Hê ã\+ ªneTàμ
ªeT+∫ ‘·\T¢\qT HêøÏe«+&ç MT≈£î ˇø£ >=|üŒ <˚XÊìï n+~kÕÔqTμ
Cover picture: Cyber Towers
The gate way to silicon hills of
Hyderabad, otherwise known as
Hitech City is the
epicenter of city's rapid growth.
nì ` >=|üŒ <˚XÊìï m˝≤ ì]à+#·>∑\eH˚ Á|üX¯ï≈£î düe÷<Ûëq+>±
HÓb˛*j·THé uÀqbÕغ #ÓbÕŒs¡T. ˇø£ X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq C≤rj·T sêC≤´ìï
ì]à+#·&+É ˝À ‘·*b¢ ÕÁ‘· n+‘· ø°\ø£yTÓ qÆ ~>± |ü\T #ê]Á‘·ø£ |òTü ≥q\T
‘Ó*j·TCÒkÕÔsTT. J$‘·+˝À m<äTs√ÿuÀj˚T |ü\T düyêfi¢̄qT Ä‘·à$
XÊ«dü+‘√ m<äTs=ÿH˚ $<Û+ä >±, eTT+<äT ‘·sê\qT ‘·j÷· s¡T #˚ùd ø°\ø£yTÓ qÆ
u≤<Û´ä ‘· ‘·*¢ MT<ä ñ+≥T+~. ª‘ê´>∑+, düV≤ü q+, Áù|eT‘√ ne‘·]+#·T
‘·©!¢ e÷ Áù|eTqT, >ös¡yêìï Ä<˚•+#·T. ˙ dü+‘·‹#˚ |üP»´˙j·Tsê\T$μ
nì y˚<ë\T #ÓãT‘·THêïsTT.
ªe÷Á‹e÷Hé, |æÁ‹e÷Hé, Ä#ês¡´e÷Hé |ü⁄s¡Tc˛ y˚<äμ nì X¯‘·|ü<∏ä
Áu≤Vü≤àD #ÓãT‘√+~. n+fÒ, ‘·©,¢ ‘·+Á&ç, >∑Ts¡Te⁄/ Ä#ês¡T´\T á eTT>∑T≈Z î£ ≈£L&Ü ∫qï|æ\\ ¢ ≈£î •ø£≈å î£ \T>±
ñ+{≤s¡T. M] eTT>∑TsZ T¡ <ë«sê |æ\\ ¢ T ˇø£ u≤<Û´ä ‘êj·TT‘· e´≈£î\ Ô T>± düe÷»+˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|&É‘ês¡T.
M]<ë«sê Jeq XË*’ ì n\es¡#T· ≈£î+{≤s¡T. á JeqXË˝ ’ Ò düe÷»|ü⁄ Ädæ.Ô Ädæ‘Ô «· + ne⁄‘·T+~. Ç\T¢ q÷‘·q
‘·sê\≈£î kÕ+düÿè‹ø£ •ø£D å øπ +Á<ä+>± düe÷»+˝À ñ+≥T+~. Ç+{Ï˝À ø°\ø£ bÕÁ‘· ‘·*¢ b˛wædTü +Ô ~, ø±ã{Ϻ
ÁbÕ<∏ä$Tø£+>± n‘·´+‘· ø°\ø£ <äX¯˝À, ‘·*¢ y˚ùd kÕ+düÿè‹ø£ eTTÁ<ä |æ\¢\ J$‘ê\qT r]Ã~<äT›‘·T+~.
ªìsêàÁ‹μ>± ÄyÓT Ç+{Ïì #·ø£ÿ~<äT›‘·T+~. ‘·*¢>± ÄyÓT ‘·q |æ\¢\qT r]Ã~<äT›‘·T+~. eTVü‰uÛ≤s¡‘·+˝À
<Ûsä à¡ sêE≈£î j·T≈£îå &ÉT y˚dqæ Á|üXï¯ \˝À ˇø£{Ï ªuÛ÷Ñ $T ø£Hêï ãs¡TyÓq’ ~ @~?μ <ëìøÏ düe÷<Ûëq+>± <Ûsä à¡ sêE
ªuÛÑ÷$Tø£Hêï ãs¡TyÓ’q~ ‘·*¢. m+<äTø£+fÒ, ÄyÓT <Ó’e+‘√ düe÷q+μ nì #ÓbÕŒ&ÉT.
|æ\\ ¢ ≈£î dü+kÕÿs¡+ ‘·*¢ >∑s“¡ +¤ qT+&ç ≈£L&Ü n\e&˚ neø±X¯+ ñ+~. n+<äTø£ì >∑s“¡ e¤ ‘·T\T Á|üXÊ+‘·+>±,
eT+∫ uÛ≤yê\‘√, Äq+<ä+>± ñ+&Ü*. n~ |ü⁄≥ºuÀj˚T _&É\ ¶ ô|’ eT+∫ Á|üu≤Û yêìï #·÷|ü⁄‘·T+~. >∑s“¡ e¤ ‘·T˝…q’
ø√&Éfiq¢̄ T n‘·eÔ ÷eT\T, Ä&É|&ü # É T· \T #ê˝≤ n|ü⁄s¡÷|ü+>± #·÷düTø√yê*. ÄyÓT≈£î e÷qdæø£ ˇ‹Ô&TÉ \T
˝Ò≈î£ +&Ü, Áù|eT|üP]‘· e÷≥\‘√ eT+∫ yê‘êes¡D≤ìï ø£*Œ+#ê*. Á>±HÓ{ ’ ≈Ÿ î£ qï ø£s≈¡ î£ <äq+, |ü⁄e⁄«\≈£îqï
düTìï‘·‘·«+, ø£‘·TÔ\≈£îqï |ü<äTqT, ôd\j˚T{Ï ˙{Ï #·\¢<äHê\ e+{Ï dü<äTZD≤\T eT÷ØÔuÛÑ$+∫q s¡÷|üy˚T
‘·*.¢
ª|æ\\ ¢ T ‘·+Á&ÉT\qT ‘·eT kı+‘·+>± uÛ≤$+#·&+É ø£+fÒ ‘·\T¢\qT ‘·eT ˇ+‘·+>± uÛ≤$kÕÔsT¡ ø±ã{Ï,º yês¡T
‘·+Á&ÉT\ ø£+fÒ ‘·\T¢\H˚ m≈£îÿe Çwüº|ü&É‘ês¡Tμ. nì n]kÕº{Ï˝Ÿ ‘Ó*bÕs¡T. (Je dü+ã+<Ûä+>± e÷Á‘·y˚T
ø±<äT, e÷qdæø£ ñ<˚«>±\ <äècÕº´). Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ‘·eT ‘·*ì¢ Áù|$T+#ê\H˚~ $e«yê´|üÔ Äs¡#D · ≤‘·àø£
Ä<˚X+¯ . ø=+‘· eT+~ j·TTerj·TTe≈£î\≈£î Ç<=ø£ |üìøÏe÷*q Ä<˚X+¯ >± nì|æ+#·e#·TÃ. nsTT‘˚, ‘·*¢
˝Ò≈î£ +&Ü me¬sH’ ê ô|]– ô|<äj › ÷· ´πsyÓ÷ n&É>+∑ &ç. @+ ø√˝ÀŒj·÷s√ yêfi¢̄≈î£ u≤>± ‘Ó\TdüT.
˝À|ü* ù|J˝À¢... q\¢ì<ëqqT ` ø£$‘· ` 30
eTVü‰q>∑s¡+ eTq ôV’≤<äsêu≤<é ` 5 nø£ÿπs¢ì mHêï¬s’ es¡T&ÉT ` 32
düàs¡Ù‘√ |ü⁄qs¡®qà ` 14 #·+|æ`ø£‹Ô|”≥‘√ eTTø£ÿ\T #˚dæ+~ ` 33
eTãT“\ e÷≥Tq ªyÓT>±kÕºsYμ ` 17 n~πs{Ï ø£\sY y˚Ty˚TùdÔ ` 35
lsêeT »qq+ ` 20 ªÄ eTs¡Tdü{Ïs√Eμ e÷Á‘· ` 37
M\THêe÷ ` ø£<∏ä ` 21 n‹ yê´j·÷eT+ nqs¡∆+ ` 38
cÕsYº ≥sYà ªdüVü≤Jeq+ ` 22 ‘·TeTàì<äT›s¡÷ |æ\¢*ï ` 41
◊{Ï˝À $&Ü≈£î\ CÀs¡T ` 24 ∫¬øHé ˝≤©|ü|t‡ ` 43
•yê» eTè‘·T´+»j·÷j·T ` 26 ªbò˛sY‡μ‘√ e∫Ãq |üeHé ` 45
nyê´»´yÓTÆq Áù|eT ` 27 Ä]Ô ô|[¢≈£L‘·TsêjÓTH˚ ` 46
J$‘êìï ¬>\e+&ç Ç˝≤ ` 28 Ç*j·÷Hê ns¡Te⁄ >=+‘·T ` 47
düyêfi‚fl ªdü¬ø‡dtμ≈£î yÓT≥T¢ ` 29 Á•j·T+fÒH˚ Çwüº+ ` 54
 ø£esYk˛ºØ
400 @fi¯fl #·]Á‘· ø£*–q uÛ≤>∑´q>∑s¡+ H˚&ÉT Hê\T>∑T bÕ<ë\ô|’ q\T#Ós¡>∑T˝≤
$düÔ]k˛Ô+~. ◊{°‘√ bÕ≥T nH˚ø£ s¡+>±\˝À ãVüQfi¯C≤‹ dü+düú\≈£î ôV’≤<äsêu≤<é
ª&ÓdæºH˚wüHéμ>± e÷]+~. eTs√ ¬s+&ÉT <äXÊu≤›\ ø±\+˝À MTs¡T ôV’≤<äsêu≤<é˝ÀH˚
ªeTHéV‰ü ≥HéμqT dü+<ä]Ù+#·e#·TÃ. q>∑s+¡ m+‘· y˚>+∑ >± eTT+<äT≈£î |üj
ü T· ìdüTqÔ ï<√
#Ó|üŒ&ÜìøÏ ªsê|òüTeμ sêdæq $X‚¢wüD≤‘·àø£ yê´dü+ Ç~...
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À &Ûç©¢ ‘·sê«‘· n‹ ô|<ä› q>∑s¡+ @~? nì mes¡Hêï $TeTà*ï
n&ç–‘˚ ˙fi¯ó¢ qeT\e<äT›. ªôV’≤<äsêu≤<éμ nì sƒ¡≈£îÿq #Óù|Œ
j·T+&ç. qeTà˝Òø£b˛‘·THêïsê? Ç~ eTTe÷à{Ïø° ì»+!
ø=#êÃs¡T.
ôV’≤<äsêu≤<é •yês¡¢˝Àì 12 eTTìdæ bÕ*{°\qT ôV’≤<äsêu≤<é
eTTìdæ|ü˝Ÿ ø±s=ŒπswüHé˝À $©q+ #˚dü÷Ô >∑‘· @Á|æ˝Ÿ˝À sêÅwüº
Á|üuÛÑT‘·«+ C≤Ø #˚dæq Jy√ q+ãsY 261 ªÁπ>≥sY ôV’≤<äsê
u≤<éμ≈£î n+≈£îsês¡ŒD #˚dæ+~. ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+˝ÀøÏ
ø=‘·Ô>± e∫à #˚]q eTTìdæbÕ*{°\ ø±s¡D+>± 172 #·<äs¡|ü⁄
øÏ˝ÀMT≥s¡¢ $d”Ôs¡í+ ø£*–e⁄+&˚ q>∑s¡+ ne÷+‘·+>± 625
#·<äs¡|ü⁄ øÏ˝ÀMT≥s¡¢≈£î $düÔ]+∫+~. 45 \ø£å\T ñqï q>∑s¡
»HêuÛ≤ 67 \ø£å\≈£î #˚]+~. ˇø£|üŒ{Ï ìC≤+\ q>∑s¡yÓTÆq
ôV’≤<äsêu≤<é H˚&ÉT $d”Ôs¡í+˝À eTT+u…’, #ÓHÓÌï, ø√˝Ÿø£‘ê,
u…+>∑fi¯Ss¡T q>∑sê\qT $T+∫b˛sTT+~.
<äXÊã›+qïs¡ ÁøÏ‘·+ es¡≈£î n+‘·>± m<äT>∑÷ u§<äT>∑÷ ˝Òì uÛ≤>∑´q>∑s¡+
ÇqŒ¤πsàwüHé f…ø±ï\J $|ü¢e+, >√¢ã˝Ÿ˝…’CÒwüHé Á|üuÛ≤yê\ |ü⁄D´e÷ n+≥÷
ø√<ä–q$ W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶, uÛÑ÷>∑s¡“¤
5
Ç|üŒ{Ïπø >∑Ts¡TÔ|ü≥º˝Òq+‘·>± e÷]b˛sTT+~. H˚&ÉT ôV’≤<äsêu≤<é
Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ n‘·´+‘· y˚>∑+>± $düÔ]düTÔqï eTVü‰q>∑sê\ C≤_
‘ê˝À nÁ>∑kÕúq+˝À ñ+~. eTs√ <äXÊã›ø±\+˝À á q>∑s¡+ s¡÷|ü⁄
πsK\T düeT÷\+>± e÷]b˛qTHêïsTT. n‘·T´qï‘· bÂs¡ùde\T,
düeTs¡∆e+‘·yÓTÆq bÕ\Hê j·T+Á‘ê+>∑+, Á|üD≤[ø± ã<ä∆yÓTÆq
n_Ûeè~∆ <ë«sê ªÁπ>≥sY ôV’≤<äsêu≤<éμ q>∑sêìï
ªes¡˝Ÿ¶ ø±¢dtμ dæ{°>± s¡÷|ü⁄~<ë›\qï~ Á|üuÛÑT‘·«
<Û̊´j·T+ nì eT+Á‹ wü;“sY n© #Ó|ü
ªÁπ>≥sY ôV’≤<äsêu≤<éμ n_Ûeè~∆ Á|üD≤[ø£˝À yÓTT<ä
≥>± q>∑s¡ •yês¡˝Àì eTTìdæbÕ*{°\qT q>∑
s¡+‘√ düe÷q+>± n_Ûeè~∆ #˚kÕÔs¡T. Bì e\q
q>∑s¡+˝À πø+ÁBø£è‘·yÓTÆq »HêuÛ≤ •yês¡¢≈£î ø£~*
Á|ü<Ûëq q>∑s¡+ô|’ e‹Ô&ç ‘·>∑TZ‘·T+~. •yês¡T eTTì
dæbÕ*{°\ n_Ûeè~∆ ø√dü+ Ç|üŒ{Ïπø sêÅwüº Á|üuÛÑT
‘·«+ πø+Á<ä+qT+∫ 28y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ ì<ÛäT
\qT bı+~+~. ‘·sê«‘· |ü_¢ø˘ ` Åô|’y˚{Ÿ uÛ≤>∑kÕ«
eT´+‘√ eTVü ‰ q>∑ s ¡ + n_Û e è~∆ ø Ï nH˚ ø £
ÁbÕC…øº̆\≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷|üø£\Œq #˚dæ+~.
n+<äT˝À Á|ü<Ûëq+>± #Ó|ü
Å&Ó’H˚CŸ e´edüú, es¡<ä ˙s¡T Á|üyêVü≤e´edüú, m*y˚f…&é mø˘‡Áô|dt
ôV’≤y˚, yÓTÁ{À¬s’˝Ÿ, n+‘·sê®rj·T $e÷HêÁX¯j·T+, ãdt sê|æ&é
Á{≤ì‡{Ÿ dædüºyéT, eT÷d” q~ |ü]s¡ø£åD ÁbÕC…øº̆. Çø£ |üP]Ô>± Åô|’y˚{Ÿ
dü+düú\T #˚|üfÒº ÁbÕC…øº̆\ìï+{Ï $\Te ø£*|æ‘˚ \ø£å ø√≥¢≈£î ô|’>±H˚
ñ+≥T+~.
ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+ Ç|üŒ{Ïπø <˚X¯+˝Àì nÁ>∑>±$T dü+düú\‘√bÕ≥T
nH˚ø£ ãVüQfi¯C≤‹ ø£+ô|˙\ ô|≥Tºã&ÉT\≈£î ª&Ódæº H˚wüHéμ>± e÷]
b˛sTT+~. y˚˝≤~ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\‘√ Åô|’y˚{Ÿ ø£+ô| ˙\T ÁbÕs¡+
_Û+∫q yÓ+#·s¡T¢ |üPs¡Ôj˚T´dü]øÏ ôV’≤<äsêu≤<é eTs√ eTHéVü≤≥Hé
e÷~]>±H√ <äTu≤jYT>±H√ e÷]b˛e&É+ ‘·<∏ä´+.
 6 ø£esYk˛ºØ
Á>√‘Y Ç+»Hé ª◊{Ïμ
ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+ |ü<˚fi¢̄ø±\+˝À ne÷+‘·+
>± e÷]b˛e&ÜìøÏ <√Vü≤<ä+ #˚dæ+~ ÇqŒ¤πsà
wüHé f…ø±ï\J s¡+>∑+. ôV’≤<äsêu≤<é˝À dü‘·´+
ø£+|üP´≥sY‡‘√ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq ◊{Ï $|ü¢e+ nq‹
ø±\+˝ÀH˚ ôV’≤f…ø˘ dæ{°øÏ $düÔ]+∫+~. Çø£
nø£ÿ&ç qT+∫ yÓqT‹]– #·÷&É˝Ò<äT. $Áb˛,
ÇH√Œ¤dædt, ˇsêøÏ˝Ÿ, {≤{≤ ø£q‡˝…º˙‡, j·÷¬ø‡+
#·÷sY, πøH˚“, yÓ÷{§s√˝≤, yÓTÆÁø√kÕ|òtº, b˛˝≤]dt,
ø±–ïC…+{Ÿ, |ü‹ï, ◊_myéT, &Ó˝Ÿ, >∑÷>∑T˝Ÿ e+{Ï
Á|ü|ü+#· Á|üdæ~∆ #Ó+~q kÕ|tºy˚sY ø£+ô|˙\T ‘·eT
kı+‘· uÛÑeHê\qT ì]à+#·Tø√>± |ü_¢ø˘ ` Åô|’y˚{Ÿ
uÛ≤>∑kÕ«eT´+˝À HÓ\ø=*Œq s¡ùV≤C≤ yÓTÆ+&é
ùdŒdt, yêqHéãsYZ, ôd’ãsYô|s¡˝Ÿ e+{Ï ◊{Ï bÕsYÿ
\˝À e+<ä˝≤~ ◊{Ï ø£+ô|˙\T ‘·eT ø±s¡´ø£˝≤
bÕ\qT ÁbÕs¡+_Û+#êsTT. $Áb˛, ÇH√Œ¤ddæ t e+{Ï
dü+düú\ $düÔs¡D ø√dü+ Á|üuÛÑT‘·«+ e+<ä˝≤~
mø£sê\qT πø{≤sTT+∫+~.
◊{Ï ø£+ô|˙\≈£î B≥T>± ◊{Ï Ä<Ûë]‘· ùdyê
ø£+ô|˙\T ôd’‘·+ Çã“&çeTTã“&ç>± ôV’≤<äsê
u≤<é˝À @sêŒ≥j·÷´sTT. Á|ü<Ûëq+>± _|æy√
\≈£î u…+>∑fi¯Ss¡T ‘·sê«‘· ôV’≤<äsêu≤<é Á|ü<Ûëq
πø+Á<ä+>± e÷]+~. ôV’≤<äsêu≤<é˝Àì ◊{Ï, ◊{Ï
Ä<Ûë]‘· ùde\<ë«sê Ä]®+∫q $<˚oe÷s¡ø£
Á<äe´+ 2003˝À 4 y˚\ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T ñ+
&É>± 2006`2007 ~«rj·÷s¡ú+ eTT–ùddü]øÏ
Ç~ 19y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\≈£î #˚]+~. ◊{Ï˝À
ñbÕ~Û neø±XÊ\T yÓT+&ÉT>± sêe&É+, Äø£sD ¸¡ °
j·TyÓTÆq y˚‘·Hê\ ø±s¡D+>± ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡
Jeq XË’* ˇø£ÿkÕ]>± e÷]b˛
]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ˝À ª]j·T˝Ÿ μm+‘·?
]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ ã÷yéT‘√ kÕ<Ûës¡D eT<Û´ä ‘·s>¡ ‹∑ qT+∫ m>∑Te eT<Û´ä ‘·s>¡ ‹∑ Á|ü»\T ‘·eT ô|≥Tºã&ÉT\qT
]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ yÓ’|ü⁄ eT[fldüTÔHêïs¡T. >∑èVü‰edüsê\ ø√dü+ ø=+<äs¡T, Äø£s¡¸D°j·TyÓTÆq ˝≤uÛ≤\ô|’ ÄX¯‘√
eT]ø=+<äsT¡ uÛ≤Ø>± ô|≥Tºã&ÉT\T ô|&ÉT‘·THêïs¡T. nsTT‘˚ ˇø√ÿkÕ] _\¶s¢¡ #˚‘T· ˝À¢qT eTs¡√kÕ] ]j·T\ºs¢¡
#˚‘·T˝À¢qT ø£düºeTs¡T¢ <ës¡TD+>± yÓ÷düb˛sTT b˛©düT ùdºwüqT¢, ø√s¡Tº\ #·T≥÷º ‹s¡>±*‡ ek˛Ô+~.
ø=qT>√\T<ës¡T\ Á|üj÷Ó »Hê\ |ü]s¡øD å£ ≈£î mìï #·{≤º\T ñqï|üŒ{Ïø° u≤~Û‘T· \qT Ä<äTø√e&É+˝À
n$ nø£ÿs¡≈î£ sêe&É+ ˝Ò<Tä . ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ ã÷yéT‘√ sêÁ‹øÏ sêÁ‹ m+<äT≈£L ø=s¡>±ì uÛ÷Ñ eTT\ø£î
ôd’‘·+ ø√≥T¢ |ü\ø£&É+‘√ sö&û\T, >∑÷+&Ü\T, dü+|òüT$Á<√Vü≤ X¯≈£îÔ\≈£î Ç~ ˝≤uÛÑkÕ{Ï _õHÓdt>±
|ü]D$T+∫+~. Ç˝≤+{Ï yês¡T sê»ø°jT· ã\+, ø£+&Éã\+‘√ <äTsêÁø£eTD #˚dqæ uÛ÷Ñ eTT\qT
ne÷j·T≈£î˝…q’ ø=qT>√\T<ës¡T\≈£î n+≥>∑{ºÏ kıeTTà #˚dTü ≈£îqï dü+<äsꓤ\T ø√ø=\¢\T. n˝≤π> mH√ï
@fi¯ófl>± $yê<ä+˝À ∫≈£îÿ≈£îqï uÛ÷Ñ eTT\≈£î qøÏ© &Ü≈£î´yÓT+≥T¢ düèwæ+º ∫ ø=qT>√\T<ës¡T\qT e+∫+∫q
dü+<äsꓤ\T ñHêïsTT. n<˚eTì ì\BùdÔ ø=qT>√\T<ës¡T\ô|’ <ë&ÉT\T yÓTT<ä\T≈£îì Vü≤‘·´\T #˚jT· &ÜìøÏ
≈£L&Ü á sö&û ]j·T\ºsT¡ ¢ yÓqTø±&É≥+˝Ò<Tä .
Çø£ bòÕ¢{Ÿ\ ø=düT>√\T≈£î e#˚à dü]øÏ _\¶s¡T¢ MT≈£î @ø£+>± ªÇ+Á<ä uÛÑeq+μ ø£{ϺkÕÔeTì yÓTT<ä≥
qeTàã\T≈£î‘ês¡T. X¯Sq´+˝ÀH˚ MT eTT+<äT ˇø£ eTj·TdüuÛÑqT düèwæº+#˚dæ Ç<˚ MT bòÕ¢{Ÿ nì #Ó|üŒ>∑\
|òTü HêbÕ؃\T ñHêïs¡T. M] e÷≥\T q$Tà ∫e]øÏ yÓTT+&ç >√&É\T e÷Á‘·yT˚ $T>∑T\TÃ≈£îqï ñ<ä+‘ê\T
mH√ï. _\¶sT¡ ¢ #Óù|Œ~ ˇø£{,Ï #˚ùd~ ˇø£{.Ï düT<ä÷s¡ ÁbÕ+‘ê\˝À ñ+&ç e÷‘·èuÛ÷Ñ $T˝À ‘·eTø£+≥÷
ø=+‘· dæsú êdæìÔ ì\u…≥Tºø√yê\ì Äsê≥|ü&˚ mHêï¬s\ ’ T, sêÁùwº‘s· T¡ \T nH˚ø£ eT+~ Ç˝≤+{Ï ø=+<äsT¡
<äTsêàs¡T˝ Z q’… ]j·T\ºsT¡ ,¢ _\¶s¢¡ #˚‹˝À |ü&ç ø√s¡T\ º ˝À b˛sê&˚ z|æø£ ˝Òø£ ô|{Ïqº &ÉãT“q+‘ê e<äT\T≈£îHêïs¡T.
ôV’≤<äsêu≤<é #·T≥Tº |üø£ÿ\ Á>±e÷\˝À ôd+{À ≈£î+{À $Áø£sTT+∫ sêÁ‹øÏ sêÁ‹ \øå±~Ûø±s¡T˝…’q ¬s’‘·T
≈£î≥T+u≤\˝Àì ø=+<äsT¡ ìs¡T<√´>∑ j·TTe≈£î\T Ä ‘·sê«‘· ø±\+˝À ªÁuÀø£sμ¢¡ ne‘ês¡+ m‘êÔsT¡ . s¡øs£ ø¡ ±\
˝≤+&é &û˝Ÿ‡˝À ÁuÀø£s¡T¢>± |üì#˚dü÷Ô yês¡T ¬s+&ÉT #˚‘·T˝≤ ªáJ eT˙μ dü+bÕ~düTÔ+&É≥+‘√ $T–*q
j·TTe≈£î\≈£î ôd’‘·+ Ç~ n<äT“¤‘·yÓTÆq neø±X¯+>± ø£ì|æ+∫+~. n+‘˚ y˚\ dü+K´˝À ÁuÀø£s¡T¢ |ü⁄≥Tº
ø=#êÃs¡T. M] n‘ê´X¯, <äTsêX¯, Á|üyT˚ j·T+ ø±s¡D+>± nH˚ø£ ˝≤+&é &û˝‡Ÿ $yê<ë\˝À ∫≈£îÿ≈£îb˛j·÷sTT.
ˇπø uÛ÷Ñ $Tì Ç<äs› T¡ ˝Òø£ n+‘·ø+£ fÒ m≈£îÿeeT+~øÏ $Áø£sTT+∫q dü+|òTü ≥q\T nH˚ø+£ . eTTK´+>±
uÛ÷Ñ eTT\T eTTdæ+¢ ≈£î≥T+u≤\≈£î #Ó+~qyÓ‘’ ˚ yê{Ïì ø=qT>√\T #˚jT· &ÜìøÏ eTT+<äT <ëì #·≥㺠<äy∆ TÓ qÆ
j·T»e÷ìì >∑T]Ô+#·&ÜìøÏ ô|<ä› Øôd]à #˚j÷· *‡q |ü]dæ‹ú <ë|ü⁄]+∫+~.
]õÁùdºwüq¢ô|’ kÕº+|t &É÷´{° <ë«sê e#˚à ø√≥¢ Ä<ëj·T+ô|’H˚ <äèwæºô|fÒº Á|üuÛÑT‘·«+ Ç˝≤+{Ï yÓ÷kÕ\T,
<ës¡TD≤\qT n]ø£f+ºÒ <äT≈£î Á|ü‘´˚ ø£ j·T+Á‘ê+>±ìï @sêŒ≥T #˚jT· q+<äTq á |ü<fi˚ fl¯ ø±\+˝À, eTTK´+>±
]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ ã÷yéT˝À ñqï ø±\+˝À »]–q yÓ÷kÕ\≈£î n+‘·÷ bı+‘·÷ ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~.
Ç+<äT˝À sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ Á|ü#·Ã¤qï Vü≤düÔ+ ≈£L&Ü ˝Òø£b˛˝Ò<äT. |ædædæ e÷J n<Ûä´≈£åî&ÉT πøX¯esêe⁄
≈£îe÷s¡T&ÉT yÓ+ø£{Ÿ Ç+{Ï˝À »]–q Á|üXÊ+‘Y s¬ &ç¶ nH˚ ]j·T\ºsY Vü≤‘·´ ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ ˝Àì yÓ÷kÕ\T,
<ës¡TD≤\≈£î #·øÿ£ {Ï ì<äsÙ¡ q+.
ôV’≤<äsêu≤<é ]j·÷©º˝À ô|≥Tºã&ÉT\T ô|≥º&ÜìøÏ eTT+<äT ø±düÔ ÁX¯eT nsTTq|üŒ{Ïø° ø=qT>√\T<ës¡T\T
nH˚ø£ C≤Á>∑‘\ Ô· T rdüTø√ø£‘|· Œü <äT. ø=qT>√\T≈£î eTT+<˚ bòÕ{
¢ Ÿ ˝Ò<ë dü+ã+~Û+∫q &Ü≈£î´yÓT+≥¢˙ï #·≥㺠<ä‘∆ ·
ø£*–e⁄HêïjÓ÷ ˝Ò<√ ‘·ìF #˚dTü ø√yê*. dü<sä T¡ ÄdæøÔ Ï Á|üuTÑÛ ‘·«+ nqTeT‹ ñ+<√ ˝Ò<√ #·÷düTø√yê*.
bòÕ{ ¢ Ÿ nsTTq≥¢sTT‘˚ _\¶sY #·]Á‘·qT |ü]o*+#ê*. n‘·qT >∑‘+· ˝À ì]à+∫q yÓ+#·sT¡ ¢ m˝≤ ñHêïjÓ÷
|ü]o*+#ê*. Ä yÓ+#·sqY T ø=qT>√\T #˚dqæ yê]ì dü+Á|ü~+∫ _\¶sY >∑T]+∫ Äsê rj·÷*. n<˚
bÕ¢{Ÿ nsTTq≥¢sTT‘˚ <ëì ndü\T Vü≤≈£îÿ<ës¡T&ÉT mes¡T? bÕ¢{ŸqT $Áø£sTTdüTÔqï e´øÏÔøÏ n~ m˝≤
dü+Áø£$T+∫+<√ ‘Ó\TdüTø√yê*. n˝≤π> Ä bÕ¢{Ÿ ñqï düsπ « q+ãsY s¬ dæ&ìÓ j ¸ T· ˝Ÿ CÀHé˝À ñ+<√ ˝Ò<√
#Óø˘ #˚dTü ø√yê*. eTTK´+>± n+‘·sê®rj·T $e÷HêÁX¯jT· +, bòÕ´uŸ dæ{° e+{Ï Á|ü‹cÕº‘à· ø£ ÁbÕC…ø\ º̆ T
edüTqÔ ï ÁbÕ+‘ê\˝À Á|üuTÑÛ ‘·«+ nH˚ø£ CÀHé\qT Á^Hé CÀHé\T>± Á|üø{ £ +Ï ∫+~. Á^Hé CÀHé˝À bÕ¢{Ÿ ø=qT>√\T
#˚ùdÔ nø£ÿ&ç uÛeÑ q ìsêàD≤ìøÏ ñqï |ü]$T‘·T\ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√yê*. ‘Ó*d” ‘Ó*j·T≈£î+&Ü ÄdæÔ
ø=qT>√\T #˚dæ ‘·sê«‘· |üXÊÑêÔ|ü |ü&ø˚ +£ fÒ eTT+<äT>± Vü≤ÀyéTesYÿ #˚dTü ø√e&É+ e\q ‘·sê«‘· uÀ˝…+¶ ‘·
Á|üXÊ+‘·‘,· ‘·è|æÔ $T>∑T\T‘êsTT.
 ø£esYk˛ºØ
sTT+~. BìøÏ ‘√&ÉT u≤´+øÏ+>¥, e÷¬sÿ{Ï+>¥ ô|ò’HêHé‡ e+{Ï ùdyê
s¡+>±\T ôd’‘·+ ô|qTy˚>∑+‘√ $düÔ]+#·&É+, $<ë´e+‘·T˝…’q
j·TTe‘·≈£î ñbÕ~ÛøÏ ø=<äe ˝Ò≈£î+&Üb˛e&É+‘√ á nsTT<˚fi¯fl
e´e~Û˝À ôV’≤<äsêu≤<é≈£î e\dü e∫Ãq ≈£î≥T+u≤\ dü+K´ 12 ôV’≤<äsêu≤<é˝À VüQ&Ü ì]à+#·‘\· ô|{Ïqº mHêï¬s’ {ÖHéw|æ \t ≈£î m≥ºøπ \≈£î Á|üuTÑÛ ‘·«+
\ø£å\≈£î #˚s¡T≈£î+~. qT+∫ yÓ÷ø£å+ \_Û+∫+~. BìøÏ dü+ã+~Û+∫q ô|ò’fi¯flô|’ eTTK´eT+Á‹ yÓ’mdt
H˚\≈£î ~–q ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ...
◊{Ï ã÷yéT‘√ <˚X$¯ <˚XÊ\˝Àì kÕ|tyº s˚ Y Ábıô|òwqü ˝Ÿ‡˝À n‘·´~Û≈î£ \T
‘·eT yÓTT<ä{Ï ô|≥Tºã&ÉT\qT ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿô|’H˚ ô|≥º&É+ ÁbÕs¡+
_Û+#ês¡T. eTTK´+>± ôV’≤<äsêu≤<é≈î£ Ç˝≤+{Ï ô|≥Tºã&ÉT\T Çã“&ç
eTTã“&ç>± e∫à |ü+&É≥+‘√ yÓTT<ä≥>± ìsêàD s¡+>∑+ y˚>+∑ >±
|ü⁄+E≈£î+~. Ä ‘·sê«‘· ø=‘·Ô ÁbÕC…øº̆\T Ä$s¡“¤$düTÔqï ÁbÕ+‘ê\
#·T≥÷º <ëìø£+fÒ eTT+<äT>±H˚ e+<ä\ ø√≥¢ ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ
yÓ+#·s¡T¢ ÁbÕs¡+uÛÑeTj·÷´sTT. n‹ ‘·≈£îÿe e´e~Û˝ÀH˚ ]j·T˝Ÿ
mùdº{Ÿ ô|’ ˝≤uÛ≤\T ¬s{Ϻ+|ü⁄ ø±e&É+‘√ n+<ä] <äèwæº Bìô|’ |ü&ç+~.
|ò*ü ‘·+>± ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ
<Ûäs¡\T nsTT<˚fi¯¢ e´e~Û
˝ÀH˚ ø=ìï ÁbÕ+‘ê\˝À
10 qT+∫ 20 s¬ ≥T¢ ô|]–
b˛j·÷sTT. B+‘√ ø±s=Œ
πs{Ÿ dü+düú\T ôd’‘·+ ]
j·÷©º ˝ÀøÏ ~>±sTT. á
$<Û+ä >±e∫Ãq dü+dü\ ú ˝À
&çm˝Ÿm|òt, m˝Ÿn+&é{Ï,
s¡ùV≤C≤, ˝≤´+ø√ ÇHéÁbòÕ, yÓTÆ{≤dt, düT∫sY Ç+&çj·÷ e+{Ï$
@ø£+>± $˝≤düe+‘·yÓTÆq ¬sdæ&Óì¸j·T˝Ÿ ø±+ô|¢ø˘‡\T, {ÖHéwæ|t\πø
lø±s¡+ #·T{≤ºsTT. X¯+cÕu≤<é $e÷HêÁX¯jT· + @sêŒ≥T Ä ÁbÕ+
‘·+˝Àì 100 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ |ü]~Û˝À uÛ÷Ñ $Tì ã+>±s¡+>± e÷πsÃdæ+~.
msTTsYb˛sY‘º √bÕ≥T eTùV≤X¯«s¡+ düMT|ü+˝À bòÕ´uŸd{æ ° @sêŒ≥T≈£î
7
mHêï¬s’ {ÖHéwæ|t‡≈£î yÓ÷ø£å+
sê»X‚Ks¡¬s&ç¶ ÄyÓ÷<äeTTÁ<ä y˚XÊs¡T. s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢ sêCÒ+Á<äq>∑sY eT+&É\+˝Àì
ã<˚«\T, yÓT<äø˘ õ˝≤¢˝Àì nMTHé|Pü sY e<ä› ôV’≤<äsêu≤<é ns¡“Hé &Óe\|tyTÓ +{Ÿ n<∏ë]{°
Á|ü‹cÕº‘à· ø£+>± ì]à+#·‘\ · ô|{Ïqº á {ÖHéw|æ \ t Á|ü‹bÕ<äq #ê˝≤ ø±\+>± ô|òfi’ fl¯ ˝À
∫≈£îÿ≈£îì eT÷\T>∑T‘√+~. X¯+cÕu≤<é düMT|ü+˝À ã<˚«˝Ÿ˝À VüQ&Ü øπ e\+ mHêï¬s\ ’
ø√dü+ ì]à+#· ‘·\ô|{Ïqº ªyÓTHÓ|süò μY {ÖHéw|æ qt T 160 mø£sê\ $d”sÔ +í¡ ˝À ì]àkÕÔsT¡ .
á {ÖHéwæ|t˝À yÓTT‘·Ô+ 100 $˝≤¢\T e÷Á‘·y˚T ì]àkÕÔs¡T. eTT+u…’`|üPDÒ ôV’≤y˚ô|’
düV‰ü sê Á>∑÷|t ì]à+∫q ªj·÷+; yê´©μì ‘·\|æ+#˚˝≤ ªyÓTHÓ|süò μY {ÖHéw|æ qt T VüQ&Ü
r]Ã~<äT‘› T· +~. $˝≤düe+‘·yTÓ qÆ á $˝≤¢\qT ˇø£ mø£s+¡ , ns¡ mø£s+¡ $d”sÔ +í¡ ˝À
ì]àkÕÔsT¡ . ˇø√ÿ $˝≤¢ _\º|t @]j·÷ ø£˙dü+ 3 y˚\ #·<sä |¡ ⁄ü n&ÉT>∑T\T ñ+≥T+~.
W≥sY ]+>¥s√&ÉT≈¶ î£ n‹ düMT|ü+˝À ñ+&˚ ªyÓTHÓ|süò μY {ÖHéw|æ t qT+∫ øπ e\+ 15
W≥sY ]+>¥ s√&ÉT¶ <ë«sê >∑∫ÃuÖ*˝Àì _õHÓdt &çd]ºt øº̆≈î£ ≈£L&Ü düTHêj·÷dü+>±
#˚sT¡ ø√e#·TÃ.
n˝≤π> ã<˚«\T˝À ôVA≥˝Ÿ‡ ÁbÕC…øº˘ ìsêàD+ ø√dü+ 120 mø£sê\ uÛ÷Ñ $Tì ‘·øD å£ y˚T
VüQ&Ü≈£î ã<ä˝≤sTT+#·e\dæ+~>± eTTK´eT+Á‹ yÓm’ dt sê»X‚Ks¡s¬ &ç¶ N|òt ø£$TwüqsY
˝≤´+&é n&çàìdtsπº wüHqé T Ä<˚•+#ês¡T. yêdüyÔ êìøÏ á ôVA≥˝Ÿ‡qT VüQ&Ü X¯+cÕu≤<é˝À
#˚|{ ü ≤º\ì yÓTT<ä≥ ìs¡sí TT+∫+~. nsTT‘˚ ôVA≥˝Ÿ‡ ÁbÕC…øº̆ ø√dü+ Çø£ÿ&É VüQ&Ü
m+|æø£ #˚dqæ uÛ÷Ñ $T Væ≤e÷j·T‘YkÕ>∑sY ø±´#YyTÓ +{Ÿ @]j·÷˝ÀøÏ edüTqÔ ï+<äTq Çø£ÿ&É
ôVA≥˝Ÿ‡ ìsêàD+ kÕ<Û´ä + ø±<äì ‘Ó\TdüT≈£îì á ÁbÕC…øqº̆ T ôd’‘+· ã<˚«\T≈£î
ã<ä˝≤sTT+∫+~.
Çø£ VüQ&Ü mHêï¬s\ ’ ø√dü+ ì]à+#·‘+· ô|{Ïqº eTs√ Á|ü‹cÕº‘à· ø£ {ÖHéw|æ t ªm*ø£‡sY
dæ{μ° . $Tj·÷|üPsY≈î£ düMT|ü+˝À yÓT<äø˘ õ˝≤¢ |ü]~Û˝Àì nMTHé|Pü sY˝À á {ÖHéw|æ t
ìsêàD+ ‘·\ô|{Ϻ+~. yÓT&çdæ{°>± ≈£L&Ü e´eVü≤]+N á {ÖHéwæ|t˝À düø£\
kÂø£sê´\qT ø£*ŒkÕÔsT¡ . ã<˚«\T, nMTHé|Pü sY\˝À mHêï¬s\ ’ ø√dü+ Á|ü‘´˚ ø£+>± ì]à+#˚
á s¬ +&ÉT {ÖHéw|æ \ t ˝À Á|ü‹ $˝≤¢˝ÀqT n‘ê´<ÛTä ìø£ kÂø£sê´˝…q’ ø£u¢ Ÿ Vü≤Ödt, ôV≤˝ŸøÔ u¢£ ,Ÿ
f…ìïdt ø√s¡T,º kÕ*&é y˚dºt &çk˛Œ»˝Ÿ bÕ¢+{Ÿ, yê≥sY Øôd’ø¢ +Ï >¥ $<ÛëHê\qT @sêŒ≥T
Á|üuÛÑT‘·«+ uÛÑ÷$Tì πø{≤sTT+#·&É+‘√ ˇø£|ü&ÉT ;&ÉT uÛÑ÷eTT\T>±
ô|’kÕ≈£î ≈£L&Ü ø=s¡>±ì uÛÑ÷eTT\T ø√≥T¢ |ü+&ç+#êsTT. 2005
qT+∫ 2006 ∫e] Hê{ÏøÏ ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ yê´bÕs¡+ •KsêÁ>±ìøÏ
#˚s¡T≈£î+~.
eTT+u…’ ôV’≤y˚ô|’ |ü{≤Hé#Ós¡Te⁄≈£î 10 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñqï
s¡TÁ<ä+–, $»j·Tyê&É s¡V≤ü <ë]˝À ,#˚≥T|üŒ˝Ÿ, es¡+>∑˝Ÿ s¡V≤ü <ë]˝À
|òTü {Ÿøπ düs,Y ø£Ø+q>∑sY s¡V≤ü <ë]˝À Á|üC≤„|Pü sY, yÓT<äø˘ s¡V≤ü <ë]˝À y˚T&ÉÃ˝Ÿ,
u…+>∑fi¯Ss¡T s¡Vü≤<ë]˝À cÕ<éq>∑sY, lXË’\+ s¡Vü≤<ë]˝À ø£\«≈£î]Ô es¡≈£î
m≥T #·÷dæHê ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ yÓ+#·s¡T¢ yÓ*XÊsTT. Çø£ q>∑s¡+˝À
dü+>∑‹ #Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT. ˇø£ÿ X¯+cÕu≤<é |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê\˝ÀH˚ <ë<ë|ü⁄
500 yÓ+#·s¡T¢ e#êÃsTT. y˚˝≤~ mø£sê\T ]j·÷©º ã÷yéT |ü⁄D´e÷
n+≥÷ Vü‰{Ÿ øπ ø˘˝≤ neTTà&ÉTb˛j·÷sTT. nsTT‘˚ 2006 dü+e‘·‡sê+‘·+
qT+∫ uÛÑeq ìsêàD ìj·TeT ìã+<Ûäq\qT Á|üuÛÑT‘·«+ ø£]ƒq‘·s¡+
#˚kÕÔsT¡ . nMTHé|Pü sY˝À ªm*–®sY dæ{μ° ì 2 y˚\ mø£sê\˝À ì]àkÕÔsT¡ . yÓT&çø˝ £ Ÿ ≥÷]»+
Á|ü<ëÛ q ñ<˚X› +¯ ‘√ á dæ{ì° ì]à+#ê\ì VüQ&Ü ‘·\ ô|{Ï+º ~. C≤rj·T, n+‘·sê®rj·T
kÕ∆sTT˝À Á|üd~æ ∆ #Ó+~q yÓT&çø˝ £ Ÿ ÇHéd≥ºæ ÷´{Ÿ\T á dæ{˝° À ÄdüŒÁ‘·T\qT @sêŒ≥T
#˚j·TqTHêïsTT. mHêï¬s’ {ÖHéwæ|t\˝À Á|ü‹ $˝≤¢˝ÀqT 30 XÊ‘·+ uÛÑ÷$Tì #Ó≥Tº
ô|+#·&ÜìøÏ øπ {≤sTTkÕÔsT¡ . Á|ü‹ $˝≤¢˝ÀqT $XÊ\yÓTqÆ |ü∫Ãø£ ãj·Tfi¯flqT @sêŒ≥T
#˚kÕÔsT¡ .
#˚j·T&É+, nôd’Hé¶ uÛÑ÷eTT\qT kÕ«BÛq+ #˚düTø√e&É+, s¡ø£s¡ø±\ ø±s¡
D≤\‘√ ˝Òne⁄{Ÿ bÕ¢Hé\qT ÄyÓ÷~+#·≈£î+&Ü ‘=øÏÿ|ü≥º&É+ e+{Ï
ø±s¡D≤\‘√bÕ≥T ø£eT÷´ìdüTº\T ÁbÕs¡+_Û+∫q uÛÑ÷b˛sê≥+ ]j·T˝Ÿ
mùdº{ŸqT >∑{Ϻ>± <Óã“rXÊsTT. <Ûäs¡\T ne÷+‘·+>± |ü&çb˛˝Ò<äT. ø±ì
ø=qT>√fi¯ ó ¢ e÷Á‘· + >∑ D ˙j· T +>± |ü & ç b ˛j· ÷ sTT. n|ü Œ {Ï qT+∫
]j·T˝Ÿmùdº{Ÿ eT∞fl CÀs¡T |ü⁄+Eø√˝Ò<äT.
BìøÏ Á|üã\ ì<äs¡Ùqy˚T Ç{°e\ ø±\+˝À VüQ&Ü
 8 ø£esYk˛ºØ
q>∑s¡+˝Àì $$<Ûä Á|ü<Ûëq ÁbÕ+‘ê\˝Àì bÕ¢{Ÿ\≈£î ìs¡«Væ≤+∫q
y˚\+. ô|+≥>∑Hé bÕ¢{Ÿ\T>± VüQ&Ü HêeTø£s¡D+ #˚dæq á bÕ¢≥¢≈£î
ø=qT>√\T<ës¡T\ qT+∫ düŒ+<äq ˝Ò<äT. >∑‘· @&Ü~ VüQ&Ü
p;¢Væ≤˝Ÿ‡˝Àì ¬ø_ÄsY bÕsYÿ e<ä› q+<ä–] Væ≤˝Ÿ‡, ø√ø±ù|≥˝Àì
>√˝…¶Hé yÓTÆ˝Ÿ ÁbÕC…ø˘º\˝À ìs¡«Væ≤+∫q y˚\+˝À nq÷Vü≤´yÓTÆq
Ø‹˝À ø√{≤¢~ s¡÷bÕj·T\ Ä<ëj·T+ düeT≈£Ls¡TÃ≈£î+~. á
y˚ \ +˝À |ü * øÏ q <Û ä s ¡ \ T ]j· T ˝Ÿ mùdº { Ÿ s¡ + >±ìøÏ ô|<ä ›
}|æ]ì#êÃsTT. n<˚ VüQ&Ü á @&Ü~ $Tj·÷|üPsY˝ÀqT,
≈£Lø£{Ÿ|ü*¢˝Àq÷ ìs¡«Væ≤+∫q y˚\+˝À ø=~›eT+~ e÷Á‘·y˚T
bÕ˝§Zq&É+‘√ #ê˝≤bÕ¢≥T¢ neTTà&ÉTø±≈£î+&Ü $T–*b˛j·÷sTT.
á |ü]dæú‹ì ªø£¬sø£åHéμ>± ]j·T\ºs¡T¢ |ü]>∑DÏdüTÔHêïs¡T. >∑‘· ¬s+&ÉT
eT÷&ÉT @fi¯fl˝À¢ ô|]–q ]j·T˝Ÿ mùdº{Ÿ <Ûäs¡\T y˚\+ yÓÁ]>±
ô|]–qy˚ ‘·|üŒ ìC≤ìøÏ yê{ÏøÏ n+‘· $\Te ˝Ò<äqï~ düT∫sY
Ç+&çj·÷≈£î #Ó+~q øÏs¡DY n_ÛÁbÕj·T+. n&É÷¶ n<äT|üP ˝Òì
y˚>∑+‘√ |üs¡T¬>&ÉT‘·Tqï e÷¬sÿ{Ÿ á dü¢+|t ø±s¡D+>± |ü&ç˝Ò∫+~.
Á|ü»\T ôd’‘·+ ø±düÔ y˚∫ #·÷<ë›+ nqï <Û√s¡DÏ ‘√ ñqï ø±s¡D+>±H˚
ø=qT>√fi¯ófl eTTqT|ü{Ï y˚>∑+‘√ kÕ>∑&É+ ˝Ò<äì nHêïs¡T.
XÊ{Ï˝…’{Ÿ {ÖHéwæ|t\T
q>∑s¡+˝À HêHê{Ïø° ô|]–b˛‘·Tqï »q kÕ+Á<ä‘·qT ‘·–Z+#·&ÜìøÏ
düø£\ kÂø£sê´\‘√ ≈£L&çq XÊ{Ï˝…’{Ÿ {ÖHéwæ|t\ ìsêàDy˚T X¯s¡
D´+ nqï dü‘·´+ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ne>∑‘·yÓTÆ+~. B+‘√ á ~X¯>±
VüQ&ÜqT ø±sê´#·s¡D≈£î
~+|æ+~. ªÁπ>≥sY ôV’≤<ä
sêu≤<éμ |ü]~Û˝À •yês¡T
ÁbÕ+‘ê\˝À yÓTT‘·+Ô 22
XÊ{Ï˝…’{Ÿ {ÖHéwæ|t\ ì
sêàD≤ìøÏ VüQ&Ü |ü<∏äø£+
dæ<ä∆+ #˚dæ+~. M{Ïì
162 øÏ ˝ ÀMT≥s¡ ¢ bı&É e ⁄q
ì]àdüTÔqï W≥sY ]+>¥ s√&ÉT¶≈£î
düe÷+‘·s¡+>± ì]àkÕÔs¡T. M{Ï‘√ bÕ≥T yÓT<äø˘ õ˝≤¢ ‘Ó˝≤¢|üPsY e<ä›,
s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢ lq>∑sY˝À ¬s+&ÉT Ç+{ÏÁπ>f…&é XÊ{Ï˝…’{Ÿ {ÖHéwæ|t\qT
ôd’‘·+ ì]à+#ê\ì VüQ&Ü ‘·\ô|{Ϻ+~.
‘Ó˝≤¢|üPsY˝Àì Ç+{ÏÁπ>f…&é XÊ{Ï˝…’{Ÿ {ÖHéwæ|t ìsêàD+ #˚|ü≥º&ÜìøÏ
◊dæ◊dæ◊ u≤´+ø˘, {Ïwte÷Hé dæŒj·TsY‘√ ø£*dæ Á|üuÛÑT‘·«+‘√ ˇ|üŒ+<ä+
≈£î<äTs¡TÃ≈£î+~. ‘Ó˝≤¢|üPsY˝À {ÖHéwæ|t ìsêàD |üqT\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ø±>±
lq>∑s˝ Y Àì {ÖHéw|æ t ø√dü+ Á|üuTÑÛ ‘·«+ n+‘·sê®rj·T kÕúsTT˝À ÄVü‰«ì+
∫q _&é‡qT Ç+ø± Ksês¡T #˚j÷· *‡ ñ+~. nsTT‘˚ XÊ{Ï˝{ ’… Ÿ {ÖHé
wæ|\t qT ì]à+∫ q>∑s+¡ ˝À »qkÕ+Á<ä‘q· T ‘·–+Z #ê\+fÒ eTT+<äT>±
Äj·÷ {ÖHéwæ|t\≈£î s¡yêD≤, ø£eT÷´ìπøwüHé dü<äTbÕj·÷\T düeT≈£L
sêÃ*. 5 y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ e´j·T+‘√ Á|üuÛÑT‘·«+
ª$T&ç˝Ÿ ø±¢dtμ eT©ºô|¢ø˘‡
dæìe÷ Mø£åD+˝À dü>∑≥T Áù|ø£å≈£î&çøÏ ˇø£ dü]ø=‘·Ô nqTuÛÑT‹ì ø£*–+#˚+<äT≈£î J
f…*$»Hé≈£î #Ó+~q môd‡˝Ÿ Á>∑÷|t ôV’≤<äsêu≤<é •yês¡T˝Àì $Tj·÷|üPsY˝À
ôV’≤f…ø˘ dæ{°øÏ düMT|ü+˝À ª{≤øÏ {ÖHéμ yÓ+#·sYq+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. ¬s+&ÉT
dtÿØHé\‘√ ˇø√ÿ ~∏j˚T≥sY˝À 1, 165 d”{Ï+>¥ ¬øbÕdæ{°‘√ ÁbÕs¡+_Û∫q ª{≤ø°
{ÖHéμqT q>∑s¡+˝Àì eT©ºô|¢ø˘‡\≈£î @e÷Á‘·+ rdæb˛ì $<Ûä+>± r]Ã~<ë›s¡T.
◊e÷ø˘‡\T, eT©ºô|¢ø‡˘ \j·T\ >∑÷ã >∑Tj·T´eTì|æ+#˚ {Ïø¬ ÿ{Ÿ <Ûsä \ ¡ qT #·÷dæ
uÛÑj·T|ü&˚ ù|<ä, eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ Áù|ø£å≈£î\≈£î n‹ #Íø£>± eT©ºô|¢ø˘‡˝À dæìe÷
#·÷dæq Äq+<ëìï ø£*–+#˚ á ª{≤ø° {ÖHéμ ˝À {Ϭøÿ{Ÿ πs≥T¢ 10 qT+∫ 35
s¡÷bÕj·T\T e÷Á‘·y˚T. {Ϭøÿ{Ÿ C≤Ø #˚ùd $<Ûëq+ Ç‘·s¡ eT©ºô|¢ø˘‡\ e÷~]>±H˚
|üP]Ô>± ø£+|üP´≥¬sC’ Ÿ #˚XÊs¡T.
ªùdº{Ÿ Ä|òt <ä ÄsYμº Ä&çj÷Ó `$Ee˝Ÿ møÏ«ô|yÓT+{Ÿ‘√qT n‘·´+‘·
kÂø£s¡´e+‘·yÓTÆq d”≥T¢, d”ÿØHé\‘√ ÁbÕs¡+_Û+∫q ª{≤ø° {ÖHéμ <˚X¯+˝À môd‡˝Ÿ
Á>∑÷|t ÁbÕs¡+_Û+∫q ‘=* yÓ+#·sY>± {≤ø° {ÖHé N|òt Ä|üπs{Ï+>¥ Ä|ò”düsY $XÊ˝Ÿ
ø£|üPsY ‘Ó*bÕs¡T. #Íø£>± eT©ºô|¢ø˘‡ nqTuÛÑe+, Äq+<ëìï Á|ü»\≈£î n+~+#˚ ñ
<˚›X¯+‘√ môd‡˝Ÿ Á>∑÷|t $uÛ≤>∑yÓTÆq á`dæ{° <˚X¯+˝Àì f…ÆsY 2, f…ÆsY 3 |ü≥ºD≤\˝À
yÓTT‘·+Ô 250 ~∏jT˚ ≥s¡q¢ T ÁbÕs¡+_Û+#·uÀ‘·Tqï≥T¢ Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T. 2011 Hê{ÏøÏ
á ÁbÕC…øº̆ |üP]Ô #˚j·÷\ì \øå±´+>± ô|≥Tº≈£îqï≥T¢ ø£|üPsY ‘Ó*bÕs¡T.
<˚X¯+˝À á`dæ{° HÓ\ø=˝ÒŒ á ‘·s¡Vü‰ {≤ø° {ÖHé &çõ≥˝Ÿ Ád”ÿHé¢q+{Ïø° kÕ+πø‹ø£
|üs¡yÓTÆq Vü‰sY¶y˚sY, düØ«düT\T n+~+#˚+<äT≈£î #ÓHÓ’ïøÏ #Ó+~q ]j·T˝Ÿ Çy˚TCŸ
MT&çj÷· f…ø±ï\J ø£+ô|˙‘√ ˇø£ ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î<äTs¡TÃ≈£îqï≥T¢ $XÊ˝Ÿ ø£|Pü sY
yÓ\¢&ç+#ês¡T. @&Ü~˝À>± 300 &çõ≥˝Ÿ Ád”ÿHé\qT <˚X¯yê´|üÔ+>± HÓ\ø=\Œ&ÜìøÏ
]j·T˝Ÿ Çy˚TCŸ MT&çj·÷ f…ø±ï\J á`dæ{°øÏ düVü≤ø£]düTÔ+~. #ê˝≤ ‘·≈£îÿe
Ks¡TÑ√ @sêŒ≥T #˚ùd &çõ≥˝Ÿ Ád”ÿHé\ e\q Áù|ø£å≈£î\≈£î ‘·≈£îÿe Ks¡TÑ√
eT©ºô|¢ø‡˘ nqTuÛ÷Ñ ‹ ø£\T>∑T‘·T+<äì ø£|Pü sY #ÓbÕŒs¡T. Ç+<äTø√dü+ á`dæ{° 100
ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ Ks¡TÃø±>∑\ Á|üD≤[ø£\qT dæ<ä∆+ #˚düT≈£î+~.
Ç|üŒ{Ïπø ÁbÕs¡+_Û+∫q W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶ |üqT\ ‘=*<äX¯ |üqT\T eTs√
Äs¡T e÷kÕ\˝À |üP]Ôø±qTHêïsTT. á ]+>¥s√&ÉT¶ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ eùdÔ
{ÖHéwæ|t\ qT+∫ q>∑sêìøÏ #˚s¡&É+ #ê˝≤ düT\uÛÑ+ ne⁄‘·T+~.
W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶ ìsêàD y˚>±ìïã{Ϻ {ÖHéwæ|t\ ìsêàD+ ≈£L&Ü kÕ>∑T
‘·T+~. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ôd’‘·+ Á|ü<Ûëq q>∑sê\˝À XÊ{Ï˝…’{Ÿ {ÖHéwæ|t\
ìsêàD+ô|’ ˇø£ $<Ûëq ìs¡íj·÷ìï Á|üø£{Ï+#˚ neø±X¯+ ñqï+<äTq
VüQ&Ü ì]à+#· ‘·\ô|fÒº {ÖHéwæ|t\≈£î πø+Á<ä+ qT+∫ ≈£L&Ü Ä]úø£
düVü‰j·T+ n+<˚ neø±XÊ\T ñHêïsTT. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷bı+~+#·
uÀ‘·Tqï XÊ{Ï˝…’{Ÿ {ÖHéwæ|òt\ $<Ûëq+øÏ+<ä <˚X¯+˝À ø£˙dü+ 100 XÊ{Ï˝…’{Ÿ
{ÖHéwæ|t\ ìsêàD≤ìøÏ πø+Á<ä düVü‰j·T+ n+<äT‘·T+~. ªÁπ>≥sY ôV’≤<äsê
u≤<éμ |ü]~Û˝À n|ü¬s˝Ÿ bÕsYÿ, ãjÓ÷f…ø˘ bÕsYÿ, Vü‰sY¶y˚sY bÕsYÿ, bòÕ´uŸdæ{°
e+{Ï Á|ü‹cÕ˜‘·àø£yÓTÆq ÁbÕC…ø˘º\T sêqTqï+<äTq e#˚à nsTT<˚fi¯fl˝À á
{ÖHéwæ|t\T q>∑s¡ Á|ü»\≈£î m+‘·>±H√ ñ|üjÓ÷>∑|ü&É>∑\eì Á|üuÛÑT‘·«+
uÛ≤$k˛Ô+~.
 ø£esYk˛ºØ 9
e÷˝Ÿ‡, eT©ºô|¢ø˘‡\T eT+∫πse⁄\˝À mø£s¡+ 6.57 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T #Ó*¢+∫ ø=qT>√\T
#˚j·T&ÜìøÏ ]\j·THé‡ mqØ® eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. ]\j·THé‡ düeT]Œ+
q>∑s¡+ q&çu§&ÉT¶q m˙ºÄsY |òü÷{Ÿ düMT|ü+˝À yÓ\dæq Á|ükÕ<é ◊e÷ ∫q ÁfÒ&é ≥esY &çC…’HéqT <˚X¯+˝À Á|üdæ~∆#Ó+~q Ä]ÿf…ø˘º Hê]eTHé
ø˘‡‘√ Á|ü»\T ‘=*kÕ]>± eT©ºô|¢ø˘‡ nqTuÛÑyêìï #·$#·÷XÊs¡T. Á|ükÕ<é ø±+Á{≤ø£ºsY ÄyÓ÷~+#ês¡T. á ≥esYqT Á_≥Hé≈£î #Ó+~q Á|ü|ü+#· Á|üdæ<ä∆
◊e÷ø˘‡ dü÷|üsY&É÷|üsY>± Væ≤{Ÿ ø±e&É+‘√ Ç|ü&ÉT eT©ºô|¢ø˘‡\ ìsêà Ä]ÿf…øº̆ Hês¡àHé bòÕdüºsY &çC…’Hé #˚XÊs¡T.
D≤ìøÏ nH˚ø£ dü+düú\T Á|üuÛÑT‘·« nqTeT‹ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ #˚XÊsTT.
Ç|üŒ{Ïøπ |ü+C≤>∑T≥º˝Àì ôd+Á≥˝Ÿ e÷˝Ÿ˝À |æ$ÄsY dæìe÷dt ù|]≥ 11 $T*j·THé #·<äs¡|ü⁄ n&ÉT>∑T\ bò˛¢sY @]j·÷
eT©ºô|¢ø‡˘ ~∏jT˚ ≥s¡T¢ Äs¡+uÛeÑ Tj·÷´sTT. n˝≤π> nMTsYù|≥˝Àì _>¥ ø£*–e⁄+&˚ á ÁfÒ&é ≥esY #·T≥÷º eTs√
ãC≤sY˝À j·÷&é˝≤uŸ‡ dü+düú eT©ºô|¢ø‡˘ qT ì]à+∫ Á|üuTÑÛ ‘·« nqTeT‘·T\ |üHÓï+&ÉT 30 n+‘·düTú\ uÛÑeHê\qT ]\j·THé‡
ø√dü+ ìØøÏåk˛Ô+~ q>∑s¡ •yês¡¢˝Àì ø=+|ü*¢˝À eT©ºô|¢ø˘‡ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. ì]àdüTÔ+~. Bì ø√dü+ ]\j·THé‡ dü+düú mø£sê
dæøÏ+Á<ëu≤<é˝Àì dü+^‘Y ~∏j˚T≥sYqT ôd’‘·+ eT©ºô|¢ø˘‡>± e÷s¡ÃuÀ‘·T ìøÏ 6.57 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ #=|ü
q #Ó*¢+∫
Hêïs¡T. ø±∫>∑÷&É˝À düTã“sê$T¬s&ç¶øÏ #Ó+~q |üs¡y˚TX¯«], eTùV≤X¯«] 80 mø£sê\qT ø£qT>√\T #˚dæ+~. 30 mø£sê
~∏j˚T≥s¡¢qT ôd’‘·+ ≈£L˝ÒÃdæ eT©ºô|¢ø˘‡\ øÏ+<ä e÷πsà Á|üj·T‘·ï+˝À ñ \˝À ÁfÒ&é ≥esYqT ì]à+∫q ‘·sê«‘˚ $T–
Hêïs¡T. sêuÀj˚T ¬s+&ÉT eT÷&˚fi¯¢ ø±\+˝À q>∑s¡+˝À düTe÷s¡T 30øÏ *q 50 mø£sê\qT Á|üuÛÑT‘·«+ ]\j·THé‡≈£î
ô|’>± eT©ºô|¢ø˘‡\T ÁbÕs¡+uÛÑ kÕ«BÛq+ #˚düTÔ+~. e#˚à m&Ü~ Äs¡+uÛÑ+˝ÀH˚ á ÁfÒ&é ≥esY ìsêàD≤ìøÏ
eTj˚T´ neø±XÊ\T ø£ì|ædüTÔ X¯+≈£îkÕú|üq »]π> neø±XÊ\T ñqï≥T¢ ‘Ó\Tk˛Ô+~. ìsêàD+ ÁbÕs¡+
HêïsTT. |ü<fi˚ ¢̄ ø±\+˝À eTT+ _Û+∫q eT÷&˚fi¯fl˝À>± Bìì |üP]Ô #˚j·÷\ì Á|üuÛÑT‘·«+ wüs¡‘·T ô|{Ϻ+~.
u…’ e÷~]>± q>∑s+¡ ˝À eT©¢ô|¢ ]\j·THé‡ mqØ® dü+düú u…+>∑fi¯Ss¡T≈£î #Ó+~q Á|üeTTK ìsêàD dü+düú
ø˘‡\T ‘·|üŒ ~∏j˚T≥s¡T¢ ø£ì|æ+ XÀuÛ≤ &Óe\|üsY‡‘√ ø£*dæ á ÁbÕC…øº̆qT #˚|ü{Ϻ+~.
#·ì |ü]dæ‹ú ñ+~. q>∑s¡+ #·T≥÷º ôV’≤¬s’CŸ uÛÑeHê\T
Çø£ e÷˝Ÿ‡ dü+>∑‹ #Ó|üŒqø£ÿ ãw”sYu≤>¥˝À &çm˝Ÿm|òt ìsêàD dü+düú ns¡“Hé m+≥sYf…ÆHéyÓT+{Ÿ ôd+≥sY
πs¢<äT. $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î ne ù|]≥ 60 n+‘·düTÔ\ uÛÑeq ìsêàD≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ qT+∫ nqTeT‹
düs¡yÓTÆq düeTdüÔ+ n+<äTu≤ bı+~+~. 2010 Hê{ÏøÏ á ÁbÕC…øº̆ |üP]Ô #˚j·÷\ì \ø£å´+>± ô|≥Tº≈£î+~.
≥T˝À ñ+ &˚ e÷˝Ÿ‡≈£î ôd’‘+· n˝≤π> ‘Ó\¢|üPsY˝À @*j·THé‡ ùdŒdt ùdºwüHé ù|]≥ ì]àdüTÔqï 30
q>∑s¡+˝À $|üØ‘·yÓTÆq Ä<äs¡D \_Û+∫+~. n<äT“¤‘·yÓTÆq Ç+{°]j·TsY‡, n+‘·düTÔ\ uÛÑeq+ 2009 Hê{ÏøÏ |üP]Ô ø±uÀ‘·T+~. Hêqø˘sêyéT>∑÷&É˝Àì
mdüÿ˝Ò≥sY‡, ôd+Á≥˝Ÿ msTTsY ø£+&çwüì+>¥ e+{Ï düTU≤\ eT<Ûä´ ô|ò’Hêì¸j·T˝Ÿ &çÅdæº]ø˘º˝À ◊dæ◊dæ◊ u≤´+ø˘ ìsêàD+ #˚|ü{Ϻq 28
Vü‰sTT>± cÕ|æ+>¥ #˚j·T&ÜìøÏ »q+ n\yê≥T |ü&çb˛j·÷s¡T. Ç|üŒ{Ïπø n+‘·düTÔ\ ◊dæ◊dæ◊ ≥esY ìsêàD+ e#˚à @&Ü~ ∫e]Hê{ÏøÏ |üP]Ô
uÒ>∑+ù|≥˝Àì cÕ|üsY‡ kÕº|t, ˝…’|òt ôd̺˝Ÿ, |ü+C≤ >∑T≥º˝Àì ôd+Á≥˝Ÿ, ne⁄‘·T+<äì n+#·Hê.
ã+C≤sê Væ≤˝Ÿ‡˝Àì dæ{° ôd+≥sY e+{Ï e÷˝Ÿ‡ »Hêìï $|üØ‘·+>±
Çø£ dæø+Ï Á<ëu≤<é˝À 28 n+‘·dTü \Ô Ç+{ÏÁ>π f…&é ãdt f…]àqdt ì]à+#ê\ì
Äø£]¸düTÔHêïsTT s¡B›>± ñ+&˚ ãC≤s¡¢˝À cÕ|ü⁄\ yÓ+≥|ü&ç ‹s¡>∑&É+ø£+fÒ
Á|üuTÑÛ ‘·«+ ìs¡sí TT+∫+~. 2010 Hê{ÏøÏ á ãdt f…]àqdt _*¶+>¥ ìsêàD+
ˇπø #√≥ cÕ|æ+>¥ |üP]Ô#˚düT≈£îH˚ kÂø£s¡´+ ñqï á e÷˝Ÿ‡ ôd’‘·+
|üP]Ôø±e#·TÃqì n+#·Hê, mmdtsêe⁄ q>∑sY˝À kÕπø‘Y n+&é düTy˚Ts¡T
dü÷|üsYVæ≤{Ÿ ø±e&É+‘√ q>∑s¡+˝À eTs√ &É»qT≈£îô|’>± e÷˝Ÿ‡ ‘·«s¡˝ÀH˚
¬sdæ&Óì¸j·T˝Ÿ ù|]≥ ì]àdüTÔqï 23 n+‘·düTÔ\ uÛÑeq+ 2010 Hê{ÏøÏ
$ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î kÕ«>∑‘·+ |ü\ø£uÀ‘·THêïsTT. ˇø£|ü&ÉT •yês¡T
|üPs¡Ôe⁄‘·T+~. $Tj·÷|üPsY˝À mdtme÷àsY $qjYT ù|]≥ ì]àdüTÔqï
ÁbÕ+‘·+>± |ü]>∑DÏ+#˚ ≈£Lø£{Ÿ|ü*¢˝À ôd’‘·+ Ç+<ä÷ ÁbÕC…ø˘ºdt dü+düú
25 n+‘·düTÔ\ ôV’≤¬s’CŸ uÛÑeq+ Ç|üŒ
n‹ô|<ä› cÕ|æ+>¥ e÷˝Ÿ‘√ bÕ≥T eT©ºô|¢ø˘‡ ìsêàD≤ìï #˚|ü{Ϻ+~. n˝≤π>
{Ïπø |üPs¡ÔsTT+~. |ü⁄bÕŒ\>∑÷&É˝À
ã+C≤sêVæ≤˝Ÿ‡˝À õ$¬ø dü+düú uÛ≤Ø e÷˝Ÿ ìsêàD≤ìï #˚|{ ü +ºÏ ~.
◊{Ï bÕsYÿ ìsêàD+ ø√dü+ &çm˝Ÿ
100 n+‘·düTÔ\ ÁfÒ&é ≥esY m|òt≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ πø{≤sTT+∫q mdt
Hê]‡+– düMT|ü+˝Àì eT+∫πse⁄\ _õHÓdt &çÅdæº]øº̆ e<ä› 80 mø£sê\˝À áC…&˝ é À 5 y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\
<˚X¯+˝ÀH˚ n‘·´+‘· m‘ÓÌÔq 100 n+‘·düTÔ\ ÁfÒ&é ≥esY ìsêàD+ #˚|üfÒº e´j· T +‘√ 26 n+‘· d ü T Ô \ ◊{Ï
Vü≤≈£îÿqT nì˝Ÿ n+u≤˙ H˚‘·è‘·«+˝Àì ]\j·THé‡ mqØ® dü+düú <äøÏÿ+#·T bÕsYÿqT ì]à+#˚ ø±s¡´Áø£eT+ Äs¡+
≈£î+~. düTe÷s¡T 5,400 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ e´j·T+‘√ ì]à+#˚ á uÛ Ñ y Ó T Æ + ~. n˝≤π >
ÁfÒ&é ≥esY m‘·TÔ 450 MT≥s¡T¢. _õHÓdt &çÅdæº]øº̆>± Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üø£{Ï+∫q eTDÏø=+&É˝À
 10
˝≤+ø√ ÇHéÁbòÕ ª˝≤+ø√ Væ≤˝Ÿ‡μ ù|]≥ 108 mø£sê\˝À ì]àdüTÔqï ãVüQfi¯
n+‘·düTÔ\ uÛÑeHê\ düeTT<ëj·T+˝À nH˚ø£ bòÕ¢{Ÿ\qT Ç|üŒ{Ïπø $Áø£
sTT+∫+~. á ˝≤+ø√ Væ≤˝Ÿ‡ ìsêàD+ |üPs¡ÔsTTq ‘·sê«‘· Ç~ nyÓT]
ø±˝Àì eTHéVü≤≥HéqT ‘·\|ædüTÔ+<äì Á|üyÓ÷≥s¡T¢ #ÓãT‘·THêïs¡T.
yÓTÁ{À ¬s’\T ÁbÕC…ø˘º
ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+˝À HêHê{Ïø° ô|s¡T>∑T‘·Tqï Á{≤|òæø˘ s¡B›ì ìyê]+
#˚+<äT≈£î, ô|s¡T>∑T‘·Tqï e÷dt Á{≤Hé‡b˛sYº nedüsê\qT rπsÃ+<äT≈£î
sêÅwüº Á|üuÛÑT‘·«+ düTe÷s¡T 7,986 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ e´j·T+‘√ Á|ü‹
bÕ~+∫q yÓTÁ{À ¬s’˝Ÿ ÁbÕC…øº̆≈£î πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ÄyÓ÷<ä+ ‘Ó*|æ+~
_˝Ÿ¶ Ä|üπs{Ÿ Á{≤Hé‡|òüsY ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’ #˚|üfÒº á ÁbÕC…ø˘º˝À Á|üyÓ÷≥sY
60XÊ‘·+ ô|≥Tºã&ç ô|&ç‘˚ $T–*q yÓTT‘êÔìï sêÅwüº Á|üuÛÑT‘·«+ düeT
≈£Ls¡TdüT+Ô ~. BìøÏ øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+
qT+∫ 1,639 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T
düVü‰j·T+ øÏ+<ä \_ÛkÕÔsTT.
q>∑s¡+˝Àì $Tj·÷|üPsY qT+∫
|ü+C≤>∑T≥º MT<äT>± m˝Ÿ_ q>∑sY
es¡≈£î ˇø£ ø±]&ÜsYqT, dæøÏ+Á<ë
u≤<é qT+∫ #ê]àHêsY MT<äT>±
|òü\ø˘qTe÷≈£î eTs√ ø±]&ÜsYqT
ì]à+#·&ÜìøÏ neø±X¯+ ñqï≥T¢>± Bìø√dü+ düπs« #˚dæq &Ûç©¢ yÓTÁ{À
¬s’˝Ÿ ø±s=ŒπswüHé dü÷∫+#·>± ôV’≤f…ø˘ dæ{° qT+∫ {À©#Íø° MT<äT>±
Hê+|ü*¢, ø±∫>∑÷&Ü es¡≈£î eTs√ ø±]&ÜsY ì]à+#ê\ì Á|üuÛÑT‘·«+
ìs¡sí TT+∫+~. eTT+<äT>± $Tj·÷|üPsY qT+∫ m˝Ÿ._.q>∑sY es¡≈î£ 66
øÏ˝ÀMT≥s¡¢ bı&Ée⁄ e⁄+&˚ yÓTT<ä{Ï ø±]&ÜsY ìsêàD≤ìï ‘·«s¡˝ÀH˚
ÁbÕs¡+_Û+#˚ neø±XÊ\T ñHêïsTT.
162 øÏ.MT. W≥sY ]+>¥ s√&ÉT¶
ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s+¡ #·T≥÷º W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶ ì]à+#ê\ì ‘Ó\T>∑T<˚X+¯
Vü≤j·T+˝ÀH˚ n|üŒ{Ï eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT ìs¡íj·T+
rdüTø√e&É+ »]–+~. ‘·<äq+‘·s¡+ ø±+Á¬>dt Á|üuÛÑT‘·«+ @s¡Œ&ܶø£ ôV’≤<ä
sêu≤<é q>∑sêìï Áπ>≥sY ôV’≤<äsêu≤<é>± e÷sêÃ\ì ìs¡ísTT+∫q |æ<ä|ü
n+‘·≈î£ eTT+<˚ Ksês¡T #˚dqæ W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶ (zÄsY ÄsY) bı&Ée⁄qT
eT]+‘· ô|+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. n‘·´+‘· $yê<ëdüŒ<ä+>± e÷]q
á W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶ n˝…’HéyÓT+{Ÿ, uÛÑ÷eTT\ ùdø£s¡D, u≤~Û‘·T\≈£î
qwüº|ü]Vü‰s¡+ #Ó*¢+|ü⁄ e+{Ï düeTdü´\ qT+∫ Ç+ø± |üP]Ô>± >∑f…ºøÏÿq≥T¢
ø£ì|æ+#·&+É ˝Ò<Tä . nH˚ø£ e÷s¡TŒ\T, #˚sT¡ Œ\T nq+‘·s+¡ W≥sY ]+>¥
s√&ÉT¶ bı&Ée⁄ 162 øÏ˝ÀMT≥s¡¢≈£î dæús¡|ü&ç+~. yÓTT<ä{Ï <äX¯ øÏ+<ä >∑∫ÃuÖ*
qT+∫ X¯+cÕu≤<é es¡≈î£ ìsêàD |üqT\T ÁbÕs¡+ uÛeÑ Tj·÷´sTT
¬s+&√ <äX¯ |üqT\T yêdüÔyêìøÏ Ç|üŒ{Ïπø ÁbÕs¡+uÛÑ+ø±yê*. ø±ì, uÛÑ÷ùdø£
s¡D ‘·+‘·T Ç+ø± |üP]Ôø±˝Ò<äT. á ÁbÕC…øº̆qT Á|üø£{Ï+∫q nq+‘·s¡+ Ç{°e\ ôV’≤<äsêu≤<é˝À »]–q ˇø£ ø±s¡´Áø£eT+˝À πø+Á<ä e÷qe eqs¡T\
zÄsYÄsY |üøÿ£ H˚ ñqï uÛ÷Ñ eTT\ <Ûsä ¡ ne÷+‘·+ mø£s+¡ XÊKeT+Á‹ ns¡T®Hédæ+>¥ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ª‘·«s¡˝ÀH˚ ôV’≤<äsêu≤<é˝À
ø£esYk˛ºØ
40 \ø£å\ qT+∫ 3 ø√≥¢≈£î #˚s¡Tø√e&É+‘√ uÛÑ÷$Tì Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ kÕ«BÛq+
#˚j·T≈£î+&Ü u≤~Û‘·T\T ‹s¡>∑ã&ÉT‘·THêïs¡T. nH˚ø£ nes√<Ûë\T m<äT
s=ÿ+≥÷ n~Ûø±s¡T\T uÛÑ÷ùdø£s¡D
»s¡T|ü⁄‘·THêïs¡T. düTe÷s¡T 5 y˚\
ø√≥¢ e´j· T +‘√ ì]àdü T Ô q ï á
W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶ ìsêàD+ |üPs¡Ô
sTT‘˚ q>∑s¡+ ˇø£ ∫e] qT+∫
eTs√ ∫es¡≈£î #˚j·T&ÜìøÏ 45 ì$T
cÕ\≈£î $T+∫ |ü≥º<äì n~Ûø±s¡T\T
#ÓãT‘·THêïs¡T.
6 ˝…’q¢ s√&É¢‘√ dü÷|üsY ôV’≤y˚>± ì]àdüTÔqï W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶ ìsêàD+
|üP]Ô nsTT‘˚ X¯+cÕu≤<é qT+∫ q>∑sêìøÏ ø±s¡T˝À πøe\+ 20 ì$TcÕ\˝À
#˚s¡Tø√e#·TÃ. n˝≤π> ]+>¥ s√&ÉT¶ ìsêàD+‘√ bÕ≥T ø£eT÷´ìπøwüHé
kÂø£s¡´+ ≈£L&Ü @s¡Œ&ÉqTqï+<äTq Á|ü»\T z ÄsY ÄsY yÓ+≥ ì]à+#˚
{ÖHéwæ|t\≈£î e÷πs neø±X¯+ ñ+~. ‘·<ë«sê q>∑s¡+˝À »q kÕ+Á<ä‘·qT
‘·–Z+#˚ neø±X¯+ ñ+<äì n~Ûø±s¡T\T #ÓãT‘·THêïs¡T. á W≥sY ]+>¥
s√&ÉT¶ yÓ+≥ m*y˚f…&é düsYÿj·TT\sY ¬s’˝Ò«˝…’Hé ìsêàD≤ìøÏ ôd’‘·+
Á|üD≤[ø£qT dæ<ä∆+ #˚XÊs¡T. q>∑s¡+˝Àì nH˚ø£ ÁbÕ+‘ê\qT W≥sY ]+>¥
s√&ÉT¶‘√ nqTdü+<Ûëq+ #˚j·T&ÜìøÏ πs&çj·T˝Ÿ s√&ÉT¢, düØ«düT s√&É¢
ìsêàD≤ìï ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|ü&ÉT‘·T+~. |ü{≤Hé#Ós¡T qT+∫ ÁbÕs¡+
uÛÑeTj˚T´ W≥sY ]+>¥ s√&ÉT¶ X¯+cÕu≤<é, Vü≤j·T‘Yq>∑sY, y˚T&ÓÃ˝Ÿ MT<äT>±
eT∞fl |ü{≤Hé#Ós¡T≈£î #˚s¡T‘·T+~. á W≥sY ]+>¥s√&ÉT¶ô|’H˚ e÷dt sê|æ&é
ãdt dædüºyéTqT ≈£L&Ü Á|üy˚X¯ô|{≤º\ì Á|üuÛÑT‘·«+ jÓ÷∫k˛Ô+~.
Á|ü‹cÕº‘·àø£ $<ë´ dü+düú\T
dü«‘·Vü‰>± $<ä´\ q>∑s¡+ ø±q|üŒ{Ïø° |ü~ |ü~ùV≤H˚fi¯fl ø±\+˝À ôV’≤<ä
sêu≤<é q>∑s¡+˝À nH˚ø£ Á|ü‹cÕº‘·àø£yÓTÆq $<ë´dü+düú\T, |ü]XÀ<Ûäø£
ì\j·÷\T @s¡Œ&ܶsTT. Ç+≥πsïwüq˝Ÿ dü÷ÿ˝Ÿ Ä|òt _õHÓdt, Á{Ï|ü⁄˝Ÿ
◊◊{Ï, Á|üdæ~∆ #Ó+~q yÓT&çø£˝Ÿ ø±˝ÒJ\T, Ç+»˙]+>¥ ø±˝ÒJ\T, ø±s=Œ
sπ {Ÿ pìj·TsY ø±˝ÒJ\‘√ bÕ≥T nsTT<äT j·T÷ìe]Ù{°\‘√ ôV’≤<äsêu≤<é
H˚&ÉT $<ë´ q>∑s¡+ nsTTb˛sTT+~. ‘êC≤>± ôV’≤<äsêu≤<é˝À ◊◊{Ï
@sêŒ≥T≈£î øπ +Á<ä+ nqTeT‹ Çe«
&É+‘√ q>∑s¡ Á|ü‹wüº eT]+‘· ô|]
–+~. yÓT<äø˘õ˝≤¢ dü+>±¬s&ç¶ düMT|ü+
˝Àì ø£+~Á>±eT+ e<ä› ◊◊{Ï ìsêà
D≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ Ç|üŒ{Ïπø 500 mø£
sê\T ùdø£]+∫+~. eTs√ 200 mø£
sê\ uÛÑ÷ùdø£s¡D Á|üÁøÏj·T ¬s+&ÉT e÷
kÕ\˝À |üP]Ô ø±e#·TÃqì uÛ≤$düTÔ
Hêïs¡T.
 12
Ç+&ç j · T Hé ÇHé d æ º ≥ ÷´{Ÿ Ä|ò t
y˚TH˚CŸyÓT+{Ÿ @sêŒ≥T ≈£L&Ü
Á|ü u Û Ñ T ‘· « |ü ] o\q˝À ñqï≥T¢
#ÓbÕŒs¡T. eTs√yÓ’|ü⁄ <˚X¯+˝À y˚TH˚
CŸyÓT+{Ÿ $<ä´˝À Á|üdæ~∆ #Ó+~q
mø˘ ‡ m˝Ÿ Ä sY ◊ ≈£ L &Ü ôV’ ≤ <ä s ê
u≤<é˝À ‘·eT XÊKqT ÁbÕs¡+_Û+#·
qTqï≥T¢>± Á|üø£{Ï+∫+~. á dü+
düú≈£î uÛÑ÷$Tì düeT≈£Ls¡Ã&ÜìøÏ
Á|üuÛÑT‘·«+ n+^ø£]+#·&É+‘√ XÊMTsYù|≥ düMT|ü+˝À mø˘‡m˝ŸÄsY◊
kı+‘· ø±´+|üdt ìsêàD+ ÁbÕs¡+_Û+#·&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚k˛Ô+~. e#˚Ã
@&Ü~ qT+∫ á dü+düú ôV’≤<äsêu≤<é˝Àì \jÓ÷˝≤ ø£fi≤XÊ\˝À b˛düT
ºÁ>±&ÉT´j˚T{Ÿ y˚TH˚CŸyÓT+{Ÿ ø√s¡T‡\qT uÀ~Û+#·qTqï~.
◊◊{Ï\ ‘·sê«‘· <˚X¯+˝À n+‘·>± ÁbÕ#·Ts¡´+ bı+~q |æ˝≤˙˝Àì
_sê¢ ÇHédæº≥÷´{Ÿ Ä|òt f…ø±ï\J n+&é ôd’HÓ‡dt (_{Ÿ‡) @&Ü~ ÁøÏ‘·y˚T
y˚T&ÓÃ˝Ÿ düMT|ü+˝À ø±´+|üdt ìsêàD≤ìøÏ lø±s¡+ #·T{Ϻ+~. e#˚Ã
$<ë´dü+e‘·‡s¡+ qT+∫ n&çàwüqT¢ ≈£L&Ü ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì jÓ÷∫k˛Ô+~.
XÊMTsYù|≥˝À HÓ\ø=*Œq q\‡sY ˝≤ j·T÷ìe]Ù{° nq‹ ø±\+˝ÀH˚
<˚X¯+˝À Hê´j·T $<ë´uÀ<Ûäq˝À nÁ>∑>±$T dü+düú>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£î+~.
q\‡sY j·T÷ìe]Ù{° qT+∫ Hê´j·T $<ä´˝À |ü{≤º |ü⁄#·TÃ≈£îqï $<ë´
ø£esYk˛ºØ
s¡T∆\qT ø±´+|üdt ]Á≈£L{ŸyÓT+{Ÿ <ë«sê ø£+ô|˙\T m>∑πsdüT≈£îb˛e&É+
$X‚wü+.
nyÓT]ø±˝Àì C≤]®j·÷ f…ø˘ j·T÷ìe]Ù{° ôd’‘·+ ôV’≤<äsêu≤<é˝À ø±´+|üdt
ìsêàD≤ìøÏ ÄdüøÏÔ #·÷|æ+~. ø=~› e÷kÕ\ ÁøÏ‘·+ ôV’≤<äsêu≤<é≈£î $#˚Ãdæq
C≤]®j·÷ f…ø˘ j·T÷ìe]Ù{° Á|ü‹ì<ÛäT\T eTTK´eT+Á‹ yÓ’mdt sê»X‚Ks¡
¬s&ç¶ì ø£\TdüT≈£îì ôV’≤<äsêu≤<é˝À ø±´+|üdt @sêŒ≥T #˚j·T&ÜìøÏ ÄdüøÏÔ
#·÷|ü&É+‘√ uÛÑ÷$T πø{≤sTT+#·&ÜìøÏ eTTK´eT+Á‹ düTeTTK‘· e´ø£Ô+
#˚XÊs¡T. nsTT‘˚ Á|üuÛÑT‘·«+ πø{≤sTT+#·<ä\∫q uÛÑ÷$T ‘·eT ø±´+|üdt
ìsêàD≤ìøÏ #ê\<˚yÓ÷qqï nqTe÷Hêìï C≤]®j·÷ f…ø˘ ãè+<ä+ e´ø£Ô+
#˚dæ+~. Bì‘√ nyÓT]ø±˝Àì bÕ\eT÷sY mHêï¬s’\T eTT+<äT≈£î e∫Ã
C≤]®j·÷ f…ø˘ ãè+<ëìï cÕ<éq>∑sY≈£î rdüT¬øfi≤¢s¡T. nø£ÿ&É C≤]®j·÷ f…ø˘
ø±´+|üdt @sêŒ≥T #˚ùdÔ ø√]q+‘· uÛÑ÷$Tì düeT≈£Ls¡Ã>∑\eTì bÕ\eT÷sY
mHêï¬s\’ T Ç∫Ãq Vü‰MT‘√ C≤]®j÷· f…ø˘ ãè+<ä+ dü+‘·è|æ>Ô ± yÓqT~]–+~.
Çø£ <˚X¯+˝Àì ù|¬sìïø£>∑qï Á|üuÛÑT‘·« Ç+»˙]+>¥ ø£fi≤XÊ\\qT ◊◊{Ï
\T>± Ä|tÁπ>&é #˚j·÷\ì πø+Á<ä e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~∆ eT+Á‹‘·«
XÊK rdüT≈£îqï ìs¡íj·T+ y˚Ts¡≈£î ñkÕàìj·÷ Ç+»˙]+>¥ ø£fi≤XÊ\qT
◊◊{Ï>± >∑T]Ô+∫ n_Ûeè~∆ #˚j·T&ÜìøÏ m+|æø£ #˚XÊs¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À
ñkÕàìj·÷‘√bÕ≥T $XÊK|ü≥ï+˝Àì Ä+Á<Ûä$X¯«$<ë´\j·T Ç+»˙]+>¥
ø£fi≤XÊ\ ôd’‘·+ ◊◊{Ï>± Ä|tÁπ>&é #˚ùd dü+düú\ C≤_‘ê˝À #√≥T
<äøÏÿ+#·T≈£î+~.
X¯+cÕu≤<é Á^Hé|ò”˝Ÿ¶ msTTsYb˛sYº
|ü_¢ø˘ Åô|’y˚{Ÿ uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ <˚X¯+˝À ‘=*kÕ]>± ì]àdüTÔqï X¯+cÕu≤<é
Á^Hé|ò”˝Ÿ¶ n+‘·sê®rj·T $e÷HêÁX¯j·T+ X¯s¡y˚>∑+‘√ ìsêàD+ |üP]Ô #˚düT
≈£î+{À+~. õmyéTÄsY ôV’≤<äsêu≤<é Ç+≥πsïwüq˝Ÿ msTTsYb˛sYº *$Tf…&é
ø£+ô|˙ msTTsYb˛sYºqT &çC…’Hé #˚dæ, ì]à+∫, Ä|üπs{Ÿ #˚dü÷Ô ìs¡«Væ≤+#ê
*‡q u≤<Û´ä ‘·qT rdüT≈£î+~. 5,500 mø£sê\˝À ì]àdüTqÔ ï á msTTsYb˛sYº
‘=*<äX¯ ìsêàD≤ìøÏ 2,478 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T Ks¡Tà ø±>∑\eì n+#·Hê.
<ë<ë|ü⁄>± |üP]Ô nsTTq msTTsYb˛sYº f…]àq˝Ÿô|’ >∑‘· ôdô|º+ãsY˝À
uÀsTT+>¥ $e÷q+‘√ Á≥sTT˝Ÿ s¡Hqé T $»j·Te+‘·+>± ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
ìØí‘·ø±\ e´e~Û Á|üø±s¡+ |üP]Ô #˚düT≈£î+≥Tqï X¯+cÕu≤<é msTTsYb˛sYº˝À
e#˚à @&Ü~e÷]à 15 sêÁ‹ »s¡àHé msTTsY˝…’Hé‡ \TbòÕÔHê‡≈£î #Ó+~q
yÓTT<ä{øÏ e£ T]¸jT· ˝Ÿ uÀsTT+>¥ ~>∑T‘·T+~. Ä s√E qT+#˚ á msTTsY
b˛sYº˝À ˝≤+#Û·q+>± yêDÏ»´ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ ne⁄‘êsTT.
msTTsYb˛sYº ÁbÕs¡+uÛÑ+ ø±e&ÜìøÏ dü]>±Z nsTT<äT HÓ\\ e´e~Û e÷Á‘·y˚T
ñqï+<äTq ìsêàD ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T πssTT+ãefi¯ó¢ ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT.
á $e÷HêÁX¯j·T+˝À ~– ‹]– yÓfi‚¢ yÓTT<ä{Ï $e÷q+ \TbòÕÔHê‡≈£î
#Ó+~q<˚. msTTsY Ç+&çj·÷ ôd’‘·+ ø=‘·Ô $e÷HêÁX¯j·T+‘√ ‘·q düT<ä÷s¡
düØ«düT\qT ÁbÕs¡+_ÛdTü +Ô ~. X¯+cÕu≤<é $e÷HêÁX¯jT· + ÁbÕs¡+uÛ+Ñ , uÒ>+∑
ù|≥ $e÷HêÁX¯j·T+ eT÷dæy˚‘· <ë<ë|ü⁄>± ˇπøkÕ] »]π> neø±XÊ\T
ñHêïsTT. á e÷]Œ&ç Á|üÁøÏjT· kÕ|ò>” ± kÕπ>+<äT≈£î õmyéT
ÄsY dü+düú #ê˝≤ C≤Á>∑‘·Ô>± #·s¡´\T rdüT≈£î+{À+~.
 ø£esYk˛ºØ 13
msTTsYb˛sYºqT Ä|üπswüHé˝ÀøÏ rdüT≈£îe∫à msTTsYb˛sYº dæã“+~ì X¯+cÕu≤<é msTTsYb˛sYº f…]àq˝Ÿ
düT•øÏå‘·T\T>± r]Ã~<˚›+<äT≈£î Ç˝≤+{Ï |üì˝À nbÕs¡yÓTÆq nqTuÛÑe+
ñqï »s¡à˙˝Àì eT÷´ìø˘ msTTsYb˛sYº≈£î #Ó+~q msTTsYb˛sYº ø£q‡*º+>¥
$+>¥‘√ ˇø£ ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î<äTs¡TÃ≈£î+~.
u≤´+ø±ø˘˝Àì bÕ‘· $e÷HêÁX¯j·T+ qT+∫ ø=‘·Ô $e÷HêÁX¯j·TyÓTÆq
düTes¡uí ÷ÑÛ $TøÏ $e÷Hê\qT q&É|&ü +É , Á|üj÷· D°≈î£ \ sêø£b˛ø£\T kÕ|ò>” ±
kÕ>∑&É+˝À á dü+düú ‘√&ÉŒ&ç+~. n˝≤π> øö˝≤\+|üPsY˝Àì ø=‘·Ô>±
ì]à+∫q f…]àq˝ŸqT Ä|üπswüHé˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&É+˝ÀqT, \+&ÉHé
V”≤Á‘√ $e÷HêÁX¯j·T+˝À ø=‘·Ô f…]àq˝ŸqT Ä|üπswüHé˝ÀøÏ rdüT≈£î
sêe&É+˝À eT÷´ìø˘ msTTsYb˛sYº ø£q‡*º+>¥ $+>¥≈£î ñqï nqTuÛÑyêìï
X¯+cÕu≤<é˝À ≈£L&Ü $ìjÓ÷–+#·T≈£î+≥THêïs¡T. $e÷HêÁX¯j·÷ìï
Ä|üπswüHé˝ÀøÏ rdüT≈£îe#˚à Á|üÁøÏj·T˝À uÛ≤>∑+>± e#˚à @&Ü~ |òæÁãe] \øå± Çs¡yÓ’ y˚\eT+~ Á|üj·÷D°≈£î\qT Vü‰´+&ç˝Ÿ #˚ùd ¬øbÕdæ{° ñ+~.
es¡≈£î Á≥j·T˝Ÿ‡qT ø=qkÕ–kÕÔs¡T. $e÷HêÁX¯j·T+ yÓTT<ä{Ï<äX¯ |üP]Ô á f…]àq˝Ÿ ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡e+ e#˚à @&Ü~ e÷]à 16q ìs¡«Væ≤+#ê\ì
#˚düT≈£îì yêDÏ»´ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T ÁbÕs¡+_Û+∫q ‘·sê«‘· ôV’≤<äsêu≤<é ìs¡ísTT+#ês¡T. Ç{°e\ eTTK´eT+Á‹ yÓ’.j·Tdt. sê»X‚KsY ¬s&ç¶ n~Ûø±
q>∑s¡+ qT+∫ Á|üj·÷D°≈£î\qT rdüT≈£îe∫Ã, ‹]– ~+|ü&ÜìøÏ Á|ü‘˚´ø£ s¡T\‘√ ìs¡«Væ≤+∫q ñqï‘·kÕúsTT düe÷y˚X¯+˝À e÷{≤¢&ÉT‘·÷, X¯+cÕu≤<é
@sêŒ≥T¢ #˚ d ü T Ô H êïs¡ T . ø=‘· Ô msTTsY b ˛sY º ˝ À bÕdæ + »sY Á≥j· T ˝Ÿ ‡ msTTsYb˛sYº ÁbÕs¡+_Û+#˚Hê{Ïø£˝≤¢ <ëìøÏ q>∑sêìøÏ nqTdü+<Ûëq+ #˚ùd
ìs¡«Væ≤+#˚+<äT≈£î msTTsYb˛sYº dæã“+~, ø±˝ÒJ $<ë´s¡Tú\T, ôd’ì≈£î\‘√ s√&É¢ ìsêàD≤ìï j·TT<ä∆ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’ |üP]Ô#˚j·Te\dæ+~>± Ä<˚•+#ês¡T.
Á≥j·T˝Ÿ s¡Hé ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T. e÷]à 16 2008 ‘·sê«‘· MTs¡T ôV’≤<äsêu≤<é eùdÔ X¯+cÕu≤<é $e÷Hê
ÁX¯j·T+˝ÀH˚ ~>∑T‘ês¡T.
Á|üdüTÔ‘·+ ìsêàD+ |üP]Ô #˚düT≈£î+≥Tqï yÓTT<ä{Ï f…]àq˝Ÿ≈£î @&Ü~øÏ
`sê|òTü e
 14
ªdüŒs¡Ùμ‘√
ˇø£ n<äT“¤‘êìï ˇø£s¡T #˚ùdÔ n‘·&çì
|ü⁄qs¡®qà
yÓTJwæj·THé n+{≤s¡T. n˝≤+{Ï, ˇπø n<äT“¤ ‘·+ 36eT+~ #˚‘·T\
MT<äT>± Ä$wüÿè‘·yÓTÆ‘˚ ø±bÕ&É{≤ìøÏ ‘Ó\¢ì ø√≥T <Ûä]+∫ Ç\≈£î
~–e∫Ãq <˚ e <ä ÷ ‘· \ Hê˝≤.. $+{≤ìøÏ , Ç~ $X‚ w ü + >±H√,
n‹X¯jÓ÷øÏÔ>±H√ ø£ì|æ+#·e#·TÃ... ø±˙, ;Vü‰sY≈£î #Ó+~q ¬s+&˚fi¢̄ \øÏÎ
‘·‘êà $wüj·T+˝À e÷Á‘·+ Ç~ q$Tà rsê*‡q ì»+!
Hê\T>∑T #˚‘·T\T, Hê\T>∑T ø±fi¢̄‘√ »ìà+∫q \øÏÎì ;Vü‰sY ` H˚bÕ˝Ÿ
dü]Vü≤<äT›˝À¢ì Ä e÷s¡TeT÷\ Á>±eT+˝Àì yês¡+<äs¡÷ ø£*j·TT>∑
<äTs¡Z>± |üPõ+∫, Äsê~Û+#·&É+ yÓTT<ä\T ô|{Ϻq|ü⁄&ÉT, Á|ükÕs¡ kÕ<ÛäHê\
<ë«sê Ä yês¡Ô $qï &Üø£ºsY X¯s¡DY mdt. bÕ{Ï˝Ÿ ˇøÏ+‘· ÄdüøÏÔ ø£qãsêÃs¡T.
»qT´|üs¡+>± dü+Áø£$T+#˚ ˝ÀbÕ\ ø±s¡D+>± n$uÛÑø£Ô ø£e\\T »ìà+
#·&É+, yê]ì düj·÷Hé{Ï«Hé‡>± yÓ’<ä´ |ü]uÛ≤wü˝À |ü]>∑DÏ+#·&É+ eTq
ø£+<äs¡≈£L ‘Ó*dæq $wüj·Ty˚T. nsTT‘˚ ;Vü‰sY˝Àì X¯+uÛÑT, |üPqyéT
‘·‘êà <ä+|ü‘·T\≈£î »ìà+∫q \øÏÎ Hê\T>∑T ø±fi¯ó¢, Hê\T>∑T #˚‘·T\‘√
yÓ’<ä´ Á|ü|ü+#êìøÏ ˇø£ ø=‘·Ô düyê˝Ÿ $dæ]+~. X¯Øs¡+˝Àì $$<ÛäuÛ≤>±\T,
yê{Ï ìsêàDÁø£eT+˝À ‘·˝…‹Ôq düeTdü´\‘√ \øÏÎ »+≥ø£e\ ‘ê\÷≈£î
‘·\uÛ≤>∑+ e÷Á‘·+ @s¡Œ&É˝Ò<äT. ø£{ÏuÛ≤>∑+˝À (ô|*«ø˘uÀHé) ìsêàD+
ndüÔe´düÔ+>± e⁄+&É≥+‘√bÕ≥T, nø£ÿ&çqT+#˚ #˚‘·T\T, ø±fi¯ó¢ n<äq+>±
@s¡Œ&É{≤ìï u…+>∑Tfi¯Ss¡T˝Àì Hêsêj·TDôV≤˝ŸÔdæ{° N|òt yÓT+{≤sYŸ &Üø£ºsY
X¯s¡DY mdt. bÕ{Ï˝Ÿ H˚‘·è‘·«+˝Àì ì|ü⁄DT\ ãè+<ä+ ≈£L\+≈£îwü+>±
n<Ûä´j·Tq+ #˚dæ+~. Á|ü|ü+#·+˝Àì @ ¬s+&ÉT \ø£å\ ø±qTŒ\˝À ˇø£
<ë+{À¢ e÷Á‘·y˚T dü+uÛÑ$+#˚ Ç˝≤+{Ï ns¡T<Ó’q »qHêìï bÕ{Ï˝Ÿ ãè+
<ä+ XÊÅd”Ôj·T+>± $X‚¢wæ+∫, \øÏÎ X¯Øs¡+ qT+∫ n<äq|ü⁄ bÕs¡ôd’{Ïø˘
X¯Øs¡uÛ≤>±ìï X¯ÅdüÔ∫øÏ‘·‡ <ë«sê y˚s¡T #˚j·÷\ì ìs¡ísTT+∫, qe+ãsY
6e ‘˚Bq 40 >∑+≥\ ø±\e´e~Û>∑\ X¯ÅdüÔ∫øÏ‘·‡qT ÁbÕs¡+_Û+∫+~.
‘·*¢<ä+Á&ÉT\ Ä<äTsê› >∑T]+∫ y˚πs #Óù|Œ<˚eTT+~. ô|’ô|#·Tà n+‘·
sê®rj·T düe÷»+ j·÷e‘·÷Ô <äèwæº ô|{Ϻq á Ä|üπswüHéqT düVü≤»+>±H˚
&Üø£ºsY X¯s¡DY mdt. bÕ{Ï˝Ÿ ãè+<ä+ ÇqTeT&ç+∫q Ä‘·à$XÊ«dü+‘√
ìs¡«Væ≤+∫+~. n\\≈£î n\T|ü⁄˝Ò<ä+{≤s¡T... ì»y˚T ø±e#·TÃ! ø±˙
*|üÔbÕ≥T $sêeT+ ≈£L&Ü rdüTø√≈£î+&Ü &Üø£ºsY X¯s¡DY bÕ{Ï˝Ÿ, düàsYÙ
Vü‰dæŒ≥˝Ÿ yÓT&çø£˝Ÿ düØ«ôddt &Ó’¬sø£ºsY &Üø£ºsY ªjÓTTVü‰qHé C≤Héμ, ns√úô|&ç
wæj·THé &Üø£ºsY dæ. #·+Á<äX‚KsY 6e ‘˚B sêÁ‹ 2 >∑+≥\ 15 ì$TcÕ\
es¡≈£L ìs¡«Væ≤+∫q Ä|üπswüHé˝À \øÏÎ X¯Øs¡+ qT+∫
fi‚¢.. dü]>±Z Hê\T>∑T >∑+≥\ ‘·sê«‘· ` ~∏j˚T≥sY yÓ\T|ü*øÏ
e÷qe‘·
n<äq|ü⁄ ø±fi¯ó¢, #˚‘·T\qT $»j·Te+‘·+>±
‘=\–+#ês¡T. #ê˝≤ øÏ¢wüºyÓTÆq á <äX¯˝À \øÏÎ
X¯ØsêìøÏ e⁄+&˚ yÓqTï|üPdü, @ e÷Á‘·+ <Óã“‹q≈£î+&Ü, n<äq|ü⁄ X¯Øs¡
uÛ≤>±\qT ‘=\–+#·>∑*–q yÓ’<ä´ ãè+<ëìøÏ, ô|*«ø˘uÀHé ÁbÕs‘·+˝À
>∑+<äs¡>√fi¯+>± ì]à‘·yÓTÆe⁄qï meTTø£\ dü+øÏ¢wüº‘· ø=+‘· düyê˝Ÿ>±H˚ |ü]D
$T+∫+~. eT<Ûä´˝À ø±ùd|ü⁄ ` \øÏÎ s¡ø£Ôb˛≥T (_|æ)˝À ôV≤#·TÑ·>∑TZ\T
≈£L&Ü ø£qT>=qï &Üø£ºs¡T¢, ‹]– _|æ n<äT|ü⁄˝ÀøÏ e#˚Ã+‘· es¡≈£L Ä|ü
πswüHéqT ì*|æy˚XÊs¡T.
á <äX¯˝ÀH˚ &Üø£ºsY jÓTTVü‰qHé C≤Hé, $T–*q ãè+<ëìï ñ‘Ô̊»|üs¡Tdü÷Ô..
\øÏÎ _.|æ. kÕ<Ûës¡DkÕúsTTøÏ rdüT≈£îsêe≥+˝À $X‚wüyÓTÆq ø£èwæ #˚XÊs¡T.
n<Ó˝≤ n+fÒ, ¬s|üŒyê\Ã≈£î+&Ü, ø£qï‘·+Á&çø£Hêï m≈£îÿe>±H˚ Äj·Tq
e÷ì≥sY #˚dæq $<Ûëq+ ` ìC≤ìøÏ MT&çj·÷qT ôd’‘·+ ìyÓ«s¡b˛j˚T˝≤
#˚dæ+~. Çø£ ô|*«ø˘uÀHéqT n+{Ïô|≥Tº≈£îì e⁄+&˚ düTì•‘·yÓTÆq #·s¡à+˝À
e⁄+&Ée\dæq ª{Ïdü÷´μ\T, X¯Øs¡+ qT+∫ y˚s¡T #˚dæq n<äq|ü⁄ uÛ≤>∑+˝À
e⁄+&É{≤ìï &Üø£ºsY #·+Á<äX‚KsY ø£qT>=Hêïs¡T. yÓ+≥H˚ q÷´s√düs¡®q¢qT,
ô|&çj·÷Á{Ïø˘ düs¡®q¢qT nÁ|üeT‘·Ô+ #˚dæq &Üø£ºsY jÓ÷Vü‰qHéC≤Hé, &Üø£ºsY
#·+Á<äX‚KsY \øÏÎ X¯Øs¡+qT+∫ ‘=\–+∫q bÕs¡ôd’{Ïø˘ uÛ≤>±\˝Àì düJe
ø£D≤\T ({Ïdü÷´\qT) |üP]Ô ˝Òãπs≥Ø yê‘êes¡D+˝À, \øÏÎ ô|*«ø˘uÀHé
<ä>∑Zs¡>± neTπsà Á|üÁøÏj·TqT sêÁ‹ 12 >∑+≥\ 30 ì$TcÕ\ ‘·sê«‘·
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ç~ ì»+>± n<äT“¤‘·+... m+<äTø£+fÒ, Ä {Ïdü÷´\T
˝Òì<˚, \øÏÎ øÏ&ûï\ (eT÷Á‘·|æ+&Ü\) e´edüú |üì#˚j·T≥+ ÁbÕs¡+_Û+#·<äT.
<ëìï Ä<Ûës¡+>± #˚düT≈£îH˚ \øÏÎ q&Ée&É+, #·Ts¡T>±Z ø£<ä\&É+ ˝≤+{Ï
kÕ<Ûës¡D X¯Øs¡ ÁøÏj·T\≈£î HÓeTà~HÓeTà~>± n\yê≥T |ü&Ü*... düeTj·T+
#·÷ùdÔ sêÁ‹ ˇ+{Ï>∑+≥qïs¡.. n+fÒ n|üŒ{ÏøÏ Ä|üπswüHé yÓTT<ä˝…{Ϻ dü]>±Z
18 >∑+≥\T... \øÏÎøÏ Ç~ Jeqàs¡D düeTdü´ nsTT‘˚... yÓ’<ä´ ãè+<ëìøÏ
Ä‘·à$XÊ«kÕìøÏ m<äT¬s’q düyê˝Ÿ! nsTT‘˚, n+‹eT+>± yÓ’<äT´\ n+øÏ‘·
uÛ≤e+ $T[‘·yÓTÆq Ä‘·à$XÊ«düy˚T ¬>*∫+~. dü]>±Z 4 >∑+≥\ ÁbÕ+‘·+˝À,
n+fÒ Ä|üsπ wüHé yÓTT<ä˝{
… qºÏ 21 >∑+≥\ ‘·sê«‘· Ä 36 eT+~ yÓ<’ ´ä ãè+<ä+
‘=\–+∫q X¯Øs¡ uÛ≤>∑+ qT+∫ rdæ, neT]Ãq {Ïdü÷´\‘√ \øÏÎ øÏ&ûï\˝À
kÕ<Ûës¡DkÕúsTT HÓ\ø=+~! øÏ&ûï\T n+<ä]˝À e÷~πs |üì#˚j·T≥+
yÓTT<ä˝…{≤ºsTT... Ç~ yÓ’<ä´ãè+<ëìï nãT“s¡ |ü]∫q düìïy˚X¯+... &Üø£ºsY
X¯s¡DY bÕ{Ï˝Ÿ e÷≥˝À¢ #ÓbÕŒ\+fÒ, j·÷e‘Y yÓ’<ä´C≤‹ |ü~\+>± <ë#·T
ø√e\dæq ø£\˝≤+{Ï ì»+.
n|üŒ{Ï<ëø± Ä|üπswüHé ~∏j˚T≥sY˝À &Üø£ºs¡¢ ñ#êä«dü, ìXÊ«dü\T, dü]®ø£˝Ÿ
kÕe÷Á– #·|ü
 e÷qe‘·
Äs√∆ô|&çø˘ ø£q‡˝…º+{Ÿ &܈ˆ #·+Á<äX‚KsY
e∫Ãq Vü‰dæŒ≥˝Ÿ N|òt &Üø£ºsY X¯s¡DY bÕ{Ï˝Ÿ,
ìÁ<äø±∫ y˚∫e⁄qï ˇø£]<ä›s¡T MT&çj·÷ Á|ü‹
ì<ÛäT\‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷.. ª \øÏÎ düs¡®Ø |ü≥¢
|üP]Ô dü+‘·è|æÔ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. Áπ>{Ÿ... Ç|üŒ{Ï
es¡≈£L uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀH˚ »s¡>∑ì ˇø£ ns¡T<Ó’q
düs¡®ØøÏ ‘·eT Vü‰dæŒ≥˝ŸqT y˚~ø£>± #˚düT≈£îqï
Hêsêj·TD ôV≤˝ŸÔdæ{° 7e ‘˚B ‘Ó\¢yês¡T
C≤eTTq ˇø£ ÄXÊeVü≤yÓTÆq ñc˛<äj·÷ìï
ÄVü‰«ì+∫+~. 6e ‘˚B sêÁ‹ 11>∑+≥\
es¡≈£L n+‘·sê®rj·T, C≤rj·T MT&çj·÷ Á|ü‹
ì<ÛäT\‘√ dü+<ä&ç>± e⁄qï Vü‰dæŒ≥˝Ÿ ÁbÕ+>∑
D+, ‹]– 7e ‘˚~ ñ<äj·÷H˚ï &Üø£ºs¡¢ ãè+
<ä+ #˚ùd ñ‘ê‡Vü≤|üP]‘· Á|üø£≥qø√dü+ m<äT
s¡T #·÷&É&+É ÁbÕs¡+_Û+∫+~. m|ü⁄&Ó|⁄ü &Ü nì
<˚X¯+ j·÷e‘·÷Ô m<äTs¡T#·÷düTÔqï Áô|dtø±qŒ
¤ ¬ s Hé ‡ ñ<ä j · T + 11 >∑ + ≥\ ÁbÕ+‘· + ˝À
yÓTT<ä˝…’q|ü⁄&ÉT ` &Üø£ºsY X¯s¡DY bÕ{Ï˝Ÿ eT+Á<ä
dü«s¡+‘√ ªÄ|üπswüHé dü¬ø‡dtμ nì #˚dæq >∑+;Ûs¡
Á|üø≥ £ q≈£î eTT+<ädTü >Ô ± MT&çj÷· Á|ü‹ì<ÛTä \T
ø£˝≤\T e~˝Òj·T>±, ¬øy˚TsêyÓTHé ¬øy˚Tsê\T
|üø£ÿq ô|{Ϻ eTØ ø£s¡‘êfi¯<Ûä«qT\T #˚XÊs¡T.
ne⁄qT ˇø£ $»j·T+ eTq kı+‘·yÓTÆ+~!
\øÏÎ n+<äs¡T #·+{Ï|æ\¢\ e÷~πs, eT∞¢
neTà ˇ&çì ÄkÕ«~+#·{≤ìøÏ $ÁXÊ+‹
15
2
ne÷à ! qHÓ
ï ‘·
T ø
Ô √..!
7 >∑+≥\bÕ≥T Ä|üsπ wüHé ~∏jT˚ ≥sY˝À düsØ®¡ \ eT<Û´ä >∑&|ç qæ Ä ∫Hêï]øÏ ãVüQXÊ n‹ ‘=*kÕ] ø±e#·TÃ...
neTà ˇ&ç ‘ê\÷≈£î yÓ#÷ ì Äràj·TdüŒs¡Ù nìï >∑+≥\bÕ≥T n<äèX¯´+ ø±e&É+! ø±˙, Ä ∫{Ïbº ı{Ϻ e÷≥\
ãT&É‘≈· î£ ns¡T<Óq’ düsØ®¡ <ë«sê |ü⁄qs¡q® à Á|ükÕ~+∫q 36eT+~ ìcÕí‘T· ˝…q’ yÓ<’ Tä ´\ nãT“s¡ |ü]#˚ Á|ü‹uÛÑ
eTT+–≥ \øÏàå ‘·*¢ #ÓeT]Ãq ø£fi‘¢¯ √ #˚‘T· \T CÀ&ç+#·&+É ` u…+>∑fiS¯ s¡T ªdüŒsYÙμ Vü‰dæŒ≥˝Ÿ˝À Ä ø£D å ≤q e⁄qï
n+<ä] Vü≤è<äj·÷\qT ãs¡TyÓøÏÿ+∫q dü+|òüT≥q! nsTT‘˚ n+‘·≈£î $T+∫q eTs√ düìïy˚XÊìï e÷Á‘·+
me¬sH’ ê |ü~\+>± <ë#·T≈£îì rsê*‡+<˚ n+fÒ n‹X¯j÷Ó øÏÔ ø±<˚y÷Ó ! Ä|üsπ wüHé »]–q 54 >∑+≥\ ‘·sê«‘·
` Ç+f…ì‡yé πøsY j·T÷ì{Ÿ (◊dæj·TT) qT+∫, n+<äTHê yÓ+{Ï˝Ò≥sY MT<äTqï ‘·q ¬s+&˚fi¢̄ ∫Hêï] \øÏåàì
<ä÷s¡+ qT+#˚ #·÷dæq Ä ø£qïù|>∑T m+‘·>± ‘·|+æ ∫ e⁄+≥T+<√ ø£<ë! dü]>±Z s¬ +&ÉT s√E\ ‘·sê«‘· ` n+fÒ
X¯ìyês¡+ Hê&ÉT ‘·q ‘·*¢ |üPq+qT #·÷&É>±H˚, m‘·TÔø√yê
ne÷à n+≥÷ e÷s¡+ #˚dæq Ä ∫{Ϻ #˚‘·T\T ø£<ä*ø£
#·÷|üs¡T\qT ÇfÒº ø£{Ϻ |ü&˚dæ+~. nsTT‘˚ ‘·q #·+{Ï_&ɶ
ªH√q÷μ (\øÏÎ eTT<äTù› |s¡T)ì Äø£D å +˝À e÷Á‘·+ yÓ[¢ n≈£îÿq
#˚sT¡ Ãø√e&ÜìøÏ Ä ‘·*¢ kÕVü≤dæ+#·˝øÒ b£ ˛sTT+~. &Üø£sº ¢¡ dü\Vü‰
y˚Ts¡≈£î n|üŒ{ÏøÏ ‘·e÷sTT+#·T≈£îqï |üPq+, Ä~yês¡+ ñ
<äj÷· q ‘·q _&ɶ \øÏΑ√ ªdüŒsYÙμ Vü‰dæŒ≥˝Ÿ ◊dæjT· T˝À s¬ +&ÉT
>∑+≥\bÕ≥T >∑&çù|dæ+~.
n+<äT≈£î ‘·*¢ |üPq+ rdüT≈£îqï C≤Á>∑‘·Ô\ >∑T]+∫ y˚πs
#Ó|Œü qø£ÿsπ <¢ Tä ! |üP]Ô yÓ<’ ´ä |üsy¡ TÓ qÆ dü+s¡øD
å£ e⁄qï >öqT <Û]ä +∫
eTØ ◊dæj·TT˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫q |üPq+, &Üø£ºs¡T¢ #Ó|æŒq nìï
C≤Á>∑‘\ Ô· ÷ bÕ{Ï+∫+~. dü]>±Z ñ<äjT· + 10 >∑+≥\≈£î \øÏÎ
u…&é |üø£ÿ≈£î #˚]q |üPq+, ÄyÓT #˚‘·T\qT Ä]Ô>± düŒè•+
∫+~! ‘·*¢ düŒs¡Ù ø√dü+ n˝≤¢&TÉ ‘·Tqï \øÏÎì Vü≤‘·TøÔ √e&ÜìøÏ
|üPq+ Ä‘·è‘·‘√ m<äTs¡T#·÷düTqï|üŒ{Ïø°, \ø°Î X¯ØsêìøÏ
Ç+ø± n‘·T≈£îÿH˚ e⁄qï ≥÷´ãT\T, ◊$˝…’qT¢, e÷ì≥]+>¥ dædüºyéT e+{Ï |ü]ø£sê\ ø±s¡D+>±, ÄyÓT
‘·qqT ‘êqT ì\Te]+#·T≈£î+~. ª\øÏÎ qT+∫ á |ü]ø£sê\ìï+{Ï˙ y˚sT¡ #˚jT· &ÜìøÏ eT] ø=+‘· düeTj·T+
|ü≥ºe#·TÃμqì düŒsYÙ Vü‰dæŒ≥˝Ÿ N|òt yÓT+{≤sY &Üø£ºsY X¯s¡DY mdt bÕ{Ï˝Ÿ #ÓbÕŒs¡T. ¬s+&ÉT >∑+≥\bÕ≥T ‘·q
_&ɶ‘√ >∑&ç|æq Äq+<ä+ ‘ê\÷≈£î ñ˝≤¢dü+ |üPq+˝À ‘=DÏøÏdü˝≤&ÉT‘·T+fÒ, eT÷&ÉT s√E\ ‘·sê«‘· ‘·*¢
‘·q #Ó+‘˚ ≈£Ls√Ãe&É+‘√ Ä |üdæ<ëì yÓ÷eTT˝À yÓsTT´ edü+‘ê\T |üPdæq+‘· yÓ\T>∑TqT ‘Ó∫Ãô|{Ϻ+<äì
&Üø£sº Y X¯sD¡ Y mdt bÕ{Ï˝Ÿ ñ<˚«>∑+>± #Ó|Œü ≥+, ì»+>± \øÏÎ|ü≥¢ Äj·Tq≈£îqï nbÕs¡yTÓ qÆ ÁX¯<ë∆qTsê>±\≈£î
n<ä+› |ü{+ºÏ ~! n+‘˚ø±<äT ` \øÏÎøÏ Ç#˚à eT+<äT\T, Ç+C…øqå£ q¢ T &Üø£sº T¡ ¢ Ç|ü⁄&ÉT Áø£yT˚ |” ‘·–dZ ÷ü Ô edüTHÔ êïs¡T.
nìï+{ÏøÏ $T+∫ Çìï s¡ø±\ Ç+C…øqå£ q¢ T ‘·≥Tº≈î£ H˚ X¯øÔÏ \øÏÎøÏ e+≥ ã≥º&+É n+<äØï $düàj·÷ìøÏ >∑T]#˚k˛Ô+~.
n+‘˚ø±<äT kÕ<Ûës¡D ÄVü‰s¡yÓTÆq bÕ\T, >∑T&ÉT¢ ≈£L&Ü rdüTø√>∑\T‘·Tqï \øÏÎ X¯Øs¡+ ‘ê\÷≈£î ÁøÏj·T\˙ï
≈£L&Ü düC≤e⁄>±H˚ e⁄Hêïj·Tì Äs√úô|&çø˘ düsH®¡ é #·+Á<äXK ‚ sY #ÓbÕŒs¡T. nìï+{Ïø° $T+∫q ]©|òt @$T≥+fÒ
rdüT≈£î+{À+~. yÓ’<√´ ªHêsêj·TD Vü≤]:μ
nqï ô|<ä›\ e÷≥qT ì»+ #˚dü÷Ô Hêsêj·TD
ôV≤˝ŸÔdæ{° #˚dæq á n|üPs¡« Á|üjÓ÷>∑+ ‘ê\÷
≈£î $»j·T>±<Ûä˝À bÕ˝§Zqï ‘·q düVü≤#·s¡
yÓ’<äT´\qT ù|s¡T ù|s¡Tq |ü]#·j·T+ #˚dæq
X¯s¡DY bÕ{Ï˝Ÿ ‘·q $qÁeT‘·qT ˇ~›ø£>± #ê≥T
≈£îHêïs¡T. n<äT“¤‘ê\T #˚j·T≥yÓTTø£ÿfÒ ø±<äT
` \øÏÎ øÏ&ûï\ e´edüú n<äT“¤‘·+>± |üì#˚j·T≥+! Ç|ü&ÉT Ç+ø£ $T–*+<ä˝≤¢ ˇø£ÿfÒ.
|üPq+, X¯+uÛÑT\ ∫Hêï] ªH√q÷μ≈£î ÄVü‰«q+ |ü\ø£≥+ ø√dü+ j·÷e‘Y Á|ü|ü+#·eT+‘ê m<äTs¡T #·÷k˛Ô+~!
yÓ<’ ´ä #·]Á‘· ‘ê\÷≈£î n<äT“¤‘ê\ |ü⁄≥≈£î, ã+>±s¡T ‘ê$ n_“q u…+>∑fiS¯ s¡T yÓ<’ ´ä Hêsêj·TDT\≈£î |ü⁄+U≤qT
|ü⁄+U≤\T>± n+<äT‘·Tqï n_Ûq+<äq dü+<˚XÊ\T yê]øÏ eT]ìï ãs¡TyÓq’ u≤<Û´ä ‘·\qT ø£≥uº ≥ … uº À‘·THêïsTT.
ì»y˚T... BbÕe[Hê&ÉT »ìà+∫q \øÏÎ, dü]>±Z BbÕe[øÏ ¬s+&ÉTs√E\eTT+<˚ |üPq+, X¯+uÛÑT\≈£î ‘·q
|ü⁄qs¡q® à ‘ê\÷≈£î ªBbÕe[μì ‘Ó∫Ãô|{Ï+º ~ Vü‰´{≤‡|òt ≥T ªdüŒs¡Ùμ Ä düŒs¡Ù˝Àì yÓ#÷ <äq+ n˝≤π> ø=qkÕ>±\ì
Ä•<ë›+.
 16 e÷qe‘·
|ü–*q n<ä›+
$T˙ d”]j·T˝Ÿ ` e#Ã̊ düs∫ø£ qT+&ç..
Ç~ ˇø£ n‹e n+‘·s+¡ >∑+....
ˇø£ Á|üeT<ä eTÚqsê>∑+....
ø£&É* ø£&ÉT|ü⁄q »ì+#˚ ñô|Œq˝À
ñyÓ«‘·TÔq m–ùd n–ïC≤«\\TqïfÒº....
á eì‘· eT~˝À ` dü+|Á <ü ëj·÷ìï n~Û>$∑ T+∫
#˚dqæ |Á j ü ÷Ó >±\ ‘ê\÷≈£î
düyêfi¯¢qT n~Û>∑$T+∫q dü+‘·è|æÔì kı+‘·+ #˚düT≈£îqï Ä‘·à$XÊ«dü+ |üXÊÑêÔ|ü+ s¡>∑T\T‘√+~!
ø£fi¯¢˝À ‘=DÏøÏdü ˝≤&ÉT‘·T+&É>± &Üø£ºsY #·+Á<äX‚KsY >∑+;Ûs¡+>± #Ó|æŒq ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ]˝ÒwüH釽À m<äT¬s’q bıs¡bı#êÃ\ ø±s¡D+>± `
ˇπø ˇø£ÿ yêø£´+ eT∞¢ n+<ä] <äèwæº˙ Äø£≥Tº≈£î+~μ. düe÷C≤ìøÏ ìs¡«#·Hêìï ‹s¡>∑ sêdüT≈£îqï á kÕ|òtºy˚sY Ç+»˙sY...
\øÏÎ |ü]|üPs¡í+>±, n+<äs¡T |æ\¢\ e÷~πs yÓ\T|ü* Á|ü|ü+#·+‘√ nqTdü+
dü+Á|ü<ëj·T|ü⁄ |üs¡<ë\qT #Û̊~+#·≥y˚T qe´‘· nqT≈£î+~!
<Ûëq+ ø±e{≤ìøÏ |ü~|üHÓï+&˚fi¯ó¢ e´e~Û |ü≥ºe#·TÃqH˚ yÓ’<ä´|üs¡yÓTÆq
Ä u≤≥˝À m<äT¬s’q bÕ¢dæºø˘ qe⁄«\H˚ Hê>∑]ø£‘· nì uÛ≤$+∫+~!
n+#·Hê\qT Äj·Tq C≤‹ eTT+<äT+#ês¡T. nsTT‘˚ \øÏÎøÏ e∫Ãq
nbÕj·Ty˚TMT ˝Ò<äì ≈£L&Ü Äj·Tq uÛÑs√kÕ Ç#êÃs¡T. Ç|ü
&ÉT \øÏÎ |ò*ü ‘·+... Çwü|º &ü qç e´øÏøÔ Ï øÁ y£ T˚ |” <ä÷s¡eTÚ‘·÷... n+~e∫Ãq eT>∑yê&ç
neTà yÓ#·Ãì #˚‹ düàs¡Ù≈£î #·ø£ÿ>± Á|ü‹düŒ+~k˛Ô+~. Hêqï Äràj·T+>± bı+<˚ Äq+<äeTqT≈£î+≥÷... dü+kÕÿs¡ |ü‘q· |ü⁄≥+#·T\≈£î #˚sT¡ ≈£î+~...
m‘·TÔ≈£î+fÒ, Äj·Tq #˚‘·T˝À¢ ˇ~›ø£>± ≈£Ls¡TÃ+&çb˛‘√+~. n+<äTπø.. rsê #·÷ùdÔ Äe* |üø£ÿq n>±<∏ä+...
X¯s¡DY bÕ{Ï˝Ÿ ãè+<ä+ ‘ê\÷≈£î #˚‹ ªdüŒs¡Ùμ≈£î eTq+ •s¡düT‡ e+∫ ‹]– yÓqøÏÿ sêe{≤ìøÏ ˇ|ü ø√ì n+‘·s+¡ >∑+...
Á|üD$T\T¢<ë+. `<˚eHé yÓsd¡ .æ .. n~ ˇø£ düã\ Je>±<Û!ä
`XË’˝Òwt
 dü+#·\q+
y˚T s¡Tq>±ìøÏ ≈£L&Ü #Ó<ä\T |ü{§º#·TÃ
nsTTHê n~ ‘ê‘êÿ*ø£y˚T ne⁄‘·T+~
düVü≤»>±+;Ûs¡´+ ø√˝ÀŒ<äT
ì+&ÉT ≈£î+&É ‘=Dø£<äqï≥Tº>±...
‘Ó\T>∑T #·\q∫Á‘· d”eT y˚Ts¡Tq>∑BÛs¡T&ÉT>±.. ª|ü⁄Hê~sêfi¯ó¢μ qT+∫
ª|ü<äàuÛÑ÷wüDYμ es¡≈£L yÓT≥TºyÓT≥÷º ˇ<äT>∑T‘·÷ m~–q düyÓ÷àVü≤q X¯øÏÔ
Äj·Tq. eT÷&ÉT <äXÊu≤›\≈£î ô|’>± ∫Á‘·d”eT˝À nÁ>±düq+ Äj·Tq<˚.
eè‹Ô, düe÷»+|ü≥¢ ‘·q u≤<Ûä´‘·qT $düà]+#·≈£î+&ÜH˚, ≈£î≥T+ã u≤<Ûä´
‘·\T ˇø=ÿø£ÿ{° HÓs¡y˚s¡TdüTÔqï düeTj·T+˝À Äj·Tq e´øÏÔ>∑‘· J$‘·+˝À
}Væ≤+#·ì ‘·TbÕqT #Ó\πs–+~. ø£+≥ ‘·&çô|{≤ºs¡T. Äy˚<äq‘√ ‘·\¢&ç
˝≤¢s¡T. X¯Sq´+˝ÀøÏ #·÷dü÷Ô ‘·q˝À ‘êH˚ ˇ+{]>± ≈£î$T*b˛j·÷s¡T.
ø=~›>± ‘Ó|üŒ]*¢q|ü⁄Œ&ÉT ªne÷à! ÁoC≤... qTyÓ«ø£ÿ&ÉTHêï düTK+>± ñ+
&Ü*. Hê‘√ bÕ≥T qqï_Ûe÷ì+∫, eTq ≈£î≥T+ã+ ÁX‚j·TdüT‡ ø√s¡T≈£îH˚
n+<ä] ÄodüT‡\T ˙≈£î ÁosêeTs¡ø£å ø±yê*μ n+≥÷ >∑<äZ<ädü«s¡+‘√
Äj·Tq |ü*øÏq |ü\T≈£î\T #ÛêHÓ˝Ÿ‡ eTT+<äT ≈£Ls¡TÃqï m+<ä¬s+<ä]
Vü≤è<äj·÷\H√ ø£\T≈£îÿeTì|æ+#êsTT. ì»y˚T... yÓT>±kÕºsY ∫s¡+J$
ôd’‘·+ e÷qyêr‘·T&ÉT ø±<äT. Äj·Tq ≈£L&Ü ˇø£ dü>∑≥T eTìùw, n+‘·≈£î
$T+∫ dü>∑≥T ‘·+Á&˚. uÛ≤y√π>«>±\T, Áù|e÷qTsê>±\T, ã+<Ûë\T bÕXÊ
\÷, Áø√<Ûëy˚XÊ\T Äj·Tq˝Àq÷ ñHêïsTT. nø√ºãsY 17q »]–+~≈£L&Ü
n<˚.
ø±fiÀ<äj·T+...
dü]>±Z Äs√E ñ<äj·T+ 10.30 >∑+≥\≈£î yÓT>±kÕºsY ∫qï≈£îe÷¬sÔ Áo»
17
‘·+Á&çøÏ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü
ôV’≤<äsêu≤<é˝Àì Äs¡´
düe÷»+˝À •]wt uÛÑs¡
<ë«CŸ nH˚ j·TTe≈£î&çì ô|[¢ #˚düT≈£î+~. •]wt ‘·s¡|òü⁄q e∫Ãq ø=~›eT+~
ùdïVæ≤‘·T\ düeTø£å+˝À Vü≤&Ü$&ç>± »]–q á $yêVü‰ìï z #ÛêHÓ˝Ÿª˝…’yéμ
‘·s¡Vü‰˝À Á|ükÕs¡+ #˚j·T&É+‘√ ôdø£q¢˝ÀH˚ Ä yês¡Ô <ëyêq\+˝≤
yê´|æ+∫+~. ªy˚TeTT Áù|$T+#·T≈£îHêï+. ô|[¢ #˚düT≈£îHêï+. ô|<ä›yêfi¢̄≈£î
á $wüj·T+ ‘Ó*j·T<äT. ô|<ä› eTqdüT‘√ eTeTà*ï Äos¡«~kÕÔs¡ì nqT
≈£î+≥THêï+μ n+≥÷ Ä qe»+≥ MT&çj·÷ eTT+<äT Á|üø£{Ï+∫ VüQ{≤
VüQ{Ïq nC≤„‘·+˝ÀøÏ yÓ[¢b˛sTT+~. ªÄ kÕj·T+Á‘·y˚T Hêqï>±]ì ø£\TdüT
≈£îì Äos¡«#·q+ ø√s¡T‘ê+μ n+≥÷ #Ó|æŒq Áo» Ä s√CÒ ø±<äT.. Ä ‘·
sê«‘· ≈£L&Ü (Ç+‘·es¡≈£L) ‘·+Á&çì ø£\TdüT≈£îH˚ neø±XÊìï n+~|ü⁄#·TÃ
ø√˝Òø£b˛sTT+~. C≤rj·T kÕúsTT˝À MT&çj·÷ <äèwæºì ‘·eT yÓ’|ü⁄ ‹|ü⁄Œø√
e&É+.. ‘·q uÛÑÁ<ä‘·≈£î eTT|ü⁄Œ ñ+<ä+≥÷ ÄyÓT #˚dæq Á|üø£≥q\T..
»Hêìï ìyÓ«s¡|ü]#êsTT. nsTT‘˚ Áù|$T+∫q j·TTe≈£î&ç‘√ ô|[¢ #˚düT≈£î
qï|üŒ{Ï Áo» >±+;Ûs¡´+ Ä ‘·sê«‘· ªHêqï Ç+ø± |æ\e˝Ò<äT, e÷{≤¢&É
˝Ò<äT, ¬s+&ÉT ≈£î≥T+u≤\÷ ø£*dæ ]ôd|ü̧Hé @sêŒ≥T #˚ùdÔ yÓfi≤Ô+. n~
yêfi¢̄≈£î ≈£L&Ü VüQ+<ë>± ñ+≥T+~μ n+≥÷ {ÀHé&ÍHé #˚j·T&É+ #·÷ùdÔ
Ç|ü⁄Œ&ÉT ª∫s¡+J$ ø√s¡Tº˝ÀH˚ u≤˝Ÿμ ñqï≥Tº ne>∑‘·eTe⁄‘√+<äì
∫s¡+J$ n_Ûe÷qT\T n_ÛÁbÕj·T |ü&ÉT‘·THêïs¡T.
C≤rj·T MT&çj÷· <äèwæºø.Ï ...
ô|[fl nq+‘·s¡+ nC≤„‘· ÁbÕ+‘ê\≈£î ‘·s¡*b˛sTTq Áo»`•Øwt »+≥
eT÷&ÉT s√E\bÕ≥T s√&é »Øï #˚dæ >√yê MT<äT>± <˚X¯ sê»<Ûëì &Ûç©¢˝À
‘˚˝≤s¡T. n~ ≈£L&Ü ‘·eT≈£î uÛÑÁ<ä‘· ø£*Œ+#ê\+≥÷ ôV’≤ø√s¡TºqT
ÄÁX¯sTT+∫, Ä ‘·sê«‘·H˚ MT&çj÷· eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T. B+‘√ ∫s¡+J$
≈£L‘·Ts¡T Áù|eT $yêVü≤+ C≤rj·T düeTdü´>± düs‘·]+#·T≈£î+~.
‘·eT uÛÑÁ<ä‘·≈£î ‘·+Á&ç qT+∫ eTT|ü⁄Œ ñ+≥T+<äH˚ $wüj·÷ìï Áo»
düŒwüº+ #˚j·Tø£b˛sTTq|üŒ{Ïø° ‘·q ‘·+Á&çøÏ nX‚cÕ_Ûe÷qT\T ñ
Hêïs¡˙, ‘·eT ÁbÕD≤\≈£î eTT|ü⁄Œ uÛÑj·T+ ñ+<ä˙, n+<äTπø ø√s¡TºqT
ÄÁX¯sTT+#êeT˙ #Ó|üŒ>±, ‘·q≈£î u…<ä]+|ü⁄ ø±˝Ÿ‡
edüTÔHêïj·T˙ •Øwt #Ó|ü⁄Œø=#êÃs¡T. •]wt ‘·*¢
<ä+Á&ÉT\qT ‘·eT ≈£î≥T+ã
düuÛÑT´\T ø£*dæ ñeTà&ç>± z ]ôd|ü¸Hé
 18 dü+#·\q+
@sêŒ≥T #˚ j · ÷ \ì mes√ nC≤„‘· e´≈£î\ Ô Á|üyT˚ j·T+ ñ+<äì ∫s¡+J$ n_Ûe÷qT\T ø=+<äsT¡
$»„|æÔ ‘·s¡Vü‰ &çe÷+&é n_ÛÁbÕj·T|ü&ÉT‘·THêïs¡T. Áo» Ç+{Ï qT+∫ ø£≥Tºã≥º\‘√ ãj·T≥≈£î
≈£L&Ü MT&çj·÷ eTT+ e∫Ãq |æ\¢. •Øwt kÕ<Ûës¡D eT<Ûä´‘·s¡>∑‹øÏ #Ó+~q j·TTe≈£î&ÉT. eT]
<ä T +#· T ‘· ÷ e#êÃs¡ T . Çìï s√E\T M]<ä›s¡÷ Ç+‘· Ä&É+ãs¡+>± m˝≤ ñ+&É>∑*>±s¡T? \ø£å˝À¢
&Ûç©¢ dü]ÿ˝Ÿ‡˝À HÓ+ãsY Ks¡TÃ\≈£î kı$Tà∫Ã+<Óes¡T? ôV’≤<äsêu≤<é qT+∫ &Ûç©¢øÏ 8 yêVü≤Hê˝À¢
eHé ˝≤j·TsY |æ+ø° Ä e÷] yÓfi¢̄&É+, |æ+ø° Äq+<é e+{Ï r]ø£˝Òì ˝≤j·TsY n+&É #˚s¡&É+,
q+<éqT á »+≥ ‘·eT C≤rj·T MT&çj·÷‘√ á »+≥ e÷{≤¢&çq rs¡T #·÷ùdÔ nC≤„‘· Vü≤kÕÔ˝Ò
˝≤j· T sY > ± m+π > CŸ ‘Ós¡yÓqTø£ ø£<∏ä, Ád”ÿHéù|¢, &Ó’¬sø£åHé q&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡H˚ nqTe÷Hê\≈£L ‘ê$
#˚düTø√e&É+ ≈£L&Ü C≤ k˛Ô+<äì. •Øwt ‘Ó*$>± ªe÷≈£î <˚e⁄&˚ &ÉãT“\T ÇdüTHÔ êï&ÉTμ nì ø£|Œü <ë≥T
rj·T MT&çj·÷ <äèwæºì y˚XÊs¡T. Ä ª<˚e⁄&ÉTμ mes¡T? Ä <˚e⁄&ç \ø£å´+ @yÓTÆ ñ+≥T+~? {≤¬sZ{Ÿ
$|üØ‘·+>± Äø£≥Tº ≈£î+ ∫s¡+Jy˚Hê.. Çe˙ï Á|üdüTÔ‘êìøÏ düe÷<Ûëq+ ˝Òì Á|üX¯ï\T.
~. nsTT‘˚ nø£ÿ&˚ |”≥ eTT&ç |ü&ç+~. ôV’≤ ø√s¡Tº Ä<˚X¯+ y˚Ts¡≈£î... |ü⁄Hê<äT\T ø£<Tä ˝≤ÔjT· H˚...!
ôV’≤<äsêu≤<é˝À ø=‘·Ô»+≥ uÛÑÁ<ä‘·≈£î ‘·eT qT+∫ ø±˙, ‘·q ≈£î≥T+ã Ç{°e\ ø±\+˝À sêÁwüº+˝À ô|<ä› m‘·TÔq »s¡T>∑T‘·Tqï #·s¡Ã... ∫s¡+J$
düuÛÑT´\ qT+∫ ø±˙ m˝≤+{Ï Vü‰ì ñ+&É<äH˚ Vü‰MT‘√ ≈£L&çq n|òæ&É ‘·«s¡˝À sê»ø°j·T Á|üy˚X¯+ #˚j·TuÀ‘·THêïs¡˙, ø=‘·Ô bÕغ ô|≥ºuÀ‘·THêïs¡˙.
${ŸqT ‘·q ˝≤j·TsY <ë«sê |ü+|üø£ ‘·|üŒìdü] |ü]dæú‹ ∫s¡+J$øÏ ìC≤ìøÏ sê»ø°j·÷˝À¢øÏ edüTÔqï≥Tº ∫s¡+J$ ˇø£ÿ e÷≥ ≈£L&Ü #Ó|üŒ
@s¡Œ&ç+~. Ä ø£åDy˚T Á|üXÊ+‘·‘· yÓ<äT≈£îÿ+≥÷ ∫s¡+J$ nC≤„‘·d”eT\≈£î ≈£î+&ÜH˚ bı*{Ïø£˝Ÿ dü]ÿ˝Ÿ‡˝À #·\q+ yÓTT<ä˝…’+~. yêeT|üøå±\T, ˝Àø˘
|üj·TqeTj·÷´s¡T. dü‘êÔ e+{Ï bÕغ\T yÓT>±kÕºsYqT sê»ø°j·÷˝À¢øÏ sêyê\ì ÄVü‰«ìdü÷Ô
Áù|$T+#·&É+, Áù|$T+∫q yê]H˚ ô|[¢ #˚düTø√e&É+ kÕ<Ûës¡D ≈£î≥T+ Á|üø£≥q\T #˚ùdÔ, m˙ºÄsY bÕغ ô|{Ϻq|üŒ{Ï |ü]dæú‘·T\T Ç|ü⁄Œ&ÉT ˝Òeì
u≤˝À¢H˚ ø±<äT, Á|üeTTKT\ ≈£î≥T+u≤˝À¢q÷ >∑‘+· ˝À #√≥T#˚dTü ≈£îHêïsTT. eT]ø=+<äs¡T sê»ø°j·THêj·T≈£î\T $X‚¢wædü÷Ô e#êÃs¡T. {ÏÄsYmdt n~ÛH˚‘·
Áù|$T+#·&ÉeT÷ ‘·|ü⁄Œø±<äT.. ô|[¢ #˚düTø√e&ÉeT÷ ‘·|ü⁄Œø±<äT. nsTT‘˚ ¬ødæÄsY eTs√ n&ÉT>∑T eTT+<äT≈£î y˚dæ, ∫s¡+J$ bÕغ‘√ bı‘·TÔ ô|≥Tº≈£î+
ô|<ä›\qT ˇ|æŒ+∫ ø£ì«Hé‡ #˚j·T&É+˝ÀH˚ Áù|$T≈£î\ zs¡TŒ,H˚s¡TŒ ñ+ {≤eT˙, ‘=* nôd+;¢ düe÷y˚XÊ˝À¢H˚ nôd+;¢˝À ‘Ó\+>±D≤≈£î nqT
≥T+<äì. düVü≤»+>±H˚ Áù|eT $yêVü≤+ Á|ükÕÔeq e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT Á|ü‹ ≈£L\+>± rsêàq+ Á|üy˚X¯ô|&É‘êeTHêïs¡T. uÛ≤$ eTTK´eT+Á‹ ∫s¡+Jy˚
‘·+Á&ç yÓTT<ä{À¢ ‹s¡£kÕÿs¡ uÛ≤e+‘√H˚ #·÷&É≥+ ø±eTHé. ≈£L‘·Ts¡T ìs¡í qqï n+‘·sês¡ú+ Äj·Tq e÷≥˝À¢ <√´‘·ø£yÓTÆ+~. á Áø£eT+˝À ∫s¡+J$
j·T+˝À |ü]D‹ ñ+<√ ˝Ò<√, ˇø£ y˚fi¯ ÄyÓT ìs¡í ≈£î≥T+ã+˝À es¡Tdü>± ‘·˝…‘·TÔ‘·Tqï |ü]D≤e÷\T πøe\+
j·T+˝À bıs¡bÕ≥T ñ+fÒ ø£qïyê]>± ‘êeTT ‘·≥Tºø√ Äj·Tq sê»ø°j·T Á|üy˚XÊìï ìs√~Û+#˚ Áø£eT+˝À »s¡T>∑T
>∑\e÷ nì ô|<ä› yêfi¯ó¢ Ä˝À∫+#·&ÉeT÷ ø£<äT›. #·]Á‘· ‘·Tqïy˚qì ø=+<äs¡T n_ÛÁbÕj·T+ e´ø£Ô+ #˚düTÔHêïs¡T.
≈£L&Ü Ç+<äT≈£î kÕøÏå. Ç+~sê>±+BÛ |òæs√CŸqT ô|fi¢̄sTTq |ü<˚fi¢̄ ‘·sê«‘· |üeHé ‘=* $yêVü≤+ πødüT ãj·T
#˚düTø√e&ÜìøÏ HÓÁVüA Ä ‘·sê«‘· |òæs√CŸqT >±+BÛ ≥≈£î sêe&É+, Áo» Áù|eTqT ô|[¢es¡≈£L q&ç|æ+#·&É+
<ä‘·Ô‘· #˚düT≈£îqï ‘·sê«‘˚ yêfi¢̄ ô|[¢øÏ Á^Hédæ>∑ï˝Ÿ Ç#êà Ç+<äT˝À uÛ≤>∑y˚Tqì yês¡+≥THêïs¡T.
s¡T. k˛ìj·÷>±+BÛ‘√ sêJyé |ü]Dj·T+ K+&Ü‘·s¡ Áo» ñ<ä+‘·+˝À Ç+‘·es¡≈£L »]–q |ü]D≤e÷\T ∫s¡+
$yêVü≤y˚T. Á|æj·÷+ø£ >±+BÛ sêãsY¶ e<Û̊sêqT ôd’‘·+ J$ ≈£î≥T+u≤ìï rÁe+>± ø£*∫y˚dæq $wüj·T+ ø±<äq˝Ò+. Äj·Tq
eT‘ê+‘·s¡ $yêVü≤y˚T #˚düT≈£î+~. ∫s¡+J$øÏ ‘·q Áù|eTqT >∑÷]à Áo» ‘·<äT|ü] ÁbÕC…≈£îº\˙ï eT÷\q |ü&ܶsTT. ÁoeT‹ düTπsK Äs√>∑´+ ø°åDÏ+
#Ó|æŒ+<ë ˝Ò<ë nH˚~ πøe\+ ≈£î≥T+ã |üs¡yÓTÆq e´eVü‰s¡+. Áo» ∫+<äH˚ yês¡Ô\÷ edüTÔHêïsTT. nqïj·T´`e~q\ ìπs«<ä+ #·÷dæ |üeHé
ô|<ä›\ nqTeT‹ ˝Ò≈£î+&Ü ô|[¢ #˚düT≈£îqï{Ï qT+∫ ‘·˝…‹Ôq |ü]D≤ ø£˝≤´DY ˙s¡T>±] b˛j·÷s¡T. ≈£î≥T+ã e´eVü‰sê\ ô|<ä› n\T¢ ns¡$+<é
e÷\T e÷Á‘·y˚T »HêìøÏ ‘Ó\TdüT. &Ûç©¢ qT+∫ ª‘·+Á&ç‘√ e÷{≤¢&Ü.. ôd’‘·+ @MT #˚j·T˝Òì ìdü‡Vü‰j·T dæú‹˝À |ü&ܶs¡T. ‘·+Á&ç ø±s¡D+>±
Äj·Tq Äos¡«~+#ês¡Tμ nì ˇø£kÕ], ªôV’≤<äsêu≤<é e∫ÃHê |ü{Ϻ+#·T e∫Ãq ôd\Áu…{° kÕº≥dt ø√dü+ Çø£ yÓ+|üsê¢&É≈£î+&Ü l» |ü_¢dæ{°øÏ
ø√˝Ò<Tä .. Hêqï‘√ Ç+ø± e÷{≤¢&˝ É <Ò Tä μ nì eTs√kÕ] Áo» #ÓãT‘·T+&É≥+
<ä÷s¡+>± ñ+&Ü*. dü+j·T eTHêìøÏ $T+∫q Äj·TT<Ûä+ ˝Ò<äT ø£<ë!
#·÷ùdÔ @~ ì»yÓ÷ me]ø° ‘Ó©ì |ü]dæ∆‹. Ç|üŒ{Ïπø ‘·q dü+j·TeTq+ <ë«sê ô|<ä›]ø±ìï ì\u…≥Tº≈£îqï ∫s¡+J$
‘Ós¡yÓqTø£ <äs¡Ùø£‘·«+... dæ+|ür bòÕ´ø£ºsY qT+∫ ≈£L&Ü »q+ Vü≤è<äj·÷\qT ¬>\T#·T≈£îHêïs¡T.
∫s¡+J$ ≈£îe÷¬sÔ Áù|eT $yêVü≤+ yÓqTø£, Ä ‘·sê«‘· Ä »+≥ &Ûç©¢ m{§NÃÄj·Tq ø√\T≈£îì e÷eT÷\T eTìwæ ø±e&ÜìøÏ eTs√ ¬s+&ÉT
yÓfi¢̄&É+, \ø£å˝À¢ |ò”E rdüT≈£îH˚ ˝≤j·TsYqT @sêŒ≥T #˚düTø√e&É+, s√Eø√ eT÷&ÉT HÓ\\T |ü{§º#·TÃ. Á|ür düeTdü´≈£L |ü]cÕÿs¡+ ñqïfÒº... nìï
ôVA≥˝Ÿ˝À ãdü#˚j·T&É+ e+{ Á|ür n+X¯+ yÓqTø£ >±j·÷\≈£L düe÷<Ûëq+ ø±\y˚T. `Ä<ä÷] yÓ+ø£fXÒ «¯ s¡sêe⁄
 20
lsêeTT&ÉT Áø°.|üP. 5114, »qe] 10q
»ìà+#ê&Éì |ü]XÀ<Û≈ä î£ \T &ç.ø¬ .Vü≤] |ü⁄sê
edüTÔ`K>√fi¯ XÊÁdüÔ ìj·Te÷\qT ñ|üjÓ÷
–+∫, sêe÷j·TD+˝À sêdæq |òüT≥q\
Ä<Ûës¡+>± ìs¡ísTT+#ês¡T. #ÓHÓ’ï˝Àì
uÛ≤s¡‘Y C≤„Hé dü+düú e´ekÕú|üø£ Á≥d”º,
ø±HÓ‡|ü⁄º´˝…’»sY>± |üì#˚düTÔqï Vü≤] uÛ≤s¡rj·T
|ü⁄sêD≤\˝À e]í+∫q |ü⁄sê‘·q uÛ≤s¡rj·T
|òüT≥q\qT XÊÁd”Ôj·T kÕ<ÛäHê\ düVü‰j·T+‘√
|ü]XÀ~ÛdüTÔHêïs¡T. ªsêe÷j·TD+˝À yÓ\¢&ç+
∫q |òüT≥q\ dü+<äs¡“¤+>± ñqï Á>∑Vü≤ >∑
‘·T\T, dæú‘·T\≈£î dü+ã+~Û+∫q düe÷#ê
sêìï ø£+|üP´≥sY˝À bı+<äT|üs¡#·>±H˚ Ç+
^¢wüß ø±˝…+&ÉsY≈£î nqT>∑TD´yÓTÆq ‘˚B\qT
n~ eTq≈£î n+~düTÔ+<äìμ Vü≤] ‘Ó*bÕs¡T.
bÕ¢ìfÒ]j·TyéT nH˚ kÕ|òtºy˚sY düVü‰j·T+‘√
K>√fi≤ìøÏ dü + ã+~Û + ∫q >∑ D ≤+ø±\qT
˝…øÏÿkÕÔs¡T.
|ü⁄wüÿs¡ uÛÑ{≤ï>∑sY |ü⁄düÔø£+ ªlsêeTTì j·TT>∑
j·TTπsø±
Áø°düTÔ |üPs¡«+ ø±˝≤ìï >∑DÏ+#·&É+μ nH˚ |ü⁄düÔø£+ Ä<Ûës¡+>±
sêeTTì J$‘·ø±\+˝À »]–q dü+|òüT≥q\
»qe] 10, 5114Hê&ÉT ø±˝≤ìï ns¡ú+ #˚düTø√e#·Ãì Vü≤] ‘Ó*bÕs¡T.
˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+, |ü{≤º_Ûùwø±ìï ‘·´õ+∫
lsêeTT&ÉT »ìà+#ê&ÉT sêeTT&ÉT, d”‘·, \ø£åàDT&ÉT 14@fi¯ó¢ ns¡D´
yêkÕìøÏ ãj·T\T<˚]‘˚, ‹]– yÓqøÏÿ e∫Ã
sêC≤´ìï bÕ*+#·eTì uÛÑs¡‘·T&ÉT ÁbÕ<Û̊j·T|ü&çq
s√EHê{ÏøÏ sêeTTìøÏ 25 dü+e‘·‡sê\T>± ìs¡í
sTT+#ês¡T. uÛÑs¡‘·T&ÉT sêeTTì ø£+fÒ ˇø£ s√E
∫qï. n+fÒ uÛÑs¡‘·Tì |ü⁄{Ϻq s√E Áø°.|üP. 5114
»qe] 11 ‘˚~. |ü{≤º_Ûùwø£ eTVü‰ |üs¡«~q+
Áø°.|üP. 5089 »qe] 4e ‘˚~.
ªsêe÷j·TD+˝À e]í+∫q |ü\T dü+|òüT≥q\≈£î,
<ëì Á>∑Vü≤ dæú‘·T\≈£î eT<Ûä´ #ê˝≤ ø£∫Ñ·‘·«+
ñ+~. nsTT‘˚ $$<Ûä dü+|òüT≥q eT<Ûä´ ø±\+
n+‘·sê∆qeTe⁄‘√+~. ø±\ìs¡íj·T+ ø√dü+ |ü⁄sê
edüTÔ`K>√fi¯ XÊÁdÔü ìj·÷e÷\≈£î dü+ã+~Û+∫q
|ü<ä∆‘·T\qT ñ|üjÓ÷–+#êqìμ Vü≤] ‘Ó*bÕs¡T.
sêeTTì »qà~HêìøÏ dü+ã+~Û+∫q sêe÷j·TD
$esê\qT (|ü⁄qs¡«düT qø£åÁ‘·+˝À |ü⁄{Ϻq) 27
qø£åÁ‘ê\T, @&ÉT Á>∑Vü‰\ >∑‘·T\qT $X‚¢wæ+∫q |òü*‘·+>± sêeTTì
»qà~Hêìï >∑DÏ+#·>∑˝≤Zqì Äj·Tq ‘Ó*bÕs¡T. Ç˝≤+{Ï ˝…ø£ÿ\ ø√dü+
<ë<ë|ü⁄ 50 <ëø± bÕ¢ì{À]j·T+ kÕ|òtºy˚sY\T ñHêïsTT. Á|ü‹ kÕ|òtºy˚sY
ˇø£ Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq n+#·Hê\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~. $XÊ«+‘·sêfi≤˝À¢ì
ø=ìï K>√fi¯ n+XÊ\qT ˝…øÏÿ+#˚+<äT≈£î HêkÕ á kÕ|òtºy˚sYqT ñ|ü
jÓ÷–+#·T≈£î+≥T+~.
sêeTTì »qà~q+ : »qe] 10, Áø°.|üP. 5114
uÛÑs¡‘·Tì »qà~q+ : »qe] 11, Áø°.|üP. 5114
|ü{≤º_Ûùwø£ |üs¡«~q+ : »qe] 4, Áø°.|üP. 5089
yê* e<Ûä : @Á|æ˝Ÿ 3, Áø°.|üP. 5076
j·TT<ë∆ìøÏ |üPs¡«+ Vü≤qTeT+‘·T&ÉT \+ø£≈£î
yÓ[¢q ‘˚~ : ôdô|º+ãsY 12, Áø°.|üP. 5076
\+ø£ qT+&ç ‹]– e∫Ãq s√E :
ôdô|º+ãsY 14, Áø°.|üP. 5076
 ø£<∏ä 21
˝≤>± ‘·j·÷s¡T#˚dæ),y˚<äeT+Á‘ê\T #·<äTe⁄‘·÷ ø=&ÉT≈£î
#˚‘·T\ MT<äT>±.. uÛÑs¡Ô ÁX¯<ä∆>± n+‘·´ÁøÏj·T\T #˚düTÔ+fÒ
ø£&ÉT|ü⁄˝À <˚$q≥ºsTT´+~. Ç<˚Hê XÊ+‘· ø√s¡T≈£îqï~?
ns¡T+<Ûä‘·eTà eTqdüTì n‘·˝≤≈£î‘·\+ #˚dæ+~ XÊ+‘·
eTs¡D+. ‘·q J$‘·+ ‘·q ÇwüºÁ|üø±s¡+ m˝≤>∑÷ J$+#·
˝Ò<äT. ‘·q eTqdüT m+‘· ÄÁø√•+∫Hê |ü{Ϻ+#·Tø√˝Ò<äT.
Ç‘·s¡T\ ìs¡íj·T+ Á|üø±s¡y˚T n˙ï »]>±sTT. ‘·qT eTs¡DÏ+
∫q ‘·sê«‘· ‘·q X¯yêìøÏ Çìï dü‘êÿsê\T #˚j·T≈£L&É<äT Mfi¯ófl. á
ns¡T+<Ûä‹ ej·Tdü|ü&ÉT 16 $wüj·T+˝À ‘·T~ ìs¡íj·T+ ‘·q<˚ ø±yê*. ‘·q eTs¡D≤ìøÏ Ms¡+<äs¡÷
dü+e‘·‡sê\T. ô|[¢ nHêïs¡T. ‘·\e+#·T≈£îì #˚dTü ≈£î+~. @&Ü~
∫+‹+#·&É+ ‘·qøÏ nee÷qø£s¡+. n+<äTπø ˇø£s√E ≈£Ls¡TÃì eTs=ø£
‹s¡≈£îÿ+&ÜH˚ ‘·\¢sTT´+~. eTT]dæb˛j·÷s¡+<äs¡÷ nsTT<äT dü+e
ùdïVæ≤‘·Tsê* ˝≤j·TsY ø=&ÉT≈£îì |æ*|æ+∫ M\THêe÷ sêsTT+∫+~.
‘·‡sê\T ‹]π>dü]øÏ eT]<ä]› |æ\\ ¢ ≈£î ‘·\s¢ TT´+~. nq+~+#ês¡T n+
<äs¡÷. uÛÑs¡Ô n&ÉT>∑T C≤&É˝À¢ q&ÉTdü÷Ô, n‘·Ôe÷eT\ Ä<äTbÕ»„˝À¢ e⁄+≥÷ ‘·q X¯Øsêìï ‘·q Çwüº Á|üø±s¡y˚T ‘·>∑\u…{≤º\˙, X¯Øs uÛ≤>±\T @$
ñ‘·ÔeT Ç˝≤¢\ìŒ+#·T≈£î+~. ≈£î≥T+ã ô|<ä›>± nìï ìs¡íj·÷\T uÛÑs¡Ôy˚! |üìøÏe∫ÃHê nedüs¡+ e⁄qïyê]øÏ <ëq+ #˚j·÷\ì, @ Äsꓤ≥+ ˝Ò
uÛsÑ Ô¡ e#˚à es¡≈î£ eTTkÕÔãT #˚dTü ø√≈£b˛‘˚, ªø=+#Ó+ X¯óÁuÛ+Ñ >± e⁄+&ç qe⁄«‘·÷ ≈£î+&Ü n‹ e÷eT÷\T>± <äVü≤q+ #˚j·÷\ì, ˝≤+#Û·Hê\T @$ #˚j·T
e⁄+&Ü\ì ‘Ó*j·T<äT NÛNÛ nì $düT≈£îÿqï|ü⁄&ÉT eT∞¢ n˝≤+{Ï ‘·|ü ≈£L&É<äì M\THêe÷ sêdæ+~. Ç~ »]–q ø=ìï HÓ\\πø ns¡T+<Ûä‘·eTà
»s¡>∑≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô\T rdüT≈£î+~. |æ\¢\≈£î n˙ï neT]à ô|≥º&É+ Vü≤sƒê‘·TÔ>± ìÁ<ä˝ÀH˚ eTs¡DÏ+#·&É+ »]–+~. Ä M\THêe÷j˚T Ç+‘·
es¡πø ‘·q u≤<Ûä´‘·. yê] J$‘ê\ >∑T]+∫ ‘·T~ ìs¡íj·T+ uÛÑs¡Ô<˚. sê<ë∆+‘êìøÏ ø±s¡D+ nsTT+~. HêHês¡ø±\ ‘·s¡®q uÛÑs¡®q\T »]
–+‘·sê«‘· ô|<ä› ≈£L‘·Ts¡T ‘·*¢ Çwüº Á|üø±s¡y˚T »s¡>±\ì yê~+∫+~.
|æ\¢\ $wüj·T+˝À eT+∫ »]–‘˚ ‘·+Á&ç >=|üŒ ‘·q+. #Ó&ÉT »]–‘˚ X¯yêìï Vü‰dæŒ≥˝ŸøÏ ‘·s¡*+#·&É+ »]–+~. Ä ‘·sê«‘· n˙ï ns¡T+<Ûä
‘·*¢ ‘·|ü. Ç+{À¢ e⁄+&ç qTe⁄« #˚düTÔqï |òüTqø±sê´˝Ò$T{Ï? Ä e÷Á‘·+ ‘·eTà Çwüº Á|üø±s¡y˚T »]>±sTT. kÕ+Á|ü<ëj·T yê<äT\T H√fi¯ó¢ ‘Ós¡T≈£îì
#·÷düTø√ø£b˛‘˚ m˝≤ nHêïs¡T. ej·TdüT‘√bÕ≥T y=fi¯ó¢ ô|s¡T>∑T‘·T+fÒ #·÷düTÔ+&çb˛j·÷s¡T. `ø£qø£<Tä s¡Z
ªÇ+{À¢ ≈£Ls=Ãì efi¯ó¢ ô|+#·T≈£î+≥THêïe⁄ ˙ ej·TdüT yêfi¯ó¢ #·÷&ÉT.
Ç+ø± m+‘· #·˝≤ø°>±, n+<ä+>± ‹s¡T>∑T‘·THêïs√μ nH˚ yÓøÏÿ]+|ü⁄
e÷≥\T e÷eT÷\sTT b˛sTTHê >∑T+&Ó˝À >∑TqbÕ\T ~–q≥Tº>±
e⁄+&˚~. s√E\ ‘·s¡ã&ç uÛÑs¡Ô Ç+{ÏøÏ sêe&É+ e÷H˚ùdÔ yÓTT<ä{À¢ ø£+>±s¡T
|ü&çHê ‘·s¡Tyê‘· ø±s¡D+ ePVæ≤+#·>∑*–+~. ‘·qMT<ä ‘·qπø ndüVü≤´+
y˚dæ+~. ÇHêïfi¯¢ ø±|ü⁄s¡+ ‘·sê«‘· uÛÑs¡Ô Ç+‘· uÛÑj·T+ø£s¡+>± nee÷
ì+#·>∑\&Éì nqTø√ì ns¡T+<Ûä‘·eTà u≤<Ûä‘√ n˝≤¢&çb˛sTT+~. |æ\¢\
yÓTTVü≤+ #·÷düT≈£îì u≤<Ûäì ~>∑Á$T+– Áã‘·ø£&É+ H˚s¡TÃ≈£î+~. |æ\¢\T
ô|<ä›yêfi¢̄j·÷´s¡T. me«] J$‘ê˝À¢ yêfi¯ó¢ ôd{Ï˝Ÿ nj·÷´s¡T. ˇø£s√E
∫qïHê{Ï H˚d+Ôü XÊ+‘· #·ìb˛sTT+<äì‘Ó*dæ yÓ[+¢ ~. ∫e]kÕ]>± XÊ+‹ì
#·÷<ë›eTì yÓ[¢q ns¡T+<Ûä‘·eTà˝À mH√ï Ä˝À#·q\T πs¬ø‹Ô+∫+~
ùdïVæ≤‘·Tsê* eTs¡D+. ø±´q‡sY »ãT“‘√ #·ìb˛sTT+~ XÊ+‘·.
XÊ+‘·≈£î ø±´q‡sY nì ‘Ó*‡q|ü⁄&ÉT uÛÑs¡Ô m+‘· NÛ<ä]+#·T≈£îHêï&√,
eTT≥Tº≈£î+fÒ Ä ø±´q‡sY ‘·eT≈£î mø£ÿ&É n+≥T≈£î+≥T+<√qì n‘·Ô
>±s¡T, e÷eT>±s¡T, u≤eeTs¡T<äT\T m˝≤ <ä÷s¡+ ‹]π>yês√, |ü⁄{Ϻ+{Ï
yêπs rdüT≈£îyÓ[¢ m˝≤ yÓ’<ä´+ #˚sTT+#ês√, XÊ+‘· m+‘· eTH√y˚<äq≈£î
>∑Ts¡sTT´+<√ ns¡T+<Ûä‘·eTà eT]Ãb˛˝Ò<äT. ø±˙ Ç|ü&ÉT X¯e+ m<äTs¡T>±
≈£Ls¡TÃì yês¡+‘êÁù|eT ˇ\ø£b˛düTÔ+fÒ #·÷dæ uÛÑ]+#·˝Òø£ b˛sTT+~.
XÊ+‘·ì eTT‘·ÔsTT<äTe⁄>± kÕ>∑q+|ü&ÜìøÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔ+fÒ ˇfi¯ó¢
ø£+|üs¡yÓT‹Ô+~. |ü≥TºNs¡ ø£{Ϻ+∫, ˇ+{ÏøÏ |üdüT|ü⁄sêdæ, u§≥T ºô|{Ϻ,
yÓTf…º\T, |üP\T ô|{Ϻ, yÓTfiÀ¢ eT+>∑fi¯ dü÷Á‘ê\T e⁄+∫, (ô|[¢ ≈£L‘·T]
 22 ã+<Ûä+
|üs¡düŒs¡ Çwüº+ ÁbÕ‹|ü~ø£q @s¡Œ&çq dü+ ≈£î+&Ü Vü‰düº˝Ÿ‡˝À ñ+≥THêïeTì #ÓãT‘·÷
ã+<Ûä+ - düVü≤ Jeq+, eTT+<äT nH˚ø£ <ës¡T
\T+{≤sTT. @ <ë]˝À q&Ƀyê\H˚ Ä˝À#·q
cÕsYº ≥sYà |ü]dæú‘·T*ï ‘·eT≈£î nqT≈£L\+>± e÷s¡TÃ
≈£î+≥÷ düVü≤Jeq+ #˚düTÔHêïs¡T. nsTT‘˚
#ê˝≤ ns¡T<äT>± Ç+{À¢ ñ+&É≥+ á s√E˝À¢
e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT, m+#·T≈£îH˚ Á|ü‘ê´e÷ïj·÷\T
qï|ü⁄Œ&ÉT eTq eTqdüT≈£î <ä>∑Zs¡>± ñqï
<ë]ì m+#·T≈£î+{≤+. Ä <ë] n~Ûø£ dü+U≤´
≈£î\T q&ç#˚ <ë¬s’‘˚ uÀ\¶ìï ªdüb˛]ºyé dædüºyéT‡μ
ªdüVü≤Jeq+μ kÕ<Ûës¡D $wüj·T+ nsTTb˛sTT+~. Ç˝≤+{Ï
ø√e≈£î #Ó+~qyêπs l\‘·, sêVüQ˝Ÿ. nsTT‘˚
M]s¡Te⁄s¡÷ ˇπø bòÕ{¢ ˝Ÿ À ø£*dæ ñ+≥Tqï|üŒ{Ïø°
ñ+{≤sTT. ø=ìïkÕs¡T¢ dü]ô|≥Tºø=ì düs¡T›≈£î yê] Çfi¢̄˝À ‘Ó*j·T<äT. nqTø√≈£î+&Ü l\‘·
b˛e&É+˝≤+{Ï$ ñ+{≤sTT. ø=‘·Ô <ës¡T˝…’‘˚ ‘·+Á&ç |üPH˚≈£î e∫à ‘·q‘√ ¬s+&ÉT s√E\T
ªdüb˛]ºyé dædüºyéTμ ô|<ä›>± ñ+&Éø£b˛e#·TÃ. ñ+{≤s¡ì, á ¬s+&ÉT s√E\T sêVüQ˝Ÿ ùdïVæ≤
ô|[fl #˚düTø√≈£î+&Ü ø£\dæ ã‘·ø±\ì ‘·T&ÉT s¡÷yéT˝À ñ+&Ü\ì bò˛Hé #˚dæ #Ó|æŒ+~.
ìs¡ísTT+#·Tø√e≥+ Ç|ü⁄Œ&ÉT m≈£îÿ sêVüQ˝Ÿ≈£î πøe\+ ˇø£ >∑+≥ e÷Á‘·y˚T düeT
e>± ø£ì|ædüTÔHêï, ªdüVü≤Jeq+μ dü]ø= j·T+ ñ+~. Ä düeTj·T+˝ÀH˚ ‘êqT, ‘·q
‘·Ô~ ø±<äT. m|üŒ{Ï qT+#√ düVü≤Je ‘√{Ï düVü≤#·]DÏ l\‘· ø£*dæ ñ+&˚ bòÕ¢{Ÿ≈£î
Hêìï Çwüº+>± m+#·T≈£îqïyêfi¯ó¢Hêïs¡T. yÓfi≤fl*. nø£ÿ&É qT+∫ ‘·q≈£î dü+ã+~Û+∫q
n˝≤ m+#·T≈£îqïyêfi¯flqT #·÷dæ uÛÑj·T ã≥º\T, |ü⁄düÔø±\T, wüOdt, j·÷wtÁfÒ ‘·~‘·s¡
|ü & ç b˛sTTqyêfi¯ ó ¢ H êïs¡ T . yêfi¯ fl ‘√ düs¡+C≤e÷ì düs¡T›≈£îì ùdïVæ≤‘·T&ÉT Äø±wt
ùdïVü≤+>± ñ+≥÷ yêfi¯fl dü+‘√cÕ s¡÷yéT≈£î _#êD≤ e÷sêÃ*. M≥ìï{Ïø° πøe\+
\q÷, u≤<Ûä\q÷ |ü+#·T≈£îqï yêfi¯ó¢ ñ >∑+≥ e÷Á‘·y˚T düeTj·T+ ñ+~. nsTT‘˚
Hêïs¡T. ø=ìï dü+<äsꓤ\˝À á düVü≤Jeq+ n+‘·≈£î eTT+<˚ ‘·q ùdïVæ≤‘·TìøÏ bò˛Hé #˚dæ
ªcÕsY º ≥sY à μ >± ñ+≥T+~. ø=ìïkÕs¡ T ¢ ¬s+&ÉT s√E\T s¡÷yéT˝À ñ+{≤qq&É+,
ø=+‘·ø±\+ ø£*düT+&Ü\ì düVü≤Jeq+ yÓTT<ä <ëìøÏ Äø±wt z¬ø #Ó|üŒ≥+‘√ sêVüQ˝Ÿ }|æ]
˝…’Hê yê[fl<ä›s¡÷ Bs¡Èø±\+ n˝≤H˚ ø£*dæ ñ |”\TÃ≈£îì ‘·q \π>CŸ düs¡T›≈£îì ãj·T\T<˚]
qïyêfi¯óflHêïs¡T. yÓfi≤fl&ÉT. sêVüQ˝Ÿ≈£î e÷Á‘·+ Á|ü‹ Äs¡T HÓ\\
ø√kÕ] Áô|ò+&Ûé s¡÷yéTqT ÄÁX¯sTT+#·≥+ n\
Ç˝≤ düVü≤ JeHêìï m+#·T≈£îqïyêfi¯flqT #·÷dæ, yêfÒ. sêVüQ˝Ÿ ãj·T≥≈£î yÓ[¢q z >∑+≥ ‘·sê«‘·
yê] yê] H˚|ü<∏ë´\ dü«uÛ≤e+ qT+∫ #·T≥÷º ñ l\‘·, ‘·q ‘·+Á&ç‘√ ø£*dæ bòÕ¢{Ÿ≈£î e∫Ã+~.
qïyêfi¯ó¢ ª]j·÷øº̆μ ne⁄‘ês¡T. á y˚>e∑ +‘·yTÓ qÆ Ä<ÛTä ìø£ edü÷ÔH˚ m<äTs¡T>± fÒãT˝Ÿô|’ ñqï j·÷wtÁfÒqT
Jeq $<Ûëq+˝À *$+>¥ ≥T ¬><äsY s√Es√Eø° ô|s¡T &Édtº_Hé˝ÀøÏ $dæπsdæ+~. u…&és¡÷yéT˝Àq÷ n<˚
>∑T‘·Tqï z Jeq $<Ûëq+. á JeqXË’*ì m+#·T≈£îqïyê]ì <ä÷s¡+>± ‘·+‘·T. nø£ÿ&ÉTqï sêVüQ˝Ÿ dæ¢|ü¢sY‡qT eT+#·+ øÏ+<ä≈£î ‘√dæ+~. ‘·+Á&ç
HÓfÒºj·T≈£î+&Ü, ns¡ú+ #˚düT≈£î+≥÷ yê]‘√ ùdïVü≤+>± ñ+&˚yê] dü+K´ bòÕ¢{Ÿ≈£î e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT l\‘· ‘êqT |ü&çq nedüú\qT >∑Ts¡TÔ#˚düT≈£î+≥÷
≈£L&Ü ô|s¡T>∑T‘√+~. ˇø£] ùdŒdtqT eTs=ø£s¡T Çwüº+‘√ >ös¡$+#·Tø=H˚ ñ_øÏ edüTÔqï qe⁄«qT Ä|ü⁄≈£î+≥÷ ùdïVæ≤‘·T\‘√ á $wüj·÷ìï
m<äT>∑T<ä\ Åd”Ô |ü⁄s¡Twü dü+ã+<Ûë˝À¢ ô|s¡T>∑T‘·Tqï á s√E˝À¢ düV≤ü Jeq+ H˚#·Ts¡˝Ÿ>± #Ó|æŒ+~. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü u≤jYTÁô|ò+&é‘√ ø£*dæ
m≈£îÿe>± eTVü‰q>∑sê˝À¢ ø£ì|æk˛Ô+~. dæ˙ q≥T&ÉT ø£eT˝Ÿ Vü‰düHé, ñ+&É≥+, ˇø£y˚fi¯ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T eùdÔ yêdüÔyê\qT <ë∫ô|{Ϻ Á|üe]Ô+
kÕ]ø£ ø=+‘·ø±\+ ø£\dæ J$+∫ |æ\¢\T |ü⁄{≤ºø£ $yêVü≤+ #˚düT≈£îHêïs¡T. #·≥+ ÄyÓT≈£î e÷eT÷˝…’b˛sTT+~.
eTs√ q≥T&ÉT |üeHé ø£fi≤´DY, q{Ï πsDT<˚XÊjYT‘√ düVü≤Jeq+ kÕ–
düTÔHêïs¡T. #·<Tä e⁄≈£îH˚ s√E˝À¢ ‘·q >±fiŸÁô|ò+&é‘√ ø£*dæ eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T |üPH˚˝À
ø£*dæ ñHêïeTì z f…*$»Hé #Ûêq˝Ÿ˝À |üì#˚ùd n_ÛeTq÷´ ˇu…sêjYT
á dü+Á|ü<ëj·T+ ø±s=Œπs{Ÿ q>∑sê\T>± ù|s¡T|ü&ɶ eTT+u…’, u…+>∑fi¯Ss¡T˝À¢ ‘Ó * bÕ&É T . ø=~› ø±˝≤ìøÏ ‘· e T Ç<ä › ] eT<Û ä ´ eTqdü Œ s¡ ∆ \ T e∫Ã
ª*yé - ÇHéμ dü+ã+<Ûë\T n~Ûø£eTÚ‘·THêïsTT. <˚X¯+˝Àì |ü\T ÁbÕ+‘ê\ $&çb˛sTTq≥T¢ #ÓbÕŒ&ÉT. nsTT‘˚ yê]<ä›s¡T $&çb˛e≥+ |ü≥¢ m˝≤+{Ï
qT+∫ $<ë´uÛ≤´dü+, ñ<√´>±\T #˚j·T{≤ìøÏ e#˚à $<ë´]ú˙, $<ë´ u≤<ÛäqT e´ø£Ô+ #˚j·Tø£ á #·s¡´ düVü≤»yÓTÆq~>±H˚ ‘Ó*bÕ&ÉT. Ç<˚
s¡Tú\T, ñ<√´–ì, ñ<√´>∑T\T Ç|ü⁄Œ&ÉT *yé-ÇHé dü+düÿè‹ì kÕ«>∑‹ $wüj·÷ìï 19 dü+e‘·‡sê\ düT#˚‘· e÷{≤¢&ÉT‘·÷ Hê u≤jYTÁô|ò+&é‘√
düTÔHêïs¡T. ø=+‘·eT+~ ‘·eT Ç+{À¢yêfi¯¢≈£î #Ó|üŒ ø£*dæ ñ+&É≥+ eT+∫ uÛÑÁ<ä‘·ì∫Ã+<äì ‘Ó*|æ+~. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü
 ã+<Ûä+
n<Ó›‘√bÕ≥T, s√EyêØ Ks¡TÃ\qT ≈£L&Ü ùwsY #˚düT≈£î+{≤eTì #Ó|æŒ+~.
B+‘√bÕ≥T ø±˝ÒJ˝À Ç#˚à môd’‡HéyÓT+{Ÿ‡ ≈£L&Ü Ç<ä›s¡+ ø£*dæ #˚düT
≈£î+{≤eTì düT#˚‘· ù|s=ÿ+~. á dü+ã+<Ûë\T ø=ìï dü>∑+˝ÀH˚ ‘Ó–dæ
b˛>±, eT]ø=ìï $yêVü≤ã+<Ûä+‘√ eTT>∑TdüTÔHêïsTT.
ø±ø£b˛‘˚ Çø£ÿ&É ˇø£ $wüj·T+ >∑eTì+#·e#·TÃ. ô|fiË’flq ‘·sê«‘· uÛÑs¡Ô\T,
uÛ≤s¡´\‘√ ø£\dæ Ç+{Ï|üqT\T |ü+#·Tø√e≥+ ø£wüºy˚T. ø±ì Çø£ÿ&É
u≤jYTÁô|ò+&é‡ e÷Á‘·+ nìï |üqT\÷ ùwsY #˚düT≈£î+{≤s¡T. ã≥º\T ñ
‘·ø£≥+, –HÓï\T ø£&É>∑≥+ ˝≤+{Ï |üqT\T #˚kÕÔqì s¡Tw” u≤jYTÁô|ò+&é
Äq+<é @e÷Á‘·+ |ò”˝Ÿ ne≈£î+&Ü #ÓbÕŒ&ÉT. á $wüj·T+˝À nqTe÷q+
ñ+fÒ s¡Tw”ì n&É>∑+&É+≥÷ qe⁄«‘·÷ düe÷<Ûëq$T#êÃ&ÉT. ô|fiË’flq
‘·sê«‘· kÕ<Ûës¡D+>± uÛ≤s¡´˝Ò yÓTT‘·Ô+ Ç+{Ï |üqT\T #˚kÕÔs¡T, ø±˙
Çø£ÿ&É Á|ü‹|üìì Ç<ä›s¡÷ ø£*dæ #˚düT≈£î+{≤s¡T. ˇø£]ô|’ ˇø£s¡T Ä~Û|ü
‘ê´ìï #Ó˝≤sTT#·Tø√ø£, ùdïVæ≤‘·T˝≤¢ ø£*dæyÓT*dæ ñ+≥THêïs¡T.
Ç<ä›s¡T ø=‘·ÔeTqTwüß´\T ˇπø #√≥ ã‘·T≈£î‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT n|üŒ{Ï es¡≈£L
yê[fl<ä›]ø° ˇø£] >∑T]+∫ eTs=ø£]øÏ ‘Ó*dæqy˚ ø±≈£î+&Ü eT¬sH√ï ø=‘·Ô
$wüj·÷\T ‘Ó*j·T&É+ yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. ìÁ<ä˝Òe&É+, Ç\T¢ düs¡T›ø=H˚
$wüj·T+, ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥T¢, ø£+|üP´≥sY, {°M\ eTT+<äT >∑&çù|
düeTj·T+, ùdïVæ≤‘·T\T,u+<ÛäTe⁄\T, &ÉãT“\T Ks¡Tà ô|fÒº |ü<ä∆‹, ìÁ<ä
b˛j˚T düeTj·T+ - Ç˝≤ ˇø£] n\yê≥T¢, ÇcÕº\T eTs=ø£]øÏ ‘Ó\TkÕÔsTT.
#·÷&É&Üìø°, $q&Üìø° #ê˝≤ e÷eT÷\T>±, ∫qï$>± nì|ækÕÔsTT
23
ø±ì, Ç$ ù|¢ #˚ùd s√˝Ÿ ô|<ä›<˚. mø£ÿ&Ó’‘˚ Ç$ Nø±≈£î>±H√, Çã“+~s>±H√
nì|ækÕÔjÓ÷, yê{Ï $wüj·T+ e÷{≤¢&ÉT≈£îì, Ç<ä›]ø° $düT>∑T, Çã“+~
˝Òì $<Ûä+>± dü]#·÷düTø√&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#·e#·TÃ. á dü+ã+<Ûä+˝À
ùdïVü≤+ b˛sTT, ô|‘·Ôq+ C§s¡ã&ç+<ë, ˝Ò<ë nH˚~ ≈£L&Ü ns¡ú+ ne⁄‘·T+~.
Çø£ÿ&É dü]ô|≥Tºø√e≥+, n‘·´+‘· düVü≤q+>± dü]› #Ó|ü⁄Œø√e≥+ yÓTT<ä
˝…’‘˚, |üs¡düŒs¡ Çwüº+ m≥T yÓ[flb˛‘·T+<√, m˝≤ yÓ[flb˛sTT+<√ me]øÏ
yêπs |ü]o*+#·Tø√yê*. @ Áù|yÓTÆHê, ÇwüºyÓTÆHê, ùdïVü≤yÓTÆHê <ëq+‘·≥
n~ ô|s¡>∑<äT. s√p ˙s¡Tb˛dæ ô|+#·Tø√yê*‡q |ü#·Ãì yÓTTø£ÿ~.
ªdüVü≤Jeq+μ nH˚~ ¬s+&ÉT eTqdüT\ eT<Ûä´ $ø£dæ+∫q n+<äyÓTÆq Je
q+. #·T≥÷º @ düb˛]ºyé dædüºyéT ˝Ò≈£î+&Ü ˇø£ÿ ÇcÕºH√ï, Áù|eTH√ ÁbÕ‹
|ü~ø£>± #˚düTø=ì @s¡Œ&˚ á JeHêìøÏ ø±yê*‡+~ ìC≤sTTr. Ç<√ ne
ø±X¯+>±, Äø£‘êsTT‘·q+>± á ÇcÕºìï $Tdt j·T÷CŸ #˚ùd eTqdüÔ‘ê«\T+
{≤sTT. á düVü≤JeHêìï m+#·Tø=H˚yês¡T ndü\T m+<äTø£ì á |ü<ä∆‹ì
m+#·T≈£î+{≤s√, ‘·eTqT ‘êeTT ‘·s¡∫ ‘·s¡∫ #·÷düTø√yê*. n˝≤π>
m<äT{Ïyês¡T á düVü≤JeHêìï m+<äT≈£î m+#·T≈£îHêïs√ ns¡ú+ #˚düTø√
e&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê*. Bì|ü≥¢ dü¬s’q ne>±Vü≤q ˝Ò≈£î+&Ü düVü≤Je
q+˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|&ç‘˚, ˇø£y˚fi¯ @yÓ’Hê düeTdü´\T e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT Nø±≈£î
|ü&É‘ês¡T. ø=ìïkÕs¡T¢ myÓ÷wüq˝Ÿ u≤¢ø˘yÓTsTT˝Ÿ≈£î ˝Àqe⁄‘ês¡T. ˇø£ eT+∫
qeTàø£+‘√ yÓTT<ä˝…’q ùdïVü≤+˝À yÓ÷dü+ ñ+<äì ‘Ó*ùdÔ >±j·T|ü&É‘ês¡T.
e´øÏÔ>∑‘· Çwüº+‘√ düVü≤JeHêìï m+#·T≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT düeTdü´˝§∫ÃHê yêπs
 24
]˝ÒwüHé‡≈£î ø=‘·Ô <ës¡T\T
◊{Ï˝À $&Ü≈£î\ CÀs¡T
◊{Ï ø£+ô|˙\≈£î Á|üdæ~∆ #Ó+~q u…+>∑fi¯Ss¡T˝À $&Ü≈£î\ dü+K´
ô|s¡T>∑T‘√+~. ø±s=Œπs{Ÿ dü+düú˝À¢ |üì#˚ùd »+≥˝À¢ 2003˝À 283
$&Ü≈£î\ $yê<ë\T ‘·˝…‹Ô‘˚, n$ 2006 Hê{ÏøÏ 1,246≈£î ô|]
>±sTT. yÓTT‘·Ô+ sêÁwüº+˝À 2003˝À M{Ï dü+K´ 1,280 ñ+fÒ 2006
Hê{ÏøÏ 2,493≈£î #˚]+~.
◊{Ï s¡+>∑+˝À Ád”Ô\≈£î, |ü⁄s¡Twüß\≈£î düe÷qyÓTÆq ñ<√´>±\T \_ÛdüTÔ
HêïsTT. n+<äTe\¢ Ç<ä›]˝Àq÷ Ä‘·à$XÊ«dü+ ô|]– ‘·eT düeTdü´
\qT ‘êy˚T |ü]wüÿ]+#·Tø√>∑\eTì uÛ≤$düTÔHêïs¡T. á s¡+>∑+˝À
y˚‘·Hê\T ≈£L&Ü #ê˝≤ m≈£îÿe>± ñ+&É≥+ Ád”Ô\˝À <ÛÓ’sê´ìï,
Ä‘·à$XÊ«kÕìï eT]+‘· ô|+#êsTT. Bìe\¢ uÛÑs¡ÔMT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç
J$+∫ ñ+&Ü*‡q nedüs¡+ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. ◊{Ïs¡+>∑+˝À
|üì düeTj·÷\T ≈£L&Ü ‘˚&Ü>±H˚ ñ+{≤sTT. j·TTe‘·T\T ≈£L&Ü
sêÁ‹|üP≥ |üì#˚düTÔHêïs¡T. sêÁ‹ düeTj·÷˝À¢ yê]‘√bÕ≥T |ü⁄s¡T
|ü]wüÿ]+#·Tø√yê\qT≈£î+{≤s¡T. Ç˝≤ñqïyêfi¯fl˝À¢ ø=+‘·eT+~øÏ
e÷Á‘·+ ùdïVæ≤‘·T\ düb˛s¡Tº ñ+≥T+~.
>∑‘· dü+e‘·‡s¡+ >∑èVü≤Væ≤+dü ìs√<Ûäø£ #·{≤ºìï πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ neT˝À¢øÏ
‘Ó∫Ã+~. á #·≥º Á|üø±s¡+ z πødüT˝À &Ûç©¢ ôV’≤ø√s¡Tº dü+#·\q rs¡TŒì
∫Ã+~. Ád”Ô-|ü⁄s¡Twüß&ÉT ø£*dæ eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T düVü≤Jeq+ #˚dæ
$yêVü≤+ #˚düT≈£î+{≤qì Á|üe÷D+ #˚XÊø£ Ä |ü⁄s¡Twüß&ÉT ÄyÓTqT
$yêVü≤+ #˚düTø√düTø√e{≤ìøÏ ìsêø£]ùdÔ n+<äT≈£î>±qT n‘·qT \øå±
j·÷uÛ…’y˚\ s¡÷bÕj·T\T qwüº|ü]Vü‰s¡+ Çyê«\ì rs¡TŒì∫Ã+~. eTVæ≤fi¯\
|üs¡+>± #·÷ùdÔ á rs¡TŒ $|ü¢yê‘·àø£yÓTÆq<˚qì #Ó|ü⁄Œø√e#·TÃ. ø±˙ |ü⁄s¡T
wüß\≈£î dü+ã+~Û+∫ Ç|üŒ{ÏøÏ~ u≤<Ûëø£s¡yÓTÆq $wüj·Ty˚T. πø+Á<ä Ád”Ô,
•X¯ó dü+πøåeTXÊKeT+Á‹ πsDTø±#Í<ä] z dü+<äs¡“¤+˝À e÷{≤¢&ÉT‘·÷
düVü≤»+>± düe÷»+˝À düVü≤Jeq+ kÕ–+#˚ $wüj·T+˝À m≈£îÿe>±
Ád”ÔH˚ øÏ+#·|ü]#˚yês¡ì, Á|üdüTÔ‘·+ n≥Te+{Ï |ü]dæú‘·T\T e÷sêj·THêïs¡T.
πsDTø±#Í<ä] n_ÛÁbÕj·÷ìï yÓ’dt Áô|dæ&Ó+{Ÿ Ä|òt ~ H˚wüq˝Ÿ ô|ò&ÉπswüHé
|òüsY Ç+&çj·THé ñyÓTHé bÕyÓT˝≤ \+u≤ ã\|üsêÃs¡T. düVü≤JeHêìøÏ
#·≥ºã<ä∆‘· ø£*Œ+∫ >ös¡yês¡Ω‘· ìyê«\ì n_ÛÁbÕj·T|ü&ܶs¡T. nsTT‘˚
#·{≤º\ e\¢ Á|ü»\ yÓTÆ+&éôd{Ÿ, düe÷C≤ìï e÷s¡Ã˝ÒeTì kÕe÷õø£y˚‘·Ô
bÕÁ{Ïwæj·÷ zÁu≤jYT yê´U≤´ì+#ês¡T. $T>∑‘ê <˚XÊ˝À¢ $yêVü≤+ #˚düT
≈£îqï yê]øÏ m˝≤ #·÷düTÔHêïs√, n˝≤π> düVü≤Jeq+ #˚düTÔqïyê] |ü≥¢
ã+<Ûä+
wüß\T ø£*dæ |üì#˚düTÔ+{≤s¡T. ˇø£ y˚fi¯ uÛÑs¡Ô‘√ @yÓ’Hê eTqdüŒs¡∆\T
eùdÔ Ç+ø√ e´øÏÔ düT\uÛÑ+>± \_ÛkÕÔ&ÉT. á s¡+>∑+˝À |üì#˚ùd#√≥
ùd«#êäj·TT‘· yê‘êes¡D+ ñ+~. ø±sê´\j·÷\T ø£fi¯ø£fi¯˝≤&ÉT‘·÷
ñ+{≤sTT. ø£+|üP´≥sY Ád”ÿHéô|’ m≈£îÿeùd|ü⁄ >∑&É|ü≥+ e\¢ á s¡+>∑+
˝Àì yê]øÏ mH√ï $wüj·÷\T ‘Ó\Tdü÷Ô ñ+{≤sTT. ‘·eT J$‘· uÛ≤>∑
kÕ«$T Á|ües¡ÔqqT ø£+|üP´≥sYô|’ ø£ì|æ+#˚ Á|üe÷D≤\‘√ dü] #˚düT≈£î+
{≤s¡T. ˇø£yfi˚ ¯ J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T n\
dæb˛sTT, f…q¸Hé ˝Ò<ë ø√|ü+˝À ñ+
fÒ n‘·ìï XÊ+‹+|ü #˚j·÷*‡+~
b˛sTT ø£+|üP´≥sY Á|üe÷D≤\‘√ ñ
<ëVü≤s¡D\T ÇdüTÔ+{≤s¡T.
◊{Ï s¡+>∑+˝À |üì#˚ùd yês¡T ªHê
˝…&ç®μ nH˚ KC≤Hêô|’ ≈£Ls¡TÃì ñ+
{≤s¡T. nsTT‘˚ Ç~ ã+>±s¡+ >∑ìô|’
≈£Ls√Ãe&É≥+ e+{Ï<˚. á C≤„q+
n|ü ] |ü ø £ « +>± ñ+&ç ‘· | ü ⁄ Œ&É T
n_ÛÁbÕj·÷\‘√ ì+&ç ñ+≥T+~.
uÛÑs¡Ô qT+∫ m˝≤ n~Ûø±s¡+ bı+<ë˝À ‘Ó\T|ü⁄‘·T+~. M{Ï eT<Ûä´˝À
mø£ÿ&√ ˇø£ eT÷\ ô|[flì s¡øÏå+#·T≈£îH˚ ñbÕj·÷\T ñ+{≤sTT.
$yêVü≤+˝À @s¡Œ&˚ eTqdüŒs¡∆\qT <ä÷s¡+ #˚düTø√e{≤ìøÏ ã<äT\T
á ø£+|üP´≥sY dü+düèÿ‹ ªyê&ç bÕπsùdμ dü+<˚XÊìïk˛Ô+~.
á s¡+>∑+˝À |üì ˇ‹Ô&ç e\¢ |æ\¢\≈£î »qàì∫à ˇø£ n+<äyÓTÆq
Ç+{Ïì ì]à+#ê\qï ø£\>∑H˚ r]ø£ ≈£L&Ü yê]øÏ ñ+&É<äT. uÛÑs¡Ô
sêÁ‹|üP≥ &É÷´{° ñ+&ç uÛ≤s¡´ |ü>∑\T &É÷´{°˝À ñ+fÒ Ä Ç\T¢ ˇø£
ôVA≥˝Ÿ >∑~˝≤ e÷]b˛‘·T+~. uÛ≤sê´, uÛÑs¡Ô\T yÓTTu…’˝Ÿ ˝Ò<ë á
yÓTsTT˝Ÿ˝À e÷{≤¢&ÉT‘·T+{≤s¡T. Ç˝≤+{Ï |ü]dæú‘·T˝À¢ $&Ü≈£î\ dü+K´
ô|s¡>∑≥+ düVü≤»y˚T. ôdø˘‡ uÛ≤>∑kÕ«eTT\T ô|fiË’¢q yê¬s’ ñ+&ç Áù|eT˝À
eTTì– ‘˚\≈£î+fÒ $&Ü≈£î\ dü+K´ mH√ï¬s≥T¢ ô|s¡T>∑T‘·T+~. eTs√
ÄdüøÏÔø£s¡yÓTÆq $wüj·T+ @$T{+fÒ u…+>∑fi¯Ss¡T˝À ô|[¢ ø±≈£î+&ÜH˚
ø£*dæ J$+#˚ »+≥\ dü+K´ >∑D˙j·T+>± ô|s¡T>∑T‘√+~. M{Ïe\¢
$&Ü≈£î\ ‘·>±<ë\T ñ‘·Œqï+ ø±ø£b˛e≥+ $X‚wü+.
Free Download
≈£L&Ü Á|ü»\T n<˚Ø‹˝À e´eVü≤]düTÔHêïs¡Hêïs¡T. eTq <˚X¯+˝À Ç|ü&ç Readers can download this magazine in
|ü&˚ düVü≤Jeq+ #˚düTÔqï yê]|ü≥¢ Á|ü»˝À¢ e÷s¡TŒ\T edüTÔHêïj·Tì PDF format from the following web link
ÄyÓT ‘Ó*bÕs¡T. nsTT‘˚ á e÷s¡TŒ ˇø£ÿkÕπs sê<äì, ø±˝≤qT >∑TD+>±
Á|ü » \ Ä˝À#·Hê <Û√s¡DT\T e÷s¡‘êj·THêïs¡T bÕÁ{Ïwæj·÷. http://usmag.telugupeople.com
 26 Ä<Ûë´‹àø£+
X¯X¯++uÛÀeTVü
uÛÀ eTVü‰<˚e, X¯+uÛÀ eTVü‰<˚e
‰<˚e >∑+>±<Ûäsê
£b˛e&É+ >∑T]+∫ ∫+‹+#·s¡H˚~ Bì ns¡ú+.
ø±ã{Ϻ #·ìb˛‘êeTH˚ uÛÑj·T+ ñqïyêπs
eTè‘·T´+»j·÷ bÕVæ≤, eTè‘·T´+»j·÷ bÕVæ≤
eTè‘·T´+»j·÷ bÕVæ≤, eTè‘·T´+»j·÷...
•yêj·T eTè‘·T´e⁄qT ‘·|æŒ+#·T≈£îH˚ $|òü\j·T‘·ï+ #˚
kÕÔs¡T. ìC≤ìøÏ #·ìb˛j˚T~ <˚Vü≤y˚T. |ü⁄{Ϻq
n+≥÷ eTè‘·T´+»j·T Ák˛ÔÁ‘·+ »|ædü÷Ô ñ+
{≤+. á »|ü+ e\q eTè‘·T´e⁄qT »sTT+#·
eTè‘·T´+»j·÷j·T... Á|ür~ –≥ºø£ ‘·|üŒ<äT. Á|üø£è‹ e÷Á‘·y˚T uÛÑ>∑e+
‘· Tì XÊdüq+. <ëìH˚ $~Û n+{≤+. e÷qe
e#·TÃì $E„˝…’q ô|<ä›\T #ÓãT‘·T+{≤s¡T. »q s¡÷|ü+˝À uÛÑT$ô|’ ne‘·]+∫q lsêeTT&ÉT,
qeTs¡ D ≤\T nìyês¡ ´ eTì, yê{Ï qT+&ç lø£èwüß&í TÉ ≈£L&Ü n+<äT≈£î ‘·\e>∑øZ £ ‘·|Œü ˝Ò<Tä .
‘·|æŒ+#·Tø√e&É+ nkÕ<Ûä´eTì ‘Ó*dæ ≈£L&Ü »qà ñqï~ >∑qTø£, eTè‘·T´e⁄ ≈£L&Ü ñ+&É
ô|<ä›\T Ä $<Ûä+>± #Ó|üŒ&É+˝À n+‘·sês¡ú+ e\dæ +<˚. Je⁄&ÉT πøe\ #Ó’‘·q´ dü«s¡÷|æ ø£qTø£
@$T{Ï? kÕ<Ûä≈£î&çøÏ Ç˝≤+{Ï nqTe÷Hê\T n‘·&øç Ï eTs¡DeT÷ ˝Ò<÷ä , »qqeT÷ ñ+&É<Tä .
ø£\>∑&É+ düVü≤»+. Ç+<äT≈£î m+<äs√ eTVü≤˙ mìïkÕs¡T¢ »ìà+∫ eTs¡DÏ+∫Hê, »]π>~ n‘·
j·TT\T dü$düÔs¡yÓTÆq $es¡D Ç#êÃs¡T. ªkÕsTT &ÉT <˚Vü‰\qT ì]à+#·Tø√e&É+, •~∏\+ ø±>±H˚
©˝≤eTè‘·+μ, ªl>∑Ts¡T#·]Á‘·μ e+{Ï ì‘·´bÕsê $&ç∫ y˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+≥T+~. Ä J$ ÄC≤„
j·TD Á>∑+<∏ë\qT uÛÑ≈£îÔ\≈£î n+~+∫, kÕsTTùd q+˝À ñqï+‘·es¡≈£î á Á|üÁøÏj·T ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚
e˝À m+<ä]H√ ‘·]+|üCÒdæq |üP»´l Ä#ês¡´ ñ+≥T+~. ‘êqT düs¡«>∑‘·yÓTÆq ÁãVü≤ày˚Tqqï
møÏÿsê\ uÛÑs¡<ë«» >±s¡T #ê˝≤ düT\uÛÑXË’*˝À C≤„q+ ø£*–qHê&ÉT »qq+ qT+&û, eTs¡D+ qT+
á Á|üX¯ï≈£î $es¡D Ç#êÃs¡T. &û $&çe&ÉT‘ê&ÉT. J$+∫ ñ+&É>±H˚ C≤„q+,
eTè‘·T´e⁄qT »sTT+#·e#·Ãì ãTTwæ|ü⁄+>∑e⁄\T kÕ<Ûqä kÕ<Û´ä eTe⁄‘·T+~. C≤„q+ ø£*–‘˚ <äT:KsêVæ≤
#Ó|æŒq uÛ≤eyÓTTø£f…Æ‘˚, <ëìøÏ áHê{Ï ô|<ä›\T #Óù|Œ uÛ≤e+ eTs=ø£{Ï. ‘·´+ ø£\T>∑T‘·T+~. n~ ø£*π> es¡≈£L Je⁄&çøÏ
uÛÑ>∑eBZ‘·˝À ≈£L&Ü lø£èwüí uÛÑ>∑yêqT&ÉT ª>∑‘êdü÷q >∑‘êdü÷qà HêqT <˚Vü‰\qT <Ûä]dü÷Ô, $&ÉTdüTÔ+&É≥+ ‘·|üŒ<äT.
XÀ#·+‹ |ü+&ç‘ê:μ nHêïs¡T. C≤„qT\T #·ìb˛e&É+ >∑T]+∫, #·ìb˛ø |üPs¡íyÓTÆq Ä‘·àC≤„q+ e\q |ü⁄qs¡|æ »qq+, |üPqs¡|æ eTs¡D+ qT+&ç
Je⁄&ÉT $&çe&É‘ê&ÉT. n{Ϻ |üø£«C≤„q+ Á‘·j·T+ã≈£î&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡TDÏí
düs¡«ø±\ düsê«edüú\j·T+<ä÷ Äsê~Û+#·&É+ e\q ø£\T>∑T‘·T+<äì
ªeTè‘·T´+»j·T eT+Á‘·+μ #ÓãT‘·T+~. n+fÒ X¯Øs¡+‘√ |üs¡eT•e⁄ìøÏ
Á|ü<äøÏåD, |üP», qeTkÕÿsê<äT\T #˚j·T&É+, Äj·Tq Hêe÷ìï ìs¡+‘·s¡+
»|ædü÷Ô ñ+&É≥+, düø£\ Je⁄\qT j·T<∏ëX¯øÏÔ ùd$+#·&É+, <Ûäs¡àø±sê´\T
#˚j·T&É+ »s¡>±*. Bìì XÊØs¡ø£»qq+ n+{≤+.
eTqdüT‡qT düTK <äT:U≤\q÷, eTs¡D≤<äT\ >∑T]+∫
e´s¡∆+>± ∫+‹+#·ø£b˛e&É+ e÷qdæø£ »qq+ n+
{≤+. dü<äTZs¡Te⁄qT ùd$+∫, |ü]Á|üX¯ï y˚dæ sT÷ $<Ûë
Hê\qT ‘Ó\TdüT≈£îì Ä#·]+#ê*. n˝≤ #˚ùdÔ C≤„q Ä#ês¡´
|ü]bÕø£+ ø£*– eTè‘·T´e⁄ qT+&ç $&çe&É‘êeTT. nq møÏÿsê\ uÛÑs¡<ë«»
q´yÓTÆq áX¯«s¡<Ûëq´+ #˚j·TeTì ªeTè‘·T´+ »j·Tμ eT+Á‘ês¡∆+. Ä
eT+Á‘·+ #Ó|æŒq≥Tº #˚j·÷* >±˙, πøe\+ ñ#·Ã¤]ùdÔ dü]b˛‘·T+<äì
nqTø√e&É+ dü]ø±<äT. yÓ’<äT´&ÉT eT+<äT\ N{° sêdæùdÔ, Ä eT+<äT\qT
ø=qTø=ÿì ùd$+∫q|ü&˚ s√–øÏ »ãT“ qj·TeTe⁄‘·T+~. πøe\+ eT+<äT\
N{° #·~$q+‘·e÷Á‘êq yê´~Û qj·T+ ø±<äT. dü<ë#ês¡+‘√ ≈£L&çq
eT+Á‘· »bÕ<äT\ #˚ùdÔ eTè‘·T´ s¡Væ≤‘· dæ∆‹ ø£\T>∑T‘·T+~. uÛÑ>∑eBZ‘·˝Àì
ÁX¯<ë∆Á‘·jT· $uÛ≤j·TjÓ÷>∑+ Ç+<äT≈£î Á|üe÷D+.. nì Ä#ês¡´ l møÏÿsê\
uÛÑs¡<ë«» >±s¡T Á|üe∫düTÔ+&˚yês¡T. n+fÒ eTè‘·T´e⁄qT »j·T+#ê\H˚
‘·|üq‘√ ø±≈£î+&Ü, |ü]|üPs¡íyÓTÆq uÛÑøÏÔ$XÊ«kÕ\‘√ nqq´yÓTÆq áX¯«s¡
<Ûë´q+ #˚dæ eTè‘·T´s¡Væ≤‘· dæú‹ bı+<ë\qï<˚ ªeTè‘·T´+»j·Tμ »|ü+˝Àì
ì>∑÷&ÛÜs¡ú+.
`Ä<ä÷] yÓ+ø£fXÒ «¯ s¡sêe⁄
 Ä<Ûë´‹àø£+ 27
|ü{Ϻ+#·T≈£îH˚ r]ø± edüTÔ+~ Hê kÕ«$TøÏ.. ‘·THêï&ÉT.. Ä d”‘·eTà yê] <ä>∑Zs¡ ñqï~ @$T...
n~ njÓ÷<Ûë´|ü⁄s¡+. lsêeT |ü{≤º_Ûùwø£+ nqTø=ì... ø√‹ eT÷ø£q+ ‘·{Ï˙ ‘√&=ÿì
|üPs¡ÔsTTq |ü<äes√E.... e÷$T&ç#Ó≥Tº ∫{≤s¡T b˛sTT... sêeT#·+Á<äTì‘√ u≤≥T>±... Äj·Tq Hê<ä>∑Zs¡ ˝Òì~ @$T..
ø=eTàq ≈£Ls=Ãì BsêÈ˝À#·q˝À |ü&ܶ&TÉ eTs¡ÿ≥ |üø£ÿH˚ ñ+&ç.... d”‘·eTà... n+<ë\ d”‘·eTà.. Åd”Ô C≤‹πø Ä<äs¡Ù
eT≈£î≥+. ≈£Ls¡TÃqïyê&ÉT ≈£Ls√Ãø£.. ˇø£ÿ ñ ÁbÕj·T+ ÄyÓT zs¡TŒ... sêeDT&ç #Ós¡˝À #·÷|æ+
<äT≥Tq øÏ+<ä≈£î <ä÷øÏ... ñ<ë´qeq+ <ë{Ï.. yês¡
~ ø
Û f
£ .
º
… .. sêeDT&çì ø=f… .
º .. d”
‘ e
· TàqT ‘Ó
# Ã
Ó ... ∫q zs¡TŒ... sêeTT&ç sêø£¬ø’ m<äTs¡T #·÷dæq
sê»ÁbÕkÕ<ëìøÏ yÓfi≤¢&ÉT. ø£fi¯ófl $bÕŒ]à ÁbÕkÕ<ä |ü{≤º_Ûùwø£ X¯óuÛÑ dü+<äsꓤq... d”‘·eTà Ç∫Ãq zs¡TŒ... Ç|ü &ÉT ≈£L&Ü n<˚ zs¡TŒ‘√... <ësêìøÏ
eT+‘êø£*j·T #·÷XÊ&ÉT.. ñqï M&Ésêì ∫≈£îÿeTT&çì rùd Á|üj·T‘·ï+
@&û? ø£qã&É&˚?? Hê sêeTT&ÉT... l sêeT #˚k˛Ô+~...μ Vü≤qTeT+‘·T&çì #·÷&É>±H˚. sêe
#·+Á<äT&ÉT... mø£ÿ&ÉTHêï&ÉT??? ˙\ j·÷´ Vü≤qTe÷... @$T á q&ÉTeT u§‹Ô>±
y˚ T |ò ü T XÊ´eTT&É T ... n+<ë\ q\¢|üPdüyÓ’Hêe⁄.. n+≥÷ e÷‘·èyê
sêeTT&É T ... nqT≈£ î +≥÷.. ‘·‡\´+‘√ |ü\ø£]+∫+~.
n≥T Ç≥T |ü]¬>‘êÔ&ÉT... dü÷{Ï>± $wüj·÷ìøÏ e#˚Ãdü÷Ô
ñVüA ˝≤uÛÑ+˝Ò<äT Çø£ÿ Vü≤qTeT.d”‘·eTàyê] bÕ<ä\
&Óø£ÿ&Ü ˝Ò&ÉT Hê sêeTT ø£&É ≈£Ls=Ãì... ªne÷à d”‘e· Tà
&É T ...mø£ ÿ &ç ø Ï yÓ fi ¯ ó ¢ + ‘·*¢.. Hê sêeTT&ÉT m|ü &É÷
{≤&ÉT.. Ç+¬øø£ÿ&çøÏ˝Ò. d”‘· ˙ ø=+>∑T M&É≈£î+&Ü ‹s¡T>∑T
eTàyê] ø£&Éπø yÓ[¢ ñ+{≤&ÉT... ‘·THêï&ÉT.. ˙ ø£&É ñqï<˚$T...Hê ø£&É
nqT≈£î+≥÷.. C≤qø° »qì... <Ûsä D ¡ ° ˝Òì<˚$T.. #Ó|üŒsê<ë ‘·©¢...μ n+≥÷
e÷‘·qT ‘Ó]bÕs¡ #·÷düT ≈£î+≥÷ Á|ü•ï+#ê&ÉT.
n&ÉT>∑T˝À n&ÉT>∑T y˚dü÷Ô ñ<ë´q d”‘·eTà ‘·*¢ qe⁄«‘·÷ ª‘·q ≈£î&ç#˚‹
eq+˝ÀøÏ yÓfi≤fl&ÉT.. Vü≤qTeT+‘·T&ç #·÷|ü⁄&ÉT y˚\TqT.. ‘·q qT~{Ïq ñ
»qà ø±s¡Dy˚T uÛÑøÏÔ, C≤„q+.. Ä qï dæ+<Ûä÷s¡+ yÓ’|ü⁄ #·÷|ædü÷Ô ªÇ~>√
C≤„q+ m|ü &√ düeTTbÕ]®+ #˚XÊ&ÉT. Bì eTVæ≤eT Ç<ä+‘êμ nqï~. ø£≥Tº≈î£ qï
Çø£ uÛÑøÏÔ... sêeT HêeT s¡÷ù|D.. Ä]® yê&ÉT ø£<ë.. Ä $yêVü≤ã+<Ûä+.. Ä uÛ≤sê´
dü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT... uÛÑs¡Ô\ nqTã+<Ûä+ n˝≤+{Ï~.. Ç~ n+
sêeTT&çø√dü+ u≤\´+ qT+N y˚∫ #·÷dæ ‘ê.. e÷ $yêVü≤ã+<Ûä ã\+ Hêj·THê.. nì
#·÷dæ... ø£&É≈£î ˇø£Hê&ÉT eT÷wæø£|üs¡«‘·+ MT<ä Ä$&É uÛ≤e+.d”‘e· Tàyê] Ä+‘·s´¡ + ‘Ó\TdüTø√ø£
ø£\TdüT≈£îHêï&ÉT... Çø£ ÄHê{Ï qT+∫ á Vü≤qTeT... ªzôVA d”‘·eTàyê] qT<äT≥ dæ+<Ûä÷
Hê{Ïes¡≈£L... sêeTT&ç #Ó+‘· #˚], uÀ˝…&Éìï s¡e÷ Hê sêeTT&çì Äø£]¸düTÔqï~... qT<äT{Ïq
e÷≥\T, bÕ≥\T, Ä≥\T, y˚&TÉ ø£\T #˚ùddæ... eTT‘ê´\ <ä+&É≈£L&Ü V ü ≤ q T e T + ‘ · T & ç ø Ï ñqï Ä ∫qï dæ+<Ûä÷s¡|ü⁄ πsKπø n+‘· yÓTÆeT]
ÁãVü≤à düèwæº˝À ñqï Äq+<ëqï+‘·{Ï˙ ‘·q Äq+<ëìï Çe«˝Ò<äT... Ä <ä+&É n+‘·{Ï˙ |”øÏ b˛sTT qqTï eT]∫.. d”‘·eTà yÓ+≥ ‹s¡T>∑T
e&ç˝À y˚ùddüTø√yê\ì Äsê≥|ü&çb˛j·÷&ÉT... |”øÏ bÕ&ÉT#˚ùdXÊ&ÉT @+≥j·÷´ n+fÒ... @&ç ‘·THêï&ÉT>± Hê l sêeT#·+Á<äT&ÉT... H˚qT e+{Ï
Ç+<äT˝À Hê sêeTT&˚&ç... sêeTT&ÉT ˝Òì<˚B ì+&Ü dæ+<Ûä÷s¡+ |üPdüTø=+fÒ.. Çø£ qqTï M&ç
ø±˙, d”‘·eTà $s¡Vü≤+˝À ø=Hêïfi¯ófl... Hê≈£î s¡T∫+#·<äT... n+≥÷ ãT+>∑eT÷‹ ô|fÒº b˛C≤\&ÉT nqT≈£î+≥÷ yÓ[¢, e+{Ïì+&Ü dæ+
sêeDT&ç e<Ûä˝À eT] ø=Hêïfi¯ófl... sêeTT&ÉT XÊ&ÉT. @yÓTÆ+~ Hê sêeTj·T´≈£î... Hê Ä+‘·s¡´+ <Ûä÷s¡+ |ü⁄\TeTT ø=ì.. ˇø£ÿ ¬>+‘·T˝À sêeTT
Vü≤qTeT+‘·T&çï ø±dæ+‘· ìs¡¢ø£å´+ #˚XÊ&Éì ne>‘·eTe«˝Ò<ë. ˝Àø±_ÛsêeTT&ÉT... düsê«+ &çì düMT|æ+∫.. Ç~>√ lsêeT #·÷&ÉT qqTï...
Vü≤qTeT+‘·T&ç Äy˚<äq... d”‘·eTàyês¡T ˝Òì ‘·sê´$T... düs¡«+ m––qyê&ÉT Äj·Tq≈£î ns¡ú+ n+≥÷ m>∑s¡Hês¡+_Û+#ê&ÉT.
u≤<Ûeä TT+<äT ‘·q Äy˚<qä @eT+‘· ì\Te˝Ò<Tä . ø±ø£ b˛e≥y˚T$T{Ï Hê |æ∫à ø±ø£b˛‘˚qT.. Äj·T
eTT+<äT m˝≤ nsTTHê d”‘e· Tàì rdüTø=#˚ÃdüT qøÏ n+‘ê ‘Ó\TdüT... eT] Äj·Tq qqTï m+ sêeTT&ÉT ˙\y˚T|òüTXÊ´eTT&ÉT.. Vü≤qTeT n+‘·
ø√yê* nqT≈£îHêï&ÉT.Hê sêeTT&çøÏ d”‘·eTàqT <äT≈£î |ü{Ϻ+#·Tø√efÒ¢<äT! |ü~ ~Hê\ qT+∫ s¡´+ Á>∑Væ≤+∫ Vü≤qTeT #ê˝≤ u≤>∑THêïe⁄. Ç
‘Ó ∫ Ãô|≥º & É + ˝À kÕj· T + #˚ ù dÔ . .. Çø£ Hê d”‘·eTà yê] ø=+>∑T $&Ée≈£î+&Ü ‹s¡T>∑T ˝≤π> uÛÑ≈£îÔ\qT nqTÁ>∑Væ≤düTÔ+&ÉT n+≥÷
sêeTT&ç ø£ c Õº \ T rs¡ T ‘êsTT.. qqTï B$+#ê&ÉT. `düè»q
 28
rÁe+>± ø£ è wæ #˚ j · ÷ *‡q nedü s ¡ + ñ+~.
yÓTT<ä≥, MT >∑T]+∫, MT X¯øÏÔ kÕeTs¡∆´+ >∑T]+
∫ dü¬s’q ne>±Vü≤q≈£î sêyê*. Ä ‘·sê«‘· MT
ñ»«\ uÛ Ñ $ wü ´ ‘· T Ô q&ç | æ + #˚ + <ä T ≈£ î ‘· > ∑ T
\øå±´ìï, >∑e÷´ìï, >∑eTHêìï s¡÷bı+~+#·T
ø√yê*. n+<äT≈£î XÊj·TX¯≈£îÔ\ ø£èwæ #˚ùd+<äT≈£î
<äè&ÛÉ dü+ø£˝≤Œìï @s¡Œs¡T#·Tø√yê*. MTs¡T m+
#·T≈£îqï \øå±´ìï #˚s¡T≈£îH˚+<äT≈£î, nqTyÓ’q
X¯øÏÔ kÕeTsê∆´\qT kÕ~Û+#·T≈£îH˚+<äT≈£î e÷s¡TŒ
MT ø£\\≈£î MTπs u≤<Û´ä ‘· eVæ≤+#·+&ç. \øå±´ MT‘√H˚ yÓTT<ä\T ô|{≤º*.
\qT #˚sT¡ ø√>∑\eTì >∑T]ÔkÕÔsT¡ . ñ»«\ uÛ$Ñ wü´
MTs¡T Ç|ü &ÉT m˝≤, @ dæú‹˝À ñHêïs¡T? @
‘·TÔqT kÕ~Û+#˚+<äT≈£î, es¡Ôe÷q+˝À MTs¡T
>∑e÷´ìï #˚s¡Tø√yê\qT≈£î+≥THêïs¡T? nH˚
#˚ùd |üìì n_Ûeè~∆ |üs¡#·Tø√yê*. nkÕ<Ûä´
$wüj·÷\ |ü≥¢ düŒwüº‘· ô|+#·Tø√yê*. es¡Ôe÷
yÓTÆq ø£\\qT kÕø±s¡+ #˚düT≈£îH˚+<äT≈£î, MTs¡T
q+˝Àì |üs¡´ekÕ´\ |ü≥¢ ndü+‘·è|æÔ, nsTT
ø£]ƒqyÓTÆq ìs¡íj·÷\qT rdüTø=ì, yê{Ïø√dü+
wüº‘· ñ+fÒ MT X¯øÏÔ kÕeT
sê∆´ìï ‹]– n+#·Hê
y˚düTø√yê*. ‘·eTqT ‘ê
eTT n+‘·s¡à<Ûäq+ #˚düT
≈£îH˚yês¡T @<√ ˇø£ s√E
$CÒ‘·\e⁄‘ês¡T. ªeTq
Ä‘·à $XÊ«dü+, uÛÑ>∑e+
‘· T ì $X¯ « dæ + #· & É + ‘√
dü e ÷q+μ nì $y˚ ø ±
q+<ä ‘Ó*bÕs¡T. ªeTq+
m<äTs=ÿ+≥Tqï eTTK´
yÓTÆq düeTdü´\T, yê{Ï
ì düèwæ+º ∫q Ä˝À#·q\
kÕúsTT˝À |ü]cÕÿs¡+ #˚
j·T˝ÒeTTμ nì n\“sYº
◊Héôd̺Hé ‘Ó*bÕs¡T.
MT ñ»«\ uÛÑ$wü´‘·TÔqT
}Væ≤+#·&É+ ÁbÕs¡+_Û+
#·+&ç. ø£\\T ø£q+&ç.
Bì e\q MTs¡T m+#·T
≈£îqï \øå±´ìøÏ dü+ã+
~Û + ∫q nH˚ ø £ $wü
j·÷\ |ü≥¢ Áø£eT+>±
düø¬ ‡dt
düŒwüº‘· ô|s¡T>∑T‘·÷ b˛‘·T+~. Ä Áø£eT+˝À
MT n+‘·:#˚‘·q ñB›|üq #Ó+~ ø=ìï |ü]cÕÿ
sê\qT dü÷∫düTÔ+~. n~ \ø£å´kÕ<Ûäq≈£î
MT≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~.
dü\Vü‰\qT ø√s¡T‘·÷ ñ+&É+&ç`@<Ó’Hê ˇø£
\ø£å´ kÕ<Ûäq≈£î ø£èwæ #˚düTÔqï|ü &ÉT, Á|ü»\T
e<äT› nì #ÓãT‘·Tqï|ü &ÉT, MTs¡T bıs¡bÕ≥T
#˚düTÔqï≥Tº>± uÛ≤$+#ê*. yês¡T ÄyÓ÷~ùdÔ
MTs¡T dü¬s’q $<Ûä+ >± \øå±´ìï #˚s¡T≈£î+≥T
qï≥T¢ uÛ≤$+#ê*. Á|ü»\ qT+&ç dü¬s’q
Á|ü‹düŒ+<äq sêø£b˛sTTqf…Ì¢‘˚, MTs¡T dü\Vü‰
n&ÉT>∑T‘·Tqï, düVü‰j·T+ Ä]údüTÔqï |ü<ä∆‹˝À
ø±≈£î+&Ü, n+<äT≈£î _ÛqïyÓTÆq |ü<ä∆‹˝À
Á|ü»\ e<ä›≈£î yÓfi≤¢*‡ ñ+≥T+~.
»]–q |üì >∑T]+∫ n_ÛÁbÕj·÷\qT sêã
≥º&É+ #ê˝≤ ñ|üjÓ÷>∑+ ` ≈£î≥T+ã düuÛÑT´
\qT, düìïVæ≤‘·T\qT eTq |üì >∑T]+∫
yês¡T m˝≤ uÛ≤$düTÔHêïs√ n&ç– ‘Ó\TdüT
ø√yê*. MT n_Ûeè~∆øÏ yê] Ä˝À#·q\T
u≤>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT.
|ü⁄s√>∑‹øÏ ø£≥Tºã&ç ñ+&Ü*. m˝≤ n_Ûeè~∆ì
kÕ~Û+#ê˝À MT˝À MTs¡T ìs¡+‘·s¡+ ‘·]ÿ+
#·T ø√yê*. ø=‘·Ô HÓ’|ü⁄D≤´\qT m˝≤ kÕ~Û+
#ê˝À ìs¡+‘·s¡+ e÷sêZH˚«wüD #˚j·÷*.
$»j·T|ü<∏ä+ |ü≥¢ ne>±Vü≤q ô|+bı+~+#·T
ø√yê*. MT e´øÏÔ >∑‘·, eè‹Ô|üs¡ HÓ’|ü⁄D≤´\qT
ô|+bı+~+#˚ nsTT<äT n‹ eTTK´yÓTÆq
$wüj·÷\ô|’ m≈£îÿe>± πø+ÁBø£]+#ê*.
yê{Ï*ï eT]+‘·>± bÕ{Ï+#ê*.
|ü≥Tº<ä\qT ø=qkÕ–+#·+&ç. ª@&ÉT kÕs¡T¢
ÁøÏ+<ä |ü&É+&ç. mì$T~ kÕs¡T¢ ô|’øÏ ˝Òe+&çμ
nH˚~ »bÕHé HêqT&ç. \ø£å´kÕ<Ûäq˝À Ç˝≤
kÕ>±*. Á|ü ‹ s√p MT \ø£ å ´ + yÓ ’ | ü ⁄ >±
q&ç|æ+#˚ nsTT<äT n+XÊ\qT m+#·T≈£îì,
yê{Ïì |ü]|üP]Ô #˚j·T+&ç.
`j·TX¯«+‘Y
lll

#êy√`πsy√ ‘˚\TÃø√yê*‡q H˚|ü<∏ä´+ qT+&ç >=|üŒ $» j·÷\T dü+uÛÑ
$kÕÔsTT. eTq Ä+‘·s¡à<∏äq+ eTq ˝Àì kÕeTsê›´ìï yÓ*øÏrj·T&Éy˚T
ø±ø£, ô|+bı+~düTÔ+~ ≈£L&Ü. eTq≈£î ø£dæ|ü⁄{Ϻ, y˚&Ó øÏÿ‘˚>±ì eTq˝Àì
X¯øÏÔ`kÕeTsê∆´\T |üP]Ô>± yÓ*øÏsêe⁄. Ç|ü &ÉTqï dæú‹ì n‘·´+‘· nkÂø£s¡´
e+‘· yÓTÆq kÕúq+>± eTq+ uÛ≤$ùdÔ, Ä dæú‹ì n~Û>∑$T+#˚ Á|üj·T‘·ï+˝À
eTq X¯øÏÔq+‘ê $ìjÓ÷–kÕÔeTT. yÓ\T>∑T˝ÀøÏ e#˚Ã+‘· rÁe+>± ø£èwæ
#˚kÕÔeTT. düyêfi¯¢qT m<äTs¡ÿH˚ Áø£eT+
˝ÀH˚ eTq˝À n+‘·s¡Z‘·+>± <ë–q
eTq X¯øÏÔ eTq≈£î ns¡úeTj˚T´+‘·>±
düyêfi‚fl ªdü¬ø‡dtμ≈£î yÓT≥T¢
ãj·T≥≈£î edüTÔ+~. düyêfi¯ó¢ ˝Òø£b˛‘˚
eTq˝Àì X¯ø£Ô+‘ê ìÁ<ëD+>± ñ+≥T+~.
düyêfi¯ófl˝Òì kÕ<Ûës¡D J$‘·+ eTq*ï n_Ûeè~∆˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe⁄. ˇø£{Ï,
s¬ +&ÉT ø£Då ≤\bÕ≥T á uÛ≤eq˝Àì n+‘·sê´ìï >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·+&ç.
kÕ|ò”>± kÕ–b˛j˚T |ü]dæú‘·T\T, eTq*ï yÓTT<äT›|üs¡TkÕÔsTT. Ä‘·à dü+
‘·è|æÔøÏ, eT]+‘· ìÁ<ëD dæú‹˝ÀøÏ eTq*ï ~>∑C≤s¡TkÕÔsTT. düTs¡øÏå‘·
ÁbÕ+‘·+˝À ñ+≥÷, J$‘êìï >∑&çù|yês¡T mqï{Ïø° >=|üŒyêfi¯ó¢ ø±˝Òs¡T.
ˇ‹Ô&ç ˝Ò≈£î+&Ü, dü+øÏ¢wüºyÓTÆq düyêfi¯ó¢ ˝Ò≈£î+&Ü >=|üŒyêfi¯¢+ ø±˝ÒeTì,
ø£èÁ‹eTyÓTÆq düyêfi¢̄qT, ns¡∆s¡Væ≤‘·yÓTÆq ˇ‹Ô&çì düèwæº+#·Tø√e&É+ ‘Ó*$
e÷*q #·s¡´ nsTT‘˚ kÕ<Ûës¡D |ü]dæú‘·T\˝À >=|üŒ‘·q+ ‘·q+‘·≥
‘êqT>± sê<äT. eTVü‰‘êà >±+BÛ, _˝Ÿ π>{Ÿ‡, eT<äsY <∏Ó]kÕ‡, ÄÁbÕ
$HéÁù|ò, n\ãsYº wæ{Ÿ®sY, Ä+Á&û Á>√yé, <∏ëeTdt m&çdüHé ˝≤+{Ï eTVü≤
29
˙j·TT\T _ÛqïyÓTÆq, dü+øÏ¢wüºyÓTÆq e÷sêZ\˝À eTT+<äT≈£î kÕ>±s¡T. ø±ãfÒº
e÷s¡Z<äs¡Ù≈£î\>± e÷sês¡T. ôV≤sêï+&√ø√¬sºdt nH˚ Á|üdæ<ä∆ nH˚«wü≈£îì ø£<∏ä
eTs¡|⁄ü sêì~. Äj·Tq ‘·q ôd’q´+‘√ bÕ≥T 1519 dü+e‘·‡s¡+˝À yÓTøχø√≈£î
#Ó+~q yÓsê Á≈£îCŸ düeTTÁ<ä rs¡+˝À ~>±&ÉT. ôdŒsTTHé sê»´+ ø=s¡≈£î
Ä ÁbÕ+‘êìï ÄÁø£$T+#ê\ì kÕúì≈£î\‘√ j·TT<ë∆ìøÏ ‘·\|ü&ܶ&ÉT. <ä÷≈£î
&ÉT>± ñ+&˚ ôd’q´+ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq s√>±\T Á|ü‹≈£L\ |ü]dæú‘·T\˝À
rÁe j·TT<ë›ìï m<äTs√ÿyê*Œ e∫Ã+~. j·TT
<ä∆+ #˚ùd+<äT≈£î kÕ–b˛‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À
ø√¬sºdt ‘·q ˝…|tºHÓ+{ŸqT |æ*∫ ˇπø ˇø£ Ä»„
qT C≤Ø#˚XÊ&ÉT ` ª|ü&Ée\ìï{Ï˙ ‘·>∑\u…≥Tºμ.
|üì˝À>±ì, J$‘·+˝À>±ì yÓqT~]π>+<äT≈£î
neø±X¯y˚T ˝Òì |üø£å+˝À s√Es√E≈£î kÕeTsê∆´ìï ô|+#·Tø√yê\ì
#·÷kÕÔeTT. eTq ª|ü&Ée\T ‘·>∑\ã&ÉT‘·THêïj·TH˚μ |ü]dæú‹ eTq*ï Çø£
yÓqT‹]– #·÷düTø√ìe«<äT. Ä |ü]dæú‹ #êy√`πsy√ ‘˚\TÃ≈£îH˚ s¡÷|ü+˝À,
j·TT<ä∆ ÁbÕ‹|ü~ø£q |üì #˚ùd+<äT≈£î eTq*ï |ü⁄]ø=\TŒ‘·T+~. eT]+‘·
ñqï‘· •Ksê\≈£î #˚s¡T≈£îH˚+<äT≈£î, eT]+‘· kÕVü≤k˛ù|‘·+>± |üì#˚
ùd+<äT≈£î, eT]+‘· ñqï‘·yÓTÆq J$‘êìï n+<äT≈£îH˚+<äT≈£î, eT]+‘·
ø£wüº‘·s¡yÓTÆq |üqT*ï #˚|üfÒº+<äT≈£î Ä |ü]dæú‹ eTq*ï dæ<ä∆|üs¡TdüTÔ+~.
n˝≤+≥|ü&ÉT yÓ|’ \ üò ´+ dü+uÛ$Ñ +#˚ neø±X¯yT˚ ñ+&É<Tä . eÁC≤\T n‘·´+
‘· rÁeyÓTÆq ˇ‹Ô&ç, ñc˛íÁ>∑‘·\˝ÀH˚ ‘·j·÷s¡e⁄‘êsTT. ¬>\T|ü⁄ ‘·|üŒ yπ̊s
ñìøÏ ˝Òì, yÓqT‹]π> neø±X¯y˚T˝Òì |ü]dæú‹ H˚|ü<∏ä´+ qT+&˚ >=|üŒ
>=|üŒ eTVü≤˙j·TT\ J$‘· >∑eTHê\T kÕ>±sTT. `yÓHÓï\ø£+{Ï
 30 ø£$‘·

yÓ’∫‹Á q\¢ì<ëqqT
ªq\¢C≤rj·TT\ ø£+fÒ kı+‘·+ #˚düT≈£îqï ø√sTT\ |æ≥ºqT,
`&Üø£ºsY dæ. Hêsêj·TD¬s&ç¶ X‚«‘· C≤‹ dü+‘·‹πø ‘Ó* q\T|ü⁄ kÂ+<äsê´‘·àø£y˚T ø±<äT.
$‘˚≥\T m≈£îÿeμ nì C≤‘·´Vü≤+ø±s¡|ü⁄ Ä_ÛC≤‘ê´\qT
eT{Ϻ bıs¡˝À¢ 79@fi¢̄ nyÓT]ø£Hé XÊÅdüÔ ì≥ºì\Te⁄Hê <ä>∑∆+ #˚ùd
#·Tø£ÿ*ï Hê≥T¢ y˚dü÷Ô b˛j·÷qT ˙* eT+≥\ ~Ûø±ÿs¡|ü⁄ n–ï•K.
‹]– #·÷ùdÔ ‘Ó*dæ+~ y˚‘·Ô, H√u…˝Ÿ ãVüQeT‹
Á>∑V”≤‘· &܈ˆ CÒyéT‡yê≥‡Hé nø√ºãsY 17q \+ Hê <Ûë‘·T •˝≤»+
n$ |üPs¡í#·+Á<ä_+u≤˝…’ ÄÁ|òæø± Nø£{Ï K+&É+ qT+&ç
|ü⁄wæŒ+#êj·Tì &ÉHé˝À #˚dæq yê´K´\T j·÷e‘Y Á|ü|ü+#êìï
~Á>±“¤+‹øÏ >∑T]#˚XÊsTT. C≤‹, es¡í $eø£å\qT Vü≤s¡bÕŒ yÓTTVü≤+CÀ<ës√ Hê>∑]ø£‘·\
sêÁ‘·+‘ê ≈£î]dæq esê¸ìï #ê]Á‘·ø£ $uÛ≤‘· dü+<Û´ä \ es¡≈L£ ìøÏ|å yÔü TÓ Æ e⁄+~.
s¡÷|ü⁄e÷|ü&ÜìøÏ Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± ñ<ä´
yêøÏ* ‘·q ˇ&ç˝À ì+|ü⁄≈£î+~ Ç≥T
e÷\T }|ü+<äT≈£îqï düeTj·T+˝À á yê´
‘Ó˝≤¢] ˝ÒùdÔ ñ_ø=∫à Ms¡u≤VüQ&ÉT e÷\ ø£qïeT˙&É÷
K´\T yÓ\Te&É&É+ $#ês¡ø£s¡+. á H˚|ü<∏ä´+
˙*eTãT“˝…’ Ms¡e\¢&É÷ #·+&Ü*ø±
˝À •U≤eTDÏ sêdæq ªq\¢ì<ëqqTμ ø£$‘·
‘˚*b˛j·÷j·Tì n≥T
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ bÕsƒ¡≈£î\ ø√dü+..
<äèX¯´eTH√»„+>± e÷]ºHé \÷<∏äsYøÏ+>¥ kı»s¡ïsY Á≥÷‘Y
Á|ü‘·ø£åyÓTÆq H˚qT q\¢ì<ëqqT HÓ\‡Hé eT+&˚˝≤ z˝Ò k˛j·T+ø±
á ∫Á‘ê\ yÓqø£ Hê q\¢ì y˚Tì y˚T|òüT#êäj·T yÓqø£ Hê q\¢HÓ‘·TÔ{Ï n#·Ã|ü⁄ yês¡düT\T
»]–q sêj·T+#· ‘·÷*ø£˝≤¢+{Ï Nø£{Ï #·]Á‘· MT<ä
nq÷Vü≤´ ‘Ó\¢ì yÓT‘·Ôì n+‘·s¡+>∑+ ø£\<ëqqT. #Ós¡>∑ì yÓ\T>∑T bÕ<äeTTÁ<ä\T.
|ü]D≤eTÁø£eT+ n+<äyÓTÆq n‹e >∑T+&ÓøÏ+<ä ‘·&ç˝≤+{Ï
ùV≤‘·Tdü÷Á‘ê\ y=+|ü⁄ ‹]–q düqïì ô|’ ô|<ä$ n+#·Tq Ç+‘· #ÓeTà qqTï k˛øÏ‘˚ #ê\T
ø=\e÷Hê\≈£î y˚+#˚dæe⁄qï kÂ+<äs¡´ s¡düsê»´|ü⁄ ∫Vü‰ïìøÏ y=fi¯¢+‘ê øÏ+»\ÿ|ü⁄ |ü⁄\øÏ+‘·\‘√
m˝≤ n+<äT‘·T+~? Hê‘√H˚ b˛*ø£. ñ_“‘·_“u…’ b˛‘êqT.
Äø±XÊìøÏ $+fÒ uÛ≤s¡‘·y˚T $Hê* Äô|’ qqTï düŒè•ùdÔ
$düT>=∫Ã+~ ‹+fÒ >±¬s˝Ò ‹Hê\ì X‚«‘· Á|ü|ü+#êìï ‘Ó\¢yÓTT>∑+ y˚sTT+∫
Ç˝≤ mHêïfi¢̄ì ô|’q Hê kÕúq+ |ü+#·eTy˚<ä+ düs¡düq. ñÁs¡÷‘·\÷–+∫q
ô|’ô|’q ã*¢˝≤>± H˚qT q\¢ì<ëqqT Ä≥bÕ≥\ HÓ\πs&ÉT
n‘·T≈£îÿì ñ+&Ü\ì qe <ÛëHê´˝À¢ Hê\T>√<ëqqT yÓTÆUÒ˝Ÿ C≤ø£‡Hé˝≤
H˚\ ‘·qqT ‘êH˚ @e–+#·T≈£î+~ Hê ù|s¡T $TqTeTT ‘Ó\¢>± $T\$T˝≤ yÓT]dæb˛‘êqT.
@+ ã‘·TøÏ~? X¯øÏÔøÏ H˚qT ÇqTeTT. nsTTHê Hê y=+{Ï q\T|ü⁄qT
Ç˝≤ m+‘· ø±\eTì y˚<ä |üqdü\ |ü<ä|òüT≥ºq\ eT<Ûä´ ø£&ç–q+‘· düT\uÛÑ+ ø±<äT
á ~>∑TeH˚ ì*∫b˛yê\ì >=+‘·T eT÷>∑y√sTTq C≤q|ü<ä ^‘·+˝≤ á C≤‹ es¡í |ü+øÏ˝≤ìï ø£&ÉTø√ÿe&É+.
$+‘·>± düTŒ¤]+#˚ á qe<ÛëHê´˝À¢ H˚qT q\¢ì <ëqqT. H˚qT q\¢ì<ëqqT
‹s¡>∑* eT<Ûä´ _j·T´|ü⁄ –+»˝≤¢ #·]Á‘· >∑sꓤìï N\TÃø=∫Ãq
|üs¡düŒs¡_ÛqïeTqdüÔ‘ê«\T
Äs¡T´\ eT<Û´ä Ädæ‘Ô ê«ìï b˛>=≥Tº≈î£ qï <ädTü ´˝≤¢ y˚sTT πs≈£î\ u≤≈£î\ q\¢ø£\TeqT.
|ü]es¡Ôq ø√dü+
qe<ÛëHê´˝À¢ H˚qT n‹ q\¢ì <ëqqT. es¡Ôe÷q <ä[‘· s¡D πøåÁ‘·+˝À
Á|üø£è‹ bı+<˚ Äsê{≤ìøÏ
Vü≤+dü\ eT<Ûä´ |æøÏ*|æ≥º˝≤ düeT‘ês¡<∏ä+ •KsêÁ>∑+ô|’
C≤„|æø£\T
u≤Vü‰´ø£è‹øÏ H˚qT $ø£è‘·+>± e⁄Hêï ¬s|ü¬s|ü˝≤&˚ >∑_“\|ü⁄ <Ûä«C≤ìï
yêdüÔ$ø£bÕ<äT˝À yÓTT\¬ø‘˚Ô
ø£\≈£Lõ‘· ø£+sƒ¡dü«s¡+ `&܈ˆ •U≤eTDÏ
yÓ’∫Á‹øÏ dü÷∫ø£\T
 32
nø£ÿπs¢ì mHêï¬s’ es¡T&ÉT!
bò Õ ]Hé dü+ã+<Ûë\+fÒ |ü&ç #·∫Ãb˛j˚T s√E\T b˛
j·÷sTT. $<˚XÊ\˝À ñ<√´>∑+ #˚ùd es¡T\ ø√dü+ ˇø£|ü⁄Œ&ÉT
y˚\+ yÓÁ]>± yÓ+|üsê¢&çq Ä&É|æ\¢\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T Ç|ü⁄Œ&ÉT mHêï¬s’
dü+ã+<Ûë\T eùdÔ n&ÉT>∑T eTT+<äT≈£î y˚j·T&ÜìøÏ ‘·≥|ü{≤sTTdüTÔHêïs¡T.
á |ü<˚fi¯fl ø±\+˝À ñ<√´>∑Ø‘ê´ $<˚XÊ\≈£î yÓ[flq ô|[flø±ì j·TTe
≈£î\ dü+K´ \ø£å\˝ÀH˚ ñ+~. $<˚XÊ\˝À ñ<√´>∑+ #˚ùd ≈£îÁsê&É+fÒ
Çø£ ‘·eT ≈£L‘·Ts¡T uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î ‹s¡T>∑T˝Ò<äì, n<√ ùdº≥dt dæ+ã˝Ÿ>±
|ü]>∑DÏdü÷Ô e∫Ãq Ä&É|æ\¢\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T nH˚ø£ <äTs¡È≥q\T, <äTsê>∑
‘ê\qT #·÷dæq ‘·sê«‘· Áø£y˚T|” eTqdüT e÷s¡TÃ≈£î+≥Tqï≥T¢ ø£ì|æk˛Ô+~.
$<˚XÊ\˝À |üì#˚ùd j·TTe≈£î\˝À ø=+<äs¡T Ä&É|æ\¢\ ‘·*¢ <ä+Á&ÉT\qT
e÷j·Te÷≥\‘√ e+∫+∫, \ø£å\ s¡÷bÕj·T\T ø£≥ï+ <ä+&ÉT≈£îì
ô|[fl #˚düT≈£îHêïs¡T. rsê #·÷ùdÔ nø£ÿ&É yê]øÏ dü¬s’q, ì\ø£&Ó’q ñ<√´
>∑+ ˝Ò<äì ‘Ó*dæ Ä&É|æ\¢\‘√ düVü‰ yê] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T \uÀ ~uÀ
eT+≥÷ b˛©düT\qT ÄÁX¯sTT+∫q dü+|òüT≥q\T nH˚ø£+ ñHêïsTT.
n˝≤π> bòÕ]Hé dü+ã+<Ûä+ô|’ yÓ÷E |ü&ç nu≤“sTT >∑TD>∑TD≤\qT
˝À‘·T>± n<Ûä´j·Tq+ #˚j·T≈£î+&ÜH˚ ô|<ä› m‘·TÔq ø£≥ï ø±qTø£\‘√
|òüTq+>± $yêVü≤+ #˚dæq ‘·sê«‘· uÛ≤s¡´qT ‘·q‘√ bÕ≥T $<˚XÊ\≈£î
rdüT¬ø[fl nø£ÿ&ç qT+∫ eT]+‘· ø£≥ï+ ø√dü+ ÄyÓTqT y˚~Û+|ü⁄\≈£î
>∑T]#˚dæq dü+|òüT≥q\T ñHêïsTT. Ç˝≤+{Ï dü+|òüT≥q\ô|’ á eT<Ûä´
Áf…+&é‡
ø±\+˝À MT&çj·÷˝À ô|<ä› m‘·TÔq Á|ü#ês¡+ »s¡>∑
&É+ ≈£L&Ü $<˚o dü+ã+<Ûë\ô|’ yÓ÷E ‘·–Zb˛e
&ÜìøÏ ø±s¡D+>± ‘Ó\Tk˛Ô+~.
$<˚XÊ\≈£î B≥T>± <˚X¯+˝À ≈£L&Ü J‘·uÛÑ‘ê´\T
>∑D˙j·T+>± ô|]–q+<äTq Çø£ÿ&ç nu≤“sTT
\‘√ dü+ã+<Ûë\πø Ä&É|æ\¢\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T n‘·´~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTÔ
Hêïs¡T. <˚o dü+ ã+<Ûä+ ≈£î~]‘˚ ‘·eT _&ɶ ‘·eT ø£fiËfl<äTfÒ ñ+≥T+<äì,
@yÓ’Hê düeTdü´\T ñ‘·ŒqïyÓTÆ‘˚ ÄyÓT≈£î düVü‰j·T|ü&˚+<äT≈£î ‘êeTT n+<äT
u≤≥T˝À ñ+&É>∑\eTqï~ BìøÏ ø±s¡D+. ô|’>± $<˚XÊ\≈£î yÓ[fl dü+bÕ
~düTÔqï yê]ø£+fÒ ≈£L&Ü Çø£ÿ&˚ eT+∫ ñ<√´>±\˝À dæús¡|ü&ç <ä+&ç>±
Ä]®düTÔqï j·TTe≈£î\ dü+K´ Ç{°e\ ø±\+˝À u≤>± ô|s¡>∑&Éy˚T BìøÏ
ø±s¡DeTì ôV’≤<äsêu≤<é≈£î #Ó+~q düT|òü\ e÷´πsCŸ ã÷´s√ n~ÛH˚‘·
>√$+<äsêe⁄ #ÓbÕŒs¡T.
q÷´øÏ¢j·TsY ≈£î≥T+u≤\ dü+K´ >∑D˙j·T+>± ô|s¡T>∑T‘·Tqï+<äTq
Ä&É|æ\¢\T ôd’‘·+ ‘·eT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T, n‘·Ôe÷eT\≈£î <ä>∑Zs¡>± ñ+
&˚+<äT≈£î Çwüº|ü&ÉT‘·THêïs¡T. dü«düú˝≤ìøÏ <ä>∑Zs√¢H˚ ôd{Ï˝Ÿ ø±yê\qï ø√]ø£qT
á düπs«˝À nH˚ø£ eT+~ j·TTe‘·T\T yÓ\¢&ç+#ês¡T. $<˚o dü+ã+<Ûë\
$wüj·÷ìøÏ eùdÔ nyÓT]ø± ø£+fÒ ≈£L&Ü ÄÁùdº*j·÷ dü+ã+<Ûë\πø n~Ûø£
ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTÔqï≥Tº ‘Ó\Tk˛Ô+~. e÷s¡T‘·Tqï Ä&É|æ\¢\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\
ÁbÕ<Ûëq´‘·\qT nqTdü]+#˚ e÷´πsCŸ ã÷´s√\T ôd’‘·+ bòÕ]Hé dü+ã+<Ûë\
yÓ’|ü⁄ eTTqT|ü{Ï˝≤>± ø±fi¯fl≈£î ã\|ü+ ø£≥Tº≈£îì nH˚«wæ+#·&É+ ˝Ò<äT.
`XË’˝wÒ t
 H˚s¡+`|òüTÀs¡+
#·+|æ... ø£‹Ô|”≥‘√
eTTø£ÿ\T #˚dæ+~
pHé 24... 2003..
ôV’≤<äsêu≤<é uÀs¡ã+&É ÁbÕ+‘·+˝À eT<Ûä´‘·s¡>∑‹ yês¡T ìyêdü+ ñ+
&˚ ø£fi≤´DYq>∑sY˝Àì ˇø£ Ç\T¢. kÕj·T+Á‘·+ 7 >∑+≥\ ÁbÕ+‘·+˝À ˇø£
e´øÏÔ ‘·q u…’ø˘ MT<ä e∫Ã Ä Ç+{Ï eTT+<äT Ä>±&ÉT. n|üŒ{Ïπø n‘·ì
ø√dü+ Ç+{Ï˝À m<äTs¡T #·÷düTÔqï eTVæ≤fi¯ &√sY rdæ |ü≥Tºø=ì qe⁄«‘·÷
˝À|ü*øÏ ÄVü‰«ì+∫+~. e∫Ãq e´øÏÔ >∑TeTà+ <ë{Ï ˝À|ü*øÏ yÓfi¯fl>±H˚
ÄyÓT ‘·\T|ü⁄ eT÷ùddæ+~. Çø£ Ä Ç+{Ï˝À n+‘ê >∑|t#·T|t! eT÷&ÉT
s√E\ es¡≈£L nø£ÿ&É @$T »]–+<√ me]ø° ‘Ó*j·T<äT. Ç+‘· _J
_õ>± ñ+&˚ ôV’≤<äsêu≤<é »Hês¡D´+˝À Ä Ç+{Ï >∑T]+∫, n+<äT
˝À ñ+&˚yê] >∑T]+∫ |ü{Ϻ+#·Tø=H˚ z|æø±,r]ø± me]øÏ ñ+≥T+~?
eT÷&ÉT s√E\ ‘·s¡Tyê‘· n<˚ Ç+{Ï eTT+<äT eTs√ d”Hé...
26e ‘˚B eT<Ûë´Vü≤ï+. z b˛©dt J|t e∫Ã Ä Ç+{Ï eTT+<äT Ä–+~.
ˇø£ÿkÕ]>± J|t˝À+∫ dü+Je¬s&ç¶q>∑sY b˛©dtùdºwüHé Vü≤Ödt Ä|ò”düsY
|æ.$.sê<Ûëø£èwüí, Á¬ø’yéT‡ mdt.◊. yÓ+ø£≥¬s&ç¶, Ç<ä›s¡T ø±ìùdºãTfi¯ófl ~>±s¡T.
n+<äT˝À ˇø£ ø±ìùdºãT˝Ÿ Ä Ç+{Ï ‘·\T|ü⁄ ø={≤º&ÉT. n+‘·es¡≈£L
me] |üqT˝À¢ yês¡Tqï Ä ãd”Ô˝À b˛©dt J|tqT #·÷&É>±H˚ HÓeTà~>±
ø£\ø£\+ yÓTT<ä˝…’+~. b˛©düT\T m+<äT≈£î e#êÃs¡T #ÓbÕà nqT≈£î+≥÷
\T #˚dæq kıeTTà, ‘·q <ä>∑Zs¡ ñ
ˇø=ÿø£ÿs¡÷ nø£ÿ&É >∑T$T>∑÷&É&É+ yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T. >∑TeTà+ <ä>∑Zs¡
#·|ü
&Ée&É+‘√ Ä eTVæ≤fi¯ ‘·\T|ü⁄ rdæ ãj·T{ÏøÏ #·÷dæ+~. b˛©düT\qT
#·÷&É>±H˚ eTT+<äT ø±düÔ ‘=Á≥TbÕ≥T |ü&çHê yÓ+≥H˚ n\sYº nsTT+~.
m+<äT≈£î e#êÃs¡+≥÷ b˛©düT\H˚ m<äTs¡T Á|ü•ï+∫+~.
≈£îqï
ÄyÓT Á|ües¡ÔqqT, ÄyÓT˝À ø£*–q ∫qïbÕ{Ï ‘=Á≥TbÕ≥TqT ÇHéôdŒø£ºsY
sê<Ûëø£èwüí n|üŒ{Ïπø >∑eTì+#ê&ÉT. ª@MT ˝Ò<äT. z πødüT $wüj·T+˝À
$TeTà*ï Ç+≥sêπ>wüHé #˚j·÷\+≥÷ düsêdü] Ç+{Ï ˝À|ü*øÏ yÓfi≤fl&ÉT.
mdt.◊. yÓ+ø£≥¬s&ç¶, yê] yÓ+≥ e∫Ãq ø±ìùdºãTfi¯ófl ≈£L&Ü Äj·Tq
ø=ì q$Tà+∫+~. nsTT‘˚, n|üŒ{Ïπø &ÉãT“\T b˛>=≥Tºø=ì, uÛÑs¡Ô
yÓqø±˝Ò Ç+{Ï˝ÀøÏ yÓ[fl Ç\¢+‘ê k˛<ë #˚j·T&É+
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
33
nyÓ T ]ø± yÓ [ fl &Ü\s¡ T ¢ dü + bÕ~+#ê\qï n‘· ì n‘ê´dü Ä
≈£î≥T+u≤ìï Ä]úø£+>± <Óã“ rdæ+~. uÛÑs¡Ô |ü+|æ+#˚ kıeTTà‘√
»˝≤‡>± J$+#ê\qT≈£ î qï ÄyÓ T ÄX¯ n&ç j · ÷ ùd nsTT+~.
düs¡<ë\ ø√dü+ <=]øÏq #√≥˝≤¢ n|ü\T #˚dæ+~. Ä n|ü\T
rπsà e÷s¡Z+ ˝Òø£ ∫e]øÏ n|ü Ç∫Ãq ô|ò’Hêq‡sYqT Ç+{ÏøÏ
ÄVü‰«ì+∫ øÏsê‘·ø£+>± Vü≤‘·´ #˚dæ+~. Ç|ü&ÉT uÛÑs¡Ô, _&ɶ\≈£î
XÊX¯ « ‘· + >± <ä ÷ s¡ y Ó T Æ J$‘· U… ’ < ä T nqTuÛ Ñ $ k˛Ô + ~.
πøùd$T{Ï? qqTï Ç+≥sêπ>wüHé #˚j·T&É+ @$T{Ï? n+≥÷ ÄyÓT dæ.◊.qT
ì\Bdæ+~. ÄyÓT Á|üX¯ï≈£î düe÷<Ûëq+>±....
ªÁ|üuÛ≤ø£sY ‘Ó\TkÕ?μ dü÷{Ï>± Á|ü•ï+#ê&ÉT ÇHéôdŒø£ºsY sê<Ûëø£èwüí.
ªÁ|üuÛ≤ø£sê? mes¡T? ne÷j·Tø£+>± m<äTs¡T Á|üX¯ï y˚dæ+~ ÄyÓT.
ô|ò’HêHé‡ yê´bÕ], s¡Vü≤à‘Yq>∑sY˝À ªX‚«‘· Á|æ+{Ï+>¥ Áô|dtμ j·T»e÷ì....
n‘·ìøÏ MT≈£L m+‘·ø±\+>± |ü]#·j·T+ ñ+~? Á|ü•ï+#ê&ÉT dæ.◊.
ªn‘·HeÓ s√ Hê≈£î ‘Ó*j·T<äTμ ÄyÓT qT+∫ ø±düÔ ‘·\_s¡TdüT>±H˚ düe÷<Ûëq+
e∫Ã+~. Ç+‘·˝À... Ç+{Ï ˝À|ü\ k˛<ë #˚düTÔqï ø±ìùdºãTfi¯fl˝À ˇø£s¡T
- kÕsY... kÕe÷q¢ >∑~˝À @<√ <äTsê«düq ek˛Ô+~ kÕsY... n+≥÷ dæ.◊.
ñqï #√{ÏøÏ Vü≤&Üe⁄&ç>± e#êÃ&ÉT. yÓ+≥H˚ dæ.◊., Á¬ø’yéT‡ mdt.◊. yêdüq
ek˛Ôqï k˛ºsYs¡÷+˝ÀøÏ yÓfi≤fls¡T. nø£ÿ&ç kÕe÷q¢ eT<Ûä´ z >√HÓ dü+∫
eT÷‹ _–+∫ ñ+~. <ëìï ãj·T{ÏøÏ ˝≤– ø£≥T¢ $|æŒ #·÷&ÉeTì
ø±ìùdºãT˝Ÿ≈£î |ü⁄s¡e÷sTT+#ê&ÉT dæ.◊. dü+∫ eT÷‘· $|æŒ #·÷dæq
ø±ìùdºãT˝Ÿ œqTï&Ó’b˛j·÷&ÉT. n+<äT˝À K+&ÉK+&Ü\T>± ‘Ó>∑ø={Ϻq
|ü⁄s¡Twüßì X¯e+ ñ+~. $wüj·T+ ãj·T≥|ü&É&É+‘√ ÄyÓT œqTïsê˝…’b˛sTT
ìX‚Ãwüº+>± ì\ã&ç+~. eTTK+ bÕ*b˛sTT+~. H√≥ e÷≥ ô|>∑\˝Ò<äT.
efi¯fl+‘ê #ÓeT≥\T <Ûës¡\T ø£&ÉT‘·THêïsTT.... ‘êeTT e∫Ãq |üì |üPs¡Ôe
&É+‘√ dæ.◊. ÄyÓTqT n<äT|ü⁄˝ÀøÏ rdüT≈£îHêï&ÉT. >√HÓdü+∫˝À ñqï e÷qe
X¯Øs¡+ eTTø£ÿ\qT >±+BÛ ÄdüŒÁ‹øÏ b˛dtºe÷s¡º+ ì$T‘·Ô+ ‘·s¡*+#ês¡T.
eT<Ûä´ ‘·s¡>∑‹ ≈£î≥T+u≤ìøÏ #Ó+~q 29 @fi¯fl XË’\» ‘·q uÛÑs¡Ô yÓ+ø£Á{≤
eTj·T´, ø=&ÉT≈£î, ≈£L‘·Ts¡T‘√ ø£*dæ ø£fi≤´DYq>∑sY˝À uÛ≤qT nbÕsYºyÓT+
{Ÿ˝Àì 301 HÓ+ãsY bòÕ¢{Ÿ˝À ø=+‘·ø±\+>± n<Ó›≈£î ñ+{À+~. nyÓT]ø±
yÓ[fl ñ<√´>∑+ #˚j·÷\ì yÓ+ø£Á{≤eTj·T´ Á|üj·T‘êï\T #˚düTÔHêï&ÉT.
n+<äTø√dü+ ‘Ó*dæq yê] <ä>∑Zs¡ n|ü
qï~ ø£*|æ yÓTT‘·Ô+>± ˇø£ @C…+{Ÿ≈£î Ç#êÃ&ÉT. nsTT‘˚, Ä @C…+{Ÿ
yÓ÷dü+ #˚XÊ&ÉT. Bì‘√ ~≈£îÿ ‘√#·ì XË’\» uÛÑs¡Ô yÓ+ø£Á{≤eTj·T´ ~>∑T\T‘√
Á≈£î+–b˛j·÷&ÉT.
n|üŒ{Ïπø ‘·q uÛÑs¡Ô nyÓT]ø± yÓfi¯óÔHêï&Éì ‘Ó*dæq yês¡+<ä]ø° #Ó|ü
XË’\» ‘êeTT yÓ÷düb˛sTTq $wüj·T+ ‘Ó*ùdÔ |üs¡Te⁄ b˛‘·T+<äì uÛ≤$+
∫+~. dæøÏ+Á<ëu≤<é˝Àì z Vü≤§≥˝Ÿ˝À >∑~ n<Ó›≈£î rdüTø=ì uÛÑs¡Ô yÓ+ø£Á{≤
eTj·T´qT n+<äT˝À ñ+∫+~. n‘·qT nyÓT]ø± yÓfi≤fl&Éì n+<ä]ø°
#Ó|ü
dü+bÕ <äq ˝Òø£ Ä]úø£ Çã“+<äT\T ô|s¡>∑&É+‘√ ‘Ó*dæq eT]ø=+<ä]
 34 H˚s¡+`|òüTÀs¡+
<ä>∑Zs¡ ≈£L&Ü n|ü\T #˚j·T&É+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. m+‘√ ø±\+ Á|üuÛ≤ø£sYqT eTuÛÑ´ô|≥º˝Òqì ìs¡ísTT+#·T≈£îqï XË’\» ˇø£
ø=&ÉT≈£î, ≈£L‘·T]ì >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢˝Àì eT+#·s¡¢˝À ñ+≥Tqï ‘·q |ü<∏äø£+ s¡∫+∫+~. 2003 pHé 24q ñ<äj·T+ yÓTT<ä\T kÕj·T+Á‘·+
‘·+Á&ç e<ä›≈£î |ü+ù|dæ+~. ‘·q uÛÑs¡Ô nyÓT]ø± qT+∫ &Ü\s¡T¢ |ü+|ækÕÔ&Éì, es¡≈£L Á|üuÛ≤ø£sY ôd˝Ÿbò˛Hé≈£î |ü<Ó›ì$T~ kÕs¡T¢ bò˛qT¢ #˚dæ Ç+{ÏøÏ |æ*∫+~.
n$ e∫Ãq yÓ+≥H˚ MT &ÉãT“\T |ü⁄e⁄«˝À¢ ô|{Ϻ Ç#˚ÃkÕÔq+≥÷ n|ü\T n|ürdüT≈£îqï kıeTTà Ç#˚ÃkÕÔqì #Ó|üŒ&É+‘√ ô|ò’HêHé‡ yê´bÕ] Á|üuÛ≤ø£sY
Ç∫Ãq yê]øÏ qeTàã*øÏ+~. n|ü ‘Ó∫Ãq kıeTTà‘√ ‘·q uÛÑs¡Ô≈£î ø=+‘· q$Tà ÄyÓT Ç+{ÏøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
Ç∫Ã, ‘êq÷ »˝≤‡>± ã‘·ø£&É+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. Ç+{Ï˝ÀøÏ yÓ[flq ‘·sê«‘· ÄyÓT Ç∫Ãq ≈£L˝ŸÁ&ç+ø˘ ‘ê>±&ÉT. yÓ+≥H˚
n˝≤ HÓ\\T >∑&ÉTdüTÔHêï XË’\» ‘·eT <ä>∑Zs¡ rdüT≈£îqï kıeTTà\T ‹]– Á|üuÛ≤ø£sY eT‘·TÔ˝ÀøÏ C≤s¡T≈£îHêï&ÉT. ôd’Hé‡ bÕsƒê\T #·<äTe⁄≈£îqï ‘êqT
#Ó*¢+#·ø£b˛e&É+‘√ e‹Ô&ç yÓTT<ä˝…{≤ºs¡T n|ü\yêfi¯ófl. á Áø£eT+˝À Á|üuÛ≤ø£sYøÏ Ç∫Ãq ≈£L˝ŸÁ&ç+ø˘˝À HÓsTT˝Ÿ bÕ*wt ]eT÷esY ªmdæ{ÀHéμ qT
p;¢Væ≤˝Ÿ‡˝Àì ô|ò’HêHé‡ yê´bÕ] Á|üuÛ≤ø£sY‘√ |ü]#·j·T+ @s¡Œs¡#·T≈£î+~ ø£*|æq≥T¢ XË’\» b˛©düT Ç+≥sêπ>wüHé˝À ˇ|ü≈£î+~. n~ ‘ê–q+<äTe˝Ò¢
XË’\». n‘·ìøÏ s¡Vü≤à‘Yq>∑sY˝À Á|æ+{Ï+>¥ Áô|dt ≈£L&Ü ñ+&É&É+‘√ ì‘·´+ Á|üuÛ≤ø£sY eT‘·TÔ˝ÀøÏ yÓ[flb˛j·÷&ÉT. Ä dæú‹˝ÀH˚ n‘·ìøÏ }|æ] Ä&É≈£î+&Ü
kıeTTà\T <ä+&ç>± ñ+&˚$. Á|üuÛ≤ø£sY‘√ #·qTe⁄ ô|+#·T≈£îqï XË’\» n‘·ì yÓTTVü≤+ô|’ ~+&ÉT‘√ e‹Ô ô|{Ϻ Vü≤‘· e÷]Ã+~. nq+‘·s¡+ Á|üuÛ≤
n‘·ì qT+∫ \øå± q\uÛ…’ y˚\ s¡÷bÕj·T\T n|ü>± rdüT≈£î+~. ‘·q ø£sY eTè‘·<˚Vü‰ìï Ç+{Ï˝Àì ø£‹Ô|”≥‘√ nsTT<äT eTTø£ÿ\T>± ø√dæ+~.
uÛÑs¡Ô nyÓT]ø± qT+∫ &ÉãT“\T |ü+|æ+#·>±H˚ rπsÃkÕÔq+≥÷ ‘·q bÕ‘· >√HÓ dü+∫˝À y˚dæ eT÷≥ ø£fÒºdæ k˛ºsY s¡÷+˝À |ü&˚dæ+~.
bÕfÒ #Ó|æŒ Á|üuÛ≤ø£sYqT ≈£L&Ü q$Tà+∫+~. nsTT‘˚, nyÓT]ø± qT+∫ Á|üuÛ≤ø£sY ø£ì|æ+#·&É+ ˝Ò<ä+≥÷ n‘·ì ã+<ÛäTe⁄\T p;¢Væ≤˝Ÿ‡ b˛©dt
&Ü\s¡T¢ sê˝Ò<äT, XË’\» ‘·q n|ü ≈£L&Ü rs¡Ã˝Ò<äT. ndü˝Ò ô|ò’HêHé‡ ùdºwüHé˝À #˚dæq |òæsê´<äT y˚Ts¡≈£î $Tdæ‡+>¥ πødüT qyÓ÷<Ó’+~. n+‘·≈£î
yê´bÕπsyÓ÷ n‘·ì˝À nqTe÷q+ yÓTT<ä˝…’+~. m|ü&ÉT kıeTTà n&ç–Hê eTT+<äT Á|üuÛ≤ø£sY #˚dæq bò˛Héø±˝Ÿ‡qT >∑eTì+∫q p;¢Væ≤˝Ÿ‡ b˛©düT\T
@<√ ˇø£ kÕ≈£î #ÓãT‘·T+&É&É+‘√ Á|üuÛ≤ø£sY˝À nqTe÷q+ eT]+‘· n$ ø£fi≤flDY q>∑sY˝À ñ+&˚ XË’\» ôd˝Ÿ≈£î yÓ[¢q≥T¢ >∑eTì+#ês¡T.
ô|]–b˛kÕ–+~. XË’\»øÏ∫Ãq &ÉãT“\ ø√dü+ Ç+ø± m+‘· ø±\+ y˚∫ Bì‘√ πødüTqT dü+Je¬s&ç¶q>∑sY b˛©dtùdºwüHé≈£î ã~© #˚XÊs¡T. ÇHéôdŒø£ºsY
ñ+&Ü\+≥÷ Á|üuÛ≤ø£sY˝À ndüVü≤q+ ô|]–b˛kÕ–+~. ‘·q &ÉãT“\T sê<Ûëø£èwüí XË’\» Ç+{ÏøÏ yÓ[fl ôd˝Ÿbò˛Hé rdüTø=ì |ü]o*+#·>± Á|üuÛ≤ø£sY
‘·q≈£î ‹]– Çe«eTì XË’\»ô|’ e‹Ô&ç #˚j·T&É+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. Çø£ n<äèX¯´yÓTÆq s√Eq |ü<Ó›ì$T~ kÕs¡T¢ n‘·ì ôd˝Ÿbò˛Hé≈£î XË’\» ôd˝Ÿbò˛Hé
qT+∫ ø±˝Ÿ‡ #˚dæq≥T¢ <Ûäèe|ü&ç+~. >∑‘·´+‘·s¡+ ˝Òì |ü]dæú‹˝À ‘·q≈£î
Á|üuÛ≤ø£sY ‘Ó\T düì, Ä s√E e÷Á‘·+ ‘·q Ç+{ÏøÏ sê˝Ò<äì ãTø±sTT+∫+~
XË’\».
b˛©düT k˛<ë˝À¢ Á|üuÛ≤ø£sY X¯Øs¡+ eTTø£ÿ\T <=s¡ø£&É+‘√ ÄyÓTqT n¬sdtº
#˚dæ Hê+|ü*¢˝Àì yÓTÁ{ÀbÕ*≥Hé ôdwüHé‡ ø√s¡Tº˝À Vü‰»s¡T |ü]#ês¡T.
n|üŒ{Ï qT+∫ düTe÷s¡T Hê\Tπ>fi¯flbÕ≥T $#ês¡D ø=qkÕ–+∫q nq+
‘·s¡+ Á|üuÛ≤ø£sYqT XË’\CÒ Vü≤‘·´ #˚dæq≥T¢ yÓTÁ{ÀbÕ*≥Hé ôdwüHé‡ ø√sYº
Hê´j·TeT÷]Ô düeTTÁ<ë\ >√$+<äsêE\T 2007 qe+ãsY 13ìsê∆]dü÷Ô
rs¡TŒ #ÓbÕŒs¡T. ÄyÓT≈£î Vü≤‘ê´ H˚s¡+ (◊|ædæ 302) øÏ+<ä J$‘· U…’<äT,
|ü~ y˚\ s¡÷bÕj·T\ »]e÷Hê $~Û+#ês¡T. n<˚ düeTj·T+˝À kÕøå±´<Ûë
sê\T ‘ês¡Te÷s¡T #˚dæq H˚s¡+ô|’ ◊|ædæ 201 ôdø£åHé øÏ+<ä @&˚fi¯fl C…’\T•ø£å,
eTs√ |ü~y˚\ s¡÷bÕj·T\ »]e÷Hê $~Û+#ês¡T.
ôdø£åHé 379 øÏ+<ä ≈£L&Ü eTs√ eT÷&˚fi¯fl U…’<äT, yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\
»]e÷Hê #Ó*¢+#ê\ì Hê´j·TeT÷]Ô rs¡TŒ #ÓbÕŒs¡T. á •ø£å\˙ï ˇπø
düeTj·T+˝À neT\T #˚j·÷\ì b˛©düT\qT Hê´j·TeT÷]Ô >√$+<ä
sêE\T Ä<˚•+#ês¡T. á πødüT˝À _.ÄsY. düT<Ûëø£sY¬s&ç¶ ÁbÕdæ≈£L´wüHé
ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
eT<Ûä´ ‘·s¡>∑‹ J$ ô|<ä› m‘·TÔq ÄX¯\T ô|+#·Tø√e&É+, n$ rs¡TÃø√e
&É+ ø√dü+ me]H√ ˇø£]ì ÄÁX¯sTT+∫ <ës¡TD+>± yÓ÷düb˛e&É+‘√
bÕ≥T eÁø£e÷sêZ\T |ü{Ϻ ∫e]øÏ J$‘êìï n|üVü‰dü´+ #˚düTø√e&É+
XË’\» ñ<ä+‘·+ <ë«sê düe÷C≤ìøÏ eTs√e÷s¡T düŒwüº+ nsTT+~.
`&ç.$.sê<Ûëø£èwüí
 ‘·s¡TDÏ 35
ø£\sY‡ y˚düTø√e#·TÃ. ø=ìï s¡ø±\ s¡+>∑T\ E≥Tº m≈£îÿe>± ñqï≥T¢ #˚ùdÔ,
eT]ø=ìï |ü\T#·ì \Tø˘ ÇkÕÔsTT. ôV≤sTTsY ø£\]+>¥ nH˚~ z $<ÛäyÓTÆq
ÄsYº ˝≤+{Ï<˚ Bì‘√ mø˘‡ô|]yÓT+{Ÿ‡ #˚j·÷\+fÒ ÁøÏj˚T{Ï${° nedüs¡eT
e⁄‘·T+~. sê+|t yêø˘ #˚ùd yÓ÷&É˝Ò‡ ø±≈£î+&Ü dü÷º&Ó+{Ÿ‡, m+bÕ¢sT÷dt ˇø£
πs$T{° Á|ü‘˚´ø£+>± ø£ì|æ+#ê\H˚ ‘·|üq ñqï m+<äs√ ˇø£{Ï ¬s+&ÉT ø£\sY‡≈£î
$T+∫ &Ó’ #˚düT≈£î+≥THêïs¡T. Çø£ ôV≤sTTsY ø£\sY #˚sTT+#·Tø√yê\ì
ìs¡ísTT+#·T≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT @<√ ˇø£ ø£\sYì ø=ì E≥Tº≈£î s¡T<˚›düTø√≈£î+&Ü
<ëì >∑T]+∫ Á|ü‘˚´ø£+>± düº&û #˚j·÷*. ‘·s¡#·T ãj·T≥≈£îyÓfi‚fl Ábıô|òwüHé˝À

n~πs{Ï ø£\sY y˚Ty˚TùdÔ... ñqïyê¬s’‘˚ ôV≤sTTsY düºsTT*dtº\T ø£¢sTT+{Ÿì ø=ìï Á|üX¯ï\T n&ç–, yê]
H˚{Ï j·TTe‘·s¡+ bòÕ´wüHé, Á&Ódæ‡+>¥, ø±k˛à{Ïø˘‡ $wüj·T+˝ÀH˚ ø±<äT
Ç|ü⁄Œ&ÉT ôV≤sTTsY düºsTT˝Ÿ˝À ≈£L&Ü ø=‘·Ô e÷s¡TŒ\T rdüT≈£îe∫Ã+~.
e÷s¡T‘·Tqï bòÕ´wüHé≈£î Á|ü‹ì<ÛäT\T>± ñ+≥Tqï ˝Ò&û j·T÷‘Y Ç|ü⁄Œ&ÉT
ôV≤sTTsY düºsTT˝ŸqT HÓ‹Ôq ô|≥Tº≈£îì yÓ¬s’{° ôV≤sTTsY düºsTT˝Ÿ, ø£\
]+>¥‘√ |üs¡T>∑T\Tô|&ÉT‘√+~. j·TTe‘·˝À s√E s√E≈£L ô|s¡T>∑T‘·Tqï
kÂ+<äs¡´ |æbÕdü düe÷»+˝À ô|qTe÷s¡TŒ\T rdüT≈£îek˛Ô+~. H˚{Ï
j·TTe‘·s¡+‘√ bÕ≥T, bÕ‘·‘·s¡+ eTVæ≤fi¯\T ≈£L&Ü #·˝Ÿ yÓ÷Vü≤q s¡+>∑
n+≥÷ #·˝≤ø°>± <ä÷düT≈£îb˛‘·THêïs¡T. yÓTÁ{À q>∑sê˝À¢ Ç|ü⁄&ÉT
ne÷àsTT\qT düºsTTøÏ+>¥ ôV≤sTTsY düºsTT˝Ÿ n$T‘·+>± Äø£≥Tº≈£î+
{À+~. E≥Tº m≈£îÿe ñqï#√≥ ø£\]+>¥qT ôV’≤˝…{Ÿ #˚j·T≥+ Bì
Á|ü‘˚´ø£‘·. ne÷àsTT\T ≈£L&Ü BH˚ï ø√s¡T≈£î+≥THêïs¡T. e÷s¡T‘·Tqï
Áf…+&é‘√ bÕ≥T, dü+bÕ<äq ≈£L&Ü ‘√&Ée≥+‘√ j·TTe‘· q÷´Áf…+&éqT
Áb˛‘·‡Væ≤k˛Ô+~.
bòÕ´wüHé Á|ü|ü+#·+˝À s√Es√Eø° n+<ä+ø£√dü+ y˚Tø£|t y˚düT≈£îH˚+<äT≈£î
m+‘· ÁX¯<ä∆ #·÷|ædüTÔHêïs√, •s√C≤\ kÂ+<äs¡´+ MT<ä n+‘·≈£î ¬s{Ϻ+|ü⁄
ÄdüøÏÔì ô|+#·T≈£î+≥THêïs¡T bòÕ´wüHé Á|æj·TT\T. á *dtº˝À Vü‰{ŸVü‰{Ÿ>±
#˚]+<˚ ôV≤sTTsY ø£\]+>¥. ‘Ó\¢ã&çq E≥TºqT <ë#·T≈£îH˚+<äT≈£î me]
ø£+{≤ |ü&É≈£î+&Ü s¡Vü≤dü´+>± s¡+>∑Ty˚düT≈£îH˚ nedüs¡+ á ‘·sêìøÏ
˝Ò<Tä . Ç+ø± z |ü<&ä TÉ >∑T\T eTT+<äT≈£î y˚dæ s¡øs£ ø¡ ±\ ôV≤sTTsY ø£\sY‡‘√
≈£îs¡T\ dæ+>±sêìøÏ lø±s¡+ #·T&ÉT‘·THêïs¡T. Á|ü‘˚´ø£+>± ø£ì|æ+#ê\H˚
‘·|üq, ø=‘·Ôø=‘·Ô Á|üjÓ÷>±\T #˚ùd ñ‘·‡Vü≤+ ñ+fÒ #ê\T. Ç|ü &ÉT
Çã“&çeTTã“&ç>± ôd\÷Hé\T s¡ø£s¡ø±\ &Ó’\‘√ ø£düºeTs¡¢ ôV≤sTTsY
düºsTT˝Ÿì ø£+|”¢{Ÿ>± e÷]à ø=‘·Ô \Tø˘ rdüTø=düTÔHêïsTT.
düVü≤»+>± ‘·\ø£≥Tº˝À @ ø±düÔ e÷s¡TŒ #√≥T #˚düT≈£îqï n~ düŒwüº+>±
ø£ì|ædüTÔ+~. n+<äTπø á ‘·s¡+ yês¡T »dtº ôV≤sTTsY ø£{Ÿ‘√ dü]ô|≥Tº
ø√≈£î+&Ü ‘·eT≈£î q∫Ãq s¡+>∑T*ï »≥Tº≈£î n|ü¢jYT #˚düT≈£î+≥THêïs¡T.
dtºs¡sTT{Ÿ, ø£]¢+>¥‡, ô|ò<äsY, j·T÷, ôdº|t, Ç˝≤ @ ø£{Ï+>¥ e⁄qïyê¬s’Hê
Jeq $<ÛëHêìï, »≥Tºrs¡Tì n+#·Hê y˚dæ n+<äT≈£î ‘·–q s¡+>∑T*ï
n|ü¢jYT #˚kÕÔs¡T. nsTT‘˚ Ç+&çj·THé ù|òdt\≈£î mØÔ{ÀHé‡, eTT<äTs¡T
s¡+>∑T\T #·ø£ÿ>± dü÷≥e⁄‘êsTT.
|ü]àHÓ+{≤? f…+|üs¡ØHê..
ôV≤sTTsY ø£\]+>¥˝À |ü]àHÓ+{Ÿ, f…+|üs¡Ø ø£\]+>¥ nH˚ ¬s+&ÉT $<ÛëHê\T
ñ+{≤sTT. f…+|üs¡Ø ø£\]+>¥˝À s¡kÕj·THê\ >±&ÛÉ‘· ø±düÔ ‘·≈£îÿe>±
ñ+≥T+~. ôV≤sTTsY ø£\]+>¥ #˚düT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT »≥Tº _s¡TdüT>± ‘·j·÷
s¡sTT´ ‘·«s¡>± }&çb˛‘·T+<äì #ê˝≤ eT+~ uÛ≤$düTÔ+{≤s¡T. ø±ì Ç~
nb˛Vü≤ e÷Á‘·y˚T n+{≤s¡T ôV≤sTTsY düºsTT*dtº\T. E≥Tº≈£î ‘·–q C≤Á>∑‘·Ô
rdüT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT ø£\sY #˚j·Tì ôV≤sTTsY ôd’‘·+ }&Éø£ ‘·|üŒ<ä+{≤s¡T
Ms¡T. ôV≤sTTsY ø£\]+>¥ #˚düT≈£îqï ‘·sê«‘· ‘·s¡#·÷ ‘·\kÕïq+ #˚ùdÔ
ø£\sY ‘·«s¡>± b˛‘·T+<äì nqTø√≈£L&É<äT. HêD´‘· >∑\ cÕ+|ü⁄\T, ø£+&ûwü
qs¡T¢ ñ|üjÓ÷–+∫ ø£˙dü+ yêsêìøÏ eT÷&ÉTkÕs¡T¢ ôV≤&éu≤‘Y #˚ùdÔ E≥Tº
_s¡Tôd≈£îÿ‘·T+<äqï |ò”*+>¥ ø£\>∑<äT. ôV≤sTTsY ø£\]+>¥ #˚düT≈£îH˚≥|ü⁄Œ&ÉT
dæÿHé ø£\sY‘√bÕ≥T ø£fi¯ó¢, E≥Tº s¡+>∑Tì ≈£L&Ü ‘·|üŒìdü]>± <äèwæº˝À
e⁄+#·Tø√yê*. E≥Tº s¡+>∑T≈£î ø±düÔ <ä>∑Zs¡>± e⁄+&˚ ùw&é‡ì m+|æø£ #˚düT
≈£î+fÒ u≤>∑T+≥T+~. m+‘· j·T+>¥ @CŸ nsTTHê ã¢+&é ø£\sY‡ y˚düT≈£î+fÒ
mu…“≥Tº>± ø£ì|ækÕÔs¡T ø±ã{Ϻ. ˝…eTHé m˝À¢, eTT<äTs¡T |üdüT|ü⁄ s¡+>∑T
e+{Ï ùw&é‡øÏ <ä÷s¡+>± e⁄+&Ü*. &Ó’ #Û̊+CŸ #˚düT≈£îH˚ Á|ü‹kÕ] ôV≤sTTsY
düºsTT*dtºì ø£\e&É+ ‘·|üŒìdü]. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü ôV≤sTTsY ø£\]+>¥øÏ
eTT+<äT E≥Tº≈£î ;¢∫+>¥ #˚sTT+#·Tø√≈£L&É<äT. j·T+>¥düºsY‡ ˇπøkÕ]
eT÷&ÉT Hê\T>∑T s¡+>∑T\T n|ü¢jYT #˚düT≈£î+fÒ Áf…+&û>± ñ+≥T+~.
ø±düÔ ej·TdüT‡ ô|’ã&çq yês¡T @<√ ˇø£ ø£\sYøÏ e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆ‘˚
]»sY«&é>± e⁄+{≤s¡T. k˛ ˝…’|òt düºsTT˝ŸøÏ dü÷≥j˚T´ ùw&é‡ì C≤Á>∑‘·Ô>±
m+|æø£ #˚düT≈£îì, y˚düT≈£î+fÒ q÷´\Tø˘‘√ ªyêyéμ nì|ækÕÔs¡T.
Áôdºdt, Vü≤sƒê‘·TÔ>± »]π> $yê<ä dü+|òüT≥q\T, M{Ï e\¢ »≥Tº ≈£î<äTfi¢̄≈£î
s¡ø£ÔÁ|üdüs¡D ‘·–Zb˛sTT, Äøχ»Hé ≈£L&Ü ‘·–Z, E≥Tº sê\#·TÃ. n+<äTø£ì
M\Tqï|ü⁄Œ&É˝≤¢ ]˝≤ø˘‡ ne⁄‘·T+&Ü*. n‹e\T E≥TºqT n\+ø£]+
#·ø√e≥+ e\¢ n+<ä+ ô|s¡>∑≥+‘√ bÕ≥T>±, yÓ¬s’{°>±q÷ ø£ì|ædüTÔ+~.
n+<äTø£ì Ä<ÛTä ìø£jT· Te‘·T\T ‘·s# ¡ ÷· ôV≤sTTsY düsº TT˝Ÿ‡ e÷s¡TdüT+Ô &Ü*.
n~ H˚{Ï bòÕ´wüHé ≈£L&Ü. E≥TºqïeTà @ ø=|ü⁄Œ #·T{ϺHê n+<äy˚T
ø£<ë... `|æ+øÏ
 36
sê´+|tô|’ ej·÷´sê\T e\ø£b˛dü÷Ô #·÷|üs¡T\ Vü≤è<äj·÷*ï
ø=\¢>={Ϻq yÓ÷&É˝Ÿ‡ eT¬s+<äs√ j·TTe‘·T\T ndü÷j·T |ü&˚˝≤ ‘·eT
X¯Øsêø£è‹ì eT\#·T≈£î+≥THêïs¡T. nsTT‘˚ Ç~ HêD≤ìøÏ zyÓ’|ü⁄
e÷Á‘·y˚T. eTs√yÓ’|ü⁄ yÓ÷&É˝Ÿ‡ ‘·eT ¬øØsY ø√dü+ ñ+&Ü*‡q ãs¡Te⁄ø£Hêï
‘·≈£îÿe ãs¡Te⁄‘√ ‘·eT ÁbÕD≤\ MT<ä≈£î ‘Ó#·TÃ≈£î+≥THêïs¡T. düqïì
|üP\r>∑ e˝Ò düT≈£îe÷s¡+>±.. ø±düÔ bı&ÉT>±Z ñ+fÒH˚ yÓ÷&É*+>¥ s¡+>∑+
j·TTe‘·T\≈£î kÕ«>∑‘·+ #Ó|ü⁄Ô+<äì eTq qeTàø£+. ø±˙ Ç|ü⁄Œ&É~
dü&*É b˛j˚T |ü]dæ‘ú T· \T HÓ\ø=+≥THêïsTT. Çø£qT+∫ yÓ÷&É*+>¥
#˚j·÷\+fÒ ø£˙dü ãs¡Te+≥÷ ñ+&Ü*. |ü\T n+‘·
sê®rj·T bòÕ´wüHé dü+düú\T á ~X¯>± Á|üj·T‘êï\T yÓTT<ä
˝…{≤ºsTT. M{Ï˝À uÛ≤>∑+>±H˚ ÇÁC≤sTT˝Ÿ, ôdŒsTT #·ø£ÿqeTà
Hé≈£î #Ó+~q yÓ÷&É*+>¥ @C…˙‡\T ø=ìï dü+#·
\Hê‘·àø£ ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îHêïsTT. ª∫ø£ÿμsê<äT
yÓ÷&É˝‡Ÿ qT #·÷dæ eTT#·Ã≥|ü&ç ‘êeT÷ n˝≤
ñ+&Ü\ì ne÷àsTT\T ‹+&ç ‹q≈£î+&Ü
˝Òìb˛ì düeTdü´*ï ‘Ó#·TÃ≈£î+≥THêïs¡H˚ á
e÷s¡TŒ. n‹ Hêp≈£î<äq+ nqs¡ú<ëj·Tø£
eTì ‘Ó*j·Tø£ j·TTe‘·T\T düqï>± ñ+
&É≥+ ø√dü+ HêHê‹|üŒ\T |ü&ÉT‘·THêïs¡T.
á $wüj·T+˝À mes√ ˇø£s¡T #=s¡e #·÷bÕ
* ø±ã{Ϻ Ä |üì ‘êH˚ m+<äT≈£î #˚j·÷≈£L&É
<äqT≈£î+~ ôdŒsTTHéøÏ #Ó+~q Á|üeTTK
bòÕ´wüHé c˛. ‘·eT Á|ü<äs¡Ùq˝À bÕ˝§ZHê\+fÒ
yÓ÷&É˝Ÿ‡ ø£˙dü ãs¡Te⁄ Ç+‘· ñ+&Ü\+≥÷
ˇø£ ø£∫Ñ·yÓTÆq ìj·TeT+ ô|fÒºdæ+~. ôdŒ
sTTHé sê»<Ûëì e÷Á&ç&éøÏ #Ó+~q |üdü¬s˝≤
dæ_˝…dt nH˚ bòÕ´wüHé Á|ü<äs¡Ùq á ø=‘·Ô
ìs¡íj·T+‘√ yês¡Ô˝À¢ ø=∫Ã+~.
eTØ düqï>± ñHêïs¡+≥÷ e÷Á&ç&é {≤|t
bòÕ´wüHé c˛ ◊<äT>∑Ts¡T yÓ÷&É˝Ÿ‡ì ‹|æŒ |ü+
|æ+∫+~. yÓ÷&É*+>¥ #˚ùd yê] ø£˙dü u≤&û
e÷dt Ç+&Óø˘‡ |ü<Ó›ì$T~ ñ+&Ü\ì ìj·T
eT+ ô|{Ï º + ~. 1.75 MT≥s¡ ¢ bı&É e ⁄qï
yÓ÷&É˝Ÿ ø£˙dü+ 56 øÏ˝À\ ãs¡Te⁄+&Ü*.
á ˝…øÿ£ \˙ï Á|ü|+ü #· Äs√>∑´ dü+düú Á|üø±s¡+
ù|s=ÿ+≥Tqïy˚. ˇø£ Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq e´øÏÔøÏ
ñ+&Ü*‡q ø£˙dü ãs¡Te⁄qT <äèwæº˝À ô|≥Tº
≈£îì #Ó|ü⁄Ôqïy˚. |üdü¬s˝≤ dæ_˝…dt yÓTTqï |òÁæã
e]˝À ôd’‘·+ ‘·q ìj·Te÷\≈£î ø£≥Tºã&˚ Á|ü<äs¡Ùq ìs¡« Væ≤+∫+~. ìC≤ìøÏ yÓ÷&É˝Ÿ‡ n+‘· düqï>± dü>∑≥T Ád”Ô\T ñ+&És¡T. yêdüÔyêìøÏ
Ç|ü⁄Œ&ÉT n+‘·sê®rj·T kÕúsTT˝À ‘·eT ìj·Te÷ìï nìï dü+düú\÷ _ÛqïyÓTÆq<ëìï #·÷|æ+∫ j·TTe‘·qT ‘·|ü⁄Œ<ë] |ü{Ϻ+#˚ø£Hêï dü>∑≥T
|ü{Ϻ+#·Tø√e≥+ yÓTT<ä˝… {≤ºj·Tì á bòÕ´wüHé c˛ &Ó’¬sø£ºsY n+≥THêïs¡T. Ád”ÔH˚ yÓ÷&É˝Ÿ>± #·÷|æ+#·≥+ düããT>± ñ+≥T+<äqï ìs¡íj·÷ìøÏ bòÕ´wüHé
ÇÁC≤sTT˝Ÿ≈£î #Ó+~q Væ≤˝≤ ôV≤˝Ÿe÷*ø˘ nH˚ s¡+>∑+, yÓ÷&É*+>¥ @C…˙‡\T sêe≥e ì»+>± Vü≤]¸+#·<ä–q |ü]D≤eT+
‘·s¡TDÏ
yÓ÷&É˝Ÿ ø=ìï HÓ\\T>± nH=¬søχj·÷‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ∫es¡≈£L ˝Ò∫
ì\ã&É ˝Òì dæú‹øÏ #˚s¡T≈£î+~. n|ükÕàs¡ø£ dæú‹˝À Ç+{À¢ |ü&ç ñqï
Væ≤˝≤qT {≤|t bò˛{ÀÁ>±|òüsY Ä&çÁu≤¬øHé ∫øÏ‘·‡ ì$T‘·Ô+ ÄdüT|üÁ‹øÏ
‘·s¡*+#ê&ÉT. Væ≤˝≤ ñ+&Ü*‡q ãs¡Te⁄ø£Hêï 66 bÂ+&ÉT¢ ‘·≈£îÿe>± ñ+
&É≥+‘√ ÄdüT|üÁ‹˝À ÁbÕD≤\T $&ç∫+~. <ë+‘√ m˝…’{Ÿ yÓ÷&É˝Ÿ @C…˙‡
≈£L&Ü yÓ÷&É˝Ÿ‡≈£î ø=ìï ìj·TeT ìã+<Ûäq\T $~Û+∫+~. <ëì Á|üø±s¡+
á @C…˙‡ ìs¡«Væ≤+#˚ Ä&çwüHé f…dtº≈£î Vü‰»s¡j˚T´ yÓ÷&É˝Ÿ‡ ‘·|üŒìdü]>±
‘·eT Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq ãs¡Te⁄qT s¡TEe⁄ #˚düTø√yê\H˚ ìã+<Ûäq
ô|{Ϻ+~. á ìs¡íj·T+ bòÕ´wüHé s¡+>∑+˝À ˇø£ X¯óuÛÑ|ü]D≤
eT+>± #Ó|ü⁄Œø√e#·TÃ. yÓ÷&É*+>¥˝ÀøÏ sêyê\qT≈£îH˚
j·TTe‘·T\T n+<äT≈£î ‘êeTT dü]b˛ø£b˛‘˚ ìsêX¯
#Ó+<äT‘·÷ ‘·eT X¯Øsêìï Væ≤+dæ+#·Tø√≈£î+&Ü
eT+∫ &Üø£ºsY, ˝≤j·TsY ø±e{≤ìøÏ Á|üj·T‹ï+
#ê\ì m˝…’{Ÿ {≤|t Á|ü|ü+#· yÓ÷&É˝Ÿ $T#Ó˝Ÿ
≈£ L ´ôd&Ü dü ÷ ∫+#ês¡ T . á Áø£ e T+˝ÀH˚
eT+∫ Äs√>∑´+ ñ+fÒH˚ yÓ÷&É˝Ÿ‡ #·ø£ÿì
\Tø˘‘√ ñ+{≤s¡ì yÓ÷&É*+>¥ @C…˙‡\ ìsê«
Vü≤≈£î\T ≈£L&Ü n_ÛÁbÕj·T|ü&ÉT‘·THêïs¡T. á
Á|üe÷D≤\qT yÓ÷&É˝Ÿ‡, yÓ÷&É*+>¥ @C…˙‡\T
nqTdü ] +#· & É + eT+∫ |ü ] D≤eTy˚ T qì
Áu≤¬øHé ‘Ó*bÕ&ÉT.
nHês√>∑´ø£s¡yÓTÆq ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥T¢, ãT©
$Tj· ÷ , nH=¬ s øÏ ‡ j· ÷ ˝≤+{Ï y ê{Ï ø Ï
#ê˝≤es¡≈£î düqïì X¯Øsêø£è‹˝À n+<ä+>±
ñ+&Ü\qï ø√]πø ø±s¡D+ n+{≤s¡T yês¡T.
n+‘˚ ø±<äT.. n+<ëìøÏ dü+ã+~Û+∫ Äs√>∑´
ø£s¡yÓTÆq ñ<ë Vü≤s¡D\T #·÷|ü&ÜìøÏ yêfi¯ó¢
ˇø£ ô|<ä› ø±s¡´ Áø£e÷y˚T ìs¡«Væ≤+#ês¡T. {≤|t
&çC…’qs¡T¢, Á|üeTTK ø£+ô|˙\T, yÓ’<äT´\T,
$ìjÓ÷>∑<ës¡T\T dü+düú\T, ÁfÒ&éj·Tìj·TqT¢
ôd’‘·+ á ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§Zq≥+ $X‚wü+.
yÓTT<ä{Ï n+<ä] qT+∫ $eTs¡Ù HÓ<äTs=ÿHêï
yê] dü < ëX¯ j · T + Ç‘· s ¡ T \ì Ä˝À∫+|ü
#˚dæ+~. Ç|ü⁄Œ&ÉT ôdŒsTTHé˝Àì $T>∑‘ê
q>±sê˝À¢ì bòÕ´wüHé c˛\T ≈£L&Ü á ~X¯>±
Á|üj·T‘êï\T ÁbÕs¡+_Û+#êsTT. eTØ e÷Á&ç&é
Á|ü<äs¡Ùq\˝≤ |üP]Ô ø£]ƒq+>± ø±ø£b˛sTTHê
ndü\T ìj·T e÷\+≥÷ ô|&ÉT‘·THêïsTT.
ø£<ë! `|æ+øÏ
 ‘·s¡TDÏ 37
>∑s¡“¤ìs√<Ûäø£ |ü<ä∆‘·T\qT bÕ{Ï+#ê\qT≈£îH˚ yês¡+ |æ˝Ÿ‡ düTs¡øÏå‘·yÓTÆqy˚...
<äs¡T ªe÷]ï+>¥`Ä|üºsYμ |æ˝ŸqT yê&É≥+ y˚\+ yÓÁ]>± 1960`70\˝À >∑s¡“¤ ìs√<Ûäø£ e÷Á‘·\T ø=‘·Ô>± $ì
e÷]+~ ø=+‘· eT+~ u≤*ø£\T á |æ˝Ÿ‡qT yêsê jÓ÷>∑+˝ÀøÏ e∫Ãq <äX¯˝À e÷Á‘·\˝À Vü‰s√àHé\
ìøÏ Hê\T >∑TkÕs¡T¢ yê&ÉT‘·THêïs¡T. á |æ˝Ÿ‡ ‘·eT bÕ\T yÓ÷‘ê<äT≈£î $T+∫ yê&É≥+ e\q nH˚ø£
düeTdü´øÏ n<äT“¤‘· |üs¡cÕÿs¡+>± |ü]>∑DÏdüTÔ <äTÅwü“uÛ≤e\T bı&Édü÷bÕsTT. ‘·\‹s¡>∑&É+,
Hêïs¡T. nsTT‘˚ ªe÷]ï+>¥ ` Ä|üºsYμ n‘·´ edüs¡ yê+‘·\T, yÓTTVü≤+ ñã“]+#·&É+, >∑s¡“dü+∫
düeTj·÷\˝À e÷Á‘·y˚T rdüTø√e\dæq >∑s¡“¤ì ø±q‡sY ‘·~‘·s¡ s¡T>∑à‘·\T rÁe+>± u≤~Û+#˚$.
s√<Ûäø£ e÷Á‘·\T yê{Ïì ‘·s¡#·T>± yê&ç‘˚ nHê #ê˝≤ düTBs¡È |ü]o\q, |ü]XÀ<Ûäq\ |òü*‘·+>±
s√>∑´+ bÕ\e⁄‘ês¡T. Ä $wüj·÷ìï >∑Ts¡TÔ+#·T≈£îì #ê˝≤ ‘·≈£îÿe yÓ÷‘ê<äT˝À Vü‰s√àqT\qT yê&˚
&Üø£ºsY dü\Vü‰ y˚Ts¡≈£î á |æ˝Ÿ‡qT yê&É≥+ πøåeTø£s¡+. düTs¡øÏå‘·yÓTÆq e÷Á‘·\qT ø£qT>=Hêïs¡T. πøe\+ 24
>∑+≥\T e÷Á‘·y˚T M{Ï Á|üuÛ≤e+ ñ+
Vü‰s√àHé\‘√ ªπ>yéT‡μ e<äT.› .. &˚≥≥T¢ ‘·j·÷s¡T#˚j·T&É+‘√ M{Ïì
kÕ<Ûës¡D >∑s¡“¤ìs√<Ûäø£ e÷Á‘·\‘√
b˛*ùdÔ e÷]ï+>¥`Ä|üºsY |æ˝Ÿ‡˝À
n<äq+>± ¬s+&ÉT Vü‰s√àHé\T ñ+
ªÄ eTs¡Tdü{Ï s√Eμ ìØí‘· düeTj·÷\˝À s√p yê&Ü*‡
ñ+≥T+~. Ç˝≤ yê&É≥+ eTs¡∫
b˛sTTq dü + <ä s ꓤ \ ˝À n‘· ´ edü
{≤sTT. á |æ˝Ÿ‡˝Àì Vü≤s√àqT¢ X¯Ø
s¡+˝À n+‘·s¡Z‘·+>± Ádü$+#˚ Vü‰s√à
e÷Á‘·\‘√ C≤Á>∑‘·Ô! s¡+>±, nìyês¡´+>± >∑s¡“¤ìs√<Ûä+
#˚j·÷*‡q dü+<äs¡“¤+˝À á meT¬s®˙‡
Hé\qT nD∫ ñ+#·T‘êsTT. eTVæ≤fi¯\˝À s¡T‘·TÁkÕe+ yÓTT<ä˝…’q e÷Á‘·\qT $ìjÓ÷–+#ê*. kÕ<Ûës¡D >∑s¡“¤ìs√<Ûäø£ e÷Á‘·\T $ì
12e s√E qT+&ç 14e s√E eT<Û ä ´ ˝À n+&√‘· ‡ s¡ Z + »s¡ T >∑ T jÓ÷–+#˚yês¡T ≈£L&Ü ¬>’qø±\õdüTºqT dü+Á|ü~+∫, Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+
‘·T+~.n+&É+ $&ÉT<ä˝…’q ‘·sê«‘· 48 >∑+≥\bÕ≥T n~ n+&Ü yÓ’<ä´ |üØø£å\ |òü*‘ê\qT ã{Ϻ yê&ÉTø√e&É+ ÁX‚j·Tdüÿs¡+.
X¯j·T+˝À ñ+≥T+~. kÕ<Ûës¡D+>± H√{Ï<ë«sê yê&ÉT‘·Tqï >∑s¡“¤ìs√ `k˛Hê
<Ûäø£ |æ˝Ÿ‡ n+&É+ $&ÉT<ä\ ø±≈£î+&Ü, n+&ÜX¯j·÷ìï Á|üuÛ≤$‘·+
#˚kÕÔsTT. nsTT‘˚ á meTs¡®˙‡ |æ˝Ÿ‡ n+&É+ $&ÉT<ä\ ø±≈£î+&Ü |üì
#˚j·T&Éy˚T ø±≈£î+&Ü n+&√‘·‡s¡+ »]– s¡÷bı+~q |æ+&Üìï >∑sꓤX¯
j·T+ qT+&ç ‘=\–+∫ y˚kÕÔsTT.
H√{Ï<ë«sê yê&˚ e÷Á‘·\T, Ç+Á{≤`j·TTf…]Hé |ü]ø£sê\T yê&É≥+
#ê˝≤ düTs¡øÏå‘·yÓTÆq >∑s¡“¤ìs√<Ûäø£ kÕ<ÛäHê\T>± n<Ûä´j·THê\T ‘Ó\T|ü⁄
‘·THêïsTT. á kÕ<ÛäHê\ yÓ’|òü\´+πs≥T yÓsTT´˝À ˇø£≥e e+‘·T
e÷Á‘·y˚T. ø£+&√yéT‡ yÓ’|òü\´+ πs≥T e+<ä˝À ¬s+&Ée e+‘·T ñ+~.
Ç‘·s¡ |ü<ä∆‘·T\T ndü\T ìs¡T|üjÓ÷>∑yÓTÆq~. nìï |ü<ä∆‘·T\T yÓ’|òü\´+
#Ó+~q|üŒ{Ïø° á meTs¡®˙‡ |æ˝Ÿ‡ e÷Á‘·+ ‘·|üŒø£
|üì#˚kÕÔsTT. Ç$ πøe\+ n+&√‘·‡sêZìï ìs√~Û+#·&É+, |æ+&√‘ꌑêìï
>±$+#·&É+ e÷Á‘·y˚T ø±<äT. ‘·s¡#·T yê&ç‘˚ s¡T‘·TÁø£e÷ìï rÁe+>±
Á|üuÛ≤$‘·+ #˚kÕÔsTT. Ç$ kÕ<Ûës¡D >∑s¡“¤ìs√<Ûäø£ e÷Á‘·\ e˝… s√p
yê&˚$ ø±e⁄. πøe\+ Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq n‘·´edüs¡ düeTj·÷\˝À e÷Á‘·y˚T
á e÷Á‘·\qT yê&Ü*‡ ñ+≥T+~. bıs¡bÕ≥Tq ‘·s¡#·÷ yê&çqf…Ì¢‘˚
X¯Øs¡+˝Àì á e÷Á‘·\T n+‘·s¡Z‘· Vü‰s√àHé\qT n‘·˝≤≈£î‘·\+
#˚j·T>∑\e⁄. Vü‰s√àHé\ kÕúsTT˝Àì e÷s¡TŒ\T Ä+<√fi¯q, ~>∑T\T
‘·~‘·s¡ e÷qdæø£s¡T>∑à‘·\≈£î <ë] rdüTÔ+~. n‘·´edüs¡+, ‘·|üŒìdü]
|ü]dæú‘·T\ ˝ÀH˚ ªe÷]ï+>¥ ` Ä|òüºsYμ |æ˝Ÿ‡qT ñ|üjÓ÷–+#ê*.
 38 |ò{æ HŸ dÓ t
e÷qdæø£, XÊØs¡ø£ Äs√>±´ìøÏ
yê´j·÷e÷ìøÏ $T+∫q JeqXË’*
˝Ò<äT. nsTT‘˚ ªn‹ düs¡«Á‘· es¡®
j˚T‘Yμ (@ dü+<äs¡“¤+˝ÀHÓ’Hê n‹
|üìøÏsê<äT) nH˚~ HêqT&ç. á
dü÷Á‘·+ uÛÀ»q+‘√ düVü‰ nìï{Ïø° e]ÔdüTÔ+~ e÷]b˛‘·Tqï D+>±) Ç#˚à dü\Vü‰\qT bÕ
Jeq XË’* ø±s¡D+>± e∫à |ü&ÉT‘·Tqï ª˝…’|òt ôd̺˝Ÿμ dü+ã+~Û‘· »ãT“\≈£î {ÏùdÔ eT+∫~. j·TTe‘· s√»+
<ä÷s¡+>±qT, HêE>±Z, eT+∫ XÊØs¡ø£ kÂwüºyêìï ø£*– ñ+&Ü\qï ‘ê dü¬s’q ÄVü‰s¡+ rdüTø√≈£î+&Ü,
øπ \Ø\qT ‘·–+Z #·T≈£î H˚+<äT≈£î Á|üjT· ‹ïkÕÔsT¡ . ùdïVæ≤‘·T\‘√ ø±ì u≤sY\˝À
uÛ≤eq j·TTe‘·˝À ÁπøCŸ>± e÷]+~. n+<äT≈£î yê´j·÷eT+ @¬ø’ø£
>∑+≥\ø=B› >∑&çù|düTÔ+{≤s¡T. ˝Òø£b˛‘˚, e÷eT÷\T>± ‹+&ç ‹qï dü+<äsꓤ
e÷s¡Z+>± eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. n+<ä] ø£+fÒ #·ø£ÿ{Ï X¯Øs¡ kÂwüºe+
\˝À ≈£L&Ü m≈£îÿe>± ‹H˚dæq≥Tº>± uÛ≤$+∫ >∑+≥\ ø=B› Áf…&é$T˝Ÿ,
ø√dü+ j·TTe‘· n‹>± yê´j·÷eT+ #˚k˛Ô+~. <ë+‘√bÕ≥T düqï>±,
ôd’øÏfi¢̄‘√ ø±\Ø\qT ‘·–Z+#·T≈£îH˚+<äT≈£î ≈£îd”Ô |ü&ÉT‘·T+{≤s¡T. X¯Øsêø£è‹
Hêp>± ñ+&É≥+ ø√dü+ j·TTe‘· ñÁs¡÷‘·\÷>∑T‘√+~.n+<äTø√dü+
<Óã“‹ì b˛‘·Tqï<äH˚ n|üsê<Ûä uÛ≤eq ø±s¡D+>± n‹ yê´j·÷eT+‘√
&Ó’{Ï+>¥ #˚j·T&É+, ã\es¡›ø£yÓTÆq ÄVü‰sêìï rdüTø√≈£î+&Ü, kÕ|tº Á&ç+ø˘‡, ‘·eT X¯Øsê\qT ∫Á‘·Væ≤+dü\≈£î >∑T]#˚düTÔHêïs¡T. XÊØs¡ø£ kÂwüºe+, düqï>±
kÕs¡+˝Òì ‹+&ÉT¢ ‹ì X¯Øsêìï düTwæÿ+|ü #˚düTÔHêïs¡T. ˇø£yÓ’|ü⁄ n‹ Hêp≈£î>± ñ+&˚ e÷≥ m˝≤ ñHêï ` ˙s¡dü+, s√»+‘ê eT>∑‘·, ìÁ<ä˝Ò$T
yê´j·÷eT+, Ç+ø=ø£ yÓ’|ü⁄ X¯Øsêìï düTwæÿ+|ü#˚j·T&É+ nH˚ ¬s+&ÉT ‘·~‘·s¡ Bs¡Èø±\ s¡T>∑à‘·\ u≤]q |ü&ÉT‘·THêïs¡T.
düeTdü´\T H˚{Ï j·TTe‘·≈£î C≤&É´+˝≤ n+≥T≈£îHêïsTT. eT+∫ Äs√>∑´+, XÊØs¡ø£ <ës¡T&ÛÉ´+ kÕ~Û+#ê\H˚ j·TTe‘·˝Àì ‘·|üq,
n‹ yê´j·÷eT+, $T‘êVü‰s¡+ ¬s+&É÷ ≈£L&Ü X¯Øsêìï, eTqdüTqT n‹ yê´j·÷e÷ìøÏ <ë]rj·T&É+‘√ |üP]Ô>± _ÛqïyÓTÆq |ü]dæú‘·T\T HÓ\ø=
∫Á‘·Væ≤+dü\≈£î >∑T] #˚düTÔHêïsTT. X¯øÏÔøÏ $T+∫q yê´j·÷eT+ |ü\T HêïsTT. yês¡T <äè&Û+É >±, X¯øeÔÏ +‘·+>±, Äs√>∑´ø£s+¡ >± ñ+&É&ÜìøÏ _Ûqï+>±
XÊØs¡ø£ düeTdü´\qT, X¯Øs¡ kÂwüºe+ ø±bÕ&ÉT ìØ«s¡´+>±, Bs¡Èø±\ ìdü‡‘·TÔe‘√, ø£åD rÁe‘· e\q ø£*Zq ˇ‹Ô&ç >±j·÷
≈£îH˚ ‘·|üq‘√ |ü\T e÷qdæø£ düeTdü´\qT
j·TTe‘· m<äTs√ÿ+{À+~. XÊØs¡ø£ ø±s¡D≤\
e\q ø±ø£ ñ<˚«>∑+, e÷qdæø£ ø±s¡D≤\
e\q j·TTe‘·˝À Ç˝≤+{Ï Á|ües¡Ôq #·÷ &É>±H˚ <ëìï eTTø£ÿ\T>± $∫äqï+
yÓÁ] ‘·\\T y˚dæ+~. ªyê´j·÷eT+ #˚j·T≈£î+&Ü ø£düT≈£îÿq ø±j·T |üfi¯+>±
˝Ò≈£î+&Ü ñ+&É˝ÒqT, |æ∫à |ü{Ϻq ø=]øÏ ‹Hê\ì|æ+#˚~ j·÷|æ˝Ÿ. ø£fi¯¢≈£î
≥¢e⁄‘·T+~μ ˝Ò<ë ªyê´j·÷eT+ Ç+ô|’q s¡+>∑T‘√, eT<ÛäTs¡eTsTTq s¡T∫‘√
e\q ø£*π> Çã“+<äT\qT H˚qT n+<ä+>± Äø£s¡¸D°j·T+>± ø£ì|æ+#˚~ j·÷|æ˝Ÿ
|ü{Ϻ+#·Tø√qT, ˝≤e⁄ ø±≈£î+&Ü, ndü |ü+&ÉT. s¡+>∑T, s¡T∫, düTyêdüq˝ÀH˚ ø±<äT j·÷|æ˝Ÿ b˛wüø±˝À¢ ≈£L&Ü
Vü≤´ø£s+¡ >± ø£ì|æ+#·≈î£ +&Ü ñ+&˚+<äT≈£î nÁ>∑uÛ≤>±q ì*∫+~. Bì˝À Ábı{Ïq÷¢, $≥$THé, m, Ç, ôV≤#Y\T,
H˚qT yê´j·÷eT+ #˚kÕÔqTμ nH˚ e÷≥\T ô|ò’ãsY, j·÷+{Ïj·÷¬ø’‡&é, ø±*¸j·T+, ◊s¡Hé, _ø±+ô|¢ø˘‡\T düeTè~∆>±
j·TTe‘· H√{Ï yÓ+≥ ‘·s¡#·÷ $+≥÷ ñ+ ñHêïsTT. j·÷|æ˝Ÿ ‘=ø£ÿ˝À ø±*¸j·T+, $≥$THé, m, ô|ò’ãsY m≈£îÿe>±
{≤+. ùdïVæ≤‘·T\T, Ç+≥¬sÿ{Ÿ, |üÁ‹ø£\ ñ+{≤sTT. j·÷|æ˝Ÿ >∑TE®˝À ø£+fÒ nsTT<äT ¬s≥T¢ m≈£îÿe>± j·÷|æ˝Ÿ
qT+&ç n&ÉbÕ<ä&ÉbÕ ùdø£]+∫q düe÷#ê ‘=ø£ÿ˝À $≥$TqT¢ ñ+{≤sTT. j·÷|æ˝Ÿ |ü+&ÉTqT ‘=ø£ÿ uÛ≤>∑+ qT+∫
sêìï b˛π>düT≈£îì yê´j·÷e÷ìï, düTwæÿ+#˚ ‹q&É+ yÓTT<ä\Tô|{Ϻ eT<Ûä´˝ÀøÏ e#˚Ãø=B› $≥$TqT¢ XÊ‘·+ ‘·>∑TZ‘·T+~.
Á|üj·T‘êï\qT #˚düTÔHêïs¡T. ø=+‘· XÊ‘·+ $≥$TqT¢, eT<Ûä´uÛ≤>∑+˝À n‹‘·≈£îÿe XÊ‘·+ $≥$TqT¢
Äs√>∑´e+‘·yÓTÆq J$‘·+ >∑&çù|+<äT≈£î yê´ e⁄+{≤sTT. Á|ü‹s√E ˇø£ j·÷|æ˝Ÿ ‹q&É+ e\¢ X¯Øs¡+˝À s√>∑ìs√<Ûäø£
j·÷eT+, b˛wüø±Vü‰sê\T ¬s+&É÷ #ê˝≤ ø°\ X¯øÏÔ ô|s¡T>∑T‘·T+~. ø£+&Ésê\≈£î ã\+ #˚≈£Ls¡≥+‘√ bÕ≥T ø£+&Ésê\
H=|ü⁄Œ\T ‘·>∑TZ‘êsTT. eT÷Á‘·ø√X¯ yê´<ÛäT\qT ≈£L&Ü j·÷|æ˝Ÿ|ü+&ÉT
ø£yÓTÆq n+XÊ\T. Äs√>∑´ø£s¡+>±, kÂwüºe+>±,
‘·–ZdüTÔ+~. XÊØs¡ø£+>±, e÷qdæø£+>± &É˝Ÿ>± ñqï|ü⁄Œ&ÉT ˇø£ j·÷|æ˝Ÿ
Äø£sD ¸¡ j
° T· +>± ñ+&˚ X¯Øs¡+ ø±yê\H˚ MTø√]
‹+fÒ e÷qdæø£ Ä+<√fi¯q, ˇ‹Ô&ç, XÊØs¡ø£ n\dü≥ ‘·>∑TZ‘êsTT. s√p
ø£qT rs¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î Äj·÷ s¡+>±\˝Àì
z j·÷|æ˝Ÿ |ü+&ÉT ‹+fÒ s√>±\T <ä] #˚s¡eì, X¯ØsêìøÏ ø±e*‡q
ì|ü⁄DT\T (MT XÊØs¡ø£ |ü]dæú‹øÏ nqT>∑T nìï b˛wüø£ $\Te\T j·÷|æ˝Ÿ n+~düTÔ+<äì &Üø£ºs¡T¢ #ÓãT‘·THêïs¡T.
 40 |ò{æ HŸ dÓ t
\‘√, e÷eT÷\T ÇHéô|òø£åHé\≈£î ôd’‘·+ ‘·≥Tºø√ ˝Òì yê´~Û ìs√<Ûäø£‘·«+‘√, |ü\T XÊØs¡ø£,
e÷qdæø£ düeTdü´\‘√ u≤<Ûä|ü&Ü*‡ ek˛Ô+~. Ä≥\T, &ÜHé‡ ˝≤+{Ï rÁe b˛{° ø=qkÕ>∑T‘·Tqï
s¡+>±\qT m+#·T≈£îqï j·TTe‘· |ü]dæú‹ ≈£L&Ü Ç+<äT≈£î _Ûqï+>± ˝Ò<äT. ‘·eT Á|ü<äs¡Ùq
n‘·´<äT“¤‘·+>± ñ+&˚+<äT≈£î XÊØs¡ø£+>±, e÷qdæø£+>± rÁe y=‹Ô&çøÏ >∑Ts¡e‘·THêïs¡T.
Á|ü‹ e´øÏÔ ‘·q X¯Øs¡ X¯øÏÔ kÕeTsê∆´\≈£î nqTyÓ’q \øå±´\qT, JeqXË’\T\qT m+#·Tø√yê*.
n+‘˚>±ì ˙ Á|üø£ÿyê&ÉT ‘=&É ø√düT≈£îHêï&Éì ˙e⁄ yÓT&É ø√düTø√≈£L&É<äT. MT ùdïVæ≤‘·T&ÉT
yêsêìøÏ Äs¡T s√E\T |üs¡T¬>&ÉT‘·THêï&Éì ˝Ò<ë ãs¡Te⁄ ‘·π>Z #·s¡´\T #˚|ü{≤º&Éì MTs¡T
≈£L&Ü ny˚ |üqT\≈£î, n<˚ yÓ÷‘ê<äT˝À #˚ùd+<äT≈£î bÕ\Œ&ç‘˚ ø£cÕº\T ø=ì ‘Ó#·TÃqïfÒº. @
yê´j·÷ e÷ìï @ yÓ÷‘ê<äT˝À #˚j·÷˝À, m˝≤+{Ï ÄVü‰s¡ ìj·Te÷\qT bÕ{Ï+ #ê˝À
nH˚ $wüj·÷\ |ü≥¢ nqTuÛÑeeTTqï ì|ü⁄DTì dü\Vü‰ bÕ{Ï+#ê*. n+<äT≈£î nqTyÓ’q
yêdüÔ$ø£ \øå±´\qT s¡÷bı+ ~+#·T≈£îì, n‹ yê´j·÷ eT+‘√ n‹>± ø±\Ø \qT Ks¡TÃ
#˚j·T&Üìï ìj·T+Á‹+#ê*.
ˇπø yÓ÷‘ê<äT˝À yê´j·÷eT+ #˚j·T&É+ eT+∫~ n‹ yê´j·÷eT+ dü¬s’ q~ ø±<äT. n‹
yê´j·÷ e÷ìï X¯Øs¡+ ˇø£ <äX¯˝À ÄyÓ÷~+#·<äT. Áø£eTã <ä∆+>±, Áø£eT•ø£åD‘√, X¯Øs¡+
uÛ Ñ ] +#· < ä > ∑ Z kÕú s TT˝À #˚ ù d yê´j· ÷ eT+ XÊØs¡ ø £ + >±, e÷qdæ ø £ + >± dü e ´yÓ T Æ q
Á|üuÛ≤yêH˚ïdüTÔ+~. @~ @yÓTÆq|üŒ{Ïø°, n‹ yê´j·÷eT+ ìdü‡‘·TÔe, |üì kÕeT s¡∆´+
eT+<ä–+#·&É+‘√ e÷q dæø£+>± ø£è+– b˛e&É+ dü+uÛÑ$düTÔ+~. ∫e]>± Ä‘·à $XÊ« kÕìï
ø√˝ÀŒ ‘ês¡T. X¯Øs¡+, eTqdüT uÛÑ]+#· <ä>∑Z kÕúsTT˝À #˚ùd yê´j·÷eT+, $T‘ê Vü‰s¡
JeqXË’\T\T J$‘ê\˝À ñ‘ê‡Vü‰ìï, Ä‘·à$XÊ«kÕìï, ì+|ü⁄‘êsTT.
 øÏ&é‡ ôV≤˝ŸÔ
m≈£îÿe ø±\+ ø=qkÕ–‘˚ kÕ<Ûës¡D yÓ’s¡˝Ÿ
ÇHéô|òø£åHé ø£+fÒ _ÛqïyÓTÆq s¡T>∑à‘·>± uÛ≤$+#ê*‡
ñ+≥T+~ Á|ü‹ ‘·*¢‘·+Á&ç, ‘·eT |æ\¢\≈£î
eT+∫ e÷s¡Z<ä]Ù>± ñ+&Ü*. »\TãT \ø£åD≤
\T yÓTT<ä\e>±H˚ ø£+>±s¡T|ü&ç ∫øÏ‘·‡ yÓTT
<ä\T ô|≥º≈£î+&Ü, ø=+‘· dü+j·TeTHêìï
bÕ{Ï+#·&É+ eT+∫~. bòÕ´$T© &Üø£ºsY\T
‘·eT e<ä›≈£î edüTÔqï ≈£î≥T+u≤\≈£î, n˝≤+
{Ï XÊÅd”Ôj·T |ü<䛑·T\ |ü≥¢ ne>±Vü≤q
ø£*Œ+∫, kÕ<Ûës¡D+>± yê]˝À ø=q kÕ>∑T
‘·Tqï ‘·|ü&ÉT uÛ≤eq\qT b˛>={≤º*.
ø±\Twü´+ ø±s¡D+ ø±<äT
ø±\Twü´+ ø±s¡D+>± ‘·eT |æ\¢\≈£î »\TãT,
<ä>∑TZ düeTdü´\T edüTÔHêïj·Tì #ê˝≤eT+~
41
dü+uÛÑ$kÕÔsTT. yÓ’s¡dt\‘√ b˛sê&ç m˝≤ ¬>\yê˝À
X¯Øsêìï H˚s¡TÃø√ìe«+&ç á |ü<ä∆‹ |æ\¢\ s√>∑
ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔì ô|+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü, ‘·sê«‘·
<äbòÕ »]π> »\TãTqT ø£*Z+#˚ yÓ’s¡dt <ë&ç qT+&ç
‘·«s¡>± ø√\Tø√>∑\s¡T. &Üø£ºsY dü\Vü‰ ˝Ò≈£î+&Ü
|æ\¢\≈£î kı+‘· ∫øÏ‘·‡ #˚j·T≈£L&É<äT. #ê˝≤
eT+~ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T »\TãT eT+<äT\T, dæs¡
|t\T kı+‘·+>± ‘Ó∫à |æ\¢\≈£î yê&ÉT‘·T+{≤s¡T.
yês¡T yê&çq eT+<äT\ e\q »\TãT \ø£å
D≤\T ñ|üX¯$T+#·e#·TÃ. yêdüÔe+˝À, yês¡T
#˚dæq |üì e\q s√>∑ ì<ëq+ ø£+fÒ, |æ\¢\≈£î
Vü‰ì #˚dæq≥¢e⁄‘·T+~. »\TãT #˚dæ eTT≈£îÿ
ø±s¡&É+, eTT≈£îÿ ~ã“&É, <ä>∑TZ ‘·~‘·s¡ \ø£åD≤
\˝À yÓ\Te&ÉT‘·Tqï ˙{Ï <ë«sê, X¯Øs¡+ ‘·q≈£î
XÀøÏq yÓ’s¡dtqT ãj·T≥≈£î |ü+ù| Á|üj·T‘·ï+
#˚düTÔ+~. eT+<äT\T yê&ç eT÷´

»\TãT, <ä>∑TZ\ ìyês¡D eT+<äT\T |æ\¢\≈£î

y˚T\T ø£+fÒ ø°&ÉT m≈£îÿe>± #˚düTÔHêïj·Tì yê
{Ïì ìùw~Û+#·eTì, ˇø£ ì|ü⁄DT\ ø£$T{°
j·TTmdt |òü⁄&é n+&é Á&É>¥ n&çàìÅùdºwüHé≈£î ‘Ó*
j·TCÒdæ+~. nsTT‘˚ »\TãT‘√ Çã“+~ |ü&ÉT
‘·Tqï |æ\¢\ |ü≥¢ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T m˝≤+{Ï #·s¡´
\T rdüTø√yê*? »\TãT e\q ø±s¡T‘·Tqï
eTT≈£îÿqT n˝≤π> ø±s¡ìe«&Éy˚T dü¬s’q |ü]cÕÿ
s¡eTì &܈ˆ ÄsYπø Äq+<é dü\Vü‰ ÇdüTÔHêïs¡T.
|æ\¢\T ‘·s¡#·T>± »\TãT, <ä>∑TZ düeTdü´\≈£î
˝Àqe⁄‘·T+{≤s¡T. |æ\¢\≈£î #˚düTÔqï »\TãT
‘·|üŒìdü]>± #Ó&ÉT $wüj·T+ ø±qø£ÿs¡˝Ò<äT.
|æ\¢\≈£î »\TãT>±ì, ‘·TeTTà\T>±ì e∫Ã
sê>±H˚ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T Vü≤&Üe⁄&ç>± bòÕ´$T©
&Üø£ºsY e<ä›≈£î |üs¡T>∑T\T rj·T&É+ ‘·s¡#·÷ »s¡T
>∑T‘·Tqï $wüj·Ty˚T. yês¡T #ê˝≤ Ä+<√fi¯q #Ó+
<äT‘·T+{≤s¡T kÕ<Ûës¡D+>±, ‘·eT |æ\¢\ »\T
ãT \ø£D å ≤\qT |ü]o*+#·eTì n‹>± Ä+<√
fi¯q #Ó+<˚ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î &Üø£ºs¡T¢/|òæJwæj·TqT¢
dü\Vü‰*kÕÔs¡T. yÓ’s¡˝Ÿ ÇHéôdŒø£åHé e∫Ãq ‘·sê«‘·
eT÷&ÉT ` Hê\T>∑T s√E\≈£î ∫qï>± ñ|üX$¯ T+
#·&É+ yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. n+<äTe\¢, eT÷&ÉT,
Hê\T>∑T s√E\bÕ≥T |æ\\ ¢ eTT≈£îÿqT ø±s¡ì
ùdÔH˚ eT+∫~. »\TãT \ø£åD≤\T ø£q|ü&É>±H˚
eT+<äT\T yê&É&É+ eT+∫~ ø±<äT. nsTT ‘˚
á »\TãT, ‘·TeTTà\ düeTdü´\T
eT÷&ÉT Hê\T>∑T s√E\ ø£+fÒ
‘·TeTàì<äT›s¡÷ ø£ d t q T m+&É u … & ç ‘ ˚ , n+fÒ
eTT≈£îÿ ø±s¡&Üìï ìyê]ùdÔ,
yÓ’s¡dtqT ãj·T≥≈£î |ü+|ü⁄
|æ\¢*ï ‘·Tqï X¯Øs¡ <Ûäsêàìï n&ÉT¶≈£îqï
≥T¢ ne⁄‘·T+~.
‘·*¢<ä+Á&ÉT\T nb˛Vü≤ |ü&ÉT‘·T+{≤s¡T. ø=ìï &Óø˘‡Á{À$T<∏ësꌤHé nH˚ eT+<äT <ä>∑TZ
≈£î≥T+u≤\T <äøÏåD eTT+u…’˝Àì ‘·eT ìyê πø+Á<ëìï ìÅkÕÔs¡D+ #˚düTÔ+~. <ë+‘√ <ä>∑TZ
kÕìï düT<ä÷s¡+˝Àì •yês¡T ÁbÕ+‘ê\≈£î ‘·eT X¯Øs¡+ qT+&ç ãj·T≥≈£î yÓfi‚¢ Á|üÁøÏj·T≈£î
ìyêkÕ*ï e÷s¡Ã&É+ ‘·s¡#·÷ #·÷düTÔHêïeTT. Ä≥+ø£+ ø£\TZ‘·T+~ Ä eT+<äTqT j·TTmdt
eTT+u…’˝Àì ø±\Twü´+ u≤]qT+&ç ‘·eT |æ\¢ |ò⁄ü &é n+&é Á&É>¥ n&çàì ÅùdºwHü é (m|ò&t mç )‘√bÕ≥T
\qT s¡øÏå+#·T≈£îH˚+<äT≈£î Ç<ä+‘ê #˚düTÔHêïs¡T. m|ò t &ç m |ò æ H Ó ’ ˝ Ÿ mÁ|ò æ H é eT+<ä T qT ≈£ L &Ü
nsTT‘˚ n<˚eT+‘· ñ|üj·TTø£ÔyÓTÆq |üì ø±<äT. ìùw~Û+∫+~.á eT+<äT ≈£L&Ü eT÷´ ø£dt
<ä>∑TZ Ä>∑≈£î+&Ü ø=~› s√E\T>± ø=qkÕ>∑T‘·T Ádü$+#·&Üìï ìs√~ÛdüTÔ+~ n+<äT e\q, X¯Øs¡+
qï|ü&ÉT, <ä>∑TZ \ø£åD≤\T |æ*¢ ≈£L‘·\T>± yÓ’s¡dt‘√ b˛sê&ç <ëìï X¯Øs¡+ qT+&ç bÕs¡<√˝Ò
e÷]q|ü⁄&ÉT ˝Ò<ë u≤>± m>∑N<ë*‡q $<Ûä+>± neø±X¯+ b˛‘·T+~.
}|æ] |”\TdüTÔqï|ü&ÉT &Üø£ºsYqT dü+Á|ü~ùdÔ eT+<äT\qT <ä÷s¡+>± ñ+#·+&ç
eT+∫~. Ç+{À¢ ñ+&˚ düãT“\T, n>∑sT¡ e‘·T\ Ô T
X¯Øs¡+ ‘·q≈£î ‘êqT>± s√>∑ ìs√<Ûäø£‘ê«ìï ô|+
˝≤+{Ï yê{Ï e\q ø£*π> n˝…Ø® \ø£åD≤\ ø±s¡ #·Tø=ì, ÇHÓŒ¤ø£åHéqT ‘·]$T ø=≥º&Üìï eT+
D+>± »\TãT sêe#·TÃ. |æ\¢\≈£î e∫Ãq <ä>∑TZ,
<äT\T ìs√~ÛkÕÔj·TH˚ ˇπø ˇø£ÿ ø±s¡D+>± eT+
|æ*¢ ≈£L‘·\T>± e÷πs+‘· es¡≈£î &Üø£ºsYì dü+Á~+
<äT\qT <ä÷s¡+ ñ+#·eTq&É+˝Ò<äT. #ê˝≤ eT+
#ê*‡q nedüs¡+˝Ò<äT. ø±\Twü´+, |æ∫à ‹+&ÉT¢,
<äT\T Á|æ»πs«{Ïyé\qT, Ä&ç{Ïyé\qT ø£*Z ñ
{≤\ÿyéT bÂ&ÉsY ˝≤+{Ï yê{Ï e\q ≈£L&Ü
qï+<äT e\q, Ä ø±s¡D+>± Ä˝…Ø® \ø£åD≤\T
n˝…Ø® sêe#·TÃ. nsTT‘˚, á n+XÊ\T kÕ<Ûës¡D
»\TãT≈£î <ë]rj·Te⁄. $»è+_Û+#·e#·TÃ. &Üø£ºsY\T e÷Á‘·\T yê&ÉeTì
dü\Vü‰ ÇdüTÔqï dü+<äs¡“¤+˝À, dæs¡|t\qT yê&ÉT
|æ\¢*ï X¯øÔÏ e+‘·T\T>± r]Ã~<ä+› &ç ‘êeTì &Üø£ºs¡¢qT ã\e+‘· ô|≥º≈£L&É<äT. {≤u…¢
n|ü&É|ü&É÷ |æ\¢\≈£î »\TãT #˚ùdÔH˚ eT+ {Ÿ˝Òø£ ø±|üP‡˝Ÿ\T ôd’‘·+ dü¬s’q &√düT\>± |üì
∫~. n˝≤+{Ï »\TãT \ø£åD≤\T yÓ’s¡dt\ e\q #˚kÕÔsTT. ‹j·T´{Ï dæs¡|t\qT yê&ç‘˚ |ü+{Ï
 42
yê´<ÛäT\T e#˚Ã Á|üe÷<ä+
ñ+~. dæs¡|t\˝À Ä\ÿ
ªøÏ+>¥|òæwüsYμ B|æø£
Vü‰˝Ÿ, s¡+>∑Te#˚à |ü\TVü‰ ªz+ XÊ+‹ z+μ ∫Á‘·+ $»j·T+ B|æø± |ü&ÉTø√H˚ uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î ñ»«\yÓTÆq
ìø£s¡ |ü<ësêú \qT ø£*|æ u≤≥\T y˚dæ+~. Á|ü‹cÕº‘·àø£yÓTÆq Ä˝Ÿ Ç+>∑¢+&é u≤´&çà+≥Hé #ê+|æj·T
ñ+&˚ neø±X¯+ ñ+~. Héwæ|tqT kÕ~Û+∫ Áø°&Ü #·]Á‘·˝À uÛ≤s¡‘· <˚X¯ ø°]Ô |ü‘êø±ìï •KsêÁ>±ìøÏ
eT>∑‘·>± ñ+&É≥+, eT\ã<ä›ø£+ ˝≤+{Ï #Ó&ÉT rdüT≈£îyÓ[flq Á|üø±wt |ü&ÉT≈£îH˚ ≈£îe÷¬sÔ nsTTq B|æø£ yÓ÷&É*+>¥ s¡+>∑+˝À
Á|üuÛ≤yê\qT eT+<äT\ e\q ø£*π> neø±X¯+ ‘·q n<äècÕºìï |üØøÏå+#·T≈£î+≥Tqï ‘·s¡TD+˝À *ø£ÿsY u≤¬sHé $»jYT
ñ+~. ø=ìï eT+<äT\T |òü˝≤Hê s¡T>∑à‘·≈£î dü] eT˝≤´ ÄyÓT≈£î >±&é bòÕ<äsY˝≤ ‘ês¡dü|ü&ܶ&ÉT. n+‘˚ Á|ü‹cÕº‘·àø£yÓTÆq ªøÏ+>¥
b˛‘êj·Tì &Üø£ºsY ìsêús¡D≈£î e∫Ãq|ü⁄&ÉT, n<ä |òæwüsYμ ø±´˝…+&ÉsY˝ÀøÏ møÏÿ+~ B|æø£. <˚X¯+˝Àì n+<ë\ sêX¯ó˝…’q yÓ÷&É
q+>± dæs¡|t\T ˝≤+{Ï yê{Ïì kı+‘·+>± yê&ç ˝Ÿ‡‘√ s¡÷bı+~+∫q á ªøÏ+>¥|òæwüsYμ ø±´˝…+&ÉsY ø±s=Œπs{Ÿ Á|ü|ü+#·+˝À
‘˚ |æ\¢\≈£î Á|üe÷<ä+, kÕ<Ûës¡D+>± e#˚à »\T dü+#·\q+ düèwæº+∫+~.
ãT \ø£åD≤\≈£î dæs¡|t\qT, Ç‘·s¡ eT+<äT\qT á ø±´˝…+&ÉsY˝Àì ‘·q n+<ë\‘√ B|æø£ u≤©e⁄&éqT Äø£]¸+∫+~. cÕs¡÷UŸ U≤Hé düs¡düq
yê&É ≈£î+&Ü <ä÷s¡+>± ñ+#·≥+ eT+∫~. ªz+ XÊ+‹ z+μ ∫Á‘·+˝À q{Ï+#˚ Ä|òüsY \_Û+∫+~. á ∫Á‘·+ ≈£L&Ü |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+
yÓ’s¡dt e\q ø£*Zq »\TãTqT, eTTK´+>± <ëì #·&É+‘√ u≤©e⁄&é qT+#˚ B|üø£≈£î Ä|òüs¡¢ yÓ\T¢e ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. ªz+ XÊ+‹ z+μ ∫Á‘·+˝À
e÷ Hêq <ëìì $&ç∫ ô|&ç‘˚ #ê˝≤ eT+∫~. ‘·q >±¢eTsY‘√ Áù|ø£å≈£î\qT ñÁs¡÷‘·\÷–+∫q ÄyÓT≈£î eT∞fl ákÕ] $»jYT eT˝≤´ qT+∫
<ëì düVü≤» |ü]D≤e÷ìï eTq+ Ä≥+ø£|üs¡#· |æ\T|ü⁄ e∫Ã+~. ákÕ] n˝≤+{Ï Ç˝≤+{Ï Ä|òüsY ø±<äT eT˝≤´≈£î #Ó+~q ªøÏ+>¥|òæwüsYμ
≈£L&É<äT. Ä \ø£åD≤\T ñ|üX¯$T+#·≈£î+&Ü, eT msTTsY˝…’Hé‡≈£î Áu≤+&é n+u≤dæ&ÉsY>± e´eVü≤]+#˚ n<äèwüº+ B|æø£qT e]+∫+~. ªøÏ+>¥|òæwüsYμ
]+‘·>± rÁe‘·s¡eTe⁄‘·Tqï |üø£å+˝À ≈£åîDíyÓTÆq msTTsY˝…’Hé‡ Áu≤+&é n+u≤dæ&ÉsY>± B|æø£qT Á|ü|ü+#êìøÏ |ü]#·j·T+ #˚j·T&ÜìøÏ Ç{°e\
|ü]o\q, s√>∑ ìsê∆s¡D ì•‘·+>± #˚sTTùdÔ u…+>∑fi¯Ss¡T˝À $»jYT eT˝≤´ z ô|<ä› bÕغ @sêŒ≥T #˚dæ eT] Á|üø£{Ï+#ês¡T. øÏ+>¥|òæwüsY
#ê˝≤ Äs√>∑´ø£s¡+. Áu≤+&é n+u≤dæ&ÉsY>± |üì#˚j·T&ÜìøÏ B|æø£≈£î Ä ¬seT÷´qπswüHé øÏ+<ä @&Ü~øÏ 2 ø√≥¢
`yÓHïÓ \ø£+{Ï s¡÷bÕj·T\T #Ó*¢düTÔqï≥T¢ ‘Ó*dæ+~
 øÏ#HÓ é
D øÏ≥T≈£î\T
P ø±|ò” &çø±ø£åHé˝À #·¬øÿs¡y˚dæ, qTs¡>∑\T
e#˚ Ã ˝≤ ø£ * |æ , y˚ & ç b Õ\T ø£ * |æ ‘ ˚ ,
ôVA≥˝Ÿ ø±|ò”˝≤ s¡T∫>± ñ+≥T+~.
P. yÓTÆ<ë |æ+&ç, uÀ]ø˘ bÂ&ÉsY\qT ø£*|æ
∫qï e⁄+&É\T #˚dæ, e+{Ï+{À¢ nø£ÿ&É
ø£ÿ&Ü e⁄+∫‘˚, u§~›+ø£\T, Ç‘·s¡ÁøÏ
eTT\T #˚s¡e⁄.
P $Tø°‡C≤sY ˝À|ü* uÛ≤>∑+ ‘·fi¯‘·fi¯ yÓTs¡yê
\+fÒ C≤sY˝À Hê\T>√e+‘·T es¡≈£î
y˚&ç˙s¡T b˛j·T+&ç. n+<äT˝À ø=+#Ó+
&ç≥¬s®+{Ÿ y˚j·T+&ç. eT÷‘· _–+∫
$Tø°‡ô|’ ñ+∫ ø=~›ôdø£qT¢ ‹|üŒ+&ç.
ø£&ç– #·÷&É+&ç ‘˚&Ü MTπø ‘Ó\TdüTÔ+~.
P s¡dü+‘˚≥>± e⁄+&Ü\+fÒ, z ∫qï u…\¢+
eTTø£ÿqT ø£\bÕ*. #ês¡T s¡T∫ ô|s¡>∑
≥+‘√ bÕ≥T, ‘˚≥>±q÷ e⁄+≥T+~.
P ìeTàø±j·T\T ø=ìï s√E\T ‘ê»>±
ñ+&Ü\+fÒ ìeTàø±\ ô|’q ø=ã“]
q÷HÓ q T sêdæ yê{Ï ì &û | t Á |ò æ C Ÿ ˝ À
ô|{≤º*. n˝≤ #˚ùdÔ ìeTàø±j·T\T HÓ\
s√E\T ‘ê»>± ñ+{≤sTT.
P ≥yÓ ÷ {≤\ì Á|ò æ C Ÿ ˝ Àì øÏ + <ä ÁfÒ ˝ À
<ä÷s¡+<ä÷s¡+>± neT]Ã ô|&ç‘˚ #ê˝≤
s√E\T ‘êC≤>± ñ+{≤sTT.
P e+{Ï+{À¢ì ‘Ó\¢ì ñ|üø£s¡D≤\T yê&É
ø£+ eT÷\+>± |üdüT|ü⁄|ü#·Ã>± e÷]b˛
≈£î+&Ü ñ+&Ü\+fÒ ns¡ ø£|ü⁄Œ ;¢∫+>¥
bÂ&ÉsY, bÕe⁄ø£|ü⁄Œ uÒøÏ+>¥ k˛&Ü, Hê\T>∑T
ø£|ü⁄Œ\ y˚&ç˙fi¯¢˝À ø£*|æ á Á<äe+˝À
kÕŒ+CŸ eTTø£ÿ\T eTT+∫ ‘Ó\¢ì ˝Ò<ë
|ü#·Ãã&çb˛‘·Tqï >∑èôVA|üø£s¡D≤\≈£î
|ü{+ºÏ #ê*. |ü~ ìeTTcÕ\ ‘·sê«‘· ø£&–ç
X¯óÁuÛÑ+ #˚j·T+&ç. eTs¡˝≤ #·ø£ÿ>± ‘Ó\¢>±
yÓTs¡TkÕÔsTT.
P u≤¢ { Ï + >¥ ù ||ü s Y q T |ü ˙ sY ≈ £ î #· T {Ï º
ø£esY˝À ô|{Ϻ Á|òæCŸ˝À ñ+∫‘˚ ‘êC≤>±
ñ+≥T+~.
43
∫¬øHé
˝≤©|ü|t‡
‘·j÷· s¡T #˚ùd $<Ûëq+:
∫¬øHé ˝…>¥‡qT ˙{Ï‘√ X¯óÁuÛÑ+ #˚dæ uÀHé ∫es¡
|ü ≥ Tº ≈ £ î ì ø£ + &É y Ó T T‘· Ô + ∫es¡ ≈ £ î e#˚ Ã ˝≤
ì<ëq+>± #ê≈£î‘√ ˝≤– ∫qï ∫qï >±≥T¢ ô|{Ϻ
e÷+dü+ yÓTT‘·Ô+ ˝≤©|ü|t˝≤ #·T{≤º*. yê{ÏøÏ
n\¢+, yÓ\T¢* ù|dtº, ø±s¡+, ñ|ü, |üdüT|ü⁄
ø=~›>± á eTTø£ÿ\≈£î |ü{Ϻ+∫ z ¬s+&ÉT >∑+
≥\T |üø£ÿq ô|{≤º*. ‘·s¡Tyê‘· ø±sYïbò˛¢sY, yÓTÆ<ë,
m>¥ u≤>± ;{Ÿ #˚dæ á eT÷&ç+{Ïì ø£*|æ dü>∑+
yπ̊s –HÓï˝ÀøÏ rdüT≈£îì á ˝≤©|ü|t‡øÏ ˝…’{Ÿ>±
|ü{Ϻ+#ê*. Ç˝≤ #˚ùdÔ e÷+dü+ ˝≤©|ü|t‡˝≤
ñ+&É>± ñ+≥T+~. M{Ïì ≈£îø£ÿsY˝Àô|{Ϻ
ø=~›>± ˙s¡T ∫\ø£]+#ê*. ¬s+&ÉT $õ˝Ÿ‡ sêì
∫à düºyé ø£{Ϻy˚j·÷*. ≈£îø£ÿsY $õ˝Ÿ e∫Ãq
ø±e\dæq$:
‘·s¡Tyê‘· ˝≤©|ü|t‡ es¡≈£î $&ç>±rdæ ˙s¡T bÕs¡
1 πøJ ∫¬øHé ˝…>¥‡,
uÀj·÷*.
n\¢+ ù|dtº 2 fÒãT˝Ÿdü÷ŒHé‡
Ç|ü&ÉT u≤D≤©˝À q÷H˚ y˚&ç #˚dæ $T–*q
yÓ\T¢* ù|dtº 2 fÒãT˝Ÿdü÷ŒHé‡
ø±sYïbò˛¢sY ù|dtº˝À ˝…’{Ÿ>± eTT+∫ q÷HÓ˝À y˚dæ
yÓTÆ<ë 2 fÒãT˝Ÿ dü÷ŒHé‡
mÁs¡ > ± y˚ s TT+∫rdæ |ü ø £ ÿ q ô|{≤º * . y˚ π s
ø±sYï bò˛¢sY 2 fÒãT˝Ÿ dü÷ŒHé‡
u≤D≤©˝À ø=~›>± q÷HÓ y˚dæ ˝…’{Ÿ>± ñ|ü,
Á>∑T&ÉT¢ 2
ø±s¡+, bı&çeTkÕ˝≤ y˚dæ ˇø£ÿìeTTwü+ y˚sTT+∫
ø±s¡+, ñ|ü ‘·–q+‘·
á eTTø£ÿ\˙ï y˚dæ u≤>± ø£*j·T~|æŒ ô|’q
bı&ç eTkÕ˝≤ 2 fÒãT˝Ÿdü÷ŒHé‡
ø=‹ÔMTs¡ »\T¢ø√yê*. Ç$ |æ\¢\T u≤>± Çwüº
ø=‹ÔMTs¡ 1 ø£≥º
|ü&É‘ês¡T.
`X¯sê«DÏ
H√s¡÷]+#˚ eT≥Hé ø£ØÁ
6 |ü∫Ã$T]Ã,
‘·–q+‘· ñ|ü,
4 m+&ÉT$T]Ã,
ø±e\dæq$: 12 yÓ\T¢*¢ πs≈£î\T.
1/2 πøJ eT≥Hé, ‘·j÷· s¡T#˚jT· T$<Ûëq+:
1 1/2ø£|ü\ ô|s¡T>∑T, ñ*¢bÕj·T\T düqïì #·Áø±˝≤¢ ‘·s¡>±*.
1/4πøJ ñ*¢bÕ j·T\T, yÓ\T¢*¢ ∫qï eTTø£ÿ\T #˚j·÷*. n\¢+,
1/2 ø£|ü HÓsTT´ ø=‹ÔMTs¡ ô|s¡T>∑Ty˚dæ, nìï{Ï˙ ø£*|æ
∫qïeTTø£ÿ n\¢+, ø±dæì $T]j·÷\T, eT≥Hé≈£î #˚sêÃ*. ‘·s¡Tyê‘· düqïì
1 eTTø£ÿ <ë*Ãq#Óø£ÿ, eT+≥MT<ä ñ&çøÏ+#ê*. HÓsTT´ô|’øÏ ‘˚˝≤ø£
1 ø£≥º ø=‹ÔMTs¡, ~+#ê*. s¡T∫ø£s¡yÓTÆq eT≥Hé ø£ÁØ ¬s&û.
44
ø±e\dæq$:
2 ©≥s¡T¢ bÕ\T,
100 Á>±eTT\T ‘Ó\¢ì ø±sYïbò˛¢sY, #˚j·÷*. bÕ\˝À d”‘ê|òü\+ >∑TE®qT
25 Á>±eTT\T õ˝…{ÏHé,
50 Á>±eTT\T J&ç|ü|ü⁄Œ,
200 Á>±eTT\T MT>∑&É,
1/2 øÏ˝À #·¬øÿs¡,
&É»qT d”‘ê|òü˝≤\T.
ø±e\dæq$:
|ü+&çq Ä˝ŸãU≤sê|ü+&ÉT¢ 15
4 ô|<ä›#·+#ê\ ø£+&ÓHé‡&é $T˝Ÿÿ
1/2 ø£|ü #·\¢ì bÕ\T
ø±düÔ bı&ç#˚dæq ◊dt
‘·j÷· s¡T#˚jT· T $<Ûëq+:
Ä˝ŸãU≤sê|ü+&É¢qT ø£&ç– $‘·ÔHê\T rùddæ
eTTø£ÿ\T #˚j·÷*. Vü‰´+&é $Tø£‡sY˝À
bÕ\T, ø£+&ÓHé‡&é $T˝Ÿÿ, |üfi¢̄ eTTø£ÿ\T
y˚dæ u≤>± ∫\ø±*. dü]‡+>¥ >±¢dt˝À
◊dt bı&çì y˚dæ, ô|’ qT+∫ ∫*øÏq
bÕ˙j·÷ìï b˛j·÷*.
#·\¢>± ùd$+#ê*.
d”‘ê|ò\ü + C…*¢
‘·j÷· s¡T #˚jT· T $<Ûëq+ :
bÕ\T u≤>± eT]–+#ê*. ø±sYïbò˛¢sY,
õ*f…Hé, #·¬øÿs¡ ˙{Ï˝À ø£*|æ, Bìï
eTs¡T>∑T‘·Tqï bÕ\˝À¢ y˚j·÷*. bÕ\T
>∑{Ϻ|ü&É>±H˚ ~+#ê*. d”‘ê|òü˝≤\qT düqï{Ï
ã≥º MT<ä >±ì, |æ+&ç »˝…¢&É˝À >±ì y˚dæ
¬s+&ÉTeT÷&ÉT kÕs¡T¢ s¡T~›‘˚ >∑TE® øÏ+<ä≈£î
~>∑T‘·T+~. á >∑TE®qT $Tø°‡˝À Ç+ø±
yÓT‘·Ô>± #˚j·÷*. J&ç|ü|ü⁄ŒqT $Tø°‡˝À s¡e«
ø£\T|ü⁄‘·÷, MT>∑&É, J&ç|ü|ü⁄Œ y˚dæ u≤>±
ø£\bÕ*. Bìï uÖ˝Ÿ>±ì, ÁfÒ˝À >±ì y˚dæ
&û|tÁ|òæCŸ˝À ô|&ç‘˚, ¬s+&ÉT >∑+≥˝À¢ C…©¢
‘·j·÷s¡e⁄‘·T+~. $T–*q MT>∑&É ô|’q
#·˝≤¢*. C…©¢ô|’q #ÓÁØeTTø£ÿ\T
n\+ø£]+#·Tø√e#·TÃ.
Ä˝ŸãU≤sê $T˝Ÿÿ
|üqdü‘=q\ <√ôd
ø±e\dæq$:
2 ø£|ü⁄Œ\T _j·T´+, 6 |üqdü‘=q\T,
1 ø£|ü⁄Œ u…\¢+ bı&ç, 1 ø£|ü⁄Œ |ü∫Ãø=ã“]
‘·Ts¡TeTT, 8 @\Tø£\T.
‘·j·÷s¡T#˚j·TT $<Ûëq+ : _j·T´+ ø£&ç–
eT÷&É T >∑ + ≥\bÕ≥T Hêqu… { ≤º * .
|üqdü‘=q\˝Àì –+»\T rùddæ ∫qïeTTø£ÿ\T
#˚j·÷*. _j·T´+, |üqdü‘=q\T, ø=ã“]‘·T
s¡TeTT ø£*|æ u≤>± s¡Tu≤“*. @\Tø£\bı&ç, u…\+¢
bı&ç y˚dæ ø£*|æ H˚‹‘√ <√ôd\T b˛düTø√yê*.
∫\ø£&É
<äT+|ü˝À
b˛wüø±\T
∫\>∑&É <äT+|ü\T eT+∫ ã\es¡úø£yÓTÆq ÄVü‰
s¡+. X¯Øs¡b˛wüD≈£î ø±yê*‡q b˛wüø£ |ü<ësêú\T
|ü⁄wüÿ\+>± ñHêïsTT. 75Á>±ˆˆ ãs¡Te⁄qï ∫\
>∑&<É Tä +|ü˝À 95.39 XÊ‘·+ øπ \Ø\T ñHêïsTT.
ªmμ $≥$THé #ê˝≤ m≈£îÿe>± ñ+≥T+~.
$≥$THé ªdæμ 17.06 $T.Á>±. Kì» \eD≤˝À¢
e÷+>∑˙düT 0.52 $T.Á>±. ÇqTeTT 1.46 $T.
Á>±. sê– 0.26 $T.Á>±\T ñHêïsTT. Js¡íX¯øÏÔì
ø£*–+#˚ |”#·T |ü<ësêú\T 3.14 $T.Á>±., $≥
$THé _6, (ô|’]&ÜøχHé) 0.25 $T.Á>±. b˛{≤
dæj·T+ 306.05 $T.Á>±. ñHêïsTT. ∫\>∑&É
<äT+|ü˝À¢ ø±s√“ôV’≤Á&˚≥T¢, #·¬øÿs¡ |ü<ësêú\T,
|”#·T |ü<ësêú\T, k˛&çj·T+, ø=e⁄«≈£î dü+ã+
~Û+∫q Äe÷¢\T, n$TH√ ndæ&é‡ ‘·~
‘·s¡ b˛wüø±\T ñHêïsTT.
 c˛
yÓT >±_Ûe÷qT\T |æ&ÉT>∑T˝≤+{Ï yês¡Ô ‘Ó\T
düT≈£îì cÕø˘ nj·÷´s¡T.
nø√ºãsY 22...eTs√ dü+#·\HêìøÏ ‘Ós¡˝Ò∫+~
n~... |üeHéø£˝≤´DY eTÚq+ ã<ä›\sTTq y˚fi¯!
yÓT>±kÕºsY ∫s¡+J$ ≈£îe÷¬sÔ l» ‘·*¢<ä+Á&ÉT\
nqTeT‹ ˝Ò≈£î+&Ü Áù|$T+∫q j·TTe≈£î&ÉT
•Øwt uÛÑs¡<ë«CŸqT ô|[¢ #˚düTø√e&É+ yÓT>±_Û
e÷qT\qT ñ*øÏÿ|ü&˚˝≤ #˚ùdÔ, l» »+≥≈£î
‘·q qT+∫ m˝≤+{Ï eTT|ü⁄Œ ñ+&É<äH˚ $wü
j·÷ìï ‘Ó*j·TCÒùd+<äT≈£î ∫s¡+J$ k˛<äs¡T&ÉT
|üeHé VüQ{≤VüQ{Ïq p;¢Væ≤˝Ÿ‡ b˛©dt ùdºwüHé˝À
‘·q ]yê\«sY dü¬s+&ÉsY #˚j·T&É+ eTs√ dü+#·\
qyÓTÆ ≈£Ls¡TÃ+~. ªH˚qT Äy˚X¯ |üs¡TDÏí ø±<äT. Hê≈£î
nqïj˚T´ á ]yê\«sY ø=ì#êÃ&ÉT. #ÓHÓ’ï ¬s’|òæ˝Ÿ
ø£¢uŸ˝À H˚qT ≈£L&Ü düuÛÑT´&çï. Çø£ Hê≈£î ]yê\«sY
nedüs+¡ ˝Ò<Tä . ÁbÕbòÕ\≈£î uÛj
Ñ T· |ü&≥
É + e÷H˚XÊqT.μ
n+≥÷ |üeHé MT&çj·÷≈£î ‘˚*à #ÓbÕŒs¡T. ]yê\«sY #˚‹‘√ |ü≥Tº≈£îì
|üeHé e÷{≤¢&çq e÷≥\T, Äj·Tq uÛ≤y√<˚«>∑+ f…*$»Hé #ÛêHÓ˝Ÿ‡
<ë«sê #·÷dæq yê]ì Ä˝À∫+|ü CÒkÕsTT. ˇø£ kÕ<Ûës¡D e´øÏÔ˝À Ç+
‘·{Ï Äy˚X¯e÷? Ä Äy˚X¯+ ø£fº\T ‘Ó+#·T≈£î+fÒ düe÷C≤ìøÏ ì»+>±H˚
y˚T\T »s¡T>∑T‘·T+<ë? |üeHé ‘·ø£åD ø£s¡Ôe´+ @$T{Ï? Äj·Tq @+
#˚j·TuÀ‘·THêïs¡T? n+<ä]˝Àq÷ Ç<˚ Á|üX¯ï. Ä dü+|òüT≥q »]–q
ø=~› ì$TcÕ\πø eTÚq+ ã<ä›\sTT+~. ‘·q eTqdüT‡˝À ø=H˚ïfi¯ó¢>± s¡>∑T
\T‘·Tqï Äy˚<äq≈£î z ø±s¡´s¡÷|ü+ ø£*Œdü÷Ô ªø±eTHé eTHé Ábı≥ø£¸Hé
bò˛sY‡μ ≈£î nø√ºãsY 22q lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T.
düVü≤»+>± ‘·q |üì ‘êqT #˚düT≈£îb˛e&É+ $TqVü‰ Ç‘·s¡T\ e´e Vü‰
sê˝À¢ CÀø£´+ #˚düTø√e&É+ nqedüs¡ sê<ë›+‘ê\≈£î ‘êMj·Ts¡T. |üeHé
]»sY«&é>± ñ+&É{≤ìï ‘·\_s¡TdüT>± uÛ≤wü´+ #Ó|æŒq yêfi¯S¢ ñHêïs¡T.
J$‘êìï #ê˝≤ áJ>± rdüT≈£î+{≤s¡˙, Äj·Tq b˛wæ+#˚ bÕÁ‘·˝À¢q÷
‘Ó*j·Tì ìs¡¢ø£å´+ ø£ì|ædüTÔ+<äì, ˇø£s¡ø£+>± Äj·Tq eTqdüÔ‘ê«ìøÏ
<ä>∑Zs¡>± ñ+&˚ bÕÁ‘·˝Ò m+|æø£ #˚düT≈£î+{≤s¡˙ nH˚ yêfi¯S¢ ñHêïs¡T.
nsTTq|üŒ{Ïø° ø=H˚ïfi¯ó¢>± Äj·Tq eTÚqeTTÁ<äH˚ ÄÁX¯sTTdü÷Ô e#êÃs¡T.
e´øÏÔ>∑‘· J$‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫
ˇø£|ü] Çã“+~ ø£*–q|ü⁄Œ&ÉT z
|üÁ‹ø± ø±sê´\j·T+ eTT+<äT |ü
eHé u…’sƒêsTT+∫ ìs¡düq ‘Ó*bÕ
s¡ T . Ç~ Äj· T q˝Àì dü > ∑ ≥ T
eTìwæ düŒ+~+∫q rs¡TH˚ Á|üdüTŒ¤
≥+ #˚dæ+~. ‘·q k˛<äs¡T&ç ≈£îe÷
¬sÔ $yêVü‰q+‘·s¡+ #√≥T #˚düT
≈£îqï |ü]D≤e÷\qT ì•‘·+>±
|ü]o*+ ∫q|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü |üeHé
˝Àì ªø±eTHé eTHéμ ø£qã&É‘ê&ÉT.
45
me] ≈£î≥T+u≤˝À¢ Ç˝≤+{Ï |ü]D≤e÷\T
#√≥T#˚düTø√e⁄? m+<äTø° j·÷^? n+≥÷
|üeHé˝À n+‘·s¡à<∏äq+ yÓTT<ä˝…’+~. MT&çj·÷
eTT+<äT ‘·q Äy˚<äq yÓ*ãT#·Ã&É+ n+<ä]˙
ø£*∫ y˚dæ+~. Ä n+‘·s¡à<∏äq+ qT+∫ |ü⁄{Ϻ+
<˚... ø±eTHé eTHé Ábı≥ø£̧Hé bò˛sY‡ (dæm+|æm|òt).
Äy˚X¯+ ø±<äT... Äy˚<äH˚
dæm+|æm|òt≈£î Äj·Tq ‘·q dü«>∑èVü≤+ qT+#˚
lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. ªl\øÏåà nH˚ ne÷àsTTì
ø±˝ÒJ˝À q]πøXÊs¡T. yÓTÆqsY u≤*ø£\ô|’ n‘ê´
#êsê\T, áyé{°õ+>¥\T »s¡T>∑T‘·T+fÒ eTq+>±
#·÷düTÔ+&çb˛‘·THêï+ yÓ’<ä´+ n+<äì s√>∑T\î, bò˛¢s√
dædt u≤~Û‘T· \T, bÕ\eT÷s¡T s¬ ‘’ T· \ Äø£* #êe⁄\T,
#˚H˚‘· ø±]à≈£î\ Ä‘·àVü≤‘·´\T. Ç˝≤+{Ï$ #·÷düTÔ+
fÒ ø£&ÉT|ü⁄ ‘·s¡T≈£îÿ b˛‘√+~. @&ÉTbık˛Ô+~. Hê≈£î
≈£î\+ ˝Ò<äT, eT‘·+ ˝Ò<äT, ÁbÕ+‘·+ ˝Ò<äT. eTìwæ>±
düŒ+~düTÔHêïqT. eTq˝À eTìwæ #·ìb˛‘·Tqï+<äTπø
eT<äq|ü&ÉT‘·THêïqT. H˚qT ã‘·ø£&ÜìøÏ &ÉãT“ ñ+~. ÄdüTÔ\T dü+bÕ~+
#·ø£ÿπs¢<äT. bı˝≤\T ø=Hê\ì ˝Ò<äT. #·∫Ãb˛sTTq|ü⁄Œ&ÉT Äs¡&ÉT>∑T\ C≤>±
#ê\T. düe÷C≤ìøÏ @<ÓH’ ê #˚j÷· \ì ñ+~. n+<äTøπ ø±eTHéeTHé Ábı≥ø£Hå é
bò˛sY‡ @sêŒ≥T #˚düTÔHêïqTμ n+≥÷ |üeHé Á|üø£{Ï+#ês¡T. düe÷»+˝À
»s¡T>∑T‘·Tqï nHê´j·÷\qT #·÷dæ Äy˚<äq #Ó+~ ªdæm+|æm|òtμ @sêŒ≥T
#˚düTÔHêïq˙, düe÷»ùde #˚j·T&ÜìøÏ sê»ø°j·÷˝Ò nedüs¡+˝Ò<ä˙ Äj·Tq
‘˚*à #ÓbÕŒs¡T. ø£cÕº˝À¢ ñqï me¬s’Hê á dü+düú qT+∫ düVü‰j·T+ bı+<ä
e#·Ãì Á|üø£{Ïdü÷ÔH˚ dü+düú eT÷\ì~Û>± ø√{Ï s¡÷bÕj·T\qT Á|üø£{Ï+∫
‘·q ø±s¡´X¯Ss¡‘·qT Äj·Tq #ê≥T≈£îHêïs¡T.
ªbò˛sY‡μ mC…+&Ü...
dæm+|æm|òtqT @sêŒ≥T #˚düTÔqï≥Tº Á|üø£{Ï+#·>±H˚ Äπsfi¯¢ |æ\¢\ <ä>∑Zs¡
qT+∫ düe÷»+˝Àì Á|üeTTKT\ e s¡≈£L ‘·eT e+‘·T $sêfi≤\‘√
eTT+<äT≈£î sêe&É+‘√ nq÷Vü≤´ düŒ+<äq yÓTT<ä˝…’+~. |üeHé bò˛sY‡≈£î
eT<䛑·T>± bıs¡T>∑Tq ñqï #ÓHÓ’ï, ø£sêí≥ø£, ˇ]kÕ‡\˝Àì |üeHé n_Ûe÷
qT\T ñ‘ê‡Vü≤+>± $sêfi≤\T Çe«&ÜìøÏ düe÷j·÷‘·ÔeTj·÷´s¡T. πøe\+
24 >∑+≥˝À¢ Ç+‘·{Ï nq÷Vü≤´ Á|ü‹
düŒ+<äq #·÷dæ |üeHé #·*+∫ b˛
j·÷s¡T. nsTT‘˚ yÓqTyÓ+≥H˚ $sê
fi≤\ ø£+fÒ, ∫‘·ÔX¯ó~∆ ø£*–q yê\+
{°s¡T¢ ‘·ø£åD≤edüs¡eT˙, Á|üdüTÔ‘·+
$sêfi≤\T |ü+|æ+#·e<ä›˙ Äj·Tq
Á|üø£{Ï+#ês¡T. Á|üdüTÔ‘·+ dü+düú $~Û
$<Û ë Hê\ s¡ ÷ |ü ø £ \ Œq |ü q T\qT
|üeHé #˚|ü{≤ºs¡T. Ç˝≤+{Ï ãèVü≤‘êÿ
s¡´+ #˚|ü{Ϻq|ü⁄Œ&ÉT düVü≤»+>±H˚
≈£ L \+ø£ w ü + >± eT+∫ #Ó & É ¶ \ T
$X‚¢wæ+∫ $~Û
 46 c˛
$<Û ë Hê\T s¡ ÷ bı+
~#ê*‡q nedüs¡+
ñ+≥T+~. Ä $~Û
$<ÛëHê\T @$T{Ï?
m˝≤+{Ï ø±sê´#·s¡
Ä]Ô ô|[fl≈£L‘·TsêjÓTH˚...
D ñ+&ÉuÀ‘√+~?
m˝≤+{Ï düeTdü´\T
dü+düú <äèwæºøÏ rdüT≈£î
sêe#·TÃ? dü+düú m
ø£ÿ&Óø£ÿ&É |üì #˚düTÔ+~? e+{Ï $wüj·÷\qT
eT~+|ü⁄ #˚j·÷*‡q nedüs¡eT÷ ñ+≥T+~.
Ç|ü⁄Œ&ÉT |üeHé n<˚ |üì˝À ñHêïs¡T.
‘=* $düTs¡T ø±Áy˚T&é‡ qT+#˚....
dü>∑≥T eTìwæ ø√dü+ |üeHé @sêŒ≥T #˚düTÔqï
dæm+|æm|òt≈£î ‘=* Á|ü‹|òüT≥q ø±Áy˚T&é‡ qT+#˚
m<äT¬s’+~. Ç˝≤+{Ï dü+düú\ e\¢ düe÷»+˝À
nuÛÑÁ<ä‘· ‘·˝…‘Ô̊ neø±X¯+ ñ+≥T+<ä˙, Bìì
Áô|’y˚≥T ôd’q´+>±H˚ |ü]>∑DÏ+#ê*‡ edüTÔ+<ä˙
dæ|æ◊ sêÁwüº Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù Hêsêj·TD n_
‘Ó\T>∑T ∫Á‘· d”eT˝À V”≤s√sTTHé>± ‘·qø£+≥÷ z Á|ü‘˚´ø£‘·qT @s¡Œs¡#·T≈£îì Ç+#·T$T+#·T
n+<äs¡T nÁ>∑ V”≤s√\‘√q÷ q{Ï+∫q Ä]Ô n>∑sê«˝Ÿ ô|[¢ #˚düT≈£î+~. dæøÏ+Á<ëu≤<é˝Àì
ÛÁbÕj·T|ü&ܶs¡T. nsTT‘˚ |üeHé n_Ûe÷qT\T Äs¡´düe÷»+˝À mHé.ÄsY.◊ j·TTe≈£î&ÉT ñ»«˝Ÿ≈£îe÷sY‘√ qe+ãsY 21q ăƒyÓT $yêVü≤+
e÷Á‘·+ á yê<äqqT |ü{Ϻ+#·Tø√qedüs¡+ ˝Ò<äH˚ ìsê&É+ãs¡+>± »]–+~. Çs¡T ≈£î≥T+u≤\≈£î #Ó+~q ô|<ä›\T á y˚&ÉTø£˝À bÕ˝§ZHêïs¡T.
n_ÛÁbÕj·T|ü&ÉT‘·THêïs¡T. ˇø£ eT+∫ |üì ‘·\
ô|{Ϻq|ü⁄Œ&ÉT nyê+‘·sê\T qVü≤»y˚Tq˙, dü>∑ es¡T&ÉT ñ»«˝Ÿ≈î£ e÷sY nyÓT]ø±˝À kÕ|òyºt s˚ Y Ç+»˙sY n˙, Ç~ ô|<ä\ › n+^ø±s¡+‘√ »]–q
≥T eTìwæøÏ »s¡T>∑T‘·Tqï nHê´j·÷\ |ü≥¢ $yêVü≤eT˙ ÄØÔ ‘·+Á&ç X¯XÊ+ø˘ n>∑sê«˝Ÿ ‘Ó*bÕs¡T.
|üeHé˝À s¡>∑T\T‘·Tqï Äy˚<äq #·÷dæ n_Ûe÷ >∑T»sê‘Y≈£î #Ó+~q Ä]Ô #ê˝≤ø±\+ ÁøÏ‘·+ nyÓT]ø±˝Àì q÷´C…؇˝À ‘·q ≈£î≥T+ã+‘√
qT\T>± ‘êeTT >∑]«düTÔHêïeT˙ yês¡T #ÓãT düVü‰ dæús¡|ü&ܶs¡T. ªbÕ>∑˝Ÿ |üHéμ nH˚ Væ≤+B ∫Á‘·+ <ë«sê ÄyÓT u≤©e⁄&é˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|{≤ºs¡T.
‘·THêïs¡T. |üeHé ôd’‘·+ m+<ä¬s+<äs√ eTVü≤˙ nsTT‘˚ ÄyÓT≈£î q{Ï>± eT+∫ù|s¡T ‘Ó\T>∑T |ü]ÁX¯eT˝ÀH˚ \_Û+∫+~. düTπswt Ábı&Éø£åHé‡
j·TT\ dü÷Œ¤]Ô‘√ eTT+<äT≈£î yÓfi¯óÔqï≥Tº Á|üø£{Ï+ dü+düú ì]à+∫q ªqTe⁄« Hê≈£î q#êÃyéμ dæìe÷ <ë«sê Ä]Ô ‘Ó\T>∑T‘Ós≈¡ î£ |ü]#·jT· yÓT+Æ ~. Ä
#ês¡T. ªdüe÷»+ eTqπø$T #˚dæ+<äH˚~ Ä˝À∫+ ∫Á‘·+ ô|<ä› dü¬ø‡dt kÕ~Û+#·&É+‘√ Ä]ÔøÏ yÓ\T¢e˝≤ Ä|òüs¡T¢ e#êÃsTT. Ä ‘·sê«‘· ªqTe⁄« ˝Òø£
#·ø£+&ç. düe÷C≤ìøÏ eTq+ @$T Ç#êÃeTqï<˚ H˚qT ˝ÒqTμ, ª˙ ùdïVü≤+μ e+{Ï ∫Á‘ê\‘√ bÕ≥T ∫s¡+J$ düs¡düq ªÇ+Á<äμ, u≤\ø£èwüí‘√
eTTK´+. |òæ˝Ÿà kÕºsY‡ πø kÕºsY&ÉyéT edüTÔ+<äH˚~ ª|ü˝≤ï{Ï ÁãVü≤àHêj·TT&ÉTμ Hê>±s¡T®q düs¡düq ªH˚qTHêïqTμ, m˙ºÄsY‘√ ªn\¢] sêeTT&ÉTμ,
nb˛Vü≤ e÷Á‘·y˚T. düe÷C≤ìøÏ ùde #˚j·÷\H˚
eTùV≤wt‘√ ªu≤;μ, Á|üu≤Û dt‘√ ªn&É$sêeTT&ÉTμ e+{Ï |ü\T ∫Á‘ê˝À¢ ÄyÓT q{Ï+∫ eT+∫ù|s¡T
‘·\+|ü⁄ ñqï Á|ü‹ e´ø°Ô V”≤s√ ø±e#·TÃ. n+‹
eT+>± n‘·H˚ düe÷C≤ìøÏ ìπs›X¯≈£î&Ée⁄‘ê&ÉTμ ‘Ó#·TÃ≈£î+~. ˇø£ <äX¯˝À ‘Ó\T>∑T˝À n‘·´~Ûø£ bÕ]‘√wüø£+ ≈£L&Ü rdüT≈£î+~. ªH˚qTHêïqTμ
n+≥÷ eTVü‰‘êà>±+BÛ, |üfÒ˝Ÿ, uÛÑ>∑‘Ydæ+>¥, ∫Á‘·+ ‘·sê«‘· ˝≤yÓø£ÿ&É+‘√ q÷«C…؇ yÓ[¢ ãs¡Te⁄ ‘·–Z+#·Tyê*‡ e∫Ã+~. Ä ‘·sê‘· e´øÏÔ>∑‘·
ÄC≤<é, eT<äsY <∏Ó]kÕ‡, »j·TÁ|üø±wt Hêsêj·TDY, ø¬ ØsY˝À ‘·˝‹… qÔ ø=ìï dü+|òTü ≥q\ ø±s¡D+>± Ä]Ô 2005 e÷]à 23q Ä‘·àVü≤‘ê´j·T‘êïìøÏ
#˚>∑Ty˚s¡ e+{Ï eTVü≤˙j·TT\ Ä˝À#·q\qT bÕ\Œ&É≥+ n|üŒ{À¢ dü+#·\q+ sπ ø¬ ‹Ô+∫+~. ø√e÷˝ÀøÏ yÓ[q¢ Ä]Ô m≥ºøπ \≈£î ÁbÕD≤bÕj·T+
|üeHé »q+ eTT+<äT+#·T‘·THêïs¡T. Äj·Tq qT+∫ ãj·T≥|ü&ç ‘·+Á&ç X¯XÊ+ø˘ n>∑sê«˝Ÿ‘√ ø£*dæ nyÓT]ø± yÓ[¢b˛sTT+~. ø=~›s√E\
uÛ≤y√<˚«>∑ d”Œ#Y≈£î »Hê\qT Ä˝À∫+|üCÒk˛Ô+~. ‘·sê«‘· ôV’≤Á<ëu≤<é e∫Ãq Ä]Ô n|üŒ{Ïπø ìsêàD+ ∫e] <äX¯˝À ñqï ªn+<ë\sêeTT&ÉTμ
nqïj·T´ ùdyê eTVü≤À<ä´eT+˝ÀøÏ ‘·eTTà&ÉT ∫Á‘·+ wüO{Ï+>¥˝À bÕ˝§Zì q≥q |ü≥¢ ‘·q≈£îqï ø£$T{ŸyÓT+{ŸqT ìs¡÷|æ+#·T≈£î+~. Ä
|üeHé <äfi¯|ü‹>± n&ÉT>∑Tô|{≤ºs¡˙, á dü÷Œ¤]Ô ∫Á‘·+ |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+#·&É+‘√ Ä]ÔøÏ eT∞¢ Ä|òüs¡T¢ yÓTT<ä\j·÷´sTT. Á|üdüTÔ‘·+ sê»X‚KsY
kÕe÷q´ Á|üC≤˙ø±ìøÏ y˚T\T#˚ùd dü]ø=‘·Ô n<Ûë´ ª>√]+{≤≈£îμ, y˚DT ªBbÕe[μ ∫Á‘ê\˝À Ä]Ô ø£<∏ëHêsTTø£>± q{Ïk˛Ô+~. ‘êC≤>± ô|<ä›\T
j·÷ìøÏ ‘Ós¡rdüTÔ+<ä˙ |üeHé n_Ûe÷qT\T
Ä•düTÔHêïs¡T. ≈£î~]Ãq $yêVü≤+ <ë«sê Ä]Ô yÓ’yêVæ≤ø£ J$‘·+˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|{Ϻ ø=‘·Ô n<Ûë´j·÷ìøÏ ‘Ós¡rdæ+~.
`Ä<ä÷] yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄
kÕºsY {≤ø˘ 47
ª•yêJμ‘√ Ç+≥πsïwüq˝Ÿ Ä&çjÓTHé‡, |òæ˝Ÿà y˚Tø£sY‡ <äèwæº˝À |ü&çq
Vü‰©e⁄&é ø±*+>¥
Á•j·T Ç|ü&ÉT mø±jÓTøÏq Vü‰©e⁄&é Vü‰f…dtº j·÷ø£ºsY C…d”‡ yÓT{Ÿ ø±|òt
düs¡düq q{Ïk˛Ô+~. f…ìïdt e÷J #Ûê+|æj·THé Á|üø±wt neTè‘·sêCŸ
ìsêàD dü + dü ú nsTTq ôV’ ≤ &é bÕsY ÿ |ò æ ˝ Ÿ à Ábı&É ø £ å H é ‡ dü + dü ú ,
m+.õ.m+.dü÷º&çjÓ÷ dü+j·TTø£Ô+>± ª~ n<äsY m+&é Ä|òt ~ ˝…’Héμ
nH˚ dæìe÷øÏ Ç{°e˝Ò lø±s¡+ #·T{Ϻ+~. Ç+<äT˝À ø±˝Ÿ ôd+≥sY
m–®≈£L´{Ïyé C…d”‡>± Á•j·T q{Ïk˛Ô+~. ª]j·T˝Ÿ ˝…’|òt˝À H˚qT m˝≤
ñ+{≤H√ <ëìøÏ <ä>∑Zs¡>± Ç+<äT˝À Hê bÕÁ‘· ñ+≥T+~. ¬øØsY
yÓTT<ä{À¢H˚ Vü‰©e⁄&é ∫Á‘·+˝À q{Ï+#˚ neø±X¯+ sêe&É+ #ê˝≤
Á~∏*¢+>¥>± ñ+~μ n+{À+~ Á•j·T. á ∫Á‘·+˝À m≈£îÿeuÛ≤>∑+
wüO{Ï+>¥ eTT+u…’˝Àq÷, XÊHéÁbòÕì‡k˛ÿ˝Àq÷
»s¡>∑uÀ‘√+~.
q {Ï+#·&É+ ø£+fÒ &É_“+>¥ #Ó|üŒ&Éy˚T #ê˝≤ Ä ne÷àsTT eT¬ses√ ø±<äT ø£\sY‡ kÕ«‹.
ø£wüºeTì #ê˝≤eT+~ q{°q≥T\T ˇ|ü≈£î+ ªe÷μ {°M ø£\sY‡ Áb˛Á>±+ <ë«sê bÕ|ü⁄\sY

ns ¡
T e⁄ {≤s¡T. nsTT‘˚ ìsêà‘·\ qT+∫ eTT≈£îÿ|æ+&ç nsTTq kÕ«‹ á eT<Ûä´ ª&˚+»sYμ, ªÄ&Éyê]
eTØ \ø£å\T, ø√≥¢˝À ¬seTT´qπswüHé rdüT≈£îH˚ e÷≥\≈£î nsêú˝Ò y˚s¡T˝Òμ ∫Á‘ê˝À¢q÷ q{Ï+
‘ês¡\T &É_“+>¥ #Ó|üŒq+fÒ ≈£î<äs¡<äTø£<ë. ∫+~. ‘êC≤>± Ç*j·÷Hê≈£î >=+‘·T Çe«&É+

=> +‘·T n˝≤>∑ì yÓ÷E|ü&ç ‘Ó#·TÃ≈£îqï |üs¡uÛ≤cÕ V”≤s√ <ë«sê &É_“+>¥ Ä]ºdüTº>± ≈£L&Ü e÷s¡T‘√+~.
sTTq¢‘√ kı+‘· yêsTTdt #Ó|æŒ+#˚ kÕVü≤dü+ kÕ«‹ eTT<äT›˝§*πø e÷≥\‘√ Ç*j·÷Hê
ìsêà‘·\÷ #˚j·T˝Òø£b˛‘·THêïs¡T. ª<˚e<ëdüTμ eT]+‘· eTT<äT›eTT<äT›>± ø£ì|æ+#· uÀ‘√+<äì
∫Á‘·+‘√ ‘Ó\T>∑T ‘Ós¡≈£î |ü]#·j·TyÓTÆ j·T÷‘YqT s¡ôwdt #·÷dæq yês¡T #ÓãT‘·THêïs¡T. Ç*j·÷Hê
‘·q n+<ä#·+<ë\‘√ düyÓ÷àVæ≤‘·T*ï #˚dæq ‘·<äT|ü] ∫Á‘·+ ‘·s¡TDY V”≤s√>± ¬ø. $»j·TuÛ≤
dæy¢ Té >±fiŸ Ç*j·÷Hê Ä ‘·sê«‘· e∫Ãq ªb˛øÏ]μ‘√ düÿsY <äsÙ¡ ø£‘«· +˝À ñ+&ÉuÀ‘√+~. Ç+<äTø√dü+
nq÷Vü≤´+>± ‘·q πs≥T ô|+#˚dæ+~. nsTTHê ìsêà‘· u…\¢+ø=+&É düTπswt ÄyÓT≈£î nø£åsê˝≤
ÄyÓT≈£îqï &çe÷+&é @ e÷Á‘·+ ‘·>∑Z&É+˝Ò<äT. ø√{Ï s¡÷bÕj·T\T Ä|òüsY #˚XÊs¡T. uÛ≤wüsêø£b˛
Á|üdTü ‘Ô +· |üeHéøfi£ ≤´DY ª»˝≤‡μ ∫Á‘·+˝À e÷Á‘·yT˚ V”≤s√sTTHé>± e&É+ ≈£L&Ü z n&Ü«+fÒCÒ eT]....
q{Ï düTÔqï Ç*j·÷Hê n+<äT˝À ø=‘·Ô>± ø£ì|æ+#· uÀ‘√+~. e÷j· T \T, eT+Á‘ê\T, ôdŒwü ˝ Ÿ
n+‘˚ø±<äT... ø=‘·Ô>± $ì|æ+#·uÀ‘√+~. Ä<Ó˝≤ n+fÒ Ç+‘· mô|òøº̆‡ ˝Òì ø±\+˝ÀH˚ $sƒ¡˝≤#ês¡´
es¡≈£L ÄyÓT≈£î &É_“+>¥ #Ó|æŒq yêfi¢̄qT ‘Ós¡MT<ä n<äT“¤‘ê\T düèwæº+#ês¡T.
ø±≈£î+&Ü ø=‘·Ôe÷àsTTì <äs¡Ù u§ <äT›>± eTT<äT›>± ñ+&˚ V”≤s√sTT n+<äT˝À f…Æ{Ï˝Ÿ bÕÁ‘· b˛wæ+∫q
≈£î&ÉT Á‹$Áø£yéT lìyêdt q¢ q T Çwü º | ü & ˚ ‘· $ Tfi¯ ‘· + ;\T »j·Te÷*ì ≈£îÁs¡ø±s¡Tì z }|ü⁄
yÓ‹øÏ|ü≥Tº≈£îHêïs¡T. Ç|ü&ÉT q$T‘· n+<ë\≈£î <ëk˛ }ù|dæ+~. Ç|ü&ÉT n<˚ dæìe÷qT
Vü≤+ n+≥THêïs¡T. ‘Ó\T>∑T˝À |ü\T d”ìj·TsY ìsêà‘· n≥÷¢] |üPs¡í
∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫Hê sêì ÁπøCŸ ‘·$T #·+Á<äsêe⁄ ‘·$Tfi¯, ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝À¢
fi¯ ∫Á‘ê˝À¢ q$T‘·≈î£ e∫Ã+~. #ê˝≤ |ü ⁄ q]ï]à+#˚ + <ä T ≈£ î dü H êïVü ‰ \T
eT+~ j·TTe‘· ø£\˝À¢ »>∑H√àVæ≤ì #˚düTÔHêïs¡T. Ç+<äT˝À yÓ÷Væ≤ì bÕÁ‘·
nsTTq q$T‘· ì»+>±H˚ yÓ÷Væ≤ì ø√dü+ q$T‘·qT dü+Á|ü~+#êsêj·T
bÕÁ‘· #˚jT· uÀ‘√+~. C≤q|ü<ä ÁãVü≤à q. n&É>∑&Éy˚T ‘·&Ée⁄... q$T‘· Á^Hé
$sƒ¡˝≤#ês¡´ #ê˝≤ø±\+ ÁøÏ‘·+ ª»>∑ dæ>∑ï˝Ÿ Ç#˚Ãdæ+<ä{Ï. q$T‘· »>∑H√à
H√àVæ≤ìμ nH˚ ∫Á‘êìï rXÊs¡T. ‘Ó\T Væ≤ì>± ne‘ês¡+ m‹Ô‘˚ dü+#·\Hê
>∑T, ‘·$Tfi¯ uÛ≤wü˝À¢ $&ÉT<ä˝…’q Ä \≈£î ø=<äy˚eTT+≥T+~. j·TTe‘·≈£î
∫Á‘·+ n|üŒ{À¢ dü÷|üsYVæ≤≥ºsTT+~. ìÁ<ä˝Òì sêÁ‘·T\T ‘·|üŒy˚yÓ÷...
 48 kÕºsY &Ó’Ø

n
X¯+ø£sê...$Hêj·Tø±
sTT‘˚ X¯+ø£sY... ˝Òø£b˛‘˚ $Hêj·Tø£. Ç<ä›]˝À me]øÏ yÓT>±kÕºsY ∫s¡+J$ ‘·<äT|ü] ∫Á‘êìï &Ó’¬søº̆ #˚ùd
neø±X¯+ <ä≈£îÿ‘·T+<äH˚~ yÓT>±_Ûe÷qT\T ñ‘·ÿ+sƒ¡‘√ m<äTs¡T#·÷ùd˝≤ #˚k˛Ô+~. ∫s¡+J$ ªX¯+ø£sY<ë<ë
õ+<ëu≤<éμ ∫Á‘·+ Ä•+∫q $»j·T+ kÕ~Û+#·øb£ ˛e&É+‘√ Äj·Tq ‘·<Tä |ü] ∫Á‘·+ me]‘√ ñ+&ÉuÀ‘√+<äqï~
ø=~›s√E\T>± #·sá ˙j·÷+X¯eTe⁄‘·÷ e∫Ã+~. ∫s¡+J$ ªsƒê>∑÷sYμ e+{Ï ôdH˚‡wüHé Væ≤{Ï∫
º Ãq $.$.$Hêj·Tø˘‘√H˚
yÓT>±kÕºsY 149 ∫Á‘·+ ñ+≥T+<ä˙, 150 ∫Á‘êìï e÷Á‘·+ ∫s¡+J$ dü«j·T+>± <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤kÕÔs¡+≥÷
ã\yÓTÆq }Vü‰>±Hê\T $ì|æ+#êsTT. bı*{Ïø£˝Ÿ H˚|ü<∏ä´+˝À $Hêj·Tø˘ z Ádæÿ|ü⁄º ¬s&û #˚düTÔ+&É≥+ ≈£L&Ü á }Vü‰>±Hê\≈£î }‘·$Tk˛Ô+~.
ìC≤ìøÏ Ç|üŒ{Ïπø ∫s¡+J$ ‘·<äT|ü] ∫Á‘·+ ô|ò’q˝…’CŸ ø±e\dæ ñqï|üŒ{Ïø°, Ç{°e\ l» ô|[¢ ñ<ä+‘·+, Ä ‘·<äq+‘·s¡ |ü]D≤e÷\T
Äj·TqqT rÁe eTqkÕÔbÕìøÏ >∑T]#˚XÊsTT. á ‘·sT¡ D+˝À ‘êC≤>± dü+#·\q <äsÙ¡ ≈£î&ÉT X¯+ø£sY ‘Ósô¡ |’øÏ e#êÃs¡T. ª•yêJμ dü+#·\q $»j·T+
‘·sê«‘· cÕs¡÷UŸ‘√ ªs√uÀμ ∫Á‘êìï X¯+ø£sY bÕ¢Hé #˚XÊs¡T. Ä ÁbÕC…øº̆ Ç|üŒ{À¢ yÓTT<ä\j˚T´ neø±XÊ\T ˝Òeì ‘˚*b˛sTT+~. B+‘√ ∫s¡+J$
&Ó’¬sø˘º #˚ùd u≤<Ûä´‘· X¯+ø£sY≈£î n|üŒ–+#˚+<äT≈£î Á|üeTTK ìsêà‘· mHé.$.Á|ükÕ<é düHêïVü‰\T yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T. ªn|üs¡∫‘·T&ÉTμ Væ≤≥ºsTTq
‘·s¡TD+˝À mHé.$.Á|ükÕ<é ‘·q ‘·<äT|ü] ∫Á‘· ø√dü+ X¯+ø£sY≈£î ø=+‘· kıeTTà n&Ü«Hé‡ Ç#êÃs¡T. ∫s¡+J$øÏ ôd’‘·+ Á|ükÕ<é eT+∫ ùdïVæ≤‘·T&ÉT.
yÓT>±kÕºsY, yÓT>± &Ó’¬sø£ºsY ø£*ùdÔ dü+#·\Hê\≈£î ø=<äy˚eTT+≥T+~? m{§Nà @ ø±+_H˚wüHé es¡ÿe⁄{Ÿ ne⁄‘·T+<äH˚~ #·÷&Ü*...

bÕ+&ÉTs¡+>∑&ÉT
q≥s¡‘ï· m˙ºÄsY q≥yês¡d‘ü «· +‘√ bÕ≥T, bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\ yês¡d‘ü «· + ≈£L&Ü n+~|ü⁄#·TÃ≈£îqï q+<äeT÷]
n+<ä>±&ÉT u≤\ø£èwüí. m˙ºÄsY Vü≤j·÷+˝ÀH˚ |ü\T bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\qT u≤\j·T´u≤ãT b˛wæ+∫
yÓT|æŒ+#ês¡T. ø=~›ø±\+ m˙ºÄsY≈£î ªqs¡ÔqXÊ\μqT d”«j·T<äs¡Ùø£‘·«+˝À |ü⁄q]ï]à+#˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚dæq
u≤\ø£èwüí nìyês¡´ ø±s¡D≤\ e\¢ Ä ÁbÕC…øº̆qT eTT+<äT≈£î rdüT≈£îyÓfi¢̄˝Òø£b˛j·÷s¡T. nsTT‘˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT
n˝≤+{Ï eTs√ ns¡T<Óq’ neø±X¯+ <äsÙ¡ øπ +Á<äT&ÉT ø¬ .sê|òTü Ty˚+Á<äsêe⁄ s¡÷|ü+˝À Äj·TqqT e]+∫+~.
ªnqïeTj·T´μ, ªl eT+EHê<∏äμ, ªlsêeT<ëdüTμ e+{Ï ∫Á‘ê\‘√ eT∞¢ uÛÑø£Ôs¡dü ∫Á‘ê\≈£î |üPs¡«yÓ’uÛÑe+ ‘Ó∫Ãq sê|òüTy˚+Á<äsêe⁄ u≤\ø£èwüí‘√
ªbÕ+&ÉTs¡+>∑μ nH˚ eTs√ uÛÑøÏÔs¡dü ∫Á‘êìøÏ Ç{°e\ lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. m˙ºÄsY n\Hê{Ï ∫Á‘·sê»+ ªbÕ+&ÉTs¡+>∑ eTVü‰‘·à´+μ dü÷Œ¤]Ô‘√ á
∫Á‘·+ ‘Ós¡¬ø≈£îÿ‘√+~. uÛÑ>∑yêqT&ÉT bÕ+&ÉTs¡+>∑&ÉT>±, uÛÑ≈£îÔ&ÉT>± u≤\ø£èwüí Ç+<äT˝À ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚düTÔ+&É≥+ $X‚wü+. u≤\ø£èwüí lø£èwüßí&ç
>¬ ≥|t˝À ø£ì|æ+#˚ <äsê“sY düìïy˚X+¯ ‘√ wüO{Ï+>¥ ÁbÕs¡+_Û+∫... eT] ø=~›s√E˝À¢ |ü+&ÉØ|ü⁄s¡+˝À wüO{Ï+>¥≈î£ j·T÷ì{Ÿ ãj·T\T<˚su¡ À‘√+~.
ÄsY.¬ø.|òæ*yéT‡ u≤´qsYô|’ sê|òüTTy˚+Á<äsêe⁄ kı+‘·+>± ì]àdüTÔqï á ∫Á‘êìøÏ C….¬ø.uÛ≤s¡$ ø£<∏ës¡#·q, düTdü«sê\ ø°s¡yêDÏ dü+^‘·+ n+~düTÔHêïs¡T.
u≤\j·T´ M\T∫øÏÿq|ü⁄Œ&É˝≤¢ ªbÕ+&ÉTs¡+>∑ eTVü‰‘·à´+μ dæìe÷ #·÷dü÷Ô, |üP]Ô ìj·TeT ìwüº\‘√ wüO{Ï+>¥˝À bÕ˝§Z+≥THêïs¡T. á ∫Á‘·+
‘·sê«‘· m˙ºÄsY ªd”‘êsêeT ø£˝≤´D+μ ∫Á‘êìï ≈£L&Ü Øy˚Tø˘ #˚ùd Ä˝À#·q˝À j·TTes¡‘ï· ñHêïs¡T.
Á|ü‹uÛ≤e+‘·T˝…’Hê ø£fi≤ø±s¡T\qT yÓ‹øÏ |ü≥Tº≈£îH˚ |üì˝À ñHêïs¡T.
‘˚» {≤˝…+{Ÿ Vü≤+{Ÿ ‘˚» kı+‘· u≤´qsY ∫Á‘·+ eT÷Mdt, Á|üeTTK ìsêà‘· &ç düTπswtu≤ãT
düTπswt Ábı&Éø£åHé‡ dü+j·TTø£Ô+>± z ∫Á‘êìï ì]à+#·uÀ‘·THêïs¡T.
‘Ó\T>∑T ‘Ós¡≈£î ø=‘·Ô {≤˝…+{ŸqT |ü]#· Ç+<äT˝À n+<äØï ø=‘·Ô yê]H˚ |ü]#·j·T+ #˚j·÷\H˚ Ä˝À#·q‘√
j·T+ #˚j·T&É+ ø=‘·Ô ø±<äT.ª∫Á‘·+μ‘√ ñ<ä
jYTøÏs¡DY, Øe÷ùdHé, ª»j·T+μ‘√ ì‹Hé, ªøÏ+>¥|òæwüsY dü÷|üsYkÕºsYμ ø±+f…dtº ù|s¡T‘√ z {≤˝…+{Ÿ Vü≤+{ŸqT ‘˚»
dü<ë, ªC…’μ‘√ qeB|t... Ç˝≤ ø=‘·Ô‘ês¡\qT ‘êC≤>± Á|üø£{Ï+#ês¡T. ª>∑‘·+˝À Hê dæìe÷\ <ë«sê eT+~ ø=‘·Ô
m+<ä]H√ Äj·Tq |ü]#·jT· + #˚XÊs¡T. Ç+ yê]ì |ü]#·j·T+ #˚dü÷Ô e#êÃqT. sêÁwüº+˝À Á|ü‹uÛ≤e+‘·T\≈£î
#·T $T+#·T n+‘ê ø=‘·yÔ ê]‘√ ªˇø£ $∫Á‘·+μ ø=<äe˝Ò<äT. nsTT‘˚ #ê˝≤ eT+~ ]ø£eT+&˚wüHé, >±&é bòÕ<äs¡¢ n+&É
dæìe÷ Ç{°e\ rXÊs¡T. Äj·Tq ‘êC≤ ˝Òø£H˚ yê] Á|ü‹uÛÑ eTs¡T>∑Tq |ü&çb˛‘√+~. yê]øÏ á {≤˝…+{Ÿ Vü≤+{Ÿ
∫Á‘·+ ª\ø°àå ø£˝≤´D+μ u≤ø±‡|òd” t e<ä› ô|<ä>› ± z #·ø£ÿì y˚~ø£ ne⁄‘·T+~. ôV’≤<äsêu≤<é, yÓ’C≤>¥, $»j·Tyêã,
ì\ã&Éø£b˛sTTHê ‘˚» qT+∫ dæìe÷ ek˛Ô+<ä+fÒ dü+#·\Hê\≈£î es¡+>∑˝Ÿ\˝À á b˛{°\T ìs¡«Væ≤+#·uÀ‘·THêï+. Ç+<äT˝À m+|æ¬ø’q
m|ü⁄Œ&É÷ ø=<äe⁄+&É<äT. Á|üdüTÔ‘·+ eTs√kÕ] Äj·Tq yêfi¯¢˝À+∫ q≥T*ï m+|æø£ #˚kÕÔ+. $T–*q yêfi¯¢qT {≤˝…+{Ÿ
u≤´+ø˘>± yê&ÉT≈£î+{≤μ nì ‘˚» ‘Ó*bÕs¡T.
 50 kÕºsY &Ó’Ø

j·TT>∑+<ÛäsY ªn‹~∏μ Vü‰´|”!

ªn‹~∏μ dæìe÷ kÕ~ÛdüTÔqï $»j·T+ |ü≥¢
eTqe&ç ø√dü+ ‘ê‘· dü«s¡Z+ qT+∫ ~– ∫Á‘·ø<£ ë∏ Hêj·T≈£î&ÉT eTùV≤XŸu≤ãT dü+‘·è|æÔ
sêe&É+ m|ü⁄Œ&Ó’Hê #·÷XÊe÷? m+<äT≈£î e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. eT÷&ÉT yêsê\ ÁøÏ‘·+ $&ÉT
#·÷&É˝Ò<ä÷...μj·TeT<=+>∑μ ∫Á‘·+ ø√dü+ <ä˝…’q ªn‹~∏μ ‘=*yês¡+˝ÀH˚ 22 ø√≥T¢
dü « ØZ j · T m˙º Ä sY dü « s¡ Z + qT+∫ dü « ø£˝…øº̆ #˚dæ ]ø±sY¶ HÓ\ø=*Œ+~. ªn‹~∏μ ø£<∏ä
j·T+>± ~–e#êÃs¡T. n+‘˚ø±<äT... eTq nqT≈£îqï|ü⁄&˚ á $»j·÷ìï }Væ≤+#ê+.
e&ÉT m˙ºÄsY‘√ ø£*dæ ôdº|t\T y˚dæ Ä e÷dt m*yÓT+{Ÿ‡ m≈£îÿe⁄qï ∫Á‘·$T~.
dæìe÷ $»j·T+˝À ø°\ø£ uÛÑ÷$Tø£ b˛wæ+#ês¡T ≈£L&Ü. ô|<ë›j·Tq ø£eT]¸j·T˝Ÿ>± nìï Vü≤+>∑T\T u≤>± ≈£î~sêsTT. e÷dt Áù|ø£å≈£î˝Ò ø±<äT,
b˛*ø£\T eTTeT÷às¡TÔ˝≤ ø={§º∫Ãq≥Tº ø£ì|æ+#·&É+ ∫qï m˙ºÄsY≈£î ø±¢dt |ü_¢ø˘ ôd’‘·+ #·÷dæ m+C≤jYT #˚düTÔHêïs¡T. <ëìøÏ ì<äs¡Ùq+ á
yÓTT<ä{Ïï+N es¡+>± e÷]+~. Ä n&Ü«+fÒCŸ m˙ºÄsY≈£î πøe\+ dæìe÷ kÕ~ÛdüTÔqï $»j·Ty˚T`nì Äj·Tq düŒwüº+ #˚XÊs¡T. <äs¡Ù≈£î&ÉT
eT÷&√ dæìe÷ ªÄ~μ‘√ kÕºsY&ÉyéTqT ‘Ó∫Ãô|{Ϻ+~. ‘ê‘·>±πs ‘·q≈£î düTπs+Á<ä¬s&ç¶ #˚j·T&É+ Vü‰´|”>± ñ+~. ø£<∏äì u≤>± m*y˚{Ÿ #˚ùd $<Ûä+>±
dü÷Œ¤]Ô, ‘·q <Ó’e+ nì #Óù|Œ m˙ºÄsY n&ÉbÕ<ä&ÉbÕ Äj·Tìï >∑Ts¡TÔ Áô|»+{Ÿ #˚XÊs¡T. eTTK´+>± j·÷ø£åHé düìïy˚XÊ\T u≤>± ∫Árø£]+#ês¡T.
‘Ó#˚Ã$<Ûä+>± bÕ‘· dæìe÷˝À¢ì bÕ≥\qT ‹s¡>∑<√&ç Áù|ø£å≈£î\qT Á|ü‹ düìïy˚X+¯ s¡øøÔÏ f
£ ˝
ºÒ ≤ rXÊs¡T. á ∫Á‘·+˝À neTè‘êsêe⁄~ ô|sYbÕò s¬ àHé‡
yÓT|æŒdü÷Ô edüTÔHêïsêj·Tq. ª2002 es¡≈£î #·÷&É˝Ò<˚ Ç+‘· düs¡T≈£Lμ bÕÁ‘·. ÄyÓT düeTs¡∆+>± b˛wæ+∫, bÕÁ‘·≈£î ì+&ÉT<äHêìï ‘Ó∫Ãô|{Ϻ+~.
n+≥÷ ªn\¢]sêeTT&ÉTμ˝À Hê{Ï m˙ºÄsY ªy˚≥>±&ÉTμ ∫Á‘·+˝Àì ªn‹~∏μ ‘·sê«‘· q{Ï+#·uÀj˚T ∫Á‘·+ $esê\qT e÷Á‘·+ eTùV≤XŸu≤ãT
ªÄ≈£î#ê≥T|æ+<Ó ‘·&çôdμ bÕ≥qT nqTø£]+∫Hê, ìqï{Ï ªj·TeT yÓ\¢&ç+m˝Ò<äT. Á|üdüTÔ‘·+ #·s¡Ã\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. $esê\qT ‘·«s¡˝ÀH˚
<=+>∑μ˝À ªz\MTà‹ø£ÿsπ –+<ëμ n+≥÷ 70e <äXø¯ +£ ˝Àì ªj·TeT>√\μ yÓ\&¢ kç ÕÔqì e÷Á‘·+ #ÓbÕŒs¡T. nsTT‘˚ ‘·q≈£î X‚Ks¡ ø£eTTà\ <äsÙ¡ ø£‘«· +˝À
bÕ≥qT nqTø£]+∫Hê m˙ºÄsY Á|ü‹ n&ÉT>∑T˝Àq÷ ‘ês¡ø£sêeT q{Ï+#ê\ì ñ+<äì dü÷#·qÁbÕj·T+>± #ÓbÕŒs¡T.
eT+Á‘·+ ø£ì|ædüTÔ+~. ‘êC≤>± q≥s¡‘·ï m˙ºÄsY >∑‘·+˝À q{Ï+∫q Ç<˚ dü+<äs¡“¤+˝À ªb˛ø£Ï£]μ >∑T]+∫q Á|ükÕÔeq e∫Ã+~. ªb˛øÏ]μ ∫Á‘·+˝À
ªj·TT>∑+<ÛäsYμ ∫Á‘êìï eT∞¢ ø=‘·Ô>± pìj·TsY m˙ºÄsY V”≤s√>± rùd+ ø£èwüí q{ÏùdÔ m˝≤ ñ+&˚<äì Á|üX¯ï≈£î Äj·Tq düŒ+~dü÷Ô, ª#ê˝≤
<äT≈£î ª#·+Á<äeTTœμ ù|òyéT |æ.yêdüT düHêïVü‰\T #˚düTÔHêïs¡T. ‘ê‘·>±] u≤e⁄+≥T+~. n˝≤+{Ï e÷dt ∫Á‘ê˝À¢ Hêqï>±s¡T q{Ï+#·&É+ ø=‘·Ô
ø±¢dæø˘ô|’ Ç|üŒ{Ïπø ø£H˚ïdæq m˙ºÄsY ôd’‘·+ nqTø√≈£î+&Ü Ä neø±X¯+ ø±<äT. Äj·Tq≈£î Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq Çy˚TCŸ ‘Ó∫Ãô|{Ϻq$ ≈£L&Ü n˝≤+{Ï
‘·\T|ü⁄ ‘·≥&º +É ‘√ Äq+<ä+‘√ ñøÏÿ]_øÏÿ] ne⁄‘·THêïs¡T. nsTT‘˚ dæìe÷˝Ò nH˚ $wüj·T+ n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. eTTK´+>± ªøÏsêsTT
ªj·TT>∑+<ÛäsYμ ø£+fÒ eTT+<äT ª<ëqMs¡X¯Ss¡ø£s¡íμ˝À q{Ï+#ê\ì m˙ºÄsY ø√{Ï>±&ÉTμ e+{Ï ∫Á‘ê\T Hêqï>±]øÏ bòÕ´H釽À Á|ü‘˚´ø£ bòÕ˝ÀsTT+>¥qT
nqT≈£î+≥THêïs¡T. m˙ºÄsYqT á ¬s+&ÉT ∫Á‘ê˝À¢q÷ #·÷&Ü\ì ‘Ó∫Ãô|{≤ºsTTμ nHêïs¡T.
Äj·Tq n_Ûe÷qT\T ñ$«fi¯S¢s¡T‘·THêïs¡T.
yÓT>± eT÷M y˚Tø£sY &ç sêe÷Hêj·TT&ÉT >∑T]+∫ |ü]#·j·T+ yê´ø±´\T uÛÀCŸ|ü⁄]øÏ sêe÷Hêj·TT&ÉT
nedüs¡+ ˝Ò<äT. q≥T&ÉT ø±yê\ì |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ e∫à ìsêà‘·>± e÷]
1963 qT+∫ Ç+‘·es¡≈£L 100≈£î ô|’>± ∫Á‘ê\T ì]à+∫ –HÓïdt ]ø±sY¶˝À #√≥T dü+bÕ
~+#·T≈£îHêïsêj·Tq. Äj·Tq‘√ |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ e∫Ãq m+‘√eT+~ ìsêà‘·\T Vü‰sTT>± $ÁXÊ+‹
rdüT≈£î+≥T+fÒ, Äj·Tq e÷Á‘·+ Ç+ø± dæìe÷\T ì]àdü÷HÔ ˚ ñHêïs¡T. eTs√ 3 uÛ≤wü˝À¢ dæìe÷\T
ì]àùdÔ ‘·q J$‘êX¯j·T+ ≈£L&Ü HÓs¡y˚s¡uÀ‘√+<äì sêe÷Hêj·TT&ÉT #ÓbÕŒs¡T. ªuÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü
\ìï+{Ï˝Àq÷ dæìe÷\T rj·÷\qï<˚ Hê ÄX¯jT· +. Ç+‘·es¡≈î£ 9 uÛ≤wü˝À¢ dæìe÷\T rXÊqT.
Á|üdüTÔ‘·+ ‘Ó\T>∑T˝À $»j·Te+‘·yÓTÆq Áù|$T+#·T ∫Á‘êìï eTsê؃˝À rdüTÔHêïqT. »qe]˝À ]©
CŸ #˚kÕÔ. Ä ‘·sê«‘· uÛÀCŸ|ü⁄] uÛ≤cÕ ∫Á‘·+ yÓTT<ä\Tô|&É‘ê. uÛÀCŸ|ü⁄] e÷¬sÿ{Ÿ #ê˝≤ u≤>∑T+~.
eT+∫ ø£<∏ä ø√dü+ yÓ<äT≈£î‘·THêï. Ä ‘·sê«‘· |ü+C≤;, >∑T»sêr uÛ≤cÕ ∫Á‘ê\T ≈£L&Ü rùdÔ Hê J$
‘êX¯j·T+ |üPs¡ÔsTTqfÒºμ nHêïsêj·Tq. ªyÓ’C≤>¥˝À ø=‘·Ô>± ì]àdüTÔqï dü÷º&çjÓ÷ |üP]Ôø±e∫Ã+~.
n+<äT˝ÀH˚ á @&Ü~ z ∫Á‘êìï d”«j·T<äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+~+#·uÀ‘·THêïqT. n˝≤π> ø=‘·Ô
Ä]ºdüTº\‘√ »qe]˝À Hê ‘·<äT|ü] ÁbÕC…øº̆ ñ+&ÉuÀ‘√+~. Ä]ºdüTº\ nH˚«wüD »s¡T>∑T‘√+~. Hê
eTqe&ÉT sêD≤ ≈£L&Ü ‘·«s¡˝À V”≤s√>± |ü]#·j·T+ ø±uÀ‘·THêï&ÉT. ◊j·÷yéT ¬ø’«{Ÿ Vü‰´|”μ n+≥÷
dæ˙s¡+>∑+ô|’ ‘·q≈£îqï ø£$T{ŸyÓT+{ŸqT eTs√kÕ] eT÷M yÓTT|òüT˝Ÿ #ê≥T≈£îHêïs¡T.
 52
XÊÅd”ÔjT· dü+^‘· ñ‘·TÔ+>∑ ‘·s+¡ >∑+
ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ Hê&É‘ê&ÉT. Äy˚X+¯ ‘√ ÄyÓT n‘·ìï ø£‹‘Ô √ bı&ç∫
ª•X¯óπs«‹Ô
|üX¯óπs«‹Ô y˚‹Ô >±qs¡
düyéT |òüDÏ:μ nH˚ eTT+<äTe÷
≥‘√ Äø£≥Tº≈£îì, |ü+&ç‘· bÕeTs¡T
\qT ôd’‘·+ ˇπø >±≥Tq ø£{Ϻ s¡+õ+|ü#˚dæq
∫Á‘·+ ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ. dü+^‘êìøÏ uÛ≤cÕuÛÒ
<ë\T, m\¢\T ˝ÒH˚˝Òe⁄ ª‘êHéùdHéμ ªu…’Eu≤
esêμ, ª‘ê´>∑j·T´μ, ª»j·TuÛÒ]μ, ªuÛÑø£Ô »j·T
<˚eμ e+{Ï$ dü+^‘· s¡dü»>∑‘·TÔ˝À Áù|ø£å
≈£î\qT z\˝≤&ç+∫q ∫Á‘ê˝Ò. ø£fi≤
‘·|üdæ« ø±oHê<∏äTì $X¯«Hê<∏é eTs√
n&ÉT>∑T eTT+<äT≈£î y˚dæ ø£sêí≥ø£
dü+^‘·+ eT÷˝≤\qT ‘·{Ϻ˝Ò|æ
ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ ∫Á‘êìï Áù|ø£åø£˝À
ø±ìøÏ n+~+#ês¡T. á ∫Á‘·+‘√
Äj·Tq düèwæº+∫q dü+#·\q+ m
˝≤+{Ï <ä+fÒ... m+<ä¬s+<äs√ ‘·*¢<ä+
Á&ÉT\T ‘·eT |æ\¢*ï ø£sêï≥ø£ dü+^‘·+
H˚]Œ+#˚+<äT≈£î ñs¡ø£\T y˚XÊs¡T. |üPs√í<äj·T
ÁøÏjT˚ wüH‡é |ü‘êø£+ô|’ @&ç<ä Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ (1979)
á ∫Á‘êìï ì]à+#ês¡T.
X¯+ø£sêuÛÑs¡D+ sê>±ìøÏ ì\TyÓ‘·TÔ s¡÷|ü+
X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ. n+<äTπø Äj·Tq ù|s¡T X¯+ø£sêuÛÑ
s¡D+ X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ>± dæús¡|ü&ç+~. ˇø£ s√E
Á|üuÛ≤‘· düeTj·T+˝À >√<ëe] q~ ˇ&ÉT¶q ‘·q
≈£L‘·T]‘√ dü«sês¡íe+ #˚düTÔ+&É>±... <ëìøÏ ÁX¯ó
‹ ø£\T|ü⁄‘·÷ q]ÔdüTÔqï z Åd”Ô XÊÅdæÔ>±] ø£+≥
|ü&TÉ ‘·T+~. ÄyÓT˝Àì dü+^‘· s¡d»ü ‘„ ≈· î£ Äj·Tq
nãT“s¡|ü&É‘ês¡T. ÄyÓT z <˚yê<ëd”. Ä dü+Á|ü
<ëj·T+ Á|üø±s¡+ ÄyÓTqT z »$T+<ës¡T <ä>sZ∑ ≈¡ î£
‘·*¢ ã\e+‘·+>± |ü+|ü⁄‘·T+~. ÄyÓT J$‘êìï
ø±\sêkÕÔ&ÉT »$T+<ës¡T. n+‘˚ø±≈£î+&Ü ÄyÓT
Äsê<Ûä´<Ó’e+ X¯+ø£sêuÛÑs¡D+ X¯+ø£s¡XÊÅdæÔì ‘·÷\
ø±¢dæø˘
sêìï Ä u≤\T&çøÏ ‘=&ç– y˚~ø£ô|’H˚ ø£qTï eT÷
kÕÔs¡T. Äj·Tq bÕ<ë\ô|’ ÄyÓT ˇ]–b˛‘·T+~.
á ∫Á‘· ø£<∏ä lbÕ<ä yê]<ä˙, y˚≥÷] Á|üuÛ≤ø£s¡
XÊÅdæÔ>±]<ä˙ n|üŒ{À¢ me]øÏ ‘√∫q }Vü‰>±
Hê\T yês¡T #˚XÊs¡T. ªVü≤+dü^‘˚μ nH˚ ø£qï&É
C…’\TbÕ\e⁄‘·T+~. ÄyÓTqT ‘·q $TÁ‘·T&Ó’q ˝≤ ∫Á‘·+ dü÷Œ¤]Ô‘√ rXÊs¡ì nqïyêfi¯S¢ ñHêïs¡T.
j·TsY <ë«sê X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ $&ç|æ+∫ ‘·qe<˚› Çø£ $eT]Ù+∫q yêfi¢̄≈£L ø=<äe˝Ò<äT. Áu≤Vü≤àD
ÄÁX¯j·T+ ø£*ŒkÕÔ&ÉT. n~ –≥ºì »q+ ‘ê«ìï ñqïrø£]+#˚ Á|üÁøÏj·TqT $X¯«Hê<∏äT\
yê]<ä›]ø° nÁø£eT dü+ã+<Ûä+ n+≥>∑ yês¡T uÛÑTC≤q y˚düT≈£îHêïs¡˙, X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ
&É‘ês¡T. ‘·qe\¢ XÊÅdæÔ >±] ù|s¡T≈£î bÕÁ‘·˝À uÛÑ÷kÕ«$Tø£ nVü≤+ø±s¡ <Û√s¡DT\T ñ
eT#·Ãsê≈£L&É<äì uÛ≤$+∫ ÄyÓT Hêïj·T˙ $eT]Ù+∫q yês¡THêïs¡T. Ç+<äT˝Àì
}s¡T$&ç∫ yÓ[¢b˛‘·T+~. ‘·qô|’ bÕ≥\T ø£sêï≥ø£ dü+^‘·y˚T ø±<ä˙, XÊÅd”Ôj·T
»]–q n|òü÷sTT‘ê´ìøÏ |òü*‘·+ dü+^‘·+˝≤ ÁuÛÑ$T+|ü#˚XÊs¡˙ ¬ø. u≤\#·+<äsY
>± ÄyÓT≈£î z |æ\¢yê&ÉT |ü⁄&É‘ê&ÉT. n|üŒ{À¢ $eT]Ù+#·&É+ $X‚wü+. á $eTs¡Ù\
nqTø√ì $<Ûä+>± ‘·*¢ ÄdæÔ ÄyÓT≈£î e÷f…˝≤ ñHêï ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ ∫Á‘·+ yÓTT<ä{Ï
e∫Ã#˚s¡T‘·T+~. ø±\#·Áø£+˝À e÷s¡TŒ\T yês¡+˝À #·÷dæq Áù|ø£å≈£î\ dü+K´ #ê˝≤ dü«
ekÕÔsTT. Ä<ÛäTìø£ b˛ø£&É\ ø±s¡D+>± XÊÅd”Ô \Œ+. ÄH√{≤ á H√{≤ dæìe÷ >=|üŒ<äq+
j·T dü+^‘·+ Ä<äs¡D ø√˝ÀŒ‘·T+~. >∑+&É ãj· T ≥≈£ î e#˚ à dü ] øÏ ~∏ j ˚ T ≥s¡ T ¢ ì+&ç b ˛
ô|+&˚s¡+, >∑C≤s√Vü≤D #˚sTT+#·T≈£îqï XÊÅdæÔ j·÷sTT. Çø£ ¬s+&√ yês¡+ qT+∫ á ∫Á‘êìøÏ
>±s¡T ù|<ä]ø£+ nqTuÛÑ$düTÔ+{≤s¡T. á ‹s¡T>∑T˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. Ä+Á<Ûä <˚X¯+˝ÀH˚
<äX˝
¯ À me] düV‰ü j·T+ Ä•+#·ì XÊÅdæÔ
>±]ì |üs√ø£+å >± Ä<äT≈£îH˚+<äT≈£î
ÄyÓT dæ<ä∆eTe⁄‘·T+~. nC≤„
‘·+˝ÀH˚ ñ+≥÷ ‘·q
ø=&ÉT≈£îì XÊÅdæÔ
>±]
e<ä›
dü+ ^‘·+ H˚s¡TÃ
≈£îH˚˝≤ #˚düTÔ+~. z ø£fi≤´D eT+&É
bÕìï ø=ì eT∞¢ X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ>±] ø£#˚Ø‘√H˚ |ü⁄q:
ÁbÕs¡+_Û+#˚+<äT≈£î @sêŒ≥T¢ #˚düTÔ+~. dü+^‘·
düs¡dü«‹ ø=&ç>∑≥º≈£î+&Ü #˚‘·T\T n&ÉT¶ ô|{Ϻq
Ä nC≤„‘· <˚e‘·≈£î •s¡düT e+∫ bÕ<ë_Û e+<ä
Hê\T n]ŒdüTÔHêïq+≥÷... X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ ø£#˚]
ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T. eT<Ûä´˝À >∑T+&Ób˛≥T sêe&É+‘√
Äj· T q ≈£ L \ã&ç b ˛‘ês¡ T . <ë+‘√ n|ü Œ {Ï
es¡≈£L nC≤„‘·+˝À ñqï ÄyÓT X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ eTT+
<äT≈£î edüTÔ+~. Äj·Tq Ä|æq bÕ≥qT •wüß´&ÉT
n+<äT≈£î+{≤&ÉT. Ä •wüß´&ÉT ÄyÓT ≈£îe÷s¡T&˚
qì ‘Ó\TdüT≈£îqï XÊÅdæÔ>±s¡T ‘·q >∑+&Éô|+&˚
 ø±¢dæø˘ 53
ø±ø£ <äøÏåD≤~ sêÅcÕº˝…’q ‘·$Tfi¯Hê&ÉT, ø£sêí≥ø£, πøs¡fi¯ Äj·÷ uÛ≤wü\˝À <˚eHé, >±j·T≈£î&ÉT mdt.|æ.u≤\düTÁãVü≤àD´+, #Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ÉT
nqTyê<ä+ #˚ùdÔ nø£ÿ&É ≈£L&Ü dæìe÷ $»j·T&ÛÉ+ø± ÁyÓ÷–+∫+~. u≤\TeTùV≤+Á<ä... ìcÕí‘·T˝…’q kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T á dæìe÷øÏ
dæ ìe÷ kÕ~Û+∫q $»j·T+˝À me]bÕÁ‘ê ‘·≈£îÿe ø±<äT. k˛eT |üì#˚XÊs¡T. Áù|ø£å≈£î\ ]yês¡T¶\‘√bÕ≥T á ∫Á‘êìøÏ C≤rj·T nyês¡T¶\T,
j·÷E\ ì+&Ó’q $Á>∑Vü≤+, >±Á‘·+˝Àì >±+;Û q+~ nyês¡T¶\T e]+#êsTT. 1980˝À ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ ∫Á‘êìøÏ u…dtº
s¡´+ Ä bÕÁ‘·≈£î eHÓï‘Ó∫à ô|&ç‘˚, <˚e<ëd”>± bÕ|ü⁄\sY ∫Á‘·+>± C≤rj·T nyês¡T¶ e]+∫+~.
q{Ï+∫q eT+EuÛ≤s¡Z$ q≥q≈£î »q+ $düTÔ Ç<˚ ∫Á‘êìøÏ ñ‘·ÔeT dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ç>±
b˛j·÷s¡T. Ä bÕÁ‘·≈£î n+‘·˝≤ Hê´j·T+ #˚dæ+ ¬ø.$.eTVü≤<˚eHé, ñ‘·ÔeT H˚|ü<∏ä´ >±j·T≈£î&ÉT>±
<ëyÓ T . X¯ + ø£ s ¡ X ÊÅdæ Ô $TÁ‘· T &Ó ’ q n\T¢ s êeT mdt.|æ.u≤\düTÁãVü≤àD´+, ñ‘·ÔeT H˚|ü<Ûä´
*+>∑j·T´ Äj·Tq≈£î Äj·TH˚ kÕ{Ï nH˚˝≤ >±j·Tì>± yêD° »j·Tsê+ C≤rj·T nyê s¡T¶\T
q{Ï+#ês¡T. X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ Á≥÷|t˝À yê<ä´>±&ÉT>± n+<äT≈£îHêïs¡T ‘Ó\T>∑T yês¡ |üÁ‹ø£ ªyês¡Ôμ Ç{°
kÕøÏås¡+>±sêe⁄, eT+EuÛ≤s¡Z$ ≈£îe÷s¡T&ÉT>± e\ ìs¡«Væ≤+∫q z düπs«˝À 75 dü+e‘·‡sê\
‘·T\dæ, XÊÅdæÔ>±] ≈£îe÷¬sÔ>± sê»´\øÏåà, n\T¢ ‘Ó\T>∑T #·\q ∫Á‘ê˝À¢ ñ‘·Ô yÓ÷‘·ÔeTyÓTÆq
&ÉT>± #·+Á<äyÓ÷Vü≤Hé, u≤eTà>±]˝≤ ìs¡à\... {≤|t` 10 ∫Á‘ê˝À¢ ˇø£{Ï>± ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ
Ç˝≤ n+‘ê bÕÁ‘√∫‘·yÓTÆq q≥qqT Á|ü<ä]Ù+ ì*∫+~. á ø° ] Ô ì ‘Ó \ T>∑ T dæ ì e÷≈£ î
∫qyêπs. ÄbÕ~+∫q Á¬ø&ç{Ÿ ø±oHê<∏äTì $X¯«Hê<∏é<˚.
‘Ó \ T>∑ T dæ ì e÷ ñqï+‘·
¬ø. $X¯«Hê<∏é düeT≈£L]Ãq Åd”ÿHéù|¢ á ∫Á‘êìøÏ es¡≈£L ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ Áù|ø£å
>∑T+&Óø±j·T˝≤+{Ï~. ìsêà‘· @&ç<ä Hêπ>X¯« ≈£î\ Vü≤è<äj·÷˝À¢ ∫s¡düàs¡D°
s¡sêe⁄ ñ‘·Ôe÷_Ûs¡T∫øÏ á ∫Á‘·+ <äs¡ŒD+ j·T+>±H˚ ì*∫ ñ+≥T+~.
|ü{Ϻ+~. e÷≥\ s¡#·sTT‘· »+<Ûë´\, bÕ≥\
s¡#·sTT‘· y˚≥÷], dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT ¬ø.$.eTVü≤ `Ä<ä÷] yÓ+ø£fXÒ «¯ s¡sêe⁄
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
u≤\eTTs¡[øÏ ã<äT\T>± u≤\T
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
ø£∞‘·|üdæ« ¬ø. $X¯«Hê<∏é ø°]ÔøÏ]≥+˝À yê]H˚ m+|æø£ #˚j·÷\ì n+<äs¡÷
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
ø£*øÏ‘·TsêsTT ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ ∫Á‘·+. uÛ≤$+#ês¡T. ¬ø. $X¯«Hê<∏é, ìsêà‘· @&ç<ä
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
á ∫Á‘·+ $&ÉT<ä\ ‘·sê«‘· ø£fi≤‘·|üdæ« Hêπ>X¯«s¡sêe⁄, ¬ø.$. eTVü≤ <˚eHé ø£*dæ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
n+<äT≈£îqï düHêàHê\T>±˙, nyês¡T¶ düTBs¡È+>± Ä˝À∫+∫
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
\≈£î >±˙ ø=<äe˝Ò<äT. á ∫Á‘êìøÏ sêÅwüº Á|üuÛÑT‘·« q+~ nyês¡T¶\ u≤\eTTs¡∞ø£èwüíqT rdüT≈£î+fÒ eT+∫<äH˚ Ä˝À#·q #˚XÊs¡T. nsTT‘˚
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
|ü+≥ ≈£L&Ü |ü+&ç+~ ‘Ó\T>∑THê≥ @&Ü~øÏ ô|’>± á ∫Á‘·+ $» u≤\eTTs¡∞ e+{Ï eTVü‰$ <ë«+düTì #˚‘· nqT≈£îqï Ø‹˝À
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
j·Te+‘·+>± Á|ü<ä]Ù+#·ã&É>±, ‘·$Tfi¯Hê≥ ≈£L&Ü $»j·TuÛÒ] bÕ&ç+#·&É+ n+fÒ e÷≥˝≤? n+<äT≈£î ‘·–q+‘· #·qTe⁄, ùd«#·Ã¤,
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
yÓ÷–+∫+~. n|üŒ{À¢ @ ‘Ó\T>∑Tdæìe÷ nsTTHê ø=~› s√E\T ˇøÏ+‘· <ÛÓ’s¡´+ ≈£L&Ü ñ+&Ü*. n<˚ $wüj·T+ #·s¡Ã≈£î sêe&É+‘√
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
|ü⁄Vü≤fi‚+~ (eTVü≤<˚eHé düVü‰j·T≈£î&ÉT) u≤\düTÁãVü≤àD´+ ù|s¡TqT
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
e÷Á‘·y˚T Á|ü<äs¡Ùq≈£î H√#·T≈£îH˚$. Ä ‘·s¡TD+˝À ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’ @ø£<Ûë{Ï>± Vü≤Ödt|òü⁄˝Ÿ ø£˝…ø£åq¢‘√ 365 s√E\T Á|ü‹bÕ~+#ês¡T. u≤\T eT+∫ >±j·T≈£î&˚>±≈£î+&Ü, Äj·Tq≈£î #Ó|æŒ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
Á|ü<ä]Ù+#·ã&ç dü]ø=‘·Ô ]ø±s¡T¶ düèwæº+∫+~. #˚sTT+#·Tø√e#·Ãì Äj·TqqT ˇ|æŒ+#˚ u≤<Ûä´‘· ‘êqT
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
rdüT≈£î+{≤qì #Ó|üŒ&É+‘√ u≤\düTÁãVü≤àD´+ m+|æø£ Ksê¬s’+~. Ä
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
C….$. k˛eTj·÷E\T nH˚ ø=‘·Ô q≥TDÏí ø°\ø£yÓTÆq X¯+ø£s¡XÊÅdæÔ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
‘·sê«‘· u≤\T >±Á‘·+˝À Je+ b˛düT≈£îqï ªX¯+ø£sê Hê<ä X¯Øsê
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
bÕÁ‘·≈£î m+|æø£ #˚j·T&É+, Äj·TqqT n_Ûe÷ì+∫ Äsê~Û+#˚
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
|üsê... y˚<ä $Vü‰sê Vü≤sê Jy˚X¯«s¡sêμ, ÁuÀ#˚ yê¬ses¡Tsêμ, ªsê>∑+
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
•wüß´sê* bÕÁ‘·≈£î n+‘·es¡≈£î yê´+|t bÕÁ‘·\ q{Ï>± ù|s¡T‘Ó#·TÃ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
‘êq+ |ü\¢$μ, ª<=s¡≈£îHê Ç≥Te+{Ï ùdyêμ, ªz+ø±s¡
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
≈£îqï eT+EuÛ≤s¡Z$ì rdüTø√e&É+ |ü]ÁX¯eT˝À m+<ä]H√ ÄX¯Ã
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
Hê<ëqTdü+<Ûëqy˚Tμ e+{Ï bÕ≥\T Äu≤\>√bÕ˝≤ìï n\]+∫, Ä
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
s¡´+˝À eTT+#Ó‹Ô+~. XÊÅd”Ôj·T dü+^‘· ÁbÕ<Ûëq´+ >∑\ á ∫Á‘êìøÏ
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
∫Á‘· $»j·÷ìøÏ m+‘√ <√Vü≤<ä|ü&çq $wüj·T+ ‘Ó*dæ+<˚.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT>± dü+^‘· kÕÁe÷{Ÿ ¬ø.$ eTVü≤<˚eHéqT m+|æø£
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
#˚XÊs¡T Çø£ ªX¯+ø£sêuÛÑs¡D+μ bÕ≥\qT dü+^‘·+˝À ìcÕí‘·T˝…’q `Ä<ä÷] yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890
 54 Çqïs¡ ÷ «´

Á|üø±s¡+ ªeTTHêïμ Hê ¬øØsY˝À Vü‰´|” »Øï ˝≤+

{Ï<˚. ªjÓ÷–μ ∫Á‘·+ e÷Á‘·+ ìsêX¯|ü]∫+<äì
ˇ|ü≈£î+{≤qT. eT<äsY ôd+{ÏyÓT+{Ÿ m≈£îÿ
yÓ’+<äì Áù|ø£å≈£î\T uÛ≤$+#ês¡T. dæìe÷ u≤>±
Ä&É˝Òq+<äT≈£î $#ês¡+ ˝Ò<äT. ô|òsTT\÷´sY
dü ¬ø‡dt, ô|òsTT\÷´sY‡ nH˚$ @üq≥T&ç¬ø’Hê ≈£L&Ü z nqTuÛÑe+ øÏ+<˚ ˝…ø£ÿ.
düVü≤»+. nsTT‘˚ dü¬ø‡dt e∫Ãq|ü&ÉT eT]+‘·
C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√e&É+ ô|òsTT\÷´sY‡ qT+∫ sê »eTÚ[, ø£èwüíe+o, $Hêj·Tø˘ e+{Ï ô|<ä›
>∑TDbÕsƒ¡+ H˚s¡TÃ≈£îì yê{Ïì |ü⁄qsêeè‘·+ &Ó’¬sø£ºs¡¢‘√ #˚j·T&É+ e\¢ #ê˝≤ H˚s¡TÃ≈£îHêïqT.
ø±≈£î+&Ü #·÷düTø√e&É+ nìyês¡´eTe⁄‘·T+~. ¬øØsY ÁbÕs¡+uÛÑ+˝ÀH˚ {≤|t &Ó’¬sø£ºsY‡‘√ |üì#˚ùd
¬sã˝ŸkÕºsY ø£èwüí+sêE q≥yês¡düT&ç>± ªáX¯« neø±X¯+ sêe&É+ n<äèwüº+>± uÛ≤$düTÔHêïqT.
sYμ‘√ |ü]ÁX¯eT˝ÀøÏ e∫Ãq Á|üuÛ≤dt ‘·≈£îÿeø±\+ n˝≤>∑ì |òü˝≤Hê &Ó’¬sø£ºsY‘√ e÷Á‘·y˚T #˚j·÷\H˚
˝ÀH˚ m≈£îÿe >∑T]Ô+|ü⁄ ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. j·÷<äè ]»πs«wüqT¢ @MT˝Òe⁄. ø=‘·Ô <äs¡Ù≈£î&ÉT ô|’&ç|ü*¢
∫äø£+>± ¬s+&ÉT ô|òsTT\÷´sY‡ ‘·sê«‘· ˇø£ e+o‘√ á eT<Ûä´H˚ |üì#˚XÊqT. k˛ºØ u≤>∑T+fÒ
ô|<ä › V æ ≤ {Ÿ Äj· T ìï e]k˛Ô + ~. ªáX¯ « sY μ , ø=‘·Ôyêfi¢̄‘√ #˚j·T&ÜìøÏ ≈£L&Ü dæ<ä∆+>± ñHêï.
sê|òüTy˚+Á<äμ ∫Á‘ê\ ‘·sê«‘· ªes¡¸+μ e+{Ï ô|<ä› Á|æj·÷]{° *dtº #ÓbÕŒ\+fÒ eTT+<äT>± ø£<∏äπø
Væ≤{Ÿ e∫Ã+~. eT∞¢ ª n&É$sêeTT&ÉTμ, ª#·Áø£+μ Hê ÁbÕ<Ûëq´+. n+<äT˝À |ü+#Y ñ+&Ü*. Ä
‘·sê«‘· ª#Û·Á‘·|ü‹μ @ø£+>± kÕºsY Çy˚TCŸqT ‘Ó∫à ‘·sê«‘· Åd”ÿHéù|¢, yêdüÔyêìøÏ <ä>∑Zs¡>± dæìe÷
ô|{Ϻ+~. wüsêe÷eT÷\T>± ªbÂs¡í$Tμ, ªjÓ÷–μ ñ+<ë ˝Ò<ë nH˚~ Ä˝À∫kÕÔqT. düVü≤»+>±
u≤ø±‡|ò”dt e<ä› ìsêX¯|ü]ùdÔ ªeTTHêïμ ø£eT]¸ j·÷ø£åHé ∫Á‘ê\+fÒ Çwüº|ü&ÉT‘·T+{≤qT. n˝≤
j·T˝Ÿ>± ì\ã&ç+~. á HÓ\ 11e ‘˚B‘√ ◊<˚fi¢̄ >∑ì m+≥sYf…ÆHéyÓT+{Ÿ ø√D+ $Tdt ø±≈£î+&Ü
q≥J$‘·+ |üP]Ô #˚düT≈£îqï Á|üuÛ≤dt ‘·q ‘·<äT C≤Á>∑‘·Ô|ü&É‘êqT.
|ü] ∫Á‘ê\T, <äs¡Ù≈£î\T, uÛÑ$wü´‘Y Á|üD≤[ø£ô|’
øÏ¢j·TsY ø£{Ÿ ◊&çj·÷‘√ ñHêïs¡T.
ô| <äHêqï ø£èwüí+sêE ‘·s¡Vü‰˝ÀH˚ bÂsêDÏø£
bÕÁ‘·\T m|ü&ÉT #˚kÕÔs¡ì ø=+<äs¡T n&ÉT>∑T
◊ <˚fi˝ ¢¯ À ‘=$Tà~ dæìe÷\T #˚jT· &É+ ãVüQX¯ ‘·THêïs¡T. kÕ+|òæTø£+, C≤q|ü<ä+, bÂsêDÏø£+ nH˚
ø=‘·Ô V”≤s√˝À¢ ]ø±s¡¶H˚ #Ó|üø√e#·TÃ. nsTT‘˚ uÛÒ<ä+ ˝Ò≈£î+&Ü @ »qπswüHé dæìe÷¬ø’Hê H˚qT
dæ ì e÷ dæ ì e÷ø° Ç+ø± u≤>± #˚ j · ÷ \H˚ dæ<ä∆+>±H˚ ñHêïqT. bÂsêDÏø£ bÕÁ‘·\|ü≥¢ ≈£L&Ü
|ü≥Tº<ä\ Hê˝À ô|s¡T>∑T‘·÷H˚ e⁄+~. Çø£ ô|ò ÄdüøÏÔ ñ+~. nsTT‘˚ n+<äT≈£î düeTj·T+
sTT\÷´sY‡ n+{≤sê... n~ ≈£L&Ü z mø˘‡ |”] sêyê*. ô|<äHêqï #˚dæq ªuÛÑø£Ô ø£qï|üŒμ ∫Á‘·+
j·THé‡ ˝≤+{Ï<˚. >∑‘· ¬s+&ÉT dæìe÷\ $wüj·÷ n+fÒ Hê≈£î #ê˝≤ Çwüº+. nsTT‘˚ Ä ‘·s¡Vü‰
ìøÏ eùdÔ ªeTTHêïμ ìsêX¯|ü]∫+<äì #Ó|üŒ&ÜìøÏ ∫Á‘ê\T Ç|ü&ÉT #˚j·T&É+ #ê˝≤ ø£wüº+ nsTT
M\T˝Ò<äT. Ä ∫Á‘·+ Äs¡Tø√≥¢ s¡÷bÕ q|üŒ{Ïø° Ä ‘·s¡Vü‰ ∫Á‘·+ ˇø£{Ï e#˚à @&Ü~
j·T\T edü÷\T #˚dæ+~. Ä #˚j·÷\ì ñ+~.
 Çqïs¡ ÷ «´ 55

MT Äq+<ëìï
‘√
|ü+#·Tø√+&ç
MT ≈£î≥T+ã+, $TÁ‘·T\‘√ ø£\dæ »s¡T|ü⁄≈£îqï ãsY&Ô ˚
bÕغ, d”«{Ÿ dæø˘‡{°Hé bÕغ, Á>±&ÉT´j˚TwüHé bÕغ,
|ü+&ÉT>∑\T, |æøÏïø˘\T @yÓ’Hê düπs... Ä eT<ÛäTsêqT
uÛ÷Ñ ‘·T\qT MT ‘√{Ï ‘Ó\T>∑T|”|⁄ü ˝Ÿ‘√ |ü+#·Tø√+&ç.
MTs¡T »s¡T|ü⁄≈£îqï y˚&TÉ ø£≈î£ dü+ã+~Û+∫q bò˛{À\T,
ù|s¡T,¢ ÁbÕ+‘·+ e+{Ï $esê\T e÷≈£î yÓTsTT˝Ÿ #˚ùdÔ
‘Ó\T>∑T|”|⁄ü ˝Ÿ˝À yê{Ïì Á|ü#T· ]kÕÔ+.
e÷ yÓTsTT*+>¥ nÁ&Édt
editor@telugupeople.com

Á|ü‹ ãsYÔ&˚øÏ ø=‘·Ô ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îH˚ n\yê≥T ˝Ò<äT. dæìe÷

dæìe÷ø° q≥T&ç>± u≤<Ûä´‘· ô|s¡T>∑T‘·÷H˚ ñ+≥T+~. Ä u≤<Ûä´‘·
>∑T¬sÔ]– eT]ìï eT+∫ ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫ Áù|ø£å≈£î\ n_Ûe÷q+
#·÷s¡>=H˚+<äT≈£î ø£èwæ #˚düTÔHêïqT. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>±H˚ ‘=*kÕ]
Hê n_Ûe÷qT˝‘√ ø£*dæ ákÕ] |ü⁄{Ϻqs√E »s¡T|ü⁄ø√e&É+ dü]ø=‘·Ô
ñ‘ê‡Vü ‰ ìï Ç∫Ã+~. Á|ü d ü T Ô ‘ · + H˚ q T #˚ d ü T Ô q ï ªãTõ® > ±&É T μ
|üP]Ôø±e∫Ã+~. e#˚à @&Ü~ kı+‘· u≤´qsY >√|”ø£ècÕí eT÷Mdtô|’
ˇø£ ∫Á‘·+ ‘·|üŒìdü]>± ñ+≥T+~.
eTs√ ¬s+&˚fi¯¢es¡≈£L ô|[¢ Á|ükÕÔeq ˝Ò<äT. Áù|eT $yêVü≤e÷,
ô|<ä›\T ≈£î~πsà dü+ã+<Ûäe÷ nH˚~ Ç|ü &˚ #Ó|üŒ˝ÒqT. n˝≤>∑ì
Áù|eT $yêVü‰\≈£î H˚qT e´‹πsø£+ ø±<äT. n˝≤+{Ï $yêVü‰\qT
düb˛sYº ≈£L&Ü #˚kÕÔqT.
Hê ù|òeπs{Ÿ ø√ ` kÕºsY e÷Á‘·+ Á•j·TH˚. nsTT‘˚ |òü˝≤Hê
V”≤s√sTTHé ø±yê\ì m|ü &É÷ |ü≥Tºã≥ºqT. ªes¡¸+μ, ªbÂs¡í$Tμ
∫Á‘ê\ ‘·sê«‘· Ç|ü &ÉT ªãTõ®>±&ÉTμ˝À eT∞¢ Á‹wü‘√ ø£*dæ
q{ÏdüTÔHêïqT. &Ó’¬sø£ºsY #ÛêjÓTdt Á|üø±s¡y˚T Á‹wü m+|æø£ »]–+~.
56 Çqïs¡ ÷ «´

ªqTe⁄« Ns¡ ø£≥Tº≈£î+fÒ u≤>∑T+{≤e⁄. á &=+ø£ ∫Á‘ê\T dü¬s’q Á{≤ø˘˝À |ü&É&ÜìøÏ ø=+‘· düeTj·T+
‹s¡T>∑T&É+‘ê m+<äT≈£î? ìqTï Ns¡˝À #·÷&Ü\qT+
|ü&ÉT‘·T+<ä˙, eTÚ‘Y |ü_¢dæ{°‘√ bòÕ´$T© Ä&çjÓTHé‡
~μ n+≥÷ ª∫Á‘·+μ dæìe÷˝À ‘·q \esY ØeTùdHé‘√
Ä<äs¡D Áø£y˚TD≤ ô|s¡T>∑T‘·T+<ä˙ Äj·Tq ÄXÊuÛ≤e+
q÷q÷>∑T MTkÕ\T ≈£L&Ü sêì z ≈£îÁsê&ÉT #ÓãT‘·T+fÒ
e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T.
mesê ≈£îÁsê&ÉT nqT≈£îì n+‘ê ÄdüøÏÔ>± #·÷XÊs¡T.
ª∫Á‘·+μ>± n<˚ ∫Á‘·+‘√ Ä ≈£îÁsê&ÉT ne÷àsTT\ j·÷<äè∫äø£y˚T ø±e#·Tà ø±˙ á ∫Á‘·+˝Àì ø=ìï dü+|òüT
ø£\\ V”≤s√>± e÷sê&ÉT. Ä \esYu≤jYT ù|s¡T ñ<ä ≥q\T Ç{°e\ ∫s¡+J$ bòÕ´$T©˝À »]–q z
jYTøÏs¡DY. Ä ‘·sê«‘· ªeTqdü+‘ê qTy˚«μ, ªqTe⁄« H˚qTμ dü+|òüT≥q≈£î <ä>∑Zs¡ b˛*ø£\T ñHêïj·TH˚ z n_ÛÁbÕ
e+{Ï dü¬ø‡dt ∫Á‘ê\T ñ<äjYTøÏs¡DY dæ˙ ¬øØsYqT j·T+ ≈£L&Ü Ç+&ÉÅd”º˝À #·s¡Ã≈£î ‘ê$∫Ã+~. ∫s¡+J$
mø£ÿ&çø√ rdüT¬øfi≤¢sTT. nsTT‘˚ Ä ‘·sê«‘· bÕÁ‘·\ ≈£îe÷¬sÔ l» Ç{°e\ ô|<ä›\ n_ÛcÕºìøÏ $s¡T<ä∆+>±
m+|æø£˝À <=]¢q bıs¡bÕ≥T¢, e´øÏÔ>∑‘· J$‘·+˝À ‘·˝… Ç+{À¢+∫ ãj·T≥≈£î e∫à Áù|$T+∫q j·TTe≈£î&ÉT
‹Ôq z |ü]D≤eT+ dæ˙ ¬øØsYqT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚j·T&É+ •ØwtqT ô|[¢ #˚düT≈£îqï $wüj·T+ dü+#·\q+ düèwæº+
>∑‘· #·]Á‘·. Hê\Tπ>fi¯ó¢>± dü¬s’q Væ≤≥T¢ ˝Òì |ü]dæú‹ì ∫+~. á }Vü‰>±Hê\qT ñ<äjYT ø={Ϻ bÕπsXÊs¡T.
m<äTs=ÿ+≥Tqï ñ<äjYTøÏs¡DY >∑‘·+ H˚]Œq bÕsƒê\˝À ªπøe\+ Ç~ j·÷<äè∫äø£y˚T ø±e#·TÃ. ìC≤ìøÏ Ç+‘·
Ç|ü &ÉT ôd¬ø+&é Çìï+>¥‡≈£î lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. n|üŒ es¡≈£L Ä $wüj·T+ Hê <äèwæºøÏ ≈£L&Ü sê˝Ò<äT. #ê˝≤
{Ïø°... Ç|üŒ{Ïø° n‘·ì˝Àì ÁfÒ&ée÷sYÿ ∫s¡Tqe⁄« #Ó≈£îÿ HÓ\\ ÁøÏ‘·+ sêdüT≈£îqï ø£<∏ä Ç~. MTs¡T #ÓãT‘·Tqï
#Ó<äs¡˝Ò<äT. \esYu≤jYT Çy˚TCŸ qT+∫ ø±˝ÒCŸ u≤jYT dü+|òüT≥q ø£+fÒ eTT+<äT>±H˚ dæìe÷ ìsêàD+ |üPs¡Ô
Çy˚TCŸ≈£î #˚s¡TyÓ’q≥Tº Äj·Tq dü]ø=‘·Ô ¬>≥|tqT #·÷ùdÔ sTT+~ ≈£L&Ü. nsTTHê ˇø£ÿ $wüj·T+ #Ó|üŒ<ä\#·T
ne>∑‘·eTe⁄‘·T+~. ≈£îHêïqT. H˚HÓ+‘√ VüQ+<ë>± ñ+≥Tqï|üŒ{Ïø° ø=+<äs¡T
Ç˝≤+{Ï b˛*ø£\T rdüT≈£îedüTÔHêïs¡T. Ç˝≤+≥|ü&ÉT
ªqTe⁄«`H˚qTμ, ªeTqdü+‘ê qTy˚«μ ∫Á‘ê\T #˚dæq|ü &ÉT
H˚qT #˚j·T>∑*–+~ ≈£L&Ü @MT ˝Ò<äTμ nì ‘˚*Ã
Hê ej·TdüT‡ 21. n|üŒ{Ïø° Ç|üŒ{Ïø° @&˚fi¯ó¢ >∑&ç∫+~.
#ÓbÕŒsêj·Tq.
düVü≤»+>±H˚ XÊØs¡ø£+>±, e÷qdæø£+>± yÓT#·÷´]{°
e∫Ã+~. á e÷s¡TŒ #ê˝≤ dü+‘√wü+ ø£*–k˛Ô+~μ. ˇø£|ü&ÉT dü¬ø‡dt\T #·$#·÷dæ, Ç|ü&ÉT bÕ¢|t˝À¢øÏ
nì ñ<äjTY ‘Ó*bÕs¡T. ôd¬ø+&é Çìï+>¥‡˝À uÛ≤>∑+>± C≤]b˛e&É+ô|’ ñ<äjYT e÷{≤¢&ÉT‘·÷, ªVæ≤≥T¢ e∫Ãq
Äj·Tq q{Ï+∫q ª$j·÷´\yê] ø£j÷· ´\Tμ Áù|ø£≈å î£ \ |ü&ÉT ô|’¬ø‘˚Ôùd »q+ düVü≤»+>±H˚ bÕ¢|ü⁄\T e∫Ãq
eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. Ç~ ≈£L&Ü \yék˛ºØH˚ ø±e&É+ |ü&ÉT ‘·eT yÓ’K]ì e÷s¡TÃ≈£î+{≤s¡˙, n~ #ê˝≤
$X‚w+ü . ªk˛ºØ˝À uÛ≤>∑+>±H˚ \yéÁ{≤ø˘ ñ+≥T+~. n u≤<Ûëø£s¡eT˙ nHêïs¡T. nsTT‘˚ ‘·q ø£wüºø±\+˝À
sTT‘˚ Á{°{ŸyÓT+{Ÿ˝À yÓ’$<Ûä´+ ñ+≥T+~μ nì <äs¡Ù≈£î&ÉT ‘˚»‘√ bÕ≥T ‘·q ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\T ≈£L&Ü
Äj·Tq ‘Ó*bÕs¡T. n+&É>± ì*#ês¡˙ #ÓbÕŒs¡T. ¬ø. u≤\#·+<äsY <äs¡Ùø£
‘·«+˝À q{Ï+∫q ªb˛jYTμ(‘Ó\T>∑T˝À nã<ä∆+) ∫Á‘·+
ªÁù|ø£å≈£î\T \esYu≤jYT>± #·÷&Ü\qT≈£îqï|ü &ÉT <ëìï
ô|’ ‘êqT mH√ï ÄX¯\T ô|≥Tº≈£îHêïq˙, nsTT‘˚ Ä
ÁuÒø˘ #˚j·T˝Ò+. nsTT‘˚ ˇπø Çy˚TCŸ≈£î ø£≥Tºã
∫Á‘·+ bÕ¢|t ø±e&É+ ‘·qqT ø=+‘· es¡≈£L ìsêX¯≈£î
&ç‘˚ yÓTTHê≥˙ ‘·|üŒ<äT. n˝≤+≥|ü &ÉT qqTï
>∑T]#˚dæ+<ä˙ nHêïs¡T. dæìe÷ $&ÉT<ä\˝À »]–q
H˚qT ø=‘·Ô>± Áô|C…+{Ÿ #˚düTø√yê*‡ ñ+≥T+~.
C≤|ü´y˚T Ç+<äT≈£î ø±s¡D+ ø±e#·Ãì nHêïs¡T. Á|üdTü ‘Ô +·
Á|üdüTÔ‘·+ Ä ~X¯>± Á|üj·T‘êï\T #˚düTÔHêïqTμ
‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯ uÛ≤wü˝À¢ ìsêàD+ »s¡T|ü⁄ø=qï ª\ø°Î
nHêïsêj·Tq. ª$j·÷´\yê] ø£j÷· ´\Tμ ∫Á‘ê
|ü⁄Á‘·T&ÉTμ $&ÉT<ä\≈£î dæ<ä∆+>± ñ+<ä˙, eT<äHé (ô|fi¢̄
ìøÏ $TÁX¯eT düŒ+<äq edüTÔqï $wüj·÷ìï ñ
sTTq ø=‘·˝ Ô μ ù|òyTé ) <äsÙ¡ ø£‘«· +˝À ª>∑T+&Ó s¡a\T¢eT+~μ
<äjYT n+^ø£]+#ês¡T. nsTT‘˚ á ‘·s¡Vü‰
∫Á‘·+˝À q{ÏdüTÔHêïq˙ Äj·Tq ‘Ó*bÕs¡T.
 58
21`11`2007 qT+&ç e÷dü|òü˝≤\T dæ+Vü≤+uÛÑ≥¢ düTu≤“sêe⁄
y˚Twü+ (n•«ì, uÛÑs¡DÏ, ø£è‹Ôø£ 1bÕ)
Ä+<√fi¯qø£s¡ yê‘êes¡D+ HÓ\ø=+≥T+~. eT+∫øÏ yÓ[‘˚ #Ó&ÉT>± e÷s¡T‘·T+~. e÷≥
ì\T|ü⁄ø√e&É+ ø£w+ºü >± e÷s¡e#·TÃ. $yêVü≤, ñ<√´>∑ j·T‘êï\T q‘·qÔ &Éøq£ kÕ>∑T‘êsTT. $<ë´|ü
s¡+>± Ä≥+ø±\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. ÁX¯eT‘√bÕ≥T <Ûqä e´j·T+ ≈£L&Ü ‘·|Œü <äT. $yê<ë\≈£î <ä÷s¡+>±
ñ+&É&+É eT+∫~. #˚|{ ü qºÏ |üqT\T ÄXÊ»qø£+>± kÕ>∑e⁄. $TÁ‘·T\T X¯Á‘·Te⁄\T>± e÷s¡‘ês¡T. e´eVü‰
sê\˝À Ä∫‘·÷∫ n&ÉT>∑Ty˚jT· +&ç. ÄdüT\ Ô T $Áø£sTT+#ê*‡q nedüs+¡ sêe#·TÃ. yê´bÕsê\T eT+<ä–
kÕÔsTT. ñ<√´>∑T\≈£î kÕúqe÷s¡TŒ dü÷#·q\T. bÕ]ÁXÊ$Tø£, ø£fi≤s¡+>±\yê]øÏ ìs¡T‘ê‡Vü≤+ #Ó+<äø£ ‘·|Œü <äT.
ùws¡¢ Áø£jT· $Áø£j÷· \T ˝≤_Û+#·e⁄. >∑‘· @&Ü~>± ñqï nwüeº T >∑Ts¡T <√wü+ ‘=\>∑&+É ø=+‘· }s¡≥. •yê
s¡Ãq, \*‘ê düV≤ü ÁdüHêeT bÕsêj·TD ñ|üø]£ kÕÔsTT. Hê\T>√yês¡+ nqT≈£L\ |ü]dæ‘ú T· \T ñ+{≤sTT.
eèwüu+ÑÛ (ø£è‹Ôø£ 2,3,4 bÕ., s√V≤æ DÏ, eTè>∑•s¡ 1,2 bÕ.)
Ç+{≤ãj·T{≤ düeTdü´\T y˚~ÛkÕÔsTT. nqT≈£îqï<=ø£ÿ{Ï, »]π>~ y˚s=ø£{Ï>± ñ+≥T+~.
u≤<Û´ä ‘·\T s¬ {Ï+º |ü⁄ ø±>∑\e⁄. $yê<ë\T, ø√|ü‘êbÕ\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&É+&ç. q$Tàq e´≈£î˝ Ô
#˚‘·T˝À¢ yÓ÷düb˛j˚T neø±XÊ\THêïsTT, nÁ|üeT‘·Ô+>± yÓT\>∑+&ç. ø±s¡´Áø£e÷\T düC≤e⁄>± kÕ>∑e⁄.
$\TyÓ’q edüTÔe⁄\T, &Ü≈£î´yÓT+≥T¢ C≤Á>∑‘·Ô>± ñ+#·Tø√+&ç. |ü]dæú‘·T\T nqT≈£L*+#·e⁄. X¯Á‘·Te⁄\T
ô|s¡T>∑T‘ês¡T. ÁX¯e÷~Ûø+£ . Äø£dàæ ø£ Á|üj÷· D≤\T dü+uÛeÑ +. e´j·TÁ|üj÷· dü\T. ø=ìï neø±XÊ\T ‘·è{Ï˝À
‘·|æŒb˛‘êsTT. ˇø£ dü+|òüT≥q $TeTTà*ï u≤~Û+#·e#·TÃ. yê´bÕs¡T\≈£î ø£wüºø±\y˚T. ñ<√´>±\˝À
ˇ&ç<Tä &ÉT≈£î\T, e‹Ô&TÉ \T ‘·|Œü e⁄. bÕ]ÁXÊ$Tø£, yÓ<’ ´ä s¡+>±\yê]øÏ |üØøå±ø±\+>± ñ+≥T+~. ùws¡¢
Áø£jT· $Áø£j÷· \T ˝≤_Û+#·e⁄. s¬ +&√yês¡+ ø=+‘· }s¡≥>± ñ+≥T+~. rs¡j ú ÷· Á‘·\T #˚kÕÔsT¡ . >∑D|ü‹
Äsê<Ûqä , $wüßdí Vü ≤ü ÁdübÕsêj·TD ñ|üXe¯ Tq+ ø£*–kÕÔsTT.
$T<∏Tä q+ (eTè>∑•s¡ 3,4bÕ., Äs¡TÁ<,ä |ü⁄qs¡«düT 1,2,3 bÕ.)
ásê•yês¡T ñ‘ê‡Vü≤+>± n_Ûeè~∆|<ü +äÛ ˝À eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘ês¡T. nqTø√ì Ä]úø£ ˝≤uÛ≤\T
ñ+{≤sTT. Bs¡Èø±\s¡TD≤\T r] }|æ]|”\TÃ≈£î+{≤s¡T. dæúsêdæÔ eè~∆. Á|üj·T‘êï\T
ø±s¡´s¡÷|ü+ <ë\TkÕÔsTT. $∫Á‘·yTÓ qÆ e´≈£î\Ô qT ø£\TdüT≈£î+{≤s¡T. $yêVü‰~ X¯óuÛøÑ ±sê´\T, #·sêÃ>√wüß\˜ ˝À
bÕ˝§Z+{≤s¡T. nyês¡T\ ¶ T, Á|üX+¯ kÕ|üÁ‘ê\T n+<äT≈£î+{≤s¡T. J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T dü\Vü‰\‘√ eTT+<ä&TÉ >∑T
y˚kÕÔsT¡ . neø±XÊ\T nÁ|üjT· ‘·ï+>± \_ÛkÕÔsTT. <Ûë]àø£ ø±s¡´Áø£e÷\≈£î &ÉãT“ Ks¡TÃ#˚kÕÔsT¡ . ã+<ÛTä e⁄\qT
ø£\TdüT≈£î+{≤s¡T. <ä÷s¡ÁbÕ+‘ê\qT+&ç ÄVü‰«Hê\T, Á^{Ï+>∑T\T n+<äT‘êsTT. uÛ≤>∑kÕ«eT´yê´bÕsê\T
˝≤uÛÑ<ëj·Tø£+>± ñ+{≤sTT. ñ<√´>∑T\≈£î ÄXÊ»qø£+>± ñ+≥T+~. yêVü≤q, ≈£î≥T+ãkÂK´+.
bÕ]ÁXÊ$Tø£, kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\yê]øÏ |ü{+ºÏ ~ ã+>±s¡+>± ñ+≥T+~. ùws¡¢ Áø£jT· $Áø£j÷· \˝À ˝≤uÛ≤\T
‘·<´äÛ +. ≈£î≥T+ã+˝À ∫ø±≈£î\T, nHês√>∑´ dü÷#·q\T. M]øÏ <äTsêZ|Pü »\T eT+∫~.
ø£sêÿ≥ø£+ (|ü⁄qs¡«düT 4bÕ., |ü⁄wü´$T, ÄX‚¢wü)
Ä<ëj·÷ìøÏ $T+∫ Ks¡TÃ\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. ø£wdºü Tü U≤\T düe÷q+>± ñ+{≤sTT. |üqT\T
eT<Û´ä ˝À ì*|æyk˚ ÕÔsT¡ . ø=ìï neø±XÊ\T #˚C≤] ìs¡T‘ê‡Vü≤+ #Ó+<äT‘ês¡T. $TÁ‘·T\qT+&ç
e‹Ô&ÉT\T n~Ûø£+ ø±>∑\e⁄. Ä˝À#·q\T ø£\dæsêe⁄. düìïVæ≤‘·T˝Ò X¯Á‘·Te⁄\T ne⁄‘ês¡T. düeTdü´\T
Ä+<√fi¯q ø£*–kÕÔsTT. e´j·TÁ|üj÷· dü\T+{≤sTT. ÁX¯e÷~Ûø+£ ‘√ ø=ìï|üqT\T |üP]Ô#k˚ ÕÔsT¡ . Á|üeTTKT\qT
ø£\TdüT≈£î+{≤s¡T. ÄdüT\
Ô $yê<ë\T HÓ\ø=+{≤sTT. Äs√>∑´+, yêVü≤Hê\ $wüj÷· \˝À nÁ|üeT‘·+Ô >±
yÓT\>∑+&ç. nqTø√ì <ä÷s¡ Á|üj÷· D≤\T dü+uÛeÑ +. yê´bÕsê\T n+‘·>± nqT≈£L*+#·e⁄. ñ<√´>±\˝À
ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£, ø£fi≤s¡+>±\yê]øÏ ø=+‘· nqT≈£L\+. ùws¡¢ Áø£j·T
$Áø£j·÷\˝À ˝≤uÛ≤\T dü«\Œ+. Hê\T>√yês¡+ X¯óuÛÑyês¡Ô\T, $+<äT, $H√<ë\T. •e|ü+#êø£å] |ü]ƒùdÔ
eT+∫~.
dæ+Vü≤+ (eTK, |ü⁄ã“, ñ‘·Ôs¡ 1 bÕ.)
Ç+{Ïe´eVü‰sê\T ‘·\HÓ|æŒ>± e÷πsdü÷#·qT\THêïsTT. Ä]úø£|ü]dæú‹ ìsêX¯|üs¡TdüTÔ+~.
ãs¡Te⁄ u≤<Û´ä ‘·\T ô|s¡T>∑T‘êsTT. MTs¡T Ä<äT≈£îì düV‰ü j·T+ n+~+∫qyêπs düeTdü´\T
düèwækº ÕÔsT¡ . ø=ìï |üqT\T nsê∆+‘·s+¡ >± eTT–kÕÔsT¡ . ã+<ÛTä , $TÁ‘T· \‘√ nø±s¡D+>± $s√<Ûë\T @s¡Œ&É‘êsTT.
ø=ìï e´eVü‰sê\˝À eTÚq+>± ñ+&É&+É ÁX‚jT· düÿs¡+. ˇø£ dü+|òTü ≥q $X‚w+ü >± Äø£≥Tº≈î£ +≥T+~.
Äs√>∑´|üs¡+>± ∫ø±≈£î\T ‘·|üŒe⁄. ‘·+Á&çes¡Z+yê]‘√ e÷≥|ü{Ϻ+|ü⁄\T @s¡Œ&É‘êsTT. Á|üj·÷D≤\T
s¡<Tä › #˚dTü ≈£î+{≤s¡T. dü+|òTü +˝À >ös¡e+ ì\T|ü⁄≈£îH˚+<äT≈£î ‘ê|üÁ‘·jT· |ü&‘É ês¡T. yê´bÕsê\T n+‘·>±
ø£\dæsêe⁄. ñ<√´>±\˝À Äø£dàæ ø£ e÷s¡TŒ\T ñ+{≤sTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£ y˚‘\ Ô· ≈£î á HÓ\ |üØøå±ø±\eTH˚
#ÓbÕŒ*. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T dü«\Œ+>± ˝≤_ÛkÕÔsTT. eT÷&Éeyês¡+ ø=+‘· nqT≈£L\+>± ñ+≥T+~.
<äTsêZ<$˚ øÏ ≈£î+≈£îe÷s¡Ãq #˚jT· &É+ eT+∫~.
ø£q´ (ñ‘·Ôs¡ 2,3,4 bÕ., Vü≤düÔ, ∫‘·Ô 1,2 bÕ.)
eTTK´yÓTÆq ø±s¡´Áø£e÷\T kÕ|ò”>± kÕ>∑T‘êsTT. düìïVæ≤‘·T\ düVü‰j·T düVü≤ø±sê\T
n+<äT‘êsTT. MT Á|ü‹uÛÑ yÓ\T>∑T˝ÀøÏ edüT+Ô ~. #·T\ø£q>± #·÷dæqyêπs Á|üX+¯ dü\T ≈£î]|ækÕÔsT¡ .
Ä]úø|£ ]ü dæ‹ú yÓTs¡T>±Z ñ+≥T+~. $\TyÓq’ edüTeÔ ⁄\T ø=+{≤s¡T. bÕ‘·$TÁ‘·T\qT ø£\TdüT≈£îì ñ˝≤¢d+ü >±
ñ+{≤s¡T. ø=‘·Ô ñ<√´>±\T \_ÛkÕÔsTT. $<ë´|üs+¡ >± Ä≥+ø±\T ‘=\>∑T‘êsTT. düe÷»+˝À >ös¡e
eTsê´<ä\≈£î ˝À≥T ñ+&É<äT. Ä˝À#·q\T ø±s¡´s¡÷|ü+ <ë\TkÕÔsTT. dü+ã+<Ûäu≤+<Ûäyê´\T
yÓTs¡T>∑T|ü&‘É êsTT. Á|üeTTKT\qT ø£\TkÕÔsT¡ . yê´bÕsê\T ˝≤uÛ≤\ ~X¯>± kÕ>∑T‘êsTT. ñ<√´>∑T\≈£î
|ü<√qï‘·T\T. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T ˝≤_ÛkÕÔsTT. Hê\T>√yês¡+ qT+∫ ∫ø±≈£î\T, <ä÷s¡Á|üj·÷D≤\T,
<Ûqä e´j·T+.
sê• |ò˝ü ≤\T
21`12`2007 es¡≈î£
‘·T\ (∫‘·Ô 3,4 bÕ., kÕ«‹, $XÊK 1,2,3bÕ.)
Ä]úø|£ sü +¡ >± ∫ø±≈£î\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. s¡TDu≤<Û\ ä T ‘·|Œü e⁄. ô|≥Tºã&ÉT\˝À ‘=+<äsb¡ Õ≥T
e<äT.› düeTdü´\T y˚~kÛ ÕÔsTT. ø=+<ä] yÓK’ ] $düT>∑T |ü⁄{Ïdº Tü +Ô ~. |üqT\T eT+<äø=&ç>± kÕ>∑T‘êsTT. ÁX¯e÷
~Ûø+£ ‘·|Œü |ò*ü ‘·+ ø£ì|æ+#·<Tä . X¯Á‘·Te⁄\T MT|ü≥¢ ø£]qƒ +>± e´eVü≤]+#˚ neø±XÊ\THêïsTT. yêVü≤Hê\
$wüj·T+˝À yÓT\≈£îe>± ñ+&É+&ç. $\TyÓ’q edüTÔe⁄\T C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düTø√+&ç. uÛ≤>∑kÕ«eT´ yê´bÕ
sê\˝À Ä≥Tb˛≥T¢ ‘·|Œü e⁄. ñ<√´>∑T\≈£î kÕúq#·\q+. bÕ]ÁXÊ$Tø£, kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\yê]øÏ n+‘·>±
ø£\dæsê<äT. ùws¡¢ $Áø£j·÷\˝À ˝≤uÛ≤\T ø£wüºy˚T. >∑Ts¡T <√wü ìyês¡D≈£î ôdq>∑\T <ëq+ #˚j·T &É+
eT+∫~. •yês¡Ãq\<ë«sê ñ|üXe¯ Tq+ ø£\T>∑T‘·T+~. eT÷&Éeyês¡+ X¯óuÛyÑ ês¡\Ô T, Ä]úø£ Á|ü>‹∑ , ÄVü‰«Hê\T.
eè•Ãø£+ ($XÊK 4bÕ, nqTsê<Ûä, CÒ´wü̃)
ásê•yês¡T nìï$<Ûë\ C≤Á>∑‘·Ô eVæ≤+#·&É+ eT+∫~. Ä]úø£ |ü]dæú‹ ìsêX¯ø£*–düTÔ+~.
s¡TDu≤<Û\ä T, |üqT\˝À e‹Ô&TÉ \T ‘·|Œü e⁄. ÄdæÔ $yê<ë\T, düìïVæ≤‘·T\‘√ $uÒ<ëÛ \T HÓ\ø=+{≤sTT.
|ü≥Tº<\ä ‘√ ø=ìïø±s¡´Áø£e÷\T m≥ºøπ \≈£î |üP]Ô #˚kÕÔsT¡ . |üsT¡ e⁄ Á|ü‹wü\
˜ ø√dü+ ø=ìï ‘ê´>±\T #˚j÷· *‡
edüT+Ô ~. $\TyÓq’ &Ü≈£î´yÓT+≥T¢ C≤Á>∑‘>Ô· ± #·÷düTø√+&ç. <ä÷s¡ ÁbÕ+‘ê\qT+&ç ˇø£ eTTK´ düe÷#ês¡+
n+<äT‘·T+~. yê´bÕsê\T ìsêXÊ»qø£+>± kÕ>∑T‘êsTT. ñ<√´>±\˝À e÷s¡TŒ\T ñ+{≤sTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£,
ø£fi≤s¡+>±\yê]øÏ |üØøå±ø±\+>± ñ+≥T+~. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T n+‘·>± ˝≤_Û+#·e⁄. ¬s+&Ée yês¡+
Ä\j·T <äsÙ¡ Hê\T, $+<äT, $H√<ë\T. düTÁãVü≤àD≤´wüøº +£ |ü]+ƒ #·&+É eT+∫~.
<Ûqä TdüT‡ (eT÷\, |üPsê«cÕ&Û,É ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ 1 bÕ.)
Ä]úø£ e´eVü‰sê\˝À Ä≥Tb˛≥T¢ m<äTs=ÿ+{≤s¡T. m+‘· ø£w+ºæ ∫Hê |ò*ü ‘·+ n+‘·+‘· e÷Á‘+· >±
ñ+≥T+~. e´eVü‰sê˝˝À Ä≥+ø±\T ∫ø±≈£î |üsT¡ kÕÔsTT. e÷qdæø£ Ä+<√fi¯q #Ó+<äT‘ês¡T.
$TÁ‘·T\T X¯Á‘·Te⁄\T>± e÷s¡‘ês¡T. neø±XÊ\T #˚C≤] ìsêX¯|üs¡TkÕÔsTT. Á|üeTTKT\ qT+&ç
n+~qdüe÷#ês¡+ ø=+‘· }s¡≥ ø£*–düT+Ô ~. <ä÷s¡Á|j ü ÷· D≤\T, <Ûqä e´j·T+ ‘·|Œü ø£b˛e#·TÃ. düìïVæ≤‘·T\T
MT|ü≥¢ e´‹πsK uÛ≤e+ ô|+#·T≈£î+{≤s¡T. ñ<√´>∑T\≈£î ã~©\T ñ+{≤sTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£, kÕ+πø‹ø£
s¡+>±\yê]øÏ ø=+‘· nqT≈£L\+. ùws¡¢ $Áø£j÷· \˝À ˝≤uÛ≤\T ø£wyºü T˚ . eT÷&Éeyês¡+ Ä\j·T<äsÙ¡ Hê\T,
X¯óuÛeÑ s¡eÔ ÷Hê\T. ≈£î≥T+ã kÂK´+. •yê\j·T+˝À n_Ûùwø±\T, ôdq>∑\T <ëq+ #˚jT· &É+ eT+∫~.
eTø£s¡+ (ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ 2,3,4bÕ., ÁX¯eD+, <Ûäìwü˜ 1,2bÕ.)
n‘·´+‘· Çwüyº TÓ qÆ e´≈£î\Ô qT ø£\TdüT≈£îì dü+uÛ≤wækÕÔsT¡ . Ä]úø±_Ûeè~∆. e´eVü‰sê\T kÕ|ò>” ±
kÕ>∑T‘êsTT. ø=‘·Ô e´≈£î\ Ô T |ü]#·jT· eTe⁄‘ês¡T. ≈£î≥T+ã+˝À X¯óuÛøÑ ±sê´\ Á|ükÕÔeq ñ+
≥T+~. |ü\T≈£îã&ç >ös¡e+ ô|s¡T>∑T‘êsTT. ≈£î≥T+ã+˝À X¯óuÛøÑ ±sê´\ Á|ükÕÔeq ñ+≥T+~. |ü\T≈£îã&ç,
>ös¡e+ ô|s¡T>∑T‘êsTT. düìïVæ≤‘·T\‘√ düK´‘· @s¡Œ&ÉT‘·T+~. MTÁ|ü‹uÛÑ yÓ\T>∑T˝ÀøÏ edüT+Ô ~. ˇø£ Á|üø£
≥q Äø£≥Tº≈î£ +≥T+~. J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T dü\Vü‰\T d”«ø£]kÕÔsT¡ . Á|üjT· ‘êï\T |ò*ü kÕÔsTT. ñ<√´>±\˝À
Vü≤À<ë\T ô|]π> neø±XÊ\THêïsTT. ø=‘·Ô dü+dü\ ú T, yê´bÕsê\T ÁbÕs¡+_ÛkÕÔsT¡ . bÕ]ÁXÊ$Tø£, yÓ<’ ´ä , ø£fi≤
s¡+>±\yê]øÏ düHêàq, dü‘êÿsê\T, q÷‘·q neø±XÊ\T <ä≈î£ ÿ‘êsTT. q÷‘·q $<ë´neø±XÊ\T \_ÛkÕÔsTT.
ùws¡¢ $Áø£j÷· \T ˝≤_ÛkÕÔsTT. ∫e]yês¡+ $<˚o |üs´¡ ≥q\T. >∑D|ü‹øÏ ns¡Ãq #˚sTT+#·Tø√e&É+ eT+∫~.
≈£î+uÛ+Ñ (<Ûìä wü̃ 3,4 bÕ., X¯‘_· wÛ +ü , |üPsê«uÛ≤Á<ä 1,2,3bÕ.)
ásê•yê]øÏ nìï$<Ûë˝≤ ˝≤uÛÑkÕ{Ï>± ñ+≥T+~. @|üì #˚|ü{ϺHê $»j·Te+‘·+>±
|üP]Ô#k˚ ÕÔsT¡ . ø=‘·Ô $<ä´, ñ<√´>±eø±XÊ\T \_ÛkÕÔsTT. Ç+{≤ãj·T{≤ nqT≈£L\ |ü]dæ‘ú T· \T
HÓ\ø=+{≤sTT. ˇø£ dü+|òTü ≥q≈£î Äø£]‘¸ T· \e⁄‘ês¡T. $\TyÓq’ edüTeÔ ⁄\T ø=+{≤s¡T. dü+ã+<Ûuä ≤+<Ûyä ê´\T
yÓTs¡T>∑T|ü&‘É êsTT. dæsú êdæÔ eè~∆. yêVü≤q, >∑èVü≤jÓ÷>±\T ø£\T>∑T‘êsTT. <Ûë]àø£,
ùdyêø±s¡´Áø£e÷\˝À bÕ˝§Z+{≤s¡T. MTÁ|ü‹uÛ≤bÕ≥yê\T yÓ\T>∑T˝ÀøÏ ekÕÔsTT. rs¡új·÷Á‘·\T,
$Vü‰s¡j÷· Á‘·\T #˚kÕÔsT¡ . ñ<√´>∑T\≈£î Vü≤À<ë\T \_ÛkÕÔsTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£, yÓ<’ ´ä s¡+>±\yê]øÏ n‘·´+‘·
jÓ÷>∑<ëj·Tø£+>± ñ+≥T+~. ùws¡¢ $Áø£j÷· \T ˝≤uÛkÑ Õ{Ï>± ñ+{≤sTT. s¬ +&Éeyês¡+ ∫ø±≈£î\T, <Ûqä qwü+º .
Ä+»H˚jT· kÕ«$TøÏ |üP»\T #˚jT· ≥+ eT+∫~.
MTq+ (|üPsê« uÛ≤Á<ä 4 bÕ., ñ‘·ÔsêuÛ≤Á<ä, πse‹)
Ä]úø˝£ ≤yê<˚M\T ìs¡T‘ê‡Vü≤|üsT¡ kÕÔsTT. eè<ÛëKs¡TÃ\T ô|s¡T>∑T‘êsTT. ÁX¯e÷~Ûø+£ . |üqT\˝À
Ä≥+ø±\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. u≤<Û´ä ‘·\T s¬ {Ï+º |ü⁄ ø±>∑\e⁄. ã+<ÛTä , $TÁ‘·T\‘√ nø±s¡D+>±
$s√<Ûë\T @s¡Œ&É‘êsTT. n+#·Hê\T ‘ês¡Te÷s¡Tø±>∑\e⁄. X¯Á‘·Te⁄\T düeTdü´\T düèwæºkÕÔs¡T.
ø=ìï|üqT\T eT<Ûä´˝À ì*|æy˚kÕÔs¡T. neø±XÊ\T ‘·|æŒb˛‘êsTT. Ä‘·à$XÊ«dü+, |ü≥Tº<ä\‘√
ø=ìïe´j·TVü‰sê\T |üP]Ô#k˚ ÕÔsT¡ . #·sá \T $|ò\ ü eTe⁄‘êsTT. Äs√>∑´ $wüjT· +˝À C≤Á>∑‘Ô· eVæ≤+#·+&ç.
dæsú êdæÔ $yê<ë\T ∫ø±≈£î ø£*–kÕÔsTT. yê´bÕsê\˝À Ä≥Tb˛≥T¢ ‘·|Œü e⁄. ñ<√´>∑T\≈£î kÕúq#·\q+.
ùws¡¢ $Áø£j·÷\T dü«\Œ+>± ˝≤_ÛkÕÔsTT. Hê\T>√yês¡+ X¯óuÛÑyês¡Ô\T, $+<äT, $H√<ë\T. Ä<∏ë´‹àø£
∫+‘·q. neTàyê]øÏ ≈£î+≈£îe÷s¡Ãq\T #˚jT· +&ç.