Hê>∑|üPsY˝À »]–q $»j·T<äX¯$T ñ‘·‡e+˝À sêÁw”ºj·T dü«j·T+ùdeø£ dü+|òüT
düsYdü+|òüT#ê\ø˘ &܈ˆ yÓ÷Vü≤HéuÛ≤>∑e‘Y dü+<˚X¯+
$»j·T<äX$¯ T |üs«¡ ~Hêq `
(17 nø√ºãs¡T Ä~yês¡+)
Hê>∑|Pü sY˝Àì sπ wæ+u≤>¥ yÓT<Æ ëq+˝À
` &Üø£Øº ® düàè‹eT+~s¡+ düMT|ü+˝À
»]–q ñ‘·‡e+˝À sêÁw”j º T·
dü«j·T+ùdeø£ dü+|òTt düsdY +ü |òTü
#ê\ø˘ l yÓ÷Vü≤Hésêyé uÛ≤>∑e‘Y
dü«j·T+ ùde≈£î\qT<˚•› +∫ Á|üd+ü
–dü÷Ô ` áHê&ÉT <˚X+¯ m<äTs=ÿ+
≥Tqï nH˚ø£ düeTdü´\qT Á|ükÕÔ$+
#ês¡T. sêeT »qàuÛ÷Ñ $T >∑T]+∫
Hê´j·TkÕúq+ Ç∫Ãq rs¡TŒ, Bìô|’
≈£îVü≤Hê ˝ÖøÏøy£ ê<äT\T #˚dTü qÔ ï eÁø£u≤Û cÕ´\‘√ ≈£L&çq
yê<äq\T, ≈£î‘·sêÿ\T »eTTà`ø£oàs¡T˝Àì ø£˝À¢\ |ü]dæú
‘·T\T, HêHê{Ïø° ô|s¡T>∑T‘·÷ ñqï #Ó’Hê Á|üuÛ≤eeTT,
<ÛäsêàìøÏ \_Û+∫q $»j·÷ìøÏ >∑Ts¡T>Ô ± mH√ï @+&ÉT>¢ ± `
j·TT>∑jT· T>±\T>±, ‘·s‘¡ s· ê\T>± m+‘√ ñ‘ê‡Vü≤+>±, yÓu’ eÑÛ +>±
eTq<˚X+¯ ˝À ª$»j·T<äX$¯ Tμ ñ‘·‡yêìï ìs¡«Væ≤+#·Tø=+≥THêï+. á
dü+e‘·‡s¡+ á ñ‘·‡yêìï 2010 ôdô|+º ãs¡T 30e ‘˚Bq sêeT
»qàuÛ÷Ñ $T >∑T]+∫ n\Vü‰u≤<äT ôV≤’ ø√s¡Tº \ø√ï|”s+¡ƒ Ç∫Ãq rs¡TŒe\¢
<˚XÁ¯ |üC≤˙ø£+ nq+<ëìï nqTuÛ$Ñ düTqÔ ï ‘·sT¡ D+˝À »s¡T|ü⁄ø=+≥THêï+.
á rs¡TŒe\¢ sêeT»qàuÛ÷Ñ $T˝À sêeTeT+~s¡ ìsêàDe÷s¡+Z düT>∑eT
eTe⁄‘·Tqï~. eTsê´<ë|ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ TT&ÉT, e÷qes¡÷|üyTÓ ‹Ôq <Ûsä à¡ eT÷
nsTTq lsêeT#·+Á<äT&ÉT Á|ü|+ü #·yê´|ü+Ô >± ñqï Væ≤+<äTe⁄˝…\s¢ ≈¡ L£
Äsê<Û´ä <Óe’ +. eTq C≤rj·T dü+düÿè‹øÏ >ös¡yêìøÏ, Á|ü‹wü≈˜ L£ ` Á|ü‹
s¡÷|ü+. eTq C≤‹jÓTTø£ÿ e´øÏ‘Ô «· eT÷, $\Te\T, düeTÁ>∑d«ü uÛ≤eeT÷,
kÕ«‘·+Á‘ê´ø±+ø£,å X¯økÔÏ ÕeTsêú´\T ` Çe˙ï lsêeTTì s¡÷|ü+˝À
e´ø°øÔ ]£ +|üã&ÉT‘·T+{≤sTT. n+<äTe\¢H˚ ` eTq uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑|⁄ü
‘=*Á|ü‹˝À #√≥T#˚dTü ø=ìq yÓTT≥ºyTÓ T<ä{Ï e´øÏ>Ô ‘∑ · ∫Á‘·+` lsêeTTì~.
(d”‘‘· √, \ø£àå DTì‘√≈£L&ç \+ø£qT+&ç njÓ÷<Û´ä ≈£î ‹]–e#˚à <äèX¯´+)
yÓTTôV≤+CÀ<ës√ •~∏˝≤\T, ˇø£ ãTTcÕ´ÁX¯eTeTT\ ∫Á‘ê\ ‘·sê«‘·
26 l $ø£è‹ HêeT dü+ˆˆ ÄX¯«j·TT» ãVüQfi¯ $~j·T 25 nø√ºãsY 2010
qø£‡˝…{’ Ÿ rÁeyê<ä Á|üe÷<äeTT,
áXÊq´ ÁbÕ+‘ê\ uÛÁÑ <ä‘`· n_Ûeè~∆
>∑T]+∫ Á|üuTÑÛ ‘·«+ nÁX¯<∆ä ø=qkÕ
>∑T‘·÷ñ+&É≥+, »HêuÛ≤˝…øÿ£ \ ùdø£sD¡
düeTj·T+˝À, bÂs¡T\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄
dü+K´ Ç#˚à dü+<äs“¡ +¤ ˝À Á|üuTÑÛ ‘·«+
C≤>∑s÷¡ ø£‘· ˝Ò≈î£ +&Ü e´eVü≤]düTqÔ ï
rs¡T, eTq $<ë´$<Ûëq+˝À eTÚ*ø£
$wüj·÷\|ü≥¢ Á|üuÛÑT‘·«|ü⁄ ìs¡¢ø£å´+
yÓTT<ä˝q’… nH˚ø£ düeTdü´\qT á
ñ|üHê´dü+˝À #·]Ã+#ês¡T. eTq<˚X¯
Á|üC≤˙ø£+˝À Væ≤+<äT‘·« uÛ≤eqqT
y˚T˝§ÿ\Œ≥+ nìyês¡´yÓTqÆ ø£seÔ¡ ´eTì yês¡T eTs√kÕ] >∑Ts¡T#Ô X˚ Ês¡T.
yÓTT‘·+Ô ñ|üHê´dü+˝Àì ø=ìïuÛ≤>±\T á yês¡+ Á|ü#T· ]‘·eTÚ‘·Tqï$.
$T–*q uÛ≤>±\T e#˚à dü+∫ø£˝À Á|ü#T· ]‘·+ ø±>∑\e⁄.
yÓ+≥H˚ ô|’ ∫Á‘·+ ø£qã&ÉT‘·T+~. dæ≈î£ ÿeT‘·kÕú|≈ü î£ &Óq’ >∑Ts¡THêqø˘<y˚ é 1526˝À
njÓ÷<Û´ä ˝Àì sêeT»qàuÛ÷Ñ $T eT+~sêìï <ä]Ù+∫q≥T¢>± dæ≈î£ ÿ|ü+<∏ä #·]Á‘·
düŒwü+º >± ù|s=ÿ+≥Tqï~. #ê]Á‘·ø,£ |ü⁄sê‘·‘«· , uÛÖ‹ø£ kÕøå±´<Ûësê\
düV‰ü j·T+‘√ ` nø£ÿ&É (lsêeT»qàuÛ÷Ñ $T˝À) Áø°.X¯. 1528øÏ eTT+<äT ˇø£
|ü$Á‘·yTÓ qÆ <˚yê\j·T+ ñqï≥T¢>± düŒwü+º >± ‘˚*Ã#Ó|Œü ã&ç+~.
Ç~ ˇø£ <Óe’ ìØí‘y· TÓ qÆ neø±X¯+
sêeT»qàuÛ÷Ñ $T >∑T]+∫q rs¡TŒ #Ó|Œü &ÜìøÏ eTT+<äT ` 60
dü+e‘·‡sê\T>± yê<äÁ|ü‹yê<ë\T »s¡T>∑T‘·÷ e#êÃsTT. Ä ø±s¡D≤q
düe÷»+˝À ø£\‘·\T sπ >±sTT. |òTü s¡¸D\T »]>±sTT. düe÷»+ m+‘√ u≤<Ûqä qTuÛÑ
$+∫+~. Ä u≤<ÛëeTj·T>∑‘êìï $düà]+∫, eTq C≤rj·T yês¡d‘ü ê«ìøÏ,
>ös¡yêìøÏ Á|ü‹s¡÷|üyTÓ qÆ ` eTsê´<ë|ü⁄s¡Tc˛‘·eÔ T lsêeT #·+Á<äÁ|üuTÑÛ
uÛeÑ ´eT+~s¡ ìsêàD≤ìøÏ eTqeT+<äs+¡ @ø£+ ø±e\dæ ñ+~. ‘·<ë«sê eTq
eT<Û´ä $yê<ë\T, eTq˝Àì u≤<Û\ä ÷ ‘=\–b˛>∑\e⁄. eTqeT<Û´ä ˇø£]|ü≥¢
eTs=ø£]øÏ >∑\ nqTe÷Hê\T, yÓe’ TTU≤´\T ` yê{Ï˝À+∫ |ü⁄≥Tºø=ì e∫Ãq
` e÷ e÷fÒ HÓ>±Z\H˚ yÓTT+&ç‘q· eT÷, y˚TeTT y˚iH˚ dü+≈£î∫‘· y˚sêŒ≥T
yê<äq\T ` M≥ìï+{Ïø° nr‘·+>± eTq+ ô|ø’ Ï ˝Òyê*. j·÷eÁ‘·Œ|ü+#·+˝Àì
` n+<ä]˙ ø£\T|ü⁄ø=+≥÷ ` n+<ä]|ü≥¢
düV≤ü q+ ø£*– e´eVü≤]dü÷,Ô eTq˝À <˚Xu¯ øÑÛ ÔÏ
uÛ≤yêìï ñB›|+æ |üCdÒ ÷ü ,Ô eTq |üPØ«≈£î\|ü≥¢ uÛøÑ ÔÏ
Á|ü|‘ü T· \Ô qT ø£\T>∑CdÒ ÷ü ,Ô nìï$<Ûë\ yÓ$’ <Ûë´\q÷
m<äT>∑T<ä\∫Vü‰ï\T>± uÛ≤$+∫, ÄyÓ÷~+#˚ `
eTq $•wüº dü+düÿè‹ ñ‘·ÿèwü‘º q· T eTq+ Á>∑V≤æ +
#ê*. n~ eTq≈£î e÷Á‘·yT˚ kı+‘·eTì >∑s«¡ +>±
Á|üø£ {Ï+#·Tø√yê*.
ñ‘·sÔ <¡ øä DåÏ uÛ≤s¡‘ê\qT düìïVæ≤‘·+#˚dqæ
#ê]Á‘·ø£ e´øÏ>Ô ± lsêeTTì &܈ˆ sêeTeTH√Vü≤sY
˝ÀVæ≤j·÷ Á|üdTü ‹Ô +#ês¡T. n≥Te+{Ï lsêeTTìøÏ
eT+~sêìï ì]à+#·≥+˝À n+<äs÷¡ ø£\dæø≥£ Tº>±
eTT+<äT≈£î kÕ>±*. Ç~ j·÷e‘·TÔ düe÷»+jÓTTø£ÿ
Äø±+ø£.å rs¡TŒ yÓ\Te&çq ‘·sê«‘· eTq düe÷»+
Á|ü<]ä Ù+∫q ìÁ>∑V≤ü +˝À, @ø£‘«· uÛ≤eq˝À á
Äø±+ø£å n_Ûe´ø£yÔ TÓ +Æ ~.
≈£îÁ≥<ës¡q¢ T ø£ìô|{Ϻ ñ+&Ü*. ¬s+&Éeyês¡T eTTK´n‹~Û Vü≤è<äj·THê<∏é eT+π>wüÿsY (Á|üU≤´‘· dü+^‘· $<ë«+düT\T)
eT÷&Éeyês¡T &܈ˆ yÓ÷Vü≤HéuÛ≤>∑e‘Y, düsYdü+|òüT#ê\ø˘
rs¡TŒ yÓ\Te&çqHê{ÏqT+&˚ ` C≤rj·T düyTÓ øÆ ´£ ‘êkÕ<Ûqä ≈£î <√Vü≤<ä+ ‘·q kÕ«s¡Áú |üj÷Ó »Hê\ø√dü+, <äTsêàs¡|Z ⁄ü \øå±´\ø√dü+ ` Ä Ä<äsêÙ\T
#˚ùd á neø±XÊìï <ë]‘·|Œæ +#·&ÜìøÏ, ‘·<ë«sê ‘·eT sê»ø°jT· dü«Á|üj÷Ó » $ø£d+æ #·≈î£ +&Ü n&ÉT|¶ &ü TÉ ‘·Tqï~ yêπs.
Hê\ kÕ<Ûqä ≈£î $ìjÓ÷–+#·Tø=q&ÜìøÏ ø=+<äsT¡ #˚dTü qÔ ï Á|üjT· ‘êï\T düŒwü+º >± á $<Ûyä TÓ qÆ <Û√s¡DT\˝ÀqT+&ç ˇø£ Á|üe÷<äøs£ y¡ TÓ qÆ ≈£îÁ≥
ø£qã&ÉT‘·TH˚ ñqï$. eT‘·+, ÁbÕ+‘·+, uÛ≤wüe+{Ï yÓ$’ <Ûë´\qT Ä<Ûës¡+#˚døæ =ì s¡÷|ü⁄ ~<äTø› =+≥Tqï~. #Ó<sä T¡ eT<äTs¡T>± »]–q ø=ìï Væ≤+kÕ‘·àø£
eTq Á|ü»\˝À |òTü s¡¸D\qT düèwæ+º #˚ ø£fi˝¯ À Ä]‘˚]q ø=+<äsT¡ Á|üãT<äT\∆ T ` |òTü ≥q\˝À Á|üyT˚ j·T+ ñqïyês¡T>± ù|s=ÿ+≥÷ ø=+<äsT¡ Væ≤+<ä÷
øπ e\+ z≥¢qT dü+bÕ~+#·Tø=H˚ <äèw摺 √ ` eTq kÕe÷õø£ kÕeTs¡kÕ´ìï e´≈£î\Ô qT n¬sdüTº #˚jT· ≥+ ˇø£ ì<äsÙ¡ q+>± #·÷|æd÷ü Ô ø±cÕj·T ;uÛ‘Ñ ‡· +,
uÛ+Ñ >∑|]ü #˚+<äT≈£î ≈£îÁ≥\T |üqï&ÜìøÏ yÓqTø±&É≥+˝Ò<Tä . Ä Á|üjT· ‘·ï+˝Àyês¡T Væ≤+<ä÷ rÁe yê<ä+ nH˚ |ü<ë\qT Á|ü#ês¡+˝ÀøÏ rdæø=ìedüTHÔ êïs¡T.
ôd≈£î´\]»+e+{Ï eTTdüT>∑T\qT $ìjÓ÷–+#·Tø=+≥THêïs¡T. kÕe÷õø£ kÕeT dü+|ò÷ü ìï≈£L&Ü á $yê<ä+˝ÀøÏ á&˚Ã+<äT≈£î Á|üjT· ‹ïdüTHÔ êïs¡T. ndü‘´·
s¡kÕ´ìøÏ <√Vü≤<ä|&ü ˚ @ Á|üjT· ‘êïì¬øH’ ê n&ÉTì¶ \ã&É≥y˚T yê]øÏ n\yê≥T. Á|ü#ês¡+<ë«sê Væ≤+<ä÷kÕ<ÛTä e⁄\qT,>ös¡euÛ≤»qT˝…q’ Á|üeTTKe´≈£î\Ô qT,
Væ≤+<ä÷ Ä˝À#·q<Ûës¡, Væ≤+<ä÷ #Ó‘’ q· ´eTT\≈£î e´‹πsø£yTÓ qÆ ÁuÛeÑ T|üPs¡«ø£ <˚yê\j·÷\qT, eTsƒe¡ T+~sê\qT, Ç‘·sV¡ ≤æ +<ä÷ dü+dü\ú q÷ ã<éHê+
Ä˝À#·q\˝À ø=≥Tº≈î£ b˛‘·Tqï ø=+<äsT¡ ªy˚T<Ûëe⁄\Tμ dü‘´· ìwüq˜ T |üP]Ô>± #˚jT· &ÜìøÏ, Væ≤+<äTe⁄\q+<ä]˙ á $wüjT· +˝À ÁuÛ$Ñ T+|ü#j ˚ T· &ÜìøÏ
e~*y˚XÊs¡T. dü«Á|üj÷Ó »Hê\T, ˝Ò<ë yê´bÕs¡Á|üj÷Ó »Hê\ >∑T]+#˚ yês¡T ˇø£ Á|üe÷<äøs£ y¡ TÓ qÆ ≈£îÁ≥ »s¡T>∑T‘√+~. á $<Ûyä TÓ qÆ Á|üjT· ‘êï\ yÓqTø£
m\¢|ü &É÷ Ä˝À∫dü÷ñÔ +{≤s¡T. Ç≥Te+{Ïyês¡T 30 ôdô|+º ãs¡T eT<Ûë´Vü≤ï+ ñqï ndü\T Vü≤dü+Ô me]~? M{Ï<ë«sê Á|üj÷Ó »q+ bı+<ä>√s¡T‘·Tqï
4 >∑+≥\es¡≈î£ @$T #Ó|⁄ü ‘·÷ e#êÃs√, 4 >∑+ˆˆ ‘·sê«‘· @$T e<ä]Hês√ yê¬ses¡T nH˚ $wüj÷· \ô|’ $#ês¡D »s¡T|üe\dæq nedüs+¡ ñ+~.
>∑eTì+#·Tø=+fÒ, yê] ‘·‘«Ô· + eTq≈£î #·øÿ£ >± ne>∑‘e· TÚ‘·T+~. e÷qe mes√ ø=+<ä]øÏ |ü]$T‘·yTÓ qÆ ˝≤uÛ+Ñ #˚≈L£ sπ Ãe÷≥ n˝≤ ñ+∫, á
<äèø£Œ<∏+ä ‘√H√, ˝ÖøÏø£ ‘·‘ê«ìøÏ nqT>∑TD+>±H√ ñqï≥T¢>± yês¡T kÕ–+#˚ $<Ûyä TÓ qÆ $wüÁ|ü#ês¡+ eTq<˚XÊìøÏ n|üU≤´‹ì ‘·|Œü ø£ ‘Ó∫Ãô|≥Tº‘T· +<äì,
Áù|˝≤|üq\<ë«sê düe÷»+˝Àì $$<Ûä esêZ\eT<Û´ä |üsd¡ Œü s¡ n$XÊ«kÕìï <˚XÊìï Á|üe÷<äøs£ ¡ |ü]dæ‹ú ˝ÀøÏ HÓ{yºÏ d˚ Tü +Ô <äì >∑eTì+#·Tø√yê*.
sπ ø¬ ‹Ô+#·&Üìπø yê] Á|üjT· ‘êï\T <ë]rkÕÔsTT. Ç≥Te+{Ï X¯≈î£ \Ô |ü≥¢ eTq+ eTq sêC≤´+>∑+ Á|üø±s¡+ C≤rj·T |ü‘êø£+>± düs«¡ Á‘ê
C≤>∑s÷¡ ø£‘‘· √ ñ+&Ü*. $X¯«e÷qe kÂÁuÛ≤Á‘·eTT, kÕeTs¡d´ü eTT, <√|æ&û ` ìjÓ÷–+|ü&TÉ ‘·Tqï eT÷&ÉTs¡+>∑T\ |ü‘êø£+˝À ô|q’ ñqï s¡+>∑T
|”&qÉ \qT+&ç $eTTøÏÔ yÓTT<ä˝q’… Ä<äsêÙ\qT ˇø£e+ø£ ‘·eT H√≥ »|æ+#·T‘·÷, ø±cÕj·T+. ($T>∑‘ê 43e |ü⁄≥˝À)
l $ø£è‹ HêeT dü+ˆˆ ÄX¯«j·TT» ãVüQfi¯ $~j·T 25 nø√ºãsY 2010 27