Saineurria: 1.5€ BAIZKIBEL BIZIRIK i | emen gatoz, berriro ere Superportuaren_aurkako informazio eta berriak zabaltzeko asmoarekin. Eskutan duzun hau 3. alea da, azken berriekin ‘eta oposaketa lan ezberdinekin . Izan ere, proiektu hau gero ata kuestionatuagoa den heinean gero eta aurreapauso haundiagoak ematen dituzte instituzio ezberdinek proiektu zentzugabe hau aurrera ateratzeko. Azken urratsa, udaletxe, diputazio, E. Jauriaritza, Sustapen ministeritza, Gipuzkoako Merkatal ganbara eta Portu Agintaritzak (superportuaren izateko oraindik traba eta portuak sortzen ditven bultzatzaileak, hain zuzen), alde ilun asko ageri kutsadura eta eragozpenak SATZKIBTA ‘elkartes bultzatzaleentzot, bestelako behingor amaltzeko eskatzen sortzearekin emandakoa. sarbide, plataforma erraldoi ari dira Pasaian. SGleate"nonen’helburuak eta lira bere cwupatecko Gust honen surka ahots bat hauek omen da: Jaizivelgo semook aurrera arate mol fan nani esku ‘artean korredorea (Gaintxurizketa, baino azkarrago: duzun 3. zenbaki honek, abe senda) alk’ “nen Lanbartenge ‘32° hektareak manipulazioy Informetibe trrepide bern ten sarbige, scide get, Lezon urrulo. paren aurreegheko. arate plotaforma logstto eta beste "200"hektoree Sia boserlurak ‘pabelo! Galntxurcketan, Tran aldean indusatrialez bete, batetik eta Arason,. rT A Superportua. eraiki shel Btarean Pasaiako Potuko as Tateke clteran ‘beteratua Aginteritzan inguruke icc aaa ans Bestetik. “Ackenereko herietan okupatzen” dtuen iMnpaaraaa Pacalladesko Eraberritzes. lurak zation exten co ( iS aaeeaRMOUR aurrelkusten. dute. Donlbenen,, Buenaviston,) ata etaR Besorrolisma ‘enkerrenare’ luraknertterrentzat brat a aan aclgrece kana, benortean geniago 3. Zenbakia, 2005-06ko negua EZ tza Pence) Guzti honek, ordea, ez du bereganatzen ari bait da erent lortzen proiektu honen Pasaialdeko eraberritzeari Seer eer a aunkako’ oposaketa ateakitxiz geldotzea. Nahiz eta Bestalde bizilagunen kexak Superportua_eraiki_ahal_gero_eta_ozenagoak__diraz UPERPORTURIK ~ aIZKUTUAN GORDETAKOAK . * — “Pozueta informea”. Diputazioak Madrilko Unibertsitate Politeknikoari agindutako ikerketak kanpo kaiaren azpierabilpenaz ohartarazten du, eta iragarritako merkantzien trafikoak ez dituela ez diru inbertsioa ez eragindako inpaktu ekologikoa justifikatzen dio. * —“LKS-ren azterketa”. Kanpo portua zabaltzearen bideragarritasun plan baten kontrastea. 2002an diputazioaren enkarguz egina. Portu agintaritzak “Norgestion” enpresari agindutako informea eta beraz egitasmoaren bideragarritasuna auzitan jartzen du, Halako inbertsioa “katedral baten eraikuntzarekin” alderatzen du, une batetan errekurtsoak mugiarazi bai, baina azken batean justifikazio ekonomikorik ez duena, * — “Etor-en galdeketa”. Elkarte honek Pasaiako Badia Hiri Berreskuratzarako Programa Estrategikorako elkarte batzuei zuzendutako galdeketaren emaitzak, non kanpo portuaren aukera jaso zituen puntu gutxiren 2,7 batetik hamarrerako taulan. Datu guzti hauen informazio zabala www.nodo50.org/jaizkibel web gunean. ESAN DAKOAK ... Lezoko Udala: "Erraustegia Jaizkibel menditik gertuegi dago eta naturari kalte handiak sor dakizkioke” (Txingudiko erraustegiaren aurkako helegitea) % — Kepa Garbizu, Lezoko alkatea: "Kanpoko portua, barrukoa ixten bada, itsu-itsuan” (Hitza, ekainak 25). * Ester Larrafiaga, Ingurugiro sailburua: = “Ingurumen ikuspegi huts batetik garbi dago Jaizkibel gune babestua dela” (Berria, abuztuak 7) ~ "El puerto exterior en Pasaia apoyado sobre el belllsimo acantilado de Jaizkibel es inviable” (EI Mundo, irailak 11) * Nuria Lopez de Guerefiu, Garraio eta Herrilan sailburua: "E/ plan de puertos y e! de protecci6n del litoral no tienen porque chocar al abordar la ampliacién del puerto de Pasaia” (El Pais, urriak 13). * — Pasaiakoalkate ohiak: (Pasaian, urria). ~ "ese es otro proyecto que responde a unos intereses muy concretos, pero noa los de Pasaia nia los de los guipuzcoanos” (Juan Karlos Alduntzin). ~ "el planteamiento de! puerto exterior no resiste ni el mas minimo anélisis, ni bajo las premisas de quienes lo auspician” ...) "no creo que se vayan a producir 5.000 empleos”(Bixen Itxaso). = "soy tremendamente critico respecto al puerto exterior. Nadie me ha dado argumentos convincentes para justificario” (Roberto Lopez de Etxezarreta). * Jose Ignacio Espel, portu agintaritza: "parece que somos los malos de /a pelicula” (El escarabajo verde, TVE, azaroak 24. % — Pasaiako lau barrutietako auzo elkarteen koordinadorak: "Kanpo kaiaren egitasmoak badiaren biziberritzea ezin du baldintzatu, eta ekonomikoki eragingarri lzango den frogatzeko dago (Hitza, azaroak30), * — Koldo Azkoitia Gipuzkoako Foru Aldundiko bozeramailea: 2005eko abenduaren 28an. Gara egunkaritik hartua."Nada de lo relacionado con la bahia de Pasaia se decidiré fuera de la comisién interisntitucional”LEZOKO HIRIGINTZA PLANARI ALEGAZIOAK a Udalak hirigintza planaren aurrerapenean erabiltzen dituen inapide desarrolistak azplegitura haundi, industri eremuak eta eraikuntza masiboaren zabaltze neurrigabea bultzatzen au, lurra, paisaia eta biti kalitatea erabat hipotekatuz. Pairatzen citugun arazoak areagotzeaz gain (zarata, kutsadura, trafikoaren gorakada, espazio libreen za...) kontsumitutako natur baliabide eta eragindako “aztarna ekologikoaren’ hazkundea dakar. JAIZKIBEL BIZIRIK Taldeak Hirigintza Planaren aurrerapenari egindako alegazioak: Lurralde Plan Sektorial Agroforestalaren irizpideak ez dira betetzen a Plan Sektorial honek “Ballo estrategiko Handiko nekazal eta landa lurrak” eta " Nekazal Transizioko Paisaia " definitzen ditu, eta bi kalifikazio hauek dituzten lurren nekazal gaitasuna, aktibitate agropekuarioa, ekosistema eta paisala babestu beharra dagoela dio. Nekazal sektorearentzat duten balio estrategikoarengatik, beste erabilpen guztien aurrean babestu beharra azpimarratzen du. Hirigintza planeamenduaren arabera 150Ha balio estrategiko haundiko baserri lur desagertuko lirateke. Jaizkibel mendiari eragiten dio. Jaizkibel korridorea deitzen duten espazioaren erabateko urbanizazioak mendi hau lurraldearengatik isolatuta uztea suposatzen du. Korridore ekologikoaren sarea ez da errespetatzen, Gaintxurizketa sare honen barruan kokatzen dute, eta diotenez ekosistemen arteko permeabilitatea eta Populazicen trukaketa bermatu behar luke, eten fisiko edo barrera ekologikoak ekidinez. Lezoko Udalaren planeamenduak berriz “espazio hutsik" ez geratzea ahalbideratu nahi du. Udalak lotsa gutxirekin korridore ekologikoa deitzen dio Herriondoko 2,9Hako zati txiki bati, marketit kontutan izanda korridore guztiaren txiki urbanizazioa planteatzen direla. Ingurugiro eragin azterketan babestutako eta intereseko espezie eta lekuak ez dira aipatzen, horien artean Okil txikia, zapelaitza,gerritxori arrunta, lepitzulia Espezie hauen habitatak hondatzea galerazita legoke, baina planteatzen dituen poligono berriak Lezo-Oeste kasu, espezie hauntzat garrantzi haundia duen kantauriar kanpifiaren suntsiketa lekarke. Ingurugiro eraginaren azterketak hutsune nabarmenak ditu. Eragindako Inpakto globala “neurrikoa” omen da “ondoan SA” enpresak egindako azterketaren arabera. Lezo-Landetxa artean N-1en zabaltzeak eragindako inpaktoa “haundia’ litzateke EKOS enpresaren azterketaren arabera. Nola liteke, errepide berriaz gain, intermodala, Poligono berriak, trenbide, portuko sarrera eta milaka hutsa, a eta e KAP TALISMO; AGING: GAINTXURIZKETA-EZ_ ikl ‘etxe eraikitzeak "neurrizko” inpaktoa izatea? Bailaran pilatzen diren azpiegitura guztiak eta aurkeztu diren egitasmo berriak Ingurugiro inpakto azterketa oso bat egitea behartzen du, korridorea bere osotasunean, Pasaia, Lezo, Orereta, Oiartzun, Irun eta Hondarribia kontutan hartuz. Arrazoi hauek medio Hirigintza plana atzera botatzea eta herritarren iritziak kontutan hartzea eskatzen dugu2004/12/29: Europar Batasuneko Aidizkari Ofizialean Natura 2000 Sareko Garrantzl Komunitarioko —_Lekuen. zerrenda argitaratu dute. Bertan, Jaizkibelgo itsasiabarrak, Ipar isurialdea feta Hego isurialdeko goiko aldeak osatzen, duten 2.434 Hako zabalera duen eremua “Lic” lzendatzen da. Babes lehentasuna duten 2 habitat eta 9 habitat komunitario alpatzen dira. 2005/2/8: Gipuzkoako Merkataritza Ganbara presio talde bat zuzentzeko eskaintzen da, Kanpo Kala eta AHT proiektuerako diru inbertsio publikoak lortu ahal izateko. 2005/2/12: Pasaiako Portu Agintaritzak Urteko balantzea aurkeztu zuen, 2003ko datuekin alderatuz, 2004ean %3,7 tonelada gutxiago ‘manipulatu ziren Portuan. 2005/3/3: 33 eragilek sinaturiko superportuaren aurkako manifestua ‘aurkeztua. “Jaizkibel Bizirik” taldeak prentsaurrekoa eman zuen Donostiako Koldo Mitxelenan, Jaizkibel babestu eta kanpo portuaren proiektua baztertzeko eskatuz. Superportuak eskualdea biziberritzea galaraziko duela eta ekonomikoki ruina bat litzatekeela ohartarazi dute. Gainera, Diputazio berak agindutako ikerketa baten arabera kanpo portua aztertutako alternatiba kaltegarriena litzateke eta SOtik gora inpaktu kaltegarrisortuko litukeela azaldu dute. Informazio eza eta ‘manipulazoari aurre egitearren Jaizkibel ‘mendiaren balioen laburpen bat eta portu berria zabaltzearen eraginak azaltzen diren DVD baten aurkezpenaegin zen. 2005/5/25: Erakundeek elkarte publiko berri bat sortu dute egitasmo pribatuak bultzatzeko helburuarekin. Eusko Jauriaritza, Gobernu zentrala, Diputazioa feta Donostia, Irun, Errenteria, Pasaia, Lezo eta Oiartzun eta Hondarribik osatzen dute erakunde hau, kapitalarekin sortua, Udal_bakoitzak 160.000 euro jarri ditu, biztanlegoak proiektu hauel burz duten iritzia kontutan arty gabe. Pasaialdea biziberritzeko aitzakipean sortutako elkartearen lehenengo proposamena Jaizkibelen Kanpo Kaiarekin lotutako tren pasagunea eta geltoki intermodala ezartzea da Gaintxurizketako baserri lurrak txikity eta okupatzeazgain, trafiko eta kutsaduraren igoera dakar, poltsiko bbatzuen mesedetan, 4° miloieuroko 2005/6/4: “Astelehenean baserrian, asteartean’. Lezoko baserrien egoera aztertzen’ duen liburua aurkeztu du Aranzadi Zientzi Elkarteak Udalaren aginduz egina.Lehen beltz badago etorkizuna, kanpotik datozen azpiegitura berri eta erraldoien eraikuntzak Jaizkibelgo magaleko azken baserritarren etorkizuna are beltzagoa jartzen dute. Gaintxurizketa erasotuko lutekeen proiektuak (Industri eta garraio intermodal guneak, trenbide, errepide eta portu sareak biltzen dituen plataforma, Lezo-Landetxa autobide berria, errauskailua, urbanizazio berriak, ...) gauzatu ezkero, baserri lurretariko asko desagertu egingo lirateke, eta honek bai baserritarren bizimoduan eta baita herri nortasunean ere izugarrizko eragina izango luke, Lezoko eguneroko bizitza ere zeharo aldatuko luke, herriko lasaltasuna eta biz! kalitatea gal daitezke. 2005/7/3: 100 lagundik gora egun osoko ibilaldian Jaizkibel ezagutu eta superportuaren egitasmoa salatzeko ornitologo eta geologoaren laguntzarekin Jaizkibelgo baloreetaz jabetu, prolektu zoroa hobeto ezagutu eta erakundeek Jaizkibelgo korridorea suntsitzeko egin dituzten planei buruzko informazioa eskuratzeko aukera egon zen.ene ee ga nip ie wt mtn tg a a? ‘Ubtehe Konda 2005/7/6; Jaizkibelen egin nahi duten portu berria kritikatzen du Greenpeace erakundeak euskal kostaren egoera aztertzen duen bere txostenean. 2005/7/29: Pasaiako Portuko merkantzien trafikoak behera egin du %2,4 urteko lehen seihilabetekoan. 2005/9: Lezoko Hirigintza planaren aurkako Alegazio ugari aurkeztu ziren. Jaizkibel Bizirik-ek aurkeztutakoak plangintza atzera botatzea eskatu du besteak beste Balio Haundiko Nekazal lur gehienak suntsitu, Jaizkibel mendiari eragin, eta gainera egindako ingururigo inpaktoaren azterketa uztiz eskasa delako. Baserritar, herritar, eta ekologi taldeek ere kontrako alegazioak aurkeztu zituzten. 2005/10/1: “Expologistika” Mugaz Gaindiko Garraio azokaren inagurazioan protesta konzentrazioa Irungo Ficoban, AHT eta superportuaren proiektuen aurka. Bi kide hitzaldi aretora sartu ziren agintarien aurrean ikurrak zabalduaz eta etenaldi bat sortuaz. Egitasmo erraldol hauek onartezinak direla ingurumenean eragiten dituzten kalteengatik, globalizazio ekonomikoaren interesel erantzuten dietela eta inposatutakoak direla azaldu zen. 2005/10/12: Erakundeek diru publikoarekin sortutako elkartea JAIZKIBIA SA bezala batalatua proiektu txikitzaileak bultzatu nahi dituzte Pasaiako biziberritzea bezala salduaz, azpitik pelotazo ‘espekulatzaileak egin ahal izateko 2005/10/21: PSOE eta PNV AHT eta Kanpo Kalari buruzko akordioa negoziatzen ari dira. PNVk diru ‘gehiago nahi du Espainiako aurrekontuen onarpenaren truke, eta proiektu hauek lehenbaitlehen ezarri nahi ditu gizartearen iritziaren aurka. 2005/12/22: Gipuzkoako Batzar Nagusiak PNY, PSE-EE eta EAren botoekin superportua bultzatzea onartu dute, Superportua irla artfizial batean egiteko proiektu bat legokeela ematen dute aditzera. Obra faraoniko berria Japongo Kobe hirikoarekin parekatu dute. 2005/12/26: "Jaizkibel Bizirik” plataformaren prentsaurrekoa Koldo Mitxelenan. Aldundiak Izkutuan ‘mantendutako superportuaren bideragarritasun ekonomikoa zalantzan jartzen duen ikerketa baten berri ematen da. Era_berean Portu- iriaren proposamenak ez duela aldaketarik suposatzen- ingurunean eragin handia eta justifikaziorik eza~, eta Jaizkibel mendia Natur Ingurune bezala babestea oztopatzen ari direla salatu dute = 2005/12/28: Inoxenteen equna: Portu Agintaritza eta Merkatal Ganberarekin egindako agerpenean, Ziklo konbinatuko zentrala eraiki nahi lukeela adierazi du *Naturgas” enpresak balizko superportuan. Superportua ez dela beharrezkoa agerian dagoenean eman dute proiektu honen berrl presio egiteko helburuarekin.oe 6 Ortzaundi 1958an jaio zen San Pedron eta marinela da. Pasaiako badiako herriak eta Jaizkibel mendia nolakoak ziren deskribatzeko eskatu diogu. Baita ere,gertatu diren aldaketen balorazioa egin eta etorkizunean nolako herriak eta mendia nahiko lituzken kontatzeko. GAZTETAN “Gogoratzen naiz...San Pedro zan {gaur egun ikusten degun Donibane bat, kale bakarra. Jolasteko eta etxe artian, eta negun frontoian. Ordun gu ibiltzen gifian igeri egiten, edo altonekin kixkiletan, edo guk artzen genitun aparejuak, salabarduak, Jartzen genitun or Ondartxo aldian, altzen artian, ta kixklletan ibiltzen ginan. Balta ere, juten gifian ondartza zegon lekura ta zan Ondartxo, ori zan familintzako, eta amantzako eta bere adifiekoentzako, solasean egoteko leku ederra ... zan gure ondartza partikularra ... Garai artan ez genun Inolako iritzirik jakiteko zer zen ona eta zer zen txarra, beste batzuk erabakitzen zuten eta bota in zuten dana. In zuten karrua, in zuten beste karro bat gelago eta gaur egun, ez ondartzarik ez karrorik'” ALDAKETA “Ori nik aipatu nai nuke porque, beraiek egiten dute momentuko gauzak ta gero ez dute begiratzen luzaro edo, zer gertatuko ote, edo komenigarria den edo ez Bizimodua bazeon, porque edozein lekutikan ere botatzen zian aparejuak. Botiak an zien, boietan, ilaretan zien an lotuak, guk guria ere bageneukan of, eta gero etxien tartian zien zurrunak, pasuak, kaletik ureta juteko... ba bakoitzian zien pabak botiak lotzeko, eta guztietan zeon, ta ordun bizimoduak itsasoarekiko lotura aundia zeukan ... Geroztikan in zuten portua, millaka tonelada zementoz, in zuten arrantza zela eta ez zela, eta gaur egun ez du ezertarako balio ... Orrekin batera jun da San Pedrok zekan nortasuna, Guretzako kriston xarma zekan gure erriak, eta geroztikan, kriston obra orrekin zer egin dute bainal in dute porianaz estali gure nortasuna, eta baldin bazeukan funtzio bet... baino ‘gaur egun ez du ezertarako balio, or daude remolkadoriak, lau arrantzuntziak, eta ortikan Trintxerperaino kal guztia libre dago. Au da beste adibide bat, ‘esaten genun luzaro begiratu gabe egiten dituztela gauzak ez? ... Zer utzi dute errian, esaten dizut, ori dana onartu ezgero ere ze motako lan ekarrl dun errira, ze aberastasun? Hasten ez badia kobratzen kotxiak aparkatzeagatik?.. Nik ia konfidantza galduta daukat, zentzu orretan; esaten badute au egin bear da, Leno jakin bieu benetan bearrezkoa den edo, sortzia eztabaida bat, sakona, baino ez garai batean egiten zuten moduntBeste alde batetik erri batek duen kalidad de vida, jendiak bertan bizi nai du! eta gaur, kotxe, ta kotxe, ta kotxe ... edertasuna gorde izan bagenu?” ETORKIZUNA Nork daki gaur egun, zer datuak aig: daude esateko emendik 50 urtera zer gertatuko den? Baino inbertitzeko badago gauza bat, rnaturan inbertitzea, ori da gauza bakarra Kristo guztintzako onura ekarriko duna. 21. mendian ditugun gauzak apobetxatu behar ditugu, EH.an lur gutxi geratzen zaigu eta zaindu in bear degu. Olako erri baten oso kaltegarriak dira egin nai dituzten erraldolak. Natur zati bat bear degu, eta geratzen zaigun bakarra Jaizkibel da. Egin nai dutena sakarkeri bat da Bilbon egin duten moduan, ara jutea besterik ez da bear ikusteko ‘nolakoa izango litzaken. Superportua. Noa jungo gea paseu bat ematea? Beste aaldetik lanpostuak, ez da sekretua ze motako kontratuak egiten dituzten, osake lanpostua esatia... bueno! Badago Europan lege proposamen bat nun esaten den tripulazioak berak deskargatu bear duela, gastuak murrizteko. Lana izango genuke egiten den bitartean, baino gero... JAIZKIBELEKIN ZER? Bal ingo nuke zati bat dagoen moduan uztia, kasualitatez portu fegin nai duten lekua. Ikutzekotan Jende gutxi juteko moduan, kotxiak ez pasatzia, jendia oinez juteko...eta al badegu or dauden Zenbait espezie babestia. Eta “Jaizkibelgo korridorea” delakua onartezina da, galdu inbiew lurrarekiko lotura?Jaizkibel, frontrera entre monte ymar La “Formacién del Jaizkibel”. Para comprender sus peculiaridades geomorfolégicas hay que remontarse la era Cenozoica, es decir hasta hace unos 50 millones de afios, cuando se produjo la Orogenia Alpina (plegamiento pirenaico). El empuje que produjo esta Orogenia hacia la zona litoral ocasioné el afloramiento de los materiales sedimentarios del érea correspondiente a la actual cuenca del Bajo Bidasoa, formandose asi el cordal costero de Jaizkibel. El origen sedimentario de las rocas que componen la formacién del Jaizkibel proporciona a la zona una peculiariedad morfolégica: las areniscas. La modelacién de estas rocas es un proceso erosivo complejo que da como resultado unas formaciones merecedoras de contemplacién, las Cuales sirvieron de inspiracién al mismo Victor Hugo, para desarrollar algunos de sus poemas relacionados conesta costa. | a franja montafiosa del litoral extendida entre Hondarribla y Donosita-San Sebastian es conocida como Ha sido en este marco geolégico donde otros caprichos de la naturaleza han ido acomodandose a lo largo de los afios. Un ejemplo es la flora perteneciente a la cara norte del monte, la correspondiente al margen litoral. En los acantilados costeros las plantas han tenido que adaptarse a lo largo del proceso ‘evolutivo a las duras condiciones de viento, salinidad, pendiente y poco sustrato disponible para su asentamiento, Son estas duras condiciones las que han marcado el proceso evolutivo. Plantas como el hhinojo marino o en la zona alta de los acantilados la Armeria euscadiensis (conocida como “Itsas krabelina” en Vasco), una planta preciosa que solo crece en el litoral Vasco, y cuya poblacién mas importante se encuentra en estos acantilados, adornan este paisaje. ‘Ademés Jaizkibel es un punto estratégico para las aves marinas en sus recorridos migratorios, como oqueros, cormoranes , alcatraces, frailecillos 0 araos, y que utilizan sus calas como "hospederias". Pero también entre los acantilados se encuentra asentada una de las mayores colonias de Gaviota patiamarilla y Gaviota sombria del litoral cantabrico. Lainaccesibilidad a muchas de sus calas hacen también del litoral de Jaizkibel uno de los ecosistemas marinos mejor conservados de todo el litoral Vasco, mereciéndose el serle otorgado la denominacién de Reserva Marina, Muchas especies de crustdceos, bivalvos, peces, equinoideos, asteroideos, algas, y cefalépodos las pueblan. Ademas otros las visitan periédicamente en busca de cobijo y alimento, como es el caso del el delfin ular 0 el delfin comtn. Otros de sus ecosistemas notables son el melojar o bosque de roble pirenaico, el bosque terméfilo que se desarrolla debido a las condiciones microclimaticas de Jaizkibel, y as turberas acidas de esfagnos , cuya poblacién en Jaizkibel es una de las mas meridionales de Europa Jalzkibel, constituye asi un lugar privilegiado del iitoral Vasco y es merecedor de un buen paséo por sus laderas y acantilados para admirar y disfrutar sus maravillosos paisajes, eso sicon respeto. Bieograta: “Jose Miguel Edeso "Itnerarion Jaekibe- Estuario Bidasoa". Universidad de! Pais Vasco. Mike) Etsanie Aguinagalde Y Mikel Estombo. "Txingud Servicio Contral de Publicaciones del Pals Vasco Diputacién Fral de Guipuekos "Puntos de teres Geolégices de Gipuzkos",, 1991 Borja FernandezCetera ee PORTU AGINTARITZAK JAIZKIBEL MENDIAN ZUNDAKETAK EGIN AHAL IZATEKO IREKITAKO PISTA ITXI ETA LENGORATZEA ESKATU DU JAIZKIBEL BIZIRIK-ek. Oddean saiatu zen Portu Agintaritza kanpo portuaren aurreproiektua osatzeko behar zituen zundaketa lanak egiten. Horretarako 5 kllometrotako luzera lutekeen zazpi pista berri gin nahi izan zituzten. Herri mobilizazioak eta salaketek geratu zuten hasi berriak ziren lehenengo pistaren urraketa lanak. Ondoren, Pasaiako Udalak obrak egiteko baimena eten zuen, eta gaur egun ez dute inolako baimenik horrelako lanak egiteko. Portu Agintaritzak ez ditu egin Udalari agindutako berreskuratze lanak, eta orain, udalak bere gain har ditzala eskatu du Jaizkibel Bizirik-ek. Pista berrien egitasmoa geratzeak Babes Bereziko Guneak kalterik ez izatea eragotzi du. Halere Jaizkibel Bizirik-ek salatzen duenez, penagarria da Babes Bereziko Guneetan egiten diren kalteetaz inor ez arduratzea, eta adibide bezala erosio hhandia sortzen ari den Asabaratzako pista ez legezkoa, erabilpen militarra, zabor eta zaharkitutako Instalazioen pilaketa, edo ‘ondarearen suntsiketa- Artsuko errota’ kasu- aipatzen ira. Azken berviak EUSKO JAURLARITZAKO GARRAIO ETA HERRILAN SAILAK JAIZKIBELGO SARASTI _HARROBIA BERRIRO IREKITZEA AURREIKUSTEN DU, orrela azaltzen da Irungo AHT-ren Plataforma ereikuntza_proiektuaren eranskin batean, non obra erraldoi hau hornitu ahal izateko materialen azterketa, kokepena, bolumena eta obrara dagoen distantzia aipatzen diren. Jaizkibelgo Lezoko magalean kokatzen den hharrobi hau itxita dago duela urte batzuetatik hona, urte askotan legez kanpo aritu ondoren. Bere muga guztiak jan zituen, edozein tokitatik ikusten den harrobi zulo haundia utziaz. Orain landa erabilpena dauka eta nagusiak ingurunea lehengoratzeko lanak eginnahiditu. Halere Garraio Sailaren txostenaren arabera, 4.500.000m3 ateratzea aurreikusten dute, eta aztertutako harrobien artean bera da Irundik gertuena dagoena,Peer ee ee ee eee ee sy Azkenberviak 2005EKO ABENDUAREN 26KO PRENTSAURREKOA j2saiako portuaren hedatzea eta Jaizkibel mendiaren babes planei buruzko komunikatua kaleratu dugu Jaizkibel Bizirik taldekook. Hauxe da komunikatuaren laburpena. Gipuzkoako Foru Aldundiak aginduta egindako beste ikerketa batek, kanpoko portuaren bideragarritasun ekonomikoa zalantzan jarri du, ingurugiroaren gaineko eragin haundiagatik eta proiektua justifikatzeko erabiltzen dituzten datu eta ikerketen zehaztasun ezagatik. LKS Aholkulariak enpresak, Gipuzkoako Foru Aldundiaren aginduz, Portuko Agintaritzak eta Gipuzkoako Merkataritza Ganberak agindutako kanpo porutaren projektuaren egiaztatze ikerketa da hau: "Pasaiako portua kanpoan hedatzeari buruzko bideragarritasun plan baten egiaztatzea”. Ondorio batzuk nabarmendu nahi ditugu, (gazteleraz egina da lan hau eta guk esaldi batzuk itzuli ditugu): * —"Pasaiako portua kanpoan haunditzea, negozioa haunditzea da, eta bideragarritasun _planak, ez du azaitzen zein konpetibitate arrazoietan oinarritzen den beharrezkoa izango litzateken bezero kopurua haunditzeko, ezta ere, nola eta non lortuko litzateken.” "Bideragarritasun ikerketaren kalkuluen arabera beharrezkoak izango lirateken merkantzien aniztasuna eta gehikuntza lortzeko, nola gin behar den ez du azaltzen ikerketak, hauxe da bere punturik ahulena.” * —" Portzentaien araberako sektoreen banaketa proposatzen da, eta siderurgiak, %41 fakturatzea, ‘gaur egun %85 izanik. Ez da azaltzen nola lortuko den banaketa berri hori, bezero berriak lotzearen gaiari dagokionez.” Gainontzeko merkantzien fakturazioa, gaurkoaren aldean, 7 aldiz biderkatu beharko litzateke ‘* — "Proiektuaren garrantzi estrategikoa ez da garbi justifikatzen, ez baitu azaltzen nola gutxituko lizkieken gastuak euskal enpresei, garraio konpetitiboagoa eskeiniz; edo eta, zerbitzuen hobetzea nola emango litzateken, eskaeraren gehikuntza lortuz eta modu honetan proiektua justifikatuz.” * —“Portuaren haunditzearekin, bere inguruan aberastasuna lortzeko modu bakarra ikusten da garbi, obra haundi bat egiten denez, operadoreen zerbitzuen kopurua haunditzen da eta ondorioz, egiten den inbertsioak, eraikuntzako enpresentzako, zerbitzuentzako eta abarrentzako, aberastasuna ekarriko du; lana sortuko du baita ere, baina behin-behinekoa. Aberastasuna sortzeko modu hau, katedral bat eginaz sortzen denaren antzekoa da.” Dokumentu hau apropos ezkutatu dutela salatu nahi dugu, ondorioztatzen dituenak guztiz ezkorrak baitira, Potzueta ikerketarenak bezala. Azken hau ere, G.FA.k agindutakoa Madrilgo Unibertsitate Politeknikoari. Portu-irla baten proposamena jakin berri dugu. Honek ez du proiektua aldatzen finean, Ingurugiroaren gaineko eragina ez litzateke txikiagoa izango eta gainera, justifikazio ekonomikorik izan gabe darral, jadiaren eraberritzea kanpo portuaren bultzatzaileak ari Jaizkibel mendiaren babes planekin. ira geratzen, eta gauza bera gertatzen da Guzti honengatik, istituzioei dei egiten diegu, beraiek hartutako konpromezuak bete ditzaten eta lenbailen jar dezaten Jaizkibel mendiaren kudeaketa plana martxan, eta ondorioz, Zaintza Bereziko Eremu izendatu. Modu berean, beharrezko iruditzen zaigu Ingurune babestua itsasora zabaltzea, hau ere Jaizkibel mendiaren zati banaezina delako; nola uler daiteke itasalabarra, bera sortu duen olaturik gabe?Vaizkibel ezagutuz ... LIRIO MOREA Fitxa teknikoa: Espeziea: Iris latifolia Fami idazeoak Banaketa: oso arraroa Bizilekua: itsasmaldetako belardi eta mendizerra altuenetako larreak. irio edo ostargibelar deituriko landare polit hhonek aipamen berezia merezi du. Euskal Herriko landaretza autoktonoan eta baita Jaizkibelgo landaretzan ere. Landare hau oso urria da Euskal Herrian eta oso eremu desberdinetan azaltzen da: Pirineoctako mendi altuenen larre harkaittsuetan ikus daiteke eta bestalde kostaldeko itsasmaldetako belardietan , hauen artean ira eta udaberrian jaiotzen dira.Loreak, handiak dira, Jaizkibelgo itsasmaldetan. Landare hau 30-75 atzuetan binaka elkartuak, more Kolorekoa. ela zentimetroko altuerakoa da. Zurtoinaren azpialdetik _kanpoaldeko tepaloctan zerrenda hor-laranja bat dute eta irteten diren hostoak kaulinarrak, Iuzeak eta estuak — Jaizkibelgo magaletan ekainaren erdialdean loratzen hasten dira Ikusgarria benetan iratze artetik eta berdetasuna hautsiz lore more haundiak azaltzen_direnean. Lirio honen ezaugarrictako bat lorearen forma da, 6 tepaloz osaturiko lore ikusgarria da eta lore-orratzen_hiru luzakinak zabaldu eta koloreztatu egiten dira, tepaloen itxura hartuz eta hauen gainetik tolestuz, Datorren udaberrian animatu eta ikustera joan. 2005ean ekainaren 13ko argazkiak dira hauek.Pasaiako Kanpoko Portuak eragin kaltegarriak zango ditu portuko langileengan N azioarteko lehiari sarrera erraztu eta enpresen interesen alde enplegua gutxituko duen birmoldaketaren alde egingo du, 2000. urtean Gipuzkoako Aldundiak egindako eta zabaldu gabeko txostenak Pasaiako Portua eraikiz gero ‘egungo lanpostuak arriskuan jarriko direla baieztatzen du Portuko zerbitzuen merkaturatzeari buruz laster onartuko den Europako zuzentarau egitasmoaren ondorioak ezagutzen zituzten kanpoko portua bultzatzen ari diren sektore ekonomikoek. Instalazioaren ezaugarriek, finantzaketa publikoarekin eta eskulana mugatzen duten bitartekoekin egindakoa, nazioarteko konpainientzako erakargarria egingo dute eta adjudikaziodunak prezioetan lehiatu ahal izateko kostuen ‘murrizketa politikak hartzera derrigortuko dituzte. “Informe Juridico sobre el Proyecto de ampliacién del Puerto de Pasajes” deritzon txostena Zuzenbide ‘Administratiboko Katedradun M® Jesiis Montoro andereari eta Abokatu-Ekonomista Emiliano Lopez Atxurra Jaunari agindu zitzaien egiteko eta inon ez da zabaldua izan. Txosten honen arabera, Europar zuzentarauak tartean direla, portuko jabari publikoan burutzeko jarduerak lehiaren arauetara irekita egotea derrigorrez bete beharko du. Beraz, hitzez hitz honela ondorioztatzen du txostenak: “los érganos de contratacién, han de publicar en el Diario de las Comunidades Europeas el anuncio de concesién segiin previsto en la Directiva 93/37, con el fin de que el contrato quede abierto a la competencia ten el dmbito europeo. Ello con independencia de que el futuro concesionario sea privado o publico”. Era honetara, kanpoko portuan jardun ahal izateko, portuko jarduera guztiaren kargu egiteko aukerak ere izango dituzten Europa guztiko enpresekin lehiatu beharko dela ulertzen da, nazioarteko lehia irekiko baita. Hala, gaur egungo lanpostuak eta lan baldintzen jarralpenerako zalantza egoera sortzen da, enpresek beste era bateko eskulana eta lan baldintza ezegonkorragoak kontratatu ahal izango baitituzte, Portuko jardueren birmoldaketak enpleguan eragin kaltegarria izango du. Lehiara irekitzeak egungo langileen jarraipenari buruz sortzen dituen zalantzez gain, kanpoko portuak sortutako enplegu Itxaropenak nabarmen dira negatiboak Jaizkibel Biziriken iritziz. Jarduerak izango duen birmoldaketa prozesuak zama lanen automatizazio handiagoa ekarriko du, ekipoen dimensionatze handiagoa eta ontziratu gabeko merkantzien nagusitasuna, eta baita itsasontzi gutxiagoetan biltzea ere. Gainera, Euskotren-en txostenen arabera, portua enpresa siderurgikoekin lotu nahi da zuzenean. Ondorioz, eskulanaren beharrizana gutxituko da, estiba eta desestiba lanetarako, itsasontzien maneiul lanetarako (praktikak eta atoiontziak) eta baita kamioien gidaritzarako ere. Gertatu ahal denaren adibide bezala, kanpoaldean jarri nahi den zentral termikoak, egungoarena baino lau aldiz potentzia gehiagorekin, 60 lanpostu sortuko ditu Naturgas-en arabera, Gaur egun 92 langile ditu. Portuko arazo bakarra gestioarena da eta ez espazioarena. Jarduera inguru urbanoarekin bateragarriizanda mantendu eta hasi ahal da. Portua bere edukieraren mugan dagoela arrazoitzeko erabiltzen diren argumentuak ez datoz errealitatearekin bat, Pozueta Txostenaren ondoricen arabera, ezkutuan gorde nahi izan den beste txosten ofizial bat (Madrileko Unibertsitate Autonomoak Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat egindakoa), egungo portuaren jarduera guztia dagoen espazioaren %15a erabiliaz burutu daiteke. Txosten honek ere neurri sinpleen bidez inguruko herritarrei sortutako eragozpenak asko gutxitzea lortu daitezkeela ziurtatzen du. Jaizkibel Biziriken ustez datuok gaur egun portua zer den berresten dute, enpresa pribatuen siderurgi produktuen txatarraren biltegia, egun egiten den gestioa hobetzeko aukera zabalak dituena. Ildo honetatik, eta ez kanpoko kaia eraikita, ziurtatu daiteke portuko jardueraren iraute ekonomikoa eta laborala. Kanpoko kaiaren eraikitzearekin jarduera handitzeari buruzko baieztapenak ere ez dira arrazoitzen, inongo txostenak ez baitu eskakizunen ugaritzea eta trafikoen dibertsifikatzea lortzeko moduari buruzko daturik ‘ematen. LkSren txostenean (hau ere Gipuzkoako Foru Aldundiak agindutakoa, eta hau ere zabaldu gabea) ‘azpimarratzen dira ahuldade hauek, eta enpleguari buruz zera adierazten du, “se crean puestos de trabajo, ‘aunque de forma temporal” Portuko Agintaritzari kanpoko portuak suposatuko duenari buruz eta beraien etorkizunean izango duen eraginari buruz egiazko Informazioa exijitzera animatu nahi ditu langileak Jaizkibel Bizirikek. Portuko Agintaritzari jarduera gestioa optimizatzeko plana burutzeko, ingurumenaren egoera eta lurraren aprobetxamendua hobetuaz, exijitzera ere animatu nahi ditu langileak Jaizkibel Bizirikek. Era honetara portuak denontzako izango du etorkizuna.PRUE cer er a, ee 2005ko abenduan plazaratutako superportuan ziklo konbinatuko zentralaren egitasmoa dela eta Jaizkibel Bizirik plataformak zera adierazi nahi du: zkenean argitu da zein den superportua eraikitzeko benetako interesa, Erabill diren argudio guztiak (barne birgaitzea, itsas autopistak, aberastasuna sortzea, balore estrategikoak, lanpostuak, ‘Aldundiak berak eskatutako azterketak suntsitu dituzte. Orain proiektua bere errealitate gordinean aurkezten da: diru publikoa enpresa pribatuel eta eralkuntza enpresel etekina emango dien orubea feraikitzeko ballatzea. Ingurune inpaktua eta lanpostuak ez dutela garrantzirik agerikoa da. (400 miloi euro, 60 lanpostuentzat, eraginkortasun sozialaren errekorra_ 1). Pasaialdean eta Jaizkibel inguruan beste zentral termiko bat kokatzea, jada nahiko zigortuta dagoen eskualdeari bese eraso bat gehiago da. Zentral berriak, gaur egungo termikak baino femisio gehiago egingo lituzke, eraginkorragoa izango den arren, potentziari dagoklonez lau bider handiagoa izango delako. Zentral_honek enpresen arteko negozioari eta ‘energiaren esportazioaren beharrel baino ez die erantzuten, eta ez nork bere buruaren hornikuntzari (dauden aurreikuspenen baitan, Euskal Herriak lituzkeen behar energetikoak erantzun dira honez gero), edo dagoenaren ordezkoari. Ezin da ahaztu, hau guztia. babestutako gune batean planteatzen dela, Pasalaldeak beharrezkoa duen espazioan, eta bere birgaitzearen baitakoa behar duena. Aitzitik, Jaizkibelen kontrako jazarpenak ez du enetik,lurretik airetik eta itsasotik. PASAIAKO PORTU IRLA... TAIZKIBEL BIZIRIK, SUPERPORTURIK. * ERAIKI NAHI DUTEN ZENTRALART BURUZKO DATU BATZUK: +Oraingo termikak baino ia 4 aldiz ekoizteko asmoa dutenez gasen emisioa eta hauen efelctuak oraingoarenak baino haundiagoak izango dia. Gas kutsakorren isurketak: Co, (negutegi efektua),NO, _(kutsakorrena: egunean 200.000 ‘autok isurtzen dutena isurtzen du ordubeten), Ch4,SO, etabar. *Osasunerako kaltegarria: kutsatzaileen artean Kadmioa, kromoa, kobaltoa, Beruna, manganesoa, arsenikoa ‘merkurioa, nikela, bentzenoa eta beste hainbat isurtzen ditu. Guzti_hauek minbizi sortzaileak dira Bioakumulatiboak dira. Batzuk erreproduzioan eragina dute eta gehienak sistema nerviosoan eta arnas sisteman eraginak dituzte. Hauen efektoak epe motz, certain nahiz luzean ager daltezke. sItsaso eta airearen tenperaturaren igoera. +#£2 da energia errenobagarria (petrolioaren antzera).. ‘*Ekoiztutakoa edukitzeko (biltegiak) eta garraiatzeko instalazioak (10m zabalerako Zuloak hodiak sartzeko) eta sare elektriko erraldoiak inpaktu ikaragarria dute. ‘adituen ustetan 30 urteko erabilera izango luke. *Sortutako energia Frantziara esportatzeko izango litzateke, Euskal Herriko behar energetikoa askogatik zihurtatuta bait dago hau gabeere, sLanpostuetan eragin negatiboa luke. *Babestutako eremuan egiteko asmoa dute. *Paisaian izugarrizko inpaktoa Izango luke. (Adibidez, errefrigerazio tximiniak 60m kzango Tituzke).. ‘Diru_ publikoarekin enpresa_pribatuen negozioa bultzatu nahi da. Gizartearen alde egin beharrean, denona dena aizkibel) esku pribatuetan utzi nahi dute Instituzioek. lzango o 8 JAIZKIBELGO hail SUPERPORTUAREN at*% AURKAKO TALDEA Pare eres Ertan)