TEKSTİL SEKTÖRÜNDE TASARIM

YÖNETİMİ
PROF. DR. HALİL RİFAT ALPAY
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ
TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANI
TASARIM
Türk Dil Kurumu’nun 1974 yılında yayınlanmış sözlüğünde, “tasarım”ın,
“tasarımlama işi yada tasarımlanan biçim” diye tanımlandığını, Osmanlıca karşılığı
olarak da “tasavvur”un verildiğini görmekteyiz.
“Tasarımlamak” da “bir şeyin biçimini zihinde canlandırmak, tasavvur etmek”
şeklinde açıklanmıştır. Öte yandan bunların bir bakıma çıkış noktasını oluşturan
“tasarlamak” ın tarifi ise “zihinde hazırlamak”, “tasarının” karşılığı “tasarlanan biçim,
kaleme alınan öneri”, “tasar”da “bir iş, bir düşünce sırasını, düzeyini gösteren resim,
yazı”dır. (ÖZER,1989)
554 SAYILI ENDÜSTRİYEL TASARIMLARIN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
HÜKMÜNDE KARARNAME’YE GÖRE;(MADDE3-A)
“Tasarım”, bir ürünün tümü veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk,
doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya
özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.
DESIGN
Tasarlama sözcüğü İngilizce’deki “design” ve Fransızca’daki “projeter” sözcükleri
karşılığı olarak kullanılmaktadır. Design sözcüğü Latince’den gelip, “de” ve
“signare” köklerinden oluşur. Signare, etmek demek olup; Signum, işaret kökünden
türetilmiştir. Sözlük anlamı, bir plan yada eskizi yapmak üzere zihinde
canlandırmak, biçim vermek yada üretilmek üzere zihinde canlandırılan bir plan
yada bir şey. Bir sonucu hazırlayan adımların ortaya koyduğu zihni bir proje yada
şemadır.(BAYAZIT)
“To Design”, bir nesneyi, yabancı kişilerin kontrolündeki makinalarda malzemenin
geçirebileceği tüm değişiklikler ile böylesine bir yapım sürecinde karşılaşabileceği
çeşitli işlemleri göz önünde bulundurarak tasavvur etmek, tasarlamak demektir.
“Design” da bu anlayışla tasavvur edilmiş, tasarlanmış biçimin bizzat kendisi yada
sureti, imgesi, imajı, deseni, resmi olmaktadır. (ÖZER,1989)
SORUN ÇÖZÜMÜ
“Tasarım, görülebilen, dokunabilen, işitilebilen bir şey imal etme planıdır.”
(Peter GORB)
YARATIM
“Estetik, endüstri üretimi alanında güzellik bilimidir.”
(D.HUISMAN)
SİSTEMLEŞTİRME
“Tasarım, çevresel ihtiyaçların belirlendiği ve bu ihtiyaçları gidermek için araçlara
dönüştürüldüğü bir süreçtir.”
(A.TOPALIAN)
KOORDİNASYON
“Tasarımcı asla tek başına değildir, asla tek başına çalışamaz, o yüzden asla bir
bütün teşkil edemez.”
(T.MALDONADO)
KÜLTÜREL KATKI
“Tasarımcının mesleği, ne bir sanatçının ne de bir estetisyenin mesleğidir; o bir
anlam bilim uzmanın mesleğidir.”
(P.STARCK)
ORGANİZASYON
“Günümüzün tasarım anlayışının, bir organizasyon yeteneğine sahip olmak ve onu
kullanabilmek olduğuna inanmaktayım.”
(B.DENEL)
DÜZEN
“Tasarım düzenini elde etmek için gereken temel şart; bütünlük(unity),
uygunluk(coherence) ve açıklık(clearity) anlayışları içinde bir sistem, bir disiplin
kurarak, kendi başına bile bütünlüğü olan bir görüntü meydana getirmektir. Bu
sebepten, bilhassa eğitim yoluyla, görme alışkanlıklarımızı mekan içinde tecrit
edilmiş “şeyler” olarak görme yerine gereken yerde yapı, düzen ve zaman içinde
ilişki kurulmuş olaylar olarak yeniden ele alıp düzenlemek zorundayız.”
(B.DENEL)
TASARIMCI VE GİRİŞİMCİ
“Bir tasarımcının başarıya ulaşması için gerekli olan on nitelik nedir?”
ZEKA
HAYALGÜCÜ
YARATICILIK
SAĞDUYU
SEBAT
PAZAR TAKİBİ
KARARLILIK
BECERİ
HASSASİYET
OLGUNLUK VE KENDİNE GÜVEN
(T.CONRAN)
TASARIM OKULLARI
Hem fen bilimleri, hem de sosyal bilimleri içeren genel eğitim
Tasarım alanında ve seçilen tasarım branşında spesifik eğitim
Teorik dersler
Atölye, laboratuar ve ileri bilgisayar araçları kullanarak projeler üretmeyi içeren
pratik dersler
Tasarım okulu ile özel şirketler veya kamu kuruluşları arasında yapılan bir
anlaşma ve tasarım yarışmaları aracılığıyla gerçek projelere katılım.
(B.B.MOZOTA)
TASARIM SÜRECİ
Tasarım dört temel özelliği olan bir süreçtir.
1. Creativity – Yaratıcılık: Tasarım daha önceden olmayan bir şeyin
yaratılmasını gerektirir.
2. Complexity – Karmaşıklık: Tasarım çok sayıda parametreler ve değişkenler
üzerindeki kararları kapsar.
3. Compromise – Uzlaşma: tasarım, birçok ve bazen çatışan koşulları (maliyet
ve verimlilik, estetik ve kullanım kolaylığı, malzemeler ve uzun ömürlülük gibi)
dengelemeyi gerektirir.
4. Choice – Seçim : Tasarım, bir sorunun temel konseptinden en ufak renk veya
biçim detayına kadar her seviyede bir çok olası çözümler arasında seçim
yapmayı gerektirir.
(Walsh et al., 1992)
TASARIM YÖNETİMİ
“Bir şirketin hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak üzere, mevcut tasarım
kaynaklarının ürün yöneticilerince etkili bir şekilde kullanılmasıdır.”
(P.GORB)
KAPSAM:
Tasarım yönetimi yani kurum içindeki yaratıcı süreci yönetmek
Bir şirketi tasarım ilkelerine göre yönetmek
Bir tasarım firmasını yönetmek
(P.HETZEL)
“Tasarım süreci yönetimindeki önemli konu, tasarım ve kurum içindeki tüm diğer
alanlar arasındaki doğru ilişkiyi yaratmaktır.”
(D.PATTERSON)
TASARIM YÖNETİMİNİN GEREKSİNİMLERİ
Bir tasarım politikası geliştirerek veya denetleyerek, tasarım politikasını kurumsal
kimlik ve strateji ile birleştirerek ve tasarımı ihtiyaçları belirlemek için kullanarak
kurumsal stratejik hedeflere katkıda bulunmak
Tasarım kaynaklarını yönetmek
Bir bilgi ve fikir şebekesi kurmak
(BLAICH & BLAICH)
“Tasarım yönetimindeki yöneticinin, tasarım konusunda yüksek derecede becerili
olması çok önemlidir. Tam bu noktada, eleştirerek, zorlayarak ve en iyi çözümleri
seçerek anlamlı bir katkıda bulunabilir.”
(G.V.DEURSEN)
TASARIM KALİTESİ (ISO 9001)
Söz verilen kalite
Uygunluk Kalitesi: Söz verilen özelliklerin tutulma ölçüsü
Tedarikçi, belirlenen şartların yerine getirilmesini sağlamak amacıyla ürün
tasarımını kontrol etmek ve doğrulamak için dökümante edilmiş prosedürleri
oluşturmalı ve sürekliliğini sağlamalıdır.
Tasarımın Önemi:
Kalite özelliklerinin ilk defa ortaya çıkarılması
Kusur önlemede ilk aşama
Müşteri isteklerinin karşılanması
Yasal isteklerin karşılanması
TASARIMIN TANIMI, AMAÇ, KAPSAM VE İLKELERİ
PROSEDÜRÜ
1. Tasarımın yöneticisi tarafından amaç, kapsam ve ilkeleri yazılır.
2. Tasarım yöneticisi tasarım geliştirme faaliyetlerinin değişik aşamalarının
planlanmasını ve ilgili fonksiyonların koordinasyonunu güvence altına alacak
prosedürleri hazırlatmalıdır.
3. Prosedürler, her bir tasarım aşaması ve tüm firma fonksiyonları için görev ve
sorumlulukları tanımlamalıdır.
TASARIM VE GELİŞTİRME PLANLAMASI (ISO 9001)
Tedarikçi, her bir tasarım ve geliştirme faaliyetine ilişkin planlar hazırlamalıdır.
Planlar ilgili faaliyetleri tanımlamalı veya atıfta bulunmalı ve bu faaliyetlerin
yerine getirilmesi için sorumluluklar belirlenmelidir.
Tasarım geliştirme faaliyetlerinde, yeterli kaynaklarla donatılmış nitelikli personel
görevlendirilmelidir.
Planlar tasarım geliştirildikçe güncelleştirilmelidir.
Dikkat Edilecek Hususlar:
Tedarikçi tasarım planlaması için prosedürler oluşturulurken
Sıralı ve paralel iş programları
Tasarım doğrulama yer ve metotları
Ürün tasarımında emniyet, performans ve güvenilirlik
Ölçütlerin değerlendirme planları
Ürün ölçüm deney ve kabul kriterleri metotları için planlar
Uygun sorumlulukların verilmesini
gerçekleştirecektir.
TASARIM VE GELİŞTİRME PLANLAMASI (ISO 9001)
1. Tasarım – geliştirme faaliyetlerine ilişkin sorumlulukları da içeren planlar
hazırlanmalıdır.
2. Tasarım – geliştirme planları güncelleştirilmelidir.
3. Tasarım – geliştirme ve doğrulama faaliyetleri, kendilerine gerekli donanım ve
gereçler verilmiş olan nitelikli personel tarafından yürütülmelidir.
4. Tasarım – geliştirme planlamasında çeşitli birimler arasındaki organizasyonla
ilgili ve teknik ilişkiler ve bilgi alışveriş kanalları kesin bir biçimde belirlenmeli
ve bunlara uygun çalışılmalıdır.
TÜKETİM TASARIMININ PLANLANMASI PROSEDÜRÜ
1. Pazarlama yöneticisi tarafından kumaşın pazar araştırması yaptırılır.
2. Tasarlanacak kumaşın satış miktarı ve satış fiyatı tahmin edilir.
3. Ürünün dağıtım, servis ve kullanım şartları araştırılır.
4. Toplanan bilgiler tasarım müdürüne iletilir.
5. Tasarımcı tüketim tasarımının planlamasını gerçekleştirir.
6. Hazırlanan planlar tasarım ve pazarlama yöneticisi tarafından kontrol edilir.
ÜRÜN TASARIMININ PLANLANMASI
PROSEDÜRÜ
1. Tasarımcı kumaşın yaratacağı görüntü ve dokunma etkisinin yanında
estetik, sembolik ve psikolojik etkilerini de araştırır.
2. Tasarımcı yaratmak istediği total etkiye karar verir.
3. Bu etkiye göre hammadde, renk, yapı seçiminin planlanmasını yapar.
4. Ürün ölçüm, deney, kabul kriterleri belirlenip, performans tasarımının
nasıl yapılacağını planlar.
5. Hazırlanan ürün tasarım planları tasarım ve pazarlama yöneticileri
tarafından kontrol edilir.
6. Tasarlanan etkiyi ve performans özelliklerini sağlayacak yapı ve
yapısal elemanların seçim kriterleri belirlenir.
ÜRETİM TASARIMININ PLANLANMASI PROSEDÜRÜ
1. Tasarımcı üretimin her aşamasında kullanılacak materyalin ve teknolojinin
seçim planını hazırlar.
2. Tasarımcı bu arada üretim mühendisi ile beraber çalışır.
3. Kumaşı oluşturacak lif ve iplikler ile hazırlık, dokuma, örme , boyama ,
terbiye vb. işlem teknolojilerinin, seçim planları hazırlanır.
4. Bütün tasarım planları tasarım bölümü ve ilgili diğer bölümler tarafından
düzenli olarak gözden geçirilip, geri beslemeli olarak yenilenmelidir.
KURULUŞLA İLGİLİ VE TEKNİK İLİŞKİLER (ISO 9001)
Tasarım prosesi içinde yer alan farklı gruplar arasındaki kuruluşla ilgili ve teknik
ilişkiler belirlenmeli ve gerekli bilgiler dökümante edilmeli, iletilmeli ve düzenli
olarak gözden geçirilmelidir.
Dikkat Edilecek Hususlar:
Organizasyonun bir çok fonksiyonu tasarım işlemine katkıda bulunabilir. Bunlar:
Araştırma ve geliştirme
Pazarlama
Kalite güvencesi ve kalite yönetimi
Güvenilirlik mühendisliği
Malzeme teknolojisi
Üretim / imalat
Servis grupları
Depo / sevkiyat / alım
Bundan dolayı tedarikçi;
Ne tür bilgiler alınacak, verilecek
Kim tarafından ve kime,
Ne şekilde,
Tutulması gerekli kalite kayıtları
Kayıtların gözden geçirilmesi ve doğrulanması, prosedürlerin oluşturmalıdır.
KURULUŞLA İLGİLİ VE TEKNİK İLİŞKİLER PROSEDÜRÜ
(1) Pazarlama Bölümü, Tasarım Bölümü, Fabrika Yönetimi
1. Tüketim tasarımından sorumlu kişilerin kuruluşla ilgili teknik ilişkileri fabrika
yönetimi tarafından belirlenir.
2. Belirlenen ast-üst ilişkileri organizasyon şemaları şeklinde dökümante edilir
ve ilgili birimlere iletilir.
3. Tasarım yöneticisi pazarlamadan gerekli bilgileri alır.
4. Tasarım yöneticisi tasarımla ilgili bilgileri fabrika yöneticisine bildirir.
5. Birimler arası bilgi akışı fabrika yönetiminin onayı ile olur.
KURULUŞLA İLGİLİ VE TEKNİK İLİŞKİLER PROSEDÜRÜ
(2) Tasarım Bölümü, Fabrika Yönetimi
1. Ürün tasarımından sorumlu kişilerin kuruluşla ilgili teknik ilişkileri, fabrika
yönetimi tarafından belirlenir.
2. Belirlenen ast-üst ilişkileri organizasyon şemaları şeklinde dökümante edilir
ve ilgili birimlere iletilir.
3. Tasarım yöneticisi müşteriyle beraber şartnameyi hazırlar.
4. Laborantların kumaşla ilgili olarak yaptıkları incelemelerin sonuçları
tasarımcıya iletilir.
5. Tasarımcı ürün tasarımını yapar ve tasarım yöneticisine iletir.
6. Tasarım yöneticisi tasarımla ilgili bilgileri fabrika yöneticisine bildirir.
7. Birimler arası bilgi akışı fabrika yönetiminin onayıyla olur.
KURULUŞLA İLGİLİ VE TEKNİK İLİŞKİLER PROSEDÜRÜ
(3) Üretim Bölümü, Fabrika Yönetimi
1. Üretim tasarımından sorumlu kişilerin teknik ilişkileri fabrika yönetimi
tarafından belirlenir.
2. Belirlenen ast-üst ilişkileri organizasyon şemaları şeklinde dökümante edilir
ve ilgili birimlere iletilir.
3. Tasarım yöneticisi satın alma bölümünden kullanılan üretim elemanlarının ve
hammaddelerinin fiyatlarını alır.
4. Tasarım yöneticisi üretim yöneticisinden üretim hattı hakkında teknik bilgileri
alır.
5. Tasarımcı üretim tasarımını gerçekleştirir.
6. Tasarım yöneticisi tasarımla ilgili bilgileri fabrika yöneticisine ve üretim
yöneticisine bildirir.
7. Birimler arası bilgi akışı fabrika yönetiminin onayıyla olur.
TASARIM GİRDİLERİ (ISO 9001)
Yürürlükte olan uygulanabilir belirleyici ve düzenleyici kurallar dahil ürünle ilgili
tasarım şartları tanımlanmalı, dökümante edilmeli ve seçilmiş olanlar tedarikçi
tarafından yeterlilik açısından gözden geçirilmelidir.
Tamam olmayan, belirsiz ve ihtilaflı şartlar, bu şartları belirlemekten sorumlu
kişilerle birlikte tarafından çözümlenmelidir.
Tasarım girdilerinde, sözleşmenin gözden geçirme faaliyetlerinin sonuçları dikkate
alınmalıdır.
Tasarım girdileri tipik olarak;
Ürün performans şartları / spesifikasyonları,
Yapı, bileşenler, ilgili elemanlar ve diğer tasarım özellikleri şeklindedir.
Bütün tasarım girdileri tanımlanmalı , gözden getirilmeli ve tedarikçi tarafından
tasarım tanımlama dokümanına kayıt ettirilmelidir.
Tasarım Girdilerinde Dikkat Edilecek Hususlar
Tasarım geliştirme faaliyetlerinde ürünlere ilişkin şartlar yazılı olarak
belirlenmelidir.
Belirlenen şartların amaca uygunluk dereceleri kontrol edilmelidir.
Yetersiz, açık olmayan yada çeşitli şartlar, uygulanmalarından sorumlu olan
birimlerle konuşulup açığa kavuşturulmalıdır.
TASARIM GİRDİLERİ PROSEDÜRÜ
1. Tasarım yöneticisi ile müşteri tarafından hazırlanan şartname tasarım
girdilerini oluşturur.
2. Şartnamede ürün performans şartları, bileşenler, ilgili elemanlar ve diğer
tasarım özellikleri ayrıntılı şekilde belirtilir.
3. Şartname gözden geçirilmeli ve şartların amaca uygunluğu
araştırılmalıdır.
4. Yetersiz ve açık olmayan, çelişkili şartlar uygulamalardan önce sorumlu
olan bitimlerle görüşülüp açıklığa kavuşturulmalıdır.
TASARIM FAALİYETİ PROSEDÜRÜ
1. Pazarlama bölümü ile kalite kontrol bölümü tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi
için gerekli bilgileri toplar.
2. Toplanan bilgiler ile tasarımcı ön tasarımı gerçekleştirir.
3. Ön tasarımın olabilirliği araştırıldıktan sonra detaylı tasarım yapılır.
4. Tasarım yöneticisi satın alma bölümünden hammadde fiyatlarını alır ve
fizibilite çalışmalarını yapar.
5. Fizibilite çalışmasına göre fabrika yönetimi üretim konusunda gerekli kararı
verir.
6. Tasarım faaliyetinin her aşamasında ön tasarım, detaylı tasarım fizibilite
çıktıları ayrıntılı olarak yazılır ve gerekli bölümlere iletilir.
TASARIM ÇIKTILARI (ISO 9001)
Tasarım işlemlerinin aşamalarında tasarım tanımlarına ait istekler çıktılar
şekline dönüştürülür.
Tasarım Çıktıları:
a) Tasarım girdi şartlarını karşılamalı
b) Kabul şartlarını kapsamalı ve atıfta bulunmalı
c) Ürünün güvenli ve düzgün bir şekilde çalışmasında hayati öneme sahip tasarım
karakteristikleri belirlenmelidir. (Mesela işletme, depolama, taşıma, bakım ve
elden çıkarma)
Tasarım çıktıları dağıtımdan önce gözden geçirilmelidir.
Tasarım çıktıları tipik olarak;
Çizimler
Nicel Spesifikasyonlar
Talimatlar
Yazılımlar
Servis Prosedürleri
Belirlenmiş Malzeme
Tasarım çıktıları, satın alma, üretim, muayene ve deneyler için nihai dokümanlardır.
►Tasarım – geliştirme faaliyetlerinin sonuçlarını dökümante etme şekli
saptanmalıdır.
TASARIM ÇIKTILARI HAZIRLAMA PROSEDÜRÜ
1. Tasarım çıktıları her tasarım aşamasından sonra tasarımcı tarafından ayrıntılı
şekilde hazırlanmalıdır.
2. Tasarım çıktıları tasarım girdi şartlarını karşılayacak tüm çizimleri,
spesifikasyonları, yazılımları, talimatları içermelidir.
3. Tasarım yöneticisi tasarım çıktılarının kabul sınırlarını kapsayıp,
kapsamadığını kontrol eder.
4. Tasarım çıktıları: satın alma, üretim, muayene ve deneyler için nihai doküman
olduklarından bu bölümlere iletilirler.
5. Tasarım çıktıları ilgili bölümlere iletilmeden önce tasarımcı tarafından gözden
geçirilir ve düzenlemeler yapılır.
6. Tasarımda yapılacak her türlü değişiklikten ilgili birimlerin haberi olacak ve
değişimler revizyon olarak işlenecektir.
TASARIMIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ (ISO 9001)
Tasarımın uygun aşamalarında tasarım sonuçlarının mevzuata uygun, dökümante
edilmiş gözden geçirme işlemleri planlanmalı ve yürütülmelidir. Her tasarım gözden
geçirme isteminde katılımcılar, gözden geçirilmekte olan tasarım aşmasıyla ilgi
bütün birimlerin temsilcilerine ve gerektiği taktirde diğer uzman personeli
kapsamalıdır. Bu türden gözden geçirme kayıtları muhafaza edilmelidir.
TASARIMIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ PROSEDÜRÜ
1. Tüketim tasarımının ön tasarım sonuçları pazarlama yöneticisi tarafından
kontrol edilir.
2. Ürün tasarımının ön tasarım sonuçları tasarım yöneticisi tarafından kontrol
edilir.
3. Ürün tasarımının ön tasarım sonuçları üretim yöneticisi tarafından kontrol
edilir.
4. Pazarlama yöneticisi, üretim yöneticisi, satın alma yöneticisi, tasarım
yöneticisi beraberce fizibiliteleri kontrol eder.
5. Tüm gözden geçirme ve kontrol kayıtları tasarımcı tarafından tutulur ve
tasarım bölümünde muhafaza edilir.
TASARIMIN DOĞRULANMASI (ISO 9001)
Tasarımın uygun aşamalarında, tasarım çıktılarının girdi şartlarını
karşılaması için tasarım doğrulaması yapılmalıdır. Tasarım doğulama
ölçümleri kayıt edilmelidir.
Tasarımın gözden geçirilmesine ek olarak, tasarımın doğrulanması
alternatif hesaplamaların yapılması
eğer mevcutsa, yeni tasarımın ispatlanmış benzer bir tasarım ile
karşılaştırılması
deneyler ve demostrasyonları gösterme
dağıtımdan önce her aşama tasarım dokümanlarının gözden
geçirilmesi
gibi faaliyetleri kapsayabilir.
►Tasarım – geliştirmenin doğrulanmasına ilişkin prosedürler yazılı olarak
belirlenmeli ve uygulamaya konulmalıdır.
TASARIMIN DOĞRULANMASI PROSEDÜRÜ
1. Ürünün ön tasarımını kontrollerinden sonra pazarlama, üretim, tasarım
yöneticileri beraber ön tasarımın doğrulanmasını gerçekleştirir.
2. Tüketim tasarımının fizibilite çalışmasını pazarlama ve satış yöneticileri
doğrular.
3. Ürün tasarımının fizibilite çalışmasını kalite kontrol bölümü doğrular.
4. Ürün tasarımının fizibilite çıktılarını üretim bölümü ve yöneticileri doğrular.
5. Fabrika yöneticisi son olarak tasarım çıktılarının girdi şartlarını sağlayıp,
sağlamadığına bakarak doğrulama işlemini gerçekleştirir.
6. Tasarımın doğrulanmasına ilişkin prosedürler tasarım bölümü tarafından
yazılı olarak belirlenmeli ve tasarımın doğrulama ölçüleri kaydedilmelidir.
TASARIMIN GEÇERLİLİĞİ (ISO 9001)
Tasarım ürünün tanımlanan kullanıcı ihtiyaçlarına ve/veya şartlarına
uygunluğunu sağlamak gayesiyle geçerli kılınmalıdır.
Tasarım geçerlilik işlemleri, başarılı tasarım doğrulamasını takiben yapılır.
Geçerlilik kontrolü normal olarak tanımlanan kullanım şartları altında
yapılır.
Geçerlilik kontrolü normal olarak bitmiş ürün üzerinde yapılır.
Ancak ürünün tamamlanmasından önceki aşamalarda da yapılması
gerekebilir.
Eğer farklı amaçlı kullanımlar söz konusu ise,
her amaç için ayrı geçerlilik kontrolü yapılması gerekebilir.
TASARIMIN GEÇERLİLİĞİ PROSEDÜRÜ
1. Tasarımın geçerlilik işlemleri başarılı tasarım doğrulanmasını takiben yapılır.
2. Geçerlilik kontrolü normal olarak tanımlanan kullanım şartları altında
yapılmalıdır.
3. Tasarımın geçerliliğini fabrika yöneticisi uygun gördüğü kişilerle beraber
yapar.
4. Üretim kararı başarılı tasarım geçerliliğini takiben verilir.
TASARIM DEĞİŞİKLİKLERİ (ISO 9001)
Bütün tasarım değişiklikleri ve tadilleri uygulanmadan önce yetkili personel
tarafından tanımlanmalı, dökümante edilmeli, gözden geçirilmeli ve onaylanmalıdır.
Tasarım Değişiklikleri:
Bir ürünle ilgili tasarım birçok sebepten dolayı değiştirilebilir.
Hesaplama ve malzeme seçimi gibi tasarım safhasında ortaya çıkan hatalar
Tasarım safhasından sonra ortaya çıkan imalat zorlukları
Satın alıcının isteklerindeki değişiklikler
Bir ürün yada hizmetin fonksiyonu veya performansının geliştirilme isteği
Emniyet, yasal veya diğer şartların değişmesi
Tasarım doğrulama sonucu ortaya çıkan değişiklik ihtiyaçları
Düzeltici faaliyetler sonucu ortaya çıkan ihtiyaçlar
Bütün bunlarla ilgili prosedürlerin geliştirilmesini gerektirmektedir.
► Tasarım değişiklikleri ile ilgili prosedür yazılı biçimde saptanmalı ve buna
uyulmalıdır.
TASARIM DEĞİŞİKLİKLERİ PROSEDÜRÜ
1. Tasarım değişikliğinin hangi sebepten olduğu tanımlanır ve tasarım
yöneticisine iletilir.
2. Tasarım yöneticisi uygun görürse tasarım tasarımcı tarafından değiştirilir.
3. Tasarım yöneticisi yeni tasarımı gözden geçirir.
4. Değişikliği isteyen birim yeni tasarımı gözden geçirir.
5. Ürün statüsü bölümü yeni tasarımı onaylar.
6. Yapılan bütün değişiklikler revizyon bölümüne iletilir.