Halk Kütüphanelerinde Web Sayfası

Uygulamaları: Kuramsal Çerçeve ve

Örnekler

Prof. Dr. Bülent Yılmaz

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
Şener Yelkenci
 Temel Kavramlar

 Internet: İnternet, dünya üzerinde mevcut

milyonlarca ağın birbiriyle ortak bir protokol
çerçevesinde iletişim kurmasını ve birbirlerinin
kaynaklarını paylaşmasını sağlayan iki ya da
daha fazla yerel ya da geniş alan ağı arasında
kurulan kaynak kümesidir. İnternet herhangi bir
kişi ya da kuruma ait olmayıp, dünyanın ortak
olarak kurduğu ve geliştirdiği bir sistemdir.
 Temel Kavramlar (…devam)

 WW (World Wide Web) ya da kısaca web:

Birden fazla çoklu ortam dosyasının (metin,
resim, müzik, film, vb.) bir araya getirilmesiyle
oluşan doküman topluluğudur. İnternet ortamında
yer alan bilgilerin tamamı önemli bir bölümü
formatındadır.
 Hyper Text Markup Language (HTML -
Hareketli-Metin İşaretleme Dili): Basitçe;
browserlarla görebileceğimiz, internet
dokümanları oluşturmaya yarayan bir çeşit dildir.
 Web Sayfasının Önemi

 Bilginin düzenlenmesi ve erişiminde güçlü bir çoklu

ortam (multimedya) aracıdır.
 Kütüphane kaynak ve hizmetlerini çeşitlendirme,
zenginleştirme ve genişletmede yeni ve güçlü bir
olanaktır.
 Kütüphane kullanıcılarına daha güncel ve yeni
hizmetler sunmayı sağlayan bir teknolojik araçtır.
 Kullanıcılara daha etkin hizmet sunmada yeni
açılımlar sağlar.
 Etkileşimli bir süreci gerçekleştirir. Etkileşimli
sayfalar aracılığıyla kullanıcıları hizmetin içine
sokar; yeni ilişkiler geliştirir.
Web Sayfasının Önemi (…devam)

 Kütüphane çok daha geniş kitlelere ulaşır.

(Linkler, çevrimiçi veri tabanları, elektronik
kitap ve dergiler vb.)
 Bilgilenme hakkı ve fırsat eşitliği için ortam
oluşturur.
 Çok hızlı güncellenebilir. Dinamik bir alandır.
 Kısaca, kütüphane ne anlama geliyorsa Web
sayfası da aynı anlama gelir.
 Web Sayfasının Önemi
(Web Sayfası Neden Gereklidir?)

1. Toplumun bilgi ve araştırma yeteneklerini ve

kapasitesini artırmak için ortam sağlar.
2. Toplum için “bilgi sağlayıcı” niteliğini ve “herkese
hizmet” ilkesini daha iyi gerçekleştirmeyi destekler.
3. “Bilgi erişim” ilkesinin yaşama daha iyi geçirilmesini
sağlar.
4. Kullanıcıların kütüphane otomasyon sistemine ve
kütüphane kataloğuna erişimini olanaklı kılar.
5. Kütüphane kaynak ve hizmetlerine erişimde fiziksel
ve zamansal kısıtlılıkları kaldırır. “Duvarsız
Kütüphane” imgesini yaratır.
 Halk Kütüphanesi Web Sayfası
Kullanıcıları

 Halk kütüphanesi kullanıcısı olan herkes.

 Kütüphane yöneticileri ve diğer personel
 Kütüphanenin bağlı olduğu üst yöneticiler
(Kaymakam, Vali, Bakanlık birimleri vb.)
 Web Sayfası Yönetimi

 Başlı başına bir iştir.

 Kurumsallığı gerektirir.
 Planlama ve yönetim sürecini gerektirir.
Amaç, hedef ve politikalar belirlenmelidir.
 Şu sorular yanıtlanmalıdır:
– Sayfa yönetimi kim tarafından sağlanacak?
– Tasarım ve içerik kim tarafından
gerçekleştirilecek?
– Kim, ne zaman, neyi kontrol edecek?
 Web Sayfası Yönetimi (…devam)

 Sayfa ile ilgili strateji belirlenmeli.

 İşlerin ne zaman kim tarafından yapılacağını
gösteren “İş Akış Çizelgesi” oluşturulmalı.
 Personelin bu konuda alacağı eğitim planlanmalı.
 Sayfanın kullanımı ile ilgili kullanıcı yorumları
alınmalı.
 Saydam, tutarlı ve nitelikli olmalı.
 İçerik, güncelleme ve kullanım kuralları belirlenmiş
olmalı.
 Web Sayfası İçerik Unsurları

1. KÜTÜPHANE HAKKINDA
2. BİLGİ/KÜTÜPHANE HİZMETLERİ
3. ETKİLEŞİMLİ SAYFALAR
4. İNTERNET KAYNAKLARI
5. KULLANICILAR İÇİN
 Web Sayfası İçerik Unsurları
KÜTÜPHANE HAKKINDA

 Kütüphane hakkında bilgi

 Tarihçe
 Kullanım koşulları
 Kütüphanenin amacı ve işlevi
 Şube kütüphaneler
 Hizmetler
 Derme
 Yerleşim düzeni
 Duyurular
 Web Sayfası İçerik Unsurları
KÜTÜPHANE HAKKINDA

 Kütüphane ile ilgili yönetmelikler

 Çalışma saatleri
 İletişim adresleri
 Kütüphaneye ulaşım bilgileri ve haritası
 Kullanım istatistikleri
 Kütüphane fotoğrafları
 Bilimsel bilgi konusunda yetkin sitelere bağlantı.
 Sanal danışma hizmeti (e-posta)

 Web Sayfası İçerik Unsurları
BİLGİ/KÜTÜPHANE HİZMETLERİ

 Kütüphane kataloğu (OPAC)

 Süreli yayın listesi
 Elektronik dergiler
 Elektronik danışma kaynakları
 Elektronik veri tabanları
 Yeni yayın listeleri
 Kütüphane tanıtım programları
 Araştırma rehberi
 Yerel tarih bilgileri.
 Kütüphane hakkında haberler
 Web Sayfası İçerik Unsurları
ETKİLEŞİMLİ SAYFALAR

 Kitap ayırtma, süre uzatma

 Sipariş istek formları
 Danışma soruları
 Geribildirim formları
 Yardım sayfaları
 Kütüphaneye nasıl bağış yapılacağı ile ilgili
bağlantılar
 Site içinde arama motoru
 Sayfa değerlendirme formu
 Sıkça sorulan sorular
 Anket formları
 Web Sayfası İçerik Unsurları
İNTERNET KAYNAKLARI

 Diğer kütüphanelere bağlantılar (linkler)

 Sanal kütüphaneler
 Tarama motorları
 Edebiyat/okuma sitelerine bağlantılar
 Kütüphane ile ilişkili kurumlara bağlantılar
 Gazeteler
 Web Sayfası İçerik Unsurları
KULLANICILAR İÇİN

 Web sayfası hakkında

 Site hakkında genel bilgi
 Site amaçları
 Site politikası
– İçerik
– Bağlantılar
– Güncelleme
 Site haritası
 Site değerlendirme formu
 Sayaç
 Site kaynakçası
 Web Sayfası Tasarımı:
Dikkat Edilecek Noktalar

 Sitenin herhangi bir sayfasında olan ziyaretçi 10

saniye gibi bir zamanda, kütüphane kataloğu,
kütüphane adresi, bir kütüphane birimine, kütüphane
yetkilisine ulaşabilmelidir.
 Her sayfada kütüphane adı bulunmalıdır.
 Her sayfada kütüphane iletişim bilgisi bulunmalıdır.
 Ziyaretçinin kaybolmasını önlemek için her sayfadan
ana sayfaya gidilecek bağlantının olması gerekir.
 Site şablonu (Site haritası) bağlantısı her sayfada
bulunmalıdır.
 Web Sayfası Tasarımı:
Dikkat Edilecek Noktalar (…devam)

 Kullanıcının anlayacağı dil kullanılmalıdır. (“OPAC

kullanın!” yerine “kütüphane kataloğu, dermemizi
tarayın!” vb. gibi.)
 Alt alta çok uzun bilgilerin dolu olduğu sayfalar
olmamalı. (Ziyaretçiler ok tuşuyla aşağıya inmekten
pek hoşlanmazlar).
 Web sayfasının kullanıcıya eksiksiz bir biçimde
ulaşabilecek teknik altyapısı olmalıdır.
 Standartlar kullanılmalıdır.
 Site sayfasının “bilginin düzenlenmesi”ni temel alan
bir yaklaşımı olmalıdır.
Halk Kütüphanesi Web Sayfası
Örnekleri

YURT DIŞI
New York Halk Kütüphanesi Web
Sayfası
Stuttgart Halk Kütüphanesi Web
Sayfası
Bremen Halk Kütüphanesi Web sayfası
Hamburg Halk Kütüphanesi Web
Sayfası
Cuyahoga Halk Kütüphanesi Web Sayfası
Bulgaristan Rusçuk Bölge
Kütüphanesi Web Sayfası
Danimarka’dan Bir Gezici
Kütüphane Web Sitesi
Halk Kütüphanesinin Katalog Tarama
Sayfası
Kütüphanenin Kullanıcısına Sunduğu
Veritabanları
Bilgisayar Terminali Ayırtma Sayfası
Yerel Tarih ile İlgili Kaynaklar
Okuryazarlık Hizmetleri ile İlgili Sayfa
Kütüphanede Satışı Yapılan Ürünler
Çocuklar İçin Yap-Boz ve Oyunlar
Dil Öğrenimi ile İlgili Hizmet
Türkiye’den Örnekler
Edirne Halk Kütüphanesi Web Sayfası
Ankara Yenimahalle İlçe Halk
Kütüphanesi Web Sayfası
 Çevrimiçi Bağlanılacak Örnek Halk
Kütüphanesi Web Sayfaları

 http://www.nypl.org/index.html
 http://www.lapl.org/
 http://www.stadtbibliothek-bremen.de/
 http://www.cuyahogalibrary.org/
 http://www.uluskutuphanesi.gov.tr/
Halk Kütüphanesi Örnek Web Adresleri

 Avon Lake Public Library

http://www.alpl.org/
 Buffalo and Erie County Library
http://www.buffalolib.org/
 Hickory Public Library
http://www.ci.hickory.nc.us/library/
 Cuyahoga County Public Library http://www.
cuyahogalibrary.org/
 Lakewood Public Library
http://www.lkwdpl.org/
 Rapid City Library
http://www.rapidcitylibrary.org/
Halk Kütüphanesi Örnek Web Adresleri
(…devam)

 Bremen Şehir Kütüphanesi

http://www.stadtbibliothek-bremen.de

 Hamburg Halk Kütüphaneleri (http://www.buecherhallen.de)

Gençlik Kütüphanesi „hoeb4u“
http://www.hoeb4u.de

 Münster Şehir Kütüphanesi

http://www.muenster.de/stadt/buecherei

 Dresden’deki şehir kütüphaneleri (http://www.bibo-dresden.de)

Ana ve Müzik Kütüphanesi, Gençlik Kütüphanesi „Medien@age“
(http://www.medienetage-dresden.de/d3/index.html)
Örnek Halk Kütüphanesi Web Adresleri
(…devam)

 Chemnitz Şehir Kütüphanesi

http://www.stadtbibliothek-chemnitz.de
 Berlin Merkez ve Eyalet Kütüphanesi/Amerikan Hatıra
Kütüphanesi
(http://www.zlb.de)
Berlin Şehir Merkezi: Luisenbad Semt Halk Kütüphanesi
http://www.kulturamt-mitte.de/bibliothek/luise/index.html
 Morton Grove Halk Kütüphanesi
http://www.webrary.org/
 Schaumburg Township Şehir Kütüphanesi
http://www.stdl.org/
 Gateshead Kütüphaneleri (İngiltere)
http://www.asaplive.com/Home/Index.cfm
Örnek Halk Kütüphanesi Web Adresleri
(…devam)

 Ward Kütüphanesi, (İngiltere) (cok kucuk bir

kutuphane) http://www.peelonline.net/ward/
http://www.peelonline.net/ward/resandren.htm
(ayırtma ve süre uzatma sayfası)
 Tum İngiliz halk kütüphaneleri:
http://dspace.dial.pipex.com/town/square/ac940/webli
bs.html
 http://www.lovelibraries.co.uk/
 http://www.libraryspot.com/
 Bizdeki “Türkiye Okuyor!" kampanyası gibi
İngilizlerin de okuma kampanyaları var:
http://www.yearofreading.org.uk/
 Kaynakça

- Torun, Osman. (2007). “Okul

kütüphanelerinde Web sayfası uygulamaları:
genel bir çerçeve”, Meral Alpay’a Armağan
içinde (145-180 ss.) İstanbul.
- Ender Bilar PPT sunumu