Lôøi noùi ñaàu

Ngaøy nay, vôùii nhöõng öùng duïng cuûa khoa hoïc kyõ thuaät tieân tieán, theá giôùi
cuûa chuùng ta ñaõ vaø ñang khoâng ngöøng thay ñoåi.ñaëc bieät laø söï buøng noå cuûa
ñieän töû vaø tin hoïc ñaõ taïo ra nhöõng thieát bò raát hieän ñaïi nhaèm ñaùp öùng nhöõng
nhu caàu cuûa con ngöôøi trong thôøi ñaïi phaùt trieån.
Ñieän töû vaø tin hoïc ñang trôû thaønh moät ngaønh khoa hoïc ña nhieäm vuï. Noù
giöõ moät vai troø raát quan troïng trong ñôøi soáng sinh hoaït cuûa con ngöôøi cuõng nhö
trong lónh vöïc coâng nghieäp nhôø vaøo öu ñieåm xöû lyù nhanh vaø ñoä chính xaùc cao.
Moät trong nhöõng öùng duïng quan troïng cuûa kyõ thuaät ñieän töû laø kyõ thuaät
ñieàu khieån töø xa. Noù giuùp cho con ngöôøi ñieàu khieån caùc thieát bò ñieän maø khoâng
phaûi ñeán gaàn. Xuaát phaùt töø nhöõng yeâu caàu treân neân chuùng em choïn ñeà taøi
Ñieàu khieån ñeøn töø xa duøng soùng hoàng ngoaïi cho ñoà aùn thieát keá maïch. Ñeà taøi
naøy goàm coù 2 phaàn:
Phaàn 1: Lyù Thuyeát Ñieàu Khieån
Phaàn 2: Lyù Thuyeát Thieát Keá
Do thôøi gian vaø kieán thöùc coù haïn neân cuoán ñoà aùn naøy seõ khoâng traùnh
khoûi nhöõng thieáu soùt, raát mong quí Thaày Coâ cuøng caùc baïn ñoùng goùp yù kieán ñeå
cuoán ñoà aùn naøy ñöôïc hoaøn thieän hôn. Em xin chaân thaønh caûm ôn.
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

CHÖÔNG DAÃN NHAÄP

Ñieàu khieån töø xa laø vieäc ñieàu khieån moät heä thoáng thieát bò ôû moät khoaûng
caùch naøo ñoù maø con ngöôøi khoâng caàn phaûi ñeán nôi ñaët heä thoáng. Khoaûng caùch
naøy tuøy thuoäc vaøo töøng heä thoáng coù möùc ñoä phöùc taïp khaùc nhau. Nhöõng ñoái
töôïng ñieàu khieån coù theå treân khoâng gian, döôùi ñaùy bieån hay ôû moät vuøng nguy
hieåm naøo ñoù…

Theá giôùi caøng phaùt trieån thì lónh vöïc ñieàu khieån töø xa phaûi ñöôïc môû roäng
hôn. Vieäc öùng duïng ñieàu khieån töø xa vaøo thoâng tin lieân laïc ñaõ mang laïi nhieàu
thuaän lôïi cho loaøi ngöôøi.Thoâng tin seõ ñöôïc caäp nhaät nhieàu hôn nhôø söï chính xaùc
vaø nhanh choùng cuûa quaù trình ñieàu khieån töø xa.

Ngoaøi ra ñieàu khieån töø xa coøn ñöôïc öùng duïng trong nhieàu lónh vöïc nhö: ño
nhieät ñoä töø xa, ño cöï ly töø xa, ño toác ñoä töø xa…

Veà nguyeân lyù ñieàu khieån töø xa goàm coù: ñieàu khieån töø xa duøng caùp quang,
duøng soùng sieâu aâm, duøng tia hoàng ngoaïi, duøng soùng ñieän töø…

ÔÛ ñaây vì thôøi gian coù haïn cuõng nhö vaán ñeà taøi chính neân chuùng em choïn
ñeà taøi Ñieàu khieån töø xa ña keânh duøng soùng hoàng ngoaïi ñeå thi coâng.

Trang 2
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

PHAÀN I

LYÙ THUYEÁT THIEÁT KEÁ

Trang 3
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Chöông 1
Lyù thuyeát thieát keá
I. GIÔÙI THIEÄU HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA:
Heä thoáng ñieàu khieån töø xa laø moät heä thoáng cho pheùp ta ñieàu khieån caùc
thieát bò töø moät khoaûng caùch xa. Ví duï heä thoáng ñieàu khieån baèng voâ tuyeán, heä
thoáng ñieàu khieån töø xa baèng tia hoàng ngoaïi, heä thoáng ñieàu khieån töø xa duøng
soùng sieâu aâm, duøng caùp quang, daây daãn…
 Sô ñoà keát caáu cuûa heä thoáng ñieàu khieån töø xa bao goàm:

THIEÁT ÑÖÔØNG THIEÁT

BÒ TRUYEÀN BÒ THU
PHAÙT

 Thieát bò phaùt: Bieán ñoåi leänh ñieàu khieån thaønh tin töùc vaø phaùt ñi
 Ñöôøng truyeàn: Coù nhieäm vuï ñöa tín hieäu ñieàu khieån töø thieát bò
phaùt ñeán thieát bò thu
 Thieát bò thu: Nhaän tín hieäu ñieàu khieån töø ñöôøng truyeàn, qua quaù
trình bieán ñoåi ñeå taùi taïo laïi tín hieäu ñieàu khieån roài ñöa ñeán thieát bò
chaáp haønh.
 Nhieäm vuï cô baûn cuûa heä thoáng ñieàu khieån töø xa:
 Phaùt tín hieäu ñieàu khieån
 Saûn sinh ra xung hoaëc hình thaønh caùc xung caàn thieát
 Toå hôïp xung thaønh maõ
 Phaùt caùc toå hôïp maõ ñeán caùc ñieåm chaáp haønh
 ÔÛ thieát bò chaáp haønh sau khi nhaän ñöôïc maõ phaûi bieán ñoåi caùc maõ
nhaän ñöôïc thaønh caùc leänh ñieàu khieån vaø ñöa ñeán caùc thieát bò ñoàng
thôøi kieåm tra söï chính xaùc cuûa maõ môùi nhaän.
1. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN TRONG HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ
XA:
Do heä thoáng ñieàu khieån töø xa coù nhöõng ñöôøng truyeàn daãn xa neân ta phaûi
nghieân cöùu veà keát caáu heä thoáng ñaûm baûo tín hieäu truyeàn ñi chính xaùc vaø nhanh
choùng theo nhöõng yeâu caàu sau:
a. keát caáu tin töùc:
Trong heä thoáng ñieàu khieån töø xa ñoä tin caäy truyeàn daãn tin töùc coù hai
phaàn: löôïng vaø chaát. Veà löôïng coù caùch bieán löôïng ñieàu khieån thaønh
töøng loaïi xung cho phuø hôïp vaø nhöõng xung ñoù caàn aùp duïng nhöõng phöông
phaùp naøo ñeå hôïp thaønh tin töùc ñeå coù dung löôïng lôùn nhaát vaø toác ñoä
truyeàn daãn nhanh nhaát.

b. keát caáu heä thoáng:

Ñeå ñaûm baûo caùc yeâu caàu veà keát caáu tin töùc, heä thoáng ñieàu khieån töø xa
coù caùc yeâu caàu sau:
 Toác ñoä laøm vieäc nhanh

Trang 4
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

 Thieát bò phaûi an toaøn, tin caäy

 Keát caáu phaûi ñôn giaûn
Heä thoáng ñieàu khieån töø xa coù hieäu quaû cao laø heä thoáng ñaït toác ñoä ñieàu
khieån cöïc ñaïi ñoàng thôøi ñaûm baûo ñoä chính xaùc trong phaïm vi cho pheùp.
2. CAÙC DAÏNG TÍN HIEÄU TRUYEÀN TIN TRONG ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA:
Coù hai daïng tín hieäu truyeàn tin trong ñieàu khieån töø xa ñoù laø tín hieäu töông töï
(Analog) vaø tín hieäu soá (Digital). Duø laø tín hieäu töông töï hay tín hieäu soá thì tröôùc
khi truyeàn ñi phaûi ñöôïc maõ hoùa thaønh daïng maõ roài môùi truyeàn ñi. Tín hieäu ñöôïc
maõ hoùa döôùi daïng soá nhò phaân. ÔÛ maùy thu tín hieäu phaûi thoâng qua caùc pheùp
bieán ñoåi ngöôïc laïi vôùi beân phaùt laø giaûi maõ, lieân tuïc hoùa…
Söï maõ hoùa tín hieäu ñieàu khieån nhaèm taêng tín höõu hieäu vaø ñoä tin caäy cuûa
heä thoáng ñieàu khieån, nghóa laø taêng toác ñoä truyeàn vaø khaû naêng choáng nhieãu.
Trong ñieàu khieån töø xa thöôøng duøng maõ nhò phaân toàn traïi ôû hai möùc roû reät
“0” vaø “1”.
Do yeâu caàu veà ñoä chính xaùc cao trong caùc tín hieäu ñieàu khieån vaø trong khaû
naêng choáng nhieãu ta duøng loaïi maõ phaùt hieän vaø söûa sai. Maõ phaùt hieän vaø söûa
sai thuoäc loaïi maõ ñoàng ñeàu bao goàm caùc loaïi maõ: maõ phaùt hieän sai, maõ söûa sai,
phaùt hieän vaø söûa sai.
Daïng sai nhaàm cuûa caùc maõ truyeàn ñi tuøy thuoäc tính chaát cuûa keânh truyeàn,
chuùng coù theå phaân thaønh hai loaïi:
 Sai ñoäc laäp: trong quaù trình truyeàn, do nhieàu taùc ñoäng, moät hoaëc
nhieàu kyù hieäu trong caùc toå hôïp maõ coù theå bò sai nhaàm, nhung
nhöõng sai mhaàm ñoù khoâng lieân quan nhau
 Sai töông quan: ñöôïc gaây ra bôûi nhieàu nhieãu töông quan, chuùng hay
xaûy trong töøng chuøm, cuïm kyù hieäu keá caän nhau.
Söï löïa choïn cuûa caáu truùc maõ choáng nhieãu phaûi döïa treân tính chaát phaân boá
xaùc xuaát sai nhaàm trong keânh truyeàn .
Hieän nay lyù thuyeát maõ phaùt trieån raát nhanh, nhieàu loaïi maõ phaùt hieän vaø
söûa sai ñöôïc nghieân cöùu nhö: maõ Hamming, maõ chu kyø, maõ nhieàu caáp.

Trang 5
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

3. SÔ ÑOÀ KHOÁI CUÛA MOÄT HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA:
 Khoái phaùt:

TÍN HIEÄU
ÑIEÀU
KHIEÅN
ÑIEÀU KHUEÁCH
CHEÁ ÑAÏI

TÍN HIEÄU
SOÙNG
MANG

Vì tín hieäu goác (tín hieäu ñieàu khieån) khoâng theå truyeàn ñi xa ñöôïc, do ñoù tín
hieäu ñieàu khieån phaûi ñöôïc ñieàu cheá vôùi tín hieäu soùng mang (maõ hoùa) ñeå nhôø tín
hieäu soùng mang naøy chuyeân chôû tín hieäu ñieàu khieån treân ñöôøng truyeàn ñeán maùy
thu.
Thoâng thöôøng tín hieäu ñieàu khieån coù coâng suaát nhoû do ñoù phaûi ñöôïc
khueách ñaïi maïnh leân môùi coù theå truyeàn ñi ñöôïc.
 Khoái thu:

MAÏCH KHUEÁC GIAÛI KHUEÁC CHAÁP

THU H ÑAÏI ÑIEÀU H ÑAÏI HAØNH
CHEÁ COÂNG
SUAÁT

Tín hieäu sau khi vaøo maïch thu coù bieân ñoä raát nhoû do ñoù phaûi ñöa qua maïch
khueách ñaïi ñeå naâng cao bieân ñoä leân cho thích hôïp sau ñoù ñöa qua maïch giaûi ñieàu
cheá (maïch taùch soùng) ñeå loaïi boû soùng mang chaèm taùi taïo laïi daïng tín hieäu goác
(tín hieäu ñieàu khieån). Sau ñoù ñöa ñeán taàng khueách ñaïi coâng suaát ñeå thuùc cho
phaàn töû chaáp haønh.
4. CAÙC KYÕ THUAÄT ÑIEÀU CHEÁ TÍN HIEÄU PHAÙT:
 Ñieàu cheá bieân ñoä xung (PAM)
 Ñieàu cheá ñoä roäng xung (PWM)
 Ñieàu cheá vò trí xung (PPM)
 Ñieàu cheá maõ xung (PCM)

Trang 6
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Chöông 2

GIÔÙI THIEÄU CAÙC HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN

TÖØ XA
I.HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA DUØNG SOÙNG HOÀNG NGOAÏI:
1.SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÏCH PHAÙT:

PHAÙT MAÕ ÑIEÀU KHUEÁC LED

LEÄNH HOÙA CHEÁ H ÑAÏI PHAÙT
ÑIEÀU COÂNG
KHIEÅN SUAÁT

DAO ÑOÄNG TAÏO

SOÙNG MANG

 Giaûi thích sô ñoà khoái:

 Khoái phaùt leänh ñieàu khieån:
Khoái naøy coù nhieäm vuï taïo ra leänh ñieàu khieån töø nuùt nhaán (phím ñieàu
khieån) khi moät phím ñöôïc aán thì moät leänh ñieàu khieån ñöôïc taïo ra. Caùc nuùt nhaán
coù theå laø caùc phím ñôn hoaëc laø ma traän phím tuøy thuoäc vaøo chöùc naêng ñieàu
khieån. Sau ñoù caùc leänh ñieàu khieån naøy ñöôïc ñöa ñeán boä phaän maõ hoùa döôùi
daïng caùc bit nhò phaân töông öùng vôùi töøng phím ñieàu khieån.
 Khoái maõ hoùa:
Khoái naøy coù nhieäm vuï chuyeån ñoåi caùc leänh ñieàu khieån thaønh nhöõng maõ
khaùc nhau ñeå ñöa ñeán maùy thu maø khoâng laãn loän. Caùc leänh ñieàu khieån ñöôïc maõ
hoùa thaønh caùc bit nhò phaân baèng nhieàu phöông phaùp khaùc nhau bao goàm:
 Ñieàu cheá ñoä roäng xung
 Ñieàu cheá vò trí xung
 Ñieàu cheá bieân ñoä xung
 Ñieàu cheá xung maõ
Trong kyõ thuaät ñieàu khieån töø xa duøng soùng hoàng ngoaïi thì phöông phaùp
ñieàu cheá xung maõ thöôøng ñöôïc söû duïng hôn caû, vì phöông phaùp naøy töông ñoái ñôn
giaûn vaø deã thöïc hieän.
 Khoái dao ñoäng taïo soùng mang:
Vì tín hieäu ñieàu khieån ôû taàn soá thaáp neân khoâng theå truyeàn ñöôïc trong
khoâng gian. Do ñoù ñeå tín hieäu ñieàu khieån ñöa ñöôïc ñeán maùy thu thì phaûi coù moät
soùng mang ñeå chuyeân chôû. Vì vaäy caàn phaûi coù moät khoái dao ñoäng taïo tín hieäu
cao taàn coù taàn soá oån ñònh keát hôïp vôùi khoái ñieàu cheá ñeå taïo ra tín hieäu soùng
mang nhaèm chuyeân chôû tín hieäu ñieàu khieån ñeán nôi nhaän.
 Khoái khueách ñaïi coâng suaát phaùt:
Ñeå tín hieäu ñöôïc truyeàn ñi maïnh thì maùy phaùt phaûi coù khoái khueách ñaïi
coâng suaát ñeå coù ñuû naêng löôïng cho maïch phaùt böùc xaï tín hieäu ra moâi tröôøng.
 Led phaùt:

Trang 7
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Bieán ñoåi tín hieäu ñieän thaønh tín hieäu hoàng ngoaïi ñeå böùc xaï ra moâi
tröôøng.
2. SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÙY THU:

Led thu Khueách Taùch Giaûi Choát Khueách Phaàn töû

ñaïi soùng maõ ñaïi chaáp
haønh

 giaûi thích sô ñoà khoái:

 Led thu:
Thu tín hieäu hoàng ngoaïi töø maùy phaùt ñöa ñeán sau ñoù bieán thaønh tín hieäu
ñieàu khieån (tín hieäu ñieän).
 Khoái khueách ñaïi tín hieäu thu:
Vì led thu nhaän tín hieäu hoàng ngoaïi töø maùy phaùt taïo ra hieäu ñieän coù bieân
ñoä raát nhoû neân raát khoù xöû lyù, do ñoù khoái naøy coù nhieäm vuï khueách ñaïi tín
hieäu thu lôùn leân ñeå quaù trình xöû lyù tín hieäu ñöôïc thöïc hieän deã daøng.
 Khoái taùch soùng:
Vì khi tín hieäu thu ñöôïc coøn ôû döôùi daïng soùng cao taàn neân phaûi taùch soùng
ñeå loaïi boû soùng mang nhaèm taùi taïo laïi daïng tín hieäu goác (tín hieäu ñieàu khieån).
 Khoái giaûi maõ:
Nhieäm vuï cuûa khoái naøy laø giaûi maõ tín hieäu ñieàu khieån thaønh caùc leänh
ñieàu khieån döôùi daïng soá nhò phaân ñeå ñöa ñeán khoái chaáp haønh cuï theå. Do ñoù
nhieäm vuï cuûa khoái naøy raát quan troïng, noù ñoøi hoûi tính chính xaùc cao.
 Khoái choát:
Coù nhieäm vuï giöõ nguyeân traïng thaùi taùc ñoäng khi tín hieäu ñieàu khieån
khoâng coøn nöõa ñieàu naøy coù nghóa laøkhi chöa taùc ñoäng moät phím naøo thì ngoõ ra
cuûa maïch choát ôû moät traïng thaùi naøo ñoù laøm phaàn töû chaáp haønh khoâng taùc
ñoäng. Khi ta nhaán moät phím töø maùy phaùt thì ngoõ ra maïch choát laät traïng thaùi laøm
phaàn töû chaáp haønh taùc ñoäng vaø maïch choát seõ giöõ traïng thaùi naøy neáu nhö
khoâng coù söï taùc ñoäng phím moät laàn nöõa.
 Khoái khueách ñaïi:
Khoái naøy coù nhieäm vuï khueách ñaïi tín hieäu ñieàu khieån ñuû lôùn ñeå ñieàu
khieån phaàn töû chaáp haønh taùc ñoäng.
 Phaàn töû chaáp haønh :
Phaàn töû naøy coù theå laø moät rôle hay moät linh kieän ñieàu khieån naøo ñoù.
Ñaây laø khoái cuoái cuøng taùc ñoäng tröïc tieáp vaøo thieát bò thöïc hieän nhieäm vuï maø
ta mong muoán.
II. ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA DUØNG SOÙNG SIEÂU AÂM:
Soùng sieâu aâm laø moät dao ñoäng cô hoïc ñieàu hoøa lan truyeàn ñöôïc trong khoâng
gian, chieám daûi taàn töø 20khz ñeán vaøi Mhz. Soùng sieâu aâm coù mang naêng löôïng
lôùn vaø tính ñònh höôùng cao.
1.SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÙY PHAÙT:

TAÏO XUNG MAÏCH ÑÔN MAÏCH DAO

LEÄNH OÅN ÑOÄNG ÑA
HAØI
AV

Trang 8
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

bieán töû
phaùt

 Giaûi thích sô ñoà khoái:

 Taïo xung leänh:
Coù nhieäm vuï taïo xung leänh laøm cho maïch ñôn oån laät traïng thaùi.
 Maïch ñôn oån:
Khi chöa coù xung leänh ngoõ ra cuûa maïch ñôn oån ôû möùc thaáp, maïch dao
ñoäng ña haøi khoâng ñöôïc caáp nguoàn neân khoâng coù tín hieäu ôû ngoõ ra.Khi coù xung
leänh, maïch ñôn oån laät traïng thaùi luùc naøy maïch dao ñoäng ña haøi ñöôïc caáp nguoàn
do ñoù seõ taïo tín hieäu ôû ngoõ ra.
 Maïch dao ñoäng ña haøi:
Coù nhieäm vuï taïo ra tín hieäu xung coù taàn soá naèm trong giaûi taàn sieâu aâm
ñeå phaùt ñi.
 Khoái Av :
Laø khoái khueách ñaïi coâng suaát, coù nhieäm vuï khueách ñaïi tín hieäu ñöôïc taïo
ra töø maïch dao ñoäng ña haøi ñuû maïnh ñeå ñöa qua bieán töû phaùt soùng sieâu aâm.
 Bieán töû phaùt:
Coù nhieäm vuï chuyeån ñoåi dao ñoäng ñieän thaønh dao ñoäng cô (soùng sieâu
aâm) ñeå böùc xaï roâi tröôøng (khoâng gian)vaø tín hieäu cô naøy ñöôïc lan truyeàn trong
khoâng gian coù vaän toác phuï thuoäc vaøo maät ñoä khoái cuûa moâi tröôøng. Soùng sieâu
aâm coù theå lan truyeàn ñöôïc trong nhieàu loaïi moâi tröôøng nhö: nöôùc, kim loaïi, khoâng
gian, thuûy tinh.
2. SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÙY THU SOÙNG SIEÂU AÂM:

NHAÄN KHUEÁCH XÖÛ LYÙ THAØNH

DAÏNG ÑAÏI TÍN HIEÄU PHAÀN
TÍN HIEÄU TAÙC
ÑOÄNG

BIEÁN TÖÛ
THU
 Giaûi thích caùc khoái:
 Bieán töû thu:
coù nhieäm vuï thu tín hieäu töø beân phaùt, tín hieäu thu ñöôïc laø moät dao ñoäng
cô sau ñoù bieán töû thu seõ chuyeån thaønh tín hieäu ñieän roài ñöa qua maïch nhaän daïng
tín hieäu.
 Khoái nhaän daïng tín hieäu:
Khoái naøy coù chöùc naêng kieåm tra daïng tín hieäu thu ñöôïc. Naáu tín hieäu thu
ñöôïc ñuùng vôùi beân phaùt thì maïch nhaän daïng seõ cho tín hieäu naøy qua taàng khueách
ñaïi. Neáu tín hieäu thu ñöôïc khaùc vôùi beân phaùt thì maïch nhaän daïng khoâng cho tín
hieäu naøy qua maïch khueách ñaïi.
 Khoái khueách ñaïi:
Vì tín hieäu thu ñöôïc laø moät tín hieäu raát nhoû neân khoâng theå ñöa tröïc tieáp
vaøo maïchxöû lyù tín hieäu ñöôïc. Do ñoù noù phaûi ñöôïc khueách ñaïi ñuû lôùn tröôùc khi
vaøo khoái xöû lyù.
 Khoái xöû lyù tín hieäu:

Trang 9
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Khi tín hieäu ñöôïc khueách ñaïi ñuû lôùn vaø ñöa vaøo khoái xöû lyù. Khoái xöû lyù
seõ taùi taïo laïi xung leänh ñieàu khieån töø beân phaùt roài cho ra moät möùc ñieän aùp naøo
ñoù, möùc ñieän aùp naøy seõ kích thaønh phaàn taùc ñoäng hoaït ñoäng.
 Khoái taùc ñoäng:
Nhaän möùc ñieän aùp xuaát ra töø khoái xöû lyù tín hieäu vaø ñieàu khieån moät
thieát bò naøo ñoù maø ta mong muoán.
III.HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA BAÈNG SOÙNG VOÂ TUYEÁN:

1.GIÔÙI THIEÄU VEÀ HEÄ THOÁNG THU PHAÙT BAÈNG SOÙNG VOÂ
TUYEÁN:
Heä thoáng voâ tuyeán laø heä thoáng truyeàn tín hieäu töø nôi naøy ñeán nôi khaùc
baèng soùng ñieän töø. Tín hieäu thoâng tin caàn truyeàn ñi ñöôïc chuyeån thaønh tín hieäu
ñieän,sau ñoù maõ hoùa ñeå truyeàn ñi. Taïi nôi thu tín hieäu ñieän seõ ñöôïc giaûi maõ ñeå
taùi taïo laïi thoâng tin ban ñaàu.
Vieäc ñieàu cheá tín hieäu ñieäntrong heä thoáng voâ tuyeán laø quaù trình ñaët tín
hieäu thoâng tin vaøo soùng mang coù taàn soá cao hôn ñeå truyeàn ñi.Taïi maùy thu tín hieäu
seõ ñöôïc loaïi boû thaønh phaàn soùng mang, chæ nhaän vaø xöû lyù ñeå taùi taïo laïi tín
hieäu thoâng tin.Ñaây laø quaù trình giaûi ñieàu cheá.
2. GIÔÙI THIEÄU VEÀ HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA BAÈNG SOÙNG
VOÂ TUYEÁN:
Heä thoáng ñieàu khieån töø xa baèng soùng voâ tuyeán bao goàm moät maùy phaùt vaø
moät maùy thu.
Maùy phaùt coù nhieäm vuï phaùt ra leänh ñieàu khieån truyeàn ra moâi tröôøng
döôùi daïng soùng ñieän töø mang theo tin töùc ñieàu khieån.
Maùy thu thu tín hieäu töø moâi tröôøng sau ñoù xöû lyù tin töùc vaø ñöa ra leänh
ñieàu khieån ñeán maïch chaáp haønh. Ñaëc ñieåm cuûa heä thoáng naøy laø ñoái vôùi maùy
phaùt phaûi duøng Antena ñeå böùc xaï tín hieäu moâi tröôøng. Ñoái vôùi maùy thu thì cuõng
phaûi duøng Antena ñeå thu tín hieäu. AÊntena
3.SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÙY PHAÙT:

PHAÙT MAÕ ÑIEÀU KHUEÁCH

LEÄNH HOÙA CHEÁ ÑAÏI CAO
ÑIEÀU TAÀN
KHIEÅN

DAO ÑOÄNG
TAÏO SOÙNG
 Giaûi thích sô ñoà khoái: MANG
 Khoái phaùt leänh ñieàu khieån:
Taïo ra caùc leänh ñieàu khieån baèng caùc phím. Phím theå laø phím ñôn hoaëc ma
traän phím.
 Khoái maõ hoùa:
Chuyeån ñoåi tín hieäu ñieàu khieån ñöôïc taïo ra ti72 baøn phím thaønh tín hieäu dao
ñoäng coù taàn soá ñaëc tröng cho leänh ñieàu khieån ñoù.
 Khoái taïo soùng mang:
Taïo ra tín hieäu cao taàn laøm soùng mang tin töùc ñeå truyeàn tín hieäu töø nôi
phaùt ñeán nôi nhaän.

Trang 10
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

 Khoái ñieàu cheá:

Troän tín hieäu cao taàn töø maïch dao ñoäng vôùi tín hieäu ñieàu khieån ñeå cho ra
tín hieäu soùng mang coù taàn soá cao ñeå böùc xaï ra moâi tröôøng. Coù nhieàu caùch ñieàu
cheá nhö:AM, PM, FM…
 Khoái khueách ñaïi cao taàn:
Khueách ñaïi tín hieäu cao taàn töø khoái ñieàu cheá cho ñuû maïnh roài ñöa ra
antena phaùt, nhaèm taêng coâng suaát böùc xaï.
 Antena:
Coù nhieäm vuï böùc xaï tín hieäu ñieàu cheá ra moâi tröôøng.
4.SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÙY THU:

AÊnten
a

KHUEÁC TROÄN TAÙCH GIAÛI LEÄNH THIEÁT

H ÑAÏI SOÙNG SOÙNG MAÕ ÑIEÀU BÒ
CAO KHIEÅN
TAÀN

DAO
ÑOÄNG
NOÄI

 Giaûi thích sô ñoà khoái:

 Khoái khueách ñaïi cao taàn:
Tín hieäu sau khi thu ñöôïc töø Antena coù bieân ñoä raát nhoû do ñoù noù phaûi
ñöôïc khueách ñaïi lôùn leân ñeå deã daøng xöû lyù.
 Dao ñoäng noäi:
Laø moät maïch dao ñoäng trong maùy thu noù cho ra moät tín hieäu sin coù taàn soá
laø f0 ñeå ñöa vaøo maïch troän.Yeâu caàu cuûa khoái naøy laø phaûi raát oån ñònh.
 Maïch troän soùng:
Vì tín hieäu thu ñöôïc töø antena laø moät tín hieäu coù taàn soá cao neân raát khoù
xöû lyù. Do ñoù noù phaûi ñöôïc ñöa qua maïch troän. Maïch troän seõ troän tín hieäu cao taàn
vôùi tín hieäu töø maïch dao ñoäng noäi ñeå cho ra moät tín hieäu trung taàn. Tín hieäu naøy
coù taàn soá thaáp hôn nhöng vaãn chöùa ñöïng noäi dung tin töùc.
 Khoái taùch soùng:
Ngoõ ra cuûa maïch troän soùng laø tín hieäu trung taàn, tín hieäu naøy vaãn coøn
thaønh phaàn soùng mang. Do ñoù maïch taùch soùng coù nhieäm vuï loaïi boû tín hieäu
soùng mang ñeå laáy tín hieäu ñieàu khieån maø thoâi.
 Khoái giaûi maõ:
Coù nhieäm vuï giaûi maõ ñeå taùi taïo laïi tín hieäu ñieàu khieån goác ñeå phaùt ra
leänh ñuùng yeâu caàu.
 Khoái ñieàu khieån:
Nhaän tín hieäu ñieàu khieån töø maïch giaûi maõ ñeå ñieàu khieån thieát bò.

IV.SÔ ÑOÀ KHOÁI CUÛA HEÄ THOÁNG ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA

NHIEÀU KEÂNH:
1.MAÙY PHAÙT:

Trang 11
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

KEÂN
H1
DOÀN MAÕ KHUEÁC PHAÙT
KEÂNH HOÙA H ÑAÏI
COÂNG
SUAÁT

KEÂN
Hn

2.SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÙY THU:

ÑIEÀU
KHIEÅN
1
MAÏCH KHUEÁC GIAÛI PHAÂN
THU H ÑAÏI MAÕ KEÂNH

ÑIEÀU
V.SO SAÙNH ÖU NHÖÔÏC ÑIEÅM CUÛA CAÙC HEÄ THOÁNG: KHIEÅN
1.HEÄ THOÁNG DUØNG TIA HOÀNG NGOAÏI: n

Öu ñieåm:
_ Khoâng daây daãn.
_ Led phaùt vaø led thu nhoû, goïn, deã thieát keá laép ñaët, ñoä tin caäy cao.
_ Nguoàn cung caáp thaáp, coâng suaát tieâu taùn nhoû.
_ Ñieàu khieån ñöôïc nhieàu thieát bò.
_ Tính khaû thi cao, linh kieän deã tìm vaø giaù thaønh thaáp.
Nhöôïc ñieåm:
_ Taàm ñieàu khieån bò haïn cheá.
_ Deã bò nhieãu do caùc nguoàn hoàng ngoaïi xung quanh ta phaùt ra.
_ Haïn cheá khi bò vaät caûn khoâng theå phaùt xa ñöôïc.
2.HEÄ THOÁNG DUØNG SOÙNG SIEÂU AÂM:
Öu ñieåm:
_ Ñoä nhaïy cao vaø ñoä tin caäy cao.
_ Khoâng caàn daây daãn.
_ Coâng suaát tieâu hao thaáp.
_ Vuøng phuû soùng roäng, taàm ñieàu khieån xa hôn led hoàng ngoaïi.
_ Ñieàu khieån ñöôïc nhieàu thieát bò.
_ Trong moät vaøi tröôøng hôïp thì bieán töû thu, phaùt ñöôïc thay theá baèng caëp
led thu phaùt hoàng ngoaïi.
_ Deã thieát keá vaø thi coâng.

Trang 12
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Nhöôïc ñieåm:
_ Deã bò nhieãu do soùng aâm.
_ Bò phaûn xaï khi coù vaät caûn.
_ Giaù thaønh cao.
3.HEÄ THOÁNG DUØNG SOÙNG VOÂ TUYEÁN:
Öu dieåm:
_ Truyeàn tín hieäu vôùi khoaûng caùch xa.
_ Khoâng bò aûnh höôûng nhieàu ñoái vôùi vaät caûn.
_ Taàm phaùt roäng nhieàu höôùng khaùc nhneân coù theå cuøng moät luùc ñieàu
khieån ñöôïc nhieàu thieát bò.
Nhöôïc ñieåm:
_ Khi phaùt hay thu ñeàu caàn coù antena.
_ Deã bò gaây nhieãu bôûi soùng voâ tuyeán khaùc laøm meùo daïng tín hieäuneân
khoâng ñieàu khieån ñöôïc.
_ Ñeå traùnh aûnh höôûng cuûa caùc taàn soá phaùt soùng chuyeân nghieäp neân
phaûi tuaân theo tieâu chuaån FCC.
_ Deã bò nhieãu voâ tuyeán neân heä thoáng maõ hoùa phöùc taïp.
_ Tính khaû thi thaáp vì thieáu linh kieän.
VI.CHOÏN PHÖÔNG AÙN THI COÂNG:
Sau khi so saùnh öu nhöôïc ñieåm cuõng nhö nhöõng khoù khaên, em nhaän thaáy raèng
heä thoáng ñieàu khieån töø xa duøng tia hoàng ngoaïi laø khaû thi nhaát: vì noù phuø hôïp
vôùi yeâu caàu cuûa ñeà taøi cuõng nhö vieäc thieát keá vaø thi coâng deã daøng.Do ñoù em
choïn phöông aùn ñieàu khieån töø xa duøng tia hoàng ngoaïi ñeå thöïc hieän ñeà taøi naøy.
Chöông 3
GIÔÙI THIEÄU CAÙC LINH KIEÄN COÙ LIEÂN
QUAN TRONG ÑEÀ TAØI
I. LED HOÀNG NGOAÏI:
1.LED PHAÙT:
Tia hoàng ngoaïi laø tia coù böôùc soùng naèm trong khoaûng 780nm ñeán 900nm.
Noù ñöôïc taïo thaønh bôûi moät vaät lieäu ñaëc bieät: Led hoàng ngoaïi. Ñaëc ñieåm chính
cuûa tia hoàng ngoaïi laø ta khoâng theå nhìn thaáy baèng maét thöôøng (maét ngöôøi chæ
caûm nhaän aùnh saùng coù böôùc soùng naèm trong khoaûng 380nm ñeán 780nm). Do vaäy
tia hoàng ngoaïi ñöôïc öùng duïng raát nhieàu trong caùc lónh vöïc khaùc nhau, ñaëc bieät laø
trong caùc heä thoáng baùo ñoäng.
Led hoàng ngoaïi coøn goïi laø nguoàn phaùt hoàng ngoaïi. Vaät lieäu cheá taïo ra led
hoàng ngoaïi laø GaAs (gallium arserid) vôùi vuøng caám coù ñoä roäng khoaûng 1,43 ev, cô
cheá taùi hôïp tröïc tieáp giöõa vuøng daãn vaø vuøng hoùa trò GaAs cho ta böôùc soùng cuûa
tia hoàng ngoaïi:

 = hc/w =900nm
vôùi:
h = 4,14.10-15 (ev/s): haèng soá Flanck
c = 3.108 m/s : vaän toác aùnh saùng
w = 1,38 ev
 Thoâng soá kyõ thuaät cuûa led hoàng ngoaïi LD 271:
 Ñieän aùp cung caáp: 1,5 v

Trang 13
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Ñieän aùp ngöôïc max: 5v

Doøng ñieän thuaän: 130mA

Coâng suaát max: 210mW

Goùc phaùt: 150
2.LED THU:
Ñeå thu nhaän tín hieäu hoàng ngoaïi ta coù nhieàu loaïi caûm bieán khaùc nhau. Taát
caû caùc boä phaän caûm bieán naøy ñeàu döïa treân nguyeân taéc hieäu öùng quang ñieän.
Vôùi hieäu öùng quang ñieän naøy thì lôùp chuyeån tieáp p-n seõ phaùt sinh moät giaù trò
ñieän aùp khi noù nhaän ñöôïc aùnh saùng.
Khi ta maéc moät ñieän theá ngöôïc vaøo moät diode silic baát kyø thì chæ coù moät
doøng ñieän roø coù giaù trò raát nhoû ñi qua noù. Nhöng khi ta boùc voû diode moät caùch
caån thaän vaø lôùp p-n cuûa diode ñöôïc phôi döôùi aùnh saùng thì doøng ñieän ngöôïc qua
noù seõ taêng leân. Taát caû caùc lôùp p-n ñeàu nhaïy vôùi aùnh saùng. Photodiode khoâng
nhaïy vôùi aùnh saùng baèng quang trôû nhöng toác ñoä laøm vieäc cuûa noù nhanh gaáp
nhieàu laàn. Caùc photodiode thoâng duïng coù ñoä nhaïy cao nhaát ôû vuøng coù böôùc
soùng 1000nm(naèm trong daûi soùng hoàng ngoaïi).
 Thoâng soá kyõ thuaät cuûa photodiode:
 Ñieän aùp ngöôïc cöïc ñaïi: VR max =30v
 Coâng suaát tieâu taùn cöïc ñaïi: 50mW
 Doøng ñieän ngöôïc khi toái: IR = 2 A
 Doøng ñieän ngöôïc khi saùng: IR = 7 A
 Ñoä nhaïy: S = 7nA/lux
 Ñieän dung kyù sinh: Cd = 400pF
 Taàn soá laøm vieäc cöïc ñaïi: f = 1MHz
II.GIÔÙI THIEÄU IC ÑIEÀU KHIEÅN TÖØ XA BAÈNG TIA HOÀNG NGOAÏI:
IC TC9148, TC 9149, TC9150 laø nhöõng IC thu-phaùt trong heä thoáng ñieàu khieån
töø xa baèng tia hoàng ngoaïi. Trong ñoù TC9148 laø IC phaùt xaï ñieàu khieån coù maõ hoùa
theo kieåu ma traän. Noù keát hôïp vôùi IC TC9149 ñeå taïo thaønh boä ñieàu khieån töø xa
coù 10 chöùc naêng (10 keânh), phoái hôïp vôùi IC TC9150 coù theå hoaøn thaønh boä ñieàu
khieån töø xa coù 18 chöùc naêng (18 keânh), coù hôn 75 leänh coù theå phaùt xaï. Trong ñoù
coù 63 leänh laø lieân tuïc, coù theå coù nhieàu toå hôïp phím, 12 leänh khoâng lieân tuïc chæ
söû duïng phím ñôn. Toå hôïp nhö vaäy coù theå duøng cho nhieàu loaïi ñieàu khieån töø xa
cho caùc thieát bò ñieän.
1.IC PHAÙT 9148:
IC 9148 söû duïng coâng ngheä CMOS qui moâ lôùn ñeå cheá taïo laø moät loaïi linh
kieän phaùt xaï maõ hoùa tia hoàng ngoaïi raát thoâng duïng, phaïm vi ñieän aùp hoaït ñoäng
töø 2,2v ñeán 5,5v. Vì söû duïng coâng ngheä CMOS ñeå cheá taïo neân coâng suaát tieâu hao
cöïc thaáp. Doøng ñieän traïng thaùi tónh côû 10A, noù coù theå söû duïng nhieàu toå hôïp
phím, linh kieän beân ngoaøi raát ít. Maõ soá cuûa noù thích hôïp vôùi nhieàu qui moâ khaùc
nhau. Chæ caàn noái beân ngoaøi moät maïch LC hoaëc laø moät thaïch anh laø coù theå gaây
ra dao ñoäng.
Sô ñoà chaân:

Trang 14
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

 Chöùc naêng caùc chaân:

 Chaân1: chaân noái mass.
 Chaân 2: ngoõ vaøo cuûa boä phaän dao ñoäng beân trong
 Chaân 3: ngoõ ra cuûa boä phaän dao ñoäng beân trong (beân trong coù moät
ñieän trôû phaûn hoài).
 Chaân 4 9 (k1 k6): laø ñoaïn ñaàu vaøo tín hieäu cuûa baøn phím kieåu ma
traän.
 Chaân 1012 (T1T3): keát hôïp vôùi k1  k6 ñeå taïo thaønh 18 phím aán.
 Chaân 13: (code): laø ñaàu vaøo cuûa maõ soá, ñaây laø maõ daønh cho ngöôøi
duøng.
 Chaân 14: (Ttest ): laø ñaàu ño thöû, bình thöôøng khoâng söû duïng thì boû
troáng.
 Chaân 15: (Txout ): laø ñaàu ra tín hieäu truyeàn taûi 12 bit thaønh moät chu
kyø,söû duïng soùng mang 38 KHz ñeå ñieàu cheá.
 Chaân 16: (VDD ): chaân caáp nguoàn +VCC =2,2VDC  5,5VDC, ñieän aùp laøm
vieäc bình thöôøng laø 3v.
 Chaân 8  12 hoaëc chaân 11 20(SP5  SP1 hoaëc SP10  SP1): laø ñaàu ra tín
hieäu khoâng lieân tuïc.khi tín hieäu tieáp nhaän ñaàu vaøo töông öùng moät laàn
thì ngoõ ra töông öùng cuûa noù seõ leân möùc cao “H” vaø toàn taïi trong
khoaûng 107ms.
 Chaân 13  14 hoaëc 21 22 (C3, C2 hoaëc C2, C1): laø ngoõ vaøo daønh cho maõ
ngöôøi duøng.khi maõ naøy hoaøn toaøn gioáng vôùi beân phaùt thì môùi thu
ñöôïc tín hieäu. Trong IC9148 coù ba maõ ngöôøi duøng C1,C2,C3 khi keát hôïp
vôùi tc 9149, 9150 thì toå hôïp maõ nhö sau:

TC9148 TC9149 TC9148 TC9150

C2 C3 C2 C3 C1 C2 C1 C2
0 1 0 1 0 1 0 1
1 0 1 0 1 0 1 0
1 1 1 1 1 1 1 1

C1, C2 vaø C2, C3 beân IC9150, IC9149 ñöôïc thieát laäp nhö sau: neáu laø möùc “1” thì
töø chaân C1 hoaëc C2 hoaëc C3 phaûi noái qua moät caùi tuï 1000pF xuoáng mass. Neáu noái
thaúng xuoáng mass laø möùc “0”.
Chaân 15 hoaëc 23: laø ñaàu vaøo dao ñoäng, chæ caàn maéc song song moät ñieän
trôø 39 k vaø moät tuï ñieän 1000pF xuoáng mass laø coù dao ñoäng.
Chaân 16 hoaëc 24: laø chaân caáp nguoàn +VCC =4,5  5,5 VDC.

 SÔ ÑOÀ KHOÁI:

Trang 15
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

 tham soá chuû yeáu cuûa TC9148:

NH ÑIE LÔ
ÑÔ
KYÙ OÛ ÅN ÙN
MUÏC LUÏC ÑIEÀU KIEÄN ÑO THÖÛ N
HIEÄU NH HÌN NH
VÒ
AÁT H AÁT
Taát caû chöùc naêng thao
Ñieän aùp nguoàn VDD taùc 2,2 _ 5,0 V
ñieän
Phím thoâng khoâng taûi
Doøng ñieän IDD _ _ 1,0 mA
laøm vieäc

Doøng ñieän IDS Phím môû khoâng dao _ _ 1,0 A

traïng thaùi baõo ñoäng
hoøa
Möùc VIH _ 2,0 _ 3,0 V
Ñieän aùp cao
K1K6
ñaàu vaøo Möùc
code VIL _ 0 _ 0,5 V
thaáp
Doøng Möùc IIH VIH = 3V 20 30 60 A
K1K6 ñieän ñaàu cao
vaøo Möùc
Ñaàu IIL VIL = 0V -1,0 _ 1,0 A
thaáp
vaøo Doøng Möùc IIH VIH = 3V -1,0 _ 1,0 A
Code ñieän ñaàu cao
Ttest vaøo Möùc IIL VIL = 0V 20 30 60 A
thaáp

Doøng Möùc IOH VOH = 2V _ _ -500 A

T1T3 cao
ñieän ñaàu
ra Möùc IOL VOL = 3V -50 _ _ A
thaáp

Trang 16
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Möùc IOH VOH = 2V _ _ -0,1 mA

Doøng
TXOUT cao
ñieän ñaàu
ra Möùc IOL VOL =2V 1,0 _ _ mA
Ñaàu ra thaáp
Ñieän trôû phaûn R _ _ 500 _ k
hoài boä dao
ñoäng
Taàn soá dao fosc _ 400 455 600 kHz
ñoäng

 Tham soá cöïc haïn cuûa IC 9148:

Tham soá Kyù Giaù trò cöïc haïn Ñôn vò

hieäu
Ñieän aùp nguoàn ñieän VDD 6,0 V

Ñaàu vaøo/ ra ñieän aùp Vin VSS –0,3  VDD+ 0,3 V

Coâng suaát tieâu taùn PD 200 mW

Nhieät ñoä laøm vieäc Topr -20  75 0

C

Nhieät ñoä caát giöõ TStg -55  75 0

c

Doøng ñieän ñaàu ra (TXOUT ) IOUT -5 mA

Nguyeân lyù hoaït ñoäng:

Trong IC 9148 coù chöùa boä ñaûo pha cmos vaø ñieän trôû ñònh thieân cuøng
noái vôùi boä dao ñoäng baèng thaïch anh hoaëc maïch coäng höôûng lc. Khi taàn soá cuûa
boä dao ñoäng laø 455 khz thì taàn soá phaùt xaï soùng mang laø38 Khz. Chæ khi coù thao
taùc aán phím thì môùi coù dao ñoäng vì vaäy ñaûm baûo coâng suaát tieâu hao cuûa noù
thaáp. Thoâng qua caùc chaân töø K1  K6 vaø ñaàu ra thöù töï thôøi gian töø T 1  T3 ñeå taïo
thaønh baøn phím 63 theo kieåu ma traän:

T1 T2 T3

K1
K2
K3
K4
K5
K6

Trang 17
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

(H) (S1) (S2)

Taïi T1, 6 phím ñöôïc saép xeáp coù theå tuøy choïn ñeå taïo thanh 63 traïng thaùi tín
hieäu lieân tuïc.
Taïi T2 vaø T3 chæ coù theå söû duïng phím ñôn, moãi khi aán vaøo phím moät laàn chæ
coù theå phaùt xaï moät nhoùm xung ñieàu khieån xa.
Neáu nhö caùc phím ôû cuøng haøng ñoàng thôøi ñöôïc aán xuoáng thì thöù töï öu tieân
cuûa noù nhö sau:
T1 > T2 >T3
Nghóa laø khoâng coù nhieàu phím chöùc naêng treân cuøng moät haøng K.
Neáu caùc phím cuøng coät ñöôïc aán ñoàng thôøi (ngoaïi tröø coät T 1) thì thöù töï öu
tieân seõ laø:

K1 >K2 >K3 >K4 >K5 >K6

Leänh phaùt ñi laø maõ 12 bit taïo thaønh, trong ñoù maõ C 1, C2 ,C3 laø maõ ngöôøi
duøng ñeå xaùc ñònh nhöõng moâ thöùc khaùc nhau. Toå hôïp c 1, c2 laø ñeå phoái hôïp vôùi
9150, toå hôïp c2, c3 laø ñeå phoái hôïp vôùi 9149. Moãi toå hôïp coù ba traïng thaùi: 01, 10,
11, khoâng ñöôïc duøng 00.
Leänh phaùt ra 12 bit nhö sau:

C1 C2 C3 H S1 S2 K1 K2 K3 K4 K5 K6

Maõ ngöôøi Maõ lieân Maõ phím ñaàu vaøo

duøng tuïc /khoâng
lieân tuïc

Caùc bit maõ C1, C2, C3 ñöôïc ñaët ôû möùc “1” baèng caùch maéc diode töø caùc chaân
T1, T2 ,T3 qua chaân code (13). Neáu khoâng maéc diode thì laø ôû möùc “0”.
H, S1, S2 (T1, T2, T3) laø ñaïi dieän cho maõ soá phaùt xaï lieân tuïc hoaëc khoâng lieân
tuïc.

Baûng traïng thaùi:

Phím Soá hieäu Ñaàu ra

soá
H S1 S2 K1 K2 K3 K4 K5 K6 Hình thöùc
1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 Lieân tuïc
2 1 0 0 0 1 0 0 0 0 Lieân tuïc
3 1 0 0 0 0 1 0 0 0 Lieân tuïc
4 1 0 0 0 0 0 1 0 0 Lieân tuïc
5 1 0 0 0 0 0 0 1 0 Lieân tuïc
6 1 0 0 0 0 0 0 0 1 Lieân tuïc

Trang 18
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

7 0 1 0 1 0 0 0 0 0 Khoâng lieân tuïc

8 0 1 0 0 1 0 0 0 0 Khoâng lieân tuïc
9 0 1 0 0 0 1 0 0 0 Khoâng lieân tuïc
10 0 1 0 0 0 0 1 0 0 Khoâng lieân tuïc
11 0 1 0 0 0 0 0 1 0 Khoâng lieân tuïc
12 0 1 0 0 0 0 0 0 1 Khoâng lieân tuïc
13 0 0 1 1 0 0 0 0 0 Khoâng lieân tuïc
14 0 0 1 0 1 0 0 0 0 Khoâng lieân tuïc
15 0 0 1 0 0 1 0 0 0 Khoâng lieân tuïc
16 0 0 1 0 0 0 1 0 0 Khoâng lieân tuïc
17 0 0 1 0 0 0 0 1 0 Khoâng lieân tuïc
18 0 0 1 0 0 0 0 0 1 Khoâng lieân tuïc

Daïng xung phaùt ra:

Khi tæ leä chieám troáng cuûa maïch xung döông hình soùng do maïch ñieän ic 9148
phaùt ra laø 1/4 thì ñaïi dieän laø möùc “0” . khi tæ leä chieám troáng cuûa xung döông laø 3/4
ñaïi dieän cho möùc “1” . baát luaän laø “0” hay “1” khi chuùng ñöôïc phaùt ra ñeàu ñöôïc
ñieàu cheá treân soùng mang 38 khz. Tæ leä chieám troáng cuûa soùng mang laø 1/3 nhö vaäy
coù lôïi cho vieäc giaûm coâng suaát tieâu hao.
Sau ñaây laø hình minh hoïa cho bit ‘0” vaø “1” :

a 3a

Bit “0”
3a a

Bit ”1"

Vieäc phaùt ra cuûa moãi chu kyø theo thöù töï noái tieáp: C 1, C2, C3, H, S1, S2, D1, D2,
D3, D4, D5, D6 coù toång chieàu daøi ñöôïc ño laø 48a. trong ñoù a =1/4 chu kyø moät maõ.
Phöông phaùp tính a laø :
1
a= .192 (s)
fosc

Khi aán phím khoâng lieân tuïc (phím ñôn töø phím 7  18) thì ñaàu ra maõ chæ phaùt 2
chu kyø.
Khi aán phím lieân tuïc (phím toå hôïp töø phím 1  6) thì ñaàu ra maõ seõ phaùt ra lieân
tuïc hai nhoùm, moãi nhoùm 2 chu kyø vaø döøng laïi ôû 280a.

Trang 19
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Daïng soùng phaùt ra cuûa phím lieân tuïc vaø khoâng lieân tuïc ñöôïc minh hoïa nhö
sau:

Trang 20
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Phím khoâng
Lieân tuïc 60a 48a 80a 48a

Txout chöa ñieàu cheá

Phím lieân tuïc

60a 48a 80a 48a 208a 48a 80a 48a

Txout
chöa ñieàu cheá

Daïng soùng phaùt ñi khi ñieàu cheá vôùi soùng mang 38 khz:

Daïng soùng phaùt

chöa ñieàu cheá

Daïng soùng phaùt

ñaõ ñieàu cheá

fc =fosc/12 (hz) fosc

khi fosc = 455 khz  fc = 38 khz.

Trang 21
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

2. IC thu:
 sô ñoà chaân:

 Chöùc naêng caùc chaân:

 Chaân 1: laø chaân noái mass
 Chaân 2: ngoõ vaøo tín hieäu thu sau khi loaïi boû soùng mang
 Chaân 3  7 hoaëc 3  8 (HP1  HP5 , HP1  HP6 ): laø ñaàu ra cuûa tín hieäu
lieân tuïc.
 Chaân 9,10(CP2 , CP1): laø ñaàu ra tín hieäu chu kyø, tín hieäu cuûa ñaàu vaøo
töông ñöông moät laàn, ñaàu ra cuûa noù seõ laät moät laàn.
 Chaân 11  20: SP10  SP1 (SP1  SP5): laø ñaàu ra tín hieäu khoâng lieân tuïc,
tín hieäu tieáp nhaän cuûa ñaàu vaøo töông öùng moät laàn, möùc ñieän cao cuûa
ñaàu ra duy trì khoaûng 107ms.
 Chaân 21, 22 hoaëc chaân 13, 14: (C2, C1 hoaëc C3, C2): laø maõ daønh cho
ngöôøi duøng löïa choïn ñeå phaân bieät söï khaùc nhau giöõa caùi naøy vôùi caùi
khaùc. Maõ naøy giöõa beân phaùt vaø beân thu phaûi hoaøn toaøn gioáng nhau
thì môùi thu ñöôïc tín hieäu.
 Chaân 23(OSC): laø ñaàu vaøo dao ñoäng ñöôïc taïo ra bôûi moät ñieän trôû
38k vôùi moät tuï ñieän 1000pF noái song song xuoáng mass.
 Chaân 24 (VDD): chaân caáp nguoàn VCC= 4,5 5,5VDC
 Tham soá cöïc haïn:

Kyù
Tham soá Giaù trò cöïc haïn Ñôn vò
hieäu
Ñieän aùp nguoàn cung caáp VDD 6 V
Ñieän aùp vaøo / ra Vin/Vout VSS – 0,3  VDD+0,3 V
Coâng suaát toån hao PD 200 mW
Nhieät ñoä laøm vieäc Topr -20 75 0
C
Nhieät ñoä caát giöõ TStg -55 125 0
C

 Tham soá chuû yeáu cuûa IC thu:

Trang 22
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Kyù Ñieàu kieän ño thöû Nhoû Ñieån Lôùn Ñôn

Tham soá
hieäu nhaát hình nhaát vò

Ñieän aùp nguoàn VDD Ta= -20 75 0C 4,5 - 5,5 V

Doøng ñieän laøm IDD Ñaàu ra khoâng phuï - - 1,0 mA

vieäc taûi

Taàn soá dao ñoäng fosc Ta =-20  75 0C

27 - 57 kHz
VDD = 4,5  5,5V
Taàn soá söû duïng
chuaån Sosc - - 38 - kHz

Bieán ñoåi cuûa taàn

soá dao ñoäng theo Vfosc VDD =4,5 5,5 v -5 - 5 %
ñieän aùp VDD
Bieán ñôûi cuûa taàn
soá dao ñoäng theo Tfosc Ta = -30  75 0C -5 - 5 %
nhieät ñoä
Doøng Möùc cao IOH Taát caû ngoõ ra VOH - - -1,0 mA
ñieän =4V
ñaàu ra
Möùc IOL Taát caû ngoõ ra VOL 1,0 - - mA
thaáp =1V
Doøng
ñieän Möùc cao IIH Ñaàu code VIH =5V -1,0 - 1,0 A
ñaàu
vaøo
Ñieän trôû keùo leân Rup Ñaàu code 10 20 40 k

Ñieän aùp ngöôõng Vin Ñaàu RXIN 2,0 2,5 3,0 V

cuûa maïch ñieän ñaàu
vaøo
Ñoä roäng cuûa daûi VHIS RXIN - 0,8 - V

 Sô ñoà khoái beân trong IC thu:

Nguyeân lyù hoaït ñoäng:

Ñaàu vaøo cuûa tín hieäu tieáp nhaän cuûa maïch IC naøy do ñaàu linh kieän quang
ñaûm nhaän, sau khi qua khueách ñaïi, taùch soùng ñeå loaïi tröø soùng mang 38kHz, sau ñoù
ñöa vaøo chaân Rxin cuûa IC. Ñaàu tieân tieán haønh chænh ñoái vôùi tín hieäu ñaàu vaøo sau
ñoù ñeán caùc xöû lyù khaùc.
 Sô ñoà khoái cuûa maïch ñieän ñaàu vaøo:
+VCC

Trang 23
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Amp RXIN
Detector
R

Thôøi gian ño kieåm tra tín hieäu tieáp nhaän cuûa maïch ñieän naøy vaø ñoàng hoà
baùo giôø hoaït ñoäng beân trong ñeàu do maïch ñieän dao ñoäng ñaûm nhaän. Luùc naøy chæ
caàn linh kieän RC maéc song song ñeán mass taïi ñaàu OSC cuûa maïch ñieän 9149, 9150 laø
ñöôïc.

VCC

R
R

OS C

R C

 Kieåm tra tín hieäu thu:

12 bits 12 bits

Nhoùm soá lieäu thöù nhaát Nhoùm soá lieäu thöù hai

Töø nguyeân lyù cuûa IC 9148 coù theå bieát moãi nhoùm cuûa soá lieäu phaùt ra laø 12
bit, moãi laàn phaùt ra 2 nhoùm soá. Khi kieåm tra soá lieäu nhaän ñöôïc, ñaàu tieân ñem tín
hieäu thu cuûa nhoùm 1 gôûi vaøo trong boä nhôù dòch haøng 12 bit, sau ñoù tieán haønh so
saùnh töøng soá lieäu cuûa nhoùm 2 vaø nhoùm 1 nhaän ñöôïc. Neáu 2 nhoùm naøy gioáng
nhau thì ñaàu ra ñoái öùng pha seõ töø möùc ñieän thaáp taêng leân möùc ñieän cao. Neáu

Trang 24
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

khaùc nhau thì gaây ra tín hieäu sai soùt laäp töùc laøm cho heä thoáng trôû veà traïng thaùi
ban ñaàu. Soá lieäu nhaän ñöôïc ñöôïc so saùnh nhö trong hình :
READER DATA”1” READER DATA “O”

RECEIVING DATA

.42ms .84ms

SHIFT PULSE

CHECK PULSE

Do tín hieäu phaùt ra cuûa ic 9148 coù phaùt 3 maõ C 1, C2 ,C3 cung caáp maõ soá vieát
cho ngöôøi duøng, vì vaäy ñaàu tieáp nhaän caàn phaûi coù tín hieäu maõ töông öùng, maùy
khaùc nhau cho maõ khaùc nhau ñeå coù söï phaân bieät.
IC 9148 phoái hôïp vôùi maõ ngöôøi duøng cuûa ic 9149 vaø ic 9150 laàn löôït coù 3
löïa choïn nhö trong baûng döôùi ñaây:

IC 9148 phoái hôïp IC9148 phoái hôïp vôùi

vôùi IC9149 IC9150
C1 C2 C3 C1 C2 C3
1 O 1 O 1 1
1 1 O 1 0 1
1 1 1 1 1 1
Ñaàu C(code) noái vôùi tuï ñieän cho ñeán ñaát laø “1” , tröïc tieáp noái ñaát laø”0”. Trong
C1 cuûa IC9150 ñöôïc ñaët ôû “1”, 2 soá khaùc khoâng theå ñaët ñöôïc maõ laø “00”. khi maõ
ngöôøi duøng phaùt hay thu phuø hôïp thì beân trong IC gaây ra maïch xung choát ñeå choát
döõ lieäu ñaàu vaøo vaø laøm cho ñaàu ra taêng töø muùc thaáp leân möùc cao. Neáu maõ
ngöôøi duøng khoâng phuø hôïp thì gaây ra maïch xung khoâng choát, ñaàu ra döøng laïi ôû
möùc thaáp.
Khi môû maùy ñaàu vaøo maõ ngöôøi duøng phaûi ñöa ra maïch xung döông ñeå laøm cho
heä thoáng trôû veà traïng thaùi ban ñaàu. Ñeå taïo ra tín hieäu ban ñaàu naøy nhaát ñònh ñaàu
C ñaët ôûKEY ON noái vôùi tuï ñieän töø 0,001  0,022F, nhö vaäy thì coù theå ñaûm baûo
möùc
trong khoaûnh khaéc môû maùy. Ñaàu C ñoàng thôøi laøm möùc thaáp laøm cho beân trong
maïch ñieän taïo ra maïch xung trôû veà ban ñaàu, sau ñoù ñaàu C cuûa noù döøng laïi ôû
möùc khoùa.
Sau khi IC9149,
SINGLE- SHOT IC9150 tieán haønh kieåm tra chính xaùc maïch xung thu 12 bit, thì ñaàu
ra töông öùng taïo thaønh maïch xung döông roäng khoaûng 107ms, laø xung ñôn nhö hình
sau:

LATCH STROBE
PULSE

Trang 25

SINGLE – SHOT
OUTPUT
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

12 bits 12 bits

107ms

Sau khi thu tín hieäu lieân tuïc ñoàng thôøi vôùi vieäc taïo ra maïch xung khoùa thöù nhaát,
ñaàu ra töông öùng taïo ra möùc cao, cho ñeán khi maïch xung khoùa sau cuøng keát thuùc
160 ms thì trôû laïi möùc ñieän thaáp. Khi thao taùc nhieàu phím caùc ñaàu HP töông öùng
coù theå song song ñoàng thôøi ñöa ra caùc xung lieân tuïc ñoù laø ñaàu ra maïch xung lieân
tuïc ñöôïc minh hoïa nhö hình sau:

KEY ON

12 bits 12 bits 12 bits 12 bits

CONTINUOUS

LATCH STROBE
PULSE

CONTINUOUS
OUTPUT
160 ms

Neáu nhö moãi khi nhaän ñöôïc tín hieäu phaùt ra khoâng lieân tuïc möùc ñieän ñaàu CP
töông öùng chuyeån ñôûi moät laàn, loaïi maïch xung chu kyø naøy (hai traïng thaùi oån ñònh)
thöôøng duøng trong nguoàn chuyeån maïchduøng cho ñieàu khieån thieát bò ñieän,maïch
ñieän laøm giaûm taïp aâm…
Daïng soùng hoaït ñoäng cuûa noù nhö hình sau:

KEY ON

12 bits 12 bits 12 bits 12 bits

SINGLE - SHOT

Trang 26
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

LATCH STROBE
PULSE

CYCLE OUTPUT

Phím cuûa boä phaän phaùt xaï vaø maõ soá phím ôû giöõa ñaàu ra cuûa IC9150 quan heä
vôùi nhau nhö baûng sau:

SOÁ LIEÄU
PHÍM ÑAÀ
CHÖÙC
SOÁ H S1 S2 K1 K2 K3 K4 K5 K6 U RA
NAÊNG

1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 Tín hieäu lieân HP1

tuïc
2 1 0 0 0 1 0 0 0 0 Lieân tuïc HP2

3 1 0 0 0 0 1 0 0 0 Lieân tuïc HP3

4 1 0 0 0 0 0 1 0 0 Lieân tuïc HP4

5 1 0 0 0 0 0 0 1 0 Lieân tuïc HP5

6 1 0 0 0 0 0 0 0 1 Lieân tuïc HP6

7 0 1 0 1 0 0 0 0 0 Khoâng lieân SP1

tuïc
8 0 1 0 0 1 0 0 0 0 Khoâng lieân SP2
tuïc
9 0 1 0 0 0 1 0 0 0 Khoâng lieân SP3
tuïc
10 0 1 0 0 0 0 1 0 0 Khoâng lieân SP4
tuïc
11 0 1 0 0 0 0 0 1 0 Khoâng lieân SP5
tuïc
12 0 1 0 0 0 0 0 0 1 Khoâng lieân SP6
tuïc
13 0 0 1 1 0 0 0 0 0 Khoâng lieân SP7
tuïc
14 0 0 1 0 1 0 0 0 0 Khoâng lieân SP8
tuïc
15 0 0 1 0 0 1 0 0 0 Khoâng lieân SP9
tuïc
16 0 0 1 0 0 0 1 0 0 Khoâng lieân SP10
tuïc

Trang 27
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

17 0 0 1 0 0 0 0 1 0 Tín hieäu chu CP1

kyø
18 0 0 1 0 0 0 0 0 1 Tín hieäu chu CP2
kyø

Trang 28
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

PHAÀN II

THIEÁT KEÁ MAÏCH

Trang 29
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Chöông 1
SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÏCH THU- PHAÙT DUØNG TIA HOÀNG
NGOAÏI
I.NGUYEÂN LYÙÙ CHUNG:
Moät Remote controller goàm 2 khoái : khoái phaùt vaø khoái thu. Khoái phaùt tuøy theo
moãi nuùt nhaán chöùc naêng seõ taïo ra moät tín hieäu ñieàu khieån vaø phaùt ñi bôûi Led
hoàng ngoaïi. Caùc tín hieäu naøy ñöôïc phaân bieät vôùi nhau bôûi soá xung phaùt ñi.
1.SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÏCH PHAÙT:

DAO ÑOÄNG
BAØN PHÍM GIÔÙI HAÏN ÑOÄ TAO SOÙNG
ROÄNG XUNG MANG

KHOÁI DAO
KHOÁI TAÏO KHOÁI
ÑOÄNG
XUNG ÑÔN PHAÙT
CHUAÅN
OÅN

AND3

AND2
 Giaûi thích sô ñoà khoái: AND1

 Baøn phím: ñöôïc toå chöùc döôùi daïng ma traän phím , moãi phím ñöôïc thöïc hieän
moät chöùc naêng rieâng. Baát kyø phím naøo treân baøn phím ñöôïc aán ñeàu thöïc hieän hai
nhieäm vuï: thöù nhaát laø taïo xung kích, kích khoái taïo xung ñôn oån hoaït ñoäng, thöù hai
laø taïo ra maõ töông öùng laø nhöõng bít nhò phaân döïa vaøo khoái giôùi haïn ñoä roäng
xung.
 Khoái taïo xung ñôn oån: khi nhaän ñöôïc xung kích, maïch ñôn oån tao ra moät xung
döông coù thôøi haèng laø T. ñoä roäng T tuøy thuoäc vaøo trò soá cuï theå cuûa linh kieän
trong maïch.nhieäm vuï chính cuûa khoái ñôn oån laø taïo ra moät ñoä roäng xung döông duy
nhaát.
 Khoái dao ñoäng chuaån: khoái naøy luoân dao ñoäng taïo ra taïo ra moät chuoåi
xung coù chu kyø laø haèng soá, coång AND 1 goàm 2 ngoõ vaøo, moät ngoõ nhaän chuoåi
xung cuûa khoái dao ñoäng chuaån ñöa vaøo, ngoõ coøn laïi laø ñoä roäng xung T. nhö vaäy
ngoõ ra cuûa coång AND1 chæ cho qua moät soá chu kyø xung nhaát ñònh khi maïch ñôn oån
hoaït ñoäng.
 Khoái giôùi haïn ñoä roäng xung: thöïc chaát ñaây laø maïch ñeám ñaët tröôùc, chæ
tieâu laø nhöõng bit nhò phaân tuøy theo töøng phím cuï theå ñöôïc aán vaøo maø döõ lieäu
töông öùng seõ ñöôïc naïp vaøo maïch ñeám. Ñeå thöïc hieän ñeám töøng traïng thaùi ñoù ta

Trang 30
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

coù theå söû duïng maïch ñeám leân hoaëc ñeám xuoáng. Ôû ngoõ ra laø nhöõng ñoä roäng
xung töông öùng vôùi phím ñöôïc aán vaøo
 Coång AND2: hai ngoõ vaøo coång AND2, moät ngoõ moät ngoõ nhaän ñoä roäng
xung khaùc nhau do khoái giôùi haïn ñoä roäng xung ñöa ñeán, ngoõ coøn laïi laø soá chu kyø
oån ñònh. Tuøy theo ñoä roäng xung maø coång AND2 cho pheùp xung ñi qua.tính chính xaùc
cuûa maïch phuï thuoäc vaøo khoái giôùi haïn ñoä roäng xung, chæ caàn sai leäch ñoä roäng
xung laø sai leäch ñoái töôïng.
 Khoái dao ñoäng taïo taïo soùng mang: vì tín hieäu ñieàu khieån coù taàn soá thaáp,
tín hieäu naøy khoù lan truyeàn ñöôïc trong khoâng gian ñeå ñöa ñeán maïch thu. Do vaäy tín
hieäu ñieàu khieån phaûi ñöôïc ñieàu cheá vôùi soùng mang coù taàn soá cao ñeå lan truyeàn
trong khoâng gian deã daøng. Khoái dao ñoäng taïo soùng mang thöôøng ñöôïc thieát keá vôùi
taàn soá vaøi chuïc khz trôû leân.
 Khoái phaùt: tín hieäu ngoõ ra cuûa coång AND 3 coù doøng nhoû khoâng ñuû ñeå
thuùc LED hoàng ngoaïi. Do ñoù phaûi qua boä khueách ñaïi doøng vaø aùp thích hôïp ñeå
thuùc LED phaùt tín hieäu hoàng ngoaïi.
2.SÔ ÑOÀ KHOÁI MAÙY THU:

ÑAÀU THU NHAÄN DAÏNG TÍN

HIEÄU ÑIEÀU
KHIEÅN

MAÏCH ÑÔN
MAÏCH CHOÁT
OÅN

NHAÄN CHÖÙC GIAÛI MAÕ NHAÄN CHÖÙC

NAÊNG RADIO CHOÏN CHÖÙC NAÊNG ON/OFF
BOTTOM NAÊNG
 Giaûi thích sô ñoà khoái:
 Ñaàu thu: duøng photodiode ñeå thu tín hieäu hoàng ngoaïi sau ñoù chuyeån ñoåi tín
hieäu hoøng ngoaïi thaønh tín hieäu ñieän.ñoäng thôøi vôùi tín hieäu hoàng ngoaïi, tín hieäu
ñieàu khieån cuõng ñöôïc taùch ra khoûi tín hieäu soùng mang ñöa noù veà ñuùng daïng tín
hieäu ñieàu khieån.
 Maïch ñôn oån: maïch naøy chæ hoaït ñoäng khi coù tín hieäu thu ñöôïc tuø maïch
phaùt. Tín hieäu thu coù daïng xung vuoâng neân caàn coù maïch loïc ñeå taïo ra gai nhoïn
kích cho noù hoaït ñoäng. Ngoõ ra cuûa khoái naøy coù daïng xung vuoâng, xung naøy seõ
ñieàu khieån maïch ñeám hoaëc maïch choát.
 Maïch nhaän daïng tín hieäu: thöïc chaát ñaây laø moät maïch ñeám, thöïc hieän soá
xung do ñaàu thu ñöa ñeán. Soá xung maø maïch ñeám nhaän ñöôïc chính laø tín hieäu ñieàu
khieån ñöôïc phaùt ñi.

Trang 31
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

 Maïch choát: döõ lieäu ñöa vaøo maïch choát laø döõ lieäu töø ngoõ ra cuûa maïch
ñeám, sau khi choùt döõ lieäu thì raát oån ñònh khoâng chaäp chôøn do ñoù giuùp giaûi maõ
ñöôïc chính xaùc.
 Khoái giaûi maõ chöùc naêng: nhieäm vuï chính laø nhaän tín hieäu oån ñònh sau khi
choát, töø ñoù giaûi maõ choïn chöùc naêng. Ñòa chæ cuõng thay ñoåi khi maïch phaùt coù
phím aán, vaø do ñoù töøng chöùc naêng cuõng thay ñoåi theo. Caùc ñöôøng chöùc naêng
cuûa khoái naøy goàm 16 ñöôøng ra chöa ñöôïc xöû lyù phaân chöùc naêng.
 Nhaän chöc naêng ON/OFF: tuøy theo yeâu caàu söû duïng maø ta phaân thaønh
chöùc naêng ON/OFF ñieàu khieån caùc ñoái töôïng ñoäc laäp. Chöùc naêng Radio Bottom
ñieàu khieån caùc traïng thaùi phuï thuoäc cuûa cuøng moät ñoái töôïng hoaëc caùc thieát bò
laøm vieäc luaân phieân nhau.
II THIEÁT KEÁ MAÏCH PHAÙT:
IC9148 coù khaû naêng taïo ra toå hôïp 18 phím töø ma traän 6x3 trong ñoù coù 6 phím
lieân tuïc (phím ñeán phím 6) vaø 12 phím khoâng lieân tuïc(phím 7 ñeán phím 18). Ma traän
phím ñöôïc keát noái nhö hình sau:
 Baøn phím: T1 T2 T3

K1
1 2 3
K2
4 5 6
K3
7 8 9
K4
10 11 12
K5
13 14 15
K6
16 17 18

(H) (S1 ) ( S2 )

Trong ñoù H ,S1,S2 (töông öùng vôùi T1,T2,T3 )laø ñaïi dieän cho maõ soá phaùt xaï lieân
tuïc(H) hoaëc khoâng lieân tuïc(S1,S2 ).
 Maõ ngöôøi duøng:
Trong tín hieäu phaùt ra cuûa maïch phaùt coù C1, C2, C3 laø tín hieäu cung caáp cho
ngöôøi duøng. Beân thu cuõng phaûi cuøng maõ nhö beân phaùt, neáu khaùc nhau seõ khoâng
thu ñöôïc tín hieäu.
IC9148 khi keát hôïp vôùi IC9149 thì maõ ngöôøi duøng coù 3 löïa choïn, ôû ñaây em
choïn maõ ngöôøi duøng nhö sau:

Trang 32
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

IC9148 IC9149
C1 C2 C3 C2 C3
1 1 0 1 0

IC9148:
Ñeå cho C1 =1 ta noái diode töø chaân T1 sang chaân Code
Ñeå cho C2 =1 ta noái doâde töø chaân T2 sang chaân code
Ñeå cho C3 =0 thì chaân T3 phaûi boõ troàng
IC9149:
Ñeå cho C1 =1 thì ta maé moät caùi tuï coù giaù trò 1000pF töø chaân C2 xuoáng mass
Ñeå cho C3 =0 thì ta noái thaúng chaân C3 xuoáng mass.
 Boä dao ñoäng taïo soùng mang:
Do caáu taïo beân trong cuûa IC9148 ñaõ coù saün moät coång ñaûo duøng ñeå phoái
hôïp vôùi caùc linh kieän beân ngoaøi baèng thaïch anh hoaëc maïch LC ñeå taïo thaønh maïch
dao ñoäng.
Ôû ñaây ñeå ñôn giaûn cho vieäc thieát keá vaø taêng ñoä chính xaùc cuûa taàn soá dao
ñoäng neân em choïn thaïch anh laøm maïch dao ñoäng.maïch ñöôïc keát noái nhö sau:

XT XT
2 3
455KHz

1000pF 1000pF

Boä dao ñoäng taïo thaønh tín vôùi taàn soá laø 455KHz sau khi qua maïch chia 12 coøn
laïi 38KHz .taàn soá naøy seõ laøm taàn soá soùng mang ñeå chuyeân chôû tín hieäu ñieàu
khieån lan truyeàn trong khoâng gian ñeå ñöa ñeán maïch thu.
 Boä khueách ñaïi coâng suaát phaùt:
Ñeå cöôøng ñoä böùc xaï aùnh saùng ra moâi tröôøng caøng maïnh thì dong qua LED
phaûi ñuû lôùn(khoâng vöôït quaù ILED max ). Do ñoù tín hieäu sau khi xöû lyù seõ cho qua boï
khueách ñaïi ñeå ñuû coâng suaát phaùt xaï ñi +3V
Boä khueách ñaïi coù theå duøng op-Amp hoaëc transistor. Ôû ñaây ñeå ñôn giaûn em
RXOUT
duøng hai transistor gheùp darlington.Ngoõ ra cuûa IC phaùt khi khoâng coù phím aán laø
möùc “1” khi coù phím aán töông öùng laø möùa “0” do C1815
ñoù em duøng 2 transistor A1015
A1015
keát hôïp vôùi C1815 vaø maïch ñöôïc keát noái nhö sau:

Trang 33
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Vì IC9148 laøm vieäc vôùi ñieän aùp nguoàn töø 2,2v-5,5v, thöôøng laø choïn 3v vì vì
noù thích hôïp vôùi pin AAA moãi cuïc laø 1,5v , ta choïn 2 cuïc pin AAA ñeå laøm nguoàn
nuoâi cho IC phaùt.

3 0,2
Tính R: R  27Ω
103.10  3
vôùi Vcc =3v
ñieän aùp baûo hoøa transistor VCE = 0,2v
doøng cöïc ñaïi qua LED IMax= 103mA.
Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:
Töø nguyeân lyù cuûa IC9148 ta coù theå bieát moãi laàn maïch phaùt ra 2 nhoùm soá
lieäu, moãi nhoùm soá lieäu phaùt ra laø 12 bits, trong ñoù coù 3 bits maõ ngöôøi
duøng(C1,C2,C3), 6 bits maõ phím vaøo(D 1 ñeán D6) vaø 3 bits maõ lieân tuïc hay khoâng lieân
tuïc (H,S1,S2). Khi ta aán baát kyø moät trong caùc phím coù thöù töï töø 7 ñeán 12 thì taïi
phím ñoù leân möùc cao”1”.caùc phím coøn laïi vaãn ôû möùc thaáp,chaúng haïn nhö phím
soá 9 thì chaân 6 (k3) leân möùc cao vaø luùc naøy maïch ñieän naïp vaøo laø 001000 hay maõ
soá phaùt ra D1~D6 laø 001000 töông öùng nhö keát noái ôû sô ñoà nguyeân lyù, caùc phím
keát noái vôùi T2 (öùng vôùi S1) cuõng leân muùc cao, ñaây laø caùc phím khoâng lieân tuïc
coøn T1vaø T3 vaãn ôû möùc thaáp. Vaäy maõ phaùt sinh tín hieäu lieân tuïc vaø khoâng lieân
tuïc baây giôø laø 010, hôn nöõa nhö sô ñoà keát noái T 1 noái qua chaân code qua diode D1,T2
noái qua chaân code qua diode D2, T3 boû troáng. Do ñoù maõ ngöôøi duøng seõ laø C 1=1,
C2=1, C3=0. 3 maõ naøy cuøng vôùi 3maõ lieân tuïc hoaëc khoâng lieân tuïc keát hôïp vôùi 6
bits döõ lieäu D1~D6 ñöôïc ñöa qua coång OR ñeå ñöa ñeán maïch ñoàng boä tín hieäu ra keát
hôïp vôùi saûn phaåoùng mang 38KHz ñeå ñöa ra chaân T XOUT, sau ñoù ñöa qua boä khueách
ñaïi darlington duøng 2 transistor NPN vaøPNP qua LED phaùt böùc xaï ra moâi tröôøng.
III.THIEÁT KEÁ MAÏCH THU:
1.boä LED thu:
Laøm nhieäm vuï nhaän tín hieäu hoàng ngoaïi töø boä phaùt vaø bieán thaønh tín
hieäu ñieän, sau ñoù ñöa vaøo maïch khueách ñaïi vaø taùch soùng.
Coù nhieàu loaïi LED thu tín hieäu hoàng ngoaïi: LED thu khoâng coù maïch khueách
ñaïi vaø LED thu coù maïch khueách ñaïi. Vì LED thu khoâng coù maïch khueách ñaïi chæ thu
ñöôïc tín hieäu trong taàm vöïc ngaén trong khi ñoù LED thu coù maïch khueách ñaïi laø loaïi
chuyeân duøng trong lónh vöïc thu soùng hoàng ngoaïi coù khaû naêng thu ñöôïc tín hieäu töø
vaøi m ñeán vaøi chuïc m tuøy töøng loaïi vaø coù khaû naêng thu ñöôïc tín hieäu phaûn xaï

Trang 34
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

toát do ñoù khi ñieàu khieån khoâng caàn ñaët maïch thu vaø maïch phaùt ñoái dieän
nhau.ñaây laø moät ö ñiyeåm trong lónh vöïc ñieàu khieån töø xa. Ôû ñaây ñeå phuø hôïp vôùi
yeâu caàu cuûa ñeà taøi cuõng nhö yeâu caàu cuûa kyõ thuaät ñieàu khieån töø xa neân em
choïn LED thu coù khueách ñaïi ñeå duøng trong maïch thu.vì treân thò tröôøng thoâng duïng
loaïi LED thu KEC168 coù khaû naêng thu ñöôïc cöï ly 22m neân em choïn loaïi LED naøy
duøng trong maïch thu.
 ø sô ñoà chaân cuûa LED thu KEC168:

chaân 1: VCC
chaân 2: OUT
chaân 3: Mass

2.boä khueách ñaïi vaø taùch soùng:

Ñeå phuïc hoài laïi tín hieäu goác ñuû lôùn ñeå ñieàu khieån caùc thaønh phaàn keá tieáp
ta söû duïng boä khueách ñaïi ñôn giaûn duøng transistor gheùp1 2 3 E chung keát hôïp vôùi boä
loïc RC ñeå loaïi boû soùng mang ñeå taùi taïo laïi tín hieäu goác.
Vì ôû ngoõ ra cuûa maïch LED thu tín hieäu ñaõ ñöôïc khueách ñaïi nhöng ngoõ ra laïi
ñaûo pha so vôùi tín hieäu phaùt. Do ñoù ta chæ caàn duøng moät taàng khueách ñaïi E chung
vöøa laø khueách ñaïi vöøa laø maïch ñaûo pha laøm cho tín hieäu ñöa vaøo IC thu cuøng pha
vôùi tín hieäu phaùt.

+5V

RC

RB 10K 10K

10K
Ngoõ ra led thu
C1815
103

RB=100k, RC=4,7k
III.THIEÁT KEÁ MAÏCH CHOÁT:
Vì khi beân phaùt coù phím aán thì coù moät maõ ñieàu khieån ñöôïc phaùt ñi. Khi beân
thu nhaän ñöôïc leänh ñieàu khieån töø beân phaùt thoâng qua LED thu, maïch khueách
ñaïi,taùch soùng thì taïi moät ngoõ ra cuûa IC thu taïo ra moät xung ôû möùc cao toàn taïi
trong 107ms sau ñoù trôû laïi möùc “0”. Do ñoù ñeå ñieàu khieån ñöôïc thieát bò oån ñònh
moät traïng thaøi naøo ñoù thì ta caàn coù maïch choát döõ lieäu. Maïch choát seõ laät traïng
thaùi moãi khi ngoõ ra IC thu leân möùc “1”.maïch choát coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng
nhieàu caùch. Ôû ñaây ñeå thuaän tieän neân em duøng IC4013 coù chöùa 2 Flip Flop D ñeå
D1 SD1 Q
laøm maïch choát vaø maïch ñöôïc keát noái nhö sau:

CP1

Trang C
35D1 Q
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

Caùc ngoõ ra cuûa IC9149 ñöôïc ñöa vaøo caùc chaân CP cuûa IC4013 ñeå laøm tín
hieäu choát, coøn caùc ngoõ ra Q cuûa IC4013 ñöôïc duøng laøm tín hieäu ñieàu khieån.
IV. THIEÁT KEÁ MAÏCH GIAO TIEÁP VÔÙI RELAY:
Vì ngoõ ra cuûa IC choát coù doøng vaø aùp raát nhoû khoâng theå thuùc caùc taûi lôùn
nhö quaït, ñeøn. . .vì vaäy ñeå ñieàu khieån ñöôïc caùc taûi coù coâng suaát lôùn ta phaûi
duøng relay giao tieáp vôùi maïch choát vaø maïch ñöôïc keát noái nhö sau:

+Vcc

D
Relay

Tín hieäu töø maïch R

choát C828

Khi ngoõ ra cuûa maïch choát ôû möùc “0” thì transistor khoâng daãn ,luùc naøy relay
khoâng huùt,tieáp ñieåm thöôøng ñoùng vaãn ñoùng, tieáp ñieåm thöôøng hôû vaãn hôû. Khi
tín hieäu töø maïch choát leân möùc “1” laøm transistor daãn luùc naøy coù doøng chaïy qua
relay laøm relay huùt,caùc tieáp ñieåm cuûa relay hoaït ñoäng.caùc tieáp ñieåm naøy seõñieàu
khieån taûi coù coâng suaát lôùn.
Diode D coù nhieäm vuï daãnä doøng ñieän ngöôïc do relay sinh ra khi relay ôû cheá ñoä
daãn chuyeån sang cheá ñoä ngaét ñeå baûo veä moái noái CE cuûa transistor.

Trang 36
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

V. SÔ ÑOÀ NGUYEÂN LYÙ MAÏCH PHAÙT:

VI. SÔ ÑOÀ MAÏCH IN VAØ SÔ ÑOÀ BOÁ TRÍ LINH KIEÄN MAÏCH PHAÙT:

Trang 37
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

VII. SÔ ÑOÀ NGUYEÂN LYÙ MAÏCH THU:

Trang 38
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

VIII. SÔ ÑOÀ MAÏCH IN VAØ SÔ ÑOÀ BOÁ TRÍ LINH KIEÄN MAÏCH THU:

IX. SÔ ÑOÀ MAÏCH NGUOÀN:

Trang 39
Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät Ñoà aùn thieát keá maïch

KEÁT LUAÄN
Ñeà taøi ñieàu khieån töø xa baèng tia hoàng ngoaïi tuy khoâng laø ñeà taøi môùi meû,
nhöng qua ñoù phaûn aùnh ñöôïc söï vaän duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc moät caùch
khoa hoïc, tinh thaàn laøm vieäc nghieâm tuùc, söï tìm toøi hoïc hoûi, nghieân cöùu caùc kieán
thöùc môùi cuûa em, cuøng vôùi söï chæ daãn taän tình cuûa thaày NGUYEÃN PHÖÔNG
QUANG vaø caùc thaày coâ trong boä moân ñieän töû ñaõ giuùp em hoaøn thaønh quyeãn
ñoà aùn naøy.
Do thôøi gian coø haïn neân ñeà taøi cuûa em coøn coù moät soá haïn cheá.neáu coù
ñieàu kieän thì töø ñaây coù theå phaùt trieån theâm höôùng thieát keá ñeå maïch coù nhieàu
tính naêng hôn, hieäu quaû hôn, toái öu hôn.
Nhìn chung maïch ñöôïc thieát keá coù ñoä chính xaùc cao, choáng nhieåu toát, tính oån
ñònh cao... vaø coù theå ñöôïc öùng duïng ñeå ñieàu khieån caùc thieát bò ñieän trong sinh
hoaït.
Sau moät thôøi gian laøm ñoà aùn, em caûm thaáy kieán thöùc mình ñöôïc cuõng coá
hôn. ñoù cuõng laø söï giuùp ñôû cuûa caùc thaày coâ cuõng nhö caùc baïn trong lôùp.
Sau cuøng moät laàn nöõa chuùng em xin chaân thaønh caûm ôn thaày NGUYEÃN
PHÖÔNG QUANG ñaõ giuùp ñôû em hoaøn thaønh quyeãn ñoà aùn naøy.
TP.Hoà Chí Minh
Thaùng 09 naêm 2006
Sinh Vieân Thöïc Hieän
NGUYEÃN PHI COÂNG
NGUYEÃN VAÊN BI

Trang 40