,(!

) αίώνlOς fJ[aπaδιaράvr;ης

Οί Υιορτες τής Σκιιίθου, ε,Γ ά.πρόοπτο κιίπως ά.λλα ώΡcΧίo « φιλολογ ι κο

μνη,μόσυνο», εδωσιχν ά.ψορμ11 να ypacptQUV πολλα για τον ΠcΧΠcΧδιαμιίντη . '()
μεγιίλος ,διηγη;ιtcΧτογριίΨQς έγινε ά.κόμcΧ μια. ψορα δ &.νθρω,πος τής 1)μέρα.ς .
UΟλοι μιλoσσ'cΧν για τη ζωή του κα.ί για το εργο του, κι" όλοι, πρεσβύτερο ι
~ νε(~τερoι, τα ήξερcΧν ΚcΧλα καΙ τα δυ6.Για.τΙ δ ΠcΧπα.διιxμιίντης οενε!να.ι
α.πο τούς ξεX'cΧσμένoυς, τούς ιπεθα.μένους. Διocβιίζεται, &.ρα. ύπιίρχει, ζ1,j. Το
εργο του , εχει περιίσ~ι κιόλα. στ-ην τρίτη γενειί. Κα.Ι πολλες ά.κόμα. θα. τον
γνωρίσουν κα\ θα το χα.ροσν. Εί/ ενα.εΡΊΟ &.θιίνατο. Και τήν ά.θα.να.σία. τ-:ιυ
τΥI xρωστ~ στη , δημιουργικήδύνα.μη τοσ συγγ,ροα.ψέα. πού πλιίττει α.νΗρώπου;
ζωντανούς, δημιουργεί ά.τμόσψα.ιρα. κα.Ι :μετα;δίδει Οιιίθεση. uO tcΧv όπιίΡΧ\J
α.ότ-η 1) ,δύνcΧμη, τα ελα.ττώ, ματα. στην σύνθεση, στο ί)ψος, στή yλώσσcΧ, είνα. ι
τόσο α.σήμα.ντcΧ όσο κι"οί κηλίδες για. τον ηλιο. Είναι να. γελ~ κα.νεΙς με με ,
ρικούς 'Κ!ριτικ, ούς, ιπού τα nαττώμα.τα οα.&τά, μα.ζΙ με την rEλλειψη τιίχα. « κοι ­
νωνικοσ περιεχομένοο» , τα 'θεωροσ,ν τόσο αποΟΟα.ία. ωστε να.ρνιοσντιχι κά.θε
σχεδον O;iξ(ιχ στον Πα.πσ.διαμιίντη. UΕνα.ς άπλας rYι' θoγριίψoς, σσ.ς λένε , φμορ­
ψος, α.κα.'t'α.σκεόα;στος, ~γλωσσoς, με στενον ,δρίζοντα, με περιορισμένες ίδέ:ο ς,
ξένος προς τ-ην πνωμιχτική κίνηση κα.Ι τα μεγιίλα. ΠΡQ6λήμιχτα τής εποχής ,μα.; .
''Αχ, α.ότα τα « μεγιίλα. πρ0i6λήμα.τα.»! Πόσους κριτικούς εχουν πά.ρε ι
στο λοα.ιμό τους! τα. ζητοσν πα.ντοσ, κι' 6που δεν τα 6ρίσκουν, γρά.ΨQI)ν στα.υ­
ρό. Μον6π,λευροι, ά.ποκλειστικοί, , δεν μποροσν να 100σν τίποτιχ , outE να έν­
νοήσουν Τέχνη έξω ά.π' α.όrtιi. ",Ετσι κα.Ι τον Πιxπα.oι'lΧ(μιίντη τον όνομά.ζουν
περιψρονητικα ά.πλΟ 'ήθογ'ρά.ψο, ενώ , είναι ενα.ςμεγιίλος ψυχογ, ράψος και
δη,μιουργός'βρίσκουν στενο 'τον ιδρίζοντά. του, ,ενώ το E(r(o του, αότο το σκιαr­
θίτικο , είΥα.Ι κόσμ,ος ιδλόκληΡQς' κα.Ι ψωνά.ζουν πώς δεν όπά,ρχουν « ίδέ~ς» , εκεί
πού δεν l επρ'επε ναβλέπουν πα.ρα. την ίδέΙΧ τή:ς τέχνης, τήν &.λήθεια. κιχι τήν
όμορψιά.. 1't' αυτούς δ ΠαπαδΙΙΧμά.ντης κατιχντq. ε!να.ς μέτριος διηγημoα.τoγ,ριi­
φος - « &.φηγητής» , ,μά.λιστιχ - κα.λΟς το πολύ - πολύ για. Τ11ν επ?χή του'
ενώ δ ά.ληθινΟς σuγγραψέα.ς - σ;υτο το ί;εχνοσν δλωσδι6λου - μπορεί 6έ­
Οα.ια. να.κρίνετιχι σχετικα.με τήν εποχή του, είνιχι δμως καλος για κάθε
εποχή.
Δεν θέλω να πώ πώς 1) διηγημα.τογριχψία. μcΧς δεν πρ06δεΨ~ &'πο t1jv
εποχή τοΟ Πoα.παδιαμιίvτη. 'Άλλα τί σημαίνει j Ή τέXνΎJ δεν είνιχι μόνο φόρ­
μες , Ιδέ'ες κιχι κοινωνικα προ'βλήμα.τα. - είνιχι κ ά: τ ι &. λ λ ο. Α&το
το &.λλο είνιχι το σπουδιχιότερο. Κι' 1) ποίη'σΎ)' πρ6δεψε α.πο τήν εποχη τοσ
'Ομήρου, δεν ψά.νYlκε όμ.ως .πr;τε μ.εγαλύn,ρoςΠOΙΎJτη~ .ΖπΟ τον Ut)μ.ΎJΡΟ. Qu-
τε μεΥα.λύτερος δρσ,.μα.τικΟς ιiπo τον Σα.ίξπηρ, που. ώατόσο οί φόρμες κι ' ?ί
ίδέες τοΟ "Ιψεν τοσ Τιτιχν ~γνωστες, γιιχτ' Τιταν ά.δυνατο ν&ταν γνωστες στην
έποχή του. "Αν ΤΎJΡΎJθoσν τώριχ οί ιiπ.oστά:σεις, θα βρεθή πώς τΥιν ίδια. α.νιχ­
λογία. πούεχει δ ''IΨ~ν προς τον Σα.ίξπYlΡ έχουν καΙ QE κιχτοπινο,l νεοέλλΥΙ-
νες oιηyημα;τoγριiφoι προς τον Παπα;oια;μ.ιiντη. Κ'ιΧνένας τουςοεν εΤναι πιο
μεΥά.λοςΟημιου, ΡΥΟς &π·' αδτόν . Άδιιiφo,ρo α.ν πρoσπιiθησα;ν και πρoσπα:.eOσy
να. συΥχρονίσουν περισσότερο -co (jιήΥημιi ,ους. ,ΟΑλλ" αδτο οεν εΤναι ιπρόοοος
,
ουσιαστικη. 'Ε ιναι
Τ
μ ό '10 ~ λ'
ΨΙΛΟ ΟΥι'α; . . . " , Ο πως τ
'εινα.ι ' . $ .1
κα.ι , περι -

"έχνηση τοσ υφους, 1ι τελειοποίηση της φόρμας κι·' ή εξομάλυνση της Υλώσ­
σας. ΦιλολΟΥία, φιλ()σοφία, κοινωνιολΟΥία. ; ΥλωσσολΟΥία., Ό,τι θέλετ~ _.'
OCλλ' οχι ' Τέχνη , οχι ΟημιουΡΥία;. Τότε μόνο θ&λεγα πώς 1ι νε<Jελληνικη οιη­
γημ.α:ΤΟΥρα,φία πρόοεψε κι' , oδσια.σ-cικιX , α.ν εΤχε γεννηθi,j ενα.ς ,Ο ιηΥημα."tο­
γράφος πιο o'Yjιμιoυρyoς ά.πΟ ΤΟΥ σuyyρα.φέσ. της «Φόνισσας» . Άλλα. Π<Jι6ς,
είνα.ι j Δεν ,ον 6λέπω. Μα. κσ.ι να. όmiρχ'Ώ, κα.ι να. υπιiρξ'Ώ, αδτο οε θα. ιπΥ"
πώς ,δ Παπα;oι, cψιiντης , εσ6φε fι θα. σ6ήσ'Ώ. Μόνο οί Φεότικαι συΥΥρα.φεΤς σ6ή·
νουν. ΟΙ &ληθινoιμένσuν στή θέση Τ:Ο4Ις ---, σΆ δποια.SήΠGτεθέση- «iώνι«.
Κι' .(; Άλέξι,χ,ν-ορος 'Πα.πα.oια.μιiντης, δ Σκι'ΙΧθί-cης j σ-cιiθηκ'" εν ας άol'YjHtv6;.

ΓΡΗΓ.ΕΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
(>Περ. « Νέα 'Εστία», 'Οκτ . 1933) .