1

ဖွးဂီၯသ၀ီကဲထီဢ္အဂ့ဿ္

ပွၯကညီကလုာ္ဒူဢ္လဿအဟးထီဢ္လဿကီဿ္စံဢ္ (တရူးကီဿ)္ ဖဲတရူးစီၯပၯ (ခႜီစံဢ္) ပဿတဿ္အစိၯအံၯ

အိဢ္၀ဲဒဢ္ပွၯသဿဒူဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯတဿတဒူဢ္န႔ဢ္သုးဃီၯအသးဆူတရူးကီဿ္ မုဿ္ႏုာ္ကလံၯထံးတခီဒီး ႏုာ္လီၯ
၀ဲဆူကီဿ္တီကံ၊ ကီဿ္ယူဿ္တရဢ္ ၀ံၯသုးလီၯကဒီးအသးဆူ ကီဿ္အဲနါမ္၊ ကီဿ္ကဲဢ္ဘိဒံအဢ္ ဒီးသုးကဒီး
အသးတဆီဘဢ္တဆီ တုၯဃီၯလဿကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္ လဿပွၯကညီဖိတနီၯ အိဢ္ဆိးဒံး၀ဲ တုၯမုဿ္မဆါတနံၯ
အံၯန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ပွၯခံဒူဢ္တဒူဢ္တခီ တပိာ္ထြဲ ၀ဲပွၯအခီဢ္ထံးတဒူဢ္အက်ဲဘဢ္. ဟးထီဢ္လဿတရူးကီဿ္ ဒီး
ပိာ္လီၯ၀ဲထံက်ိမအိဢ္ (ရႊ႔ဢ္လံဢ္က်ိ) ဒီးႏုာ္လီၯ၀ဲဒဢ္ဆူ ကီဿ္ပယီၯအပူၯ ဒီးထံဢ၀
္ ဲဒဢ္လဿယိၯတဖဢ္
အိဢ္ဆီလီၯတ့ဿ္လံအသးန႔ဢ္လီၯ. တဿ္လီဿ္လဿယိၯတဖဢ္ဟဲႏုာ္လီၯအိဢ္အံၯန႔ဢ္ မ့ဿ္တဿ္လီဿ္လဿ ကညီ
သူဢ္က့သးပွဿ္ တနီၯ လဿအအိဢ္လဿကီဿ္စံဢ္အပူၯတဖဢ္ ဟဲကြဿ္နီဢ္ကြဿ္ဃါ၀ဲ ဒ္သိး ကဟဲလီၯအိဢ္ဆိး
၀ဲဒ ဢ္န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိလဿပွၯကညီတဖဢ္ထံဢ၀
္ ဲဒဢ္လဿ ယိၯတဖဢ္အိဢ္ဆိး၀ဲလအ
ံ ဃိ အ၀ဲသ့ဢ္သုးလီၯအသး
ဆူ ဃဲ၀ါက်ိ (ခဲအံၯပကိးလဿပ့်ဢ္လိာ္ကိ်) ဒီးပာ္လီၯအတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္ ဖဲန႔ဢ္တနီၯန႔ဢ္လီၯ. တနီၯ
ခီဃီၯ၀ဲဆူဃဲ၀ါက်ိမုဿ္နုာ္တခီ ဒီးထီဢ္၀ဲဆူ ထံက်ိ္ခႜ႔တြ႔ ဒီးပာ္လီၯအတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္ဖဲန႔ဢ္လီၯ.
အ၀ဲအံၯမ့ဿ္ပွၯကညီဟးထီဢ္လဿတရူးကီဿ္ခံဒူဢ္တဒူဢ္ ဖဲခ်.ခ.န. ၁၁၂၈ နံဢ္ ဒီးမ့ဿ္ပွၯႏုာ္လီၯဆူကီဿ္ပယီၯ
ပူၯအခီဢ္ထံးကတဿဿ္တဒူဢ္ ဖဲ ခ်.ခ.န. ၁၁၂၅ နံဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯကညီတဖဢ္ ဟးထီဢ္လဿတရူးကီဿ္ အိဢ၀
္ ဲ
ခံဒ ူဢ္လံဘဢ္ဆဢ္ တလဿာ္ဒံးဘဢ္. အိဢ္လီၯတဲာ္ဒံး ပွၯ ၃၃ဒူဢ္ န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္အဆဿကတီဿ္ဘဢ္ဖဲတရူး
စီၯပၯ ပံ၀ဲဢ္ပဿတဿ္အစိၯ ဒီးမ့ဿ္စ့ဿ္ကီးပွၯလဿအအဿဒိဢ္မးအဃိ ပွၯကညီလဿအအိဢ္တ့ဿ္ ၃၃ ဒူဢ္အံၯ
တူဿ၀
္ ဲတကဲလဿၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္အဃိ ဖဲ ခ်.ခ.န. ၇၄၁ နံဢ္န႔ဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္သုးလီၯအသးဆူတရူးကီဿ္
ကလံၯထံးတခီ တတီၯဘဢ္တတီၯ၀ံၯ ဟးထီဢ၀
္ ဲလဿတရူးကီဿ္အပူၯ ဒီးႏုာ္လီၯ၀ဲဒဢ္ဆူကီဿ္ပယီၯအပူၯဖဲ
ခ်.ခ.န. ၇၃၉ နံဢ္၀ံၯ ဟဲလီၯအိဢ္ဆိး၀ဲဒဢ္တဿ္လီဿ္လဿ အတစီၯစုာ္ယၯံ ကဲဢ္ဆိးဒီး ထံက်ိ ဃိဢ္လိဢ္က်ိ
အံၯတဆီဘဢ္တဆီဒီး အိဢ္ဆီလီၯအသးလဿတဿ္လီဿ္တတီၯဘဢ္တတီၯန႔ဢ္လီၯ. တဿ္စံးစ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿ
ပွၯကညီလဿအအိဢ္တ့ဿ္ ၃၃ ဒူဢ္လဿတရူးကီဿ္အံၯန႔ဢ္ တခ်ဳးဖဲအဟးထီဢ္ဒံးဘဢ္အခါ အနီဢ္ဂံဿ္အါထီဢ္
စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လံန႔ဢ္လီၯ. ကညီဖိတဖဢ္အတဿ္အိဢ္မူဖဲတရူးကီဿ္ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ၀
္ ဲဒဢ္
ကုဿ္အတဿ္အိဢ္မူ ဒီးတဿ္ဖံးတဿ္မၯခဲလဿာ္န႔ဢ္ မ့ဿ၀
္ ဲကုဿ္တဿ္ဖံးတဿ္မၯတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္ဖံးတဿ္မၯ
ခဲလဿာ္န႔ဢ္မ့ဿ္တဿ္လဿ အဃဿအစုာ္၊ အနးအက်ံၯအဃိ၊ ပွၯကညီသ့ဢ္တဖဢ္တူဿ၀
္ ဲဒဢ္ တကဲဘဢ္ဒီး
ဟးထီဢ္ကြံာ္၀ဲဒဢ္ဖဲတရူးကီဿ္အံၯန႔ဢ္လီၯ. တဿ္စံးစ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿ ဖဲတရူးအကီဿ္ပူၯ တဿ္တ့ထီဢ္တရူးကီဿ္
တဿ္ဒူဢ္ဖးဒိဢ္ (Great-wall) အံၯန႔ဢ္ ပွၯကညီဖိတနီၯ ပဢ္ဃုာ၀
္ ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲပွၯကညီဖိတဖဢ္
ဟးထီဢ္ကြံာ္၀ဲဒဢ္ ဖဲတရူးကီဿ္ပူၯ၀ံၯအလီဿ္ခံ ကလုာ္ဒ ူဢ္အဂၯတဖဢ္ဟးထီဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲ ဒီးဆီလီၯစ့ဿ္ကီး
အသးလဿတဿ္လီဿ္တတီၯဘဢ္တတီၯန႔ဢ္လီၯ.

2
ဖဲကီဿ္ပယီၯအမုဿ္ထီဢ္ ကစဿဿ္ခိဢ္ကလိက်ါဒီး ဃိဢ္လိာ္က်ိအၾတီၯပူၯ ပွၯလဿအအိဢ္ဆိးထူလံၯ
တ့ဿ၀
္ ဲတဖဢ္မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ပွၯကညီလဿအႏုာ္လီၯအိဢ္ဆိး၀ဲလဿကီဿ္ပယီၯအပူၯအံၯ ဒူဢ္တဒူဢ္အစဿၯအသြဲဢ္
ဒီးတနီၯမ့ဿ၀
္ ဲဒဢ္ ပွၯကညီဖိလဿအဟဲခီဃီၯလဿကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္ ဖဲယိၯတဖဢ္ မၯနဿၯမၯဃဢ္အီၯအဆဿ
ကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိတဿ္ဆဿကတီဿ္ယံာ္ထီဢ္ဒီး ပွၯကညီဖိတဖဢ္စ့ဿ္ကီး အနီဢ္ဂံဿ္အါထီဢ္၀ဲဒဢ္အဃိ
သုးဒဢ္အလီဿ္ကြ႔ဿ္ကြ႔ဿ္တဆီဘဢ္တဆီ ဒ္အအိဢ္ဆီလီၯတ့ဿ္အသးလဿမုဿ္မဆါတနံၯအံၯအသိးန႔ဢ္လီၯ.
တဿ္လီဿ္တဿ္က်ဲလဿအ၀ဲသ့ဢ္အိဢ္ဆီလီၯတ့ဿ္အသးယံာ္ထီဢ္ ဒီးကဲထီဢ္ပွၯထူလံၯဖိအဃိ ယုဿ္န႔ဿ္၀ဲတဿ္
လီဿ္လဿအအိဢ္ဆိးတ့ဿ္၀ဲ တဖဢ္အမံၯဒ္အသးအဲဢ္ဒိး၀ဲအသိးန႔ဢ္လီၯ. လဿအက်ါ ပွၯကညီဖိလဿအအိဢ္
ဆီလီၯတ့ဿ္အသးဖဲ ကစဿဿ္ကုၯဒ့ဖ်းခိဢ္ တဖဢ္စ့ဿ္ကီး အိဢ္ဆိး၀ဲဖဲန႔ဢ္ဒီး လုဿ္အီဢ္ဒဢ္အသးသမူ
လဿတဿ္ထူစံာ္ဖဲးခုး ဒ္ပွၯအဂၯတဖဢ္အသိးစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. ဒ္ပွၯသးပွဿ္တဖဢ္အလုဿ္အလဿ္အိဢ၀
္ ဲအသိး
ခီဖ်ိလဿအ၀ဲသ့ဢ္ဟဲတုၯလီၯဒီး ႏုာ္လီၯ၀ဲအဆိကတဿဿ္ဖဲတဿ္လီဿ္၀ဲန႔ဢ္အဃိ၊ ကြဿ္နီဿ္ကြဿ္ဃါ၀ဲဒီးမၯနီဢ္
၀ဲအဆဿလဿ အမ့ဿ္တဿ္လီဿ္၀ဲအံၯဘဢ္ဃးဒီး အီၯဒီးပာ္ပနီဢ္ဃာ္ ၀ဲဒ္အမ့ဿ္ကီဿ္လဿကအိဢ္ဆိး၀ဲလဿအပူၯ
ဃုာ္ဒီးအဖိအလံၯဒ္သိး ကဖံးအီဢ္မၯအီဢ္ ဘဢ္တဿ္ဂ့ၯဂ့ၯဘဢ္ဘဢ္တကးဘဢ္ ပွၯမၯတံာ္တာ္အီၯသုတ
အိ္ဢ္တဂ့ၯ ဒီးယုဿ္န႔ဿ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္အမံၯ ဒ္အသးအဲဢ္ဒိး၀ဲအသိးန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္မုဿ္မဆါတနံၯအံၯ ကုၯဒ့ဖ်း
ခိဢ္အံၯ အိဢ္သူဢ္လီၯအသးဖဲသုးက့ယဲဿ္၊ မုာ္ၾတီၯကီဿ္ရ့ဢ္၊ လူၯသီကီဿ္ဆဢ္၊ ဖ်းခိဢ္ကရူဿ္ဒ္ပွၯလဿခံတ စိၯ
ယုဿ္န႔ဿ၀
္ ဲအမံၯန႔ဢ္လီၯ. ကညီဖိဖဲန႔ဢ္ကိးဂၯဒဲးလုဿ္အီဢ္အသးသမူလဿ တဿ္ထူစံာ္မၯ၀ဲၯ ဒီးတဿ္ဖဲးခုး
ဖဲးသံဢ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္အိဢ္မူဖံးသကိးမၯသကိးတဿ္ဃူဃူဖိးဖိး မုာ္မုာ္ခုဢ္ခုဢ္ပွဲၯဒီးတဿ္အဲဢ္လိာ္
ကြံာ္လိာ္သးသကိးသကိးန႔ဢ္လီၯ. ဖဲဟီဢ္က၀ီၯဖဲန႔ဢ္ ပွၯအိဢ္ဆိးတဿ္အက်ါ ဖါတံဿ္သးပွဿ္အိဢ္တဂၯ
အမံၯမ့ဿ္ဖါဂီၯ ဒီးအိဢ္ဆိးစ့ဿ္ကီးဖဲဖ်းခိဢ္သ၀ီ ဃုာ္ဒီး ပုဿ၀
္ ဲဿ္ဖိလံၯဖဲန႔ဢ္လီၯ. ဖါတံဿ္သးပွဿ္အံၯ
လဿတဿ္လုဿ္အီဢ္သးသမူအဂီဿ္ အ၀ဲလဲၯမၯတဿ္စီၯစုၯယံၯဒီး သ၀ီတစဲးဖိအဃိ၊ လ့ဿ္လိၯခါထီဢ္၀ဲဒဢ္လဿ
ဟံဢ္ဒီး ဆူစံာ္ပ်ီပူၯကိးမုဿ္ဂီၯဟါတကဲဘဢ္အဃိ ဖါတံဿ္အံၯဃုာ္ဒီးအဖိအလံၯ လဲၯသူဢ္ထီဢ္၀ဲအဟံဢ္လဿ
အစံာ္ခိဢ္ပ်ီပူၯ ဒီးအိဢ္ဆိး၀ဲဖဲန႔ဢ္လဿ တဿ္ဖံးတဿ္မၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လီဿ္ဖဲဖါတံဿ္ဖါဂီၯလဲၯအိဢ္ဆိး
အလီဿ္န႔ဢ္ ပွၯတယုဿ္န႔ဿ္အမံၯလီၯဆီနီတမံၯဒံးစ့ဿ္ကီးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိတဿ္လီဿ၀
္ ဲန႔ဢ္အမံၯလဿ
ပွၯကကိးအီၯတအိဢ္အဃိ ဖါတံဿ္ဖါဂီၯအံၯ အပုဿ္အ၀ဲဿ္ အဖိဒိဢ္စဿ္လံၯတဖဢ္ မ့ကလဲၯဟးအိဢ္သကိး
အီၯန႔ဢ္ ကိး၀ဲတဿ္လီဿ္မံၯတဘဢ္ဘဢ္အဃိ၊ ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ကလဲၯဟးတဘ်ီလဿ္လဿ္ ညီႏုဿ္တဲဒ ဢ္၀ဲလဿ
ပကလဲၯဟးလဿဖါတံဿ္ဖါဂီၯအဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ.

လဿခံဆဿကတီဿ္ယံာထ
္ ီဢ္ ဒီးဖါတံဿ္ဖါဂီၯအံၯသးပွဿ္ဒီးသံ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖါတံဿ္အံၯတုၯမ့ဿ္သးပွဿ္သံလံ ဒီး
အဖိအလံၯတဖဢ္ ခူဢ္လီၯကြံာ္အီၯဖဲ တဿ္လီဿ္လဿတဘူးတယံၯဒီးအဟံဢ္ ဒီးမ့ဿ္တဿ္လီဿ္လဿဖါဂီၯအပူၯ
အိဢ္၀ဲအဆိကတဿဿ္ဖဲန႔ဢ္လီၯ. ဖါတံဿ္သးပွဿ္အံၯသံလံဘဢ္ဆဢ္ တဿ္လီဿ္အံၯပွၯတကိးန႔ဿ္လီၯဆီအမံၯ
ဒံးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯသူဢ္က့သးပွဿ္ လဿအသးဘဢ္ကလုာ္ဃုာ္ဒီးဖါဂီၯတဖဢ္ ဖဲဖါဂီၯအိဢ္မူဒံးအခါ ညီႏုဿ္
ကိးဒဢ္၀ဲလဿ ဖါဂီၯတဿ္လီဿ္ဒီး တုၯဖါဂီၯအံၯသံတ့ဿ္လံနာ္က့ တဿ္တယုဿ္န႔ဿ္အမံၯလီၯဆီဒံးဘဢ္.
မ့မ့ဿ္တခီ ခီဖ်ိဖါဂီၯသံဒီး ပွၯခူဢ္လီၯန႔ဿ္အပူၯဖဲန႔ဢ္အဃိ ပွၯသးပွဿ္တဖဢ္ကိးလိၯကိးဃီၯက့ၯ ၀ဲလဿ
ဖါဂီၯပူၯန႔ဢ္လီၯ. ပွၯသးပွဿ္တဖဢ္ကိး၀ဲဒ္န႔ဢ္သိးအဃိ ဖိသဢ္လဿလီဿ္ခံတစိၯစ့ဿ္ကီး ကိးထြဲဒဢ္ပွၯသးပွဿ္

3
အခံဒ္န႔ဢ္စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. ဖါတံဿ္ဖါဂီၯအံၯ အဖိအလံၯလဿလီဿ္ခံတဖဢ္ ဆီဟံဢ္ဆီဃီဒီးဟဲက့ၯအိဢ္ဖွိဢ္၀ဲ
ဖဲန႔ဢ္တကးဒံးဘဢ္ အပုဿ္အ၀ဲဿ္ဖိဒိဢ္စဿ္လံၯတနီၯ ထံဢ၀
္ ဲလဿ တဿ္လီဿ္အံၯဂ့ၯ၀ဲဒဢ္လဿဒူလဿသံဢ္ဒီး
ဘုဖိဟုဖိအဂီဿ္အဃိ အ၀ဲသ့ဢ္တဖဢ္ဟဲက့ၯအိဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒီး သ၀ီအံၯယံာ္ထီဢ္ဒိဢ္ထီဢ္ ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ပွၯကညီအဟံဢ္အိဢ္အါထီဢ္လံဘဢ္ဆဢ္ သ၀ီအံၯတဿ္တကိးလီၯဆီန႔ဿ္အမံၯဒံးဘဢ္. ပွၯကိးဒံးဒဢ္
လဿဖါဂီၯပူၯန႔ဢ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္လီၯလဿဖိစိၯလံၯစိၯတဆီဘဢ္တဆီ ယံာ္ထီဢ္ဒီးကိးပိာ္ပွၯသးပွဿ္ အခံ
တဘဢ္လဿၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိလဿဆဿကတီဿ္ယံာ္ထီဢ္ဒီး ဖိသဢ္လဿလီဿ္ခံစိၯတဖဢ္ ကိးထြဲတဿ္အံၯ
လဲလိာ္ကြံာ္၀ဲအဃိ ကဲထီဢ္က့ၯ၀ဲဒဢ္လဿဖွးဂီၯပူၯန႔ဢ္လီၯ. ဖိလံၯလဿခံဒ ္အမ့ဿ္ပစိၯခဲအံၯတဖဢ္
ပကိးဒဢ္လဿဖွးဂီၯပူၯဘဢ္ဆဢ္ အခီပညီဒ္လဲဢ္န႔ဢ္ပတသ့ဢ္ညါဘဢ္. ပဆိကမိဢ္ဒဢ္လဿ သ၀ီအံၯအမံၯ
ကမ့ဿ္ဒဢ္ ဒ္ပသ့ဢ္ညါညီႏုဿ္အသိးန႔ဢ္လီၯ. လဿဆဿကတီဿ္ခဲအံၯ ခီဖ်ိတဿ္အိဢ္သးအဖီခိဢ္ သ၀ီအံၯ
သုး၀့ၯသုး၀ီၯအသး ဆူတဿ္လီဿ္တတီၯဒီးအတီၯ အဃိ အမံၯလီၯဆီ၀ဲဒဢ္လံန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္တဿ္လီဿ္
ဟီဢ္က၀ီၯ၀ဲန႔ဢ္တုၯခဲအံၯ အမံၯလီၯတံဿ္လီၯဆဲးလဿအလီၯဆီ တအိဢ္ဒံးဘဢ္န႔ဢ္ ပစံးသ့န႔ဢ္လီၯ.

ဘဢ္ဆဢ္ဒ္ပွၯသူဢ္က့သးပွဿ္လဿလီဿ္ခံတဖဢ္ ကိးပိာပ
္ ွၯလဿညါတဖဢ္အခံ တဘဢ္လဿၯဘဢ္အဃိ၊
ကိးလဲလိာ္က့ၯ ၀ဲလဿ ဖွးဂီၯပူၯအသိးအဃိ၊ တဿ္လီဿ္ဟီဢ္က၀ီၯ၀ဲန႔ဢ္ ကဲထီဢ္က့ၯ၀ဲလဿ ဖွးဂီၯပူၯ
ဒ္စိၯခဲအံၯပသ့ဢ္ညါဒီးကိးတ့ဿ္အသိးန႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲဒီးစီၯလဿ္အမိဿ္ဒဿထီဢ္အီၯအဂ့ဿ္

ဖဲ ခ.န ၁၈၆၀ ဒီး ၁၈၇၀ နံဢ္အဘဿဢ္စဿၯ ကညီဖိအဒူဢ္အထဿ လဿအိဢ္သူဢ္လီၯတ့ဿ္လံအသးဖဲ

ကစဿဿ္ဖ်းခိဢ္ကပိာ္ကပၯတဖဢ္ ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္ဖဲးခုးဖဲးသံဢ္ ထူစံာ္လိာ္ပွဲၯ ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္အိဢ္ဆိးတဿ္လီဿ္
တဘူးတယံၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္အဆဿကတီဿ္ ပွၯဟံဢ္ဖိကိးဂၯ မ့ဿ္ဒဢ္ပွၯသူခိဢ္ဖိ ပွၯအီဢ္ဃဲၯဖိ
တဖဢ္အဃိ ဒ္အ၀ဲသ့ဢ္အလုဿ္အလဿ္အိဢ၀
္ ဲအသိး ဖဲဖံးတဿ္မၯတဿ္အခါ မၯဒိးမၯကဢ္လိာ္အသး
မၯစဿၯလိာ္အသးဃူဃူဖိးဖိးအဃိ တဿ္ဖံးတဿ္မၯတခါလဿကမၯ၀ဲဒ ဢ္န႔ဢ္ စံးဘဢ္တဲဘဢ္လိာ္အသး
ဒီးမၯသကိး၀ဲတနံၯဃီအဃိ အ၀ဲသ့ဢ္တဖဢ္မၯတဿ္၀ံၯခ့်မးန႔ဢ္လီၯ. တုၯတနံၯအဂီဿ္တဿ္မၯ၀ံၯအလီဿ္ခံ
ဟဲက့ၯသကိး၀ဲဆူတဂၯလဿအဟံဢ္ ပီွဿ္ပွီဿ္လဿတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီအပူၯန႔ဢ္လီၯ. တုၯမုဿ္ခံးလီၯအဆဿ
ကတီဿ္ တဿ္မၯကစဿ္တဖဢ္ ကတဲာ္ကတီၯလီၯအသံးမံသံးမိ လဿအကတီၯပာ္၀ဲ လဿတဿ္ဖံးတဿ္မၯ
အဂီဿ၀
္ ံၯ ကိးဖွိဢ္တံၯသကိးလဿ အဟံဢ္ဒီးအီဢ္သကိးအီသကိး၀ဲ လဿတဿ္သူဢ္ခုသးခုအပူၯန႔ဢ္လီၯ.
တုၯအမဲာ္ဟံးထီဢ္တစဲးဖိလံန႔ဢ္ ပိာ္နံၯတဲနံၯသကိးတဿ္ ကီဢ္ကးသကိးတဿ္ဖံးတဿ္မၯအဂ့ဿ္ ဒီးဟံဢ္ကစဿ္
ဒုးအီအသံးတဂၯတခြး တဂၯတခြး န႔ဢ္လီၯ. သံးလဿအ၀ဲသ့ဢ္ဒိးန႔ဿ၀
္ ဲန႔ဢ္ တအီ၀ဲတဂၯဃီဘဢ္. မ့မ့ဿ္ဒုး
အီလိာ္ဒံးအသး တဂၯတမံဿ္တဂၯတမံဿ္ဒီး ဖီ၀ါသကိး၀ဲ ထါဆႈဢ္ဆႈဢ္ဘွဲဢ္ဘွဲဢ္ တုၯမုဿ္နၯယိာ္ထီဢ္တစဲး
ဖိလံန႔ဢ္ ဆဿဂ့ၯဆဿ၀ါလိာ္အသးကဒဲကဒဲ ဒီးက့ၯသကိး၀ဲဆူ တဂၯလဿအဟံဢ္တဂၯလဿအဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ.

4
လဿအက်ါ ဖဲဖ်းခိဢ္သ၀ီပူၯန႔ဢ္ ဒူဢ္ဖိထဿဖိအိဢ္၀ဲတဒူဢ္ အပဿ္တဂၯအမံၯမ့ဿ္၀ဲစီၯသီမၯ ဒီးမိဿ္တဂၯအမံၯ
မ့ဿ္နီဿ္ႏြဲၯ ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္အိဢ္ဆိးစ့ဿ္ကီးဖဲန႔ဢ္ ဒီးမ့ဿ္စ့ဿ္ကီးသ၀ီဖိ ဖဲန႔ဢ္စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. မိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯမ့ဿ၀
္ ဲဒဢ္
ပွၯဖ်းခိဢ္ဖိနီဿ္နီဿ္တဂၯန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ပဿ္စီၯသီမၯတဂၯအံၯ တမ့ဿ္ပွၯဖ်းခိဢ္ဖိဘဢ္ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ပွၯလူၯသီခိဢ္ဖိ
ဒီးအမိဿ္အပဿ္ခဲလဿာ္ အိဢ္ဆိးဒဢ္ဖဲလူၯသီခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ. စီၯသီမၯအံၯ ထီဢ္ပွဿ္ဒီးနီဿ္ႏြဲၯ တခ်ဳးအဖိအိဢ္ဒံး
နီတဂၯဘဢ္န႔ဢ္ ဟဲက့ၯကိးအိဢ္အမါဖဲလူၯသီခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္အိဢ္၀ဲဖဲလူၯသီခိဢ္ တုၯအထီဢ္ဖိတဂၯ
ခံဂၯဒီး စီၯသီမၯအံၯမံမီဿ၀
္ ဲဒဢ္လဿ ပွၯသးပွဿ္ တဂၯတဲဘဢ္အီၯ စီၯသီမၯဧဿ၊ နမ့ဿ္က့ၯအိဢ္လဿနမါ
အတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္ ဖဲဖ်းခိဢ္န႔ဢ္ နကထံဢ္န႔ဿ္တဿ္လဿအဂ့ၯတမံၯလီၯ. တဿ္န႔ဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ
တယံာ္ဘဢ္စီၯသီမၯ အံၯတဲဘဢ္အဖိအမါ ဒီးက့ၯအိဢ္က့ၯဆိးက့ၯ၀ဲဖ်းခိဢ္ ဒ္ဖုသးပွဿ္တဂၯတဲဘဢ္အီၯ
လဿတဿ္မံမီဿ္အပူၯအသိးန႔ဢ္လီၯ. မိဿ္အံၯအိဢ္ဒီးအဖိယဲဿ္ဂၯ ၀ံၯအသးပွဿ္ထီဢ္တစဲးဖိ ဒီးဆိကမိဢ္လီၯအ
သးလဿအဟုးတုာ္ကြံာ္၀ဲလံန႔ဢ္လီၯ.
ဖိ၀ဲဿ္ကိတဂၯအမံၯမ့ဿ္၀ဲ - တမုဿ္ထီဢ္
ခံဂၯတဂၯ - တကႜီကိ
သဿဂၯတဂၯ - နီဿ္သူကိၯ
လြံဿ္ဂၯတဂၯ - နီဿ္စီၯပီဿ္
ဒီး ယဲဿ္ဂၯတဂၯ - နီဿ္ဃံးဒဲး န႔ဢ္လီၯ.

နီဿ္ႏြဲၯအံၯအဖိမုဢ္ကနီၯ ဖိဢ္သဢ္ခြါ တကးဘဢ္ ထီဢ္ပွဿ္လီၯဖးလဿာ္လံအဃိ၊ အဖိလဿအဆံးလဿကဘဢ္

ကြဿ၀
္ ဲအဂီဿ္တအိဢ္လဿၯဘဢ္သတးဒီး သးခု၀ဲဒ ဢ္ဒိဢ္မးန႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯအ၀ၯစီၯသီမၯစ့ဿ္ကီး
အသးပွဿ္ထီဢ္လံ ဒီးဆိကမိဢ္၀ဲလဿအမါအံၯအဟုးတုာ္လံ. အဖိတအိဢ္လဿၯဘဢ္န႔ဢ္ ဆိမိဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒူဢ္ဖိထဿဖိဖဲန႔ဢ္တဖဢ္ ခီဖ်ိအ၀ဲသ့ဢ္အိဢ္ဆိး၀ဲလဿ ဖ်းခိဢ္ကစဿဿ္အကပိာ္ကပၯအဃိ၊ ကူဢ္အီဢ္ဖဲးအီဢ္
၀ဲဒ ဢ္ဖဲကစဿဿ္ဖ်းခိဢ္အကပိာ္ကပၯန႔ဢ္လီၯ. စီၯသီမၯဒီးနီဿ္ႏြဲၯအဟံဢ္ဖိဃီဖိစ့ဿ္ကီး ခီဖ်ိအိဢ္ဆိး၀ဲဖဲန႔ဢ္
အဃိ၊ ဖဲအီဢ္စ့ဿ္ကီးခုးဖဲကစဿဿ္ဖ်းခိဢ္ အကပိာ္ကပၯဒ္သိး ဒ္ပွၯအဂုၯအဂၯဖဲန႔ဢ္တပူၯဃီန႔ဢ္လီၯ.
တနံၯတခီဢ္၊ ဆဿကတီဿ္ဖဲန႔ဢ္ဘဢ္ဖဲပွၯမၯဘုမၯဟု၀ံၯ ဒီးတဿ္ဖံးတဿ္မၯလဿခုးလဿသံဢ္ လီၯစွၯလံဒီး
တဿ္ဖးံ တဿ္မၯအိဢ္ဒဢ္တစဲးတမွဲးဖိ လဿဟံဢ္လဿဃီအဃိ၊ ပွၯကိးဂၯဒဲးက့ၯအိဢ္ဒဢ္လဿ ဒူပူၯသ၀ီပူၯ
န႔ဢ္လီၯ. ဒ္ပွၯကစဿဿ္ခိဢ္ဖိအလုဿ္အလဿ္အိဢ္၀ဲအသိး မၯဘုမၯဟု၀ံၯလံဘဢ္ဆဢ္ တဿ္မုဿ္တဿ္ဘိလဿ
အသူဢ္လီၯတ့ဿ္လဿခုးပူၯ ဒ္အမ့ဿ္ခုဢ္ခိဢ္ႏြဲဢ္ခိဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯ ဘဲအဖီတဖဢ္ လဿကဒုးကဲထီဢ္၀ဲလဿလုဢ္ ဒ္သိးက
ထါန႔ဿ္တဿ္ကူတဿ္ကၯအဂီဿ္ အိဢ္ဒံး၀ဲအဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္လဲၯကြဿ္က့ၯဒံး၀ဲဒ ဢ္ တဘ်ီတဘ်ီန႔ဢ္လီၯ.
ဆဿကတီဿ္ဖဲန႔ဢ္ ဒ္အမ့ဿ္ခုးတုဿ္ဖီဘီအကတီဿ္အသိး တဿ္တစူၯလဿၯဘဢ္ဒီး တဿ္အဿဢ္လဿအကဟ့ဢ္
တဿ္စူၯထံစ့ဿ္ကီး လဿမူကပိာ္လိၯတအိဢ္လဿၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲတဿ္ဖံးတဿ္မၯလဿဟံဢ္လဿဃီ
စွၯဒီးဆဿကတီဿ္ခ်ဳးဒံးအခါ နီဿ္ႏြဲၯဒီးအတခြါမုဢ္ခံဂၯ ကြဲထီဢ္လိာ္အသး ပိာ္ထီဢ္လိာ္အခံ ဒ္သိးကလဲၯဆွိး
က့ၯအဘဲလဿသံဢ္ပူၯန႔ဢ္လီၯ.

5
နီဿ္ႏြဲၯဒီးအတခြါမုဢ္အံၯ တုၯမ့ဿ္အလဲၯတုၯလဿခုး ဒီးဆွိးသကိး၀ဲ ဘဲဒီးအတခြါ မုဢ္ဆဿထဿဢ္ဘူးလိာ္
အသး ဒီးတဲသကိး၀ဲတဿ္ခံဂၯဘွဿဘွဿ ဘဢ္ဃးတဿ္ဖံးတဿ္မၯအဂ့ဿ္ အက်ိၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯအံၯ
ဆွိးဘဲဒီး တဲသကိးတဿ္အခါ တသ့ဢ္ညါတဿ္လီၯဆီလဿအဂီဿ္နီတမံၯဘဢ္. ကလံၯမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ တဿ္အဿဢ္မ့ဿ္
ဂ့ၯ၊ လဿအဒိဢ္အမုဿ္တအိဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္ဒီး လီစ့ဿ္ကီးတသီဢ္တသဲနီတပူၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီးလဿ
တဿ္တပာ္သူဢ္ပာ္သးအပူၯ လီၯဂာ္ဒ္တဿ္ကပီၯထီဢ္မ်ဿ္ကလာ္တထံဢ္ ဒီးဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ ခံဂၯအဘဿဢ္စဿၯ
လီၯဂာ္ဒ္လီဖ်းတဿ္အသီဢ္အသိး ဖးဒိဢ္တထံဢ၀
္ ံၯ အ၀ဲသ့ဢ္ဒီတခြါမုဢ္ခံဂၯလဿာ္ လီၯဃံၯ၀ဲဒီး သးပ့ၯနီဢ္
ကြံာ္ဘဢ္မးအသးန႔ဢ္လီၯ. တုၯလီၯလဿမုဿ္ဃ့ဿ္လီၯဒီး အ၀ဲသ့ဢ္ဒီတခြါမုဢ္ခံဂၯအံၯ သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္က့ၯအ
သးဒီး ကြဿ္လီၯက့ၯအသး စဲမးထဲတဿ္သြံဢ္ ဒီးအခီဢ္ထံး ကျပဳဿ္ကျပီၯမးထဲလီအ့ဢ္ တကးဘဢ္အဆူဢ္
အဒံးလဿအလိၯတဖဢ္ဒဢ္လဲာ္ အူအီဢ္ကြံာ္၀ဲလဿမ့ဢ္အူခဲလဿာ္အဃိ၊ သ့ဢ္ညါလီၯအသးလဿ တဿ္အံၯ
မ့ဿ္ဒဢ္လီဖ်းဘဢ္အ၀ဲသ့ဢ္အဃိ၊ တတဲတဿ္နီတမံၯလဿၯဘဢ္ဒီး ဟဲက့ၯကဒါက့ၯ၀ဲဆူအဟံဢ္ ဒီတခြါ
မုဢ္ခံဂၯလဿာ္န႔ဢ္လီၯ.

ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ဆွိးဘဲလဿဖ်းခိဢ္အဒီ
လီလီၯဖ်းသူဘဢ္အတီၯ.
နီဿ္ႏြဲၯဆွိးဘဲဒီးတခြါ
လီလီၯဖ်းသံတယူာ္သး.
ဖုးသ့ဢ္နီဢ္လဿမုဿ္ဃ့ဿ္လီၯ
ထံဢ္တဿ္သြံဢ္က့ၯတဘ်ီဃီ.

နီဿ္ႏြဲၯဒီးအတခြါမုဢ္စ့ဿ္ကီး ဟဲက့ၯအိဢ္လဿဟံဢ္တယံာ္တမီဿ္ဘဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ သ့ဢ္ညါလီၯအသးလဿ

အဒဿထီဢ္န႔ဢ္၀ဲအဖိတဂၯန႔ဢ္လီၯ. မိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯအသးမ့ဿ္တပွဿ္ထဲန႔ဢ္ဘဢ္ဆဢ္ အဖိလဿအဆံး တအိဢ္
လဿၯဘဢ္အဃိ၊ ဆိမိဢ္လီၯအသးလဿအဟုးတုာ္ ၀ဲဒဢ္သပွဿ္တဿဿ္လံန႔ဢ္လီၯ. လဿတဿ္တပာ္သးအပူၯ
မိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ ဒဿထီဢ္ကဒီးအသီတဒဿန႔ဢ္ ဆိမိဢ္လီၯအသးတဘဢ္ဘဢ္ ဒီးမဲာ္ဆွးလီၯအသးဘဢ္ဆဢ္
မၯ၀ဲတသ့တဿ္နီတမံၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯအံၯဆိမိဢ္ တဿ္ကီလဿအဂီဿ္ဒိဢ္မး ဘဢ္ဃးလဿအဒဿထီဢ္
အဂ့ဿ္န႔ဢ္ တဿ္လဿအမၯအသးလီၯဆီဒ ီးအီၯ အဂုၯအဂၯ တအိဢ္နီတမံၯဘဢ္ ထဲဒဢ္တဘ်ီဖဲ အဆွိးသ
ကိးဘဲ ဒီးအတခြါမုဢ္အခါတဘ်ီန႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯအံၯဆိမိဢ၀
္ ဲဒဢ္လဿ အဒဿထီဢ္တဿ္အံၯန႔ဢ္ ကမ့ဿ္ဒ ဢ္တဿ္
ဂ့ဿ္အ၀ဲန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္တတဲဖ်ါ၀ဲဒ ဢ္ဘဢ္ ပာ္ဒဢ္၀ဲလဿအသးပူၯကစုဒုန႔ဢ္လီၯ.

ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
လီလီၯပစီမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯ
ဒဿထီဢ္အဖိမုဿ္ယဲၯဖဲ.
ထီဢ္ဖဲးခုးဖ်းခိဢ္အဒီ

6
မုဿ္ယဲၯဖဲအပဿ္လဿလီ.

စီၯသီမၯစ့ဿ္ကီး ဖဲတခ်ဳးနီဿ္ႏြဲၯဒဿထီဢ္ကဒီးဘဢ္န႔ဢ္ ဆိကမိဢ္၀ဲဒဢ္လဿအမါအံၯ အဟုးကတုာ္စ့ဿ္ကီး

၀ဲဒ ဢ္လံန႔ဢ္လီၯ. တကးဘဢ္ပွၯလဿအခိဢ္အဃဿၯတနီၯစ့ဿ္ကီး ဆိမိဢ္ ၀ဲဒ ္န႔ဢ္ အိဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္ န႔ဢ္လီၯ.
စီၯသီမၯအံၯ လဿတဿ္တစိကမိဢ္ဘဢ္အပူၯ တုၯမ့ဿ္သ့ဢ္ညါဘဢ္၀ဲလဿ အမါအံၯအိဢ္ထီဢ္ဒီးအဟုးအသး
အဃိ ကမဿကမဢ္၀ဲဒဢ္ ဒီးဘဢ္ယိဢ္တဿ္ဒိဢ္မးန႔ဢ္လီၯ. ဆဿကတီဿ္ဖဲန႔ဢ္ ခီဖ်ိမိဿ္ပဿ္ဖံဖုတဖဢ္ မ့ဿ္ပွၯမိဿ္လု
ပဿ္လဿ္ အိဢ္ဒီး တဿ္ဒုဢ္တဿ္ထု၊ တဿ္တီတဿ္လိၯ၊ တဿ္စူဿ္တဿ္နာ္တုၯလီၯထီ္ဢ္ဘးအဃိ၊ တဿ္မ့ဿ္မၯအသး
ဒီးပွၯတဂၯဂၯလဿအလီၯတိဿ္လီၯဆီ တလိၯခံဘဢ္ညါတမံၯမံၯန႔ဢ္ ပွၯဒုဢ္ပွၯထုအီၯတုၯဒဢ္လဲာ္ ပွၯတပ်ဲ
အိဢ္အီၯလဿ သ၀ီပူၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿစီၯသီမၯအံၯအသးပူၯအိဢ္ဒီးတဿ္ဘဢ္ယိဢ္ဘဢ္ဘွီ ဒီးအဲဢ္ဒိး
သ့ဢ္ညါစ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿ အမါနီဿ္ႏြဲၯအံၯဒဿထီဢ္ ကဒီး၀ဲဒဢ္ ဒ္လဲဢ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးသံကြဿ္၀ဲ -
မုဢ္နီဿ္ႏြဲၯဒဿထီဢ္အသီ
ထံဢ္ပိာ္ခြါဖဲလဲဢ္တခီ.
မုဢ္နီဿ္ႏြဲၯဒဿပွဿ္ထီဢ္လံ
တသ့ဢ္ညါအထံးအခံ.
ဆိမိဢ္နီဿ္ႏြဲၯအဟုးတုာ္
နီဿ္ႏြဲၯအိဢ္ထီဢ္ဒီးအဟုး.
ဆိမိဢ္နီဿ္ႏြဲၯသးပွဿ္လံ
နီဿ္ႏြဲၯအိဢ္ထီဢ္အဖိဆံး.

နီဿ္ႏြဲၯအံၯတုၯမ့ဿ္နဿ္ဟူဘဢ္အ၀ၯသံကြဿ္အီၯ တဿ္ဂ့ဿ္ဘဢ္ဃးဒီး အဒဿထီဢ္အဖိအံၯအဂ့ဿ္န႔ဢ္ဒီး စံးဆဿ

က့ၯအ၀ၯလဿထါဒီးစံး၀ဲဒဢ္ -
လီလၯ
ီ ဖ်းသူလဿသံဢ္က်ါ
ဒဿထီဢ္အသီတသ့ဢ္ညါ.
လီလီၯဖ်းသူလဿသံဢ္ပူၯ
ဒဿထီဢ္အသီဂ့ဿ္တပူၯ.
ယတအီဢ္လီန႔ဿ္ယ၀ၯ
ဒဿထီဢ္အသီတသ့ဢ္ညါ.
ဆွိးဘဲလဿဖ်းခိ္ဢ္အဒီ
လီလီၯဖ်းသူဘဢ္အတီၯ.
လီလီၯဖ်းသူလဿသံဢ္ပူၯ
မုဢ္နီဿ္ႏြဲၯအသြံဢ္လီၯလူ.
နီဿ္ႏြဲၯဆွိးဘဲဒီးတခြါ

7
လီလီၯဖ်းသံတယူာ္သး.
ဖုသ့ဢ္နီဢ္လဿမုဿ္ဃ့ဿ္လီၯ
ထံဢ္တဿ္သြံဢ္က့ၯတဘ်ီဃီ.
မုဢ္နီဿ္ႏြဲၯအဟုးတုာ္လံ
ဒဿထီဢ္အသီကြဿ္မ့ထံ.
မုဢ္နီဿ္ႏြဲၯဒဿထီဢ္အသီ
စီၯသီမၯဆိမိဢ္တဿ္ကီ.
ပိာ္တံဿ္ပိာ္ခြါကိးတဟူ
ဒဿထီဢ္ယဖိလဿသံဢ္ပူၯ.
တဿ္ကပီၯဟဲလဿမူဒီ
ဒဿထီဢ္ယဖိတခီဢ္ဃီ.

မုဢ္နီဿ္ႏြဲၯဖဲအဒဿထီဢ္အခါ အတခြါမုဢ္လဿ အလဲၯဆွိးဃုာ္ဘဲဒီးအီၯတဂၯ စ့ဿ္ကီး နီဢ္ထီဢ္အသးဒီး

သ့ဢ္ညါလီၯအသးလဿ အဒဿထီဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲအဖိတဂၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္တဿ္ကမၯအသးဒီးအီၯဒ္လဲဢ္ဒ္လဲဢ္ န႔ဢ္
တသ့ဢ္ညါ၀ဲဘဢ္၊ ဘဢ္ဆဢ္အိဢ္ဒ ဢ္ကစုဒု လဿတဿ္သူဢ္မံသးမုာ္ အပူၯန႔ဢ္လီၯ. တုၯစီၯသီမၯနဿ္ဟူဘဢ္
အမါစံးဆဿအီၯဘဢ္ဃးဒီး အဒဿထီဢ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္ဒီး ဆိကမိဢ္၀ဲဒ ဢ္လဿ ဘဢ္သ့ဢ္သ့ဢ္ယမါအံၯကဒဿထီဢ္
ဘဢ္ဖုးတဿ္သူတဿ္ပွိၯအဖိ မ့တမ့ဿ္လီအဖိအဃိ၊ အ၀ဲတတဲအါတဿ္နီတမံၯလဿၯဘဢ္. အိဢ္ဒ ဢ္ကစုဒုန႔ဢ္
လီၯ. တဿ္န႔ဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ စီၯသီမၯအံၯ အသးတမံထြဲဒံးဘဢ္ စံဢ္လီၯလဿအဟံဢ္ပူၯဒီး လဲၯသံကြဿ္၀ဲတဿ္
ဂ့ဿ္ဘဢ္ဃးဒီး အမါစံးဘဢ္အီၯလဿအဒဿထီဢ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္ ဒီးအတခြါမုဢ္စ့ဿ္ကီးစံးဘဢ္အီၯဒ္ အမါတဲဘဢ္အီၯ
အသိးအဃိ စီၯသီမၯအံၯအသးမံထြဲ၀ဲဒဢ္ ဒီးဟဲက့ၯ၀ဲဆူအဟံဢ္ကစုဒု အိဢ္၀ဲလဿတဿ္သူဢ္မံသးမုာ္ အပူၯ
ဒီးအိဢ္ခိးကြဿ္လဿ္ဒ ဢ္ဖိသဢ္အံၯ အတဿ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဆဿကတီဿ္ယံာ္ထီဢ္အလါ
အါထီဢ္ဒ ီး နီဿ္ႏြဲၯအံၯဒဿဒိဢ္ထီဢ၀
္ ဲဒဢ္အဃိ၊ ပွၯအိဢ္လဿသ၀ီပူၯ တဖဢ္ကြဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ လီၯဆီဘဢ္အီၯ
လီၯဂာ္လဿအဒဿအဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ကိးဂၯဃဢ္ဃဢ္ ဖဲသ၀ီပူၯအံၯ ဟဲဒီးသံကြဿ၀
္ ဲနီဿ္ႏြဲၯလဿ မ့ဿ္အဒဿထီဢ္
ကဒီးအဖိအသီတဂၯဧါအဂ့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯအံၯလဿအပူၯကြံာ္ ပွၯသံကြဿ္တ့ဿ္အီၯအါဂၯလံဘဢ္ဆဢ္
တတဲ၀ဲလဿအဒဿဘဢ္. မ့မ့ဿ္တခီသမဿဒဢ္၀ဲလဿ အတဒဿဘဢ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္တုၯမ့ဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ
ဒဿဒိဢ္ထီဢ္ဒီး ပွၯသံကြဿ္အီၯအါထီဢ္အဃိ အ၀ဲပာ္က့ၯအသးတဘဢ္လဿၯဘဢ္ဒီး တအဲဢ္ဒိးတဲစ့ဿ္ကီး၀ဲ
လဿအဒဿဘဢ္. ခီဖ်ိလဿဆိမိဢ္လီၯအသးလဿအသးပွဿ္ဒီးအဟုးကတုာ္ထီဢ္ ဃဢ္ဃဢ္လံန႔ဢ္လီၯ.
ဘဢ္ဆဢ္ နီဿ္ႏြဲၯအံၯဆိမိဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿ တဿ္အံၯယဒဿဒီး ယကဘဢ္တဲဒဢ္လဿယဒဿန႔ဢ္လီၯ.
ယမ့ဿ္တတဲန႔ဢ္ တဂ့ၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္. ယမ့ဿ္သမဿထဲလဢ
ဲ ္ထဲလဲဢ္ဘဢ္ဆဢ္ တမ့ဿ္အကဘဿဘဢ္. မုဿ္တနံၯ
ကဖ်ါထီဢ္ဒဢ္တဿ္အဃိ၊ ယကဘဢ္တဲဖ်ါဒဢ္လဿ ယဒဿန႔ဢ္လီၯ.

စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ တသမဿလဿၯပွၯနီတဂၯဘဢ္ ဖဲပွၯသံကြဿ္အီၯတဂၯလဿ္လဿ္န႔ဢ္ တဲဒဢ္၀ဲလဿ

အဒဿထီဢ္အဖိအသီ န႔ဢ္လဿပွၯကိးဂၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္ပွၯအိဢ္လဿသ၀ီပူၯဖဲန႔ဢ္တဖဢ္ နဿ္ဟူ၀ဲလဿ

8
နီဿ္ႏြဲၯအံၯစံး၀ဲဒဢ္လဿ အဒဿထီဢ္အဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ကမဿကမဢ္၀ဲဒိဢ္မးဒီး ဆိမိဢ္၀ဲဒဢ္တဘဢ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ခီဖ်ိလဿနီဿ္ႏြဲၯအံၯ အဖိလဿအဆံးတအိဢ္လဿၯဘဢ္ဖးယံာ္လံဘဢ္ဆဢ္ဒဿထီဢ္ဒံး၀ဲန႔ဢ္ ပွၯအါဂၯအဲဢ္ဒိး
သ့ဢ္ညါ၀ဲ ဒီးသံကြဿ္၀ဲဒဢ္နီဿ္ႏြဲၯလဿ တဿ္အံၯပဆိကမိဢ္လဿ နဟုးကတုာ္လံ၊ နဒဿထီဢ္သ့ဒံးန႔ဢ္
မ့ဿ္တဿ္လီၯဆီလီၯလး မၯအသးဒီးနၯဒ္လဲဢ.္ လဿအပူၯကြံာ္ပဆိကမိဢ္ဒဢ္ နဟုးတုာ္လံ နဒဿထီဢ္တသ့
လဿၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္လဿတဿ္တပာ္သးအပူၯ နဒဿထီဢ္ဒံးန႔ဢ္ မ့ဿ္တဿ္လဿအလီၯဆိကမိဢ္ဒိဢ္မး
န႔ဢ္လီၯ. ပအဲဢ္ဒိးသ့ဢ္ညါဘဢ္မးတဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯသ့ဢ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္သ့ဢ္သ့ဢ္တဿ္လီၯဆီကမၯ
အသးဒီးနၯတမံၯမံၯန႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯအံၯ ပွၯအါဂၯသံကြဿ္အီၯဒ္န႔ဢ္အဃိ အ၀ဲတဲဘဢ္ပွၯလဿတဿ္မၯအ
သးဒီးခဲလဿာ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္နီဿ္ႏြဲၯအတခြါမုဢ္တဂၯတခီ ဒဿထီဢ္ဘဢ္ဆဢ္ ခီဖ်ိအဟုးအသးတတုာ္
ဒံးဒီးဒဿသ့ဒံးအဃိ၊ ပွၯတကီဢ္ဒီးစးဒီးအီၯဘဢ္. ပွၯသံကြဿ္ဒ ဢ္ထဲအီၯတဂၯန႔ဢ္လီၯ.

နီဿ္ႏြဲၯအံၯ စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္ပွၯလဿအဟဲသံကြဿ္အီၯတဂၯလဿ္လဿ္န႔ဢ္ အ၀ဲတဲဘဢ္ဒဢ္ပွၯကိးဂၯလဿ

တဿ္မၯအသးဒီးအီၯသ့ဢ္တဖဢ္ခဲလဿာ္အဃိ၊ ပွၯဖဲသ၀ီပူၯကိးဂၯဒဲး သ့ဢ္ညါဘဢ္၀ဲဒဢ္ဂ့ၯဂ့ၯလီၯ
တံဿ္လီၯဆဲးန႔ဢ္လီၯ. ပွၯဒူဖိသ၀ီဖိဖဲန႔ဢ္သ့ဢ္တဖဢ္ တုမ့ဿ္အသ့ဢ္ညါ၀ဲတဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯလီၯတံဿ္
လီၯဆဲးဒ္နီဿ္ႏြဲၯတဲဘဢ္အ၀ဲသ့ဢ္အသိးန႔ဢ္ဒီး တသံကြဿ္အါတဿ္နီတမံၯလဿၯဘဢ္ အိဢ္က့ၯ၀ဲဘွ႔ဢ္
ဘွ႔ဢ္ဘွီဢ္ဘွီဢ္ကစုဒု တုၯဖိသဢ္အံၯအိဢ္ဖ်ဲဢ္၀ဲတစုန႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယၯ
ဲ ဖဲဒီးစီၯလဿ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္အဂ့ဿ္

ဘဢ္တဟါ ဖဲစီၯသီမၯ မံနီၯဆိကမိဢ္တဿ္ဘဢ္ဃးအမါနီဿ္ႏြဲၯအံၯ အိဢ္ထီဢ္အဟုးအသး

အလါဘဢ္ထီဢ္လံအဃိ၊ အ၀ဲကဘဢ္အိဢ္ကတဲာ္ကတီၯပာ္စဿၯအသးလဿ အဖိဆံးအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ဖဲအ၀ဲမံနီၯဆိကမိဢ္တဿ္အခါ လဿတဿ္တပာ္သးဘဢ္အပူၯ ဖဲမုဿ္ခံးလီၯအဆဿကတီဿ္ နီဿ္ႏြဲၯအံၯ
အဟဿဖဿဆါထီဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဘ်ီဃီစီၯသီမၯအံၯလဲၯဃ့ဿ္ဃီၯ၀ဲဆူ အမါနီဿ္ႏြဲၯအအိဢ္
ဃုာ္ဒီးအမံၯပွဿ္ပိာ္မုဢ္ခ့်သဒံးန႔ဢ္လီၯ .
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
စီၯသီမၯဆိမိဢ္တဿ္အါ
အမါနီဿ္ႏြဲၯအဟုးဆါ
စီၯသီမၯဆိမိဢ္တဿ္ဘ်ဲး
အမါနီဿ္ႏြဲၯအိဢ္ဖ်ဲဢ္၀ဲ.

9
နီဿ္ႏြဲၯအဟုးဆါထီဢ္တတီၯဒိဢ္ဒိဢ္ဒီး ဖိသဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖိသဢ္အံၯအတဿ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္
မ့ဿ္မးတဿ္လီၯဆီဒိဢ္မး လဿဟံဢ္ဖိဃီဖိဒီး ပွၯလဿအဃဿၯတဖဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲဖိသဢ္အံၯအိဢ္
ဖ်ဲဢ္လီၯအခါ သတူဿ္ကလာ္တဿ္ဟဲကျပဳဿ္ထီဢ္ဖးဒိဢ္လဿဟံဢ္ပူၯ လီၯဂာ္ဒ္မုဿ္ဆါခီ အသိး ကပီၯ
ၾတဿဿ္ကလာ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္ကပီၯအံၯသြဲအဘ့ဢ္သဿဆံ လဿပွၯဒါလီၯလဿဟံဢ္ပူၯတဖဢ္ အိဢ္ဖ်ါ
တဘ့ဢ္ဃီခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ.

စီၯသီမၯထံဢ္၀ဲဒဢ္လဿအမါအံၯ အိဢ္ထီဢ္အဟုးအသးလီၯဆီ ဒီးအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯစ့ဿ္ကီးလီၯဆီ၀ဲ

စ့ဿ္ကီးအဃိ၊ သ့ဢ္ည ါ၀ဲဒဢ္လဿအဖိမုဢ္အံၯ မ့ဿ္၀ဲတဿ္သူတဿ္ပွိၯအဖိန႔ဢ္လီၯ. စီၯသီမၯထံဢ္၀ဲ
လဿအဖိမုဢ္အံၯအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯ၀ံၯ ကပီၯထီတီဿ္ဒီတဂၯညါအဃိ၊ ကြဿ္၀ဲဘဢ္အမဲာ္တမုာ္အါအါဘဢ္.
အ၀ဲဟံးန႔ဿ္၀ဲ ယဢ္၀ါဖိတဘ့ဢ္ ဒိးဘိဢ္ဘဿ၀ဲအဖိမုဢ္အံၯန႔ဢ္လီၯ. ဘိဢ္ဘဿ၀ဲဒီးယဢ္၀ါ ဒီဘ့ဢ္ညါ
ဘဢ္ဆဢ္ အတဿ္ကပီၯအံၯ တလီၯဘဿဒံးဘဢ္ ဟံးန႔ဿ္၀ဲယဢ္၀ါဖိပွဲၯထီဢ္ ႏြံဘ့ဢ္ဒီးဘိဢ္ထီဢ္ဖိသဢ္
အံၯ လဿယဢ္၀ါႏြံကၾထဿနာ္က့ အတဿ္ကပီၯအံၯလီၯဘဿ၀ဲတန႔ဿ္ဒံးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
အိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္လီၯတိဿ္လီၯဆီ
သြဲသဿဆံဖ်ါတဘ့ဢ္ဃီ
ဘိဢ္လဿယဢ္၀ါႏြံကၾထဿ
ဆဲးကျပဳဿ္ဖ်ါတလီၯဘဿ

ဒ္ပွၯကစဿဿ္ခိဢ္ဖိအလုဿ္အလဿ္အိဢ္၀ဲဒဢ္အသိး ဖိသဢ္လဿအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯ၀ံၯ အဒ့လဿအပဢ္ထြဲ

တဖဢ္ ထဿႏုာ၀
္ ဲဒဢ္လဿပီၯအပူၯဒီး လဲၯဘံဃာ္၀ဲဒဢ္လဿသ့ဢ္အကပၯန႔ဢ္လီၯ. တုၯမုဿ္ဆ့ဢ္
၀ါထီဢ္ဒီး စီၯသီမၯ ဟံးထီဢ္အဖိအဒ့ပီၯ ဒီးမၯ၀ဲဒ္အမၯတ့ဿ္၀ဲလဿအပူၯကြံာ္အသိးန႔ဢ္လီၯ.
ဖိသဢ္အံၯအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯသဿလါပွဲၯထီဢ္ဒီး စီၯသီမၯသံကြဿ္အမံၯပွဿ္လဿ မ့ဿ္နကကိးန႔ဿ္နလံၯ
မုဢ္တဂၯအံၯ အမံၯဒ္လဲဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯသီမၯအမံၯပွဿ္စံးဆဿအီၯဒီးစံး၀ဲဒဢ္ ပွၯတဂၯအံၯ ဟဲအိဢ္
ဖ်ဲဢ္ထီဢ္လီၯလိဿ္လီၯလး ဟဲအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯဖ်ါကျပဳဿ္ကျပီၯ လီၯဂာ္ဒ္မုဿ္ဟဲထီဢ္အယဲၯဆဲးကျပဳဿ္
အဃိ၊ ယကကိးန႔ဿ္အမံၯလဿမုဿ္ယဲၯဖဲန႔ဢ္လီၯ. စီၯသီမၯတခီတဲ၀ဲဒဢ္လဿ ယဖိတဂၯအံၯလီၯ
ဆီန႔ဿ္ပွၯဂၯအဃိ ကဟဲ၀ံဒီးက်ိဢ္ဧိၯစ့ဧိၯန႔ဢ္လီၯ. လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ ယကယုဿ္န႔ဿ္အမံၯလဿ
စ့တိာ္လီၯဖီ န႔ဢ္လီၯ. အခီပညီ၊ ပွၯလဿအအဲဢ္အီၯတဂၯန႔ဢ္ ကဘဢ္ဟဲတိာ္လီၯက်ိဢ္ တိာ္လီၯစ့
န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯအမံၯအိဢ္၀ဲခံယုဿ္ အဖံကိးန႔ဿ္အီၯတယုဿ္ ဒီးအပဿ္ကိးန႔ဿ္အီၯတယုဿ္
န႔ဢ္လီၯ. ဖိသဢ္အံၯ ဖဲအမိဿ္ဒုးအီႏုဿ္ဒီး ယူဿ္လီၯအမိဿ္ႏုဿ္ထံအခါ အကိာ္ယူဿ္အံၯ ကၾတ့ဢ္အသး
ဒ္လီ၀ဿ္အဒံးအသိး ဒီးဖဲအဟီဢ္အကတီဿ္ အနဿ္တကၯထံးဖ်ါကၾတ့ဢ္ကၾတိဢ္၊ မ့၀ံဿ္ထီဢ္၀ံဿ္လီၯ

10
အစုအခီဢ္အခါမ့ဿ္ဂ့ၯ အစုခ်ံးခီဢ္ခ်ံးတဖဢ္စ့ဿ္ကီး အိဢ္ဖ်ါမးကၾတ့ဢ္ကၾတိဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲမုဿ္ဆါခီ
အဖံမၯမံအီၯလဿစုာ္ပူၯအဆဿကတီဿ္ ကြဿ္၀ဲအလံၯမုဢ္အံၯ အိဢ္ဖ်ါကၾတ့ဢ္ကၾတိဢ္ ဘဢ္အီၯဒီး
ကြဿ္၀ဲလီၯအဲဢ္ဘဢ္အီၯဒိဢ္မးအဃိ၊ ကြဿ္၀ဲတဘ်ဲလဿၯနီတဘ်ီဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
တဿ္ကပီၯက်ံးကပီၯက်ဴး
မုဿ္ယဲၯဖဲမံလဿစုာ္ပူၯ.
ဖိအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯတိဿ္လီၯဆီ
ယုဿ္အမံၯစ့တိာ္လီၯဖီ
ဆဲးကျပဳဿ္ဖ်ါဒ္တဿဿ္ကြဲၯ
ယုဿ္အမံၯလဿမုဿ္ယဲၯဖဲ.
အိဢ္ဖ်ဲဢ္လဿဖ်းခိဢ္အဒီ
ဆဲးကျပဳဿ္တုၯလဿဖွးဂီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ဖဲအမိဿ္ဒုးလုဿ္အီၯထံလဿ အကံဢ္ဒုဢ္ဒိဢ္တဘ်ီလဿ္လဿ္ အိဢ္ဖ်ါထီဢ္ဒ္ လီ၀ဿ္အဒံး

အသိး လဿအမိဿ္အခီဢ္လိၯန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ဒုးလုဿ္ထံလဿမိဿ္ခီဢ္တီၯ
ကပီၯတုၯယိၯကီဿ္တခီ
ဒုးလုဿ္ထံလဿမိဿ္ခီဢ္ထံး
ကပီၯတုၯယိၯအလီဿ္မံ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯဒိဢ္ထီဢ္တစဲးဘဢ္တစဲး ဒီးတဿ္ကပီၯလဿအအိဢ္လဿအလိၯတဖဢ္န႔ဢ္ ကပီၯလီၯစွၯ

ကြံာ္၀ဲဒဢ္ တစဲးတစဲးန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္တဿ္ကပီၯ ဖဲအကိာ္ယူဿ္ဘိတခါန႔ဢ္ ကပီၯတလီၯစွၯ၀ဲဘဢ္
န႔ဢ္လီၯ. ဖဲအယူဿ္လီၯတဿ္တမံၯလဿ္လဿ္န႔ဢ္ ကပီၯထီဢ္ဒဢ္ဖးဒိဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ဖဲအဟး
သ့ထီဢ္အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ အမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ အိဢ္ဖ်ဲဢ္န႔ဿ္ကဒီး မုဿ္ယဲၯဖဲအဒ့မုဢ္တဂၯန႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ယဲၯဖဲအဒ့မုဢ္သဒါအံၯန႔ဢ္ အမိဿ္ယုဿ္န႔ဿ္အမံၯလဿနီဿ္ပဢ္လူၯန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္စံး၀ဲဒဢ္လဿ နီဿ္ပဢ္လူၯတဂၯအံၯန႔ဢ္ ဂ့ၯန႔ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲ ဖးဒိဢ္ည ါဘဢ္ဆဢ္၊ မ့မ့ဿ္အတဿ္လီၯဆီ

တခီ တအိဢ္ဒ္သိးမုဿ္ယဲၯဖဲအံၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ တုၯအဒိဢ္ထီဢ္ဃ့ဿ္သ့ဟးသ့ဒီး လဲၯ

11
ဟးပိာ္၀ဲဒဢ္အ၀ဲဿ္တဖဢ္အခံလဿ ဖဲဢ္လဲၯလိဢ္က်ိ ဒီးက၀ဲၯအီဢ္ ဒ့ဢ္ဖိညဢ္ဖိ လုဿ္ထံလုဿ္နိဖဲ
န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
လီၯသ့စုဖဲဢ္လဲၯကြံသး
ဒ္တညဢ္ထံကြံပူၯလါ.
လီၯပ်ဿ္မဲာ္ဖဲဢ္လဲၯကြံပူၯ
ဒ္တညဢ္ထံကြံပူၯသူ.
လီၯလုဿ္ထံလဿဖဲဢ္လဲၯက်ိ
အဃံဢ္ဒုယြၯထံဒီက်ိ.
လီၯဆႈဢ္တဿ္လဿဖဲဢ္လဲၯကြံ
အဃံဢ္ဒုတုၯကနံဢ္အံၯ.

ထံက်ိဖဲဢ္လဲၯက်ိ အံၯမ့ဿ္ဒဢ္ထံက်ိဆံးဆံးဖိဘဢ္ဆဢ္ ထံမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ လဿဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯ အိဢ္ဖ်ါ လီၯဆီန႔ဿ္

ဒံးထံဖိက်ိ အဂၯတဖဢ္ တုၯခဲကနံဢ္အံၯ ခီဖ်ိ မုဿ္ယဲၯဖဲဟဲလီၯ လုဿ္ထံအဆိကတဿဿ္ ဖဲအဟးသ့
ထီဢ္အကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯလဿအလဲၯထံဢ္ဘဢ္၀ဲတဂၯလဿ္လဿ္န႔ဢ္ ကသ့ဢ္ညါဘဢ္၀ဲဒဢ္ ဒ္န႔ဢ္
လီၯ. မုဿယ
္ ဲၯဖဲအံၯ မုဢ္ကနီၯလိဢ္ဘိထီဢ္လံဘဢ္ဆဢ္ အမိဿ္တမဿအဟးယံၯယံၯဘဢ္ အမိဿ္မဿ
ဒဢ္အိဢ္လဿဟံဢ္ ဖီအီဢ္တ့ၯအီဢ္ ကြဿ္ထိးကြဿ္ဆီ ဒီးကတဲာ္ကတီၯ တဿ္လဿဟံဢ္ပူၯဃီပူၯန႔ဢ္လီၯ.
အမိဿ္ဘဢ္ယိဢ္၀ဲဒဢ္လဿ အဖိမုဢ္တဂၯအံၯလီၯဆီဒိဢ္မးအဃိ၊ ပွၯမ့ဿ္ထံဢ္ဘဢ္အီၯအါအါန႔ဢ္
ပွၯကဟးတဲဟူတဲသါ ဘဢ္ဖုးလဿတဿ္လီဿ္အယံၯ ယံာ္ယံာ္ကကဲထီဢ္ဘဢ္ဖုး တဿ္ကီတဿ္ခဲလဿ
အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ မုဢ္ကနီၯထီဢ္ဒီး အပဿ္စီၯသီမၯအံၯ သးပွဿ္ဒီးသံ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္
အ၀ဲဿ္တဖဢ္ ဆီဟံဢ္ဆီဃီ ခဲလဿာ္လံအဃိ၊ အ၀ဲဘဢ္အိဢ္ဒဢ္ ဟံဢ္တဖ်ဿဢ္ သဿဂၯဒီးအမိဿ္
ဃုာ္ဒီး အဒ့မုဢ္သဒါန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯအမိဿ္စ့ဿ္ကီးသးပွဿ္လံ ဖံးတဿ္မၯတဿ္စ့ဿ္ကီးတကဲ
လဿၯဘဢ္အဃိ အ၀ဲဘဢ္မၯဒဢ္တဿ္ လဿဟံဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ လဿခုးမ့ဿ္ဂ့ၯ တဂၯဃီန႔ဢ္လီၯ.

ခီဖ်ိလဿတဿ္မၯမုဿ္မၯ၀ဲၯ တဿ္ဖံးသကိးမၯသကိး လိာ္အသးအဃိ၊ ပွၯကိးဂၯဒဲး လဲၯတဿ္ဂီၯဂီၯ

လဿခုးလဿသံဢ္န႔ဢ္လီၯ. တခ်ဳးဆီဖါအိဢ္အိဒံးဘဢ္န႔ဢ္ ပွၯမုဢ္ကနီၯ ဖိဢ္သဢ္ခြါဖိသ့ဢ္တဖဢ္
ဂဲၯဆဿထဿဢ္ ဆုအီဢ္ဖီအီဢ္ ဒီးဒြဲဢ္လီၯမဲာ္အူလဿ ဆဿဢ္ခီဢ္ထံးန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲတဂၯအံၯ
န႔ဢ္ ဖဲအယီဿ္ဘုမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ ဃၯက့ၯအဘုမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ ၀ံဿ္ထီဢ္၀ံဿ္လီၯအစုဒီး အတံာ္လာ္ အံၯကပီၯ ဒ္လီ
၀ဿ္အဒံးအသိး မ်ဿ္မ်ဿ္တုၯဒဢ္လဲာ္ တလိဢ္လဿၯမ့ဢ္အူ ဘဢ္ဒီး ကြဿ္လီၯဆဿဢ္ပူၯဖ်ါ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

12
ဖီအီဢ္တ့ၯအီဢ္၀ံၯ ဘိဢ္မ့ၯစွဿၯထံ ထဿႏုာ္၀ဲလဿအကုဖိအပူၯဒီး လဲၯ၀ဲဆူတဿ္ဖံးတဿ္မၯအလီဿ္ ဒ္ကစဿဿ္
ခိဢ္ဖိအလုဿ္အလဿ္ အိဢ္၀ဲဒဢ္အသိးန႔ဢ္လီၯ.

ဆဿကတီဿ္ဖဲနီဿ္ႏြဲၯအိဢ္ထီဢ္အဟုးအသးဒဿထီဢ္အဖိအခါ အတခြါမုဢ္လဿ အလဲၯဆွိးဃုာ္ဘဲဒ ီးအီၯတဂၯ

စ့ဿ္ကီး ဒဿထီဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯအံၯ တုၯမ့ဿ္အိဢ္ဟုးအိဢ္သး အမုဿ္အလါဘဢ္ အိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္အဖိမုဢ္
မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯန႔ဢ္ အတခြါမုဢ္တဂၯ အိဢ္ဖ်ဲဢ္တ့ဿ္လံ၀ဲဒဢ္ အဖိခြါဖိတဂၯစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. ဖိသဢ္ပိာ္ခြါအံၯ
အိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯတဘ်ီဃီအခါ အမဲာ္သဢ္ခ်ံ တဖးအါအါဘဢ္၊ ခီဖ်ိအမဲာ္သဢ္ခ်ံ တဖးအါအါအဃိ၊ အဖံယုဿ္
န႔ဿ္အမံၯလဿတဃံၯမဲာ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္အဖုတဂၯ ကနဢ္၀ဲတမုာ္အဃိ ယုဿ္န႔ဿ္လီၯဆီ၀ဲဒဢ္လဿ စီၯသါ၀ီၯ
န႔ဢ္လီၯ. မံၯအံၯ ပာ္၀ဲဒ ဢ္အခီပညီလဿ ကဘဢ္မ့ဿ္ပွၯလဿအအိဢ္ဒီး တဿ္န႔ဿ္သါလီၯဆီ ဒီးကဘဢ္ဟံးန႔ဿ္
၀ီန႔ဿ္လီၯဆီ အသူးအသံဢ္၊ အတဿ္သ့တဿ္ဘဢ္ ဒ္အမ့ဿ္ပိာ္ခြါ စဲာ္နီၯတဂၯအသိးန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္အပဿ္
တဂၯတခီ စံး၀ဲဒဢ္လဿ သါကကိးန႔ဿ္စ့ဿ္ကီး သါဖိခြါအံၯအမံၯလီၯဆီ လဿသါကစဿ္တယုဿ္စ့ဿ္ကီး
န႔ဢ္လီၯ. စီၯသီမၯအံၯ ကိး၀ဲဒဢ္အဖိခြါ အမံၯလဿ စီၯလဿ္ ဒီးပာ္၀ဲအခီပညီလဿ သါဖိခြါ အံၯ ဒိဢ္တဿ္
ကဘဢ္အိဢ္ဒီးအဒ့အလဢ္ လဿအက်ဿၯအမး အိဢ္ဒ ီးဒုဢ္ဒီးဒ့လဿ အဂ့ၯန႔ဿ္ဒံးပွၯအဂၯ ဒီးကဘဢ္မ့ဿ္
ပွၯလဿ ပွၯမုဿ္လဿ္ဆဿဢ္သဿအီၯသ့ ဒီးအိဢ္ဒီးတဿ္မုဿ္လဿ္ကြဿ္စိ လဿအလဲဿ္အထီ လဿပွဲၯဒီးတဿ္မၯ နဿၯ
န႔ဢ္လီၯ. ဖိသဢ္ပိာ္ခြါအံၯ အမံၯအိဢ၀
္ ဲဒဢ္သဿယုဿ္ဘဢ္ဆဢ္ ပွၯကိးအီၯအါဒဢ္လဿ စီၯလဿ္ လဿအပဿ္ယုဿ္
န႔ဿ္အီၯတယုဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဒ္ပွၯသးပွဿ္လဿညါ အိဢ္စ့ဿ္ကီးဒီးအလုဿ္အလဿ္ လဿတဿ္အီဢ္ဆံးန႔ဿ္လိာ္အဖိမုဢ္
ဖိခြါ ဖဲအနီဿ္ဆံးဒံးအခါအသိး စီဿ္လဿ္ဒီးမုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီးတခြါခံဂၯအံၯ အမိဿ္အပဿ္အဖံအဖု ဘဢ္န႔ဿ္အသး
အဃိ၊ အီဢ္ဆံးန႔ဿ၀
္ ဲဒဢ္ ဖဲအနီဿ္ဆံးဒံးအခါန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္အံၯ ဒိဢ္ထီဢ္ပွဲၯဒီးပိာ္ခြါအသးသဟီဢ္ အိဢ္ဒီး
ဂံဿ္ဒီးဘါ၊ တဿ္သူဢ္ပ့ဿ္သးဆွါ လဿတဿ္ကိးမံၯဒဲးအပူၯန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯ ဒိဢ္ထီဢ္ဘဢ္ဃုာ္ လဲၯသကိး
က့ၯသကိး၊ ဖံးသကိးမၯသကိး အံးထြဲကြဿ္ထြဲလာိ ္အသးဒီး အဲဢ္လိာ္ကြံလိာ္အသး ဂ့ၯဒိဢ္မးန႔ဢ္လီၯ. ဒ္ပွၯ
ကစဿဿ္ခိဢ္ဖိတဖဢ္ အလုဿ္အလဿ္အိဢ၀
္ ဲဒဢ္အသိး ပွၯမုဢ္ကနီၯဖိ ဖိဢ္သဢ္ခြါဖိတဖဢ္ ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ ဒိဢ္ထီဢ္
ဘဢ္ဃုာ္ အိဢ္ဒီးတဿ္ရ့မူရ့သကိး ဘဢ္ဃး တဿ္ပီဆဿအီဢ္ပွဲၯအဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ လဿတဿ္သးအိဢ္လိာ္သး
ကဒဲကဒဲအဖီခိဢ္ တဂၯဒီးတဂၯ အိဢ္ဒီးတဿ္မၯလိဿ္မၯလဲ လိာ္အသးဘဢ္ဃး တဿ္တမံၯမံၯလဿအဒုးကဲ
ထီဢ္၀ဲဒဢ္လဿ အကစဿ္သ့ဢ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ၊ မုဿ္ယဲၯဖဲဒီးစီၯလဿ္ စ့ဿ္ကီးအဲဢ္လိာ္ကြံလိာ္
အသးဒီးဟ့ဢ္လိာ္စ့ဿ္ကီး အသးလဿတဿ္ဟ့ဢ္ ယုဿ္ဖိတဖဢ္ လဿအ၀ဲသ့ဢ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္ ၀ဲဒဢ္လဿအနီဿ္ကစဿ္
ဒဢ္၀ဲန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္အံၯ ဒ္အမ့ဿ္ပိာ္ခြါတဂၯအသိး သူးဆွီဢ္ဘ်ဢ္ဆွါ ထ့ခိဢ္ဖ်ီဢ္၊ ထ့ဃ့ဿ္ထ့ကု ဒ္ပိာ္ခြါအ
လုဿ္အလဿ္အသိး ဒီးဟ့ဢ၀
္ ဲဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ လဿတဿ္သူဢ္အိဢ္သးအိဢ္အပူၯန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲတခီ
ဒ္ပိာ္မုဢ္အလုဿ္အလဿ္အသိး ယံၯလုဢ္လ့ဿ္ဘဲ၊ ဘုးလုဢ္ယၯထဢ္ဒီး ထါ၀ဲဒဢ္ထဿဢ္ဖိဆ့ဖိ ယဢ္ဖိ
လဿအအိဢ္ဖ်ါလီၯအဲဢ္လီၯကြံတဖဢ္ ဒီးဟ့ဢ္ယုဿ၀
္ ဲဒဢ္အတခြါစီၯလဿ္ လဿအလဿပွဲၯဒီးတဿ္အဲဢ္တဿ္ကြံ
နီဿ္နီဿ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ဒိဢ္တဿ္မ့ဿ္တဿ္ဂ့ၯ ဒ္သိးအဒ့မုဢ္ဘဢ္ဆဢ္ ပွၯဖိဢ္သဢ္ခြါဖိတဖဢ္ အဲဢ္ဘဢ္
အီၯအိဢ္၀ဲဒဢ္စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.

13
လဿအက်ါ ဖိဢ္သဢ္ခြါဖိလဿ အအဲဢ္ဘဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ တုၯဒဢ္လဲာ္ အိဢ္က့ၯ၀ဲတသ့လဿၯဘဢ္ န႔ဢ္အိဢ္
၀ဲဒ ဢ္ခံဂၯန႔ဢ္လီၯ. ပွၯခံဂၯအံၯအမံၯမ့ဿ္၀ဲဒဢ္ စီၯခူဢ္သးဘီတဂၯ ဒီးစီၯခူဢ္ကယိဿ္တဂၯန႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯခီဖိ်အတဿ္အဲဢ္တီအိဢ္လံအဃိ တအဲဢ္လဿၯအ၀ဲသ့ဢ္ဘဢ္. မုဿ္ယဲၯဖဲမ့ဿ္တအဲဢ္အ၀ဲသ့ဢ္
ဘဢ္ဆဢ္ ရ့ဒ ဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ဒီး ဖံးသကိးမၯသကိးဃုာ္ဒဢ္တဿ္ထီဘိန႔ဢ္လီၯ. ပွၯခံဂၯအံၯသ့ဢ္ညါ၀ဲဒဢ္လဿ
မုဿ္ယဲၯဖဲမ့ဿ္ရ့အီၯဒီး တဲခီတဲယ့ၯတဿ္ဘဢ္ဆဢ္ ဒိးန႔ဿ္၀ဲမုဿ္ယဲၯဖဲအတဿ္အဲဢ္တသ့ဘဢ္အဃိ အသးတမုာ္
ဘဢ္ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္ဟးပူၯကြံာ္အသး ဒီးဟးဃုဖံးဃုမၯတဿ္လဿတဿ္လီဿ္အယံၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ
မုဢ္ကနီၯထီဢ္ဒိဢ္တုာ္ခိဢ္ပွဲၯလံအဃိ ဟးဖံးဟးမၯဒဢ္တဿ္ ကိးမုဿ္နံၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိ တဿ္ဖံးသကိးမၯသ
ကိးဒီး တဿ္ဖံးဒိဢ္မၯကဢ္လိာ္သးအဃိ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ဟးမၯဘဢ္တဿ္လဿသ၀ီ လဿအစီၯစုၯထီဢ္တစဲး ဒီး
တဿ္လီဿ္လဿအယံၯထီဢ္တဖဢ္အဃိ၊ ပွၯထံဢ္ဘဢ္အီၯအါဂၯန႔ဢ္လီၯ. ပွၯအါဂၯလဿတဿ္လီဿ္အယံၯတဖဢ္
တုၯမ့ဿ္အထံဢ္ဘဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ကြဿ္၀ဲအတဿ္လီၯဆီဘဢ္အီၯအဃိ အ၀ဲသ့ဢ္ဟးကီဢ္ကးသကိး၀ဲဒီး တဲသကိး၀ဲ
ယံာ္ထီဢ္ ဟူယၯ
ံ ထီဢ္ယံၯထီဢ္ဒီး ပွၯလဿအအိဢ္လဿတဿ္လီဿ္အယံၯ လဿအတထံဢ္ ဘဢ္၀ဲနီတဘ်ီတဖဢ္ မုဿ္လဿ္
ဒီးဆဿထံဢ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲအတခြါစီၯလဿ္တဂၯတခီ ပွၯတကီဢ္ကးဒီးဟးတဲသကိး၀ဲဒ္န႔ဢ္ဘဢ္.
မ့ဿ္လဿအတဿ္လီၯဆီလဿအအိဢ္ဖ်ါလဿခိတဖဢ္ တအိဢ္ဘဢ္အဃိန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္အံၯအတဿ္အိဢ္ဖ ်ါလဿခိ
မ့ဿ္တအိဢ္ဖ်ါနီတမံၯဘဢ္ဆဢ္ တဿ္သ့တဿ္ဘဢ္လဿအဟဲအိဢ္ဖ်ဲဢ္ပဢ္ထြဲဃုာ္၀ဲတဖဢ္ အိဢ္လဿအကံဿ္ပူၯ
ဘိပူၯလဿပွဲၯ၀ဲဒဢ္ဘဢ္ဆဢ္ ပွၯတသ့ဢ္ညါ၀ဲနီတဂၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ တုၯမ့ဿ္ပွၯတဲအဂ့ဿ္ဟူ
ထီဢ္သါလီၯ ယံာ္ထီဢ္ယံၯထီဢ္ တကးဘဢ္ ခီဖ်ိလဿတဿ္ကူဢ္လဲၯမၯကၯအဃိ ပွၯထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯ လဿအ
အိဢ္ဆိးဘူးဖဲအံၯတဖဢ္ အိဢ္အါဂၯဒီးဟးဘဢ္တဿ္လီဿ္အယံၯအါတီၯ ဒီးထံကီဿ္အါဘ့ဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ပွၯလဿအအိဢ္ဖဲဟီဢ္က၀ီၯအပူၯဖဲအံၯတဖဢ္ တနီၯနဿ္ဟူဘဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲအကစီဢ္ ဒီးတနီၯထံဢ္
ဘဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္အဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ဖဲအလဲၯအလီဿ္န႔ဢ္ တဲဘဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္ပွၯကလုာ္ဂၯ
လဿမုဿ္ယဲၯဖဲအဂ့ဿ္အက်ိၯအံၯန႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိတဿ္ကစီဢ္ဒ္အံၯတဖဢ္ ယံာ္ထီဢ္ဟူထီဢ္အါထီဢ္၀ဲဒဢ္
အဃိ၊ ဟူ၀ဲဒဢ္တုၯလဿယိၯစီၯပၯအနဿ္ပူၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿ တဿ္ဒ့ဢ္စဿၯယံၯ ဒီးတဿ္ကစီဢ္အံၯ
တလီၯတံဿ္လီၯဆဲး ဒီးတထံဢ္ဘဢ္၀ဲလဿအမဲာ္ခ်ံအဃိ၊ စီၯပၯအံၯတနာ္၀ဲဒီး တပာ္သူဢ္ပာ္သး
စ့ဿ္ကီး၀ဲဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯအံၯဆိမိဢ္၀ဲဒဢ္လဿ ပွၯဟးတဲနါစိၯတဿ္ ဒီးနာ္၀ဲလဿ တဿ္ကတိၯ
တဖဢ္အံၯ မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ တဿ္ကတိၯနါစိၯတဿ္ကတိၯကလီကလီအဃိ၊ တပာ္ကဲ၀ဲဒီး တထဿႏုာ္၀ဲလဿ
အသးကံဿ္ပူၯနီတစဲးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.

၀ံမီဒူအတဿ္ဒြး လဿယိၯတဖဢ္အဂီဿ္

ယိၯကလုာ္ဒိဢ္အံၯ မၯသံစီၯခိဢ္ဆံဖဲ၀့ဿ္ကံဿ္မဲ၀ံၯအလီဿ္ခံ ဒ္စီၯခိဢ္ဆံဆိဢ္ဃီဢ္ပာ္အ၀ဲသ့ဢ္အသိး

သူဢ္ထီဢ္အထံအကီဿ္ အခူအ၀့ဿ္ တက်ဿၯလဿၯနီတဘ်ီလဿၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ခိဢ္နဿ္

14
တဖဢ္ မ့ဿ္အိဢ္ဖွိဢ္ရိဖွိဢ္ကူဢ္ထီဢ္ဖးလီၯဒီး တဲသကိး၀ဲတဿ္ဂ့ဿ္ဘဢ္ဃး ကသူဢ္ဂ့ၯထီဢ္အထံအကီဿ္
အဂ့ဿ္န႔ဢ္ အဒုဢ္အဒါဒ္အမ့ဿ္တမ်ိၯတမ်ာ္တကးဘဢ္၊ ယိၯအံၯအတဿ္ဘဢ္ဂံာ္ဂူာ္ အိဢ္ထီဢ္၀ဲဒီး
ထံကီဿ္လဿအဂၯဒီးတဿ္ဒုး တဿ္ယၯတဖဢ္အိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ဒိဢ္ဒိဢ္မုဿ္မုဿ္အဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္အတဿ္ရဲဢ္
တဿ္က်ဲၯ တဖဢ္ထီဘိန႔ဢ္ ဟးဂီၯကြံာ္၀ဲဒဢ္ ဒီးအတဿ္မၯန႔ဢ္ ကဲထီဢ္တသ့လဿၯ၀ဲနီတဘ်ီဘဢ္
န႔ဢ္လီၯ. တကးဒံးဘဢ္အမဲာ္ညါ တဿ္ကီတဿ္ခဲတဖဢ္ ဟဲအိဢ္ထီဢ္လဿအ၀ဲသ့ဢ္အဂီဿ္တဆီဘဢ္တ
ဆီ ဒီးတဿ္ဘဢ္ဂံာ္ဂူာ္အိဢ္ထီဢ္စ့ဿ္ကီးလဿပွၯပယီၯဖိဒီးပွၯယိၯဖိသ့ဢ္တဖဢ္အဘဿဢ္စဿၯ
အိဢ္၀ဲအါမးန႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯတဖဢ္ထီဢ္တစိၯဘဢ္တစိၯ ဒီးဂုာ္က်ဲးစဿးမၯဒိဢ္ထီဢ္လဲဢ္ထီဢ္
အထံအကီဿ္ဘဢ္ဆဢ္ တဿ္ကဲထီဢ္လိဢ္ထီဢ္လဿအဂီဿ္ အိဢ္တသ့ဘဢ္နီတမံၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.
တုၯလီၯလဿစီၯပၯယဲဿ္ဂၯတဂၯလဿအမံၯ (ဖါကႜဴးလးကႜ)ီ ထီဢ္ပဿတဿ္အစိၯလံဘဢ္ဆဢ္၊
တဿ္ဂုၯထီဢ္ပသီထီဢ္ တအိဢ္ဒံး၀ဲဒဢ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.

စီၯပၯအံၯအိဢ္ဖ်ဲဢ္ထီဢ္၀ဲဖဲ လါစဲးပထ့ဘဿဢ္ ၂၀သီ (၂၃၉၆ ကႜီဢ္တဲဢ္နံဢ္) (ခ.န. ၁၈၅၃) န႔ဢ္လီၯ.

ဖဲ (၂၄၁၂ ကႜီဢ္တဲဢ္နံဢ္) (ခ.န. ၁၈၆၉) အဆဿကတီဿ္ ဖါကႜဴးလါကႜီအံၯ ကဲထီဢ္စီၯပၯလဿအပဿ္
အလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖါကႜဴးလါကႜီအံၯ ဖဲအထီဢ္စီၯပၯအခါ အသးအိဢ္ဒံးဒဢ္ (၁၆) နံဢ္အဃိ၊ မၯတဿ္
တသ့နီတမံၯဒံးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္ဖံးတဿ္မၯတဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯခဲလဿာ္န႔ဢ္ အပ်ဲဿ္လဿအကဲခိဢ္ကဲ
နဿ္တဖဢ္ ဘဢ္မၯန႔ဿ္ခဲးတဿ္လဿအဂီဿ္ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္အဆဿကတီဿ္ ကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္အံၯ
တဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္တအိဢ္ဒံးစ့ဿ္ကီးဘဢ္. ဒ္တဿ္ဘဢ္ဂံာ္ဂူာ္ လဿပွၯအဲကလံးမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ ပွၯျဖဢ္စ့ဢ္ဖိ
ဒီးယိၯကလုာ္တဖဢ္အဘဿဢ္စဿၯ လဿစီၯပၯအံၯအပဿ္အစိၯ တုၯလဿအကစဿ္အစိၯလံန႔ဢ္
တလီၯမဿ္ကြံာ္ဒံး ၀ဲဘဢ္. မ့မ့ဿ္တခီဒိဢ္ထီဢ္ဒဢ္ရူဿ္ရူဿ္ တုၯဒဢ္လဲာ္ ကႜီဢ္တဲဢ္ကီဿ္အံၯ ကလီၯကြံာ္
ဆူပွၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯအစုပူၯဒဢ္လဲာ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲစီၯပၯအံၯပဿတဿ္အဆဿကတီဿ္ ပွၯအဲကလံး
ဒီးပွၯျဖဢ္စ့ဢ္သ့ဢ္တဖဢ္ ဟဲဒုးလီၯပွီဿ္ကြံာ္ ကႜီဢ္တဲဢ္ကီဿ္အံၯအိဢ္ယဲဿ္ဘ်ီညါအဃိ၊ ကႜီဢ္တဲဢ္ကီဿ္
အံၯလဲၯထီဢ္လဲၯထီ၀ဲတသ့ ဘဢ္အမဲာ္ည ါ နးထီဢ္ဒဢ္ရူဿ္ရူဿ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯလဿအဟဲဒုးလီၯပွီဿ္ကႜီဢ္
တဲဢ္ကီဿ္ ဖဲစီၯပၯအံၯပဿတဿ္အစိၯတဿတဘ်ီ ဖဲယိၯအနံဢ္ (၂၄၅၁) မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ပွၯျဖဢ္စ့ဢ္၊ ခံဘ်ီ
တဘ်ီ ဖဲ (၂၄၃၅) မ့ဿ၀
္ ဲဒဢ္ပွၯအဲကလံး၊ သဿဘ်ီတဘ်ီ ဖဲ (၂၄၃၆) မံနါမ္ (ယိၯကိး၀ဲလဿမဲးနါမ္)
က်ိလဿအစ့ဢ္တခီမ့ဿ္ကဒီးပွၯျဖဢ္စ့ဢ္၊ လြံဿ္ဘ်ီတဘ်ီ ဖဲ (၂၄၄၅) မံနါမ္က်ိလဿအထြဲတခီ မ့ဿ္စ့ဿ္
ကီးပွၯျဖဢ္စ့ဢ္၊ ယဲဿ္ဘ်ီတဘ်ီ ဖဲ (၂၄၄၉) လဿတဿ္လီဿ္အါတီၯအံၯ မ့ဿ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္ ပွၯျဖဢ္စ့ဢ္
န႔ဢ္လီၯ. လဿစီၯပၯအံၯ အဖံအဖုအစိၯတကးဘဢ္ ဆဿကတီဿ္လဿစီၯပၯတခ် ဳးအိဢ္ဒံးဘဢ္
ဖဲကီဿ္အံၯပွၯပဿအီၯဒ္သ၀ီသးပွဿ္အဆဿကတီဿ္အခါဒဢ္လဲာ္ တဿ္ဘဢ္ဂံာ္ဂူာ္လဿပွၯကလုာ္ဂၯ
ဒီးယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အဘဿဢ္စဿၯ န႔ဢ္အိဢ္၀ဲဒဢ္စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. တဘ်ီအခါ ကီဿ္အံၯဘူးတ့ဿ္မး
လဿကလီၯကြံာ္စ့ဿ္ကီး လဿပွၯပယီၯဖိ ဒုးအီၯအစိၯတဘ်ီန႔ဢ္လီၯ.

15
ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ဒုးလိာ္ယၯလိာ္အသးအဆဿကတီဿ္ တဿ္သူဢ္ထီဢ္တဖဢ္အတဿ္ဟးဂူာ္ဟးဂီၯ
တဖဢ္အိဢ္ ဒံးဒဢ္လဿ ယိၯကီဿ္ပူၯတုၯမုဿ္မဆါတနံၯအံၯ ဒီးကဲထီဢ္က့ၯ၀ဲတဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ၊
တဿ္မၯနီဢ္မၯဃါ ဒီးတဿ္အုဢ္အသးအမ့ဿ္အတီ လဿပွၯယိၯဖိတဖဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ကႜီဢ္တဲဢ္ကီဿ္
အံၯ စးထီဢ္လဿ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ပဿက့ၯ၀ဲန႔ဢ္ စးထီဢ္လဿသ၀ီခိဢ္တဂၯအစိၯ ဒီးတုၯလီၯလဿ
စီၯပၯယဲဿ္ဂၯတဂၯအစိၯ အံၯန႔ဢ္ တဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္တအိဢ္နီတဘ်ီဒံးဘဢ္န႔ဢ္ ပထံဢ္ဒီးသ့ဢ္ညါ
ပ၀ဲဒဢ္ လီၯတံဿ္လီၯဆဲးန႔ဢ္လီၯ. တုၯလဿယိၯအစီၯပၯဖါကႜဴးလးကႜီ အံၯအသးနံဢ္ပွဿ္ထီဢ္
ဒီးပဿတဿ္အနံဢ္ယံာ္အလါအါထီဢ္လံဘဢ္ဆဢ္ တဿ္ဘ် ဳးတဿ္ဖွိဢ္လဿအဂီဿ္တအိဢ္နီတမံၯ
ဘဢ္အမဲာ္ညါ တဿ္ကီတဿ္ခဲ အိဢ္ထီဢ္ဒဢ္လဿအဂီဿ္တခီ န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိလဿစီၯပၯအံၯ ဒ္အတဿ္
ဆိကမိဢ္တဖဢ္ တဿ္ကဲထီဢ္န႔ဿ္အီၯတအိဢ္နီတမံၯ နီတဘ်ီဘဢ္အဃိ ဆိမိဢ္တဿ္တဘဢ္နီ တမံၯ
လဿၯဘဢ္ဒီး ကိးဖွိဢ္၀ဲဒဢ္ အထံအကီဿ္ခိဢ္နဿ္တဖဢ္ ဒီးဆ့ဢ္နီၯတဿဢ္ပီဢ္သကိး၀ဲဒဢ္ဒီးစံး၀ဲ ဒ္သိး
ပထံပကီဿ္ပူၯအံၯ တဿ္ကလဲၯက့ၯအသးဘ့်ဘ့်ဆွီဆွီဒီး တဿ္လဲၯထီဢ္လဲၯထီကအိဢ္အဂီဿ္
ပကဘဢ္ ဟ့ဢ္ကူဢ္ဟ့ဢ္ဖးလိာ္ပသးန႔ဢ္လီၯ. လဿက်ဲအါဘိ ပဂုာ္က်ဲးစဿး ဒီးမၯတ့ဿ္လံလဿာ္ ဂံဿ္
လဿာ္ဘါဘဢ္ဆဢ္ တဿ္ကဲဘ် ဳးတအိဢ္လဿပဂီဿ္နီတမံၯဘဢ္. လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ ပကတဿဢ္ပီဢ္
ဒီးဟ့ဢ္ကူဢ္ဟ့ဢ္ဖးလိာ္သကိးပသး ဘဢ္သ့ဢ္သ့ဢ္ အါဂၯအက်ါတဿ္ထံဢ္ လဿက်ဲအဂ့ၯကအိဢ္
တဘိဘိစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ တဿဢ္ပီဢ္လိာ္သးဒီးစံး၀ဲ ဒ္ပွၯဂုၯပွၯဂၯ သူဢ္ထီဢ္အထံအကီဿ္န႔ဿ္၀ဲဒဢ္သိးန႔ဢ္

ပ၀ဲစ့ဿ္ကီး ပသူဢ္ထီဢ္ကဘဢ္န႔ဿ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္သ့ဢ္သ့ဢ္ တဿ္လိဢ္ဒီးပွၯကဘဢ္အိဢ္တမံၯ မံၯ
လဿက်ဲအဘိဘိလဿ ပတသ့ဢ္ညါအီၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ၊ ဒ္ပအိဢ္ဒီးပလိဢ္ပပၯ ပ၀ံ
ပမီဢ္အသိး ပကဒြးကြဿ္အီၯလဿ၀ံဒီး တဿ္လဿအလိဢ္ဒီးပွၯမ့ဿ္အိဢ္တမံၯမံၯန႔ဢ္ ၀ံကစံးဘဢ္တဲ
ဘဢ္ပွၯလဿက်ဲအဂ့ၯကတဿဿ္န႔ဢ္လီၯ. တုၯႏုၯတစု ဘဢ္သူဢ္ဘဢ္သး သကိး၀ဲကိးဂၯ၀ံၯ လဲၯဒြး
ကြဿ္၀ဲလဿ၀ံ ဒီး၀ံစံးဘဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ ဒ္အတဿ္ဒြးအစဿဟဲထီဢ္၀ဲဒဢ္အသိးန႔ဢ္လီၯ. ၀ံတဲဘဢ္အ၀ဲသ့ဢ္
ဒီးစံး၀ဲဒဢ္ သုခူသု၀့ဿ္အံၯ ဒ္သိးသုသူဢ္ထီဢ္အီၯကန႔ဿ္ ဒီးဂဿဿ္က်ဿၯအဂီဿ္သုဘဢ္လုဿ္ထီဢ္လဿ
ပွၯမုဢ္ကနီၯဖိတဂၯန႔ဢ္လီၯ. ပွၯမုဢ္ကနီၯတဂၯအံၯ တဘဢ္မ့ဿ္ပွၯမုဿ္ဆ့ဢ္မုဿ္ဂီၯဘဢ္.
ပိာ္မုဢ္ဖိအံၯ ကဘဢ္မ့ဿ္ပွၯလဿအလီၯဆီကတဿဿ္ လဿဟီဢ္ခိဢ္ခ်ဿတဂၯန႔ဢ္လီၯ. သုမ့ဿ္တလုဿ္
ထီဢ္လဿပိာ္မုဢ္ ၀ဲအံၯအသြံဢ္ဘဢ္န႔ဢ္ လ့ၯတက့ၯ သုထံသုကီဿ္အံၯ တဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္တအိဢ္
နီတဘ်ီဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္သ့ဢ္သ့ဢ္ လဿအပူၯကြံာ္ လဿသုမိဿ္ပဿ္ဖံဖုအစိၯန႔ဢ္ သုကမၯဆူဢ္မၯ
ဆိး မၯကိဿ္မၯဂီၯန႔ဿ္ကီဿ္အံၯ တကးဘဢ္ ကအိဢ္ဒီးတဿ္သြံဢ္တဿ္စီၯလဿ အဆိဢ္ဃီဢ္သု ကအိဢ္
၀ဲဒဢ္သ့ဢ္သ့ဢ္န႔ဢ္လီၯ. သုမ့ဿ္ဟံး န႔ဿ္ပိာ္မုဢ္၀ဲအံၯဒီး မၯခုဢ္မၯကဘးက့ၯသသုထံသုကီဿ္န႔ဢ္

16
သုကီဿ္အံၯကဒိဢ္ထီဢ္ထီထီဢ္ က့ၯ၀ဲဒီးသုကအိဢ္ဘဢ္ဒီး သုလိဢ္သုပၯ ဒီးသုကဘီဢ္ထီဢ္ညီထီဢ္
န႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯကနဢ္၀ဲ တဿ္အံၯမ့ဿ္တဿ္ကီဘဢ္အီၯဒိဢ္မးလဿအဂီဿ္လဿ ကထံဢ္န႔ဿ္ပိာ္မုဢ္
လီၯဆီကတဿဿ္တဂၯအံၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

စီၯပၯအံၯမ့ဿ္လဿတဿ္ကီဘဢ္အီၯလဿတဿ္ဂ့ဿ္ဒ္အံၯတဖဢ္အဃိ သံကြဿ္၀ဲဒဢ္၀ံ၊ မုဢ္ကနီၯလဿအ

လီၯဆီတဂၯအံၯန႔ဢ္မ့ဿ္အအိဢ္ဖဲလဲဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဒ္သိးပကမၯန႔ဿ္အီၯအဂီဿ္ ပကဘဢ္မၯဒ္လဲဢ္န႔ဢ္
၀ံသးစူၯတဲဘဢ္ပွၯတက့ဿ္. ၀ံစံးဆဿစီၯပၯဒီးစံး၀ဲ မုဢ္ကနီၯတဂၯအံၯ အိဢ္လဿကစဿဿ္မုဿ္ႏုာ္တခီ
လဿအစီၯစုၯဒီး သုအိဢ္ဆိးတဿ္အလီဿ္ဖဲအံၯ ဖးယံၯညါန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္သုမ့ဿ္လဲၯထီဢ္လဿ
သုကီဿ္အမုဿ္ႏုာ္ကစဿဿ္ဖးဒိဢ္အဒီခိဢ္ဒီး ကြဿ္ဃီၯတဿ္ဆူမုဿ္ႏုာ္လိၯလိၯန႔ဢ္ သုကထံဢ္စိ ကစဿဿ္ဖး
ဒိဢ္အတူဿ္ အိဢ္ဖ်ါထီဢ္ကဒုကဒုတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လီဿ္လဿသုကြဿ္စိအိဢ္ဖ်ါကဒုကဒုတဖဢ္န႔ဢ္
မ့ဿ္တဿ္လီဿ္လဿအကစီၯထီဢ္ထီဒိဢ္မး ဒီးမုဢ္ကနီၯအံၯအိဢ္ဆိးဒဢ္ဖဲန႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯသံကြဿ္၀ံ
ဒီးစံး၀ဲ မုဢ္ကနီၯအံၯပမ့ဿ္လဲၯန႔ဢ္ ပကထံဢ္စ့ဿ္ကီးဧါ. ပမ့ဿ္ထံဢ္န႔ဿ္ဒီး မ့ဿ္ပမၯကန႔ဿ္စ့ဿ္ကီးဧါန႔ဢ္
လီၯ.

၀ံစံးဆဿစီၯပၯဒီးစံး၀ဲဒဢ္ သုမ့ဿ္လဲၯဃုဒီးသုကထံဢ္န႔ဿ္ သုမ့ဿ္သးလီန႔ဢ္ သုမၯန႔ဿ္အီၯကန႔ဿ္၀ဲဒဢ္

န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္သုမၯကန႔ဿ္အဂီဿ္ သုဘဢ္တူဿ္ဆါခီဢ္ဆါသုသး တူဿ္လဿာ္က်ိဢ္တူဿ္လဿာ္စ့
အါအါဂီဿ္ဂီဿ္ တကးဒံးဘဢ္အမဲာ္ညါ သုကကဲထီဢ္ပွၯလုဿ္သ့ဢ္ခါပတာ္ ပွၯတကလုာ္အတဿ္သိဢ္
တဿ္သီ ဒီးမ့ဿ္တဿ္ကမဢ္ဖးဒိဢ္ လဿသုမၯကမဢ္ဘဢ္ ပွၯတကလုာ္အံၯအထံအကီဿ္ ဒီးပွၯတက
လုာ္အံၯ အပွၯကလုာ္တုၯဒဢ္လဲာ္ သုကဘဢ္အိဢ္ဒီး တဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯလီၯတံဿ္လီၯဆဲး ဒီး
လိးဒ့ဢ္လိးကမဢ္က့ၯ ပွၯတကလုာ္အံၯဒိဢ္ဒိဢ္မုဿ္မုဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯအံၯ ဆိမိဢ္ထံတဿ္တစိဿ္
ဒီးစံး၀ဲ တဿ္အံၯမ့ဿ္တဿ္လဿအကီခဲလဿာ္လီၯမးလဲဢ္ ဘဢ္ဆဢ္ တဿ္မၯကမဢ္ပွၯတကလုာ္မ့ဿ္ဂ့ၯ
ဘဢ္လိးဒ့ဢ္လိးကမဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯ ခဲအံၯပတဆိကမိဢ္ဒီးဒြးဒံးဘဢ္. အဆိကတဿဿ္ မ့ဿ္တဿ္အရ့ဒိဢ္ လဿ
ပထံပကီဿ္ကမုာ္ ဒီး လဲၯထီဢ္လဲၯထီ ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

တုၯပထံပကီဿ္မ့ဿ္မုာ္မ့ဿ္ခုဢ္ တဿ္အီဢ္ကုာ္အီပွဲၯ ဒီး တဿ္လဲၯထီဢ္လဲၯထီ မ့ဿ္အိဢ္န႔ဢ္ ပကထံဢ္လိာ္

အိဢ္သကိးက့ၯဒီး ပွၯကလုာ္တဖဢ္န႔ဢ္ လဿခံဒီး စံးကတိၯသကိးတဿ္လဿ တဿ္အဲဢ္တဿ္ကြံ
ဆီဢ္လီၯက့ၯပသးလဿအ၀ဲသ့ဢ္အဖီလာ္ ဒ္ပတဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯ အိဢ္ဒီးအီၯ ဒီးသ့ဢ္ည ါဆဿက့ၯ
အ၀ဲသ့ဢ္ အတဿ္ဘ်ဳးတဿ္ဖွိဢ္ ဒ္အ၀ဲသ့ဢ္ အတဿ္ဘဢ္ဘ်ဳးပွၯအိဢ္အသိးန႔ဢ္
ကမ့ဿ္၀ဲတဿ္ဂ့ၯကတဿဿ္လဿ ပ၀ဲခံကပၯလဿာ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. တုၯလဿခဲအံၯ လဿယိၯအတဿ္စံဢ္
စိၯတဲစိၯအပူၯတကးဘဢ္ အမဲာ္ညါ ယိၯသူဢ္က့သးပွဿ္ လဿအသ့ဢ္ညါနဿ္ပဿဿ္က့ၯ တဿ္စံဢ္စိၯ

17
တဲစိၯအံၯ တနီၯစံး၀ဲဒဢ္လဿ ယိၯအံၯကဘဢ္ဟ့ဢ္က့ၯ ပွၯကညီအကီဿ္တဘ်ီဒံးန႔ဢ္လီၯ. လဿတဿ္
န႔ဢ္အဃိ အ၀ဲသ့ဢ္ပာ္ဒိဢ္ပာ္ကဲ ဒဢ္ပွၯကညီန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
၀ံဖးဒိဢ္ဒြးတဿ္၀း၀း
ပွၯအလီၯဆီအိဢ္တဂၯ.
၀ံဖးဒိဢ္ဒြးတဿ္မ့ဿ္သ့
၀့ဿ္ကံဿ္မဲပီၯထီဢ္လဿစ့.
ဒြးတဿ္သ့ယိၯဖိအ၀ံ
၀့ဿ္ကံဿ္မဲဆီတန႔ဿ္ဒံး.
၀ံဖးဒိဢ္ဒြးတဿ္မ့ဿ္တီ
၀့ဿ္ကံဿ္မဲဆီန႔ဿ္တဘ်ီ.
ကီဿ္ဖွးဂီၯဖ်းခိဢ္ကပၯ
ပွၯအလီၯဆီအိဢ္တဂၯ.
ပိာ္မုဢ္ဖိလဿအလီၯဆီ
လဲၯဃုန႔ဿ္လဿကီဿ္ဖွးဂီၯ.
လုဿ္ထီဢ္ကီဿ္လဿမုဢ္လီၯဆီ
သူဢ္ထီဢ္၀့ဿ္တ့ထီဢ္ဒီးနီ.
ကီဿ္ဒိဢ္ထီဢ္လဿနီဿ္အဃိ
အိဢ္ကမဢ္တုၯလဿဖိစိၯ.
လဿနီဿ္ဃိကမဢ္အိဢ္ဒံး
ကဘဢ္ဟ့ဢ္က့ၯမုဿ္တနံၯ.

ယိၯစီၯပၯအံၯ ဒ္၀ံစံးဘဢ္အီၯအသိး တဿ္ဂ့ဿ္အံၯ ဒ္သိးကလီၯတံဿ္အဂီဿ္ ပ်ဲလီၯပွၯလဿကလဲၯ

ဃုသ့ဢ္ည ါ တဿ္ဂ့ဿ္အံၯလီၯတံဿ္လီၯဆဲး ဒီးလဲၯ၀ံဆါတဿ္ ကစဲးကရဲး ဒီးပွ႔ၯစ့ဿ္ကီးတဿ္ ကစဲးကရဲး
ဆူဃိဿ္၀ဿ္ တခီ ဒ္သိး ကသ့ဢ္ညါဘဢ္၀ဲ တဿ္ဂ့ဿ္အံၯလီၯတံဿ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္
ယိၯအပွၯ ထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္စ့ဿ္ကီး ဟဲ၀ဲဒဢ္ဒီဒူဢ္ဒီထဿလဿ တဿ္လဲၯ၀ံလဲၯဆါ အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
မ့မ့ဿ္စီၯပၯအပွၯတဖဢ္ ဟဲ၀ံလဲ ၀ံဆါ တဿ္သနာ္က့ ဟဲဒဢ္လဿ တဿ္ကူဢ္အဖီခိဢ္ဒ္သိး ကသ့ဢ္ည ါ
ဘဢ္တဿ္ဂ့ဿ္အံၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ဟဲ၀ဲဘဢ္ဆဢ္ တထံဢ္ဘဢ္၀ဲ မုဿ္ယဲၯဖဲဘဢ္. မ့မ့ဿ္နဿ္ဟူ
ဘဢ္ဒဢ္၀ဲအကစီဢ္ တဆံးတက့ဿ္ ဒီးတလီၯတံဿ္လီၯဆဲးဘဢ္အဃိ၊ ကူဢ္၀ဲဒဢ္ တဘဢ္နီတမံၯ

18
ဘဢ္. ဟးသံကြဿ္သံဒိး၀ဲဘဢ္ဆဢ္ ပွၯတတဲဘဢ္အီၯဘဢ္အဃိ၊ ဟဲက့ၯတဲဘဢ္ဒဢ္အစီၯပၯလဿ
နဿ္ဟူဘဢ္ဒဢ္၀ဲ တစဲးတမွဲးန႔ဢ္လီၯ.

ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ပွၯမုဢ္ပွိၯဒ္မုဿ္ယဲၯဖဲ
ယိၯဖိနဿ္ဟူယိၯဖိဟဲ.
မုဿ္ယဲၯဖဲပွၯမုဢ္ပွိၯမး
ယိၯဖိနဿ္ဟူယိၯဖိစး

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ ဟဲကူဢ္လဲၯမၯကၯ ဖးယံာ္ည ါ နာ္သက့ တဿ္ကစီဢ္ လီၯတံဿ္လဿအဂီဿ္

တအိဢ္နီတမံၯဘဢ္အဃိ၊ အသးတမံဘဢ္ဒီး ယိၯစီၯပၯအံၯစံး၀ဲဒဢ္ ဒ္သိးပကသ့ဢ္ည ါဘဢ္
တဿ္ဂ့ဿ္အံၯလီၯတံဿ္အဂီဿ္ သုကဘဢ္လဲၯအိဢ္ ဆီလီၯသုလီဿ္ဖဲန႔ဢ္ ဒီးမၯတဿ္ပွ႔ၯတဿ္ဆါ ဖဲန႔ဢ္
စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. ဒ္န႔ဢ္တဘ်ီဃီ ယိၯစီၯပၯအံၯ ကတဲာ္ကတီၯထီဢ္ အသုးမုဿ္သံဢ္ဘိ
ဒီးကတဲာ္ကတီၯန႔ဿ္၀ဲ က်ိဢ္ဧိၯစ့ဧိၯ ဒီးကသ့ဢ္တနီၯလဿကတီ၀ဲတဿ္အီဢ္တဿ္အီ က်ိဢ္ဧိၯစ့ဧိၯ
ဒီးဃုထဿထီဢ္၀ဲဒဢ္အခိဢ္တဂၯ လဿကအံးထြဲကြဿ္ထြဲ သုးဖိသံဢ္ဖိ တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
လုဿ္လီၯကီဿ္ဒြးကြဿ္လဿ၀ံ
၀ံစံးအိဢ္ဂီၯမုဿ္တနံၯ.
ကတီၯထီဢ္သုးလဿကံဿ္မဲ
ကလဲၯအီဢ္ဃုမုဿ္ယဲၯဖဲ.
ကတီၯထီဢ္သုးမုဿ္ပ်ဲၯပ်ီၯ
ကလဲၯအီဢ္ဃုမုဿ္လီၯဆီ.

ယိၯစီၯပၯအံၯ ကတဲာ္ကတီၯထီဢ္အပွၯ၀ံၯ မဿ၀ဲအပွၯသုးမုဿ္သံဢ္ဘိ တဖဢ္ဟးထီဢ္၀ဲဒဢ္

န႔ဢ္လီၯ. ယိၯအသုးမုဿ္တဖဢ္ ဟးထီဢ္ဖဲကံဿ္မဲအခါ ပွၯလဿအဘဢ္လဲၯတီခိဢ္ရိဢ္မဲတဿ္တဂၯအံၯ
န႔ဢ္ ခးထီဢ္၀ဲဒဢ္က်ိ ၾကဳဿ္ကနာ္ တထံဢ္၀ံၯ ဟးထီဢ္၀ဲဒဢ္ဖဲကံဿ္မဲအံၯန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ဟးထီဢ္
ဒီးခီဃီၯ၀ဲဆူမုဿ္ယူဿ္ ဒီးခီဘဢ္၀ဲတဿ္လူဿ္တဿ္ၾတီၯတဖဢ္ ဒီးခီဃီၯ၀ဲကစဿဿ္ဖးဒိဢ္ မုဿ္၀ါတူဿ္တတူဿ္
ဒီး ပိာ္လီၯ၀ဲဒဢ္ တၯဟိ၀ါလူဿ္ အပ်ိဿ္လဿ အတြံဿ္ရဲဢ္လီၯအသးလဿ ကစဿဿ္မုဿ္၀ါတူဿ္
တုၯလီၯလဿ ဃိဢ္လိာ္က်ိ ဒီးခီဃီၯ၀ဲဒဢ္ ဃိဢ္လိာ္က်ိအံၯ ဖဲအတဃီၯလိာ္အသး ဒီးစီၯထဢ္ဆူ
ကီဿ္လဿအသီတဘ့ဢ္ ဖဲမုဿ္ယဲၯဖဲ အိဢ္ဆိးတဿ္အလီဿ္ လဿဖ်းခိဢ္ အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

19
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
တဿ္သီဢ္ၾကဳဿ္စံးမ့ဿ္လီသဲ
ဂိၯပွဿ္စံးတီၯ၀ဿ္နဿ္ဟဲ.
တဿ္သီဢ္ၾကဳဿ္စံးမ့ဿ္လီဖ်း
ဂိၯပွဿ္စံးတီၯ၀ဿ္နဿ္ဟး.
ဟးထီဢ္လဿယိၯအကီဿ္ပူၯ
ဟူတုၯလဿမွံၯဘ်ီဢ္ဒိဢ္ပူၯ.
ဂိၯပွဿ္စံးတီဿ္၀ဿ္နဿ္ဟဲ
ကညီဖိခိးကြဿ္အက်ဲ.
မုဿ္ၾတီၯပူၯတီၯ၀ဿ္နဿ္ဂဲၯ
ကညီဖိဆိမိဢ္မ့ဿ္ဘ်ဲး.
တဿ္ဟူထီဢ္လဿဃိဢ္လဿကိၯ
ဟူလဿကလီန႔ဿ္ပဖိ.

ယိၯလီလီၯမုဿ္ယဲၯဖဲအဂ့ဿ္

ယိၯတဖဢ္အံၯ ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ဟဲပွ႔ၯတဿ္ဆါတဿ္အခါ အ၀ဲသ့ဢ္ဟဲ၀ဲက်ဲ တဘ် ုးဘိညါန႔ဢ္လီၯ. တနီၯ

ဟဲ၀ဲဒဢ္လဿ မဲၯယဲဢ္ထဢ္ ဒီးတနီၯ ဟဲ၀ဲလဿမဲၯခါထဢ္၊ သီဢ္လဲၯထဢ္၊ စီၯထဢ္ဒီး ဖဲဖးလဲဿ္တနီၯ
န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္တနီၯခီဃီၯ၀ဲဖဲ ယုဿ္ဃိဢ္ထဢ္ ဒီးႏုာ္လီၯပွ႔ၯတဿ္ဆါတဿ္ဖဲကီဿ္အံၯ အပူၯဆူပွၯ
ကညီအက်ါန႔ဢ္လီၯ . ဖဲယုဿ္ဃိဢ္လိဢ္က်ိၯအံၯ ယိၯတ့ထီဢ္၀ဲဒဢ္အဃိဢ္တဖ်ဿဢ္ လဿကဘူဢ္၀ဲဘါ
၀ဲအဂီဿ္ တကးဘဢ္ ဖဲစီၯလိာ္က်ိ အၾတီၯပူၯန႔ဢ္ တ့ထီဢ္၀ဲတဖ်ဿဢ္ စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. တနီၯလဲၯ၀ဲ
က်ဲလဿဖးလဲဿ္ ဒီးခီဃီၯ၀ဲ ဆူဃိဢ္၀ဿ္ ဒီးထီဢ၀
္ ဲဒဢ္ဖဲလိဢ္က်ိ၊ ဒီးတနီၯထီဢ္၀ဲဒဢ္ဆူတဃီၯထဢ္တ
ပၯန႔ဢ္လီၯ. ယိၯလဿအဟဲက်ဲလဿတဃီၯထဢ္တပၯ အ၀ဲသ့ဢ္လ့ဿ္လိၯဃုာ္ဒီး က်ီဿ္ပနဿ္
တကးဘဢ္ ပဢ္ဃုာ္ဒီးလ့ဢ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီးအဃိ အ၀ဲသ့ဢ္ဖ်း၀ဲဒဢ္ က်ဲမုဿ္ဖးဒိဢ္ အိဢ္တုၯခဲကနံဢ္အံၯ
န႔ဢ္လီၯ. ယိၯလဿစီၯပၯပ်ဲလီၯအီၯ ဒ္အမ့ဿ္သုးတဖဢ္ ခီဃီၯ၀ဲဖဲစီၯထဢ္ဒီး ပိဢ္ထီဢ္ကဒီး၀ဲ
စီၯလိဢ္က်ိအံၯ တဆီဘဢ္တဆီဃုာ္ဒီး ပွၯလဿအလဲၯမၯကၯတဖဢ္ ဒီးမံစ့ဿ္ကီး၀ဲ ဒဢ္လဿက်ဲ န႔ဢ္
တဘ်ဳးနၯန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ လဲၯသကိး၀ဲဒဢ္ဘွဿဘွဿတဆီဘဢ္တဆီ လဲၯ၀ဲပူၯကြံာ္
က်ဲမုဿ္ကစဿဿ္ဒီး ခီဃီၯဘဢ္၀ဲညဢ္ပ်ိဿ္ဒဿ ဒီးမံ၀ဲဖဲန႔ဢ္တနၯစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.

20
မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္တနံၯ စးထီဢ္လဲၯကဒီး၀ဲ တုၯလီၯဖဲတဲၯဘိထဢ္ ဒီးအိဢ္ဘွံးအိဢ္သါ၀ဲဒဢ္ဖဲန႔ဢ္၀ံၯ
လဲၯကဒီး၀ဲ တုၯဖဲနိဢ္တလ့ပ်ီ ဒီးပာ္လီၯအတဿ္၀ံတဿ္ယိးဖဲန႔ဢ္၀ံၯ မံကဒီး၀ဲဒဢ္ဖဲန႔ဢ္ တနၯန႔ဢ္လီၯ.
မၯကဒီးတနံၯ ဟးထီဢ္၀ဲဖဲနိဢ္တလ့ ပ်ီခီဃီၯ၀ဲနိဢ္ဒ့ ဒီးလဲၯလီၯ၀ဲဒဢ္တုၯလီၯထံက်ိဖဲဢ္လဲၯလိာ္
က်ိ ပိ္ာ္လီၯကဒီး၀ဲ ဖဲဢ္လဲၯလိာ္တဆီဘဢ္တဆီ ခီဘဢ္၀ဲထံက်ိလဿ အလီၯဆဲးဖဲဢ္လဲၯလိာ္သ့ဢ္
တဖဢ္အံၯတက်ိဘဢ္တက်ိန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ လဲၯတလဿကြံာ္ထံက်ိသ့ဢ္တဖဢ္န႔ဢ္
ခဲလဿာ္ ဒီးတုၯလီၯ၀ဲဒဢ္ဖဲ ဖဲဢ္လဲၯထဢ္ ဒီးခီဃီၯ၀ဲဒဢ္သဲးလိာ္က်ိ၀ံၯ တုၯလီၯ၀ဲဒဢ္ဖဲ
တဿ္လီဿ္ဖွးဂီၯ လဿအတဘူးတယံၯဒီး ဖ်းခိဢ္ကစဿဿ္တဘ်ီဃီ ဆီလီၯအလီဿ္အက်ဲ ဖဲဖီဂီၯနိဢ္
အကဿဿ္ခိဢ္ တဿ္လူဿ္ဖိတဖ်ဿဢ္ အလူဿ္ခိဢ္ကိး၀ဲလဿဒ့ဢ္မုဿ္ဘဿန႔ဢ္လီၯ. ဆဿကတီဿ္ဖဲယိၯသ့ဢ္
တဖဢ္ တုၯဃီၯ၀ဲဖဲတဿ္လီဿ္န႔ဢ္ ယိၯအခိဢ္တီၯ၀ဿ္နဿ္ တဂၯထုးထီဢ္အက်ိ ဒီးခးထီဢ္ကဒီး၀ဲ
တထံဢ္ၾကဳဿ္ဖ းဒိဢ္ဆူမူခိဢ္ န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
တဿ္သီဢ္ၾကဳဿ္စံးမ့ဿ္လီသဲ
မ့ဿ္လဿယိၯတီၯ၀ဿ္နဿ္ဟဲ
တီၯ၀ဿ္နဿ္တုၯလီၯဖွးဂီၯ
ကူဢ္န႔ဿ္ပဖိမုဢ္ကနီၯ
ယိၯဖိဟဲလဿ၀့ဿ္ကံဿ္မဲ
ကူဢ္န႔ဿ္ပဖိမုဿ္ယဲၯဖဲ.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ပာ္လီၯအတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္ဖဲန႔ဢ္ ဒီး ပာ္လီၯစ့ဿ္ကီးအက်ိဢ္အစ့

အဃၯတဖဢ္ လဿကသ့ဢ္တီန႔ဿ္အီၯတဖဢ္ဖဲန႔ဢ္လီၯ. စ့လဿကသ့ဢ္တီ၀ဲတဖဢ္အံၯ ဃဿတုၯ
ဒဢ္လဲာ္ ကသ့ဢ္အပ်ိဿ္က့ဢ္ ဘဢ္မးအသးလီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
တီစ့ညဢ္ဆူကီဿ္ဖွးဂီၯ
ကသ့ဢ္အတီၯလီၯက်ဲၯက်ီၯ
နာ္သဿဆံဆိမိဢ္လဿဘု
စ့ည ဢ္အထံကပုာ္လုး
၀့ဿ္ကံဿ္မဲကျပဳဿ္ကျပီၯ
စ့ည ဢ္အဖီတလီကီ
န႔ဿ္ဖီဂ့ၯဆိမိဢ္ပာ္စဿၯ

21
စ့ည ဢ္အဘ်ံးက်ဿဿ္ကထဿ.

ယိၯအခိဢ္အံၯ မဿအပ်ဲဿ္တ့ထီဢ္န႔ဿ္တဿ္လီဿ္တဿ္က်ဲ တဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္ဖဲ တဿ္လူဿ္အဖီခိဢ္

ဖဲတဿ္လူဿ္ဒ့ဢ္မုဿ္ဘဿအဒီခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. ကရဿဿ္တံဿ္ဃာ္အဃဿၯ၀းတရံး ပာ္ဟိ၀ဲဒဢ္ထဲၾတဲၯတဘ့ဢ္
အလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲကရဿဿ္အခီဢ္ထံး၀း၀းန႔ဢ္ ခူဢ္တရံးကဒီး၀ဲ တဿ္ပူၯ၀းတရံးကရဿဿ္
ဒီဖ်ဿဢ္ညါန႔ဢ္လီၯ. တဿ္ပူၯအံၯအယိာ္အိဢ္ ၉ ပ်ဿ္ ဒ္သိးပွၯလဲၯမၯဆူးမၯဆါအီၯ သုတသ့ဘဢ္
တဂ့ၯန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ထီလဲၯလဿမူသီဢ္ရူဿ္ရူဿ္
ဂိၯပွဿ္စံးတီၯ၀ဿ္နဿ္တုၯ
တီၯ၀ဿ္နဿ္ဆဲးတိဢ္က့ဢ္က်ီၯ
ကိးလီၯပဖိမုဢ္ကနီၯ.

ဖဲမုဿ္ဆါခီအဆဿကတီဿ္ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္မ့ဿ္ဟးထီဢ္လဿကရဿဿ္ခ်ဿန႔ဢ္ အိးထီဢ္အၾတဲၯ လူဢ္ဃီၯ

အတိၯလဿတဿ္ပူၯအခိဢ္ဒူ ခီဃီၯ၀ဲ၀ံၯ က့ၯထုးႏုာ္က့ၯအတိၯ လဿကရဿဿ္ပူၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္ဟဲက့ၯ
ကဒါ မဿအသကိးလူဢ္ဃီၯန႔ဿ္အတိၯဒီး ဟဲက့ၯပိာ္ဃီၯ၀ဲဒဢ္၀ံၯ ထုးဃီၯက့ၯ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္
မုဿ္နၯခီအဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ ထုးဃီၯက့ၯအတိၯ ဒီးကးတံာ္ဃာ္ဒဢ္အၾတဲၯ ဒီနၯက်ဿၯန႔ဢ္လီၯ.
ပွၯကညီသူဢ္က့သးပွဿ္တဖဢ္ တုၯမ့ဿ္အ၀ဲသ့ဢ္ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ လဿယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ ဟဲ၀ဲအါအါ
ဂီဿ္ဂီဿ္ ဒီးဆီလီၯအတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္ဖဲအံၯ လီၯဂာ္ဒ္သိးကဟဲဃုဒုဢ္ဃုဒါ ဒီး အီၯအဃိ၊
အ၀ဲသ့ဢ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီး ကတီၯပာ္အသးန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ဟဲအိဢ္ဖဲန႔ဢ္ယံာ္ထီဢ္ ပွ႔ၯတဿ္
ဆါတဿ္ရ့တံၯရ့သကိးဒီး ပွၯကညီဒီး ကြဲမုာ္ပွၯကညီသူဢ္က့သးပွဿ္တဖဢ္ လဿကဟဲဟးအိဢ္
သကိး အီဢ္သကိးအီသကိး စ့ဿ္ကီးဒီးအီၯန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ မၯလဲဢ္မၯကၯ ပွ႔ၯတဿ္
ဆါတဿ္ ရ့ဒီးပွၯကညီသူဢ္က့သးပွဿ္ မုာ္ဒိဢ္မးအဂ့ဿ္န႔ဢ္ ဒ္သိးအ၀ဲသ့ဢ္ ကသ့ဢ္ညါဘဢ္၀ဲဒဢ္
မုဿ္ယဲၯဖဲ အဂ့ဿ္လီၯတံဿ္လီၯဆဲးအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
မုဿ္ယဲၯဖဲအညဢ္၀ါဆွံ
တီၯ၀ဿ္နဿ္လဿဃိဢ္ဟဲရံး.
မုဿ္ယဲၯဖဲအညဢ္၀ါဘီ
တီၯ၀ဿ္နဿ္လဿဃိဢ္ဟဲ၀ီၯ.

22
ပွၯကညီသူဢ္က့သးပွဿ္တဖဢ္အံၯ ရ့လိာ္အသးဒီးယိၯအဃိ၊ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ဒုးအီဢ္ဒုးအီ အီၯလဿ
တဿ္အီဢ္တဿ္အီ ဒ္သံးဖိမ့ၯဖိ ဒီး တဿ္မုာ္ဘဢ္အီၯအဃိ၊ စံး၀ဲဒဢ္လဿ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ မုာ္ဒိဢ္မး
ဒီးရ့တံၯရ့သကိးလိာ္အသး ဘူးဘူးတံဿ္တံဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ဒုးအီပွၯကညီသးပွဿ္တဖဢ္
လဿသံးဒီး သံကြဿ္၀ဲ တဿ္ဂ့ဿ္ဘဢ္ဃး မုဿ္ယဲၯဖဲအဂ့ဿ္ဘဢ္ဆဢ္၊ ပွၯသးပွဿ္တဖဢ္ တတဲ၀ဲဒဢ္ဘဢ္
န႔ဢ္လီၯ.

ယိၯစံးဘဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ လဿပဟဲအိဢ္ဖဲအံၯ တမ့ဿ္လဿပဟဲဒုးထီဒါသုဒီး ဃုတဿ္အ့ဢ္လိာ္ဆိးက့

ဒီးသုဘဢ္. မ့ဿ္ဒဢ္ပဟဲရ့တံၯရ့သကိးဒီး ပွ႔ၯတဿ္ဆါတဿ္ ဒ္သုထံဢ္အသိးန႔ဢ္လီၯ. သုထိးသုဆီ
က်ီဿ္ပနဿ္ ဒီးတဿ္အဂုၯအဂၯ မ့ဿ္အိဢ္ ဟဲဆါန႔ဿ္ပွၯ ပကပွ႔ၯသုတဿ္န႔ဢ္လီၯ. ပဟဲအိဢ္ဖဲအံၯ ပဘု
ပဟု တအိဢ္စ့ဿ္ကီးဘဢ္. သုမ့ဿ္ဟဲဆါန႔ဿ္ပွၯဘုဖိဟုဖိ မ့ၯတီၯမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ မ့ၯတိဿ္ပံာ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ မ့တမ့ဿ္
သုမ့ဿ္ဟဲ၀ံန႔ဿ္ပွၯထံမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ က်ီန႔ဿ္ပွၯလဿသ့ဢ္မုဢ္တဖဢ္စ့ဿ္ကီး သ့၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လဿသုမၯ
န႔ဿ္ပွၯခဲလဿာ္ ပကဟ့ဢ္သုအပွ႔ၯဂ့ၯဂ့ၯ မ့တမ့ဿ္သုမ့ဿ္သးလီလဿ ပွ႔ၯသဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯ ထံဖွံဢ္ခိဢ္က်ီၯ
စ့ဿ္ကီး သုခီလဲသ့၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯသူဢ္က့သးပွဿ္တဖဢ္ မဿအဖိအလံၯဟဲ၀ံဟဲဆါတဿ္ ဒီးဟဲက်ီ
န႔ဿ္ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ အသ့ဢ္မုဢ္ဃိဢ္၀ဢ္ ဒီးဒဿဢ္ န႔ဿ္၀ဲဒဢ္အထံဒ္သိး ကန႔ဿ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္စ့အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ ဟ့ဢ္တဿ္အပွ႔ၯ အခီဢ္ထံးတဘ်ီ ထံတတဿဿ္န႔ဢ္စ့ည ဢ္တရြဲၯ၊ သ့ဢ္မုဢ္တတီ
စ့သဿဆံ၊ ထဿဢ္ဂီၯတဖ်ဿဢ္ ပွ႔ၯသဢ္တစွီၯ ဒီးပွ႔ၯ၀ဲဒဢ္ ကိးမုဿ္နံၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ.

ဘဢ္ဆဢ္ လဿအဂီဿ္တဿ္လီၯဆီမၯအသး တအိဢ္နီတမံၯဘဢ္အဃိ၊ အသးတမံ၀ဲဘဢ္ န႔ဢ္လီၯ.

လြဲန႔ဿ္ကြဲန႔ဿ္ ပွၯကညီသူဢ္က့သးပွဿ္တဖဢ္ ဒုးအီ၀ဲလဿသံးတုၯအမူၯဆါဆါတစု သံကြဿ္၀ဲဒဢ္
တဿ္လီဿ္ဖဲအံၯန႔ဢ္ ပွၯအလီၯဆီအိဢ္တဂၯဂၯဧါ. ပွၯကညီတဖဢ္ ဒ္အမ့ဿ္ပွၯအဲဢ္သံးအဲဢ္မ့ၯ ဒီးအိ
သံးတတိဿ္သံးဘဢ္ အီဢ္မ့ၯတတိဿ္မ့ၯဘဢ္အသိးအဃိ၊ တုၯမ့ဿ္အမဲာ္ဟံးထီဢ္လံန႔ဢ္ တဿ္လဿအိဢ္
ဒီးအီၯတဖဢ္ အိဢ္ခူသူဢ္၀ဲတသ့လဿၯနီတမံၯဘဢ္ အမဲာ္ည ါ ဖဲတဿ္အိဢ္ဒီးအီၯတမံၯလဿ္လဿ္န႔ဢ္
တဲဖ်ါ၀ဲဒဢ္ ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. တုၯပွၯကညီသးပွဿ္တဖဢ္အံၯ တဲဘဢ္ယိၯလဿတဿ္ဂ့ဿ္တဖဢ္န႔ဢ္ ၀ံၯခဲ
လဿာ္ဒီး ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ သ့ဢ္ည ါ၀ဲဒဢ္လဿ တဿ္ဂ့ဿ္အံၯလီၯတံဿ္လံန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ယိၯသ့ဢ္
တဖဢ္ ဆိမိဢ္၀ဲဒဢ္လဿ တဿ္အံၯပတထံဢ္မးလဲဢ္၊ မ့ဿ္ပွၯကညီသးပွဿ္တဖဢ္ အံၯမူၯသံးဒီး တဲနါစိၯ
တဿ္ဧါ ပတသ့ဢ္ည ါဘဢ္. ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္တမူၯအခါ ပသံကြဿ္အီၯဘဢ္ဆဢ္ တတဲ၀ဲဒဢ္ဘဢ္. တဿ္အံၯ
မ့ဿ္မးတဿ္ကီလဿပဂီဿ္ဒိဢ္မးန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ တသ့ဢ္ညါ၀ဲလဿ ကဘဢ္မၯ၀ဲဒ္လဲဢ္အဂ့ဿ္
အဃိ၊ က့ၯသံကြဿ္ကဒီး၀ဲလဿ၀ံ လဿကဘဢ္မၯ၀ဲဒ္လဲဢ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္လီၯ.

23
ဖဲသ၀ီဖ်းခိဢ္ဒီး တဿ္လီဿ္ဖဲယိၯတဖဢ္ အိဢ္ဆီလီၯအသးအလီဿ္န႔ဢ္ စီၯစုာ္တစဲးဖိညါန႔ဢ္လီၯ.
ပွၯမ့ဿ္အိဢ္လဿဖ်းခိဢ္သ၀ီ ဒီးလဲၯဆူယိၯအိဢ္တဿ္အလီဿ္န႔ဢ္ ညီႏုဿ္ပွၯလဲၯလဿဖဲဢ္လဲၯက်ိ
ဒီးကဘဢ္ခီဘဢ္ထံဖိက်ိ လဿအလီၯဆဲးဖဲဢ္လဲၯလိာ္အံၯ အိဢ္၀ဲဒဢ္ တဘ်ဳးဘိညါန႔ဢ္လီၯ. တုၯႏုၯ
တစု ၀ံစံးဘဢ္ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ဒ္အံၯ ထံဖိက်ိကိးဘိဒဲးလဿ ပွၯဟဲခီဘဢ္တဖဢ္န႔ဢ္ သုဘဢ္ကြဿ္
နီဢ္ဒီး ဃုထဿန႔ဿ္ထံဖိက်ိလဿ ပွၯမုာ္အီၯတဖဢ္ႏြံဘိ၀ံၯ တ့ထီဢ္ထံမိၯဘိ ဒီးတဿ္အိဢ္ဘွံးအလီဿ္
လဿပွၯကအိဢ္ဘွံးအိဢ္သါ သ့စုသ့ခီဢ္ အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. လဿတဿ္အိဢ္ဘွံးအလီဿ္ကိးတီၯဒဲးန႔ဢ္
ပာ္လီၯနပွၯ တတီၯသဿဂၯလြံဿ္ဂၯ တတီၯသဿဂၯလြံဿ္ဂၯ ကိးတီၯဒဲး လဿကကြဿ္ဟုဢ္တဿ္အ ဂီဿ္
တက့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯလဿအဟဲ၀ံဟဲဆါတဿ္တဂၯလဿ္လဿ္ အ၀ဲသ့ဢ္မ့ဿ္ဟဲတုၯဖဲတဿ္အိဢ္ဘွံး
အလီဿ္န႔ဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္ကအိဢ္ဘွံးအိဢ္သါ အီထံအီနိ ဒီးသ့စုသ့ခီဢ္ဖဲန႔ဢ္ ကိးဂၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ. ပွၯလဿ
အအီထံသ့ဢ္တဖဢ္အက်ါ သုမ့ဿ္ထံဢ္ဘဢ္ပွၯလီၯဆီတဂၯဂၯန႔ဢ္ ဖီဢ္တံဿ္ဃာ္အီၯ၀ံၯ ဟဲက့ၯကိး
က့ၯအီၯ ဆူနအိဢ္န႔ဢ္တက့ဿ္. ပိာ္မုဢ္လဿသုလိဢ္ဘဢ္ န႔ဢ္ကမ့ဿ္ပိာ္မုဢ္အ၀ဲန႔ဢ္လီၯ. တကးဘဢ္
သုကဘဢ္သူလဿာ္အါထီဢ္ဒံး သုက်ိဢ္ဖိစ့ဖိတဖဢ္ ဒီးမၯဒိဢ္ထီဢ္တဿ္အပွ႔ၯကလံၯသ့ဢ္တဖဢ္
စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. ဒ္၀ံစံး၀ဲအသိး ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္မၯထြဲ၀ဲ ၀ံအတဿ္ကတိၯအခံ ကိးထံဢ္ဒဲးန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
၀ံမီဿ္အိဢ္လဿကီဿ္ကံဿ္မဲ
နဲဢ္န႔ဿ္၀ဲယိၯဖိအက်ဲ
၀ံမီဿ္နဲဢ္န႔ဿ္ယိၯဖိက်ဲ
ယိၯဖိလူၯထြဲဘဢ္စဲးစဲး
၀ံတဲဘဢ္ယိၯဖိတဘ်ီ
နဘဢ္အဿဢ္လီၯပွၯကညီ
ထံမိၯဘိႏြံတီၯလဿက်ဲ
လဿကဖီဢ္န႔ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲ

စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ တ့ထီဢ္ကဒီး တဿ္အိဢ္ဘွံးအိဢ္သါအလီဿ္ ဒီး ထံမိၯဘိတဖဢ္ ဖဲထံ

ဖိက်ိလဿပွၯဟဲခီဘဢ္တဖဢ္ ကိးဘိဒဲးဒီး ဆီလီၯခူသူဢ္ အပွၯကိးတီၯဒဲး လဿကကြဿ္ဟုဢ္တဿ္
အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ဟ့ဢ္ဒိဢ္ထီဢ္တဿ္ဖိတဿ္လံၯအပွ႔ၯ ဒ္သိးပွၯကသူဢ္ပိဿ္သး၀းဒီး
ဟဲ၀ံဆါ တဿ္အါအါအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ . ယိၯဟ့ဢ္အါထီဢ္၀ဲ ထဿဢ္တဖ်ဿဢ္ ပွ႔ၯသဢ္တမီ၊ မ့ၯတီၯသဿဆံ
စ့သဿဆံဘး၊ တကးဘဢ္ ဒံသဢ္တဖ်ဿဢ္စ့သဿဆံ စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. ထံက်ိႏြံဘိလဿယိၯတ့ထီဢ္
တဿ္အိဢ္ဘွံးအလီဿ္ ဒီးထံမိၯဘိလဿပွၯဟဲခီဘဢ္တဖဢ္မ့ဿ္၀ဲ ထံဒီလိာ္၊ ယိၯကိးထဢ္၊ ဆီဟုထဢ္၊
တအ့ထဢ္၊ ဂ့ဿ္ခဢ္ထဢ္၊ မုဿ္ႏြဲၯထဢ္၊ ဒီး သံငၯထဢ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯကညီသးပွဿ္တနီၯ ဆိမိဢ္

24
၀ဲလဿ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯဟဲပွ႔ၯတဿ္ဒီး ဟ့ဢ္တဿ္အပွ႔ၯဂ့ၯတဘဿးညါအံၯ န႔ဢ္ မ့ဿ္အဟဲကူဢ္ဟဲ
လီဘဢ္ဖုးတဿ္တမံၯမံၯဧါန႔ဢ္ ပတသ့ဢ္ညါဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯဒူဖိသ၀ီဖိသ့ဢ္တဖဢ္ နဿ္ဟူ၀ဲလဿ
ယိၯဟ့ဢ္တဿ္ပွ႔ၯ ဂ့ၯထီဢ္ဒိဢ္မးအဃိ အ၀ဲသ့ဢ္သူဢ္ခုသးခု၀ဲ ဒီး ဟဲ၀ံဆါတဿ္အါန႔ဿ္ဒံးအလီဿ္န႔ဢ္
လီၯ. ပွၯလဿအဟဲ၀ံဟဲဆါတဿ္တဖဢ္ ဟဲ၀ဲဒဢ္တုၯထံက်ိဖိဒီး အိဢ္ဘွံးအိဢ္သါ၊ အီထံအီနိ၊
သ့စုသ့ခီဢ္ ပိာ္သကိးတဲသကိးတဿ္အဲးအးအဲးအး လဿတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီအပူၯန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ယိၯ
အိဢ္လဿတဿ္လီဿ္သဒဿတဖဢ္ ကြဿ္စူဢ္အီၯန႔ဢ္ တသ့ဢ္ည ါ ၀ဲဒဢ္နီတဂၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲ
တခီ ပွၯလဲၯ၀ံလဲၯဆါတဿ္ဘဢ္ဆဢ္ အ၀ဲတလဲၯ၀ဲဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. အိဢ္ဒဢ္လဿအဟံဢ္ဒီး မၯဒဢ္အ
ကစဿ္အတဿ္မၯ လဿဟံဢ္လဿဃီန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ညါလီၯဆိအသးလဿ အမ့ဿ္လဲၯန႔ဢ္ တမ့ဿ္
လဿအကဟဲက့ၯဘဢ္လဿၯဘဢ္အဃိ၊ အတံၯသကိးကြဲအီၯဘဢ္ဆဢ္ တကနဢ္ဃုာ္၀ဲဒဢ္ဘဢ္
န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲအိဢ္ဒဢ္လဿအဟံဢ္ အံးထြဲကြဿ္ထြဲဒဢ္အထိးဖိဆီဖိ ဒီးဘုးဒဢ္အလုဢ္ယၯဒဢ္အထဢ္
ဒ္အသးအဲဢ္ဒိးမၯ၀ဲဒဢ္ လဿအဟံဢ္ဖိဃီဖိအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ယိၯဖိလီလီၯမုဿ္ယဲၯဖဲ
ထံတတဿဿ္စ့ညဢ္သဿရြဲၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိကူဢ္သံ
ဃိဢ္တဆံစ့နီဢ္သဿဆံ
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိသးလီ
ထဿဢ္တဖ်ဿဢ္စ့နီဿ္တမီ
မၯတန႔ဿ္စီတသးမံ
ဒံတဖ်ဿဢ္စ့နီဿ္သဿဆံ.

ယိၯမၯန႔ဿ္မုဿ္ယၯ
ဲ ဖဲအဂ့ဿ္

မုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲလဿ ပွၯမုဢ္ကနီၯဖိ၊ ဖိဢ္သဢ္ခြါဖိဒီး ဖိဒံဖိသဢ္တဖဢ္ လဲၯ၀ံ

လဲၯဆါတဿ္ ဒီးမၯန႔ဿ္ဘဢ္၀ဲစ့အါမးအဃိ၊ မုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ ကြဿ္၀ဲဒီးသးလီစ့ဿ္ကီး၀ဲစ့
အဃိ၊ မဿ၀ဲအဖိမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ လဲၯဃုာ္စ့ဿ္ကီး၀ဲလဿပွၯအသိးန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲတခီတဲဆဿအမိဿ္
မိဧဿ၊ ပွၯဂၯမ့ဿ္လဲၯန႔ဢ္ကလဲၯဒဢ္၀ဲ တဿ္လဿပွၯအါပွၯဂီဿ္အက်ါန႔ဢ္ယဟးတမုာ္ဘဢ္အဃိ ယအိဢ္
ဒဢ္လဿဟံဢ္ဒီး မၯဒဢ္ဟံဢ္ဃီအတဿ္မၯန႔ဢ္လီၯ. ဒ့မုဢ္နီဿ္သဒါ မ့ဿ္လဲၯပာ္စဿၯ၀ဲတဂၯန႔ဢ္ ဘဢ္လံ
န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္တဲဆဿအီၯ ပွၯကညီအက်ါနဟးတမုာ္ နအဲဢ္ဒိးဟးလဿမတၯဒုအက်ါ

25
လဲဢ္. ပွၯဂၯလဲၯဖံးလဲၯမၯ ဒိးန႔ဿ္က်ိဢ္ဒိးန႔ဿ္စ့ နဲနအိဢ္ဒ္အံၯ နတန႔ဿ္ဘဢ္တဿ္နီတမံၯ ပွၯကယူာ္
စုနဲဢ္ခီဢ္ နၯဒီး ကဒိလိာ္တဲာ္လိာ္အသးလဿနၯ ကတဲ၀ဲလဿနကဿဢ္သံက်ဴသံ ၀ဲပကနဢ္တဘူဢ္
ဘဢ္. နကမဿဒဢ္လဿနပုဿ္သဒါ လဲၯထီဘိန႔ဢ္ နဆိကမိဢ္ မ့ဿ္အဘဢ္ဒ္လဲဢ္. မုဿ္ယဲၯဖဲတခီ တတဲ
ဆဿလဿၯအမိဿ္တဿ္နီတမံၯဘဢ္ အိဢ္ဒဢ္ဘွ႔ဢ္ကလာ္န႔ဢ္လီၯ.

အိဢ္ကဒီးတသီခံသီ အမိဿ္ကလာ္ကဒီးအီၯဒီးစံး၀ဲဒဢ္ ယတဲနၯလဿလဲၯဒီးနသကိး ဒီးဃုန႔ဿ္က်ိဢ္

ဖိစ့ဖိန႔ဢ္ နတကနဢ္ဘဢ္မ့ဿ္အဘဢ္မႏုၯလဲဢ္. တဿ္လဿအဂ့ၯနမ့ဿ္ထံဢ္န႔ဢ္ နသးလီစ့ဿ္ကီးမီၯဧဿ.
မုဿ္ယဲၯဖဲစံးဆဿအမိဿ္ဒီးစံး၀ဲဒဢ္ တဿ္အံၯယမ့ဿ္လဲၯန႔ဢ္ဘဢ္ကညီဧါမိဧဿ. မုဿ္ယဲၯဖဲ အမိဿ္အံၯ ခီဖ်ိ
သးလီက်ိဢ္စ့ဒိဢ္အဃိ၊ တဆိကမိဢ္ဒီးဒြးထံတဿ္ ဒ္အဖိမုဢ္စံးအီၯအသိးအံၯလဿၯဘဢ္. မ့မ့ဿ္တခီ
တဲ၀ဲဒဢ္ အတညီဘဢ္န႔ဢ္ မ့ဿ္အဘဢ္မႏုၯလဲဢ္. နသမူသကိးလဲၯဒီး ဟဲက့ၯဒဢ္ပွီဿ္ပွီဿ္ န႔ဢ္နတထံဢ္
ဘဢ္ဧါ. နလဲၯမ့ဿ္တညီန႔ဢ္ ပွၯအဂုၯအဂၯနာ္က့ လဲၯကညီစ့ဿ္ကီးဧါ. ခဲအံၯပွၯဂုၯပွၯဂၯလဲၯတုၯ
ဟဲက့ၯညီကိးဂၯ နလဲၯဒီးနဟဲက့ၯတညီ တဂၯန႔ဢ္တမ့ဿ္အလီဿ္ဘဢ္. မုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္တဲတဿ္ဒ္
န႔ဢ၀
္ ံၯ လဲၯအဲးန႔ဿ္ဃ့လဢ္ဒီး ဟဲက့ၯတီၯထီဢ္မ့ၯတီၯအဖ်ဿဢ္သဿဆံ လဿကမဿအဖိမုဢ္လဲၯ၀ံဆါ
၀ဲဒဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္ ဆီဖါအိဢ္အိထီဢ္အဆဿကတီဿ္ ပွၯဂဲၯထဿဢ္ဖီအီဢ္တ့ၯအီဢ္၀ံၯ
ပွၯအါဂၯ၀ံထီဢ္အထဿဢ္ဒီး လဲၯသကိး၀ဲအခါ မုဿ္ယဲၯဖဲစ့ဿ္ကီး ဟံးထီဢ္အမ့ၯတီၯ ဒီးထဿႏုာ္၀ဲဒဢ္
လဿအထဿဢ္ပူၯ လဿတဿ္သူဢ္ဃဿသးဃဿအပူၯဘဢ္ဆဢ္ လဿအမိဿ္အမဲာ္ည ါန႔ဢ္ ပာ္ဒဢ္အသး
မုာ္မုာ္ဖိလီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲထဿႏုာ္မ့ၯတီၯလဿထဿဢ္ပူၯ၀ံၯ ကြဿ္လီၯအသးတဿ္အံၯ ယမ့ဿ္လဲၯဒ္အံၯ
န႔ဢ္ တညီဘဢ္ တဿ္အံၯယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ကထံဢ္ဘဢ္ဖုးလဿယမ့ဿ္ပွၯလဿအလီၯဆီအဃိ၊ တဘ်ီ
ဃီမုဿ္ယဲၯဖဲဟံးန႔ဿ္သပဿၯမူး ဒီးဖူသူထီဢ္အလိၯဒီဂၯညါ ဒ္သိး အတဿ္ကပီၯတဖဢ္ ကလီၯဘဿ
ကြံာ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲ ဖူအလိၯလဿသပဿၯမူးဘဢ္ဆဢ္၊ မ့ဿ္ယူဿ္လီၯအထးပ့်ၯထံန႔ဢ္
အကိာ္ယူဿ္ဘိအံၯကပီၯထီဢ္ဖ်ါဒံး၀ဲဒဢ္လဿခိန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ဖူသူနီဿ္သးလဿသပဿၯ
ဆဲးကျပဳဿ္ဖ်ါတလီၯဘဿ
သပဿၯမူးဖူသူနီဿ္သး
တုၯလဿခိဆဲးျပဳဿ္အိဢ္ဖ်ါ.
ဖူထီဢ္နီဿ္လိၯတပဿၯမူး
နီဿ္ညဢ္၀ါဆဲးဂူာ္ဆူမူ.
ဖူနီဿ္ညဢ္လဿတပဿၯဖါ
နီဿ္ညဢ္၀ါဆဲးဂူာ္ဆူထး.

26
မုဿ္ယဲၯဖဲသ့ဢ္ညါလီၯအသးဘဢ္ဆဢ္ ခီဖ်ိလဿအမိဿ္တဂၯမဿဆူဢ္အီၯ ဒီးတဲအီၯဆါဆါအဃိ၊ တူဿ္၀ဲဒဢ္
တန႔ဿ္လဿၯဘဢ္ဒီး ထူတကံထီဢ္အထဢ္လဿအထါ၀ဲဆ့တဘ့ဢ္၀ံၯ ဟံးထီဢ္အမ့ၯတီၯထဿဢ္ဒီး ထဿႏုာ္၀ဲ
လဿအကုပူၯ၀ံၯ လဿတဿ္မဲာ္ထံမဲာ္နိအက်ါ မၯလိာ္ထြဲအမိဿ္ဒီးစံး၀ဲ မိဧဿ၊ တုၯယလဲၯတဿ္မ့ဿ္ယံၯ ယမ့တ
ဟဲက့ၯလဿၯဘဢ္န႔ဢ္ သါပ့ၯနီဢ္ယၯတဂ့ၯ ကတဲာ္ကတီၯန႔ဿ္ယလီဿ္ယက်ဲ ဒီးယထဢ္တထူအံၯဂ့ၯဂ့ၯ
လဿသဿနံဢ္အတီဿ္ပူၯန႔ဢ္ ကြဿ္ထံကြဿ္ဆးအီၯလီၯတံဿ္စ့ဿ္ကီးနီၯ. နမ့ဿ္ထံဢ္တဿ္သြံဢ္ဟဲက့ၯလီၯ
စီၯလဿနကပၯန႔ဢ္ တဘဢ္ဟီဢ္တဂ့ၯ. လဲၯအိးထီဢ္ကြဿ္ယထဢ္ထူန႔ဢ္ နကထံဢ္တဿ္သြံဢ္တဖ်ဿဢ္
ဒီးထြါအီၯလဿဘဲအိဢ္လဿယကုပူၯအံၯ၀ံၯ ဘိဢ္ဘဿအီၯလဿယခီဢ္ဘိဢ္နီၯ. နမ့ဿ္မၯဒ္န႔ဢ္မး
ယကဟဲက့ၯလိဢ္ထီဢ္က့ၯလီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲစံးဘဢ္အမိဿ္ဒ္န႔ဢ္၀ံၯ လဲၯ၀ဲဆူအသကိးအအိဢ္ ဒီးလဲၯ၀ဲ
တပူၯဃီဃုာ္ဒိးအတံၯသကိး လဿတဿ္သူဢ္ဃဿသးဃဿအပူၯန႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ ခီဖ်ိလဿအိဢ္ဒီးတဿ္သူဢ္လီသးကြံ ဒီးတဿ္သးလီတဖဢ္ဖဿဘဿအမဲာ္သဢ္အဃိ

အဖိမုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲအတဿ္ကတိၯတဖဢ္ မ့ဿ္ဟးထီဢ္အပတီဿ္တုၯလဿ အလီၯသးတကဲးမးဘဢ္ဆဢ္၊ မိဿ္နီဿ္
ႏြဲၯအံၯအသးတပဿဿ္ထီဢ္လဿ တဿ္ဆိကမိဢ္ထံနီတမံၯလဿ အဖိမုဢ္အဖီခိဢ္နီတစဲးဘဢ္. မ့မ့ဿ္အိဢ္ဒဢ္လဿ
တဿ္သူဢ္မံသးမုာ္အပူၯ န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯသကိးဃုာ္၀ဲဒီးအတံၯအသကိးတဖဢ္ ဒီးလီၯ၀ဲဖ်းခိဢ္
အလူဿ္တဆီဘဢ္တဆီ တုၯလီၯ၀ဲဒဢ္ဖဲထံက်ိအဆိကတဿဿ္တဘိ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္တဿ္အိဢ္ဘွံးအလီဿ္
ဒီးထံမိၯဘိတဖဢ္ဘဢ္တဿ္တ့ပာ္အီၯမူာ္မူာ္နီဿ္နီဿ္အဃိ အ၀ဲပလီဿ္အသးတုၯဒဢ္လဲာ္ တယူဿ္လီၯ လဿၯ
အထူးပ့်ထံနီတစဲးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯပူၯကြံာ္ထံက်ိႏြံဘိလဿယိၯတ့ပာ္စဿၯထံမိၯဘိဒီးတဿ္အိဢ္
ဘွံးအလီဿ္၀ံၯ ခီဃီၯ၀ဲသဲးလိာ္က်ိဒီး တုၯဃီၯလဿဖွးဂီၯတဘ်ီဃီ ထံဢ္၀ဲပွၯလဲၯပွ႔ၯလဲၯဆါတဿ္အါမး
တကးဘဢ္ အီဢ္လီၯမ့ၯတီၯ အဘ့ဢ္ပူထီဢ္အသးဘူးကတုၯထီဢ္ လဿသ့ဢ္စိးဃဢ္ဃဢ္ ညါန႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯကဒီးဆူညါ တုၯလီၯလဿနိဢ္ပီၯခီ အပ်ီမုဿ္ဃါအပူၯတဘ်ီဃီ အသးအံၯဒ္ယံာ္ဒ္
ဃဿထီဢ္၀ဲဒဢ္ကြ႔ဿ္ကြ႔ဿ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲမ့ဿ္တအဲဢ္ဒိးလဲၯဘဢ္ဆဢ္ ခီဖ်ိလဿအမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯမဿဆူဢ္
အီၯအဃိ ဘဢ္မၯလဿပွဲၯဒဢ္အမိဿ္အတဿ္ဘဢ္သး လဿတဿ္သူဢ္ကတံာ္သးကတံာ္အပူၯန႔ဢ္လီၯ.
နိဢ္ပီၯခီအပ်ီလဿမုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯခီဘဢ္၀ဲန႔ဢ္ အိဢ္တုၯခဲကနံဢ္အံၯဒီး တဿ္လီဿ္ဖဲပွၯအီဢ္လီၯမ့ၯတီၯ
ဘ့ဢ္ပူထီဢ္အသးအလီဿ္န႔ဢ္ ပွၯကိးက့ၯအီၯလဿ မ့ၯတီၯဒ့တုၯမုဿ္မဆါတနံၯ အံၯန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
မုဿ္ယဲၯဖဲအညဢ္၀ါဘီ
ဟးယဲၯယီၯခီနိဢ္ပိၯခီ
မုဿ္ယဲၯဖဲအညဢ္၀ါဆွံ
ဟးယဲၯယီၯခီနိဢ္ပီၯနံၯ
ကန႔ဿ္ဘဢ္ဖိမုဢ္တဂၯ

27
မ့ၯတီၯလဢ္ပူထီဢ္အသး
ကန႔ဿ္ဘဢ္ဖိမုဢ္လိဢ္ဘိ
မ့ၯတီၯလဢ္ဃူလဿသ့ဢ္စိး

မုဿ္ယဲၯဖဲဒီး အတံၯသကိးတဖဢ္ လဲၯတုၯလဿယိၯအိဢ္တဿ္အလီဿ္ ဒီးဆါ၀ဲအမ့ၯတီၯအံၯ လဿာ္

ကြံာ္၀ဲဒဢ္တဘ်ီဃီန႔ဢ္လီၯ. ဖဲယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အိဢ္တဿ္အလီဿ္န႔ဢ္ ပာ္လီၯ၀ဲဒဢ္ဒီးထံဖိနိဖိတကး
ဘဢ္ တၯဆံဢ္ထံဒီး တဿ္အီဢ္တဿ္အီတဖဢ္ ဒ္သိးပွၯကိးဂၯဒဲးမ့ဿ္ဟဲန႔ဢ္ ကအီဢ္ကအီ၀ဲဒဢ္အဂီဿ္
ဒီးပွၯလဿအအီထံအံၯမ့ဿ္လီၯဆီတဂၯဂၯန႔ဢ္ ကဖီဢ္ဃာ္၀ဲဒဢ္တဘ်ီဃီဖဲန႔ဢ္လီၯ. ပွၯလဿအလဲၯ
တုၯတဂၯလဿ္လဿ္န႔ဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္အီဢ္တဿ္အီတဿ္ အီထံအီနိလဿယိၯပာ္လီၯ၀ဲ တဖဢ္နဢ
႔ ္ကိးဂၯဒဲးလီၯ.
မ့မ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲတဂၯအံၯ ဟဲတုၯတဿ္ကိဿ္ တဿ္မိဢ္အီအသးလဿထံ အသးကိဿ္အူဒိဢ္မး ထံဢ္ထံဘဢ္ဆဢ္
အီ၀ဲတဘူဢ္ဘဢ္ မ့ဿ္အီထံန႔ဢ္ ပွၯကထံဢ္တဿ္လီၯဆီမၯအသးဒီးအီၯအဃိ ကီၯ၀ဲဒဢ္ကစုဒုန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္
အတံၯသကိးတဖဢ္ တဿ္ကိဿ္အသး အဲဢ္ဒိးအီထံ ဒီးအီ၀ဲသကိးပွီဿ္ပွီဿ္ လဿယိၯပာ္လီၯ၀ဲဖဲ အအိဢ္ဆိး
အလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အိဢ္အလီဿ္န႔ဢ္ ဆီလီၯ၀ဲဒီးစီၯပီဿ္လဿကစီၯတဿ္အဂီဿ္ ဒီးဒါလီၯ၀ဲဒီး
ခ်ီဢ္ဖးလဲဿ္တဘ့ဢ္ ဂဿ္လီၯစ့ညဢ္တဖဢ္ ပွဲၯပွဲၯလဿအပူၯ ဒ္သိးကလြဲန႔ဿ္ပွၯသူဢ္ပွၯသးအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ထံဢ္လီၯတဿ္ဒ္န႔ဢ္တဘ်ီဃီ အသူဢ္ကနိးအသးကနိးတုၯဒဢ္လဲာ္ တအဲဢ္ဒိးဆါလဿၯအမ့ၯ

တီၯလဿၯဘဢ္ ဒီးအဲဢ္ဒိးဟဲက့ၯစံဢ္ခိဢ္ခံ က့ၯ၀ဲတဘ်ီဃီ ဆူအဟံဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲဆါအမ့ၯတီၯ၀ံၯ
ကြဲက့ၯအသကိးတဖဢ္ တဘ်ီဃီဘဢ္ဆဢ္၊ အတံၯသကိးစံးဆဿအီၯလဿ တဿ္ကိဿ္ပကအိဢ္ဘွံးဒံး တစိဿ္
ဖိ၀ံၯမးပကက့ၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯခီဖ်ိ ဖူဘဿအလိၯလဿတပဿၯမူး အိဢ္ဖ်ါသူကြံးသူကြးအဃိ ယိၯ
သ့ဢ္တဖဢ္အံၯ တပာ္သူဢ္ပာ္သး၀ဲ ဒီးတကနဢ္ဃုာ္စ့ဿ္ကီးအီၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္တခီ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္
အိဢ္ခိးကြဿ္ဒဢ္ ပွၯလဿအအိဢ္ဖ်ါကဆွဲကဆွီ ဒီးအိဢ္ဖ်ါဒိဢ္တဿ္ဂ့ၯလီၯအဲဢ္သ့ဢ္တဖဢ္ န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ဟံးထီဢ္ယြဲဿ္ယိၯဖိဆ့ဢ္နီၯ
ကညီဖိလူၯအီဢ္လူၯအီ
ဟံးထီဢ္ယြဲဿ္ဟံးထီဢ္ဒီးစ့
ကညီကြဿ္ဒီးနံၯဒီးအ့
ဖွးဂီၯပူၯယိၯဖိဆ့ဢ္နီၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲအမဲာ္ထံလီၯ
ယိၯဖိလီလီၯမုဿ္ယဲၯဖဲ
ဃိဢ္တ၀ံစ့နီဿ္သဿရြဲၯ
မ့ၯတီၯသဿဆံစ့သဿရြဲၯ

28
ဒိးကီအီၯလဿမုဿ္ယဲၯဖဲ
ၾတဴဿ္လီၯစ့လဿခ်ီဢ္မုဿ္ပူၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲသုတအီဢ္လူၯ
ထူဖီစ့ဖီလဿဖွးဂီၯ
တုၯအိဢ္သုသုတသးလီ.
ဖွးဂီၯပူၯယိၯဖိဆ့ဢ္နီၯ
ကညီဖိအကီဿ္လီၯပွီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲတဿ္ကိဿ္အသး အဲဢ္ဒိးအိဢ္ဘွံး၀ဲဒိဢ္မး ဘဢ္ဆဢ္အိဢ္ဘွံး၀ဲဒဢ္တဘူဢ္ဘဢ္ၟ ကြဲဟဲက့ၯ

အတံၯသကိး စ့ဿ္ကီးတန႔ဿ္ဘဢ္အဃိ၊ မုဿ္ယဲၯဖဲဃဢ္က့ၯအသးဒီး ဟဲက့ၯ၀ဲဒဢ္ထဲတဂၯဧိၯန႔ဢ္
လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ လဿအခီဢ္ထံး မ့ဿ္ဟဲဒီးအတံၯသကိးဘဢ္ဆဢ္ ဟဲက့ၯကဒါက့ၯတခီ ဘဢ္
ဟဲက့ၯဒဢ္ထဲတဂၯဧိၯ လဿတဿ္ဘဢ္ယိဢ္ဘဢ္ဘွီအဖီခိဢ္ ခီဖ်ိတဿ္မၯလဿပွဲၯန႔ဢ္ အမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯ
အတဿ္လိဢ္ဘဢ္ အဃိန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ဒီနံၯညါအတီဿ္ပူၯ ဟးတဿ္ကိဿ္အသး တအီဘဢ္
ထံဘဢ္. အထးပ့်ၯထံဒဢ္လဲာ္ တယူဿ္လီၯ၀ဲဘဢ္အဃိ၊ ဟးတဿ္ဒ့ဢ္စဿၯယံၯထီဢ္ အသးကိဿ္ အူ
ဒ္ဒိဢ္ထီဢ္န႔ဢ္လီၯ. ကြဿ္လီၯထံက်ိဖိလဿအဟဲက့ၯခီဘဢ္တဖဢ္အံၯ အဲဢ္ဒိးအီ၀ဲဒိဢ္မးဘဢ္ဆဢ္
အီ၀ဲတဘူဢ္အဃိ တအီဒံး၀ဲဘဢ္. ဟဲက့ၯခီပူၯကြံာ္၀ဲထံဖိက်ိ အဂၯတဖဢ္ ဒီးထံဖိက်ိ လဿယိၯ တ့
ပာ္စဿၯတဿ္အိဢ္ဘွံးအလီဿ္ ဒီးထံမိၯဘိ တဖဢ္အံၯတဘ်ဳးတီၯလံဘဢ္ဆဢ္၊ တထံဢ္စ့ဿ္ကီးပွၯနီ
တဂၯဘဢ္အဃိ ဆိကမိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္လဿ အသး တဿ္အံၯယမ့ဿ္အီထံနာ္က့ ပွၯထံဢ္လဿၯယၯကီ
ပ်ာ္လဲဢ္၊ ဘဢ္ဆဢ္ယတအီဒံးဘဢ္ ယကကီၯဒံးဒီး ယကက့ၯဒံးဆူညါတစဲးန႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲဟဲ က့ၯထဲတဂၯဧိၯ လဿတဿ္ပ်ံၯတဿ္ဖုးဒီး တဿ္ဘဢ္ယိဢ္ဘဢ္ဘွီအပူၯကစုဒုဖိ တလဿ၀ဲ

ထံဖိက်ိတဘိဘဢ္တဘိ၀ံၯ တုၯဃီၯ၀ဲဒဢ္လဿ ယိၯခိးလိာ္က်ိတဘ်ီဃီ တဿ္ဘွံးအသးတကးဘဢ္
အကိာ္ယူဿ္စ့ဿ္ကီးဃ့ထီ တဿ္မိဢ္အီအသးလဿထံဒိဢ္မးဟး၀ဲတကဲလဿၯဘဢ္. အဲဢ္ဒိးအီထံတကး
ဘဢ္ တဿ္သဢ္၀ံၯစ့ဿ္ကီးအသးအဃိ၊ ကြဿ္၀ဲအခိဢ္အဃဿၯ တထံဢ္စ့ဿ္ကီးပွၯနီတဂၯဘဢ္
တဿ္သီဢ္တဿ္သဲလဿအလီၯဆီစ့ဿ္ကီး တနဿ္ဟူ၀ဲနီတမံၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ မ့မ့ဿ္၀ဲပွၯက
စဿဿ္ခိဢ္ဖိ တဂၯဘဢ္ဆဢ္ ခီဖ်ိဒီတနံၯညါ အတီဿ္ပူၯ ဟး၀ဲလဿတဿ္ဘဢ္ယိဢ္သးအုး အတ၀ဿပူၯ
အဃိ တအီဢ္တဿ္အီတဿ္၊ တအီထံအီနိ တုၯဒဢ္လဲာ္ အထးပ့်ၯထံတဖဢ္ယူဿ္လီၯ၀ဲတဘူဢ္ဘဢ္
အဃိ အဂံဿ္အဘါစ့ဿ္ကီးလီၯစဿ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲ က့ၯတုၯဖဲ ယိၯခိးထဢ္အံၯ တဿ္သဢ္ ၀ံၯ
အသးလဿမ့ၯဒိဢ္ထီဢ္ဒီး တဿ္သူအသးလဿထံတုၯဒဢ္လဲာ္ ထြဲထီဢ္အခီဢ္တန႔ဿ္လဿၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ယဲၯဖဲဟဲက့ၯတဿ္ဒ့ဢ္စဿၯ အံၯယံၯတ့ဿ္မးလံ ဟးစ့ဿ္ကီးတန႔ဿ္လဿၯအါအါဘဢ္. တကးဘဢ္

29
ကြဿ္ထီဢ္၀ဲကစဿဿ္ဖ်းခိဢ္ လဿကဘဢ္က့ၯထီဢ္၀ဲအံၯ မ့ဿ္မးတဿ္ဘွံးသူဢ္တီၯသးလဿအဂီဿ္ဒိဢ္မး
အဃိ၊ ဆိမိဢ္၀ဲတဿ္အံၯ သံဂ့ၯမူဂ့ၯ ယကအီထံဖဲအံၯန႔ဢ္လီၯ. ယမ့ဿ္တအီဘဢ္ဆဢ္ တမ့ဿ္လဿ
ယထီဢ္ကစဿဿ္အံၯ ကထီဢ္ဘး ဒီးယက့ၯကတုၯလဿၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲကြဿ္တရံး
တဿ္လဿအကပိာ္ကပၯ အခိဢ္အဃဿၯ၀းတရံးဘဢ္ဆဢ္ တထံဢ္ပွၯနီတဂၯအဃိ အ၀ဲဆ့ဢ္နီၯလဿ
တဿ္အိဢ္ဘွံးအလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯလဿ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္တ့ပာ္၀ဲ ဒီးအိဢ္ခိးစ့ဿ္ကိးအသကိးဖိတဖဢ္ဖဲန႔ဢ္
လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ အတံၯသကိးတဖဢ္ တဟဲက့ၯပဿဿ္ထီဢ္နီတဂၯဘဢ္၊ ဒိကနဢ္၀ဲပွၯကလုဿ္စ့ဿ္ကီး
တသီဢ္နီတဂၯဘဢ္. နဿ္ဟူဒဢ္ထဲထိဢ္ဖိလံဢ္ဖိ တဖဢ္အီဢ္သ့ဢ္သဢ္၀ဢ္သဢ္ ဒီးပွ႔ၯသီဢ္ဒဢ္ဒ္
အက်ိာ္အသိးန႔ဢ္လီၯ.

တုၯႏုၯတစု မုဿ္ယဲၯဖဲဘ့ဢ္လီၯကြံာ္အကု၊ အခိဢ္ဖဿဢ္၊ အစုဘိဢ္ခီဢ္ဘိဢ္၀ံၯ သ့ခုဢ္လီၯ၀ဲအစုအခီဢ္

ဒီးပ်ဿ္ကဆွီထီဢ္အမဲာ္အနါန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲသ့စီထီဢ္အလိၯအယီဿ္တဘ်ီဃီ သပဿၯမူးတဖဢ္
ယြၯကြံာ္၀ဲဒဢ္ခဲလဿာ္ အိဢ္ဖ်ါထီဢ္ဒဢ္လဿ အညဢ္ ကပုာ္လုး၀ါကလဿၯခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိလဿမၯ
ဘဢ္စီဢ္အသးဒီးထံ၊ မၯဟူးမၯ၀းအသးအဃိ၊ အနဿ္တကၯထံးမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ အတံာ္လာ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ အခီဢ္
ကစဿဿ္လာ္မ့ဿ္ဂ့ၯ အိဢ္ဖ်ါလဲၯကၾတ့ဢ္ကၾတ့ဢ္ တဘ်ီဃီ ယိၯလဿအအိဢ္ခိးကြဿ္စူဢ္တဿ္
တဖဢ္အံၯ ထံဢ္၀ဲတဘ်ီဃီ ကြဿ္ထံ၀ဲဒဢ္လီၯတံဿ္လီၯဆဲးန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒဿဢ္ထီဢ္ထံလဿ အစု
ညါသးက၀ီၯပူၯအီထီဢ္၀ဲဒီး ယူဿ္လီၯ၀ဲတဘ်ီဃီ အကိာ္ယူဿ္ဘိကပီၯထီဢ္ မ်ဿ္တထံဢ္ဃီဖးဒိဢ္န႔ဢ္
လီၯ. ယိၯလဿအကြဿ္စူဢ္တဿ္တဖဢ္အံၯ ဖဲအထံဢ္ဘဢ္တဿ္ကပီၯအံၯ ဖုးဘဢ္မးအသးဖးဒိဢ္
ဒီးသ့ဢ္ည ါ၀ဲဒဢ္လဿ ပိာ္မုဢ္ဖိလဿအလီၯဆီတဂၯန႔ဢ္ ကမ့ဿ္မးပိာ္မုဢ္ဖိအ၀ဲအံၯန႔ဢ္လီၯ.
ဖဲန႔ဢ္တဘ်ီဃီ ယိၯလဿအခိးတဿ္တဖဢ္ စံးကတိၯလိာ္သကိးအသး၀ံၯ လဲၯလီၯဆူမုဿ္ယဲၯဖဲ
အအိဢ္၊ က၀ီၯဃာ္၀ဲ ဒီးဖီဢ္တံဿ္ဃာ္၀ဲဒဢ္တဘ်ီဃီန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
မုဿ္ယဲၯဖဲသံငၯဖဲဢ္လ့ၯ
အီလီၯထံယိၯဖိကြဿ္ဂ့ၯ
အီလီၯဘဢ္ထံဖိတကြံး
နီဿ္ဃဿၯထံးယိၯ၀းတရံး
ထံဖိတကြံးနီဿ္အီဘဢ္
နီဿ္ကပၯယိၯဖိအိဢ္၀း
အီထံ၀ံၯဟးထီဢ္ဆူခိ
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိစိာ္ဖ်ိး
အီထံ၀ံၯယိၯဖိစိာ္ဖး

30
မုဿ္ယဲၯဖဲထြဲဆူကီဿ္ဂၯ.

ဖဲန႔ဢ္အခါ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ကတိၯသကိးတဿ္တစဲးတမွဲး၀ံၯ ဖီဢ္ဃာ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီး က့ၯကိး

လီၯကဒါက့ၯ ၀ဲဆူအလီဿ္ခံ ဆူယိၯအခိဢ္တဂၯအိဢ္အလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ တုၯမ့ဿ္
အဖီဢ္န႔ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲတဘ်ီဃီ အသူဢ္ခုအသးခုဒိဢ္မး ဒီးနံၯက၀ဲဿ္ပ်ီဿ္ကဒီ သကိး၀ဲတကူဢ္သ့ဢ္န႔ဢ္
လီၯ. မ့မ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲတခီ ပွဲၯဒီးတဿ္ကိဿ္တဿ္ဂီၯ လဿအသးပူၯ ဒီးတဿ္မဲာ္ထံမဲာ္နိ လဿဒီတနံၯညါ
အတီဿ္ပူၯလံန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ဖဲယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ဟဲလီၯက၀ီၯအီၯဒီး ဖီဢ္တံဿ္ဃာ္အီၯအခါ
ကဃ့ဿ္ပူၯဖ်ဲး အသးဘဢ္ဆဢ္ ဃ့ဿ္၀ဲတကဲလဿၯ ကဂဲၯပ် ဳဿ္ စ့ဿ္ကီး အဂံဿ္အဘါတအိဢ္လဿၯ
ခီဖ်ိလဿတဿ္ပ်ံၯတဿ္ဖုး ဒီးတဿ္သူဢ္လီၯဘဲ သးလီၯဘဲတဖဢ္ လုာ္ဘဿအီၯအါကဲဢ္ဆိးအဃိ
န႔ဢ္လီၯ. ဖဲယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ က့ၯကြဲလီၯမုဿ္ယဲၯဖဲအခါ မုဿ္ယဲၯဖဲအတံၯသကိးလဿအလဲၯဆါဃုာ္
ဒီးအီၯတဖဢ္ ဟဲက့ၯထီဢ္ဘဢ္သဂဿဿ္ဒီးအီၯဖဲ က်ဲတီၯန႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ လဿတဿ္မဲာ္ထံမဲာ္နိအက်ါ ဘ်ံးလီၯ၀ဲအကုဃုာ္ဒီး စ့ည ဢ္သဿဆံဘး လဿ ထဿဢ္ပူၯ

လဿအမိဿ္သးလီ၀ဲ ၀ံၯ မဿ၀ဲအတံၯသကိးတဖဢ္က့ၯဟ့ဢ္အမိဿ္ ဒီးတဲဘဢ္အမိဿ္ ဒီးအတခြါ
စီၯလဿ္ လဿအဟးဟဲက့ၯမ့ဿ္တုၯန႔ဢ္ တဲဘဢ္စ့ဿ္ကီးအီၯလဿ ယိၯဖီဢ္ယၯဒီးက့ၯကိးယၯလံန႔ဢ္
လီၯ. ဖဲန႔ဢ္အဆဿကတီဿ္ ဘဢ္ဖဲစီၯလဿ္အံၯ လဲၯလီၯဟးဖံးဟးမၯ တဿ္လဿတဿ္လီဿ္အယံၯ လဿ
ဘူလိာ္မဲၯ၀့ၯ တခီဖးယံာ္လံန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအတံၯသကိးတဖဢ္ထံဢ္၀ဲလဿမုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ
တဲတဿ္ဒီးအီၯလဿ တဿ္ပ်ံၯတဿ္ဖုး၊ တဿ္မဲာ္ထံမဲာ္နိအက်ါဒီး သးကညီၯ၀ဲဒိဢ္မး ဘဢ္ဆဢ္ မၯစဿၯ၀ဲ
တဘဢ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲစံးဘဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ ခြါမုဢ္သ့ဢ္ဧဿ ယပ်ံၯတဿ္ဒိဢ္မး မၯစဿၯယၯစ့ဿ္
န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအတံၯသကိးတဖဢ္အဲဢ္ဒိး မၯစဿၯအီၯဒိဢ္မး ဘဢ္ဆဢ္ ဟူး၀း၀ဲတဘူဢ္လဿၯ
နီတဂၯဘဢ္. မ့မ့ဿ္တခီ ပ်ံၯတဿ္ဒိဢ္န့ဿ္ဒံးမုဿ္ယဲၯဖဲတက့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ပိာ္ခြါဖိလဿအဒိဢ္တဖဢ္
ဟဲက့ၯဒဢ္လဿ တဂၯလဿအတဿ္သးစဲအဖီခိဢ္ တနီၯလဿခုးပူၯပွဿ္ပူၯလဿ တဿ္ဆဲးတဿ္ခးအဂီဿ္
ဒီးတနီၯလဿသဲးလိာ္က်ိ အထံက်ိပူၯလဿ တဿ္မၯအီဢ္ဒ့ဢ္မၯအီဢ္ညဢ္အဂီဿ္အဃိ၊ တထံဢ္သ့ဢ္
ညါ၀ဲဒဢ္နီတဂၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဒ္မုဿ္ယဲၯဖဲ မၯလိာ္တ့ဿ္အတံၯသကိးတဖဢ္အသိး အ၀ဲသ့ဢ္က့ၯ
တုၯလဿဟံဢ္တဘ်ီဃီ တမၯယံာ္မၯနီဢ္ အသးဘဢ္၊ လဲၯဟ့ဢ္လီၯမုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္ နီဿ္ႏြဲၯလဿအ
ဖိမုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ အကုတဒု ဃုာ္ဒီး ထဿဢ္တဖ်ဿဢ္ လဿစ့ည ဢ္ သဿဆံဘးအိဢ္လဿအပူၯ ဒီးတဲဘဢ္
အီၯလဿမုဿ္ယဲၯဖဲအဂ့ဿ္အက်ိၯဒ္မုဿ္ယဲၯဖဲ မၯလိာ္အ၀ဲသ့ဢ္အသိး န႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ တုၯမ့ဿ္ယိၯလဿအခိးတဿ္တဖဢ္ က့ၯကိးလီၯအီၯတုၯ လဿအခိဢ္တဂၯအိဢ္တဿ္

အလီဿ္တဘ်ီဃီ ယိၯအခိဢ္တဂၯအံၯကြဿ္၀ဲဒီး ဆိမိဢ္၀ဲဒဢ္ တဿ္ပိာ္မုဢ္ဖိတဂၯအံၯဘဢ္အဿ

31
ဘဢ္သီ အဆ့မိဿ္၀ါလဿအလိၯအံၯဃိဢ္သံ ဃးသံ အခိဢ္သူဖ့စိာ္ဖ့ရ့ ဒိဢ္တဿ္တဂ့ၯမးနီတစဲးဘဢ္
န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္တဘ်ီဃီ ယိၯအခိဢ္တဂၯအံၯ မဿ၀ဲအပ်ဲဿ္တဖဢ္ လဲၯကိးလီၯမုဿ္ယဲၯဖဲဆူ သဲးလိာ္
က်ိ ဒီးဒုးလုဿ္အီၯလဿထံန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသုးဖိတဖဢ္ ကိးထီဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီးလီၯ၀ဲလဿသဲးလိာ္က်ိ
အထံက်ိ လဿအလဲၯအိဢ္ခံလဲၯဖဲတဿ္စူၯခါ အဆဿကတီဿ္ မ့မ့ဿ္ဖဲတဿ္ယီၯခါအဆဿကတီဿ္ ထံက်ိ
အံၯအထံစွၯလီၯအဃိ ထံယြၯက့ၯ၀ဲဒဢ္တလဲၯဃီန႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိတဿ္ယီၯခါအဆဿကတီဿ္အဃိ၊
ထံက်ိအလဲၯအံၯထံတယြၯ လဿၯအါအါဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿထံယြၯလီၯက့ၯဒဢ္တစဲးတစဲးအဃိ
အိဢ္၀ဲဒဢ္ဒ္ နိဢ္ဖိတနိဢ္အသိးန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသုးသ့ဢ္တဖဢ္ ဒုးလုဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲအထံ ဖဲန႔ဢ္၀ံၯက့ၯထီဢ္
၀ဲဒီးဒုးကူဒုးကၯထီဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲလဿယိၯ မုဢ္အတဿ္ကူတဿ္ကၯ ဒုးသိးထီဢ္၀ဲထံဖွံဢ္၊ နဿ္ဒံး၊ ဖဲ၊ ပသံး
တဖဢ္ တဘ်ီဃီ မုဿ္ယဲၯဖဲအတဿ္ဃံတဿ္လၯတဖဢ္ အိဢ္ဖ်ါထီဢ္မးလဿ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အတဿ္ထံဢ္
ကိးဂၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ.

နိဢ္လဿယိၯဒုးလုဿ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအထံ အံၯန႔ဢ္ အိဢ္ဒံး၀ဲဒဢ္ တုၯခဲအံၯ ဒီးထံစ့ဿ္ကီး အလြဲဿ္အိဢ္ ဖ်ါ၀ဲ

ဒုဒု ဒ္တပဿၯမူးအထံအသိး ဒီးပွၯကိးတ့ဿ္၀ဲဒဢ္လဿ မုဿ္ယဲၯဖဲအကြံ၊ မုဿ္ယဲၯဖဲအနိဢ္ တုၯမုဿ္မဆါ
တနံၯအံၯန႔ဢ္လီၯ. ယိၯတဖဢ္ အံၯကလိလဿကန႔ဿ္ဘဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯန႔ဢ္ အက်ိဢ္အစ့ ဒီးအတဿ္
စုလီဿ္ခီဢ္ခိဢ္တဖဢ္ ဘဢ္တူဿ္လဿာ္ကြံာ္၀ဲဒဢ္ ဖးအါညါအဃိ၊ ပွၯသးပွဿ္တဖဢ္ဒိတ့ဿ္လဿထါအိဢ္
၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ကန႔ဿ္ဘဢ္ဖိမုဢ္တဂၯ
ဘဢ္တူဿ္လဿာ္စ့လဿကလး
ကန႔ဿ္ဘဢ္ဖိမုဢ္လိဢ္ဘိ
ဘဢ္လဿာ္စ့လဿအကထိ
တဿ္ကပီၯခံးကပီၯခံး
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိန႔ဿ္လံ.
မိၯၾတိၯထံလဿက်ဲမုဿ္တီၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိဖီဢ္အီၯ.
အီဘဢ္ထံဖိတလီၯစီၯ
ကဲထီဢ္ဘဢ္ယိၯဖိအဖီ
ကဲထီဢ္လဿယိၯဖိအမါ
သူဢ္ထီဢ္အခူဒိဢ္၀့ဿ္သြါ.
ဖဲဢ္လဲၯခံယိၯဖိလီဿ္မံ

32
မုဿ္ယဲၯဖဲလီၯမဿ္ဖဲအံၯ
က့ၯတုၯထီဢ္ဖ်းခိဢ္ခီဢ္ထံး
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိဖီဢ္လံ
ကတုၯထီဢ္ဖ်းခိဢ္အဒီ
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိဖီဢ္အီၯ.

စီၯလဿ္လူၯက့ၯမုဿ္ယဲၯဖဲ

တုၯမုဿ္ဃ့ဿ္လီၯအဆဿကတီဿ္ ပွၯလဿအလဲၯ၀ံလဲၯဆါတဿ္တဖဢ္ ဟဲက့ၯတုၯလဿအသ၀ီဒီး

ဟ့ဢ္လီၯက့ၯနီဿ္ႏြဲၯအကု လဿအဖိမုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲဆွဿန႔ဿ္က့ၯအီၯ ပဢ္ဃုာ္ဒီးစ့ညဢ္သဿဆံ ဘး အိဢ္
လဿထဿဢ္ပူၯ ဒီးတဲဘဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯတဿ္ဂ့ဿ္ဘဢ္ဃး ယိၯဖီဢ္ဃာ္၀ဲမုဢ္ယဲၯဖဲလံ န႔ဢ္တ
ဘ်ီဃီ မိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯအိဢ္က့ၯ၀ဲတသ့လဿၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ အဖိမုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ
ဟ့ဢ္ပလီဿ္ တ့ဿ္လံအီၯ တခ်ဳးတဿ္မၯအသးဒံးဘဢ္ ခ်ဳးဆဿခ်ဳးကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိလဿမိဿ္အံၯ
တနဿ္ပဿဿ္၀ဲ ဒီးတဒိကနဢ္စ့ဿ္ကီး အဖိမုဢ္ဖိတဂၯ အတဿ္ကတိၯဘဢ္အဃိ၊ မိဿ္အတဿ္သးကြံတ
ဖဢ္ မၯကိဿ္မၯဂီၯတ့ဿ္လံဖိမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ တခ်ဳး တဿ္မၯအသးနီတမံၯဒံးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.
လဿတဿ္တဆိကမိဢ္ဘဢ္အပူၯ တုၯတဿ္မၯအသးတဘ်ီဃီ မိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯ မၯတဿ္တသ့လဿၯ
နီတမံၯဘဢ္၊ အသူဢ္ကိဿ္သးဂီၯ၀ဲဒိဢ္မး လဿအဖိမုဢ္အဂီဿ္ဘဢ္ဆဢ္ စဲၯခံ၀ဲလဿအဂီဿ္လံန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
စ့ည ဢ္သဿဆံမိဿ္သးလီ
လီၯမဿ္လဿဖိမုဢ္ကနီၯ
စ့ည ဢ္သဿဆံမိဿ္ကြဿ္စိ
လီၯမဿ္လဿဖိမုဢ္လိဢ္ဘိ
စ့ည ဢ္သဿဆံမိဿ္လူၯမး
လီၯမဿ္လဿဖိမုဢ္ဃံလၯ.

ဆဿကတီဿ္ဖဲယိၯဖီဢ္ဃာ္မုဿ္ယဲၯဖဲအခါ မုဿ္ယဲၯဖဲအတခြါစီၯလဿ္အံၯ အိဢ္ဆိးဒဢ္လဿတဿ္လီဿ္

ယံၯ ဒီးအႏူၯကိဿ္နဿ္ဂီၯ၊ အဘ့ဢ္တမုာ္ကုတမုာ္ ဘဢ္အီၯဒိဢ္မး တုၯဒဢ္လဲာ္ အိဢ္က့ၯ၀ဲတသ့
လဿၯဘဢ္တဘ်ီဃီ သ့ဢ္ညါ၀ဲဒဢ္လဿ တဿ္ကမၯအသးဒီးအဟံဢ္ဖိဃီဖိ မ့တမ့ဿ္ပွၯလဿအအဲဢ္
၀ဲတဂၯအံၯ တမံၯမံၯအဃိ၊ စီၯလဿ္အံၯ ဟဲက့ၯ၀ဲဒဢ္တဘ်ီဃီ ဆူဖ်းခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္ဟဲ

33
က့ၯတုၯ၀ဲဖဲ အဟံဢ္တဘ်ီဃီ ပွၯဟံဢ္ဖိတဖဢ္စံးဘဢ္အီၯလဿ မုဿ္ယဲၯဖဲတဂၯန႔ဢ္ ယိၯသ့ဢ္တ ဖဢ္
ဖီဢ္တ့ဿ္အီၯလံန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္တခီနဿ္ဟူဘဢ္၀ဲလဿ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ဖီဢ္တ့ဿ္၀ဲအတခြါမုဢ္လံ ဒီး
တကတီဿ္ဃီ တမၯယံာ္မၯနီဢ္ အသးနီတစဲးဘဢ္ ဟံးထီဢ္အခ်ံဢ္၊ ဒီးအနး လဿအပဿ္ဟ့ဢ္တ့ဿ္
အီၯတဘ့ဢ္ ဒီးခါလီၯလူၯက့ၯ အတဿ္အဲဢ္တီမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
အိဢ္လီဿ္ယံၯႏူၯကိဿ္နဿ္ဂီၯ
အိဢ္တမုာ္တုၯဖ်းခိဢ္ဒီ
နဿ္ဟူတခြါယိၯဖီဢ္အီၯ
ဟံးထီဢ္နးလူၯတဘ်ီဃီ
ဟံးထီဢ္နးထြဲထီဢ္ခီဢ္လံ
ပွၯကတၯစီတခီဢ္အံၯ.

တုၯစီၯလဿ္လဲၯတုၯလဿဖွးဂီၯဒီး ထံဢ္၀ဲလဿယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ကရဿဿ္ဃာ္အတဿ္လီဿ္ လဿတိာ္

တဖဢ္ဒီး ခူဢ္၀းတရံး၀ဲထံဘီက်ိၯ၀းက၀ီၯက်ီၯအကရဿဿ္ခီဢ္ထံး ဒီးကးတံာ္ဃာ္အၾတဲၯမးမးန႔ဢ္
လီၯ. စီၯလဿ္ဆွဢ္တရံးတိာ္အခီဢ္ထံး၀း၀း ထုးထီဢ္အနးဒီး စံးဘဢ္ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ခဲအံၯဟ့ဢ္
လီၯက့ၯယတဿ္အဲဢ္တီတဘ်ီဃီ သုမ့တဟ့ဢ္လီၯက့ၯယတဿ္အဲဢ္တီဘဢ္န႔ဢ္ သ့ဢ္ည ါလီၯသု သး
လဿသုကသံ လဿနးကနဢ္ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္တဘ်ီဃီ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ တဿ္ပ်ံၯတဿ္ဖုး
တုၯအိဢ္အီၯ ဘဢ္ဆဢ္ အိဢ္ကတီၯထီဢ္၀ဲဒဢ္အသးစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ဆွဢ္ယိၯဖိလဿကဒုးအီၯ
ယိၯဖိအသုးအိဢ္ကတီၯ
ဆွဢ္တရံးယိၯဖိ၀း၀း
ယိၯဖိပ်ံၯယိၯဖိကညး
ဟ့ဢ္လီၯက့ၯယတဿ္အဲဢ္တီ
သုကပူၯဖ်ဲးဒီးယဒီ
မုဿ္ယဲၯဖဲဟ့ဢ္လီၯက့ၯယၯ
သုကပူၯဖ်ဲးဒီးယနး
မုဿ္ယဲၯဖဲမ့တဟ့ဢ္က့ၯ
တဿ္သြံဢ္မိၯၾတိၯတဿ္အဒ့
မုဿ္ယဲၯဖဲမ့တဟ့ဢ္လီၯ

34
တဿ္သြံဢ္မိၯၾတိၯတဿ္အဒီ.

ယိၯအခိဢ္တဂၯ နဿ္ဟူစီၯလဿ္စံးတဿ္ဒ္အံၯ ဒီးသံကြဿ္၀ဲဒဢ္အပွၯလဿအတဲ ပွၯကညီဘဢ္တဂၯ

ဘဢ္ဃး စီၯလဿ္အတဿ္ကတိၯအံၯအခီပညီန႔ဢ္လီၯ. ယိၯအခိဢ္တဂၯအံၯသ့ဢ္ည ါ၀ဲတဘ်ီဃီ
သံကြဿ္၀ဲမုဿ္ယဲၯဖဲလဿတဿ္ကတိၯက်ိးထံ ခီဖ်ိ အပွၯလဿအတဲကညီက်ိာ္ ဘဢ္တဂၯဒီးစံး၀ဲ ပွၯ
တဂၯအံၯ စံး၀ဲလဿနမ့ဿ္အတဿ္အဲဢ္တီ န႔ဢ္မ့ဿ္အမ့ဿ္စ့ဿ္ကီးဧါ. ကတိၯတဿ္လီၯပ်ံၯလီၯဖုးဒိဢ္မး မ့ဿ္
အတပ်ံၯပွၯဘဢ္ဧါ. မုဿ္ယဲၯဖဲ တဲဆဿက့ၯယိၯအခိဢ္တဂၯအံၯ မ့ဿ္လီၯ ပွၯတဂၯအံၯမ့ဿ္မးယတဿ္
အဲဢ္တီနီဿ္ကီဿ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲမ့ဿ္ပိာ္ခြါစဲၯနီဿ္တဂၯ အိဢ္ဒီး တဿ္သ့တဿ္ဘဢ္အါမး တပ်ံၯသုဘဢ္
သုမ့ဿ္ဒုးအီၯဘဢ္ဆဢ္ သုဒုးတနဿၯဘဢ္. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯတနာ္၀ဲဘဢ္ဒီး စံး၀ဲ မ့မ့ဿ္ဒ္န႔ဢ္
ယကမၯကြဿ္အီၯႏြံ၀ီ အ၀ဲမၯန႔ဿ္ယၯမ့ဿ္လဿပွဲၯမး ယကနာ္လဿနမ့ဿ္အတဿ္အဲဢ္တီ ဒီးမ့ဿ္စ့ဿ္ကီး
ပွၯစဲၯနီဿ္၊ ပွၯသ့ပွၯဘဢ္တဂၯန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အိဢ္ဒဢ္လဿအကရဿဿ္ပူၯ တပၯ
မ့မ့ဿ္စီၯလဿ္အံၯ အိဢ္၀ဲဒဢ္လဿကရဿဿ္ခ်ဿ၊ လဿထံဘီအခ်ဿန႔ဢ္လီၯ.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ ဆိမိဢ္၀ဲဒဢ္လဿ ထံဘီအက်ိၯ လဲဿ္၀ဲအပ်ဿ္သဿဆံ ထံဘီအက်ိၯလဲဿ္မး

တဘဿဘဿးညါအံၯ နဟဲမ့ဿ္ဖ်ိဒုဟဲကြဿ္သဿဢ္ ဒီးယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ကိးဃီၯစီၯလဿ္လဿက႐ဿဿ္ ပူၯ
ဒီးစံး၀ဲ မ့မ့ဿ္ဒ္န႔ဢ္ ဟဲဃီၯလဿကရဿဿ္ပူၯဖဲအံၯတက့ဿ္ ပကတၯတဿ္ဒီးနၯခဲအံၯန႔ဢ္လီၯ. တဿ္လဿ
ပတၯဒီးနၯသ့ဢ္တဖဢ္ နမၯမ့ဿ္လဿပွဲၯခဲလဿာ္န႔ဢ္ ပကဟ့ဢ္လီၯက့ၯနတဿ္အဲဢ္တီတဘ်ီဃီ
န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္တဘ်ီဃီ စီၯလဿ္စံး၀ဲဒဢ္ဂ့ၯလံ ဒီးစီၯလဿ္န႔ဢ္ တုၯဃီၯ၀ဲ ဒဢ္ဆူ ကရဿဿ္ပူၯတဘ်ီ
ဃီခ့်သဒံး ဖဲယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ တပာ္သူဢ္ပာ္သး၀ဲအကတီဿ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္လဿ တဿ္
တဆိကမိဢ္အပူၯ ထံဢ္၀ဲဒဢ္လဿ စီၯလဿ္တုၯဃီၯဆူအအိဢ္ခ့်သဒံး လဿတဖ်းမဲာ္အတီဿ္ပူၯအဃိ၊
ပ်ံၯတဿ္ဒိဢ္မးဘဢ္ဆဢ္၊ တပာ္ဖ်ါအတဿ္ပ်ံၯတဿ္ဖုးတဖဢ္ဘဢ္. ပာ္ဆူဢ္ဒဢ္အသးဒီးစံး၀ဲ ခဲအံၯ
ပကတၯတဿ္ဒီးနၯ နဘဢ္မၯလဿပွဲၯန႔ဿ္ပွၯန႔ဢ္လီၯ. နမၯမ့ဿ္တလဿပွဲၯ ပကမၯသံကြံာ္နၯခဲအံၯ
တဘ်ီဃီ ဒီးနမၯမ့ဿ္လဿပွဲၯတခီ ပကဟ့ဢ္က့ၯ နၯလဿနတဿ္အဲဢ္တီန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္စံး၀ဲ ဂ့ၯလံ၊
နအဲဢ္ဒိးတၯတဿ္ဒီးယၯန႔ဢ္ နတၯနဲသ့ ဒီးဖဲနအဲဢ္ဒိး မဿယၯန႔ဢ္ နမဿနဲသ့လီၯ. ယတပ်ံၯနၯဒီး
နတဿ္တၯတဖဢ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ခြါသဿဆံအခိဢ္မ့ဿ္ယၯ
နတၯယၯနမဲာ္ကဆွး
ခြါသဿဆံအခိဢ္မ့ဿ္စီ
နတၯစီနကဘဢ္ကီ

35
စီၾသ့ဢ္အိဢ၀
္ းစီယီဿ္ဒ့
တၯနာ္က့စီလဿာ္တသ့
စီၾသ့ဢ္အိဢ၀
္ းစီယီဿ္တီၯ
တၯနာ္က့ကဲတဿ္ကလီ
နမ့ဿ္သးလီမုဿ္ယဲၯဖဲ
တၯကြဿ္ဒီးစီတနဲးနဲး
မ့ဿ္တနာ္တၯကြဿ္ဒီးစီ
ခူလူၯ၀့ဿ္လူၯတနံၯဃီ
မ့ဿ္တနာ္တၯကြဿ္ဒီးယၯ
ထုးထီဢ္နးတဿ္သြံဢ္ကလာ္

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္နဿ္ဟူစီၯလဿ္အတဿ္ကတိၯဒ္အံၯ ဒီးအသးဒိဢ္ထီဢ္ဒီးစံး၀ဲ နအဲဢ္ဒိးဒုးဒီးပွၯန႔ဢ္ မ့ဿ္

နတဿ္စုက၀ဲၯလီၯဆီအိဢ္မႏုၯတမံၯလဲဢ္. ဒုးနဲဢ္ကြဿ္ပွၯတဘီနဲဢ္ ပကကြဿ္ကြဿ္တထံဢ္ န႔ဢ္လီၯ.
စီၯလဿ္တဲဆဿအ၀ဲသ့ဢ္ဒီးစံး၀ဲ အိဢ္ဒဢ္ထဲယနးတဘ့ဢ္ဒီး ယခ်ံဢ္ဖိတဆိအံၯန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္
သုမ့ဿ္ဒုးတဿ္ဒီးယၯန႔ဢ္ ယကဒုးစ့ဿ္ကီးတဿ္ဒီးသုန႔ဢ္လီၯ. ယတပ်ံၯသုနီတစဲးဘဢ္. ယိၯသ့ဢ္
တဖဢ္တဲဆဿစီၯလဿ္ နတဿ္စုက၀ဲၯ မ့ဿ္အိဢ္ဒဢ္ဒ္အံၯန႔ဢ္ တလိဢ္နဒုးတဿ္ဒီးပွၯဘဢ္. နဒုးပွၯ
တနဿၯဘဢ္န႔ဢ္ပသ့ဢ္ညါလီၯ. စီၯလဿ္စံးဆဿအ၀ဲသ့ဢ္ တလိဢ္ဘဢ္. လိဢ္ဒဢ္လဿသုသးကဆူဢ္
လီၯ. ယဲစ့ဿ္ကီးယတပ်ံၯသုနီတစဲးဘဢ္.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
တဃံၯမဲာ္၊ စီၯလဿ္၊ သါ၀ီၯ
မံၯသဿဖ်ဿဢ္တၯကြဿ္ဒီးစီ
ပ်ဿ္ကမဲယိၯမ့ဿ္တပ်ံၯ
ကလီၯပွီဿ္ဂီၯမုဿ္တနံၯ
သါ၀ီၯကတီၯခ်ံဢ္ဘံဢ္ဘ့
လဲၯဟံန႔ဿ္လဿပွိဿ္ပွီၯလ့
ပ်ဿ္ဘံဢ္ဘ့စီအိဢ္ကတီၯ
ယိၯဒိဢ္လီၯပွီဿ္တနံၯဃီ
နးဘူလဢ္စီမ့ဿ္၀့ၯ၀ီၯ
တနံၯဃီယိၯကီဿ္ဟးဂီၯ.

36
ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အသးဒိဢ္ထီဢ္ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ ဆီဢ္ဃီၯအတိၯဆူကရဿဿ္ခ်ဿ ကိးထီဢ္၀ဲစီၯလဿ္ ဒီး
လဲၯလီၯ၀ဲဒဢ္ဆူတဿ္ပ်ီဖးလဲဿ္အပူၯန႔ဢ္လီၯ. ယိၯအခိဢ္အံၯ ကိးထီဢ္အပ်ဲဿ္တနီၯစံးဘဢ္၀ဲအပ်ဲဿ္
ကိးထီဢ္စီၯလဿ္ဒီး လဲၯအိဢ္စဿၯအီၯလဿဘူးဒ့ လဿအအိဢ္ဘူးဒီး တဿ္ဖီဒဿသ၀ီ စီၯစုာ္ဒီးဖွးဂီၯ
ကအိဢ္တနံၯဃဢ္ဃဢ္ လဿခီဢ္အတဿ္ဟးအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯအခိဢ္အံၯ ဃုထဿထီဢ္အပ်ဲဿ္လဿ
အဒိးကသ့ဢ္သ့တဂၯ ကဘဢ္စးထီဢ္ဒိး ထီဢ္ကသ့ဢ္ဖဲဘူးဒ့ ဒီးဟဲက့ၯဒိး၀ဲဆူ အအိဢ္ဖဲဖွးဂီၯအ ပ်ီ
အံၯန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္စီၯလဿ္တဂၯအံၯ ကဘဢ္ဟဲက့ၯဃ့ဿ္ဒဢ္လဿအခီဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯအခိဢ္တဂၯ
အံၯ စံးဘဢ္၀ဲစီၯလဿ္ နဃ့ဿ္ျပဿကသ့ဢ္မ့ဿ္နဿၯန႔ဢ္ပကဟ့ဢ္က့ၯနၯနတဿ္အဲဢ္တီန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္
တၯ၀ဲတဿ္ဃ့ဿ္ျပဿတဘ်ီအံၯန႔ဢ္ စီၯလဿ္မၯနဿၯတဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ယိၯတဲဘဢ္စီၯလဿ္ဒီးစံး၀ဲ
ဂ့ၯဒိဢ္မးလီၯ ဘဢ္ဆဢ္ ပတဟ့ဢ္က့ၯဒံးနၯဘဢ္ ခဲအံၯ ပကတၯတဿ္ဒီးနၯအိဢ္ဒံးန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ဘူလိာ္ဒီး သဲးလိာ္အစဿၯ
စီၯလဿ္စံဢ္တၯကသ့ဢ္နဿၯ
ဘူလိာ္ဒီးသဲးလိာ္အဆူး
စီၯလဿ္စံဢ္တၯကသ့ဢ္ရွဴ
ဘူလိာ္ဒီးသဲးလိာ္ဒီနံၯ
တၯဒိးကသ့ဢ္တစိဿ္၀ံၯ
ဘူလိာ္ဒီးသဲးလိာ္ယံၯမး
စီတၯဒီးကသ့ဢ္တးတး

မၯကဒီး၀ဲလဿခံတဘ်ီ ယိၯအခိဢ္အံၯစံးဘဢ္စီၯလဿ္ ခဲအံၯနဘဢ္မၯတဿ္အိဢ္ဒံး ပကဆဲးထီဢ္ဆွါ

ကဘ်ံး အဘ့ဢ္ႏြံကယၯလဿမူခိဢ္ နက်ီမ့ဿ္ဘဢ္ခဲလဿာ္တဘ့ဢ္ နက်ီမ့ဿ္ထီဢ္တဲာ္ႏြံကူာ္ ကိးဘ့ဢ္န႔ဢ္
ပကဟ့ဢ္က့ၯနၯလဿနတဿ္အဲဢ္တီလီၯ. တဘ်ီဃီ စီၯလဿ္ထုးထီဢ္အနးဒီး က်ီ၀ဲဆွါကဘ်ံး လဿပွၯ
ႏြံဂၯဆဲးထီဢ္၀ဲတဖဢ္ ဟဲက့ၯလီၯတတုၯလီၯလဿဟီဢ္ခိဢ္လိၯနီတဘ့ဢ္ဒံးဘဢ္န႔ဢ္ ထီဢ္တဲာ္ကြံာ္ႏြံ
ကူာ္ႏြံကူာ္လဿကလံၯက်ါ ကိးကဘ်ံးဒဲးန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ဆွါကဘ်ံး၀ါဆဢ္လဿမူ
ဘဢ္ဒီးစီနးတဲာ္ဃူဃူ
ဆွါကဘ်ံး၀ါဆဢ္လဿထး
ဘဢ္ဒီးစီနးတဲာ္ျဖးျဖး
ဆွါဘ်ံးႏြံဆံႏြံကယၯ

37
လီၯဆႈအိဢ္လဿအကဒါ
ဆွါကဘ်ံးဆဲးထီဢ္ဆူမူ
တဘ့ဢ္လီၯဆႈအိဢ္ႏြံကူာ္.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္တုၯမ့ဿ္ အထံဢ္ဘဢ္တဿ္ဒ္အံၯ လဿအပူၯအိဢ္ဒီးတဿ္ပ်ံၯတဿ္ဖုးဖးဒိဢ္လံ ဘဢ္ဆဢ္

ပာ္ဆူဢ္ဒဢ္အသးဒီးစံး၀ဲ ပတဟ့ဢ္က့ၯနၯလဿမုဿ္ယဲၯဖဲဒံးဘဢ္. ပတဿ္တၯတဿ္ဒီးနၯအိဢ္ဒံးအဃိ
န႔ဢ္လီၯ. တဘ်ီဃီ ယိၯအခိဢ္တဂၯ မဿအပွၯလဲၯထဿန႔ဿ္အီၯ သ့ဂီၯသဢ္လဿတကံၯကႜိ၊ ဒြဲဢ္ဧိၯ
သံကႜိ အလူဿ္ခိဢ္ပွဲၯနာ္သဿဖ်ဿဢ္၀ံၯ ဟဲက့ၯလူလီၯသ့ဢ္သဢ္တဖဢ္အံၯလဿတဿ္ပ်ီပူၯ ဒီးမဿ
စီၯလဿ္ဘ့ဢ္လီၯအဆ့ကၯ မံနီၯထိဢ္လံးလူးအသး လဿသ့ဂီၯသဢ္အက်ါ၀းႏြံ၀ီညါန႔ဢ္လီၯ.
စီၯလဿ္ ဘ့ဢ္လီၯအဆ့ကၯ မံနီၯထိဢ္လံးလူးအသးလဿသ့ဂီၯသဢ္အက်ါ၀းႏြံ၀ီ ၀ံၯ ဂဲၯဆဿထဿဢ္
ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ကြဿ္အလိၯဒီတဂၯညါ ဘဢ္ဆဢ္ သ့ဂီၯဆႈဢ္တအိဢ္စဲထီလဿအလိၯနီတဘိဘဢ္
န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
သ့ဂီၯသဢ္သဿနာ္တခြဲ
စီတဘဢ္ဆူတဘဢ္ဆဲး.
သ့ဂီၯသဢ္တခြဲသဿနာ္
စီတဘဢ္ဆဲးတဘဢ္ကြး
သ့ဂီၯသဢ္လူလီၯပွဲၯပ်ီ
အဆႈဢ္တဘိတအိဢ္ထီ
သ့ဂီၯသဢ္အဆႈဢ္စူမး
အဆႈဢ္တဘိတမၯဆါ.

စီၯလဿ္မၯ၀ဲဒ္ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္မဿအီၯအသိး ကိးဘ်ီဒဲးဒီးမၯ၀ဲန႔ဿ္ဒဢ္ကိးဘ်ီဒဲးန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္

မၯနဿၯယိၯဘဢ္ဆဢ္ ယိၯထုးထီဢ္ဒဢ္အတဿ္ကူဢ္လဿအသီဒီးစံး၀ဲ ယကဟ့ဢ္က့ၯနၯ နတဿ္အဲဢ္
တီနီဿ္ကီဿ္လီၯ ဘဢ္ဆဢ္ ယတဿ္တၯတဿ္ဒီးနၯအိဢ္ဒံးအဃိ၊ ယတဟ့ဢ္က့ၯဒံးနၯဘဢ္၊ ယကမဿ
ဒံးနၯန႔ဢ္လီၯ. ယိၯအခိဢ္တဂၯစံးဘဢ္စီၯလဿ္ဒီးစံး၀ဲ ခဲအံၯလဲၯလီၯအိဢ္လဿကဿဿ္ခီဢ္ထံး ဒီယက
မဿပွၯတလူဢ္လီၯ၀ဢ္ဒိဢ္ဘီဢ္ အဘိသဿဆံ လဿကဿဿ္ခိဢ္ဆူကဿဿ္ခီဢ္ထံး နက်ီမ့ဿ္ဘဢ္ကိးကပိာ္
ဒဲးန႔ဢ္ ယကဟ့ဢ္က့ၯနတဿ္အဲဢ္တီန႔ဢ္လီၯ. ယိၯအခိဢ္တဂၯတဲ၀ဲ၀ံၯ မဿအပွၯလဲၯက်ီန႔ဿ္အီၯ၀ဢ္
ဒိဢ္ဘီဢ္အဘိ သဿဆံ လဿအထံးဒီးလဿအစိး၀ံၯ မဿအပွၯအဂၯသဿဆံလဲၯအိဢ္လဿကဿဿ္ခိဢ္
မ့မ့ဿ္ စီၯလဿ္တခီ ဘဢ္လဲၯလီၯအိဢ္လဿကဿဿ္ခီဢ္ထံးန႔ဢ္လီၯ. ယိၯအခိဢ္တဂၯကိးထီဢ္

38
တဿခံသဿ တဘ်ီဃီ အပွၯသဿဆံဂၯ တလူဢ္လီၯ၀ဢ္ဘီဢ္ အဘိသဿဆံဒီးစီၯလဿ္ထုးထီဢ္အနး
တဘ်ီဃီ က်ီ၀့ၯ၀ီၯ၀ဲဒဢ္ တထံဢ္ဃီ ၀ဢ္ဘီဢ္အဘိ သဿဆံအံၯ ထီဢ္တဲာ္ကြံာ္၀ဲကိးကပိာ္ဒဲး
ဒီးစီၯလဿ္ဟဲက့ၯထီဢ္၀ဲဆူယိၯအခိဢ္တဂၯအအိဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
၀ဢ္ဘီဢ္သဿဆံနလူဢ္လီၯ
အိဢ္တ့ဿ္က့ၯအကူာ္အက်ီ
သဿဆံ၀ဢ္ဘီဢ္လူဢ္လီၯယြၯ
ထီဢ္တဲာ္အကူာ္လဿကယၯ
၀ဢ္ဘီဢ္လဿအထံးအစိး
အကပိာ္ထီဢ္တဲာ္ကိးဘိ
၀ဢ္ဘီဢ္သဿဆံလဿမူဒီ
အကပိာ္ထီဢ္တဲာ္ကိးတီၯ.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ ဆိမိဢ္၀ဲဒဢ္ တဿ္အံၯဒုတဿ္ကီလံ ယကဘဢ္မၯဘဢ္ဒ္လဲဢ္. ယဆိမိဢ္တဘဢ္

လဿၯဘဢ္. နာ္က့ ဒ္လဲဢ္ဂ့ၯ ယကမဿအီၯဒံးန႔ဢ္လီၯ. ယိၯအခိဢ္တဂၯ ထုးထီဢ္ကဒီးအတဿ္ကူဢ္
အသီတမံၯဒီးစံး၀ဲ လဿနဂီဿ္အိဢ္ဒံးတခါဒံးလီၯ. ခဲအံၯယကမဿနလဲၯက်ီန႔ဿ္ယၯ ၀ဢ္ဘီ လဿလူၯ
ခိဢ္လဿယကီဿ္ပူၯတကပၯ တထူဢ္ဒီး နဘဢ္ဟဲက့ၯစိာ္သံသိန႔ဿ္ယၯဖဲအံၯ အလဢ္တဘဢ္လီၯဆႈ
ကြံာ္နီတဘ့ဢ္ဘဢ္. ဒီးအလဢ္တဘဢ္လီၯဘဲနီတဘ့ဢ္စ့ဿ္ကီးဘဢ္လီၯ. နဟဲက့ၯစိာ္န႔ဿ္ယၯမ့ဿ္၀ံၯ
မး ယကဟ့ဢ္က့ၯနၯလဿနတဿ္အဲဢ္တီန႔ဢ္လီၯ. တဘ်ီဃီ စီၯလဿ္စံး၀ဲ ဂ့ၯလံ ဒီးလဲၯ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဖဲန႔ဢ္ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အီသကိးထံဖိနိဖိ၀ံၯ ကဟးဖးလိာ္အသးအခါ စီၯလဿ္အကလုဿ္သီဢ္ထီဢ္
အအံၯယိၯဧဿ၊ ၀ဢ္ဘီလဿနသးလီန႔ဢ္ ယဟဲက့ၯစိာ္န႔ဿ္နၯတုၯလံ နကမၯဒ္လဲဢ္. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္
ဖုးဘဢ္အသး ဒီးဆ့ဢ္နီၯက့ၯ၀ဲဒဢ္ လဿလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯအဖီခိဢ္ကိးဂၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ယိၯခ့်ခ့်စီၯလဿ္ခ့်ခ့်
၀ဢ္ဘီလဿလူၯခိဢ္ဟဲက့ၯ
ခါထီဢ္ခီဢ္ဆူလူၯခိဢ္ဒီ
တဖ်းမဲာ္တုၯလဿဖွးဂီၯ
၀ဢ္ဘီလဿလူၯခိဢ္တုၯ၀ဲ
သံကစဲာ္လဢ္တလီၯဘဲ
၀ဢ္ဘီလဿယိၯဖိသးလီ

39
သံကစဲာ္ယိၯဖိအဿဢ္လီၯ.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯအသးတမုာ္ဘဢ္ မ့ဿ္လဿအျပဿစီၯလဿ္တနဿၯဘဢ္အဃိ၊ ထုးဒဢ္တဿ္ဆဿ

ကတီဿ္တသီ၀ံၯတသီ ဒ္သိးတဿ္ဆဿကတီဿ္ကတံာ္တာ္၀ဲအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္ တဖဢ္အံၯ စံး
ကဒီး၀ဲ တဿ္လဿပမဿနၯတဖဢ္ နမၯန႔ဿ္ပွၯလဿပွဲၯ ခဲလဿာ္လီၯ. နာ္က့ပတဟ့ဢ္က့ၯနၯဒံးဘဢ္
ပတဿ္တၯတဿ္ဒီးနၯအိဢ္ဒံးအဃိန႔ဢ္လီၯ. ခဲအံၯပကဆဲးလီၯဆွါအကဘ်ံးတဖဢ္ လဿ၀ံၯအ၀ံတခါ
အံၯအခိဢ္ ဒီးနဘဢ္လဲၯထီဢ္ ဂဲၯကလံဢ္လဿအဖီခိဢ္ ဆွါကဘ်ံးမ့ဿ္တကဿ္ ၀ံၯအ၀ံ မ့ဿ္တလီၯရဿ္
ကြံာ္နီတစဲးဘဢ္န႔ဢ္ ပကဟ့ဢ္က့ၯနၯလဿနတဿ္အဲဢ္တီန႔ဢ္လီၯ. ဒ္န႔ဢ္တဘ်ီဃီ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္
ဆဲးလီၯဆွါကဘ်ံးတဖဢ္လဿ၀ံၯအ၀ံ အဖီခိဢ၀
္ ံၯ စီၯလဿ္ထီဢ္ဂဲၯကလံဢ္လဿအဖီခိဢ္ ဘဢ္ဆဢ္ဆွါ
ကဘ်ံးအံၯ တက့ဢ္လီၯနီတစဲးဘဢ္ ဒီးစီၯလဿ္နဿၯကဒီး၀ဲဒဢ္ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
၀ံၯ၀ံခိဢ္ဆွိးလီၯဆွါဘ်ံး
ဂဲၯကလံဢ္ဟါမုဿ္တနံၯ
ဂဲၯကလံဢ္၀ံၯ၀ံခိဢ္ဖီ
ယီဿ္လီၯဆွါဘ်ံးတကြံဿ္လီၯ .
ဂဲၯကလံဢ္ယီဿ္၀ံၯ၀ံဒီ
ဟီဢ္ခိဢ္ဖွံဢ္ဖိတလီၯပွီၯ
ဂဲၯကလံဢ္ယီဿ္လီၯဆွါပၯ
၀ံၯ၀ံဆွါဘ်ံးတလီၯဖွဢ္.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ထုးထီဢ္အတဿ္ကူဢ္တဘဢ္လဿၯဘဢ္ တဿ္လဿအကီထဲလဲဢ္ထဲလဲဢ္တဖဢ္
လဿအမဿစီၯလဿ္မၯ၀ဲန႔ဢ္ စီၯလဿ္မၯ၀ဲသ့ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. အဃိယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯသ့ဢ္ညါ၀ဲဒဢ္လဿ
ပွၯတဂၯအံၯမ့ဿ္စဲဃဲၯ ပွၯလဿအအိဢ္ဒီးတဿ္သ့တဿ္ဘဢ္ ပွၯစဲာ္နီဿ္တဂၯန႔ဢ္လီၯ. ပမ့ဿ္ဒုးအီၯဘဢ္ဆဢ္
ပဒုးအီၯတနဿၯဘဢ္အဃိ၊ ပကဘဢ္ဟ့ဢ္က့ၯအတဿ္အဲဢ္တီသပွဿ္တဿဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒ္လဲဢ္ဂ့ၯဂ့ၯ
ပကမဿဒံးအီၯတခါဒံး မၯ၀ဲမ့ဿ္န႔ဿ္ကဒီးဒု ပမၯတဘဢ္လဿၯဘဢ္. ပကဘဢ္ဟ့ဢ္ဒဢ္အီၯအဃဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ယိၯကြဿ္ဃီၯကဒီးစီၯလဿ္အမဲာ္ဒီးစံး၀ဲ ပမဿနၯတဿ္၀ံၯလံဃုခါလံ နမၯနဲလဿပွဲၯဂ့ၯဂ့ၯခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ.
ဘဢ္ဆဢ္ခဲအံၯ လဿနဂီဿ္အိဢ္တ့ဿ္ဒံးတခါဒံး အ၀ဲအံၯ မ့ဿ္တဿ္လဿလီဿ္ခံကတဿဿ္န႔ဢ္လီၯ. နမၯမ့ဿ္န႔ဿ္န႔ဢ္
ပတလီအီဢ္နၯလဿၯဘဢ္ ပကဟ့ဢ္လီၯက့ၯနၯနတဿ္အဲဢ္တီ သပွဿ္ကတဿဿ္န႔ဢ္လီၯ. ခဲအံၯယကမဿနဒိး
စံဢ္ကသ့ဢ္၀းတရံး တီာ္အခီဢ္ထံး၀းႏြ၀
ံ ီ စိာ္ဃုာ္ဒီးထံအခြးတဖ်ဿဢ္ ထံမ့ဿ္တလီၯလူနီတစဲးဘဢ္န႔ဢ္
ပကဟ့ဢ္က့ၯနၯလဿနတဿ္အဲဢ္တီသပွဿ္ကတဿဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ မူၯလီၯကသ့ဢ္၀ံၯ စီၯလဿ္တခြ႔
ထီဢ္လဿကသ့ဢ္အဖီခိဢ္ စိာ္ဃုာ္ဒ ီးထံခြး လဿထံအိဢ္အပူၯ ပွဲၯဃူဃီတခြး ဒီးတီဿ္စံဢ္၀ဲဒဢ္ကသ့ဢ္အံၯ
ခ့်သဒံးန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္ဒိးစံဢ္ကသ့ဢ္ ၀းႏြံ၀ီပွဲၯထီဢ္တဘ်ီဃီ ဟဲက့ၯဃီၯဆူယိၯအခိဢ္တဂၯ

40
အအိဢ္ ဒုးနဲဢ္အ၀ဲသ့ဢ္လဿထံခြးအံၯ ဒီးယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ကြဿ္၀ဲ လီၯကမဿကမဢ္ ဘဢ္အီၯဒိဢ္မး
ခီဖ်ိ လဿထံတလီၯဆွံဢ္စွၯလီၯကြံာ္၀ဲ လဿခြးပူၯနီတစဲးဘဢ္အဃိန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ထံတလီခီတၯဒီးစီ
ဟီဢ္ခိဢ္လိၯထံတလီၯစီၯ
ကသ့ဢ္၀ီၯရံးတီာ္ခိဢ္ဒူ
ထံပွဲၯလီခီတလီၯလူ
ဒိးကသ့ဢ္စိာ္ဒီးထံခြး
ထံပွဲၯလီခီတလီၯယြၯ.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ သးလီမုဿ္ယဲၯဖဲဒိဢ္မးဘဢ္ဆဢ္ မၯ၀ဲတသ့လဿၯဘဢ္ ခီဖ်ိလဿတၯဒီး မုဿ္ယဲၯဖဲ

အတဿ္အဲဢ္တီစီၯလဿ္တနဿၯဘဢ္အဃိ၊ ဘဢ္ဟ့ဢ္လီၯက့ၯမုဿ္ယဲၯဖဲ ဆူစီၯလဿ္အစုပူၯန႔ဢ္လီၯ.
စီၯလဿ္ အတဿ္သ့တဿ္ဘဢ္အံၯ မ့ဿ္အဟဲလဿက်ဲဒ္လဲဢ္န႔ဢ္ ပွၯတသ့ဢ္ညါ၀ဲနီတဂၯဘဢ္. စီၯလဿ္
အတဿ္သ့တဿ္ဘဢ္အံၯ မ့ဿ္တဿ္မၯကဒါမဲာ္ဧါ. မ့တမ့ဿ္တခီ မ့ဿ္စဲဃဲၯ တဿ္အနီဿ္ကီဿ္ဧါန႔ဢ္
မ့ဿ္တဿ္လီၯဆိကမိဢ္တခါစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ . ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ထံဢ္ဘဢ္ စီၯလဿ္အတဿ္သ့တဿ္ဘဢ္
တဖဢ္အံၯ အ၀ဲသ့ဢ္ပ်ံၯဘဢ္၀ဲ စီၯလဿ္ဒိဢ္မးအဃိ၊ ဒ္သိးအတဿ္အဿဢ္လီၯ အိဢ္၀ဲအသိး စံးဘဢ္
စီၯလဿ္ ခဲအံၯနဟံးက့ၯနတဿ္အဲဢ္တီသ့လံန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္တခီ လဿတဿ္သူဢ္ခုသးခု
အလဿအပွဲၯ ဃုာ္ဒီး တဿ္အဲဢ္ဘဢ္ အတဿ္အဲဢ္တီမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ ဖးဒိဢ္အပူၯ ကြဿ္ဃီၯ၀ဲ အတခြါ
မုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအမဲာ္ လဿအလီၯအဲဢ္ဒီး ဟ့ဢ္ထီဢ္အတဿ္နံၯကမွံဖိ ဆူမုဿ္ယဲၯဖဲအအိဢ္၀ံၯ ဟံးဃီၯ
အတဿ္အဲဢ္တီမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ အစုဒ့ကိာ္ လဿအကပုာ္လုးဖိ ဒီးအိဢ္ဖ်ါ လီၯဆီန႔ဿ္ဒံး ပွၯအဂၯအသိး
န႔ဢ္ ဒီးထြဲထီဢ္သကိး၀ဲအခီဢ္ ပွဲၯဒီးတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲတခီ မ့ဿ္လဿယိၯသ့ဢ္
တဖဢ္ ဖီဢ္တ့ဿ္ဃာ္အီၯယံာ္ဒီး အသီအါအဃိ၊ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ မၯဆူဢ္မၯဆိးအီၯဒ္အမ့ဿ္
တဿ္ကမဢ္သံဢ္ကမဢ္ဖီလံအဃိ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ လီၯကမဢ္ဒီးယိၯ၀ံၯလံန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္စီၯလဿ္တခီ
တသ့ဢ္ည ါ တဿ္နီတမံၯဒံးဘဢ္ ဒိးဘဢ္ဒဢ္ တဿ္သူဢ္မုာ္သးခု အလဿအပွဲၯ လဿအန႔ဿ္ဘဢ္က့ၯ
အတဿ္အဲဢ္တီ လဿအအဲဢ္တ့ဿ္လံ၀ဲလဿ အနီဿ္ဆံးဆံးအခါ လံၯလံၯတဂၯအံၯအဃိ၊ မ့ဿ္မးတဿ္
လဿတဿ္ပွဲၯလဿအသးသမူအဂီဿ္ လဿတဿ္ထိဢ္သၾတီၯအီၯဒီး တဿ္ထူးတဿ္တီၯ တသ့၀ဲနီတမံၯ
ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.

41
 စီၯလဿ္ဟ့ဢ္လီၯက့ၯမုဿ္ယဲၯဖဲဆူ ယိၯစုပူၯအဂ့ဿ္

ဖဲစီၯလဿ္ဟဲက့ၯဒီးအတခြါမုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲလဿက်ဲအခါ အတဿ္ဆိမိဢ္ဟဲထီဢ္လဿအသးကံဿ္ပူၯ ဒီး

ဆိမိဢ္၀ဲဒဢ္ တဿ္လဿယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ န႔ဢ္တမ့ဿ္ပွၯလဿအလုဿ္အလဿ္လီၯဂာ္ဒီး ပွၯကညီဘဢ္ ဒီး
မ့ဿ္စ့ဿ္ကီး ပွၯလဿ အတရူၯတနဲၯ လဿတဿ္ခဲလဿာ္အဖီခိဢ္အဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ဖီဢ္တ့ဿ္ဃာ္ ယတခြါ
မုဢ္ ယံာ္ထဲအံၯလံန႔ဢ္ဘဢ္ကညီဧါ၊ ယတခြါမုဢ္မ့ဿ္ပိာ္မုဢ္ဖိဒီး မ့ဿ္ပွၯဂံဿ္ဆံးဘါစဿ္န႔ဢ္လီၯ.
မ့ဿ္တအဲဢ္ဒိးတူဿ္လိာ္၀ဲဘဢ္ဆဢ္ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ မ့ဿ္မၯဆူဢ္မၯစိးအီၯန႔ဢ္ ၾတီဆဿ၀ဲဒဢ္တန႔ဿ္
ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ ဘဢ္တဘဢ္ယတခြါမုဢ္အံၯ ကလီၯကမဢ္ဒီးယိၯသ့ဢ္သ့ဢ္လံ
န႔ဢ္လီၯ. ယတခြါမုဢ္အံၯ မ့ဿ္လီၯကမဢ္ဒီး ယိၯလံန႔ဢ္ ယအဲဢ္အီၯတသ့လဿၯဘဢ္. ယမ့ဿ္အဲဢ္
အီၯဒံးန႔ဢ္ လီၯဂာ္မးလဿ ယဟံးန႔ဿ္ဆူဢ္ပွၯသံဢ္ပွၯဖီ ဒီးထုးဖးပွၯအဃိ တဂ့ၯဘဢ္ ယကဘဢ္သံကြဿ္
အီၯန႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိစီၯလဿ္ဆိကမိဢ္တဿ္ဒ ္အံၯ အသးတဂဿဿ္လဿၯဘဢ္အဃိ၊ သံကြဿ္၀ဲတဿ္ဂ့ဿ္ တဖဢ္ဘဢ္
ဃး ဒီး မုဿ္ယဲၯဖဲ လဲၯအိဢ္ဆိးလဿယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အက်ါ အဆဿကတီဿ္ မ့ဿ္တဿ္မၯအသးဒီးအီၯလီၯဆီ
အိဢ္တမံၯမံၯလံဧါန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ဒ္အမ့ဿ္ပွၯကညီကစဿဿ္ခိဢ္ မုဢ္ဖိလဿအအဲဢ္ တဿ္မ့ဿ္တဿ္တီ
ဒ္မိဿ္ပဿ္ဖံဖုလဿပ်ဿၯ အသိး လဿတဿ္အဲဢ္ဆဿ ဘဢ္အတခြါ စီၯလဿ္ဖးဒိဢ္အဃိ၊ စံးဆဿဒဢ္အတခြါ
စီၯလဿ္ လဿတဿ္ကတိၯအမ့ဿ္အတီတဖဢ္ ခဲလဿာ္ လဿတဿ္သူဢ္လိၯသးဘ်ဿ အဖီခိဢ္ ဒ္တဿ္မၯအသးဒီး
အီၯအသိးန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ခံဂၯလဿာ္ လဿတဿ္အဢ
ဲ ္ဒီးတဿ္သးအိဢ္လိာ္သးအပူၯ ဟဲက့ၯတခီခီဒီး
သံကြဿ္ဖီဢ္ဆဿလိာ္ဒဢ္အသးတခီခီန႔ဢ္လီၯ.
အ၀ဲသ့ဢ္သံကြဿ္စံးဆဿလိာ္အသးလဿထါတဖဢ္ဒီးစံး၀ဲ -
လဿ္ - ဖီအိဢ္လဿယိၯဖိခီဢ္ထံး ၊ တနာ္လဿညီကဢ္ညီကံး
ဖဲ - ဖီအိဢ္လဿယိၯဖိခီဢ္ထံး ၊ ကဲယိၯဖိမါဖီကစံး
လဿ္ - လူၯက့ၯတခြါကန႔ဿ္က့ၯ ၊ လီၯလုဿ္ဆံဢ္ဘဿအဲဢ္တသ့
ဖဲ - တခြါဧဿဖီမၯလိာ္နၯ ၊ တစိၯအံၯသုတအဲဢ္ယၯ
လဿ္ - စ့တိာ္လီၯဖီကနဿ္ဟူ ၊ တဿ္မုာ္လဿယိၯဖိ၀့ဿ္ပူၯ
ဖဲ - စ့ညဢ္သဿဆံမိဿ္အဲဢ္၀ဲ ၊ ဃ့ဿ္တပူၯကီတပူၯခဲ
လဿ္ - က်ိဢ္ဖီစ့ဖီနီဿ္အဲဢ္ဒိး ၊ ကတုၯလဿယိၯဖိသကိး
ဖဲ - ဖူသူနီဿ္သးလဿသပဿၯ ၊ ဆဲးကျပဳဿ္ဖ်ါတလီၯဘဿ
လဿ္ - နာ္န႔ဿ္နီဿ္ကၯန႔ဿ္တဘံဢ္ ၊ နာ္ယိၯဖိတုၯယိၯခီဢ္ထံး
ဖဲ - အိဢ္ခိးစီတမီဿ္တမး
ယိၯဖိဟဲလီန႔ဿ္ဘဢ္ယၯ

42
အိဢ္လဿ္စီစံးမ့ဿ္အတီ
ယိၯဖိဟဲဟံးန႔ဿ္ဆူဢ္ဖီ
ဖီမ့သ့ဢ္ညါတဿ္ဒ္အံၯ
သံလဿ္ဆိလဿဖီနီဿ္ဆံး
လဿနီဿ္ဆံးဖီမ့ဿ္သ့ဢ္ည ါ
ကီၯသံဖီသးလဿမ့ၯ၀ါ
လဿ္ - နာ္မ့ဿ္နီဿ္စံးမ့ဿ္အတီ ၊ တဖ်းမဲာ္ယိၯဖိစိာ္အီၯ
ဖဲ - ခိးက့ၯဖီႏြံနံဢ္ႏြံလါ ၊ တဿ္ထံတဿ္တီကထံဢ္နၯ
လဿ္ - အဲဢ္ယိၯဖိဆိမိဿ္မ့ဿ္ထံ ၊ သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္က့ၯနလီဿ္ခံ
ဖဲ - အိဢ္ခိးလဿ္ဖီကိဿ္တဂ့ၯ ၊ ဘုးနံၯဘုးသီကထံဢ္က့ၯ
လဿ္ - လီၯဖွဢ္ဒီးစ့တိာ္လီၯဖီ ၊ သယုဿ္သညိကီဿ္ဖွးဂီၯ
ဖဲ - ဖွးဂီၯပူၯယိၯဖိဆ့ဢ္နီၯ ၊ လီၯဖွဢ္ဒီးစီဟီဢ္ဆ့ဢ္နီၯ
လဿ္ - ဖီအိဢ္လဿယိၯဖိခီဢ္ထံး ၊ သံဢ္၀ၯဒီးယိၯဖိ၀ံၯလံ
ဖဲ - ခီဂာ္ထံတဘံဢ္ခီဢ္ညါ
စီဢ္တုၯခိဢ္ဖီကတဲနၯ
ဖီအိဢ္လဿယိၯဖိလီဿ္မံ
ကဲယိၯဖိမါဖီကစံး.

မုဿ္ယဲၯဖဲစံးဆဿ အတခြါစီၯလဿ္အတဿ္သံကြဿ္တဖဢ္အံၯ လဿအကလုဿ္ဖိ ကပုာ္လုး ထီဢ္ဘးဘး

တထီဢ္ဘးဘး လဿတဿ္သူဢ္အိဢ္သးအိဢ္နီဿ္နီဿ္ ဒီးတဿ္အဲဢ္အစီထံတဖဢ္ ဘဢ္ဆဢ္ လဿအမဲာ္ခ်ံ
ကဘ်ံးဖိပူၯတခီ ပွဲၯ၀ဲဒီးတဿ္အဲဢ္ နီဿ္နီဿ္အမဲာ္ထံတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္မၯန႔ဿ္က့ၯအတဿ္အဲဢ္တီ
မုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီးအသူဢ္ခုသးခု၀ဲဒိဢ္မးဘဢ္ဆဢ္ တုၯမ့ဿ္နဿ္ဟူဘဢ္အတခြါမုဢ္ အတဿ္စံးဆဿဒ္အံၯ
တဘ်ီဃီ သးလဿအဒိးန႔ဿ္တဿ္သးမုာ္တဖ်ဿဢ္အံၯ လဲလိာ္က့ၯအသးဆူ တဿ္သူဢ္လီၯဘွံးသးလီၯ
ဘွါ ဒီးစံးဘဢ္က့ၯအတခြါမုဢ္ လဿတဿ္သူဢ္ဃဿသးဃဿအပူၯဒီးစံး၀ဲ ခြါမုဢ္ဧဿ၊ နမ့ဿ္တ့ဿ္နဲပွၯလဿ
ယအဲဢ္တ့ဿ္လံအီၯ လဿယနီဿ္ဆံးဆံးတဂၯ တုၯလဿခဲအံၯအဆဿကတီဿ္ဒံးန႔ဢ္လီၯ. ယဆိမိဢ္
လဿယကမၯလဿပွဲၯမိဿ္ပဿ္အတဿ္ဘဢ္သးအဃိ၊ က်ဲးစဿးလူၯက့ၯယဲနၯတုၯအန႔ဿ္တစုလီၯ.
ခဲအံၯ ယလူၯက့ၯနၯလီၯဘွံးလီၯတီၯ ဒီးမၯန႔ဿ္က့ၯယဲနၯလံ ဆိမိဢ္ယဲလဿနကမ့ဿ္က့ၯနဲယတဿ္
ဒီး ယကမ့ဿ္စ့ဿ္ကီးနတဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ နကဲထီဢ္တ့ဿ္လံနဲပွၯဖီအဃိ၊ မၯက့ၯယဲတဘဢ္နီ
တမံၯလဿၯဘဢ္. လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ ခြါမုဢ္ဧဿ၊ ပကဘဢ္အိဢ္သးမံက့ၯ လဿနၯဒီးယၯပတဿ္အဲဢ္

43
တဖဢ္လဿ တစိၯအံၯကမ့ဿ္ပာ္စဿၯဒဢ္၀ဲ တဿ္သယုဿ္နီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ မုဿ္လဿ္ယဲလဿစိၯလဿကဟဲ
ဒံးတဘ်ီ န႔ဢ္ ကမ့ဿ္၀ဲ ပတဿ္အဲဢ္အကတီဿ္လဿနၯဒီးယၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
လူၯက့ၯနီဿ္ဘွံးသူဢ္တီၯသး
ယိၯဖိကြဿ္ယိၯဖိသးဆါ
ယိၯခ့်ခ့်စီၯလဿ္ခ့်ခ့်
၀ဢ္ဘီလဿလူၯခိဢ္ဟဲက့ၯ
၀ဢ္ဘီဢ္သဿဆံတလူဢ္လီၯ
စီၯဃံၯမဲာ္က်ီဘဢ္ကိးတီၯ
ကသ့ဢ္ကတီၯတီာ္ခိဢ္ဒူ
ထံပွဲၯ၀ါစဲတလီၯလူ
ကသ့ဢ္စံဢ္၀းတီာ္ႏ၀
ြံ ီ
ထံပွဲၯ၀ါစဲတလီၯစီၯ
ဒိးကသ့ဢ္ဆဲးထီဢ္ဆွါဘ်ံး
ဃံၯမဲာ္လူၯက်ီဘဢ္ကိးဘ်ံး
ဆွါဘ်ံးႏြံဆံႏြံကယၯ
ဃံၯမဲာ္လူၯက်ီတဲာ္ျဖးျဖး
ဘူလိာ္ဒီးသဲးလိာ္အစဿၯ
ဃံၯမဲာ္ျပဿဒီးကသ့ဢ္နဿၯ
တဿဿ္ဂီၯ၀ံက်ါဂဲၯကလံဢ္
တလီၯျပံျပါတဿဿ္ဂီၯ၀ံ
သ့ဂီၯသဢ္လူလီၯပွဲၯပ်ီ
တူဿ္ဆါသးဟံးန႔ဿ္က့ၯဖီ.

မုဿ္ယဲၯဖဲနဿ္ဟူအတခြါစီၯလဿ္အတဿ္ကတိၯတဖဢ္အံၯ ဒီးသ့ဢ္ညါ၀ဲလဿ အဂီဿ္တဿ္အဲဢ္တဖဢ္

စီၯစုာ္လံအဃိ လဿတဿ္သးကတံာ္ အပူၯ သံကြဿ္ထီဢ္၀ဲ အတခြါစီၯလဿ္ ဒီးစံး၀ဲ ခြါဧဿ၊ မ့ဿ္စံး ဒ္န႔ဢ္
တဿ္အဲဢ္လဿယအဲဢ္နၯတဖဢ္ နတတူဿ္လိာ္ဒီး အဲဢ္ဆဿက့ၯလဿၯယၯဘဢ္ဧါ. မ့မ့ဿ္တခီ နကဒုး
သယုဿ္က့ၯယၯလဿနၯ ဃုာ္ဒီးယတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯဧါ. ယအဲဢ္နၯဒိဢ္မး
ယမုဿ္လဿ္လဿ နကသးကညီၯစ့ဿ္ကီးယၯန႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္နဿ္ဟူအတခြါမုဢ္အတဿ္သကြံကညး
လဿအကြဿ္ဆဿဢ္မဲာ္တဿ္ဃံးသူဢ္ဃံးသး အံၯ အသးလီၯ၀ဲဒိဢ္မးန႔ဢ္လီၯ.

44
စီၯလဿ္ကြဿ္အတခြါမုဢ္အံၯ သးကညီၯဘဢ္အီၯဒိဢ္မး တကးဘဢ္အဲဢ္ဘဢ္အီၯဒိဢ္မး ဘဢ္ဆဢ္
ခီဖ်ိလဿအဲဢ္ဒိးဟံးဃာ္ ဒဢ္တဿ္တီတဿ္လိၯ တဿ္သူးသ့ဢ္လၯကပီၯတဖဢ္ ဒ္အမ့ဿ္ကညီကစဿဿ္
ခိဢ္ဖိတဂၯအသိး ဒီးစံးဘဢ္အတခြါမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ လဿတဿ္ကတိၯခုဢ္ခုဢ္ဖိ အပူၯဒီးစံး၀ဲ ခြါမုဢ္ ဧဿ၊
ယအဲဢ္နၯလီၯ ယတအဲဢ္ဒိးလီၯဖးဒီးနၯနီတစဲးဘဢ္. ထီဘိလဿပနီဿ္ဆံးဆံး ပအဲဢ္လိာ္ကြံလိာ္
ပသးဒီး ဟ့ဢ္လိာ္ပသးတဿ္အဲဢ္ လဿအဆဿအတလီတအိဢ္ဘဢ္န႔ဢ္ တုၯခဲအံၯအဆဿကတီဿ္
န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ မ့ဿ္လဿနလီၯလုဿ္ဆံဢ္ဘဿဘဢ္တ့ဿ္လံဒူသ၀ီ ဒီးယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အဃိ၊ နဘဢ္
ထြဲဒဢ္ဒီး ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ယအဲဢ္နၯ ယသးလီနၯလဿယသးဒီဖ်ဿဢ္ညါဘဢ္ဆဢ္ လဿပ၀ဲခံဂၯတဿ္အဲဢ္အဘဿဢ္စဿၯ ဆိမိဢ္

က့ၯယဲဒဢ္ တဿ္ဂ့ဿ္တဖဢ္အံၯ လဿယသးပူၯ တၾတီဿ္လဿၯမးဒဢ္လဲာ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိပ၀ဲ
ပွၯကညီကလုာ္တဖဢ္ ညီႏုဿ္မ့ဿ္ပွၯလဿအတအဲဢ္တဿ္ကဘ်ံးကဘ်ဢ္ဘဢ္ ထီဘိအဲဢ္ဒဢ္ တဿ္မ့ဿ္
တဿ္တီ အသိးအဃိ၊ ပာ္ဆူဢ္နသး၊ ဒီးလဲၯဒဢ္န၀ဲ ဒီးယိၯသ့ဢ္တဖဢ္န႔ဢ္မုာ္မုာ္တခီ၊ တမ့ဿ္လဿ
ယသးကဟးဖးဒံးဒီးနၯဘဢ္. ထီဘိ ယကအဲဢ္ဒံးဒဢ္နၯ တုၯလဿ ယတဿ္အိဢ္မူအံၯ၀ံၯတစု
ဒီးတဿ္သူတဿ္ပွိၯတဿ္ထံတဿ္တီကထံဢ္နၯ ဒီး ကအံးထြဲကြဿ္ထြဲနၯ လဿနတဿ္အိဢ္မူအပူၯထီဘိ
န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲနဿ္ဟူ ထီဢ္ကဒီး အတခြါအတဿ္ကတိၯ လဿအဟ့ဢ္လီၯလဿ တဿ္မုဿ္လဿ္
တအိဢ္လဿၯလဿကအိဢ္ဘူးဘဢ္ဒီးအီၯအဃိ၊ သးအတဿ္သါတဖဢ္ဃံးထီဢ္၊ ကိဿ္အူဒိဢ္ထီဢ္
တုၯမးလဿကသါ၀ဲဒဢ္လဲာ္ တန႔ဿ္လဿၯဃဢ္ဃဢ္ လဿအကဘဢ္ဘွါ လီၯကြံာ္၀ဲဒဢ္အတခြါစီၯလဿ္
အတဿ္အဲဢ္ လဿအကဆွီဒိဢ္မး လဿအဂီဿ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအမဲာ္ထံဖိလဿအဆွံမးတဖဢ္
ဟဲထီဢ္ပဿဿ္လဿအမဲာ္ခ်ံဖိ လဿအလီၯအဲဢ္မးအံၯ အကဒုလာ္ ဒိးလဿတဿ္သးကနိးကစုာ္အပူၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲဆွိလီၯအခိဢ္လဿအတခြါအမဲာ္ညါ ဒီးဟီဢ္သါသကုး၀ဲ လဿတဿ္သးပွဲၯအိဢ္အပူၯ ဒီး
တဲထီဢ္၀ဲ တဿ္လဿအကလုဿ္ဖိထီဢ္ဘးဘးတထီဢ္ဘးဘး လဿအကလုဿ္ဖိလီၯသူဢ္လီၯသးမး
လဿတဿ္မဲာ္ထံမဲာ္နိ အလီဿ္က၀ီၯပူၯ ဒီးစံး၀ဲဒဢ္ တခြါဧဿ၊ ယအဲဢ္နၯ၊ ယသးအိဢ္တီဒီးနၯန႔ဢ္လီၯ.
တဿ္အဲဢ္လဿအိဢ္ဒီးယၯခဲလဿာ္ ယဟ့ဢ္နၯ ယတဆဿလီၯဖးဒီး နၯလဿယတဿ္အိဢ္မူ တစိၯအံၯ
ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဒ္ပမ့ဿ္ပ၀ဲပွၯကညီဖိမိဿ္လုပဿ္လဿ္ လဿအတအဲဢ္တဿ္ကဘ်ံးကဘ်ဢ္ အသိး
ယသ့ဢ္ည ါလီၯယသး လဿယတၾကဿးအဲဢ္နၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္၊ ခီဖ်ိလဿယလီၯလုဿ္ဆံဢ္ဘဿတ့ဿ္လံ
နၯဒီးဒူသ၀ီလဿကလုာ္ဂၯအဃိန႔ဢ္လီၯ. ယသ့ဢ္ည ါယဲဒဢ္ဘဢ္ဆဢ္ ကြဿ္ဆဿဢ္မဲာ္ဒီး ၾတီဆဿယဲ
ဒဢ္တန႔ဿ္ဘဢ္ မ့ဿ္လဿဖိသဢ္တဿ္အဲဢ္တဖဢ္ လဿပနီဿ္ဆံးဆံးအခါ တုၯခဲအံၯအိဢ္စဲဃာ္ဒံးပသး
အဃိ အဲဢ္ဒဢ္ယဲနၯန႔ဢ္လီၯ. ယတဿ္အိဢ္မူတစိၯ နာ္ယဲဒဢ္လဿ ယကမ့ဿ္ဒဢ္နတဿ္ ဒီးနဲစ့ဿ္ကီး
ကမ့ဿ္ဒဢ္ယၯအဃိ၊ ပွၯအဂုၯအဂၯတမုဿ္လဿ္ယဲဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ခဲအံၯယသ့ဢ္ညါယဲလဿ ပအဲဢ္

45
ဘဢ္လိာ္ပသးတသ့လဿၯဘဢ္အဃိ ၊ ယအိဢ္ဖဲအံၯတၾကဿးဒီး အဘ်ဳးတအိဢ္လဿယဂီဿ္ နီတမံၯ
လဿၯဘဢ္လီၯ. ဒ္နစံးနဲယၯအသိး ယကလဲၯကဒါက့ၯဆူယိၯသ့ဢ္တဖဢ္န႔ဢ္အအိဢ္လီၯ. ယသ့ဢ္
ညါလီၯယသးလဿ တဿ္အံၯမ့ဿ္ဒဢ္တဿ္လဿယဟဲ၀ံဟဲစိာ္ဃုာ္အီၯအဃိ၊ ယဟးဆွဲးအီၯတသ့ဘဢ္
ယတအဲဢ္ဒိးလဲၯဘဢ္ဆဢ္ မၯယဲတသ့လဿၯဘဢ္ ခီဖ်ိယမ့ဿ္ပွၯလဿယိၯသးလီအီၯတဂၯအဃိ၊
ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ဟဲလီလီၯဒဢ္ယၯန႔ဢ္လီၯ.

တမ့ဿ္လဿအ၀ဲသ့ဢ္အဲဢ္ယၯဘဢ္ မ့ဿ္ဒဢ္အ၀ဲသ့ဢ္သးလီယသြံဢ္အဃိန႔ဢ္လီၯ. ယဘဢ္လီၯဖးဒီး

နၯအံၯတမ့ဿ္လဿတဿ္အမုာ္အပဿၯလဿယဂီဿ္ဘဢ္. ဘဢ္ဆဢ္သ့ဢ္ည ါနဲလဿ ထီဘိနမ့ဿ္ပွၯလဿ
ယအဲဢ္အီၯဒီးယတီဒီးအီၯတဂၯန႔ဢ္လီၯ. ထီဘိန႔ဢ္ တဿ္ထံတဿ္တီကစဿ္ အံးထြဲကြဿ္ထြဲလီၯနၯ
ဒီးမုဿ္တနံၯ ပကထံဢ္လိာ္က့ၯပသးန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲစံးဘဢ္ကဒီးအတခြါ တခြါဧဿ၊ လဿတဿ္ အဲဢ္
ဘဢ္နၯဖးဒိဢ္အပူၯ ယကမၯလိာ္တ့ဿ္နၯတဿ္တမံၯ ပာ္သူဢ္ပာ္သးနဲဒဢ္ထီဘိနီၯ. လဿသဿနံဢ္အ
တီဿ္ပူၯ နမ့ဿ္ထံဢ္လီ၀ဿ္အဒံးလဿမုဿ္ထီဢ္တခီန႔ဢ္ သ့ဢ္ည ါလဿယဟဲက့ၯလိဢ္ထီဢ္က့ၯဒ္ ပွၯတီပွၯ
လိၯတဂၯအသိး ဒီးယကဟဲက့ၯအဲဢ္က့ၯနၯန႔ဢ္လီၯ. နမ့ဿ္ထံဢ္တဿ္ကပီၯလံဒီး လဲၯဆူယမိဿ္အ
အိဢ္ ဒီးတဲသ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္ အီၯလဿ နမ့ဿ္ထံဢ္တဿ္သြံဢ္န႔ဢ္ ထိးအီၯလဿဘဲအိဢ္လဿယကုကံဢ္ လဿ
နဟ့ဢ္တ့ဿ္ယၯအပူၯ၀ံၯ ဘိဢ္ဘဿဃာ္အီၯလဿယခီဢ္ဘိဢ္ ဒီးလဿသဿသီအတီဿ္ပူၯ န႔ဢ္ယကဟဲ
က့ၯလိဢ္ထီဢ္က့ၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲစံးတဿ္ဒ္န႔ဢ္၀ံၯ အတခြါအဿဢ္လီၯအီၯ ဒီးလဿတဿ္သါသကုး
ဂုာ္လိာ္အပူၯ မုဿ္ယဲၯဖဲဃဢ္လီၯက့ၯအသးဆူအလီဿ္ခံ တကပၯဃုာ္ဒီးအဘိးပၯဖိလိၯ ပွဲၯ၀ဲဒီး
တဿ္အဲဢ္အမဲာ္ထံဖိတဖဢ္ လဿတဿ္အဲဢ္စဲၯနီဿ္ ခံကပၯလဿာ္၀ံၯ လီၯဖးလိာ္အသးဖဲပီၯခီနီဢ္ အပ်ီ
မုဿ္ဃါအပူၯ လဿအပွဲၯ၀ဲဒီး နီဢ္ဖိလါဟ့တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္ကြဿ္ထြဲအတခြါမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲထြဲ
ထီဢ္အခီဢ္ကယီကယီ ဒီးဆိမိဢ္ထြဲက့ၯဖိသဢ္ တဿ္အဲဢ္လဿ အဟဲခီဖ်ိ၀ဲတဆီဘဢ္တဆီ တုၯခဲ
အံၯန႔ဢ္ အသးဖိအံၯဆွိးဘဢ္မးအသး လဿတဿ္အဲဢ္တဖဢ္အဂ့ဿ္ကယီဒီဖိ တဆီဘဢ္တဆီန႔ဢ္
လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
မုဿ္ယဲၯဖဲထြဲထီဢ္ခီဢ္လံ
ဖွးဂီၯပူၯလီၯသယုဿ္သံ
မုဿ္ယဲၯဖဲထြဲထီဢ္ခီဢ္မး
ဖွးဂီၯပူၯလီၯသယုဿ္သး
ကြဿ္ထြဲမုဿ္ခံမုဿ္လီၯႏုာ္
ကြဿ္ထြဲဖီခံဟီဢ္သါကုး
လီၯဖးဒီးဖီတခီဢ္အံၯ

46
ဖီပိာ္ထီဢ္ယိၯဖိအခံ
ယိၯဖိက့ၯကိးန႔ဿ္စီဖီ
သယုဿ္သညိကီဿ္ဖွးဂီၯ
ထြဲနခီဢ္ဖီအဲဢ္စဿ္ဆဿ
ကြဿ္ထြဲဖီခံသယုဿ္က်ဿၯ.

ခီဖ်ိမုဿ္ယဲၯဖဲဒီးစီၯလဿ္ ဒီတဿ္အဲဢ္တီခံဂၯအံၯ အိဢ္ဒီးလုဿ္လဿ္လဿအဆဲးအလၯ သးလဿအတီ

၀ဲလိၯ၀ဲ ဒ္ပမွံၯပပွဿ္အလုဿ္အလဿ္အသိး မုဢ္တဂၯမ့ဿ္တဂၯ၊ ခြါတဂၯမ့ဿ္တဂၯအသိးအဃိ၊ အ၀ဲ
သ့ဢ္အိဢ္ဒီးတဿ္အဲဢ္လဿအဒိဢ္၀ဲယိာ္၀ဲဘဢ္ဆဢ္၊ လီၯဖးလိာ္အသးစီၯစုၯ၀ဲယံၯထီဢ္ယံၯထီဢ္
တုၯဆဿကတီဿ္ခဲအံၯန႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲက့ၯကဒါဆူ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အအိဢ္အဂ့ဿ္

မုဿ္နံၯဖဲမုဿ္ယဲၯဖဲ က့ၯလီၯကဒါဆူ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အအိဢ္န႔ဢ္ ပွၯဒူဖိသ၀ီဖိအိဢ္တ့ဿ္လဿ

တဿ္လီဿ္ခံတဖဢ္ အသူဢ္တဖွံအသးတဖွံလဿၯဘဢ္. လဿအပူၯကြံာ္ ညီႏုဿ္အသိး ဖဲဂီၯခီ မုဿ္တခ်ဳး
၀ါဒံးဘဢ္ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ ပွၯကိးဂၯဒဲးဂဲၯဆဿထဿဢ္ဖီအီဢ္တ့ၯအီဢ္ ဆုသကိးဘု သီဢ္ဖူဢ္ဖဢ္
ဖူဢ္ဖဢ္ ဖဲဆီဖါအိဢ္အိ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ဖဲမုဿ္ဂီၯ၀ဲန႔ဢ္ ဆဿဢ္တသီဢ္ က်ံဢ္တသီဢ္လဿၯ
ထိဢ္ဖိလံဢ္ဖိတကမဲၯစံဢ္စိလဿၯ ဆီဖါတဖဢ္တအိဢ္အိလဿၯ ဆဢ္ဖိကီဿ္ဖိခဲလဿာ္တသီဢ္တသဲ
လဿၯ ဒီးသ၀ီဒီတဖ်ဿဢ္ ညါန႔ဢ္ တဿ္အိဢ္ဘွ႔ဢ္ယုဿ္ကလာ္ လီၯဂာ္ဒ္သိးပွၯတအိဢ္နီတဂၯဘဢ္
အသိး န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
မုဿ္ယဲၯဖဲလီၯမဿ္လဿယိၯ
က်ံဢ္တသီဢ္ဆီတအိဢ္အိ
ယိၯဖိလီလီၯမုဿ္ယဲၯဖဲ
က်ံဢ္တသီဢ္ဆီတကမဲၯ.

မ့မ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲတခီ တုၯမ့ဿ္ယိၯထံဢ္ကဒါက့ၯအီၯဒီး ယိၯတဖဢ္သူဢ္ခုသးခု၀ဲ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္

ဒီးသံကြဿ္၀ဲလဿ နဟဲက့ၯကဒါက့ၯမ့ဿ္ အဘဢ္မႏုၯလဲဢ္. မ့ဿ္နတဿ္အဲဢ္တီတဲနၯဒ္လဲဢ္. မုဿ္ယဲၯဖဲ
တခီစံးဘဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ လဿ ပ၀ဲပွၯကညီဖိတဖဢ္ ပလုဿ္လဿ္ထူသႏူအိဢ္လဿ ပကဘဢ္မ့ဿ္ဒဢ္

47
မုဢ္တဂၯခြါတဂၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿသုမၯကမူၯကမဢ္လံယၯအဃိ၊ ယက့ၯအိဢ္လဿယဒူယသ၀ီ
တၾကဿးလဿၯဘဢ္. ယတဿ္အဲဢ္တီစ့ဿ္ကီးအဲဢ္ယၯတသ့လဿၯအဃိ၊ ယဘဢ္ဟဲက့ၯဆူသုအိဢ္
န႔ဢ္လီၯ.

ပ၀ဲကညီမိဿ္လုပဿ္လဿ္တဖဢ္ အိဢ္ဒီးအလုဿ္အလဿ္လဿ ပွၯတဂၯဂၯ မ့ဿ္လီၯကမဢ္န႔ဢ္ ကဘဢ္

ဟ့ဢ္၀ဲ တဿ္ခုဢ္ဆူ ကီဿ္ကစဿ္အိဢ္ ဒ္အလုဿ္အလဿ္အိဢ္၀ဲအသိး မ့ဿ္လီၯဘဢ္လဿဆီန႔ဢ္ ဘဢ္ဟ့ဢ္
ဆီ၊ မ့ဿ္လီၯဘဢ္လဿမဲာ္တဲးလဲးန႔ဢ္ ဘဢ္ဟ့ဢ္ မဲာ္တဲးလဲး၊ မ့ဿ္လီၯဘဢ္လဿပနဿ္န႔ဢ္ ဘဢ္ဟ့ဢ္ ပနဿ္
န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လီဿ္ဖဲဖ်းခိဢ္ကီဿ္တခီ ပွၯမ့ဿ္လီၯကမဢ္န႔ဢ္ ကဘဢ္ဟ့ဢ္တဿ္ခုဢ္လဿပနဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ယိၯအခိဢ္တဂၯအံၯ ခီဖ်ိလီၯကမဢ္လံဒီးမုဿ္ယဲၯဖဲအဃိ၊ ပွၯသးပွဿ္တဖဢ္ဃ့ တဿ္ခုဢ္ဆူ အ၀ဲသ့ဢ္
အိဢ္ဒီးယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ ဟ့ဢ္တဿ္ခုဢ္၀ံၯတဘ်ီဃီ မၯစ့ဿ္ကီးတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီ မ့ဿ္လဿအ၀ဲသ့ဢ္မၯ
န႔ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲအဃိ ဒီးဟ့ဢ္စ့ဿ္ကီး ပွၯကညီသူဢ္က့သးပွဿ္တဖဢ္လဿတဿ္ကနဿၯအါမံၯန႔ဢ္လီၯ.
တဿ္ကနဿၯလဿ ယိၯဟ့ဢ္ပွၯသးပွဿ္တဖဢ္ အိဢ္ဒံးတုၯမုဿ္မဆါတနံၯအံၯလီၯ.

တဿ္န႔ဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ အိဢ္ဆိး၀ဲဒဢ္ဖဲန႔ဢ္စွၯသီ ဒီးကတဲာ္ကတီၯထီဢ္အသး ဒီးဟး

ထီဢ္၀ဲဖဲဖွးဂီၯပူၯဂီၯဂီၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ဟးထီဢ္အခါ ခးထီဢ္ကဒီးက်ိတံၯလီၯတထံဢ္ဒ္ အဟဲ
တုၯ၀ဲဖဲအံၯသီသီအသိးအဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲဟးထီဢ္ဃုာ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒီးယိၯသ့ဢ္တဖဢ္
ဖဲမုဿ္နံၯဆဿကတီဿ္အ၀ဲန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အံၯ တဟဲက့ၯလဿၯ၀ဲက်ဲလဿ အဟဲ၀ဲအလီဿ္
လီဿ္တဘိ န႔ဢ္လဿၯဘဢ္. မ့မ့ဿ္ဟဲက့ၯ၀ဲက်ဲ လဿအ၀ဲသ့ဢ္ဖ်း၀ဲက်ဲမုဿ္ဖးဒိဢ္ လဿပိဿ္ခိဢ္ကစဿဿ္
တဘိန႔ဢ္လီၯ.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ဟးထီဢ္လဿဖွးဂီၯဒီး ဟဲက့ၯ၀ဲတဆီတဆီတုၯလဿပနဿ္သဢ္ဃ့ထဢ္ဒီး ထီဢ္၀ဲ

ဘွဲမံလူဿ္၀ံၯ ဘးထီဢ္၀ဲဒဢ္ကစဿဿ္ဖးဒိဢ္ ပိဿ္ခိဢ္တုၯလဿအဒီ ခိဢ္ ၀ံၯဘးထီဢ္၀ဲဒဢ္ ကစဿဿ္ဖးဒိဢ္
ပိဿ္ခိဢ္တုၯလဿအဒီခိဢ္ ဖဲထံက်ိဖဲလဲဢ္က်ိအကြာ္ခံန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္က့ၯပိာ္၀ဲဒဢ္က်ဲမုဿ္လဿ အ
ဖ်း၀ဲအံၯ တုၯထီဢ္လဿကစဿဿ္ဖးဒိဢ္ အဒီခိဢ္၀ံၯ လီၯ၀ဲကစဿဿ္အံၯ တဆီတဆီ တုၯလီၯလဿ
ပွီၯဆါကစဿဿ္၊ ဘ်ီဒ့၊ ဘ်ီကႜိ၊ ခ်ဿဢ္ဒ့ ကႜိတဆီဘဢ္တဆီ တုၯလီၯလဿထံက်ိ တဃီၯလိာ္က်ိ
အထဢ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ဟဲက့ၯလီၯတုၯဖဲ ဃိဢ္လိာ္က်ိအနံၯ ဒီးဆီလီၯအလီဿ္အက်ဲ ဖဲန႔ဢ္၀ံၯ
က်ီ၀ဲ၀ဢ္တဖဢ္လဿ ကတ့န႔ဿ္၀ဲထိ လဿကဟဲက့ၯလီၯ၀ဲလဿထံဃိဢ္လိာ္က်ိပူၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ က်ီ၀ဢ္လဿအထိအဂီဿ္၀ံၯ တံာ္ထီဢ္သကိး၀ဲ ဒဢ္ထိတဖဢ္လဿထံဖီခိဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ တံာ္ထီဢ္သကိး ၀ဲဒဢ္ထိ၀ံၯ အိဢ္ဘွံးအိဢ္သါ၀ဲဒီး မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္တနံၯ ထီဢ္သကိး
၀ဲဒဢ္လဿထိဖီခိဢ္ စိာ္ဃုာ္၀ဲဒဢ္ဒီး မုဿ္ယဲၯဖဲလဿထိအဖီခိဢ္န႔ဢ္လီၯ.

48
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
၁. တဿ္၀ံၯဘဢ္သံငၯဖဲဢ္လ့ၯ
တဿ္ကဢ္ဘဢ္သံငၯဖဲဢ္လ့ၯ
ဘုဘ့ဢ္တိာ္လဲလိာ္ဒီးစ့
ဟုသးတိာ္လဲလိာ္ဒီးစ့
ပွၯလဲၯတဂၯပွၯဟဲက့ၯ
ပွၯလဲၯခံဂၯပွၯဟဲက့ၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯတဟဲက့ၯ
စံဢ္ထီဢ္လဿထိအနါစ့ၯ.
၂. တဿ္၀ံၯဘဢ္သံငၯမုဢ္ႏြဲၯ
တဿ္ကဢ္ဘဢ္သံငၯမုဢ္ႏြဲၯ
ဘုဘ့ဢ္တဆြဲစ့တဆြဲ
ဟုသးတဆြဲစ့တဆြဲ
ပွၯဖိဒံလဲၯပွၯန႔ဿ္စြဲၯ
ပွၯဖိသဢ္လဲၯပွၯန႔ဿ္စြဲၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯဘဢ္တဿ္စြဲၯ
စံဢ္ထီဢ္လဿထိအပယြဲၯ
အမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯဟီဢ္တကဲ
အပဿ္သီမၯတထံဢ္ထြဲ
ပွၯအိဢ္ဒီးအက့ဢ္အလိၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲလီၯမဿ္လဿယိၯ
ပွၯအိဢ္ဒီးအဘ်ဢ္အလဲ
မုဿ္ယဲၯဖဲလီၯမဿ္လဿဘွဲ.
၃. တဿ္၀ံၯဘဢ္သံငၯမုဢ္ႏြဲၯ
တဿ္ကဢ္ဘဢ္သံငၯမုဿ္ႏြဲၯ
ထံတတဿဿ္ဒီးစ့တရြဲၯ
ဃိဢ္တ၀ံဒီးစ့တရြဲၯ
ပွၯလဲၯတဂၯပွၯပူၯဖ်ဲး
ပွၯလဲၯခံဂၯပွၯပူၯဖ်ဲး
မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯတပူၯဖ်ဲး

49
ထီဢ္ဘဢ္လဿထိအပယြဲၯ
ယိၯဖိစိာ္ဖ်ိးမုဿ္ယဲၯဖဲ
ယိၯဖိစိာ္ဖ်ိးဆူကံဿ္မဲ.
၄. မုဿ္ယဲၯဖဲတဿ္ပွိၯသြံဢ္ဟဲ
တဿ္ကဢ္လဿဘီမုဿ္လူၯထြဲ
မုဿ္ယဲၯဖဲတဿ္ပွိၯသြံဢ္ဂ့ၯ
တဿ္ကဢ္လဿဘီမုဿ္လူၯက့ၯ
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိလူၯဟံ
စီၯလဿ္လူၯက့ၯတန႔ဿ္ဒံး.

ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္က့ၯလီၯထိတုၯဖးလဲဿ္ ဆဲးထီဢ္ကဒီး၀ဲအထိဖဲန႔ဢ္ဒီးစံး၀ဲ ပကဘဢ္ဘွီဂ့ၯထီဢ္က့ၯ

ထိဖဲအံၯလီၯ. ပမ့ဿ္တဘွီဂ့ၯထီဢ္ မၯက်ဿၯထီဢ္၊ မၯမးထီဢ္ဘဢ္န႔ဢ္ တညီဘဢ္ ဆူတဿ္ဆဿလာ္
ထံက်ိတဖဢ္အိဢ္ဒီးက့အါမးအဃိ၊ ပကဘဢ္မၯထိမူာ္မူာ္နီဿ္နီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ မၯဂ့ၯထီဢ္
သကိးထိဖဲန႔ဢ္ တံာ္တာ္၀ဲဒဢ္ဒီမုဿ္ထူဢ္ညါအဃိ ဆဿကတီဿ္ယံာ္၀ဲဒဢ္တစဲးဖိန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲ
အံၯ ယီဿ္လီၯဘဢ္ယိၯကီဿ္ပူၯတဘ်ီဃီ အဘ့ဢ္ကုတမုာ္ဘဢ္အီၯအဃိ၊ လဲၯထီဢ္၀ဲလဿ
တဿ္ပတီဿ္ခိဢ္တစဲးဖိ ဒီးထံဢ္၀ဲထံထီဢ္ပဿဿ္ဖိတပူၯ ဒီးသ့အစုပ်ဿ္အမဲာ္ဖဲန႔ဢ္၀ံၯ ဟဲက့ၯလီၯကဒါ
က့ၯ၀ဲဒဢ္ န႔ဢ္လီၯ. ထံပူၯအံၯအိဢ္၀ဲဒဢ္တုၯ မုဿ္မဆါတနံၯအံၯ ဒီးအိဢ္ဖ်ါဒဢ္ဆွံဆွံဖိ လဿတဿ္ကိဿ္
မ့ဿ္ဂ့ၯ တဿ္စူၯမ့ဿ္ဂ့ၯ ကိးဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ဘွီဂ့ၯထီဢ္အထိ ၀ံၯနာ္လီၯအီဢ္
အထိလံဒီး ထီဢ္ကဒီး ၀ဲလဿထိအခိဢ္ အသီတဘ်ီဒီး လီၯထြဲ၀ဲဃိဢ္လိာ္အထံက်ိ ယြၯလီၯတဆီ
ဘဢ္တဆီ ခီဖ်ိ ၀ဲက့တဖဢ္ တဘ်ဳးတီၯလဿထိတဘ်ဳးဘ့ဢ္န႔ဢ္လီၯ.

မ့ဿ္လဿထိတဖဢ္ဒိဢ္ဒီးက်ဿၯ၀ဲ ဒီးပွၯလဿအကြဿ္ထြဲထိတဖဢ္အိဢ္အါအဃိ၊ ထိတဖဢ္ အံၯတဿ္ဘဢ္

ဒိဘဢ္ထံးတအိဢ္ဘဢ္. ခီဖ်ိလီၯ၀ဲက့တဖဢ္န႔ဿ္ဂ့ၯဂ့ၯဘဢ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဟဲက့ၯလီၯတုၯဖဲ
မဲၯယဲဢ္ထဢ္ ဒီးစိးထီဢ္၀ဲအထိသ့ဢ္တဖဢ္ဖဲန႔ဢ္ဒီး စံဢ္လီၯသကိး၀ဲပွီဿ္ပွီဿ္လဿတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီ
အပူၯ ကိးဂၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲကြဿ္ထီဢ္ယိၯကီဿ္ကစဿဿ္ကပၯအံၯ တဿ္ကဿဢ္အသးဒိဢ္မး
လဿကဘဢ္စံဢ္လီၯ ၀ဲန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္တခီ အဲဢ္ဒိးက့ၯထီဢ္ကဒါက့ၯ၀ဲဒဢ္ဆူ အတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိး
အလီဿ္ ဖဲကစဿဿ္ဖ်းခိဢ္အိဢ္တဿ္အလီဿ္တခီန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
စံဢ္လီၯလဿထိအနါဒ့
ယုဿ္သံဒ္သီဢ္ဂီၯဖိပွ႔ၯ

50
စံဢ္လီၯလဿထိအပယြဲၯ
ယုဿ္သံဒ္သီဢ္ဂီၯဖိသဲ.

မုဿ္ယဲၯဖဲခီဃီၯဆူ ကႜီဢ္တဲဢ္ကီဿ္အဂ့ဿ္

မုဿ္ယဲၯဖဲဒီးယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ စံဢ္လီၯသကိး၀ဲဖဲ မဲၯယဲဢ္ထဢ္၀ံၯ ပိာ္ထီဢ္သကိး၀ဲ ထံက်ိ မဲၯယဲဢ္

အံၯ တဆီဘဢ္တဆီန႔ဢ္လီၯ. ဖဲအ၀ဲသ့ဢ္ ဟးထီဢ္တလဿ၀ဲဒဢ္မဲၯယဲဢ္ထဢ္အဆဿကတီဿ္
ယိၯလဿအသးပွဿ္အူတဿ္လိဢ္တဿ္သ့တဖဢ္ ဖွံလီၯတဲာ္၀ဲက်ဲအံၯလဿ ၀ဢ္ဆႈဢ္အခ်ံတဖဢ္ဒီး
ပာ္လီၯစ့ဿ္ကီး အတဿ္အူတဿ္သမူတဖဢ္ဖဲန႔ဢ္ ဒ္သိးပွၯဟဲလူၯအီၯသုတန႔ဿ္တဂ့ၯအဂီဿ္ ဒီးပာ္
ပနီဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿ အ၀ဲသ့ဢ္လဲၯမၯန႔ဿ္ပွၯကညီမုဢ္ လဿအလီၯဆီတဂၯအံၯ လဿကီဿ္မုဿ္
ႏုာ္တခီ ဒီးဟဲက့ၯႏုာ္လီၯ၀ဲဒဢ္ဆူယိၯကီဿ္ပူၯလံန႔ဢ္လီၯ. ဒီပုဿ္၀ဲဿ္လဿအအိဢ္ဘဢ္ဖဲမဲၯယဲဢ္ တဖဢ္
ကထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ၀ဢ္ဆႈဢ္အခိဢ္မဲထီဢ္၀ဲတနီၯ ဖဲမဲၯယဲဢ္က်ိအကပိာ္ကပၯစ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿအ
၀ဲသ့ဢ္ဘဢ္ဟးယံၯဒီးက်ဲတဂ့ၯအဃိ ကလိလဿက့ၯကတုၯဆူမုဿ္ယုဿ္တဿ္လီဿ္န႔ဢ္ ဘဢ္မံလဿက်ဲ
တဘ်ဳးနၯညါန႔ဢ္လီၯ.

တုၯမုဿ္ယဲၯဖဲခီဃီၯ ဃိဢ္လိာ္က်ိပာ္၀ံၯ ႏုာ္လီၯလဿယိၯကီဿ္ပူၯယံၯထီဢ္တစဲးဖိ အဘ့ဢ္အကုအံၯ

ကိဿ္မးဒ္မ့ဢ္အူအ့ဢ္အသိးအဃိ၊ ယိၯအခိဢ္အံၯမၯဘူးက့ၯအီၯ တဘူဢ္လဿၯနီတစဲးဘဢ္
န႔ဢ္လီၯမ့မ့ဿ္အကစဿ္တခီ တဘဢ္တဿ္နီတမံၯဘဢ္. အိဢ္ဒဢ္မုာ္မုာ္ဖိဒ္ဆဿကတီဿ္လဿ
အပူၯကြံာ္အသိး န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ခီဃီၯဆူယိၯဖိကီဿ္သီ
သူးသ့ဢ္ဟဲက့ၯထီဢ္ကဒီး
ခီဃီၯဆူယိၯဖိကီဿ္ပူၯ
ကိဿ္ဒ္မ့ဢ္သုတမၯဘူး.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯကိဿ္ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ ဒ္မ့ဢ္အူအ့ဢ္အသိးအဃိ၊ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္မၯဘူးက့ၯအီၯတဘူဢ္

လဿၯဘဢ္ ဒီးဆိမိဢ္က့ၯ၀ဲ တဘဢ္လဿၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္တခီဆိကမိဢ္ပ်ံၯလီၯက့ၯအသး
ခီဖ်ိလဿမ့ဿ္အမၯကမဢ္ဘဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအဃိ အဂ့ဿ္ဧါန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္က့ၯထီဢ္၀ဲဒဢ္ကစဿဿ္
တဆီဘဢ္တဆီ ထီဢ္ဘးလဿမုဿ္ယုဿ္ကစဿဿ္ဖးဒိဢ္ အလီဿ္ထီဢ္ထီန႔ဢ္ဒီး မုဿ္ယဲၯဖဲကြဿ္လီၯကဒါ

51
က့ၯ တဿ္ဆူအလီဿ္ခံ ဒီးထံဢ္ထြဲမုဿ္လီၯႏုာ္အတဿ္ကျပဳဿ္ထီဢ္ ဒီးတဿ္သယုဿ္သညိဘဢ္အီၯလဿ
အမိဿ္အပဿ္ အတံၯသကိး အဒိဢ္အအါ အတဿ္အဲဢ္တီစီၯလဿ္ လဿအအဲဢ္ဘဢ္၀ဲဒိဢ္မး လဿသး
သမူတံၯသကိး အဂီဿ္ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္န႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲဆ့ဢ္နီၯဆွိလီၯအခိဢ္ လဿသ့ဢ္ဖိအခီဢ္ထံး ဖဲကလံၯဖိဟဲထီဢ္၀ဲကဖီကဖီ ဒီးအ မဲာ္ထံဖိ

တဖဢ္ဟဲစႈဢ္ထီဢ္၀ဲကယီကယီ ဒီးယြၯလီၯ၀ဲ လဿအမဲာ္ဘိးပၯဖိအလိၯ ဖဲတဿ္သယုဿ္ဘဢ္က့ၯ
ပွၯလဿအအဲဢ္ဘဢ္၀ဲတဖဢ္ လဿလီဿ္စီၯစုၯဖဲအအိဢ္ လဿပွၯကလုာ္ဂၯတဖဢ္အစုတီၯဖီလာ္န႔ဢ္
လီၯ. တဿ္လီဿ္ဖဲန႔ဢ္ လဿအခီဢ္ထံးပွၯကိးအီၯလဿ မုဿ္သယုဿ္ ဘဢ္ဆဢ္လဿခံပွၯကိးတဿ္လဲ လိာ္
၀ဲအဃိ၊ ပွၯကိးအီၯလဿ မုဿ္ယုဿ္ ဒီးတနီၯကိးစ့ဿ္ကီး၀ဲလဿ မုဿ္ယူဿ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္န႔ဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ
အ၀ဲသ့ဢ္ဟဲက့ၯပိ္ာ္လီၯ၀ဲကစဿဿ္ဖးဒိဢ္တဆီဘဢ္တဆီ တုၯလဿမုဿ္ယုဿ္တဿ္ပဿၯခိဢ္ ဒီးဆီလီၯ
ကဒီးအလီဿ္ အက်ဲ အိဢ္ဘွံးအိဢ္သါဒီး မံသကိး ၀ဲဒဢ္ဖဲန႔ဢ္ တသီခံသီ၀ံၯ ဟးထီဢ္ကဒီး ၀ဲဖဲ
မုဿ္ယုဿ္ဆူ၀့ဿ္ကံဿ္မဲ အဂီဿ္ န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲတခ်ဳးလဲၯတုၯဒံးကံဿ္မဲအခါ ပွၯယိၯဖိအထံအကီဿ္
လဿအအိဢ္ဖဲကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္ပူၯ တဖဢ္နဿ္ဟူဘဢ္၀ဲအကစီဢ္ ဆဿထံဢ္ဘဢ္မးအီၯဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္
ဒီးအိဢ္ခိး လီၯ၀ဲဒဢ္ အခိဢ္လဿတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီအပူၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯတုၯဆူ၀့ဿ္ကံဿ္မဲ
တဘ်ီဃီ ယိၯစီၯပၯယဲဿ္ဂၯတဂၯလဿအမံၯမ့ဿ္ဖါကႜဴးလါကႜီ အံၯ အိဢ္ခိးလီၯအခိဢ္ဃုာ္ဒီး ပွၯထံ
ဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ဂီဿ္မုဿ္ လဿပွဲၯ၀ဲဒီးတဿ္နဿမူ နဿဆွီအထံတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ပွၯထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ဒ္အဆဿထံဢ္ဘဢ္၀ဲမုဿ္ယဲၯဖဲအသိး တုၯမ့ဿ္အ၀ဲသ့ဢ္ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ တဘ်ီဃီ

လဿတဿ္သူဢ္ခုသးခုဖးဒိဢ္အပူၯ ကိးသၾတီထီဢ္သကိး၀ဲ နီဿ္ပၯမုဢ္ဟဲက့ၯတုၯလံ၊ နီဿ္ပၯမုဢ္ဟဲ
က့ၯတုၯလံ ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲတခီ ပွၯဆွဿလိၯအီၯတဘ်ီဃီဆူ စီၯပၯအမဲာ္
ညါဒီးဒုးဆ့ဢ္နီၯအီၯလဿ စီၯပၯလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯကပၯ ဖဲစုစ့ဢ္တခီဒ္တဿ္ကတီၯပာ္န႔ဿ္အီၯအသိး
န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
တုၯ၀့ဿ္ကံဿ္မဲတဘ်ီဃီ
ခူဖ၀
ိ ့ဿ္ဖိကိးသၾတီ
လဿသးခုကိးလဿသးဖွံ
နီဿ္ပၯမုဢ္ဟဲက့ၯတုၯလံ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ တုၯဃီၯလဿယိၯစီၯပၯအိဢ္တဘ်ီဃီ ကိဿ္တံဿ္ဘဢ္စီၯပၯဒိဢ္မးအဃိ၊ စီၯပၯအံၯ

မၯဘူး၀ဲတဘူဢ္ဘဢ္ဒီး လဲၯပာ္၀ဲလဿအနီပူၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯအိဢ္ဘဢ္၀ဲလဿ စီၯပၯအနီပူၯ

52
အံၯအိဢ္ဘဢ္၀ဲဒဢ္မုာ္မုာ္ခုဢ္ခုဢ္ လဿပွဲၯဒီးတဿ္အီဢ္တဿ္အီ ဘဢ္ဆဢ္ခီဖ်ိ တမ့ဿ္ဒ္သိး အလီဿ္အက်ဲ
ဘဢ္အဃိ၊ အိဢ္၀ဲတမုာ္ဘဢ္ ထီဘိသ့ဢ္နီဢ္ဘဢ္ဒဢ္ အတဿ္အဲဢ္တီစီၯလဿ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္သယုဿ္
တဖဢ္အံၯ ဂုာ္က်ဲးစဿးၾတဴၯကြံာ္၀ဲဒဢ္ဘဢ္ဆဢ္ တန႔ဿ္ဘဢ္ ထီဘိတဿ္အိဢ္သးတဖဢ္ ဟဲဆီဢ္သ
နံးအီၯနးဒိဢ္မးအဃိ လဿနံၯဒီးနၯအတဿ္လဲၯခီဖ်ိတဖဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯဘဢ္လီၯယြၯဒဢ္လဿ
တဿ္မဲာ္ထံမဲာ္နိအက်ါ ဖဲဘူးတံဿ္ပုဿ္၀ဲဿ္ ဒီးပွၯလဿအအဲဢ္ဘဢ္အီၯတဂၯ တသ့ဢ္ည ါထြဲလဿၯ၀ဲဘဢ္
န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
အိဢ္တဘဢ္အလီဿ္အက်ဲ
မုဿ္ယဲၯဖဲဆိမိဢ္တဿ္ဘ်ဲး
အိဢ္တဘဢ္ဒ္အလီဿ္လီဿ္
သးသယုဿ္အလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ
အိဢ္တဘဢ္အလီဿ္လဿညါ
သယုဿ္ထီဢ္ဘဢ္စီတခြါ
အိဢ္တဘဢ္အလီဿ္လဿပ်ဿၯ
သယုဿ္ဘဢ္တခြါမိဿ္စဿၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ အိဢ္လဿယိၯစီၯပၯအစုပူၯယံာ္လံဘဢ္ဆဢ္ စီၯပၯအံၯ မၯဘူးအီၯတဘူဢ္ဘဢ္

အဃိ၊ တဿ္ကီဘဢ္အီၯဒိဢ္မးဘဢ္ဆဢ္ မၯ၀ဲတသ့နီတမံၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯအံၯ ခီဖ်ိဆိမိဢ္
၀ဲတဘဢ္လဿၯဘဢ္အဃိ၊ မဿအပ်ဲဿ္တဖဢ္လဲၯဒြးကြဿ္၀ဲဒဢ္လဿ ၀ံမီဒူ ဒီး၀ံစံးဘဢ္အီၯ၊ ပိာ္မုဢ္အံၯ
ခီဖ်ိဟဲက့ၯခီဘဢ္ ဃိဢ္လိာ္က်ိ ဒီးႏုာ္လီၯဘဢ္ဆူ ကီဿ္အဂၯတဘ့ဢ္ တကးဘဢ္ ဟးယံၯဒီး အတဿ္
အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္အဃိ၊ ကိဿ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဒ္သိးကခုဢ္လီၯ၀ဲဒဢ္အဂီဿ္ န႔ဢ္ သုကဘဢ္လဲၯ
ဟံးန႔ဿ္ နံဢ္သိသူအထံတဖဢ္ လဿအတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္လဿဖ်းခိဢ္၀ံၯ ဟဲက့ၯဖူလီၯအီၯဖဲ
အမံဘဢ္အသးအခါန႔ဢ္ ကခုဢ္လီၯက့ၯ၀ဲဒဢ္တဘ်ီဃီန႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯအံၯ တဘ်ီဃီ မဿလီၯ
အခ့အပွၯစွၯဂၯလဲၯဟံးန႔ဿ္ကဒီးနံဢ္သိသူအထံလဿဖ်းခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯအပ်ဲဿ္အံၯ ဒ္စီၯပၯ
မဿလီၯအီၯအသိး ပိာ္ထီဢ္လိာ္အခံတဂၯခံဂၯ ဒီးလဲၯ၀ဲဒ္ ပွၯလဲၯ၀ံလဲၯဆါ အသိးဒီး ဟးသံကြဿ္
ပွ႔ၯ၀ဲနံဢ္သိသူအထံ ဖဲဖ်းခိဢ္ သ၀ီ၀ံၯ ဟဲက့ၯဟ့ဢ္လီၯသိအံၯဆူစီၯပၯအအိဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯ
အံၯန႔ဿ္ဘဢ္သိတဘ်ီဃီ အသူဢ္ခုသးခု၀ဲဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္ ဒီးပာ္ဃာ္၀ဲလဿအကပၯ ဒ္သိးကဒုးကဲ
ထီဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲလဿအမါဖိသဢ္အဂီဿ္ န႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯခိးကြဿ္၀ဲဒဢ္ဖဲမုဿ္ယဲၯဖဲ မံဘဢ္အသး
အကတီဿ္ ဒီးတနီဢ္သးဘဢ္အဆဿကတီဿ္ ဟံထီဢ္၀ဲနဢ
ံ ္သိသူထံအံၯဒီး လဲၯဖူလီၯ၀ဲသိအံၯလဿ

53
မုဿ္ယဲၯဖဲအလိၯ ဖဲအမံဘဢ္အသး လဿလီဿ္မံခိဢ္ အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯဖူလီၯသိ၀ံၯ
က့ၯကဒါက့ၯဆူအလီဿ္မံခိဢ္ ဒီးမံ၀ဲဒဢ္လဿတဿ္သးမုာ္အပူၯန႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲတုၯမ့ဿ္အဖုသ့ဢ္နီဢ္တဘ်ီဃီ သ့ဢ္ညါလီၯအသးလဿ အလိၯအယီဿ္အံၯ လီၯဆီဒိဢ္မး

တဒ္သိးလဿအဟဲတုၯအသီခါဘဢ္အဃိ၊ သ့ဢ္ည ါ၀ဲဒဢ္လဿယိၯစီၯပၯအံၯကဘဢ္လဲၯဟံးန႔ဿ္
နံဢ္သိထံလဿဖ်းခိဢ္ဒီး ဟဲက့ၯဖူလီၯယၯအံၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲသံကြဿ္ယိၯသုးလဿအအိဢ္ခိး
အီၯတဖဢ္ တဿ္အံၯသုမၯယၯဒ္လဲဢ္. ယိၯစံးဆဿက့ၯအီၯလဿ ပလဲၯဟံးန႔ဿ္နံဢ္သိထံလဿ နဒ့
ပီၯထံးဒီး ဟဲက့ၯဖူလီၯနၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲသ့ဢ္ညါ၀ဲတဿ္ဂ့ဿ္အံၯတဘ်ီဃီ အသးဒိဢ္ထီဢ္ဘဢ္
ယိၯဒီး ဆိဢ္ဃီဢ္၀ဲယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ သု၀ဲဒဢ္ယိၯတကလုာ္အံၯ သုမၯယၯအဿအဿသီသီအါထဲ
အံၯညါ လီၯဂာ္ဒ္ယအိဢ္ဒုဢ္အိဢ္ဒါဒီးသု အသိးညါန႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိလဿသုမၯကမဢ္ယၯအဃိ၊ လဿ
သုတဿ္အိဢ္မူအပူၯ သုတဘဢ္အီဢ္နံဢ္သိ သူတဖဢ္ လဿအဟဲလဿဖ်းခိဢ္ဘဢ္. တကးဘဢ္နံဢ္
သိသူလဿ ဖ်းခိဢ္အခ်ံတဖ်ဿဢ္ဒဢ္လဲာ္ မ့ဿ္လီၯတဲာ္ဘဢ္လဿယအိဢ္ဆိးဟီဢ္က၀ီၯပူၯဖဲအံၯန႔ဢ္
သုခူသု၀့ဿ္ကလူၯ၊ မ့ဢ္အူကအီဢ္ကြံာ္အီၯ သုကဟးဂူာ္ဟးဂီၯလီၯမုဿ္လီၯဖးဒီး ကဲထီဢ္က့ၯပွၯ
ကုဿ္ပွၯဃာ္န႔ဢ္လီၯ.

ဒ္မုဿ္ယဲၯဖဲဆိဢ္ဃီဢ္တ့ဿ္ယိၯတဖဢ္အသိး ယိၯလဿအအိဢ္လဿခူပူၯ၀့ဿ္ပူၯတဖဢ္ တအီဢ္ဒဢ္လဲာ္

နံဢ္သိထံဘဢ္ အ၀ဲသ့ဢ္တဖဢ္အါတက့ဿ္အီဢ္ဒဢ္ပဲအထံတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲစံးစ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္
ပွၯကညီမုဢ္တဖဢ္ လ့ၯတက့ၯတဘဢ္အဲဢ္ယိၯခြါဘဢ္ မ့ဿ္အဲဢ္ယိၯခြါန႔ဢ္ မၯအီဢ္တဿ္တအီဢ္ဘဢ္
အီဘဢ္၀ဲဒဢ္ဘဢ္. အတဿ္အိဢ္မူကအိဢ္လဿတဿ္ကိဿ္တဿ္ဂီၯအပူၯ ဒီးကဘဢ္ကြဿ္ဆဿဢ္မဲာ္၀ဲတဿ္
ကီတဿ္ခဲ အကလုာ္ကလုာ္န႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိလဿယိၯဒီးပွၯကညီမုဢ္အစဿၯန႔ဢ္ ယဆိဢ္လီၯတဲာ္တူာ္
ကြံာ္အီၯ ဖဲယစိၯအံၯလံန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ပွၯကညီခြါန႔ဢ္ တလိဢ္ထဲန႔ဢ္ညါဘဢ္ မ့ဿ္အဲဢ္ဘဢ္လိာ္
အသး ဒီးယိၯမုဢ္သနာ္က့ ဖံးတဿ္မၯတဿ္န႔ဢ္ကအီဢ္ဘဢ္အီဘဢ္၀ဲ ဒီးကဲဒိဢ္ကဲထီသ့၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

တကးဘဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯစံးစ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿ တဿ္လဿယိၯတကလုာ္အံၯန႔ဢ္ခဲအံၯ ဒီးဆူညါ န႔ဢ္

လ့ၯတက့ၯတဘဢ္လဲၯလဿၯ၀ဲဒဢ္ဆူ ယဒူယသ၀ီ ယတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအလီဿ္လဿၯဘဢ္.
ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ မ့ဿ္လဲၯဘဢ္လဿယအိဢ္ဆိးအလီဿ္န႔ဢ္ အဘ့ဢ္ကကိဿ္ကုကသြဲတုၯဒဢ္လဲာ္
ဃုအသရဢ္ လဿကကူစါအီၯ တအိဢ္လဿၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. နံဢ္သိထံအံၯ လဿပ၀ဲကညီကစဿဿ္ခိဢ္
ဖိအဂီဿ္န႔ဢ္ မ့ဿ္စ့ဿ္ကီးကသံဢ္တကလုာ္လဿတဿ္လိၯကိဿ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ညီႏုဿ္ဖဲဖိဒံဖိသဢ္တဖဢ္
အလိၯကိဿ္ကုသြဲအဆဿကတီဿ္န႔ဢ္ ပဟံးန႔ဿ္နံဢ္သိထံ ဒီးပုၯလီၯအခိဢ္ထံန႔ဢ္ ခုဢ္လီၯ၀ဲဒဢ္သ့
စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.

54
မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ တုၯအဘ့ဢ္အကုတကိဿ္လဿၯဘဢ္ ခုဢ္လီၯက့ၯတစု ယိၯစီၯပၯဟဲအိဢ္ဘူး၀ဲဒဢ္
ဒီးအီၯဘူဢ္လံအဃိ၊ မၯဖိမၯမါ၀ဲဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲဒီး ပာ္၀ဲဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲဒ္ သိးအမါဖိသဢ္တဂၯအသိး
န႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯ အမါသးပွဿ္အိဢ္ဒီးအီၯ ဘူးဘူးတံဿ္တံဿ္ဘဢ္ဆဢ္ အဲဢ္ဒံးအမါဖိသဢ္ တဘ်ဳး
ဂၯတခ်ဳးလဿပ်ဲလီၯအပွၯလဲၯဟံးန႔ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲဒံးဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯအမါသးပွဿ္ဒီးအမါဖိ
သဢ္ခဲလဿာ္ အိဢ္အဂၯသဿဆံဃဢ္ဃဢ္ည ါ န႔ဢ္လဿအကစဿ္ဒဢ္၀ဲအတဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯအပူၯ ကြဲးဖ်ါ
ထီဢ္၀ဲ ဒဢ္စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.

စီၯပၯအံၯအမါသးပွဿ္တဂၯန႔ဢ္မ့ဿ္၀ဲဒဢ္ ပယီၯမုဢ္ကးျပါဒီး မ့ဿ္စ့ဿ္ကီးပွၯလဿအသူဢ္တလိၯသး

တဘ်ဿ လဿပွၯအဂၯသ့ဢ္တဖဢ္အဖီခိဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအမါအံၯထံဢ္၀ဲဒဢ္လဿ စီၯပၯအံၯ အဲဢ္၀ဲ
ဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ လဿအမ့ဿ္ပွၯကညီမုဢ္အံၯ ဒိဢ္န႔ဿ္ဒံးအီၯအဃိ၊ အသးတမုာ္ဘဢ္ဒီး သးက့ဢ္၀ဲ ဒဢ္
မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯအဿအဿသီသီဒီး ဃုကူဢ္ထီဢ္တဿ္ကူဢ္လဿအအဿတဖဢ္ လဿမုဿ္ယဲၯဖဲအဖီခိဢ္န႔ဢ္
ထီဘိဒီးမဿ၀ဲအပွၯတဖဢ္မၯသံခူသူဢ္ကြံာ္မုဿ္ယဲၯဖဲန႔ဢ္လီၯ.

ဆဿကတီဿ္ယံာ္ထီဢ္ဒီး မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ အိဢ္ထီဢ္အဟုးအသး ဒီးဒဿထီဢ္၀ဲဒဢ္အဖိတဂၯန႔ဢ္လီၯ.

ယိၯစီၯပၯအံၯသ့ဢ္ညါ၀ဲဒဢ္လဿ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯအိဢ္ထီဢ္အဟုးအသးအဃိ၊ ယိၯစီၯပၯအံၯမဿ၀ဲ
အပွၯတဖဢ္အံးထြဲကြဿ္ထြဲ ၀ဲဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ ဂ့ၯဂ့ၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ အိဢ္ထီဢ္အဖိဆဿကတီဿ္
ယံာ္ထီဢ္ အဟုးဆါထီဢ္ဒီးသ့ဢ္ညါလီၯအသး လဿအဖိကအိဢ္ဖ်ဲဢ္အဃိ၊ မၯပူၯအသးဒီးမဿဟး၀ဲ
ပွၯလဿအခိးအီၯတဂၯလဿကလဲၯဆူတဿ္လီဿ္အဂၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲပွၯခိးတဿ္တဂၯဟးထီဢ္ပူၯန႔ဢ္ မုဿ္
ယဲၯဖဲအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯ၀ဲဒဢ္ အဖိန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအဖိအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯတဘ်ီဃီ ဖိသဢ္အံၯတမူ၀ဲဒဢ္
ဘဢ္. မ့မ့ဿ္သံ၀ဲဒဢ္တဘ်ီဃီန႔ဢ္လီၯ. တစိဿ္ဖိပွၯခိးတဿ္တဂၯဟဲက့ၯတုၯ ထံဢ္၀ဲလဿဖိသဢ္အိဢ္
ဖ်ဲဢ္လံဒီး လဲၯဃ့ဿ္တဲဘဢ္စီၯပၯ ဒီးစီၯပၯအံၯဟဲကြဿ္၀ဲဒီး ထံဢ္၀ဲဒဢ္လဿဖိသဢ္အံၯ တမူ၀ဲဘဢ္
အဃိ အသးဒိဢ္ထီဢ္တဿ္ ဒီးဒူ၀ဲပွၯလဿအခိးတဿ္တဂၯန႔ဢ္ အလိၯဆူဢ္ဆူဢ္ကိၯကိၯန႔ဢ္လီၯ.
ယိၯစီၯပၯအံၯသံကြဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲ မ့ဿ္နမၯဒ္လဲဢ္. ဖိသဢ္အံၯတမူဘဢ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲတဲဆဿ
စီၯပၯ ယတသ့ဢ္ညါဘဢ္ ဖိသဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯ၀ံၯ ယကြဿ္အီၯတကဲဘဢ္ မ့ဿ္အသံဧါ မ့ဿ္အမူဧါ န႔ဢ္
ယတသ့ဢ္ညါဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ယိၯစီၯပၯအံၯခီဖ်ိထံဢ္ဘဢ္၀ဲလဿ ဖိသဢ္အံၯ တမူဘဢ္အဃိ၊ အသးဒိဢ္ထီဢ္တဿ္ဒီး ဟးထီဢ္ကြံာ္၀ဲဒဢ္

န႔ဢ္လီၯ. မၯကဒီးတနံဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအိဢ္ထီဢ္ကဒီးအဖိအသီတဂၯဒီး စီၯပၯအံၯထံဢ္ကဒီး ၀ဲဒဢ္လဿ အမါ
ဖိသဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ အိဢ္ထီဢ္ကဒီးအဖိ အသီတဂၯအဃိ စံးဘဢ္အကုဿ္အပွၯတဘ်ဳးဂၯဒီး ကိးန႔ဿ္ပွၯသး
ပွဿ္လဿ အကြဿ္ပွၯဟုးပွၯသးတဂၯ လဿကဘဢ္အိဢ္ဒဢ္ဖဲ မုဿ္ယဲၯဖဲအကပၯထီဘိ တဘဢ္ဟးဖးလဿ

55
အယံၯလဿၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္တနံၯမုဿ္ယဲၯဖဲ အဟုးဆါထီဢ္ကဒီး၀ဲ ဒီးသ့ဢ္ညါလီၯအသးလဿ
အဖိကအိဢ္ဖ်ဲဢ္ကဒီးအဃိ ကိးန႔ဿ္ပွၯလဿအခိးအီၯတဂၯဘဢ္တဂၯ ဒီးမဿ၀ဲဒဢ္အတဿ္တဂၯတမံၯ
တဂၯတမံၯ လဿအစီၯစုၯဒီးအီၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲပွၯခဲလဿာ္ဟးထီဢ္ပူၯအလီဿ္ခံ ဖိသဢ္အံၯအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯ၀ဲဒဢ္
တဘ်ီဃီ ဒီးဖိသဢ္အံၯ တမူကဒီး၀ဲဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯခိးတဿ္တဖဢ္ မၯလဿပွဲၯတဿ္ဒ္မုဿ္ယဲၯဖဲစံးအီၯအသိး
၀ံၯ ဟဲက့ၯ ၀ဲဆူမုဿ္ယဲၯဖဲအိဢ္ ဒီးထံဢ္၀ဲဒဢ္လဿ ဖိသဢ္အံၯ အိဢ္ဖ်ဲဢ္တ့ဿ္လံအဃိ၊ ပ်ံၯလီၯအသးဒိဢ္ဒိဢ္
ကလဲာ္ ဒီးလဲၯဃ့ဿ္တဲဘဢ္၀ဲစီၯပၯခ့်သဒံးန႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯတဘ်ီဃီ ဟးထီဢ္လဿအလီဿ္မံပူၯဒီး
ဟဲဃီၯ၀ဲဒဢ္ပစုာ္ပတ့ၯ ဒ္သိးကဟံးန႔ဿ၀
္ ဲဖိသဢ္အံၯန႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯ တုၯဃီၯတဘ်ီဃီ ဟံးထီဢ္ကြဿ္
၀ဲဖိသဢ္အံၯ ထံဢ၀
္ ဲဒဢ္လဿ ဖိသဢ္အံၯတဟူးတ၀း ဒီး တကသါ၀ဲအဃိ၊ အသးဒိဢ္ထီဢ္ဒိဢ္ဒိဢ္ကလဲာ္
ဒီးဃါ၀ဲပွၯလဿအခိးတဿ္တဖဢ္အလိၯ ဆူဢ္ဆူဢ္ကိၯကိၯန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ သးကညီၯဘဢ္ပွၯလဿ
အခိးအီၯတဖဢ္ဒီး အိဢ္ဃ၀
ူ ဲပွၯလဿအခိးအီၯတဖဢ္အခိဢ္ဒီးစံး၀ဲ တဿ္ဒိဢ္စီၯပၯဧဿ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ အိဢ္ခိးယၯ
ဂ့ၯဂ့ၯကစီဒီန႔ဢ္လီၯ. ခီဖ်ိယမဿအ၀ဲသ့ဢ္စီၯစုၯဒီးယၯအဃိ၊ တဘဢ္ပာ္ဒ့ဢ္ပာ္ကမဢ္ အီၯတဂ့ၯ ယဖိအိဢ္
ဖ်ဲဢ္ ယတသ့ဢ္ညါစ့ဿ္ကီးဘဢ္အဃိ၊ ယမဿဘဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ဒ ီးမၯထြဲ၀ဲယကလုဿ္အဃိ၊ တဘဢ္ဒူအီၯတဂ့ၯ၊
တမ့ဿ္အ၀ဲသ့ဢ္အတဿ္ကမဢ္ဘဢ္ မ့ဿ္ဒဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ မၯလဿပွဲၯယတဿ္လိဢ္ဘဢ္တဖဢ္ န႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯ
တတဲအါလဿၯတဿ္နီတမံၯဘဢ္ ကဿထီဢ္အခံဒီး ဟးထီဢ္၀ဲဒဢ္ကစုဒ ုန႔ဢ္လီၯ.

မ့မ့ဿ္စီၯပၯအမါသးပွဿ္တဂၯအံၯ တခီ ဒ္အသးဟ့တ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲဒီး ဃုထံဢ၀

္ ဲအတဿ္ကမဢ္ ဘဢ္ဆဢ္
တထံဢ္န႔ဿ္၀ဲဒဢ္နီတမံၯဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. တုၯစီၯပၯအမါသးပွဿ္ တဂၯအံၯ နဿ္ဟူဘဢ္၀ဲ ဒဢ္လဿမုဿ္ယဲၯ ဖဲအံၯ
အဖိတမူနီတဂၯဘဢ္အဃိ အသးခု၀ဲဒဢ္ဒိဢ္မး ဒီးထုးထီဢ္အတဿ္ကူဢ္ လဿအကမၯသံကြံာ္၀ဲဒဢ္ မုဿ္ယဲၯ
ဖဲအံၯန႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအမါသးပွဿ္အံၯ လဲၯဃီၯဆူ စီၯပၯအအိဢ္ဒီးစံး၀ဲဒဢ္ စီၯပၯဧဿ၊ တဿ္လဿမုဿ္ယဲၯဖဲ
တဂၯအံၯ န႔ဢ္ မ့ဿ္ပွၯအနါ တမ့ဿ္ပွၯပွၯအဂ့ၯဘဢ္အဃိ နဘဢ္မၯသံကြံာ္အီၯန႔ဢ္လီၯ. နမ့ဿ္တမၯသံကြံာ္
အီၯန႔ဢ္ တညီဘဢ္ ကကဲထီဢ္တဿ္ကီတဿ္ခဲလဿနထံဖိကီဿ္ဖိအဂီဿ္ ဘဢ္ဖုးန႔ဢ္လီၯ. ခဲအံၯ နထံဢ္ ဒီး နသ့ဢ္
ညါနဲဒဢ္ကစီဒီ န႔ဢ္လီၯ. ဖိသဢ္လဿအအိဢ္ဖ်ဲဢ္လီၯ၀ဲခံဂၯအံၯန႔ဢ္ တအိဢ္မူနီတဂၯဘဢ္ မ့ဿ္ဒဢ္အအီဢ္ကြံာ္
၀ဲဒ ဢ္န႔ဢ္လီၯ. နမ့ဿ္တနာ္ယၯနခိးကြဿ္ကြဿ္ကဒီးအသီတဘ်ီ အဖိမ့ဿ္အိဢ္ကဒီး တဂၯန႔ဢ္ တမူကဒီးဘဢ္
ကအီဢ္ကြံာ္ကဒီး၀ဲဒ္အံၯ ကိးဂၯဒဲးန႔ဢ္လီၯ. လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ နတဘဢ္ပာ္အီၯ ဖဲအံၯဘဢ္. နဘဢ္မၯသံ
ဆိကြံာ္အီၯန႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯဒ္အမါစံးဘဢ္အီၯအသိး ထံဢ္ဘဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္ ဖိသဢ္အိဢ္ဖ်ဲဢ္တဂၯတမူ
ခံဂၯတမူအဃိ၊ ဆိမိဢ္တဿ္ကီဒိဢ္မး လဿအဂီဿ္ ဒီးလဲၯ ဒြးကြဿ္ကဒီး၀ဲဒဢ္လဿ ၀ံန႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯလဲၯ
တုၯ၀ံအိဢ္ ဒီးတဲဘဢ္ ၀ံလဿတဿ္ဂ့ဿ္တဿ္က်ိၯဘဢ္ဃးမုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီးဖိသဢ္ အဂ့ဿ္၀ံၯ မဿ၀ံဒြးန႔ဿ္အီၯန႔ဢ္လီၯ.
၀ံဟံးထီဢ္အတဿ္ပီးတဿ္လီတဖဢ္ ဒ္အညီႏုဿ္ဆိးကါ၀ဲဒဢ္ ဖဲအဒြးတဿ္အခါ တဖဢ္ခဲလဿာ္ ဒီး ဒြးကြဿ္၀ဲဒဢ္
တဿ္လဿ စီၯပၯတဲဘဢ္အီၯတဖဢ္အဂ့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. ၀ံဒြးတဿ္၀ံၯ ဒ္အတဿ္ဒြးအစဿဟဲထီဢ္၀ဲဒဢ္အသိး စံး၀ဲ
စီၯပၯဧဿ၊ တဿ္လဿဖိသဢ္န႔ဢ္ တမ့ဿ္အကစဿ္သံဘဢ္ မ့ဿ္ဒဢ္အမိဿ္တအဲဢ္ဒိး ဒုးကဲထီဢ္အီၯလဿ နၯဒီးအီၯ
အစဿၯအဃိန႔ဢ္လီၯ. ၀ံစံးဘဢ္ကဒီးစီၯပၯ၊ လဿအခီဢ္ထံးယတဲတ့ဿ္နၯ တဿ္လဿပိာ္မုဢ္တဂၯအံၯ
နကဘဢ္လဲၯဟံးန႔ဿ္အီၯ လဿနကဘဢ္လုဿ္ထီဢ္နထံနကီဿ္ ဒီးမၯဂ့ၯမၯ၀ါထီဢ္ က့ၯနထံနကီဿ္အဂီဿ္န႔ဢ္
လီၯ. တမ့ဿ္လဿနကဘဢ္လဲၯဟံးန႔ဿ္အီၯလဿ နကဘဢ္မၯဖိမၯမါအီၯအဂီဿ္ဘဢ္. ခဲအံၯတဿ္လဿနမၯတ

56
ဖဢ္မ့ဿ္တဿ္လဿ အကမဢ္ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲ အံၯတသးလီအစဿၯ ခီဖ်ိယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ မၯဆူဢ္မၯ
ကိၯအီၯ လဿအသးတလီၯပလိာ္ဃုာ္ဘဢ္ အဃိ၊ တအဲဢ္ဒိးပာ္တ့ဿ္ အစဿၯအသြဲဢ္ တဖဢ္ဒီးယိၯစီၯပၯ
အံၯအဃိ၊ တခ်ဳးလဿအဒဿထီဢ္ဒံးဘဢ္န႔ဢ္ ဆိဢ္လီၯအသးလဿ အမ့ဿ္အိဢ္ထီဢ္ အဖိဒီးယိၯအံၯ တဂၯ
လဿ္လဿ္န႔ဢ္ ကမ့ဿ္ဒဢ္၀ဲတဿ္သးအုးလဿယိၯစီၯပၯအဂီဿ္ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯအံၯ တုၯ ၀ံစံးဘဢ္
အီၯဒ္န႔ဢ္ တဘ်ီဃီ ဆိမိဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ တဿ္အံၯ ကဲထီဢ္လဿယမါလံ ယကဘဢ္မၯသံအီၯ ဒီးလုဿ္
ထီဢ္ကြံာ္အီၯန႔ဢ္ လဿယဂီဿ္ကမ့ဿ္တဿ္ဒ္လဲဢ္ဒီး တဿ္ကမၯအသးဒီးယၯ ဒ္လဲဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယမ့ဿ္တ
မၯဒ္န႔ဢ္ဘဢ္ ဒီးပာ္မူအီၯဘဢ္ဆဢ္ တမ့ဿ္လဿ တဿ္အဘ်ဳးအိဢ္စ့ဿ္ကီးဘဢ္. ယမ့ဿ္လုဿ္ထီဢ္ယထံ
ယကီဿ္ဒီး ယပွၯကလုာ္မ့ဿ္အိဢ္မုာ္အိဢ္ခုဢ္က့ၯ လဿထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯမုာ္မုာ္ခုဢ္ခုဢ္ဒီး မၯလဲၯထီဢ္
လဲၯထီက့ၯ ပထံပကီဿ္မ့ဿ္သ့န႔ဢ္ ကဂ့ၯဒိဢ္တက့ဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ဒီး ဒ္၀ံစံးဘဢ္ယၯအသိး
တဿ္ခဲလဿာ္ မ့ဿ္ယမၯကမဢ္ပွၯ ကလုာ္ဂၯအဃိ၊ ယတသါပ့ၯနီဢ္ တဿ္မူးတဿ္ရဿ္တဖဢ္ဘဢ္ ယက
က်ဲၯက့ၯအီၯ ဖဲတဿ္မုာ္တဿ္ခုဢ္ အိဢ္ ထီဢ္လဿယထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯ၀ံၯ ကြဲးစ့ဿ္ကီးတဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯ
တဖဢ္ ဒ္သိးခိဢ္နဿ္လဿကဟဲထီဢ္ပဿတဿ္လဿခံတဖဢ္ ကသ့ဢ္ည ါ ထြဲ၀ဲအဂီဿ္ ဒီးပာ္ဒိဢ္ပာ္ကဲစ့ဿ္
ကီးပွၯကညီဖိတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. လံာ္တဿ္စံဢ္စိၯလဿယိၯကြဲးတ့ဿ္၀ဲဘဢ္ဃး ဒီးမုဿ္ယဲၯဖဲအဂ့ဿ္တဖဢ္
ခိဢ္နဿ္လဿအဟဲထီဢ္ပဿတဿ္လဿခံတဖဢ္ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ ဒီးမဲာ္ဆွးလီၯအသးအဃိ အဲဢ္ဒိးမၯလီၯ မဿ္
ကြံာ္၀ဲဒီး ဒြဲဢ္အူကြံာ္၀ဲဒဢ္ ခဲလဿာ္လံန႔ဢ္လီၯ.

ယိၯစီၯပၯအံၯတထံဢ္န႔ဿ္၀ဲ မုဿ္ယဲၯဖဲအတဿ္ကမဢ္လဿ အကမၯသံ၀ဲအဂီဿ္နီတမံၯဘဢ္၊ ဘဢ္ဆဢ္

ဒ္အမ့ဿ္တ့ဿ္ပွၯလဿအမၯကမဢ္တ့ဿ္လံ ပွၯကလုာ္ဂၯ တဂၯအသိး လဿအထံကီဿ္ကအိဢ္ဂဿဿ္
က်ဿၯဒီးဂုၯထီဢ္ပသီထီဢ္ အဂီဿ္ ကဘဢ္မၯခုဢ္လီၯက့ၯ၀ဲလဿ မုဿ္ယဲၯဖဲအသြံဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္န႔ဢ္
၀ံၯအလီဿ္ခံ စီၯပၯအံၯလဲၯဆူမုဿ္ယဲၯဖဲအအိဢ္ဒီး တဲအဿ၀ဲဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ နၯအံၯနမ့ဿ္ပွၯလဿ
အအဿတဂၯလီၯ. ပူၯကြံာ္နမၯသံနဖိခံဂၯညါအဃိ နမ့ဿ္ပွၯလဿအမၯကမဢ္ထံဧိၯကီဿ္ဧိၯတဂၯ
လီၯ.

ခဲအံၯယကမၯသံနၯဒီး လုဿ္လီၯကြံာ္နၯလဿ ယထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯအဃိ၊ နကစံးဒ္လဲဢ္. မုဿ္ယဲၯဖဲ

တခီ အိဢ္ဒီးစီၯပၯဒီး မ့ဿ္တ့ဿ္၀ဲစီၯပၯအမါဖိသဢ္အံၯ ယံာ္တ့ဿ္လံ၀ဲအဃိ၊ တပ်ံၯလဿၯစီၯပၯ ဘဢ္
ဒီးစံး၀ဲ ခဲအံၯယအိဢ္ဒဢ္လဿစီၯပၯအစုပူၯဒီး ဖဲဒဢ္စီၯပၯဘဢ္အသးန႔ဢ္တဃ့ဿ္ပူၯယဲဒဢ္ နီတမံၯ
ဘဢ္. ဘဢ္ဆဢ္ တခ်ဳးလဿစီၯပၯမၯသံယၯဒံးဘဢ္န႔ဢ္ယအဲဢ္ဒိးထံဢ္လိာ္ဒီးယဖါတံဿ္တစဲးအဃိ
မ့ဿ္စီၯပၯမၯလိာ္န႔ဿ္ယၯကသ့စ့ဿ္ကီးဧါ. စီၯပၯတဲဆဿမုဿ္ယဲၯဖဲ ခဲအံၯဒ္တဿ္လဿနလိဢ္ဘဢ္အသိး
ယမၯလဿပွဲၯန႔ဿ္နၯ သ့ကစီဒီ ဒီးတဿ္လဿနလိဢ္ဘဢ္အဂၯတဖဢ္ စ့ဿ္ကီး မ့ဿ္အိဢ္န႔ဢ္ဒုးသ့ဢ္ညါ ဘဢ္ယၯ
ယကမၯလဿပွဲၯန႔ဿ္နၯခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. တဘ်ီဃီ ယိၯစီၯပၯအံၯမၯလိာ္မုဿ္ယဲၯဖဲအဖါတံဿ္ အိဢ္လဿဖ်း ခိဢ္
ဟဲလီၯတုၯလီၯ၀ဲ ဒီးယိၯစီၯပၯတဲဘဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ ခဲအံၯနဖါတံဿ္ဟဲတုၯလံ၊ မ့ဿ္နကစံးဘဢ္အီၯဒ္လဲဢ္

57
ဖဲနအဲဢ္ဒိးတဲအီၯတဿ္ဂ့ဿ္န႔ဢ္ တဲဘဢ္အီၯ ဒီးဖဲနအဲဢ္ဒိးမၯလိာ္တဿ္တမံၯန႔ဢ္ မၯလိာ္အီၯတက့ဿ္. မ့ဿ္တဿ္
ဆဿကတီဿ္လဿနဂီဿ္ ဒီးဖဲနအဲဢ္ဒိးစံးဘဢ္အီၯ တဿ္တမံၯလဿ္လဿ္န႔ဢ္ နစံးဘဢ္အီၯသ့န႔ဢ္လီၯ.
တုၯႏုၯတစု မုဿ္ယဲၯဖဲကိးဃီၯအဖါတံဿ္ ဒီးယိၯစီၯပၯလဿ ကဘဢ္ဟဲဆူအအိဢ္ ဒီးစံးဘဢ္အဖါ
တံဿ္၊ တံဧဿ အခဲအံၯ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္ကမၯသံယၯ ဒီးကလုဿ္လီၯကြံာ္ယၯလဿအထံအကီဿ္အ ဂီဿ္
အဃိ ခဲအံၯယမၯလိာ္နၯ ဒ္သိးယကမၯတဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯ လဿယိၯဒီးသု၀ဲပွၯကညီတဖဢ္
လဿမဲာ္သကိးမဲာ္ လဿခါဆူညါတဿ္ကမၯအသး တဖဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ တဲဘဢ္ယိၯ
စီၯပၯ ခဲအံၯဘီဢ္လီၯကြံာ္စီၯပၯအကူအသိးလဿ အအိဢ္လဿနလိၯ ဒီး စံဢ္လီၯကြံာ္လဿစီၯပၯအ
လီဿ္ဆ့ဢ္နီၯခိဢ္ ဒီးဟ့ဢ္လီၯယၯလဿစီၯပၯအကူအသိးတဖဢ္န႔ဢ္ခဲလဿာ္တက့ဿ္.

စီၯပၯတခီ ဒ္အလုဿ္အလဿ္အိဢ္၀ဲဒဢ္အသိး ကလုဿ္တထံဢ္ခီဢ္လီဿ္တဆူ၊ အီထီဢ္တထံဢ္မ့ဿ္လဿဿ္

က်ဿဿ္လီၯတထံဢ္မ့ဿ္လ့ အသိး တဿ္ကလုဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ တဿ္စံးကတိၯတမံၯလဿ္လဿ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊
တုၯအဟး ထီဢ္လဿအထးခိဢ္လံန႔ဢ္ ထုးကြံာ္၀ဲတသ့လဿၯဘဢ္၊ တထံဢ္ဒီးမ့ဿ္တထံဢ္န႔ဢ္လီၯ.
မ့ဿ္လဿစီၯပၯအဿဢ္လီၯတ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲလဿ နကဘဢ္တဿ္လုဿ္လီၯနၯအဃိ၊ ဖဲတဿ္လိဢ္အိဢ္ဒီးနၯ
တဖဢ္ တဲဘဢ္ယၯယကမၯလဿပွဲၯန႔ဿ္နၯခဲလဿာ္အသိး၊ စီၯပၯအံၯဂ့ဿ္လိာ္တဿ္တသ့လဿၯဘဢ္
ဒီးဘဢ္ဟ့ဢ္လီၯကြံာ္ စီၯပၯအကူအသိး တဖဢ္ဆူ မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီးဘဢ္စံဢ္လီၯကြံာ္လဿလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯ
ဖီခိဢ္ကစုဒုန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲကၯထီဢ္စီၯပၯအတဿ္ကူတဿ္သိး လဿစီၯပၯဟ့ဢ္လီၯအီၯတဖဢ္၀ံၯ
ထီဢ္ဆ့ဢ္နီၯလဿစီၯပၯအလီဿ္ဆ့ဢ္နီၯဖီခိဢ္ ဒီးကိးဃီၯ၀ဲအဖါတံဿ္ ဒီးအသကိးတဖဢ္၀ံၯ ကိးဃီၯ
ကဒီးယိၯစီၯပၯ ဃုာ္ဒီးအခ့အပွၯတဖဢ္တနီၯ၀ံၯ မဿ၀ဲပွၯခဲလဿာ္ဆ့ဢ္နီၯလဿအမဲာ္ည ါန႔ဢ္လီၯ.
မုဿ္ယဲၯဖဲတဲဘဢ္အဖါတံဿ္ နၯဒီး နတံၯသကိးတဖဢ္ဆ့ဢ္နီၯလဿစုထြဲတခီ မ့မ့ဿ္စီၯပၯဒီးအခ့အပွၯ
တဖဢ္ဆ့ဢ္နီၯလဿစုစ့ဢ္တကပၯ၀ံၯ တဲထီဢ္၀ဲ ခဲအံၯ ယိၯဒီးပွၯကညီ ကဘဢ္မၯတဿ္အဿဢ္လီၯ
အီလီၯလီၯတံဿ္လီၯဆဲး ဒ္သိးဆူမဲာ္ည ါ တဿ္စံးအါကတိၯအါ၊ တဿ္အ့ဢ္လိာ္ဆိးက့လိာ္ သုတအိဢ္
တဂ့ၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲအတဿ္စံဢ္ညီဢ္ဒီး တဿ္အဿဢ္လီၯအခီဢ္ထံး လဿယိၯစီၯပၯ ဒီးပွၯ
ကညီဖိအဂီဿ္ မုဿ္ယဲၯဖဲစံး၀ဲ -
စီၯပၯဧဿ၊ ခဲအံၯနကလုဿ္လီၯကြံာ္ယၯလဿနထံနကီဿ္အဂီဿ္ ဒ္သိးနကသူဢ္ထီဢ္နဘီနမုဿ္ ဒီးနက
အိဢ္ဂဿဿ္အိဢ္က်ဿၯ တစိၯဘဢ္တစိၯ လဿယဃိလီၯ. မုဿ္ကအိဢ္၀ဲတနံၯ ပွၯကညီဖိတဖဢ္
မ့ဿ္ဘဢ္နးဘဢ္ဖွီဢ္၊ မ့ဿ္ဘဢ္ကီဘဢ္ခဲ တုၯလဿအိဢ္ဆိးလဿအထံအကီဿ္မ့ဿ္တသ့ ဘဢ္န႔ဢ္
အ၀ဲသ့ဢ္ ကဘဢ္ဟဲအိဢ္ကဒုလဿမုဿ္ထီဢ္တခီ ဒီးကအိဢ္ဆိးလဿသုထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯမီကံဿ္မီကိာ္န႔ဢ္
လီၯ. ဖဲသုထံဢ္ပွၯကညီတဖဢ္ဟဲအိဢ္ဟဲဆိးလဿ သုထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯလံန႔ဢ္ သုထံသုကီဿ္အံၯ
ကလဲၯထီဢ္လဲၯထီ၀ဲ ဘဢ္ဆဢ္၊ သုတဘဢ္ကြဿ္တလီၯပွၯကညီဖိ တဖဢ္ဘဢ္၊ မုဿ္တနံၯတဿ္ကမၯ

58
အသးဒီးသု လဿတဖ်းမဲာ္အတီဿ္ပူၯ ဒီးသုကဘဢ္က့ၯသန႔ၯထီဢ္က့ၯသုသး လဿပွၯကညီဖိတဖဢ္
သပွဿ္တဿဿ္န႔ဢ္လီၯ.

လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ၊ မုဿ္ယဲၯဖဲစံး၀ဲ တဿ္ကတိၯလဿယိၯအဂီဿ္ -

၁. ပွၯကညီဖိတဖဢ္အံၯသုကဘဢ္အဲဢ္အီၯကြံအီၯ
၂. သုကဘဢ္တူဿ္လိာ္အီၯလဿသုထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯ
၃. သုကဘဢ္တိစဿၯမၯစဿၯကဟုကယာ္အီၯ
၄. သုတဘဢ္မၯအဿမၯသီအီၯဘဢ္
၅. သုတဘဢ္ဃုတဿ္အ့ဢ္လိာ္ဆိးက့လိာ္ဒီးအီၯဘဢ္
၆. သုတဘဢ္ဒုးအီၯယၯအီၯဘဢ္
၇. သုတဘဢ္ကူဢ္အဿကူဢ္သီအီၯ ဒီးထီဒါခူသူဢ္အီၯလ့ၯတက့ၯဘဢ္.

တဿ္ကတိၯတဖဢ္အံၯ မ့ဿ္၀ဲယမၯတဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯဒီးသု လဿယဖါတံဿ္အမဲာ္ညါ ဒ္သိး

ယဖါတံဿ္ကသ့ဢ္ည ါ၊ ထံဢ္ဘဢ္၊ ဒီးနဿ္ဟူဘဢ္၀ဲ လီၯတံဿ္လီၯဆဲး ဒီးက့ၯဒုးသ့ဢ္ည ါ ဘဢ္က့ၯ
ဖိလံၯလဿ အကဟဲလဿခံတစိၯဘဢ္တစိၯအဂီဿ္၊ လဿယိၯဒီးပွၯကညီအဘဿဢ္စဿၯ တဿ္မၯ
အသးတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯသူဢ္က့သးပွဿ္လဿပ်ဿၯတဖဢ္ မ့ဿ္ပွၯလဿအတီဒီးအကလုဿ္ တီဒီး တဿ္
အဿဢ္လီၯတဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္မ့ဿ္မၯတဿ္အဿဢ္လီၯအီလီၯတမံၯလဿ္လဿ္ ခီဖ်ိလဿတဖံးလိ
မၯလိဘဢ္တဿ္ ဒီးကြဲးလံာ္ဖးလံာ္တဘဢ္ဘဢ္အဃိ၊ ဟံးဃာ္က်ဿၯဒဢ္ထဲ အတဿ္အဿဢ္လီၯအီ
လီၯ၊ အတဿ္ကတိၯတဖဢ္ လဿအ၀ဲသ့ဢ္ဟ့ဢ္လိာ္အသးတဖဢ္ဃံးဃံးန႔ဢ္လီၯ.

ယိၯစီၯပၯစံး၀ဲ -
ယိၯစီၯပၯအံၯအဿဢ္လီၯ၀ဲမုဿ္ယဲၯဖဲ ႃႃမ့ဿ္၊ ဒ္မုဿ္ယဲၯဖဲဘဢ္သးအသိးန႔ဢ္ ယကမၯလဿပွဲၯယဲ
ခဲလဿာ္န႔ဢ္လီၯ.႗႗
မုဿ္တနံၯပွၯကညီတဖဢ္ အိဢ္ဆိးလဿအထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯ မ့ဿ္တသ့ဘဢ္န႔ဢ္ ကဟဲအိဢ္ဒဢ္၀ဲလဿ
ယထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯ ယကတူဿ္လိာ္အီၯဂ့ၯဂ့ၯ ယကအံးထြဲကြဿ္ထြဲအီၯ တကးဘဢ္ ယဖိယလံၯ လဿ
ကဟဲလဿခံတဖဢ္စ့ဿ္ကီး ယကမၯလိာ္ပိာ္လီၯအီၯ အိဢ္ဒီးတဿ္ကြဲးနီဢ္ကြဲးဃါ လီၯတံဿ္လီၯဆဲး ဒီး
ကဘဢ္ လူၯထြဲမၯထြဲ ၀ဲဒ္ ယတဿ္အဿဢ္လီၯဒီး ယတဿ္မၯလိာ္ပိာ္လီၯအသိး ကိးဂၯဒဲးကိးစိၯဒဲး
စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ.

59
ဖဲန႔ဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲတဲဘဢ္ကဒီးအဖါတံဿ္၊ ႃႃတံဧဿ၊ ခဲအံၯ ယိၯစီၯပၯအဿဢ္လီၯတဿ္ဒီးယၯလံအဃိ၊
မုဿ္တနံၯသုအိဢ္သုဆိးလဿသုထံသုကီဿ္ပူၯမ့ဿ္တညီဘဢ္န႔ဢ္ ဟဲစံဢ္ဃီၯအိဢ္ကဒုလဿကီဿ္ကႜီဢ္
တဲဢ္ အပူၯတက့ဿ္ အ၀ဲသ့ဢ္မ့ဿ္တတူဿ္လိာ္သုဘဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ မ့တမ့ဿ္တူဿ္လိာ္သုလံဘဢ္ဆဢ္၊ မ့ဿ္မၯ
အဿမၯသီသု မ့ဿ္ကူဢ္အဿကူဢ္သီသုန႔ဢ္ တဘဢ္ပ်ံၯအီၯတဂ့ၯ သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္ဘဢ္ယတဿ္မၯလိာ္
ဒီးဂဲၯဆဿထဿဢ္ဒုးတဘ်ီဃီတက့ဿ္ ဂီၯမုဿ္ထူဢ္တအိဢ္ဘဢ္ အခူကလူၯ၀့ဿ္ကလူၯခဲလဿာ္ ဒီးကနး
န႔ဿ္သု သဿဘ်ီဒံးညါန႔ဢ္လီၯ. သုမ့ပ်ံၯအီၯဒီးအိဢ္ဒဢ္ ကစုဒုနာ္က့ လဿအ၀ဲသ့ဢ္အဂီဿ္ တဿ္ကီတဿ္
ခဲလဿအဒိဢ္ဒိဢ္မုဿ္မုဿ္တဖဢ္ ကဟဲတုၯအိဢ္ဒဢ္အီၯ လဿအထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯ တမံၯ၀ံၯတမံၯ
ကြ႔ဿ္ကြ႔ဿ္ ကိဿ္ကိဿ္ဂီၯဂီၯ တုၯဒဢ္လဲာ္ ဘွါလီၯ၀ဲ တန႔ဿ္ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲအံၯမ့ဿ္ယတဿ္ဆိဢ္ဃီဢ္
ပာ္လီၯလဿနၯဒီးယိၯစီၯပၯအမဲာ္ည ါ လဿယိၯဒီး ပွၯကညီ တဖဢ္အဘဿဢ္စဿၯန႔ဢ္လီၯ.႗႗

မုဿ္ယၯ
ဲ ဖဲမၯလိာ္တ့ဿ္တဿ္လဿအဖါတံဿ္ ဃုာ္ဒီးထါအဂ့ဿ္

မုဿ္ယဲၯဖဲ စံး၀ဲ တံဧဿ၊ ခဲအံၯတခ်ဳးလဿယိၯတဖဢ္ လုဿ္လီၯယၯလဿ အထံအကီဿ္အဂီဿ္ ဒံးဘဢ္န႔ဢ္

ယကမၯလိာ္ကဒီးတဿ္လဿနၯကနဢ္လီၯတံဿ္လီၯဆဲး၀ံၯ က့ၯစံးဘဢ္တဲဘဢ္က့ၯ ပွၯလဿဟံဢ္လဿ
ဃီတဖဢ္ လဿယတဿ္ဆိဢ္ဃီဢ္မၯလိာ္ ဒီးယတဿ္မၯလိာ္ပိာ္ထြဲတဖဢ္အံၯတက့ဿ္. မုဿ္ယဲၯဖဲမၯလိာ္
အဖါတံဿ္အံၯန႔ဢ္ မၯလိာ္၀ဲလဿတဿ္ကတိၯတနီၯ ဒီးဒိဃုာ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿ ထါတနီၯန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
အိဢ္ဃူအိဢ္ဖွိးကညီဖိ ၊ ယိၯဖိမ့ဿ္မူမ့ဿ္သကိး
နီဿ္ကသံလဿယိၯကီဿ္ပူၯ ၊ ခူဒီး၀့ဿ္ကပီၯက်ံးက်ဴး
နီဿ္ကသံဆိမိဢ္တဿ္ဘ်ဲး ၊ မွံၯဒီးပွဿ္သုကစံဢ္ဃဲၯ
နီဿ္သံလဿယိၯဖိအဃိ ၊ ကတီၯပာ္သုးမုဿ္သံဢ္ဘိ
ယိၯမ့ဿ္မၯအဿမ့ဿ္မၯသီ ၊ ဂဲၯဆဿထဿဢ္ဒုးတဘ်ီဃီ
ယိၯမ့ဿ္မၯကီမ့ဿ္မၯခဲ ၊ ဂဲၯဆဿထဿဢ္ဒုးတနဲးနဲး
ယိၯဖိစီၯပၯနမ့ဿ္ပ်ံၯ ၊ ကဲကုဿ္လဿယိၯဖိခီဢ္ထံး
ကဲကုဿ္လဿယိၯဖိကီဿ္ပူၯ ၊ ဖုးသ့ဢ္နီဢ္ဂဲၯထဿဢ္မ့ဿ္ဃူ
ဒုးယိၯဖိယဿၯထီဢ္ဘဢ္ဖီ ၊ ခူလူၯ၀့ဿ္လူၯတနံၯဃီ
ခးယိၯဖိလဿပ်ဿ္ကမဲ ၊ ခူကဿ္၀့ဿ္လူၯတနံၯလဲၯ
ကတီၯထီဢ္သုးလဿမိဿ္၀ဲ ၊ ဒုးယိၯဖိကိးမုဿ္ယဲၯဖဲ
ကတီၯထီဢ္သုးမုဿ္သံဢ္ဘိ ၊ ဒုးယိၯဖိကိးကညီဖိ

60
ယဿၯထီဢ္ဖီမံၯယဿၯမ့ဿ္ဃူ ၊ ဂီၯမုဿ္ထူဢ္ယိၯအ၀့ဿ္လူၯ
ယိၯမၯဖွီဢ္လဿမိဿ္အစိၯ ၊ လဿဖိစိၯဒုးဖွိဢ္ဒုးရိ
လဿမိဿ္စိၯမံၯမ့ဿ္လီၯဘဿ ၊ လဿဖိစိၯဖ်ါသဂဿဿ္ဆဿ
နံဢ္သိထံလဿမိဿ္ဆိဢ၀
္ ဲ ၊ လူလီၯအီၯလဿ၀့ဿ္ကံဿ္မဲ
နံဢ္သိထံဖ်းခိဢ္အဒီ ၊ ၀့ဿ္ကံဿ္မဲအူတဘ်ီဃီ
ကံဿ္မဲမ့ဿ္အူလီၯကဖး ၊ ကညီဖိအမံၯကဖ်ါ
ကံဿ္မဲမ့ဿ္အူလီၯဖးဖီ ၊ သူးသ့ဢ္ဟဲက့ၯမ့ဿ္ကညီ
တဃံၯမဲာ္ယိၯမ့ဿ္သ့ဢ္ည ါ ၊ ကံဿ္မဲဘီကီးကဲဖဢ္ဆါ
အါ၀ဢ္စီဒုးမုဿ္တခံး ၊ ကံဿ္မဲဘီကီးတစိဿ္၀ံၯ
ပ်ဿ္အပွိၯထီအဘ့ဢ္ဆံ ၊ ဘဢ္တဘီသံတဘီသံ
သါ၀ီၯအသုးအိဢ္ကတီၯ ၊ ကံဿ္မဲဘီကီးအိဢ္ကလီ
ကညီဖိလူၯကြဿ္မ့ထံ ၊ ခိဢ္ဘိဢ္တိၯသူအိဢ္ပာ္လံ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအဖါတံဿ္သံကြဿ္ဆဿက့ၯအီၯ တဿ္လဿနမၯလိာ္တဖဢ္အံၯ ဆူမဲာ္ညါမ့ဿ္ တဿ္ကမၯ

အသး ဒီးပွၯ သပွဿ္တဿဿ္ဧါ. မုဿ္ယဲၯဖဲစံးဆဿအဖါတံဿ္ လဿနစိၯဒု တဘဢ္ဘဢ္ ကမ့ဿ္လဿ ဖိစိၯ
လံၯစိၯန႔ဢ္လီၯ. တဿ္ကတိၯတဖဢ္အံၯ တဘဢ္သါပ့ၯနီဢ္အီၯတဂ့ၯ တဲစိၯနဖိနလံၯဒ္သိး ကတိဿ္
န႔ဿ္ဖံးဃာ္၀ဲဒီး မၯနီဢ္မၯဃါ၀ဲကသ့ အဂီဿ္တက့ဿ္. အကတီဿ္မ့ဿ္တုၯဃီၯန႔ဢ္ ဒ္သိးအ၀ဲသ့ဢ္
ကသ့ဢ္ည ါ၀ဲ လဿယတဿ္မၯလိာ္တဖဢ္အံၯတုၯဃီၯလံ ဒီးကအိဢ္ထဿဢ္သူဢ္ထဿဢ္သး၀ဲ အဂီဿ္
န႔ဢ္လီၯ. သုမ့ဿ္တသ့ဢ္ညါဘဢ္န႔ဢ္ ကြဿ္လဿယိၯကီဿ္အပူၯ တဿ္ပနီဢ္လဿအဘဢ္ထြဲဒီးယၯ
မ့ဿ္အိဢ္ဖ်ါထီဢ္တမံၯမံၯ ဒီးအက်ဲမုဿ္မ့ဿ္တိၯအသးဖ်ါထီဢ္လဿအဂီၯန႔ဢ္ သ့ဢ္ညါလဿတဿ္ဆဿက
တီဿ္အံၯ ဘူးထီဢ္၀ဲဒဢ္လံအဃိ၊ သုအိဢ္ကတဲာ္ကတီၯပာ္သုသး ဘဢ္၀ဲဒဢ္လံန႔ဢ္လီၯ. တကးဘဢ္
ယိၯကီဿ္ပူၯအံၯ တဿ္အမုာ္ကအိဢ္ဒဢ္တုၯစီၯပၯပွဲၯထီဢ္ခြံဂၯန႔ဢ္လီၯ.

စီၯပၯခြံဂၯမ့ဿ္ပူၯကြံာ္န႔ဢ္ ယိၯကီဿ္ပူၯအံၯ ကကိဿ္ကဂီၯထီဢ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္လဿယိၯကီဿ္ပူၯ

အံၯ သုဒီပုဿ္၀ဲဿ္ပွၯကညီ ကႜီဢ္တဲဢ္ဖိမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ ပွၯကညီ ခိဢ္ဘိဢ္ဖိတဖဢ္ အိဢ္၀ဲအါမးအဃိ၊ လူၯဃု
သ့ဢ္ညါ က့ၯစ့ဿ္ကီး အီၯ ဒီးတဲနဿ္ပဿဿ္လိာ္က့ၯစ့ဿ္ကီးသုသး ဒ္သိးအ၀ဲသ့ဢ္ကသ့ဢ္ညါ ဘဢ္၀ဲဒဢ္
တဿ္ဂ့ဿ္အံၯအဂီဿ္ န႔ဢ္လီၯ. ကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္အံၯ တမ့ဿ္ယိၯလဿအအိဢ္ဆိးခဲအံၯတဖဢ္အကီဿ္ဘဢ္.
မ့ဿ္ပွၯကညီမုဿ္ထီဢ္လဿအမ့ဿ္ ဖါကႜီဢ္တဲဢ္ အကီဿ္ လဿအဘဢ္တဿ္ကူဢ္သံအီၯလဿယိၯန႔ဢ္လီၯ.
လဿတဿ္န႔ဢ္အဃိ၊ ပာ္ဖွိဢ္လိာ္က့ၯသုသး၊ ဒီးဒုးကဲထီဢ္က့ၯကီဿ္ခံဘ့ဢ္အံၯလဿ ကီဿ္တဘ့ဢ္ဃီန႔ဢ္
တက့ဿ္. သုမ့ဿ္အိဢ္လဿတဿ္သးတဖ်ဿဢ္ဃီအပူၯန႔ဢ္ ကီဿ္ခံဘ့ဢ္လဿအမ့ဿ္ ပွၯကညီအဒူဢ္အိဢ္ဆိး

61
လဿအပူၯအံၯ ကဲထီဢ္က့ၯ လဿပွၯကညီအကီဿ္တဘ့ဢ္ဃီသ့ညီကဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲစံး၀ဲ
တံဧဿ၊ ယတဿ္မၯလိာ္နၯန႔ဢ္အိဢ္ဒဢ္ပွဲၯအံၯလီၯ. တဘဢ္သါပ့ၯနီဢ္တဂ့ၯ မ့ဿ္တဿ္လဿပွၯကညီ
ဖိတဖဢ္ ကဘဢ္သ့ဢ္ညါဆိ၀ဲအဃိ၊ ယမၯလိာ္န႔ဿ္နၯလီၯ. မုဿ္ယဲၯဖဲ မၯလိာ္အဖါတံဿ္တဿ္၀ံၯ
ဒီးမဿအဖါတံဿ္က့ၯကဒါဆူကီဿ္ဖ်းခိဢ္ ဒီးအဖါတံဿ္ က့ၯကဒါက့ၯ၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ဖဲန႔ဢ္တဘ်ီဃီ မုဿ္ယဲၯဖဲဘီဢ္လီၯကြံာ္စီၯပၯအကူအသိး ဒီးစံး၀ဲ ယိၯစီၯပၯဧဿ၊ ခဲအံၯဟံးက့ၯ

နကူနကၯတက့ဿ္. နမ့ဿ္လုဿ္လီၯကြံာ္ယၯလဿ နထံနကီဿ္အဂီဿ္န႔ဢ္ လုဿ္လီၯတခီ၊ ယတဂ့ဿ္
လိာ္လဿၯဘဢ္. မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ တသးလီလဿၯအသးသမူလဿၯဘဢ္. မ့မ့ဿ္တခီ ဟ့ဢ္လီၯကြံာ္ ၀ဲဒဢ္
အသး သမူအံၯဆူ ကႜီဢ္တဲဢ္ကီဿ္အပူၯ ဒ္သိး ပွၯကႜီဢ္တဲဢ္ဖိတဖဢ္ တကးဘဢ္ ပွၯလဿအဟဲ
အိဢ္ဟဲဆိးလဿကီဿ္အံၯအပူၯတဖဢ္စ့ဿ္ကီး ကအိဢ္ဘဢ္၀ဲမုာ္မုာ္ခုဢ္ခုဢ္အဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

ယိၯမၯသံ မုဿ္ယဲၯဖဲအဂ့ဿ္

ဖဲန႔ဢ္အဆဿကတီဿ္ ဘဢ္ဖဲတဿ္ယီၯထီဢ္လံ ထိဢ္ဖိလံဢ္ဖိသ့ဢ္တဖဢ္ အီဢ္သ့ဢ္သဢ္၀ဢ္ဖ်ိ အံဢ္အု

လီၯကဟုကညီဿ္ဒိဢ္မးဘဢ္ဆဢ္၊ အိဢ္ဖ်ါဒ္တဿ္ကဿဢ္အသးဒိဢ္မး လဿကပွ႔ၯ၀ဲဒဢ္အဂီဿ္ဖဲ
မုဿ္ယဲၯဖဲ အိဢ္လဿယိၯအစုပူၯယံာ္၀ဲဒဢ္သဿနံဢ္ ဒီးဟ့ဢ္လီၯကြံာ္အသးသမူလဿယိၯစီၯပၯ အစု
ပူၯလဿာ္လဿာ္ဆ့ဆ့ လဿတဿ္ကလုဿ္လီၯကြံာ္အီၯ လဿယိၯကီဿ္အံၯအဂီဿ္န႔ဢ္လီၯ. တဿ္န႔ဢ္၀ံၯ
အလီဿ္ခံစွၯသီ ယိၯစီၯပၯကိးထီဢ္အပ်ဲဿ္ဒီး မဿ၀ဲအပ်ဲဿ္တဖဢ္ လဲၯခူဢ္လီၯတဿ္ပူၯတပူၯ အယိာ္
ႏြံပ်ဿ္ အတ၀ီအိဢ္အပ်ဿ္တဆံ ဒီးမဿကဆီတြံဿ္ပာ္ လီၯသ့ဢ္ဖူဖးဒိဢ္တဖူ အတ၀ီဘူးထီဢ္ကအိဢ္
ႏြံပ်ဿ္ဃဢ္ဃဢ္ ဒီးအထီကအိဢ္ အပ်ဿ္တဆံဘ်ဲဢ္ဃဢ္ဃဢ္ဖဲတဿ္ပူၯအခိဢ္ထိးန႔ဢ္လီၯ. တဿ္လီဿ္
အံၯပွၯကညီတဖဢ္ ကိး၀ဲဒဢ္လဿ လဢ္ဘိဢ္က်ိ မ့မ့ဿ္ယိၯတခီကိးထြဲ၀ဲပွၯကညီအခံ တဘဢ္အဃိ
ကိး၀ဲလဿ လါဖူန႔ဢ္လီၯ. ခဲအံၯအဆဿကတီဿ္ လဢ္ဘိဢ္က်ိအံၯအိဢ္၀ဲဒဢ္ဖဲကံဿ္မဲ၀့ဿ္အလီဿ္ခံ တစဲး
ဖိ လဿမုဿ္ႏုာ္တခီန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ကတဲာ္ကတီၯတဿ္ပူၯဒီးသ့ဢ္ဖူတဖဢ္၀ံၯခဲလဿာ္လံ ကိးဃီၯ
၀ဲဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီးဆဲးလီၯန႔ဿ္၀ဲဃီတဘိ ဒီးမဿ၀ဲ မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯလီၯ ဆ့ဢ္နီၯအိဢ္လဿတဿ္ပူၯခံဒး
၀ံၯထုးထီဢ္က့ၯအဃီ န႔ဢ္လီၯ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ဒ္အတဿ္အဿဢ္လီၯအိဢ္၀ဲဒဢ္ အသိး တဂ့ဿ္လိာ္လဿၯ၀ဲဘဢ္ လဲၯလီၯဆ့ဢ္နီၯအိဢ္၀ဲ

ဒဢ္လဿတဿ္ပူၯ၀ံၯယိၯစီၯပၯမဿ ကဆီလဿာ္လီၯသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္လဿတဿ္ပူၯန႔ဢ္လီၯ. ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္
မဿ၀ဲကဆီလဿာ္လီၯသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္တဒုဘဢ္တဒုဘဢ္ဆဢ္၊ ကဆီအံၯဖဲအလဲၯဃီၯဒီး ကြဿ္ႏုာ္လီၯလဿ

62
တဿ္ပူၯအခါ ဂုၯက့ၯအခံ တဘ်ီဃီ ဒီးတလဲၯလဿၯ၀ဲဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ပွၯက်ီအခိဢ္ဒီးအခိဢ္သြံဢ္လီၯ
ဒီဖ်ဿဢ္ညါ ပွၯမၯအီၯဒ္လဲဢ္ဒ္လဲဢ္ဘဢ္ဆဢ္၊ တလဲၯမၯဘူးလဿၯ၀ဲဘဢ္ အိဢ္ဒဢ္ထဲကိးပသူ ဂဲၯပ်ဳဿ္
ဒီးစံဢ္ကြံာ္ဆူ တဿ္လီဿ္အဂၯတခီန႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯအံၯ ထံဢ္၀ဲဒဢ္ လဿကဆီတဖဢ္ တအီႏုာ္
သ့ဢ္ဖူလဿတဿ္ပူၯနီတဒုလဿၯဘဢ္အဃိ၊ တဿ္ကမဿကမဢ္ဘဢ္အီၯဒိဢ္မး ဆိမိဢ္လီၯအသးတ
ဘဢ္လဿၯဘဢ္ဒီး လဲၯဒြးကဒီး၀ဲဒဢ္လဿ၀ံန႔ဢ္လီၯ. ၀ံဒြးတဿ္ဒီးစံး၀ဲ ဒဢ္ နမ့ဿ္အဲဢ္ဒိးမဿကဆီအီ
ႏုာ္လီၯသ့ဢ္ဖူလဿတဿ္ပူၯန႔ဢ္ နဘဢ္ဃုန႔ဿ္ကဆီလဿအမဲာ္တထံဢ္တဿ္တဒုမး နမဿအအီလီၯ၀ဲ
ဒဢ္ကန႔ဿ္န႔ဢ္လီၯ. မ့တမ့ဿ္ဘဢ္နမဿကဆီတန႔ဿ္နီတဒုဘဢ္.

တဿ္န႔ဢ၀
္ ံၯအလီဿ္ခံ ယိၯစီၯပၯမဿအပ်ဲဿ္တဖဢ္ လဲၯဃုန႔ဿ္ကဆီလဿအမဲာ္တထံဢ္တဿ္တဒု
ဖဲအထံလီဿ္ကီဿ္ပူၯ၀း၀းဘဢ္ဆဢ္၊ တထံဢ္န႔ဿ္၀ဲနီတဒုဘဢ္န႔ဢ္လီၯ. ယိၯစီၯပၯအံၯ ခီဖ်ိအပ်ဲဿ္
တဖဢ္ဃု၀ဲကဆီ လဿအမဲာ္ဘ်ီဢ္တဘဢ္အဃိ၊ မဿအပ်ဲဿ္ဟဲက့ၯမူၯန႔ဿ္အီၯကဆီလဿတဿ္လီဿ္
အယံၯတဒု၀ံၯ မဿ၀ဲပွၯဆဲးဘ်ီဢ္၀ဲဒဢ္အမဲာ္ခ်ံ ခံခီလဿာ္န႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿကဆီအံၯ အမဲာ္တထံဢ္
လဿၯတဿ္အဃိ၊ ပွၯမဿအအီလီၯသ့ဢ္ဖူ ဒီးအီလီၯ ၀ဲဒဢ္ဆူ တဿ္ပူၯန႔ဢ္တဘ်ီဃီန႔ဢ္လီၯ. ဖဲကဆီ
အီလီၯသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္ ဒီးသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္လီၯဆဲးထူတဿ္ပူၯအခါ တဿ္ကပီၯထီဢ္ဖးဒိဢ္ ဒ္လီ၀ဿ္ဒံးအသိး
တဘ်ီဃီ သ့ဢ္ဖ်ဿဢ္လဿကဆီအီလီၯတဖ်ဿဢ္အံၯ အိဢ္ဖ်ါဒ္လီဖ်း သ့ဢ္ဖးကြံာ္ အီၯခံခီ ထဲသိး
သိးန႔ဢ္လီၯ. ဖဲသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္ဖ်ါဒ္အသ့ဢ္ဖးခံခီ အကဆူးန႔ဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအသြံဢ္တဖဢ္ဟဲဖွိးထီဢ္
အသးဆူ တဿ္ဖးဖီ တုၯထီဢ္လဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္အစိးခံ၀ံၯ က့ၯက်းတံဿ္က့ၯအသးန႔ဢ္လီၯ. မုဿ္ယဲၯ
ဖဲအသြံဢ္ ဖ်ိးထီဢ္တဖဢ္အံၯ အက်ါ တဖ်ဿဢ္ က့ၯဖ်ိးတုၯဆူအဟံဢ္ ဖဲအမိဿ္အအိဢ္လဿအထဢ္
ထူအပူၯ ဖဲအမိဿ္လ့ဿ္ဘဲအဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ကဆီတံဿ္ယၯထီဢ္အမဲ ၊ သ့ဢ္ဖ်ဿဢ္လီၯသံမုဿ္ယဲၯဖဲ
ယိၯဖိကူဢ္လီၯမုဿ္ယဲၯဖဲ ၊ မုဿ္ယဲၯဖဲအသြံဢ္ထီဢ္ဖ်ဲး
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိလဿာ္သံ ၊ အသြံဢ္ဖ်ိးက့ၯအလီဿ္မံ
မုဿ္ယဲၯဖဲအသြံဢ္က့ၯဖ်ိး ၊ မိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအသးကနိး
လီၯစီၯဘဢ္အမိဿ္လ့ဿ္ဘဲ ၊ အမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯဟီဢ္တကဲ
မုဿ္ယဲၯဖဲယိၯဖိမၯနဿၯ ၊ တဿ္သးကညီတအိဢ္လဿၯ.

ကဆီဖါလဿ အအီလီၯသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္တဒုအံၯ မုဿ္ယဲၯဖဲအသြံဢ္ ဖ်ိးထီဢ္ဘဢ္မးအမဲာ္ ဒီးလီၯဂာ္လဿ

အမဲာ္ထံဢ္ထီဢ္က့ၯတဿ္တထံဢ္ဃီ ဖုးဒီး ကိးပသူထီဢ္လဿ အကလုဿ္ဖးဒိဢ္၀ံၯ ဂုၯက့ၯအခံ ဒီး
ဃ့ဿ္ကြံာ္၀ဲဆူတဿ္လီဿ္စီၯစုၯန႔ဢ္လီၯ. ကဆီဖါတဒုအံၯ စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္ ပွၯဒုးအီဢ္အဆဢ္နာ္က့

63
တအီဢ္လဿၯ၀ဲဘဢ္၊ ထံစ့ဿ္ကီးတအီလဿၯ၀ဲဘဢ္၊ ဒုဢ္အီဢ္ဒဢ္အဆဢ္တုၯအသံတစုလီၯ. ယိၯလဿ
အကြဿ္ဒီးတဿ္တဖဢ္ ဖုးဘဢ္မးအသး ဖဲလီဖ်းတဿ္လဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္အလိၯ ဒီးမဲာ္အူဖဢ္ဆါခုဢ္လံလူ
မးအဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ပ်ံၯတဿ္ဒီးကနိးဘဢ္မးအသးန႔ဢ္လီၯ. အ၀ဲသ့ဢ္ကြဿ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ လဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္
အခိဢ္ထိးတခီ ထံဢ္ကမွံ၀ဲဒဢ္ ပွၯအိဢ္ဖ်ါထီဢ္လဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္အခိဢ္ထိးတဂၯ လီၯဂာ္ဒ္အမ့ဿ္
မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီးဆ့ဢ္နီၯ လ့ဿ္အဘဲ လဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္အခိဢ္ထိး အိဢ္ဖ်ါ၀ဲဒဢ္ကဒုကဒုတစိဿ္ဖိ၀ံၯ ဟါမဿ္
ကြံာ္၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
သ့ဢ္ဖ်ဿဢ္လဿယိၯဖိလူဢ္လီၯ ၊ သ့ဢ္ဖးခံခီလီဖ်းအီၯ
ယိၯဖိလူဢ္လီၯသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္ထး ၊ ခံခီသ့ဢ္ဖးလီလီၯဖ်း
လီလီၯဖ်းလဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္လိၯ ၊ ထံဢ္ဖီလ့ဿ္ဘဲသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္စိး
ဖဢ္ဆါခုဢ္က်ါလီလီၯဖ်း ၊ ထံဢ္ဖီလ့ဿ္ဘဲသ့ဢ္ထိးနါ.

တဿ္န႔ဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ စီၯပၯအံၯမံ၀ဲတန႔ဿ္လဿၯ အိဢ္၀ဲ တမုာ္လဿၯစ့ဿ္ကီးဘဢ္. ဘဢ္တနၯနၯ

ဖဲမုဿ္နၯယိာ္လါကပီၯအဆဿကတီဿ္ န႔ဢ္ နဢ္ဟူ၀ဲဒဢ္ ဖိသဢ္ဟီဢ္သီဢ္လဿ သ့ဢ္ဖ်ဿဢ္လဿပွၯ
လူဢ္လီၯသံကြံာ္ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯအလိၯ ဒီတနၯညါတုၯလဿမုဿ္၀ါန႔ဢ္လီၯ.
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
လါကပီၯကနဢ္မ့ထံ ၊ ဖိသဢ္ဟီဢ္လဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္ခံ
လါကပီၯဒီႏူၯဒီနဿ္ ၊ ဖိသဢ္ဟီဢ္လဿသ့ဢ္ထိးနါ.

စီၯပၯအံၯ စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္ လဿအတဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးအဖီခိဢ္ လီၯဂာ္ဒ္တဿ္ကဿဢ္အသးအသိး

ဘဢ္ဆဢ္၊ လဿပွၯအါဂၯအမဲာ္ည ါ အိဢ္မူ၀ဲဒဢ္ လဿတဿ္သူဢ္ဖွံသးညီအပူၯ လီၯဂာ္ဒ္ ပွၯလဿ
အတဿ္ဆိမိဢ္တအိဢ္ဘဢ္အသိးန႔ဢ္လီၯ. ဘဢ္ဆဢ္ လဿအသးပူၯတခီမ့ဿ္မး တဿ္၀ံတဿ္စိာ္
လဿအဃဿမးတခါလဿပွၯ၀ံ စဿၯအီၯအိဢ္၀ဲတသ့ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ဆဿကတီဿ္ဖဲ ယိၯမၯသံကြံာ္မုဿ္ယဲၯဖဲအခါ ဘဢ္ဖဲတဿ္ယီၯထီဢ္အဆဿကတီဿ္ပွၯဖံးတဿ္မၯတဿ္

၀ံၯအဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲလီဖ်းသ့ဢ္ဖးကြံာ္သ့ဢ္ဖ်ဿဢ္အခါ တဿ္ကပီၯထီဢ္ဖးဒိဢ္ ဒီးမုဿ္ယဲၯဖဲ
အသြံဢ္အံၯ ဖ်ိးထီဢ္လဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္အလိၯအခါ သြံဢ္အက်ါတဖ်ဿဢ္ က့ၯဖ်ိးတုၯလဿမုဿ္ယဲၯဖဲ
အမိဿ္အအိဢ္ ဒ္အမၯလိာ္တ့ဿ္အမိဿ္အသိးန႔ဢ္လီၯ . ဖဲတဿ္ယီၯထီဢ္အဆဿကတီဿ္ ဘဢ္တဂီၯ
ကဘဢ္ဖဲ မုဿ္ဟဲထီဢ္တခ်းခ်ံဢ္အခါ တဿ္ဖိဃဿ္ဖိအံလ့ၯဖိတဘ့ဢ္ ပွ႔ၯသီဢ္ထီဢ္လဿနီဿ္ႏြဲၯအဟံဢ္
ဆဿခိဢ္အခါ ဘဢ္ဖဲနီဿ္ႏြဲၯအံၯ လ့ဿ္၀ဲဒဢ္အဘဲလဿအဟံဢ္ပူၯန႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯအံၯလ့ဿ္ဘဲတခီ ခီ

64
သ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္ဘဢ္အဖိမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲလဿအလီၯဆီန႔ဿ္ဒံးပွၯဂၯအံၯ န႔ဢ္ ဒီးအမဲာ္ထံလီၯ၀ဲဒဢ္
န႔ဢ္လီၯ. ဆဿကတီဿ္လဿ မုဿ္ယဲၯဖဲမၯလိာ္တ့ဿ္အမိဿ္သဿနံဢ္မ့ဿ္ပွဲၯထီဢ္န႔ဢ္ ယကဟဲက့ၯကဒါ
က့ၯန႔ဢ္လီၯ.

မ့မ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္တခီ တသ့ဢ္နီဢ္အဖိမုဢ္အတဿ္မၯလိာ္အံၯလဿၯဘဢ္၊ ဆဿကတီဿ္ဖဲလီဖ်း

သ့ဢ္ဖးသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္အခါ လီ၀ဿ္ထီဢ္အဒံးကပီၯထီဢ္လ့ဿ္ကနာ္အခါ စီၯလဿ္ လဿအမ့ဿ္မုဿ္ယဲၯဖဲ
အတခြါအံၯ ထံဢ္စိ၀ဲဒီးသ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္အတခြါမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲမၯလိာ္အီၯ လဿသဿနံဢ္မ့ဿ္ပွဲၯထီဢ္
နမ့ထံဢ္တဿ္ကပီၯလီၯဆီလဿမုဿ္ထီဢ္တခီန႔ဢ္ သ့ဢ္ညါလဿယဟဲက့ၯအဃိ၊ လဲၯတဲသ့ဢ္နီဢ္ယမိဿ္
လဿ နမ့ဿ္ထံဢ္တဿ္သြံဢ္န႔ဢ္ ဟီဢ္တဂ့ၯ လဲၯဘွဢ္လီၯကြဿ္လဿယထဢ္ကဆူးန႔ဢ္ နကထံဢ္တဿ္သြံဢ္
တခါန႔ဢ္ ထြါအီၯလဿဘဲ၀ံၯ ဘိဢ္ဘဿအီၯလဿယခီဢ္ဘိဢ္ ဒီးပာ္အီၯလဿယကုပူၯႏြံသီ မ့ဿ္ပွဲၯ
ယကဟဲက့ၯဒ္ပွၯနီဿ္ခိတဂၯအသိးန႔ဢ္လီၯ.

စီၯလဿအံၯဖဲအသ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္အသးအခါ စံဢ္ဃီၯ၀ဲတဘ်ီဃီ ဆူအမုဿ္ဂဿ္နီဿ္ႏြဲၯအဟံဢ္ ဒီးတဲဘဢ္၀ဲ

ဒ္အတခြါမုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ မၯလိာ္အီၯအသိးန႔ဢ္လီၯ. ဖဲစီၯလဿ္အံၯလဲၯစံဢ္ဃီၯတဲဘဢ္နီဿ္ႏြဲၯလဿ
အမ့ဿ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ အမိဿ္အံၯအခါ ဘဢ္ဖဲနီဿ္ႏြဲၯအံၯ သ့ဢ္နီဢ္ဘဢ္ အဖိမုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒီးလ့ဿ္အဘဲ
လဿ ဟံဢ္ပူၯ ၀ံၯခြဲပ်ီအဟံဢ္ပူၯအဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲအခြဲတဿ္လဿဟံဢ္ပူၯအခါ ထံဢ္၀ဲတဿ္အိဢ္
ဖ်ါလဿဖုဒါခိဢ္တခါ လီၯဂာ္ဒ္တဿ္သြံဢ္လီၯစီၯအသိးန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿနီဿ္ႏြဲၯအံၯတပာ္သူဢ္ပာ္သး
ဒီး ခီဖ်ိတကြဿ္ထံကြဿ္ဆးစ့ဿ္ကီးတဿ္ဘဢ္ ဒီးသါပ့ၯနီဢ္စ့ဿ္ကီးတဿ္လဿ အဖိမုဢ္မၯလိာ္အီၯလဿ
တဿ္ကတိၯတဖဢ္အဃိ၊ ခြဲဃုာ္၀ဲတဿ္သြံဢ္တဖဢ္လဿနီဢ္ခြဲန႔ဢ္လီၯ. ဖဲနီဿ္ႏြဲၯအံၯခြဲကြံာ္တဿ္သြံဢ္လဿ
နီဢ္ခြဲအခါ အဖိဒိဢ္ခြါစီၯလဿ္တဂၯ ဟဲစံဢ္တဲဘဢ္အီၯ တဿ္လဿအတခြါမုဢ္မၯလိာ္တ့ဿ္အီၯတဖဢ္
န႔ဢ္လီၯ.

တဘ်ီဃီနီဿ္ႏြဲၯအံၯသ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္အသး ဒီးကြဿ္ထံ၀ဲတဿ္သြံဢ္ လဿအခြဲဘဢ္၀ဲတဖဢ္အံၯ မ့ဿ္တဿ္

သြံဢ္ဧါ၊ တမ့ဿ္ဘဢ္ဧါန႔ဢ္ကြဿ္၀ဲလီၯတံဿ္လီၯဆဲးဒီး သ့ဢ္ည ါ၀ဲလဿအမ့ဿ္တဿ္သြံဢ္ ဒ္အဖိမုဢ္မၯလိာ္
အီၯအသိးန႔ဢ္လီၯ. ဖဲန႔ဢ္အဆဿကတီဿ္ နီဿ္ႏြဲၯအံၯဂဲၯဆဿထဿဢ္ က့ၯဃီၯဆူအဖိမုဢ္ပာ္အထဢ္
အလီဿ္ဒီးဘွဢ္လီၯကြဿ္၀ဲဒီးထံဢ္လဿ တဿ္သြံဢ္တဖ်ဿဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲနီဿ္ႏြဲၯထံဢ္ဘဢ္၀ဲတဿ္သြံဢ္လဿ
အဖိမုဢ္အထဢ္လိၯအခါ တထြါကြံာ္၀ဲလဿဘဲတဘ်ီဃီဒ္အဖိမုဢ္မၯလိာ္တ့ဿ္အီၯအသိးဘဢ္၊ မ့မ့ဿ္
တခီ အသးလီၯဒီး ဟီဢ္၀ဲဖဲန႔ဢ္တစိဿ္ဖိ၀ံၯမး ထြါကြံာ္အမဲာ္ထံဒီးထြါကြံာ္၀ဲဒဢ္ တဿ္သြံဢ္အံၯလဿ
ဘဲန႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯအံၯထြါ၀ဲဒဢ္တဿ္သြံဢ္လဿဘဲဘဢ္ဆဢ္၊ ထြါ၀ဲတန႔ဿ္လဿၯဘဢ္. မ့ဿ္လဿတဿ္သြံဢ္
အံၯဘဢ္ဒီးကလံၯခုဢ္ ဒီးဃ့ထီကြံာ္၀ဲလံအဃိ၊ ထြါ၀ဲလဿဘဲတန႔ဿ္လဿၯဘဢ္.

65
ဒိ၀ဲလဿထါဒီးစံး၀ဲ -
ဘွ႔ဢ္လီၯထဢ္ထူလဿနီဿ္၀ဲ
ထံဢ္တဿ္သြံဢ္ထြါအီၯလဿဘဲ
ထံဢ္တဿ္သြံဢ္သုတဟီဢ္ၾတး
တဿ္သြံဢ္ဃ့ထီကြံာ္န႔ဿ္နၯ
ဟီဢ္ထြါဟီဢ္ထြါနမဲာ္ထံ
တဿ္သြံဢ္ဃ့ထီကြံာ္လဿာ္လံ.

မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ ခီဖ်ိအမိဿ္တမၯလဿပွဲၯအတဿ္မၯလိာ္အဃိ၊ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯဟဲက့ၯလိဢ္ထီဢ္က့ၯ၀ဲ

တသ့လဿၯတဘ်ီဃီ ဒ္အစံးတ့ဿ္၀ဲဒဢ္အသိးဘဢ္. မ့မ့ဿ္ အမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯန႔ဢ္ ဟီဢ္၀ဲဒဢ္လဿ တဿ္သူဢ္
ဟ့သးဟ့အပူၯန႔ဢ္လီၯ. ဖဲအမိဿ္အံၯဟီဢ္ယံာ္ဒီးမံဘဢ္အသးအခါ လဿတဿ္မံမီဿ္အပူၯ ထံဢ္ဘဢ္၀ဲ
အဖိမုဢ္ဒီး အဖိမုဢ္စံးဘဢ္အီၯ မိဧဿ၊ နမၯတဿ္အံၯဒုကမဢ္လဿာ္လံ မ့ဿ္နတသးလီယၯအဃိဘဢ္ဧါ၊ ဒ္ယ
မၯလိာ္တ့ဿ္နၯအသိး ခီဖ်ိ နတမၯလဿပွဲၯဘဢ္အဃိ၊ ယကဘဢ္အိဢ္လဿယိၯကီဿ္ပူၯ တဆံႏြံစိၯ၊
ဒီးယိၯကဘူဢ္ထီဢ္ဘါထီဢ္ယၯဒ္ အကစဿ္ယြၯတဂၯအသိးအဃိ၊ ယဟဲက့ၯတသ့ဒံးဘဢ္.
ဘဢ္ဆဢ္ ဖဲတဆံႏြံစိၯတခ်ဳးပွဲၯဒံးဘဢ္အခါ ယိၯတဖဢ္မ့ဿ္သးဟ့ယၯဒီး မ့ဿ္မၯအဿမၯသီကညီ
ဖိန႔ဢ္ ယကဟဲက့ၯဖဲန႔ဢ္လီၯ. နီဿ္ႏြဲၯမံမီဿ္တဿ္ဒ္အံၯ၀ံၯ ဒီးဖုသ့ဢ္နီဢ္ထီဢ္အသးတဘ်ီဃီ သးအုး
လီၯအသးဒိဢ္မး သးဟ့လီၯက့ၯအသးဘဢ္ဆဢ္ မၯ၀ဲတသ့လဿၯဘဢ္. တဿ္ခဲလဿာ္မ့ဿ္တဿ္စဲၯခံ
လဿမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯတဂၯအံၯ အဂီဿ္ခဲလဿာ္ ခီဖ်ိတဒိကနဢ္အဖိမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ အတဿ္ကတိၯအဃိဘဢ္
န႔ဢ္လီၯ. မိဿ္နီဿ္ႏြဲၯအံၯအသးတမုာ္ဘဢ္ဆဢ္၊ တဿ္ခဲလဿာ္လဲၯပူၯကြံာ္လဿအဂီဿ္လံအဃိ၊ ပွ႔ၯက့ၯ
၀ဲတန႔ဿ္လဿၯဘဢ္ ၊ ဒီးဘဢ္အိဢ္မံသးက့ၯ၀ဲဒဢ္တုၯ အသးသမူဟါမဿ္တစုန႔ဢ္လီၯ.

မ့မ့ဿ္စီၯလဿ္တခီ စးထီဢ္ဖဲမုဿ္ယဲၯဖဲ ဟးထီဢ္ကြံာ္ဖဲတဿ္လီဿ္အံၯန႔ဢ္ အ၀ဲအိဢ္ဆိးက့ၯ၀ဲ

တမုာ္လဿၯဘဢ္. ဘဢ္ဆဢ္ အိဢ္ခိးဒဢ္အတခြါမုဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲ ဒ္အတဿ္မၯလိာ္အီၯလဿ သဿနံဢ္အ
တီဿ္ပူၯမ့ဿ္ပွဲၯထီဢ္န႔ဢ္ မုဿ္ယဲၯဖဲကဟဲက့ၯ၀ဲအသိးအံၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿမုဿ္ယဲၯဖဲအမိဿ္နီဿ္ႏြဲၯ
တမၯလဿပွဲၯအဖိမုဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲအတဿ္မၯလိာ္အဃိ၊ စီၯလဿ္အံၯ အိဢ္၀ဲပွဲၯဒီးတဿ္သူဢ္ဃဿသးဃဿ
တကးဘဢ္၊ ထံဢ္သမွံ က့ၯ၀ဲဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲအတဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯ၊ အတဿ္နံၯကမွံလဿအမၯမုာ္အသး
တဘ်ီလဿ္လဿ္ ဖဲအလဲၯဃုာ္က့ၯဃုာ္၊ ဒီးဖံးသကိးမၯသကိးတဿ္အလီဿ္တဖဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯလဿ္
အံကြဿ္တရံးတဿ္ခဲလဿာ္ လဿအခိဢ္အဃဿၯအံၯ ထံဢ္ဖ်ါ၀ဲဒဢ္ထဲမုဿ္ယဲၯဖဲအလီဿ္အက်ဲ ခဲလဿာ္
အဃိ၊ တူဿ္ဘဢ္တဿ္အံၯတန႔ဿ္လဿၯဘဢ္. ဒီးစံး၀ဲ မုဿ္ယဲၯဖဲမ့ဿ္တအိဢ္ဖဲအံၯလဿၯဘဢ္န႔ဢ္ ယဲစ့ဿ္
ကီးယတအိဢ္ဖဲအံၯ စ့ဿ္ကီးဘဢ္ ၊ မုဿ္ယဲၯဖဲမ့ဿ္ဟဲက့ၯန႔ဢ္ ယဲစ့ဿ္ကီးယကဟဲက့ၯအိဢ္ဖဲအံၯ

66
စ့ဿ္ကီး လီၯ. စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္ စီၯလဿ္အံၯ၀ံထီဢ္အထဿဢ္ ဒီးလီၯ၀ဲဒဢ္ဆူဘူလိာ္ မဲၯ၀့ၯတကပၯ
တုၯခဲအံၯတဟဲက့ၯလဿၯဘဢ္. ဒီးပွၯတနဿ္ဟူလဿၯအဂ့ဿ္အက်ိၯအကစီဢ္တဖဢ္လဿၯစ့ဿ္ကီး
ဘဢ္န႔ဢ္လီၯ.

ဆဿကတီဿ္ဖဲမုဿ္ယဲၯဖဲအိဢ္ဆိးဒံးဖဲဖ်းခိဢ္အခါ တနံဢ္ဒီးတနံဢ္လဿအတဿ္ဖံးအီဢ္မၯအီဢ္ အလီဿ္

အက်ဲတဖဢ္ အိဢ္ဒံး၀ဲတုၯခဲကနံဢ္အံၯန႔ဢ္လီၯ. တဿ္ပနီဢ္လဿလဿဿ္ဘ့ဢ္ဘဢ္ဖးလဲဿ္တဖ်ဿဢ္ လဿ
အအိဢ္ဖဲ မုဿ္ယဲၯဖဲအခုးပူၯဖဲဖ်းခိဢ္အံၯ အိဢ္၀ဲဒဢ္ဒံးန႔ဢ္လီၯ. လဿဿ္ဘ့ဢ္ဘဢ္တဘ့ဢ္အံၯ မ့ဿ္လဿဿ္
တဖ်ဿဢ္လဿ တဘ်ီအခါ ဖဲခုးတုဿ္ဆဿကတီဿ္ တဿ္ဖံးတဿ္မၯလဿဘုဖိဟုဖိတဖဢ္၀ံၯ အလီဿ္ခံ
မုဿ္ယဲၯဖဲလဲၯဆွိးက့ၯအဘဲ လဿအခုးဒီးက့ၯလိလီၯ၀ဲဒဢ္လဿ လဿဿ္တဖ်ဿဢ္အံၯအခိဢ္ကိးမုဿ္နံၯ
ဒဲးန႔ဢ္ အိဢ္ဒံးတုၯခဲအံၯ ဒီးပွၯကိးတ့ဿ္လဿဿ္တဖ်ဿဢ္အံၯလဿ မုဿ္ယဲၯဖဲလိဘဲအလီဿ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲ
မုဿ္ယဲၯဖဲ အခုးအဃဿၯအိဢ္ဒီးသ့ဢ္ ဖးဒိဢ္ခံထူဢ္ ဒိဢ္န႔ဿ္ဒံးထီန႔ဿ္ဒံး သ့ဢ္အဂၯခဲလဿာ္န႔ဢ္ ပွၯကိး
၀ဲလဿသ့ဢ္တဘဢ္ဒိဢ္တဘဢ္၀ါ ဒီးတဿ္လူဿ္၀ဲန႔ဢ္ ပွၯကိးစ့ဿ္ကီး၀ဲလဿ တဘဢ္ဒိဢ္တဘဢ္၀ါ အလူဿ္
စ့ဿ္ကီးန႔ဢ္လီၯ. သ့ဢ္ဖးဒိဢ္ခံထူဢ္အံၯ ပွၯပာ္ပနီဢ္အီၯဒီး ကိးက့ၯစ့ဿ္ကီး၀ဲလဿ မုဿ္ယဲၯဖဲအသ့ဢ္
တဘဢ္ဒိဢ္တဘဢ္၀ါ အိဢ္တုၯခဲကနံဢ္အံၯ ဒီးသ့ဢ္ခံထူဢ္အံၯလဿမိဿ္စိၯပဿ္ဃဢ္လံၯလံၯ တဿ္တ
ကူာ္ကြံာ္နီတဘ်ီ ဒီးအိဢ္ဒံးတုၯခဲအံၯန႔ဢ္လီၯ. ထံပူၯလဿမုဿ္ယဲၯဖဲဒဿဢ္အီထံစ့ဿ္ကီး အိဢ္ဒံး၀ဲ
ဒီးပွၯကိးက့ၯစ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿ မုဿ္ယဲၯဖဲအထံဒဿဢ္အီအလီဿ္တုၯခဲအံၯန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ထဢ္လဿ
မုဿ္ယဲၯဖဲထါတ့ဿ္၀ဲတဘ့ဢ္န႔ဢ္ တခ်ဳးဖဲအလဲၯဒံးဆူယိၯအိဢ္အခါ မၯလိာ္ဃာ္အမိဿ္လဿအကဘဢ္
ကတီၯန႔ဿ္အီၯဂ့ၯဂ့ၯ အ၀ဲမ့ဿ္ဟဲက့ၯန႔ဢ္ အ၀ဲကဟဲက့ၯထါကဲထီဢ္က့ၯအီၯန႔ဢ္လီၯ. ထဢ္လဿ
မုဿ္ယဲၯဖဲထါတ့ဿ္၀ဲန႔ဢ္ တုၯခဲအံၯဒဢ္လဲာ္ အိဢ္ဒံး၀ဲဒဢ္လဿပွၯလဿအလီၯစဿၯလဿအီၯ တဖဢ္အစု
ပူၯဒီးကတီၯန႔ဿ္၀ဲဒဢ္ဂ့ၯဂ့ၯဒ္မုဿ္ယဲၯဖဲမၯလိာ္တ့ဿ္၀ဲဒဢ္အသိးန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္န႔ဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံ တဿ္လီဿ္ဖဲကဆီလဿာ္လီၯသံမုဿ္ယဲၯဖဲ လဿသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္အလီဿ္အံၯ ထုးထီဢ္

ကြံာ္၀ဲဒဢ္မုဿ္ယဲၯဖဲအဃံ၀ံၯ ဖူဘဿ၀ဲဒဢ္လဿအီကတဲာ္ ဒီးတ့ထီဢ္၀ဲဒဢ္ကဆီဖါ အဂီၯဖးဒိဢ္တဒု
ဃုာ္ဒီးသ့ဢ္ဖ်ဿဢ္တဖ်ဿဢ္န႔ဢ္လီၯ. ဖဲကဆီဖါအိဢ္အကပၯန႔ဢ္ ကြဲးလီၯ ၀ဲ ဒဢ္ဒီးလံာ္ဖးဒိဢ္တဘ့ဢ္
ဘဢ္ဆဢ္၊ ယိၯသ့ဢ္တဖဢ္အိဢ္ခိး၀ဲကိးဆဿကတီဿ္ ဒီးတဟ့ဢ္၀ဲအခြဲးလဿ ပွၯကလဲၯဖး၀ဲနီတဂၯ
ဘဢ္. ၾတီ၀ဲဒဢ္ပွၯခဲလဿာ္ခီဖ်ိ ဘဢ္ယိဢ္၀ဲဒဢ္လဿ ဖိဒံဖိသဢ္လဿအဒိဢ္ထီဢ္လဿလီဿ္ခံတဖဢ္
ကသ့ဢ္ည ါဘဢ္၀ဲတဿ္ဂ့ဿ္အံၯတကးဘဢ္ လဿကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္အပူၯစ့ဿ္ကီးပွၯကညီအိဢ္၀ဲဒဢ္အဃိ
မ့ဿ္သ့ဢ္ညါဘဢ္၀ဲတဿ္ဂ့ဿ္တဖဢ္အံၯန႔ဢ္ ကကဲထီဢ္ဘဢ္န႔ဿ္အီၯတဿ္ဂ့ဿ္ကီအဃိ၊ ပွၯကလဲၯဟး
ဒဢ္လဲာ္တပ်ဲ၀ဲဒဢ္ဘဢ္. တဿ္လီဿ္အံၯမ့ဿ္၀ဲဒဢ္ဖဲ ကံဿ္မဲဟီဢ္က၀ီၯပူၯမုဿ္ႏုာ္တခီ ကိး၀ဲဒဢ္လဿ
လါဖူန႔ဢ္လီၯ. ပွၯလဿအလဲၯမ့ဿ္တုၯဘဢ္ဖဲန႔ဢ္ကထံဢ္ဘဢ္၀ဲသပွဿ္တဿဿ္န႔ဢ္လီၯ.

67
ကဆီလဿတ့ထီဢ္၀ဲဒဢ္တဒုအံၯ ပာ္ဖ်ါ၀ဲဒဢ္အခီပညီလဿ မုဿ္ယဲၯဖဲအံၯ န႔ဢ္ ဘဢ္တဿ္အီလီၯ
သံကြံာ္အီၯလဿကဆီန႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿအ
္ ဃံတဖဢ္ ထုးထီဢ္ကြံာ္၀ဲ၀ံၯ လဲၯခူဢ္လီၯကြံာ္၀ဲ ဒဢ္လဿ
တဿ္လီဿ္အဂၯတပူၯ ဖဲကံဿ္မဲအတိၯ ဖးဒိဢ္ကိး၀ဲလဿ (စဖါန၀ဿ္ရး) တီတီဖဲကံဿ္မဲ အတိၯဖးဒိဢ္
ဖဲထံက်ိ (မဲးနါမ္ပံ) အကဿဿ္ခိဢ္ဖဲတိၯဖးဒိဢ္အခိဢ္ထိး လဿမုဿ္ႏုာ္တခီန႔ဢ္လီၯ.

တဿ္လီဿ္အဂၯတတီၯ လဿအစီၯစုၯဒီး တိၯ၀ဲအံၯန႔ဢ္ ခူဢ္လီၯ၀ဲဒဢ္ဒီး တဿ္ပူၯတဆူ ဒီးလဿတဿ္

ပူၯအခိဢ္ဒူ၀း၀း န႔ဢ္တ့ထီဢ္၀ဲဒဢ္ကဆီဖါယဲဿ္ဒု အဂီၯ ကဆီဖါ ယဲဿ္ဒုအံၯဆဿထဿဢ္လဿတဿ္ပူၯ
အခိဢ္ဒူ ဒီးကြဿ္လီၯတဿ္ဆူတဿ္ပူၯအံၯန႔ဢ္လီၯ. အဃံအဖီခိဢ္န႔ဢ္ တ့ထီဢ္၀ဲဒဢ္ဒီး ဃိဢ္တဖ်ဿဢ္
အိဢ္ဃုာ္ဒီး သီခါဖႜဢ္ ဒီးပွၯထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္လဲၯဘူဢ္လဲၯဘါ၀ဲဒဢ္အါမးန႔ဢ္လီၯ .

စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္ ယိၯစီၯပၯအံၯ သူဢ္ထီဢ္အခူအ၀့ဿ္ အဘီအမုဿ္န႔ဿ္၀ဲဂ့ၯဂ့ၯဒီးလဿထံကီဿ္တဘ့ဢ္

အတဿ္လိဢ္လဿ အရ့ဒိဢ္လဿထံဖိကီဿ္ဖိအဂီဿ္ဒ္ထံမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ မ့ဢ္အူမ့ဿ္ဂ့ၯ၊ က်ဲမ့ဿ္ဂ့ၯဒီးတဿ္လဲၯထီဢ္
လဲၯထီလဿကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္ပူၯခဲလဿာ္န႔ဢ္ စးထီဢ္ဒဢ္ဖဲစီၯပၯယဲဿ္ဂၯတဂၯအံၯအစိၯန႔ဢ္လီၯ. လဿ
တဿ္န႔ဢ္အဃိ ကီဿ္ကႜီဢ္တဲဢ္ဒီဘ့ဢ္ညါ အပူၯပွၯထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္ ပာ္ဒိဢ္ပာ္ထီ၀ဲဒဢ္ စီၯပၯယဲဿ္ဂၯ
တဂၯအံၯအဒိဢ္ကတဿဿ္ခီဖ်ိ လဿစီၯပၯအံၯ အဃိ ကႜီဢ္တဲဢ္ကီဿ္ အံၯတဿ္လဿတဿ္ပွဲၯအိဢ္ထီဢ္
၀ဲဒဢ္န႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯပွၯထံဖိကီဿ္ဖိခဲလဿာ္အဲဢ္ဘဢ္အီၯတကးဘဢ္ တုၯလဿအသံဒဢ္လဲာ္
အပွၯထံဖိကီဿ္ဖိတဖဢ္သးလီဒံးအီၯဒီးမၯဘူဢ္ထီဢ္၀ဲဒဢ္ယံာ္ႏြံသီညါန႔ဢ္လီၯ. စီၯပၯအံၯအိဢ္မူ
ယံာ္၀ဲ ၅၈ နံဢ္ဃဢ္ဃဢ္ ဒီးပဿတဿ္ယံာ္၀ဲဒဢ္ ၄၂ နံဢ္ ဒီးသံ၀ဲဒဢ္ဖဲ လါအီးကထိဘဿဢ္ ၂၃ သီ ဖဲ
ကႜီဢ္တဲဢ္နံဢ္ ၂၄၅၃နံဢ္ ဒီးဖဲခရံာ္နံဢ္ ၁၉၁၀ နံဢ္အဆဿကတီဿ္န႔ဢ္လီၯ.

စးထီဢ္ဖဲန႔ဢ္ စီၯပၯထီဢ္တစိၯဘဢ္တစိၯတုၯခဲကနံဢ္အံၯဒဢ္လဲာ္ န႔ဢ္ထံကီဿ္အံၯမုာ္ခုဢ၀

္ ဲဒဢ္ဒံး
န႔ဢ္လီၯ. မ့မ့ဿ္ဃိဢ္တဖ်ဿဢ္အံၯယိၯတဖဢ္ပာ္ဒိဢ္ပာ္ထီ၀ဲဒဢ္ဒီးဘူဢ္ထီဢ္ဘါထီဢ္၀ဲအါကတဿဿ္
ဒ္မုဿ္ယဲၯဖဲတဲဘဢ္အမိဿ္လဿတဿ္မံမီဿ္ပူၯအသိးန႔ဢ္လီၯ.

ပွၯလဿအလီၯစဿၯထြဲဒီးမုဿ္ယဖ
ဲ ဲတဖဢ္
စီၯသီမၯ - နီဿ္ႏြဲၯ အဖိ၀ဲဿ္ကိ - တမုဿ္ထီဢ္
တမုဿ္ထီဢ္ - စီၯခိဢ္ကိၯ.
စီၯခိဢ္ကိၯ - စီၯခိဢ္ခီ.
စီၯခိဢ္ခီ - တကဢ္မုဢ္.

68
တကဢ္မုဢ္ - တမဿစ့ဿ္.
တမဿစ့ဿ္ - တလီၯက်ဲ.
တလီၯက်ဲ - သဢ္ကိးရဲဢ္.
သဢ္ကိးရဲဢ္ - နီဿ္ယိၯဖဲ.
နီဿ္ယိၯဖဲ - ဘီဂ့ၯမုဿ္.
ဘီဂ့ၯမုဿ္ - နီဿ္ဒါထူ.
နီဿ္ဒါထူ - နီဿ္အူးဖီ.
နီဿ္အူးဖီ - တဖါသူ.
တဖါသူ - နီဿ္ဘံဢ္၀ါ.
နီဿ္ဘံဢ္၀ါ - နီဿ္ဖ်ဿဢ္ထူ.

နီဿ္ဖ်ဿဢ္ထူအမိဿ္ လဿအမ့ဿ္နီဿ္ဘံဢ္၀ါအံၯ အိဢ္ဒံးတုၯ ခဲကနံဢ္အံၯန႔ဢ္လီၯ. မ့ဿ္လဿထံကီဿ္တမုာ္တခုဢ္ဒီး

တဿ္အိဢ္တဿ္ဆိးတဂဿဿ္တက်ဿၯအဃိ၊ အ၀ဲသ့ဢ္ဃ့ဿ္ထီဢ္ဃ့ဿ္လီၯ ဒီးခဲအံၯ အ၀ဲသ့ဢ္လဲၯအိဢ၀
္ ဲဒဢ္လဿ
ကီၯမုဿ္ဒဿသ၀ီ သုးက့သဿဟီဢ္က၀ီၯ ခ်ဿဢ္လြံဿ္ထူဢ္တဿ္ပဿန႔ဢ္လီၯ. တနီၯအိဢ္စ့ဿ္ကီးဖဲလူၯသီ
ကီဿ္ဆဢ္ ကုၯဒ့ ဖ်းခိဢ္ ဟီဢ္က၀ီၯပူၯဒီး တနီၯဟဲလီၯအိဢ္စ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္ဖဲ ဒဲက၀ီၯပူူၯန႔ဢ္လီၯ.

69