You are on page 1of 237

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 1

À
1. Àa tònh thò vûúáng núå tònh
Traách ngûúâi àaä vêåy, traách mònh sao àêy!
VNP7 233
2. Àaä buöìn laåi giuåc thïm buöìn
Mûa döng chûa taånh nûúác nguöìn laåi thïm.
CVPD 26
3. Àaä cam chõu baåc vúái tònh,
Chuáa xuên àïí töåi möåt mònh cho ûng.
CHG 15
4. Àaä cam quêën quñt maá àaâo
Nhûäng mong chim nhaån mai trao chó höìng.
HPV 120
5. Àaä chïët maâ nïët khöng chûâa
Àïën mai ài chúå, chöå1 dûâa laåi ùn. a
TNPD I 111
BK a - Àïën mai ài chúå soå dûâa laåi ùn NNPD 52
6. Àaä chñch2 phuång loan, chia maân uyïn thuáy3

1
Chöå: gùåp.
2
Chñch: leã loi.
3
Uyïn thuáy: Uyïn laâ chim uyïn. Uyïn ûúng laâ chim tröëng vaâ maái bao giúâ cuäng söëng
thaânh àöi nïn thûúâng laâ biïíu tûúång cuãa cùåp vúå chöìng haånh phuác. Thuáy laâ chim traâ. Chia maân
uyïn thuáy laâ chia reä lûáa àöi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 2

Àaâo àaâ caách lñ, cuác noå xa lan


Kiïëng kia àaä vúä khoá haân
Khuyïn anh chúá tiïëc, haäy lo àaâng thêët gia. dïî
DCNTB II 96
7. Àaä chúi, chúi chöën mô miïìu
Trùm gûúm kïì cöí cuäng liïìu maâ chúi.
TCBD IV 100
8. Àaä coá con mùæt thò xem àaâng a
Coá phaãi cêån thõ maâ ngoá quaâng ngoá quú.
TCBD I 606 TNPD I 120
BK a - Àaä coá con mùæt xem àaâng NNPD 52
9. Àaä coá möåt lûúåt thò thöi.
Lûúåt naây, lûúåt khaác thò àúâi khinh chï.
NNPD 52 TCBD II 250 TNPD I 111
10. Àaä àaânh canh caãi nêëu gûâng
Chùèng ùn thò chúá xin àûâng móa mai. a
NGCK 130a
BK a - Khöng ùn thò chúá xin àûâng móa mai HPV 157
11. Àaä àaânh cùæt toác ài tu,
Möåt ngaây cûãa Phêåt mûúâi thu coäi trêìn.
CHG 31
12. Àaä àaânh möåt phêån àoâ àûa bïën khaác
Thaãm thûúng thên em chïëch maác leã àöi
Sao khöng kiïëm núi mö maâ tûúng tûåa,
phêën laåt hoa tröi hïët tïì
- Em haäy àang coân trang àiïím toác mêy
Àaåo phu quên chûa xûáng, em úã vúái meå thêìy coân hún.
DCBTT 188
13. Àaä àaânh möåt phêån thûúng öi!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 3

Ba1 taân cuäng àúåi, phêën tröi cuäng chúâ.


DCBTT 254
14. Àaä àaânh nïn thiïëp nïn3 thï
Nïn chùn nïn chiïëu ta vï cho troân
Non moân nhûng ngaäi khöng moân
Trùm nùm tñnh cuöåc vuöng troân àêëy àêy.
CDTH 107
15. Àaä ài àïën quaán thò nùçm
Con ve kïu khöng súå, con huâm gêìm khöng lo.
CDTCM 256
16. Àaä giaâu thò laåi giaâu thïm a
Àaä khoá thò khoá caã àïm lêîn ngaây b
ANPT 19a ÀNQT 84a HT 252 LHCD 15a NNPD 52
BK a - Ngûúâi giaâu thúâi laåi giaâu thïm NASL III 20a
b - Ngûúâi khoá thúâi khoá caã àïm lêîn ngaây NASL III
- Àaä khoá laåi khoá caã àïm lêîn ngaây
TCBD I 606 TCBD II 455
TCBD I 111 VNP 1 II 30
17. Àaä lêu khöng gùåp baån vaâng
Nay gùåp baån vaâng loâng caâng thïm tuãi
Nghô àïën ên tònh gioá thoaãng, mêy bay
Kïí tûâ ngaây xa caách àïën nay
Loâng ta ngú ngêín àùæng cay muön phêìn
Coân gò maâ thúã maâ than
Coân anh qua laåi ên cêìn anh úi!
Anh àaä coá vúå röìi
Nhû àuäa coá àöi
Boã mònh em lú lûãng möì cöi möåt mònh.

1
Ba: Hoa (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 4

TCBD I 251
18. Àaä lêu múái gùåp baån quen
Cuäng bùçng nêëu chaáo àöî àen xanh loâng.
DCNTB I 193
19. Àaä liïìu muöëi mùån dûa xanh
Göëi rúm nùçm àêët theo anh bêån naây.
DCBTT 126
20. Àaä loâng àuâm boåc yïu vò a
Thúâi anh àùæp àiïëm trùm bïì daåi khön b
TCBD II 329 TNPD I 111
BK a - Àaä loâng àuâm boåc vò yïu TCBD II 233
b - Thúâi anh àùæm àiïëm trùm àiïìu daåi khön TCBD II
- Thò anh àùæm àiïëm moåi bïì daåi khön NGCK 144a
21. Àaä mang lêëy caái thên tùçm
Khöng vûúng tú nûäa, cuäng nùçm trong tú. a
HHÀN 168 HT 184
BK a - Khöng tú vûúng nûäa cuäng nùçm trong tú VNP 7 230
22. Àaä mang lêëy caái thên tùçm
Khöng vûúng tú nûäa, cuäng nùçm trong tú
Àïm nùçm tú tûúãng tûúãng tú
Chiïm bao thêëy bêåu,1 dêåy súâ chiïëu khöng.
DCNTB I 112
23. Àaä mang nhên ngaäi vaâo mònh
Boã ài thò tiïëc cöng trònh xûa nay.
CHG 13 DCBTT 266
24. Àaä mong kïët nghôa tûúng giao
Loâng coân mú tûúãng cêy cao laá daâi
Bêy giúâ buön baán theo ai

1
Bêåu: Àaåi tûâ ngöi thûá hai, nghôa laâ: cö, chõ, baån,... (thûúâng chó con gaái).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 5

Nùång àêìu chûä hiïëu, nheå vai chûä tònh


Hiïëu tònh buöìn bûåc trong mònh
Súå thêìy haäi meå laâm thinh vui cûúâi.
CDTH 123 - 124
25. Àaä múâi khöng leä khöng vaâo
Söng sêu cha biïët, coá saâo cùæm chûa?
- Biïët laâ anh úã mö àêy
Cúá chi laåi hoãi söng naây sêu nöng?
Phêån em laâ gaái chûa chöìng
Laâm chi àaä biïët sêu nöng thïë naâo?
DCTH 158
26. Àaä mûâng qua haån cûá mön,
Ai hay thaái tuïë1 haäi coân úã sau.
NQPN 38
27. Àaä nguyïìn hai chûä àöìng têm,
Caâng dêìy nghôa trûúác caâng thêm ên tònh.
CHG 5
28. Àaä rùçng laâ nghôa vúå chöìng
Dêìu cho nghiïng nuái, caån söng chùèng àúâi.
DCNTB II 151
29. Àaä sa lúâi heån khi chiïìu
Töëi trúâi nhû mûåc cuäng liïìu ra ài.
DCBTT 130
30. Àaä sanh laâm phêån nûä nhên
Nûä sanh ngoaåi töåc boã phêìn meå cha.
HHÀN 227 TCBD I 206
31. Àaä sinh ra kiïëp àaân öng

1
Thaái tuïë: Tïn möåt vò sao. Theo quan niïåm cuãa nhiïìu ngûúâi, möîi vò sao ûáng vúái möåt
nùm tuöíi cuãa möîi ngûúâi. ÛÁng vúái sao thaái tuïë laâ nùm coá vêån haån.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 6

Àeâo cao nuái thùèm, söng cuâng quaãn chi.


CDTCM 256 HHÀN 257 NNPD 52 TCBD I 467
TNPD I 111 VNP 1 II 96 VNP 7 97
32. Àaä sinh ra kiïëp àaân öng
Àeâo cao nuái thùèm söng cuâng quaãn chi
Yïu nhau coá ngaåi àiïìu gò
Non cao bïí röång ta thò cuäng cam.
PDCD 13
33. Àaä sinh ra kiïëp úã àúâi
Trai thúâi trung hiïëu àöi vai cho troân
Gaái thúâi trinh tõnh loâng son
Súám höm gòn giûä keão coân chuát sai a
Trai laânh gaái töët ra ngûúâi
Khuyïn con trong bêëy nhiïu lúâi cho chuyïn.
TCBD III 146, 474 TNPD II 64 VNP 1 I 151 VNP 7 308
BK a - Súám höm gòn giûä keão coân soát sai THQP 34b
34. Àaä sinh ra söë hay chúi a
Sao trúâi laåi dùæt vaâo núi khöng tiïìn. b
ÀNQT 98a LHCD 26a
BK a - Àaä sinh ra kiïëp hay chúi
ANPT 7b NNPD 52 TCBD II 480 TNPD I 111
- Trúâi sinh ra kiïëp hay chúi bk NNPD 64 NQPN 49
TCBD I 525 TNPD I 311
b - Sao Trúâi laåi bùæt vaâo núi khöng tiïìn ANPT
- Sao Trúâi laåi kheáp vaâo núi khöng tiïìn bk NNPD
TCBD I T NPD I 311
- Sao maâ laåi gêåp vaâo núi khöng tiïìn NQPN
- Thò Trúâi laåi àoåa vaâo núi khong tiïìn TCBD II TNPD I 111
- Thò Trúâi laåi àoåa vaâo núi phaãi laâm bk TNPD I 111
35. Àaä thaânh gia thêët hay chûa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 7

Maâ anh ûúác nhûäng mêy mûa cuâng ngûúâi?


- Tuöíi anh àang àöå thú àaâo
Öng Tú chûa àõnh núi naâo xe duyïn.
DCTH 161
36. Àaä thaânh gia thêët thò thöi a
Àeâo boâng chi lùæm, töåi Trúâi ai mang? b
HT 208 NNPD 52 TCBD I 250 TCBD III 474 TNPD I 111
BK a - Àaä nïn gia thêët thò thöi LHCD 37a
b - Àeâo boâng chi nûäa, töåi Trúâi ai mang ÀNQT 86b
- Àeâo boâng cho lùæm, töåi Trúâi ai mang
VNP 1 I 163 VNP 7 299
37. Àaä thïì phaãi giûä lúâi thïì
Àûâng nhû con khaách tûá bïì hoát vang.
DCTH 181
38. Àaä thûúng cùæt toác trao tay
Tha höì eán liïång nhaân bay maái ngoaâi.
HVP 120
39. Àaä thûúng thò chúá coá naâi
Nuái cao ta dúâi nuái, söng daâi ta lêëp söng.
DCNTB II 108
40. Àaä thûúng thò thûúng cho chùæc
Àaä truåc trùåc thò truåc trùåc cho luön
Àûâng nhû con thoã àûáng àêìu truöng
Khi vui thò giúän boáng khi buöìn thò boã di.
HVP 119
41. Àaä traãi phong trêìn
Chúi trùng, chúi gioá, roä mùåt àöi ta
Bêy giúâ bûúám àaä gêìn hoa
Chõ Hai noái thïë nhû cúâ mêët xe
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 8

Maãnh trùng giaâ, khen ai kheáo cheã laâm ba.


QHBN 325
42. Àaä trong nhû àôa dêìu vûâng
Dêìu hay dêìu dúã xin àûâng quïn nhau.
HVP 119
43. Àaä troát nhuáng tay thuâng chaâm
Chùèng xanh thò cuäng phaãi laâm cho xanh.
ÀNQT 96a LHCD 55a
44. Àaä troát nhuáng tay vaâo thuâng
Chûa thanh thò cuäng vêîy vuâng cho thanh.
DCTH 144
45. Àaä troát nhuáng tay vö chaâm
Khöng xanh cuäng nhuöåm cho cam sûå àúâi.
CDTCM 256
46. Àaä tûâng ùn baát cúm àêìy
Àaä tûâng nhõn àoái baãy ngaây khöng ùn. a
TCBD I 293 NNPD 52 TNPD I 111 VNP 1 II 85
VNP 7 88
BK a - Àaä tûâng nhõn àoái caã ngaây chùèng ùn HHÀN 54
- Àaä tûâng nhõn àoái baãy ngaây khöng cúm NGCK 195a
47. Àaä tûâng lïn döëc xuöëng nûúng
Anh sao ùn úã gaåt lûúâng rûáa anh?
DCBTT 249
48. Àaä tûâng xem queã boái ruâa
Coân toan boái haåc xem cho múái àaânh.
TCBD I 505
49. Àaá cheo leo muöën treâo súå trûúåt
Muöën noái möåt hai lúâi súå nhöåt yá em.
CHG 13
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 9

50 Àaá cheo leo, trêu treâo trêu trûúåt


Ngûåa treâo ngûåa àöí
Tiïëc cöng anh lao khöí
Tûå cöí chñ kim
Mêët em ài anh khoá kiïëm khoá tòm
Cuäng giaã tó nhû cêy kim maâ loân súåi chó
Sao em khöng biïët nghô biïët suy
Em ham núi quyïìn quñ, em khöng coá nghô gò àïën anh
Hoa kia gioá thöíi lòa caânh
Meå cha eáp gaã, em àaânh chõu sao?
HMN 6
51. Àaá dêìu naát, vaâng dêìu phai
Trùm nùm duyïn núå chùèng sai chuát naâo.
CHG 17
52. Àaá Àöng Triïìu1 àem àöí loâ vöi
Hoãi thùm quan hoå nhaâ töi ngûúâi naâo?
Bùæc thang lïn thêëu Thiïn Taâo2
Trúâi sinh töi xuöëng gaán vaâo vúái ai?
Coá àïm ngöìi suöët àïm daâi
Tiïëng ai vùng vùèng bïn tai mú maâng
Nhaâ töi thò úã Luäng Giang
Ngoä úã giûäa laâng, vïì meá bïn têy
Nhaâ töi laåi coá buái mêy
Àêìu ngoä cêy höìng, cuöëi ngoä cêy na
Bao giúâ ngûúâi coá ài qua
Hoãi núi cöíng gaåch cûá núi maâ vaâo.

1
Triïìu Àöng: möåt trong chñn huyïån cuãa tónh Quaãng Ninh ngaây nay. Laâ möåt trung têm
di tñch lõch sûã cuãa àêët nûúác. Huyïån lyå Àöng Triïìu caách Haâ Nöåi 85 km.
2
Thiïn Taâo: Núi ngûå cuãa Ngoåc Hoaâng vaâ caác võ thiïn thêìn trong àoá coá thêìn tröng coi
viïåc söëng chïët úã coäi trêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 10

QHBN 313
53. Àaá vaâng àêy giûä möåt maâu
Loâng son xin àoá laâu laâu chúá phai
Àûâng nhû cö gaái Chûúng Àaâi1
Trúá trïu beã liïîu tùång ai vöåi vaâng.
DCTH 180 HT 380
54. Àaá vaâng taåc cûãa Àöng Mön
Àïm qua nùçm nghô ngûúâi khön maâ theâm.
NGCK I 57b
55. Àaäi böi kia húäi àaäi böi
Coá möåt àêëu têëm àaäi mûúâi khuác söng.
TCPD I 505 TNPD I 111
56. Àaåi giaã vûúng, tiïíu giaã hêìu,
Hai núi cuäng muöën bùæc cêìu hoâa hai.
CHG 17
57. Àaåi Hoaâng phong caãnh hûäu tònh
Cuãa nhiïìu àêët röång gaái xinh trai taâi.
HT 136
58. Àaåi möåc lûu giang, bêët àùæc höìi cöë2
Baån chöå3 ta ngheâo, duyïn söë giaã lú
Tiïëng àöìn em troån keán lûåa tú
Nûúác giûäa doâng chï àuåc, nûúác bïn kia khen trong.
DCBTT 99
59. Àaåi möåc lûu giang bêët àùæc höìi cöë

1
Chûúng Àaâi: Àúâi Àûúâng, Haân Hoaânh lêëy cö gaái úã phöë Chûúng Àaâi trong thaânh
Trûúâng An laâ Liïîu Thõ. Do tao loaån, Liïîu thõ bõ tûúáng giùåc cûúáp mêët. Khi giùåc àaä bõ deåp, hoå
Haân cho ngûúâi àem vaâng baåc ài doâ Liïîu thõ, keâm baâi thú: Cêy liïîu Chûúng Àaâi, cêy liïîu
Chûúng Àaâi, ngaây trûúác xanh xanh nay coân khöng? Cho duâ caânh daâi coân buöng ruã thò coá leä
cuäng àaä vin beã vaâo tay ngûúâi khaác röìi. Sau hai ngûúâi àûúåc àoaân tuå. Noái Chûúng Àaâi laâ noái hai
ngûúâi yïu xa caách.
2
Àaåi möåc lûu giang, bêët àùæc höìi cöë: khuác göî lúán tröi söng khöng thïí quay vïì chöî cuä.
3
Chöå: Gùåp, thêëy (tiïëng àõa phûúng)
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 11

Cêy caã tröi söng khöng mong trúã laåi,


Möåt mai anh coá xa naâng thiïn söë sûã nhiïn.
CHG 6
60. Àaåi phuá do thiïn, tiïíu phuá do cêìn1
Thûác khuya dêåy súám taão têìn cho quen. a
HHÀN 268 TCBD II 329
BK a - Thûác khuya dêåy súám, taão têìn vúái anh. HHÀN 227
61. Àaåi vi àaâi vi caác
Tiïíu vi àöëng vi lûúng2
Anh chùèng tham röång ruöång lúán vûúân
Tham vò nhún ngaäi, cuäng thûúâng3 maâ thöi.
CHG 4
62. Àaân ai kheáo gêíy tñnh tinh
Möåt àaân con caá lùån ghïình noá nghe
Con caá noá löåi so le
Möåt àaân con caá lúán noá àeâ con caá con.
VNP 1 II 116 VNP 7 522
63. Àaân ai kheáo gaãy tñnh tinh
Möåt àaân con caá nûúác lùån ghïình noá nghe
Con caá noá löåi so le
Möåt àaân con caá lúán noá àeâ con caá con
Con caá noá vûúåt Vuä Mön4
Con chim noá ngêåm möìi vïì töí
Noá múám con trïn ngaânh
Ai vïì tin tûác thùm oanh.

1
Àaåi phuá do thiïn, tiïíu phuá do cêìn: Giaâu lúán do trúâi, giaâu nhoã do chùm chó.
2
Àaåi vi àaâi vi caác, tiïíu vi àöëng vi lûúng: lúán thò laâm àaâi, laâm gaác; nhoã thò laâm cöåt laâm
xaâ.
3
Cûúng thûúâng: xem chuá thñch B 570
4
Vuä Mön: xem chuá thñch úã B 534
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 12

TNPD II 65
64. Àaân baâ cuäng laâ àaân baâ
Chöìng baão mua gaâ ài mua cuöëc con.
NASL II 5a
BK + NNPD 33 TNPD I 112:
Àaân baâ nùm baãy àaân baâ
Chöìng dùån mua gaâ ài mua cuöëc con.
+ HHÀN 232 TCBD I 559:
Àaân baâ nùm baãy àaân baâ
Chöìng dùån mua gaâ laåi mua cuöëc con
65. Àaân baâ lanh laãnh tiïëng àöìng
Möåt laâ saát chöìng, hai laâ haåi con.
TCBD I 607 TCBD III 474 TNPD I 112
66. Àaân baâ nhû caánh hoa tûúi
Núã ra chó àûúåc möåt thúâi maâ thöi.
TCBD I 607
67. Àaân baâ nhû chó tòm kim
Trùm nùm röìi cuäng ài tòm àaân öng.
CDTH 95
68. Àaân baâ nhû haåt mûa sa a
Haåt vaâo gaác tña, haåt ra luöëng caây. b
NASL II 22b
BK a - Liïìn baâ nhû haåt mûa sa ÀNQT 104a LHCD 38b
b - Haåt rúi xuöëng giïëng, haåt ra ngoaâi àöìng
TCBDI 206 TNPD I 112
- Haåt vaâo gaác tña, haåt ra ruöång caây.
QHBN LHCD bk TNPD I
69. Àaân baâ thò phaãi nuöi heo
Thúâi vêån àûúng ngheâo nuöi chùèng àùång trêu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 13

HHÀN 71
70. Àaân baâ töët toác thúâi sang
Àaân öng töët toác nhûäng mang nùång àêìu. a
NASL II 20a
BK a- Àaân öng töët toác thò mang nùång àêìu TNPD I 112
71. Àaân Baá Nha1 lïn dêy sùén àúåi
Àúåi baån Tûã Kò, tri êm húäi coá hay?
CDTCM 27
72. Àaân bêìu kheáo gaãy thúâi nghe
Laâm thên con gaái chúá nghe àaân bêìu.
NASL III 40b NASL IV 2b
73. Àaân cêìm chûãa beán duyïn tú
Nùm canh luöëng nhûäng ngêín ngú tiïëng àaân.
HVP 119
74. Àaân Chêu Tuêën2 ñt ai biïët gaãy
Saáo Tam Kò3 ñt keã biïët nghe
Ai cho truác noå löån tre
Ai àem chó gêëm maâ xe tim àeân
Ai cho vaâng àaá àua chen
Ai cho beâo noå löån sen möåt böìn.
VNP1 I 98 VNP 230
BK DCNTB I 251:
Àaân Chêu Tuêën naâo ai biïët khaãy
Saáo Tam Kò ai thöíi maâ nghe
Ai tröìng truác löån vúái tre
Ai àem chó gêëm maâ xe tim àeân
Ai àem vaâng àaá àua chen

1
Baá Nha, Tûã Kò: xem chuá thñch úã A 482.
2 3
Chêu Tuêën tam kò: chûa roä
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 14

Àïí cho beâo noå löån sen mùåt àêìm.


75. Àaân àêu maâ gaãy tai trêu
Àaån àêu bùæn seã, gûúm àêu cheám ruöìi.
HT 229 NGCK 195a TCBD I 559 TCBD I 112
76. Àaân em khùèng khi duâng
Àaân em gaãy khuác nùm cung roä raâng.
HVP 119
77. Àaân kia long phñm chuâng dêy
Àem ra anh sûãa cho ngay cung àaân.
CDTH 127
78. Àaân öng cao ngöíng cao ngöìng
Laâm ùn chùèng àûúåc àûáng tröng àaân baâ.
NASL II 17b
79. Àaân öng chúá kïí Phan Trêìn
Àaân baâ chúá kïí Thuáy Vên, Thuáy Kiïìu.
TCBD II 250 TCBD III 146 TNPD I 112
80. Àaân öng àoáng khöë àuöi lûún
Àaân baâ mùåc yïëm húã lûúân múái xinh.
NNPD 53 TCBD I 372 TNPD I 112
81. Àaân öng hoåc saãy hoåc saâng
Àïën khi vúå àeã tay laâm maâ ùn. a
NGCK 150b
BK a - Àïën khi vúå àeã phaãi laâm maâ ùn
TCBD I 294 TCBD II 250
- Àïën cún vúå àeã phaãi laâm maâ ùn TCBD I 112
82. Àaân öng khöng rêu bêët nghò
Àaân baâ khöng vuá lêëy gò nuöi con
NASL II 43b NNPD 53 NQPN 48 TCBD I 607 TNPD I 112
83. Àaân öng möåt trùm laá gan
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 15

Laá úã cuâng vúå, laá toan cuâng ngûúâi.


HT 235 TCBD II 191 TNPD I 112
84. Àaân öng nùm, baãy àaân öng
Àem boã vaâo löìng cho kiïën noá tha
Àaân baâ nùm baãy àaân baâ
Àem boã ra chúå kiïën tha noá vïì. a
TNPD II 64
BK a - Àem ra boã chúå kiïën tha noá vïì NQPN 70
85. Àaân öng nùm baãy àaân öng
Laâng baão mua cöìng ài mua thanh la.
NASL IV 1b
86. Àaân öng nùm baãy àaân öng
Vúå dùån mua höìng, ài mua cêåy con. a
TCBD II 191 TNPDI 112
BK a - Vúå dùån mua höìng laåi mua quyát non
HHÀN 232 NNPD 53 TCBD I 559
Sûãa laåi: HHÀN TCBDI chùæp thïm À 55, Nhbs àaä taách ra.
87. Àaân öng nùçm vúái àaân öng
Nhû göëc nhû gaác nhû chöng nhû chaâ
Àaân öng nùçm vúái àaân baâ
Nhû luåa nhû lônh, nhû hoa trïn caânh. a
CÀTH 84 VNP 7 209
BK a - Nhû voác nhû nhiïîu, nhû hoa trïn caânh NASL II 19b
88. Àaân öng nöng nöíi giïëng khúi
Àaân baâ sêu sùæc nhû cúi àûång trêìu.
HT 228 NASL II 19b NNPD 53 TCBD I 505, 607
TCBD II 153 TNPD I 112 VNP1 II 88 VNP 7 90
BK ÀNQT 100 a. LHCD 38a:
Liïìn öng nöng nöíi giïëng thúi
Liïìn baâ sêu sùæc nhû cúi àûång trêìu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 16

89. Àaân öng quan tùæt thò chêìy


Àaân baâ quan tùæt nûãa ngaây nïn quan. a
HT 248 TCBDI 607 TNDBI 112 VNB7 345
BK a - Àaân baâ quan tùæt nûãa ngaây lïn quan VNP1 II 38
90. Àaân öng röång miïång thò sang a
Àaân baâ röång miïång tan hoang cûãa nhaâ b
CVPD 16 HHÀN 268 NASL II 44b NGCK 145b
TCBD I 607 TNPD I 111 VNP1 II 100 VNP 7 101
BK a - Liïìn öng röång miïång thò sang ÀNQT 100a LHCD 38a
- Àaân öng miïång röång thò sang TCBD II 153
b - Liïìn baâ röång miïång toang hoang cûãa nhaâ ÀNQT LHCD
- Àaân baâ miïång röång toang hoang cûãa nhaâ TCBD II
- Àaân baâ röång miïång phaá hoang cûãa nhaâ NASL III 37b
- Àaân baâ röång miïång toang hoang cûãa nhaâ NNPD 53
91. Àaân öng röång miïång thò taâi
Àaân baâ röång miïång àiïëc tai laáng giïìng.
NNPD 53 TCBD I 607 TNPD I 111 VNP1 II 100 VNP 7 101
92. Àaân öng sêu sùæc nûúác àúâi
Àaân baâ caån súát nhû cúi ùn trêìu.
TCBD I 559
93. Àaân öng tñch huyïët1 thò sang
Àaân baâ tñnh huyïët thò tan hoang cûãa nhaâ.
NQPN 46
94. Àaân öng tñnh khñ loang toaâng
Àaân baâ con gaái giûä giaâng nïët na
Phoâng khi noá boã tay ra
Nñn ài thò daåi, noái ra mang àiïìu.
TCBD II 191 TNPD II 65

1
Huyïët: maáu ûá laåi möåt núi naâo (trong cêu naây chûa roä maáu ûá chöî naâo)*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 17

95. Àaân öng tñnh nïët hoang toaâng


Àaân baâ con gaái giûä giaâng nïët na.
NASL II 29b
96. Àaân öng töët toác laâ Tiïn
Àaân baâ töët toác nùçm liïìn vúái ma.
NASL II 20a, 48a NASL III 37b NASL IV 17b
97. Àaân öng tuöíi tñ thò taâi
Àaân baâ tuöíi tñ thò hai àúâi chöìng.
TCBD II 153
98. Àaân öng xe chó dùng tú
Trùm nùm röìi cuäng thua cú àaân baâ.
CDTH 95
99. Àaân tranh saánh vúái àaân cêìm
Möåt àêy möåt àêëy àaáng trùm lûúång vaâng
Coân àang taåc àaá ghi vaâng
Ngö àöìng núä boã phûúång hoaâng ngêín ngú
Mêëy nùm em cuäng xin chúâ
Cêìm bùçng toác baåc nhû tú cuäng àaânh.
CDTCM 112
100. Àaån àêu maâ bùæn chim trúâi
Lûúái àêu maâ thaã nhûäng núi caá thêìn
Möåt mai thiïn haå xoay vêìn
Con chim trúâi anh cuäng bùæt, con caá thêìn anh cuäng cêu.
CDTCM 73
101. Àang cún lûãa tùæt cúm söi
Lúån kïu con khoác chöìng àoâi toâm tem a
Bêy giúâ lûãa àaä chaáy lïn
Lúån no con nñn, toâm tem thúâi toâm. b
NASL II 1b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 18

BK a - Con thúâi àoâi buá chöìng àoâi toâm tem


NPGT 26a NPNN 7b
b - Con àaä buá àoaån, toâm tem thúâi toâm NPGT
- Con thúâi àaä nguã, toâm tem thò toâm NPNN
+ NGCK 120a:
Àûúng khi lûãa tùæt cúm söi
Con thò àoâi buá chöìng àoâi toâm tem
Bêy giúâ lûãa àaä chaáy lïn
Con thò àaä nguã toâm tem thò toâm.
+ TCBD II 214 TNPD II 77:
Àûúng khi bïëp tùæt cúm söi
Con ngöìi khoác àoái, chöìng àoâi toâm tem
Bêy giúâ bïëp àaä chaáy lïn
Cúm àaâ sùæp chñn toâm tem thò toâm.
102. Àang khi búå ngúå giûäa àaâng
Ngaäi nhên cuäng tiïëc baåc vaâng cuäng thûúng
CHG 8
103. Àang khi chöìng giêån, mònh ài a
Hïët khi noáng giêån, àïën khi vui vêìy
Ngaäi nhên nhû baát nûúác àêìy
Bûng ài maâ àöí höët raây àùång àêu. b
HHÀN 323
BK a - Khi chöìng hïët giêån laåi thò vui khuêy CDTCM 270
- Hïët cún noáng giêån àïën khi vui vêìy TCBD II 330 - 331
b - Bûng ài maâ àöí húát raây àùång àêu CDTCM
104. Àang khi cuöåc rûúåu say nöìng
Àaân kia àang gaãy, sao chuâng mêët dêy?
Hïët àiïåu thò em cho vay
Can gò phaãi nghô nûãa ngaây, anh úi!
CDTCM 73
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 19

105. Àang thûúng, àang nhúá, àang sêìu


Boã àûúâng ngao ngaán cho nhau maâ vïì
Leä àêu àêìu göëi tay kïì
Anh boã cho àûát maâ vïì cho àang
Möëi tònh coân haäy dúã dang
Thêìy meå eáp gaã trong laâng chûa xong.
DCTH 185
106. Àang chûa boáng nùæng chang chang
Xa cêy, xa xoám, xa laâng, xa dên
Mûúån naâng caái noán laâm ên
Xa xöi caách chúã coá gêìn àêìu ai
Trúâi laâm gioá truác mûa mai
Mûúån naâng chaã àûúåc, mûúån ai bêy giúâ?
Coá phaãi nhên ngaäi tònh cúâ
Thò cho anh mûúån caái noán tûâ giúâ àïën mai.
CDTCM 129
107. Àaâng xa biïët mêëy dùåm trûúâng
Hoãi em àaä kïët cang thûúâng àêu chûa.
CHG 26
108. Àaâng xa mûúån ngûåa maâ ài
Xin cho töët tuöíi, luêån chi xa doâng.
CHG 26
109. Àaâng xa nhún ngaäi naâo xa
Ài àêu anh cung gheá nhaâ
Trûúác thùm phuå mêîu sau laâ viïëng em.
CHG 7
110. Àaáng ùn àêu àêëy maâ múâi
Thûúng sao cho àûúåc chöìng ngûúâi maâ thûúng.
NASL II 25a
Xem thïm Ù 39
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 20

111. Àaânh nheä nhû chõ baán beâo


Reã thúâi chùèng baán àöí veâo xuöëng söng. a
BK a - Baán thúâi chùèng àùæt àöí veâo xuöëng söng
NASL IV 29a
112. Àaânh têm röëi súåi chó maânh
Ba lêìn töi noái chùèng thaânh phuång loan.
DCNTB II 131
113. Àaánh cúâ nûúác bñ khöng toan
Duâ anh kheáo liïåu, trùm baân cuäng thua.
NNPD 59 TCBD I 294 TCBD II 481 TNPD I 113
BK CHG 32:
Àaánh cúâ nûúác bñ khön toan
Dêîu anh kheáo lûúång trùm baân cuäng thua.
114. Àaánh àô laåi mêët cûãa àïìn
Lêëy chöìng laåi phaãi àem em ài buâ.
NASL II 27b
115. Àaánh àûa kôu caâ kôu kõt!
Lêëy chöìng haâng thõt cho meå gùåm xûúng.
TrCH 18
116. Àaánh giùåc maâ àaánh tay khöng a
Thaâ vïì xoá bïëp giûúng cung bùæn meâo.
ANPT 17b ÀNQT 81b HHÀN 97 HLCD 5b NQPN 10
TCBD I 608 TNPD I 113 VNP1 II 88 VNP 7 90
BK a - Àaánh giùåc maâ bùæn tay khöng NNPD 59
117. Àaánh giùåc thúâi àaánh dûúái söng
Àûâng àaánh trïn caån phaãi chöng maâ queâ.
NASL III 44a
BK HHDN 109 HT 120 TCBD II 540:
Àaánh giùåc thò àaánh giûäa söng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 21

Chúá àaánh trong caån phaãi chöng maâ chòm.


118. Àaánh möåt tiïëng chuöng, caác ngoä nguöìn nghe thêëu
Àaánh möåt tiïëng chêìu, nhêåp khêíu vö tang
Àoá baån buöìn coân coá chöën thúã than
Àêy em buöìn nhû ngoån nhang taân àïm khuya.
DCNTB I 90
119. Àaánh töi thò töi àau àoân
Tñnh töi hoa nguyïåt chùèng chûâa àûúåc àêu
Tñnh quen chûâa chùèng àûúåc àêu
Lïå laâng laâng bùæt mêëy trêu mùåc laâng.
TCBD II 481 TNPD II 65
120. Àaánh tröëng rao nhu sô tûåu trûúâng
Ai maâ thi àêåu töi nhûúâng ngöi cao.
TCBD II 467
121. Àaánh vúå thúâi àaánh saáng mai
Chúá àaánh chiïìu töëi khöng ai nùçm cuâng.
NASL II 13b
Xem thïm C 89
122. Àaâo ao maâ thaã àam kïình1
O kia nho nhoã bûa mònh2 gêm gang3
DCBTT 124
123. Àaâo hoa àua núã trong rûâng
Ûúác gò àûúåc keã troã àûúâng cho hay.
NASL IV 31a
124. Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong4

1
Àam kïình: cua to .
2
Bûa mònh: vûâa vúái mònh.
3
Gêm gang: töët, cên xûáng.
4
Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong: thú cuãa Thöi Höå àúâi Àûúâng: “Nhên diïån bêët tri haâ xûá
khûá, Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong”, nghôa laâ: mùåt ngûúâi (ngûúâi àeåp) khöng biïët àaä ài àêu,
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 22

Tûúáng taâi quaã nhõ thiïëp trong ra múâi.


HPV 104
125. Àaâo khoe tûúi, liïîu khoe mïìm
Cêy khö naãy nhõ, caânh thïm êëm chöìi
Chûä rùçng: Thiïn hûäu tûá thúâi1
Ngaây thúâi hoa núã, töëi thúâi hoa thúm.
TCBD I 325 TCBD III 224, 474 TNPD II 65
126. Àaâo lñ möåt caânh, tú truác phiïëm loan
Ban töëi höm qua, nguyïåt lùån, boáng öng sao taân
Àïm khuya thanh vùæng khaách höìng nhan lûäng lúâ
Cêy xanh thò laá cuäng xanh
Àaä troát vin ngaânh thò haái lêëy hoa
Cung àaân tyâ baâ ai kheáo gaãy tang tònh, tñnh tang
Long ngêm höí àöëi, caái cöëng xang höì, caái höì xang
Anh thûúng cö naâng nhû laá àaâi bi
Ngaây thò daäi nùæng, àïm thò dêìu sûúng. a
TNPD II 65 - 66
BK a - Ngaây thò daäi nùæng, àïm thò dêìm sûúng TCBD I 136-137
127. Àaâo liïîu em úi möåt mònh
Àöi vai gaánh chûä chung tònh àûúâng xa
Têëm aáo nêu söìng xïëp nïëp em àïí trong nhaâ
Ba vuöng khùn tñm phêët phú em àöåi àêìu
Têëm yïëm àaâo sao em kheáo giûä maâu
Rùng àen rûng rûác, maái toác àêìu em haäy coân xanh
Sao em úã vêåy cho àaânh
Sao em chùèng kiïëm möåt chuát chöìng laânh,
keão thïë móa mai

chó thêëy hoa àaâo vêîn cûúâi vúái gioá àöng nhû cuä. Truyïån Kiïìu coá cêu: “Trûúác sau naâo thêëy boáng
ngûúâi, Hoa àaâo nùm ngoaái coân cûúâi gioá àöng”.
1
Thiïn hûäu tûá thúâi: Trúâi coá böën muâa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 23

Saách coá chûä rùçng: Xuên bêët taái lai1


HT 304 TCBD I 607 - 608 TCBD III 147
TNPD II 6 VNP1 I 169 - 170 VNP 7 301
Sûãa laåi: Têëm aáo nêu söìng xïëp nïëp em àöåi àêìu
VNP1 I vaâ VNP7 =
Têëm aáo nêu söìng xeáp nïëp em àïí trong nhaâ
Ba vuöng khùn tñm phêët phú em àöåi àêìu.

128. Àaâo non xêëp xúái non tiïn


Àaâo khoe tûúi, liïîu laåi khoe mïìm
Hoa thúm ngaâo ngaåt
Chñn phûúng trúâi laác àaác vûúân xuên
Àûúâng ài töi ngaã Têën Têìn2
Laåi thïm con chim nhaån vêån chên ài vïì. a
bk a - Laåi thïm con chim nhaån quêín chên vïì
QHBN 331 - 332
129. Àaâo thùæm thò àaâo laåi phai
Böì nêu daäi nùæng thò maâi chùèng ài. a
ANPT 10a ÀNQT 89a LHCD 21a
BK a - Àöì nêu daäi nùæng thò maâi chùèng ài TNPD I 113
130. Àaâo tú sen ngoá xanh xanh
Ngoåc laânh phai giaá, gia laânh àeåp duyïn a
Cho nïn Tiïn kïët baån Tiïn b
Phûúång hoaâng chùèng chõu àûáng chen vúái gaâ. c
THQP 24a
BK a - Ngoåc laânh phaãi giaá, gaái laânh phaãi duyïn NASL II 29b
b - Cho hay Tiïn laåi gùåp Tiïn NASL II

1
Xuên bêët taái lai: muâa xuên (tuöíi xuên) khöng trúã laåi.
2
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 24

- Cho nïn Tiïn laåi kïët baån tiïn ÀNQT 110b


- Cho nïn Tiïn gùåp baån Tiïn LHCD 43b
c - Phûúång hoaâng haá nheä àûáng chen vúái gaâ NASLII
131. Àaåo cang thûúâng khoá lùæm baån úi
Chùèng dïî nhû ong bûúám àêåu röìi laåi bay a
Àaåo cang thûúâng khaá dïî àöíi thay
Dêìu laâm nïn voäng giaá, ruäi ùn maây cuäng theo nhau.
HHÀN 227 TCBD II 329
BK a - Chùèng nhû ong bûúám àêåu röìi laåi bay CDTCM 72
132. Àaåo cang thûúâng khöng phaãi nhû caá töm
Àûúng mua múá noå, chaåy chöìm múá kia
Àaåo cang thûúâng àoaån àoaån phên li
Chaâng maâ xa thiïëp phen ni búãi Trúâi.
HHÀN 227
133. Àaåo cang thûúâng quñ luác ban sú
Coá thûúng nhau raáng thùæt möëi tú
Chúá àûâng raây àêy mai àoá, em àúåi chúâ uöíng cöng.
DCNTB II 13
134. Àaåo hùçng1 tònh ngúäi chñ thêm
Laâm sao cho àùång ngoåc cêìm liïìn tay
CHG 32
135. Àaåo laâm trai anh khöng lo tñch cöëc phoâng cú
Mûa döng möåt tröå, bêëy giúâ múái nó nùn.
DCNTB 145
136. Àaåo laâm trai nhû ngûúâi ta
Thò àöng xung, têy àöåt chûa àùång laâm quan
Huöëng chi nhû anh úã nhaâ dûng dûng vö sûå,
ai gaánh baãng vaâng àïën cho.

1
Àaåo hùçng: àûác àöå, tû caách thûúâng trûåc cuãa con ngûúâi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 25

CDTCM 266
137. Àaåo naâo thûúng bùçng àaåo cang thûúâng
Chöìng maâ xa vúå àoaån trûúâng trúâi úi!
Bêëy lêu nay mònh möåt ngaã, tui möåt núi
Ngaây nay gùåp mùåt, giaãi vúi cún sêìu
Tröëng tam canh vöåi àöí trïn lêìu
Mònh coá chöìng röìi, tui coân noái cú cêìu laâm chi
Miïång thïë gian ngön dûåc trûúâng phi1
Àöi ta thûúng lúä boã ài sao àaânh
Àöi ta thêåt beán duyïn laânh
Coân lo phuå mêîu sao bêët thaânh khöng ai
Bûäa nay mûúâi möåt, mai laåi mûúâi hai
Mònh tui úã laåi vúái ai bêy giúâ?
TCBD IV 31
138. Àaåo trúâi baáo phuåc chùèng lêu
Hïî laâ thiïån aác daáo àêìu chùèng sai.
HHÀN 97
139. Àaåo vúå chöìng duyïn kim núå caãi
Thiïëp thûa chi thûa maäi thûa hoaâi
Giaá thuá bêët khaã luêån taâi2
Chúá coá so ào tiïìn baåc àoâi hoaâi cho to.
DCBTT 191
140. Àaåo vúå chöìng höm êëp mai öm
Phaãi àêu cua caá vúái töm
Khi àoâi múá noå khi chöìm múá kia.
DCBTT 194
141. Àaåo vúå chöìng khöng möët thò mai
Khöng trong thaáng chaåp thò ngoaâi thaáng giïng

1
Ngön dûåc trûúâng phi: lúâi noái tûåa nhû coá caánh. Coá thïí bay xa.
2
Giaá thuá bêët khaã luêån taâi: khöng tñnh toaán tiïìn cuãa trong viïåc hön nhên.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 26

Em muöën xï vö gaá nghôa trao duyïn


Súå anh höm thay mai àöíi, xoám giïìng cûúâi chï.
DCBTT 158
142. Àaåo vúå chöìng nùång nghôa phu thï
Àoâi tiïìn ngaân ùn cuäng hïët, sau thiïëp vïì ùn chi?
DCBTT 197
143. Àaåp xe nûúác chaãy lïn àöìng
Bao nhiïu nûúác chaãy, thûúng chöìng bêëy nhiïu.
CNTB II 30
144. Àau ba nùm khöng öëm
Àoái saáu thaáng khöng moân
Tûâ ta thûúng baån, da coân boåc xûúng.
DCNTB II 20
145. Àau buång lêëy buång maâ chûúâm
Nhûúåc bùçng chùèng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng. a
NASL III 26b
BK a - Vñ bùçng khöng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng 233 93
- Nhûúåc bùçng khöng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng
NNPD 53 TCBD I 406 TNPD I 113
Sûãa laåi: ... hùæc hûúng TCBD I, TNPD I vaâ VNP 7 =... hoùæc hûúng
146. Àau buång thò uöëng nûúác söng
Àau mùæt lêëy nhûåa xûúng röìng maâ böi.
NGCK 170b TCBD I 505 TNPD I 113
147. Àau buång thúâi uöëng nûúác söng
Àau mùæt lêëy nhûåa xûúng röìng maâ tra
Nhûác àêìu lêëy buáa maâ pha
Nhûúåc bùçng chùèng khoãi thanh la vúái cöìng.
NASL III 26b
148. Àau àeã cuäng phaãi xuác than
Àeã rúi cuäng mùåc, kïu van cuäng lúâ.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 27

CDTCM 232 HT 264


149. Àau àúán thay cho cêy quïë giûäa rûâng
Àïí aác àen noá àêåu àau loâng quïë thay
Ûúác gò con aác noá bay
Phûúång hoaâng noá àêåu quïë nay bùçng loâng.
HPV 157
150. Àau tûúng tû uöëng nûúác baåc trùm
Khöng thêëy ngûúâi nghôa túái thùm chuát naâo.
TCBDI 454
151. Àùæc thúâi àùæc thïë thò khön
Sa cú röìng cuäng nhû giun khaác naâo
Sa cú múái phaãi luåy Taâo
Nhûäng so taâi sûác thò tao keám gò a
Ngûåa maånh ài chùèng quaãn àûúâng daâi
Nûúác kiïåu múái biïët taâi trai anh huâng.
TCBD II 467 TNPD II 66
BK a - Nhûäng so taâi àûác thò tao keám gò VNP1 II 98 233 100
VNP1 II vaâ VNP 7 chó ghi àïën hïët doâng naây.
152. Àùçng àöng hûãng saáng mêët röìi
Xin chaâo cö baác, giaä ngûúâi töi thûúng.
DCNTB I 109
153. Àùæng cay cuäng chõ em ta
Duâ ngoåt nhû mña cuäng laâ ngûúâi dûng.
DCBTT 289
154. Àùæng cay cuäng phaãi nuöët ài
Ùn thò ùn vêåy, ngon gò maâ ngon.
DCNTB I 195 TCBD II 214
155. Àùæng cay cuäng thïí ruöåt raâ
Ngoåt ngaâo cho lùæm cuäng laâ ngûúâi dûng.
NNPD 57 TCBD II 309 TNPD I 113
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 28

156. Àùæng cay ta phaãi chung phêìn


Coá chên giaây deáp, em cêìn laâm chi.
HHÀN 228 TCBD II 392
157. Àùæng khöí qua1 chua laâ chanh giêëy
Ngoåt thûá mêëy cuäng tiïëng cam saânh
Àöi ta duyïn núå khöng thaânh
Cuäng do Nguyïåt Laäo chó maânh xe lúi.
TCBD I 206 - 207
158. Àùæp búâ thò phaãi khai mûúng
Àuöëi soi hang töëi khöng trûúâng neão quanh.
CHG 17
159. Àùæp àêåp thò coá be búâ
Soáng gioá chaã coá, sao lúâ töi tröi?
Con caá noá úã trong lúâ
Nûúác thò mùåc nûúác, àúåi chúâ lêëy nhau.
QHBN 190
160. Àùæp loâ maâ sùæm nöìi rang
Àöi quang àoân gaánh vùæt ngang mô miïìu.
CDHN 104
161. Àùæp nêëm tröìng chanh
Chaã àûúåc ùn quaã, chiïët caânh cho cam
Ngúä ngûúâi ra daå Bùæc, Nam a
Nhêët nhêåt bêët kiïën nhû tam thu hïì2
Ûúác gò quïë saánh vúái höìi
Ûúác gò thuåc nûä saánh ngûúâi trûúång phu
Ûúác gò dûúái voäng trïn duâ
Vúå chöìng giai laäo úã àúâi vúái nhau

1
Khöí qua: mûúáp àùæng. Tiïëng miïìn Nam Böå.
2
Nhêët nhêåt bêët kiïën nhû tam thu hïì: möåt ngaây khöng gùåp nhau daâi bùçng ba thu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 29

Ngûúâi àûâng tûúãng gioá tröng mêy


Möåt àêy vúái àêëy yïu thò chúá ghen
Laâm quen chaã àûúåc nïn quen.
bk a- Ngúä ngûúâi úã daå Bùæc, Nam
QHBN 183
162. Àùæt haâng, gùåp aã cuâng anh
ÏË haâng gùåp nhûäng thong manh quaáng gaâ.
TCBD I 560 TNPD I 113
163. Àêm tiïu nhúá toãi nguâi nguâi
Ngöìi tröng àaám heå, tûúãng muâi rau rùm
ÚÁ ngûúâi baån cûåu trùm nùm!
Quay túá coá nhúá nghôa tùçm hay khöng?
DCNTB II 118
164. Àêìm Àaåi Tûâ1 hoa sen thúm ngaát
Giïëng Àaåi Tûâ nûúác maát trong xanh
Doâng Tö2 uöën khuác lûúån quanh
Àêët nuöi treã nhoã lûâng danh trong ngoaâi.
CDHN 111
165. Àêëm möåt àêëm hai tay öm quaâng
Thuyïìn cheâo lïn nuái, thiïëp hoãi chaâng chûä chi
- Laåi àêy anh noái nhoã em nò
ÊËy laâ chûä mêåt, möåt khi roä raâng.
HPV 92
166. Àêëng trûúång phu àûâng thuâ múái àaáng
Àêëng anh huâng, àûâng oaán múái hay. a
HHÀN 81 TCBD I 505 VNP1 II 97 VNP 7 99

1
Àaåi Tûâ: Àaåi Tûâ laâ tïn thön thuöåc xaä Àaåi Kim huyïån Thanh Trò. Caånh laâng naây coá daãi
àêìm röång, coá tïn laâ àêìm Laáng, laâ möåt phêìn cuãa àêìm Linh Àûúâng, tröìng nhiïìu sen, úã phña têy
laåi coá doâng söng Tö Lõch chaãy qua. Àaåi Tûâ xûa coá tiïëng nuöi treã nhoã maát tay, nhiïìu núi àûa treã
vïì nhúâ nuöi vaâ cho laâm con nuöi
2
Doâng Tö tûác Tö Lõch
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 30

167. Àêët bùçng nöíi tiïëng sêëm ran


Múâi chaâng úã laåi thiïëp than àöi lúâi.
HPV 174
168. Àêët búâ lúã xuöëng dûúái söng
Anh haân rùng àûúåc, tiïëc cöng haâng cûâ.
DCBTT 229
169. Àêët búâ söìng laåi lúã xuöëng söng
Con gaái chaâo hoãi àaân öng thiïåt gò.
NASL II 26a
170. Àêët Buåt maâ neám chim trúâi a
Chim thò bay mêët àêët rúi xuöëng àêìu. b
ÀNQT 10b CLHD 35a TCBD I 505 TCBD III 184
BK a - Àêët Buåt àem neám chim trúâi NASL I 1b NASL IV 18a
- Àêët Buåt laåi neám chim trúâi NNPD 57 TNPD I 113
b - Chim thúâi bay mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL I
- Chim bay ài mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL IV
- Chim trúâi bay mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL IV
Sûãa laåi... maâ nùån LHCD =... maâ neám...
171. Àêët coá böìi coá lúã
Ngûúâi coá dúã coá hay
Em nguyïìn möåt têëm loâng ngay
Àinh ninh möåt daå, àïën ngaây trùm nùm.
DCNTB II 17
172. Àêët coá chöî böìi chöî lúã
Ngûåa coá con dúã con hay
Coi theo thò maâ úã
Choån theo cúä maâ xaâi
Dêìu ai yã thïë cêåy taâi
Em giûä loâng thuåc nûä, duâi maâi gûúng trong.
DCNTB II 17
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 31

173. Àêët Chêu Thaânh nam thanh, nûä tuá


Trong vûúân thuá àuã caác thûá chim
Em chaách ai moån daå kiïëm tòm
Àem lúâi huyïîn hoùåc löîi nïìm toác tú.
TCBD IV 31
174. Àêët àêåp nhoã, luöëng àaánh to
Xung quanh rùæc àêåu, tröìng ngö xen vaâo
Phên tro chùm boán cho nhiïìu
Àêåu ngö hai gaánh möåt saâo khöng sai
TCBD II 387
175. Àêët àêu, àêët laå, àêët luâng
Ài laâm laåi coá thöí cöng ngöìi búâ
Ngöìi búâ laåi chaã ngöìi khöng
Hai tay chöëng göëi, mùæt tröng ngûúâi laâm.
CDTCM 218
176. Àêët àêu àêët laå àêët luâng
Ài laâm laåi coá thöí cöng ngöìi búâ
- Thöí cöng khöng coá ngûúâi thúâ
Cho nïn múái phaãi vêín vú ngoaâi àöìng.
HT 249
177. Àêët khö ài böå múái taâi
Khöng chöìng maâ coá con trai múái tònh.
DCNTB I 195
178. Àêët Lam Kiïìu1 ngúä ngaâng khoá bûúác
Àöång Àaâo Nguyïn2 laåch nûúác quanh co

1
Lam Kiïìu, cêìu Lam: Lam Kiïìu, tïn möåt chiïëc cêìu thuöåc huyïån Lam Diïîn, tónh
Thiïím Têy, Trung Quöëc. Theo Truyïìn Kyâ, dêîn trong Thaái bònh quan kñ. Buâi Haâng, ngûúâi àúâi
Àûúâng, gùåp naâng Vên Tiïn vaâ àûúåc naâng tùång möåt baâi thú trong àoá coá yá: Lam Kiïìu chñnh laâ
núi àöång tiïn. Buâi Haâng ài àïën Lam Kiïìu gùåp ngûúâi àeåp vaâ Vên Anh (em Vên Tiïn), hai ngûúâi
kïët duyïn vaâ sau àoá lïn coäi tiïn. Do àiïín naây, Lam Kiïìu cêìu Lam àûúåc duâng àïí chó núi ngûúâi
àeåp úã hoùåc àïí noái viïåc nhên duyïn, viïåc trai gaái gùåp gúä nhau maâ sau nïn vúå nïn chöìng.
2
Àöång Àaâo Nguyïn: tïn ngoån nuái úã phña Têy Nam huyïån Àaâo Nguyïn tónh Höì Nam.
Trung Quöëc. Dûúái nuái coá àöång Àaâo Nguyïn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 32

Traách mònh khöng àùæn noã ào a


Raä rúâi duyïn núå, oan chûa, húäi trúâi! b
BK a - Túái àêy trùm sûå ngaân sûå muön lo
b - Thuyïìn tûâ bi àûa ngûúâi qua biïín khöí, khoá doâ laåch söng
DCBTT 61
179. Àêët laáng quyïn tûå nhiïn coã moåc
Búâi mang chûä ngheâo baån ngoåc coá àöi. a
TCBD I 454
BK a - Anh maãng lo ngheâo baån ngoåc coá àöi CHG 6
180. Àêët liïn sún tröìng cêy àónh Ngûå
Soáng döåi con thuyïìn taåi xûá söng Hûúng
Anh xa em ra, thiïëu chi núi baâi ca tiïëng haát,
àúân nguyïåt caãi lûúng
Nhûng àïí cho em àêy nùm canh, giêëc mú höì àiïåp,
chaånh laá can trûúâng àúán àau.
DCBTT 106
181. Àêët Lûu Dûúng anh vïì tang chuá
Möëi tònh chung lùn löån lao àao
Dùån Kiïìu, duâ soáng gioá ba àaâo
Cuäng giûä lúâi thïì non heån biïín, chúá luác naâo laäng quïn.
DCBTT 164
182. Àêët maâu tröìng àêåu, tröìng ngö
Àêët lêìy cêëy luáa, àêët khö laâm vûúân a
Ngaây röìi em laåi ài buön

Vïì àöång naây, trong baâi Àaâo hoa nguyïn kñ, Àaâo Tiïìm coá kïí rùçng: “Möåt ngûúâi àaánh caá úã
Vuä Lùng búi thuyïìn ngûúåc doâng suöëi. Hai bïn àêìy hoa àaâo. Ài maäi, ngûúâi àêëy àïën möåt núi coá
dên cû ùn mùåc theo y phuåc àúâi Têìn. Hoãi thùm múái biïët hoå traánh chïë àöå haâ khùæc cuãa Têìn Thuãy
Hoaâng àïën àoá úã àaä nhiïìu àúâi röìi vaâ söëng úã àoá rêët sung sûúáng haånh phuác. Ngûúâi àaánh caá vïì
thuêåt chuyïån laåi vúái moåi ngûúâi, vïì sau mêëy lêìn muöën vaâo laåi Àaâo Nguyïn nhûng khöng tòm
àûúåc löëi vaâo cûãa àöång”.
Vùn hoåc cöí duâng Àaâo Nguyïn àïí chó núi coá caãnh àeåp, ngûúâi àeåp, cuöåc söëng haånh phuác,
hoùåc hoùåc chó coäi tiïn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 33

Quanh nùm no êëm, em buöìn nöîi chi?


CDTCM 250
BK a - Àêët lêìy cêëy luáa, àêët khö tröìng vûúân
TCBD II 387
- HT 108 chó ghi àïën hïët doâng naây
183. Àêët naây àêët töí àêët tiïn
Àêët naây chöìng vúå boã tiïìn ra mua
Bêy giúâ Nhêåt, Phaáp keáo huâa
Chiïëm tröìng àay laåc, ûác chûa, húäi Trúâi!

HT 268 VNP 1 II 74 VNP 7 365


184. Àêët Ngoåc Haâ1 töët tûúi phong caãnh
Gaái Ngoåc Haâ vûâa àaãm vûâa xinh
Úi ngûúâi gaánh nûúác giïëng àònh.
Coân chùng hay àaä chao tònh cho ai?
CDHN 156
185. Àêët Quaãng Nam chûa mûa àaä thêëm
Rûúåu höìng àaâo chûa nhêëm àaä say
Baån vïì nùçm nghó gaác tay
Thû xem ai ún trûúång, nghôa daây bùçng ta.
DCNTB I 225
186. Àêët rùæn nùån chùèng nïn nöìi
Anh ài lêëy vúå cho töi lêëy chöìng.
ÀNQT 113b LHCD 52a
Xem thïm K 314
187. Àêët ta Chu Hoáa coá gò

1
Ngoåc Haâ: xûa laâ möåt traåi thuöåc töíng Nöåi, huyïån vônh Thuêån, kinh thaânh Thùng Long
cuä, nay thuöåc quêån Ba Àònh tûâ xûa àaä nöíi tiïëng vïì nghïì tröìng hoa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 34

Nhúâ nûúng laá coå chùèng thò àoái meo


Ngaây ngaây baán laá chúå chiïìu
Keã ài ngûúâi laåi dêåp dòu cuäng vui.
CDTCM 279
188. Àêët Thûâa Thiïn trai hiïìn gaái lõch a
Non xanh nûúác biïëc, àiïån ngoåc, àïìn röìng
Thaáp baãy têìng. Thaánh miïëu, chuâa Öng
Chuöng khua Diïåu Àïë1, tröëng rung Tam Toâa
Cêìu Trûúâng Tiïìn3 mûúâi hai nhõp bùæc qua b
Taã Thanh Long, hûäu Baåch Höí àúåi khaách êu ca thaái bònh.
DCBTT 55 HT 414
BK a - Àêët Thêìn Kinh trai thanh gaái lõch bk DCBTT
- Àêët Thûâa Thiïn dên hiïìn caãnh lõch bk DCBTT
b - Cêìu Traâng Tiïìn saáu nhõp bùæc qua TCDG 49
189. Àêët töët tröìng cêy rúâm rûúâm raâ
Nhûäng ngûúâi thanh lõch noái ra quñ quyïìn. a
ÀNQT 88a LHCD 20b TCBD III 474
TNPD I 113
BK a - Nhûäng ngûúâi lõch sûå noái ra quñ quyïìn
NASL III 3b
190. Àêët traã cho vua, chuâa traã cho saäi
Bao nhiïu nhên ngaäi thiïëp traã cho chaâng
Thiïëp lui vïì chöën cuä àïí múã haâng baán buön.
CDTCM 56
191. Àêët trúâi sinh àûúåc àöi ta
Àöë em trúâi àêët traãi ra roä raâng?
- Dûúái àêët coá àöng, coá têy

1
Thaánh miïëu, chuâa Öng, Àiïåu Àïë, Tam Toâa, Cêìu Trûúâng Tiïìn: caác àõa àiïím úã thaânh
phöë Huïë.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 35

Coá nam coá bùæc coá cêy ngö àöìng


Dûúái àaát coá nuái coá söng
Coá thuyïìn chúã khaách, coá öng laái àoâ
Dûúái àêët coá vûúân tröìng hoa
Àoá laâ hoa cuác àêy laâ hoa lan
Dûúái àêët coá chuâa trùm gian
Coá àöång Tûâ Thûác1 coá hang lïn trúâi
Dûúái àêët laåi coá Lam Kinh2
Coá cêìu coá quaán coá dinh baán haâng
Dûúái àêët coá moã baåc vaâng
Moã àöìng, moã keäm, moã ngang, moã chò
Moã thiïëc moã sùæt thiïëu chi!
Baâi àêët em hoåa vên vi àaä röìi
Bêy giúâ coân àïën baâi trúâi
Nhûúâng anh hoåa laåi mêëy lúâi cuâng nghe.
DCTH 196
192. Àêët xêëu nùån chùèng nïn nöìi
Dêìu anh coá vúå thò töi coá chöìng.
CHG 21
193. Àêët xêëu tröìng cêy khùèng khiu a
Nhûäng ngûúâi thö tuåc noái àiïìu phaâm phu. b
ÀNQT 88a LHCD 20b NASL III 3b
BK a - Àêët cûáng tröìng cêu khùèng khiu ANPT 12b QPHT 42a
- Àêët soãi tröìng cêy khùèng kheo NPNN 17b

1
Àöång Tûâ Thûác: cuäng goåi laâ hang Tûâ Thûác. Truyïìn thuyïìn kïí rùçng: coá möåt naâng tiïn
tïn laâ Giaáng Hûúng ài chúi höåi úã Tiïn Du, nay thuöåc àêët Bùæc Ninh, vö yá laâm gaäy caânh hoa
mêîu àún. Nhaâ sû bùæt naâng àïìn. Tûâ Thûác lêëy chiïëc aáo böng cûâu àang mùåc, àïìn höå naâng.
Sau àoá ñt lêu, Tûâ Thûác ài chúi úã Thanh Hoáa, gùåp caãnh tiïn vaâ Giaáng Hûúng úã àöång Tûâ
Thûác. Hai ngûúâi ùn úã vúái nhau möåt nùm. Tûâ Thûác nhúá nhaâ xin vïì. Àïën nhaâ thò àaä 60 nùm qua,
moåi viïåc àöíi thay. Tûâ Thûác buöìn rêìu ra ài tòm gùåp laåi caãnh cuä ngûúâi xûa. Tûâ àêëy ngûúâi àúâi
khöng thêëy öng nûäa.
Àöång Tûâ Thûác úã xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa.
2
Lam Kinh: àõa danh úã huyïån Thoå Xuên, tónh Thanh Hoáa, trïn búâ söng Chu, caách thõ
xaä Thanh Hoáa 56km. Àêy laâ cùn cûá chöëng Minh cuãa Lï Lúåi, nùm 1428 Lam Kinh àûúåc xêy
dûång úã àêy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 36

- Àêët rùæn tröìng cêy khùèng khiu


NASL I 4b NASL IV 33b.
- Àêët rùæn tröìng cêy khùèng kheo PTK 15b
- Àêët xêëu tröìng cêy ngùèng nghiu TCBD III 474
TNPD I 113
b - Nhûäng ngûúâi trêìn tuåc noái àiïìu phaâm phu PT7K
Xem thïm T 1058
194. Àêët xoám Àöìng tröìng cêy ngö àöìng
Àöìng nhên àöìng laåc taåc chûä àöìng laâm ghi
- Vui xuên, xuên laåi gùåp xuên
Tûá thúâi phong caãnh gùåp tuêìn xuên lai.
HVP 98
195. Àêu àêu cuäng coá anh huâng
Xin em giûä troån tam tuâng thò hún. a
HHÀN 130
BK a -Xin em giûä veån chûä tuâng thò thöi.
196. Àêìu cha lêëy laâm chên con a
Mûúâi böën nùm troân, hïët söë thò thöi.1
TCBD I 542 TCBD III 91 TNPD I 113
VNPS 85b
BK a - Àêìu cha lêëy laâm àuöi con CVPD 11
Xem thïm N 520
197. Àêìu chúå coá traái bñ rúå
Cuöëi chúå coá traái bñ àao
Giûäa chúå coá àôa mön xaâo
Anh Hai töi, chõ Saáu töi gùåp nhau nhû liïîu gùåp àaâo
Àùång maâ liïåu tñnh ngaây naâo hiïåp hön.

1
Coá thuyïët cho rùçng lúâi trïn vûáng vaâo vêån mïånh nhaâ Têy Sún. Nguyïîn Huïå hiïåu
Quang Trung , con laâ Quang Toaãn lêëy niïn hiïåu Canh Thõnh Chûä Caãnh coá chûä tiïíu úã dûúái vaâ
chûä Quang coá chûä tiïíu úã trïn. Hai cha con truyïìn ngöi cho nhau àûúåc 14 nùm thò sûå nghiïåp
nhaâ Têy Sún chêëm dûát.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 37

DCNTB II 13
198. Àêìu àöåi chuáa, vai mang cöët meå
(a) Tay dòu dùæt cha giaâ
Gùåp mùåt àêy nûúác mùæt nhoã sa
Thoâ tay trong tuái baâ ba
Lêëy caái khùn mu soa anh chùåm
Àaåo vúå chöìng ngaân dùåm khöng quïn.
HHÀN 228 TCBD II 329
(b) Àêìu thò cöng chuáa
Vai mang cöët meå
Tay daác cha giaâ
Gùåp mùåt em nûúác mùæt nhoã ra
Anh lêëy vaåt aáo daâ1 anh chùåm
Àiïu cang thûúâng ngaân dùåm chùèng quïn.
CHG 27
199. (a) Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi
Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa
Laâm chi töåi nghiïåp boã qua sao àaânh?
HHDN 228 TCBD I 454
(b) Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi
Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa
Nghôa nhên ngaây möîi möåt xa
Laâm chi töåi nghiïåp boã ta sao àaânh.
DCBTT 162
200. Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi
Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa
Laâm chi töåi nghiïåp boã qua sao àaânh
- Cuåc àaá lùn nghiïng lùn ngûãa
Em cuäng sûãa cho cuåc àaá lùn troân

1
AÁo daâ: aáo nhuöåm voã caáy daâ, coá maâu vaâng*.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 38

Giêån anh noái vêåy, chúá daå em coân thûúng anh.


DCNTB I 139
Xem thïm C 1011
201. Àêìu àûúâng kia coá möåt cêy chuöëi
Cuöëi àûúâng noå coá möåt cêy àa
Caái goác ngaä ba coá möåt súåi dêy tú höìng
Con gaái chûa chöìng nhû böng hoa lñ
Trai chûa vúå nhû bûác tûúång veä tranh àöì
Ngoá lïn mêy baåc trúâi höìng
Gêîm töi vúái bêåu vúå chöìng xûáng àöi
HHÀN 168 TCBD I 137

202. Àêìu em àöåi caái khùn vuöng


Tröìng xuöëng dûúái ngûåc nhû buöìng cau non
Cöí tay vûâa trùæng vûâa troân
Mùæt muäi em thïë chöìng con thïë naâo.
NASL II 7a
203. Àêìu gaâ maá lúån thò chï
Lêëy anh cêu ïëch ruã rï ao beâo. a
NGCK 127a
BK a - Lêëy thùçng cêu ïëch di rï ao beâo. NASL II 18b
204. Àêìu gaânh coá con ba ba
Keã kïu con traåch, ngûúâi la con ruâa.
HHÀN 49 TCBD I 560
205. Àêìu giöìng coá cêy duöëi, cuöëi giöìng coá cêy àa
Ngaä ba àûúâng coá cêy tú höìng
Con gaái chûa chöìng caái loâng hûåc húä
Con trai chûa vúå ruöåt thùæt nhû tranh
Ngoá lïn mêy trùæng trúâi xanh
Ai ai cuäng vêåy, ûng anh cho röìi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 39

TCBD I 137
206. Àêìu laâng cêy duöëi
Cuöëi laâng cêy àa
Cêy duöëi anh àïí laâm nhaâ
Cêy àa boáng maát naâng ra anh chaâo
Àöi tay nêng caái khùn àaâo
Bùçng khi höåi haát anh trao cho naâng
Tuái anh nhûäng baåc cuâng vaâng
Àïí anh keáo nhêîn cho naâng àeo tay
Duâ ai bêëm chñ naâng bay
Thò naâng phaãi giûä nhêîn naây cho anh
Duâ ai beã laá vin caânh
Thò naâng phaãi nhúá lúâi anh dùån doâ.
CDHN 166
207. Àêìu laâng cêy duöëi, cuöëi laâng cêy àa
Ngoä em cêy nhaän, ngoä ta cêy àaâo
Coá thûúng múái bûúác chên vaâo
Khöng thûúng coá àoán coá chaâo cuäng khöng.
DCBTT 125
208. Àêìu laâng coá buåi chuöëi khö
Tröng vïì xoám Bùæc àöi cö chûãa chöìng
Cêy cao gioá àêåp àuâng àuâng
Ai vïì àùçng êëy nhùæn cuâng àöi cö. a
TNPD II 67
BK a - Ai vïì àùçng êëy nhùæn giuâm àöi cö TCBD I 137
209. Àêìu laâng coá caái giïëng thúi
Ngûúâi ngoan rûãa mùåt, ngûúâi hiïìn soi gûúng
Treâo lïn traái nuái Tam Sún
Thêëy àöi con chim loan phûúång tûåa nûúng möåt mònh
Àöë ai àuác gaåch xêy thaânh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 40

Tñch tang taâng tñch


Trïn trúâi ruåc rõch
Nay nùæng, mai mûa
Húäi ngûúâi àaä coá ai chûa?
Àïí cho ngûúâi ngoan ngöìi àêëy, töi liïìn ngöìi àêy
Ûúác gò àöi ngûúâi êëy lêëy àöi töi naây.
QHBN 296 HT 346 - 347
210. Àêìu laâng coá con chim xanh
Ùn no tùæm maát àêåu caânh giêu gia
Anh thûúng cö mònh tha thiïët thiïët tha
Caânh cao cao vöíng, caânh la la àaâ. a
NGCK 186b
BK a - Caânh cao cao böíng, caânh la la àaâ HT 149
211. Àêìu laâng coá möåt cêy àa
Cuöëi laâng cêy bûúãi, ngaä ba cêy höìng
Coá möåt cö gaái chûa chöìng
Àïí anh mua buán mua loâng sang thùm
Ai ngúâ cö àaä coá chöìng
Àïí buán anh möëc àïí loâng anh thiu
- Loâng anh thiu mang vïì luöåc laåi
Buán anh thúâi mang àaäi nûúác chua
Thïë gian thêëy baán thò mua
Naâo ai coá biïët mêy mûa mêëy lêìn.
CDTH 140
212. Àêìu laâng coá möåt cêy àa
Cuöëi laâng cêy thõ ngaä ba cêy dûâa
Dêìu anh ài súám vïì trûa
Anh cuäng nghó maát cêy dûâa nhaâ töi
Anh vaâo anh chùèng àûáng chùèng ngöìi
Hay laâ anh phaãi duyïn töi anh buöìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 41

Anh buöìn anh chùèng muöën ài buön


Möåt vöën böën laäi anh buöìn laâm chi
Töi laâ con gaái nhúä thò
Chùèng thaách tiïìn cûúái laâm chi beä baâng
Rûúåu hoa chó lêëy muön qua
Trêu boâ chñn chuåc hoå haâng ùn chúi
Voâng vaâng chó lêëy mûúâi àöi
Nhiïîu taâu trùm têëm tiïìn rúâi möåt muön
Naâo laâ cuãa hoãi cuãa han
ÊËy tiïìn dêîn cûúái anh toan thïë naâo?
KSK 5a
213. Àêìu laâng coá möåt cêy thöng
Àêëy thûúng àêy nhúá, tú höìng àûúng xe
Loâng àêy nhúá àêëy ài tòm
Vùæng naâng möåt chuát nhû chim laåc àaân
Bêëy nhiïu lêu anh nhûäng nhúá naâng
Vaâng cêìm mûúâi laång chûa bùçng nhúá nhau
Bêëy nhiïu lêu anh nhûäng chõu sêìu
Cúm ùn chúâ bûäa, nhúá nhau chúâ ngaây
Laåi àêy anh baão em naây
Coá thêåt laâ thïë àïí tay võn caânh
Hay coân nghô quêín lo quanh
Naâng vïì maâ gúä möëi manh cho röìi.
CDTCM 153
214. Àêìu laâng coá möåt cêy tröi
Mûúån thúå àaánh xuöëng àoáng àöi chiïëc àoâ
Naây àöi chiïëc àoâ
Rûúác o nhên ngaäi
Àûáng laåi maâ xem
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 42

Àoâ doåc, àoâ ngang


Àöi àoâ àöi chûä
ÚÁ o lõch sûå!
Anh khöng lêëy tiïìn
Röìi sau nhên ngaäi kïët duyïn.
DCTH 85 HT 362
215. Àêìu laâng coá möåt cún (cêy) àa
ÚŒ giûäa cún cêåy, ngaä ba cún dûâa
Duâ anh ài súám vïì trûa
Thò anh nghó maát boáng dûâa nhaâ em.
HPV 120
216. Àêìu nùm ùn quaã tranh yïn
Cuöëi nùm ùn bûúãi laåi thïm àeâo boâng
Ùn bûúãi thúâi nhúá àïën boâng
Ùn cam nhúá quñt, ùn höìng nhúá hûúng
Ùn mñt lêëy haåt maâ ûúng
Möåt chiïëu àöi giûúâng biïët traãi núi nao.
NASL IV 25b
217. Àêìu nùm ùn quaã thanh yïn
Cuöëi nùm ùn bûúãi cho nïn àeâo boâng
Vò cam cho quñt àeâo boâng
Vò em nhan sùæc cho loâng nhúá thûúng. a
TCBD I 137 TNPD II 67 VNP1 I 63 VNP7 186
BK a - Vò em nhan sùæc cho loâng anh thûúng HT 157
218. Àêìu röìng, àuöi phuång le te
Muâa xuên êëp trûáng, muâa heâ núã con.
CVPD 2
219. Àêìu thò àöåi noán moäm boâ
Chên àaåp mùåt àêët, tay goâ caâng xe.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 43

CDHN 132
220. Àêìu troåc löng löëc bònh àaâo
Nhaâ ai coá cöî, thò vaâo gùåm xûúng.
TCBD III 184 TNPD I 114
221. Àêìu xoám noå coá cêy nuác naác
Àûúâng xoám kia lùæm caát dïî ài
Cö kia oáng aã laâm chi
Àïí cho anh noå tin ài möëi vïì.
NGCK 186b
222. Àêy laâ chônh gaåo taám xoan a
Mêëy phen giaá sùæc gian nan múái thaânh
Bêy giúâ ta giaä cho tinh
Phoâng khi yïën êím dêng lïn chúá chêìy
Àaä no röìi laåi àaä say
Mûâng rùçng nay àaä hêy hêy thaái bònh.
THQP 16b
BK a - Naây naây chônh gaåo taám xoan TCBD II 122
223. Àêy ta nhû cêy giûäa rûâng a
Ai lay chùèng chuyïín, ai rung chùèng dúâi. b
TNPD I 113
BK a- Àêy ta nhû cêy trong rûâng ÀNQT 112b LHCD 51b
b - Ai lay chùèng chyïín, ai rung chùèng rúâi
HT 221 LHCD TCBD II 467 VNP 1 II 95 VNP7 96
224. Àêy tay khöng, àoá cuäng chên röìi
Lêëy nhau, ta seä lêìn höìi nuöi nhau.
CDTCM 27
225. Àêy vúái àoá nhû gioá noå àûa buöìm
Mong anh xeát kô thûúng duâm àaâo thú
- Anh cuäng chùèng khaác chi caánh buöìm treo trûúác gioá
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 44

Raây àêy mai àoá, thêåt khoá àõnh chûâng


Àûúåc gùåp em trong daå anh mûâng xiïët bao!
DCNTB II 38
226. Àêëy coân khöng àêy cuäng coân khöng
Àêëy keán vúå àeåp, àêy tröng chöìng maâu
Chuöång chuöëi, chuöëi laåi cao taâu
Thûúng anh, anh laåi ra maâu laâm cao
Xin àûâng bùæc bêåc laâm cao
Pheân chua em àaánh nûúác naâo cuäng trong.
CDTH 93 VNP7 250 - 251
227. Àêëy dûát tònh thûúng, àoaån trûúâng thên thiïëp
Nhúá tröng tha thiïët, töåi nghiïåp cho em!
Öm sêìu chêët thaãm ngaây àïm
Nùm canh lùn löåi, ngûãa nghiïng möåt mònh.
DCNTB II 118
228. Àêëy àöng thò bïn àêy têy a
Àêy chûa coá vúå, àêëy nay chûa chöìng
Con trai chûa vúå àaä xong
Con gaái chûa chöìng, buöìn lùæm em úi!
TNPD II 66
BK a- Àêëy àöng thò àêy bïn têy VNP7 262
229. Àêëy laå thò àêy cuäng laå
Em kïu anh daå, thiïn haå àïìu khen
Tûúãng laâ àoá nhuám àêy nhen
Hai tim hiïåp laåi nhû àeân múái xinh
Ai ngúâ anh baån phónh mònh
Qua cêìu ruát nhõp àïí mònh bú vú.
DCNTB II 131
230. Àêëy phuång loan àêy cuäng phuång hoaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 45

Àêëy chaáu Vûúng Mêîu, àêy cuäng con


Ngoåc Hoaâng keám chi?
DCNTB II 86
231. Àêëy song àêy cuäng mêy giaâ
Àêëy con Àö Àöëc1 àêy cuäng chaáu baâ Quêån Cöng2.
ANPT 19a NNPD 58 TCBD II 555 TNPD I 120
BK + NASL I 25b:
Àêëy quò àêy cuäng mêy giaâ
Àêëy con öng Töíng Àöëc, àêy cuäng chaáu baâ Quêån Cöng.
+ TCBD I 207:
Àêëy mêy àêy cuäng song giaâ
Àêëy quan Töíng Àöëc àêy baâ Quêån Cöng.
232. Àêëy song àêy cuäng mêy liïìn
Àêëy coá möåt tiïìn, àêy cuäng saáu mûúi. a
ÀNQT 97b LHCD 24b NNPD 57 TCBD I 560 TNPD I 113
BK a - Àêëy coá quan quñ, àêy chñn tiïìn saáu mûúi NASL IV 11a
- Àêëy quan, àêy cuäng chñn tiïìn saáu mûúi
ANPT 19a NGCK 120a
233. Àêëy vaâng àêy cuäng àöìng àen
Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen Têy Höì. a
ANPT 19a CDHN 95 NGCK 121a TNPD I 113
BK a - Àêëy hoa soái trùæng, àêy sen Têy Höì
ÀNQT 97b LHCD 24b PDCD 10 bk TNPD I
- Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen nhõ höì NASL IV 9a
- Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen Nguä höì NNPD 57 TNCD 103
234. Àêëy vaâng, àêy cuäng àöìng àen
Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen nhõ höì a

1
Àö àöëc: chûác quan voä cêìm àêìu möåt àaåo quên thúâi phong kiïën.
2
Quêån cöng: tûúác võ nhaâ vua phong cho caác thên thêìn vaâ cöng thêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 46

Àêëy em nhû tûúång múái tö


Àêy anh nhû ngûúâi ngoåc hoåa àöì trong tranh.
TCBD I 560 TCBD III 474 TNPD II 66
BK a - Àêëy hoa soái trùæng, àêy sen Têy höì TCBD I373
235. Àêëy vúái àêy chùèng duyïn thò núå
Àêy vúái àêëy chùèng vúå thò chöìng
Dêy tú höìng chûa xe àaä mùæc
Rûúåu quyânh tûúng chûa nhùæp àaä say
Chùèng cheâ, chùèng cheán sao say
Chùèng thûúng chùèng nhúá sao hay ài tòm?
Tòm em nhû thïí tòm chim
Chim ùn bïí Bùæc, ài tòm bïí Àöng.
TCBD I 137 - 138 TNPD II 66- 67
Xem thïm M 220 T 174, 1137
236. Àeã con khöng daåy chùèng rùn
Thaâ rùçng nuöi lúån cho ùn lêëy tiïìn.
ÀNQT 83a
BK a - Àeã con chùèng daåy chùèng rùn
ANPT 18a HT 212 LHCD 8a NNPD 53 TNPD I 114
VNP1 145 VNP7 307
- Sinh con chùèng daåy chùèng rùn CVPD 19
b - Thaâ rùçng nuöi lúån cho ùn lêëy loâng
CVPD NNPD 53 HT TNPD I VNP1 I VNP7
- Thaâ rùçng chùn lúån cho ùn lêëy tiïìn LHCD
237. Àeã àûáa con trai
Chùèng biïët noá giöëng ai?
Caái mùåt thò giöëng öng cai a
Caái àêìu öng xaä, caái tai öng truâm.
VNP1 II 40 VNP7 347
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 47

BK a- Caái mùåt noá giöëng öng cai HT 236


238. Àem chuöng ài àaánh nûúác ngûúâi
Chùèng kïu cuäng nïån vaâi höìi lêëy danh
Àem chuöng ài àaánh nûúác ngûúâi
Chùèng kïu töi vaác chuöng töi töi vïì.
NGCK 123b
Xem thïm M 25
239. Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi
Chùèng kïu cuäng àêëm ba höìi cho kïu.
NNPD 53
240. Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi
Chùèng kïu, töi vaác chuöng töi, töi vïì.
NNPD 53 TNPD I 114
Xem thïm M25
241. Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi
Àêëm cho noá buåc maâ löi noá vïì.
CDTCM 256
Xem thïm M25
242. Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi
Àem gaâ ài choåi nhûäng núi anh huâng
Nhûäng núi chaã àaáng chaã thöng
Cho nïn vaâng chaã àöí àöìng vúái thau.
VNP7 283
Xem thïm M 25
243. Àem àúân ra khaãy vûúân chay
Khaãy àöi ba tiïëng hoåa may gùåp chaâng.
DCNTB II 118
244. Àem em anh boã dûúái gaânh (ghïình)
Keáo neo maâ chaåy sao àaânh chuá laái úi!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 48

Dao vaâng cùæt ruöåt maáu rúi


Ruöåt em chûa mêëy bùçng lúâi em than.
DCNTB I 226
245. Àem em ra boã xuöëng gaânh
Keáo neo maâ chaåy sao àaânh, anh úi!
HHÀN 228 TCBD I 454 VNP7 206
BK:
Àem em maâ boã dûúái gaânh
Keáo neo maâ chaåy sao àaânh, chuá laái úi!
CHG 3
246. Àem loâng ngú ngaáo sao àaânh,
Chùèng duyïn tú toác cuäng tònh ngaäi nhên.
CHG 17
247. Àem mònh vaâo chöën sêåp vaâng
Caã ùn caã mùåc laåi caâng caã lo
Àem mònh vaâo chöën than tro
Àuã ùn àuã mùåc àuã lo àuã laâm.
HT 202
248. Àem thên töi xuöëng coäi trêìn
Hoãi rùçng duyïn coá núå nêìn chi khöng
Ngöìi trong cûãa söí chaåm röìng
Chùn loan göëi phûúång khöng chöìng cuäng hû
PDCD 1
Xem thïm M 533 N 496
249. Àem thên töi xuöëng coäi trêìn a
Hoãi rùçng duyïn coá núå nêìn chi khöng
Bao nhiïu laâ möåt öng chöìng b
PDCD 3
BK a - Àem thên úã dûúái coäi trêìn CDTCM 73
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 49

b - Bao nhiïu giaá möåt öng chöìng CDTCM


250. Àem thên vaâo chöën caát lêìm
Cho thên lêëm laáp nhû mêìm ngoá sen
Àïm àïm ngöìi tûåa boáng àeân
Than thên vúái boáng, giaäi phiïìn vúái hoa.
CDTCM 270 TNPD II 67
251. Àeân ai leo leát bïn búâ
Tûúãng rùçng ngûúâi nghôa, ai ngúâ àeân ma.
TCBD I 560
252. Àeân ai leo leát bïn söng
Giöëng àeân meå chöìng ài rûúác naâng dêu.
CHG 16
253. (a) Àeân ai leo leát trïn lêìu
Hay laâ deân baâ Quùæc muå tuång kinh cêìu cho maä Àùng Luöng
CHG 31
(b) Àeân ai leo leát trïn lêìu
Àeân baâ quöëc mêîu tuång kinh cêìu àùång
maâ àùång phong1.
HHDN 73
254. Àeân ai leo leát trïn lêìu
Giöëng àeân Lûu Bõ ài cêìu Khöíng Minh2
CDTCM 27
255. Àeân ai lu lñt bêët nhên
Khöng khïu cho raång Têën, Têìn gùåp nhau.
DCBTT 273
256. Àeân chong giûäa gioá, khi toã khi múâ
Baån thûúng àûáng àoá, biïët cú vaån sêìu
Búãi anh thêët ûúác bûúác àêìu

1
Maã àùång phong: chûa hiïíu.
2
Lûu Bõ, Khöíng Minh: hai nhên vêåt trong tiïíu thuyïët Tam quöëc diïîn nghôa (Trung
Quöëc). Xem thïm chuá thñch A 522
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 50

Phaãi nhû anh boã miïëng trêìu àaä xong


Vò ai thiïëp phaãi long àong
Möåt thên thiïëp àaä tñnh xong möåt bïì
Laâm trai thêëy gaái àûâng mï
Cêy cao boáng caã dûåa kïì àûâng xiïu
Anh yïu cha meå chùèng yïu
Luåa kia em muöën nhuáng, chó àiïìu khöng ùn
Tiïëc thay aáo chùèng àùång khùn
Em àaä coá chöìng xa xûá, anh àûâng àoán ngùn laâm gò.
DCNTB I 267 - 268
257. Àeân chong phoâng laånh biïëng xem
Phaãi chi Trúâi àõnh anh vúái em vúå chöìng,
TCBD I 207
258. Àeân hïët dêìu àeân tùæt
Hoa rûäa nhõ hïët thúm
Em biïíu anh àûâng coá lïn xuöëng àïm höm
Thïë gian àaâm tiïëu, tiïëng àöìn töåi em.
DCNTB II 14
BK DCNTB II 132
Àeân hïët dêìu àeân tùæt
Nhang àïí ngoaâi nùæng hïët võ hïët thúm
Anh àûâng lïn xuöëng àïm höm
Tiïëng thïë gian àaâm tiïëu nam nöìm cûåc em.
259. Àeân hïët dêìu lêëy àêu maâ saáng caã
Rûúåu khöng múã khùçng, múã khùçng1 thò àaä bay húi
Tiïëc cöng em chõu tiïëng mang lúâi
Khöng àùång cêu cöët nhuåc, khöng àùång lúâi thuãy chung.
DCBTT 93

1
Khùçng: möåt thûá chêët kïët dñnh duâng àïí gùæn nuát chai, nuát huä.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 51

260. Àeân löìng khi xaách khi treo


Vúå chöìng khi thaãm, khi ngheâo coá nhau.
DCNTB II 20
261. Àeân löìng theo cöåt phûúán
Gioá chûúáng thöíi hao dêìu
Em coá thûúng anh thò àïí daå, chúá em rêìu noá hû thên.
DCNTB II 20
262. Àeân lu li nûãa nûúác nûãa dêìu
Nûãa thûúng cha meå, nûãa sêìu núå duyïn.
TCBD II 294 VNP1 I 111
BK VNP7 250:
Àeân lûu li nûãa nûúác nûãa dêìu
Nûãa thûúng cha meå, nûãa sêìu nhên duyïn.
263. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc 1 a
Àêët naâo döëc bùçng àêët Nam Vang2 b
Möåt tiïëng anh than hai haâng luåy nho c
Coá chuát meå giaâ biïët boã cho ai? d
HHDN 229
BK a - Àeâo naâo cao bùçng àeâo Chêu Àöëc HT 148
- Àeâo naâo cao bùçng àeâo Sún Cöëc DCNTB II 156
- Àeân àêu cao bùçng àeân Chêu Àöëc
b - Döëc naâo cao bùçng döëc Nam Vang HT
- Döëc naâo cao bùçng döëc Nha Trang CDTCM 72
- Döëc naâo cao cho bùçng döëc Mô Trang DCNTB II
c - Möåt tiïëng anh than hai haâng lïå nhoã CDTCM
- Möåt tiïëng anh than àöi hang luyå nhoã CHG
d - Coân chuát meå giaâ biïët boã ai nuöi CDTCM

1
Chêu Àöëc: thõ xaä, tónh lyå tónh Chêu Àöëc (cuä), nùçm trïn söng Hêåu Giang vaâ söng Vônh
Tïë, saát biïn giúái Campuchia, caách Saâi Goân 239km, Haâ Nöåi 1983km.
2
Nam Vang: tûác Phnöm Pïnh, thuã àö nûúác Campuchia.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 52

- Nùm thaáng àúåi chúâ caách trúã bao nhiïu HT


- Coân chuát meå giaâ biïët boã cho ai? DCNTB II
- Em coá chuát meå giaâ biïët boã cho ai?
264. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu àöëc
Àêët naâo döëc bùçng àêët Nam Vang
Möåt tiïëng anh than
Hai haâng luåy nhoã
Anh coá möåt meå giaâ biïët boã ai nuöi?
Nûúác chaãy xuöi, caá buöi löåi ngûúåc
Anh muöën thûúng naâng
Biïët àûúåc hay chùng?
HMN 5
265. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc a
Thöíi ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá goâ Cöng1 b
Thöíi gioá àöng laåc vúå xa chöìng c
Nùçm àïm nghô laåi, nûúác mùæt höìng tuön rúi d
HHÀN 109
BK a - Àeâo naâo cao bùçng àeâo Chêu Àöëc HT 148
b - Ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá Goâ Cöng
VNP1 II 73 VNP7 363
c- Thöíi ngoån àöng phong laåc vúå xa chöìng TCBD II 519
d - Nùçm àïm nghô laåi, nûúác mùæt roâng tuön rúi HT
266. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc
Ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá Goâ Cöng
Thöíi gioá àöng laåc vúå xa chöìng
Nùçm àïm nghô laåi nûúác mùæt höìng tuön rúi
Tûúãng giïëng sêu nöëi súåi dêy daâi

1
Goâ Cöng: huyïån lyå huyïån Goâ Cöng Àöng, thuöåc tónh Tiïìn Giang, caách Haâ Nöåi
1784km, Myä Tho 37km.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 53

Hay àêu giïëng caån tiïëc hoaâi súåi dêy


Mùåt trúâi àaä ngaã vïì têy
Tröng anh saáu khùæc canh chêìy coân tröng
Ra vaâo luöëng nhûäng phoâng khöng
Ngêín ngú ngú ngêín phêåp phöìng khoá toan
Cuäng vò möåt tiïëng mònh than
Nïn nùm canh thöín thûác phoâng loan khoác thêìm
Noái ra nûúác mùæt chaãy dêìm
Nûäa mai xa caách biïët têìm àùång khöng
Traách ai laâm chöìng bùæc vúå àöng
Àïm nùm canh thöín thûác phoâng khöng möåt mònh.
HMN 26 - 27
Xem thïm T 2129
267. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc
Xûá naâo döëc bùçng xûá Nam Vang
Möåt tiïëng anh than ba böën àöi vaâng em khöng tiïëc
Anh lêëy àùång cuãa röìi tröën biïåt laánh thên.
TCBD IV 31
268. Àeân naâo cao bùçng àeân öng Chaánh
Baánh naâo trùæng bùçng baánh boâ böng
Anh thûúng em tûâ thuúã maá böìng
Bêy giúâ em lúán lêëy chöìng boã anh.
HT 457 TCBD I 454
269. Àeân nhaâ ai raång nhaâ êëy
Khaách ài qua àûúâng biïët àêëy laâ àêu.
TCBD I 560 TNPD I 114
270. Àeân saách vùn chûúng
Dêìu hao töi roát, àeân múâ töi khïu
Cêìu tre töi bùæc gêåp gïình
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 54

Chõ Hai ài coá ngaä lêëm mònh töi nêng


Töi nêng àûúåc chõ Hai lïn
Vïì nhaâ anh Hai mùæng, anh Hai
nhiïëc laåi phiïìn chõ Hai.
QHBN 326
271. Àeân Saâi Goân ngoån xanh ngoån àoã
Àeân Mô Tho1 ngoån toã ngoån lu
Anh vïì hoåc lêëy chûä nhu
Chñn trùng em àúåi, mûúâi thu em chúâ.
TCBD I 138 TCBD IV 19
272. Àeân taân nhòn boáng thúã than
Ai xui duyïn reä, khiïën mang núå tònh.
DCNTB II 131
273. Àeân treo cöåt àaáy
Nûúác chaãy cöåt àeân rung
Anh thûúng em thaãm thiïët vö cuâng!
Biïët cha vúái meå coá bùçng loâng hay khöng?
HHÀN 229 HMN 20 HT 431 TCBD II 272
274. Àeân treo trong quaán toã raång búâ kinh
Em coá thûúng anh thò em noái thiïåt tònh a
Àïí anh lïn xuöëng möåt mònh bú vú. b
HHÀN 229 TCBD I 560
BK a - Em coá thûúng anh
- Em noái thiïåt tònh HMN 20
b - Keão anh lïn xuöëng möåt mònh bú vú HMN
275. Àeân treo trûúác gioá àeân tùæt
Àeân treo nam, bùæc àeân múâ

1
Myä Tho: thaânh phöë, Bùæc vaâ Àöng giaáp phöë huyïån Chúå Gaåo, Nam giaáp söng Myä Tho,
Têy giaáp huyïån Chêu Thaânh, caách Haâ Nöåi 1797km, caách thaânh phöë Höì Chñ Minh 71 km.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 55

Em thûúng anh phaãi àúåi phaãi chúâ


Dêìu nùm ba núi ài nûäa, coá trao thú cuäng àûâng.
DCBTT 82
276. Àeân trúâi thò saáng böën phûúng a
Àeân töi thò saáng àêìu giûúâng nhaâ töi. b
ANPT 16b ÀNQT 80b
BK a- Àeân trúâi trúâi saáng böën phûúng
TCBD I 560 TNPD I 114
- Àeân trúâi àeân saáng böën phûúng
HT 198 VNP 1 II 94 VNP7 288
- CHG 54
Àeân trúâi soi saáng böën phûúng
Àeân töi saáng toã àêìu giûúâng nhaâ töi
- Àeân trúâi trúâi raång böën phûúng NGCK 169b
- Àeân trúâi thò raång tûá phûúng LHCD 18b
b - Àeân töi saáng toã àêìu giûúâng nhaâ töi
- HT TCBD I TNPD I VNP 1 II VNP7
- Àeân ta ta raång àêìu giûúâng nhaâ ta NGCK
- Àeân töi thò toã àêìu giûúng nhaâ töi LHCD
277. Àeo bêìu mang tiïëng thõ phi a
Bêìu khöng coá rûúåu lêëy gò laâm say. b
ANPT 9a ÀNQT 102b LHCD 27b
NGCK 132b NQPN 74 TNPD I 114
BK a - Mang bêìu chõu tiïëng thõ phi
HHÀN 54 VNP 1 II 91
- Mang bêìu nïn em chõu tiïëng thõ phi
DCNTB I 218
- Mang bêìu nïn em chõu tiïëng thõ phi VNP7 93
- Öm bêìu mang tiïëng thõ phi VNP7 93
b - Bêìu khöng coá rûúåu lêëy gò maâ say
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 56

NASL III 9b HHNÀ TCBD I 406, 505


- Bêìu khöng coá rûúåu uöëng gò maâ say VNP1 II VNP7
- Bêìu khöng coá rûúåu li bò nhûäng say DCNTB I
- Dêîu khöng coá rûúåu li bò cuäng say bk NGCK
Xem thïm R 316
278. Àeâo naâo cao cho bùçng àeâo Eo Gioá
Böå naâo röång cho bùçng böå An Ba.
TCBD II 519
279. Àeâo ngang san thuãy hûäu tònh
Con chim kia loát öí, con caá noå mang kònh,
xinh àaä nïn xinh
CHG2
280. Àeåp chi caái aáo vaãi söìng
Àeåp chi con gaái löån chöìng maâ thûúng.
CDTCM 27
281. Àeåp nhêët con gaái laâng Tranh1
Chua ngoa keã Nhoát2, ba vaânh keã Om3
CDHN 134
BK CDTCM 278;
Àeåp nhêët con gaái laâng Chanh
Chua ngoa laâng Nhoát, ba vaânh keã Om.
282. Àeåp nhû caái teáp kho tûúng a
Kho ài kho laåi noá chûúng phïình phïình.
NGCK 179a NNPD 54 TNPD I 114
BK a- Àeåp nhû caái teáp rang tûúng NASL II 59a
283. Àï kia ai àùæp nïn cao?
Caái daãi söng àaâo, ai xeã laâm khúi?

1
Laâng Tranh: cuäng goåi laâ laâng Chanh, tïn chûä laâ Tranh Khuác nay thuöåc xaä Duyïn Haâ
huyïån Thanh Trò -. Haâ Nöåi.
2
Keã Nhoát: tïn nöm laâng Àöng Phuâ nay thuöåc xaä Àöng Traåch, huyïån Thanh Trò, Haâ
Nöåi.
3
Keã Om: tïn nöm laâng Thoå Am (Om trïn) Nöåi Am (Om dûúái) xûa thuöåc huyïån Thanh
Trò sau thuöåc xaä Liïn Minh, huyïån Thûúâng Tñn, Haâ Têy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 57

Gaåo, ngö, hoa quaã moåi muâi


Naâo ai caây cêëy, naâo ai vun tröìng?
Bêy giúâ no êëm ung dung
Biïët ai nhúá keã coá cöng chùng laâ?
HT 116 VNP7 176
284. Àïì Gi1 coá nuái Lam Sún
Coá àêìm Àaåm Thuãy2 nûúác dúân dúân xanh.
DCNTB I 196
285. Àïí húi maâ taát nûúác beâ
Hoaâi húi maâ noái vúái beâ treã ranh.
TCBD I 608
286. Àïm anh nùçm khö heáo laá gan
Thaåp dêìu àêìy anh thùæp chaáy taân baây li
Kïí tûâ ngaây em chõu chûä tuâng qui3
Nay anh Höì4 em Haán taâi chi khöng buöìn.
DCBTT 161

287. Àïm daâi gaâ gaáy canh ba


Thêëy ngûúâi quên tûã loâng àaâ vêën vûúng
Lûãa tònh toan tûúái nhaânh dûúng5
Thöi àûâng àem sùæc maá hûúâng trïu ngûúi.
DCNTB II 39
288. Àïm àïm chúáp bïí mûa nguöìn a
Hoãi ngûúâi quên tûã coá buöìn hay khöng? b

1
Àïì Gi: cûãa söng Phuâ Li (coân goåi laâ söng Thaåch Baân) úã huyïån Phuâ Li xûa nay goåi laâ
söng Phuâ Caát, tónh Bònh Àõnh.
2
Àaåm Thuãy: àõa àiïím úã Bònh Àõnh
3
Tuâng quy: Tuâng (cuäng àoåc laâ toâng) nghôa laâ theo; quy laâ vïì. Tuâng quy laâ con gaái theo
chöìng.
4
Höì Haá: Höì laâ möåt dên töåc thiïíu söë úã phña bùæc Trung Hoa. Haán laâ möåt triïìu àaåi úã
Trung Hoa (sau thûúâng duâng chó ngûúâi Trung Hoa). Höì Haán laâ chó sûå xa caách.
5
Nhaânh dûúng: Phêåt quan êm lêëy caânh (nhaânh) dûúng nhuáng vaâo nûúác cam löì rêíy lïn
chuáng sinh àïí têíy rûãa phiïìn muöån hoùåc dêåp tùæt lûãa tònh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 58

NGCK 105a NPGT 20b NPNN 6a


BK a - Àïm qua chúáp bïí mûa nguöìn ANPT 11b HHÀN 257
HT 172 NNPD 54 TCBD I 561 TCBD III 147, 474 TNPD I 115
- Töëi höm qua chúáp bïí mûa nguöìn NASL I 10a
b - Hoãi ngûúâi tri kó coá buöìn hay chùng? ANPT
- Hoãi ngûúâi tri kó coá buöìn hay khöng? Ht
- Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn chùng ai? HHDN TCBDI
- Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn hay chùng? TNPD I
- Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn cuâng chùng? NASL I
- Hoãi ngûúâi quên tûã coá buöìn hay chùng? bk TNPD I
- Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn hay khöng? NNPD
289. Àïm àïm khïu ngoån àeân loan
Nhúá chaâng quên tûã thúã than mêëy lúâi
Mong chaâng chùèng mêëy chaâng öi!
Thiïëp töi trùçn troåc vöåi dúâi chên ra
Nhaác tröng lïn trùng àaä xïë taâ
Àïm höm khuya khoùæt, con gaâ àaä gaáy sang canh
Mong anh maâ chùèng thêëy anh
Thiïëp töi buöìn baä khïu quanh ngoån àeân.
HT 170 TNPD II 70 - 71 VNP1 I 88 - 89 VNP7 218
BK NGCK 186a:
Àïm àïm khïu ngoån àeân loan
Chúâ chaâng quên tûã hoãi han mêëy lúâi
Thiïëp töi mong chaâng chùèng thêëy chaâng öi
Thiïëp töi chùçn troåc vöåi dúâi chên ra
Liïëc tröng lïn öng trùng àaä xïë taâ
Àïm höm khuya khoùæt con gaâ noá gaáy sang canh
Thiïëp töi mong anh maâ chùèng thêëy anh
Thiïëp töi buöìn baä chaåy quanh chaåy daâi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 59

290. Àïm àïm ngöìi tûåa boáng àeân


Than thên vúái boáng, giaãi phiïìn vúái hoa.
TCBD II 272
291. Àïm àïm thûác giêëc mú maâng
Chúå hoaâng lûúng1 chiïm möång thiïëp sêìu
chaâng ngêín ngú
HPV 147
292. Àïm àïm vuöët buång thúã daâi
Thúã ngùæn bùçng chaåch, thúã daâi bùçng lûún.
NNPD 54 TCBD I 506 TNPD I 115
293. Àïm àöng giaá ngùæt nhû àöìng
Húäi ngûúâi thuåc nûä phoâng khöng laånh luâng
Hoãi cö nay àaä coá chöìng
Hay coân àúåi khaách anh huâng sûát möi.
PDCD 8
294. Àïm àöng laånh ngùæt nhû àöìng
Mûúån ai cho mûúån, mûúån chöìng thò khöng.
TCBD I 251
295. Àïm àöng nguyïåt xïë sao taâ
Àiïíu lòa mûúåc àiïíu, bêåu vúái qua àûâng lòa.
DCNTB II 108
296. Àïm àöng trûúâng, em nghe con vûúån cêìm canh
Nghe chim mïën töí, nghe anh khuyïn naâng.
NASL II 20b

1
Hoaâng lûúng: (giêëc möång) kï vaâng. Theo Chêím trung kñ, ngaây xûa Lû Sinh àïën truá
nguå úã thaânh Haâm Àan, gùåp àaåo sô laâ Lûä Öng. Lû Sinh than vaän vïì caãnh khöën cuâng cuãa mònh.
Lûä Öng beân lêëy trong tuái ra möåt caái gò vaâ baão: “Göëi àêìu lïn àêy, con seä àûúåc vinh hiïín nhû yá
con muöën”. Khi àoá ngûúâi chuã troå àûúng nêëu möåt nöìi kï. Lû Sinh göëi àêìu lïn göëi maâ nguã, möång
thêëy mònh lêëy àûúåc vúå àeåp, thi àöî tiïën sô, laâm quan to, àaánh giùåc phaá àûúåc quên giùåc, laâm tïí
tûúáng mûúâi nùm, sinh àöng con chaáu vaâ söëng trïn taám mûúi tuöíi. Chúåt tónh möång, thêëy nöìi kï
nêëu vêîn chûa chñn. Lû Sinh ngaåc nhiïn noái: “Coá leä mònh nùçm möång chùng?” Lûä Öng móm cûúâi
noái:"Viïåc àúâi thò cuäng nhû möång maâ thöi".
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 60

297. Àïm àöng trûúâng em nghe con vûúån cêìm canh a


Nghe chim khuyïn töí, nghe anh khuyïn naâng
Giaâu giûäa laâng traái duyïn khön eáp
Khoá nûúác ngûúâi phaãi kiïëp tòm ài
Tiïìn trùm baåc chuåc kïí chi!
TCBD I 207 TNPD II 69
BK a - Àïm àöng trûúâng, nghe con vûúån cêìm canh
VNP1 I 135 VNP7 277
298. Àïm heâ gioá maát trùng thanh
Em ngöìi canh cûãi coân anh vaá chaâi
Nhêët thûúng laâ caái hoa laâi
Nhò thûúng ai àoá, aáo daâi êëm thên
Gùåp ngûúâi sao coá möåt lêìn
Àïí em thûúng nhúá têìn ngêìn suöët nùm.
DCNTB I 252
299. Àïm heâ gioá maát trùng thanh
Em ngöìi cheã laåt cho anh chùæp thûâng
Laåt chùng mong, sao thûâng àûúåc töët?
Duyïn àöi ta àaä choát cuâng nhau
Trùm nùm thïì nhûäng baåc àêìu
Chúá tham phuá quñ, ài cêìu trùng hoa.
TNPD II 70 VNP1 I 70 VNP7 194
300. Àïm höm gioá reát mûa phuân
Thuyïìn khöng àöång àêåy, ai buöìn chùng ai?
DCTH 121 HT 372
301. Àïm höm ngûúâi chùèng biïët chi
Ngûúâi nhû biïët àïën thiïëp thò höí thay.
HHDN 130
302. Àïm höm qua nùçm chöën nhaâ ngang
Reâm thûa gioá loåt daå caâng xoát xa
Em thûúng nhaâ anh khöng coá àaân baâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 61

Phoâng khi coá khaách ai hoâa àúä anh


Anh cho em gheá lûng vaâo
Phoâng khi coá khaách em chaâo àúä anh
Khaách vaâo àaánh caá nêëu canh
Chanh kia muöëi noå àïí daânh chaâng xúi
Em bûng ra caái miïång em cûúâi
Trûúác àûúåc loâng khaách, sau vui loâng chaâng.
NASL II 7b
303. Àïm höm rùçm ngûúâi goåi töi chi?
Töi coá viïåc gò, ngûúâi goåi töi ra?
Trùng coân giêëu Cuöåi trong nhaâ
Trùng laâ àaân baâ, Cuöåi laâ àaân öng
Muöën cho àêëy vúå àêy chöìng
Ngûúâi bïë con gaái, töi böìng con trai a
BK a - Àêëy bïë con gaái, àêy böìng con trai
QHBN 251
304. Àïm khuya anh khêíy caái tam huyïìn,
Huyïìn kïu mêëy bûåc daå phiïìn bêëy nhiïu.
CHG 2
305. Àïm khuya anh nghe con nhaån kïu sûúng
Anh buöìn anh thûúng, anh tröng anh giêån
Anh vú vú vêín vêín dûúái ngoån àeân taân
Tûâ àêy têm daå hoang mang
Biïët cuâng ai kïët nghôa àaá vaâng trùm nùm?
HT 416
306. Àïm khuya anh ngöìi dûåa khoang boâng a
Sûúng sa gioá laånh, chaånh loâng nhúá em.
CHG 24
BK TCBDI 138:
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 62

a - Àïm khuya ngöìi dûåa khoang böìng HHÀN 228


- Àïm khuya ngöìi dûåa göëc böìng
- Sûúng sa gioá laånh, chaånh loâng nhúá anh
307. Àïm khuya bêëc hïët dêìu khö
Ai coá tònh coá nghôa thò roát vö cho àêìy.
CDTCM 27
308. Àïm khuya chùèng nguã dêåy ngöìi
Giêån ngûúâi úã baåc nhû vöi thïë naây.
CHG 17 DCNTB II 132
309. Àïm khuya chong ngoån àeân ngöìi
Bêng khuêng nhúá baån, böìi höìi laá gan.
CHG 25 HT 172
310. Àïm khuya cûúãi laånh canh trûúâng
Tai nghe cêu vñ vùn chûúng taâi tònh.
HPV 65
311. Àïm khuya cûúái xuöëng dêìn dêìn
Sao Höm xñch laåi cho gêìn sao Mai.
HPV 120 VNP7 437
312. Àïm khuya dûúái àêët trïn trúâi
Möåt mònh cö àûáng, cö ngöìi, cö nghe
Cö nghe hïët gioång con ve
Àïën lúâi con cuöëc goåi heâ tiïëc xuên.
HHÀN 228 TCBD I 506 VNP7 195
313. Àïm khuya, àeân tùæt nhang taân
Dïë kïu ruã ró, daå caâng sêìu riïng.
DCNTB II 118
314. Àïm khuya àeân tùæt, nhang taân
Dïë kïu ruã ró, daå caâng sêìu riïng.
DCNTB II 118
315. Àïm khuya giêëc nguã mú maâng
Chim mú àïën àêåu caânh vaâng gaáy chúi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 63

DCTH 156
316. Àïm khuya gioá loåt qua song
Boáng sao vùçng vùåc, boáng trùng, múâ múâ
Böën bïì sûúng tuyïët, mõt múâ
Trùng nghiïng chïnh chïëch, gaâ àaâ gaáy ran
Haãi àûúâng laã ngoån àöng lên
Sûúng sa ngoån coã, trùng lêìn chên mêy
Taâ taâ trùng ngaã vïì têy
Thiïëp vïì chaâng úã laåi àêy laâm gò?
Chaâng khöng phaãi ngûúâi diïån thõ àöëi phi1
Mai vïì tiïëng noå tiïëng ni thiïëp ngûâa
Vñ dêìu súám cuäng nhû trûa
Leä mö gioá loåt maâ àûa àeân muâ
Ngûúâi vïì caách boáng trùng lu
Keã ài non nûúác mõt muâ dùåm khúi
Àûâng cho bûúám raä ong rúâi
Coân non coân nûúác coân trúâi coân trùng
Nghôa nhên möåt gaánh nùång oùçn
Thiïëp töi thong thaã nó nùn àöi lúâi
Rûúåu nöìng möåt cheán lûng vúi
Chên lêìn doâ bûúác àûa ngûúâi biïåt li
Àau loâng keã úã ngûúâi ài
Chên ài mêëy bûúác, lïå li bò bêëy nhiïu
Trùm nùm cuäng quyïët cuäng liïìu
Gûúng höìng quyïët àïí mai chiïìu cuâng soi.
DCNTB II 147 - 148
317. Àïm khuya gioá loåt thêëu xûúng
Chaâng vïì àïí thiïëp nhûäng thûúng cuâng sêìu.

1
Diïån thõ böëi phi: trûúác mùåt noái phaãi, sau lûng noái traái.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 64

DCNTB I 194 HHÀN 228


318. Àïm khuya gioá quaåt, trùng taân
Traách con gaâ tröëng gaáy tan tònh cúâ.
HPV 174 HT 395
319. Àïm khuya giuåc boáng trùng taâ
Sao Mai àaä moåc, tiïëng gaâ goåi con
Vùçng vùåc giaäi têëm loâng son
Laåi thïm con vûúån veáo von bïn ghïình
Cheám cha caái sùæc khuynh thaânh
Laâm cho mùæc tiïëng phao danh àïí àúâi
Traách ai sao kheáo veä vúâi
Traách ai kheáo àùåt nhûäng lúâi bûúám ong
Söng sêu nûúác chaãy àöi doâng
Biïët àêu maâ àoå têëm loâng cho àang.
CDTCM 140 - 141
320. Àïm khuya hoaâi voång àúåi chúâ
Baån loan dûát nghôa bao giúâ khöng ha.
CHG 28
BK TCBD I 454:
Àïm khuya hoaâi voång chúâ ai
Baån lan dûát möëi bao giúâ khöng hay.
321. Àïm khuya keã tröåm vaâo nhaâ
Laâm thinh nhùæm mùæt àïí maâ mêët trêu.
LHCD 26b
Xem thïm À 456
322. Àïm khuya laác àaác sao thûa
Sêm, Thûúng1 ngaán nöîi coân chûa chûä toâng

1
Sêm Thûúng: Sêm laâ choâm sao úã phña Têy; Thûúng laâ choâm sao úã phña àöng. Vñ Sêm
vaâ Thûúng úã hai võ trñ àöëi nha, khöng bao giúâ xuêët hiïån cuâng luác trïn bêìu trúâi nïn thûúâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 65

- Tûâ ngaây thûúác bùæc cêìu Ngên


Chûác, Ngûu coân àöå túái gêìn lo chi.
HPV 121 HT 390
323. Àïm khuya lùång gioá thanh trúâi
Khuyïn chaâng búát nguã nghe lúâi em than.
DCBTT 228 VNP7 286
324. Àïm khuya lùång gioá thanh trúâi
Ruöåt dûúâng dao cùæt vò lúâi mònh than.
TCBD II 272
325. Àïm khuya loâng khöng daå àoái
Nghe lúâi baån noái àoái cuäng ra no
Thöi thöi àïí daå thùm doâ
Ai bùæc cêìu cho biïët, ai àûa àoâ cho hay.
DCBTT 70
326. Àïm khuya löëm àöëm sao taân
Daång ngûúâi bay bûúám, tiïëng àaân vo ve
- Àïm khuya maát meã gioá àûa
Tiïëng xa lùæc rùæc lúâi thûa raåch roâi.
HPV 102
327. Àïm khuya nghe tiïëng dïë kïu
Phoâng loan em nhûäng chñn chiïìu quùån àau.
DCNTB II 118
328. Àïm khuya nghe tiïëng võt kïu(?)
Xoát trong gan daå chñn chiïìu thêëm bêu
Noái ra luåy ûáa doâng chêu
Vò chûng phuå mêîu cöåt sêìu àöi ta.
DCNTB II 62

duâng àïí chó sûå xa caách. Thú Àöî Phuã (Trung Quöëc): Nhên sinh bêët sûúng kiïën, àöång nhû Sêm
dûä Thûúng (Àúâi ngûúâi ta khöng àûúåc gùåp nhau, chuyïín dúâi nhû Sêm, Thûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 66

Sûãa laåi:... võt kïu chiïìu(?) =... võt kïu


329. Àïm khuya nghe tröëng keã Sen
Nghe chuöng keã Haåc, nghe keân Thiïån Yïn.
DCBTT 291
330. Àïm khuya ngöìi dûåa phoâng loan
Thuác tònh1 nhúá baån hai haâng luåy rúi.
CHG 16
331. Àïm khuya ngöìi dûåa thaão lû
Gúãi thên phêån thiïëp nïn hû taåi chaâng.
CHG 26
332. Àïm khuya nguyïåt khuêët maái nhaâ
Nhòn trùng luöëng nhûäng thiïët tha loâng naây
Nhúá mùåt anh têëc daå chùèng khuêy
Ài àêu xa caách bêëy chêìy bùåt tin
Hay laâ àem daåï phuå tònh
Nïëu chaâng dûát nghôa thiïëp liïìu mònh cho an.
TCBD IV 31- 32
333. Àïm khuya nguyïåt lùån sao dúâi
Chên trong guöëc cûãi thûúng ngûúâi daây sûúng.
HPV 120 TCDG 57
334. Àïm khuya nguyïåt lùån sao thanh
Mònh vúái töi kïët ngaäi coá thaânh hay khöng?
TCBD IV 31
335. Àïm khuya nûúác mùæt roâng roâng
Vò töi nhúá chûä lan phoâng coân xa
Laâm sao hiïåp mùåt àöi ta
Àùång töi baáo hiïëu meå vúái cha bïn mònh?
TCBD II 272

1
Thuác Tònh: Thuác laâ chúåt. Thuác tònh laâ böîng nhiïn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 67

336. Àïm khuya öm lêëy cêy coåc cheâo


Sûúng sa gioá laånh vêån ngheâo anh phaãi ài
Àïí em ba nhaãy cho kõp thò
Àêy anh khaác thïí böng quyâ hûáng sûúng.
CHG 25
337. Àïm khuya úi húäi àïm khuya
Ngoån trêìu hai caånh, biïët chia mêëy phêìn!
DCBTT 280
338. Àïm khuya úi húäi àïm khuya
Phên lúâi vúái thiïëp nûúác mùæt roâng roâng a
bk a - Hai haâng chêu luåy phên chia roâng roâng
DCBTT 224
339. Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi
Cêìm túâ giêëy baát nghe lúâi anh phên.
DCBTT. 257
340. Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi
Dang tay ngoùæt nguyïåt, nguyïåt dúâi phûúng nao? a
DCBTT 308
BK a - Giúâ tay ngoùæt nguyïåt nguyïåt àúâi phûúng nao CHG 26
341. Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi
Giú tay ngoùæt nguyïåt, nguyïåt dúâi phûúng nao?
Àïm khuya thûác dêåy xem trúâi
Thêëy sao bïn bùæc àaä dúâi bïn nam.
HHÀN 262 TCBD I 325
Xem thïm N 1130
342. Àïm khuya sao têån
Trùng ngaâ cuäng lùån
Caãnh chung tònh ai chùèng xoát àau
Thêëy non cao àêët röång thaãm sêìu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 68

Loâng anh àêy khö heáo ruöåt xoát gan baâo, búá em!
DCBTT 87
343. Àïm khuya sûúng xuöëng àêët im
Naâng Kiïìu ài nghó, chaâng Kim xin vïì.
HPV 174
344. Àïm khuya ta chöëng möåt cêy saâo
Sêu núi mö cho biïët, caån núi naâo cho quen.
HPV 121
345. Àïm khuya töi nùçm töi nguã
Nghe ngûúâi baån cuä than thên
Tay lau nûúác mùæt, chên lêìn ra ài.
DCBTT 60
346. Àïm khuya thanh vùæng möåt mònh
Coá öng ngû phuã biïët tònh maâ thöi
Thuyïìn xuöi laái cuäng tröi xuöi
Thûúng nhau ta kïí nhûäng lúâi aái ên.
DCTH 107 HT 367
Xem thïm B 440
347. Àïm khuya thùæp chuát dêìu dû
Tim lan chaáy luån, sêìu tû möåt mònh.
HT 169 TCBD II 272 VNP1 I 84 VNP7 212
348. Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy
Dêìu àaâ khö hïët, nûúác mùæt naây khöng khö. a
DCNTB I 195
BK a - Àôa dêìu àêìy khö caån, nûúác mùæt naây chûa khö
DCBTT 241
349. Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy
Hoåc haânh thò ñt sêìu têy thò nhiïìu.
CVPD 22
350. Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy
Tim non chùèng chaáy, töåi naây vïì ai?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 69

DCNTB I 194
351. Àïm khuya thùæp àôa dêìu vûâng
Biïët lêëy ai than thúã cho lûng àôa dêìu.
HPV 147
352. Àïm khuya thùæp ngoån àeân chai
Quen o nöëc1 àaáy ùn hoaâi caá tûúi.
CDTCM 244
353. Àïm khuya thiïëp hoãi loâng nhau
Lûúåc kia muöën tûåa gûúng taâu àûúåc chùng?
HPV 120
354. Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng
Cau khö ùn vúái trêìu vaâng xûáng khöng? a
CVPD 21 HPV 120 NASL II 29a NASL III 13a
NNPD 54 TCBD I 139, 561 TNPD I 114 VNPS 11a
BK a - Cau tûúi ùn vúái trêìu vaâng xûáng khöng? HHÀN 109
355. Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng
Cau xanh ùn vúái trêìu vaâng xûáng chùng?
- Cau xanh nhaá lêîn trêìu vaâng a
Duyïn em saánh vúái tònh anh tuyïåt vúâi.
HHÀN 228 TCBD II 329 THDQ 2
BK a - Trêìu vaâng nhaá lêîn cau xanh VNP7 290
356. Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng
Chaåc rúm gaánh àaá vûäng vaâng chi khöng?
- Chaåc caây gaánh àaá àûát ài
Chaåc rúm gaánh àaá coá khi vûäng bïìn.
CDTCM 74
357. Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng
Öng töí naâo troaán1 múái chuöång cuä vang.

1
Nöëc: Thuyïìn coá mui (tiïëng àõa phûúng Trung Böå).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 70

CHG 22
358. Àïm khuya trùng àaä nùçm nghiïng
Vùèng nghe choá suãa tröëng liïìn àiïím tû.
CHG 30
359. Àïm khuya trùng gioåi lêìu son
Vaâo ra thûúng baån heáo don ruöåt vaâng
Bïín qua àêy àaâng àaä xa àaâng
Dêìu tui coá lêm nguy thêët thïë,
hoãi con baån vaâng cûáu khöng?
Chiïìu röìi keã bùæc ngûúâi àöng
Traách loâng ngûúâi nghôa, noái khöng thiïåt lúâi.
TCBD IV 32
360. Àïm khuya trùng gioåi thïìm àònh
Hoãi ngûúâi baån cuä thûúng mònh hay khöng?
DCBTT 229
361. Àïm khuya trùng lïåch trúâi trong
Muöën trao duyïn vúái baån súå loâng meå cha.
DCBTT 227
362. Àïm khuya trùng tùæt, sao taân
Anh chúi höìi nûäa baån loan àûa vïì
- Anh vïì àïí mai ài caây
Ruöång thúâi lùæm laác caây àay khoá bûâa.
HPV 174
363. Àïm khuya trùng thanh gioá maát
Thêëy chaâng vïì hoãi khuác mùæc chuyïån chi
Thuêån buöìm xuöi gioá ra ài
Chaâo rùçng quên tûã viïåc gò thúã than?
DCBTT 167

1
Troaán: truyïìn (tiïëng àõa phûúng miïìn Nam. Theo NRX NTP...)
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 71

364. Àïm khuya tröng boáng vêìng trùng


Vui thay chuá Cuöåi chõ Hùçng saánh duyïn
- Àïm khuya tröng boáng thiïìm thûâ1
Khiïën cho aã Chûác chaâng Ngûu phaãi loâng.
HPV 101
Sûãa laåi:... tröng boáng thiïìm thu =... tröng boáng thiïìm thûâ
365. Àïm khuya trúâi laånh sûúng im
Tai nghe tiïëng nhaåc, chaâng Kim túái gêìn.
HPV 68 VNP7 433
366. Àïm muâa haå àêy ngöìi thong thaã
Lêëy buát nghiïn taåm taã àöi cêu
Gúãi sang thùm àoá keão sêìu
Göëi may luön chùèng àùång chung àêìu thò thöi.
DCBTT 107
367. Àïm nay anh göëi tay naâng
Àïm mai ra ngoaâi biïn, anh göëi àaâng dêy neo.
DCNTB II 150
368. Àïm nay hoa núã nhuåy vaâng
Saáng ngaây thiïëp thêëy boáng chaâng aáo xanh.
TCBD I 139
369. Àïm nay nùçm day mùåt trúã ra
Ngaây nay múái biïët cö ba thûúng mònh
Mònh gûãi chûä trung chûä hiïëu, coân thiïëu chûä ên tònh
Àaåo chöìng nghôa vúå sao mònh vöåi mong
Laâm thú giêëy trùæng cêín phong
Tònh thûúng ngaäi nhúá úã trong thú naây
Àöi ta chùèng àùång sum vêìy

1
Thiïìm thûâ: Con coác. Tûúng truyïìn trïn cung trùng coá con coác. Do àoá thiïìm thûâ chó
mùåt trùng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 72

Cuäng nhû chim nhaån laåc bêìy kïu sûúng


Töi xa mònh cö baác àïìu thûúng
Trïn trúâi vên vuä, böën ngoån dûúng xêy vêìn
Dêìu cho laåc Têën qua Têìn
Thûúng ai cuäng àïí daânh phêìn thûúng em
Phuång hoaâng àêåu nhaánh vöng nem
Phaãi reâ nùm ngoaái cûúái
Ngaä tû choå gaåo nûúác höìi
Töi chöìng mònh vúå coân ngöìi thûúng ai
Phuång hoaâng àêåu nhaánh cêím lai
Dùån loâng ngûúâi ngaäi chúá sai lúâi thïì
Ghe lïn ghe xuöëng dêìm dïì
Sao em khöng gûãi thû vïì thùm anh.
HMN 11
370. Àïm nay trùng baåc gioá ngaân
Mûúån tay thuåc nûä àaánh àaân ta nghe.
HPV 65
371. Àïm nùm canh anh dûåa bûác reâm
Coá àeân coá saách khöng em cuäng buöìn.
HPV 120
372. Àïm nùm canh, anh nguã coá ba
Coân hai canh nûäa, anh ra tröng trúâi
Tröng trúâi mau raång àöng ra
Àïí cho bûúám chöå mùåt hoa bûúám chaâo.
HPV 147 HT 393
373. Àïm nùm canh anh nhùæc
Ngaây saáu khùæc em tröng
Tröng cho gùåp mùåt
Anh trao chòa khoáa baåc
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 73

Múã traáp trùæc lêëy cêy gûúng vaâng


Thiïëp vúái chaâng soi chung
Hai àûáa ta troâ chuyïån.
CDTCM 125
374. Àïm nùm canh con dïë kïu sêìu
Àûúâng gia trung nöåi trúå anh khêín cêìu àïën em.
HPV 121
375. Àïm nùm canh em nguã coá ba
Coân hai canh nûäa, em nghô xa, nghô gêìn.
CDTCM 28
376. Àïm nùm canh gaâ kia gaáy thuác
Gioá nam phong thöíi giuåc cêy sêìu
Cûãa àöng phoâng àoáng xong laåi múã
Cún chiïm bao khi tónh khi mï
Nghôa nhún em úã tïå chûa tïì
Anh laâm möåt bûác thú niïm gúãi khöng biïët
àaä vïì túái em chûa
DCBTT 152 - 153
377. Àïm nùm canh giêëc nguã tû lûúng1
Nghô ài nghô laåi, nùm canh trûúâng khoác than
Kïí tûâ canh möåt kïí qua
Tay bûng cheán cúm, nûúác mùæt nhoã sa roâng roâng
Canh hai ùn uöëng bó baâng
Em ngöìi nhòn ngoån àeân taân hiu hiu
Canh ba ai nêëy nguã àïìu
Tai nghe con dïë noá kïu thaãm sêìu
Canh tû tröëng àïí trïn lêìu
Giêåt mònh thûác dêåy, giuåc cún sêìu ra ài

1
Tri lûúng: Coá leä do tû lûúång (àoåc chïåch): Suy nghô, tñnh toaán.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 74

Àïm nùm canh, em nguã chùèng àùång chi


Cuäng vò nhúá baån ra ài chûâng naây.
DCNTB I 268
378. Àïm nùm canh khöng nguã, dêåy ngöìi
Cúá sao trong daå böìi höìi chuyïån chi?
Àau loâng ta lùæm, húäi nûä nhi
Thïëp dêìu àêìy anh thùæp hïët, baây li anh than hoaâi
Quïn ài thò chúá, nhúá laåi khoá nöîi nguöi ngoai
Tûâ xûa cho túái raây caách trúã àúåi tröng
E cho naâng coá chöën ba àöng
Coá núi kïët toác, khöng tröng àïën phêån chaâng
Àïm nùçm khö heáo laá gan
Thïëp dêìu àêìy anh thùæp hïët, chaáy taân baây li
Kïí tûâ ngaây em chõu chûä tuâng qui 1
Chaâng Höì thiïëp Haán, taâi chi khöng buöìn rêìu
Chiïìu chiïìu ra àûáng soi dêu
Nghe con chim noá kïu dòu dùæc, daå anh sêìu bêëy nhiïu.
VNP1 I 97 VNP7 227 - 228
379. Àïm nùm canh loâng sêìu lai laáng
Ngaây saáu khaác chûa caån cheán thïì
Rûúåu quyânh tûúng ai kheáo phuåc nïn baån vöåi say mï
Quïn cêu tònh chöìng nghôa vúå,
hay ai kheáo boã buâa mï cho röìi.
DCBTT 95
380. Àïm nùm canh luåy sa cuác duåc2
Thiïëp chúâ chaâng möåt àöi luác àaä trêìn ai3

1
Tuâng quy: (tuâng: theo; quy: vïì): con gaái theo chöìng.*
2
Cuác duåc: Nuöi nêëng; Luåy sa cuác duåc: nhoã nûúác mùæt (vò nghô) cöng nuöi nêëng cuãa cha
meå.
3
Trêìn ai: Caát buåi; (vêët vaã khöí súã) úã coäi trêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 75

Chûâ thiïëp chúâ khöng vaäng noã lai1


Thiïëp phaãi trao duyïn gûãi phêån,
khöng leä úã hoaâi rûáa rùng.
DCBTT 72
381. Àïm nùm canh luåy sa khöng raáo
Ngaây saáu khùæc aão naäo dêìm dïì
Àïm nùçm quaånh vùæng maân the
Nhúá cêu thiïët yïëu nhû nhúá lúâi thïì ngaây xûa.
DCBTT 89
382. Àïm nùm canh mú maâng boáng nhaån
Ngaây saáu khùæc nhúá baån muöën têìm
Naâo ai nhùæc túái tri êm
Àïí cho laá gan khö tûâng chùång,
àïí cho ruöåt àau ngêìm tûâng khi.
DCBTT 104
BK CDTCM 74:
Àïm nùm canh mú maâng boáng baån
Ngaây saáu khùæc nhúá daång tri êm
Cêåy ai nhùæn baån àöìng têm,
Laá gan khö tûâng chùång, ruöåt heáo bêìm tûâng khi.
383. Àïm nùm canh mú maâng mûúâng tûúång
Ngaây saáu khùæc hoáa tûúng hoáa thûúng
Nöîi sêìu naây ai biïët cho chùng
Xem boáng sao nhúá daång, xem boáng trùng nhúá hònh.
DCBTT 160 - 161
384. Àïm nùm canh nùm vúå ngöìi hêìu
Vúå caã pha nûúác tïm trêìu chaâng xúi
Vúå hai traãi chiïëu chia baâi

1
Khöng vaäng noã lai: Khöng qua khöng laåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 76

Vúå ba coi soác nhaâ ngoaâi nhaâ trong


Vúå tû traãi chiïëu, quaåt muâng
Vúå nùm thûác dêåy trong loâng xoát xa
Cheâ thang, chaáo àêåu bûng ra a
Chaâng xúi möåt baát keão maâ cöng lïnh.
HHÀN 130 TCBD I 207 THÀQ 16
BK a - Cheâ sen, chaáo àêåu bûng ra TNPD II 70
Xem thïm L 82
385. Àïm nùm canh nùçm quanh göëc lûåu
Nhúá àïën ngûúâi tònh cûåu aái ên.
DCNTB II 119
386. Àïm nùm canh, ngaây cuäng nùm canh
Thûúng ngûúâi tuöíi treã toác xanh lúä chûâng.
HPV 120
387. Àïm nùm canh, ngaây khùæc saáu, chaâng úi
Chaâng cûúâi nûãa miïång thiïëp töi vui nöîi gò.
CDTCM 180
388. Àïm nùm canh nghe con dïë thöët
Ngaây saáu khùæc lêìn àöët ngoán tay
Húäi ai, duyïn cúá ai baây?
Duyïn trùm nùm laåi boã, nghôa möåt ngaây laåi theo.
VNP1 I 60 - 61 VNP7 183
389. Àïm nùm canh nghe con vaåc taác canh
Con thùçn lùçn khùæc moä, em thûúng anh nhiïìu bïì.
HPV 120
390. Àïm nùm canh nghe con ve kïu ghïình àaá
Ngaây saáu khùæc nghe con vûúån hoát caânh cêy
Àoaái nhòn nam bùæc àöng têy
Ai xui ngûúâi baån cuä àïën chöën naây gùåp nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 77

DCBTT 151
391. Àïm nùm canh ruöåt thùæt gan baâo
Bûäa cúm rúát àuäa, luác naâo khöng hay
Búãi chûng thûúng nhúá baån raây
Cha meå em gaâi, em biïët noái sao
Söng kia coá caån coân ao
Cuäng nguyïìn veát giïëng maâ trao ên tònh.
DCNTB I 252
392. Àïm nùm canh than vùæn thúã daâi
Tröng trùng röìi laåi nhúá ngûúâi nûúác non.
HPV 147
393. Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu àêìy
Bêëc non khöng chaáy, àôa dêìu naây chùèng vúi.
HPV 146
394. Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu vúi
Mùåt tú tûúãng mùåt, loâng túi taã loâng.
HPV 120
395. Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu vûâng
Coá ngûúâi chaåm chûä sau lûng em röìi.
HPV 120
396. Àïm nùm canh thöín thûác
Ngaây saáu khùæc ra vaâo
Búá ai úi!
Töi buöìn riïng vïì phêån phoâng àaâo leã loi.
TCBD IV 31
397. Àïm nùm canh tröng nam nhúá bùæc
Ngaây saáu khùæc tröng quïë nhúá trêìm
Naâo ai nhùæc túái tri êm
Ruöåt em àau tûâng chùång, gan em bêìm tûâng khi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 78

DCBTT 81
398. Àïm nùm canh tröng nam tûúãng bùæc
Ngaây saáu khùæc ruåc ruä khöng àùång möåt tiïëng cûúâi
Búãi vò sa lúâi ùn tiïëng noái vúái ngûúâi khi xûa.
DCBTT 120
399. Àïm nùm canh trúâi thanh bïí lùång
Böîng àêu raây gùåp àùång phûúång loan
Tröng sao thiïëp laåi gùåp chaâng
Àoán àûa lúâi noái, keão lúä laâng duyïn em.
DCBTT 151
400. Àïm nùm canh anh boã tay qua
Giûúâng khöng chiïëu laånh, thûúng àaâ quaá thûúng.
CHG 10 DCNTB I 194
401. Àïm nùçm boã toác qua mònh
Thïì cho baán maång keão tònh anh nghi.
HHDN 130
402. Àïm nùçm chêu luåy nhoã sa
Ûúát àêìm maái toác chaâng àaâ hay chûa?
DCBTT 253
403. Àïm nùçm chïëch göëi phoâng loan
Ruöåt tùçm àoâi àoaån, têm can nhû baâo
Lêu nay chöìng vúå chung vui
Nay mònh vïì dûúái bûäa naâo mònh lïn
Ngaây may nhún nghôa khöng nïn
Giaä anh vïì dûúái coân lïn nöîi gò
Hai haâng chêu ngoåc lêm li
Em àaânh phuå nghôa coân gò búá em!
TCBD IV 24
404. Àïm nùçm àùæp chiïëu bõt buâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 79

Tai nghe tiïëng haát dêåy vuâng ra ài


Con röìng nùçm baäi caát baây vi
Vò chûng thûúng baån, nïn ra ài laâm vêìy
Ra ài, cha àaánh, meå ngêìy
Khöng ài, baån úã ngoaâi naây baån tröng!
VNP1 I 96 VNP7 227
405. Àïm nùçm àùåt lûng xuöëng chiïëu
Nghe mêëy lúâi thiïët yïëu em than
Mau mau röìi dêåy ruöåt gan àau tûâ höìi.
HHÀN 229
406. Àïm nùçm àùåt lûng xuöëng chiïëu
Nghe mêëy lúâi thiïët yïëu em than
Mau mau tröîi dêåy ruöåt gan àau tûâ höìi
Canh khuya anh thúã vùæn than daâi
Vaái xin Nguyïåt Laäo truác mai möåt nhaâ
Chûä cêån laâ gêìn
Chûä viïîn laâ xa
Anh vúái em caách trúã taåi meå cha khöng àaânh
Ngaäi nhên nay àaä gêìn thaânh
Mònh vïì thûa laåi phuå mêîu àaânh töi ûng.
HMN 30 - 31
407. Àïm nùçm göëi chïëch nïåm giûúâng
Nïåm nghiïng, göëi lïåch khöng yïn nöîi nùçm
Vùæng naâng anh laåi hoãi thùm
Naâo ai coá biïët ruöåt tùçm vêën vûúng
Vùæng em möåt bûäa khöng biïët mêët hay coân
Ruöåt àau nöîi ruöåt, gan moân nöîi gan
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 80

Anh ài nhû vêìy, thùæc thïí1 ngûúâi Töëng quöëc


tòm keã àún bang
Àûúâng xa àoâi àoaån, anh thúã than khön cuâng
Coá thûúng anh, em xñch laåi cho anh mûâng.
DCNTB I 269
408. Àïm nùçm göëi gêëm khöng ïm
Göëi luåa khöng mïìm bùçng göëi tay em
Coá thûúng coá nhúá khöng em
Sao em chùèng laåi, àïí anh mong àïm nhúá ngaây.
DCNTB I 181
Xem thïm C 1751 G 380
409. Àïm nùçm giêëc nguã chûa an
Töi nghe con dïë thúã than thïm buöìn.
DCBTT 281
410. Àïm nùçm giêëc nguã khöng an
Traách con dïë nhuãi kïu vang ngoaâi thaânh.
HHÀN 229
411. Àïm nùçm giêëc nguã khöng yïn
Nghe ai than vaän mêëy lúâi nguyïìn thaãm thûúng.
DCBTT 272
412. Àïm nùçm heáo ruöåt khö gan
Tröng cho gùåp mùåt baån vaâng keão thûúng.
DCNTB II 119
413. Àïm nùçm lùæng cùåp tai nghe
Nghe con dïë kïu laã chaã
Ngaây saáu khùæc cêìu söng Ngên
nûúác chaãy phaã hai búâ gioá rung
Em khoaác caái aáo maâu höìng ra em ngoá tûá tung

1
Thùæc thïí: khùæc thïí, cuäng nhû (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 81

Tûúãng laâ tin thú nhaån gûãi nïn khoaác


caái aáo maâu höìng ra ài.
DCNTB II 118 - 119
414. Àïm nùçm lêëy aáo kï àêìu
AÁo bao nhiïu nïëp, daå sêìu bêëy nhiïu.
DCNTB II 119
415. Àïm nùçm luöëng nhûäng sêìu bi
Sûu cao thuïë nùång lêëy chi thanh nhaân.
DCBTT 296
Xem thïm À 971
416. Àïm nùçm luöëng nhûäng thöín thûác trùm àûúâng
Traách ai laâm phên reä hai phûúng thïë naây.
TCBD IV 38
417. Àïm nùçm luåy àöí chûáa chan
Nhúá ai em phaãi bùng ngaân tòm ài.
DCBTT 259
418. Àïm nùçm lûng chùèng beán giûúâng
Cuäng vò möåt nöîi ngûúâi thûúng trao lúâi
Trao lúâi sao chùèng trao duyïn
Àïí thûúng àïí thaãm àïí phiïìn cho nhau.
DCNTB II 132
419. Àïm nùçm lûng chùèng beán giûúâng
Cuäng vò möåt nöîi ngûúâi thûúng traáo lúâi.
DCNTB II 119
420. Àïm nùçm lûng chùèng túái giûúâng
Tröng cho mau saáng ra àûúâng gùåp em. a
HHÀN 168 TCBD 138 VNP7 221
BK a - Mong cho mau saáng ra àûúâng gùåp em DCNTB I 194
421. Àïm nùçm maâ boã tay sang
Giûúâng khöng chiïëu laånh, hoãi chaâng ài mö?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 82

DCBTT 145
422. Àïm nùçm nghe dïë kïu rêm
Dang tay thöí dïë1 sêìu thêìm núå duyïn.
DCBTT 272
423. Àïm nùçm nghe gioång anh than
Nhû ai bûng cheán nûúác àöí vaâo gan laånh luâng.
DCBTT 274
424. Àïm nùçm nghe vaåc trúã canh
Nghe sû goä moä, nghe anh döî naâng.
HHÀN 229 TCBD II 329
BK CHG 12
Nùçm àïm nghe vaåc trúã canh
Nghe chuöng gioáng saáu nghe anh döî naâng.
425. Àïm nùçm nghô laåi maâ coi
Lêëy chöìng àaánh baåc nhû voi phaá nhaâ.
CVPD 30 DCBTT 294 HT 233 TCBD I 207
TCBD II 191, 214 TNPD I 115 VNP7 273
426. Àïm nùçm nghô laåi maâ coi
Lêëy chöìng hay chûä nhû soi gûúng vaâng.
HHÀN 168 TNPD I 115
427. Àïm nùçm nghô laåi maâ coi
Thùçng naâi2 nho nhoã cúäi voi toång tònh3
Vò tònh nïn phaãi theo anh
Rau khoai chêëm muöëi ngon laânh chi àêu?
Àïm nùçm nghô laåi maâ coi
Lêëy chöìng hay chûä hún soi gûúng vaâng.
DCBTT 310

1
Thöí dïë: vöî cho dïë àûâng kïu.
2
Naâi: quaãn tûúång.
3
Toång tònh: coá saách ghi laâ to lúán.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 83

428. Àïm nùçm nûúác mùæt laáng lai


Meå thûúng con rïí hún con trai trong nhaâ.
CDTCM 180
429. Àïm nùçm úã dûúái boáng trùng
Thûúng cha nhúá meå, khöng bùçng nhúá em.
CDTCM 27
430. Àïm nùçm taâu chuöëi coá àöi
Hún trùm chiïëu miïën leã loi möåt mònh.
TNPD I 114
431. Àïm nùçm tay göëi chên co
Loâng thûúng thuåc nûä öëm o gêìy moân.
DCNTB I 194
432. Àïm nùçm thöín thûác ngöìi khïu àeân phuång
Canh sang nùm gêìn luån khuác röìng
Traách ai úã chùèng hïët loâng
Phuå tònh gêìn guäi coá chöìng xa xöi.
HHÀN 170 HMN 25 TCBD I 449
433. Àïm nùçm thöín thûác vaâo ra
Chúâ cha meå nguã, leán qua thùm mònh
Töi than hïët sûác, töi dûát hïët tònh
Thiïëu àiïìu cùæt àûát ruöåt trao cho mònh, mònh öi!
TCBD II 272
434. Àïm nùçm töi nghô töi sêìu
Laâm dêu thêåt khöí tûâ àêìu chñ àuöi
Ra thên töëi mùåt vuâi àêìu
Caác chõ sung sûúáng, riïng dêu meå haânh
Chï töi khúâ daåi khöng lanh
Meå àaâo meå chûúãi, meå haânh xoát xa
Cöng trònh cha meå töi, sanh àeã töi ra
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 84

Gaã cho con meå coân buâ cuãa thïm


Phaãi thúâi chöìng vúå troån niïìm
Sui gia ài laåi êëm ïm úã àúâi
Khöng nïn möîi àûáa möåt núi
Töi ra khoãi cûãa àïí meå kiïëm núi sang giêìu
ÚŒ chi àêy meå mùæng trûúác, chûúãi sau
Ngaây naâo meå cuäng cûá ngheâo giaâu meå àay.
DCNTB II 78 HT 444 - 445
435. Àïm nùçm tú tûúãng tûúãng tú
Chiïm bao thêëy bêåu, dêåy rúâ chiïëu khöng.
HHÀN 168 TCBD I 138 VNP7 476
436. Àïm nùçm trùn trúã khöng yïn
Tai nghe con dïë reo duyïn ngoaâi thïìm.
HHÀN 257
437. Àïm nùçm voäng raách cuâng queo
Öng baá höå túái noái, chï ngheâo khöng ûng.
DCNTB II 78
438. Àïm ngùæn, tònh daâi
Tûúng tû bao nhaåt, bao phai húäi tònh!
Böîng àêu mùæc möëi xñch thùçng
Khùng khùng ngûúâi buöåc, ai giùçng cho ra
Lïn têån trùng giaâ
Hoãi öng Nguyïåt Laäo coá nhaâ hay khöng.
QHBN 258
439. Àïm úi húäi àïm, tröng cho mau saáng!
Ngaây úi húäi ngaây, tùæt quaáng cho mau!
Àïí em ra khoãi cûãa nhaâ giaâu
Keão nay cúm thûâa mai canh cùån, töëi nùçm sau xoá lïìu.
DCBTT 109
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 85

440. Àïm qua anh múái hoãi naâng


Tre non àuã laá àan saâng nïn chùng?
NGCK 173a
Xem thïm À 495 G 59
441. Àïm qua anh nùçm nhaâ ngoaâi a
Àïí em thúã ngùæm than daâi nhaâ trong b
Ûúác gò anh àûúåc vö phoâng c
Loan öm lêëy phûúång, phûúång böìng lêëy loan. d
HHÀN 130 TCBD II 272 THÀQ 7 TNPD II 68
BK a - Höm qua anh túái nhaâ ngoaâi DCBTT 190
- Àïm àïm anh nùçm nhaâ ngoaâi TCBD I 138
b - Nghe em thúã ngùæn than daâi nhaâ trong DCBTT
- Thêëy em thúã vùæn than daâi nhaâ trong
VNP1 I 71 VNP7 195
c - Ûúác chi anh àûúåc nhêåp phoâng DCBTT
d - Àïí loan öm lêëy phûúång, phûúång böìng lêëy loan DCBTT
442. Àïm qua baâ chuã nguã àêu
Noá khïnh noá boã vûúân dêu bao giúâ.
NASL I 30b
443. Àïm qua boác uöën1 möåt mònh
Nghe húi sûúng xuöëng nhúá tònh nhên xûa
Tònh nhên xûa bêy giúâ xa vùæng
Nöîi mong chúâ cay àùæng riïng em
Than öi tùm caá boáng chim
Biïët àêu àûúâng löëi maâ tòm húäi ai!
CDHN 159
444. Àïm qua bûúác chên lïn trúâi
Laåc àûúâng, laå ngoä gùåp ngûúâi cung Tiïn

1
Boác uöën: tûâ cuãa nghïì laâm giêëy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 86

Ûúác chi duyïn seä beán duyïn


Cho duyïn coäi thoå, thaânh duyïn coäi trêìn
Daå buöìn chên bûúác phên vên
Trúâi xui anh thùèng túái sên tú höìng
- Öng Tú, öng coá nhaâ khöng
Öng ra xua choá cho töi cuâng vúái nao!
Tú duyïn öng cêët núi nao
Cêët trong chum quaã, hay vaâo ao sen?
Ngûúâi naâo traái kiïëp lúä duyïn
Thò öng xe laåi cho liïìn möåt àöi
Coân nhû öng êëy vúái töi
Thò öng xe thùèng laâm àöi vúå chöìng.
CDTH 95
445. Àïm qua chung boáng chung húi
Bêy giúâ keã ngûúåc, ngûúâi xuöi mùåc loâng.
NGCK 140b NNPD 54 TCBD I 251 TNPD I 114
446. Àïm qua coá nguã xin thïì
Möåt giêëc àïën saáng, chúá hïì vêîy tai. a
NNPD 54 TNPD I 114
BK a - Möåt giêëc àïën saáng, chùèng hïì vêîy tai HT 119
447. Àïm qua coá nguã xin thïì
Phêìn thò muöîi cùæn, phêìn mï sûå naâng. a
NGCK 143a
BK a - Möåt rùçng muöîi cùæn, hai mï sûå naâng bk NGCK
- Phêìn thò muöîi àöët, phêìn mï sûå tònh NNPD 54
TNPD I 114
448. Àïm qua döìn dêåp mûa mau
Gioá rung caânh ngoåc cho àau laá vaâng
Traách chaâng phuå ngaäi tham vaâng
Ngö àöìng núã àïí phûúång hoaâng ngêín ngú
Biïët nhau tûâ bêëy àïën giúâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 87

Àaä cho bûúám àêåu, thò chûâa sêu ra.


CDTCM 112
449. Àïm qua àöët àónh hûúng trêìm
Khoái lïn nghi nguát, êm thêìm loâng ai.
NNPD 54 TNPD I 115
450. Àïm qua em coá nguã àêu
Em ngöìi nghe dïë kïu sêìu bïn tai
Àïm qua hïët nhúá laåi buöìn
Nhúá buöìn nghe dïë kïu luön bïn thaânh.
HHÀN 229, TCBD II 329
451. Àïm qua gaánh nûúác bïn àaâng
Boã quïn caái noán laång vaâng, chaâng öi!
Nghe tin chaâng bùæt àûúåc röìi
Chaâng maâ cho chuöåc, em thúâi chõu ún.
CDTH 106
452. Àïm qua gioá laånh thêëu xûúng
Chaâng vïì àïí thiïëp nhûäng thûúng cuâng sêìu.
TCBD II 330
453. Àïm qua gioá loåt song àaâo
Tiïëng àaân vùng vùèng núi naâo xinh xinh
Àaân Baá Nha kheáo gaãy khuác Lûu thuãy, Cao sún
Tû Maä Tûúng Nhû kheáo gaãy khuác Phuång cêìu hoaâng1

1
Phuång cêìu hoaâng, Tû Maä Tûúng Nhû: khuác àaân Phûúång cêìu hoaâng cuãa Tû Maä Tûúng
Nhû àúâi Haán. Theo saách Sûã kñ, Tû Maä Tûúng Nhû khi úã chúi àêët Lam Cuâng, möåt höm àïën nhaâ
Traác Vûúng Tön dûå tiïåc. Hoå Traác coá ngûúâi con gaái treã àeåp, gioãi thú vùn, vûâa múái goáa chöìng, vöën
àaä biïët tiïëng Tûúng Nhû. Naâng Traác Vùn Quên daåo möåt khuác sêìu. Tûúng Nhû liïìn soaån hai
khuác, röìi mûúån cêy yã cêìm àïí daåo, cöët toã yá tònh vúái Vùn Quên.
Khuác Phûúång cêìu hoaâng coá nhûäng cêu: “Phûúång hïì, phûúång hïì qui cöë hûúng, ngao du
tûá haãi cêìu kò hoaâng, hûäu nhêët diïîm nûä taåi thûã àûúâng, haâ do giao tïë vi uyïn ûúng” (Chim
phûúång, chim phûúång vïì laâng cuä ài thöi, ài ngao du böën bïí tòm chim hoaâng, coá möåt ngûúâi con
gaái àeåp úã ngay nhaâ naây..., laâm sao maâ gùåp gúä nhau, àïí coá thïí laâm àöi chim uyïn ûúng)
Do àiïín naây, phûúång cêìu hoaâng, phuång cêìu hoaâng, cêìu hoaâng, khuác hoaâng, Tû maä
phûúång cêìu... àûúåc duâng àïí chó tiïëng àaân giao duyïn, viïåc ngûúâi con trai toã tònh, viïåc ài tòm
haånh phuác lûáa àöi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 88

Tai nghe vùng vùèng tiïëng àaân.


QHBN 248
454. Àïm qua gioá maát trùng thanh
Böîng àêu thêëy khaách biïn àònh sang chúi a
Ai vïì nhùæn liïîu Chûúng Àaâi
Caânh xuên àaä beã cho ngûúâi chuyïìn tay b
Troát say nhau mùåt voä mònh gêìy
Hònh dung nhan sùæc chùèng taây ngûúâi ta
Nhaác tröng lïn trùng àaä xïë taâ!
bk a - Böîng àêu thêëy khaách bïn thaânh sang chúi
b - Caânh xuên múái beã cho ngûúâi chuyïìn tay
QHBN 176
455. Àïm qua hïët àûáng laåi nùçm
Nùm thên aáo vaãi ûúát dêìm nhû mûa.
TCBD II 272
456. Àïm qua keã tröåm vaâo nhaâ
Laâm thinh chúåp mùæt àïí maâ mêët trêu
Nùçm àêy, chúá chùèng nguã àêu a
Thûác maâ giûä lêëy con trêu con boâ
Nùçm àêy, naâo àaä nguã cho
Thûác maâ giûä lêëy con boâ con trêu.
TNPD II 69
BK a - TCBD I 327 chó ghi tûâ doâng naây àïën hïët.
Xem thïm À 321
457. (a) Àïm qua khi laånh khi luâng a
Khi àùæp aáo ngùæn, khi chung aáo daâi b
Bêy giúâ mònh àaä nghe ai c
AÁo ngùæn chùèng àaáp, aáo daâi chùèng chung d
NGCK 146a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 89

BK a - Khi laånh laåi coá khi nöìng ÀNQT 90a LHCD 18a
- Àïm qua khi laånh khi nöìng HHDN 229 THÀQ 5
b - Khi àùæp chiïëu ngùæn khi chung chiïëu daâi THÀQ
c - Bêy giúâ chaâng àaä nghe ai ÀNQT HHÀN THÀQ
d - Chiïëu ngùæn khöng àùæp, chiïëu daâi khöng chung THÀQ
- AÁo ngùæn khöng àùæp, aáo daâi khöng chung HHÀN
(b) Àïm qua, àïm laånh, àïm luâng
Àïm àùæp aáo ngùæn àïm chung aáo daâi
Bêy giúâ chaâng àaä nghe ai
AÁo ngùæn chaâng àùæp aáo daâi khöng chung
Bêy giúâ sûå àaä nhaåt nhuâng
Giêëm thanh àöí biïín mêëy thuâng cho chua a
Caá lïn mùåt nûúác caá khö
Vò anh, em phaãi giang höì tiïëng tùm.
TNPD II 70
BK a - HT 178 chó ghi àïën hïët doâng naây
(c) Noái thûúng maâ úã chùèng thûúng
Ài àêu maâ boã buöìng hûúng laånh luâng?
Àïm qua khi laånh khi nöìng
Khi àùæp aáo ngùæn khi chung aáo daâi
Bêy giúã chaâng àaä nghe ai
AÁo ngùæn chaâng àùæp aáo daâi chùèng chung?
TNPD II 125
(d) Chaâng vïì cho choáng maâ ra
Keão em chúâ àúåi, sûúng sa laånh luâng!
Cún laånh coân coá cún nöìng
Cún àùæp aáo ngùæn, cún chung aáo daâi
Hay laâ chaâng àaä nghe ai
AÁo ngùæn khöng àùæp, aáo daâi khöng chung? a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 90

HHÀN 217 TCBD 327 TNPD II 52


VNP1 I 90 VNP7 219
BK + AÁo ngùæn chùèng àùæp, aáo daâi khöng chung TCBD I 252
+ Tûâ sau doâng naây TCBD I ghi thïm:
Bêy giúâ sûå àaä nhaåt nhuâng
Giêëm thanh maâ àöí mêëy thuâng cho chua.
458. Àïm qua laâ caái àïm gò
Chiïm bao thêëy àoá nùm kïì thúã than
Cuâng nhau troâ chuyïån, phaân naân
Tònh trong giêëc möång muön vaân aái ên
Húäi ngûúâi tònh nhên!
Xa xöi chi mêëy thïm phiïìn ûúác ao
Àöng liïîu têy àaâo
Loâng àêy nhúá àêëy biïët bao vò ngûúâi!
Ngûúâi vïì àõnh liïåu ngûúâi úi!
bk Àïm qua laâ caái àïm gò?
Chiïm bao thêëy àoá, nùçm kïì thúã than
Cuâng nhau troâ chuyïån, baâng hoaâng
Tónh ra múái biïët muön vaân aái ên
ÚÁi húäi ngûúâi tònh nhên!
Xa xöi biïët coá muöån phêìn chuát nao
Muöën cho àöng liïîu têy àaâo
Loâng àêy nhúá àêëy biïët bao nhiïu tònh!
Nhúá lúâi heån ûúác ba sinh!
QHBN 273 - 274
459. Àïm qua löëp àöëp mûa raâo
Haåt rúi xuöëng giïëng, haåt vaâo vûúân hoa
Àöi bïn baác meå thò giaâ
Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng
Muâa heâ cho chñ muâa àöng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 91

Muâa naâo aáo nêëy cho chöìng ài thi


Hïët gaåo em laåi gaánh ài
Hoãi thùm chaâng hoåc, troå thò núi nao?
Hoãi thùm phaãi ngoä maâ vaâo
Vai àùåt gaánh gaåo miïång chaâo: Kòa anh!
Chaâng giêån thò thiïëp laâm laânh
Miïång cûúâi húán húã rùçng: Anh giêån gò?
Thöi thöi àûâng giêån em chi
Muöën lêëy vúå leä, em thò lêëy cho
Hay laâ lêëy vúå nhaâ troâ
Hïët bao tiïìn cuãa em lo cho chaâng
Laâm trai cho àaáng thên trai
Thu xïëp nhaâ ngoaâi cho lêîn nhaâ trong
AÁo ûúát em laåi mang hong
Möì höi em giùåt, quêìn höìng em mang
Röìi mai anh ra chúi laâng
Trong xoám ngoaâi laâng, keã ngùæm ngûúâi tröng
Kòa kòa vúå sùæm cho chöìng
Caânh loan caânh phûúång caâng höìng caânh hoa.
CDTCM 213 - 214
Xem thïm C1038, 1039 À 760, 762
460. (a) Àïm qua mêån múái hoãi àaâo a
Vûúân xuên àaä coá ai vaâo haái hoa? b
Böng àaâo chïnh chïëch núã ra c
Dang tay muöën haái súå nhaâ coá cêy d
Laå luâng anh múái túái àêy
Thêëy hoa liïìn haái, biïët cêy ai tröìng? à
CDTCM 113 TCBD I 138 TNPD II 69
BK a - Töëi höm qua mêån àïën hoãi àaâo THQP 4b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 92

- Àïm qua mêån àïën hoãi àaâo ÀNQT 107b LHCD 44b
b - Vûúân xuên àaä coá ai vaâo beã hoa LHCD
c - Böng hoa àaâo chúám chúám núã ra THQP
- Böng hoa chïnh chïëch núã ra
ÀNQT LHCD TCBD I 560
d - Ra tay khiïën bûát súå nhaâ coá cêy THQP
- Giú tay khiïën haái súå nhaâ coá cêy ÀNQT
- Giú tay khïìu bûát súå nhaâ coá cêy LHCD I
- Dang tay khiïën haái súå nhaâ coá cêy TCBD I
TCBD I chó ghi àïën hïët doâng naây
à - Thêëy hoa liïìn beã biïët cêy ai tröìng LHCD
(b) Böng hoa àiïìu chúm chúám núã ra
Thoâ tay muöën beã súå nhaâ coá cêy
Laå luâng anh múái thêëy àêy
Xin hoa cho biïët laâ cêy ai tröìng?
DCTH 162
BK DCBTT 216
Böng àaâo choi choái núã ra
Giú tay muöën haái súå nhaâ coá cêy
Laå luâng anh múái túái àêy
Thêëy hoa thò haái biïët cêy ai tröìng.
Xem thïm L 28, S 26
461. Àïm qua mêët möåt caânh soâi
Saáng ngaây laåi gùåp möåt ngûúâi quêìn thêm
Xï ra keão chuáng anh nhêìm
Vúå anh aáo trùæng quêìn thêm nhû ngûúâi.
DCTH 130
462. Àïm qua mêy keáo àen rêìm
Thêëy hai ngûúâi êëy thò thêìm vúái nhau
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 93

Tûúãng rùçng tñnh toaán tiïìn cau


Ai ngúâ nhên tònh vuån vúái nhau bao giúâ.
TCBD I 139 TNPD II 68
463. Àïm qua múái goåi laâ àïm a
Rûúåu xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa.
NASL II 50b NGCK 100a TCBD II 272 TNPD I 115
Sûãa laåi: NGCK chùæp thïm D 458. Nhbs àaä taách ra.
BK a - Àïm qua múái thûåc laâ àïm NNPD 54
464. Àïm qua múái goåi laâ àïm
Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa
Mêy mûa àaánh àöí àaá vaâng a
Yïu ai nïn mïåt, coá maâng gò àïën xuên
Trúâi sinh vaâo söë phong trêìn
Súám trûa chó coá möåt lêìn maâ thöi.
bk a - Mêy mûa khi àöí laá vaâng
QHBN 216
465. Àïm qua múái kheáo laâ àïm
Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa
Hoãi chaâng chaã thêëy chaâng thûa
Hoãi trùng trùng laåi cùæm cúâ laâm cao.
NASL II 21a
466. Àïm qua múái thêåt laâ àïm
Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa
Mong chaâng nhû caá mong mûa
Nhúá chaâng nhû bûäa cúm trûa àoái loâng.
CDTCM 73
467. (a) Àïm qua mûa buåi gioá bay a
Gioá xung caânh baåc, gioá lay caânh vaâng
Em vúái anh cuâng töíng khaác laâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 94

Naâo em coá biïët ngoä chaâng úã àêu?! b


Möåt thûúng hai nhúá, ba sêìu
Cúm trûa chùèng àûúåc, ùn trêìu cêìm húi
Thûúng chaâng lùæm lùæm chaâng úi!
Biïët àêu thanh vùæng maâ ngöìi thúã than
Nhúá chaâng nhû nhúá laång vaâng
Khaát khao vïì nïët, mú maâng vïì duyïn c
Nhúá chaâng nhû buát nhúá nghiïn
Nhû mûåc nhúá giêëy, nhû thuyïìn nhúá söng
Nhúá chaâng nhû vúå nhúá chöìng
Nhû chim nhúá töí, nhû röìng nhúá mêy.
VNP 1 I 93 - 94 VNP7 224 - 225
BK a - Àïm qua mûa buåi gioá may HT 170
b - Naâo em coá biïët ngoä ngaâng úã àêu HT
c - Khaát khao vò nïët, mú maâng vò duyïn HT
Sûãa laåi: + Gioá rung caânh bùæc... VNP1, VNP7,
HT = Gioá rung caânh baåc
+ Sau doâng C, HT taách phêìn coân laåi thaânh möåt lúâi khaác
Nhbs àaä göåp laåi
(b). Àïm qua mûa buåi gioá may a
Gioá rung caânh baåc, gioá lay caânh vaâng b
Em vúái anh cuâng töíng khaác laâng
Naâo em coá biïët ngoä chaâng laâ àêu
Möåt thûúng, hai nhúá, ba sêìu!
Cúm ùn chùèng àûúåc, ùn trêìu ngêåm húi
Thûúng chaâng lùæm lùæm chaâng úi!
Biïët àêu thanh vùæng thiïëp ngöìi thúã than? c
Muöën than maâ chùèng gùåp chaâng d
Kòa nhû àaá àöí bïn ngaân Höì Têy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 95

Àaá àöí coân coá khi àêìy


Thûúng chaâng biïët thuúã naâo khuêy húäi chaâng!
Xem thïm C 1321, 1322
CDTH 131
BK a- Àïm qua mûa buåi gioá bay CDHN 164
b - Gioá rung caânh truác gioá lay caânh baâng CDHN
c - Biïët àêu thanh vùæng maâ ngöìi thúã than CDHN
d - Muöën than maâ chùèng àûúåc than bk CDTH
468. Àïm qua nùçm möång mú maâng
Tûúãng têm, tûúãng tñnh, tûúãng naâng nùçm trong.
CDTH 113
469. Àïm qua nùçm nguã nhaâ ngoaâi
Em tïm chuåc möët, chuåc hai miïëng trêìu
Chúâ chaâng chùèng thêëy chaâng àêu
Àïí cau long haåt, àïí trêìu long vöi
Trêìu long vöi, ùæt laâ trêìu nhaåt
Cau long haåt, ùæt hùèn cau giaâ
Mònh chùèng lêëy ta ùæt laâ mònh thiïåt
Ta chùèng lêëy mònh ta biïët lêëy ai!
CDTCM 164
470. Àïm qua nùçm nguã sêåp vaâng
Tröng xuöëng sêåp baåc thêëy chaâng nùçm khöng
Vöåi vaâng cúãi aáo àùæp chung
Tónh ra em vêîn nùçm khöng möåt mònh.
CDTCM 73
471. Àïm qua nùçm troå nhaâ haâng
Reâm thûa gioá loåt loâng caâng nhúá thûúng
CDTH 126
472. Àïm qua nghe haåc cêìm canh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 96

Nghe chim phûúång hoát, nghe anh khyïn naâng


Anh khuyïn naâng, naâng àaä höì nghe
Traách con gaâ tröëng le te gaáy roân.
NGCK 95b
BK + VNP1 I 99
Àïm nùçm nghe vaåc kïu canh
Nghe chuöng gioáng saáu, nghe anh döî naâng
Döî naâng, naâng chùèng hay nghe
Traách con gaâ tröëng cûá le te gaáy hoaâi...
+ VNP7 231:
Àïm khuya nghe vaåc cêìm canh a
Nghe chuöng gioáng saáu, nghe anh khuyïn naâng b
Anh khuyïn naâng àaä höì nghe
Traách con gaâ tröëng le te gaáy döìn...
bk a - Àïm khuya nghe vaåc trúã canh
b - Nghe chuöng veán saáo nghe anh khuyïn naâng
473. Àïm qua ngoã cûãa cuâng ai a
Àïm nay cûãa àoáng then caâi khùng khùng.
NGCK 184b NNPD 54 TCBD I 251, 560 TNPDI 115
BK a - Àïm qua múã cûãa chúâ ai CDTCM 28
474. Àïm qua ngoã cûãa chúâ ai
Àïm nay cûãa àoáng then gaâi khùng khùng
Àïm qua múã cûãa xem trùng
Àïm nay thú thêín xem trùng, trùng múâ.
PDCD 13
475. Àïm qua ngoã cûãa chúâ ai
Àïm nay cûãa àoáng then gaâi khùng khùng?
- Troát yïu anh, em múã cûãa ra
Haát nùm ba cêu cho caác chuá, caác baác,
caác chõ em nhaâ cuâng nghe.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 97

DCTH 157
476. Àïm qua ngoã cûãa chúâ chöìng
Àïm nay cûãa ngoã, gioá àöng loåt vaâo.
CDTH 126 HT 197 NGCK 185a NNPD 54 TCBD I 506
DCTH I 115 VNP7 283
477. Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi
Coân ai hún nûäa maâ ngûúâi phuå töi
Chaâng maâ phuå thiïëp thò thöi
Duâ chaâng lïn ngûåa xuöëng voi mùåc chaâng
Duâ chaâng cêìm loãng dêy cûúng
Duâ con ngûåa baåch túái àûúâng thanh vên a
Duâ chaâng lêëy phêën böi chên
Naâo töi coá úã bêët nhên àiïìu gò
Àêëy bêët nhên, àêy cuäng bêët nghò
Àêëy maâ baåc trûúác, àêy thò baåc sau
Phoâng khi trai gaái, luác laåi nhaâ troâ
Möåt mònh thên thiïëp tú voâ mêëy phen
Bêy giúâ chaâng úã ra gioång baåc àen
Boáng trùng tònh phuå, boáng àeân xin thöi.
bk a - Duâ con ngûåa baåch túái àûúâng lûúng vên
QHBN 280 - 281
478. Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi
Nhúá cêu gùæn boá, nhúá lúâi giao àoan
Ngaây xûa àaá taåc nïn vaâng
Maãnh gûúng coân àoá, phñm àaân coân àêy
Gioá àûa trùng phùèng lùång nûúác àêìy
Möåt àaân chim eán dêåp dòu lïn non
Àïm àöng sûúng, töi nghe con vûúån noá ru con!
QHBN 280
479. Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 98

Tiïëc cöng gùæn boá, tiïëc lúâi giao àoan


Lúâi thïì xûa àaä löîi muön vaân
Maãnh gûúng coân àoá, phñm àaân coân àêy
Öng Tú Höìng baâ Nguyïåt Laäo sao kheáo xe dêy
Xe cho caác cö mònh àêëy lêëy chuáng anh àêy cuäng vûâa.
NGCK 163a
480. (a) Àïm qua nguyïåt lùån vïì têy a
Sûå tònh keã àêëy, ngûúâi àêy coân daâi b
Truác vúái mai, mai vïì truác nhúá
Truác trúã vïì mai nhúá truác khöng? c
Bêy giúâ keã bùæc, ngûúâi àöng
Kïí sao cho xiïët têëm loâng tûúng tû d
HT 174 TCBD II 272 TCBD III 744 TNPD II 69
VNP 1 I 69-70VNP 7 194
BK a - Àïm nay nguyïåt lêín vïì têy THÀQ 21
b - Sûå tònh kïí àïën tûâ àêy coân daâi NGCK 152a
- Sûå tònh keã êëy, ngûúâi àêy coân daâi TCBD I 139
c - Truác trúã vïì truác nhúá mai khöng? THÀQ
- Truác trúã vïì mai nhúá hay khöng? NGCK
d - Kïí sao cho hïët têëm loâng nhúá thûúng THÀQ
(b) Àïm taân nguyïåt lêín vïì têy
Sûå tònh keã àêëy ngûúâi àêy coân daâi
Truác vúái mai, mai vïì truác nhúá
Truác ra vïì, truác nhúá mai chùng?
TCBD IV 87
481. (a) Àïm qua ra àûáng búâ ao
Tröng caá, caá lùån, tröng sao, sao múâ
Buöìn tröng con nhïån giùng tú
Nhïån úi nhïån húäi nhïån chúâ möëi ai?
Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 99

Sao úi sao húäi, nhúá ai sao múâ


Àïm àïm hûúáng daãi Ngên Haâ
Chuöi sao Tinh Àêíu àaä ba nùm troân
Àaá moân nhûng daå chùèng moân
Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân trú trú.
TCBD I 325
BK a - HT 166 chó ghi àïën doâng naây
(b) Àïm qua ra àûáng búâ ao
Tröng caá caá lùån, tröng sao sao múâ
Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai
Sao ú sao húäi, nhúá ai, sao múâ
Buöìn tröng con nhïån giùng tú
Nhïån úi nhïån húäi, nhïån chúâ möëi ai?
Àïm àïm tûúãng daãi Ngên Haâ
Chuöi sao Tinh Àêíu1 àaä ba nùm troân
Àaá moân nhûng daå chùèng moân
Taâo Khï2 nûúác chaãy haäy coân trú trú.
HHÀN 168 - 169
(c) Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai
Sao úi sao húäi, nhúá ai sao múâ?
Buöìn tröng con nhïån vûúng tú
Nhïån úi nhïån húäi, maây chúâ àúåi ai? a
TNPD II 25 a
BK a - Nhïån kia chêëp chïính maây chúâ àúåi ai? bk TNPD II
- Nhïån úi nhïån húäi maây chúâ möëi ai TCBD I 552
- Nhïån kia chêëp chaãnh mi chúâ àúåi ai? LHCD 53b
- Nhïån kia chùæp chaãnh maây chúâ àúåi ai? ÀNQT 115b
(d) Àïm àïm tûúãng daång Ngên Haâ a

1
Tinh àêíu: Sao Bùæc àêíu.
2
Taâo khï: Khe Taâo, nay coân dêëu vïët úã Tiïn Sún, Bùæc Ninh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 100

Boáng sao Tinh Àêíu àaä ba nùm troân b


Àaá moân nhûng daå chùèng moân c
Taâo Khï nûúác chaãy loâng coân trú trú. d
TCBD III 224
BK a - Àïm àïm tûúãng daáng Ngên Haâ NGCK 104b
- Àïm qua tûúãng daång Ngên Haâ TNPD II 69
b - Tröng sao Bùæc Àêíu àaä ba nùm röìi NGCK
c - Àaá moân nhûng nghôa chùèng moân NPGT 22a
d - Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân nhû xûa NGCK
- Taâo Khï nûúác chaãy loâng coân nhû xûa NPGT
- Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân trú trú HT 166 VNP1 II 98
- Söng Taâo nûúác chaãy loâng coân nhû xûa NPNN 5b
482. (a) Àïm qua roát àôa dêìu àêìy
Bêëc non chùèng chaáy sûå naây taåi ai?
Àïm qua roát àôa dêìu vúi
Bêëc non chùèng chaáy oan töi roát dêìu.
NGCK 143b
(b) Àïm höm qua roát àôa dêìu hao
Bêëc non khöng chaáy oan tao roát dêìu.
Àïm höm qua roát àôa dêìu àêìy
Bêëc non khöng chaáy oan maây dêìu úi. a
KSK 14a
(c) Àïm qua, vêåt àöíi sao dúâi
Tiïëc cöng gùæn boá, tiïëc lúâi giao àoan
Àïm qua, roát àoåi dêìu àêìy
Bêëc non chùèng chaáy, oan maây dêìu úi! a
Àïm qua roát àoåi dêìu vúi
Bêëc non chùèng chaáy, dêìu úi, oan maây!
TCBD I 454 TNPD II 69 - 70 VNP1 I 71 VNP7 195
BK a - Bêëc non chùèng chaáy, nöîi oan töi roát dêìu bk TNPD II
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 101

483. Àïm qua ruã ró ruâ rò


Tiïëng nùång bùçng bêëc tiïëng chò bùçng böng
Chò khoe chò nùång hún àöìng
Sao chò chùèng àuác nïn cöìng nïn chiïng? a
bk a- Sao chò chùèng àuác nïn cöìng nïìn chuöng?
TCBD I 506
Xem thïm C 684
484. Àïm qua suác miïång êëm àöìng
Töi vaâo töi thêëy buöìng khöng, töi ngöìi
Nhaâ trong ngûúâi àïí chùn tùçm
Nhaâ ngoaâi chêåt khaách biïët ngûúâi núi mö?
Chó rùçng chó röëi voâ tú
Biïët ngûúâi coá àúåi, coá chúâ hay khöng?
Tay mang khùn goái qua söng
Coá sang töi àúåi, töi chúâ cuâng sang.
QHBN 195
485. Àïm qua thùæp àónh hûúng trêìm
Khoái tuön nghi nguát, êm thêìm loâng ai!
HT 172 NGCK 100a
BK TNPD I 115
Àïm qua àöët àónh hûúng trêìm
Khoái lïn nghi nguát êm thêìm loâng ai.
486. Àïm qua trùng gaác àêìu non
Vaåc kïu sûúng laånh em buöìn taái tï.
CDTH 126
487. Àïm qua, trúâi saáng trùng rùçm
Anh ài qua cûãa em nùçm khöng yïn
Mï anh chùèng phaãi mï tiïìn a
Thêëy anh lõch sûå coá duyïn dõu daâng b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 102

Thêëy anh, em nhûäng mú maâng c


Tûúãng rùçng àêy àêëy phûúång hoaâng kïët àöi
Thêëy anh chûa kõp ngoä lúâi
Ai ngúâ anh àaä vöåi rúâi bûúác loan
Thiïëp töi mï mêín canh taân
Chiïm bao nhû thêëy anh chaâng ngöìi bïn
Tónh ra lùèng lùång yïn nhiïn
Tûúng tû bïånh em noá phaát liïn miïn caã ngaây... d
Ngúä rùçng duyïn núå àoá àêy à
Xin chaâng haäy laåi chúi àêy chuát naâo
Cho thiïëp toã thiïåt múái nao e
TNPD II 71
BK a- Mï anh khöng phaãi mï tiïìn HHÀN 169
b - TCBD I 162 chó ghi tûâ doâng naây,
c - Thêëy anh em cuäng mú maâng TCBD I
d - Tûúng tû bïånh phaãi liïn miïn caã ngaây HHÀN
- Tûúng tû phaát bïånh liïn miïn caã ngaây HT 156
- Tûúng tû bïånh phaát liïn miïn caã ngaây THÀQ 25
- Tûúng tû bïånh noá phaát liïn miïn caã ngaây
VNP1 I 79 VNP 7 202
à - Roä raâng duyïn núå àoá àêy HT
e - Cho thiïëp toã thiïåt vúái nao HT
- Cho thiïëp toã thiïåt mêëy nao THÀQ
488. Àïm qua tûåa göëi loan phoâng
Dêìu hao thiïëp roát, àeân chong canh daâi
Chúâ chaâng canh möåt, canh hai
Canh ba canh böën... àïm daâi nhû söng.
DCTH 155 HT 375
489. Àïm qua vùæng khaách tri êm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 103

Vùæng hoa thiïn lñ êm thêìm cöåi cêy


Àïm qua roát àoåi dêìu àêìy
Than thên vúái boáng, boáng raây chùèng thûúng
Suöët nùm canh bïë boáng lïn giûúâng
Ngoån àeân thêëp thoaáng, nûãa thûúng nûãa sêìu.
HT 170
490. Àïm saáng trùng anh giaä gaåo ngoaâi trúâi
Caám bay phaãng phêët, nhúá lúâi em than.
HHÀN 169
491. Àïm thanh gioá maát
Nghe àoá haát töi thûúng têëm loâng
Gùåp mùåt em laâ baán löå trònh
Hoãi thùm thuåc nûä gia àònh úã àêu? a
HHÀN 169
BK a - Nïëu chùèng gêìn nhau möåt phuát, lûãa tònh tiïu gan HMN 26
492. Àïm thanh nguyïåt raång maái àònh,
Cheán son chûa caån sao tònh àaä quïn.
NNPD 54
493. Àïm thu àöng khaách vùn nhên
Haå tònh tûúãng àïën gaái xuên liïåu lúâi.
HVP 1052
494. Àïm thu nguyïåt chiïëu haâ giang
Chaâo chaâng voång nguyïåt quaá sang vûúân àaâo.
HVP 73
495. Àïm trùng thanh anh múái hoãi naâng: a
“Tre non àuã laá àan saâng nïn chùng?”
- Àan saâng thiïëp cuäng xin vêng b
Tre vûâa àuã laá, non chùng húäi chaâng? c
TCBD I 138, 561 TNPD II 68 VNP1 I 65 VNP7 189
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 104

BK a - Àïm trùng trong anh múái hoãi naâng


ÀNQT 109A LHCD 45b
- Àïm qua thiïëp múái hoãi chaâng THQP 26b
b - Àan saâng thiïëp haäy xin vêng LHCD
c - Tre non àuã laá chûa àan nïn saâng ÀNQT LHCD
- Tre non àuã laá chûa àan àûúåc saâng THQP
Xem thïm À 440 G 59
496. Àïm trùng thùæp ngoån àeân löìng
Mònh vïì coá nhúá ta khöng, húäi mònh?
Chiïëc thuyïìn nan anh giêåm thònh thònh a
Anh thò cêìm laái, cö mònh phaách ba
Coá thûúng anh, em beã maái cheâo ra
Súå meå bùçng biïín, súå cha bùçng trúâi.
DCTH 110
BK a - Chiïëc thuyïìn anh giêåm thònh thònh HT 369
497. Àïm tröng àïm trúâi àaâ mau raång
Truác gêìy moân coá nhúá daång ngaânh mai
Ai xui trong daå ai hoaâi
Anh múái dúâi chên nhúám goát túái chöën non àoaâi nó nùn.
DCBTT 63
498. Àïm trúâi laånh, trùng sao khöng toã a
Àoá laâ àiïìm mûa gioá túái núi b
Àïm naâo sao saáng xanh trúâi
ÊËy laâ nùæng raáo, yïn vui suöët ngaây
Nhûäng ai chùm viïåc cêëy caây
Àiïìm trúâi tröng àoá, liïåu xoay viïåc mònh. c
CDTCM 251 HT 105
BK a - Àïm trúâi tang, trùng sao khöng toã TCBD III 298
b - ÊËy laâ àiïìm mûa gioá túái núi TCBD III
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 105

c - Chiïìu trúâi tröng gioá liïåu xoay viïåc mònh TCBD III
499. Àïën àêy anh haát vúái naâng
Haát lïn, nùm huyïån mûúâi laâng àïìu nghe.
DCTH 88
500. Àïën àêy cêån thuãy xa ngû
Hoãi rùçng caá àaä vaâo lûâ ai chûa?
- Con caá àúåi gioá chúâ mûa
Trúâi chûa phong vuä, caá chûa vaâo lûâ.
HPV 82
Xem thïm Ú 77
501. Àïën àêy chùèng leä ngöìi khöng
Nhúâ chaâng giaä gaåo cho àöng tiïëng hoâ.
VNP7 185
502. Àïën àêy chiïëu traãi trêìu múâi a
Can chi maâ àûáng giûäa trúâi sûúng sa.
HHÀN 230
BK a - Túái àêy chiïëu traãi trêìu múâi TCBD I 161
503. Àïën àêy àêët nûúác nhaâ ngûúâi
Nhõn ùn laâ möåt, nhõn cûúâi laâ hai.
CDTCM 256
504. Àïën àêy àêìu laå sau quen
Àêìu àûáng ngoaâi ngoä, sau len vö nhaâ.
HPV 73
505. Àïën àêy àöng thêåt laâ àöng
Chaâo bïn nam mêët loâng bïn nûä
Chaâo loâng quên tûã súå daå thuyïìn quyïn
Em chaâo chung möåt tiïëng keão chaâo riïng baån cûúâi.
HPV 73
506. Àïën àêy àûúâng treä san àöi
Coá vïì àûúâng treä vúái töi thò vïì.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 106

DCTH 94
507. Àïën àêy em hoãi thiïåt loâng
Cao bay xa chaåy àaä troân voâng gûúng chûa?
HPV 80
508. Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi
Ai àaâo söng cho caá löåi, ai tröí trúâi cho chim bay?
HPV 89
BK DCTH 174
Àïën àêy hoãi khaách àöi lúâi
Ai àaâo söng cho caá löåi, ai chöëng trúâi cho chim bay?
509. Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi
Cêy chi trùm trûúång, tûá muâa coá hoa?
- Nhang thúâi anh thùæp trïn chuâa
Àeân thúâi anh thùæp tûá muâa coá hoa.
HPV 86
510. Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi
Cha vua ai àeã maå trúâi ai sinh?
HPV 89
511. Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi
Àûúâng dêy, möëi chó coá ngûúâi naâo chûa?
- Anh hoãi thò em xin thûa
Xa gêìn àaä coá maâ chûa vûâa loâng.
CDTCM 75
512. Àïën àêy hoãi baån tûúng tri
Àaá leân ùn vúái löåc chi úi chaâng?
- Anh àêy giaãng saách àaä thöng a
Àaá leân ùn vúái trêìu khöng úi nûúâng. b
bk a - Àaá leân ùn goãi trêìu khöng
b - Cau khö chúå Thûúång thuöëc ngoaâi Àöng àûa vïì.
HPV 86
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 107

513. Àïën àêy hoãi khaách tûúng phuâng


Chim chi böën caánh daåo cuâng nûúác non?
- Chim böën caánh laâ chim chuöìn chuöìn
Khi vui noá àêåu, khi buöìn noá bay.
HPV 86
514. Àïën àêy hoãi khaách tûúng phuâng a
Chim chi möåt caánh daåo cuâng nûúác non? b
- Tûúng phuâng nhùæn vúái tûúng tri
Laá buöìm möåt caánh bay ài khùæp trúâi.
HPV 86
BK a - Àïën àêy hoãi baån tûúng phuâng HT 385
b - Chim chi möåt caánh bay cuâng nûúác non?
TCDG 56 VNP7 435
Xem thïm T 446

515. Àïën àêy hoãi thêåt chuã nhaâ


Vûúân höìng nghiïm cêëm hay laâ cho chúi?
- Vûúân xuên nghiïm cêëm chñn tûâng
Quan ngang khaách taåm xin àûâng coá vö.
HPV 65
516. Àïën àêy hoãi thêåt quï chaâng
Hoãi danh, hoãi hoå, hoãi laâng laâng chi?
- Giùçng àêìu nhêët khêíu chûä àiïìn
Thaão àêìu vûúng ngaä laâ miïìn quï anh1
HPV 79
517. Àïën àêy laåi bïën, laå raâo
Hoãi con chim höìng nhaån úã phûúng naâo laåi àêy?

1
Giùçng àêìu nhêët khêíu chûä àiïìn, Thaão àêìu vûúng ngaä laâ miïìn quï anh: Àêy laâ möåt
chûä Phuá Nghôa tïn möåt laâng úã huyïån Quyânh Lûu, Nghïå An.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 108

Keão mai nhúá nuái chim vïì


Ai nhúá chim muöën hoãi, biïët thû àïì ra sao?
- Em àêy laâ con chim phûúång
Chõ em àoá laâ con chim nga
Tûâ Bùçng Sún bay laåi, bûúám gùåp hoa laâ tònh
Hoãi anh quñ tñnh phûúng danh
Mai ài àûúâng gùåp baån, khoãi mang tiïëng vö tònh laâm ngú.
VNP7 440
518. Àïën àêy laåt miïång thïm chanh
Khi vïì àaä coá cam saânh chñn cêy.
NNPD 54 TNPD I 115
BK HHDN 202.
Túái àêy laåt miïång theâm chanh
ÚÃ nhaâ cuäng coá cam saânh chñn cêy.

519. Àïën àêy múái gùåp ngûúâi quen


Cho mûúån caái àiïëu caái àeân ra àêy
Nùm xûa cuäng caái àiïëu naây
Tuy rùçng khöng àöí maâ say miïåt maâ
Nùm nay àiïëu laåi mang ra
Loâng ngûúâi vêîn cûá, hay àaâ khaác xûa?
DCTH 157 - 158
520. Àïën àêy muöën haát muöën àaân
Súå rùçng con cêåu chaáu quan khoá chiïìu.
HPV 65
521. Àïën àêy mûâng caãnh mûâng hoa a
Trûúác mûâng lên lñ, sau ra mûâng nûúâng. b
bk a - Àïën àêy mûâng caãnh hûäu tònh
b - Trûúác mûâng lên lñ, sau mûâng mònh em àêy.
HPV 75
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 109

522. Àïën àêy mûúån nöëng1 quay tú


Mûúån duyïn chõ xaä quay nhúâ vaâi höm.
HPV 121
523. Àïën àêy ngaã nûúác chia ba
Muöën vïì bïn Haå laåy meå cha cuâng chaâng.
HPV 121
524. Àïën àêy nhûäng nuái cuâng non
Nhûäng söng cuâng saá2, nhûäng nguöìn cuâng khe a
Coá àöi chim nhaån bay vïì
Ai úi, sao laåi cam bïì leã loi?
DCTH 154 HT 375
BK a - Ngûúâi thûúng chùèng thêëy, thêëy nguöìn cuâng khe.
bk DCTH
525. Àïën àêy nûúác thùèm non cao
Chim àöi caá lûáa, leä naâo chùèng vui.
DCNTB II 96
526. Àïën àêy quen ñt laå nhiïìu
Ai tû àiïìn, tû thöí, xin tiïu lïn keão lêìm
Tri êm chûa toã tri êm
Muöën cho bïn quaåt, bïn trêm saánh baây
- Ngoåc laânh ngöìi àúåi giaá cao
Vaâng mûúâi ngöìi àúåi tûúác luåc taâo ban ra
Mûúån ngûúâi laâm möëi hai ta
Mai thaânh cöng chi mô, ta àïën nhaâ traã ên
- Àaä chùæc chi chùng, àaä hùèn rûáa chùng?
Àïí anh vïì àong nïëp caái, gaåo ba trùng àúåi chúâ
- Em xin anh möåt thuáng nïëp àûâ

1
Nöëng: caái nang.
2
Saá: àûúâng saá.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 110

Möåt con lúån cuäi, gaánh àoân tû cho chûäng chaâng


Cha meå em àoâi rùng nêëy, anh cuäng ài
Sau vïì àöìng cöng, trûå1 núå, chúá vên vi àïën chaâng
- Lïî vêën danh, anh coi lêëy àoá maâ ài
Keão sau vïì àöìng cöng, trûå núå, töåi thò nhoåc ta.
VNP7 440 - 441
527. Àïën àêy rûúåu thõt baánh boâ
Ai ca ca vúái, ai hoâ hoâ chúi.
HHÀN 84
BK DCNTB I 101:
Ai àïën àêy thò rûúåu thõt baánh boâ
Ai ca töi ca vúái ai hoâ töi hoâ chúi.
528. Àïën àêy sum hoåp vui cûúâi
Trûúác laâ lïî töí, viïëng núi möå phêìn
Sau laâ taâi tûã giai nhên
Haân huyïn kïí nöîi keã gêìn ngûúâi xa
Gêìn xa ta cuäng möåt nhaâ
Cuâng doâng Höìng Laåc cuâng laâ viïm bang2
Chuác rùçng phuá quñ thoå khang3
Töí cho phuác traåch bònh an muön nhaâ.
CDTCM 280
529. Àïën àêy thêëy caãnh thêëy trúâi
Tuy vui àaåo Phêåt, chûa khuêy loâng ngûúâi.
HHÀN 262 TCBD III 184
530. Àïën àêy thò úã laåi àêy
Bao giúâ truác moåc thaânh cêy haäy vïì.
HPV 174

1
Trûå: chûä.
2
Viïm bang: Xûá noáng.
3
Phuá quyá thoå khang: giaâu sang, söëng lêu, maånh khoãe.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 111

BK CDTCM 28:
Àïën àêy thò phaãi úã àêy
Khi naâo àaá moåc thaânh cêy haäy vïì.
Xem thïm T 1296
532. Àïën àêy thiïëp múái hoãi chaâng
Cêy chi hai cöåi1 nûãa vaâng nûãa xanh?
- Naâng hoãi anh kïí roä raâng
Tröí voâng2 hai cöåt nûãa vaâng nûãa xanh.
HPV 85
532. Àïën àêy thuã lïî nghiïng mònh
Dêìu khöng àùång vúå cuäng tònh meå cha.
TCBD I 207
BK TCBD II 280:
Túái àêy thuã lïî nghiïng mònh
Dêìu khöng àùång vúå cuäng tònh àïå huynh.
533. Àïën àêy tñnh thêåm danh thuyâ3
Vö pheáp hoãi hoå tïn chi rûáa chaâng?
- Ta àêy cûã Khaái Trung Cêìn4
Con öng quan lúán úã gêìn baâu Sen
Em tùæm ao vuäng àaä quen
Vïì àêy tùæm nûúác höì Sen maát loâng.
HPV 80
534. Àïën àêy töi hoãi thêåt meå doâng
Coá àeo hoa chùng nûäa, hay ngöìi thúâ chöìng nuöi con?
CDTCM 27
535. Àïën àêy trûúác giïëng sau chuâa

1
Cöåi: göëc.
2
Tröí vöìng: cêìu vöìng.
3
Tñnh thêåm danh thuây: coá thïí hiïíu: tïn hoå laâ gò.
4
Cûã Khaái Trung Cêìn: Cûã nhên tïn laâ Khaái úã Trung Cêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 112

Khöng yïu ta cuäng boã buâa cho yïu.


HPV 121
536. Àïën àêy vaâng cuäng nhû son
Ai ai thúâi cuäng nhû con möåt nhaâ.
VNP7 434
537. Àïën àêy xin haäy múâi ngöìi
Nam ca nûä xûúáng àöi lúâi cho vui
- Caãm ún àaâo liïîu coá loâng
Sùén saâng yïn kó1 anh huâng ngöìi chúi.
HPV 104
538. Àïën àêy xûá súã laå luâng a
Chim kïu phaãi súå, caá vuâng phaãi lo. b
HHÀN 268
BK a - Túái àêy àêët nûúác laå luâng CVPD 14
HHÀN 202 TCBD I 521
- Túái àêy xûá súã laå luâng bk HHÀN
b - Chim kïu phaãi súå, caá vuâng phaãi kiïng HHÀN TCBDI
- Chim kïu cuäng súå, caá vuâng cuäng run CVPD
Xem thïm A 474
539. Àïën ngaây möìng saáu thaáng ba a
Ùn cúm vúái caâ, ài höåi chuâa Têy.
TCBD II 519
BK a - ÊËy ngaây möìng saáu thaáng ba
HHÀN 106 HT 128 VNP1 I 156 HPV 7 119
540. Àïën núi múâi baån vö nhaâ
Trêìu tïm thuöëc huát, traãi chiïëu hoa baån ngöìi
Xong xuöi em múái ngoã àöi lúâi.
DCNTB I 225

1
Yïn kó: möåt loaåi ghïë daâi kiïíu cöí.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 113

541. Àïën ta múái biïët cuãa ta


Nghòn trùm nùm trûúác biïët laâ cuãa ai.
ANPT 7b ÀNQT 83a NASL IV 12b NQPN 34, 35 TCBD I 294, 608
TNPD I 115
542. Ài böå thò khiïëp Haãi Vên a
Ài thuyïìn thò khiïëp soáng thêìn hang Dúi1 b
HHÀN 109 VNP1 165 VNP7 129
BK a - Ài böå thò khiïëp AÃi Vên
DCNTB 93 LHCD 13a TCBD II 520 TNPD I 116
b - Ài thuyïìn thò súå soáng thêìn hang Dúi C 792
543. Ài caây maâ muöën àûúåc muâa
Thò con phaãi lêëy sao Tua laâm chûâng.
HT 105
544. Ài cho biïët àoá biïët àêy
ÚÃ nhaâ vúái meå biïët ngaây naâo khön a
ANPT 20 a ÀNQT 81a HT 225 LHCD5a
NASL I 34b NASL II 37a NGCK 148b TCBD I 608
TCBD II 250, 468 TNPDI 115
BK a - ÚÃ nhaâ vúái meå biïët ngaây naâo nïn CVPD 15
- ÚÃ nhaâ vúái meå nhû mêy aám rûâng NASL I 35a
545. Ài cho lang taå laâm chi
ÚÃ nhaâ thò cuäng nhû ài lêëy chöìng.
TNPDI 116
546. Ài chúå gùåp phaãi àaân baâ
Ài cêëy gùåp phaãi Lñ Caâ2 laâng Son.
DCTH 65
547. Ài chúå hay ùn quaâ
Chöìng àaánh chùèng chûâa vêîn xöi cheâ vúái baánh àa.

1
Hang Dúi: Hang úã saát búâ biïín Haãi vên phña trûúác Thûâa Thiïn. Núi àêy coá tiïëng nguy
hiïím cho thuyïìn beâ.
2
Lyá Caâ: ngûúâi laâng Son, huyïån Nöng Cöëng, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 114

NQPN 41
548. Ài àêu ba böën nùm nay
Khaách kïu cûãa ngoä möîi ngaây möåt kïu:
DBCTT 216
549. Ài àêu boã nhïån giùng muâng a
Boã àöi chiïëu laånh, boã phoâng quaånh hûu!
HHÀN 230 HT 180 VNP7 216
BK a - Anh ài àêu boã nhïån giùng muâng TCBD I 446
550. (a) Ài àêu boã quaåt loan chêu
Boã thûúng boã nhúá boã sêìu cho qua. a
DCNTB I 195
BK a - Boã thûúng boã nhúá boã sêìu cho em CHG 4
(b) Anh ài mö boã quaåt lang chêu
Boã khùn vuöng tñm boã sêìu cho em!
DCBTT 279
551. Ài àêu chùèng lêëy hoåc troâ
Thêëy ngûúâi ta àöî nhêëp nhö nom doâm. a
NASL I 47a NPGT 18a PTK 19b
BK a - Àïën khi ngûúâi ta àöî nhêëp nhö maâ doâm ÀNQT 106b
- Khi ngûúâi ta àöî nhêëp nho maâ nhòn LHCD 41b
- Khi ngûúâi ta àöî lêåp loâ maâ nom THQP 12a
- Thêëy ngûúâi ta àöî thêåp thoâ tröng nom NPNN 3a
- Thêëy ngûúâi ta àöî thêåp thoâ maâ nom
NNPD 55 TCBD III 147 TNPD I 116
- Thêëy ngûúâi ta àöî lêåp loâ maâ nom NGCK 97b
552. Ài àêu cho àöî möì höi
Chiïëu traãi khöng ngöìi, trêìu àïí khöng ùn. a
HHÀN 170 VNP7 207
BK a - Chiïëu traãi chùèng ngöìi, trêìu boã chùèng ùn CHG 11
553. Ài àêu cho lao khöí thên chaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 115

ÚÃ àêy vúái rong höì caån bùçng boân vaâng non cao.
DCBTT 250
554. Ài àêu cho thiïëp ài cuâng a
Àoái no thiïëp chõu, laånh luâng thiïëp cam. b
HT 198 NNPD 54 TNPDI 115 VNP1I 140 VNP7 286
BK a - Ài àêu cho thiïëp theo cuâng TCBD II 330
- Chaâng ài cho thiïëp ài cuâng QHBN 336
b - Àoái no thiïëp chõu laånh luâng thiïëp theo
NGCK 96a QHBN
- Àoái no thiïëp chõu laånh nöìng thiïëp cam NASL II 20b
555. Ài àêu coá anh coá töi
Ngûúâi ta múái biïët rùçng àöi vúå chöìng. a
NASL I 4a NGCK 123a
BK a - Ngûúâi ta múái biïët laâ àöi vúå chöìng
TCBD II 330 TNPD I 115
556. Ài àêu coá anh coá töi
Ngûúâi ta múái biïët coá àöi vúå chöìng
Ài àêu cho thiïëp ài cuâng
Àoái no thiïëp chõu, laånh luâng thiïëp cam.
HHÀN 230 THÀQ 5
557. Ài àêu àaä mêëy höm nay
Höm qua laâ chñn höm nay laâ mûúâi
Xin àûâng hoåc thoái tên thúâi
Tûå do tri kó, thiïåt àúâi xuên xanh
Xûúáng ca laâ baån chung tònh
Trùm nùm ên aái hiïín vinh thoå trûúâng
Cuâng nhau kïët ngaäi cûúng thûúâng.
QHBN 273
558. Ài àêu àïí nhïån dùng muâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 116

Nùm canh thiïëp chõu laånh luâng caã nùm. a


HPV 158
BK a - Nùm canh em chõu laånh luâng caã nùm DCNTB I 195
559. Ài àêu ài àoá bêìn thêìn
Ài vïì nhaâ vúå, mêëy lêìn cuäng ài.
DCNTB II 151
560. - Ài àêu ài àoá möåt mònh
Àûáng àêy, ta hoãi nûä trinh thïë naâo?
Thûúng ta, ta múái bûúác vaâo
Phuång loan kïët caánh hoâa giao ên tònh
- Nghe lúâi chuá noái thêët kinh
Böng sen taân, ai cùæm luåc bònh baát xûa!
Con coác maâ mang guöëc ai ûa!
Àóa àeo chên haåc sao cho vûâa chuá mong
Chuá àûâng mong, àûâng tûúãng, àûâng hoâng
Àêy ta coá xêëu cuäng con doâng lûúng gia
Thaâ vö duyïn ta úã vêåy àïën giaâ
Töåi tònh gò ûng chuá, chuáng baån àaâ cûúâi chï.
Döët sao döët naát trùm bïì
Möåt nùm chñ töëi, cûá giûä nghïì úã trai?
- Em àûâng khoe sùæc khoe taâi
Töët xinh chi àoá, daám chï bai trai caây
Sûã kinh ta nùæm trong tay
Tó nhû öng vua Thuêën lïn caây Lõch San...
VNP7 468 - 469
561. Ài àêu húát haãi húát hú
Hay laâ mêët vúå, ngêín ngú ài tòm.
CDTCM 28
562. Ài àêu laã caã laâ caâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 117

Nhû chim, laåc töí nhû ma laåc möì


Ài àêu laã caã laâ caâ
Öng têìm phêët laåi gùåp baâ têìm phú.
TCBD I 325 TCBD IV 340 TNPD II 71
563. Ài àêu lûúát thûúát, la tha
Coá àöi daãi yïëm bay ra bay vaâo.
CDTCM 28
564. Ài àêu lûu laåc giang höì
Möåt nùm mûúâi hai thaáng thaáng mö khöng rùçm.
DCBTT 226
565. Ài àêu maâ boã meå giaâ a
Göëi nghiïng ai sûãa, cheán traâ ai nêng? b
HT 211 NNPD 55 TNPD I 116 VNP7 305
BK a - Ài mö maâ boã meå giaâ DCBTT 285
- Ra ài boã meå úã nhaâ TCBD II 296
b - Göëi nghiïng ai sûãa, cheán traâ ai dûng? TCBD II
566. Ài àêu maâ chaã cêìm que
Àïí choá cùæn queâ laåi coân kïu ai.
NASL IV 53a
567. Ài àêu maâ chùèng ùn de
Àïën khi hïët cuãa, ùn deâ chùèng ra.
TNPDI 116
BK + HHÀN 257:
Ài àêu maâ chùèng ùn re
Àïën khi ùn hïët thò reâ chùèng ra.
+ NNPD 55 TCBD I 506
Ài àêu maâ chùèng ùn re
Àïën khi hïët cuãa, thò reâ chùèng ra.
+ HT 224:
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 118

Ài àêu maâ chùèng ùn de


Àïën khi hïët cuãa thò deâ chùèng ra.
568. Ài àêu maâ chùèng biïët ta
Ta úã keã Laáng1 vöën nhaâ tröìng rau
Rau thúm rau huáng rau muâi
Thò laâ, caãi cuác àuã muâi haânh hoa
Möìng túi, mûúáp àùæng, úát, caâ.
Bñ àao, àêåu vaán vöën nhaâ tröìng nïn
Anh giuáp em quang song taám gieã cho bïìn a
Mûúån ngûúâi lõch sûå gaánh lïn Kinh kò2
Gaánh lïn chúå múái möåt khi
Mong cho àïën chúå em thò nghó ngúi
Cêåu cai phaát veá vûâa röìi
Möåt luác laåi thêëy cêåu böìi ra mua
Cuã haânh em baán möåt xu
Cuã caãi hai rûúäi tñnh xu lêëy tiïìn
Ngûúâi hiïìn ra baán cuãa hiïìn
Naâo em coá daám cûãa quyïìn cêåu àêu
Baán haâng mùæt trûúác mùæt sau
Kòa thùçng àöåi xïëp àûáng àêìu Haâng Ngang.
bk a - Àöi quang taám gieã cho bïìn
CDHN 105
569. Ài àêu maâ chùèng biïët ta
Ta úã keã Laáng vöën nhaâ tröìng rau
Rau thúm, rau huáng, rau muâi
Thòa laâ, caãi cuác, àuã muâi haânh hoa
Möìng túi, mûúáp àùæng, úát caâ
Bñ àao, àêåu vaán, vöën nhaâ tröìng nïn

1
Keã Laáng: tïn nöm cuãa laâng Yïn Laäng, nay thuöåc quêån Àöëng Àa, thaânh phöë Haâ Nöåi.
Àêët Laáng coá tiïëng vïì nghïì tröìng rau.
2
Kinh kò: Tïn goåi thaânh Haâ Nöåi trûúác àêy trong dên gian.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 119

Anh giuáp em àöi quang gaánh taám gieã cho bïìn


Mûúån ngûúâi lõch sûå gaánh lïn Kinh kò... a
VNP1 II 157
BK a - Sau doâng naây HT 133 vaâ VNP7 121 ghi thïm:
Gaánh lïn chúå múái möåt khi
Mong cho àïën chúå em thò nghó ngúi...
570. Ài àêu maâ chùèng biïët ta
Túá úã keã Laáng vöën nhaâ tröìng rau
Rau thúm rau huáng rau muâi
Thò laâ caãi cuác laåi cuâng haânh hoa
Duâ em coá luác ài qua
Ài qua ngoä gaåch hoãi nhaâ ta maâ vaâo.
NGCK 171 b
571. Ài àêu maâ chùèng lêëy chöìng
Chõ em lêëy hïët, chöíng möng maâ gaâo. a
ANPT 9a NPGT 17b NPNN 3a PTK 19b
BK a- Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng maâ gaâo.
KSK 10a NGCK 97b Tr CH11
572. Ài àêu maâ chùèng lêëy chöìng
Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng maâ gaâo a
Gaâo rùçng: Àêët húäi Trúâi úi! b
Sao khöng thñ boã cho töi chuát chöìng! c
Öng trúâi ngoaãnh laåi maâ tröng:
- Maây hay keán troån öng khöng cho maây!
TNPD II 71 - 72 VNP1 I 119 - 120
BK a - Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng kïu Trúâi
HHÀN 170 THÀQ 8
b - Gaâo rùçng àêët thêëp trúâi cao BK ht
- Húäi húäi öng trúâi kia úi NASL II 1a
- Kïu rùçng àêët húäi Trúâi úi HHÀN THÀQ
c - Sao khöng thñ boã cho tao chuát chöìng bk HT
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 120

- Sao öng chùèng roã cho töi tñ chöìng NASL II


d - Öng trúâi ngoaãnh mùåt laåi tröng HT 186
- Öng trúâi ngoaãnh laåi liïìn tröng VNP7 262
- Öng trúâi ngoaái cöí xuöëng tröng HHÀN
- Trúâi rùçng maây khoãe keán chöìng NASL II
573. Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì
Hay laâ ùn cêån ngöìi kïì vúái ai?
HHÀN 230
574. Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì
Hay laâ mùæc phaãi buâa mï àêu röìi.
CVPD 11
575. Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì
Hay laâ quêìn tña dûåa kïì aáo nêu.
CHG 14 HHÀN 170
576. Ài àêu maâ chùèng vaâo àêy
Hay laâ giêån gioá húân mêy khöng vaâo.
CDTH 94
577. Ài àêu maâ chùèng xe dêy a
Àïën khi caã nûúác mûúån chaâi ai cho. b
ÀNQT 97a LHCD 24a
BK a - Ngöìi röìi sao chùèng xe gai TCBD I 297
TCBD II 252 TNPDI 227
- Luác röîi sao chùèng xe gai NGCK 127b
- Ngöìi khöng thò chùèng xe gai CDTCM 246
- Ngöìi khöng sao chùèng chùæp gai DCNTB I 205
b - Àïën khi coá caá mûúån chaâi ai cho
CDTCM DCNTB I TCBD I TCBD II TNPDI
- Àïën khi nûúác luä mûúån chaâi ai cho
Sûãa laåi: Ngöìi röìi sau chùèng xeá gai TCBD I =
Ngöìi röìi sao chùèng xeá gai
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 121

578. Ài àêu maâ vöåi lùæm thay


Tònh kia coân nhúá nghôa naây hay khöng?
NASL II 9b
579. Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
Maâ boã tuái baåc maâ mang tuái chò.
NNPD 55 TCBD I 506 TNPD 116
580. Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng a
Maâ vêëp phaãi àaá, maâ quaâng phaãi dêy. b
NASLII 42a
BK a - Ài àêu vöåi vöåi vaâng vaâng NASL IV 36b
b - Cho vêëp phaãi àaá, cho quaâng phaãi dêy HHÀN 257
581. (a) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy
Thuãng thónh nhû chuáng anh àêy a
Chùèng àaá naâo vêëp, chùèng dêy naâo quaâng. b
TCBD I 608 TNPD II 71
BK a - Thuãng thùèng nhû chuáng anh àêy HT 229
- Vñ duâ maâ àúåi ta àêy CDTCM 75
b - Thò àaá chùèng vêëp thò dêy chùèng quaâng CDTCM
(b) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy
Thong thaã nhû chuáng em àêy
Thò àaá chùèng vêëp maâ dêy chùèng quaâng
Ài àêu maâ vöåi cöng danh
Khoa naây chùèng àûúåc, àïí daânh khoa sau
Ài àêu maâ vöåi phong trêìn
Súám khuya cuäng coá möåt lêìn maâ thöi.
THÀQ 16
(c) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 122

Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy


Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
Ngaä nùm baãy caái laåi caâng thïm lêu.
TCBD I 609 TNPDII 71
582. Ài àêu mang saách ài hoaâi
Cûã nhên khöng àöî tuá taâi cuäng khöng. a
DCNTB I 177
BK a - Cûã nhún chùèng thêëy tuá taâi cuäng khöng VNP7 470
583. Ài àêu tûâ súám àïën giúâ
Àïí cho tin àúåi, tin chúâ, tin mong
Tin ài, tin laåi vïì khöng
Ai ngúâ chöìng bùæc vúå àöng thïë naây!
CDTCM 191
584. Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ
Àïí cho tin àúåi, tin chúâ, tin mong
Nùm cêy chiïët caã nùm caânh
Cöng ngûúâi ài laåi, cöng töi chõu sêìu
...
Ngûúâi maâ yïu àïën leä naâo daám quïn
Laâm trai chñ úã cho bïìn
Chúá lo muöån vúå, chúá phiïìn muöån con
Àöë ai biïët àaá mêëy hoân
Biïët söng mêëy bïën, trùng troân khi nao?
Caã trúâi coá möåt vò sao
Chöî quang chaã moåc, moåc vaâo àaám mêy
Öng trùng thanh u aám vò mêy
Naâng Cuác Hoa1 chïët mïåt vò chaâng Töëng Trên2
Yïu nhau dõch laåi cho gêìn

1 2
Cuác Hoa, Töëng Trên: Hai nhên vêåt chñnh trong truyïån nöm Töëng Trên Cuác Hoa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 123

Laâm thên con nhïån mêëy lêìn chùng tú a


Laâm thinh keão thïë gian ngúâ
Chuöång hoa thiïn lñ, chuöång àaâo nhõ tiïn
Tiïn laåi tòm Tiïn
Phuá ài tòm quñ, baån hiïìn tòm nhau
Ai laâm truác voä, mai sêìu
Àaâo tú liïîu yïëu, tú maâu xoát xa.
bk a - Laâm thên con nhïån mêëy lêìn vûúng tú
QHBN 285 - 286
585. Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ
Àïí cho tin gùæn, tin boá, tin chúâ, tin mong.
NGCK 195 b
586. Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ
Àïí cho thiïëp àúåi, thiïëp chúâ, thiïëp tröng.
DCTH 121
587. Ài àïm thò súå àûúâng lêìy
Ài giûäa ban ngaây súå meå cuâng cha
Em coá thûúng anh thò múã quaách cûãa ra
Àïí anh bûúác túái vûúân hoa anh ngöìi
Chúâ cho lûãa tùæt bïëp vuâi
Röìi anh múái noái vaâi lúâi vên vi.
CDTH 142
588. Ài àoâ taát nûúác cho chuyïn
Lêëy chöìng thò phaãi giûä duyïn cho chöìng.
CDTCM 181
589. Ài khùæp böën bïí chñn chu a
Trúã vïì xoá bïëp chuöåt chuâ gùåm chên b
ÀNQT 81b LHCD 5b
BK a - Ài khùæp ba baãy chñn chu NASL II 42a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 124

- Ài àaä ba baãy chñn chu ANPT 17b


TCBD I 506 TNPDI 116
- Ài cuâng böën biïín chñn chu VNPS 89a
- Ài khùæp ba bïí chñn chêu ANPT 17a
b - Vïì àïën àêìu ngoä chuöåt chuâ gùåm chên NASL II
- Trúã vïì àïën ngoä chuöåt chuâ gùåm chên
TCBD I TNPDI
- Vïì àïën àêìu ngoä chuöåt chuâ cùæn chên NASL IV 44a
- Vïì ngöìi trong bïëp chuöåt chuâ cùæn chên VNPS
590. Ài khöng laåi trúã vïì röìi
Lêëy gò maâ àöí vaâo nöìi àïí ùn?
CDTCM 257
591. Ài lêu múái biïët àûúâng daâi
ÚÃ lêu múái biïët con ngûúâi phaãi chùng.
CVPD 27 NNPD 55 TCBD I 608 TNPDI 116
Xem thïm T 814
592. Ài lñnh Têy bang, loâng cay àùæng nhû gûâng
Àûúâng xa vaån dùåm xin àûâng nhúá thûúng.
DCNTB I 196
593. Ài mö khoãi quaán muå OÂ1
Khoãi chuöng Lïå Àïî, khoãi àoâ Tam Giang.
DCBTT 291
594. Ài mö maâ boã em àêy
Nhû chim chïëch caánh, biïët bay hûúáng naâo!
DCBTT 241
595. Ài mö maâ chùèng thêëy vïì
Con thú vúå daåi khöng hïì viïëng thùm.

1
Quaán muå OÂ, truöng Lïå Àïî, àoâ Tam Giang: coá saách ghi caác àõa danh trïn thuöåc laâng
Cao Laäo, huyïån Böë Traåch, tónh Quaãng Bònh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 125

DCBTT 276
596. Ài mö maâ noã thêëy vïì
Thùæp àeân em àúåi, dûåa kïì nùm canh.
DCBTT 287
597. Ài mö1 noã biïët ài mö
Thùæp àeân maâ àúåi, tim2 khö hao dêìu.
DCBTT 235
598. Ài ngang cêët miïång muöën chaâo
Súå ngûúâi laâm biïëng laâm cao khöng ûâ.
HPV 74
599. Ài ngang giûäa baäi caát vaâng
Con röìng àau buång hoãi chaâng uöëng thuöëc chi?
- Löng lûún, àuöi ïëch, rïî cöåt nhaâ
Xûúng truân3 múä muöîi, nûúác àaái gaâ laâm thang.
HPV 86
600. Ài ngang lïn muäi Xa kò
Ngoá ra lao Reá xiïët chi nöîi sêìu
Kïí sao cho xiïët thûúng êu
Öng baâ ta trûúác bêy giúâ úã àêy
Cuäng vò mûa taåt gioá naây
Cho nïn xiïu baåt chöî naây, chöî kia
Thên ta nhû caá trong àòa
Viïåc quan chûa thêëu súám khuya cuäng buöìn.
TCBD II 519 - 520
601. Ài ngang loâ mña thúm àûúâng
Muöën vö kïët nghôa cang thûúâng vúái em.
HHÀN 170

1
Mö, noã laâ tiïëng àõa phûúng bùæc Trung Böå.
2
Tim: bêëc (àeân).
3
Truân: con giun.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 126

BK DCNTB I 193:
Ài qua loâ mña thúm lûâng
Muöën vaâo kïët ngaäi cang thûúâng vúái ai.
602. Ài ngang nghe khoái hûúng bay
Nghe thêìy tuång niïåm úã àêy coá chuâa.
HPV 64
603. Ài ngang nghe tiïëng em than
Phïn thûa gioá loåt trong gan naäo nuâng!
HPV 64 HT 384
604. Ài ngang nghiïng noán khöng chaâo a
Laâm thinh rûáa maäi biïët ngaây naâo cho quen.
HPV 157
BK a - Ài qua nghiïng noán khöng chaâo CDTCM 28
605. Ài ngang nhaâ maá tay töi xaá, chên töi quò
Loâng thûúng con maá saá gò thên töi.
CHG 24 HHÀN 170 TCBD II 273
606. Ài ngang nhaâ nhoã
Thêëy cêy àeân àoã, töi thïm buöìn
Muöën daåm coi cho dïî ngùåt àûúâng xa xöi.
HHÀN 170
607. Ài ngang qua àònh, löåt noán chaâo thêìn
Haåc chêìu thêìn àuã cùåp, sao mònh leã àöi? a
HHÀN 170 TCBD II 272
BK a - Haåc chêìu thêìn àuã cùåp, sao cö mònh leã àöi? HT 456
Xem thïm N 334, 381.
608. Ài ngang qua ngoä ba lêìn
Thêëy em khuya súám taão têìn anh thûúng.
HPV 121
609. Ài ngang thêëy buáp hoa àaâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 127

Muöën vaâo maâ beã súå búâ raâo lùæm gai.


HPV 64 VNP7 434
610. Ài ngang thêëy buáp hoa sen
Muöën vaâo maâ beã súå khöng quen chuáa nhaâ.
HPV 64
611. Ài ngang thêëy ngoån àeân chong
Thêëy em nho nhoã, muöën böìng maâ ru.
CDTCM 28
612. Ài ngang trûúác cûãa naâng Kiïìu
Dûâng chên àûáng laåi, dùåt dòu àöi cêu.
VNP7 434
613. Ài ngaây súå baác, meå, thêìy
Ài àïm súå keã gian taâ
Noái vaâo thò ñt, noái ra thò nhiïìu
Àêët neám ao beâo, dao raåch xuöëng àêët
Em hoãi thêåt, nùm saáu ngûúâi àaä coá ai chûa?
QHBN 207
614. Ài ö chaã biïët ài ö
Thaâ rùçng vûát quaách xuöëng höì cho xong.
NASL IV 4b
Xem thïm Ú 20
615. Ài ö chùèng biïët cêìm ö
Thaâ rùçng àöåi vaáy baâ àöì cho xong
CDTCM 256
616. Ài qua nghe tiïëng em àaân
Caá mûúâi khe àûáng laåi, chim trïn ngaân àêåu im.
HPV 64
617. Ài qua nghe tiïëng em àaân
Dûâng chên àûáng laåi thúã than mêëy lúâi.
HPV 64
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 128

618. Ài qua nghe tiïëng em àaân


Laá vaâng xanh laåi, sen taân tröí hoa.
HPV 64 TCDG 55
619. Ài qua nghe tiïëng em reo
Nghe xa em keáo, muöën àeo em vïì.
HPV 64 VNP7 433
620. Ài qua nghiïng noán cuái lûng
Anh khöng chaâo, em khöng hoãi, vò chûng àöng ngûúâi.
CDTCM 28
621. Ài qua thêëy caãnh tûng bûâng
Tay goâ cûúng ngûåa, chên dûâng baánh xe.
HPV 64
622. Ài qua thêëy ngoån àeân chong
Thêëy àöi chim phûúång hoát trong vûúân àaâo
Vûúân àaâo vûâa töët vûâa tûúi
Múâi chaâng nho sô vaâo chúi vûúân àaâo.
CDTCM 75
623. Ài qua trûúác cûãa nhaâ thúâ
Thêëy bûác saáo veä maâ ngú ngêín sêìu.
HPV 121
624. Ài qua trûúác cûãa vûúân àaâo
Thêëy hoa thiïn lñ muöën vaâo haái chúi.
HPV 64
625. Ài ra, chúi nûúác nghiïng trúâi a
Vïì nhaâ khöng coá möåt núi cuái àêìu.
TCBD II 481 TNPD I 116
BK a - Ài ra nghiïng nûúác nghiïng trúâi NNPD 55
626. Ài ra àöìng àêët nûúác ngûúâi
Nhûäng àûáa lïn mûúâi cuäng goåi bùçng anh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 129

NASL I 4b
BK KSK 19a:
Àem thên ài àûúâng àêët nûúác ngûúâi
Àûáa beá lïn mûúâi cuäng phaãi goåi laâ anh.
627. Ài ra àûúâng soi gûúng àaánh saáp
Vïì àïën nhaâ liïëm laáp nöìi niïu.
TNPDI 116
628. Ài ra gùåp baån giûäa àûúâng
Cuâng bùçng tiïën sô trong trûúâng múái ra. a
TCBD III 147 TNPDI 116
BK + DCBTT 265:
Ra ài maâ gùåp baån vaâng
Cuäng bùçng tiïën sô àêåu traâng múái ra.
+ HPV 78:
Vûâa ra gùåp baån giûäa àûúâng
Cuäng bùçng tiïën sô trong trûúâng bûúác ra. a
a - Cuäng bùçng tiïën sô trong trûúâng ài ra NNPD 55
Xem thïm R 25
629. Ài thò moãi göëi tröëi lïì
Khöng ài thò nhúá chaáo cheâ Àònh Hûúng1.
DCTH 38
630. Ài thúâi nhúá vúå nhúá con a
Vïì thúâi nhúá cuã khoai mön trïn rûâng.
LHCD 13a NASL I 15b
BK a - Ài thúâi nhúá vúå cuâng con NASL Iv 29b
631. Ài tu cho troån ài tu
Ùn chay nùçm möång úã chuâa Höì Sen
Thêëy cö maá àoã rùng àen

1
Àònh Hûúng: thuöåc huyïån Àöng Sún, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 130

Nam mö di Phêåt laåi quïn úã chuâa.


Xem thïm B34 P 57
632. Ài tu cho troát ài tu
Ùn chay nùçm möång úã chuâa Höì Sen a
BK a - Ài tu cho troån ài tu LHCD 13b
633. Ài tu noã thêëy úã chuâa
Nûúng theo boáng Phêåt, baán mua phaâm trêìn.
DCNTB II 160
634. Ài tu Phêåt bùæt ùn chay
Thõ choá ùn àûúåc, thõt cêìy thò khöng. a
VNP 1 II 43 VNP 7 109
BK a - Thõt choá ùn àûúåc thõt cêìy phaãi kiïng TCBD III 184
635. Ài vïì quyïët liïåu laâm sao
Em nay quyïët vaâo, lêåp chöën cho xong
Chaâng nhû con nhaån trong cung
Em nhû con eán lûúån voâng bao lún
Anh rùçng anh chûãa vúå con
Em coân thûåc gaái coân son àûáng ngoaâi.
CDTCM 147
636. Ài ra tûúãng voác àaåi höìng
Túái gêìn múái biïët vaãi söìng nhuöåm nêu.
CDTCM 256
637. Àô daåi laâm haåi thùçng tuâ
Noá cho miïëng baánh noá cuâ caã àïm. a
NGCK 154a
BK a - Noá cho miïëng böåt noá cuâ caã àïm bk NGCK
- Noá cho ùn keåo, noá cuâ caã àïm TNPDI 116
638. Àôa àeân sêìu ai àôa àeân tùæt
Nûúác mùæt thûúng ai nûúác mùæt sêìu bi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 131

Khùn tay àiïìu àêy, húäi baån lau ài keão buöìn.


DCBTT 91
639. Àiïíu àêåu vûúân thõ, thoã luåy vûúân trêm
Thûúng em tiïëng noái trùm nùm cuäng coân. a
HHÀN 171
BK a - Thûúng em tiïëng noái trùm nùm vêîn coân. DCNTB I 193
640. Àiïëu naây laâ àiïëu cuãa ai?
Anh töng caái àiïëu coá baâi thú Tiïn
Àiïëu naây thuåc nûä thuyïìn quyïn
Àiïëu naây anh àïí kïët duyïn vúái naâng
Àiïëu naây àaáng giaá laång vaâng
Àiïëu naây anh chó cho naâng ùn chung
Bêy giúâ kò ngöå tûúng phuâng
Thò em dõch laåi huát cuâng vúái anh.
THÀQ 13
641. Àiïëu naây laâ àiïëu xuên tònh
Êm dûúng thuãy hoãa höåi thaânh àaám mêy
Khi söi nûúác khi cöìn mêy
Hoãa quang kiïën diïån1 em say möëi tònh.
HPV 121 - 122
642. Àiïëu say àiïëu böí àiïëu lùn
Anh thûúng em maäi maäi nhû ùn phaãi buâa.
HPV 121
643. Àiïëu cang thûúâng ai dûát möëi lòa tú
Cheám nhau àaâng söëng, lûúäi giú lïn trúâi.
DCBTT 232
644. Àòu hiu lùång leä húi thu
Böng lau phúi trùæng, laá ngö raång vaâng

1
Hoãa quang kiïën diïån: lûãa saáng thêëy roä mùåt.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 132

Àïm khuya tûúãng nhúá baån vaâng


Nûãa tònh nûãa caãnh daå caâng ngêín ngú.
CDTCM 74
645. Àoâ cöng möåt chuyïën nùm tiïìn
Laâm thên con gaái chúá nïn ài àoâ.
DCTH 42
646. Àoâ cheâo söng Hûúng tiïëng hoâ vùng vùèng
Dûúng tröìng nuái Ngûå, gioá thoaãng vo vo
Anh nghe ai ngùn chúå àoán àoâ
Boã mêëy lúâi nguyïån ûúác heån hoâ trûúác sau.
DCBTT 94 HT 420
647. Àoâ doåc roâi laåi àoâ ngang
Coá ài anh àúåi, coá sang anh chúâ.
CDTCM 28
648. Àoâ àêìy àöng khaách, khoan sang
Lûng vúi thiïëp cuäng àûa chaâng vaâi phen.
CDTCM 29
649. Àoâ àêìy khöng röång khoan sang
Àïí lûng vúi ài àaä, thiïëp seä àûa chaâng qua sau.
DCBTT 278
650. Àoâ àêìy khöng xuöëng súå trûa
Quaán àöng khöng gheá e mûa ûúát mònh.
DCBTT 220
651. Àoâ àûa cö Têën cö Têìn
Cö Têën xuöëng huyïån, cö Têìn sang söng. a
NGCK 138b TNPD I 117
BK a - Cö Têën xuöëng bïí, cö Têìn sang ai bk NGCK
Xem thïm À 651
652. Àoâ àûa àoâ àêåu mùåc àoâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 133

Ai tûâng àûúåc chöën êëm no laåi vïì.


HHÀN 230, 257
653. Àoâ àûa àoâ àêåu mùåc àoâ
Ta àaâ coá chöën êëm no ta röìi.
DCBTT 134
654. Àoâ àûa laâ chöën gian nguy
Trai ài àûúåc vúå gaái ài àûúåc chöìng.
NASL II 3a, 11a
655. Àoâ àûa möåt chuyïën nùm tiïìn
Chõ em ai nêëy xuöëng thuyïìn maâ ài. a
CVPD 15
BK a - ÚÃ cö baán luåa xuöëng thuyïìn töi àûa CHG 24
656. Àoâ naây thiïëp chùèng daám sang
Àêìy vúi thiïëp cuäng chúâ chaâng, chaâng úi.
DCTH 112
657. Àoâ úi coá nhúá bïën khöng?
Bïën thò chûåc tiïët thu àöng àúåi àoâ.
DCNTB II 15
Xem thïm T 719
658. Àoâ ra giûäa phaá giûäa vúâi
Khöën than khöën thúã, khöën lúâi anh úi!
DCBTT 282
659. Àoâ ra nûúác mùån coá ngúâi
Chaâng maâ xa thiïëp hoåa öng Trúâi reä duyïn.
DCBTT 270
660. Àoâ sao àoâ coá khöng àûa
Taåi ngûúâi ài súám vïì chûa khöng chûâng.
TCBD I 561 TNPDI 117
661. Àoâ sao àoâ goåi khöng thûa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 134

- Taåi ngûúâi ài súám vïì chûa khöng chûâng!


Àoâ àûa keã Têën ngûúâi Têìn
Cö Têën xuöëng huyïån, cö Têìn sang söng.
DCTH 108
Xem thïm À 661
662. Àoâ töi úã bïën söng Dêu
Buön cheâ maån haão thaáng sau múái vïì
Lïnh àïnh ba böën chiïëc thuyïìn kïì
Chiïëc vïì Haâ Nöåi, chiïëc vïì Vaån Vên1
Vaån Vên coá bïën Thöí Haâ2
Vaån Vên nêëu rûúåu, Thöí Haâ nung vöi
Nghô rùçng àaá naát thò thöi
Ai ngúâ àaá naát nung vöi laåi nöìng
Chùn àún göëi chiïëc laånh luâng
Nûãa thò mònh àùæp, nûãa phoâng tònh nhên.
CDHN 150
Xem thïm R152 V 32
663. Àoâ tûâ Àöng Ba3, àoâ qua Àêåp Àaá(3)
Àoâ vïì Vô Daå(3), thùèng ngaä ba Sònh(3)
Lúâ àúâ boáng ngaã trùng chïnh
Tiïëng hoâ xa voång, nùång tònh nûúác non.
DCBTT 56 HT 414 TCDG 49
BK VNP1 459:
Thuyïìn tûâ Àöng Ba thuyïìn qua Àêåp Àaá
Thuyïìn vïì Vô Daå, thùèng ngaä ba Sònh

1
Vaån Vên: tïn laâng Àaåi Lêm, huyïån Yïn Phong, tónh Haâ Bùæc, nöíi tiïëng laâ núi buön
baán sêìm uêët trïn búâ söng Cêìu (coân coá Vaån Vên laâ tïn möåt haäng nûúác mùæm úã Caát Haãi, Quaãng
Ninh).
2
Thöí Haâ: thuöåc huyïån Viïåt Yïn, tónh Haâ Bùæc, coá nghïì nung vöi vaâ laâm àöì göëm àûúåc
nhiïìu ngûúâi biïët. Thöí Haâ cuäng úã bïn söng Cêìu àöëi diïån vúái Vaån Vên.
3
Àöng Ba, Àêåp Àaá, Vô Daå, Sònh: caác àõa danh thuöåc Thûâa Thiïn - Huïë.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 135

Lúâ àúâ boáng ngaã trùng chïnh


Gioång hoâ xa voång, nhùæn tònh nûúác non.
664. Àoá buöìn àêy noã vui chi
Àoá sa nûúác mùæt àêy coá khi tuãi thêìm.
DCBTT 135
665. Àoá chï àêy, àêy caâng lõch sûå
Àoá ùn mêm vaâng, àêy ngûå toâa sen.
DCNTB I 193
666. Àoá coá àuã àöi ùn röìi laåi nguã
Àêy coá möåt mònh thûác àuã nùm canh.
TCBD II 330
667. Àoá àaâ àûúåc chöën giêìu sang
Àêy lúâ ài cuäng phaãi, noã chaâo maâng laâm chi.
DCBTT 263
668. Àoá àêy coá vúå coá chöìng
Em nhû con saáo trong löìng kïu mai.
DCNTB I 193
669. Àoá àêy trûúác laå sau quen
Chùèng gêìn qua laåi àöi phen cuäng gêìn.
TCBD I 139 TCBD II 351 TNPD I 117
670. Àoá àêy xa laå chi nhau
Möåt söng caá löåi möåt baâu chim ùn
DCBTT 236
671. Àoá gùåp àêy nhû röìng gùåp höåi a
Em khaá nghô chuát tònh keão töåi búá em.
HHÀN 171 TCBD I 139
BK a - Àoá vúái àêy nhû röìng mêy gùåp höåi DCNTB II 96
TCBD IV 60
672. Àoá gùåp nûúác xuöi nïn vöåi lui thuyïìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 136

Sao khöng nhúá khi cuâng nhau dûúái cöåi,


thïì nguyïìn tûã sanh.
DCNTB II 24
673. Àoá ngheâo thò àêy cuäng ngheâo
Hai ta nhû boåt vúái beâo dûúäng nhau.
DCBTT 283 TCDG 60
674. Àoá ngoåc thò àêy cuäng ngaâ
Àoá hoa thiïn lñ, àêy laâ mêîu àún.
HPV 124
675. Àoá thöët lúâi àïën àêu daå em sêìu túái àêëy
Cuöåc chung tònh àöi àûáa mònh chûa àùång bao lêu
Tai nghe söng Ngên, Ö Thûúác bùæc cêìu
Xong chûa húäi baån, baån toã àuöi àêìu em hay?
DCBTT 154
676. Àoá trai àêy cuäng laâ trai
Mùåc tònh ngûúâi nghôa àaânh ai thò àaânh.
TCBD I 207
677. Àoá tûúãng loâng mònh
Mònh tûúãng nghôa ta
Chûä thêët chûä gia noá laâ möåt chûä
Chûä têm chûä chñ noá laâ möåt loâng
Chûä duåc laâ muöën, chûä toâng laâ theo
Anh yïu em bêët luêån giaâu ngheâo
Coá ai gaánh cuãa lïn àeâo maâ cên?
Dêìu maâ thua suát àöi phên
Trong saách coá chûä phuá bêìn tûúng lên1.
DCNTB II 96
678. Àoá vaâng àêy cuäng kim ngên

1
Phuá bêìn tûúng lên: ngûúâi giaâu ngûúâi ngheâo gêìn guäi nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 137

Àoá àùång mûúâi phêìn àêy chñn coá dû


CHG 2
679. Àoá1 vúái àùng1 anh kïu rùçng möåt hoå
Trùng vúái àeân ai toã hún ai? a
HHÀN 171
BK a - Trùng vúái àeân, xem ai toã hún ai? DCNTB I 194
680. Àoá vúái àêy nhû cêy taåo hoáa,
Àoá ra vïì àêy khaá loâng thûúng.
CHG 24
681. Àoáa phuâ dung núã chung vûúân ngûå
Then khoáa bõt buâng gòn giûä bûúám ong vö.
DCNTB I 194
682. Àoaån sêìu mònh dïî thúã, dïî than
Sêìu töi khaác thïí nhang taân àïm khuya
Buöìn rêìu muöën boã ra ài
Súå e thêët hiïëu löîi khi sinh thaânh
Dûát ài thò daå khöng àaânh
Maâ xa nhên ngaäi nhû chó maânh thùæt gan.
HMN 22 - 23
683. Àoái cúm hún keã no rau
Khoá maâ quên tûã hún giaâu tiïíu nhún. a
HHÀN 257
BK a - Ngheâo maâ quên tûã hún giaâu tiïíu nhên CVPD 23
684. Àoái cúm raách aáo maâ gêìy
No cúm êëm aáo cuäng taây vúå anh
Keám ùn, keám mùåc maâ xanh
No cúm êëm mùåc vúå anh naâo taây.
TCBD II 214 TNPD II 72

1
Àoá, àùång: nhûäng duång cuå àaánh bùæt caá.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 138

685. Àoái loâng ùn àoåt chuöëi ri


Àoái nùm, àoái thaáng phaãi àoái chi möåt ngaây.
HT 252
686. Àoái loâng ùn haåt chaâ laâ
Àïí cúm nuöi meå, meå giaâ yïëu rùng. a
HHÀN 89 HT 211 VNP1 I 153 VNP7 306
BK a - Àïí cúm nuöi meå, súå meå giaâ yïëu rùng DCNTB I 194
687. Àoái loâng ùn khïë xoát xa
Khïë chua muöëi mùån loâng ta böìi höìi.
DCBTT 229
688. Àoái loâng ùn laá rau lu
Coân hún laâm mûúán lñ Xu1 möåt ngaây
DCTH 65
689. Àoái loâng ùn möåt quaã sung
Quaã xanh thò chaát, quaã höìng thò chua.
DCBTT 227
690. Àoái loâng ùn nùæm laá sung a
Chöìng möåt thúâi lêëy, chöìng chung thúâi àûâng. b
ÀNQT 113a LHCD 50b NPGT 17b
NPNN 3a TNPDI 117
BK a - Àoái thò ùn nùæm laá sung HHÀN 230
NGCK 97b PTK 19b THÀQ 5
b - Chöìng riïng thúâi lêëy chöng chung thúâi àûâng
NASL II 30b
- Chöìng möåt vúå möåt, chöìng chung thò àûâng NGCK
- Chöng möåt thò lêëy, vúå chung thò àûâng PTK
691. Àoái loâng ùn nùæm laá sung
Chöìng möåt thò lêëy, chöìng chung thò àûâng

1
Lñ Xu: úã xaä Thaåch Bònh, huyïån Thaåch Thaânh, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 139

Möåt thuyïìn möåt laái chùèng xong


Möåt chônh àöëi gaáo coân nong tay vaâo.
HT 208 TCDG 73 VNP1 I 162 VNP7 299
Xem thïm M 585, 586
692. Àoái loâng ùn nûãa quaã sim a
Uöëng lûng baát nûúác ài tòm ngûúâi thûúng
Ngûúâi thûúng úi húäi ngûúâi thûúng!
Ài àêu maâ àïí buöìng hûúng laånh luâng?
HPV 147 HT 172
BK a - Àoái loâng ùn nûãa traái sim VNP1 I 65 VNP7 189
693. Àoái loâng ùn nûãa traái sim a
Uöëng lûng baát nûúác ài tòm ngûúâi thûúng.
CVPD 10 DCBTT 218 TCBD IV 32 TNPDI 117
BK a - Àoái loâng ruöåt thùæt têån tim bk DCBTT
- Àoái loâng ùn nhûäng traái xiïm HHÀN 230
694. Àoái loâng ùn traái khöí qua1
Nuöët vö thò àùæng nhaã ra baån cûúâi a
CHG 30 HHÀN 49 TCBD I 506, 609
BK a - Nuöët ài thò àùæng nhaã ra baån cûúâi CVPD 12
695. Àoái loâng ùn traái khöí qua
Nuöët vö thò àùæng, nhaã ra baån cûúâi
- Baån cûúâi thò mùåc baån cûúâi
Thaáng nùm ài cûúái, thaáng mûúâi coá con
- Coá con nïn phaãi thua ngûúâi
Mùæc cöng cho buá, mùæc cûúâi vúái con.
DCNTB I 252
696. Àoái loâng ùn traái öíi non
Nhõn cúm nuöi meå, cho troân nghôa xûa.
DCNTB II 155

1
Khöí qua: Mûúáp àùæng (tiïëng Nam Böå).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 140

697. Àoái loâng ùn traái thanh yïn


Töåi chi laâm beá, nùçm riïng möåt mònh.
DCNTB II 161
698. Àoái loâng lïn àööång(àöìi) ùn sim.
Xuöëng khe gaánh nûúác, àöåöåâc (huä) chòm gioáng tröi. a
bk a - Xuöëng khe uöëng nûúác ài tòm ngûúâi thûúng
DCBTT 226
699. Àoái loâng miïång vêîn coân tûúi
Naâo ai àem neát noái cûúâi ài àêu.
HPV 124
700. Àoái no möåt vúå möåt chöìng
Möåt niïu cúm têëm, dêìu loâng ùn chúi.
ÀNQT 113a HHÀN 230 HT 196 LHCD 50b NNPD 55
THÀQ 5 TNPDI 117
Sûãa laåi: HHÀN vaâ THÀQ chùæp thïm À 659. Nhbs àaä taách ra
701. Àoái thò ùn cúm laåi no
Tûâ ngaây coá vúå chùèng doâ ài àêu.
NNPD 56 TCBD I 269 TNPDI 117
BK NGCK 174a:
Àoái ùn cúm thò laåi no
Tûâ ngaây coá vúå khöng doâ ài àïm.
702. Àoái thò ùn khïë ùn sung a
Tröng thêëy meå chöìng thò nuöët chùèng tröi. b
HHDN 218 TCBD II 214 NASL I 43b
TNPDI 117 VNP1 I 147 VNP7 315
BK a - Àoái loâng ùn khïë vúái sung ÀNQT 93b NGCK 104a
- Àoái loâng ùn khïë ùn sung HT 216 NPNN 5a
- Àoái thúâi ùn khïë vúái sung NPGT 20b
b - Tröng thêëy meå chöìng thò nuöët chùèng ài
ÀNQT NPGT NPNN
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 141

703. Àoái thò ùn nùæm caám rang


Laâm thuï cai Ngêîu1 ùn vaâng chùèng ài.
DCTH 65
704. Àoái thò ùn ngö ùn khoai
Àûâng úã vúái dûúång àiïëc tai laáng giïìng.
VNP1 I 165 VNP7 312
705. Àoái thò ùn raáy ùn khoai a
Chúá thêëy luáa tröî thaáng hai maâ mûâng. b
ÀNQT 90b HHÀN 69 - 70 HT 106 LHCD 9a
NASL I 12b NASL III 31b TCBD I 609 VNP1 I 42
BK a - Àoái thò ùn àêåu ùn khoai
ANPT 14b NGCK 106b PQHT 15b
- Àoái thò ùn ngö ùn khoai bk ÀNQT
- Àoái thò ùn khïë ùn khoai TCBD II 387, 540
TCBD III 298 TCBD II 72
b - Àûâng thêëy luáa tröí thaáng hai maâ mûâng
ANPT NGCK
- Chúá thêëy luáa giöî thaáng hai maâ mûâng VNP7 174
- Chúá thêëy luáa röî thaáng hai maâ mûâng
NASL III 3a, 23a TCBD III TNPD II
Sûãa laåi: + HT chùæp thïm B188. Nhbs àaä taách ra.
+ TCBD II TCBD III TNPD II chùæp thïm K 36
Nhbs àaä taách ra.
706. Àoái thò àêìu göëi phaãi boâ
Caái chên hay chaåy, caái gioâ hay ài. a
TNPD I 117 I VNP 1 II 16 VNP7 330
BK a - Caái chên phaãi chaåy, caái gioâ phaãi ài TCBDI 117
707. Àoái thò nùång mùåt sa maây
No thúâi tûác buång, Trúâi hay chùng Trúâi.
HT 119 NASL III 93a NNPD 55 TCBDI 506 TCBDI 117

1
Cai Ngêîu: tïn àõa chuã úã xaä Thaåch Bònh, huyïån Thaåch Thaânh, Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 142

708. Àoái thò theâm thõt, theâm xöi


Hïî no cúm teã, thò thöi moåi àûúâng. a
NASL III 11a TCBD II 418 TNPDI 117
BK a - Àaä no cúm teã thò thöi moåi àûúâng
ÀNQT 89a LHCD 16a
709. Àoân gaánh cho cong
Àöi quang cho nuöët ài rong chúå àöìn
Ba nùm trêën thuã lûu àöìn
Tai nghe tiïëng haát, tiïëng meân àûúâng trong
Àöi daãi yïëm em, em boã thong dong
Cöí tay lûúån voâng nhû noän chuöëi non
Em chó khoe em àeåp em gioân
Lúâi ùn nïët noái em coân keám xa
Coá khön ngoan cuäng thïí àaân baâ.
QHBN 276
710. Àoán ngùn àûúâng sùæt
Töi hoãi gùæt chung tònh
Àiïíu xa mai, mai xa àiïíu
Töi xa mònh taåi ai?
Caá sêìu ai caá laåi quaåt àuöi
Nhû lan sêìu huïå, nhû töi sêìu mònh
Ngaây sêìu duyïn, töëi laåi sêìu tònh
Nûúác mùæt ra lai laáng nhû bònh nûúác nghiïng
Traách ai laâm duyïn phêån àaão àiïn
Mònh úi!
Trai anh huâng chõu thaãm, gaái thuyïìn quyïn chõu sêìu.
HMN 28 - 29
711. Àoâng àong vui àaåo àoâng àong a
Treã chúi àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ. b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 143

ÀNQT 101a LHCD 33b


BK a - Àoâng àong ài àaåo àoâng àong
TCBD I 609 TNPDI 117
- Loâng àong chúi àaåo loâng àong NASL II 35b
- Àoâng àong chúi àaåo àoâng àong NGCK 172a
b - Treã vui àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ
NASL IV 46b NGCK TNPD I TNPD I
- Treã giong àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ bk NGCK
- Treã chúi àaåo treã, giaâ chúi àaåo giaâ bk LHCD
712. Àöí lûãa than nïn vaâng löån trêëu
Anh maãng thûúng thêìm chûa thêëu daå em. a
HHÀN 171 TCBD I 140
BK a - Anh maãng thûúng thêìm khöng thêëu daå em DCNTB I 97
713. Àöë ai bùæt chaåch àaâng àuöi
Bùæt chim àêìu caánh, bùæt ngûúâi trong trùng. a
NNPD 56 TCBD I 609 TNPDI 117 VNP7 78
BK a - Bùæt chim trong trûáng, bùæt ngûúâi trong gûúng HPV 90
714. Àöë ai beã naång chöëng trúâi
Àan gaâu taát biïín goåi ngûúâi khön ngoan.
CVPD 29
715. Àöë ai bïën Seát mêëy ngûúâi?
Nuái Mêìu1 bao àaá, chúå Trúâi bao phiïn?
Àöë ai öng Baânh Töí söëng bao niïn?
Con àoâ anh àaä bao phen vûúåt ghïình?
DCTH 104
716. Àöë ai biïët àaá mêëy hoân
Tua rua mêëy chiïëc, trùng troân mêëy àïm?

1
Nuái Mêìu: thuöåc xaä Cêím Vên, huyïån Cêím Thuãy, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 144

ÀNQT 117a LHCD 54b HT 99 NNPD 56 TCBD II 491


TCBD III 225 TNPDI 118 VNP7 77
BK HHÀN 97: Àöë ai biïët nuái mêëy hoân
- Sao Vua mêëy caái, trùng troân mêëy núi?
717. Àöë ai biïët luáa mêëy cêy a
Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng. b
CVPD2 HHÀN 262 HT 99
TCBD II 491 TNPDI 118 VNP7 78
BK a- Àöë ai biïët nuái mêëy cêy ÀNQT 117a THQP 19a
b - Biïët söng mêëy laåch, biïët mêy mêëy tûâng ÀNQT THQP
718. Àöë ai biïët luáa mêëy cêy
Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng?
Àöë ai queát saåch laá rûâng
Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy?
CDNÀ 73 TCBD I 507 VNP1 II 118
719. Àöë ai biïët nuái mêëy hoân
Sao rua mêëy caái trùng troân mêëy àïm?
- Sao rua chñn caái coân nùçm,
Trùng troân coá möåt bûäa rùçm maâ thöi.
CHG 19
720. Àöë ai biïët nuái mêëy hoân
Sao Rua mêëy caái, trùng troân mêëy àïm?
- Söng bao nhiïu nhaánh, nuái bêëy nhiïu hoân
Sao Rua baãy caái, trùng troân chó möåt bûäa rùçm maâ thöi.
DCNTB I 132
721. Àöë ai biïët rïët mêëy chên
Cêìu Ö mêëy nhõp, chúå Àöìng Xuên mêëy ngûúâi?
Em úi rïët ba mûúi saáu chên
Cêìu Ö ba mûúi saáu nhõp, chúå Àöìng Xuên
ba mûúi saáu ngûúâi.
HPV 87
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 145

722. Àöë ai bûng kñn miïång bònh


Àöë ai àan thuáng cho mònh uáp voi
Hoãi thùm cö Bûúãi Haâng Gai
Quêìn söìi yïëm nhiïîu cho ai mêët röìi
Biïët chùng hoåa coá öng Trúâi
Chuyïån naây àïën Buåt cuäng cûúâi nhùn rùng
Tre giaâ tuãi theån vò mùng
Chua ngoa maâ cuäng gioá trùng nûäa laâ.
CDHN 128
723. Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm
Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã chung. a
ÀNQT 102b LHCD 27b
BK a - Chûâa àûúåc thuöëc chñn, chûâa nùçm chung àöi
TCBD I 269
Xem thïm À 733, 734
724. (a) Àöë ai ngöìi voäng khöng àûa
Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm
Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm
Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm chung húi
- Coá töi chûâa àûúåc maâ thöi
Chûâa ùn thuöëc chñn, chung húi chùèng chûâa.
TCBD I 139 TNPDII 72
(b) Àöë anh chûâa àûúåc rûúåu tùm
Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm chung húi
Rûúåu tùm anh àaä chûâa röìi
Thuöëc chñn chûâa àoaån chung húi khöng chûâa.
HT 202
Xem thïm À 733, 734
725. Àöë ai àïëm àûúåc àaá ngêìm
Àïí ta beã laái, laái cêìm quen tay?
DCTH 103
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 146

726. Àöë ai àöët chaáy ao beâo


Àïí ta gaánh laá Àöng Triïìu vïì ngêm
Bao giúâ cho àaá moåc mêìm a
Thúâi ta kïët nghôa tri êm vúái mònh. b
ÀNQT 117a THQP 19a TNPDII 72
BK a - Bao giúâ cho àaá sinh mêìm LHCD 55a
b - Thò ta kïët nghôa tri êm vúái naâng
TCBD I 455 TCBD III 474 bk TNPD II
727. Àöë ai kheáo nùån, kheáo reân
Quaã cau kheáo tiïån, cöåt àeân kheáo xêy
Nhên tònh ai kheáo ào mêy
Gaái Kñnh Têm1 lêëy chöìng Thiïån Sô1
Tóa rêu chöìng mang tiïëng böåi phu2
Trúã ra vïì thñ phaát3 ài tu
Tay chuöng tay moä ruâ rò
Miïång thñ phaát vaái, tay thò ru con.
QHBN 317-328
728. Àöë ai lùån xuöëng vûåc sêu a
Maâ ào miïng caá uöën cêu cho vûâa.
HHÀN 97 HT 99 NASL IV 46b NNPD 57 TCBD I 609
THQP 26b TNPDI 118 VNP1 II 91 VNP7 77
BK a - Mêëy ai lùån xuöëng vûåc sêu HHÀN 99
- Àöë ai nhaãy xuöëng ao sêu CHG 30
729. Àöë ai lïn coäi öng trùng
Àïí töi mûúån gioá caác Àùçng4 àûa duyïn

1
Kñnh Têm vaâ Thiïån Sô: hai nhên vêåt trong truyïån Quan Êm Thõ Kñnh.
2
Böåi phu: phaãn böåi chöìng.
3
Thñ phaát: cùæt toác (àïí ài tu).
4
Caác Àùçng hay gaác Àùçng: tûác Àùng Vûúng Caác, gaác Àùçng Vûúng, möåt cöng trònh kiïën
truác nöíi tiïëng do Àùçng Vûúng, con vua Àûúâng cho xêy dûång trïn cûãa söng Chûúng Giang, tónh
Giang Têy, Trung Quöëc. Theo Truyïån Vûúng Böåt, thò möåt nùm nhên tiïët Truâng cûãu (möìng 9
thaáng 9 êm lõch), àö àöëc Diïm Baá Dûä (coá saách cheáp laâ Phuâ) thïët tiïåc úã gaác Àùçng Vûúng. Vûúng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 147

Chuáng töi nhû chiïëc thuyïìn nan a


Cheâo ra baäi bïí àoán khaách thiïëu niïn böìi höìi
Àûúâng lïn trêën aãi xa xöi
Rùçng ngûúâi coá biïët rùçng töi nhúá ngûúâi.
bk a - Chuáng töi nhû chiïëc thuyïìn quyïn
QHBN 270
730. Àöë ai lïn àïën söng Ngên
Bùæt con võt nûúác maâ ùn con caá Trúâi.
NGCK 163b
731. Àöë ai lûúåm àaá quùng trúâi a
Àan gaâu taát biïín, gheåo ngûúâi trong trùng. b
ÀNQT 117b VNP7 77
BK a - Àöë ai lûúåm àaá quùèng trúâi TCBD II 491 TNPDI 118
- Àöë ai lûúåm àaá vaá trúâi TCBD I 325
- Àöë ai lûúåm àaá neám trúâi HHÀN 257
b - Àan gaâu taát biïín gheåo ngûúâi cung trùng
HHÀN HT 99 LHCD 55a TCBD I
732. Àöë ai may tuái àûång trúâi a
Àan gaâu taát bïí giïët voi xem gioâ.
TNCD 97
BK a - Àöë ai àan tuái àûång trúâi NNPD 57
733. Àöë ai nùçm voäng khöng àûa
Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm. a
ÀNQT 102b LHCD 27b NQPN 13 TCBD I 406
BK a- Ru con khöng haát anh chûâa nguyïåt hoa

Böåt luác naây múái 16 tuöíi, trïn àûúâng ài thùm cha, àûúåc tin liïìn vöåi vaä tòm àïën. Àûúâng xa, àaáng
leä phaãi ài mêëy ngaây, nhûng nhúâ thuêån gioá nïn chó trong möåt àïm thuyïìn cuãa Vûúng Böåt àaä
àïën núi. Vûúng Böåt àaä kõp thúâi dûå tiïåc, vaâ trong bûäa tiïåc, öng àaä laâm baâi Àùçng Vûúng caác tûå
nöíi tiïëng. Tö Àöng Pha coá cêu thú: “Thúâi lai phong töëng Àùçng Vûúng Caác” (Gùåp thúâi gioá àûa
àïën gaác Àùçng Vûúng), yá noái laâ gùåp dõp may mùæn.
Trong vùn hoåc cöí, gaác Àùçng, Àùçng caác, gioá Àùçng v.v... àïìu chó dõp may hiïëm coá, cú höåi
thuêån lúåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 148

NNPD 56 TCBD I 270 TCBD III 474 TNPDI 117 VNP7 273
Xem thïm À 723, 724
734. Àöë ai nùçm voäng khöng àûa a
Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm
Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm
Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã chung. b
ANPT 6a
BK a - Àöë ai ngöìi voäng khöng àûa KSK 8a
b - Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã trûa KSK
Xem thïm À 723, 724
735. Àöë ai nùæm caát lïn hoân
Àïí ta veä nguyïåt, nguyïåt troân nhû gûúng?
DCTH 103
736. Àöë ai quùng àaá qua söng
Quùng àaá, àaá nöíi, quùng böng, böng chòm?
HPV 90
737. Àöë ai queát saåch laá rûâng a
Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy. b
HHÀN 49, 110 262 NASL I 16a NNPD 56 TCBD I 326
TCBD II 491 TNPD I 118
BK a - Àïí anh khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy VNPS 99b
b - Giùng tay àoán gioá, gioá àûâng rung cêy CVPD1
738. (a) Àöë ai queát saåch laá rûâng
Àïí ta baão gioá, gioá àûâng rung cêy a
Rung cêy rung cöåi rung caânh b
Rung sao cho chuyïín chuáng mònh thò rung. c
ÀNQT 117b
BK a - Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy
HT 161 LHCD 55a TCBD I 139
- Àïí anh khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 149

VNP1I 63 VNP7 186


b - Rung cêy, rung cöîi, rung caânh TCBD I VNP1 I VNP7
c - Rung sao cho chuyïín loâng anh vúái naâng.
HT TCBD I VNP1 I VNP7
(b) Àöë ai queát saåch laá rûâng
Àïí ta baão gioá, gioá àûâng rung cêy a
Rung caânh, rung cöåi, rung cêy
Rung sao cho chuyïín cêy naây thúâi rung. b
THQP 19a
BK a - Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy PDCD4
b - Rung sao cho chuyïín caânh naây thò rung PDCD
Xem thïm: Ú 81 R270
739. (a) Àöë ai queát saåch laá rûâng
Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy
Àöë ai biïët luáa mêëy cêy
Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng.
NGCK 141 a
(b) Em àöë anh biïët luáa mêëy cêy
Biïët söng mêëy khuác biïët mêy mêëy tûâng
- Àöë em queát saåch laá rûâng
Àïí anh khuyïn gioá cho àûâng rung cêy. a
bk a- Àïí anh khuyïn gioá gioá àûâng rung cêy.
KSK 4a
740. Àöë ai taát bïí cêëy quyâ1
Thò töi vúä nuái Tam Quy2 tröìng cheâ.
DCTH 45
741. Àöë ai taát bïí tröìng kï a
Taát söng Böì Àïì nhöí maå cêëy chúi. b

1
Cêëy quò: cêëy cêy hoa quò, coân goåi laâ hoa hûúáng dung.
2
Nuái Tam Qui: úã huyïån Haâ Trung úã Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 150

ÀNQT 117b TNPD 97


BK a - Àöë ai taát söng tröìng kï LHCD 55a
- Àöë ai lêëp bïí Àöng Khï HT 135
- Àöë ai taát bïí Àöng Khï TCBD I 506 TCBD II 520
- Àöë ai taát bïí Àöng kia NNPD 57 TNPDI 118 VNP7 77
b - Taát söng Böì Àïì nhöí maå cêëy chiïm
HT TCBD I TCBD II TNPDI VNP7
742. Àöë ai taát giïëng tòm kim?
Àöë ai töët àeåp hún Tiïn trïn trúâi?
Àöë ai àem nûúác lïn trúâi?
Àöë ai àem gioá trïn trúâi xuöëng àêy?
Àöë ai lêëy lûãa trong cêy?
Àöë ai xe chó tûâ àêy sang Taâu?
Àöë ai biïët lõch bïn Taâu
Àöë ai coá cuãa àûáng àêìu tónh Thanh?
Àöë ai lïn thaác xuöëng ghïình
Àöë ai laåi taåc cho thaânh taán bia?
Àöë ai ài súám vïì khuya?
Àöë ai gaánh nuái maâ chia àùæp trúâi?
- Baâ Nûä Oa taát giïëng tòm kim
Phûúång hoaâng töët àeåp hún Tiïn trïn trúâi
Röìng thúâi àem nûúác lïn trúâi
Vên vuä àem gioá trïn trúâi xuöëng àêëy
Öng Toaåi Nhên1 lêëy lûãa trïn cêy
Chó nguä sùæc xe nhûäng tûâ àêy sang Taâu
Dên ta biïët lõch bïn Taâu
Öng Àùng2 lùæm cuãa àûáng àêìu xûá Thanh

1
Toaåi Nhên: Saách Trung Quöëc noái rùçng Toaåi Nhên laâ ngûúâi chïë ra lûãa.
2
Öng Àùng: Àùng quêån cöng Nguyïîn Khaãi àúâi Lï Trung Hûng. Thúâi gian laâm quan úã
Thanh Hoáa, Khaãi nöíi tiïëng vïì viïåc vú veát cuãa caãi cuãa nhên dên.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 151

Mùåt trúâi lïn thaác xuöëng ghïình


Öng Vöìm1 maâ taåc cho thaânh taán bia
Öng Trùng ài súám vïì khuya
Öng Nûa2 gaánh nuái maâ chia àùæp trúâi.
DCTH 174 - 175
743. Àöë ai tòm vaãy con caá trï vaâng
Tòm gan co teáp baåc, thúâi naâng theo khöng
- Chûâng naâo àaá nöíi vöng chòm
Muöëi chua chanh mùån, thò tòm lêëy anh.
HHÀN 171
Xem thïm: C 1241
744. Àöë anh chi àûáng, chi quò
Chi ài, chi chaåy, chi thò úã hang?
HPV 87
745. - Àöë anh chi sùæc hún dao
Chi sêu hún bïí, chi cao hún trúâi?
- Em úi mùæt sùæc hún dao
Buång sêu hún bïí, traán cao hún trúâi.
HPV 87 HT 385
746. Àöë anh con rïët mêëy chên
Nuái Àêìu Mêu mêëy thûúác, chúå Höm mêëy ngûúâi?
HHÀN 110 VNP1 II 165 VNP7 129
747. Àöë anh dûúái êm phuã coá mêëy vua
Trïn trêìn gian coá chúå, baán mua mêëy ngûúâi?

1
Öng Vöìm: tûúng truyïìn öng quï úã Àaåi Khaánh, Thiïåu Khaánh, Thanh Hoáa, laâ möåt tay
àöì vêåt nöíi tiïëng khùæp vuâng. Nghe tin Lï Phuång Hiïíu (àaåi thêìn triïìu Lñ àûúåc Lñ Thaái Töng
phong Àö thöëng nùm 1044) thñch vêåt, öng cûúäi ngûåa àïën laâng cuãa Lï Phuång Hiïíu àïí thûã taâi.
Öng thêëy Lï, súå quaá, boã chaåy bõ Lï saách quêåt vaâo vaách àaá chïët ngay. Vaách àaá êëy nay bõ loäm
xuöëng goåi laâ nuái Vöìm.
2
Öng Nûa: theo truyïìn thuyïët öng Nûa quï úã nuái Nûa, huyïån Nöng Cöëng, Thanh Hoáa.
Chñnh öng àaä gaánh nuái àem raãi caác tónh. Truyïìn thuyïët naây núi khaác vúái cöí tñch vïì öng Nûa
(Na sún tiïìu êín, tïn thêåt laâ Trêìn Tu).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 152

- Dûúái êm phuã coá möåt öng vua


Trïn trêìn coá chúå, baán mua hai ngûúâi.
DCTH 164
748. Àöë anh ài hoåc khöng thêìy
Cêìm biïn (viïët chûä) khöng buát, em àêy vïì cuâng.
DCTH 212
749. Àöë anh ài hoåc khöng thêìy
Laâm baâi khöng buát, gaái naây theo khöng
- Em vïì dïåt cûãi khöng go
Àûa thoi khöng suöët, anh cho laång vaâng.
HPV 89
750. Àöë anh àöë caã ngûúâi baây
Sao sa xuöëng àêët, mêëy ngaây sao lïn?
- Khi naâo àaá nöíi böng chòm
Naâng Tiïn xuöëng àêët sao tòm sao lïn.
HPV 90
751. Àöë bay biïët biïín bao sêu
Biïët söng mêëy ngaã, biïët cêìu mêëy núi.
CHG 22
752. Àöë bay biïët miïëng chi ngon
Gaâ löån traái vaãi, cu con ra raâng.
CHG 22
BK a - Àöë ai biïët moán chi ngon
HHÀN 49 TCBD I 69
753. Àöë bay con rïët mêëy chên a
Cêìu Ö mêëy nhõp chúå Dinh mêëy ngûúâi?
Chúå Dinh baán aáo con trai b
Chúå trong baán chó, chúå ngoaâi baán kim.
HHÀN 49
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 153

BK a - Àöë anh con rïët mêëy chên


TCBD II 520
b - Mêëy ngûúâi baán aáo con trai
TCBD II
754. Àöë bêy lïn voäng àûâng àûa a
Lïn àu àûâng nhuán thò chûâa lang vên1
CHG 16
BK a - Àöë ai lïn voäng àûâng àûa
HHÀN 97
755. Àöë em ài àïën söng Ngên
Bùæt con võt nûúác àang ùn giûäa doâng?
- Àöë anh ài àïën chên trúâi
Beã hoa quïë àoã, gheåo ngûúâi cung trùng?
DCTH 173
756. Àöåc bònh chûng trûúác tam sún
Àöi ta quò xuöëng àïìn ún mêîu tûâ.
DCNTB II 155
757. Àöi anh ài àöi bïn àûúâng
Thêëy em ài giûäa hoãi nûúâng ài àêu?
Thûa rùçng: Em ài haái dêu
Hai anh laåi giúã khùn trêìu múâi ùn
- Em laâ con gaái thanh tên
Àûúâng naây vùæng veã khöng ùn trêìu ngûúâi
Hai anh móm miïång liïìn cûúâi
Con nhaâ coá yá nghe lúâi meå cha
Trêìu ta laåi boã tuái ta
Khöng ùn àuâm laåi, keão maâ heáo ài.
DCTH 89

1
Lang vên: gaái löån chöìng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 154

Xem thïm S30 M 280


758. Àöi ba, àöi ba
Tuöíi cö mònh coân chûâng àöå àöi ba
Em vêån caái quêìn trûáng saáo, caái aáo the hoa
phêët phú nhuöåm maâu
Em àaä xinh, em laåi coá nhiïîu àöåi àêìu
Em àöåi caái noán xûá Nghïå ra maâu àiïím trang
Em àaä xinh, em laåi nhuöåm caái böå rùng vaâng
Maãnh gûúng tû maä thiïëp vúái chaâng ta cuâng soi chung.
TCBD I 372 TNPDII 73 - 74
759. Àöi ba núi coá àoá anh núâ
Loâng em khöng möå, möå chúâ núi anh.
DCBTT 131
760. (a) Àöi bïn baác meå cuâng giaâ
Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng
Muâa heâ cho chñ muâa àöng
Muâa naâo thûác êëy cho chöìng ra ài
Hïët gaåo thiïëp laåi gaánh ài
Hoãi thùm chaâng hoåc úã thò núi nao?
Hoãi thùm àïën ngoä thò vaâo
Tay àùåt gaánh xuöëng, miïång chaâo: thûa anh! a
HHÀN 230-231 HT 200 TCBD II 330, 509 TNPD II 74
BK + a - Vöåi àùåt gaánh xuöëng, miïång chaâo: khoan khoan
bk TNPD II
+ QHBN 281:
Cêy cao gioá àûúåm la àaâ a
Thêëy anh hay chûä em àaâ cêåy tröng
Muâa heâ cho chñ muâa àöng
Muâa naâo aáo nêëy cho chöìng ài thi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 155

Hïët gaåo em laåi gaánh ài


Hoãi thùm trûúâng hoåc úã thò núi nao
Hoãi thùm chöî àïën liïìn vaâo
Vai thò àùåt gaánh, miïång chaâo: thûa anh!
bk a - Cêy kiïu gioá àûúåm la àaâ
(b) Treâo lïn cêy khïë nûãa ngaây
Ai laâm chua xoát loâng naây khïë úi! a
Khïë chïët ài, khïë laåi moåc chöìi
Cêy sung coá nhõ, cêy haânh coá hoa b
Àöi bïn baác meå thò giaâ
Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng
Muâa heâ cho chñ muâa àöng
Muâa naâo aáo êëy cho chöìng ài thi
Hïët gaåo em gaánh gaåo ài
Hoãi thùm trûúâng hoåc vêåy thò núi nao?
Hoãi thùm àïën ngoä maâ vaâo
Tay cêët gaánh gaåo miïång chaâo: Thûa anh.
TrCH 16
BK a - Ai laâm chua xoát loâng maây khïë úi THÀQ 23
b - Cêy sung coá nhõ cêy höìi coá hoa THÀQ
Xem thïm À 459, T 1659, 1660, 1661
761. Àöi bïn baác meå thò giaâ
Lêëy ai coi soác cûãa nhaâ cho anh?
DCTH 104
762. Àöi bïn baác meå thò giaâ
Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng. a
NGCK 146a
BK a - Hai bïn baác meå thúâi giaâ NASL II 13a
Xem thïm À 459
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 156

763. Àöi bïn baác meå tû tïì


Anh ài laâm rïí em vïì laâm dêu
Chùèng tham nhaâ göî xoan àêu
Tham vò möåt nöîi em mau miïång cûúâi
Trùm quan mua lêëy miïång cûúâi
Trùm quan khöng tiïëc, tiïëc ngûúâi höìng nhan.
DCTH 104
764. Àöi bïn baác meå tûúng tïì
Ngûúâi ài laâm rïí, töi vïì laâm dêu
Ngûúâi nhû con möåt nhaâ giaâu
Töi nhû caânh quïë bïn Taâu àûa sang
Ngûúâi nhû laá ngoåc caânh vaâng
Nùm anh em chuáng töi choån möåt, bùçng loâng ai chûa?
QHBN 256
765. Àöi bïn cûãa maáng song kïì
Tiïëng tùm anh chõu, em vïì tay ai?
DCTH 116 HT 370
766. Àöi bïn haâng xûá giaän ra
Àïí töi àöëi àõch vúái ba cö naây
Àûúåc thúâi ùn àôa trêìu àêìy
Thua thúâi cúãi aáo trao tay ra vïì.
TCBD II 481 TNPDII 73
767. Àöi bïn thung cöîi huyïn giaâ1
Xin ngûúâi àõnh liïåu töi àaâ àûúåc tröng
Ngûúâi nhû huï núã sên röìng
Töi nhû ngoåc bñch caânh quyânh giao lên

1
Thung huyïn: cuäng goåi laâ xuên huyïn. Thung laâ möåt thûá cêy lúán tûúng tûå nhû ngûúâi
cha trong gia àònh. Huyïn laâ möåt giöëng cêy coã, cuäng goåi laâ “vong ûu thaão”, ngûúâi ta cho laâ ùn
noá giaãi àûúåc phiïìn. Theo tuåc Trung Quöëc xûa: huyïn tûúång trûng cho ngûúâi meå, ngûúâi ta tröìng
noá úã chöî meå úã. Thung huyïn laâ cha meå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 157

Xin ngûúâi xñch laåi cho gêìn


Àïí töi kïët ngaäi Chêu, Trêìn chõ Hai
Xin chõ Ba àûâng coá nghe ai
Thaã chöng àûúâng nghôa, rêëp gai löëi àònh.
QHBN 327 - 328
768. Àöi cö vaác gêåy choâi àaâo
Cö lúán, cö beá, cö naâo vúái ai?
Cö lúán vuöët buång thúã daâi
Trúâi úi àêët húäi lêëy ai àúä buöìn?
Cö beá mùåc yïëm húã lûúân
Àïm nùçm ngoã cûãa, con lûún boâ vaâo
Gioá nam àaánh töëc yïëm àaâo
Anh nghô oaãn trùæng anh vaâo thùæp nhang
Hai cö böën oaãn roä raâng
Anh xin möåt chiïëc, cö naâng khöng cho.
TCBD II 273 TNPDII 74
769. Àöi chim se seã ùn reä àûúâng caây
Àöi àûáa ta thûúng vöåi ñt ngaây röìi thöi.
TCBD I 455
770. Àöi chuáng ta duyïn phêån phaãi chiïìu
Dêy tú höìng àang xe vêën vñt
Caái súåi chó àiïìu baâ Nguyïåt kheáo xe
Àöi chuáng ta duyïn phêån phaãi chiïìu.
HGVP 33
771. Àöi duyïn ta nhû loan vúái phûúång
Núä loâng naâo àïí phûúång lòa cêy
Muöën cho coá àoá, coá àêy
Ai laâm nïn nöîi nûúác naây chaâng öi!
Thaâ rùçng chùèng biïët thò thöi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 158

Biïët chi göëi chiïëc leã loi thïm phiïìn.


TCBD I 140, 215 TNPD II 73
772. Àöi àûáa ta nhû Nguyïåt Nga ngaây trûúác
Àaä trao lúâi heån ûúác vúái Vên Tiïn1
Liïìu mònh qua cöëng Têy Phiïn
Vai mang bûác tûúång, giûä lúâi nguyïìn khöng phai.
DCBTT 89
773. Àöi höìi dan dñu vò duyïn
Ra tay keâo keã hùèn hiïn con nhaâ.
HPV 102
774. Àöi ta ùn möåt quaã cau
Giêëu thêìy giêëu meå àûa sau boáng àeân
Chûa quen ài laåi cho quen
Chûa gêìn ài laåi vaâi phen cho gêìn.
DCTH 104
775. Àöi ta ùn möåt traái cau
Giêëu cha giêëu meå ùn sau boáng àeân.
CHG 22
776. Àöi ta bùæt beán nhau röìi
Ai vo chùèng saåch, ai nhöìi chùèng ài.
HPV 123 VNP7 437
777. Àöi ta bùæt beán nhau röìi
Coá xa nhau nûäa taåi Trúâi maâ xa.
CDTCM 29
778. Àöi ta bïn baân aán giao lên
Mùåt thò thêëy mùåt nùçm gêìn thò khöng
Cuäng vò ai keã àúåi ngûúâi tröng

1
Nguyïåt Nga, Vên Tiïn: hai nhên vêåt chñnh trong truyïån Luåc Vên Tiïn cuãa Nguyïîn
Àònh Chiïíu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 159

Thaãm sêìu naây muöën nhaãy xuöëng söng liïìu mònh


Anh àûâng àem daå bêët bònh
Àaânh boã em laåi möåt mònh bú vú.
TCBD IV 38
779. Àöi ta caách möåt con söng
Muöën sang anh ngaã caânh höìng cho sang.
DCNTB I 194
780. Àöi ta caách trúã Húán Ngö1
Cuäng nhû rau nhuát thaã höì khöng tûúi.
CHG 18
781. Àöi ta cên sùæc cên taâi
Saánh to Haåc Haãi2, saánh daâi Hoaânh Sún3
DCBTT 135
782. Àöi ta muöën cêëy mûúán caây thuï
Àoâ lïn lïn doåi, àoâ vïì vïì theo.
DCBTT 242
783. Àöi ta chùèng àùång sum vêìy
Khaác naâo chiïëc nhaån laåc bêìy kïu sûúng. a
HT 180 VNP7 188
BK a - Cuäng nhû chim nhaån laåc bêìy kïu sûúng TCBDI 140
- Khaác naâo chñch nhaån laåc bêìy kïu sûúng CHG 19
784. Àöi ta chùèng möët thò mai
Chùèng trong thaáng chaåp thò ngoaâi thaáng giïng.
CHG 8
785. Àöi ta chó quyïët àöi ta
Àaá vaâng cuäng quyïët, phong ba cuäng liïìu.

1
Húán Ngö: tûác Húán Ngö laâ caác nûúác thúâi Xuên Thu Chiïën Quöëc (Trung Hoa). ÚÃ àêy
chó sûå xa caách.
2
Haåc Haãi: phaá Haåc Haãi úã Lïå Thuãy, Quaãng Bònh.
3
Hoaânh Sún: tûác laâ àeâo Ngang, daäy nuái laâm phên giúái Haâ Tônh vaâ Quaãng Bònh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 160

CDTCM 29
786. Àöi ta chñch huyïët ùn thïì
Keã úã Nöng Cöëng ngûúâi vïì Quaãng Xûúng
Nuái Nûa1 coá lúã thaânh àûúâng
Söng Àú2 coá lêëp nïn rûâng cêy xanh
Trúâi cao coá àöí tan taânh
Àöi ta vêîn giûä troån tònh àöi ta.
DCTH181 HT 381
787. Àöi ta cuâng baån chùn trêu
Cuâng mùåc aáo vaá nhuöåm nêu möåt haâng
Bao giúâ cho gaåo beán saâng
Cho trùng beán gioá, cho naâng beán anh.
CDTCM 75 TCDG 58
788. Àöi ta àaä kïët lúâi nguyïìn
Lïn non em cuäng lïn doåi, xuöëng thuyïìn
em cuäng xuöëng theo
Lïn non em cuäng lïn theo
Xuöëng thuyïìn em cuäng ngöìi leo maån thuyïìn.
DCBTT 77
789. Àöi ta àaä quyïët möåt bïì
Anh chúi hoa coá phuå xin thïì vúái em
- Thöi thöi àûâng chöëi àûâng thïì
Vúå anh laâ baån anh ài vïì vúái em.
HPV 124
790. Àöi ta àaä quyïët thò liïìu
Gêîm nhû con treã chúi diïìu àûát dêy.

1
Nuái Nûa: Tûác laâ Na Sún, möåt daäy nuái cao daâi, chaåy doåc theo àõa giúái phña têy huyïån
Nöng Cöëng, tónh Thanh Hoáa.
2
Söng Àú: möåt àoaån söng Maä chaåy qua xaä Quaãng Chêu, huyïån Quaãng Xûúng, tónh
Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 161

HPV 124
Xem thïm À 838
791. Àöi ta àaä thöët lúâi thïì a
Con dao laá truác àaä kïì toác mai
Dùån doâ ai chúá quïn ai b
NPGT 10b
BK a - Àöi ta àaä troát lúâi thïì NGCK 98b NNPD 56 PTK 18b
TNPDI 121
b - Dùån rùçng ai chúá quïn ai NGCK NNPD TNPDI
- Nhuã rùçng ai chaã quen ai PTK
Xem thïm R 150
792. Àöi ta àaä troát lúâi thïì
ÚÃ àêy thò nhúá ra vïì thò thûúng
Anh ra vïì gûãi bûác thû thûúng
AÁi ên ngaân nöîi, tú vûúng trùm túâ.
DCTH 185
793. Àöi ta àaä troát lúâi thïì
ÚÃ àêy thò nhúá ra vïì thò thûúng
Ra vïì loâng nhûäng vêîn vûúng
AÁi ên ngaân nöîi, neão àûúâng chia àöi.
HT 382
794. Àöi ta àûáng laåi song song
Nhû àöi àuäa baåc àïí trong mêm vaâng.
HPV 122
795. Àöi ta gùåp gúä giûäa àûúâng
Baác meå thúâi vùæng hoå haâng thúâi xa
Cêìm tay doâ hoãi lên la
Tay naây chöìng àaä hay laâ thanh tên.
NASL I 9b
796. Àöi ta gùåp nhau giûäa àaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 162

Tiïìn thúâi chùèng coá baåc vaâng cuäng khöng


Lêëy chi traã nghôa àïìn cöng
Lêëy cho cho thoãa têëm loâng àöi ta.
DCTH 86 - 87
797. Àöi ta gùåp nhau giûäa àöìng
Ngûúâi dûng ai biïët vúå chöìng ai hay
Bêy giúâ ta gùåp nhau àêy
Thuãy chung ta ngoã, lúâi nay trao lúâi
Kòa kòa caá cuäng töët àöi
Luáa kia con gaái, cuäng àïën thúâi àêm böng.
DCTH 88
798. Àöi ta giêëy trùæng möåt túâ
Àûng nghi maâ töåi, àûâng ngúâ maâ oan.
HPV 122
BK DCNTB I 96
Àöi ta nhû giêëy möåt túâ
Chúá nghi maâ töåi, chúá ngúâ maâ oan.
799. Àöi ta kïët nghôa phaãi thò
Dêìu cho sang caã, haân vi cuäng bïìn.
DCNTB II 96
800. Àöi ta kïët nghôa vúå chöìng
Cuâng nhau êu yïëm àïm àöng phó tònh
Thêëy em sùæc saão àeåp xinh
Muöën sao cho àùång gêìn mònh múái ûng.
TCBD IV 25
801. Àöi ta laâ nghôa tao khang
Xuöëng khe bùæt öëc, lïn ngaân haái rau. a
HHÀN 231 HT 198 NNPD 56 TCBDII 330
NP1I 141 VNP7 287
BK a - Xuöëng khe bùæt öëc lïn àaâng haái rau
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 163

NGCK 96a TCBDIII 475 TNPDI 118


802. Àöi ta laâ núå laâ tònh
Laâ duyïn, laâ kiïëp àöi mònh kïët giao
Em nhû hoa mêån, hoa àaâo
Caái gò laâ ngaäi tûúng giao húäi naâng.
TCBD I 208 TCBD III 475 TNPD II 72
803. Àöi ta laâ phêån àöi ta
Quaåt, trêm loan quïë meå cha coân cêìm
Höì mong kïët ngaäi tri êm
Lêëy quaåt che miïång noái thêìm cuâng nhau
Àaä àaânh anh trûúác em sau
Nhûng ta phaãi quyïët vúái nhau möåt loâng.
DCTH 142
804. Àöi ta laâm baån thong dong a
Nhû àöi àuäa ngoåc nùçm trong mêm vaâng b
Búãi chûng thêìy meå noái ngang
Àïí cho àuäa ngoåc mêm vaâng caách xa.
HHÀN 231 TCBD I 561 THQP13b TNPD II 73
BK a - Hai ta laâ baån thong dong HT 183
- Àöi ta laâ baån thong dong
VNP 1I 114 - 115 VNP7 257 - 258
b - Cho nïn àuäa ngoåc mêm vaâng xa nhau HT VNP1I VNP7
Sûãa laåi: HHÀN 231 chùæp thïm hai doâng àêìu À 817 Nhbs àaä taách ra
805. Àöi ta lêëm têëm hoa nhaâi
Chöìng àêy vúå àêëy keám ai trïn àúâi
Muöën cho gêìn chúå ta chúi
Gêìn söng tùæm maát, gêìn núi ài vïì.
HT 197 TCBDI 207 TNPD II 73
VNP1 I 139 VNP7 285
806. Àöi ta mùåt nguyïåt höm rùçm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 164

Búãi chûng mûa dêìm nhòn chùèng thêëy sao


Búãi chûng cha meå eáp vaâo
Laâm cho khöën khöí àúâi naâo cho ra
Thaác ài súå tiïëng gieâm pha
Thiïåt thên maâ miïång ngûúâi ta chï cûúâi
Chúi trùng khöng theån vúái trúâi
Chúi gûúng khöng theån vúái ngûúâi trong gûúng
Húäi ngûúâi em nhúá em thûúng
Söëng coân em nguyïån cuâng chaâng trùm nùm.
CDTCM 140
807. Àöi ta múái ngöå höm nay
Möåt àïm laâ ngaäi, möåt ngaây laâ duyïn.
DCNTB II 54b
808. Àöi ta mûa ûúát aáo röìi
Kiïëm àöi àoã lûãa vö ngöìi ta hú.
DCNTB II 106
809. Àöi ta nùång möåt chûä tònh
Luöëng cöng ta lùæm, cöng mònh bao nhiïu?
Luöëng cöng ta, ta khöng coá quaãn
Luöëng cöng mònh chuáng baån cûúâi chï
Àöi ta chó coá möåt bïì
Traã cuãa chöën cuä, ta vïì lêëy nhau.
CDTCM 195
810. Àöi ta nhû bêëc nhû dêìu
Khïu ra cho raång keão sêìu tûúng tû.
HPV123
811. Àöi ta nhû böå con baâi
Àaä bùæt thò àaánh àûâng naâi thêëp cao.
HPV 123
812. Àöi ta nhû böå con cúâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 165

Trûúác ún cha meå, sau nhúâ phêån duyïn.


HPV123
813. Àöi ta nhû böå cheán chung
Giêëu kñn nhû muâng coân lêåu tiïëng ra.
TCBD I 507
814. Àöi ta nhû caá lúân mún
ÚÃ trïn mùåt nûúác chúâ cún mûa raâo.
DCNTB II 97
815. Àöi ta nhû caái dêy lûng
Dûúái luåa trïn haâng, ai dûát àûâng cho.
DCNTB II 97
816. Àöi ta nhû caái àoâng àoâng a
Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha. b
HT 215 NGCK102b VNP1I 147 VNP7 314
BK a - Àöi ta nhû àuäa noâng noâng
HHÀN 213 TNPDI 118
- Àöi ta nhû àuäa àong àong TCBD II 273
b - Àeåp duyïn maâ chùèng àeåp loâng meå cha HHÀN
Xem thïm À 842
817. Àöi ta nhû caánh hoa àaâo
Vúå àêy chöìng àêy ai naâo keám ai?
Àöi ta nhû böng hoa nhaâi
Vúå àêy chöìng àêëy keám ai trïn àúâi?
NGCK 155a
818. Àöi ta nhû chó, chó xe
Xoã kim, kim xoã, may heâ, heâ may.
HPV123
819. Àöi ta nhû chó múái xe
Nhû mùng múái moåc nhû tre múái tröìng
Tre múái tröìng ba nùm nïn luäy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 166

Ta quyïët lêëy mònh, mònh nghô laâm sao.


NASL II 25a
820. Àöi ta nhû chó múái xe
Nhû trùng múái moåc, nhû tre múái tröìng.
NGCK 148a
821. Àöi ta nhû chó xe ba
Thêìy meå xe ñt thò ta xe nhiïìu
Àöi ta nhû chó xe nùm
Thêìy meå xe ñt ta cêìm ta xe
Àöi ta nhû chó xe mûúâi
Thêìy meå xe ñt, mûúån ngûúâi ta xe.
DCTH 144
Xem thïm À 842
822. Àöi ta nhû chó xe mûúâi a
Khi sùn sùn rûáa, khi lúi lúi cuâng.
HPV 122
BK a - Àöi ta nhû chó xe àöi CDTCM 29
823. Àöi ta nhû chó xe tû
Xe rùng cho àûúåc y nhû lúâi nguyïìn.
CDTCM 29
824. Àöi ta nhû chó xe tû
Xe rùng thò rûáa y nhû möåt lúâi.
HPV 122
825. Àöi ta nhû chó xe trùm
Xe rùng cho àûúåc trong rùçm thaáng tû.
CDTCM 29
826. Àöi ta nhû chim tûâ qui1
Ngaây thò noã chöå1 mùåt, àïm ài kïu sêìu

1
Chim tûâ qui: chim cuöëc (tûác àöî quyïn).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 167

Thónh thoaãng bïn nhau möîi con möîi nuái


Kïu tûâ chêåp tuái (töëi) cho túái canh khuya
Sêìu naây biïët àïí ai chia?
HPV124 HT 390
827. Àöi ta nhû coác me tûúâng a
Àaä choát dan dñu thúâi thûúng nhau cuâng.
NASL II 9a
BK a - Àöi ta nhû coác leo tûúâng CDTCM29
828. Àöi ta nhû con möåt nhaâ
Nhû aáo möåt mùæc, nhû hoa möåt chuâm
Àöi ta nhû nûúác möåt chum
Nûúác caån mùåc nûúác, ta àuâm lêëy nhau.
CDTCM74
829. Àöi ta nhû con möåt nhaâ
Nhû cau möåt beå nhû caâ möåt cêy. a
HPV 122
BK a - Nhû cau möåt nuå, nhû caâ möåt lêng QHBN 271
830. Àöi ta nhû cuác vúái khuy
Nhû kim vúái chó, may ài cho röìi. a
HPV 122 VNP7 437
BK a - Nhû kim vúái chó mang ài cho liïìn QHBN 271
831. Àöi ta nhû àaá vúái dao
Nùng liïëc thúâi sùæc, nùng chaâo thúâi quen.
HPV 122 THQP 8b
832. Àöi ta nhû àiïíu àêåu trïn nhaânh
Töi vúái mònh chöìng vúå, sao boã àaânh ài ra?
TCBD II 273
833. Àöi ta nhû àuäa tre non a

1
Noã chöå: (noã: khöng; chöå: thêëy, gùåp). Noã chöå laâ khöng thêëy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 168

Khen ai kheáo voát nhû con möåt nhaâ b


Àöi ta nhû àuäa tre giaâ
Khen ai kheáo voát àuäa àaâ nïn àöi.
bk a - Àöi ta nhû àöi àuäa son
b - Khen ai kheáo tiïån nïn troân nïn xinh
DCTH 128
834. Àöi ta nhû àuäa àoâng àoâng
Nhû àöi àuäa ngoåc nùçm trong mêm vaâng
Búãi vò caác chõ baân ngang
Cho nïn àuäa ngoåc mêm vaâng xa nhau
Bêy giúâ ta múái xa nhau
Trûúác kia ta vêîn tïm trêìu möåt cúi.
NASLII 16a
835. Àöi ta nhû àuäa noâng noâng,
Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha.
NNPD 56
836. Àöi ta nhû àuäa trong kho
Khöng tïì, khöng tiïån, khöng so cuäng bùçng.
HHÀN231 HT 152 VNP7 250
837. Àöi ta nhû àuäa trong so1
Khöng bùæt maâ beán, khöng so maâ bùçng
Àöi àuäa sún son, gùæp hoân tro àoã
Boã vö cúi vaâng
Àïën àêy xa xaä ngaái2 laâng
Ûúác rùng cho àûúåc con phûúång bùæc ngang con röìng.
HPV 123
838. Àöi ta nhû àuäa trong so

1
So: gioã, öëng duâng àïí cùæm àuäa.
2
Ngaái: vùæng, xa (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 169

Khöng bùæt maâ beán, khöng so maâ àïìu


Àöi ta àaä quyïët thò liïìu
Tó nhû con treã thaã diïìu àûát dêy.
DCNTB II 84
Xem thïm À 790
839. Àöi ta nhû gêåy chöëng reâm
Vûâa àöi thò lêëy ai gieâm mùåc ai.
HPV 123
840. Àöi ta nhû khoáa vúái chòa
Troån niïìm chung thuãy, àûâng lòa múái hay.
DCNTB II 109
841. Àöi ta nhû ngoån nhang trêìn
Khöng cha khöng meå muön phêìn cêåy ai?
TCBDII 273
Xem thïm T 381
842. Àöi ta nhû luáa àoâng àoâng
Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha
Àöi ta nhû chó xe ba
Thêìy meå xe ñt àöi ta xe nhiïìu.
CDTCM 74 HT 152
Xem thïm À 817, 822
843. Àöi ta nhû luáa phúi maâu
Àeåp duyïn thò lêëy tham giêìu laâm chi.
ÀNQT 105b HT 162 LHCD 40b NASLII 14a NNPD 56
THQP 22a TNPDI 118
844. Àöi ta nhû lûãa múái nhen
Nhû trùng múái moåc, nhû àeân múái khïu.
CHG 1 HT 148 VNP1I 60 VNP7 182
845. Àöi ta nhû luåa gùåp àaâo
Nhû kiïíng sêìu gùåp nûúác, daå naâo chùèng thûúng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 170

DCNTB II 97
846. Àöi ta nhû miïëng trêìu cau
Giêëu thêìy giêëu meå àûa sau boáng àeân.
HPV 123
847. Àöi ta nhû ngaäi Phan Trêìn
Khi xa ngaân dùåm khi gêìn nïn àöi. a
HT 162 TCBDIII 475 TNPDI 118
BK + a - Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn àöi bïn TCBDII 330
- Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn bïn àöi VNP7 189
+ DCBTT 231:
Hai ta kïët nghôa Chêu Trêìn
Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn têëc gang.
848. Àöi ta nhû nghïå vúái gûâng
Dêìu sao ài nûäa cuäng àûâng tiïëng chi.
DCNTB II 97
849. Àöi ta nhû nûúác möåt chum
Nhû hoa möåt chuâm, nhû àuäa möåt mêm.
NGCK 102a
850. Àöi ta nhû quïë trong ngùn
Múã ra thúm ngaát, bùn khoùn daå sêìu
Thûúng maäi nhúá lêu
Laâ muâi quïë êëy
Àöi tay nêng lêëy
Bêìy ra roä raâng
Loâng em thûúng anh
Chên tay yïíu àiïåu
Coân chuát meå giaâ
Baáo hiïëu nghôa thú
Em tiïëc cöng anh trùm àúåi ngaân chúâ
Vò ai beã khoáa lòa tú cho àaânh!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 171

DCTH 127
851. Àöi ta nhû rùæn liu àiu
Nûúác chaãy mùåc nûúác ta dòu lêëy nhau.
CHG 20
BK NNPD 56
Àöi ta nhû rùæn thòu àiu
Nûúác chaãy mùåc nûúác ta cheâo lêëy ta.
852. Àöi ta nhû rùæn vúái röìng
Rùæn thûa moáng vuát nhûng àöìng vaãy vi.
HPV 122
853. Àöi ta nhû ruöång nùm saâo
Caách búâ úã giûäa laâm sao cho liïìn? a
Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn
Àöìng sêëp àöìng ngûãa, àöìng nghiïng, àöìng nùçm.
VNP1 I 64 - 65 VNP7 188
BK a - TNPD II 273 chó ghi àïën hïët doâng naây
Xem thïm B 531
854. Àöi ta nhû thïí con baâi
Àaä quyïët thúâi àaánh àûâng naâi thêëp cao.
THQP8b
855. Àöi ta nhû thïí con baâi
Àaä quyïët thò àaánh àûâng naâi thêëp cao.
Àöi ta nhû àaá vúái dao
Nùng liïëc, nùng sùæc, nùng chaâo nùng quen.
HT 152 TCBDI 208 TNPDII 72 - 73
VNP1I 65 VNP7 189
856. Àöi ta nhû thïí con ong
Con quêën con quñt, con trong con ngoaâi.
HT 162
857. Àöi ta nhû thïí con tùçm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 172

Cuâng ùn möåt laá, cuâng nùçm möåt nong


HT 162 NPGT 20a NPNN 4b
858. (a) Àöi ta nhû thïí con tùçm
Cuâng ùn möåt laá cuâng nùçm möåt nong a
Àöi ta nhû thïí con ong
Con lúán con beá con trong con ngoaâi. b
THQP13b
BK a - Cuâng ùn möåt keán cuâng nùçm möåt nong VNP1I 65
b - Con quêën con quñt con trong con ngoaâi
VNP1I VNP7 188
(b) Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn
Àöìng sêëp àöìng ngûãa àöìng nghiïng àöìng nùçm
Àöi ta nhû thïí con tùçm
Con quêën con quñt con trong con ngoaâi
Àöi ta nhû thïí con baâi
Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai con naâo.
NGCK 102a
(c) Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn
Àöìng sêëp àöìng ngûãa, àöìng bïn àöìng nùçm
Àöi ta nhû thïí con tùçm
Cuâng ùn, cuâng nguã cuâng nùçm möåt nong
Àöi ta nhû thïí con ong
Cuâng úã möåt töí voâng trong voâng ngoaâi.
NASL II 18b
(d) Àöi ta nhû thïí con tùçm
Cuâng ùn möåt laá, cuâng nùçm möåt nong
Àöi ta nhû thïí con ong
Con quêën con quñt, con trong con ngoaâi
Àöi ta thû thïí con baâi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 173

Chöìng àaánh, vúå kïët, chùèng sai quên naâo. a


BK a - Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai vaán naâo PDCD1 I
- Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai con naâo TCBDI 140
Sau doâng nay PDCD ghi thïm:
Àöi ta nhû thïí con dao
Nùng liïëc thò sùæc nùng chaâo thò quen.
Xem thïm B 531
859. Àöi ta nhû thïí Àaâo Nguyïn
Khi vui nûúác Nhûúåc1, khi nhòn non bùng
Thêu àïm vui veã boáng Hùçng
Troån ngaây vui veã sñnh àaâng xûúáng ca
Àaâo hoa lûu thuãy khaác xa
Coäi trêìn gian mêëy ngûúâi laâ chaã chúi
Giai nhên taâi tûã úã àúâi
Trai taâi, gaái sùæc vui chúi höåi naây
Röìng mêy mong nhûäng möåt ngaây.
QHBN 234 - 235
860. Àöi ta nhû thïí àöi chim
Ngaây ùn tûá taãn, töëi tòm cöåi cêy.
DCNTB II 97
861. Àöi ta nhû thïí quên baâi
Vûâa àaánh vûâa kïët chùèng sai quên naâo.
NASL II 29a
862. Àöi ta nhû thuãy vúái ngû
Chaâng nhû Dûúng Lïî, thiïëp nhû Lûu Bònh
HPV 123

1
Nûúác Nhûúåc: theo Sún haãi kinh, Nhûúåc thuãy laâ möåt doâng söng úã coäi cûåc Têy. Nûúác úã
àoá rêët yïëu, duâ nheå nhû möåt haåt caãi cuäng khöng thïí nöíi trïn mùåt àûúåc. Vaâ theo truyïìn thuyïët
núi àoá coá tiïn úã.
Nûúác Nhûúåc - Non Böìng chó caãnh tiïn, xûá súã cuãa tiïn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 174

863. Àöi ta nhû tûúång múái tö


Nhû chuöng múái àuác nhû chuâa múái xêy.
VNP7 189
864. Àöi ta nhû vúå vúái chöìng
Chó hiïìm möåt nöîi öng Tú Höìng chûa xe.
CDTH 119 VNP7 232
865. Àöi ta phaãi loâng nhau röìi
Nhû tùçm phaãi thuöëc, nhû xöi phaãi voâ
Caâng ùn, caâng chùèng thêëy no
Caâng nùæm caâng deão, caâng vo caâng troân
Chöìng àeåp vúå gioân
Con cuäng xinh xinh
Ta phaãi loâng mònh
Mònh phaãi loâng ta
Laâm thú maâ taåc cêy àa giûäa àöìng.
CDTH 114
866. Àöi ta quêën quñt tú vûúng
Ai cêìm dao cùæt àöi àûúâng xa nhau
Àöi ta chung möåt miïëng trêìu
Keã vïì ngûúâi úã daå sêìu tûúng tû. a
bk a - Anh vïì àïí nhúá àïí sêìu cho ai?
CDTH 184
867. Àöi ta thïì chùæc möåt lúâi
Thaác thò thöi, chúá söëng quyïët khöng rúâi nhau àêu.
DCNTB II 109
868. Àöi ta thúâi cûá àöi ta
Nhûäng ngûúâi trùng gioá ngöìi ra bïn ngoaâi.
NASL II 11a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 175

869. Àöi ta thûúng chùæc1, chuá baác truåc trùåc,


cha meå khöng yâ
Giöëng nhû trêu khöng chaåc muäi,
biïët tùæc rò àûúâng mö.
HT 393
870. Àöi ta thûúng leán thûúng thêìm
Cha meå hay àùång
Mùæng la ngoåc naát vaâng trêìm
Anh lo cho àoá, chúá anh cam phêån àaânh.
DCNTB II 14
871. Àöi ta thûúng maäi nhúá lêu
Nhû söng nhúá nûúác, nhû ngaânh dêu nhúá tùçm.
CDTCM 29
872. Àöi ta töët khoám giûäa àöìng
Àöi bïn thúâi nuái, giûäa söng Ngên Haâ
Söë em phaãi lêëy chöìng xa
Söë anh phaãi lêëy vúå nhaâ múái yïn
Caác Àùçng mûúån gioá àûa duyïn
Àöi ta khöng heån maâ nïn Têën Têìn .
NASL II 11b
873. Àöi ta töët tuöíi vûâa àöi
Khi àûáng, khi ngöìi troâ chuyïån lên la
Yïu nhau mêëy khoá cuäng qua
Mêëy gai cuäng vûúåt, mêëy xa cuäng gêìn.
CDTH 100
874. Àöi ta tûâ luác gùåp nhau
Tònh yïu gùæn boá nhû cau vúái trêìu
Nhûäng àïm trùng saáng nhû thêu

1
Chùæc: nhau. Thûúng chùæc: thûúng nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 176

Chó mong àûúåc bùæc nhõp cêìu Ngên Giang


Cuâng nhau chung göëi chung maân
Àïí àöi ta àûúåc phó quyïìn ûúác ao.
CDTH 177
875. Àöi ta vúå cêëy chöìng caây
Chöìng nay sûúng súám vúå nay sûúng chiïìu
Ta ngheâo vui phêån ta ngheâo
Quaãn chi sûúng súám sûúng chiïìu, húäi anh!
DCTH 150
876. Àöi tay cêìm con dao vaâng
Thaác thò chõu thaác, quïn chaâng khöng quïn.
CDTCM 29
877. Àöi tay cêìm àöi dao cau
Chó trúâi vaåch àêët lêëy nhau phen naây.
NNPD 56 TCBDI 140 TNPDI 118
878. Àöi tay cêìm àöi öëng tú a
Ruä nhau ba möëi cuäng chúâ möëi anh. b
THQP 22a
BK a - Quay tú phaãi giûä möëi tú CVBD 6 TCBDI 157
b - Duâ nùm ba möëi cuäng chúâ möëi anh
NNPD 56 TCBDI 140 TNPDI 118
- Dêìu nùm baãy möëi phaãi chúâ möëi em CVPD
- Dêìu nùm baãy möëi phaãi chúâ möëi anh TCBDI 157
879. Àöi tay cêìm àöi quaã boâng
Nêng lïn àùåt xuöëng giûäa doâng nûúác tröi
Chaã nïn àùåt sûå taái höìi
Àïí cho boâng laåi àûúåc tröi tay ngûúâi.
CDTCM 76
880. Àöi tay nêng lêëy cúi trêìu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 177

Miïëng trêìu khöng laâ vúå, miïëng cau laâ chöìng.


QHBN 323
881. Àöi tay nêng lêëy cúi trêìu
Nêng lïn àùåt xuöëng, àem múâi àöi bïn
Töi laâ con gaái Bùæc Ninh
Töi ra Haâ Nöåi töi liïìn buön chanh
Tiïëng àöìn ngoaâi phöë, trong thaânh
Chúå Niïìm, chúå Nhúán chung quanh phöë nhiïìu
Trai thanh tên, saánh gaái mô miïìu
Trai taâi, gaái sùæc, dêåp dòu xûúáng ca
Möìng baãy thaáng ba
Ruã nhau ài höåi chuâa Thêìy
Vui thò vui vêåy, chaã taây kïët duyïn
Anh Hai úi! giûä lêëy nhúâi nguyïìn.
QHBN 252
882. Àöi tay nêng lêëy àöìng tiïìn
Beã ba, beã böën thïì nguyïìn lêëy nhau.
HT 337 QHBN 175
883. Àöi tay nêng lêëy quaã boáng
Tung lïn neám xuöëng giûäa doâng nûúác trong.
HT 337 QHBN 175
884. Àöi tay nêng lêëy quaã boâng
Tung lïn neám xuöëng giûäa doâng nûúác trong.
THQP24a
Xem thïm E 96
885. Àöi ta nhû maå múái gieo
Nhû luáa múái cêëy coân non àoâng àoâng
Àïm qua gioá laånh sûúng luâng
Hoãi ngûúâi coá aáo àùæp cuâng lêëy húi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 178

Thêëy aáo sao chaã thêëy ngûúâi


Nhû àûáng nhaâ döåt, nhû ngöìi chuöìng chim
Thûúng ai nïn phaãi ài tòm
Àöi ngûúâi coá nhúá àûa tin têån nhaâ.
QHBN 193 - 194
886. Àöi töi nhû maå múái gieo
Nhû luáa múái cêëy coân non àoâng àoâng
Àöi töi nhû àuäa thong dong
Àeåp duyïn sao chaã àeåp loâng meå cha
Duâ töi vaâo cûãa vaâo nhaâ
Thêìy meå coá hoãi thò àaâ laâm sao?
QHBN 193
887. Àöi töi quyïët lêëy àöi ngûúâi naây
Àïí laâm nhaâ gaåch, liïåu tay xêy tûúâng
Nhaâ ngûúâi lùæm aãnh phö trûúng
Treo tranh thuãy maåc, bïn tûúâng niïm cung
Ngûúâi ài boã nhïån chùng muâng
Nùm canh boã vùæng laånh luâng caã nùm.
QHBN 325
888. Àöi triïëc1 con àûúái2 con cöi3
Hai con cuâng möåt kïët àöi vúå chöìng.
DCBTT 237
889. Àöìi mö cao bùçng àöìi danh voång
Nghôa mö troång bùçng nghôa meå cha.
TCBDII 294
890. Àöíi àúâi khùn aáo loâng thoâng
Àöíi rùng trùæng laåi, àöíi loâng àen ài.

1
Triïëc: con diïåc. Àöi triïëc: àöi chim diïåc tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå.
2
Àûúái: coá leä laâ dûúái (dûúái àöëi vúái trïn) tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå.
3
cöi: trïn tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 179

DCNTB II 132
891. Àöíi quêìn àöíi aáo thúâi hay
Àöíi chöìng àöíi vúå xûa nay chùèng laânh.
NASL II 31a
892. Àöëi àõch thò dõch laåi àêy
Bïn thûâng bïn chaäo xem dêy naâo bïìn
- Nhêët bïìn laâ dêy böì nêu
Chõ coân giêåt àûát nûäa àêìu chuáng em.
TCBDI 251 TNPDII 74
893. Àöëi àõch thò dõch laåi àêy
Trêìu ùn thuöëc huát, chiïëu mêy ta ngöìi
Chiïëu mêy ta chùèng theâm ngöìi
Ta bùæc ghïë àêíu ta ngöìi cho cao
Ghïë àêíu ta neám xuöëng ao
Trúã vïì ta lêëy voäng àaâo ta àûa.
NGCK 165a
894. Àöåi ún chñn chûä cuâ lao
Sinh thaânh kïí mêëy non cao cho bùçng
Trúâi úi coá thêëu tònh chùng!
Bûúác sang mûúâi saáu öng trùng gêìn giaâ.
TCBD III 475 TNPDII 74
895. Àön Thû ùn noái coá duyïn
Àúâi naâo cuäng coá haâo quyïìn nöíi danh
An Thû ùn noái phong thuêìn
Nhûäng viïåc tûúáng tïë àúä àêìn cuâng nhau.
CDTCM 279
896. Àöìn anh ài chúå àaä tinh
Nhûäng chiïìu àuã nûúác chaãy quanh àûúâng naâo?
CDTCM 245
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 180

897. Àöìn anh ài nghïì àaä tinh


Caá chi dûúái nûúác möåt mònh böën tïn?
CDTCM 245
898. Àöìn anh vùn cuäng gioãi, voä cuäng taâi
Cúá sao cûãa Thuêån An1 Têy cûúáp,
trêën Bònh Àaâi2 cúâ Têy treo?
DCBTT 58
899. Àöìn chaâng laâ bêåc vùn nhên
Ba nùm sinh möåt thaáng nhuêìn laâ sao?
- Thöng thúâi àõa lyá cuäng vûâa
Vò chûng àoá thiïëu àêy thûâa nêíy ra.
HPV 86 - 87
900. Àöìn àêy coá àöi chim höìng
Thûúâng thûúâng gaáy maäi naäo nuâng xoát xa.
HPV 65
901. Àöìn àêy coá àöi chim qui
Thûúâng gaáy maäi ai àoâi ài mêët röìi.
HPV 65
902. Àöìn àêy coá gaái haát taâi
Àïí töi àöëi àõch möåt vaâi tröëng canh
Dêîu thua dêîu àûúåc cuäng àaânh
Boä cöng àeân saách hoåc haânh bêëy lêu.
HPV 65
903. Àöìn àêy coá gaái keán chöìng
Treâo non lùån suöëi cöë cöng tòm vaâo
Gûãi lúâi hoãi khaách àöång Àaâo
Caânh xuên àem àïí chöën naâo cho ai?

1
Thuêån An: möåt cûãa bïí caách Huïë 12km.
2
Trêën Bònh Àaâi: tûác laâ àöìn Mang Caá úã àöng bùæc thaânh Huïë laâ möåt thaânh nhoã chu vi
984m àïí giûä àûúâng hiïím yïëu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 181

PDCD 5
904 Àöìn àêy coá gaái maá àaâo
Caác Àùçng àûa laåi, anh haâo túái àêy
Trûúác nhúâ Nguyïåt Laäo xe dêy
Sùæt cêìm àûa laåi àoá àêy möåt nhaâ.
HPV 65
905. Àöìn àêy coá gaái maá höìng
Cho nïn vûúåt biïín, vûúåt söng saá gò
Àöìn àêy coá àöi chim qui
Ngaây ngaây hay hoát, ai àuöíi ài mêët röìi!
CDTCM 75
906. Àöìn àêy coá nhaánh hoa mai
Cho xin möåt chuát hoåa may nïn gêìn.
CDTCM 30
907. Àöìn àêy àaäi caát ra vaâng
Nghe ai duå döî maâ chaâng ra àêy?
Lêìm than cûåc khöí thïë naây!
Xuác than, cuöëc àêët suöët ngaây loå lem.
CDTCM 234 HT 263
908. Àöìn àêy laâ chöën Àaâo Nguyïn
Trùng thanh gioá maát cêìm thuyïìn daåo chúi.
HPV 65 HT 384 VNP7 434
909. Àöìn em hay truyïån Thuáy Kiïìu
Laåi àêy maâ giaãng mêëy àiïìu cho minh
Vò àêu Kiïìu gùåp Kim Sinh?
Vò àêu Kiïìu phaãi baán mònh chuöåc cha?
Vò àêu Kiïìu phaãi ài xa?
Vò àêu Kiïìu phaãi vaâo nhaâ lêìu xanh?
Hoa tröi beâo daåt àaä àaânh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 182

Vò àêu mùæc phaãi Súã Khanh noái lûâa?


Vò àêu kïët toác xe tú?
Vò àêu Kiïìu phaãi lïn chuâa laâm sû?
Vò àêu Kiïìu gùåp hoå Tûâ?
Baáo ên baáo oaán traã thuâ saåch khöng?
Vò àêu Kiïìu bõ mêët chöìng?
Vò àêu Kiïìu phaãi xuöëng söng Tiïìn Àûúâng?
Bao nhiïu nghôa thaãm, tònh thûúng
Em úi giaãng hïët moåi àûúâng anh nghe!
- Em àêy thöng truyïån Thuáy Kiïìu
Em xin giaãng hïët moåi àiïìu moåi tinh
Chúi xuên Kiïìu gùåp Kim Sinh
Vò thùçng haâng têëm, Kiïìu phaãi baán mònh chuöåc cha
Vò ba trùm laång Kiïìu phaãi ài xa
Vò muå Tuá Baâ, Kiïìu mùæc lêìu xanh
Hoa tröi beâo daåt àaä àaânh
Sú mûu mùæc phaãi Súã Khanh noái lûâa
Vò chaâng Thuác kïët toác xe tú
Vò Hoaån Thû Kiïìu phaãi lïn chuâa laâm sû
Ba nùm Kiïìu gùåp hoå Tûâ
Baáo ên baáo oaán, traã thuâ àaä xong
Vò lúâi noái, Kiïìu phaãi mêët chöìng
Vò Höì Tön Hiïën, Kiïìu phaãi xuöëng söng Tiïìn Àûúâng
Bao nhiïu nghôa thaãm, tònh thûúng
Em àaä giaãng hïët moåi àûúâng anh nghe.
DCTH 164 - 165
910. Àöìn rùçng AÁn Àöí1 lùæm cheâ
Töëng Sún1 lùæm mña, chúå Ngheâ2 lùæm khoai.

1
AÁn Àöí: thuöåc vïì huyïån Thaåch Thaânh, Thanh Hoáa, coá cheâ tûúi nöíi tiïëng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 183

DCTH 49
911. Àöìn rùçng caá uöën thên cêy a
Àöìn em hay haát, haát hay anh tòm.
HPV 65
BK a - Àöìn rùçng caá uöën thên vêy VNP7 433
912. Àöìn rùçng cêëy luä thò vui
Ta ruã àûúåc ngûúâi ta baán lúån ài
Quan nùm, quan taám baán ài
Duâ àùæt, duâ reã quaãn chi àöìng tiïìn
Nöìi àöìng àem gûãi laáng giïìng
Nöìi àêët àïí àoá, ai chuyïn àûúåc naâo
Cöíng thò rêëp chöng, rêëp raâo
Àïm khuya thanh vùæng ai vaâo chi àêy
Coân möåt con khuyïín nhaâ naây
Hïî àem ài gúãi noá nay laåi vïì
Hay laâ laâm thõt quaách ài
Goái mo, boã bõ àem ài ùn àûúâng.
TCBD II 387 - 388 TNPD II 75 - 76
913. Àöìn rùçng: Cöí Àõnh múã höåi chúå Nûa3
Öng Cöëng, öng Cûã ra lo viïåc laâng
Chúå Nûa laâ chúå giûäa àaâng
Quan sang khaách troång cuäng thûúâng vaäng lai.
DCTH41
914. Àöìn rùçng chúå Huyïån vui thay
Bïn àöng coá miïëu bïn têy coá chuâa.
NASLIII 54a

1
Töëng Sún: tïn cuä cuãa huyïån Haâ Trung, coá loaåi mña tiïën vua goåi laâ mña Àûúâng Treâo.
2
Chúå Ngheâ: thuöåc huyïån Hêåu Löåc, Thanh Hoáa, coá caái laâng rêët lúán (Tröëng chúå Quùng,
lùng chúå Ngheâ).
3
Chúå Nûa: xem chuá thñch nuái Nûa úã À 786
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 184

915. Àöìn rùçng chuâa Soãi1 lùæm Tiïn


Baåch Cêu2 lùæm caá, Thaåch Tuyïìn3 lùæm quan.
DCTH 44
916. Àöìn rùçng keã Laång vui thay a
Ài ba böën ngaây kïí àaä lùæm cöng b
Bïn dûúái coá söng, bïn trïn coá chúå
Anh lêëy em vïì laâm vúå nïn chùng?
Tre giaâ àïí göëc moåc mùng. c
TNPD II 520 TNPD II 75
BK a - Àöìn rùçng keã Giaám vui thay NGCK 118a QPHT 36b
b - Ài ba böën ngaây kïí àaä luöëng cöng NGCK
- Ài ba böën ngaây cúm àaä luöëng cöng QPHT
c - Tre giaâ àïí göëc cho mùng CDTCM 106 QPHT
917. Àöìn rùçng keã Troång4 lùæm cau a
Keã Caát5 lùæm luáa, keã Mau6 lùæm tiïìn. b
TCBDII 521 TNPD I 118
BK a - Àöìn rùçng keã Troång nhiïìu cau THQP 6b
b - Keã Caát lùæm nûáa, keã Mau lùæm tiïìn CDTH 30
918. Àöìn rùçng ngoaâi tónh Hûng Yïn
Coá cö con gaái traái nhên duyïn cö lúä chöìng
Tröëng cúm ai kheáo vöî nïn vöng
Möåt àaân con võt lùån söng ài tòm
Raång ngaây mai con mùæt lim dim
Chên ài thêët thïíu nhû chim tha möìi.

1
Chuâa Soãi: úã àöång Vên Hoaâng, tónh Thanh Hoáa. Tûúng truyïìn chuâa Soãi lùæm tiïn, vò
gêìn àöång Tûâ Thûác, cûãa Thêìn Phuâ.
2
Baåch Cêu: tïn laâng úã huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa.
3
Thaåch Tuyïìn: coân goåi laâ Thaåch Giaãn, tïn laâng úã huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa.
4
Keã Troång: laâng Phuác Tiïìn thuöåc xaä Hoaâng Quò, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa.
5
Keã Caát: laâng Caát Xuyïn úã xaä Hoùçng Caát, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa.
6
Keã Mau: laâng Caát Mao úã xaä Hoùçng Caát, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 185

TCBD I 507 TCBD II 521 TNPD II 75


919. Àöìn rùçng: nuái Traån1 lùæm cöng
Ao Quan lùæm caá, àònh Trung lùæm röìng.
DCTH 25
920. Àöìn rùçng quan tûúáng coá danh
Cûúäi ngûåa möåt mònh chùèng phaãi võn ai
Ban khen rùçng: ÊËy múái taâi a
Ban cho caái aáo vúái hai àöìng tiïìn
Àaánh giùåc thò chaåy vaâo tiïn
Xöng vaâo trêån tiïìn cúãi khöë giùåc ra b
Giùåc súå, giùåc chaåy vïì nhaâ
Trúã vïì goåi meå möí gaâ khao quên.
TNPD II 75
BK a - Vua khen quan tûúáng coá taâi HT 247 - 248
b - Xöng ra trêån tiïìn cúãi khöë giùåc ra HT
921. Àöìn rùçng söng caái bùæc cêìu
Anh ài xem höåi chuâa Dêu múái vïì.
NASLIV 24a
922. (a) Àöìn rùçng thúå möåc Thanh Hoa.
Laâm cûãa, laâm nhaâ, cêìu quaán kheáo thay
Cùæt keâo laåi lûåa àoân tay
Baâo trún, àoáng beán, kheáo thay moåi nghïì
Böën cûãa anh traåm böën dï
Böën con dï àûåc chêìu vïì töí töng
Böën cûãa anh chaåm böën röìng
Trïn thò röìng êëp, dûúái thò röìng leo
Böën cûãa anh chaåm böën meâo
Con thò bùæt chuöåt, con leo xaâ nhaâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 186

Böën cûãa anh chaåm böën hoa


Trïn thò hoa soái, dûúái thò hoa sen
Böën cûãa anh chaåm böën àeân
Trïn thò àeân àöët, dûúái thò àeân chong
Böën cûãa anh chaåm böën cong
Hai cong kñn nûúác, hai cong àïí daânh.
TCBD II 520 TNPDII 76
(b) Àöìn rùçng thúå möåc Thanh Hoa
Laâm cêìu laâm quaán laâm nhaâ kheáo thay
Àùåt caâi laåi àùåt àoân tay
Baâo trún àoáng beán laåi hay moåi nghïì a
Böën cûãa anh chaåm böën nghï
Anh rûúác naâng vïì thúâ phuång töí töng
Böën cûãa anh chaåm böën röìng
Àïm thò röìng êëp ngaây röìng boâ leo
Böën cûãa anh chaåm böën meâo
Àïm thò bùæt chuöåt ngaây leo xaâ nhaâ
Böën cûãa chaåm böën con gaâ
Àïm thò gaâ gaáy ngaây ra ùn vûúân
Böën cûãa laåi chaåm böën lûún
Töëi lïn ùn vûúân ngaây laåi xuöëng ao
Böën cûãa chaåm böën con dao
Dao vaâng dao baåc dao naâo àöìng àen
Böën cûãa laåi chaåm böën àeân
Bêëc húâi bêëc húäi bêëc quen vúái dêìu.
TNPD 110
BK a - Baâo trún àoáng beán àïìu hay moåi bïì THÀQ 27 - 28
(c) Anh ài laâm thúå núi naâo
Àïí em gaánh àuåc gaánh baâo ài theo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 187

Cöåt queo anh àeäo cho ngay


Anh baâo cho thùèng, anh xoay moåi bïì
Böën cûãa chaåm böën con nghï
Böën con nghï àûåc chêìu vïì xûá Àöng
Böën cûãa chaåm böën con röìng
Ngaây thúâi röìng êëp, töëi thúâi röìng leo
Böën cûãa chaåm böën con meâo
Àïm thúâi bùæt chuöåt ngaây leo xaâ nhaâ
Böën cûãa chaåm böën con gaâ
Àïm thò gaâ gaáy, ngaây ra búái vûúân
Böën cûãa chaåm böën con lûún
Ngaây thò chui öëng, töëi trûúân xuöëng ao
Böën cûãa chaåm böën con dao
Chùm liïëc thúâi sùæc, chùm chaâo thúâi quen
Böën cûãa chaåm böën cêy àeân
Ngaây thúâi àeân tùæt, töëi thúâi àeân chong
Böën cûãa chaåm böën caái cong
Àïí em gaánh nûúác tûúái höìng tûúái hoa
Ngaây mai khi anh vïì nhaâ
Trùm nùm em goåi anh laâ chöìng em.
CDTCM 173 - 174
(d) Anh laâm thúå möåc Thanh Hoa1
Laâm cêìu laâm quaán, laâm nhaâ kheáo thay
Lûåa cöåt anh dûång àoân tay
Baâo trún, àoáng beán noá ngay möåt bïì
Böën cûãa anh chaåm böën dï
Böën con dï àûåc chêìu vïì töí töng

1
Thanh Hoa: möåt vuâng àêët coá trung têm laâ tónh Thanh Hoáa bêy giúâ, nhûng biïn giúái
thay àöíi nhiïìu luác röång luác heåp, khi laâ phuã, khi laâ trêën, laâ tónh. Tïn Thanh Hoa chñnh thûác
àûúåc àùåt bùæt àêìu tûâ thúâi thuöåc Minh vaâ chêëm dûát nùm 1840.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 188

Böën cûãa anh chaåm böën röìng


Trïn thò röìng êëp, dûúái thò röìng leo
Böën cûãa anh chaåm böën meâo
Con thò bùæt chuöåt, con leo xaâ nhaâ
Böën cûãa anh chaåm böën gaâ
Àïm thò noá gaáy, ngaây ra ùn vûúân
Böën cûãa anh chaåm böën lûún
Con thò thùæt khuác, con thò lûúân ra
Böën cûãa anh chaåm böën hoa
Trïn laâ hoa soái, dûúái laâ hoa sen
Böën cûãa anh chaåm böën àeân
Möåt àeân dïåt cûãi, möåt àeân quay tú
Möåt àeân àoåc saách ngêm thú
Möåt àeân anh àïí àúåi chúâ naâng àêy.
bk a - Tûâ doâng naây, coá núi ghi:
Böën cûãa chaåm böën cêy àeân.
Ngaây thúâi àeân tùæt, töëi thúâi àeân chong
Böën cûãa chaåm böën caái cong
Àïí em gaánh nûúác tûúái höìng, tûúái hoa
Ngaây mai khi anh vïì nhaâ
Trùm nùm em goåi anh laâ chöìng em.
TCDG 45 - 46
923. Àöìn rùçng trong Huïë vui thay
Vui thò vui vêåy, chùèng taây Trûúâng An
Quên àöng coá baãy trùm ngaân
Thùng lïn mûúâi böën
Giùåc thúâi àaä khöën
Öng ruát binh vïì
Tröëng àaánh àò àoâm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 189

Àaån bùæn àò àoâm


Cêåu vïì trong Huïë cêåu úi
Boã quï Nam Àõnh biïët àúâi naâo ra.
QHBN 311
924. Àöìn rùçng Vùn Àiïín vui thay
Ngoaâi phöë chúå hoåp nùm ngaây möåt phiïn
Taâu qua phöë dûúái phöë trïn
Àònh thò úã giûäa hai bïn rùång baâng.
CDHN 33
925. Àöìn vui sai thuá ài thùm
Thuá ài, thuá úã mûúâi nùm chaã vïì
Möåt laâ vui thuá chaã vïì
Hai laâ àaä troát lúâi thïì cuâng ai.
NASL III 41a TNPD II 75
926. Àöën cêy ai núä dûát chöìi
Àaåo chöìng nghôa vúå, giêån röìi laåi thûúng.
HHÀN 231 HT 199 TCBD II 330
927. Àöng Ba, Gia Höåi1, hai cêìu
Coá chuâa Diïåu Àïë2 böën lêìu hai chuöng. a
HHÀN 110 TCBD II 521 VNP1 II 165 VNP7 129
BK a - Ngoá lïn Diïåu Àïë böën lêìu hai chuöng
DCBTT 293 HT 145
928. Àöng Ba ñt àêët nhiïìu nhaâ
Böì Àïì sinh nguåy àaân baâ moåc rêu.
CVPD 25
929. Àöng bùæc thò dûåa vuäng Chuâa3

1
Gia Höåi: cêìu trïn söng Höå Thaânh (söng Gia Höåi) úã goác Àöng Nam thaânh phöë Huïë,
trûúác nùm 1837 goåi laâ cêìu An Höåi.
2
Diïåu Àïë: chuâa úã êëp Xuên Löåc, trong thaânh Phuá Xuên (Huïë cuä), xêy nùm 1844 àúâi
Thiïu Trõ.
3
Vuäng Chuâa: úã ngay Àeâo Ngang.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 190

Nöìm nam dûåa Chuåt1, böën muâa nhû ao.


DCBTT 292
930. Àöng ken cho reát quùn da
Thûúng anh vaác caån thuyïìn ta nhoåc nhùçn.
DCTH 121 HT 372
931. Àöng Thaânh2 laâ meå laâ cha
Àoái cúm raách ao thò ra Àöng Thaânh.
HT 143
932. Àöìng ùn àöìng gûãi cho chöìng
Àöìng thò lñnh traáng möîi àöìng möîi ghï!
Tröng anh chùèng thêëy anh vïì
Quan daâi, quan ngùæn gûãi ài dêìn dêìn.
DCTH 55
933. Àöìng Cöëng àan roå, àan saâng
Àang Laåi dïåt vaãi, chúå Haâm nhuöåm thêm
Trung Laäng thò traáng baánh àa
Ngên Cêìu baánh boãng, Hûng La baánh beâo.
CDTCM 279
934. (a) Àöìng Àùng3 coá phöë Kyâ Lûâa4
Coá naâng Tö Thõ5 coá chuâa Tam Thanh6
Em lïn xûá Laång cuâng anh a
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em

1
Chuåt: hoân àaão gêìn Àeâo Ngang, beâ thûúâng àïën êín nêëp khi bõ giöng baäo.
2
Àöng Thaânh: huyïån thuöåc phuã Diïîn Chêu, trêën Nghïå An, sau laâ tónh Nghïå An, nùm
1837 àûúåc taách ra laâm hai: Àöng Thaânh vaâ Yïn Thaânh.
3
Àöìng Àùng: thõ trêën, huyïån lyå huyïån Vùn Laäng, tónh Laång Sún; coá söng Àöìng Àùng,
caách Haâ Nöåi 158km, caách Nam Quan 4 km.
4
Kyâ lûâa: phöë, chúå do Thên Nhên Trung lêåp thúâi Lï, thuöåc huyïån Vùn Laäng, tónh Laång
Sún.
5
Tö thõ: àaá tröng chöìng (hoùåc laâ Voång Phu). Naâng Tö Thõ lêëy nhêìm em mònh laâm
chöìng. Khi ngûúâi em biïët àûúåc àiïìu nay, boã nhaâ ra ài, ngûúâi vúå khöng biïët nguyïn nhên cuãa
viïåc chöìng boã ài, böìng con lïn nuái ngoáng tröng chöìng lêu ngaây hoaá àaá.
6
Chuâa Tam Thanh: chuâa xêy trong àöång Tam Thanh, phña Têy Kyâ Lûâa, caách 2km.
Tûúng truyïìn chuâa coá ba gian, möîi gian coá tiïëng döåi nghe khaác nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 191

Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem


Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ. b
NPGT 15a
BK a - Ai lïn xûá Laång cuâng anh THQP 11a
b - Khi vui quïn hïët lúâi anh dùån doâ THQP
(b) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Ai lïn xûá Laång cuâng anh a
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Maãi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ b
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Tûúng. c
PDCD 12- 13
BK a - Ai lïn thuá Laång cuâng anh VNP1 II 164 VNP7 128
b - Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ HT 125
VNP1 II VNP7
c - Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng1
VNP1 II VNP7
- Àïm nùçm mú tûúãng ài moâ söng Thûúng HT
(c) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh a
Ai lïn xûá Laång cuâng anh b
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Khi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ c
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö d

1
Söng Thûúng: phaát nguyïn tûâ Laång Sún qua Haâ Bùæc cuâng söng Luåc Nam àöí vaâo söng
Luåc Àêìu. Söng Thûúng coá hai nguöìn tûâ hai vuâng àêët khaác nhau nïn nûúác möåt bïn trong, möåt
bïn àuåc.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 192

Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng à


Vaâo chuâa thùæp möåt tuêìn hûúng e
Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây. g
KSK 3a
BK a - Coá naâng Tö Huïå, coá chuâa Tam Thanh NPNN 23 a
b - Ai lïn thuá Laång cuâng anh NNPD 58
c - Maãng vui quïn caã lúâi em dùån doâ ANPT 13a
- Cún vui quïn caã lúâi em dùån doâ ÀNQT 99a
- Cún vui quïn hïët lúâi em dùån doâ TrCH 10
d - Gaánh vaâng àem àöí söng Ngö ÀNQT
à - Àïm àïm mú tûúãng ài tòm söng Thûúng(1) NPNN
e - Lïn chuâa thùæp möåt neán hûúng NPNN
- Vaâo chuâa thùæp möåt nùæm hûúng ÀNQT
- Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng TrCH
g - Chùæp tay vaái laåy böën phûúng chuâa naây NPNN
- Miïång khêën tay vaái chñn phûúng chuâa naây TrCH
(d) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá nuái Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Ai lïn xûá Laång cuâng anh
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng
Vaâo chuâa thùæp möåt nùæm hûúng
Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây
Em ài tòm baån anh àêy
Baån thêëy em khoá baån nay chùèng chaâo.
LHCD 30b - 31a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 193

(à) Thûá nhêët thúâi bêìu Chi Lùng


Thûá hai cêy khïë Àöìng Àùng Kyâ Lûâa
Àöìng Àùng coá phöë Kò Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Em lïân xûá Laång cuâng anh a
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Cún vui quïn mêët lúâi em dùån doâ b
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng c
Lïn chuâa thùæp möåt tuêìn hûúng d
Khêën cuâng Trúâi Buåt, böën phûúng chuâa naây à
Töi ài tòm baån töi àêy e
Baån raây thêëy khöí baån nay khöng chaâo g
Chùæp tay vaái laåy con saâo
Nöng sêu àaä biïët, thêëp cao àaä tûâng. h
QPHT 1a - 12a
BK + a - Ai lïn xûá laång cuâng anh
TCBD II 528 TCBD III 189
- Ai lïn phöë Laång cuâng anh PTK 16b - 17a
- Ai lïn thuá Laång cuâng anh TNPDII 169
b - Maãi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ
TCBDII TCBD III TNPDII
c - Àïm nùçm mú tûúãng ài moâ söng Thûúng TCBD III
- Àïm àïm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng PTK
d - Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng TCBD II
TCBD III TNPD II
à - Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây
TCBD II TCBD III TNPD II
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 194

- Khêën cuâng Trúâi Phêåt böën phûúng chuâa naây PTK


e - Töi ài tòm baån àïën àêy PTK
g - Baån thêëy töi khoá baån nay chùèng chaâo
PTK TCBD II TCBDIII TNPD II
h - Söng sêu chùèng biïët, thêëp cao chùèng tûâng
TNPD II TCBD III TNPD II
- Sau doâng naây, PTK ghi thïm:
Chên ài ba bûúác laåi dûâng
Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön.
(e) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Em lïn xûá Laång cuâng anh
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ
Gaánh vaâng ài traã nûúác Ngö
Àïm nùçm tú tûúãng ài àoâ söng Thûúng
Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng
Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây
Töi ài tòm baån töi àêy
Baån rêìy thêëy khoá baån nay chùèng chaâo
Chùæp tay vaái laåy con saâo
Nöng sêu àaä biïët thêëp cao àaä tûâng
Chên ài ba bûúác laåi dûâng
Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön
Ài buöën coá daáng ài buön
Ài buön cau heáo cuäng buöìn cuâng chùng.
NGCK 101a - 102a
(g) Thûá nhêët thò bêìu Chi Lùng,
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 195

Thûá nhò cêy khïë Àöìng Àùng Kyâ Lûâa


Àöìng Àùng coá phöë Kò Lûâa
Coá naâng Tö Thõ, coá chuâa Tam Thanh
Chên ài ba bûúác laåi dûâng
Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön
Ài buön coá daáng ài buön
Ài buön cau heáo coá buöìn cuâng chùng?
ANPT 17a
(h) Caái coâ bay böíng bay cao a
Bay qua cûãa phuã bay vaâo Àöìng Àùng b
Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Ai lïn xûá Laång cuâng anh
Tiïëc cöng baác mïå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ c
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Nùçm àïm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng.
VNP1I 69 VNP7 193
BK a - Con coâ bay laã bay la TCBDI 555 TCBDII 517
b - Bay ra cûãa bïí bay vïì Àöìng Àùng TCBDI TCBDII
c - TCBDI vaâ TCBD II chó cheáp àïën hïët doâng naây
935. Àöìng höì coân coá khi sai
Chung tònh vúái bêåu trûúác hoaâi nhû sau.
CHG 14
936. Àöng höì sai vò búãi súåi dêy thiïìu
Xa anh vò búãi súåi chó àiïìu xe lúi.
HHÀN 231
937. Àöìng höì vöåi trúã sang canh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 196

Saá chi möåt chuát duyïn laânh


Anh than hïët tiïëng, con baån àaânh chùèng trao.
CHG 29
938. Àöìng Lêìm1 coá vaãi nêu non
Coá höì caá röång, coá con söng böìi.
CDHN 95
939. Àöìng naâo àöìng chùèng coá chim
Sao anh vaác suáng ài tòm non cao
- Tay anh cêìm khêíu suáng àaån vaâng
Lùm le muöën bùæn phûúång hoaâng trïn cêy.
HPV 66
940. Àöìng naâo àöìng noã coá chim
Bùæt em vaác naá ài tòm phûúng xa.
CVPD 8
941. Àöìng naát thò vïì cêìu Nöm
Con gaái röång möìm vïì úã vúái cha.
NGCK 197b
942. Àöìng têm son sùæt vúái nhau
Thiïëp chûa phuå baåc chaâng sao vöåi vaâng?
- Loâng son sùæt àaá vûäng vaâng
Trùm nùm taåc möåt chûä àöìng àïën xûúng.
HPV 99
943. Àöìng tiïìn chiïëc àuäa phên li
Thiïëp ài theo thiïëp, chaâng ài àûúâng chaâng.
HHÀN 231
944. Àöìng tiïìn khöng phêën, khöng höì
Àöìng tiïìn kheáo àiïím, kheáo tö mùåt ngûúâi. a

1
Àöìng Lêìm: laâ tïn nöm laâng Kim Liïn thuöåc quêån Àöëng Àa, trûúác àêy coá nghïì nhuöåm
vaãi nêu nöíi tiïëng (aáo vaãi Àöìng Lêìm), coá nhiïìu höì caá lúán vaâ coá möåt vaâi laåch àöí vaâo söng Tö Lõch
(nay àaä caån).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 197

TCBD I 507, 609 TNPDI 119 VNP1 II 103


BK a - Sao maâ kheáo àiïím kheáo tö mùåt ngûúâi HT 231 VNP7 103
945. Àöìng tiïìn chinh mua vöåi mua vaâng
Mua phaãi caá thöëi mua naâng ngêín ngú.
NQPN 33
946. Àöìng tiïìn Vaån Lõch1 anh thñch böën chûä vaâng
Cöng anh dan dñu vúái naâng bêëy lêu.
NGCK 173a
947. (a) Àöìng tiïìn Vaån Lõch anh thñch böën chûä vaâng
Cöng anh dan dñu vúái naâng bêëy lêu a
Bêy giúâ naâng lêëy chöìng àêu b
Àïí anh giuáp dúä trùm cau nghòn vaâng
Nùm trùm anh àöët cho naâng c
Coân nùm trùm nûäa giaãi oan nhúâi thïì d
Xûa kia noái noái thïì thïì à
Bêy giúâ beã khoáa trao thòa cho ai.
NNPD 58
(b) Àöìng tiïìn Vaån Lõch thñch böën chûä vaâng
Anh tiïëc cöng anh gùæn boá vúái cö naâng bêëy lêu a
Bêy giúâ cö lêëy chöìng àêu? b
Àïí anh giuáp àúä trùm cau nghòn vaâng
Nùm trùm anh àöët cho naâng c
Coân trùm nùm nûäa giaãi oan lúâi thïì d
Xûa kia noái noái thïì thïì à
Bêy giúâ beã khoáa trao chòa cho ai?
Bêy giúâ naâng àaä nghe ai
Gùåp anh gheá noán, chaåm vai chùèng chaâo!
TCBDI 455 TNPDII 76 - 77 VNP1 I 124 - 125 VNP7 267

1
Àöìng tiïìn Vaån Lõch: úã Trung Quöëc, coá tiïìn àuác theo niïn hiïåu vua Vaån Lõch thuöåc
triïìu Minh. (Theo GS Àinh Gia Khaánh).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 198

BK a - Anh tiïëc cöng anh gùæn boá vúái naâng bêëy lêu HT 183
b - Bêy giúâ naâng lêëy chöìng àêu HT
c - Trùm cau anh àïí cuáng naâng HT
d - Nghòn vaâng anh àöët giaãi oan lúâi thïì HT
à - TCBD I 253 - 254 chó cheáp àïën hïët doâng naây.
Xem thïm X 130
948. Àöìng tiïìn xanh, böën chó vaâng vaâng
Höìi naâo thiïëp noái vúái chaâng laâm sao
Bêy giúâ nay löån mai nhaâo
Laâm cho thiïn haå àûáng raâo cûúâi chï
Em nguyïìn vúái anh dêìu khöng àùång chaánh thï
Cuäng cuâng anh chûä kïët, dûåa kïì bïn anh.
DCNTB II 18
949. Àöìng Trò1 ùn öëc ùn trai a
Yïn Mô2 nûúác ngêåp mûúâi hai nùm roâng. b
CDHN 134
BK a - Àöìng Chò ùn öëc ùn trai CDTCM 278
b - Yïn Mô thaáo daå mûúâi hai nùm roâng bk CDHN CDTCM
950. Àöìng vung úi húäi àöìng vung
Coá thûúng coá nhúá thò vuâng maâ lïn
Lïn thúâi chúi àêëm chúi àu
Chúi loång chúi duâ chúá boã chúi lung
Nghe ba höìi tröëng lung tung
Ba höìn chñn vña nûúâng vung thò vïì
Dêìu maâ ngaái3 chúå xa quï
Cuäng àem nûúâng vïì maâ nhêåp vö vung
Vung àêët chñ nhûäng vung àöìng

1
Àöìng Trò: tïn laâng thuöåc xaä Tûá Hiïåp huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi, xûa úã giûäa caánh àöìng
truäng phaãi söëng bùçng nghïì moâ cua bùæt öëc.
2
Yïn Mô: tïn laâng, nay laâ xaä Yïn Mô huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi, úã ngoaâi àï luön luön bõ
ngêåp luåt vò nhûäng vuå nûúác lúán.
3
Ngaái: xa, vùæng (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 199

Cúm cha aáo meå xêy vung cho troân


Möåt meå sinh àûúåc ba con
Lûng eo vuá xïëch mùåt coân nhû xûa
Nhúâ ún baâ quaán cêy dûâa
Ùn no tùæm maát àúåi chúâ nûúâng vung
Nhúâ ún baâ quaán cêy sung
Ùn no tùæm maát àúåi cuâng vúái anh
Nhúâ ún baâ quaán cêy sanh
Ùn no tùæm maát àúåi anh hoåc troâ
Nûúâng vung thò úã bïën àoâ
Xin múâi nûúâng laåi dùån doâ àöi cêu
Nûúâng vung ùn noái cú cêìu
Xin múâi nûúâng laåi dùån cêu ên tònh
Haåt gaåo anh giaä trùæng tinh
Àöí vö nöìi àêët daå anh böìi höìi
Noái ra möåt tiïëng coá àöi
Nöìi úã àùçng nöìi, vung úã àùçng vung.
DCBTT 303 - 304
951. Àöíng Kim Lên1 höìi coân nhoã
Ài baán gioã nuöi meå giaâ
Anh gùåp em àêy khöng cûãa khöng nhaâ
Muöën vö gaá nghôa biïët laâ àûúåc khöng?
- Anh vñ vêåy coân sai
Em thêëy hoaâi thêåt quaã:
Hïî khi huát àaä
Nhû Haânh Giaã2 loaån thiïn

1
Àöíng Kim Lên: nhên vêåt trong vúã tuöìng Sún Hêåu (tûúng truyïìn taác giaã laâ Àaâo Duy
Tûâ) àaä cuâng Khûúng Linh Taá vaâ Phaân Diïåm chöëng nghõch thêìn Taå Thiïn Lùng giuáp Thûá hêåu
vaâ hoaâng tûã khöi phuåc cú nghiïåp nûúác Tïì.
2
Haânh Giaã: Tön Haânh Giaã tûác Tïì Thiïn Àaåi Thaánh, nhên vêåt trong Têy du kyá cuãa
Ngö Thûâa Ên (1500-1581) (Trung Quöëc), phoâ Àûúâng Tùng ài Têy Truác lêëy kinh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 200

Gùåp buöíi hïët tiïìn


Nhû Lûu Huyïìn1 chaåy giùåc
Em coá noái möåt hai lúâi laâm mùåt Trûúng Phi2
Hûúi “hoãa tim thûúng”
Dûúâng Na Tra3 xuêët trêån
Nùçm chònh choâng nhû Tön Têîn4 xem thú
Mùæt lim dim nhû öng Khöíng5 nghiïåm binh cú
Phaâ húi khoái nhû Kinh Kha6 oaán khñ
Vui thuá yïn haâ toaåi chñ phong lûu.
HHÀN 61 - 61 HMN 43 - 44

952. Àöëng Àa7 ghi àïí laåi àêy


Bïn kia Thanh Miïëu8, bïn naây Böåc Am9.

1
Lûu Huyïìn: Lûu Huyïìn Àûác tûác Lû Bõ, nhên vêåt trong Tam Quöëc chñ cuãa La Quaán
Trung (1330-1400) (Trung Quöëc), vua nhaâ Thuåc Haán. Xem thïm chuá thñch A522.
2
Trûúng Phi: nhên vêåt trong Tam Quöëc chñ, anh em kïët nghôa àöìng thúâi laâ danh tûúáng
cuãa Lûu Bõ. Xem thïm chuá thñch A522.
3
Na Tra: nhên vêåt trong Têy Du Kyá (Trung Hoa).
4
Tön Têîn: nhên vêåt trong Àöng Chu Liïåt Quöëc (Trung Hoa). Tön Têîn cuâng Baâng
Quyïn hoåc Quyã Cöëc tiïn sinh. Têìn Dõ quyïn phaãi chùåt hai chên. Sau Têìn giuáp Tïì, giïët Baâng
Quyïn àïí traã thuâ.
5
Khöíng: Khöíng Minh tûác Gia Caát Lûúång, nhên vêåt trong Tam Quöëc Chñ, quên sû cuãa
Lûu Huyïìn Àûác. Xem thïm chuá thñch A522.
6
Kinh Kha: nhên vêåt trong Àöng Chu Liïåt Quöëc, möåt traáng sô nöíi tiïëng, laâm thñch
khaách giïët Têìn Thuãy Hoaâng. Viïåc khöng thaânh, Kinh Kha bõ Têìn Thuãy Hoaâng giïët. Buöíi Thaái
tûã nûúác Yïn tiïîn Kinh Kha trïn söng Dõch, Kha phaã húi thaânh khoái. Àêy laâ caãnh chia tay nöíi
tiïëng trong vùn hoåc.
7
Àöëng Àa: tïn khu vûåc phña bùæc Khûúng Thûúång núi nghôa quên Têy Sún phaá hai
mûúi vaån quên Thanh, ngaây 5 thaáng Giïng nùm Kyã Dêåu (30 - 1 - 1789), nay thuöåc vïì khu phöë
Àöëng Àa, Haâ Nöåi.
8
Thanh Miïëu: ngöi miïëu “thúâ” vong höìn quên thanh vaâ Sêìm Nghi Àöëng, tïn tûúáng
Maän Thanh bõ chïët trêån, àïí tranh thuã vïì ngoaåi giao vúái nhaâ Thanh, nhûng vïì sau tñnh chêët
thúâ phuång khöng coân nûäa. Ngaây nay, haâng nùm vaâo ngaây 5 tïët Êm lõch, nhên dên Thuã àö nö
nûác keáo vïì khu vûåc Àöëng Àa long troång laâm lïî kyã niïåm ngaây chiïën thùæng Àöëng Àa lõch sûã,
hoùåc goåi laâ ngaây giöî trêån Sún Têy.
9
Böåc Am: tûác chuâa Böåc, úã gêìn Thanh Miïëu thuöåc àõa phêån laâng Khûúng Thûúång quêån
Àöëng Àa. Àoá laâ ngöi chuâa cöí àûúåc laâm laåi sau nùm 1789. Trong chuâa coá ngöi tûúång Àûác Öng,
phña sau coá khùæc mêëy chûä Haán “Bñnh Ngoå taåo Quang Trung tûúång” (nùm Bñnh Ngoå laâm tûúång
Quang Trung) coá thïí coi nhû laâ möåt bùçng chûáng cuãa loâng nhên dên kñnh möå võ anh huâng dên
töåc khöng daám biïíu löå cöng khai dûúái triïìu Nguyïîn. (Theo taâi liïåu àiïìu tra taåi chöî) nùm Bñnh
Ngoå tûác laâ nùm 1846 dûúng lõch.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 201

CDHN 43
953. Àöång Bñch Àaâo1 vûâa cao vûâa laå
Hang Baåch AÁ2 nhû maá naâng Tiïn
Mùån nöìng möåt veã thiïn nhiïn
Àêët ta caãnh àeåp caâng ngaây caâng say.
HT 139 - 140
954. Àöång trúâi biïín múái dêåy theo
Biïín àêu daám àöång, biïín leo trûúác trúâi.
DCBTT 250
955. Àöët àeân thò phaãi khïu tim
Laâm thên con gaái mua kim àïí àúâi.
Ngûãa tay àïí têëm vaâng mûúâi
Quêìn bö aáo vaãi ai cûúâi mùåc ai.
HHÀN 76
956. Àöët löìng àeân a
Xêy löìng kiïåm
Ài kiïån caác núi
Ài chúi caác baâ b
Cêy sanh cêy àa
Cêy caâ cêy muöëng
Cêy chuöång cêy lang
Ngùèng cúm ngùèng caá
Chêåp chaå àöi phûúng c
Böën phûúng nhaâ trúâi
Xin múâi muå boáng
Muå mùåc aáo trùæng

1
Àöång bñch Àaâo: coân goåi laâ àöång Tûâ Thûác, thuöåc xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún tónh
Thanh Hoáa.
2
Hang Baåch AÁ: gêìn àöång Bñch Àaâo, thuöåc xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún tónh Thanh
Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 202

Muå mùåc aáo àen


Muå xêy löìng àeân
Muå cêìm tay thuåt!
Thuåt!
bk a - tûâ doâng naây àïën doâng b, coá núi haát:
Thuåt öëng tay röång tay daâi
Tay thiïn tay thai
Mûúâi hai muå baâ...
c - Tûâ doâng naây àïën hïët, coá núi haát:
Chêåp chaå àöi mûúi
Trïn trúâi sa xuöëng
Coá hai muå boáng
Muå troång, muå Treåo
Muå cêìm tay beåo
Muå cêìm tay thuåt!
Thuåt!
DCBTT 297 - 298
957. Àöët than nûúáng caá cho vaâng
Àem tiïìn mua rûúåu cho chaâng uöëng chúi
Phoâng khi coá khaách àïën chúi a
Cúm ùn, rûúåu uöëng cho vui loâng chaâng.
HHÀN 231 TNPD II 77
BK a - Phoâng khi coá khaách àïën núi TCBD II 509
958. Àöët than nûúáng caá cho vaâng
Lêëy tiïìn mua rûúåu cho chaâng uöëng chúi.
NGCK 117b NNPD 57 TCBD II 330 TNPD I 119 VNP7 285
959. Àúâi bêy giúâ vuä nghïå huyïn thuyïn
Khöng ai gioáng àûúåc ngoån quyïìn cho thöng.
DCNTB I 178
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 203

960. Àúâi cha cho chñ àúâi con


Coá muöën so troân, thúâi phaãi so vuöng.
NASL I 35b
BK TCBD I 610 TNPD I 119 NNPD 57
Àúâi cha cho àïën àúâi con
Coá muöën nùån troân thúâi phaãi nùån vuöng.
961. Àúâi cha ài haái hoa ngûúâi
Àúâi con phaãi traã núå àúâi cho cha.
NASL I 32a NASL V III 45a
962. Àúâi maåt kiïëp, sao anh khöng thêëy
Phónh phúâ anh, noá noái giêìu sang
Xui anh vaâo lñnh Têy bang
Àïí cho chuáng noá nguã an trïn lêìu
Anh úi phuá quñ vïì àêu?
Thên mònh khöí cûåc, buâ àêìu toác xú
Anh mau vïì luác bêy giúâ
ÚÃ nhaâ cha àúåi, meå chúâ, em tröng.
DCNTB I 281
963. Àúâi mö cú khöí nhû ri
Àöìng Khaánh1 úã giûäa, Haâm Nghi2 hai àêìu.
HT 258
964. Àúâi naâo baánh àuác coá xûúng
Dêy tú höìng coá laá, nghôa àaá vaâng vúä tû
Cûãa Tam Quan nûúác caån baây cûâ
Sa Huyânh3 khö tùæc em múái tûâ nghôa anh.
DCNTB II 108 - 109

1
“Àöìng Khaánh úã giûäa”: tûác úã kinh àö Huïë núi giùåc Phaáp àaä chiïëm àûúåc.
2
“Haâm Nghi hai àêìu”: chó nhûäng vuâng coá phong traâo Cêìn Vûúng: tûâ Quaãng Trõ, Quaãng
Bònh ra Bùæc, vaâ tûâ Quaãng Nam vaâo Bònh Thuêån.
3
Sa Huyânh: Cûãa söng Traâ Böìng thuöåc xaä Phöí Traåch, huyïån Phöí Àûác, tónh Quaäng
Ngaäi, caách Àaâ Nùéng 190km vïì phña Àöng Nam.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 204

965. Àúâi naây lùæm keã noái khoe


Möåt chuyïën xe lûãa bao nhiïu ghe cuäng khöng bò.
DCNTB I 179
966. Àúâi nay nhiïìu keã troång tiïìn
Ñt ngûúâi súã duång sô hiïìn nhû xûa.
HHÀN 73
967. Àúâi ngûúâi coá möåt gang tay a
Ai hay nguã ngaây chó àûúåc nûãa gang. b
TCBD II 481 TNPD I 119
BK a - Àúâi ngûúâi bùçng möåt gang tay ÀNQT 92b LHCD22a
b - Ai hay nguã ngaây chó coá nûãa gang ÀNQT LHCD
- Ai hay nguã ngaây coân àûúåc nûãa gang HT 224
- Ai hay nguã ngaây coân coá nûãa gang VNP7 78
Xem thïm B 70
968. Àúâi ngûúâi àûúåc mêëy gang tay
Sao cö coân àúåi ai taây lûáa àöi
Nùm canh chiïëc boáng leã loi
Sao chùèng liïåu kiïëm ngûúâi laâm vui.
PDCD 5
969. Àúâi ngûúâi söëng mêëy gang tay a
Húi àêu cùåm cuåi caã ngaây lêîn àïm. b
HHÀN 257 NGCK 152b
BK a - Àúâi ngûúâi àûúåc mêëy gang tay NNPD 57
b - Húi àêu kò cuåc caã ngaây lêîn àïm CDTCM 257
- Húi àêu cêìm cuåi caã ngaây caã àïm TNPD I 119
- Húi àêu cùåm cuåi caã ngaây caã àïm NNPD.
970. Àúâi öng cho chñ àúâi cha
Àúâi naâo cûåc khöí cho qua àúâi naây
Tûâ ngaây mêët nûúác cho Têy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 205

Tiïu hao thò coá sum vêìy thò khöng


Thuïë thên phaãi chõu ba àöìng
Cöng sûu cöng ñch maâ khöng ra gò
Àïm nùçm luöëng nhûäng sêìu bi
Sûu cao thuïë nùång, lêëy chi thanh nhaân
Keã thúâi boã xûá ài hoang
Xa chöìng, caách vúå, li tan gia àònh
Ngûúâi naâo xuêët nguä haânh binh
Chïët thay cho chuáng dên mònh ñch chi!
Ngûúâi naâo phaãn höå höìi qui
Chõu ba àöìng hai cùæc cuäng y nhû thûúâng
Öi thöi! chua xoát àoaån trûúâng
Thuïë tranh thuïë cuãi, thaãm thûúng cho àûáa ngheâo
Ngûúâi sao sung sûúáng cûúâi reo
Keã sao cûåc khöí lïn àeâo xuöëng hang
Muöën cho sung sûúáng thanh nhaân
Chuáng ta àoaân kïët lïn àaâng àêëu tranh!
VNP1 II 71 VNP7 360 - 361
Xem thïm À 415
971. Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng 1
Con bïë, con dùæt, con böìng, con mang.
ANPT 15b ÀNQT 78a LHCD NASL I 24a
972. (a) Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng
Con bïë, con böìng, con dùæt, con mang a
Boâ àen huác löån boâ vaâng b
Hai con huác chùæc àêm quaâng xuöëng söng c
Thùçng beá ài vïì baão öng d
Boâ àen ta àaä xuöëng söng mêët röìi. à

1
Thaái Töí, Thaái Töng: chó vua Lï Thaái Töí
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 206

THQP 10b TNPD II 77


BK a - Con bïë, con dùæt, con böìng, con mang HT 121
- Con dùæt, con bïë, con böìng con mang VNPS 65b
b - Boâ àen huác lêîn boâ vaâng HT VNPS
c - Boâ vaâng hïët vña àêm quaâng xuöëng söng bk TNPDII
d - Thùçng beá chaåy vïì baão öng HT
- Thùçng beá chaåy vïì bêím öng VNPS
à - Boâ àen ta ngaä xuöëng söng mêët röìi HT
- Trêu àen noá àaä xuöëng söng mêët röìi VNPS
(b) Trúâi mûa Thaái Töí Thaái Töng a
Con bïë con dùæt con böìng con mang
Boâ àen huác lêîn boâ vaâng
Huác quêëy huác quaá huác quaâng xuöëng söng. b
NGCK 134b
BK a - Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng ÀNQT 78a
b - Huác quêëy huác quaá àêm quaâng xuöëng söng ÀNQT
Xem thïm B 498
973. Àúâi vua Vônh Töå1 lïn ngöi a
Cúm nguöåi àêìy nöìi treã chùèng ùn cho. b
ÀNQT 77b LHCD3a TNPD I 119
BK a - Nhaâ vuaVônh Töå lïn ngöi NPGT 29b
b - Cúm nguöåi àêìy nöìi con treã chùèng ùn NPNN 9a
- Cúm trùæng àêìy nöìi treã chùèng ùn cho HT 121
- Cúm thöíi àêìy nöìi treã chùèng ùn cho NGCK 120a
- Cúm nguöåi àêìy nöìi treã chùèng ùn no TCBD II 540
- Cúm gaåo àêìy nöìi treã chùèng ùn cho VNPS 75b
974. Àúâi xûa keán nhûäng con doâng
Àúâi nay êëm cêåt no loâng thò thöi.

1
Vônh Töå: niïn hiïåu vua Lï Thaánh Töng tûâ nùm 1619 àïën 1629.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 207

ÀNQT 105b LHCD 42b NASL II 19b NNPD 57


CBD I 208 TNPD I 119
975. Àúâi xûa traã baáo coân chêìy
Àúâi nay traã baáo möåt giêy nhaän tiïìn.
HHÀN 98 TCBD III 184
BK VNP1 II 89 vaâ VNP 91:
Àúâi xûa quaã baáo coân chêìy
Àúâi nay quaã baáo thêëy ngay nhaän tiïìn.
976. Àúâi xûa traã baáo coân lêu
Àúâi nay traã baáo bêët cêu giúâ naâo.
HHÀN 98 TCBD III 184
977. Àúåi ai ra ngêín vaâo ngú
Tröng ai luöëng nhûäng loâng tú röëi nuöìi.
DCNTB II 119
978. Àúåi chaâng chùèng thêëy chaâng àêu
Boáng trùng àuãng àónh ra maâu khúi trïu. a
HHÀN 232 VNP7 222
BK a - Sau doâng naây, DCNTB II 85 thïm:
ÚÁ öng Tú! Öng àïí vûúng àêu súåi chó àiïìu
979. Àúåi chúâ ba böën nùm ni
Mêët buön boã baán lúä thò chöìng con.
DCBTT 230
980. Àúåi chúâ truác úã vúái mai
Àúåi chúâ anh úã vúái ai chûa chöìng.
CDTCM 30
981. Àúåi chúâ truác úã vúái mai
Àúåi chúâ ta vúái, húäi ai àúåi chúâ
Vûâa ài, vûâa àúåi, vûâa chúâ
Àûâng àûáng maâ àúåi, keã ngúâ ngûúâi nghi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 208

CDTCM 76
982. Àúåi lêu caá chùèng ùn möìi
Anh moác vaâo con töm baåc, con caá lêìn höìi cuäng nùæc cêu.
DCBTT 207
983. Àúåi lïånh song thên, em phaãi hïët loâng hïët da
Söëng quyïët möåt lúâi, anh seä cêåy mai dong.
HHÀN 171
984. Àúåi ngaây hùm ba thaáng ba1
Dên traåi ta vûúåt Nhõ Haâ thùm quï
Kinh quaán cûåu quaán àïì huïì
Höì Têy caá nhêíy ài vïì trong mêy.
CDHN 38
985. Àúân cêìm ai núä àûát dêy
Gêîm mònh vö töåi, ai gêy oaán thuâ.
HHÀN 275
985. Àúân cêìm ai núä àûát dêy
Gêîm mònh vö töåi, ai gêy oaán thuâ.
HHÀN 275
986. Àúân coâ lïn truåc kïu vang
Anh coân thûúng baån, baån khoan coá chöìng
Muöën cho nhên ngaäi àaåo àöìng
Töi àêy thûúng baån, nhû chöìng baån thûúng
Chiïìu nay anh phaãn baån höìi hûúng
Xin em úã laåi, àûâng vêìy dûún núi naâo

1
Tûúng truyïìn thúâi nhaâ Lyá coá möåt duäng sô hoå Hoaâng ngûúâi thön Lïå Mêåt (nay laâ xaä Lïå
Mêåt huyïån Gia Lêm). Chaâng àaä coá cöng vúát xaác cöng chuáa con vua Lyá chïët àuöëi trïn söng
Thiïn Àûác tûác laâ söng Àuöëng vaâ àaä tûâ chöëi moåi sûå ban thûúãng rêët hêåu cuãa vua, chó xin pheáp
àûúåc àûa nhûäng dên ngûúâi laâng mònh àïën khai khêín vuâng àêët coân boã hoang úã phña Têy thaânh
Thùng Long lêåp thaânh 13 laâng, (bêëy giúâ goåi laâ traåi) nay úã phña Nam àûúâng Hoaâng Hoa Thaám.
Dên 13 traåi tûå cho laâ coá hai quï hûúng: kinh quaán (quï úã kinh thaânh) cûåu quaán, (quï cuä úã Lïå
Mêåt). Haâng nùm ngaây 23 thaáng 3 Êm lõch laâ ngaây kyå võ thêìn hoå Hoaâng dên kinh quaán laåi vïì
cûåu quaán laâm giöî vúái dên laâng Lïå Mêåt. Tûúng truyïìn vaâo ngaây naây, caá úã Höì Têy bay vïì giïëng
nûúác trûúác àònh laâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 209

Ghe tui túái chúå cùæm saâo


Nghe em coá chöën, muöën nhaâo xuöëng söng.
TCBD IV 32
987. Àúân kïu tñch tõch tònh tang
Ai àem cöng chuáa lïn thang maâ ngöìi.
HHÀN 110 VNPS 42a
BK a - Ai mang cöng chuáa lïn hang maâ vïì CHG 26
988. Àúân lûu thuãy gaãy chúi vaâi daåo
Rûúåu höìng àaâo múái nhêåu àöi ba chung
Caâng cay caâng àùæng gan trung
Cêy àúân liïìu boã, cheán chung quïn cêìm
Trûåc nhòn nhúá baån tri êm
Deåp àúân cêët cheán ài têìm ngûúâi thûúng
Mõt muâ khoái toãa nhû sûúng
Bú vú caãnh cuä biïët àûúâng neão àêu
Gioá àûa caâng giuåc cún sêìu
Chim kïu ngao ngaán haâ chêu möåt mònh.
DCNTB I 268
989. Àu àuã tña, giïìng giïìng cuäng tña a
Khoai lang giêm, ngoån mña cuäng giêm b
Cuãi kia chen löån vúái trêìm c
Em giûä sao cho khoãi, keão lêìm, búá em! d
HHÀN 171 VNP1 I 85 VNP7 213
BK a - Àu àuã tña, dêìu dêìu cuäng tña
DCNTB I 97 HT 433
b - Ngoån lang giêm, ngoån mña cuäng giêm DCBTT 64
c - Cuãi khö chen lêîn vúái cuãi trêìm DCNTB I
- Cuãi khö chen lêîn vúái trêìm HT
- Cuãi khö chen löån vúái trêìm DCBTT
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 210

d - Giûä sao cho kheáo keão lêìm búá em!


DCBTT DCNTB I HT
990. Àu Tiïn múái dûång nùm nay
Cö naâo hay haát kò naây haát lïn
Thaáng ba nö nûác höåi àïìn
Nhúá ngaây giöî töí böën nghòn nùm nay
Daåo xem phong caãnh trúâi mêy
Lö, Àaâ, Tam Àaão cuäng quay àêìu vïì
Khùæp núi con chaáu ba kò
Keã ài cêìu phuác, ngûúâi ài cêìu taâi
Súã cêìu nhû yá ai ai
Xin rùçng nhúá lêëy möìng mûúâi thaáng ba.
CDTCM 281 HT 126
991. Àuâ cha àûáa baão ta giaâ
Nùm nay taám möët vêîn laâ treã thú
Tuöíi ta coân vêîn àûúng tú
Sao maâ daám baão ta giúâ giaâ nua.
PDCD 8
992. Àua chen thu cuác xuên àaâo
Lûåu phun lûãa haå, mai chaâo gioá àöng.
CHG 32
993. Àua nhau chùm viïåc cêëy caây
Muâa maâng phong vêån ta raây hûúãng chung.
HPV 124
994. Àuäa mun bõt baåc anh chï
Àuäa tre lau caånh anh mï nöîi gò.
HHÀN 232
995. Àuäa ngoåc saánh vúái baát vaâng a
Anh hay ùn thuöëc anh sang chúi nhaâ b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 211

Anh sang em nêng àiïëu ra


Àiïëu thúâi bùçng baåc xe laâ àöìng àen
Àiïëu naây coân laå chûa quen
Àiïëu naây saáng toã nhû àeân ba dêy
Àiïëu naây huát khoái lïn mêy
Anh xúi möåt àiïëu anh say lûâ àûâ
Ngûúâi ta say rûúåu lûâ àûâ
Sao anh say thuöëc cuäng nhû say tònh?
- Say huïå, say ngaäi, say tònh
Naâo ai say àùæm maâ mònh phaãi lo.
bk a - Àuäa ngoåc àùåt giûäa mêm vaâng
b - Mêëy khi anh laåi qua sang bïn nhaâ
CDTH 91
996. Àuäa tre möåt chiïëc khoá cêìm
Nùçm àïm nghô laåi, thûúng thêìm baån xûa.
CHG 17 DCNTB II 97
997. Àuäa tre möåt chiïëc khoá cêìm
Thûúng nhau phaãi tñnh, thûúng thêìm khoá thûúng. a
DCNTB II 97
BK a - Thûúng nhau phaãi tñnh êm thêìm sao nïn TCBDI 141
998. Àuäa trong so öëng lêu ngaây cheåt chùæc
Tònh àaä khöng thûúng, tònh caâng thùæc mùæc bao núi
Súå möåt mai loâng daå àöíi dúâi
Chaâng khoanh tay súå vúå, thiïëp àûáng giûäa trúâi kïu ai?
DCBTT 70
999. Àuäa vaâng döång xuöëng mêm sún
Àöi ta thûúng nhúá vïì cún höåi naây.
DCNTB II 119
1000. Àuäa vaâng döång xuöëng mêm sún
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 212

Thêëy ai coá ngaäi, anh thûúng mùån nöìng.


DCNTB I 194
1001. Àuäa vaâng àêìu bõt àêìu sún
Mêëy lúâi baån noái caãm ún quaá chûâng
Àoá xa nhên ngaäi àoá mûâng
Àêy xa nhên ngaäi nhû gûâng xaát gan
Ngöìi buöìn nhúá baån thúã than
Kiïíng xanh sao heáo hoãi naâng taåi ai?
Caá nùçm trong chêåu seâ àuöi
Mònh vïì úã bïín cho töi theo cuâng.
HMN 14
1002. (a) Àuåc cuân àang giûä lêëy töng
Cuöëc àaâ long caán coân mong nöîi gò?1
VNPS 83a
BK NASL IV 6b
Àuåc moân thúâi giûä lêëy töng
Cuöëc long caán gaäy coân mong nöîi gò.
(b) Àuåc cuân phaãi giûä lêëy töng a
Àuåc long, caán gêîy coân mong nöîi gò?
CDHN 41
BK a - Àuåc cuân thò giûä lêëy töng HT 246
1003. Àuåc àïën chaåm, thò chaåm àïën khùng a
Àoân àaánh lñ trûúãng thò vùng caã laâng. b
NNPD 57 TCBD II 555 TNPD I 120 VNP1 II 39 VNP7 346
BK a - Àuåc àïën chaåm, chaåm àïën sùng ÀNQT 78b LHCD3b
- Duâi àaánh àuåc thò duâi àaánh sùng HT 249
b - Àoân àaánh lñ trûúãng thò vang caã laâng LHCD ÀNQT

1
Nhiïìu ngûúâi cho rùçng cêu naây ngêìm chï Trõnh Sêm boã trûúãng laâ Trõnh Töng lêåp
Trõnh Caán (con Àùång Thõ Huïå) laâm thïë tûã khiïën cú àöì nhaâ Trõnh suåp àöí (coân mong nöîi gò).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 213

- Àaánh àoân lñ trûúãng thò vùng caã laâng HT


1004. Àuåc nûúác thúâi múái beáo coâ
Trong nhû giaá loåc coâ moâ vaâo àêu.
NASL IV 54a
1005. Àuåc thò cuäng nûúác giûäa doâng
Duâ trong leo leão cuäng nûúác trong àöìng chaãy ra.
DCTH 105
1006. Àuâng àuâng ngûâa chaåy qua truöng
Maãng mï con àô luöng tuöìng boã con. a
HHÀN 130 - 131
BK a - Maãng mï con àô buöng tuöìng boã cúm.
DCNTB I 195
1007. Àûa anh hai chûä ra vúâi
Lêëy gioá trùng laâm baån, lêëy nûúác trúâi laâm khuêy.
DCBTT 178
1008. Àûa anh ra túái laâng Höì
Em mua traái mñt, em vöì traái thúm
Anh vïì em noã daám àûa
Hai haâng chêu lïå nhû mûa thaáng mûúâi a
Biïët bao chûâ cho àùång thaãnh thúi
Tay tiïm thuöëc cöëng, miïång múâi lang quên.
TCBD III 475 TNPD II 77
BK a - TCBD I 507 vaâ TCBD II 428 chó ghi àïën hïët doâng naây.
1009. Àûa chaâng möåt baát ngö rang
Àuác núi mö maâ moåc thiïëp àöët nhang múâi vïì?
- Àêët naâo mùæng maäi khöng khö
Maâ mûa khöng ûúát, àuác vö moåc liïìn.
HPV 81
1010. Àûa em cho túái bïën àoâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 214

Em coân nhoã daåi hoåc troâ döî em.


HHÀN 171
1011. Àûa em cho túái Àöng Höì
Anh mua traái mñt, em böì traái thúm. a
HHÀN 110 VNP1II 165
BK a - Anh mua traái mñt, anh böì traái thúm VNP7 129
1012. Àûa em cho túái raåch Chanh
Muöîi moâng cùæn lùæm cêåy anh àûa vïì.
HHÀN 131
1013. Àûa em vïì cho túái ngoaâi sên a
Phuå mêîu coá hoãi noái trong thên àûa vïì
Tûâ khi àûa baån ra vïì
Möåt nùm mûúâi hai thaáng khöng hïì vaäng lai.
TCBD II 273
BK a - Àûa em vïì túái ngoaâi sên TCBD IV 25
1014. Àûa lïn ta vñ cho àöìng
Röìi ra ai vúå, ai chöìng mùåc ai.
HPV 71
1015. Àûa lïn ta vñ dùm ba
Cho loan biïët phûúång, cho ta biïët mònh.
HPV 71
1016. Àûa ta lïn vñ àöi lúâi
Keão röìi eán bùæc xa rúâi nhaån àöng.
HPV 71
1017. Àûa ta lïn vñ àöi lúâi
Saáo àöi vúái nhõ, nhõ àöi vúái àaân.
HPV 71
1018. Àûa nhau gioåt lïå khöng ngûâng
Ngoá söng, söng röång, ngoá rûâng, rûâng cao.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 215

TCBD II 330
1019. Àûa tay vuöët ngûåc tònh nhún
Khoan khoan tûå vêîn àïí töi khuyïn àöi lúâi.
HHÀN 131
1020. Àûa thû khöng thêëy àûa sang
Hay laâ àaä coá phûúång hoaâng thò thöi
Bêy giúâ ba chöën böën núi
Chaâng úã trïn êëy, boã töi dûúái naây.
CDTCM 76
1021. Àûáa naâo coá töåi thúâi lo
Coá túâ öng cöëng gûãi cho thêìy àöì.
NASLI 46b
1022. Àûác Thoå1 gaåo trùæng nûúác trong
Ai vïì Àûác Thoå thong dong con ngûúâi.
HT 144
1023. Àûác vua Thaânh Thaái2 lïn ngöi
Cûãu chêu tûá haãi3 laâm töi möåt nhaâ
Àûác vua coá sùæc ban ra
Êm phuâ dûåc baão4 àïí maâ trung hûng
Phûúng dên àêu àoá nûác mûâng
Ai ai thò cuäng kñnh dêng möåt loâng.
THQP 14a
1024. Àûâng chï em xêëu em àen
Vöën em úã àêët àöìng quen ba muâa
Thaáng tû cêëy tröåm tua rua

1
Àûác Thoå: möåt huyïån thuöåc tónh Haâ Tônh.
2
Thaânh Thaái: tûác Nguyïîn Phuác Bûãu Lêm (1879 - 1954), thöng minh, coá oác duy tên, coá
tinh thêìn yïu nûúác; bõ Phaáp bùæt thoaái võ, an trñ úã Vuäng Taâu, sau àoá bõ àaây úã Reáunion (chêu
Phi). Sau Caách maång Thaáng Taám, vua àûúåc vïì nûúác vaâ söëng úã Saâi Goân cho àïën luác qua àúâi.
3
Cûãu chêu tûá haãi: chñn chêu böën bïí.
4
Êm phuâ dûåc baão: thêìn linh baão höå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 216

Thaáng saáu cêëy muâa, thaáng chaåp cêëy chiïm


Möåt nùm ba vuå cêëy liïìn
Coân gò maâ phêën, rùng àen húäi chaâng!
CDTCM 112
1025. Àûâng chï töi xêëu, töi giaâ
Töi ài baán thõ moåi baâ moåi hön.
NNPD 58 TCBD I 507 TNPD I 119
1026. Àûâng coá chùæc lùæm ai úi
Biïët àêu thûúng haãi laâ núi tang àiïìn1
HPV 124
1027. Àûâng coá chïët mêët thò thöi,
Kòa nhû caái coái böi vöi laåi vïì.
NNPD 58
1028. Àûâng coá chïët mêët thò thöi
Söëng thò coá luác no xöi chaán cheâ.
LHCD 17a TNPD I 119 VNP1 II 17 VNP7 330
1029. Àûâng coân yã sùæc khoe hûúng
Dêy chòu2 trïn àöång cuäng coá khi vûúng quïët trêìu.
DCBTT 117
1030. Àûâng àïí cho phên reä baá toâng
Anh nam em bùæc, noái ra xiïët nöîi àau loâng
Trúâi xanh aác nghiïåt, maá höìng àaánh ghen.
DCNTB II 24
1031. Àûâng ài àûúâng êëy maâ xa
Coá vïì Don Thûúång3 vúái ta thò vïì?
Don Thûúång coá sêåp nùçm kïì

1
Thûúng haãi tang àiïìn: vöën laâ cêu: “thûúng haãi biïën vi tang àiïìn” nghôa laâ biïín xanh
biïën thaânh ruöång dêu, noái vïì nhûäng sûå àöíi thay lúán trong xaä höåi vaâ tûå nhiïn.
2
Dêy chòu: dêy hoang daåi leo trïn buåi cêy.
3
Don Thûúång: tûác laâng Yïn Tön Thûúång, xaä Vônh Yïn, Vônh Löåc, tónh Thanh Hoáa...
ÚŒ àêy coá baäi phuâ sa mêìu múä, tûúi töët.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 217

Coá söng tùæm maát laåi kïì goâ dêu


Cuâng vïì Don Thûúång vúái nhau
Vui nghïì canh cûãi, haái dêu chùn tùçm.
CDTH 41 HT142
1032. Àûâng ham sao toã boã trùng
Möåt trùm sao toã khöng bùçng trùng lïn.
DCBTT 229
1033. Àûâng khön ngoan chúá vuång vïì
Àûâng cho ai lêån, chúá hïì lêån ai!
HT 229 TNPD I 119
1034. Àûâng lo caái aáo cuåt tay
Miïîn Trúâi ngoá laåi vaá may mêëy höìi.
CVPD 10
1035. Àûâng naâi lûúng giaáo khaác doâng
Vöën àïìu con chaáu Laåc Höìng khi xûa.
HPV 125
1036. Àûâng tham noán töët, döåt mûa
Tham con ngûúâi àeåp maâ thûa viïåc laâm.
HPV 124
BK HHÀN 171:
Àûâng ham noán töët döåt mûa
Àûâng ham ngûúâi töët maâ thûa viïåc laâm.
1037. Àûâng tham nhaâ ngoái bûác baân
Nhaâ tranh queát saåch thanh nhaân thò hún.
HPV 124
1038. Àûâng tham quêìn höì aáo caánh laâm chi
Quêìn höì aáo caánh coá khi ùn maây
Lú thú nhû chuáng anh àêy
Tuy rùçng raách rûúái, coá ngaây ùn chúi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 218

NASL III 16a


BK CDTCM 272:
Quêìn höì aáo caánh laâm chi
Quêìn höì aáo caánh coá khi ùn maây
Xuïình xoaâng nhû chuáng em àêy
Böì nêu aáo vaá coá ngaây laâm nïn.
Xem thïm Q 67
1039. Àûâng thêëy em beá maâ choâng
Ngaây sau em lúán phaãi loâng em ngay
Anh àûáng àêìu ngoä, anh cùæn moáng tay
Lêëy àûúåc gaái naây àêët lúã trúâi long
Tiïìn thúâi lêëy thuáng maâ àong
Baåc thúâi xïëp nuái chûa mong gaái naây.
CDTH 99
1040. Àûâng tin caái buång àúân baâ
Chó treo gûúm tuïå noá saáng loâa túå chêu.
CHG 29
1041. Àûâng vïì àûúâng êëy cho xa
Ài vïì Cöí Àiïín1 vúái ta cho gêìn a
Cöí Àiïín sùèn cêìu rûãa chên
Coá ao tùæm maát laåi gêìn giïëng khúi
Muöën ùn cúm trùæng caá tröi
Thò vïì Cöí Àiïín buön nöìi cuâng anh
Muöën ùn cúm trùæng canh cêìn
Thò vïì Cöí Àiïín sùæm cên buön nöìi.
CDTCM 281 HT 132
BK a - Haäy vïì Cöí Àiïín vúái ta cho gêìn CDHN 166

1
Cöí Àiïín: tïn laâng úã huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 219

1042. (a) Àûáng bïn ni àöìng, ngoá bïn tï àöìng,


mïnh möng baát ngaát
Àûáng bïn tï àöìng, ngoá bïn ni àöìng,
cuäng baát ngaát mïnh möng a
Thên em nhû cheån luáa àoâng àoâng b
Phêët phú dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai. c
VNP1 I 78
BK a - Àûáng bïn tï àöìng, ngoá sang bïn ni
àöìng baát ngaát mïnh möng DCBTT 73
- Àûáng bïn tï àöìng, ngoá bïn ni àöìng,
baát ngaát mïnh möng HT 416
b - Thên em nhû cêy luáa trôu böng DCBTT HT
c - Ngaã nghiïng dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai DCBTT HT
- Phêët phú dûúái ngoån nùæng höìng ban mai VNP 7 202
(b) Em àûáng bïn ni àöìng
Em ngoá bïn tï àöìng
Em thêëy luáa vaâng mïnh möng baát ngaát
Em àûáng bïn tï àöìng
Em ngoá bïn ni àöìng
Em thêëy luáa vaâng baát ngaát mïnh möng
Thên em nhû luáa trôu böng
Ngaã nghiïng dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai.
DCNTB I 269
1043. Àûáng bïn ni söng caách ba tay saáo
Nghe gioång em hoâ vùæt aáo ra ài
Tai nghe thêìy meå úã nhaâ baán gaã em ài
Bùçng ai giú dao cùæt ruöåt anh ài cho röìi.
DCBTT 88

1044. Àûáng bïn ni söng, loâng tröng vúâi vúåi


Qua khoãi söng röìi gùåp höåi àúân ca
Tûã Kò laåi gùåp Baá Nha
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 220

Àúân úi lïn dêy cho àuáng bûåc, àïí saáo hoâa àöi cêu. a
bk a - Àúân anh lïn dêy àuáng bûåc, sao saáo em chûa hoâa rûáa em?
DCBTT 149
1045. Àûáng bïn ni söng, ngoá bïn tï söng,
ngûúâi àöng nhû höåi
Bûåc mònh thiïëp cuäng muöën löåi sang söng
Nhûng súå söng daâi húi ngùæn, e khöng gùåp chaâng.
DCBTT 71
1046. Àûáng bïn ni söng, ngoá bïn tï söng,
thêëy àöng nhû höåi
Buöìn sûå tònh töi muöën löåi sang söng
Àúân ai lïn dêy cho àuáng bûåc, àïí saáo töi xûúáng
cuâng àùång khöng?
DCBTT 149
1047. Àûáng bïn ni, thêëy chiïëc thuyïìn nùm vaán
Ngoáng sang bïn kia, thêëy chiïëc quaán nùm gian
Thuyïìn nùm vaán àang àúåi ngûúâi thûúng nhúá
Quaán nùm gian àang àúåi ngûúâi nhúá thûúng
Möåt em noái rùçng thûúng
Hai em noái rùçng nhúá
Traách öng Trúâi laâm lúä duyïn anh
Anh ngöìi göëc cêy chanh
Anh àûáng cöåi cêy dûâa
Nûúác mùæt anh nhoã nhû mûa
Ûúát möåt caái quêìn caái aáo
Caái quêìn anh vùæt chûa raáo
Caái aáo anh vùæt chûa khö
Thêìy meå anh gaã baán núi mö
Tiïëc cöng anh lùån suöëi giang höì
Trúâi cao anh kïu khöng thêëu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 221

Àêët röång anh kïu noã thöng


Nhûäng ngûúâi boân cuãa boân cöng
Na mö a di àaâ Phêåt, anh phuãi tay khöng anh vïì.
CDTCM 170 - 171
1048. Àûáng bïn Vônh An1 ngoá sang Thuãy Ban
Söng daâi caát trùæng, vïì thùèng cûãa Tuâng
Chaâng úi thûúng lêëy thiïëp cuâng
Gaái thuyïìn quyïn lúä lûáa, trai anh huâng lúä àöi.
HT 416
1049. Àûáng àêy quyïët àúåi möåt thò
Àúåi chaâng têët phaãi coá khi gùåp chaâng.
HHÀN 232 TCBD I 141
1050. Àûáng gêìn bïn anh àöi chuöîi lïn maâu
Traách loâng ngûúâi nghôa ham giaâu boã em.
TCBD I 455
1051. Àûáng gêìn bïn em gan noå phêåp phöìng
Nghiïng tai hoãi nhoã, nûúác mùæt höìng vöåi tuön
Gùåp mònh giûäa àaám ruöång vuöng
Lúâi phên chûa hïët, nûúác mùæt tuön theo liïìn.
TCBD IV 25
1052. Àûáng hoân Chöìng2 tröng sang hoân Yïën
Lïn Thaáp Baâ, vïì viïëng Sinh Trung
Giang sún cêím tuá trêåp truâng
Vò ai söng Nhõ3 nuái Nuâng4 phên li.

1
Vônh An; Thuãy Ban; Cûãa Tuâng: caác àõa àiïím thuöåc tónh Quaãng Trõ.
2
Hoân Chöìng, Hoân Yïën, Thaáp Baâ: àêy laâ nhûäng àõa àiïím thuöåc Nha Trang. Hoân Chöìng
(coân goåi laâ àaá Chöìng) úã phña Bùæc thaânh phöë, ngoaâi khúi coá Hoân Yïën úã phña Àöng thaânh phöë vaâ
caånh cêìu xoám Boáng coá Thaáp Baâ, thúâ nûä thêìn ngûúâi Chùm, Pö Ynû Nûgar (coân àûúåc goåi laâ
Thiïn Y Thaánh Mêîu).
3
Söng Nhõ: coân goåi laâ Nhõ Haâ (hay Nhô Haâ): xem chuá thñch úã B 638
4
Nuái Nuâng: khu vûåc Baách Thaão cuä, thuöåc thaânh phöë Haâ Nöåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 222

TCBD II 521
1053. Àûáng xa coi thïí laâ tiïn
Laåi gêìn nûát niïíng nhû niïìn1 cöëi xay
CHG 18
1054. Àûáng xa hoãi vúái öng trùng
Duyïn chaâng núå thiïëp beán chùng hay lòa?
DCBTT 229
1055. Àûáng xa nghe tiïëng em hoâ
Caách söng cuäng löåi, caách àoâ cuäng qua.
DCBTT 134
1056. Àûáng xa ngúä hoa thiïn lñ têy
Vûúåt höì sang haái, phaãi cêy muöåi nöìi.
VNP7 237
1057. Àûáng xa thêëy daång em cûúâi,
Cuäng bùçng vaâng chñn vaâng mûúâi trao tay.
CHG 7
1058. Àûáng xa nghe maái cheâo giuåc thuác
Gheá mùæt laåi thêëy gioá giuåc buöìm lay
Chaånh loâng nhúá túái niïìm têy
Hoãi ngûúâi ên cûåu coá nhúá nghôa naây cho khöng?
DCBTT 60
1059. Àûúåc baån thò laåi boã beâ
Àûúåc con trêu chêåm, laåi chï me khöng caây.
TCBDI 561 TNPDI 120
1060. Àûúåc boáng öng trùng chúá phuå boáng àeân
Phoâng naây, phoâng noå chúá quïn phoâng naâo
Múái yïu maâ cuä cuäng yïu
Múái coá mô miïìu cuä coá cöng lïnh

1
Niïìn: caái vaânh (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 223

Traách anh chaâng ùn úã ra daå laâm thinh


Chúi hoa khöng theån vúái caânh hoa ru.
CDTH 155
1061. Àûúåc buöìng naây anh khuêy buöìng noå
Àûúåc ngaäi àoá anh boã ngaäi àêy
Giaã nhû laång vaâng sa xuöëng Höì Têy1
Laång vaâng khöng tiïëc mêëy,
tiïëc duyïn àoá núå àêy chûa thaânh.
CDNH 165 DCBTT93
Sûãa laåi:... anh khuêëy buöìng noå DCBTT =... anh khuêy buöìng noå
Laång vaâng khöng tiïëc, mêëy tiïëc duyïn... CDHN =
Laång vaâng khöng tiïëc mêëy, tiïëc duyïn...
1062. Àûúåc chûä tònh maâ quïn chûä hiïëu
Àûúåc chûä hiïëu maâ quïn liïåu chûä tònh
Ngoån ngaânh hai buöíi coân xanh
Anh muöën theo con àûúâng tuâng baá
nhûng súå coân ngaânh mêîu àún.
DCBTT 199
1063. Àûúåc chûä trung mêët duâng chûä hiïëu
Àûúåc chûä tam tuâng löîi àaåo meå cha.
HHÀN 89 - 90
1064. Àûúåc muâa cúm nhûäng taám xoan a
Àïën khi cú haân, gieá cuäng nhû chiïm.
NNPD 57 TCBD II 338 TNPD I 119
BK a - Àûúåc muâa keán nhûäng taám xoan HT 115 NASL III 11a
1065. Àûúåc muâa chúá phuå mön khoai
Àïën nùm Thên, Dêåu khöng ai baån cuâng. a

1
Höì Têy: möåt höì lúán, röång trïn 500 heác ta úã phña têy bùæc nöåi thaânh Haâ Nöåi. Taåi khu
vûåc naây xûa kia àûúåc têåp trung khaá nhiïìu chûäng nghïì thuã cöng cöí truyïìn vaâ coá nhiïìu cung
àiïån àïìn miïëu nöíi tiïëng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 224

TCBD 507 TNPD I 119


BK a - Àïí nùm Thên, Dêåu lêëy ai baån cuâng CVPD 22
1066. Àûúåc nhû lúâi noái anh mûâng
Àûúåc nhû lúâi noái xin àûâng nghe ai
Àûúåc nhû lúâi noái khöng sai
Thaáng giïng àöën göî, thaáng hai laâm nhaâ
Thaáng ba ùn cûúái àöi ta
Àeåp duyïn àeåp söë, meå cha vui loâng.
DCTH 182 HT 381
Xem thïm E 289
1067. Àûúåc nhû lúâi noái anh thoãa têëm loâng
Kim thoa vúái laåi khùn höìng trao tay
Àûúåc nhû lúâi noái höm nay
Kim thoa vúái laåi túâ mêy trao liïìn.
DCTH 182
1068. Àûúåc nhû lúâi noái em úi
Anh vïì giïët lúån, àöì xöi, möí gaâ
Rûúåu voâ trùm baãy mûúi ba
Cau non àïëm quaã, trêìu giaâ àïëm trùm
Cûúái em àöi hoaän, àöi trùçm
Mûúâi chñn thûúác luåa, mûúâi lùm quan tiïìn
Baåc thúâi chñn neán cho nguyïn
Vaâng thúâi vaâng khöëi kïët nguyïìn cho cao. a
bk a - Vaâng thúâi mûúâi laá nhên duyïn múái thaânh
CDTH 146 - 147
1069. Àûúåc nhû lúâi noái khöng sai
Thaáng giïng anh mua göî àïí thaáng hai àoáng giûúâng
Noái rùçng nûúâng úã nhaâ nûúâng
Höìn bay thêëp thoaáng trong buöìng nhaâ anh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 225

CDTCM 76
1070. Àûúâng baån kim duyïn úi!
Mêëy töi hoãi laâ àûúâng baån coá mêëy kia úi!
Coân khöng hay àaä àuã àöi caã röìi?
Ngûúâi nhû hoa núã muâa xuên
Ûúác gò em àûúåc túái gêìn giaân hoa
Giaân hoa coá boáng daäi kïì
Ngûúâi àaä yïu àïën chúá nïì thêëp cao
Ngûúâi nhû nûúác àûång chêåu àaâo
Töi nhû nhiïîu trùæng nhêën vaâo nïn chùng!
Nay töi tûúãng àïën ngûúâi, mai töi nhúá
àöi ba ngûúâi tònh duyïn
Àûúâng baån kim duyïn úi!
Mêëy töi hoãi laâ àûúâng baån coá mêëy kia úi!
Coân khöng hay àaä àuã àöi hûäu tònh?
QHBN 167 - 168
1071. Àûúâng cuä anh chúá rêëp gai
Àïí em qua laåi laâm hai cûãa nhaâ.
CHG 12
1072. Àûúâng daâi múái biïët ngûåa hay
Bêy giúâ múái roä con baån daây trñ khön.
CHG 27
1073. Àûúâng daâi ngûåa chaåy biïåt tùm
Ngûúâi thûúng coá nghôa trùm nùm cuäng vïì. a
NNPD 59 TNPD I 120 VNP1 I 78 VNP7 201
BK a - Ngûúâi thûúng coá nghôa trùm nùm cuäng chúâ TCBD II 331
1074. Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát bay
Chaâng vïì chöën cuä mêëy ngaây àïën núi
- Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát böìi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 226

Anh vïì trïn xaä möåt höìi àïën núi.


HPV 174
1075. Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát bay
Ngaäi nhên thùm thùèm möåt ngaây möåt xa.
CHG16 DCNTB I 195 HHÀN 232 HT 180 VNP7 215
1076. Àûúâng daâi ngûåa chaåy kiïìu sa
Dêy cûúng àûát àoaån àöi ta thaãm sêìu.
DCBTT 241
1077. Àûúâng ài caã laách vúái lau
Caã traâm vúái chöíi, boã nhau rùng àaânh.
DCBTT 276
1078. Àûúâng ài caát nhoã coã moân
Mêëy lúâi hûu cûåu1 bêåu coân nhúá quïn.
CHG 25
1079. Àûúâng ài chñn xaä söng con
Hoãi thùm öng Hûúâng Hiïåu haäy coân hay khöng.
HT 124
1080. - Àûúâng ài àêët thõt noá trún nhû múä
Ngöìi laåi göëc da gioá thöíi thêëu xûúng
Anh maâ àöëi àùång, em kïët ngaäi canh thûúâng2 vúái anh?
- Chûä thiïn tröìi àêìu ngûúåc3
Anh noái àûúåc, em phaãi nhêån vúái anh caái chûä naây
Ngùåt vò chùèng biïët, em kheáo àùåt baây thò thöi
- Tiïëng anh ùn hoåc, biïët àoåc kinh thú (thi)
Bùæt chúåt em hoãi húã cú
Vêåy maâ àöìn àaåi thuúã giúâ
Tûúãng laâ trñ tuïå, naâo ngúâ döët chên

1
Hûåu cûåu: töët, xêëu, laânh, dûä.
2
Chûä thiïn tröìi àêìu ngûúåc: laâ chûä phu, nghôa laâ chöìng
3
Töëi àöåc phuå nhên têm: loâng daå àaân baâ laâ àöåc aác nhêët.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 227

- Heân chi ngûúâi noái: “Töëi àöåc phuå nhên têm” (3)
Dêìu cho anh àêy coá döët mûúâi phêìn
Cuäng laâ nhên nghôa sao em phêån caån lúâi?
- Noái ra mñch buång, nhõn laåi tûác húi
Búãi thêëy anh hay nhaåo hay cûúâi
Baâi khön em dêåy àoá, cuäng thúâi nhû khuyïn chöìng
- Thuyïìn quyïn hay chûä
Dêìu em coá chûúãi, anh cuäng maát loâng
Huöëng chi em noái em khuyïn chöìng
Dêìu em coá mùæng giûäa àaám àöng
Anh vêîn àaânh daå, chúá khöng traách phiïìn.
DCNTB II 33 - 34
1081. Àûúâng ài khöng túái nûãa ngaây
Noái vïì thùm meå, heån raây heån mai.
DCNTB I 195
1082. Àûúâng ài lïn lêån àêån lõu àõu
Àûúâng ài xuöëng liïëu diïëu ngaânh dêu
Àöi ta ùn noái àaä lêu
Vò ai nïn chaâng xa thiïëp caách mêëy cêu ên tònh.
DCBTT 105
1083. Àûúâng ài lïn, thêm thêm dòu dõu
Àûúâng ài xuöëng, riu rñu höåt chêu
Nhòn em khöng daám nhòn lêu a
Nhòn röìi thïm thaãm thïm sêìu búá em. b
DCNTB I 225
BK a - Àöi àûáa mònh yïu mïën àaä lêu DCNTB I 226
b - Nhûng maâ phuå mêîu dûát cêìu aái ên DCNTB I
1084. Àûúâng ài loanh quanh leáo queáo
Àûúâng ài ngoùæt ngoeáo chên trêu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 228

Em coá chöìng röìi anh chùèng daám nhòn lêu


Anh nhòn qua möåt tñ àïí baán sêìu mua vui.
HPV 124 HT 390
BK DCNTB I 225:
Àûúâng ài quanh ài queåo
Àûúâng ài ngoùæt ngoeáo vuäng trêu
Em coá chöìng nïn anh chùèng daám nhòn lêu
Nhòn qua möåt laát cho àúä cún sêìu maâ thöi.
1085. Àûúâng ài möåt ngaây coá xe tay voäng caáng
Àûúâng ài àöi ba thaáng coá xe àiïån taâu bay
Cúá chi em biïët chöën anh raây
Àûúâng thiïn sún vaån thuãy, mêëy nghòn ngaây cuäng tòm ài.
DCBTT 85
1086. Àûúâng ài nhûäng laách cuâng lau
Cha meå tham giaâu, eáp uöíng duyïn con. a
HHÀN 232 TNPDI 119 VNP7 272
BK a - Cha meå tham giaâu eáp gaã duyïn con DCNTB I 195
1087. Àûúâng ài nhûäng laách cuâng lau
Cha meå tham giaâu eáp uöíng duyïn con a
Duyïn sao cùæc cúá húäi duyïn!
Cêìm gûúng gûúng töëi, cêìm vaâng vaâng phai.
HT 192 TNPDII 77 VNP7 316
BK a - Cha meå ham giaâu eáp uöíng duyïn con TCBDII 273
1088. Àûúâng ài nhûäng suöëi cuâng khe
Sao ngûúâi chaã bùæc cêy tre laâm cêìu?
Cêìu naâo àûa rïí àoán dêu?
Àïí ta ài laåi cuâng nhau möåt nhaâ.
QHBN 322
1089. Àûúâng ài quanh quêët ruöåt dï
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 229

Chim kïu, vûúån huá dûåa kïì bïn non. a


CVPD 3
BK a - Chim kïu, vûúån hoát dûåa kïì bïn non VNP7 122
1090. Àûúâng ài trïn chúå dûúái àoâ
Trong àöìn ngoaâi àiïëm chùèng cho thöng haânh
Chùèng cho em beán duyïn anh.
HT 315
1091. Àûúâng ài trïn suöëi dûúái àêìm
Sao anh chaã bùæc cêy trêm laâm cêìu
Kïí ta ài laåi àaä lêu.
HX 11
1092. Àûúâng di xa traåm ngaái cung
Quyïët dòu cho àùång anh huâng vïì quï.
DCBTT 178
1993. Àûúâng àúâi caách trúã non söng
Meå giaâ àêìu baåc, em coân thú ngêy
Giang sún gaánh lêëy möåt mònh
Coá hay chùng taá têëm tònh em àêy.
TCBD II 468
1094. Àûúâng keã Khoai1 vûâa thanh vûâa maát
Söng keã Khoai san saát thuyïìn beâ
Lêëy chöìng Vêån2. Laäng3 laâm chi?
Dùåm trûúâng thên gaái súám ài töëi vïì.
CDTH 36 HT140
1095. Àûúâng khöng ài sao biïët
Chuöng khöng àaánh sao kïu
Nghe lúâi anh noái bao nhiïu

1
Keã Khoai: laâng Laåc Àö thuöåc xaä Thiïåu Àö, huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa.
2
Vêån: laâng Vêån Qui, thuöåc huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa.
3
Laäng: laâng Nguyïåt Laäng, thuöåc huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 230

Khiïën loâng thùæc theão trùm chiïìu xoát àau.


DCNTB II 119
1096. Àûúâng lïn Mûúâng Lïî1 bao xa
Trùm baãy mûúi thaác, trùm ba mûúi ghïình.
VNP 1II 159 VNP7 122
1097. Àûúâng lïn xûá Laång bao xa a
Caách möåt caái nuái vúái ba quaäng àöìng b
Ai úi àûáng laåi maâ tröng:
Kòa nuái Thaânh Laång, kòa söng Tam Cúâ c
Anh chúá em lùæm baån maâ ngúâ d
Buång em vêîn trùæng nhû túâ giêëy phong. à
TCBDI 254 TCBDII 521 TNPD II 78
BK a - Àûúâng lïn tónh Laång bao xa NGCK 100a
b - Caách möåt traái nuái vúái ba quaäng àöìng
NGCK VNP1I VNP7 195
c - Kòa nuái Tam Àaão, noå söng Tam Kò NGCK
d - Em àûâng thêëy anh lùæm baån maâ ngúâ NGCK
à - Loâng anh vêîn phùèng nhû túâ giêëy phong NGCK
- Buång em vêîn thùèng nhû túâ giêëy phong VNP1I VNP7
1098. Àûúâng mö vui bùçng àûúâng Thûúång Tûá2
Caãnh mö àeåp bùçng caãnh nuái Ngûå, söng Hûúng?
Vñ dêìu loâng thêìy meå khöng thûúng
Têëm thên anh àêy nhû cêy khö chïët àûáng
giûäa chùång àûúâng àúåi em. a
DCBTT 86
BK a - Têëm thên anh àêy nhû cêy khö chïët àûáng
giûäa chùång àûúâng àúâi em. HT 419

1
Mûúâng Lïî: Lai Chêu.
2
Àûúâng Thûúång Tûá: thuöåc thaânh phöë Huïë.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 231

1099. Àûúâng naây anh vêîn ài qua


Àöi bïn àûúâng caái laâ hoa em tröìng
Hoa thúm ngaát, hoa laåi thúm lûâng
Anh àaä coá vúå, anh àûâng haái hoa
Nûäa maâ tan cûãa naát nhaâ
Àaánh con àaánh vúå vò hoa em tröìng.
NASL II 27b
1100. Àûúâng naây em vêîn ài qua
Sao anh bûát nhõ haái hoa cho àaânh.
HPV 158
1101. Àûúâng quan àaá àöí àaá laát
Cêìu xêy trong caát ngoaâi vöi
Naâo khi anh àûáng em ngöìi
Àêët moân coã deä, möì höi àang coân.
DCBTT 64
1102. Àûúâng quan vaâ röång vaâ daâi
Mùåc loâng öng Kñ, öng cai ài vïì.
CVPD 3
1103. Àûúâng röìng kheáo àùæp vûäng vaâng
Àïí anh ài laåi vúái naâng cho quen.
CDTH 29
1104. Àûúâng Saâi Goân cêy cao boáng maát
Àûúâng Chúå Lúán höåt caát nhoã dïî ài.
TCBD II 522
1105. Àûúâng taâu nûúác chaãy hai mûúng
Cha gheã meå ruöåt khöí trùm àûúâng em úi!
DCBTT 250
1106. Àûúâng trûúâng caách trúã nûúác non
Meå giaâ àêìu baåc thiïëp coân xuên xanh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 232

NASL III 52a


1107. Àûúâng trûúâng caách trúã nûúác non
Meå giaâ àêìu baåc thiïëp coân xuên xanh
Giang sún thiïëp gaánh möåt mònh
Coá hay chaâng toã têm tònh thiïëp chùng?
Trúâi úi, coá thêëu tònh chùng?
Möåt ngaây àùçng àùéng xem bùçng ba thu!
Ruöåt tùçm böëi röëi voâ tú
Gan vaâng sao kheáo thúâ ú daå vaâng.
TNPD II 78 VNP1 II 50 VNP7 350
1108. Àûúâng trûúâng caát noáng truöng xa
Ngaäi chûa thaânh ngaäi, cöng àaâ trûúång cöng.
DCBTT 281
1109. Àûúâng trûúâng nûúác chaãy nhû reo
Thûúng em chùèng ngaåi maái cheâo ngûúåc xuöi.
CHG 27 VNP7 476
1110. Àûúâng vïì Àöng Viïåt1 loanh quanh
Àöìng xanh laâng àeåp nhû tranh hoåa àöì
Chiïìu vïì chim hoát lñu lo
Tûâng àoaân treã nhoã haát nö trong laâng.
CDTH 39 HT 140
Sûãa laåi: Àöìng xanh laáng àeåp... HT = Àöìng xanh laâng àeåp...
1111. Àûúâng vïì Kiïëp Baåc2 bao xa?
Àûúâng vïì Kiïëp Baåc coá cêy àa böì àïì
Coá yïu anh cùæp noán ra vïì

1
Àöìng Viïåt: úã xaä Quaãng Àöng, Quaãng Xûúng, Thanh Hoáa.
2
Kiïëp Baåc: möåt àõa danh thuöåc tónh Haãi Hûng. Kiïëp Baåc úã caách Phaã Laåi 5km phña
ngûúåc söng Thûúng. ÚŒ àoá coá àöìn Vaån Kiïëp, laâng Baåc hay coân goåi Kiïëp Baåc. Àêy xûa kia laâ
àöìn traåi lúán cuãa nhaâ Trêìn, khi àaánh quên Nguyïn. Hûng Àaåo Vûúng - Trêìn Quöëc Tuêën, luác
giaâ, vïì tröìng thuöëc röìi mêët úã àêy, nùm 1300. Àïìn Kiïëp Baåc úã bïn söng, dûång nùm 1300. Höåi
àïìn ngaây 20 thaáng taám êm lõch laâ ngaây giöî cuãa hûng Àaåo Vûúng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 233

Giaâu ùn khoá chõu, chúá hïì húã hang.


TCBDI 610 TNPD II 77 - 78 VNP1 II 159 VNP7 123
1112. Àûúâng vïì xûá Bùæc coân xa
Coá vïì Keã Soãi vúái ta thò vïì
Keã Soãi laâ àêët thuá quï
Chung quanh thò luyä, tûá vi thò àöìng.
CDTCM 279
1113. Àûúâng vïì xûá Laång muâ xa
Ai vïì Haâ Nöåi vúái ta cho gêìn a
Vñ duâ mïåt moãi àau chên
Thò ta mua deáp chñn lêìn cho ài b
CDTCM 76
BK a - Coá vïì Haâ Nöåi vúái ta cho gêìn CDHN 12
b - Thò ta mua deáp cho lêìn cho ài CDHN
1114. Àûúâng vïì xûá Laång muâ xa
Coá vïì Haâ Nöåi vúái ta thò vïì
Àûúâng thuãy thò tiïån thuyïìn beâ
Àûúâng böå cûá bïën Böì Àïì1 maâ sang.
CDHN 11 HT 129 VNP7 131
Sûãa laåi: VNP7 chùæp A 180 vúái À 1115 thaânh möåt lúâi. Nhbs àaä taách ra.
1115. (a) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh a
Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì
Ai vö xûá Nghïå thò vö...
ÀNQT 79b LHCD 12b NGCK 98a NPGT 14a PTK 19a
VNP1 II 159 VNP7 122
BK a - Àûúâng vö xûá Nghïå raânh raânh HHÀN 110 VNPS 56a
(b) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh
Àûúâng ra Haâ Nöåi nhû tranh veä röìng

1
Böì Àïì: tïn nöm laâng Phuá Viïn nay thuöåc xaä Böì Àïì huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 234

Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh


Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì
Ai vö xûá Nghïå thò vö.
TCBD II 521 TNPD II 78
(c) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh a
Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì.
TCDG 49
BK a - Àûúâng vö xûá Nghïå raânh raânh CVPD27
(d) Àûúâng vö xûá Huïë quanh quanh
Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì.
HT 144
1116. Àûúâng xa ài coá möåt mònh
Naâo ai coá thêëu àïën tònh töi chùng?
AÁo xïëp nguyïn, xïëp àïí trong nhaâ
Khùn höìng ngûúâi àöåi phêët phú trïn àêìu
Yïu nhau thò giûä lêëy maâu
Rùng àen rûng rûác, toác àêìu xanh xanh
Tai nghe lúâi noái hûäu tònh
Chim löìng khön thïí cêët mònh bay cao
Ngöìi röìi traách phêån maá àaâo
QHBN 333
1117. Àûúâng xa ài gêëp laåi gêìn a
Meå ài lêëy vúå Thaânh Thêìn cho töi. b
TCBD I 208 TNPD I 120
BK a - Àûúâng xa kheáo ruát laåi gêìn NASL II 3a
- Àûúâng xa ài tùæt laåi gêìn NGCK 141b
b - Meå úi lêëy vúå Thanh Thêìn cho töi NASL II
- Meå úi lêëy vúå Thanh Thêìn cho con NGCK
Sûãa laåi... lêëy vúå Thaánh Thêìn NASL II =... lêëy vúå Thanh Thêìn...
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 235

1118. Àûúâng xa höåp baåc khay vaâng


Nïn hû thiïëp úã trong laâng mêìn thuï.
DCBTT 222
1119. Àûúâng xa mûúån ngûåa maâ ài
Coá tònh coá nghôa luêån chi xa àaâng.
DCBTT 268
Xem thïm X9, 10.
1120. Àûúâng xa nhên ngaäi naâo xa
Ài àêu anh cuäng gheá nhaâ
Trûúác thùm phuå mêîu, sau laâ thùm em.
DCNTB I 193
1121. Àûúâng xa úi húäi àûúâng xa
Àem sêìu túái boã cho ta maâ vïì.
DCBTT 250 HT 427 VNP7 223
1122. Àûúâng xa thò thêåt laâ xa a
Mûúån mònh laâm möëi cho ta möåt ngûúâi
Möåt ngûúâi mûúâi taám àöi mûúi b
Möåt ngûúâi vûâa àeåp vûâa tûúi nhû mònh. c
TCBD I 141 THÀQ 1 TNPD II 78
BK a - Àûúâng xa xa thêåt laâ xa HT 154 NGCK 141b
- Àûúâng xa thò thêåt àûúâng xa VNP1 I 66
b - Möåt ngûúâi mûúâi chñn àöi mûúi VNP1 I VNP7 190
c - Möåt ngûúâi nhan sùæc töët tûúi nhû mònh NGCK
1123. Àûúâng xa töi múái túái àêy
Xem chùng chûa toã, nhòn mêy chûa tûúâng
Coá cêu: kiïën hûäu tùæc nhûúâng1
Túái àêy phaãi kñnh, phaãi nhûúâng caác huynh
Dúâi chên ra chöën lï àònh

1
Kiïën hûäu tùæc nhûúâng: gùåp baån thò nhûúâng baån.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 236

Àïí xem ngûúâi baån cûåu coá nhúá mònh hay khöng?
DCNTB I 110
1124. Àûúâng xa xa lùæm ai úi
Nûúác non nghòn dùåm, bïí trúâi mïnh möng
Ài qua muön chúå vaån rûâng
Thuyïìn con möåt chiïëc vêîy vuâng bïí khúi...
TCBD IV 42
1125. Àûát dêy nïn göî múái chòm
Búãi anh úã baåc, em tòm núi xa.
HHÀN 232 TNPD I 455
1126. Àûát gioáng anh phaãi taåm choaâng,
Lúâ duyïn anh phaãi taåm naâng coá con.
CHG 21
1127. Àûát tay möåt chuát coân àau
Huöëng chi nhên nghôa lòa sao cho àaânh.
TCBD IV 32

You might also like