2011 | urtarrila | 7
GAUR8 • 26 / 27
taera historikoak azaltzen dituz-
ten bestelako lanak. Bakarkako
esperientziak azaldu nahi ni-
tuen nik, historia orokorra ikus-
puntu intimoagotik kontatu
nahi nuen: pertsona batek nola
sentitu zuen gertatutakoa eta
hortik abiatuta bizitza nola erai-
ki zuen. Hiru pertsonen istorioa
da. Bakoitzaren egiara iristea
zen nire helburua», esan du.
Luciaren jaiotetxea du gogoan
film luzearen izenburuak: Ama-
ren Ideia. Bi hitz horiei esker be-
reskuratu zuen baionarrak bere
senideekin harremana. «Aitare-
kin harremana galdu zuen.
Behin gutun bat bidali zuen Me-
xikotik etxearen izena beste
ezer jarri gabe. Correosera iritsi
eta senitartekoren batek jaso eta
aitari eman zion, kasualitatez.
Horrela jakin zuten elkarren be-
rri eta 40 urteren bueltan aito-
na joan zen Lucia biloba bisita-
tzera Mexikora. Sekulakoa da»,
nabarmendu du.
Etxekotzat
Gaur egun ia etxekotzat ditu Lu-
cia, Alfredo zein Jose. «Kasik nire
aiton-amonak bihurtu dira», dio.
Euren seme-alabak eta bilobak
ere elkarrizketatu ditut. Konfian-
tza pixkanaka joan zen sortuz,
bihotza irekitzeraino».
Zazpi urte daramatza Mexiko
Hirian bizitzen, eta proiektu ho-
nen bidez ezagutu du euskal
diaspora. «Mexiko izan zen ge-
rrako haurren herrialde hartzai-
le nagusiena. Banuen horren be-
rri, baina ez nekien
hainbesterako zenik».
Alfredo eta Lucia Mexikora jo-
an ziren hasieratik. Lazaro Carde-
nas presidenteak egin zien on-
gietorria eta Morelia hiriko
barnetegira eraman zituzten.
Mexiko Hiritik bost ordutara da-
go; Michoacan estatuko hiribu-
rua da. Jose, berriz, Sobiet Batasu-
nera joan zen. 20 urtez egon zen
han. Bigarren Mundu Gerra eta
Stalinen garaia bizi izan zituen.
Mexikon bizi zen arrebarengana
joan zen oporretara eta han gera-
tu zen. «Azken 50 urteak han pa-
sa ditu», kontatu du Maiderrek.
Bakoitza ezagutuz joan zen
heinean konturatu zen nahiz
gertakizunak berdinak izan
Maider Oleaga, Gasteizko
Ama Zuriaren plazan.
Raul BOGAJO | ARGAZKI PRESS
tza berea zen eta berak atera be-
har zuen aurrera. Hasieratik ba-
karrik geratu zen eta bizirauteko
sekulako izpiritua eman zion. Ja-
rrera borrokalaria hartu du bizi-
tzan. Azkenik, Jose dago. Sobiet
Batasunera joan eta Bigarren
Mundu Gerra bizi izan zuen.
Okerrago pasa zuen. Unibertsita-
tera joan eta hezkuntza jaso zue-
nez, gaiaz hausnarketa intelek-
tualagoa egiteko gai da. Baina
amari ez dio barkatzen egin zue-
na. Ez du sekula ulertu lau anai-
arrebetatik zergatik aukeratu zi-
tuen bera eta anaia erbestera
bidaltzeko, beste biak amarekin
etxean geratu ziren bitartean.
‘Zer gertatuko zatekeen Euskal
Herrian geratu izan banintz?’,
galdetzen du. Era berean, bere lu-
rrari dion maitasuna nabariagoa
da Joseren kasuan», adierazi du.
Hemen egin zuten egonaldia
protagonistekin euren jaioterria
ezagutzeko baliatu zuen zuzen-
dariak. Alfredo Irungoa da eta
Lucia Baionan jaioa da, nahiz Bil-
bon ere bizi izan zen. Jose, berriz,
Balmasedakoa da.
Alfredo eta Josek 8 urte zituz-
ten erbesterako bidea hartu zu-
tenean. Luciak, 12. Bada Oleagari
nabarmentzekoa egin zaion zer-
bait. «Hirurak joan ziren anai-
arrebaren batekin. Alfredo beste
anai batekin –atez ate bizi izan
dira Mexikon– eta Lucia bi anai-
arreba txikirekin. Amak bien ar-
duradun egin zuen. Nolabait
errudun egin zuen euretako bat
AEBetara iritsi nahian hil zene-
an. Joseren anaia Bigarren Mun-
«Historia orokorra ikuspuntu intimoagotik du Gerran hil zen –gogoratu du–.
kontatu nahi nuen: pertsona batek nola sentitu Atentzioa eman dit erbestera jo-
an ziren anai-arrebekin harre-
zuen gertatutakoa eta hortik abiatuta bizitza mana urtu egin zelako kasu guz-
nola eraiki zuen», azaldu du Maider Oleagak tietan. Asko harritu ninduen,
daukazun bakarra da eta bera
izan daiteke zure helduleku ba-
Bakoitza ezagutuz joan zen heinean konturatu karra. Hiru kasuetan asko alden-
zen gertakizunak berdinak izan arren oso du ziren».
Ikus-entzunezkoen alorrean
modu desberdinean bizi izan dituztela hainbat lan egindakoa da Olea-
Luciak, Josek eta Alfredok ga. Migrazioari lotutako beste
proiektu bat ari da lantzen uneo-
tan, “Sitios prestados al aire”.
–jaioterria utzi eta familiagan- zaio. Txarra ahaztu eta zoriontsu «AEBetara joandako mexikarren
dik banatzea–, oso modu desber- izatea bilatu du. Oso modu posi- emazteak hartu ditut ardatz.
dinean bizi izan dituztela. «Lu- tiboan bizi izan du dena. Alfredo, Gaur egun badira batere gizonik
c iak sinesmen handia du berriz, langile nekaezina da. Ez gabeko herriak; emakume guz-
Jainkoarengan eta horri heldu du errudunik bilatzen; bere bizi- tiak zain daude», esan du.