TVT VBPQ031

Bé Tµi chÝnh céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam
---------***--------- §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

Sè: 89/2002/TT-BTC -----------------------------------
Hµ Néi, ngµy 9 th¸ng 10 n¨m 2002
Th«ng t
Híng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn bèn (04) chuÈn mùc kÕ to¸n
ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC, ngµy 31-12-2001
cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh
- C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31-12-2001 cña Bé trëng

Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè bèn (04) chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt
Nam (®ît 1);
- C¨n cø ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè
1141TC/Q§/C§KT ngµy 1-11-1995 vµ çc th«ng t híng dÉn söa ®æi, bæ sung ChÕ
®é kÕ to¸n doanh nghiÖp cña Bé Tµi chÝnh;
Bé Tµi chÝnh híng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn bèn chuÈn mùc kÕ to¸n trªn ¸p
dông cho çc doanh nghiÖp thuéc çc ngµnh, çc thµnh phÇn kinh tÕ trong c¶ níc,
trõ: Çc doanh nghiÖp thùc hiÖn ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp võa vµ nhá ban
hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 1177 TC/Q§/C§KT ngµy 23-12-1996 vµ QuyÕt
®Þnh sè 144/2001/Q§/BTC ngµy 21-12-2001 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh.
I. Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc "Hµng tån kho"
1- KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh
- Khi ph¸t sinh chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh, ghi:
Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (Chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung
cè
®Þnh)
Cã çc TK: 152, 153, 214, 331, 334,...
- Cuèi kú, ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµo chi
phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh thêng, ghi:
Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (Chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung
cè
®Þnh).
- Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh thêng
th× kÕ to¸n ph¶i tÝnh vµ x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ vµo
chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh thêng.
Kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ (kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh
s¶n phÈm sè chªnh lÖch gi÷a tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh thùc tÕ ph¸t
sinh lín h¬n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm) ®-
îc ghi nhËn vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú, ghi:
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n (Chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh
kh«ng
ph©n
bæ)
Cã TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
2- KÕ to¸n çc kho¶n hao hôt, mÊt m¸t hµng tån kho
- C¨n cø vµo biªn b¶n vÒ mÊt m¸t, hao hôt hµng tån kho, kÕ to¸n ph¶n ¸nh
gi¸ trÞ hµng tån kho mÊt m¸t, hao hôt, ghi:
Nî TK 1381 - Tµi s¶n thiÕu chê xö lý
Cã çc TK: 151, 152, 153, 154, 155, 156
- C¨n cø vµo biªn b¶n xö lý vÒ hµng tån kho hao hôt, mÊt m¸t, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111, 334,... (PhÇn tæ chøc, ç nh©n ph¶i båi thêng)
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n (Çc kho¶n hao hôt, mÊt m¸t cña hµng tån kho,
sau khi trõ (-) phÇn båi thêng cña tæ chøc, ç nh©n g©y
ra ®îc ph¶n ¸nh vµo gi¸ vèn hµng b¸n)
Cã TK 1381 - Tµi s¶n thiÕu chê xö lý.
3- KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
Cuèi kú kÕ to¸n n¨m, khi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc cña hµng tån
kho nhá h¬n gi¸ gèc th× ph¶i lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Sè dù phßng
gi¶m gi¸ hµng tån kho ®îc lËp lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ gèc cña hµng tån kho lín
h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc cña chóng.
- Trêng hîp kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i lËp ë cuèi kú kÕ to¸n
n¨m nay lín h¬n kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®· lËp ë cuèi kú kÕ to¸n
n¨m tríc th× sè chªnh lÖch lín h¬n ®îc lËp thªm, ghi:
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n (Chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho)
Cã TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
- Trêng hîp kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i lËp ë cuèi kú kÕ to¸n
n¨m nay nhá h¬n kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®· lËp ë cuèi kú kÕ to¸n
n¨m tríc th× sè chªnh lÖch nhá h¬n ®îc hoµn nhËp, ghi:
Nî TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n (Chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån
kho).
2
II. Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc
"Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh"
1- VÒ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 211 - TSC§ h÷u h×nh, ®îc söa ®æi l¹i phÇn
nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh, x¸c ®Þnh trong tõng trêng hîp cô thÓ, nh sau:
TSC§ h÷u h×nh mua s¾m: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua s¾m bao gåm gi¸
mua (trõ çc kho¶n ®îc chiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸), çc kho¶n thuÕ (kh«ng bao
gåm çc kho¶n thuÕ ®îc hoµn l¹i) vµ çc chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®a
tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông nh chi phÝ chuÈn bÞ mÆt b»ng, chi phÝ
vËn chuyÓn vµ bèc xÕp ban ®Çu, chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö (trõ (-) çc kho¶n thu
håi vÒ s¶n phÈm, phÕ liÖu do ch¹y thö), chi phÝ chuyªn gia vµ çc chi phÝ liªn quan
trùc tiÕp kh¸c.
TSC§ h÷u h×nh do ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n theo ph¬ng thøc giao thÇu: §èi víi
TSC§ h÷u h×nh h×nh thµnh do ®Çu t x©y dùng theo ph¬ng thøc giao thÇu, nguyªn
gi¸ lµ gi¸ quyÕt to¸n c«ng tr×nh ®Çu t x©y dùng, çc chi phÝ liªn quan trùc tiÕp
kh¸c vµ lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã).
TSC§ h÷u h×nh mua tr¶ chËm: Trêng hîp TSC§ h÷u h×nh mua s¾m ®îc thanh
to¸n theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, nguyªn gi¸ TSC§ ®ã ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua tr¶
ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸ mua tr¶
tiÒn ngay ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi sè chªnh lÖch ®ã
®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh (vèn ho¸) theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc
“Chi phÝ ®i vay”.
TSC§ h÷u h×nh tù x©y dùng hoÆc tù chÕ: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh tù x©y
dùng lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña TSC§ tù x©y dùng hoÆc tù chÕ céng (+) chi phÝ l¾p
®Æt, ch¹y thö. Trêng hîp doanh nghiÖp dïng s¶n phÈm do m×nh s¶n xuÊt ra ®Ó
chuyÓn thµnh TSC§ th× nguyªn gi¸ lµ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã céng (+) çc
chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc ®a TSC§ vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông.
Trong çc trêng hîp trªn, mäi kho¶n l·i néi bé kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña tµi
s¶n ®ã. Çc chi phÝ kh«ng hîp lý nh nguyªn liÖu, vËt liÖu l·ng phÝ, lao ®éng hoÆc
çc kho¶n chi phÝ kh¸c sö dông vît qu¸ møc b×nh thêng trong qu¸ tr×nh tù x©y dùng
hoÆc tù chÕ kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh.
TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua
díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ h÷u h×nh kh«ng t¬ng tù hoÆc tµi s¶n kh¸c ®îc
x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ h÷u h×nh nhËn vÒ, hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña
tµi s¶n ®em trao ®æi, sau khi ®iÒu chØnh çc kho¶n tiÒn hoÆc t¬ng ®¬ng tiÒn tr¶
thªm hoÆc thu vÒ.
Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ h÷u h×nh
t¬ng tù, hoÆc cã thÓ h×nh thµnh do ®îc b¸n ®Ó ®æi lÊy quyÒn së h÷u mét tµi s¶n
t¬ng tù (tµi s¶n t¬ng tù lµ tµi s¶n cã c«ng dông t¬ng tù, trong cïng lÜnh vùc kinh
doanh vµ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng). Trong c¶ hai trêng hîp kh«ng cã bÊt kú kho¶n l·i hay
3
lç nµo ®îc ghi nhËn trong qu¸ tr×nh trao ®æi. Nguyªn gi¸ TSC§ nhËn vÒ ®îc tÝnh
b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®em trao ®æi. VÝ dô: viÖc trao ®æi çc TSC§ h÷u
h×nh t¬ng tù nh trao ®æi m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, çc c¬ së dÞch vô
hoÆc TSC§ h÷u h×nh kh¸c.
2. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n çc nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu liªn quan ®Õn t¨ng
TSC§ h÷u h×nh
2.1- Trêng hîp mua TSC§ h÷u h×nh theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp:
- Khi mua TSC§ h÷u h×nh theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp vµ ®a vÒ sö dông
ngay cho ho¹t ®éng SXKD, ghi:
Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ - ghi theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay)
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm lµ sè chªnh lÖch
gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay
trõ (-) thuÕ GTGT (nÕu cã)
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (Tæng gi¸ thanh to¸n).
- §Þnh kú, thanh to¸n tiÒn cho ngêi b¸n, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
Cã TK 111, 112 (Sè ph¶i tr¶ ®Þnh kú bao gåm c¶ gi¸ gèc vµ l·i tr¶ chËm,
tr¶ gãp ph¶i tr¶ ®Þnh kú).
§ång thêi tÝnh vµo chi phÝ theo sè l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp ph¶i tr¶ cña tõng kú,
ghi:
Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh
Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n.
2.2- Trêng hîp doanh nghiÖp ®îc tµi trî, biÕu tÆng TSC§ h÷u h×nh ®a vµo
sö dông ngay cho ho¹t ®éng SXKD, ghi:
Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh
Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c.
Çc chi phÝ kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn TSC§ h÷u h×nh ®îc tµi trî, biÕu,
tÆng tÝnh vµo nguyªn gi¸, ghi:
Cã TK 111, 112, 331,...
2.3- Trêng hîp TSC§ h÷u h×nh tù chÕ:

- Khi sö dông s¶n phÈm do doanh nghiÖp tù chÕ t¹o ®Ó chuyÓn thµnh
TSC§ h÷u h×nh sö dông cho ho¹t ®éng SXKD, ghi:
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n

Cã TK 155 - Thµnh phÈm (NÕu xuÊt kho ra sö dông)
4
Cã TK 154 - Chi phÝ SXKD dë dang (NÕu s¶n xuÊt xong ®a vµo sö
dông ngay, kh«ng qua kho).
§ång thêi ghi t¨ng TSC§ h÷u h×nh:
Cã TK 512- Doanh thu néi bé(Doanh thu lµ gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm).
- Chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö,... liªn quan ®Õn TSC§ h÷u h×nh, ghi:
Cã TK 111, 112, 331,...
2.4 - Trêng hîp TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi:
2.4.1. TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi TSC§ h÷u h×nh t¬ng
tù:
- Khi nhËn TSC§ h÷u h×nh t¬ng tù do trao ®æi vµ ®a vµo sö dông ngay cho
ho¹t ®éng SXKD, ghi:
Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh nhËn vÒ ghi theo gi¸
trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®a ®i trao
®æi)
Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (Gi¸ trÞ ®· khÊu hao cña TSC§ ®a ®i trao ®æi)
Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ cña TSC§ h÷u h×nh ®a ®i trao
®æi).
2.4.2. TSC§ h÷u h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi víi TSC§ h÷u h×nh kh«ng
t¬ng tù:
- Khi giao TSC§ h÷u h×nh cho bªn trao ®æi, kÕ to¸n ghi gi¶m TSC§:
Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ h÷u h×nh ®a ®i trao
®æi)
Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (Gi¸ trÞ ®· khÊu hao)
Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸).
§ång thêi ghi t¨ng thu nhËp do trao ®æi TSC§:

Nî TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Tæng gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®a ®i trao ®æi)
Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép (TK 33311) (nÕu cã).
- Khi nhËn ®îc TSC§ h÷u h×nh do trao ®æi, ghi:

Nî TK 211-TSC§ h÷u h×nh (Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn ®îc do trao ®æi)
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (NÕu cã)
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Tæng gi¸ thanh to¸n).
Trêng hîp ph¶i thu thªm tiÒn do gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®a ®i trao ®æi lín
h¬n gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn ®îc do trao ®æi th× khi nhËn ®îc tiÒn cña bªn cã
TSC§ trao ®æi, ghi:
Nî TK 111, 112 (Sè tiÒn ®· thu thªm)
5
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng.
Trêng hîp ph¶i tr¶ thªm tiÒn do gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®a ®i trao ®æi nhá
h¬n gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn ®îc do trao ®æi th× khi tr¶ tiÒn cho bªn cã TSC§
trao ®æi, ghi:
Nî TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
Cã TK 111, 112,...
2.5- Trêng hîp mua TSC§ h÷u h×nh lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc g¾n liÒn víi
quyÒn sö dông ®Êt, ®a vµo sö dông ngay cho ho¹t ®éng SXKD, ghi:
Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸- chi tiÕt nhµ cöa, vËt kiÕn tróc)
Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸- chi tiÕt quyÒn sö dông ®Êt)
Cã TK 111, 112, 331,...
2.6- §èi víi TSC§ h÷u h×nh hiÖn ®ang ghi trªn sæ cña doanh nghiÖp, nÕu
kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn quy ®Þnh trong chuÈn mùc TSC§ h÷u h×nh, ph¶i
chuyÓn sang lµ c«ng cô, dông cô, kÕ to¸n ph¶i ghi gi¶m TSC§ h÷u h×nh:

Nî TK 627, 641, 642 (Gi¸ trÞ cßn l¹i) (NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i nhá)
Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Gi¸ trÞ cßn l¹i) (NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i lín
ph¶i ph©n bæ
dÇn)
Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh.
2.7- Khi c«ng t¸c XDCB hoµn thµnh bµn giao ®a tµi s¶n vµo sö dông cho
SXKD, ghi:
Cã TK 241 - XDCB dë dang.
- NÕu tµi s¶n h×nh thµnh qua ®Çu t kh«ng tho¶ m·n çc tiªu chuÈn ghi nhËn
TSC§ h÷u h×nh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n, ghi:
Nî TK 152, 153 (NÕu lµ vËt liÖu, c«ng cô nhËp kho)
2.8- Chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu liªn quan ®Õn TSC§ h÷u h×nh
nh söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp:
- Khi ph¸t sinh chi phÝ söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp TSC§ h÷u h×nh sau khi
ghi nhËn ban ®Çu, ghi:
Nî TK 241 - XDCB dë dang
Cã TK 112, 152, 331, 334,...
6
- Khi c«ng viÖc söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp TSC§ hoµn thµnh ®a vµo sö
dông, ghi:
+ NÕu tho¶ m·n çc ®iÒu kiÖn ®îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh theo
quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n, ghi:
Cã TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang.
+ NÕu kh«ng tho¶ m·n çc ®iÒu kiÖn ®îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ h÷u
h×nh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n, ghi:
Nî TK 627, 641, 642 (NÕu gi¸ trÞ nhá)
Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (NÕu gi¸ trÞ lín ph¶i ph©n bæ dÇn)
3- Híng dÉn kÕ to¸n çc chi phÝ kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§
§èi víi TSC§ h÷u h×nh tù x©y dùng hoÆc tù chÕ, çc chi phÝ kh«ng hîp lý
nh nguyªn vËt liÖu l·ng phÝ, lao ®éng hoÆc çc kho¶n chi phÝ kh¸c sö dông vît
qu¸ møc b×nh thêng trong qu¸ tr×nh tù x©y dùng hoÆc tù chÕ kh«ng ®îc tÝnh vµo
nguyªn gi¸ TSC§, ghi:
Nî TK 111, 138, 334,... (PhÇn båi thêng cña çc tæ chøc, ç nh©n)
Cã TK 241 - XDCB dë dang (NÕu tù x©y dùng)
Cã TK 154 - Chi phÝ SXKD dë dang (NÕu tù chÕ).
III- Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc

"Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh"
1. Híng dÉn néi dung vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n Tµi kho¶n 213 - TSC§ v«
h×nh.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng
t¨ng, gi¶m cña TSC§ v« h×nh cña doanh nghiÖp.
TSC§ v« h×nh lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt, nhng x¸c ®Þnh ®îc gi¸
trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong SXKD, cung cÊp dÞch vô hoÆc
cho çc ®èi tîng kh¸c thuª phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh.
H¹ch to¸n tµi kho¶n nµy cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau
1. Nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh lµ toµn bé çc chi phÝ mµ doanh nghiÖp
ph¶i bá ra ®Ó cã ®îc TSC§ v« h×nh tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a tµi s¶n ®ã vµo sö
dông theo dù kiÕn.
7
- Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh mua riªng biÖt, bao gåm gi¸ mua (trõ (-) çc
kho¶n ®îc chiÕt khÊu th¬ng m¹i hoÆc gi¶m gi¸), çc kho¶n thuÕ (kh«ng bao gåm
çc kho¶n thuÕ ®îc hoµn l¹i) vµ çc chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®a tµi
s¶n vµo sö dông theo dù tÝnh.
- Trêng hîp TSC§ v« h×nh mua s¾m ®îc thanh to¸n theo ph¬ng thøc tr¶
chËm, tr¶ gãp, nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua tr¶ tiÒn
ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸ mua tr¶
tiÒn ngay ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ SXKD theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi sè chªnh
lÖch ®ã ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh (vèn hãa) theo quy ®Þnh cña
chuÈn mùc kÕ to¸n “Chi phÝ ®i vay”.
- TSC§ v« h×nh h×nh thµnh tõ viÖc trao ®æi, thanh to¸n b»ng chøng tõ liªn
quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn cña ®¬n vÞ, nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ gi¸ trÞ hîp lý
cña çc chøng tõ ®îc ph¸t hµnh liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn cña ®¬n vÞ.
- Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n: Lµ gi¸ trÞ
quyÒn sö dông ®Êt khi ®îc giao ®Êt hoÆc sè tiÒn ph¶i tr¶ khi nhËn chuyÓn nhîng
quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p tõ ngêi kh¸c, hoÆc gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nhËn
gãp vèn liªn doanh.
- Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®îc Nhµ níc cÊp hoÆc ®îc tÆng, biÕu, ®îc x¸c
®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu céng (+) çc chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc
®a tµi s¶n vµo sö dông theo dù tÝnh.
2. Toµn bé chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn giai ®o¹n triÓn khai ®îc
tËp hîp vµo chi phÝ SXKD trong kú. Tõ thêi ®iÓm xÐt thÊy kÕt qu¶ triÓn khai
tho¶ m·n ®îc ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh quy ®Þnh ë
ChuÈn mùc TSC§ v« h×nh th× çc chi phÝ giai ®o¹n triÓn khai ®îc tËp hîp vµo TK
241 "X©y dùng c¬ b¶n dë dang" (2412). Khi kÕt thóc giai ®o¹n triÓn khai çc chi
phÝ h×nh thµnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh trong giai ®o¹n triÓn khai ph¶i ®îc kÕt
chuyÓn vµo bªn Nî Tµi kho¶n 213 “TSC§ v« h×nh".
3. Trong qu¸ tr×nh sö dông ph¶i tiÕn hµnh trÝch khÊu hao TSC§ v« h×nh
vµo chi phÝ SXKD theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc TSC§ v« h×nh.
4. Chi phÝ liªn quan ®Õn TSC§ v« h×nh ph¸t sinh sau khi ghi nhËn ban ®Çu
ph¶i ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, trõ khi tho¶ m·n ®ång
thêi 2 ®iÒu kiÖn sau th× ®îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh:
- Chi phÝ ph¸t sinh cã kh¶ n¨ng lµm cho TSC§ v« h×nh t¹o ra lîi Ých kinh tÕ
trong t¬ng lai nhiÒu h¬n møc ho¹t ®éng ®îc ®¸nh gi¸ ban ®Çu;
- Chi phÝ ®îc ®¸nh gi¸ mét çch ch¾c ch¾n vµ g¾n liÒn víi TSC§ v« h×nh
cô thÓ.
5. Chi phÝ ph¸t sinh ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai cho doanh nghiÖp
gåm chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn vµ chi phÝ
8
qu¶ng ço ph¸t sinh trong giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp,
chi phÝ cho giai ®o¹n nghiªn cøu, chi phÝ chuyÓn dÞch ®Þa ®iÓm ®îc ghi nhËn
lµ chi phÝ SXKD trong kú hoÆc ®îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ SXKD trong thêi
gian tèi ®a kh«ng qu¸ 3 n¨m.
6. Chi phÝ liªn quan ®Õn tµi s¶n v« h×nh ®· ®îc doanh nghiÖp ghi nhËn lµ
chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú tríc ®ã th× kh«ng ®-
îc t¸i ghi nhËn vµo nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh.
7. Çc nh·n hiÖu hµng hãa, quyÒn ph¸t hµnh, danh s¸ch kh¸ch hµng vµ çc
kho¶n môc t¬ng tù ®îc h×nh thµnh trong néi bé doanh nghiÖp kh«ng ®îc ghi nhËn
lµ TSC§ v« h×nh.
8. TSC§ v« h×nh ®îc theo dâi chi tiÕt theo tõng ®èi tîng ghi TSC§ trong “Sæ
tµi s¶n cè ®Þnh”.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¶nh cña Tµi kho¶n 213 - TSC§ v« h×nh
Bªn Nî:
Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh t¨ng.
Bªn Cã:
Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh gi¶m.
Sè d bªn Nî:
Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh hiÖn cã ë doanh nghiÖp.
Tµi kho¶n 213 - TSC§ v« h×nh, cã 6 tµi kho¶n cÊp 2:
- Tµi kho¶n 2131 - QuyÒn sö dông ®Êt: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ
toµn bé çc chi phÝ thùc tÕ ®· chi ra cã liªn quan trùc tiÕp tíi ®Êt sö dông, bao
gåm: tiÒn chi ra ®Ó cã quyÒn sö dông ®Êt, chi phÝ cho ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt
b»ng, san lÊp mÆt b»ng (®èi víi trêng hîp quyÒn sö dông ®Êt riªng biÖt ®èi víi
giai ®o¹n ®Çu t nhµ cöa, vËt kiÕn tróc trªn ®Êt), lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã)....Tµi
kho¶n nµy kh«ng bao gåm çc chi phÝ chi ra ®Ó x©y dùng çc c«ng tr×nh trªn ®Êt.
- Tµi kho¶n 2132 - QuyÒn ph¸t hµnh: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ toµn
bé çc chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó cã quyÒn ph¸t hµnh.
- Tµi kho¶n 2133- B¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v«
h×nh lµ çc chi phÝ thùc tÕ chi ra ®Ó cã b¶n quyÒn t¸c gi¶, b»ng s¸ng chÕ.
- Tµi kho¶n 2134 - Nh·n hiÖu hµng ho¸: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ
çc chi phÝ thùc tÕ liªn quan trùc tiÕp tíi viÖc mua nh·n hiÖu hµng ho¸.
9
- Tµi kho¶n 2135 - PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh
lµ toµn bé çc chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó cã phÇn mÒm m¸y vi
tÝnh.
- Tµi kho¶n 2136 - GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp nhîng quyÒn: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ
TSC§ v« h×nh lµ çc kho¶n chi ra ®Ó doanh nghiÖp cã ®îc giÊy phÐp vµ giÊy
phÐp nhîng quyÒn thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã, nh: giÊy phÐp khai th¸c, giÊy phÐp
s¶n xuÊt lo¹i s¶n phÈm míi....
- Tµi kho¶n 2138 - TSC§ v« h×nh kh¸c: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ çc lo¹i TSC§ v«
h×nh kh¸c cha quy ®Þnh ph¶n ¸nh ë çc tµi kho¶n trªn, nh: b¶n quyÒn, quyÒn sö
dông hîp ®ång,...
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu
1. H¹ch to¸n çc nghiÖp vô mua TSC§ v« h×nh:
- Trêng hîp mua TSC§ v« h×nh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng hãa, dÞch vô
thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi:
Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT)

Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332)
Cã TK 112 - TiÒn göi Ng©n hµng; hoÆc
Cã TK 141 - T¹m øng
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n.
- Trêng hîp mua TSC§ v« h×nh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng hãa, dÞch vô
kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, ghi:
Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh
Cã TK 112, 331...
2. Trêng hîp mua TSC§ v« h×nh theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp:
2.1. Khi mua TSC§ v« h×nh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô chÞu
thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi:
Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ -Theo gi¸ mua tr¶ ngay cha cã thuÕ
GTGT)
Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp tÝnh b»ng sè
chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) gi¸ mua tr¶
ngay vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu
cã))
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332)
10
2.2. Khi mua TSC§ v« h×nh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô
kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc
tiÕp, ghi:
Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ - Theo gi¸ mua tr¶ ngay ®· cã thuÕ
GTGT)
Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n(PhÇn l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp tÝnh b»ng sè
chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) gi¸ mua tr¶
ngay)
2.3. Hµng kú tÝnh sè l·i ph¶i tr¶ vÒ mua TSC§ theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶
gãp, ghi:
2.4 - Khi thanh to¸n tiÒn cho ngêi b¸n, ghi:
Cã çc TK 111, 112.
3. TSC§ v« h×nh mua díi h×nh thøc trao ®æi
3.1. Trao ®æi hai TSC§ v« h×nh t¬ng tù:
Khi nhËn TSC§ v« h×nh t¬ng tù do trao ®æi víi mét TSC§ v« h×nh t¬ng tù vµ
®a vµo sö dông ngay cho ho¹t ®éng SXKD, ghi:
Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh nhËn vÒ ghi theo gi¸
trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®a ®i trao ®æi)
Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143) (Gi¸ trÞ ®· khÊu hao cña TSC§ ®a ®i trao
®æi)
Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh ®a ®i trao
®æi).
3.2. Trao ®æi hai TSC§ v« h×nh kh«ng t¬ng tù:
- Ghi gi¶m TSC§ v« h×nh ®a ®i trao ®æi, ghi:
Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®a ®i trao ®æi)
Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸).
- §ång thêi ph¶n ¸nh sè thu nhËp do trao ®æi TSC§, ghi:
Nî TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Tæng gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®a ®i trao ®æi)
Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT (33311) (nÕu cã).
- Ghi t¨ng TSC§ v« h×nh nhËn trao ®æi vÒ, ghi:
Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ)
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332) (NÕu cã)
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Tæng gi¸ thanh to¸n).
11
Trêng hîp ®îc thu thªm tiÒn hoÆc ph¶i tr¶ thªm tiÒn ghi nh híng dÉn t¹i môc
2.4.2 phÇn II.
4. Gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh ®îc h×nh thµnh tõ néi bé doanh nghiÖp trong giai
®o¹n triÓn khai:
4.1. Khi ph¸t sinh chi phÝ trong giai ®o¹n triÓn khai th× tËp hîp vµo chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh trong kú hoÆc tËp hîp vµo chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n, ghi:
Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (trêng hîp gi¸ trÞ lín) hoÆc
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã çc TK 111, 112, 152, 153, 331...
4.2. Khi xÐt thÊy kÕt qu¶ triÓn khai tho¶ m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi
nhËn TSC§ v« h×nh th×:
a/ TËp hîp chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ë giai ®o¹n triÓn khai ®Ó h×nh thµnh
nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh, ghi:
Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332 - nÕu cã)
Cã çc TK 111, 112, 152, 153, 331...
b/ Khi kÕt thóc giai ®o¹n triÓn khai, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh tæng chi phÝ thùc
tÕ ph¸t sinh h×nh thµnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh, ghi:
5. Khi mua TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt cïng víi mua nhµ cöa, vËt
kiÕn tróc trªn ®Êt th× ph¶i x¸c ®Þnh riªng biÖt gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö
dông ®Êt, TSC§ h÷u h×nh lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, ghi:
Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc)
Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ quyÒn sö dông ®Êt)
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332 - nÕu cã)
Cã çc TK 111, 112, 331...
6. Khi mua TSC§ v« h×nh ®îc thanh to¸n b»ng chøng tõ liªn quan ®Õn quyÒn
së h÷u vèn cña çc c«ng ty cæ phÇn, nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ gi¸ trÞ hîp lý cña
çc chøng tõ ®îc ph¸t hµnh liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn, ghi:
Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh (Chi tiÕt vèn gãp vµ thÆng d vèn cæ
phÇn. ThÆng d vèn cæ phÇn lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸
trÞ
hîp lý vµ mÖnh gi¸ cæ phiÕu).
7. Khi doanh nghiÖp ®îc tµi trî, biÕu, tÆng TSC§ v« h×nh ®a vµo sö dông
ngay cho ho¹t ®éng SXKD:
7.1. Khi nhËn TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu, tÆng, ghi:
Nî TK 213- TSC§ v« h×nh
12
Çc chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn TSC§ v« h×nh nhËn tµi trî, biÕu, tÆng,
ghi:

Cã TK 111, 112,...
7.2. Khi tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép (nÕu cã) trªn gi¸ trÞ
TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu, tÆng, ghi:
Nî TK 421 - Lîi nhuËn cha ph©n phèi
Cã TK 333 - ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép NSNN (3334).
7.3. Sau khi tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép (nÕu cã) trªn gi¸ trÞ
TSC§ v« h×nh ®îc tµi trî, biÕu, tÆng ghi t¨ng vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp,
ghi:
Nî TK 421 - Lîi nhuËn cha ph©n phèi
Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh (Chi tiÕt nguån vèn KD kh¸c).
8. Khi doanh nghiÖp nhËn vèn gãp liªn doanh b»ng quyÒn sö dông ®Êt, c¨n
cø vµo hå s¬ giao quyÒn sö dông ®Êt, ghi:
Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh.
9. H¹ch to¸n gi¶m TSC§ v« h×nh trong trêng hîp chi phÝ nghiªn cøu, lîi thÕ th-
¬ng m¹i, chi phÝ thµnh lËp, ®· ®îc h¹ch to¸n vµo TSC§ v« h×nh tríc khi thùc hiÖn
chuÈn mùc kÕ to¸n:
- NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i cña nh÷ng TSC§ v« h×nh nµy nhá, kÕt chuyÓn mét lÇn
vµo chi phÝ SXKD trong kú, ghi:
Nî TK 627, 641, 642 (Gi¸ trÞ cßn l¹i)

Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (Sè ®· trÝch khÊu hao)
- NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i cña nh÷ng TSC§ v« h×nh nµy lín ®îc kÕt chuyÓn vµo
chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ®Ó ph©n bæ dÇn, ghi:
Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n
Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (Sè ®· trÝch khÊu hao)
10. H¹ch to¸n viÖc nhîng b¸n, thanh lý TSC§ v« h×nh ®îc quy ®Þnh nh h¹ch
to¸n nhîng b¸n, thanh lý TSC§ h÷u h×nh (Xem híng dÉn ë TK 211).
2. Híng dÉn bæ sung kÕ to¸n hao mßn TSC§ v« h×nh
Trêng hîp vµo cuèi n¨m tµi chÝnh doanh nghiÖp xem xÐt l¹i thêi gian trÝch
khÊu hao vµ ph¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ v« h×nh nÕu cã sù thay ®æi møc khÊu
hao cÇn ph¶i ®iÒu chØnh sè khÊu hao ghi trªn sæ kÕ to¸n nh sau:
13
- NÕu do thay ®æi ph¬ng ph¸p khÊu hao vµ thêi gian khÊu hao TSC§ v« h×nh,
mµ møc khÊu hao TSC§ v« h×nh t¨ng lªn so víi sè ®· trÝch trong n¨m, sè chªnh
lÖch khÊu hao t¨ng, ghi:
Nî çc TK 627, 641, 642 (Sè chªnh lÖch khÊu hao t¨ng)
Cã TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143).
- NÕu do thay ®æi ph¬ng ph¸p khÊu hao vµ thêi gian khÊu hao TSC§ v« h×nh,
mµ møc khÊu hao TSC§ v« h×nh gi¶m so víi sè ®· trÝch trong n¨m, sè chªnh lÖch
khÊu hao gi¶m, ghi:
Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143)

Cã çc TK 627, 641, 642 (Sè chªnh lÖch khÊu hao gi¶m)
3. Bæ sung Tµi kho¶n 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh çc chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cã liªn
quan ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD cña nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n vµ viÖc kÕt
chuyÓn çc kho¶n chi phÝ nµy vµo chi phÝ SXKD cña çc niªn ®é kÕ to¸n sau.
Thuéc lo¹i chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n, gåm:
- Chi phÝ tr¶ tríc vÒ thuª ho¹t ®éng TSC§ (quyÒn sö dông ®Êt, nhµ xëng, kho
tµng, v¨n phßng lµm viÖc, cöa hµng vµ TSC§ kh¸c) phôc vô cho ho¹t ®éng kinh
doanh nhiÒu n¨m tµi chÝnh;
- TiÒn thuª c¬ së h¹ tÇng ®· tr¶ tríc cho nhiÒu n¨m vµ phôc vô cho kinh doanh
nhiÒu kú;
- Chi phÝ tr¶ tríc phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña nhiÒu n¨m tµi chÝnh;
- Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ qu¶ng ço ph¸t sinh trong giai
®o¹n tríc ho¹t ®éng;
- Chi phÝ nghiªn cøu cã gi¸ trÞ lín;
- Chi phÝ cho giai ®o¹n triÓn khai kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn lµ TSC§ v«
h×nh;
- Chi phÝ ®µo t¹o çn bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n kü thuËt;
- Chi phÝ di chuyÓn ®Þa ®iÓm kinh doanh, hoÆc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp;
- Lîi thÕ th¬ng m¹i trong trêng hîp mua l¹i doanh nghiÖp, s¸p nhËp doanh
nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i;
- Chi phÝ mua çc lo¹i b¶o hiÓm (b¶o hiÓm ch¸y, næ, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm
d©n sù chñ ph¬ng tiÖn vËn t¶i, b¶o hiÓm th©n xe, b¶o hiÓm tµi s¶n, ...) vµ çc lo¹i
lÖ phÝ mµ doanh nghiÖp mua vµ tr¶ mét lÇn cho nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n;
- C«ng cô, dông cô xuÊt dïng mét lÇn víi gi¸ trÞ lín vµ b¶n th©n c«ng cô, dông
cô tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh trªn mét n¨m tµi chÝnh ph¶i ph©n bæ dÇn
vµo çc ®èi tîng chÞu chi phÝ trong nhiÒu n¨m;
- L·i mua hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, l·i thuª TSC§ thuª tµi chÝnh;
- Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín ph¶i ph©n bæ nhiÒu
n¨m;
- Çc kho¶n kh¸c.
14
H¹ch to¸n tµi kho¶n 242 cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau
1 - ChØ h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 242 nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn
quan ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng trªn mét n¨m tµi chÝnh;
2 - Çc lo¹i chi phÝ nªu trªn nÕu chØ liªn quan ®Õn n¨m tµi chÝnh hiÖn t¹i
th× khi thùc tÕ ph¸t sinh ®îc ghi nhËn ngay vµo chi phÝ SXKD trong n¨m tµi
chÝnh ®ã mµ kh«ng ph¶n ¸nh vµo Tµi kho¶n 242 "Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n";
3 - ViÖc tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n vµo chi phÝ SXKD tõng
kú h¹ch to¸n ph¶i c¨n cø vµo tÝnh chÊt, møc ®é tõng lo¹i chi phÝ mµ lùa chän ph -
¬ng ph¸p vµ tiªu thøc hîp lý;
4 - KÕ to¸n ph¶i theo dâi chi tiÕt tõng kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ®· ph¸t
sinh, ®· ph©n bæ vµo çc ®èi tîng chÞu chi phÝ cña tõng kú h¹ch to¸n vµ sè cßn l¹i
cha ph©n bæ vµo chi phÝ.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¶nh cña

tµi kho¶n 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n
Bªn Nî:
Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ph¸t sinh trong kú
Bªn Cã:
Çc kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ph©n bæ vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh trong kú.
Sè d Nî:
Çc kho¶n chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n cha tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña n¨m tµi chÝnh.
1. Khi ph¸t sinh çc kho¶n chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo t¹o
nh©n viªn, chi phÝ qu¶ng ço ph¸t sinh trong giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp míi thµnh lËp, chi phÝ cho giai ®o¹n nghiªn cøu, chi phÝ chuyÓn dÞch
®Þa ®iÓm.
a/ NÕu chi phÝ ph¸t sinh kh«ng lín th× ghi nhËn toµn bé vµo chi phÝ SXKD
trong kú, ghi:
Nî TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng (Chi phÝ qu¶ng ço)
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (Chi phÝ thµnh lËp,chi phÝ ®µo
t¹o nh©n viªn, chi phÝ nghiªn
cøu,...)
Cã çc TK 111, 112, 152, 153, 331, 334...
b/ NÕu chi phÝ ph¸t sinh lín ph¶i ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ SXKD cña
nhiÒu n¨m tµi chÝnh th× khi ph¸t sinh chi phÝ ®îc tËp hîp vµo Tµi kho¶n 242 "Chi
phÝ tr¶ tríc dµi h¹n", ghi:
Cã çc TK 111, 112, 152, 331, 334, 338,...
15
c/ §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n vµo chi phÝ SXKD,
ghi:
Nî çc TK 641, 642
2. Khi tr¶ tríc tiÒn thuª TSC§, thuª c¬ së h¹ tÇng theo ph¬ng thøc thuª ho¹t
®éng vµ phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh cho nhiÒu n¨m, ghi:
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã çc TK 111,112 ....
§Þnh kú tiÕn hµnh ph©n bæ theo tiªu thøc ph©n bæ hîp lý chi phÝ thuª
TSC§, thuª c¬ së h¹ tÇng vµo chi phÝ SXKD, ghi:
Nî çc TK 635, 642

3. §èi víi c«ng cô, dông cô xuÊt dïng mét lÇn cã gi¸ trÞ lín ph¶i ph©n bæ dÇn
vµo chi phÝ SXKD hoÆc chi phÝ qu¶n lý kinh doanh cã thÓ thùc hiÖn theo hai
ph¬ng ph¸p ph©n bæ sau:
- Ph©n bæ hai lÇn;
- Ph©n bæ nhiÒu lÇn.
3.1. Trêng hîp ph©n bæ 2 lÇn:
- Khi xuÊt c«ng cô, dông cô, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, ghi:
Cã TK 153 - C«ng cô, dông cô.
§ång thêi tiÕn hµnh ph©n bæ lÇn ®Çu (b»ng 50% gi¸ trÞ c«ng cô, dông cô
xuÊt dïng) vµo chi phÝ SXKD hoÆc chi phÝ qu¶n lý, ghi:
Nî TK 627, 641, 642
Khi b¸o háng, b¸o mÊt hoÆc hÕt thêi h¹n sö dông theo quy ®Þnh, kÕ to¸n
tiÕn hµnh ph©n bæ gi¸ trÞ cßn l¹i cña c«ng cô, dông cô vµo chi phÝ SXKD hoÆc
chi phÝ qu¶n lý theo c«ng thøc:
Gi¸ trÞ c«ng cô bÞ háng Gi¸ trÞ phÕ Kho¶n båi

Sè ph©n = - liÖu thu håi - thêng vËt chÊt
bæ 2 (nÕu cã) (nÕu cã)
lÇn 2
KÕ to¸n ghi:
Nî TK 152- Nguyªn liÖu, vËt liÖu (Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi nÕu cã)
Nî TK 138 - Ph¶i thu kh¸c (Sè tiÒn båi thêng vËt chÊt ph¶i thu ®èi víi ngêi
lµm háng lµm mÊt)
Nî çc TK 627, 641,642 (Sè ph©n bæ lÇn 2 cho çc ®èi tîng sö dông)
16
3.2. Trêng hîp ph©n bæ nhiÒu lÇn:
- Khi xuÊt dïng c«ng cô, dông cô, ®å dïng cho thuª ph¶i c¨n cø vµo gi¸ trÞ, thêi
gian vµ møc ®é tham gia cña chóng trong qu¸ tr×nh sö dông ®Ó x¸c ®Þnh sè lÇn
ph¶i ph©n bæ vµ møc chi phÝ ph©n bæ mçi lÇn cho tõng lo¹i c«ng cô, dông cô.
C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc chi phÝ ph¶i ph©n bæ mçi lÇn cã thÓ lµ thêi gian sö
dông hoÆc khèi lîng s¶n phÈm, dÞch vô mµ c«ng cô tham gia kinh doanh trong
tõng kú h¹ch to¸n.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n t¬ng tù nh trêng hîp ph©n bæ 2 lÇn.
Trong c¶ hai trêng hîp ph©n bæ hai lÇn vµ ph©n bæ nhiÒu lÇn, kÕ to¸n ®Òu
ph¶i theo dâi chi tiÕt cho tõng kho¶n chi phÝ ®Ó ®¶m b¶o tæng sè chi phÝ ph©n
bæ phï hîp víi sè chi phÝ ®· ph¸t sinh vµ ®óng ®èi tîng chÞu chi phÝ.
4. Mua TSC§ v« h×nh ®îc thanh to¸n theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp, ghi
nh quy ®Þnh t¹i Môc 2.1 PhÇn II- Híng dÉn kÕ to¸n ChuÈn mùc “TSC§ h÷u h×nh”.
IV- Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc

"Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c"
1- §Ýnh chÝnh: Xo¸ bá côm tõ "chiÕt khÊu thanh to¸n" ë ®o¹n 06 cña
chuÈn mùc "Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c" ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè
149/2001/Q§/BTC ngµy 31-12-2001 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh.
2- KÕ to¸n doanh thu
2.1- Lo¹i Tµi kho¶n 5 - Doanh thu
Lo¹i Tµi kho¶n 5 dïng ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé doanh thu thùc hiÖn cña doanh
nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n.
Doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ çc lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®îc trong kú
kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ çc ho¹t ®éng SXKD th«ng thêng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn
lµm t¨ng vèn chñ së h÷u.
Doanh thu ph¸t sinh tõ giao dÞch, sù kiÖn ®îc x¸c ®Þnh bëi tháa thuËn gi÷a
doanh nghiÖp víi bªn mua hoÆc bªn sö dông tµi s¶n. Nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ
hîp lý cña çc kho¶n ®· thu ®îc hoÆc sÏ thu ®îc sau khi trõ (-) çc kho¶n chiÕt
khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
H¹ch to¸n lo¹i tµi kho¶n nµy cÇn t«n träng mét sè qui ®Þnh sau
1- Doanh thu vµ chi phÝ liªn quan ®Õn cïng mét giao dÞch ph¶i ®îc ghi
nhËn ®ång thêi theo nguyªn t¾c phï hîp vµ ph¶i theo n¨m tµi chÝnh.
2 - ChØ ghi nhËn doanh thu trong kú kÕ to¸n khi tho¶ m·n ®ång thêi çc
®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu b¸n hµng, doanh thu cung cÊp dÞch vô, doanh thu
tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, tiÒn cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia quy ®Þnh t¹i ®iÓm 10,
17
16, 24 cña ChuÈn mùc doanh thu vµ thu nhËp kh¸c (QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§ -
BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé Tµi chÝnh) vµ çc quy ®Þnh cña ChÕ ®é kÕ to¸n
hiÖn hµnh. Khi kh«ng tho¶ m·n çc ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu kh«ng h¹ch to¸n
vµo tµi kho¶n doanh thu.
3 - Khi hµng hãa hoÆc dÞch vô ®îc trao ®æi ®Ó lÊy hµng hãa hoÆc dÞch
vô t¬ng tù vÒ b¶n chÊt vµ gi¸ trÞ th× viÖc trao ®æi ®ã kh«ng ®îc coi lµ mét giao
dÞch t¹o ra doanh thu vµ kh«ng ®îc ghi nhËn lµ doanh thu.
4 - Doanh thu (kÓ c¶ doanh thu néi bé) ph¶i ®îc theo dâi riªng biÖt theo tõng
lo¹i doanh thu: Doanh thu b¸n hµng, doanh thu cung cÊp dÞch vô, doanh thu tiÒn l·i,
tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia. Trong tõng lo¹i doanh thu l¹i ®îc chi
tiÕt theo tõng thø doanh thu, nh doanh thu b¸n hµng cã thÓ ®îc chi tiÕt thµnh
doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸,... nh»m phôc vô cho viÖc x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ,
chÝnh x¸c kÕt qu¶ kinh doanh theo yªu cÇu qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
vµ lËp b¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
5 - NÕu trong kú kÕ to¸n ph¸t sinh çc kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng vµ
cung cÊp dÞch vô, nh chiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
th× ph¶i ®îc h¹ch to¸n riªng biÖt. Çc kho¶n gi¶m trõ doanh thu ®îc tÝnh trõ vµo
doanh thu ghi nhËn ban ®Çu ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn lµm c¨n cø x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh cña kú kÕ to¸n.
6 - VÒ nguyªn t¾c, cuèi kú kÕ to¸n, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh kÕt qu¶
ho¹t ®éng SXKD. Toµn bé doanh thu thuÇn thùc hiÖn trong kú kÕ to¸n ®îc kÕt
chuyÓn vµo Tµi kho¶n 911- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Çc tµi kho¶n thuéc lo¹i
tµi kho¶n doanh thu kh«ng cã sè d cuèi kú.
Lo¹i tµi kho¶n doanh thu cã 6 tµi kho¶n, chia thµnh 3 nhãm
a) Nhãm TK 51 - Doanh thu, cã 03 tµi kho¶n

- Tµi kho¶n 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô;
- Tµi kho¶n 512 - Doanh thu néi bé;
- Tµi kho¶n 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh.
b) Nhãm TK 52 - Cã 01 tµi kho¶n

- Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i.
c) Nhãm TK 53 - Cã 2 tµi kho¶n

- Tµi kho¶n 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i;
- Tµi kho¶n 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n.
2.2- Tµi kho¶n 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
a) §æi tªn Tµi kho¶n 511 - "Doanh thu b¸n hµng" thµnh Tµi kho¶n 511 -
"Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô".
18
b) Néi dung ph¶n ¸nh cña Tµi kho¶n 511- "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp
dÞch vô".
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
cña doanh nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n cña ho¹t ®éng SXKD tõ çc giao dÞch vµ
çc nghiÖp vô sau:
- B¸n hµng: B¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng ho¸
mua vµo;
- Cung cÊp dÞch vô: Thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tho¶ thuËn theo hîp ®ång
trong mét kú, hoÆc nhiÒu kú kÕ to¸n, nh cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch, cho
thuª TSC§ theo ph¬ng thøc cho thuª ho¹t ®éng....
Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ toµn bé sè tiÒn thu ®îc, hoÆc
sÏ thu ®îc tõ çc giao dÞch vµ nghiÖp vô ph¸t sinh doanh thu nh b¸n s¶n phÈm,
hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng bao gåm c¶ çc kho¶n phô thu vµ phÝ
thu thªm ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã).
Trêng hîp doanh nghiÖp cã doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô b»ng
ngo¹i tÖ th× ph¶i quy ®æi ngo¹i tÖ ra §ång ViÖt Nam theo tû gi¸ thùc tÕ ph¸t sinh
hoÆc tû giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n
hµng Nhµ níc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ.
Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thuÇn mµ doanh nghiÖp thùc
hiÖn ®îc trong kú kÕ to¸n cã thÓ thÊp h¬n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch
vô ghi nhËn ban ®Çu do çc nguyªn nh©n: Doanh nghiÖp chiÕt khÊu th¬ng m¹i,
gi¶m gi¸ hµng ®· b¸n cho kh¸ch hµng hoÆc hµng ®· b¸n bÞ tr¶ l¹i (do kh«ng ®¶m
b¶o ®iÒu kiÖn vÒ quy çch, phÈm chÊt ghi trong hîp ®ång kinh tÕ), vµ doanh
nghiÖp ph¶i nép thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ GTGT theo
ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ®îc tÝnh trªn doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thùc
tÕ mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong mét kú kÕ to¸n.
1- Tµi kho¶n 511 "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" chØ ph¶n ¸nh
doanh thu cña khèi lîng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n; dÞch vô ®· cung cÊp ®îc x¸c
®Þnh lµ tiªu thô trong kú kh«ng ph©n biÖt doanh thu ®· thu tiÒn hay sÏ thu ®îc
tiÒn.
2- KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp ®îc
thùc hiÖn theo nguyªn t¾c sau:
- §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT theo
ph¬ng ph¸p khÊu trõ, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ gi¸ b¸n cha cã
thuÕ GTGT;
19
- §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT,
hoÆc chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng vµ cung
cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n;
- §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc
biÖt, hoÆc thuÕ xuÊt khÈu th× doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng
gi¸ thanh to¸n (bao gåm c¶ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, hoÆc thuÕ xuÊt khÈu);
- Nh÷ng doanh nghiÖp nhËn gia c«ng vËt t, hµng ho¸ th× chØ ph¶n ¸nh vµo
doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô sè tiÒn gia c«ng thùc tÕ ®îc hëng, kh«ng
bao gåm gi¸ trÞ vËt t, hµng ho¸ nhËn gia c«ng.
- §èi víi hµng ho¸ nhËn b¸n ®¹i lý, ký göi theo ph¬ng thøc b¸n ®óng gi¸ hëng
hoa hång th× h¹ch to¸n vµo doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô phÇn hoa
hång b¸n hµng mµ doanh nghiÖp ®îc hëng.
- Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp th× doanh nghiÖp
ghi nhËn doanh thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n tr¶ ngay vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t
®éng tµi chÝnh vÒ phÇn l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nhng tr¶ chËm phï hîp víi thêi
®iÓm ghi nhËn doanh thu ®îc x¸c nhËn.
- Nh÷ng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, nhng v× lý do vÒ
chÊt lîng, vÒ qui çch kü thuËt,... ngêi mua tõ chèi thanh to¸n, göi tr¶ l¹i ngêi b¸n
hoÆc yªu cÇu gi¶m gi¸ vµ ®îc doanh nghiÖp chÊp thuËn; hoÆc ngêi mua mua
hµng víi khèi lîng lín ®îc chiÕt khÊu th¬ng m¹i th× çc kho¶n gi¶m trõ doanh thu
b¸n hµng nµy ®îc theo dâi riªng biÖt trªn çc Tµi kho¶n 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i,
hoÆc Tµi kho¶n 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n, Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i.
- Trêng hîp trong kú doanh nghiÖp ®· viÕt ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ ®· thu tiÒn
b¸n hµng nhng ®Õn cuèi kú vÉn cha giao hµng cho ngêi mua hµng, th× trÞ gi¸ sè
hµng nµy kh«ng ®îc coi lµ tiªu thô vµ kh«ng ®îc ghi vµo Tµi kho¶n 511- "Doanh
thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" mµ chØ h¹ch to¸n vµo bªn Cã Tµi kho¶n 131-
"Ph¶i thu cña kh¸ch hµng" vÒ kho¶n tiÒn ®· thu cña kh¸ch hµng. Khi thùc giao
hµng cho ngêi mua sÏ h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 511- "Doanh thu b¸n hµng vµ cung
cÊp dÞch vô" vÒ trÞ gi¸ hµng ®· giao, ®· thu tríc tiÒn b¸n hµng, phï hîp víi çc
®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu.
- §èi víi trêng hîp cho thuª tµi s¶n, cã nhËn tríc tiÒn cho thuª cña nhiÒu n¨m
th× doanh thu cung cÊp dÞch vô ghi nhËn cña n¨m tµi chÝnh lµ sè tiÒn cho thuª ®-
îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së lÊy toµn bé tæng sè tiÒn thu ®îc chia cho sè n¨m cho thuª tµi
s¶n.
- §èi víi doanh nghiÖp thùc hiÖn nhiÖm vô cung cÊp s¶n phÈm, hµng ho¸,
dÞch vô theo yªu cÇu cña Nhµ níc, ®îc Nhµ níc trî cÊp, trî gi¸ theo qui ®Þnh th×
doanh thu trî cÊp, trî gi¸ lµ sè tiÒn ®îc Nhµ níc chÝnh thøc th«ng b¸o, hoÆc thùc
tÕ trî cÊp, trî gi¸. Doanh thu trî cÊp, trî gi¸ ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 5114 - Doanh thu
trî cÊp trî gi¸.
- Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy çc trêng hîp sau:
. TrÞ gi¸ hµng ho¸, vËt t, b¸n thµnh phÈm xuÊt giao cho bªn ngoµi gia c«ng
chÕ biÕn.
. TrÞ gi¸ s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm, dÞch vô cung cÊp gi÷a çc ®¬n vÞ
thµnh viªn trong mét c«ng ty, tæng c«ng ty h¹ch to¸n toµn ngµnh (s¶n phÈm, b¸n
thµnh phÈm, dÞch vô tiªu thô néi bé).
. Sè tiÒn thu ®îc vÒ nhîng b¸n, thanh lý TSC§.
20
. TrÞ gi¸ s¶n phÈm, hµng ho¸ ®ang göi b¸n; dÞch vô hoµn thµnh ®· cung cÊp
cho kh¸ch hµng nhng cha ®îc ngêi mua chÊp thuËn thanh to¸n.
. TrÞ gi¸ hµng göi b¸n theo ph¬ng thøc göi b¸n ®¹i lý, ký göi (cha ®îc x¸c
®Þnh lµ tiªu thô).
. Çc kho¶n thu nhËp kh¸c kh«ng ®îc coi lµ doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp
dÞch vô.
c) KÕt cÊu, néi dung ph¶n ¸nh vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n çc nghiÖp vô chñ
yÕu cña Tµi kho¶n 511- "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" vµ viÖc më
çc tµi kho¶n cÊp 2 ®îc thùc hiÖn nh quy ®Þnh ®èi víi Tµi kho¶n 511 - "Doanh thu
b¸n hµng" trong ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp (ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè
1141 TC/Q§/C§KT, ngµy 01/11/1995 cña Bé Tµi chÝnh vµ çc Th«ng t híng dÉn
söa ®æi, bæ sung ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp). Riªng ®èi víi sè thuÕ GTGT
ph¶i nép tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú ®îc ghi vµo bªn Cã TK
3331 – “ThuÕ GTGT ph¶i nép” ®èi øng víi bªn Nî tµi kho¶n 511 “Doanh thu b¸n
hµng vµ cung cÊp dÞch vô”.
ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu
1- Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp:
a. §èi víi hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
- Khi b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, ghi sè tiÒn tr¶ lÇn ®Çu vµ sè tiÒn cßn ph¶i
thu vÒ b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, doanh thu b¸n hµng vµ l·i ph¶i thu, ghi:
Nî çc TK 111, 112,131 (Tæng gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (5113- Gi¸ b¸n tr¶
tiÒn ngay cha cã thuÕ GTGT)
Cã TK 333 - ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc(3331 - ThuÕ GTGT
ph¶i nép)
Cã TK3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (Chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn
theo gi¸ b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp víi gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay
cha cã
thuÕ
GTGT).
- Khi thùc thu tiÒn b¸n hµng lÇn tiÕp sau, ghi:
Nî çc TK 111, 112,...
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
- Ghi nhËn doanh thu tiÒn l·i b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp tõng kú, ghi:
Nî TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn
Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (L·i tr¶ chËm, tr¶ gãp).
b. §èi víi hµng ho¸ kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ
GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
21
- Khi b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, sè tiÒn tr¶ lÇn ®Çu vµ sè tiÒn cßn ph¶i thu
vÒ b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, doanh thu b¸n hµng vµ l·i ph¶i thu, ghi:
Nî çc TK 111, 112,131

Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (Gi¸ b¸n tr¶ tiÒn
ngay cã thuÕ GTGT)
Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (Chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn
theo gi¸ b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp víi gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay cã
thuÕ GTGT).
- Khi thùc thu tiÒn b¸n hµng lÇn tiÕp sau, ghi:
Nî çc TK 111, 112
- Ghi nhËn doanh thu tiÒn l·i b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp tõng kú, ghi:
Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (TiÒn l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp).
2- KÕ to¸n thuÕ GTGT ph¶i nép tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
Cuèi kú, kÕ to¸n tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp ®èi víi ho¹t ®éng SXKD, ghi:
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô
Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép.
2.3/ Tµi kho¶n 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn
§æi tªn Tµi kho¶n 3387 - "Doanh thu nhËn tríc" thµnh Tµi kho¶n 3387 -
"Doanh thu cha thùc hiÖn".
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cha thùc hiÖn cña doanh nghiÖp
trong kú kÕ to¸n.
Doanh thu cha thùc hiÖn gåm:

- Sè tiÒn nhËn tríc nhiÒu n¨m vÒ cho thuª tµi s¶n (cho thuª ho¹t ®éng);
- Kho¶n chªnh lÖch gi÷a b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp theo cam kÕt víi gi¸ b¸n tr¶
ngay;
- Kho¶n l·i nhËn tríc khi cho vay vèn hoÆc mua çc c«ng cô nî (tr¸i phiÕu, tÝn
phiÕu, kú phiÕu...).
- Khi b¸n hµng, hoÆc cung cÊp dÞch vô theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp th×
doanh thu ®îc ghi nhËn theo gi¸ b¸n tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu.
Gi¸ b¸n tr¶ ngay ®îc x¸c ®Þnh b»ng çch quy ®æi gi¸ trÞ danh nghÜa cña çc
kho¶n sÏ thu ®îc trong t¬ng lai vÒ gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu
22
theo tû lÖ l·i suÊt hiÖn hµnh. PhÇn l·i b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp lµ chªnh lÖch
gi÷a gi¸ b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp víi gi¸ b¸n tr¶ ngay ®îc ghi nhËn vµo tµi kho¶n
“Doanh thu cha thùc hiÖn”. Doanh thu cha thùc hiÖn sÏ ®îc ghi nhËn lµ doanh thu
cña kú kÕ to¸n theo quy ®Þnh t¹i ®o¹n 25(a) cña ChuÈn mùc "Doanh thu vµ thu
nhËp kh¸c".
- Khi nhËn tríc tiÒn cho thuª tµi s¶n cña nhiÒu n¨m, th× sè tiÒn nhËn tríc ®îc
ghi nhËn lµ doanh thu cha thùc hiÖn. Trong çc n¨m tµi chÝnh tiÕp sau sÏ ghi nhËn
doanh thu phï hîp víi doanh thu cña tõng n¨m tµi chÝnh.
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña

Tµi kho¶n 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn
Bªn Nî:
KÕt chuyÓn “Doanh thu cha thùc hiÖn” sang Tµi kho¶n “Doanh thu b¸n hµng
vµ cung cÊp dÞch vô”, hoÆc Tµi kho¶n “Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh” (tiÒn l·i,
tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia).
Bªn Cã:
Ghi nhËn doanh thu cha thùc hiÖn ph¸t sinh trong kú.
Sè d bªn Cã:
Doanh thu cha thùc hiÖn ë thêi ®iÓm cuèi kú kÕ to¸n.
1. Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp:
a. §èi víi hµng b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu
trõ:
- Khi b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp th× ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ cung
cÊp dÞch vô cña kú kÕ to¸n theo gi¸ b¸n tr¶ ngay, phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n tr¶
chËm, tr¶ gãp víi gi¸ b¸n tr¶ ngay ghi vµo Tµi kho¶n "Doanh thu cha thùc hiÖn",
ghi:
Nî çc TK 111, 112,131

Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (Theo gi¸ b¸n tr¶
ngay cha cã thuÕ GTGT)
Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (PhÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n tr¶
chËm, tr¶ gãp vµ gi¸ b¸n tr¶ ngay cha cã thuÕ GTGT)
Cã TK 333 - ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (3331 - ThuÕ GTGT
ph¶i nép).
- Hµng kú, tÝnh, x¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu tiÒn l·i b¸n hµng tr¶
chËm, tr¶ gãp trong kú, ghi:
23
Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh.
- Khi thùc thu tiÒn b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp trong ®ã gåm c¶ phÇn chªnh
lÖch gi÷a gi¸ b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp vµ gi¸ b¸n tr¶ ngay, ghi:
Nî çc TK 111, 112
b. §èi víi hµng b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT
hoÆc chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
- Khi b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp th× ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ cung
cÊp dÞch vô cña kú kÕ to¸n theo gi¸ b¸n tr¶ ngay, phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n tr¶
chËm, tr¶ gãp vµ gi¸ b¸n tr¶ ngay ghi nhËn lµ doanh thu cha thùc hiÖn, ghi:
Nî çc TK 111, 112,131

Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (Gi¸ b¸n tr¶ ngay
cã thuÕ GTGT)
Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (PhÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n tr¶
chËm, tr¶ gãp vµ gi¸ b¸n tr¶ ngay cã thuÕ GTGT).
- Cuèi kú, x¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT ph¶i nép tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp,
ghi:
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
Cã TK 333 - ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (3331 - ThuÕ GTGT
ph¶i nép).
- Hµng kú, tÝnh, x¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu tiÒn l·i b¸n hµng tr¶
chËm, tr¶ gãp, ghi:
- Khi thùc thu tiÒn b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp trong ®ã gåm c¶ phÇn l·i b¸n
hµng, ghi:
Nî çc TK 111, 112
2. §èi víi ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n thu tiÒn tríc cho thuª cña nhiÒu n¨m
Doanh thu cña n¨m tµi chÝnh ®îc x¸c ®Þnh b»ng tæng sè tiÒn cho thuª ®· thu
®îc chia cho sè n¨m cho thuª tµi s¶n. Khi nhËn tiÒn cña kh¸ch hµng tr¶ tríc cho
nhiÒu kú, nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n, ghi:
a. §èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ:
- Khi nhËn tiÒn cña kh¸ch hµng tr¶ tríc vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n cho
nhiÒu n¨m, ghi:
24
Nî TK 111, 112,... (Tæng sè tiÒn nhËn tríc)
Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (Theo gi¸ cha cã thuÕ GTGT)
Cã TK 333 - ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (3331).
§ång thêi tÝnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu cña kú kÕ to¸n, ghi:
Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (Doanh thu cña kú
kÕ to¸n).
- Sang kú kÕ to¸n tiÕp sau, tÝnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu cña kú kÕ to¸n
sau, ghi:
Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (Doanh thu cña kú
kÕ to¸n).
- Sè tiÒn ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng v× hîp ®ång cung cÊp dÞch vô cho thuª
tµi s¶n kh«ng ®îc thùc hiÖn (nÕu cã), ghi:
Nî TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (Gi¸ cha cã thuÕ GTGT)
Nî TK 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (Trêng hîp ®· ghi doanh thu trong kú theo gi¸
cha cã thuÕ GTGT)
Nî TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép (Sè tiÒn tr¶ l¹i cho ngêi ®i thuª vÒ
thuÕ GTGT cña ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n kh«ng ®îc thùc hiÖn)
Cã TK 111, 112, 3388,... (Tæng sè tiÒn tr¶ l¹i).
b. §èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
- Khi nhËn tiÒn cña kh¸ch hµng tr¶ tríc vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n cho
nhiÒu n¨m, ghi:
Nî TK 111, 112,... (Tèng sè tiÒn nhËn tríc)
Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (Tæng sè tiÒn nhËn tríc).
§ång thêi tÝnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu cña kú kÕ to¸n thu tiÒn, ghi:
Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô.
- Sang kú kÕ to¸n sau, tÝnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu cña kú kÕ to¸n sau,
ghi:
Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô.
- Cuèi kú kÕ to¸n, tÝnh vµ ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp, ghi:
Nî TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
25
- Sè tiÒn ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng v× hîp ®ång cung cÊp dÞch vô vÒ cho
thuª tµi s¶n kh«ng ®îc thùc hiÖn, ghi:

Cã TK 111, 112,... (Tæng sè tiÒn tr¶ l¹i).
2.4- §æi tªn TK 512 - "Doanh thu b¸n hµng néi bé" thµnh Tµi kho¶n 512 -
"Doanh thu néi bé"
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸,
dÞch vô tiªu thô trong néi bé doanh nghiÖp.
VÒ néi dung, kÕt cÊu, çc nguyªn t¾c vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n çc nghiÖp vô
kinh tÕ chñ yÕu ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n nµy kh«ng thay ®æi so víi quy ®Þnh trong
chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp (ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1141) .
2.5 - Bæ sung Tµi kho¶n 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc, lîi
nhuËn ®îc chia vµ doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh kh¸c cña doanh nghiÖp.
Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh gåm:
- TiÒn l·i: L·i cho vay; l·i tiÒn göi; l·i b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp; l·i ®Çu t tr¸i
phiÕu, tÝn phiÕu, chiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng do mua hµng hãa, dÞch vô; L·i
cho thuª tµi chÝnh;...
- Thu nhËp tõ cho thuª tµi s¶n, cho ngêi kh¸c sö dông tµi s¶n (B»ng s¸ng chÕ,
nh·n hiÖu th¬ng m¹i, b¶n quyÒn t¸c gi¶, phÇn mÒm vi tÝnh...);
- Cæ tøc, lîi nhuËn ®îc chia;
- Thu nhËp vÒ ho¹t ®éng ®Çu t mua, b¸n chøng kho¸n ng¾n h¹n, dµi h¹n;
- Thu nhËp chuyÓn nhîng, cho thuª c¬ së h¹ tÇng;
- Thu nhËp vÒ çc ho¹t ®éng ®Çu t kh¸c;
- Chªnh lÖch l·i do b¸n ngo¹i tÖ; kho¶n l·i chªnh lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ;
- Chªnh lÖch l·i chuyÓn nhîng vèn;
- ...
- Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh ®îc ph¶n ¸nh trªn Tµi kho¶n 515 bao gåm çc
kho¶n doanh thu tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia vµ çc ho¹t
®éng tµi chÝnh kh¸c ®îc coi lµ thùc hiÖn trong kú, kh«ng ph©n biÖt çc kho¶n
doanh thu ®ã thùc tÕ ®· thu ®îc tiÒn hay sÏ thu ®îc tiÒn.
- §èi víi çc kho¶n thu nhËp tõ ho¹t ®éng mua, b¸n chøng kho¸n, doanh thu ®îc
ghi nhËn lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n lín h¬n gi¸ mua, sè l·i vÒ tr¸i phiÕu, tÝn
26
phiÕu hoÆc cæ phiÕu (kh«ng ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn thu ®îc tõ viÖc b¸n chøng
kho¸n).
- §èi víi kho¶n thu nhËp tõ ho¹t ®éng mua, b¸n ngo¹i tÖ, doanh thu ®îc ghi
nhËn lµ sè chªnh lÖch l·i gi÷a gi¸ mua vµo vµ gi¸ ngo¹i tÖ b¸n ra.
- §èi víi kho¶n tiÒn l·i ®Çu t nhËn ®îc tõ kho¶n ®Çu t cæ phiÕu, tr¸i phiÕu
th× chØ cã phÇn tiÒn l·i cña çc kú mµ doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t nµy míi
®îc ghi nhËn lµ doanh thu ph¸t sinh trong kú; cßn kho¶n l·i ®Çu t nhËn ®îc tõ çc
kho¶n l·i ®Çu t dån tÝch tríc khi doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t ®ã th× ghi
gi¶m gi¸ trÞ kho¶n ®Çu t tr¸i phiÕu, cæ phiÕu ®ã;
- §èi víi çc kho¶n thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh bÊt ®éng s¶n, doanh thu
®îc ghi nhËn lµ tæng sè tiÒn thu ®îc do b¸n bÊt ®éng s¶n.
- §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cho thuª c¬ së h¹ tÇng, doanh thu b¸n hµng ®îc
ghi nhËn khi hoµn tÊt viÖc bµn giao ®Êt trªn thùc ®Þa cho kh¸ch hµng theo gi¸ trÞ
cña diÖn tÝch ®Êt ®· chuyÓn giao theo gi¸ tr¶ ngay.

Tµi kho¶n 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh
Bªn Nî:
- Sè thuÕ GTGT ph¶i nép tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (nÕu cã).
- KÕt chuyÓn doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh thuÇn sang Tµi kho¶n 911- “X¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”.
Bªn Cã:
Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¸t sinh trong kú.
Tµi kho¶n 515 kh«ng cã sè d cuèi kú.
1. Ph¶n ¸nh doanh thu cæ tøc, lîi nhuËn ®îc chia ph¸t sinh trong kú tõ ho¹t
®éng gãp vèn cæ phÇn, liªn doanh, ghi:
Nî çc TK 111, 112, 138, 152, 156,133...

Nî TK 221 - §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n (NhËn cæ tøc b»ng cæ phiÕu)
Nî TK 222 - Gãp vèn liªn doanh (thu nhËp bæ sung vèn gãp liªn doanh)
2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n ho¹t ®éng ®Çu t chøng kho¸n:
- Khi mua chøng kho¸n ®Çu t ng¾n h¹n, dµi h¹n, c¨n cø vµo chi phÝ thùc tÕ
mua, ghi:
Nî çc TK 121, 221,...
Cã çc TK 111, 112, 141,...
27
- §Þnh kú tÝnh l·i vµ thu l·i tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu hoÆc nhËn ®îc th«ng b¸o
vÒ cæ tøc ®îc hëng:
. Trêng hîp kh«ng nhËn tiÒn l·i vÒ, mµ tiÕp tôc bæ sung mua tr¸i phiÕu, tÝn
phiÕu, cæ phiÕu, ghi:
Nî TK 121 - §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n

Nî TK 221 - §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n
. Trêng hîp nhËn l·i b»ng tiÒn, ghi:

Nî çc TK 111, 112...
. Trêng hîp nÕu nhËn l·i ®Çu t bao gåm c¶ kho¶n l·i ®Çu t dån tÝch tríc khi
doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t ®ã th× doanh nghiÖp ph¶i ph©n bæ sè tiÒn l·i
nµy, chØ cã phÇn tiÒn l·i cña çc kú mµ doanh nghiÖp mua kho¶n ®Çu t nµy míi
®îc ghi nhËn lµ doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, cßn kho¶n tiÒn l·i dån tÝch tríc khi
doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t ®ã th× ghi gi¶m gi¸ trÞ cña chÝnh kho¶n ®Çu t
tr¸i phiÕu, cæ phiÕu ®ã, ghi:
Nî çc TK 111, 112 (Tæng tiÒn l·i thu ®îc)

Cã TK 121 - §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n (PhÇn tiÒn l·i ®Çu t dån
tÝch tríc khi doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t)
Cã TK 221 - §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n (L·i ®Çu t dån tÝch
tríc khi doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t)
Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (PhÇn tiÒn l·i cña çc kú mµ
doanh nghiÖp mua kho¶n ®Çu t nµy).
. §Þnh kú nhËn l·i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu (nÕu cã), ghi:

Nî TK 111, 112; hoÆc
Nî TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Cha thu ®îc tiÒn ngay)
- Khi chuyÓn nhîng chøng kho¸n ®Çu t ng¾n h¹n, dµi h¹n, c¨n cø vµo gi¸ b¸n
chøng kho¸n:
. Trêng hîp cã l·i, ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131,... (Theo gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 121 - §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n (TrÞ gi¸ vèn)
Cã TK 221 - §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n (TrÞ gi¸ vèn)
Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (L·i b¸n chøng kho¸n).
. Trêng hîp lç, ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131 (Tæng gi¸ thanh to¸n)
Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (Lç b¸n chøng kho¸n)
Cã TK 121 - §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n (TrÞ gi¸ vèn);
28
Cã TK 221 - §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n (TrÞ gi¸ vèn).
- Thu håi hoÆc thanh to¸n chøng kho¸n ®Çu t ng¾n h¹n, ghi:
Nî çc TK 111, 112 (Gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 121 - §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n (Gi¸ vèn)
Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (Sè tiÒn l·i).
3. KÕ to¸n b¸n ngo¹i tÖ:
- Trêng hîp cã l·i, ghi:

Nî çc TK 111(1111), 112(1121) (Tæng gi¸ thanh to¸n - tû gi¸ thùc tÕ b¸n)
Cã TK 111 (1112), 112 (1122) (Theo tû gi¸ trªn sæ kÕ to¸n)
Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (Sè chªnh lÖch tû gi¸ thùc tÕ
b¸n lín h¬n tû gi¸ trªn sæ kÕ to¸n).
- Trêng hîp bÞ lç, ghi:

Nî çc TK 111 (1111), 112 (1121) (Tæng gi¸ thanh to¸n - tû gi¸ thùc tÕ b¸n)
Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (Sè lç) (Sè chªnh lÖch tû gi¸ trªn sæ kÕ to¸n
lín h¬n tû gi¸ thùc tÕ
b¸n)
Cã TK 111 (1112), 112 (1122) (Theo tû gi¸ trªn sæ kÕ to¸n).
4. KÕ to¸n ho¹t ®éng ®Çu t kinh doanh bÊt ®éng s¶n:
- Khi mua bÊt ®éng s¶n, ghi:

Nî TK 228 - §Çu t dµi h¹n kh¸c; hoÆc
Nî TK 241 - XDCB dë dang (NÕu mua th«ng qua ®Çu t XDCB)
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (NÕu cã) (Doanh nghiÖp nép thuÕ
GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
Cã çc TK 111, 112, 331,...
- Çc chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t bÊt ®éng s¶n, ghi:
Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang
Cã çc TK 111, 112,...
- KÕt chuyÓn chi phÝ khi ®Çu t bÊt ®éng s¶n hoµn thµnh, ghi:
Nî TK 228 - §Çu t dµi h¹n kh¸c
- Khi b¸n bÊt ®éng s¶n:

. Tæng sè tiÒn thu vÒ b¸n bÊt ®éng s¶n, ghi:
Nî çc TK 111, 112, 131 (Tæng sè tiÒn thanh to¸n)

Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh
Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép (33311) (NÕu cã).
29
. TrÞ gi¸ ®Çu t bÊt ®éng s¶n ®· b¸n, ghi:
Cã TK 228 - §Çu t dµi h¹n kh¸c.
. Çc chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng b¸n bÊt ®éng s¶n, ghi:
Cã çc TK 111, 112,...
5. KÕ to¸n ho¹t ®éng cho vay lÊy l·i:
- Khi cho vay lÊy l·i, ghi:

Nî TK 128 - §Çu t ng¾n h¹n kh¸c (NÕu cho vay ng¾n h¹n); hoÆc
Nî TK 228 - §Çu t dµi h¹n kh¸c (NÕu cho vay dµi h¹n)
Cã çc TK 111, 112,...
- §Þnh kú, tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh sè l·i cho vay ph¶i thu trong kú theo khÕ íc vay,
ghi:
Nî çc TK 111, 112 (NÕu thu tiÒn ngay);
Nî TK 131 - Ph¶i thu kh¸ch hµng (NÕu cha nhËn ®îc tiÒn ngay)
- Çc kho¶n thu l·i tiÒn göi ph¸t sinh trong kú, ghi:
Nî çc TK 111, 112 (NÕu thu tiÒn ngay)
6. KÕ to¸n chiÕt khÊu thanh to¸n:
Sè tiÒn chiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng do thanh to¸n tiÒn mua hµng tríc thêi
h¹n ®îc ngêi b¸n chÊp thuËn, ghi:
7. KÕ to¸n doanh thu cho thuª c¬ së h¹ tÇng:
§èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cho thuª c¬ së h¹ tÇng, doanh thu ®îc ghi nhËn
theo tõng kú h¹n cho thuª hoÆc khi chuyÓn giao toµn bé diÖn tÝch ®Êt trªn thùc
®Þa cho kh¸ch hµng theo gi¸ trÞ cña diÖn tÝch ®Êt ®· chuyÓn giao vµ thanh to¸n
mét lÇn hoÆc theo gi¸ b¸n tr¶ ngay:
- §èi víi doanh thu cho thuª c¬ së h¹ tÇng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ, ghi:
Nî çc TK 111, 112,131...

Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (NÕu thu theo tõng kú h¹n
cho thuª)(Gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT)
Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép
30
- §èi víi doanh thu cho thuª c¬ së h¹ tÇng kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT
hoÆc chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi:
Nî çc TK 111, 112,...

Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (Tæng gi¸ thanh to¸n theo
tõng kú h¹n cho thuª)
8. KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸:
. Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh trong kú h¹ch to¸n
vµo Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (Sau khi bï trõ gi÷a sè chªnh lÖch t¨ng tû gi¸ vµ
sè chªnh lÖch gi¶m tû gi¸ ph¸t sinh trong kú), ghi:
Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸

9. Cuèi kú kÕ to¸n tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép tÝnh theo ph¬ng
ph¸p trùc tiÕp ®èi víi ho¹t ®éng tµi chÝnh, ghi:
Nî TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh

Cã TK3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép.
10. Cuèi kú, kÕt chuyÓn Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh thuÇn ph¸t sinh trong
kú sang Tµi kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”, ghi:
Nî TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh

Cã TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
3- Bæ sung Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i mµ doanh
nghiÖp ®· gi¶m trõ, hoÆc ®· thanh to¸n cho ngêi mua hµng do viÖc ngêi mua
hµng ®· mua hµng (s¶n phÈm, hµng ho¸), dÞch vô víi khèi lîng lín theo tho¶ thuËn
vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n hoÆc çc cam kÕt
mua, b¸n hµng.
H¹ch to¸n tµi kho¶n nµy cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau:
- ChØ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i ngêi mua ®-
îc hëng ®· thùc hiÖn trong kú theo ®óng chÝnh s¸ch chiÕt khÊu th¬ng m¹i cña
doanh nghiÖp ®· quy ®Þnh.
- Trêng hîp ngêi mua hµng nhiÒu lÇn míi ®¹t ®îc lîng hµng mua ®îc hëng
chiÕt khÊu th× kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i nµy ®îc ghi gi¶m trõ vµo gi¸ b¸n trªn
“Ho¸ ®¬n (GTGT)” hoÆc “Ho¸ ®¬n b¸n hµng” lÇn cuèi cïng. Trêng hîp kh¸ch
31
hµng kh«ng tiÕp tôc mua hµng, hoÆc khi sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i ngêi mua ®îc h-
ëng lín h¬n sè tiÒn b¸n hµng ®îc ghi trªn ho¸ ®¬n lÇn cuèi cïng th× ph¶i chi tiÒn
chiÕt khÊu th¬ng m¹i cho ngêi mua. Kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i trong çc trêng
hîp nµy ®îc h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 521.
- Trêng hîp ngêi mua hµng víi khèi lîng lín ®îc hëng chiÕt khÊu th¬ng m¹i,
gi¸ b¸n ph¶n ¸nh trªn ho¸ ®¬n lµ gi¸ ®· gi¶m gi¸ (®· trõ chiÕt khÊu th¬ng m¹i) th×
kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i nµy kh«ng ®îc h¹ch to¸n vµo TK 521. Doanh thu b¸n
hµng ph¶n ¸nh theo gi¸ ®· trõ chiÕt khÊu th¬ng m¹i.
- Ph¶i theo dâi chi tiÕt chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· thùc hiÖn cho tõng kh¸ch
hµng vµ tõng lo¹i hµng b¸n, nh: b¸n hµng (s¶n phÈm, hµng ho¸), dÞch vô.
- Trong kú chiÕt khÊu th¬ng m¹i ph¸t sinh thùc tÕ ®îc ph¶n ¸nh vµo bªn Nî
Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i. Cuèi kú, kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®îc
kÕt chuyÓn sang Tµi kho¶n 511 - "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" ®Ó
x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn cña khèi lîng s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thùc tÕ thùc
hiÖn trong kú h¹ch to¸n.

Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
Bªn Nî:
Sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· chÊp nhËn thanh to¸n cho kh¸ch hµng.
Bªn Cã:
KÕt chuyÓn toµn bé sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i sang Tµi kho¶n “Doanh thu
b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn cña kú h¹ch to¸n.
Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i, kh«ng cã sè d cuèi kú.
Tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i cã 3 tµi kho¶n cÊp 2:
- Tµi kho¶n 5211 - ChiÕt khÊu hµng ho¸: Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiÕt
khÊu th¬ng m¹i (tÝnh trªn khèi lîng hµng ho¸ ®· b¸n ra) cho ngêi mua hµng ho¸.
- Tµi kho¶n 5212 - ChiÕt khÊu thµnh phÈm: Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiÕt
khÊu th¬ng m¹i tÝnh trªn khèi lîng s¶n phÈm ®· b¸n ra cho ngêi mua thµnh phÈm.
- Tµi kho¶n 5213 - ChiÕt khÊu dÞch vô: Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiÕt
khÊu th¬ng m¹i tÝnh trªn khèi lîng dÞch vô ®· cung cÊp cho ngêi mua dÞch vô.
1. Ph¶n ¸nh sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú, ghi:
Nî TK 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
Nî TK 3331 – ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã çc TK 111, 112,...
32
2. Cuèi kú, kÕt chuyÓn sè tiÒn chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· chÊp thuËn cho ng-
êi mua sang tµi kho¶n doanh thu, ghi:
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
Cã TK 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i.
4- Bæ sung néi dung ph¶n ¸nh vµ híng dÉn kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô
kinh tÕ liªn quan ®Õn Tµi kho¶n TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
4.1- Bæ sung kÕt cÊu, néi dung ph¶n ¸nh cña TK 632 - "Gi¸ vèn hµng
b¸n" nh sau:
Bªn Nî:
- Ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú.
- Ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng vît trªn møc b×nh th-
êng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ kh«ng ®îc tÝnh vµo trÞ
gi¸ hµng tån kho mµ ph¶i tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n cña kú kÕ to¸n.
- Ph¶n ¸nh kho¶n hao hôt, mÊt m¸t cña hµng tån kho sau khi trõ (-) phÇn båi
thêng do tr¸ch nhiÖm ç nh©n g©y ra.
- Ph¶n ¸nh chi phÝ tù x©y dùng, tù chÕ TSC§ vît trªn møc b×nh thêng kh«ng
®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh tù x©y dùng, tù chÕ hoµn thµnh.
- Ph¶n ¸nh kho¶n chªnh lÖch gi÷a sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i
lËp n¨m nay lín h¬n kho¶n ®· lËp dù phßng n¨m tríc.
Bªn Cã:
- Ph¶n ¸nh kho¶n hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cuèi n¨m tµi
chÝnh (31/12) (Kho¶n chªnh lÖch gi÷a sè ph¶i lËp dù phßng n¨m nay nhá h¬n
kho¶n ®· lËp dù phßng n¨m tríc).
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú
sang TK 911- “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”.
TK 632 "Gi¸ vèn hµng b¸n" kh«ng cã sè d cuèi kú.
4.2- Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ liªn quan ®Õn bæ sung
néi dung ph¶n ¸nh trªn Tµi kho¶n TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
a) Trêng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh th-
êng th× kÕ to¸n ph¶i tÝnh vµ x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ
vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh thêng.
Kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ (kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh
s¶n phÈm sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh thùc tÕ ph¸t
sinh lín h¬n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm) ®îc
ghi nhËn vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú, ghi:

Cã TK 154- Chi phÝ SXKD dë dang.
33
b) Ph¶n ¸nh kho¶n hao hôt, mÊt m¸t cña hµng tån kho sau khi trõ (-) phÇn båi
thêng do tr¸ch nhiÖm ç nh©n g©y ra, ghi:

Cã çc TK 152, 153, 156, 138 (1381)...
c) Ph¶n ¸nh chi phÝ tù x©y dùng, tù chÕ TSC§ vît qu¸ møc b×nh thêng
kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh hoµn thµnh, ghi:

Cã TK 241- X©y dùng c¬ b¶n dë dang (NÕu tù x©y dùng)
Cã TK 154 - Chi phÝ SXKD dë dang (NÕu tù chÕ).
d) H¹ch to¸n kho¶n trÝch lËp, hoÆc hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån
kho cuèi n¨m tµi chÝnh (31/12) (Do lËp dù phßng n¨m nay lín, hoÆc nhá h¬n
kho¶n dù phßng n¨m tríc)
Cuèi n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ hµng tån
kho ë thêi ®iÓm 31/12 tÝnh to¸n kho¶n ph¶i lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho hµng tån
kho so s¸nh víi sè ®· lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho n¨m tríc, x¸c ®Þnh sè
chªnh lÖch ph¶i lËp thªm, hoÆc gi¶m ®i (nÕu cã):
- Trêng hîp sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i lËp n¨m nay lín h¬n sè
dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®· lËp ë cuèi niªn ®é kÕ to¸n n¨m tríc, th× sè chªnh
lÖch lín h¬n ®îc lËp thªm, ghi:

Cã TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
- Trêng hîp sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i lËp n¨m nay nhá h¬n sè dù
phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ®· lËp ë cuèi niªn ®é kÕ to¸n n¨m tríc, th× sè chªnh
lÖch nhá h¬n ®îc hoµn nhËp, ghi:
Nî TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n.
5- Bæ sung Tµi kho¶n 635 - Chi phÝ tµi chÝnh
Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh nh÷ng kho¶n chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh bao gåm
çc kho¶n chi phÝ hoÆc çc kho¶n lç liªn quan ®Õn çc ho¹t ®éng ®Çu t tµi
chÝnh, chi phÝ cho vay vµ ®i vay vèn, chi phÝ gãp vèn liªn doanh, lç chuyÓn nh-
îng chøng kho¸n ng¾n h¹n, chi phÝ giao dÞch b¸n chøng kho¸n,...; kho¶n lËp vµ
hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n, ®Çu t kh¸c, kho¶n lç vÒ chªnh
lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ vµ b¸n ngo¹i tÖ,...
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh

34
cña Tµi kho¶n 635 - Chi phÝ tµi chÝnh
Bªn Nî:
- Çc kho¶n chi phÝ cña ho¹t ®éng tµi chÝnh;
- Çc kho¶n lç do thanh lý çc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n;
- Çc kho¶n lç vÒ chªnh lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ ph¸t sinh thùc tÕ trong kú vµ chªnh
lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i sè d cuèi kú cña çc kho¶n ph¶i thu dµi h¹n vµ ph¶i tr¶ dµi
h¹n cã gèc ngo¹i tÖ;
- Kho¶n lç ph¸t sinh khi b¸n ngo¹i tÖ;
- Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n;
- Chi phÝ ®Êt chuyÓn nhîng, cho thuª c¬ së h¹ tÇng ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
Bªn Cã:
- Hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n;
- Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ tµi chÝnh vµ çc kho¶n lç ph¸t
sinh trong kú ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
Tµi kho¶n 635 "Chi phÝ tµi chÝnh" kh«ng cã sè d cuèi kú.
1. Ph¶n ¸nh chi phÝ hoÆc kho¶n lç vÒ ho¹t ®éng ®Çu t tµi chÝnh ph¸t sinh,
ghi:

Cã çc TK 111,112; hoÆc
Cã TK 141 - T¹m øng
Cã çc TK 121, 128, 221, 222,...
2. L·i tiÒn vay ®· tr¶ vµ ph¶i tr¶, ghi:

Cã çc TK 111, 112, 341, 311,335...
3. Khi ph¸t sinh chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng b¸n chøng kho¸n, ghi:
Cã çc TK 111, 112, 141,...
4. Çc chi phÝ ph¸t sinh cho ho¹t ®éng kinh doanh bÊt ®éng s¶n, ghi:
Cã çc TK 111, 112, 141,...
5. TrÞ gi¸ vèn ®Çu t bÊt ®éng s¶n ®· b¸n, ghi:

Cã TK 228 - §Çu t dµi h¹n kh¸c.
6. Çc chi phÝ ph¸t sinh cho ho¹t ®éng cho vay vèn, mua b¸n ngo¹i tÖ, ghi:
35
Cã çc TK 111, 112, 141,...
7. Cuèi n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ ®Çu t
ng¾n h¹n, dµi h¹n cña çc lo¹i chøng kho¸n, çc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n, dµi h¹n hiÖn
cã tÝnh ®Õn 31/12 tÝnh to¸n kho¶n ph¶i lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho çc kho¶n ®Çu
t ng¾n h¹n, dµi h¹n nµy, so s¸nh víi sè ®· lËp dù phßng gi¶m gi¸ n¨m tríc (nÕu cã)
x¸c ®Þnh sè chªnh lÖch ph¶i lËp t¨ng thªm, hoÆc gi¶m ®i (nÕu cã):
- Trêng hîp sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n, dµi h¹n ph¶i lËp
n¨m nay lín h¬n sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n, dµi h¹n ®· lËp
ë cuèi niªn ®é kÕ to¸n n¨m tríc, th× sè chªnh lÖch lín h¬n, ghi:

Cã TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n
Cã TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n.
- Trêng hîp sè dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t ng¾n h¹n, dµi h¹n ph¶i lËp
n¨m nay nhá h¬n sè dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t ng¾n h¹n, dµi h¹n ®· lËp
ë cuèi niªn ®é kÕ to¸n n¨m tríc, th× sè chªnh lÖch ph¶i ®îc hoµn nhËp, ghi:
Nî TK 229 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n
Nî TK 129 - Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n
Cã TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh.
8. Kho¶n chiÕt khÊu thanh to¸n cho ngêi mua hµng hãa, dÞch vô ®îc hëng, ghi:
Cã çc TK 131, 111, 112,...
9. Cuèi kú kÕ to¸n sau khi bï trõ gi÷a sè t¨ng vµ sè gi¶m chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t
sinh trong kú, nÕu chªnh lÖch tû gi¸ gi¶m (d Nî Tµi kho¶n 413) ®îc kÕt chuyÓn
vµo chi phÝ tµi chÝnh trong kú, ghi:
Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸.
10. Sè chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i sè d cuèi kú cña çc kho¶n ph¶i thu dµi
h¹n vµ ph¶i tr¶ dµi h¹n cã gèc ngo¹i tÖ:
- §èi víi çc kho¶n ph¶i thu dµi h¹n, nÕu tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr-
êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ níc c«ng bè t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o
ço tµi chÝnh nhá h¬n tû gi¸ ®ang ph¶n ¸nh trªn sæ kÕ to¸n çc tµi kho¶n ph¶i thu
dµi h¹n cã gèc ngo¹i tÖ th× sè chªnh lÖch tû gi¸, ghi:

Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Ph¶i thu dµi h¹n cã gèc ngo¹i tÖ).
- §èi víi çc kho¶n ph¶i tr¶ dµi h¹n, nÕu tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n liªn ng©n
hµng do Ng©n hµng Nhµ níc c«ng bè ë thêi ®iÓm lËp b¸o ço tµi chÝnh lín h¬n tû
36
gi¸ trªn sæ kÕ to¸n cña sè d ngo¹i tÖ cuèi kú cña çc tµi kho¶n ph¶i tr¶ dµi h¹n, th×
sè chªnh lÖch tû gi¸, ghi:

Cã TK 341 - Vay dµi h¹n (Cã gèc ngo¹i tÖ)
Cã TK 342 - Nî dµi h¹n (Cã gèc ngo¹i tÖ).
11. Kho¶n lç ph¸t sinh khi b¸n ngo¹i tÖ, ghi:

Nî çc TK 111, 112 (TiÒn ViÖt Nam) (Theo tû gi¸ b¸n).
Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (kho¶n lç – NÕu cã)
Cã çc TK 111, 112 (Cã gèc ngo¹i tÖ) (Theo tû gi¸ trªn sæ kÕ to¸n).
12. Chi phÝ ®Êt chuyÓn nhîng, cho thuª c¬ së h¹ tÇng ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu
thô, ghi:
Nî TK 635 – Chi phÝ tµi chÝnh
Cã TK 228 - Chi phÝ ®Çu t dµi h¹n kh¸c.
13. Cuèi kú, kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ tµi chÝnh ph¸t sinh trong kú sang Tµi
kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”, ghi:
Nî TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Cã TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh.
6- Xo¸ bá, söa ®æi tªn vµ sè hiÖu mét sè tµi kho¶n lo¹i 7, lo¹i 8
- Xo¸ bá Tµi kho¶n 711 - "Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh" vµ Tµi kho¶n 811 -
"Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh";
- §æi tªn vµ sè hiÖu Tµi kho¶n 721 - "Çc kho¶n thu nhËp bÊt thêng" thµnh Tµi
kho¶n 711 “Thu nhËp kh¸c”;
- §æi tªn vµ sè hiÖu Tµi kho¶n 821 “Chi phÝ bÊt thêng” thµnh Tµi kho¶n 811
“Chi phÝ kh¸c”.
7- Söa ®æi, bæ sung néi dung cña lo¹i Tµi kho¶n 7 - Thu nhËp kh¸c
Lo¹i tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh çc kho¶n thu nhËp kh¸c ngoµi ho¹t ®éng t¹o ra
doanh thu cña doanh nghiÖp.
Lo¹i tµi kho¶n nµy chØ ph¶n ¸nh çc kho¶n thu nhËp, kh«ng ph¶n ¸nh çc kho¶n
chi phÝ. Do ®ã, trong kú kÕ to¸n, tµi kho¶n thuéc lo¹i 7 ®îc ph¶n ¸nh bªn Cã, cuèi
kú ®îc kÕt chuyÓn toµn bé sang Tµi kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”
vµ kh«ng cã sè d.
Lo¹i Tµi kho¶n 7 - Thu nhËp kh¸c, gåm 1 tµi kho¶n:
- Tµi kho¶n 711 - Thu nhËp kh¸c

37
Néi dung thu nhËp kh¸c ®îc quy ®Þnh t¹i ®o¹n 30 cña ChuÈn mùc doanh thu
vµ thu nhËp kh¸c.
Thu nhËp kh¸c cña doanh nghiÖp, gåm:
- Thu nhËp tõ nhîng b¸n, thanh lý TSC§;

- Thu tiÒn ®îc ph¹t do kh¸ch hµng vi ph¹m hîp ®ång;
- Thu çc kho¶n nî khã ®ßi ®· xö lý xãa sæ;
- Çc kho¶n thuÕ ®îc NSNN hoµn l¹i;
- Thu çc kho¶n nî ph¶i tr¶ kh«ng x¸c ®Þnh ®îc chñ;
- Çc kho¶n tiÒn thëng cña kh¸ch hµng liªn quan ®Õn tiªu thô hµng hãa, s¶n
phÈm, dÞch vô kh«ng tÝnh trong doanh thu (nÕu cã);
- Thu nhËp quµ biÕu, quµ tÆng b»ng tiÒn, hiÖn vËt cña çc tæ chøc, ç nh©n
tÆng cho doanh nghiÖp;
- Çc kho¶n thu nhËp kinh doanh cña nh÷ng n¨m tríc bÞ bá sãt hay quªn ghi sæ
kÕ to¸n, n¨m nay míi ph¸t hiÖn ra,...
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh

cña Tµi Kho¶n 711 - Thu nhËp kh¸c
Bªn Nî:
- Sè thuÕ GTGT ph¶i nép (nÕu cã) tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ®èi víi çc
kho¶n thu nhËp kh¸c (nÕu cã) (ë doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng
ph¸p trùc tiÕp).
- Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn çc kho¶n thu nhËp kh¸c trong kú sang Tµi
kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”.
Bªn Cã:
Çc kho¶n thu nhËp kh¸c ph¸t sinh trong kú.
Tµi kho¶n 711- "Thu nhËp kh¸c" kh«ng cã sè d cuèi kú.
1. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n nghiÖp vô nhîng b¸n, thanh lý TSC§:
- Ghi gi¶m TSC§ thanh lý, nhîng b¸n, ghi:

Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (PhÇn gi¸ trÞ hao mßn)
Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (PhÇn gi¸ trÞ cßn l¹i)
Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸)
38
- Çc chi phÝ ph¸t sinh cho ho¹t ®éng thanh lý, nhîng b¸n TSC§ (nÕu cã), ghi:
Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c
Cã çc TK 111, 112, 141, 331,... (Tæng gi¸ thanh to¸n).
- Ph¶n ¸nh sè thu nhËp kh¸c vÒ thanh lý, nhîng b¸n TSC§:
+ §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi:
Nî çc TK 111, 112, 131 (Tæng gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Sè thu nhËp cha cã thuÕ GTGT)
Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép .
+ §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, sè thu vÒ
nhîng b¸n, thanh lý TSC§, ghi:
Nî TK 111, 112, 131 (Tæng gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Tæng gi¸ thanh to¸n).
- Sè thuÕ GTGT ph¶i nép tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi:
Nî TK 711 - Thu nhËp kh¸c
2. Ph¶n ¸nh çc kho¶n thu tiÒn ph¹t kh¸ch hµng do vi ph¹m hîp ®ång:
- Khi thu ph¹t kh¸ch hµng do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, ghi:
Nî çc TK 111, 112,...
- Trêng hîp ®¬n vÞ ký quü, ký cîc vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt víi
doanh nghiÖp bÞ ph¹t theo tháa thuËn trong hîp ®ång kinh tÕ:
. §èi víi kho¶n tiÒn ph¹t khÊu trõ vµo tiÒn ký cîc, ký quü cña ngêi ký cîc, ký
quü, ghi:
Nî TK 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (§èi víi kho¶n ký cîc, ký quü ng¾n h¹n)
Nî TK 344 - NhËn ký cîc, ký quü dµi h¹n (§èi víi kho¶n ký cîc, ký quü dµi
h¹n)
. Khi thùc tr¶ kho¶n ký quü, ký cîc cho ngêi ký quü, ký cîc, ghi:
Nî çc TK 338, 344 (§· trõ kho¶n tiÒn ph¹t) (NÕu cã)
Cã çc TK 111, 112.
3. Ph¶n ¸nh tiÒn b¶o hiÓm ®îc çc tæ chøc b¶o hiÓm båi thêng, ghi:
Nî çc TK 111, 112,...
39
- Çc kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn xö lý çc thiÖt h¹i ®èi víi nh÷ng trêng hîp
®· mua b¶o hiÓm, ghi:
Cã çc TK 111, 112, 152,...
4. H¹ch to¸n çc kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ®· xö lý xãa sæ, nay l¹i thu ®îc tiÒn
- Khi cã quyÕt ®Þnh cho phÐp xãa sæ kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi kh«ng cã kh¶
n¨ng ®ßi ®îc, ghi:
Nî TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi

Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (PhÇn chªnh lÖch gi÷a sè nî
ph¶i thu khã ®ßi xo¸ sæ lín h¬n sè lËp dù phßng)
§ång thêi ghi vµo bªn Nî Tµi kho¶n 004 “Nî khã ®ßi ®· xö lý”.
- §èi víi çc kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ®· xö lý cho xãa sæ, nÕu sau ®ã l¹i thu håi
®îc nî, kÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña kho¶n nî thu håi ®îc, ghi:
Nî çc TK 111, 112,...
§ång thêi ghi vµo bªn Cã Tµi kho¶n 004 “Nî khã ®ßi ®· xö lý”.
5. Çc kho¶n nî ph¶i tr¶ mµ chñ nî kh«ng ®ßi ®îc tÝnh vµo thu nhËp kh¸c, ghi:
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n; hoÆc
Nî TK 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c
6. Trêng hîp ®îc gi¶m, hoµn thuÕ GTGT ph¶i nép:
- NÕu sè thuÕ GTGT ®îc gi¶m, trõ vµo sè thuÕ GTGT ph¶i nép trong kú, ghi:
Nî TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép
- NÕu sè thuÕ GTGT ®îc hoµn l¹i, khi NSNN tr¶ l¹i b»ng tiÒn, ghi:
Nî çc TK 111, 112,...
7. Çc kho¶n thu nhËp kinh doanh cña nh÷ng n¨m tríc bÞ bá sãt hay quªn ghi
sæ kÕ to¸n, n¨m nay míi ph¸t hiÖn ra, ghi:
Nî çc TK 111, 131,...
8. Cuèi kú kÕ to¸n, kÕt chuyÓn çc kho¶n thu nhËp kh¸c ph¸t sinh trong kú vµo
Tµi kho¶n 911 "X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh", ghi:
40
Nî TK 711 - Thu nhËp kh¸c
Cã TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
8- Söa ®æi, bæ sung néi dung lo¹i Tµi kho¶n 8 - Chi phÝ kh¸c
Lo¹i tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh çc kho¶n chi phÝ cña çc ho¹t ®éng ngoµi çc ho¹t
®éng SXKD t¹o ra doanh thu cña doanh nghiÖp.
Chi phÝ kh¸c lµ nh÷ng kho¶n lç do çc sù kiÖn hay çc nghiÖp vô riªng biÖt víi
ho¹t ®éng th«ng thêng cña doanh nghiÖp g©y ra; còng cã thÓ lµ nh÷ng kho¶n chi
phÝ bÞ bá sãt tõ nh÷ng n¨m tríc.
Lo¹i tµi kho¶n nµy trong kú lu«n lu«n ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh bªn Nî, cuèi kú ®îc
kÕt chuyÓn sang Tµi kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh” vµ kh«ng cã sè d.
Lo¹i Tµi kho¶n 8 - Chi phÝ kh¸c, cã 01 tµi kho¶n:

- Tµi kho¶n 811 - Chi phÝ kh¸c
- Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh nh÷ng kho¶n chi phÝ do çc sù kiÖn hay çc nghiÖp
vô riªng biÖt víi ho¹t ®éng th«ng thêng cña çc doanh nghiÖp.
Chi phÝ kh¸c ph¸t sinh, gåm:

- Chi phÝ thanh lý, nhîng b¸n TSC§ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ thanh lý, nhîng
b¸n TSC§ (nÕu cã);
- TiÒn ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ;
- BÞ ph¹t thuÕ, truy nép thuÕ;
- Çc kho¶n chi phÝ do kÕ to¸n bÞ nhÇm, hoÆc bá sãt khi ghi sæ kÕ to¸n;
- Çc kho¶n chi phÝ kh¸c.

Tµi kho¶n 811 - Chi phÝ kh¸c
Bªn Nî:
Çc kho¶n chi phÝ kh¸c ph¸t sinh.
Bªn Cã:
Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé çc kho¶n chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong kú
vµo Tµi kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”.
Tµi kho¶n 811 kh«ng cã sè d cuèi kú.
1- Khi çc kho¶n chi phÝ kh¸c ph¸t sinh, nh chi kh¾c phôc tæn thÊt do gÆp rñi
ro trong ho¹t ®éng kinh doanh (b·o lôt, ho¶ ho¹n, ch¸y, næ,...), ghi:
41
Cã çc TK 111, 112, 141,...
2- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n nghiÖp vô nhîng b¸n, thanh lý TSC§:

- Thu tiÒn nhîng b¸n, thanh lý TSC§:
Nî çc TK 111, 112, 131
Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c
Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép (33311) (NÕu cã).
- Ph¶n ¸nh phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ vµ ghi gi¶m TSC§ ®· nhîng b¸n, thanh
lý dïng vµo SXKD, ghi:
Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (PhÇn gi¸ trÞ ®· khÊu hao)
Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (PhÇn gi¸ trÞ cßn l¹i)
Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸)
- Çc chi phÝ ph¸t sinh cho ho¹t ®éng nhîng b¸n, thanh lý TSC§:
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1331) (NÕu cã)
Cã çc TK 111, 112, 141,...
3- Trêng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ nhÇm lÉn trong kª khai hµng hãa xuÊt
khÈu, bÞ truy thu tiÒn thuÕ trong thêi h¹n 01 n¨m trë vÒ tríc kÓ tõ ngµy kiÓm tra
ph¸t hiÖn cã sù nhÇm lÉn ®ã. Sè thuÕ xuÊt khÈu truy thu ph¶i nép, ghi:
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (NÕu trong n¨m tµi
chÝnh cã doanh thu hµng xuÊt
khÈu)
Nî TK 811- Chi phÝ kh¸c (NÕu trong niªn ®é kÕ to¸n kh«ng cã doanh thu
hµng xuÊt khÈu)
Cã TK 3333 - ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu (Chi tiÕt thuÕ xuÊt khÈu).
4- H¹ch to¸n çc kho¶n tiÒn bÞ ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, bÞ ph¹t thuÕ,
truy nép thuÕ, ghi:
Cã çc TK 111, 112; hoÆc
Cã TK 333 - ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc
Cã TK 338 - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c.
5- Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong kú ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, ghi:
Nî TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Cã TK 811 - Chi phÝ kh¸c.
9- KÕ to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi
a- Cuèi kú kÕ to¸n n¨m, doanh nghiÖp c¨n cø vµo çc kho¶n nî ph¶i thu ®îc x¸c
®Þnh lµ kh«ng ch¾c ch¾n thu ®îc (Nî ph¶i thu khã ®ßi), kÕ to¸n tÝnh x¸c ®Þnh
42
sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi cÇn trÝch lËp. NÕu sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi
cÇn trÝch lËp n¨m nay lín h¬n sè d cña kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®· trÝch
lËp ë cuèi niªn ®é tríc cha sö dông hÕt, th× sè chªnh lÖch lín h¬n ®îc h¹ch to¸n vµo
chi phÝ, ghi:
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp

Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.
b- NÕu sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi cÇn trÝch lËp n¨m nay nhá h¬n sè d cña
kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®· trÝch lËp ë cuèi niªn ®é tríc cha sö dông hÕt,
th× sè chªnh lÖch ®îc hoµn nhËp ghi gi¶m chi phÝ, ghi:
Nî TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi

Cã TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (Chi tiÕt hoµn nhËp dù phßng
ph¶i thu khã ®ßi)
c- Çc kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi khi x¸c ®Þnh thùc sù lµ kh«ng ®ßi ®îc ®îc
phÐp xo¸ nî. ViÖc xo¸ nî çc kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ph¶i theo chÕ ®é tµi chÝnh
hiÖn hµnh. C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh xo¸ nî vÒ çc kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi, ghi:
Nî TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi (NÕu ®· lËp dù phßng)

Nî TK 642 – Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (NÕu cha lËp dù phßng)
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
Cã TK 138 - Ph¶i thu kh¸c.
§ång thêi ghi vµo bªn Nî TK 004 "Nî khã ®ßi ®· xö lý" (Tµi kho¶n ngoµi b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n).
d- §èi víi nh÷ng kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ®· ®îc xö lý xo¸ nî, nÕu sau ®ã l¹i thu
håi ®îc nî, kÕ to¸n c¨n cø vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña kho¶n nî ®· thu håi ®îc, ghi:
Nî TK 111, 112
§ång thêi ghi vµo bªn Cã TK 004 "Nî khã ®ßi ®· xö lý" (Tµi kho¶n ngoµi b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n).
V- Híng dÉn söa ®æi, bæ sung chÕ ®é b¸o ço tµi chÝnh
1- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
Bæ sung môc V vµo phÇn B - "Tµi s¶n cè ®Þnh, ®Çu t dµi h¹n" chØ tiªu
"Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n" (M· sè 241).
ChØ tiªu nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ®· chi nhng cha
ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®Õn cuèi kú b¸o ço.
43
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu "Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n" ®îc c¨n cø vµo sè d
Nî Tµi kho¶n 242 "Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n" ®Õn cuèi kú b¸o ço.
MÉu biÓu "B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n" sau khi söa ®æi, bæ sung ®îc quy ®Þnh
ë Phô lôc sè 01 Th«ng t nµy.
2- B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh
Bæ sung, söa ®æi PhÇn I - L·i, lç cña B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh - B02-DN
(Ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 167/2000/Q§- BTC ngµy 25/10/2000 cña Bé Tµi
chÝnh).
2.1- PhÇn mÉu biÓu
PhÇn I - L·i, lç cña B¸o ço kÕt qu¶ kinh doanh - B02 – DN ®îc quy ®Þnh
theo MÉu B02-DN sau ®©y:
Bé, Tæng c«ng Ty: ............ MÉu sè B 02 - DN

§¬n vÞ: ................. Ban hµnh theo Q§ sè 167/2000/Q§-BTC ngµy
25/10/2000 vµ söa ®æi bæ sung theo TT sè
89/2002/TT-BTC ngµy 9/10/2002 cña BTC
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh

Quý ... N¨m ...
PhÇn I - L·i, lç
§¬n vÞ tÝnh:............
M· Kú Kú Luü kÕ tõ
ChØ tiªu sè nµy tríc ®Çu n¨m
1 2 3 4 5
Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô 01
Çc kho¶n gi¶m trõ (03 = 04 + 05 + 06 + 07) 03
- ChiÕt khÊu th¬ng m¹i 04
- Gi¶m gi¸ hµng b¸n 05
44
- Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i 06
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ 07
GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ph¶i nép
1. Doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp 10

dÞch vô (10 = 01 - 03)
2. Gi¸ vèn hµng b¸n 11
3. Lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch 20

vô (20 = 10 - 11)
4- Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh 21

5- Chi phÝ tµi chÝnh 22
- Trong ®ã: L·i vay ph¶i tr¶ 23
6. Chi phÝ b¸n hµng 24
7. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 25
8. Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh 30
[30 = 20 + (21 - 22) - (24+ 25)]
9. Thu nhËp kh¸c 31

10. Chi phÝ kh¸c 32
11. Lîi nhuËn kh¸c 40
(40 = 31 - 32)
12. Tæng lîi nhuËn tríc thuÕ (50 = 30 + 40) 50

13. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép 51
14. Lîi nhuËn sau thuÕ (60 = 50 - 51) 60
45
2.2 - PhÇn gi¶i thÝch mÉu biÓu
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh

(MÉu sè B 02 - DN)
PhÇn I - L·i, lç:
a) Néi dung b¸o ço

Ph¶n ¸nh t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, bao
gåm kÕt qu¶ kinh doanh vµ kÕt qu¶ kh¸c.
TÊt c¶ çc chØ tiªu trong phÇn nµy ®Òu tr×nh bµy: Tæng sè ph¸t sinh trong
kú b¸o ço; Sè liÖu cña kú tríc (®Ó so s¸nh); Sè luü kÕ tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi kú
b¸o ço.
b) Nguån gèc sè liÖu ®Ó lËp b¸o ço

- C¨n cø B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña kú tríc.
- C¨n cø vµo sæ kÕ to¸n trong kú dïng cho çc tµi kho¶n tõ lo¹i 5 ®Õn lo¹i 9.
c) Néi dung vµ ph¬ng ph¸p lËp çc chØ tiªu trong b¸o ço KÕt qu¶ ho¹t
®éng kinh doanh
Sè liÖu ghi vµo cét 4 (Kú tríc) cña PhÇn I “L·i, lç” cña b¸o ço kú nµy ®îc
c¨n cø vµo sè liÖu ghi ë cét 3 “Kú nµy” cña b¸o ço nµy kú tríc theo tõng chØ tiªu
phï hîp.
Sè liÖu ghi vµo cét 5 (Luü kÕ tõ ®Çu n¨m) cña PhÇn I “L·i, lç” cña b¸o ço
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kú nµy ®îc c¨n cø vµo sè liÖu ghi ë cét 5 (Luü kÕ tõ
®Çu n¨m) cña b¸o ço nµy kú tríc céng (+) víi sè liÖu ghi ë cét 3 (Kú nµy), kÕt qu¶
t×m ®îc ghi vµo cét 5 cña b¸o ço nµy kú nµy theo tõng chØ tiªu phï hîp.
Néi dung vµ ph¬ng ph¸p lËp çc chØ tiªu ghi vµo cét 3 (Kú nµy) cña PhÇn I
“L·i, lç” cña B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kú nµy, nh sau:
PhÇn I - L·i, lç
Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (M· sè 01):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng doanh thu b¸n hµng hãa, thµnh phÈm vµ cung
cÊp dÞch vô trong kú b¸o ço cña doanh nghiÖp.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lµ luü kÕ sè ph¸t sinh Cã cña Tµi kho¶n
511 “Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” vµ Tµi kho¶n 512 “Doanh thu néi
bé” trong kú b¸o ço.
Çc kho¶n gi¶m trõ (M· sè 03):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng hîp çc kho¶n ®îc ghi gi¶m trõ vµo tæng doanh
thu trong kú, bao gåm: Çc kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng
b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ GTGT tÝnh theo
ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ph¶i nép t¬ng øng víi sè doanh thu ®îc x¸c ®Þnh kú b¸o ço.
46
M· sè 03 = M· sè 04 + M· sè 05 + M· sè 06 + M· sè 07.
ChiÕt khÊu th¬ng m¹i (M· sè 04):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i cho ngêi mua hµng cña
doanh nghiÖp cho sè hµng hãa, thµnh phÈm, dÞch vô ®· b¸n ph¸t sinh trong kú b¸o
ço.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc c¨n cø vµo sè ph¸t sinh bªn Cã cña tµi
kho¶n 521
Gi¶m gi¸ hµng b¸n (M· sè 05):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè gi¶m gi¸ hµng b¸n cho ngêi mua hµng cña doanh
nghiÖp cho sè hµng hãa, thµnh phÈm ®· b¸n bÞ kÐm, mÊt phÈm chÊt ph¸t sinh
trong kú b¸o ço.
532 “Gi¶m gi¸ hµng b¸n" trong kú b¸o ço.
Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (M· sè 06):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng gi¸ b¸n cña sè hµng ho¸, thµnh phÈm ®· b¸n bÞ
tr¶ l¹i trong kú b¸o ço.
531 "Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i" trong kú b¸o ço.
ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép, thuÕ GTGT tÝnh
theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (M· sè 07):
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt
khÈu ph¶i nép, thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp cho ng©n s¸ch nhµ níc theo
sè doanh thu ph¸t sinh, trong kú b¸o ço.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lµ tæng céng sè ph¸t sinh Cã cña çc Tµi
kho¶n 3332 “ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt”, Tµi kho¶n 3333 “ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu”
(chi tiÕt phÇn thuÕ xuÊt khÈu) ®èi øng víi bªn Nî TK 511, TK 512 vµ sè ph¸t sinh
bªn Cã Tµi kho¶n 3331 “ThuÕ GTGT ph¶i nép” ®èi øng bªn Nî TK 511, trong kú
b¸o ço.
Doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (M· sè 10):
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè doanh thu b¸n hµng hãa, thµnh phÈm vµ cung cÊp
dÞch vô ®· trõ çc kho¶n gi¶m trõ (chiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng
b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ GTGT theo ph¬ng
ph¸p trùc tiÕp) trong kú b¸o ço, lµm c¨n cø tÝnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
M· sè 10 = M· sè 01 - M· sè 03.
Gi¸ vèn hµng b¸n (M· sè 11):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng gi¸ vèn cña hµng hãa, gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña
thµnh phÈm ®· b¸n, chi phÝ trùc tiÕp cña çc dÞch vô ®· cung cÊp, chi phÝ kh¸c
®îc tÝnh vµo hoÆc ghi gi¶m gi¸ vèn hµng b¸n trong kú b¸o ço.
47
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lµ luü kÕ sè ph¸t sinh bªn Cã cña Tµi
kho¶n 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” trong kú b¸o ço ®èi øng bªn Nî cña Tµi kho¶n
911“X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”.
Lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (M· sè 20):
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng vµ
cung cÊp dÞch vô víi gi¸ vèn hµng b¸n ph¸t sinh trong kú b¸o ço.
M· sè 20 = M· sè 10 - M· sè 11.
Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (M· sè 21):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh thuÇn(Tæng doanh
thu trõ (-) thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (nÕu cã) liªn quan ®Õn ho¹t ®éng
kh¸c) ph¸t sinh trong kú b¸o ço cña doanh nghiÖp.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lµ luü kÕ sè ph¸t sinh Nî cña Tµi kho¶n
515 “Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh” ®èi øng víi bªn Cã TK 911 trong kú b¸o ço.
Chi phÝ tµi chÝnh (M· sè 22):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng chi phÝ tµi chÝnh, gåm tiÒn l·i vay ph¶i tr¶, chi
phÝ b¶n quyÒn, chi phÝ ho¹t ®éng liªn doanh,... ph¸t sinh trong kú b¸o ço cña
doanh nghiÖp.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lµ luü kÕ sè ph¸t sinh Bªn Cã TK 635 ®èi
øng víi bªn Nî TK 911 trong kú b¸o ço.
L·i vay ph¶i tr¶ (M· sè 23):

ChØ tiªu nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ l·i vay ph¶i tr¶ ®îc tÝnh vµo chi
phÝ tµi chÝnh trong kú b¸o ço.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt tµi
kho¶n 635
Chi phÝ b¸n hµng (M· sè 24):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho sè hµng hãa,
thµnh phÈm, dÞch vô ®· b¸n trong kú b¸o ço.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lµ tæng céng sè ph¸t sinh Cã cña Tµi kho¶n
641 “Chi phÝ b¸n hµng” vµ sè ph¸t sinh Cã cña Tµi kho¶n 1422 "Chi phÝ chê kÕt
chuyÓn" (chi tiÕt phÇn chi phÝ b¸n hµng), ®èi øng víi bªn Nî cña Tµi kho¶n 911
“X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh” trong kú b¸o ço.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (M· sè 25):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho sè
hµng hãa, thµnh phÈm, dÞch vô ®· b¸n trong kú b¸o ço.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lµ tæng céng sè ph¸t sinh Cã cña Tµi kho¶n
642 “Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp” vµ sè ph¸t sinh Cã cña Tµi kho¶n 1422 "Chi
phÝ chê kÕt chuyÓn" (chi tiÕt phÇn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp), ®èi øng víi
bªn Nî cña Tµi kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh” trong kú b¸o ço.
48
Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh (M· sè 30):
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp
trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng
vµ cung cÊp dÞch vô céng (+) doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trõ (-) chi phÝ tµi
chÝnh, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho hµng hãa,
thµnh phÈm, dÞch vô ®· b¸n trong kú b¸o ço.
M· sè 30 = M· sè 20 + M· sè 21 - (M· sè 22 + M· sè 24 + M· sè 25).
Thu nhËp kh¸c (M· sè 31):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh çc kho¶n thu nhËp kh¸c (®· trõ thuÕ GTGT ph¶i nép
tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp), ph¸t sinh trong kú b¸o ço.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc c¨n cø vµo sè ph¸t sinh bªn Nî cña Tµi
kho¶n 711 “Thu nhËp kh¸c” ®èi øng víi bªn Cã cña Tµi kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh” trong kú b¸o ço.
Chi phÝ kh¸c (M· sè 32):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh çc kho¶n chi phÝ kh¸c.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc c¨n cø vµo sè ph¸t sinh Cã cña Tµi
kho¶n 811 “Chi phÝ kh¸c” ®èi øng víi bªn Nî cña Tµi kho¶n 911 “X¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh” trong kú b¸o ço.
Lîi nhuËn kh¸c (M· sè 40):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a thu nhËp kh¸c (®· trõ thuÕ GTGT
ph¶i nép tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp) víi chi phÝ kh¸c trong kú b¸o ço.
M· sè 40 = M· sè 31 - M· sè 32
Tæng lîi nhuËn tríc thuÕ (M· sè 50):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè lîi nhuËn thùc hiÖn trong kú b¸o ço cña
doanh nghiÖp tríc khi trõ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp tõ ho¹t ®éng kinh doanh,
ho¹t ®éng kh¸c ph¸t sinh trong kú b¸o ço.
M· sè 50 = M· sè 30 + M· sè 40.
ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép (M· sè 51):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép trong
kú b¸o ço.
Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc c¨n cø vµo sè ph¸t sinh bªn Cã cña Tµi
kho¶n 3334 “ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp” trõ (-) sè thuÕ TNDN ®îc gi¶m trõ
vµo sè thuÕ ph¶i nép vµ sè chªnh lÖch gi÷a sè thuÕ TNDN t¹m ph¶i nép theo th«ng
b¸o cu¶ c¬ quan thuÕ hµng quý lín h¬n sè thuÕ TNDN thùc ph¶i nép khi b¸o ço
quyÕt to¸n thuÕ n¨m ®îc duyÖt.
Lîi nhuËn sau thuÕ (M· sè 60):

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tæng sè lîi nhuËn thuÇn tõ çc ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp sau khi trõ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép ph¸t sinh trong kú b¸o ço.
M· sè 60 = M· sè 50 - M· sè 51.
49
3/ ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh
MÉu thuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh sau khi söa ®æi (xem phô lôc sè 2)
C¨n cø vµo 4 chuÈn mùc kÕ to¸n ®· ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè
149/2000/Q§/BTC ngµy 31-12-2001 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh, ThuyÕt minh b¸o
ço tµi chÝnh (mÉu B09-DN) ®îc gi¶i thÝch, söa ®æi bæ sung mét sè chØ tiªu sau
®©y:
a/ Bæ sung Môc 3.2 "Mét sè chØ tiªu chi tiÕt vÒ hµng tån kho" vµo trong
thuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh (mÉu B09-DN) liªn quan ®Õn ChuÈn mùc kÕ
to¸n "Hµng tån kho":
- Gi¸ gèc cña tæng sè hµng tån kho
- Gi¸ trÞ hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho trong kú
- Nh÷ng trêng hîp hay sù kiÖn dÉn ®Õn viÖc trÝch lËp thªm hoÆc hoµn nhËp
dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
- Gi¸ trÞ ghi sæ cña hµng tån kho (gi¸ gèc trõ (-) dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån
kho) ®· dïng ®Ó thÕ chÊp, cÇm cè ®¶m b¶o cho çc kho¶n nî ph¶i tr¶.
b/ Gi¶i thÝch, söa ®æi, bæ sung mét sè chØ tiªu sau ®©y trong thuyÕt minh b¸o
ço tµi chÝnh (mÉu B09-DN) liªn quan chuÈn mùc kÕ to¸n “TSC§ h÷u h×nh” vµ
chuÈn mùc kÕ to¸n “TSC§ v« h×nh”.
- G¹ch ®Çu dßng thø nhÊt cña Môc 2.4 trong thuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh söa
l¹i lµ: "Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh".
- G¹ch ®Çu dßng thø hai cña Môc 2.4 trong thuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh söa
l¹i lµ: "Ph¬ng ph¸p khÊu hao; thêi gian sö dông h÷u Ých hoÆc tû lÖ khÊu hao
TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh".
- Môc 3.3 "T×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSC§" trong thuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh
tr×nh bµy thªm çc chØ tiªu sau ®©y:
+ Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh ®· dïng ®Ó thÕ chÊp,
cÇm cè cho çc kho¶n vay;
+ Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh t¹m thêi kh«ng sö dông;
+ Nguyªn gi¸ cña TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh ®· khÊu hao hÕt nhng vÉn
cßn sö dông;
+ Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh ®ang chê thanh lý;
+ Gi¸ trÞ hîp lý ghi nhËn ban ®Çu, gi¸ trÞ khÊu hao luü kÕ, gi¸ trÞ cßn l¹i
cña TSC§ v« h×nh do Nhµ nuíc cÊp;
+ Çc cam kÕt vÒ viÖc mua, b¸n TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh cã gi¸ trÞ
lín trong t¬ng lai;
+ Lý do khi mét TSC§ v« h×nh ®îc khÊu hao trªn 20 n¨m;
+ Çc thay ®æi kh¸c vÒ TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh.
c/ Bæ sung mét sè chØ tiªu vµo Môc 4 trong ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh
(mÉu B-09DN) liªn quan ®Õn chuÈn mùc kÕ to¸n "Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c":
50
- Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸;
Trong ®ã: Doanh thu trao ®æi s¶n phÈm, hµng ho¸
- Doanh thu cung cÊp dÞch vô;
Trong ®ã: Doanh thu trao ®æi dÞch vô
- L·i tiÒn göi, l·i tiÒn cho vay, l·i ®Çu t tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu;
- L·i b¸n ngo¹i tÖ, chªnh lÖch tû gi¸;

- L·i b¸n hµng tr¶ chËm;
- ChiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng;
- Cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia;
- Doanh thu tµi chÝnh kh¸c.
VI- §iÒu kho¶n thi hµnh
1/ Th«ng t nµy cã hiÖu lùc thi hµnh tõ n¨m tµi chÝnh 2002. Çc quy ®Þnh
tríc ®©y tr¸i víi Th«ng t nµy ®Òu b·i bá, nh÷ng phÇn kÕ to¸n kh¸c kh«ng híng dÉn
trong Th«ng t nµy th× thùc hiÖn theo chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp hiÖn hµnh.
2/ Çc quy ®Þnh trong chuÈn mùc kÕ to¸n cã kh¸c biÖt víi híng dÉn vÒ quy
chÕ tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh doanh cña doanh nghiÖp do Bé Tµi chÝnh ban
hµnh th× thùc hiÖn theo quy ®Þnh trong chuÈn mùc kÕ to¸n vµ híng dÉn trong
Th«ng t nµy.
3/ Çc c«ng ty, Tæng c«ng ty cã chÕ ®é kÕ to¸n ®Æc thï ®· ®îc Bé Tµi
chÝnh chÊp thuËn, ph¶i c¨n cø vµo 04 chuÈn mùc kÕ to¸n ban hµnh theo QuyÕt
®Þnh 149/2001/Q§-BTC vµ Th«ng t nµy ®Ó híng dÉn, bæ sung cho phï hîp.
4/ Çc Bé, Ngµnh, Uû Ban nh©n d©n, Së Tµi chÝnh, Côc thuÕ çc TØnh,
Thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng cã tr¸ch nhiÖm triÓn khai híng dÉn çc doanh
nghiÖp thùc hiÖn Th«ng t nµy. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nÕu cã víng m¾c ®Ò
nghÞ ph¶n ¸nh vÒ Bé Tµi chÝnh ®Ó nghiªn cøu gi¶i quyÕt.
N¬i nhËn: KT. Bé trëng bé tµi chÝnh

- Thñ tíng, çc Phã Thñ tíng ChÝnh phñ; Thø trëng
- V¨n phßng TW §¶ng;
- V¨n phßng Quèc héi;
- V¨n phßng Chñ tÞch níc; (§· ký)
- V¨n phßng ChÝnh phñ;
- Çc Bé, c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc
ChÝnh phñ;
- Toµ ¸n NDTC; TrÇn V¨n T¸
- ViÖn KiÓm s¸t NDTC;
- UBND tØnh, thµnh phè trùc thuéc TW;
- C¬ quan TW cña çc ®oµn thÓ;
- Së Tµi chÝnh-VËt gi¸, Côc thuÕ çc tØnh,
thµnh phè trùc thuéc TW;
51
- Çc TCT 91;
- C«ng b¸o;
- Çc ®¬n vÞ thuéc vµ trùc thuéc Bé Tµi chÝnh;
- Lu VP, Vô C§KT.
52
Phô lôc sè 01
bé, tæng c«ng ty:............ MÉu sè B 01 - DN

§¬n vÞ:................. Ban hµnh theo Q§ sè 167/2000/Q§-BTC ngµy
b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

t¹i ngµy ... th¸ng ... n¨m ...
§¬n vÞ tÝnh:.............
M· Sè Sè
tµi s¶n sè ®Çu cuèi
n¨m kú
1 2 3 4
a - tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n h¹n 100
(100 = 110 + 120 + 130 + 140 + 150 + 160)
I. TiÒn 110
1. TiÒn mÆt t¹i quü (gåm c¶ ng©n phiÕu) 111
2. TiÒn göi Ng©n hµng 112
3. TiÒn ®ang chuyÓn 113
II. Çc kho¶n ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n 120

1. §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n 121
2. §Çu t ng¾n h¹n kh¸c 128
3. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n (*) 129
III. Çc kho¶n ph¶i thu 130

1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 131
2. Tr¶ tríc cho ngêi b¸n 132
3. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ 133
4. Ph¶i thu néi bé 134
- Vèn kinh doanh ë çc ®¬n vÞ trùc thuéc 135
- Ph¶i thu néi bé kh¸c 136
5. Çc kho¶n ph¶i thu kh¸c 138
6. Dù phßng çc kho¶n ph¶i thu khã ®ßi (*) 139
IV. Hµng tån kho 140

1. Hµng mua ®ang ®i trªn ®êng 141
2. Nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho 142
3. C«ng cô, dông cô trong kho 143
4. Chi phÝ SXKD dë dang 144
5. Thµnh phÈm tån kho 145
6. Hµng hãa tån kho 146
7. Hµng göi ®i b¸n 147
53
8. Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho (*) 149
1 2 3 4
V. Tµi s¶n lu ®éng kh¸c 150
1. T¹m øng 151
2. Chi phÝ tr¶ tríc 152
3. Chi phÝ chê kÕt chuyÓn 153
4. Tµi s¶n thiÕu chê xö lý 154
5. Çc kho¶n cÇm cè, ký cîc, ký quü ng¾n h¹n 155
VI. Chi sù nghiÖp 160

1. Chi sù nghiÖp n¨m tríc 161
2. Chi sù nghiÖp n¨m nay 162
b - tµi s¶n cè ®Þnh, ®Çu t dµi h¹n 200

(200 = 210 + 220 + 230 + 240 + 241)
I. Tµi s¶n cè ®Þnh 210

1. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 211
- Nguyªn gi¸ 212
- Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*) 213
2. Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh 214
- Nguyªn gi¸ 215
3. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 217
- Nguyªn gi¸ 218
II. Çc kho¶n ®Çu t tµi chÝnh dµi h¹n 220

1. §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n 221
2. Gãp vèn liªn doanh 222
3. §Çu t dµi h¹n kh¸c 228
4. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n (*) 229
III. Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang 230
IV. Çc kho¶n ký quü, ký cîc dµi h¹n 240
V. Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n 241
tæng céng tµi s¶n (250 = 100 + 200) 250
nguån vèn
a - nî ph¶i tr¶ (300 = 310 + 320 + 330) 300
I. Nî ng¾n h¹n 310
1. Vay ng¾n h¹n 311
2. Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ 312
54
3. Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n 313
4. Ngêi mua tr¶ tiÒn tríc 314
1 2 3 4
5. ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc 315
6. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 316
7. Ph¶i tr¶ cho çc ®¬n vÞ néi bé 317
8. Çc kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 318
II. Nî dµi h¹n 320

1. Vay dµi h¹n 321
2. Nî dµi h¹n 322
III. Nî kh¸c 330

1. Chi phÝ ph¶i tr¶ 331
2. Tµi s¶n thõa chê xö lý 332
3. NhËn ký quü, ký cîc dµi h¹n 333
b - nguån vèn chñ së h÷u (400 = 410 + 420) 400

I. Nguån vèn, quü 410
1. Nguån vèn kinh doanh 411
2. Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n 412
3. Chªnh lÖch tû gi¸ 413
4. Quü ®Çu t ph¸t triÓn 414
5. Quü dù phßng tµi chÝnh 415
6. Lîi nhuËn cha ph©n phèi 416
7. Nguån vèn ®Çu t XDCB 417
II. Nguån kinh phÝ, quü kh¸c 420

1. Quü dù phßng vÒ trî cÊp mÊt viÖc lµm 421
2. Quü khen thëng vµ phóc lîi 422
3. Quü qu¶n lý cña cÊp trªn 423
4. Nguån kinh phÝ sù nghiÖp 424
- Nguån kinh phÝ sù nghiÖp n¨m tríc 425
- Nguån kinh phÝ sù nghiÖp n¨m nay 426
5. Nguån kinh phÝ ®· h×nh thµnh TSC§ 427
Tæng céng nguån vèn (430 = 300 + 400) 430
Ghi chó: Sè liÖu trong çc chØ tiªu cã dÊu (*) ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh
thøc ghi trong ngoÆc ®¬n ( ).
55
Çc chØ tiªu ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
ChØ tiªu Sè ®Çu Sè cuèi kú

n¨m
1. Tµi s¶n thuª ngoµi
2. VËt t, hµng hãa nhËn gi÷ hé, nhËn gia c«ng
3. Hµng hãa nhËn b¸n hé, nhËn ký göi
4. Nî khã ®ßi ®· xö lý
5. Ngo¹i tÖ çc lo¹i
6. H¹n møc kinh phÝ cßn l¹i
7. Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cã
LËp, ngµy ... th¸ng ... n¨m ...
Ngêi lËp biÓu KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc

(Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn, ®ãng dÊu)
56
phô lôc sè 02
bé, tæng c«ng ty:............ MÉu sè B 09 - DN

§¬n vÞ:................. Ban hµnh theo Q§ sè 167/2000/Q§-BTC ngµy
thuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh

Quý ... N¨m ...
1 - §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp

1.1 - H×nh thøc së h÷u vèn:
1.2 - LÜnh vùc kinh doanh:
1.3 - Tæng sè c«ng nh©n viªn:
Trong ®ã: Nh©n viªn qu¶n lý:
1.4 - Nh÷ng ¶nh hëng quan träng ®Õn t×nh h×nh kinh doanh trong n¨m b¸o
ço:
2 - ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp:
2.1 - Niªn ®é kÕ to¸n (b¾t ®Çu tõ ngµy ... kÕt thóc vµo ngµy...)
2.2 - §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong ghi chÐp kÕ to¸n vµ nguyªn t¾c, ph¬ng
ph¸p chuyÓn ®æi çc ®ång tiÒn kh¸c:
2.3 - H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông:
2.4 - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh:
- Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, TSC§ v«
h×nh.;
- Ph¬ng ph¸p khÊu hao, thêi gian sö dông h÷u Ých, hoÆc tû lÖ khÊu hao
TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh.
2.5 - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho:
- Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ hµng tån kho.
- Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú.
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho (kª khai thêng xuyªn hay kiÓm kª
®Þnh kú).
2.6 - T×nh h×nh trÝch lËp vµ hoµn nhËp dù phßng.
57
3 - Chi tiÕt mét sè chØ tiªu trong b¸o ço tµi chÝnh
3.1 - Chi phÝ SXKD theo yÕu tè:

§¬n vÞ tÝnh:...
YÕu tè chi phÝ Sè tiÒn

1. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu
-
-
2. Chi phÝ nh©n c«ng
-
-
3. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
4. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
5. Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
Tæng céng
3.2- Mét sè chØ tiªu chi tiÕt vÒ Hµng tån kho
§¬n vÞ tÝnh:....
ChØ tiªu M· sè Sè tiÒn
1. Gi¸ gèc cña tæng sè Hµng tån kho

2. Gi¸ trÞ hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
3. Gi¸ trÞ ghi sæ cña Hµng tån kho (gi¸ gèc trõ (-) dù
phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho) ®· dïng ®Ó thÕ chÊp,
cÇm cè ®¶m b¶o cho çc kho¶n nî vay.
Nh÷ng trêng hîp hay sù kiÖn dÉn ®Õn viÖc trÝch lËp thªm hoÆc hoµn
nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
3.3 - T×nh h×nh t¨ng, gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh:
Theo tõng nhãm tµi s¶n cè ®Þnh, mçi lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh (tµi s¶n cè ®Þnh
h÷u h×nh; tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh; tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh) tr×nh bµy trªn
mét biÓu riªng:
58
§¬n vÞ tÝnh: .............
Nhãm TSC§ Nhµ cöa, M¸y
vËt kiÕn mãc, ... Tæng
ChØ tiªu tróc thiÕt
bÞ
I. Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh
1. Sè d ®Çu kú
2. Sè t¨ng trong kú
Trong ®ã: - Mua s¾m míi
- X©y dùng míi
3. Sè gi¶m trong kú
Trong ®ã: - Thanh lý
- Nhîng b¸n
4. Sè cuèi kú
Trong ®ã: - Cha sö dông
- §· khÊu hao hÕt vÉn cßn
sö dông
- Chê thanh lý
II. Gi¸ trÞ ®· hao mßn
1. §Çu kú
2. T¨ng trong kú
3. Gi¶m trong kú
4. Sè cuèi kú
III. Gi¸ trÞ cßn l¹i
1. §Çu kú
2. Cuèi kú
- TSC§ ®· dïng ®Ó thÕ chÊp, cÇm cè
çc
kho¶n vay
- TSC§ t¹m thêi kh«ng sö dông
- TSC§ chê thanh lý
Lý do t¨ng, gi¶m:
59
3.4 - T×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn:
§¬n vÞ tÝnh:...
ChØ tiªu KÕ Thùc hiÖn

ho¹ch
Kú nµy Kú tríc
1. Tæng quü l¬ng
2. TiÒn thëng
3. Tæng thu nhËp
4. TiÒn l¬ng b×nh qu©n
5. Thu nhËp b×nh qu©n
3.5 - T×nh h×nh t¨ng, gi¶m nguån vèn chñ së h÷u:

Sè T¨ng Gi¶m Sè cuèi

ChØ tiªu ®Çu trong trong kú
kú kú kú
I. Nguån vèn kinh doanh
Trong ®ã: Vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp
II. Çc quü
1. Quü ®Çu t ph¸t triÓn
2. Quü nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo t¹o
3. Quü dù phßng tµi chÝnh
III. Nguån vèn ®Çu t XDCB
1. Ng©n s¸ch cÊp
2. Nguån kh¸c
IV. Quü kh¸c
1. Quü khen thëng
60
2. Quü phóc lîi
3. Quü dù phßng vÒ trî cÊp mÊt viÖc lµm
Tæng céng
3.6 - T×nh h×nh t¨ng, gi¶m çc kho¶n ®Çu t vµo ®¬n vÞ kh¸c:
Sè T¨ng Gi¶m Sè cuèi KÕt
ChØ tiªu ®Çu trong trong kú qu¶
kú kú kú ®Çu t
I. §Çu t ng¾n h¹n:
1. §Çu t chøng kho¸n
2. §Çu t ng¾n h¹n kh¸c
II. §Çu t dµi h¹n:
1. §Çu t chøng kho¸n
2. §Çu t vµo liªn doanh
3. §Çu t dµi h¹n kh¸c
Tæng céng
3.7 - Çc kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶:

Sè ®Çu kú Sè cuèi kú Tæng sè tiÒn
Tæn Trong ®ã Tæn Trong ®ã tranh chÊp, mÊt kh¶
ChØ tiªu g sè sè qu¸ h¹n g sè sè qu¸ h¹n n¨ng thanh to¸n
1 2 3 4 5 6
1. Çc kho¶n ph¶i thu
- Ph¶i thu tõ kh¸ch hµng
- Tr¶ tríc cho ngêi b¸n
- Cho vay
- Ph¶i thu t¹m øng
- Ph¶i thu néi bé
- Ph¶i thu kh¸c
2. Çc kho¶n ph¶i tr¶

2.1. Nî dµi h¹n
- Vay dµi h¹n
- Nî dµi h¹n
2.2. Nî ng¾n h¹n
- Vay ng¾n h¹n
- Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
- Ngêi mua tr¶ tríc
61
- Doanh thu cha thùc hiÖn
- Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- Ph¶i tr¶ thuÕ
- Çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc
- Ph¶i tr¶ néi bé
- Ph¶i tr¶ kh¸c
Tæng céng
Trong ®ã:
- Sè ph¶i thu b»ng ngo¹i tÖ (quy ra USD):
- Sè ph¶i tr¶ b»ng ngo¹i tÖ (quy ra USD):
- Lý do tranh chÊp, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n:
4 - Gi¶i thÝch vµ thuyÕt minh mét sè t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng
SXKD (PhÇn tù tr×nh bµy cña doanh nghiÖp).
ChØ tiªu Sè tiÒn

1. Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸
Trong ®ã: Doanh thu trao ®æi s¶n phÈm, hµng ho¸
2. Doanh thu cung cÊp dÞch vô
Trong ®ã: Doanh thu trao ®æi cung cÊp dÞch vô
3. L·i tiÒn göi, tiÒn cho vay
4. L·i ®Çu t tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu
5. Cæ tøc, lîi nhuËn ®îc chia
6. L·i b¸n ngo¹i tÖ, chªnh lÖch tû gi¸
7. L·i b¸n hµng tr¶ chËm
8. ChiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng
9. Doanh thu tµi chÝnh kh¸c
5 - Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶
kinh doanh cña doanh nghiÖp
ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m N¨m

tÝnh nay tríc
1 2 3 4
1. Bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¬ cÊu nguån vèn

62
1.1. Bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n
- Tµi s¶n cè ®Þnh/Tæng tµi s¶n %
- Tµi s¶n lu ®éng/Tæng tµi s¶n %
1.2. Bè trÝ c¬ cÊu nguån vèn
- Nî ph¶i tr¶/Tæng nguån vèn %
- Nguån vèn chñ së h÷u/Tæng nguån vèn %
2. Kh¶ n¨ng thanh to¸n
2.1. Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh lÇn
2.2. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n lÇn
2.3. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh lÇn
2.4. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nî dµi h¹n lÇn
3. Tû suÊt sinh lêi
3.1. Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu
- Tû suÊt lîi nhuËn tríc thuÕ trªn doanh thu %
- Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn doanh thu %
3.2. Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng tµi s¶n
- Tû suÊt lîi nhuËn tríc thuÕ trªn tæng tµi %
s¶n
- Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn tæng tµi %
s¶n
3.3. Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn nguån vèn %
chñ së h÷u
6 - §¸nh gi¸ tæng qu¸t çc chØ tiªu
7 - Çc kiÕn nghÞ
Ngµy ... th¸ng ... n¨m ...
Ngêi lËp biÓu KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc

(Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn, ®ãng dÊu)
63
64

TVT VBPQ031

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TVT VBPQ031

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bé Tµi chÝnh céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam

---------***--------- §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

- C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31-12-2001 cña Bé trëng

I. Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc "Hµng tån kho"

1- KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh

3- KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

Nî TK 159 - Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho

2.3- Trêng hîp TSC§ h÷u h×nh tù chÕ:

Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n

§ång thêi ghi t¨ng thu nhËp do trao ®æi TSC§:

- Khi nhËn ®îc TSC§ h÷u h×nh do trao ®æi, ghi:

Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (Gi¸ trÞ ®· khÊu hao)

III- Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc

Tµi kho¶n 213 - TSC§ v« h×nh, cã 6 tµi kho¶n cÊp 2:

1. H¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô mua TSC§ v« h×nh:

Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT)

Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh

Nî TK 627, 641, 642 (Gi¸ trÞ cßn l¹i)

2. Híng dÉn bæ sung kÕ to¸n hao mßn TSC§ v« h×nh

Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143)

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¶nh cña

Nî c¸c TK 635, 642

Gi¸ trÞ c«ng cô bÞ háng Gi¸ trÞ phÕ Kho¶n båi

IV- Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc

2- KÕ to¸n doanh thu

2.1- Lo¹i Tµi kho¶n 5 - Doanh thu

a) Nhãm TK 51 - Doanh thu, cã 03 tµi kho¶n

b) Nhãm TK 52 - Cã 01 tµi kho¶n

c) Nhãm TK 53 - Cã 2 tµi kho¶n

Nî c¸c TK 111, 112,131

2.3/ Tµi kho¶n 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn

Doanh thu cha thùc hiÖn gåm:

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña

Nî c¸c TK 111, 112,131

Nî c¸c TK 111, 112,131

Nî TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn

Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh gåm:

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña

Tµi kho¶n 515 kh«ng cã sè d cuèi kú.

Nî c¸c TK 111, 112, 138, 152, 156,133...

2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n ho¹t ®éng ®Çu t chøng kho¸n:

Nî TK 121 - §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n

. Trêng hîp nhËn l·i b»ng tiÒn, ghi:

Nî c¸c TK 111, 112 (Tæng tiÒn l·i thu ®îc)

. §Þnh kú nhËn l·i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu (nÕu cã), ghi:

. Trêng hîp cã l·i, ghi:

. Trêng hîp lç, ghi:

3. KÕ to¸n b¸n ngo¹i tÖ:

- Trêng hîp cã l·i, ghi:

- Trêng hîp bÞ lç, ghi:

4. KÕ to¸n ho¹t ®éng ®Çu t kinh doanh bÊt ®éng s¶n:

- Khi mua bÊt ®éng s¶n, ghi:

- Khi b¸n bÊt ®éng s¶n:

Nî c¸c TK 111, 112, 131 (Tæng sè tiÒn thanh to¸n)

5. KÕ to¸n ho¹t ®éng cho vay lÊy l·i:

- Khi cho vay lÊy l·i, ghi:

6. KÕ to¸n chiÕt khÊu thanh to¸n:

7. KÕ to¸n doanh thu cho thuª c¬ së h¹ tÇng:

Nî c¸c TK 111, 112,131...

Nî c¸c TK 111, 112,...

Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸

Nî TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh

Nî TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh