Ders Sorumlusu: Yrd.Doç.Dr.

Hilmi Kuºçu

Elektroteknik ve Elektrik Makineleri Dersi Deney Föyü

18 Ekim 2006

Direnç deðerlerinin üzerinden okunmasý ve ölçülmesi

10 tane deðiºik güçte ve renkte (deðerde) direnç

Tablo 1.1

5 RENK A B C D (Çarpan) T (Tolerans)

Siyah 0 0 0 1Ù
Kahverengi 1 1 1 10Ù ±%1 (F)
Kýrmýzý 2 2 2 100Ù ±%2 (G)
Turuncu 3 3 3 1KÙ -
Sarý 4 4 4 10KÙ -
Yeºil 5 5 5 100KÙ ±%0.5 (D)
Mavi 6 6 6 1MÙ ±%0.25 (C)
Mor 7 7 7 10MÙ ±%0.10 (B)
Gri 8 8 8 ±%0.05
Beyaz 9 9 9 -
Altýn - - - 0.1 ±%5 (J)
Gümüº - - - 0.01 ±%10 (K)
4 RENK A B - C (Çarpan) T (Tolerans)

Direnç üzerindeki renkleri deðerlendirirken A, B, C, D ve T sýrasýna göre gitmeye dikkat

etmek gerekmektedir. Bu sýralamaya göre yapýlacak hesaplama sonucunda elde edilen
direnç deðeri Ohm(Ù) olarak bulunacaktýr. (10°=1 'dir.)

Sayfa 1 / 6
 Ders Sorumlusu: Yrd.Doç.Dr. Hilmi Kuºçu

Metal Film Dirençte:

Karbon Dirençte:

Deðeri Üzerinde Yazýlý Dirençler

Bazý üreticiler renk kodu yerine direnç deðerlerini yazmayý tercih etmektedirler. Bunlardan bir
kýsmý doðrudan direnç deðerini ve toleransýný yazdýðý gibi, bazýlarý da harf kodu
kullanmaktadýr.

Direnci gösteren harfler: R = Ohm(Ù), K = KiloOhm(KÙ), M = MegaOhm(MÙ)

Tolerans harfleri: F = ±%1, G = ±%2, J = ±%5, K = ±%10, M = ±%20

Kodlama Üç ªekilde Olmaktadýr;

1- 1000 Ohm 'a kadar olan dirençler için R harfi kullanýlýr.
Kodlama 3 adýmda yapýlýr:

 R 'den önce gelen sayý "Ohm" olarak direnci gösterir.

 R 'den sonra gelen sayý direncin ondalýk bölümünü gösterir.

En sondaki harf toleransý gösterir.

Örneðin:
6R8J = 6.8 ±%5 Ù
R45G = 0.45 ±%2 Ù

2- 1KÙ 'dan 1MÙ 'a kadar olan dirençler için "K" harfi kullanýlýr.
Örneðin:
3K0K = 3±%10 KÙ
2K7M = 2.7±%20 KÙ

3- 1MÙ 'dan yukarý dirençlerde de "M" harfi kullanýlýr.

Sayfa 2 / 6
 Ders Sorumlusu: Yrd.Doç.Dr. Hilmi Kuºçu

Size verilecek 10 adet direncin deðerlerini aºaðýdaki tablo 1.2’ye yazýnýz

Tablo 1.2
Direnç Renkleri
Bulunan omik Direncin Direncin maksim Ommetre ile
deðeri ve toleransý minimum deðeri deðeri ölçülen deðeri
R1=
R2=
R3=
R4=
R5=
R6=
R7=
R8=
R9=
R10=

Dirençlerin Seri baðlanmasý

1. Digital veya Analog OHMmetre

2. 10 tane deðiºik güçte ve renkte (deðerde) direnç
3. Deney standý (Bord)

Sayfa 3 / 6
 Ders Sorumlusu: Yrd.Doç.Dr. Hilmi Kuºçu

ªekil 2
Tablo 1.3
Seri baðlanacak Seri baðlanacak Ölçü aletin Teorik olarak
dirençler grup gösterdiði deðer bulunan deðer
R1= R1 R3
R2= R2 R5 R7
R3= R1 R5 R6 R10
R4= R3 R4 R5 R9 R1
R5= R1 R2 R5 R6 R10
R6= R1 R6 R5 R4
R7= R1 R5 R3
R8= R1 R3
R9=
R10=

Sayfa 4 / 6
 Ders Sorumlusu: Yrd.Doç.Dr. Hilmi Kuºçu

Dirençlerin paralel baðlanmasý

ªekil 3
Tablo 1.4

Seri baðlanacak Seri baðlanacak grup Ölçü aletin Teorik olarak

dirençler gösterdiði deðer bulunan deðer
R1= R1 // R3
R2= R2 // R5 // R7
R3= R1 // R5 // R6 // R10
R4= R3 // R4 // R5 // R9 // R1
R5= R1 // R2 // R5 // R6 // R10
R6= R1 // R6 // R5 // R4
R7= R1 // R5 // R3
R8= R1 // R3
R9=
R10=

Sayfa 5 / 6
 Ders Sorumlusu: Yrd.Doç.Dr. Hilmi Kuºçu

Sayfa 6 / 6