng ho¹t ®éng
ë chÕ ®é tù ®éng
S2D,S3D,S2E,S3E: Lµ c¸c nót Ên khëi ®éng vµ dõng ë chÕ ®é b»ng tay
H2F: Lµ ®Ìn b¸o ho¹t ®éng
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 39
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trang 58:
S1A, S6A: C«ng t¾c chän chÕ ®é cho b¬m cÊp n−íc (Auto, Manu, Stand by)
S2D, S3D, S7D, S8D: Nót khëi ®éng vµ dõng b¬m cÊp n−íc tõ xa.
S4B, S2E, S9B, S7E: Nót khëi ®éng vµ dõng b¬m cÊp n−íc t¹i chç.
H1D, H6D: §Ìn b¸o b¬m cÊp n−íc ho¹t ®éng.
Trang 60:
B7C: ¸p lùc giã vµo nåi h¬i thÊp
S5C: C«ng t¾c ®ãng khi nåi h¬i ®· ®ãng hoµn toµn.
10Q6B: TiÕp ®iÓm b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬ lai qu¹t giã .
Trang 62:
M¹ch h©m dÇu ®èt tù ®éng
B2B,B2C : TiÕp ®iÓm cña c¶m biÕn nhiÖt ®é dÇu
K1F → K6F: R¬ le phô phôc vô chøc n¨ng h©m dÇu vµ b¸o ®éng
Trang 64:
A7A: Bé c¶m biÕn löa.
B12G: M¾t löa.
Trang 65:
S1A: C«ng t¾c chän chÕ ®é ®èt b»ng tay hoÆc tù ®éng
S1B: C«ng t¾c thùc hiªn chÕ hÕ ®é ®èt b»ng tay
Trang 66:
A7A: VØ thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn ®èt lß ë chÕ ®é tù ®éng..
Trang 68:
T4E: BiÕn ¸p ®¸nh löa.
B9C: C¶m biÕn löa.
Y6E: Van ®iÖn tõ më ®−êng dÇu vßi 1.
Trang 69:
A2G: Cam ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn 2 vßi ®èt.
Y14E: Van ®iÖn tõ më ®−êng dÇu vßi 2.
Trang 71:
A2D: Bé biÕn ®æi ¸p suÊt h¬i.
P4D: Bé chØ thÞ ¸p lùc h¬i t¹i buång ®iÒu khiÓn.
A3B: C¶m biÕn ¸p lùc h¬i n−íc thùc hiÖn chøc n¨ng START/STOP vßi 1 (cã chØ
b¸o).
A6B: C¶m biÕn ¸p lùc h¬i n−íc thùc hiÖn chøc n¨ng START/STOP vßi 2 (cã chØ
b¸o).

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 40


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Trang 75:
S1A, S5A: C«ng t¾c chän chÕ ®é ho¹t ®éng cho b¬m cÊp dÇu AUTO hay MANU.
S2C, S2D: Nót khëi ®éng, dõng b¬m dÇu sè 1 tõ xa.
S3C, S3D: Nót khëi ®éng, dõng b¬m dÇu sè 1 t¹i chç.
S6C, S6D: Nót khëi ®éng, dõng b¬m dÇu sè 2 tõ xa.
S7C, S7D: Nót khëi ®éng, dõng b¬m dÇu sè 2 t¹i chç.
H2F: §Ìn b¸o b¬m dÇu sè 1 ho¹t ®éng.
H6F: §Ìn b¸o b¬m dÇu sè 2 ho¹t ®éng.
Trang 80:
H1F: §Ìn b¸o nguån.
H4F: §Ìn b¸o b¬m dÇu sè 1 ho¹t ®éng.
H5F: §Ìn b¸o b¬m dÇu sè 2 ho¹t ®éng.
H6F: §Ìn b¸o b¬m cÊp n−íc sè 1 ho¹t ®éng.
H7F: §Ìn b¸o b¬m cÊp n−íc sè 2 ho¹t ®éng.
Trang 81, 82, 83:
A2C: VØ hiÓn thÞ sù ho¹t ®éng vµ b¸o ®éng c¸c th«ng sè cña nåi h¬i
Trang 90, 91, 94:
C¸c tÝn hiÖu ®Çu ra ®−îc ®−a tíi buång ®iÒu khiÓn m¸y ®Ó thùc hiÖn gi¸m s¸t c¸c
th«ng sè cña nåi h¬i.
2.3. Nguyªn lý ho¹t ®éng.

2.3.1. Chøc n¨ng cÊp n−íc.


HÖ thèng cÊp n−íc ®−îc thùc hiÖn bëi 2 b¬m cÊp n−íc M1G, M3G víi c«ng suÊt
cña mçi b¬m lµ 2,2 KW.
Chøc n¨ng cÊp n−íc cã thÓ ®−îc thùc hiÖn b»ng tay hoÆc tù ®éng. ë chÕ ®é cÊp
n−íc b»ng tay cã thÓ lµ mét b¬m ho¹t ®éng, mét b¬m dù tr÷ (ë chÕ ®é STANDBY).
HoÆc lµ c¶ 2 b¬m cïng ho¹t ®éng. C¸c b¬m cÊp n−íc muèn ho¹t ®éng ®−îc th× n−íc
trong kÐt chøa ph¶i ®¶m b¶o nghÜa lµ ®é mÆn cöa n−íc vµ nång ®é dÇu trong n−íc
ph¶i ë møc cho phÐp khi ®ã c¸c r¬ le chung gian K3F/30,K4F/30,K11F/30,K12F/30
cã ®iÖn ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm cña nã ë 26 (13B...13E) s½n sµng cÊp nguån cho m¹ch
®iÒu khiÓn cÊp nguån cho b¬m n−íc.
2.3.1.1. ChÕ ®é cÊp n−íc b»ng tay.
§ãng cÇu dao Q1B vµ cÇu dao F12B cÊp nguån tæng vµ cÇu dao cÊp nguån cho
m¹ch ®iÒu khiÓn ®Ìn H1F/80 s¸ng b¸o ®· cã nguån ®iÒu khiÓn.
§ãng ¸pt«m¸t cÊp nguån cho 2 b¬m lµ Q1B/11 vµ Q3B/11.
Ta cã thÓ chän b¬m 1 hoÆc b¬m 2 ho¹t ®éng b»ng c¸ch chuyÓn c«ng t¾c S1A/58
hoÆc S6A/58 sang chÕ ®é MANU → S1A/58(7,8) = 1, S6A/58 = 1 s½n sµng cho b¬m
cÊp n−íc ho¹t ®éng ë chÕ ®é MANU

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 41


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Chóng ta cã thÓ khëi ®éng, dõng b¬m tõ xa hoÆc t¹i chç:
Khëi ®éng tõ xa: Ên nót S3D/3 → K1F/58 = 1 → K1F/58/5B = 1 tù nu«i. →
K1F/11(1...5) = 1 cÊp nguån cho b¬m cÊp n−íc sè 1 ho¹t ®éng. §Ìn H1D/58, H4F/80
s¸ng b¸o b¬m 1 ho¹t ®éng. Nh×n trªn thiÕt bÞ chØ b¸o møc n−íc nÕu møc n−íc ®¶m
b¶o th× dõng b¬m b»ng c¸ch nhÊn nót S2D/58/3D.
Ta cã thÓ khëi ®éng, dõng t¹i chç b»ng c¸ch nhÊn nót S4B, S2E
T−¬ng tù cho sù ho¹t ®éng cña b¬m sè 2.
2.3.1.2. ChÕ ®é cÊp n−íc tù ®éng :
ë chÕ ®é nµy sù ho¹t ®éng cña b¬m cÊp n−íc lµ do møc n−íc trong kÐt quyÕt
®Þnh.
ChuyÓn c«ng t¾c S1A/58, S2A/58 sang chÕ ®é AUTO. ë chÕ ®é nµy th× 2 b¬m
kh«ng ho¹t ®éng cïng mét lóc mµ mét b¬m ho¹t ®éng th× b¬m kia ë chÕ ®é s½n sµng
(Standby).
Khi b¬m 1 ho¹t ®éng b¬m 2 ë chÕ ®é Standby, nÕu v× lÝ do nµo ®ã b¬m 1 bÞ sù cè
kh«ng ho¹t ®éng ®−îc th× b¬m 2 ph¶i tù ®éng khëi ®éng cÊp n−íc lªn th«ng qua tiÕp
®iÓm khèng chÕ K1F khèng chÕ b¬m 2. ë chÕ ®é cÊp n−íc tù ®éng nµy sù ho¹t ®éng
cña b¬m cÊp n−íc ®−îc ®iÒu khiÓn bëi bé c¶m biÕn møc n−íc A3B, A6B, A9B.
NÕu møc n−íc nåi ë møc h ≤ hmin qua bé c¶m biÕn møc n−íc A9B tiÕp ®iÓm
24A9B/58 ®ãng l¹i K14F/58 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã cÊp tÝn hiÖu cho b¬m
n−íc ho¹t ®éng.
NÕu møc n−íc trong nåi t¨ng lªn vµ ë møc hmin ≤ h ≤ hmax qua bé c¶m biÕn møc
n−íc tiÕp ®iÓm 24A9B/58 vÉn ®ãng b¬m vÉn ho¹t ®éng cÊp n−íc vµo nåi.
NÕu møc n−íc trong nåi ®¹t møc h = hmax tiÕp ®iÓm 24A9B/58 më ra b¬m cÊp
n−íc ngõng ho¹t ®éng.
Trong qu¸ tr×nh nåi h¬i ho¹t ®éng møc n−íc gi¶m xuèng hmin≤ h ≤ hmax tiÕp ®iÓm
24A9B vÉn më b¬m cÊp n−íc vÉn ch−a ho¹t ®éng trë l¹i.
NÕu møc n−íc trong nåi gi¶m xuèng møchmin1 ≤ h ≤ hmin tiÕp ®iÓm 24A9B ®ãng
l¹i vµ b¬m ho¹t ®éng trë l¹i.vµ tiÕp ®iÓm A6B ®ãng l¹i cÊp tÝn hiÖu ®Õn 83/5A b¸o
®éng møc n−íc thÊp
NÕu møc n−íc trong nåi ®¹t møc h ≥ hmax tiÕp ®iÓm A3B(7,6)/24 ®ãng l¹i cÊp tÝn
hiÖu b¸o ®éng møc n−íc trong nåi cao(24A3B/4A/83 ®ãng)
NÕu møc n−íc trong nåi ë møc h ≤ hmin1 tiÕp ®iÓm A2B(3,2)/26 më ra lµm cho
K7F/26,K8F/26 mÊt ®iÖn më tiÕp ®iÓm cña nã ë trang 66 dõng dõng ®èt lß.vµ cÊp tÝn
hiªu b¸o ®éng møc n−íc thÊp d−íi møc 1
NÕu møc n−íc trong nåi ë møc h ≤ hmin2 tiÕp ®iÓm 27A2B/26 më ra lµm cho
K9F/26 ,K10F/26 mÊt ®iÖn cÊp tÝn hiÖu b¸o ®éng møc n−íc trong nåi thÊp d−íi møc 2
vµ ®−a tÝn hiÖu tíi dõng ®èt.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 42


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
2.3.2. Chøc n¨ng h©m sÊy dÇu
HÖ thèng nhiªn liÖu nåi h¬i tµu 700TEU sö dông 2 lo¹i dÇu dÇu nhÑ vµ dÇu nÆng.
Do ®Æc tÝnh cña dÇu nÆng lµ ®é nhít cao, qu¸ tr×nh phun s−¬ng khã kh¨n nªn dÇu
nÆng ph¶i ®−îc h©m ë møc nhiÖt ®é ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh ®èt.
NhiÖt ®é dÇu ®èt lu«n ®−îc duy tr× ë møc cho phÐp tmin ≤ t ≤ tmax
Khi chän dÇu nÆng c«ng t¾c S12B/22/12B ®−îc ®ãng l¹i cÊp ®iÖn cho K12F. TiÕp
®iÓm 22K12F/81/4C ®ãng l¹i cÊp tÝn hiÖu b¸o hÖ thèng ®ang sö dông dÇu nÆng. TiÕp
®iÓm 22K12F/94/11E ®ãng l¹i ®−a tÝn hiÖu tíi ECR TiÕp ®iÓm 22K12F/63/7B = 1,
22K12F/62/4E = 1, 22K12F/63/7A = 1 s½n sµng cÊp nguån cho bé ®iÒu khiÓn h©m sÊy
c¸c thiÕt bÞ cña nåi h¬i vµ h©m sÊy dÇu häat ®éng
nhiÖt ®é dÇu ®èt gi¶m. Khi xuèng vµ ë møc t ≤ tmin th× khi ®ã tiÕp ®iÓm B2B/62/2B,vµ
B2C/62/2C ®ãng l¹i → K1F/62 vµ K4F/62 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm 62K2F/10/4C vµ
62K4F/10/4D ®−a ®iÖn trë sÊy vµo ho¹t ®éng vµ dÇu lu©n chuyÓn qua bÇu h©m lµm
nhiÖt ®é dÇu t¨ng lªn. TiÕp ®iÓm 62K4F/81/6C ®ãng l¹i b¸o ®iÖn trë sÊy ®ang ho¹t
®éng.
Khi nhiÖt ®é dÇu ®èt t¨ng nh−ng vÉn ë møc tmin ≤ t ≤ tmax th× tiÕp ®iÓm
B2B/62/2B,vµ B2C/62/2C vÉn vÉn ®ãng vµ m¹ch h©m vÉn ®ang ho¹t ®éng vµ khi nhiÖt
®é dÇu ®èt t¨ng lªn t ≥ tmax th× m¹ch h©m dÇu ngõng ho¹t ®éng.
2.3.3. Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®èt nåi h¬i.
Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®èt nåi h¬i tµu700TEU cã thÓ ®−îc thùc hiÖn b»ng tay
hoÆc tù ®éng.
2.3.3.1. ChÕ ®é ®èt nåi h¬i b»ng tay.
* ChuÈn bÞ:
• BËt c«ng t¾c 22S3D/22 sang vÞ trÝ ON cÊp nguån cho toµn bé hÖ thèng
• Khëi ®éng b¬m cÊp dÇu chän b¬m dÇu 1 hoÆc 2 ho¹t ®éng b»ng c«ng t¾c
S1A, S5A/75 sau ®ã chän lo¹i dÇu b»ng c¸ch bËt c«ng t¾c S12B/12 c«ng t¾c
S11B.
• Khëi ®éng b¬m cÊp n−íc, kiÓm tra m¹ch h©m sÊy dÇu.
• KiÓm tra tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn ®èt: Qu¹t giã, møc n−íc, nhiÖt ®é dÇu ®èt.
• Khi ®èt tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn sau ph¶i ®¼m b¶o:
• Møc n−íc trong nåi h¬i ph¶i ®¶m b¶o.
• NhiÖt ®é dÇu ®èt ph¶i ®¶m b¶o.
• TÊt c¶ c¸c van nåi h¬i ®· ®−îc ®ãng hoµn toµn.
• Qu¹t giã kh«ng bÞ qu¸ t¶i.
• ¸p lùc dÇu ë miÖng vßi ph¶i ®¶m b¶o.
• Bé c¶m biÕn löa kh«ng bÞ lçi.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 43


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
• Toµn bé hÖ thèng kh«ng bÞ lçi.
Khi tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn trªn tho¶ m·n th× viÖc ®èt lß míi thùc hiÖn ®−îc.
* Ho¹t ®éng:
Qu¸ tr×nh ®èt lß b»ng tay ®−îc thùc hiÖn trªn c«ng t¾c S1B/65 theo thø tù nh−
sau:
BËt c«ng t¾c S1A sang vÞ trÝ ( MAN).
§Ó thùc hiÖn chøc n¨ng ®èt lß b»ng tay ta tiÕn hµnh xoay c«ng t¾c SB1 .Xoay
S1B cÊp nguån cho r¬ le K4F.K4F cã ®iÖn .
TiÕp ®iÓm 65K4F/65/2C më ra kho¸ m¹ch ë chÕ ®é AUTO. TiÕp ®iÓm
65K4F/66/6E ®ãng l¹i → K7F/66/7F cã ®iÖn → tiÕp ®iÓm 66K7F/65/6C ®ãng l¹i s½n
sµng cho cho m¹ch ®iÒu khiÓn IGT. TiÕp ®iÓm 66K7F/81/7C = 1 b¸o tÝn hiÖu cho
phÐp ®èt lß vµ cã tÝn hiÖu göi tíi ECR.
K 6 F / 67 = 1
TiÕp ®iÓm 65K4F/67/5C = 1 →
K 5 F / 67 = 1

+ K6F/67 = 1 → cÊp nguån cho qu¹t giã ho¹t ®éng thæi s¹ch khÝ dÔ ch¸y næ l−u
tr÷ trong lß, cÊp tÝn hiÖu tíi vØ A2C vµ ECC b¸o qu¹t giã ®ang ho¹t ®éng.
+ K5F/67 = 1 ®Ó t¹o thêi gian trÔ khi ®−a th«ng sè b¶o vÖ ¸p lùc cöa giã vµo b¶o
vÖ.
TiÕp ®iÓm 65K4F/68/1C ®ãng l¹i cÊp nguån cho van an toµn Y2E, Y2D.
TiÕp ®iÓm 65k4F/69/6B ®ãng l¹i s½n sµng ®−a vßi 2 vµo ho¹t ®éng khi chän chÕ
®é ®èt c¶ 2 vßi.
Sau khi qu¹t giã ho¹t ®éng ®−îc 35(s) thæi s¹ch khÝ l−u tr÷ dÔ ch¸y næ trong lß ta
thùc hiÖn thao t¸c tiÕp theo.
BËt c«ng t¾c S1B sang vÞ trÝ IGT lµm cho tiÕp ®iÓm S1B(5,6) ®ãng l¹i lµm cho
K6F/65 = 1.
TiÕp ®iÓm K6F/65/7C ®ãng l¹i sau thêi gian trÔ ®Ó s½n sµng cho phÐp vßi sè 1
phun dÇu vµo lß.
TiÕp ®iÓm 65K6F/68/3C ®ãng l¹i sau 15(s) ®Ó cÊp nguån cho biÕn ¸p ®¸nh löa
T4E/68/4E vµ K8F/68/8F.
BËt c«ng t¾c S1B sang vÞ trÝ NOZ1 (tiÕp ®iÓm 7, 8 ®ãng l¹i) cÊp ®iÖn cho
K7F → 67K7F/68 ®ãng l¹i cÊp ®iÖn cho van ®iÖn tõ Y6E chÆn ®−êng dÇu vßi 1 t¹o ¸p
lùc cho dÇu phun vµo lß.
Nhiªn liÖu kÕt hîp löa vµ giã x¶y ra 2 kh¶ n¨ng:
NÕu ch¸y thµnh c«ng ngän löa xuÊt hiÖn (quan s¸t qua m¾t löa) sau15s tiÕp
®iÓm K6F/68/3C c¾t nguån biÕn ¸p ®¸nh löa, ng−êi vËn hµnh g¹t c«ng t¾c 65S1B

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 44


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
sang vÞ trÝ ®èt 2 vßi. Van Y14E cã ®iÖn ®ãng d−êng dÇu cña vßi 2 t¹o ¸p lùc dÇu cña
vßi 2 phun vµo lß. Nåi h¬i ho¹t ®éng ë chÕ ®é ®èt cao .
NÕu ch¸y kh«ng thµnh c«ng, ngän löa kh«ng xuÊt hiÖn ng−êi vËn hµnh c¾t nhiÖn
liÖu, vµ sau mét thêi gian míi c¾t qu¹t giã ®Ó thæi s¹ch khÝ l−u tr÷ trong lß.
2.3.3.2. ChÕ ®é ®èt tù ®éng.
ChuyÓn c«ng t¾c 65/S1A sang vÞ trÝ AUTO ®−a c¸c c«ng t¾c t¬ K2F, K3F vµo
ho¹t ®éng. C¸c tiÕp ®iÓm chÝnh lµ :
+ 65 K2F (66/7B): §ãng l¹i cÊp nguån cho m¹ch ®iÒu khiÓn ®èt nåi h¬i tù ®éng.
+ K2F (65/ 4C): Hë m¹ch khèng chÕ kh«ng cho ®èt b»ng tay .
+ K2F (67/5B): §ãng l¹i cÊp nguån cho c«ng t¾c t¬ K6F. §ãng tiÕp ®iÓm
K6F(10/6C) ®−a ®éng c¬ lai qu¹t vµo ho¹t ®éng
+ K2F(68. 4C): T¸c ®éng s½n sµng cÊp nguån cho biÕn ¸p ®¸nh löa.
+ K2F (68. 6C): §ãng lai s½n sµng cÊp nguån cho cuén d©y ®iÒu khiÓn van.
+ K2F (69. 5B): S½n sµng cÊp nguån cho ®éng c¬ quay cam ch−¬ng tr×nh.
+ K3F (69/ 9B): S½n sÇng cÊp nguån cho ®éng c¬ ®iÒu khiÓn van sè 1.
+ K3F (69/ 10B): S½n sµng cÊp nguån cho ®éng c¬ ®iÒu khiÓn van sè 1.
+ K3F(69/12B ): CÊp nguån cho cho ®éng c¬ ®iÒu khiÓn van vßi sè 2.
NÕu c¸c ®iÒu kiÖn ®èt ®−îc th¶o m·n, khèi A7A ®−a tÝn hiÖu ®Õn R¬ le thêi gian
K1F, tiÕp ®iÓm K1F(67. 5A) ®ãng l¹i cÊp nguån cho quat giã ho¹t ®éng . Sau 30s cã
tÝn hiÖu cÊp nguån cho biÕn ¸p ®¸ng löa ho¹t ®éng. BiÕn ¸p ®¸nh löa ho¹t ®éng ®−îc
5s th× cÊp nguån cho van dÇu sè 1 ho¹t ®éng .
NÕu ®èt thµnh c«ng thi m¾t löa ®−a tin hiÖu vÒ khèi A7A ®Ó c¾t tÝn hiÖu ®Õn biÕn
¸p ®¸nh löa , biÕn ¸p ®¸nh löa ng−êng ho¹t ®éng .
NÕu ®èt kh«ng thµnh c«ng m¾t löa ®−a tÝn hiÖu ®Õn khèi A7A cÊp nguån cho
R¬ le K9F/64/9F, K10F/64/10F, cÊp nguån b¸o lçi löa vµ cÊp tÝn hiÖu tíi khèi ECR
b¸o ®éng . §ång thêi ngõng cÊp tÝn hiÖu ®èt tù ®éng nªn nåi h¬i ngõng ®èt. Qu¹t giã
th× vÉn ®−îc duy tr× mét thêi gian sau míi ngõng ho¹t ®éng.
2.3.4. Chøc n¨ng ®iÒu chØnh vµ duy tr× ¸p suÊt h¬i.
Trong qu¸ tr×nh ®èt, ¸p suÊt h¬i sÏ t¨ng dÇn lªn hoÆc trong qu¸ tr×nh ®em h¬i ®i
sö dông ¸p suÊt h¬i gi¶m dÇn xuèng. Do ®ã cÇn cã bé ®iÒu chØnh ¸p suÊt h¬i ®Ó duy
tr× ¸p suÊt h¬i trong giíi h¹n cÇn thiÕt cho yªu cÇu yªu cÇu khai th¸c.
Bé ®iÒu chØnh ¸p suÊt h¬i nåi h¬i tµu 700TEU do bé biÕn ®æi ¸p suÊt h¬i A2D vµ
c«ng t¾c giíi h¹n A3B, A6B/71 vµ c¶m biÕn ¸p suÊt h¬i cao 26B11C (26/11C) ®iÒu
khiÓn. ¸p suÊt h¬i lu«n ®−îc chØ b¸o ë buång ®iÒu khiÓn qua bé chØ b¸o P4D/71.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 45


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
+ Gi¶ sö chän chÕ ®é ®èt trªn 1 vßi (vßi 1).
¸p suÊt h¬i lu«n ®−îc duy tr× ë møc Pmin ≤ P ≤ Pmax. ¸p suÊt h¬i do bé biÕn ®æi ¸p
suÊt h¬i vµ c«ng t¾c giíi h¹n A3B
NÕu ¸p suÊt h¬i P ≤ Pmin qua bé biÕn ®æi ¸p suÊt h¬i tiÕp ®iÓm A3B(6,7)/60 ®ãng
l¹i cÊp ®iÖn cho K11F/60 → 60K11F/14B/66 = 1 cÊp tÝn hiÖu cho bé A7A ®iÒu khiÓn
®èt lß.
Khi ¸p suÊt h¬i t¨ng vµ ë møc Pmin ≤ P ≤ Pmax bé ®iÒu khiÓn A7A vÉn ®−a ra tÝn
hiÖu ®èt lß.
Khi ¸p suÊt h¬i t¨ng ®Õn møc P = Pmax tiÕp ®iÓm A3B(6,7)/60 më ra c¾t tÝn hiÖu
cho bé A7A. Bé A7A ®−a tÝn hiÖu ngõng ®èt lß.
Trong qu¸ tr×nh ®em h¬i ®i dïng ¸p suÊt h¬i gi¶m xuèng vµ ë møc Pmin ≤ P ≤ Pmax tiÕp
®iÓm A3B(6,7)/60 vÉn më bé ®iÒu khiÓn A7A vÉn ch−a ®−a ra tÝn hiÖu ®èt trë l¹i.
NÕu ¸p suÊt h¬i gi¶m xuèng møc P ≤ Pmin tiÕp ®iÓm A3B(6,7)/60 ®ãng trë l¹i. Bé
®iÒu khiÓn A7A ®−a ra tÝn hiÖu ®èt lß trë l¹i.
+ Gi¶ sö chän chÕ ®é ®èt trªn 2 vßi (vßi 1 vµ vßi 2)
Qu¸ tr×nh ®èt nh− sau: §èt cao (®èt trªn 2 vßi) → ®èt thÊp (®èt trªn vßi 1) →
dõng ®èt → ®èt trë l¹i.
C¸c ng−ìng cho ¸p suÊt h¬i: Pmin1 ≤ Pmin2 ≤ Pmax2 ≤ Pmax1
Khi ¸p suÊt h¬i P ≤ Pmin1 tiÕp ®iÓm A3B(6,7)/60, 71A6B(4,5)/13D/69 ®ãng l¹i cÊp
tÝn hiÖu cho bé ®iÒu khiÓn A7A ®iÒu khiÓn ®èt trªn 2 vßi.
Khi ¸p suÊt h¬i Pmin1 ≤ P ≤ Pmax2 bé ®iÒu khiÓn A7A vÉn ®−a tÝn hiÖu ra ®èt trªn 2
vßi.
Khi ¸p suÊt h¬i Pmax2 ≤ P ≤ Pmax1 bé c¶m biÕn ¸p suÊt ®ãng tiÕp ®iÓm
A6B(6,7)/13D/69 cÊp ®iÖn cho ®éng c¬ secv« quay chiÒu ng−îc l¹i c¾t ®iÖn van ®iÖn
tõ khãa vßi 2 l¹i, tiÕp ®iÓm A3B(6,7)/60 vÉn ®ãng vßi 1 vÉn ho¹t ®éng.
Khi ¸p suÊt h¬i P = Pmax1 th× tiÕp ®iÓm A3B(6,7)/60 më ra c¾t vßi 1 ho¹t ®éng.
2.3.5. Chøc n¨ng kiÓm tra, b¸o ®éng, b¶o vÖ cho nåi h¬i
2.3.5.1. C¸c th«ng sè b¸o ®éng vµ b¶o vÖ.
B¶o vÖ mÊt löa: V× lÝ do nµo ®ã ngän löa trong buång ®èt bÞ t¾t, c¶m quang
64B12G, 68B9G sÏ mÊt tÝn hiÖu cÊp cho b« ®iÒu khiÓn ®èt A7A, bé nµy lËp tøc ph¸t
tÝn hiÖu ®Ó c¾t nguån cho r¬le 64K10F ≤ më tiÕp ®iÓm 64K10F
(13,14)/66 c¾t tÝn hiÖu ngõng ®èt lß. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm 64K10F (33,34)/82
cÊp tÝn hiÖu b»ng ®Ìn trªn Panel b¸o mÊt löa. §ãng tÝn hiÖu 64K10F (23,24)/90 cÊp
tÝn hiÖu b¸o ®éng tíi ECC.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 46


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
B¶o vÖ ngõng ®èt khi møc n−íc trong nåi gi¶m thÊp: Khi møc n−íc trong nåi
gi¶m thÊp qua bé c¶m biÕn møc n−íc A2B, A6B tiÕp ®iÓm A2B(2,3)/24, A2B/27 më
ra c¾t ®iÖn cho r¬le K7F → K9F → c¾t tÝn hiÖu cho bé ®iÒu khiÓn ®èt lß A7A bé ®iÒu
khiÓn nµy ®iÒu khiÓn ngõng ®èt lß, cã tÝn hiÖu b¸o ®éng b»ng ®Ìn t−¬ng øng trªn c¸c
Panel. Khi møc n−íc trong nåi qu¸ cao th× A3B sÏ xö lý cÊp ®iÖn cho r¬ le K5F, K6F
ng¾t tÝn hiÖu ®èt lß.
B¶o vÖ dõng ®èt lß khi qu¹t giã bÞ qu¸ t¶i: Khi qu¹t giã bÞ qu¸ t¶i tiÕp ®iÓm
10Q6B/60 më ra c¾t ®iÖn K3F/60. TiÕp ®iÓm 60K3F(3,4)/67 më ra lµm cho K6F/67
mÊt ®iÖn qu¹t giã ngõng ho¹t ®éng. TiÕp ®iÓm 60K3F(13,14)/66 më ra c¾t tÝn hiÖu bé
A7A. Bé ®iÒu khiÓn A7A cÊp tÝn hiÖu dõng ®èt, cã c¸c tÝn hiÖu b¸o ®éng tíi c¸c Panel
vµ tÝn hiÖu göi tíi ECC b¸o qu¹t giã bÞ qu¸ t¶i.
B¶o vÖ dõng ®èt lß khi nhiÖt ®é dÇu ®èt kh«ng ®¶m b¶o: NÕu nhiÖt ®é dÇu ®èt
kh«ng ®¶m b¶o sÏ cã tÝn hiÖu c¾t ®iÖn K5F/62 lµm tiÕp ®iÓm 62K5F (13,14)/66 më ra.
Bé ®iÒu khiÓn A7A cÊp tÝn hiÖu dõng ®èt lß. Cã c¸c tÝn hiÖu ®−a tíi b¸o ®éng b»ng
®Ìn trªn c¸c Panel vµ cã tÝn hiÖu göi tíi ECC ®Ó gi¸m s¸t.
Khi c¸c sù cè b¸o ®éng dõng ®èt lß trªn x¶y ra, lß dõng ®èt khi ng−êi vËn hµnh
kh¾c phôc sù cè xong ph¶i nhÊn nót Reset hÖ thèng b»ng c¸ch ®−a c«ng t¾c S3D sang
vÞ trÝ Reset.
2.3.5.2. C¸c th«ng sè b¸o ®éng.
B¸o ®éng khi ¸p suÊt h¬i ë møc thÊp, cÇn t¨ng thªm nhiªn liÖu phun vµo buång
®èt. Lóc ®ã, qua bé biÕn ®æi ¸p suÊt h¬i 71A2D vµ c«ng t¾c giíi h¹n møc h¬i 71A3B
sÏ ®ãng tiÕp ®iÓm 45 l¹i ®Ó ®iÒu khiÓn ®ãng tiÕp ®iÓm 83/2A cÊp tÝn hiÖu b¸o ®éng
t−¬ng øng.
B¸o ®éng nång ®é muèi trong n−íc cÊp cao: Qua bé c¶m biÕn nång ®é muèi
30A5C vµ bé khuÕch ®¹i 30A2A sÏ khèng chÕ r¬le 30K3F ®ãng tiÕp ®iÓm K3F83/9A,
K3F91/1A cÊp nguån b¸o ®éng t−¬ng øng.
B¸o ®éng khi nång ®é dÇu trong n−íc cÊp ë møc ®é cao: Th«ng qua c¶m biÕn
nång ®é dÇu ®Ó khèng chÕ r¬le 30K11F ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm K11F83/10A,
K11F91/3A cÊp nguån b¸o ®éng t−¬ng øng.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 47


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

Ch−¬ng iii: HÖ THèNG L¸I TµU 700TEU

S¬ ®å ®iÒu khiÓn ®éng c¬ lai b¬m thuû lùc


3.1 Giíi thiÖu phÇn tö
+ S1: CÇu giao cÊp nguån cho ®éng c¬ lai b¬m thuû lùc
+ T2: BiÕn dßng ®o
+ A: Ampe kÕ ®o dßng ®iÖn cña ®éng c¬
+ K1: C«ng t¾c t¬ cÊp nguån cho ®éng c¬
+ F2: R¬ le nhiÖt b¶o
+ F: C¶m biÕn mÊt pha
+ T1: BiÕn ¸p thø cÊp cã hai cÊp ®iÖn ¸p lµ 220VAC vµ 21VAC
+ F1061: Lµ c¸c cÇu ch×
+ h: §ång hå ®Õm thêi gian ho¹t ®éng cña ®éng c¬
+ S2: C«ng t¾c chén chÕ ®é ®iÒu khiÓn
+ V1: Bé chØnh l−u
+ T3: BiÕn ¸p cÊp nguån cho m¹ch sÊy
+ H2: §Ìn b¸o m¹ch sÊy ®ang ho¹t ®éng
+ K1012: R¬le trung gian
+ H3: §Ìn b¸o nguån
+ H1: §Ìn b¸o ®éng c¬ ®ang ho¹t ®éng
3.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng
Khi ®Ìn H3 s¸ng b¸o cã nguån s½n sµng d−îc cÊp ®Õn cho m¹ch ®iÒu khiÓn.
Dïng c«ng t¾c S2 ®Ó chän vÞ trÝ ®iÒu khiÓn .Gi¶ sö chän vÞ trÝ ®iÒu khiÓn t¹i buång
m¸y l¸i th× ta xoay S2 vÒ vÞ trÝ Local khi ®ã ch©n 2 →11 nguån 220VAC ®−îc cÊp r¬ le
chung gian K11. K11 cã ®iÖn sÏ ®ãng tiÕp ®iÓm K11 (14 →13) cÊp nguån cho c«ng t¨c t¬
K1.K1 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm cña nã ë m¹ch ®éng lùc cÊp ngußn cho ®éng c¬ ho¹t
®éng.
K11(33 →34) cÊp nguån cho ®ång hå ®o thêi gian ho¹t ®éng cña ®éng c¬ vµ ®Ìn
H1 sang b¸o ®éng c¬ ®· ho¹t ®éng. Më K11(62→ 61) vµ K11(72→71) ng¾t ®iÖn
m¹ch sÊy ,®Ìn H2 t¾t b¸o m¹ch sÊy ®· ®−îc ng¾t ®iÖn .
Muèn dõng ®éng c¬ ta chuyÓn c«ng t¾c S2 vÒ vÞ trÝ STOP khi ®ã r¬le chung gian
K11 mÊt ®iÖn lµm cho c«ng t¾c t¬ K1 mÊt sÏ më tiÕp ®iÓm cña nã ë m¹ch ®éng lùc
lµm cho ®éng c¬ mÊt ®iÖn .
* C¸c h×nh thøc b¸o ®éng vµ b¶o vÖ:
S¬ ®å ®iÒu khiÓn ®éng c¬ lai b¬m thuû lùc hÖ thèng l¸i tµu 700TEU kh«ng cã
b¶o vÖ kh«ng do v©y khi mÊt ®iÖn mµ cã ®iÖn trë l¹i th× ®éng c¬ lai b¬m thuû lùc sÏ
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 48
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
®−îc khëi ®éng l¹i ngay phôc vô cho c«ng viÖc bÎ l¸i tµu .B¶o vÖ ng¾n m¹ch b»ng
c¸c cÇu ch× .
* C¸c tÝn hiÖu b¸o ®éng
+ B¸o ®éng mÊt nguån: Khi bÞ mÊt nguån th× r¬ le K10 mÊt ®iÖn.TiÕp ®iªm
K10(2.6) më ra cã tÝn hiÖu göi tíi khèi (alarm unit) b¸o ®éng mÊt nguån .
+ B¸o ®éng ®éng c¬ thùc hiÖn bÞ qu¸ t¶i: Th× tiÕp ®iÓm phô cña r¬ le nhiÖt
F2(2.5) më ra cÊp tÝn hiÖu ®Ó khèi (alarm unit) b¸o ®éng c¬ thùc hiÖn bÞ qu¸ t¶i.
+ B¸o ®éng mÊt pha: Khi bÞ mÊt pha th× tiÕp ®iÓm cña c¶m biÕn mÊt pha F1 SÏ
më ra göi tÝn hiÖu ®Õn khèi (alarm uint) b¸o ®éng mÊt pha
+ B¸o ®éng mÊt nguån ®iÒu khiÓn (mÊt nguån bé ®iÒu khiÓn van):
Khi mÊt nguån thi th× tiÕp ®iÓm U1(2.6) ®ãng l¹i vµ tiÕp ®iÓm K11(1.5) më ra
göi tÝn hiÖu ®Õn khèi (alarm uint) b¸o ®éng.
+ B¸o ®éng møc dÇu thuû lùc thÊp tÝn hiÖu møc dÇu thuû lùc ®−îc lÊy tõ (level
alarm switches) trong kÐt chøa dÇu thuû lùc tÝn hiÖu nµy ®−îc ®−a tíi khèi (alarm unit
) ®Ó b¸o ®éng .

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 49


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

Ch−¬ng iv: hÖ thèng qu¹t giã buång m¸y

S¬ ®å hÖ thèng qu¹t giã buång m¸y


HÖ thèng qu¹t giã buång m¸y tµu 700TUE lµm nhiÖm vô thèng giã cho buång
m¸y cã thÓ ho¹t ®éng theo hai chiÒu ®Èy vµ hót b»ng c¸ch ®æi chiÒu quay cña ®éng
c¬, cã hai cÊp tèc ®é viÖc thay ®æi tèc ®é ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸ch thay ®æi sè cÆp
cùc.
4.1. Giíi thiÖu phÇn tö.
M¹ch cÊp cho ®éng c¬ ®−îc lÊy tõ b¶ng ®iÖn chÝnh.
*M¹ch ®éng lùc :
K14,K15: Lµ c¸c tiÕp ®iÓm chÝnh cña c¸c c«ng t¾c t¬ dïng ®Ó ®¶o chiÒu quay
cho ®éng c¬ do vËy thay ®æi ®−îc chiÒu hót vµ ®Èy cña qu¹t giã
K11: Lµ c¸c tiÕp ®iÓm chÝnh cña c«ng t¾c t¬ cÊp nguån cho ®éng c¬ ho¹t ®éng
ë chÕ ®é tèc ®é thÊp.
K12,K13: Lµ c¸c tiÕp ®iÓm chÝnh cña c¸c c«ng t¾c t¬ cÊp nguån cho ®éng c¬
ho¹t ®éng ë tèc ®é cao .
F11: Lµ r¬ le nhiÖt b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬ ë tèc ®é thÊp
F13: Lµ r¬ le nhiÖt b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬ ë tèc ®é cao
M: Lµ ®éng c¬ lai qu¹t giã vá cña ®éng c¬ ®−îc tiÕp m¸t
C«ng suÊt vµ dßng ë tèc ®é ë tèc ®é thÊp lµ 6.6(kw), 17.7(A).
C«ng suÊt vµ dßng ë tèc ®é ë tèc ®é cao lµ 30(kw), 51(A).
*M¹ch ®iÒu khiÓn :
F14,F15: Lµ c¸c cÇu ch× b¶o vÖ ng¾n m¹ch
T14: Lµ biÕn ¸p (400VA) thø cÊp cÊp nguån 230V cho m¹ch ®iÒu khiÓn
S11: Lµ nót Ên dõng
S12: Lµ nót Ên cÊp nguån cho quat giã ho¹t ®éng theo chiÒu cÊp giã cho buång
m¸y ë tèc ®é thÊp
S13:Lµ nót Ên cÊp nguån cho qu¹t giã ho¹t ®éng theo chiÒu hót giã ra khái
buång m¸y ë tèc ®é thÊp
S15: Lµ nót Ên cÊp nguån cho qu¸t giã ë tèc cao
S12,S13,S14,S15: Lµ c¸c ®Ìn b¸o
K16: Lµ r¬ le thêi gian dïng ®Ó khèng chÕ thêi gian ®¶o chiÒu cña qu¹t giã
K14,K15,K11,K12,K13,K0: Lµ c¸c c«ng t¾c t¬
F11,F13: Lµ tiÕp ®iÓm phô cña r¬ le nhiÖt b¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 50
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
4.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng.
Muèn cho qu¹t giã ho¹t ®éng ë chÕ ®é cÊp giã cho buång m¸y ta Ên nót
S12(13,14) ®ãng cÊp nguån cho c«ng t¾c t¬ K14 . K14 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm
K14(13,14) tù nu«i vµ cÊp nguån cho ®Ìn S12 s¸ng b¸o qu¹t giã ho¹t ®éng ë chÕ ®é
cÊp giã .K14(43,44) ®ãng cÊp nguån cho r¬ le thêi gian K16 sau mét thêi gian chÔ
®ãng tiÕp ®iÓm cña nã cÊp nguån cho K11 .K11 cã ®iÖn sÏ cÊp nguån cho qu¹t giã
ho¹t ®éng víi tèc ®é thÊp vµ ®Ìn S14 b¸o qu¹t giã ®ang ho¹t ®éng víi tèc ®é thÊp vµ
më tiÕp ®iÓm phô cña nã ng¾t m¹ch ®iÒu khiÓn cÊp nguån cho qu¹t giã ë tèc ®é cao .
S12(21,22) më ra khèng chÕ m¹ch cÊp nguån theo chiÒu hót cña qu¹t giã
Muèn cho qu¹t giã ho¹t ®éng ë tèc ®é cao ta Ên nót S15(21,22) më ra K11 mÊt
®iÖn, S15(13,14) ®ãng l¹i cÊp nguån cho c¸c c«ng t¾c t¬ K12,K13
K13(13,14) tù duy tr× vµ ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm cña nã ë m¹ch ®éng lùc qu¹t giã
®−îc ho¹t ®éng ë tèc ®é cao. K13 (43,44) ®ãng c¸p nguån cho ®Ìn bao S15
Muèn ®æi chiÒu ho¹t ®éng cña qu¹t giã sang chiÒu hót giã ta Ên nót dõng S11,
sau ®ã Ên nót S13. Thêi gian ®¶o chiÒu cña qu¹t giã ®−îc khèng chÕ b»ng r¬ le thêi
gianK16 ,sau thêi gian chÔ cña K16 th× qu¹t giã míi chuyÓn sang chÕ ®é ng−îc l¹i .
4.3. C¸c h×mh thøc b¶o vÖ.
B¶o vÖ hk«ng nhê c¸c tiÕp ®iÓm phô cña c¸c c«ng t¨c t¬ K14, K15
B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho m¹ch ®éng lùc nhê ¸pt«mat Q6 (trang 17 tËp b¶n vÏ b¶ng
®iÖn chÝnh).
B¶o vÖ qu¸ t¶i nhê c¸c r¬ le nhiÖt F11,F13
B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho m¹ch ®iÒu khiÓn nhê c¸c cÇu tr× F14,F15

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 51


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Ch−¬ng v: hÖ thèng Têi - neo
5.1. Giíi thiÖu phÇn tö.
M3∼: §éng c¬ 3 pha r« to lång sãc, cã hai cuén stato
Y: Phanh ®iÖn tõ
E, E1, 2E1, 3E1: C¸c bé sÊy
T1: BiÕn ¸p cÊp nguån cho m¹ch ®iÒu khiÓn
F3, F4, F5, F6: C¸c cÇu ch× b¶o vÖ cho m¹ch ®iÒu khiÓn
V1: CÇu chØnh l−u mét pha cÊp nguån cho phanh ®iÖn tõ
2So: Nót dõng sù cè
2S1, 2S2: C¸c tay ®iÒu khiÓn
A1: R¬ le b¶o vÖ ¸p
A2: R¬ le b¶o vÖ dßng
K0, K2: C¸c r¬ le trung gian
K1, KB1: C¸c r¬ le thêi gian
KM1, KM2: C¸c c«ng t¾c t¬ ®¶o chiÒu
KM3, KM4, KM5, KM6: C¸c c«ng t¾c t¬ tèc ®é 1,2,3
5.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng
§ãng aptomat Q1(4.0) cÊp nguån cho m¹ch ®éng lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn, r¬le
A1 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm 1114(7.0). Lóc ®ã tiÕp ®iÓm cña A2 1516(7.0) vÉn ®ãng.
§ãng c«ng t¾c 2S2(8.1) cÊp nguån cho r¬le K3(8.1), r¬le K3 ®ãng tiÕp ®iÓm
1114(7.0) cÊp nguån cho K0(7.1), tiÕp ®iÓm K0 12(7.1) duy tr× cho K0, ®ång thêi
®ãng tiÕp ®iÓm 34(7.2).
Xoay c«ng t¾c 2S1 vÒ vÞ trÝ thu c¸c tiÕp ®iÓm 34(7.2), 56(7.5), 78(7.6) ®ãng cÊp
nguån cho KM1, KM1 cã ®iÖn më tiÕp ®iÓm khèng chÕ KM2 2122(7.3), ®ãng tiÕp
®iÓm KM1 1314(7.3) cÊp nguån cho r¬le thêi gian KB1, KB1 cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm
KB1 12, 34, 56(4.6)cÊp nguån cho phanh ®iÖn tõ Y, ®ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm
1314(7.9) cÊp nguån cho KM3, ®éng c¬ ho¹t ®éng ë tèc ®é 1, (ë chÕ ®é ∆).
Sau thêi gian trÔ 2s tiÕp ®iÓm 6768(7.5) cña KB1 ®ãng cÊp nguån cho r¬le thêi
gian K1, K1 ®ãng tiÕp ®iÓm 1314(7.5) cÊp nguån cho KM6, KM6 më tiÕp ®iÓm
6162(7.9) khèng chÕ KM3, ®ßng thêi ®ãng tiÕp ®iÓm 1314(7.5) cÊp nguån cho KM4,
®éng c¬ quay ë tèc ®é 2(chÕ ®é nèi YY).
Sau thêi gian trÔ 2s K1 ®ãng tiÕp ®iÓm 6768(7.6) cÊp nguån cho K2(7.6), K2
®ãng tiÕp ®iÓm 1314(7.7) cÊp nguån cho KM5, ®ßng thêi më tiÕp ®iÓm 2122(7.5)
ng¾t KM4,KM6, më tiÕp ®iÓm 6162(7.9) khèng chÕ KM3. §éng c¬ ho¹t ®éng ë tèc
®é 3(lµm viÖc víi cuén stato thø 2)

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 52


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
§èi víi phÝa th¶ neo t−¬ng tù nh− phÝa thu neo ®· tr×nh bµy ë trªn.
5.3. C¸c phÇn tö b¶o vÖ
Ng¾n m¹ch ®−îc b¶o vÖ bëi c¸c cÇu ch× F3, F4, F5, F6.
B¶o vÖ ®iÖn ¸p thÊp bëi r¬le A1.
B¶o vÖ qu¸ dßng bëi r¬le dßng A2.
C¸c r¬le thêi gian K1, KB1 ®−îc thiÕt kÕ ®Ó b¶o vÖ khi ng−êi ®iÒu khiÓn ®−a tay
®iÒu khiÓn tõ vÞ trÝ kh«ng sang vÞ trÝ tèc ®é 3. khi ®ã tõ tèc ®é 1 chuyÓn sang tèc ®é 2
sau kho¶ng thêi gian trÔ cña KB1, chuyÓn tõ tèc ®é 2 sang tèc ®é 3 sau kho¶ng thêi
gian trÔ cña K1.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 53


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
CH¦¥NG Vi : HÖ THèNG §IÒU KHIÓN DIESEL - GENERATOR TµU
700TEU
6.1. GIíI THIÖU C¸C TH¤NG Sè M¹CH KHëI §éNG
( DIESEL START UNIT )
6.1.1. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu vµo (INPUTS 1A1 / A) :
INPUT DIODE 1 (start unit manual) : khëi ®éng b»ng tay.
INPUT DIODE 2 (start unit autom) : khëi ®éng tù ®éng.
INPUT DIODE 3 (wirebr oil press) : b¶o vÖ ¸p lùc dÇu .
INPUT DIODE 4 (wirebr cool w temp) : b¶o vÖ khi nhiÖt ®é n−íc lµm m¸t cao.
INPUT DIODE 5 (standby start) : tÝn hiÖu b¸o Standby.
INPUT DIODE 6 (remote start) : khëi ®éng tõ xa.
INPUT DIODE 7(remote stop) : dõng tõ xa.
INPUT DIODE 8 (black out MSB) : ph©n ®o¹n thanh c¸i.
Selector switch : c«ng t¾c chän.
Sensor oil pressure : c¶m biÕn ¸p lùc dÇu .
Sensor cool water temp : c¶m biÕn nhiÖt ®é n−íc lµm m¸t .
6.1.2. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu vµo (INPUTS 1A1 / B) :
INPUT DIODE 9 (Gen volt > 85%) : ®iªn ¸p ®Æt cña m¸y ph¸t >85%.
INPUT DIODE 11 (oil pressure min) : ¸p lùc dÇu thÊp.
INPUT DIODE 12(water temp max) : nhiÖt ®é n−íc lµm m¸t cao .
INPUT DIODE 13(ignition speed) : Tèc ®é ch¸y.
INPUT DIODE 14(over speed) : tèc ®é v−ît møc cho phÐp.
INPUT DIODE 15(volt monitoring) : tÝn hiÖu ®iÖn ¸p ®−a vµo m¸y tÝnh.
INPUT DIODE 16(ready) : b¸o m¸y s½n sµng khëi ®éng.
6.1.3. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra (OUTPUTS 1A1/ A) :
OUTPUTS DIODE 1 (diesel start): khëi ®éng diesel.
OUTPUTS DIODE 2 (diesel stop) : dõng diesel.
OUTPUTS DIODE 3 (alarm suppression) : b¸o ®éng qu¸ ¸p.
OUTPUTS DIODE 4 (start transfer ) : khëi ®éng DG kh¸c.
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 54
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
K1 , K2 , K2A , K3 , K4 : c¸c r¬ le.
6.1.4. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra (OUTPUTS 1A1/ B) :
OUTPUTS DIODE 5 (diesel running) : diesel ®ang ho¹t ®éng.
OUTPUTS DIODE 6 (diesel ready) : m¸y ®· s½n sµng.
OUTPUTS DIODE 7 (automatic on ) : b¸o chÕ ®é tù ®éng ®· bËt.
OUTPUTS DIODE 8 (oil press min) : ¸p lùc dÇu thÊp
6.1.5. S¬ ®å c¸c tÝn hiÖu ®Çu ra (OUTPUTS 1A1/ C)
OUTPUTS DIODE 10 (start / breaker f ) : ng¾t Aptomat.
OUTPUTS DIODE 11 (tacho failure) : b¸o lçi tèc ®é.
OUTPUTS DIODE 12(collective alarm) : b¸o ®éng chung.
6.2. NGUY£N Lý HO¹T §éNG Vµ C¸C B¸O §éNG CñA D/G
6.2.1. Nguyªn lý ho¹t ®éng :
Tr−íc khi ®iÒu khiÓn D/G ch¹y ta ph¶i lµm thao t¸c via m¸y , ®Ó m¸y khái bÞ
kÑt. Sau khi via m¸y xong tiÕp ®iÓm K4 (0084) ®ãng , tÝn hiÖu ‘Standby start’ ®−îc
®−a vµo (input diode 5)(0084), khi ®ã t¹i output diode 6 (0115) tÝn hiÖu ‘Diesel ready’
®−îc ®−a ra , th«ng b¸o m¸y s½n sµng khëi ®éng. Ta b¾t ®Çu khëi ®éng D/G .
6.2.1.1. Khëi ®éng b»ng chÕ ®é Manual :
BËt c«ng t¾c chän (select or s witch) sang vÞ trÝ sè 1 (Manual on) (0081) , ta
Ên F3 ®Ó chän chÕ ®é Diesel manual (006) , Ên phÝm F1 ®Ó khëi ®éng . TÝn hiÖu ®iÒu
khiÓn sÏ ®−îc ®−a vµo xö lÝ trong m¸y th«ng qua ®Çu vµo input diode 1 (0081) , t¹i
®Çu ra output diode 1(0104) r¬le K1 cã ®iÖn sÏ ®ãng tiÕp ®iÓm 1314 cña nã (0151)
khëi ®éng Diesel .
NÕu khëi ®éng thµnh c«ng , t¹i ®Çu ra output diode 5 (0114) tÝn hiÖu sÏ b¸o
hiÓn thÞ trªn mµn h×nh ‘Diesel running’ .
NÕu khëi ®éng kh«ng thµnh c«ng ta Ên nót F8 (006) ®Ó Reset l¹i ch−¬ng
tr×nh, vµ khëi ®éng l¹i .NÕu sau kho¶ng 5 lÇn kh«ng thµnh c«ng liªn tiÕp hÖ thèng sÏ
b¸o lçi kh«ng khëi ®éng ®−îc th«ng qua hÖ thèng b¸o ®éng chung Collective alarm
(0127) , khi ®ã r¬le K5 sÏ cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm 1314 (015) b¸o ®éng kh«ng khëi
®éng ®−îc , ®ång thêi hiÓn thÞ trªn mµn h×nh lçi kh«ng khëi ®éng ®−îc .
6.2.1.2. Khëi ®éng b»ng chÕ ®é Auto :
BËt c«ng t¾c chän (select or switch)(0081) sang vÞ trÝ sè 2 (Auto on) , ta Ên
F4 ®Ó chän chÕ ®é Diesel automatic (006) , tÝn hiÖu chÕ ®é tù ®éng ®· ®−îc bËt
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 55
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
(Automatic on) ®−îc ®−a ra ë output diode 7 (0116) vµ ®−îc hiÓn thÞ trªn mµn h×nh .
§Ó khëi ®éng ta Ên phÝm F1, tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn sÏ ®−îc ®−a vµo xö lÝ trong m¸y
th«ng qua ®Çu vµo input diode 2 (0081) , t¹i ®Çu ra output diode 1(010 4) r¬le K1 cã
®iÖn sÏ ®ãng tiÕp ®iÓm 1314 cña nã (0151) khëi ®éng Diesel .
NÕu khëi ®éng thµnh c«ng , t¹i ®Çu ra output diode 5 (0114) tÝn hiÖu sÏ b¸o
hiÓn thÞ trªn mµn h×nh Diesel running .
NÕu khëi ®éng kh«ng thµnh c«ng m¸y tÝnh sÏ tù ®éng Reset l¹i ch−¬ng
tr×nh, vµ khëi ®éng l¹i . sau kho¶ng 5 lÇn kh«ng thµnh c«ng liªn tiÕp hÖ thèng sÏ b¸o
lçi kh«ng khëi ®«ng ®−îc th«ng qua hÖ thèng b¸o ®éng chung Collective alarm
(0127) , khi ®ã r¬le K5 sÏ cã ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm 1314 (015) b¸o ®éng kh«ng khëi
®éng ®−îc , ®ång thêi hiÓn thÞ trªn mµn h×nh lçi kh«ng khëi ®éng ®−îc .
6.2.1.3. §iÒu khiÓn tõ xa (Remote Start – Remote Stop) :
§Ó ®iÒu khiÓn tõ xa ta Ên nót ON (0086) , tÝn hiÖu Remote Start (input diode
6) sÏ ®−îc ®−a vµo , t¹i output diode 1 (0104) r¬le K1 cã ®iÖn , ®ãng tiÕp ®iÓm 1314
(0151) ®Ó khëi ®éng Diesel . Khëi ®éng thµnh c«ng hay kh«ng thµnh c«ng m¸y sÏ b¸o
nh− trªn qua mµn h×nh .
§Ó dõng tõ xa ta Ên nót OFF (0086) , tÝn hiÖu ‘Remote Stop’ (input diode
7)(0086) sÏ ®−îc ®−a vµo , t¹i output diode 2 (0105) tÝn hiÖu ‘Stop disel’ ®−îc ®−a ra ,
r¬le K2A , K2 cã ®iÖn sÏ ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 1314 (0154 & 0153) ®Ó më Aptomat
dõng Diesel .
6.2.2. B¸o ®éng vµ b¶o vÖ DG :
6.2.2.1. ¸p lùc dÇu b«i tr¬n thÊp :
Khi ¸p lùc dÇu b«i tr¬n gi¶m d−íi møc cho phÐp th× tÝn hiÖu ¸p lùc dÇu thÊp
(Oil pressure min) sÏ ®−îc c¶m biÕn ¸p lùc dÇu Sensor oil pressure ®−a vµo input
diode 11(0093), khi ®ã tiÕp ®iÓm t¹i 0093 ®−îc ®ãng l¹i , tÝn hiÖu b¶o vÖ Wirebr oil
press (input diode 3) (0083)®−îc ®−a vµo, sau khi ®−îc xö lÝ tÝn hiÖu ra lµ Collective
alarm (out diode 12)(0128) b¸o ®éng sÏ ®−îc hiÓn thÞ trªn mµn h×nh vµ ë c¸c ®Ìn b¸o,
®ång thêi tÝn hiÖu Stop diesel (output diode 2)(0105), r¬leK2A, K2 cã ®iÖn sÏ ®ãng
c¸c tiÕp ®iÓm 1314 (0154 & 0153) ®Ó më Aptomat dõng Diesel .
6.2.2.2. NhiÖt ®é n−íc lµm m¸t cao :
Khi nhiÖt ®é n−íc lµm m¸t t¨ng v−ît ng−ìng ®Æt , tÝn hiÖu nhiÖt ®é n−íc lµm
m¸t cao (Cool water temp max) sÏ ®−îc c¶m biÕn nhiÖt Senso cool water temp ®−a
vµo input diode 12 , khi ®ã tiÕp ®iÓm t¹i 0094 ®ãng l¹i , tÝn hiÖu b¶o vÖ Wirebr cool w
temp (input diode 4)(0084) ®−îc ®−a vµo , sau khi xö lÝ tÝn hiÖu ra lµ Collective alarm
(out diode 12)(0128)b¸o ®«ng sÏ ®−îc hiÓn thÞ trªn mµn h×nh vµ ë c¸c ®Ìn b¸o , ®ång
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 56
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
thêi tÝn hiÖu Stop diesel (out put diode 2) (0105) , r¬le K2A , K2 cã ®iÖn sÏ ®ãng c¸c
tiÕp ®iÓm 1314 (0154 & 0153) ®Ó më Aptomat dõng Diesel .
6.2.2.3.§éng c¬ bÞ qu¸ tèc :
Khi ®éng c¬ bÞ qu¸ tèc , tiÕp ®iÓm trªn 0095 sÏ ®ãng tÝn hiÖu Overspeed ®−îc
®−a vµo tõ input diode 14 (0095) , sau khi xö lÝ tÝn hiÖu ra lµ Collective alarm (out
diode 12)(0128) b¸o ®«ng sÏ ®−îc hiÓn thÞ trªn mµn h×nh vµ ë c¸c ®Ìn b¸o , ®ång thêi
tÝn hiÖu Stop diesel (out put diode 2) (0105) , K2A , K2 cã ®iÖn sÏ ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm
1314 (0154 & 0153) ®Ó më Aptomat dõng Diesel .

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 57


Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
CH¦¥NG VII : HÖ THèNG §ãNG Më N¾P HÇM HµNG
7.1. Giíi thiÖu phÇn tö.

Motor 1 : ®éng c¬ 1 (3pha 25kw ) lai b¬m thuû lùc

Motor 2 : ®éng c¬ 2 (3 pha 25kw) lai b¬m thuû lùc

Thermistor : R¬le nhiÖt b¶o vÖ qu¸ t¶i cã thÓ thay ®æi ®−îc gi¸ trÞ t¸c ®éng

SO/Q1 : aptomat chÝnh cÊp nguån cho hÖ thèng, b¶o vÖ ng¾n m¹ch, b¶o vÖ qu¸ t¶i
cho hÖ thèng.

F1, F3 50A : cÇu ch× 50 ampe.

T1,T2 : biÕn dßng ®o l−êng.

M1,M2 : ampe kÕ

T3 : biÕn ¸p h¹ ¸p

F5, F6, F7, F8, F9 : c¸c cÇu ch×

K11, K12, K13, K21, K22, K23 : c¸c contactor

Heater : ®iÖn trë sÊy cña ®éng c¬.

PE : nèi m¸t cña hÖ thèng

Oilheater : c¶m biÕn nhiÖt ®é dÇu thuû lùc

S1, S3 : nót dõng t¹i chç ®éng c¬ 1,2

S1.1, S3.1 : nót dõng ë chÕ ®é remote ®éng c¬ 1,2

S2.1, S4.1 : nót khëi ®éng ë chÕ ®é remote ®éng c¬ 1,2

S6.1, S6.2 : c«ng t¾c chän chÕ ®é cho ®éng c¬ 1,2

S2, S4 : nót khëi ®éng t¹i chç cho ®éng c¬ 1, 2

H1.2, H2.2 : ®Ìn b¸o ®éng c¬ 1,2 ®ang ho¹t ®éng ë chÕ ®é nèi tam gi¸c.

H11, H21 : ®Ìn b¸o

H12, H22 : ®Ìn b¸o qu¸ t¶i ®éng c¬1, 2

F2, F4 : tiÕp ®iÓm r¬le nhiÖt


Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 58
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
P2 : ®ång hå ®Õm thêi gian ch¹y cña hÖ thèng

SO1, SO2, SO3, SO4 : nót dõng sù cè ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau.

Oillevel : c¶m biÕn møc dÇu trong kÐt

Oiltemp : c¶m biÕn nhiÖt ®é dÇu

S5 lamptest : nót thö ®Ìn

K5 : role trung gian cÊp nguån thö ®Ìn.

H30 : ®Ìn b¸o møc dÇu trong kÐt thÊp

H40 : ®Ìn b¸o nhiÖt ®é dÇu thuû lùc cao

H50 : ®Ìn b¸o mµng läc dÇu bÞ bÈn

K1, K2, K6, K4 : c¸c role trung gian

K3 ; role thêi gian

P strainer Filter : c¶m biÕn

7.2. Nguyªn lÝ ho¹t ®éng cña hÖ thèng.

- Do hai ®éng c¬ cã nguyªn lÝ ho¹t ®éng gièng nhau nªn chØ thuyÕt minh mét ®éng
c¬ lai b¬m cßn c¸i cßn l¹i t−ong tù.

- Chän chÕ ®é local :

BËt c«ng t¾c S6.1 sang vÞ trÝ local, ®ãng aptomat chÝnh cÊp nguån cho hÖ thèng, Ên
nót S5 ®Ó kiÓm tra tÊt c¶ c¸c ®Ìn xem cã h− háng g× kh«ng ®Ó cßn thay thÕ. Sau khi
kiÓm tra ®Ìn xong ta Ên nót start S2, cÊp nguån cho cuén hót contactor K11 hót. §ãng
tiÕp ®iÓm 53-54(3/8.13), cÊp nguån cho cuén hót K13, ®ãng tiÕp ®iÓm duy tr× 13-
14(K13),K11 cã ®iÖn ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm chÝnh cña contactor ®−a ®éng c¬ vÒ chÕ ®é
nèi sao, chuÈn bÞ khëi ®éng. Khi K13 cã ®iÖn ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm chÝnh cña nã ®ãng
l¹i cÊp nguån cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é sao. Lóc nµy tiÕp ®iÓm 55-56 lµ tiÕp
®iÓm th−êng ®ãng më chËm, sau mét thêi gian sÏ më hÕt ng¾t nguån K11,®ång thêi
®ãng tiÕp ®iÓm liªn ®éng 67-68(K13),K11 mÊt ®iÖn ®ãng tiÕp ®iÓm 21-22(K11), cÊp
nguån K12 cã ®iÖn më tiÕp ®iÓm 21-22(K12) khèng chÕ K11,®ång thêi ®ãng c¸c tiÕp
®iÓm chÝnh cña K12 ®−a ®éng c¬ vÒ chÕ ®é tam gi¸c.
Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 59
Líp: §TT 46 - §H1
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
7.3. C¸c b¶o vÖ

- B¶o vÖ ng¾n m¹ch : aptomat chÝnh, c¸c cÇu ch×.

- B¶o vÖ qu¸ t¶i : role nhiÖt, aptom¸t, cÇu ch×.

Sinh viªn: NguyÔn Quang ThÞnh 60


Líp: §TT 46 - §H1

You might also like