Professional Documents
Culture Documents
Kouvelakis ISKRA
Kouvelakis ISKRA
Ερ.: Όλα δείχνουν ότι το 2011 είναι μια χρονιά ιστορικό σταυροδρόμι. Θεωρείτε ότι
η ΕΕ και το ευρώ μπορεί να έχει μέλλον;
1 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
κρίσης διαφέρει αισθητά από χώρα σε χώρα ή από περιοχή σε περιοχή του πλανήτη. Στην
Ευρώπη, η κρίση δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο στην Ιρλανδία και στην Ολλανδία, στην
Ελλάδα ή τη Δανία.
Αν και η ΕΕ και το ευρώ δεν είναι αιτίες της κρίσης, που είναι μια κρίση του
συστήματος, παίζουν ένα καθοριστικό ρόλο στην ειδική μορφή που παίρνει σ'αυτή
την περιοχή του πλανήτη. Ας αρχίσουμε από την ευρωζώνη. Η ουσία είναι το κοινό
νόμισμα που δημιουργήθηκε στη βάση των συμφώνων σταθερότητας λειτουργεί σε
μια τριπλή και αλλολοσυμπληρούμενη κατεύθυνση:
- καταργώντας τη δυνατότητα υποτίμησης και όντας κοινό νόμισμα διαφορετικών
κρατών, χωρίς τους αντισταθμιστικούς μηχανισμούς ενός ενιαίου κρατικού
προϋπολογισμού,
μεταθέτει όλο το βάρος του ανταγωνισμού μεταξύ κεφαλαίων στο εργασιακό
κόστος, δηλαδή στους μισθούς
.
- στηριζόμενο σε αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, στη τιθάσευση των
πληθωριστικών πιέσεων και των μισθών, το ευρώ είναι κομμένο και ραμμένο στα
μέτρα του γερμανικού κεφαλαίου. Ο παράγοντας αυτός εντείνεται από τις αρχικές
ισοτιμίες, που ευνοούσαν το μάρκο. Από τη στιγμή της δημιουργία του ευρώ οι γερμανικές
εξαγωγές εκτινάσσονται, τα πλεονάσματα της Γερμανίας γιγαντώνονται. Αντίθετα, οι
χώρες της Ευρωπαϊκής περιφέρειας (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιρλανδία), με
υψηλότερο πληθωρισμό και πιο χαλαρή μισθολογική και δημοσιονομική πειθαρχία, χάνουν
σε ανταγωνιστικότητα, τα ελλείματά τους στο εμπόριο και τις τρέχουσες συναλλαγές
αυξάνονται ραγδαία. Οι οικονομίες τους στηρίζονται σε «φούσκες» (κυρίως στην αγορά
ακινήτων, Ισπανία, στις τράπεζες: Ιρλανδία) ή στην υπερ-κατανάλωση (Ελλάδα). Φυσικά
στρέφονται όλο και περισσότερο στο δανεισμό, που είναι πρώτα και κύρια ιδιωτικός.
- Και εδώ είναι βέβαια η τρίτη πτυχή του ευρώ: ως ισχυρό νόμισμα, με
αποθεματικές αξιώσεις, το ευρώ είναι επίσης κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του
τραπεζικού κεφαλαίου, που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης,
συμπεριλαμβανομένης της περιφέρειας. Διευκόλυνε την επέκταση και τη διεθνοποίηση των
τραπεζών, και κατέβασε το κόστος του δανεισμού, καθιστώντας τον ταυτόχρονα όπως
εξηγήσαμε όλο και πιο αναγκαίο.
Με δυό λόγια, το ευρώ δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα ταξικά
και γεωπολιτικά συμφέροντα: ως μηχανισμός συμπίεσης των μισθών και του κοινωνικού
κράτους, και προώθησης του τραπεζικού κεφαλαίου, λειτουργεί ενοποιητικά για τα
συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων της Ευρώπης. Γι αυτό και η παραμονή στην ευρωζώνη
είναι και παραμένει στρατηγική επιλογή τους. Αντίθετα, επειδή το ευρώ δημιουργεί
αποκλίσεις και πόλωση εντός της ζώνης κυκλοφορίας του, πρώτα και κύρια μεταξύ
Γερμανίας και χωρών της περιφέρειας (αλλά όχι μόνο, και η Γαλλία χάνει σε
ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τη Γερμανία), ευνοεί ορισμένους εθνικούς καπιταλισμούς
σε βάρος άλλων, οξύνει τις αντιθέσεις και λειτουργεί εν τέλει αποσταθεροποιητικά, ειδικά
σε περιόδους κρίσης του συστήματος.
Για να το πω διαφορετικά, το ευρώ όχι μόνο παίζει κεντρικό ρόλο στην ανισότητα
της έντασης της κρίσης μεταξύ χωρών του κέντρου και της περιφέρειας αλλά
δημιουργεί και τις προϋποθέσεις ώστε η έξοδος από αυτήν την κρίση να
πραγματοποιηθεί με πολύ καλύτερους όρους για ορισμένους εθνικούς
καπιταλισμούς (και κατ'αρχήν για το γερμανικό) και πολύ οδυνηρότερους για άλλους (για
2 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
την Ελλάδα, την Ιρλανδία και σε λίγο τις υπόλοιπες χώρες της περιφέρειας). Εννοείται πως
αυτός είναι και ο πρωταρχικός στόχος του Μνημονίου: να διασωθούν οι γαλλικές και
γερμανικές τράπεζες που κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος των χρεωγράφων του ελληνικού
δημοσίου, με αντίτιμο την λατινοαμερικανοποίση της Ελλάδας.
Ερ.: Η Ελλάδα εντός της ΟΝΕ μπορεί να ανταπεξέλθει στην κρίση και -πολύ
περισσότερο- να ανοίξει νέους προοδευτικούς και σοσιαλιστικούς δρόμους;
Απ.: Σ'αυτό το σημείο μπορώ να είμαι πιο σύντομος: με βάση την προηγούμενη
ανάλυση, η απάντηση είναι ένα σαφέστατο όχι.
Και, σε αντίθεση με όσα λέγονται από όσους θέλουν να δημιουργούν σύγχηση μέσα στην
Αριστερά,
αυτή η θέση δεν έχει καμμιά σχέση με τον εθνικισμό ή με την εθνική αναδίπλωση.
Από μια ταξική σκοπιά, η έξοδος από το ευρώ είναι αναγκαία για το σύνολο των
εργαζομένων της χωρών της ευρωζώνης.
Αλλά το θέμα τίθεται πιεστικά, ως υπαρκτό πολιτικό αίτημα, στους «αδύναμους κρίκους»,
εκεί που οι αντιθέσεις του συστήματος εκδηλώνονται με τον πιο βίαιο τρόπο, δηλαδή στην
περιφέρεια, αρχίζοντας από την Ελλάδα που λειτουργεί ως πειραμοτόζωο των συνταγών
κοινωνικής εξαθλίωσης και αρπαγής του πλούτου σε όφελος των ισχυρών, εντός και εκτός
της χώρας μας.
Πιο συγκεκριμένα η έξοδος από το ευρώ είναι αναγκαία για να μπορέσει η Ελλάδα
να προχωρήσει στις απαραίτητες μονομερείς κινήσεις που θα οδηγήσουν στην
παραγραφή του μεγαλύτερου μέρους του δημόσιου χρέους, ένα χρέος που είναι
ούτως ή άλλως αδύνατο να αποπληρωθεί και για το οποίο ο εργαζόμενος λαός δεν φέρει
καμμιά ευθύνη. Κεντρική θέση σ'αυτές τις κινήσεις, έχει η στάση πληρωμών, γιατί είναι,
όπως δείχνει και η διεθνής εμπειρία, το καλύτερο, ίσως και το μοναδικό, όπλο που
διαθέτουν οι οφειλέτες για να αλλάξουν προς όφελός τους το συσχετισμό δύναμης. Και η
διαχείριση των άμεσων συνεπειών της στάσης πληρωμών, που δεν θα είναι ανώδυνες,
απαιτεί ανάκτηση της δυνατότητας άσκησης νομισματικής σε εθνικό επίπεδο καθώς
βεβαίως και την εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, η επιβίωση το οποίου ούτως ή
άλλως ήδη εξαρτάται από διαρκείς ενέσεις δημόσιας χρηματοδότησης, με τερράστιο βέβαιο
κόστος. Αυτά τα μέτρα πρέπει βέβαια να συμπληρωθούν με άλλα, όπως ο έλεγχος των
ροών κεφαλαίου, η προστασία του λαϊκού εισοδήματος από τις συνέπειες της επιστροφής
στο εθνικό νόμισμα και άλλα στα οποία θα επανέλθω παρακάτω.
Πρέπει να τονιστεί ότι η έξοδος από την ΟΝΕ δεν τίθεται σήμερα, από τη σκοπιά
της αριστεράς και των εργαζομένων, για να πραγματοποιηθεί άμεσα ο σοσιαλισμός
αλλά για να αποφευχθεί η ολοκλήρωση της ήδη συντελούμενης καταστροφής και για
να εφαρμοσθούν λύσεις που, σε άλλες συγκηρίες ή ιστορικές εποχές, θα ήταν αρεστές
3 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
ακόμη και σε μετριοπαθείς σοσιαλδημοκράτες. Σήμερα όμως, και από τη θέση που
βρισκόμαστε, αυτές οι λύσεις ισοδυναμούν με μια μεγάλη κοινωνική μεταβολή, με ανατροπή
του συσχετισμού προς όφελος των δυνάμεων της εργασίας και των λαϊκών στρωμάτων. Με
άλλα λόγια, θέτουν το αίτημα μιας συνολικότερης αλλαγής, δηλαδή του σοσιαλισμού, με
τρόπο συγκεκριμένο, ως διαδικασία επίλυσης συγκεκριμένων προβλημάτων και αντιθέσεων,
και όχι ως αφηρημένα ή διακηρυκτικά.
Ερ.: Στα πλαίσια ενός τέτοιου σενάριου, ποιες είναι οι προοπτικές της Ε.Ε.; Και,
πιο συγκεκριμένα, είναι δυνατή η έξοδος της Ελλάδας από την ΟΝΕ εντός της ΕΕ;
Απ:Σίγουρα ένα τέτοιο ενδεχόμενο (στάσης πληρωμών και εξόδου από την
ευρωζώνη), που προϋποθέτει ότι την πρωτοβουλία των κινήσεων την έχουν πλέον
οι λαϊκές δυνάμεις εντός της χώρας που κινείται προς μια τέτοια κατεύθυνση,
επί του προκειμένου της Ελλάδας, σημαίνει μετωπική σύγκρουση με την ΕΕ. Βέβαια ΕΕ και
ευρωζώνη δεν είναι το ίδιο πράγμα, ούτε, προς το παρόν τουλάχιστον, προβλέπεται
διαδικασία αποβολής μιας χώρας από την ΕΕ. Το θέμα είναι πολιτικό και όχι νομικό.
Σε αντίθεση με τους «αριστερούς ευρωπαϊστές» πιστεύω πως η σύγκρουση με την
ΕΕ με αυτούς τους όρους, αρχίζοντας ενδεχομένως από μια μικρή χώρα που λέει
ένα μεγάλο «όχι» στις βάρβαρες συνταγές της τρόϊκας, θα δημιουργήσει μια
δυναμική σε ευρωπαϊκό επίπεδο
και θα λειτουργήσει προωθητικά για τους κοινωνικούς αγώνες και τις αριστερές δυνάμεις
στις υπόλοιπες χώρες. Ας μην ξεχνάμε πως έστω και με άνισο τρόπο, η δημοτικότητα και
αξιοπιστία της ΕΕ, του ευρώ και των υπόλοιπων πυλώνων της ονομαζόμενης ευρωπαϊκής
ολοκλήρωσης είναι σήμερα στο ναδίρ, και θα ξεφτίσει ακόμη περισσότερο με το βάθαιμα
της κρίσης.
4 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
5 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
Κώστας Δουζίνας
(βλέπε συζήτηση με τον Σλάβοϊ Ζίζεκ, «Εποχή», 9 Ιανουαρίου 2011),
«η ΕΕ δεν έχει απλώς δημοκρατικό έλλειμα αλλά πλήρη έλλειψη δημοκρατίας».
Είναι εξοργιστικό π.χ. να ονομάζεται «κοινοβούλιο» ένας θεσμός όπως η «Ευρωβουλή» που
δεν διαθέτει την δυνατότητα νομοθετικής πρωτοβουλίας που αποτελεί την πεμπτουσία
οποιουδήποτε εθνικού κοινοβουλίου, στην οποία δε λογοδοτεί κανείς και που χρησιμεύει ως
όργανο συμβολικής επικύρωσης των αποφάσεων μιας ουσιαστικά ανεξέλεγκτης Κομισιόν
και ευρωγραφειοκρατίας. Ολα αυτά αποτελούν γελοιοποίηση των ίδιων των αστικών ιδεών
περί κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και λαϊκής κυριαρχίας, ιδέες για τις οποίες στο κάτω
κάτω χύθηκε πολύ αίμα και που μας απήλλαξαν από τους ελέω Θεού μονάρχες.
Οι λαοί της Ευρώπης σίγουρα αξίζουν κάτι καλύτερο από τη σημερινή ΕΕ. Αλλά για
να μπορέσει να γίνει πραγματικότητα αυτή η «άλλη Ευρώπη» προϋπόθεση είναι η
ρήξη με τη σημερινή ΕΕ, με προοπτική την διάλυσή της και την αντικατάστασή της
από ένα ριζικά διαφορετικό ευρωπαϊκό οικοδόμημα με σοσιαλιστική κατεύθυνση. Ο
υαί κι αλλοίμονο για την αριστερά αν φθάσει να συγχέει τη νομιμοφροσύνη απέναντι στους
θεσμούς αυτού του αντιδημοκρατικού και νεοφιλελεύθερου εξαμβλώματος με τις ιδέες και
την πρακτική του διεθνισμού και της κοινής πάλης των λαών ενάντια στους δυνάστες τους.
Απ.: Ας κοιτάξουμε την πραγματικότητα κατάματα: ο ΣΥΡΙΖΑ πνέει τα λοίσθια, είναι όχι
μόνο ανίκανος να παράγει την οποιαδήποτε πολιτική πρόταση και παρέμβαση,
σ'αυτές τις τόσο κρίσιμες συνθήκες για τη χώρα, αλλά ακόμη και να διατηρήσει τη
συνοχή των επιμέρους συνιστωσών του, που εμφανίζονται βαθειά διαιρεμένες και
προσφέρουν παρόμοια εικόνα αμηχανίας και παράλυσης
. Συν τοις αλλοις, έχουν εμφανιστεί καινούργια και, ας μη κρυβόμαστε πίσω από τα δάχτυλό
μας, ανταγωνιστικά με το ΣΥΡΙΖΑ πολιτικά σχέδια, είτε αυτά λέγονται Μέτωπο Α. Α. είτε
προτεραιότητα στην εκλογική συνεργασία με πασοκογενείς παράγοντες.
Το ερώτημα που προκύπτει βέβαια είναι «πως φθάσαμε ως εδώ»;
Πολύ συνοπτικά θα έλεγα, παραφράζοντας αυτό που κάποτε είχε πει ο τότε γραμματέας
του ιταλικού ΚΚ Ενρίκο Μπερλινγκουέρ σχετικά με την Οκτωβριανή Επανάσταση: «η
προωθητική δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ έχει εξαντληθεί».
Σε τι στηριζόταν όμως αυτή η προωθητική δύναμη; Ασφαλώς στη έλξη ενός ενωτικού
εγχειρήματος που συσπείρωσε δυνάμεις, μείωσε τον
κατακερματισμό της πέραν του ΚΚΕ ριζοσπαστικής αριστεράς
και, στη συγκυρία του
6 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
Ερ.: Ποιά είναι λοιπόν η προοπτική; Η σημερινή κατάσταση «όλοι εναντίον όλων»
στην Αριστερά είναι αναπόφευκτη;
Απ.: Ας πούμε κατ'αρχήν το εξής: το ΚΚΕ όχι μόνο παραμένει η βασική δύναμη της
αριστεράς αλλά διευρύνει και την εκλογική επιρροή.
Ας σκεφτούμε μόνο προς στιγμήν πως ήταν τους ενδοαριστερούς συσχετισμούς πριν από
7 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
τρία μόλις χρόνια και πως είναι τώρα, μετά τις τελευταίες εκλογές.
Σ'αυτή την εξέλιξη έχει φυσικά συμβάλλει η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ, η διάχυτη κοινωνική
οργή που αποκτά αντισυστημική συμπεριφορά
, αλλά βαραίνει επίσης, ας μην το υποτιμάμε αυτό, και το γεγονός ότι για ένα όλο και
μεγαλύτερο κομμάτι του λαού το ΚΚΕ –μαζί με την εξωκοινοβουλευτική αριστερά-
εμφανίζεται ιστορικά δικαιωμένο στην αντίθεση του στην ΕΕ, έστω κι αν δεν προτείνει κάτι
το συγκεκριμένο και αξιόπιστο.
Αυτό που θα μπορούσε λοιπόν, υπό άλλους όρους, να είναι ένα στοιχείο ανοδικής
πορείας για την Αριστερά γίνεται το κεντρικό της πρόβλημα γιατί το ΚΚΕ ακολουθεί
μια γραμμή ακραίου σεκταρισμού, διαρκούς περιχαράκωσης των δυνάμεών του και
καλλιέργειας κλίματος ενδοαριστερού εμφύλιου. Αυτό είναι κάτι που βαραίνει αισθητά στο
συνολικό συσχετισμό δύναμης. Από διαφορετικές θέσεις θα μιλούσαμε σήμερα στον αγώνα
για την ανατροπή του Μνημονίου και αυτής της άθλιας κυβέρνησης αν υπήρχε μια μίνιμουμ
έστω ενότητα στη δράση των αριστερών δυνάμεων στους κοινωνικούς χώρους.
Σε καμμιά περίπτωση δεν πρέπει να σταματήσουμε να εγκαλούμε το ΚΚΕ για τις
ευθύνες του έναντι του εργατικού και λαϊκού κινήματος και να καλλιεργούμε τις
προϋποθέσεις για την ενότητα στη δράση και στους κοινούς αγώνες. Αλλά ο
καλύτερος, και ίσως ο μοναδικός τρόπος να το επιτύχουμε είναι να προχωρήσουμε σε αυτό
που το ΚΚΕ δεν είναι ούτως ή άλλως σε θέση να προσφέρει, δηλαδή μια αριστερή
εναλλακτική απάντηση στη σημερινή κρίση, τόσο σε επίπεδο πρότασης όσο και σε επίπεδο
πολιτικού υποκειμένου που θα της δώσει σάρκα και οστά και θα τη προωθήσει.
Απ.: Ο πυρήνας είναι η ατζέντα που έθεσα πριν: στάση πληρωμών με στόχο την
επαναδιαπραγμάτευση και παραγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, έξοδο
από την ευρωζώνη, εθνικοποίηση των τραπεζών, έλεγχος της ροής κεφαλαίων, πρ
οστασία του λαϊκού εισοδήματος και ανασυγκρότηση του οικονομικού ιστού της χώρας με
δημόσιο έλεγχο. Πέρα από τα ευχολόγια της ευρωπαϊστικής ρητορείας, που υπεκφεύγουν
διαρκώς στο θέμα του χρέους και της αντιμετώπισής του, δεν έχει εξ'αλλου διατυπωθεί και
καμμιά άλλη πρόταση στην ευρύτερη αριστερά. Η ελληνική κοινωνία έχει κατά τη γνώμη να
επιλέξει ανάμεσα στο Μνημόνιο (ή παραλλαγές του) και σ'αυτήν την ατζέντα, δεν βλέπω
καμμιά άλλη δυνατότητα.
Η πρόταση αυτή μπορεί να λειτουργήσει σε διαφορετικά επίπεδα: μπορεί να
συσπειρώσει κατ'αρχήν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, που αποδεσμεύονται
σήμερα από την επιρροή του δικομματισμού και περιμένουν, έστω και θολά, κάτι
από την πλευρά της αριστεράς. Εχει μια γνήσια πλειοψηφική δυναμική. Μια ένδειξη
8 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
Απ.: Θα γίνω πιο σαφής και συγκεκριμένος. Ξεκινώ από μια διαπίστωση: σ'αυτήν τη
βασική ατζέντα συγκλίνουν αυτή τη στιγμή, με επιμέρους αποχρώσεις (άρα
κατ'αρχήν υπερβάσιμες), μια σειρά από δυνάμεις που βρίσκονται σήμερα σε
διάφορους χώρους ή σχήματα. Εχουμε
βέβαια το Α
ΝΤΑΡΣΥΑ
ως τέτοιο, και η καθαρότητα με την οποία υποστήριξε αυτή την ατζέντα έπαιξε καθοριστικό
ρόλο στην
εντυπωσιακή
(για τα δεδομένα αυτού του χώρου) του
εκλογική του επιτυχία
, σε συνδυασμό βέβαια με τη γείωσή του σε μια σειρά από κοινωνικούς χώρους και μαζικές
πρακτικές. Είναι όμως και το
Αριστερό Ρεύμα του Συνασπισμού,
που με τις θέσεις του στα θέματα της ΕΕ, του χρέους και του ευρώ κυριολεκτικά
άλλαξε τους όρους της συζήτησης στο σύνολο της Αριστεράς
. Πρέπει ιδιαίτερα να επισημανθεί η θαρραλέα στάση του Παναγιώτη Λαφαζάνη, που, αν
κρίνουμε και από τη λάσπη που δέχεται από τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ, αποτελεί αγκάθι
για όλη την πολιτικο-μηντιακή ελίτ. Βλέπουμε επίσης να προσεγγίζουν αυτή την ατζέντα
και άλλες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ όπως η ΚΟΕ ή το Κόκκινο. Υπάρχει επίσης η πολύ
σημαντική, ίσως καθοριστικής σημασίας, εμπειρία σύγλισης στους συνδικαλιστικούς
χώρους δυνάμεων που δεν ήταν συνηθισμένες να βαδίζουν μαζί, στα πλαίσια του
Συντονιστικού των Πρωτοβάθμιων Σωματείων. Ας σημειώσουμε επίσης την απήχηση που
είχαν οι πρωτοβουλίες του Αριστερού Βήματος, που δεν είναι βέβαια πολιτικός φορέας
αλλά λειτούργησε και λειτουργεί ως εργαστήρι για τη συζήτηση μιας ριζοσπαστικής
αριστερής πρότασης.
9 / 10
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ!
Υπάρχει λοιπόν μια βάση για να ξεκινήσει κάτι και υπάρχει η τρομακτική πίεση της
συγκυρίας. Εαν δε βγει από το σημερινό της τέλμα η Αριστερά θα σαρωθεί η ίδια
από την κρίση. Πιστεύω πως, παρά τα εμπόδια, που παραπέμπουν στις γνωστές, εν μέρει
αναπόφευκτες, οργανωτικές αγκυλώσεις, οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για μια πολιτική
πρωτοβουλία μεγάλης εμβέλειας. Μια πρωτοβουλία που θα συσπειρώσει, σε μια πρώτη
φάση, τις δυνάμεις που ανέφερα προηγουμένως σε ένα ενιαίο πολιτικό μέτωπο. Μια
πρωτοβουλία που μπορεί να δώσει ελπίδα και προοπτική στις δυνάμεις του εργατικού και
λαϊκού κινήματος που διψούν για μια αγωνιστική, προοδευτική και ρεαλιστική λύση.
Οι ευθύνες μας είναι ιστορικές, ο χρόνος λιγοστός. H στιγμή των μεγάλων
αποφάσεων πλησιάζει.
10 / 10