úNôZo LôXm - NôußLs - AWNoLs

ùRu Ck§V YWXôt±u EVo®tÏ úNôZ AWNoLs

ùTÚm TeL°l× ùNnÕs[]o. ØtLôX úNôZoLs
NeLLôXj§p Bh£×¬kR]o. NeL LôX úNôZ AWNoL°p
RûXf£\kR AWNo L¬LôXu BYôo. ùYÏ LôXj§tÏl
©\Ï TpXYoLs Bh£ Årf£Ùt\ úTôÕ úNôZ AWÑ
UßT¥Ùm RûXçdL BWm©jRÕ. ®_VôXVu Gàm úNôZ
Uu]Wôp ÁiÓm ×ÕlùTôLÜPu úNôZo Bh£ BWm©jÕ
ûYdLlThPÕ. ©tLôX úNôZUu]oLs ¡.©. 850 ØRp ¡.©.
1279 YûW ÑUôo 430 BiÓLs Bh£ ׬kR]o.
¡.Ø - ¡±vÕÜdÏ Øu
¡.© - ¡±vÕÜdÏl ©u

NôußLs : ¡ûPdLd á¥V ùTôÚjRUô] NôußL°u

A¥lTûP«pRôu GkRùYôÚ NêLm ApXÕ AWNôh£«u
YWXôtû\Ùm GÝR Ø¥Ùm. úNôZoLû[l Tt± A±V
HWô[Uô] LpùYhÓ, ùRôpùTôÚs, Utßm CXd¡Vf
NôußLs¡ûPd¡u\]. ULôYmNm úTôu\ CXd¡Vf
NôußLÞm, ùULvR²v úTôu\ ùY°SôhÓl TV¦L°u
ϱl×LÞm ØtLôX úNôZoLs Tt± A±V £\kR
NôußL[ôL Es[].

LpùYhÓLs : úNôZo LôX YWXôtû\l Tt±V RLYpLû[

A±V ERÜm NôußL°p ØRuûUVô]ûY LpùYhÓLs
BÏm. úNôZ AWNoL°u YôrdûL, Bh£Øû\ Utßm
úNôZoLôX AW£Vp, ùTôÚ[ôRôW, NUV, NêL TiTôhÓ
¨ûXLû[l Tt± LpùYhÓLs áß¡u\]. úLô®pL°p
Es[ çiL°Ûm ÑYoL°Ûm LpùYhÓLs
T§dLlThÓs[]. RgûN ùT¬V úLô®p Gu\ûZdLlTÓm
©WL¾vYWo BXVj§p Lp ùYhÓLs HWô[UôL LôQlTÓ
¡u\]. LPío, ®Ýl×Wm, §Úf£, RgNôîo, £RmTWm,
ÏmTúLôQm, SôLlTh¥]m B¡V UôYhPe SôQVeLs :
úNôZ AWNoLs ùTôu, ùYs°, ùNl× SôQVeLû[
ùY°«hP]o. AYt±p ùTôtLôÑLs ªLd Ïû\YôLÜm,
ùYs°, ùNl×dLôÑLs A§LUôLÜm ¡ûPd¡u\]. úNôZo
LôXj§p ùY°«PlThP úNôZ SôQVeL°p úNôZoL°u
£u]Uô¡V ×L £u]Øm, úNôZ AWNoL°u ùTVoLÞm
LôQlTÓ¡u\]. CWô_Wô_ úNôZu CXeûL«u
SôQVjûRl úTôu\ SôQVeLû[ RUÕ Wôw´Vj§p
ùY°«hPôo. úNôZ AWNoL°uL°p TX Ød¡V
LpùYhÓLs LôQlTÓ¡u\]. úNôZ AWNoL°u
Bh£Øû\Lû[l Tt±V RLYpLû[ LpùYhÓLs
YZeϡu\].
êu\ôm CWôú_k§W²u Bh£ Øû\ûVl Tt±
§ÚYk§×Wm LpùYhÓLs áß¡u\]. ÏPúYôûX Øû\,
¡WôU ¨oYôLm, Y¬ Yãp Øû\, ¨X YÚYôn Øû\
B¡VûY ϱjÕ Ej§WúUìo LpùYhÓLs áß¡u\].
£X LpùYhÓL°p ùUn¸oj§Ls G]lTÓm Uu]oL°u
ùYt± YWXôßLÞm LôQlTÓ¡u\].
Au©p ùNlúTÓLs, Lu²VôÏU¬ LpùYhÓLs,
LWkûR ùNlúTÓLs Utßm §ÚYôXeLôÓ ùNlúTÓLs
B¡V] úNôZoLû[l Tt±V TVàs[ TX RLYpLû[
A°d¡u\]. ûNY URm AeÏ £\l×Pu CÚkRÕ Ï±jÕ
RgûN«p Es[ ùTÚÜûPVôoúLô®p LpùYhÓLs
áß¡u\]. úNôZoL°u NULôX AWNoL[ô] úNWo,
Tôi¥Vu, CWôx¥W áPo, LeLô B¡úVôo ùY°«hP
LpùYhÓLÞm úNôZoL°u £\l×Ls Tt±d áß¡u\].

¨û]Üf £u]eLs : úNôZoLôX YWXôtû\ A±kÕ

ùLôs[ ¨û]Üf £u]eLs ªL Ød¡V NôußL[ôLl
TVuTÓ¡u\]. ¨û]Üf £u]eLs BXVeL°u
TϧL[ôL Es[]. RgûN«p Es[ ©WL¾vYWo BXVm,
LeûL ùLôiP úNôZ×Wm úLô®p, RôWô×Wj§Ûs[
IWôY¾vYWo BXVm, §Ú×Y]j§Ûs[ LmTLúWvYWo
BXVm B¡V] úNôZoLôXj§u Ød¡V ¨û]Üf
£u]eLs BÏm.

SôQVeLs : úNôZ AWNoLs ùTôu, ùYs°, ùNl×

SôQVeLû[ ùY°«hP]o. AYt±p ùTôtLôÑLs ªLd
Ïû\YôLÜm, ùYs°, ùNl×dLôÑLs A§LUôLÜm
¡ûPd¡u\]. úNôZo LôXj§p ùY°«PlThP úNôZ
SôQVeL°p úNôZoL°u £u]Uô¡V ×L £u]Øm, úNôZ
AWNoL°u ùTVoLÞm LôQlTÓ¡u\]. CWô_Wô_ úNôZu
CXeûL«u SôQVjûRl úTôu\SôQVeLû[ RUÕ
Wôw´Vj§p ùY°«hPôo. úNôZ AWNoL°u Bh£
LôXeLû[ Y¬ûNlTÓjRÜm, úNôZoLôX NØRôV
ùTôÚ[ôRôW ¨ûXûULû[ A±kÕùLôs[Üm
CkSôQVeLs ùT¬Õm TVuTÓ¡u\].

CXd¡Vm : NeLLôX úNôZoLs Utßm ©tLôX

úNôZoLs Tt±, A±kÕùLôs[ CXd¡VeLs £\kR
NôußL[ôL Es[]. úNd¡Zô¬u ùT¬V ×WôQm ûNY
TdRoLû[l Tt±d áß¡\Õ. CWiPôm ÏúXôjÕeLu
LôXj§p úNd¡Zôo YôrkRôo. ù_Vm ùLôiPô¬u
LLeLjÕlTW¦ JhPdájR¬u êuß EXôdLs,
ÏúXôjÕeLu ©sû[j Rªr B¡V èpLs úNôZoLs
Tt± TVàs[ TX RLYpLû[j RÚ¡u\]. ÅW úNô¯Vm,
SYúNôZ N¬Rm, ^RX ×WôQm, úNôZ YmN N¬Rm B¡V
CXd¡eLs ØtLôX úNôZ AWNoLs Tt± A±V ERÜm
£\kR CXd¡Vf NôußL[ôL Es[].

ØRXôm TWôkRLu ¡.© 907 - ¡.©953

Ej§WúUìo LpùYhÓLs ØRXôm TWôkRL úNôZu
Tt± ¨û\V RLYpLû[j RÚ¡u\]. CYo B§jV²u
UL]ôYôo. CYo ùRu Ck§Vô®u TX TϧLû[ ùYuß
R]Õ SôhÓPu CûQkÕ RUÕ úTWW£u GpûXûV
YPdúL ùSpío YûW ®¬ÜTÓj§]ôo. Tôi¥V Uu]ûWj
úRôtL¥jÕ ùYt±LWUôL UÕûWûVd ûLlTt±]ôo. CkR
ùYt±ûV úTôtßm ®RUôL CYÚdÏ „UÕûW ùLôiPôu‟
Gu\ ThPm YZeLlThPÕ. AjÕPu úUÛm CXeûL
Utßm Tôi¥V AWNoL°u áhÓ WôÔYjûRj
úRôtL¥jRRôp CYo „UÕûWÙm DZØm ùLôiPôu‟ Gu\
ThPm ùTt\ôo. CYo JÚ £YTdRo. CYo £RmTWj§p
Es[ SPWô_o BXVj§tÏ ùTôu]ôp áûW úYnkRôo.
G]úY CYo „ùTôuúYnkRúNôZu‟ Guß AûZdLlThPôo.
CYWÕ Bh£ LôXj§p ¡WôU ¨oYôLm £\l×tß
LôQlThPÕ. TWôkRLàdÏl ©\Ï LiPWô§j§Vu.
A¬gNVu, CWiPôm TWôkRLu G] AûZdLlThP
ÑkRWúNôZu Utßm EjRUúNôZu B¡úVôo AWNôiP]o.

ØRXôm CWô_Wô_ úNôZu ¡.© 985 - ¡.© 1014

CWiPôm TWôkRLàdÏm Yô]Yu ULôúR®dÏm
UL]ô]l ©\kRYo ØRXôm CWô_Wô_ úNôZu BYôo.
§ÚYôXeLôÓ ùNlúTÓLs CWô_Wô_u Tt± áß¡u\].
CYo úNôZo ÏXj§u ªL YLûU ªdL Uu]WôYôo.
ØRXôm CWô_Wô_ úNôZ²u £\l×Ls úNôZ Sôh¥tÏ
UhÓUpXôÕ RªrSôhÓdúL ùTÚûU úNod¡u\]. CYo
LôXj§p TX LpùYhÓLs ùY°«PlThP].
CWô_Wô_²Pm YLûU ªdL WôÔYm CÚkRÕ. CYo
úNW¬u WôÔYjûR §ÚY]kR×Wj§p úRôtL¥jRôo. CYo
ùLôpXjûR NôokR TôvLW W® Gu\ Uu]û]Ùm
úRôtL¥jÕ, „LôkRðo NôûX LXUÚRÚ°V‟ Gu\ ThPm
ùTt\ôo. CYo AUW×_eLu Gu\ Tôi¥V Uu]û]
ùYu\ôo. CXeûL AWNu IkRôm U¡kRôûY ùYuß Aà
WôR×WjûRÙm CXeûL«u YP TϧûVÙm CYo
ûLlTt±]ôo.CYo ×X]ÚYô SLWjûRl קV RûXSLWôd¡
AeÏ TX úLô®pLû[d Lh¥]ôo. CYo úNW, Tôi¥V,
CXeûL B¡V êuß Uu]oLû[ ùYuß “ØmØ¥
úNôZu” Gu\ ThPm ùTt\ôo. CYo ûUão Tϧ«p Es[
LeLT¥, R¥ûL Tô¥, ùSô[mlTô¥ B¡VYtû\ ùYu\ôo.
CYo ®°eOm Gu\ TϧûV ùYuß „§d ®_Vm‟
SPj§]ôo.UôXj ¾ÜLs, LLeLm B¡VYtû\Ùm ùYu\ôo.
CYÚdÏ „AÚiùUô¯‟, „CWô_úLN¬‟ úTôu\ ThPeLs
EiÓ CWô_Wô_ úNôZàdÏ AYWÕ ULu ThPjÕ
C[YWNWô]CWôú_k§Wu Bh£ Utßm úTôolT¦L°p
ªLÜm EßÕûQVôL CÚkRôo.
CWô_Wô_ úNôZu JÚ £\kR ¨oYô¡, RUÕ Bh£
LôXj§p CYo ¨X A[ûY Øû\ûV A±ØLlTÓj§]ôo.
CWYÕ Bh£dÏhThP TϧLs Aû]j§Ûm Es[ôh£
¨oYôL Øû\ûV £\lTôL SûPØû\lTÓj§]ôo. CYo
RgûN«p Es[ ùT¬V úLô®p Gu\ûZdLlTÓm
©WL¾vYWo BXVjûRd Lh¥]ôo. CYo ×jR URjûRÙm
ûNY NUVjûRÙm BR¬jRôo. SôLlTh¥]j§p
×jRBXVm LhP AàU§ A°jRúRôÓ Bû] UeLXm
Gàm ¡WôUjûRÙm ×jR UPôXVj§tÏ SuùLôûPVôL
YZe¡]ôo.

ØRXôm CWôú_k§Wu ¡.©.1002 - ¡.©. 1044

ØRXôm CWô_Wô_ úNôZàdÏl ©\Ï AYWÕ ULu
ØRXôm CWôú_k§Wu A¬VûQ H±]ôo. ØRXôm
CWôú_k§Wû]l Tt± §ÚYôXeLôÓ ùNlúTÓLs, LWkûR
ùNlúTÓLs B¡V] TX RLYpLû[d áß¡u\]. CYo
JÚ £\kR ¨oYô¡Ùm, úTôo ÅWÚm BYôo. CY¬u
RkûRVôÚûPV CWôÔY ¾WfùNVpL°Ûm £\kR
¨oYôLj§Ûm CYÚdÏ Ød¡Vl TeÏiÓ. CYo TR®
Ht\ÜPu CXeûL ØÝYûRÙm ûLlTt± CXeûL«p
úNôZo Bh£ûV ¨ûX ¨ßj§]ôo. CYo R]dÏ ERY Ru
ULu CWô_ô§ Wô_û] ThPjÕ C[YWNo Bd¡]ôo.
R]Õ Bh£«u úTôÕ CYo TX £Y BXVeLû[Ùm
®xÔ BXVeLû[Ùm Lh¥]ôo. CYo YeLô[ AWNu
ØRXôm U¡TôXû]j úRôtL¥jÕ LeûL«p CÚkÕ
RgûNdÏj Ri½o ùLôiÓ YkRôo. Ck¿o, LeûLùLôiP
úNôZ×Wj§tÏ AÚúL Ess úNôZ LeLm Gu\ ¿oTôN]
H¬«p úNôdLlThPÕ. CkR ùYt±ûVl úTôtßm ®RUô]
CWôú_k§W úNôZàdÏ „LeûL ùLôiPôu‟ Gu\
£\l×lThPm ãhPlThPÕ.
 ùRu¡ZdÏ B£Vô®p Es[ UúX£Vô TϧLû[
ùYu\Rôp LPôWm ùLôiPôu Gu\ ThPm ãhPlùTt\Õ.
CYWÕ £\l×Lû[ úTôtßm YûL«p CYÚdÏ
“Ø¥ùLôiPôu”, “Ti¥R úNôZu”, “EjRU úNôZu” úTôu\
TX ThPeLÞm ãhPlThP]. CYo Ru RûXSLûW
RgûN«p CÚkÕ LeûLùLôiP úNôZl×Wj§tÏ
Uôt±]ôo. CYo CXeûLûV ûLlTt±]ôo. ©u]o úNW
Tôi¥V AWNoLû[ ùYt±dùLôiPôo. NôÞd¡V ÏX
AWNu CWiPôm ù_V£mUú]ôÓ CYo úTô¬hPôo..
LLeLjÕ AWNû]Ùm CYo ùYt±ùLôiPôo. CYo JÚ
úYRdLpí¬ûV ¨ß®]ôo. ØRXôm CWôú_k§WàdÏl ©u
ØRXôm CWô_ô§Wô_ô, CWiPôm CWôú_k§Wu,
ÅWWôú_k§Wu, A§Wôú_k§Wu B¡VAWNoLs £X
YÚPeLs úNôZ SôhûP Bh£ ùNnR]o.
ØRXôm ÏúXôjÕeLu ¡.©. 1120 - ¡.©. 1170
úNôZo YWXôt±p ÏúXôjÕeLúNôZu ªLlùT¬V
§Úl×Øû]ûV HtTÓj§]ôo. ÏúXôjÕeL úNôZu
©sû[j Rªr, ®d¡WU úNôZu EXô B¡V èpLs
ÏúXôjÕeL²u ¨oYôLm, CWôÔY ùYt±Ls Tt±
®[dÏ¡u\]. CYo úNW Tôi¥V Uu]oLû[j Ru
LhÓlTôh¥tÏs ûYj§ÚkRôo. úUtÏ NôÞd¡V Uu]Wô]
®d¡WUô§j§VàPu CYo úTô¬hPôo. ÏúXôjÕeLu
LôXj§p úNôZlúTWWÑ ªLÜm TWkÕ LôQlThPÕ.
®]Vô§jVô®Pm CÚkÕ ùYe¡«u Bh£ûVd
ûLlTt±]ôo. ØRXôm ÏúXôjÕeL úNôZû] º]ô úTôu\
çW ¡ZdÏ SôÓLs SuÏ A±k§ÚkR]. CYo º]
AWNûYdÏ çÕYûW Aàl©]ôo. CYo CXeûL«u YP
Tϧ«p Ru B§dLjûR CZkRôo. B]ôp ùRu TL§«p
Ru B§dLjûR ¨ûX ¨ßj§]ôôo. CYo LLeLjûR R]Õ
LhÓlTôh¥p ûYj§ÚkRôo. úNôZlúTWW£u ùTôÚsôRôW
¨ûXûV Øuú]t\UûPV ùNnRôo. TX קV
ºo§ÚjReLû[ A±ØLlTÓj§ Øû\Vô] ¨XA[ûY
Øû\«û] CYo ùRôPokÕ SûPØû\lTÓj§]ôo.
UdLÞdÏ ®§dLlTh¥ÚkR ÑeL Y¬ EhTP TX ®RUô]
Y¬Lû[ ¿d¡, Y¬ ÑûU«p CÚkÕ UdLû[ ÁhPRôp
CYÚdÏ „ÑeLm R®ojR úNôZu‟ Gu\ £\l×lThPm
YZeLlThPÕ. CYo TX ¨oYôL ºoj§ÚjReLû[
A±ØLlTÓj§]ôo. úNôZl úTWWÑ CYo LôXj§p ×jÕ«o
ùTt\Õ. CYWÕ Bh£«p EsSôhÓ AûU§Ùm £\kR
¨oYôLØm úNôZUdLÞdÏ ¡ûPjR]. úNôZ AWNoL°p
ªLÜm £\kR AWNWôL ØRXôm ÏúXôjÕeLu
LÚRlTÓ¡\ôo. AYÚdÏ ©u YkR AWNoLs
§\ûUVt\YoL[ôL CÚkRRôp úNôZo Bh£ Årf£Ùt\Õ.

Tôi¥VoLs Ah£«u ¸r
LûX, Lh¥Pd LûX Y[of£
CXd¡Vm, LûX, Lh¥PdLûX Y[of£dÏ Tôi¥VoLs
£\kR ùRôiÓ ùNnR]o. úUÛm CYoLs RªrSôh¥u
TiTôhÓ YWXôt±p Ød¡V ûUpLtLû[Ùm
ϱl©PjRdL §Úl×Øû]ûVÙm HtTÓj§Ùs[ôoLs.

NôußLs : Tôi¥VoLû[l Tt± A±YRtÏ TX

NôußLs Es[]. NeLLôX CXd¡VeLs NeLLôX
Tôi¥VoLû[l Tt± A±V ERÜ¡u\]. TX
LpùYhÓLÞm, ùNlúTÓL[m Tôi¥Vo LôX CXd¡Vm,
LûX, Lh¥PdLûX Y[of£ûVl Tt± A±YRtÏ £\kR
NôußL[ôL ®[eÏ¡u\]. AûYL°p ϱl©PjRdLûY
úYs®dÏ¥ ùNlúTÓ, ºYWUeLXm ùNlúTÓ, R[Yôn×Wm
ùNlúTÓ, c®pL×jço ùNlúTÓ, £YLô£ ùNlúTÓ,
£u]Uòo ùNlúTÓ, úTôu\Yû BÏm, Tôi¥Vo LôX
SôQVeLÞm £\kR NôußL[ôL ®[eÏ¡u\].
TX CXd¡VeLÞm Tôi¥VoLs Tt±V RLYpLû[
SUdÏ A°d¡u\]. UôodúLô úTôúXô, ÙYôuÑYôe
úTôu\ ùY°SôhÓ A±OoL°u ϱl×Ls ªLf£\kR
BRôWeL[ôL ®[eÏ¡u\]. Tôi¥V Uu]oL°u
YmNôY¯ûVlTt±d ϱl©ÓYRtÏ AYoLs LôX
LpùYhÓ NôN]eLs ªLÜm TVàs[ûYVôL Es[].

Rªr CXd¡VeLs : NeL LôXjÕl Tôi¥V Uu]oLs

RªrùUô¯ûV SuÏ Y[ojR]o. CYoLs UÕûW«p êuß
RªrfNeLeLû[ HtTÓj§]ôoLs. AûYLs Øû\úV
ØRp NeLm, CûPfNeLm, LûPfNeLm GuTÕ BÏm.
Rªrl×XYoLû[Ùm, Rªr A±OoLû[Ùm
Eßl©]oL[ôLd ùLôi¥ÚkR AûUl× RªrfNeLm
BÏm. ALj§Vm, ùRôpLôl©Vm, £XlT§LôWm,
GhÓjùRôûL, TjÕlTôhÓ úTôu\ A¬V Rªr
CXd¡VeLs CjRªrfNeLd áhPeL°p
ùY°«PlThP]. Tôi¥V AWiUû]«p Sd¸Wo ØRuûU
Rªrl×XYWôL ®[e¡]ôo. UÕûW UôSLWm RªráPp
Guß úTôt\lThPÕ.

ûNY CXd¡VeLs : ùY°SôhÓ GÝjRô[o

ÙYôuÑYôe Utßm úYs®d Ï¥ ùNlúTÓ ùY°«hÓs[
LÚj§uT¥ Tôi¥V Uu]oLs, CXd¡V, LûX,
Lh¥PdLûX Y[of£dÏ A¬V ùRôiPôt±Ùs[ôoLs.
ϱlTôL ûNY CXd¡VeLÞdÏ CYoLs A§LUôL
TeLôt±Ùs[ôoLs. §ÚOô]NmTkRo, Tôi¥V Uu]u,
Uô\YoUu A¬úLN¬«u NU LôXjRYo BYôo.
ûNYزYo Uô¦dLYôNLo §ÚYôNLm Gu\ Td§lTôPp
ùRôÏlûT CVt±Ùs[ôo. úUÛm CYo
§Úf£t\mTXdúLôûY Gu\ èûXÙm CVt±Ùs[ôo.
ûNYSôVuUôoL[ôp ûNYNUVm SuÏ Y[of£VûPkRÕ.
 ûYQY CXd¡VeLs :: Tôi¥V Uu]oLs,
BrYôoLû[Ùm ûYQY CXd¡VeLû[Ùm BR¬jÕl
úTôt±]ôoLs. ùT¬VôrYôÚm AYÚûPV ULs BiPôs
GuTYÚm ûYQY Y[of£ódÏ A§LUôL TeLôt±]ôoLs.
×Lr YônkR §ÚlTôûY Gu\ èûX BiPôs
CVt±Ùs[ôo. ùT¬VôrYôo §ÚlTpXôiÓ Gu\ èûX
CVt±Ùs[ôo. Tôi¥Vo LôXj§p CVt\lThP CkR
CWiÓ ûYQY CXd¡VeLs Ck§V NUVjÕû\«Ûm
CXd¡V Õû\«Ûm EVokR CPjûR ùTtßs[].
Tôi¥Vo LôX CXd¡VeL[ô] §ÚlTôûY, §ÚlTpXôiÓ
B¡V] Ck§V CXd¡Vm Utßm NUVeL°u U§lûT
EVoj§]. ùRuLô£ûV BiÓ YkR Tôi¥V Uu]u
A§ÅWWôU Tôi¥Vu ûSPRm Gu\ èûX CVt±Ùs[ôo.
cL®WôVo SôuÏ èpûL[ CVt±Ùs[ôo. AûY
§ÚdLô[j§SôRo EXô. §ÚYiQôUûXVôo YiQm,
úNëo ØÚLu EXô, Wj§] ¡¬ EXô BÏm. úUÛm
YWÕeLWôUTôi¥V Uu]u êuß èpLû[ CVt±Ùs[ôo.
AûY T§tßlTjÕ., LLjÕû\ AkRô§, ùYiTô AkRô§
úTôu\ûY BÏm. U«ûXSôRo SuòÛdÏ ®[dL EûW
GݧÙs[ôo. A¥VôodÏ SpXôo, £XlT§LôWj§tÏ ®[dL
EûW GݧÙs[ôo. úN]YWôVo ùRôpLôl©Vj§tÏ ®[dL
EûW GݧÙs[ôo. T¬úUXZLo §ÚdÏ\ÞdÏ ®[dL EûW
GݧÙs[ôo.
 LûX, Lh¥PdLûX : LûX, Lh¥PdLûX Y[of£dÏ
Tôi¥V Uu]oLs ùTÚk ùRôiPôt±Ùs[ôoLs,
úLô×WeLs, ©WLôWeLs, ®Uô]eLs, LtT¡WLeLs
úTôu\ûY Tôi¥VoLôX úLô®p Utßm Lh¥PdLûX«u
R²f£\l×L[ôÏm, UÕûW £RmTWm, ÏmTúLôQm,
§ÚYiQôUûX, cWeLm B¡V CPeL°p Es[
úLô®pLs Tôi¥Vo LôX Lh¥PdLûX Y[of£dÏ £\kR
ERôWQeL[ôL ®[eÏ¡u\]. ϧûW Utßm
®XeÏLÞûPV Y¥Y £ûXLs úLô®p çiL°p
ùNÕdLlThÓs[]. YWXôtß B£¬Vo H.Gp. Tô`m
AYoL°u átßlT¥ Tôi¥Vo LôX Lh¥PdLûX«u ªL
Eu]R ¨ûX«û] UÕûW Á]ôh£ úLô®Ûm, cWeLm
AWeLSôRo úLô®Ûm GÓjÕdLôhÓ¡u\].

Tôû\ÏûPYûWdúLô®pLs : ÏûPYûWdúLô®pLû[l
ùTôÚjRYûW«p Tôi¥VoL°u LôXm UßUXof£L
LôXUôL ®[eÏ¡\Õ. CdÏûPYûWdúLô®pLs R²f£\l×
ùTt\ úLô®pL[ôL ®[eÏ¡u\]. Tôi¥V Bh£l
TϧL°LÚkÕ 50 dÏm A§LUô] ÏûPYûWdúLô®pLs
LiÓ©¥dLl ThÓs[]. §ÚlTWeÏu\m, Bû]UûX,
LôûWdÏ¥, LÝÏUûX UûXV¥dϱf£, §Úf£ úTôu\
TϧL°p A§LUô] ÏûPYûWdúLô®pLs
LiÓ©¥dLlThÓs[]. CjRûLV úLô®pLs £Yu,
®xÔ B¡V LPÜsLÞdÏ LhPlThÓ CÚkR].
LÝÏUûX, §Úf£ TϧL°p Es[ úLô®pL°p ÏûLd
úLô«pLÞm LiÓ©¥dLlThÓs[]. Tôû\d ÏûPYûWd
ÏûLd úLô«pLÞm AeÏ LôQlTÓ¡u\].

LhÓUô] úLô®pLs : LhÓUô]d úLô®pLs LtL°u

ÁÕ LhPThPûYVôÏm. CûYLs G°ûUVô]
Y¥YûUlûTd ùLôiPûY. JqùYôÚ úLô®Ûm LolTd
¡WLm, AojRUiPTm, ÏûLd úLô«pLs, U¦UiPTm
úTôu\ AûUl×Lû[ Es[Pd¡Ùs[]. CjRûLV
LhÓUô]d úLô®pLs úLô®pTh¥, §ÚlTjço, UÕûW
B¡V CPeL°p LôQlTÓ¡u\]. Tôi¥V Uu]oLs
CjRûLV LhÓUô]d úLô®pLû[ AmTôNØj§Wm,
§ÚlTjço, Uu]ôoÏ¥, UÕûW, AZLoúLô«p,
c®pL×jço,£u]Uòo B¡V CPeL°p Lh¥Ùs[ôoLs.
CdúLô®pL°u EsLh¥P AûUl×m §hPªhÓ
AûUdLlThÓs[Õ.
CWiPôm Tôi¥V Uu]oLs, LhÓUô] úLô®pLû[
EVoYûPVf ùNnÕs[ôoLs. c®pL×jç¬Ûs[
YPTjWNô«úLô®p, AmTôNØj§Wj§p Es[ £YuúLô®p,
SôeÏúS¬«Ûs[ ®_VSôWôVQ úLô®p, Bjç¬p Es[
XhѪ SôWôVQ úLô®p úTôu\ûY CYoLs LôXj§p
LhPlThP ©W£j§l ùTt\ £X úLô®pL[ôÏm.
 Tôi¥V Uu]oLs úLô®pL°u ÖûZYô«pL°p
ùT¬V úLô×WeLû[ AûUkÕs[ôoLs. £RmTWj§Ûm
cWeLj§Ûm Es[ úLô®pL°p ùT¬V UiPTeLû[Ùm
úLô×WeLû[Ùm Tôi¥V Uu]oLs AûUkÕs[ôoLs.
ÏXúNLWTôi¥Vu JqùYôÚ úLô®LÛm AojR UiPTm,
U¦UiPTm, Nu]§ B¡V AûUl×Lû[
HtTÓj§Ùs[ôo. ÑkRWTôi¥Vu, NûPV YoUu úTôu\
Tôi¥V Uu]oLs ReLs Bh£ LôXj§p ùT¬V
úLô×WeLû[ AûUjÕs[ôoLs. Tôi¥V Uu]oLs AZLo
úLô®p, _m× úLNYWo úLô®p úTôu\ úLô®pLû[
×Õl©jÕs[]o.

£tTeLs : Tôi¥Vo LôXjÕ £tTeLs AZLô]ûYÙm

AXeLôWUô]ûYÙm BÏm. £X £tTeLs JúW LpXôp
ùNÕdLlThÓ Y¥YûUdLlThÓs[]. CYûLs Li¦Vm
YônkRûYVôLÜm. TX ùNn§Ls ùLôiPRôLÜm
®[eÏ¡u\]. £tTdLûX«p Tôi¥Vo LôXm
UßUXof£«u LôXUôL ®[eÏ¡\Õ. LÝÏUûX,
§ÚlTWeÏu\m, §ÚUûX×Wm, SôoRôUûX úTôu\
CPeL°p LôQlTÓm £tTeLs ©Wf£j§lùTt\ûY
BÏm. Ïu\dÏ¥«p Es[ SPWôNo £tTØm TpXYo,
úNôZo LôXjÕ £tTeLû[ úTôuß £\l×jRuûU
ùLôiPûYVôÏm.
 K®Vm : cUô\u. cYpXTTôi¥Vu LôXj§p
LhPlThP £jRu]YôNp ÏûLdúLô®pL°p
Tôi¥VoL°u AZÏYônkR K®VeLû[d LôQ Ø¥¡\Õ.
SP]UôRoLs, AWNoLs, AW£Ls, RôYWeLsP, ®XeÏLs
B¡VYt±u AZÏ ªÏkR K®VeLs £jRu]YôNp
ÏûLd úLô®Lu áûW«Ûm çiL°Ûm Á]ôh£VmUu
úLô®p - UÕûW LôQlTÓ¡u\]. RôUûW UX¬u K®Vm,
Vôû]Ls Ï°dÏm Lôh£, ÁuLs ®û[VôÓm Lôh£
úTôu\ûY £\l× YônkRûY BÏm. £jRu]YôNLp
LôQlTÓm ÑYo K®Vm Tôi¥Vo LôXjRÕ
K®VdLûXdÏ JÚ £\kR GÓjÕdLôhPôL ®[eÏ¡\Õ.
úLô®p ÑYoL°Ûm çiL°Ûm YûWVlThÓs[
K®VeLs ÑYo K®VeLs Guß AûZdLlTÓ¡\Õ.
CXd¡Vm, LûX, Lh¥PdLûX Y[of£dÏ Tôi¥V
Uu]oLs ùT¬Õm TeLôt±Ùs[ôoLs. CmUu]oL°u
ùRôiÓ JÚ CûQVt\ ¨WkRWUô]
TiTôhÓjRôdLj§û] Rªr NØRôVj§p HtTÓj§Ùs[Õ.

SôVdLo Ah£«u ¸r RªrSôÓ-UÕûW, RgNôîo,

ùNg£, úYío.SôVdL NêL TiTôhÓ ¨ûXûU
®_V SLW AWNoL[ôp RªZLj§p SôVdLoL°u Bh£
HtTÓjRlThPÕ. ¡ÚxQúRYWôVo SôVdLo Øû\ûV
×LZûPV ùNnRôo. Uu]o AfÑRWôV¬u Bh£dLôXj§p
AYWÕ LhÓlTôh¥u ¸r 200 SôVdLoLs CÚkR]o.
AYoL°p UÕûW, ùNg£, RgûN, úYío SôVdLoLs
Ød¡VUô]YoLs BYo. RûXdúLôhûPl úTôÚdÏl ©\Ï
®_V SLWl úTWWÑ Årf£Ù\j ÕYe¡VÕ. ®_V SLW
úTWW£u Årf£dÏl ©\Ï RªZLj§p SôVdLoLs ÑRk§W
Bh£Vô[oL[ôL EÚùYÓjR]o. SôVdLoLs Bh£Vô]Õ
RªZLj§p JÚ èt\ôiÓdÏ úUXôL SûPùTt\Õ.

NôußLs : SôVdLoLs YWXôtû\lTt± A±kÕ ùLôs[

LpùYhÓdLÞm CXd¡V NôußLÞm Es[]. SôVdL
AWNoLs ReL[Õ Bh£d LôXj§p úLô®pLÞdÏm, £X
AkRQoLÞdÏm SuùLôûPLs A°jRÕ Tt±V
®YWeLû[ LpùYhÓLs êXm A±¡uú\ôm. ¨û]Üf
£u]eLs, SôVdLoL[Õ LXôfNôWjûR ùY°lTÓjÕ¡u\].
CYoLs LôX SôQVeLs TX ¡ûPjÕs[].
ùToú]ôè²v,ùPôªeúLô úTôVv, B¡V
ùY°SôhPYoL°u L¥ReLs, SôVdLoLs Tt± A±V
ERÜ¡u\]. úTôofÑd¸£V, PfÑ, ©WgÑ Utßm
Be¡úXVoL[Õ ®VôTôW BYQeLs SôVdLoLs Bh£
Tt± A±V ERÜ¡u\].
SVuLWôØû\ : ¡ÚxQúRYWôVo CkR SVuLWô
Øû\ûV, Rªr Sôh¥tÏ A±ØLlTÓj§]ôo.
CmØû\«uT¥ Sôh¥u Aû]jÕ ¨XeLÞm AWNÚdúL
ùNôkRUôÏm. AWN¬PªÚkÕ ¨XeLû[l ùTt\YoLs
SôVdLoLs Guß AûZdLlThP]o. AWN²PªÚkÕ
¨XeLû[ ùTt\ LôWQjRôp AWÑdÏ BiÓúRôßm JÚ
ϱl©hP ùRôûLûVÙm AqYlúTôÕ TûPl©¬ûYÙm
SôVdLoLs AWNÚdÏ A°jR]o. AWNo ùTV¬úXúV
SôVdLoLs AWNÚdÏl T¬Ñ ùTôÚhLÞm TQØm
YZe¡]o. CmØû\ SVuLWô Øû\ G]lThPÕ.
UÕûW SôVdLoLs
Tôi¥V AWN¬u úYiÓúLôÞdÏ CQe¡
¡ÚxQúRYWôVo R]Õ R[T§Vô] SôLU SôVdLûW
UÕûWdÏ Aàl© Tôi¥V AWNÚdÏ ER®Pf ùNnRôo.
¡ÚxQúRYWôVo ©\Ï SôLU SôVdL¬u ULu ®vYSôR
SôVdLûW UÕûWdÏ Aàl© AeÏ SôVdLo Bh£ûV
HtTÓj§]ôo.
®vYSôR SôVdLo ¡.© 1529 - ¡.© 1564
¡ÚxQ úRYWôVo 1526p UÕûW SôVdLo ApXÕ BÞSo
Guàm ¨ûX«p ®vYSôR SôVdLûW ¨VªjRôo. CYo
UÕûW Tϧ«û] 35 BiÓLs Bh£×¬kRôo. UÕûW
SôVdLo Bh£«p CYoRôu ØRp SôVdLo BYôo.
®vYSôR SôVdLÚdÏ ER®VôL AYWÕ £\kR R[T§
R[Yôn A¬V SôRo ùNVpThPôo. ®vYSôR SôVdLo TX
Uu]oLû[j úRôtL¥jÕ AYoLû[j R]Õ
LhÓlTôh¥tÏs ùLôiÓYkRôo. CYo Tôû[VdLôWo
Øû\ûVj R]Õ ¨oYôLl TϧL°p HtTÓj§]ôo.
®vYSôR SôVdLo R]Õ Bh£lTϧ«û] 72
Tôû[VeL[ôLl ©¬jRôo. CkR קV Øû\«uT¥ SôVdL
AWNoLs £\lTô] Øû\«p Y¬ûV YãLjR]o.
Tôû[VdLôWo Øû\ GuTÕ TûP©¬ÜPu á¥V ¨XUô²V
Øû\ BÏm. CRuT¥ AWNo ùYt± ùTt\ CPeL°p
R]Õ Bh£«u LhÓlTôhûP HtTÓj§]ôo. LmTm,
áPío Tϧ UûXj RûXYoLû[j R]Õ LhÓlTôhÓdÏs
ùLôiÓYkRôo. CYo cWeLm WeLSôRo úLô®p, §Úf£
UûXdúLôhûP, §ÚùSpúYL ùSpûXlTo úLô®p
B¡VYtû\ ºoTÓj§]ôo. CYoùRuLô£, LVjRôß Tϧ
AWNoLû[ RUÕ Tôû[VLôW Øû\dÏs ùLôiÓ YkRôo.
CYo R]Õ Bh£l TϧûV §Úf£, UÕûW, §ÚùSpúYL
CWôUSôR×Wm Utßm úNôZ UiPXeLs YûW«p
®¬ÜTÓj§]ôo. úNôZ, Tôi¥V AWNoL°u TϧLû[
CYo R]Õ LhÓlTôh¥u ¸r ùLôiÓYkRôo. CYo TX
úLôhûPLû[Ùm Lh¥Ùs[ôo. G]úY UÕûW SôVdLo
Bh£«u EiûUVô] ¨ßY]WôL ®vYSôR SôVdLo
U§dLlTÓ¡\ôo.
R[Yôn A¬VSôRo : SôVdLoL°u Bh£«u úTôÕ
£®p, CWôÔY ®YLôWeL°p RûXûU ¨oYô¡VôL
R[Yôn
®[e¡]ôo. R[Yôn A¬VSôRo £\lTôL ùNVpThPôo.
®vYSôR SôVdLo Bh£«u úTôÕ CYo AûUfNWôLÜm
TûPjRûXYWôLÜm ®[e¡]ôo. CYo ®vYSôR
SôVdL¬u ùYt±LÞdÏm, NôRû]LÞdÏm LôWQUôL
CÚkRôo.
 ¡ÚxQlT SôVdLo ¡.© 1564 - ¡. © 1572
®vYSôR SôVdL¬u UL]ô] CYWÕ LôXj§p £X
Tôû[VLôWoLÞm ØvÄmLÞm AWÑdÏ G§WôL LXLm
ùNnR]o. B]ôp AYtû\ A¬V SôRo êXm Uu]o
رV¥jÕ®hPôo. CYo ¡ÚxQô×Wm úLô®ûX
ºWûUjRôo. úUÛm, £X úLô®pLû[l ×Õl©jÕd
Lh¥]ôo. ¡ÚxQô×Wm úLô®p £tTeLs SôVdLo LôXd
LûX Utßm Lh¥Pd LûX £\l©tÏm £\kR
GÓjÕdLôhPôL ®[eÏ¡\Õ.
ÅWlT SôVdLo ¡.©. 1572 - ¡.© 1595
CYo ¡ÚxQlT SôVdL¬u êjR ULu BYôo. NUV
Sm©dûLÙm NUôRô] £kRû]Ùm EûPVYWôL CÚkRôo.
CYo Bh£«u NôRû]LÞdÏ R[Yôn A¬VSôRo
ER®]ôo. §Úf£ úLôhûPûV CYo ×Õl©jRôo.
AÚl×dúLôhûP«p קV úLôhûP Juû\ Lh¥]ôo.
£RmTWm úLô®ûX ×Õl©dLf ùNnRôo. UÕûW Á]ôh£
AmUu úLô®ûXl ×Õl©jRôo. CYÚdÏl ©u £X
Uu]oLs Bh£ ׬kR]o.

§ÚUûX SôVdLo ¡©1623 - ¡©1659

UÕûW SôVdLoL°úXúV RûX£\kR Uu]WôL §ÚUûX
SôVdLo U§dLlTÓ¡\ôo. CYo R]Õ RûXSLûW §Úf£«p
CÚkÕ UÕûWdÏ Uôt±]ôo. CYo NUVYô§VôÜm
A±OWôLÜm ®[M¡]ôo, CYWÕ ¨oYôLUô]Õ UÕûW,
§ÚùSpúYL. úLôVm×jço, Utßm §ÚY]kR×Wj§u £X
TϧLû[ ùLôi¥ÚkRÕ. CYo ûUão AWNo NôUWôI
EûPVôûWj úRôtL¥jÕ TX TϧLû[ ûLlTt±]ôo.
®_VSLW AWNoL°u LhÓlTôh¥LÚkÕ Ruû]
ØÝYÕUôL ®Ó®jRdùLôiÓ UÕûW Tϧ«p ÑRk§WUôL
ùNVpTP BWm©jRôo.
CYo TX úLôhûPLû[Ùm, úLô®pLû[Ùm
×Õl©jRôo. TX ®ZôdLû[ UÕûW«p BWm©jÕ ûYjÕ
UÕûWûV ®ZôdL°u SLWUôd¡]ôo. ϱlTôL, ùRlTÏ[m,
§ÚUûX SôVdLo Uaôp, UÕûW úLô®Lp Es[
Wô_úLô×Wm, UÕûW ×Õ UiPTm B¡VûY CYWÕ £\kR
TûPl×L[ôÏm. CYo LûX, LhùPdLûXûV BR¬jRôo.
CYo úLô®pLÞdÏ ¡WUôeLû[ Rô]UôL YZe¡]ôo.
CYo Nj§WMóLû[Ùm úLô×WeLû[Ùm
AWiUû]Lû[Ùm UÕûW«p Lh¥]ôo.
§ÚUûX SôVdLo Uaôp
§ÚUûX SôVdLo LôXj§p UÕûW«p LhPlThP §ÚUûX
SôVdLo Uaôp CYo LôX Lh¥PdLûX«u JlTt\
ERôWQUôL Y[eÏ¡\Õ. CmUaôLpEs[ Yû[ÜLs,
ám×Ls ùT¬V çiLs TpúYß CPeL°p CÚkÕ YÚm
TV¦Lû[ LYo¡u\].
êdLßl× úTôo : §ÚUûX SôVdLo ûUão AWNo
Lôk§WYSWN SôVdLûW §iÓdLpLp úRôtL¥jRôo. úTôo
ûL§LÞdÏd LÓûUVô] RiPû]Lû[ A°jRôo. úTôod
L[j§p TX ÅWoL[Õ êdÏLÞm ERÓLÞm
AßdLlThP]. CR]ôp ClúTôÚdÏ êdLßl×l úTôo
Guß ùTVo.
CWô¦ UeLmUôs : CYo £\kR ¨oYô¡Ùm, ÅWªdL
R[T§Ùm BYôo. Wô_ Rk§W Øû\«p ØLXôVl TûP«u
RôdÏRLp CÚkÕ UÕûWûV LôjRôo. §ÚYôeáo AWNo
CW®YoUôûYj úRôtL¥jÕ AlTϧûVj Ru YNm
ùLôiÓ YkRôo. ûUão AWNûWj úRôtL¥jÕ §Úf£,
RgNôîo, B¡V TϧLû[d ûLlTt±]ôo.
CWô¦ UMLmUôs ¡±vRYoLû[ BR¬jRúRôPpXôUp
ØvÄmLÞdÏm AkRQoLÞdÏm ¨XeLû[ Rô]UôL
A°jRôo. ®YNôV Øuú]t\j§tLôL TX ¿olTôN]d
Ï[eLû[ ùYh¥]ôo. Ï[eLû[ BZlTÓjÕRp,
LôpYônLû[ ùYhÓRp, NôûXLû[ AûUjRp, Nj§WeLs,
UiPTeLs, úLô®pLs LhÓRp Utßm LôûX
CÚ×\eL°Ûm UWeLs SÓRp úTôu\ ùTôÕlT¦Lû[
CYo HWô[UôL ùNnÕs[ôo. UÕûW«Ûs[ UeLmUôs
Nj§Wm CWô¦ UeLmUô°u ×LÝdÏm LûX Lh¥PdLûX
£\l©tÏm £\kR GÓjÕdLôhPôL ®[eÏ¡\Õ.
®_VWeL ùNôdLSôRo ¡© 1706 - ¡©. 1732
CYo §\ûUVt\Yo. CYWÕ LôXj§p SôÓ
TXÅ]Uô]Õ. §ÚYôeáo CY¬PªÚkÕ ©¬kÕùNuß
ÑRk§WUûPkRÕ.
 Á]ôh£ : ¡.©. 1732 - ¡.©. 1739
®_VWeL ùNôdLSôRÚûPV Uû]®Vô] Á]ôh£ GuTYo
UÕûW SôVdLoL°p LûP£ Bh£Vô[WôYôo. CYWÕ
LôXj§p SôVdLoLÞdÏ ùNôkRUô«ÚkR RgûN,
§iÓdLp, §Úf£ Utßm UÕûW B¡V TϧLû[
CY¬PªÚkÕ BtLôÓ SYôl ûLlTt±]ôo. Á]ôh£ ûLÕ
ùNnVlThÓ ®`m ùLôÓjÕd ùLôpXlThPôo. CqYôß
SYôlL[ôp UÕûW SôVdLoLs Bh£Vô]Õ Ø¥ÜdÏ
YkRÕ.

UWôj§Vo Ah£ - TiTôÓ -LûX Y[of£

Ck§V YWXôt±p UWôj§VoLs Ød¡V TeÏ
Y¡d¡u\]o. `ô´úTôuvúX GuTYÚdÏ £Yô´,
ùYeLô´ Gu\ CWiÓ ULuLs CÚkR]o.
ULôWôxhWlTϧ«p £Yô´ R²VôL UWôj§V AWûN
HtTÓj§]ôo. ùYeLô´ RªrSôh¥Ûs[ RgNôîo
Tϧ«p UWôj§V AWûN HtTÓj§]ôo.
£Yô´«u YôrdûLdϱl× : NjWT§ £Yô´ ×LrùTt\
UWôj§V Uu]o BYôo. £Yô´«u Rô«u ùTVo ´_ôTôn
GuTRôÏm. £Yô´«u Rôn £Yô´dÏ CWôUôVQm,
ULôTôWRd LûRLû[d LtßdùLôÓjÕ ARuêXm
ûR¬VjûRÙm, úRNTd§ûVÙm, Fh¥]ôo.
RôRô´ùLôiPúRq GuTYo £Yô´dÏ ¨oYôLdLûXûVd
LtßdùLôÓjRôo. £ßYV§úXúV £Yô´úTôol
T«t£ùTt\ôo. ØLXôV Bh£«LÚkÕ Ck§VôûY ÁhL
ØVt£Ls úUtùLôiPôo. AkR GiQj§u A¥lTûP«p
JÚ YLûUVô] CWôÔYj§û] £Yô´ ¨ß®]ôo.
úRôoQô, ùWnfão, TWU§, Ck§W×Wô, ×WkRo B¡V
úLôhûPLû[ £Yô´ ûLlTt±]ôo. AlNpLô²u
Sm©dûL ÕúWôLl TûPùVÓlûT ùYt±LWUôL NUô°jÕ
Cߧ«p AlNpLôû] £Yô´ ùLôu\ôo. ùN«xhPLô²u
RûXûU«p TûPùVÓjÕYkR ØLXôVlTûP«û]j
úRôtL¥jÕ £Yô´ ùYt±ùTt\ôo. £Yô´ UWôj§V AWÑ
êXm JÚ §\ûUVô] ¨oYôLjûR SûPØû\lTÓj§]ôo.
CYo CVtûLVô] §\ûUÙm, U§ÖhTØm ùLôiPYo.
£Yô´ Ru §\ûU«]ôÛU U§ ÖhTjRôÛm £±V
_ô¶oRôo TR®«LÚkÕ ªL EVokR NjWT§ Guàm AWNo
¨ûXûV AûPkRôo. CYo EVokR StÏQm ùLôiPYo.
CYo JÚ ÑúR£ AWûN HtTÓj§]ôo. £Yô´ Ck§V
YWXôt±p JÚ ªLlùT¬V RôdLj§û] EiPôd¡Ùs[ôo.

£Yô´«u ùRu²k§V TûPùVÓl× : UWôj§VoLs

G§odLØ¥VôR TûPYLûUûVlùTt±ÚkR]o. £Yô´«u
CWôÔYj§p 30,000 ϧûWLs CÚkR]. 40,000 RûWlTûP
ÅWoLs CÚkRôoLs. £Yô´ Rªr Sôh¥u ÁÕ
TûPùVÓjÕ ùNg£, úYío, RgNôîo B¡V TϧLû[
BiÓ YkR Uu]oLû[j úRôtL¥jÕ AlTϧLû[d
ûLlTt±]ôo. ©u× NôkRô´GuTYûW Ru ©W§¨§VôL
¨VU]m ùNnÕ AlTϧLû[ BÞmT¥f ùNnRôo. ©u×
£Yô´ Ru NúLôRWo ùYeLô´ûV Nk§jÕ Ru RkûR«u
ùNôj§p R]dÏ úNWúYi¥V TeûLj RÚmT¥ úLhPôo.
ùYeLô´Ùm £Yô´«u úYiÓúLôû[ Htß RgNôîo
TϧûV £Yô´dÏ ùLôÓjRôo. ©\Ï £Yô´ C\kR £X
SôhL°p ùYeLô´ RgNôîûW ÁiÓm ûLlTt±
RgNôî¬u ÑRk§W Uu]Wô]ôo.

UWôj§V Bh£ RgNôî¬p HtTÓRp : £Yô´«u RkûR

`ô´úTôuvúX À_léo ÑpRôu Bh£«u ¸r R[T§VôL
T¦Vôt±dùLôi¥ÚkRôo. À_léo LpRôu RgNôîo,
ùNO£ Utßm LoSôPLlTϧLû[d ûLlTt±
AlTϧLÞdÏ `ô´úTôuvúXûV BÞSWôL ¨VªjRôo.
ùYeLô´Ùm À_léo ÑpRôu Bh£«u ¸r T¦Vôt±
YkRôo. UÕûWûV BiÓ YkR ùNôdLSôR SôVdLÚdÏm,
RgûNûV BiÓ YkR AYÚûPV BÞSo AZ¡¬
SôVdLÚdϪûPúV HtThP NiûPûV A±kR À_léo
LpRôu A¥p`ô R]Õ R[T§ ùYeLô´«u RûXûU«p
CWôÔYjûR Aàl© ùNôdLSôR SôVdLÚdÏ BRWYôLl
úTô¬Óm T¥fùNnRôo. ùYeLô´ AnVmúThûP Gu\
CPj§p SPkR úTô¬p AZ¡¬ SôVdLûWj úRôtL¥jÕ
ùNeLUXRôûN RgNôîo SôVdLWôL TR®«p AUoj§]ôo.
CR]ôp U¡rf£Ùt\ À_léo ÑpRôu LoSôPLl TϧdÏ
_ô¡oRôWôL ùYeLô´ûV ¨VªjRôo. À_léo ÑpRôu
A¥p`ô C\kR úTôÕ ùYeLô´, ùNeLUXRôûN TR®
¿dLm ùNnÕ ®hÓ RgNôîo Bh£ûVd ûLlTt±]ôo.
CqYôß ùYeLô´ ¡.©. 1675 Bm BiÓ RªrSôh¥p
UWôj§V Bh£ûV HtTÓj§]ôo

ùYeLô´ ¡© 1675 - ¡© 1684 : ùYeLô´ RgûN UWôj§V

AW£u ØRp AWNo BYôo. CYo GuúLô´ Gußm
AûZdLlThPôo. CYo RgûN, §Úf£, ùRu BtLôÓ,
ùTeLðoB¡V TϧLû[ ùYuß R]Õ AWûN
TXlTÓj§]ôo. SôVdLoLÞm, C^XôªV Uu]oLÞm
A¥dL¥ CYWÕ AW£u ÁÕ TûPùVÓjR]o. CÚl©àm
CYo Ru ¨oYôLjûR Uôt±VûUjÕj R]Õ AWûN
TXlTÓj§]ôo. UWôj§VoLs RªZL ®YNô«L°PªÚkÕ
Y[Øs[ ¨XeLû[ ûLlTt±d ùLôiP]o. CR]ôp
ùTÚmTôXô] UdLs ReLs ¨XeLû[ CZkR]o. UWôj§V
AWÑ A§L Y¬ûV Yãp ùNnÕ UdLû[ AûXdL¯jRÕ.
TgNj§]ôÛm, ùYs[j§]ôÛm TôUWUdLs AY§Ùt\]o.

ØRXôm `ô´ ¡.©. 1684 - ¡.©. 1712 : ùYeLô´dÏl ©u

AYÚûPV ULu ØRXôm `ô´ ¡.©. 1684p Bh£ûVd
ûLlTt±]ôo. CYo Ru Bh£dLôXj§p SôVdLoLû[d
LhÓlTÓj§]ôo. UÕûW, ×ÕdúLôhûP B¡V
TϧLû[Ùm ûLlTt±]ôo. CYo Ru Bh£dLôXj§p
A¥dL¥ úTôoLû[ Nk§jRôo. CÚl©àm CYo HûZ G°V
UdLÞdÏ TX UÚjÕYUû]Lû[d Lh¥]ôo. CYo £®p
Utßm Ït\®Vp ¿§Uu\eLû[ SôùPe¡Ûm
HtTÓj§]ôo, LûX, Lh¥PdLûXûV BR¬jÕl
úTôt±]ôo.
ØRXôm NWúTô´ ¡.©. 1712 - ©.© 1728 :
ØRXôm `ô´dÏl©u AYÚûPV Cû[V NúLôRWo
ØRXôm NWúTô´ ¡.©. 1712þp Bh£ûVd ûLlTt±]ôo.
CYo CWôUSôR×Wm Tϧ«p SûPùTt\ EsSôhÓl
úTôûWj R]dÏ NôRLUôLl TVuTÓj§dùLôiÓ £X
TϧLû[j RgNôîÚPu CûQjÕdùLôiPôo. CYo
LôXj§p £YLeûL Gu\ ÑRkRW AWÑ úRôu±VÕ. LûP£
LôXj§p CYûW Be¡X AWÑ BR¬jRÕ.

CWiPôm NWúTô´ : ØRXôm NWúTô´dÏl©u CWiPôm

NWúTô´ Bh£dÏ YkRôo. ©¬h¥x AWNôeLm CYûW
1798p AWNWôL Ae¸L¬jRÕ. CYo RgûN £t\WûN Be¡X
¡Zd¡k§V LmùT²«Pm JlTûPjRôo. ©u× AlTϧ
ùNuû] UôLôQjÕPu CûQdLlThPÕ. CWiPôm
NWúTô´dÏl©u AYÚûPV ULu £Yô´ UWôj§V
Uu]Wô]ôo. £Yô´ RgûN UWôj§V AW£u LûP£ AWNo
BYôo. CYo LôXjÕPu RgûNUWôj§V AWÑ Ø¥Üt\Õ.
NWúTô´«u ÏÓmTm Be¡X ¡Zd¡k§V LmùT²
«PªÚkÕ Jnî§Vm ùTt\Õ.
NWvY§ Uaôp : Uu]o CWiPôm NWúTô´ AW£Vp
ùNVpTôÓL°LÚkÕ Ruû] ®Ó®jÕdùLôiÓ, Be¡X
CXd¡Vm T¥lT§p BoYm ùNÛj§]ôo. úUÛm TpúYß
Lp®l T¦L°p Ruû] DÓTÓj§dùLôiPôo. CYo TX
×jRLeLû[Ùm, JûXf ÑY¥Lû[Ùm, ûLùVÝjÕl
©W§Lû[Ùm, TûZV BYQeLû[Ùm §Wh¥ AYtû\
NWvY§ UaôLp TôÕLôjRôo. CYo §Wh¥V ×jRLeLs
úYRôkRm, Lô®Vm, CXdLQm, CûN, Sôh¥Vm,
Yô]Nôv§Wm, UÚjÕYm Utßm úY[ôiûU B¡V
TôPeLs NmUkRlThPRôL CÚkR]. HWô[Uô] CXd¡V
èpLû[Ùm Ut\ BRôWeLû[Ùm ùLôiÓ §LrkRRôp
NWvY§ Uaôp ªLf£\kR Lp® ûUVUôLÜm, BnÜ
ûUVUôLÜm ®[eÏ¡\Õ. UWôj§V NUv¡ÚR ùUô¯L°p
HWô[Uô] ûLùVÝjÕl ©W§Ls CmUaôLp Es[].
úUÛm 2200 KûXfÑY¥Ls CmUaôLp
TôÕLôdLlTÓ¡u\]. Be¡Xm, ©WgÑ, ù_oUu, ¡úWdLm,
CXj¾u Utßm NUv¡ÚRm B¡V ùUô¯L°p
GÝRlThÓs[ ×jRLeLs Y¬ûN ¡WUUôL TjÕ
AXUô¬L°p AÓd¡ ûYdLlThÓs[]. ¡.© 1805m BiÓ
CWiPôm NWúTô´ RgûN«p Ko AfÑd áPjûR
¨ß®]ôo.
UWôj§V Bh£Øû\ : ¡.© 1676 ØRp 1856 Ø¥V RgûN
UWôj§V Uu]oLs RªrSôh¥u Y[ªdLlTϧLû[
BiÓ YkRôoLs. CYoLs LôXj§p AûUfNLoLÞm,
A§Lô¬LÞm, ¨oYôLjûR SPj§ YkRôoLs. ¨oYôL
YN§dLôL UWôj§V SôÓ GuTÕ ×ÕdúLôhûP, Uu]ôoÏ¥
ÏmTúLôQm Gu\ êuß ©WúRNeL[ôL ©¬dLlThPÕ.
©u× JqùYôÚ TϧÙm TX¡WôUeL[ôLl ©¬dLlThPÕ.
RgûN UWôj§V AW£p ùUôjRm 5753 ¡WôUeLs CÚkR].
RgûN UWôj§Vo Bh£«u Ød¡VjRYm :
RgûN UWôj§VoLs H\dÏû\V 180 BiÓLs
RgNôîûW Bh£ ùNnÕs[ôoLs. CmUu]oLs ReLs
Bh£ LôXj§p CXd¡Vm, LûX, Lh¥PdLûXB¡VYtû\
BR¬jÕl úTôt±Ùs[ôoLs. RgûN UWôj§V Bh£ Rªr
NØRôVj§p ªLlùT¬V NØRôV TiTôhÓRôdLjûR
HtTÓj§Ùs[Õ. NWvY§ Uaôp RgûN UWôj§V¬u
×LûZ GlùTôÝÕm áßm.

SUÕ úRNm - úR£V £u]eLs

TpúYß LXôfNôWjûRl ©uTtßm UdLs Ju\ôL
YôÝm TϧúV úRNm BÏm. TX ©ûQl×L[ôp úRNm
JußThÓs[Õ. úRNm GuTÕ LiPj§u JÚ TϧVôÏm.
JqùYôÚ ÑRk§W úRNj§tÏm TX úR£V £u]eLs
Es[]. AûYúV úR£V £u]eLs BÏm. SUÕ úRNj§u
ùTVo Ck§Vô. SUÕ úRNUô] Ck§V Cû\VôiûU ùTt\
_]SôVLd Ï¥VWÑ BÏm. ÑRk§W SôÓ Gu\ Øû\«p
SUdùLuß úR£VdùLô¥, úR£V ¸Rm. Utßm úR£V
£u]eLs CÚd¡u\].
 Ck§Vô (2001 LQdÏlT¥)

RûXSLo ×Õ ¥pX
TWl× 32,87,263 N.¡.Á
YPd¡LÚkÕ ùRtÏ 3,214 ¡.Á
¡Zd¡LÚkÕ úUtÏ 2,933 ¡.Á
UdLs ùRôûL
BiLs : 53,12,77,078
ùTiLs : 49,57,38,169
ùUôjRm : 1,02,70,15,247
Lp® A±Ü
BiLs : 75.85%
ùTiLs : 54.15%
EiûU«p AkR £u]eLs SUÕ §VôLm, LXôfNôWm,
JtßûU B¡VYtû\ ©W§TLd¡u\]. SUÕ ùSÓeLôX
Xh£VeLs Utßm Sm©dûL B¡VYt±u
AûPVô[eL[ôLÜm úR£V £u]eLs ®[eÏ¡u\]. CkR
£u]eLs SmªûPúV SôhÓlTtß, JtßûU B¡V
EQoÜLû[ FhÓ¡u\]. 103 úLô¥dÏm úUtThP
Ck§VoLû[ Juß TÓjÕY§p úR£V £u]eLÞm Ød¡V
CûQlTôL ®[eÏ¡u\].
úR£VdùLô¥ : SmØûPV úR£VdùLô¥ Ck§V ÑRk§Wj§u
£u]UôL Es[Õ. NUUô] A[Üs[ ùNqYLY¥YUôL
êYoQd ùLô¥«p úUúX C[g£Yl× ¨\Øm, Uj§«p
ùYsû[ ¨\Øm ¸úZ APok§Vô] TfûN ¨\Øm
Es[]. G]úY SUÕ ùLô¥, êYoQd ùLô¥ G]
AûZdLlTÓ¡\Õ. JqùYôÚ ¨\j§tÏm JÚ Ød¡VjÕYm
Es[Õ. ùLô¥«u úUúX Es[ úR£VdùLô¥ C[g£Yl×
¨\m §VôLjûRÙm ûR¬VjûRÙm ϱd¡\Õ. Ck ¨\m
SUÕ ÑRk§W úTôWôhP ÅWoL°u §VôLeLû[ ¨û]Ü
TÓjÕ¡\Õ. Uj§«p Es[ ùYsû[ ¨\m EiûU,
çnûUûVd ϱd¡\Õ. ùYsû[lTϧ«p Es[ NdLWm
LÚ¿X¨\j§p Es[Õ. A§p Es[ NdLWj§u Y¥Ym
NôWSôj 24 BWeLs Es[]. CkR NdLWm Sôh¥tÏ
NUôRô]Øm ùN¯l×m úRôußm T¥ RoU Y¯«p SôÓ
Øuú]\ SmûU FdÏ®d¡\Õ. NdLWm CVdLjûRÙm,
RûXûU TiûTÙm ϱd¡\Õ. CfNdLWm ùLô¥«u
CWiÓ TdLeL°Ûm, ùR¬ÙmT¥ ûU AfÑ (v¡Ãu
©¬ih) ùNnVlThÓs[Õ. ¸úZ Es[ APoj§Vô] TfûN
¨\m Sm©dûLûVÙm ùN¯lûTÙm ϱd¡\Õ. SUÕ
UdL°u Y[ûU Utßm ùTÚkRuûUûV Ck¨\m
®[dÏ¡\Õ. SUÕ ùLô¥dÏ Sôm YQdLm ùNÛjÕmúTôÕ
Sôm çnûUVôYúRôÓ, EtNôLØm AûP¡ú\ôm. SUÕ
úR£V ùLô¥ûV Sôm TôodÏmúTôÕ Ck§V ®ÓRûX
ÅWoL°u §VôLeLû[ ¨û]Ü á\ Ø¥¡\Õ.
úR£VdùLô¥Vô]Õ 1947m BiÓ ËûX UôRm 22m úR§
AW£Vp ¨oQV NûTVôp HtLlThÓ 1947m BiÓ,
BLvÓ UôRm 14m úR§ SôÓ CW®p Sm Sôh¥tÏ
YZeLlThPÕ 1947m BiÓ BLvÓ 15m úR§ ØRu
Øû\Vô] SUÕ úR£Vd ùLô¥ Ht\lThPÕ. ùLô¥«u
ALXm Utßm ¿[m 2 : 3 BÏm. ùNqYL Y¥YUô] úR£V
ùLô¥ êuß ¨\ TϧLû[dùLôiÓ ®[eÏ¡\Õ.
úR£VdùLô¥ûVl TVuTÓjÕY§Ûm HtßY§Ûm
T\dL®ÓY§Ûm Sôm £X ®§Lû[l ©uTt\úYiÓm.

1. C[g£Yl× ¨\m úUúX CÚdÏm T¥ Rôu

GlúTôÕm SUÕ úR£VdùLô¥ûV Ht\ úYiÓm.
2. GkR JÚ ùLô¥Ùm SUÕ úR£VdùLô¥«u YXÕ
×\j§úXô ApXÕ úR£V ùLô¥ûV®P EVWUôLúYô
T\dLdáPôÕ.
3. LmTj§u Ef£YûW«p ùLô¥ ùNpXúYiÓm.
4. SUÕ Sôh¥u úR£V RûXYo C\kÕ®hPôúXô
ApXÕ Sh× SôhÓ AWNôeLj RûXYo C\kRôúXô SUÕ
úR£V ùLô¥ûV LmTj§u Tô§«p T\dL®P úYiÓm.
5. ã¬Vu Uû\Ùm úSWj§p úR£Vd ùLô¥ûV RY\ôÕ
C\d¡®P úYiÓm.
6. Ï¥VWÑ §] A¦YÏl× ApXÕ ®û[VôhÓ ®Zô
úTôu\ NoYúRN A¦ YÏl× FoYXj§u úTôÕ Sm
ùLô¥ûV HkÕTYo R]Õ YXÕ úRôÞdÏ Øu]o úSWôLd
ùLô¥ûV Hk§fùNpXúYiÓm.
7. ùLô¥ûV Htß¡\ NUVeL°p AeÏ CÚd¡u\
Aû]YÚm úSWôL ¨tL úYiÓm.
 8. TôWôÞUu\m, RûXûU ¿§Uu\m, Uô¨X NhPUu\m,
úTôu\ Aû]jÕ Ød¡V AWNôeLd Lh¥PeL°Ûm,
ùY°Sôh¥p Es[ Ck§V çRWLd Lh¥PeL°Ûm Sm
Ck§V úR£VdùLô¥ Ht\lTÓ¡\Õ.
9. ùLô¥ Eߧ ùUô¯ Ht\p : CÚ ûLLû[d Lh¥VT¥
¸rdLiP EߧùUô¯ûV Aû]YÚm §Úl©f
ùNôpXúYiÓm.
10. “Ck§V _]SôVL Ï¥VWûNf NôokÕs[ SUÕ úR£V
ùLô¥dÏ Sôu ®ÑYôNUôL CÚlúTu G] Eߧ
áß¡ú\u”

úR£V ¸Rm : JqùYôÚ Sôh¥tÏm úR£V ¸Rm

G]lTÓm úRNTd§l TôPp CÚd¡\Õ. úR£VdùLô¥ûV
HtßmúTôÕ úR£V ¸Rm TôÓmúTôúRô ApXÕ
CûNdLlTÓmúTôúRô SUÕ ùLô¥dÏ U¬VôûRûVdLôhÓm
YûL«p Sôm úSWôL ¨tLúYiÓm. SUÕ úR£V ¸RjûR
úR£V L®Oo CWÅk§WSôj Rôáo CVt±]ôo. YeLô[
ùUô¯«p Es[ CkR TôPp IkÕ Tj§Lû[d ùLôiPÕ.
CÚl©àm ØRp Tj§«p Es[ TôPp UhÓm úR£V
¸RUôLj úRoÜ ùNnVlThÓs[Õ. 1950m BiÓ _]Y¬
24m Sô°p AW£Vp ¨oQV NûTVôp ClTôPp Øû\lT¥
HtLlThPÕ. 1911m BiÓ ¥NmTo 27m úR§ Auß SPkR
Ck§V úR£V Lôe¡W£u LpLjRô UôSôh¥p ClTôPp
ØRuØRXôL TôPlThPÕ.
 ÑRk§W Sôs Utßm Ï¥VWÑ Sôs ®ZôdL°p SUÕ
úR£Vd¸RjûR CûNlTôoLs. AWÑ ®ZôdLs Ts°
Lpí¬L°p Ød¡VUô] ¨Lrf£L°p úR£V ¸Rm
CûNdLlTÓ¡\Õ. úR£V¸Rm 53 ®]ô¥L°p TôPlTÓ¡\Õ.
SUÕ úR£V ¸Rm Sm Sôh¥u ùTÚûU, ×Lr B¡VYtû\
©W§TLlTRôL Es[Õ. úR£V JtßûU N¡l×jRuûU
B¡VYtû\ TWl×YRôLÜm Es[Õ.

úR£V £u]m : JqùYôÚ ÑRk§W Sôh¥tÏm, AkR

Sôh¥u A§LôWjûR EQojÕYRôL úR£V £u]m Es[Õ.
SUÕ úR£V £u]m AúNôLo HtTÓj§V NôWSôj
ç¦Ûs[ £eLj RûXùLôiP EÚYm BÏm. 1950 m
YÚPm _]Y¬ 26m Sôs SUÕ Ï¥VWÑ §]jRuß
Cf£u]m Ck§V úR£V £u]UôLCk§V AWNôp
HtLlThPÕ. CkR úR£V £u]mRôu Ck§V AWNôeLj§u
A§LôWéoY Øj§ûWVôL Es[Õ. AWÑ BYQeLs, ìTôn
úSôhÓLLs, SôQVeLs Utßm RTôp Øj§ûWLs úTôu\
Aû]jÕ AWÑ BY]eL°p SUÕ AWÑ £u]m
CPmùTtßs[Õ. úR£V £u]j§p SôuÏ £eLeLs YhP
Y¥YUô] ÀPj§p AUokR¨ûX«p Es[ÕúTôu\
úRôt\m Es[Õ. £eLeLs A§LôWØm LmÀWØm
ùLôiPRôL Es[Õ. ÀPj§u A¥jRhÓ Tϧ«p CPl×\m
ϧûWÙm Uj§«p RoUNdLWØm YXÕ TdLj§p Lôû[Ùm
Es[]. ϧûWVô]Õ Bt\ûXÙm úYLjûRÙm
ϱl©Ó¡\Õ. Lôû[Vô]Õ L¥] EûZl×, JúW ºWô]
RuûUûVÙm ®[dÏ¡\Õ. RoU NdLWm RoUjûRÙm A\
Y¯ûVÙm ϱd¡\Õ. CRtL ¸úZ Ck§Vô®u
ùLôsûLVô]\ “NjVúUY ù_VúR” Gàm YôNLm úRY
SôL¬ ùUô¯«p
GÝRlThÓs[Õ. CRu ùTôÚs “YônûUúV ùYpÛm”
GuTRôÏm.

úR£V UXo : SUÕ Sôh¥u úR£V UXWôL RôUûW

Htßd ùLôs[l ThÓs[Õ. CmUXo JtßûUûV
EÚYLlTÓjÕ¡\Õ. Ck§V CXd¡Vj§p CmUXÚdÏ
EVokR CPØm U§l×m Ød¡VjÕYØm
A°dLlTÓ¡\Õ.

úR£VlT\ûY : SUÕ Sôh¥u úR£VlT\ûYVôL U«p

AûUkÕs[Õ ARu AZÏ Utßm úRôûL SmSôh¥u
CVtûL AZûLl ©W§TLd¡\Õ. Ck§V CXd¡Vm U«Lu
ùTÚûUûVl Tt± SuÏ áß¡\Õ.

úR£V ®XeÏ : SUÕ Sôh¥u úR£V ®XeLôL

YeLô[jÕl ×L Htßd ùLôs[l ThÓs[Õ. CÕ
YLûUûVÙm AfNªuûUûVÙm GÓj§Vmס\Õ.
 úR£VlTôPp : SmØûPV úR£VlTôPp “YkúR
UôRWm” BÏm. CûR CVt±VYo YeLô[d L®Oo Te¡m
Nk§W NôhPo´ BYôo. CYo SPj§V B]kR UPm Gu\
Hh¥p 1882p CkRlTôPp ùY°«PlThPÕ. 1886p
LpLjRô®p SûPùTt\ Ck§V úR£V Lôe¡Wv UôSôh¥p
CkRlTPp ØRu Øû\VôL TôPlThPÕ. úR£V ¸Rj§tÏ
CûQVôL CkRl TôPp U§dLlTÓ¡\Õ.