KüLtür MantarcıLığı (GeniĢ KapsamLı Kaynak)

MANTARLARDA TARĠHĠ DURUM

M.S 79.yılında Pilinius belgelerinde Roma kralı Neronun askerleri mantar zehirlenmesinden
öldüğü kayıtlarda geçmektedir.
Buda dininin kurucusu S.TERHATA GOTAMA da mantar zehirlenmesinden ölmüĢtür.Ġsviçreli
Botanikçi GASPARD BAUHĠN (1560-1620) 100 kadar mantarı birbirinden ayırmıĢ tır.
CARL VAN 1707-1778 biyoloji çalıĢmaları Gizli çiçekler adlı eserinde mantarları anlatmıĢtır.
RABENHORST 1806-1881 Ġsviçre, Avusturya,Almanya mantarlarını DIEPILZE adlı 10 cilt
10.000 sayfalık eserinde anlatmıĢtır.

Dünyada ve Türkiye de KÜLTÜR MANTARI ÜRETĠMĠ

Mantar çok eski yıllardan beri bilinen bir besin olmasına karĢın yetiĢtiriciliği 16 yy. Fransa da
baĢlamıĢtır.Ġlk zamanlarda mevsime bağlı yetiĢtiricilik yapılırken 19.yy baĢlarında sıcaklık ve
nemin düzenli olduğu taĢ ocakları,mağara ve tünellerde yapılmaya baĢlamıĢtır.20. yy. ise bu
amaca uygun özel iĢletmeler tesis edilerek yetiĢtiricilik yapılmaya baĢlamıĢ,kültür
mantarcılığın en büyük aĢaması 2. dünya savaĢından sonra olmuĢtur. Dünyada en çok üretimi
yapılan mantar çeĢidi A.BĠSPORUS MANTARIDIR.(%37.8) PLEURTUS spp (% 24.3) Dünyada
kültür mantarı üretimi en çok A.B.D ,Fransa ,Çin,Hollanda olmak üzere dünya üretiminin % 50
sini üretmektedirler.

TÜRKĠYE DE KÜLTÜR MANTARI ÜRETĠMĠ

Ülkemizde kültür mantarı üretimi çok geç baĢlamıĢtır, ancak hızlı bir geliĢme
göstermiĢtir.1970 yılında 1-2 iĢletme faaliyette iken günümüzde bu sayı 400-500 e ulaĢtığı
tahmin edilmektedir. Ülkemizde büyük üretici sayısı oldukça azdır.500 m2 den büyük üretim
alanına sahip iĢletmelerin toplam üretimin içindeki payı % 15-16 yı geçmemektedir. Ülkemizin
toplam üreticilerinin ancak % 20 si yıl boyu düzenli üretim yapmaktadır.Üretimin en çok
yaygın olduğu bölgeler,Marmara,Ege,Ġç anadolu ve akdeniz bölgesi olup son yıllarda özellikle
ANTALYA /KORKUTELĠ ilçesi kültür mantarı üretim merkezi durumuna gelmiĢtir.

GENETĠK KAYNAKLARI

Ülkemiz bilindiği gibi dünyanın baĢlıca gen merkezlerinin arasında yer almaktadır. Doğa
mantarları konusu da ülkemiz genetik kaynakları açısından büyük önem taĢımaktadır. Ancak,
bir çok doğa mantarı artık ülkemiz doğasında zor bulunur hale gelmiĢtir. Bunda, yapılan
bilinçsiz toplama ve toplatmaların etkisi büyüktür. Yok olma riski altındaki mantarların bir
çoğunun üretimi de Ģimdilik yapılamamaktadır. Ġleriki yıllarda geliĢtirilebilecek bazı
tekniklerle üretimleri mümkün olabilecektir. Fakat, o zaman da aradığımız türün kendi
doğamızda bulunabilinmesi belki de mümkün olamayacaktır. Bu bakımdan, doğadaki
mantarların muhafazası büyük önem taĢımaktadır.

Bu amaçla, toplatılarak ihracatı yapılmakta olan ve yok olma riski taĢıyan türlerin
korunmasına öncelik verilmelidir. Ġleriye dönük olarak, ülkemiz doğasındaki her türlü makro
mantarın öncelikle yok olmasını önlemek ve muhafaza etmek temel amacımız olmalıdır.
Yenebilir durumdaki ve halkımız tarafından tercih edilen, ihraç olanağı olan mantarların
kültüre alınarak yaygın bir Ģekilde üretilmelerini sağlayarak ülke ekonomisine katkıda
bulunmak amacı ile;Ege Traımsal AraĢtıma Enstitüsünde çalıĢma baĢlatılmıĢtır.

Bu amaçla ;EGE TARIMSAL ARAġTIRMA ENSTĠTÜSÜ’ nün baĢlattığı uzun vadeli bir proje
çalıĢması olarak; ülkemizde bulunan bir çok doğa mantarının bilinçsiz toplamalar nedeniyle
yok olma tehlikesini ortadan kaldırmak amacıyla, Makromantar Genetik Kaynakları AraĢtırma
Projesi ülkesel boyutta hazırlanmıĢtır. Proje gereği olarak; ülkemiz doğasında bulunan tüm
mantarların sporları ve misel kültürleri hazırlanarak özel koĢullarda, sıvı azot tankı içerisinde
korunacağından mantarların gelecek kuĢaklara kaybolmadan aktarılması sağlanmıĢ olacaktır.

Mantarın Sistematikteki Yeri

Günümüzde geniĢ çapta ticari üretimi yapılan mantarlar Talli bitkiler grubu, Basidiomycetes
sınıfı Agaricus Bisporus ve Pleurotus spp türüne girerler. ġapkaları beyaz yada açık koyu
kahverengi olup 5-10 cm çapında dıĢ bükey görünüĢtedir.ġapkanın alt kısmında çok sayıda
lamel bulunur. Mantarlarda üreme lameller arasında oluĢan sporlar ile olur

Agaricus türüne giren mantarlar morfolojik yönden toprak altı ve toprak üstü olarak iki
bölümden oluĢmaktadır toprak altı organları misellerdir. Miseller sporların çimlenmesi sonucu
oluĢur ve mantarın bulunduğu ortamda tutunabilmesini ve ortamda bulunan su ile suda
çözünmüĢ hazır besin maddelerinin alınmasını sağlar Mantarın toprak üstü organı ise sap ve
Ģapkadır.
Agaricus spp. Türüne giren mantarlar güneĢ ıĢığına gereksinim duymaksızın yetiĢebilirler.
Mantarlar klorofil içermedikleri için özümleme yapamazlar. Bu nedenle mantarın beslenmesi
diğer bitkilerden çok farklıdır. Mantarlar klorofilden yoksun olduklarından kendileri için
gerekli besin maddelerini bulundukları ortamdan hazır olarak almak zorundadır. Mantarın
beslenmesi için gerekli olan bu ortam; çeĢitli organik maddelerin ayrıĢtırılması ve bazı besin
maddelerinin eklenmesi sonucu elde edilir. Bu özel Ģekilde hazırlanan ortama “Kompost” adı
verilir.

MANTARLARIN YAPISI

Morfolojisi

Mantarlar, yüksek bitkilerdeki gibi kök,gövde, yaprak ve çiçeklere sahip değildirler. Bununla
birlikte, Ģapkalı mantarlarda da toprak altı kısmını oluĢturan ve mantarın beslenmesine, besin
maddeleriyle suyun topraktan alınıĢına hizmet eden organlar olan miseller, yüksek
bitkilerdeki köklerin görevini üstlenmiĢtir.Toprak üstü kısımlarında ise sap ve Ģapka olarak iki
bölüm bulunmaktadır. Genellikle sap üzerinde halka veya yaka olarak adlandırılan bir oluĢum
vardır.

Toprak üstü organlarının tümüne karpofor veya basidiokarp adı verilmektedir. Karpofor
yemeklik mantarların tüketilen, sebze olarak değerlendirilen kısımlarıdır.
ġapkanın alt kısımlarında lameller yer almaktadır. Lameller Ģapkanın sapa bağlandığı orta
kısımdan kenarlara doğru ıĢınsal biçimde uzanır. Genç dönemde Ģapkanın altı kapalı olduğu
için lameller görünmez. GeliĢme ilerledikçe, Ģapka irileĢir ve kenarları saptan uzaklaĢmaya
baĢlar.Bu devreden itibaren lamelleri görmek mümkündür.

Sporlar

Kültür mantarının sporları morumsu kahverengi renklidir. ġapkanın açılmasından sonra,

lameller üzerindeki basidiumlarla sporlar oluĢur ve olgunlaĢır. Olgun bir mantar Ģapkası beyaz
bir kağıt üzerine yerleĢtirilir ve 8-10 saat bekletilirse Ģapkanın altında lamellerin durumunu
yansıtan koyu renkli izler belirir. ĠĢte bu izler dökülen sporların oluĢum süreleri aslında
sadece 40 dakikadır.Ancak bu sürenin sonunda 7 saat süren bir olgunlaĢma dönemi vardır.

Sporlar ilk iki saat renksizdirler, bunu izleyen iki saatte pigmentler oluĢur, daha sonra üç
saatlik dinlenme dönemini geçiren sporlar olgunlaĢmıĢ halde lamelleri terk ederler. Ovale
yakın yuvarlak Ģekilli olan sporların uzun yanlarının çapları 7-10 mikron, kısa çapları 5-6
mikron'dur. Üzerleri düzdür ve çim borusunun çıkıĢına yardım eden por, fazla belirgin değildir.
Her bir Ģapka 6-7milyar kadar spor meydana getirir. Sporlar genellikle iki çekirdeklidir. Fakat
bazen 1-4 çekirdek taĢıyan sporlara da rastlanmaktadır. Mantar sporları basidiumlar üzerinde
oluĢtuğu için bunlara basidiospor adı verilir.

Hifler

Mantarların vegetatif kısımlarının tümü hif adı verilen mikroskopik yapılardan meydana
gelmiĢtir. Hifler tüp Ģeklinde iplikçiklerdir. Genel olarak sporların çimlenmesiyle oluĢurlar ve
orta duvarla bölünmüĢ bir çok hücreden meydana gelirler. Ascomycetes sınıfındaki
mantarlarda orta duvar açıktır ve plazma ile hücre çekirdeğinin geçiĢine izin verir. Hücreler
arasındaki bu açıklığa septum adı verilir. Buna karĢılık yemeklik mantarların içine girdiği
Basidiomycetes sınıfında ise, aynı açıklık yine mevcut olmaka birlikte, hücre mebranının
engellenmesi nedeniyle çekirdeğin hücreden hücreye geçiĢi söz konusu değildir.

Hif hücrelerinin çeperlerinin yapısında esas olarak kitin vardır. Kitinden baĢka sellüloz, lignin
ve diğer bazı organik bileĢiklerde bulunur. Hücre çeperinin bileĢimi hücrelerin yaĢına çevre
koĢullarına sıcaklığa ortamın pH ve besin ortamının yapısına göre farklılık gösterebilir.
Hücrenin içi protoplazma ile doludur, stoplazma mantarın aktif ve canlı maddesini oluĢturur.
Renksiz ve saydam olup vizkoziteye sahip bir sıvıdır. Esas olarak lipidik granüller çubuk
Ģeklinde oluĢumlar içerir. Bir hücre içinde stoplazma ile birlikte vakuolller bulunur. Vakuoller
hem hücrenin gaz alıĢ veriĢini düzenler, hemde stoplazmanın artıklarını barındırır. Kültür
mantarının hücrelerinde normalde iki çekirdek vardır. Bazı mantarlarda mitoz bölünme
esnasında çekirdekçik kaybolabilir. Hif büyümesi hücre bölünmesi ile gerçekleĢir hücre
bölünmesi ile geliĢen hifler çatallanarak ve ıĢınsal biçimde büyürler. Mantarın misel, karpofor
gibi somatik kısımları renksiz olan bu hiflerin birbiri ile birleĢmesi ve doku haline gelmesi
sonucunda meydana gelir.

Miseller

Miseller mantarın beslenmesine yardım eden ve yüksek bitkilerdeki köklerin görevini yapan
organlardır. Ayrıca misellerin mantarların çoğalmasında da rolü vardır. Hiflerin birleĢmesiyle
oluĢan genç misellere primer misel adı verilir. Primer miseller oldukça basittir ve çevre
koĢullarına karĢı duyarlıdır. BaĢlangıçta hücre, orta duvarına sahip değildir. Primer miselyum
hücreleri, basidiyum'daki spor sayısına göre tek veya çift çekirdek taĢıyabilir. Kültür
mantarında çekirdek sayısı genellikle ikidir, fakat tek çekirdekli de olabilir.

Primer misellerin birleĢmesiyle sekonder miseller meydana gelir. Sekonder miseller tipik
olarak iki çekirdekli hücrelere sahiptir ve bu hücreler birbirinden hücrelerarası orta duvarla
ayrılmıĢtır. Bununla birlikte kültür mantarı Agaricus bisporus'ta sekonder misellerdeki
çekirdek sayısı sabit değildir, zaman zaman farklılık gösterebilir.

Sekonder miseller çevre koĢullarına karĢı oldukça dayanıklıdırlar. Uzun yıllar boyunca
toprakta ve ağaçlarda kalabilir ve yaĢayabilirler. Vegetatif çoğalma yeteneğinde olmaları
nedeniyle mantarların çoğaltılmasında kullanılmaktadır. KoĢullar, geliĢmelerine elveriĢli
olmadığı an dinlenme haline geçer ve elveriĢli olduğunda yeniden aktif hale dönerek
geliĢebilirler. Böylece çok uzun yıllar doğada yaĢayabilirler. Her ne kadar Ģu ana dek bir yaĢ
tayini yapılmamıĢ ise de, bazı mantar misellerinin doğada binlerce yıldan beri varlıklarını
muhafaza ettikleri ve yaĢadıkları ileri sürülmektedir.

Sekonder miseller, mantarın üzerinde geliĢtiği besin ortamı veya toprağın içine yayılarak
geliĢir, mantarın besin ve su gereksinmesi karĢılarlar. Sekonder misellerin yoğunlaĢması
sonucunda mantarın toprak üstü organları yani karpofor meydana gelir. Bazı yazarlar, bu yeni
oluĢuma tersiyer miselyum adı da vermektedir. Bize göre karpofor, hem anatomik açıdan
hemde iĢlevleri açısından misellerden farklı olduğu için, artık misel sayılamaz. Bu nedenle
karpoforun tersiyer misel olarak adlandırılmasını doğru bulmaktayız.

Karpofor(Sap ve ġapka)

Yemeklik mantarların sebze olarak tüketilen kısımları karpoforlarıdır. Karpofor, sap ve Ģapka
olmak üzere iki ana bölümden oluĢur. Sap ve Ģapkanın Ģekli, rengi, iriliği ile tat ve kokusu
yemeklik türlerine göre çok farklılık gösterir. Kültür mantarı Agaricus bisporus ta sap ve
Ģapka simetrik olarak geliĢir. Olgun mantarda silindirik yapıdaki sap kısmının üzerinde, kesiti
hilal Ģeklinde olan açık Ģemsiye biçimindeki Ģapka kısmı yer alır.

Sap ve Ģapka esas olarak iyice geliĢmiĢ ve yeterli besin maddelerini toplamıĢ olan sekonder
misellerin yoğunlaĢması, birleĢmesi sonucu meydana gelir. YoğunlaĢma sırasında, sekonder
misellerin belli yerlerinde önce toplu iğne baĢı büyüklüğünde noktalar halinde oluĢumlar
belirir. Giderek irileĢen oluĢumlar daha sonra sap ile Ģapka kısımlarının belirginleĢtiği
primordiumlar haline dönerler.
Esas olarak Ģapka ve sapın yapıtaĢı da hiflerdir. Hiflerin Ģapka ile sapın birleĢtiği yerden
değiĢik yönlere doğru farklı biçimlerde geliĢmesi sonucunda toprak üstü kısımları
belirginleĢmeye baĢlar. Sapı meydana getiren hiflerin geliĢmesi eksene paralel yönde olur.

Böylece sap kısmı silindirik yapı kazanır. Buna karĢılık üst tarafdaki hifler, bileĢme
noktasından çevreye doğru değiĢik yönlerde geliĢirler. Bu geliĢmeyi bir su fıskiyesindeki,
suyun hareketine benzetmek olasıdır.Hiflerin değiĢik yönlere doğru büyümesi Ģapka kısmının
açık bir Ģemsiye görünümü kazanmasına neden olur.
GeliĢmenin baĢlangıcında, yani karpofor primordium halinde iken sap ve Ģapkanın çapları
birbirine eĢittir. Ancak geliĢme döneminde Ģapka kısmı sapa göre daha hızlı büyüdüğü için
geniĢler ve düğme Ģeklini alır.

MANTARLARIN YAYILIġI

Mantarlar diğer canlıların yaĢadıkları her ortamda yaĢamaktadırlar.

Kutuplardan ekvatora kadar her yerde yaĢamaktadırlar.
Mantarların sporları atmosferde 4950 m,denizlerde 4610 m derinliklerde yaĢadıkları tespit
edilmiĢtir

MANTARLARIN SAYISI

Ġnsan ve hayvan beslenmesinde,tıp alanında kullanımı yanında doğada organik maddelerin

parçalanmasında etkin rol oynamaktadırlar.
Gözle görülmeyecek kadar küçük ilkel olanları ve çok geliĢmiĢ olanlarına kadar 1.5 milyon
fungus türü tahmin edilmekte.
69.000 tür net olarak belirlenmiĢ.10.000 makro fungusun
5020 si yenilebilir.1010 tanesi zehirli
2150 si zehirsiz yenilebilir olmayan kav mantar gurubu 5 tanesi endusriyel anlamda
yetiĢtirilmekte
22 tanesinin ticari anlamda 120 türünün ekonomik yetiĢtiriciliği yapılmakta,
1820 si tıp alanında kullanılmaktadır

Dünyada yaklaĢık 20 civarında makromantar türünün üretimi yapılmaktadır. Bunların baĢında

Agaricus türleri (çayır mantarları) ve Pleurotus türleri (Kavak, Kayın mantarları), Lentinus
ododes, Volvariella volvaceae türleri gelir. Dünyada ve yurdumuzda Agaricus bisporus türü en
çok yetiĢtirilen makromantardır.

MANTARIN BESĠN DEĞERĠ

Mantarlar çok eskiden beri değerli besin maddeleri içerdiği bilinir.%88-91 oranında su içeren
taze mantarın besin değeri yönünden diğer sebzelerden ayıran özelliği kolay hazmolabilen
proteinlere sahip olmasıdır.Mantar insan beslenmesi için gerekli olan proteinleri yanında B
kompleks vitaminler ve mineral maddelerce zengindir.Mantar düĢük karbonhidrat ve yağ oranı
ile kalp ve damar hastalarına tavsiye edildiği gibi, kandaki Ģeker düzeyini düĢürmesi ile de
diyet ögesi olarak önerilmektedir.

Mantarın besin değeri

Mineral maddelerden bol miktarda kalsiyum, fosfor, potasyum, demir ve bakır içeren
mantarda, ayrıca organik maddelerden azımsanmayacak ölçüde inositol, pridoksin ayrıca folik
asitte bulunmaktadır. Bunlardan folik asit vücutta kansızlığı giderici etkiye sahip olup,
mantardan baĢka yalnızca ıspanakta vardır. Karaciğer ve böbrekleri rahatsız olanların mantar
yemelerinde yarar vardır. Ayrıca Ģeker hastası olan kiĢilerde de, mantar vücuttaki Ģekerin
dengelenmesinde etkin rol oynamaktadır.

Mantar %88-91 oranında su ve %9-12 oranında kuru maddeden oluĢmaktadır. 100 gr taze
mantarda 3.5-4.5 gr protein, 0.19-0.40gr yağ 2.5-4 gr azotsuz maddeler (karbonhidratlar)
0.8-1 gr selüloz 0.8-1.2 gr mineral madde bulunmaktadır. Mantar proteinin hazmolabilme
değeri %72-83 arasındadır. Mantar proteini insan beslenmesi için hemen hemen tüm amino
asitleri içermektedir. Özellikle bu yönüyle diğer sebze türleri arasında en yüksek besin
değerine sahiptir

Yemeklik mantar proteince zengin olması yanında insan sağlığını koruyucu B kompleks
vitaminleri B1 (Thiamin), B2 (Riboflavin), B5 (Nicostinicasit, B7 (Biothin) ve mineral
maddeler kalsiyum, demir, fosfat, potas ve bakır bakımından zengin bir besin maddesidir.
Karbonhidrat ve yağ oranın düĢük olması nedeniyle dengeli beslenme yönünden yemeklik
mantar bir diyet yemek olarak önerilmektedir

Mantar yetiĢtiriciliğinde sırası ile Ģu iĢlemler yapılır

1-Kompost Hazırlığı
2-Pastörizasyon
3-Misel Ekimi ve Misel Ön geliĢtirme Dönemi,
4-Örtü Toprağının Örtülmesi
5-Bakım ve Hasat

MANTAR GÖRÜNTÜLERĠ
Agaricus türleri/ Kültür Mantarı Çayır Mantarı

Amanita türleri Gelin ve PadiĢah Mantarı

Lepiota türleri Pulluk ve ġemsiye Mantarları

Pleurotus türü mantar.

Not; *.Ppt (Power Point Sunum) oLarak indirmek isteyenLer, ekLentiden faydaLanabiLir...
Eklenen Dosyalar
1-B.Ç.MANTAR GİRİŞ-1.rar (356.2 KB, 14 views)

#2
28-08-2009, 06:39

PureDisco Kültür mantarcılığı

mantar yetiĢtirme yerleri

Shit
Forum Ustası
MANTAR YETĠġTĠRĠLECEK YER VE ÇEVRENĠN ÖZELLĠKLERĠ

Elektrik olması :YetiĢtiricilikte hasat bakım aydınlanma ve havalandırma için

gereklidir.
Devamlı su olmalı.
Ana yola yakın olmalı.
Mantarcılık iĢletmesi yakınında besi çiftliği tavuk çiftliği olmamalı.
YetiĢtirme yerleri büyük merkezlere yakın olmalı.
YetiĢtirme yeri dere içi,tepe üstü yerler olmamalı.
Üretimde kullanılacak malzemeler bol ucuz olmalı.
YetiĢtirilecek yerin meteorolojik verileri bilinmeli
Kompost yapım ünitesi meskun mahal dıĢında olmalı

Kayıt Tarihi: Oct 2005

MANTAR YETĠġTĠRME YERLERĠ
Üye numarası: #37617
Yer: Memorialise
Mesaj sayısı: 16,326 Açıkta yetiĢtiricilik,
Karma etkisi: 23209 Mağara ve tuneller
Soğuk hava depoları
Karma: 2318894
Ahır ve Kümesler
Seralar
Modern mantar iĢletmeleri

AÇIKTA YETĠġTĠRĠCĠLĠK

Bilindiği gibi mantarların asıl kaynağı doğadır. Pleurotus, shiitake gibi mantarların
yetiĢtiriciliği dıĢında,ağaç gölgesi, hasır ve branda gibi korunaklardan yararlanarak
mevsime bağlı olarak açıkta mantar yetiĢtirile bilinir. Bu tür yetiĢtiriciliğin nemli
bölgeler dıĢında ekonomik olması beklenemez.

MAĞARA VE TUNELLERDE YETĠġTĠRĠCĠLĠK

Ġster tabii olarak oluĢmuĢ olsun ister insanlar tarafından açılmıĢ olsun mağara ve
tünellerde yapılan üretim açıkta üretime göre daha güvenlidir.
Ekolojik faktörler kısmen kontrol altındadır. Ancak konulacak kompost tun
ihtiyacına cevap verecek ölçülerde hava giriĢ ve çıkıĢına elveriĢli delik veya
bacaların konulması gerekir.
Mağara ve tünellerde iklim doğa koĢullarından daha az etkilenmektedir bu gibi
yerlerde sıcaklık yazın 18-20 c kıĢın 5-12 c arasında ve hava nemi %50-80 arasında
değiĢmektedir. Ek bir ısıtma ile kıĢın sıcaklık istenilen düzeye çıkarılabilir bu tip
yerlerde en önemli sorun havalandırmadır.

SOĞUK HAVA DEPOLARINDA ÜRETĠM

Meyve ve sebze depolayan soğuk hava depolarının boĢ kaldığı ilkbahar ve yaz
aylarında mantar yetiĢtirile bilinir. Bu yerlerin mantar üretiminde kullanılmasının
iki önemli avantajı vardır. Birincisi bu binaların çok iyi yalıtıldığı ve hazır klima
sisteminin olması. Ġkincisi iptidai olarak mantar üretimi yapan küçük üreticilerin
genellikle yaz aylarında üretim yapmamaları nedeniyle üretimdeki azalma fiyatları
yükseltmektedir.

AHIR VE KÜMESLERDE ,BODRUM VE BOġ BĠNALARDA YETĠġTĠRĠCĠLĠK

Bodrum, kiler, bira ve Ģaraphane mahzenleri, kümes, ahır, depo vb. boĢ binalar:*
Bu tür yerlerde küçük değiĢikliklerle mantar üretimine elveriĢli alanlar haline
getirmek mümkün olmaktadır. Son yıllarda, binaların kullanılmayan bodrum
katlarında üretim yapan iĢletmelerin sayısı hızla artmaktadır. Bu tür iĢletmelerin
kompost hazırlamaya elveriĢli yerleri olmadığından ve esasen mesken yerlerinde
kompost hazırlama aĢamasında çıkacak amonyak kokusu nedeniyle izin verilmediği
için hazır kompost kullanmaktadırlar.
Bu yetiĢtirme yerleri bu günkü üretimde önemli bir yere sahip olduğu gibi gelecek
dede bu önem daha da artacaktır. ġüphesiz, daha önce belirttiğimiz ısıtma –
soğutma, nemlendirme ve havalandırma Ģartlarını sağlayan düzenlemelerin
yapılması ve bunların ekonomik olarak iĢletile bilinir olması baĢarıyı doğrudan
doğruya etkileyecektir.

SERALARDA YETĠġTĠRĠCĠLĠK

Yazları fazla sıcak geçmeyen bölgelerde seraların üzeri yalıtılarak mantar

üretiminde kullanıla bilinir. Plarutus türleri diğer çeĢide göre daha iyi sonuç
verebilir.

MODERN MANTAR ĠġLETMELERĠ

Son olarak modern mantar iĢletmelerinden söz ederken, konular biraz ayrıntılı
olarak ele alınmaya çalıĢılacaktır.
Modern iĢletmeler önceki sayılan mantar üretim yerlerinden oldukça farklıdır. Özel
olarak bu amaç için tesis edilmiĢlerdir ve çevre koĢulları denetim altındadır.

Bunun için iĢletme büyüklüğü, kapasitesi ve yetiĢtirme sistemi, yatırım miktarına

ve Pazar olanaklarına göre öncelikle tespit edilir ve plan proje yapılır. Plan
çiziminde esas, iĢletmede bulunması öngörülen üniteler ve bunların kapasitesidir

Yeni iĢletme yapımı

-Kompost platformu
-Pastorize odası
-YetiĢtirme odaları.
-Paketleme odası.
-Personel yeri
-Diğer birimler
-Depolar.

Hammadde depo yeri:

Mantar üretiminde kullanılan sap-saman nın devamlı bulunabilmesi ve ucuza temini

bakımından mevsiminde satın alınması gerekir. Buna göre yıllık üretim kapasitesi
tespit edildikten sonra gerekli olan yıllık hammadde miktarına göre hammadde
deposu planlanmalıdır. Bir saman balyası 50x50x100cm boyutlarında olup 20-25 kg
ağırlığındadır ve üst üste 12-15 kat yerleĢtirile bilinir.
Kompost platformu :

Sap ve samanın ıslatılarak fermantasyona tabi tutulduğu bu alan beton kaplı olmalı,
soğuk ve rüzgarlı bölgelerde kurumayı engellemek için yanlarına 50 Cm duvarla
örülmeli, üs kısmı çatı ile örtülmelidir. Bir ton kompost için 6-8 m2 ihtiyacı göz
önüne alınarak yeterli alan hesap edile bilinir.Toprak seviyesinden en az 20 cm
yüksekte olmalıdır.

Kolaylıkla temizlenebilmesi , ıslatma ve kompostlaĢtırma esnasında tabanda sızan

suyun tabanda birikmesini engellemek ve sızan gübreli suyun tekrar kompost a
ilave edilebilmesi için kompost platformu bir tarafa doğru hafif meyilli veya orta
balık sırtı olmalı ve meyil tarafında bir Ģerbet çukuru yapılmalıdır. Küçük
iĢletmelerde beton bir zeminde bu iĢlem görüle bilinir. Ancak fazla yağıĢ alan
bölgelerde, yağıĢ sırasında kompost u korumak için naylon bir örtü kullanmak
gerekir. Bu esnada da kompost un havasız kalmaması için örtünün komposttun
hava alabileceği Ģekilde örtülmesi veya uzun süre örtü altında bırakılmaması
gerekmektedir.

Kompost hazırlığı
Katkı maddeleri depolama yeri:

Kompost hazırlamada gerekli olan kimyasal gübreler, kepek vs. gibi katkı
maddelerini muhafaza etmek için bir depoya ihtiyaç vardır.

Pastörize odası :

Birinci fermantasyon dediğimiz kompostlaĢtırma iĢleminin bitiminden sonra,

kompost içerisindeki zararlı ve mantarlara rakip olabilecek organizma ve
mikroorganizmaların yok edilmesi ve komposttaki besin maddelerinin mantar
tarafından alına bilinir hale sokulması için 60 C0 de ve kompostlaĢtırma süresine
bağlı olarak 3- 10 gün süre ile kompost tun bekletildiği odadır. Bu oda ısı kayıbının
önlenmesi amacıyla duvarları ve tavanı çok iyi yalıtılmalıdır. Taban kısmına içeriye
buhar verebilecek Ģekilde delikli borular yerleĢtirilir.

Pastörizasyon esnasında açığa çıkan CO2 ve amonyak gazının dıĢarıya atılabilmesi

için pastörize odasında havalandırma sisteminin kurulması ve havalandırma
kapasitesinin pastörize odasına yerleĢtirilecek kompost miktarına göre hesap
edilmesi gerekir , ayrıca taze hava giriĢ kısmına filtre yerleĢtirilmelidir.
Buhar ünitesi tüm odadaki sıcaklığın 70-80 C0 ye çıkabilecek kapasitede
düĢünülmeli ve projelendirilmelidir. Zira ayni oda örtü toprağı sterilizasyon un dada
kullanıla bilinir.

Misel aĢılama yeri (Ekim odası):

Pastörizasyon iĢlemi bitmiĢ kompost a tohumluk miselin karıĢtırıldığı, ekildiği bu

oda, pastörizasyon odası ile misel geliĢme odalarının veya üretim odalarının
arasında yer alır.
*
Misel geliĢtirme odaları:

ĠĢletme tipine ve yetiĢtirme odalarının büyüklüğüne göre planlanır. Genellikle bir

yetiĢtirme odasının yarısı büyüklüğündedir. 5 yetiĢtirme odası için bir misel
geliĢtirme odası yeterlidir. Misel geliĢtirme odasında 24 C0 sıcaklık ve % 80-90
nem bulunması gerekir. Bunun için dıĢ duvar , tavan ve kapılar yalıtımlı olmalıdır.
Bu odada ısıtma ve havalandırma sistemleri yapılmalıdır.

YetiĢtirme odaları :

Son aĢamada kompost un tutulduğu ve hasadın yapıldığı odalar yetiĢtirme

odalarıdır. Bu odaların büyüklük ve sayısı iĢletme kapasitesine ve amaca bağlı
olarak değiĢmektedir. Üretim odalarının dıĢ duvarları yalıtılmıĢ, ısıtma, soğutma ,
nemlendirme ve havalandırma sistemleri ile donatılmıĢ olmalıdır. Oda sıcaklığı 16-
18 C0 de nem %80-90 tutulabilecek Ģekilde ayarlanmalıdır. Isıtma sırasında oda
neminin aĢırı Ģekilde düĢmesini önlemek için yüksek sıcaklıkta ısıtmadan
kaçınılmalıdır. Isıtma borularında kızgın buhar yerine sıcak su dolaĢtırılarak ve
ısıtma yüzeyi biraz daha geniĢ tutularak bu sağlana bilinir.
Sobalı ısıtmalarda soba üzerine su konularak , nem takviyesi yapılmalıdır. Misel ön
geliĢme odası olmayan yani ön geliĢmeyi ve üretimi ayni odada gerçekleĢtiren
iĢletmelerde oda sıcaklığı 24-26 C0 ye kadar yükseltilecek Ģekilde projelendirme
yapılmalıdır.
Üretim odalarında iyi bir havalandırma düzeni kurularak içeride biriken CO2 ve
zararlı gazların dıĢarıya atılması ve dıĢardan taze hava alınması sağlanmalıdır.

Diğer odalar:

Ġhtiyaca ve isteğe bağlı olarak ; paketleme.soğuk muhafaza, kurutma,

konserveleme, ilaç muhafaza, depo, idari birimler gibi üniteler ile iĢçi soyunma
odaları, tuvalet, kazan ve klima odaları , vs. odalar bir iĢletmede yer alacaktır
__________________
Pray, the mightiest Power in the WorLd
 Geçmişteki Kötü YaşantıLarınızı, ŞimdiLere Taşımayın!.
Zira; Şimdiki Kötü YaşantıLarınızda, Geçmişte KaLacakLardandır.
Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi PureDiscoShit

Bunu herzaman söyLerim ve yazıya dökerim,

Fikir ve beyan ne oLursa oLsun, konu sınırLarı dışına çıkıLmadan ve karşıdakine hakaret
içermeden absürdde oLsa, içinden geLindigi gibi yapıLmaLıdır.

#3
28-08-2009, 07:00

PureDisc Basit bir mantar iĢletme binası planı

oShit
Forum Ustası

Kayıt Tarihi: Oct 2005

Üye numarası: #37617
Yer: Memorialise
Mesaj sayısı: 16,326

Karma etkisi: 23209

Karma: 2318894
1 Kompost Platformu
2 Pastörize odası
3 Toprak pastörize odası
4 Kazan dairesi
5 Ekim Odası
6 Servis koridoru
7 Üretim odaları
8 Büro
9 Paketleme odası
10 ĠĢçi soyunma odası
11 Malzeme odası
12 Tuvaletler

MANTAR ÜRETĠM AKIġI VE ĠġLETME TĠPLERĠ

Diğer bitkilerin yetiĢtirilmesinde olduğu gibi mantar yetiĢtirilebilmesi içinde

Tohuma(misel) , yetiĢtirme ortamına ve yetiĢtirilecek olan mantarın isteklerine uygun
çevre Ģartlarına ihtiyaç vardır. Bunu biraz daha açacak olursak mantar yetiĢtiriciliği
için gerekli olan unsurları Ģöyle sıralayabiliriz
1.YetiĢtirilecek olan mantarın miseli (tohumu)
2.YetiĢtirilecek olan mantarın beslenmesine uygun olarak hazırlanmıĢ kompost (her
tür için uygun besin maddeleri ile zenginleĢtirilmiĢ besin ortamı)
3.Uygun ekoloji (uygun sıcaklık, nem, CO2/O2 oranı ayarlanması baĢarılı üretim için
Ģarttır.Üretim için gerekli olan bu Ģartlar iĢletmelerin durumuna göre ya aynı
iĢletmeden yada farklı iĢletmelerden karĢılanabilmektedir.

Bir Mantar iĢletmesinde akıĢ Ģeması Ģöyledir

AĢamaların tamamını veya bir kısmını kapsamasına göre mantar iĢletmeleri üç tipte
oluĢur...

1. Tüm aĢamaları bünyesinde bulunduran iĢletmeler :

Bu tip iĢletmeler, Büyük iĢletmeler olup, kendi misellerini ,kompost ve örtü

topraklarını , kendileri hazırlayarak mantar üretimi yaparlar.Daha fazla bilgi birikimi,
teknoloji ve yatırıma gerek duyulur.

2.Misel i (Tohum) dıĢardan alan iĢletmeler:

Bu tür iĢletmeler kompost ve örtü topraklarını kendi iĢletmelerinde

hazırlayıp,dıĢardan sadece misel(tohum )alarak üretim yapan iĢletmelerdir. Orta
büyüklükteki iĢletmeler bu tarz üretim yaparlar.

3-Kompost ve Miseli dıĢardan alan iĢletmeler

Kompost ve miseli Konularında ihtisaslaĢmıĢ olan firmalardan satın alarak mantar

üreten iĢletmeler bu guruba girerler. Kompost ve miseli ayrı ayrı firmalardan aldıkları
gibi ayni firmadan ekilmiĢ kompost olarak alabilirler.

YetiĢtiricilikte Kullanılan Malzemeler

Raflar

YetiĢtirme odalarında mantar torbalarının yerleĢtirileceği raflar profil demirden

yapılmalıdır. Ortamın rutubetli olmasından dolayı ahĢap malzeme tavsiye edilmez.
ÇalıĢma kolaylığı açısından ilk rafın yerden 15-20 cm yüksekte, en üstteki rafla tavan
arası mesafenin 80 cm ve rafların en fazla 3 katlı olması tavsiye edilmektedir.

Isıtma Cihazları

Mantarhanenin ısıtılması için en ideal cihazlar buhar kazanları olmakla birlikte çeĢitli
Ģekillerde ısıtma yapılabilir.

Buhar Kazanları: Bunlar kalorifer kazanları olup, elde edilen buharın galvanizli
borularla odaya gönderilmesi suretiyle hem sıcaklık hem de nem sağlanmıĢ
olmaktadır. Modern mantarhanelerde bu sistemle ısıtma yapılmaktadır. Fazla yatırım
gerektiren bir sistemdir.

Kömür Sobası: Ortamın ısıtılması ve üzerine konacak su kabı ile rutubet artıĢı
sağlamakla beraber, homojen bir sıcaklık dağılımı sağlayamaz. Bu sebeple sobaya
uzak kalan torbaların yeterli sıcaklık alamamasından, yakın olanların da aĢırı
ısınmasından dolayı yetiĢtirme odasında farklı hasata gelmeler gözlenebilir. Fakat
yine de kare tipi yetiĢtirme odalarında kullanılabilir. YetiĢtirme odasının nemi ise
duvarların ve tabanın ıslatılması Ģeklinde sağlanabilir.

Kat Kaloriferi: Pahalı olmakla birlikte pratikte uygulanabilirliği en yüksek olan

cihazdır. Nem soba sisteminde olduğu gibi yerler ve duvarlar ıslatılarak sağlanır.

ġofben: ġofbeni otomatik bir Ģekilde mantarhanenin ısıtılmasında kullanabilmek için

bazı ek malzemeye ihtiyaç vardır. Bunlar: 1 adet devir-daim motoru, 1 adet termostat
ayarlı elektrik Ģalteri ve 1 adet buhar üfleyici düzenektir. Fanın üflediği hava
Ģofbenden ısınarak gelen sıcak su ile dolu radyatörün üzerinde ısınarak plastik
borularla odaya dağılır. Bu düzenek termostat aracılığı ile otomatik olarak kontrol
edilmekte olup; varildeki su seviyesi ve tüpün dolu olup olmadığının devamlı kontrol
edilmesi gerekir. Bu sistemde 2-3 günde bir tüp harcanmaktadır. Ortam nemi ise
duvar ve yerlerin ıslatılması ile sağlanmaktadır.

Elektrikli Isıtıcılar: Elektrikli ısıtıcılar odanın çeĢitli yerlerine konularak termostatlı

elektrik Ģalteri ile kontrol edilebilir. Nem, taban ve duvarların ıslatılması ve ısıtıcıların
üzerine buhar kapları konularak sağlanabilir.

Ölçüm Cihazları

Mantar yetiĢtiriciliğinde gerekli olan ölçüm cihazları nem ölçmek için higrometre, oda
sıcaklığını ölçmek için termometre ve kompost iç sıcaklığını ölçmek için cam
termometredir. Bu cihazlar mantar yetiĢtirme odasını en iyi temsil eden yerlere
yerleĢtirilir.

Havalandırma Cihazları

Havalandırma için biri dıĢarıdaki temiz havayı içeri alacak, diğeri de içerideki pis
havayı dıĢarı atacak Ģekilde yerleĢtirilmek üzere iki adet yüksek devirli fana ihtiyaç
vardır. DıĢarıdaki havayı içeri alacak fan duvara ters olarak monte edilir ve önüne
delikli plastik boru takılarak mantarların direkt olarak havaya maruz kalmaması
sağlanır. Bu fanın karĢı tarafına, duvarın alt kısmına içerdeki havayı emecek fan
yerleĢtirilir. Fanın her ikisi de birlikte çalıĢtırılarak içerinin havası değiĢtirilir.
Havalandırma fanının önüne mutlaka spor filtresi takılmalıdır.

Sulama Malzemeleri

Mantarın sulaması çok önemli ve dikkat gerektiren bir bakım iĢlemidir. Salma sulama
kesinlikle yapılmamalıdır. Sulama, suyu ince zerrecikler halinde püskürten aletlerle
yapılmalıdır. Bu da hortum ucuna takılan pülverizatör memesi veya bahçe
hortumlarının ucuna takılan sulama baĢlıkları ile sağlanabilir.

Ġlaçlama Malzemeleri

Ġlaçlama malzemeleri olarak naylon eldiven, iĢ önlüğü, galoĢ, gözlüklü maske ve sırt
pülverizatörü sayılabilir

Mantar YetiĢtirme Sistemleri

Seçilecek yetiĢtirme sistemi iĢletmenin büyüklüğüne,mekanizasyona,iĢletme

sermayesine bağlı olarak farklılaĢır.3 sistem kullanılmaktadır.

1-Kasa Sistemi
2-Ranza Sistemi
3-Plastik Torba Sistemi

Kasa Sistemi yetiĢtiricilik

Mekanizasyonun üst düzeyde yapıldığı orta ve büyük iĢletmelerde uygulanır.

Elle yapılan kasa taĢımarı için kasanın büyüklüğü 0.5 m² geçmemelidir
Makinayla yapılan taĢımalar için kasalar 120 cm eninde 170 cm uzunluğunda ve 25
cm derinliğinde olabilir.
Kasaların alt veya üstünde 20-30 cm uzunluğunda taĢıyıcı ayaklar bulunmalıdır.
Kasaların pastörize edilmesi
Ranza Sistemi yetiĢtiricilik

Ranza sitemi büyük iletmelerde uygulanır bu iĢletmelerde kompost doldurumu,

taĢıması boĢaltılması tamamıyla makinelerle yapılmaktadır.
Ranza gemiĢiği120-130 cm ranza boyu oda boyunca olabilir.ranzalar arasında 100-
150 cm mesafe ranza ile duvar arasında 75-90 cm mesafe ranzalar 4-5 kat olarak
yapılabilir.
Ġki kat arasında 60-65 cm mesafe ilk kat ile yer arasında 15 cm üst kat ile tavan
arasında 1 m mesafe olmalıdır.
Ranza kenar yüksekliği 20-25 cm dir bu sistemde m² 80-100 kg kompost
doldurulabilir.
Bu sistemde ranzalardan birinde oluĢacak hastalığın tüm yüzeye yayılma riski vardır.
Plastik Torba Sistemi

Kısa süreli üretimler için 15-20 cm yükseklikte kompost doldurulur.uzun süreli

üretimler için 30-35 cm kompost doldurulabilir. Kompost dodurulduktan sonra
torbaların üzerinde kalan miktar katlandığında torbanın üzerini kaplayacak miktarda
olmalıdır.Torbalarda kompostun içinin havalanmasını sağlamak amacıyla torba
etrafında delikler açılmalıdır.
__________________
Pray, the mightiest Power in the WorLd
 Geçmişteki Kötü YaşantıLarınızı, ŞimdiLere Taşımayın!.
Zira; Şimdiki Kötü YaşantıLarınızda, Geçmişte KaLacakLardandır.
Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi PureDiscoShit

Bunu herzaman söyLerim ve yazıya dökerim,

Fikir ve beyan ne oLursa oLsun, konu sınırLarı dışına çıkıLmadan ve karşıdakine hakaret
içermeden absürdde oLsa, içinden geLindigi gibi yapıLmaLıdır.

Düzenleyen PureDiscoShit : 28-08-2009 at 07:04.

28-08-2009, 07:16 #4

PureDiscoShit Mantar YetiĢtirme Tekniği

Forum Ustası

Kompost Hazırlama
Pastörizasyon
Misel ekimi
Örtü Toprağı Örtümü
Hasat ve Bakım
Odanın BoĢaltılması ve Dezenfeksiyon

Kompost Hazırlığı

Kültür Mantarı (agaricus bisporus) bir saprofittir.

Fermantasyona uğramıĢ (ÇürümüĢ Bitki Artıkları üzerinde geliĢir.
Bitki artıklarının fermantosyana uğratılmasına kompostlaĢtırma
OluĢan bu ortama da kompost denir.
Kayıt Tarihi: Oct 2005
Üye numarası: #37617
Yer: Memorialise
Mesaj sayısı: 16,326
Kompost hazırlığının baĢlıca amaçları
Karma etkisi: 23209
Fiziksel ve kimyasal olarak homojen bir ortam elde etmek
Karma: 2318894
Mantar misellerinin rakip mikroorganizmalardan daha iyi geliĢebileceği bir
ortam elde etmek
Rakip organizmaların yeğlediği besinler yerine mantarın beslenmesi için gerekli
besinleri oluĢturmak.

Kompost hazırlığında Kullanılan Materyaller

Temel Ham Materyaller
Katkı Maddeleri
Kompost Formülleri
Kompost Hazırlama Yöntemleri
Kısa Sürede Kompost hazırlama yöntemleri
Kompostun Pastörizasyonu ve Dezenfeksiyonu

Temel Ham Materyaller

At Gübresi (taze olmalı ve küf içermemeli)

At gübresi %80 sap saman %20 gübreden oluĢur
At gübresinin nemi %40-70 Azot içeriği %1-1.5 civarındadır.
At gübresinin her zaman bulunmadığı zamanlarda sentetik kompost hazırlanır.
Sentetik kompostta temel ham madde olarak buğday, çeltik sapı kullanılır.

Katkı Maddeleri

Amonyum nitrat (%26 azot) Amonyum sülfat (%21 azot) ve üre (%46 azot) bu
materyaller hızlı amonyak oluĢumunu sağlarlar
%10-14 azot içeren materyaller; Kan unu (%13.5 azot) Balık unu (%10.5 azot)
pahalı oduklarından kompost yapımında pek kullanılmazlar
%3-7 organik azot içeren materyaller; malt filizi (%4-6 azot) Pamuk tohumu
küspesi (%6.5 azot) Tavuk gübresi ( %2.5-6 azot) bunlar içinde tavuk gübresi
kolay ve ucuza temin edildiğinden yaygın olarak kullanılır.

Karbonhidratça zengin ancak azotça fakir katkı maddeleri ;

ġeker pancarı melası (%0.5 azot)

Patates artığı; (%1 azot)
Elma posası ( %0.7 azot)
Üzüm posası (%1.5 azot)
Bu materyaller kompost sıcaklığını yükseltmeye yarar.

Minerallar

Alçı ve kireç bu gruba girer; alçı kompostun yapısını iyileĢtirmesi, su tutma

kapasitesini artırması, kompostun yağlı oluĢumunu engellemesi, mantar
oluĢumu için gerekli kalsiyumu sağlaması ve kompostun ph sını nötrleĢtirmesi
gibi nedenlerle tüm kompostlar için temel materyallerdir. Tavuk gübresi
kullanıldığında kompost ph sını nötrleĢtirmek için gereklidir. Kireç kompostta
üzüm posası amonyum sülfat ph sı düĢük materyaller kullanıldığında ph yı
nötrleĢtirmek için kullanılır.

Kompost formülleri

Formülde %azot içeriği %2 olacak Ģekilde ayarlanmalıdır.

C/N oranı %30 olmalıdır.
Azot için amonyum sülfat kullanıldığında 1 kg amonyum sülfat için kg kireç
kullanılmalıdır.
100m² alan için 8-10 ton kompost gerekir. 8-10 ton kompost elde etmek için
kompost yapımına baĢlandığında 10-12.5 ton metaryale gerek duyulur. Bu
miktar kompost için 8-10 ton taze at gübresi yada 4-5 ton buğday sapından elde
edilir.

Kompost formülleri

1000 Kg at gübresi
50 kg kepek
3 kg amonyum sülfat
1.5 kg üre
25 kg alçı
3 kg kireç

Formül

1000 kg at gübresi
25 kg pamuk tohumu küspesi
7.5 kg üre
25 kg alçı
Formül 2

1000 kg at gübresi
125 kg tavuk gübresi
3 kg üre
25 kg alçı

Formül 3

1000 kg at gübresi
100 kg tavuk gübresi
30 kg alçı

Formül 4

1000 kg buğday yada çeltik sapı

282 kg kepek
13 kg üre
23.5 kg amonyum nitrat
40 kg melas
60 kg alçı

Formül 5

1000 kg buğday yada çeltik sapı

400 kg tavuk gübresi
29.5 kg amonyum nitrat
17 kg üre
40 kg melas
60 kg alçı

Formül 7

1000 kg sap
800 kg tavuk gübresi
85 kg alçı

Formül 8

1000 kg sap
600 kg tavuk gübresi
15 kg üre
60 kg alçı

Formül 9

1000 kg çeltik sapı

200 kg pamuk tohumu küspesi

20 kg üre
50 kg alçı
3 kg triple süper fosfat

Formül 10

1000 kg at gübresi
500 kg çeltik sapı
50 kg kepek
13 kg amonyum nitrat
7 kg üre
55 kg alçı

Kompost hazırlama yöntemleri

At gübresi ile kompost hazırlama

At gübresinde %20-25 oranında kuru madde olmalı

Altlık olarak kullanılan sap samanın at gübresi ile iyice karıĢmıĢ ve taze olması
gerekir.böyle bir gübre %60-65 nem %1-1.5 azot içerir.
Ġyi bir kompost için at gübresi %75-80 civarında sap saman içermelidir.
At gübresi platforma geldiğinde gübreini nemine bağlı oalrak 500-1000 litre su
verilerek kuru yer kalmayacak Ģekilde ıslatılır.

At Gübresiyle Kompost Yapımı

Gün – Katkılar ve yapılan iĢlemler

-5. gün;Taze at gübresi platforma taĢınır. Gerekiyorsa sap saman ilavesi yapılır
ve platform üzerine yayılır.
-3. gün; ön ıslatma baĢlatılır. At gübresinin nem durumuna göre ton baĢına 500-
1000 lt su verilir. Yığının üzerine ton baĢına 50 kg kepek, 3 kg amonyum sülfat
1.5 kg üre homojen bir Ģekilde dağıtılır katkılar at gübresine iyice karıĢtırılır ve
1 m yüksekliğinde sıkıĢtırılarak yığılır.
0. gün; kompost iyice karıĢtırılır. Kuru yerler varsa ıslatılır 180 cm
yüksekliğinde 180 cm geniĢliğinde sıkıĢtırılarak yığın yapılır. (Yaz aylarında
yığın daha dar yapılabilir.)
3 yada 4. gün;yığın aktarılır aktarma sırasında ton baĢına 25 kg alçı, 3 kg kireç
ilave edilir. 160 cm geniĢliğinde 160 cm yüksekliğinde sıkıĢtırılmadan yığın
yapılır.
6. yada 7. gün; yığının ikinci aktarması yapılır. 160 cm geniĢliğinde 160 cm
yüksekliğinde sıkıĢtırılmadan yığın yapılır.
8. yada 9. gün; kompost pastörizasyon odasına taĢınır.
Kompost buhar pastörizasyon yerine kimyasal yolla dezenfekte edilecekse
ikiĢer gün aralıklarla aktarmalara devam edilir. Kompost hazırlama süresi 3
haftaya çıkartılır.

Aktarmanın amaçları

Anairobik koĢullarda kompost oluĢumunu önlemek için yığının havalandırılması

BuharlaĢmayla kaybolan suyun komposta ilavesi
Her aktarmada yapılan karıĢtırma iĢlemiyle kompostun homojen oluĢumun
sağlanması
Gerkli katkıların komposta karıĢtırılması

KompostlaĢtırmada sıcaklığın yükselmemesinin nedenleri

Kompost yığını çok fazla rüzgar almaktadır.

Kompost çok ıslak yada kurudur. Ön ıslatmanın yeterince yapılmamıĢ olması
yığının aĢırı güneĢ, yağmur, rüzgar yada kar altında kalması kompostun aĢırı
ıslak yada kuru olmasına neden olur.
Yığın çok gevĢek yada çok sıkıĢtırılmıĢtır.
Gübre taze değildir yada yeterli azot içermemektedir.
Kompost kolay parçalanabilir karbonhidratlı bileĢiklerce fakirdir.

Sentetik kompost hazırlama

Gün Katkılar ve yapılan iĢlemler

-8. gün Balyalar platforma yayılır. Aralarına 1 ton sap samana 200 kg tavuk
gübresi 29.5 kg amonyum sülfat 17 kg üre ilave edilir. 1-2 metre yükseklikte
yığın yapılır. Tona 2500-3000 lt su verilerek ıslatılır.
0. gün yığın dağıtılarak karıĢtırılır. Kuru olan kısımlar ıslatılır. Tona 200 kg
tavuk gübresi 40 kg melas ilave edilir ve 170 cm geniĢlik ve 170 cm yükseklikte
sıkıĢtırarak yığın yapılır.
4. gün Yığının 1. aktarmasında yığın açılıp havalandırılır. Kuru kısımlar varsa
ıslatılır. Tona 60 kg alçı karıĢtırılarak sıkıĢtırmadan 160 cm yükseklik 160 cm
geniĢlikte yığın yapılır.

Yapılan iĢlemler devamı

8. gün , yığının ikinci aktarması yapılır. Kompost havalandırılır. Ve kuru kısımlar

varsa ıslatılır. 140 cm yükseklik ve 140 cm geniĢlikte sıkıĢtırmadan yığın
yapılır.
11. gün ; yığının 3. aktarması; Kompost havalandırılarak aktarılır ve
sıkıĢtırmadan yığın yapılır.
13.gün Kompost pastörizasyon odasına taĢınır.

Kısa sürede kompost hazırlama

Sap saman yada at gübresi 3-4 cm boyunda parçalara ayrılır. Gerekli katkı
maddeleri
KompostlaĢtırma odasına alınır ve gerekli ısıtma ve havalandırmalar yapılır.
3-4 günde kompost hazırlanır.
 Hazırlanan kompost pastörizasyon odasına alınır.

__________________
Pray, the mightiest Power in the WorLd

Geçmişteki Kötü YaşantıLarınızı, ŞimdiLere Taşımayın!.

Zira; Şimdiki Kötü YaşantıLarınızda, Geçmişte KaLacakLardandır.
Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi PureDiscoShit

Bunu herzaman söyLerim ve yazıya dökerim,

Fikir ve beyan ne oLursa oLsun, konu sınırLarı dışına çıkıLmadan ve karşıdakine

hakaret içermeden absürdde oLsa, içinden geLindigi gibi yapıLmaLıdır.

#5
28-08-2009, 07:44

PureDiscoSh Kültür mantarcılığı

kompost hazırlama
it
Forum Ustası
MANTAR ÜRETĠM SĠSTEMLERĠMANTAR YETĠġTĠRME TEKNĠĞĠ

1.*Misel Üretimi:

Morfolojik bakımından Mantarlar diğer bitkilerden farklıdır. Üreme sistemleri de

diğer bitkilere göre oldukça değiĢiktir. Tohumsuz bitkiler gibi sporlarıyla
çoğalırlar Mantar sporları , türlerine göre askocarp veya basidiocarp denilen
Ģapkalardaki ascusların içinde veya basidiumlar üzerinde oluĢurlar. Doğal
koĢullarda bu sporlar uygun ortamlarda çimlenerek mantarın üremesini ve
çoğalmasını sağlarlar, ancak Mantar yetiĢtiriciliğinde bu sporlar tohum gibi
kullanılmazlar sporların besi ortamları üzerinde çimlendirilmesi veya doku
kültürü ile elde edilen miseller tohumluk olarak kullanılır.*
 2-Kompost :

Bünyesinde Klorofil ihtiva etmediği için mantarlar kendi besinlerini yapamazlar.

Besin maddelerini ortam içerisinde hazır olarak bulması gerekir. Bu nedenle
mantarlar, bitkisel ve hayvansal atıkların organik ve inorganik parçalanma
ürünlerinden yararlanırlar.

Mantarlar protein sentezi için gerekli olan amino asitleri kompost ortamından
almak durumunda olduğu için bu amino asitlerin ortamda hazır olması
gerekmektedir. Ayrıca mantarların protoplazma ve hücre zarı yapısı için pentoz,
Kayıt Tarihi: Oct 2005
Üye numarası: #37617
lignin ve pektin gibi karbon kaynaklarına da ihtiyaç vardır .
Yer: Memorialise
Mesaj sayısı: 16,326
Organik ve inorganik materyallerin, mantarın kullanabileceği forma
Karma etkisi: 23209
dönüĢebilmesi , kompostlaĢabilmesi için fermantasyon geçirmesi Ģarttır .
Karma: 2318894 fermantasyon yoğun bir mikro organizma aktivitesini ifade eder. Kompost
fermantasyonunun az veya fazla olması mantar verim ve kalitesini doğrudan
etkilediği gibi bazen tam baĢarısızlık nedeni de olabilir.

Kültür mantarı yetiĢtiriciliği BaĢlangıçta at gübresinin kompostlaĢtırılması ile

baĢlamıĢtır. Ancak at gübresinin her yerde ve yeteri miktarda bulunamaması
yüzünden çeĢitli çalıĢmalarla sentetik olarak kompost ve çeĢitli organik atıkların
at gübresi evsafına getirilmeye çalıĢılmaktadır.

Mantarın bileĢimi kabaca %90 su ,%9 organik madde, %1 inorganik madde (kül)
olarak özetlenebilir bu bileĢimde C,H,O,N,P,K,S ve iz element olarak da Fe, Zn,
Mn, Cu, Ca bulunmaktadır. Buna paralel olarak komposttun yapısına bakacak
olursak , % 70 su, %20 organik madde, %10 kül olduğunu görürüz. Mantarın
geliĢmesi süresince, kompost bünyesindeki organik maddeler yavaĢ yavaĢ
azalmakta, mantarın geliĢmesi için gerekli besin ve enerjiyi sağlamaktadır.

Sentetik komposttun Ana maddesi olarak buğday,arpa,çeltik, yulaf,çavdar, mısır

sap ve samanları ,çayır otları ve mısır koçanı gibi tarımın yan ürünleri kullanılır.
Bünyesinde esas itibari ile selüloz ihtiva eden bu materyallerin zenginleĢtirilmesi
ve fermantasyonun istenilen düzeyde gerçekleĢebilmesi için buna ilave edilecek
katkı maddeleri Ģu gruplardan oluĢur.

KOMPOST YAPIMINDA KULLANILAN MATERYALLER

Temel ham mataryaller: Buğday samanı,At gübresi .

Katkı mad:Organik ve inorganik maddelerdir.Bunlar parçalanmayı hızlandırmak
ve mantar için gerekli azot temini sağlamak içindir.

Kompost Hazırlığı

Kültür Mantarı (agaricus bisporus) bir saprofittir.

Fermantasyona uğramıĢ (ÇürümüĢ Bitki Artıkları üzerinde geliĢir.
Bitki artıklarının fermantosyana uğratılmasına kompostlaĢtırma
OluĢan bu ortama da kompost denir.

Kompost hazırlığının baĢlıca amaçları

Fiziksel ve kimyasal olarak homojen bir ortam elde etmek

Mantar misellerinin rakip mikroorganizmalardan daha iyi geliĢebileceği bir ortam
elde etmek
Rakip organizmaların yeğlediği besinler yerine mantarın beslenmesi için gerekli
besinleri oluĢturmak.

Kompost hazırlığında Kullanılan Materyaller

Temel Ham Materyaller

Katkı Maddeleri
Kompost Formülleri
Kompost Hazırlama Yöntemleri
Kısa Sürede Kompost hazırlama yöntemleri
Kompostun Pastörizasyonu ve Dezenfeksiyonu

Temel Ham Materyaller

At Gübresi (taze olmalı ve küf içermemeli)

At gübresi %80 sap saman %20 gübreden oluĢur
At gübresinin nemi %40-70 Azot içeriği %1-1.5 civarındadır.
At gübresinin her zaman bulunmadığı zamanlarda sentetik kompost hazırlanır.
Sentetik kompostta temel ham madde olarak buğday, çeltik sapı kullanılır.

Katkı Maddeleri

Amonyum nitrat (%26 azot) Amonyum sülfat (%21 azot) ve üre (%46 azot) bu
materyaller hızlı amonyak oluĢumunu sağlarlar
%10-14 azot içeren materyaller; Kan unu (%13.5 azot) Balık unu (%10.5 azot)
pahalı oduklarından kompost yapımında pek kullanılmazlar
%3-7 organik azot içeren materyaller; malt filizi (%4-6 azot) Pamuk tohumu
küspesi (%6.5 azot) Tavuk gübresi ( %2.5-6 azot) bunlar içinde tavuk gübresi
kolay ve ucuza temin edildiğinden yaygın olarak kullanılır.

Karbonhidratça zengin ancak azotça fakir katkı maddeleri ;

ġeker pancarı melası (%0.5 azot)

Patates artığı; (%1 azot)
Elma posası ( %0.7 azot)
Üzüm posası (%1.5 azot)
Bu materyaller kompost sıcaklığını yükseltmeye yarar.

Minerallar

Alçı ve kireç bu gruba girer; alçı kompostun yapısını iyileĢtirmesi, su tutma

kapasitesini artırması, kompostun yağlı oluĢumunu engellemesi, mantar oluĢumu
için gerekli kalsiyumu sağlaması ve kompostun ph sını nötrleĢtirmesi gibi
nedenlerle tüm kompostlar için temel materyallerdir. Tavuk gübresi
kullanıldığında kompost ph sını nötrleĢtirmek için gereklidir. Kireç kompostta
üzüm posası amonyum sülfat ph sı düĢük materyaller kullanıldığında ph yı
nötrleĢtirmek için kullanılır.

Kompost un Fermantasyonu:

KompostlaĢtırma, açıkta , aerobik fermantasyon dediğimiz, oksijen tüketen

mikroorganizmaların organik maddeleri parçalaması ile oluĢur. Bu
mikroorganizmaların çalıĢması için su ve oksijene ihtiyaçları vardır. Bu nedenle
kompostlaĢtırılacak materyalde nem ve oksijenin yeterli düzeyde olması
gereklidir.

KompostlaĢtırma iĢlemine baĢlamadan 3-4 gün önceden ham madde iyice

ıslatılarak istenilen nem düzeyine getirilir ıslatma esnasında ham maddelerin
zaman zaman karıĢtırılması homojen bir ıslatmayı sağlama açısından önemlidir.

Islatmadan sonra azot ve karbon kaynaklı aktivitörler karıĢtırılarak yığın yapılır.

Yapılan yığın belli yükseklikte ve geniĢlikte olmalıdır aĢırı yüksek yığınlar aĢırı
ısınma nedenidir. Mikroorganizma aktivitesinin artmasıyla birlikte ve belirli bir
süre sonra yığın içerisindeki oksijende azalma olacaktır , bu nedenle yığın belirli
sürelerde aktarılarak havalandırılır. Aksi halde yığının iç kısmındaki
mikroorganizmalar havasız kalacaklardır.

Kompost içerisindeki oksijen, mikroorganizma faaliyetine göre 48 –96 saat

içerisinde tüketilir . bunun için mikroorganizma faaliyetinin az olduğu ilk
karıĢtırma ile 1. aktarma arasında geçen süre uzun tutulur.

Kompost yığınının nemi kompostlaĢtırmayı etkiler. Nemin istenmeyen ölçüde

yüksek olması oksijenin kompost yığınının içerilerine kadar girmesini güçleĢtirir.
Bu durumda kompost içerisinde havasız Ģartlarda yaĢayabilen (anaerob)
bakteriler çoğalacağından kompost a ekĢimsi bir koku hakim olur bu durum ,
kompost ta geliĢtirmek istediğimiz kültür mantarı miseli üzerinde toksik bir etki
yaratır. Kompost neminin fazlalığında olduğu gibi eksikliği de kompostlaĢtırmada
baĢlı baĢına baĢarısızlık nedenidir. Çünkü nemin yetersiz düzeyde olması,
mikroorganizmaların faaliyete geçmesini engeller.

KOMPOST FORMÜLLERĠ

Kompost yapımında kullanılacak materyallerin seçiminde kolaylıkla ve ucuza

sağlanabilecek materyaller seçilir.Bu materyallerin kompost yapımında
kullanılacak miktarlarının saptanması için öncelikle % azot ve nem içeriklerinin
bilinmesi gerekir. Sentetik kompostta %2 azot At gübresi kompostunda % 1.8
azot olmalıdır.

Kompost formülleri

Formülde azot içeriği %2 olacak Ģekilde ayarlanmalıdır.

C/N oranı %30 olmalıdır.
Azot için amonyum sülfat kullanıldığında 1 kg amonyum sülfat için 1 kg kireç
kullanılmalıdır.
100 m² alan için 8-10 ton kompost gerekir. 8-10 ton kompost elde etmek için
kompost yapımına baĢlandığında 10-12.5 ton metaryale gerek duyulur. Bu miktar
kompost için 8-10 ton taze at gübresi yada 4-5 ton buğday sapından elde edilir.

KOMPOST FORMÜLLERĠ

At gübresi ile kompost yapılıĢı (Yöntem 1 )

50 Kg buğday kepeği
3 kg. amonyum sulfat
1.5 kg üre
25 kg alçı
3 kg kireç

Sentetik Kompost YapılıĢı (Yöntem 2)

1000 kg buğday veya çeltik sapı

282 kg kepek
13 kg üre
23.5 kg amonyum nitrat
40 kg melas
60 kg alçı

Sentetik Kompost YapılıĢı (Yöntem 3)

- 1 Ton sap-samana
- 400 Kg tavuk gübresi
- 29.5 kg amonyum sulfat
- 17 kg üre
- 40 kg melas
- 60 kg alçı

At gübresi ile kompost yapılıĢı

Gün Katkılar ve Yapılacak ĠĢlemler (Yöntem 1)

-5. gün Taze at gübresi platforma
taĢınır.Gerekiyorsa sap saman ilavesi
yapılır,iyice karıĢtırılır ve yayılır.
-3. gün Ön ıslatma yapılır.At gübresinin nem
durumuna göre ton baĢına 500-1000 lt
su verilir.Yığın üzerine ton baĢına 50 kg kepek
3 kg amonyum sulfat ve 1.5 kg üre homojen bir
Ģekilde dağıtılır.1 m yüksekliğiinde ĢıkıĢtırılarak
yığılır.

0. gün Kompost karıĢtırılır.Kuru yerler

ıslatılır.180x180 cm yığın sıkıĢtırılarak
yapılır.
3-4.gün Yığın aktarılır.Aktarma sırasında ton baĢına
25 kg alçı 3 kg kireç ilave edilir.160x160 cm
gevĢek yığın yapılır.
6-7. gün Yığında 2. aktarma yapılır.160x160 cm
ĢıkıĢtırılmadan yığın yapılır .
8-9 gün Kompost pastorize odasına taĢınır.

Sentetik kompost yapılıĢıKatkılar ve yapılan iĢlemler

Gün Katkılar ve Yapılacak ĠĢlemler (Yöntem 2)

-8 gün Balyalar platforma yayılır.1 Ton sap-samana 200 Kg
tavuk gübresi 29.5 kg amonyum sulfat 17 kg üre
ilave edilir.1-2 m yükseklikte yığın yapılır.1 tona
2500-3000 lt su verilerek ıslatılır.
0. gün Balyalar dağıtılarak kuru kalmayacak Ģekilde
ıslatılır.tona 200 kg tavuk gübresi 40 kg melas
katılır.170x170 Ģeklinde yığın yapılarak sıkıĢtırılır.
4. gün Yığın 1. aktarmasında havalandırılır.kuru kısımlar ıslatılıp
tona 60 kg alçı karıĢtırılıp sıkıĢtırılmadan 160x160
Ģeklınde yığın yapılır

8. gün Yığının 2. aktarması:Kompost havalandırılır

ve kuru kısımları ıslatılır.140x140
sıkıĢtırmadan yığın yapılır.
11. gün Yığının 3.aktarması:Kompost
havalandırılır.sıkıĢtırılmadan yığın yapılır.
13. gün Kompost pastarizasyon odasına taĢınabilir..

Gün Katkılar ve Yapılacak ĠĢlemler (Yöntem 3)

-3. gün Balyalar açılarak platforma yayılır.1 tona
2500-3000 lt su verilerek ıslatılır.
0. gün % 75 nem içerecek Ģekilde ıslatılmıĢ sap-saman iyice
karıĢtırılır.Kuru kısımlar ıslatılır.Üzerine 141 Kg. Kepek
23.5 Kg. A.Nitrat (yada 29 Kg.A.Sülfat= ve 13 Kg. ÜRE
homojen bir Ģekilde yayılır.KarıĢtırılır ve sıkıĢtırarak
170Cm. yükseklikte 170 Cm geniĢlikte yığın yapılır.
5. gün Yığının 1. aktarmasında kompost havalandırılır.kuru
kısımlar ıslatılıp Üzerine 141 Kg. kepek ve 40 Kg. melas
serpilir ve sıkıĢtırılarak 160 Cm. yükseklikte ve 160 Cm.
geniĢlikte yığın yapılır.

Gün Katkılar ve Yapılacak ĠĢlemler (Yöntem 3)

9. gün Yığın 2. aktarmasında kompostun kuru
kısımlar varsa
ıslatılır ıslatılıp tona 60 kg alçı karıĢtırılıp
sıkıĢtırılmadan 140x140 Ģeklınde yığın yapılır

11. gün Yığının 3. aktarması : Kompost havalandırılarak

sıkıĢtırılmadan yığın yapılır.

13. gün Yığın 4. aktarması yapılır.

15. Gün Yığın 5. aktarması Kompost havalandırılarak
pastörize odasına taĢınır.

Kompost buharlı pastörize yapılacaksa

16-17. güne kadar , eğer kimyasal dezenfeksiyon yapılacaksa 21-24. güne kadar
her 3 günde bir kompost karıĢtırılır (aktarılır) ve daha sonra pastörize veya
dezenfekte edilir.
KOMPOST KARIġTIRMA MAKĠNASI
Kompostun pastarizasyonu ve dezenfeksiyonu

Pastarizasyon iĢleminin amacı kompost içindeki mantar misellerine rakip

olabilecek hastalık ve zararlıları yok etmektir.Bu iki Ģekilde yapılır buhar
kullanılarak hastalık ve zarlıların yok edilme iĢlemine PASTARĠZASYON kimyasal
madde kullanılarak yapılan iĢleme ise FUMĠGASYON veya DEZENFEKSĠYON
denir.Buharla pastarizasyon iĢlemine kompost hazırlığının 13-16 gününde
kimyasal yolla yapılan dezenfeksiyon iĢlemine ise 22-24 günlerde geçilir.

Pastarizasyona hazır bir kompostun özellikleri

1-Kompostun rengi siyahımsı-yeĢil ve saplar parlak görünümdedir.

2-Saplar genellikle uzundur.Elle koparılmaya az direnç gösterir.
3-Kompost ele yapıĢmaz ve sıkılıp bırakıldığında tekrar gevĢer.
4-% 70-72 nem içerir.Pratikte elde kuvvetlice sıkıldığında parmak aralarında su
damlaları oluĢur.
5-Amonyak kokusu belirgin bir Ģekilde hissedilir.%0.3-0.4yada 600-800 ppm
amonyak içerir.
6-pH 8.0-8.2 seviyesindedir.
7-Kompost yapıĢkan ve sulu görünümdedir.ele alındığında eli kirletir.
8- Kuru yerlerde daha fazla olmak üzere beyaz Actinomycetes geliĢimi görülür.
9- Azot içeriği %1.8-2.0 civarındadır.
PASTÖRĠZASYON

Kompostun fermantasyonu tamamlandıktan sonra hastalık ve zararlıları

öldürmek için kompasta pastörize iĢlemi uygulanır. En etkin ve yaygın pastörize
iĢlemi buharla yapılandır. Bunun için bir buhar kazanına gerek vardır.

BUHARLI PASTÖRĠZASYON

Kompost hazırlığının 16. veya 17. günü kompost pastörize odası tabanındaki
ızgaralar üzerine kütle halinde 180 cm yüksekliğe kadar fazla sıkıĢtırılmadan
doldurulur. Kompost doldurulduktan sonra oda tabanına döĢenen delikli borularla
oda içerisine buhar verilir.

60°C'DE 10 SAAT
BaĢlangıçta pastörize oda kapısı ve havalandırma kanalları kapatılarak kompost
sıcaklığının 60°C ye çıkması sağlanır ve 60°C de 10 saat tutularak mantara zarar
veren nematod, bakteri, virüs ve zararlı mantari hastalıkların kompost içerisinde
öldürülmesi sağlanır.

HAVALANDIRMA YAPILIR

Daha sonra havalandırma kanalları açılarak radyal bir fanla oda içerisine taze
hava verilir ve kompostları çıkan amonyak ve C02 gibi zararlı gazların
komposttan dıĢarı atılması sağlanır. Bu safhada kompostun her tonu için saatte
300 m3 taze havaya gerek vardır. Bu Ģekilde sıcaklık bir miktar düĢürülür ve
kompost sıcaklığı 52-57°C arasında tutularak kompostun olgunlaĢtırılması ve
mantar miseline zarar veren amonyağın komposttan uzaklaĢtırılması sağlanır.

6-7 GÜNDE KOMPOST OLGUNLAġIR

Genellikle 6-7 gün içerisinde kompostun olgunlaĢması sağlanır. Kompostta
amonyak kokusu tamamen kaybolunca buhar kesilir. Odaya taze hava verilerek
sıcaklık 25°C ye düĢürülür. Kompost sıcaklığı 25°C düĢünce komposta misel ekimi
yapılır.

KĠMYASAL DEZENFEKSĠYON DA YAPILIR

Buharla pastörize yapma imkanı olmayan küçük yetiĢtiriciler için en uygun

yöntemdir. Bu yöntemde kompost hazırlık süresi daha uzundur.

DĠKKATLI OLMALISINIZ

Bu yöntemde kompostun 16-17. ,günü pastörize odasına alınması yerine 15.

günden sonra kompost her üç günde bir aktarılarak kompost olgunlaĢtırılması ve
amonyak kokusunun komposttan atılması sağlanır.

SIRASIYLA YAPILACAK ĠġLEMLER

- Kompost 24. gün 30-40 cm yüksekliğinde ve 2.5 m geniĢliğinde kompost

platformu üzerine kabartılarak yayılır.
- Üzerine 1 m3 kompost için 80 gram ölçüsü ile metilbromid kutuları yerleĢtirilir.
- Daha sonra kompostun üzeri sağlam, deliksiz, naylon örtü ile örtülür.
Kompostdan gazın dıĢarıya kaçmaması için naylon örtünün kenarları baĢtan baĢa
kum torbaları ile sıkıca örtülerek sıkıĢtırılır.
- Naylon üzerinde delik olmadığı kontrol edildikten sonra naylon örtü altındaki
metilbromid tüpleri üstten bastırılarak patlatılır. Bu Ģekilde kompost iki gün
bekletilir.
Bu iĢlemin, bilgili birisi tarafından dikkatlice yapılması gerekir.

YĠNE AKTARMA YAPILIR

Ġki günbekletildikten sonra kompostun üzeri açılarak birkaç defa aktarılır.
Aktarma iĢlemi komposttan metilbromid kokusu tamamen uzaklaĢana kadar
sürdürülür. Koku tamamen uzaklaĢınca ekim yapılır.
HAVA SICAKLIĞI 20°C OLMALI
Metilbromid ile kompostun dezenfeksiyonu yapılırken dikkat edilecek nokta hava
sıcaklığının 20°C civarında olmasıdır. Daha düĢük sıcaklıklarda metilbromid
buharlaĢmadığından dezenfeksiyon etkili olmaz.

Kompost yapımı sırasında meydana gelebilecek aksaklıklar ve alına bilinecek

önlemler:

1- Kompost sıcaklığı fermantasyonda 60- 70 C

ye kadar yükselmiyorsa:
a-Aktivitör maddeler yeterli düzeyde değildir.
Kompost formülü yeniden kontrol edilerek
azot içeriğine bakılır, karbonhidratca
zengin melas veya üzüm posaı ilave
edilir
b- dıĢ hava sıcaklığı çok düĢük ise yığının
üzeri örtülür.
c- yığın gevĢek ise sıkıĢtırılır.
d- yığın yüksekliği az ise yükseltilir.
e- yığında fazla nem varsa hemen
havalandırılır.

2-*Yığın da amonyak gazı oluĢmuyorsa:

-azot kaynağı olan aktivitör madde ilavesi yapılır.

3-Kompost un ekĢi kokması halinde:

a-*Yığın nemi fazladır. Havalandırılır
b-*Aktarma aralıkları uzundur, aktarma
aralıkları kısaltılır
c-*Yığın çok fazla sıkıĢıktır. Kabartılır.

4-*Fermantasyon her yerde eĢit olmuyorsa:

a-*Katkı maddeleri homojen dağıtılmamıĢtır.
b- Aktarmalarda yığının dıĢ kısmı devamlı dıĢ
da iç kısmı devamlı içte kaldığını gösterir
(aktarma esnasında yığının dıĢ kısmı içe iç
kısmı dıĢa gelmesine dikkat edilmelidir.)

5-*Kompost yağlı görünüĢte ise:

a-*Yığına yeteri kadar alçı karıĢtırılmadığı,
b-*Formüldeki bir maddenin eksik olduğu akla
gelir

6-Kompost neminin fazla olması ,gereğinden

fazla, komposttun kuru kalması gereğinden az
su verildiğini gösterir.

7-*Pastörizasyondan önce komposttun sarı

renkli ve parlak görünüĢlü olması,
fermantasyonun kısa olduğunu gösterir. Süre
uzatılır.

8-Pastörizasyon öncesi kompost ufalanmıĢ

görünüyorsa, fermantasyon istenilenden uzun
sürmüĢ demektir

Basit bir kompost Tavuk gübresi(1000Kg)+Sap-saman (1000 Kg)+Alçı

(60Kg)+Su(3000-5000litre)=Kompost(2,5-3 ton

Kompost Üretiminde karĢılaĢılan sorunlar ve çözümler

P-Kompost sıcatlığı 60 c nın üzerine çıkmaz ise N-Katkılar yetersiz

Ç-Kompost formülünün azot içeriği kontrol edilmeli
N-Yığın çok gevĢek yapılmıĢtır,hava akımına maruz kalmıĢtır.
Ç-Rüzgar yönü kapatılır,yığın kenarları sıkıĢtırılır.
N-Kompost çok ıslak yada çok kuru
Ç-Nem %70 olacak Ģekilde ıslatma yapılmalıdır.
N-Yığın büyüklüğü yada ölçüleri yetersiz.
Ç-Ölçülere uyulmalı
P-Kompostta amonyak çıkıĢı olmuyor.
N-Katkılar yetersizdir.
Ç-Kompost formülü kontrol edilmelidir.
P-Kompostta ekĢime ve renkte siyahlaĢma ortaya çıkar.
N-Havasız koĢullarda kompostlaĢtırma
Ç-Yığın çok sıkıĢtırılmamalı
N-Kompost çok ıslaktır.
Ç-Aktarmalarda nem uzaklaĢtırılmalı
N-Saman çok ufaktır.
Ç-Ham materyallerin seçimine dikkat edilmeli.
N-Aktarma aralıkları uzun tutulmuĢtur.
Ç...
P-Kompostun parçalanması düzensiz.
N-Aktarma iĢlemi iyi yapılmamıĢtır.
Ç-Aktarmalarda yığın iç ve diĢ kısımları iyi karıĢtırılmalı.
N-Kullanılan materyal karıĢık.
Ç-Formüllere uyulmalı

P-Kompost yağlı görünümlü.

N-Alçı miktarı az
Ç…
N-BaĢlangıçta kullanılan materyal çok eskidir.
Ç…
P-Kompost pastorize odasına alınırken çok ıslak yada çok kurudur.
N-Komposta verilen su miktarı,yada zamanlaması doğru değil.
Ç-Aktarmalarda nem durumu kontrol edilmeli.
P-Kompost pastörizasyon odasına alınırken açık renkli ve parlaktır,içinde diri
samanlar vardır.
N-KompostlaĢtırma süresi kısa.
Ç-Pastarizazyona almadan aktarmalara devam edilmeli.
P-Pastörizasyona alınırken kompost çok parçalanmıĢ ve rengi siyah.
N-KompostlaĢtırma süresi çok uzun.
Ç..
__________________
Pray, the mightiest Power in the WorLd

Geçmişteki Kötü YaşantıLarınızı, ŞimdiLere Taşımayın!.

Zira; Şimdiki Kötü YaşantıLarınızda, Geçmişte KaLacakLardandır.
Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi PureDiscoShit

Bunu herzaman söyLerim ve yazıya dökerim,

Fikir ve beyan ne oLursa oLsun, konu sınırLarı dışına çıkıLmadan ve karşıdakine hakaret
içermeden absürdde oLsa, içinden geLindigi gibi yapıLmaLıdır.

« Önceki Konu | Sonraki Konu »