Beethoven

Ik zet de muziek aan vanaf de vroege Middeleeuwen tot aan de Barok. Dan gaat de
muziek uit om pas weer aan te gaan in de twintigste eeuw, Kandinsky, Britten, Gl
ass, Feldman, dat soort muziek. Er slipt wel eens wat door, maar doorgaans is er
een radiostilte voor de periode tussen Barok en 'moderne' klassieke muziek. Nat
uurlijk moet ik een uitzondering maken (en wel meer dan een) voor onder andere M
ozart. En voor Beethoven. Beethoven is zo anders, zo onvergelijkbaar met welke c
omponist dan ook, daar is geen ontkomen aan. Vanaf de allereerste toon van een u
itgevoerd werk voel ik me in mijn nek gegrepen en als door een hand met de neus
op de noten gedrukt. Bij Beethoven hangt alles met alles samen. Deze man heeft n
iet lineair gecomponeerd. Het is voor mij althans heel moeilijk om een fragment
uit een van zijn stukken te isoleren en dat afzonderlijk te laten klinken. Ieder
een kent natuurlijk de eerste noten uit de Vijfde. maar wat hoor je nu helemaal?
las van het geheel hoor je niets. Maar in samenhang met het geheel hoor je alle
s! Muziek kan alleen maar klinken in de tijd. Muziek bestaat bij de gratie van d
e tijd en is onbestaanbaar zonder tijd. Als je als componist dan in staat bent o
m de tijd om de tuin te leiden en in het voren en weer terug te horen terwijl de
noten al niet meer klinken of nog niet gespeeld zijn... Dan heb je een wonder v
erricht. Voor mij beheerste Beethoven dit wonder. Hij is doof geworden, later. I
emand heeft geopperd dat dat niet inhield dat hij steeds minder en uiteindelijk
niets mee hoorde, nee het hield in dat hij alles tegelijk hoorde. Dat wat hij co
mponerde werd in zijn oren werkelijkheid. de geopperde gedachte is aannemelijk e
n tegelijk afschuwelijk. Stel dat het inderdaad zo is gegaan. Dan is Beethoven s
lachtoffer geworden van zijn muzikale genialiteit.