• SETIAP BIDANG INI

MENEKANKAN KEEMPAT-EMPAT
ASPEK IAITU PEMERHATIAN
SECARA AKTIF, INTERAKSI YANG
KREATIF DENGAN ALAT DAN
BAHAN, APRESIASI SENI VISUAL
SERTA MENGHARGAI NILAI BAIK.
PENGAJARAN AKAN DILAKUKAN
SECARA BERSEPADU.
Bidang kegiatan ini menegaskan perkembangan persepsi dan
kemahiran serta kemampuan murid terhadap aspek melukis
serta kegiatan membuat gambar dengan pelbagai media dan
teknik yang menekankan aspek ruang, struktur, imbangan
dan komposisi.

Bidang ini menekankan perkembangan imaginasi,kreativiti dan

ekspresi diri. Kegiatan ini merangkumi penerokaan kesan seni
serta mengenali pelbagai alat, bahan dan kegunaan.

Kegiatan ini dapat memperkembangkan persepsi visual murid

dan kesedaran terhadap asa seni reka seperti warna,
garisan, susunan dan kesannya.
ANTARA KEGIATAN BIDANG MENGGAMBAR:

1. Lukisan
2. Catan
3. Kolaj
4. Montaj
5. Cetakan
6. Resis
7. Gosokan
8. Stensilan
9. Percikan
10. Gurisan
11. Capan
12. Mozek
13. Poster
APA ITU LUKISAN ?
•Lukisan merupakan hasil kerja seni yang dibuat
untuk meluahkan persaaan berbentuk imej dengan
menggunakan media kering atau menggunakan
warna yang paling sedikit yang dihasilkan di atas
permukaan yang rata.

•Lukisan adalah lanjutan beberapa lakaran ringkas

bagi merakamkan informasi visual kepada ssutu
kegiatan lain seperti catan, kolaj, montaj dan cetakan

.
 APA ITU CATAN?
• SATU PROSES MENYAPU WARNA DI
ATAS PERMUKAAN RATA
• SAPUAN MENGGUNAKAN ALAT SPT
BERUS, PALETTE KNIFE, JARI DLL.
• APLIKASI PIGMEN ATAS PERMUKAAN
2D SEPERTI KANVAS, KERTAS,
DINDING DLL.
• APLIKASI PELBAGAI TEKNIK MEWARNA
 ALAT, BAHAN & MEDIA
BAHAN BASAH BAHAN KERING
• CAT AIR- AIR • KRAYON
• CAT MINYAK- LINSEED &
TURPENTINE • HARD & SOFT PASTEL-
• AKRILIK- AIR FIXERTIVE
• EMULSI- AIR
• TEMPERA- AIR
• ARANG / CHARCOAL-
• GOUCHE- AIR FIXERTIVE
• POSTER- AIR • PENSEL WARNA
• FRESKO- AIR
• BITUMIN- MINYAK • BALL POINT
• DLL • MARKER
• DLL
 ALAT ASAS MELUKIS

• BERUS PELBAGAI SAIZ

• BEKAS PEMBANCUH WARNA / PALET
• BEKAS AIR / MINYAK
• EASEL
• PENSEL
• KAIN PENGELAP
• MASKING TAPE
 CAT AIR
EMPAT TEKNIK – BASAH ATAS BASAH, BASAH
ATAS KERING, KERING ATAS BASAH & KERING
ATAS KERING
• TEKNIK BERBEZA ‘‘EFFECT’’ KARYA BERBEZA
• BAHANTARA AIR
• KERTAS KHAS CAT AIR – LICIN & TEKSTURA
SERTA KETEBALAN
• BERUS LEMBUT
• TIADA TEKSTURA
CAT MINYAK / OIL PAINT
• EMPAT TEKNIK – IMPASTO, GLAZING,
SCUMBLING, ALLA PRIMA & WASH
• TEKNIK BERBEZA “EFFECT’’ KARYA BERBEZA
• BAHANTARA – TURPENTINE, LINSEED
• KANVAS DLL
• BERUS KERAS, LEMBUT & PALETTE KNIFE
• LAMBAT KERING
• KESAN TEKSTURA
 AKRILIK / POSTER
• TEKNIK SAMA SEPERTI OIL PAINT
• TEKNIK BERBEZA ‘ EFFECT ‘ KARYA
BERBEZA
• BAHANTARA – AIR
• KANVAS, KERTAS TEBAL DLL
• BERUS KERAS, LEMBUT & PALETTE
KNIFE
• ADA KESAN TEXTURE
• CEPAT KERING
WARNA ASAS / PRIMARY

MERAH
BIRU
KUNING
 WARNA SKUNDER /
SECONDARY
CAMPURAN DUA WARNA ASAS
• JINGGA / OREN – ( MERAH +
KUNING )
• UNGU-------------- ( BIRU + MERAH )
• HIJAU-------------- ( KUNING + BIRU )
 WARNA TERTIER
CAMPURAN SATU WARNA ASAS DENGAN
SATU WARNA SKUNDER
• KUNING + HIJAU = KUNING KEHIJAUAN
• KUNING + JINGGA = KUNING KEJINGGAAN
• BIRU + HIJAU = BIRU KEHIJAUAN
• BIRU + UNGU = BIRU KEUNGUAN
• MERAH + UNGU = MERAH KEUNGUAN
• MERAH + JINGGA = MERAH KEJINGGAAN
 SEWARNA / MONOCROM
• CAMPURAN HITAM & PUTIH KE DALAM
WARNA-WARNA LAIN BAGI MENDAPATKAN
KESAN CERAH & GELAP / TONA PADA
NISBAH TERTENTU
• MENAMPAKKAN IMPAK 3DIMENSI /
PENEROKAAN RUANG
• HITAM & PUTIH ADALAH WARNA NEUTRAL
• DISEBUT JUGA RENTAK WARNA / RYTHM
 WARNA PENGGENAP /
KONTRA
• WARNA ASAS YANG BERTENTANGAN
DENGAN WARNA SKUNDER DALAM RODA
WARNA
• MERAH VS HIJAU, KUNING VS UNGU, BIRU
VS JINGGA
• GABUNGAN YANG MENIMBULKAN IMPAK
KONTRA / BERTENTANGAN
• SESUAI UNTUK JERSI SUKAN, POSTER,
UNIFORM, LOGO / WARNA KORPORAT DLL.
 WARNA HARMONI
• WARNA YANG TERLETAK BERSEBELAHAN DALAM
RODA WARNA
• PERGERAKAN WARNA YANG LEMBUT / TIDAK
MELOMPAT-LOMPAT / BERGERAK SEDIKIT DEMI
SEDIKIT / TIADA KEJUTAN WARNA
• MENIMBULKAN RASA AMAN, TENTERAM, SELESA &
INDAH
• SERING TERDAPAT DALAM KARYA-KARYA
LANSKAP, IMEJ FLORA, CORAK DLL.
• CONTOH WARNA : UNGU-BIRU-HIJAU, MERAH-
UNGU-BIRU, BIRU-HIJAU-KUNING, KUNING-JINGGA-
MERAH, JINGGA-MERAH-UNGU
 SUHU WARNA
• WARNA PANAS – MERAH, KUNING, OREN,
HIJAU KEKUNINGAN DLL
• WARNA SEJUK - BIRU, UNGU, HIJAU
KEBIRUAN DLL
• MENIMBULKAN ‘MOOD’ DALAM KARYA
• GABUNGAN KEDUA-DUANYA
MEMPERLIHATKN KEMATANGAN KARYA
 WARNA SEBAGAI SIMBOL
• KUNING – SIMBOL DIRAJA, BANGSAWAN (BOURGEIS),
KEKAYAAN, PANGKAT, KUASA, MEWAH, GERSANG
DLL
• MERAH – SIMBOL HIRUK-PIKUK, PEPERANGAN,
PERTUMPAHAN DARAH, SEMANGAT MEMBARA,
MOBILITI, PANAS, KEHANGATAN CINTA, CERIA DLL
• BIRU – KEBEKUAN, SEJUK, RELAX, SILAM,
KEINDAHAN, NYAMAN, BERSIH, TOLAK ANSUR, ‘OPEN
MINDED’ DLL
• UNGU – MISTERI, BERAHSIA, SUNYI, SPIRITUAL,
KETAKUTAN DLL
• HIJAU – SEGAR, BERSIH, NYAMAN, SUBUR, PEDAS,
CEMBURU, FLORA DLL
 CORAK DAN REKAAN

Corak tidak terancang dihasilkan secara

bebas tanpa mempunyai motif tertentu . Boleh
dihasilkan dengan pelbagai eksperimentasi.

Corak terancang dihasilkan dengan

menggunakan motif. Motif yang disusun
mengikut grid tertentu akan menghasilkan corak
yang mempunyai pelbagai jenis susunan.
CORAK TIDAK TERANCANG
DIHASILKAN SECARA

1. Pualaman
2. Tiupan
3. Titisan
4. Ikatan dan celupan
5. Renjisan dan percikan
 EKSPERIMENTASI UNTUK MENGHASILKAN
CORAK TIDAK TERANCANG

• Bakar • Lipat warna

• Cakaran • Tarik warna
• Gurisan • Alirkan warna
• Pukulan warna • Golekan warna pada
• Buih sabun tali
warna • Lipat dan celup
• Resis • Spray warna
• Cop
CORAK TERANCANG DIHASILKAN
SECARA
1. Lukisan
2. Catan
3. Cetakan
4. Capan
5. Lipatan dan guntingan
6. Resis
7. Kolaj
Jenis-jenis susunan dalam rekaan corak :

• Susunan ulang sekata

• Susunan berselang seli
• Susunan batu bata
• Susunan cerminan
• Susunan sisik ikan
• Susunan orgee
• Susunan turun separa
• Susunan turun sesuku
CORAK TERANCANG :
1. Lukisan
2. Catan
3. Cetakan
4. Capan
5. Lipatan dan
guntingan
6. Resis
7. Kolaj
8. Kaligrafi
– CORAK TIDAK TERANCANG

1. Pualaman
2. Tiupan
3. Titisan
4. Ikatan dan celupan
5. Renjisan dan percikan
Bidang ini membolehkan murid mengenali
dan mengkaji pelbagai corak dalam alam dan
kehidupan seharian. Bahagian ini
menegaskan kegiatan mengenal motif dan
olahannya untuk menghasilkan rekaan corak
tertentu. Kegiatan ini memberi peluang
kepada murid membuat rekaan corak tidak
terancang, corak terancang dan juga corak
tradisional dengan teknik tertentu. Aspek
apresiasi hasil kerja diadakan sebagai satu
proses pembelajaran . Kegiatan ini boleh
dilakukan dalam pelbagai cara seperti
pergerakan, peragaan dan lakonan.
Bidang kegiatan ini menegaskan
perkembangan persepsi murid
terhadap aspek seni dari segi bentuk,
ruang, struktur, imbangan dan
kestabilan. Berpandukan aspek
tersebut murid dapat memahami
lebih jelas bila mereka membentuk
dan membina sesuatu model.
Bidang kegiatan membentuk dan
membina juga mendedahkan murid
dengan penggunaan pelbagai bahan,
alat dan teknik penghasilan. Ini
memberi peluang kepada murid
berinteraksi secara kreatif dengan
alat dan bahan semasa menjalankan
proses penghasilan seni.
1. Arca Timbul
2. Assemblaj
3. Mobail
4. Stabail
5. Model
6. Diorama
7. Boneka
8. Topeng
9. Origami
Kegiatan membentuk dan membina
memberi peluang kepada murid membuat
rujukan kepada objek sebenar.
Perbandingan ini akan memberi kesedaran
bahawa idea dan kreativiti mempunyai
fungsi dan makna. Aspek apresiasi hasil
kerja diadakan sebagai satu proses
pembelajaran. Kegiatan ini boleh
dilakukan dalam pelbagai cara seperti
pernyataan, puisi, lakonan, nyanyian dan
cerita.
• Bidang kegiatan ini menegaskan perkembangan
persepsi murid terhadap aspek seni dari segi
bentuk, ruang, struktur, imbangan dan kestabilan
yang merangkumi objek 3D.

• Justeru,murid dapat memahami dengan lebih jelas

bila mereka membentuk dan membina sesuatu
model.

• Turut mendedahkan murid dengan penggunaan

pelbagai bahan, alat dan teknik penghasilan.
• Ini memberi peluang kepada murid berinteraksi
secara kreatif dengan alat dan bahan,semasa
menjalankan proses penghasilan seni.

• Selain itu, bidang ini memberi peluang kepada

murid untuk membuat rujukan kepada objek
sebenar.

• Perbandingan ini akan memberi kesedaran bahawa

idea dan kreativiti mempunyai fungsi dan makna
tertentu.
 Pengenalan :
• Membentuk ialah teknik menghasilkan satu objek
dengan cara menguli, menempa, mengurut, dan
menggelek. Bahan yang digunakan ialah plastisin
atau tanah liat.
• Aktiviti ini digunakan dalam Bidang C (Membentuk
dan membuat binaan) dan Bidang D (Mengenal Kraf
tradisional). Dalam Bidang C, kegiatan membentuk
boleh dibuat untuk objek abstrak dan perhiasan di
rumah. Manakala dalam Bidang D kegiatan
membentuk amat sesuai bagi tujuan mengenal Seni
Tembikar.
• Walaupun berbagai-bagai jenis bahan boleh
digunakan dalam aktiviti ini, murid harus mengalami
penggunaannya. Ini adalah kerana tiap satu bahan
mempunyai perbezaan.
• Binaan ialah benda yang dibuat dalam bentuk tiga
dimensi secara mengikat, melentur, menyambung,
membentuk, menjalin, dan mencantum.

• Bahan yang boleh digunakan untuk aktiviti ini ialah

kertas, kotak, kayu ais krim, lidi, tin-tin kosong, tutup
botol dan lain-lain.

• Dalam binaan, bahan-bahan tersebut dipotong atau

diubah suai dengan berbagai cara dan kemudian
dicantumkan untuk menjadi satu bentuk tertentu
seperti bangunan, kenderaan, atau haiwan. Murid
akan mengetahui cara menyambung bahagian-
bahagian tertentu dengan menggunakan pin,
pengkokot, pita melekat, dan gam.
• Binaan juga boleh dibuat daripada lipatan dan
potongan kertas. Cara ini memerlukan murid melipat,
memotong, dan mencantumkan kertas dalam berbagai-
bagai bentuk seperti silinder, kon, dan segitiga.
Daripada bentuk-bentuk ini, boleh dicipta satu bentuk
lain yang menyerupai haiwan dan sebagainya.

• Adalah juga digalakkan murid-murid menghasilkan

binaan yang boleh bergerak atau mempunyai unsur-
unsur pergerakan.
 Membentuk & Membuat
Binaan 3D :

Arca Timbul Asemblaj

Mobail Stabail

Model Diorama

Boneka Topeng

Origami
 Tema atau subjek :

a) Alam semula jadi dan objek persekitaran

- flora fauna
b) Perasaan dalaman, khayalan dan imaginasi
–cipta sesuatu melangkaui batas fizikal.
c) Aliran dan tema sejagat
– berkonsepkan kehidupan manusia contoh – wau
bulan.
d) Keperluan dan pengalaman hidup harian
- meletakkan keperluan asas masyarakat
dan Negara.
Alat, bahan dan teknik mengikut
jenis aktiviti.
Aktiviti Alat/Bahan Teknik
Arca timbul Kepingan kayu,kertas Acuan,tampalan
lumat,tanah liat asemblaj,binaan
Asemblaj- bhg yg Kayu, logam, Kimpalan, binaan,
dicantum menjadi simen , besi cantuman skru ,
kesatuan objek gam
Mobail- cantuman Besi, dawai, Kimpalam, gam,
kertas , tali, dawai kertas, tali, skru, ikatan
logam, kadbod
Stabail – Simen, logam, Kimpalan, skru,
cantuman bahan plastik, spare ikatan, acuan,
3D parts kenderaan binaan
Model Kertas tebal, Gam, kimpalan,
loyang, gangsa, skru, acuan
zink, akar kayu
Aktiviti Alat/Bahan Teknik
Diorama – model Plywood, papan, Cantuman, gam,
dgn sesuatu tema zink, patung, kimpalan.
karangan laut
Boneka Tekstil, span, tali, Jahitan, gam,
cat spray, warna kimpalan, skru.

Topeng Papier mache, Gam, cantuman,

plastic,s/khabar, kimpalan.
habuk papan
Origami ( seni Kertas, tekstil, Lipatan,
lipatan kertas ) gunting, pisau nt, gulungan.
gam dan tali
 Arca timbul
 Dibina drpd hasil karya 2D kemudian
ditimbulkan menjadi 3D.
 Asemblaj
 Cantuman daripada pelbagai bahan yang
berbeza.
 Mobail
 Bergerak sendiri dan biasanya terawang-
awang.
 Pembinaannya mempunyai seni yang
boleh bergerak.
 Biasanya,mobail digantung.
 Stabail
• Tidak terawang tetapi boleh bergerak
kerana kedudukan kakinya sahaja yang
boleh bergerak.
 Model

• Bentuk yang diubah untuk tujuan sesuatu

objek yang konkrit.
 Diorama

• Gubahan himpunan objek konkrit yang

bertemakan sesuatu cerita dan maklumat.
Kraf tradisional boleh didefinasikan sebagai perusahaan
(kerja seni) yang melibatkan kemahiran kerja tangan yang
memerlukan daya cipta oleh masyarkat yang diwarisi
turun- temurun.

1. Alat domestik 2. Alat permainan

3. Alat pertahanan diri 4. Perhiasan diri
5. Batik 6. Tekat
7. Ukiran 8. Tenunan
9. Anyaman 10. Tembikar
 Boneka

• Model yang berwatakan figura manusia,

binatang atau buah-buahan.
 Origami

• Objek konkrit dibuat daripada lipatan atau

gulungan kertas.
Bidang ini memberi kesedaran tentang adanya
beberapa jenis kraf tradisional dalam budaya
tanah air. Kegiatan kraf tradisional
memperkenalkan fungsi, proses dan teknik
membuat, alat dan bahan, motif, corak dan
hiasan. Aspek apresiasi hasil kerja diadakan
sebagai satu proses pembelajaran yang
merangkumi pengenalan, proses pembuatan serta
mengenali tokoh-tokoh bagi setiap bidang kraf
yang dinyatakan. Kegiatan ini boleh dilakukan
dalam pelbagai cara seperti pernyataan, puisi,
lakonan, nyanyian dan cerita.