eT<ÛäTs¡ ø£åD≤\T
$uÛÑ÷‹ìcÕ<ëq+<äyÓ÷, Äq+<ä $cÕ<äyÓ÷ ‘Ó*j·Tì z $∫Á‘êqT
Cover picture:
Charmi - the most beautiful and
talented actress of Telugu films.
Photo by : M.S.Babu
M&√ÿ\T düeTj·T+˝À bı+<äT‘ê+. e~* yÓ&ÉT‘·THêïπs
nqï u≤<Ûä ø=+<ä]|ü≥¢ ñ+≥T+~. @~ m˝≤ ñHêï M&√ÿ\T
Çe«&É+˝À z Á~∏˝Ÿ ñ+~. ø±e\dæq yêfi¯ó¢ <ä÷s¡rsê\≈£î
yÓ&ÉT‘·T+fÒ >∑T+&Ó >=+‘·Tø£˝Àq ø={≤¢&ÉT‘·T+~. ¬s’\T |üP]Ô>±
ø£<ä\ø£eTT+<˚ ø£fi¯ófl ø£˙ï{Ï‘Ós¡ ø£$Tà, Ä|ü⁄Ô&ÉT e÷j·TyÓTÆ, n‘·&ç
C≤„|üø£+ >∑T+&Ó ˝À‘·T˝À¢øÏ C≤s¡T‘·T+~. >±˝À¢øÏ ˝Ò∫q Ä|ü⁄Ô\
#˚‘·T\T ¬sø£ÿ\T $|æŒq bÕe⁄sê˝≤¢ Áø£eT+>± ø£qTeTs¡T>ö
‘êsTT. »qdüeTàs¡›+ n+‘ê düs¡T›≈£îqï ‘·sê«‘· U≤∞ bÕ¢{ŸbòÕs¡+˝≤ eTqdüT ø±ùd‡|ü⁄ yÓ\yÓ\uÀ
‘·T+~. Ä ˇ+≥]‘·q+ ø=ìïø£åD≤˝Ò nsTTHê uÛ≤s¡+>± e÷]b˛‘ê+. ø±ùd‡|ü⁄ @B ‘√#·<äT.
bÕ¢{ŸbòÕs¡MTà<˚ ‘·&çu≤]q ø£fi¯fl‘√ #˚‘·T˝…‹Ô {≤{≤ #Óù|Œ Ä|ü⁄Ô\qT #·÷dü÷Ô eTT+<äT¬ø&ÉT‘·Tqï
¬s’˝À¢+∫ C≤„|üø±\‘√ yÓqøÏÿb˛‘·T+~ M&√ÿ\T rdüT≈£îqï yê] eTqdüT. ˇø£ ∫qï Á|üj·÷D≤ìπø
Ç+‘·>± ø£<ä*b˛‘ê+. eT] düTBs¡ÈyÓTÆq Jeq Á|üj·÷D+˝À....?
me¬ses√ ø£\TkÕÔs¡T. @y˚y√ #ÓãT‘ês¡T. me]ø° #Ó|üŒ≈£î+&Ü mø£ÿ&çø√ yÓ[¢b˛‘ês¡T. Á|ü|ü+#·eTH˚
bÕ¢{ŸbòÕs¡yéT MT<ä ì\ã&ɶ yêfi¯fly˚T eTq+ n+‘ê! ªb˛sTTH√fi¯fl+<äs¡÷ eT+#√fi¯ófl ñH√ïfi¯ófl
b˛sTTH√fi¯fl r|æ>∑Ts¡T‘·T\Tμ nqT≈£îì ≈£Lìsê>∑+ rj·T&É+ $TqVü‰ @+ #˚j·T>∑\+? $jÓ÷>∑+
˝ÀH˚ ‘·q˝Àì ‘·&ç ‘·qøÏ ‘Ó\TdüTÔ+~. ‘êHÓ+‘·{Ï düTìï‘·yÓ÷ ‘·qπø ne>±Vü≤HÍ‘·T+~. Áù|eT,
ùdïVü≤+ nH˚$ m+‘· e÷qdæø±edüsê˝À ns¡úeTÚ‘·T+~. Ç+‘· ∫qïyê{ÏøÏ ≈£L&Ü Ç+‘· ôdì‡{Ïyé
nsTT‘˚ m˝≤? nH˚ <äu≤sTT+|ü⁄ Çø£ÿ&É e]Ô+#·<äT. nìï{Ïø° ã+&Éu≤]b˛sTTq yêfi¯fløÏ düŒ+~+
#˚ >∑TD+ ≈£L&Ü #ê<ädüÔ+>±H√, |üP*wt>± ø£ì|ædüTÔ+~. n<˚ Çyê[º bòÕ´wüHé ≈£L&Ü! ∫qï|ü&ÉT
eTq+ #·<äTe⁄≈£îqï ã&ç >√&ÉqT ‘êøÏq|ü&ÉT z ÄÅs¡›yÓTÆq $<äT´‘·Ôs¡+>∑+ eTq˝À ø£åDø±\+
‘·fi¯ó≈£îÿeT+≥T+~. @ }s√ yÓ[fl yês¡+ ‘·sê«‘· Ç+{Ïø=∫à s√p ≈£Ls¡TÃH˚ ≈£îØÃ˝ÀH√,
ns¡T>∑TMT<√ ≈£Ls¡TÃ+fÒ e#˚à Vü‰sTT ø£åDø±\y˚T nsTTHê, eTqì n\]düTÔ+~. ô|ò’yékÕºs¡T
ôVA≥˝≤¢+{Ï ø±s=Œπs{Ÿ Vü‰dæŒ≥˝À¢ ñHêï, ‘·«s¡>± Ç+{ÏøÏ yÓ[flb˛<ë+ nì nì|æ+#·ì<Óe]øÏ?
eTq+ eTqTwüß\+. eTq düMT|ü+˝À nìï{Ï˙ Áù|$T+#˚ ‘·‘·Ô«+ ñqïyêfi¯fl+. eTq edüTÔe⁄˝À¢,
n\yê≥¢˝À, ùdïVü‰˝À¢, Áù|eT˝À¢ eTq+ ìs¡+‘·s¡+ yÓ‘·T≈£îÿH˚~ eTqH˚! M&√ÿ\T˝À, z
$s¡Vü≤+ ˝À, z ˇ+≥]‘·q+˝À eTq+ @$T{À eTqøÏ düŒwüº+>± ‘Ó*dæb˛‘·T+~. z ∫qï
ne÷j·Tø£‘·«+ nÅs¡›‘· ø√˝ÀŒsTTq ‘·sê«‘· $T–˝Ò<˚$T{Ï? n+<äTπø J$‘·+˝À ‘ês¡dü|ü&˚ Á|ü‹
∫qï dü+<äsꓤ˙ï, ÄÅs¡›yÓTÆq düeTj·÷ìï m<ä >∑~˝À |ü~\+>± <ë#·T≈£î+<ë+. n+<äyÓTÆq
nqTuÛÑyê\ ø√dü+ dü<ë y˚∫e⁄+<ë+. Á|ü|ü+#êìøÏ M&√ÿ\T ‘·T~ Á|üj·÷D+˝À ãVüQXÊ eTq+
eT÷≥>∑≥Tº≈£îb˛j˚T eT<ÛäTs¡ ø£åD≤\T Çy˚!
˝À|ü* ù|J˝À¢...
eTqdüT$|æŒq ªeT+Á‘·μ eTT>∑Δ ` 5 ø£$‘·\T ` 28
$©Hê\T`$X¯«s¡÷|ü+ ` 9 #êyÓ’Hê ã‘·T¬ø’Hê <äTu≤jYT˝ÀH˚ ` 29
|ü–*q n<ä›+ ` $T˙ d”]j·T˝Ÿ ` 12 <ä‘êÔ <ä‘êÔ nqT≈£î+<ë+ ` 32
˙≈£î ˙y˚ e÷s¡Z<ä]Ù ` 18 |üPs¡« $<ë´s¡Tú\‘√ n|üPs¡« düy˚Tàfi¯q+ ` 34
]+>∑TeT+≥Tqï #Ó’Hê bò˛qT¢ ` 19 |æ\¢\T ª≈£î+–μ b˛‘·THêï¬s+<äTø√ ` 35
ùV≤+>√esY ~π><Ó˝≤ ` 20 s√»+‘ê >∑Tu≤[+#·+&ç ` 36
Ä\T>∑&ɶô|’ eT<äT|ü⁄ #˚j·T+&ç ` 21 m>¥`eT≥Hé ø£u≤uŸ ` 41
z Á|üyêdæ |ü˝…¢j·÷Á‘· ` 22 –HÓïdt≈£î qe⁄«\T ` 42
#ÛêHé‡ $Tdt ø£<∏ä ` 26 C≤‘·ø£ |òü˝≤\T ` 55
 5 ø£esY k˛ºØ
yÓH˚&ÉTTTeT+Á‘·
qï düVü≤Ádü... ìqï >ö]...
! Ä eTT>∑TZs¡÷
ˇø£ÿπs. n+<ä+... n_Ûqj·T+...
nD≈£îe eTTù|Œ≥>± ø£*dæ
Áù|ø£å≈£î\ eTT+<äT kÕø屑·ÿ]ùdÔ
Ä eTT>∑Δ eTH√Vü≤s¡ s¡÷|ü+ #Ûê]à
nH=#·TÃ. n+<ëìøÏ, kÕVü≤kÕìøÏ,
‘ê´>∑ìs¡‹øÏ, eT+∫‘·HêìøÏ
|ü+C≤;\T Á|üdæ~Δ. |ü+C≤;
eTT<äT›>∑TeTà #Ûê]à Ä \ø£åD≤
\˙ï |ü⁄DÏøÏ |ü⁄#·TÃ≈£î+~. ªnqT
ø√≈£î+&Ü ˇø£s√Eμ $&ÉT<ä˝…’q
s√E˝À¢ n+‘ê #Ûê]à ù|s¡T
eTs¡∫b˛sTT ªdüVü≤Ádüμ HêeT
»|ü+ #˚XÊs¡T. ªsêFμ ∫Á‘·+˝À
ªu≤e>±s¡+&ûμ n+≥÷ >ö]>±
ÄyÓT #˚dæq n_Ûqj·T+ u≤e
\+<ä]ø° eTs¡<äfi¯¢qT, ø£˝≤¢ø£|ü≥+
˝Òì yê] eTeT‘êqTsê>±\qT
>∑Ts¡TÔ#˚dæ+~. Ç|ü&ÉT ªeT+Á‘·μ‘√
düyÓ÷àVü≤q eT+Á‘·y˚T y˚dæ+~.
u≤|ü⁄u§eTà |æ+ø°>± ‘·«s¡˝ÀH˚
j·TTe Vü≤è<äj·÷\qT
ø=\¢>=≥ºuÀ‘√+~ ≈£L&Ü.
Çe˙ï πøe\+ @&˚fi¯¢ dæ˙
¬øØsY˝À... ì+&û ì+&Éì ¬s+&ÉT
|ü<äT\ ÁbÕj·T+˝À #Ûê]à
kÕ~Û+#·&É+ q≥q |ü≥¢
ÄyÓT≈£îqï ø£$T{ŸyÓT+{Ÿ,
ÄyÓT˝Àì ø±+|ü{°{Ïyé dæŒ]{ŸqT
dü÷∫düTÔ+~. ªÇyê*º b˛{°
Á|ü|ü+#·+˝À |üs¡T>∑T\T
rj·T&ÜìøÏ H˚qT dæ<äΔ+. ◊ \yé
≥÷ _ ø±+|ü{°{Ïyéμ nì #Ûê]à
#ÓãT‘√+~. ªø£wüº|ü&ç |üì#˚dæq
|ü&ÉT dü¬s’q |òü*‘·+ sêø£b˛‘˚
u≤<Ûä ø£\T>∑T‘·T+~. eT+∫
|òü*‘·+ eùdÔ |ü≥ºsêì dü+‘√wü+
edüTÔ+~. ˇø√ÿ nqTuÛÑe+ eTq
˝Àì |ü≥Tº<ä\qT ô|+#·T‘·T+~.
Ä |ü≥Tº<ä\≈£î Ç|ü&ÉT Áù|ø£åø£
<˚e⁄fi¯¢ ÄodüT‡\T ‘√&Éj·÷´sTT.
@&Ü~ bÕ≥T @ V”≤s√sTTHé
nsTTHê ø£ì|æ+#·ø£b˛‘˚
Áù|ø£å≈£î\T eTs¡∫b˛‘ês¡T.
nsTT‘˚ #Ûê]àì Áù|ø£å≈£î\T
eTs¡∫b˛˝Ò<äT. H˚qT
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
ø£esY k˛ºØ 6
u≤>∑T+&Ü\ì ø√s¡T≈£îHêïs¡T. ÁbÕs¡úq\T #˚XÊs¡T. ~∏j˚T≥s¡¢≈£î ‘·s¡*
e#êÃs¡T. eT+Á‘·qT Äos¡«~+#ês¡T. ˇø£ q{Ï>± Ç+‘·ø£+fÒ @+
ø±yê* #Ó|üŒ+&ç?μ n+≥÷ uÛ≤y√<˚«>±ìøÏ ˝ÀHÓ’+~ #Ûê]à. lø±+‘Y
V”≤s√>± ì~Û Á|ükÕ<é <äs¡Ùø£‘·«+˝À q{ÏdüTÔqï ‘êC≤ ∫Á‘·+ ø√dü+ ˇø£
˝§πøwüHé qT+∫ eTs√ ˝§πøwüHé≈£î Vü≤&Ü$&ç>± ãj·T\T<˚s¡T‘·÷
ª‘Ó\T>∑T |”|ü⁄˝Ÿμ n&É>±ZH˚ ‘·q $\TyÓ’q düeTj·÷ìï πø{≤sTT+∫
eTqdüT $bÕŒs¡T ªeT+Á‘·μ eTT>∑Δ #Ûê]à.
ne÷àHêqï\≈£î ∫qï|üŒ{Ï qT+∫ H˚q+fÒ eTT<äT› Hê≈£î @~ ø±e
\dæ e∫ÃHê Hêqï>±πs ø=ì#˚Ãyês¡T. Ç|üŒ{Ïø° n+‘˚. eTT+u…’˝Àì
eôd’ e÷ dü«düú\+. nø£ÿ&˚ ø±yéT˝…’{Ÿ ø±HÓ«+{Ÿ˝À #·<äTe⁄≈£îHêïqT.
|ü+C≤; ne÷àsTTì ø±e&É+‘√ u§<äT›>± n+<ä] <äèwæºì ÇfÒº
ø£{Ϻ|ü&˚ùd<ëìï. u≤\q{Ï>± #˚j·T˝Ò<äT ø±˙ d”]j·T˝Ÿ‡, yÓ÷&É*+>¥
#˚XÊqT. Ç<˚ düeTj·T+˝À ˇø£ ø√` Ä]¶H˚≥sY qqTï #·÷dæ
‘Ó\T>∑T˝À rj·TuÀ‘·Tqï ª˙‘√&ÉT ø±yê*μ dæìe÷ ø√dü+ Hê ù|s¡T
dü÷∫+#ês¡T. n&çwüHé f…dtº »]–+~. z.πø #˚XÊs¡T. n<˚ Hê ‘=*
dæìe÷. n+<äT˝À >∑èVæ≤DÏ bÕÁ‘· #˚XÊqT. n|ü&ÉT Hê ej·Tôd+‘√
‘Ó\TkÕ... dü]>±Z 13. ndü\T >∑èVæ≤DÏ n+fÒ @$T{À ≈£L&Ü ‘Ó*j·Tì
ej·TdüT˝À Ä bÕÁ‘· #˚XÊqT. Ä dæìe÷ ‘·sê«‘· @&Ü~ bÕ≥T eT∞¢
‘Ó\T>∑T˝À q{Ï+#·˝Ò<äT.
nsTT‘˚ Ä düeTj·T+˝À
‘·$Tfi¯, eT\j·÷fi¯
dæìe÷˝À¢ q{Ï+#êqT.
‘·$Tfi¯+˝À ªø±<ä˝Ÿ
Äfi¯e~˝…Ì¢μ nH˚ dæìe÷
{Ï.ÄsY.sêCÒ+Á<äHé
<äs¡Ùø£‘·«+˝À #˚XÊqT.
eT\j·÷fi¯+˝À
ªø£≥Tº#Ó+ãø£+μ nH˚
dæìe÷˝À q{Ï+#êqT.
nø£ÿ&É Hê ù|s¡TqT
ø£fi≤´DÏ>± e÷sêÃs¡T. Ä
‘·sê«‘· eT∞¢
eT\j·÷fi¯+˝À
q{Ï+#·˝Ò<äT.
@&Ü~ >±´|t ‘·sê«‘· eT∞¢
‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ
n&ÉT>∑Tô|{≤ºqT. ø£wüºø±\+
yÓTT<ä˝…’+~. dæìe÷
neø±X¯yÓTÆ‘˚ <=]øÏ+~
ø±˙ ÁuÒø˘ sê˝Ò<äT. ª˙πø
eTqdæ#êÃqTμ dæìe÷ bòÕ¢|t.
<ë+‘√ n+‘ê qqTï &Édtº_Hé˝À |ü&˚XÊs¡T. ˇø£ÿs¡÷ ‘=+–
#·÷&É˝Ò<äT, e+– yê\˝Ò<äT. Ä <äX¯˝À ø£èwüíe+o >±s¡T qqTï
&Édtº_Hé qT+∫ ãj·T≥≈£î ˝≤>±s¡T. ªl Ä+»H˚j·T+μ dæìe÷˝À
neø±X¯$T#êÃs¡T. nsTT‘˚ düqïã&Ü\ì z ø£+&çwüHé ô|{≤ºs¡T. Ä
dæìe÷ #Ûê]à˝Àì ø=‘·Ô k˛j·T>±\qT Áù|ø£å≈£î\ eTT+<äT+∫+~. Ä
Á¬ø&ç{Ÿ yÓTT‘·Ô+ ø£èwüíe+o<˚. Ä ‘·sê«‘· ª#·Áø£+μ, ªsêFμ e+{Ï es¡Tdü
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
7 ø£esY k˛ºØ
∫Á‘ê˝À¢ neø±XÊ*#êÃs¡T. Hê ¬øØsY ì\u…{Ϻq <˚e⁄&ÉT Äj·Tq.
<˚e⁄&çì, ø£èwüíe+oì |üø£ÿ|üø£ÿq ô|&ç‘˚ <˚e⁄&çø£+fÒ ≈£L&Ü Äj·TH˚
Hê≈£î m≈£îÿe. Äj·Tq dæìe÷˝À¢ |üP]Ô ì&ç$ bÕÁ‘· e÷Á‘·y˚T
ø±<äT, πøe\+ ˇø£ kÕ+>¥ø√, ˇø£ düìïy˚XÊìø√ |ü]$T‘·+ ø±yê*‡
e∫ÃHê |üì#˚j·T&ÜìøÏ dæ<äΔ+>± ñHêïqT. á eT<Ûä´H˚ e+o>±s¡T
ø±˝Ÿ #˚dæ ª#·+<äe÷eTμ˝À ø±»˝Ÿ≈£î &É_“+>¥ #Ó|üŒeTì n&ç>±s¡T.
eTs√ Ä˝À#·q≈£î ‘êe⁄˝Ò≈£î+&Ü #ê˝≤ m+C≤jYT #˚dü÷Ô &É_“+>¥
#ÓbÕŒqT Ä$<Ûä+>± Hê˝Àì ø±ìŒ¤&ÓHé‡qT ø£èwüíe+o eT]+‘·
ô|+#ês¡T. Væ≤+B ªdü÷s¡´e+X¯+μ ∫Á‘·+˝À n$T‘êuŸ düs¡düq
q{Ï+∫q kÂ+<äs¡´≈£î πsK &É_“+>¥ #Ó|æŒq ñ<ä+‘êìï ≈£L&Ü
Äj·Tq Hê≈£î $e]+#ês¡T. ª&É_“+>¥ ¬øHé y˚Tø˘ n+&é ÁuÒø˘ j·÷Hé
mø˘‡Á|æwüHéμ nH˚~ Hê ì•Ã‘ê_ÛÁbÕj·T+. Çø£eTT+<äT ≈£L&Ü r]ø£
<=]øÏ‘˚ y˚πs V”≤s√sTTq¢≈£î &É_“+>¥ #Ó|üŒ&ÜìøÏ m˝≤+{Ï
nuÛÑ´+‘·sê\T ˝Òe⁄.
ª>ö]μ, ªe÷dtμ ∫Á‘ê\T eT+∫ dü¬ø‡dtqT kÕ~ÛùdÔ... V”≤s√sTTHé
z]jÓT+f…&é ∫Á‘·yÓTÆq ªnqTø√≈£î+&Ü ˇø£s√Eμ Hê ¬øØsY≈£î eT+∫
ÁuÒø˘ Ç∫Ã+~. nsTT‘˚ Ä ‘·sê«‘· e∫Ãq ªbı*{Ïø£˝Ÿ sö&çμ, ªn\¢]
|æ&ÉT>∑Tμ, ª#·Tø£ÿ˝À¢ #·+Á<äT&ÉTμ ìsêX¯|üs¡#ês¡T. ªbÂs¡í$Tμ bòÕ¢|t
ø±e&É+ qHÓï+‘√ u≤~Û+∫+~. Ä dæìe÷˝À Hê bÕÁ‘·ø√dü+
Á|üuÛÑT<˚yê >∑Ts¡Te⁄>±s¡T <ÛäqsêCŸ e÷düºsY e<ä› 8 HÓ\\ bÕ≥T
Hê≥´+˝À •ø£åD bı+<ëqT. eT+∫ &Üq‡sY>± Äj·Tq #˚‘·
nì|æ+#·T≈£îHêïqT. nsTTHê dæìe÷ |òü*‘·+ ‘ês¡Te÷¬s’+~. Ä
<äX¯˝À eT∞¢ ø£èwüíe+o >±s¡T ªsêFμ ∫Á‘·+ <ë«sê Hê≈£î eT+∫
Væ≤{Ÿ Ç#êÃs¡T. nsTT‘˚ Ä ‘·sê«‘· @&Ü~øÏ >±˙ ªeT+Á‘·μ ∫Á‘·+
Áù|ø£å≈£î\ eTT+<äT≈£î sê˝Ò<äT.
ˇø£ V”≤s√sTTHéøÏ @&Ü~ >±´|t eùdÔ düVü≤»+>±H˚ Áù|ø£å≈£î\T
ÄyÓTqT eT]∫b˛‘ês¡T. nsTT‘˚ Hê $wüj·T+˝À n˝≤ »s¡>∑˝Ò<äT.
ªeT+Á‘·μ ∫Á‘·+ @&Ü~ bÕ≥T wüO{Ï+>¥ »s¡>∑&ÜìøÏ H˚qT ≈£L&Ü
ø=+‘· ø±s¡D+. ªbÂs¡í$Tμ dæìe÷ #˚düTÔqï|ü&ÉT >±j·TyÓTÆ+~. ˇø£fÒ
HÓø˘ ÁbÕã¢+. <ë+‘√ ªeT+Á‘·μ ôw&É÷´˝Ÿ düeTj·T+˝À ø=~›s√E\T
u…&é¬sdtº rdüT≈£îHêï. Hê ÁX‚jÓ÷_˝≤wüß\T, Áù|ø£å≈£î\T n+‘ê #Ûê]à
‘·«s¡>± ø√\Tø√yê\ì ÁbÕs¡úq\T #˚XÊs¡T. yê] ÁbÕs¡úq\T
|òü*+#êsTT. Ç|ü&ÉT |üP]Ô dü«düú‘· #˚≈£L]+~. ªeT+Á‘·μ Áù|ø£å≈£î\
eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. ˇø£ ô|<ä› V”≤s√ dæìe÷øÏ m˝≤+{Ï z|æì+>¥‡
ekÕÔjÓ÷ yê{ÏøÏ BÛ≥T>± uÛ≤Ø z|æì+>¥‡ e#êÃsTT. yÓTT<ä{Ïs√E
Ç<˚ e÷≥ Hê düìïVæ≤‘·T\T #Ó|æŒq|ü&ÉT qeTà˝Ò<äT. ¬s+&√ s√E
eT]ø=+<äs¡T #ÓbÕŒs¡T. eT÷&√s√E ì»+>±H˚ dæìe÷øÏ edüTÔqï
¬skÕŒHé‡ #·÷dæ cÕø˘ nsTTb˛j·÷. Áù|ø£å≈£î\T Hê |ü≥¢ #·÷|ü⁄‘·Tqï
Ä<äs¡D, yês¡T #˚dæq ÁbÕs¡úq\T J$‘ê+‘·+ eTs¡∫b˛˝ÒqT.
ªeT+Á‘·μ ∫Á‘·+˝Àì ªeTVü‰ eTVü‰μ nH˚ bÕ≥≈£î #ê˝≤ >=|üŒ
¬skÕŒHé‡ e∫Ã+~. πøe\+ Ä bÕ≥ ø√dü+ ]|”f…&é Ä&çjÓTHé‡
edüTÔHêïs¡T. Ä bÕ≥ ]+>¥{ÀHé≈£î edüTÔqï ÁπøCŸ #·÷dæ ôdŒ˝ŸuÖ+&é
nj·÷´qT
ªeT+Á‘·μ Hê kı+‘· ∫Á‘·+ nqT≈£îì eTØ #˚XÊqT. nqT≈£îqï ‘˚Bπø
dæìe÷ $&ÉT<ä\j˚T´ $wüj·÷ìï #ê˝≤ Á|æùdºõj·Tdt>± rdüT≈£î
HêïqT. Ä düeTj·T+˝À H˚qT #ÓHÓÌï˝À ñHêïqT. &çôd+ãsY 14q
]©CŸ ‘˚B>± Á|üø£{Ï+#ês¡T. ~∏j˚T≥s¡T¢ ≈£L&Ü nHÍHé‡ #˚XÊs¡T.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
ø£esY k˛ºØ 8

m+‘· &ÉãT“ Ks¡ÃsTTHê düπs ˝≤´uŸ‡˝À u≤≈£î‡\T Ä>∑≈£L&É<äì

e÷ yêfi¯¢‘√ #Ó|æŒ n+<äØï ˝≤´uŸ≈£î |ü+|æ+#êqT. ]©CŸ≈£î
eTT+<äTs√E sêÁ‹ ø£+{Ïì+&Ü ≈£îqTπø ˝Ò<äT. m≥ºπø\≈£î
n+‘ê düC≤e⁄>± »]– dæìe÷ nqT≈£îqï düeTj·÷ìπø ]©CŸ
nsTT+~. ô|<ä› dü¬ø‡dt kÕ~Û+∫+~. ªeT+Á‘·μ dæìe÷ ¬s’{Ÿ‡
rdüT≈£îì y˚πs uÛ≤wü˝À¢ kı+‘·+>± ]©CŸ#˚ùd neø±X¯+ ñ+<ë
nì #ê˝≤eT+~ n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T. q{Ï+#·&É+ es¡πø Hê
u≤<Ûä´‘·. Hê≈£î ‘Ó*dæ+~ ≈£L&Ü n+‘˚. ìsêàDs¡+>∑+˝ÀøÏ
n&ÉT>∑Tô|≥º&É+ ø±˙, <äs¡Ùø£‘·«+ #˚j·÷\H˚ n_Û˝≤wü >±˙
Hê≈£î ˝Òe⁄. &ÉãT“\ ˝…ø£ÿ\ $wüj·T+˝À H˚qT #ê˝≤ |üPsY.
yÓTT<ä{Ïï+N eT˙ y˚T≥sY‡, ÇHÓ«dæºyÓT+{Ÿ e+{Ï$ Hêqï>±πs
#·÷düT≈£î+≥THêïs¡T.
ªeT+Á‘·μ dü¬ø‡dt ‘·sê«‘· edüTÔqï u≤|ü⁄>±] ªdüT+<äs¡ ø±+&Éμ
>∑T]+∫ eT∞¢ f…q¸Hé yÓTT<ä˝…’+~. ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT >∑]«+#· <ä–q
>=|üŒ <äs¡Ù≈£î\˝À u≤|ü⁄ >±s¡T ˇø£s¡T. Äj·Tq <äs¡Ùø£‘·«+˝À
q{Ï+#˚ neø±X¯+ sêe&É+ Áπ>{Ÿ mø˘‡|”]j·THé‡ Bì‘√bÕ≥T
ì~ÛÁ|ükÕ<é <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+<äT‘·Tqï ∫Á‘·+˝À
V”≤s√sTTHé>± q{ÏdüTÔHêïqT. n˝≤π> ø£<∏ëHêsTTø£ bÕÁ‘· #·T≥÷º
‹]π> eTs√ ∫ Á‘·+ ≈£L&Ü #˚düTÔHêïqT. <ë+{À¢ y˚DT V”≤s√.
‘·$Tfi¯+˝À Á|üuÛÑT k˛\eTHé &Ó’¬sø£åHé˝À ª˝≤&ÉyéTμ nH˚ ∫Á‘·+
≈£L&Ü #˚düTÔHêïqT. Çe˙ï Hê≈£î eT+∫ù|s¡T ‘Ó#˚à ∫Á‘ê˝Ò.
q≥qqT Ábıô|òwüHé>± rdüT≈£îqï|üŒ{Ïø° #·<äTe⁄ ø=qkÕ–+#˚
neø±X¯+ ñ+<ë nì ø=+<äs¡T n|ü&É|ü&ÉT
n&ÉT>∑T‘·T+{≤s¡T. me¬s+‘· #·~$Hê ñ<√´>∑+ #˚dæ Hê\T>∑T
&ÉãT“\T dü+bÕ~+#·&Üìπø ø£<ë. H˚qT ∫qï|üŒ{Ï qT+#˚ Ä
&ÉãT“ dü+bÕ~düTÔHêïqT. Ç+ø£ #·<äTe⁄ nedüs¡eTì nqTø√
e&É+ ˝Ò<äT. q{Ï+#·&É+ u≤>± ‘Ó\TdüT. Hê≥´+
H˚s¡TÃ≈£îHêïqT. J$‘·+˝À eTT+<äT≈£î <ä÷düT≈£îyÓfi‚¢+<äT≈£î
nedüs¡yÓTÆq+‘· »qs¡˝Ÿ Hê˝…&é® ñ+~.
b˛{°‘·‘·«+ m≈£îÿe. V”≤s√sTTq¢ eT<Ûä´ Ç|ü&ÉT >∑{Ϻ b˛{°
ñ+<äì n+≥T+{≤s¡T. nsTT‘˚ n˝≤+{Ï ª≥|òt ô|ò’{Ÿμ ñ+<äì
H˚qT nqTø√e&É+ ˝Ò<äT. ˇø£y˚fi¯ ñHêï ª◊ \yé ≥T _
ø±+|ü{°{Ïyéμ. n˝≤π> $~Û nH˚~ ˇø£≥T+<äì qeTTà‘êqT.
¬s*õj·Tdt ôd+{ÏyÓT+≥T¢ ≈£L&Ü m≈£îÿy˚. <Ó’euÛÑøÏÔ ñ+~. Hê
MT<ä Hê≈£îqï <äè&ÛÉ $XÊ«dü+, qeTàø£+ Hê ã\yÓTÆ‘˚, ‘˚*>±Z
n+<äØï qy˚Tàj·T&É+ Hê˝Àì ã\V”≤q‘·.
ô|fi¯¢+{≤sê? n~ eTq#˚‘·T˝À¢ ˝Ò<äT V”≤s√sTTq¢qT ns¡ú+ #˚düT
ø√e&É+ nH˚~ #ê˝≤ ô|<ä› $wüj·T+. eè‹Ô|üs¡+>± #ê˝≤eT+
~‘√ ø£*dæ |üì#˚j·÷*‡ ñ+≥T+~. H˚qT ø√s¡T≈£îH˚ e´øÏÔ
Ç˝≤+{Ïe˙ï düVü≤è<äj·T+‘√ ns¡ú+ #˚düTø√>∑\>±*. qqTï
qqTï>± Áù|$T+#· >∑\>±*. <Ó’e uÛÑøÏÔ, kÕ+Á|ü<ëj·÷\qT
>ös¡$+#ê*. eTTK´+>± e÷ neTà≈£î q∫Ãrsê*. Á|üdüTÔ
‘êì¬ø’‘˚ n˝≤+{Ï yêfiË¢es¡÷ Hê≈£î ‘ês¡dü |ü&É˝Ò<äT. J$‘·+˝À
n+‹eT \ø£å´+ ˇø£ÿfÒ. ã‹≈£îqï+‘·ø±\+ dæ¢yéT>± ñ+&Ü*....
Vü‰´|”>± ñ+&Ü*. `Ä<ä÷] yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 9 kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ
ádü+e‘·‡s¡+ kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ ÇHéyÓdüºs¡T¢ >∑‘· ¬s+&ÉT
dü+e‘·‡sê˝À¢ ø£+fÒ _Ûqï+>± Ä˝À∫+#·e\dæ ñ+~. 2006,
2007 dü+e‘·‡sê˝À¢ kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ q&É∫q rs¡T y˚s¡T,
$©Hê\
2008˝À n~ nqTdü]+#·uÀj˚T |ü+<∏ë y˚s¡T. á dü+e‘·‡
s¡+˝À ≈£L&Ü kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ |òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ‡ MT<ä ø£+fÒ Ç‘·s¡
n+XÊ\ MT<ä m≈£îÿe>± Ä<Ûës¡|ü&ç ø£~˝Ò dü÷#·q\T düŒwüº+>±
ø£ì|ædüTÔHêïsTT. >∑‘· ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê˝À¢ e÷¬sÿ{Ÿ ô|s¡T>∑T
$X¯«s¡÷|ü+
<ä\‘√ b˛*ùdÔ 2008 n+‘·eè~Δ #·÷|üø£b˛e#·TÃ. nsTT‘˚
2008 dü+e‘·‡s¡+ kÕºø˘ ÇHéyÓdüºs¡¢≈£î ø=‘·Ô neø±XÊ\qT ÇdüTÔ+
~. dü¬s’q düeTj·T+˝À á neø±XÊ\qT >∑T]Ô+#·>∑*–‘˚ ÇHéyÓ
düºs¡T¢ |òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ‡ Ä<Ûës¡+>± ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îH˚ ÇHéyÓdüºs¡¢
ø£+fÒ m≈£îÿe eT<äT|ü⁄ eè~Δì kÕ+~Û+#˚ M\T ñ+~. ÇHéyÓ
düºs¡T¢ πøe\+ ø£+ô|˙\ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ˝À eT<äT
|ü⁄q≈£î dü+ã+~Û+∫q ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îH˚ s√E\T b˛j·÷
sTT. n˝≤π> ùws¡¢ neTàø±\T »]ù|+<äT≈£î dü¬s’q düeTj·÷ìï
m+#·Tø√e&ÜìøÏ Ç+‘·≈£îeTT+<äT es¡≈£î m≈£îÿeeT+~ nqT
dü]düTÔqï |òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ‡, f…øÏïø£˝Ÿ‡ Ä<Ûë]‘· ìs¡íj·÷\T Çø£
MT<ä≥ @ e÷Á‘·+ |üìøÏsêe⁄. Çe˙ï ùws¡¢˝À ø=qT>√fi¯ó¢ neTà
ø±\T »s¡|ü&ÜìøÏ ÁbÕ<∏ä$Tø£ ñ|üø£s¡D≤\T>± e÷Á‘·y˚T |üìøÏ
ekÕÔsTT.
eTTK´+>± 2006 dü+e‘·‡s¡+˝À ùws¡T <Ûäs¡\ ø£<ä*ø£\qT
$<˚o Ä]úø£ dü+düú\ (m|òt ◊ ◊) ø=qT>√fi¯ó¢ neTàø±\T Á|üuÛ≤
$‘·+ #˚ùdÔ, 2007e dü+e‘·‡s¡+˝À $<˚o Ä]úø£ dü+düú\ ˝≤yê
<˚M\‘√ bÕ≥T uÛ≤s¡‘· Ä]úø£ dü+düú\T, eT÷´#·Te˝Ÿ |òü+&é‡
neTàø±\T ø=qT>√fi¯ó¢, Ç‘·s¡ <˚XÊ\ kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ\˝À
eT<äT|ü⁄ neø±XÊ\T uÛ≤s¡‘· ùwsY e÷¬sÿ{Ÿ <Ûäs¡\qT Á|üuÛ≤$‘·+
#˚XÊsTT.
2008e dü+e‘·‡s¡+˝À ÇHéyÓdüºs¡T¢ Á|ü<Ûëq+>± m≥Te+{Ï
ø£<ä*ø£\qT >∑eTìùdÔ Á|üjÓ÷»qø£s¡+>± ñ+≥T+<√ #·÷<ë›+.
Ç|üŒ{Ï ùwsY <Ûäs¡\T 2010 dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î Á|üdüTÔ‘· kÕúsTT˝À
ø£+ô|˙\T #˚j·T>∑*–q Äs¡®qqT ≈£L&Ü Á|ü‹_+_düTÔHêïsTT
>∑qTø£ u≤´˝…Hé‡ w”≥T¢, yê]¸ø£ n+#·Hê\qT $X‚¢wæ+∫ ìs¡í
j·÷\T rdüTø√e&É+ düeTj·÷ìï eè<∏ë #˚düTø√e&Éy˚T ne⁄‘·T+~. ˝≤uÛ≤\qT dü+bÕ~ùdÔ b˛>∑T #˚düTø√>∑*π> dü+|ü<äqT #ê˝≤ ùws¡T¢
>∑‘· ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\ e÷¬sÿ{Ÿ Áf…+&é˝À ÇHéyÓdüºs¡¢ ø£+fÒ Á|üyÓ÷≥πs¢ Ç|üŒ{Ïπø Á|ü‹_+_düTÔHêïsTT.
m≈£îÿe>± ˝≤uÛ≤\qT dü+bÕ~+#ês¡T. Ç|üŒ{Ïπø Ä <ÛäqsêX¯ó\ MT<ä Ç˝≤+{Ï H˚|ü<∏ä´+˝À ùws¡¢ <Ûäs¡\T ô|s¡>∑&É+ n≥T ñ+∫, @ e÷Á‘·+
≈£Ls¡TÃqï j·÷»e÷Hê´\T 2008˝À eTTK´+>± $©Hê\T, $&ç e´‹πsø£ |ü]dæú‹ e∫ÃHê düTe÷s¡T 40 XÊ‘·+ ‘·≈£îÿe kÕúsTTøÏ |ü&ç b˛e
b˛e&Ü\≈£î dü+ã+~Û+∫q ìs¡íj·÷\T, dü_‡&ÉØ\ *dæº+>∑T\T, fÒø˘ &É+ U≤j·T+. n+#˚‘· 2008 dü+e‘·‡s¡+˝À ø£+ô|˙\ $©Hê\T, $&ç
zes¡T¢, &û*dæº+>∑T\≈£î dü+ã+~Û+∫q Á|üj·T‘êï\T #˚kÕÔs¡T. á ìs¡íj·÷ b˛e&Ü\T, ùwsY eTTK´ $\TeqT ∫qï j·T÷ì≥T¢>± $uÛÑõ+#·&Ü\T
\T 2008 dü+e‘·‡s¡+˝À ùws¡¢ <Ûäs¡\ ø£<ä*ø£\qT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚kÕÔsTT. m≈£îÿe>± »s¡T>∑T‘êsTT. BìøÏ |üPs¡« s¡+>∑+ 2007˝ÀH˚ dæ<äΔ+ nsTT+
2006, 2007 dü+e‘·‡sê˝À¢ ø=+#Ó+ |òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ‡ u≤>∑Tqï 100 ~. e÷Á{Ïø˘‡ ˝≤uŸ‡, &Óø£ÿHé @$j˚TwüHé, sêCÒwt mø˘‡b˛sYº‡ ˝≤+{Ï ø£+ô|
ø£+ô|˙\ *dtºqT ‘·j·÷s¡T#˚düT≈£îì yê{ÏqT+∫ ˇø£ |ü~ ùws¡¢‘√ ˙\ |ü<∏äø±\T Ç+<äT≈£î ñ<ëVü≤s¡D. e÷Á{Ïø˘‡˝≤uŸ‡ Á|üyÓ÷≥s¡T¢ eP´Vü‰
Ábıô|ò’˝ŸqT ‘·j·÷s¡T#˚düT≈£îqï ÇHéyÓdüºs¡¢+‘ê dü>∑≥Tq 40 XÊ‘·+ sêã&ç ‘·àø£+>± ‘·eT yê{≤\qT, yÓTÆ˝≤Hé≈£î n$Tà ˝≤uÛ≤\T >∑&ç+#ês¡T.
#·÷XÊs¡T. nsTT‘˚ kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ˝À |òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ‡ Ä<Ûës¡+>± &Óø£ÿHé @$j˚TwüHé m|ü&É÷ ˝≤uÛ≤\qT #·÷&Éø£b˛sTTHê <ëì HÓ{ŸesYÿ,
n+#·Hê\T y˚ùd+<äT≈£î ñ|üjÓ÷–+#˚ á dæ<ëΔ+‘·+ Á|üø±s¡+ #·÷dæHê $<˚XÊ˝À¢ düØ«düT\T q&çù|+<äT≈£î ñqï nqTeT‹ øÏ+>¥ |òæwüsY≈£î |üìøÏ
á eè~Δ 2010 dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î Ä ø£+ô|˙\T Ç|üŒ{Ï kÕúsTT˝À sêe&É+ >∑‘· ¬s+&ÉT HÓ\˝À¢ ùwsY <Ûäs¡ ô|s¡T>∑T<ä\≈£î ø±s¡DeTsTT+~.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ
&Óø£ÿHé msTTsY 2006 pHé qT+∫ 2007 qe+ãsY 15 es¡≈£î ÇwüO´
<Ûäs¡ ø£+fÒ #ê˝≤ ‘·≈£îÿe <Ûäs¡≈£î ÁfÒ&é ne⁄‘·÷ ñ+&˚~. á ø£+ô|˙
Á|üj·÷DÏ≈£î\ dü+K´˝À Ç+#·T$T+#·T Ç+&çj·THé msTTsY˝…’Hé‡ (msTTsY
Ç+&çj·÷‘√ ø£\e&ÜìøÏ eTT+<äT)qT n~Û>∑$T+∫Hê m|ü&É÷ qcÕº
˝À¢H˚ ñ+~. <ëì sê&ÜsY˝À m|ü&É÷ ˝≤uÛ≤\ ^‘·qT #·÷&É˝Òø£ b˛sTT+
~. ø±ì n~ kÕ~Û+∫q ø£HÓøϺ${°ì eT¬ses¡÷ kÕ~Û+#·˝Òø£ b˛j·÷s¡T.
nBø±ø£ $<˚XÊ˝À¢ düØ«düTqT ÁbÕs¡+_Û+#·&ÜìøÏ ns¡Ω‘· ≈£L&Ü ñ+~.
πøe\+ &Óø£ÿHé msTTsY |òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ‡ Á|üø±s¡+ nsTT‘˚ 50 s¡÷bÕ
j·T\≈£î ≈£L&Ü <ëì ùws¡TqT ø=q&É+ <ä+&É>∑ nsTT‘˚ qe+ãsY eT<Ûä´
qT+∫ &çôd+ãsY eT<Ûä´ es¡≈£î, Ç+#·T $T+#·T ˇø£ÿ
HÓ\s√E˝À¢H˚ <ëì ùws¡T <Ûäs¡
¬s{Ϻ+|ü⁄
nsTT+~. ø±s¡D+ $»jYT e÷˝≤´ j·T÷_ Á>∑÷|t 40 XÊ‘·+
rdüTø√e&É+. Bì <ë«sê øÏ+>¥|òæwüsY≈£î uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À m|ü&√ e#˚à $<˚o
düØ«düT\ nqTeT‹ Ç|ü&˚ e∫Ãq≥ºsTT+~. Çø£ÿ&É ÇHÓ«düºs¡¢≈£î ˝≤uÛÑ+
πøe\+ fÒø˘ˇesY, $©HêìøÏ s¡+>∑+ dæ<äΔ+ ø±e&É+, <ëìøÏ ñqï $<˚o
düØ«düT\T q&çù| nqTeT‹ |üs√ø£å+>± øÏ+>¥|òæwüsY≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&É&É+.
á ùws¡T ¬s{Ϻ+|ü⁄ ne&ÜìøÏ ø±s¡D≤\T.
sêCÒwt mø˘‡b˛sYº‡ ùws¡T <Ûäs¡ 2007 Ä>∑dtº HÓ˝≤Ks¡T qT+∫ ôdô|º+ãsY
HÓ˝≤Ks¡T≈£î düTe÷s¡T 80XÊ‘·+ ô|]–+~. á ø£+ô|˙ ùws¡T <Ûäs¡
n+‘·≈£î eTT+<äT eT÷&˚fi¯¢˝À¢ ì\ø£&É>± ô|s¡T>∑T‘·÷ e∫ÃHê πøe\+
¬s+&ÉT HÓ\\ ø±\+˝À 80XÊ‘·+ ô|s¡>∑&ÜìøÏ ø±s¡D+ e÷Á‘·+ |òü+&É
yÓT+≥˝Ÿ‡ m+‘·e÷Á‘·+ ø±e⁄.
Ä ¬s+&ÉT HÓ\\ ø±\+˝À sêCÒwt mø˘‡b˛sYº‡øÏ dü+ã+~Û+∫q nH˚ø£
|ü⁄ø±s¡T¢ e÷¬sÿ{Ÿ˝ÀøÏ e#êÃsTT. á ø£+ô|˙˝À 51 XÊ‘·+ ùws¡¢qT &û ;sY‡
ø=+≥T+<äqï |ü⁄ø±s¡T M{Ï˝À¢ eTTK´yÓTÆq~. á |ü⁄ø±s¡T¢ mes¡T @
Á|üjÓ÷»q+ ø√dü+ |ü⁄{Ϻ+#ês¡qï <ëìMT<ä e÷¬sÿ{Ÿ˝À _ÛHêï_ÛÁbÕ
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
10
j·÷\T ñHêï sêCÒwt mø˘‡b˛sYº‡ ùws¡T <Ûäs¡ M{Ï‘√H˚ ‘·«]‘·+>± ô|s¡>∑&É+
ÁbÕs¡+_Û+∫+~. Ä ‘·sê«‘· ø£+ô|˙ $uÛ≤>±\qT y˚s¡T #˚j·÷\qï
ìs¡íj·T+, ùws¡T eTTK $\Te $uÛÑõ+|ü⁄, uÀqdt Á|üø£≥q e+{Ï n+
XÊ\T ùws¡T <Ûäs¡qT u≤>± ô|+#êsTT. á ø£+ô|˙ $wüj·T+˝À ≈£L&Ü
ùws¡T <Ûäs¡ ô|>∑&ÜìøÏ |òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ‡‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Òì Ç≥Te+{Ï
n+XÊ˝Ò ø±s¡D+.
e÷Á{Ïø˘‡ ˝≤uŸ ùws¡T <Ûäs¡ ø£<ä*ø£\T ≈£L&Ü <ëì |òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ‡ ø£+fÒ
yÓTÆ˝≤Hé ˝≤uŸ‡ ‘·sê«‘· |üPVü≤´+ @$T≥H˚ }Vü‰>±Hê\ MT<ä Ä<Ûës¡
|ü&ܶsTT. e÷´Á{Ïø˘‡ ˝≤uŸ ùws¡¢ e´eVü‰s¡+˝À n~Ûø£
<Ûäs¡\ e<ä› n≥T e÷¬sÿ{Ÿ˝Àq÷, yÓTÆ˝≤Hé ø£+ô|˙øÏ
ùws¡T¢ ã~* #˚&É+ <ë«sêqT Á|üyÓ÷≥s¡T¢ ˇø£ J$‘·
ø±\|ü⁄ n<äèwüº+ ø=+&ÉqT kı+‘·+ #˚düT≈£îHêïs¡T. 306
s¡÷bÕj·T\ <Ûäs¡≈£î ùws¡T¢ ø=qT>√\T #˚j·T&ÜìøÏ
yÓTÆ˝≤Hé n≥T Á|üyÓ÷≥s¡¢≈£î, ãVæ≤s¡+>∑ e÷¬sÿ{Ÿ
<ë«sê ø=qeT+~. ÇHéyÓdüºs¡¢≈£î neø±dü+ Ç∫Ã+~.
kÕ<Ûës¡D+>± y˚πs ø£+ô|˙\ $wüj·T+˝À ùws¡T <Ûäs¡
Ç≥Te+{Ï Ä|òüsY ‘·sê«‘· ø=+‘·ø±˝≤ì¬ø’Hê Ä
Ä|òüsY <Ûäs¡ ø£+fÒ ô|s¡T>∑T‘·T+~. ôdÌŒdt »{Ÿ˝À
{≤{≤ Á>∑÷|t 55 s¡÷bÕj·T\≈£î ø=+fÒ Ç|ü&ÉT
<ëì <Ûäs¡ 90 ñ+~. msTTsY &Óø£ÿHé˝À j·T÷_
Á>∑÷|t 275øÏ ø=+fÒ ‘·sê«‘· ø=~› HÓ\\≈£î
e÷¬sÿ{Ÿ <Ûäs¡ n+‘·≈£î $T+∫ ñ+~. ø±ì
2005 ôdô|º+ãsY˝À ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ qe+ãsY˝À
eTT–dæq yÓTÆ˝≤Hé 306 s¡÷bÕj·T\ Ä|òüsY
‘·sê«‘· á <Ûäs¡ 160 ø£+fÒ ‘·≈£îÿe≈£î |ü&ç
b˛sTT Ç|üŒ{Ïes¡≈£î 260 kÕúsTT <ë{Ï @ s√E
Hê ô|s¡>∑>∑˝Ò<äT. ø±ì ˇø£y˚fi¯ e÷Á{Ïø˘‡ ùws¡¢qT &û*dæº+>¥ #˚j·T
&ÜìøÏ yÓTÆ˝≤Hé ìs¡íj·T+ rdüT≈£î+fÒ eT∞fl á ùws¡¢˝À ø£<ä*ø£ sêe#·TÃ.
Ç≥Te+{Ï eT¬sH√ï dü+|òüT≥q\T 2008˝À #√≥T#˚düT≈£î+{≤j·Tq
&ÜìøÏ Ä<Ûës¡+ nsTT<äT dü+e‘·‡sê\ kÕºø˘ e÷¬sÿ{Ÿ eè~Δ. ‘·sê«‘· |òü+&É
yÓT+≥˝Ÿ‡ Ä<Ûës¡+>± Ç+‘·ø£+fÒ eè~Δ kÕ~Û+#·˝ÒeTì nH˚ø£ nÁ>∑>±$T
ø£+ô|˙\ j·÷»e÷Hê´\T yê] n+‘·s¡+–ø£ düe÷y˚XÊ˝À¢ ˇ|üø√e
&Éy˚T. n+<äTπø Ms¡+‘ê Ç‘·s¡ e÷sêZ˝À¢ ùwsYôVA\¶s¡¢ $\TeqT eè~Δ
#Ó+~+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‘êï\T #˚düTÔHêïs¡T. á ÇHéyÓdüºs¡T¢ n≥Te+{Ï ø£+
ô|˙\ j·÷»e÷Hê´\ m‘·TÔ\qT >∑eTìdü÷Ô ìs¡íj·÷\T rdüT≈£î+fÒ
ø=+‘·y˚Ts¡≈£î Á|üyÓ÷≥s¡¢ π>yéTqT ø±|” ø=≥ºe#·TÃ.
Ç≥Te+{Ï neø±XÊ\qT m˝≤ >∑T]Ô+#ê*. á Á|üX¯ï≈£î düe÷<Ûëq+ s√p
(ôd_) yÓuŸôd’{Ÿ #·~$‘˚ <=s¡T≈£î‘·T+~. ÇHéyÓdüºs¡T¢ (ôd_) yÓuŸôd’{Ÿ˝À
H√{°düT\qT BSE, NSE yÓuŸôd’{Ÿ\˝À ø±s=Œπs{Ÿ Á|üø£≥q\qT #·~$
ø£+ô|˙\ eP´Vü‰‘·àø£ m‘·TÔ>∑&É\qT >∑eTìùdÔ ø=ìï neø±XÊ\T
ø£qTø√ÿe#·TÃ. ÇHéyÓdüºs¡T¢ ‘êeTT rdüTø√>∑*–q ]dtÿqT eTT+<äT>±
ìs¡ísTT+#·T≈£îì M{Ï Ä<Ûës¡+>± ø=qT>√\T neTàø±\T »s¡T|üe#·TÃ.
`s¡+>∑XÊsTT
(_õHÓdt nq*dtº)
 $T˙ d”]j·T˝Ÿ
˝À ø±ìøÏ yÓ\T>∑T\T |ü+#˚ dü÷s¡T´&ÉT ø=Hêïfi¯ó¢ $ÁX¯$TùdÔ m˝≤
e⁄+≥T+~? n˝≤π> »>∑‹øÏ #·\¢ì yÓHÓï\ n+~+#˚ #·+Á<äT&ÉT
XÊX¯«‘·+>± ìÅwüÿ$TùdÔ @eTe⁄‘·T+~? á ¬s+{Ï |üs¡´ekÕHê\÷ ndü\T
}Væ≤+#·>∑\e÷? ì»+>± ` Ä Ç<ä›] dü«‘·dæ‡<äΔ \ø£åD≤\÷ |ü⁄DÏøÏ
|ü⁄#·TÃ≈£îqï Hê uÛÑs¡Ô≈£î ÄÁ>∑Vü≤+ eùdÔ m˝≤ e⁄+≥T+<√ H˚HÓ’‘˚
}Væ≤+#·˝Òø£b˛‘·THêïqT. ‘·|ü\T MT<ä ‘·|ü\T #˚dü÷Ô, Hê uÛÑs¡ÔqT
|üØøÏå+#ê\ì, |ü]Vü≤dæ+#ê\ì H˚qT #˚düTÔqï Á|üj·T‘êï\ìï+{Ï˙
Äj·Tq m˝≤ ‘Ó\TdüT≈£î+≥THêï&ÉT... Hê¬ø’‘˚ ns¡ú+ ø±e&É+˝Ò<äT.
ˇø±H=ø£ düT<ä÷s¡ ÁbÕ+‘êìøÏ yÓ[¢ Hê uÛÑs¡Ô≈£î bò˛Hé #˚dæq|ü&ÉT Äj·TqH˚HÓ+‘·>± |ü‘·qeTe⁄‘·÷ edüTÔHêïH√, n‘·&É+‘·>± ñqï‘·T&Ée⁄‘·÷
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
12
Hê‘√ nqïe÷≥\÷, ˇø£ ãdt Å&Ó’esY‘√ X¯è+>±s¡
dü+ã+<Ûä+ @s¡Œs¡#·Tø√e&ÜìøÏ H˚qT Á|ü‹ï+∫ q|ü⁄&ÉT
Äj·Tq dü+bÕ~+∫q |üø±ÿ düe÷#ês¡+ qqTï
ÄX¯Ãs¡´+˝À eTT+#Ó‘êÔsTT. ndü˝Ò $T{Ï<ä+‘ê? H˚HÓ+<äT≈£î
>∑‹ ‘·|ü‘·THêïqT? H˚HÓ+<äT≈£î Hê uÛÑs¡Ô |ü≥¢ HÓ’‹ø£+>±
$<Û˚j·TTsê*>± ñ+&É˝Òø£b˛‘·THêïqT? Hê n+‘·X‚Ñ·q
qHÓï+<äT≈£î |üø£ÿ<ë] |ü{Ϻk˛Ô+~? ˇø£]øÏ ˇø£s¡T>± ñ+&Ü*‡q
uÛ≤sê´ uÛÑs¡Ô\ nqTã+<ÛëìøÏ H˚HÓ+<äT≈£î ø=‘·Ô uÛ≤cÕ´\T
sêj·÷\H˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïqT? ñqï‘·yÓTÆq #·<äTe⁄ e⁄+&ç
≈£L&Ü H˚HÓ+<äT øÏ+‘· dü+kÕÿs¡V”≤q+>± ‘·j·÷s¡e⁄‘·THêïqT?
s√Eø√ ø=‘·Ô<äq+ ø√s¡T≈£îH˚ Hê>∑]ø£‘·qT ÄVü‰«ì+#˚
Áø£eT+˝À H˚H˚ ˇø£ ùV≤j·TyÓTÆq Hê>∑]ø£‘·qT düèõ+#êHê?
@$T{Ï<ä+‘ê H˚HÓ+<äT øÏ+‘· n\¢ø£˝À¢\+>± ‘·j·÷s¡e⁄
‘·THêïqT?
n|üŒ{Ïø° Hê uÛÑs¡Ô #Ó|ü⁄‘·÷H˚ ñHêï&ÉT... ø=‘·Ô nH˚«wüD\
<ë«sê ø=‘·Ô Á|üe÷<ë\qT ÄVü‰«ì+#·e<ä›ì! ø±˙, H˚qT
ì‘·´ #·+#·\qT! ø£qï ‘·*¢ Áù|eT˝Àì ø£\àwü+ Hê qs¡q
sê˝≤ J]í+#·T≈£îb˛e&É+‘√, n~ <˚Vü‰ìπø ø±≈£î+&Ü eTq
dü+‘ê yê´|æ+#·&É+‘√.. eT+∫ì Ä˝À∫+#˚ $»„‘·≈£î H˚qT
<ä÷s¡eTj·÷´qT. Ç~ <äTsêàs¡ZeTì ‘Ó\TdüT. ø±˙, @+
#˚j·TqT H˚qT ìdü‡Vü‰j·TTsê*ì. n|üŒ{Ïπø, Ä ãdt Å&Ó’esY,
n‘·ì >±´+>¥ ‘ê\÷≈£î X¯è+>±s√qà‘·Ô #˚wüº\≈£î H˚qT |üP]Ô>±
˝Àã&çb˛j·÷qT.. u≤<Ûëø£s¡yÓTÆq $wüj·Ty˚T$T≥+fÒ (Hê≈£î
ø±<äT düTe÷..Hê uÛÑs¡Ô≈£î) H˚HÓe]e\¢ Áô|¬>ï+{ŸqT nj·÷´H√
≈£L&Ü ‘Ó\TdüT ø√˝Òì <äTdæú‹ <ë|ü⁄]+#·&É+. á |ü]dæú‘·T˝À¢
Ç+&çj·÷˝À e⁄qï Hê u≤jYT Áô|ò+&éøÏ bò˛Hé#˚dæ n+‘ê #Óù|Œ
XÊqT. H˚qT Á|üdüTÔ‘·+ >∑s¡“¤e‹q˙, n+#˚‘· Hê uÛÑs¡ÔqT #·+|ü
˝Òq˙, @+ #˚j·÷˝À ôd\$yê«\˙ n‘·&˚ï n&ç>±qT. n+~
q+‘· &ÉãT“ |ü≥Tº≈£îì ñqï|üfi¯+>± Ç+&çj·÷ e#˚Ãj·TeTì
n‹&ç∫Ãq dü\Vü‰‘√ yÓ+≥H˚ Ç+&çj·÷ ãj·T˝Ò›sêqT.
Çø£ÿ&ÉTï+#˚ ndü\T ø£<∏ä yÓTT<ä˝…’+~! H˚qT Ç+&çj·÷
sêe&É+ ‘Ó\TdüT≈£îqï Hê uÛÑs¡Ô ø=~›s√E˝À¢ Hê <ä>∑Z]øÏ e#êÃ
&ÉT.. mu≤s¡¸Hé #˚sTT+#·Tø√e<ä›ì, ‹]– ‘·q <ä>∑Z]øÏ e#˚Ãj·T
eT˙ ≈£L&Ü y˚&ÉT≈£îHêï&ÉT. nsTT‘˚ Hê>∑]ø£‘· CÀ&ç+∫q
XÊ&ç»+˝À+∫ |ü⁄≥Tºø=∫Ãq Hê Ä˝À#·q\T qqTï ‹]– Hê
uÛÑs¡Ô‘√ yÓqøÏÿ yÓfi¯¢&ÜìøÏ n&ÉT¶|ü&ܶsTT.. Ä<ä]+∫ Áù|eT>±
#·÷düT≈£îH˚ uÛÑs¡Ôø£Hêï, $˝≤kÕ\ $Hê´dü Á|ü|ü+#·y˚T qqTï
m≈£îÿe>± Äø£]¸k˛Ô+~. Ç~ ø±<äq˝Òì dü‘·´+ ~>∑C≤s¡T&ÉT
‘·HêìøÏ Hê>∑]ø£‘· nì Hêp>±Z Hê ‘·*¢, H˚qT ô|≥Tº≈£îqï
ˇø£ ù|s¡T, Hê Ä˝À#·q*ï kÕ+‘·+ #·+ù|dæ, Hê $#·ø£åD≈£î |üP]Ô>±
bıs¡\T ø£ù|Œ˝≤ #˚dæ+~... Hê uÛÑs¡Ô eT+∫‘·Hêìï m<äTs√ÿ˝Òì ˇø£s¡
ø£yÓTÆq uÛÑj·T+‘√ n‘·&çì H˚qT |ü]Vü≤dæ+#êqT, nee÷ì+#êqT...
n‘·&çì neùV≤fi¯q #˚dü÷Ô ádü&ç+#·T≈£îHêïqT.. eT+∫‘·qeT÷,
HÓ’s¡à\´eT÷ ‘·|üŒ eTπsMT ‘Ó*j·Tì n‘·&ÉT eTÚq+>± yÓq≈£îÿ yÓ[¢b˛
j·÷&ÉT. n‘·&ÉT ¬>*#ê&Ü? H˚qT ¬>*#êHê? nH˚ Á|üX¯ï\T |üø£ÿq ô|&ç‘˚,
Hê ø£s¡úyÓTÆ+<˚$T≥+fÒ, n‘·qT z&ç ¬>*#ê&Éì! H˚qT z&çb˛‘·÷
edüTÔHêïq˙... @<√ ˇø£ s¡÷|ü+˝À n‘·&ÉT qqTï ¬>\Tdü÷Ô edüTÔHêï&ÉT...
 13
m<äT>∑T‘·THêï&ÉT. Ç<=ø£ ns¡ú+˝Òì p<äÁø°&É! ‘Ó*j·Tì XÊ&ç»+
møÏÿ+∫q eT‘·TÔ˝À+∫ ãj·T≥|ü&É˝Òì H˚qT, Hê Á|ü‹ z≥$T˙ $»
j·T+>±H˚ }Væ≤+#·T≈£î+≥÷, Hê uÛÑs¡ÔqT ø£åDø£åD+ e÷qdæø£+>±
Væ≤+dæ+#˚ ˇø£ ôd’ø£˝≤õø£˝Ÿ ùdº≥dt˝À J$+#·&É+ yÓTT<ä˝…{≤ºqT.. Hê≈£î
‘Ó\TdüT.. Ä dæú‹ Äø±X¯+ MT<ä ñ$Tà y˚j·T&É+ ˝≤+{Ï<äì. n‘·&çì
»sTT+#ê\H˚ ˇø£ Áøös¡´ø±+ø£å qqTï Äe]+∫q y˚fi¯... Hê Ä˝À#·q\T
n<äT|ü⁄‘·|æŒ H˚H˚ ˇø£ e÷jÓ÷qà‘·Ô Á|ü|ü+#·+˝À $Vü≤]düTÔqï y˚fi¯..
|ü‘·q|ü⁄ n+#·T\<ëø± yÓ[¢, yÓq≈£îÿ ‹]–sê˝Òì nVü‰ìï eTqdü+‘ê
Äe]+|ü #˚düT≈£îqï y˚fi¯.. Ç+‘·ø£Hêï H˚H˚$T #˚j·T>∑\qT. H˚qT sêqT
nqï|ü&ÉT, Hê uÛÑs¡Ô ‹]– yÓfi¯ó‘·÷ #·÷dæq #·÷|ü⁄\≈£î X¯øÏÔ ñ+fÒ
>∑qTø£... H˚qT ì\TyÓ˝≤¢ <äVæ≤+#·T≈£îb˛sTT ñ+&˚<ëìï. ø±˙ n˝≤
»s¡>∑˝Ò<äT. Áù|eTqT |ü+#·≥y˚T ‘·|üŒ, Áø√<Ûä+ ‘Ó*j·Tì Ä e÷qe
‘êeT÷]Ô H˚qT #˚dæq n|üsê<ÛëìøÏ m˝≤+{Ï •øå± y˚j·T˝Ò<äT. ndü˝Ò$T
{Ï<ä+‘ê? n‘·ì eT+∫‘·Hêìï m<äTs√ÿ˝Òì Hê #˚‘·ø±ì‘·q+ qT+∫
ñ‘·ŒqïeTe⁄‘·Tqï ñÁø√wüy˚THê Ç<ä+‘ê? qTyÓ«+<äT≈£î Hê‘√ sê˝Òø£b˛
‘·THêïe⁄ nqï n‘·ì Á|üX¯ï≈£î H˚HÓ+<äT≈£î ‘·q‘√ sê˝Òø£b˛‘·THêïH√ #Ó|üŒ
˝Òø£b˛j·÷qT.
Á|ü|ü+#·+˝À <˚qïsTTHê uÛÑ]+#·e#·TÃ>±˙... eT+∫‘·Hêìï
uÛÑ]+#·˝ÒeTì n‘·qT ‘·s¡#·÷ Hê≈£î #Ó|æŒq e÷≥\T Ç|ü⁄&ç|ü⁄&˚ ©\>±
>∑Ts¡TÔ≈£î edüTÔHêïsTT... ãVüQXÊ <ëì |üs¡´ekÕqy˚T Ç<ä+‘ê nj·TT´+
&Ée#·TÃ! @<Ó’‘˚ n<˚ ø±˙... Ç<√s¡ø£yÓTÆq yÓÁ]... yÓTT+&ç‘·q+... eT÷s¡â
‘·«+. ‘·\T|ü⁄‘·{Ϻq n<äècÕºìï øÏ{Ïø° }#·\ qT+∫ ôd’‘·+ #·÷düTø√˝Òì
Hê <äTdæú‹ Hê m<äTfÒ ì\ã&ç |ü]Vü‰düe÷&ÉT‘√+<ë? @$T{Ï<ä+‘ê?
$T˙ d”]j·T˝Ÿ
düπs˝…eTàì yÓ[¢b˛sTTq Hê uÛÑs¡Ô ñ<ëd”q‘· n‘·&ç eT+∫‘·Hêìï #·÷|æ
k˛Ô+<ë? ˝Òø£ qqTï »j·T+#·˝Òì n‘·&ç e÷qdæø£ <Ís¡“˝≤´ìï dü÷∫
k˛Ô+<ë? HÓ>∑{Ïyé ~∏+øÏ+>¥˝À e⁄+&˚ Hê¬ø’‘˚, n~ n‘·&ç e÷qdæø£ <Ís¡“
\´+>±H˚ ø£ì|æ+∫+~. ì»y˚T... eT+∫ì #·÷ùd <äèwæºì Hê ‘·*¢ ø£&ÉT
|ü⁄˝À e⁄qï|ü&˚ ø√˝ÀŒsTTq Hê≈£î n+‘·≈£î $T+∫ @$T ø±qedüTÔ+~?
ùV≤ uÛÑ>∑yêHé nqT≈£îHêïqT ˇø£kÕ]. H˚H˚|ü&É÷ Ç˝≤+{Ï ˇø£ ñìøÏ
>∑T]+∫ á s√p es¡≈£L Ä˝À∫+#·˝Ò<äT.. &ÉãT“Gôdø˘‡ á ¬s+&˚ <˚e⁄&ç
|üsê´j·T|ü<ë\T>± uÛ≤$+#˚ Hê H√≥ á s√C…+<äTø£ì uÛÑ>∑e+‘·T&ç >∑T
]+∫q X¯ã›+ yÓ\Te&ç+<√ ns¡ú+ ø±e&É+˝Ò<äT. eT+∫‘·HêìøÏ |üsêø±wüº
n+fÒ @$T{À ≈£L&Ü Hê uÛÑs¡Ô ‹]– yÓ[¢q ‘·sê«‘· ≈£L&Ü ì\ã&ç eTØ
ìs¡÷|æ+#ê&ÉT. Hê\T>∑T bÕ<ë\MT<ä q&ç#˚ <Ûäs¡à+ sêeTT&ÉT sê»´y˚T*
q|ü⁄&ÉT e⁄+&˚<äì eTq yÓTÆ<∏ë\J #ÓãT‘·T+~ ø£<ë! ndü˝˝≤+{Ï
<Ûäs¡ày˚T ñ+&ç ñ+fÒ á y˚fi¯ <ëìø=ø£ s¡÷|ü+ ÇùdÔ, n<˚ Hê uÛÑs¡Ô nì
dü>∑s¡«+>± #Ó|ü≈£îH˚ n<äèwüº+ Hê¬ø’‘˚ ˝Ò<äT. n‘·&ç |üs√ø£å+˝À n‘·&ç eT+
∫‘·Hêìï, m\¢\T ˝Òì Vü≤è<äj·T yÓ’XÊ˝≤´ìï, HÓ’s¡à˝≤´ìï >∑T]Ô+#·>∑*–q
H˚qT n‘·&ç düeTø£å+˝À m+<äTø£ì yê{Ïì n+^ø£]+#·˝Òø£b˛‘·THêïqT.
@$T{° <Ó’«B Á|üeè‹Ô. ˝À|ü˝§ø£ eTìwæ, ãj·T≥ ˇø£ eTìwæ>± m+<äTø°
s¡ø£yÓTÆq Ä$wüÿs¡D yÓ’∫Á‹? Ç~ Hê˝À H˚Hê ˝Òø£ n+<ä]˝Àq÷ e⁄+
≥T+<ë n+‘·dü‡+|òüTs¡¸D\ ‘·sê«‘· ≈£L&Ü qqTï H˚qT dü]~<äT›ø√˝Òq+‘·
nHê>∑Øø£ n+‘·X‚Ñ·q Hê eTqdüT‡˝Àq÷, <˚Vü≤+˝Àq÷ >∑T&ÉT ø£≥Tº≈£îì
e⁄+<ë ˝Òø£, »qà‘·: Áù|πs|æ‘·yÓTÆq á ø£\àwü|ü⁄ Ä˝À#·q\ ø±kÕs¡+
˝À+∫ yÓ\T|ü\≈£î sêe&ÜìøÏ Hê¬ø’ H˚qT Çwüº|ü&É&É+ ˝Ò<ë? ø£åD≤ìø√
Ø‹>± Ä˝À∫+#˚ á eTqdüT‡qT H˚HÓ+<äT≈£î ø£≥º&ç #˚düTø√˝Òø£b˛‘·T
HêïqT? Hê>∑]ø£‘· ù|]≥ Hê ‘·*¢ H˚]Œq $ø±s¡|ü⁄ dü+ düÿè‹øÏ
 $T˙ d”]j·T˝Ÿ
H˚HÓ+<äT≈£î u≤ìôd’b˛‘·T
HêïqT? dü]>±Z Hê uÛÑs¡Ô Hê
ø£fiË¢<äT≥ qT+∫ ìÅwüÿ$Tdü÷Ô
<ä÷s¡+>± yÓ[¢b˛‘·Tqï y˚fi¯
Ä$wüÿè‘·yÓTÆqB <äèX¯´+.
ø£<ä* yÓ[¢b˛‘·Tqï eT+∫
‘·Hêìï Ä–bıeTà˙, Hê˝Àì
ø£\àcÕìï ø£&ç–yÓj·T´eT˙
#Ó|üŒ>∑\ <ÛÓ’s¡´+ Hê≈£î ˝Òø£b˛
sTT+~. n‘·qT yÓ[¢b˛j·÷&ÉT.
yÓ[¢b˛sTTq ‘·sê«‘· $&Ü≈£î
\≈£î nô|Ì¢ #˚XÊ&ÉT. Hê≈£î ø±e
\dæq+‘· uÛÑs¡DeT÷ Ç∫à eTØ
Hê≈£î <ä÷s¡+>± eT˝Ò wæj·÷
yÓ[¢b˛j·÷&ÉT.. yÓ[¢b˛ sTTq
‘·sê«‘· n‘·qT Hê≈£î sê dæq
∫e] ˝…≥sY #·<äTe⁄‘·T+fÒ,
ø£fi¯flyÓ+≥ <ÛësêbÕ‘·+>± e∫Ãq
nÁX¯óe⁄\ìï+{Ï˙ ˇø£ÿ#√≥
#˚]ùdÔ eTVü‰kÕ>∑s¡eTe⁄‘·T+<˚
yÓ÷! ì»y˚T... n‘·&ç C≤„|üø±
\qT, Hê‘√ |ü+#·T≈£îqï düeT
j·÷ìï s¡+>∑]+∫ eTØ n‘·&ÉT
s¡÷bı+~+∫q nø£ås¡eTH√e÷*
ø£qT j·T<∏ë‘·<∏ä+>± MT eTT+
<äT+#·T‘·THêïqT. #˚dæq bÕ|ü+
#Ó|æ‘˚ b˛‘·T+<ä+{≤s¡T. n+<äTπø
á Á|üj·T‘·ï+. MTs¡T #·<äTe⁄
‘ês¡T ø£<ä÷!
ªÁ|æj·T‘·e÷!..
á dü+uÀ<Ûäq ˙≈£î
ø=‘·Ô>± nì|æk˛Ô+<ë! ˙ ‘·|æŒ<ë\
ìï+{Ï ˙ ‘Ó\TdüT≈£îqï ‘·sê«‘·
≈£L&Ü H˚HÓ˝≤ ìqTï á $<Ûä+>±
dü+uÀ~Û+#· >∑\T>∑T‘·THêïqì
nqT ≈£î+≥THêïyê? >∑T+&Ó˝À¢
Áù|eT
>∑ ÷ &É T
ø£≥Tº≈£îqï|ü&ÉT e#˚à uÛ≤yê\≈£î
nø£ås¡s¡÷|ü$TùdÔ e#˚à dü+uÀ<ÛäH˚
n~. Á|üeTTK Áô|ò+#Y ø£$ ø£|òtø° @
eTHêï&√ ‘Ó\TkÕ....
Áù|eT nq+‘·yÓTÆq<äì, Áù|$T+#˚
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
ø=\B ô|]π><˚ nì.
ì»y˚T nj·TT´+
&=#·TÃ. ˇø£ Çq÷‡¬sHé‡
ñ<√´–>± Jeq+
yÓfi¯¢Bdü÷Ô ‘·q Áù|eTqT
16 @fi¯¢ bÕ≥T uÛ≤yê\
s¡÷|ü+˝ÀH˚ e´ø£Ô+ #˚
dü÷Ô e∫Ãq Ä ø±\kÕ
Vü≤dæ (ø£|òtø° ˝…ø£ÿ Á|üø±
s¡+ ªø±\ kÕVü≤dæμ n+
fÒ ø±˝≤ìï m<äTs=ÿ+
≥÷H˚, ø±\+˝À ìedæ
dü÷ÔH˚, <ëìï düyê˝Ÿ #˚dü÷Ô düe÷+
‘·s¡ ø±˝≤ìï düèõ+#·Tø√ >∑\
yê&ÉT.. ˇø£s¡ø£+>± ø±\Á<äwüº. ø±\
dü«s¡÷bÕìï n<Ûä´j·Tq+ #˚j·T>∑\
f…+|ü]‘·qeTTqï yê&Éì ns¡ú+).
n+‘·{Ï ˇ&ÉT|üP, H˚s¡Œ]‘·q+
Hê≈£î ˝Òø£b˛e#·Tà ø±˙, ˙ Áù|eT
qT kÕ+‘·+ kı+‘·+ #˚düTø√yê\
H˚ Äø±+ø£å Hê qs¡qsê˝À¢ J]í+
#·T≈£îqï yê&çì ø±e&É+ e\¢H˚ Á|æ
j·T‘·e÷ nH˚ dü+uÀ<Ûäq #˚j·T
>∑*>±qT. »j·T<˚e⁄&ç nwüº|ü~
#·<äy˚e⁄+{≤e⁄ ø£<ë. Áù|eTeTj·T
eT÷]Ô sê<ÛäeTà n+‘·s¡+>±ìï,
>√|æø£\ eTH√H˚Á‘êìï #Û·+<√ã
<äΔ+>± nø£åØø£]+∫q »j·T<˚
e⁄&ÉT <ä]Ù+∫q ˝Àø±ìï H˚qT
<ä]Ù+#˚+<äT≈£î #˚dæq Á|üj·T‘·ïy˚T
á ªÁ|æj·T‘·e÷μ dü+uÀ<Ûäq≈£î
Áù|s¡D. ì»y˚T Á|ü‹ Á|üj·T‘êïìøÏ
ˇø£ Áù|s¡D e⁄+&Ü*. ˇø£ ôd’+{Ï
dtº>± H˚qT #˚ùd uÛÖ‹ø£|üs¡yÓTÆq
Á|üjÓ÷>±\≈£î Áù|s¡D Hê eTT+<äT
‘·s¡|ü⁄ eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T nsTT‘˚,
XÊÅdüÔy˚‘·Ô\T uÛÖ‹ø£+>± <ä]Ù+#·
˝Òì eTqdüTbıs¡\ ‘ê\÷≈£î n+
‘·s¡+>±ìï Ä$wüÿ]+#˚ Áù|eTqT
düŒ]Ù+∫, Á|ü‘·´ø£å+>± <ä]Ù+#˚
nø±X¯+ ø£*Œ+∫q qTe⁄« Hê≈£î
ªÁ|æj·T‘·eTTsê*y˚μ ø£<ë. Hê >∑T+
&Ó˝À¢ >∑÷&ÉTø£≥Tº≈£îqï ÄÅs¡›‘·≈£î
Ç~ ì\TyÓ‘·TÔ ñ<ëVü≤s¡D nì,
n+‘·>± nø£ås¡ |ü]C≤„q e´ø°Ôø£s¡D
˝Òì Hê uÛ≤eq düTe÷! eTTfi¯¢ #Ó
≥Tº≈£î >∑T˝≤;ì #·÷ùd yê]‘√
bÕfÒ, nìï eTTfi¯¢ eT<Ûä´ ≈£L&Ü
>∑Tu≤[+#˚ >∑T˝≤;ì eTH√H
14
˚Á‘·+‘√ #·÷&É>∑\ bÕõ{Ïyé <äèø£Œ
<∏ëìï H˚qT ˙ kÕ+>∑‘·´+˝ÀH˚ bı+
<ä>∑*>±qT ˝Ò<ë kı+‘·+ #˚düTø√
>∑*>±qT düTe÷. n+‘·:k‡+<äs¡´
Mø£åD≈£î eTqdüT ‘·\T|ü⁄\qT ‘Ós¡
∫e⁄+#·T≈£î+fÒ #ê\TqH˚ ◊Héd”ºHé
˝≤+{Ï XÊÅdüÔy˚‘·Ô\ e÷≥\qT
#·÷dæ ˇø£|ü&ÉT H˚qT qe⁄«≈£îH˚
yê&çì... ø±˙, sêeTø£èwüí |üs¡eT
Vü≤+dü |òæ˝≤dü|ò”ì ≈£L&Ü ˇø£e÷s¡T
|ü]øÏ+∫q|ü⁄&ÉT, eT]+‘· $X‚
wü+>± $X‚¢wæ+∫ Äj·Tq #Ó|ü
ø=#˚Ã rs¡TqT eTqdüT‘√ #·<äe>∑*
–q|ü⁄&ÉT Vü≤è<äj·T+ bı+<˚ Áù|e÷
qTuÛÑ÷‘·T\ Á|ò”¬ø«˙‡ì H˚qT n+<äT
ø√>∑*>±qT. ì»+ #ÓbıŒ<ä÷›... Ä
‘·sê«‘· ø±˙, Ä Á|ò”¬ø«˙‡ Hê
ªÁ|æj·T‘·eTTsê˝…’qμ ˙y˚qH˚ $wü
j·T+ ‘Ó\TdüTø√>∑*>±qT.
Á|æj·T‘·e÷... ˙≈£î ‘·s¡#·÷ Hê
|ü≥¢ dü+<˚Vü‰\T ø£*π>$ ø£<ë!
˙≈£îdü+ã+~Û+∫q nìï $wü
j·÷\T, ˙e⁄ HÓs¡ù| Áù|yÓ÷qà‘·Ô
Áù|eTe´eVü‰sê\qT H˚HÓ|üŒ{Ï
ø£|ü&ÉT <ä÷s¡+>± e⁄+≥÷ ≈£L&Ü
m˝≤ ‘Ó\TdüTø√>∑*π>yê&çqH˚ ˙
dü+<˚Vü‰\≈£î düe÷<Ûëq+ ‘Ó\TdüT
ø√yê\H˚ Äsê≥+ ˙˝À ñ+~
ø£<ë. ìC≤ìøÏ yê{ÏøÏ »yêãT\T
#ÓbÕŒ\H˚ ‘·Vü≤‘·Vü≤ Hê≈£î ≈£L&Ü
e⁄+&˚~. ø±ø£b˛‘˚, >∑T+&Ó >=+‘·T
ø£˝ÀøÏ e∫à Ėb˛sTTq ‘·sê«‘·
m<äTs¡j˚T´ ˇø£ ∫ìï dü+~>±Δedüú
m|ü&É÷ qqTï ˙‘√ Ä s¡ø£yÓTÆq
dü+uÛ≤wüD\≈£î Áb˛‘·‡Væ≤+#˚~
ø±<äT. Hê≈£î ‘Ó*dæq uÛ≤wü˝À <ëìï
dü+kÕÿs¡eTì H˚qqT≈£î+≥T+
{≤qT.. ‘·|ü ne⁄H˚yÓ÷ ø±˙, Hê
uÛ≤eq\ e´ø°Ôø£s¡D≈£î ‘·s¡#·÷
Hê˝Àì dü+kÕÿs¡+ n&=¶dü÷Ô e⁄+
&˚~. n&ÉT¶ø√˝Òì ìdü‡Vü‰j·T‘· ø±s¡
D+>±, Hê >∑T+&Ó˝À¢ì e÷≥\T
ªÁù|eTμ>± eTs√s¡÷|ü+ rdüT≈£îì
eTØ ìqTï Hê≈£î eT]+‘· <ä>∑Zs¡
#˚ùd$. eTqdüT, Vü≤è<äj·T+ nH˚
¬s+&ÉT ø±HÓ‡|tº\qT ˇø£ uÛÖ‹ø£
yê~>± H˚qT ‘·s¡#·÷ ø={Ϻ bÕπsùd
yê&çì. ø±˙, yÓT<ä&ÉT≈£î, >∑T+&Ó≈£î
yê{Ïì dü]b˛˝Òà kÕVü≤dü+ e÷Á‘·+
 15 $T˙ d”]j·T˝Ÿ
mqï&É÷ #˚j·T˝Ò<äT. m+<äTø£+fÒ, yÓT<ä&ÉT≈£î eTqdüT, >∑T+&Ó≈£î ˝À ø£+ qT+∫ ìÅwüÿ$T+∫q ‘·sê«‘· ˙≈£î eT+∫ #Ó&ÉT #Ó|üŒ>∑*π>
Vü≤è<äj·T+ m|üŒ{Ïø° Á|ü‘ê´e÷ï j·÷\T ø±e⁄, ø±˝Òe⁄ ø±ã{Ϻ. m˙Vü≤Ö yê¬sesê nH˚ $wüj·T+. ˙ ø£qï‘·*¢ m˝≤>∑÷ Ä ns¡Ω‘·\T ˝Òì e´øÏÔ nH˚
n‘·´+‘· uÀsY ø=fÒº düu…®ø˘º˝ÀøÏ H˚qT ìqTï ˝≤¬øÿfi¯¢≥+˝Ò<äT>∑<ë... ø£å$T+ $wüj·T+ ˙‘√bÕ≥T, Hê≈£L ‘Ó\TdüT. $\Te\T |üP]Ô>± |ü‘·qeTe⁄‘·Tqï
#·T Á|æj·T‘·e÷. Ç~ H˚qT ˙≈£î sêdüTÔqï yÓTT<ä{Ï, ÄK] ˝ÒK. n+#˚‘·, düe÷»+˝À ˙≈£î eT+∫ <ë] #·÷|ü>∑\ e÷s¡Z<ä]Ù mø£ÿ&çqT+∫ ekÕÔ&√,
y˚Óq≈£î y˚\ uÛ≤yê\ Ä$wüÿs¡D #˚ùd Á|üj·T‘·ï+˝À, Hê≈£î H˚H˚ ñøÏÿ]_ m˝≤ ekÕÔ&√, ndü\T e⁄Hêï&√, ˝Ò&√, e⁄+fÒ sê>∑\&√, ˝Ò<√ nH˚ Á|üX¯ï\T
øÏÿs¡e⁄‘·÷, Hê uÛ≤ee´ø°Ôø£s¡D˝À >∑+<äs¡>√fi≤ìøÏ ‘ê$düTÔqï |üø£å+˝À qqTï ˇ≈£îÿeTTà&ç>± eTT|æŒ]>=+≥Tqï y˚fi¯, Hê ndüÔeTj·÷ìï ˙≈£î
H˚qT ì»+>± ø£åe÷s¡Ω+ø±ì H˚sêìøÏ bÕ\Œ&ÉT‘·Tqï yê&çøÏ+<˚ ˝…ø£ÿ. Ä ‘Ó*j·TCÒdü÷Ô H˚qT ôd\e⁄ rdüT≈£î+≥THêïqT.
s¡ø£+>± qTe⁄« qqTï »eTø£≥Tºø√e#·Tà ≈£L&Ü. m&Ü]˝Àì ÇdüTø£
‹HÓï\≈£î ôd’‘·+ n+<ëìïe«>∑*–q uÛÑ>∑e+‘·T&ç düèwæº˝Àì e÷<ÛäTsê´ìï ñ+&ÉHê eT]...
ns¡ú+ #˚düT≈£îqï ‘·sê«‘· ø±˙, H˚qT ˙ |ü≥¢ Hê≈£îqï Áù|eTqT eT]+‘·>± ˙ Á|æj·T‘·eTT&ÉT
e´ø°Ôø£]+#·˝Òø£b˛‘·THêïqT. Äe÷≥ø=ùdÔ, ìqTï #·÷ùd+‘·es¡≈£L, Ç+ø± n+≥÷ eTT–+∫q ‘·q ñ‘·Ôs¡+‘√ Hê uÛÑs¡Ô qqTï dü÷{Ï>± düŒè•+∫q
ìqTï Áù|$T+#˚es¡≈£L ≈£L&Ü H˚qT uÛÑ>∑e+‘·T&ç düèwæº ‘·‘ê«ìï ns¡ú+ rs¡T‘√HÓ’Hê Hê˝À #·\q+ ø£*–e⁄+≥T+<äì MTs¡T Ä•+∫ e⁄+{≤s¡T
#˚düTø√˝Òø£b˛j·÷q+fÒ Ç+<äT˝À m˝≤+{Ï n‹ X¯jÓ÷øÏÔ ˝Ò<äT düTe÷. ø£<ë! n˝≤ »s¡>∑˝Ò<äT. »&É|ü<ësêúìøÏ >∑+<Ûä+ |üPdæq+‘·e÷Á‘êq, <ëì
Á|æj·T‘·e÷.. H˚ì+‘·>± Áù|$TdüTÔHêï ø£<ë? ˙ Ç#êä|üPs¡«ø£+>±H˚ Hê dü«‘·dæ‡<äΔyÓTÆq »&É‘·« \ø£åD≤ìï e<äT\Tø√>∑\<ë? ˝Ò<˚, n˝≤+{Ï<˚ Hê
<ä>∑Z]øÏ e∫Ãq ˙ |ü≥¢ H˚H˚yÓTÆHê nqsêú\≈£î bÕ\Œ&ܶHê? Hê Á|ües¡Ôq dæú‹ ≈£L&Ü. es¡TdüT>± bÕbÕ\ ø=*$T˝ÀøÏ qqTï H˚qT HÓ≥Tº≈£î+≥÷
˙πøyÓTÆHê u≤<Ûä ø£*–+∫+<ë? m+<äTø£ì ˙e⁄ Vü≤sƒê‘·TÔ>± ˙ u≤jYT edüTÔ+fÒ, @ ˇø£ÿs¡T e÷Á‘·+ qqTï Ä|ü>∑\s¡T? <ë] #·÷|üe\dæq
Áô|ò+&é Á|ü˝ÀuÛ≤\≈£î ˝Àã&çb˛j·÷e⁄! ø±s¡D+ ‘Ó\TdüTø√e#·TÃHê? Hê ø£qï‘·˝Ò¢ yÓT{°]j·T*dæºø˘ Á|ü|ü+#êìøÏ qqTï <ëk˛Vü≤+ ø£eTàì Áb˛‘·‡
u≤Vü≤´ kÂ+<äs¡´+ |ü≥¢ ˙ ‘·*¢ ‘·s¡#·÷ #˚ùd ø±yÓT+{Ÿ‡ >∑T]+∫ ≈£L&Ü Væ≤düTÔ+fÒ, mes¡T e÷Á‘·+ qHêï|ü>∑\s¡T? ‘·|æŒ<ë\ |üs¡+|üs¡˝À+∫
H˚qT ‘Ó\TdüTø√>∑*>±q+fÒ, m+‘· Äy˚<äq≈£î ˝ÀHÓ’q ‘·sê«‘· H˚˙ qqTï yÓ\T|ü\≈£î |ü&˚ùd e´øÏÔ ‘ê\÷≈£î kÕ+>∑‘ê´ìï H˚qT kÕ+‘·+ e~
s¡ø£yÓTÆq Á|ükÕÔeq ˙ eTT+<äT #˚düT+{≤H√ ePVæ≤+#·>∑\yê? Hê‘√ |ü&É ˝ÒdüT≈£îqï ‘·sê«‘·, Çø£ Hê≈£î HÓ’‹ø£|üs¡yÓTÆq s¡ø£åD @ eT÷\qT+∫ sê>∑
ø£qT ùwsY #˚düTø=eTàì, y˚s=ø£]‘√ |æ\¢\qT ø£qeT˙ #Ó|æŒq ÄyÓT e÷≥ \<äT? mH√ï yÓ\T>∑T\Tqï rsêìï ø±<äì, y˚q≈£î y˚\ Nø£≥¢ düeT÷
\qT ≈£L&Ü ‘·|ü |ü≥º<ä\#·Tø√˝Ò<äT. Á|æj·T‘·e÷! ˇø£ ‘·*¢ düVü≤»+>±H˚ Vü≤+˝ÀøÏ qqTï H˚H˚ $dæπsdüT≈£îH˚ ˇø£ ìdü‡Vü‰j·T <äTsêàsêZìï mes¡T
‘·q ≈£L‘·T] πøåe÷ìï, ÁX‚j·TdüT‡q÷ Äø±+øÏå+#·&É+˝À ‘·|ü˝Ò<äT.. e÷Á‘·+ ì\Te]+#·>∑\s¡T? eT+∫ø°, #Ó&ÉT≈£L e⁄+&˚ n+‘·sê\qT
nsTT‘˚, á s¡ø£+>± ˙ ÁX‚j·TdüT‡qT ø±+øÏå+#·&Üìï e÷Á‘·+ H˚HÓ+<äTø√ düTìï‘·+>± ‘Ó*j·T#Ó|æŒ, eT+∫ì m+#·Tø=eTàì #Ó|æŒ eTØ ndüÔ
J]í+#·Tø√˝Òø£b˛j·÷qT. n|üŒ{Ïø° mu≤s¡¸Hé #˚sTT+#·Tø√e<ä›ì H˚qT $T+∫q dü÷Ø&ÉT πs|ü{Ï yÓ\T>∑T\≈£î ‹]>=kÕÔ&√, ˝Ò&√ ‘Ó©ì ˇø£ ã\
#Ó|ü⁄‘·÷ e#êÃqT. ø±˙, qTe⁄« $q˝Ò<äT. eT˙ $&Ü≈£î\ dü+>∑‹ ≈£L&Ü V”≤q ø£åD≤q H˚HÓøÏÿq •Ks¡+ HÓ’‹ø£+>± |ü‘·qT˝…’q yê] ø£fi‚ãsê\ >∑T≥º
˙ e÷‘·èeT÷]ÔøÏ n‘·´+‘· Äq+<äø£s¡yÓTÆq yês¡Ô nH˚ $wüj·TeT÷ H˚qT nH˚ ì»+ Ä$wüÿè‘·yÓTÆ‘˚... @ <äT:U≤\T, @ ÁbÕs¡úq\T qqTï bÕbÕ\
>∑eTì+#êqT. eT+∫<˚, yÓ’s¡T<Ûë´\Tqï|ü⁄&ÉT ø£*dæ e⁄+&Ü\H˚ ìã+<Ûäq yÓ’‘·s¡DÏì <ë{Ï+#·>∑\e⁄? Ç~ ø=ìïy˚\ HÓ’sêXÊ´\ <äT|üŒ{Ï ø£|ü≈£îì
@B düuÛÑ´ düe÷»+ ˇ|üø√<äT ø±ã{Ϻ... H˚qT ≈£L&Ü Hê Á|æj·T‘·eTT eTØ Hê MT<ä <ë&ç #˚düTÔqï ˇø£ ìX¯Ùã› Áøös¡´+ nsTT‘˚.. ÄX¯Ãs¡´+ Ä
sê*‘√ <ä÷s¡+>± ñ+&Ü\H˚ ˇø£ dü‘ê´ìï n+^ø£]+#·>∑\T>∑T‘·THêïqT. Áøös¡´+ Äe\ ≈£L&Ü Hê á Á|üdüTÔ‘· <Ó’Hê´ìï |ü]Vü≤dædü÷Ô, neùV≤fi¯q
#˚dü÷Ô, |ü>∑\ã&ç
Á|æj·T‘·e÷... Ç~ ˇø£ s¡ø£+>± Hê >∑T+&Ó≈£î H˚qT #˚düT≈£î+≥Tqï >±j·T
yÓTÆ‘˚, eTs√ s¡ø£+>± Hê Vü≤è<äj·÷ìøÏ ˙e⁄ Çe«<ä\∫q Á{°{ŸyÓT+{Ÿ nì
H˚qT uÛ≤$düTÔHêïqT.
qe⁄«‘·Tqï y˚q≈£î y˚\
Hê n‹s¡÷bÕ˝Ò Äø±X¯
eT>∑‘√&ÉT
e÷qe dü+ã+<Ûë ˇ +≥] J$‘·+˝À m|ü&É÷ eTC≤ ñ+&É<äT. n+<äT˝Àq÷ >±¢eTsY
\T Ä]úø£ |üs¡yÓTÆ Á|ü|ü+#·+˝À ‘˚*j·÷&˚ Ä]ºdüTº\≈£î mes√ ˇø£ Ädüsê ñ+&Ü*‡+<˚. ø=+<äs¡T
qeH˚ e÷sYÿ‡ uÛ≤ yÓTT<ä{À¢ u…≥Tº>±H˚ ñHêï mes¡T ø±düÔ+‘· nqTqj·T+>± e÷{≤¢&çHê n≥TyÓ’|ü⁄
eC≤\+˝À eTy˚T yê*b˛‘·T+{≤s¡T. ªÇ|üŒ{ÏøÏ+ø± Hê ej·TdüT ì+&Ü |ü<äVü‰πsμ n+≥÷ ◊f…+
ø£yÓTÆq HêuÀ{Ï yê u≤+uŸ>± ôdH˚‡wüHé düèwæº+∫, á eT<Ûä´H˚ ªyÓTÆdüeTà ◊|æmdtμ <ë«sê V”≤s√sTTHé>±
&çì ø£~*+#·>∑* e÷]q eTTyÓTÆ‘Y U≤Hé≈£î Ç|ü&ÉT dü¬s’q eT>∑‘√&ÉT <=]øÏ+<äì #Ó|ü≈£î+
–q ˙e⁄, n<˚ s¡ø£ ≥THêïs¡T. ªyÓTÆdüeTàμ ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT Á|üuÛ≤ø£sY Ä ∫Á‘· ìsêàD+˝À ñ+&É>±H˚
yÓTÆq &ÉãT“ e÷ eTTyÓTÆ‘Y≈£î j·÷øϺ+>¥ {Ï|t‡ <ä>∑Zs¡T+&ç eTØ H˚]Œ+∫ ÄyÓT n_Ûe÷q+
j·÷ C≤\+˝À ∫ #·÷s¡>=Hêï&ÉT. Ä ‘·sê«‘· ≈£L&Ü Ç<ä›] eT<Ûë´ kÕìïVæ≤‘·´+ ø=qkÕ>∑T‘·÷
≈£îÿ ø√e&Üìï ≈£L ek˛Ô+~. á eT<Ûä´q á Ç<ä›s¡÷ ø£*ùd |òü+ø£åq¢≈£L, ùdºCŸ &ÜHé‡\≈£L Vü‰»s¡e⁄‘·T
&Ü H˚qT ‘·|ü|ü Hêïs¡T. á eT<Ûä´H˚ z |ü_¢ø˘ Áb˛Á>±+ ˝À eTTyÓTÆ‘Y, Á|üuÛ≤ø£sY ø£* dæ &ÜHé‡ #˚dæ
≥º<ä\#·˝Ò<äT. Á|æ
j·T‘·e÷... qqTï n+<ä] <äèwæº Äø£]¸+#ês¡T. Á|üuÛ≤ø£sY≈£î á{°M˝À ñqï |ü\T≈£îã&ç ‘·q ¬øØsY≈£î
u≤~ÛdüTÔqï dü+>∑ ≈£L&Ü u≤>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+<äì eTTyÓTÆ‘Y nqT ≈£î+{À+<ä≥. M]<ä›]
‘·˝≤¢ ˇø£ÿfÒ. H˚˙ eT<Ûä´ düjÓ÷<Ûä´ @ dü] ø=‘·Ô nqTã+<Ûë\≈£î <ë]rdüTÔ+<äH˚~ ø±\y˚T #ÓbÕŒ*.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 $T˙ d”]j·T˝Ÿ
eT+‘· m‘·TÔ˝À HêyÓ’|ü⁄ <ä÷düT≈£î edüTÔ+fÒ, H˚HÓ
e«]‘√ b˛sê&É>∑\qT? Hê n+‘·X‚Ñ·q ˝À+∫
n|ü&ÉT ôd’‘·+ ªH˚qT H˚qTHêïq+≥÷μ Hê
Á|æj·T‘·eTT&ÉT ÇdüTÔqï uÛÑs√kÕqT ø£qT\T yê*Ã
eTØ d”«ø£]+#·{≤ìøÏ ≈£L&Ü Hê Vü≤è<äj·T+
n+^ø£]+#·≥+ ˝Ò<äT. n|ü&Éì|æ+∫+~, eT+
∫øÏ Ç+‘· ã\+ e⁄+≥T+<ë? ìC≤ìøÏ, ìC≤
sTTrøÏ Ç+‘· X¯øÏÔ e⁄+≥T+<ë? nì.
ø=ìï ìC≤\T m|ü&É÷ ìe⁄s¡Tø£|æŒq ì|ü˝≤
e⁄+&Ée#·TÃ. nìyês¡´eTj˚T´ á dü‘ê´\T
nedüs¡yÓTÆq|ü⁄&˚ ‘·eT ‘˚C≤ìï ms¡Tø£|üs¡Ãe#·TÃ.
ø±˙, n+‘√{Ï yÓ\T>∑T\Tqï dü‘ê´\qT Äø£
[+|ü⁄ #˚düT≈£îH˚ <ÛÓ’sê´ìï Hêø=düπ> Hê H˚düÔy˚T
HêøÏ|ü⁄&ÉT ‘√&ÉT ˝Ò&ÉT ø£<ë. ‘·\#·T≈£î+fÒ u≤<Û˚
k˛Ô+~. u≤jYTÁô|ò+&é e÷≥\T $ì #·+ù|<ë›
eTqT≈£îqï Hê uÛÑs¡Ô ‘ê\÷≈£î dü«\Œ kÕ+>∑‘·´
y˚T Hê˝À á e÷Á‘·|ü⁄ |ü]es¡Ôq≈£î ø±s¡DyÓTÆ+
<ä+fÒ, n˝≤+{Ïyê&çì <ä÷s¡+ #˚düT≈£îqï Hê
dü+kÕÿs¡+ m+‘· ~>∑Teq e⁄+<√ ?
Çìï dü+|òüTs¡¸D\≈£L ø±s¡DyÓTÆq Hê ø£qï‘·*¢
e÷Á‘·+ qHÓï|ü⁄&É÷ n+<ä>±fi¯¢‘√ s¡$T+#·eT˙,
n+<äyÓTÆq _&ɶ\qT ø£qeT˙ Áb˛‘·‡Væ≤+#˚~.
Ç<=ø£ ns¡ú+ø±ì bÕs¡Ù«+. #Ó&ÉT qT+∫ eT+∫
~X¯>± H˚qT #˚düTÔqï Á|ükÕÔq+˝À eTs√ eTTfi¯¢
u≤≥ yÓ+≥ qqTï q&ç|æ+#·&ÜìøÏ Hê ‘·*¢
#˚düTÔqï Á|ü‹ Á|üj·T‘·ïeT÷ Hê düŒèVü≤≈£î ‘Ó*ùd
»s¡T>∑T‘·THêï, <ëìï n&ÉT¶≈£îH˚ $C„‘·qT
e÷Á‘·+ Hê n+‘·X‚Ñ·q˝À H˚qT bı+<ä˝Òø£
b˛j˚T<ëìï. n˝≤ bı+<ä˝Òø£b˛e&É+ Hê≈£î
>∑eTq+˝À ˝Òø£b˛‘˚ eT+∫<˚. ø±˙, n~ Hê
>∑eTq+˝À, |üP]Ô düŒèVü≤˝À Hê≈£î ‘Ó\TdüTÔqï
|ü⁄&ÉT, <ëìï ì\Te]+#·˝Òì Hê ìdü‡Vü‰j·T‘·
MT<ä Hêπø @&ÉTbı#˚Ã~. ì»+. eÁø£e÷s¡Z+ |ü≥º
eTì Áb˛‘·‡Væ≤+#˚~ kÕø屑·÷Ô ø£qï‘·˝Ò¢ nsTT
q|ü⁄&ÉT, ø=ìï ã\V”≤q ø£åD≤\T Hê≈£î s√p
‘·|üŒìdü] nj˚T´$. ‘·*¢ Áb˛‘ê‡Vü≤e÷, ˝Òø£ Hê
X¯Øs¡ ã\V”≤q‘ê nH˚ MTe÷+dü |üø£ÿq ô|&ç‘˚
ˇø£ eT+∫ uÛÑs¡ÔqT b˛>=≥Tº≈£îqï ‘·sê«‘· ≈£L&Ü
Hê ej·TdüT ‘ê\÷≈£î Á|üuÛ≤yêìøÏ n+<äyÓTÆq
j·T+>¥u≤jYT‡‘√ X¯è+>±
s¡+ Hê≈£î Áø£eT+ ‘·|üŒ≈£î+
&Ü ø±e\dæ e#˚Ã~. Ä
s¡ø£yÓTÆq X¯Øs¡ nedüsê\T
rπs düeTj·T+˝À ô|<ä›
16
‘·ù|ŒMT ø±<äH˚ ˇø£ s¡ø£yÓTÆq ô|&Édü] Ä˝À#·
q\qT &Ü$TH˚{Ÿ #˚ùd$. ∫es¡≈£î, X¯Øs¡<ëVü≤
y˚T ¬>* #˚~. BìøÏ, H˚qT Hê ø£qï‘·*¢ì ‘·|ü
|ü{≤º˝≤? ˝Òø£ qqTï H˚H˚ ‘·|ü |ü≥Tºø√yê˝≤?
Ç˝≤+{Ï düŒcÕºdüŒwüº dü+~>±Δedüú\ q&ÉTeT
H˚qT eT∞¢ Áb˛Á>±$T+>¥˝ÀøÏ m+≥s¡j·÷´qT.
@&Ü~˝À kÕ|tºy˚sY Ç+»˙sY>± m~–q H˚qT
Á|üdüTÔ‘·+ nyÓT]ø±˝Àì ˇø£ kÕ|tºy˚sY y˚T»sY˝À
ÁbÕC…ø˘º ©&ÉsY>± ñ<√´>∑+ #˚düTÔHêïqT. Äπsfi¯¢˝À
ÁbÕC…ø˘º ©&ÉsY kÕúsTTøÏ m~–q Hê {≤˝…+{Ÿ≈£î
nø£ÿ&É m<äT¬s’q |üØø£å\÷, H˚HÓ<äTs=ÿqï dü+|òüT
≥q\÷ ≈£L&Ü ‘·≈£îÿy˚MT ø±<äT. ø£qï‘·*¢‘√
ø£*dæ e⁄+&Ü*‡ sêe&ÉeTH˚ <äTs¡<äèwüº+‘√ bÕfÒ
ÇwüºyÓTÆq #·<äTe⁄, ñ<√´>∑+ #˚düT≈£îH˚ yÓdüT\T
u≤≥T Hê≈£î ø£\>∑&É+ ÄX¯Ãs¡´y˚T ø£<ë. nsTT
‘˚ πøe\+ |ü\ø£]+∫ yÓfi‚¢ Ä n<äèwüº+ q&ÉTeT
H˚HÓ<äTs=ÿqï eT]ìï ø£˝À¢\ dü+|òüT≥q\T H˚qT
eT]+‘·>± |ü‘·qeTe«&ÜìøÏ <√Vü≤<ä|ü&ܶj·T+
fÒ MTs¡÷Væ≤+#·>∑\sê? es¡+>∑˝Ÿ ÄsYdæ‘√ Á|ükÕÔ
q+ yÓTT<ä˝…{Ϻq H˚qT mH√ï m‘·TÔ\≈£î m~^,
n<˚ kÕúsTT˝À HÓ’‹ø£ |ü‘·q|ü⁄≥+#·T\q÷
düŒè•+#ê*‡ sêe&ÉeTH˚ <äTs¡<äècÕº\‘√q÷
düVü≤Jeq+ #˚j·T&ÉeTH˚ ˇø£ nìyês¡´
|ü]dæú‘·T\qT H˚HÓ˝≤ nqTuÛÑ$+#êqT!?
(düX‚wü+)

ªô|<ä›μ e÷≥\T
ªô|fi¯¢sTTq ø=‘·Ô˝Àμ ∫Á‘·+˝À Ç≥T dü+kÕs¡ |üø£å+>± ñ+≥÷H˚ yÓ÷Á&ÉHé
uÛ≤yê\Tqï ne÷àsTT>± q{Ï+∫q Á|æj·TeTDÏ Ç|ü&ÉT ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å≈£î\≈£î
Á|æj·T+ nsTTb˛sTT+~. á eT<Ûä´ H˚ m˙ºÄsY‘√ ªj·TeT<=+>∑μ e+{Ï Væ≤{ŸqT
≈£L&Ü ‘·q U≤‘ê˝À y˚düT≈£î+~. ‘êC≤>± ‘·$Tfi¯+˝À Ç<ä›s¡T ù|s¡Tqï
V”≤s√\‘√ q{Ï+∫q ∫Á‘ê\T ≈£L&Ü Væ≤≥ºj·÷´sTT. B+‘√ ÄyÓT ø=‘·Ô>± z
]»\÷´wüHé ≈£L&Ü #˚dæ+~. n<˚$T≥+fÒ.... Çø£ qT+∫ ø=‘·Ô V”≤s√\T, ∫qï
∫qï V”≤s√\‘√ q{Ï+#·≈£L&É<äì. Ç~ ì»y˚THê nì Á|æj·TeTDÏì n&ç–‘˚
ªÇ+<äT˝À ‘·ù|ŒeTT+~?μ n+≥÷... ªuÛ≤s¡rsêC≤, u≤\TeTùV≤+Á<ä ∫Á‘ê\˝À
|üì #˚dæq nqTuÛÑe+ Hê≈£î+~. á dæìe÷˝À¢ q{Ïdü÷ÔH˚ ô|<ä› V”≤s√\‘√ |üì
#˚ùd neø±X¯+ ø√dü+ m<äTs¡T#·÷XÊqT ô|<ä› V”≤s√\‘√ q{Ï+#ê\+fÒ
eTT+<äT>± qqTï H˚qT Á|üPyé #˚düTø√yê\ì Á>∑Væ≤+#êqT. Ç|ü&ÉT Hê≈£î ≈£L
&Ü eT+∫ Væ≤≥T¢ e#êÃsTT. eT+∫ >∑T]Ô+|ü⁄ e∫Ã+~. nÁ>∑V”≤s√\‘√
q{Ï+#˚+<äT≈£î ≈£L&Ü Ç<˚ ‘·s¡TD+μ n+ ≥÷ Á|æj·TeTDÏ ‘·q yê<äqqT
ã\+>± $ì|æk˛Ô+~. ‘Ó\T>∑T˝Àq÷ {≤|t`4 nÁ>∑V”≤s√\‘√ q{Ï+#ê\qT
≈£î+≥Tqï≥T¢ #Ó|üø=∫Ã+~. Á|æj·TeTDÏ dü]ø=‘·Ô rsêà q+ #√{≤yÓ÷{≤ V”≤
s√\≈£î ø£HÓïÁs¡ n sTTHê nÁ>∑V”≤s√ ˝…’Hê ø£s¡TDÏ kÕÔπs yÓ÷ #·÷&Ü*.

‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008

 Ä‘·àC≤„q+ 18

Ä<Ûë´‹àø£‘· n+fÒ @$T{Ï?

˙ø√ X¯Øs¡+ ñ+~. yÓT<ä&ÉT+~. dü«uÛ≤e Ø‘ê´ ¬s+&É÷ uÛÖ‹ø£+. eT÷&√ ø√D+ eTs=ø£
≥T+~ düTe÷! á ø√D≤ìï nH˚«wædüTÔqï yês¡T <ëìï Ä<Ûë´‹àø£ e÷s¡Z+ n+≥THêïs¡T. MT
J$‘êqTuÛÑyê\T ˝ÖøÏø£ |ü]<ÛäT\≈£î nr‘·+>± |ü]D$TùdÔ, Ä<Ûë´‹àø£‘· >∑T]+∫
jÓ÷∫+#ê*‡+<˚!
˝ÖøÏø£‘·qT <ë{≤\+fÒ Ä ªÇ#·Ã¤μ ñ+&Ü*. Ä]úø£, ñ<˚«>∑, e÷qdæø£, ndæú‘·«
s¡a+s¡a≤{≤˝À¢ ∫≈£îÿ≈£îqï yês¡T ÁbÕ|ü+∫ø£ <äèø£Œ<∏ä+ qT+∫ Ä<Ûë´‹àø£ Á|ü|ü+
#·|ü⁄ ‘·\T|ü⁄\T ‘·&ÉT‘·THêïs¡T. ˇø£ eT©º ` _*j·T˙s¡÷ á düeTdü´\‘√
ø=≥Tº $T{≤º&ç ø£ø£å´ <ë≥>∑*>±&ÉT. eTìwæ eTqT>∑&É e÷Á‘·y˚T uÛÖ‹ø£+.
Ç‘·sê\T #˚‘·q‘√ m+#·Tø=+{≤+.! eTìwæøÏ e÷Á‘·y˚T eTqdüT+~. q∫Ã
q≥T¢>± J$+#ê\H˚ ø±+ø£å ñ+~. á Á|ü‘˚´ø£‘˚ ˝Òø£b˛‘˚ eTìwæ
ÄVü‰s¡+, ìÁ<ä, uÛÑj·T, yÓTÆ<∏äTHê\≈£î |ü]$T‘· yÓTÆq »+‘·T düe÷
qT&˚! ‘·q≈£î ø±yê*‡+~ m+#·Tø=q&É+˝À e´øÏÔ #˚‘·Hê‘·àø£+>±
e´eVü≤]+#· >∑*>±&É+fÒ, düVü≤»+>±H˚ eT+∫ m+|æø£
kÕ<Ûä´eTe⁄‘·T+~.
Ä<ÛäTìø£ q÷´s√ XÊÅdüÔy˚‘·Ô\ ‘êC≤ Ä$
wüÿs¡D Á|üø±s¡+`eTìwæ ‘·q yÓT<ä&ÉT
qT dü+|üPs¡í+>± Ø`yÓ’]+>¥ #˚düTø√e
#·TÃ. |üPs¡« J$‘·+˝À @$T »]–+~,
m≥Te+{Ï ø£s¡à\T #˚XÊe⁄, MT
Áø√yÓ÷CÀeTT\T m≥Te+{Ï$ nH˚ n+XÊ\‘√ dü+
nøÏÿH˚ì bòÕ´$T© V”≤s√sTTHé>± n+ ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü, me]ì yês¡T, me]˝À yêπs dü+
<ë\q{Ï nqTwüÿ≈£î ù|s¡T+~. ìC≤
ìøÏ nøÏÿH˚ì bòÕ´$T©‘√ nqT |üPs¡í+>± e÷s¡TÃø√e#·TÃ, ìØí‘· Ä<Ûë´‹àø£ $~Û
wüÿ≈£î dü+ã+<Ûä+ @MT˝Ò<äT ø±˙, $<ÛëHê\‘√! Çø£ MT m+|æø£\T dü#˚‘·Hê\e⁄‘êsTT.
Hê>±s¡T®q ªdü÷|üsYμ dæìe÷ <ë«sêH˚ nqTwüÿ yÓ+&ç MT J$‘êìøÏ $<Ûë‘· MTπs!
‘Ós¡≈£î |ü]#·j·TyÓTÆ+~. yÓqTyÓ+≥H˚ Hê>±s¡T®q y˚Tq es¡Ôe÷q ÁbÕ|ü+∫ø£ Ä<Ûë´‹àø£ Ø‘·T\T ns¡ú+
\T¢&ÉT düTeT+‘Y‘√ ªeTVü‰q+~μ˝À q{Ï+#·+&É+‘√ ˝Òì$>± e÷sêsTT. ‘·q >∑T]+∫ ‘·|üŒ nq´+ Ä˝À
ÄyÓT≈£î Ä ù|s=∫Ã+~. ‘êC≤>± ª&ÜHéμ˝À eTs√kÕ] ∫+#·ì yê] <äèwæº˝À Ä<Ûë´‹àø£‘· eT÷s¡Tâ\≈£î dü+
Hê>±s¡T®qqT Áù|eT˝À eTT+#Ó‹Ô Äqø£ n‘·ì øö–{À¢ ã+~Û+∫q n+X¯+. ìj·TeT`ìã+<Ûäq\T bÕ{Ï+#·
ø£]–b˛j˚T ne÷àsTT>± q{Ï+∫ Áù|ø£åø£ kÂ+<äs¡´ |æbÕdü ≈£î+&Ü Ä<Ûë´‹àø£‘ê Ø‘·T\qT kı+‘·+ #˚düTø√yê
≈£î\qT ÇfÒº Äø£]¸+∫+~. es¡Tdü neø±XÊ\‘√ bÕ≥T \qTø√e&É+ á dæú‹øÏ ø±s¡D+.
s√Es√E≈£L ÄyÓT >±¢eTsY |ü<äTqT ‘˚\&ÜìøÏ jÓ÷>±
Á|ü<Ûëq ø±s¡DyÓTÆ‘˚.... eTs√ d”Á¬ø{Ÿ ≈£L&Ü ãj·T≥|ü&ç+~. ìs¡T›wüº+>± #ÓbÕŒ\+fÒ, Ä<Ûë´‹àø£‘· Ç|ü&˚ |ü⁄{Ϻq
nqTwüÿ ¬s>∑T´\sY>± jÓ÷>± #˚j·T&Éy˚T >±≈£î+&Ü, •X¯óe⁄. düàs¡Ù˝Òì mH√ï eTè‘·•X¯óe⁄\T Ç|üŒ{Ï
wüO{Ï+>¥‡˝À ≈£L&Ü j·T÷ì{Ÿ düuÛÑT´\≈£î jÓ÷>± >∑T]+ es¡≈£L »ìà+#êsTT. »qT\T yê{ÏøÏ düŒs¡Ù ˝Ò<äì
∫ ø±¢dt\T rdüT≈£î+≥÷ ñ+≥T+~. ‘êC≤>± yê] H√fi¯ó ô|<ä$ $s¡TdüTÔHêïs¡T. |ü⁄{Ϻq ø£åD+ qT+N eTq+
¢ ≈£L&Ü nqTwüÿ r|æ #˚k˛Ô+~. Ç+‘·≈£L Ä ªr|æμ m<äT>∑T‘·THêï+. Ç<ä+‘ê ˝À|ü\ qT+#˚! ø±<ë?
@$T≥+fÒ Vü‰˙.... n<˚q+&û ‘˚HÓ. nqTwüÿ Ç~ Ä<Ûë´‹àø£ m<äT>∑T<ä\ ø±<äT, πøe\+ Jeq
‘·s¡#·T Áu…&é dü¢sTTôddt≈£î ‘˚HÓsêdæ ÁuÒø˘bòÕdtº>± >∑‹. Ç+<äTø√dü+ ì+– ~–sê<äT. |ü⁄düÔø±\÷ n+‘˚.
rdüT≈£î+{À+~. Ç˝≤ rdüT≈£î+fÒ Äs√>∑´+‘√ ìs¡T|üjÓ÷>±˝Ò. J$‘·+ >∑T]+∫ sêdæq |ü⁄düÔø±\÷,
bÕ≥T X¯Øs¡+ qeqe˝≤&ÉT‘·T+<ä˙, dæ¢yéT>± ªJe+‘√ ‘=DÏøÏdü˝≤&˚ ˙e⁄μ nH˚ eTôVAqï‘· |ü⁄düÔ
‘·j·÷s¡e⁄‘ês¡˙ #ÓãT‘√+~. ‘·q ‘√{Ï q{°q≥T ø±ìï #·<äeø£b˛‘˚ ! ˙e⁄ nH˚ |ü⁄düÔø±ìï düèõ+
\≈£î ≈£L&Ü yê{Ïì s¡T∫#·÷|æk˛Ô+~. s¡T∫ e÷f…˝≤ ∫q~ ˙y˚, n<˚ Ä‘·àC≤„q+!
ñHêï j·TTeV”≤s√\T e÷Á‘·+ nqTwüÿ ªs√{° WsY
Vü‰˙μ Á{Ïø˘≈£î bòÕ¢{Ÿ nsTTb˛‘·THêïs¡≥. `kÕ>∑sY
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 19 ˝…’|òt ôd̺˝Ÿ
yÓÁ|ü|+ü+Á≥Tø£ eT+<ä+ ø£*–q ˇø£ d”º˝Ÿ ≥÷´uŸqT ‘·j·÷s¡T#˚dæ »bÕHé
#êqï+‘·{Ï˙ nãT“s¡|ü]ùdÔ, <ëìô|’ ªy˚T&é ÇHé \÷~Ûj·÷Hêμ nì
á ˝À>± #Ó’Hê Bì ª9 j·TTμ ù|]≥ ◊ bò˛Hé qø£\TqT e÷¬sÿ{À¢øÏ
~+ù|dæ+~. düTe÷s¡T 50 y˚\ s¡÷bÕj·T\T KØ<äT #˚ùd j·÷|æ˝Ÿ ª◊
eTTÁ~+∫ dü+#·\q+ düèwæº+#ês¡T eTqyêfi¯ó¢. ø±|” ø£fi¯˝À eTq≈£î ñqï bò˛Héμ qøÏ© nsTTq ª9j·TTμ eTT+u…’˝À πøe\+ 8 y˚\ s¡÷bÕj·T\πø
kÕ{Ï˝Òì |ü]C≤„Hêìï >∑T]+∫ #Ó|ü≈£îH˚ CÀø˘ Ç~. nsTT‘˚ Ç|ü&ÉT á \_Ûk˛Ô+~. ◊ bò˛Hé˝À ñ+&˚ |ò”#·sY‡ n˙ï ˝Òø£b˛sTTq|üŒ{Ïø° #·÷|ü⁄\≈£î
ø£fi¯qT #Ó’Hê kı+‘·+ #˚düT≈£î+~.ªø±|”μ¬s’{Ÿ Ç|ü&ÉT #Ó’Hê ù|f…+{Ÿ. Á|ü|ü+ e÷Á‘·+ Ç~ ◊ bò˛Hé≈£î n#·TÃ>∑T~›q≥T¢>±H˚ ø£ì|ædüTÔ+~. Ç+<äT˝À
#·+˝À @eT÷\q ø=‘·Ô Ä$wüÿs¡D »]–Hê Ä eTs¡Tø£åDy˚T <ëì qø£\T Ç‘·s¡ ã÷¢≥÷‘Y |ü]ø£sê\ qT+∫ yÓ’sY˝…dt <ë«sê &˚{≤qT Á{≤Hé‡|òüsY
e÷¬sÿ{À¢øÏ e#˚ÃdüTÔ+~. n+fÒ á $wüj·T+˝À #Ó’Hê m+‘· d”Œ&é>± #˚j·T>∑\ ã÷¢≥÷‘Y f…ø±ï\J ≈£L&Ü ñ+≥T+~. n˝≤π> H√øÏj·÷ dü+düú
ñ+<√ ns¡ú #˚düTø√e#·TÃ. eTTK´+>± m\ÅøϺø˘, m\Åø±ºìø˘ $ìeTj·T Á|ü‹cÕº‘·àø£+>± Á|üy˚X¯ô|{Ϻq mHé 95 bò˛HéqT ôd’‘·+ #Ó’Hê H√ø±¢ mHé95
edüTÔe⁄\ $wüj·T+˝À Á|üdüTÔ‘·+ Á|ü|ü+#· e÷¬sÿ{ŸqT eTT+#Ó‘·TÔ‘·Tqï ù|s¡T‘√ e÷¬sÿ{À¢øÏ ~+ |æ+~. Ç+<äT˝À ôd’‘·+ H√øÏj·÷ mHé95˝À
#Ó’Hê qø£fi¯ó¢ ã&Ü ø£+ô|˙\qT ôd’‘·+ u…+uÒ˝…‹ÔdüTÔHêïsTT. ñ+&˚ nìï |ò”#·s¡T¢ ñHêïsTT.
‘·s¡#·T>± yÓTTu…’˝Ÿ‡qT e÷
πsà j·TTe‘· N|t>± \_Û+
#˚ ª#Ó’Hê bò˛q¢μ ø√dü+
m>∑ã&ÉT‘√+~. N|t>± \
_Û+#·&É+‘√ bÕ≥T #·÷|ü⁄
\≈£î ˇ]õq˝Ÿ bò˛q¢‘√ @
e÷ Á‘·+ ‘·>∑Zì á bò˛q¢≈£î
e÷¬sÿ{À¢ eT+∫ –sêø°
@s¡Œ&ç+~. bÕ|ü⁄\sY Áu≤+
&É¢ qøÏ©\‘√bÕ≥T Äø£s¡¸
D°j·TyÓTÆq yÓ÷&É˝Ÿ‡˝À
\_ÛdüTÔqï #Ó’Hê bò˛q¢˝À
kÂ+&é, ø±«*{° ≈£L&Ü
n<äT“¤‘·+>± ñqï≥T¢ $ì
jÓ÷>∑<ës¡T\T #ÓãT‘·T
Hêïs¡T. j·TTe‘·˝À \>∑®Ø
ø±s¡¢ |ü≥¢ ñ+&˚ ÁπøCŸqT
Ä<Ûës¡+ #˚düT≈£îì bò˛sY¸,
ô|òsêØ ø±s¡¢qT b˛*q yÓTT
BìøÏ Á|ü‘·´ø£å ‘êsêÿD+ yÓTTu…’˝Ÿ bò˛Hé‡ qøÏ©\T. yÓTTu…’˝Ÿ bò˛q¢ u…’˝Ÿ bò˛q¢qT #Ó’Hê ø£+ô|˙\T ‘·j·÷s¡T #˚düTÔHêïsTT. eTs=ø£ ø£+ô|˙
‘·j·÷Ø˝À n+‘·sê®rj·T U≤´‹ dü+bÕ~+∫q nH˚ø£ Áu≤+&Ó&é yÓTTu…’˝Ÿ Ç+ø±düÔ eTT+<äT¬ø[¢ e÷sY¢u§s=, 555 dæ>∑¬s{Ÿ bÕ´¬ø{Ÿ\qT b˛*q
bò˛Hé\ qøÏ©\T e÷¬sÿ{ŸqT eTT+#Ó‘·TÔ‘·THêïsTT. b˛{°˝À ‘·≥Tº≈£îì yÓTTu…’˝Ÿ‡qT ‘·j·÷s¡T #˚XÊsTT. |ò”#·sY‡ ø£+fÒ s¡ø£s¡ø±\ &çC…’q¢ |ü≥¢
ì\ã&˚+<äT≈£î m|üŒ{Ïø£|ü&ÉT Á|ü‘·´]ú ø£+ô|˙ Á|üy˚X¯ô|{Ϻq n<ÛäTHê‘·q eT≈£îÿe #·÷ù| j·TTe‘· fÒdtº≈£î nqT>∑TD+>± #Ó’Hê ø£+ô|˙\T
yÓTTu…’˝Ÿ bò˛Hé≈£î $T+∫q Vü≤+>∑T\‘√ ø=‘·Ôbò˛HéqT e÷¬sÿ{À¢øÏ yêsêìø√ ø=‘·Ô yÓ÷&É˝ŸqT e÷¬sÿ{À¢øÏ ~+|ü⁄‘·THêïsTT.
rdüT≈£îeùdÔ ‘·|üŒ b˛{°˝À ì\<=≈£îÿø√˝Òì |ü]dæú‹. nsTT‘˚ @ ø£+ô|˙ #Ó’Hê bò˛Hé\˝À HêD´‘·qT ≈£L&Ü ‘Ó*>±Z ø=fÒºj·T˝ÒeTì eTT+u…’˝Àì
m˝≤+{Ï bò˛HéqT e÷¬sÿ{À¢øÏ rdüT≈£îe∫ÃHê eTs¡Tø£åDy˚T <ëì qøÏ© eT˙wt e÷¬sÿ{Ÿ˝À yÓTTu…’˝Ÿ bò˛q¢ &û\sY ˇø£s¡T #ÓbÕŒs¡T. n<ÛäTHê‘·q
e÷¬sÿ{À¢øÏ sêe&É+, Ç$ ø±s¡T#Íø£>± \_ÛdüTÔ+&É≥+‘√ ã&Ü ø£+ô|˙\ |ò”#·s¡¢‘√ ø±s¡T #Íø£>± \_Û+#˚ bò˛q¢ |ü≥¢ ø±˝ÒJ $<ë´s¡Tú\T n$T‘·+>±
e÷¬sÿ{Ÿ yê{≤qT #Ó’Hê ñ‘êŒ<äq\T ø£ã[+#˚düTÔHêïsTT. ÄdüøÏÔ #·÷|ü⁄‘·T+{≤s¡ì Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T. #Ó’Hê bò˛q¢˝À m|òtmyéT
>∑‘· @&Ü~ j·÷|æ˝Ÿ ø£+ô|˙ j·TTmdt e÷¬sÿ{À¢ Á|üy˚X¯ô|{Ϻq ª◊ bò˛Héμ πs&çjÓ÷, f…*$»Hé, ô|<ä› ≥#YdtÿØHé, Ç+≥sYHÓ{Ÿ ø£HÓøϺ${°, ôV’≤ ]»
m+‘·{Ï dü+#·\q+ düèwæº+∫+<√ ‘Ó*dæ+<˚. ≥#YdtÿØHé f…ø±ï\Jì \÷´wüHé ¬øy˚Tsê e+{Ï n‘ê´<ÛäTìø£ |ò”#·s¡T¢ ñ+≥THêïsTT. πøãT˝Ÿ
n<äT“¤‘·+>± Ä$wüÿ]+∫q á bò˛Hé KØ<äT ≈£L&Ü m≈£îÿy˚. πøe\+ yÓ’sYqT ø£HÓø˘º #˚j·T&É+ <ë«sê yÓTTu…’˝Ÿ˝ÀH˚ nìï #êqfi¯¢qT MøÏå+#˚
düØ«dt ÁbıyÓ’&ÉsY‘√ ø±+Á{≤ø˘ºô|’ dü+‘·ø£+ #˚dæ e÷Á‘·y˚T á bò˛HéqT neø±X¯+ ñ+~. Çø£ <ä÷s¡<äs¡ÙHé nsTT‘˚ πøãT˝Ÿ ø£HÓø˘º #˚j·T≈£î+&ÜH˚
ø=qT>√\T #˚j·÷*. nyÓT]ø£Hé e÷¬sÿ{À¢ $|üØ‘·yÓTÆq ÁπøCŸ dü+bÕ~+∫q #·÷&=#·TÃ. nsTT‘˚ á bò˛q¢ eTìïø£ô|’ e÷Á‘·+ &û\s¡T¢ m˝≤+{Ï >±´
á bò˛Hé >∑‘· ôdô|º+ãsY˝À j·TT¬ø e÷¬sÿ{À¢øÏ Á|üy˚•+∫+~. á bò˛HéqT s¡+{° Çe«s¡T. #Ó’Hê bò˛q¢˝À n‘·´+‘· KØ<Ó’q bò˛Hé 8 y˚\ s¡÷bÕj·T\T.
j·÷|æ˝Ÿ dü+düú ‘·eT <˚XÊìøÏ m|ü&ÉT rdüTø=düTÔ+<√ n+≥÷ Ç‘·s¡ #Ó’Hê bò˛qT¢ nìï ôd’E\T, ùw|t\˝À $düÔè‘·yÓTÆq πs+CŸ˝À <=s¡T≈£î
<˚XÊ\˝Àì yÓTTu…’˝Ÿ bò˛Hé n_Ûe÷qT\T ø£fi¯ó¢ ø±j·T\T ø±#˚˝≤ ‘·THêïsTT. õ+<ëu≤<é ªø±|”μ ¬s’{Ÿ, n+<ëe÷?
ìØøÏådüTÔHêïs¡T. `ìXÊ+‘Y
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
eT‘·TÔ e<ä\sê... 20
Ç+{À¢+∫ n&ÉT>∑T ãj·T≥ ô|≥ºø£+&ç. ì+&ÉT>± ñqï ø£&ÉT|ü⁄,
Ä\ÿVü‰˝Ÿ s¡ø£Ô+˝À ø£\e&Üìï ìs√~ÛdüTÔ+~. ‘ê>∑T&ÉT˝À n‹ì ‘·–Z
düTÔ+~ n+≥THêïs¡T &܈ˆ u≤\>∑+>±<Ûäs¡ ‹\ø˘. &܈ˆ ‹\ø˘ ôV’≤<äsê
u≤<é˝Àì z ø±s=Œπs{Ÿ Vü‰düŒ≥˝Ÿ˝À d”ìj·TsY ø£q‡˝…º+{Ÿ.
ªªÁ‘êπ> Á|ü‹ Á>±eTT Ä\ÿVü‰˝Ÿ˝À @&ÉT ø±\Ø, Ä X¯ówüÿ
b˛wüø±\qT m+|”º ø±\Ø\+{≤s¡T ‘êπ>≥|ü⁄&ÉT ø£&ÉT|ü⁄ ì+&ç+<äH˚
|ü+ &ÉT>∑\ dü+s¡+uÛÑ+. ˝…ø±ÿ &=ø±ÿ ˝Ò≈£î+&Ü y√&ÜÿH√, eTs√ $d”ÿ
H√ ø£&ÉT|ü⁄ u≤q˝À b˛ùdkÕÔs¡T. ns¡ΔsêÁ‹ <ë{ÏHê, ¬s+&ç+{Ï es¡≈£L. ‘Ó\¢
uÛ≤eqqT Ç$ ø£*ZkÕÔsTT. k˛, ªeT+<äTμ≈£î eTT+<äHêï ‹Hê* ˝Ò<ë
Á&ç+ø˘‡‘√ @ Áô|ò+#Y Åô|ò’ ˝≤+{Ïy√ rdüTø√yê*. ôV≤M Á&ç+øÏ+>¥ ‘·|üŒ<˚yÓ÷
yês¡ø£ eTT+<˚ ◊<äT >∑+≥\ y˚fi¯ #ÓeT≥\‘√ >=+‘Ó+&ç n<ë≥Tq ˝ÒkÕÔ nìŒùdÔ, j·÷+{° ùV≤+>√esY _fi¯¢ ˇø£{Ï $T+>∑+&ç, ‘·\ ~eTTà
s¡T z bÕ‹ø£eT+~ eÁ&É+>∑T\T MT ‘·\˝À |üì #˚düTÔqï |ò”*+>¥‘√! bı sê≈£î+&Ü.
<äT›H˚ï ‘=$Tà~ >∑+≥\T. H√s¡T dæyÓT+≥T >∑y˚T˝≤ì ‘·\|ædüTÔ+~. bı≥º
˝À yêwæ+>¥ $TwüHé ñqï≥T¢ nqTe÷q+. yê+‹ #˚düTø√yê\H˚ $ø±s¡+. ‘Ó*dæ ‘ê>∑+&ç
ùV≤+>√esY qs¡ø£+ n˝≤ $#˚ÃdüTÔ+~. ô|’ \ø£åD≤˝ÒM MT˝À ˝Òe+fÒ MT≈£î $X¯è+K\ eT<ÛäT sêÁ‹øÏ dæ<äΔyÓTÆ‘˚ Á&ç+ø˘‡ m+∫ #·÷düTø√+&ç. eTT<äTs¡T
eT+<äT yêdüH˚ ‘Ó©<äqTø√yê*. ˝Ò<ë MTs¡T nã<äΔe÷&ÉT‘·÷ ñ+&Ü*. s¡+>∑T˝À ñ+&˚ $d”ÿ, (kÕÿ#Y ‘√ düVü‰) s¡eTTà\ CÀ*øÏ b˛ø£+&ç. M{Ï˝À¢
ns¡ΔsêÁ‘·T\T, n|üs¡ sêÁ‘·T\T bı>∑\T ]+>∑T\T ‹]π> u≤s¡¢˝À¢ >∑&çù| $|üØ‘·yÓTÆq ùV≤+>√esY ø£*–+#˚ ø√¬>qsY nH˚ s¡kÕj·TqeTT+≥T+~.
n\yê≥THêï ô|’ \ø£åD≤\qT Çwüº|ü&Éø£ ‘·|üŒ<äT. ˇø±H=ø£ ñ<äj·T+, M˝…’‘˚ y√&Üÿ, õHé, ˝Ò<ë yÓ’{Ÿ yÓ’Hé≈£î eTqdüT |ü&É+&ç. Á&ç+ø˘\qT $Tø˘‡
ø£&ÉT|ü⁄ã“s¡+, ns¡T∫, ãs¡TyÓøÏÿq ‘·\, n|üsê<Ûä uÛ≤eq‘√ ˝Ò#ês¡÷ n+ #˚jÓTT<ä›ì &܈ˆ ‹\ø˘ Á|ü‘˚´ø£+>± #ÓãT‘·THêïs¡T.
fÒ, ìX¯Ãj·T+>± MTs¡T ùV≤+>√esY u≤]q |ü&ɶfÒ¢. ìø£ÿ∫Ã>± #ÓbÕŒ\+fÒ ‘·<äT|ü] C≤Á>∑‘·Ô. Ä\ÿVü‰˝ŸqT Ä\ÿVü‰˝Ÿ s¡Væ≤‘· Á&ç+ø˘‡‘√
` eT~Ûs¡ $wüø£s¡+. <ëì |üìrs¡T #·÷<ë›+. y˚Tfi¯$+#ê*. Ç˝≤ #˚ùdÔ @+ Á|üjÓ÷»q+ n+{≤sê?
eT+<äT≈£î lø±s¡+ #·T≥º>±H˚ $$<Ûä <äX¯\≈£î dæ+|ü⁄˝Ÿ. $TeTà*ï ‘·&Ü] b˛ìe«<äT. n+fÒ &û`ôV’≤Á&˚{Ÿ
ø±ìe«<äT. k˛. ¬s+&√ Á&ç+ø˘qT Ĭs+CŸ pdt>±
e÷s¡Ã+&ç. <Ûësêfi¯+>± ˙{Ïì |ü{Ϻ+#·+&ç.
∫e] C≤Á>∑‘·Ô. >∑+≥≈£î ˇø£ Á&ç+ø˘ ˝Àù| rdüTø√+&ç.
ˇø£ ;s¡T˝À ñ+&˚+‘· Ä\ÿVü‰˝ŸqT $s¡T>∑T&ÉT
#˚ùd+<äT≈£î *esY≈£î >∑+≥ e´e~Û ø±yê*. k˛...
ì<ëqy˚T Á|ü<Ûëq+. Ç+{ÏøÏ #˚sêø£ eTT<ä› $T+π>
eTT+<äT, ø£˙dü+ ¬s+&ÉT ì+&ÉT >±¢düT\ ˙s¡T ‘ê
>∑+&ç. (MT J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T ‘ê–+#·ø£ b˛
sTTHê). ªªyê+‹ ne⁄‘·T+<äìŒùdÔ @+{≤ dæ&é
rdüTø√+&ç ˝Ò<ë ∫+‹+#ê*‡ ñ+≥T+~μμ
nì Væ≤‘·e⁄ |ü\T≈£î‘·THêïs¡T &܈ˆ ‹\ø˘.
ñ<äj·T ª|òü˝≤\Tμ
ªbı<äT›H˚ï z ø£|ü ÅkÕº+>¥ {° ùd$+#êq+fÒ j·T<Ûë $<ÛäT˝À¢ |ü&ɶfÒºμ
n+{≤&ÉT 28 @fi¯¢ düT≈£îe÷sY ns¡ø±ì. n+<ä]ø° Ä jÓ÷>∑+ ñ+&É<äT.
|üì˝À |ü&É>±H˚ ˙s¡dü+>± ñ+<ä+{≤s¡T. MT X¯Øs¡+ ‘·qqT ‘êqT u≤>∑T
#˚düTø√e&É+˝À |ü&çb˛‘·T+~ eT]. meπs$T #Ó|æŒHê, n‹ Ä\ÿVü‰˝Ÿ
$düs¡®˙j·T+. ø£fi¯ó¢ ‘Ós¡N ‘Ós¡eø£ eTT+<˚ ø±|ò” #·|üŒ]+#˚ n\yê≥T
˝Àqe⁄‘ês¡T. ‘·\ ‘˚*¬ø’q uÛ≤eq‘√ yÓTT<ä˝…’ n&ÉT>∑T\T >∑‹ ñ+<ë? ≈£L&É<äT. ø±|ò” ø±s¡ø£ Á<äe|ü<ësêú\T ª&û ôV’≤Á&˚wüHéμqT ¬s#·Ã
‘·|ü‘êsTT. e÷≥ ‘·&Éã&ÉT‘·T+~. #·÷|ü⁄ eTdüø£ u≤s¡T‘·T+~. ‘·>∑T >=&É‘êsTT. ªÁX‚wüºyÓTÆq |üì @$T≥+fÒ bı<äT›H˚ï düTwüߺ>± ‹q&É+, M\T
yÓ÷‘ê<äT˝À rdüTø=+fÒ Ä\ÿVü‰˝Ÿ ñ‘˚ÔC≤ìï ÇdüTÔ+~. X¯Øs¡+ ø±˝Ò<ë, ÄdæŒH√ ¬sq {≤&Ó’H√ rdüTø√+&ç. Ç$ eT+≥ |ü⁄{Ϻ+#˚ ñ<äsêìøÏ
ìj·T+Á‹+#·T ø√>∑*–q |ü]~Û <ë{Ï‘˚ ãTÁs¡qT yÓTT<äT›u≤s¡TdüTÔ+~. ñ|üX¯eTHêìï kÕÔsTTμ n+{≤s¡T &܈ˆ ‹\ø˘. n˝≤ŒVü‰sêìøÏ Á<äe|ü<ë
MTs¡T m+‘· Ä˝ÿVü‰˝Ÿ rdüTø=Hêïs¡T? MT X¯ØsêìøÏ Ä\ÿVü‰\Tì sêú\T ` |ü+&ÉT¢ #˚]à ø=+#Ó+ |òüTq+>±H˚ ˝≤–+#ê\+≥THêïs¡T &܈ˆ
ìj·T+Á‹+#˚ X¯øÏÔ @ y˚Ts¡≈£î ñ+~? MT ej·TdüT‡ m+‘·? ‘·~‘·s¡ ‹\ø˘. ˇø=ÿø£ÿ] X¯Øs¡‘·‘ê«ìï ã{Ϻ ø±\ |üØø£å≈£î ì\∫q |ü<äΔ‘·T\÷
n+XÊ\qT ã{Ϻ MT ùV≤+ >√esY rÁe‘·\T ñ+{≤sTT. MT ãs¡TeP ˇø£ ø=ìï ñHêïsTT. ø=+<äs¡T yÓqï <ä{Ϻ+∫q Áu…&é <=+‘·s¡\T Äs¡–ùdÔ,
ìsêíj·Tø£y˚T. ‘·≈£îÿe ãs¡Te⁄+fÒ m≈£îÿe øÏ≈£îÿ\≈£î ˝ÀHÍ‘ês¡T. (dü÷ú\ ø=+<äs¡T #·˙ï{Ï kÕïq+ #˚kÕÔs¡T. ø=+<äs¡T e÷H˚j·T&Éy˚T ùV≤+>√esY≈£î
ø±j·TT\T dü+‘·dæ+#·+&ç.) ãj·T≥¬øfi‚¢ sêÁ‘·T\ >∑T]+∫ ø=ìï C≤Á>∑‘·Ô\T n‘·T´‘·ÔeT $s¡T>∑T&ÉT n+{≤s¡T. Ç~ eTØ #ê<ädüÔ+, ø±<ä+{≤sê?
rdüTø√+&ç. ∫øÏ‘·‡ ø£Hêï ìyês¡D m|ü&É÷ eT+∫<˚. U≤∞ ø£&ÉT|ü⁄‘√ `yÓ+ø£{Ÿ
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 21
Ä \T>∑&ɶ\qT πøe\+ ÄVü‰s¡+>± e÷Á‘·y˚T
#·÷&É≈£L+&Ü 2008 dü+e‘·‡s¡|ü⁄ eT<äT|ü⁄ neø±
X¯+>± #·÷&Ée#·TÃ. Ä\T>∑&ɶ\˝À ô|≥Tºã&ç ô|{Ϻ
˝≤uÛ≤\T dü+bÕ~+#·&ÜìøÏ n+<äs¡÷ yê{Ïì |ü+&ç+
#˚ ¬s’‘·T, ny˚Tà es¡Ô≈£î&√ ø±qø£ÿs¡˝Ò<äT. á ¬s+&ÉT esêZ
\≈£î #Ó+~q yês¡T yê{Ï‘√ Á|ü‘·´ø£å+>± yê´bÕs¡+ #˚dæ ˝≤
uÛ≤\T dü+bÕ+~+#·e#·TÃ. á ¬s+&ÉT esêZ\≈£î #Ó+<äì yês¡T
≈£L&Ü ø£e÷&ç{Ï mπø‡Ã+CŸ˝ |üP´#·sY‡˝À ø=qT>√fi¯ó¢, neTàø±\T #˚dæ
>∑D˙j·T+>± ˝≤uÛ≤\T dü+bÕ~+#·e#·TÃ. 2007 dü+e‘·‡s¡+ ã+>±s¡+
|üP´#·sY‡‘√ ÇHéyÓÅdüºs¡¢\≈£î m˝≤+{Ï neø±XÊ\qT Ç∫Ã+<√ 2008 dü+
e‘·‡s¡+ Ä\T>∑&ɶ\ |üP´#·sY‡ <ë«sê n≥Te+{Ï neø±X¯+ ø£*ŒdüTÔ+~.
Ç+<äT≈£î nH˚ø£ ø±s¡D≤\T ñHêïsTT. á neø±XÊ\qT ¬s+&ÉT s¡ø±\T>±
˝≤uÛÑ+>± eT\#·Tø√e#·TÃ. ì» e÷¬sÿ{Ÿ˝À yê´bÕsêìøÏ >±ì, |üP´#·sY‡
e÷¬sÿ{Ÿ˝À ùdÿ«sYÄ|òt ñ<˚›X¯´+‘√ >±ì ø=qT>√fi¯ófl neTàø±\T »]ù|
ñ<˚›X¯´+ ñ+fÒ 2008 dü+e‘·‡s¡+ ø£˙dü+ 10 qT+∫ 15 kÕs¡T¢ ø=qT
>√fi¯ó¢, neTàø±\T #˚ùd+<äT≈£î dü¬s’q neø±XÊ˝qT ÇdüTÔ+~. ø=qT>√fi¯ó
neTàø±\T dü¬s’q düeTj·T+˝À #Ój·T´˝ÒeTqTø=H˚ ÇHÓ«düºs¡T¢ 2008 dü+
e‘·‡s¡+ n+‘ê $düÔ]+∫ 10 kÕs¡T¢ ø=qT>√\T, neTàø±\T »]|æ‘˚ ø£˙
dü+ Äs¡T kÕs¡¢sTTHê ˝≤uÛ≤\qT Ä•+#·e#·TÃ.
2008 dü+e‘·‡sêìï ◊ø£´sê»´ dü$T‹ n+‘·
sê®rj·T Ä\T>∑&ɶ\ dü+e‘·‡s¡+>± Á|üø£{Ï+
#·&É+‘√ Ä\T>∑&ɶ\ $ìeTj·T+ u≤>± ô|+
#˚+<äT≈£î #ê˝≤ <˚XÊ\ Á|üuÛÑT‘ê«\T, Á|üuÛÑT
‘˚«‘·s¡ dü+düú\T nH˚ø£ |ü<∏äø±\T s¡÷bı+
~+#êsTT. Çe˙ï Ä\T>∑&ɶ\ $ìeTj·÷
ìøÏ dü+ã+~Û+∫q Bs¡Èø±*ø£ Áf…+&éqT
eT]+‘· ô|’øÏ rdüT≈£î yÓ&É‘êsTT.
Á|ü|ü+#· Ä\T>∑&ɶ\ ñ‘·Œ‹Ô |ü≥+˝À 1990
qT+∫ nH˚ø£ e÷s¡TŒ\T #√≥T #˚düT≈£î
HêïsTT. 1990 es¡≈£î n~Ûø£XÊ‘·+ Ä\T>∑&ɶ\
ñ‘·Œ‹Ô $ìjÓ÷>∑+ j·T÷s¡|t, ñ‘·Ôs¡ nyÓT]ø±, k˛$j·T{Ÿ j·T÷ìj·T
Hé\˝À ñ+~. 1990 ‘·s¡Tyê‘· Ä\T>∑&ɶ\ ñ‘·Œ‹Ô $ìjÓ÷>∑+
Ädæj·÷, ÄÁ|òæø±, ˝≤{ÏHé nyÓT]ø± <˚XÊ\˝À u≤>± ô|]–+~. 2005
dü+e‘·‡s¡+ Hê{ÏøÏ es¡Δe÷q <˚XÊ\ ñ‘·Œ‹Ô (16 ø√≥¢ ≥qTï\T) n_Û
eè~Δ #Ó+~q <˚XÊ\ ñ‘·Œ‹Ô (15.6 ø√≥¢ ≥qTï\T) ø£+fÒ m≈£îÿe>± ñ+
~. Á|üdüTÔ‘·+ #Ó’Hê Ä\T>∑&ɶ\ ñ‘·Œ‹Ô˝À Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ Á|ü<∏äeTkÕúq+˝À
ñ+~. s¡cÕ´ ¬s+&√ kÕúq+˝À ñ+~. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ nH˚ø£ |ü<∏äø±\‘√
#Ó’Hê, s¡cÕ´\ kÕúsTT˝À ñ‘·Œ‹Ô #˚ùd+<äT≈£î b˛{° |ü&ÉT‘√+~. #Ó’Hê,
uÛ≤s¡‘Y <˚X¯+ ø£*dæ Á|ü|ü+#· ñ‘·Œ‹Ô˝À eT÷&√e+‘·T |ü+&çdüTÔHêïsTT.
n+‘·sê®rj·T Ä\T>∑&ɶ\ dü+e‘·‡s¡+ ñ<ä´eT+˝À uÛ≤>∑+>± ◊ø£´sê»´
dü$T‹ ÄVü‰s¡+>± Ä\T>∑&ɶ $ìjÓ÷>±H˚ï ø±≈£î+&Ü Ç‘·s¡ yê&Éø±\qT
≈£L&Ü Áb˛‘·‡Væ≤k˛Ô+~. ◊ø£´sê»´dü$T‹ dü+düú |òü⁄&é   nÁ–ø£\ÃsY
Äs¡ZHÓ’CÒwüHé (FAO) e] nqï+ ‹H˚ yê]ì Ä\T>∑&ɶ\qT Á|ü<∏äeT
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
_õHÓdt
ÄVü‰s¡+>± ‹q&ÜìøÏ Ábı‘·‡Væ≤k˛Ô+~. BìøÏ
ø±s¡D+ e] |ü+&ç+#·&ÜìøÏ n~Ûø£+>± eT+∫
˙s¡T nedüs¡+ ø±e&É+, e] |ü+≥ Ä ˙{Ïì
n~Ûø£ yÓTT‘·Ô+˝À Ä$] ø±e&ÜìøÏ ø±s¡D+
ø±e&É+. Á|ü|ü+#·+˝À Á|ü<Ûëq ì‘·´ ÄVü‰sê\˝À
>√<ÛäTeT, e], yÓTTø£ÿC§qï. ‘·sê«‘· kÕúq+ Ä\T>∑&ɶ.
>√<ÛäTeT, e], yÓTTø£ÿC§qï |æ+&ç|ü<ësêú\qT e÷Á‘·+
n~Ûø£+>± ø£*– ñ+fÒ, Ä\T >∑&ɶ\T e÷Á‘·+ Ábı{ÏqT¢, Kì
C≤\T, $≥$THé dæ\qT ≈£L&Ü n+~kÕÔsTT. ñ&çøÏ+∫q ã+>±
fi≤<äT+|ü˝À b˛wüø£ $\Te\T eT]+‘· ô|s¡T>∑T‘êsTT.
kÕ<Ûës¡D+>±, ø£yÓ÷&ç{°dt e÷¬sÿ{Ÿ˝À <Ûäs¡\T ˇø£ eTTK´ ÁbÕ+‘·+˝À
|ü+≥≈£î ‘Ó>∑Tfi¯ófl e∫Ãq|ü&ÉT <ëì <Ûäs¡\T $|üØ‘·+>± ô|s¡T>∑T‘êsTT.
Ç≥Te+{Ï ô|s¡T>∑T<ä\ dü«\Œø±\+ e÷Á‘·+ ñ+&ç ø=~› eT+~øÏ
e÷Á‘·y˚T ˝≤uÛ≤\qT ‘Ó∫Ãô|&ÉT‘·T+~. ø±ì Á|üdüTÔ‘· neø±X¯+ Á|ü|ü+#·
yê´|üÔ+>± $ìeTj·T+ ô|+#·&É+ <ë«sê @s¡Œ&ÉT‘·T+~ ø±ã{Ϻ á
&çe÷+&é #ê˝≤ ø±\+ ô|s¡T>∑T‘·÷H˚ ñ+≥T+~. BìøÏ ‘√&ÉT bÕ]
ÁXÊ$Tø£ ñ|üjÓ÷>±\≈£î ‘·j·÷s¡T #˚ùd |æ+&ç |ü<ësêú\≈£î Ä\T
>∑&ɶ\qT eTT&ç|ü<ës¡ú+>± yê&É&É+ ô|s¡T>∑T‘√+~. á $<Ûä+>± ñ‘·Œ‹Ô
#˚dæq |æ+&ç|ü<ës¡ú+ qT+∫ eT<ä´+, &Óø˘Á{ÏHé (glucose ˝≤+{Ï~) |üX¯ó
Á>±X¯+ ‘·j·÷s¡T#˚düTÔ+{≤s¡T.
>∑‘· Hê\T¬>’<˚fi¯¢ qT+∫ Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± Ä\T>∑&ɶ\ $ìeTj·T+ u≤>±
ô|]–+~. Bìì eT+∫ neø±X¯+>± eT\T
#·Tø√e&Ü ìøÏ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì ø=ìï sêÅcÕº
\T $&ç$&ç>± ‘·eT eP´Vü‰\qT s¡÷bı+
~+#·T ≈£îHêïsTT. Ä\T>∑&ɶ\ ñ‘·Œ‹Ô˝À
ñ‘·Ôs¡Á|ü <˚XŸ nÁ>∑kÕúq+˝À ñ+&É>± |ü•ÃeT
u…+>±˝Ÿ ¬s+&√ kÕúq+˝À ñ+~. >∑T»sê‘Y,
|ü+C≤uŸ, ø£sêï≥ø£ sêÅcÕº\˝À ≈£L&Ü Ä\T
>∑&ɶ\ ñ‘·Œ‹Ô u≤>± ô|s¡T>∑T‘√+~. |ü•ÃeT
u…+>±˝Ÿ, >∑T»sê‘Y sêÅcÕº\T Ä\T>∑&ɶ\qT
$<˚XÊ\≈£î m>∑TeT‹ #˚ùd+<äT≈£î ‘·eT
eP´Vü‰\qT dæ<äΔ+ #˚düT≈£îHêïsTT.
ø=‘·Ô |ü+≥ e÷¬sÿ{Ÿ˝ÀøÏ sêe≥+‘√ &çôd+ãsY HÓ\˝À Ä\T>∑&ɶ\
ôVA˝Ÿùd˝Ÿ <Ûäs¡ 50 XÊ‘êìøÏ ô|’>± |ü&çb˛sTT+~. »qe] eT÷&√ ‘˚Bq
(yÓT≥˝Ÿ n+&é ø£yÓ÷&ç{Ïdt mπø‡Ã¤+CŸ MCX) ˝À Ä\T>∑&ɶ\ |üP´#·sY‡
n|üŒsY düs¡÷ÿ´{ŸqT ‘êø±sTT. Ä s√Eq Ä\T>∑&ɶ\ |üP´#·sY‡ ◊<äT
XÊ‘·+ ô|]– øÏ«+{≤\T≈£î 475 s¡÷bÕj·T\ e<ä› n|üŒsY düs¡÷ÿ´{ŸqT
‘êø±sTT. Ç+#·T$T+#·T &çôd+ãsY HÓ\ n+‘ê Ä\T>∑&ɶ\ <Ûäs¡ kÕŒ{Ÿ
e÷¬sÿ{Ÿ˝À |ü&çb˛‘·÷H˚ ñ+~. s¡_ |ü+≥ Hê≥¢ $d”Ôs¡í+ ô|s¡>∑&É+,
e÷¬sÿ{Ÿ˝ÀøÏ ø=‘·Ô |ü+≥ u≤>± edüTÔ+&É&É+ Ç+<äT≈£î Á|ü<Ûëq ø±s¡D≤\T.
ˇø£ |üø£ÿ kÕŒ{Ÿ e÷¬sÿ{Ÿ˝À <Ûäs¡\T |ü&çb˛‘·THêï |üP´#·sY‡ e÷¬sÿ{Ÿ˝À
Ä Áf…+&é Á|ü‹_+_+#·ø£b˛>± <Ûäs¡\T ô|s¡T>∑T‘·÷ ñ+&É&É+ Bs¡Zø±*ø£
ãT˝Ÿ Áf…+&éqT dü÷∫k˛Ô+~. á n+XÊ\˙ï sêqTqï dü+e‘·‡sê˝À¢
Ä\T>∑&ɶ $ìjÓ÷>∑+ eT]+‘· m≈£îÿe nj˚T´ neø±XÊ\qT
dü÷∫düTÔHêïsTT.
`s¡+>∑XÊsTT
(_õHÓdt nq*dtº)
 Á|üyêd” Áù|s¡D 22

z
Á|üyêdæ
mì$T~ dü+e‘·‡sê\T>± &ÉãT¢´&ÉãT¢´
|ü˝…¢j·÷Á‘·
<ë«sê Áø£eT+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü bòÕ˝À n|t #˚düTÔ+
|ü≈£îqïyêfi¯ &ÉãT¢´.bÕ\eT÷s¡T.zÄsYõ yÓuŸôd’{Ÿ <ë«sê
˝…¢˝À |ü⁄{Ϻ, Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ #·<äTe⁄
ó¢ ñqï }]ì e~*ô|{Ϻ $<˚XÊ\≈£î õ˝≤¢ n_Ûeè~ΔøÏ $q÷‘·ï |ü<äΔ‘·T\ <ë«sê ø£èwæ
{≤s¡T. õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY, md”Œ e+{Ï ñqï‘ê~Ûø±
s¡T\‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ õ˝≤¢ düeTdü´\qT
m+<äT≈£î yÓfi≤Ôs¡T? Á|üyêdü uÛ≤s¡rj·TT\T |ü˝…¢ #˚k˛Ô+~. õ˝≤¢≈£î #Ó+~q Á|üyêdüT\T ‘·eT |ü]wüÿ]+#·&É+˝À eTT+<ä+»˝À ñHêïs¡T.
≥÷fi¯¢‘√ ‘·eT nqTã+<Ûëìï eTs¡∫ eTVü‰ q>∑ ‘·eT }fi¯fl˝Àì Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\\qT <ä‘·Ô‘· bÕ\eT÷s¡T õ˝≤¢ ø£\«≈£î]Ô Á|üuÛÑT‘·« u≤*ø£\
sê˝À¢ ñ‘·‡yê\T m+<äT≈£î #˚düT≈£î+{≤s¡T? rdüTø=ì ªÄ<äs¡Ù bÕsƒ¡XÊ\μ>± s¡÷bı+~+#˚+ bÕsƒ¡XÊ\˝À ñbÕ<Ûë´j·TT\ ø=s¡‘· ñ+<äì
eTVü≤ã÷uŸ q>∑sY õ˝≤¢˝Àì z e÷s¡TeT÷\ <äT≈£î ñ<˚›•+∫q ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ eT+∫ mìïkÕs¡T¢ ìy˚~+∫Hê düŒ+~+#·ì n~Ûø±
|ü˝…¢˝À mì$T<√ ‘·s¡>∑‹ #·<äTe⁄‘·Tqï #Ó+#·T düŒ+<äq e∫Ã+~. Á|ü‹ eT+&É\+˝À ø£˙dü+ s¡T\T, ∫e]øÏ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY nyÓT]ø± |üs¡´≥
$<ë´]ú eT~˝À s¡–*q Á|üX¯ï*$. ª|ü˝…¢ eT÷&ÉT Hê\T>∑T }fi¯¢˝À õ˝≤¢ Á|üyêdüT\T q≈£î yÓ[¢q|ü⁄&ÉT Ä }] Á|üyêdüT\T #˚dæq
‘Ó\+>±D Á|üC≤ j·÷Á‘·μ ù|s¡T‘√ e∫Ãq bÕsƒ¡XÊ\\qT <ä‘·Ô‘· #˚düT≈£îHêïs¡T. dü¬s’q $»„|æÔøÏ düŒ+~+#·&É+ >∑eTHês¡Ω+. mH√ï HÓ\
bÕ\eT÷s¡T mHêï¬s’ bò˛s¡yéT Á|ü‹ì<ÛäT\qT Ä kÂø£sê´\T ˝Òì düsêÿs¡T ã&ÉT\ $<ë´s¡Tú\ \T>± U≤∞>± ñqï ¬s+&ÉT {°#·sY b˛düTº\qT
$<ë´]ú ìs=àVü≤e÷≥+>± ì\BXÊ&ÉT. |ü⁄{Ϻq ø√dü+ dü+#ês¡ ôd’Hé‡ ˝Òu§πs≥Øì ≈£L&Ü ø£˝…ø£ºsY nyÓT]ø± qT+∫ ‹]– sê>±H˚ uÛÑØÔ#˚
>∑&ɶô|’ eTeTø±s¡+ ˝Òìyêπs $<˚XÊ\≈£î yÓfi≤Ô mHêï¬s’ bò˛s¡yéT <ë«sê Á|üyêdüT\T düeT≈£L XÊs¡T. bÕ\eT÷s¡T mHêï¬s’ bò˛s¡yéT á s¡ø£+>±
s¡ì ì+~dü÷Ô, ø£qï‘·*¢ ˝≤+{Ï |ü˝…¢≥÷fi¯¢qT sêÃs¡T. |ü˝…¢˝À¢ yÓ’<ä´ •_sê\ ìs¡«Vü≤D≈£î ªÁô|wüsY Á>∑÷|tμ>± ≈£L&Ü e´eVü≤]k˛Ô+~.
>±*øÏ e~*yÓ[¢qyêfi¯ó¢ Ç|ü⁄Œ&ÉT @+ ñ<äΔ]+ õ˝≤¢ mHêï¬s’\T eTT+<äT≈£îe∫à >∑‘· ø=H˚ïfi¯ófl ne>±Vü≤q.. #Ó’‘·q´+...
#·&ÜìøÏ e#êÃs¡ì Äy˚X¯+>± Á|ü•ï+#ê&ÉT. >± ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T.
|òæ\&Ó*Œ¤j·÷˝À dæús¡|ü&çq s¡$ y˚T¬s&ç¶,
<äXÊu≤›\T>± n_Ûeè~ΔøÏ H√#·Tø√≈£î+&Ü e´≈£îÔ\qT Áb˛‘·‡Væ≤+∫ Á|ü‘·´ø£å+>± õ˝≤¢ ø±*bò˛]ïj·÷˝À ñ+≥Tqï »&ÉÃs¡¢
yÓ÷&ÉTyê]q |ü˝…¢\ dæú‹>∑‘·T\qT n<Ûä´j·Tq+ ìyêdæ $»jYT #·yê« bÕ\eT÷s¡T
#˚ùd+<äT≈£î e∫Ãq bÕ\eT÷s¡T mHêï¬s’ mHêï¬s’ bò˛s¡yéT ø±s¡´ø£˝≤bÕ\≈£î
bò˛s¡yéT Á|ü‹ì<ÛäT\T Ä $<ë´]ú˝Àì Äy˚XÊìï, πø+Á<ä_+<äTe⁄>± e´eVü≤]düTÔHêïs¡T.
Ä˝À#·qqT #·÷dæ nyêø£ÿj·÷´s¡T. n‘·&çì õ˝≤¢ n_Ûeè~Δ ø√dü+ #˚düTÔqï
nqTqsTT+∫, XÊ+‹+|üCÒùd+<äT≈£î <ë<ë|ü⁄ Á|üj·T‘êï\qT eT]+‘· düeTs¡úe+
|ü~ ì$TcÕ\T |ü{Ϻ+~. õ˝≤¢ n_Ûeè~Δ ø√dü+ ‘·+>±, ns¡úe+‘·+>± eTT+<äT≈£î
mHêï¬s’ bò˛s¡yéT >∑‘· mì$T<˚fi¯ó¢>± #˚düTÔqï q&çù|+<äT≈£î |ü˝…¢ »q+‘√ eTy˚Tø£+
ø£èwæøÏ ø=qkÕ–+|ü⁄>±H˚ j·÷Á‘· #˚|ü{≤ºeTì ø±e\dæq nedüs¡+ ñ+<äì uÛ≤$+
q#·ÃC…|üŒ&É+‘√ Ä u≤\T&ÉT yê]ì qe÷à&ÉT. #ês¡T. bò˛s¡yéT eTTKT´\‘√ #·]Ã+∫
$TÁ‘·T\‘√ ø£*dæ yê]ì ‘·eT Vü‰düº˝Ÿ˝ÀøÏ ª|ü˝…¢ ‘Ó\+>±D Á|üC≤j·÷Á‘·μ≈£î
ÄVü‰«ì+∫ ø£wüºdüTU≤\qT #Ó|ü⁄Œ≈£îHêï&ÉT. n_Ûeè~ΔøÏ ‘√&ÉŒ&É&É+‘√bÕ≥T $$<Ûä sê» s¡÷|üø£\Œq #˚XÊs¡T. eq|ü]Ô düMT|ü+˝Àì
bÕ\eT÷s¡T mHêï¬s’ bò˛s¡yéT #˚|ü{Ϻq ª|ü˝…¢ ø°j·T bÕغ\qT, n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>±ìï e÷HêJù|≥ yêdüÔe⁄´&Ó’q s¡$ y˚T¬s&ç¶
‘Ó\+>±D Á|üC≤j·÷Á‘·μ n#·Ã+ù|≥ düMT ø£~*+∫ Á|ü>∑‹øÏ u≤≥\T y˚j·T&É+˝À kÕs¡<∏ä´+˝À |ü~ s√E\bÕ≥T |ü~
|ü+˝Àì eTqïq÷s¡T –]»q ÄÁX¯eT bÕsƒ¡XÊ bÕ\eT÷s¡T mHêï¬s’ bò˛s¡yéT $T>∑‘ê õ˝≤¢\≈£î eT+&É˝≤˝À¢ì j·÷u…’ Á>±e÷\ MT<äT>±
\qT dü+<ä]Ù+∫q|üŒ{Ï~ á nqTuÛÑe+. e÷s¡Z<ä]Ù>± ì*∫+~. @ bÕغ H˚‘·\T nyÓT j·÷Á‘· kÕ–+~. eTø£Ô˝Ÿ düMT|ü+˝À
]ø± e∫ÃHê yê]øÏ bÕ\eT÷s¡T düeTdü´\qT bÕ\eT÷s¡T õ˝≤¢˝ÀøÏ ø£ècÕíq~ Á|üy˚•+#˚
j·÷Á‘·≈£î |üPs¡«s¡+>∑+ ìy˚~+∫, yê{Ï |ü]cÕÿsêìøÏ Vü‰MTì bı+<äT #√≥ &çôd+ãsY 18q j·÷Á‘·
‘Ó\+>±D mHêï¬s’ nk˛dæj˚TwüHé (‘˚q)˝À ‘·T+{≤s¡T mHêï¬s’ bò˛s¡yéT Á|ü‹ì<ÛäT\T. ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+~.
uÛ≤>∑+>± ñqï bÕ\eT÷s¡T mHêï¬s’ bò˛s¡yéT ‘·sê«‘· yê]ì e~*ô|≥º≈£î+&Ü f…*ø±qŒ¤¬sHé‡
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 Á|üyêd” Áù|s¡D
|ü˝…¢˝À¢ì düeTdü´\qT
Á|ü‘·´ø£å+>± ‘Ó\T düTø=ì, yê{Ï |ü]cÕÿsêìøÏ
Á|ü»˝À¢ #Ó’‘·q´+ rdüT≈£îsêe&É+ á j·÷Á‘·
Á|ü<ÛëH√<˚›X¯eTì s¡$ ‘Ó*bÕs¡T. >∑‘· 50 @fi¯¢˝À
bÕ\eT÷s¡T ˇø£ÿfÒ ø±≈£î+&Ü ‘Ó\+>±D
õ˝≤¢\˙ï n_Û eè~ΔøÏ H√#·Tø√≈£î+&Ü
yÓqTø£ã&çb˛j·÷j·Tì Äj·Tq nHêïs¡T. á
ÁbÕ+‘· dü+düÿèr dü+Á|ü <ëj·÷\T
n|üVü‰kÕ´ìøÏ, ìsê<äs¡D≈£î >∑Ts¡ j·÷´j·Tì
ù|s=ÿHêïs¡T. õ˝≤¢≈£î #Ó+~q |òüTq yÓTÆq
kÕ+düÿè‹ø£ yês¡dü‘ê«ìï |ü⁄qs¡T<äΔ]+#· &É+
≈£L&Ü ‘·eT |üs¡´≥q \ø£å´eTì Äj·Tq
#ÓbÕŒs¡T. ø£fi≤C≤‘ê\‘√ ø£*dæ ñ<äj·T+ |ü~
>∑+≥\≈£î ˇø£ }fiÀ¢ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq j·÷Á‘·
sêÁ‹ |ü~+{ÏøÏ Ä eT+&É\+˝Àì ◊<√ }]
˝À eTT–ùd<ëø± Ä<ä´+‘·+ »q+ uÛ≤>∑kÕ«
eT´+‘√ ñ‘ê‡Vü≤+>± kÕ–+<äì s¡$ #ÓbÕŒs¡T.
e÷s¡TeT÷\ ‘·+&Ü˝À¢, –]»q >∑÷&˚˝À¢
≈£L&Ü sêÁ‹|üP≥ ãdü#˚dæ »q+˝À ø£*dæ
b˛sTT yê] Hê&çì ‘Ó\TdüT≈£îHêïeTì #ÓbÕŒ
s¡T. õ˝≤¢ m<äTs=ÿ+≥Tqï düeTdü´\qT Á|ü‘˚´
ø£ ‘Ó\+>±D sêÁwüº+ @sêŒ≥T <ë«sê e÷Á‘·y˚T
|ü]wüÿ]+#·>∑\eTì Äj·Tq nHêïs¡T. e÷s¡T
eT÷\ |ü˝…¢˝À¢ ≈£L&Ü Á|ü‘˚´ø£sêÁwüº+ @s¡Œ&Ü
\qï ø√]ø£ ã\+>± ñ+<äì $e]+#ês¡T.
@ sê»ø°j·T bÕغø° #Ó+<äìyês¡T>±, sê»ø°j·T
|ü<äe⁄\ô|’ ÄdüøÏÔ ˝Òìyê]>± qeTà&É+ e\¢
Á|ü»\T ‘·eTqT ÄbÕ´j·T+>± ÄVü‰«ì+∫
eTqdüT$|æŒ e÷{≤¢&Üs¡ì s¡$ y˚T¬s&ç¶ ‘Ó*
bÕs¡T. ‘Ó\+>±D sêÁwüºkÕ<Ûäq |æ\T|ü⁄qT πøe
\+ n_Ûeè~Δ ø√düy˚Tqì ns¡ú+ #˚düT≈£îHêïs¡ì
#ÓbÕŒs¡T. @ sê»ø°j·T bÕغ‘√q÷ dü+ã+<Ûä+
˝Ò<äì #ÓãT‘·THêï, j·÷Á‘·˝À sê»ø°j·T
Hêj·T≈£î˝…es¡÷ ˝Ò≈£îHêï... yês¡T yÓ÷düTÔqï
u≤´qs¡¢ô|’ ñqï ª‘·*¢ ‘Ó\+>±Dμ |ü≥+
ø=+<ä]˝À nqTe÷Hê\T ø£*–+∫+~.
‘Ó\+>±D sêÁwüºdü$T‹ s¡÷bı+~+∫q
‘Ó\+>±D ‘·*¢ ∫‘·Á|ü{≤ìï eTT+<äT+#·T
ø√e&É+˝Àì Ä+‘·s¡´y˚T$T≥ì s¡$ì n&ç
–‘˚, ªn~ ˇø£ bÕغ ø√dü+ ‘·j·÷s¡T#˚dæq
∫Vü≤ï+ ø±<äT, ‘Ó\+>±D˝Àì y˚T<Ûëe⁄\qT,
ø£fi≤ø±s¡T\qT ø£\T|ü⁄ø=ì s¡÷bı+~+∫q
Á|ü‹eT. n+<äTø√dü+ ‘Ósêdü #=s¡e rdüTø√
e#·TÃ ø±˙, n~ á ÁbÕ+‘êìøÏ Á|ürø£>±
ì*#˚ s¡÷|ü+μ nì ã<äT*#êÃs¡T.
Á|ü‹ eT+&É\+˝Àq÷ bÕ\eT÷s¡T mHêï¬s’
bò˛s¡yéT <ë«sê Ä<äs¡Ù bÕsƒ¡XÊ\\T q&ÉTdüTÔ
qï+<äTq $<ë´s¡Tú\T, Á|üyêdüT\ ≈£î≥T+ã
düuÛÑT´\T, ñbÕ<Ûë´j·TT\T ‘·eT j·÷Á‘·≈£î
‘√&ÜŒ≥Tì#êÃs¡ì s¡$ ‘Ó*bÕs¡T. ø£\«≈£î]Ô
|üø£ÿq b˛‘˚|ü*¢ nH˚ ≈£îÁ>±e÷ìøÏ düMT|ü+
˝Àì ø±˝Àì ‘·+&Ü ∫Hêïs¡T˝À¢, eTqïq÷s¡T
–]»q ÄX¯ÁeT bÕsƒ¡XÊ\ $<ë´s¡Tú\˝À
#·<äTe⁄ø√yê\qï |ü≥Tº<ä\ #·÷dæ Äq+<ä+
ø£*–+<äHêïs¡T. Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À¢
kÂø£sê´\T ˝Òø£b˛e&É+, Çfi¯¢˝À #·<äTe⁄≈£îH˚
|ü]dæú‘·T\T ˝Òø£b˛e&É+ e\¢ Ç+‘·ø±\+
yÓqTø£ã&çq $<ë´s¡Tú\qT Ä<äT≈£îH˚+<äT≈£î
Á|üyêdüT\T eT]+‘·>± düŒ+~+#·e\dæq
nedüs¡+ ñ+<äì s¡$ nHêïs¡T.
H˚‘·\ kÕ«s¡ú+... õ˝≤¢≈£î XÊ|ü+
n_Ûeè~Δø°, Á|ü‘˚´ø£ sêÁcÕºìø° dü+ã+<Ûä+
@$T≥ì Á|ü•ïùdÔ Äj·Tq $es¡D Çdü÷Ô,
‘Ó\+>±Dô|’ bÕ\≈£î\T düe‹‘·*¢ Áù|eT
#·÷|ü⁄‘·THêïs¡ì nHêïs¡T. Çø£ÿ&ç düeTdü´\ô|’
yê]øÏ |ü{Ϻ+|ü⁄ ˝Ò<äì #ÓbÕŒs¡T. õ˝≤¢qT
|ü{Ϻ|”&çdüTÔqï e\düø±]à≈£î\ düeTdü´ô|’
Hê>∑sY ø£s¡÷ï˝Ÿ e÷J
m+|” eT\T¢ s¡$
Ç{°e\ #˚dæq
yê´K´qT Äj·Tq
>∑Ts¡TÔ#˚XÊs¡T. õ˝≤¢˝À
kÕ>∑T˙{Ï ÁbÕC… ≈£îº\T
ø£{Ϻ+#êeTì, n_Ûeè~Δ
|üqT\T #˚düTÔ HêïeTì
Á|üuÛÑT‘·«+ #˚düTÔqï
Á|üø£≥q\T ì»y˚T
nsTT‘˚, ø±]à ≈£î\T
e\dü m+<äT≈£î
b˛‘·THêïs¡ì $˝Òø£s¡T\T n&ç–‘˚, ªn\yêf…Æq
ÁbÕD≤\T... yê]ì mes¡T Ä|ü>∑\s¡Tμ n+≥÷
eT\T¢ s¡$ e´+>∑´+>± yê´U≤´ì+#·&Üìï
y˚T¬s&ç¶ Á|ükÕÔ$+#ês¡T. mø£ÿ&ç qT+∫
e#êÃs¡qï~ ≈£L&Ü #·÷&É≈£î+&Ü n≈£îÿq #˚s¡TÃ
≈£îqï bÕ\eT÷s¡T Á|ü»\ô|’ Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\≈£î
Ç+‘·{Ï #·T\ø£q uÛ≤e+ ñ+<äì nHêïs¡T.
ãj·T{Ï qT+∫ e∫Ãq H˚‘·\‘√bÕ≥T
eTTK´eT+Á‘·T\qT Á|üdüqï+ #˚düTø√e&É+˝ÀH˚
‘·]düTÔqï kÕúìø£ Hêj·T≈£î\T ≈£L&Ü õ˝≤¢
düeTdü´\ô|’ ÁX¯<äΔ ô|≥º˝Òø£b˛‘·THêïs¡ì
nHêïs¡T. Ç~ ˇø£ÿ bÕ\eT÷s¡Tπø
|ü]$T‘·yÓTÆq düeTdü´ ø±<äì, ‘Ó\+>±D
õ˝≤¢\˙ï Ç˝≤+{Ï Çã“+<äT\H˚ m<äTs=ÿ+
≥THêïj·Tì #ÓbÕŒs¡T. Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº &çe÷+
&éqT #·˝≤¢s¡Ã&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ Äsꓤ≥+>±
|ü<∏äø±\T Á|üø£{Ïk˛Ô+<äì, n$ X¯+≈£îkÕú|üq\πø
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
24
|ü]$T‘·+ ø±>± Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\ |ü<∏äø±\T
ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡yê\T »s¡T|ü⁄ ≈£î+≥THêïj·Tì
nHêïs¡T. ø±ã{Ϻ Ç‘·s¡ ‘Ó\+ >±D õ˝≤¢\
mHêï¬s’\T ≈£L&Ü Ç<˚ ‘·s¡Vü‰˝À ‘·eT
ÁbÕ+‘·+˝Àì düeTdü´\ |ü]cÕÿsêìøÏ
‘·eTe+‘·T>± ø£èwæ #˚dü÷ÔH˚ Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº
mC…+&Ü‘√ eTT+<äT≈£î b˛‘·THêïs¡ì #ÓbÕŒs¡T.
õ˝≤¢ n_Ûeè~Δô|’ Á|üuÛÑT‘·«+ #˚düTÔqï Á|üø£≥
q\T |ü∫à nã<ëΔ\ì #Ó|üŒ&ÜìøÏ Äj·Tq ˇø£
ñ<ëVü≤s¡D #ÓbÕŒs¡T. Á|üuÛÑT‘·«+ Ä<äs¡Ù Á>±
eT+>± Á|üø£{Ï+∫q uÛÑ>∑yêHé |ü*¢˝À 600
eT+~ »HêuÛ≤ ñ+fÒ, 500 eT+~ e\dü
b˛j·÷s¡ì #ÓbÕŒs¡T. #˚‘·ø±ì eTTdü* yêfi¯ó¢,
eTVæ≤fi¯\T, |æ\¢\T e÷Á‘·y˚T nø£ÿ&É ø£ì|ædüTÔ
Hêïs¡ì, Ä }]øÏ ø£˙dü+ ãdüT‡ kÂø£s¡´+
≈£L&Ü ˝Ò<äì ‘Ó*bÕs¡T. }fiÀ¢ì ù|<ä\≈£î
eT÷&ÉT Hê\T>∑T mø£sê\ e+‘·Tq kÕs¡e+
‘·yÓTÆq uÛÑ÷$T ñHêï, $<äT´‘Y kÂø£s¡´+
˝Òø£b˛e&É+ nø£ÿ&ç n_Ûeè~Δ˝Àì &=\¢‘·Hêìï
dü÷∫k˛Ô+<äHêïs¡T. düMT|ü+˝ÀH˚ ø£ècÕíq~
ñs¡ø£\T y˚dü÷Ô õ˝≤¢˝ÀøÏ edüTÔ+fÒ, ø£ècÕí
¬s’˝Ò« ùdºwüHé qT+∫ e+<ä˝≤~ ø±]à≈£î\T,
¬s’‘·T≈£L©\T ì‘·´+ eTT+u…’, dü÷s¡‘Y e+{Ï
q>∑sê\≈£î bı≥º #˚‘·|ü≥Tºø=ì e\dü b˛‘·Tqï
<Ó’q´+ ‘·eTqT ø£\∫ y˚dæ+<äì #ÓbÕŒs¡T.
Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº+ @s¡Œ&ç‘˚ ‘·|üŒ ndüe÷q‘·\qT
s¡÷|ü⁄e÷|ü&É+ M\T ø±<äì nHêïs¡T. 27e
‘˚Bq eTT–dæq ª|ü˝…¢ ‘Ó\+>±D Á|üC≤j·÷Á‘·μ
‘·eT ñ<ä´e÷ìøÏ Äs¡+uÛÑ+ e÷Á‘·y˚Tqì s¡$
#ÓbÕŒs¡T. eT* <äX¯˝À #˚|ü≥ºe\dæq ø±s¡´Áø£
e÷\≈£î ‘êqT nyÓT]ø± yÓ[¢q ‘·sê«‘· $TÁ‘·T
\‘√ #·]Ã+∫ s¡÷|üø£\Œq #˚j·TqTqï≥T¢ ‘Ó*
bÕs¡T. eTqï q÷s¡T #Ó+#·T $<ë´]ú e÷~]>±
Ç+¬øe]ø° Á|üyêdüT\ô|’ n|üqeTàø£+ ø£\>∑≈£î+
&Ü, õ˝≤¢ »q+‘√ Á|ü‘·´ø£å dü+ã+<Ûä+ ø£*–
e⁄+{≤eTì #ÓbÕŒs¡T. ` Áoìyêdt |üdüT\
 ø£<∏ä
dükÕj·TT˝≤Ô+Á‘·H+é ãC≤sYnsTT<äøÏ ø£Tfi¯ e#˚<ë{ÏÃ+f…<äÆyqÓTïe÷≥.
Æ+~. n+fÒ
Ä
düqïì bı&Éyê{Ï M~Û˝À n+<äyÓTÆq kÕj·T+
Á‘ê\T ø=+<ä]øÏ düs¡<ë>± >∑&ç∫ b˛‘êsTT. eT]
ø=+<ä]˝À ø=‘·Ô ø=‘·Ô ÄX¯*ï ∫>∑T]+|ü#˚kÕÔsTT.
Ç+ø± ø=+<ä]øÏ ìsêX¯ ìdüèŒVü≤\T $T>∑T\T
kÕÔsTT. cÕ|æ+>¥ #˚j·T&ÜìøÏ ≈£îÁs¡ø±s¡T j·TTe
≈£î\T, q&çej·TdüTyês¡T, j·÷uÛ…’<ë{Ïqyês¡T
edüTÔ+{≤s¡T. n+<äTe\¢ s¡wt ô|s¡T>∑T‘·T+~.
me] Vü≤&Üe⁄&ç yêfi¯¢~. ø£qTø£ ˇø£ÿfi¯¢H=ø£fi¯ó¢
sêdüT≈£îì |üPdüT≈£îì yÓfi‚¢ |ü]dæú‹. |üs¡´e
kÕq+>± #˚sT÷ #˚sT÷ ‘·>∑\&É+, ˇfi¯S¢ ˇfi¯S¢
sêdüTø√e&É+, uÛÑTC≤\T uÛÑTC≤\T ‘·>∑\&É+,
Ns¡ #Ós¡T>∑T\T, #·T˙ï n+#·T\qT ø±yê\ì
eT>∑yêfi¯ó¢ n+≥Tø√e&É+ »s¡T>∑T‘·÷+≥T+~.
á dü+<äs¡“¤+>± nedüs¡yÓTÆ‘˚ ªkÕØμ #Ó|üŒ&É+,
<ë+‘√ yêfi¯ó¢ e#˚à qe⁄«H√, ø√bÕH√ï ô|<äe⁄\
yÓqTø£ _>∑ã{Ϻ ñ+#·&É+, Äô|’ |üsTT≥\T
düs¡T›ø√e&É+ Ç‘ê´~$ »s¡T>∑T‘·÷ e⁄+&É&É+
düs¡«kÕ<Ûës¡D+...
n˝≤+{Ï #ÛêHé‡ ø√düy˚T m<äTs¡T #·÷düTÔHêïs¡T
dü‘ê´sêe⁄ n‘·ì ùdïVæ≤‘·T&ÉT düT<Ûëø£sY. Ä
s√E kÕj·T+Á‘·+ ÄX¯‘√ ø±düÔ eTT+<äT>±H˚
e#˚Ãdæ ìØø£åD‘√ $dæ–b˛‘·÷ ªˇø£ÿ ˇj·÷
dædü÷‡ ø£ì|æ+#·&É+ ˝Ò<äTμ nHêï&ÉT dü‘ê´sêe⁄.
ªø£ì|æùdÔ <ä|æŒø£ rs¡TÃ≈£î+<ëeTì Hê≈£L e⁄+~μ
ã<äT*#êÃ&ÉT düT<Ûëø£sY. ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äì Ä ∫e]
es¡≈£L, yÓ[¢ e#êÃs¡T. yÓT*¢yÓT*¢>± Ä M~ÛøÏ
ø£fi¯ sêkÕ–+~. s¡B› ô|s¡>∑kÕ–+~. ªn~>√
ˇj·÷dædt!μ ª@B? mø£ÿ&É?μ
ªqTe⁄« ‘·>∑TZ $TÁ‘·e÷! eTT+<äT H˚qT #·÷kÕqT
ø±ã{Ϻ Hê≈£î e~˝…jYT! Ä ‘·s¡Tyê‘· e#˚Ã
&Ü]¢+>¥ CÀ*øÏ H˚qT sêqT˝Òμ sêJ dü÷∫+
#ê&ÉT dü‘ê´sêe⁄. n+^ø£]+∫q düT<Ûëø£sYøÏ
yÓ+≥H˚ ø√|üeT÷ e∫Ã+~. ‘·qøÏ πø{≤sTT+∫q
ne÷àsTTøÏ &Ü]¢+>¥ nH˚ |ü<ä+ ñ|üjÓ÷–+∫
q+<äT≈£î $T+>∑˝Òø£ ø£ø£ÿ˝Òø£ ì≥÷ºs¡TŒ e~
˝≤&ÉT. y˚ì{° u≤>¥ uÛÑTC≤q y˚\T&ÉT‘√+~.
>∑T+Á&É{Ï uÛÑTC≤\T, yÓT]ùd düqïì ø£+sƒ¡+,
>∑T+Á&É{Ï eTTK+, ô|<ä›ø£fi¯ó¢. q&ÉTdüTÔ+fÒ qj·T
>±sê »\bÕ‘·+ qj·THê\ eTT+<äTqï≥Tº+~.
Çø£ e÷≥ m+‘· eT<ÛäTs¡+>± ñ+≥T+<√ nì
e]í+#·T≈£î+≥÷ ÄyÓT <ä>∑Zs¡>± m<äTs¡T ø±>±H˚
y˚|ü∫>∑Ts¡T q$T*q yê&ç˝≤ eTTK+ ô|{≤º&ÉT
dü‘ê´sêe⁄. ø±s¡D+ ÄyÓT eTTU+ì+&Ü k˛Œ¤≥
ø£+ eT#·Ã˝Ò! u≤>± nsTT+~ yê&çøÏ. ˝Òø£b˛‘˚
<ä÷s¡+qT+#˚ ˇ|üŒ+<ë˝≤? n+‘˚ ø±≈£î+&Ü
Hê πø+&ç&˚{Ÿ nì mes√ï ìs¡ísTT+∫ ÄyÓTqT
&Ü]¢+>¥ n+{≤&Ü? s√>∑+ ≈£î~]+~ nqT
≈£îHêï&ÉT düT<Ûëø£sY eTqdüT˝À. á ne÷àsTTì
<ä÷s¡+ qT+#˚ #·÷dæ yÓ÷düb˛sTTq+<äT≈£î
u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ùdïVæ≤‘·T&çøÏ eT+∫ ª#ÛêHé‡μ ‘·>∑T
\T‘·T+<˚yÓ÷ nì ˝À˝À|ü\ ≈£î[¢b˛j·÷&ÉT
dü‘ê´sêe⁄. á˝À>± njÓ÷´! &Ü]¢+>¥ e#˚Ã
k˛Ô+~ nqT≈£î+≥÷ dü‘ê´sêe⁄ eTTK ø£e[
ø£\T m˝≤ ñHêïjÓ÷ nì yê&çyÓ’|ü⁄ yê&ç>±
#·÷kÕ&ÉT düT<Ûëø£sY.
ªC≤Á>∑‘·Ô ÄÁ–yÓT+{Ÿ Á|üø±s¡+ qTyê«yÓTqT
#ÛêHé‡ ª$Tdtμ
#·÷&É≈£L&É<äT düTe÷!μ nì ø£fi¯¢‘√H˚ ôV≤#·Ã]+
#ê&ÉT.ªdüπs¢y√jYT! ø£fi¯¢eTT+<äT ø£ì|ædüTÔ+fÒ
#·÷&É≈£î+&Ü @ nÁ–yÓT+≥÷¢ Ä|ü˝Òe⁄μ nqï≥T¢
ø£fi¯¢‘√H˚ ã<äT*#êÃ&ÉT dü‘ê´sêe⁄. e&çe&ç>±
n&ÉT>∑T\T y˚düT≈£î+≥÷ ek˛Ô+<ëyÓT. ‘·ì$
rsê #·÷ùd neø±X¯+ ñ+≥T+<√ ñ+&É<√
nqT≈£î+≥÷ m+<äT¬ø’Hê eT+∫<äì ª#ÛêHé‡μ
$Tdt ø±≈£L&É<äì m<äTs¡T>± q&ÉekÕ>±&ÉT
düT<Ûëø£sY. dü‘ê´sêe⁄ nqTdü]+#ê&ÉT. &Ü]¢+>¥
<ä>∑Zs¡>± e#˚Ãk˛Ô+~. ø£˙dü+ uÛÑT»yÓTÆHê ‘·–*‘˚
u≤e⁄DTï nqT≈£î+≥÷ Ä bıõwüHé #·÷düT
≈£î+≥÷ q&ÉTdüTÔHêï&ÉT düT<Ûëø£sY. |üø£ÿH˚ dü‘ê´
sêe⁄. ˇø£ÿ ø£åD+ n˝≤π> >∑&çùdÔ düT<Ûëø£sY
uÛÑT»+, &Ü]¢+>¥ uÛÑT»+ ø£eTàì ø£ãTs¡T¢ #Ó|ü⁄Œ≈£î
H˚$. ˇø£ÿø£åD+˝À z ≈£îÁs¡yê&ÉT dü+∫‘√ Ç<ä›]
eT<Ûë´ $\Hê¢ n&ÉT¶|ü&ç ªÇ~ rdüT≈£î+{≤sê
kÕsY!μ n+≥÷ C≤*>± n&ç>±&ÉT.
n+‘˚! Ä˝À>± Ä &Ü]¢+>¥ <ë{Ï b˛sTT+~. e÷
u≤>± »]–+<äqT≈£îHêï&ÉT dü‘ê´sêe⁄. yÓ<Ûäe
yÓ<Ûäeqïs¡ yÓ<Ûäe. ø=+|ü eTTì– b˛sTTq≥Tº
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
26
Ç|ü⁄Œ&˚ e÷ eT<Ûä´˝ÀøÏ sêyê˝≤? n+<äyÓTÆq
eT>∑Te⁄‘√ eT+∫ #ÛêHé‡ $Tdt #˚kÕ&ÉT. <=+>∑
yÓ<Ûäe nì ‹≥Tº≈£î+≥÷ yê&çe+ø£ ø√|ü+>±
#·÷kÕ&ÉT düT<Ûëø£sY. Ä #·÷|ü⁄qπø |üesY ñ+fÒ
Ä ≈£îÁsê&ÉT ø±*b˛e*‡+<˚. Çy˚MT ‘Ó*j·Tì
≈£îÁsê&ÉT ÄX¯>± düT<Ûëø£sY, dü‘ê´sêe⁄\ e+ø£
#·÷dü÷Ô dü+N˝À+N z ô|<ä› ôd’E bÕ+&é‡
bÂ&És¡T &Éu≤“ ãj·T≥≈£î rdæ ªrdüTø√+&ç
kÕsY!μ nì yÓT*¢>± nHêï&ÉT.
ªneTTà‘êyê?μ
ªne⁄qT kÕsY. ø=‘·Ô~ ãj·T≥ cÕ|ü⁄˝À
|üHÓï+&ÉT s¡÷bÕj·T\T. MTs¡T mì$T~
Çe«+ &ç #ê\Tμ nHêï&ÉT. ªÄ #ÛêHé‡μ\T
m˝≤>∑÷ $Tdt nj·÷´+. Bìï $Tdt ø±≈£î+&Ü
‘·≈£îÿeøÏ ø=fÒº j·÷\qT≈£î+≥÷ &Éu≤“qT
#˚‹˝ÀøÏ rdüT≈£îì ‘·&ç$T #·÷dæ ªmì$T<ë?
e<äT›˝Òμ nì Ç#˚Ã kÕ&ÉT dü‘ê´sêe⁄.
ªn<˚+{Ï kÕsY! e÷¬sÿ{Ÿ˝Àø£+fÒ MT≈£î Hê\T>∑T
s¡÷bÕj·T\T ˝≤uÛÑ+ Ç~ rdüT≈£î+fÒμ nì
ã‹e÷\kÕ>±&Ü ≈£îÁsê&ÉT.
ªe<äT›μ n+≥÷ eTT+<äT≈£î ø£~˝≤s¡T yêfi¯ó¢.
yê&É÷ yÓ+≥ã&ܶ&ÉT.
ªneTàøÏ eT+<äT\T ø=Hê*‡ e∫Ã, &ÉãT“ #ê\ø£
Ç~ neTTà<ëeTqT≈£îHêïqT kÕsY!μ n+≥÷
n+<äT≈£î kÕø£å´+>± CÒãT˝À+N eT+<äT\ N{°
≈£L&Ü #·÷|æ+#ê&ÉT. <ë+‘√ C≤˝Òdæ+~ dü‘ê´
sêe⁄øÏ. ªnsTT<äT s¡÷bÕj·T\TøÏe⁄«μ nHêï&ÉT.
<ëìøÏ ø£fi¯¢˙fi¯ó¢ ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT ≈£îÁsê&ÉT.
@&ÉTøÏ ø=Hêï ˝≤uÛÑy˚T, M&ÉT m|ü⁄Œ&É÷ Ç+‘˚!
nqT≈£îHêï&ÉT düT<Ûëø£sY. @<äHêï n+fÒ
b˛{°ø=#êÃqì ‹&É‘ê&ÉT m+<äTø£ì ePs¡T
 27
≈£îHêï&ÉT. ªÇ+¬øe] ø£Hêï ˙ πs≥TøÏ neTTàø√μ
nì #·ø£#·ø± nø£ÿ&çqT+N q&ç#ê&ÉT dü‘ê´
sêe⁄. yê&ÉT yÓ+≥|ü&ÉT‘·÷ #˚‘·T\T, yÓ÷ø±fi¯S¢
|ü≥Tº≈£îì ã‹e÷* @&ÉT s¡÷bÕj·T\≈£î ˇ
|æŒ+∫ &Éu≤“ #˚‹øÏ∫Ã, &ÉãT“ n+<äT≈£îì
|üs¡T>∑T rkÕ&ÉT. neTà eT+<äT\ø√dü+.
‘·≈£îÿe πs≥TøÏ sêe&Éy˚Tø±≈£î+&Ü nsTT<äT
s¡÷bÕj·T\T ˝≤uÛÑ+ ‘Ó∫Ãô|{Ϻq n&Éu≤“ì
eTT]ô|+>± #·÷düTÔqï dü‘ê´sêe⁄‘√ ªuÛÑ˝Ò
#·eø£>± ø=fÒºXÊ+μ nHêï&ÉT düT<Ûëø£sY. n+<äT≈£î
∫s¡Tqe⁄« $dæ] ªø=fÒºXÊ+ n+≥THêïe⁄! H˚qT
ø=Hêï. Ç+<äT˝À ˙≈£î yê{≤˝Ò<äT K∫Ñ·+>±
Hê<˚ Ç~μ n+≥÷ ªne⁄q÷! M&ÉT Bìï Ç+‘·
#·e>±Z m˝≤ ne÷à&É+{≤e⁄?μ &Í≥T>± n&ç
>±&ÉT dü‘ê´sêe⁄. yê{≤˝Ò<äH˚≥|üŒ{Ïø° ø√|ü+
e∫ÃHê ‘·e÷sTT+#·T≈£î+≥÷ ªÄ"! @eTT+B
@ ø={À¢H√ mes¡÷ #·÷&É≈£î+&Ü ø=fÒºdæ Ç˝≤
q>∑<äT #˚düT≈£îì ñ+{≤&ÉT. Ç|üŒ{Ï ≈£îÁsêfi¯ó¢
u≤>± ‘Ó*yÓ’q yêfi¯ó¢ ø£<ëμ nHêï&ÉT düT<Ûëø£sY.
Ç+ø√{Ï ≈£L&Ü nsTT ñ+≥T+~. cÕ|ü⁄˝À¢
|üì#˚ùd yêfi¯ó¢ düeTj·Tdü+<äsꓤ\qT ã{Ϻ @y√
ø=fÒºkÕÔs¡T. ‘·s¡Tyê‘· #·T{≤º\T, ùdïVæ≤‘·T\‘√
Ç˝≤ n$TàkÕÔs¡T. m+‘· e∫ÃHê ˝≤uÛÑy˚T.
ô|≥Tºã&ç ˝Òì yê´bÕs¡+ ø£<ë!μ
s¡÷yéTøÏ n¬s®+≥T>± yÓ[¢ eTTK+ ø£&ÉTø=ÿì
ø=‘·Ô {≤\ÿ+ bÂ&ÉsY‘√ s¡&û nsTT sêyê\ì
ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïs¡T. >∑ã>∑u≤ eTTK+ ø±fi¯ó¢
#˚‘·T\T ø£&ÉT≈£îÿHêï&ÉT dü‘ê´sêe⁄. yÓTT<ä≥
kÕ¬s’ Hê yê{≤ Çe«ø£b˛&Ü nì düT<Ûëø£sY ≈£L&Ü
¬s&û nj·÷´&ÉT. dü‘ê´sêe⁄ z y˚T≈£î rdüT
≈£îHêï&ÉT. y˚T≈£î‘√ ø£qï+ bı&Ée{≤ìøÏ sêsTTì
yÓ‹øÏ n~ ø£ì|æ+#·ø£b˛‘˚ >±E ù||üsY yÓsTT{Ÿ
rdüT≈£îHêï&ÉT. ô|’ eT÷‘· rdæ ˝À|ü\ d”˝Ÿ
ñ+&˚ ÁbÕ+‘·+˝À y˚T≈£î ô|{Ϻ ù||üsY yÓsTT
{Ÿ‘√ ˇø£ÿ <Óã“ ø={≤º&ÉT. n+‘˚! y˚T≈£î ø£ì|æ+
#·˝Ò<äT. @yÓTÆ+<ë nqT ≈£î+≥÷ #·T≥÷º #·÷dæ
&Éu≤“˝Àq |ü&ç b˛sTTq≥Tº >∑eTì+#ê&ÉT.
<ë+‘√ ns¡#˚‘√Ô &Éu≤“ì ˇ+#ê&ÉT. #˚‹ì+&Ü
bÂ&És¡T |ü&É≥+‘√ n+‘ê |ü&çb˛‘·T+ <˚yÓ÷qì
bÂ&És¡T ø£+>±s¡T>± &Éu≤“ì |ü¬s’q bıõwüH√¢
|ü≥Tº≈£îHêï&ÉT. bÂ&És¡T yêdüq >∑T|ü⁄ŒeT+~.
Ç˝≤ nsTT‘˚ yêdüq n+‘ê b˛‘·T+~. ø£+ô|˙
yêfi¯ó¢ dü]>± d”˝Ÿ y˚dæ ñ+&És¡T nqT≈£î+≥÷
eT+∫ Ádü÷ÿ ñqï y˚πs bÕ¢düºsY &Éu≤“˝ÀøÏ
bÕ+&é‡ bÂ&ÉsY &Éu≤“˝Àì bÂ&ÉsYì C≤Á>∑‘·Ô>±
ˇ+∫ b˛kÕ&ÉT. b˛XÊø£ bÂ&És¡Tì y˚fi¯¢‘√ |ü{Ϻ
#·÷dæ >=\T¢eTHêï&ÉT dü‘ê´sêe⁄. nsTTHê
qeTàø£+ ≈£î<äs¡ø£ eT∞¢ #·÷kÕ&ÉT. ˇø£ ìs¡íj·÷
ø£<∏ä
ìøÏ e∫à ª≈£îÁsê&ÉT ø=+|ü eTT+#ê&ÉT. @&ÉT
s¡÷bÕj·T\÷ øåös¡y˚T! &Éu≤“˝À<ä+‘ê #êø˘|”dt
bÂ&ÉsYμ nì u≤´sYeTHêï&ÉT.
ª@B #·÷&É˙....μ nì y˚\T ô|{Ϻ #·÷dæq düT<Ûë
ø£sY ªì»y˚T yÓ÷düb˛j·÷e⁄μ nì ô|’ø£+≥÷
n‘ê´X¯≈£î b˛j·÷e⁄. Hê≈£î ≈£L&Ü yê{≤sTTkÕÔ
qì e⁄+fÒ ˙ø√ eT÷&ÉTqïsê, Hêø√ eT÷&ÉTqï
sê b˛j˚T~. Hê n<äèwüº+ u≤>∑T+&ç Hê≈£î qwüº+
ø£\>∑˝Ò<äT nqT≈£î+≥÷ ìsêús¡D ø√dü+ bÂ&ÉsY
&Éu≤“ì |ü]o*+#ê&ÉT. bÂ&ÉsY sê≈£î+&Ü ∫qï
ø£Hêï\T ô|{Ϻ d”\Ty˚ùd <ëì ˝À|ü\ <äfi¯dü]
ø±–‘·+ n+{Ï+#· ã&ç, y˚T≈£î ô|≥º&É+‘√
ø=+‘· ∫]– b˛sTTq≥Tº>± ns¡ú+ nsTT+~.
ø±ùd|ü{ÏøÏ dü‘ê´sêe⁄ ‘˚s¡T≈£îì, Çyêfi¯ @MT
u≤>± ˝Ò<äT. nø£ÿ&É Ä #ÛêHé‡ $Tdt nj·÷´+.
Çø£ÿ&É Ç~ nqT≈£î+≥÷..
ªá yê´bÕs¡+ u≤>±H˚ ñ+<˚! ø=‘·Ô<äq+ b˛ì
&Éu≤“\T dü+bÕ ~+∫, á |ü<äΔ‹˝À z ≈£î{°s¡
|ü] ÁX¯eT ÁbÕs¡+_ÛùdÔ m˝≤ ñ+≥T+~?μ
ªu≤>±H˚ ñ+≥T+~ |ü≥Tºã&Éq+‘· ø±\+.
nsTTHê ùd˝Ÿ‡ u≤sTTdt ø±yê*>±! yêfi¯ó¢
<=]øÏ‘˚ »Hê\T, b˛©düT\T, ø√s¡Tº\T >∑T]+∫
|ü{Ϻ+#·Tø√ø£ b˛‘˚ eT+∫ #ÛêH˚‡μ nHêï&ÉT
düT<Ûëø£sY. `$.mdt.πøX¯esêe⁄
 ø£$‘·\T 28

>∑T&ée÷]ï+>¥ ôV’≤<äsêu≤<é e\dü |ü≈£åî\T

{≤+≈£î ã+&éô|’q yÓ’‘ê[≈£î\ kÕøÏå>± eT{Ϻbıs¡\T N*à #Ó≥Tº ãT≥º˝Ò<äT
X¯‘êu≤›\ #·]Á‘·≈£î ì\TyÓ‘·TÔ dü+πø‘·+ e\dü |ü≈£åî\|ü⁄&Ó ` es¡dü>∑*|æ
≈£î©≈£î‘·TuŸ cÕ Á|üuÛÑTÁù|eT≈£î >∑Ts¡TÔ>± ø=eTà˝≤Áø£$T+|ü >∑T$T>∑÷&ÉT#·Tqï$
ì]à+∫q n|üPs¡«ø£fi≤K+&É+ Hê eTVæ≤‘· $qj·To\! eT˝…¢e÷\
ôV’≤<äsêu≤<é
ø£+|üP´≥sY e´ekÕj·T+‘√ s¡÷bÕj·T\qT >±*yê≥yÓT]– ` ø±≈£î\T ø√sTT\
|ü+&ç+#˚ ã+>±s¡Tu≤‘·T ˝§ø£ÿ #Ó≥TºMT~ ≈£îs¡Tø£e#·TÃ
Á|ü|ü+#êìï ∫qïB$>± e÷πsÃdæq ôV’≤ f…ø˘ dæ{Ï q+‘·e÷Á‘·eTTqHÓ ` >=+‘·T\T e÷s¡THê?
~≈£îÿ˝Òì e\dü |ü≈£åî\≈£î ‘·\<ë#·T≈£îH˚ >∑÷&ÉT eTVæ≤‘· $qj·To\! eT˝…¢e÷\!!
‹+&ç˝Òì m+<äs√ nuÛ≤>∑T´\≈£î ˙&É s¡+>∑T e÷s¡Ã>±HÓ ` eTT+–≥yê\<äT
»Ø eTTdüT>∑T˝À+∫ qy˚« ô|[¢≈£L‘·Ts¡T˝≤ |òü*‘·eTTqï ì»eTT |ü≈£åî˝…]–
m+‘· n+<äyÓTÆq q>∑s¡yÓ÷! eTdü\T ø=qø£j·TTqï eTsê´<ä <äø£ÿ<äT
Hê ôV’≤<äsêu≤<é
eTVæ≤‘· $qj·To\ ! eT˝…¢e÷\ˆˆ
Ç~ ìqï{Ïe÷≥.
>∑÷fi¯ófl e÷s¡TÃq{Ϻ >∑Te«\T ∫es¡≈£î
eT] H˚&ÉT ì\Te&ÜìøÏ+‘· ˙&É˝Òø£
n#·Ã+ eTq˝≤π> eTq eT<Û˚´ e⁄+&˚ eTìwæ ø£\T>∑T\+<äT <ä÷] ` ‘·\<ë#·Tø=qe˝…
@ ø£åD≤q u≤+u…’ ù|\‘ê&√ eTVæ≤‘· $qj·To\ ! eT˝…¢e÷\ˆˆ
m|ü&ÉT e÷+dü|ü⁄ eTT<ä›\T >±*˝À
m>∑Ts¡T‘êjÓ÷ Ä\T #·÷\T˝Òì ` nj·T´≈£î »ìà+#·T
¬s|üŒ bÕ≥T˝À ø√&ç|æ\¢*ï @ Á>∑<ä›\T bÕ|ü n+&Éø=s¡≈£î ÁbÕ≈£î˝≤&ÉT
‘·qTï≈£îb˛‘êjÓ÷ |ü>∑{Ïy˚wü >±+&É¢ ` Á|ü»$X¯«dæ+#·THê?
sê#·_&ɶ\ ‘·TbÕøÏ Ä≥˝À mes¡T eTVæ≤‘· $qj·To\ ! eT˝…¢e÷\ˆˆ
H˚\ø=s¡T>∑T‘ês√ Ä\j·TeTT\T $&ç∫ n+<ä]+&É¢≈£î
e÷dt ôVA≥fi¯ó¢ eTè‘·T´≈£îVü≤sê˝…’ me]ì uÀsTT
$T+>∑T‘êjÓ÷ n&ç– n&ç– es¡eTT\+<äCÒj·TT
nÁø£e÷\‘√ ì]à+∫q ô|Ì¢ y√esY\T <˚e‘·\≈£î H˚&ÉT <˚X¯eTT HÓ\yêjÓT!
m|ü&ÉT ≈£L\‘êjÓ÷ eTVæ≤‘· $qj·To\ ! eT˝…¢e÷\ˆˆ
ø£åDø£åD+ @<√ ‘Ó*j·Tì uÛÑj·T+ ˙&É˝≤ yÓ+{≤&ÉT‘·Tqï~
eT‘·+ ø£‹ÔøÏ ¬sø£ÿ\T ‘Ó–q Á|ü‹kÕ] HÓ‘·TÔs¡T eT&ÉT>∑T˝À s√~+#˚ `eT˝…¢e÷\
|æ∫ÃbÕe⁄s¡+˝≤
ìC≤+ ìs¡+≈£îX¯‘ê«ìøÏ
s¡C≤ø±s¡¢ sêø£ådü‘ê«ìøÏ
ã˝…’q Hê ‘·*¢ ôV’≤<äsêu≤<é≈£î á s√E ø=‘·Ô>± b˛sTTq~ @eTT+~
Ç|ü&ÉT ø√{Ï s¡‘êï\ MD ø±<äT X¯è‹ ‘·|æŒq ø£˙ï{Ï MD
uÛ≤>∑´q>∑s¡eTT ø±<äT u≤<Ûä\ q>∑s¡eTT
eTdüø£ u≤s¡q #·+<äe÷eT˝≤
Nø£{Ï |ü⁄\TeTT≈£îqï q>∑s¡+˝À
XÊ+‹düTe÷\T $]j·÷*
eTqTwüß´\T qø£åÁ‘ê˝…’ yÓTs¡yê*
Áù|eT |üP\T |üPj·÷*
dü÷s¡T´&ÉT á kÕ]
ø=‘·Ô>± ñ<äsTT+#ê*
`mdt. dü+k˛qT

‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008

 29 e\dü Je⁄\T

#êyÓ’Hê ã‘·T¬ø’Hê
<äTu≤jYT˝ÀH˚... eTq ø±]à≈£î\T |ü≥Tºã&ܶs¡ì,
‘ê CŸeTVü≤˝Ÿ ìsêàD≤ìøÏ
sêfiË¢‹Ôq ≈£L©˝…es√
C…’\T •ø£å nqTuÛÑ$düTÔHêïs¡ì
ì‘·´+ yês¡Ô\T edü÷ÔH˚
#Ó|üŒ˝Òø£b˛e#·Tà ø±˙ <äTu≤jYT ñHêïsTT. e÷‘·èuÛÑ÷$T˝À yê]
kÕ>∑s¡rs¡+˝À yÓ\dæq ªbÕyéT ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\T
y˚T&√dtμ ìsêàD≤ìøÏ Ç≥Tø£\T ø£˙ïs¡TeTT˙ï¬s’q <äèXÊ´\T {°M
yÓ÷dæq ≈£L©˝…es√ düT\Te⁄>± #êqfi¯¢˝À ø£ì|ædüTÔHêïsTT.
#Ó|üŒe#·TÃ. Á|ü|ü+#·+˝Àì Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·eTyêfi¯¢qT yÓqTø£≈£î rdüT≈£îHêïs¡T. <äXÊu≤›\T>± #·÷d” #·÷&Éq≥T¢
düeTø±©q ìsêàD øöX¯˝≤ìøÏ rdüT≈£îeùdÔ ø£˝À >∑+CÀ ‘ê– qe+ãsY HÓ˝≤Ks¡T˝À <äTu≤jYT e~*y˚dæq nø£ÿ&ç Á|üuÛÑT‘·«+
‘·\e÷ìø£+>± ì*#˚ bÕyéT ã‘·T≈£î‘êeTì ø±]à≈£î\ yÓ[¢ yês¡+ s√E\bÕ≥T nø£ÿ&˚ áeT<Ûä´ ìã+<Ûäq\qT
y˚T&√dt≈£î ñ‘·Ôs¡ ‘Ó\+>±D uÛ≤sê´_&ɶ\T $\|ædüTÔHêïs¡T. ñHêïs¡T. Äj·Tq |ü]o\q˝À ø£]ƒq‘·s¡+ #˚j·T&É+ e\¢
≈£L©\T ‘·eT #ÓeT≥‘√ ndü \ T <ä T u≤jY T ˝À @+ nH˚ø£ Ä+<√fi¯qø£s¡yÓTÆq eTqyêfi¯¢≈£î ø£cÕº\T e#êÃsTT.
|ü]eTfi¯+ n<ë›s¡T. Ç+‘· #˚dæHê »s¡T>∑T‘√+~...? bı≥º≈£L{Ï ø√dü+ yêdüÔyê\T yÓ\T>∑T#·÷XÊsTT. X¯óÁø£yês¡+ kÕj·T+Á‘·+
yêfi¯¢ø£ÿ&É ª<=+>∑˝Òμ..! e\düb˛sTTq ø±]à≈£î\T ñ‘·Ôs¡ ‘Ó\+>±D˝À eTqyêfi¯¢+‘ê ø£\TdüT≈£îH˚ s√˝≤
ñbÕ~Û ø√dü+ ø£Ø+q>∑sY, <=+>∑ # ê≥T>± ã‘· ø£e \dæ q ã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄ <=s¡ø£ø£ ùdÿ«sY≈£î $X‚«X¯«sY #˚s¡T≈£îHêïs¡T.
ìC≤e÷u≤<é, yÓT<äø˘ õ˝≤¢\ |ü ] dæ ú‹ m+<ä T≈£ î e∫Ã+~..? #ê˝≤eT+~ <äTu≤jYT nø£ÿ&ç ø±]àø£ Hêj·T≈£î\‘√
qT+∫ <äTu≤jYT e\düb˛sTTq ndü\T á düeTdü´≈£î |ü]cÕÿs¡+ u≤≥|ü&ÉT‘·THêïs¡T. yê]˝À |ü]#·j·T+ #˚düTø=ì ø±]à≈£î\
y˚˝≤~ ø±]à≈£î\ |ü]dæú‹ @$T{Ï..? m≈£îÿeeT+~ uÛÑeq ìsêàD u≤>√>∑T\T ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T.
Ç|ü⁄Œ&ÉT n>∑eT´>√#·s¡+. dü¬s’q nyÓT]ø±˝À dæús¡|ü&çq ø£Ø+q>∑sY, s¡+>∑+˝À ≈£L©\T>± ˇø£ÿkÕ]>± e+<ä˝≤~ eT+~
MkÕ\÷ bÕdtb˛sYº\÷ ˝Ò≈£î+&Ü ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢\ Á|üyêdüT\T |üì#˚j·T&Üìπø nø£ÿ&çøÏ yÓfi¯óÔ e∫à ø£eT ø£cÕº\T #Ó|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T.
yÓ[¢q ø±]à≈£î\qT >∑‘· á düeTdü´ |ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ Hêïs¡T. yê]˝À n‘·´~Û≈£î\T mes¡÷ ~>∑T\T |ü&Ü*‡q
ø=~›ø±\+>± nø£ÿ&ç Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·eTe+‘·T>± ø£èwæ ìs¡ø£åsêdüT´\T. <äTu≤jYT nedüs¡+ ˝Ò<ä˙, ‹s¡T>∑T
y˚{≤&ÉT‘√+~. <=+>∑ |üÁ‘ê\‘√ #˚j·÷\qT≈£îHêïs¡T. n+<äs¡÷ ø£\\‘√ @C…+{Ÿ <ä>∑Z]øÏ yÓfi‚Ô Á|üj·÷D≤ìøÏ &ÉãT“ ˝Òì
e∫Ã, nqTeT‹ ˝Ò≈£î+&Ü #·+<ë\T y˚düTø=ì ¬s+&ÉT bÕdtb˛sYº Ç|æŒ+∫ $õ{Ï+>¥ yês¡+<ä]˙ ‘êeTT ñ∫‘·+>±
ñ+≥Tqï ø±]à≈£î\qT |ü≥Tºø=ì eT÷&ÉT $e÷Hê˝À¢ MkÕ‘√ <äTu≤jYT |ü+|ækÕÔ&ÉT. dü«<˚XÊìøÏ rdüT≈£îyÓfi≤ÔeT˙
C…’˝À¢ ô|&ÉT‘√+~. eT÷&ÉT HÓ\\ ø±]à≈£î\+<ä]˙ Hê>∑|üPsY nsTT‘˚ bÕdtb˛sYº‘√bÕ≥T #ÓbÕŒsêj·Tq. nsTT‘˚, yê]˝À
ø±sê>±s¡+ qT+∫ eTs¡D•ø£å ‘·s¡*+#ê\ì nqT≈£îHêïs¡T. dü+ã+~Û‘· |üÁ‘ê\˝À bòı{À ‘·|üŒ m˝≤+{Ï düŒ+<äHê ˝Ò<äT...
<ëø± |ü\Te⁄s¡T ‘Ó\+>±D ndü\T <äTu≤jYT˝À ñqï |ü]dæú‹ $T>∑‘ê $esê\˙ï Ç+¬øe]y√ ~>∑T\T>± eTTU≤\T ô|{Ϻq
ø±]à≈£î\T nqTuÛÑ$düTÔHêïs¡T. @$T{À ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ ‘·|üŒ ñHêïj·Tqï $wüj·T+ yês¡+<ä]˙ ø±s¡D+ n&ç–‘˚,
dü¬s’q |ü]cÕÿs¡+ #·÷|ü˝ÒeTì ø±]à≈£î\≈£î ‘Ó*j·T<äT. ‘êeTT #·∫ÃHê ã‹øÏHê
ø±]à≈£î\ ø£cÕº\ô|’ yÓTT<ä≥ <äTu≤jYT˝ÀH˚qì yês¡T
MT&çj·÷˝À yês¡Ô\T e∫Ãq|ü⁄&ÉT uÛ≤$+#ês¡T. me¬s’Hê <äTu≤jYT rsê <äTu≤jYT yÓ[¢q ‘·sê«‘·
ã<äT*#êÃs¡T. <äTu≤jYT
sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ düŒ+~+∫, yÓ [ ¢ ø±]à≈£ î \qT ø£ \ Tdü T ø=ì, |üìø√dü+ yÓ‘·ø£&É+
yê]‘√ >∑& ç| æ yêdü Ôe yÓTT<ä\Tô|fÒº≥|üŒ{ÏøÏ yê]øÏ sêe&ÜìøÏ 50 qT+∫ 70 y˚\
j·TTHÓ’f…&é ns¡uŸ m$Tπs{Ÿ‡ s¡÷bÕj·T\ <ëø± n|ü⁄Œ
Á|üuÛÑT‘·«+‘√ e÷{≤¢&ç dæú‹>∑‘·T\qT ne>±Vü≤q $wüj·T+ uÀ<Ûä|ü&ÉT‘·T+~.
#˚ d üT ø√yê*... á u≤<Û ä´ ‘· q T <=+>∑#ê≥T>± mø£ÿ&√ #˚XÊeTì, }]øÏ yÓfi‚Ô
ø±]à≈£î\qT yÓqTø£≈£î n|ü⁄Œ\yêfi¯ó¢ MT<ä|ü&É‘ês¡ì
rdüT≈£îekÕÔeTì Á|üø£{Ï+∫+~. mes¡ T d” « ø£ ] kÕÔs ¡T..? ‘Ó*dæqyêfi¯¢‘√bÕ≥T ñ+≥÷
&É ã T¢´ &É ã T¢´ &É ã T¢´ . ≈£L©\T>± |üì#˚kÕÔs¡T. nHêïs¡T. <äTu≤jYT˝À
eT+Á‹ wü;“sY n© <äTu≤jYT yÓ[¢ ñqï+‘·ø±\+ n|ü⁄Œ\yêfi¯¢≈£î
ø=+<äs¡T ø±]à≈£î\qT yÓqTø£≈£î ø£Ø +q>∑ s Y.zÄsY J <ë«sê >∑ ‘ · |ü≥Tºã&ç‘˚ C…’\T≈£î yÓfi≤¢*.
¬s +&˚ fi ¯ó¢> ± õ˝≤¢ n_Û e è~Δ ø Ï b˛©düT\‘√>±ì, ‘·eTô|’ BÛe÷ ñ+≥T+<äì
rdüT≈£îe∫Ãq≥T¢ #Ó|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T #ÓbÕŒs¡T. Á|ü‹j˚T{≤ s¡+C≤Hé
≈£L&Ü. n+‘·{Ï‘√ düeTdü´ bÕ≥T|ü & ÉT ‘· T qï $X‚ « X¯« sY ø£ \ e\ n~Ûø±s¡T\‘√>±ì yê<äq≈£î ~–‘˚
dü «#· à ¤+ <ä + >± á u≤<Û ä´ ‘· q T ø£]ƒq •ø£å\T |ü&É‘êsTT. ø=ìï e÷dü+˝À Á|üuÛÑT‘·«+ ø£åe÷_Ûø£å
|ü]cÕÿs¡eTsTT+<ë...? ˝Ò<äT..!
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 e\dü Je⁄\T
Á|üø£{Ï+∫,
‘·|ü⁄Œ&ÉT |üÁ‘ê\‘√ ñqïyêfi¯ó¢
ì»+ ˇ|ü⁄Œø=ì yÓ[¢b˛j˚T+<äT≈£î
neø±X¯+ ÇdüTÔ+<äì, nsTT‘˚
‘êeTT e÷Á‘·+ <=+>∑#ê≥T>±
<äTu≤jYT˝ÀH˚ ñ+≥THêïeTì
#ÓbÕŒs¡T.
ˇø=ÿø£ÿ >∑~˝À 15
eT+~<ëø±
ñ+≥THêïeTì,
¬s+&ÉT|üP≥˝≤ ‹+&ç
≈£L&Ü <=s¡ø£&É+ ˝Ò<äì
#Ó|ü⁄Œ≈£îHêïs¡T.
<äTu≤jYT˝À ñ+fÒ Ç˝≤
#·dü÷ÔHÓ’Hê ã‘·T≈£î‘êeTì,
}]øÏ yÓfi‚Ô #êy˚
X¯s¡D´eTe⁄‘·T+<äì yês¡T
#ÓbÕŒs¡T. B+‘√ á
düeTdü´ XÊX¯«‘·
|ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ $X‚«X¯«sY
kÕúìø£+>± ñqï‘· kÕúHê\˝À
ñqï Á|üyêdüT\‘√
düe÷y˚X¯eTj·÷´s¡T. ìs¡ø£åsêdü´‘·,
ù|<ä]ø£+ ø±s¡D+>± ñ‘·Ôs¡
‘Ó\+>±D ù|<ä\T <äTu≤jYT
e∫à ø£cÕº\T |ü&ÉT‘·THêïs¡ì
yês¡T #ÓbÕŒs¡T. ‘·–q nqTeT‹
|üÁ‘ê\‘√, dü]º|òæπø≥¢‘√ eùdÔ
Çã“+~ ñ+&É<äì #ÓbÕŒs¡T.
‘·sê«‘· eT∞¢ ø±]à≈£î\‘√
düe÷y˚X¯eTj·÷´s¡T. <äTu≤jYT
sêe&ÜìøÏ yêfi¯ó¢ nqTdü]+∫q
e÷sêZ\qT ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T. Çø£
nø£ÿ&ç‘√ <äTu≤jYT j·÷Á‘·
eTT–+∫ ø£Ø+q>∑sY
#˚s¡T≈£îHêïs¡T.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
ø£Ø+q>∑sY˝À $<ë´e+‘·T\qT,
nìïbÕغ\ Hêj·T≈£î\qT
ø£\T|ü⁄ø=ì e\dü ø±]à≈£î\
düeTdü´ô|’ ≈£L\+ø£wü+>±
#·]Ã+#ês¡T. uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À
Ç+¬øes¡÷ Çã“+~ |ü&É≈£î+&Ü
ñ+&˚+<äT≈£î nqTdü]+#·e\dæq
$~Û$<ÛëHê\qT ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T.
@C…+≥¢qT ø£\TdüT≈£îHêïs¡T.
Çø£ô|’ <äTu≤jYT
yÓfi≤¢\qT≈£îH˚yês¡T ‘·|üŒìdü]>±
kÕ+πø‹ø£ $<ë´XÊK nqTeT‹
30
bı+~q dü+düú\ qT+∫ ns¡Ω‘·
|üÁ‘ê\qT rdüTø√yê\ì, á
~X¯>± Á|ü»˝À¢ #Ó’‘·q´+
ø£*–+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T.
ôd{Ï«Hé, õ˝≤¢ ñbÕ~Ûø£\Œq
dü+düú e+{Ï @C…˙‡\#˚‘·
dü+ã+~Û‘· ø√s¡T‡\ bÕsƒê´+XÊ\T
‘·j·÷s¡T #˚sTT+#·&ÜìøÏ
ø£$T{°\qT
@sêŒ≥T#˚XÊs¡T.
<=+>∑|üÁ‘ê\‘√
me]HÓ’Hê <äTu≤jYT
|ü+|æ‘˚ <ëìøÏ @C…+fÒ¢
u≤<Ûä´‘· eVæ≤+#·e\dæ
ñ+≥T+<äì b˛©düT\
<ë«sê ôV≤#·Ã]ø£ C≤Ø
#˚sTT+#ê\ì
ìs¡ísTT+#ês¡T. Ç+ø√
eT÷&ÉT HÓ\\ ‘·sê«‘·
<äTu≤jYT yÓfi≤¢\qT≈£îH˚
ø±]à≈£î\T <äsê®>± yÓfi‚¢
|ü]dæú‘·T\T ø£*ŒkÕÔeTì $X‚«X¯«sY
#ÓbÕŒs¡T. ` Áoìyêdt
 Ä<Ûë´‹àø£+ 32
<ä ‘êÔe‘ês¡ |üs¡+|üs¡+˝À ÄK]~, ∫e]~
nVü≤à<é q>∑sY õ˝≤¢ wæ]&û˝À l kÕsTTu≤u≤ ne‘ês¡+. n+‘·≈£îeTT+<äT
‘·+Á&çøÏ 2 s¡÷bÕj·T\T Ç∫à |üPõ+#·Tø√eTì Ä<˚•+#ês¡Tμ nì
#Ó|üŒ&É+‘√ |æ‘·fi‚ ÄXÊÃsê´ìøÏ n+‘·T˝Ò<äT. nø£ÿ˝Ÿø√≥ kÕ«$T, wæ]&û
á >∑Ts¡T|üs¡+ |üs¡qT ø=qkÕ–+∫q yês¡T... l bÕ<ä l e\¢uÛÑkÕ«$T, l u≤u≤ y˚s¡T y˚s¡T ø±<äì á ñ<ä+‘·+ ã\|üs¡TdüTÔ+~.
qèdæ+Vü≤ düs¡dü«r kÕ«$T, l e÷DÏø£´ Á|üuÛÑTe⁄, l nø£ÿ˝Ÿø√≥ eTq |ü⁄sêD≤˝À¢ ≈£L&Ü düeTø±©q uÛÑ>∑e<äe‘êsê\T>± |üs¡X¯ósêeT, l
eTVü≤sêCŸ, nsTT‘˚ l nø£ÿ˝Ÿ ø√≥ eTVü≤sêCÒ l wæ]&û kÕsTTu≤u≤ n˙, sêeT ne‘êsê\qT #Ó|üŒe#·TÃ. l sêeTT&ÉT ne‘ês¡ ø±s¡´Áø£e÷\qT
yê]øÏ M]øÏ uÒ<Ûäy˚T ˝Ò<ä˙, yê]s¡Te⁄s¡÷ düeTø±©q <ä‘êÔe‘êsê\˙ d”«ø£]+∫ n+<äT≈£î ñ<äT´≈£îÔ˝…’q ‘·s¡TD+˝À |üs¡X¯ósêeTT&ÉT ‘·q ne
uÛÑ≈£îÔ\T $X¯«dædüTÔ+{≤s¡T.
l nø£ÿ˝Ÿø√≥ eTVü≤sêCŸ
‘=*kÕ]>± eTVü‰sêÅwüº
<ä‘êÔ <ä‘êÔ nqT≈£î+<ë+... ‘ês¡+ #ê*+#ês¡T. n<˚
$wüj·÷ìï l nø£ÿ˝Ÿø√
≥... wæ]&û kÕsTT düeTø±
˝Àì nø£ÿ˝Ÿø√≥˝À 1856 ©q <ä‘êÔe‘êsê\≈£î ≈£L
ÁbÕ+‘·+˝À uÛÑ≈£îÔ\≈£î <äs¡Ù &Ü nq«sTT+#·T ø√e#·TÃ.
q$T#êÃs¡T. wæض kÕsTT wæ]&û kÕsTTu≤u≤ yê]
‘=\T‘· u≤\T&ÉT>± wæض ne‘ês¡ ø±s¡´Áø£eT+ e÷q
˝À n&ÉT>∑Tô|{Ϻq|üŒ{ÏøÏ, yê[øÏ #˚s¡Tee⁄‘·÷, n$
Ä ‘·sê«‘· ø=H˚ïfi¯¢ bÕ≥T $düÔè‘· eTe⁄‘·Tqï ‘·s¡TD+
wæض $&ç∫ ô|{Ϻ yÓfi≤¢s¡T. ˝À nø£ÿ˝Ÿ ø√≥ kÕ«$T
Ä ‘·<äT|ü] z ô|+&ç¢ ãè+ ‘·q ne‘ês¡+ #ê*+
<ä+‘√ ø£*dæ u≤u≤ wæض˝À #ês¡T. Äj·÷ ø±\e÷q
n&ÉT>∑Tô|{Ϻ ‘·q ne‘ê |ü]dæú‘·T\≈£î nqT >∑TD+
s¡+ |ü]düe÷|æÔ nj˚T´+‘· >± »>∑‘·TÔqT ñ<ä›]+#·
es¡≈£L nø£ÿ&˚ ñ+&çb˛ &Éy˚T eTVü≤˙j·TT\T ne
j·÷s¡T. ¬s+&ÉekÕ] Äj·T ‘ês¡ |üs¡e÷s¡Δ+>± eTq+
q wæض˝À n&ÉT>∑T ô|{Ϻq uÛ≤$+#ê*. `@ uÛÑe´l
dü+e‘·‡s¡+ 1838. n|üŒ{ÏøÏ Äj·Tq ej·TdüT‡ 16 dü+e‘·‡sê\T>±
uÛÑ≈£îÔ\T uÛ≤$+#˚yês¡T. Bìì ã{Ϻ nø£ÿ˝Ÿø√≥ eTVü‰sêCŸ, wæض
kÕsTTu≤u≤ 18e X¯‘êu≤›ìøÏ #Ó+~q düeTø±©q <ä‘êÔe‘ês¡T\T>±
uÛÑ≈£îÔ\T $X¯«dædüTÔ+{≤s¡T. Çs¡Te⁄] uÛÑ≈£îÔ\ nqTuÛÑyê\qT ≈£L&Ü |ü]
>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£î+fÒ á $wüj·T+ eT]+‘· s¡÷&Ûû ne⁄‘·T+~.
l nø£ÿ˝Ÿø√≥ kÕ«$T 1878 ÁbÕ+‘·+˝À eTVü‰düe÷~Û #Ó+<ës¡T. nq+
‘·s¡+ 1912˝À ‘·q uÛÑ≈£îÔ&Ó’q uÛ≤sTT ø£ècÕíJøÏ Äj·Tq dü«|üï <äs¡Ùq+
Ç#êÃs¡T. ªH˚qT Á|üdüTÔ‘·+ wæض˝À ñHêïqT. nø£ÿ&çøÏ yÓ[¢ qqTï ùd$+
#·Tø√μ nì kÕ«$Tyês¡T Ä uÛÑ≈£îÔìøÏ Ä dü«|üï dü+<˚X¯+˝À ‘Ó*j·T CÒXÊs¡T.
uÛ≤sTT ø£ècÕíJ wæ]&û #˚] nø£ÿ&É kÕsTTu≤u≤qT ùd$+#·T≈£î+≥÷ ñ+&˚
yês¡T. u≤u≤ düeTø£å+˝À ‘·q >∑Ts¡T<˚e⁄ì bÕ<äTø£\qT uÛ≤sTT ø£ècÕíJ
nø£ÿ&É Á|ü‹wæº+#ês¡T. z kÕ] nø£ÿ˝Ÿø√≥ yÓfi‚¢+<äT≈£î u≤u≤qT Äj·Tq
nqT»„ ø√s¡>± ªnø£ÿ&É @eTTqï~? nø£ÿ&ç eTVü≤sêCŸ Çø£ÿ&˚ ñHêïqT.
Äj·Tq H˚H˚μ nì u≤u≤ #Ó|üŒ&É+ uÛ≤sTT ø£ècÕíJì Äq+<ä |üs¡eX¯+˝À
eTT+#Ó‹Ô+~. n+fÒ nø£ÿ˝Ÿø√≥ eTVü≤sêCŸ dü«|üï <äs¡Ùq+˝À #Ó|æŒq
$wüj·÷ìï kÕsTT ã\|üs¡∫q≥Tº ne>∑‘·eTe⁄‘·T+~.
eTs√ ì<äs¡Ù+≈£L&Ü Çø£ÿ&É #Ó|üø√e#·TÃ. wæ]&û kÕsTTu≤u≤ uÛÑ≈£îÔ&ÉT
Vü≤]X¯Ã+Á<ä |æ‘·fi‚øÏ u≤u≤ z s√E 3 s¡÷bÕj·T\T Ç∫Ã, >∑‘·+˝À Ç∫Ãq
2 s¡÷bÕj·T\‘√ bÕ≥T M{Ïì ≈£L&Ü |üPC≤ eT+~s¡+˝À ô|≥Tº≈£îì
|üPõ+#·eTì #ÓbÕŒs¡T. nsTT‘˚ >∑‘·+˝À ‘·q≈£î u≤u≤ ¬s+&ÉT s¡÷bÕ
j·T\T @ dü+<äs¡“+˝À Ç#êÃs√ »„|æÔøÏ sêì |æ‘·fi‚ ‘·q ‘·*¢‘√ Ä $wü
j·T+ #ÓbÕŒs¡T. ÄyÓT ø±ùd|ü⁄ Ä˝À∫+∫ ªHêj·THê! ˙ ∫qï‘·q+˝À MT
‘·+Á&ç>±s¡T ìqTï rdüT≈£îì nø£ÿ˝Ÿø√≥ yÓfi≤¢s¡T. nø£ÿ&É kÕ«$Tyês¡T MT
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 33 Ä<Ûë´‹àø£+
≈£‘·T\dæî&çøy√≥Ó’|ü⁄q≈£áî Hê\T>∑
‹]– ñqï X¯+KeTT, >√e÷‘·, @ø£eTTœ s¡TÁ<ëø£å,
÷ Ç+{À¢ ñ+fÒ Çø£ Ä Ç\T¢ düø£\ X¯óuÛ≤\≈£î
ñ‘·Ôsê_ÛeTTK+ e\¢ <Ûäq<Ûëq´ dü+|ü<ä.
<äøÏåDeTTK+>± ñ+fÒ ø£cÕº\T, Á|üe÷<ë\T dü+uÛÑ$+#˚ neø±X¯+.
HÓ\e⁄ ne⁄‘·T+~. Ç+{À¢ <˚e⁄ì|üP» #˚ùd düeTj·T+˝À ‘·÷s¡TŒ nsTT‘˚ Hê\TZ~≈£îÿ˝À¢q÷ B|ü+ ñ+∫‘˚ e÷Á‘·+ @ <√wüeT÷ ñ+&É
~≈£îÿ>± ≈£Ls¡TÃì |üPõ+#ê*. n~ ≈£î<äs¡q|ü&ÉT ñ‘·Ôs¡ eTTK+>± <äì XÊÅdüÔ+ #ÓãT‘√+~. n˝≤π>, ndü\T B|ü+ ñ+#·ì Ç+{Ï˝À e÷Á‘·+
≈£Ls¡TÃì |üPõ+#·e#·TÃ. n+‘˚ø±˙, <äøÏåD+yÓ’|ü⁄q≈£î e÷Á‘·+ ≈£Ls¡TÃì <ë]Á<ä´+ ‘ê+&É$dü÷Ô ñ+≥T+~. n+‘˚ø±<äT,
|üPõ+#·≈£L&É<äT. |üP»#˚ùd düeTj·T+˝À ‘·|üŒìdü]>± BbÕsê<Ûäq n˝≤+{Ï Ç+{À¢ e⁄+&˚
#˚j·÷*. @ ø±s¡´Áø£e÷ì¬ø’Hê eTT+<äT>± ‘=*|üP»\T n+<äT≈£îH˚
>∑D≤~Û|ü‹ì <Ûë´ì+∫ |üPõkÕÔ+. ø±ã{Ϻ |üPõ+#˚ eTT+<äT
·s¡D°j·÷\T
BbÕsê<Ûäq #˚j·÷*‡+<˚. ˇø£ ≈£î+~˝À ¬s+&ÉT e‘·TÔ\T y˚dæ ¬s+&ÉT
BbÕ\T yÓ*–+#ê*. ˇø£ e‹Ô‘√ B|ü+ yÓ*–+#·≈£L&É<äT. n˝≤π> ˇø£ÿ
B|üeT÷ yÓ*–+#·≈£L&É<äT.
ì‘·´|üP»\T, Áe‘ê\T, Ç‘ê´~$ #˚ùd düeT
Ä#
j·T+˝À <˚e⁄ìe<ä› n+fÒ eTq+ @sêŒ≥T
#˚düT≈£îqï |üPC≤eT+~s¡+ e<˚› ≈£Ls¡TÃì
#˚düTø√yê*. n<˚ eTq+ qeTTà≈£îqï <Ó’
yêìï πøe\+ düà]+#·T≈£î+<ë+ nH˚ ‘·\+
ù| ø£qTø£ ñ+fÒ |üPC≤ eT+~s¡+˝À <˚e⁄ì
m<äTfÒ ≈£Ls√Ãqedüs¡+ ˝Ò<äT. eTq+ @ |üì#˚
düTÔHêï, mø£ÿ&çøÏ yÓ&ÉT‘·THêï eTÚq+>± Äj·Tq
Hêe÷ìï düà]+#·Tø√e#·TÃ. Ç~ |üP» #˚dæq
<ëìø£Hêï m≈£îÿe |òü˝≤ìï ÇdüTÔ+~. nsTTHê
ì‘·´+ <Ó’edüàs¡D #˚düTø√e&É+ m+‘√ eT+∫~.
kÕ<Ûës¡D+>± Ç+{À¢ <Ó’yêìøÏ |üP» #˚dæq nq+
‘·s¡+ eTs¡Tdü{Ï s√E Ä HÓ’sêà˝≤´ìï rdæy˚dæ yê] dü+‘êq+ J$+
<ëìï mes¡÷ ‘=ø£ÿì#√≥ e÷Á‘·y˚T $dü]®+#ê*. ∫ q+‘· ø±\eT÷ <ë]Á<ä´+ nqTuÛÑ$kÕÔs¡ì
n+‘˚ ø±˙, #Ó‘·Ô ≈£î|üŒ˝ÀH√, n+<äs¡÷ ‘=πøÿ#√{À n+{≤s¡T. nsTTHê Nø£{Ï ‘êeTkÕìøÏ Á|ürø£. Á|üryê&É÷ Nø£{Ï
bÕs¡y˚j·T≈£L&É<äT. n˝≤π> n_Ûùwø£ »˝≤ìï ≈£L&Ü ‘·T\dæø√≥˝À>±˙, qT+∫ yÓ\T>∑T˝ÀøÏ |üj·Tì+#ê\H˚ #·÷&Ü*. n+<äT≈£î B|üy˚T Ä<Ûë
yÓTTø£ÿ\ ≈£î<äTfi¯¢˝À >±˙ e~˝…j·÷´*. s¡+. n+<äTπø Á|üø£è‹ ôd’‘·+ |ü>∑\T dü÷s¡T´&ÉT, sêÁ‹ #·+Á<äT&ÉT, qø£å
Á‘ê\T yÓ\T>∑TqT Á|ükÕ~dü÷Ô ‘·eT ø£s¡Ôyê´ìï HÓs¡y˚s¡TdüTÔHêïsTT. Ä Á|üø£è
<˚e⁄ìøÏ Á|ürs√p |üPC≤q+‘·s¡+ $~Û>± eTVü‰HÓ’y˚<ä´+ ô|{≤º*. Ç~ ‹˝À J$+#˚ eTq+ ôd’‘·+ ìs¡+‘·s¡+ yÓ\T>∑TqT ÄVü‰«ìdü÷Ô+&Ü*.
kÕ<Ûä´+ ø±ìyês¡T ø£˙dü+ bÕ\T ‘·|üŒìdü]>± HÓ’y˚<ë´ìøÏ ñ|üjÓ÷
–+#ê*. nB |ü∫ÃbÕ\T ø±<äT, ø±∫qyÓ’ ñ+&Ü*. HÓ’y˚<ë´ìøÏ ø±∫q ‘·\ @ ~≈£îÿ qT+∫ ìÁ~+#ê*
bÕ\T, n_Ûùwø±ìø√, ˝Òø£ |üP»ø√ ñ|üjÓ÷–+#ê*‡ eùdÔ ø±#·ì (|ü∫Ã) kÕ<Ûës¡D+>± #ê˝≤eT+~øÏ sêÁ‹ düeTj·÷˝À¢ @ ~≈£îÿ˝À ìÁ~+#ê*
bÕ\qT $ìjÓ÷–+#ê*. nì nqTe÷q+ ø£\T>∑T‘·÷ ñ+≥T+~.
Çfi¯¢˝À s¡ø£s¡ø±˝…’q <˚e⁄ì $Á>∑Vü‰\T ñ+{≤sTT. n˝≤π> bÕ‘·$Á>∑Vü‰\T ‘·÷s¡TŒ~≈£îÿ>± •s¡düT‡qT ñ+∫ ìÁ~ùdÔ ◊X¯«s¡´+ eè~Δ ne⁄‘·T+~.
≈£L&Ü ñ+&Ée#·TÃ. nsTT‘˚ M{Ï˝À |ü–*q$, s¡+>∑Te÷dæq$, |ü>∑Tfi¯ó¢ |ü&ÉeTs¡ ~≈£îÿq ‘·\ô|{Ϻ ìÁ~ùdÔ <Ûäqeè~Δ, <äøÏåD+ yÓ’|ü⁄q≈£î •s¡düT‡
ñqï $Á>∑Vü‰\T e÷Á‘·+ Ç+{À¢ ñ+#·Tø√≈£L&É<äT. e÷qe⁄&Ó’q yê&Ó ñ+∫ ìÁ~ùdÔ Äj·TTe⁄ eè~Δ #Ó+<äT‘·T+~.
|ü&É÷ <Ó’yêH˚ï |üPõ+#ê* ‘·|üŒ <äTwüº‘ê«ìï Äsê~Û+#·≈£L&É<äT. #ê˝≤ ñ‘·Ôs¡+ ~≈£îÿq ‘·\ô|{Ϻ |ü&ÉT≈£î+fÒ yê´~ÛuÛÑj·T+, eTè‘·T´e⁄ ekÕÔ
eT+~ ‘ê‘·ÿ*ø£ düTU≤\ ø√dü+ ≈£åîÁ<äX¯≈£îÔ*ï Äsê~ÛkÕÔs¡T. yê{Ïe\¢ ø£åDÏø£ j·Tì ô|<ä›\T #ÓãT‘ês¡T.
yÓTÆq &ÉãT“, ù|s¡T eùdÔ edüTÔ+<˚yÓ÷ ø±˙, n~ ∫e] es¡≈£L ì\e<äT. n˝≤π> kı+‘· Ç+{Ï˝À nsTT‘˚ <äøÏåD+yÓ’|ü⁄q ‘·\ô|{Ϻ ìÁ~+#ê*.
n+‘˚ø±<äT, n~ yê] |ü‘·Hêìπø <ë] rdüTÔ+~. n+<äTπø eT+∫ eTq n‘·Ô>±] Ç+{ÏøÏ yÓ[¢q|ü&ÉT ‘·÷s¡TŒ~≈£îÿ>± ìÁ~+#ê*.
düT‡‘√, <Ó’yêH˚ï düà]+#ê*, Äsê~Û+#ê*. |üPõ+#ê*. Ç+<äTe\¢ Çø£ Á|üj·÷D≤˝À¢q÷, j·÷Á‘·\ düeTj·T+˝Àq÷ |ü&ÉeTs¡ yÓ’|ü⁄q ìÁ~ùdÔ
eTq≈£î ‘·|üŒ≈£î+&Ü nqT≈£L\yÓTÆq |òü*‘ê˝Ò ø£\T>∑T‘êsTT. X¯óuÛ≤\T ø£\T>∑T‘êsTT.
BbÕsê<Ûäq |òü*‘ê\T n˝≤π> m|ü&Ó’Hê, mø£ÿ&Ó’Hê düπs, ñ‘·Ôs¡ ~≈£îÿ˝À e÷Á‘·+ ‘·\ô|{Ϻ
‘·÷s¡TŒ~≈£îÿ>± ñqï B|ü+e\¢ Äj·TTwü߸ eè~Δ. ìÁ~+#·&É+ ÁX‚j·Tdüÿs¡+ ø±<äT.
|ü•Ãe÷_ÛeTTK+>± ñqï B|ü+e\¢ <äT:K+. @<Ó’Hê eT+∫ì bÕ{ÏùdÔ m|ü&É÷ eT+∫ |òü*‘·y˚T m<äTs¡e⁄‘·T+~.
dü+<˚Vü≤+ m+<äT≈£î? `&ç.$. sê<Ûëø£èwüí
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 nqTã+<Ûä+
ñkÕàìj·÷ $X¯«$<ë´\j·T+˝À
$<ä´quÛÑ´dæ+∫, Á|üyêdü+˝À $$<Ûä s¡+>±˝À¢
ù|s¡T Á|üU≤´‘·T\T dü+bÕ~+ ∫qyê]ì
dü‘·ÿ]+#˚+<äT≈£î ñkÕàìj·÷
|üPs¡« $
|üPs¡«$<ë´s¡Tú\ dü+|òüT+
Ç{°e\ @sêŒ≥T #˚dæq
düe÷y˚X¯+ n+<ä]
Vü≤è<äj·÷˝À¢q÷ n\Hê{Ï
C≤„|üø±\qT ‘·{Ϻ˝Ò|æ+~.
&çôd+ãsY 29q
j·T÷ìe]‡{° ø±´+|üdt˝À @sêŒf…Æq
á düe÷y˚XÊìøÏ ìC≤e÷u≤<é e÷J
m+.|æ. ñkÕàìj·÷ |üPs¡«$<ë´]ú m+.
Hêsêj·TD ¬s&ç¶ eTTK´ n‹~∏>±
Vü‰»s¡j·÷´s¡T. yÓ’dt #Ûêq‡\sY Ábıô|òdüsY
düT˝Òe÷Hé dæ~›œ n<Ûä´ø£å‘·q »]–q á
düe÷y˚X¯+˝À |ü\Te⁄s¡T |üPs¡«$<ë´s¡Tú\T
ñkÕàìj·÷‘√ ‘·eT nqTã+<Ûëìï
>∑Ts¡TÔ#˚düT≈£îHêïs¡T. ñkÕàìj·÷
$X¯«$<ë´\j·T+ |üPs¡«$<ë´s¡Tú\ dü+|òüT+
ñ‘·Ôs¡ nyÓT]ø± $uÛ≤>∑+ ø±s¡´<ä]Ù &Üø£ºsY
s¡$Á|üø±XŸ y˚T¬s&ç¶ Á|üdü+–dü÷Ô, nyÓT]ø±˝À
‘·eT dü+düú ñ<˚›XÊ\qT, ø±s¡´ø£˝≤bÕ\qT
$e]+#ês¡T. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\ qT+∫e#˚Ã
ù|<ä $<ë´s¡Tú\T ñqï‘· #·<äTe⁄\T
nuÛÑ´dæ+#˚+<äT≈£î ñkÕàìj·÷
$X¯«$<ë´\j·T+ >∑‘·+˝À e÷~]>±H˚
n+<äTu≤≥T˝À ñ+&Ü\ì Äj·Tq nHêïs¡T.
|üPs¡« $<ë´s¡Tú\T #˚|üfÒº @ ø±s¡´Áø£eTyÓTÆHê
$<ë´s¡Tú\≈£î H˚s¡T>± \_Δ ø£*–+#ê\ì,
ø±´+|üdt˝À $<ë´ Á|üe÷D≤\qT,
kÂø£sê´\qT yÓTs¡T>∑T|üs¡#ê \ì
Äø±+øÏå+#ês¡T.
ñkÕàìj·÷ |üPs¡« $<ë´s¡Tú\ dü+|òüT+
n | P
ü s
ë< ´s ¡ T\ú ¡« düy˚T
àfiq¯ +
düeTq«j·Tø£s¡Ô
Ábıô|òdüsY |æ. y˚DT>√bÕ˝Ÿ ¬s&ç¶ dü+|òüT+
ø±s¡´ø£˝≤bÕ\qT ìy˚~+#ês¡T. $<˚XÊ˝À¢
dæús¡|ü&çq |üPs¡«$<ë´s¡Tú\T ôV’≤<äsêu≤<é
e∫Ãq|ü&ÉT j·T÷ìe]Ù{°ì dü+<ä]Ù+∫
$<ë´s¡Tú\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùq+ #˚j·÷ \ì yÓ’dt
#Ûêq‡\sY Ábıô|òdüsY dæ~›œ ø√sês¡T.
$X¯«$<ë´\j·T n<Ûë´|ü≈£î\qT $<˚XÊ\≈£î
ÄVü‰«ì+∫ Ä<ÛäTìø£ |ü]XÀ<Ûäq\T, kÕ+πø‹ø£ ◊<äTy˚\ &Ü\s¡¢ e+‘·Tq $sêfi¯+
|ü]C≤„q+‘√ |ü]#·j·T+ ø£*Œ+#ê\ì Á|üyêdü Á|üø£{Ï+#ês¡T. 40 eT+~øÏ ô|’>± |üPs¡«$<ë´
|üPs¡« $<ë´s¡Tú\≈£î Äj·Tq $»„|æÔ #˚XÊs¡T.
j·T÷ìe]‡{° ø±´+|üdt˝À |üPs¡« $<ë´s¡Tú\
edü‹>∑èVü≤+ ì]àùdÔ $<˚XÊ\ qT+∫ e#˚Ã
|üPs¡«$<ë´s¡Tú\T n+<äT˝À ãdü#˚dæ eT]+‘· kÕÿ\sYwæ|t‡, ô|ò˝Àwæ|t‡ Á|üy˚X¯ô|{≤º\ì
#·Ts¡T>±Z $<ë´s¡Tú\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùq+
#˚j·T>∑\T>∑T‘ês¡ì nHêïs¡T.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
34
á dü+<äs¡“¤+>± |üPs¡«$<ë´s¡Tú\T Ábıô|òdüsY
m+. sêeTT\T, mHé. <ëyÓ÷<äsY ¬s&ç¶, &Üø£ºsY
nJCŸ »e÷\TB›Hé, &Üø£ºsY \øϬs&ç¶
Vü≤ì$T¬s&ç¶, &Üø£ºsY ¬ø’˝≤dtsêe⁄,
&Üø£ºsY ô|’fi¯¢ eT˝≤¢¬s&ç¶, &Üø£ºsY
|ü–&çbÕ{Ï <˚ej·T´, dæ.
ùdHê¬s&ç¶, Ábıô|òdüsY C…. mHé. ¬s&ç¶
‘·~‘·s¡T\qT dü‘·ÿ]+#ês¡T.
Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\ qT+∫ e#˚Ã
$<ë´s¡Tú\T ñqï‘· $<ë´uÛ≤´kÕìï
ø=qkÕ–+#˚+<äT≈£î ñ<˚›•+∫q
ÁbÕC…≈£îº≈£î &Üø£ºsY ô|’fi¯¢ eT˝≤¢¬s&ç¶ 50
\ø£å\ s¡÷bÕj·T\ $sêfi¯+ Á|üø£{Ï+#ês¡T.
nyÓT]ø±, s¡cÕ´, »s¡à˙\˝À
bòÕsêàdü÷´{Ïø£˝Ÿ ø£+ô|˙\qT
$»j·Te+‘·+>± q&ÉT|ü⁄‘·÷ e÷‘·èuÛÑ÷$T
n_Ûeè~Δ ø√dü+ ø√{≤¢~ s¡÷bÕj·T\T yÓ∫Ãdü÷Ô
ùdyêìs¡‹ì #ê≥T≈£î+≥Tqï eT˝≤¢¬s&ç¶ì á
düe÷y˚X¯+˝À |òüTq+>± dü‘·ÿ]+#ês¡T.
$X¯«$<ë´\j·T+˝À eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\
ø£\Œq≈£î, $<ë´Á|üe÷D≤\qT yÓTs¡T>∑T|ü]
#˚+<äT≈£î |ü\Te⁄s¡T |üPs¡«$<ë´s¡Tú\T
ñ<ës¡+>± $sêfi≤\T Á|üø£{Ï+#ês¡T. Ábıô|òdüsY
C…. mHé. ¬s&ç¶, &Üø£ºsY \øϬs&ç¶ Vü≤ì$T¬s&ç¶
10,000 &Ü\s¡¢ e+‘·Tq $sêfi¯+ Ç#êÃs¡T.
$<ë´kÕ>∑sY sêe⁄, dü+»jYT ¬s&ç¶, ã©®‘Y dæ+>¥
s¡TΔ\T 2500, 1500, 1000, 500 &Ü\s¡¢
e+‘·Tq $sêfi≤\T Á|üø£{Ï+#ês¡T. $<ë´s¡T
ú\qT, n<Ûë´|ü≈£î\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#˚+<äT≈£î
ñkÕàìj·÷ |üPs¡« $<ë´s¡Tú\ dü+|òüT+ ñ‘·Ôs¡
nyÓT]ø± $uÛ≤>∑+ ìs¡ísTT+∫+~.
`|æmdtÄsY
 35
<äTø μ
ï¬s+ £î+–
√
·THê T ª≈
b˛‘ æ\¢\
|
eTÚq+>±
$düÔ]düTÔqï z
eTVü≤e÷à] &çÁô|wüHé.
XÊØs¡ø£ yê´<ÛäT\≈£î
ñqï≥T¢>± á yê´~ÛøÏ
∫øÏ‘·‡˝Ò<äT. &çÁô|wüHé e\H˚
eTq˝À ø=+<äs¡T Ä‘·àVü≤‘·´\≈£î
bÕ\Œ&ÉT‘·T+{≤s¡ì, eT<ë´ìøÏ
u≤ìdü\e⁄‘·THêïs¡H˚ yê<äq
ñHêï, eT÷\ ø±s¡D+ ˝À‘·T
nq+‘·+. düe÷»+ ñÁ~ø£Ô‘·\
eT<Ûä´ |üs¡T¬>&ÉT‘√+~. qe´‘·≈£î
e÷s¡˝Òì dü+Á|ü<ëj·÷\ |ü]$T
‘·T˝À¢ eTq+ ñHêï+.
q>∑Øø£s¡D` Ä<ÛäTìø°ø£s¡D\≈£î
ñbÕ~Û y˚≥ nH˚ #·|ü\∫‘·Ô+
‘√&Ó’, eTq˝Àì ø√eT\‘ê«ìï
ø=\¢>=&ÉT‘·THêïsTT. eTq XÊ+‹`
kÂU≤´\qT, ≈£î≥T+ã kÕe÷õø£
kÕeTs¡kÕ´ìï HêX¯q+
#˚düTÔHêïsTT.
ªÇ+<äT>∑\e+<äT˝Òe⁄μ nq≈£î+&Ü
&çÁô|wüHé \ø£åD≤\T m˝…¢&É˝≤
ø£ìŒkÕÔsTT. q\T>∑Ts¡T eTdü˝Ò
<ë]˝À <äTs¡TdüT‘·Hê\T,
M~Ûb˛sê{≤\T, ø£düT‡`ãTdüT‡
e÷≥\T, Hê>∑]ø£‘· eT#·Tìø’Hê
˝Òì <ëw”ºø£|ü⁄ <Û√s¡DT\T &çÁô|wüHé
∫s¡THêe÷\T.
øÏ&é‡ ø±s¡ïsY
˝≤+{Ï bÕ‘· $\Te\T q>∑Øø£s¡D `
ø£qTeTs¡T>∑j·÷´sTT. Ä<ÛäTìø°ø£s¡D\ eTs√ø√D+ &çÁô|
kÕ<Ûës¡D yÓ’<ä´+ ˝Ò<ë wüHé. M{Ï eT÷\ ø±s¡D≤\≈£î
e÷qdæø£ ∫øÏ‘·‡\T $s¡T>∑T&ÉT ø±yê*. uÛÖ‹ø£ dü+|ü<ä
≈£î+–q eTq <ë«sêH˚ n_Ûeè~Δ kÕ<Ûä´+ nH˚
düT‡qT yê<äqH˚ Á|ü•ï+#ê*‡ ñ+~. dü>∑
≥T C≤rj·T ñ‘·Œ‹Ô, dü>∑≥T
e´øÏÔ >∑‘· Ä<ëj·T+ ˝≤+{Ï |ü<ë
\ W∫‘ê´ìï Á|ü•ï+∫, ‘·\dü]
Jeq Äq+<äy˚T e÷qyê[
|üs¡e÷e~Û nì düŒwüº+ #˚dæ,
‘·\dü] Äq+<ä+ ˝À
Á|ü|ü+#·+˝À nÁ>∑kÕúq+ ˝À
ñ+~ uÛÑ÷{≤Hé <˚X¯+. ‘·\ dü]
Ä<ëj·T+ nH˚ |ü<ëìï ªø± sTTHéμ
#˚düTø√e&Éy˚T ø±ø£ n+<äT ≈£î
ìs¡«#·qyÓTÆq uÛÑ÷{≤HéqT
j·TTHÓ’f…&é H˚wüHé‡ düeTTqï‘·+>±
düe÷<Ûëq dü‘·ÿ]+#·&É+˝À ÄX¯Ãs¡´+ @
|üs¡#·˝Òe⁄. eTT+~? eTq uÛÖ‹ø£ n_Ûeè~ΔøÏ
Ädüsê≈£î Ä<Ûë´‹à Ä<Ûë´‹àø£ ` HÓ’‹ø£ |ü⁄Hê~ì
ø£‘· ` dü+|òüT Jeq+ @s¡Œs¡#·Tø=q&ÜìøÏ Ç~ ø±<ë
ø±yê*. dü¬s’q ‘·s¡TD+?
ñeTà&ç
≈£î≥T+
ã+˝Àì
nqTsê>∑ yê‘êes¡D+ Ä$]
ne⁄‘√+~. n&ÉT¶ ` n<äT|ü⁄ ˝Òì
edüTÔ˝≤\dü‘·, $ìjÓ÷>∑
dü+düÿè‹øÏ ‘√&ÉT #·T\ø£q>±
e∫Ã|ü&˚ s¡TD≤\T,
Á¬ø&ç{Ÿø±s¡T¶\T, düyÓ÷àVü≤q|ü]#˚
Á|üø£≥q\T dü>∑≥T eTìwæì
ÁbÕD≤+‘·ø£yÓTÆq n|ü\ }_˝ÀøÏ
HÓ{Ϻy˚düTÔHêïsTT.
ÄX¯≈£î ns¡Ω‘·≈£î \+>∑s¡T n+<äø£
nuÛÑÁ<ä‘·, &çÁô|wüHé (e÷qdæø£
≈£î+>∑Tu≤≥T) @s¡Œ&ÉT‘·THêïsTT.
Hê>∑Øø£|ü⁄ u≤\˝À¢ ô|s¡T>∑T‘·Tqï
ˇ+≥]‘·q+ yê] e÷qdæø£
m<äT>∑T<ä\ô|’, uÛ≤y√<˚«>±\ô|’
Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄‘√+~.
Çs¡T>∑T`bıs¡T>∑T‘√ ø£wüºdüTU≤\T
|ü+#·Tø√e&É+, Äràj·T
dü+ã+<Ûë\T ô|+#·Tø√e&É+
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
‘·s¡TDÏ 36

ÄÄ\Hê,
|ò”düT˝À >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç |üì, Ä ‘·sê«‘· õyéT˝À #ÓeT≥\T ø£πøÿ es¡≈£î es¡ÿe⁄{Ÿ. Ç+{Ï˝À |æ\¢\
bÕ\Hê. á $<Ûä+>± ñ<äj·T+ ˝Ò∫+~ yÓTT<ä\Tø=ì eT∞fl ìÁ<ä eT+#·+ mπøÿes¡≈£î n\T|ü⁄
kı\T|ü⁄ ˝Ò≈£î+&Ü nH˚ø£ |üqT\qT #êø£#·ø£´+>± #·ø£ÿu…fÒº ø£fi¯ eTVæ≤fi¯≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·+.
nsTT‘˚ eTVæ≤fi¯ e÷~]>± eT©º {≤dæÿ+>¥ #˚j·T&É+ ô|sY|òüP´yéT≈£î #˚‘·>±<äT. n+<äTe\¢H˚
@ dü+<äsꓤìøÏ m˝≤+{Ï ô|sY|òüP´yéT yê&ç‘˚ u≤>∑T+≥T+<√ ‘Ó\TdüTø√+&ç.
Ä|ò”düTqT |òü÷f…øÏÿ+#·e<äT›
Ä|ò”düT n+fÒ Çs¡T¬ø’q ≈£L´_ø£˝Ÿ‡ eT<Ûä´ düVü≤#·s¡T\‘√ ø£*dæ |üì#˚j·T&É+ |ü¢dt
n|ü&É|ü&ÉT esYÿ f…q¸Hé. n+<äTπø Çø£ÿ&É MT ˝…ø£ÿ #ê˝≤ dæ+|ü⁄˝Ÿ>± ñ+&Ü*.
<ë<ë|ü⁄ s√E≈£î mì$T~ >∑+≥\ eT<Ûä´ Ç˝≤+{Ï yê‘êes¡D+˝À |üì#˚j·÷*
ø±ã{Ϻ |òü÷f…Æq ô|sY|òüP´yéT\T yê&ç‘˚ Ä yêdüq≈£î MT düVü≤#·s¡T\T uÒ>±HéÅùdŒ
ø={Ϻq ‘·sê«‘· |ü&ç #·#˚à á>∑˝≤¢ $\$˝≤¢&çb˛j˚T Á|üe÷<ä+ ñ+~. n+<äT
e\q |ü~eT+~ eT<Ûä´ >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç >∑&É|üe\dæq düeTj·÷˝À¢
kÕ<Ûä´yÓTÆq+‘· yÓTÆ˝Ÿ¶ >±qT, düVü≤»dæ<äΔyÓTÆq |ü]eTfi¯+ ø£*–q ô|sY
|òüP´yéTH˚ yê&Ü*. n˝≤>∑ì eT˝…¢|üP\T, >∑T˝≤;\T, yÓTT>∑*
|üP\T e+{Ï |ü]eTfi≤\qT yê&=<äT›. á |üP\ qT+∫ ‘·j·÷
s¡T #˚ùd ô|sY|òüP´yéT‡ düVü≤»dæ<äΔ+>±H˚ #ê˝≤ |òü÷≥T>±
ñ+{≤sTT.
Ä|ò”düT≈£î yÓfi‚¢≥|ü⁄&ÉT yê&É<ä–q
ô|sY|òüP´yéT‡ Ç$....
ªVü‰´|”μ u…’ øÏ¢ìø˘ : Hê]+»‘√ ≈£L&çq |ü]
eTfi¯+ Ç~ #ê˝≤ ˝…’{Ÿ>± ñ+≥T+~.
ÁøÏdüº˝Ò¢ u…’ #êq˝Ÿ : Hê]+» düTyêdüq‘√ r>∑
|üP\ |ü]eTfi¯+ $T[‘·yÓTÆq á ô|sY |òüP´yéT
˝…’{ŸÁ^Hé ø£\sY ñ+&ç #ê˝≤ ÄVü‰¢<äø£s¡yÓTÆq
düTyêdüqqT yÓ<ä»\T¢‘·T+~.
≈£L˝Ÿ yê≥sY u…’ &˚$&Ü|òt: ñwüí eT+&É\+
˝Àì düeTTÁ<ä+ ô|’ qT+∫ M#˚ >±*˝À
ñ+&˚ düTyêdüq\T ø£*– ñ+≥T+~ á
ô|sY|òüP´yéT.
õyéT˝À es¡ÿe⁄{Ÿ #˚ùd y˚fi¯
õyéT˝ÀøÏ yÓfi‚fldü]øÏ n|üŒ{Ïπø #ÓeT≥\T
ø£≈£îÿ‘·÷ es¡ÿe⁄{Ÿ #˚ùd ‘√{Ï düuÛÑT´\ ø±s¡D+>±
X‚«<ä+ qT+∫ yÓ\Te&˚ yêj·TTe⁄\‘√ yê‘êes¡D+
ø±düÔ _Ûqï+>± ñ+≥T+~. Ç˝≤+{Ï düeTj·÷\˝À
|òü÷≥T>± ñ+&˚ ô|sY|òüP´yéT yê&É≥+ e\q ø=+<äs¡T ø£fi¯ófl ‹]–
|ü&çb˛j˚T Á|üe÷<ä+ ≈£L&Ü ñ+≥T+~. n+<äTe\q Çø£ÿ&É ≈£L&Ü
˝…’{Ÿ>± Á|òüP{°, k˛ŒØº>± ñ+&˚ ô|sY|òüP´yéTH˚ yê&Ü*.
&ç¬ømHéyÓ’ _ &Ó*wæj·Tdt u…’ &ç ¬ø mHé yÓ’: Á^Hé Ä|æ˝Ÿ qT+∫ ùdø£]+#˚ k˛ŒØº
|ü]eTfi¯+ Ç~.

‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008

 37
u…HÓ≥ºHé k˛ŒsYº |òüP´sY u…’ u…HÓ≥ºHé : ˝…’{Ÿ>± |üP\
düTyêdüq\T yÓ<ä»˝Ò¢ á ô|sY|òüP´yéT k˛ŒØº>± ñ+≥T+~.
{≤MT >∑sY¢ u…’ {≤MT Væ≤˝Ÿ ô|ò’»sY: |ü#·Ã{Ï #Ó≥¢ qT+∫
yÓ<ä»˝Ò¢ düTyêdüq\qT >∑T|æŒ+#˚ á ô|sY|òüP´yéT
ì»+>±H˚ n<∏Ó¢{Ïø˘>± ñ+≥T+~.
bÕsYÿ˝À yêVü‰´[øÏ yÓfi¯ó‘·Tqï|ü&ÉT....
|æ\¢\T ãj·T≥≈£î rdüT¬øfi¯¢eTì e÷sê+ #˚düTÔqï|ü&ÉT
yê]ø√dü+ MTs¡T ø±ùd|ü⁄ |ü#·Ã{Ï #Ó≥¢‘√ ø£fi¯ø£fi¯˝≤&ÉT
‘·T+fÒ bÕs¡Tÿ˝À H˚#·sY yêø˘ #˚dü÷Ô Á|üø£è‹ eT<Ûä´ MTs¡T
|üs¡eX¯+ nj˚T´ y˚fi¯ MT eT÷&é≈£î ‘·–q ô|sY|òüP´yéT
Á|üø£è‹˝Àì |ü]eTfi≤\‘√ dü$Tà[‘·+ ø±yê*. á
dü+<äsꓤìøÏ ‘·–q ô|sY|òüP´yéTqT m+#·Tø√e&ÜìøÏ MT≈£î
eT+∫ #êsTTdt ≈£L&Ü ñ+~.
Á^Hé {° u…’ m*»u…‘Y Ĭs¶Hé : Á^Hé {°, ô||üŒsY$T+{Ÿ,
dæÁ≥dt ˝…eTHé... nã“ Çìï Á|üø£è‹ |ü]eTfi≤\
düy˚Tàfi¯q+ á ô|sY|òüP´yéT.
dæ¬ø ˇHé u…’ ø±*«Hé ¬øÌ¢Hé : s¡aeTà+≥÷ ‘·\≈£î eT‘ÓÔ
øÏÿ+#˚ n<äT“¤‘·yÓTÆq dæÁ≥dt ô|òsY|òüP´yéT Ç~.
dübòÕØ u…’ sê˝ŸŒ¤ ˝Ö¬sHé: |üP\ |ü]eTfi≤\T yÓ<ä»˝Ò¢ á
ô|sY|òüP´yéT˝À ø±düÔ+‘· Hê]+», ø=+#Ó+ n&É$|üP\
yêdüqqT ≈£L&Ü yÓ<ä»\T¢‘·T+~.
n‹<ÛäT\‘√ ø£*dæ \+#Y y˚fi¯˝À...
\+#Y≈£î MTs¡T ø£\TdüTø√uÀj˚T n‹<∏äT\T MT≈£î #ê˝≤
eTTKT´˝≤? Ç+<äTø√dü+ ‘·–q Á&Ódt m+|æø£ #˚düTø√e
&ÜìøÏ MTs¡T dü‘·eT‘·yÓTÆb˛j·÷sê? n˝≤π> ô|sY|òüP´yéT
$wüj·T+˝À ≈£L&Ü C≤Á>∑‘·Ô rdüTø√+&ç. düTyêdüHêuÛÑ]
‘·yÓTÆq |üP\T, $T>∑\|ü+&çq |ü+&É¢ qT+∫ e#˚Ã düT>∑+
<Ûë\T ø£\>∑*dæq ô|sY|òüP´yéT á dü+<äsꓤìøÏ nqTe⁄>±
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
‘·s¡TDÏ
ñ+≥T+~ á ô|sY|òüP´yéT #ê˝≤ m≈£îÿeùd|ü⁄ $TeTà*ï
n+{Ïô|≥Tº≈£îH˚ ñ+≥T+~.
_j·÷+&é bÕs¡&Ó’CŸ u…’ md”º ˝Ö&ÉsY: eT‘ÓÔøÏÿ+#˚ nH˚ø£
ns¡T<Ó’q |üP\ qT+∫ ùdø£]+∫q düTyêdüq\‘√ s¡÷bı+
~+∫q á ô|sY|òüP´yéT #ê˝≤ ÄVü‰¢<ä+>±, Je+ ñ{Ϻ|ü
&˚˝≤ ñ+≥T+~.
$Tdt &çjÓ÷sY u…’ ÁøÏdæºj·THé &çjÓ÷sY: ‘êC≤<äq+ yÓ<ä»˝Ò¢
|üP\ qT+∫ ùdø£]+∫q |ü#·Ã{Ï á |ü]eTfi¯+ ≈£L&Ü
$TeTà*ï, MT n‹<∏äT\qT ≈£L&Ü n\]düTÔ+~.
$TsêøÏ˝Ÿ u…’ ˝≤+ø√yéT : |üP\ |ü]eTfi¯+ ø£*–q á
ô|sY|òüP´yéT >±* ‘·–*‘˚ #ê\T >∑TeTà+≥÷ >∑TuÛ≤[dü÷Ô
eT>∑yêfi¯¢qT eT+Á‘·eTT>∑TΔ\qT #˚düTÔ+~.
eTqdüT |ü&çq e´øÏÔ‘√ MT{Ï+>±?
MTs¡T eTqdüT bÕπsdüT≈£îqï |ü⁄s¡Twüß&ç‘√ ø£*dæ á s√E
sêÁ‹ &çqïsY≈£î yÓfi¯ó‘·THêïsê? Á&Ódt dü+>∑‹ Ç+ø£ y˚πs
#Óù|Œ<˚$T ˝Ò<äT. ø±ì ô|sY|òüP´yéT e÷Á‘·+ n‘·&çì
ø£{Ϻ|ü&˚j·÷*. M{ÏH˚ ôdø°‡ ôd+{Ÿ‡ nì ≈£L&Ü eTT<äT›>±
|æ\TkÕÔs¡T. eT‘ÓÔøÏÿ+#˚ eT˝…¢\T, >∑T˝≤;\T, yÓTT>∑*
πs≈£î\T, dü+ô|+>∑\ qT+∫ ùdø£]+∫ ø±ø˘f…Æ˝Ÿ #˚dæq
|üP\ |ü]eTfi≤\T á dü+<äsꓤìøÏ nyÓ÷|òüT+>± dü÷{Ÿ
ne⁄‘êsTT. á ô|sY|òüP´yéT yÓ<ä»˝Ò¢ düTyêdüq\‘√
yê‘êes¡D+ ≈£L&Ü y˚&Óπøÿ˝≤ ñ+≥T+~.
ˇ|æmeyéT u…’ yÓ’yé‡ ôdsTT+{Ÿ ˝≤¬s+{Ÿ: yÓ˙˝≤, n&ç$
|üP\‘√ ‘·j·÷¬s’q á ô|sY|òüP´yéT >∑Te÷sTT+#˚düTÔ+~.
HÓ+ãsY 5 u…’ #êq˝Ÿ: eT>∑yêfi¯flqT @fi¯fl ‘·s¡ã&ç yÓ+{≤
&ÉT‘·Tqï á |ü]eTfi¯+ #êq˝Ÿ dæπ>ï#·sY ñ‘êŒ<äq.
&û|t ¬s&é u…’ VüA´>√ u≤dt: ø£dü÷Ô] |ü]eTfi¯+ yÓ<ä»˝Ò¢ á
ô|sY|òüP´yéT #ê˝≤ Hêp>±ZqT, ôdø°‡>±qT ñ+≥T+~.
`XÀuÛÑ
 ‘·s¡TDÏ 38

eXÊØs¡j·øT£ düX¯T‘√bÕ≥T Åd”Ô\T ãs¡Te⁄ ô|s¡T>∑T‘·÷ ñ+{≤s¡T.

øÏÔ düqï–\T¢‘·÷ ñ+≥T+~. eT÷&ÉT |ü<äT\
ej·TdüT <ë{≤ø£ Á|ü‹ ˇø£ÿ]øÏ kÕ<Ûës¡D+>± uÒdæø˘
yÓT≥u≤*ø˘ πs{Ÿ (_.m+.ÄsY) ø°åDÏdü÷Ô ñ+&É≥+ e\¢ X¯Øs¡ nej·Tyê\ dü+e‘·‡sê\T <ë{Ïq ‘·s¡Tyê‘· XÊØs¡ø£+>± |òæ{ŸHÓdt ø√˝ÀŒ‘ês¡ì
|üìrs¡T ‘·>∑TZ‘·T+≥T+~ nì n+{≤s¡T &Üø£ºsY kÕøÏå #êyê¢. H√&çj·÷ nHêïs¡T.
˝Àì bòÕغdt ÄdüT|üÁ‹˝À q÷´Á{ÏwüHé, &Ó’{Ÿ XÊU≤~Û|ü‹>± ñqï dü>∑≥T uÛ≤s¡rj·T Åd”ÔøÏ s√E≈£î 1500 qT+&ç 1800 πø\Ø\ X¯øÏÔ ne
kÕøÏå#êyê¢ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ »+ø˘|òü⁄&é yÓqïMT>∑&É\‘√ ≈£L&çq ÄVü‰s¡+ düs¡+. yê] ãs¡Te⁄qT ã{Ϻ Á|ü‹ øÏ˝À≈£î ˇø£ Á>±eTT Ábı{ÏqT¢ nedüs¡
XÊØs¡ø£+>± ô|s¡T>∑T<ä\≈£î ‘√&ÉŒ&ÉT‘·÷ Ä s√E≈£î ‘·–q X¯øÏÔì ÇdüTÔ+~. ¡eTe⁄‘êsTT. Bì Á|üø±s¡+ ¬s+&ÉT ø£|ü\ ô|s¡T>∑T ˇø£ ø£|ü bÕ\T,
nsTT‘˚ X¯ØsêìøÏ nedüs¡yÓTÆq Ábı{°qT¢, Kì»\eD≤\ ì\«\qT ¬s+&ÉT ø£|ü\ |ü|ü |ü<ësêú\T k˛j·÷ ˝≤+{Ï eT+∫ Ábı{°qT¢ >∑\
@s¡Œs¡#·ø£, s¡ø£Ô+˝À #·¬øÿs¡, @dæ&é‡qT n~Ûø£+#˚dü÷Ô ø=˝…düºsê˝Ÿ |ü<ësêú\T nsTT<äT qT+&ç @&ÉT s¡ø±\ ≈£Ls¡>±j·T\T |üfi¯ó¢ Á|ü‹s√p
ì\«\qT s¡ø£ÔHêfi≤˝À¢ ù|s¡Tø=H˚≥Tº #˚düTÔ+~ n+{≤s¡T. πøq‡sY |ü]XÀ rdüT≈£îì Ç+Á<ä<ÛäqTdüT‡ì b˛*q s¡+>∑T\‘√ ≈£L&çq ÄVü‰s¡+ n+fÒ
<Ûä≈£î\T ìs¡«Væ≤+#˚ nyÓT]ø£Hé nk˛dæj˚TwüHé yê] 2007 yê]¸ø£ $$<Ûä s¡+>∑T\ |üfi¯ó¢, ≈£Ls¡>±j·T\T Á|ü‹s√p rdüTø√yê*.
düe÷y˚X¯+˝À Ç+<äT≈£î ‘·–q kÕøå±´\qT #·÷bÕs¡T. düeT‘·T\ ÄVü‰s¡+ rdüTø√ø£b˛e&É+ e\¢ s¡ø£ÔV”≤q‘·, ÄdæºjÓ÷ bısêdædt
#·ø£ÿì b˛wüø£ $\Te\‘√ ≈£L&çq ÄVü‰s¡+ rdüTø√e&É+ Äq+< s¡T>∑à‘·\T ekÕÔsTT. X¯ó~Δ #˚dæq |üfi¯ó¢,
ä<ëj·Tø£y˚T ø±≈£î+&Ü eT+∫ s¡ø±Ôìï Á|ükÕ~düTÔ+~. ø±´q‡sY u≤]q #·¬øÿs¡\ ø£+fÒ ‘·èD<ÛëHê´\T,
|ü&É≈£î+&Ü ø±bÕ&ÉT‘·T+~. b˛wüø£ $\Te\T ˝Òì ÄVü‰s¡+ e\¢ ‘·–q |ü|ü\e\¢ ø±s=ŒôV’≤ Á&˚{Ÿ\T, ∫ø£ÿì
XÊØs¡ø£ yê´j·÷eT+ ˝Òø£b˛e&É+ e\¢ Bs¡Èø±*ø£ nHês√>∑´ |ü]dæú‘·T\T |”#·T |ü<ësêú\T ø±e\dæq+‘· n+~
@s¡Œ&ç eT<ÛäTy˚TVü≤+, >∑T+&Ó»ãT“\T ø=ìïs¡ø±\ πøq‡sY s√>±\T n~Ûø£ X¯Øsêìï ã\es¡úø£+ #˚kÕÔsTT.
s¡ø£Ôb˛≥T, dü÷ú\ø±j·T+, n~Ûø£ãs¡Te⁄\≈£î ø±s¡D+ ne⁄‘êj·Tì `dü+$<Ûä
Äj·Tq ù|s=ÿHêïs¡T. eTq+ rdüT≈£îH˚ ÄVü‰s¡+ eTq XÊØs¡ø£ düeTs¡ú‘·,
ndüeTs¡ú‘·\qT ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~. b˛wüø£ $\T e\T ˝Òì ÄVü‰s¡+
X¯øÏÔV”≤qT\T>± #˚dæ n\dü≥ì, ìs¡T‘ê‡Vü‰ìï ø£*–dü÷Ô Ç]fÒ{Ÿ #˚düTÔ+~
nHêïs¡T #êyê¢.
Åd”Ô\T ‘·eT <Ó’q+~q J$‘·+˝À yê´j·÷e÷ìøÏ ‘·–q ÁbÕ<Ûëq´‘·
Çyê«*. Bìe\¢ eT+∫ Äø£* ô|s¡>∑&Éy˚T ø±≈£î+&Ü eT+∫ ÄVü‰s¡+
rdüTø√yê\H˚ Ä˝À#·qì ø£*–düTÔ+~ n+{≤s¡T &Ûç©¢ nb˛˝À ÄdüŒÁ‹
N|òt q÷´Á{ÏwüìdüTº ø£s¡TD≤ #·‘·Tπs«~.
$$<Ûä ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥¢‘√ düqï>± #·˝≤ø°>± düT+<äs¡+>± 20 dü+e‘·‡
sê\T <ë{Ïq q\T>∑Ts¡T j·TTe‘·T\ <Ó’q+~q ÄVü‰s¡+, n\yê≥T¢
|ü]o*+∫q q÷´Á{ÏwüHé, &Ó’{Ÿ ì|ü⁄DT&ÉT kÕøÏå#êyê¢ Ä q\T>∑Ts¡÷ 40
N eT Hê ‘=*H˚düÔ+. e÷ nyÓ÷à, nH√ï, e÷ejÓ÷´, Hê≈£î ñ|üŒ+~+∫q≥Tº
|ü<˚ |ü<˚ #Ó|æŒq ‘=* ø£<∏ä @&ÉT>∑Ts¡T sê≈£îe÷s¡T\T y˚≥≈£î yÓfi¯¢&É+
e T ‘·\÷|æ ‹]– ‘·eT b˛ø£ &É
` #˚|ü\T ‘Ó∫à m+&Ój·T´&É+, n+<äT˝À ˇø£ #˚|ü m+&Éø£b˛e&ÜìøÏ
ø±s¡ D+ @$T≥ì ˇø=ÿø£ÿ]˙ n&ÉT>∑T‘·÷ e⁄+fÒ, ∫es¡ï @&ÉTdüTÔqï +N ø=qkÕ–düTÔ+&˚$.
nyÓ÷à, |æH√ï düTs¡øÏå‘·+>± >∑÷
˚düÔ

|æ˝≤¢DÏï ≈£î{Ϻq NeT ø±s¡D+ >∑<ë nì, Ne÷ Ne÷ m+<äT≈£î |æ˝≤¢DÏï
‘=* H

{À¢ ô|{Ϻq |ü{Ïø£u…˝≤¢ìï yêfiË¢+‘·

≈£î{≤ºy˚ n+fÒ, ªHê ã+>±s¡T |ü⁄≥º˝À y˚\T ô|&ç‘˚ H˚qT ≈£î≥ºHêμ nqï n&ç–Hê ô|≥ºø£b˛‘˚ H˚H˚ yÓ[¢ <ëìï
NeT Hê ‘=* H˚düÔ+. rdüTø=ì ÄÁ‘·+‘√ H√{À¢ ô|≥Tºø√>±H˚
Ä ø£<∏ä eT÷˝≤H˚ï n~ Hê H˚düÔ+ nsTT+<˚yÓ÷! @fÒ{≤ |üdæyê&ÉT>±
m<äT>∑T‘·÷qï H˚qT, Ä >∑~˝Àq÷, á >∑~˝Àq÷, yêøÏ{À¢q÷, Hê |ü{Ïø£ u…\¢|ü⁄ eTTø£ÿì |ü{Ϻq NeT\
>∑T+|ü⁄ Hê ô|<äe⁄*ï |ü{Ϻ |”πødæHê, yê{Ï MT<ä
ô|s¡{Ï ns¡T>∑T MT<ë ‘êsê&ÉT‘·÷ ñ+&˚≥|ü&ÉT, u≤s¡T\T Hê H˚düÔuÛ≤e+ b˛˝Ò<Ó+<äTø√eT]! ˇø£kÕ] ø£+&É
u≤s¡T\T>± C≤‘·s¡≈£î b˛j˚T eTqTwüß´\˝≤π> |üìø£≥Tº≈£î ‘·«s¡ NeT\ |ü⁄≥º MT<ä ø±\T ô|{°º ô|≥º&É+‘√H˚ Hê bÕ<ëìï
‘·«s¡>± kÕ– b˛j˚T NeT*ï n˝≤ #·÷dü÷Ô ñ+&˚yêDÏï. nø£ÿ&É Hê\TZ |üø£ÿ˝≤ ø£s¡∫ |ü≥Tº≈£îqï ø£+&ÉNeT˝À¢ ˇø £<ëìï e÷
u≤s¡TøÏ ne‘·* ø=düì @<√ $+‘√, ‹j·T´ì ‹qTã+&Üsê\ neTàeTà ‘·˝≤, yÓT+&ÓeT÷ y˚s¡T #˚dæq|üŒ{Ïø° Hê ø±\T
eT÷{À e⁄+~. y˚T+ ˇø=ÿø£ÿfi¯¢eT÷ ˇø=ÿø£ÿ ø£D+ rdüT≈£îHêï+. e<ä˝Ò¢<äT. M≥ìï+{Ïø° ˇø£fÒ ˙‹ ªHê ã+>±s¡T |ü⁄≥º˝À
MTs¡T ≈£L&Ü ‘Ó#·TÃø√+&ç nì n≥Tï+∫ e#˚Ãùd NeT\T, y˚\T ô|&ç‘˚ ≈£î≥ºHêμ nì.
Ç≥Tï+∫ yÓfi‚¢ yê{Ïì eT÷r eT÷r ‘êøÏ+∫ e÷≥ `u≤˝≤+Á‘·|ü⁄ s¡»˙ø±+‘·sêe⁄
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 øÏ#ÓHé 40

ø±e\dæq$ : q÷HÓ ‘·–q+‘·, ø±sYï bò˛¢sY ˝Ò<ë yÓTÆ<ë 1/2 {° dü÷ŒHé

u+Ò & ç u…+&Éø±j·T\T 20 ‘·j·÷s¡T#˚ùd $<Ûëq+: eTT+<äT ô|’q #Ó|æŒq yê{Ïqìï{Ïì ø=~›>± ˙s¡T
˝≤ ñ*¢bÕj·T\T 2 #˚]Ã eTT<ä›>± ø£\T|ü⁄ ø√yê*. u…+&Éø±j·T\qT yÓTT<ä\T, ∫es¡ ø£{Ÿ
eTkÕ
ø±s¡+ `1{°dü÷ŒHé #˚dæ eT<Ûä´˝À N*à á eTkÕ˝≤qT n+<äT˝À ≈£Lsê*. ‘·s¡Tyê‘·
|üdüT|ü⁄`1/2{°dü÷ŒHé eT+<äbÕ{Ï bÕHéqT rdüT≈£îì q÷HÓ y˚dæ y˚&ç nsTTq ‘·s¡Tyê‘·
<Ûäì bÂ&ÉsY 2 dü÷ŒHé‡ u…+&Éø±j·T\qT y˚dæ düqïì ôd>∑ô|’ y˚>∑ìyê«*. y˚–q ‘·s¡Tyê‘· M{Ïì
>∑s¡yéT eTkÕ˝≤ 2 fÒãT˝Ÿ y˚πs>± rdæ, bÕHé˝À Ç+ø=+#Ó+ q÷HÓ y˚dæ b˛|ü⁄ ô|{Ϻ ô|<ä›
dü÷ŒHé‡ ñ*¢bÕj·TqT ∫qï∫qï eTTø£ÿ\T>± #˚dæ ˝…’{Ÿ>± y˚sTT+∫ $T–*q
Ç+>∑Te bı&ç ø=~›>±, Jsê eTkÕ\qT ≈£L&Ü y˚dæ <√s¡>± y˚sTT+∫ u…+&Éø±j·TqT eTs¡˝≤ y˚dæ
1/4 {° dü÷ŒHé ìeTàs¡dü+ ø=ìï ˝…’{Ÿ>± ø£*j·T u…{≤º*. ‘·s¡Tyê‘· ø=‹MTs¡qT düqï>± ‘·T]$T
#·Tø£ÿ\T ñ|ü ‘·–q+‘·, ø=‹ÔMTs¡ Ä≈£î\T 4 dü÷ŒHé‡ n\+ø£]+#ê*. Ç~ nqï+˝ÀøÏ, #·bÕ‹˝ÀøÏ u≤>∑T+≥T+~.

ø±e\dæq$ :
ø±*|òü¢esY, Á^Hé|”dt, ãsƒêì,
ø±´¬s{Ÿ eTTø£ÿ\T 4 ø£|ü\T
yÓõ≥ãT˝Ÿ ø£Á]
bı{≤{À MT&çj·T+ ôd’E 2 düqï>± N*Ã <√s¡>± y˚sTT+∫,
ô|<ä› ñ*¢bÕj·T`1, ≥yÓ÷{≤ `3 ‘·s¡Tyê‘· ≥yÓ÷{≤\T düqï>±
n\¢+, yÓ\T¢*¢ ù|dtº ` 2 fÒãT˝Ÿ dü÷ŒHé‡ ‘·]– eTs¡\ Hê\T>∑T ì$TcÕ\T
1dü÷ŒHé <äìj·÷ bÂ&ÉsY, ø=~›>± ø=‹ÔMTs¡ yÓsTT+∫, yÓõ≥ãT˝Ÿ eTTø£ÿ\T
ø±s¡+ ˇø£{Ïqïs¡ dü÷ŒHé, kÕ˝Ÿº ‘·–q+‘· y˚dæ ñ|ü, ø±s¡+, |üdüT|ü⁄, n\¢+
q÷HÓ 4 dü÷ŒHé‡, |üdüT|ü⁄ ` 1/2 {° dü÷ŒHé, b˛|t≈£î ˇø£ m+&ÉT$T]Ã, yÓ\T¢* ù|dtº y˚dæ eT÷‘·ô|{Ϻ düqïì
ø=~›>± Äyê\T, J\ø£Ás¡, ø£]y˚bÕ≈£î 10¬seTà\T ôd>∑MT<ä ñ&Éø£ìyê«*. eTTø£ÿ˝À¢ ˙s¡T nsTTb˛sTTq ‘·s¡Tyê‘· 1/2
‘·j·÷s¡T#˚ùd $<Ûëq+: ø£|ü ˙s¡T #˚]à düqï>± ôd>∑MT<ä ñ&Éø£ì∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· <Ûäìj·÷\bı&ç,
u≤D* kºMT<ä ô|{Ϻ eTT+<äT>± m+&ÉT$T]à y˚dæ ‘·s¡Tyê‘· Äyê\T ø=‹ÔMTs¡ y˚dæ ø£*j·T~|æŒ ˇø£ ¬s+&ÉT ì$TcÕ\T ñ&Éø£ì∫à ~+ù|
∫≥|ü≥˝≤&Üø£ J\ø£Ás¡, ø£]y˚bÕ≈£î y˚dæ ô|<ä›ñ*¢bÕj·TqT ì\Te⁄>± j·÷*. Ç~ nqï+˝ÀøÏ, #·bÕr˝ÀøÏ ≈£L&Ü u≤>∑T+≥T+~.

ø±e\dæq$ : ‘·j·÷s¡T#˚ùd $<Ûëq+: eTT+<äT>±

1 kıs¡ø±j·T (Äq|üø±j·T)
_j·T´|ü⁄ |æ+&ç 2 ø£|ü\T
Äq|üø±j·T e&É\T kıs¡ø±j·T ø±´¬s{Ÿ ‘·T]y˚T <ëì‘√ düqï>±
‘·Ts¡e÷*. Bìï >∑{Ϻ>± |æ+&çy˚j·÷*. Bìï
ô|<ä› ñ*¢bÕj·T\T 2 ˇø£ ô|<ä› uÖ˝Ÿ˝ÀøÏ rdüT≈£îì _j·T´|ü⁄|æ+&ç, |ü∫Ã$T]Ã
|ü∫Ã$T]à 4 ñ*¢ø±&É\T, ø=‹ÔMTs¡ n\¢+, ô|<ä› ñ*¢bÕj·T\T
ñ*¢ø±&É\T ø=~›>± düqï>± ‘·]– ˙s¡T b˛j·T≈£î+&Ü >±¬s\ |æ+&ç˝≤
ø=‹ÔMTs¡ ¬s+&ÉT ø£≥º\T ø£\bÕ* |ü\T#·>± ñ+fÒ eT]ø=+#Ó+ e]|æ+&ç
kÕ˝Ÿº ‘·–q+‘· y˚düTø√yê*. düºyé MT<ä u≤D* ô|{Ϻ y˚&ç nsTTq
ø£]y˚bÕ≈£î ¬seTà\T ø=~›>± ‘·s¡Tyê‘· |æ+&çì ∫qï eTT<ä›>± #˚dæ bÕ¢dæºø˘ ù||üsYøÏ
n\¢+ 2 n+>∑Tfi≤\ eTTø£ÿ q÷HÓsêdæ ø=+#Ó+ |ü\T#·>± e‹Ô q÷˝À y˚dæ mÁs¡>±
q÷HÓ 2 ø£|ü\T y˚sTT+#ê*. Ç$ y˚&ç y˚&ç>± ‹+fÒ u≤>∑T+{≤sTT.
<äTdüTÔ\ô|’ *|tdæºø˘ eTs¡ø£\T b˛yê\+fÒ ã≥ºô|’ –¢»]Hé |üdüT|ü⁄sêdæ >±* #=s¡ì bÕ¢dæºø˘ ø£+f…sTTqsY˝À ñ+∫ yê{ÏøÏ
MT #·Tø£ÿ\T y˚dæ s¡T~› ñ‘·ø±*. yÓ\T>∑T ‘·–˝Ò˝≤ &Éu≤“ì øÏ{Ïø°˝À ñ+∫‘˚ |ü∫Ã$Ts¡|üø±j·T\
≈£î >±E bÕÁ‘·˝À @<Ó’Hê y˚&çy˚&ç |ü<ës¡ú+ y˚ùd≥|ü&ÉT bÕÁ‘· |ü#·Ã<äq+ m≈£îÿe s√E\T+≥T+~.
n&ÉT>∑Tq ø±–‘ê\T ñ+∫q≥ºsTT‘˚ bÕÁ‘· ∫{Ï¢b˛<äT. <√ôd\T |ü\Ã>± sêyê\+fÒ <√ôd y˚ùd Á|ürkÕØ ô|Hêìï
‘Ó ø£fi¯¢CÀ&ÉT n<ë›\T X¯óÁuÛÑ|ü]#˚+<äT≈£î n<ë›\ MT<ä ø=ìï dü>±ìøÏ ô|’>± ø√dæq |ü∫à e+ø±j·T‘√ >±˙, ñ*¢bÕj·T‘√>±˙
\T #·Tø£ÿ\ j·TT&çø√*»Hé (ñ&ÉT≈£î˝≤+) #·*¢ yÓT‘·Ôì >∑T&ɶ‘√ ‘·T&ÉTdü÷Ô ñ+&É+&ç. n˝≤ #˚ùdÔ <√ôd ô|HêìøÏ n+≥T≈£îb˛<äT.
‘·T&çùdÔ n<ë›\T ‘·fi¯‘·fi¯˝≤&ÉT‘·÷ ñ+{≤sTT. e+–b˛sTTq ø=y=«‘·TÔ\qT z bÕ¢dæºø˘ dü+∫˝À y˚dæ, y˚&ç
kÕ! ˙{Ï˝À |ü&˚ùdÔ n$ yÓT‘·Ôã&É‘êsTT. fÒãT˝Ÿ MT<ä yê{Ïì <=]¢ùdÔ,
|ü∫à $Ts¡|üø±j·T\T bÕ&Ée≈£î+&Ü ñ+&Ü\+fÒ yê{ÏøÏ ì{≤s¡T>± ne⁄‘êsTT.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
41 øÏ#ÓHé
‘·j·÷s¡T #˚ùd $<Ûëq+:
m>¥`eT≥Hé ø£u≤uŸ eTT+<äT>± eT≥HéøÏ n\¢+, yÓ\T¢*¢ ø±s¡+, ‘·–q+‘· ñ|ü, |üdüT|ü⁄
ø=~›>± ˙s¡T b˛dæ ø£*|æ düºyé MT<ä ô|{Ϻ yÓT‘·Ô>± ñ&çøÏ+#ê*. eT≥Hé
ø±e\dæq$: Ä]q ‘·s¡Tyê‘· yÓT‘·Ô>± $Tø°‡ y˚j·÷*. <ë+{À¢H˚ ô|s¡T>∑T,
u≤sTT˝Ÿ¶ m>¥‡ : 6 |ü⁄{≤ï\bı&ç y˚j·÷*. u≤>± yÓT‘·Ô>± nj˚T´+‘·es¡≈£L $Tø°‡
eT≥Hé : 250 Á>±eTT\T y˚j·÷*.
∫*¢ bÂ&ÉsY 1/2 {° dü÷ŒHé MT eT≥Héì Äs¡T ø£u≤uŸ\T>± $uÛÑõ+#ê*.
ø£sY¶ 1/2 ø£|ü ‘·s¡Tyê‘· ñ&Éø£ô|{Ϻq m>¥‡øÏ ô|’q ô|+≈£î rdæy˚j·÷*.
õ+»sY ù|dtº 1/4 {° dü÷ŒHé ‘·s¡Tyê‘· ˇø£ eT≥Hé ø£u≤uŸì ns¡#˚‹˝À |ü\T#·>± #˚dæ
yÓ\T¢* ù|dtº 1/4 {° dü÷ŒHé <ëì˝À m>¥ì ô|{Ϻ ˙{Ÿ>± ø£esY#˚j·÷*. Ç˝≤ Äs¡T ø£u≤uŸ\T
|üdüT|ü⁄ : 1/4 {°dü÷ŒHé ‘·j·÷s¡T #˚düTø√yê*. ‘·s¡Tyê‘· düºyéMT<ä u≤D* ô|{Ϻ
|ü⁄{≤ï\ bı&ç 1 dü÷ŒHé q÷HÓb˛dæ düqïì ôd>∑ô|’ &û|t>± y˚sTT+#ê*. M{Ïì &çwt˝ÀøÏ
q÷ì 1/2 ø£|ü, kÕ˝Ÿº ‘·–q+‘· rdæ düsY« #˚ùdeTT+<äT m>¥ì ˙{Ÿ>± ¬s+&ÉT uÛ≤>±\T>± #˚dæ
n\+ø£s¡DøÏ |ü⁄BHê Ä≈£î\T bı{≤{À ∫|t‡, ≥yÓ÷{≤ kÕdt yê{Ïì bı{≤{À ∫|t‡, |ü⁄BHê Ä≈£î\‘√ n\+ø£]+#ê*.

ø±e\dæq$: yÓT‘·Ô>± #˚düT≈£îì <ëì˝À yÓì>∑sY, s√ôdº&é

ã+>±fi≤<äT+|ü\T: 500 Á>±eTT\T
uÀHé˝…dt eT≥Hé ø°e÷ 250 Á>±eTT\T
yÓì>∑sY: 3`4 dü÷ŒHé‡
ìeTàs¡dü+ : 2`4 dü÷ŒHé‡
|ü∫Ã$T]Ã: 2,3 düqï>±
‘·s¡>±* ÷, ø°e
|ü⁄BHê Ä≈£î\T : 8 qT+∫ 10
ø±s¡bıŒ&ç : 1/2 fÒãT˝Ÿ dü÷ŒHé
Ä\
ñ*¢bÕj·T\T : 1 MT&çj·T+ ôd’E
düqï>± ‘·s¡>±*
ø=‹ÔMTs¡ : 1/2 ø£|ü
yÓ\T¢*¢ : 3,4 ¬seTà\T düqï>± ‘·s¡>±*
n\¢+ ù|dtº : 1 fÒãT˝Ÿ dü÷ŒHé
s√ôdº&é Á>±yéT : 100 Á>±eTT\T
$T]j·÷\ bı&ç : 1/2 fÒãT˝Ÿ dü÷ŒHé
≈£îøÏ+>¥ ÄsTT˝Ÿ y˚sTT+#·&ÜìøÏ dü]|ü&Ü
‘·j·÷s¡T#˚ùd $<Ûëq+: ã+>±fi≤ <äT+|ü\qT ñ&Éø£ô|{Ϻ ‘=≈£îÿrdæ
Á>±yéT, ñ|ü, $T]j·÷\bı&ç, >∑s¡+ eTkÕ˝≤
Ÿ˝…{Ÿ‡ ø£*|æ |üø£ÿq ô|≥Tºø√yê*.
÷ ø£{ eTT+<äT>± ¬ø’e÷˝À ñ*¢bÕj·T\T,
ø±s¡bıŒ&ç, ñ|ü, |ü⁄BHê, ø=‹ÔMTs¡,
ø=+#Ó+ q÷HÓ ø£*|æ ñ&çøÏ+#ê*.
<ëì˝À ˙s¡T nsTTb˛sTTq
‘·s¡Tyê‘· ìeTàs¡dü+ ø£\bÕ*.
Ç|ü&ÉT ã+>±fi¯<äT+|ü
$TÁX¯e÷ìï 10`15 ñ+&É\T
#˚düTø√yê*. ns¡#˚‹øÏ
q÷HÓsêdüT≈£îì ˇø√ÿ ñ+&Éì
rdüTø=ì ø=+#Ó+ |ü\T#·>± e‹Ô <ëì˝À
1dü÷ŒHé ø°e÷ ô|{Ϻ <ëì#·T≥÷º ø£esY #˚dæ
˝…’{Ÿ>± ø=+#Ó+ yÓ&É\TŒ>± e‘·TÔø√yê*. ñ+&É\˙ï Ç˝≤
#˚dæq ‘·s¡Tyê‘· düºyé yÓ*–+∫ u≤+&û ô|{Ϻ q÷HÓ y˚&ç nsTTq
‘·s¡Tyê‘· M{Ïì &û|t Åô|’ #˚düTø√yê*.
M{Ïì y˚&çMT<ä ≥yÓ÷{≤ kÕdt‘√ e&ç¶+#ê*.

ø±e\dæq$: Bì˝À Á>∑T&É¢qT ∫‘·ø=ÿ{ºÏ ø£*|æ

m>¥‡ : 2 ≥yÓ÷{≤ Äy˚T¢{Ÿ u≤>± –\ø={≤º*. düºyéMT<ä
ñ*¢bÕj·T : MT&çj·T+ ôd’E 1 u≤D* ô|{Ϻ q÷ìy˚dæ y˚&ç
≥yÓ÷{≤ : MT&çj·T+ ôd’E 1 |ü∫Ã$T]à : 2, n\¢+ : ∫qïeTTø£ÿ, nsTTq ‘·s¡Tyê‘· m>¥ $TÁX¯
>∑s¡+ eTkÕ˝≤: 1/4 {Ïdü÷ŒHé, ø=‹ÔMTs¡ : 3 dü÷ŒHé‡, ø±s¡+ : e÷ìï b˛dæ eT÷‘·ô|{Ϻ düºyéì
1/4dü÷ŒHé, ñ|ü : ‘·–q+‘·, |üdüT|ü⁄: ø=~›>±, q÷H˚ : 3 {° dü÷ŒHé‡ dæy éT˝À ñ+#ê*. 7`8 ì$TcÕ\
‘·j·÷s¡T#˚ùd $<Ûëq+: ‘·s¡Tyê‘· C≤Á>∑‘·Ô>± ÄyÓT¢{Ÿì ¬s+&√
›eTT+<äT>± ñ*¢bÕj·T, |ü∫Ã$T]Ã, n\¢+, ø=‹ÔMTs¡, ≥yÓ÷{≤ düqï>± yÓ’|ü⁄øÏ ‹|æ eT÷‘·ô|{Ϻ eTs¡\ 7`8ì$TcÕ\T
∫qï eTTø£ÿ\T>± ø£{Ÿ #˚düTø√yê*. M{Ïì ˇø£ uÖ˝Ÿ˝ÀøÏ rdüT≈£îì á ñ+∫ ‘·s¡Tyê‘· düºyé Ä|òt #˚j·÷*. Ç~ y˚&çMT<ä nsTTHê, #·˝≤¢]Hê
$TÁX¯e÷ìøÏ ñ|ü, ø±s¡+, |üdüT|ü⁄ y˚dæ u≤>± ø£*ùd≥≥T¢ #·÷düTø=ì ≈£L&Ü fÒdtº u≤>∑T+≥T+~. `uÛÑyêì
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 c˛
q‘Ós¡M&çT<ä#˚ ø£qe⁄«\ •Ks¡+ Äj·Tq. Äj·Tq
ì|æùdÔ dü>∑≥T Áù|ø£å≈£î&ÉT ‘·q á‹
u≤<Ûä\˙ï eT]∫b˛sTT Vü‰sTT>± qy˚«kÕÔ&ÉT.
ªns¡>∑T+&ÉTμ‘√ }|ü+<äT≈£îqï Äj·Tq q≥
Á|ükÕúq+ ª¬>HÓïdtμ es¡≈£L nÁ|ü‹Vü≤‘·+>± eTT+
<äT≈£î kÕ–b˛‘·÷H˚ ñ+~. Ç~ ˇø£ÿ
s√E˝À kÕ~Û+∫q ]ø±sY¶ m+‘·
e÷Á‘·+ø±<äT. 22 @fi¯¢ n≈£î+]ƒ‘·
Bø£å, ø±s¡´<äø£å‘·, eè‹Ô |ü≥¢ ìã<äΔ‘·
Äj·TqqT Á|ü|ü+#· ]ø±s¡T¶ |ü⁄≥˝À¢øÏ
rdüT≈£î yÓ[¢+~. ÁãVü‰àq+<ä+ eTq
yê&ÉT... nì dü>∑≥T ‘Ó\T>∑T Áù|ø£å
≈£î&ÉT dü>∑s¡«+>± ø±\¬s>∑πsùdÔ, Äj·T
q e÷yê&Éì Vü‰dü´q≥ ≈£î≥T+ã+
bı+–b˛‘√+~. Äj·Tq me] yê&Ó’
Hê eTT+<äT ªHê eTT<äT›\ _&ɶμ n+
≥÷ ‘Ó\T>∑T ‘·*¢ |ü⁄\øÏ+∫b˛‘√+~.
Äj·TH˚ z U≤Hé<ë<ë. eTs√ yÓTÆUÒ˝Ÿ
C≤ø£‡Hé, Ç+ø√ <ëeP<é uÛ≤jYT.
Ç˝≤+{Ï mH√ï yÓ’$<Ûä´ uÛÑ÷$Tø£\‘√
ø±yÓT&û Ä]ºdüTº\˝À #ê˝≤ ns¡T
<äT>± \_Û+#˚ kÕºsY Çy˚TCŸqT
kı+‘·+ #˚düT≈£îHêïs¡T. ªÄ @$T
{ÀjYT @$T{Ï #˚‘·T˝À |ü+#ê+>∑+
|üø£ÿq ô|&ç‘˚ H˚q÷ bòÕ´ø£å ìdüTºH˚μ,
ªqTe⁄« ˝…’Hé˝À ñ+&Éy˚... M&˚<√
bòı{À rdæ Hê #˚‹˝À ô|&É‘ê&É≥μ
e+{Ï &Ó’˝≤>∑T\T Äj·Tq H√≥ $ì
|üs¡e•+#·ì ‘Ó\T>∑T >∑&É|ü ñ+
≥T+<ë? Äj·TH˚ Vü‰dü´ q≥ #·Áø£
e]Ô ÁãVü‰àq+<ä+. Äj·Tq‘√ e÷{≤¢
&ÉT‘·T+fÒ ÇfÒº ø±\+ ø£]–b˛
‘·T+~. ª‘Ó\T>∑T |”|ü⁄˝Ÿμ‘√ Äj·Tq
eTqdüT $|æŒ e÷{≤¢&Üs¡T. Ä e÷
≥˝À¢ Ä j·Tq e´øÏÔ‘·« Ä$wüÿs¡D
»]–+~.
ø±yÓT&ûì düTdü+|üqï+ #˚dæq m+
<äs√ eTVü‰q≥T\T ‘Ó\T>∑T |ü]ÁX¯
eT˝À Ç+‘·≈£îeTT+<ä÷ ñHêïs¡T. Ç|ü&É÷
ñHêïs¡T. dü«ØZj·T πs\+–, |ü<äàl n\T¢
sêeT*+>∑j·T´.... Ç˝≤ m+<ä¬s+<äs√ ñHêïs¡T.
–HÓïdt ]ø±s¡T¶\˝À #˚s¡≥+ Hê n<äèwüº+,
uÛÑ>∑e+‘·T&ç ø£è|ü. nìï{Ïø° $T+∫ Áù|ø£å≈£î\
Ä<äs¡D Ç+<äT≈£î ø±s¡D+. Çs¡yÓ’ ¬s+&˚fi¯ó¢>±
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
42
qqTï Ä<ä]düTÔqï Áù|ø£å≈£î\ s¡TD+ @$TùdÔ
rs¡T‘·T+~. q≥T&ç>± qqTï Áb˛‘·‡Væ≤dü÷Ô
e∫Ãq <äs¡Ùìsêà‘·\T, Hê düVü≤#·s¡ q{°
q≥T\T, bÕÁ‹πøj·TT\T Ç˝≤ n+<ä ]ø° H˚qT
bı+<äT‘·Tqï dü+‘√wü+˝À uÛ≤>∑+ ñ+~. ndü
\T H˚qT kÕ~Û+∫q~ @$T≥ì ˇø£kÕ] Á|ü•ï+
#·Tø√yê*‡ ñ+~. nìï{Ïø£+fÒ J$‘·+ >=|üŒ~.
e÷qe‘·«+ >=|üŒ~. eTìwæì eTìwæ>± >∑T]Ô+
#·&É+ n+‘·ø£+fÒ >=|üŒ~. Çø£ÿ&É z düTÁ|üdæ<äΔ
‘·‘·«y˚‘·Ô #Ó|æŒq $wüj·T+ Hê≈£î >∑Ts¡TÔk˛Ô+~.
n...Ä..\T H˚s¡TÃø√e&ÜìøÏ 5 @fi¯ó¢ |ü{Ϻ+~.
J$‘êìï ns¡ú+ #˚düTø√e &ÜìøÏ 60 @fi¯ó¢ ≈£L&Ü
dü]b˛e&É+ ˝Ò<ä+{≤&ÉT. uÛÑT»ø°s¡TÔ\‘√ |üì
˝Ò<äT. eTq |üì eTq+ ø£$Tf…&é>± #˚düT≈£î+
≥÷ yÓ[¢b˛yê\qï<˚ H˚qT q$Tàq dæ<ë›+‘·+.
ù|<ä]ø£+˝À |ü⁄≥º&É+ e\¢H√ @yÓ÷ Ä ù|<ä]
ø£y˚T J$‘·+˝À n˙ï H˚]Œ+~. dæìe÷ s¡+>∑+
˝ÀøÏ ekÕÔqì ∫qï‘·q+˝À m|ü&É÷ }Væ≤+#·
˝Ò<äT. e∫Ãq ‘·sê«‘· ≈£L&Ü á dæú‹øÏ #˚s¡T≈£î+
{≤q˙ n+#·Hê y˚j·T˝Ò<äT. Hê≈£î dü÷Œ¤]Ô e÷
Hêqï>±πs. mqeT+&ÉT>∑Ts¡T dü+‘êq+ ñqï z
ù|<ä ≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄{≤ºqT. Hêqï>±s¡T z
{°#·sY. Äj·Tq |ü\T dü+<äsꓤ˝À¢ #Ó|æŒq e÷
≥˝Ò Hê≈£î Áù|s¡D. m+.@. es¡≈£L
#·~$ ø=~›ø±\+ n‹Ô* ø±˝ÒJ˝À
˝…ø£Ãs¡sY>± |üì #˚XÊqT. ñ<√´>∑+
#˚dü÷Ô... dæìe÷s¡+>∑+˝ÀøÏ n&ÉT>∑T
ô|{≤ºqT. n|ü&ÉT ˇø£fÒ dü+|òüTs¡¸D.
#˚‹˝À ñqï eè‹Ôì e~* dæì
e÷˝À¢øÏ yÓfi¯óÔHêï+... ˇø£y˚fi¯ nø£ÿ&É
ô|’øÏ sêø£b˛‘˚ Hê |ü]dæú‹ @$T{Ï?
nì eT<äq|ü&˚yê&çì. nsTT‘˚ |ü]
ÁX¯eT n≈£îÿq #˚s¡TÃ≈£î+~. m+<äs√
düVü≤è<äj·TT\T Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T. Áù|
ø£åø£ <˚e⁄fi¯ófl Äos¡«~+#ês¡T. á
s√E á dæú‹øÏ e#êÃq+fÒ Ä Äo
düT‡˝Ò ø±s¡D+.
qπswt V”≤s√>± y˚C…fi¯¢ dü‘·´Hê
sêj·TD <äs¡Ùø£‘·«+˝À s¡÷bı+~q
ªl ‘ê‘êe‘ês¡+μ ∫Á‘·+ <ë«sê Hê
dæ˙ ¬øØsY ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. Ä ‘·sê«
‘· ªdü‘ê´Á>∑Vü≤+μ nH˚ dæìe÷˝À
q{Ï+#êqT. sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é ø£<∏ë
Hêj·T≈£î&ç>± »+<Ûë´\ <äs¡Ùø£
‘·«+˝À e∫Ãq ªnVü≤ Hê ô|fi¯fl+≥μ
∫Á‘·+˝Àì ªns¡>∑T+&ÉTμ bÕÁ‘· Hê
¬øØsYqT eT\T|ü⁄ ‹|æŒ+~. Hê{Ï
qT+∫ H˚{Ï es¡≈£î @&Ü~øÏ 35 dæì
e÷\ #=|üq #˚dü÷Ô ‘·≈£îÿe
 43 c˛
ø±\+˝À 754 ∫Á‘ê\T |üP]Ô #˚XÊqT. á $esê
\ìï+{Ï˙ –HÓïdt≈£î ]ø±¬s¶&é>± Áô|C…+{Ÿ #˚j·T&É+‘√
yês¡T düeTT∫‘· kÕúq+ ø£*Œ+#ês¡T. ªm+‘· m~–Hê
ˇ~π> e÷{≤¢&É‘ê&ÉT eTq ÁãVü‰àq+<ä+μ n+≥÷ Hê
düVü≤q≥T&ÉT, $<ë´~Û≈£î&ÉT nsTTq ‘·ì¬øfi¯fl uÛÑs¡DÏ á
eT<Ûä´q z dü+<äs¡“¤+˝À ø£$‘· $ì|æ+∫q|ü&ÉT z yÓ’|ü⁄
dü+‘√wü+ eTs√ yÓ’|ü⁄ u≤<Ûä´‘· >∑Ts=Ô∫à $qÁeT+>±
<ëìì d”«ø£]+#êqT.
q≥T&ÉT nqï ‘·sê«‘· nìï s¡ø±\ bÕÁ‘·\T b˛wæ+#ê*.
düe÷»+˝À m+<ä¬s+<äs√ ñ+{≤s¡T. yês¡+<ä]˝≤
q{Ï+#˚ bÕÁ‘·\T sêyê\ì m|üŒ{Ïø° ø√s¡T≈£î+≥÷H˚
ñ+{≤qT Ç+‘·ø±\+ Vü‰dü´ bÕÁ‘·\T #˚XÊs¡T ø£<ë!
n\dæb˛sTTq≥Tº ˝Ò<ä÷? nì n&ç–‘˚ m+‘·e÷Á‘·+
˝Ò<äH˚~ Hê »yêãT. qyê«*... q$«+#ê*.... q$«dü÷ÔH˚
ñ+&Ü*. $\ø£åD bÕÁ‘·\T Ç∫à Hê nuÛÑT´qï‹øÏ
ø±s¡DyÓTÆq <äs¡Ù≈£î\˝À »+<Ûë´\>±s¡T ˇø£s¡T. n˝≤π> |üs¡‡q˝Ÿ ≥#Y
¬øØsY˝À >∑Ts¡TÔ+&çb˛j˚T ªnVü≤ Hê ô|fi¯fl+≥μ, ª$yêVü≤
uÛÀ»q+ãTμ, ª∫Á‘·+ uÛÑfi≤πs $∫Á‘·+μ, ª|ü≥Tº ø√+&ç |ü⁄{Ϻq ‘˚B : 1956 |òæÁãe] 1
#·÷<ë›+μ, ªeT˙μ, ªnq>∑q>± ˇø£s√Eμ, ªnqïμ, dü«düú\+ : >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ dü‘ÓÔq|ü*¢
ªu≤e>±s¡T u≤>∑THêïsêμ, ªeTqà<∏äT&ÉTμ, ª&Ûûμ e+{Ï ∫Á‘ê
\q÷ Á|ükÕÔ$+#·≈£î+&Ü ñ+&É˝ÒqT. ø£yÓT&çj·THé>± ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\T : uÛ≤s¡´, Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T. ô|<ä› ≈£îe÷s¡T&ÉT >ö‘·yéT V”≤s√ nj·÷´&ÉT.
ñ+≥÷H˚ ªu≤u≤jYT ôVA≥˝Ÿμ, ªdü÷|üsY V”≤s√dtμ e+{Ï
◊<ës¡T dæìe÷˝À¢ V”≤s√>± #˚XÊqT. V”≤s√>± dæús¡|ü&Ü\H˚ n‘·´+‘· ÇwüºyÓTÆq <äs¡Ù≈£î&ÉT : Vü‰dü´ÁãVü≤à »+<Ûë´\
Ä˝À#·q‘√ e÷Á‘·+ dæìe÷\T #˚j·T˝Ò<äT. ôd+{ÏyÓT+{Ÿ : uÛ≤sê´|æ\¢\T, ñ<äj·Ty˚T <˚e⁄&ÉT eTTK+ #·÷dæ ø£fi¯ó¢ ‘Ós¡e&É+.
@<Ó’Hê msYï (≈£L&Éu…≥Tºø√e&É+) #˚düTø√e#·Tà ø±˙... Á&ûyéTs√˝Ÿ : ªyÓ÷Á&ÉHé f…ÆyéT‡μ˝À #êØ¢#êô|¢Hé ‘·s¡Vü‰ bÕÁ‘·
C…\d” (ndü÷j·T)ì msYï #˚düTø√e&É+ kÕ<Ûä´+ ø±<äT.
me¬s’Hê ˇø£s¡T ñqï‘· kÕúsTTøÏ #˚sês¡+fÒ <ëì yÓqTø£ Vü‰; : ∫Á‘·˝ÒKq+
m+‘√ ø£èwæ ñ+≥T+~. Çs¡yÓ’ ¬s+&˚fi¯ófl>± sêÁ‘·+ãefi¯S¢ nyês¡T¶\T : Hê>±s¡T®q j·T÷ìe]Ù{° >ös¡e &Üø£ºπs{Ÿ,
|üì#˚dü÷Ô e#êÃqT. ‘·≈£îÿe e´e~Û˝À m≈£îÿe n\T¢ sêeT*+>∑j·T´ nyêsY¶.
dæìe÷˝À¢ q{Ï+#·&É+ <ë«sê –HÓïdt ]ø±sY¶ kÕ~ÛkÕÔqì
@ s√p nqTø√˝Ò<äT. á s√E ø£yÓT&çj·Tq¢ ≈£î≥T+ –HÓïdt ‘·s¡Tyê‘· : kı+‘· &Üø£ºπs{Ÿ bı+<ä&É+. ª‘Ó\T>∑T dæìe÷˝À¢ Vü‰dü´+μ nH˚ |ü]
ã+˝À ‘·ì¬øfi¯¢ uÛÑs¡DÏ, m˝Ÿ._.lsêyéT e+{Ï m+<äs√ XÀ<ÛäHê+XÊìï Hê>±s¡T®q j·T÷ìe]Ù{°øÏ n+~+#·uÀ‘·THêïs¡T.
$<ë´~Û≈£î\T ñHêïs¡T. Á|ü‹uÛ≤e+‘·T\÷ ñHêïs¡T. J$‘· \ø£å´+ : eT+∫ eTìwæ>± >∑Ts¡TÔ+&ç b˛e&É+,
ø±yÓT&û, ø±yÓT&çj·TqT¢ ˝Òì dæìe÷\+≥÷ ˝Òe⁄. qe⁄«‘·÷... q$«dü÷Ô... qe⁄«\T |ü+#·&Éy˚T.
#ê˝≤eT+~ eT+∫ &çe÷+&é˝À ñHêïs¡T. Çã“+<äT\T ô|&ÉT‘·THêïs¡ì. ~∏+ø˘ _bò˛sY |ü⁄\T edüTÔ+{≤sTT. nsTT‘˚ ne˙ï ‘ê
nìï#√{≤¢ ñqïfÒº dü|ü¢jYT n+&é &çe÷+&é dü÷Á‘·+ j·TT Ç+ø˘... nì H˚q+{≤qT. ñ<ë ‘êÿ*ø£y˚T. eT∞¢ n+‘ê ø£*dæ Vü‰sTT>±
ø£yÓT&çj·Tq¢≈£î ≈£L&Ü e]ÔdüTÔ+~. ˇø£|ü&ÉT ª‘ê‘êe Vü≤s¡DøÏ &Éj·÷u…{Ïø˘ ù|ôw+{Ÿ ñHêï&ÉqT |üì#˚düT≈£î+≥÷ ñ+{≤+. Vü‰dü´q≥T˝À¢
‘ês¡+μ dæìe÷ rdüTÔqï düeTj·T+˝À H˚qT j·T÷ì{Ÿ ø√+&ç. n‘·qT n+<ä]ø° Ç#˚à ÄVü‰sêìøÏ kÂVü‰Ås¡ú+ yÓ*¢$s¡T k˛Ô+~. e÷<ä+‘ê
düuÛÑT´\‘√ ø£*dæ ù|¢{Ÿ˝À MT˝Ÿ‡ ô|{Ϻ+#·T≈£îì #Ó≥Tº ã<äT\T ¬s+&ÉT #ÓbÕr\T n&ç–‘˚ ‘·|üŒe⁄ edüT<Ó’ø£ ≈£î≥T+ã+.
øÏ+<ä ≈£Ls¡TÃì ø£&ÉT|ü⁄ì+|ü⁄ø=qï s√E\÷ ñHêïsTT. ‘·T+<ë? Ä]ºdüTº\T>± y˚TeTT ≈£L&Ü e÷ q÷´j·÷sY‡˝Àì mHéÄsY◊ ‘Ó\T>∑T
¬s’\T˝À eT÷&√ ‘·s¡>∑‹ {Ϭøÿ{Ÿ rdüT≈£îì Á|üj·÷DÏ+ Äs√>±´ìï ø±bÕ&ÉTø√yê*‡ ñ+≥T+~. n_Ûe÷ qT\T qqTï s¡eTàì eTØeTØ
∫q dü+<äsꓤ\÷ #ê˝≤H˚ ñHêïsTT. Ç|ü&ÉT 22 @fi¯¢ n&ɶyÓTÆqM ‹ì Çã“+<äT\T |ü&ç‘˚ me]øÏ ø√s¡T‘·THêïs¡T. Hê≈£L n+‘˚ ÄX¯>± ñ+~.
q≥HêqTuÛÑe+, ø£wüº+ ‘·sê«‘· ≈£L&Ü... ªn|ü&ÉT Çe« qwüº+ #Ó|üŒ+&ç. wüO{Ï+>¥ Ä–b˛‘˚ ìsêà m|ü&Ó|ü&ÉT yê]ì ø£\TdüT≈£î+<ëe÷,
˝Ò<äT ø£<ë... Ç|ü &Ó+<äT≈£î kÂø£sê´\T Çyê«*μ nì ‘·\≈£î y˚\T, \ø£å˝À¢ qwüº+. n˝≤+≥|ü&ÉT yê]‘√ eTqdüT |ü+#·T≈£î+ <ëe÷ nì.
me¬s’Hê nqT≈£î+fÒ n~ düãuÒHê #Ó|üŒ+&ç? &çe÷+ @uÛ…’ s¡÷bÕj·T˝À, e+<ä s¡÷bÕj·T˝À Çø£ÿ&É r]ø£˝Òq+‘· _J. nsTTHê ‘·«s¡˝À
&éqT ãfÒº dü|ü¢jYT ñ+≥T+~. ø£cÕºìøÏ ‘·>∑Z Á|ü‹|òü\y˚T $\Te #˚ùd |òü⁄&é, _ôd¢] u≤{Ï˝Ÿ yê≥sY yê]ì ø£\TkÕÔqT. yê] ÄodüT‡\T Hê≈£î
n&ÉT>∑T‘·THêï+. ø√]‘˚ ‘·|üŒ+{≤sê? Ç˝≤+{Ï e˙ï ã÷‘· ø±yê*. ª‘Ó\T>∑T |”|ü⁄˝Ÿμ ‘·s¡|òü⁄q yê]øÏ Hê
ˇø£s¡+{≤s¡T .... ÁãVü‰àq+<ä+ |òü⁄&é $wüj·T+˝À <ä›+˝À #·÷&É≈£L&É<äT. u≤&û˝À ñqï ¬ø$T X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T... `Ä<ä÷] yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄
ø£˝Ÿ ]j·÷ø£åHé‡ e\¢ ˇø√ÿkÕ] e÷≥ |ü{Ϻ+
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 c˛
ø±
ø±yÓT&û ªøÏ+>¥μ\T
yÓT&û nH˚ |ü<ä+˝ÀH˚ mø£ÿ&√
ªøÏ‘·øÏ‘·\Tμ |ü⁄{Ϻ+#˚ ø£
$«+|ü⁄ ñ+~ q$«+|üP
ñ+~. n+<äTπø qes¡
kÕ˝À¢ Vü‰dü´s¡kÕìøÏ m
|ü&É÷ nÁ>±düq+ ñ+
≥÷H˚ ñ+~ ˇø£|ü&ÉT
πs\+–, s¡eTD≤¬s&ç¶,
n\T¢ sêeT*+>∑j·T´
n+‘·≈£îeTT+<äT #·<ä\
yê&É, q\¢ sêeT÷à]Ô,
ªn+õμ u≤\ø£èwüí, ø£dü÷Ô]
•esêe⁄... Ç˝≤ #Ó|ü≈£L+≥÷
b˛‘˚ m+<ä¬s+<äs√ ø£yÓT&çj·TqT¢
‘Ó\T>∑T‘Ós¡ì+&Ü Vü‰dü´|ü⁄»\T¢\T
≈£î]|æ+∫q yêπs. b˛düºs¡¢˝À V”≤s√
\‘√ düe÷q yê{≤ ø£yÓT&çjÓT
q¢≈£L ñ+&˚~. |ü<äàl n+<äT≈£îqï
‘=* Vü‰dü´q≥T&ÉT πs\+–
nsTT‘˚, n|üŒ{À¢ ø±©¸≥¢ $wü
j·T+˝À V”≤s√\qT ôd’‘·+ yÓsTT
{Ÿ #˚sTT+∫q _J ø£yÓT&çj·THé
sê»u≤ãT. Çø£ á eT<Ûä´H˚ <˚X¯+
˝ÀH˚ n‘·´~Ûø£ dæìe÷\T ì]à
düTÔqï U≤´‹ ‘Ó\T>∑T |ü]ÁX¯eT≈£î
<äøÏÿ+~. u≤©e⁄&é ¬s+&√ ù|¢dt˝ÀøÏ
C≤]b˛sTT+~. n<˚ düeTj·T+˝À
@ uÛ≤wü˝Àq÷ ˝Òq≥Te+{Ï dü+
K´˝À ø£yÓT&çj·TqT¢ ñqï~ ‘Ó\T
>∑T ∫Á‘·s¡+>∑+˝ÀH˚ ø±e&É+ eTs√
eT+∫ |ü]D≤eT+. C≤˙*esY
n+‘·{Ï y˚T{Ï ø£yÓT&çj·THé ≈£L&Ü
ªnuÀ“... ‘Ó\T>∑T˝ÀHê? Çø£ÿ&É
øÏ+>¥ ø£yÓT&çj·Tq¢≈£î @+ ‘·≈£îÿe?
nHêïs¡+fÒ $wüj·T+ ns¡ú+ #˚düTø√
e#·TÃ. 40 eT+~øÏ ô|’>± ø£yÓT&ç
j·TqT¢ Á|üdüTÔ‘·+ |ü]ÁX¯eTqT @\T
‘·T+fÒ, M]˝À 90%Ï ô|’>± ø£yÓT&ç
j·TqT¢ @&Ü~ bı&Ée⁄Hê _J ôw
&É÷´˝Ÿ‡˝À bÕ˝§Z+≥THêïs¡T. n+
‘˚Hê? ‘·≈£îÿe f…Æ+˝À 770 ∫Á‘ê
˝À¢ q{Ï+∫ ª–HÓïdt ãTø˘ Ä|òt
]ø±sY¶‡μ˝À #√≥T dü+bÕ~+#·T
≈£îqï ø£yÓT&çj·THé ÁãVü‰àq+<ä+
eTq ‘Ó\T>∑Tyê&˚ ø±e&É+ ø±yÓT&û ø£yÓT&çj·TH˚¢ yÓ+&ç‘Ós¡ V”≤s√˝…’
m+‘· e÷Á‘·+ ø±<äT... d”]j·Tùd‡! ≈£Ls¡TÃHêïs¡T.
Á|ü<Ûëq ø£yÓT&çj·TH˚¢ V”≤s√\T
ˇø√ÿkÕ] ˇø=ÿø£ÿ] Vü≤yê |ü]ÁX¯
eT˝À q&ÉTdüTÔ+≥T+~. ˇø£kÕ]
nÁ>∑V”≤s√\ Vü≤yê q&çùdÔ, eTs√
kÕ] yês¡düT\ Vü≤yê. Ç+ø√kÕ]
Ç+ø√ Vü≤yê. Ç|ü&ÉT e÷Á‘·+
ìdü‡+<˚Vü≤+>± ø£yÓT&çj·Tq¢ Vü≤yê
q&ÉTk˛Ô+~. $\qT¢˝Òì dæìe÷\T
ñ+≥THêïsTT ø±˙, ø£yÓT&çj·TqT¢
˝Òì dæìe÷\T eT#·TÃøÏ ˇø£ÿ{Ï
≈£L&Ü ø£ì|æ+#·<äT. kÕºsY V”≤s√\T
q{Ï+#˚ dæìe÷\T ˇø=ÿø£ÿ{°
u≤ø±‡|ò”dt <ä>∑Zs¡ |ü©º\T ø=&ÉT‘·T+
fÒ.. ø±yÓT&û dæìe÷\T ø±düT\T
ø=\¢>=≥Tº≈£î b˛‘·THêïsTT. B+‘√
kÕºsY V”≤s√\T ôd’‘·+ ‘·eT dæì
e÷˝À¢ Á|ü‘˚´ø£+>± ø±yÓT&û ø±HÓ‡
|tº\T sêsTT+#·T≈£î+≥THêïs¡T.
ˇø£|ü&ÉT n|üŒ˝≤#ês¡´ e+{Ï
Á|üeTTKT\‘√ ø±yÓT&û Á{≤ø˘\T
sêsTT+#˚yês¡T. ÄdüøÏÔø£s¡+>± Ç
|ü&ÉT düT˙˝Ÿ, y˚DTe÷<Ûäyé e+{Ï
|ü\Te⁄s¡T ø£yÓT&çj·TqT¢ ˇ+{Ï#˚‘√Ô
á ø±yÓT&û Á{≤ø˘\T düèwæºdü÷Ô
m&Üô|&Ü kıeTTà #˚düT≈£î+≥T
Hêïs¡T. ø±yÓT&û |ü+&ç+#˚~, ø±yÓT
&û dæÿ{Ÿ\T ‘·j·÷s¡T #˚ùd~ ø£yÓT
&çj·TH˚¢ nsTTq|ü&ÉT ø£yÓT&çj·T
qT¢ V”≤s√\T>± e÷]‘˚ ‘·ù|Œ+{Ï?
á Ä˝À#·q m|ü&Ó’‘˚ ìsêà‘·\
ãTÁs¡˝ÀøÏ e∫Ã+<√ Çyê*º Á|ü<Ûëq
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
44
ªÁù|e÷_Ûùwø£+μ (M&çøÏ πøq‡sY
˝Ò<äT) nH˚ dæìe÷˝À q{Ïdü÷Ô
‘=*kÕ] kı+‘·+>± Ä dæìe÷qT
ì]àdüTÔHêïs¡T. md”« ø£ècÕí¬s&ç¶
<äs¡Ùø£‘·«+˝À eTs√ dæìe÷ ≈£L&Ü
#˚j·TuÀ‘·THêïs¡T.
Çø£ ø£yÓT&çj·THé düT˙˝Ÿ μn+<ë\
Ä* qT+∫ <äTyê«dæ es¡≈£î... sêeTT&ÉTμ ∫Á‘·+‘√ dü¬ø‡dt|òü⁄˝Ÿ
u≤\q≥T&ç>± mH√ï ø±yÓT&û V”≤s√>± ≈£L&Ü Á|üPyé #˚düT≈£î
y˚cÕ\T bıwæ+∫ H˚{Ïø° Ä y˚&ç Hêïs¡T. Ä dæìe÷ ‘·sê«‘· düT˙
`yê&ç ‘·>∑Zì Vü‰dü´ q≥T&ÉT ˝Ÿ≈£î ø√{Ï s¡÷bÕj·T\T bÕ]
Ä©. z |ü⁄wüÿsêìøÏ eTT+<˚ ‘√wæø£+ Ç#˚Ã+<äT≈£î ≈£L&Ü ìsêà
mdt. $.ø£ècÕí¬s&ç¶ rdæq ªj·TeT ‘·\T yÓqTø±&É˝Ò<äT. nsTT‘˚
©\μ ∫Á‘·+‘√ Ä© V”≤s√ n Ä∫‘·÷∫ e÷Á‘·y˚T V”≤s√>± q{Ï+
j·÷´s¡T. Ä ∫Á‘·+ n|üŒ{À¢ z #ê* nqT≈£î+≥Tqï düT˙˝Ÿ
}|ü⁄ }ù|dæ+~. Ä ‘·sê«‘· Ç|ü&ÉT eTs√kÕ] ªã+‹μ nH˚
Hê\T¬>’<äT dæìe÷˝À¢ Ä© ∫Á‘·+ ˝À V”≤s√>± q{Ï+#˚+<äT≈£î
V”≤s√>± #˚dæq Ä ‘·sê«‘· eT∞¢ ø± dæ<äΔeTe⁄‘·THêïs¡T.
yÓT&û bÕÁ‘·\yÓ’|ü⁄ eT[¢b˛j·÷s¡T. ø£ y Ó T &
á eT<Ûä´H˚ ªVü≤+>±e÷μ, ª>∑T+ çj·T
&ÉeTà >±] eTqe&ÉTμ ∫Á‘ê\‘√
V”≤s√>± ôd¬ø+&é Çìï+>¥‡
yÓTT<ä\Tô|{≤ºs¡T. Ç|ü&ÉT
ª‹Hêïe÷ |ü&ÉT≈£îHêïe÷à ‘Ó
˝≤¢]+<ëμ, ªk˛+uÒ]μ ∫Á‘ê˝À¢
V”≤s√>± q{ÏdüTÔHêïs¡T. eTs√
yÓ’|ü⁄ ø£yÓT&çj·THé bÕÁ‘·˝À¢q÷
_J>± ñ+≥÷ Ç{°e\
ªb˛øÏ]μ, ª<˚X¯eTT<äTs¡Tμ,
ª∫s¡T‘·μ ∫Á‘ê\ $»
j·T+˝À ≈£L&Ü bÕ\T
|ü+#·T≈£îHêïs¡T.
bı{Ϻyê&Ó’Hê >∑{Ϻyê
&É ì |æ + #· T ≈£ î +≥T
qï ø£yÓT&çj·THé
y˚DTe÷<Ûäyé. Ç
|ü&ÉT V”≤s√>±H˚
ø±<äT ìsêà‘·>±
≈£L&Ü e÷sês¡T.
ªVü≤+>±e÷μ dæì
e÷‘√ V”≤s√>±
e÷]q y˚DTe÷
<Ûäyé Ä dæìe÷
Væ≤{Ÿ ø±e&É+‘√
yÓ+≥H˚ ªuÛÑ÷ ¬ø’˝≤
dtμ nH˚ ∫Á‘·+˝À
V”≤s√>± q{Ï+#ê
s¡T. ‘êC≤>±
 45 c˛
ø£yÓT&çj·THé ø£èwüí uÛÑ>∑yêHé Ç|ü&ÉT q&çej·TdüT‡˝À
V”≤s√>± ne‘ês¡yÓT‘·TÔ‘·THêïs¡T. ªWqT yê[¢<ä›s¡÷
Çwüº|ü&ܶs¡Tμ ∫Á‘·+‘√ >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~q ø£èwüí uÛÑ>∑yêHé á
eT<Ûä´H˚ ª{≤{≤ _sê¢ eT<Ûä´˝À ˝…’˝≤μ ∫Á‘·+˝À z V”≤s√>±
q{Ï+#ês¡T. Ä dæìe÷ Væ≤≥ºsTT+~. <ë+‘√ Ç|ü&ÉT
k˛˝À V”≤s√>± ªC≤Hé nbÕŒsêyé 40 |ü¢dtμ ˝À q{ÏdüTÔHêïs¡T.
Äj·Tq |üø£ÿq ˇø£|üŒ{Ï kÕºsY V”≤s√sTTHé dæÁe÷Hé CÀ&û>±
q{Ïk˛Ô+~. Bì‘√ bÕ≥T ª<=+>∑ dü∫ÃH√fi¯ó¢μ nH˚ dæìe÷˝Àq÷
z V”≤s√>± ø£èwüí uÛÑ>∑yêHé q{ÏdüTÔHêïs¡T. eTs√ V”≤s√>± ø£yÓT&ç
j·THé s¡|òüTTu≤ãT q{ÏdüTÔHêïs¡T. n+fÒ s¡|òüTTu≤ãT ≈£L&Ü
V”≤s√ nsTTqfÒº. bı{Ϻ>± eTT<äTs¡T e÷≥\‘√ »Hêìï q$«+#˚
düT˙˝Ÿ XË{Ϻ ìsêàD+˝À ñqï ªn+<ë\ n$T‘êuŸ ã#·ÃHéμ
dæìe÷‘√ V”≤s√ nj·÷´s¡T. $\q¢ |üø£ÿH˚ ñ+≥÷ |ü+#Y
&Ó’˝≤>¥‡‘√ ø£&ÉT|ü⁄ã“ q$«+#˚ ø£yÓT&çj·THé <äTyê«dæ Ç|ü&ÉT s¡Vü≤dü´+ n<˚. Ç|ü &ÉT y˚DTe÷<Ûäyé, düT˙˝Ÿ
ª≈£îsY≈£îπsμ nH˚ dæìe÷˝À V”≤s√. ∫Hêï ∫‘·ø£ bÕÁ‘·\T b˛wæ+#˚ ≈£L&Ü n<˚ u≤≥˝À q&ÉTdüTÔHêïs¡T. ø£yÓT&çj·T
ø£yÓT&çj·THé >ö‘·+sêE ª&Üø£ºsY |üs¡e÷q+<äj·T´ •wüß´\Tμ q¢≈£î eT+∫ s√E\T sêe&É+ ∫qï ìsêà‘·\≈£î,
dæìe÷‘√ V”≤s√ nsTTb˛j·÷&ÉT. Çø£ –HÓïdt˝ÀøÏ møÏÿq ÁãVü‰à ‘Ó\T>∑T dæ˙ |ü] ÁX¯eT≈£î eT+∫ |ü]D≤eTy˚T.
q+<ä+ ø°\ø£ bÕÁ‘· b˛wædüTÔqï z ∫Á‘êìøÏ @ø£+>± ªÁãVü‰à Ç<˚ düeTj·T+˝À ø=+<äs¡T ø£yÓT&çj·TqT¢
q+<ä+ Á&Üe÷ ø£+ô|˙μ nH˚ f…Æ{Ï˝Ÿ ô|fÒºXÊs¡T. nÁ>∑V”≤s√\ |ü+#·q #˚] Á>∑÷|ü⁄\T ø£fÒºj·T&É+
Ç{°e\ ø±\+˝À m≈£îÿyÓ’+<äì ≈£L&Ü |ü]
ø±dtº© mô|ò’sY.... ÁX¯eT˝À ‘·s¡#·T $ì|ædüTÔqïe÷≥. ˝Öø£´+ |òüs¡
eT+~ m≈£îÿyÓ’‘˚ eTõ®ø£ |ü\#·q nH˚e÷≥ @yÓ÷ ø±˙,.... yê˝Ò<äT ø±˙ n‹ ˝Öø£´+ yÓTT<ä{Ïπø yÓ÷dü+. Ç~
m+‘· m≈£îÿe eT+~ ø£yÓT&çj·TqT¢ ñ+fÒ n+‘· ø±düT\|ü+≥ nH˚ Á>∑Væ≤ùdÔ ø£yÓT&çj·TqT¢ ø£yéT ø±yÓT&û V”≤s√\≈£î Ç|üŒ{À¢ ‹s¡T>∑T˝Ò<äT.
n_ÛÛÁbÕj·T+ Ç|ü&ÉT ìsêà‘·˝À¢q÷ bÕ‘·T≈£îb˛‘√+~. Ç+<äT≈£î `@Mj·Tdt
‘·>∑Z≥Tº>±H˚ ø£yÓT&ç j·Tq¢ bÕ]‘√wæø±\T ñ+≥THêïsTT. ø£yÓT&çj·TqT¢
V”≤s√\T>± q{ÏùdÔ <ëìøÏ ôd|üπs{Ÿ ¬seTT´qπswüHé. ø£yÓT&çj·Tq¢≈£î
dæìe÷øÏ Ç+‘· nì ø±≈£î+&Ü ˇø£s√E≈£î Ç+‘· nì bÕ]‘√wæø£+
ñ+≥T+~. ø=+<äs¡T _J ø£yÓT&çj·TqT¢ ˇπø s√E ¬s+&ÉT eT÷&ÉT
dæìe÷\ wüO{Ï+>¥‡˝À bÕ˝§Z+≥÷ ñ+{≤s¡T. n‘·´~Ûø£ bÕ]‘√wæø£+
rdüT≈£î+≥Tqï ø£yÓT&çj·THé Ç|üŒ{Ïø° ÁãVü‰àq+<äy˚T. Äj·Tq s√E≈£î
\ø£åqïs¡ es¡≈£L bÕ]‘√wæø£+ n+<äT≈£î+≥THêïs¡T. düT˙˝Ÿ s√E≈£î \ø£å
s¡÷bÕj·T\T es¡≈£î rdüT≈£î+{≤s¡T. Ä©, y˚DTe÷<Ûäyé\T s√E≈£î s¡÷.
75 y˚\ es¡≈£î &çe÷+&é #˚düTÔ+{≤s¡T. V”≤s√>± #˚j·÷\+fÒ Ä bÕ´πøJ
y˚πs>± ñ+≥T+~. ø√≥ lìyêdüsêe⁄≈£î \ø£å eTT≥º #ÓbÕŒ*‡+<˚. ø=+&É
e\dü, ø√yÓ’ düs¡fi¯ ‘·~‘·s¡T\T 30 y˚\‘√ dü]ô|≥Tº≈£î+{≤s¡T. ‘·ì¬øfi¯¢
uÛÑs¡DÏ, s¡|òüTTu≤ãT, ø±<ä+ã] øÏs¡DY≈£îe÷sY, ñ‘˚ÔCŸ, @Mj·Tdt, <äTyê«
dæ, m©“ lsê+, eT*¢ U≤s¡T®qsêe⁄, sêfi¯¢|ü*¢ e+{Ï yê]øÏ 20 y˚\ ô|’
e÷fÒ. á ˝…ø£ÿq #·÷ùdÔ nÁ>∑ V”≤s√\T @&Ü~øÏ ˇø£ dæìe÷#˚dæ n+<äT
≈£îH˚ bÕ]‘√wæø£+‘√ düe÷q+>±H˚ ø£yÓT&çj·Tq¢ @&Ü~ dü+bÕ<äq
ñ+≥T+~.
Á_*j·T+{Ÿ‡
¬øØsY ‘êsê|ü<∏ä+˝À ñ+&É>± Hê\T>∑T sêfi¯ó¢ dü+bÕ~+∫.... n<˚ }|ü⁄˝À
˝…ø±ÿ|üÁ‘·+ ˝Ò≈£î+&Ü Ks¡Tà #˚dæ Äqø£ <äTs¡“¤s¡ J$‘·+ nqTuÛÑ$+∫q
yê]˝À sê»u≤ãT, ø£dü÷Ô] •esêe⁄, #·\+ e+{Ï bÕ‘·‘·s¡+ q≥T\T
ñHêïs¡T. nsTT‘˚ Ç|üŒ{Ï q{°q≥T˝À¢ ¬øØsY |ü≥¢, dü+bÕ~+∫q
kıeTTàqT m˝≤ dü~« ìjÓ÷>∑+ #˚düTø√yê\H˚ $wüj·T+ |ü≥¢ düŒèVü≤
m≈£îÿe>±H˚ ñ+~. V”≤s√>± #ÛêHé‡\T eùdÔ n+ <äT≈£î+≥THêïs¡T. eT∞¢
V”≤s√ y˚cÕ\T e#˚Ã+‘· es¡≈£L y˚∫ #·÷&É≈£î+&Ü wüsê e÷eT÷\T>±
ø±yÓT&û bÕÁ‘·\T #˚düT≈£î+≥÷ b˛‘·THêïs¡T. ø£yÓT&çj·THé Ä© dü¬ø‡dt
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
c˛
ø±yÓT&û V”≤s√>± Ç|ü&ÉTqï _J˝À bÕÁ‘·\
m+|æø£˝À m˝≤+{Ï ÁX¯<ä∆ rdüT≈£î+≥THêïs¡T?
ø±yÓT&û V”≤s√>± ø=qkÕ>∑&Üìπø Hê ÁbÕ<Ûëq´+.
nsTT‘˚ eT<Ûä´eT<Ûä´˝À $_ÛqïyÓTÆq bÕÁ‘·\T
b˛wæ+#ê\ì nqT≈£î+≥THêïqT. ø=+‘·
d”]j·Tdt, eT]ø=+‘· ôd+{ÏyÓT+{Ÿ ø£\TdüTqï
bÕÁ‘·\T #˚j·÷\qï~ Hê ñ<˚›X¯+ j·÷ø£åHé
bÕÁ‘·\ CÀ*øÏ e÷Á‘·+ yÓfi¯¢qT. nsTT‘˚ ø±yÓT&û
j·÷ø£åHé bÕÁ‘·˝…’‘˚ nuÛÑ´+‘·s¡+ ˝Ò<äT. á eT
<Ûä´H˚ e∫Ãq ªd”eTXÊÅdæÔμ ∫Á‘·+ Ä ø√e˝Àì<˚.
46
ªdüT+<äs¡ø±+&Éμ, eTs√ ∫Á‘·+ ªu§eTàq Áã<äsY‡
#·+<äq dædüºsY‡μ ìsêàD+˝À ñHêïsTT.
u≤|ü⁄>±] ∫Á‘·+˝À q{Ï+#·&É+ m˝≤+{Ï
nqTuÛÑ÷‹ì∫Ã+~?
Áπ>{Ÿ mø˘‡|”]j·THé‡. Ç+‘· ‘·≈£îÿe ¬øØsY˝ÀH˚
Äj·Tq dæìe÷˝À #˚ùd neø±X¯+ sêe&É+ Hê
n<äèwüº+. u≤|ü⁄, s¡eTD\ >∑T]+∫ $q&Éy˚T
ø±˙ Ç|ü&ÉT Á|ü‘·´ø£å+>± yês¡T rdüTÔqï
ªdüT+<äs¡ø±+&Éμ˝À q{Ï+#·&É+ rj·Tì
nqTuÛÑ÷‹ì ø£*–+∫+~. ªøÏ‘·øÏ‘·\Tμ dæìe÷

n<√ ˝…’|òt f…ÆyéT nNyéyÓT+{Ÿ!

‘= * dæìe÷ ù|s¡T‘√H˚ bÕ|ü⁄\sY nsTTq V”≤s√˝À¢ ªn\¢]μ qπswt ˇø£s¡T. Ä ù|s¡T $q>±H˚
eTq |üøÏÿ+{Ï nu≤“sTTì #·÷dæq nqTuÛÑ÷‘˚ Áù|ø£å≈£î\≈£î ø£\T>∑T‘·T +~. Äj·Tq #˚dæ |ü\T
bÕÁ‘·˝À¢ j·T÷‘Y ‘·eTqT ‘êeTT b˛\TÃ≈£îì #·÷düTø√e&É+ düVü≤»+. ª@eT+&û Ä$&=∫Ã+~μ ∫Á‘·+
˝À u≤\q≥T&ç>± ø£ì|æ+∫q qπswt ªn\¢]μ‘√ V”≤s√ nj·÷´s¡T. ‘=* dæìe÷‘√ dü¬ø‡dt kÕ~Û+∫q
V”≤s√˝À¢ Äj·Tq ≈£L&Ü #˚sês¡T. @&Ü~øÏ ø£˙dü+ ˇø£ ô|<ä›Væ≤{Ÿ Çdü÷Ô.... m|ü&É÷ ns¡&É»qT≈£î
‘·>∑Zì ∫Á‘ê\T #˚‹˝À ñ+≥THêïj·T+fÒ qπswt m+‘· _JH√ ns¡ú+ #˚düTø√e#·TÃ. Vü‰dü´øÏØ{Ï
sêCÒ+Á<äÁ|ükÕ<é ‘·sê«‘· eT∞¢ n+‘· kÕŒ+fÒìj·Tdt>± ø±yÓT&ûì |ü+&ç +#˚ V”≤s√>± Äj·Tq >∑T]Ô+|ü⁄
‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. ªøÏ‘·øÏ‘·\Tμ, ªn‹Ô* dü‹Ôu≤ãTμ e+{Ï Væ≤≥T¢ Äj·Tq U≤‘ê˝À ñHêïsTT. ªÁbÕD+μ,
ªH˚qTμ e+{Ï ∫Á‘ê\T Äj·Tq˝Àì eT+∫ q≥T&çì eTs√ ø√D+˝À Ä$wüÿ]+#êsTT. Á|üdüTÔ‘·+ qπswt
∫Á‘êe[ #·÷ùdÔ ø£˙dü+ ¬s+&ÉT HÓ\\≈£î ˇø£ dæìe÷ Áù|ø£å≈£î\ eTT+<ä T≈£î sêe&É+ U≤j·T+. Ç+‘·
_J˝Àq÷ Äj·Tq ø=ìï düs¡<ë eTT#·Ã≥T¢ ª‘Ó\T>∑T |”|ü⁄˝Ÿμ‘√ |ü+#·T≈£ îHêïs¡T.

¬øØsY˝À u≤>± ø£wüº|ü&ç #˚dæq dæìe÷ @<Ó’Hê #·÷dæq u≤|ü⁄>±s¡T ªdüT+<äs¡ø±+&Éμ düu…®ø˘º≈£î
ñ+<ë?
n˙ï ø£wüº|ü&ç, Çwüº|ü&ç #˚dæqy˚. $_ÛqïyÓTÆq
bÕÁ‘·\T b˛wæ+#ê\H˚ ‘·|üq‘√H˚ ªÁbÕD+μ,
ªH˚qTμ, ªô|fi¯¢sTT+~ ø±˙μ ∫Á‘ê\T #˚XÊqT.
yê{Ïô|’ Hê‘√bÕ≥T j·T÷ì{Ÿ n+‘ê m+‘√
qeTàø£+ ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚ ne˙ï bòÕ¢|t
nj·÷´sTT. n+<äT≈£î #ê˝≤ u≤<Ûä|ü&ܶqT. n
sTT‘˚ q≥T&ç>± ne˙ï eT+∫ù|πs ‘Ó#êÃsTT.
ªH˚qTμ ∫Á‘·+ wüO{Ï+>¥ düeTj·T+˝À Hê≈£î 16
>±j·÷\j·÷´sTT. nsTTHê ˝…ø£ÿ #˚j·T˝Ò<äT.
ªH˚qTμ ‘·sê«‘· >±´|t e∫Ãq≥Tº+~?
ì»y˚T. á dæìe÷ ‘·sê«‘· 13 HÓ\\T bÕ≥T
eTTU≤ìøÏ y˚Tø£|t y˚düTø√˝Ò<äT. >∑‘· eT÷&˚fi¯ó¢>±
es¡Tdü Væ≤≥¢‘√ Ç|ü&ÉT r]ø£˝Òq+‘· _J.
Ä ∫Á‘ê\ $esê\T #ÓãT‘êsê?
ª$XÊK mø˘‡Áô|dtμ, ªô|[¢ø±ì Á|ükÕ<éμ ∫Á‘ê\T
$&ÉT<ä\≈£î dæ<äΔ+>± ñHêïsTT. u≤|ü⁄>±]
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
H˚qsTT‘˚ u≤>∑T+{≤qì nqT≈£îHêïs¡≥ n˝≤
Hê≈£î neø±X¯+ e∫Ã+~. u≤|ü⁄>±]øÏ z
Á|ü‘˚´ø£ düºsTT˝Ÿ ñ+~. Äj·Tq ∫Á‘ê˝À¢ì
ø±dü÷º´yéT‡ yÓTT<ä\T≈£îì düìïy˚XÊ\T, y˚T ø£|t,
ôV≤sTTsY düºsTT˝Ÿ n˙ï düVü≤»dæ<äΔ+>± ñ+
{≤sTT. düìïy˚XÊ\≈£î ‘·>∑ZfÒº u§eTà\T y˚dæ,
n+<äT≈£î nqT>∑TD+>± Äj·Tq ∫Ár ø£s¡D
»s¡T|ü⁄‘·T+{≤s¡T. Äj·Tq <äs¡Ùø£‘·«+˝À
q{Ï+#·&É+ ˝…’|òtf…ÆyéT nNyéyÓT+{Ÿ ˝≤+{Ï~.
MT ‘êC≤ ∫Á‘ê\ ø£<∏ë+XÊ\ >∑T]+∫ ≥÷ø°>±?
u≤|ü⁄>±] ªdüT+<äs¡ø±+&Éμ dü+<˚X¯+ $T[‘·yÓTÆq
ø£eT]¸j·T˝Ÿ $Ee˝Ÿ ∫Á‘·+. ªu§eTàq Áã<äsY‡
#·+<äq dædüºsY‡μ ∫Á‘·+˝À bòÕ´$T© n+‘ê
<=+>∑˝Ò. ˇø£ s¡÷bÕsTT ≈£L&Ü rj·Ts¡T. yê]øÏ
Ç<ä›s¡T dædüºsY‡ <=]øÏ‘˚ Ä ‘·sê«‘· ø£<∏ä m˝≤+{Ï
eT\T|ü⁄\T ‹s¡T>∑T‘·T+<äH˚~ ÄdüøÏÔø£s¡+>±
ñ+≥T+~. |òü⁄˝Ÿ ø±yÓT&û m+≥sYf…ÆqsY. dü‘·´
eT÷Mdt ∫Á‘·+ ≈£L&Ü $H√<ë‘·àø£+>±H˚ ñ+
c˛
≥T+~. ªn+≈£îX¯+μ˝À sê»X‚KsY,
ªb˛©dt k˛ºØμ˝À kÕsTT≈£îe÷sY,
ªb˛©dtμ˝À lVü≤] e÷~]>±
ñ+&Ü\ì nqT≈£î+{≤qT. ø±˙
ø±˝Òø£b˛‘·T+{≤qT. n˝≤π> e÷
Hêqï>±s¡T Ç$$ dü‘·´Hêsêj·T
D e<ä› 12 dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T
<äs¡Ùø£‘·« XÊK˝À nqTuÛÑe+
>∑&ç+∫q áX¯«sY¬s&ç¶ <äs¡Ùø£‘·«+
˝À z ∫Á‘·+ #˚j·TuÀ‘·THêïqT.
e÷]à ˝Ò<ë @Á|æ˝Ÿ˝À á dæì
e÷ ÁbÕs¡+uÛÑeTe⁄‘·T+~.
d”ìj·TsY <äs¡Ù≈£î&ç>± Hêqï
>±s¡T Ç#˚à dü\Vü‰\T MT≈£î m˝≤
ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+{≤sTT?
¬øØsY |üs¡+>± 13 HÓ\\ >±´|t
e∫Ãq|ü&ÉT Äj·Tq m+‘√ <ÛÓ’
s¡´+ #ÓbÕŒs¡T. H˚qT, nqïj·T´
V”≤s√\T>± ì\<=≈£îÿ≈£îH˚+<äT
≈£î m+‘· ø£wüº|ü&Ü˝À n+‘· ø£wüº+
|ü&ÉT‘·THêïs¡T. sêCÒwt ≈£L&Ü
Hêqï>±]‘√ #ê˝≤ #·qTe⁄>±
ñ+{≤&ÉT. nsTT‘˚ H˚qT |üP]Ô>±
Hêqï ≈£LNqsTT‘˚, sêCÒwt
neTà≈£L∫.
48
sêCÒwt‘√ MT¬s˝≤ yÓT\>∑T‘ês¡T?
∫qï|ü&É+fÒ ∫qï∫qï ø°#·T˝≤≥\T ñ+&˚$.
ˇø√ÿkÕ] nqïj·T´ ø=qT≈£îÿqï Á&Édt\T H˚qT
y˚düT≈£îH˚ yê&çì. eTT+<äT ø°#·T˝≤&ÉT≈£îHêï Ä
‘·sê«‘· qe⁄«≈£î+≥÷ ø£*dæb˛j˚Tyêfi¯¢+. Ç|ü
&ÉT Ç<ä›]˝Àq÷ yÓT#·÷´]{° e∫Ã+~. #ê˝≤
ùdïVü≤|üPs¡«ø£+>± ñ+{≤+.
MT≈£îqï |ü¢dt bÕsTT+{Ÿ‡?
Hê MT<ä Hê≈£îqï qeTàø£y˚T ã\+.
yÓTÆqdt bÕsTT+{Ÿ‡?
‘=+<äs¡>± ø√|ü+ e#˚ÃdüTÔ+~. n<˚ Hê ã\V”≤
q‘·. |ü]ÁX¯eT˝À n˝≤ ø√|ü–+#·Tø√e&É+ ≈£î<ä
s¡<äT ø±ã{Ϻ #ê˝≤ dü+<äsꓤ˝À¢ ìÁ>∑Væ≤+#·T
≈£î+{≤qT. ãj·T{ n*–‘˚ u≤>∑T+&É<äT
ø±ã{Ϻ m≈£îÿe>± Ç+{À¢H˚ n\T>∑T‘·T+{≤qT.
q≥T&ç>± MT ÄX¯j·T+?
q≥T&ç>± ø=qkÕ>±\qï<˚ Hê ÄX¯j·T+. <äs¡Ù
ø£‘·«+ eVæ≤+#ê\H˚ ø√]ø£ ñ+~. Hêqï>±]ì
ˇø£ÿô|’kÕ ≈£L&Ü n&É≈£îÿ+&Ü H˚qT dü+bÕ
~+∫q kıeTTà‘√H˚ uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À z ìsêàD
dü+düú @sêŒ≥T #˚dæ kı+‘·+>± <äs¡Ùø£‘·«+
eVæ≤kÕÔ.
49
Äj·Tq düTŒ¤s¡Á<ä÷|æ ø±<äT... nsTTHê
#·÷&É>±H˚ qe⁄«\‘√ eTT+#Ó‘˚Ô s¡÷|ü+.
#=≥ºãT>∑Z\T, ∫*|æ #·÷|ü⁄\T Äj·Tq
Á|ü‘˚´ø£‘·. ªm+<ä#˚≥μ nì ns¡ú+ ‘Ó*j·Tì
uÛ≤wü˝À e÷{≤¢&çHê, ªø±+Á≥e*¢μ n+≥÷
ˇø£kÕ], ª◊j·÷yéT C≤ø°#êHé.. m+≥sY ~
Á&Ü>∑Hé, cÕyê*Héμ n+≥÷ ‘·&ÉTeTT ø√≈£î+
&Ü Ä+>∑¢|ü<ë\‘√ eTs√kÕ] #Ó&ÉT>∑T&ÉT
Ä&çHê, ª\∫Ã$T ø±<äT... q∫MTμ n+≥÷
ôVQj·T\T ˇ*øÏ+∫Hê Äj·Tqπø #Ó\T¢. Ä
qe⁄«\ πs&ÉT Ä© nì sƒ¡≈£îÿq #Ó|üŒ&ÜìøÏ
ô|<ä›>± dæ˙ |ü]C≤„q+ nedüs¡+ ˝Ò<äT.
{≤©e⁄&é˝À Ç|ü&ÉT |ü\Te⁄s¡T Vü‰dü´q
≥T\T Vü‰dü´ ø£<∏ëHêj·T≈£î\T>± ≈£L&Ü
$»è+_ÛdüTÔHêïs¡T. á Áf…+&é≈£î |ü<˚fi¯¢ ÁøÏ‘·
y˚T lø±s¡+ #·T{Ϻq Á¬ø&ç{Ÿ Ä©πø <ä≈£îÿ
‘·T+~. n|üŒ{À¢ Ä© ªj·TeT©\μ ∫Á‘·+˝À
ø£<∏ëHêj·T≈£î&ç>± q{Ï+#ês¡T. Ä dæìe÷
rùd Hê{ÏøÏ <äs¡Ù≈£î&ÉT mdt.$. ø£ècÕí¬s&綑√
düVü‰ |üì#˚dæq f…ø°ïwæj·Tq¢+<äs¡÷
Ç+#·T$T+#·T ø=‘·Ôyêπs. nsTT‘˚ Ä dæìe÷
ô|<ä› Væ≤{Ÿ nsTT u≤ø±‡|ò”dt e<ä› ø£qø£es¡¸+
≈£î]|æ+∫+~. Ä ‘·sê«‘· ª|òüT{À‘·ÿ#·T&ÉTμ,
ª|æ≥º\ <=s¡μ e+{Ï |ü\T dæìe÷˝À¢ Ä©
V”≤s√>± q{Ï+#ês¡T. >∑‘· @&Ü~ ª>∑T+&ÉeTà
>±] eTqe&ÉTμ nH˚ ∫qï ã&Ó®{Ÿ ∫Á‘·+
<ë«sê Ä© ø£<∏ëHêj·T≈£î&ç>± ôd¬ø+&é
Çìï+>¥‡ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. _õHÓdt düeT
j·T+˝ÀH˚ fÒãT˝Ÿ ÁbÕ|òæ{Ÿ dü+bÕ~+∫q á
∫Á‘·+ ø£eT]¸j·T˝Ÿ>± ≈£L&Ü dü¬ø‡dt nsTT
Ä©øÏ eT+∫ù|s¡T ‘Ó∫Ã+~.
Ä© q{Ï+∫q ª‹Hêïe÷ |ü&ÉT≈£îHêïe÷
‘Ó˝≤¢]+<ëμ ∫Á‘·+ ø=‘·Ô dü+e‘·‡s¡+ ø±qT
ø£>± »qe]˝À $&ÉT<ä\≈£î dæ<äΔeTe⁄‘√+~.
BìøÏ‘√&ÉT ªk˛+uÒ]μ nH˚ eTs√ ∫Á‘·+‘√
f…Æ{Ï˝Ÿ s√˝ŸqT Ä© b˛wædüTÔHêïs¡T. M{ÏøÏ
‘√&ÉT |ü\T ¬s>∑T´\sY ∫Á‘ê˝À¢ Äj·Tq
ø±yÓT&û s√˝Ÿ‡ b˛wædüTÔHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+
ø£yÓT&çj·Tq¢ |ü]dæú‹ m˝≤ ñ+<äì Ä©ì
n&ç–‘˚ ª@ dæìe÷¬ø’Hê ø±yÓT&û ø±´¬sø£ºs¡T¢
#ê˝≤ Á|ü<Ûëq+. ˇø£kÕ] bÕ‘· s√E˝À¢πø
yÓfi¯¢+&ç. sê»u≤ãT, πs\+–, s¡eTD≤¬s&ç¶
e+{Ï y˚T{Ï Vü‰dü´q≥T\T ≈£L&Ü kÕºsY‡‘√
düVü‰ b˛düºs¡¢ô|’ <äs¡Ùq$T#˚Ãyês¡T. <ëìì
ã{Ϻ Vü‰dü´q≥T\≈£îqï ÁπøCŸ m˝≤+{Ï<√
ns¡ΔeTe⁄‘·T+~. Ç|ü&ÉT |ü]dæú‹˝À e÷s¡TŒ
ø£ì|æk˛Ô+~. ˇø£ dæìe÷ Væ≤≥ºsTT‘˚H˚ n+
<äT˝À q{Ï+∫q ø£yÓT&çj·Tq¢≈£î >∑T]Ô+|ü⁄
ek˛Ô+~μ n+≥÷ #Ó|üø=#êÃsêj·Tq.
|ü]ÁX¯eT eTÁ<ëdüT˝À ñqï|ü&ÉT πøe\+
25 XÊ‘·+ ø£yÓT&çj·Tq¢πø |üì <=]πø<ä˙,
Ç|ü&ÉT ø£˙dü+ 100 eT+~ ø£yÓT&çj·TqT¢
ñ+fÒ, yê]˝À 90 eT+~øÏ @<√ $<Ûä+>±
|üì <=s¡T≈£î‘·÷H˚ ñ+<ä˙ Ä© $X‚¢wæ+
#ês¡T. nsTT‘˚ M]˝À ø=+‘·eT+~øÏ m≈£îÿ
e ¬seTT´qπswüHé \_Û+#·q|üŒ{Ïø° >ös¡eÁ|ü
<äyÓTÆq J$‘êìï >∑&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡ì Äj·Tq
ù|s=ÿHêïs¡T. ªˇø£ÿ eTTø£ÿ˝À #ÓbÕŒ\+fÒ
Ç|ü&ÉT ø£yÓT&çj·TqT¢ ˝Òì dæìe÷ n+≥÷
˝Ò<äT. Ç+ø± dü÷{Ï>± #Ó_‘˚ ø£yÓT&çj·TqT¢
nìyês¡´+ ≈£L&Üμ nHêïs¡T.
‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢, sê»eT+Á&çøÏ #Ó+~q
z ù|<ä ≈£î≥T+ã+˝À Ä© »ìà+#ês¡T.
∫qï|üŒ{Ï qT+∫ q≥q n+fÒ Ä©øÏ ÄdüøÏÔ
yÓT+&ÉT. mH√ï ùdºCŸ Áb˛Á>±+\T Ç#˚Ãyê
sêj·Tq. kÕºsY V”≤s√\+<ä]˙ $T$TÁø°
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
c˛
<ë«sê nqTø£
]+#˚yês¡T. u≤
\q≥T&ç>± ne
ø±XÊ\ ø√dü+ m<äT
s¡T#·÷düTÔqï düeTj·T+
˝À Á|üeTTK <äs¡Ù≈£î&ÉT
uÛ≤s¡rsêC≤ qT+∫ Ä©øÏ
|æ\T|ü⁄ e∫Ã+~. 1981˝À
uÛ≤s¡rsêC≤ rdæq ªd”‘ê
ø√ø£ ∫\Tø£μ ∫Á‘·+˝À
u≤\q≥T&ç>± Ä© q{Ï+
#ês¡T. n+<äT˝À Ä© q{Ï+
∫q u≤u≤jYT bÕÁ‘· m+‘√ bÕ|ü⁄\sY
nsTT+~. n|üŒ{Ïï+N Ä© yÓqøÏÿ ‹]–
#·÷düTø√˝Ò<äT. mH√ï ∫Á‘ê˝À¢ u≤\q≥T
&ç>± q{Ï+∫ yÓT|æŒ+#ês¡T. #ÓHÓÌï qT+∫
‘Ó\T>∑T |ü]ÁX¯eT ôV’≤<äsêu≤<é≈£î ‘·s¡*
e∫Ãq düeTj·T+˝À Äj·Tq ≈£L&Ü Çø£ÿ
&ÉøÏ #˚s¡T≈£îHêïs¡T. n|üŒ{ÏøÏ Ä© u≤\q
≥T&ç kÕúsTT qT+∫ q÷q÷>∑T MTkÕ\ ÁbÕ
j·T+˝ÀøÏ n&ÉT>∑T ô|{≤ºs¡T. ø£yÓT&çj·THé>±
¬s+&√ Çìï+>¥‡qT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
Ä©øÏ yÓ’$<Ûä´yÓTÆq ø±yÓT&û bÕÁ‘·\T Ç∫Ãq
Á¬ø&ç{Ÿ mdt.$.ø£ècÕí¬s&ç¶øÏ <ä≈£îÿ‘·T+~.
Äj·Tq dü\Vü‰\ y˚Ts¡πø Ä© ‘·qø£+≥÷
Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq düºsTT˝Ÿ, e÷&ÉT´˝ÒwüHé @s¡Œs¡
#·T≈£îHêïs¡T. n˝≤ Äj·Tq #˚dæq Á|üjÓ÷
>±\T Äj·Tq≈£î ‘·ø£åD >∑T]Ô+|ü⁄qT ‘Ó∫Ã
ô|{≤ºsTT. mdt.$.ø£ècÕí¬s&ç¶ rdæq ∫qï
dæìe÷\ <ë«sê Ä© ô|’ ø=∫Ãq ‘·s¡Vü‰˝À
@ ø£yÓT&çj·THé sê˝Ò<äH˚ #ÓbÕŒ*. n+‘·>±
ôVAyéT esYÿ #˚dæq q≥T&ÉT Ä©H˚. n|üŒ
{Ïï+∫ Ç|üŒ{Ï es¡≈£L Ä© ‘Ó\T>∑T,
‘·$Tfi¯, Væ≤+B ∫Á‘ê˝À¢ 790øÏ ô|’>± ∫Á‘ê
˝À¢ Äj·Tq q{Ï+#ês¡T. m˝≤+{Ï ø£ìø£≥Tº
˝Ò≈£î+&Ü πøe\+ dü«j·T+ø£èwæ‘√H˚ á
]ø±s¡T¶qT Äj·Tq kÕ~Û+#ês¡T.
Çìï ∫Á‘ê\ ‘·sê«‘· ≈£L&Ü ø±yÓT&û s√˝Ÿ‡
Ä©øÏ uÀsY |ü⁄{Ϻ+#·&É+ ˝Ò<ë?ªÄ]ºdüTº≈£î
]f…ÆsYyÓT+{Ÿ nH˚~ ñ+&É<äT. »q+
s√EyêØ ˇ‹Ô&ÉT\ eT<Ûä´ πøe\+ $H√<ä+
ø√düy˚T dæìe÷\≈£î ekÕÔs¡T. yê]ì y˚TeTT
ø£&ÉTbÕsê q$«düTÔHêïeTì #ê˝≤eT+~
e÷‘√ n+≥T+{≤s¡T. n+‘·ø£+fÒ @
Ä]ºdüTº¬ø’Hê ø±e\dæq Äq+<ä+ @eTT+
≥T+~? á $wüj·T+˝À ø£yÓT&çj·THé>±
 c˛
H˚qT ôd’‘·+ m+‘√ >∑]«düTÔ+{≤qTμ n+≥÷
Ä© dü+ãs¡+>± #Ó|üø=#êÃs¡T. ø±yÓT&û
Ä]ºdüTº\≈£î ñ+&˚ >∑T]Ô+|ü⁄ >∑T]+∫ $e]dü÷Ô
ª z _˝Ÿπ>{Ÿ‡qT rdüTø√+&ç. ˝Ò<ë n+u≤˙ì
rdüTø√+&ç. yêfi¯ó¢ s√&ÉT¶ MT<ä q&ÉTdüTÔ+fÒ
ø=+‘·eT+~øÏ yêfiË¢es√ ≈£L&Ü ‘Ó*j·T<äT.
>∑T]Ô+#·q÷ ˝Òs¡T. Çø£ e÷ $wüj·÷ìøÏ eùdÔ
y˚TeTT |ü_¢ø˘ ù|¢dt˝ÀøÏ yÓ[‘˚ »q+ eTeTà*ï
sƒ¡≈£îÿq >∑Ts¡TÔ|üfÒºkÕÔs¡T. Vü‰sTT>± qe⁄«‘ês¡T.
#˚‘·T\T }|ü⁄‘ês¡T. dæìe÷˝À¢ y˚TeTT #˚ùd
bÕÁ‘·˝Ò yê]øÏ >∑Ts=Ô∫à eTTU≤\ô|’ ∫s¡T<äs¡
Vü‰dü+ ‘·fi¯ó≈£îÿeT+≥T+~. ø£yÓT&çj·TqT¢ #˚ùd
ø£èwæ n˝≤+{Ï~. ]j·T©¢ <˚ ÄsY
&É÷sTT+>¥ Áπ>{ŸesYÿμ nì
#ÓbÕŒsêj·Tq.
Ä&É bÕÁ‘·\T b˛wæ+#·&É+˝À Ä©
ôdŒwü*düTº. Ç|üŒ{Ï es¡≈£L 18
kÕs¡T¢ Äj·Tq Ä&Éy˚cÕ˝À¢ q{Ï+
#ês¡≥. á eT<Ûä´H˚ ª{≤{≤ _sê¢
eT<Ûä´˝À ˝…’˝≤μ ∫Á‘·+˝À Ä&Éy˚
wü+‘√ Áù|ø£å≈£î\qT yÓTdüà¬s’CŸ
#˚ùdÔ, sêyéT#·s¡DY ª∫s¡T‘·μ˝À
q∫MT bÕÁ‘· Áù|ø£å≈£î\≈£î >∑T]Ô+
&çb˛‘·T+~. ªÄ bÕÁ‘·\≈£î H˚qT
dü]>±Z n‹øÏq≥Tº dü]b˛‘êqT.
n+<äTπø eT∞¢ eT∞¢ Ä bÕÁ‘·\T
qH˚ï e]düTÔ HêïsTTμ n+≥÷ Ä©
∫s¡Tqe⁄« ∫+~+#ês¡T. nsTT‘˚ á ‘·s¡Vü‰
bÕÁ‘·\T $wüj·T+˝À ‘êqT ‘·>∑T C≤Á>∑‘·Ô\T
rdüT≈£î+{≤qì #ÓbÕŒs¡T. ‘·q dæìe÷\≈£î
∫qï |æ\¢\ qT+∫ ô|<ä›yêfi¯¢ es¡≈£L ≈£î≥T+ã
düy˚T‘·+>± ekÕÔs¡˙, n+<äT e\¢ ‘·q bÕÁ‘·˝À
m˝≤+{Ï <ä«+<ë«sêú\T ˝Ò≈£î+&Ü #·÷düT≈£î+
{≤q˙ #ÓbÕŒs¡T.
ø=‘·Ô <äs¡Ù≈£î\ ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+#˚+<äT≈£î Ä©
m≈£îÿe>± ÄdüøÏÔ ø£qãs¡TdüTÔ+{≤s¡T. ø=‘·Ô
<äs¡Ù≈£î\‘√ #˚ùd≥|ü&ÉT m+‘√ ø£\T|ü⁄ø√\T
yê‘êes¡D+ ñ+≥T+~. B+‘√ |üP]ÔkÕúsTT
50
q≥q Á|ü<ä]Ù+#˚ neø±X¯+ ≈£L&Ü m≈£îÿe>±H˚
ñ+≥T+<äì Äj·Tq $e]+#ês¡T. ì»J$‘·+
˝ÀH˚ >±≈£î+&Ü ¬øØsY $wüj·T+˝Àq÷ m|ü&É÷
Vü‰´|”>± ø£ì|æ+#˚ Ä© z $wüj·T+˝À e÷Á‘·+
#ê˝≤ ôdì‡{Ïyé. n~ M&çjÓ÷ ô|’s¡d”. Ç+<äT
e\¢ ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT≈£î m+‘√ qwüº+ »s¡T>∑T
‘√+<äì Äj·Tq Äy˚<äq e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. ªá
eT<Ûä´H˚ z ô|<ä›V”≤s√ Ç+{À¢ Äj·Tq ≈£îe÷¬sÔ
$yêVü≤+ »]–+~. n+<äT˝À H˚qT Ä&Éy˚wü+
y˚düT≈£îì ø£»sêπs... bÕ≥≈£î &ÜHé‡ #˚XÊqT.
mes¡÷ qqTï >∑Ts¡TÔ|ü≥ºH˚˝Ò<äT. nsTT‘˚ á
eT<Ûä´H˚ z Áô|ò+&é Ç+{ÏøÏ yÓfi≤¢qT. yÓ&ç¶+>¥
ôds¡à˙˝À H˚qT &ÜHé‡ #˚dæq d”&û n‘·ì Ç+{À¢
<äs¡Ùq$T∫Ã+~. Çø£ cÕø˘ ‹q&É+ Hê e+‘Ó’+~μ
n+≥÷ ô|’s¡d” u…&É<ä m+‘· rÁe+>± ñ+<√
$e]+#êsêj·Tq. Ç˙ï #Ó|æŒq ‘·sê«‘· Ä©ì
ø£yÓT&çj·THé nHê˝≤? V”≤s√ nHê˝≤?.
Ç+<äT≈£î Ä© <ä>∑Zs¡ ¬s&ûy˚T&é düe÷<Ûëq+
ñ+~.. ªH˚qT m|üŒ{Ïø° ø£yÓT&çj·THéH˚. V”≤s√ì
ø±<äT. ¬s+&ÉT eT÷&ÉT dæìe÷\T #˚düTÔqï+‘·
e÷Á‘êq V”≤s√ >±≥Tq ø£fÒºj·Tø£+&ç. V”≤s√
nsTTb˛‘˚ ø£yÓT&çj·THé>± k˛+uÒ]qj˚T´
Á|üe÷<ä+ ñ+~. d”»q˝Ÿ V”≤s√sTT»+ ø√dü+
ø±yÓT&û y˚cÕ\T e~˝Ò~ ˝Ò<äT. qqTï V”≤s√ì
#˚dæ ø£yÓT&çj·THé>± Hê bı≥º ø=≥ºø£+&ç... u≤
u≤“ã÷...μn+≥÷ ø£&ÉTbÕsê qy˚«XÊsêj·Tq.
 c˛ 52

ø£ ØHêø£|üPsY m|ü&É÷ yês¡Ô˝À¢ì e´πøÔ. ìqïyÓTTqï{Ï es¡≈£L cÕVæ≤<é ø£|üPsY‘√

sêdüT≈£î|üPdüT≈£î ‹]–q ø£ØHê Ç|ü&ÉT n‘·ìøÏ #Ó\T¢N{° Ç#˚Ãdæ+~. cÕVæ≤<é z
V”≤s√sTTHé≈£î u≤>± ø√¢CŸ>± ñ+&É≥+ ø£ØHê ø£+≥|ü&çq|üŒ{Ï qT+∫ ø£ØHê eTqdüT
e÷πsÃdüT≈£î+<ä≥. ìC≤ìC≤\T e÷≥ m˝≤ ñHêï ø£ØHê Ç|ü&ÉT ù|¢{Ÿ |òæsêsTT+∫
ôd’|òt Ä©U≤Hé >∑÷{Ï˝ÀøÏ #˚]b˛sTT+~. kÕ<Ûä´yÓTÆq+‘· ‘·«s¡˝À ˝…’|òt˝À ôd{Ï˝Ÿ
nsTTb˛sTT ]f…ÆsYyÓT+{Ÿ nj˚T´ Ä˝À#·q˝À ≈£L&Ü neTTà&ÉT ñ+~. n<˚
Ä˝À#·q‘√ ]f…Ƭsà+{Ÿ |”]j·T&é˝À ø±dü÷ºyéT‡ &çC…’ì+>¥ ˝≤uÛÑkÕ{Ï>± uÛ≤$+∫
n+<äT˝ÀøÏ ø£ØHê n&ÉT>∑Tô|≥ºuÀ‘√+~.
ª&çC…’ì+>¥˝À bÕsƒê\T H˚s¡TÃø√˝Ò<äqï e÷fÒ ø±˙ H˚{Ï j·TTe‘· m˝≤+{≤ bòÕ´wüHé
<äTdüTÔ\T ø√s¡T≈£î+≥THêïs√ Hê≈£î u≤>± ‘Ó\TdüT. n+<äT≈£î ‘·>∑Z &çC…’Hé\T
n+~+#·&É+ Hê≈£î ô|<ä› ø£wüº+ø±<äT. Ç|üŒ{Ïπø H˚qT s¡÷bı+~düTÔqï &çC…’Hé‡ #ê˝≤
eT+~ #·÷dæ yÓT#·TÃ≈£î+≥THêïs¡Tμ nì #ÓãT‘√+~ ø£ØHê, ÄyÓT Áô|ò+&é‡ ôd’‘·+
ø£ØHê≈£î eT+∫ Á&Ódæ‡+>¥ ôdHé‡ ñ+<ä˙, ÇHêïfi¯S¢ ÄyÓT |ü]ÁX¯eT˝À
HÓ>∑TZ≈£îsêe&ÜìøÏ Ç<˚ ø±s¡DeT˙ #ÓãT‘·THêïs¡T. Ç<˚ düeTj·T+˝À ªø£+uÛÑø˘Ô Çwtÿμ
∫Á‘·+ ø√dü+ düõ<é U≤Hé (ªùV≤ uÒ;μ ù|òyéT) ø£ØHê≈£î ø±dü÷º´yéT‡ &çC…’qsY>± ‘=*
Ä|òüsY ≈£L&Ü Ç#˚ÃXÊs¡T. |üì˝À |üì>± ø£ØHê &çC…’Hé #˚dæq <äTdüTÔ\T á @&Ü~
p˝…’˝À e÷¬sÿ{Ÿ˝ÀøÏ ≈£L&Ü sêuÀ‘·THêïsTT. ø£ØHê n_Ûe÷qT\T, kÂ+<äs¡´
|æbÕdü≈£î\T eTT+<˚ Äs¡¶s¡T¢ ãTø˘ #˚düTø√e&É+ eT+∫<˚yÓ÷?!

s¡+>∑düú\ ø£fi≤ø±s¡T\T Áø£eT+>± ø£qTeTs¡T>∑eTe⁄‘·THêïs¡T. M~Û Hê≥ø±\÷ Ä<ä]+#˚

yêfi¯ó¢ ˝Òø£ eT÷\q|ü&ÉT‘·THêïsTT. á ‘·s¡TD+˝À dæìe÷ |ü_¢dæ{° M~Û Hê≥ø±\ <ë«sê ìs¡«Væ≤ùdÔ
m˝≤ ñ+≥T+~? Äø±X¯+˝Àì ‘ês¡\T M<ÛäT˝À¢øÏ e∫ÃqfÒ¢ ø£<ë. >±´s¡+{°>± Ç~ $q÷‘·ï Á|üjÓ÷
>∑y˚T nsTT rs¡T‘·T+~. Ç<˚ Ä˝À#·q ìsêà‘· nãT›˝Ÿ düMTøÏ e∫Ã+~. nqT≈£îqï<˚ ‘·&Ée⁄ Äj·Tq
‘·q {°yéT yÓTT‘êÔìï M~Û Hê≥ø±\≈£î ≈£L´\T ø£{Ϻ+#˚düTÔHêïs¡T. n»jYT<˚yé>∑Hé, $<ë´u≤\Hé q{Ï+
∫q ªVü≤˝≤¢uÀ˝Ÿμ dæìe÷ >∑T]+#˚ á eTT#·Ã≥+‘ê. Ç{°e\ $&ÉT<ä˝…’q |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫q
ªùV≤ uÒ;μ ø£<∏ëHêsTTø£ $<ë´u≤\Hé m–]>∑+‘˚dæ á Á|üyÓ÷wüHé esYÿ˝À bÕ˝§Z+{À+~. n+‘˚ø±<äT....
M~Û Hê≥ø±\ >∑T]+∫ ‘Ó>∑ ˝…ø£Ãs¡T¢ ≈£L&Ü Ç#˚Ãk˛Ô+~. ªˇø£|ü&ÉT m+<äs√ ø£fi≤ø±s¡T\≈£î s¡+>∑düú\+
|ü⁄{Ϻì\T¢. eTq uÛ≤yê\qT m<äT{Ï yê]øÏ $e]+#·&ÜìøÏ #·ø£ÿ{Ï e÷<Ûä´eT+ M~Û
Hê≥ø£y˚T. Ç˝≤+{Ï n<äT“¤‘· neø±X¯+ Hê≈£î e∫Ãq+<äT≈£î dü+‘√wü+>± ñ+~μ
n+≥÷ #ÓãT‘√+~.
Á|üeTTK s¡+>∑düú\ q≥T&ÉT z+ ø£{≤πs Vü≤˝≤¢uÀ˝Ÿ ù|s¡T‘√ sêdæq Hê≥ø£y˚T
á ªVü≤˝≤¢uÀ˝Ÿμ. düe÷»+˝À ìedæ+#˚ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ |üø£ÿyê&çøÏ düeTdü´
e∫Ãq|ü&ÉT e÷ ¬ø+<äTø£ì }s¡Tø√≈£î+&Ü ‘√&ÉT>± ì\ã&Ü\ì á Hê≥ø£+
Væ≤‘·e⁄ #ÓãT‘√+~. dæìe÷ ôd’‘·+ n$˙‹, ã÷´s√Áø£d”, eTqTwüß´\ eT<Ûä´
ñ+&˚ uÛ≤y√<˚«>±\T >∑T]+∫ #·÷|ædüTÔ+~. á dæìe÷ Á|üyÓ÷wüHé esYÿ˝À uÛ≤>∑+
>± &Ûç©¢, #·+&û>∑&Ûé, \ø√ï uÛÀbÕ˝Ÿ, C…’|üPsY, nVü≤à<ëu≤<é, ø√˝Ÿø£‘ê, eTT+u…’ e+{Ï
Á|ü<Ûëq q>∑sê˝À¢ á Hê≥ø±ìï Á|ü<ä]ÙdüTÔHêïs¡T. Ç{°e\ &Ûç©¢˝À »]–q Á|üyÓ÷wüHé
esYÿ˝À $<ë´u≤\Hé m+‘√ ñ‘ê‡Vü≤+>± bÕ˝§Zì ªVü≤˝≤¢uÀ˝Ÿμ ∫Á‘·+ Á|ü#êsêìï M~Û
Hê≥ø±\ <ë«sê ìs¡«Væ≤+#ê\H˚ <äs¡Ùø£ìsêà‘·\ Ä˝À#·q #ê˝≤ >=|üŒ<äì yê]ì
bı>∑&ÉÔ\‘√ eTT+#Ó‹Ô+~. H˚{Ï j·TTe‘·s¡+ V”≤s√sTTqT¢˝À kÕe÷õø£ düŒèVü≤ m≈£îÿe>±
ñ+<ä˙, n+<äTe˝Ò¢ yês¡T Äj·÷ bÕÁ‘·\≈£î Je+ b˛j·T>∑\T>∑T‘·THêïs¡˙ nãT›˝Ÿ
düMT ≈£L&Ü $<ä´≈£î øÏ‘ê_#êÃs¡T. Çe˙ï #·÷düTÔ+fÒ $<ë´u≤\Hé ÇyêfiÀ πsb˛
Vü‰©e⁄&é &Ó’¬sø£ºs¡¢ <äèwæºì Äø£]¸+#·&É+ ≈£L&Ü U≤j·T+>±H˚ ‘√k˛Ô+~.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
53 c˛
ô|]π>+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq
$\TyÓ’q düe÷#ês¡+ ≈£L&Ü
Ç+<äT˝À \_ÛdüTÔ+~μ nì •\Œ
#ÓãT‘√+~. ª•\Œ jÓ÷>±μ &ûM&ûì
ø=qïyê]øÏ ¬s+&ÉT d”&û\T ≈£L&Ü
Á_ {Ïwt ªôd\Áu…{° _>¥ Áã<äsY‡ c˛μ
$CÒ‘·>± øÏØ≥+ n+<äT≈£îqï ‘·sê«‘·
ñ∫‘·+. ˇø£<ëì˝À MqT\$+<Ó’q
dü+^‘·+ ñ+fÒ, |ü+ø£CŸ nedæú
•˝≤Œôw{Ϻ <äX‚ ‹]–b˛sTT+~. ÄyÓT dü«sê\‘√ ≈£L&çq d”&û eTs=ø£{Ï.
Áu≤+&é n+u≤dæ&ÉsY>± |üì#˚dæq ªmdt`2μ n+fÒ jÓ÷>±düHê\T y˚dæq ‘·sê«‘·
ô|sY|òüP´yéT neTàø±\T ô|sY|òüP´yéT dü+^‘·+ $+≥÷ Vü‰sTT>±
e÷¬sÿ{ŸH˚ XÊdæ+#˚ kÕúsTTøÏ #˚s¡T≈£îHêïsTT. ùd<ärs¡e#·Ãqïe÷≥. ª•˝≤Œ jÓ÷>±μ
‘êC≤>± jÓ÷>± düT+<ä]>± •\Œ Á|ü‘·´ø£åyÓTÆ+~. &ûM&û ø±yê\+fÒ s¡÷. 1400 Ks¡TÃ
ª•˝Œ jÓ÷>±μ ù|s¡T‘√ z M&çjÓ÷qT Ç{°e\ #˚j·÷*‡+<˚. ªe÷‘·èuÛÑ÷$Tμ, ªnq«sYμ
$&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. jÓ÷>± <ë«sê n<äT“¤‘· X¯Øsêø£è‹ì ∫Á‘ê\ <äs¡Ù≈£î&ÉT eT˙wt s¡a÷ á
m˝≤ bı+<äe#√Ã, XÊ«dü ìj·T+Á‘·D≈£î bÕ{Ï+#ê*‡q M&çjÓ÷øÏ <äs¡Ù≈£î&ÉT ø±>±, Ä~‘·´
|ü<䛑·T\T @$T{À á M&çjÓ÷˝À #·÷|æ+#ês¡T. Ç+<äT˝À ˝≤Væ≤] Ådæÿ|ü⁄º, CÒMT kÕ˝Ÿ¶dt
•\Œ q{Ï+∫, dü«j·T+>± jÓ÷>±düHê\T ≈£L&Ü y˚dæ ¬øy˚TsêeTHé>± e´eVü≤]+#ês¡T. Çø£
#·÷|æ+∫+~. ‘·q |òæ{ŸHÓdt≈£î ø±s¡D≤\T, X¯Øs¡+ ˇ+|ü⁄\T ‘·«s¡˝ÀH˚ •\Œ dü+bÕ<äø£‘·«+˝À z
‹s¡>∑&ÜìøÏ nqTdü]+#ê*‡q |ü<äΔ‘·T\qT ÄyÓT Ç+<äT˝À e+≥|ü⁄düÔø£+, ÄyÓT dæπ>ï#·sY #˚dæq eÅkÕÔ\T
$e]+∫+~ ≈£L&Ü. ≈£L&Ü e÷¬sÿ{Ÿ˝ÀøÏ sêuÀ‘·THêïsTT.
ªjÓ÷>±‘√ mH√ï kÕ~Û+#·e#·TÃ. Bs¡Èø±*ø£ s√>±\T yÓTT‘êÔìøÏ •\Œ ù|s¡T‘√ |ü\T ñ‘·Œ‘·TÔ\T
e÷j·T+ ne⁄‘êsTT. f…q¸Hé ãs¡Te⁄ ‘·–Z+#·Tø√e&É+ n≥T \+&ÉHé Ç≥T <˚X¯yê∞ e÷¬sÿ{Ÿq÷
m˝≤>√ ≈£L&Ü Ç+<äT˝À $e]+#ê+. s¡ø£ÔÁ|üdüs¡D, XÊdæ+#·uÀ‘·THêïsTT.
Js¡íX¯øÏÔ, Äj·TTsêúj·T+
u≤>∑T˝À©e⁄&éHêyéeTT<äT›>∑TeTà düMTsê¬s&ç¶ u≤©e⁄&é˝À Ç|ü&ÉT _J>± ñ+~ ‘Ó\T
TπøyêùdÔ nqï≥Tº ªC…’ ∫s¡+Jyêμ, ªnXÀø˘μ ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫q düMTsê
Ç|ü&ÉT Væ≤+B˝À ‘·q<Ó’q eTTÁ<ä y˚düT≈£î+{À+~. }Væ≤+#·ì $<Ûä+>±
MTsêHêsTTsY ‘êC≤ ∫Á‘·+ ªyÓTÆÁπ>wüHéμ˝À ≈£L&Ü q{Ï+#˚ neø±X¯+ ≈£L&Ü ÄyÓT
n+~|ü⁄#·TÃ≈£î+~. ªMTsêHêsTTsY‘√ |üì#˚j·÷\H˚ ø√]ø£ Ç+‘· ‘·«s¡>±
rs¡T‘·T+<äqTø√˝Ò<äT. Ç+<äT˝À ÇsꌤHé U≤Hé düs¡düq >∑èVæ≤DÏ bÕÁ‘· b˛wædüTÔ
HêïqT. msTT&é‡ k˛πø Á|üe÷<ä+ ñ+<äH˚ dü+<˚X¯+ Ç+<äT˝À ñ+~. msTT&é‡
#·T≥÷º ‹]π> ø£<∏ë+X¯+ ø±e&É+, ôw’˙ ÄVüQC≤‘√ ø=ìï Ç+{Ï y˚T{Ÿ
düìïy˚XÊ\T ñ+&É≥+‘√ yÓTT<ä{À¢ ø=~›>± yÓqTø±&ÜqT. ∫es¡≈£î dæìe÷˝À
q{Ï+#˚+<äTπø ìX¯ÃsTT+#·T≈£îHêïqTμ nì #Ó|üø=∫Ã+~ düMTsê. ª~ yÓj·T÷sYμ
nH˚ ]d”ÿ ∫Á‘·+˝À ≈£L&Ü düMTsê q{Ïk˛Ô+~. nsTT‘˚ n~ m+‘· e÷Á‘·+
]d”ÿ eT÷M ø±<äì ÄyÓT #ÓãT‘√+~. ªÇ~ b˛sYï |òæ˝Ÿà nH√, ôd≈£î‡e˝Ÿ düu…®ø˘º
nH√ nqT≈£î+fÒ bıs¡bÕfÒ. Çyê[º s√E˝À¢ Áù|eT≈£î eÁø£uÛ≤cÕ´\T
ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT, Åô|’e d”ô|’
ªb˛sYïμ |òæ˝Ÿà ø±<äT $s¡T#·T≈£î|ü&ÉT‘·THêï s¡˙,
á ¬s+&ÉT n+XÊ\qT á
∫Á‘·+˝À Á|ü<Ûëq+>± #·]ÃdüTÔHêï+μ nì ÄyÓT
$es¡D Ç∫Ã+~. q{Ï ø±yê\qT≈£îH˚ z |ü˝…¢ ≥÷] ne÷àsTT m˝≤+{Ï #˚<äT
nqTuÛÑyê\qT m<äTs=ÿ+<äH˚~ á ø£<∏ä˝À ôV’≤˝…’{Ÿ>± ñ+≥T+<ä˙, Ä bÕÁ‘·qT ‘êqT
b˛wæ+#êq˙ ÄyÓT ‘Ó*|æ+~.
u…+>±© ∫Á‘ê\‘√ bÕ≥T ø£<∏ä, bÕÁ‘· q∫Ñ˚ eTsê؃ ∫Á‘ê˝À¢q÷ q{Ï+#ê\ì
nqT≈£î+≥THêïqì #Ó|æŒ+~. düMTsê CÀs¡T ªπsdtμ >∑TÁs¡+˝≤ |üs¡T>∑T\T rdüTÔqïfÒº
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008 ø£ì|æk˛Ô+~.
 Á>∑Vü≤ã\+ 54

Á>∑Vü≤<√wü |ü]Vü‰sê\≈£î ìj·TeT ìwüº˝Ò Á|ü<Ûëq+

Á>∑Vü≤<√wü |ü]Vü‰sê\≈£îeTVü≤s¡T¸\T mH√ï ‘ê\T e´‹πsø£eTe&É+‘√ bÕ≥T, neø±XÊ\T #˚
ìj·Te÷\T @s¡Œ]#ês¡T. eTTK´+>± m˝≤+{Ï C≤s¡&É+, n+‘·s¡TàKT\e&É+, >±*˝À y˚T&É\T
˝ÖøÏø£, yÓ’~ø£ ø±s¡´Áø£e÷\¬ø’Hê ‘·*¢<ä+Á&ÉT \ ø£fÒº dü«uÛ≤e+, nqT≈£îqïy˚MT »s¡>∑≈£î+&Ü e⁄+&É
nqTeT‹ eTTK´+. Á|ü‘·´ø£å <˚e‘·˝…’q ‘·*¢ ≥+, yÓTTVü≤e÷≥+ e\¢ Çã“+<äT\T, •s√u≤<Ûä
<ä+Á&ÉT\ nqTeT‹ ˝Ò≈£î+&Ü |ü]Vü≤sê\T #˚ùdÔ \T, qsê\ »ãT“\T, >∑T+&Ó»ãT“\T nedüs¡
n$ dü|òü\+ ø±C≤\e⁄. |ü]Vü‰sê\T #˚j·T&ÜìøÏ u≤<Ûä´‘·\T d”«ø£]+#ê*‡sêe&É+, >∑T]Ô+|ü⁄ ˝Ò$T,
eTT+<äT>± ‘ê>∑T&ÉT, p<äe÷&É&É+, nã<äΔ+ sê»ø°j·÷\˝À qwüº+, Á|üuÛÑT‘·«+‘√ Çã“+<äT\T,
#Ó|üŒ&É+ e+{Ï <√cÕ\qT |ü]Vü‰s¡+ #˚j·T&ÜìøÏ Ä‘·à uÛÑøÏÔ ˝À|æ+#·&É+ ˝≤+{Ï$ e⁄+{≤sTT. Ms¡T
eTT+<äT $dü]®+#ê* XÊØs¡ø£, e÷qdæø£ XÖ#·+ ìedædüTÔqï Çfi¯fl˝À¢ yêdüTÔ |üs¡yÓTÆq ˝ÀbÕ\T nB
(|ü$Á‘·‘·) dü+bÕ~+ #ê*. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ eTqdüT ‘·÷s¡TŒ yÓ’|ü⁄ >∑<äT\˝À dü÷∫+#·ã&É‘êsTT.
ø£wüºô|fÒºyê]øÏ m˝≤+{Ï |ü]Vü‰sê\T |üì#˚j·Te⁄. |ü]Vü‰sê\T
Ç˝≤+{Ï bÕbÕ\T e⁄qï yê]‘√ kÕVü≤#·s¡´+ Äs√>∑´+ ø√dü+ ø£ècÕí j·TTEπs«<ä+˝Àì ªn
e⁄Hêï |ü]Vü‰sê\T |üì#˚j·Te⁄. |ü]Vü‰s¡+ #˚j·T s¡TDbÕsƒ¡+μ $X‚wüyÓTÆq~. ªns¡TDbÕsƒ¡+μ‘√ bÕ≥T
&ÜìøÏ eTT+<äT yÓqTø£ ìj·TeT+>± ñ+&Ü*‡ ªdü÷s¡´ qeTkÕÿsê\Tμ $X‚wü+. n˝≤π> ãTTπ>«<ä+
e⁄+≥T+~. ÄVü‰s¡ $Vü‰sê<äT\˝À ìj·T+Á‘·D ˝Àì ªeTVü‰kÂs¡+μ X¯óø£¢j·T Eπs«<ä+˝Àì ªeT+&É
bÕ{Ï+#ê*‡ e⁄+≥T+~. |ü]Vü‰sê\T Ä\j·÷ \ Áu≤Vü≤D+μ $X‚wü+ >± |üì#˚kÕÔsTT.
\˝À #˚j·÷*‡ eùdÔ nø£ÿ&ç ìj·TeT ìã+<Ûä ns¡TΩ\≈£î e÷Á‘·y˚T #˚j·÷*. ns¡TΩ\T ˝Òø£b˛‘˚ leT<ë«©àøÏ sêe÷j·TD+ dü÷s¡T´ìøÏ n$T‘·
q\T bÕ{Ï+#ê*. |ü$Á‘·‘·øÏ uÛÑ+>∑+ yê{Ï\¢ìe« Á|ü‘ê´e÷ï j·T+>± @+ #˚j·÷˝À ‘Ó\TdüTø√yê*. Á|”‹ø£s¡+. l eTÁ<ëe÷j·TD |üsƒ¡q+ #˚j·T˝Òì
≈£L&É<äT. Ä‘·àdüTÔ‹, |ü]ì+<ä #˚ùdyê]øÏ ≈£L&Ü
|ü]Vü‰sê\T |üì#˚j·Te⁄. Ç+{Ï <˚e‘· nqT»„ Á>∑Vü≤<äX¯\øÏ m≥Te+{Ï |ü]Vü‰sê\T m˝≤ e⁄+ yês¡T ø£˙dü+ ªdü+πøå|ü sêe÷j·TD+μ #·~$Hê,
˝Ò≈£î+&Ü |ü]Vü‰s¡eTT |üì#˚j·T<äT. n+fÒ eTT+ {≤jÓ÷ m˝≤ #˚j·Te#√à ˇø£<ëì ‘·s¡Tyê‘· ª>±j·TÁr sêe÷j·TD+μ |ü]ƒ+#·Hê dü÷sê´+
<äT>± Ç+{Ï <˚e‘·≈£î |üP» #˚dæ nqTÁ>∑Vü≤+ dü+ ˇø£{Ï ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+. eTT+<äT Á>∑Vü≤sêC…’q ‘·sê´$T nsTTq leTHêïsêj·TDTìøÏ Á|”‹
bÕ~+#·eTì uÛ≤e+. |ü⁄D´ πøåÁ‘· dü+<äs¡Ùq dü÷s¡T´ì |ü]Vü‰sê\T ‘Ó\TdüT ≈£î+<ë+. »qà ø£*–, ‘·<ë«sê ªdü÷s¡T´ì <äXÊ+‘·s¡ΔX¯\T jÓ÷–+
nø£ÿ&É nqTcÕºq+, Jeq<äT\˝À kÕïq+, kÕïHê ≈£î+&É*˝À dü÷s¡T´&ÉT nqT≈£L \+>± e⁄+fÒ #·>∑\e⁄. leTÁ<ëe÷j·TD+˝Àì Á|ü‹ düsêZ $
q+‘·s¡+ nqTcÕºq+ #ê˝≤ es¡≈£î bÕbÕ\qT #·ø£ÿ{Ï Äs√>∑´+, Áø£eT•ø£åD, |ü≥Tº<ä\, düeTj·T X‚wüy˚T eTVü≤s¡T¸\T nìïÁ>∑Vü‰\ <äXÊ+‘·s¡ΔX¯\≈£L
Vü≤]kÕÔsTT. uÛ≤s¡´˝Ò ≈£î+&Ü uÛÑs¡Ô, uÛÑs¡Ô ˝Ò≈£î+&Ü bÕ\q, ìC≤sTTr, yÓTTø£ÿy√ì <ÛÓ’s¡´eTT, eTT≈£îÿ l eTÁ<ëeTj·TD+˝Àì $$<Ûäø±+&É\ qT+N
uÛ≤s¡´ |ü]Vü‰sê\øÏ ns¡TΩ\T ø±s¡T. |ü]Vü‰sê\˝À dü÷{Ï ‘·q+ ñ+{≤sTT. n<˚ dü÷s¡T´&ÉT ø£qTø£ ø=ìï düs¡Z\ì+∫ ~yÍ´wü<Ûä+>± dü÷∫+#ês¡T..
uÛ≤>∑+>± <ëq+ #˚j·÷*‡ e⁄+fÒ <ëìì e´‹πsø£yÓTÆq kÕúHê\˝À ñ+fÒ ô|’q #Ó|æŒq |òü* qeÁ>∑Vü‰\˝Àì ªdü÷s¡T´ìμ
ì qïyÓTTqï{Ï es¡≈£L ‘Ó\T>∑T˝À z yÓ\T>∑T yÓ*–q n+<ë\q{Ï Á•j·T Ç{°e\ <ä>∑Zs¡ ø=+#Ó+ >√<ÛäT
{≤|t ª•yêJμ ∫Á‘·+ <ë«sê n+‘·sê®rj·T Áù|ø£å≈£î\ <äèwæºì $|üØ‘·+>± Äø£≥Tº≈£î+≥T+~ eT\qT |üs¡∫ yê{ÏMT<ä
eT{Ϻ Á|ü$T<äqT+∫ qTe⁄«\
B+‘√ ÄyÓT ‘êC≤>± Vü‰©e⁄&é˝À ˝≤´+&é nsTT+~. ª~ n<äsY m+&é Ä|òt ˝…’|òtμ nH˚ q÷HÓ ì+|æ mÁs¡ì ˇ‹Ô‘√
˝…d Vü‰©e⁄&é ∫Á‘·+˝À Á|üdüTÔ‘·+ Á•j·T q{Ïdü÷Ô ‘·q n<äècÕºìï |üØøÏå+#·Tø√uÀ‘√+~. BbÕsê<Ûäq #˚j·T&É+ <ë«sê
nXÀø˘ neTè‘·sêCŸ ôV’≤&é bÕsYÿ |òæ˝Ÿà dü+ düú‘√ ø£*dæ Vü‰©e⁄&é m+.õ.m+ dü+düú á dü÷s¡T´ì nqTÁ>∑eT+
∫Á‘êìï ì]à k˛Ô+~. Vü‰©e⁄&é Vü‰{Ÿ j·÷ø£ºsY C…d”‡ yÓT{Ÿ ø±|òt Ç+<äT˝À ©&és√˝Ÿ dü+bÕ~+∫ e´‹πsø£ |òü*
b˛wædüTÔHêïs¡T. &Ûç©¢˝Àì ø±˝Ÿ ôd+≥sY m–®≈£L´{Ïyé nsTTq Á•j·T eè‹Ô Ø‘ê´ kÕHé ‘ê\ì n~Û>∑$T+#·e#·TÃ.
ÁbòÕì‡k˛ÿ yÓ[¢ nø£ÿ&É z e´øÏÔ‘√ Áù|eT˝À |ü&ÉT‘·T+~. n+‘·≈£îeTT+<äT bò˛Hé dü+uÛ≤ e÷πs&ÉT #Ó≥Tº Hê{Ï <ëìì
wüD\ <ë«sêH˚ yê[¢<ä›s¡÷ ˇø£]H=ø£s¡T #·÷düTø√≈£î+&ÜH˚ Çwüº|ü&É‘ês¡T. Ç˝≤ kÕπ> á dü+s¡øÏå+#·&É+ ≈£L&Ü ˇø£
ø£<∏ä˝À ø=ìï ªÇ+{Ïy˚T{Ÿμ düìïy˚XÊ\T ≈£L&Ü ñ+&É uÀ‘·THêïsTT. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+ >=|üŒ |ü] Vü‰s¡eTT.
>±H˚ Á•j·Tô|’ ˇø£{Ï ¬s+&ÉT {≤|t˝…dt düìïy˚XÊ\T ≈£L&Ü bÕ¢Hé #˚düTÔHêïs¡≥. nsTT‘˚ dü÷s¡T´ì <Ûë´qXÀ¢ø£+ ;»
Á•j·T≈£î ã<äT\T>± &É÷|t MT<ä Ä düìïy˚XÊ\T rkÕÔs¡˙, ø√¢CŸcÕ{Ÿ˝À Á•j·TqT eT+Á‘ê\T $$ <Ûäk˛ÔÁ‘ê\T
#·÷|æ+∫ ˝≤+>¥cÕ{Ÿ‡˝À &É÷|tMT<˚ düìïy˚XÊ\T ∫Árø£]+#·&É+ »s¡T>∑T |üø£\]ƒ+T>∑∫Hê #ê˝≤ y˚T\T
T‘·T+~. y˚<ä eT+
‘·T+<äì dæ˙esêZ\ düe÷ #ês¡+. Á‘ê\T e÷Á‘·+ Á>∑+<∏ä+
@‘êyê‘ê Vü‰©e⁄&é dæìe÷˝À¢ q÷´&ç{° #·÷dæ |ü]ƒ+#·e<äT›. dü«s¡+
nH˚~ kÕe÷q´yÓTÆq $wüj·Ty˚T ø±ã{Ϻ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü y˚<ä eT+
ˇø£y˚fi¯ ª~ n<äsY m+&é...μ dæìe÷˝À Á‘ê\T |ü]ƒ+#·sê<äT.
n˝≤+{Ï düìïy˚XÊ\T ‘·≥düú|ü&çHê n~ `‹s¡TeT\ X‚wüß≈£îe÷sY
Á•j·T ø±<ä˙, &É÷|t n˙ Á>∑Væ≤+#ê*.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 55
X‚wüß>±s¡T,
Ä]úø£+>±qT, ñ<√´>∑Ø‘ê´ Hê
J$‘·+ kÕ|ò”>± ñqï|üŒ{Ïø° @<√
‘Ó*j·Tì Ä+<√fi¯q, njÓ÷
eTj·T+‘√ Á|ü‹ø£åD+ H˚qT dü‘·eT
‘·yÓTÆb˛‘·THêïqT. á |ü]dæú ‘·T\
˝À $yêVü≤+ >∑T]+∫ Ä˝À∫+
#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü uÛÑj·Ty˚Tk˛Ô+~.
H˚qT m|üŒ{ÏøÏ á |ü]dæú‘·T\
qT+∫ ãj·T≥ |ü&É‘êqT? Hê $
yêVü≤+ m|ü&ÉT »s¡T>∑T‘·T+~?
yÓ’yêVæ≤ø£ J$‘·+ m˝≤ ñ+&ÉuÀ
‘√+~? H˚qT |ü+|æq $esê\
Á|üø±s¡+ Hê C≤‘·ø£+ |ü]o*+∫
Hê dü+<˚ Vü‰\qT ìeè‹Ô #˚j·T
eTì ø√s¡T‘·THêï.
`s¡|òüTT
MT C≤‘·ø£+ Á|üø±s¡+ á @&Ü~
qe+ãsY eT÷&√yês¡+ es¡≈£î MT
|ü]dæú‹ Ç˝≤π> ø=qkÕ>∑T‘·T+~.
‘·ø£åD ñ|üX¯eTq+ ø√dü+ ªπø‘·Tμ
XÀ¢ø±\qT Á|ü‹ì‘·´+ |ü]ƒ+#·+&ç.
MT $yêVü‰ìøÏ X¯óuÛÑ düeTj·T+
2010˝À ÁbÕs¡+uÛÑ+ ne⁄‘·T+~.
yÓ’yêVæ≤ø£ J$‘·+ düTK+>±
kÕ>∑T‘·T+~.
X‚wüß >±s¡T,
Hê J$‘·+˝À eT+∫ <äX¯ m|ü&ÉT
Äs¡+uÛÑ+ ne⁄‘·T+~? yê´bÕ
s¡+˝À H˚qT sêDÏ+#·>∑\Hê?
`sêCÒ+<äsY dæ<äT›\
MT J$‘·+˝À eT+∫ düeTj·T+
2011 qe+ãsY˝À ÁbÕs¡+uÛÑ+
ne⁄‘·T+~. l y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T
ø£è|ü‘√ MTs¡T yê´bÕs¡+˝À u≤>±
sêDÏ+#·>∑\T>∑T‘ês¡T, Á|ü‹s√E l
y˚+ø£fÒX¯«s¡Tì Äsê~Û+#·+&ç. MT
ø£cÕº\˙ï Áø£eT+>± ‘=\–b˛‘êsTT.
X‚wüß>±s¡T,
Hê $yêVü≤+ m|ü&ÉT »s¡T>∑T‘·T+~?
Hê uÛÑ$wü´‘·TÔ m˝≤ ñ+≥T+<√
‘Ó\T|ü>∑\s¡T.
`eT+E\
pHé 2009 qT+∫ MT $yêVü‰ìøÏ
X¯óuÛÑ ‘·s¡TD+ ÄdüqïeTe⁄‘·T+~.
<ëìøÏ eTT+<äT 2009 »qe ]˝À
MTs¡T ˇø£ Áu≤Vü≤àDT&çøÏ >∑TeTà&ç
ø±j·TqT <ëq+ #˚j·T+&ç. <ëq+
#˚ùd≥|ü⁄&ÉT MT <äX¯ (X¯óÁø£ <äX¯),
Á>∑Vü≤ã\+
n+‘·s¡›X¯ (>∑Tsê«+‘·s¡ <äX¯) >∑T]+ kÂU≤´˝≈£î &Û√ø± ñ+&É<äT. á ˝À|ü⁄ ˝À |üì
∫ <ëq+ d”«ø£]+#˚ Áu≤Vü≤àDT&çøÏ MT uÛ≤s¡´ #˚‘· >∑Ts¡T, sêVüQ Á>∑Vü‰ #˚ d üTÔHêïqT. Ä|ò”düT ùd|òt˝À H˚qT
‘Ó*j·TCÒj·T+&ç. \≈£î XÊ+‹|üP»\T #˚sTT+#·+&ç. uÛÑÁ<ä+>± <ë∫q kıeTTàqT mes√
ø±CÒXÊs¡T. y˚dæq ‘êfi≤\T y˚dæqfÒ¢
X‚wüß>±s¡T, X‚wüß >±s¡T, ñ+&ç, ø£≥Tº~≥ºyÓTÆq uÛÑÁ<ä‘·
Hê ¬øØsY, Ä]úø£, Äs√>∑´ |ü]dæú‹ Hê C≤‘·ø£+ Á|üø±s¡+ H˚qT Ç\T¢ ø£*–q e÷ Ä|ò”düT˝À, nB e÷
m˝≤ ñ+≥T+<√ $e]+#·>∑\ m|ü&ÉT ø£&É‘êqT? Ä]úø£+>± u≤dt s¡÷yéT˝Àì ùd|òt˝À &ÉãT“
s¡T? J$‘·+˝À e÷j·T+ ø±e&É+‘√ Ä ì+<äqT
`CÀ´‹ m|ü &ÉT H˚qT yÓ÷j·÷*‡ e∫Ã+~. á
∫+‘·\bÕ{Ï ì\<=≈£îÿ
C≤‘·ø£+ Á|ü
ø±s¡+ Á|üdüTÔ
C≤‘·ø£ |òü˝≤\T ≈£ î+{≤qT?
düeTdü´‘√ H˚qT ø=ìï s√E\T>±
ìÁ<ëVü‰sê\T ˝Ò≈£î+&Ü >∑T&ÉT|ü⁄
n˝≤π> Hê ‘·THêï, H˚qT á ø£cÕº\ qT+∫ @
‘·+ MT J$
‘· øÏ¢wüºyÓTÆq <ä
Á|üXÊï »yêãT\T $yêVü≤+
m|ü &ÉT
$<Ûä+>± ãj·T≥|ü&É>∑\H√ #Ó|üŒ
>∑\s¡T?
X¯˝À kÕ>∑T‘√+~. »s¡ T>∑ T‘·T+~? `dü‘˚wt ≈£îe÷sY
yêdüÔyêìøÏ á <äX¯ yÓ’yêVæ≤ø£ J $‘·+ dürwt >±s¡T,
2005 ∫es√¢ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. á m˝≤ ñ+≥T+~? <ä j·T#˚dæ MT ø£wüºø±\+ eTT–dæb˛sTT+~. ªX¯ì
@&Ü~ &çôd+ãsY es¡≈£î Ç˝≤ kÕ>∑T $e]+#·>∑\s¡T? XÀ¢ø±\T Á|ü‹s√E |ü]ƒ+#·+&ç. MTô|’
‘·T+~. MTs¡T Áø£eT+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü `sêeTø£èwüí |ü&çq ì+<ä ‘·«s¡˝ÀH˚ ‘=\–
ªX¯óÁø£yês¡ B|ü+μ, ªl y˚+ø£fÒX¯«s¡ Á|üdüTÔ‘·+ MT C≤‘·ø£+˝À Á>∑Vü‰ \T b˛‘·T+~. ªX¯ìμ XÀ¢ø±\T Ç+≥¬
kÕ«$TøÏ B|ü+ yÓ*–+#·+&ç. Á|ü‹ nqT≈£L\ <äèwæºì #·÷|ü⁄ sï{Ÿ˝À <=s¡T≈£î‘êsTT.
bÂs¡í$T s√Eq dü‘·´Hêsêj·TD ‘·THêïsTT. MT ø√]ø£\˙ï HÓs¡y˚πs
Áe‘·+ Ä#·]+#·+&ç. BbÕ\T m˝≤ neø±XÊ\T ø£ì|ædüTÔHêïsTT. kı+‘· `l ‹s¡TeT\ X‚wüß≈£îe÷sY
ô|{≤º˝À ‘Ó\T>∑T |”|ü⁄˝Ÿ &çôd+ãsY Ç\T¢ ìsêàD+ ˝Ò<ë ø=qT>√\T
astro_seshu@yahoo.co.in
dü+∫ø£˝À $e]+#·ã&ç+~. ø√dü+ Á|ü‹ì‘·´+
X‚wüß >±s¡T, ªdüTÁãeTD´ kÕ«$Tμ
e÷~ Áù|eT $yêVü≤+. BìøÏ Hê k˛ÔÁ‘ê\T |ü]ƒ+#·+&ç.
bÕsƒ¡≈£î\≈£î eTq$
‘·*¢ <ä+Á&ÉT\T ÄyÓT~+#·˝Ò<äT. X‚wüß >±s¡T, ‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ >∑‘· dü+∫ø£˝À Äs¡+_Û+∫q
Á|üdüTÔ‘·+ e÷≈£î Ç<ä›s¡T |æ\¢\T. Á|üdüTÔ‘·+ H˚qT CÀ´‹wü´ dü+ã+<Ûä Á|üXÀï‘·Ôsê\ o]¸ø£≈£î $X‚wü+>±
ô|fi¯¢sTTq @&˚fi¯¢ ø±\+˝À y˚TeTT m<äTs=ÿ+≥Tqï düŒ+~+∫q bÕsƒ¡≈£î\≈£î e÷ <Ûäq´yê<ë\T. á
ø£\dæ ø±|ü⁄s¡+ #˚dæ+~ eT÷&˚fi¯ó¢ düeTdü´\ qT+∫ yÓTsTT˝Ÿ <ë«sê bÕsƒ¡≈£î\T |ü+|æq Á|üX¯ï\≈£î
e÷Á‘· y˚T. Á|üdüTÔ‘·+ H˚qT dæ+>∑ Hê≈£î $eTTøÏÔ Á|üeTTK Á|üXÊï XÊÅdüÔ ì|ü⁄DT\T l ‹s¡TeT\ X‚wüß
|üPsY˝À ñ+≥THêï. m|ü&ÉT Hê m|ü&√ #Ó|üŒ>∑\s¡T. ≈£îe÷sY Ç∫Ãq düe÷<ÛëHê\˝À Ç$ ø=ìï.
uÛ≤s¡´, |æ\¢\qT Hê <ä>∑Zs¡≈£î -ø£\Œq bÕsƒ¡≈£î\ Á|üX¯ï\ìï+{Ïø° düe÷<ÛëHê\qT X‚wüß
rdüT≈£îe<ë› eTqT≈£îHêï @<√ ˇø£ á HÓ\ qT+#˚ MT ≈£îe÷sY H˚s¡T>± Äj·÷ bÕsƒ¡≈£î\≈£î á yÓTsTT˝Ÿ
Ä≥+ø£+ ek˛Ô+~. ∫e]øÏ 2006 Á>∑Vü≤dæú‘·T\T nqT≈£L #˚e÷Á‘· j·T&É+ »]–+~. düú˝≤uÛ≤e+ e\q ø=ìï+{Ïì
y˚T Çø£ÿ&É Á|ü#·T]+#·>∑\T>∑T‘·THêïeTT.
pHé˝À yê]ì Çø£ÿ&É≈£î rdüT≈£î \+>± e÷s¡T‘·T
sê>∑* >±qT. nsTT‘˚ e∫Ãq|üŒ{Ï HêïsTT. MT düeTdü´ Çø£ eTT+<äT Á|üX¯ï\T n&É>∑<ä\∫q bÕsƒ¡≈£î\T
qT+∫ |æ\¢\ Äs√>∑´+ u≤>∑T+&É+ \ìï+{Ïø° n‹ ‘·|üŒì dü]>± ø=ìï ìj·Te÷\T bÕ{Ï+#ê*.
˝Ò<äT. B+‘√ n<˚ @&Ü~ ‹]– ‘·«s¡˝ÀH˚ |ü]cÕÿs¡+ ˇø£kÕ] Á|üX¯ï n&ç– düe÷<Ûëq+ bı+~q yês¡T
yê]ì dü«<˚X¯+ |ü+|æy˚XÊqT. e#˚à \_ÛdüTÔ+~. ‹]– Á|ü•ï+#·&ÜìøÏ M˝Ò¢<äT. n˝≤π> Á|üX¯ï n&çπ>
|òæÁãe]˝À eT∞¢ yê]ì Çø£ÿ&çøÏ ‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ yês¡T $~Û>± ‘·eTù|s¡T, |ü⁄{Ϻq ‘˚B, düeTj·T+‘√
bÕ≥T |ü⁄{Ϻq ÁbÕ+‘·+ e+{Ï $esê\qT ‘Ó\bÕ*.
rdüT≈£îe#˚à Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêï. &çôd+ãsY dü+∫ ø£˝À á Á|üXÀï‘·Ôsê\ o]¸ø£ ªñ∫‘·+μ ø±ã{Ϻ, <äj·T#˚dæ
á kÕ¬s’Hê H˚qT Hê uÛ≤s¡´ $e]+∫q $<Ûä+>± düe÷<ÛëHê\ ø√dü+ &çe÷+&é #˚j·Te<äT›. Ç|üŒ{Ïø°
_&ɶ\‘√ ø£*dæ düTK+>± ñ+&É l y˚+ø£fÒX¯«s¡ kÕ«$T nH˚ø£ Á|üX¯ï\≈£î düe÷<Ûëq+ |ü+|æ+#ê*‡ ñqï+
>∑\Hê? <äj·T#˚dæ #Ó|üŒ>∑\s¡T. BbÕsê<ÛäqqT <äTq, MT e+‘·T e#˚à es¡≈£î düe÷<Ûëq+ ø√dü+
`lsêeT#·+Á<ä eT÷]Ô ÁbÕs¡+_Û+#·+&ç. ìØøÏå+#·ø£ ‘·|üŒ<äT. bÕsƒ¡≈£î\T düVü≤è<äj·T+‘√
á @&Ü~ ôdô|º+ãsY˝À>± MT X‚wüß >±s¡T, eTeTà*ï ns¡ú+ #˚düTø√>∑\s¡ì
m&ç≥sY
≈£î≥T+ã+ MT <ä>∑Zs¡≈£î #˚]‘˚ düTK H˚qT {≤+C≤ìj·÷ Ä•dü÷Ô.... ‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
sê• |òü˝≤\T
21`01`2008 qT+&ç e÷dü|òü˝≤\T
dæ+Vü≤+uÛÑ≥¢ düTu≤“sêe⁄
y˚Twü+ (n•«ì, uÛÑs¡DÏ, ø£è‹ø£ 1 bÕ<ä+)
Ä]úø£ |ü]dæú‹ yÓTs¡T>±Z ñ+≥T+~. ø=‘·Ô ø±s¡´Áø£e÷\T #˚|ü{Ϻ eTT+<äT≈£î
kÕ>∑T‘ês¡T. Á|ü‹uÛÑ yÓ\T>∑T˝ÀøÏ edüTÔ+~. ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq dü+|òüT≥q\T
m<äTs¡e⁄‘êsTT. Ç+{≤ãj·T{≤ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£s¡+>± ñ+≥T+~. #˚|ü{Ϻq |üqT\T kÕ|ò”>±
kÕ>∑T‘êsTT. neø±XÊ\T <ä>∑Zs¡≈£î ekÕÔsTT. |ü≥Tº<ä\ ô|s¡T>∑T‘·T+~. X¯Á‘·Te⁄\T
$TÁ‘·T\T>± e÷s¡‘ês¡T. |ü⁄D´πøåÁ‘ê\T dü+<ä]ÙkÕÔs¡T. yê´bÕsê\T Áb˛‘ê‡Vü≤ø£s¡+>±
kÕ>∑T‘êsTT. ñ<√´>∑T\≈£î jÓ÷>∑<ëj·Tø£yÓTÆq ø±\+. bÕ]ÁXÊ$Tø£, kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\
yê]øÏ $<˚o |üs¡´≥q\T ùws¡¢ $Áø£j·÷\T ˝≤uÛÑkÕ{Ï>± ñ+{≤sTT. yÓTT<ä{Ïyês¡+
∫ø±≈£î\T. <Ûäq e´j·T+. eT÷&Ée yês¡+˝À <Ûäq, edüTÔ ˝≤uÛ≤\T. ÄVü‰«Hê\T.
eèwüuÛÑ+ (ø£è‹Ôø£ 2,3,4 bÕ<ä+, s√Væ≤DÏ, eTè>∑•s¡ 1,2 bÕ<ä+)
|üqT\T ì<ëq+>± kÕ>∑T‘êsTT. Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\T ìs¡T‘ê‡Vü≤ |üs¡TkÕÔsTT.
ÁX¯eT ‘·|üŒ |òü*‘·+ ø£ì|æ+#·<äT. ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\ qT+&ç e‹Ô&ÉT\T ô|s¡T>∑T
‘êsTT. n+#·Hê\T ‘·\ ÁøÏ+<äT\e⁄‘êsTT. s¡TD≤\T, ô|≥Tºã&ÉT\ø√dü+ Á|üj·T‹ïkÕÔs¡T.
ã+<ÛäT $TÁ‘·T\‘√ $s√<Ûë\T @s¡Œ&É‘êsTT. n+‘·s¡Z‘· X¯Á‘·Te⁄\T düeTdü´\T düèwæºkÕÔs¡T.
≈£î≥T+ã+˝À ∫ø±≈£î\T Ä+<√fi¯q |üs¡TkÕÔsTT. $\TyÓ’q edüTÔe⁄\T C≤Á>∑‘·Ô>±
ñ+{≤sTT. ñ<√´>±\˝À nqTø√ì e÷s¡TŒ\T dü+uÛÑe+. bÕ]ÁXÊ$Tø£, yÓ’<ä´
s¡+>±\yê]øÏ ø=+‘· nqT≈£L\+. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T n+‘·>± ˝≤_Û+#·e⁄. ¬s+&Ée yês¡+˝À
<Ûäq˝≤uÛÑ+. X¯óuÛÑyês¡Ô\T. Hê\T>√yês¡+˝À Ks¡TÃ\T. eTqXÊÙ+‹ ˝À|ædüTÔ+~.
$T<ÛäTq+ (eTè>∑•s¡ 3,4bÕ, Äs¡TÁ<ä, |ü⁄qs¡«düT 1,2,3bÕ)
Ä]úø£|ü]dæú‹ ìsêXÊ»qø£+>± ñ+≥T+~. X¯Á‘·Te⁄\T ô|s¡T>∑T‘ês¡T. e´e
Vü‰sê\T eT+<äø=&ç>± kÕ>∑T‘êsTT. ø=ìï neø±XÊ\T #˚C≤s¡‘êsTT. ÁX¯eT |ü&çHê
|òü*‘·+ Ä•+∫q kÕúsTT˝À ñ+&É<äT. ≈£î≥T+ãdüeTdü´\T rÁekÕúsTT˝À y˚~ÛkÕÔsTT. Äs√
>∑´+ eT+<ä–düTÔ+~. $<˚o|üs¡´≥q\T ∫e] ì$Twü+˝À s¡<äT› #˚düT≈£î+{≤s¡T. ø=ìï $wü
j·÷\˝À zs¡TŒ, düVü≤q+‘√ yÓT\>±*‡ ñ+≥T+~. ã+<ÛäTe⁄\‘√ nø±s¡D+>± $s√<Ûë\T
@s¡Œ&É‘êsTT. X¯Á‘·Te⁄\T ô|s¡T>∑T‘ês¡T. ñ<√´>±\˝À }Væ≤+#·ì e÷s¡TŒ\T ñ+{≤sTT.
yê´bÕs¡T\≈£î qwüºø±\y˚T. bÕ]ÁXÊ$Tø£, ø£fi≤s¡+>±\yê]øÏ n+‘·>± sêDÏ+#·<äT. ùws¡¢
$Áø£j·÷\T dü«\Œ+>± ˝≤_ÛkÕÔsTT. ¬s+&Ée yês¡+˝À <Ûäq, edüTÔqcÕº\T. ÄdæÔ $yê<ë\T.
ø£sêÿ≥ø£+ (|ü⁄qs¡«düT 4bÕ, |ü⁄wü´$T, Äo¢wü)
Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\T ø±düÔ ∫ø±≈£î |ü]∫Hê nedüsê\≈£î &ÉãT“ n+<äT‘·T+~.
|ü]#·j·÷\T ô|s¡T>∑T‘êsTT. dü+ã+<Ûäu≤+<Ûäyê´\T ø±düÔ yÓTs¡T>∑T|ü&É‘êsTT.
s¡TD≤\T #˚j·÷*‡edüTÔ+~. $TÁ‘·T\T X¯Á‘·Te⁄\T>± e÷s¡‘ês¡T. Ä˝À#·q\T dæús¡+>±
ñ+&Ée⁄. ÁX¯e÷~Ûø£+. |üqT\˝À ‘=+<äs¡bÕ≥T. $yê<ë\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&É+&ç. Äs√
>∑´+ eT+<ä–düTÔ+~. $\TyÓ’q edüTÔe⁄\T C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düTø√+&ç. n+#·Hê\T ‘·|ü⁄Œ‘êsTT.
ñ<√´>±\˝À e÷s¡TŒ\T ñ+{≤sTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£, kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\ yê]øÏ ø=+‘·y˚Ts¡≈£î
nqT≈£L\ ø±\+. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T dü«\Œ+>± ˝≤_ÛkÕÔsTT. yÓTT<ä{Ïyês¡+ <Ûäq e´j·T+.
∫ø±≈£î\T. Hê\T>√yês¡+ dü«\Œ <Ûäq˝≤uÛÑ+. $+<äT $H√<ë\T.
dæ+Vü≤+ (eTK,|ü⁄ã“, ñ‘·Ôs¡ 1bÕ)
uÛÑ$wü´‘·TÔ ø±sê´#·s¡D≈£î $~Û$<ÛëHê\T s¡÷bı+~+#·T≈£î+{≤s¡T. Á|ü‹uÛÑ≈£î
|ü<äTqT ô|fÒºø±\+. Ä]úø£ |ü]dæú‹ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£s¡+>± ñ+≥T+~. ùdyê ø±s¡´Áø£
e÷\˝À #·Ts¡T≈£î>± bÕ˝§Z+{≤s¡T. X¯Á‘·Te⁄\ô|’ |ü≥TºkÕ~ÛkÕÔs¡T. düìïVæ≤‘·T\ dü\Vü‰\‘√
eTT+<ä&ÉT>∑T y˚kÕÔs¡T. ø±+Á{≤≈£îº\T, ÁbÕC…≈£îº|üqT\T #˚|ü&É‘ês¡T. <ä÷s¡ÁbÕ+‘ê\qT+&ç
ÄVü‰«Hê\T sê>∑\e⁄. ˇø£ dü+|òüT≥q $X‚wü+>± Äø£≥Tº≈£î+≥T+~. ÁX¯eT≈£î ‘·–q |òü*‘·+
\_ÛdüTÔ+~. yê´bÕsê\T ˝≤uÛÑkÕ{Ï>± ñ+{≤sTT. ñ<√´>±\˝À \øå±´\T kÕ~ÛkÕÔs¡T. bÕ]
ÁXÊ$Tø£, yÓ’<ä´s¡+>±\yê]øÏ ø=ìï neø±XÊ\T nq÷Vü≤´+>± \_ÛkÕÔsTT. ùws¡¢ $Áø£j·÷
\˝À ˝≤uÛ≤\T sê>∑\e⁄. yÓTT<ä{Ïyês¡+ Ä]úø±_Ûeè~Δ. yêVü≤qjÓ÷>∑+. eT÷&Éeyês¡+˝À
<Ûäq e´j·T+. ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\T.
ø£q´ (ñ‘·Ôs¡ 2,3,4bÕ, Vü≤düÔ, ∫‘·Ô 1,2bÕ)
ø=ìïe´eVü‰sê\˝À bıs¡bÕ≥T¢ <=s¡T¢‘êsTT. Ä]úø£ |ü]dæú‹ n+‘·+‘·>±
ñ+≥T+~. u≤<Ûä´‘·\‘√ dü‘·eT‘·eTe⁄‘ês¡T. Ä˝À#·q\T ì\ø£&É>± ñ+&Ée⁄.
m+‘·{Ïyê]HÓ’Hê Äø£≥Tº≈£î+{≤s¡T. ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\ düVü‰j·TdüVü≤ø±sê\T n+<äT‘êsTT.
Äs√>∑´|üs¡+>± ø±düÔ ∫ø±≈£î\T ‘·|üŒe⁄. ô|≥Tºã&ÉT\˝À Ä∫‘·÷∫ n&ÉT>∑Ty˚j·T+&ç.
neø±XÊ\T ‘·|æŒb˛sTT ìsêX¯|üs¡TkÕÔsTT. Ks¡TÃ\T ô|]–Hê @<√$<Ûä+>± düs¡T›u≤≥T
ø±>∑\e⁄. yê´bÕsê\≈£î n+‘·>± ø£\dæsê<äT. ñ<√´>±\˝À e÷s¡TŒ\T dü+uÛÑe+. J$‘·
uÛ≤>∑kÕ«$T‘√ dü«\Œ$uÛÒ<ë\T @s¡Œ&É‘êsTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£, kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\yê]øÏ |üØøå±
düeTj·T+. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T dü«\Œ+>± ˝≤_ÛkÕÔsTT. ¬s+&Ée yês¡+ s¡TDe‹Ô&ÉT\T
Á|üj·÷D≤\T. ∫e]˝À <Ûäq, edüTÔ˝≤uÛ≤\T, X¯óuÛÑyês¡Ô\T.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
56
21`02`2008 es¡≈£î
‘·T\ (∫‘·Ô 3,4bÕ, kÕ«‹, $XÊK 1,2,3bÕ)
Ä]úø£ |ü]dæú‹ Ä+<√fi¯qø£*–düTÔ+~. Á|üj·T‘êï\≈£î $TÁ‘·T˝Ò Ä≥+ø±\T
ø£*ŒkÕÔs¡T. u≤<Ûä´‘·\T ô|s¡T>∑T‘êsTT. $yê<ë\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&É+&ç.
|üqT\˝À Ä≥+ø±\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. m<äT{Ïyê] $wüj·T+˝À CÀø£´+ e<äT›.
ùdyêø±s¡´Áø£e÷ô|’ ÄdüøÏÔ #·÷|ü⁄‘ês¡T. ˇø£ Á|üø£≥q Äø£≥Tº≈£î+≥T+~. kı+‘· Ä˝À#·
q\T ÁX‚j·Tdüÿs¡+. ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\qT+&ç Á|ü‹ $wüj·T+˝Àq÷ e‹Ô&ÉT\T. yê´bÕs¡
˝≤yê<˚M\T ø=+‘· ìsêX¯ø£*–kÕÔsTT. ñ<√´>∑T\≈£î Äø£dæàø£ ã~©\T. |ü<√qï‘·T\≈£î
uÛÑ+>∑+ yê{Ï\T¢‘·T+~. bÕ]ÁXÊ$Tø£, ø£fi≤s¡+>±\yê]øÏ ø=+‘· yÓTs¡T>±Z ñ+≥T+~. ùws¡¢
$Áø£j·÷\T n+‘·>± ˝≤_Û+#·e⁄. ¬s+&Éeyês¡+ <Ûäqe´j·T+, ∫ø±≈£î\T. Hê\T>√yês¡+
$+<äT, $H√<ë\T. ≈£î≥T+ã+˝À X¯óuÛÑø±sê´\T.
eè•Ãø£+ ($XÊK 4bÕ, nq÷sê<Ûä, CÒ´wü+)
@|üì #˚|ü{ϺHê $»j·Te+‘·+>± |üP]Ôø±>∑\<äT. Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\T ÄXÊ
»qø£+>± ñ+{≤sTT. Á|ü‹uÛ≤ bÕ≥yê\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄>± nyês¡T¶\T, ]yês¡T¶\T
<ä≈£îÿ‘êsTT. $\TyÓ’q edüTÔe⁄\T ø=+{≤s¡T. neø±XÊ\T <ä>∑Zs¡≈£î ekÕÔsTT. k˛<äs¡T\T,
$TÁ‘·T\‘√ ñ˝≤¢dü+>± >∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T. dü+|òüT+˝À $X‚wü >ös¡e+ \_ÛdüTÔ+~. ÁX¯eT|ü&çHê
Ä•+∫q |òü*‘·+ \_ÛdüTÔ+~. ÄdæÔ $yê<ë\T |ü]cÕÿs¡eTe⁄‘êsTT. n+<ä]˝Àq÷
>∑T]Ô+|ü⁄ bı+<äT‘ês¡T. $<˚o |üs¡´≥q\T kÕ–kÕÔs¡T. ø=‘·Ô $<ë´eø±XÊ\T \_ÛkÕÔsTT.
yê´bÕsê\T ˝≤uÛ≤\ ~X¯>± kÕ>∑T‘êsTT. ñ<√´>±\˝À Áb˛‘ê‡Vü≤ø£s¡+>± ñ+≥T+~.
bÕ]ÁXÊ$Tø£ ,kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\yê]øÏ ø£\dæe#˚Ãø±\+. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T ˝≤uÛÑkÕ{Ï>±
ñ+{≤sTT. Äø£dæàø£ <Ûäq\_›. eT÷&Éeyês¡+ ∫ø±≈£î\T, <Ûäq, edüTÔ qcÕº\T.
<ÛäqTdüT‡ (eT÷\, |üPsê«cÕ&ÛÉ, ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ 1bÕ)
Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\T ìsêX¯|üs¡TkÕÔsTT. s¡TDe‹Ô&ÉT\T ô|s¡T>∑T‘êsTT. ÁX¯e÷~Û
ø£+. |üqT\˝À ‘=+<äs¡bÕ≥T. $\TyÓ’q edüTÔe⁄\T, |üÁ‘ê\T #˚C≤s¡‘êsTT.
ã+<ÛäT, $TÁ‘·T\‘√ nø±s¡D+>± $s√<Ûë\T @s¡Œ&É‘êsTT. Á|ü‘·´s¡TΔ\T düeTdü´\T
düèwæºkÕÔs¡T. Äs√>∑´, ≈£î≥T+ã düeTdü´\T y˚~ÛkÕÔsTT. <ä÷s¡Á|üj·÷D≤\T ñ+{≤sTT. $<˚
o|üs¡´≥q\T s¡<äT› #˚düT≈£î+{≤s¡T. <Ûë]àø£ ø±s¡´Áø£e÷\≈£î &ÉãT“ yÓ∫ÃkÕÔs¡T. Ä˝À#·q\T
ì\ø£&É>± ñ+&Ée⁄. uÛ≤>∑kÕ«eT´ yê´bÕsê\˝À ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. ñ<√´>±
\˝À nqTø√ì e÷s¡TŒ\T dü+uÛÑe+. kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\yê]øÏ ø=+‘· es¡≈£L nqT≈£L\+.
ùws¡¢ $Áø£j·÷\T dü«\Œ+>± ˝≤_ÛkÕÔsTT. ¬s+&Éeyês¡+ Ä]úø£ Çã“+<äT\T, s¡TD e‹Ô
&ÉT\T. Hê\T>√yês¡+˝À ÄVü‰«Hê\T, $+<äT, $H√<ë\T.
eTø£s¡+ (ñ‘·ÔsêcÕ&ÛÉ 2,3,4bÕ, ÁX¯eD+, <Ûäìwü˜ 1,2bÕ)
#˚|ü{Ϻq |üqT\T kÕ|ò”>± kÕ>∑T‘êsTT. Ä]úø£ |ü]dæú‹ yÓTs¡T>±Z ñ+≥T+~.
ã+<ÛäTes¡Z+qT+&ç X¯óuÛÑyês¡Ô\T n+<äT‘êsTT. J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T dü\Vü‰\‘√
eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘ês¡T. Á|ü‹uÛ≤bÕ≥yê\T yÓ\T>∑T˝ÀøÏ ekÕÔsTT. Ä˝À#·q\T ø±s¡´s¡÷|ü+
<ë\TkÕÔsTT. ≈£î≥T+ã+˝À X¯óuÛÑø±sê´\ Á|ükÕÔeq ñ+≥T+~. nÁ|üj·T‘·ï ø±s¡´dæ~Δ.
Ä\j·÷\T dü+<ä]ÙkÕÔs¡T. ô|≥Tºã&ÉT\T düeT≈£Ls¡‘êsTT. nqT≈£îqï~ kÕ~Û+#˚es¡≈£î
$ÁX¯$T+#·s¡T. yê´bÕsê\T ˝≤uÛÑkÕ{Ï>± ñ+{≤sTT. ñ<√´>∑T \≈£î |ü<√qï‹ neø±XÊ\T
ñ+{≤sTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£, ø£fi≤s¡+>±\yê]øÏ düHêàqjÓ÷>∑+. yêVü≤Hê\T, ÄuÛÑs¡D≤\T
ø=qT>√\T #˚kÕÔs¡T. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T ˝≤_ÛkÕÔsTT. ¬s+&Ée yês¡+˝À Ä]úø±_Ûeè~Δ.
|ü\T≈£îã&ç ô|s¡T>∑T‘·T+~. ∫e]yês¡+˝À e´øÏÔ>∑‘· düeTdü´\T y˚~ÛkÕÔsTT.
≈£î+uÛÑ+ (<Ûäìwü˜ 3,4bÕ, X¯‘·_Ûwü+, |üPsê«uÛ≤Á<ä)
Ä]úø£ |ü]dæú‹˝À n+‘·>± e÷s¡TŒ ñ+&É<äT. ø=+<ä]yÓ’K] eTqkÕú|ü+ ø£*–
düTÔ+~. e´eVü‰sê\˝À ‘=+<äs¡bÕ≥T e<äT›. ÁX¯e÷~Ûø£+. Ä˝À#·q\T ì\ø£&É>±
ñ+&Ée⁄. ˇø£ düe÷#ês¡+ ø=+‘· }s¡≥ ø£*–düTÔ+~. Á|üeTTKT\qT ø£\TdüT≈£îì
eTTK´$wüj·÷\T Á>∑Væ≤kÕÔs¡T. ø=ìï ø±s¡´Áø£e÷\T n‹ø£wüº+MT<ä |üP]Ôø±>∑\e⁄. ÄdæÔ
$yê<ë\T ∫ø±≈£î |üs¡TkÕÔsTT. Á|üj·÷D≤\˝À $\TyÓ’q edüTÔe⁄\T C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düT
ø√+&ç. eTqXÊÙ+‹ ˝À|ædüTÔ+~. yê´bÕsê\˝À ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. ñ<√´>±
\˝À Äø£dæàø£ e÷s¡TŒ\T dü+uÛÑe+. bÕ]ÁXÊ$Tø£, kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\yê]øÏ n+‘·>± ø£\dæ
sê<äT. ùws¡¢ $Áø£j·÷\T dü«\Œ+>± ˝≤_ÛkÕÔsTT. ∫e]yês¡+ X¯óuÛÑyês¡Ô\T, yêVü≤qjÓ÷>∑+.
MTq+ (|üPsê«uÛ≤Á<ä 4bÕ, ñ‘·ÔsêuÛ≤Á<ä, πse‹)
eTTK´yÓTÆq e´eVü‰sê\T düø±\+˝À |üP]Ô#˚kÕÔs¡T. Ä‘·à$XÊ«dü+‘√ eTT+
<äT≈£î kÕ– ø=ìï düeTdü´\T |ü]wüÿ]+#·T≈£î+{≤s¡T. Ä]úø£ ˝≤yê<˚M\T ÄXÊ
»qø£+>± ñ+{≤sTT. >∑‘·+˝À rdüT≈£îqï ìs¡íj·÷\T |ü⁄q'düMTøÏåkÕÔs¡T. Äs√>∑´+
yÓTs¡T>∑T|ü&ÉT‘·T+~. Ä|ü⁄Ô\qT+&ç X¯óuÛÑyês¡Ô\T n+<äT‘êsTT. |≥Tºã&ÉT\Tsê>∑\e⁄. MT
Á|ü‹uÛÑ≈£î >∑T]Ô+|ü⁄sê>∑\<äT. >∑èVü≤+, yêVü≤ Hê\ ø=qT>√\Tj·T‘êï\T ø£\dæekÕÔsTT. dü+
|òüT+˝À >ös¡yêìøÏ ˝À≥T ñ+&É<äT. MT dü‘êÔ #ê≥T≈£îH˚ ø±\+. dü+ã+<Ûä u≤+<Ûäyê´\T
yÓTs¡T>∑T|ü&É‘êsTT. J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$T dü\Vü‰\T d”«ø£]kÕÔs¡T. yê´bÕsê\˝À |ü⁄s√>∑‹
ñ+≥T+~. ñ<√´>±\˝À Ä≥+ø±\T ‘=\>∑T‘êsTT. bÕ]ÁXÊ$Tø£, ø£fi≤s¡+>±\yê]øÏ
n‘·´+‘· jÓ÷>∑<ëj·Tø£+>± ñ+≥T+~. ùws¡¢$Áø£j·÷\T ˝≤_ÛkÕÔsTT.
57 ø±¢dæø˘
$˝≤¢+»j·{Ï ∫Á‘ê˝À¢
÷ dü+düú s¡÷bı+~+∫q ÄDÏeTT‘ê´
mqï<ä–q~ ª$Tdü‡eTàμ. ìs¡T<√´>∑
ø£*dæ Vü≤&Ü$&ç #˚düTÔ+{≤&ÉT. <ä+|ü‘·T\T>±
»$T+<ës¡T Ç+{ÏøÏ e∫à ñ<√´>∑+˝À #˚s¡‘ês¡T.
düeTdü´ rÁe‘· m≈£îÿe>± ˝Òì Ä s√E˝À¢H˚ Ä Ä ‘·s¡Tyê‘· sêe⁄ y˚TØ\ eT<Ûä´ ∫qï ∫qï
düeTdü´qT ≈£î≥T+ã ø£<∏ä≈£î y˚Tfi¯$+∫ n&ÉT>∑&ÉT |ü{Ϻ+|ü⁄\T yÓTT<ä\e⁄‘êsTT ø±s¡D+ Ç<ä›]
>∑THê Vü‰dü´+ s¡+>∑]+∫ Áù|ø£å≈£î\qT $H√<ä+˝À eT‘ê\T y˚s¡Tø±e&É+. ø=‘·Ô»+≥ sêø£‘√
eTT+#Ó‘êÔs¡T á ∫Á‘· <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\T. n+<äTπø »$T+<ës¡T <ä+|ü‘·T\ Äq+<ëìøÏ ne<ÛäT\T
Ä ∫Á‘·+ $&ÉT<ä˝…’q Á|ü‹kÕ] $»j·TuÛÒ] ñ+&Ée⁄. #·∫Ãb˛sTTq eTVü‰\øÏÎ ã‹≈£î+fÒ y˚TØ
yÓ÷–k˛Ô+~. ej·TdüT ñ+&˚<äì »$T+<ës¡T uÛ≤s¡´ u≤<Ûä|ü&ÉT
‘·T+≥T+~. eTVü‰\øÏÎøÏ ñqï |ü⁄≥ºeT#·Ã
á ∫Á‘êìøÏ #·Áø£bÕDÏ >±s¡T |ü<äTHÓ’q Ådæÿ|ü⁄º, Ä<Ûës¡+‘√ ÄyÓTqT yÓ~πø u≤<Ûä´‘· sêE
e÷≥\T düeT≈£LsêÃs¡T. $»j·÷ dü+düú ÄkÕúq ø£$ rdüT≈£î+{≤&ÉT. ‘·|æŒb˛sTTq eTVü‰\øÏÎ b˛*ø£\T
|æ+>∑[ Hêπ>+Á<äsêe⁄ bÕ≥\T sêj·T>±, kÕ\÷] y˚TØ˝À ñHêïj·Tì nqTe÷ì+∫q sêE Ä
sêCÒX¯«s¡sêe⁄ MqT\$+<Ó’q dü+^‘·+‘√ #·ø£ÿ{Ï ~X¯>± ‘·q &çf…ø£åHé yÓTT<ä\T ô|&É‘ê&ÉT.
u≤D°\T ≈£LsêÃs¡T. Ä bÕ≥\≈£î m.m+.sêC≤, |æ.
©\, düTo\, πs\+– >∑fi¯+ n+~+#ês¡T. e÷s¡ÿdt y˚TØì <äøÏÿ+#·T≈£îH˚+<äT≈£î &˚$&é y˚dæq bÕ¢Hé
u≤s¡fÒ¢ bòı{ÀÁ>∑|ò”, bÕÁ‘·\≈£î n‹øÏq≥Tº dü]b˛ u…&çdæø=&ÉT‘·T+~. y˚TØ ‘·q kı+‘· _&ɶ ø±<äì
sTTq q{°q≥T\T, m˝Ÿ.$. ÄyÓT ô|+|ü⁄&ÉT ‘·*¢<ä+Á
Á|ükÕ<é <äs¡Ùø£ Á|ü‹uÛÑ ª$T &ÉT\T #ÓãT‘ês¡T. yês¡T
dü‡eTàμ ∫Á‘êìøÏ |òüTq #Ó|æŒq Ä<Ûësê\‘√ bÕ
$»j·T+ ‘Ó∫Ãô|{≤ºsTT. ≥T ∫qï|ü&ÉT eTVü‰\ø°Î
yÓT&É˝À ñqï >=\TdüTqT
ø£<∏ä $wüj·÷ìøÏ eùdÔ n+ #·÷|ækÕÔs¡T. <ë+‘√ y˚TØ
bÕ|ü⁄s¡+ »$T+<ës¡T ∫qï j˚T eTVü‰\øÏÎ nì ìs¡÷
|ü&˚ ‘·|æŒb˛sTTq ‘·q |üD ne⁄‘·T+~. sêe⁄`
ô|<ä› ≈£L‘·Ts¡T eTVü‰\øÏÎ y˚TØ, sêE`d”‘· »+≥\T
ù|]≥ z dü÷ÿ˝Ÿ ø£{ϺkÕÔ @ø£eTe&É+‘√ ø£<∏ädüT
s¡T. Ä dü÷ÿ\T≈£î uÛ≤sê´ U≤+‘· eTe⁄‘·T+~.
uÛÑs¡Ô˝…’q <ä+|ü‘·T\T {°#·
s¡T¢>± ø±yê\ì, dü+^‘· sêe⁄>± mHé.{Ï.sêe÷
dü]C≤„q+ ñqïyêfi¯¢≈£î ÁbÕ sêe⁄, y˚TØ>± kÕ$Á‹,
<Ûëq´+ ÇkÕÔeTì yês¡T z sêE>± nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«
|üÁ‹ø± Á|üø£≥q ÇkÕÔs¡T. s¡sêe⁄, d”‘·>± »eTTq,
ìs¡T<√´>∑ j·TTe≈£î&ÉT sê ª$Tdü‡eTàμ˝À »eTTq, j·THé.{Ï.sêe÷sêe⁄, kÕ$Á‹ »$T+<ës¡T>± mdt.$.s¡+
e⁄, eTs√ ìs¡T<√´>∑ j·TTe >±sêe⁄, »$T+<ës¡T uÛ≤
‹ y˚T] Ä Á|üø£≥q #·÷kÕÔs¡T. Ç<ä›]ø° ñ<√´>∑+ ‘·|üŒìdü]. s¡´>± ãTTùw´+Á<ä eTDÏ, <˚ej·T´>± πs\+–, &˚$&é>± s¡eTD≤¬s&ç¶,
sêE ndæôdº+{Ÿ>± u≤\ø£èwüí, y˚TØ ‘·+Á&ç>± <=s¡kÕ«$T dü÷ÿ\T |ü¢dt
&˚$&é nH˚ e´øÏÔ y˚TØ ‘·+Á&çøÏ n|ü Ç∫à n~ rs¡ÃeTì, ˝Ò<ë y˚TØì eT]j·TT Hê≥T yÓ’<äT´&ÉT>± n\T¢ sêeT*+>∑j·T´ q{Ï+#ês¡T. á
Ç∫à ô|[¢ #˚j·TeTì y˚~ÛdüTÔ+{≤&ÉT. ªô|[¢ ˝Ò<äT –[¢ ˝Ò<äT.. ˙ &ÉãT“ ∫Á‘·+˝À πs\+– yê&çq ª‘Ó’\+μ nH˚ }‘·|ü<ä+ #ê˝≤ bÕ|ü⁄\sY
˙ yÓTTU≤qï ø=&É‘ê+μ n+≥÷ &˚$&é≈£î ãT~Δ#Ó|æŒq y˚TØ ñ<√´>∑ nsTT+~. ª<Ûäs¡à+ #ÓjYTu≤ãTμ nH˚ ^‘êìï πs\+– dü«j·T+>±
Á|üj·T‘·ï+˝À |ü&ÉT‘·T+~ z s√E bÕs¡Tÿ˝À sêe⁄, y˚TØ ‘ês¡dü|ü&É bÕ&É≥+ eTs√ $X‚wü+. nìï bÕ≥\÷ ÄDÏeTT‘ê´˝Ò. ªÄ&ÉTyê]
‘ês¡T. ñ<√´>∑+ ø√dü+ <ä+|ü‘·T\T>± ∫qï nã<äΔe÷&É<ëeTì sêe⁄ e÷≥\≈£î nsêú\T y˚s¡T˝Òμ, ªsêy√sTT #·+<äe÷eT e÷ $+‘·>±<Ûä
ÄyÓT≈£î dü\Vü‰ ÇkÕÔ&ÉT. ªMT eT>∑yêfi¯¢+‘ê Ç+‘˚μ n+≥÷ $dü$kÕ $qTe÷μ, ª@$T{À á e÷j·÷μ, ªu≤\qTsê eT<äHêμ, ªø±yê\+fÒ
yÓ[¢b˛sTTq y˚TØ Ä ‘·sê«‘· eT∞¢ nø£ÿ&çπø e∫à ª MT dü˝Vü‰ Hê≈£î ÇkÕÔ˝Ò Hêe˙ï Çø£ ˙yÓ˝Òμ, ª‘Ó\TdüTø=qy˚ j·TTer n˝≤
≈£L&Ü q∫Ã+~μ n+≥T+~. Ç<˚ bÕs¡Tÿ˝À ‘ês¡dü|ü&çq <˚ej·T´ q&ÉT#·Tø=qyÓ j·TTerμ e+{Ï bÕ≥\T m+‘√ ÄVü‰¢<ä+>±, Vü≤è<ä´+>±
≈£L&Ü yê]yÓ+≥ n+bÕ|ü⁄s¡+ yÓfi≤Ô&ÉT. ñ+{≤sTT. 1955 »qe] 12q $&ÉT<ä˝…’q ª$Tdü‡eTàμ ∫Á‘·+
»$T+<ës¡T ¬s+&√ ≈£L‘·Ts¡T d”‘·. Äj·Tq y˚Tq\T¢&ÉT sêE. ‘êH√ Ä]úø£+>± |òüTq$»j·T+ kÕ~Û+∫+~. ª$»j·÷μ uÒqsY Á|ü‹wüºqT
ô|<ä› &çf…øϺyéqì #Ó|ü≈£îì ‘·q ndæôdº+{Ÿ‘√ eT]+‘· ô|+∫+~.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008
 bòÕ¢wtu≤´ø˘
ª>∑Ts¡T<ä‘Yμ nq>±H˚ >∑Ts¡TÔ≈£î e#˚à ∫Á‘ê\T
ªbÕ´kÕμ, ªø±>∑CŸπø |òüP˝Ÿμ, ªkÕôV≤uŸ ;; WsY
>∑T˝≤yéTμ. ø=ìï <äXÊu≤›\ eTT+<˚ ª|òüTÀdtº
¬s’≥sY‡μ edüTÔHêïs¡T C≤Á>∑‘·Ô! nì kÕVæ≤‹
Á|ü|ü+#êìï ôV≤#·Ã]dü÷Ô >∑Ts¡T<ä‘Y rdæq
n<äT“‘·∫Á‘·+ ªbÕ´kÕμ. ø£fi≤ø±s¡T&ÉT Á|ü‹uÛ≤
dü+|üqTï&ÉT, $\ø£åDyÓTÆq q≥T&ÉT, ìsêà‘·,
<äs¡Ù≈£î&ÉT nsTTq >∑Ts¡T<ä‘Y q{Ï+∫q
dæìe÷\T, ì]à+∫q ∫Á‘ê\T y˚fi¯flô|’
˝…øÏÿ+#·<ä>∑Zy˚ ø±e#·TÃ. ø±˙ >∑Ts¡T<ä‘Y
·÷|æq ª>∑Ts¡T<ä‘Yμ
ø£fi≤‘·àø£≈£î
n<ä›+|ü{Ϻq
T ø=‘·Ôø√D+˝À #
∫Á‘ê\T n$.
dæìe÷q
9q »ìà+#ê&ÉT. >∑Ts¡T<ä‘Y ndü\T ù|s¡T
#ê˝≤ eT+~øÏ ‘Ó*j·T<äT. Äj·Tq ø£qï&ç>∑T&Éì, ù|s¡T •eX¯+ø£sY
|ü&ÉT≈£îH˚ nì ndü\T ‘Ó*j·T<äT.
eT+>∑Tfi¯Ss¡T≈£î #Ó+~q >∑Ts¡T<ä‘Y u≤\´+
ø£\ø£‘êÔ˝À >∑&ç∫+~. #·<äTe⁄ nø£ÿ&˚.
kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ $<ä´‘√ $dæ–b˛sTTq
>∑Ts¡T<ä‘Y n˝§àsê˝Àì ñ<äjYTX¯+ø£sY
&Üì‡+>¥ dü÷ÿ˝À¢ $<ë´uÛ≤´dü+ #˚XÊ&ÉT.
ø£fi≤‘·àø£ Vü≤è<äj·T+ nø£ÿ&É ø£fi≤‘·àø£
$wüj·÷\ô|’H˚ <äèwæº kÕ]+∫+~. ]<∏äyéT,
˝…’{Ï+>¥, ù|dt, eTTyéyÓT+{Ÿ e+{Ï n‹
≈£åîDíyÓTÆq $wüj·÷˝Ò n‘·&çì
Äø£≥Tº≈£îHêïsTT. Ä ‘·sê«‘· >∑Ts¡T<ä‘Y
∫Á‘·s¡+>∑+ ô|’ <äèwæº kÕ]+#ê&ÉT. yÓTT<ä{À¢
ªC≤˝Ÿμ nH˚ Ŭø’+ ∫Á‘êìï ì]à+#ê&ÉT.
Ŭø’+˝À Vü‰dü´+‘√ $T[‘·+#˚dæ #·ø£ÿ{Ï
Á|üjÓ÷>∑+ #˚XÊ&ÉT. 1959˝À ì]à+∫q
ªø±>∑CŸπø |òüP˝Ÿμ 50e <äX¯ø£+˝ÀH˚ø±<äT,
>∑Ts¡T<ä‘Y ì]à+∫q ∫Á‘ê\˝ÀH˚ mqï<ä>∑Z~.
n‘·&ç ø£˝≤‘·àø£<äèwæºøÏ ‘êsêÿD+. n|üŒ{Ïø°,
Ç|üŒ{Ïø°, m|üŒ{Ïø° eTs¡|ü⁄sêì bÕ≥ ªeø˘Ô H˚
øÏj·÷μ ø±>∑CŸπø |òüP˝Ÿ ˝Àì<˚. ÄsYbÕsY,
$TdüºsY n+&é $Tôddt >∑Ts¡T<ä‘Y ì]à+∫q
#·ø£ÿ{Ï ∫Á‘ê\T. q≥T&ÉT>± ª#Í<é $ ø±
#ê+<éμ ∫Á‘·+ Äj·Tq≈£î m+‘√ ù|s¡T
‘Ó∫Ã+~. n‘·&çøÏ mq˝Òì ù|s¡T Á|ü‹wüº
‘Ó∫Ãô|{Ϻq ∫Á‘·+ ªkÕôV≤uŸ ;; WsY
>∑T˝≤yéTμ s¡Vü≤eTHé, MTHê≈£îe÷], >∑Ts¡T<ä‘Y
eTT>∑TZs¡T me]øÏyêπs n<äT“¤‘· q≥q
Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. n˝≤π> ªbÕ´kÕμ kÕVæ≤r
Á|ü|ü+#·+˝À ª<ë<ë–]μ, |òüTÀdtº ¬s’≥s¡¢
<ëwæºø£+ Á|ü|ü+#êìøÏ #·÷|æq ∫Á‘·+.
eTTK´+>± ªm <äTìj·÷ n>∑sY $T˝Ÿ_Û
58
C≤j˚T‘√ ø±´ôV’≤...μ nqïbÕ≥. bÕ≥ ∫Árø£s¡Drs¡T,
Nø£{ÏqT+∫ V”≤s√ (>∑Ts¡T<ä‘Y) yÓ\T>∑T˝ÀøÏ e∫Ãqrs¡T.
yÓqTø£qT+∫ ˝…’{Ï+>¥ n˙ï n<äT“¤‘ê˝Ò. >∑Ts¡T<ä‘Y
<äs¡Ù≈£î&ÉT>± <˚yêq+<é V”≤s√>± dæ◊&ç, u≤J ∫Á‘ê\qT
ì]à+#ê&ÉT.
nsTT‘˚ >∑Ts¡T<ä‘Y Væ≤+B dæìe÷≈£î n+~+∫q ∫e]
ÄDÏeTT‘·´+ ªãVü‰πs |òæsY ;Û
Äj˚T^μ. >∑Ts¡T<ä‘Y z
n<äT“¤‘·yÓTÆq e´øÏÔ. n‘·&ç
ø£fi≤‘·àø£ HÓ’|ü⁄D´+ |üP]Ô>±
ôd\T´˝≤sTT&éô|’ #·÷ù|
neø±X¯+ <äø£ÿH˚ ˝Ò<äT. ˝Ò≈£î+fÒ dæìe÷\ô|’
>∑Ts¡T<ä‘Y 1925p˝…’
mH√ï Á|üjÓ÷>±\T #˚dæ ñ+&˚yê&ÉT. ‘êqT #˚dæq |üì, rdæq ∫Á‘ê\
|ü≥¢ n‘·&ç˝À ndü+‘·è|æÔ ô|]–b˛sTT+~. J$‘·+ô|’H˚ $düT>∑Ty˚dæ+~.
1965˝À >∑Ts¡<ä‘Y Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îHêï&ÉT. düVü≤» Á|ü‹uÛ≤
dü+|üqTï&ÉT, »qà‘·:ø£fi≤ø±s¡T&Ó’q >∑Ts¡T<ä‘YqT <˚X¯+ ø√˝ÀŒsTT+~.
yÓ
+&ç‘Ós¡ô|’ >∑j·÷´[ bÕÁ‘·\T b˛wæ+#·&É+˝À ~≥º nsTTq
eTVü‰q{Ï dü÷s¡´ø±+‘·+ ì»J$‘·+˝À eTVü‰ kÕ‹«≈£îsê\T.
ÄyÓT ù|s¡T #Ó_‘˚ (bÕÁ‘·\|üs¡+>±) ø=‘·Ô ø√&Éfi¯¢≈£î Vü≤&É˝Ò.
n‘·Ô˝Òì ø√&É\T ñ‘·ÔeTT sê\T ne⁄H√ ø±<√ >±˙,
dü÷s¡´ø±+‘·+ ˝≤+{Ï n‘·Ô e÷Á‘·+ e<ä›ì ø√&Éfi¯ó¢
nqTø√e&É+ ø£<äT›. nsTT‘˚ ì»J$‘·+˝À
dü÷s¡´ø±+‘·+ n+<äT≈£î |üP]Ô>± _Ûqï+. ÄyÓT
wüO{Ï+>¥˝À ñ+<ä+fÒ, q{° q≥T\‘√bÕ≥T
j·T÷ì{Ÿ düuÛÑT´\+<ä] |ü+≥ |ü+&çqfÒº. Ç+{Ï
qT+&ç |ü\Ts¡ø±˝…’q ‹qTã+&Üsê\T
rdüT≈£îe∫à n+<ä] #˚‘· ‹ì |æ+#˚yês¡T.
bÕÁ‘·|üs¡+>± zkÕ] d”ìj·TsY q≥T&ÉT Hê>∑j·T´
>±]ì #·&ÜeT&Ü <äT*ù|dæq dü÷s¡´ø±+ ‘·+, Ä
düìïy˚X¯+ |üPs¡ÔsTTq yÓ+≥H˚ ªnj·÷´! qqTï MTs¡T
ø£å$T+#ê*μ n+≥÷ Hê>∑j·T´ bÕ<ë\MT<ä |ü&ç+~.
ªne÷à! qqTï ‹{Ϻ+~ MT bÕÁ‘·>±˙, MTs¡T ø±<äT
ø£<ëμ nì z<ësêÃs¡T Hê>∑j·T´. n+‘·{Ï düTìï‘·
eTqdüT‡ ÄyÓT~. z ‘·e÷cÕ dü+|òüT≥q ÄyÓT
ì» J$‘·+˝À »]–+~. zkÕ] ÄyÓT Ç+{À¢
e+≥|üì ø√dü+ z eTìwæ nedüs¡+ e∫Ã+~.
‘Ó*dæq yêfi¯¢+<ä]ø° dü÷s¡´ ø±+‘·+ ª z
eTìwæ ñ+fÒ #·÷dæ ô|&ÉT<äTs¡÷μ nì
#Ó|æŒ+~. <ë+‘√ >∑T+≥÷s¡T˝À ñ+&˚ z
TqdüT yÓqï... düìïVæ≤‘· ã+<ÛäTe⁄ ˇø£s¡T ˇø£ Ä$&Éì
ü÷s¡´ø±+‘·+ e e+≥ ø√dü+ eTÁ<ëdüT |ü+bÕs¡T. Ä
e+≥eTìwæøÏ eTÁ<ëdüT ø=‘·Ô. <ë+‘√ ÄyÓTqT ]d”yé
>∑j·÷´[ d #˚düT≈£î H˚+<äT≈£î dü÷s¡´ø±+‘·+ ‘·q ø±s¡T Å&Ó’esYqT ¬s’˝Ò«ùdºwüHé≈£î
|ü+|æ+~. eT÷≥eTT˝…¢‘√ øÏ+<ä≈£î ~–q Ä ne÷àsTTì Å&Ó’esY >∑Ts¡TÔ|ü{Ϻ ÄyÓT
kÕe÷qT¢ ø±s¡T˝ÀøÏ møÏÿdüTÔ+&É>± ÄyÓT≈£î m+<äTø√ nqTe÷q+ e∫à ª eTq+ me]+{ÏøÏ yÓfi¯óÔHêï+μ
nì n&ç–+<ä≥. n‘·qT ªe÷ neTà dü÷s¡´ø±+‘·+ >±] Ç+{Ïπøμ nì #ÓbÕŒ&É≥. n+‘˚! Ä ne÷àsTT ‘·q
kÕe÷qT n‘·ì #˚‘·T˝À¢+∫ }&É˝≤≈£îÿì e∫Ãq+‘· y˚>∑+>± ‹s¡T>∑T ã+&ç˝À >∑T+≥÷s¡T yÓ[¢b˛sTT+~. Ä
$wü j·T+ ‘Ó\TdüT≈£îqï dü÷s¡´ø±+‘·+ ªWsê! m+‘·|üì »]–+B?μ nì eTT≈£îÿq y˚˝ÒdüT≈£î+<ä≥.
‘Ó\T>∑T|”|ü⁄˝Ÿ ` »qe] 2008