‫ورديﻛﻪ ﺑﺮهﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‬

‫)رﻣﺎن(‬

‫رﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﻲ‬

‫‪1‬‬
 ‫• وردي ﻛﻪ ﺑﺮهﻫﺎ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ‬
‫• رﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﻲ‬
‫• اﻧﺘﺸﺎرات ﺧﺎوران ـ ﭘﺎرﻳﺲ آورﻳﻞ ‪2007‬‬

‫ﻫﻤﻪي ﺣﻘﻮق اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬

‫‪2‬‬
 ‫ﺑﻪ ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺻﺒﺎﻏﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻋﻤﺮ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﺎدري ﻛﺮد و وﻗﺘﻲ رﻓﺖ ﺑﺎ ﺣﺴﺮت‬
‫دﻳﺪار رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺎرﻫﺎي اﺧﻴﺮم ﻣﺎدري ﻛﺮد و اﮔﺮ ﻫﻤﺖ‬
‫او ﻧﺒﻮد آن ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﺣﺎﻻ ﺣﺎﻻﻫﺎ رﻧﮓ ﭼﺎپ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻤﻲدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫از ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ‪:‬‬

‫ﭼﺎه ﺑﺎﺑﻞ )رﻣﺎن( ﻧﺸﺮﺑﺎران‪١٩٩٩ ،‬ﺳﻮﺋﺪ‪.‬‬ ‫‪.1‬‬

‫ﻫﻤﻨﻮاﻳﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪي ارﻛﺴﺘﺮ ﭼﻮبﻫﺎ )رﻣﺎن( ﻧﺸﺮ ﻛﺘﺎب‪ ، 1996 ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎرات ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ ـ ﺗﻬﺮان‬
‫ﺗﻤﺜﺎل )ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ( ﻧﺸﺮﺑﺎران‚ ﺳﻮﺋﺪ‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫ﻣﺎﻫﺎن ﻛﻮﺷﻴﺎر )ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ( ‪ ،‬ﻧﺸﺮﺑﺎران‚ ﺳﻮﺋﺪ‪.‬‬ ‫‪.4‬‬
‫ﻣﻌﻤﺎي ﻣﺎﻫﻴﺎر ﻣﻌﻤﺎر)ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ(‪ ،‬اﺗﺸﺎرات ﺧﺎوران‚ ﭘﺎرﻳﺲ‪1383 .‬‬ ‫‪.5‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎرات ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ‪ ،‬ﺗﻬﺮان ‪1383‬‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻣﺮﻛﻮﺷﻴﻮ)ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ‪:‬‬ ‫‪.6‬‬
‫ـ ﻛﺴﻮف‬
‫ـ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺪون ﺗﺎرﻳﺦ از ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ‬
‫ـ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻣﺮﻛﻮﺷﻴﻮ( اﻧﺘﺸﺎرات ﺧﺎوران‚ ﭘﺎرﻳﺲ‪،1383 .‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎرات ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‬
‫ﭼﻮ ﺿﺤﺎك ﺷﺪ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﻬﺮﻳﺎر)ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ(‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪.7‬‬
‫ﻟﻜﻨﺖ)دﻓﺘﺮ ﺷﻌﺮ(‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﺧﺎوران‪ 2001 ،‬ﭘﺎرﻳﺲ‪.‬‬ ‫‪.8‬‬

‫ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ‪:‬‬

‫)‪- Harmonie nocturne (2001 - Editions Phébus‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ي ژان ﺷﺎرل ﻓﻠﻮرس‬
‫‪- Le dilemme de l’architecte Mâhyâr (1988 - Editions Les‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ژان ﺷﺎرل ﻓﻠﻮرس)‪Solitaires Intempestifs‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻣﻮﻧﻴﻚ ﭘﻴﻜﺎرد) ‪- Portrait (1995 - Editions L’Harmattan‬‬
‫‪- A vous de jouer Mercutio ! (1995 - Editions‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻣﻮﻧﻴﻚ ﭘﻴﻜﺎرد)‪L’Harmattan‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪1‬‬

‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ آﻧﻜﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻏﺮاﻣﺘﻲ دارد؟‬

‫ﭼﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻳﺎدم آﻣﺪ ﺑﻪ آن ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ ﭘﻠﻪ؟ آﻧﻬﻢ ﭘﺲ از‬

‫ﮔﺬﺷﺖِ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺳﺎل؟ راﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ دراز ﻛﺸﻴﺪهام‬
‫روي ﺗﺨﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺎر دﻳﮕﺮي ﻧﺪارم ﺟﺰ آﻧﻜﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ؛ ﺑﻪ‬
‫»س« ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻼس ﻣﻦ دﻟﻢ ﻣﻲﻟﺮزد و ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ او ﻫﻢ‬
‫دﻟﺶ ﻣﻲﻟﺮزد و ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪي ﻛﻮﭼﻚ ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ‬
‫دﻳﻮار ﺷﻴﺸﻪاي ﻓﺮو رﻳﺰد و ﻧﻤﻲزﻧﻢ اﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪي ﻛﻮﭼﻚ را ﭼﺮا ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ؛ و ﻧﻤﻲزﻧﻢ اﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪي ﻛﻮﭼﻚ را؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ؛ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ‬
‫از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‪...‬‬
‫»ﭼﺮا ﻫﻴﭻ ﺧﻠﻮت ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪاي ﺧﻠﻮت ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ازدﺣﺎم ﺟﻤﻌﻴﺖ اﺳﺖ‬
‫در ﺗﺨﺘﺨﻮاﺑﻲ دوﻧﻔﺮه؟ ﭼﺮا ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻬﺮهﻫﺎﺋﻲ ﺗﻤﺎﻣﺎَ‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن؟ ﭼﺮا ﻋﺎﺷﻖ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ‬
‫ﻣﻲروﻳﻢ؟ ﭼﺮا ﻋﺸﻖ ﺟﻤﺎﻋﻲﺳﺖ دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻛﻪ در آن ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻫﺮ‬
‫ﻛﺴﻲ را ﻣﻲﮔﺎﻳﺪ ﺟﺰ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﺎﺋﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮم؟ ﻧﻜﻨﺪ ﺳﺮ ﺑﺮ ﺷﺎﻧﻪي‬
‫ﺗﻮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﻔﻴﺴﺘﻮ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ درد ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮدم؟«‬
‫ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻢ‪ .‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدآزار ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﻧﻪ‪ .‬از اﺗﺎق ﻋﻤﻞ‬
‫ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ‪ .‬از ﺗﻴﻎ ﺟﺮاح ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ‪ ،‬از ﻳﻚ آﻣﭙﻮل ﺳﺎده ﻫﻢ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﺧﺐ‪ ،‬ﻏﺮاﻣﺘﻲ دارد‪ .‬اﺗﺎق ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ؟ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫آدم دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻫﻮش ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻢ‪ .‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺠﺎع ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻧﻪ‪ .‬از‬
‫ﺑﺰدﻟﻲ ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻛﺎر آدمﻫﺎي ﺷﺠﺎع اﺳﺖ؛ ﺷﺎﻳﺪ‬

‫‪5‬‬
‫ﻫﻢ آدمﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺮﺳﻮ؛ ﻫﻤﺎنﻫﺎ ﻛﻪ در ﭘﻲ ﺟﻠﺐ ﺗﺮﺣﻢاﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﻣﺮگ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ در رگ و رﻳﺸﻪات؟ در ﻋﻤﻖ ﻫﺴﺘﻲات؟‬
‫راﺳﺘﺶ‪ ،‬اﮔﺮ زﻧﺪهام ﻫﻨﻮز‪ ،‬اﮔﺮ ﮔﻪﮔﺎه ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﺎ ﭘ‪‬ﺮم از‬
‫ﺟﻨﺒﺶِ ﺣﻴﺎت‪ ،‬ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ﻣﺎل ﺑﻲﺟﺮﺑﺰهﮔﻲﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ‬
‫اﻳﻦ ﺳﻦ ﺧﻮدش را ﻧﻜﺸﺘﻪ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺸﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻗﻨﺎﻋﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻘﺎء‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر روزﻣﺮه ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻨﺪ ﺧﻮد را‪ :‬ﺑﺎ‬
‫اﻓﺮاط در ﺳﻴﮕﺎر؛ ﺑﺎ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ در ﺧﻮاب و ﺧﻮراك؛ ﺑﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻛﻪ ﺑﻜﺸﺪ اﻣﺎ‬
‫در درازاي اﻳﺎم؛ در ﻣﺮگ ﺑﻲﺻﺪا‪.‬‬
‫ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ؟ ﻧﻪ‪ .‬ﻣﺮگ در اوج رﺧﻮت و ﺑﻲ ﺧﺒﺮي! ﭼﻪ رؤﻳﺎﻳﻲ از اﻳﻦ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاي آدﻣﻲ ﺑﺰدل ﻛﻪ ﻫﺰار ﺳﺎل اﺳﺖ ﻣﺮگ ﺷﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪي اوﺳﺖ؟‬
‫ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻋﻠﺘﺶ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻋﻤﺮم ﺑﻪ‬
‫دﺧﺘﺮي ﻣﺘﻠﻚ ﻧﮕﻔﺘﻪام‪ .‬ﭼﻄﻮر ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﺟﺮﺋﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻳﻨﻄﻮر ﻋﻘﺪهﻫﺎي‬
‫ﻓﺮوﺧﻔﺘﻪ را ﺟﺎري ﻛﻨﻨﺪ در ﭼﻨﺪ ﻛﻼم وﺣﺸﺘﻨﺎك؛ ﻛﻠﻤﻪ را ﺑﺪل ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫آﻟﺘﻲ ﺑﺮّا و ﻓﺮو ﻛﻨﻨﺪ ﺗﻴﻐﻪي ﺗﻴﺰش را در ﻋﻤﻖ ﺟﺎن زﻧﻲ؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻔﺮت‬
‫دارم از ﻣﺘﻠﻚ؛ ﺣﺘﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮّا ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻠﻤﺎت؛ ﻓﻘﻂ ﻟﻮدﮔﻲ اﺳﺖ و ﺑﺲ؛‬
‫اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﺟﻤﺎع روح‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺘﻠﻜﻲ ﻫﺴﺖ در ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ روﺣﻮﺿﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻤﻪي ﺗﻤﻨﺎي ﺟﺴﻢ ﻛﻪ ﻣﻮج ﻣﻲزﻧﺪ در آن‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎب ﻳﻚ ﺟﻮر روح ﺧﻮب‬
‫اﻳﺮاﻧﻲﺳﺖ؛ ﺳﺮﺷﺎر از‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻧﻴﻤﺎ‪» ،‬ﻫﺰاﻟﻲ و ﺟﻼﻓﺖ« ‪ :‬ﻣﺮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر‬
‫آب از ﭼﻚ و ﭼﺎﻧﻪاش آوﻳﺰان‪ ،‬راه ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ زن و‪ ،‬ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﻟﺮز‬
‫ﻟﺮز ﻛﭙﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻚ ﻣﻲ زﻧﺪ‪» :‬راه ﻧﺮو ﺟﻴﮕﺮ‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻲ!«‬
‫ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻫﺮﺑﺎر ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻢ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻟﺸﻜﺮي‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎر زﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪» :‬راه ﻧﺮو ﺟﻴﮕﺮ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻲ! دراز ﺑﻜﺶ‬
‫ﺗﻮ ﻓﻘﻂ‪ .‬دراز ﺑﻜﺶ و ﻫﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲرﺳﻴﻢ‪ .‬ﻏﺬاﻳﺖ‬

‫‪6‬‬
‫را ﻣﻲآورﻳﻢ ﺗﻮي ﺗﺨﺖ‪ .‬ﻣﻼﻓﻪﻫﺎ را ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ و ﺗﻮاﻟﺖ و اﺗﺎق را ﺑﺮق ﻣﻲاﻧﺪازﻳﻢ؛ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﺜﻞ دﺳﺘﻪي ﮔﻞ‪.‬‬
‫ﻫﺮ وﻗﺖ ﻫﻢ ﻛﺎري داﺷﺘﻲ‪ ،‬اﻳﻦ دﻛﻤﻪ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ ﺑﺎﻻي ﺳﺮت؟ زﻧﮓ ﺑﺰن‪.‬‬
‫ﻣﺒﺎدا ﺗﻜﺎن ﺑﺨﻮري ﻫﺎ؟ ﺗﻮ ﻓﻘﻂ دراز ﺑﻜﺶ و ﻫﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ‪«.‬‬
‫ﻫﻤﻪي ﺧﺮج را ﺑﻴﻤﻪام ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬از دﺳﺘﻤﺰد ﺟﺮاح و ﻫﺰﻳﻨﻪي‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺗﺎ دوا و درﻣﺎن‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ وﻗﺘﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ اﻳﻦ آدمﻫﺎي ﻧﺎزﻧﻴﻦ‬
‫اﻳﻦﻗﺪر اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻋﻤﻞ ﺑﻜﻨﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪاري ﻫﻢ از ﺟﻴﺐ ﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲﮔﺬارم ﺗﺎ ﻳﻚ اﺗﺎق ﺗﻚ ﻧﻔﺮه ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻤﺪ‪ ،‬از ﺧﻴﺮ داﺷﺘﻦ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻲﮔﺬرم )ﺑﮕﺬار ﻣﻦ و آﻗﺎي ﻣﻌﺘﻤﺪي ﭼﻨﺪ‬
‫روزي ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪه از ﺷﺮ اﻳﻦ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﺟﺎﻧﻜﺎه ﺧﻼص ﺷﻮﻳﻢ(‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ‬
‫دوﺳﺘﻲ ﻫﻢ ﺧﺒﺮ ﻧﻤﻲدﻫﻢ‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﻔﺮت دارم از دﻟﺴﻮزي‪ ،‬ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ‬
‫ﺧﻠﻮﺗﻢ ﺑﻬﻢ ﺑﺨﻮرد‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻟﺸﻜﺮي ﭘﺮﺳﺘﺎر زﻳﺒﺎ ﺗﺮوﺧﺸﻚات ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻓﻜﺮﻫﺎي ﺗﻮ ﻣﻬﻢاﻧﺪ‪ .‬ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ اﺳﺖ؟ ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﺟﺎي ﺑﺪن آدم‬
‫را ﻫﻢ ﺧﺘﻨﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺐ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻧﻪ آﻧﻜﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻏﺮاﻣﺘﻲ دارد؟‬
‫ﻣﻼﻓﻪ را ﻛﻨﺎر ﻣﻲزﻧﻢ و از ﺗﺨﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲآﻳﻢ‪ .‬ﻣﻲاﻳﺴﺘﻢ ﻟﺐ ﭘﻨﺠﺮه؛‬
‫ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺑﻠﻮط ﺣﻴﺎط ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن؛ ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﺑﺮﮔﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺣﺎﻻ ﭼﺮخ ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﻪ راﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮخ ﻣﻲ زﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﭗ‪ ،‬ﭼﺮخ ﻣﻲ زﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﺞ‪،‬‬
‫و ﻣﻲاﻓﺘﺪ روي ﺳﻄﺢ ﺳﺒﺰ ﭼﻤﻦ؛ ﻛﻨﺎر ﺑﺮگﻫﺎي زرد دﻳﮕﺮي ﻛﻪ‬
‫ﭘﺮاﻛﻨﺪهاﻧﺪ اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬آﻧﺠﺎ؛ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ‪».‬ﭼﺮا ﻫﻤﻪاش از ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻛﺞ‪ ،‬ﭘﺮ از ﭘﻴﭻ‬
‫و ﺳﺮﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻧﻔﺲﮔﻴﺮ‪ ،‬ﻧﻔﺲ ﺑﺮ؟ ﭼﺮا ﻫﻤﻪاش از ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬
‫ﺷﺪ؛ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻧﺎﺗﻮان از ﺷﺪن؛ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻧﺮﺳﻴﺪن؟ ﭼﺮا؟ ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ؟ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ؟ ﺷﺎﻳﺪ ﺧﻮﺷﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ رﻓﺘﻦ؟ ﭼﻘﺪر ﺑﺪم‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ از ﺗﻪِ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ‪ ،‬از اﻧﺘﻬﺎ؛ از آﺧﺮ؛ از اﻳﺴﺘﺎدن در ﻟﺒﻪي ﻓﺴﺎد؛ ﻣﺜﻞ‬

‫‪7‬‬
 ‫ﻣﻴﻮهاي در اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻳﺴﺘﮕﺎه آﺧﺮ اﺗﻮﺑﻮس؛ ﻳﺎ ﻗﻄﺎر؛ اﻳﻨﺠﺎ ﻳﺎ‬
‫ﻫﺮ ﻛﺠﺎ‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ رﻳﻪﻫﺎ و ﻗﻠﺐ ﻛﻪ اﻳﺴﺘﺎده اﻧﺪ در ﻟﺒﻪﻫﺎي ﻓﺴﺎد؛ و ﻣﻦ‬
‫ﻧﺎﺗﻮان از ﻣﻬﺎر ﻛﺮدنِ وﺿﻊ‪ .‬ﺳﻴﮕﺎر را ﺷﺮوع ﻛﺮده ام دوﺑﺎره از ده روز‬
‫ﭘﻴﺶ‪ .‬روز اول ﺳﻪ ﺗﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﭘﻨﺞﺗﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺷﺶ ﺗﺎ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪهي ﭘﺎﻛﺖ‬
‫را ﻛﺸﻴﺪم و ﺷﺮﻣﻨﺪه ﺷﺪم از ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮﻳﺶ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎز روز از ﻧﻮ ﺗﺮكِ‬
‫ﺳﻴﮕﺎر از ﻧﻮ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻫﺴﺘﻲام دردآﻟﻮدِ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞِ ﻛﻮﭼﻚ اﺳﺖ؛‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ آدﻣﻲ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ از ﭘﺲﺷﺎن ﺑﺮﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞ‬
‫ﺧﺮ ﮔﻴﺮ ﻛﻨﻢ در ﻫﻤﺎن ﺧﻢِ اول ﻳﺎ دوم‪ .‬ﺳﻬﻢ ﻧﺪادهاﻧﺪ اﻧﮕﺎر ﻟﻤﺤﻪاي‬
‫آﺳﺎﻳﺶ؛ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢِ ﻣﺮگ‪ .‬ﻋﺸﻖ ﻫﻢ ﺳﻬﻢاش ﺑﺮاي ﻣﺎ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺖ ﻣﻴﺎنِ ﻣﺎﻫﻴﺎنِ ﺗﺎرﻳﻚِ اﻋﻤﺎق؛ ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ درﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ‬
‫ﻫﻤﻪي ﻫﻮل ﻫﺴﺘﻲ«‪ .‬ﺳﻴﺘﺮوﺋﻦ آﺑﻲ رﻧﮕﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﺳﺖ‪ ،‬از‬
‫روي ﺑﺎرﻳﻜﻪي آﺳﻔﺎﻟﺖ ﻛﻨﺎر ﭼﻤﻦ راه ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬ﺑﺮگﻫﺎ ﺟﺎﻛﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؛‬
‫ﭘﻮشِ ﻫﻮا؛ و دوﺑﺎره ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﺘﺮوﺋﻦ دور ﻣﻲزﻧﺪ و از ﺣﻴﺎط ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬
‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲرود‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪2‬‬

‫وردي ﻛﻪ ﺑﺮهﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‬

‫ﺗﺼﻮرش را ﺑﻜﻦ‪ ،‬اﻧﮕﺎر در دل ﺳﺮداﺑﻪاي ﺗﺎرﻳﻚ ﺳﻲ و ﻧُﻪ ﭘﻠﻪ را‬

‫ﭘﺎﺋﻴﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي آب ﺣﻴﺎت‪ ،‬ﺳﻲ و ﻧُﻪ ﭘﻠﻪي ﻛﻢﻋﺮض‪،‬‬
‫ﻧﺎﺻﺎف‪ ،‬ﻟﻐﺰان‪ .‬روي ﻫﺮ ﭘﻠﻪ ﭘﺎﻳﺖ ﺳﺮﻳﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻳﺦ زده و ﺗﺎرﻳﻚ‪،‬‬
‫و ﻫﺮ ﺑﺎر ﻧﺼﻔﻪﺟﺎن ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺷﻮي ﺑﻪ ﻗﻌﺮ ﺳﻨﮓ و‬
‫ﺗﺎرﻳﻜﻲ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ رﺳﻴﺪهاي ﺑﻪ ﺳﻲ و ﻧﻬﻤﻴﻦ ﭘﻠﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺧﺸﻚات زده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و اﺻﻼْ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻧﻴﺎوري اﻳﻦ ﻫﻤﻪ راه را در دل ﻇﻠﻤﺎت ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي‬
‫ﭼﻪ آﻣﺪهاي‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎد ﻧﻴﺎوري ﻛﻪ ﻫﻤﻪي آن ﺳﻲ و ﻧﻪ ﭘﻠﻪ را آﻣﺪهاي ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮﺳﻲ ﺑﻪ آن ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ ﭘﻠﻪ!‬
‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺷﺎخ و ﺑﺮگ درﺧﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪي آﺳﻔﺎﻟﺖ ﺑﺎغ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ردﻳﻒ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﻣﻮش و ﻏﻢزده ﭘﺎرك ﺷﺪهاﻧﺪ!‬
‫اﻧﮕﺎر ﺑﻪ ﻓﻜﺮﻫﺎي اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻢ اﻫﻤﻴﺖ داده ﺷﺪه‪ .‬اﻧﮕﺎر اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﻣﻨﺘﻈﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﻨﺘﻈﺮم‪ .‬اﻳﻦ ﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﺑﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻳﻚ ﺟﺎي ﺗﻨﻢ‬
‫را ﺑﺮﻳﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎر اول ﺗﻜﻪاي از ﭘﻮﺳﺖ ﺷﻮﻣﺒﻮﻟﻢ را‪ .‬ﺑﺎر دوم ﻟﻮزهﻫﺎﻳﻢ را‪ .‬ﺑﺎر‬
‫ﺳﻮم آﭘﺎﻧﺪﻳﺴﻢ را‪ .‬ﺑﺎر ﭼﻬﺎرم ﺗﻜﻪاي از اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻴﻨﻲ را‪ .‬ﺑﺎر ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻜﻪاي‬
‫از زﺑﺎن ﻛﻮﭼﻚ را‪ ...‬آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ ﺗﻜﻪاي از ﭼﺸﻢ راﺳﺘﻢ را‪ .‬دﻟﻢ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻜﺴﻲ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ از داﺧﻞ ﮔﻠﻮ‪ .‬ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺣﺎﻻ‬
‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺑﺮﻳﺪن و ﺗﺮاﺷﻴﺪن؟ ﻓﻘﻂ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﻳﻚ روز ﺧﻮد ﺣﻨﺠﺮه‬
‫را ﻫﻢ ﺑﺮدارﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﺎﺗﺤﺖ اﻻغ‪ .‬ﻛﺠﺎ رﻓﺘﻪاﻧﺪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‬

‫‪9‬‬
 ‫ﭼﻴﺰﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲ ﻛﻪ ﻫﻲ درآوردهاﻧﺪ و دور رﻳﺨﺘﻪاﻧﺪ؟‬
‫اﺿﺎﻓﻲ؟ اﮔﺮ اﺿﺎﻓﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺣﺎل و روزم اﻳﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺣﺎﻻ‬
‫ﻫﺴﺖ‪.‬‬
‫ـ ﺑﻴﺎ دراز ﺑﻜﺶ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻓﺸﺎر ﺧﻮﻧﺖ را اﻧﺪازه ﺑﮕﻴﺮم‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎريﺳﺖ ﻣﺎرﺗﻴﻨﻴﻜﻲ‪ .‬از آن ﺳﻴﺎﻫﺎن دورﮔﻪي ﻇﺮﻳﻒ ﻛﻪ اﮔﺮ‬
‫ﮔِﻞﺷﺎن ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﺳﺖ ﺗﻮ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮي‬
‫دﺳﺖ و دارد ﺗﻠﻤﺒﻪ ﻣﻲ زﻧﺪ( ﺗﻮ ﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺑﺸﻮي ﻳﺎ اﮔﺮ ﻣﺜﻞ‬
‫ﻣﻦ ﺟﺎي ﻋﺸﻖات ﺳﺎب رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﺧﻴﺮه ﺷﻮي ﺑﻪ آن‬
‫ﺑﻨﺎﮔﻮش ﻇﺮﻳﻒ؛ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻮﻫﺎ ﭘﺸﺖ ﻻﻟﻪي ﮔﻮش؛ و آرام‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫اﻧﮕﺎر از ﺗﻪِ ﻳﻚ ﺳﺮدابِ ﻇﻠﻤﺎﻧﻲ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﻲ‪» :‬ﺗﻮ ﻓﺸﺎر را اﻧﺪازه ﻧﮕﻴﺮ‬
‫ﺟﻴﮕﺮ‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻲ« و اﻳﻦ را ﻃﻮري ﺑﮕﻮﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر داري ﻳﻜﻲ از‬
‫اوراد ﻗﺪﻳﻤﻲ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻲ‪ .‬ﻫﻤﺎن وردي ﻛﻪ ﺑﺮهﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ‬
‫ﭘﻴﺸﺎﻧﻲﺷﺎن ﺣﻨﺎ ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﺑﺒﺮﻧﺪﺷﺎن ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎه‪ .‬ﻫﻤﺎن وردي ﻛﻪ‬
‫ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻲ ﺗﻜﻪاي از ﻣﺮا ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و‬
‫ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ ﺟﻠﻮي ﺳﮓ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻴﺰي در ﻣﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫اﺿﺎﻓﻲﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﻠﻘﺎٌ اﺿﺎﻓﻲ‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪3‬‬

‫ﭘﺮﻧﺪهاي ﻛﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ﻫﺮﮔﺰ‬

‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎ آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ‬

‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد دﻧﺒﺎﻟﺶ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻜُﺸﺪش‪ .‬ﭼﻮن ﺗﻮي ﺗﻨﺶ ﺗﻜﻪاي‬
‫اﺿﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ را ﺗﻮرات ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ‪ .‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻫﻢ ﻛﻪ دﻳﺪ‬
‫اﻳﻦ ﺗﻮ ﺑﻤﻴﺮي از آن ﺗﻮ ﺑﻤﻴﺮيﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ آﻟﺘﺶ را ﮔﺬاﺷﺖ روي ﺗﺨﺘﻪ‬
‫ﺳﻨﮕﻲ ﺻﺎف‪ ،‬و ﺑﺎ ﺗﻜﻪﺳﻨﮕﻲ ﺗﻴﺰ ﻣﺤﻜﻢ ﻛﻮﺑﻴﺪ)آخ خ خ خ ( ﺗﺎ ﺧﺘﻨﻪ ﻛﻨﺪ‬
‫آن ﺗﻜﻪي اﺿﺎﻓﻲ را‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ اﻳﻦ ﻫﺎ را؟ ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ از ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ ﭘﻠﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ؛ از‬
‫آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ »ﺗﻮ راه ﻧﺮو ﺟﻴﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دراز‬
‫ﺑﻜﺶ و ﻓﻜﺮ ﻛﻦ«‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻓﻜﺮﻫﺎي آدم ﻫﻢ اﻳﻨﻄﻮري‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪...‬‬
‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دراز ﻛﺸﻴﺪهام روي ﺗﺨﺖ و ﻫﻤﻪاش ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫آﻟﺖ؛ ﺑﻪ روزي ﻛﻪ ﻣﺮا ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ وﺳﻂ ﺣﻴﺎط‪ ،‬روي ﺻﻨﺪﻟﻲ رﻧﮓ و رو‬
‫رﻓﺘﻪي ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﻲ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ دور و ﺑﺮم؛ ﺧﻴﺮه ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﺎن ﭘﺎﻫﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪام‪ .‬ﻣﻲدﻳﺪم ﻛِﻞ ﻣﻲزﻧﻨﺪ و ﻣﻲﺧﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻻﺑﺪ‬
‫آﻧﺠﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻬﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﭼﻮﺑﻲ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﮔﻴﺮهي رﺧﺖ‬
‫)ﺗﻜﻪاي ﻧﻲ ﻛﻪ از درازا ﻧﺼﻒ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﻴﺎﻧﺶ ﺷﻜﺎﻓﻲ داﺷﺖ( زده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺷﻮﻣﺒﻮﻟﻢ‪ .‬ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻣﺜﻞ ﺑﺮهاي ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲاش را ﺣﻨﺎ‬
‫ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم اﻳﻨﻬﻢ ﻳﻚ ﺟﻮر ﮔﻮﺷﻮاره اﺳﺖ؛ ﻣﺜﻞ‬

‫‪11‬‬
‫ﮔﻮﺷﻮارهﻫﺎي ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ؛ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪي ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺳﺖﻣﺎن‪ .‬او ﮔﻮﺷﻮاره را ﺑﻪ‬
‫ﭘﺮهي ﺑﻴﻨﻲاش ﻣﻲزد؛ ﻣﺎدرم ﺑﻪ ﮔﻮشﻫﺎﻳﺶ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺧﺐ ﮔﻮﺷﻮاره‬
‫را ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﻲﺷﻮد زد‪ .‬ﺣﺎﻻ زدهاﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺷﻮﻣﺒﻮﻟﻢ‪ .‬ﺧﻨﺪﻳﺪم‪ .‬ﭼﻪ‬
‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻳﻜﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ » :‬اِ اِ اِه اون ﭘﺮﻧﺪه ﻫﻪ رو!!!‪ «...‬و ﺳﺮ ﻛﻪ‬
‫ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف آﺳﻤﺎن)آخ خ خ خ خ‪ (...‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﮔُﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺟﻬﺎن از‬
‫ﺳﻮزش ﺗﻴﻎ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻫﻤﻪي ﻋﻤﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﺮدم ﭘﻲِ ﭘﺮﻧﺪهاي ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ﻫﺮﮔﺰ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دارد ﻣﻲرود ﺳﻤﺖِ ﺳﻴﺎرهاي‬
‫ﻛﻪ ﺳﻴﺎرهي ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺣﺎﻻ ﻣﻲروي ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﺳﺖ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪهام ﺑﻬﺸﺖ ﻛﺠﺎﺳﺖ؛ در آﺳﻤﺎن‪ ،‬زﻳﺮ ﭘﺎي‬
‫ﻣﺎدران‪ ،‬ﻳﺎ ﻻ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻜﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺗﻨﻢ ﺟﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻧﺨﻲ از ﺳﻮراخ‬
‫آن ﻋﺒﻮر دادﻧﺪ و ﺑﻨﺪش ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﺨﻲ ﻛﻪ روي دﻳﻮار آﺟﺮي ﺣﻴﺎط ﺑﻮد؛‬
‫ﻧﺰدﻳﻚِ ﻫﻤﺎن ﺳﻮراخ ﻛﻪ ﻣﺎدرم ﻣﻮﻫﺎﻳﺶ را در آن ﻓﺮو ﻣﻲﻛﺮد وﻗﺘﻲ‬
‫ﺳﺮش را ﺷﺎﻧﻪ ﻣﻲزد‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪاي ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎ را از ﻻي‬
‫دﻧﺪهﻫﺎ ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻒ دو دﺳﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﻲﻛﺮد؛ و ﻓﺮو ﻣﻲﺑﺮد در‬
‫ﺳﻮراخ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲام ﻣﻌﻤﺎي ﺗﺎزهاي اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ـ ﻫﺮ وﻗﺖ اﻳﻦ ﺗﻜﻪ ﺧﺸﻚ ﺷﺪ ﺷﻮﻣﺒﻮل ﺗﻮ ﻫﻢ ﺧﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬
‫ﭘﺴﺮم‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻳﻢ را ﻛﻪ ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ‬
‫ﺳﺮاغ آن ﺗﻜﻪ ﻛﻪ آوﻳﺰان ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻴﺦ‪ .‬ﻧﮕﺮان ﺧﻮب ﺷﺪﻧﻢ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻧﮕﺮان‬
‫ﭼﻴﺰي ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺟﺪاش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ از ﺑﺪﻧﻢ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﻲدﻳﺪم اﻳﻦ ﺗﻜﻪ‬
‫ﻫﻲ ﺧﺸﻚ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻲﺧﻤﺪ در ﺧﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺎن اﻓﺴﺮده ﺷﺪم ﻛﻪ ﻳﻚ روز‪،‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻫﻤﻪي اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺮﺷﺎن ﮔﺮم ﺑﻮد‪ ،‬آرام‪ ،‬ﺑﻴﻠﭽﻪ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ ،‬از‬

‫‪12‬‬
‫ﺣﻴﺎط ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﺮدم‪ ،‬در آﻫﻨﻲ را ﺑﺎز ﻛﺮدم‪ ،‬و ﺗﻮي ﻣﺤﻮﻃﻪي‬
‫ﺧﺎﻛﻲ ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻛﻨﺪن زﻣﻴﻦ‪ .‬و ﭼﺎل ﻛﺮدم آن ﺗﻜﻪي‬
‫اﺿﺎﻓﻲ را؛ ﺟﺎﻳﻲ درﺳﺖ روﺑﺮوي در ﺣﻴﺎط؛ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬در‬
‫ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﭘﺎﺋﻴﺰي‪ ،‬ﭘﺪر ﭼﻴﺰي را ﭼﺎل ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺎﻳﻪاش در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ‪،‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﻛﺎﺑﻮس‪ ،‬ﭘﻬﻦ ﺷﺪ روي زﻧﺪﮔﻲام‪.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪4‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﺴﻴﺢ در راه اﺳﺖ؟‬

‫ﺳﻪﺗﺎر‪ ،‬ﺳﺎز اﺧﺘﻨﺎق اﺳﺖ‪ ،‬وﻳﻮﻟﻮن ﺳﺎز دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ‪ .‬از ﺑﺲ ﺻﺪاش‬

‫ﻻﺟﻮن اﺳﺖ؛ ﺑﻐﺾِ ﻓﺮوﺧﻮرده اﺳﺖ اﻧﮕﺎر؛ ﻃﻨﻴﻦِ ﻣﺨﻔﻲِ ﺗﺮس و ﺷﻴﺪاﻳﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺷﻨﻮﻧﺪه ﺑﺮاﻳﺶ ﻛﻢ اﺳﺖ‪ ،‬دو ﻧﻔﺮ زﻳﺎد‪ .‬اﻣﺎ دﻳﺪه ﺑﻮدم‬
‫ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﻪ ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﺷﺒﺎح ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ در ﺧﻮاباﻧﺪ و دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﺻﺪاي‬
‫رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﻫﺴﺖ ﻧﻪ ﺻﺪاي دور و درﻫﻢِ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪاي‪ ،‬ﭼﻨﺎن رﺳﺎ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻦ ﺻﺪا ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻔﻪاش ﻛﻨﻲ از ﺗﺮس ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ‪ .‬دﻳﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ‬
‫اﮔﺮ وﺳﻴﻠﻪاش ﻧﻜﻨﻲ ﺑﺮاي روﻧﻖ ِدﻛﺎن رازﻫﺎش را ﭘﺮده در ﭘﺮده ﺑﺎز‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮ ﺗﻮ‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬زن اﺳﺖ اﻳﻦ ﺳﺎز)از ﭘﺸﺖ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻛﻦ‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎش را‬
‫ﺑﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ اﻧﮕﺎر( و ﺣﺴﺎس اﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﻫﺮ زﻧﻲ‪ .‬ﻗﻬﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮ‪.‬‬
‫راه ﻧﻤﻲدﻫﺪ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﺧﻮدش اﮔﺮ ﻛﻪ ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮياش‪ .‬ﭼﻘﺪر ﻫﻢ ﻛﻪ اﻫﻞ‬
‫ﺣﺴﺎدت اﺳﺖ اﻳﻦ ﺳﺎز! وﻗﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎزي درﻣﻲآورد ﺳﺎز دﻳﮕﺮي ﺑﮕﻴﺮ‬
‫دﺳﺖات‪ ،‬ﺑﺒﻴﻦ ﭼﻄﻮر راه ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺻﺪاﻳﻲ را‬
‫ﻛﻪ ﻧﻴﻤﻪﺷﺒﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺧﺮوﺷﺪ از اﻳﻦ ﺳﺎز ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺷﻮد ﺷﺒﺎﻧﻪروزي‬
‫ﻛﺮد؟ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺷﻮد ﺳﻪﺗﺎري ﺳﺎﺧﺖ ﺟﺎدوﻳﻲ؟ ﺳﻪﺗﺎري ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ زﺧﻤﻪ‬
‫زرد و ﺳﺒﺰ و آﺑﻲ و ﻗﺮﻣﺰ ﻛﻤﺎﻧﻪي رﻧﮕﻴﻨﻲ از ﺻﺪا را ﺑﻴﻔﺸﺎﻧﺪ ﺗﻮي ﻓﻀﺎ‪.‬‬
‫دﻳﺪه ﺑﻮدم اﻳﻦ ﺳﺎز ﺑﺎ زﺑﺎن راز ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ از اﻫﻞ راز ﺷﻮم ﻣﮕﺮ‬
‫ﻧﺼﻴﺒﻢ ﺷﻮد آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ؛ ﺳﻪﺗﺎري ﻛﻪ در ﻣﻴﺎﻧﻪي ﻛﺎر ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺗﻮ‬
‫ﺳﺎز ﻧﺰن‪ ،‬ﺟﻴﮕﺮ‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻲ‪ .‬ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﻣﺮا ﺑﮕﻴﺮ ﺗﻮي ﺑﻐﻞ‪ ،‬ﺧﻮدم ﻣﻲزﻧﻢ‬

‫‪14‬‬
 ‫ﺑﺮات‪«.‬‬
‫ﭘﺲ ﻟﺒﺎس ﻧﺠﺎران ﺑﻪ ﺗﻦ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ دﺳﺖ ﺑﻪ ار‪‬ه و ﭼﻮب و ﺗﻴﺸﻪ‬
‫ﺑ‪‬ﺮّم ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺴﻴﺢ در راه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﻳﻜﻲ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد روي ﺷﻬﺮ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺳﺘﺎرهاي در دوردﺳﺖ‪.‬‬
‫»آﻳﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺴﻮ ﻣﻲآﻳﻨﺪ؟« ﺳﻮز ﺳﺮدي ﻣﻲآﻣﺪ و ﺑﺮگﻫﺎ روي‬
‫ﭼﻤﻦ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺸﻲ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﭘﭽﭙﭽﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫درِ اﺗﺎق ﺑﺎز ﺷﺪ و ﭘﺮﺳﺘﺎر دﻳﮕﺮي داﺧﻞ ﺷﺪ؛ ﺳﭙﻴﺪ ﭘﻮش‪ .‬و ﺳﭙﻴﺪي‬
‫اﺗﺎق و ﻣﻼﻓﻪﻫﺎ ﻣﻜﺮر ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫‪5‬‬

‫از ﭘﺸﺖ ﻏﺒﺎرﻫﺎي ﻣﻌﻠﻖ ﭼﻮب‬

‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ از ﺗﻦ ﺗﻮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻮ را ﺑﺪل ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬

‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﻛﻪ اﻓﺘﺎدهام ﺑﻪ ﺟﺎن اﻳﻦ ﻛُﻨﺪهي ﺗﻮت ﻛﻪ‬
‫دادهام از درازا دوﻧﻴﻤﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻘﺎر دارم ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ‬
‫ﭼﻮبﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲاش را ﻣﻲﺗﺮاﺷﻢ ﺗﺎ ﺗﺒﺪﻳﻠﺶ ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻪﺗﺎر‪ .‬ﺟﺎدوﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻧﻪ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﻫﻨﻮز ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺗﺎ ﺑﺮﺳﻢ ﺑﻪ آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺎزه‬
‫اوﻟﻴﻦ ﭘﻠﻪﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻲ و ﻧُﻪ ﺳﻪﺗﺎر دﻳﮕﺮ ﺳﺎﺧﺖ؛ ﻣﻲداﻧﻢ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻫﻤﻪي ﻓﻮت و ﻓﻦ اﺳﺘﺎدان ﻗﺪﻳﻢ را ﺟﻤﻊ ﺑﺰﻧﻢ ﺑﺎ داﻧﺶِ ﻏﺮب‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒﻮر ﺑﺎﺷﻢ و ذوقزده ﻧﺸﻮم ﺑﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﻮﻓﻴﻖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﻫﻴﭻ ﻓﺮﻳﺒﻲ‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺮا ﺑﻪدر ﻛﻨﺪ از راه‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﺮﺿﻴﻪ آﻏﺎز‬
‫ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ﺗﺎ اﮔﺮ ﭼﻴﺰي ﺳﺪِ راه ﻧﺸﺪ)ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰﻫﺎي‬
‫ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ( ﺳﺮاﻧﺠﺎم آن ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ ﺳﻪﺗﺎر ﺑﺸﻮد ﻫﻤﺎن ﺳﻪﺗﺎر‬
‫ﺟﺎدوﻳﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻨﺪه را ﻛﻪ ﺧﺮﻳﺪم ﺑﺮدم ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺎه ﭼﻮبﺑ‪‬ﺮي‪:‬‬
‫ـ اوﺳﺎ‪ ،‬ﻟﻄﻒ ﻛﻨﻴﺪ و اﻳﻦ را از درازا ﻧﺼﻒاش ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ار‪‬هي ﺑﺮﻗﻲاش را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮد‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﻲ اﻧﺪاﺧﺖ ﺑﻪ ﭼﻮب‪ ،‬ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻫﻢ‬
‫از ﮔﻮﺷﻪي ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ‪» :‬ﺗﻮت اﺳﺖ؟«‬
‫ﺑﻨﺪ دﻟﻢ ﭘﺎره ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺑﻠﻪ‪«.‬‬
‫ـ » ﻧﻪ آﻗﺎ‪ .‬ﺑﺒﺮﻳﺪ ﺟﺎي دﻳﮕﺮي‪«.‬‬

‫‪16‬‬
‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﭼﻮبﺑﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻮاﺑﻢ‬
‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺎ درﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﻧﮕﺎهاش ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪن ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻮاب را ﻓﻮتِ آب ﺑﻮدم‪» :‬آﻗﺎ‪ ،‬ﺣﻮﺻﻠﻪي ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻧﺪارﻳﻢ‪ «.‬دو ﺑﺮاﺑﺮ دﺳﺘﻤﺰد‬
‫ﻣﻌﻤﻮل را ﻫﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﺑﭙﺮدازم و ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺧﻴﺎل‬
‫دﺳﺖ ﺷﺴﺘﻦ از رؤﻳﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻫﺮﻛﺴﻲ را ﻣﻲﺷﻮد ﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮق ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮب ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر‬
‫روي ﻫﻢ ﭼﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﻘﻒ‪ .‬ﺑﻌﺪ رو ﻛﺮدم ﺑﻪ او ﻛﻪ ﺣﺎﻻ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻨﺎر ار‪‬هي ﺑﺮﻗﻲ و ﻃﻮري ﭘﺸﺘﺶ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻌﻨﻲ‪» :‬ﻣﺰاﺣﻢ‬
‫ﻛﺴﺐ ﻣﺎ ﻧﺸﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻟﻄﻔﺎْ«‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬اوﺳﺎ‪ ،‬ده ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺴﺎب ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﺎر ﻣﺎ را راه ﺑﻴﻨﺪازﻳﺪ‪«.‬‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ده ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﻮﺧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻠﻜﻪي ﺻﺒﺎ ﻫﻢ ﺑﻮد ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺧﺎراﻧﺪن رﻳﺶ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪم از ﺳﺮﮔﺮداﻧﻲ‪«.‬‬
‫رو ﻛﺮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺎرﻳﻚروﺷﻦِ ﺗﻪِ ﻛﺎرﮔﺎه و‪ ،‬از ﭘ‪‬ﺸﺖ ﻏﺒﺎرﻫﺎي ﻣﻌﻠﻖ‬
‫ﭼﻮب ﻛﻪ ﺷﻨﺎور ﺑﻮدﻧﺪ در ﺳﺘﻮن ﻧﻮر‪ ،‬آﻗﺎ ﻣﺼﻄﻔﻲ را ﺻﺪا ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ درﻣﺎﻧﺪﮔﻲات را ﺑﺎ ﻫﻤﻪي وﺟﻮد ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺑﻜﻨﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﺴﻲ‬
‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دادت ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ آن ﻧﮕﻬﺒﺎن ﭘﻴﺮ و ﻣﺎﻓﻨﮕﻲ ﺷﺮﻛﺖ »ﺻﺮاط‬
‫اﻟﻤﺴﺘﻘﻴﻢ« ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﻪي درﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ آﻗﺎ ﻛﺎر واﺟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺒﻢ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻤﺪي رﻓﺘﻪ از اﻳﻨﺠﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﺗﻤﺎم اﺳﺖ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن دﻧﺒﺎل او ﻣﻲﮔﺮدم‪ ،‬ﺳﻜﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫درﺑﺎره دﺧﺘﺮﺷﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻣﻬﻤﻲ ﭘﻴﺶ آﻣﺪه‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺻﺒﺮ ﻛﻦ اﻳﻦ‬
‫ﻫﻤﻜﺎرﻣﺎن را ﺻﺪا ﺑﻜﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺎ او رﻓﻴﻖ ﺟﺎنﺟﺎﻧﻲﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﺣﺎﻻ در‬
‫ﻛﺪام ﻛﻤﭗ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻮﺷﻲ را ﮔﺬاﺷﺖ روي زﻣﻴﻦ و رﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از‬

‫‪17‬‬
‫ده ﺳﺎل دوري از وﻃﻦ‪ ،‬دو ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎم‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺮخ دﻗﻴﻘﻪاي ﭘﻨﺞ و ﻧﻴﻢ‬
‫ﻓﺮاﻧﻚ‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﮔﻮش ﺑﺪﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﺪاي ﺳﻜﻮت ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻛﺸﻮرم؛ ﺳﻜﻮﺗﻲ‬
‫ﻣﺮﻣﻮز و آﺷﻨﺎ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺳﮕﻲ ﻫﻢ در ﻫﻤﺎن ﺣﻮاﻟﻲ اﺗﺎﻗﻚِ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﮔﺎهﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد ﺧﻮدش را ﻣﻲﺗﻜﺎﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ دوﺑﺎر ﻫﻢ ﺻﺪاي ﭼﻬﺎر‬
‫ﺟﻔﺘﻚِ ﺟﺮﻗﻪي ذﻏﺎﻟﻲ ﺑﻪﮔﻮش آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻮي ﺗﺮﻳﺎك ﭘﻴﭽﻴﺪ ﺗﻮي ﺑﻴﻨﻲام‪ .‬ﻧﻪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ دﻳﮕﺮ اﻣﻜﺎن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻫﻢِ ﺳﻜﻮتِ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﺻﺪاي‬
‫دوﻳﺪن ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ ﺻﺪاي ﻫﻦ و ﻫﻦ ﭘﻴﺮﻣﺮد‪» :‬ﺑﺪو‪ ،‬ﺑﺒﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪهي ﺧﺪا ﻳﻚ رﺑﻊ اﺳﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺳﺖ!« و ﭘﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺻﺪاي دوﻳﺪﻧﺸﺎن‬
‫آﻣﺪه ﺑﻮد ﺣﺎﻻ ﺣﺮف ﻣﻲزدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ »ﺑﻨﺪهي ﺧﺪا« ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﻛﻤﭙﻲ‬
‫را ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ آﻗﺎي ﻣﻌﺘﻤﺪي در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻠﻪ ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ‬
‫درﻣﺎﻧﺪﮔﻲات را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺑﻜﻨﻲ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد‪ .‬ﻻﺑﺪ آﻗﺎ ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻋﺮق ﺧﻮر‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﻳﺪن ﺗﻮت اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﺮاﻳﺶ‪ .‬ﺑﺮﻳﺪ‪ .‬و ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺘﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﻮي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻣﺎن و اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺟﺎن‬
‫ﻛﻨﺪهي ﺗﻮت‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮياش را ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﺮدم از ﻫﺮﭼﻴﺰ اﺿﺎﻓﻪاي ﺗﺎ ﺷﻜﻞ‬
‫ﻛﺎﺳﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﻒ دﺳﺘﻢ ﺗﺎول زده ﺑﻮد از ﺟﺎي دﺳﺘﻪي ﻣ‪‬ﻘﺎر‪ ،‬ﻧﻔﺴﻢ ﻫﻢ ﺑﻨﺪ‬
‫آﻣﺪه ﺑﻮد از ﺑﻮي ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻛﻪ ﭘﺎرك ﺷﺪه ﺑﻮد ﻫﻤﺎن ﺑﻐﻞ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻣﻦ در اﻧﺪﻳﺸﻪي ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺠﺰ ﺳﻴﺪِ اوﻻدِ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‪،‬‬
‫ﻫﺮﻛﺴﻲ ﺗﻮت را ﺑﺒﺮد ﻳﺎ ﺑﺴﻮزاﻧﺪ ﻣﺮﺿﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺑﻲدرﻣﺎن‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻪ ﺳﻴﺪ‬
‫ﺑﻮدم ﻧﻪ اوﻻد ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ؛ اﻣﺎ ﺗﺎ دﻟﺖ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺧﺮاﻓﺎﺗﻲ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﻧﻜﻨﺪ‬
‫ﻧﻔﺮﻳﻦاش ﺑﮕﻴﺮدم ﻳﻚ وﻗﺖ؟ ﭼﻮب را رﻫﺎ ﻛﺮدم و آﻣﺪم ﺑﺎﻻ‪.‬‬
‫زﻧﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﺮا رﻧﮓات ﭘﺮﻳﺪه اﺳﺖ؟«‬
‫ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدم ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر از ﺳﺮ ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻔﻲ دﺳﺘﻢ را ﭼﺮخ‬
‫دادم ﺗﻮي ﻫﻮا ﻛﻪ دﻳﺪم ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دارد ﺧﻮن ﻣﻲﭼﻜﺪ از ﻛﻒ دﺳﺖ‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪6‬‬

‫اﻓﻌﺎل ﺑﻲﻗﺎﻋﺪه‬

‫وﻗﺘﻲ آﺳﻴﻪ دو دﺳﺖ ﻇﺮﻳﻒاش را ﻣﺸﺖ ﻛﺮد ﮔﺬاﺷﺖ دو ﻃﺮف آن‬

‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮﺷﺘﺮاش و ﺟﻴﻐﻲ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻮﻫﺎي ﻃﻼﺋﻲاش‬
‫ﺳﻴﺦﺳﻴﺦ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻓﻬﻤﻴﺪم زﺑﺎن ﺧﻴﺎﻧﺖﻛﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ را ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﻠﻴﺪ‬
‫ﺳﺎز ﻣﻲداﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدي ﺑﻪ ﺧﺎك ﻳﺎ ﺑﻪ آﺳﻔﺎﻟﺖِ‬
‫ﺗﺎول ﺗﺎولِ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻴﺮواﻧﻲﻫﺎي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻫ‪‬ﺮم ﻫﻮا را‬
‫ﻣﻲدﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺑﺨﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را در ﻫﺎﻟﻪاي از وﻫﻢ ﻓﺮو‬
‫ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬از ﭘﺲ ﭘﺮدهي ﻟﺮزاﻧﻲ از ﻫﻮا ﮔﻪﮔﺎه ﺻﺪاي ﺿﺠﻪﻫﺎي ﮔﺮﺑﻪاي ﺑﻪ‬
‫ﮔﻮش ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﻫﺎش ﮔﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﻮي آﺳﻔﺎﻟﺖِ ذوب ﺷﺪهي ﺧﻴﺎﺑﺎن‬
‫و ﻓﻘﻂ ﻃﺮح ﻣﺤﻮي از او دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در آن ﺳﺎﻋﺎتِ دوزﺧﻲ ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ‬
‫ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺟﻨﺒﺪهاي در ﺷﻬﺮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﻴﺎن ردﻳﻒ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻃﺮح اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬
‫ﻣﺤﻠﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ دو ﺗﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻪﺟﺎي ﻣﺎﻧﺪن در ﭘﻨﺎه ﺑﺎدﺑﺰن ﺳﻘﻔﻲ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻣﺜﻞ دو ﮔﺮﺑﻪي ﻳﺘﻴﻢ ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ وﻟﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪» .‬ﮔﺮﺑﻪي‬
‫ﻳﺘﻴﻢ«؟ ﻧﻪ‪ ،‬آﺳﻴﻪ وﻟﻮ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﻠﻨﮓ وﺣﺸﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮﻋﻲ زﻳﺒﺎﻳﻲ رام ﻧﺎﺷﺪﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﻴﺎن دﺧﺘﺮانِ ﻛﻮﻟﻲ در ﺑﺮوﺗﺎﻧﻲ دﻳﺪم‪ .‬ﻋﺮب ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ آن‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎي آﺑﻲ و ﻣﻮﻫﺎي روﺷﻦ از او دﺧﺘﺮي ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ اﻏﻮاﮔﺮ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬
‫در ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻣﻲﺷﺪ دﻳﺪ‪ .‬ﻣﺮﻳﻠﻴﻦ ﻣﻮﻧﺮو ﻳﺎ ﺑﺮﻳﮋﻳﺖ ﺑﺎردو‪.‬‬
‫ﻧﻪ‪ .‬آﺳﻴﻪ وﻟﻮ ﺑﻮد اﻣﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻳﺘﻴﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﮔﺮﺑﻪي ﻳﺘﻴﻢ ﻣﻦ ﺑﻮدم ﻛﻪ در‬

‫‪19‬‬
‫ﺳﻜﻮت ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﻪي دﻳﻮار آﺟﺮي ﻟﻴﻦ؛ ﻣﺤﻮ ﺗﻤﺎﺷﺎي او ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺑﻲوﻗﻔﻪ ﻛﻤﺮ را ﺗﺎب ﻣﻲداد ﻣﻴﺎن ﺣﻠﻘﻪي ﻫﻮﻻﻫﻮپ‪ .‬و ﻣﻦ ﻛﻪ‬
‫ﺗﺎزه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺣﻀﻮر ﺟﺎﻧﻮري ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﭘﺎﻫﺎم ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺎرﺧﺎرِ ﭘﻨﻬﺎنِ‬
‫ﺗﻤﻨﺎﻳﻲ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﭘ‪‬ﺮﭘ‪‬ﺮم ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺧﺪاﻳﺎ ﭼﺮا ﻛﻠﻤﻪاي وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﺑﻪ آﺳﻴﻪ ﮔﻔﺖ و‬
‫دوﺳﺘﻲاش را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد؟‬
‫» وﻗﺘﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻲ ﺧﻮﺷﮕﻞﺗﺮ ﻣﻲﺷﻲ!«‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰي ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم از ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ آﺳﻴﻪ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪ؟ و ﺗﺎزه ﭼﻪ‬
‫ﺗﻀﻤﻴﻨﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ آرﺗﻴﺴﺘﻪي ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺳﻴﻠﻲ زد ﻣﺎچ ﻫﻢ ﺑﺪﻫﺪ؟‬
‫ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﻠﻤﻪاي وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي زﺑﺎن ﺑﺪﻧﻢ را ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﻪي دﻳﻮار‪ ،‬ﻫﺮازﮔﺎه ﻛﻮنﺧﻴﺰك ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ او‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﺗﺎ ﻛﺠﺎ ﻣﻲﺷﺪ رﻓﺖ؟ آﺳﻴﻪ ﻫﻤﺎن‬
‫اول ﻛﺎر ﮔﺮﺑﻪ را دم ﺣﺠﻠﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮد؛ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﺗﺎب ﻣﻲداد ﺑﻪ‬
‫ﺣﻠﻘﻪي ﻫﻮﻻﻫﻮپ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﺮﺧﺶ ﺳﺮ‪ ،‬از ﮔﻮﺷﻪي ﭼﺸﻢ ﺧﻄﻲ رﺳﻢ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد در ﻫﻮا‪ ،‬اﻧﮕﺎر دﻳﻮار ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺜﻞ ﻛﻠﻴﺪﺳﺎزﻫﺎ ﻳﻜﻲﻳﻜﻲ ﻫﻤﻪي ﻛﻠﻤﻪﻫﺎي ﺧﺪا را اﻣﺘﺤﺎن‬
‫ﻛﻨﻢ و ﻛﺎر را واﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﻘﺪﻳﺮم‪ .‬آﺳﻴﻪ ﮔﺎه ﺣﻠﻘﻪ را رﻫﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲآﻣﺪ‬
‫ﻃﺮﻓﻢ و ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻠﻪاي رد و ﺑﺪل ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻠﻤﺎﺗﺶ ﺻﺪاي ﭼﻖ‬
‫و ﭼﻮق آداﻣﺲاش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ )ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﺮا( ﻳﻜﻬﻮ ﭘﺸﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ ﻣﻦ‪ ،‬و‬
‫دوﺑﺎره ﻣﻲرﻓﺖ ﺣﻠﻘﻪي ﻫﻮﻻﻫﻮپ را ﺗﻦاش ﻣﻲﻛﺮد؛ اﻧﮕﺎر ﻟﺒﺎس ﺟﺎدوﺋﻲ‪.‬‬
‫و‪ ...‬ﺗﺎب‪ ...‬ﺗﺎب‪ ...‬ﺗﺎب‪ ...‬ﻫﻤﻪي ﺟﻬﺎن در ﻣﺪار ﺣﻠﻘﻪاي ﺗﺎب ﻣﻲﺧﻮرد و‬
‫ﮔﺮﺑﻪاي ﻛﻪ ﭘﺎﻫﺎش ﮔﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﻮي ﻗﻴﺮِ ﻣﺬاب ﺿﺠﻪاش ﺑﻪ آﺳﻤﺎن‬
‫ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬

‫‪20‬‬
‫ﺣﺎﻻ‪ ،‬آﺳﻴﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ‪ 52‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺠﺎﻳﻲ آﺳﻴﻪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻲ‬
‫و ﺑﮕﻮﻳﻲ در آن ﻇﻬﺮ ﮔﺮم ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻣﻦ ﻛﺪامﻳﻚ از ﻛﻠﻤﻪﻫﺎي ﺧﺪا را‬
‫ردﻴﻒ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ و ﮔﻔﺘﻲ‪ » :‬ﺑﺮو ﮔﻢ ﺷﻮ اﻻغ ﻣﻴﻤﻮن!«‬
‫ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎ ﺟﻴﮕﺮ‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻲ! ﻣﻲداﻧﻢ ﭼﻴﺰ ﺑﺪي ﻧﮕﻔﺘﻪام‪ .‬آﺧﺮ ﺗﻮ‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺶ و واﻛﺶ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻲ‪ .‬ﻣﻦ »اﻻغ ﻣﻴﻤﻮن« ﻫﻢ ﺑﺮاي‬
‫ﻓﻬﻢ ﭘﻠﻨﮓ وﺣﺸﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪاي ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ‪ 13‬ﺳﺎلام ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﺗﻨﻢ رﻋﺸﻪ؛ دﺳﺘﻢ را ﺑﺎﻻ ﺑﺮدم‪ ،‬آﻣﻴﺰهاي از ﺗﻤﻨﺎي ﺟﺴﻢ و‬
‫ﺗﻘﻼي ﺧﺸﻢ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ »ﻣﻲﻛُﺸﻤﺖ ﻫﺎ!« زﺑﺎن ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮد و در‬
‫ﻣﻴﺎﻧﻪي راه ﺟﺎي » ش« ﻋﻮض ﺷﺪ ﺑﺎ»ن«‪ .‬و آﺳﻴﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﺎدرش‬
‫را ﺻﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬دو دﺳﺖ ﻇﺮﻳﻒاش را ﻣﺸﺖ ﻛﺮد ﮔﺬاﺷﺖ دو ﻃﺮف آن‬
‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮﺷﺘﺮاش‪ ،‬ﺑﺮﻗﻲ ﺟﻬﻴﺪ از دو ﭼﺸﻢ آﺑﻲ وﺣﺸﻲش‪ ،‬دﻫﺎﻧﺶ ﺑﺎز‬
‫ﺷﺪ و ﺟﻴﻐﻲ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻮﻫﺎي ﻃﻼﺋﻲاش ﺳﻴﺦﺳﻴﺦ ﺷﺪ و ﻫﻤﻪي‬
‫ﺗﺎولﻫﺎي آﺳﻔﺎﻟﺖ ﺗﺮك ﺑﺮداﺷﺖ‪ » :‬ﻳﻮﻣﺎاااااااااااااااااااااااااااااااااا !«‬
‫و ﻣﻦ از ﻓﺮط ﺳﺮاﻓﻜﻨﺪﮔﻲ و وﺣﺸﺖ دوﻳﺪم ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫اﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ زودﺗﺮ ﺟﻴﻎ آﺳﻴﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﺸﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﻲ و ﻧُﻪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲدوم و اﻳﻦ ﺟﻴﻎ ﺗﻤﺎم ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪7‬‬

‫ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ‬

‫وﻗﺘﻲ زﺑﺎن ﻣﺎدريات ﻓﻘﻂ ‪ 127‬ﻓﻌﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺻﺮف‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻫﺰاران ﻓﻌﻞ دﻳﮕﺮ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻓﻌﻞ ﻣﻌﻴﻦ ﺻﺮف ﻛﺮد‪،‬‬
‫و اﻳﻦ ﻓﻌﻞ ﻫﻢ درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﻓﻌﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ﻫﻤﺨﻮاﺑﮕﻲ ﺑﻜﺎر‬
‫ﻣﻲرود‪ ،‬آﻧﻮﻗﺖ زﺑﺎن ﺧﻴﺎﻧﺘﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ اﮔﺮ ﺗﻮ ﻫﻢ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﺷﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ از ﺗﻨﺖ ﻛﻨﺪه اﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻮﻗﺖ ﻗﺎﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﻛﺮدن‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺸﺘﻦ‪ .‬ﻛﺸﺘﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺮدن‪ ،‬و ﻫﻤﺨﻮاﺑﮕﻲ و ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪي‬
‫ﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ »س« ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻼس ﻣﻦ دﻟﻢ‬
‫ﻣﻲﻟﺮزد اﻣﺎ ﻛﻼﻣﻲ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر اﻳﻦ در ذات ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن‬
‫ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻛﻨﺪ اﻧﺴﺎن را‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻟﻚ ﺑﺮدارﻳﻢ‪ ،‬داﻧﻪ داﻧﻪ ﻫﻤﻪي‬
‫ﻛﻠﻤﻪﻫﺎي زﺑﺎن را ﻏﺮﺑﺎل ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ را ﻣﺎل ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ دور ﺑﻴﻨﺪازﻳﻢ‪ ،‬و‬
‫ﻓﻘﻂ ﻫﻤﺎنﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺎل ﺧﻮد ﻣﺎﺳﺖ؛ ﻣﺎل اﻓﻌﺎل ﻣﺎ؛‬
‫ﺗﺮاوﻳﺪهي روح ﻣﺎ‪.‬‬
‫ﻧﻪ ﻟﮕﺪ ﻧﻤﻲزﻧﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻳﻮار ﺷﻴﺸﻪاي ﻧﺎزك‪ .‬ﺑﮕﺬار ﺑﺪاﻧﺪ » س« ﻛﻪ‬
‫اﮔﺮ ﭼﻴﺰي ﻣﻴﺎن ﻣﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﻨﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬار اﮔﺮ‬
‫ﭼﻴﺰي ﻣﻴﺎن ﻣﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻃﻮري ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻛﻪ درﺳﺖ در اوج ﺑﻲﺧﻮﻳﺸﻲ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﺷﺴﺘﻦ زﻧﮕﺎر روح ﺑﻪ ﻟﺬتِ ﺗﻦ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻳﺎدش ﻧﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪي‬
‫ﺑﺎﻏﭽﻪ و ﻛﺎرد‪ .‬ﻳﺎدش ﻧﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ ﺷﻼق و ﺗﻦ آش و ﻻش؛ ﻳﺎدش ﻧﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ‬
‫ﮔﻮدال و ﺳﻨﮓ‪...‬‬

‫‪22‬‬
‫ﺟﺴﻴﻜﺎ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﺎر ﻣﺎرﺗﻴﻨﻜﻲ‪ ،‬دوﺑﺎره داﺧﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮوﻧﺪهاي دﺳﺘﺶ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ » :‬ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﺮاي رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ‪ «.‬و ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪاش‪.‬‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻣﮕﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ رﻳﻪﻫﺎم را ﻫﻢ ﺧﺘﻨﻪ ﻛﻨﻨﺪ؟ ﻣﻲﺧﻨﺪد‪ .‬ﻣﺜﻞ‬
‫ﺑﭽﻪاي ﺣﺮفﺷﻨﻮ راه ﻣﻲاﻓﺘﻢ ﭘﺸﺖ ﺳﺮش‪ .‬راه رﻓﺘﻦاش ﻣﺜﻞ راه رﻓﺘﻦ‬
‫ﻫﻤﻪي آﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻲﻫﺎ ﻃﻮريﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺗﺎم ﺗﺎمِ ﻃﺒﻞ ﺗﻮي ﻫﻮاﺳﺖ؛ ﻫﻤﺎن‬
‫رﻗﺺِ ﻛﭙﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻟﻨﮕﺮِ ﺗﻦ‪ .‬ﻣﺮا ﻳﺎد ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﻣﻲاﻧﺪازد‪» .‬ﻳﻌﻨﻲ او را‬
‫ﻫﻢ ﺧﺘﻨﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ؟« ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺎرﺗﻴﻨﻴﻜﻲﻫﺎ ﻣﺮﻓﻪﺗﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓﺗﺮﻳﻦ و‬
‫ﻣﻐﺮورﺗﺮﻳﻦ ﺳﻴﺎﻫﺎن ﺟﻬﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻇﺎﻫﺮﺷﺎن ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎﺳﻲﻫﺎﺳﺖ؛ ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﺳﻴﺎﻫﺎن را دارﻧﺪ و اﺳﺘﺨﻮانﺑﻨﺪي ﺳﻔﻴﺪﻫﺎ را‪ .‬ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ اﻣﺎ ﺳﻴﺎهِ ﺳﻴﺎه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺧﺪﻣﺘﻜﺎران ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي دﻫﻪي ﭘﻨﺠﺎهِ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ .‬اﻧﮕﺎر‬
‫روزي ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻴﻨﻤﺎي ﺷﻬﺮ ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‬
‫ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﺑﻴﺮون اﻓﺘﺎده ﺑﻮد از ﭘﺮده و ﺷﺪه ﺑﻮد ﻫﻤﺴﺎﻳﻪي ﻣﺎ‪ .‬ﻋﺼﺮ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه اِﻟﻤﺎ ﻣﻲآﻣﺪ ﺟﻠﻮي ﺣﻴﺎط ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ‪ .‬ﻛﭙﻞﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺰرﮔﻲ اﻳﻦ ﻛﭙﻞﻫﺎ ﻧﻪ ﺑﻲﻗﻮارﮔﻲِ ﺗﻦ ﻛﻪ اﺳﺘﻘﺮارِ ﺟﻬﺎنِ‬
‫ﻣﺎدراﻧﻪي ﻣﺤﻠﻪي ﻣﺎ ﺑﻮد؛ ﺳﻨﮓِ ﺗﻌﺎدﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷﺖ ﺳﻜﻮنِ دﻟﮕﻴﺮِ‬
‫ﺷﻬﺮ آوار ﺷﻮد روي روح زﻧﺎنِ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ‪ .‬در ﺳﻴﺎﻫﻲ ﭼﻬﺮهاش دو ردﻳﻒ‬
‫دﻧﺪان ﺳﭙﻴﺪ ﺑﺮق ﻣﻲزد وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﺣﺮف ﻣﻲزد‬
‫ﻣﺮا ﻛﻪ داﺋﻢ دور و ﺑﺮش ﺑﻮدم ﺑﻐﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲﺑﻮﺳﻴﺪ و ﺳﺮم را‪ ،‬اﻧﮕﺎر‬
‫ﻓﺮوﻛﻨﺪ در ﺑﺎﻟﺶ‪ ،‬ﻓﺮو ﻣﻲﻛﺮد ﺗﻮي ﭼﺎرزاﻧﻮش‪ .‬ﮔﺎه ﻛﻪ از روي ﻧﺮﻣﻲ‬
‫رانﻫﺎي ﮔﻮﺷﺘﺎﻟﻮد ﺳﺮم ﺳ‪‬ﺮ ﻣﻲﺧﻮرد درﺳﺖ وﺳﻂِ ﭘﺎ ﺑﻮي ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﺎﻣﻢ ﻣﻲﺧﻮرد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺻﻨﺪوﻗﭽﻪي ﻗﺪﻳﻤﻲ‬
‫رازآﻣﻴﺰ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻫﺮوﻗﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲﺷﺪ ﻳﺎد اﻳﻦ ﺑﻮي دلاﻧﮕﻴﺰ‬
‫ﻣﻲاﻓﺘﺎدم‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﭼﻨﮓ ﻣﻲزد ﺑﻪ ﻣﻮﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬ﺳﺮم را ﺑﺎﻻ ﻣﻲآورد و‬

‫‪23‬‬
‫ﭼﺸﻢﻏﺮهاي ﻣﻲرﻓﺖ ﻛﻪ ﺳﭙﻴﺪي ﭼﺸﻢﻫﺎ را درﺷﺖﺗﺮ ﻣﻲﻛﺮد و در ﻫﻤﺎن‬
‫ﺣﺎل ﻛﻪ ﺧﻨﺪهاي ﺑﻲﺻﺪا روي ﻟﺐﻫﺎ داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﺑﺮو ﺑﺮاي‬
‫ﺧﻮدت ﺑﺎزي ﻛﻦ‪ «.‬و ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﺣﺎﻻ وﻗﺘﺶ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ از رازﻫﺎي ﺳﺮ ﺑﻪ ﻣﻬﺮِ زﻧﺎﻧﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط؛‬
‫ﮔﺸﺘﻲ ﻣﻲزدم ﺗﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬آرام و ﺑﻲﺻﺪا‪ ،‬ﺧﻮدم را ﺑﻜﺸﺎﻧﻢ ﭘﻨﺎهِ دﻳﻮارِ‬
‫آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚِ در ِﺣﻴﺎط ﺑﻮد‪ ،‬و ﮔﻮش ﺑﺪﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﭘﺮ از اﺷﺒﺎح‬
‫و دردﻫﺎي ﻓﺮوﺧﻮردهي اﻳﻦ زﻧﺎن ﻛﻪ ﺣﺮفﻫﺎﻳﺸﺎن از ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﺷﺮوع‬
‫ﻣﻲﺷﺪ آﺧﺮش ﺧﺘﻢ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎنﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻦ ﺑﻮد و دوزخ اﻳﻦ‬
‫زﻧﺎن‪.‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪8‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻪﺗﺎري »ﻛﺎﺳﻪﻳﻚﺗﻜﻪ« ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪي ‪1/5‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻪﺗﺎر»ﻛﺎﺳﻪﻳﻚﺗﻜﻪ« اﻟﺒﺘﻪ ﻛﺎري ﻧﺪارد‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺎ‬
‫ار‪‬ه و ﻣ‪‬ﻘﺎر و رﻧﺪه آﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﻣﺠﺴﻤﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﻛُﻨﺪهي درﺧﺖ ﺗﻮت را از ﺑﻴﺮون آﻧﻘﺪر ﺑﺘﺮاﺷﻴﺪ‬
‫ﺗﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮ زن ﺑﺸﻮد )ﻳﺎدﺗﺎن ﻧﺮود ﮔﻠﻮياش را ﺑﻔﺸﺎرﻳﺪ(‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺗﻮي اﻳﻦ ﻛﺎﺳﻪ را ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻘﺎر ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻴﺪ؛ آﻧﻘﺪر ﻛﻪ دﺳﺖﺗﺎن ﻣﺜﻞ دﺳﺖ ﻣﻦ‬
‫ﺗﺎول ﺑﺰﻧﺪ و ﭘﻮﺳﺘﺶ ﻛﻨﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻛﺎر اﻣﺎ اﺗﺼﺎل دﺳﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺳﻪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﻳﻚ ﺑﺎر در ﻋﻤﺮﺗﺎن ﭼﺸﻢﺗﺎن‬
‫اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ آﻟﺖ ﺧﻮدﺗﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻢ ﺑﻪ آﻟﺖ زنﺗﺎن‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻢ ﻧﻴﻔﺘﺎده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻻ اول دﺳﺘﻪ را ﺧﺘﻨﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﺎﺳﻪ را‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﺻﻄﻼﺣﺎْ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ»ﻓﺎق و زﺑﺎﻧﻪ ﻛﺮدن«‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻢ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح‬
‫ﻳﺎدﺗﺎن رﻓﺖ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﺳﺘﻪ را ﺳﺮﻳﺶ ﺑﻤﺎﻟﻴﺪ و ﻓﺮو ﻛﻨﻴﺪ در‬
‫ﻛﺎﺳﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ روي ﻛﺎﺳﻪ را ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪاي از ﭼﻮب ﺗﻮت ﺑﻪ ﻗﻄﺮ دو ﻣﻴﻞ‬
‫ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم‪ .‬ﺣﺎﻻ اﮔﺮ دﻳﺪﻳﺪ دﺳﺖﺗﺎن ﻣﺜﻞ دﺳﺖ ﻣﻦ ﭼﻨﺎن ﻧﺎﻛﺎر‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺳﺎز ﺑﺰﻧﻴﺪ آﻧﻮﻗﺖ ﻣﺠﺒﻮرﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ ﺳﻪﺗﺎر»ﻛﺎﺳﻪ ﺗَﺮﻛﻲ« ﺑﻴﻔﺘﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻔﺘﻲﻫﺎﺳﺖ؟‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﺳﻢﻫﺎ‪ :‬ﻇﺮوﻓﭽﻲ‪ ،‬ﭼﺎﻳﭽﻲ‪ ،‬دﻣﻴﺮﭼﻲ‪ ،‬ﻃﻴﻮرﭼﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻮرﻳﺎن‪،‬‬
‫ﺟﻮاﻫﺮﻳﺎن‪ ،‬زﻣﺮدﻳﺎن‪ ،‬ﺧﺒﺎزﻳﺎن‪ ،‬ﺣﻼج‪ ،‬ﻋﻼف‪ ،‬ﺣﺪاد )ﻋﺎدل ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪،‬‬
‫ﻧﺒﻮد(‪ ...‬ﺗﻤﺎمِ ﻳﻚ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬از ﭘﺪر ﺑﻪ ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﺣﺮﻓﻪﻫﺎ ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻮاده ﭼﺮﺧﻴﺪه‪.‬‬
‫ﺧﻮﺷﮕﻠﻴﺪ ﻳﺎ ﺧﻮش آواز ﻛﻪ ﻣﻔﺖ راز ﻛﺎر را ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ؟‬
‫ﻳﻜﻲ ﻋﺮقﺧﻮر ﺑﻮد ﺑﺮاﻳﺶ وﻳﺴﻜﻲ ﻣﻲﺑﺮدم‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺗﺮﻳﺎﻛﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاﻳﺶ‬

‫‪25‬‬
‫ﺷﻴﺮه ﻣﻲﺑﺮدم)ﺧﺪا رﺣﻢ ﻛﺮد ﺑﭽﻪﺑﺎز ﺗﻮﻳﺸﺎن ﻧﺒﻮد(‪ .‬اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻫﺮﻛﺲ ﺗﻜﻪاي از راز ﻛﺎرش را ﮔﻔﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﺮﺑﺎر ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻢ آﻧﻘﺪر‬
‫ﺟﻨﻢ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﮔﻮﺷﻪاي از ﻓﻦ ﻛﺎر را ﻗﺎپ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪي‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ده ﺗﻜﻪ ﭼﻮب ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 3‬ﻣﻴﻞ را ﻃﻮري ﺧﻢ‬
‫ﺑﻜﻨﻲ ﻛﻪ ﺷﻜﻞِ ﻋﻼﻣﺖِ ﺳﻮال ﺑﺸﻮد؛ و ﭼﻄﻮر ﺑﺘﺮاﺷﻲ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﻣﺎﻫﻲ‬
‫ﺑﺸﻮد؛ و ﭼﻄﻮر ﺑﻐﻞ ﻫﻢ ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﺎﺳﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫اﻣﺎ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن ﻫﺮ ﺗَﺮك ﺑﻐﻞ ﺗَﺮك ﺑﻌﺪي ﺑﻮد ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﻮ ﻻي درز ﻧﺮود‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻣﮕﺮ راز ﻛﺎر را ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ؟‬
‫از ﺗﻮ ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ اي ﻫﻨﺪﺳﻪ و ﺣﺴﺎب‪ ،‬اي رﻳﺎﺿﻴﺎت‪.‬‬
‫از ﺗﻮ ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ اي ﻛﻮﻟﻴﺲ و ورﻧﻴﻪ‪ ،‬اي ﮔﻮﻧﻴﺎ‪.‬‬
‫از ﺗﻮ ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ اي روشﺷﻨﺎﺳﻲ ﻏﺮب‪.‬‬
‫از ﺗﻮ ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ اي ﭘﺸﺘﻜﺎر ﻣﻦ‪.‬‬
‫اﻣﺎ از ﺗﻮ ﺷﺎﻛﻲام اي ﻧﻔﺮﻳﻦ درﺧﺖ ﺗﻮت ﻛﻪ از راه رﺳﻴﺪي آﻧﻬﻢ‬
‫درﺳﺖ وﻗﺘﻲ ﺗﺎزه رﺳﻴﺪه ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻓﻮتِ آﺧﺮ ﻛﺎر‪.‬‬
‫از ﺗﻮ ﺷﺎﻛﻲام اي ﻧﻔﺮﻳﻦ درﺧﺖ ﺗﻮت‪.‬‬
‫از ﺗﻮ ﺷﺎﻛﻲام‪.‬‬

‫‪26‬‬
 ‫‪9‬‬

‫ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻴﺎن ﺑﻨﻔﺶ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﺪام اﺳﺖ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ؟‬

‫ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻲ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﻧﺰد ﭼﻨﻴﻦ زﻳﺒﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻛﺘﺮ‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻻ‬
‫ﻣﻲﺷﺪ آﺳﻮده ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮدا‪ ،‬وﻗﺘﻲ درازم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ روي آن ﺗﺨﺖ‬
‫ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻼﻓﻲ آن ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺻﺎﺑﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮجﻫﺎي ورﻟﺪﺗﺮﻳﺪﺳﻨﺘﺮ‪ ،‬ﭼﺎﻗﻮي ﺟﺮاﺣﻲ را‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻣ‪‬ﻘﺎري ﻛﻪ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺗﻮي ﻛُﻨﺪهي ﺗﻮت‪ ،‬ﻧﭽﺮﺧﺎﻧﺪ ﺗﻮي ﻛﺎﺳﻪي ﭼﺸﻤﻢ ﺗﺎ ﺗﻬﻲ ﻛﻨﺪ آن را‬
‫ﻳﻜﺴﺮه از ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﻨﺎﺋﻲ‪.‬‬
‫دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺣﺘﺎ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻛﻪ او ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‬
‫ﻫﻴﭻ ﻫﻤﻮﻃﻨﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ .‬دﻓﻌﻪي ﻗﺒﻞ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ﭼﺸﻢ راﺳﺘﻢ رﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدم ﭘﻴﺶاش‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺷﻐﻞ ﺷﻤﺎ و ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻮازﻧﺪه‪ ،‬رﻓﺘﺎرش ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﻣﺤﺴﻮﺳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﻗﺒﻼَ ﻣﻨﺸﻲاش داده ﺑﻮد ﭘ‪‬ﺮ ﺑﻜﻨﻢ‬
‫ﺗﻮي دﺳﺖاش ﺑﻮد؛ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻪ ﻛﺎرهام‪ .‬ﺑﺎز ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﻻﺑﺪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪه )آﺧﺮ‪ ،‬ﭘﺰﺷﻚ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻮد و ﻫﺮﻛﻪ‬
‫ﺗﻮي اﺗﺎق اﻧﺘﻈﺎرش ﺑﻮد ﺳﺮوﻟﺒﺎﺳﻲ داﺷﺖ ﺑﺮازﻧﺪه(‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﻧﻮازﻧﺪه ﺑﻮدن ﻣﻦ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻮيﻫﺎ‬
‫اﻳﻨﻄﻮرﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻛﺎﻓﻪﭼﻲ ﻣﺤﻞ ﻫﻢ‪ ،‬وﻗﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﻗﻬﻮهاي‬
‫ﺑﺨﻮرم‪ ،‬اﮔﺮ ﺟﻌﺒﻪي ﺳﻪﺗﺎر روي دوﺷﻢ ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺘﺎرش ﻓﺮق داﺷﺖ ﺑﺎ ﻣﻮاﻗﻊ‬
‫دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻗﻬﻮه را ﻛﻪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ روي ﭘﻴﺸﺨﻮان‪ ،‬ﻃﻮري ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ‬

‫‪27‬‬
 ‫ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻗﻬﻮهي دﺑﺶ ﺑﺮاي آﻗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻴﺪ!‬
‫ﺧﺐ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻮيﻫﺎ اﻳﻨﻄﻮرﻧﺪ‪ .‬ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ روز ﺑﻌﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ اﻧﮕﺎر ﻣﻲداﻧﻨﺪ آدم ﭘﺎﻳﺶ ﻛﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻃﻮري ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺘﺎرش‬
‫رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﺎدر اوﺳﺖ‪ .‬ﻃﻮري ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻚاش رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻧﮕﺎر ﭘﺪر اوﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻜﻪ اﺗﺎق را ﺑﻪ او ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻮري ﻣﻲرود‬
‫روي ﺗﺨﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻋﻤﻠﺶ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ اﻣﺎ ﻃﻮري ﺧﻮدش را وﻟﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻧﮕﺎر ﺗﺨﻢﻫﺎﻳﺶ را ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻇﺮاﻓﺖ دارﻧﺪ اﻳﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻮيﻫﺎ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ روز ﺑﻌﺪ ﻋﻤﻞ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺣﺴﻲ را‬
‫دارد ﻛﻪ ﮔﻮﺳﭙﻨﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮِ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎه‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ‬
‫ﺳﺮﻣﻲزﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺴﻼي ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻲدﻫﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرش ﺗﺎ او اﺣﺴﺎس ﻧﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﺳﺖ؛ ﺗﺎ ﭘﺰﺷﻚ را ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺒﻴﻨﺪ‬
‫ﻧﻪ ﻳﻚ ﺟﻼد‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬درﺳﺖ در ﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ داﺷﺖ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬رو‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎنِ روزي ﺧﺴﺘﻪ ﻛﻨﻨﺪه آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ‬
‫ﺗﺴﻼﻳﻢ و ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم‪» :‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﺪام اﺳﺖ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ؟«‬
‫ﮔﺮه داد ﺑﻪ اﺑﺮوﻫﺎ‪ .‬ﭼﻴﻦﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ در وﺳﻂِ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬و ﻧﮕﺎﻫﺶ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ در اﻧﺪرون ذﻫﻦ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﺑﻪ ﻛﻠﻪام زده اﺳﺖ‬
‫ﻳﺎ ﺣﺮف ﺣﺴﺎب ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬دو ﻃﺮفِ ﺻﻔﺤﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮم دوﺗﺎ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ روﻛﺶ‬
‫ﭘﺎرﭼﻪاياش را ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﻣﻲدﻳﺪم‪ .‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﭼﺸﻢ راﺳﺘﻢ را‬
‫ﻋﻤﻞ ﻛﺮدﻳﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﭼﻴﺰ ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺷﺪم‪ :‬ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﭼﭗ ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻳﻦ‬
‫ﺑﻠﻨﺪﮔﻮﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺧﺎﻛﺴﺘﺮياﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ راﺳﺘﻢ آﻧﻬﺎ را ﺑﻨﻔﺶ‬
‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ؛ ﻳﻚ رﻧﮓ زﻧﺪه و ﺷﻔﺎف«‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﺑﻨﻔﺶ ﻳﺎ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي؟ ﻛﺪام‬
‫ﻳﻚ از اﻳﻦ دو ﭼﺸﻢ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؟«‬

‫‪28‬‬
‫دﺳﺘﺶ را ﮔﺬاﺷﺖ زﻳﺮ ﭼﺎﻧﻪ‪ .‬ﻛﺮاوات ﻗﺮﻣﺰﺧﻮﺷﺮﻧﮓاش ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪ‬
‫زﻳﺮ آﺳﺘﻴﻦِ آﺑﻲِ ﻛﺖ‪ .‬آن ﻟﺒﺨﻨﺪ زﻳﺒﺎ ﺣﺎﻻ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد زﻳﺮ ﭘﻮﺳﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﺑﺮﻗﻲ از ﺗﺤﺴﻴﻦ‪ ،‬و ﻣﻲﺗﺎﺑﻴﺪ ﻣﺜﻞ درﺧﺸﺶ ﻧﻮري از ﭘﺲ اﺑﺮ‪.‬‬
‫» ﻧﻪ اﻳﻦ‪ ،‬و ﻧﻪ آن‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼﻴﺰيﺳﺖ ﻣﻴﺎن ﺑﻨﻔﺶ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‪«.‬‬
‫دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ رﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﻣﻦ ﺗﺎزه آﻏﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬آدم‬
‫ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻫﺎي ﺧﻮدش ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﺪ و ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻧﻘﻄﻪي اﻋﺘﻤﺎد ﻫﻢ داﺷﺖ وﻳﺮان ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮدا ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﭼﭗام را ﻫﻢ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﻘﻲ وداع ﻣﻲﻛﺮدم؛ و رﻫﺎ‬
‫ﻣﻲﺷﺪم در ﺟﻬﺎنِ ﻣﺸﻜﻮﻛﻲ از رﻧﮓﻫﺎ و ﺣﺠﻢﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ .‬راﺳﺖ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ اواﺧﺮ درآﺳﺘﺎﻧﻪي ﻛﻮري ﺑﻮدم و ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از رﻧﮓﻫﺎ و اﺑﻌﺎدي ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲدﻳﺪم ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﺮدا دو ﭼﺸﻢ‬
‫ﻣﺼﻨﻮع ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ؟‬
‫دﻟﻢ ﺑﻪ ﺷﻮر اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ ﮔﻢ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺮاي اﺑﺪ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮاي دﻏﺪﻏﻪاي ﻋﺎﺟﻞﺗﺮ‪ ،‬ﭼﻴﺰي اﻧﺴﺎﻧﻲ و دمِ دﺳﺖ‪ .‬دﻓﻌﻪي ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺧﺮوج‬
‫ﻣﻦ از اﺗﺎق ﻋﻤﻞ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ و ﭘﻨﺠﺎه و ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪي ﺻﺒﺢ ﺑﻮد و اﺻﺎﺑﺖ‬
‫ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ﺑﻪ آن دو ﺑﺮج ﻏﻮلآﺳﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﻧُﻪ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﻋﻤﻞ ﻣﻦ درﺳﺖ‬
‫ﺑﻌﺪ از اﺻﺎﺑﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﻮد؟‪ ...‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﺎي دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﺑﻮدم ﭼﺸﻢ‬
‫ﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﻛﺸﻮرش اﻳﻦ ﺗﺨﻢ ﻟﻖ را ﺷﻜﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآوردم از‬
‫ﻛﺎﺳﻪ!‬
‫ـ ﺣﺎﻻ‪ ،‬آن ﺑﺎر ﺷﺎﻧﺲ آوردم‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﭼﻪ؟ ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺗﻀﻤﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮدا‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﺶ از ورود ﻣﻦ ﺑﻪ اﺗﺎق ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﻣﺮدي ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖِ ﻣﻄﻠﻖ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻲ را ﻧﺰﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس؟ ﭼﻪ‬
‫ﻛﺴﻲ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ ﻣﻦ‪ ،‬در آن ﻟﺤﻈﻪي ﺧﺸﻢ‪،‬‬

‫‪29‬‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﻴﻎ را ﻣﺜﻞ ﻣ‪‬ﻘﺎري ﻛﻪ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻨﺪ در ﻛﻨﺪه‪ ،‬ﻧﭽﺮﺧﺎﻧﺪ در ﻛﺎﺳﻪي‬
‫ﭼﺸﻢ؟‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪم و راه اﻓﺘﺎدم ﺑﻪ ﻃﺮف در‪.‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪10‬‬

‫ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ و ﺷﺎل ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﻣﺎدام ﻫﻠﻨﺎ‬

‫دﻳﮕﺮ ﻛﻼﻓﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم از ﺑﻲﺧﻮاﺑﻲ‪ .‬ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻴﺪار‬

‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪم ﮔﻮش ﺑﻪ زﻧﮓ ﺗﺎ ﺧﻮدِ ﺻﺒﺢ ﻣﮕﺮ ﭘﻲ ﺑﺒﺮم ﺑﻪ راز آن ﺷﺐِ‬
‫ﻫﻮﻟﻨﺎك! اﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺻﺪاي ﮔﺎهﮔﺎﻫﻲ ﻣﺎدر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﭻﭘﭽﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ!‬
‫ﻧﻪ! ﺑﻴﺪاره!« ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﭘﺪر ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ رﻋﺪآﺳﺎ ﺑﻴﺪارم‬
‫ﻛﻨﺪ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﭽﻪي ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻓﺮﺻﺖ داﺷﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﻮاﺑﻴﺪن‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺎرهاي ﻧﺒﻮد ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻮش ﺑﺎﻳﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺣﺮفﻫﺎي‬
‫زﻧﺎن ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ‪.‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻫﻞ ﻣﺤﻞ ﻣﺤﻮﻃﻪي ﺧﺎﻛﻲ ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و‬
‫ﺑﺎرﻳﻜﻪي آﺳﻔﺎﻟﺖ ﺟﻠﻮي درﻫﺎ را آبﭘﺎش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد از ﻫ‪‬ﺮمِ‬
‫زﻣﻴﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬اِﻟﻤﺎ ﻛﻪ ﻟﺮ ﺑﻮد و دور ﺗﺎ دور روﺳﺮياش ﭘﺮ از ﺳﻜﻪ ﺑﻮد و‬
‫ﭘﻮﻟﻚ ﺑﻮد از اﻳﻦ ﻃﺮف ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﻫﻢ از آن ﻃﺮف‪ .‬ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﺟﻠﻮي درِ ﺣﻴﺎط؛ ﻣﺎدرم ﻫﻢ در آﺳﺘﺎﻧﻪي در‪ .‬ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪم از‬
‫»ﺑﻮي ﺑﻬﺸﺖ«‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪم از ﺑﻐﻞ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﭼﺮﺧﻲ ﻣﻲزدم ﺗﻮي‬
‫ﺣﻴﺎط‪ ،‬ﺑﻌﺪ دزداﻧﻪ ﻣﻲآﻣﺪم ﭘﺸﺖ دﻳﻮار آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﺗﻤﺎمِ ﺗﻦ ﮔﻮش‬
‫ﻣﻲﺷﺪم‪ ،‬و ﺳﺮ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم ﺳﻤﺖ زاوﻳﻪي دﻳﻮار‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدرم‬
‫ﻟﺐ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ و ﻣﻦ ﺧﻼص ﺷﻮم از ﻛﺎﺑﻮس آن ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﭘﺎﺋﻴﺰ ﻛﻪ ﭘﺪر‬
‫ﺑﻴﻠﭽﻪ را ﺑﺮداﺷﺖ و رﻓﺖ ﺟﻠﻮي درِ ﺣﻴﺎط ﺗﺎ درﺳﺖ در ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺪﻓﻦ‬
‫ﺗﻜﻪاي از ﺗﻦ ﻣﻦ ﺑﻮد ﭼﻴﺰي را ﭼﺎل ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻜﻪاي از ﺗﻦ ﻣﺎدر ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ‬

‫‪31‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬ﻃﺮفِ ﻏﺮوب ﻛﻪ ﭘﺪر ﺑﺎ دوﭼﺮﺧﻪ‬
‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ از ﺳﺮِ ﻛﺎر‪ ،‬زنﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﻃﻮري‬
‫ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺑﺴﺎطِ ﺟﻬﺎنِ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲِ اﻃﺮاف را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻤﻊ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﻮي ﭼﻴﻦﻫﺎي ﻟﺒﺎس ﮔﻠﺪارش؛ اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﺳﺮش ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻧﻴﻢ‬
‫ﺗﻨﻪاش‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻛﭙﻞﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﺑﻌﺪ ﭘﺎﺷﻨﻪي ﭘﺎ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎ ورود ﭘﺪر ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻗﺮآن و ﺷﺮﻋﻴﺎت‪ .‬اﮔﺮ ﺷﺎﻧﺲ ﻣﻲآوردم و دوﺑﺎره‬
‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲزد از ﺧﺎﻧﻪ )ﻣﻌﻤﻮﻻْ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲرﻓﺖ(‪ ،‬آﻧﻮﻗﺖ ﺳﺮﺧﻮش از‬
‫ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ ﺟﻬﺎن ﮔﻢﺷﺪهام‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ ﻟﻴﻦ)‪،(lane‬‬
‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﻪي دﻳﻮار ﻟﻴﻦ‪ ، G1‬و ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺷﺪم ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺎت ﻣﺎدام‬
‫ﻫﻠﻨﺎ ﻛﻪ ﻫﺮوﻗﺖ روز ﻛﻪ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدي‪ ،‬ﻣﻲدﻳﺪي ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺘﻦِ‬
‫ﺷﺎل ﺧﻮﺷﺮﻧﮕﻲ ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﻮد از رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺒﺰ و زرد و ﻋﻨﺎﺑﻲ؛ و ﻫﻴﭻ‬
‫وﻗﺖ ﺧﺪا ﻃﻮﻟﺶ ﻋﻮض ﻧﻤﻲﺷﺪ؛ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﻫﻤﺎن ﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﺘﺮ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻟﻴﻦ ﻣﺠﺘﻤﻌﻲ ﺑﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺎﻧﺰده ﺧﺎﻧﻪي »وﻳﻼﻳﻲ«‪ :‬ﻫﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺷﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪي ﻫﻢ‪ ،‬و ﻫﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﻫﺸﺖﺗﺎ‪ .‬ﺷﻴﺮواﻧﻲ‬
‫ﭼﻴﻦداري ﺑﻪ رﻧﮓِ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺳﻘﻒِ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺷﺎﻧﺰده ﺧﺎﻧﻪ را ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﺪ؛‬
‫ﺳﻘﻔﻲ دوﻻﻳﻪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻲﺧﺰﻳﺪي ﻣﻴﺎن آن‪ ،‬از ﻣﻨﻔﺬﻫﺎي ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ و آﻧﺠﺎ ﺗﻮي ﺳﻘﻒ زﻳﺮﻳﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ ﺳﺮك ﻛﺸﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي اﻳﻦ و‬
‫آن و ﭼﻴﺰﻫﺎﺋﻲ دﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺧﺪا ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﺑﺲ‪...‬‬
‫ﻫﺮ ﻟﻴﻦ اﺳﻤﻲ داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﻢ ﻫﺎ ﻧﻪ ﻇﺮوﻓﭽﻲ ﺑﻮد ﻧﻪ زﻣﺮدﻳﺎن ﻧﻪ‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﺗﺒﺮﻳﺰي‪ .‬ﻳﻚ ﺣﺮف و ﻳﻚ ﺷﻤﺎره ي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻴﻦ ﻣﺎ ‪F16‬‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻴﻦ ﻣﺎدام ﻫﻠﻨﺎ ‪ . F17‬ﻫﻠﻨﺎ درﺳﺖ ﺳﺮِ ﻧﺒﺶ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ زن‬
‫ﺑﻲﺣﺠﺎب ﻣﺤﻠﻪي ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺜﻞ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ دﺳﺘﻤﺎﻟﻲ ﮔﺮه ﻣﻲزدﻧﺪ‬

‫‪32‬‬
‫ﺑﺎﻻي ﺳﺮﺷﺎن‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺜﻞ اِﻟﻤﺎ ﻣﻴﻨﺎر داﺷﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺜﻞ ﺑﻌﻀﻲ از زﻧﺎن ﻋﺮب‬
‫ﻣﻘﻨﻌﻪ‪ .‬ﻣﺎدرم روﺳﺮي ﮔﻠﺪار را زﻳﺮ ﭼﺎﻧﻪاش ﮔﺮه ﻣﻲزد‪ .‬رﻓﺘﻦ از ﭘﻴﺶ‬
‫ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺎدام ﻫﻠﻨﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺮي ﺑﻮد از ﺟﻬﺎن ﻣﺮﺋﻲِ اﺷﺒﺎحِ اﻳﻦ‬
‫ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺖ ﺳﻲ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺎنِ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲِ ﺷﺎلِ ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮيِ آن زن ﭼﻬﻞ‬
‫ﺳﺎﻟﻪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻛﻪ ﻣﻮزهاي ﺑﻮد زﻧﺪه از اﻗﻮام اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻫﻠﻨﺎي ارﻣﻨﻲ‬
‫ﺣﻀﻮري ﺑﻮد از ﺟﻨﺲِ ﺣﻀﻮر ﻏﺮب‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪم ﺑﻪ دﺳﺖﻫﺎي‬
‫ﺑﺮﻫﻨﻪاش و ﻣﻲدﻳﺪﻳﻢ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻓﺪ اﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ در ﺳﻜﻮﻧﻲ‬
‫اﺑﺪي ﻓﺮو رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎلﺑﺎل زدنِ ﻣﺪامِ دﺳﺖﻫﺎش ﻣﺮا ﻣﻲﺑﺮد ﺑﻪ آن ﺳﻮي‬
‫ﻫﺴﺘﻲِ ﮔﻢ ﺷﺪهام‪ .‬ﻫﻠﻨﺎ ﺳﻤﺖِ ﮔﻢ ﺷﺪهي ﺗﻮﻟﺪِ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﺎد‬
‫ﻧﻤﻲآﻣﺪ و از ﻳﺎد ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﻣﻲآﻣﺪ ﻫﻠﻨﺎ ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺎل را دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﻟﺐﻫﺎ را ﺑﺎد ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻲﻓﺸﺮد ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫و ﻣﻲرﻓﺖ داﺧﻞ ﺣﻴﺎط‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻨﻮز ﭘﺪر ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺟﻠﻮي‬
‫در ِ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎزِ ﺣﻴﺎطِ ﺧﺎﻧﻪي ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺑﺒﻴﻨﻢ اﻳﻦ زن را‪.‬‬
‫آﺧﺮ ﻛﺪام ﺗﻜﻪي اﺿﺎﻓﻲ را ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺮﻳﺪ از ﺗﻦِ او؟ ﻧﮕﺎه ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺗﻦِ‬
‫ﺧﻮاﻫﺮم و ﻧﮕﺎه ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺗﻦِ دﺧﺘﺮانِ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ؛ دﻳﺪه ﺑﻮدم ﭼﻴﺰي ﻛﻢ‬
‫اﺳﺖ؛ ﺗﻜﻪاي ﮔﻮﺷﺖِ ﺑﻲﻣﺼﺮف ﻛﻪ آوﻳﺰان ﺑﻮد ﺟﻠﻮي ﻣﻦ‪ ،‬و آوﻳﺰان ﻧﺒﻮد‬
‫ﺟﻠﻮي ﻫﻴﭻ زﻧﻲ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﮔﻔﺖ ﭼﻄﻮر ﻣﺎدرش دو دﺳﺖ او را‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺧﺎﻟﻪ ﭘﺎﻫﺎ را و ﭼﻄﻮر ﻣﺎﻣﺎ ﺧﺘﻨﻪاش ﻛﺮده‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ آﺧﺮ‪...‬‬
‫آﺧﺮ‪ ...‬ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺮﻳﺪ ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ اﺻﻼْ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻛﻪ اﺻﻼٌ ﻧﺒﻮده از‬
‫آﻏﺎز؟ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻤﺶ ﻣﮕﺮ ﺧﻼص ﺷﻮم از ﺷﺮ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺐ‬
‫دﻳﺪم اﻳﺴﺘﺎده وﺳﻂ ﺣﻴﺎط‪ ،‬روي ﻓﺮش ﺣﺼﻴﺮ؛ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﺑﺮون زده از‬
‫ﺣﺪﻗﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎ اﻓﺸﺎن؛ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ آﺗﺶ‪ .‬ﺣﺮف ﻣﻲ زد؛ اﻧﮕﺎر ﺑﺎ ﻫﻮا؛ ﺑﺎ ﻏﺒﺎر‬

‫‪33‬‬
 : ‫ﭘﺮاﻛﻨﺪهي ﺷﺮﺟﻲ؛ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﺪ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‬
- Yes… Yes … I am sure. I am sure Mr. Hawking. I am
sure.

34
 ‫‪11‬‬

‫ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﻚ ﻣﺘﻦ ﮔﻢ ﺷﺪه‬

‫ﻫﻤﻪي ﻋﻤﺮ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ ‪...‬‬

‫ﻫﻤﻪي راهﻫﺎ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ‪...‬‬
‫ﺧﻂ راﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻄﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ در ﻛﺘﺎب ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪﻛﻲ ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮ ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﺟﺎهﻃﻠﺐ؛ اﻧﺪﻛﻲ ﻫﻢ‬
‫ﻧﻔﺮت داﺷﺖ از ﻫﻨﺪﺳﻪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻗﻤﺎرﺑﺎزيﺳﺖ ﻛﻪ در‬
‫ﻧﺒﺮدي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﻤﻪي ﮔﺬﺷﺘﻪ را داو ﻣﻲﮔﺬارد ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ آﻳﻨﺪه را ﺑﺒﺮد‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻛﻦ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ از زﻣﻴﻦ ﻳﺎ ﺑﻲﺑﻬﺮهاﻧﺪ از اﻳﻦ ﺧﺼﻠﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫وﺟﻮد آنﻫﺎ را در ﺧﻮد دﺳﺖِ ﻛﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻣﺘﻨﻔﺮﻧﺪ از ﻗﻤﺎر‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪» ،‬ﺟﻮﻳﻨﺪﮔﺎن ﻃﻼ« ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻗﻤﺎر‬
‫ﺑﺰرگ ﺗﺎ ﭘﺎي ﺟﺎن ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ﺑﺮوﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺴﻲ ﻫﻢ رﺣﻢ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻨﻄﻮر‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮاﻧﻲ از ﺷﺶ ﮔﻮﺷﻪي ﻛﺸﻮر ﭘﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻧﻮﺑﻨﻴﺎدي ﻧﻬﺎدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫در روزﮔﺎرِ ﺧﻮد ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺑﻨﺪر ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﻮد‪ ،‬و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ آن‪،‬‬
‫از ﻣﻌﻤﺎري ﺷﻬﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺷﻴﻮهي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدﻣﺎن‪ ،‬رﻳﺸﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻔﺮﻳﺢ ﻣﺮدم ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻴﻨﻤﺎي ﺷﻬﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ ﻛﻪ از ﻣﻴﺰ ﺑﻴﻠﻴﺎرد‬
‫و زﻣﻴﻦ ﺗﻨﻴﺲ ﺗﺎ ﻛﻨﺴﺮت و ﺗﻮﻣﺒﻮﻻ اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻗﻠﺐ ﺗﭙﻨﺪهي ﺷﻬﺮ ﺑﺎزار ﺑﻮد؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻗﺪم زد‪ ،‬دوﺳﺖ ﻳﺎ‬

‫‪35‬‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻲ دﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﺎﻻي ﺧﺎرﺟﻲ ﺧﺮﻳﺪ؛ اﺟﻨﺎﺳﻲ ﻧﻮﻇﻬﻮر ﺑﺎ ﻃﻌﻢﻫﺎي ﺗﺎزه و‬
‫ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻫﻮشرﺑﺎ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ آﻳﻪﻫﺎﺋﻲ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎزل ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﺒﺮ‬
‫از ﺣﻀﻮر ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮي ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﺒﻬﻤﻲ از آن را در ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﺋﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻔﺘﻪاي ﻳﻜﺒﺎر ﺑﺮ ﭘﺮدهي ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎزار ﭼﻴﺰﻫﺎي‬
‫دﻳﮕﺮي ﻫﻢ داﺷﺖ‪ :‬اﻳﻨﺠﺎ ﻋﺮﺻﻪي ﻧﺒﺮد ﻣﻬﺎﺟﺮاﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در دﺳﺘﻪﻫﺎي‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﮔﻮﺷﻪاي را ﻗﺮق ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺻﺪاي‬
‫ﺧﺸﻚِ ﺿﺎﻣﻦ ﭼﺎﻗﻮﻫﺎ ﺻﺪاي ﻫﺮاﺳﻨﺎﻛﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺒﻬﻢ ﻣﺮگ را‬
‫ﺑﺪل ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي آﺷﻨﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮد ﺑﺮاي ﺗﻔﺮﻳﺢ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ‬
‫ﻳﺎ ﺧﺮﻳﺪِ ﺟﻨﺲ؛ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﺜﻞ ﺟﺮﻗﻪ ﺗﻤﺎم ﻓﻀﺎ را‬
‫ﻣﺮﺗﻌﺶ ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﭘﺎﺷﻨﻪي ﻛﻔﺸﻲ ورﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﺻﺪاي ﺧﺸﻚِ‬
‫ﺿﺎﻣﻦِ ﭼﺎﻗﻮﻳﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮد ﺗﺎ آدمﻫﺎي ﺑﻲﺧﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻮي ﻣﻐﺎزهﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ‬
‫ﻗﺪم ﻣﻲزدﻧﺪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎي اﻃﺮاف‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺧﻮد را ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻴﻨﻪي دﻳﻮار و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮق ﭼﺎﻗﻮﻫﺎ‪ ،‬ﺷُﺮﺷُﺮِ ﺧﻮن‪ ،‬و دﺳﺖﻫﺎ و‬
‫ﺳﺮﻫﺎي ﺑﺮﻳﺪه ﺑﺪوﻧﺪ از اﻳﻦ ﺳﺮ ﺑﺎزار ﺗﺎ آن ﺳﺮ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن‬
‫ﻛﻮدﻛﻲﻣﺎن ﭘﺮ ﺑﻮد از ﭘﻬﻠﻮاﻧﺎن ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻫﺮﻛﺪام از اﻳﻦ ﭼﺎﻗﻮﻛﺸﺎن ﻛﺮد‪،‬‬
‫ﻟﺮ‪ ،‬ﻋﺮب ﻳﺎ ﺗﺮك‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﭘﻬﻠﻮاﻧﺎن اﺳﻄﻮرهاي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﻻي ﺻﻔﺤﺎت‬
‫ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﭘﺎ ﻧﻬﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺷﻬﺮ‪ .‬ﻳﻜﻲ رﺳﺘﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻜﻲ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر‪،‬‬
‫ﻳﻜﻲ ﺳﻌﺪ وﻗﺎص ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻜﻲ اﻓﺮاﺳﻴﺎب‪ .‬و ﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺗﻴﻢﻫﺎي ﻓﻮﺗﺒﺎل‬
‫و ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﻣﻴﺎن ﺧﻮد‪ ،‬ﻫﺮﻛﺪام دﻟﺒﺴﺘﻪي ﻳﻜﻲ از‬
‫اﻳﻦ ﭼﺎﻗﻮﻛﺸﺎن ﺑﻮدﻳﻢ و ﺷﻜﺴﺖ ﻳﺎ ﭘﻴﺮوزﻳﺸﺎن را ﺷﻜﺴﺖ ﻳﺎ ﭘﻴﺮوزي ﺧﻮد‬
‫ﻣﻲدﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ اﮔﺮ رﺳﺘﻤﻲ داﺷﺖ و ﺳﻬﺮاﺑﻲ‪ ،‬اﻛﻮان‬
‫دﻳﻮي ﻫﻢ داﺷﺖ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ زﻳﺮ ﭘﺎت را دور ﺗﺎ دور ﻣﻲﺑ‪‬ﺮﻳﺪ و ﺗﻮ را ﻣﻲﺑﺮد‬
‫ﺑﻪ ﻫﻮا ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﭘﺮﺗﺖ ﻛﻨﻢ؟ ﺑﻪ ﻛﻮه ﻳﺎ درﻳﺎ؟‬

‫‪36‬‬
‫وﻗﺘﻲ آﺳﻴﻪ ﺟﻴﻎ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬دﻳﻮي ﻟﻴﻦ ‪ F15‬و ﻛﻮﭼﻪﻫﺎي اﻃﺮاﻓﺶ را‪،‬‬
‫دور ﺗﺎ دور ﺑﺮﻳﺪ و دور اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﺳﺮراﺳﺘﺶ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻮﭼﻪﻫﺎي اﻃﺮافِ ﺧﺎﻧﻪي آﺳﻴﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻛﺞ ﻣﻲﻛﺮدم ﻣﺴﻴﺮم را ﻣﺒﺎدا ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن آﺳﻴﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪي‬
‫اﻣﻴﺪم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ روزي ﻳﺎ او از اﻳﻦ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﺮود ﻳﺎ ﻣﺎ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﺷﻬﺮي ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻧﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ آن ﻣﻲآﻣﺪ و ﻧﻪ ﻛﺴﻲ از آن ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻢ‬
‫ﻧﻪ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزهاي داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻏﺴﺎﻟﺨﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺤﻜﻮم‬
‫ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﻈﻤﻲ اﺑﺪي‪ .‬ﻗﻄﺎري ﻫﻢ ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎي ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي دوردﺳﺖ ﺑﻮد و‬
‫اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻳﻮارِهي ﻓﻠﺰيِ ﺳﺮﺑﻲ رﻧﮕﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ اﻓﻖ را‬
‫ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻮد و ﮔﺎﻫﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻲ ﻧﻪ آﻣﺪﻧﺶ را ﻣﻲدﻳﺪ‬
‫ﻧﻪ رﻓﺘﻨﺶ را و ﻧﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮي را ﻛﻪ ﭘﻴﺎده ﺷﻮد از آن‪ .‬اﻣﺎ ﻛﺎش دﻳﻮ رﺿﺎﻳﺖ‬
‫ﻣﻲداد ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻛﻮﭼﻪﻫﺎي اﻃﺮاف ﺧﺎﻧﻪي آﺳﻴﻪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪي ﺑﺎزار ﻳﺎ‬
‫ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪي ﺷﻬﺮ ﻣﺤﻞ اﻃﺮاق ﻳﻜﻲ از آن ﻣﺮداﻧﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺰ ﺑﻪ‬
‫ﭘﭽﭙﭽﻪ از آﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ ﺑﺮ زﺑﺎن ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺣﻀﻮر‬
‫ﺳﻮراﺧﻲ در ﺗﻨﻢ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﻣﺒﺎدا ﭼﺸﻤﻢ‬
‫ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ اﺳﺤﺎق ﻛﻮر ﻳﺎ ﻣﻤﺪﻟﻲ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﺎز‪.‬‬
‫اﻣﻦﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎ اﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﺑﻮد؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻠﻨﺎ و‬
‫ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ دو ﻣﻨﺘﻬﺎاﻟﻴﻪ آن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻠﻨﺎ ﻣﻄﺮود ﺑﻮد ﭼﻮن ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪي‬
‫ارﻣﻨﻲﻫﺎ ﺑﻲﺣﺠﺎب ﺑﻮد و »ﻧﺠﺲ«‪ .‬ﻫﻴﭽﻜﺲ ﺑﺎ او و ﺷﻮﻫﺮش‪ ،‬ﺑﻮﻏﻮس‪،‬‬
‫ﺣﺮف ﻧﻤﻲزد‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﻛﺸﻮر در‬
‫اﻗﻠﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ؛ در ﺷﻬﺮ ﻫﻢ در اﻗﻠﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﺤﻠﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ در اﻗﻠﻴﺖ‬
‫ﻣﺤﺾ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻜﻪ ﺑﻮﻏﻮس ﺳﻪﭘﺮﻃﺎساش را ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ و ﻣﻲرﻓﺖ ﺳﺮِ ﻛﺎر‪،‬‬
‫ﻫﻠﻨﺎ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺘﻦِ ﺷﺎل‪ .‬در ﺷﻬﺮي ﻛﻪ زﻣﺴﺘﺎﻧﺶ ﺑﻬﺎر ﺑﻮد و‬

‫‪37‬‬
‫ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﺶ ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻮا ﻛﺠﺎ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﺪ؟ آﺳﺘﻴﻦﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺗﻜﻪ ﺑﺎﻓﺘﻨﻲ را‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮدش از اﺻﻔﻬﺎن آورده ﺑﻮد و ﺑﻲﻣﺼﺮف اﻓﺘﺎده ﺑﻮد اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺳﺎل‪،‬‬
‫ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺦﻫﺎ را ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺘﻦ ﺷﺎل‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﺘﺮ ﻛﻪ رﺳﻴﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﺨﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻜﺎﻓﺖ و از ﻧﻮ ﺑﺎﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﭼﻘﺪر‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ ﺷﻜﺎﻓﺖ و از ﻧﻮ ﺑﺎﻓﺖ؟ ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﮔﺮهِ اول را ﻧﻤﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬در ﻋﻮض‪،‬‬
‫اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺦ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﮔﺮه ﻣﻲزد‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻃﺮف‬
‫ﻣﻲﺑﺎﻓﺖ‪ ،‬از آن ﻃﺮف ﻧﺦﻫﺎي ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ در ﭼﺮﺧﺸﻲ اﺑﺪي ﺑﺪل‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺎلِ ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮي؛ ﻣﺘﻨﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه از دردﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻼم‬
‫درﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻟﺐﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻓﺸﺎر ﻣﻲداد ﺗﺎ ﻟﺒﻪي ﻣﻴﻞﻫﺎ ﭼﻖ ﭼﻖ ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﺑﺨﻮرﻧﺪ و زﺑﺎﻧﻲ آﻓﺮﻳﺪه ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻠﻤﺎﺗﺶ را ﻫﻴﭻ زﺑﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻌﻨﺎ‬
‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺎن ﻛﻮدﻛﻲِ ﻣﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻻ رﻓﺖ و آﻣﺪي ﺷﺪه ﺑﻮد ﻣﺪام ﻣﻴﺎن ﺟﻬﺎنِ‬
‫ﻫﻠﻨﺎي ﺑﺎﺳﻮاد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺳﺨﻦ ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬و ﺟﻬﺎن ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪي ﺑﻲﺳﻮاد‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﻨﻪاش ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪.‬‬

‫‪38‬‬
 ‫‪12‬‬

‫راهﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ‬

‫راهﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ راهِ ﻛﺞ را آﺳﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ‬

‫آﻣﻮﺧﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺎ درس ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻳﻢ از زﻧﺪﮔﻲﻣﺎن‪ .‬ﭼﻮن راهﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭘﻴﺶ ﭘﺎﻫﺎﻣﺎن از درﻳﭽﻪي ﭼﺸﻢ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺎﻣﻮﺧﺘﻪاﻧﺪ از زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن‪.‬‬
‫ﻧﺨﺴﻴﻦ ﻛﺎﺳﻪﻫﺎي ﺗََﺮﻛﻲ ﻫﺮﻛﺪام ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻧﺎﻗﺺ درآﻣﺪﻧﺪ از ﻛﺎر‪.‬‬
‫ﻣﻮﺟﻮداﺗﻲ ﻣﻔﻠﻮك‪ ،‬ﻗﻮزي‪ ،‬ﻧﺎﻗﺺ اﻟﺨﻠﻘﻪ‪ .‬ﺗَﺮكﻫﺎ ﺟﻔﺖ ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ آﻧﻄﻮر‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺗَﺮك اﻳﻦ ﻃﺮف‪ ،‬ﻳﻚ ﺗَﺮك آن ﻃﺮف‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ دﻗﺘﻲ ﻃﺎق ﻛﺎﺳﻪ را ﻣﺜﻞ‬
‫ﻃﺎق ﻳﻚ ﮔﻨﺒﺪ‪ ،‬ذره ذره‪ ،‬از دو ﺳﻮ ﺑﺎﻻ ﻣﻲآوردم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‬
‫ﺑﻪ آن آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺮك‪ ،‬ﻣﻲدﻳﺪم ﺟﻔﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮد آﻧﻄﻮر؛ ﻳﻚ ور ﻛﺎﺳﻪ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮ اﺳﺖ از آن ور‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﺪم ﺗﺮكﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺰار زﺣﻤﺖ‬
‫ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺑﻮدم ﺑﺎز ﻛﻨﻢ و از ﻧﻮ ﺳﻮار ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﺎﻳﺪهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻇﺎﻫﺮ‬
‫ﻛﺎر درﺳﺖ ﻣﻲﺷﺪ آﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﺿﺮب و زور‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز رﻓﺘﻢ ﭘﻴﺶ زﻧﮕﻨﻪ؛ ﺳﻪﺗﺎرﺳﺎزِ ﻣﺤﺠﻮﺑﻲ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺣﺮف‬
‫ﻣﻲزد آﻧﻘﺪر ﺻﺪاش ﻧﺮم ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻧﻪ ﻛﻼم ﻛﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﭘ‪‬ﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ از‬
‫ﻟﺐﻫﺎش‪ .‬اول اﻧﻘﻼب ﺗﺒﻌﻴﺪش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﺰد؛ ﭼﻮن ﻋﺮق ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد از ﺗﺒﻌﻴﺪ‪ .‬زﻣﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻨﺞ ﻣﻐﺎزهاش‪ ،‬ﻛﻨﺎرِ‬
‫ﭘﻴﺖ ﺣﻠﺒﻲ ﭘ‪‬ﺮ از آﺗﺶ‪ .‬ﺑﺎ دﺳﺖ ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﻪاي را ﻧﺸﺎﻧﻢ داد‪ .‬ﻧﺸﺴﺘﻢ روي‬
‫ﻟﻘﻲ آن؛ ﻛﻨﺎر ﻫﺮ ﻃﺮف ﻛﻪ ﭼﻮﺑﻲ ﻳﺎ ﻛﻨﺪهي درﺧﺖِ ﺗﻮﺗﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻃﺮف‬

‫‪39‬‬
‫ﻛﺎﺳﻪاي ﺑﻮد ﻧﻴﻤﻪ ﺗﻤﺎم؛ ﻳﻚ ﻃﺮف ﻛﺎﺳﻪاي ﺗﻤﺎم‪ .‬آن ﻃﺮف‪ ،‬روي دﻳﻮار‪،‬‬
‫ﻛﺎﺳﻪاي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ دﺳﺘﻪ‪ .‬روي ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻛﺎﺳﻪ و دﺳﺘﻪاي ﻓﺎق و زﺑﺎﻧﻪ‬
‫ﺷﺪه‪ .‬و ﻻي ﮔﻴﺮهي ﻓﻠﺰي ﻣﻴﺰ ﻧﺠﺎري‪...‬‬
‫آه‪ ...‬ﺧﺪاي ﻣﻦ! ﭼﻘﺪر ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﻢ اﻳﻦ راز ﻛﻮﭼﻚ را؟‬
‫آﻧﻬﻤﻪ ﻧﺠﺎر دﻳﺪه ﺑﻮدم در ﻋﻤﺮم‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ رﻧﺪه را ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﻮي دو‬
‫دﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪون اﺳﺘﺜﻨﺎء‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ رﻧﺪه را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ روي ﭼﻮب‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪي‬
‫آدم‪ .‬اﻣﺎ راه ﺳﻪﺗﺎر از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ ﻣﻲرﻓﺖ‪» :‬رﻧﺪه را واروﻧﻪ ﺑﺒﻨﺪ ﺗﻮي ﮔﻴﺮه‪.‬‬
‫ﭼﻮب را ﺑﻪ رﻧﺪه ﺑﻜﺶ!«‬
‫اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺳﻪ ﺗﺎر دﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻪي ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪ‬
‫از ﺳﺮ راه‪ .‬اﻣﺎ آن ﺳﻪ ﺗﺎر ﺟﺎدوﺋﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن دور ﺑﻮد؛ دور از دﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻓﻨﺪ ﺗﺎزهﺋﻲ ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲداد‬
‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دوﺑﺎره دﺳﺖ ﺑﻪ داﻣﺎن زﻧﮕﻨﻪ ﺷﺪم‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﮔﻔﺖ »ﺷﺮﻣﻨﺪهام ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ راه دﺳﺘﻢ ﻧﻴﺴﺖ«‪ ،‬راه را ﻛﺞ ﻛﺮدم‬
‫ﺳﻤﺖِ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪاي‬
‫ﺧﻠﻮت‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎدم ﻣﻘﺎﺑﻞ درِ ﭼﻮﺑﻲ رﻧﮓ و رو رﻓﺘﻪي ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻬﻨﻪ‪ .‬ﺗﻴﻎِ‬
‫آﻓﺘﺎب ﻫﺮ ﺟﻨﺒﻨﺪهاي را راﻧﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺟﺰ ﻣﻦ و ﭼﻨﺪ ﺳﮓ وﻟﮕﺮد‬
‫ﻛﻪ ﻟﻪﻟﻪ ﻣﻲزدﻧﺪ زﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪي دﻳﻮار‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺳﻤﺖِ راﺳﺖ ﻛﻮﭼﻪ‪.‬‬
‫ﻫﻮاي دم ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺷﺮﺟﻲ و ﺗﻜﻪاي از آﺳﻤﺎن ﺑﺎﻻي درﻳﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را‬
‫ﻓﺮو ﺑﺮده ﺑﻮد در ﺑﻮي ﮔﻮشﻣﺎﻫﻲ و ﺳﻜﻮن ﻣﺤﺾ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫ﭼﭗ ﻛﻮﭼﻪ و ﺧﺎك ﺳﻮﺧﺘﻪي زﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺨﺎر ﻣﻲﺷﺪ از ﻫ‪‬ﺮم آﻓﺘﺎب ﺗﺎ‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺣﺘﺎ ﺑﺎدﮔﻴﺮﻫﺎي ﮔِﻠﻲِ ﺑﺎمﻫﺎي روﺑﺮو را ﻣﻌﻠﻖ ﻛﻨﺪ در وﻫﻢ ﻟﺮزان‬
‫ﻫﻮا و ﻣﻦ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورم ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶِ ﻣﺮﻣﻮزِ اﺷﻴﺎء ﻳﻌﻨﻲ ﻏﻴﺎبِ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ .‬ﭼﺎﻗﻮ‬
‫را از ﺟﻴﺐ درآوردم‪ .‬ﺳﮓﻫﺎ ﻟﻪﻟﻪزﻧﺎن ﻧﻴﻢﺧﻴﺰ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻫﺎ ﺗﺎ ﮔﺮدن در‬

‫‪40‬‬
‫آﻓﺘﺎب و ﺗﻦﻫﺎي ﺳﻴﺎهﺷﺎن در ﺳﺎﻳﻪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن زﺑﺎنﻫﺎﺷﺎن ﺑﺎزاﻳﺴﺘﺎد از‬
‫ﺣﺮﻛﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﮔﻮشﻫﺎ ﺗﻴﺰ‪ ،‬زل زدﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺎپ ﺗﺎپِ‬
‫ﻗﻠﺐ ﻧﺒﻮد؛ ﻛﺴﻲ از درون ﻟﮕﺪ ﻣﻲ زد؛ ﺑﺎ ﭘﻮﺗﻴﻦ‪ .‬آرام ﺟﻠﻮ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر‬
‫ﻛﻪ ﺣﻮاﺳﻢ ﺑﻪ ﺳﮓﻫﺎ ﺑﻮد ﻧﻮك ﭼﺎﻗﻮ را ﺑﺎ ﺗﺮس ﻓﺮو ﺑﺮدم زﻳﺮ ﭼﻮب‬
‫ﭘﻮﺳﻴﺪه‪ .‬ﻋﻮﻋﻮ ﺳﮓﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻟﺮزان ﻻﻳﻪاي ﻧﺎزك از ﺳﻄﺢِ ﭼﻮب‬
‫را ﺗﺮاﺷﻴﺪم‪ .‬اﻣﺎ در ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪاي ﻟﻨﮕﺎن ﭘﻴﭽﻴﺪ داﺧﻞ ﻛﻮﭼﻪ‪.‬‬
‫ﭼﺮﺧﻴﺪم ﺗﺎ ﭼﺎﻗﻮ را ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﻢ در ﺟﻴﺐ ﻛﻪ ﺻﺪاﻳﻲ ﺑﻨﺪ ﺑﻨﺪِ وﺟﻮدم را‬
‫ﻟﺮزاﻧﺪ‪ .‬ﺻﺪا ﻛﻪ ﻧﻪ‪ ،‬ارﺗﻌﺎش ﺗﻜﻪاي آﻫﻦِ زﻧﮓزده ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫از زﻳﺮ ﻻﻳﻪي ﺧﺎك‪:‬‬
‫!‪- Oh my god, you finally came‬‬

‫‪41‬‬
42
 ‫‪13‬‬

‫ﻳﻚ اودﻳﭗِ ﺑﻲﻣﻨﻈﻮر‬

‫ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از ﻛﺸﻒ ﻋﺪد ﺻﻔﺮ‪ ،‬ﺑﺸﺮ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻋﺪد ﻳﻚ اﺑﺘﺪاي‬
‫ﻫﺮ ﭼﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺮنﻫﺎ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺻﻔﺮ ﻫﻢ اﺑﺘﺪاي ﭼﻴﺰي‬
‫ﻧﻴﺴﺖ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﺶﺗﺮ از آن ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻧﻘﻄﻪي آﻏﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻏﺮوب ‪ 31‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1949‬در ﻳﻜﻲ از اﺗﺎقﻫﺎي »ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اﺻﻔﻬﺎن« درﺧﺖ ﻛﺎج ﺗﺰﺋﻴﻦ ﺷﺪهاي را ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮه‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﭘﺮﺳﺘﺎر ﻇﺮفﻫﺎي ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ و ﻏﺬا و ﺷﺎﻣﭙﺎﻧﻲ را ﻣﻲﭼﻴﻨﻨﺪ روي‬
‫ﻣﻴﺰي ﻛﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ روﻣﻴﺰي ﺳﭙﻴﺪ ﮔﻠﺪاري‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺮق‬
‫ﻣﻲزﻧﺪ از ﺗﻤﻴﺰي و ﺗﻠﺆﻟﺆ رﻧﮓ‪ .‬در ﮔﻮﺷﻪي دﻳﮕﺮي از اﺗﺎق‪ ،‬دﻛﺘﺮ‬
‫ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ زرورقﻫﺎي رﻧﮕﻲ را ﺑﺎ ﻗﻴﭽﻲ رﻳﺶرﻳﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اول ﺻﺪاي‬
‫ﺗﺎپﺗﺎپ ﭘﺎ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻌﺪ ﺻﺪاي ﺑﺎز ﺷﺪن در اﺗﺎق‪ .‬ﻫﻠﻨﺎ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺘﻜﺎر‬
‫ﺗُﭙﻞ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪاي از ﺷﺮوع ﻛﺎرش در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻤﻲﮔﺬرد‪ ،‬ﻧﻔﺲزﻧﺎن‬
‫داﺧﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬داﺧﻞ ﻛﻪ ﻧﻪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر دﺳﺘﻲ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﻫﻠﺶ داده‪ .‬ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ ﺑﺎﻻ‪،‬‬
‫ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻨﺪ ﺗﻨﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻛﻠﻤﻪﻫﺎ ﮔﻴﺮ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻣﻴﺎن ﻋﻀﻠﻪ و رگﻫﺎ و‬
‫ﺑﺪل ﺷﺪه اﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺎت ﺗﻨﺪ و ﭘﻴﺴﺘﻮنوار ﺑﺪن‪.‬‬
‫دﻛﺘﺮ ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﻗﻴﭽﻲ را ﺑﺎز ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ او ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﻮد‪ » :‬ﺟﻴﺰز ﻛﺮاﻳﺴﺖ!«‬
‫ﻫﻠﻨﺎ ﺑﺎ ﻟﻬﺠﻪي ﻏﻠﻴﻆ ارﻣﻨﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬آز ﭘﻠﻪ‪ ...‬اﻓﺘﺎده‪ ...‬ﭘﺎ ﺑﻪ‬

‫‪43‬‬
 ‫ﻣﺎﻫﻪ‪«...‬‬
‫از ﺑﻴﺮون ﺻﺪاي ﻓﺮهي اﺳﺒﻲ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻲآﻳﺪ؛ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺻﺪاي دور‬
‫ﺷﺪن درﺷﻜﻪاي‪.‬‬
‫دﻛﺘﺮ ﻗﻴﭽﻲ را رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ روي ﻣﻴﺰ‪ .‬ﺻﺪاي ﭼﻖِ اﻓﺘﺎدن ﻗﻴﭽﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﺻﺪاي ﻛﻠﻴﺪ ﺑﺮق‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﻪ ﭘﺮﺳﺘﺎر زن را ﻛﻪ ﺧﺸﻚﺷﺎن زده اﺳﺖ‬
‫دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ درﻣﻲآورد‪ .‬دﺳﺖﻫﺎ از ﻣﻴﺰ و اﺷﻴﺎء ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬از‬
‫داﺧﻞ راﻫﺮو ﺻﺪاي ﻧﺎﻟﻪ ﻣﻲآﻳﺪ‪» :‬ﻳﺎ ﻓﺎﻃﻤﻪي زﻫﺮا‪ «.‬ﺻﺪاﻳﻲﺳﺖ‬
‫دﺧﺘﺮاﻧﻪ‪.‬‬
‫دﻛﺘﺮ ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ و ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎ ﺑﻪ راه ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻛﻪ آﺧﺮ از‬
‫ﻫﻤﻪ اﻳﺴﺘﺎده دو ﻟﻨﮕﻪي ﺑﺎز ﻗﻴﭽﻲ را ﻣﻲﺑﻨﺪد‪ ،‬ﺻﻠﻴﺐ ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺮون ﻣﻲرود‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎ ﻛﻪ زﻧﻲﺳﺖ ﺗﺮﻛﻪاي ﻣﻲدود و‬
‫دﺳﺘﺶ را ﻣﻲﮔﻴﺮد ﭘﺸﺖِ ﺗﺨﺖ ﭼﺮﺧﺪاري ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺮفِ راﻫﺮوِ ﺳﻤﺖِ ﭼﭗ‬
‫در ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳﺘﺎر دﻳﮕﺮ ﻛﻪ زﻧﻲﺳﺖ ﭼﺎق ﻣﻮﻫﺎي زن ﺑﭽﻪﺳﺎل را‬
‫)ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻲآﻳﺪ( ﻛﻪ روي ﺗﺨﺖ دراز ﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ ﺟﻤﻊ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ زﻳﺮ ﻟﺤﺎف ﻛﺮپ ﮔﻠﺪاري ﻛﻪ روي او را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه‪ .‬ﻫﻠﻨﺎ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر‬
‫ﻛﻪ ﺗﺨﺖ را ﻫﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻟﻬﺠﻪي ﻏﻠﻴﻆ ارﻣﻨﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻳﺎ‬
‫ﺣﺎﺿﺮت ﻋﺎب ﺑﺎس‪«.‬‬
‫ﻣﺮد ﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار راه راه ﻣﺪل آﻟﻜﺎﭘﻮﻧﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪه‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ راه ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر زﻳﺮ ﭘﺎﻫﺎ ﻓﻨﺮ دارد‪ .‬ﻣﺪام دﺳﺖ راﺳﺘﺶ را ﻣﺸﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ ﻛﻒِ دﺳﺖِ دﻳﮕﺮش‪ .‬ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي راﻫﺮو ﻛﻪ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻛﻪ ﺟﻠﻮﺗﺮ از ﻫﻤﻪ اﺳﺖ درِ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﺗﺎق‪ ،‬ﻣﺜﻞ‬
‫ﺣﻔﺮهاي ﻣﻜﻨﺪه‪ ،‬ﺗﺨﺖ ﭼﺮﺧﺪار و دﻛﺘﺮ و ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎ را ﻣﻲﺑﻠﻌﺪ‪ .‬ﻣﺮد ﺟﻮان‬
‫اﻳﻦ ﭘﺎ و آن ﭘﺎ ﻛﻨﺎن ﺗﻦاش را ﻟﻨﮕﺮ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ‪ .‬در آﺳﺘﺎﻧﻪي در‪،‬‬

‫‪44‬‬
‫دﺳﺘﻲ زﻧﺎﻧﻪ و ﺳﻔﻴﺪﭘﻮش‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﺳﻴﻨﻪاش را ﻣﺤﻜﻢ ﺳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ‬
‫ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬اوﻛﻲ؟«‬
‫راﻫﺮو ﺧﺎﻟﻲﺳﺖ‪ .‬ﺑﺠﺰ وز وز ﻣﺪام ﻣﻬﺘﺎﺑﻲﻫﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺮد‬
‫ﺟﻮان دﺳﺘﻲ ﻣﻲﻛﺸﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﻫﺎي ﺑﺮﻳﺎﻧﺘﻴﻦزدهاش‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﻒِ‬
‫دﺳﺖ‪ .‬از دﺳﺖ ﭼﺮب ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ .‬دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻤﻲ آب ﺑﺰﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮ و ﺻﻮرﺗﺶ‪ .‬راه ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺗﻪ راﻫﺮو‪ .‬ﺻﺪاي ﻧﺎﻟﻪي زن ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺮد ﺟﻮان ﻣﺤﻜﻢ ﻟﮕﺪ ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﻪ دﻳﻮار‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ اﺗﺎق ﻋﻤﻞ‪ ،‬و راه ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺗﻪ راﻫﺮو‪ .‬درِ ﻳﻜﻲ از اﺗﺎقﻫﺎ ﺑﺎز‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎرﻳﻜﻪي ﻧﻮري اﻓﺘﺎده اﺳﺖ روي ﻣﻮزاﺋﻴﻚﻫﺎي ﺷﻴﺮيِ راﻫﺮو‪ .‬ﻣﺮد‬
‫ﺟﻮان ﺳﺮك ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﭼﺸﻤﺶ ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪي دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ‬
‫ﺳﭙﻴﺪرﻧﮕﻲ ﻛﻪ از ﭼﺎرﭼﻮبِ در ﭘﻴﺪاﺳﺖ‪ .‬ﻟﺒﻪاش ﺑﺮق ﻣﻲزﻧﺪ از اﻧﻌﻜﺎس‬
‫ﻧﻮر‪ .‬ﻣﺮد ﭼﺸﻤﺶ را ﻣﻲﻣﺎﻟﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﻣﻲرود ﺻﺪاي وزوز ﻣﻬﺘﺎﺑﻲ‬
‫روﺷﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻻي دﺳﺖﺷﻮﻳﻲﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﻴﺮ را ﻛﻪ ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‬
‫ﭼﻴﺰي ﺗﻪ دﻟﺶ ﺑﻪ ﻟﺮزه ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬ﻣﺸﺘﺶ را ﭘ‪‬ﺮ آب ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺗﻨﺪﺗﻨﺪ‬
‫ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺎر اﻟﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﭼﺴﺒﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺨﺎط دﻫﺎن و ﺑﻴﻨﻲش‪ .‬ﻫﻲ‬
‫دﻫﺎﻧﺶ را آب ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﺻﻠﻮات ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ‪ .‬ﻛﻔﺶﻫﺎ و ﺟﻮرابﻫﺎ را‬
‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد و وﺿﻮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬روي ﭘﻨﺠﻪي ﭘﺎﻫﺎ ﺑﻪ راﻫﺮو ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ؛ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﺨﺖ و زن و ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎ و دﻛﺘﺮ در‬
‫اﺗﺎﻗﻲ ﻏﻴﺐ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ـ» ﻳﺎ ﻓﺎﻃﻤﻪي زﻫﺮا!«‬
‫راه ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖِ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻜﻲﻫﺎي ﺗﻪِ راﻫﺮو‪ ،‬درِ اﺗﺎﻗﻲ ﺑﺎز‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﻴﺮﻣﺮدي ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﺸﻤﺶ ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻒ ﺳﻔﻴﺪي ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﻫﻦﻫﻦﻛﻨﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻫﻴﻜﻠﺶ ﺗﺎﺑﻲ دارد ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﻮال‪.‬‬

‫‪45‬‬
 ‫ـ ﻗﺒﻠﻪ از ﻛﺪام ﻃﺮف اﺳﺖ؟‬
‫ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻳﻚ ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﻫﺎج و واج‪ ،‬ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ـ ﻗﺒﻠﻪ ! ﻗﺒﻠﻪ!‬
‫و اﻳﻦ را ﻃﻮري ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺷﻤﺎرهي ﺗﻠﻔﻦ اﻣﺪادﻫﺎي‬
‫ﻏﻴﺒﻲﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺮﻣﺮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ آدم ﻛﻮﻛﻲ‪ ،‬ذرهذره ﻧﻴﻢﭼﺮﺧﻲ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﺶ‪،‬‬
‫دﺳﺘﺶ را دراز ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺳﻤﺖِ دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ‪ ،‬و ﻟﺐﻫﺎش را‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ زوزه‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻲﮔﻨﺎﻫﻲ ﺗﻨﺪ ﺗﻨﺪ ﺗﻜﺎن‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻫﻦﻫﻦﻛﻨﺎن ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ را ﻣﻲﻛﺸﺪ روي زﻣﻴﻦ و ﺑﻪ ﻃﺮف‬
‫دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ ﺑﻪ راه ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮد ﺟﻮان ﻫﺎج و واج ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺗﻮي ﭼﺎرﭼﻮب در دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ‬
‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬راﻫﺮو در ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻓﺮو ﻣﻲرود‪ .‬ﻣﺮد ﻫﻲ ﺑﻪ راﺳﺖ‬
‫و ﭼﭗ ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﺧﻄﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﻛﻴﺴﺖ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻗﺒﻠﻪ! ﻗﺒﻠﻪ! و ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ رو ﺑﻪ دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ‪ .‬دﺳﺖﻫﺎش را ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﺎذات ﮔﻮش ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد‪» :‬اﷲ اﻛﺒﺮ‪ .‬رﺧﺖﻫﺎ‪ .‬رﺧﺖﻫﺎ«‬
‫زن داﺷﺘﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻪ روي ﺑﺎم رﺧﺖﻫﺎي ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪه را ﭘﻬﻦ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻪ ﭘﻠﻪي آﺧﺮ‪ ،‬ﻧﺮدﺑﺎن ﻏﻠﺘﻴﺪه‪» .‬رﺧﺖﻫﺎ‪ ...‬رﺧﺖﻫﺎ‪ ...‬ﭼﻪ ﺷﺎﻧﺴﻲ!«‬
‫ﺣﺎﻻ زن ﺗﻮي اﺗﺎق ﻋﻤﻞ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺧﺪاﺳﺖ‪ .‬ﻓﻌﻼْ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎري‬
‫ﻛﻪ از دﺳﺖ او ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻛﻤﻚ از اﻣﺪادﻫﺎي ﻏﻴﺒﻲﺳﺖ‪.‬‬
‫دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ را ﻣﻲﺑﺮد ﺑﻪ ﻣﺤﺎذات ﮔﻮشﻫﺎ‪.‬‬
‫ـ ﻫﺎﻟﻪ ﻟﻮﻳﺎ‪ .‬ﻫﺎﻟﻪ ﻟﻮﻳﺎ‪.‬‬
‫ـ ﻫﺎﻟﻪ ﻟﻮﻳﺎ‪ .‬ﻫﺎﻟﻪ ﻟﻮﻳﺎ‪.‬‬
‫درِ اﺗﺎق ﻋﻤﻞ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﻠﻨﺎ‪ ،‬دواندوان‪ ،‬ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺮد‪:‬‬

‫‪46‬‬
 ‫»ﻣﺎﺷﺘﻮﻟﻖ‪ ،‬ﻣﺎﺷﺘﻮﻟﻖ!«‬
‫در ﻧﻴﻤﻪراهِ ﺳﺠﻮد‪ ،‬ﻣﺮد ﺧﻴﺰ ﺑﺮﻣﻲدارد‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﺑﺪود ﻳﺎ ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﺶ‬
‫را ﭘﺎﻳﺶ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﻣﻲدود و ﻫﻢ ﻛﻔﺶﻫﺎ را ﭘﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻠﻨﺎ دﺳﺘﺶ را‬
‫ﻣﻲﮔﺬارد روي ﺷﻜﻤﺶ‪ .‬ﺷﺎﻧﻪﻫﺎش ﻟﺮزان از ﺧﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد ﺑﻪ اﺗﺎقِ‬
‫ﻋﻤﻞ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺮد داﺧﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﭘﺮﺳﺘﺎرِ ﭼﺎق دو ﻟﺒﻪي ﻗﻴﭽﻲ را ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻲزﻧﺪ و ﻃﻨﺎب ﻧﺎف ﭘﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪- Don't cry my baby, don't cry.‬‬
‫ﻣﺮد ﺑﺎ ﺣﻴﺮت و ﺧﺸﻢ ﺑﻪ دﻛﺘﺮ ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺎف ﺑﺎﻧﺪ ﭘﻴﭻ‪ ،‬ﭘﺮت ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻫﻮا و‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دﺳﺖ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ‪ ،‬از دﺳﺖ ﺳﭙﻴﺪﭘﻮشِ ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻣﻲرود ﺑﻪ دﺳﺖ ﺳﭙﻴﺪﭘﻮشِ ﭘﺮﺳﺘﺎر‬
‫دﻳﮕﺮ ﺗﺎ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺮد ﺟﻮان‪.‬‬
‫ـ اﻟﻬﻢ ﺻﻞ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ و آل ﻣﺤﻤﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ در ﺧﺎك اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪم؛ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺴﻴﺤﻲﻫﺎ‪ .‬ﺣﺎﻻ‬
‫اﺳﻤﺶ ﺷﺪه اﺳﺖ »ﻋﻴﺴﻲﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ«‪ .‬ﻧﺎفِ ﻣﺮا اﻧﮕﻠﻴﺴﻲﻫﺎ ﺑﺮﻳﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻜﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺗﻨﻢ ﺟﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن‬
‫ﺑﺸﻮم ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺻﺒﺢ ﺳﺮد دي ﻣﺎه‪ ،‬ﭘﺪر در ﮔﻮش‬
‫راﺳﺖام اذان ﮔﻔﺖ و اﺳﻢ اﻳﻦ ﮔﻮش را ﮔﺬاﺷﺖ رﺿﺎ‪ .‬در ﮔﻮش ﭼﭗام‬
‫اﻗﺎﻣﻪ ﮔﻔﺖ و اﺳﻢ اﻳﻦ ﮔﻮش را ﮔﺬاﺷﺖ ﺳﻴﺎوش ﺗﺎ ﻣﻦ ﺑﺮاي اﺑﺪ ﺳﺮﮔﺮدان‬
‫ﺷﻮم ﻣﻴﺎن ﺳﻪ رأس ﻣﺜﻠﺚ ﻛﻪ ﻳﻜﻲش ﻧﺎفِ ﻣﻦ اﺳﺖ و دو رأسِ دﻳﮕﺮش‬
‫ﮔﻮشﻫﺎي راﺳﺖ و ﭼﭗام‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻲ درونِ ﻣﻦ آﺷﻮب‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﮔﻴﺞ ﻣﻲﺧﻮرم ﻣﻴﺎن اﺻﻮاﺗﻲ ﻛﻪ از ﺳﻪ ﺳﻮ ﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﮔﺮدﺑﺎد‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ درﺳﺖ وﺳﻂِ ﺳﻴﻨﻪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻳﻜﻲ‬
‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دو دﺳﺘﻲ ﭼﺴﺒﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺶﻫﺎﻳﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺗﻮي ﮔﻮش‬

‫‪47‬‬
‫راﺳﺖام ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬واﻟﻌﺼﺮ ان اﻻﻧﺴﺎن ﻟﻔﻲ اﻟﺨﺴﺮ*« ﻳﻜﻲ ﺗﻮي ﮔﻮش‬
‫ﭼﭗام ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﭘﮋوﻫﻨﺪه را راز ﺑﺎ ﻣﺎدر اﺳﺖ*« و ﺻﺪاﻳﻲ از ﺳﻤﺖِ ﻧﺎف‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬
‫» *** ‪« No place of grace for those who avoid the face‬‬
‫اﻣﺎ ﻣﻴﺎن ﮔﺮدﺑﺎدي از ﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ زﺑﺎن‪ ،‬ﺻﺪاي ﮔﻨﮕﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫اﻧﮕﺎر از ﮔﻠﻮﻳﻲ ﺑﺮﻳﺪه ﻣﻲآﻳﺪ؛ زﻣﺰﻣﻪاي ﮔﻨﮓ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺣﺮوفاش ﺳﺎب‬
‫رﻓﺘﻪ و ﻟﻪو ﻟﻮرده ﺷﺪه از ﺑﺲ ﻫﻲ ﭼﺮخ ﺧﻮرده ﻣﻴﺎنِ اﺣﺸﺎﻳﻢ‪ :‬ج ﺟﺠﺠﺞ‬
‫ي ي ي ي ي ﻏﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻎ غ غ ررررر‪.‬‬
‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫* ﻗﺮآن‬
‫** ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ‬
‫*** ﺗﻲ اس اﻟﻴﻮت‪Ash Wednesday‬‬

‫‪48‬‬
 ‫‪14‬‬

‫ﻧﻔﺮﻳﻦ درﺧﺖ ﺗﻮت‬

‫در ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮﺳﺘﺎر ﺑﺎ ﺳﻴﻨﻲِ ﻏﺬا ﺑﻪ درون ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻋﺮاﻗﻲﺳﺖ؛‬

‫ﮔِﻞاش ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﮔِﻞِ ﺧﻮد ﻣﺎ‪ .‬رﻓﺘﺎري دارد آﻣﺮاﻧﻪ و ﭼﺎﻻك‪ .‬ﺳﻴﻨﻲ را روي‬
‫ﻣﻴﺰ ﻣﻲﮔﺬارد و ﻣﻲرود‪ .‬ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺳﺮﭘﻮشِ ﻓﻠﺰي ﺑﺸﻘﺎب را‬
‫ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻪام ﻛﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻟﺒﺎس آﺑﻲِ ﻛﻢ رﻧﮓِ ﻣﺨﺼﻮصِ اﺗﺎقِ ﻋﻤﻞ‪ ،‬و‬
‫ﻇﺮفِ ﺻﺎﺑﻮنِ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪه را ﻣﻲﮔﺬارد روي ﻣﻴﺰِ ﺑﻐﻞ‪» :‬ﻓﺮدا‪ ،‬ﻫﺸﺖ‬
‫ﺻﺒﺢ ﺑﺎﻳﺪ آﻣﺎده ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ اﺗﺎق ﻋﻤﻞ‪ .‬دوشﺗﺎن را ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻴﺪ‬
‫اﻳﻦ را ﺑﭙﻮﺷﻴﺪ‪ «.‬و ﺑﺎ دو اﻧﮕﺸﺖ ﮔﻮﺷﻪي ﻟﺒﺎس اﺗﺎق ﻋﻤﻞ را ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﻲ‬
‫آﻣﺮاﻧﻪ ﺗﻮي ﻫﻮا ﺗﻜﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪» :‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﻦﺗﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬
‫ﻟﺞام ﻣﻲﮔﻴﺮد از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺤﻜﻢاش‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ » :‬ﺣﺘﺎ ﺷﻮرت؟«‬
‫ـ ﺣﺘﺎ ﺷﻮرت!‬
‫ﺧﺘﻨﻪام ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻤﻢ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻋﻤﻞ ﺑﻜﻨﻨﺪ!‬
‫ﻫﻤﻴﻦ را ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﺤﻜﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ » :‬دﺳﺘﻮر اﺳﺖ!«‬
‫ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻧﻮﻋﻲ ﻫﻴﺰي ﺗﻮي ﺳﻮاﻟﻢ ﺑﻮده‪ .‬ﺗﻨﺪ‬
‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻲرود ﻃﻮري ﻫﻮا را ﺑﻴﺮون ﻣﻲدﻫﺪ از دﻫﻦ‬
‫ﻛﻪ ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﻮﺿﻲﻫﺎ دﻳﮕﺮ ﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ!‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﻃﻮري ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﻮم ﺑﻪ ﻟﺒﺎس اﺗﺎق ﻋﻤﻞ و ﻇﺮف ﺻﺎﺑﻮن ﻛﻪ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ‪» :‬اﻳﻦ ﻋﻮﺿﻲﻫﺎ دﻳﮕﺮ ﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟« ﭘﺎرﺳﺎل ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ﭼﺸﻢ‬

‫‪49‬‬
‫راﺳﺘﻢ آﻣﺪه ﺑﻮدم ﻇﺮاﻓﺖِ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻮد در رﻓﺘﺎر‪ .‬ﻟﺒﺎس و ﺻﺎﺑﻮن‬
‫ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ را ﻳﻜﻲ دوﺳﺎﻋﺖِ ﺑﻌﺪ آوردﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ وﻗﺖِ ﻏﺬا!‬
‫ﺑﺨﺎر ﮔﻮﺷﺖ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ زﻳﺮ ﺑﻴﻨﻲام‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺠﺎي ﺗﺤﺮﻳﻚ‪ ،‬اﺷﺘﻬﺎﻳﻢ را‬
‫ﻛﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﮔﻮﺳﭙﻨﺪيام ﻛﻪ آﻣﺎدهاش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦِ‬
‫ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎه‪ .‬ﺷﺎﻧﻪام را ﺑﺎﻻ ﻣﻲاﻧﺪازم‪» :‬ﻻﺑﺪ ﺗﻨﺒﻠﻲاش آﻣﺪه‪ .‬ﻫﺮ دوﻣﺎن ﻣﺎل‬
‫ﻳﻚ ﺧﺮاب ﺷﺪهاﻳﻢ‪ .‬ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻇﺮاﻓﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ؟«‬
‫ﺗﻜﻪاي ﮔﻮﺷﺖ را ﺑﺎ ﺑﻲﻣﻴﻠﻲ ﺑﻪ دﻫﺎن ﻣﻲﺑﺮم‪ .‬و ﻳﺎدم ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﻪ زن‬
‫ﺳﺎﺑﻖام‪ .‬ﻣﻲآﻣﺪ دمِ درِ ﺣﻤﺎم‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻏﺬا ﺳﺮد ﺷﺪ«‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺣﺎﻻ‬
‫ﻣﻲآﻳﻢ«‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲآﻣﺪم‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺳﻤﺒﺎده را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم ﺑﻪ ﻛﺎﺳﻪي‬
‫ﺳﻪﺗﺎر؛ و دِ ﺑﺴﺎب!‬
‫ـ ﻏﺬات ﻳﺦ ﻛﺮد!‬
‫ـ ﺷﻤﺎ ﺑﺨﻮرﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺎ اﻳﻦ را ﺗﻤﺎم ﻧﻜﻨﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻴﺎﻳﻢ‪.‬‬
‫و ﺑﺎز‪ ،‬دِ ﺑﺴﺎب! اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ؟ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻣﺜﻞ آن‬
‫ﺑﺴﺎزوﺑﻔﺮوشﻫﺎ از ﺳﻤﺒﺎدهي ﺑﺮﻗﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ‬
‫ﺳﻪﺗﺎرت ﺧﻮش ﺻﺪا ﺑﺸﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﺮادﻳﻮارﻳﻮس ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﺎ‬
‫دﺳﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮي‪ .‬از ﺳﻮﻫﺎن ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻛﺎﺳﻪ ﻫﻤﻪاش ﺳﻪ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻛﺎﻏﺬ ﺳﻤﺒﺎده ﻳﻚ‬
‫ﻣﻴﻞ از ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﻮب ﻛﻢ ﺑﻜﻨﻲ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺎده ﻣﻲآﻳﺪ اﻣﺎ ﻳﻚ ﻣﻴﻞ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫دهﻫﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺎﺑﻴﺪن! ﺗﺎزه‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﻮي ﻛﺎﺳﻪ را ﻫﻢ ﺻﻴﻘﻠﻲ ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞ آﻳﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻲ ﻫﻴﭻ زﺑﺮ و زاوﻳﻪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺻﺪا ﺑﭽﺮﺧﺪ و‬
‫ﺑﻲﻫﻴﭻ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﺪ از ﻛﺎﺳﻪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ اﻟﮕﻮت ﻃﺮاﺣﺎن ﻣﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎهﻫﺎ وﻗﺖ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺑﺮاي ﻟﺒﺎس‪ .‬ﮔﺎه ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻜﺴﺮه‬
‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدم؛ ﺗﺸﻨﻪ‪ ،‬ﮔﺸﻨﻪ‪ .‬زﻧﻢ اﻟﺘﻤﺎس ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﺮا‬

‫‪50‬‬
‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ!« ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﺗﻮي ذوﻗﺶ ﻣﻲﺧﻮرد اﻣﺎ ﮔﻴﺮ ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﺗﺎ آن‬
‫روز ﻛﻪ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﺎ‪ ،‬ﺷﺎم را ﻛﺸﻴﺪهام‪ «.‬ﭼﺸﻢﻫﺎش از ﺣﺪﻗﻪ داﺷﺖ‬
‫درﻣﻲآﻣﺪ وﻗﺘﻲ دﻳﺪ ﺑﺮﺧﻼف ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻓﻮراْ ﺳﻤﺒﺎده را رﻫﺎ ﻛﺮدم و ﻛﺎﺳﻪ را‬
‫ﺗﻜﻴﻪ دادم ﺑﻪ دﻳﻮارهي وان‪ .‬ﺑﺮﻗﻲ از ﻧﺸﺎط دوﻳﺪ ﺗﻮي ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ‪ .‬آﻣﺪ‬
‫ﺑﺒﻮﺳﺪم؛ روﻳﻢ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪم‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺑﺮﺧﻮرد‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺎﻋﺪم را‬
‫ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺟﻠﻮي دﻫﺎن ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺪي ﻧﺪاﺷﺘﻪام‪ .‬ﻋﻄﺴﻪ ﺑﻮد؛‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻋﻄﺴﻪ از ﻋﻄﺴﻪﻫﺎي ﺑﻲﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺖ ﮔﺮه ﺑﺨﻮرد ﺑﻪ‬
‫ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ ﻛﻬﻨﻪام و ﻧﻘﻄﻪي آﻏﺎزي ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺑﺮوﻧﺸﻴﺖ ﻣﺰﻣﻨﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ‬
‫ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﻢ را رﻫﺎ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻛﺎر ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﺎ وﻗﺖِ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻫﻢ‬
‫ﭼﺸﻤﻢ اﮔﺮ ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﺳﻪﺗﺎر ﻧﻴﻤﻪﻛﺎرهاي ﻛﻪ آوﻳﺰان ﺑﻮد از دﻳﻮار‪ ،‬ﺑﺎز‬
‫ﻋﻄﺴﻪ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬اﺻﻼَ ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻪﺗﺎري ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﻋﻄﺴﻪ ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬
‫اﺳﻢ ﺳﻪﺗﺎر ﻫﻢ ﻣﻲآﻣﺪ ﻋﻄﺴﻪ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﻋﻄﺴﻪ ﺷﺮوعِ درد ﺑﻮد‪ .‬درد‪...‬‬
‫ﺳﺮ‪...‬‬ ‫ﻛﺎﺳﻪي‬ ‫ﺗﻮي‬ ‫ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪ‬ ‫ﻋﻄﻄﻄﺴﺴﺴﺴﺴﻪ‪...‬‬
‫ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﺴﺴﺴﺴﺴﻪ‪ ...‬ﺗﻨﻮره ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﺗﻮي ﺳﻴﻨﻪ‪ ...‬ﻋﻄﻄﻄﻂ ﻃﻂ‬
‫ﺳﺴﺲ ﺳﻪ‪ ....‬و رودي از آب‪ ...‬ﻋﻄﻄﻄﻂ ﻃﻂ ﺳﺴﺴﺴﺲ ﺳﺴﻪ‪ ...‬راه‬
‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ از ﺑﻴﻨﻲم‪ ...‬ﻋﻄﻄﻄﻂ ﻃﻂ ﺳﺴﺴﺴﺲ ﺳﺴﻪ‪ .‬ﭘﺮهﻫﺎي ﺑﻴﻨﻲ زﺧﻢ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد از ﺑﺲ دﻣﺎﻏﻢ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺎل‪ ...‬ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻂ‬
‫ﺳﺴﻪ ‪...‬اواﻳﻞ اﻧﻘﻼب ﺑﻮد ﻋﻄﻄﻄﻂ ﺳﺴﺴﺴﺴﺲ ﻫﻪ‪ ...‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬
‫روﺷﻪ‪...‬‬ ‫و‬ ‫ﻓﺎﻳﺰر‬ ‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي‬
‫ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﺴﺴﺴﺴﺴﻪ‪ ...‬آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎﻳﻲ وارد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ از‬
‫ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﺴﺴﻪ‪ ...‬ﻳﻮﮔﻮﺳﻼوي ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﺴﺴﻪ‪ ...‬ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﻣﺼﺮﻓﺸﺎن ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﺴﺴﻪ‪ ...‬ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎر دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ‪...‬‬
‫ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﺴﺴﺴﻪ‪ ...‬ﺗﺰرﻳﻖ آﻣﭙﻮلﻫﺎي ﭘﻨﻴﺴﻴﻠﻴﻦ ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﺴﺴﻪ‪ ...‬و‬

‫‪51‬‬
 ‫ﻛﻮروﺗﻮن ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﭘﻮك ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎ را‪.‬‬
‫روزي ﻛﻪ ﺗﻜﻪاي ﺷﻴﺮه را ﭘﻴﭽﻴﺪه در ﻟﻔﺎفِ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻢ روي‬
‫ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﮔﻴﺮهي ﻓﻠﺰي‪ ،‬و ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻤﺎ را ﻧﺪارد‪ ،‬اﺳﺘﺎد‪ «.‬زﻧﮕﻨﻪ‬
‫ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻃﻮري ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻣﺪت‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮده‪ .‬ﻧﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮِ ﻣﻦ‪ .‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ او ﻣﻲداﻧﺴﺖ و ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺪﺗﻲﺳﺖ ﭘﻴﺪاﺗﺎن ﻧﻴﺴﺖ؟«‬
‫در ﭼﺸﻢﻫﺎش ﺣﺎﻟﺖ ﻏﺮﻳﺒﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮﻋﻲ ﺷﻔﻘﺖ آﻣﻴﺨﺘﻪي دﻟﺰدﮔﻲ‪.‬‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺳﻪﺗﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آوﻳﺰان ﺑﻮد از در و دﻳﻮار‪ .‬اﻣﺎ ﻋﻄﺴﻪ ﻧﻜﺮدم‬
‫)ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ(‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺪاوا ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬از ﺗﺮﺳﻢ ﻫﻢ دﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﭼﻮب ﻧﺰده ﺑﻮدم‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن را ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺳﺮي ﺗﻜﺎن داد ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻒ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫»ﺧﺪا رﺣﻤﺘﺶ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اوﺳﺎ ﻋﺒﺎس ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ول ﻛﻨﺪ‬
‫ﺳﻪﺗﺎرﺳﺎزي را‪ .‬ﻧﻤﻲﺳﺎزد ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ‪ .‬ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻮب‬
‫ﺗﻮت‪ «.‬و ﻃﻮري ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻌﻨﻲ اﻟﻮداع ﺳﻪﺗﺎرِ ﺟﺎدوﻳﻲ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻫﻤﻪاش ﺑﻴﺴﺖ و ﻫﻔﺖ ﺳﻪﺗﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﺟﺎن ﻛﻨﺪن‪ .‬اﻣﺎ زﻧﮕﻨﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺎ اﻧﺪوه ﺳﺮ ﺗﻜﺎن ﻣﻲداد‪» :‬ﺧﺪا رﺣﻤﺘﺶ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬اوس رﺣﻤﺎن ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺷﺪ‪ .‬ﺧﺪا رﺣﻤﺘﺶ ﻛﻨﺪ اوس ﻋﻠﻲآﻗﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺷﺪ‪ .‬ﺧﺪا رﺣﻤﺘﺶ ﻛﻨﺪ‪«...‬‬

‫‪52‬‬
 ‫‪15‬‬

‫ﻋﻮض ﻛﺮدن ﺑﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ روح‬

‫» اﻳﻨﻘﺪر ﻫﺪﻳﻪ ﻧﻴﺎر ﺟﻴﮕﺮ‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻲ!«‬

‫ﮔﻮشاش ﺑﺪﻫﻜﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮ دﻓﻌﻪ ﻛﻪ ﻣﻲآﻳﺪ ﻣﺮا ﺷﺮﻣﻨﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ؛‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻢ درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻧﻴﺎز دارم‪ .‬ﺣﻮاﺳﺶ ﺟﻤﻊ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻣﺘﺮﺻﺪ اﺳﺖ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﺠﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﻟﻨﮓ اﺳﺖ‪ ،‬دﺳﺖ‬
‫ﻣﻲﮔﺬارد درﺳﺖ روي آن ﻟﻨﮕﻲ‪ .‬دﻓﻌﻪي ﻗﺒﻞ دﻳﺪه ﺑﻮد ﻓﻨﺪﻛﻢ روﺷﻦ‬
‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﻓﻨﺪك ﻗﺸﻨﮓ آورده‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻢ‪ ،‬ﻛﻼس ﻛﻪ ﺗﻤﺎم‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺘﺶ را دراز ﻛﺮد ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺻﺒﺮ ﻛﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮوﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ دارم ﻣﻲآﻳﻢ ﺑﻴﺮون‪ .‬ﻓﺮدا ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﺎن ﻧﺨﺮم ﺑﺎﻳﺪ از‬
‫ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﺑﻤﻴﺮم‪ . «.‬و ﺑﺎ ﻫﻢ از ﭘﻠﻪﻫﺎ آﻣﺪﻳﻢ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻫﺮ ﺷﻨﺒﻪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻼس‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﺎن ﺑﺎﮔﺖ ﻫﻢ ﺗﻮي دﺳﺖاش ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ از‬
‫ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﻧﻤﻴﺮم روزﻫﺎي ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ روي ﺻﻨﺪﻟﻲ‪ .‬درﺳﺖ روﺑﺮوي ﻣﻦ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﭙﺮم‬
‫و ﺳﺮش را ﺑﮕﺬارم روي ﺷﺎﻧﻪﻫﺎم و ﺑﺒﻮﺳﻢ آن ﻣﻮﻫﺎ را‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻫﻤﻴﻦ وﺿﻊ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﺑﺎر‪ ،‬وﻗﺘﻲ آﻧﻄﻮر ﻧﻔﺲ ﻣﻲزﻧﺪ‪ ...‬ﺟﻮر ﻋﺠﻴﺒﻲﺳﺖ اﻳﻦ‬
‫ﻧﻔﺲزدنﻫﺎي ﮔﻪﮔﺎهاش‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺗﻦ ﺗﻜﺎن ﻣﻲﺧﻮرد ﺑﻪ رﻋﺸﻪاي ﻣﺨﻔﻲ‪.‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﺗﻜﻪاي ﻫﻮا ﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻴﺎن رگﻫﺎ و ﻋﻀﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻴﺮون‬
‫ﻣﻲزﻧﺪ از ﺳﻴﻨﻪ‪ .‬ﺳﻜﺴﻜﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻣﺜﻞ ﻧﻔﺲزدنِ ﺑﭽﻪايﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ‬
‫ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮده‪ .‬آرام ﻛﻪ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﭘﺲﻟﺮزهﻫﺎي ﮔﺮﻳﻪ ﻧﻔﺴﻲ ﻣﻲﺷﻮد‬

‫‪53‬‬
‫ﻓﺮوﺧﻮرده ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﻴﺮون ﺑﺰﻧﺪ ﻟﺮزه ﻣﻲاﻧﺪازد ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻲ‪ .‬ﻣﺜﻞ دلِ ﻣﻦ‬
‫ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻟﺮزه اﻓﺘﺎده‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻧﺸﺴﺘﻪام روي ﻓﻨﺮ؛ ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﺿﺎﻣﻦاش در‬
‫ﺑﺮود ﺗﺎ ﺗﻤﺎمﻗﺪ ﺑﭙﺮم ﻣﻴﺎن آﺗﺶ و ﺧﻮن‪.‬‬
‫»س« زﻳﺒﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻟﻲﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻴﺰي در او ﻫﺴﺖ ﻛﻪ دﻟﭙﺬﻳﺮ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺣﻀﻮرش را‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻏﺮﻳﺐِ اوﺳﺖ ﺑﻪ » ش« ﻛﻪ‬
‫زﻳﺒﺎش ﻣﻲﻛﻨﺪ در ﻧﻈﺮم‪ » .‬ش« ﺑﻪ راﺳﺘﻲ زﻳﺒﺎ ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻏﺮﻳﺐ‪» .‬س«‬
‫اﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻳﻪي اوﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰش ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ دارد ﺑﺎ او‪ .‬ﭼﺸﻢ ﻫﻤﺎن ﭼﺸﻢ‬
‫اﺳﺖ وﻟﻲ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ‪ .‬ﻗﺪ ﻫﻤﺎن ﻗﺪ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻛﻤﻲ ﻻﻏﺮﺗﺮ‪ .‬و ﺳﻦ‪ » ...‬ش«‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻲ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺎﻻ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺳﻦ ﺣﺎﻻي »س«‪ .‬اﻣﺎ آن ﻟﺐﻫﺎ و‬
‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ...‬ﻧﻪ‪ .‬آن ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و آن ﻟﺐﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻌﺼﻮم ﺑﻮدﻧﺪ و‬
‫ﺷﻬﻮﺗﻨﺎك ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻜﺮارﻧﺪ‪ .‬او ﻫﻢ ﺣﻮاساش ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫»ﺳﺎﻋﺖات ﻛﻮ؟«‪ .‬ﭼﻪ دﻗﺘﻲ! ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖام ﻫﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﻮﺳﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ دﺳﺖام ﺑﻮد‪.‬‬
‫ـ ﺑﻨﺪش ﭘﺎره ﺷﺪه‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﻫﻢ ﻋﻮض ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻴﺮون؛ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﮔﺮدش‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺷﺎم‬
‫و ﺑﻌﺪ ﮔﭗ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﮔﻔﺖوﮔﻮي ﺗﻦ ﺑﺎ ﺗﻦ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎي ﺷﺐ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻦ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر و او ﻫﻢ رﻓﺖ ﺑﻪ اﺗﺎق ﺧﻮاب )ﻫﻔﺖ ﺻﺒﺢ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲرﻓﺖ ﺑﻪ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه(‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬از ﺧﻮاب ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم‪ ،‬ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪم ﺑﺮوم ﺑﻨﺪ‬
‫ﺳﺎﻋﺖام را ﻋﻮض ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﭘﻴﺪاش ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪ .‬ﻟﻌﻨﺖ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدم ﺑﻪ ﮔﻴﺠﻲِ‬
‫ﺧﻮد‪ .‬ﻋﺼﺮ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻮ ﺳﺎﻋﺖام را ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪﻳﺪهاي؟ ﻟﺒﺨﻨﺪي زد‬
‫ﻣﺮﻣﻮز و ﭘ‪‬ﺮ ﺷﻴﻄﻨﺖ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم ﺳﺮزﻧﺶام ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮاي ﺣﻮاسِ اﻳﻨﻬﻤﻪ‬
‫ﭘﺮت‪ .‬دﺳﺖ ﻛﺮد و از داﺧﻞ ﻛﻴﻒاش ﺳﺎﻋﺖ را ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‬
‫ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮم ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺎﻋﺖ را ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻢ دﻳﺪم ﺑﻨﺪش ﻋﻮض ﺷﺪه‬

‫‪54‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﻨﺪِ ﻗﻬﻮهاي ﻗﺸﻨﮓ و ﻧﻮ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻃﻮل ﺑﻜﺸﺪ ﻋﻮض ﻛﺮدنِ ﺑﻨﺪ‪ .‬ﺿﻌﻒﻫﺎم را‬
‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺮزﻧﺸﻢ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺨﺸﻲ از وﺟﻮد‬
‫آدم رﺷﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪنِ ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮِ آن‪ .‬ﭘﺲ ﺿﻌﻒﻫﺎم را‬
‫ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﺧﻮدم را ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﻜﻨﻢ از ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ‪ .‬او ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر‬
‫ﻧﻔﺲ ﻣﻲزد ﻛﻪ » س« ﻣﻲزﻧﺪ ﺣﺎﻻ‪ .‬و ﻣﻦ ﻛﻪ ﺟﻨﺲ اﻳﻦ ﻧﻔﺲﻫﺎ را‬
‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻲﻛﻮﺷﻴﺪم ﺑﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖِ روحاش را ﻋﻮض ﻛﻨﻢ ﺗﺎ او ﻫﻢ رﻧﺞ‬
‫ﻧﺒﺮد از ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ ﺑﻮدﻳﻢ و ﻣﻜﻤﻞ ﻫﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮ‬
‫دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ دادﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ را ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻟﺒﻪي ﭘﺮﺗﮕﺎه‪ .‬و ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫» س« ﺳﻪﺗﺎر را ﺗﻮي دﺳﺖاش ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺷﺮوع‬
‫ﻛﻨﻢ؟« و ﻧﮕﺎهاش را از ﮔﻮﺷﻪي ﭼﺸﻢ ﻣﻲدزدد ﺗﺎ ﮔﺮه ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻨﺪهاي‬
‫ﺷﻴﻄﻨﺖﺑﺎر ﻛﻪ ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮔﻮﺷﻪي ﻟﺐ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮد ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ اﻳﺴﺘﺎدهام در ﻳﻚ ﻗﺪﻣﻲِ آﺗﺶ‪.‬‬
‫ﺳﻪﺗﺎرم را دﺳﺖ ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ ،‬و ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ » :‬ﺷﺮوع ﻛﻦ‪«.‬‬

‫‪55‬‬
56
 ‫‪16‬‬

‫درﻫﺎ و دارﻫﺎي ﻣﻤﻠﻜﺘﻢ‬

‫ﻣﺜﻞ ﺷﺎلِ ﻧﻴﻢﻣﺘﺮيِ ﻫﻠﻨﺎ ﻫﺮﭼﻪ را از اﻳﻨﺴﻮ ﺑﺎﻓﺘﻪاﻳﻢ از آﻧﺴﻮ ﭘﻨﺒﻪ‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ از ﻧﻮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻧﻴﺎورﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺮز‬
‫ﻣﺮﮔﺒﺎري ﺗﻨﻬﺎﺋﻴﻢ‪.‬‬
‫در ﺗﻤﺎمِ آن ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻲ ﻛﻪ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﭼﻨ ِ‬
‫ﮓ ﻧﻔﺮﻳﻦِ درﺧﺖِ ﺗﻮت‪،‬‬
‫ﻳﻜﻲ ﻣ‪‬ﻘﺎر ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﻫﻲ ﺧﺮت و ﺧﺮت ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮم را ﺧﺮاش‬
‫ﻣﻲداد از داﺧﻞ‪ .‬ﻧﻔﺲ ﻛﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم‪ ،‬از ﺳﻮت ﺑﻠﺒﻞ ﺗﺎ ﻏﺎرﻏﺎر ﻛﻼغ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺟﻮر ﺻﺪاﻳﻲ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ از ﺷﺶﻫﺎ‪ .‬و آب‪ ...‬ﺧﺪاﻳﺎ در ﻛﺸﻮري ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻪي ﺗﺎرﻳﺦاش ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻲآﺑﻲﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻬﻤﻪ آب از ﻛﺠﺎ ﭼﺸﻤﻪ ﻣﻲﺷﺪ از‬
‫ﺑﻴﻨﻲ؟‬
‫ﺷﺶ ﻣﺎه‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺷﺶ ﻣﺎه ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺑﮕﺬرد از ﻣﺪاواﻳﻢ ﺗﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﻨﻢ‬
‫ﻫﻤﻪ را؛ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورم ﻛﻪ ﺷﺎل ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮي ﻫﻠﻨﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮف ﺑﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﺗﺎ از آن ﻃﺮف دوﺑﺎره ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻪﺗﺎر ﺳﻴﺰدﻫﻢ ﺻﺪاي ﻏﺮﻳﺒﻲ داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺎز ﻧﻮ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ ﻫﻢ‬
‫ﺧﻮﺷﺨﻮان‪ ،‬ﺑﺎز ﭘﺨﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺻﺪاش‪ .‬ﮔﺬر زﻣﺎن را ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲﺗﻮان‬
‫ﺑﻪدﺳﺖ آورد‪ .‬دﻳﺪه ﺑﻮدم زﻧﮕﻨﻪ ﭼﻮبﻫﺎﻳﻲ دارد ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﺗﻮتِ ﺗﺎزه‬
‫ﻛﻪ رﻧﮓ زرد زﻧﻨﺪهاي دارد‪ ،‬از ﻓﺮطِ ﻗﺪﻣﺖ رﻧﮓﺷﺎن ﺳﻴﺎه ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬از‬
‫ذﻫﻦام ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻗﺪﻣﺖ ﭼﻮب ﺟﺒﺮان ﻛﻨﺪ ﻋﺪمِﻗﺪﻣﺖِ ﺳﺎز را‪ .‬ﻓﻜﺮ‬
‫ﺑﻲرﺑﻄﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻜﻪاي ﺷﻴﺮه را‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪه در ﻟﻔﺎفِ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻢ‬

‫‪57‬‬
‫ﻛﻨﺎر ﮔﻴﺮهي ﻓﻠﺰي ﻣﻴﺰ ﻧﺠﺎريش‪» :‬اﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻤﺎ را ﻧﺪارد«‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ ،‬دﺳﺘﻪي اﺳﻜﻨﺎس را ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺟﻠﻮاش‪ » :‬ﻫﺮﭼﻪ‬
‫ﻗﻴﻤﺖاش ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺮدارﻳﺪ«‪ .‬و‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻌﺬب ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬روﻳﻢ را ﻛﺮدم ﺑﻪ‬
‫ﻛﻨﺪهي ﺗﻮﺗﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﺷﻪي دﻳﮕﺮ ﻣﻐﺎزه ﺑﻮد و دﺳﺖِ ﻛﻢ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﻗﺪﻣﺖ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﭘﻮل را ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻪ ﺗﺎ از ﭼﻮبﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲاش را ﻛﻪ ﻗﺒﻼْ‬
‫ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮد ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﻪي ﺳﻪﺗﺎر‪ ،‬دراز ﻛﺮد ﻃﺮفام‪»:‬ﺷﺮﻣﻨﺪهام‪ ،‬ﺑﻴﺶ از‬
‫اﻳﻦ راهِ دﺳﺖام ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬
‫از ﺣﺎﻟﺖِ ﭼﺸﻢﻫﺎش‪ ،‬از ﮔﺮه ﻋﻀﻠﻪﻫﺎي ﺻﻮرﺗﺶ ﭘﻴﺪا ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻪِ دﻟﺶ‬
‫راﺿﻲ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭘﻴﺪا ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﻚﮔﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و‪ ،‬از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﮔﺮ‬
‫ﭼﻮبِ ﻛﻬﻨﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ دﻳﮕﺮي ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ روز‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦام را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و راه اﻓﺘﺎدم ﺳﻤﺖ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬دﻳﺪه ﺑﻮدم‬
‫ﺻﺪاي ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳﻪﺗﺎري ﻛﻪ ﺻﻔﺤﻪﺷﺎن را ﺑﺎ ﭼﻮبﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ زﻧﮕﻨﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدم ﭘﺨﺘﮕﻲِ ﻋﺠﻴﺒﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ‪ ،‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﭘﺨﺘﮕﻲِ ﺻﺪاش ﭘﺨﺘﮕﻲِ ﺻﺪاي ﺳﻪﺗﺎري ﺑﺎﺷﺪ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﻛﺎﺳﻪ و دﺳﺘﻪاش ﻫﻢ از ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺻﺪﺳﺎﻟﻪ‪ .‬اﻳﻨﻄﻮر‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ آوارهي ﻛﻮﭼﻪ ﭘﺲﻛﻮﭼﻪﻫﺎي ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس و ﻧﺎﺋﻴﻦ و اﺻﻔﻬﺎن و ﻳﺰد‬
‫ﺷﺪم‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ از ﺳﺎﻳﻪي دﻳﻮارﻫﺎ ﻳﺎ از زﻳﺮ ﻃﺎقِ ﻛﻮﭼﻪاي ﻋﺒﻮر‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم ﻳﻚ ﺻﺪا ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺪام ﺗﻮي ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮم ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪ و ﻓﺮاز و‬
‫ﻧﺸﻴﺐ ﻫﻴﭻ ﻛﻮﭼﻪاي ﻫﻢ ﻛﻢ ﻧﻤﻲﻛﺮد از ﻃﻨﻴﻦِ ﺟﺎدوﺋﻲش‪ .‬از دﻳﺪنِ درِ‬
‫آﻫﻨﻲ ﺣﺎلام ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﭼﺸﻤﻢ ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﺑﻪ درِ ﭼﻮﺑﻲِ ﺑﺎغ ﻳﺎ‬
‫ﻋﻤﺎرﺗﻲ ﻛﻬﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻣﻴﻦﻳﺎب ﻛﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ آﻫﻦ و ﺑﺎروت ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺻﺪا اوج‬
‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﻛﻤﺎنِ رﻧﮕﻴﻨﻲ از ﻧﻐﻤﻪﻫﺎي ﺟﺎدوﻳﻲ ﭘﺮدهي ﮔﻮش را ﺑﻪ‬
‫رﻋﺸﻪي ﻟﺬت ﺗﻜﺎنﺗﻜﺎن ﻣﻲداد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻟﺤﻈﻪي اﻧﺰال‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﭼﺎﻗﻮ را‬

‫‪58‬‬
‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲآوردم و آرام ﺗﺮاﺷﻪاي ﻧﺎزك ﻣﻲﺑﺮﻳﺪم از ﺳﻄﺢ ﭼﻮب ﺗﺎ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮم ﺗﻮت اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻗﺪﻣﺖاش ﭼﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪي‬
‫ﺻﺪاﻫﺎ و درﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﻜﺮم اﻧﺪاﺧﺖ ﺗﺎ ﺻﻔﺤﻪي ﺳﻪﺗﺎر را ﻫﻢ ﻛﻪ‬
‫دﻳﮕﺮان ﺑﻲﻫﻴﭻ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺳﻮراخ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬دﻳﺎﭘﺎزون را‬
‫ﻣﻲزدم ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺗﺎ ﻣﺮﺗﻌﺶ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﭘﺎﻳﻪاش را ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻢ روي‬
‫ﺻﻔﺤﻪي ﺳﻪﺗﺎر‪ .‬ﺻﺪاي وﻧﮓِ ﻣﻤﺘﺪِ دﻳﺎﭘﺎزون ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ ﺣﺮﻛﺘﺶ‬
‫ﻣﻲدادم روي ﺻﻔﺤﻪي ﺳﺎز‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﺻﺪا اوج ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻮراخ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﻪ ﭼﻮب ﭼﻴﺰﻫﺎي اﺿﺎﻓﻪاي را‬
‫ﻣﻲﺧﻮردم ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ از ﺗﻦام ﺟﺪا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺎﻗﻮ اﻓﺘﺎدم ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎن ﻫﻤﻪي درﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲِ ﻣﻤﻠﻜﺖام‪ .‬ﺗﻜﻪاي را ﻣﻲﺗﺮاﺷﻴﺪم ﺗﺎ اﮔﺮ ﺣﺘﻢ‬
‫ﻛﺮدم ﻛﻪ از ﺗﻮت اﺳﺖ ﭘﻮل ﻳﻚ درِ آﻫﻨﻲِ ﻧﻮ را ﺑﺪﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐاش و آن‬
‫را ﺑﺎ ﺧﻮدم ﺑﺒﺮم‪ .‬ﺑﺮاي دﺳﺘﻪي ﺳﺎز ﻫﻢ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ دارِ‬
‫ﻗﺎﻟﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻْ ﭼﻮباش از ﮔﺮدوﺳﺖ‪.‬‬
‫»ﺧﺎﻧﻢ اﻳﻦ دار را ﻣﻲﻓﺮوﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ؟«‬
‫ـ اي واي‪ ،‬ﭘﺲ از ﻛﺠﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬آﻗﺎ؟ ﻣﺎﺋﻴﻢ و ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ دار ﻛﻪ‬
‫ﺟﻬﺎز ﻣﺎدر ﺑﺰرگﻣﺎن ﺑﻮده‪«.‬‬
‫ـ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﻟﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ـ ﺧﺐ‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ آﻗﺎ؟ ﭘﻮل ﻛﻪ ﻧﺪارﻳﻢ دارِ ﻧﻮ ﺑﺨﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﭘﻮلِ ﻳﻚ دارِ ﻧﻮ را ﻣﻲدادم‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪﺗﺮ‪ .‬و ﭼﻮبﻫﺎ را‬
‫ﻣﻲﺑﺴﺘﻢ روي ﺑﺎرﺑﻨﺪ ﻣﺎﺷﻴﻦام‪.‬‬
‫اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه ﺑﻮدم و‬
‫در ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪﮔﻲ ﭘﺪر و ﻣﺎدرم ﺑﻐﻞام ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺷﻬﺮي ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰش اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﻌﻤﺎري وﻃﻦام را ﻛﺸﻒ‬

‫‪59‬‬
‫ﻛﺮدم‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻟﺬت ﺑﺮدن از آن ﻫﻤﻪ زﻳﺒﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻳﻚ رؤﻳﺎ‪ ،‬ﺷﺮوع‬
‫ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻏﺎرتِ درﻫﺎ و دارﻫﺎي ﻣﻤﻠﻜﺖام؛ ﺗﺎ روزي ﻛﻪ در ﻳﻜﻲ از‬
‫ﻛﻮﭼﻪﻫﺎي ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﻮك ﭼﺎﻗﻮ را ﻓﺮو ﻣﻲﻛﺮدم زﻳﺮ در ﭼﻮﺑﻲ‬
‫ﺧﺎﻧﻪاي ﻗﺪﻳﻤﻲ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺳﻲ ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردم ﺑﻪ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﺗﺎ ﭘﺮده ﺑﺮدارد‬
‫از راز وﻳﺮاﻧﻲ رؤﻳﺎﻫﺎ‪.‬‬

‫‪60‬‬
 ‫‪17‬‬

‫ﻧﻘﺶ ﺣﺎدﺛﻪاي ازﻟﻲ‬

‫ﻧﺎم ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺮاﻣﺎﻓﻮن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﻧﻪ ﻫﻴﺰ ﻣﺴﺘﺮ وﻳﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ‬

‫ﺗﻮﭘﺎز‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺮاﻣﺎﻓﻮن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﻧﺎماش ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫دوﻫﻔﺘﻪاي ﻣﻲﺷﺪ ﻋﻘﺐﻋﻘﺐ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺣﻴﺎط‪ ،‬ﺑﻌﺪ دور‬
‫ﺑﺮﻣﻲداﺷﺘﻢ و ﭘﺎ را ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺳﻴﻨﻪي دﻳﻮار آﺟﺮي اﻣﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﻛﺶ‬
‫ﻣﻲدادم ﺑﻪ ﺑﺪن ﺑﺎز دﺳﺖام ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﻟﺒﻪي دﻳﻮار‪ .‬ارﺗﻔﺎع ﻛﻤﻲ ﻧﺒﻮد‬
‫دو ﻣﺘﺮ؛ آﻧﻬﻢ ﺑﺮاي ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﺮﺧﻮرده و ﻧﻮﻣﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ‬
‫زﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪي ﻃﺎرﻣﻲ و ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻪ ﭘﺪر‪ .‬ﺑﻌﺪ از آﺳﻴﻪ ﻛﻪ ﻗﻴﭽﻲ را‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻜﻪ از ﺷﻬﺮ را ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﭼﺎﻗﻮﻛﺸﺎن و‬
‫ﺑﭽﻪﺑﺎزﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﺷﻬﺮ را ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ‬
‫رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﭘﺪر ﻛﻪ ﻗﻴﭽﻲ را ﺑﺮدارد و دور ﺗﺎ دور ﺧﺎﻧﻪ را ﻏﻠﻔﺘﻲ ﺑﺒﺮد‬
‫ﺗﺎ ﺳﻬﻢِ ﻣﻦ از ﺗﻤﺎ ِم ﻫﺴﺘﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻬﻞ ﻣﺘﺮ زﻣﻴﻦِ ﺳﻴﻤﺎﻧﻲاي ﺑﺸﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺣﻴﺎط ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺳﻪ ﭘﺮﻃﺎساش را ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ‪،‬‬
‫ﻗﻔﻞ ﻣﻲزد ﺑﻪ درِ ﺣﻴﺎط‪ ،‬ﻛﻠﻴﺪ را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮدش ﻣﻲﺑﺮد و ﻣﺎ زﻧﺪاﻧﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﻛﻪ از ﺳﺮِ ﻛﺎر ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬ﻣﺪرﺳﻪﻫﺎ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺑﻮد و ﭘﺪر‬
‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ در ﻏﻴﺎب او ﻣﺎ آوارهي ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ ﺷﻮﻳﻢ و ﺧﺪاي ﻧﺎﻛﺮده‬
‫ﻛﺴﻲ»ﺑﻨﻬﺪ دم ﻏﻴﻦﻣﺎن«‪ .‬ﻃﻌﻢِ زﻧﺪان را ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﭘﺪر ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدر ﻛﺎري ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﺎن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در آن ﮔﺮﻣﺎي ﭘﻨﺠﺎه درﺟﻪ‬
‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ زﻳﺮ ﭘﻨﻜﻪي ﺳﻘﻔﻲ ﭘﺎي ﭼﺮخ ﺧﻴﺎﻃﻲ‪ .‬ﻣﻦ اﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﺑﺒﺮي‬

‫‪61‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎر ﭼﺮخ ﻣﻲزدم ﺗﻮي ﺣﻴﺎط‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﻮي در‪ ،‬ﻣﺸﺖ ﻣﻲﻛﻮﺑﻴﺪم‬
‫ﺑﻪ دﻳﻮار؛ و ﺑﻲﺻﺪا ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺳﻴﻨﻤﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻓﻴﻠﻢ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﺎرﺗﻮن ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد و ﻣﻘﺪاري ﻫﻢ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺧﺒﺮي از اﺧﺘﺮاﻋﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺗﺎ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻣﻬﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻗﻬﺮﻣﺎنِ اﻟﻤﭙﻴﻚ ﻣﺎﻧﻊِ دو ﻣﺘﺮي را رد ﻛﺮد و ﺗﻤﺎم‬
‫اﺳﺘﺎدﻳﻮم ﺑﻪ ﻟﺮزه درآﻣﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻃﺮف ﺑﻲﻫﻴﭻ وﺳﻴﻠﻪاي از ﻳﻚ‬
‫ﻣﺎﻧﻊ دو ﻣﺘﺮي ﻋﺒﻮر ﻛﺮده؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻛﻤﻚ دﺳﺖ و ﭘﺎ از اﻳﻦ‬
‫دﻳﻮار ﺑﺎﻻ رﻓﺖ؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺷﺪ! دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻮد اﻣﺘﺤﺎن ﻣﻲﻛﺮدم و ﻧﻤﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ‬
‫روزي ﻛﻪ آن ﺻﺪاي ﺟﺎدوﻳﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪ ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪي ﻣﺎ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻣﺜﻞ ﻣﺮدهاي‬
‫ﻛﻪ ﺻﻮراﺳﺮﻓﻴﻞ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ و آﻧﻘﺪر ﭘﺮﻳﺪم ﺗﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻮك‬
‫ﭘﻨﺠﻪﻫﺎم ﮔﻴﺮ ﻛﺮد ﺑﻪ ﻟﺒﻪي دﻳﻮار‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻜﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺧﻮدم را ﺑﻜﺸﺎﻧﻢ‬
‫ﺑﺎﻻ ﻛﻪ ﻧﺎﺧﻨﻢ ﺷﻜﺴﺖ و اﻓﺘﺎدم‪ .‬از درد ﺑﻮد ﻳﺎ از ﻛﺸﺶِ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮِ‬
‫آن ﺻﺪاي ﺟﺎدوﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آوردم راهﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ از ﻣﺴﻴﺮِ‬
‫ﻛﺞ ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ؟ ﺟﻠﻮي ﻃﺎرﻣﻲ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻪ ﺳﺘﻮنِ آﻫﻨﻲ ﻣﺪور ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺳﻘﻒ ﺷﻴﺮواﻧﻲ را ﻧﮕﻪ ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺳﺘﻮنﻫﺎ ﺗﺎ دﻳﻮار‬
‫ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﻮد‪ .‬دﻳﺪم‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦِ از ﭼﺎه‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﻳﻚ‬
‫ﭘﺎ را ﺗﻜﻴﻪي اﻳﻦ ﺳﺘﻮن ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﺎ را ﺗﻜﻴﻪي دﻳﻮار‪ .‬ﻛﺮدم‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺘﻮن‬
‫ﺻﺎف ﺑﻮد و ﻟﻐﺰﻧﺪه‪ .‬ﻳﻜﻲ دوﺑﺎر از ﻧﻴﻤﻪﻫﺎي راه اﻓﺘﺎدم‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎرِ ﺳﻮم ﻧﺎﮔﻬﺎن‬
‫ﺧﻮدم را دﻳﺪم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺮ دﻳﻮار‪ .‬دﻳﺪنِ ﺷﻬﺮ از آن ﺑﺎﻻ ﭼﻪ وﺟﺪي داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﺮهاي ﺑﺪﻳﻊ ﻛﻪ ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻜﻪاي از آن را ﺑﺒﺮد و دور‬
‫ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬ﺧﻮدم را ﻣﻲدﻳﺪم ﭘﺎدﺷﺎه ﻗﻠﻤﺮوي ﺗﺎزه‪ .‬اﻣﺎ آن ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺻﺪاﻳﻲ‬
‫ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﺮا ﻣﺜﻞ ﻣﺎﻫﻲ اﻓﺘﺎده ﺑﻪ ﺗﻮر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖِ ﺧﻮدش‪ .‬ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﺮدم ﺑﻪ ﭘﻴﺎده رو آﺳﻔﺎﻟﺖِ ﻛﻨﺎرِ ﻟﻴﻦ‪ .‬ﺟﻤﻌﻪ؛ ﭘﺴﺮ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‬

‫‪62‬‬
‫در ﺳﺎﻳﻪ‪ .‬ﭼﻴﺰِ ﻋﺠﻴﺒﻲ ﻫﻢ ﺗﻮي دﻫﺎناش ﺑﻮد؛ ﭘﻮزهي ﺟﺎﻧﻮري ﻧﺎﺷﻨﺎس‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﺪرت ﻣﻲﺑﻮﺳﻴﺪ‪ .‬ﻟﻌﻨﺘﻲ! اﻳﻦ ﺻﺪا از ﻛﺠﺎش ﻣﻲآﻣﺪ؟ ﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﻮﻫﺎي ﺗﻨﻢ ﺳﻴﺦ ﺳﻴﺦ؛ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﭘﺮﻳﺪم از دﻳﻮار‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻮﻫﺎﻳﻲ ﻓﺮﻓﺮي داﺷﺖ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻﻳﻪاي از ﻏﺒﺎر ﺳﺮ و‬
‫ﺻﻮرتاش را ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﺑﺪه ﺑﺒﻴﻨﻢ‪«.‬‬
‫ﻟﺒﺨﻨﺪي زد آﻣﻴﺨﺘﻪي ﺷﺮم و اﻓﺘﺨﺎر‪» :‬اﻳﻦ را دوﺷﻲ ﺑﺮاﻳﻢ درﺳﺖ‬
‫ﻛﺮده‪«.‬‬
‫دو ﺗﻜﻪ ﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ؛ و ﭼﻨﺪ ﺟﺎش ﺳﻮراخ‬
‫ﺑﻮد؛ ﺳﻴﺎه ﻣﺜﻞ ﺟﺎي ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺳﻴﮕﺎر‪ .‬ﻧﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺒﺎن؛‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺰي ﻛﻪ ﻣﻮﻫﺎش را ﺗﺮاﺷﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺑﺎد ﺗﻮﻳﺶ ﺑﻮد از ﻫﺮ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺷﻜﻞ ﺧﺎﺻﻲ داﺷﺖ‪ .‬از روﺑﺮو ﺧﺮس ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺷﻴﺮ‬
‫درﻳﺎﺋﻲ‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎ و ﭘﺎﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ داﺷﺖ‪ .‬از ﭘﻬﻠﻮ ﻛﻠﻪي ﮔﺎوي ﺑﻮد‬
‫ﺑﻲﭼﺸﻢ و ﺑﻲدﻫﺎن ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻪ در ﮔﻮشاش اورادي را ﻓﻮت ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﻴﺮون ﻣﻲزد از ﻧﻲﻫﺎ ﺑﺪل ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑﻪ اﺻﻮاﺗﻲ ﻏﺮﻳﺐ ﻛﻪ ﻏﻠﻐﻠﻪ‬
‫ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ در رگﻫﺎ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﭘﺲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻏﻴﺒﺖ زده ﺑﻮد ﭼﻨﺪ روزي‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬آره‪ ،‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﭘﻴﺶ دوﺷﻲ‪«.‬‬
‫دوﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺷﻲ ﺻﺪاﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎرﻧﻮﻳﺲ‬
‫ﺑﻮد ﺗﻮي ﺑﻨﺪرﺷﺎﻫﭙﻮر ﻛﻪ ﻳﻚ رﺑﻌﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺪاﺷﺖ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺰن‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪم‪«.‬‬
‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢاش‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻧﺮخ را ﮔﺮان ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﺎدم آﻣﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻜﻪاي در ﺗﻪِ ﺟﻴﺐ‪ .‬دراز ﻛﺮدم ﺳﻜﻪ را ﻃﺮفاش‪ .‬ﻟﺒﺨﻨﺪي زد از ﺳﺮِ‬

‫‪63‬‬
‫ﺷﻌﻒ‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﺳﺮ را ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪي رﺿﺎﻳﺖ ﺗﻜﺎنﺗﻜﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﺳﻴﻨﻪ‬
‫را ﻛﺞ ﺟﻠﻮ آورد ﺗﺎ ﻣﻦ ﺳﻜﻪ را ﺑﻴﻨﺪازم ﺗﻮي ﺟﻴﺐِ ﭘﻴﺮاﻫﻦ‪ .‬ﺻﺪاي اﻓﺘﺎدن‬
‫ﺳﻜﻪ را ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪ ﺳﺮ ﻧﻬﺎد ﺑﻪ ﮔﻮشِ ﺟﺎﻧﻮر و ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ زدن‪ .‬ﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﻮﻫﺎي ﺗﻨﻢ ﺳﻴﺦ‪ ،‬ﭘﺮدهي ﮔﻮشﻫﺎم از ﻟﺬت ﺗﻜﺎنﺗﻜﺎن ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﺻﺪا ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻟﺤﻈﻪي اﺑﺘﺪاي ﺧﻠﻘﺖ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﺻﺪا ﺻﺪاي دو ﭘﺮﻧﺪهي‬
‫ﻏﺮﻳﺐِ ﻧﺎﭘﻴﺪا ﻛﻪ ﺑﺎلﺑﺎل ﻣﻲزدﻧﺪ و از ﺣﻨﺠﺮه رﻧﮓ ﻣﻲﭘﺎﺷﻴﺪﻧﺪ ﺑﻪ ذرهﻫﺎي‬
‫ﻫﻮا؛ ﻧﻘﺶ ﺣﺎدﺛﻪاي ازﻟﻲ؛ ﺗﺎ ﻣﻦ ﺧﻮدم را ﻧﻪ در ﺳﻜﻮنِ ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﻛﻪ در‬
‫ﻗﻠﺐِ ﺣﺎدﺛﻪاي اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻢ ﻛﻪ واﻗﻊ ﻣﻲﺷﺪ در ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻴﺮون از زﻣﺎن و‬
‫ﻣﻜﺎن‪.‬‬
‫اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻪي ﺟﺎدوﮔﺮ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻮاي ﻧﻲاﻧﺒﺎﻧﺶ ﻛﺸﻮري‬
‫را ﺑﻪ رﻗﺺ آورد‪ ،‬ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﮔﺮاﻣﺎﻓﻮنِ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ‪ .‬و ﻣﻦ ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪم‬
‫ﻫﻲ زاغ ﺳﻴﺎ ِه ﭘﺪر را ﭼﻮب ﺑﺰﻧﻢ ﺗﺎ ﻛﻲ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود از اﺗﺎق و ﻣﻦ از‬
‫ﺟﻴﺐاش ﺳﻜﻪاي ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻢ ﺑﺮاي ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﻣﻲﺷﺪ اﮔﺮ‬
‫ﻧﺒﻮد ﻧﻮاي ﻧﻲاﻧﺒﺎن ﺟﻤﻌﻪ‪ .‬اﻣﺎ‪ ،‬دﻳﺮي ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ زﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻮﻓﻴﺎ ﻟﻮرن از‬
‫راه رﺳﻴﺪ و ﻣﺮا ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮد دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺮدم ﺑﻪ ﻗﻌﺮ ِﺳﻜﻮن ِ ﺑﻌﺪاز ﻇﻬﺮ‪.‬‬

‫‪64‬‬
 ‫‪18‬‬

‫اﻟﻤﺎ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﻨﻲ‪ ،‬ﺳﻮﻓﻴﺎﻟﻮرن و ﺑﻘﻴﻪ‬

‫ﺟﻤﻌﻪ ﭘﺪر ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻣﻦ ﺑﻮد‪،‬‬

‫رﻓﺘﺎري ﺟﺎاﻓﺘﺎده داﺷﺖ‪ .‬در آن ﻧﮕﺎه ﻏﻤﮕﻴﻦ و در آن ﺧﻨﺪهﻫﺎي‬
‫ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪاش‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻫﺮ ﻳﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﭘﺪر ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲِ ﺳﺘﻮﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﻴﻤﻪ را ﻧﮕﻪ ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﻜﻪ ﻣﻲاﻓﺘﺎد در ﺟﻴﺒﺶ‪ ،‬ﻣﺮﻏﻲ ﻣﻲﺷﺪ‬
‫ﮔﺸﺎدهﺑﺎل ﻛﻪ ﺗﻮ را ﻣﻲﺑﺮد ﺑﻪ دﻳﺪار ﺳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎي ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ‪ .‬و ﻣﻦ ﻛﻪ‬
‫درﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻫﻤﻪي راهﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ دﺳﺘﻢ را‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺮو ﻣﻲﺑﺮدم ﺗﻮي ﺟﻴﺐ ﭘﺪر ﺗﺎ ﺳﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻴﻨﺪازم ﺗﻮي‬
‫ﺟﻴﺐ ﺟﻤﻌﻪي ﺑﻲﭘﺪر‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬ﭘﺪر ﺧﺸﻜﻪ ﻣﻘﺪس ﺑﻮد و‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻴﻨﻤﺎ رﻓﺘﻦ‪،‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻤﻮﻳﻢ اﻟﺘﻤﺎس ﻣﻲﻛﺮدم ﻳﺎ داﺋﻲ‪ .‬و ﻣﮕﺮ ﭼﻘﺪر وﺳﻌﺖ داﺷﺖ‬
‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻋﻤﻮ ﻳﺎ داﺋﻲ؟ ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺳﻜﻪﻫﺎي ﭘﺪر‪ ،‬ﺟﻤﻌﻪ ﻛﻪ ﮔﺮاﻣﺎﻓﻮن‬
‫ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻤﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻫﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻜﻪ را ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‬
‫و روز ﺑﻌﺪ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎد ﺑﻪ ﺑﺎزي ﻛﺮدن ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖِ ﻣﻦ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ در ﺧﻴﺎل ﮔﺸﺎدهدﺳﺖ ﺑﻮد اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬ﺧﺴﻴﺲ ﺑﻮد در ﺑﺮوز‬
‫دادن ﺟﻴﻚ و ﭘﻴﻚ زﻧﺪﮔﻲاش‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻧﻪ از زﺑﺎن او ﻧﻪ از زﺑﺎن‬
‫ﻣﺎدرش‪ ،‬ﺑﻔﻬﻤﻢ ﭼﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ روزِ ﭘﺪرش‪ .‬ﻳﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ در‬
‫آﺗﺶﺳﻮزي ﻛﺸﺘﻲ ﭘﺎﻧﺎﺗﻴﻨﺎﻳﻜﻮس دود ﺷﺪه و رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻮا‪ .‬ﻳﻜﻲ‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬وﻗﺖ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻳﻜﻲ از آن دهﻫﺎ ﻣﺨﺰن ﻏﻮلآﺳﺎي ﻓﻠﺰي‪ ،‬اﻓﺘﺎده‬
‫اﺳﺖ و ﺗﺎ اﺑﺪاﻵﺑﺎد ﻣﺤﻜﻮم اﺳﺖ ﻏﻮﻃﻪ ﺑﺨﻮرد ﻣﻴﺎن آﻧﻬﻤﻪ ﻧﻔﺖ‪ .‬اِﻟﻤﺎ‪ ،‬زنِ‬

‫‪65‬‬
‫ﻟﺮي ﻛﻪ دور ﺗﺎ دور روﺳﺮياش ﺳﻜﻪ ﺑﻮد و ﭘﻮﻟﻚ ﺑﻮد و ﻳﻜﻲ از ﭘﺎﻫﺎي‬
‫ﺛﺎﺑﺖِ ﺟﻤﻊ ﺳﻪ ﻧﻔﺮي ﺟﻠﻮي ﺣﻴﺎط ﻣﻨﺰل ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮد و ﺷﻜﻞ‬
‫ﺣﺮف زدﻧﺶ ﻳﺎ ﺧﻨﺪهي ﺑﻲﺻﺪا ﺑﻮد ﺑﻪ وﻗﺖِ ﻛﺮﻛﺮ ﺟﻤﻊ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧُﭻ ﻧُﭻ ِ ﭘﻴﺎﭘﻲ‬
‫ﺑﻮد ﺑﻪ وﻗﺖ ﺗﺄﺛﺮ‪ .‬اِﻟﻤﺎ ﺷﻚ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺷﻚ را ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ از‬
‫ﻣﻮﻧﺘﻨﻲ ﺑﻴﺎﻣﻮزم از اِﻟﻤﺎ آﻣﻮﺧﺘﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ دوﺑﺎر ﺣﺮف زد در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ‪ .‬ﺑﺎر‬
‫اول ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ روز‪ ،‬ﻧﻤﻲ دوﻧﻮم ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد ﻳﺎ ﺷﺶ ﺳﺎل‪ .‬ﻣﺎدرم‪،‬‬
‫ﻧﻤﻲدوﻧﻮم ده ﺷﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ داد ﻳﺎ ﻳﻚ ﻗﺮان‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺮو‪ ،‬ﻧﻤﻲدوﻧﻮم‬
‫ﮔﻴﺸﻨﻴﺰ ﺑﮕﻴﺮ ﻳﺎ ﺷﻨﺒﻠﻴﻠﻪ‪ .«...‬ﺑﺎر دوم ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻣﺎ آﺧﺮش‬
‫ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻳﻢ اﻳﻦ آﻗﺎي ﺷﻤﺎ ﭼﻲ ﺑﻪ ﺳﺮش آﻣﺪ؟«‪ .‬و ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ آن‬
‫ﭼﻨﺪ ﺑﺎري ﻛﻪ ﻣﺎدرم ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺮ روﺳﺮي دﻣﺎغاش را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ‬
‫ﺻﺪاي ﺑﻐﺾ آﻟﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬اي ﺧﻮاﻫﺮ‪ ،‬دﺳﺖ روي دﻟﻢ ﻧﮕﺬار‪«.‬‬
‫ﻧﻪ ﻓﻘﻂ در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻛﻪ در ﻫﻴﭻ ﻣﻮردي ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺣﺮف ﻛﺸﻴﺪ از‬
‫ﺟﻤﻌﻪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬راﺳﺖاش را ﺑﮕﻮ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪ را ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻣﻲﺧﺮي؟‬
‫ﺗﻮ ﻛﻪ ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ ﻧﺪﻳﺪهام ﭼﻴﺰي ﺑﺨﻮاﻧﻲ‪«.‬‬
‫ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪي ﻓﻜﺎﻫﻲ آن زﻣﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪،‬‬
‫دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺎه ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﺎﻣﺰهاش را ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﺟﻤﻌﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻠﺪ ﺑﻮد ﺳﺎز ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﻛﻪ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮدم راهﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ از ﻣﺴﻴﺮ‬
‫ﻛﺞ ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺳﻜﻪي دﻳﮕﺮي از ﺟﻴﺐ ﭘﺪر ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدم)آﺧﺮ‪،‬‬
‫ﮔﺮاﻣﺎﻓﻮن ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺟﻌﺒﻪي ﻣﻮزﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﺗﻮي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ دﻳﺪه‬
‫ﺑﻮدم ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺳﻜﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد(‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﻪ ﺳﻴﻨﻪي ﭼﭗاش را ﺟﻠﻮ آورد‪ .‬ﺻﺪاي ﺗﻖِ اﻓﺘﺎدن ﺳﻜﻪ را ﻛﻪ‬
‫ﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺮاي ﻋﻜﺲﻫﺎش‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﭼﻪ ﻋﻜﺴﻲ؟«‬

‫‪66‬‬
 ‫ـ ﻋﻜﺲ ﻫﻨﺮﭘﻴﺸﻪﻫﺎ‪.‬‬
‫و ﻣﻦ ﻛﻪ ﺳﺮ در ﻧﻴﺎورده ﺑﻮدم‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﻧﻪ‪ ،‬راهﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ از ﻣﺴﻴﺮ‬
‫راﺳﺖ ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺎ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ در آﺗﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺴﻮزﻳﻢ‪ ،‬ﺑﮕﺬار‬
‫ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﮔﺮز آﺗﺸﻴﻦ ﻫﻢ ﻓﺮو ﻛﻨﻨﺪ ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻲ‪ .‬ﭘﺲ ﺳﻜﻪي دﻳﮕﺮي از‬
‫ﺟﻴﺐ ﭘﺪر درآوردم‪ ،‬و ﻳﻚراﺳﺖ رﻓﺘﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻢاش ﻛﻒِ دﺳﺖ‬
‫روزﻧﺎﻣﻪﻓﺮوش‪.‬‬
‫روي ﺟﻠﺪ ﻣﺠﻠﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻪ ﺿﻤﻴﻤﻪي اﻳﻦ ﺷﻤﺎره‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪي‬
‫‪ 32‬از ﻋﻜﺲ ﺗﻤﺎم ﻗﺪِ ﺳﻮﻓﻴﺎ ﻟﻮرن‪ «.‬ﺻﻔﺤﻪي وﺳﻂ را ﻛﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدم‬
‫ﻋﻜﺴﻲ ﺑﻮد رﻧﮕﻲ از ﻳﻚ ﻛﻔﺶ ﻣﺸﻜﻲ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻣﭻ ﭘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ‬
‫ﻇﺮﻳﻒ‪ ،‬و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻫﻢ از ﻳﻚ ﺳﺎقِ ﺧﻮﺷﺘﺮاش‪ .‬وارﻓﺘﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻟﻨﮕﻪ‬
‫ﻛﻔﺶ ﻣﺸﻜﻲ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ دردِ ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮرد؟ ﺧﻴﺮ‪ ،‬راهﻫﺎ از ﻫﻤﺎن‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ درﺑﻪدر دﻧﺒﺎل ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻲﮔﺸﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﻢ اﻳﻦ‬
‫ﻟﻨﮕﻪ ﻛﻔﺶ ﻣﺎل ﻛﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﻤﻌﻪ ﻏﻴﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎْ ﺣﻮل رودﺧﺎﻧﻪاي ﺑﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻛﭙﺮﻧﺸﻴﻦِ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎﺳﻲﻫﺎ‬
‫اﻣﺎ ﺣﻮل ﺷﻴﺮِ آﺑﻲ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻨﺎرِ اﺗﺎﻗﻚ ﺳﻮزﻧﺒﺎن ﻗﻄﺎرِ ﺷﺮﻛﺖِ ﻧﻔﺖ‬
‫ﺑﻮد؛ ﻗﻄﺎري ﻛﻪ ﭘﺮﻫﻴﺐ آن را در آن دوردﺳﺖ ﻣﻲ دﻳﺪﻳﻢ و ﻫﺮﺑﺎر ﻛﻪ‬
‫ﻏﻴﺐ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﺎ ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺧﺎرج از اﻳﻨﺠﺎ ﺟﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﻓﺖ ﻳﺎ از آن آﻣﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻄﺎر ﻫﺮﮔﺰ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮي ﻧﺪاﺷﺖ و ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲﺑﺮد ﻳﺎ ﻣﻲآورد ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻬﻨﻪي ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻳﻞ ﺑﻮد ﻣﻴﺎن ﺷﻬﺮِ ﻣﺎ و‬
‫ﻛﭙﺮﻧﺸﻴﻦِ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎﺳﻲﻫﺎ ﻣﺴﺨﺮِ ﻏﻮلﻫﺎي ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻣﻲﺷﺪ؛ ﭘﺮﻫﻴﺐِ ﺳﻴﺎه و‬
‫ﻟﺮزانِ ﻣﻮﺟﻮداﺗﻲ ﺳﻴﺎﻫﭙﻮش‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪﻗﺪ و وﻫﻢ اﻧﮕﻴﺰ ﻛﻪ راه ﻣﻲﺑﺮﻳﺪﻧﺪ ﺳﻤﺖ‬
‫ﺷﻬﺮ‪ .‬ﺑﻪ ﻟﻴﻦﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ اﻳﻦ زﻧﺎنِ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎدﻳﻪﻫﺎي ﻣﺴﻲ‬

‫‪67‬‬
‫ﺳﻴﺎه رﻧﮕﻲ روي ﺳﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮخ ﻣﻲزدﻧﺪ ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻗﻼي ﭘﺨﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻋﺼﺮِ آﺧﺮ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻛﻪ اِﻟﻤﺎ و ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ و ﻣﺎدرم ﻧﺸﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺟﻠﻮي در ﺣﻴﺎط‪ ،‬ﭼﻨﮓ زدم ﺗﻮي ﺑﺸﻘﺎب ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ‬
‫ﻣﭻ دﺳﺘﻢ را ﺗﻮي ﻫﻮا ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺸﺘﻢ را ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد دوﺑﺎره ﭘﺮِ از‬
‫ﺑﺎﻗﻼ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺟﻤﻌﻪ را ﻫﻢ ﺻﺪا ﻛﻦ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﺑﺪو ﺟﺎﻧﻤﻲ‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻛﺠﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ؟«‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺎﻗﻼ را از ﻟﺐاش ﺟﺪا ﻛﺮد‪ » :‬ﺗﻮ ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﻣﺸﻖاش را‬
‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪«.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪي ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ درﺳﺖ ﭘﺸﺖﺑﻪﭘﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪدو ﭘﻴﭽﻴﺪم‬
‫ﭘﺸﺖِ ﻟﻴﻦ‪ .‬درِ ﻫﻤﻪي ﺣﻴﺎطﻫﺎ‪ ،‬از درون و از ﺑﻴﺮون‪ ،‬دﺳﺘﮕﻴﺮهاي داﺷﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗّﺮكِ ﺳﻪﺗﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻮال‪ .‬دﺳﺘﮕﻴﺮه را ﻓﺸﺎر دادم‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ .‬در ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎﻳﻢ را ﻛﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻢ روي ﺳﻴﻤﺎنِ داغ ﺣﻴﺎط ﺧﺸﻚام‬
‫زد‪ .‬ﺻﺪاي ﻧﺎﻟﻪ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺿﺠﻪاي ﺧﻔﻴﻒ و ﺗﺮسآور‪ .‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮﮔﺮدم‪،‬‬
‫ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﭘﺎورﭼﻴﻦ ﺟﻠﻮ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﺗﺎق ﺑﻐﻠﻲ ﻛﻪ داﺧﻞ ﺷﺪم‬
‫ﺑﻬﺖام زد‪ .‬ﺳﻮﻓﻴﺎ ﻟﻮرن ﺑﺎ آن ﻗﺪِ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮﻫﻨﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﻛﻨﺎرِ دﻳﻮار اﺗﺎق؛‬
‫ﺧﺪاي ﻣﻦ ﭼﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ! ﭼﻪ ﺳﻴﻨﻪ‪ ...‬ﺧُﺪ‪ ...‬ﭼﻪ رانﻫﺎ‪ ...‬ﺋﻲ ﻣﻦ‪...‬ﻫﺎي‬
‫زﻳﺒﺎﻳﻲ!‪ .‬ﺑﻪ رﻋﺸﻪ اﻓﺘﺎدم‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﻋﻘﺐ ﻋﻘﺐ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﭘﺎﻳﻢ ﮔﻴﺮ ﻛﺮد‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎﻟﺶ‪ .‬اﻓﺘﺎدم زﻣﻴﻦ و ﺗﻠﻨﮕﻢ دررﻓﺖ‪ .‬ﺟﺴﺪي ﻛﻪ روي ﻓﺮش اﻓﺘﺎده‬
‫ﺑﻮد ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺟﻤﻌﻪ ﻧﺎﻟﻪي ﺧﻔﻴﻔﻲ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﺮو ﻣﺎدرﻗﺤﺒﻪ!«‪ .‬و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر‬
‫ﻛﻪ دﺳﺖﻫﺎ را ﻻي ﭘﺎ ﻣﻲﻓﺸﺮد ﺑﻪ رو ﻏﻠﻄﻴﺪ‪ .‬ﭼﺸﻤﻢ اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﻟﻜﻪي ﺧﻮن‬
‫روي ﺷﻠﻮار آﺑﻲ ﻧﻨﻪدوزش‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻲوزن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﺗﺎق ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ‬
‫دورِ ﺳﺮم‪ .‬ﻳﻚ ﻗﺪم ﺑﻪ ﺳﻤﺖِ او رﻓﺘﻢ و دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ ﻃﺮفِ ﺳﻮﻓﻴﺎ‬

‫‪68‬‬
‫ﻟﻮرن ﻛﻪ ﻣﻼﻣﺖﺑﺎر ﻣﺮا ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺧﺪاي ﻣﻦ‪ ...‬ﭼﺮا ﺧﻮن‪...‬؟ درﺳﺖ‬
‫وﺳﻂِ ﭘﺎﻫﺎش ﺳﻮراﺧﻲ ﺑﻮد ﺗﻮي دﻳﻮار ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻧﺖ؛ و ﺗﻮي ﺳﻮراخ‬
‫ﻫﻢ ﺗﻜﻪاي ﻻﺳﺘﻴﻚ ﺳﻴﺎه و ﺧﻮن آﻟﻮد ﻛﻪ ﻣﺎل ﺗﻴﻮب دوﭼﺮﺧﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎرﻳﻜﻪي ﺧﻮﻧﻲ راه اﻓﺘﺎده ﺑﻮد روي ران ﭼﭗاش و آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﭻ ﭘﺎي‬
‫ﻇﺮﻳﻒ و آن ﻛﻔﺶِ ﻣﺸﻜﻲِ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺣﺎﻻ ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪم ﭼﺮا دﻳﻮار اﺗﺎقام‪،‬‬
‫درﺳﺖ ﺑﺎﻻي ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﺮم را ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻲدادم‪ ،‬ﻣﺪﺗﻲ اﺳﺖ ﻧﺸﺖ ﻛﺮده؛‬
‫دﻳﻮاري ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎ رﺧﺘﺨﻮاﺑﻢ را ﻛﻨﺎر آن ﭘﻬﻦ ﻣﻲﻛﺮدم و وﻗﺘﻲ ﺻﺪاي‬
‫ﺧﺮوﭘﻒ ﭘﺪر ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ آرام ﭼﺮاغ را روﺷﻦ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﺎﻟﺶ را ﺗﻜﻴﻪ‬
‫ﻣﻲدادم ﺑﻪ دﻳﻮار و ﻛﺘﺎب ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬ﺑﻲآﻧﻜﻪ ﺑﺪاﻧﻢ در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﺪت‬
‫ﺳﺮم ﻛﺠﺎ ﺑﻮده‪.‬‬

‫‪69‬‬
70
 ‫‪19‬‬

‫ﺳﻔﺮ اداﻣﻪ داﺷﺖ‬

‫ﺳﻪﺗﺎر ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﺎَ ﺑﺎ ﭼﻮبﻫﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺒﻼْ ﻳﺎ دار‬

‫ﻗﺎﻟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ درِ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺻﺪاي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺨﺘﻪاي داﺷﺖ؛ ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر ﭘﺨﺘﻪ ﻛﻪ‬
‫ﺻﺪاي ﺳﻪﺗﺎري ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻨﻮز راه زﻳﺎدي ﺑﻮد ﺗﺎ آن ﺳﻪﺗﺎرِ‬
‫ﺟﺎدوﻳﻲ ﺑﻠﻜﻪ روز ﺑﻪ روز اﻳﻦ راه ﺷﺒﻴﻪﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﻫﻔﺖ ﺧﺎن‬
‫رﺳﺘﻢ‪ .‬اﮔﺮ آن ﺑﺎر ﻣﺮﻳﻀﻲام ﺳﻪ ﻣﺎه ﻃﻮل ﻛَﺸﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮدم ﺗﺎﺑﻴﺪم ﺗﺎ از ﺷﺮِ ﻋﻄﺴﻪ و آﺑﺮﻳﺰش ﺑﻴﻨﻲ و ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ و ﺑﺮوﻧﺸﻴﺖ‬
‫ﺧﻼص ﺷﻮم‪ .‬از ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺗﺮ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﻴﺖام ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺷﺪ و ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻏﺒﺎرِ ﺗﻮت‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻏﺒﺎر ﻳﺎ ﺑﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻪ را ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﻨﺪ ﻣﺮا ﺑﻪ‬
‫ﻋﻄﺴﻪ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﻴﻨﻲام را ﺑﻪ آﺑﺮﻳﺰش‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺸﺮهﻛﺶ ﻣﻲزدم اول از‬
‫ﻫﻤﻪ ﺧﻮدم ﻣﻲﻣﺮدم ﺑﻌﺪ ﺣﺸﺮه‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻢ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺸﻐﻮلِ‬
‫ﺑﻨﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﻛﺎري ﻛﻪ ﮔﺮد و ﻏﺒﺎري داﺷﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﻴﺮ را ﻛﺞ ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬
‫اﻧﮕﺎر در ﺟﻨﮓ و ﮔﺮﻳﺰ ﺑﻮدم ﺑﺎ اژدﻫﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﻛﻪ داﺋﻢ ﺟﻠﻮوم ﺳﺒﺰ‬
‫ﻣﻲﺷﺪ و ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﺷﻬﺮ را ﻣﻲﺑﺮﻳﺪ و دور ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻔﺮ اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻧُﻪ دﻫﻢِ ﭼﻮبِ درﻫﺎ و دارﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﺮﻳﺪم‬
‫ﺑﺎﻳﺪ دور ﻣﻲرﻳﺨﺘﻢ ﭼﻮن ﻳﺎ ﺗﺮك داﺷﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻳﺎ ﺳﻮراخ ﺑﻮدﻧﺪ از‬
‫ﺟﺎي ﻣﻴﺦ و ﻣﻮرﻳﺎﻧﻪ‪ .‬ﺧﻮدم ﻫﻢ ﻛﻢﻛﻢ ﺷﺒﻴﻪ اﺷﺒﺎح ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎرﮔﺎه ﻧﺠﺎري اوسرﻣﻀﺎن ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻗﺎﻟﻴﺒﺎﻓﻲ دﻫﺎت ﺑﻪ‬
‫ﺑﻴﻨﻲام ﻣﺎﺳﻜﻲ ﻣﻲزدم از ﻛﺘﺎنِ ﺳﻔﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﭘﻮزﺧﻨﺪ ﺑﻪ ﻟﺐ ﺧﻴﺮه‬

‫‪71‬‬
‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺒﺢ ﻣﺴﺨﺮه‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﭼﻮبﻫﺎ را ﺑﺮاي ﭼﻪ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ؟ و ﻣﻦ ﻛﻪ در ﺧﻮدِ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻫﻢ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم ﺳﻪﺗﺎرم را‬
‫ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺗﻮي ﻛﻴﺴﻪي زﺑﺎﻟﻪ ﺣﻤﻞ ﺑﻜﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﻗﺎب ﻋﻜﺲِ ﻋﺘﻴﻘﻪ‬
‫ﻣﻲﺳﺎزم‪ «.‬دﻳﮕﺮ ﻃﻮري ﺷﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮاب ﻣﺎﺳﻚ ﻧﻤﻲزدم‪.‬‬
‫زﻧﻢ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ول ﻛﻦ‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ! ﻧﻤﻲارزد ﺳﻼﻣﺘﻲات را ﺑﻪ‬
‫ﺧﻄﺮ ﺑﻴﻨﺪازي‪ «.‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﺑﻪ دﻟﻢ ﺑﺮات ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﭼﻬﻞ ﺳﻪﺗﺎر‬
‫ﺑﺴﺎزم‪ ،‬ﺳﻪﺗﺎر ﭼﻬﻠﻢ ﺳﺎزي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺟﺎدوﺋﻲ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ رؤﻳﺎ ﺗﺎ ﻛﺠﺎ ﺣﺎﺿﺮم ﺑﺮوم‪ .‬ﮔﺮاﻧﻲ ﺑﻴﺪاد ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﺣﻘﻮق‬
‫ﺧﻮدش ﻛﻔﺎف ﻣﻲداد ﻧﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﻦ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺳﻪﺗﺎر ﺑﻌﺪي ﭼﻴﺰ ﺑﻬﺘﺮي‬
‫ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻪﺗﺎر ﻗﺒﻠﻲ را ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻢ و ﻣﻲزدم ﺑﻪ زﺧﻢِ زﻧﺪﮔﻲﻣﺎن‪ .‬زﻧﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲدﻳﺪ ﺳﻪﺗﺎرﻫﺎي ﻣﺮا ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻣﻲﺧﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺑﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﺣﻘﻮقِ‬
‫ﻫﺮدوي ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﭼﺸﻢِ ﻣﺮدي ﻣﻲدﻳﺪ ﻓﺪاﻛﺎر ﻛﻪ ﺑﺮاي درآوردن ﻧﺎنِ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده دارد ﺑﺎ ﺟﺎن ﺧﻮدش ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺪم ﻧﻤﻲآﻣﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫ﺗﺼﻮر داﻣﻦ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬ﻏﻢِ ﻧﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢﺗﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻏﻢِ رؤﻳﺎ‪ .‬ﻳﻚ روز‪،‬‬
‫وﻗﺘﻲ دﻳﺪم ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻣﻴﻦ ﺑﺎر اﻟﺘﻤﺎس ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﻦ‪ ،‬ﺗﻜﻪ ﮔﻮﺷﺘﻲ را‬
‫ﻛﻪ ﺗﺎزه از ﻗﺼﺎﺑﻲ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدم ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻤﺎناش‪ » :‬ﺑﺒﻴﻦ! ﻫﻔﺘﻪي‬
‫ﭘﻴﺶ ﺻﺪ و ﻫﻔﺘﺎد ﺗﻮﻣﻦ ﺑﻮده‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺷﺪه اﺳﺖ دوﻳﺴﺖ و ﻫﻔﺘﺎد ﺗﻮﻣﻦ!«‬
‫دروغ ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﺮد؟ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ زﺑﺎنِ زﻣﻴﻦ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﻘﺪس ﻋﺪد ﭼﻬﻞ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدم‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ اﮔﺮ ﺟﻬﺪ ﻧﻜﻨﻢ اﻳﻦ‬
‫»ﭼﻬﻞ« ﺑﻲﻣﻌﻨﻲﺳﺖ‪ .‬ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮدم اﺳﺘﺮادﻳﻮارﻳﻮس دو ﺗﻜﻪ ﭼﻮب داده‬
‫ﺑﻮد ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮدي‪» :‬ﺑﺒﻴﻦ ﭼﻨﺪﺗﺎ اﺧﺘﻼف ﭘﻴﺪا‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو‪«.‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮد‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ وررﻓﺘﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻫﻔﺖﺗﺎ‪«.‬‬

‫‪72‬‬
‫ـ ﺑﺮو! ﺗﻮ وﻳﻮﻟﻮنﺳﺎز ﻧﻤﻲﺷﻮي! ﻫﺮ وﻗﺖ ﻫﻔﺘﺎدﺗﺎ اﺧﺘﻼف ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮدي‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮد ﺑﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮدم ﺳﻪﺗﺎرﺳﺎزان اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﺷﻴﺮهي ﭼﻮب را ﺑﻴﺮون‬
‫ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎﺷﺎن ﺻﻔﺤﻪي ﺳﻪﺗﺎر را ﻣﺪتﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺑﺎﻧﻨﺪ زﻳﺮِ ﭘِﻬِﻦ؛‬
‫ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ روي آﺗﺶ ﺑﺮﺷﺘﻪاش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ و ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﻫﻔﺖ ﺑﺎر آن را‬
‫ﻣﻲﺟﻮﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ اﻳﻨﻄﻮري ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬از روي ﺣﺴﺎب ﺑﺎﻳﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪﻫﺎﻳﻲ از ﭼﻮب ﻳﻚ درﺧﺖِ واﺣﺪ را ﻣﻲﺧﻮاﺑﺎﻧﺪم در ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ .‬ﻳﻜﻲ را در اﻟﻜﻞ‪ ،‬ﻳﻜﻲ را در ﺳﺮﻛﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ را در آﻫﻚ‪ ،‬ﻳﻜﻲ را‪...‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺗﺮازوي ﻣﺨﺼﻮص زرﮔﺮﻫﺎ وزن ﻣﻲﻛﺮدم و ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻚ ﭘﺎيام ﺗﻮي ﻋﻠﻢ ﺑﻮد ﭘﺎي دﻳﮕﺮم در اﺳﻄﻮره‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺟﺎن ﺑﻜﻨﻲ ﺗﺎ ﺑﺮﺳﻲ ﺑﻪ رازِ ﺳﺎﺧﺘﻦِ آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ رؤﻳﺎت ﻛﻪ‬
‫رﺳﻴﺪي‪ ،‬ﺣﺘﺎ اﮔﺮ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﭘﻮل ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﺑﻜﺸﻲ از ﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﺳﻪﺗﺎر‪ .‬و ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪي راه‪ ،‬ﺟﻬﺎن اﺳﻄﻮرهﻫﺎ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي‬
‫ﻣﺮا در ﭼﻨﺒﺮِ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬داﻣﻨﻪي ﺣﺴﺎﺳﻴﺖام روز ﺑﻪ روز وﺳﻴﻊﺗﺮ‬
‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر آن ﺳﻪﺗﺎر ِﺟﺎدوﻳﻲ ﮔﻨﺞ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ اژدﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﺮِ آن‪» :‬ﺑﺮﮔﺮد! ﺑﮕﺬر از اﻳﻦ ﺧﻴﺎل ﺧﺎم!«‬
‫ﻋﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﻄﺴﻪ!‬
‫ﺑﻪ زﻧﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪» :‬ﺑﻮي ﺳﻮز ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﮔﺬاﺷﺘﻪاي روي ﮔﺎز؟«‬
‫ﺑﺎﻓﺘﻨﻲاش را رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ روي ﻣﺒﻞ و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻲدود ﺑﻪ ﻃﺮف‬
‫آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ » :‬اي داد! ﻧﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺮﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪«.‬‬
‫اﻳﻦ دﻳﮕﺮ ﺧﻮدِ ﺧﻮدِ اﺟﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺧﻄﺎر ﻣﻲداد‪» :‬ﺑﺮﮔﺮد!«‬

‫‪73‬‬
74
 ‫‪20‬‬

‫ﭼﺸﻢﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎ و ﻛﭙﻞﻫﺎ‬

‫در ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﻴﮕﺎر را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮت ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺗﻮي ﺑﺎغ‪ ،‬دود را‬
‫ﻓﻮت ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻴﺮون و ﭘﻨﺠﺮه را ﻣﻲﺑﻨﺪم‪ .‬ﭘﺮﺳﺘﺎر ﻋﺮاﻗﻲ ﺑﺎ ﻏﻀﺐ ﻧﮕﺎﻫﻢ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن ﺗﻮي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻗﺪﻏﻦ اﺳﺖ!«‬
‫ﺟﻨﮓ ﻗﺎدﺳﻴﻪ داﺷﺖ وارد ﻫﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪﻣﻴﻦ ﺳﺎل ﺧﻮد ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻮاب ﻧﻤﻲدﻫﻢ‪ .‬از ﻛﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮه ﻣﻲآﻳﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺗﺨﺖ و دراز ﻣﻲﻛﺸﻢ‪.‬‬
‫ﺣﻮاﻟﻲ ﺳﺎﻋﺖ ده ﺷﺐ ﻛﻪ ﺷﻠﻮارم را ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮدم و رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﻮي‬
‫ﺣﻴﺎط‪ ،‬درِ ورودي ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳﻴﮕﺎرم را ﻛﻪ ﻛﺸﻴﺪم راه اﻓﺘﺎدم ﺑﻴﺎﻳﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺳﺮم ﺧﻮرد ﺑﻪ ﺷﻴﺸﻪي در ورودي‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺟﻠﻮي دورﺑﻴﻦ ﺧﻮدم را ﻋﻘﺐ‬
‫ﺟﻠﻮ ﻛﺮدم ﻓﺎﻳﺪهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪» .‬ﻧﻜﻨﺪ ﻃﻮري ﺗﻨﻈﻴﻤﺶ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ از ده‬
‫ﺷﺐ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﺴﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﻮ؟« آﻣﺪم ﻋﻘﺐ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎ ﺗﺎ‬
‫ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺮهي اﺗﺎقﻫﺎ‪ .‬در ﻫﺮ ﺷﺶ ﻃﺒﻘﻪي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻚ و ﺗﻮﻛﻲ ﭼﺮاغ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﭼﺸﻢﭼﺸﻢ ﻛﺮدم ﻛﺴﻲ‬
‫رد ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از اﺗﺎقﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪي ﭼﻬﺎرم ﭘﺮﺳﺘﺎري ﭘﻮﺷﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫از اﻳﻦ ﺳﺮ اﺗﺎق رﻓﺖ ﺑﻪ آن ﺳﺮ و اﻳﺴﺘﺎد ﺟﻠﻮي ﻳﻚ ﻛﻤﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ دادم ﻓﺎﻳﺪهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮد ﻧﺒﻴﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‬
‫ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻮد‪ .‬دوﺑﺎره آﻣﺪم ﺟﻠﻮي در‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺻﺪاﻳﻲ از داﺧﻞ راﻫﺮو ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻮا داﺷﺖ ﺳﺮدﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ و ﻣﻦ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻛﺸﻴﺪن ﺳﻴﮕﺎر آﻣﺪه ﺑﻮدم‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﻟﺒﺎس ﺗﻨﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬راﻫﺮوي ﺑﺨﺶ اداري ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪75‬‬
‫اﻣﺎ از زﻳﺮ درِ ﻳﻜﻲ از اﺗﺎق ﻫﺎ ﺧﻂ ﻧﻮري ﺑﻴﺮون ﻣﻲزد‪ .‬وﻗﺖ آﻣﺪن‪ ،‬دﻳﺪه‬
‫ﺑﻮدم از داﺧﻞ آن ﺻﺪاي ﺧﻨﺪه ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬زدم ﺑﻪ ﺷﻴﺸﻪ‪ .‬و ﮔﻮش ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪم‪.‬‬
‫ﺳﻜﻮت ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎﻫﺎي ﻟﺨﺘﻢ ﺗﻮي دﻣﭙﺎﻳﻲ ﻳﺦ زده ﺑﻮد‪ .‬دوﺑﺎره زدم‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﺑﺎر ﺑﺎ ﺗﻜﻪاي ﺳﻨﮕﺮﻳﺰه‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺪاي ﺑﺎز ﺷﺪن دري آﻣﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺗﺎﺑﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﺎرﻳﻜﻪي ﻧﻮري ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪي آﻣﺪن ﻛﺴﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮاس ﺑﺮم داﺷﺖ‪» .‬اﮔﺮ‬
‫ﻛﺴﻲ ﺑﻪ داد ﻣﻦ ﻧﺮﺳﺪ؟ اﮔﺮ ﺳﺮﻣﺎ ﺑﺨﻮرم و ﺳﻴﻨﻮسﻫﺎ ﭼﺮك ﺑﻜﻨﻨﺪ؟«‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮد و ﻣﻦ ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﺑﺎ ﺳﺮوﺻﺪاي ﺧﻮدم آﻧﻬﻤﻪ ﺑﻴﻤﺎر‬
‫را زاﺑﺮاه ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺎز ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ در زدن‪ .‬ﻣﺤﻜﻢﺗﺮ‪ .‬ﮔﻮش‬
‫ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪم‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺻﺪاﻳﻲ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺑﺮوم و از ﺧﻴﺎﺑﺎن زﻧﮓ ﺑﺰﻧﻢ‪.‬‬
‫دﻳﺪم ﻛﻴﻒ ﭘﻮﻟﻢ را ﻧﻴﺎوردهام‪ .‬ﻋﺠﺐ ﺷﺎﻧﺴﻲ! آﺧﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻋﻤﻞ‪ ،‬دﻛﺘﺮم‬
‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻤ ْﺎ ﺑﺎﻳﺪ دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻚ و ﭘﺰﺷﻚ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﮔﻮاﻫﻲ‬
‫ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻋﻔﻮﻧﺘﻲ در ﺑﺪﻧﻢ ﻧﻴﺴﺖ وﮔﺮﻧﻪ ﻋﻤﻠﻢ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪...‬‬
‫آﻧﻬﻤﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدم در اﻳﻦ ﭼﻨﺪ روز‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ‪» ...‬ﺣﺎﻻ اﮔﺮ درﺳﺖ‬
‫ﺷﺐ ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ ﺳﺮﻣﺎ ﺑﺨﻮرم؟ اﮔﺮ ﻋﻔﻮﻧﺘﺶ ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻫﺎ و ﻛﻮرم‬
‫ﺑﻜﻨﺪ؟« زدم ﺑﻪ ﺳﻴﻢ آﺧﺮ‪ .‬ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﺷﻴﺸﻪ ﻣﻲﻛﻮﺑﻴﺪم و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺻﺪا‬
‫ﻣﻲزدم ﺗﺎ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ داد ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﮔﻮر ﭘﺪر ﻋﻤﻞ؛ ﻣﮕﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ‬
‫ﺳﮓﻟﺮز زد در اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎ؟ وﻗﺘﻲ دﻳﺪم اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻨﺎن ﺧﺮ ﺗﻮ ﺧﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺣﺘﺎ ﻳﻚ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻧﺪارد ﺗﺎ اﮔﺮ دﻳﻮاﻧﻪاي ﻣﺜﻞ ﻣﻦ دﭼﺎر ﻣﺼﻴﺒﺖ ﺷﺪ ﺑﻪ‬
‫دادش ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﮔﺮﻫﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﺎز ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﺎ دﻧﺪان‬
‫ﺑﺎز ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻻي دو ﻟﻨﮕﻪي ﺷﻴﺸﻪاي در ﻧﻴﻢﺳﺎﻧﺘﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻜﻪ ﻧﻮك‬
‫اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻢ را ﻓﺮو ﻛﺮدم ﻻي ﺷﻜﺎف و ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﻓﺸﺎر آوردم‪ ،‬در‬
‫ﺻﺪاي ﭼﻘﻲ ﻛﺮد و ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﻛﻨﺎر رﻓﺖ‪.‬‬
‫آﻧﻬﻤﻪ اﺿﻄﺮاب ﺑﺮاي ﻛﺸﻴﺪن ﻳﻚ ﺳﻴﮕﺎر‪ ...‬آﻧﻮﻗﺖ اﻳﻦ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪهي‬

‫‪76‬‬
‫ﺳﺮداران ﻗﺎدﺳﻴﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن ﺗﻮي اﺗﺎق ﻗﺪﻏﻦ‬
‫اﺳﺖ! »ﺑﺎز ﻧﺸﺪن در اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﭼﻄﻮر؟ ﻗﺪﻏﻦ ﻧﻴﺴﺖ؟« اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﺗﻮي دﻟﻢ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ او ﻳﻜﻲ ﺑﻪ دو ﻛﺮد؟‬
‫ـ اﻳﻦ ﻗﺮص را ﺑﺨﻮرﻳﺪ‪.‬‬
‫»ﻣﻲﺧﻮرم! ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﺪ؟ ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚ ﺟﻨﮓ‬
‫اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﻣﻲآﻳﻢ ﻋﻤﻞ ﭼﺸﻤﻢ را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﻴﻨﺪازم؟« اﻳﻦ را ﻫﻢ ﺗﻮي دﻟﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ دﻫﻦ ﺑﻪ دﻫﻦ ﺷﺪ ﺑﺎ او؟ راه اﻓﺘﺎد ﺑﺮود‪ .‬دم در ﺑﺮﮔﺸﺖ‪:‬‬
‫»از ﺳﺎﻋﺖ دوازده ﺷﺐ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﻪ ﺣﻖ دارﻳﺪ آب ﺑﺨﻮرﻳﺪ ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‬
‫دﻳﮕﺮ!«‬
‫ﻧﻪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺳﻜﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﮕﺬار در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﭼﻨﺪ ﻗﺮﻧﻪ‬
‫ﻣﺎ ﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺤﺾ رﺿﺎي ﺧﺪا‪ ،‬ﻳﻜﻲ دوﺗﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺳﻴﮕﺎر‬
‫ﭼﻄﻮر؟«‬
‫ـ ﻧﻪ آب‪ ،‬ﻧﻪ ﻏﺬا‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﻴﮕﺎر!‬
‫ﻧﻪ‪ .‬ﺟﺪاْ اﻣﻜﺎن ﻧﺪاﺷﺖ در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﺷﻐﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ!‬
‫ﻛﺠﺎ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻦ اﺳﺘﺒﺪاد ﺣﺮف زد و ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼف اﺻﻮل آزادي ﻋﻤﻞ ﻛﺮده؟‬
‫ـ ﭘﺲ ﻣﻲﺷﻮد ﻟﻄﻒ ﻛﻨﻴﺪ و ﻳﻚ ﻗﺮص ﺧﻮاب آور ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻴﺪ؟‬
‫ﻛﺎردش ﻣﻲزدي ﺧﻮﻧﺶ در ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪.‬‬
‫ـ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب‪.‬‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺮود‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻛﭙﻞﻫﺎ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﺣﺪس زده ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺣﺘﻤﺎْ ﻣﺎدر ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﺑﭽﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺳﮓ از او ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺘﻢ دارم‪ .‬ﻛﭙﻞ دروغ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬زﺑﺎن ﭼﺮا‪ .‬ﻗﺎدر اﺳﺖ ﻓﺮﻳﺐ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻧﻪ‪ .‬دﺳﺖﻫﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻛﭙﻞﻫﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻣﺮد و زن ﻫﻢ ﻧﺪارد‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎﺳﺖ ﻛﺎرم‬

‫‪77‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اول ﺑﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻣﻜﺎن‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي دﻳﺪن دﺳﺖﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼْ ﺳﻴﻨﻲ ﭼﺎي را‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﺪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺴﻲ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬دﺳﺖ دراز ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮدارد‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻛﭙﻞ‪ ...‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮِ ﻓﺮﺻ ِ‬
‫ﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻴﺰي ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻜﻨﻴﺪ‪ .‬ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ؛ ﺗﻜﻪاي از‬
‫ﺗﻦ ﻛﻪ ﭘﺴﺘﻮي وﺟﻮد اﺳﺖ؛ ﻣﺨﻔﻴﮕﺎه روح‪ .‬ﻫﻴﭻ دو ﻛﭙﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ‬
‫ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ اﺛﺮ اﻧﮕﺸﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮرش را ﺑﻜﻨﻴﺪ آدم ﺑﻲ ﻛﭙﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ‬
‫ﮔﺮﺳﻨﮕﺎن آﻓﺮﻳﻘﺎ؛ ﻳﺎ ﻳﻬﻮدﻳﺎن اردوﮔﺎه ﻧﺎزيﻫﺎ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ؛ ﺑﻲﻫﻴﭻ‬
‫ﻧﺸﺎن اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ .‬ﻓﻘﻂ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎديﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮق ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ‪ :‬ﻛﭙﻞﻫﺎي‬
‫ﻓﺮوﺗﻦ؛ ﻛﭙﻞﻫﺎي ﻣﻐﺮور؛ ﻛﭙﻞﻫﺎي ﺧﺒﻴﺚ؛ ﻛﭙﻞﻫﺎي ﻣﻬﺮﺑﺎن؛ ﻛﭙﻞﻫﺎي‬
‫وﻗﻴﺢ؛ ﻛﭙﻞﻫﺎي ﻣﻔﻠﻮك‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ » س« ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺗﺎ ﺳﻪﺗﺎرش را ﺗﻮي ﺟﻌﺒﻪ ﺑﮕﺬارد ﭼﺸﻤﻢ اﻓﺘﺎد‬
‫ﺑﻪ آن ﻛﭙﻞﻫﺎي ﻣﻌﺼﻮم و ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻫﻴﭽﮕﺎه ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻟﮕﺪ ﺑﺰﻧﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻳﻮار‬
‫ﺷﻴﺸﻪاي ﻧﺎزك‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺑﺲ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎب ﻧﺪارم؛ ﻧﻪ ﺗﺎب ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﺖ دﻳﮕﺮي‬
‫را‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﺎب وﻳﺮاﻧﻲ ﺧﻮد را‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ! ﻛﻢ ﻏﺼﻪام ﮔﺮﻓﺖ ﻫﺮﺑﺎر‬
‫ﻛﻪ ﭼﺸﻤﻢ اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﻛﭙﻞﻫﺎي » ش«؟ ﻣﺜﻞ زاﻫﺪي رﻳﺎﺿﺖ ﻛﺶ‪ ،‬ﺧﻮدش‬
‫را ﺣﺒﺲ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﻮي اﺗﺎق‪ ،‬و ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﻣﻲﻣﺎﻟﻴﺪﺷﺎن ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﭼﻮن‬
‫اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻲﺧﻮدي ﮔُﻨﺪهﺳﺖ‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻪ‬
‫ﺗﻜﻪاي از ﺗﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻴﻮﻻﻳﻲﺳﺖ ﺷﻮم ﻛﻪ داﺋﻤﺎْ در ﺗﻌﺎﻗﺐ اوﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪78‬‬
 ‫‪21‬‬

‫ﺟﺸﻦ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن‬

‫از ﻫﻤﺎن ﺳﺮﺑﻨﺪِ ازدواج ﺑﺎ ﺳﻮﻓﻴﺎﻟﻮرن‪ ،‬ﺟﻤﻌﻪ ﻏﻴﺒﺶ زد‪ .‬اﻣﺎ در ﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ آوارهي ﻛﻮﭼﻪﻫﺎي ﻛﺸﻮرم ﺑﻮدم‪ ،‬ﺻﺪاي ﺟﺎدوﻳﻲ ﻧﻲاﻧﺒﺎناش‬
‫ﺗﻮي ﮔﻮﺷﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻓﻜﺮش را ﻛﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﺗﺼﻮري ﻛﻪ از‬
‫ﺻﺪاي آن »ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ« داﺷﺘﻢ ﺗﺎﻓﺘﻪاي ﺑﻮد از رﻧﮓﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻛﻪ‬
‫زﻣﻴﻨﻪي اﺻﻠﻲاش ﻫﻤﻴﻦ ﺻﺪاي ﻧﻲاﻧﺒﺎن ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻮد و رﻧﮓﻫﺎي دﻳﮕﺮش‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﻮد از ﺻﺪاي ﺳﺮﻧﺎ و دوزﻟﻪ و ﺑﺎﻻﺑﺎن و ﺳﺎز ﻋﺎﺷﻴﻖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺮ و ﻛﻠﻪﺷﺎن ﺗﻮي ﺷﻬﺮ ﭘﻴﺪا ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﮕﻮي‪ ،‬در ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي‬
‫دورهي اﻗﺎﻣﺘﺶ در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺷﻬﺮ اﻳﻨﻄﻮر ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﭘﺎرﻳﺲ‪،‬‬
‫ﺟﺸﻦ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن«‪ .‬ﺑﻨﺪرﻣﺎﻫﺸﻬﺮ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻲاﻏﺮاق‪ ،‬ﺟﺸﻦ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن ﺑﻮد؛ ﺑﻪ ﺟﺰ‬
‫اﻳﺎم ﻋﺎﺷﻮرا ﻛﻪ آﻧﻬﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻋﺎﻟﻤﻲ داﺷﺖ و ﺟﺸﻨﻮارهاي ﺑﻮد رﻧﮕﺎرﻧﮓ‬
‫از ﻗﺮنﻫﺎ ﺳﻮﮔﻮاري اﻗﻮام ﻳﻚ ﻣﻠﺖ؛ ﺗﻤﺎم ﺟﻤﻌﻪﻫﺎي ﺳﺎل ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﺮوﺳﻲ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﻢ ﮔﺎه ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻋﺮوﺳﻲ در ﻳﻚ ﺷﺐ‪ .‬ﻫﺮ ﻗﻮﻣﻲ ﻧﻮازﻧﺪﮔﺎن و راه و‬
‫رﺳﻢ ﺧﻮد را داﺷﺖ‪ .‬ﻟﺮﻫﺎ ﺗﺸﻤﺎل ﻣﻲزدﻧﺪ؛ ﺳﺮﻧﺎ و ﻛﺮﻧﺎ و دﻫﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻨﺎوب ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺎلﺑﺎزي زﻧﺎن ﻫﻤﺮاه ﻣﻲﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ رﻗﺺ ﭼﻮبﺑﺎزي ﻣﺮدان‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻪ رﻗﺺ زﻧﻬﺎ ﻇﺮاﻓﺖ داﺷﺖ و رﻧﮓ ﻟﺒﺎسﻫﺎ و ﺟﻨﺲ ﺣﺮﻛﺎت ﻃﻌﻢ‬
‫ﻛﻮه و ﺻﺤﺮا داﺷﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ )ﭼﻮبﺑﺎزي ﻣﺮدان( ﻃﻨﻴﻨﻲ ﺣﻤﺎﺳﻲ‬
‫داﺷﺖ؛ ﻳﺎدآور رزمﻫﺎي رﺳﺘﻢ و ﮔﻴﻮ و ﮔﻮدرز و اﻓﺮاﺳﻴﺎب‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ‬
‫ﺗَﺮﻛﻪاي ﻣﻲزد ﺑﻪ ﭘﺎي ﺣﺮﻳﻒ‪ ،‬و ﺣﺮﻳﻒ ﺑﺎ ﭼﻮﺑﻲ ﻣﺤﻜﻢ )ﺑﻪ درازي‬

‫‪79‬‬
‫دﺳﺘﻪي ﺑﻴﻞ( ﺑﺎﻳﺪ ﺿﺮﺑﻪ را ﺳﭙﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭼﻮبﻫﺎ ﻋﻮض ﻣﻲﺷﺪ و‬
‫ﺟﺎي ﻣﻬﺎﺟﻢ و ﻣﺪاﻓﻊ ﻫﻢ‪ .‬زدنﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻْ ﺟﺪي ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ را ﺗﺴﻮﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ‬
‫ﭼﻨﺪ دوري ﻣﻲ ﺑﺎزﻳﺪ و ﺑﻌﺪ ﻛﺎر ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﺑﻪ دﺳﺖ ﺣﺮﻳﻔﺎن دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻧﻔﺲﻫﺎ‬
‫وﻗﺘﻲ ﺣﺒﺲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن دور ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻻتﻫﺎ و ﭼﺎﻗﻮﻛﺸﺎن ﺷﻬﺮ‬
‫ﻣﻲاﻓﺘﺎد‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﻣﻲدﻳﺪي اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﻨﮕﻲ و ﺑﺎزي ﻓﺮود‬
‫آﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﻴﻎ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﻫﻮا را ﻣﻲﺷﻜﺎﻓﺖ و ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺗﻤﺎم ﺑﻪ ﺳﺎق ﭘﺎي‬
‫ﺣﺮﻳﻒ ﻓﺮود ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓ ﻫﻤﺎن ﺟﻨﮓ ﺑﻮد اﻣﺎ ﭼﻮب ﺟﺎي ﭼﺎﻗﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ دور ﺑﺎزي ﻋﻮض ﺷﻮد و ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ آن ﻳﻜﻲ‬
‫ﭼﻄﻮر ﺗﻼﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪاي را ﻛﻪ دردش ﻣﺜﻞ ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﻮي ﻓﻀﺎ و ﺗﻮي ﻋﻀﻠﻪﻫﺎي ﭼﻬﺮهي ﺣﺮﻳﻒ‪ .‬ﻋﺮوﺳﻲ‬
‫ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎﺳﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﭼﻮب ﺑﺎزي داﺷﺖ؛ اﻣﺎ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻳﻜﺴﺮه ﺗﻔﺎوت داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ رﻗﺼﻨﺪه دو ﭼﻮب ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮي داﺷﺖ‪ .‬داﻳﺮه ﻣﻲﺑﺴﺘﻨﺪ ﭼﻬﻞ ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ‪،‬‬
‫و ﻫﺮ رﻗﺼﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺎﺗﻲ ﻣﻮزون ﻛﻪ ﻳﺎدآور ﻟﻨﮕﺮ ﻣﻮج درﻳﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪاي‬
‫ﻣﻲزد ﺑﻪ ﭼﻮب ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪاي ﻣﻲﺧﻮرد از ﭼﻮب ﻧﻔﺮ ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪاي ﻫﻢ‬
‫ﺑﻪ ﭼﻮب دﻳﮕﺮ ﺧﻮد ﻣﻲزد‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ آﺳﻴﺒﻲ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﺿﺮﺑﻪﻫﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪﻫﺎي ﻃﺒﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﻣﻴﺪان ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻮﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ اﻓﺸﺎن داﺷﺖ و ﻗﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪي‪ ،‬و در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﻛﻪ ﺑﺪن را‬
‫ﭘﻴﭻ و ﺗﺎب ﻣﻲداد ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪﻫﺎي ﻃﺒﻞ‪ ،‬ﮔﺎه‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪ اﻓﺘﺎدن‪ ،‬ﺧﻢ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻘﺐ ﺗﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﻜﺎﻧﻲ را ﻛﻪ رﻧﺪي ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد روي‬
‫ﭘﻴﺸﺎﻧﻲش‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻤﺎع و ﭘﻬﻠﻮاﻧﻲ ﺑﻮد ﻧﻪ ﻧﺒﺮد‪ .‬ﻧﺒﺮد ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺒﺮد ﺑﺎ‬
‫اﺷﺒﺎح‪ .‬زﻣﻴﻨﻲﺗﺮﻳﻦ رﻗﺺ‪ ،‬اﻣﺎ‪ ،‬از آن ﻛﻮﻟﻲﻫﺎ ﺑﻮد وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻋﺮبﻫﺎ ﻋﺮوس‬
‫ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در زﻧﺪﮔﻲام ران و ﺳﻴﻨﻪ و‬

‫‪80‬‬
‫ﺷﻜﻢ ﺑﺮﻫﻨﻪي زﻧﻲ را دﻳﺪم و داﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻫﻴﻮﻻﻳﻲ در ﻣﻦ‬
‫ﺑﻴﺪار ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬زﻧﻲ زﻧﺪه‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﻮﺷﺖ و ﺧﻮن ﻛﻪ ﭼﻴﺰي را در رگﻫﺎ‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻲ و دو ﻗﻄﻌﻪي ﺗﻦ ﺳﻮﻓﻴﺎﻟﻮرن‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم زﻳﺒﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮد از اﻧﺘﺸﺎرِ آن‪ .‬ﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و وﺟﻮدﻣﺎن را رﻗﺎﺻﻪي ﻋﺮب ﺑﻪ‬
‫ﻗﺎﺷﻘﻚ ﭼﭙﺶ ﻫﻢ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ اﻣﺎن از وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻛﻨﺎر ﻣﺎ‪،‬‬
‫ﻣﺮدي اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺘﺶ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﺻﺪاي ﻗﺎﺷﻘﻚ‬
‫اوج ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و زن ﭼﺮخ ﻣﻲزد ﺗﺎ ﺳﻲ و دو ﺗﻜﻪي ﺗﻦ از زﻳﺮِ داﻣﻦِ‬
‫ﭼﺎكﭼﺎك ﺑﺮق ﺑﺰﻧﺪ؛ و ﻫﻤﻪي دﻧﺪانﻫﺎ ﻛﻠﻴﺪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﭘﺸﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﻗﺎﺷﻘﻚ ﻣﻲزد‪ ،‬و آﻧﻘﺪر ﺧﻢ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺗﺎ دو ﺳﻴﻨﻪي ﺑﺮﻫﻨﻪي‬
‫ﻣﻠﺘﻬﺐ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺎ ﺗﻜﺎن ﺗﻜﺎن ﺑﺨﻮرد و ﻣﺮد‪ ،‬ﺑﺎ دﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﺮﺗﻌﺶ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺨﺎر ﺷﻬﻮت ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ از ﻻي ﻣﻮﻫﺎ و ﭘﻮﺳﺖ اﻧﮕﺸﺖﻫﺎش‪ ،‬اﺳﻜﻨﺎس‬
‫را ﻓﺮوﻛﻨﺪ ﻣﻴﺎن ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻨﺪ ﻟﺮزان رﻗﺎﺻﻪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦﻫﺎ را دﻳﺪه ﺑﻮد ﺟﻤﻌﻪ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺳﻮﻓﻴﺎﻟﻮرن‬
‫را ﺑﻪ ﻋﻘﺪ داﺋﻢِ ﺧﻮد درآورد‪.‬‬
‫ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﻮدم ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮﺧﻮدم ﺑﺎد‪«.‬‬
‫ﻣﺎدر ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﭘﻨﺎه ﺑﺮ ﺧﺪا‪«.‬‬
‫و او ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪي روﺳﺮي اﺷﻚﻫﺎﻳﺶ را ﭘﺎك ﻛﺮد‪» :‬ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ؟‬
‫ﻳﻚ روز ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ اﻳﻦ زﻧﻴﻜﻪي ﭘﺘﻴﺎره ﻛﻪ ﻋﻜﺴﺶ ﺑﻪ دﻳﻮار اﺳﺖ ﺗﻨﻜﻪ‬
‫ﻫﻢ ﭘﺎش ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪي ذﻟﻴﻞ ﻣﺮده ﻋﻜﺲ اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت را‬
‫زده ﺑﻮد روي اوﻧﺠﺎي ﺧﺎﻧﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻮﺑﻴﺖ ﻧﺪارد‪ .‬ﺷﺨﺺ اول ﻣﻤﻠﻜﺖ‪...‬‬
‫ﺟﺎﻳﺶ روي ﺗﺎج ﺳﺮ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ آﻧﺠﺎ‪ .‬از ﺧﺪا ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ از ﺷﻤﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻓﻀﻮﻟﻲ ﻫﻢ ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ اﻳﻦ زﻧﻴﻜﻪي اﺟﻨﺒﻲ‬
‫ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺧﺘﻨﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﺎﻓﺮ اﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻲﻫﺎي ﺧﺪاﻧﺸﻨﺎس‪.‬‬

‫‪81‬‬
‫ﭘﻮﻧﺰﻫﺎ را ﻛﻪ درآوردم ﻋﻜﺲ اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻛﺞ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﺮف‪ ...‬و دﻳﺪم‬
‫ﺧﺎك ﺑﺮ ﺳﺮم‪«...‬‬
‫ﻣﺎدر و اِﻟﻤﺎ ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ اﺷﻚﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪي‬
‫روﺳﺮي ﭘﺎك ﻛﺮد‪.‬‬
‫ـ ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪا‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﭼﺮا اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻫﻲ زرد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻲ‬
‫ﭼﻐﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻫﺮ روز‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﺑﭽﻪات را ﭼﻪ ﺟﻮر از ﺷﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﻛﻠﻚ را ﺑﺰن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﭽﻪ‪ .‬ﻓﻠﻔﻞ ﻣﺎﻟﻴﺪم ﻓﺎﻳﺪه ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺧﺮدل ﻣﺎﻟﻴﺪم‬
‫ﻓﺎﻳﺪه ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻳﻚ ﻛﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﺎرﺳﺘﺎن‪ .‬ﺧﺪا ﻟﻌﻨﺘﻢ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ‬
‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ؟‪ ...‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻪ آن ﭘﺪر ﭘﺪرﺳﮓاش ﻛﻪ ﻳﻚ د‪‬مِ ﻣﻮش‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺧﺪا ﺷﺎﻫﺪ اﺳﺖ اﮔﺮ دروغ ﺑﮕﻮﻳﻢ! ﺗﺎزه ﻣﮕﺮ ﺟﺎن داﺷﺖ؟ ﻋﻴﻨﻬﻮ‬
‫ﻛﺮم ﺧﺎك! ﺧﺪا ﻟﻌﻨﺘﻢ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻢ اﻳﻦ ﺑﭽﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰش ﺑﻪ ﭘﺪرِ‬
‫ﭘﺪرﺳﮕﺶ ﻧﺮﻓﺘﻪ؟ ﺻﺪ رﺣﻤﺖ ﺑﻪ ﻣﺎل ﺧﺮ! ﭼﻪ درد ﺳﺮ ﺑﺪﻫﻢ؟ ﻳﻚ ﻛﻢ‬
‫ﺧﺮده ﺷﻴﺸﻪ رﻳﺨﺘﻢ ﺗﻮ ﺳﻮراخ‪ .‬ﺧﺪا ﻣﺮا ﻧﺒﺨﺸﺪ‪ ...‬ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ‪ ...‬ﻗﺮﺑﺎن‬
‫ﻛﻴﺮ ﭘﺮﭘﺮت ﺑﺮم ﻣﺎدر‪«...‬‬
‫اِﻟﻤﺎ ﺳﻮآل ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻛﺮد‪ .‬از ﻫﻤﺎن ﻧﮕﺎهﻫﺎ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻲﻛﺮد وﻗﺘﻲ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﺧﺎر ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﻲﺧﻠﻴﺪ در ﻣﻐﺰش؛ ﺑﺮﻗﻲ‬
‫ﺗﻠﺦ ﻣﻲﻣﺎﺳﻴﺪ روي دﻧﺪانﻫﺎي ﻃﻼﺋﻲاش‪ ،‬و ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻣﺪﻓﻮن ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺮاي‬
‫اﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮم را از زاوﻳﻪ دﻳﻮار آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪم و ﺑﻪ ﺟﺴﺪي‬
‫اﻧﺪﻳﺸﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﺗﺎ اﺑﺪاﻵﺑﺎد ﻏﻮﻃﻪ ﺑﺨﻮرد در ﻳﻜﻲ از آن ﻣﺨﺎزن‬
‫ﻓﻠﺰي ﻋﻈﻴﻢ و ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪهي ﻧﻔﺖ‪.‬‬

‫‪82‬‬
 ‫‪22‬‬

‫ﺟﻴﮕﺮ‬

‫اﻧﺴﺎن ﺷﻬﺮش را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺸﻮرش را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬

‫ﻛﺎﺑﻮسﻫﺎ را ﻧﻪ‪ .‬ﻓﺮﻗﻲ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﺳﻮار ﻛﺪام ﻗﻄﺎر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻲ و در ﻛﺪام‬
‫ﻳﻚ از اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻲ؛ اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎﻣﻪداﻧﻲﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻟﺒﺎﻟﺐ اﺳﺖ از ﻫﻤﺎن ﻛﺎﺑﻮس‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺷﺎل ﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﺘﺮي ﻫﻠﻨﺎ‪ .‬ﻫﻲ ﻣﻴﻞ ﻣﻲزﻧﻲ‪ ،‬داﻧﻪ ﻣﻲاﻧﺪازي‪ ،‬ﻳﻜﻲ زﻳﺮ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﺎﻻ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ‬
‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎﻓﺘﻦ ﻫﻤﺎن ﺷﺎﻟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ ،‬واﻗﻊ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺪر ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻦ‬
‫ﺗﺤﻜﻢآﻣﻴﺰ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬آن ﻗﺎﻟﻲ را ﺑﮕﺬار روي دوشات و ﺑﻴﺎ‪«.‬‬
‫ﻛﺠﺎ؟ ﻛﺪام ﻗﺎﻟﻲ؟ ﻛﺪام دوش؟ در آن ﺻﺒﺢ ﻣﻪآﻟﻮد ﻛﻪ ﭼﺸﻢ‬
‫ﺑﺎزﻛﺮده ﺑﻮدم و ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﺮا اﺛﺎﺛﻴﻪي ﻣﻨﺰل اﻳﻦﻃﺮف و آنﻃﺮف ﺣﻴﺎط‬
‫اﻓﺘﺎده‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﺧﻮابآﻟﻮدم را ﺑﻤﺎﻟﻢ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻣﻨﮓ‬
‫ﺑﭙﺮﺳﻢ‪» :‬ﻛﺠﺎ؟«‬
‫ﭘﺪر ﻛﻪ رﺧﺘﺨﻮاﺑﻲ ﺑﻪ دوشاش ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ ، F2» :‬ﺑﻐﻞ ﻣﻨﺰل آﻗﺎي‬
‫ﺳﺎﻻري«‪ .‬و راه اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫ﺳﺮ درﻧﻤﻲآوردم‪ .‬ﺑﺎز دور و ﺑﺮ ﺧﻮدم ﭘﻴﻠﻲﭘﻴﻠﻲ ﺧﻮردم‪ .‬ﻣﺎدر‬
‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﭼﺎدرش را ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺎزوﻳﻢ را ﺑﻪ ﻣﻼﻳﻤﺖ ﻓﺸﺮد‪:‬‬
‫»ﺑﺠﻨﺐ ﻣﺎدر‪ ،‬ﺣﺎﻻ اون روي ﺳﮕﺶ ﺑﺎﻻ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻫﺎ‪ «.‬و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ‬
‫ﺗﺸﺘﻲ ﭘﺮ از ﻇﺮوف ﺷﻴﺸﻪاي و ﻗﺎﺑﻠﻤﻪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫‪83‬‬
 ‫»دارﻳﻢ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺗﻜﻪ اﺛﺎث ﺑﺮداﺷﺘﻢ و راه اﻓﺘﺎدم‪ .‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﻛﻪ از آن ﻣﺤﻠﻪ‬
‫ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ و دﻳﮕﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﺒﻮدم ﻣﺴﻴﺮي ﻧﻴﻢداﻳﺮه را ﻃﻲ ﺑﻜﻨﻢ ﺗﺎ ﻣﺒﺎدا‬
‫ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن آﺳﻴﻪ‪.‬‬
‫‪ F2‬ﻟﻴﻨﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻛﻮﭼﻪ آنﻃﺮفﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻓﻠﻜﻪ؛ ﺑﺮِ‬
‫ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﻧﻄﺮفاش ﻣﺤﻠﻪي دﻳﮕﺮي ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺰرگ‬
‫و ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺘﻔﺎوت ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي درﺳﺖ و ﺣﺴﺎﺑﻲ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻳﻚ در‬
‫داﺷﺖ ﺑﺎ اﻳﻮاﻧﻲ زﻳﺒﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪ و در دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮرد‬
‫ﺑﻪ ﺣﻴﺎط ﭘﺸﺘﻲ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺨﺼﻮص ﻛﺎرﮔﺮان ﻓﻨﻲ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ »ﺳﻴﺒﺮﻧﺠﻲ«‪.‬‬
‫در ﻫﻴﭻ ﻛﺠﺎي ﺟﻬﺎن ﻧﻈﻢ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ اﻳﻨﻄﻮر ﺗﻮي ﻣﻌﻤﺎري ﺷﻬﺮ و‬
‫ﻣﺤﻠﻪﺑﻨﺪي آن ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪه ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ‪ .‬ﺑﺮ ﻛﻨﺎرهﻫﺎي‬
‫ﻣﺸﺮف ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن و ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ ﻧﻔﺖ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺷﻜﻞ‬
‫ﻧﻴﻢاﺳﺘﻮاﻧﻪي ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ »ﺗﻮﻧﻴﻠﻲ« ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ و ﻣﺨﺼﻮص‬
‫ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻐﻞﻫﺎي ﭘﺴﺖ‪ :‬رﻓﺘﮕﺮان و ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﺑﺎزﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﺎﺿﻼب ﺑﻮد؛ ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﻋﻠﻮ ﻛﻪ ﻳﻚ روز در‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻴﻦ ﭼﺎهﻫﺎي ﻓﺎﺿﻼب دﭼﺎر ﮔﺎزﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺮد‪ ،‬و ﻋﻠﻮ ﻧﻔﺲ‬
‫راﺣﺘﻲ ﻛﺸﻴﺪ ﭼﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﺮﻳﻪاي ﻣﺎﺳﻴﺪه ﺑﻮد زﻳﺮ ﭘﻠﻚﻫﺎ و ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﺻﻮرﺗﺶ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ از ﺷﻐﻞ ﭘﺪر‪ .‬درﺳﺖ در ﻣﻴﺎﻧﻪي ﺷﻬﺮ‪،‬‬
‫ﺧﻄﻲ ﺷﺮﻗﻲـﻏﺮﺑﻲ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي را ﺟﺪا ﻣﻲﻛﺮد از‬
‫ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻛﺎرﻣﻨﺪي ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻟﻨﺪن ﺑﻮد و‬
‫ﺟﻠﻮﻳﺸﺎن ﺑﺎﻏﭽﻪي ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد ﭘﺮ از ﮔﻞ و ﭼﻤﻨﻜﺎري‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻴﻨﻲ از‬
‫ﺷﻤﺸﺎد و ﺗﺎﺑﻲ آﻫﻨﻲ در ﻣﻴﺎن ﭼﻤﻦ‪ ،‬و ﻣﺒﻠﻤﺎﻧﻲ ﻳﻜﺴﺮه اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ .‬ﻣﻦ‬

‫‪84‬‬
‫ﺗﺨﺖ ﻓﻨﺮي و ﺗﺸﻚ ﺧﻮﺷﺨﻮاب را‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﺑﺎر‪ ،‬در ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‬
‫دﻳﺪم‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻮﻟﺮ ﮔﺎزي ﻛﻪ ﻫﻮاي‬
‫ﭘﻨﺠﺎه درﺟﻪي ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن را ﺑﺪل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻨﻜﺎي ﺻﺒﺢِ ﺑﻬﺎر‪ ،‬و ﻫﻴﭽﻜﺲ‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺸﻚاش را ﭘﻬﻦ ﻛﻨﺪ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط و‬
‫ﻛﺎﺑﻮس ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﺪ ﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲآﻳﺪ از ﺳﻤﺖ‬
‫ﻧﺎف و از ﺳﻤﺖ ﮔﻮشﻫﺎي ﭼﭗ و راﺳﺖ‪ ،‬و آن وﺳﻂ ﮔﺮه ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻢ ﺗﺎ ﺑﺪل ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻳﺎدي ﻛﻪ اﻧﮕﺎر از ﮔﻠﻮي ﺑﺮﻳﺪه ﻣﻲآﻳﺪ‪ :‬ﺟﺠﺠﺠﺞ ج‬
‫ج ي ي ي ﻳﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻲ غ غ ﻏﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻎ رررررررررررر‬
‫ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺻﺪا آﻣﺪ‪ .‬ﭼﺸﻢ ﻛﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدم ﺗﻴﻐﻪي ﻧﻮري ﻛﻪ‬
‫از اﺗﺎق اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﺑﻪ ﺣﻴﺎط ﻣﺴﻴﺮ ﻧﮕﺎﻫﻢ را ﺑﺮد ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪،‬‬
‫ﭼﺮاغ اﺗﺎق روﺷﻦ ﺑﻮد اﻣﺎ ﺧﺪاي ﻣﻦ‪ ...‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﺮم را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪم‪ .‬ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭙﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮان و ﺑﺮادرﻫﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻃﺮف ﺣﻴﺎط ﺧﻮاﺑﻴﺪه‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻏﺮق در ﺳﭙﻴﺪي ﻣﻼﻓﻪﻫﺎ و ﺗﺎرﻳﻜﻲ‪ .‬دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف اﺗﺎق‪...‬‬
‫ـ ﺟﻴﮕﺮ‪ ...‬ﺟﻴﮕﺮ‪...‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ آﻧﻮﻗﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪاش ﭘﻨﺞ‬
‫ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻢ اﮔﺮ ﻫﻤﺎن ﺻﺤﻨﻪ را ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻓﻮراْ روﻳﻢ را ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﻢ و‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎ را ﻣﻲﺑﻨﺪم ﺗﺎ ﻣﺒﺎدا ﭘﺪر ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺪارم‪.‬‬
‫ـ ﺟﻴﮕﺮ‪ ...‬ﺟﻴﮕﺮ‪...‬‬
‫ﭘﻠﻚﻫﺎ را ﻣﻲﻓﺸﺮدم ﺑﻬﻢ و ﮔﻮش ﻣﻲدادم ﺑﻪ ﻧﺎﻟﻪي ﻣﺎدر ﻛﻪ اﻓﺘﺎده‬
‫ﺑﻮد روي زﻣﻴﻦ و ﭘﺪر ﺑﺎ آن ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ و ﻫﻴﻜﻞ درﺷﺖ ﺧﻴﻤﻪ زده ﺑﻮد روي‬
‫ﺟﺜﻪي ﻧﺤﻴﻒ و ﻻﻏﺮ او‪» .‬ﭼﺮا ﻣﺜﻞ ﻛﺮﻛﺲ‪ ،‬ﭼﺮا اﻓﺘﺎده روي ﺳﻴﻨﻪي‬
‫ﻣﺎدر ﭼﺮا ﻣﺜﻞ ﻛﺮﻛﺲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺟﮕﺮش را درآورد‪ ،‬ﭼﺮا؟«‬
‫ـ ﺟﻴﮕﺮ‪ ...‬ﺟﻴﮕﺮ‪...‬‬

‫‪85‬‬
‫ﻓﻘﻂ دو ﻗﺪم ﺑﻮد ﺗﺎ ﻛﺎرد ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﮔﻮﺷﻪي آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ؛‬
‫ﻛﻨﺎر اﺟﺎق‪ .‬ﻓﻘﻂ دو ﻗﺪم ﺑﻮد ﺗﺎ ﻛﺎرد آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻴﺰ ﺑﻮد وﻗﺘﻲ ﭘﺪر‬
‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ روي ﮔﻠﻮي ﻣﺮغ‪ ...‬ﻛﻪ ﺗﻴﺰ ﺑﻮد وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮدارم‪ ...‬ﻛﻪ ﺗﻴﺰ ﺑﻮد‬
‫اﮔﺮ ﻛﻪ ﺑﺮدارم‪ ...‬ﻛﻪ ﺗﻴﺰ ﺑﻮد اﮔﺮ ﺑﺮدارم ﻓﺮو ﻛﻨﻢ‪ ...‬ﻛﻪ ﺗﻴﺰ ﺑﻮد اﮔﺮ ﻓﺮوﻛﻨﻢ‬
‫ﺗﻮي ﭘﻬﻠﻮﻳﺶ‪ ...‬اﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻟﺮزش ﺗﺮس ﺑﻮد‪ ...‬ﺗﻴﺰي ﻟﺮزش ﺗﺮس‪...‬‬
‫ﭘﺪر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﺻﺪاي ﭼﺮق زاﻧﻮﻫﺎ‪ .‬ﺻﺪاي ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ‪ .‬ﺻﺪاي ﭘﺎ‪...‬‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ‪ ...‬ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ‪ ...‬ﺣﺎﻻ از ﻛﻨﺎر ﻣﻦ‪...‬‬
‫ﺣﺎﻻ از ﻻي ﭘﻠﻚﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻴﻢ ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺷﺒﺢ ﭘﺪر ﻣﻲﮔﺬرد از ﻛﻨﺎر‬
‫ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺣﻴﺎط؛ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ از ﻛﻨﺎر ﺗﺮس‪ ،‬از ﻛﻨﺎر ﻟﺮزش ﻣﻦ‪ .‬از ﮔﻮﺷﻪي‬
‫ﺣﻴﺎط ﺻﺪاي درررررﻧﮓ ﺗﻜﻪاي آﻫﻦ ﻛﻪ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد روي زﻣﻴﻦ‪ .‬ﺻﺪاي‬
‫در ﺣﻴﺎط‪ .‬ﺻﺪاي ﺑﻴﻠﭽﻪاي ﻛﻪ ﻓﺮو ﻣﻲرود در ﺧﺎك‪ .‬ﻧﻴﻢ ﺧﻴﺰ ﻣﻲﺷﻮم‬
‫آرام‪ .‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺟﻠﻮي در ﺣﻴﺎط ﺷﺒﺤﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ‪.‬‬
‫درﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻜﻪاي از وﺟﻮدم را ﭼﺎل ﻛﺮدهام روزي‪ .‬ﮔﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﮔﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ زﻣﻴﻦ ﺧﺎﻛﻲ را‪ .‬ﻧﻴﻢﺧﻴﺰ ﻣﻲﺷﻮم‪ .‬ﺟﮕﺮ ﻣﺎدر را‬
‫ﭼﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ آﻧﺠﺎ‪.‬‬
‫ﺻﺪاي رﻳﺨﺘﻦ ﺧﺎك‪.‬‬
‫ﺻﺪاي رﻳﺨﺘﻦ ﺧﺎك‪.‬‬
‫ﺻﺪاي رﻳﺨﺘﻦ ﺧﺎك‪.‬‬
‫ﺻﺪاي ﻛﻮﺑﺶ ﺑﻴﻠﭽﻪ ﺑﺮ ﺧﺎك‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﺻﺪاﻳﻲ از اﺗﺎق‪.‬‬

‫‪86‬‬
 ‫‪23‬‬

‫ﺧﻴﺮه ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬

‫»س« ﺷﺒﻴﻪ »ش« ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﻧﻪ‪ .‬آن ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و آن‬
‫ﻟﺐﻫﺎي ﻣﻌﺼﻮم و ﺷﻬﻮﺗﻨﺎك ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﻜﺮارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺜﻞ‬
‫ﻫﻤﺨﻮاﺑﮕﻲ ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻮد وﻗﺘﻲ ﮔﻔﺖوﮔﻮي ﺗﻦ ﺑﺎ ﺗﻦ ﺷﺮوع‬
‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ‪ ،‬دو ﺣﺲ ﮔﻨﺎه و ﻟﺬت ﺗﻮاﻣﺎن ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺮا از‬
‫درون ﺑﻔﺮﺳﺎﻳﻨﺪ؛ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻋﺸﻖ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ را ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻟﺒﻪي ﭘﺮﺗﮕﺎه‪ .‬و وﻗﺘﻲ‬
‫ﻫﻤﻪي ﻳﻚ ﺷﻬﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ دادﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ را ﺟﺪا ﻛﻨﻨﺪ از ﻫﻢ‪،‬‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ ﺑﺎ ﺳﺮ ﻓﺮو اﻓﺘﻢ ﻣﻴﺎن ﺧﻮن و ﺗﺎرﻳﻜﻲ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ ﻛﻪ! ﻓﺎﻳﺪهاي ﻧﺪارد‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ؟«‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺧﻮدت را ﺣﺮام ﻧﻜﻦ! ﻓﺮدا ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻲﺷﻮي زﻧﻲ ﭼﻬﻞ‬
‫ﺳﺎﻟﻪ‪«...‬‬
‫دﺳﺘﺶ را ﮔﺬاﺷﺖ روي دﻫﻨﻢ‪ .‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺸﻨﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﺮ را ﭘﺎﺋﻴﻦ‬
‫اﻧﺪاﺧﺖ ﺗﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﺪ اﺷﻜﻲ را ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻐﻠﻄﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﻔﺲﻧﻔﺲ زد‪ .‬از‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻔﺲﻫﺎ ﻛﻪ »س« ﻣﻲزﻧﺪ ﺣﺎﻻ؛ ﺳﻜﺴﻜﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻳﻚ ﺟﻮر‪ ...‬وﻟﺶ‬
‫ﻛﻦ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﺗﻜﺮار اﺳﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻳﻜﻲ ﻛﻪ آن ﺑﺎﻻﺳﺖ ﻳﺎ ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻢ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻮي ژنﻫﺎﻳﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻋﻤﺮ ﻧﻮح ﺑﻜﻨﻢ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻫﻤﻪ‬
‫ﭼﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﺗﻜﺮار ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺷﺪه‪.‬‬
‫»ش« ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻳﻚ ﺟﻮر ﻟﺤﻦ ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﭘﺪراﻧﻪ در ﺻﺪات ﻫﺴﺖ ﻛﻪ‬

‫‪87‬‬
‫ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻫﺮﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﻣﺠﺮوح اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺮوﻳﻦ ﭼﻪ؟‬
‫آﻧﻮﻗﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﻟﺤﻦ ﭘﺪراﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ! ﻫﻤﻪاش ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد!‬
‫وﻗﺘﻲ اﺳﺒﺎب ﻛﺸﻴﺪﻳﻢ و رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻟﻴﻦ ‪ ، F2‬ﻫﻤﻪي زنﻫﺎ و‬
‫دﺧﺘﺮﻫﺎي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﺎزﮔﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎْ دي ﻣﻤﺪ ﻛﻪ زﻧﻲ ﺑﻮد‬
‫ﭼﺎق و ﺑﻠﻨﺪﺑﺎﻻ‪ .‬ﻣﺎ ﺳﺮ ﻧﺒﺶ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و او ﻫﻢ درﺳﺖ روﺑﺮوي ﻣﺎ؛ آن‬
‫ﻃﺮف ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﻲﺑﺮﻧﺠﻲ‪ .‬ﻋﺼﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ‬
‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ ﺗﻮي ﻃﺎرﻣﻲ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺧﺎن ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺣﺮف ﻧﻤﻲزد‪،‬‬
‫ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ روﺑﺮو و ﺟﻨﺒﺶ آدم ﻫﺎ و اﺷﻴﺎء را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ؛‬
‫ﻃﻮري ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر اﮔﺮ ﻟﺤﻈﻪاي ﻏﻔﻠﺖ ﻛﻨﺪ ﺟﻬﺎن ﺑﺎزﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‬
‫از ﭼﺮﺧﺶ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺷﻬﺮ ﻣﻴﺪاﻧﭽﻪاي را ﻛﻪ ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم او‬
‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ :‬ﻓﻠﻜﻪي ديﻣﻤﺪ؛ زﻧﻲ ﻛﻪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ارﺗﺶ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎرﮔﺮان اﻋﺘﺼﺎﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ‪ ،‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺟﻠﻮ و ﻳﻘﻪ ﭘﻴﺮاﻫﻨﺶ را درﻳﺪه‬
‫ﺑﻮد ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻳﻚ ﻟﺸﻜﺮ ﭼﻴﺰي را ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲدﻳﺪ‪.‬‬
‫»ﺧﺎﻳﻪاش را دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺰﻧﻴﺪ!«‬
‫ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ در آﻓﺘﺎب ﺑﻮد اﻣﺎ ﻃﺎرﻣﻲ ﺧﺎﻧﻪي ديﻣﻤﺪ در‬
‫ﺳﺎﻳﻪ )ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي روﺑﺮو(‪ .‬ﺳﻜﻮي ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺟﻠﻮي ﻃﺎرﻣﻲ‬
‫ارﺗﻔﺎﻋﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ راﺣﺖ ﺑﻮد؛ ﻣﻲﺷﺪ ﻧﺸﺴﺖ و ﭘﺎ را روي ﭘﺎ اﻧﺪاﺧﺖ؛‬
‫اﻧﮕﺎر ﻣﺒﻠﻲ از ﺳﻴﻤﺎن‪ .‬و ﭼﻮن ﺳﺮ ﻧﺒﺶ ﺑﻮد و ﻧﺰدﻳﻚ ﻓﻠﻜﻪ‪ ،‬ﻫﻮاﺧﻮر‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﻫﺮازﮔﺎه ﻧﺴﻴﻤﻲ ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺑﻮد در آن ﮔﺮﻣﺎ‪ .‬اﻣﺎ از ﻫﻤﻪي‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ديﻣﻤﺪ ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﻤﻲﺷﺪ از ﺳﺮوﺻﺪا‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ‬
‫اﻋﺘﺮاض ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ اﮔﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺟﻠﻮي ﻃﺎرﻣﻲﺷﺎن‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﻳﻜﻲ از روزﻫﺎي اواﺧﺮ ﺑﻬﺎر‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم اﻳﻦ ﻃﺮف ﻃﺎرﻣﻲ‬
‫ﻛﺘﺎب ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم ﻛﻪ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﺗﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ آن ﻃﺮف‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻣﺜﻞ‬

‫‪88‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮق دوﻳﺪ در رگﻫﺎ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ دﺧﺘﺮي را ﻣﻲدﻳﺪم‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬ﻣﺤﻠﻪي ﻗﺒﻠﻲ ﻃﺎرﻣﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻮد رد ﺑﺸﻮي از ﻛﻨﺎر ﻳﻚ دﺧﺘﺮ‪ .‬ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻮد ﻓﻘﻂ‪ .‬و ﻳﻚ ﻧﮕﺎه‪.‬‬
‫و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻋﺒﻮر ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﻳﻦ درﺳﺖ روﺑﺮو ﻧﺸﺴﺖ و دو دﺧﺘﺮ دﻳﮕﺮ دو ﻃﺮفاش‪ .‬رﻳﮓﻫﺎ را‬
‫ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻲش را ﭘﺮت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻮا و ﭘﻴﺶ از‬
‫آﻧﻜﻪ دوﺑﺎره ﺑﮕﻴﺮﻧﺪش ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻜﻲ از رﻳﮓﻫﺎ را از زﻣﻴﻦ ﺑﺮﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ؛ ﻧﻮﻋﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ژاﻧﮕﻮﻟﻪ‪ .‬ﭘﺮوﻳﻦ ﭼﻬﺎرـ ﭘﻨﺞ ﻣﺘﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﺎ ﻣﻦ‪.‬‬
‫رﺳﻴﺪه ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺟﺎي ﻫﻴﺠﺎن اﻧﮕﻴﺰي از ﻛﺘﺎب‪ .‬ﻛﺎرآﮔﺎه ﻣﺎﻳﻚ ﻫﺎﻣﺮ‬
‫داﺷﺖ ﻛﺸﻒ رﻣﺰ ﻣﻲﻛﺮد از ﺟﻤﻠﻪاي ﻛﻪ روي ﺗﻜﻪاي ﻛﺎﻏﺬ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ » :‬ﻧﻴﺎ ﻫﺸﻘﻦ رارف ﻧﻢ ﺗﺴﻴﻦ«‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﻛﻲ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﺮم را از روي‬
‫ﻛﺘﺎب ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدم؛ و ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎ ﻣﺤﻮ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺑﺎزي او ﺷﺪم )ﮔﻮر ﭘﺪر ﻛﺎرآﮔﺎه‬
‫ﻣﺎﻳﻚ ﻫﺎﻣﺮ!(‪ .‬ﭼﻘﺪر ﭼﺎﺑﻚ ﺑﻮد! ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ رﻳﮓ را ﺑﮕﻴﺮد از ﻫﻮا‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ﻫﺮ ﭘﻨﺞ رﻳﮓ را از زﻣﻴﻦ ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ از‬
‫ﭼﻬﺮهاش ﺑﻲﻣﻌﻨﺎﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺻﺒﺢ زﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻬﺮهاش ﻣﺜﻞ ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ ،‬و‬
‫ﻣﻲدرﺧﺸﻴﺪ ﻣﻴﺎن آﻧﻬﻤﻪ ﺻﻮرتﻫﺎي آﻓﺘﺎبﺳﻮﺧﺘﻪي ﻣﺮدﻣﺎن ﺟﻨﻮب‪.‬‬
‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻲﻫﻴﭻ ﺗﻮﻗﻌﻲ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺧﻴﺮه ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺻﺒﺢ‪،‬‬
‫ﻓﻘﻂ‪ .‬ﺟﻴﻎ آﺳﻴﻪ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻫﻢ ﻛﻠﻤﻪﻫﺎ را‬
‫ﻳﻜﻲﻳﻜﻲ اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻜﻨﻢ ﻫﻴﭻ ﻛﻼﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻗﻔﻞ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ اﮔﺮ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺣﺮف ﻣﻲزدﻳﻢ ﺑﺎز ﻫﻨﻮز‬
‫ﺣﺮﻓﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮد ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﺑﻮد‪ .‬ﺣﻀﻮر اﻳﻦ زن ﺳﻲ و ﭘﻨﺞ‬
‫ﺳﺎﻟﻪ در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ‪ ،‬آﻧﻬﻢ در ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ ﻣﺎ‪ ،‬ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻤﻲ ﺑﻮد ﻧﺎﻣﻨﺘﻈﺮ‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن درﺳﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ارﻣﻨﻲ ﻧﺒﻮد اﻣﺎ ﻣﺜﻞ‬

‫‪89‬‬
‫ﻫﻠﻨﺎي ارﻣﻨﻲ ﺑﻲﺣﺠﺎب ﺑﻮد )اﻏﻠﺐ ﺑﻠﻮز و داﻣﻦ ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪ( و ﻣﺜﻞ ﻫﻠﻨﺎ از‬
‫ﻣﻌﺪود زﻧﺎن ﺑﺎ ﺳﻮاد ﻣﺤﻠﻪي ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺸﻤﻬﺎش آﺑﻲ ﺑﻮد و ﻣﻮﻫﺎي‬
‫روﺷﻦاش را ﺑﻪ ﻃﺮز زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮق ﻣﻲزد‬
‫از ﺗﻤﻴﺰي و ﻟﻄﺎﻓﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻳﻜﻲ از زﻧﺎن ﻣﺤﻠﻪي ﻛﺎرﻣﻨﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻠﻲ‬
‫ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻪي ﻛﺎرﮔﺮي‪ .‬ﻋﺼﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي اﻟﻤﺎ و ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬او ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲآﻣﺪ دم ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ؛ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺖ‬
‫ﺧﻮاﻫﺮم ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺳﻨﻲ ﻧﺪاﺷﺖ اﻣﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻮد ﻛﻼس ﺷﺸﻢ‬
‫اﺑﺘﺪاﺋﻲ ﺑﻮد و‪ ،‬ﻣﻴﺎن آﻧﻬﻤﻪ زن ﺑﻲ ﺳﻮاد‪ ،‬ﺳﻮادي داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﻦ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻗﺮض ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ‬
‫ﻛﻪ ﭘﺲ ﻣﻲداد درﺑﺎرهي ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎي آن ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻏﺮوب‪ ،‬ﭘﺪر ﻛﻪ از‬
‫ﺳﺮ ﻛﺎر ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﻣﻲرﻓﺖ و ﻣﻦ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪم و ﺧﺎﻃﺮهي ﻳﻚ‬
‫ﺟﻔﺖ ﺳﺎق درﺧﺸﻨﺪه و ﻟﺐﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎز ﺑﻮد ﺑﻪ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻬﺮﺑﺎن‪.‬‬
‫ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪي زﻫﺪ‪ ،‬ﭘﺪر از او ﺑﺪش ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﺧﻢ‬
‫ﻧﻤﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺘﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﻣﻲ ﺣﺎل و اﺣﻮال ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺳﻼم‬
‫ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﺑﻪ آﻗﺎي ﻋﺒﺎدي‪ .‬ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﻛﻪ ﻣﻲدﻳﺪ ﭘﺪر ﻣﺨﺎﻟﻒ رادﻳﻮﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺷﺐﻫﺎ ﺻﺪاي رادﻳﻮﻳﺸﺎن را ﻃﻮري ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﻮي‬
‫ﺣﻴﺎط ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪم داﺳﺘﺎن ﺷﺐ را ﺑﺸﻨﻮم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻻﻻﺋﻲ وﻳﮕﻦ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ و ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم‪» :‬ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬آن ﻣﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻬﻮش ﻣﻲ ﻛﻨﺪ اﺳﻤﺶ ﭼﻴﺴﺖ؟ از ﻛﺠﺎ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﮔﻴﺮ آورد؟«‬
‫ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﻼﻣﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺧﻴﺮه ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‪ .‬و او ﻳﻜﺴﺮه ﺑﺎزي‬
‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد رﻳﮓ را ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻗﺎپ ﻧﺰﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺴﻮزد و دور ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪ‪.‬‬

‫‪90‬‬
‫ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻳﺎ ﭼﻪ ﻛﻪ رﻳﮓ را ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺖ اﻣﺎ دﺳﺖ را‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬
‫آﻧﻜﻪ ﺑﺒﺮد ﺳﻤﺖِ رﻳﮓﻫﺎي روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻻ ﺑﺮد و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﺧﻴﺮه ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻦ‪ ،‬در ﻫﻮا ﺗﻜﺎن ﺗﻜﺎن ﻣﻲداد؟‬
‫اﻳﺴﺘﺎد‪.‬‬
‫ﻗﻠﺒﻢ اﻳﺴﺘﺎد‪.‬‬
‫رﻳﮕﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﭘﺮت ﺷﺪه ﺑﻮد در ﻫﻮا اﻳﺴﺘﺎد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺳﻲ و ﻫﻔﺖ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ آن رﻳﮓ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﺗﻮي ﻫﻮا اﻳﺴﺘﺎده‪.‬‬

‫‪91‬‬
92
 ‫‪24‬‬

‫ﺳﺮخ ﻣﺜﻞ دو ﻟﻜﻪي ﺧﻮن‬

‫ﺷﺮﻣﻨﺪه ﺷﺪم‪ .‬ﭼﺎﻗﻮ ﺗﻮي دﺳﺘﻢ‪ ،‬دﺳﺘﻢ ﺗﻮي ﺟﻴﺐ‪ ،‬ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺳﺎﻳﻪي زنِ ﭘﻴﺮ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺳﮓﻫﺎ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﻣﻦ‪،‬‬
‫اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﺳﺮﭘﺎ و ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺟﻨﻮن آﻣﻴﺰ زﺑﺎن را ﻣﻲﺳﺎﺋﻴﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻮا‪.‬‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﭘﻴﺮزن‪ .‬ﺳﺎﻳﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﺎﻳﻪ ﺑﻮد اﻣﺎ ﺳﺎﻳﻪي ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﻦ ﭘﺴﺮ ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺴﺘﻢ‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ ﺑﺮاي ﭼﻪ آﻣﺪهاي‪«.‬‬
‫ﻟﺮزﻳﺪم‪ .‬دﺳﺖ ﻛﺮد و از ﻻي ﭼﻴﻦ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﭘﻴﺮاﻫﻦ دﺳﺘﻪ ﻛﻠﻴﺪي‬
‫ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ‪ » :‬ﺑﻴﺎ داﺧﻞ‪ «.‬ﺟﺰ اﻃﺎﻋﺖ ﭼﺎرهاي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﻬﺎن ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ اﻳﻦ‬
‫ﭘﻴﺮزﻧﺎن را ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻓﻮﺗﻲ از ﭘﺎ ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻧﻨﻪﺣﺒﻴﺒﻪي ﺧﻮدم؛ ﻣﺎدر ﻣﺎدرم‪ .‬ﻳﻚ وﺟﺐ ﻗﺪ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﮔﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪاش ﺻﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﮔﺮم اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻮد و ﻣﺸﺘﻲ‬
‫ﭘﻮﺳﺖ‪ .‬از ﺑﺲ رﻳﺰه ﭘﻴﺰه ﺑﻮد اﻳﻦ زن ﻣﻲﺷﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﻮي ﺟﻴﺐ و ﻫﻤﺮاه‬
‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ﻛﺎري ﻣﻲﻛﺮد اﻳﻦ ﭘﻴﺮزن ﻛﻪ از ﻫﻴﭻ‬
‫ﺷﻌﺒﺪهﺑﺎزي ﺑﺮﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدم اﻳﻨﻬﻢ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎي اﻳﻦ‬
‫ﭘﻴﺮزﻧﺎن ﺑﻴﻮه اﺳﺖ ﺑﺮاي دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻛﺮدن ﻟﻘﻤﻪاي ﻧﺎن و ﻳﻚ وﺟﺐ ﺟﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﻮاﺑﻴﺪن‪ .‬ﺳﻬﻤﻲ ﻛﻪ از ارث ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ آﻧﻘﺪر ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻓﻮت ﺷﻮﻫﺮ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺳﻘﻔﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ زﻳﺮ آن ﺑﻘﻴﻪي ﻋﻤﺮ را ﺑﺴﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﭼﺎر ﭼﻨﺪ روزي ﺧﺎﻧﻪي اﻳﻦ ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﭼﻨﺪ روزي ﺧﺎﻧﻪي آن دﺧﺘﺮ؛ آﻧﻘﺪر‬

‫‪93‬‬
‫ﺧﻔﺖ و ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ را‪ ،‬زﻳﺮ ﭼﺎدري ﻓﺮﺳﻮده‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮد از اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ آن ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﺗﺎ روزي ﺧﺪا دﻋﺎﻳﺸﺎن را ﻣﺴﺘﺠﺎب ﻛﻨﺪ و اﺟﻞ را ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‬
‫ﺳﺮاﻏﺸﺎن‪ .‬در ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺴﺮ‪ ،‬از ﻋﺮوس ﺣﺴﺎب ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬و در ﺧﺎﻧﻪي‬
‫دﺧﺘﺮ‪ ،‬از داﻣﺎد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﻫﻤﻪاش ﺧﺪاﺧﺪا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‬
‫ﻛﺴﻲ ﻟﻴﻮاﻧﻲ آب ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺪﺑﻨﺪ ﺗﻦﺷﺎن ﺗﻴﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ از درد اﻣﺎ ﻣﺜﻞ‬
‫دﺧﺘﺮي ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ از ﺟﺎ ﺗﺎ ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺣﻀﻮرﺷﺎن‬
‫ﺑﻪدردﺧﻮر اﺳﺖ در اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن ﻓﻘﻂ ﻓﺮوﺧﻮردن درد ﺑﻮد؛ ﺑﻌﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﺮ اﺳﺘﺨﻮان؛ اﻧﺒﺎﻧﻲ ﭼﺮوﻛﻴﺪه از ﺷﺮم‬
‫و ﺧﻔﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﻧﻨﻪ اﮔﺮ راﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ اﻳﻨﺠﺎ را ﺑﺨﻮان!«‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺴﻢاﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‪«.‬‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺧﺐ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺳﻮرهﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺴﻢاﷲ ﺷﺮوع‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ «.‬اﻧﮕﺸﺖ را ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪم روي ﺣﺮوف ﺟﺎدوﻳﻲ ﻛﺘﺎب‪ ،‬و ﻧﺎﮔﻬﺎن‬
‫ﻧﮕﻪ ﻣﻲداﺷﺘﻢ روي ﻧﻘﻄﻪاي‪» :‬اﮔﺮ راﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﺋﻲ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ را!«‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ » :‬واﻟﻔﺠﺮ ان اﻻﻧﺴﺎن ﻟﻔﻲ اﻟﺨﺴﺮ«‪ .‬ﻫﻤﻪي وﺟﻮدم ﺷﺮوع‬
‫ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ ﻟﺮزﻳﺪن‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺸﺖ را ﻣﻲﺑﺮدم ﻻي ﻛﺘﺎب و ﻳﻜﻲ از ﺻﻔﺤﺎت‬
‫دﻳﮕﺮ را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮدم‪» :‬اﻳﻨﺠﺎ را!«‬
‫اﻧﮕﺸﺘﺶ را ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺟﺎي اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻦ ﺑﻮد و ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﻲداد‪ .‬اﻧﮕﺎر اﻳﻦ ﻧﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻮك اﻧﮕﺸﺖ اﺷﺎرهاش ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺮوف‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﻪ ﺻﻮت ﺑﺪل ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬اﻟﺮﺟﺎل ﻗﻮﻣﻮن ﻋﻠﻲ اﻟﻨﺴﺎء ﺑﻤﺎ‬
‫ﻓﻀﻞاﷲ ﺑﻌﻀﻬﻢ ﻋﻠﻲ ﺑﻌﺾ و ﺑﻤﺎ اﻧﻔﻘﻮا ﻣﻦ اﻣﻮاﻟﻬﻢ ﻓﺎﺻﻠﺤﺖ ﻗﻨﺌﺖ‬
‫ﺣﻔﻈﺖ اﻟﻠﻐﻴﺐ ﺑﻤﺎ ﺣﻔﻆ اﷲ واﻟﺘﻲ ﺗﺨﺎﻓﻮن ﻧﺸﻮزﻫﻦ ﻓﻌﻈﻮﻫﻦ و‬
‫اﻫﺠﺮوﻫﻦ ﻓﻲ اﻟﻤﻀﺎﺟﻊ و اﺿﺮﺑﻮﻫﻦ ﻓﺎن اﻃﻌﻨﻜﻢ ﻓﻼ ﺗﺒﻐﻮا ﻋﻠﻴﻬﻦ ﺳﺒﻴﻼ‬
‫ان اﷲ ﻛﺎن ﻋﻠﻴﺎ ﻛﺒﻴﺮا‪«.‬‬

‫‪94‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ از ﺗﻮي ﻛﻼﻫﺶ ﭘﺮﻧﺪهاي ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻋﺠﻴﺐ‬
‫ﻧﺒﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر او‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ دروغ ﻣﻲﮔﻔﺖ؟ دﻓﺘﺮ ﻣﺸﻘﻢ را ﻣﻲآوردم و روي‬
‫ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻢ‪» :‬ﺳﺮ در ﻧﻤﻲآورم! ﻧﻨﻪ ﺣﺒﻴﺒﻪ ﺳﻮاد ﻧﺪارد اﻣﺎ ﺗﻤﺎم‬
‫ﻗﺮآن را ﺧﻂ ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ «.‬ﺑﻌﺪ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ ﺟﻠﻮﻳﺶ‪» :‬اﻳﻦ را ﺑﺨﻮان‪«.‬‬
‫از ﺑﺎﻻي ﻋﻴﻨﻚ دﺳﺘﻪ ﺷﺎﺧﻲاش ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ ﻣﻦ و ﻣﺜﻞ ﻛﻮدﻛﻲ‬
‫ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺷﺮم ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺮﻣﻨﺪهام ﻧﻨﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﺳﻮاد ﻧﺪارم‪«.‬‬
‫ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ ﺑﺮاي ﭼﻪ آﻣﺪهاي!« ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺳﮓﻫﺎ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺳﺎﻳﻪي دﻳﻮار ﻟﻤﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺗﻨﺪﺗﻨﺪ‬
‫زﺑﺎﻧﺸﺎن را ﻣﻲﺳﺎﺋﻴﺪﻧﺪ ﺑﻪ ذرات ﻫﻮا‪ .‬دو ﻟﻨﮕﻪي در را ﮔﺸﻮد‪» :‬ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ«‪.‬‬
‫ﺻﺪاي ﻗُﺪﻗُﺪ ﻣﺮغﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﻮي ﻛﺎﻫﮕﻞ و ﭘﺸﮕﻞ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﺎ‬
‫آﻣﺪ‪ .‬از ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻫﺸﺘﻲ‪ ،‬دﺳﺘﻪاي ﻣﺮغ و ﺧﺮوس ﭘﻴﺸﺎﻳﺶ ﻣﺎ ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ‬
‫ﺳﻤﺖ آﻓﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد وﺳﻂ ﺣﻴﺎط‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ارﻳﺐ آﻧﻬﺎ از دو‬
‫ﺳﻮ)دﺳﺘﻪاي ﺑﻪ راﺳﺖ‪ ،‬دﺳﺘﻪاي ﺑﻪ ﭼﭗ( اﻧﮕﺎر ﮔﺸﻮده ﺷﺪن دروازهاي‬
‫ﺑﻮد ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ‪ .‬ﭘﺎ ﻧﻬﺎدﻳﻢ ﺑﻪ آﻓﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﭘﻬﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد روي ﺧﺎك ﺣﻴﺎط‪.‬‬
‫ﻣﺮﻏﺎن‪ ،‬آرام آرام از دو ﺳﻮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻦِ دروازه‪ .‬ﺟﻠﻮي در اﺗﺎق‬
‫ﻧﺸﻤﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻔﺮﻣﺎ ﺑﻨﺸﻴﻦ ﺗﺎ ﻫﻨﺪواﻧﻪ ﺑﻴﺎورم‪«.‬‬
‫آﻓﺘﺎﺑﻲ ارﻳﺐ ﺧﻄﻲ زرد را از روي ﻓﺮش ﻻﻛﻲِ ﻛﻒِ اﺗﺎق ﻣﻲﺑﺮد ﺗﺎ‬
‫روي ﺗﺎﻗﭽﻪ ﻛﻪ ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻋﻜﺲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬و ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻲﺷﺪ‬
‫ﺗﻮي ﻧﻴﻤﻪي ﭼﭗ ﻳﻜﻲ از ﻗﺎبﻫﺎ؛ ﻃﻮري ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻧﻴﻤﻪي راﺳﺖ ﺻﻮرت‬
‫ﻣﺘﻼﺷﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﻮ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻋﻜﺲﻫﺎ ﺷﺪم‪ :‬ﺟﻤﻌﻪي ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ‪،‬‬
‫ﺟﻤﻌﻪي ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ؛ ﺟﻤﻌﻪي ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬و ﺟﻤﻌﻪي ﺳﻲ ﺳﺎﻟﻪ‪...‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮدن ﻣﻲﻛﺸﻴﺪي و ﺧﻢ ﻣﻲﺷﺪي ﺑﻪ راﺳﺖ ﺗﺎ اﻧﻌﻜﺎس آﻓﺘﺎب‬
‫ﺻﻮرﺗﺶ را ﻣﺘﻼﺷﻲ ﻧﻜﻨﺪ و ﺟﻤﻌﻪ ي ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﺒﻴﻨﻲ‪.‬‬

‫‪95‬‬
‫ﻫﻨﺪواﻧﻪاي‪ ،‬ﻫﻦﻫﻦﻛﻨﺎن‪ ،‬ﺗﻮي ﺳﻴﻨﻲ ﻗﻞ ﻣﻲﺧﻮرد و روي دﺳﺖﻫﺎي‬
‫ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬دﺳﺘﺶ را ﻛﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ آورد ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ‬
‫ﭼﻬﺮهاش‪ .‬ﭼﻘﺪر ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻴﻨﻲ روي ﻓﺮش ﻓﺮود آﻣﺪ‪ ،‬و ﭘﻴﭻ‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎي ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﻣﺮا ﻳﺎ ﻛﺠﺎ را ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻢ ﺷﺪ‬
‫ﺗﻮي اﺗﺎق‪ .‬آن ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻛﻪ ﭘﺨﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﻮي ﺻﻮرﺗﺶ ﻣﻲﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﺮا ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮده‪ .‬ﻳﺎدم آﻣﺪ ﺑﻪ روزي ﻛﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺟﻠﻮي در ﺣﻴﺎط‪.‬‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﺐ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ دﻳﮕﺮ!«‬
‫ﻣﺎدرم ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﺧﺮ‪ ،‬ﭼﻲ را؟«‬
‫ـ ﻧﺮﻳﻨﮕﻲ دﺧﺘﺮ را‪.‬‬
‫ﻣﺎدر ﺗﻮي ﭼﺎرﭼﻮبِ درِ ﺣﻴﺎط ﻃﻮري ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر روﺣﺶ‬
‫ﻟﺒﭙﺮ زد ﺗﻮي ﺑﺪن‪» :‬ﭼﻮﭼﻮل‪...‬؟«‬
‫اﻟﻤﺎ دﺳﺘﺶ را ﭘﻴﺎﻟﻪ ﻛﺮد ﺑﺮد ﻃﺮف ﻟﺐﻫﺎ ﺗﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﺪ ﺑﺮق دﻧﺪانﻫﺎ‬
‫و ﺷﺮﻣﻲ را ﻛﻪ دوﻳﺪه ﺑﻮد ﺗﻮي ﭼﻴﻦﻫﺎي رﻳﺰ ﺻﻮرﺗﺶ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ‬
‫ﺑﻲﺻﺪا ﻛﺮﻛﺮ ﻣﻲ ﻛﺮد آﻧﻘﺪر ﺧﻤﻴﺪ ﺑﻪ ﻃﺮف زﻣﻴﻦ ﺗﺎ ﻫﻤﻪي ﺷﺮم ﭘﻨﻬﺎن‬
‫ﺷﺪ ﺗﻮي ﻳﻘﻪ ي ﭘﻴﺮاﻫﻦاش‪.‬‬
‫ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺑﻠﻪ دﻳﮕﺮ!‬
‫و ﻣﺎدر اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﺶ را ﻛﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد از ﺣﻴﺮت‪ ،‬ﺑﺮد ﺑﻪ ﻃﺮف‬
‫ﻟﺐﻫﺎ‪» :‬آﺧﺮ ﭼﺮا؟«‬
‫ـ ﺧﺐ اﮔﺮ ﻧﺮﻳﻨﮕﻲ دﺧﺘﺮ را ﻧﺒﺮﻧﺪ ﻛﻪ زن ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ اﮔﺮ‬
‫زﻧﺎﻧﮕﻲ ﻣﺮد را ﻧﺒﺮﻧﺪ ﻣﺮد ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫و ﺣﻴﺮت ﻣﺎدرم ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺧﺮوﺳﻲ از ﺗﻮي ﮔﻠﻮﻳﺶ ﺟﻴﻎ‬
‫ﻛﺸﻴﺪ‪ » :‬زﻧﺎﻧﮕﻲ ﻣﺮد؟«‬
‫ـ ﺧﺐ اﻳﻦ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﻣﭽﺎﭼﻨﮓ اﺳﺖ زﻧﺎﻧﮕﻲﺳﺖ دﻳﮕﺮ! ﺳﻮراخ‬

‫‪96‬‬
 ‫اﺳﺖ!‬
‫ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ ﻛﺎرد را ﺑﺮداﺷﺖ‪:‬‬
‫ـ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮي ﻳﺎ ﺑﺒ‪‬ﺮم ﺧﻮدم؟‬
‫دﺳﺘﭙﺎﭼﻪ ﻧﮕﺎﻫﻢ را از روي ﻗﺎب ﻋﻜﺲ دزدﻳﺪم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ؟«‬
‫آﻫﻲ ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻠﻪ‪«.‬‬
‫ـ ﺣﺎﻻ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﭼﻪﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬
‫ﻛﺎرد را ﻓﺮو ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﻮي ﻫﻨﺪواﻧﻪ‪ .‬دﺳﺖ و ﻛﺎرد ﻧﻴﻤﺪاﻳﺮهاي رﺳﻢ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻫﻲ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ و ﻛﺞ ﻣﻲﺷﺪ‪» :‬دﺳﺖ ﻧﺬار ﺑﻪ دﻟﻢ ﻧﻨﻪ ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮن اﺳﺖ«‪ .‬اﻧﮕﺸﺖﻫﺎش را ﮔﺬاﺷﺖ ﻻي ﺷﻜﺎف‪ .‬دو ﻧﻴﻤﻪ از ﻫﻢ ﺑﺎز ﺷﺪ؛‬
‫ﺳﺮخ ﻣﺜﻞ دو ﻟﻜﻪي ﺧﻮن‪.‬‬
‫دﻟﻢ ﻓﺮو رﻳﺨﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﭼﻴﺰي ﺷﺪه؟«‬
‫اﺷﻚﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺎ ﭘﺮ روﺳﺮي ﺳﺘﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫»در ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ؟ ﺑﺮدار ﺑﺒﺮ! ﭼﻮب ﺗﻮت اﺳﺖ‪ ،‬ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ! اﻣﺎ از ﻣﻦ‬
‫ﭼﻴﺰي ﻧﭙﺮس‪«.‬‬
‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫*» ﻣﺮدان را ﺑﺮ زﻧﺎن ﺗﺴﻠﻂ و ﺣﻖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮاﺳﻄﻪ آن ﺑﺮﺗﺮي)ﻧﻴﺮو و‬
‫ﻋﻘﻞ( ﻛﻪ ﺧﺪا ﺑﻌﻀﻲ را ﺑﺮ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻘﺮر داﺷﺘﻪ‪ ،‬و ﻫﻢ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ آﻧﻜﻪ ﻣﺮدان از ﻣﺎل‬
‫ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ زﻧﺎن ﻧﻔﻘﻪ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ زﻧﺎن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﻣﻄﻴﻊ آﻧﻬﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ در ﻏﻴﺒﺖ ﻣﺮدان‬
‫ﺣﺎﻓﻆ ﺣﻘﻮق ﺷﻮﻫﺮان ﺑﺎﺷﻨﺪ و آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﺧﺪا ﺑﻪ ﺣﻔﻆ آن اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮده ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪ‪ ،‬و‬
‫زﻧﺎﻧﻴﻜﻪ از ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ و ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ آﻧﺎن ﺑﻴﻤﻨﺎﻛﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺨﺴﺖ آﻧﻬﺎ را ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﻄﻴﻊ ﻧﺸﺪﻧﺪ از ﺧﻮاﺑﮕﺎه آﻧﺎن دوري ﮔﺰﻳﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﻄﻴﻊ ﻧﺸﺪﻧﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ زدن ﺗﻨﺒﻴﻪ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮدﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺣﻖ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺳﺘﻢ ﻧﺪارﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪا‬

‫‪97‬‬
‫ﺑﺰرﮔﻮار و ﻋﻈﻴﻢ اﻟﺸﺎن اﺳﺖ‪ «.‬ﻗﺮآن ﺳﻮره ﻧﺴﺎء آﻳﻪ ‪33‬‬

‫‪98‬‬
 ‫‪25‬‬

‫دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس‬

‫دﻳﻮي ﻛﻪ دور ﺗﺎ دور زﻣﻴﻨﻲ را ﺑﺮﻳﺪ ﻛﻪ رﺳﺘﻢ روي آن ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮد‪،‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺑﺮدش ﺑﻪ ﻫﻮا‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﭘﺮﺗﺖ ﻛﻨﻢ؟ ﺑﻪ ﻛﻮه‬
‫ﻳﺎ درﻳﺎ؟« و رﺳﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ اﮔﺮ ﺑﮕﻮﻳﺪ درﻳﺎ‪ ،‬ﭘﺮﺗﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﻮه‪،‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻛﻮه«‪ .‬در زﻣﺎﻧﻪي ﺑﻲرؤﻳﺎ‪ ،‬ﭘﺮﺗﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻲﺳﻮآل‪.‬‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻛﺎﺷﻲﻫﺎي ﺳﭙﻴﺪ و ﻛﻒِ ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺷﺒﻲ‬
‫ﺳﻴﺼﺪ ﻓﺮاﻧﻚ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺻﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﻓﺮاﻧﻚ ﻣﻲدادم آﻧﻮﻗﺖ ﻣﺮا ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫اﺗﺎﻗﻲ ﻛﻪ دوش ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺤﻮﻃﻪي درﻧﺪﺷﺘﻲ ﻛﻪ ﺣﻤﺎم‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺨﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰش ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻪ دوش ﻳﺎ ﺣﻤﺎم‪.‬‬
‫ﭼﺎرﭘﺎﻳﻪي ﻓﻜﺴﻨﻲ ﺧﻴﺴﻲ آن ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻮد اﻣﺎ ﻳﻚ ﭼﻮب رﺧﺖ ﻧﺒﻮد ﺑﺮاي‬
‫آوﻳﺨﺘﻦ ﺣﻮﻟﻪ‪ .‬ﺗﺎزه‪ ،‬ﭼﻪ ﺣﻮﻟﻪاي؟ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ و ﻧﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﺎري در اﺗﺎق‬
‫را ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻣﺜﻞ ﺷﻤﺮذياﻟﺠﻮﺷﻦ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﺎﻻي ﺳﺮم) ﭘﺮﺗﻘﺎﻟﻲ‬
‫ﺑﻮد(‪:‬‬
‫ـ ﺳﺮﻳﻊ دوشﺗﺎن را ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺑﺎﻳﺪ راه ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻃﺮفِ‬
‫اﺗﺎقِ ﻋﻤﻞ!‬
‫ﻳﺎدم رﻓﺘﻪ ﺑﻮد از ﻣﻨﺰل ﺣﻮﻟﻪ ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻣﻼﻓﻪي ﺳﻔﻴﺪ‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎْ ﻛﻠﻔﺘﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮدش آورده ﺑﻮد و ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻨﺎر ﻟﺒﺎس اﺗﺎق‬
‫ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻢ داد‪» :‬ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺧﺸﻚ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎﻳﺶ ﻣﻲ آورم‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺎل اﺗﺎق ﻋﻤﻞ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺖ ﺑﺮدن ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‬

‫‪99‬‬
 ‫روﻳﺘﺎن‪«.‬‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﻪي ﺧﻴﺲ‪ » .‬ﺧﻮاﻫﺮ و ﻣﺎدرﺗﺎن را ‪ «...‬ﻣﻼﻓﻪ را‪،‬‬
‫از ﻧﺎﭼﺎري‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻢ روي رادﻳﺎﺗﻮر ﺷﻮﻓﺎژ؛ ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﺟﺎي ﺗﻤﻴﺰي‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻒِ ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺧﻴﺲ‪ ،‬و آن ﺗﻮري ﻓﻠﺰي ﺿﺨﻴﻢ ﻛﻪ‬
‫روي راه آب ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﻮﻟﻪاي ﻛﻪ ﺣﻮﻟﻪ ﻧﺒﻮد و ﺷﺒﻴﻪ ﻛﻔﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﻟﺰﺟﻲ ﺑﻮد و رﻧﮓ ﻗﻬﻮهاي ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﻲ داﺷﺖ‪ ...‬اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻼخﺧﺎﻧﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺣﻤﺎم‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎْ ﻛﻪ در ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪاي‬
‫ورود ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺘﻨﻲ را ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺟﻠﻮﻳﻢ ﻛﻪ اﻣﻀﺎء ﺑﻜﻨﻢ‪:‬‬
‫ـ ﭼﻨﺪ درﺻﺪي اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ورم ﺑﻜﻨﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﺸﻮﻧﺪ‬
‫ﺑﻌﺪاْ دوﺑﺎره ﻋﻤﻞ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ـ ﭼﻨﺪ درﺻﺪي اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﻞ ﺟﻮاب ﻧﺪﻫﺪ و ﭼﺸﻢ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ را ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ـ ﭼﻨﺪ درﺻﺪي اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ‪...‬‬
‫ﭘﺎﻳﻢ ﻛﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬وداع ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﺎ رؤﻳﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ :‬در ﻫﻤﺎن ﻣﻨﻄﻖاﻟﻄﻴﺮ ﻫﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺷﻮق دﻳﺪن‬
‫ﺳﻴﻤﺮغ ﺳﻔﺮي را آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از راه ﻣﺮﻏﺎﻧﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ از ﭘﺎ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻧﮕﺎر ﻛُﻦ ﺗﻮ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻣﺮﻏﺎن؛ وﻗﺘﻲ ﺗﻮاﻧﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺗﻮاﻧﺶ ﻧﺒﻮده از اول‪...‬‬
‫ﭼﻘﺪر ﻣﻲﺷﺪ آب ﺑﻴﻨﻲ را ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺎل؟ ﭼﻘﺪر ﻣﻲﺷﺪ‬
‫ﺳﻴﻨﻮسﻫﺎ را در ﺟﻨﮕﻲ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ رﻫﺎ ﻛﺮد ﺑﻪ دﺳﺖ وﻳﺮوسﻫﺎ؟ ﺗﻴﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‬
‫ﺳﻴﻨﻮس ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﺴﻴﻢ ﺧﻨﻚ‪ .‬ﮔﻴﺮم‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ ﻛﭙﻴﺪ ﺗﻮي اﺗﺎﻗﻲ و‬
‫درﻳﭽﻪي ﻛﻮﻟﺮ را ﺑﺴﺖ ﺗﺎ زن و ﺑﭽﻪ را اﺳﻴﺮ ﺧﻮد ﻧﻜﻨﻲ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ رﻓﺖ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺠﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻮﻟﺮﺗﺎن را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻴﺪ‬

‫‪100‬‬
‫ﻟﻄﻔﺎْ؟ )ﭘﺪرم ﻣﻲﮔﻔﺖ رادﻳﻮيﺗﺎن را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻟﻄﻔﺎَ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ(‪.‬‬
‫ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭼﻪ رﺑﻄﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﺴﻴﻢ ﺧﻨﻚ ﻳﻜﻲ ﻣ‪‬ﻘﺎر ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ و‬
‫ﻫﻲ ﺷﻴﺎر ﻣﻲزد ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺟﻤﺠﻤﻪام؟ دﺳﺖ ﺷﺴﺘﻢ از رؤﻳﺎ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﻧﮕﺎر‬
‫ﻛُﻦ ﺗﻮ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺮﻏﺎن؛ ﻧﺎﺗﻮان از اداﻣﻪي راه‪.‬‬
‫ﭘﺎﻳﻢ ﻛﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻧﻴﺎﻣﺪه‪ ،‬ﺷﺶﺗﺎﻳﻲ ﺷﺎﮔﺮد‬
‫ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﻛﻼس‪ .‬و ﻣﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﻪاش ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ‬
‫راه اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم‪ ،‬وﻗﺘﻲ دﻳﺪم ﻫﻤﺎن روز اول ﺳﻪ ﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻒ‬
‫دﺳﺘﻢ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﻳﻪي ﻳﻚ ﻣﺎه ﺷﺎﮔﺮدان‪ ،‬ﭼﻨﺎن اﺣﺴﺎس ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻛﺮدم‬
‫ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻢ را ﻣﻬﻤﺎن ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺷﺎﻣﻲ ﺷﺎﻫﺎﻧﻪ در ﻳﻜﻲ از رﺳﺘﻮرانﻫﺎي‬
‫ﻛﺎرﺗﻴﻪ ﻻﺗﻦ‪ .‬ﺻﻮرتﺣﺴﺎب را ﻛﻪ آوردﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎزه ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﻫﻤﻪي درآﻣﺪ‬
‫اﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺣﺘﺎ ﻛﻔﺎف اﺟﺎرهي ﻣﺎﻫﺎﻧﻪي آﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﻲ ﺳﻲ ﻣﺘﺮي را ﻫﻢ‬
‫ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر زﻧﮓ زدم اﻳﺮان و ﺑﻪ زﻧﻢ ﮔﻔﺘﻢ ﻟﻄﻔﺎَ ﭼﻮبﻫﺎ را‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﺳﻼﻣﺘﻲات ﺑﺎزي ﻧﻜﻦ‪ .‬ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻔﺮوﺷﻢ و ﭘﻮﻟﻲ دﺳﺘﻤﺎن‬
‫ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﻻزم اﺳﺖ ﺑﮕﻮ ﺗﺎ ﻗﺮض ﻛﻨﻢ و ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺟﻴﮕﺮ‪ ،‬ﺧﻮدت را ﺧﺴﺘﻪ ﻧﻜﻦ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ دﻛﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺖ‬
‫ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺴﻴﺤﺎ ﻧﻔﺲ‪ .‬ﻳﻚ ﻓﻮت ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮب ﺧﻮب ﺷﺪم‪«.‬‬
‫ﺑﻴﺮاه ﻫﻢ ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻢ اﻟﺒﺘﻪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﺮان ﻧﺒﻮد‪ ،‬آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎﻳﺸﺎن‬
‫ﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻮﮔﻮﺳﻼوي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﺮ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺪاوا ﻣﻲﺷﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ‬
‫ﻗﺮصﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲدادﻧﺪ ﺑﺮاي ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻛﻪ آب ﻏﻠﻂ ﻣﻲﻛﺮد راه ﺑﻴﻔﺘﺪ از‬
‫ﺑﻴﻨﻲ‪ .‬ﻫﻤﺎن وﺳﻂ راه ﻳﻘﻪاش را ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ »ﻣﺎدر ﻗﺤﺒﻪ! ﭼﻪ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ از ﺟﺎن اﻳﻦ ﻋﺎرف ﻋﻠﻢ ﮔﺮا؟« آب ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ‬
‫ﻋﻘﺐ ﻋﻘﺐ ﻣﻲرﻓﺖ و ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﻣﺎ ﺳﮓ ﻛﻲ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﺴﺎرت ﻛﻨﻴﻢ ﺑﻪ‬

‫‪101‬‬
‫ﻋﻠﻢ؟«‪ .‬ﺗﻨﺪﺗﻨﺪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻢ و ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻢ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮدان‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻳﻜﻲ ﺑﻬﺘﺮ‪.‬‬
‫اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺳﻪ ﺗﺎر ﭼﻬﻠﻢ آن رؤﻳﺎ دوﺑﺎره ﮔُﺮ ﮔﺮﻓﺖ‬
‫و‪ ،‬ﺑﺎ ﮔُﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ رؤﻳﺎ‪ ،‬آن ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺑﺰﻧﮕﺎه آﻣﺪ ﺳﺮاغ ﺷﻴﺦ ﺻﻨﻌﺎن و‬
‫ﺑﺮﺻﻴﺼﺎ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن راه ﺑﺴﺖ ﺑﺮ ﻋﺎرف ﻋﻠﻢﮔﺮاي ﻣﺎ‪» :‬اﺣﻤﻖ‪ ،‬آﺧﺮ اﻳﻦ ﭼﻪ‬
‫ﺷﺮﻃﻲﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﻮدت ﻛﺮدي؟ ﺗﻮ وﻗﺘﻲ آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ را ﺑﺴﺎزي ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﺗﺎزه رﺳﻴﺪهاي ﺑﻪ اﺳﺘﺎدي! ﺣﺎﻻ ﻋﺪد ﭼﻬﻞ ﻣﻘﺪس اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﭼﺮا‬
‫ﻋﻬﺪ ﻛﺮدي ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﺗﺎر ﭼﻬﻠﻢ دﺳﺖ ﺑﻜﺸﻲ از ﺳﻪﺗﺎرﺳﺎزي؟«‬
‫ـ آﺧﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻏﺮاﻣﺘﻲ دارد‪ .‬ﻋﺮﻓﺎ ﻫﻢ ﻧﻔﺲ را ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺑﺮﺳﻨﺪ ﺑﻪ وﺻﺎل‪.‬‬
‫ـ ﻛﺪام وﺻﺎل‪ ،‬ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ!؟ آن ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ ﺳﻪﺗﺎر ﻫﻤﺎن وﺻﺎل اﺳﺖ دﻳﮕﺮ!‬
‫ﺗﻮ وﻗﺘﻲ ﺑﺴﺎزياش ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﭼﻨﮓات درش ﺑﻴﺎورد!‬
‫ـ آﺧﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻪاش ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ! اﮔﺮ ﻧﭙﺬﻳﺮي ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺪﻫﻲ آن‬
‫ﺳﻪﺗﺎر را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰارﺗﺎ ﻫﻢ ﺑﺴﺎزي ﻧﻤﻲﺷﻮد آن ﺳﻪﺗﺎر‬
‫ﺟﺎدوﻳﻲ!‬
‫ـ ﺗﻮ ﺣﺎﻻ ﺑﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺳﺎزم‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺑﺰن زﻳﺮش!‬
‫ـ آﺧﺮ ﻧﻤﺎز ﺷﻚ دار ﻛﻪ ﺗﻘﺮب ﻧﻤﻲآورد‪...‬‬
‫رﺳﻴﺪه ﺑﻮدم ﺑﻪ آن ﭘﻴﭻ ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻫﺰار ﺳﺎل آﻧﻬﻤﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮش ﺷﻌﺮ و ﻛﺘﺎب ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮس ﺑﺮم داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻜﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮدﻳﺪ ﻫﻤﻪي رؤﻳﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎد رود؟ ﻧﻜﻨﺪ ﻧﺮﺳﻢ ﺑﻪ آن ﺳﻪﺗﺎر‬
‫ﺟﺎدوﻳﻲ؟ ﻧﻜﻨﺪ آن ﺳﻪﺗﺎر ﭼﻬﻠﻢ ﻫﻢ ﻳﻚ ﭘﺨﻲ ﺑﺸﻮد ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﻦﻫﺎ ﻛﻪ‬
‫ﺣﺎﻻ ﺗﻨﺪ و ﺗﻨﺪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻢ و ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻢ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮدان؟‬
‫ﻣﺎﻳﻊ ﻗﻬﻮهاي ﺑﺪ ﺑﻮ را ﻣﻲﻣﺎﻟﻴﺪم ﺑﻪ ﺗﻨﻢ و ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم ﺳﺪر و‬
‫ﻛﺎﻓﻮر اﺳﺖ‪ .‬آﺧﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻮي ﻣﺮگ ﻣﻲداد اﻳﻨﺠﺎ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺑﻴﻤﺎران اﻳﻦ‬

‫‪102‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﺮدان و زﻧﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎﻻي ﻫﻔﺘﺎد ﺳﺎل‪ .‬وﻗﺖ آﻣﺪن ﺗﻮي راﻫﺮو‬
‫ﺑﺮﺧﻮرده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻳﻜﻲ دوﺗﺎ از اﻳﻦ اﺳﻜﻠﺖﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﻛﻪ ﻳﻚ‬
‫ﭼﺸﻤﺸﺎن را ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻔﻲ داﻳﺮه ﺷﻜﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ؟ ﺳﻦ ﭘﻨﺠﺎه را ﭼﻪ ﺑﻪ آبِ ﻣﺮوارﻳﺪ؟‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻛﻒ ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺧﻴﺲ‪» :‬ﻧﻜﻨﺪ دﻳﺸﺐ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ در ﻣﺎﻧﺪم‬
‫ﺳﺮﻣﺎ ﺧﻮرده ﺑﺎﺷﻢ؟ ﻧﻜﻨﺪ ﭼﺸﻤﻢ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﻜﻨﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ‬
‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﮔﺎ ﺑﺮود؟ ﻧﻜﻨﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮدا ﻳﻚ دﻳﻮاﻧﻪاي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻲ را ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺮج‬
‫ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس‪ ،‬و دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎم‪ ،‬ﺗﻴﻎ را ﻣﺜﻞ ﻣ‪‬ﻘﺎري ﻛﻪ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻨﺪ در‬
‫ﻛﻨﺪهي ﺗﻮت ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﺪ در ﻛﺎﺳﻪي ﭼﺸﻢ؟‬

‫‪103‬‬
104
 ‫‪26‬‬

‫ﻣﺜﻞ اﻓﺘﺎدن ﺳﻜﻪاي در آب‬

‫ﺑﺮاي ﻣﻦ اﻧﻘﻼب ﻧﻪ در ﻫﺰار و ﺳﻴﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه و ﻫﻔﺖ ﻛﻪ در ﻫﺰار‬

‫ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻲ و ﭘﻨﺞ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد؛ ﻫﻤﺎن ﺷﺒﻲ ﻛﻪ ﭘﺪر ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻣﻲﮔﺮﻳﺴﺖ‪:‬‬
‫»اﻟﻐﻮث‪ ،‬اﻟﻐﻮث‪ ،‬ﺧﻠﺼﻨﺎ ﻣﻦ اﻟﻨﺎر ﻳﺎرب«‪ .‬از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻫﺮ ﻛﺪام‬
‫از ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺖ اول ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬آن رادﻳﻮ را‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻴﺪ!«‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي وﻗﺘﻲ ﺷﻨﻴﺪ رادﻳﻮ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ﻟﺒﺨﻨﺪي زد ﻛﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ را ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم‪ .‬اﻣﺎ ﻃﻨﻄﻨﻪي اﻣﻴﺪ ﺑﻮد در اﻳﻦ ﻟﺒﺨﻨﺪ‪ .‬از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪،‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻻﻻﻳﻲ وﻳﮕﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ رادﻳﻮ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد‬
‫اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ .‬ﺳﻘﻒ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ دوﻻﻳﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﻻﻳﻪاي ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺑﺎ ﺷﻴﺒﻲ ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ‬
‫درﺟﻪ ﻛﻪ ﺷﻴﺮواﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻻﻳﻪاي دروﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼْ ﻣﺴﻄﺢ ﺑﻮد؛ ﭘﻮﺷﻴﺪه از‬
‫ﻗﺸﺮ ﺿﺨﻴﻢ ﻏﺒﺎر‪ .‬زﻣﺴﺘﺎﻧﻬﺎ اﻳﻦ ﺳﻘﻒ دوﻻﻳﻪ ﻣﺄﻣﻦ ﮔﺮﺑﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﮔﺎه ﺗﻤﺎم ﺷﺐ را ﻣﺮﻧﻮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﻀﺎي ﻣﻴﺎن دو ﻻﻳﻪي ﺳﻘﻒ‪ ،‬در‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﺣﻴﺎط ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺼﺖ ﺳﺎﻧﺘﻲ از ﻫﻢ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﮔﺮﺑﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﺴﺖ‪ ،‬از روي دﻳﻮار ﻣﻲﭘﺮﻳﺪﻧﺪ و ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻣﻴﺎن‬
‫دو ﻻﻳﻪ را ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و‪ ،‬اﮔﺮ ﻋﺸﻖﺷﺎن ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻮي ﺣﻴﺎط ﺧﺎﻧﻪي‬
‫ﭘﺸﺘﻲ ﻓﺮود ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬آه‪ ،‬اي ﮔﺮﺑﻪﻫﺎي ﻋﺰﻳﺰ‪ ...‬ﻛﺎش ﻣﻲﺷﺪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻳﻚ ﺟﺴﺖ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻢ از ﻣﻴﺎن دو ﻻﻳﻪي ﺳﻘﻒ‪ ...‬ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎ‪ .‬ﺟﻠﻮﺗﺮ‬
‫ﺑﺮوم‪ .‬دراز ﺑﻜﺸﻢ ﻣﻴﺎن ﺑﺎزوﻫﺎ‪ .‬ﺳﺮ ﺑﮕﺬارم روي ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ‪ ...‬ﻏﺮﻗﻪ ﺷﻮم در‬

‫‪105‬‬
 ‫آﻏﻮش ﻣﻬﺮﺑﺎن‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي زن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺎﻟﻚ زﺑﺎن و ﻋﻘﺮﺑﻪي ﺳﺎﻋﺎتِ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺒﺎﻧﻪ‬
‫روز ﻣﻦ ﻓﺮق داﺷﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﮕﺎن؛ ﮔﺎه ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺎه ﺑﻴﺴﺖ و‬
‫دو ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬و ﮔﺎه ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ‪ .‬ﺑﺴﺘﮕﻲ داﺷﺖ ﭼﻘﺪر ﺧﺎﻧﻢ‬
‫ﻋﺒﺎدي ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ ﺟﻠﻮي در‪ .‬او ﻣﺎﻟﻚ ﻛﻠﻴﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻔﻞ زﺑﺎن ﻣﺮا ﺑﺎز‬
‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻧﻪ ﻣﺜﻞ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﻳﻜﺴﺮه زﺑﺎن ﺑﻮد و ﻧﻪ ﻣﺜﻞ اِﻟﻤﺎر ﻳﻜﺴﺮه‬
‫ﮔﻮش‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد آن ﭼﻬﺮهي ﮔﺸﺎدهي ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻳﻜﻲ دو ﺟﻤﻠﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ و‬
‫ﮔﻮش ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ ﺗﺎ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻬﺶ ﺑﭙﺮي از اﻳﻦ ﺳﺮ روز ﺑﻪ آن ﺳﺮ روز‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﭘﺮ را دوﺑﺎره ﻗﺮض ﺑﮕﻴﺮم از ﺷﻤﺎ؟« ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺻﺪاﻳﻲ‬
‫ﺷﻨﻴﺪم در اﻋﻤﺎق وﺟﻮد؛ ﭼﻴﺰي ﻣﺜﻞ ﺻﺪاي اﻓﺘﺎدن ﺳﻜﻪاي در آب‪ .‬دو‬
‫روز ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪي اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ را ﭘﺲ آورده ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻪ‬
‫اﺗﻔﺎﻗﻲ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را دوﺑﺎره ﻗﺮض ﺑﮕﻴﺮد؟ ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻫﺎﻟﻪاي از اﺷﺎره ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﺪ؟‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪون داﺷﺘﻦ ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ وﺻﻞ ﻫﻴﭻ ﻋﺸﻘﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﮔﻨﮓﺗﺮ از اﺣﺴﺎﺳﺎت ﭘﺴﺮﺑﭽﻪاي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﻋﺸﻖ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﺰرﮔﺘﺮ از‬
‫ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮ داﺷﺖ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﻫﻢ ﻣﻮﻗﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﺪان‬
‫ﻧﺪﻫﺪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﺸﻢاﻧﺪاز‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪي ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ را‬
‫ﻧﮕﻪﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪاي ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﺷﻤﺎ«‪ .‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ‬
‫ﺟﺴﻢ ﻣﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي او ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺻﺪاي رادﻳﻮ از ﻣﻴﺎن دو‬
‫ﻻﻳﻪي ﺳﻘﻒ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮد و ﻃﻮري ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط ﻛﻪ اﻧﮕﺎر رادﻳﻮ‬
‫ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻲﻛﺮدم‪ :‬ﺑﻪ‬
‫داروي ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ! دﻟﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻮري ﺑﺸﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻟ ِ‬
‫ﻚ ﺳﺎﻋﺎتِ ﺧﻮﻳﺶ‬

‫‪106‬‬
‫را ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻐﻞاش ﻛﻨﻢ ﺑﻲآﻧﻜﻪ‬
‫ﺑﺪاﻧﺪ ﺑﻐﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻮري ﺑﺸﻮد ﺑﻲآﻧﻜﻪ ﺑﺪاﻧﺪ ﻃﻮري‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪...‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ«‪ .‬و در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﻛﻪ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻲزد‬
‫ﻃﻮري ﻧﮕﺎﻫﺶ را دزدﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﻧﭙﺮس‪.‬‬
‫ﺳﻜﻪي دﻳﮕﺮي اﻓﺘﺎد در ﭼﺸﻤﻪ! ﺻﺪاﻳﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﺤﻤﻞ روح‪ .‬ﻣﺮدهاي‬
‫از ﮔﻮر ﺑﺮﻣﻲﺧﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺑﺮاي ﻛﻲ؟«‬
‫ﻣﺎدرم دم در ﺑﻮد ﺧﻮاﻫﺮم ﻫﻢ اﻳﻦ ﻃﺮف‪ .‬ﮔﻮش ﻣﻲدادﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎي ﻣﻦ و او‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎ و ﺑﺮادرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ آﻧﻄﺮفﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﮔﺮمِ‬
‫ﺑﺎزي و ﺷﻮﺧﻲ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ﭘﺮوﻳﻦ‪«.‬‬
‫راﺳﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ؟ ﻳﺎ ﺑﺪل ﻣﻲزد؟‬
‫در آن دوﻫﻔﺘﻪاي ﻛﻪ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ از اﻳﺴﺘﺎدن رﻳﮕﻲ در ﻫﻮا‪ ،‬ﭘﺮوﻳﻦ‬
‫ﺣﻀﻮري ﺑﻮد ﻣﺪام در ﻏﻴﺒﺖ‪ .‬ﺷﺒﺤﻲ ﺳﺮﮔﺮدان ﻛﻪ ﻣﻲآﻣﺪ و ﮔﺸﺖ ﻣﻲزد‬
‫در رگﻫﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ردي از ﻣﻪ‪ ،‬ﻋﻄﺮي ﻧﺎﺷﻨﺎس را ﺑﺎﻗﻲ‬
‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﻫﻲ از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﻢ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ دارد ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم‬
‫ﺣﻀﻮرش را‪ ،‬اﻣﺎ ﻏﻴﺒﺘﺶ را ﻧﻪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺷﺒﺤﻲ ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺟﺎي اﺷﻴﺎء ﺧﺎﻧﻪ را‬
‫ﻋﻮض ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﺷﻜﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﺪارد از ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ؟«‬
‫ﻧﻈﺮ ﺗﻮ ﭼﻴﺴﺖ‪» ،‬س« ﻋﺰﻳﺰ؟ اﺷﻜﺎﻟﻲ دارد؟ اﺷﻜﺎﻟﻲ دارد ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻛﺸﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ را ﻛﻪ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ در ﻋﻀﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻓﻨﺮي رﻫﺎ‬
‫ﺑﻜﻨﻢ ﺗﺎ اﻳﻦ دﻳﻮار ﺷﻴﺸﻪاي ﻧﺎزك ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﻦ و ﺗﻮﺳﺖ دررررررﻧﮓ‬

‫‪107‬‬
‫ﺑﺸﻜﻨﺪ و ﻣﻦ ﺑﮕﻴﺮﻣﺖ ﻣﻴﺎن ﺑﺎزوﻫﺎ؟ ﻧﻪ اﻳﻨﻄﻮر ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻦ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺳﺮت را‬
‫ﻣﻲاﻧﺪازي ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ...‬ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ ﺳﺮت را ﺑﻴﻨﺪازي ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ...‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻨﻄﻮر از‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻦ‪ ...‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻨﻄﻮر وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﺮت ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ...‬اﻳﻨﻄﻮر ﻛﻪ‬
‫از ﮔﻮﺷﻪي ﭼﺸﻢﻫﺎ‪ ...‬اﻳﻨﻄﻮر ﻧﺨﻨﺪ‪ .‬اﺷﻜﺎل دارد ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ! ﻣﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻲ‬
‫ﭼﺮخ ﺑﺰﻧﻢ ﺗﻮي داﻳﺮهاي ﻛﻪ ﻫﻲ دور ﻣﻲزﻧﺪ داﻳﺮهوار ﺗﻮي ﻳﻚ داﻳﺮه ﻛﻪ ﺗﺎ‬
‫اﺑﺪ ﻫﻲ ﭼﺮخ ﻣﻲزﻧﺪ ﺗﺎ اﺑﺪ ﻫﻲ دور ﻳﻚ داﻳﺮه ﺗﺎ اﺑﺪ داﻳﺮهوار‪ ...‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻨﻄﻮر‬
‫ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻟﮕﺪ ﺑﺰﻧﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﺸﻪ‪.‬‬

‫‪108‬‬
 ‫‪27‬‬

‫ﺗﻜﻪاي ﺗﻮر ﺳﭙﻴﺪ‬

‫ﻣﮕﺮ از ﻳﻚ دار ﻳﺎ ﻳﻚ درِ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﭼﻘﺪر ﭼﻮب ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻣﺪ؟‬

‫وﻗﺘﻲ ﻫﻤﻪي ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﻫﺎ را ﻣﻲﺗﺮاﺷﻴﺪي و ﻫﺮﺟﺎ را ﻛﻪ ﺳﻮراخ ﺑﻮد)ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺟﺎي ﻟﻮﻻ‪ ،‬ﺟﺎي ﻗﻔﻞ‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﻮﺑﻪ( ﺣﺬف ﻣﻲﻛﺮدي آﻧﻮﻗﺖ از دري ﺑﻪ‬
‫آن ﺑﺰرﮔﻲ ﺣﺘﺎ ﺑﻪ ﻗﺪر ﻳﻜﻲ دو ﺳﻪﺗﺎر ﻫﻢ ﭼﻮب ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬اﻳﻨﻄﻮر‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎر ﻣﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد رﻓﺘﻦ از اﻳﻦ ﮔﻮﺷﻪي ﺧﺎك ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪي دﻳﮕﺮ‬
‫ﺧﺎك‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮادرم زﻧﮓ زد ﻛﻪ راه ﺑﻴﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻴﺦ ﮔﻮشﻣﺎن ﻳﻚ‬
‫در ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻫﺴﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﻌﻄﻞ ﻧﻜﺮدم‪ .‬ﺑﺮادرم ﺟﻠﻔﺎ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ؛ ﻣﺤﻠﻪي‬
‫ارﻣﻨﻲﻫﺎي اﺻﻔﻬﺎن‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺰﺧﺮﻓﺎت اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ آﻧﺠﺎ ﻣﻌﺪن ﭼﻮبﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﻮت اﺳﺖ‪ ...‬ﭼﻪ ﮔﻨﺞ ﺑﺎدآورد! ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫را ﺳﻮار ﺷﺪم و رﻓﺘﻢ‪ .‬ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﺑﺮادرم ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﺘﻌﻠﻖ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺎدام ﻫﻠﻨﺎ؟‬
‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﭘﺸﺖ ﻓﺮﻣﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﺻﺪا ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮي‬
‫ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮم ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻪ ﻛﻮهﻫﺎ و ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي دو ﻃﺮف‬
‫ﺟﺎده و ﻃﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﺻﺪاي ﺟﺎدوﻳﻲ اوج ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﺳﺎلﻫﺎ‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲدﻳﺪم ﺑﺎﻳﺪ از وراي ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ‬
‫ﻓﻘﻂ ﺻﺪاي ﺳﻜﻮت ﻣﺮﻣﻮزﺷﺎن را ﮔﻮش ﺑﻜﻨﻢ آﻧﻬﻢ در ﻣﺘﻦ ﺻﺪاي‬
‫درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪي آﻗﺎي ﻣﻌﺘﻤﺪي و ﺣﺲ ﻛﻨﻢ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر دارد ﻓﺮو‬
‫ﻣﻲرﻳﺰد؛ ﺻﺨﺮهاي زﻳﺒﺎ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﻣﻲﺳﻮد اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﺗﻜﺎنﻟﺮزهاي‬

‫‪109‬‬
‫دارد ﺑﺪﻟﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﻲ ﺧﺎك ﻛﻪ آوار ﻣﻲﺷﻮد روي ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‪.‬‬
‫»دﺧﺘﺮم‪ ،‬ﺟﺎن را ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻴﺮد از آدم‪ ،‬ﺛﺮوت را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﮕﻴﺮد از آدم‪ .‬زن آدم را ﻫﻢ ﻫﺮﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻴﺮد از آدم‪ .‬اﻣﺎ دﺧﺘﺮي‬
‫ﻛﻪ از ﮔﻮﺷﺖ و ﺧﻮن ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ...‬ﻧﺴﺒﺖاش را ﺧﺪا ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻴﺮد از‬
‫آدم«‬
‫ﻫﻠﻨﺎ ﻓﻨﺠﺎن ﻗﻬﻮه را ﻛﻪ ﮔﺬاﺷﺖ ﺟﻠﻮام‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎش ﭘﺎﻳﻢ‬
‫ﻣﻲﺷﻜﺴﺖ و ﻧﻤﻲرﻓﺘﻢ ﺗﻮي آن ﺧﺮاب ﺷﺪه‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻫﻤﻪاش ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ‬
‫ارﻣﻨﻲ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد؟ آن دو ﺳﻪﺗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﺎ را داﺧﻞ آدم ﺣﺴﺎب‬
‫ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬زن ﻫﺎﻛﻮﭘﻴﺎن ﻋﺮق ﻓﺮوش ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺷﺐ و روز‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ ﭘﺸﺖ ﭘﻴﺸﺨﻮان ﻛﻤﻚﺣﺎلِ ﺷﻮﻫﺮش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم روز ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم‬
‫ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺘﻦ ﺷﺎل‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻮﻏﻮس ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ از ﺳﺮ ﻛﺎر‪،‬‬
‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ ﺗﺨﺘﻪ ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺎ ﺧﻮدش«‪.‬‬
‫ـ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺎزي ﻧﻤﻲﻛﺮد؟‬
‫ـ اولﻫﺎ ﭼﺮا‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻦ اﺳﺘﻌﺪاد ﻧﺪارم ﺑﺮاي ﺗﺨﺘﻪﻧﺮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺧﻮﺷﻢ‬
‫ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ ،‬راﺳﺘﺶ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﻲﺑﺎﺧﺘﻢ‪ .‬او ﻫﻢ ﺣﻮﺻﻠﻪاش ﺳﺮ ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ‪ .‬ارﻣﻨﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﺪ‪ ...‬ﺷﻮﻫﺮ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد از ﺳﺮ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺨﺘﻪ ﻧﺮد و ﻋﺮق ﺧﻮردن؛ زن ﻫﻢ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﻠﻨﺎ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻴﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﻤﻪاش دارم‬
‫ﻣﻲﺑﺎزم‪ .‬ﮔﻴﺞ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻪ ﻛﻲ؟ ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدم‪ .‬ﺗﺮﺳﻴﺪم‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎش ﻳﻚ ﺟﻮري ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻢ ﺳﺮم را ﻛﺮدم ﺗﻮي ﻛﻤﺪ و‬
‫ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدم‪ .‬ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﻋﺮوﺳﻲام ﻟﻜﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد از ﺑﺲ ﻫﻲ ﻫﺮ روز ﺳﺮم را‬
‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻢ ﻻي ﻟﺒﺎسﻫﺎ و ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﻠﻨﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪاش‬
‫ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺣﺮﻓﺶ را ﻧﺰﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪام‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﭼﺮا‬

‫‪110‬‬
‫ﻫﻲ ﻣﻲروي ﺗﻮ ﻛﻤﺪ و ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻠﻨﺎ؟ دﻟﻢ ﻣﻲﺳﻮﺧﺖ ﺑﺮاي ﺑﻮﻏﻮس‪.‬‬
‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ او ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺎراﺣﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﻦ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﺮد؟‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاي وﻳﻼﻳﻲ ﻛﻪ روي ﻃﺎﻗﭽﻪي ﺑﺨﺎري ﺑﻮد؛ ﺧﺎﻧﻪاي‬
‫ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﺳﻘﻒِ ﺷﻴﺮواﻧﻲ و ﺣﻴﺎط ﭼﻤﻦ ﻛﻪ دور ﺗﺎ دورش ﻧﺮده داﺷﺖ؛ از‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﺳﻤﻪﻫﺎ ﻛﻪ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﻫﺪﻳﻪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر دﻟﮕﻴﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫زﻧﺪﮔﻲِ ﻫﻠﻨﺎ‪ .‬آﻧﻄﺮفﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﻮار‪ ،‬ﻋﻜﺲ ﺑﻮﻏﻮس ﺑﻮد در ﻗﺎﺑﻲ ﻣﻨﺒﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺮد و ﺗﭙﻞ؛ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ در ﺟﺎﻳﻲ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ؟« و ﻳﺎدم اﻓﺘﺎد ﺑﻪ آﻧﻮﻗﺖﻫﺎ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ از‬
‫ﻛﺎر ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ آﻧﻄﻮر ﺳﻪﭘﺮﻃﺎس را ﺗﻮي دﺳﺖ راﺳﺘﺶ ﻟﻨﮕﺮ ﻣﻲداد‪.‬‬
‫ﭼﻘﺪر ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻣﺪ از ﺷﻜﻞ اﻳﻦ ﺳﻪ ﭘﺮﻃﺎس ﻫﺎ‪ :‬ﺳﻪ ﻛﺎﺳﻪي ﻳﻚ ﺷﻜﻞ‬
‫ﻛﻪ روي ﻫﻢ ﺳﻮار ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و دﺳﺘﻪاي ﮔﻴﺮهدار ﻫﺮ ﺳﻪ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﻇﺮف ﻧﻮﻋﻲ زﻣﺎنﺳﻨﺞ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺑﻴﻠﺮﺳﻮتﻫﺎﻳﺸﺎن را ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪﻧﺪ و راه ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ ﺑﺮوﻧﺪ ﺳﺮ ﻛﺎر‪ ،‬ﻫﻴﭽﻜﺲ‬
‫ﺳﻪﭘﺮﻃﺎﺳﺶ را ﺗﻜﺎن ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﻋﺒﻮر آرام و ﻣﻮﻗﺮ ﺳﻪﭘﺮﻃﺎسﻫﺎ ﻃﻮري ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ اﻧﮕﺎر اﻳﻦ ﺳﻪﭘﺮﻃﺎسﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺳﺮ ﻛﺎر‪ ،‬و ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﻴﭻ‬
‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻣﮕﺮ زاﺋﺪهاي ﺗﻨﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪاي از ﻇﺮف‪ .‬و ﻋﺼﺮ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻪﭘﺮﻃﺎسﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻣﮕﺮ زاﺋﺪهاي ﻛﻪ ﺑﺎزﻳﮕﻮﺷﺎﻧﻪ‬
‫ﺗﻮي دﺳﺖﻫﺎ ﺗﻜﺎنﺗﻜﺎن ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮﻏﻮس ﺗﻨﺪﺗﻨﺪ ﻗﺪم ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﺑﺎ ﻫﺮ ﻗﺪم‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺗﻦاش را ﻫﻢ ﻟﻨﮕﺮي ﺑﻪ راﺳﺖ‪ ،‬ﻟﻨﮕﺮي ﺑﻪ ﭼﭗ ﻣﻲداد‪.‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺑﺎ ﺷﺎﻧﻪاش ﻫﻮا را ﻛﻨﺎر ﺑﺰﻧﺪ ﺗﺎ راه ﺑﺎز ﺷﻮد ﺑﻪ ﺟﻠﻮ‪ .‬آن‬
‫ﻛﭙﻞﻫﺎي ﮔﺮد و ﺑﺮآﻣﺪه ﻣﺜﻞ ﺑﻐﻀﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻠﻤﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﻮي ﺗﻦاش‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪ ﺗﻮي ﻟﻴﻦ ﻓﻘﻂ ﻟﻨﮕﺮ ﺳﻪﭘﺮﻃﺎس را ﻣﻲدﻳﺪي و ﻛﭙﻞﻫﺎ را‬
‫ﻛﻪ اﻧﮕﺎر آﻣﺎس ﻛﺮده ﺑﻮد از ﺿﺮﺑﻪاي ﻣﻮﻫﻮم‪ .‬ﻛﭙﻞﻫﺎي ﻫﻠﻨﺎ ﺷﻜﻞ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻠﻨﺎ ﭼﺎق ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻧﮕﺎر‬
‫ﻫﻤﻪي ﺧﻄﻮط ﺑﺪن در ﻫﻢ ادﻏﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﭙﻞ ﻣﻴﺎن آﻧﻬﻤﻪ‬
‫ﭼﺮﺑﻲ و ﮔﻮﺷﺖ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺧﻮد ﻫﻠﻨﺎ ﻛﻪ ﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺷﺎل ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮياش‬
‫ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد در ﺣﺎل ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪن اﺳﺖ ﻳﺎ ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪن‪.‬‬
‫ﻫﻠﻨﺎ ﺳﺮش را ﺑﺎﻻ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬رﻓﺖ ﻗﺮه ﻛﻠﻴﺴﺎ‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺑﺮاي زﻳﺎرت؟«‬
‫ﺳﺮش را ﭘﺎﺋﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﺶ ﺑﺎزي ﻛﺮدن‪.‬‬
‫ﻟﺐﻫﺎش را ﺑﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻫﻢ ﻓﺸﺎر ﻣﻲداد‪.‬‬
‫ﺗﺎ اﺷﻜﺶ را ﻧﺒﻴﻨﻢ ﺳﺮم را ﭼﺮﺧﺎﻧﺪم و ﺧﻴﺮه ﺷﺪم ﺑﻪ اﺗﺎق ﺧﻮاب ﻛﻪ‬
‫درش ﺑﺎز ﺑﻮد و ﮔﻮﺷﻪي ﻛﻤﺪي ﻗﻬﻮهاي رﻧﮓ ﺗﻮي ﭼﺎرﭼﻮباش ﭘﻴﺪا ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺮش را ﺑﺎﻻ آورد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬از ﻣﺎﻫﺸﻬﺮ ﻛﻪ آﻣﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﭘﻮﻟﻲ را ﻛﻪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ داده ﺑﻮد ﺑﺎﺑﺖ ﺑﺎزﺧﺮﻳﺪياش ﮔﺬاﺷﺖ ﺟﻠﻮام‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻫﻠﻨﺎ ﻣﻦ‬
‫ﺗﻮ را ﺳﻴﺎهﺑﺨﺖ ﻛﺮدم‪ .‬از ﺧﺎﻧﻪ و زﻧﺪﮔﻲات آواره ﻛﺮدم‪ ،‬از ﺷﻬﺮات آواره‬
‫ﻛﺮدم‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ ﺳﺮ ﺧﺎﻧﻪي اول‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ و زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎل ﺗﻮ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮوم ﺧﻮدم را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ .‬رﻓﺖ ﻗﺮه ﻛﻠﻴﺴﺎ‪ .‬اﻣﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻲ از او‬
‫ﺧﺒﺮي ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﺎﻣﻪاي آﻣﺪ از دﻳﺮي در ﻟﺒﻨﺎن‪ .‬ﻛﺎﻫﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ زﻧﻲ را ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ ﻛﻨﺪ ﺧﻮدش را ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬او ﻫﻢ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮد؟«‬
‫ـ ﻧﻪ‪ .‬از رﺿﺎﺋﻴﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪر ﭘﻴﺮي داﺷﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﻪي درﺧﺖ ﮔﻴﺮ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺶ و داﺷﺖ ﻛﻮر ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ دﻛﺘﺮ‬
‫ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺎذق اﺳﺖ‪ .‬ورش داﺷﺖ آورد ﺑﻪ اﺻﻔﻬﺎن‪ .‬آﻧﻮﻗﺖﻫﺎ ﻣﻦ‬
‫ﺗﺎزه ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻛﺎر ﺗﻮي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺴﻴﺤﻲﻫﺎ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﺟﻮان‬

‫‪112‬‬
‫ﺧﻮﺑﻲ آﻣﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﺳﺎل ﻧﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ داﺷﺘﻴﻢ ﺑﺴﺎط ﺟﺸﻦ را آﻣﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻮﻏﻮس ﻫﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاهِ ﭘﺪرش آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎ‬
‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﻴﺰز ﻛﺮاﻳﺴﺖ‪ ...‬ﺷﻤﻊ ﻫﺎ!‪ ...‬ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﻮي درﺷﻜﻪ!« دﻛﺘﺮ‬
‫ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ دﺳﺖ ﻛﺮد ﺟﻴﺒﺶ اﺳﻜﻨﺎﺳﻲ درآورد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﻠﻨﺎ ﺑﺮو ﺗﺎ‬
‫ﻧﺒﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻤﻊ ﺑﮕﻴﺮ‪ ،‬ﻟﻄﻔﺎْ‪ .‬ﻫﻮا ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮد ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺖﻫﺎم ﻳﺦ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد از ﺑﺲ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ را ﺷﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و ﺑﺮق اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻮﻏﻮس‬
‫اﻧﮕﺎر ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬دﻟﺶ ﺳﻮﺧﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻣﻲروم‪ .‬ﭘﻮل را ﮔﺮﻓﺖ و رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻳﻚ زﻧﻲ را آورده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﺎه ﺑﻮد و از ﺑﺎﻻي ﻧﺮدﺑﺎن‬
‫اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ .‬از اﺗﺎق ﻋﻤﻞ ﻛﻪ آﻣﺪﻳﻢ ﺑﻴﺮون‪ ،‬دﻳﺪم ﺑﻮﻏﻮس ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ اﻣﺎ‬
‫ﻳﻚ دﺳﺘﺶ ﺷﻤﻊ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ دﺳﺘﺶ ﻫﻢ ﻟﺒﺎس ﺗﻮر ﺳﭙﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﻴﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ‬
‫ﻋﺮوﺳﻲ ﻛﻦ‪«.‬‬
‫ﺳﺮش را ﭘﺎﺋﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺖ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﺮا ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد ﺷﺮوع ﻛﺮد‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎزي ﻛﺮدن ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖﻫﺎش‪ .‬ﺗﺎزه ﻳﺎدم اﻓﺘﺎد ﻛﻪ دﺳﺘﺶ ﺧﺎﻟﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻦ‪ ،‬آن ﺷﺎل ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮي ﺟﺰﺋﻲ ﺑﻮد از ﺑﺪنِ ﻫﻠﻨﺎ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ دﻳﮕﺮ‬
‫ﻧﻤﻲﺑﺎﻓﻲ؟ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ را ﭘﺎﺋﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺧﻴﺮه ﺷﺪ ﺑﻪ دﺳﺖﻫﺎ‪ .‬ﻫﺮازﮔﺎه‬
‫از زﻳﺮ اﺑﺮوﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭼﺸﻤﺶ ﻛﻪ ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻦ دوﺑﺎره ﭘﺎﺋﻴﻦ‬
‫را ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دوﺑﺎره از ﻻي دري ﻛﻪ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ اﺗﺎقِ ﺧﻮاب‪ ،‬ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻛﻤﺪ ﭼﻮﺑﻲ ﻗﻬﻮهاي رﻧﮕﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﮔﻮﺷﻪاي از آن ﭘﻴﺪا ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻜﻪاي ﺗﻮر ﺳﭙﻴﺪ ﺑﻴﺮون زده ﺑﻮد از ﻻي در ﻛﻤﺪ‪.‬‬

‫‪113‬‬
114