41EckhartTolle-Moc Sadasnjeg Trenutka U Praksi

Eckhart
Tolle
Moć
sadašnjeg
trenutka
- u praksi
Suštinska učenja,
meditacije i vježbe
iz knjige »Moć sadašnjeg
trenutka«
Početak slobode jest spoznaja
kako niste »mislilac«.
Onoga trenutka kad počnete nadzirati
mislioca
aktivira se viša razina svjesnosti.
Tada počinjete shvaćati kako onkraj misli postoji
prostrano carstvo inteligencije, kako je misao samo
sićušan vid te inteligencije.
Također shvaćate kako sve one stvari koje su uistinu
važne -
ljepota, ljubav, stvaralaštvo, radost,
unutarnje spokojstvo -
izranjaju iz područja onkraj uma.
Počeli ste se buditi.

sadržaj:
g Uvod
13 1. Dio: Pristup m o ć i s a d a š n j e g trenutka
13 1. Poglavlje: Biće i prosvjetljenje

23 2. Poglavlje: Podrijetlo straha
27 3. Poglavlje: Pristup sadašnjem trenutku
39 4. Poglavlje: Rastvaranje nesvjesnosti
47 5. Poglavlje: Ljepota se budi u spokojstvu vaše
prisutnosti
57 2. Dio: O d n o s kao d u h o v n a praksa
59 6. Poglavlje: Rastvaranje tijela boli

69 7. Poglavlje: Od ovisničkih do prosvijetljenih
odnosa
79 3. Dio: P r i h v a ć a n j e i predavanje
81 8. Poglavlje: Prihvaćanje i sadašnji trenutak

101 9. Poglavlje: P r e o b r a z b a bolesti i patnje
Uvod
napisao EKCHART TOLLE
O t k a k o je o b j a v l j e n a p r v i p u t , k n j i g a Moć sadašnjeg tre

nutka već je utjecala na k o l e k t i v n u svijest p l a n e t e d a l e k o
više n e g o što s a m m o g a o i z a m i s l i t i . P r e v e d e n a j e n a pet-
naestjezika i svakoga dana p r i m a m elektronske p o r u k e
o d čitatelja š i r o m z e m a l j s k e k u g l e k o j i m i pišu d a i m s e
život p r o m i j e n i o z a h v a l j u j u ć i k o n t a k t u s u č e n j e m s a d r
žanim u toj k n j i z i .
Iako s u p o s l j e d i c e l u d i l a e g o i s t i č n o g u m a još u v i j e k
v i d l j i v e p o s v u d a , i p a k izranja nešto n o v o . N i k a d a prije
nije t a k o v e l i k b r o j l j u d i b i o s p r e m a n o t r g n u t i s e i z k o
l e k t i v n i h o b r a z a c a u m a k o j i s u o d p a m t i v i j e k a držali čov
ječanstvo u o k o v i m a patnje. Pojavljuje se n o v o stanje s v i
jesti. P a t i l i s m o d o v o l j n o ! I u o v o m t r e n u t k u i z r a n j a i z vas
to stanje s v i j e s t i d o k držite k n j i g u u r u k a m a i čitate ove
retke k o j i g o v o r e da je m o g u ć e živjeti s l o b o d n o i ne z a
d a v a t i patnju n i sebi n i d r u g i m a .
M n o g i čitatelji k o j i s u m i p i s a l i i z r a z i l i s u želju d a p r a k
tične v i d o v e učenja s a d r ž a n i h u Moći sadašnjeg trenutka
izložim u j e d n o s t a v n i j e m o b l i k u k a k o bi se njima m o g l i
k o r i s t i t i u s v a k o d n e v n o m životu. Taj je zahtjev p o t a k n u o
nastanak ove knjige.
O s i m vježbi i m e t o d a , m e đ u t i m , o v a k n j i g a sadrži i k r a -
ć e o d l o m k e i z i z v o r n o g djela k o j i vas m o g u p o d s j e t i t i n a
MOĆ SADAŠNJEG TRENUTKA U PRAKSI
n e k e ideje i n a č e l a te vas p o t a k n u t i da ta n a č e l a unesete

u s v a k i d a š n j i život.
M n o g i s u o d t i h o d l o m a k a osobito p r i k l a d n i z a me
d i t a t i v n o čitanje. K a d s e b a v i t e m e d i t a t i v n i m čitanjem
n e čitate p r v e n s t v e n o zato d a b i s t e p r i k u p i l i n o v e i n f o r -
macije n e g o k a k o b i s t e čitajući z a k o r a č i l i u drukčije sta
/
nje s v i j e s t i . Z a t o i s t i odjeljak m o ž e t e p r o č i t a t i više p u t a i

s v a k i p u t ć e i z g l e d a t i svježe i n o v o . T a k v u p r e o b r a z b e -
n u m o ć , m o ć b u đ e n j a p r i s u t n o s t i u čitatelju, p o s j e d u j u
s a m o riječi n a p i s a n e i l i i z g o v o r e n e u stanju p r i s u t n o s t i .
N a j b o l j e je da te d i j e l o v e čitate p o l a g a n o . Često ćete

poželjeti z a s t a t i i d o p u s t i t i s i t r e n u t a k s m i r e n o g r a z m a t
ranja i l i tišine. P o n e k a d ćete j e d n o s t a v n o n a s u m c e o t v o
r i t i k n j i g u i pročitati n e k o l i k o r e d a k a .
Za one čitatelje koje je Moć sadašnjeg trenutka zastra

šila i l i i m j e b i l a p r e n a p o r n a o v a k n j i g a m o ž e p o s l u ž i t i i
kao uvod.
Eckhart Tolle
9. s r p n j a 2001.
Prvi dio
Pristup moći
sadašnjeg
trenutka
Kad vam je svijest usmjerena prema van,
bude se um i svijet.
Kad je usmjerena unutra,
spoznaje vlastiti Izvor i vraća se svome domu,
u Neočitovano.
01.
Biće i
prosvjetljenje
O n k r a j m n o š t v a životnih o b l i k a p o d l o ž n i h rađanju i u m i
ranju p r e b i v a vječan, u v i j e k p r i s u t a n Život. M n o g i g a l j u d i
o p i s u j u riječju B o g ; ja ga često n a z i v a m Bićem. Riječ Biće ne
objašnjava ništa, k a o n i riječ B o g . M e đ u t i m , riječ Biće i m a
tu prednost da predstavlja o t v o r e n i pojam. O n o ne s v o d i
beskonačno n e v i d l j i v o na konačnu pojavu. Nemoguće je
o b l i k o v a t i m e n t a l n u s l i k u Bića. N i t k o n e može t v r d i t i d a
posjeduje isključivo p r a v o n a posjedovanje Bića. O n o p r e d
stavlja s a m u vašu suštinu. M o ž e t e m u n e p o s r e d n o p r i s t u
p i t i k a o osjećaju v l a s t i t e p r i s u t n o s t i . Z a t o j e p o t r e b a n samo
m a l i k o r a k o d riječi Biće d o i s k u s t v a Bića.
BIĆE N E P R E B I V A S A M O S O N U S T R A N U ,
N E G O I D U B O K O U N U T R I N I svakog oblika
k a o n j e g o v a n a j s k r i v e n i j a i n e u n i š t i v a s u š t i n a . To
znači d a v a m j e s a d a d o s t u p n o k a o vaše najdublje
ja, k a o vaša i s t i n s k a n a r a v . N o , n e pokušavajte g a
s h v a t i t i u m o m . N e pokušavajte g a razumjeti.
S p o z n a t i g a m o ž e t e s a m o k a d j e u m m i r a n . Biće m o ž e t e
osjetiti k a d ste p r i s u t n i , k a d v a m j e p o z o r n o s t p o t p u n o i
s n a ž n o u s m j e r e n a n a sadašnji t r e n u t a k , a l i g a n i k a d a n e
možete razumjeti u m o m .
P o n o v n o p o s t a t i svjestan Bića i p r e b i v a t i u t o m e sta

nju »osjećajne s p o z n a j e « jest prosvjetljenje.
Riječ prosvjetljenje p r i z i v a i d e j u o n a d l j u d s k o m p o s
t i g n u ć u , a e g u s e s v i đ a t a k v a z a m i s a o , a l i prosvjetljenje
je j e d n o s t a v n o vaše p r i r o d n o stanje jednote s B i ć e m . To
je stanje p o v e z a n o s t i s n e č i m n e i z m j e r n i m i n e u n i š t i v i m ,
s a n e č i m što ste s u š t i n s k i v i s a m i , a l i j e i s t o d o b n o , g o t o
vo p a r a d o k s a l n o , m n o g o veće od vas. Prosvijetljenost je
otkriće i s t i n s k e p r i r o d e s o n u s t r a n u i m e n a i o b l i k a .
N e s p o s o b n o s t d a osjetite t u p o v e z a n o s t p o t i č e s t v a
ranje p r i v i d a r a z d v o j e n o s t i o d s a m o g a sebe i o d svijeta
o k o v a s . Sebe t a d a svjesno i l i nesvjesno smatrate i z d v o
j e n i m djelićem. Javlja se strah, a u n u t a r n j i i v a n j s k i s u k o b i
postaju p r a v i l o .
N a j v e ć a p r e p r e k a doživljaju s t v a r n o s t i v l a s t i t e p o v e
z a n o s t i jest p o i s t o v j e ć e n j e s u m o m , z b o g čega r a z m i š l j a
nje postaje n e š t o p r i n u d n o . S t r a š n o je a k o n i s t e s p o s o b
n i p r e s t a t i r a z m i š l j a t i , a l i m i t o n e s h v a ć a m o jer g o t o v o
s v i p a t i m o o d i s t o g a stanja, p a g a s m a t r a m o n o r m a l n i m .
N e p r e s t a n a m e n t a l n a b u k a n e dopušta v a m d a p r o n a
đete k r a l j e v s t v o u n u t a r n j e g s p o k o j s t v a koje j e n e o d v o j i
v o o d Bića. T a b u k a također stvara l a ž n o , u m o m o d r e đ e n o
ja koje b a c a s j e n k u s t r a h a i patnje.
Poistovjećivanje s u m o m stvara n e p r o p u s t a n zastor

p o j m o v a , e t i k e t a , s l i k a , riječi, p r o s u d b i i d e f i n i c i j a koje
o n e m o g u ć u j u sve i s t i n s k e o d n o s e . Taj z a s t o r p o s t a v l j a se
i z m e đ u vas i vaše p r i r o d e , i z m e đ u v a s i v a š i h b l i ž n j i h
m u š k a r a c a i žena, i z m e đ u vas i p r i r o d e , i z m e đ u vas i B o g a .
Taj zastor m i s l i stvara p r i v i d odvojenosti, p r i v i d k a k o s
jedne strane postojite v i , a s d r u g e p o t p u n o o d v o j e n i »dru
g i « . T a d a z a b o r a v l j a t e s u š t i n s k u činjenicu d a ste, i s p o d
r a z i n e tjelesne p o j a v n o s t i i o d v o j e n i h o b l i k a , j e d n o s a
s v i m e što jest.
K o r i s t i m o l i s e n j i m n a p r a v i način, u m j e i z v r s t a n
i n s t r u m e n t . K o r i s t i m o l i s e p o g r e š n o , m e đ u t i m , postaje
r a z o r a n . D a s e točnije i z r a z i m , n a j č e š ć e nije riječ o t o m e
Biće i prosvjetljenje
da se p o g r e š n o služite u m o m - n a j č e š ć e se n j i m e u o p ć e
n e služite. O n s e k o r i s t i v a m a . T o j e b o l e s t . Vjerujete d a
ste v i taj u m . T o j e z a b l u d a . I n s t r u m e n t j e p r e u z e o v l a s t
u svoje r u k e .
G o t o v o k a o da ste o p s j e d n u t i a da to i ne znate i z a t o
smatrate da ste vi to b i ć e koje vas je o p s j e l o .
P O Č E T A K S L O B O D E jest s p o z n a j a k a k o v i n i s
te to biće koje vas o p s j e d a - m i s l i l a c . Ta v a m s p o z
naja o m o g u ć u j e d a p r o m a t r a t e m i s l i o c a . O n o g a tre
n u t k a k a d počnete n a d z i r a t i m i s l i o c a , a k t i v i r a s e
viša r a z i n a svjesnosti.
T a d a počinjete shvaćati k a k o onkraj m i s l i p o s t o j i p r o s

trano carstvo inteligencije, k a k o j e m i s a o s a m o sićušan v i d
te inteligencije. Također shvaćate k a k o sve one s t v a r i koje su
u i s t i n u važne - ljepota, ljubav, stvaralaštvo, r a d o s t , u n u t a r
nje s p o k o j s t v o - izranjaju iz područja onkraj u m a .
Počeli ste se b u d i t i .
Oslobađanje od uma
D o b r a j e vijest što s e u i s t i n u m o ž e t e o s l o b o d i t i v l a s t i t a
u m a . To je j e d i n o i s t i n s k o oslobođenje. U p r a v o sada m o
žete poduzeti prvi korak.
P O Č N I T E Š T O J E Č E Š Ć E M O G U Ć E osluškivati
glas u svojoj g l a v i . O s o b i t o o b r a t i t e p a ž n j u n a sve
one m i s a o n e obrasce k o j i s e p o n a v l j a j u , n a one
stare a u d i o v r p c e koje s e već g o d i n a m a v r t e u v a
šoj glavi.
T o s a m h t i o reći k a d s a m g o v o r i o o » n a d z i r a
n j u m i s l i o c a « , o d n o s n o : slušajte glas u svojoj g l a v i ,
b u d i t e ondje u u l o z i svjedoka.
K a d slušate taj glas, slušajte g a n e p r i s t r a n o .

H o ć u reći, n e p r o s u d u j t e . N e p r o s u d u j t e i n e o s u -
dujte o n o što čujete, jer bi to z n a č i l o k a k o taj i s t i
glas p o n o v n o u l a z i k r o z stražnja v r a t a . U s k o r o ćete
s h v a t i t i : ondje je glas, a o v d j e Ja j e s a m , o s l u š k u
j e m ga i n a d z i r e m . Ta s p o z n a j a Ja jesam, taj o s j e ć a j
v l a s t i t e p r i s u t n o s t i nije m i s a o . O n a i z r a s t a negdje
onkraj m i s l i .
Z a t o , s l u š a t e l i m i s a o , s v j e s n i ste n e s a m o m i s l i , n e g o i
sebe k a o n j e z i n a s v j e d o k a . P r o b u d i l a s e n o v a d i m e n z i j a
svjesnosti.
OSLUŠKUJETE LI MISAO, osjećate svjesno

p r i s u s t v o - svoje d u b l j e j a - u p o z a d i n i i l i i s p o d
m i s l i . M i s a o tada g u b i moć n a d v a m a i b r z o se
p o v l a č i , jer više n e p r u ž a t e e n e r g i j u u m u p o i s t o v
j e ć u j u ć i se s n j i m . To je p o č e t a k k r a j a n e s v j e s n o g i
p r i s i l n o g razmišljanja.
K a d se m i s a o p o v u č e , osjetit ćete k a k o je u
m e n t a l n o j s t r u j i došlo d o p r e k i d a - t o j e p u k o t i n a
u kojoj n e m a m i s l i . U p o č e t k u ć e t i p r e k i d i b i t i
k r a t k o t r a j n i , trajat ć e m o ž d a s a m o n e k o l i k o se
k u n d i , a l i postepeno će se produživati. K a d dođe
d o p r e k i d a , u n u t r i n i ćete osjetiti d u b o k u tišinu i
m i r . T o j e p o č e t a k p r i r o d n a stanja d o ž i v l j e n e j e d -
note s B i ć e m , k o j a j e n a j č e š ć e z a m a g l j e n a u m o m .
U t a k v o m stanju u n u t a r n j e p o v e z a n o s t i postat ćete m n o

go živahniji i b u d n i j i n e g o u stanju u k o j e m se p o i s t o
vjećujete s u m o m . B i t ćete p o t p u n o p r i s u t n i . T o stanje ta-
kođer p o j a č a v a učestalost vibracija energetskog polja

koje daje život f i z i č k o m t i j e l u .
Što se d u b l j e s p u š t a t e u c a r s t v o b e z m i s l i , k a k o se to
p o n e k a d n a z i v a n a I s t o k u , s p o z n a t ćete stanje čiste s v i
jesti. U t o m stanju v l a s t i t u p r i s u t n o s t o s j e ć a t e t a k v o m
s n a g o m i r a d o š ć u d a s v e u k u p n o r a z m i š l j a n j e , emocije,
fizičko tijelo k a o i cijeli v a n j s k i svijet, postaju r e l a t i v n o b e z
načajni u u s p o r e d b i s t i m stanjem. Pa i p a k , to nije s e b i č
nost, nego stanje n e s e b i č n o s t i . O d n o s i vas o n k r a j o n o g a o
čemu ste prije razmišljali k a o o »vlastitom j a « . Ta p r i s u t
nost ste vi s a m i , a i s t o d o b n o je n e z a m i s l i v o veća od vas.
UMJESTO DA »NADZIRETE MISLIOCA«,

p r e k i d u struji u m a možete i z a z v a t i s a s v i m jednos
t a v n o , usmjerivši žarište pažnje u sadašnji t r e n u t a k .
Postanite s n a ž n o svjesni sadašnjeg t r e n u t k a .
T o ć e u v a m a p r o b u d i t i d u b o k o z a d o v o l j s t v o . N a taj n a
čin odvlačite svijest o d u m n i h a k t i v n o s t i i stvarate p r e k i d
u m i s l i m a t e postajete i z n i m n o b u d n i i s v j e s n i , a l i n e r a z
mišljate. To je s u š t i n a m e d i t a c i j e .
T O U S V A K O D N E V N O M Ž I V O T U možete
p r o v o d i t i t a k o što ćete s e p o z a b a v i t i b i l o k o j o m
r u t i n s k o m aktivnošću koja v a m inače p r e d s t a v l j a
s a m o s r e d s t v o d o n e k o g c i l j a , dajući joj p o t p u n u
pažnju, t a k o d a s a m a s e b i p o s t a n e c i l j e m . P r i m j e
rice, s v a k i p u t k a d h o d a t e u z i n i z stube u svojoj
kući i l i n a r a d n o m mjestu, p o m n o usmjerite pažnju
n a s v a k i k o r a k , p o k r e t , p a čak i n a disanje. B u d i t e
potpuno prisutni.
K a d želite o p r a t i r u k e , obratite p o z o r n o s t n a sve

osjetilne opažaje p o v e z a n e s t o m a k t i v n o š ć u : z v u k i
d o d i r v o d e , p o k r e t i r u k u , m i r i s s a p u n a i tako dalje.
MOĆ SADAŠNJEG TRENUTKA - U PRAKSI
K a d u l a z i t e u a u t o m o b i l , n a k o n što ste z a t v o
r i l i v r a t a , zastanite n e k o l i k o s e k u n d i i promatraj
te r i t a m disanja. Postanite svjesni t i h o g , a l i m o ć
n o g osjećaja p r i s u t n o s t i .
Postoji samo jedno s i g u r n o mjerilo k o j i m m o
žete o d r e d i t i k o l i k o ste u s p j e l i u toj p r a k s i : stupanj
unutarnjeg spokojstva.
N a j v a ž n i j i k o r a k n a v a š e m u p u t o v a n j u p r e m a prosvjet-
ljenju jest ovaj: naučite r a s k i n u t i poistovjećenost s v l a s t i t i m
u m o m . S v a k i p u t k a d i z a z o v e t e p r e k i d u struji u m a , p o j a
čava se svjetlost vaše s v i j e s t i .
J e d n o g a d a n a m o ž d a ćete s h v a t i t i da se smijete g l a s u u
g l a v i , k a o što biste se n a s m i j a l i v r a g o l i j a m a djeteta. To z n a
č i d a sadržaj u m a više n e shvaćate n i i z b l i z a tako o z b i l j n o ,
b u d u ć i da vaš osjećaj v l a s t i t o g ja više ne o v i s i o n j e m u .
Prosvjetljenje:
Uzdizanje iznad misli
T i j e k o m odrastanja stvarate m e n t a l n u s l i k u o t o m e t k o
ste, u t e m e l j e n u n a o s o b n i m i k u l t u r a l n i m u v j e t o v a n j i
m a . T o f a n t o m s k o j a m o ž e m o n a z v a t i e g o m . O n o s e sas
toji o d u m n e a k t i v n o s t i , a o d r ž a v a s e isključivo n e p r e s
t a n i m r a z m i š l j a n j e m . P o j a m ega različitim l j u d i m a o z n a
čava različite s t v a r i , a l i j a o v d j e n j i m e o z n a č a v a m l a ž n o
ja, s t v o r e n o n e s v j e s n i m p o i s t o v j e ć i v a n j e m s u m o m .
Sadašnji t r e n u t a k za ego j e d v a da p o s t o j i . Važnima
s m a t r a s a m o prošlost i b u d u ć n o s t . T o p o t p u n o i s k r i v l j a
vanje i s t i n e o b j a š n j a v a činjenicu p o t p u n e n e u č i n k o v i t o
s t i u m a u k o n t e k s t u ega. E g o s e n e p r e s t a n o b a v i oživlja-
v a n j e m p r o š l o s t i , jer, tko ste b e z prošlosti? N e p r e s t a n o

se p r o j i c i r a u budućnost k a k o bi se p o b r i n u o za opsta
n a k i ondje p r o n a š a o n e k a k v u v r s t u o s l o b o đ e n j a i i s p u
njenja. E g o k a ž e : » J e d n o g a d a n a , k a d s e d o g o d i o v o i l i
ono, bit ću d o b r o , bit ću sretan i m i r a n « .
Č a k i o n d a k a d se čini da je ego z a o k u p l j e n s a d a š -
njošću, on ne v i d i sadašnjost: p o t p u n o je pogrešno z a p a -
ž a jer p r o m a t r a o č i m a p r o š l o s t i i l i s a d a š n j o s t s v o d i n a
s r e d s t v o z a p o s t i z a n j e n e k a k v a cilja k o j i u v i j e k leži u b u
d u ć n o s t i u k o j u s e u m p r o j i c i r a . P r o m a t r a j t e svoj u m i
u v i d j e t ćete d a t a k o djeluje.
Sadašnji t r e n u t a k č u v a ključ o s l o b o đ e n j a . A l i , sadašnji

t r e n u t a k n e m o ž e t e p r o n a ć i d o k ste p o t p u n o p o i s t o v j e
ćeni s u m o m .
Prosvjetljenje z n a č i u z d i z a n j e i z n a d m i s l i . U p r o s v i
j e t l j e n o m stanju i dalje ćete se, k a d g o d t o b u d e p o t r e b
n o , k o r i s t i t i u m o m , a l i n a m n o g o u s r e d o t o č e n i j i i učin
k o v i t i j i n a č i n n e g o p r i j e . K o r i s t i t ćete s e n j i m e u g l a v n o m
z a n e k e p r a k t i č n e s t v a r i , a l i b i t ćete o s l o b o đ e n i nesvjes
n o g unutarnjeg dijaloga i u v a m a će v l a d a t i unutarnje
spokojstvo.
K a d s e budete k o r i s t i l i u m o m , osobito k a d ć e v a m
b i t i p o t r e b n o s t v a r a l a č k o rješenje, s v a k i h n e k o l i k o m i
n u t a kretat ćete s e i z m e đ u m i s l i i tišine, i z m e đ u u m a i
stanja n e - u m a . N e - u m j e svjesnost b e z m i s l i . S a m o n a taj
n a č i n m o g u ć e je r a z m i š l j a t i s t v a r a l a č k i , jer s a m o na taj
n a č i n m i s a o posjeduje n e k u s t v a r n u m o ć . S a m a z a sebe,
k a d više nije p o v e z a n a s m n o g o p r o s t r a n i j i m c a r s t v o m
s v i j e s t i , m i s a o u b r z o postaje j a l o v a , b e z u m n a i r a z o r n a .
20 MOĆ SADAŠNJEG TRENUTKA U PRAKSI
Emocija:
Tjelesna reakcija na um
U m , u o n o m s m i s l u u k o j e m u g a k o r i s t i m , nije s a m o m i
sao. On o b u h v a ć a i vaše emocije, k a o i sve nesvjesne
m e n t a l n o - e m o c i o n a l n e r e a k t i v n e obrasce. E m o c i j a se
pojavljuje ondje gdje s e s u s r e ć u u m i tijelo. O n a p r e d s
t a v l j a r e a k c i j u tijela n a u m , i l i b i s t e m o g l i reći, o d r a z
u m a u tijelu.
Što se više p o i s t o v j e ć u j e t e sa s v o j i m r a z m i š l j a n j e m , s
o n i m što v o l i t e i ne v o l i t e , s p r o s u d b a m a i t u m a č e n j i m a ,
o d n o s n o , što ste manje p r i s u t n i k a o p r o m a t r a č k a svijest,
t o ć e e n e r g e t s k i naboj emocija b i t i j a č i , b e z o b z i r a jeste l i
toga s v j e s n i i l i n i s t e . N e m o ž e t e l i o s v i j e s t i t i svoje e m o
cije, a k o ste s e o d v o j i l i o d n j i h , n a k r a j u ćete i h i s k u s i t i n a
čisto fizičkoj r a z i n i , k a o tjelesni p r o b l e m i l i s i m p t o m .
I M A T E LI POTEŠKOĆA S DOŽIVLJAVANJEM
V L A S T I T I H E M O C I J A , počnite usredotočivati
pažnju na u n u t a r n j e e n e r g e t s k o polje v l a s t i t a tije
l a . Osjetite tijelo i z n u t r a . T o ć e vas d o v e s t i u d o d i r
s v l a s t i t i m emocijama.
Želite l i u i s t i n u u p o z n a t i u m , tijelo ć e v a m
u v i j e k p o k a z a t i njegov točan o d r a z , s t o g a p r o
m o t r i t e e m o c i j u i l i j e radije osjetite u s v o m e t i j e l u .
P o s t o j i l i m e d u n j i m a n e k i očit s u k o b , m i s a o ć e b i t i
laž, a emocija će b i t i i s t i n i t a . N i j e to o n a krajnja i s t i
na o tome t k o jeste, nego r e l a t i v n a i s t i n a o stanju
vašega u m a u t o m t r e n u t k u .
Možda još niste s p o s o b n i a k t i v n o s t nesvjesna

u m a p r e n i j e t i u svijet u o b l i k u m i s l i , a l i m i s a o ć e
se u v i j e k k a o e m o c i j a o d r a ž a v a t i u t i j e l u , a toga
možete postati svjesni.
P r o m a t r a t e li e m o c i j u na taj način, to je u o s n o v i
isto k a o k a d o s l u š k u j e t e i l i n a d z i r e t e m i s a o , što
s a m o p i s a o ranije. J e d i n a je r a z l i k a u t o m e što se
m i s a o n a l a z i u g l a v i , a e m o c i j a posjeduje s n a ž a n
tjelesni v i d , stoga s e p r v e n s t v e n o osjeća u t i j e l u .
T a d a joj m o ž e t e d o p u s t i t i d a p o s t o j i , a l i više n e ć e
u p r a v l j a t i v a m a . Više niste e m o c i j a , n e g o p r o m a
trač, p r i s u t n o s t k o j a m o t r i .
Vježbate l i to, sve o n o nesvjesno u v a m a i z r o n i t ć e n a

svjetlost s v i j e s t i .
N A V I K N E T E S E P O S T A V L J A T I S I P I T A N J E : što
s e u o v o m t r e n u t k u z b i v a u m e n i ? T o ć e vas p i t a
nje u s m j e r i t i u p r a v o m s m j e r u . A l i , nemojte a n a l i
z i r a t i , nego samo promatrajte. Usredotočite paž
n j u n a n u t r i n u . Osjetite e n e r g i j u emocije.
N e m a l i n i j e d n e emocije, u s m j e r i t e pažnju još

d u b l j e , u u n u t a r n j e e n e r g e t s k o polje tijela. O n o
p r e d s t a v l j a d v e r i k o j a v o d e Biću.
02.
Podrijetlo
straha
Psihičko stanje straha o d v o j e n o je od b i l o k a k v e stvarne i

istinske n e p o s r e d n e o p a s n o s t i . Javlja se u m n o g i m o b l i c i
m a : k a o n e l a g o d a z a b r i n u t o s t tjeskoba n e r v o z a , napetost,
/ /
strava, fobija i tako dalje. T a k v a v r s t a psihološkog straha

uvijek je strah od n e č e g a što bi se m o g l o d o g o d i t i , a ne
strah o d n e č e g a što s e u p r a v o događa. V i s e n a l a z i t e ovdje
i s a d , a um v a m se n a l a z i u b u d u ć n o s t i . To s t v a r a tjeskob-
n i rascjep. A k o ste s e p o i s t o v j e t i l i s u m o r n i i z g u b i l i d o d i r s
moći i j e d n o s t a v n o s t i sadašnjeg t r e n u t k a , taj rascjep i s p u
njen tjeskobom b i t ć e vaš s t a l n i d r u g . U v i j e k s e m o ž e t e
u h v a t i t i u k o š t a c sa sadašnjim t r e n u t k o m , a l i ne m o ž e t e se
u h v a t i t i ukoštac s nečim što je samo projekcija u m a - ne
možete se u h v a t i t i u k o š t a c s b u d u ć n o š ć u .
Štoviše, sve d o k se poistovjećujete s u m o m , vašim živo

tom u p r a v l j a ego. Z b o g svoje f a n t o m s k e p r i r o d e i u s p r k o s
r a z n o l i k i m o b r a m b e n i m m e h a n i z m i m a , ego j e v e o m a r a
njiv i n e s i g u r a n te s m a t r a da ga neprestano n e t k o ugrožava,
To v r i j e d i , u s p u t rečeno, čak i ako se i z v a n a d o i m a v r l o sa
m o p o u z d a n . S a d se prisjetite da je emocija reakcija tijela na
u m . K a k v u p o r u k u tijelo neprestano d o b i v a o d ega, toga
lažnog ja koje je i z m i s l i o u m ? O p a s n o s t , ugrožen s a m . A
k a k v u e m o c i j u i z a z i v a t a p o r u k a ? N a r a v n o , strah.
Čini s e d a s t r a h i m a m n o g o u z r o k a . S t r a h o d g u b i t k a ,
s t r a h o d n e u s p j e h a , s t r a h d a ć e nas n e t k o p o v r i j e d i t i i
21 MOĆ SADAŠNJEG TRENUTKA - U PRAKSI
t a k o dalje, a l i u k o n a č n i c i s v e u k u p a n s t r a h s a m o j e s t r a h
ega o d s m r t i i uništenja. Z a ego s m r t j e u v i j e k o d m a h i z a
u g l a . U t a k v o m stanju p o i s t o v j e ć e n o s t i s u m o m , s t r a h
o d s m r t i utječe n a s v a k i v i d v a š e g a ž i v o t a .
P r i m j e r i c e , čak i t a k v a n a i z g l e d n e v a ž n a i » n o r m a l
n a « s t v a r k a o što je k o m p u l z i v n a p o t r e b a da u n e k o j ras
p r a v i budete u p r a v u te da dokažete k a k o je d r u g a
o s o b a u k r i v u - b r a n e ć i m e n t a l n i stav s k o j i m ste s e p o i s
tovjetili -javlja se z b o g straha od s m r t i . Poistovjetite li se
s m e n t a l n i m s t a v o m , a p o k a ž e se da n i s t e u p r a v u , t a d a
je vaš osjećaj v l a s t i t o g ja, k o j i je u t e m e l j e n u u m u , o z b i l j
n o u g r o ž e n i p r i j e t i m u u n i š t e n j e . Z a t o s i k a o ego n e m o
žete d o p u s t i t i d a budete u k r i v u . B i t i u k r i v u znači u m r i
jeti. Z a t o s u s e v o d i l i i r a t o v i , a b e z b r o j n i s u s e o d n o s i
r a s p a l i i z tog r a z l o g a .
J e d n o m k a d raskinete poistovjećenost s u m o m , v a š e m
osjećaju za v l a s t i t o ja u o p ć e više nije v a ž n o jeste li u p r a v u
i l i niste, tako d a s i l o v i t a , p r i s i l n a i d u b o k o nesvjesna p o t r e
ba da b u d e t e u p r a v u , koja je s v o j e v r s t a n o b l i k n a s i l j a , više
ne p o s t o j i . Jasno i čvrsto m o ž e t e reći k a k o se osjećate i l i što
m i s l i t e , a l i u tome neće b i t i n i k a k v a nasilja i n e ć e t e z a u z e t i
o b r a m b e n i stav. Osjećaj v l a s t i t o g j a tada i z v i r e i z d u b l j e g i
i s t i n i t i j e g mjesta u v a m a , a ne iz u m a .
POTRAŽITE U SEBI BILO K A K V U VRSTU

O B R A M B E N A S T A V A . Što t o b r a n i t e ? P r i v i d a n
identitet, s l i k u u m a , zamišljeno biće. Osvješćujući
taj o b r a z a c , p r o m a t r a j u ć i g a , r a s k i d a t e p o i s t o v j e
ć e n o s t s n j i m . U s v j e t l u vaše s v i j e s t i n e s v j e s n i
obrazac u b r z o će nestati.
T o j e kraj s v i h r a s p r a v a i i g a r a m o ć i , koje s u
štetne z a o d n o s e . M o ć n a d d r u g i m a jest slabost
prerušena u snagu. Istinska m o ć je u n u t r i n i i u v i -
jek v a m je d o s t u p n a .
Podrijetlo straha 25
U m u v i j e k p o k u š a v a z a n i j e k a t i sadašnji t r e n u t a k i p o b
jeći od njega. D r u g i m riječima, što se više poistovjećujete s
u m o m , to više patite. To m o ž e m o reći i drukčije: što ste
više s p o s o b n i poštovati i p r i h v a t i t i sadašnji trenutak, to ste
više o s l o b o đ e n i b o l i i patnje, k a o i egoističnog u m a .
A k o više n e želite s t v a r a t i b o l s e b i i d r u g i m a , a k o
više ne želite p o v e ć a v a t i ostatke patnje iz prošlosti koja
j o š p o s t o j i u v a m a , t a d a više nemojte s t v a r a t i v r i j e m e ,
b a r e m n e više nego što j e p r i j e k o p o t r e b n o z a bavljenje
praktičnim v i d o v i m a v l a s t i t o g života. K a k o prestati
stvarati vrijeme?
U D U B I N I DUŠE S H V A T I T E DA JE SADAŠNJI
T R E N U T A K j e d i n o što posjedujete. N e k a sadašnji
t r e n u t a k b u d e središnja ž a r i š n a točka v a š e g a ži
vota.
D o k ste prije p r e b i v a l i u v r e m e n u i s a m o n a k
r a t k o b i v a l i u sadašnjem t r e n u t k u , n e k a v a š e p r e
bivalište b u d e u sadašnjem t r e n u t k u , a s a m o p o v
r e m e n o o d l a z i t e u prošlost i b u d u ć n o s t k a d se
m o r a t e p o z a b a v i t i p r a k t i č n i m v i d o v i m a svoje ži
v o t n e situacije.
Sadašnjem t r e n u t k u u v i j e k recite: » D a « .
Okončajte zabludu vremena

E v o ključa: okončajte p r i v i d v r e m e n a . Vrijeme i u m s u
n e o d v o j i v i . Odstranite vrijeme iz u m a i vrijeme će stati-
o s i m ako ne odlučite k o r i s t i t i se njime.
P o i s t o v j e t i t i s e s u m o m znači b i t i u h v a ć e n u z a m k u v r e
m e n a : p r i s i l a d a živimo g o t o v o isključivo k r o z u s p o m e n e
i predviđanja budućnosti. To d o v o d i do beskonačne z a

o k u p l j e n o s t i prošlošću i b u d u ć n o š ć u te n e s p r e m n o s t i da
poštujete i p r i z n a t e sadašnji t r e n u t a k i da mu d o p u s t i t e da
p o s t o j i . D o p r i s i l e d o l a z i zato što v a m prošlost pruža i d e n
titet, a b u d u ć n o s t i n o s i obećanje spasenja i ispunjenja u
b i l o kojem o b l i k u . I jedno i d r u g o s u p r i v i d i .
Što se više u s r e d o t o č i t e na v r i j e m e - na prošlost i b u

d u ć n o s t - to više p r o p u š t a t e sadašnji t r e n u t a k , o n o naj
dragocjenije što p o s t o j i .
Za što je to najdragocjenije? Ponajprije zato što to j e d i n o

p o s t o j i . Ničeg d r u g o g n e m a . Vječna sadašnjost p r o s t o r je u
k o j e m se o d v i j a cijeli vaš život, j e d i n i č i m b e n i k k o j i ostaje
trajan. Život j e s a d a . N i k a d a nije b i l o r a z d o b l j a u k o j e m
vaš život nije b i o s a d a , n i t i ć e g a i k a d a b i t i .
D r u g o , sadašnji t r e n u t a k j e d i n a je točka k o j a vas m o ž e

o d v e s t i s o n u s t r a n u g r a n i c a u m a . T o j e j e d i n a točka p r i s
t u p a b e z v r e m e n o m i b e z o b l i č n o m c a r s t v u Bića.
Jeste l i i k a d a i s k u s i l i , n a p r a v i l i , p o m i s l i l i i l i o s j e t i l i
b i l o što i z v a n sadašnjeg t r e n u t k a ? M i s l i t e l i d a i k a d a h o
ćete? J e l i m o g u ć e d a s e n e š t o d o g o d i i l i p o s t o j i i z v a n sa
dašnjeg t r e n u t k a ? O d g o v o r je očit, z a r ne?
Ništa se n i k a d a ne d o g a đ a u p r o š l o s t i ; d o g o d i l o se u
sadašnjem t r e n u t k u . Ništa s e n i k a d a n e ć e d o g o d i t i u b u
d u ć n o s t i ; d o g o d i t će se u sadašnjem t r e n u t k u .
Suština o v o g a što g o v o r i m n e m o ž e s e s h v a t i t i u m o m .
O n o g a trenutka k a d je shvatite, u svijesti d o l a z i do p o
m a k a o d u m a p r e m a Biću, o d v r e m e n a u p r i s u t n o s t . Izne
n a d a s e sve d o i m a o ž i v l j e n i m , zrači e n e r g i j o m i i z s v e g a
zrači Biće.
03.
Pristup
sadašnjem
trenutku
S b e z v r e m e n o m d i m e n z i j o m d o l a z i i različita v r s t a s p o z
n a v a n j a , o n a k o j a n e »ubija« d u h što živi u s v a k o m s t v o
renju i svakoj s t v a r i . S p o z n a j a koja ne u n i š t a v a svetost i ta
janstvenost života nego sadrži d u b o k u l j u b a v i poštovanje
p r e m a s v e m u što jest. S p o z n a j a o kojoj um ne z n a ništa.
R A S K I N I T E S T A R E O B R A S C E nijekanja i otpo
ra sadašnjem trenutku. Prakticirajte povlačenje
pažnje i z p r o š l o s t i i b u d u ć n o s t i k a d g o d t o nije
prijeko potrebno. Iskoračujte i z v r e m e n s k e d i
m e n z i j e s v a k o g a d a n a , što j e češće m o g u ć e .
B u d e l i v a m teško z a k o r a č i t i i z r a v n o u sadaš
nji t r e n u t a k , p o č n i t e t a k o što ćete p r o m a t r a t i u o
b i č a j e n u s k l o n o s t u m a k o j o m želi izbjeći taj t r e n u
tak. P r i m i j e t i t ćete k a k o b u d u ć n o s t n a j č e š ć e z a
mišlja b o l j o m i l i g o r o m o d s a d a š n j o s t i . A k o j e z a
mišljena budućnost bolja, pruža v a m n a d u i l i
u g o d n o očekivanje. A k o je gora, stvara tjeskobu. I
jedno i d r u g o je p r i v i d .
S a m o p r o m a t r a n j e m u vaš život automatski

u l a z i više p r i s u t n o s t i . O n o g a t r e n u t k a k a d s h v a
tite d a n i s t e p r i s u t n i , t a d a jeste p r i s u t n i . K a d g o d
ste u stanju p r o m a t r a t i u m , više n i s t e u njegovoj
z a m c i . N a s t u p i o j e n o v i č i m b e n i k , n e š t o što n e
p r i p a d a u m u : prisutnost svjedoka.
Budite p r i s u t n i kao promatrač u m a - p r o m a

trač m i s l i i e m o c i j a , k a o i reakcija u različitim s i t u
acijama. B u d i t e b a r e m p o d j e d n a k o z a i n t e r e s i r a n i
z a v l a s t i t e reakcije k a o i z a s i t u a c i j u i l i o s o b u k o j a
vas j e n a v e l a n a r e a k c i j u .
Također zamijetite k o l i k o se često vaša pažnja

premješta u prošlost i l i b u d u ć n o s t . Ne prosuđujte i
ne analizirajte ono što ste z a m i j e t i l i . Promatrajte m i
sao, osjetite e m o c i j u , promatrajte r e a k c i j u . N e m o j t e
i z toga s t v a r a t i osobne p r o b l e m e . T a d a ćete osjetiti
nešto moćnije o d b i l o koje o d t i h s t v a r i koje p r o m a
trate: t i h u p r i s u t n o s t koja p r o m a t r a sebe u p o z a d i n i
sadržaja vaših m i s l i , o n o g a t i h o g p r o m a t r a č a .
S n a ž n a j e p r i s u t n o s t p o t r e b n a k a d neke situacije p o t a k
n u reakciju praćenu j a k i m e m o c i o n a l n i m nabojem, kao
što je s i t u a c i j a u kojoj je u g r o ž e n a vaša s l i k a o s e b i , k a d
s e u v a š e m ž i v o t u p o j a v i i z a z o v k o j i potiče s t r a h , k a d
s t v a r i »krenu nizbrdo« i l i k a d n a površinu i z r o n i n e k i
e m o c i o n a l n i s k l o p i z prošlosti. U t a k v i m t r e n u c i m a s k l o
n i ste p o s t a t i » n e s v j e s n i « . P r e v l a d a j u vas r e a k c i j a i l i
emocija - i v i » p o s t a j e t e « t a reakcija i l i e m o c i j a . T a d a i h
i z r a ž a v a t e . O p r a v d a v a t e se, p o g r e š n o p o s t u p a t e , n a p a
date, b r a n i t e se... a l i t o niste v i , t o j e o b r a z a c reakcije,
um u s v o m uobičajenom obrascu opstanka.
P o i s t o v j e ć i v a n j e s u m o m daje m u više energije; p r o

matranje u m a o d u z i m a m u e n e r g i j u . P o i s t o v j e ć i v a n j e s
u m o m još više s t v a r a v r i j e m e ; promatranje u m a o t v a r a
d i m e n z i j u b e z v r e m e n o s t i . Energija koju o d u z i m a t e u m u
p r e t v a r a se u p r i s u t n o s t . J e d n o m k a d uspijete osjetiti što
t o znači b i t i p r i s u t a n , postaje v a m mnogo lakše j e d n o s
tavno odabrati i z l a z a k iz dimenzije vremena k a d g o d
v a m v r i j e m e nije p o t r e b n o z a neke praktične s v r h e . T a d a
se d u b l j e p r e p u š t a t e sadašnjem trenutku.
Pristup sadašnjem trenutku
T o n e oštećuje v a š u s p o s o b n o s t korištenja v r e m e n o m
- prošlošću i l i b u d u ć n o š ć u - k a d v a m je ono p o t r e b n o
da se n j i m e p o s l u ž i t e u n e k e p r a k t i č n e s v r h e . To t a k o đ e r
n e s l a b i v a š u s p o s o b n o s t korištenja u m o m . Z a p r a v o j e
poboljšava. K a d s e koristite u m o m o n ć e b i t i oštroumni-
ji i u s r e d o t o č e n i j i .
Žarišna točka pažnje p r o s v i j e t l j e n e osobe u v i j e k je
sadašnji t r e n u t a k , a l i o n a je i dalje m a r g i n a l n o svjesna
v r e m e n a . D r u g i m riječima, n a s t a v l j a s e k o r i s t i t i s a t n i
c o m , a l i se o s l o b o d i l a psihološkog v r e m e n a .
Otpuštanje psihološkog
vremena
Naučite se k o r i s t i t i v r e m e n o m u praktičnim v i d o v i m a
života - to m o ž e m o n a z v a t i » s a t n i c o m « - a l i čim o b a v i t e
te p r a k t i č n e z a d a t k e , v r a t i t e se s v j e s n o s t i sadašnjeg tre
n u t k a . N a taj n a č i n n e ć e t e više n a g o m i l a v a t i » p s i h o l o š
ko v r i j e m e « , koje p r e d s t a v l j a p o i s t o v j e ć i v a n j e s p r o š l o š
ću i trajnu k o m p u l z i v n u projekciju u b u d u ć n o s t .
P o s t a v i t e l i cilj i r a d i t e n a n j e g o v u o s t v a r e n j u , t a d a
k o r i s t i t e v r i j e m e sata, k a o i t a d a k a d ste s v j e s n i k a m o že
l i t e stići, a l i poštujte k o r a k k o j i u p r a v o s a d a p o d u z i m a t e
i dajte m u s v o j u p o t p u n u p a ž n j u . A k o s e u t a k v o m s l u
čaju pretjerano u s r e d o t o č i t e n a c i l j , m o ž d a z a t o što t r a
gate z a s r e ć o m , i s p u n j e n j e m i l i p o t p u n i j i m osjećajem
v l a s t i t o g a ja, tada više ne poštujete sadašnji trenutak. On se
s v o d i n a p u k o s r e d s t v o koje vas v o d i d o b u d u ć n o s t i , b e z
i k a k v e vlastite v r i j e d n o s t i . Tada se satnica p r e t v a r a u
p s i h o l o š k o v r i j e m e . Vaše životno p u t o v a n j e više nije p u s
t o l o v i n a , n e g o o p s e s i v n a p o t r e b a d a stignete d o c i l j a , d a
ga p o s t i g n e t e , da uspijete. Više ne v i d i t e i ne m i r i š e t e
cvijeće p o k r a j p u t a , n i t i ste s v j e s n i ljepote i č u d a života
koje se r a z v i j a p o s v u d a o k o vas k a d ste p r i s u t n i u sadaš
njem t r e n u t k u .
P o k u š a v a t e l i u v i j e k stići n a n e k o d r u g o mjesto koje

s e r a z l i k u j e o d o n o g a n a k o j e m u jeste? J e l i vaše d j e l o v a
nje v e ć i n o m s r e d s t v o d o s i z a n j a n e k a k v a cilja? J e l i i s p u
njenje u v i j e k o d m a h i z a u g l a i s v o d i l i s e n a k r a t k o t r a j n a
z a d o v o l j s t v a k a o što s u seks, h r a n a , piće, d r o g e , z a n o s i i
uzbuđenje? Jeste li uvijek usredotočeni n a postajanje,
postizanje i l i dobivanje i l i naizmjence jurite z a n o v i m
u z b u đ e n j i m a i z a d o v o l j s t v i m a ? Vjerujete l i d a ćete, b u
dete l i više toga p o s j e d o v a l i , b i t i i s p u n j e n i j i , b o l j i i l i p o t
p u n i j i u p s i h o l o š k o m s m i s l u ? Čekate l i m u š k a r c a i l i ženu
k o j i će d a t i smisao vašem životu?
U uobičajenom, s u m o m poistovjećenom, neprosvijet-

l j e n o m stanju svijesti, m o ć i b e s k o n a č n i stvaralački p o t e n
cijal k o j i p r e b i v a j u u sadašnjem t r e n u t k u p o t p u n o s u z a
m a g l j e n i p s i h o l o š k i m v r e m e n o m . T a d a vaš život g u b i ži
vost, svježinu i osjećaj čuda. S t a r i o b r a s c i m i s l i , emocija,
ponašanja, reakcija i želje izražavaju se u b e s k o n a č n o m
p o n a v l j a n j u , k a o scenarij vaših m i s l i k o j i v a m p r u ž a n e k u
v r s t u i d e n t i t e t a , a l i i s k r i v l j u j e i l i p r i k r i v a s t v a r n o s t sadaš
njeg t r e n u t k a . U m tada s t v a r a opsjednutost b u d u ć n o š ć u
k a o bijeg i z n e z a d o v o l j a v a j u ć e sadašnjosti.
O n o što z a m i š l j a t e k a o b u d u ć n o s t s a s t a v n i j e d i o v a
šega sadašnjeg stanja s v i j e s t i . N o s i l i vaš u m t e ž a k teret
prošlosti, b u d u ć n o s t ć e v a m b i t i ista k a o sadašnjost. P r o š
lost s e o b n a v l j a k r o z n e d o s t a t a k p r i s u t n o s t i . O n o što o b
l i k u j e b u d u ć n o s t k v a l i t e t a je vaše s v i j e s t i u o v o m e tre
n u t k u , a budućnost, n a r a v n o , možete i s k u s i t i samo kao
sadašnji trenutak.
A k o k v a l i t e t a vaše svijesti u o v o m t r e n u t k u određuje

b u d u ć n o s t , što, d a k l e , o d r e đ u j e k v a l i t e t u v a š e svijesti?
Pristup sadašnjem trenutku 31
Stupanj prisutnosti. S t o g a je sadašnji trenutak jedino

mjesto na k o j e m m o ž e doći do i s t i n s k e p r o m j e n e i u k o
jem možete r a s t v o r i t i prošlost.
Možda ć e v a m b i t i teško s p o z n a t i k a k o j e vrijeme u z r o k

vaših p a t n j i i l i p r o b l e m a . Vjerujete d a n j i h u z r o k u j u oso
bite ž i v o t n e situacije, a g l e d a n o s k o n v e n c i o n a l n o g sta
jališta, t o j e i s t i n a . A l i sve d o k s e n e p o z a b a v i t e s t e m e l j
n o m pogreškom u m a koja i z a z i v a p r o b l e m e - n j e g o v o m
v e z a n o š ć u za p r o š l o s t i b u d u ć n o s t te n i j e k a n j e m sadaš
njeg t r e n u t k a - p r o b l e m i z a p r a v o z a m j e n j u j u j e d n i d r u
ge. K a d biste s e d a n a s n a n e k i č u d a n n a č i n riješili p r o b
l e m a i l i u z r o k a patnje i n e s r e ć e , a l i k a d n e biste p o s t a l i
p r i s u t n i j i , s v j e s n i j i , u s k o r o biste s e n a š l i p r e p l a v l j e n i slič
n i m p r o b l e m i m a i l i u z r o c i m a patnje, k a o s j e n k o m koja
vas s l i j e d i k a m o g o d pošli. U konačnici, p o s t o j i s a m o j e d a n
p r o b l e m : sam u m v e z a n v r e m e n o m .
Spasenje se ne o d v i j a u v r e m e n u . Ne m o ž e t e se o s l o
b o d i t i u budućnosti.
K L J U Č S L O B O D E j e p r i s u t n o s t , stoga s l o b o d n i m o -
žete b i t i j e d i n o s a d a .
Otkrivanje života u pozadini

životne situacije
O n o o č e m u g o v o r i t e k a o o s v o m » ž i v o t u « točnije b i b i l o
n a z v a t i »životnom situacijom«. To je psihološko vrijeme:
prošlost i b u d u ć n o s t . S t a n o v i t e s t v a r i u p r o š l o s t i n i s u se
o d v i j a l e k a k o ste željeli. I dalje se o p i r e t e o n o m e što se
d o g a đ a l o u p r o š l o s t i , a s a d a se o p i r e t e o n o m e što jest.
N a d a j e o n o što vas drži n a ž i v o t u , a l i n a d a vas u s m j e

r a v a b u d u ć n o s t i , a to s t a l n o u s r e d o t o č e n j e na b u d u ć n o s t
p o t i č e nijekanje sadašnjeg t r e n u t k a , a t i m e i n e s r e ć u .
Z A B O R A V I T E N A T R E N U T A K svoju životnu
situaciju i obratite p o z o r n o s t s v o m e životu.
Ž i v o t n a s i t u a c i j a p o s t o j i u v r e m e n u . Život se
o d v i j a sada.
Ž i v o t n a s i t u a c i j a p r o i z v o d j e u m a . Život j e
stvaran.
Pronađite »uska v r a t a koja v o d e u ž i v o t « . To je

sadašnji trenutak. S v e d i t e svoj život do o v o g a tre
n u t k a . Životna situacija m o ž e b i t i p r e p u n a p r o b l e
ma - k a o većina životnih situacija - a l i pogledajte
imate l i b i l o k a k v i h p r o b l e m a u o v o m t r e n u t k u . N e
s u t r a i l i z a deset m i n u t a , nego s a d a . Imate l i s a d a
problema?
K a d ste p r e p u n i p r o b l e m a , ništa n o v o n e m o ž e ući i n e m a

mjesta z a rješenje. S t o g a , k a d g o d t o m o ž e t e , n a p r a v i t e
m a l o mjesta, s t v o r i t e m a l o p r o s t o r a k a k o biste i s p o d ži
v o t n e situacije m o g l i p r o n a ć i život.
U POTPUNOSTI SE KORISTITE OSJETILI

M A . B u d i t e ondje gdje jeste. O g l e d a j t e s e n a o k o
lo. S a m o se ogledajte, nemojte t u m a č i t i . Uočite
svjetlost, o b l i k e , boje, t k a n i n e . B u d i t e s v j e s n i tihe
p r i s u t n o s t i svake stvari. B u d i t e svjesni prostora
k o j i s v e m u što jest o m o g u ć u j e postojanje.
O s l u š k u j t e z v u k e ; nemojte i h p r o s u đ i v a t i . O s
luškujte tišinu u p o z a d i n i z v u k o v a .
D o d i r n i t e n e š t o - b i l o što - te osjetite i p r i z n a j
te n j e g o v o b i ć e .
Pristup sadašnjem trenutku
P r a t i t e r i t a m v l a s t i t o g disanja; osjećajte z r a k k o j i
udišete i izdišete, u n u t r a i v a n , osjećajte životnu
energiju u s v o m e t i j e l u . D o p u s t i t e b i v a n j e s v i j u
s t v a r i . D u b o k o se s p u s t i t e u sadašnji t r e n u t a k .
Iza sebe ste o s t a v i l i u m r t v l j u j u ć i svijet m e n t a l

n i h a p s t r a k c i j a , svijet v r e m e n a . I s k o r a č i l i ste i z
p o l u d j e l o g u m a k o j i v a m c r p i životnu energiju,
u p r a v o k a o što p o l a g a n o truje i u n i š t a v a Z e m l j u .
B u d i t e se iz sna o v r e m e n u u s a d a š n j o s t .
Svi problemi samo su prividi

uma
U S R E D O T O Č I T E P A Ž N J U n a sadašnji t r e n u t a k i
recite m i k a k v i h p r o b l e m a s a d a i m a t e .
N i s a m d o b i o n i k a k a v o d g o v o r , jer j e n e m o g u ć e i m a t i
p r o b l e m a k a d v a m j e pažnja p o t p u n o u s m j e r e n a n a sa
dašnji t r e n u t a k . S a s i t u a c i j o m s e treba p o z a b a v i t i i l i j e
p r i h v a t i t i . Z a š t o o d nje p r a v i t i p r o b l e m ?
U m nesvjesno v o l i p r o b l e m e , jer m u o n i p r u ž a j u ne

k a k v u v r s t u identiteta. To je n o r m a l n o , a ujedno i bez
u m n o . » P r o b l e m « z n a č i d a s e m e n t a l n o z a d r ž a v a t e u ne
koj s i t u a c i j i b e z i k a k v e i s k r e n e namjere i l i m o g u ć n o s t i
da s a d a n e š t o p o d u z m e t e te da je nesvjesno p r i h v a ć a t e
k a o d i o s v o g a ja. Ž i v o t n a s i t u a c i j a t o l i k o vas j e o b u z e l a
d a g u b i t e osjećaj ž i v o t a i Bića. I l i u m i s l i m a n o s i t e s u l u
d i teret s t o t i n u s t v a r i koje ćete m o r a t i i l i n e ć e t e smjeti
učiniti u b u d u ć n o s t i , umjesto da p a ž n j u u s r e d o t o č i t e na
o n o j e d i n o što s a d a m o ž e t e učiniti.
K A D S T V A R A T E P R O B L E M , stvarate b o l . A
p o t r e b a n je samo j e d n o s t a v a n o d a b i r , jednostav
n a o d l u k a : što g o d s e d o g o d i l o , s e b i više n e ć u
s t v a r a t i b o l . Više n e ć u s t v a r a t i p r o b l e m e .
Iako je to j e d n o s t a v a n i z b o r , u j e d n o je i v r l o r a d i k a l a n .
N e ć e t e m o ć i t a k o odlučiti a k o u i s t i n u niste i s c r p l j e n i
p a t n j a m a , ako v a m u i s t i n u nije d o s t a . A n e ć e t e g a m o ć i
p r o v e s t i a k o n e b u d e t e i m a l i p r i s t u p a m o ć i sadašnjeg tre
n u t k a . N e b u d e t e l i s e b i više s t v a r a l i b o l i , t a d a n e ć e t e
s t v a r a t i b o l n i d r u g i m a . Također više n e ć e t e t r o v a t i p r e k
r a s n u Z e m l j u , svoj u n u t a r n j i p r o s t o r i k o l e k t i v n u l j u d
s k u p s i h u negativnošću stvaranja p r o b l e m a .
P o j a v i l i s e s i t u a c i j a s k o j o m biste s e o d m a h t r e b a l i
p o z a b a v i t i , vaš ć e p o s t u p a k , i z v i r e l i i z s v j e s n o s t i o sa
dašnjem t r e n u t k u , b i t i jasan i s i g u r a n . T a k o đ e r j e v r l o vje
rojatno d a ć e b i t i u č i n k o v i t . N e ć e t o b i t i reakcija k o j a
i z v i r e i z prošlog u v j e t o v a n j a v a š e g a u m a , n e g o i n t u i t i
v a n o d g o v o r n a s i t u a c i j u . U d r u g i m s l u č a j e v i m a , k a d re
a g i r a u m v e z a n v r e m e n o m , o t k r i t ćete k a k o j e m n o g o
u č i n k o v i t i j e ništa ne p o d u z e t i - s a m o ostanite u s r e d o t o
čeni u sadašnjem t r e n u t k u .
Radost postojanja
D a biste s h v a t i l i k a k o ste s i d o p u s t i l i d a p s i h o l o š k o v r i
jeme p r e u z m e v l a s t , m o ž e t e s e p o s l u ž i t i j e d n o s t a v n i m
mjerilom.
P O S T A V I T E S I P I T A N J E : postoje l i r a d o s t , u g o
d a i l a k o ć a u o n o m e što r a d i m ? N e postoje l i , t a d a
v r i j e m e p r e k r i v a sadašnji t r e n u t a k , a život s m a t r a
t e teretom i l i b o r b o m .
N e m a l i r a d o s t i , u g o d e i l i l a k o ć e u o n o m e što
radite, to ne m o r a o d m a h značiti da morate mije
njati o n o što r a d i t e . M o g l o b i b i t i d o v o l j n o d a p r o
m i j e n i t e n a č i n r a d a . » N a č i n « j e u v i j e k važniji o d
toga što r a d i t e . P r o v j e r i t e biste l i m o g l i p r u ž i t i v i
š e pažnje r a d u n e g o r e z u l t a t u k o j i želite p o s t i ć i
radom. S v u pažnju posvetite o n o m e što sadašnji
t r e n u t a k iznese p r e d vas. T o p o d r a z u m i j e v a d a isto
tako p o t p u n o p r i h v a t i t e o n o što jest, jer ne m o ž e t e
p u n u pažnju p o s v e t i t i n e č e m u č e m u s e i s t o d o b n o
opirete.
Č i m p o č n e t e p o š t o v a t i sadašnji t r e n u t a k , nestaju sve nes

reće i b o r b e , a život počinje teći s r a d o š ć u i l a k o ć o m . K a d
izražavate svjesnost sadašnjeg trenutka, sve što radite
p r o ž e t o je k v a l i t e t o m , b r i ž n o š ć u i l j u b a v l j u - čak i naj
jednostavniji postupci.
NE BRINITE ZA P L O D O V E SVOJIH D J E L A -
tek usmjerite pažnju s a m o m d j e l u . P l o d o v i ć e doći
sami. To je moćna d u h o v n a praksa.
K a d k o m p u l z i v n o nastojanje koje vas u d a l j a v a o d sadaš

njeg t r e n u t k a p r e s t a n e , r a d o s t Bića p r e t a č e se u sve što
r a d i t e . O n o g a časa k a d v a m s e pažnja u s m j e r i n a sadaš
nji t r e n u t a k , osjetit ćete p r i s u t n o s t , d u b o k u t i š i n u i s p o -
k o j s t v o . Z a ispunjenje i z a d o v o l j s t v o više n e ć e t e o v i s i t i o
b u d u ć n o s t i - n e ć e t e ondje tražiti spasenje. Stoga n e ć e t e
b i t i v e z a n i z a rezultate. N i neuspjeh n i uspjeh neće i m a t i
m o ć p r o m i j e n i t i v a š e u n u t a r n j e stanje Bića. O t k r i l i ste
život u p o z a d i n i svoje ž i v o t n e situacije.
U n e p o s t o j a n j u p s i h o l o š k o g v r e m e n a osjećaj v l a s t i t o
ga ja c r p i t e iz Bića, a ne iz o s o b n e prošlosti. S t o g a v i š e ne
p o s t o j i p s i h o l o š k a p o t r e b a d a postanete n e š t o d r u g o o d
o n o g a što već jeste. U s v i j e t u , na r a z i n i ž i v o t n e situacije,

m o ž d a ćete u i s t i n u p o s t a t i b o g a t i , p u n i z n a n j a , u s p j e š n i ,
o s l o b o đ e n i , a l i u d u b l j o j d i m e n z i j i Bića p o t p u n i ste i c i
j e l i već s a d a .
Bezvremeno stanje svijesti

A k o j e s v a k a s t a n i c a v a š e g a tijela t o l i k o p r i s u t n a d a osje
ćate k a k o v i b r i r a ž i v o t o m , k a d taj život u s v a k o m tre
n u t k u osjetite k a o r a d o s t Bića, t a d a se m o ž e reći da ste
oslobođeni v r e m e n a . O s l o b o d i t i se v r e m e n a znači oslo
b o d i t i s e p s i h o l o š k e p o t r e b e z a p r o š l o š ć u koja daje i d e n
titet i za b u d u ć n o š ć u k o j a daje ispunjenje. O s l o b o đ e n j e
o d v r e m e n a predstavlja n a j d u b l j u p r e o b r a z b u svijesti
koju možete z a m i s l i t i .
K A D DOBIJETE N E K O L I K O P R V I H U V I D A U
B E Z V R E M E N O S T A N J E S V I J E S T I , počet ćete
se k r e t a t i t a m o i n a t r a g i z m e đ u d i m e n z i j a v r e m e n a
i p r i s u t n o s t i . Ponajprije ćete p o s t a t i svjesni toga k o
l i k o v a m j e r i j e t k o pažnja u i s t i n u u s m j e r e n a n a
sadašnji t r e n u t a k . A l i s p o z n a j a d a niste p r i s u t n i
v e l i k je u s p j e h : ta s p o z n a j a jest p r i s u t n o s t - čak i
a k o u p o č e t k u traje d v i j e s e k u n d e prije nego što
se i z g u b i .
T a d a , sve č e š ć e , o d a b i r a t ćete svijest u s r e d o t o -

čenja n a sadašnji t r e n u t a k , umjesto n a p r o š l o s t i l i
b u d u ć n o s t , a k a d g o d s h v a t i t e d a ste g a i z g u b i l i ,
b i t ćete u stanju u n j e m u b o r a v i t i ne s a m o n e k o
l i k o s e k u n d i , nego i d u ž a r a z d o b l j a p r e m a u o b i
čajenom shvaćanju v r e m e n a .
S t o g a , prije n e g o što se č v r s t o u s i d r i t e u stanju p r i s u t

n o s t i , što z n a č i prije n e g o što postanete p o t p u n o s v j e s n i ,
kretat ćete se n e k o v r i j e m e n a p r i j e d i n a t r a g i z m e đ u
s v j e s n o g i n e s v j e s n o g stanja, i z m e đ u stanja p r i s u t n o s t i i
stanja p o i s t o v j e ć e n o s t i s u m o m . I z g u b i t ćete sadašnji tre
n u t a k i v r a t i t ćete mu se, u v i j e k i z n o v a . K o n a č n o će p r e v
ladati prisutnost.
04.
Rastvaranje
nesvjesnosti
N a j v a ž n i j e je u u o b i č a j e n e ž i v o t n e situacije u n i j e t i više
s v i j e s t i još d o k j e sve r e l a t i v n o l a g a n o . N a taj n a č i n raste
m o ć vaše p r i s u t n o s t i . O n a s t v a r a e n e r g e t s k o polje u
v a m a i o k o vas koje posjeduje v i s o k u v i b r a c i j s k u f r e k
v e n c i j u . N i k a k v o nesvjesno, n e g a t i v n o s t , n e s k l a d i l i n a
silje ne m o g u u ć i u to polje i preživjeti, u p r a v o k a o što
t m i n a ne može opstati u p r i s u t n o s t i svjetlosti.
Naučite l i b i t i s v j e d o k o m v l a s t i t i m m i s l i m a i emocija
m a , š t o j e suštinski d i o p r i s u t n o s t i , m o g l i biste s e i z n e n a
d i t i k a d p r v i p u t postanete svjesni p o z a d i n s k o g »statičkog
n a b o j a « običnog n e s v j e s n o g t e k a d shvatite k o l i k o rijetko,
ako uopće i k a d a , možete u i s t i n u b i t i nasamo sa s o b o m .
N a r a z i n i razmišljanja p r o n a ć i ćete v e l i k i d i o o t p o r a
u o b l i k u p r o s u d b i , n e z a d o v o l j s t v a i m e n t a l n e projekcije
k o j a vas u d a l j a v a o d sadašnjeg t r e n u t k a . N a e m o c i o n a l
noj r a z i n i postojat ć e p o d z e m n a struja n e l a g o d e , n a p e
t o s t i , d o s a d e i l i n e r v o z e . O b o j e s u v i d o v i u m a u njego
v o m uobičajenom obrascu odupiranja.
PROMATRAJTE MNOŠTVO NAČINA NA

K O J E S E N E L A G O D A , nezadovoljstvo i nape
tost b u d e u v a m a z b o g n e p o t r e b n o g p r o s u đ i v a
nja, o d u p i r a n j a o n o m e što jest te nijekanja sadaš
njeg t r e n u t k a .
Sve o n o nesvjesno r a s t v a r a se k a d ga obasjate

svjetlošću s v i j e s t i .
J e d n o m k a d saznate k a k o r a s t v o r i t i o b i č n o nesvjesno,
svjetlost vaše p r i s u t n o s t i b l i s t a v o ć e zasjati i b i t ć e v a m
m n o g o lakše n o s i t i s e s d u b o k i m n e s v j e s n i m k a d g o d
osjetite d a vas p o p u t sile teže v u č e p r e m a dolje. M e đ u
t i m , o b i č n o nesvjesno m o ž d a u p o č e t k u n e ć e b i t i l a k o
o t k r i t i zato što je t o l i k o n o r m a l n o .
USVOJITE N A V I K U N A D G L E D A N J A S V O G A
M E N T A L N O - E M O C I O N A L N O G A STANJA
k r o z samopromatranje.
»Osjećam li se l a g o d n o o v o g a trenutka?« d o b
ro je pitanje koje s e b i m o ž e t e često p o s t a v l j a t i .
I l i m o ž e t e u p i t a t i : »Što s e u p r a v o s a d a o d v i j a
u meni?«
O n i m što s e o d v i j a u v a m a b u d i t e b a r e m t o l i k o z a o k u p
ljeni k o l i k o i o n i m što s e z b i v a i z v a n a . A k o n u t r i n u p r a
v i l n o postavite, v a n j s k i će se svijet smjestiti na svoje mjesto.
P r v o b i t n a je stvarnost ona u n u t r a , a ona i z v a n a je d r u g a
po važnosti.
ALI N E M O J T E N A T A PITANJA O D G O V A R A
T I A U T O M A T S K I . Pažnju usmjerite p r e m a u n u t
r a . Z a g l e d a j t e se u sebe.
K a k v e m i s l i stvara vaš u m ?
Što osjećate?
U s m j e r i t e pažnju n a tijelo. P o s t o j i l i n a p e t o s t ?
J e d n o m k a d otkrijete k a k o p o s t o j i n i s k a r a z i
na n e l a g o d e i p o z a d i n s k o g statičkog naboja, r a z
m o t r i t e n a k o j i n a č i n i z b j e g a v a t e život i o d u p i r e t e
Rastvaranje nesvjesnosti
mu se i l i k a k o ga niječete - t a k o što n i j e č e t e sadaš

nji t r e n u t a k .
M n o g o j e n a č i n a n a koje s e l j u d i n e s v j e s n o o p i r u sadaš
njem t r e n u t k u . S p r a k s o m će se vaša m o ć s a m o p r o m a t -
ranja, n a d g l e d a n j a u n u t a r n j e g stanja, izoštriti.
Gdje god se nalazili, budite

ondje u potpunosti
Jeste l i p o d stresom? Jeste l i t a k o z a o k u p l j e n i s t i z a n j e m
d o b u d u ć n o s t i d a ste sadašnjost s v e l i n a s r e d s t v o z a b u
d u ć n o s t ? Stres se n a k u p l j a k a d s m o » o v d j e « , a ž e l i m o
b i t i »ondje« i l i k a d smo u sadašnjosti, a želimo b i t i u b u
d u ć n o s t i . T o j e rascjep k o j i vas i z n u t r a r a z d v a j a .
Privlači l i prošlost v e l i k i d i o vaše pažnje? D a l i često

r a z g o v a r a t e i razmišljate o prošlosti, b i l o n a p o z i t i v a n i l i
n e g a t i v a n način, pričate l i o v e l i k i m s t v a r i m a koje ste p o s
t i g l i , o p u s t o l o v i n a m a i l i i s k u s t v i m a , i l i pričate priču o s e b i
k a o žrtvi te o u ž a s n i m s t v a r i m a koje v a m je n e t k o n a p r a
v i o i l i m o ž d a o o n i m a koje ste v i n e k o m e n a p r a v i l i ?
S t v a r a j u l i vaši m i s a o n i p r o c e s i k r i v n j u , p o n o s , n e g o
d o v a n j e , bijes, žaljenje i l i s a m o s a ž a l j e n j e ? T a d a n e s a m o
što o s n a ž u j e t e l a ž n o ja, n e g o t a k o đ e r p o m a ž e t e u b r z a
vanju procesa tjelesnog starenja g o m i l a j u ć i prošlost u
vlastitoj p s i h i . U v j e r i t e se u to promatrajući ljude o k o
sebe k o j i se č v r s t o drže prošlosti.
S V A K O G A T R E N U T K A U M R I T E Z A PROŠ
L O S T . Nije v a m potrebna. O s v r n i t e se na nju samo
k a d j e a p s o l u t n o v a ž n a z a sadašnjost. Osjetite m o ć
toga t r e n u t k a i p u n o ć u b i ć a . Osjetite s v o j u p r i s u t
nost.
Jeste l i z a b r i n u t i ? R a z m i š l j a t e l i č e s t o : »Što b i b i l o d a
s a m . . . ? « To z n a č i da ste se p o i s t o v j e t i l i s u m o m , k o j i se
projicira u n e k u zamišljenu buduću situaciju i i z a z i v a
strah. Ni na k o j i se način ne možete u h v a t i t i ukoštac s
t a k v o m s i t u a c i j o m jer o n a n e p o s t o j i . O n a j e s a m o m e n
talni fantom.
T u l u d o s t k o j a v a m u n i š t a v a z d r a v l j e i život m o ž e t e
z a u s t a v i t i n a j e d n o s t a v a n n a č i n - p o t v r d o m sadašnjeg
trenutka.
P O S T A N I T E S V J E S N I D I S A N J A . Osjetite z r a k
k a k o u l a z i u tijelo i i z l a z i i z njega. Osjetite u n u
tarnje e n e r g e t s k o p o l j e . J e d i n o sa č i m e se i k a d a
morate p o z a b a v i t i , u h v a t i t i ukoštac u stvarnome
životu - u s u p r o t n o s t i sa z a m i š l j e n i m p r o j e k c i j a
m a u m a - jest ovaj t r e n u t a k .
Zapitajte s e k o j i vas » p r o b l e m « u p r a v o s a d a
m u č i , a ne k o j i će vas m u č i t i sljedeće g o d i n e , s u t r a
i l i z a pet m i n u t a . Š t o t o n e v a l j a u o v o m t r e n u t k u ?
U v i j e k se možete n o s i t i sa sadašnjošću, a l i n i k a d a se ne
m o ž e t e n o s i t i s b u d u ć n o š ć u - a to i ne m o r a t e . O d g o v o r ,
s n a g a , p r a v i l n i p o s t u p a k i l i i z v o r b i t ć e ondje k a d v a m
b u d e p o t r e b a n , n i prije n i p o s l i j e .
Čekate l i i z n a v i k e ? K o l i k o v r e m e n a u životu p r o v o d i t e
čekajući? O n o što n a z i v a m » č e k a n j e m u u ž e m s m i s l u «
jest čekanje u r e d u na pošti, u prometnoj gužvi, u
zračnoj l u c i i l i da netko stigne, da završite posao i tako
Rastvaranje nesvjesnosti 43
dalje. » Č e k a n j e u širem s m i s l u « je čekanje o d m o r a , b o

ljeg p o s l a , d a djeca o d r a s t u , u i s t i n u s m i s l e n o g o d n o s a ,
uspjeha, n o v c a , da n e k o m e budete važni, da se p r o s v i
jetlite. N i j e n e u o b i č a j e n o d a l j u d i c i j e l i život č e k a j u k a k o
b i p o č e l i živjeti.
Č e k a n j e je stanje u m a . To u o s n o v i z n a č i da želite
b u d u ć n o s t , a ne želite sadašnjost. Ne želite o n o što ste
d o b i l i , n e g o želite o n o što niste d o b i l i . Š t o g o d čekali,
nesvjesno stvarate u n u t a r n j i s u k o b i z m e đ u o n o g a što
jest s a d a i o v d j e , gdje ne želite b i t i , i p r o j i c i r a n e b u d u ć
n o s t i k o j u želite. T o u v e l i k e smanjuje k a k v o ć u v a š e g a
ž i v o t a , jer t i m e g u b i t e sadašnjost.
P r i m j e r i c e , m n o g i l j u d i čekaju blagostanje. P o š t u j e t e
l i , priznajete i p o t p u n o prihvaćate s v o j u sadašnju stvar
nost - o n o gdje se n a l a z i t e , t k o ste i što u p r a v o s a d a r a
d i t e - p r i h v a t i t e l i p o t p u n o o n o što i m a t e , t a d a ste z a h
v a l n i z a o n o što i m a t e , z a h v a l n i z a o n o što jest, z a h v a l n i
za Biće. Z a h v a l n o s t z b o g sadašnjeg t r e n u t k a i i s p u n j e n o s t
života u sadašnjem t r e n u t k u p r e d s t a v l j a j u p r a v i n a p r e
d a k . N a p r e d a k n e m o ž e doći u b u d u ć n o s t i . S v r e m e n o m
će se n a p r e d a k o č i t o v a t i na različite n a č i n e .
A k o ste n e z a d o v o l j n i o n i m što i m a t e i l i ste čak f r u s

t r i r a n i i b i j e s n i z b o g o n o g a što v a m s a d a nedostaje, t o b i
vas m o g l o p o t a k n u t i d a s e o b o g a t i t e , a l i čak i k a d biste
z a r a d i l i m i l i j u n e i dalje biste osjećali u n u t a r n j e stanje
n e i m a š t i n e , a d u b o k o u n u t r i n i n e biste b i l i z a d o v o l j n i .
M o ž d a ćete i s k u s i t i m n o g a u z b u đ e n j a k o j a v a m n o v a c
m o ž e p r i b a v i t i , a l i to će doći i p r o ć i , a u v a m a će o s t a t i
osjećaj p r a z n i n e i p o t r e b a z a d a l j n j i m f i z i č k i m i l i p s i h i č
k i m i s p u n j e n j e m . N e ć e t e p r e b i v a t i u B i ć u . Stoga s a d a
osjećajte p u n i n u života k o j a j e d i n a p r e d s t a v l j a p r a v o b o
gatstvo.
ODREKNITE SE ČEKANJA K A O STANJA

U M A . U h v a t i t e l i sebe k a k o k l i z i t e u stanje č e k a
n j a . . . iskočite iz toga. V r a t i t e se u sadašnji t r e n u
tak. S a m o b u d i t e i uživajte u p o s t o j a n j u . A k o ste
p r i s u t n i , n i k a d a neće b i t i n i k a k v e potrebe d a neš
to čekate.
Sljedeći p u t k a d v a m n e t k o k a ž e : »Oprosti što s i
m e m o r a o čekati«, m o ž e t e o d g o v o r i t i : » U r e d u je,
n i s a m čekao. Stajao s a m i uživao - u s a m o m sebi.«
P o s t o j i s a m o n e k o l i k o u o b i č a j e n i h strategija u m a z a nije
kanje sadašnjeg t r e n u t k a koje su d i o o b i č n o g n e s v j e s n o g .
L a k o i h j e p r e v i d j e t i jer s u u v e l i k o j m j e r i d i o n o r m a l n o g
života: statični naboj trajnog n e z a d o v o l j s t v a u p o z a d i n i .
A l i što više vježbate n a d g l e d a n j e v l a s t i t o g u n u t a r n j e g
m e n t a l n o - e m o c i o n a l n o g stanja, t o ć e v a m l a k š e b i t i u o č i
t i k a d u p a d n e t e u z a m k u prošlosti i l i b u d u ć n o s t i , o d n o s
no n e s v j e s n o g i p r o b u d i t i se iz sna o v r e m e n u u sadašnji
trenutak.
N o , b u d i t e o p r e z n i : lažno i nesretno ja, utemeljeno na

poistovjećivanju s u m o m , živi o d v r e m e n a . O n o z n a k a k o
sadašnji trenutak p r e d s t a v l j a n j e g o v u s m r t i stoga se osjeća
u g r o ž e n i m . Učinit će sve što je u njegovoj m o ć i da vas
o d v u č e i z sadašnjosti. P o k u š a t ć e vas z a d r ž a t i u z a m c i
vremena.
N a n e k i način, stanje p r i s u t n o s t i m o g l o b i s e u s p o r e d i t i
sa č e k a n j e m . To je k v a l i t a t i v n o različita v r s t a č e k a n j a
koja z a h t i j e v a v a š u p o t p u n u b u d n o s t . N e š t o b i s e m o g
lo d o g o d i t i u s v a k o m t r e n u t k u , a ako niste a p s o l u t n o
b u d n i , a p s o l u t n o m i r n i , m o g l i biste t o p r o p u s t i t i . U t o m
stanju s v a v a m je pažnja u s m j e r e n a na sadašnji t r e n u t a k .
N i djelić pažnje n e preostaje z a sanjarenje, r a z m i š l j a n j e ,
prisjećanje i p r e d v i đ a n j e . U tome n e m a n a p e t o s t i , ni
Rastvaranje nesvjesnosti 45
s t r a h a , s a m o b u d n a p r i s u t n o s t . P r i s u t n i ste c i j e l i m s v o
j i m B i ć e m , s v a k o m s t a n i c o m s v o g a tijela.
U t o m stanju onaj d i o vašega »ja« k o j i posjeduje
prošlost i b u d u ć n o s t , i l i a k o želite t a k o reći o s o b n o s t ,
j e d v a d a još p o s t o j i . P a i p a k , ništa v r i j e d n o nije i z g u b l j e
n o . V i ste u suštini j o š v i s a m i . Z a p r a v o , s a d a ste više v i
s a m i nego što ste t o i k a d a b i l i , o d n o s n o , s a m o ste s a d a
to uistinu v i .
U vašoj prisutnosti prošlost ne

može opstati
S v e o n o što trebate z n a t i o nesvjesnoj p r o š l o s t i koja se
k r i j e u v a m a , i z a z o v i sadašnjosti ć e t o i z n i j e t i n a v i d j e l o .
Prepuštate l i s e prošlosti, postat ć e p r o v a l i j a b e z d n a . U v i
jek i m a više nego što ste o t k r i l i . M o ž e t e p o m i s l i t i k a k o
v a m j e p o t r e b n o više v r e m e n a d a s h v a t i t e prošlost i l i d a
j e s e o s l o b o d i t e , d r u g i m riječima, d a ć e vas b u d u ć n o s t
k o n a č n o o s l o b o d i t i prošlosti. T o j e z a b l u d a . S a m o v a s
sadašnjost m o ž e o s l o b o d i t i p r o š l o s t i . Više v r e m e n a n e
m o ž e vas o s l o b o d i t i o d v r e m e n a .
S t u p i t e u d o d i r s m o ć i sadašnjeg t r e n u t k a . To je ključ.
M o ć sadašnjeg t r e n u t k a nije ništa d r u g o n e g o m o ć vaše
p r i s u t n o s t i , vaše svjesnosti oslobođene m i s a o n i h o b l i k a .
S t o g a se p r o š l o š ć u p o z a b a v i t e na r a z i n i s a d a š n j o s t i . Što
više pažnje p o s v e ć u j e t e p r o š l o s t i , to joj dajete više ener
gije i vjerojatno ćete na njoj g r a d i t i svoje » j a « .
N e m o j t e m e p o g r e š n o s h v a t i t i : pažnja j e s u š t i n s k a ,
a l i n e o n a u s m j e r e n a prošlosti k a o p r o š l o s t i . Pažnju p o k
lanjajte sadašnjosti; svome ponašanju, reakcijama,
r a s p o l o ž e n j i m a , m i s l i m a , e m o c i j a m a , s t r a h o v i m a i želja
ma k o j i se p o j a v l j u j u u sadašnjosti. U v a m a p o s t o j i proš
l o s t . M o ž e t e l i b i t i d o v o l j n o p r i s u t n i k a k o biste sve t e
s t v a r i p r o m a t r a l i ne kritizirajući, ne analizirajući i ne
p r o s u đ u j u ć i , t a d a se b a v i t e s p r o š l o š ć u i rastvarate je uz
p o m o ć m o ć i v l a s t i t e p r i s u t n o s t i . Sebe n e m o ž e t e pronaći
v r a ć a n j e m u p r o š l o s t . Sebe ćete p r o n a ć i zakoračite li u
sadašnjost.
05.
Ljepota izrasta
u dubokoj
tišini vaše
prisutnosti
P r i s u s t v o j e p o t r e b n o k a k o b i s m o p o s t a l i s v j e s n i ljepote,
v e l i č a n s t v e n o s t i i s v e t o s t i p r i r o d e . Jeste l i i k a d a u jasnoj
noći p r o m a t r a l i beskonačnost s v e m i r a , p r e p u n i straho
poštovanja p r e d n j e g o v o m a p s o l u t n o m tišinom i n e z a
m i s l i v i m p r o s t r a n s t v o m ? Jeste l i slušali, u i s t i n u slušali
z v u k p l a n i n s k o g p o t o k a u šumi? I l i p j e s m u k o s a u s u m
r a k n e k e tihe ljetne večeri?
K a k o biste p o s t a l i s v j e s n i t i h s t v a r i , u m m o r a b i t i t i h .
N a t r e n u t a k m o r a t e odložiti o s o b n u p r t l j a g u p r o b l e m a ,
p r o š l o s t i i b u d u ć n o s t i , k a o i sve svoje znanje; inače ćete
v i d j e t i , a l i n e ć e t e v i d j e t i ; čut ćete, a l i n e ć e t e čuti. P o t r e b
n a j e vaša a p s o l u t n a p r i s u t n o s t .
OSIM LJEPOTE VANJSKIH OBLIKA, ovdje

p o s t o j i još n e š t o : n e š t o što n e m o ž e m o i m e n o v a t i ,
n e š t o n e o p i s i v o ; d u b o k a , u n u t a r n j a , sveta sušti
n a . K a d g o d i gdje g o d p o s t o j i l j e p o t a , t a u n u t a r
nja suština n a n e k i n a č i n b l i s t a k r o z n j u . O t k r i v a
v a m s e s a m o k a d ste p r i s u t n i .
B i l i m o g l o b i t i d a s u t a b e z i m e n a suština i
vaša p r i s u t n o s t j e d n o te isto?
B i l i t a suština p o s t o j a l a b e z v a š e p r i s u t n o s t i ?
D u b o k o z a r o n i t e u p r i s u t n o s t . S a m i otkrijte.
Spoznaja čiste svijesti

K a d g o d p r o m a t r a t e u m , v i p o v l a č i t e svjesnost i z v a n o b
l i k a u m a , k o j a t a d a postaje p r o m a t r a č e m i l i s v j e d o k o m .
S h o d n o t o m e , p r o m a t r a č - čista svjesnost o n k r a j o b l i k a
- postaje j a č i , a m e n t a l n e f o r m a c i j e p o s t a j u slabije.
K a d g o v o r i m o o n a d z i r a n j u u m a , m i utjelovljujemo
d o g a đ a j k o j i n o s i u i s t i n u k o z m i č k u v a ž n o s t : svjesnost s e
k r o z vas b u d i i z s v o g a sna o p o i s t o v j e ć e n j u s o b l i k o m i
p o v l a č i se iz o b l i k a . To p r e t k a z u j e događaj što se vjero
jatno još n a l a z i u d a l e k o j b u d u ć n o s t i k a d je riječ o k r o n o
l o š k o m v r e m e n u , a l i j e već i d i o t o g d o g a đ a j a . Taj d o g a
đaj p r e d s t a v l j a o k o n č a n j e o v o g a svijeta.
K A K O BISTE U S V A K O D N E V N O M ŽIVOTU
o s t a l i p r i s u t n i , p o m o ć i ć e v a m ako s e d u b o k o u k o
rijenite u s e b i ; inače ć e vas u m , k o j i i m a s i l a n z a
m a h , vući z a s o b o m k a o d i v l j a r i j e k a .
To znači da u p o t p u n o s t i p r e b i v a t e u s v o m tije
l u . D a v a m j e pažnja u v i j e k d j e l o m i č n o u s m j e r e n a
na unutarnje energetsko polje v l a s t i t a tijela. Da osje
ćate tijelo i z n u t r a . Tjelesna svjesnost o d r ž a v a vas
p r i s u t n i m a . U s i d r u j e vas u sadašnjem t r e n u t k u .
Tijelo koje m o ž e t e v i d j e t i i d o d i r n u t i n e m o ž e vas o d v e s

t i d o Bića. A l i t o v i d l j i v o i o p i p l j i v o tijelo s a m o j e v a n j s k a
školjka, i l i bolje r e č e n o , o g r a n i č e n i i s k r i v l j e n o p a ž a j
s k r i v e n e s t v a r n o s t i . U p r i r o d n o m stanju p o v e z a n o s t i s
Bićem, tu s k r i v e n u stvarnost s v a k o g a t r e n u t k a možete
osjetiti k a o n e v i d l j i v o u n u t a r n j e tijelo, o ž i v l j u j u ć u p r i
s u t n o s t u v l a s t i t o j n u t r i n i . S t o g a » p r e b i v a t i u tijelu« z n a
či osjetiti tijelo i z n u t r a , osjetiti život u t i j e l u i t a k o s p o z
n a t i d a ste nešto d r u g o , a n e v a n j s k i o b l i k .
Ljepota izrasta u dubokoj tišini vaše prisutnosti 49
Sve d o k u m z a o k u p l j a s v u v a š u p a ž n j u , o d v o j e n i ste
od Bića. K a d se to d o g o d i - a većini se l j u d i to d o g a đ a
n e p r e s t a n o - t a d a niste u s v o m e t i j e l u . U m p r e u z i m a
c j e l o k u p n u vašu svijest i p r e o b r a ž a v a je u u m n u tvar. Ne
možete prestati razmišljati.
K a k o biste p o s t a l i svjesni Bića trebate p o n o v n o o d v o

j i t i svjesnost o d u m a . T o j e j e d a n o d najvažnijih z a d a t a k a
n a v a š e m d u h o v n o m p u t o v a n j u . T i m e ćete o s l o b o d i t i g o
l e m i d i o svijesti koja j e prije b i l a u z a m c i b e s k o r i s n o g i
k o m p u l z i v n o g razmišljanja. V r l o učinkovit način n a k o j i
to m o ž e t e n a p r a v i t i jest da pažnju o d v o j i t e od razmišljanja
i usmjerite je na tijelo, ondje gdje Biće m o ž e t e osjetiti iz
p r v e r u k e , k a o n e v i d l j i v o energetsko polje koje daje život
o n o m e što opažate k a o fizičko tijelo.
Povezivanje s unutarnjim tijelom

M o l i m vas d a t o s a d a p o k u š a t e . M o ž d a ć e v a m b i t i lakše
a k o t i j e k o m ove vježbe s k l o p i t e oči. K a s n i j e , k a d v a m
» b o r a v a k u tijelu« p o s t a n e p r i r o d a n i l a k , to više n e ć e
biti potrebno.
U S M J E R I T E P A Ž N J U N A T I J E L O . Osjetite g a
i z n u t r a . J e l i ž i v o ? I m a l i života u v a š i m d l a n o
v i m a , rukama, nogama i stopalima - u trbuhu i
prsima?
Osjećate l i t a n a n o e n e r g e t s k o polje koje p r o

žima cijelo tijelo te s v a k o m o r g a n u i s t a n i c i daje
vibrirajući ž i v o t ? O s j e ć a t e l i t o polje i s t o d o b n o u
s v i m d i j e l o v i m a tijela k a o j e d n o j e d i n o polje ener
gije?
N e k o l i k o t r e n u t a k a usmjeravajte pažnju na osje

ćaj u n u t a r n j e g tijela. N e m o j t e razmišljati o n j e m u .
Osjećajte.
Što mu više pažnje p o k l a n j a t e , to će osjećaj p o s t a t i j a s n i j i i

snažniji. Osjetit ćete k a o d a s v a k a s t a n i c a postaje življa,
a a k o i m a t e j a k o osjetilo v i d a , m o ž d a ćete doživjeti s l i k u
tijela k a k o postaje svjetlije. Iako v a m t a k v a s l i k a p r i v r e
m e n o m o ž e p o m o ć i , više pažnje o b r a t i t e o s j e ć a j u , nego
b i l o kojoj s l i c i što se p o j a v i . Jer s l i k a , bez o b z i r a k o l i k o
p r e k r a s n a i l i s n a ž n a b i l a , već j e d e f i n i r a n a o b l i k o m , sto
g a v a m p r u ž a manje p r o s t o r a z a p r o d u b l j i v a n j e osjećaja.
Duboko u tijelu
Da biste se još d u b l j e s p u s t i l i u tijelo i s k u š a j t e sljedeću
m e d i t a c i j u . T r e b a l o b i b i t i d o v o l j n o deset d o petnaest
minuta.
POBRINITE S E D A N E M A N I K A K V I H V A N J
S K I H O M E T A N J A , k a o što s u t e l e f o n i l j u d i k o j i
b i vas m o g l i p r e k i n u t i . Sjednite n a stolac, a l i s e
nemojte n a s l o n i t i . N e k a v a m kralježnica b u d e
u s p r a v n a . T o ć e v a m p o m o ć i d a ostanete b u d n i .
Možete o d a b r a t i v l a s t i t i najdraži položaj z a m e d i
taciju.
O p u s t i t e tijelo. S k l o p i t e oči. N e k o l i k o p u t a d u
b o k o u d a h n i t e . Osjetite k a k o dišete d o n j i m d i j e l o m
t r b u h a . Promatrajte k a k o se t r b u h l a g a n o širi i ste
že sa s v a k i m d a h o m .
Ljepota izrasta u dubokoj tišini vaše prisutnosti
Tada postanite svjesni cijeloga unutarnjeg

e n e r g e t s k o g p o l j a tijela. Ne razmišljajte o n j e m u -
s a m o g a osjećajte. Č i n e ć i t a k o , p o n o v n o v r a ć a t e
svjesnost k o j a j e d o s a d p r i p a d a l a u m u . A k o v a m
t o p o m a ž e , k o r i s t i t e v i z u a l i z a c i j u »svjetlosti« k o j u
s a m prije o p i s a o .
K a d u n u t a r n j e tijelo jasno osjetite k a o j e d i n s t

v e n o energetsko polje, a k o j e i k a k o m o g u ć e o t p u s
tite s v a k u v i z u a l n u s l i k u i usredotočite s e isključivo
n a osjećaj. A k o m o ž e t e , odbacite s v a k u m e n t a l n u
s l i k u k o j u još m o ž d a i m a t e o f i z i č k o m t i j e l u . N a
k o n toga ostaje s a m o s v e o b u h v a t a n osjećaj p r i
s u t n o s t i i l i postojanja, a u n u t a r n j e tijelo osjećate
k a o da je b e z g r a n i č n o .
T a d a pažnju p o v e d i t e još d u b l j e u taj osjećaj.

P o s t a n i t e j e d n o s t i m osjećajem. S t o p i t e se s ener
g e t s k i m p o l j e m , t a k o d a više n e o p a ž a t e d v o j n o s t
p r o m a t r a č a i p r o m a t r a n o g , sebe i tijela. R a z l i k e
i z m e đ u u n u t a r n j e g i v a n j s k o g t a k o đ e r s a d a nes
taje, tako da više ne p o s t o j i u n u t a r n j e tijelo. Z a r a -
njajući d u b o k o u tijelo, v i ste s e u z d i g l i i z n a d njega.
O s t a n i t e u t o m c a r s t v u čistoga Bića k o l i k o g o d
v a m je u g o d n o ; tada p o n o v n o postanite svjesni
f i z i č k o g a tijela, d i s a n j a i tjelesnih osjetila te o t v o
rite oči. P r o m a t r a j t e s v o j u o k o l i n u n e k o l i k o m i
n u t a na m e d i t a t i v a n način - o d n o s n o , ne p r i d a j u
ći joj m e n t a l n e o z n a k e - te n a s t a v i t e osjećati u n u
tarnje tijelo.
P r i s t u p t o m b e z o b l i č n o m c a r s t v u u i s t i n u oslobađa. O s l o
b a đ a vas s p o n a i p o i s t o v j e ć e n j a s o b l i k o m . M o ž e m o to
n a z v a t i Neočitovanim, n e v i d l j i v i m I z v o r o m sviju stvari,
Bićem u n u t a r s v i j u b i ć a . To je carstvo d u b o k e tišine i s p o
k o j a , a l i također i r a d o s t i i i n t e n z i v n e životnosti. K a d g o d
ste p r i s u t n i , v i d o s t a n o v i t a s t u p n j a postajete » p r o v i d n i «
s v j e t l o s t i , čistoj s v i j e s t i k o j a i z v i r e i z toga I z v o r a . T a k o
đer s h v a ć a t e k a k o svjetlost nije o d v o j e n a o d o n o g a t k o
jeste, n e g o t v o r i vašu v l a s t i t u s u š t i n u .
K a d v a m j e svijest u s m j e r e n a p r e m a v a n , u z d i ž u s e
u m i svijet. K a d j e u s m j e r e n a u n u t r a , s p o z n a j e v l a s t i t i
I z v o r i vraća se s v o m e d o m u , u N e o č i t o v a n o .
K a d s e n a k o n toga v r a t i o č i t o v a n u s v i j e t u , v i p o n o v
n o u z i m a t e i d e n t i t e t o b l i k a što ste g a s e p r i v r e m e n o o d
r e k l i . Imate i m e , prošlost, ž i v o t n u s i t u a c i j u , b u d u ć n o s t .
A l i u j e d n o m s u š t i n s k o m s m i s l u više n i s t e ista o s o b a
k a k v a ste b i l i p r i j e : n a č a s ste u s e b i s p a z i l i s t v a r n o s t k o j a
nije »od o v o g a svijeta«, i a k o o d njega nije o d v o j e n a , k a o
što nije o d v o j e n a n i o d v a s .
N e k a s a d a o v o b u d e vaša d u h o v n a p r a k s a :
D O K S E K R E Ć E T E Ž I V O T O M , nemojte s v e u
k u p n u pažnju posvećivati v a n j s k o m s v i j e t u i u m u .
Z a d r ž i t e d i o pažnje u n u t r a .
Čak i d o k ste z a b a v l j e n i s v a k o d n e v n i m p o s l o
v i m a , osobito k a d ste u o d n o s i m a i l i u o d n o s u s
p r i r o d o m , osjećajte unutarnje tijelo. D u b o k o u n u t r a
osjećajte n e p o k r e t n o s t . N e k a d v e r i o s t a n u o t v o r e n e .
S a s v i m j e m o g u ć e t i j e k o m cijeloga života b i t i
svjestan N e o č i t o v a n o g . O s j e ć a t e g a k a o d u b o k o
s p o k o j s t v o negdje u p o z a d i n i , n e p o k r e t n o s t k o j a
vas n i k a d a n e n a p u š t a , što g o d s e d o g a đ a l o i z v a
n a . P o s t a l i ste m o s t i z m e đ u N e o č i t o v a n o g i o č i t o
v a n o g , i z m e đ u B o g a i svijeta.
To je stanje p o v e z a n o s t i s I z v o r o m , koje n a z i
vamo prosvjetljenjem.
Duboko se ukorijenite u nutrini

N a j v a ž n i j e je b i t i u stanju trajne p o v e z a n o s t i sa s v o j i m
u n u t a r n j i m t i j e l o m - u v i j e k g a osjećati. T o ć e j a k o b r z o
p r o d u b i t i i p r e o b r a z i t i vaš život. Što svjesnije u s m j e r a
vate pažnju na u n u t a r n j e tijelo, to v i š o m postaje n j e g o v a
vibracijska frekvencija, u v e l i k e n a l i k na svjetiljku koja
jače z a s v i j e t l i k a d okrenete prekidač i tako povećate p r o
tok e l e k t r i c i t e t a . N a toj višoj energetskoj r a z i n i n e g a t i v -
nost više ne m o ž e d j e l o v a t i na vas, pa ćete privlačiti n o v e
o k o l n o s t i koje ć e o d r a ž a v a t i t u višu f r e k v e n c i j u .
A k o što j e više m o g u ć e usmjerite pažnju p r e m a t i j e l u ,

u s i d r i t ćete se u sadašnjem t r e n u t k u . N e ć e t e se i z g u b i t i u
v a n j s k o m s v i j e t u , a nećete s e i z g u b i t i n i u s v o m e u m u .
M i s l i i emocije, s t r a h o v i i želje još m o g u postojati d o sta
n o v i t a stupnja, a l i n e ć e vas p r e v l a d a t i .
M O L I M V A S D A ISTRAŽITE G D J E S E VAŠA
P A Ž N J A n a l a z i o v o g a t r e n u t k a . S l u š a t e o n o što
g o v o r i m i l i čitate ove riječi u k n j i z i . T o j e žarišna
točka vaše p a ž n j e . Isto ste t a k o m a r g i n a l n o svjes
n i svoje o k o l i n e , d r u g i h l j u d i i t a k o dalje. Š t o v i š e ,
možda postoji još n e k a k v a a k t i v n o s t u m a p o v e
z a n a s o n i m što slušate i l i čitate, n e k a k v e m e n t a l
ne p r i m j e d b e .
N e m a , pak, n i k a k v e potrebe d a t o privuče s v u

vašu p a ž n j u . V i d i t e m o ž e t e l i i s t o d o b n o b i t i u
d o d i r u s u n u t a r n j i m t i j e l o m . N e k a v a m d i o pažnje
b u d e u s m j e r e n u n u t r a . N e d o p u s t i t e joj d a s v a
ostane v a n i . Osjećajte cijelo svoje tijelo i z n u t r a k a o
j e d i n s t v e n o polje energije. K a o d a slušate i l i čitate
c i j e l i m t i j e l o m . N e k a t o b u d e vaša p r a k s a u d a n i
ma i t j e d n i m a što d o l a z e .
N e prepuštajte svoju s v e u k u p n u energiju u m u i

v a n j s k o m e s v i j e t u . S v a k a k o se usredotočite na o n o
što r a d i t e , a l i i s t o d o b n o , k a d g o d v a m j e t o m o g u ć e ,
osjećajte unutarnje tijelo. Ostanite u k o r i j e n j e n i u n u t
r a . T a d a promatrajte na k o j i način to mijenja stanje
vaše svjesnosti i kakvoću o n o g a što r a d i t e .
M o l i m v a s , nemojte s a m o p r i h v a t i t i i l i o d b a c i t i o n o što
g o v o r i m . Iskušajte s a m i .
Jačanje obrambenog sustava

Postoji j e d n o s t a v n a , a l i snažna meditacija samoiscjelji-
vanja k o j u m o ž e t e n a p r a v i t i k a d g o d osjećate p o t r e b u
p o t a k n u t i o b r a m b e n i sustav na r a d . O s o b i t o je učinko
v i t a k o r i s t i t e l i j u k a d osjetite p r v e s i m p t o m e b o l e s t i , a l i
a k o je k o r i s t i t e češće, s n a ž n o se u s r e d o t o č u j u ć i , djeluje i
k o d b o l e s t i koje s u s e već u č v r s t i l e u t i j e l u . N j o m e s e m o
žete s u p r o t s t a v i t i i p o r e m e ć a j u e n e r g e t s k o g p o l j a k o j e g
može i z a z v a t i n e k i o b l i k negativnosti.
Međutim, ona ne predstavlja zamjenu za p r a k s u pre

bivanja u tijelu iz t r e n u t k a u trenutak; ne budete li p r i
s u t n i u tijelu, o v a će meditacija i m a t i samo p r i v r e m e n
učinak.
K A D IMATE NEKOLIKO MINUTA VREME

N A , o s o b i t o n e p o s r e d n o prije s p a v a n j a i n a k o n
b u đ e n j a , » p r e p l a v i t e « tijelo s v i j e š ć u . S k l o p i t e oči.
L e z i t e n a l e d a . Pažnju u s m j e r i t e n a različite dije
l o v e tijela, najprije n a k r a t k o : d l a n o v i , s t o p a l a ,
r u k e , n o g e , t r b u h , p r s a , g l a v a i tako dalje. Osjetite
ž i v o t n u e n e r g i j u u n u t a r t i h d i j e l o v a što j a č e m o
žete. K o d s v a k o g d i j e l a tijela ostanite petnaestak
sekundi.
T a d a d o p u s t i t e pažnji d a n e k o l i k o p u t a p r o đ e
k r o z tijelo k a o v a l , o d s t o p a l a d o g l a v e i n a t r a g .
Z a t o v a m j e potrebna o t p r i l i k e jedna m i n u t a . N a
k o n toga u p o t p u n o s t i osjetite u n u t a r n j e tijelo k a o
j e d i n s t v e n o polje energije. Taj osjećaj z a d r ž i t e ne
koliko minuta.
T i j e k o m toga r a z d o b l j a b u d i t e s n a ž n o p r i s u t n i
u s v a k o j s t a n i c i s v o g a tijela.
N e b r i n i t e a k o v a m u m p o v r e m e n o u s p i j e o d v u ć i pažnju
iz tijela te a k o se i z g u b i t e u nekoj m i s l i . Č i m z a m i j e t i t e
d a s e t o d o g o d i l o , j e d n o s t a v n o v r a t i t e pažnju n a u n u t a r
nje tijelo.
Stvaralačko korištenje umom

A k o s e trebate p o s l u ž i t i u m o m z a n e k u o s o b i t u s v r h u ,
u č i n i t e to u s u r a d n j i s u n u t a r n j i m t i j e l o m . S a m o a k o ste
u stanju b i t i s v j e s n i b e z m i s l i , t a d a s e u m o m m o ž e t e s l u
žiti s t v a r a l a č k i , a n a j l a k š i n a č i n na k o j i m o ž e t e ući u to
stanje jest k r o z tijelo.
K A D GOD V A M JE POTREBAN ODGOVOR,

R J E Š E N J E ILI S T V A R A L A Č K A I D E J A , presta
n i t e na t r e n u t a k r a z m i š l j a t i t a k o što ćete pažnju
u s m j e r i t i n a u n u t a r n j e e n e r g e t s k o polje. P o s t a n i t e
s v j e s n i d u b o k e tišine.
K a d p o n o v n o počnete m i s l i t i , misli će vam

b i t i svježe i s t v a r a l a č k e . U s v a k o j m i s a o n o j a k t i v
nosti naviknite se svakih nekoliko minuta prelaz
i t i i z razmišljanja u n e k u v r s t u u n u t a r n j e g s l u š a
nja, u n u t a r n j e d u b o k e tišine.
M o g l i b i s m o reći: nemojte razmišljati s a m o g l a

v o m , nego razmišljajte c i j e l i m t i j e l o m .
Neka vas u tijelo uvede dah

A k o u b i l o k o j e m t r e n u t k u otkrijete k a k o v a m j e t e š k o
s t u p i t i u d o d i r s u n u t a r n j i m tijelom, najčešće je m n o g o
j e d n o s t a v n i j e najprije se u s r e d o t o č i t i na disanje. Svjesno
disanje, koje je samo po sebi snažan o b l i k meditacije, p o s
tepeno će vas d o v e s t i u d o d i r s t i j e l o m .
S P A Ž N J O M S L I J E D I T E D A H D O K U L A Z I I IZ
L A Z I I Z T I J E L A . Dišite i osjećajte k a k o v a m s e
t r b u h l a g a n o širi i steže s a s v a k i m u d a h o m i i z d a
nom.
A k o v a m j e lako v i z u a l i z i r a t i , sklopite oči i v i

dite sebe o k r u ž e n o g svjetlošću i l i u r o n j e n o g u b l i s
t a v u tvar - u m o r e svijesti. T a d a udišite tu svjetlost.
Osjećajte k a k o t a b l i s t a v a tvar i s p u n j a v a vaše tijelo
i osvjetljava g a .
T a d a se p o s t e p e n o više u s r e d o t o č i t e na osje
ćaj. N e vežite s e n i z a k a k v u v i z u a l n u s l i k u . S a d a
ste u s v o m tijelu. P r i s t u p i l i ste m o ć i sadašnjeg tre
nutka.
Drugi dio
Odnosi
kao duhovna
praksa
Ljubav je stanje Bića.
Vaša ljubav nije izvana, nego duboko u vama.
Nikada je ne možete izgubiti, a ona vas nikada ne može
napustiti.
Ne ovisi o nekom drugom tijelu,
o nekom vanjskom obliku.
06.
Rastvaranje
tijela boli
Veći d i o l j u d s k e b o l i j e n e p o t r e b a n . Sve d o k u m b e z n a d
z o r a u p r a v l j a v a š i m ž i v o t o m , b o l stvarate s a m i . B o l k o j u
s a d a stvarate u v i j e k p r e d s t a v l j a n e k i o b l i k n e p r i h v a ć a
nja, n e k i o b l i k n e s v j e s n o g o t p o r a o n o m e što jest.
N a r a z i n i m i s l i , otpor j e neka vrsta prosuđivanja. N a

e m o c i o n a l n o j r a z i n i , o n a j e n e k i o b l i k n e g a t i v n o s t i . Ja
k o s t b o l i o v i s i o s t u p n j u o p i r a n j a sadašnjem t r e n u t k u , a
taj o t p o r o v i s i o t o m e k o l i k o ste p o i s t o v j e ć e n i sa s v o j i m
u m o m . U m u v i j e k p o k u š a v a z a n i j e k a t i sadašnji t r e n u t a k
i p o b j e ć i od njega.
D r u g i m riječima, što s e više p o i s t o v j e ć u j e t e s u m o m ,

t o više p a t i t e . I l i b i s m o t o m o g l i i o v a k o i z r a z i t i : što ste
s p o s o b n i j i p o š t o v a t i i p r i h v a ć a t i sadašnji t r e n u t a k , to ste
s l o b o d n i j i od b o l i i patnje - a u j e d n o ste o s l o b o đ e n i i
egoističnog u m a .
N e k a d u h o v n a učenja t v r d e k a k o j e s v e u k u p n a b o l u
k o n a č n i c i p r i v i d i t o j e i s t i n a . Pitanje je: j e l i i s t i n i t a z a
vas? P u k o vjerovanje n e ć e j e učiniti i s t i n i t o m . Želite l i
d o ž i v l j a v a t i b o l cijeloga ž i v o t a , n e p r e s t a n o tvrdeći k a k o
j e t o p r i v i d ? H o ć e l i vas t o o s l o b o d i t i b o l i ? O v d j e s e b a v i
mo načinom na koji možete s p o z n a t i tu i s t i n u - odnos
no, o s t v a r i t i je u v l a s t i t u i s k u s t v u .
B o l j e n e m i n o v n a sve d o k s e p o i s t o v j e ć u j e t e s u m o m , a
t o z n a č i , d u h o v n o g o v o r e ć i , d o k ste n e s v j e s n i . O v d j e
p r v e n s t v e n o g o v o r i m o e m o c i o n a l n o j b o l i , koja j e u j e d
n o g l a v n i u z r o k tjelesnog b o l a i b o l e s t i . O d b o j n o s t , m r ž
nja, s a m o s a ž a l j e n j e , k r i v n j a , bijes, d e p r e s i j a , l j u b o m o r a i
tako dalje, čak i n a j b l a ž a r a z d r a ž e n o s t , sve su to o b l i c i
b o l i . A i s v a k o z a d o v o l j s t v o i l i e m o c i o n a l n i z a n o s u sebi
sadrži sjeme b o l i : s v o j u n e o d v o j i v u s u p r o t n o s t , koja ć e
se očitovati s v r e m e n o m .
S v a t k o tko j e i k a d a u z e o d r o g u d a b i d o ž i v i o » z a n o s «
z n a t će k a k o se z a n o s na k r a j u p r e t v a r a u p a k a o , k a k o se
zadovoljstvo pretvara u n e k i oblik b o l i . M n o g i l j u d i iz
vlastita i s k u s t v a znaju k a k o se l a k o i b r z o i n t i m n i odnos
i z i z v o r a z a d o v o l j s t v a može p r e t v o r i t i u i z v o r b o l a . Sag
l e d a n o s višeg stajališta, i n e g a t i v n e i p o z i t i v n e s u p r o t
n o s t i s a m o s u l i c a i s t o g a n o v č i ć a , d i j e l o v i temeljne b o l i
koja je n e o d v o j i v a od e g o i s t i č n o g stanja s v i j e s t i i p o i s t o -
vjećenosti s u m o m .
D v i j e s u r a z i n e b o l i : b o l k o j u s a d a stvarate i b o l i z
prošlosti k o j a još živi u v a š e m u m u i t i j e l u .
Sve d o k niste s p o s o b n i p r i s t u p i t i m o ć i sadašnjeg tre

n u t k a , s v a k a e m o c i o n a l n a b o l k o j u i s k u s i t e ostavlja z a
s o b o m ostatke b o l i k o j i dalje žive u v a m a . T i s e o s t a c i
stapaju s b o l i iz prošlosti, k o j a već p o s t o j i u v a m a te p r e
b i v a u vašem u m u i t i j e l u . N a r a v n o , t u s p a d a i b o l k o j u
ste p r o p a t i l i k a o dijete, u z r o k o v a n u n e z n a n j e m svijeta u
koji ste se r o d i l i .
T a n a g o m i l a n a b o l postaje n e g a t i v n o energetsko polje

koje z a u z i m a tijelo i u m . Smatrate l i j e n e v i d l j i v i m b i ć e m
koje i m a svoje postojanje, b i t ćete s a s v i m b l i z u i s t i n u . T o
j e e m o c i o n a l n o tijelo b o l i .
P o s t o j i u d v a o b l i k a : u s n u l i i a k t i v a n . Tijelo b o l i m o ž e
s p a v a t i devedeset p o s t o v r e m e n a ; k o d d u b o k o nesretne
osobe, p a k , m o ž e b i t i a k t i v n o i sto p o s t o v r e m e n a . N e k i
l j u d i žive g o t o v o p o t p u n o k r o z svoje tijelo b o l i , d o k g a
d r u g i doživljavaju s a m o u n e k i m s i t u a c i j a m a , k a o što s u
Rastvaranje tijela boli
i n t i m n i o d n o s i i l i situacije p o v e z a n e s g u b i t k o m i z p r o š
losti, napuštanjem, tjelesnim i l i e m o c i o n a l n i m patnjama
i tako dalje.
B i l o k a k v a s i t n i c a m o ž e p r o b u d i t i tijelo b o l i , osobito
ako je u s k l a d u s o b r a s c e m b o l i iz vaše prošlosti. K a d je
s p r e m n o p r o b u d i t i se iz u s n u l a stanja, p r o b u d i t će ga čak i
misao i l i bezazlena primjedba koju v a m u p u t i netko b l i z a k .
Raskidanje poistovjećenja s
tijelom boli
T I J E L O B O L I N E ŽELI D A G A I Z R A V N O P R O
M A T R A T E i d a s h v a t i t e što o n o jest. O n o g a tre
n u t k a k a d g a p r e p o z n a t e , k a d osjetite n j e g o v o
energetsko polje u sebi i usmjerite pažnju na njega,
p o i s t o v j e ć e n j a će n e s t a t i .
P o j a v i t ć e s e viša d i m e n z i j a s v i j e s t i . N a z i v a m
j e p r i s u t n o š ć u . S a d a ste s v j e d o k i l i p r o m a t r a č tije
l a b o l i . T o z n a č i d a s e tijelo b o l i više n e m o ž e k o
r i s t i t i v a m a p r e t v a r a j u ć i se da ste to vi i ne m o ž e
s e više p o n o v n o h r a n i t i k r o z v a s . O t k r i l i ste v l a s
titu, najskriveniju snagu.
N e k a tijela b o l i s u n e z g o d n a , a l i r e l a t i v n o b e z a z l e n a ,
p r i m j e r i c e k a o dijete koje n e prestaje c v i l i t i . D r u g a s u
o p a s n a i r a z o r n a č u d o v i š t a , p r a v i d e m o n i . N e k a s u fizič
k i n a s i l n a ; a m n o g o i h j e više k o j a s u e m o c i o n a l n o n a
s i l n a . N e k a ć e n a p a d a t i l j u d e o k o sebe i l i one k o j i s u i m
b l i s k i , a d r u g a ć e n a p a d a t i s v o g a d o m a ć i n a . M i s l i i osjeća
j i koje i m a t e p r e m a životu tada postaju i z n i m n o n e g a t i v n i
i s a m o r a z o r n i . B o l e s t i i n e s r e ć e n e r i j e t k o se d o g a đ a j u na
t a k a v način. N e k a tijela b o l i svoje d o m a ć i n e n a v o d e n a
samoubojstvo.
P o m i s l i t e l i d a n e k o g a poznajete, a o n d a s e n e n a d a n o
p r v i p u t s u o č i t e s t i m s t r a n i m , g a d n i m s t v o r e n j e m , vje
rojatno ćete se z a p r e p a s t i t i . M e đ u t i m , m n o g o je važnije
p r o m a t r a t i ga u s e b i , n e g o u d r u g i m a .
PRIPAZITE NA BILO KOJI Z N A K NESREĆE U

SEBI, u kojem g o d se o b l i k u j a v i l a - to bi m o g l o
b i t i b u đ e n j e tijela b o l i . O n o s e m o ž e p o j a v i t i u
o b l i k u razdraženosti, n e s t r p l j i v o s t i , t u r o b n o s t i ,
želje d a n e k o g a p o v r i j e d i t e , ljutnje, bijesa, d e p r e
sije, p o t r e b e da u o d n o s u i z a z o v e t e d r a m u i t a k o
dalje. U o č i t e t r e n u t a k k a d s e p o č n e b u d i t i i z s v o
g a u s n u l o g stanja.
Tijelo b o l i želi preživjeti, k a o i s v a k o d r u g o biće koje p o s

toji, a preživjeti m o ž e s a m o a k o vas n a v e d e da se nesvjes
no p o i s t o v j e t i t e s n j i m e . T a d a se m o ž e u z d i ć i , p r e v l a d a t i
v a s , m o ž e se »pretvoriti u vas« i živjeti k r o z v a s .
K r o z vas d o b i v a »hranu«. H r a n i t ć e s e s v a k i m i s k u s
t v o m koje j e u s k l a d u s n j e g o v o m v r s t o m energije, s v i m e
što i z a z i v a još veću b o l u b i l o k o j e m o b l i k u : bijes, r a z o r
nost, m r ž n j a , t u g a , e m o c i o n a l n a d r a m a , nasilje, p a čak i
bolest. T a k o ć e tijelo b o l i , k a d vas s v l a d a , u v a š e m ž i v o t u
s t v a r a t i situacije koje ć e m u vraćati n j e g o v u v l a s t i t u ener
g e t s k u f r e k v e n c i j u d a b i s e njome m o g l o h r a n i t i . B o l s e
može h r a n i t i samo b o l o m . B o l se ne može h r a n i t i radoš
ću. R a d o s t joj j e p o t p u n o n e p r o b a v l j i v a .
J e d n o m k a d vas tijelo b o l i p r e v l a d a , željet ćete više b o l i .

Postat ćete žrtva i l i p o č i n i t e l j . Željet ćete n a n o s i t i b o l i l i
ćete željeti p a t i t i , i l i oboje. Z a p r a v o i n e m a m n o g o r a z
l i k e i z m e đ u toga d v o j e g . V i t o g a , n a r a v n o , n i s t e s v j e s n i
Rastvaranje tijela boli 63
i ž e s t o k o ćete t v r d i t i d a n e želite b o l . A l i , d o b r o p r o
m o t r i t e što se d o g a đ a i o t k r i t ćete k a k o su vaše r a z m i š
ljanje i p o n a š a n j e s m i š l j e n i d a b i o d r ž a v a l i b o l n a ž i v o t u ,
i u v a m a i u d r u g i m l j u d i m a . D a ste toga u i s t i n u s v j e s n i ,
o b r a z a c b i s e r a s t v o r i o , jer j e l u d o s t željeti b o l , a n i t k o
nije svjesno l u d .
Tijelo b o l i , koje p r e d s t a v l j a t a m n u s j e n k u ega, z a p r a

vo se plaši s v j e t l o s t i v a š e s v i j e s t i . Plaši se da ćete ga ot
k r i t i . O p s t a n a k mu o v i s i o vašem nesvjesnom poistovje
ćivanju s n j i m , k a o i o v a š e m n e s v j e s n o m s t r a h u od s u
očavanja s b o l j u koja p r e b i v a u v a m a . A l i , ne suočite li se
s t o m b o l i , n e unesete l i svjetlost s v i j e s t i u b o l , b i t ćete
p r i s i l j e n i u v i j e k j e i z n o v a oživljavati.
Tijelo b o l i m o ž d a ć e v a m s e pričiniti k a o o p a s n o č u
d o v i š t e koje n e m o ž e t e p o g l e d a t i , a l i vas u v j e r a v a m d a
je ono samo n e m a t e r i j a l n i f a n t o m k o j i ne može p r e v l a
d a t i m o ć vaše p r i s u t n o s t i .
K A D POČNETE UNIŠTAVATI POISTOVJEĆE-

N O S T i postanete p r o m a t r a č e m , tijelo b o l i nas
t a v i t će još n e k o v r i j e m e d j e l o v a t i i p o k u š a t će vas
p r e v a r i t i d a s e p o n o v n o p o i s t o v j e t i t e s n j i m . Iako
g a više n e h r a n i t e e n e r g i j o m k r o z p r o c e s p o i s
tovjećivanja, tijelo b o l i posjeduje s t a n o v i t i z a m a h ,
u p r a v o k a o k o t a č k o j i ć e s e n a s t a v i t i o k r e t a t i još
n e k o v r i j e m e , i a k o g a više ništa n e p o k r e ć e . N a
t o m stupnju može v a m i z a z v a t i boljke i b o l i u
različitim d i j e l o v i m a tijela, a l i t o n e ć e p o t r a j a t i .
Ostanite b u d n i i svjesni. B u d i t e uvijek b u d a n

č u v a r s v o g a u n u t a r n j e g p r o s t o r a . Trebate b i t i d o
v o l j n o p r i s u t n i d a biste m o g l i i z r a v n o n a d g l e d a t i
tijelo b o l i i osjećati n j e g o v u e n e r g i j u . T a d a o n o neće
moći n a d z i r a t i vaše razmišljanje.
O n o g a t r e n u t k a k a d v a m s e razmišljanje p o v e ž e s ener
g e t s k i m p o l j e m tijela b o l i , p o i s t o v j e t i t ćete se s n j i m i
p o n o v n o ga h r a n i t i v l a s t i t i m m i s l i m a . Primjerice, ako je
bijes p r e v l a d a v a j u ć a e n e r g e t s k a v i b r a c i j a tijela b o l i t e
a k o ste i s p u n j e n i b i j e s n i m m i s l i m a , r a z m i š l j a t e l i o o n o
m e što v a m j e n e t k o u č i n i o i l i što v i n j e m u n a m j e r a v a t e
učiniti, to će p o s t a t i nesvjesno razmišljanje i tijelo b o l i će
se p r e t v o r i t i u » v a s « . O n d j e gdje p o s t o j i bijes u v i j e k p o s
toji i patnja.
Ili k a d v a m se p r i k r a d e mračno raspoloženje te se

u p u s t i t e u n e g a t i v n e m i s a o n e obrasce i r a z m i š l j a n j e o
t o m e k o l i k o je život težak, vaše se razmišljanje z d r u ž i l o
s t i j e l o m b o l i , p r e v l a d a l o je n e s v j e s n o i postajete osjet
l j i v i p r e m a n a p a d u tijela b o l i .
Riječ » n e s v j e s n o « , k a k o j e o v d j e k o r i s t i m , z n a č i p o i s
tovjećivanje s n e k i m m e n t a l n i m i l i e m o c i o n a l n i m o b r a s
cem. Označava p o t p u n u odsutnost promatrača.
Preobrazba patnje u svijest

N e p r e k i d n a svjesna pažnja r a s k i d a v e z u i z m e đ u tijela
b o l i i vaših m i s a o n i h p r o c e s a t e vas vraća p r o c e s u p r o m
jene. K a o d a b o l postaje g o r i v o p l a m e n a vaše svijesti koja
tada jasnije g o r i .
To je ezoterično značenje d r e v n a umijeća alkemije:

p r e o b r a z b a o s n o v n i h m e t a l a u z l a t o , patnje u svjesnost.
U n u t a r n j i r a s k o l j e iscijeljen i v i p o n o v n o postajete cjelo
v i t i . T a d a j e vaša o d g o v o r n o s t d a više n e stvarate b o l .
U S R E D O T O Č I T E PAŽNJU N A OSJEĆAJ U S V O
JOJ N U T R I N I . Spoznajte k a k o j e riječ o t i j e l u b o l i .
Rastvaranje tijela boli
Prihvatite njegovo postojanje. Ne razmišljajte o

n j e m u - ne d o p u s t i t e da se osjećaj p r e t v o r i u r a z
mišljanje. Ne p r o s u d u j t e i ne raščlanjujte. Ne s t v a
rajte n a temelju tijela b o l i v l a s t i t i identitet. O s t a n i t e
p r i s u t n i te i dalje b u d i t e p r o m a t r a č o n o g a što se u
v a m a d o g a đ a . P o s t a n i t e svjesni n e s a m o e m o c i o
n a l n e b o l i , nego isto tako i »onoga tko p r o m a t r a « ,
t i h o g p r o m a t r a č a . To je m o ć sadašnjeg t r e n u t k a , m o ć
vaše v l a s t i t e svjesne p r i s u t n o s t i . Čekajte d a v i d i t e
što će se tada d o g o d i t i .
Poistovjećivanje ega s tijelom boli

Proces k o j i s a m u p r a v o o p i s a o i z n i m n o j e m o ć a n , a l i i
j e d n o s t a v a n . M o g l i biste g a p r e n i j e t i djetetu, i n a d a m s e
da će j e d n o g a d a n a to b i t i p r v o što će djeca učiti u školi.
J e d n o m k a d shvatite temeljno načelo p r i s u t n o s t i kao
promatrača o n o g a što se događa u v a m a - a »shvatit« ćete
t o n a č e l o k a d g a i s k u s i t e - n a r a s p o l a g a n j u v a m j e naj
moćnije oruđe preobrazbe.
To ne z n a č i da se n e ć e t e s u s r e s t i sa s n a ž n i m u n u t a r n
j i m o t p o r o m u k i d a n j u poistovjećenosti s b o l o m . O t p o r
će se j a v i t i o s o b i t o a k o ste veći d i o života živjeli u b l i s k o j
poistovjećenosti sa s v o j i m e m o c i o n a l n i m tijelom b o l i te
a k o ste u njega u l o ž i l i c i j e l i osjećaj v l a s t i t o g a j a i l i v e l i k i
njegov d i o . T o znači d a ste o d tijela b o l i s t v o r i l i n e s r e t n o
v l a s t i t o g a i p o v j e r o v a l i k a k o ste v i t a i z m i š l j o t i n a k o j u j e
s t v o r i o u m . U tome slučaju nesvjestan s t r a h o d g u b i t k a
identiteta i z a z v a t će snažan otpor b i l o k a k v o m slamanju
p o i s t o v j e ć e n o s t i . D r u g i m r i j e č i m a , radije biste osjećali
b o l - radije biste b i l i tijelo b o l i - n e g o skočili u n e p o z n a

to i p r i h v a t i l i r i z i k g u b i t k a p o z n a t o g , a l i nesretnog ja.
PROMATRAJTE UNUTARNJI OTPOR. Pro

matrajte v e z a n o s t u z b o l . B u d i t e i z n i m n o b u d n i .
P r o m a t r a j t e o s o b i t o z a d o v o l j s t v o koje c r p i t e i z
v l a s t i t e n e s r e ć e . P r o m a t r a j t e p r i s i l n e osjećaje k o j i
vas n a v o d e d a r a z g o v a r a t e i l i m i s l i t e o t o m e . O t
p o r ć e p r e s t a t i a k o g a postanete s v j e s n i .
T a d a pažnju m o ž e t e p r e m j e s t i t i n a tijelo b o l i ,
o s t a t i p r i s u t n i k a o s v j e d o k i t a k o p o t a k n u t i njego
vu preobrazbu.
S a m o v i t o m o ž e t e učiniti. N i t k o t o n e m o ž e n a p r a v i t i
umjesto v a s . A l i , a k o ste d o v o l j n o s r e t n i d a p r o n a đ e t e
n e k o g a tko j e i z n i m n o svjestan, a k o m o ž e t e b i t i s t o m
o s o b o m i z d r u ž i t i se s n j o m u stanju p r i s u t n o s t i , to bi
v a m m o g l o p o m o ć i i u b r z a t i p r o c e s . N a taj n a č i n vaša ć e
svjetlost u b r z o ojačati.
S t a v i t e l i c j e p a n i c u k o j a j e tek p o č e l a g o r j e t i p o k r a j
one koja već jako g o r i , a n a k o n n e k o g v r e m e n a i h r a z d v o
jite, p r v a ć e c j e p a n i c a m n o g o snažnije g o r j e t i . N a p o s l j e t
k u , sve j e t o i s t i oganj. J e d a n o d z a d a t a k a d u h o v n o g uči
telja jest d a b u d e t a k v a v a t r a . N e k i t e r a p e u t i t a k o đ e r
m o g u b i t i s p o s o b n i i s p u n i t i takav zadatak, a l i po d uvje
t o m d a s u prešli r a z i n u u m a t e d a d o k r a d e s v a m a m o g u
s t v a r a t i i o d r ž a v a t i stanje i n t e n z i v n e svjesne p r i s u t n o s t i .
N a j v a ž n i j e što m o r a t e z a p a m t i t i j e o v o : sve d o k s e
poistovjećujete na temelju b o l a , ne možete ga se oslobo
d i t i . Sve d o k d i o vašeg osjećaja v l a s t i t o g j a s u d j e l u j e u
vašoj e m o c i o n a l n o j b o l i , nesvjesno ćete s e o p i r a t i i l i p o t
k o p a v a t i s v a k i v l a s t i t i p o k u š a j iscjeljivanja t e b o l i .
Z a š t o ? P r i l i č n o j e d n o s t a v n o z a t o što želite o č u v a t i
c j e l i n u v l a s t i t a b i ć a , a b o l j e p o s t a l a vaš v a ž a n d i o . T o j e
Rastvaranje tijela boli 67
nesvjestan p r o c e s , a j e d i n i n a č i n n a k o j i g a m o ž e t e p r e
v l a d a t i jest da ga osvijestite.
Moć prisutnosti
SHVATITE LI I Z N E N A D A D A STE VEZANI

U Z S V O J U B O L , t o može b i t i prilično zaprepaš-
ćujuća s p o z n a j a . O n o g a t r e n u t k a k a d t o s p o z n a t e ,
r a s k i n u l i ste v e z a n o s t .
Tijelo b o l i j e e n e r g e t s k o polje, g o t o v o n a l i k b i ć u , koje s e

p r i v r e m e n o nastanilo u vašem unutarnjem p r o s t o r u . To
je z a r o b l j e n a ž i v o t n a energija što više ne teče.
N a r a v n o , tijelo b o l i p o s t o j i z b o g n e k i h s t v a r i koje s u
se d o g o d i l e u p r o š l o s t i . O n o u v a m a p r o ž i v l j a v a p r o š
l o s t , a p o i s t o v j e t i t e li se s n j i m , p o i s t o v j e t i l i ste se s p r o š
l o š ć u . Identitet žrtve je uvjerenje k a k o je prošlost m o ć n i
j a o d s a d a š n j o s t i , što j e s a s v i m s u p r o t n o i s t i n i . T o j e
uvjerenje k a k o s u d r u g i l j u d i i n j i h o v i p o s t u p c i o d g o v o r
n i z a o n o t k o ste v i s a d a , z a v a š u e m o c i o n a l n u b o l i l i z a
vašu n e s p o s o b n o s t d a b u d e t e v l a s t i t o i s t i n s k o ja.
Istina je da je j e d n a j e d i n a m o ć koja p o s t o j i o b u h v a ć e n a
sadašnjim t r e n u t k o m : a to je m o ć vaše p r i s u t n o s t i . J e d n o m
k a d t o s p o z n a t e , također ćete s p o z n a t i d a ste s a d a v i o d g o
v o r n i za svoj u n u t a r n j i p r o s t o r - n i t k o o s i m vas - te da
prošlost ne m o ž e b i t i jača od moći sadašnjeg t r e n u t k a .
N e s v j e s n o s t v a r a tijelo b o l i ; a svijest ga p r e t v a r a u
sebe. S v e t i P a v a o p r e k r a s n o j e i z r a z i o t o s v e o p ć e n a č e l o :
»Sve r a z o t k r i v e n o d o l a z i po s v j e t l u k sjaju; jer sve što
d o đ e k sjaju jest s v j e t l o « .
U p r a v o k a o što s e n e m o ž e t e b o r i t i p r o t i v t m i n e , t a k o
s e n e m o ž e t e b o r i t i n i p r o t i v tijela b o l i . T a k a v b i p o k u š a j
d o v e o d o u n u t a r n j i h s u k o b a , a t i m e d o još veće b o l i . P r o
matranje j e d o v o l j n o . P r o m a t r a n j e o b u h v a ć a p r i h v a ć a n j e
b o l i k a o d i j e l a sadašnjeg t r e n u t k a .
07.
Od ovisničkih do
prosvijetljenih
odnosa
Odnosi ljubavi i mržnje

A k o n e p r i s t u p i t e svjesnoj p r i s u t n o s t i i sve d o k t o n e
u č i n i t e , s v i ć e vaši o d n o s i , a o s o b i t o i n t i m n i , b i t i s l a b i , a
u konačnici i neučinkoviti. N e k o vrijeme m o g u se d o i
m a t i savršeno, p r i m j e r i c e , d o k ste »zaljubljeni«, a l i t o p r i
v i d n o s a v r š e n s t v o u v i j e k remete s v a đ e , s u k o b i , n e z a d o
v o l j s t v o t e e m o c i o n a l n o i l i čak i tjelesno n a s i l j e , d o čega
d o l a z i sve č e š ć e i č e š ć e .
Čini se k a k o se većina »ljubavnih odnosa« v r l o b r z o

p r e t v o r i u o d n o s e l j u b a v i i mržnje. L j u b a v se u t r e n u t k u
m o ž e p r e o k r e n u t i u o k r u t n i n a p a d , osjećaj neprijateljstva i l i
p o t p u n o povlačenje n a k l o n o s t i . T o s e s m a t r a n o r m a l n i m .
A k o u n a p a d i m a doživljavate i »ljubav« i suprotnost

l j u b a v i - n a p a d , e m o c i o n a l n o nasilje i slično - t a d a je
v r l o vjerojatno da ste l j u b a v z a m i j e n i l i v e z a n o š ć u ega i
ovisnošću. Ne možete partnera u j e d n o m t r e n u t k u volje
t i , a u sljedećem ga n a p a s t i . Istinska ljubav n e m a suprot
n o s t i . I m a l i vaša » l j u b a v « s u p r o t n o s t , t a d a t o nije l j u b a v ,
n e g o s n a ž n a p o t r e b a ega z a p o t p u n i j i m i d u b l j i m osjeća
j e m v l a s t i t o g ja, p o t r e b a k o j u p a r t n e r p r i v r e m e n o i s p u
n j a v a . To je o n o č i m e ego zamjenjuje spasenje, a t i j e k o m
k r a t k o g r a z d o b l j a u i s t i n u i n a l i k u j e spasenju.
A l i , d o l a z i t r e n u t a k k a d s e p a r t n e r počinje p o n a š a t i
drukčije, k a d više n e i s p u n j a v a vaše p o t r e b e i l i , bolje
rečeno, ne i s p u n j a v a potrebe vašega ega. Osjećaji straha,
b o l i i n e d o s t a t k a , k o j i s u s a s t a v n i d i o svjesnosti ega, što i h

je »ljubavni o d n o s « p r e k r i o , sada se p o n o v n o p o j a v l j u j u .
U p r a v o kao i k o d svake druge o v i s n o s t i , u z a n o s u

ste k a d v a m j e d r o g a d o s t u p n a , a l i n e m i n o v n o d o l a z i
t r e n u t a k k a d d r o g a više n e djeluje.
K a d s e t i b o l n i osjećaji p o n o v n o p o j a v e , osjetit ćete i h

j o š snažnije n e g o p r i j e , a i s t o d o b n o ćete p a r t n e r a smat
r a t i u z r o k o m t i h osjećaja. T o z n a č i d a osjećaje p r o j i c i r a t e
prema v a n i napadate d r u g o g a sa s v i m o n i m d i v l j i m
n a s i l j e m koje j e d i o vaše b o l i .
Takav n a p a d može p r o b u d i t i p a r t n e r o v u vlastitu b o l

t e b i v a m m o g a o u z v r a t i t i u d a r a c . U t o m t r e n u t k u ego s e
još nesvjesno n a d a k a k o ć e njegov n a p a d i l i p o k u š a j i
manipulacije b i t i dovoljna k a z n a da partnera n a v e d u da
p r o m i j e n i p o n a š a n j e , tako d a g a p o n o v n o m o ž e t e i s k o
r i s t i t i z a p r i k r i v a n j e svoje b o l i .
S v a k a o v i s n o s t izrasta iz nesvjesnog odbijanja da se

suočite s v l a s t i t o m b o l i i da prođete k r o z nju. S v a k a o v i s
nost počinje b o l o m i z a v r š a v a b o l o m . K a k v a g o d b i l a
tvar o kojoj ste o v i s n i - a l k o h o l , h r a n a , d o p u š t e n e i l i z a b
ranjene d r o g e i l i d r u g a o s o b a - v i s e k o r i s t i t e n e č i m i l i
n e k i m k a k o biste p r i k r i l i s v o j u b o l .
Z a t o se n a k o n početnog zanosa javlja tako m n o g o

nesreća i b o l i u i n t i m n i m o d n o s i m a . B o l i nesreću ne u z
r o k u j u o d n o s i . O n i i z n o s e b o l i n e s r e ć u k o j i već postoje
u v a m a . T o čini s v a k a o v i s n o s t . S v a k a o v i s n o s t d o s e ž e
točku k a d v a m više nije k o r i s n a , a t a d a s e b o l j a v l j a j o š
snažnija n e g o i k a d a .
I z toga r a z l o g a većina l j u d i u v i j e k p o k u š a v a pobjeći i z

sadašnjeg t r e n u t k a i traga za n e k o m v r s t o m spasa u b u
dućnosti. P r v o s a čim b i s e m o g l i s u s r e s t i u s r e d o t o č e l i
pažnju na sadašnji t r e n u t a k n j i h o v a je v l a s t i t a b o l i u p r a v o
s e toga plaše. S a m o k a d b i z n a l i k a k o j e l a k o u sadašnjem
t r e n u t k u d o b i t i p r i s t u p m o ć i p r i s u t n o s t i koja r a s t v a r a
Od ovisničkih do prosvijetljenih odnosa
prošlost i b o l , s t v a r n o s t i koja r a s t v a r a p r i v i d . S a m o k a d b i
z n a l i k o l i k o s u b l i z u vlastitoj stvarnosti i B o g u .
Izbjegavanje o d n o s a u p o k u š a j u i z b j e g a v a n j a b o l a ta
k o đ e r nije o d g o v o r . B o l j e s v e j e d n o p r i s u t n a . T r i n e u s p
jela o d n o s a u t r i g o d i n e vjerojatnije će vas p r i s i l i t i da se
p r o b u d i t e n e g o što b i t o u č i n i l e t r i g o d i n e koje biste p r o
v e l i n a p u s t o m o t o k u i l i z a k l j u č a n i u s o b i . A l i , a k o biste
u svoju osamljenost u s p j e l i u n i j e t i i n t e n z i v n u p r i s u t
nost, i t o b i b i l o k o r i s n o .
Od ovisničkih do prosvijetljenih
odnosa
B E Z O B Z I R A Ž I V I T E L I S A M I ILI S P A R T N E
R O M , t o j e u v i j e k n a j v a ž n i j e : b i t i p r i s u t a n i osna
živati svoju p r i s u t n o s t , unoseći pažnju sve d u b l j e u
sadašnji trenutak.
K a k o b i l j u b a v cvjetala, svjetlost vaše p r i s u t

n o s t i m o r a b i t i d o v o l j n o s n a ž n a , tako d a više n e
b u d e t e u v l a s t i m i s l i o c a i l i tijela b o l i t e d a n e n a p
r a v i t e p o g r e š k u m i s l e ć i d a ste t o v i s a m i .
S p o z n a t i sebe k a o Biće u p o z a d i n i m i s l i o c a ,
kao spokojstvo u p o z a d i n i mentalne b u k e , kao
l j u b a v i radost u p o z a d i n i b o l a znači s l o b o d u , s p a
senje i p r o s v j e t l j e n j e .
R a s k i n u t i poistovjećenost s tijelom b o l i znači u b o l u n i j e t i

p r i s u t n o s t i tako je p r e o b r a z i t i . R a s k i n u t i poistovjećenost s
razmišljanjem znači k a k o trebate b i t i t i h i promatrač v l a s t i t i h
m i s l i i ponašanja, osobito m i s a o n i h o b r a z a c a k o j i s e p o n
avljaju i u l o g a koje i g r a ego.
Prestanete l i u m h r a n i t i e g o m , u m ć e i z g u b i t i z n a č a j
ku p r i s i l e , u čijem je t e m e l j u da p r o s u đ u j e , a t a k o i da se
o p i r e o n o m što jest, što d o v o d i d o s u k o b a , d r a m e i n o v e
b o l i . Z a p r a v o , o n o g a t r e n u t k a k a d prestanete o s u đ i v a t i
p r i h v a ć a j u ć i o n o što jest, o s l o b o d i l i ste s e u m a . N a p r a
v i l i ste mjesta l j u b a v i , r a d o s t i , s p o k o j s t v u .
PONAJPRIJE PRESTANITE PROSUĐIVATI

S E B E ; z a t i m partnera. Najveći k a t a l i z a t o r p r o m
jene u o d n o s u je p o t p u n o p r i h v a ć a n j e p a r t n e r a
t a k v i m k a k a v jest, b e z i k a k v e p o t r e b e z a p r o s u đ i
vanjem i l i b i l o k a k v i m promjenama.
T o ć e vas i s t o g a t r e n u t k a o d v e s t i s o n u s t r a n u
ega. O k o n č a t će se sve i g r e u m a , k a o i o v i s n i č k a
v e z a n o s t . Više n e ć e b i t i ž r t a v a n i g r u b i j a n a , tuži
telja i t u ž e n i h .
To je u j e d n o kraj i s v i h m e đ u o v i s n o s t i . Više vas n i t k o

n e ć e m o ć i p r i v u ć i u svoje nesvjesne obrasce k o j i m a ste
n a taj n a č i n o m o g u ć a v a l i postojanje. T a d a ćete s e i l i
r a z d v o j i t i - s l j u b a v l j u - i l i ćete z a j e d n o još d u b l j e z a k o
račiti u sadašnji t r e n u t a k - u Biće. M o g u l i s t v a r i b i t i tako
jednostavne? M o g u , zaista s u tako jednostavne.
L j u b a v je stanje Bića. Vaša l j u b a v nije i z v a n a , n e g o

d u b o k o u v a m a . N i k a d a j e n e m o ž e t e i z g u b i t i , a o n a vas
n i k a d a ne može napustiti. Ne o v i s i o n e k o m d r u g o m
tijelu, o n e k o m v a n j s k o m o b l i k u .
U SPOKOJSTVU VLASTITE PRISUTNOSTI

s v o j u n e o b l i k o v a n u i b e z v r e m e n u stvarnost m o ž e t e
osjetiti k a o n e o č i t o v a n i život k o j i p o k r e ć e vaš tje
l e s n i o b l i k . T a d a taj i s t i život m o ž e t e osjetiti d u -
Od ovisničkih do prosvijetljenih odnosa 73
b o k o u s v a k o m l j u d s k o m biću i u s v a k o m s t v o r u .
Z a v i r i l i ste i z a koprene o b l i k a i r a z d v o j e n o s t i . To
je s p o z n a j a j e d n o t e . To je l j u b a v .
Iako s u k r a t k i u v i d i m o g u ć i , ljubav n e m o ž e cvjetati ako s e

trajno ne o s l o b o d i t e poistovjećenosti s u m o m te ako vaša
p r i s u t n o s t nije d o v o l j n o snažna d a r a s t v o r i tijelo b o l a - i l i
ako ne uspijete ostati b a r e m d o v o l j n o svjestan promatrač.
Tijelo b o l a tada vas ne m o ž e p r e v l a d a t i i time uništiti ljubav.
Odnosi kao duhovna praksa

B u d u ć i da se l j u d s k a bića sve više poistovjećuju s u m o m ,
većina o d n o s a više se ne temelji u Biću i zato postaju i z v o r
b o l a te u n j i m a p r e v l a d a v a j u p r o b l e m i i s u k o b i .
A k o se o d n o s i hrane energijom i povećavaju egois

tične obrasce u m a t e a k o a k t i v i r a j u tijelo b o l i , k a o što u
o v o m r a z d o b l j u č i n e , zašto n e p r i h v a t i t i t u činjenicu,
umjesto što p o k u š a v a m o pobjeći od nje? Z a š t o ne s u r a
đivati s t a k v i m stanjem, umjesto što i z b j e g a v a m o o d n o
se i l i nastavljamo tragati za f a n t o m o m i d e a l n o g partnera
k o j i ć e b i t i o d g o v o r n a naše p r o b l e m e i l i s r e d s t v o osjećaj
nog ispunjenja?
S p r i z n a n j e m i p r i h v a ć a n j e m činjenica t a k o đ e r d o l a z i
i s t a n o v i t i stupanj s l o b o d e .
P r i m j e r i c e , k a d znate da p o s t o j i n e s k l a d i držite se te
» s p o z n a j e « , zahvaljujući vašoj s p o z n a j i javlja s e n o v i čim
b e n i k t e n e s k l a d više n e m o ž e o s t a t i k a k a v j e b i o .
K A D Z N A T E D A N I S T E S M I R E N I , vaša spoznaja
stvara s m i r e n o mjesto koje n e s p o k o j s t v o okružuje
l j u b a v n i m i nježnim zagrljajem, a tada n e s p o k o j -

stvo preobražava u s p o k o j s t v o .
U k o l i k o je riječ o unutarnjoj p r e o b r a z b i , n e m a
ničega što biste u t o m p o g l e d u m o g l i učiniti. N e m o
žete p r e o b r a z i t i sebe, a ni u k o m slučaju ne m o ž e t e
p r e o b r a z i t i partnera i l i n e k u d r u g u osobu. Jedino
možete s t v o r i t i p r o s t o r u k o j e m u m o ž e doći do p r e
o b r a z b e , u k o j i m o g u ući m i l o s t i ljubav.
Stoga, k a d g o d v a m j e o d n o s n e u s p j e š a n , k a d g o d u v a m a
i u p a r t n e r u i z a z i v a »ludilo«, b u d i t e z a d o v o l j n i . O n o što j e
b i l o nesvjesno p r o d r l o j e n a svjetlo d a n a .
S V A K O G A T R E N U T K A DRŽITE S E S P O Z N A
J E T O G A T R E N U T K A , osobito spoznaje o s v o m
u n u t a r n j e m stanju. P o s t o j i l i bijes, b u d i t e svjesni d a
p o s t o j i bijes. P o s t o j i l i l j u b o m o r a , o b r a m b e n i stav,
p o r i v za svađom, potreba da budete u p r a v u , z a h t i
jeva l i unutarnje dijete l j u b a v i pažnju, p o s t o j i l i
e m o c i o n a l n a b o l b i l o koje vrste - što g o d postojalo,
b u d i t e svjesni s t v a r n o s t i toga t r e n u t k a i držite se te
svjesnosti.
O d n o s t a d a postaje v a š a sadhana, d u h o v n a p r a k s a . U o
čite l i k o d s v o g a p a r t n e r a n e s v j e s n o p o n a š a n j e , p r i g r l i t e
taj p o s t u p a k u zagrljaj p u n l j u b a v i , u zagrljaj svoje svjes
n o s t i , tako d a n e reagirate.
N e s v j e s n o s t i svjesnost n e m o g u d u g o p o s t o j a t i j e d
no p o k r a j d r u g o g a - čak i a k o je svjesnost p r i s u t n a s a m o
u d r u g o j o s o b i , a ne u onoj k o j a djeluje iz n e s v j e s n o g .
E n e r g e t s k i o b l i k k o j i se n a l a z i u p o z a d i n i neprijateljstva
i n a p a d a prisutnost l j u b a v i smatra apsolutno n e p o d
nošljivom. Reagirate l i m a k a r m a l o n a nesvjesno vašega
p a r t n e r a , i s a m i ćete p o s t a t i n e s v j e s n i . A l i prisjetite l i s e
t a d a da trebate p o s t a t i s v j e s n i svoje reakcije, n i š t a n e ć e t e

izgubiti.
N i k a d a prije o d n o s i n i s u b i l i tako p r o b l e m a t i č n i i p r e
p u n i s u k o b a k a o što s u s a d a . K a o što ste m o ž d a p r i m i j e t i l i ,
o d n o s i n e postoje zato d a vas usreće i l i i s p u n e . N a s t a v i t e
l i k r o z o d n o s e težiti c i l j u spasenja, u v i j e k ćete i z n o v a g u
b i t i i l u z i j e . A l i , p r i h v a t i t e l i d a o d n o s p o s t o j i zato d a biste
p o s t a l i svjesni, a ne s r e t n i , tada će v a m o d n o s u uistinu p r u
žiti spasenje, a vi ćete p o v e z a t i s v i š o m sviješću koja se želi
r o d i t i u o v o m svijetu.
O n i k o j i s e drže s t a r i h o b r a z a c a doživjet ć e sve v e ć u
b o l , nasilje, zbunjenost i l u d i l o .
K o l i k o j e l j u d i p o t r e b n o d a svoj život p r e t v o r i t e u d u
h o v n u p r a k s u ? U o p ć e n e obraćajte pažnju n a t o što vaš
p a r t n e r ne želi s u r a đ i v a t i . S a m o vi u ovaj svijet m o ž e t e
u n i j e t i z d r a v d u h - svjesnost. N e m o r a t e č e k a t i d a b i s v i
jet p o s t a o z d r a v i l i d a b i n e t k o d r u g i p o s t a o svjestan,
prije n e g o što i s a m i doživite prosvjetljenje. Na taj biste
n a č i n m o g l i čekati d o v i j e k a .
N e optužujte jedno d r u g o z b o g nesvjesnosti. O n o g a
t r e n u t k a k a d se p o č n e t e s v a đ a t i , p o i s t o v j e t i l i ste se s
m e n t a l n i m stanjem i t a d a b r a n i t e ne s a m o o d r e đ e n i stav,
n e g o također i osjećaj v l a s t i t o g a ja. E g o je p r e u z e o n a d z o r .
P o s t a l i ste n e s v j e s n i . P o v r e m e n o b i m o g l o b i t i p r i k l a d n o
i s t a k n u t i stanovite v i d o v e p a r t n e r o v a ponašanja. A k o
ste j a k o b u d n i , j a k o p r i s u t n i , t a d a t o m o ž e t e učiniti b e z
u p l i t a n j a ega - ne o k r i v l j u j u ć i , ne o p t u ž u j u ć i i ne p o k u
šavajući d o k a z a t i d r u g o j o s o b i k a k o griješi.
Ponaša l i v a m s e partner nesvjesno, odbacite s v a k o p r o
suđivanje. Prosuđivanje služi i l i tome d a pogrešno p r e t p o s
tavite k a k o je p a r t n e r o v o nesvjesno ponašanje njegova p r a
v a osobnost i l i d a projicirate v l a s t i t o nesvjesno n a d r u g u
o s o b u i p o m i s l i t e da su to njezine osobine.
O d b a c i t i prosuđivanje n e znači d a n e prepoznajete p o

remećaj i nesvjesno k a d ih uočite. To znači »biti svjestan«,
umjesto »reagirati« i prosuđivati. T a d a ćete se i l i p o t p u n o

o s l o b o d i t i reakcije i l i m o ž e t e r e a g i r a t i i i p a k b i t i svjesni, tako
da reakciju promatrate i dopuštate joj da se o d v i j a . Umjesto
da se b o r i t e p r o t i v tame, vi unosite svjetlost. Umjesto da rea
girate na p r i v i d , uočavate ga, a i p a k ga proničete.
Svjesnost s t v a r a čist p r o s t o r p r i s u t n o s t i p u n e l j u b a v i
koja s v e m u i s v i m a o m o g u ć u j e d a b u d u t o što jesu. N e
p o s t o j i n i k a k a v snažniji k a t a l i z a t o r p r e o b r a z b e . P r a k t i c i
rate l i to, p a r t n e r n e ć e m o ć i o s t a t i s v a m a i i s t o d o b n o
o s t a t i nesvjestan.
Složite l i s e oboje d a ć e o d n o s b i t i vaša d u h o v n a p r a k

sa, u t o l i k o bolje. T a d a j e d n o d r u g o m e m o ž e t e izražavati
m i s l i i osjećaje čim se pojave i l i čim dođe do n e k a k v e reak
cije, tako da se ne s t v a r a v r e m e n s k i p r e k i d u k o j e m se n e i z -
ražena i l i n e p r i z n a t a emocija i l i tuga m o g u z a t r o v a t i i r a s t i .
N A U Č I T E B E Z K R I V N J E I Z R A Ž A V A T I o n o što
osjećate. N a u č i t e b e z o b r a m b e n o g s t a v a slušati
s v o g a p a r t n e r a n a o t v o r e n način.
Dajte p a r t n e r u p r o s t o r a d a s e i z r a z i . B u d i t e p r i
s u t n i . Optuživanje, o b r a n a , n a p a d - s v i s u t i o b
r a s c i smišljeni k a k o b i ojačali i l i zaštitili ego i l i i s p u
n i l i potrebe ega k a d ih se m n o g o n a k u p i . D a t i pros
tora d r u g i m a - i s e b i - najvažnije je od s v e g a . L j u
b a v b e z toga ne m o ž e cvjetati.
K a d o t k l o n i t e d v a čimbenika k o j i razaraju o d n o s e - k a d
p r e o b r a z i t e tijelo b o l a i k a d se više ne p o i s t o v j e ć u j e t e s
u m o m i m e n t a l n i m s t a v o v i m a - a ako je i partner to isto
učinio, i s k u s i t ćete blaženstvo p r o c v a t a o d n o s a . Umjesto da
j e d n o u d r u g o m e zrcalite v l a s t i t u b o l i nesvjesno, umjesto da
z a d o v o l j a v a t e u z a j a m n e ovisničke potrebe ega, odražavat
ćete jedno d r u g o m e l j u b a v k o j u osjećate d u b o k o u n u t r i n i ,
l j u b a v koja d o l a z i sa s p o z n a j o m jednote sa s v i m što jest.
To je ljubav koja n e m a s u p r o t n o s t i .
A k o v a m s e p a r t n e r još p o i s t o v j e ć u j e s u m o m i tije-
l o m b o l i , a v i ste već s l o b o d n i , t o ć e p r e d s t a v l j a t i g o l e m
i z a z o v - n e v a m a , nego v a š e m p a r t n e r u . N i j e l a k o živjeti
s p r o s v i j e t l j e n o m o s o b o m i l i , bolje r e č e n o , t a k o j e l a k o d a
s e e g u čini k a k o j e i z n i m n o o p a s n o .
Z a p a m t i t e d a s u e g u p r o b l e m i , s u k o b i i »neprijatelji«
p o t r e b n i k a k o b i o j a č a o osjećaj o d v o j e n o s t i o k o j e m o v i s i
njegov i d e n t i t e t . Um neprasvijetljenog partnera bit će
d u b o k o f r u s t r i r a n jer s e n i t k o n e o p i r e n j e g o v i m čvrstim
s t a v o v i m a , što znači d a ć e t i s t a v o v i p o s t a t i d r h t a v i i s l a b i ,
a p o s t o j i čak i » o p a s n o s t « da bi se m o g l i srušiti i t a k o d o
vesti do g u b i t k a ja.
Tijelo b o l i zahtijeva p o v r a t n u i n f o r m a c i j u , a l i j e n e d o
b i v a . Potreba z a svađom, d r a m o m i s u k o b o m nije ispunjena.
Odrecite se odnosa sa sobom

B i l i p r o s v i j e t l j e n i i l i ne, v i ste i l i m u š k a r a c i l i ž e n a , stoga
n a r a z i n i i d e n t i t e t a u s v i j e t u o b l i k a niste p o t p u n i . V i ste
j e d n a p o l o v i c a cjeline. T u n e p o t p u n o s t o s j e ć a t e k a o m u š -
k o - ž e n s k u p r i v l a č n o s t , s i l u koja vas privlači p r e m a s u p
r o t n o m e n e r g e t s k o m p o l a r i t e t u , b e z o b z i r a n a t o k o l i k o ste
svjesni. A l i u t o m stanju u n u t a r n j e p o v e z a n o s t i t u s i l u
k a t k a d osjećate n a p o v r š i n i i l i p e r i f e r i j i s v o g a života.
T o n e znači d a n i s t e d u b o k o p o v e z a n i s d r u g i m l j u d i
m a i l i s a s v o j i m p a r t n e r o m . Z a p r a v o , d u b o k o možete
b i t i p o v e z a n i s a m o a k o ste s v j e s n i Bića. B u d u ć i d a d o l a
z i t e iz Bića, u stanju ste u s r e d o t o č i t i se na o n o što je s
o n u s t r a n u k o p r e n e o b l i k a . U Biću s u m u š k o i ž e n s k o
j e d n o . Vaš ć e o b l i k m o ž d a i dalje i m a t i s t a n o v i t e p o t r e b e ,
a l i Biće n e m a n i j e d n u . Već j e p o t p u n o i c j e l o v i t o . I s p u n i
t e l i t e potrebe, t o j e p r e k r a s n o , a l i vašem d u b o k o m u n u t a r
n j e m stanju to u o p ć e nije v a ž n o .
Stoga j e p r o s v i j e t l j e n o j o s o b i s a v r š e n o m o g u ć e , nije l i
ispunjena njezina potreba z a muškim i l i ženskim p o l a r i
t e t o m , osjetiti n e d o s t a t a k i l i n e p o t p u n o s t n a vanjskoj
r a z i n i s v o g a bića, d o k j e i s t o d o b n o i z n u t r a p o t p u n a , i s p u
njena i s p o k o j n a .
N e m o ž e t e l i s e osjećati u g o d n o d o k ste s a m i , tražit

ćete o d n o s k a k o biste p r i k r i l i t u n e l a g o d u . M o ž e t e b i t i
s i g u r n i k a k o će se ta nelagoda p o n o v n o p o j a v i t i u o d n o
s u , u n e k o m d r u g o m o b l i k u , t e ćete vjerojatno p a r t n e r a
smatrati o d g o v o r n i m za nju.
JEDINO ŠTO ZAPRAVO TREBATE UČINITI

J E S T p o t p u n o p r i h v a t i t i ovaj trenutak. T a d a ćete
se, s a m i sa s o b o m , ovdje i s a d a osjećati l a g o d n o .
A l i , j e l i v a m uopće p o t r e b a n o d n o s s a sobom? Zašto n e

biste j e d n o s t a v n o m o g l i b i t i t o što jeste? K a d imate
o d n o s s a s o b o m , r a z d v o j e n i ste n a d v o j e : »ja« i m a o d n o s
sa » m n o m « , postoje subjekt i objekt. Ta d v o j n o s t s t v o r e
n a u m o m temeljni j e u z r o k s v i h n e p o t r e b n i h složenosti,
s v i h p r o b l e m a i s u k o b a u vašem životu.
U stanju prosvjetljenja vi ste to što jeste - »vi« i »vaše«

stapaju se u j e d n o . Vi ne prosuđujete sebe, ne osjećate sa
žaljenje p r e m a sebi, niste p o n o s n i na sebe, ne v o l i t e sebe,
ne m r z i t e se i tako dalje. Rascjep i z a z v a n sviješću koja
razmišlja sama o s e b i je iscijeljen, njegova je k l e t v a o t k l o
njena. Više n e m a »ja« koje trebate štititi, b r a n i t i i l i h r a n i t i .
K a d dosegnete prosvjetljenje, nestaje o d n o s a s a so

b o m . J e d n o m k a d s e t o g o d n o s a o d r e k n e t e , s v i ć e vaši
d r u g i o d n o s i postati ljubavni.
Treći dio
Prihvaćanje i
predavanje
Predate li se onome što jest, postanete li na taj način potpuno
prisutni, prošlost više nema nikakvu moć nad vama.
Pokazuje se carstvo Bića koje je bilo prikriveno umom.
Iznenada se u vama budi duboko spokojstvo, neshvatljiv
osjećaj mira.
A u tom se miru krije velika radost.
U toj se radosti krije ljubav.
A u najtajnijoj jezgri prebiva sveto, neizmjerno, Ono čemu
ne možemo dati ime.
08.
Prihvaćanje i
sadašnji
trenutak
Nepostojanost i životni ciklusi

Postoje c i k l u s i u s p j e h a , k a d v a m s t v a r i same d o l a z e , k a d
n a p r e d u j u , te c i k l u s i n e u s p j e h a , k a d se suše i r a s p a d a j u , a
v i i h m o r a t e p u s t i t i d a o d u k a k o biste n a p r a v i l i mjesto z a
n o v e s t v a r i što ć e s e p o j a v i t i i l i z a odvijanje p r e o b r a z b e .
Držite l i s e č v r s t o s t a r i h s t v a r i i o p i r e t e l i se, t o z n a č i
d a odbijate teći t i j e k o m ž i v o t a , p a ćete z a t o p a t i t i . K a k o
b i došlo d o n o v o g a rasta, p o t r e b n o j e rastvaranje. Jedno
ne može postojati bez d r u g o g a .
Kretanje c i k l u s a p r e m a dolje a p s o l u t n o j e suštinsko z a

d u h o v n o ostvarenje. K a k o b i vas p r i v u k l a d u h o v n a d i
m e n z i j a , m o r a t e n a nekoj r a z i n i jako pogriješiti i l i i s k u s i t i
n e k i v e l i k i gubitak i l i b o l . Ili ć e n e k i uspjeh postati i s p r a
z a n i b e s m i s l e n , tako da će se p r e t v o r i t i u n e u s p j e h .
N e u s p j e h se k r i j e u s v a k o m u s p j e h u , a u s p j e h u s v a
k o m n e u s p j e h u . N a r a v n o , n a o v o m s v i j e t u , što znači n a
r a z i n i o b l i k a , s v a t k o prije i l i kasnije doživi » n e u s p j e h « t e
s e s v a k o p o s t i g n u ć e n a k r a j u i z j a l o v i . S v i s u o b l i c i netrajni.
I dalje m o ž e t e b i t i a k t i v n i i u ž i v a t i u o č i t o v a n j u i
stvaranju n o v i h o b l i k a i o k o l n o s t i , a l i se nećete p o i s t o v
j e ć i v a t i s n j i m a . N i s u v a m p o t r e b n i d a biste u t e m e l j i l i
v l a s t i t i i d e n t i t e t . O b l i c i i o k o l n o s t i n i s u vaš život - n e g o
s a m o vaša ž i v o t n a s i t u a c i j a .
C i k l u s m o ž e trajati o d n e k o l i k o s a t i d o n e k o l i k o g o
dina. Postoje v e l i k i c i k l u s i t e manji u o k v i r u v e l i k i h .
M n o g e b o l e s t i s e s t v a r a j u z b o g o p i r a n j a c i k l u s i m a slabe
energije, k o j i s u o s o b i t o v a ž n i z a obnavljanje. P r i s i l a d a
n e š t o r a d i t e i s k l o n o s t da osjećaj v l a s t i t e v r i j e d n o s t i i
i d e n t i t e t temeljite n a v a n j s k i m č i m b e n i c i m a , k a o što s u
p o s t i g n u ć a , n e i z b j e ž a n j e p r i v i d sve d o k s e p o i s t o v j e ć u
jete s u m o m .
Z a t o v a m j e teško i l i n e m o g u ć e p r i h v a t i t i c i k l u s e
slabe energije i d o p u s t i t i im postojanje. Inteligencija o r g a
n i z m a u t a k v i m slučajevima može p r e u z e t i s t v a r i u s v o
je r u k e , što je s a m o z a š t i t n a m j e r a , te s t v o r i t i b o l e s t k a k o
b i vas p r i s i l i l a d a zastanete, t a k o d a m o ž e doći d o n u ž n e
obnove.
Sve d o k u m o m p r o s u đ u j e t e d a j e n e k o stanje » d o b
r o « , b e z o b z i r a n a t o j e l i riječ o o d n o s u , i m u t k u , društ
venoj u l o z i , mjestu i l i fizičkom t i j e l u , u m s e veže u z njega
i p o i s t o v j e ć u j e se s n j i m . T a d a ste s r e t n i , d o b r o se osje
ćate i t a k v o stanje m o ž e p o s t a t i d i o o n o g a što jeste i l i što
m i s l i t e da jeste.
A l i u o v o j d i m e n z i j i , gdje m o l j a c i h r đ a n a g r i z a j u b l a
g o , ništa n e traje z a u v i j e k . I l i g a nestaje i l i s e mijenja i l i
d o l a z i d o zamjene p o l a r i t e t a : isto stanje koje j e j u č e r i l i
p r e t h o d n e g o d i n e b i l o d o b r o i z n e n a d a se, i l i p o s t e p e n o ,
p r e t v o r i l o u n e š t o l o š e . Ista s i t u a c i j a k o j a vas je u s r e ć i v a
la sada u v a m a i z a z i v a nesreću. Današnji n a p r e d a k sutra
postaje j a l o v . S r e t n o vjenčanje i m e d e n i mjesec v o d e do
nesretnog r a z v o d a i l i nesretnog zajedničkog života.
I l i s i t u a c i j a nestaje, p a ste z a t o n e s r e t n i . K a d s e s t a n
j e i l i s i t u a c i j a u z koje s e u m v e z a o i p o i s t o v j e t i o p r o m i
jene i l i n e s t a n u , u m t o n e m o ž e p r i h v a t i t i . Č v r s t o s e drži
b i v š e g stanja i o p i r e s e p r o m j e n i . G o t o v o k a o d a v a m j e
netko otrgnuo r u k u i l i n o g u .
T o z n a č i d a s u sreća i n e s r e ć a z a p r a v o j e d n o . R a z d
vaja i h s a m o p r i v i d v r e m e n a .
Prihvaćanje i sadašnji trenutak 83
N E O P I R A T I S E Ž I V O T U z n a č i p r e b i v a t i u sta
n j u m i l o s t i , l a k o ć e i s v j e t l o s t i . T a k v o stanje više ne
o v i s i o s t v a r i m a koje s u i l i d o b r e i l i l o š e .
T o s e čini g o t o v o p r o t u r j e č n i m , a l i k a d nestane u n u t a r
nje o v i s n o s t i o o b l i k u , opći u v j e t i v a š e g a života i v a n j s k i
o b l i c i u v e l i k e se popravljaju. Stvari, l j u d i i l i uvjeti o koji
m a ste m i s l i l i d a s u v a m p o t r e b n i k a k o biste b i l i sretni
sada v a m d o l a z e bez i k a k v e borbe i l i n a p o r a , t e s l o b o d
no u ž i v a t e u n j i m a i p o š t u j e t e ih - d o k t r a j u .
N a r a v n o da će sve te s t v a r i proći, c i k l u s i će doći i otići,

a l i nestane l i o v i s n o s t i , n e m a više n i s t r a h a . Život teče s
lakoćom.
Sreća k o j u c r p i t e i z n e k o g d r u g o g i z v o r a n i k a d a nije
j a k o d u b o k a . O n a j e s a m o b l i j e d i o d r a z r a d o s t i Bića, v i b -
rirajućeg s p o k o j s t v a koje p r o n a l a z i t e k a d u đ e t e u stanje
b e z o t p o r a . Biće vas o d n o s i s o n u s t r a n u p o t p u n i h s u p
r o t n o s t i u m a te vas o s l o b a đ a o v i s n o s t i o o b l i k u . Čak i ako
se sve o k o v a s sruši i nestane, vi ćete i dalje osjećati d u
b o k u u n u t a r n j u jezgru spokojstva. Možda nećete b i t i
s r e t n i , a l i b i t ćete s m i r e n i .
Kako se koristiti negativnošću i

odreći je se
Sav u n u t a r n j i o t p o r čovjek d o ž i v l j a v a k a o n e g a t i v n o s t u
j e d n o m i l i d r u g o m o b l i k u . S v e u k u p n a n e g a t i v n o s t jest
o t p o r . U o v o m k o n t e k s t u t e s u d v i j e riječi g o t o v o i s t o g
značenja.
N e g a t i v n o s t o b u h v a ć a sve, o d r a z d r a ž e n o s t i i l i nes
trpljenja d o d i v l j e g bijesa, o d d e p r e s i v n o g r a s p o l o ž e n j a
i l i m r z o v o l j n o g n e g o d o v a n j a d o s a m o u b o j s t v e n o g očaja
nja. O t p o r k a t k a d b u d i e m o c i o n a l n o tijelo b o l i , a u t o m
slučaju čak i manje v a ž n e situacije m o g u s t v o r i t i s n a ž n u
n e g a t i v n o s t , k a o što s u bijes, d e p r e s i j a i d u b o k a t u g a .
E g o vjeruje d a u z p o m o ć n e g a t i v n o s t i m o ž e u p r a v
ljati s t v a r n o š ć u i d o b i t i o n o što želi. Vjeruje k a k o u z p o
m o ć n e g a t i v n o s t i m o ž e p r i v u ć i željene uvjete i l i uništiti
neželjene.
K a d »vi« - u m - n e b i s t e v j e r o v a l i d a v a m j e n e s r e ć a
k o r i s n a , z a r b i s t e j e s t v a r a l i ? N a r a v n o , činjenica jest d a
nesreća nije k o r i s n a . U m j e s t o da privlači željene situacije,
o n a i h sprečava. U m j e s t o d a r a s t v a r a neželjene, čuva i h
t a m o gdje jesu. N j e z i n a j e d i n a » k o r i s n a « f u n k c i j a j e j a č a
nje ega i zato je ego v o l i .
J e d n o m k a d se poistovjetite s n e k i m o b l i k o m nega
t i v n o s t i , više je ne želite p u s t i t i , a na d u b o k o j , nesvjesnoj
r a z i n i n e želite p o z i t i v n u p r o m j e n u . O n a b i z a p r i j e t i l a
v a š e m i d e n t i t e t u d e p r e s i v n e , bijesne i l i d u b o k o nesretne
osobe. Z a t o j e u ž i v o t u z a n e m a r u j e t e , niječete i l i p o t k o
p a v a t e o n o što je p o z i t i v n o . To je u o b i č a j e n a p o j a v a . T a
k o đ e r je i b e z u m n a .
PROMATRAJTE BILO KOJU BILJKU ILI ŽI

V O T I N J U I D O P U S T I T E I M D A V A S NAUČE
prihvaćanju onoga što jest, predavanju sadašnjem
trenutku.
D o p u s t i t e i m d a vas p o d u č e Biću.
D a vas p o d u č e i n t e g r i t e t u - što z n a č i b i t i o n o
što jeste, b i t i s t v a r a n .
N e k a vas p o d u č e k a k o živjeti i k a k o u m r i j e t i
t e k a k o d a o d življenja i u m i r a n j a n e n a p r a v i t e
problem.
Prihvaćanje i sadašnji trenutak
N e g a t i v n e emocije koje s e vraćaju k a t k a d s a d r ž e p o r u

k u , k a o i b o l e s t i . A l i sve p r o m j e n e koje n a p r a v i t e , b e z
o b z i r a n a t o jesu l i p o v e z a n e s p o s l o m , o d n o s i m a i l i o k o
l i n o m , u krajnosti su samo kozmetički z a h v a t i , ako ne i z
ranjaju iz p r o m i j e n j e n e r a z i n e s v i j e s t i . A što se toga tiče,
t o m o ž e značiti s a m o j e d n o : d a postajete s v j e s n i j i . D o -
segnete l i s t a n o v i t i stupanj p r i s u t n o s t i , više v a m nije
p o t r e b n a n e g a t i v n o s t d a v a m k a ž e što v a m j e u s t a n o v i
toj ž i v o t n o j s i t u a c i j i p o t r e b n o .
A l i sve d o k n e g a t i v n o s t u i s t i n u p o s t o j i , k o r i s t i t e s e
njome. K o r i s t i t e se njome kao n e k o m v r s t o m z n a k a k o j i
vas p o d s j e ć a d a b u d e t e što p r i s u t n i j i .
K A D G O D OSJETITE D A S E U V A M A BUDI
N E G A T I V N O S T , bez o b z i r a na to je li u z r o k o v a
n a v a n j s k i m č i m b e n i k o m , mišlju i l i čak ničim oso
b i t i m čega biste b i l i s v j e s n i , p r i h v a t i t e j e k a o d a j e
glas što g o v o r i : » P a ž n j a . O v d j e i S a d . P r o b u d i se.
Izađi i z s v o g a u m a . B u d i p r i s u t a n . «
Čak i najslabija r a z d r a ž l j i v o s t je z n a č a j n a te je
treba p r i z n a t i i p r o m o t r i t i je, inače će doći do g o
m i l a n j a nezamijećenih reakcija.
M o ž d a ćete j e m o ć i j e d n o s t a v n o o d b a c i t i k a d s h v a t i t e d a
ne želite u v l a s t i t o j n u t r i n i n o s i t i to e n e r g e t s k o polje te
d a n e služi n i k a k v o j s v r s i . A l i b u d i t e s i g u r n i d a ste j e
p o t p u n o o d b a c i l i . Ne možete l i j e odbaciti, jednostavno
prihvatite njezino postojanje i usmjerite pažnju na
osjećaj.
ALTERNATIVA ODBACIVANJU NEGATIVNE

R E A K C I J E jest d a j e o t k l o n i t e zamišljajući k a k o
postajete sve o t v o r e n i j i v a n j s k o m u z r o k u reakcije.
Preporučujem v a m da o v u m e t o d u u početku vježbate s

m a l i m , p a čak i b e z n a č a j n i m s t v a r i m a . R e c i m o d a u m i r u
sjedite k o d k u ć e . I z n e n a d a s e s u l i c e začuje p r o d o r a n
z v u k a u t o m o b i l s k o g a l a r m a . Javlja s e r a z d r a ž e n o s t .
K o j a je s v r h a te r a z d r a ž e n o s t i ? Baš n i k a k v a . Z a š t o ste je
i z a z v a l i ? N i s t e v i , nego u m . R a z d r a ž e n o s t j e p o t p u n o
a u t o m a t s k a i p o t p u n o nesvjesna.
Z a š t o j u j e u m s t v o r i o ? Z a t o što s e drži n e s v j e s n o g
uvjerenja k a k o ć e njegov o t p o r , k o j i v i d o ž i v l j a v a t e k a o
n e k i o b l i k n e g a t i v n o s t i i l i nesreće, n a n e k i način o d a g
n a t i n e ž e l j e n o stanje. N a r a v n o , t o j e z a b l u d a . O t p o r k o j i
s t v a r a u m , u o v o m slučaju r a z d r a ž e n o s t i l i bijes, d a l e k o
više u z n e m i r u j e n e g o i z v o r n i u z r o k k o j e g o t p o r p o k u š a
v a razriješiti.
Sve s e t o m o ž e p r e t v o r i t i u d u h o v n u p r a k s u .
OSJETITE K A K O P O S T A J E T E P R O Z I R N I , kao
da nestaje čvrstoća vašega m a t e r i j a l n o g tijela. S a d a
dopustite b u c i , i l i b i l o kojem d r u g o m u z r o k u
n e g a t i v n e reakcije, da p r o đ e k r o z v a s . Više se ne
s u d a r a sa čvrstim »zidom« u v a m a .
K a o što s a m r e k a o , vježbajte p o n a j p r i j e s m a l i m s t v a r i
m a . A u t o m o b i l s k i a l a r m , lajanje p s a , vrištanje djece, p r o
metna gužva. Umjesto da u sebi p o d i g n e t e z i d o t p o r a u
k o j i n e p r e s t a n o i b o l n o u d a r a j u s t v a r i koje s e »ne b i tre
b a l e d o g a đ a t i « , d o p u s t i t e d a t o sve p r o đ e k r o z v a s .
N e t k o v a m k a ž e n e š t o g r u b o i l i s n a m j e r o m d a vas
p o v r i j e d i . U m j e s t o d a s e p r e p u s t i t e nesvjesnoj r e a k c i j i i l i
n e g a t i v n o s t i , k a o što s u n a p a d , o b r a n a i l i p o v l a č e n j e ,
d o p u s t i t e d a t e riječi p r o đ u k r o z v a s . N e o d u p i r i t e se.
K a o d a više n e m a n i k o g a t k o b i m o g a o b i t i p o v r i j e đ e n .
To je o p r a š t a n j e . Na taj n a č i n postajete n e r a n j i v i .
I dalje toj o s o b i m o ž e t e reći k a k o je n j e z i n o p o n a š a n j e

n e p r i h v a t l j i v o , a k o t a k o o d l u č i t e . A l i t a o s o b a više n e
posjeduje m o ć k o j o m b i m o g l a n a d z i r a t i v a š e u n u t a r n j e
stanje. T a d a ste u s i d r e n i u v l a s t i t o j m o ć i - ne u nečijoj
tuđoj, n i t i dopuštate d a vašim osjećajima u p r a v l j a u m .
B e z o b z i r a n a t o j e l i riječ o a u t o m o b i l s k o m a l a r m u ,
gruboj osobi, p o p l a v i , potresu i l i g u b i t k u s v e u k u p n o g
imetka, m e h a n i z a m otpora uvijek je isti.
Vi još tragate u v a n j s k o m svijetu i ne m o ž e t e iskoračiti iz
obrasca traganja. M o ž d a ć e v a m sljedeća r a d i o n i c a pružiti
odgovor, možda neka n o v a tehnika. Rekao b i h v a m :
N E T R A G A J T E Z A M I R O M . N e tragajte n i z a
k o j i m d r u g i m stanjem o d o n o g a u k o j e m s e s a d a
n a l a z i t e , jer ćete i z a z v a t i u n u t a r n j i s u k o b i nes
vjesni otpor.
O p r o s t i t e s e b i što n i s t e s p o k o j n i . O n o g a tre
n u t k a k a d p o t p u n o p r i h v a t i t e svoj n e - m i r , o n ć e
s e p r e o b r a z i t i u m i r . Sve o n o što p o t p u n o p r i h v a
tite o d v e s t će vas o n a m o , u s p o k o j s t v o . To je č u d o
predavanja.
K a d p r i h v a t i t e o n o što jest, s v a k i j e t r e n u t a k n a j b o l j i . T o
je prosvjetljenje.
Priroda suosjećanja
ZAKORAČIVŠI S O N U STRANU SUPROT

N O S T I S T V O R E N I H U M O M , postajete n a l i k n a
d u b o k o jezero. V a n j s k a situacija vašega života i sve
o n o što se ondje događa p r e d s t a v l j a j u p o v r š i n u je

zera. K a t k a d je m i r n a , k a t k a d u z b u r k a n a i opasna,
već p r e m a c i k l u s i m a i godišnjim d o b i m a . U d u b i
n a m a , m e đ u t i m , jezero j e u v i j e k s m i r e n o . V i ste c i
jelo jezero, a ne s a m o površina i u d o d i r u ste s v l a s
t i t o m d u b i n o m , koja ostaje a p s o l u t n o s m i r e n a .
Ne opirete se p r o m j e n i tako što se m e n t a l n o držite s v a k e

situacije. U n u t a r n j i m i r ne o v i s i o tome. P r e b i v a t e u Biću -
n e p r o m j e n j i v o m , b e z v r e m e n o m , b e s m r t n o m - i vaše i s p u
njenje i l i sreća više ne o v i s e o v a n j s k o m svijetu n e p r e s t a n o
p r o m j e n j i v i h o b l i k a . M o ž e t e uživati u n j i m a , i g r a t i se s
n j i m a , s t v a r a t i n o v e o b l i k e , poštovati l j e p o t u s v i h n j i h . A l i
više n e m a potrebe v e z a t i s e u z b i l o k o j i o d n j i h .
Sve d o k niste svjesni Bića, izmiče vam stvarnost

d r u g i h l j u d i jer n i s t e p r o n a š l i v l a s t i t u . U m u ć e s e n j i h o v
o b l i k s v i d j e t i i l i m u s e n e ć e s v i d j e t i , a t u nije riječ s a m o
n j i h o v u t i j e l u , n e g o i o u m u . I s t i n s k i o d n o s postaje m o
guć tek k a d p o s t o j i svjesnost Bića.
Temeljeći se u B i ć u , tijelo i um d r u g e osobe p r o m a t

rat ćete s a m o k a o e k r a n i z a k o j e g m o ž e t e n a s l u t i t i n j i
h o v u i s t i n s k u s t v a r n o s t k a o što osjećate s v o j u . S t o g a ,
k a d se suočite s tuđom p a t n j o m i l i n e s v j e s n i m ponaša
n j e m , ostanite p r i s u t n i i u d o d i r u s B i ć e m - t a k o ćete b i t i
u stanju z a g l e d a t i se s o n u s t r a n u o b l i k a i osjetiti b l i s t a
vo i čisto Biće d r u g e osobe k r o z svoje v l a s t i t o .
N a r a z i n i Bića s v e u k u p n a s e patnja p r e p o z n a j e k a o
p r i v i d . D o patnje d o l a z i z b o g p o i s t o v j e ć i v a n j a s o b l i
k o m . Č u d e s a iscjeljivanja k a t k a d s e d o g a đ a j u k r o z t a k v u
s p o z n a j u , b u đ e n j e m s v j e s n o s t i Bića u d r u g i m a - a k o s u
spremni.
S u o s j e ć a n j e je svjesnost o d u b o k o j v e z i i z m e đ u v a s i
s v i h b i ć a . Sljedeći p u t k a d k a ž e t e : » N e m a m ništa z a j e d
n i č k o s t o m o s o b o m « , prisjetite s e d a i m a t e m n o g o toga
zajedničkog: z a n e k o l i k o g o d i n a - d v i j e i l i sedamdeset, t o
nije v a ž n o - oboje čete se p r e t v o r i t i u i s t r u n u l i leš, z a t i m u
h r p u p r a š i n e , a tada će vas nestati. Ta otrežnjujuća i p o n i z
n a s p o z n a j a n e ostavlja m n o g o mjesta p o n o s u .
J e l i t o n e g a t i v n a m i s a o ? N i j e , n e g o činjenica. Z a š t o
s k l a p a t i oči p r e d njom? U t o m s m i s l u , i z m e đ u vas i s v a
k o g d r u g o g stvorenja postoji p o t p u n a jednakost.
JEDNA OD NAJMOĆNIJIH D U H O V N I H
P R A K S I jest d u b o k a m e d i t a c i j a o s m r t n o s t i tje
lesna o b l i k a , uključujući i v l a s t i t i . N a z i v joj je: u m r i
prije nego što u m r e š .
D u b o k o u đ i t e u tu m e d i t a c i j u . Vaš se fizički
o b l i k r a s t v a r a , više n e p o s t o j i . T a d a d o l a z i t r e n u
tak k a d u m i r u i s v i m i s a o n i o b l i c i i l i m i s l i . V i ste,
p a k , i dalje ondje - b o ž a n s k a p r i s u t n o s t k a k v i jes
te. B l i s t a v a i p o t p u n o b u d n a .
O n o što j e s t v a r n o n i k a d a n e m o ž e u m r i j e t i ;
u m r u samo i m e n a , o b l i c i i p r i v i d i .
N a toj d u b o k o j r a z i n i , s u o s j e ć a n j e postaje i s
cjeljivanje u n a j š i r e m s m i s l u riječi. U t o m stanju
vaš se i s c j e l i t e l j s k i utjecaj više ne t e m e l j i na d j e l o
v a n j u nego n a p o s t o j a n j u . S v a t k o s k i m d o đ e t e u
d o d i r osjetit ć e d o d i r vaše p r i s u t n o s t i i n a njega
ć e utjecati s p o k o j s t v o k o j i m z r a č i t e , b e z o b z i r a n a
t o jeste l i toga s v j e s n i i l i n i s t e .
K a d ste p o t p u n o p r i s u t n i t e k a d s e l j u d i o k o vas ponašaju

na nesvjestan način, n e ć e t e osjećati p o t r e b u da na to r e a g i
rate, stoga t a k v i m p o s t u p c i m a n e ć e t e p r i d a v a t i n i k a k v u
s t v a r n o s t . Vaš je m i r tako p r o s t r a n i d u b o k da u n j e m u
nestaje sve što mu je s u p r o t n o , k a o da ga n i k a d a i nije b i l o .
T i m e p r e k i d a t e k a r m i č k i c i k l u s akcije i reakcije.
Ž i v o t i n j e , s t a b l a i cvijeće osjetit će v a š e s p o k o j s t v o i
o d g o v o r i t i n a njega. P o d u č a v a t ćete d r u g e već s a m i m s v o
j i m postojanjem, izražavanjem Božjega m i r a .
Postat ćete »svjetlost svijeta«, zračenje čiste s v i j e s t i i

t a k o ćete o t k l o n i t i p a t n j u n a r a z i n i u z r o k a . I z svijeta ćete
o t k l o n i t i nesvjesnost.
Mudrost predavanja
K v a l i t e t a vaše s v i j e s t i u o v o m e t r e n u t k u o n o j e što naj
više o d r e đ u j e k a k v u ćete v r s t u b u d u ć n o s t i i s k u s i t i , sto
ga je p r e d a v a n j e n a j v a ž n i j e što m o ž e t e učiniti k a k o biste
i z a z v a l i p o z i t i v n u p r o m j e n u . S v a k o djelovanje koje p o
d u z m e t e tek j e n a d r u g o m m j e s t u . N i j e d n o i s t i n s k i p o z i
t i v n o djelovanje n e m o ž e i z r a s t i i z stanja s v i j e s t i u koje
mu nema predavanja.
Z a neke ljude predavanje može i m a t i negativne k o

notacije, n a g o v j e š ć u j u ć i p o r a z , odustajanje, n e s p o s o b n o s t
u o d g o v a r a n j u na i z a z o v e ž i v o t a , l e t a r g i j u i t a k o dalje.
Istinsko predavanje, međutim, nešto je p o t p u n o drukči
je. O n o n e z n a č i d a s e trebate p a s i v n o p o m i r i t i s a s i t u a c i
j o m u kojoj s e n a đ e t e i ništa n e p o d u z i m a t i . N i t i z n a č i d a
m o r a t e p r e s t a t i p r a v i t i p l a n o v e i l i p o t i c a t i p o z i t i v n o dje
lovanje.
P R E D A V A N J E JE J E D N O S T A V N A , ALI D U B O
K A M U D R O S T P O P U Š T A N J A , umjesto o p i r a
nja ž i v o t n o m t i j e k u . J e d i n o gdje m o ž e t e i s k u s i t i
životni tijek jest sadašnji t r e n u t a k , stoga p r e d a t i se
z n a č i b e z u v j e t n o i b e z s u z d r ž a n o s t i p r i h v a t i t i sa
dašnji trenutak.
T o znači o t k l o n i t i u n u t a r n j i o t p o r p r e m a o n o m
š t o jest.
U n u t a r n j i o t p o r o n o m što jest, k r o z m e n t a l n o p r o s u đ i
vanje i e m o c i o n a l n u n e g a t i v n o s t , g o v o r i : » N e « . T o s e
o s o b i t o j a k o m o ž e u o č i t i k a d s t v a r i k r e n u » n i z b r d o « , što
znači d a postoji p r o v a l i j a između zahtjeva i l i k r u t i h oče
k i v a n j a v a š e g a u m a i o n o g a što jest. T o j e p r o v a l i j a b o l i .
A k o živite d o v o l j n o d u g o , z n a t e k a k o s t v a r i p r i l i č n o
često k r e n u » n i z b r d o « . U p r a v o u t a k v i m t r e n u c i m a tre
bate vježbati p r e d a v a n j e , želite l i o t k l o n i t i b o l i p a t n j u i z
s v o g a života. Prihvaćanje o n o g a što jest o d m a h vas o s l o
b a đ a poistovjećenosti s u m o m i tako vas p o n o v n o p o v e
zuje s Bićem. O t p o r j e u m .
P r e d a v a n j e j e isključivo u n u t a r n j a p o j a v a . T o n e z n a
č i d a n a vanjskoj r a z i n i n e smijete n e š t o p o d u z e t i i p r o
mijeniti situaciju.
Z a p r a v o , p r e d a j u ć i se, n e m o r a t e p r i h v a t i t i c j e l o k u p
n u s i t u a c i j u , n e g o s a m o onaj s i ć u š n i djelić k o j i z o v e m o
sadašnjim t r e n u t k o m . P r i m j e r i c e , ako ste z a g l a v i l i negdje u
b l a t u , n e ć e t e reći: » D o b r o , ostajem z a g l a v l j e n u b l a t u « .
P r e p u š t a n j e nije p r e d a v a n j e .
NE MORATE PRIHVATITI NEŽELJENU ILI

NEUGODNU ŽIVOTNU SITUACIJU. Niti mo
rate v a r a t i sebe i reći k a k o n e m a n i č e g lošeg u
t o m e što ste z a g l a v i l i u b l a t u . N i j e t a k o . V i p o t p u
n o s h v a ć a t e d a s e želite izvući i z b l a t a . T a d a p a ž
n j u s u ž u j e t e n a sadašnji t r e n u t a k , n e p r i d a j u ć i m u
u m i s l i m a n i k a k v e oznake.
To z n a č i da ne p o s t o j i p r o s u đ i v a n j e sadašnjeg
t r e n u t k a . Stoga n e m a n i o t p o r a , kao n i e m o c i
onalne negativnosti. V i prihvaćate postojanje tog
trenutka.
T a d a se p r i h v a ć a t e p o s l a i r a d i t e sve o n o što
m o ž e t e k a k o biste s e i z v u k l i i z b l a t a .
T a k v o djelovanje n a z i v a m p o z i t i v n i m . D a l e k o j e u č i n k o
v i t i j e o d n e g a t i v n o g d j e l o v a n j a , koje s e t e m e l j i n a b i j e s u ,
očajanju i l i r a z o č a r a n j u . D o k n e p o s t i g n e t e željeni r e z u l
tat, predajete se tako što se s u z d r ž a v a t e od p r i d a v a n j a
o z n a k a sadašnjem trenutku.
Dopustite mi da iznesem analogiju s v i d o m kako b i h

o b j a s n i o o n o što želim reći. N o ć u h o d a t e s t a z o m , o k r u
ženi g u s t o m m a g l o m . A l i i m a t e j a k u b a t e r i j u k o j a s e p r o
b i j a k r o z m a g l u i i s p r e d vas s t v a r a u z a k , čist p r o s t o r .
M a g l a je vaša ž i v o t n a s i t u a c i j a , k o j a u k l j u č u j e i prošlost
i b u d u ć n o s t ; baterija je vaša svjesna p r i s u t n o s t ; čist p r o s
tor je sadašnji trenutak.
N e p r e d a t e l i se, vaš p s i h o l o š k i o b l i k , l j u s k a ega, p o s

taje sve g r u b l j i i t i m e stvara jak osjećaj o d v o j e n o s t i . Svijet
o k o sebe i l j u d e k o j i vas o k r u ž u j u m o ž e t e s m a t r a t i o p a s
n i m . Javlja s e nesvjesna p r i s i l a z a r a z a r a n j e m d r u g i h
k r o z p r o s u đ i v a n j e , k a o i p o t r e b a za natjecanjem i p r e
v l a š ć u . Č a k i p r i r o d a v a m postaje n e p r i j a t e l j e m , a v a š i m
o p a ž a j i m a i t u m a č e n j i m a v l a d a s t r a h . M e n t a l n a bolest
k o j u n a z i v a m o p a r a n o j o m tek j e m a l o izraženiji o b l i k
o v o g n o r m a l n o g , a l i n e u č i n k o v i t o g stanja s v i j e s t i .
Z a h v a l j u j u ć i o t p o r u , t v r d i k r u t n e postaje s a m o vaš
p s i h o l o š k i o b l i k , nego i tjelesni. N a p e t o s t se j a v l j a u r a z
ličitim d i j e l o v i m a tijela, a tijelo k a o c j e l i n a se s t e ž e . S l o
b o d a n p r o t o k ž i v o t n e energije k r o z tijelo, k o j i j e n a j v a ž
n i j i z a njegovo z d r a v o f u n k c i o n i r a n j e , u v e l i k e j e o g r a
ničen.
R a d n a tijelu i n e k i o b l i c i tjelesne terapije m o g u p o

m o ć i u o b n a v l j a n j u p r o t o k a , a l i a k o u s v a k o d n e v n o m ži
v o t u n e vježbate predavanje, t e s t v a r i m o g u v a m pružiti
samo privremeno olakšavanje s i m p t o m a , budući da

u z r o k - o b r a z a c o t p o r a - nije razriješen.
Ima u v a m a n e š t o što ostaje n e d i r n u t o p r o l a z n i m
o k o l n o s t i m a koje čine v a š u ž i v o t n u s i t u a c i j u , a tome m o
žete p r i s t u p i t i s a m o k r o z p r e d a v a n j e . T o j e vaš život, samo
v a š e Biće - koje p o s t o j i vječno u b e z v r e m e n o m c a r s t v u
sadašnjosti.
S M A T R A T E L I D A J E VAŠA ŽIVOTNA SITU
A C I J A N E Z A D O V O L J A V A J U Ć A , i l i čak n e p o d
nošljiva, samo predavanjem možete raskinuti
nesvjesni obrazac otpora koji obnavlja t a k v u s i t u
aciju.
P r e d a v a n j e se s a v r š e n o slaže s p o d u z i m a n j e m akcije, p o t i
canjem p r o m j e n e i l i p o s t i z a n j e m c i l j e v a . A l i u stanju p r e
d a v a n j a u vaše djelovanje u l a z i p o t p u n o drukčija energija
i drukčija k v a l i t e t a . P r e d a v a n j e vas p o n o v n o p o v e z u j e s
i z v o r n o m e n e r g i j o m Bića, a ako v a m j e djelovanje prožeto
Bićem, o n o postaje r a d o s n a p r o s l a v a životne energije koja
vas o d v o d i još d u b l j e u sadašnji trenutak.
K r o z t o što n e p r u ž a t e o t p o r , k v a l i t e t a v a š e s v i j e s t i i ,
s t o g a , k v a l i t e t a s v e g a o n o g a što r a d i t e i l i stvarate, n e i z
m j e r n o s e p o v e ć a v a . R e z u l t a t i ć e s e tada b r i n u t i s a m i z a
sebe i o d r a ž a v a t i t u k v a l i t e t u . T o b i s m o m o g l i n a z v a t i
»djelovanje predavanja«.
U STANJU PREDAVANJA SASVIM JASNO
U O Č A V A T E Š T O T R E B A n a p r a v i t i i t a d a poči
njete d j e l o v a t i , radeći j e d n o p o j e d n o , u s r e d o t o č u
jući se samo na j e d n u stvar o d j e d n o m .

Učite i z p r i r o d e : v i d i t e k a k o s e ondje sve p o s

tiže i k a k o s e č u d o života o d v i j a b e z i k a k v a n e z a
dovoljstva i l i nesreće.
Z a t o j e Isus r e k a o : » P o g l e d a j t e ljiljane u p o l j u k a k o r a s t u ,
n i t i siju, n i t i žanju.«
A K O J E VAŠA C J E L O K U P N A S I T U A C I J A N E
Z A D O V O L J A V A J U Ć A i l i n e u g o d n a , i z d v o j i t e taj
t r e n u t a k i predajte se o n o m e što jest. To je svjetlost
baterije koja s e p r o b i j a k r o z m a g l u . Stanjem vaše
svijesti tada više n e u p r a v l j a j u v a n j s k i u v j e t i . Više
ne djelujete na t e m e l j u reakcije i o t p o r a .
T a d a p r o m o t r i t e obilježja s i t u a c i j e . Z a p i t a j t e
se: » P o s t o j i l i n e š t o što b i h m o g a o n a p r a v i t i d a
p r o m i j e n i m situaciju, da je poboljšam i l i da se
u k l o n i m o d n j e ? « A k o j e tako, p o d u z m i t e i s p r a v
nu akciju.
U s r e d o t o č i t e s e n e n a s t o t i n u s t v a r i koje ćete m o ž d a i l i
s v a k a k o n a p r a v i t i u n e k o m b u d u ć e m t r e n u t k u , nego n a
o n o j e d n o j e d i n o što m o ž e t e n a p r a v i t i s a d a . T o n e znači d a
n e biste t r e b a l i p l a n i r a t i . M o ž d a u o v o m t r e n u t k u m o ž e t e
samo p l a n i r a t i . A l i p o b r i n i t e s e d a n e počnete g l e d a t i »men
talne f i l m o v e « k o j i vas n e p r e s t a n o p r o j i c i r a j u u b u d u ć n o s t ,
k a k o n e biste i z g u b i l i sadašnji trenutak. D j e l o koje p o d u z -
mete m o ž d a neće o d m a h d o n i j e t i p l o d o v e . D o k i h n e d o
nese - ne o p i r i t e se o n o m e što jest.
NE M O Ž E T E LI P O D U Z E T I NIŠTA i ne možete
l i s e o d v o j i t i o d t e situacije, t a d a j e i s k o r i s t i t e k a k o
biste još d u b l j e zašli u p r e d a v a n j e , j o š d u b l j e u
sadašnji t r e n u t a k , još d u b l j e u Biće.
95
Zakoračite l i u o v u b e z v r e m e n u d i m e n z i j u sadašnjosti,
p r o m j e n a s e često d o g a đ a n a n e o b i č a n način, b e z i k a k v e
potrebe z a v e l i k i m v a š i m r a d o m . Život v a m počinje p o
m a g a t i i surađivati s v a m a . Sprečavaju li vas u d j e l o v a n j u
u n u t a r n j i č i m b e n i c i , k a o što s u s t r a h , k r i v n j a i l i inercija,
nestat će ih u svjetlosti vaše svjesne p r i s u t n o s t i .
Nemojte pomiješati predavanje sa s t a v o m k o j i bi se

m o g a o o v a k o i z r a z i t i : » N e ž e l i m d a m e b i l o što više
o m e t a « , i l i : »Više m i j e d n o s t a v n o nije s t a l o « . P r o m o t r i t e
l i g a p o m n o , o t k r i t ćete d a j e t a k a v stav o k a l j a n n e g a t i v -
nošću u o b l i k u s k r i v e n o g n e g o d o v a n j a , a da uopće ne
predstavlja predavanje, nego p r i k r i v e n i otpor.
P r e d a j u ć i se, u s m j e r i t e p a ž n j u p r e m a u n u t r a k a k o
biste p r o v j e r i l i p o s t o j i l i b i l o k a k a v t r a g o t p o r a u v a m a .
B u d i t e v r l o pažljivi d o k t o činite; i n a č e b i s e djelić o t p o
r a m o g a o i dalje n a s t a v i t i s k r i v a t i u n e k o m t a m n o m u g l u ,
u o b l i k u m i s l i i l i n e p r i z n a t e emocije.
Od energije uma do duhovne

energije
POČNITE P R I Z N A N J E M D A O T P O R P O S T O
JI. B u d i t e p r i s u t n i k a d se to d o g o d i , k a d se j a v i
otpor. P r o m a t r a j t e n a č i n n a k o j i vaš u m s t v a r a
otpor, k a k o pridaje oznake situaciji, v a m a i l i d r u
g i m l j u d i m a . P r o m o t r i t e m i s a o n i proces k o j i s e
o d v i j a . Osjetite e n e r g i j u emocije.
Postanete l i s v j e s n i o t p o r a , u v i d j e t ćete d a n e
služi n i k a k v o j s v r s i . U s r e d o t o č u j u ć i s v u s v o j u
pažnju na sadašnji trenutak, osvijestit ćete nes

v j e s n i o t p o r i to će b i t i njegov k r a j .
Ne m o ž e t e b i t i svjesni i u j e d n o nesretni, s v j e s n i i u n e g a t i v
n o s t i . N e g a t i v n o s t , nesreća i l i patnja u b i l o k o j e m o b l i k u
znače k a k o p o s t o j i otpor, a o t p o r je u v i j e k nesvjestan.
Biste l i o d a b r a l i nesreću? N e odaberete l i je, k a k o s e

može p o j a v i t i ? K o j a joj je svrha? T k o je o d r ž a v a na životu?
K a ž e t e d a ste s v j e s n i k a k o ste n e s r e t n i , a l i i s t i n a j e d a
se p o i s t o v j e ć u j e t e s n e s r e ć o m te da p r i s i l n i m r a z m i š l j a
n j e m taj proces o d r ž a v a t e na ž i v o t u . S v e je to n e s v j e s n o .
Da ste s v j e s n i , o d n o s n o da ste p o t p u n o p r i s u t n i u sadaš
njem t r e n u t k u , s v a b i n e g a t i v n o s t g o t o v o i s t o g a t r e n u t k a
iščezla. N e b i m o g l a preživjeti u vašoj p r i s u t n o s t i . M o ž e
preživjeti s a m o k a d ste o d s u t n i .
Č a k n i t i j e l o b o l i n e m o ž e d u g o p r e ž i v j e t i u vašoj p r i
s u t n o s t i . V l a s t i t u n e s r e ć u o d r ž a v a t e n a ž i v o t u t a k o što
joj dajete v r i j e m e . To je n j e z i n a k r v i n j e z i n ž i v o t . O t k l o
nite vrijeme snažnom svjesnošću sadašnjeg trenutka i
u m r i j e t će. A l i , želite l i n j e z i n u smrt? J e l i v a m u i s t i n u
dosta? T k o biste b i l i b e z nje?
D o k n e počnete vježbati p r e d a v a n j e , d u h o v n a d i m e n
zija je nešto o čemu čitate, o čemu r a z g o v a r a t e , što vas
u z b u đ u j e , o čemu se pišu knjige, o čemu se razmišlja i u što
s e vjeruje - i l i n e vjeruje, k a k o g o d b i l o . N i j e v a ž n o .
D O K SE NE P R E D A T E , duhovna dimenzija ne
postaje ž i v u ć a s t v a r n o s t v a š e g a ž i v o t a .
P r e d a t e l i se, energija k o j o m zračite i k o j a t a d a

počinje u p r a v l j a t i v a š i m ž i v o t o m m n o g o j e više
v i b r a c i j s k e f r e k v e n c i j e nego energija u m a k o j a j o š
u p r a v l j a našim svijetom.
P r e d a v a n j e m d u h o v n a energija u l a z i u ovaj s v i
jet. O n a n e s t v a r a p a t n j u v a m a , d r u g i m l j u d i m a
i l i b i l o k o j e m o b l i k u života n a o v o j p l a n e t i .
Predavanje u osobnim odnosima

Istina j e d a s a m o n e o s v i j e š t e n a osoba p o k u š a v a i s k o r i s
titi nekoga i l i m a n i p u l i r a t i l j u d i m a , ali podjednako je
istina k a k o se samo neosviještenu osobu može i s k o r i s t i
t i i l i m a n i p u l i r a t i njome. O d u p i r e t e l i s e i l i s e borite p r o -
t i v n e s v j e s n i h p o s t u p a k a d r u g i h , i s a m i ćete p o s t a t i ne
osviješteni.
A l i p r e d a v a n j e n e z n a č i d o p u š t e n j e d a vas iskorišta
v a j u n e o s v i j e š t e n i l j u d i . U o p ć e nije t a k o . S a v r š e n o j e m o
guće č v r s t o i jasno reći » n e « n e k o j o s o b i i l i otići i z n e k e
situacije i b i t i i s t o d o b n o u stanju p o t p u n o g u n u t a r n j e g
prihvaćanja.
K A Ž E T E L I »NE« nekoj o s o b i i l i situaciji, n e k a s e

t o t e m e l j i n a u v i d u , jasnoj s p o z n a j i o n o g a što j e z a
vas p r a v i l n o i l i n e p r a v i l n o u t o m t r e n u t k u , a ne
na reakciji.
N e k a t o n e b u d e »ne« reakcije, nego »ne« v i s o k e

k v a l i t e t e , »ne« s l o b o d n o o d s v e k o l i k e n e g a t i v n o s t i ,
jer samo k a d j e t a k v o n e i z a z i v a daljnju p a t n j u .
N e m o ž e t e l i s e p r e d a t i , o d m a h nešto p o d u z -
m i t e . Recite što m i s l i t e i l i n a p r a v i t e nešto što ć e p r o
m i j e n i t i s i t u a c i j u - i l i iziđite i z nje. P r e u z m i t e o d g o
v o r n o s t za svoj život.
N e z a g a đ u j t e svoje p r e k r a s n o , b l i s t a v o u n u t a r n j e Biće i
Z e m l j u n e g a t i v n o š ć u . N e u n o s i t e n e s r e ć u b i l o koje v r s t e
u p r e b i v a l i š t e Bića u v l a s t i t o j n u t r i n i .
N E M O Ž E T E L I N E Š T O P O D U Z E T I - a k o ste,
p r i m j e r i c e , u z a t v o r u - t a d a v a m ostaju d v i j e m o
gućnosti i z b o r a : otpor i l i predavanje. Vezanost u z
vanjske uvjete i l i u n u t a r n j e o s l o b o đ e n j e o d n j i h .
Patnja i l i u n u t a r n j i m i r .
P r e d a v a n j e m će se i vaši o d n o s i t e m e l j i t o p r o m i j e n i t i .
A k o n i k a d a n e m o ž e t e p r i h v a t i t i o n o što jest, t o znači d a
n i j e d n u o s o b u n e ć e t e b i t i u stanju p r i h v a t i t i t a k v u k a k v a
jest. P r o s u đ i v a t ćete, k r i t i z i r a t i , p r i d a v a t i o z n a k e , o d b a
c i v a t i i l i pokušavati p r o m i j e n i t i ljude.
Štoviše, a k o sadašnji t r e n u t a k n e p r e s t a n o pretvarate

u s r e d s t v o za p o s t i z a n j e b u d u ć n o s t i , t a k o đ e r ćete i s v a
k u o s o b u s k o j o m s e susretnete i l i s k o j o m ste u o d n o s u
p r e t v o r i t i u sredstvo za postizanje ciljeva. Tada v a m o d
n o s - l j u d s k o b i ć e - postaje manje v a ž a n i l i p o t p u n o
n e v a ž a n . N a j v a ž n i j e v a m j e o n o što m o ž e t e d o b i t i i z t o g
o d n o s a - b i l o t o n e š t o m a t e r i j a l n o , osjećaj m o ć i , tjelesni
u ž i t a k i l i n e k i o b l i k n a g r a đ i v a n j a ega.
D o p u s t i t e m i d a v a m o b j a s n i m k a k o p r e d a v a n j e dje
luje u o d n o s i m a .
K A D S E U P U S T I T E U S V A Đ U i l i s u k o b , s part
n e r o m i l i o s o b o m koja v a m j e b l i s k a , počnite p r o
m a t r a t i k a k o s e b r a n i t e k a d j e vaš p o l o ž a j n a p a d
n u t i l i osjetite s n a g u v l a s t i t e agresije d o k n a p a d a
te položaj d r u g e osobe.
P r o m a t r a j t e k o l i k o ste v e z a n i u z v l a s t i t a staja
lišta i mišljenja. Osjećajte m e n t a l n o - e m o c i o n a l n u
energiju koja se s k r i v a u p o z a d i n i vaše potrebe da

b u d e t e u p r a v u , a d r u g a o s o b a u k r i v u . To je ener
gija e g o i s t i č n o g u m a . O s v i j e s t i t ćete j e k a d j e p r i z
nate, k a d je što p o t p u n i j e osjetite.
T a d a ćete j e d n o g a d a n a , u s r e d s v a đ e , i z n e n a
d a s p o z n a t i k a k o i m a t e i z b o r i m o ž d a ćete o d l u č i
t i o d b a c i t i v l a s t i t u reakciju - samo k a k o biste v i d
j e l i što će se d o g o d i t i . P r e d a t ćete se.
N e m i s l i m t i m e d a trebate j e d n o s t a v n o izreći: » D o b r o , t i
si u pravu«, s i z r a z o m l i c a k o j i g o v o r i : »Ja sam i z n a d te
djetinjaste n e s v j e s n o s t i « . T o b i z n a č i l o d a ste o t p o r j e d
n o s t a v n o p r e m j e s t i l i n a d r u g u r a z i n u , a d a egoistični u m
j o š v l a d a i t v r d i k a k o j e n a d m o ć n i j i o d d r u g e osobe. G o
v o r i m o otpuštanju c j e l o k u p n o g a m e n t a l n o - e m o c i o n a l -
n o g e n e r g e t s k o g p o l j a u v a m a koje s e b o r i z a m o ć .
Ego j e l u k a v , stoga morate b i t i v r l o b u d n i , jako p r i

s u t n i i p o t p u n o p o š t e n i s a s o b o m k a k o biste u v i d j e l i
jeste l i u i s t i n u o d b a c i l i p o i s t o v j e ć e n o s t s m e n t a l n i m sta
v o m i tako se o s l o b o d i l i u m a .
OSJETITE L I I Z N E N A D A V E L I K U LAKOĆU,
J A S N O Ć U I D U B O K I S P O K O J , to je nedvojbe
n o z n a k d a ste s e u i s t i n u p r e d a l i . T a d a p r o m a t r a
jte što se d o g a đ a s m e n t a l n i m s t a v o m d r u g e oso
b e k a d m u s v o j i m o t p o r o m više n e dajete e n e r g i j u .
O t k l o n i t e l i poistovjećenost s m e n t a l n i m s t a v o v i
m a , počinje p r a v a k o m u n i k a c i j a .
N e - o t p o r n e m o r a n u ž n o značiti i n e - d j e l o v a n j e . N e - o t -
p o r z n a č i s a m o k a k o s e » d j e l o v a n j e « n e t e m e l j i n a reak
c i j i . Sjetite s e d u b o k e m u d r o s t i n a kojoj s e t e m e l j i p r a k s a
istočnjačkih borilačkih vještina: ne o d u p i r i t e se s i l i n e p
rijatelja. P o p u s t i t e k a k o biste n a d v l a d a l i .
1 0 0 MOĆ SADAŠNJEG TRENUTKA U PRAKSI
K a d ste u stanju s n a ž n e p r i s u t n o s t i , »ništa n e činiti«

m o ć n o je s r e d s t v o p r e o b r a z b e i iscjelitelj s i t u a c i j a i l j u d i .
To se temeljito r a z l i k u j e od n e a k t i v n o s t i u o b i č n o m
stanju s v i j e s t i , o d n o s n o n e s v j e s n o s t i , k o j a i z v i r e i z s t r a
h a , inercije i l i n e o d l u č n o s t i . P r a v o značenje i z r a z a »ništa
ne poduzimati« p o d r a z u m i j e v a u n u t a r n j i ne-otpor i
snažnu b u d n o s t .
S d r u g e strane, a k o je p o t r e b n o djelovanje, više n e ć e

t e r e a g i r a t i i z u v j e t o v a n o g u m a , n e g o ćete n a s i t u a c i j u
o d g o v o r i t i i z svjesne p r i s u t n o s t i . U t o m stanju u m v a m
je o s l o b o đ e n p o j m o v a , uključujući i p o j a m n e n a s i l j a . T k o ,
d a k l e , m o ž e p r e d v i d j e t i što ćete učiniti?
E g o vjeruje k a k o vaša snaga leži u o t p o r u , d o k vas ot

p o r z a p r a v o o d v a j a o d Bića, j e d i n o g mjesta i s t i n s k e m o ć i .
O t p o r je slabost i s t r a h p r e r u š e n u s n a g u . O n o što ego
s m a t r a slabošću jest Biće u svoj svojoj čistoći, n e v i n o s t i i
m o ć i . O n o što s m a t r a s n a g o m j e slabost. Stoga ego p o s t o j i
u t r a j n o m o b r a s c u o p i r a n j a i i g r a protivničku i g r u k a k o b i
p r i k r i o v a š u »slabost«, k o j a j e z a p r a v o vaša m o ć .
Sve d o k s e n e p r e d a t e , nesvjesno igranje u l o g a t v o r i

v e l i k d i o m e đ u l j u d s k i h o d n o s a . P r e d a j u ć i se, više v a m
n i s u p o t r e b n e o b r a n e ega i l a ž n e m a s k e . Postajete v r l o
j e d n o s t a v n i i s t v a r n i . »To j e o p a s n o « , t v r d i ego. » P o v r i -
jedit će te. Postat ćeš r a n j i v « .
N a r a v n o , ego n e z n a d a s a m o k r o z o t p u š t a n j e o t p o
r a , k r o z »ranjivost« m o ž e t e o t k r i t i s v o j u i s t i n s k u i s u š
t i n s k u neranjivost.
09.
Preobrazba
bolesti i
patnje
Preobražaj bolesti u prosvjetljenju

P r e d a v a n j e je u n u t a r n j e p r i h v a ć a n j e o n o g a što jest, b e z
i k a k v i h ograničenja. Mi g o v o r i m o o vašem životu - o
o v o m t r e n u t k u - a ne o u v j e t i m a i l i o k o l n o s t i m a vašega
ž i v o t a , n e o o n o m e što n a z i v a m ž i v o t n i m s i t u a c i j a m a .
Bolest j e d i o vaše ž i v o t n e situacije. K a o t a k v a , posje

duje p r o š l o s t i b u d u ć n o s t . Prošlost i b u d u ć n o s t o b l i k u j u
n e p r e k i n u t o trajanje, o s i m a k o se o t k u p l j u j u ć a m o ć sa
dašnjeg t r e n u t k a n e p r o b u d i z a h v a l j u j u ć i svjesnoj p r i s u t
n o s t i . K a o što z n a t e , u p o z a d i n i različitih u v j e t a k o j i t v o
re životnu situaciju, koja postoji u v r e m e n u , postoji neš
to d u b l j e i s u š t i n s k o : vaš Ž i v o t , s a m o vaše Biće u b e z v r e
m e n o m sadašnjem trenutku.
B u d u ć i d a u sadašnjem t r e n u t k u n e m a n i k a k v i h p r o b
l e m a , također n e m a ni bolesti. Vjerovanje u o z n a k u koju
n e t k o p r i d a j e v a š e m stanju o d r ž a v a taj uvjet ondje gdje
jest, daje m u s n a g u i o d p r i v r e m e n e n e r a v n o t e ž e t v o r i
n a i z g l e d čvrstu stvarnost. N a z i v joj pruža ne samo
s t v a r n o s t i č v r s t i n u , n e g o t a k o đ e r i trajanje u v r e m e n u
što g a p r i j e nije i m a l a .
USREDOTOČUJUĆI SE NA OVAJ TRENU

T A K i suzdržavajući se od m e n t a l n o g nadijeva-
nja n a z i v a , b o l e s t s e s v o d i n a j e d a n i l i n e k o l i k o
o v i h č i m b e n i k a : tjelesnu b o l , slabost, n e l a g o d u i l i
o n e s p o s o b i ] e n o s t . T o m e se s a d a trebate p r e d a t i .
N e predajete s e i d e j i » b o l e s t i « .
D o p u s t i t e p a t n j i da vas n a g n a da se v r a t i t e u
sadašnji t r e n u t a k , u stanje s n a ž n e svjesne p r i s u t
n o s t i . K o r i s t i t e s e p a t n j o m k a k o biste d o s e g l i p r o s -
vjetljenje.
P r e d a v a n j e n e p r e o b r a ž a v a o n o što jest, b a r e m n e i z r a v
n o . Predavanje preobražava vas. K a d s e v i p r e o b r a z i t e ,
c i j e l i je vaš svijet p r e o b r a ž e n , jer je svijet tek o d r a z .
N i j e p r o b l e m u b o l e s t i . P r o b l e m je u v a m a - sve d o k
u p r a v l j a egoistični u m .
K A D STE BOLESNI ILI ONESPOSOBLJENI,

ne d o p u s t i t e da se u v a m a j a v i osjećaj k a k o ste na
n e k i n a č i n d o ž i v j e l i n e u s p j e h , n e osjećajte k r i v
n j u . N e m o j t e o k r i v l j a v a t i život d a p r e m a v a m a
nije pošten, a l i nemojte o k r i v l j a v a t i n i sebe. S v e j e
to o t p o r .
Bolujete l i o d teške b o l e s t i , i s k o r i s t i t e j e z a p r o s -
vjetljenje. S v e » l o š e « što se d o g a đ a u v a š e m ž i v o
t u i s k o r i s t i t e z a prosvjetljenje.
O d u z m i t e bolesti vrijeme. Ne p r u ž a j t e joj

prošlost i l i b u d u ć n o s t . D o p u s t i t e joj d a vas natjera
u s n a ž n u svjesnost sadašnjeg t r e n u t k a - i pričekajte
da v i d i t e što će se d o g o d i t i .
Postanite alkemičar. Preobrazite m e t a l u zlato, patnju u

svjesnost, n e s r e ć u u prosvjetljenje.
I z a z i v a l i o n o što s a m u p r a v o r e k a o u v a m a o z b i l j n u
bolest i l i osjećaj bijesa? A k o d a , t o j e jasan z n a k d a j e b o
lest p o s t a l a d i o vašeg osjećaja v l a s t i t o g ja te da s a d a ,
z a p r a v o , štitite v l a s t i t i i d e n t i t e t - k a o što štitite i b o l e s t .
Preobrazba bolesti i patnje 1 0 3
Stanje k o j e m ste n a d j e n u t i n a z i v » b o l e s t « n e m a n i
k a k v e v e z e s o n i m što v i u i s t i n u jeste.
K a d g o d s e d o g o d i n e k a v r s t a nesreće, k a d nešto o z b i l j n o
krene »nizbrdo« - bolest, nesposobnost, g u b i t a k d o m a
i l i bogatstva, i l i društveno određenog identiteta, r a s k i d
b l i s k o g o d n o s a , s m r t i l i patnja voljene osobe i l i a k o s h v a
tite da vas u s k o r o čeka s m r t - znajte da t a k v i d o g a đ a j i
i m a j u i d r u g u stranu, k a k o se nalazite samo k o r a k u d a
ljeni od nečeg nevjerojatnog: p o t p u n e alkemijske preo
b r a z b e m e t a l a b o l i i patnje u z l a t o . Taj se k o r a k n a z i v a
predavanje.
N e n a m j e r a v a m reći k a k o ćete u t a k v o j s i t u a c i j i p o s
tati sretni. To nećete. A l i , strah i b o l p r e o b r a z i t će se u
unutarnje spokojstvo i v e d r i n u koji dolaze s v r l o d u b o
k o g mjesta - i z s a m o g N e o č i t o v a n o g . T o j e » m i r G o s p o d
nji, k o j i nadrasta s v e u k u p n o razumijevanje«. U u s p o
r e d b i s t i m , sreća j e n e š t o p r i l i č n o p o v r š n o .
S t i m b l i s t a v i m s p o k o j s t v o m d o l a z i spoznaja - ne na
r a z i n i u m a , n e g o d u b i n a m a v a š e g a Bića - d a ste n e u n i š
t i v i i b e s m r t n i . T o nije uvjerenje. T o j e a p s o l u t n a s i g u r
nost kojoj nije p o t r e b a n n i k a k a v v a n j s k i d o k a z i z n e k o
ga drugorazrednog izvora.
Preobražavanje patnje u
spokojstvo
U s t a n o v i t i m k r a j n j i m s i t u a c i j a m a m o ž d a ć e v a m još b i t i
n e m o g u ć e p r i h v a t i t i sadašnji t r e n u t a k . A l i u v i j e k d o b i
vate d r u g u p r i l i k u z a p r e d a v a n j e .
1 04 MOĆ SADAŠNJEG TRENUTKA U PRAKSI
P R V A P R I L I K A JEST P R E D A T I SE SVAKOG
TRENUTKA s t v a r n o s t i toga t r e n u t k a . Z n a j u ć i
k a k o o n o što jest ne m o ž e b i t i u k i n u t o - jer već
jest - k a ž e t e d a o n o m e š t o jest, i l i p r i h v a ć a t e o n o
što nije.
T a d a n a p r a v i t e o n o što m o r a t e n a p r a v i t i , o n o
što z a h t i j e v a s i t u a c i j a .
Ostanete l i u t o m stanju p r i h v a ć a n j a , n e ć e t e
više s t v a r a t i n e g a t i v n o s t , p a t n j u i l i n e s r e ć u . T a d a
ćete živjeti u stanju n e - o t p o r a , stanju m i l o s t i i l a
koće, bez i k a k v e borbe.
K a d g o d niste u stanju t o učiniti, k a d g o d p r o p u s t i t e t u

p r i l i k u - i l i z a t o što n e stvarate d o v o l j n o svjesne p r i s u t
n o s t i k a k o biste spriječili p o j a v u n e k i h u o b i č a j e n i h i nes
v j e s n i h o b r a z a c a o t p o r a i l i z a t o š t o j e s i t u a c i j a t a k o eks
tremna da bi v a m to b i l o p o t p u n o n e p r i h v a t l j i v o - tada
stvarate n e k i o b l i k b o l i , n e k i o b l i k patnje.
Može se d o i m a t i kao da patnju stvara situacija, a l i u

k r a j n j e m to nije t a k o - s t v a r a je vaš o t p o r .
IMATE I D R U G U PRILIKU DA SE PREDATE.

N e m o ž e t e l i p r i h v a t i t i o n o što p o s t o j i u vanjs
k o m s v i j e t u , p r i h v a t i t e o n o što j e u vašoj n u t r i n i .
N e m o ž e t e l i p r i h v a t i t i vanjske uvjete, p r i h v a t i t e
unutarnje.
T o znači: n e o p i r i t e s e b o l i . D o p u s t i t e joj d a
p o s t o j i . Predajte s e b o l i , očajanju, s t r a h u , o s a m l j e -
n o s t i i l i b i l o k o j e m d r u g o m o b l i k u patnje. B u d i t e
s v j e s n i b o l i , a l i nemojte joj m e n t a l n o p r i d a v a t i
o z n a k e . P r i g r l i t e je.
Tada promatrajte k a k o čudo predavanja d u

b o k u patnju preobražava u d u b o k o spokojstvo.
To je vaše raspeće. D o p u s t i t e mu da postane vaše

uskrsnuće i uzašašće.
A k o j e vaša b o l d u b o k a , sav taj r a z g o v o r o p r e d a v a n j u

vjerojatno ć e v a m s e i o n a k o činiti j a l o v i m i b e s m i s l e n i m .
A k o v a m j e b o l d u b o k a , vjerojatno ćete osjećati s n a ž a n
p o r i v da pobjegnete od nje, umjesto da joj se p r e d a t e . Ne
želite osjećati o n o što o s j e ć a t e . Š t o b i m o g l o b i t i p r i r o d
nije? A l i , i z l a z a n e m a , n e m a t e k a m o p o b j e ć i .
M n o g o j e l a ž n i h i z l a z a - r a d , piće, d r o g e , bijes, p r o
jekcija, p o t i s k i v a n j e i t a k o dalje - a l i o n i vas ne o s l o b a đ a
j u b o l i . J a č i n a patnje s e n e smanjuje k a d p o s t a n e nes
vjesna. Niječete l i e m o c i o n a l n u b o l , o n a t a d a utječe n a
sve što činite i l i r a z m i š l j a t e t e n a sve vaše o d n o s e . O g l a
š a v a t e je, d a t a k o k a ž e m , k a o v l a s t i t u e n e r g i j u k o j o m
z r a č i t e , a d r u g i je osjećaju.
A k o s u neosviješteni, m o g u čak osjetiti p o r i v d a vas

n a p a d n u i l i n a n e k i način p o v r i j e d e i l i v i m o ž e t e p o v r i
j e d i t i n j i h u nesvjesnoj p r o j e k c i j i v l a s t i t e b o l i . V i privlačite
i očitujete sve o n o što o d g o v a r a v a š e m u n u t a r n j e m stanju.
AKO NEMA NIKAKVA IZLAZA, IPAK JOŠ

POSTOJI PUT KROZ SREDIŠTE STVARI.
S t o g a n e okrečite g l a v u o d b o l i . S u o č i t e s e s n j o m .
U p o t p u n o s t i je osjetite. Osjetite je - a ne r a z m i š
ljajte o njoj! I z r a z i t e je a k o je to n u ž n o , a l i nemojte
o k o nje u m i s l i m a g r a d i t i scenarij. S v u s v o j u p a ž
n j u dajte o s j e ć a j u , a n e o s o b i , d o g a đ a j u i l i s i t u a c i j i
za koje se čini da su ga i z a z v a l i .
Ne dopustite da se um koristi b o l o m kako bi

v a m stvarao identitet žrtve. Sažalijevate l i s a m i
sebe i p r i č a t e l i d r u g i m a p r i č u o svojoj b o l i , ostat
ćete u p a t n j i .
B u d u ć i da nije m o g u ć e pobjeći od osjećaja, je

d i n a m o g u ć n o s t p r o m j e n e jest zakoračiti u njega,
inače se ništa n e ć e p r o m i j e n i t i .
Stoga s v u s v o j u pažnju p o s v e t i t e o n o m što

osjećate i suzdržite se od p r i d a v a n j a m e n t a l n i h
n a z i v a . D o k se upuštate u osjećaj, b u d i t e snažno
budni.
U p o č e t k u v a m se m o ž e u č i n i t i k a k o je to
m r a č n o i zastrašujuće mjesto, a k a d osjetite p o r i v da
m u o k r e n e t e l e d a , p r o m o t r i t e ga, a l i nemojte dje
l o v a t i u s k l a d u s n j i m . I dalje pažnju usmjeravajte
n a b o l , osjećajući t u g u , s t r a h , u ž a s , o s a m l j e n o s t ,
što g o d to b i l o .
Ostanite b u d n i i p r i s u t n i - p r i s u t n i cijelim svo

j i m Bićem, s v a k o m s t a n i c o m s v o g a tijela. D o k tako
činite, u n o s i t e svjetlost u t m i n u . To je p l a m e n vaše
svjesnosti.
N a o v o m s t u p n j u n e m o r a t e više b r i n u t i o p r e d a v a n j u .
Već ste s e p r e d a l i . K a k o ? P o t p u n a pažnja p r e d s t a v l j a
p o t p u n o prihvaćanje i predavanje. Posvećujući n e č e m u
p o t p u n u p a ž n j u , k o r i s t i t e se m o ć i sadašnjeg t r e n u t k a , a
to je m o ć vaše p r i s u t n o s t i .
U z t o n e m o ž e preživjeti n e k a k a v s k r i v e n djelić o t p o
ra. P r i s u t n o s t u k l a n j a vrijeme. N e postoji l i vrijeme, pat
nja i n e g a t i v n o s t ne m o g u preživjeti.
PRIHVAĆANJE PATNJE PUTOVANJE JE U

S M R T . Suočavanje s d u b o k i m b o l o m , dopuštanje
b o l u d a p o s t o j i , p o s v e ć i v a n j e pažnje b o l i , z n a č i
svjesno u l a ž e n j e u s m r t . K a d ste u m r l i t o m s m r ć u ,
s h v a t i t ćete k a k o s m r t i n e m a - i k a k o s e n e m a t e
čega plašiti. U m i r e s a m o ego.
Z a m i s l i t e z r a k u sunca koja j e z a b o r a v i l a daje n e o d v o j i v i

d i o Sunca i z a v a r a v a se vjerujući da se m o r a b o r i t i za
opstanak, stvarati identitet k o j i se r a z l i k u j e od Sunca te
d a s e t a k v o g i d e n t i t e t a m o r a čvrsto držati. Z a r n e b i s m r t
t e z a b l u d e d o n i j e l a nevjerojatno o s l o b o đ e n j e ?
Ž E L I T E L I L A G A N U S M R T ? Biste l i radije u m r l i
b e z b o l n o , b e z s a m r t n i h m u k a ? T a d a s v a k o g a tre
n u t k a u m r i t e za prošlost i d o p u s t i t e svjetlosti
vlastite p r i s u t n o s t i da blista k r o z teško, vre
m e n o m o g r a n i č e n o »ja« z a koje m i s l i t e d a p r e d
stavlja v a s .
Put križa - prosvjetljenje patnjom

P u t križa s t a r i j e p u t d o prosvjetljenja, a sve d o n e d a v n o
b i o j e i j e d i n i p u t . A l i nemojte g a o d b a c i t i i l i podcjenji
v a t i n j e g o v u u č i n k o v i t o s t . Taj j e p u t j o š k o r i s t a n .
P u t križa o z n a č a v a p o t p u n i p r e o k r e t . T o z n a č i k a k o
se o n o najgore u v a š e m ž i v o t u , k r i ž , p r e t v a r a u o n o naj
bolje što v a m s e i k a d a d o g o d i l o , p r i s i l j a v a j u ć i vas n a
p r e d a j u , n a » s m r t « , prisiljavajući vas d a postanete nest
v a r n i , da postanete k a o B o g - jer i B o g je n e - s t v a r .
Prosvjetljenje p a t n j o m - p u t križa - z n a č i da vas net

k o s i l o m i u d a r c i m a tjera u k r a l j e v s t v o n e b e s k o . K o n a č
n o ćete s e p r e d a t i jer više n e m o ž e t e p o d n i j e t i b o l , a l i b o l
će, prije n e g o što s e t o d o g o d i , još d u g o trajati.
PROSVJETLJENJE KOJE JE SVJESNO ODAB

R A N O znači o d b a c i v a n j e v e z a n o s t i z a p r o š l o s t i
budućnost te prihvaćanje sadašnjeg t r e n u t k a k a o

g l a v n e ž a r i š n e točke v l a s t i t a ž i v o t a .
To znači o d a b i r da p r e b i v a t e u stanju p r i s u t
n o s t i , umjesto u v r e m e n u .
To znači reći da o n o m e što jest.
T a d a v a m b o l više nije p o t r e b n a .
K o l i k o v r e m e n a m o r a proći, p r e m a vašem mišljenju, prije

n e g o što uspijete reći: »Više n e ć u s t v a r a t i b o l i p a t n j u ? «
K o l i k o v a m j e još b o l i p o t r e b n o prije nego što donesete
takvu odluku?
M i s l i t e l i k a k o v a m j e p o t r e b n o više v r e m e n a , d o b i t
ćete g a - a l i i više b o l a . V r i j e m e i b o l s u n e o d v o j i v i .
Moć odabira
O d a b i r p o d r a z u m i j e v a svjesnost - v i s o k stupanj svjes
n o s t i . N e m a l i svjesnosti, n e m a n i i z b o r a . O d a b i r možete
izvršiti o n o g a t r e n u t k a k a d r a s k i n e t e p o i s t o v j e ć e n o s t s
u m o m i n j e g o v i m u v j e t o v a n i m o b r a s c i m a , onoga trenut
k a k a d postanete p r i s u t n i .
Sve d o k ne stignete do te t o č k e , vi ste, u d u h o v n o m

s m i s l u , n e s v j e s n i . T o znači k a k o ste p r i s i l j e n i r a z m i š l j a t i ,
osjećati i d j e l o v a t i n a s t a n o v i t e n a č i n e , p r e m a u v j e t o v a
nju vlastita u m a .
N i t k o ne odabire poremećaj, sukob, b o l . N i t k o ne

o d a b i r e l u d i l o . D o t a k v i h s t v a r i d o l a z i z a t o što u v a m a
n e m a d o v o l j n o p r i s u t n o s t i z a rastvaranje prošlosti, n e m a
d o v o l j n o svjetlosti za raspršivanje t m i n e . Vi niste u pot
p u n o s t i o v d j e . Još s e niste d o k r a j a p r o b u d i l i . U m e đ u
v r e m e n u , u v j e t o v a n i u m u p r a v l j a vašim životom.
Preobrazba bolesti i patnje 1 09
N a l i k n a to, a k o ste j e d a n o d m n o š t v a l j u d i k o j i i m a j u
p o t e š k o ć a s r o d i t e l j i m a , a k o j o š njegujete n e g o d o v a n j e
z b o g n e č e g a što s u u č i n i l i i l i n i s u učinili, t a d a još u v i j e k
vjerujete d a s u i m a l i m o g u ć n o s t i z b o r a - d a s u s e m o g l i
drukčije p o n a š a t i . U v i j e k s e čini k a k o s u l j u d i i m a l i
mogućnost i z b o r a , a l i t o j e p r i v i d . Sve d o k u m , s a s v o j i m
uvjetovanim obrascima upravlja vašim životom, sve
d o k v i jeste u m , k a k v u m o g u ć n o s t i z b o r a imate? N i k a k
v u . Čak i niste ondje. Stanje poistovjećenosti s u m o m jako
j e p o r e m e ć e n o stanje. T o j e o b l i k l u d i l a .
U različitim s t u p n j e v i m a g o t o v o s v a k i čovjek p a t i o d
t e b o l e s t i . O n o g a t r e n u t k a k a d t o s h v a t i t e , n e m o ž e više
postojati n i t r u n a k negodovanja. K a k o možete n e k o m e
z a m j e r i t i što je b o l e s t a n ? J e d i n a p r i k l a d n a reakcija jest
suosjećanje.
A k o vašim ž i v o t o m u p r a v l j a u m , ako nemate m o g u ć

n o s t i i z b o r a , i p a k ćete p a t i t i z b o g p o s l j e d i c a v l a s t i t e n e s v
jesnosti te ćete s t v a r a t i još više patnje. N o s i t ćete teret stra
h a , s u k o b a , p r o b l e m a i b o l i . Patnja tako s t v o r e n a k o n a č n o
će vas p r i s i l i t i da iziđete iz toga nesvjesnog stanja.
S V E D O K OSJEĆAJ V L A S T I T O G A / A T E M E
LJITE U P R O Š L O S T I ne možete u i s t i n u oprostiti
n i s e b i n i d r u g i m a . Tek p r i s t u p a n j e m m o ć i sa
dašnjeg t r e n u t k a , što je vaša j e d i n a m o ć , m o ž e t e
u i s t i n u o p r o s t i t i . T o prošlosti o d u z i m a m o ć , a v i
d u b o k o u n u t r i n i spoznajete k a k o ništa o d o n o g a
što ste i k a d a učinili i l i o n o što s u v a m d r u g i učinili
n i k a d a n i najmanje n e m o ž e d o t a k n u t i b l i s t a v u
s u š t i n u o n o g a t k o jeste.
P r e d a t e l i s e o n o m e što jest, postanete l i n a taj

n a č i n p o t p u n o p r i s u t n i , prošlost više n e m a n i
k a k v u m o ć n a d v a m a . Više v a m nije p o t r e b n a . P r i
s u t n o s t je k l j u č . Sadašnji t r e n u t a k je ključ,
Budući da otpor ne možemo o d v o j i t i od u m a , o d b a c i

vanje o t p o r a - p r e d a v a n j e - o k o n č a n j e je v l a s t i u m a , kraj
je v a r a l i c e k o j i se p r e t v a r a da ste to v i , kraj je l a ž n o g
b o g a . R a z r j e š u j u se sve p r o s u d b e i n e g a t i v n o s t .
P o k a z u j e s e c a r s t v o Bića koje j e b i l o p r i k r i v e n o u m o m .
I z n e n a d a s e u v a m a b u d i d u b o k o s p o k o j s t v o , neshvat
l j i v osjećaj m i r a .
A u t o m se m i r u krije v e l i k a radost.
U toj se r a d o s t i k r i j e l j u b a v .
A u najtajnijoj j e z g r i p r e b i v a sveto, n e i z m j e r n o , O n o
čemu ne m o ž e m o dati i m e .

41EckhartTolle-Moc Sadasnjeg Trenutka U Praksi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

41EckhartTolle-Moc Sadasnjeg Trenutka U Praksi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Eckhart

Počeli ste se buditi.

13 1. Dio: Pristup m o ć i s a d a š n j e g trenutka

13 1. Poglavlje: Biće i prosvjetljenje

57 2. Dio: O d n o s kao d u h o v n a praksa

59 6. Poglavlje: Rastvaranje tijela boli

81 8. Poglavlje: Prihvaćanje i sadašnji trenutak

O t k a k o je o b j a v l j e n a p r v i p u t , k n j i g a Moć sadašnjeg tre­

n e k e ideje i n a č e l a te vas p o t a k n u t i da ta n a č e l a unesete

nje s v i j e s t i . Z a t o i s t i odjeljak m o ž e t e p r o č i t a t i više p u t a i

N a j b o l j e je da te d i j e l o v e čitate p o l a g a n o . Često ćete

Za one čitatelje koje je Moć sadašnjeg trenutka zastra­

Kad je usmjerena unutra,

spoznaje vlastiti Izvor i vraća se svome domu,

P o n o v n o p o s t a t i svjestan Bića i p r e b i v a t i u t o m e sta­

Poistovjećivanje s u m o m stvara n e p r o p u s t a n zastor

T a d a počinjete shvaćati k a k o onkraj m i s l i p o s t o j i p r o s ­

K a d slušate taj glas, slušajte g a n e p r i s t r a n o .

OSLUŠKUJETE LI MISAO, osjećate svjesno

U t a k v o m stanju u n u t a r n j e p o v e z a n o s t i postat ćete m n o ­

kođer p o j a č a v a učestalost vibracija energetskog polja

UMJESTO DA »NADZIRETE MISLIOCA«,

K a d želite o p r a t i r u k e , obratite p o z o r n o s t n a sve

v a n j e m p r o š l o s t i , jer, tko ste b e z prošlosti? N e p r e s t a n o

Sadašnji t r e n u t a k č u v a ključ o s l o b o đ e n j a . A l i , sadašnji

Možda još niste s p o s o b n i a k t i v n o s t nesvjesna

Vježbate l i to, sve o n o nesvjesno u v a m a i z r o n i t ć e n a

N e m a l i n i j e d n e emocije, u s m j e r i t e pažnju još

Psihičko stanje straha o d v o j e n o je od b i l o k a k v e stvarne i

strava, fobija i tako dalje. T a k v a v r s t a psihološkog straha

Štoviše, sve d o k se poistovjećujete s u m o m , vašim živo­

POTRAŽITE U SEBI BILO K A K V U VRSTU

Okončajte zabludu vremena

i predviđanja budućnosti. To d o v o d i do beskonačne z a ­

Što se više u s r e d o t o č i t e na v r i j e m e - na prošlost i b u ­

Za što je to najdragocjenije? Ponajprije zato što to j e d i n o

D r u g o , sadašnji t r e n u t a k j e d i n a je točka k o j a vas m o ž e

S a m o p r o m a t r a n j e m u vaš život automatski

Budite p r i s u t n i kao promatrač u m a - p r o m a ­

Također zamijetite k o l i k o se često vaša pažnja

P o i s t o v j e ć i v a n j e s u m o m daje m u više energije; p r o ­

P o k u š a v a t e l i u v i j e k stići n a n e k o d r u g o mjesto koje

U uobičajenom, s u m o m poistovjećenom, neprosvijet-

A k o k v a l i t e t a vaše svijesti u o v o m t r e n u t k u određuje

Stupanj prisutnosti. S t o g a je sadašnji trenutak jedino

Možda ć e v a m b i t i teško s p o z n a t i k a k o j e vrijeme u z r o k

Otkrivanje života u pozadini

N a d a j e o n o što vas drži n a ž i v o t u , a l i n a d a vas u s m j e ­

Pronađite »uska v r a t a koja v o d e u ž i v o t « . To je

K a d ste p r e p u n i p r o b l e m a , ništa n o v o n e m o ž e ući i n e m a

U POTPUNOSTI SE KORISTITE OSJETILI­

Iza sebe ste o s t a v i l i u m r t v l j u j u ć i svijet m e n t a l ­

Svi problemi samo su prividi

U m nesvjesno v o l i p r o b l e m e , jer m u o n i p r u ž a j u ne­

Č i m p o č n e t e p o š t o v a t i sadašnji t r e n u t a k , nestaju sve nes­

K a d k o m p u l z i v n o nastojanje koje vas u d a l j a v a o d sadaš­

o n o g a što već jeste. U s v i j e t u , na r a z i n i ž i v o t n e situacije,

Bezvremeno stanje svijesti

T a d a , sve č e š ć e , o d a b i r a t ćete svijest u s r e d o t o -

S t o g a , prije n e g o što se č v r s t o u s i d r i t e u stanju p r i s u t ­

PROMATRAJTE MNOŠTVO NAČINA NA

Sve o n o nesvjesno r a s t v a r a se k a d ga obasjate

mu se i l i k a k o ga niječete - t a k o što n i j e č e t e sadaš­

O t k a k o je o b j a v l j e n a p r v i p u t , k n j i g a Moć sadašnjeg tre

Za one čitatelje koje je Moć sadašnjeg trenutka zastra

P o n o v n o p o s t a t i svjestan Bića i p r e b i v a t i u t o m e sta

T a d a počinjete shvaćati k a k o onkraj m i s l i p o s t o j i p r o s

U t a k v o m stanju u n u t a r n j e p o v e z a n o s t i postat ćete m n o

Štoviše, sve d o k se poistovjećujete s u m o m , vašim živo

i predviđanja budućnosti. To d o v o d i do beskonačne z a

Što se više u s r e d o t o č i t e na v r i j e m e - na prošlost i b u

Budite p r i s u t n i kao promatrač u m a - p r o m a

P o i s t o v j e ć i v a n j e s u m o m daje m u više energije; p r o

N a d a j e o n o što vas drži n a ž i v o t u , a l i n a d a vas u s m j e

U POTPUNOSTI SE KORISTITE OSJETILI

Iza sebe ste o s t a v i l i u m r t v l j u j u ć i svijet m e n t a l

U m nesvjesno v o l i p r o b l e m e , jer m u o n i p r u ž a j u ne

Č i m p o č n e t e p o š t o v a t i sadašnji t r e n u t a k , nestaju sve nes

K a d k o m p u l z i v n o nastojanje koje vas u d a l j a v a o d sadaš

S t o g a , prije n e g o što se č v r s t o u s i d r i t e u stanju p r i s u t

mu se i l i k a k o ga niječete - t a k o što n i j e č e t e sadaš

dalje. » Č e k a n j e u širem s m i s l u « je čekanje o d m o r a , b o

A k o ste n e z a d o v o l j n i o n i m što i m a t e i l i ste čak f r u s

Tijelo koje m o ž e t e v i d j e t i i d o d i r n u t i n e m o ž e vas o d v e s

K a k o biste p o s t a l i svjesni Bića trebate p o n o v n o o d v o

Osjećate l i t a n a n o e n e r g e t s k o polje koje p r o

N e k o l i k o t r e n u t a k a usmjeravajte pažnju na osje

K a d u n u t a r n j e tijelo jasno osjetite k a o j e d i n s t

Međutim, ona ne predstavlja zamjenu za p r a k s u pre

K A D IMATE NEKOLIKO MINUTA VREME

M o g l i b i s m o reći: nemojte razmišljati s a m o g l a

A k o v a m j e lako v i z u a l i z i r a t i , sklopite oči i v i

Sve d o k niste s p o s o b n i p r i s t u p i t i m o ć i sadašnjeg tre

Tijelo b o l i želi preživjeti, k a o i s v a k o d r u g o biće koje p o s

Tijelo b o l i , koje p r e d s t a v l j a t a m n u s j e n k u ega, z a p r a

b o l - radije biste b i l i tijelo b o l i - n e g o skočili u n e p o z n a

PROMATRAJTE UNUTARNJI OTPOR. Pro

K a k o b i l j u b a v cvjetala, svjetlost vaše p r i s u t

A k o se o d n o s i hrane energijom i povećavaju egois