TARIKH

.TING

PERKAHWINAN DALAM ISLAM

KONSEP PERKAHWINAN :

Allah mensyariatkan perkahwinan kepada manusiaselaras dengan fitrah mereka.

Mereka memerlukan keluarga untuk mendapat zuriat.

** Antara asas kebahagiaan :

a) mawaddah wa rahmah (kasih sayang dan kasihan belas)
b) al-muasyarah bil ma'ruf ( pergaulan yang baik)

%% Kehidupan berkeluarga mempunyai tanggungjawab terhadap rumah tangga:

a) lelaki sebagai suami dan bapa berkewajipan memberi nafkah kepada isteri dan anak2.
b) Isteri pula berkewajipan membantu suami mendidik anak2 dan menguruskan rumah tangga.

PENGERTIAN

- cantum @ himpun
Bahasa

Istila - akad yang menggunakan lafaz nikah @ bahasa

h lain yang memberi makna nikah, yang
menghalalkan lelaki dan perempuan melakukan
persetubuhan.
HUKUM

Mampu tetapi tidak berhajat Mampu dan sanggup

untuk berkahwin dan boleh berkahwin serta dikhuatiri
mengawal perzinaan berlaku perzinaan

1) HARUS 2) WAJIB

Mampu dan berhajat berkahwin

tetapi tidak dikhuatiri berlaku
perzinaan

3) SUNAT

Tidak mampu memberi Tidak mampu memberi

nafkah tetapi berkeinginan nafkah atau diyakini akan
untuk beristeri melakukan kezaliman

4) MAKHRUH 5) HARAM
IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

1
 Dpt tunai tanggungjawab Menjalinkan silaturrahim

Zuriat yg sah & soleh

Menjamin kesihatan
HIKMAH
KAHWIN
M'dapat ganjaran pahala
Memupuk kasih sayang

Tenteram jiwa Suami & isteri Memenuhi tuntutan rohani dan jasmani

IMPLIKASI PERKAHWINAN YANG TIDAK MENGIKUT UNDANG-

UNDANG KELUARGA ISLAM

IMPLIKASI KETERANGAN
Diri Akan dikenakan tindakan undang2.
Masy. Akan memandang serong
Keluarga Nama baik keluarga tercemar
Masyarakat Masy. Akan kucar-kacir

LANGKAH MENGATASI PERKAHWINAN YG TIDAK MENGIKUT

UNDANG2 KELUARGA ISLAM

Perhatian ibu bapa dan masyarakat

Program ilmu (seminar &kursus )

Tindakan undang-undang

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

2
 TARIKH
.TING

KAIFIAT PERKAHWINAN DALAM ISLAM

PEMILIHAN CALON
SUAMI ISTERI

Harta, keturunan, kecantikan, agama

Ciri-ciri bakal suami Ciri-ciri bakal

isteri
1. beriman dan bertaqwa 1. beriman dan solehah
2. bertanggungjawab 2. rupa paras yang cantik dan elok
3. akhlak terpuji 3. akhlak terpuji
4. berilmu agama 4. mas kahwin rendah
5. tidak berpenyakit bahaya 5. yang boleh melahirkan zuriat
6. rajin berusaha 6. masih dara
7. keturunan yang baik 7. keturunan yang baik
8. bukan keturunan terdekat 8. bukan keturunan terdekat

Perempuan yang haram dikahwini

Haram selamanya
Haram sementara

1. yg. ditalak 3
2. yg. bersuami
3. yg. masih dlm
KETURUNAN PENYUSUAN PERSEMENDAAN iddah
4. yg. sedang
1. ibu, nenek dan ke 1. ibu susuan 1. hamil hasil zina
ibu tiri
2. anak perempuan, cucu 2. anak susuan 2. 5. anakyg.
isteri dantidak
3. adik beradik 3. adik beradik cucu beragama samawi
perempuan seibu susuan 3. 6. mertuamengumpul
ibu
sebapa, sebapa @ seibu 4. emak saudara 4. anak isteri yg. mahram
tiri dan
4. emak saudara sebelah susuan kebawahdlm satu masa
bapa dan sebelah ibu 5. anak saudara 7.
apabila yg. kelima
5. anak saudara daripada susuan setelah 4 orang
disetubuhi
adik beradik seibu ibunya isteri
sebapa, seibu &

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

TARIKH

3
 .TING

PEMINANGAN DAN BATAS-BATAS PERGAULAN

PENGERTIAN

MERISI MEMINANG
K

Proses memilih calon isteri Lamaran dari seorang lelaki

dengfan melihat terlebih kepada seorang perempuan
dahulu bakal tunangan seorang untuk dijadikan isteri
lelaki

Tujuan dibenarkan melihat :

supaya berpuas hati
mengelakkan penipuan

Lafaz sorih Lafaz kinayah

( meminang @ melamar) (menyunting)
Peminangan hendaklah dinyatakan oleh
wali @ orag. perantaraan perempuan

@@@@
hadiah diberikan kpd. Pihak perempuan untuk mengisytiharkan pertunangan

BATAS PERGAULAN SEMASA DALAM PERTUNANGAN

Perlu diingat "

Perhubungan dan pergaulan

antara lelaki dan perempuan
masih sebagai orang asing.

Diharamkan bergaul bebas dan

keluar berdua-duaan tanpa mahram.

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

4
 TARIKH
.TING

RUKUN NIKAH

BIL RUKUN SYARAT-SYARAT

1.  Islam
 Lelaki
BAKAL SUAMI  Tidak beristeri empat
 Bukan dalam ihram haji @ umrah
 Bukan mahram kepada isteri
2.  Islam @ ahli kitab
 Perempuan
 Bukan isteri orang
BAKAL ISTERI  Bukan dalam iddah talak raj'i
 Bukan dalam ihram haji @ umrah
 Bukan mahram kepada suami
3.  Islam
 Lelaki
 Baligh
WALI  Berakal
 Tidak dalam ihram haji
 Tidak ditegah kuasanya dari membelanjakan harta
 Merdeka

4 Islam
Baligh
SAKSI Adil
Lelaki
Memahami lafaz ijab dan Qabul
Sejahtera pancaindera
5 IJAB QABUL
SIRAH NIKAH
 Sirah * dilafazkan oleh wali @ wakilnya * tidak menyalahi ijab
- Lafaz Yang
* berlaku dlm satu majlis * tidak diselagi oleh diam
Diucapkan Oleh yg lama
Wali
* tidak dgn bahasa sindiran * dilafazkan oleh bakal
 Qabul suami @ wakilnya
- Jawapan
* lafaz ijab jelas & difahami * tidak dengan lafaz taklik
Penerimaan Yang
Diucapkan Oleh * tidak diselangi oleh diam yg. lama * tidak dibataskan dengan
Bakal Suami tempoh masa
lafaz ijab : Aku nikahkan engkau lafaz qabul : aku terima
dgn anakku ….. dgn mas kahwin nikahnya…..dgn mas
…..ringgit tunai kahwin …… tunai

SEKUFU : setaraf dari segi keturunan, pendidikan, pekerjaan dan lain2

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5
TARIKH
.TING
WALI

5
Wali Nasab Wali Hakim
1. mujbir
(bapa & datuk) # Sultan @
pemerintah
2. bukan mujbir
( selain bapa & datuk)

Wali Akrab -Wali yang hampir dengan perempuan seperti bapa dan datuk
Wali Ab'ad – Wali yang jauh sedikit mengikut susunan wali

SUSUNAN WALI NIKAH

1. BAPA

2. DATUK

3. SAUDARA LELAKI SEIBU SEBAPA

4. SAUDARA LELAKI SEBAPA

5. ANAK SAUDARA LELAKI

(saudara lelaki seibusebapa)

6. ANAK SAUDARA LELAKI

(adik-beradik lelaki sebapa)

7. BAPA SAUDARA SEIBUSEBAPA

8. BAPA SAUDARA SEBELAH BAPA

9. SEPUPU (seibu sebapa)

10. SEPUPU(sebapa)

11. WALI HAKIM

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5
TARIKH
.TING

6
 MAHAR (MAS KAHWIN)
Nama lain bagi mahar : shodaq, nihlah, ajru, faridhah, hiba', uqru, alaaiq, thoulu, nikah.

PENGERTIAN

Suatu pemberian wajib daripada suami kepada isteri sama ada dalam bentuk wang atau
sesuatu yang bernilai selepas akad nikah.

HUKU
M
Wajib diberi oleh suami kepada isteri
- sebagai tanda penghargaan, tanggungjawab dan kasih sayang

JENIS-JENIS MAHAR

Mahar Muthamma Mahar misil

*Mahar yang ditentukan kadarnya *Mahar yang ditentukan kadarnya
Dan dipersetujui oleh kedua-dua mengikut kadar mahar saudara-
belah pihak saudara perempuan pihak isteri.

Syarat mahar : semua barang @ manfaat.

Cth: wang, emas, perak, pengajaran Al-Quran dan pekerjaan yg halal

Bil PERKARA HUKUM

1. Jumlah mahar :
a) perempuan masih kecil a) ditentukan oleh walinya
b) sudah baligh @ janda b) ditentukan sendiri
* Sunat disebut kadar mahar ketika akad
2. Cara bayar – nilai @ faedah tertentu yg. - secara tunai @ bertangguh @ berhutang
dipersetujui
3. Mahar hutang –
a) setelah suami melakukan - suami wajib bayar
persetubuhan @ - jika suami mati warisnya wajib bayar
b) persetubuhan secara syubhah@
c) salah seorang mati
4. Mahar hutang
a) jika diceraikan sebelum setubuh a) mahar dibayar separuh kpd. Isterinya
b) jika isteri minta fasakh dan belum b) suami tak wajib bayar mahar
setubuh
5. Mahar tunai
a) jika cerai sebelum setubuh a) isteri wajib memulangkan separuh mahar
b) jika isteri minta fasakh dan belum kepada suaminya
setubuh b) isteri wajib memulangkan semua jumlah
maharnya.

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

TARIKH
.TING

7
WALIMATULURUS

PENGERTIAN
Majlis jamuan @ kenduri kahwin yg diadakan
untuk meraikan pengantin lelaki & perempuan yg
HUKU telah melangsungkan perkahwinan mereka.
M
Sunat – mengadakan walimatulurus

Wajib –menerima jemputannya

(Kenduri kahwin wajib dihadiri jika tiada uzur syar'ie )

dilarang berhutang utk mengadakan walimatulurus

HIKMAH
WALIMATUL URUS

 Melahirkan rasa kesyukuran


 Melahirkan rasa kegembiraan atas ikatan perkahwinan

 Tanda tahniah dan selamat kepada pasangan pengantin

 Mengisytiharkan kepada orang ramai

 Mengikut ajaran agama dan sunnah Rasulullah s.a.w

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

TARIKH
.TING

TANGGUNGJAWAB SUAMI ISTERI

8
 TANGGUNGJAWAB SUAMI

 memberi nafkah zahir dan batin

 memberi didikan
 memberi layanan yang baik kepada isteri
 suami dilarang menggunakan kekerasan
 berlaku adil kepada isteri-isterinya.

TANGGUNGJAWAB ISTERI

 mentaati suami
 memelihara maruah dan kehormatan
 menjaga harta suami
 layanan yang baik kepada suami
 tinggal di rumah suami

3. TANGGUNGJAWAB BERSAMA

memelihara dan mendidik anak-anak

saling menghormati dan menjaga keaiban

saling menasihati dengan lembut dan berhikmah

menghubungkan silaturrahim dengan keluarga kedua-dua belah pihak

memenuhi keperluan masing-masing mengikut kehendak syara' seperti kasih sayang

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

Kesan pengabaian
tanggungjawab terhadap
keluarga
9
 kerukunan rumah tangga akan tergugat
timbul pertelingkahan dan salah faham antara suami isteri
anak-anak hidup tanpa penjagaan dan didikan yang sempurna
anak-anak membesar tanpa kasih sayang yang secukupnya.

Kesan rukun tetangga terhadap

Kesan rukun tetangga
pembangunan umat
terhadap pembangunan umat

 melahirkan masyarakat yang aman dan harmoni

 lahir generasi yang bijak dan cemerlang
 lahir msyarkat yang maju, produktif
 lahir Negara yang membangun

Persiapan ke arah keluarga bahagia

 ilmu pengetahuan
 ekonomi
 akhlakl

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

TARIKH
.TING

10
 MASALAH RUMAH TANGGA DAN PENYELESAIAAN
MASALAH RUMAH TANGGA DAN PENYELESAIAAN

BIL PERKARA PENGERTIAN HUKUM

1. Bahasa : Cerai @ melepaskan ikatan - harus = sebagai
langkah penyelesaian
Istilah : merungkaikan ikatan perkahwinan terakhir
TALAK dengan lafaz talak, cerai @ yg. mengandungi
makna keduanya.
2. Bahasa : Kembali - harus talak 1 &2
- haram bagi talak 3
RUJUK Istilah : Suami yang mengambil kembali isteri
yg. diceraikan kepangkuannya.
3. Bahasa : Tempoh pengiraan
- Wajib bagi isteri
Istilah : Tempoh masa larangan berkahwin yg.
IDDAH Wajib dipatuhi oleh isteri selepas berpisah
dengan suami.
4. Bahasa : Batal - Harus bagi isteri =
untuk menjaga
Istilah : Pembatalan ikatan perkahwinan kemaslahatan kedua-dua
FASAKH disebabkan syarat yang tidak dipenuhi semasa pihak.
akad nikah @ disebabkan oleh masalah yang
berlaku dalam rumahtangga.
5. Bahasa : Mencabut @ meninggalkan - harus= apabila
isteri berasa tidak sesuai
Istilah : Perceraian antara suami isteri dengan dengan suaminya dan
KHULU' lafaz talak @ khulu' yang dikaitkan dengan bimbang berlaku derhaka
bayaran tertentu oleh isteri kepada suami. kepada suami.
6 Bahasa ; Derhaka @ ingkar haram bagi isteri

NUSYUZ Istilah : keengganan isteri menunaikan

kewajipan terhadap suami tanpa alasan yang
munasabah mengikut hukum syara'.

7. Bahasa : Belakang - haram dan berdosa

besar bagi suami
Istilah : Suami menyamakan isterinya @ mana-
ZIHAR mana anggota nya dengan ibunya @ dengan
mana-mana perempuan mahram baginya ( adik-
beradik suami)
8. Bahasa : laknat Laknat bagi suami
jika tuduhannya salah
Istilah : Sumpah suami yang disertakan dengan Kemurkaan bagi
laknat daripada Allah untuk menolak hukuman isteri jika tuduhan itu betul
LIAN qazaf menuduh zina terhadap isteri @
menafikan keturunannya.
Lian juga bermaksud : Sumpah isteri yang
disertakan dengan kemurkaan Allah untuk
menolak tuduhan zina suaminya.

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5
TARIKH
.TING
1.) TALAK
Bahasa : Cerai @ melepaskan ikatan

11
Istilah : merungkaikan ikatan perkahwinan dengan lafaz talak, cerai @ yg. mengandungi makna keduanya.

HUKUM
WAJIB = Suami x dapat melaksanakan kewajipan @ buat zalim

SUNAT = Isteri berakhlak buruk & x ada cara memperbaikinya

HARAM = Dilafazkan pd. Waktu yg diharamkan (dlm haid, nifas @

tujuan aniaya)
MAKHRUH = Menceraikan isteri tanpa sebab @ isteri solih

RUKUN

Suami Isteri Lafaz Talak

SYARAT SAH TALAK :

a) suami yg menjatuhkan talak berakal, baligh & tidak dipaksa
b) perempuan yg diceraikan adalah isteri yg sah
c) lafaz yg digunakan m'punyai maksud perceraian

JENIS-JENIS
TALAK
BIL JENIS PENGERTIAN

Talak Sunni Suami menceraikan isteri dengan talak satu @ dua ketika isterinya suci drpd. haid,
Aspek (ikut peraturan nifas dan tidak disetubuhui.
Hukum syara')

Talak Bid'i Suami menceraikan isteri ketika. haid, nifas atau ketika suci tetapi disetubuhi @
(menyalahi talak tiga sekali gus.
syara')

Talak Raj'i Talak satu @ dua yang masih belum tamat iddahnya.
Suami boleh merujuk kembali isterinya semasa iddah tanpa perlu kepada
akad dan mahar yang baru.
Aspek
Kesan Talak Bain 1.) Bain sughra = talak yang tidak membolehkan suami merujuk isterinya
kecuali dengan akad dan mahar yang baru. ( khulu', fasakh, tamat tempoh iddah
@ cerai yg belum disetubuhi)

2.) Bain Kubra = Talak tiga yang mengharamkan bekas suami mengahwini
semula isterinya kecuali selepas isterinya berkahwin dgn. Lelaki lain dan
diceraikan setelah bersetubuh.
Suami menceraikan isterinya secara bersyarat dengan sesuatu sebab @ syarat.
Apabila syarat itu dilakukan @ berlaku maka terjadilah perceraian.
Talak Cth: kata suami kepada isteri : ”jika awak keluar rumah tanpa izinku, maka jatuhlah talak satu"
Taklik
TAKLIK SECARA KHULU' : taklik khulu' dalam surat nikah
-suami tidak boleh merujuk isteri kecuali dgn akad & mahar baru
IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

TARIKH
.TING
2.) RUJUK

12
 Bahasa : Kembali
Istilah : Suami yang mengambil kembali isteri yg. diceraikan kepangkuannya.

HUKUM WAJIB = suami yg menceraikan isterinya yg belum menyempurnakan

gilirannya dari isteri-isteri yg lain

HARUS = sekiranya rujuk boleh membawa kebaikan bersama

HARAM = merujuk isteri dgn tujuan utk menyakiti @ utk

memudaratkan isterinya.

MAKHRUH = apabila perceraian lebih baik antara suami

dengan isteri

RUKUN

Suami Isteri Lafaz Rujuk (Kinayah @ sorih)

1.) SUAMI
- Islam - baligh - berakal - kemahuan sendiri.

SYARAT RUJUK
2.) ISTERI
- Islam - telah disetubuhi - bukan cerai fasakh @ khulu'
- bukan talak 3 - masih dlm tempoh iddah

3.) SIGHAH
a. menggunakan lafaz rujuk " cth: aku rujuk engkau"
b. tidak bertaklik " cth: aku rujuk engkau jika engkau setuju"
c. tidak ditentukan masa "cth: aku rujuk engkau selam tiga bulan"
HIKMAH RUJUK :

a) bertepatan dgn fitrah manusia yg ingin kembali ke pangkal jalan apabila melakukan
kesilapan
b) diberi peluang untuk menyambung semula hubungandgn keazaman & sikap yg
baru
c) berkesempatan memperbaiki kelemahan dan kesilapan lepas
d) memberi ketenteraman jiwa
e) dapat menyatukan semula keluarga

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5
TARIKH
.TING

3.) IDDAH
Bahasa : Tempoh pengiraan

13
 Istilah : Tempoh masa larangan berkahwin yg. Wajib dipatuhi oleh isteri selepas berpisah dengan
suami.

JENIS DAN TEMPOH IDDAH

Perceraian hidup Kematian suami

BIL Status Isteri Iddah Iddah

1. Hamil Hingga melahirkan anak Hingga melahirkan anak
2. Tidak Hamil Tiga kali suci Empat bulan sepuluh hari
3. Putus Haid Tiga bulan Empat bulan sepuluh hari
4. Belum Tiada iddah Empat bulan sepuluh hari
disetubuhi

SEBAB PERBEZAAN TEMPOH JENIS IDDAH :

1.) Iddah Bagi Perempuan Bercerai Hidup = Membersihkan Rahim
2.) Iddah Bagi Perempuan Bercerai Mati =Tanda Perkabungan &
Kesedihan
3.) Iddah Bagi Perempuan Yg Belum Disetubuhi = tiada iddah krn rahimnya
bersih
Hak semasa iddah
2. Isteri talak satu & dua – masih dibawah tanggungan suami.
- isteri dilarang keluar rumah tanpa izin suami

3. Isteri dalam tempoh talak Bain (tidak boleh dirujuk) – tidak berhak mendapat
nafkah.
4. Isteri yg kematian suami – berhak diberi tempat tinggal dlm tempoh iddahnya.

*%* Isteri yg diceraikan sebelum disetubuhi @ yg nusyuz tidak layak mendpt. apa2 nafkah
drpd suaminya

Hak selepas iddah = Tidak mempunyai apa-apa hubungan dengan suaminya lagi.

Keluar dari rumah

Peminang yg disediakan oleh
an suami
PERKARA YG.
DILARANG
SEMASA IDDAH

Menghias Perkahwinan
diri

HIKMAH IDDAH :
a.) memastikan isteri tidak hamil dgn bekas suami – untuk mengelakkan percampuran
keturunan apabila isteri berkahwin lain.
b.) Peluang untuk berfikir dan menyesal
c.) Menzahirkan kepentingan dan kesucian ikatan perkahwinanyg tinggi nilainya.
d.)

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5
TARIKH

14
 .TING
4.)FASAKH
Bahasa : Batal
Istilah : Pembatalan ikatan perkahwinan disebabkan syarat yang tidak dipenuhi semasa akad nikah @
disebabkan oleh masalah yang berlaku dalam rumahtangga.

SEBAB-SEBAB FASAKH

Suami Suami
tidak beri berpenyak
nafkah it

Suam Murta Suam

i d i
zalim hilan
g

PROSES MENUNTUT
FASAKH Is
te
ri
m
en M
u ah
nt ka
ut m Ji
F ah ka
as m sa
ak en bi
h yi t Ma
as ke hka
at sa ma
al la h
as ha aka
an n n
su bub
a ark
m an
i per
KESAN : * Suami tidak boleh rujuk dlm masa iddah
kah
* Boleh kahwin semula dengan akad dan
win mahar yang baru
an
HIKMAH FASAKH :

a.) memberi peluang kpd. Isteri membuat pembatalan perkahwinan

b.) mengelak drpd kemudharatan yg ditanggung oleh isteri
c.) peringatan kpd. suami agar bertanggungjawab
d.) menghindari suasana yg tidak baik terhadap perkembangan fizikal,
mental dan emosi anak2
e.) menyelamatkan akidah isteri & anak2 ekoran suami yg murtad

15
 IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5
TARIKH
.TING
5.) KHULU'

Bahasa : Mencabut @ meninggalkan

Istilah : Perceraian antara suami isteri dengan lafaz talak @ khulu' yang dikaitkan dengan
bayaran tertentu oleh isteri kepada suami.

Contoh lafaz khulu' kata suami kepada isteri:

Saya ceraikan kamu dengan bayaran rm
10,000.00.
Jawab isteri : Saya menerimanya.

Bayaran tebus talak @ khulu' boleh juga

dengan barang-barang yg. bernilai seperti
rumah, kebun, kereta & sbg.

Apabila berlaku Khulu':

Suami tidak boleh merujuk kembali
kecuali dengan akad nikah semula

HIKMAH DISYARIATKAN KHULU'

a.) penghormatan kepada isteri supaya boleh bertindak mengikut undang2 syara' untuk
melepaskan diri dr ikatan perkahwinan
b.) mengelak kemungkinan berlaku penderhakaan drpd pihak isteri.
c.) Mengelak sifat ego suami yg suka menyalahgunakan kuasa bertindak sesuka hati.

Tujuan FASAKH dan KHULU'

Memelihara hak-hak wanita

Menolak bahaya kemudharatan yg
menimpa isteri
Memberi keadilan kepada wanita
melalui keputusan mahkamah

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

16
 TARIKH
.TING
6.)NUSYUZ

Bahasa ; Derhaka @ ingkar

Istilah : keengganan isteri menunaikan kewajipan terhadap suami tanpa alasan yang munasabah
mengikut hukum syara'.

PERKARA YANG BOLEH MEMBAWA KEPADA NUSYUZ

Isteri enggan melayan suami (bersetubuh)

Keluar rumah tanpa izin suami tanpa sebab yg menasabah
Melakukan kekasaran terhadap suami
Ingkar perintah suami yg tidak bercanggah dengan syara'
Membenarkan lelaki yg tidak disukai suami masuk ke rumah
semasa ketiadaan suami

KESAN NUSYUZ :

1. ) TERHADAP SUAMI
– merasa tercabar dan hilang pertimbangan
– bertindak kasar & menggunakan kekerasan untuk melepaskan kemarahan

2.) TERHADAP KELUARGA

- anak akan hilang rasa hormat pada ibubapa
- jiwa dan minda anak2 akan tertekan

3.) TERHADAP MASYARAKAT

- hubungan dalam masyarakat akan terjejas

TINDAKAN SUAMI TERHADAP ISTERI

YANG NUSYUZ

Beri nasihat

Asingkan dari tempat tidur Syarat memukul isteri yg nusyuz

Memukul untuk mengajar
Berunding dgn. Ahli keluarga/ pegawai agama
Cerai talak satu
tidak keterlaluan sehingga boleh
mencederakan.
Tidak memukul dibahagian2
sensitif spt. muka dan perut
Memukul dgn tujuan mengajar &
m'insafkan
Memukul dgn alat yg tidak
membahayakan

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

17
 TARIKH
.TING

7.)ZIHAR

Bahasa : Belakang

Istilah : Suami menyamakan isterinya @ mana-mana anggota nya dengan ibunya @ dengan
mana-mana perempuan mahram baginya ( adik-beradik suami)

RUKUN DAN SYARAT ZIHAR

SUAMI ISTERI ORANG YG SIGHAH

Baligh Isteri yg sah DISAMAKAN Jika lafaz
berakal Zihar Perempuan jelas – tidak
sah talak disandarkan Mahram dgn perlu niat
kemahuan pada isteri @ sebab nisab, Jika tidak
sendiri mana-mana penyususan @ jelas- perlu
anggota isteri persemendaan kepada niat

LANGKAH UNTUK MENGELAKKAN BERLAKUNYA ZIHAR

a.) tidak mengikut sifat arab Jahiliah

b.) memahami konsep zihar sebenar
c.) suami hendaklah menahan kemarahan supaya tidak tergesa2 mengziharkan isteri spt. Amalan
masy. Jahiliah

KAFARAH ZIHAR
 1.) Memerdekakan Seorang Hamba Mukmin
 2.) Jika Tidak Mampu, Wajib Berpuasa Dua Bulan Berturut-Turut
 3.) Jika Tidak Mampu, Wajib Memberi Makan Kepada 60 Orang Miskin Dengan Kadar
Secupak Bagi Setiap Seorang.

AKIBAT ZIHAR

a.) suami isteri haram melakukan persetubuhan

b.) menjatuhkan maruah isteri
c.) suami wajib membayar kifarah

\IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

18
 TARIKH
.TING
8.)LIAN
Bahasa : laknat

Istilah : Sumpah suami yang disertakan dengan laknat daripada Allah untuk menolak hukuman
qazaf menuduh zina terhadap isteri @ menafikan keturunannya.
Lian juga bermaksud : Sumpah isteri yang disertakan dengan kemurkaan Allah untuk menolak
tuduhan zina suaminya.

Qazaf : menuduh perempuan yang baik berzina tanpa 4 orang saksi yang adil

Suami membuat tuduhan

zina terhadap isteri tanpa
mengemukakan 4 orang
saksi

tuduhan ini, jika tidak mengemukakan

4 orang saksi boleh disabitkan dengan
hukuman 80 sebatan

Sebagai ganti 4 orang saksi

suami boleh bersumpah di
hadapan hakim

PROSES LIAN
Suami bersumpah di hadapan hakim

"Aku bersaksi dengan nama Allah bahawa tuduhan zina

terhadap isteriku adalah benar"
diulang 4 kali berturut-turut
sumpahan kelima :
" Sesungguhnya laknat Allah akan menimpa diriku jika aku
berdusta dalam membuat tuduhan zina terhadap isteriku

Implikasi lian : Isteri bersumpah di hadapan hakim

terpisah slps sumpah lian
suami tidak boleh berkahwin semula
selama2 nya dgn bekas isteri "Aku bersaksi dengan nama Allah bahawa tuduhan
anak yg dinafikan dlm sumpah ternafizina yang dibuat oleh suamiku terhadap diriku adalah
nasabnya dari suami yg bersumpah dusta"
isteri berhak menuntut nafkah anak jika diulang 4 kali berturut-turut
suami tidak menafikan nasabnya. sumpahan kelima :
Suami yg membuat tuduhan dilepaskan " Sesungguhnya kemurkaan Allah akan menimpa
dr hukuman qazaf diriku jika tuduhan suamiku benar
Isteri akan dikenakan had zina jika
tidak menolak dengan sumpah lian.

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

19
 TARIKH
.TING
POLIGAMI
POLIGAMI

PENGERTIAN

Bahasa : Banyak isteri

Istilah : Lelaki yang beristeri lebih dari seorang tetapi tidak lebih empat orang
isteri dalam satu masa.

HUKU
M
Harus- jika mampu

1.) Tidak melebihi Syarat- 2.) Boleh berlaku adil

4 orang isteri syarat
poligami

3.) Mampu dari segi jasmani dan kewangan

Kesan poligami yang

tidak mengikut syara'

Gejala buruk dalam masyarakat seperti penganiayaan dan pengabaian rumahtangga.

Melahirkan manusia yang tidak bertanggungjawab dan pentingkan diri.

Melahirkan rasa tidak puas hati dan huru0hara dalam rumahtangga

Menambah beban kepada suami yang tidak mampu

Pandangan negatif masyarakat terhadap amalan poligammi

Hikmah poligami

Menyambung keturunan

Membela anak yatim dan wanita

Mengelakkan diri dari maksiat

Mendapat kebahagiaan di dunia dan akhirat

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

20
 TARIKH
.TING

KEMAHIRAN KEIBUBAPAAN

KONSEP KEMAHIRAN KEIBUBAPAAN


 Anak adalah amanah Allah S.W.T
 Bijak melakukan perkara yang berkaitan dengan keibubapaan
 Menyelesaikan sesuatu masalah berdasarkan ilmu.
Info : Tahnik ialah
memasukkan buah tamar
Hukum @buah-an lain yg manis
Wajib
melaksanankannya kebahagian atas mulut
(lelangit) bayi

CARA MELAKSANAKAN TANGGUNGJAWAB

BI SEMASA MENGANDUNG SELEPAS MELAHIRKAN ANAK

L
1 Mendekatkan diri kepada Allah Azan dan iqamat ditelinga bayi
2. Tunaikan kewajipan agama Mentahnik
3. Banyakkan bersabar Menamakan dengan nama yang baik
4. Memastikan keselamatan kandungan Mencukur rambut
5. Pemeriksaan keselamatan dari semasa ke semasa Melakukan akikah
6. Menjaga pemakanan yang seimbang, khasiat dan halal

Pendidikan selepas lahir

amPendidikan Isl Moral Pendidikan

- mengajar asas-asas agama menanamkan prinsip-
prinsip akhlak dan budi
pekerti yang murni

Pendidikan intelek
-membentuk pemikiran anak- Pendidikan Jasmani
anak dengan pelbagai disiplin
ilmu seperti ilmu Fardu Ain dan -menjaga kesihatan anak
Fardu Kifayah

laisoS nakididneP
inahoR nakididneP
amases naaraduasrep pesnok -
p tafis-tafis kididnem -
kah itamrohgnem nad malsI
tafis-tafis nakhuajnem
.nial gnaro
naluagrep nad tarua nasatab -

IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

21
 TARIKH
.TING

UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM

Maksud
- Undang-undang yang memperuntukkan tentang hal-hal yang berkaitan
dengan perkahwinan, perceraian dan perkara-perkara yang berkaitan dengan
keduanya dikalangan orang Islam.

UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM YANG

TERDAPAT DI MALAYSIA

ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM JOHOR NO.

5/1990

ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM NEGERI

SEMBILAN NO. 1/1983

ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM NEGERI PULAU

PINANG BIL. 2/1985

ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM SELANGOR

NO.4/ 1994

ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM PAHANG

NO.3/1991

ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM PERAK BIL.

13/1991

ENAKMEN KELUARGA ISLAM KEDAH BIL. 1/1984

ENAKMEN KELUARGA ISLAM KELANTAN NO . 1/1983

ENAKMEN KELUARGA ISLAM MELAKA NO. 8/1983

UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM SABAH NO. 15/1992

ORDINAN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM SERAWAK

NO.5/1991

ENAKMEN PENTADBIRAN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM PERLIS BIL

2/1992

ENAKMEN UNDANG-UNDANG PENTADBIRAN KELUARGA

ISLAM TERENGGANU BIL. 12/1985

AKTA UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM WILAYAH

PERSEKUTUAN 1984(A303) PINDAAN (A 828)
BADAT/SMKBM/PPI/TING.5

22
 TARIKH
.TING

Info : AKTA : Rang Undang2 yang diluluskan oleh Dewan Rakyat

ENAKMEN: Rang Undang2 yang
SEJARAH RINGKAS PENUBUHAN diluluskan oleh Dewan
MAHKAMAH Undangan Negeri
SYARIAH
ORDINAN : Rang Undang2 yang diluluskan sebelum merdeka

MAHKAMAH SYARIAH

ialah Institusi Kehakiman yang membicarakan perkara Mal dan Jenayah yang melibatkan
orang Islam mengikut bidang kuasa yang diperuntukkan oleh enakmen pentadbiran hukum syariah
negeri2.

 Pada tahun 40-an – kuasa Pentadbiran Hal Ehwal Orang Islam

dibawah tanggungjawab
 Majlis Agama Islam Negeri.

 Tahun 1989 - Pentadbiran Mahkamah Syariah dipisahkan

daripada Majlis Agama

 Tahun 1998 - Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia (JKSM)

ditubuhkan dan diletakkan di
bawah Jabatan Perdana Menteri.

 Kini - Jabatan Kehakiman Syariah telah menggunakan (e-

syariah) – mewujudkan rangkaian
eletronik antara Mahkamah Syariah Negeri dengan Jabatan Kehakiman Syariah
Malaysia.

PERANAN MAHKAMAH SYARIAH

KHIDMAT MEMBERI
NASIHAT – MAKLUMAT
Runding Cara Dan PERUNDANGAN
Perdamaian Anatra – dengan laman
Suami Isteri web

MENYELE
SAIKAN
KES-KES

23
 IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

TARIKH
BIDANG KUASA MAHKAMAH SYARIAH .TING

BIL Jenis
Bidang
Kuasa BIDANG KUASA
1. Bidang Mendengar dan memutuskan prosiding di kalangan orang Islam tentang perkara-
Kuasa Mal perkara berikut :
a) pertunangan, perkahwinan, perceraian dan membatalkan
perkahwinan(fasakh)
b) sebarang pelupusan atau tuntutan kepada harta yang wujud
daripada perkara-perkara tersebut (perkara1)
c) nafkah, kesahtarafan atau penjagaan anak-anak
d) pembahagian atau tuntutan harta sepencarian
e) wasiat dan pemberian ketika hampir mati
f) wakaf dan nazar
g) menentu atau membahagikan harta berwasiat & tidak berwasiat
orang Islam
h) pemberian sesama hidup @ penyelesaian yang dibuat tanpa
balasan dengan wang @ nilai wang oleh seseorang Islam
i) perkara yang berkaitan dengan bidang kuasa yang diberikan oleh
mana-mana undang-undang bertulis

2. Bidang Berdasarkan Akta Mahkamah Syariah ( Bidang Kuasa Jenayah) 1984,

Kuasa - Mahkamah Syariah diberi kuasa dalam kesalahan-kesalahan yang boleh dihukum
Jenayah penjara sehingga 3 tahun @ denda sehingga RM 5000 @ 6 sebatan @ kedua-
duanya sekali.

STRUKTUR ORGANISASI MAHKAMAH SYARIAH

MAHKAMAH RENDAH SYARIAH
- membicarakan kes-kes yang bersabit dengan kesalahan yang diperuntukkan
oleh enakmen negeri
- mendengar kes-kes yang timbul
- membuat keputusan
- menyediakan kertas-kertas keputusan dan laporan mahkamah

MAHKAMAH TINGGI SYARIAH

- membicarakan kes yang diperuntukkan di bawah bidang kuasanya

- mengeluarkan perintah yang berkaitan dengan kes-kes sivil dan jenayah agama
- menyelesaikan dan mengesahkan kes-kes faraid
- menguruskan kes-kes rayuan daripada Mahkamah Rendah Syariah
- menyediakan jurnal-jurnal mahkamah untuk diterbitkan

MAHKAMAH RAYUAN SYARIAH

- mendengar kes-kes rayuan
- mempunyai kuasa untuk membatalkan hukuman yang diputuskan oleh
Mahkamah Rendah dan Mahkamah Tinggi Syariah
- kuasa meringankan hukuman yang diputuskan oleh Mahkamah Rendah dan Tinggi
- mempunyai kuasa supaya sesuatu kes itu dibicarakan semula
IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

24
 TARIKH
.TING

ANAK AMANAH ALLAH

PENGERTIAN ANAK ANGKAT

Anak yang dipelihara oleh bukan ibubapa kandungnya sendiri

HUKU
M Harus : mengambil anak angkat dalam Islam

Peraturan memelihara Anak Angkat

1)Haram menasabkan anak angkat kepada bapa angkat

- hendaklah dibin @ dibintikan kepada bapanya yang
sebenar

2. Batas aurat dan pergaulan

- Anak angkat dikira orang asing dalam batas pergaulan
kecuali yang mempunyai hubungan mahram secara nasab atau
sususan

3.) Pembahagian harta pusaka

- Anak angkat tidak boleh mewarisi harta keluarga
angkatnya. Tetapi boleh mendapatkan harta angkatnya melalui
hibah, hadiah dan wasiat dengan syarat tidak melebihi 1/3
daripada harta.

HIKMAH MENGAMBIL ANAK ANGKAT

e.) Mendapat pahala dan keredhaan Allah
f.) Meringankan beban hidup keluarga yang miskin
g.) Menimbulkan perasaan kasih sayang
h.) Mengeratkan silaturrahim
i.) Membahagiakan rumahtangga yang mereka tidak dikurniakan zuriat
j.) Antara jalan penyelesaian bagi mereka yang tidak mempunyai anak

HIKMAH LARANGAN MEMBIN DAN

MEMBINTIKAN ANAK KEPADA BAPA ANGKAT

1. Mengi'tiraf keluarga bapa kandung dan mengekalkan kemuliaan pertalian nasab

2. Memelihara hak anak angkat mewarisi harta pusaka bapa kandungnya
3. Menjaga batas pergaualan supaya terjaga batas aurat antara anak angkat dan keluarga angkat
4. Memelihara harta pusaka bapa kandung supaya tidak bercampur dengan dengan keluarga angkat.
5. Memelihara hak wali nikah oleh bapa kandung dan mereka yang berhak menjadi wali.
IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

25
 TARIKH
.TING

HADANAH : HAK DAN TANGGUNGJAWAB UNTUK ANAK

PENGERTIAN
o Hak penjagaan anak yang masih kecil yg belum mumaiyyiz dan tidak mampu menguruskan
diri sendiri.
o Merangkumi penjagaan jasmani, rohani dan akal
HUKUM: Wajib

SYARAT HADANAH :

Islam Berakal Dewasa Berakhlak Mulia

Hak HADANAH
Hak Hadanah – ke atas IBU , walaubagaimanapun nafkah WAJIB dibawah
tanggungan bapa
Jika ibu hilan hak kelayakkan dengan sebab2 tertentu, maka orang yg berhak
ialah :
1. Nenek Sebelah Ibu Hingga Ke Atas
2. Bapa
3. Nenek Sebelah Bapa Hinnga Ke Atas
4. Datuk
5. Saudara Perempuan Seibu Sebapa
6. Saudara Perempuan Seibu
7. Saudara Perempuan Sebapa
8. Anak Perempuan Kepada Saudara Perempuan Seibu Sebapa
9. Anak Perempuan Kepada Saudara Perempuan Seibu Pewaris yang
berhak mendapat
10. Anak Perempuan Kepada Saudara Perempuan Sebapaharta pusaka tetapi
11. Emak Saudara Sebelah Ibu tidak ditetapkan
12. Emak Saudara Sebelah Bapa nisbah tertentu.
13. Waris Lelaki Yang Boleh Menerima Asobah Cth: anak lelaki
&cucu lelaki

SEBAB GUGUR HAK HADANAH

Ibu berkahwin dgn lelaki yg tidak mempunyai pertalian nasab dgn kanak2 tersebut
Berkelakuan buruk secara keterlaluan dan terang-terangan
Berpindah tempat kediaman utk menghalang bapa kanak2
mengziarahinya
Cuai @ menganiaya kanak2 tersebut
murtad
`
TEMPOH PENJAGAAN :
Berakhir apabila kanak2 tersebut tidak lagi memerlukan
pemeliharaan disebabkan telah dewasa dan dapat berdikari serta mampu mengurus diri

Jika kanak2 tersebut mencapai umur mumaiyyiz dia berhak

memilih untuk tinggal sama ada dengan Ibu atau Bapanya

26
IBADAT/SMKBM/PPI/TING.5

27