Hʃ TH͐NG THÔNG TIN ĐʇA LÝ (GIS)

˜
  



Department of Software Engineering
Hanoi University of Agriculture
Office location: 3rd floor, Administrative building
Office phone: (04)38276346, Ext: 132
Website: http://fita.hua.edu.vn/pttien
Email:ptgtien@hua.edu.vn or phantien84@gmail.com

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 1
 Tɞi sao chúng ta phɠi biɼt ngu͓n
g͑c thông tin không gian?
 Biɼt đưͣc ngu͓n g͑c có thʀ giúp bɞn
hiʀu đưͣc:
Tɞi sao hai bɠn đ͓ cùng kích thư͛c mà
lɞi không ch͓ng đưͣc lên nhau.
Tɞi sao miɾn đo trên m͙t bɠn đ͓ có thʀ
khác v͛i kích thư͛c cͧa cùng m͙t miɾn
trên bɠn đ͓ khác.
Tɞi sao m͙t đ͑i tưͣng có thʀ xuɢt hiʄn
trên m͙t bɠn đ͓, nhưng không xuɢt hiʄn
trên bɠn đ͓ khác.
Và các vɢn đɾ v͛i dͯ liʄu không gian «

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 2
 Nguyên tɬc đɤu tiên «
 Làm cách nào đʀ nhɪn dͯ liʄu đo
đưͣc trên trái đɢt lên bɠn đ͓.
 Cách nào đʀ mô hình hóa trái đɢt đʀ
m͍i thͩ trên trái đɢt đɾu đưͣc thʀ
hiʄn trên bɠn đ͓.
 Cách đưa thông tin 3 chiɾu (chiɾu dài,
chiɾu r͙ng và chiɾu cao) thành 2
chiɾu (chiɾu dài và chiɾu r͙ng)
 -> Liên quan đɼn khoa đo đɞc
(geodesy).
Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 3
Hʃ T͌A Đ͘

Phép chiɼu bɠn đ͓ là sͱ

chuyʀn đ͕i có hʄ th͑ng
tͫ t͍a đ͙ hình cɤu
thành hʄ t͍a đ͙ phɰng.

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 4
 Ellipsoid / Spheroid
(dɞng elip/ dɞng cɤu)
 Các mô hình hóa trái đɢt đưa vɾ các
dɞng Elip và dɞng hình cɤu.
 V͛i m͙t bɠn đ͓, dɞng Ellipsoid /
Spheroid đưͣc chɢp nhɪn là phù hͣp
nhɢt v͛i quɠ đʈa cɤu tɞi vʈ trí làm bɠn
đ͓ đó.
 Ví dͥ v͛i bɠn đ͓ thɼ gi͛i, elippsoid
thích hͣp nhɢt đʀ mô tɠ toàn b͙ quɠ
đʈa cɤu.

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 5
M͑i quan hʄ giͯa trái đɢt, quɠ đʈa
cɤu, và ellipsoid

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 6
ELLIPSOID

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 7
 Các elippsoid đã đưͣc sͭ dͥng cho
các bɠn đ͓ Viêt nam
 Everest ellipsoid
 Clarke ellipsoid
 Krassovsky ellipsoid
 World Geodetic Spheroid 1984
(WGS84)
 Có 100 elippsoid cho trái đɢt.

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 8
 M͙t Elippsoid
 Phép đo trên m͙t Elippsoid đưͣc tɞo
b͟i vĩ đ͙ - latitude (= north/south) và
kinh đ͙ - longtitude (= east/west)
 Đʀ cho thuɪn tiʄn: 0 ͩng v͛i
north/south là đư͝ng xích đɞo. 0 ͩng
v͛i east/west kinh tuyɼn Greenwich
(GMT), English

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 9
 m
Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 10
 M͑c t͍a đ͙
 M͑c t͍a đ͙ cɤn đưͣc đʈnh nghĩa đʀ cho
phép thͱc hiʄn các phép đo trên trái đɢt
tương ͩng v͛i m͙t vʈ trí trên ellipsoid.
 M͑c t͍a đ͙ đʈnh nghĩa kích thư͛c và hình
dáng cͧa trái đɢt v͛i g͑c và hư͛ng cͧa t͍a
đ͙ hʄ th͑ng đưͣc sͭ dͥng trên bɠn đ͓.
 Có 1000 m͑c t͍a đ͙ cho trái đɢt ± hɤu hɼt
m͗i nư͛c có m͙t hoɴc nhiɾu m͑c t͍a đ͙
riêng.

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 11
 Hʄ t͍a đ͙ Vietnam
 Đưͣc xây dͱng lɤn đɤu tiên b͟i ngư͝i
Pháp năm 1887
Bây gi͝ bɞn có thʀ tìm:
 Pulkovo
 Indian
 Hanoi 72
 WGS 84
 VN 2000

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 12
 M͙t m͑c t͍a đ͙ có
 Thông tin liên quan đɼn vʈ trí đưͣc
đʈnh nghĩa trong các biɼn cͧa m͑c.
 Nó vɨn là m͙t vʈ trí ba chiɾu.
 Nó có thʀ đưͣc chiɼu t͛i không gian
hai chiɾu.
 Có rɢt nhiɾu phép chiɼu «

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 13
CÁC PHÉP CHIɻU

›
 ›
  





Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 14
 PHÉP CHIɻU UTM
K Mercator đã lɪp
ra phép chiɼu

vào thɼ kͷ 16

=
 
 


   

   



›
!"

# $
%&'


 (' ) 
&'

* =
 

 !+
 , - ('
.''/
0

' 1   .
2
34563
7-' 
4'
-7-757 '8
Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 15
 ĐĂNG KÝ T͌A Đ͘ CHO BɟN Đ͒

|
đ͓ chưa đă
 ký t͍a đ͙. |

Bɠn đ͓ tương tͱ đã đưͣc
iʀ
a trê
amert
Co
ormal Co
ic, tro
khi sô

đăng ký t͍a đ͙ dͱa trên hʄ
su͑i a trê
olyco
ic quy chiɼu Lambert Conformal
projectio
, ra
h i͛i a trê
Conic.
Mercator
Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 16
 ›


  









 !
"#$%

$

&%'()*+
,

-%./%0%1234
56!1

7
'8*%0%19%:;
4
3#1<
Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 17
=#5

!
#1>
 T͍a đ͙ hʄ th͑ng
 Quyɼt đʈnh vʈ trí bɬt đɤu và đo m͍i
thͩ nó có
 T͍a đ͙ hʄ th͑ng có thʀ ch͍n:
Latitude và longitude (đ͙, phút, giây)
Dɞng lư͛i (như UTM, UPS, Gaussian)
 T͍a đ͙ hʄ th͑ng có:
G͑c
Đơn vʈ đo lư͝ng
Hư͛ng
(Phɞm vi)

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 18
 T͍a đ͙ hʄ th͑ng đưͣc sd tɞi VN
 Latitude / Longitude (geographic)
 Gaussian Grid
 UTM Grid
 Local Coordinate Systems (cho các
bɠn đ͓ riêng như các bɠn đ͓ vɾ du
lʈch «)

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 19
 Tͷ lʄ bɠn đ͓ là gì?
 Tͷ lʄ bɠn đ͓ chʆ mͩc đ͙ thu nh͏ cͧa bɠn đ͓ so v͛i
thͱc tɼ. Cɤn phɠi có m͙t tͷ lʄ bɠn đ͓ thích hͣp và
th͑ng nhɢt cho các đ͑i tưͣng đʈa lý trong m͙t CSDL
GIS. Tùy theo quy mô, tính chɢt cͧa bɠn đ͓ đʀ
ch͍n tͷ lʄ thích hͣp.
 Tͷ lʄ cͧa m͙t bɠn đ͓ phͥ thu͙c vào lưͣng thông tin và
đ͙ l͛n cͧa vùng sɺ đưͣc thʀ hiʄn trên bɠn đ͓. Bɠn đ͓ có
tͷ lʄ l͛n sɺ trình bày các đɴc tính đʈa lý m͙t cách chi tiɼt
hơn nhưng chʆ thɸ hiʄn đưͣc vùng nh͏ hơn vì s͑ thu nh͏
cͧa bɠn đ͓ l͛n hơn. (vd: bɠn đ͓ tͷ lʄ 1:10000). Bɠn đ͓
có tͷ lʄ nh͏ (1:250000) có thʀ trình bày đưͣc m͙t vùng
r͙ng l͛n nhưng mͩc đ͙ thʀ hiʄn chi tiɼt sɺ nh͏ hơn vì hʄ
s͑ thu nh͏ sɺ l͛n hơn.
Có 3 cách thʀ hiʄn tͷ lʄ
1. Thanh tͷ lʄ
2. Mô tɠ tͷ lʄ bɮng l͝i
3. Miêu tɠ bɮng phân s͑

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 20
TͶ Lʃ BɟN Đ͒

49 .:;
< 49 .;



=>

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 21
Tͷ lʄ là gì?

Thanh tͷ lʄ

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 22
 Tͷ lʄ là gì?
 Tͷ lʄ bɮng l͝i: tͷ lʄ cͧa m͙t bɠn đ͓ mà thʀ
hiʄn m͑i quan hʄ giͯa khoɠng cách trên
bɠn đ͓ và khoɠng cách trên bɾ mɴt trái
đɢt đưͣc sͭ dͥng bɮng l͝i.
Ví dͥ: µM͙t cm đɞi diʄn cho 10 km¶
 Phân s͑ miêu tɠ: tͷ lʄ cͧa m͙t khoɠng cách
trên bɠn đ͓ v͛i m͙t khoɠng cách tương
đương đưͣc đo cùng m͙t đơn vʈ trên bɾ
mɴt Trái đɢt
Ví dͥ:
M͙t tͷ lʄ bɠn đ͓ 1:50 000 có nghĩa là m͙t
cm trên bɠn đ͓ bɮng 50 000 cm trên bɾ
mɴt Trái đɢt.

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 23
 Tͷ lʄ là gì?
 Mͩc đ͙ chi tiɼt cͧa dͯ liʄu không gian

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 24
Tͷ lʄ là gì?

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 25
 Đ͙ phân giɠi là gì? (Hʄ th͑ng viʂn thám)

1. M͙t vùng đưͣc thʀ hiʄn bɮng m͙t pixel

trên ɠnh

/
?
 ;=>
 '

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 26
 Đ͙ phân giɠi là gì? (Hʄ th͑ng viʂn thám)

2. Đ͙ phân giɠi ph͕: Nhͯng phɤn cͧa ph͕ điʄn

tͫ mà đưͣc đo b͟i hʄ th͑ng viʂn thám.
•

 
   
•   
3. Đ͙ phân giɠi vɾ th͝i gian (Chu kƒ): tɤn s͑
xuɢt hiʄn mà các ɠnh đưͣc thu thɪp tɞi
cùng m͙t vùng trên bɾ mɴt cͧa Trái đɢt b͟i
hʄ th͑ng viʂn thám.
•

 
•  

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 27
 Đ͙ phân giɠi là gì? (Hʄ th͑ng viʂn thám)

 4. Sͱ chi tiɼt cͧa các bɠn đ͓ mà mô tɠ vʈ trí

và hình dɞng cͧa các đ͑i tưͣng đʈa lý.

§é ph©n gi¶i cao h¬n §é ph©n gi¶i thÊp h¬n

Ch2 - Hʄ t͍a đ͙ 28