MAÙY TÍNH Vn - 570MS

GIAÛI TOAÙN TREÂN MAÙY VINACAL THEO

CHÖÔNG TRÌNH SAÙCH GIAÙO KHOA THCS

LỚP 8
 I. ÑAÏI SOÁ
Caùc baøi toaùn veà ña thöùc
1) Tính giaù trò cuûa ña thöùc
1 3 æ 3 ö
Ví duï 1 : Tính giaù trò cuûa ña thöùc Q = x y ç 3xy 2 - x 3 y + y 3 ÷
2 è 4 ø
1
taïi x = -2 , y =
2
Giaûi : Duøng A , B thay cho x , y
AÁn 2 A ( Gaùn -2 cho A )
1
1 2 B ( Gaùn cho B )
2
AÁn tieáp : 1 2 A
B 3 A B 3 4
A B B
13
Keát quaû : Q = -
4
Chuù yù : Neáu bieåu thöùc coù nhieàu hôn 2 aån ta cuõng laàn löôït gaùn
cho A , B , . . . , M ñeå tính giaù trò cuûa bieåu thöùc

Ví duï 2 : . Cho ña thöùc

P( x) = x 5 + ax 4 + bx 3 + cx 2 + dx + c ,
bieát P(1) = 1
P(2) = 4
P(3 ) = 9
P(4) = 16
P(5) = 25
a) Tính P(6) , P(7)
b) Vieát laïi P(x) vôùiù caùc heä soá laø caùc soá nguyeân

1
Giaûi
Ta coù
2
a) P(x) = (x-1)(x-2)(x-3)(x-4)(x-5) + x
2
Do ñoù P(6) = (6-1)(6-2)(6-3)(6-4)(6-5) - 6
2
= 5 ´ 4 ´ 3 ´ 2 ´ 1 + 6 = 156
Töông töï P(7) = 6496
b) Thöïc hieän pheùp tính
2
P(x) = ((x-1)(x-2)(x-3)(x-4)(x-5) + x
5 4 3 2
P(x) = x - 15 x + 85 x - 224 x + 274 x - 120
Ví duï 3 :
Duøng pheùp nhaân ña thöùc ñeå tính laïi
A = 8567899 ´ 654787 = 5610148882513
(Baøi ñaõ giaûi ôû Ghi chuù , phaàn 3, Soá töï nhieân cuûa Lôùp 6 )
Giaûi
Ta coù
3 3
A = (8567´ 10 + 899) ´ ( 654´ 10 + 787)
3 3
8567´ 10 ´ 654´ 10 = 5 602 818 000 000
3
8567 ´ 10 ´ 787 = 6 742 229 000
3
899 ´ 654´ 10 = 587 946 000
899 ´ 787 = 707 513
Coäng doïc A = 5 610 148 882 513
( Caùch naøy thì chaéc chaén nhöng khaù daøi !)

2) Pheùp chia ñôn thöùc

* Ví duï 1 : Tìm soá dö cuûa pheùp chia

3x 4 + 5 x 3 - 4 x 2 + 2 x - 7
x-5

2
Giaûi
Ta bieát pheùp chia P ( x) coù soá dö laø P (a)
x-a
4 3 2
Ñaët P(x) = 3 x + 5 x - 4 x + 2 x - 7
thì soá dö cuûa pheùp chia laø P(5)
Ta tính P(5) nhö sau
AÁn 5 X
Ghi vaøo maøn hình
3 X ^ 4 + 5 X 3 - 4 X 2 + 2 X - 7 vaø aán
Keát quaû P(5) = 2403 laø soá dö cuûa pheùp chia treân

* Ví duï 2 : Tìm soá dö cuûa pheùp chia

x 5 - 7 x 3 + 3x 2 + 5 x - 4
x+3
Giaûi
5 3 2
Ñaët P(x) = x - 7 x + 3 x + 5 x - 4
Thì soá dö cuûa pheùp chia laø P(-3)
Ta tính P(-3) nhö sau
AÁn 3 X
Ghi vaøo maøn hình
X ^ 5 - 7 X 3 + 3X 2 + 5X - 4 vaø aán
Keát quaû P(-3) = - 46 laø soá dö cuûa pheùp chia treân
4 3 2
Ñeà töông töï : Tính a ñeå x + 7 x + 2 x + 13 x + a
Chia heát cho x+6
ÑS : a = 222

* Ví duï 3 : Tìm soá dö cuûa pheùp chia

3x 4 + 5 x 3 - 4 x 2 + 2 x - 7
4x - 5
3
Giaûi : Ta bieát pheùp chia P ( x) coù soá dö laø P æ - b ö
ç ÷
ax + b è aø
4 3 2
Ñaët P(x) = 3 x + 5 x - 4 x + 2 x - 7
æ5ö
Thì soá dö cuûa pheùp chia laø P ç ÷
è 4ø
æ5ö
Ta tính P ç ÷ nhö sau
è 4ø
AÁn 5 4 X
Ghi vaøo maøn hình
3X ^ 4 + 5X 3 - 4 X 2 + 2 X - 7 vaø aán
æ5ö 87
Keát quaû Pç ÷ = 6 laø soá dö cuûa pheùp chia treân
4
è ø 256
Ví duï 4 : Chöùng toû raèng ña thöùc sau chia heát cho x+3
4 3 2
P (x) = 3 x - 5 x + 7 x - 8 x - 465
Giaûi
Ta tính töông töï nhö treân ta ñöôïc soá dö P (-3) = 0
Suy ra P (x) chia heát cho x+3
*Ghi chuù : Coù theå duøng sô ñoà Hooc-nô ñeå thöïc hieän pheùp
chia ña thöùc nguyeân cho x-a nhö baøi sau
3x 4 + 5 x 3 - 4 x 2 + 2 x - 7
x-5
Ta ghi
3 5 -4 2 -7
5 3 3´5+5 20´5-4 96´5+2 482´5-7
= 20 = 96 = 482 = 2403

Keát quaû
3x 4 + 5 x3 - 4 x 2 + 2 x - 7 2403
= 3 x 3 + 20 x 2 + 96 x + 482 +
x -5 x -5

4
 Thöc hieän theo caùch naøy ta ñöôïc cuøng moät luùc bieåu
thöùc thöông vaø soá dö
Lieân Phaân Soá
Ví duï 5 : Bieåu dieãn A ra daïng phaân soá thöôøng vaø soá thaäp
phaân
5
A = 3+
4
2+
5
2+
4
2+
5
2+
3
Giaûi
Tính töø döôùi leân
AÁn 3
Vaø aán 5 2 ñeå ghi vaøo maøn hình
Ans -1 5 2
AÁn vaø chænh laïi thaønh
Ans -1 4 2
AÁn vaø chænh laïi thaønh
-1
Ans 5 2
AÁn vaø chænh laïi thaønh
Ans -1 4 2
AÁn vaø chænh laïi thaønh
Ans -1 5 3 AÁn
Keát quaû : A = 4.6099644 = 4 233 = 1761 . Tính a , b bieát
382 382
( a , b nguyeân döông ) :
Ví duï 6 : 329 1
B= =
1051 3 + 1
1
5+
1
a+
b
5
 Giaûi

329 1 1 1 1
= = = =
1051 1051 64 1 1
3+ 3+ 3+
329 329 329 9
5+
64 64
1 1
= =
1 1
3+ 3+
1 1
5+ 5+
64 1
7+
9 9
Caùch aán maùy ñeå giaûi
Ghi vaøo maøn hình
329f 1051 vaø aán
AÁn tieáp (maùy hieän 3f 64f 329 )
AÁn tieáp 3 ( 64 f 329 )
AÁn tieáp (maùy hieän 5f 9f 64)
AÁn tieáp 5 ( 9 f 64 )
AÁn tieáp (maùy hieän 7f 1f 9 )
Keát quaû a= 7 ; b= 9

Baøi taäp thöïc haønh

1) Tính giaù trò cuûa bieåu thöùc
a) (a 2 - b 2 )+ 3ab 2 - 4a3b 4 taïi a = - 3 ; b = 2 .ÑS : 1697
b) (a + b - c ) - 4abc + c3ba taïi a = - 2 ; b = 3 ; c = 5. ÑS :- 614
2

a 4b - c 3 a 13
c) taïi a = - 1 ; b = 1 ; c = 4. ÑS :
ab3 + c 2b 3
2) Bieåu dieån B ra daïng phaân soá thöôøng vaø soá thaäp phaân

6
 1
B =7+
1
3+
1
3+
1
3+
4
43 1037
ÑS : B=7 = = 7.302716901
142 142
3) Tính a , b bieát ( a , b nguyeân döông )
15 1
=
17 1
1+
1
a+
b
ÑS : a =7 ; b = 2

4) Bieåu dieãn M ra phaân soá

1 1
M= +
1 1
5+ 2+
1 1
4+ 3+
1 1
3+ 4+
2 5
HD : Tính töông töï nhö treân vaø gaùn keát quaû cuûa soá haïng
ñaàu vaøo soá nhôù A, tính soá haïng sau roài coäng laïi .
98
ÑS :
157
5) Tìm soá dö cuûa pheùp chia
4 x 4 - 3x3 + 5 x 2 - x + 3
a) . ÑS : 10888
x+7
5 x 5 + x 4 - 3x3 + x 2 + 5 x + 7 18526
*b) . ÑS :
3x - 5 243
3x 4 + 5 x3 - x 2 - 7 x + 3
c) . ÑS : 4893
x-6

7
3) Phöông trình baäc nhaát moät aån
Ví duï 1 :Giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån sau
æ 5 7 ö 7 æ 11 ö æ 7 5 ö
x ç1 - ÷ + ç x - ÷ = ç 3 - ÷ (1)
è 3 2ø 5è 9 ø è 8 11 ø

Giaûi :
Vieát (1) laïi treân giaáy
Ax + Bx BC = D (2)
Vaø bieán ñoåi (2) thaønh (treân giaáy)
x = (D+BC) ÷ (A+B)
æ 5 7ö
Gaùn ç1 - ÷ cho A baèng caùch aán phím nhö sau :
è 3 2ø
1 5 3 7 2
A
7 11 æ 7 5ö
Töông töï gaùn cho B ; cho C ; ç 3 - ÷ cho D
5 9 è 8 11 ø
Roài ghi (D+BC) ÷ (A+B) vaøo maøn hình nhö sau :
D B C
A B 20321
aán Keát quaû
2244

* Ví duï 2 : Giaûi phöông trình baäc nhaát moät aån sau

2+ 3 1- 6 æ 3 - 7 ö 15 - 11
x- çx - ÷=
3- 5 ç
3+ 2 è 4 - 3 ÷ø 2 3 - 5 (1)
Giaûi : Vieát (1) laïi treân giaáy
Ax - B (x- C) = D (2)
Vaø bieán ñoåi (2) thaønh (treân giaáy)
x = (D-BC) ÷(A-B)
Duøng maùy Vn - 500MS gaùn

8
 2+ 3 1- 6
A= , ,B=
3- 5 3+ 2
3- 7 15 - 11
C= , D=
4- 3 2 3 -5
roài ta ghi vaøo maøn hình (D-BC) ÷ (A-B) vaø aán
Keát quaû x = -1.4492
* Ví duï 3 : Giaûi phöông trình
x x
a) 4 + =
1 1
1+ 4+
1 1
2+ 3+
1 1
3+ 2+
4 2

y y
b) + =1
1 1
1+ 2+
1 1
3+ 4+
5 6
Giaûi
4
a) Ñaët 4 + Ax = Bx suy ra x=
B-A
Tính A vaø B nhö caùc baøi treân
Ta ñöôïc A = 30 ; B = 17 vaø cuoái cuøng tính x
43 73
Keát quaû x = -8 884 = 12556
1459 1459
b) Ñaët Ay + By = 1 suy ra y = 1
A+ B
Tính A vaø B nhö caùc baøi treân
Roài tính A + B vaø cuoái cuøng tính y
Keát quaû y = 24
29
9
Baøi taäp thöïc haønh
Tìm x , bieát
1 æ 11 5 ö 21
a) 2 x - ç + 3 x ÷ = x
7 è5 6 ø 5
462
ÑS : x = -
1237
2
2 x 13 æ 5 - 8 ö 11 3 - 6
b) + x + çç ÷÷ =
7 8 è 6 ø 25
1+
5
ÑS: x = - 0.1630
7
æ 3
5 -8ö æ 3- 2 3 ö 9 x = 11 2 + 10
c) çç x - ÷÷ ´ çç ÷÷ +
è 1- 3 ø è 2 - 7 ø 6 -5 13 - 7
ÑS : x = - 9.7925

II.HÌNH HOÏC
Ví duï 1 : Cho hình vuoâng ABCD caïnh baèng 12 . M , P laàn
1 1
löôït laø trung ñeåim AB , CD , BN = BC , QD = AD
4 4
Haõy tính chu vi vaø dieän tích MNPQ
A M B

D P C
10
11