T.C.

OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

RAPOR YAZMA TEKNİKLERİ DERSİ 5. ÖDEV SUNUMU

HAZIRLAYAN: Anıl Arda BAYDAR

Öğr. Üyesi: Yrd. Doç. Dr. Melih C. KUŞHAN

Nisan 2010
 Ana Hatlarıyla Sunum:

 Gemiler ve gemi zırh malzemeleri ile

ilgili temel kavramlar ve bilgilerin
açıklanması
 Günümüz teknolojisinde savunma
sanayinde gelişen gemi zırh
malzemeleri ve uygulama yöntemleri
 Temel Kavramlar;
 Gemi: Açık sularda seyredilebilecek
biçimde yapılmış büyük teknelerin ortak
adı.
 Eskiden 2 ya da daha çok direkli yelkenliler
için kullanılan gemi sözcüğü günümüzde
deplasmanı 500 tonun üstünde olan
tekneleri tanımlamaktadır.
 Kullanılış Maksadına Göre:

 1-Harp gemileri
 2-ticaret gemileri

 a. Yolcu gemileri

 b. Yük gemileri
 Yapı Malzemesine Göre:
 Ağaç gemiler
 Kompozit gemiler
 Demir gemiler
 Çelik gemiler
 Beton gemiler
 Özel maden alaşımlarından yapılan gemiler
ve plastik malzemeden yapılan gemiler
GEMİ TASARIMINDAKİ ÖNEMLİ NOKTALAR
 DIŞ KAPLAMA:
 Geminin postalarının ve döşeklerinin
dışından gemiyi saran ve su geçirmez
olarak yapılan saç levhalara geminin dış
kaplaması denir.
 Kaplama su basıncına ve tekneye gelen
eğme momentine ve kesme kuvvetine de
karşı koyacak kalınlıkta olmak zorundadır.
 Genel olarak bazı zırhlı kısımlar hariç
tutulursa,bir ticaret gemisinin tekne kaplaması
kalınlığı,aynı büyüklükteki bir harp gemisinin
tekne kaplaması kalınlığından daha fazladır.
 Gelişim:
 Savunma sanayi sürekli gelişim halinde
olan bir sektördür.bu gelişme sayesinde
günümüzde bir çok zırh teknolojisi
geliştirilmiş ve hala gelişmeye devam
etmektedir.Ülkeler bu konuda birbiriyle
sürekli yarış halindedir.
 Günümüzde kullanılan malzemeleri
incelediğimizde, özellikle ileri teknoloji
seramiklerin ve kompozitlerin gelişmesi metalik
malzemelerin kullanımını azaltmıştır.
 GÜNÜMÜZDE KULLANILAN BAŞLICA
SAVUNMA SANAYİ MALZEMLERİ

METALLER

Malzemenin Adı Kullanım Yeri

Aliminyum Alaşımları Sudaki araçlarda gövde malzemesi

Paslanmaz Çelikler Tüm askeri araçlarda motor ve gövde

malzemesi
 GÜNÜMÜZDE KULLANILAN BAŞLICA
SAVUNMA SANAYİ MALZEMLERİ

SERAMİKLER
Malzemenin Adı Kullanım Yeri
Strüktürel Seramikler Tüm askeri araçlarda zırh; uçak ve helikopterlerde
motor malzemesi

Elektro Seramikler

Piezoelektrik Seramikler
Tüm askeri ve uzay araçların
Elektrooptik Seramikler elektronik ve bilgisayar donanımlarında

Manyetik Seramikler
 GÜNÜMÜZDE KULLANILAN BAŞLICA
SAVUNMA SANAYİ MALZEMLERİ
KOMPOZİTLER
Malzemenin Adı Kullanım Yeri
METAL MATRİSLİ KOMPOZİTLER
Fiber Kompozitler Tüm askeri ve uzay araçlarında motor ve
gövde malzemesi
Partikül Kompozitler
PLASTİK MATRİSLİ
KOMPOZİTLER
Fiber Kompozitler
Partikül Kompozitler Tüm askeri ve uzay araçlarında
Tabakalı Kompozitler gövde malzemesi
KARMA KOMPOZİTLER
(HİBRİTLER)
DOLGU (SANDAVİÇ)
KOMPOZİTLER
 GÜNÜMÜZDE KULLANILAN BAŞLICA
SAVUNMA SANAYİ MALZEMLERİ
PLASTİKLER
Malzemenin Adı Kullanım Yeri

Poliviniliden Florid (PVDF) Tüm askeri araçlarda ısı yalıtımı

Poliester Yüksek dayanımlı cam

Termoplast Poliimid Tüm askeri ve uzay araçları

Termoset Poliimid Tüm askeri ve uzay araçları

Poliüretan (PUR) Tüm askeri ve uzay araçları

 ALÜMİNYUM VE ALAŞIMLARI
 Alüminyumun yoğunluğu demirin yoğunluğunun
1/3’ü kadardır.
 Gümüş beyaz renkli alüminyum servis şartlarında
yüzeyinde anında oluşan oksit tabakası sayesinde
kötü servis şartlarıda direnci yüksektir.
 Soğuk işlemede mukavemeti yaklaşık 2.5 kat artar.
 Alüminyum mukavemet,korozyon
direnci,dökülebilirlik,dövülebilirlik gibi özelliklerin
arttırılması için Mg, Cu, Zn, Mn, Pb gibi alaşım
elementleri kullanılır.
 Sertleşebilme özelliği olmayanlar deniz suyuna
karşı çok iyi direnç gösterir.
 Soğuk şekil vermede malzeme kendisini çeliğe
göre 3kat daha iyi toplar
 Magnezyum miktarı %1 ile %5 arasında olan altı
çeşidi mevcuttur.bunlar deniz suyuna karşı
yüksek korozyon dayanıklılığı gösterir ve de
kaynak edilebilir.
 Al Mg 1 F 130 ve F 210
 Al Mg 2 F 180 … F210
 Al Mg 3 F 230…250
 Al Mg 5 F 270…310
 Al Mg Mn F 230 … 250
 Al Mg 4,5 Mn … 270
 Not: harp gemilerinde zırh kuşaklar ve zırh
güverteler kaynakla bağlanmaktadır.
Alüminyum ve alaşımları uygulama
alanları;
 Gemilerde kullanılan en önemli alüminyum
alaşımı Al-Mg alaşımıdır.
 En çok gövedede kullanılan bu alaşım
deniz suyuna karşı dayanımı arttırmıştır.
 MAGNEZYUM ALAŞIMLARI;
 Magnezyum doğal olarak gümüş grisi
renginde,talaş ve toz halinde ise beyaz renkte bir
metaldir.
 Temel konstrüksiyon elemanı olarak kullanılmaz.
 Dövülebilmek için 180 ila 300 derece arasına
ısıtılır.
 Korozyona,darbeye ve ısıya dayanım gösterir ve
poroziteli döküm ve çentik etkilerine hassasiyet
gösterir.
MAGNEZYUM VE ALAŞIMLARI
UYGULAMALARI:
 Kara hava ve deniz araçlarına
ait pistonlu motorların silindir
kapaklarında Mg-Al alaşımı
olarak kullanılır.
 Gemilerde ise gövde
malzemesini korumak
üzere,gövdenin karina olarak
adlandırılan bölümüne saf
olarak plakalar halinde yapılır.
 PASLANMAZ ÇELİKLER;

 Paslanmaz çelikler,içerisine Cr ve Ni
katılmış her türlü şartta kimyasal etkilere
ve ısıya dayanıklı demir esaslı malzemedir.
 3 grupta incelenir.
 PASLANMAZ ÇELİKLERİN
UYGULAMA ALANLARI:
 Bütün kara hava ve deniz askeri
araçlarında,dış gövde,tüm mekanik
aksamlar ve motorlarda kullanılır.
 Kullanım oranı en yüksek metalik
malzemedir.
 BAKIRLAR VE UYGULMA
YÖNTEMLERİ;
 Dökme pirinçlerin,dökümden sonra talaş
kaldırma yolu ile işlemeleri gerekir.bu neden
ile hetorojen bir yapıya sahiptirler ve
55….85%bakır ile bir miktar kurşun ilave
ederler.
 G-Cu Zn 15
 G-Cu Zn 38 Al
 GK-Cu Zn 37 Al 1
UYGULAMA ALANLARI;
 Deniz suyuna
dayanıklılığı nedeni ile
birinci alaşım gemi
inşasında kullanılır.
 Ayrıca, lehimlenebilen
bir alaşımdır.
 KOMPOZİTLER
 Kompozit malzemeler genelde bir veya birkaç çeşit
elyaf çeşitli rijit parçacıklar ya da metal matrislerin
reçinelerle değişik şekilde süreçlere verilmesi sonucu
elde edilirler.
 Başlıca kullanılan
reçineler;epoksi,fenol,poliester,üretan reçineleridir.
 Kompozit malzemeler,bir malzemenin yetersizliklerini
diğer bir malzeme katarak giderme yoluyla
oluşturduklarından,bu malzemeleri oluşturan elyaf ve
diğer katkıların ve matris malzemesini oluşturan
polimerlerin,metal veya seramiklerin özelliklerinin
bilinmesi gerekmektedir.
 Tablo : Kompozit malzemelerin bazı özellikleri

Malzeme Yoğunluk Lif yönünde Kopma gerilimi

(g/cm3) Elastisite modülü (MPa)
(GPa)
Poliester 1.36 13.8 1100
E-tipi cam elyafı 2.52 72.3 3450
S-tipi cam elyafı 2.49 85.4 4130
Kevlar 49 1.44 124 2760
T-300 Karbon 1.72 218 2240
elyafı
VSB-32 1.99 379 1210
FP 3.96 379 1380
Boron 2.35 455 2070
Silikon karbür 3.19 483 1520
GY-70 Karbon 1.97 531 1720
elyafı
 KOMPOZİT MALZEMELERİN
UYGULAMALARI,
 Cam elyafı takviyeli kompozit malzemelerin
üstün mukavemetleri,hafif ve ucuz
olmaları,korozyona dayanıklı olmaları gibi
özellikleri dolayısıyla kullanılmalarının
üzerinden 50 seneden fazla zaman
geçmiştir.
BİR SAVAŞ GEMİSİ ÖRNEĞİ
 DENİZCİLİK ALANINDAKİ
UYGULAMA ÖRNEKLERİ
 1960’lı yıllarda İngiliz Kraliyet Deniz Kuvvetlerinin
kullanacağı cam elyaf takviyeli bir mayın gemisi
üzerinde yoğun araştırmalar yapılmış ve Vosper
Thornycroft tersanesinde bir prototip inşa
edilmiştir.
 Geminin özellikleri arasında sessiz olması düşük
hızlarda hassas manevra imkanı,yüksek şok
mukavemeti,düşük maliyeti yer almaktadır.
 İtalya’nın La Spezia şehrinde bulunan tersane
1970 yılında sadece elyaf takviyeli kompozit
malzemelerden gemiler inşa etmek için
kurulmuştur.
 Bu tersanede geliştirilen bir mayın tarama
gemisinin şoka mukavim monokok gövdesi direkt
olarak su altında patlayan fakat gemiye temas
etmeyen mayının detaylı dinamik analizi sonucu
dizayn edilmiştir.
 Cam elyaf takviyeli kompozit malzemeden imal
edilmiş söz konusu geminin 2/3 boyutlu bir
modelinde 9,58m mesafeden 40kg TNT
patlatarak 14 adet şok testi yapılmış,bu testler
sonucunda gemide meydana gelen gerilmelerin
malzemenin elastik limiti dahilinde olduğu
görülmüştür.
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR
EDERİM.