Professional Documents
Culture Documents
Από μια διάλεξη σε συγκέντρωση της Επιτροπής Μόσχας και της Επιτροπής
Περιφέρειας Μόσχας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης
(Μπολσεβικικού), που δημοσιεύτηκε στο Bolshevik, νo. 19, Οκτώβρης 1951, και
αναδημοσιεύτηκε στο Communist Review του Λονδίνου, το Γενάρη του 1952
Η επαναστατική δημιουργία της εργατικής τάξης της χώρας μας έδωσε ζωή στα
Σοβιέτ ως την κρατική μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου. Οι Λένιν και
Στάλιν κατέδειξαν τη σημαντική διεθνή σημασία των Σοβιέτ, την υπεροχή αυτής της
ανώτερης και πιο τέλειας μορφής της δικτατορίας του προλεταριάτου έναντι των
άλλων μορφών επαναστατικής εξουσίας. Οι Λένιν και Στάλιν ταυτόχρονα
επισήμαιναν ότι άλλες κρατικές μορφές της δικτατορίας του προλεταριάτου ήταν
εφικτές. «Τα Σοβιέτ», έλεγε ο Στάλιν στο 6ο συνέδριο του Ρωσικού
Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος (Μπολσεβίκων), «είναι η καταλληλότερη
μορφή οργάνωσης του αγώνα της εργατικής τάξης για την εξουσία, αλλά τα σοβιέτ
δεν είναι ο μοναδικός τύπος επαναστατικής οργάνωσης» (Άπαντα, τ.3, σ. 178).
Το καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας είναι ο νέος τύπος κρατικής οργάνωσης της
λαϊκής εξουσίας στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το
παράδειγμα των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας επαληθεύει την ορθότητα της
θεωρητικής θέσης των Λένιν και Στάλιν αναφορικά με τη διεθνή σημασία της
δικτατορίας του προλεταριάτου, ως της ουσίας διαφόρων πολιτικών μορφών στην
περίοδο της μετάβασης από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Ο σύντροφος Στάλιν
διδάσκει ότι το καθεστώς των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας στην Κεντρική και
Νοτιοανατολική Ευρώπη εκπληρώνει τις λειτουργίες της δικτατορίας του
προλεταριάτου και ότι τα κράτη της Λαϊκής Δημοκρατίας είναι μια από τις μορφές
της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Η λαϊκή δημοκρατία ως μια νέα μορφή της πολιτικής οργάνωσης της κοινωνίας έγινε
δυνατό να εμφανιστεί και εμφανίστηκε σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες: και
κυρίως με την ύπαρξη της ισχυρής Σοβιετικής Ένωσης, σε μια κατάσταση περαιτέρω
όξυνσης της γενικής κρίσης του καπιταλισμού, όξυνσης όλων των αντιθέσεων του
ιμπεριαλισμού, μεγέθυνσης του κινήματος της εργατικής τάξης και ισχυροποίησης
του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των λαών των αποικιακών και εξαρτημένων
χωρών, και με τη ριζική αλλαγή στο συσχετισμό δυνάμεων στο διεθνή στίβο υπέρ του
Σοσιαλισμού.
Ο αποφασιστικός ρόλος της Σοβιετικής Ένωσης στην εμφάνιση της λαϊκής
δημοκρατίας έγκειται στα ακόλουθα:
Τρίτον, ως αποτέλεσμα της νίκης της Σοβιετικής Ένωσης στο Δεύτερο Παγκόσμιο
Πόλεμο, η ήττα των επιτιθέμενων κρατών- Γερμανία, Ιαπωνία, Ιταλία- ήταν άλλο ένα
ισχυρό πλήγμα στον καπιταλισμό. Το σύστημα του ιμπεριαλισμού εξήλθε από το
Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πολύ πιο αδύνατο από ό,τι προπολεμικά, ενώ το
σύστημα του σοσιαλισμού εξήλθε πιο ισχυρό, παρότι ήταν η ΕΣΣΔ που σήκωσε το
κύριο βάρος στον αγώνα ενάντια στο φασισμό. Ο συσχετισμός δυνάμεων στο διεθνή
στίβο άλλαξε υπέρ του σοσιαλισμού και σε βάρος του καπιταλισμού. Αυτό σημαίνει
τη δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών για τον αγώνα και τη νίκη των λαϊκών μαζών
σε Ευρώπη και Ασία.
Έτσι, η εμφάνιση της λαϊκής δημοκρατίας ως της νέας κρατικής μορφής λαϊκής
εξουσίας, ο θρίαμβός της σε μερικές χώρες της Ευρώπης και της Ασίας,
προετοιμάστηκε από τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, την
οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ και τον ηρωικό αγώνα του σοβιετικού λαού
που νίκησε τους φασίστες επιτιθέμενους, και απελευθέρωσε του λαούς της Ευρώπης
και της Ασίας από το Χιτλερικό ζυγό και τους Ιάπωνες επιτιθέμενους.
Μετά την ήττα της Χιτλερικής Γερμανίας και της Ιμπεριαλιστικής Ιαπωνίας, οι λαϊκές
μάζες σε πλήθος χωρών, που είχαν περάσει από το δύσκολο σχολειό του
αντιφασιστικού αντιιμπεριαλιστικού απελευθερωτικού αγώνα, δεν ήθελαν να
εμπιστευτούν τις τύχες τους στους αντιδραστικούς: οι μάζες δεν ήθελαν να ζήσουν με
τον παλιό τρόπο. Οι αντιδραστικές τάξεις ήταν αδύνατες να κυβερνήσουν αυτές τις
χώρες όπως παλιά, οι θέσεις τους είχαν υποσκαφτεί και αδυνατίσει. Ένας νέος γύρος
άρχισε για το απελευθερωτικό κίνημα της εργατικής τάξης, όλων των εργαζομένων
στις καπιταλιστικές χώρες, και των αποικιακών λαών για εθνική απελευθέρωση, για
δημοκρατία και σοσιαλισμό: ένας αγώνας αναπτύχθηκε για την εγκαθίδρυση λαϊκής
δημοκρατίας.
Πρώτον, ο Σοβιετικός Στρατός άμεσα απελευθέρωσε τις χώρες της Κεντρικής και
Νοτιοανατολικής Ευρώπης από τη φασιστική σκλαβιά.
Δεύτερον, η Σοβιετική Ένωση απέτρεψε την υλοποίηση των σχεδίων για μια
Αγγλοαμερικάνικη επέμβαση στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής
Ευρώπης και έτσι τις έσωσε από μια νέα μορφή ιμπεριαλιστικής καταπίεσης- της
αμερικανοαγγλικής.
Τέταρτον, η Σοβιετική Ένωση έδωσε στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας μια
σημαντική ηθική και πολιτική υποστήριξη, και τις βοήθησε να ενδυναμώσουν τη
διεθνή τους θέση. Τη μεγαλύτερη σημασία είχε η οικονομική βοήθεια. Η Σοβιετική
κυβέρνηση βοήθησε τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας με εξοπλισμό και πρώτες ύλες
για τη βιομηχανία, με τρόφιμα για τον πληθυσμό κλπ.
Και τέλος, πέμπτον, η Σοβιετική Ένωση βοήθησε και βοηθά τους εργαζομένους
αυτών των χωρών με την πλούσια εμπειρία της σε κοινωνικούς μετασχηματισμούς.
Αυτές είναι οι εξωτερικές ιστορικές συνθήκες για την εμφάνιση της λαϊκής
δημοκρατίας. Ας περάσουμε στην εξέταση των εσωτερικών εξελίξεων στις διάφορες
χώρες, γεγονότα που ήταν οι προϋποθέσεις για τη νίκη της λαϊκής δημοκρατίας.
Ο αγώνας ενάντια στους χιτλερικούς επιτιθέμενους, ο αγώνας για την ελευθερία και
την εθνική ανεξαρτησία, συγχωνεύτηκε σχεδόν με το γενικό δημοκρατικό αγώνα
ενάντια στους τοπικούς φασίστες, ενάντια στους τοπικούς γαιοκτήμονες και τη
μεγαλοαστική τάξη, που ήταν τα στηρίγματα των γερμανών φασιστών κατακτητών.
Σε αυτή την περίοδο, η εργατική τάξη των χωρών της Κεντρικής και
Νοτιοανατολικής Ευρώπης, υπό την καθοδήγηση των Κομμουνιστικών και
Εργατικών κομμάτων, εξασφάλισαν την εξάλειψη της ιμπεριαλιστικής καταπίεσης
και των απομειναριών της φεουδαρχίας.
Σε αυτή την περίοδο υπήρξε μια διάσπαση μεταξύ της εκμεταλλεύτριας τάξης. Ένα
τμήμα της- οι γαιοκτήμονες και η μεγαλοαστική τάξη- πήγε με το πλευρό των
γερμανών φασιστών. Το άλλο, δηλαδή, ένα τμήμα της μεσοαστικής τάξη, εντάχθηκε
στον αντιφασιστικό συνασπισμό.
Όλα αυτά τα γεγονότα, ενώ αναδεικνύουν τον αποφασιστικό ρόλο της Σοβιετικής
Ένωσης στη γέννηση της λαϊκής δημοκρατίας, ταυτόχρονα κατηγορηματικά
καταρρίπτουν την αγγλοαμερικάνικη συκοφαντία περί «ξένης επέμβασης».
Μετά την ήττα του φασισμού και την εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας, η εργατική
τάξη των χωρών της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης είχε να αντιμετωπίσει
τα καθήκοντα της εξάλειψης των υπολειμμάτων του φασισμού, δηλαδή την
ολοκλήρωση της αστικοδημοκρατικής επανάστασης, σε όλο τους το μέγεθος.
Κατά την πρώτη περίοδο, τα καθήκοντα αυτής της επανάστασης είχαν επιτυχώς
εκπληρωθεί, η αγροτική μεταρρύθμιση έλαβε χώρα, οι φεουδαρχικές επιβιώσεις
εξαλείφτηκαν, η μοναρχία καταργήθηκε εκεί όπου υπήρχε. Πήρε ένα χρόνο ή λίγο
παραπάνω για την εξάλειψη των επιβιώσεων της φεουδαρχίας στις ευρωπαϊκές χώρες
της λαϊκής δημοκρατίας. Η ήττα του φασισμού, η ανατροπή της εξουσίας της
μεγαλοαστικής τάξης και της φεουδαρχίας, η απόδοση της γης στους αγρότες,
οδήγησαν σε μια ενδυνάμωση του ηγετικού και καθοδηγητικού ρόλου της εργατικής
τάξης στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, και τον
καθοδηγητικό ρόλο της εργατικής τάξης, και, όπως διδάσκει ο σύντροφος Στάλιν,
είναι το έμβρυο της δικτατορίας του προλεταριάτου, το μεταβατικό στάδιο προς αυτή.
Έτσι, δημιουργήθηκε η ευκαιρία για τη μετάβαση σε ένα νέο στάδιο- στο στάδιο της
σοσιαλιστικής επανάστασης.
Στην πορεία μιας παρατεταμένης και έντονης πάλης, η εργατική τάξη στις χώρες της
λαϊκής δημοκρατίας αποκάλυψε την προδοτική συμπεριφορά της αστικής τάξης,
αποκάλυψε τις προδοτικές, υποσκαπτικές, κατασκοπευτικές-ανατρεπτικές
δραστηριότητες των ηγετών της αστικής τάξης, εξασφάλισε την πολιτική
απομόνωση, πέτυχε αποφασιστική νίκη επί της αστικής τάξης, πλήρως την
απομάκρυνε από την εξουσία.
Καθώς οι δυνάμεις, η πολιτική συνειδητοποίηση και η οργανωτική δύναμη της
εργατικής τάξης αύξανε, καθώς οι δεσμοί της με την εργαζόμενη αγροτιά αύξανε, η
λαϊκοδημοκρατική επανάσταση άρχιζε να ανεβαίνει και να γίνεται μια σοσιαλιστική
επανάσταση. Η διαδικασία αυτής της ανόδου κάλυψε ένα περισσότερο ή λιγότερο
παρατεταμένο χρονικό διάστημα: στην πολιτική σφαίρα, τα καθήκοντα της
σοσιαλιστικής επανάστασης εκπληρώθηκαν πλήρως περίπου το 1947-48. Αυτή η
άνοδος εξασφαλίστηκε από την εξουσία της εργατικής τάξης σε συμμαχία με την
αγροτιά, και τον καθοδηγητικό και ηγετικό ρόλο των Κομμουνιστικών και Εργατικών
Κομμάτων στο σύστημα της λαϊκής δημοκρατίας.
Η σοσιαλιστική επανάσταση στις ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας είχε μια
πορεία σε εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες: έλαβε χώρα σε μια κατάσταση ριζικής
αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων υπέρ του σοσιαλισμού και εναντίον του
καπιταλισμού.
Η σοσιαλιστική επανάσταση στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας έλαβε χώρα υπό την
ηγεσία των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων ως ένα ευρύ κίνημα από τα
κάτω, λαϊκών μαζών, υποστηριζόμενο από τα πάνω, από εκείνους τους δεσμούς στον
κρατικό μηχανισμό που ήταν στα χέρια της εργατικής τάξης. Στην πορεία αυτού του
έντονου αγώνα ενάντια στην αντίδραση, ο παλιός αστικός κρατικός μηχανισμός
συντρίφτηκε βήμα- βήμα, και δημιουργήθηκε νέος, λαϊκοδημοκρατικός κρατικός
μηχανισμός
Η ήττα των πρακτόρων των αστικών συμφερόντων στο κίνημα της εργατικής τάξης
ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό συστατικό στοιχείο του αγώνα για τη νίκη της
σοσιαλιστικής επανάστασης. Η αστική τάξη έτρεφε μεγάλες ελπίδες για τους δεξιούς
σοσιαλδημοκράτες. Είναι ξεκάθαρο ότι η διάσπαση στο εργατικό κίνημα, η ύπαρξη
σε αυτό πρακτόρων των αστικών συμφερόντων, αποδυνάμωναν την εργατική τάξη.
Τα Κομμουνιστικά και Εργατικά κόμματα κατέρριψαν τις ιδεολογικές θέσεις των
δεξιών σοσιαλδημοκρατών και, φέρνοντας στο πλευρό τους τα απλά μέλη των
σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και τους αριστερούς ηγέτες τους, πέτυχαν την
εξάλειψη της διάσπασης στο κίνημα της εργατικής τάξης, τη δημιουργία ενιαίων
κομμάτων της εργατικής τάξης σε μια Μαρξιστική-Λενινιστική βάση. Η δημιουργία
ενιαίων εργατικών κομμάτων, ενδυναμώνοντας τον ηγετικό ρόλο της εργατικής
τάξης, προώθησε την επέκταση και την ισχυροποίηση της δικτατορίας του
προλεταριάτου.
Το καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής
Ευρώπης, είναι, στο περιεχόμενό του, η κρατική μορφή της δικτατορίας του
προλεταριάτου, το σοσιαλιστικό κράτος στην πρώτη φάση της ανάπτυξής του.
Το κύριο καθήκον αυτής της περιόδου είναι η συντριβή της αντίστασης των
ανατραπεισών τάξεων, η οργάνωση της άμυνας της χώρας ενάντια στην επίθεση των
ιμπεριαλιστών επιθετιστών, η ενδυνάμωση των σχέσεων με τους προλετάριους όλων
των χωρών, σε πρώτη φάση η ενδυνάμωση της φιλίας με τη χώρα του νικηφόρου
σοσιαλισμού- τη Σοβιετική Ένωση- για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, η
ισχυροποίηση της συμμαχίας της εργατικής τάξης με όλους τους εργαζόμενους στην
πόλη και την επαρχία, το τράβηγμα των μαζών στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, η
δημιουργία προϋποθέσεων για την εξάλειψη των καπιταλιστικών στοιχείων.
Η Σοβιετική Ένωση παρέχει μεγάλη βοήθεια στη λαϊκή δημοκρατία για την
εκπλήρωση των εξωτερικών της λειτουργιών. Η Σοβιετική Ένωση είναι η δύναμη
που παραλύει την οικονομική πίεση των ιμπεριαλιστών στις χώρες της λαϊκής
δημοκρατίας, αχρηστεύει τις πολιτικές και διπλωματικές ραδιουργίες των
εξουσιαστικών κύκλων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας εναντίον αυτών
των χωρών, ακυρώνει τα επεμβατικά σχέδια της διεθνούς αντίδρασης.
Χαρακτηριστικό της πολιτικής ζωής των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας είναι το
πολυκομματικό σύστημα. Σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας, με
την εξαίρεση της Αλβανίας, όχι ένα, ούτε δύο, μα πολλά κόμματα των εργαζομένων
παίζουν ρόλο στην οικοδόμηση της νέας ζωής. Στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας οι
κυβερνήσεις αποτελούνται από εκπροσώπους διαφόρων κομμάτων ή
κοινωνικοπολιτικών οργανώσεων. Έχεί ήδη αποδειχτεί από την εμπειρία ότι το
καθεστώς της λαϊκής δημοκρατίας μπορεί να εκπληρώνει τις λειτουργίες της
δικτατορίας του προλεταριάτου ακόμα και με την ύπαρξη αρκετών κομμάτων, αλλά
στην ουσία, και με την προϋπόθεση ότι, η ηγέτιδα και καθοδηγητική δύναμη του
κράτους είναι η πρωτοπορία της εργατικής τάξης- το κομμουνιστικό κόμμα. Φέρνει
μαζί του τα άλλα κόμματα των εργαζομένων, επηρεάζοντας αυτά τα κόμματα και
προσανατολίζοντάς τα προς το σοσιαλισμό.
Οι Ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας έχουν μπει στην περίοδο της
οικοδόμησης του σοσιαλισμού, και οι οικονομίες τους είναι μεταβατικού χαρακτήρα.
Πρώτον και κύριο, υπάρχουν τρεις τύποι ιδιοκτησίας στις χώρες της λαϊκής
δημοκρατίας: πανεθνική σοσιαλιστική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής,
συνεταιριστική ιδιοκτησία, που στον κύριο βαθμό είναι σοσιαλιστική, ατομική
ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, η οποία είναι δύο ειδών: ιδιοκτησίας εργαζόμενης
αγροτιάς, βιοτεχνών και τεχνιτών, βασισμένης σε ατομική εργασία, και
καπιταλιστικής ατομικής ιδιοκτησίας, βασισμένης στην εκμετάλλευση.
Η ύπαρξη διαφόρων τύπων ιδιοκτησίας διαμόρφωσε την ποικιλία στη δομή της
εθνικής οικονομίας. Σε κάθε μια από αυτές τις χώρες υπάρχουν τρεις βασικές
κοινωνικοοικονομικές δομές: σοσιαλιστική, μικροεμπορευματική και καπιταλιστική.
Ο σοσιαλιστικός τομέας έχει καταστεί η κυρίαρχη δομή στη βιομηχανία και είναι
κυρίαρχος στην εθνική οικονομία. Τέλος, μια σημαντική χαρακτηριστική πτυχή της
οικονομίας της μεταβατικής περιόδου είναι ότι στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας
υπάρχουν ακόμα εκμεταλλευτές (αστική τάξη, κουλάκοι) και η εκμετάλλευση
ανθρώπου από άνθρωπο δεν έχει ακόμα καταργηθεί.
Ο σχεδιασμός της εθνικής οικονομίας είναι μια πολύ σημαντική προϋπόθεση για την
ανάπτυξη των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας. Το βασικό οικονομικο-πολιτικό
καθήκον των σχεδίων που υλοποιούνται στις Ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής
δημοκρατίας είναι η οικοδόμηση της βάσης της σοσιαλιστικής οικονομίας.
Εκπληρώνοντας αυτό το στόχο, τα Κομμουνιστικά και Εργατικά κόμματα αυτών των
χωρών, καθοδηγούμενα από το Μαρξισμό-Λενινισμό και την εμπειρία του
ΚΚΣΕ(Μπ.), στρέφουν την προσοχή τους στη δημιουργία σοσιαλιστικής βιομηχανίας
ως της υλικής βάσης του σοσιαλισμού και, κυρίως, στην ανάπτυξη βαριάς
βιομηχανίας η οποία παράγει τα μέσα παραγωγής.
Μια βασική προϋπόθεση για την επιτυχή πρόοδο των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας
προς το Σοσιαλισμό είναι η φιλία με τη Σοβιετική Ένωση. Για χώρες που οικοδομούν
το σοσιαλισμό είναι μια ζωτική ανάγκη, η εκδήλωση και η ανάπτυξη της αρχής του
προλεταριακού διεθνισμού.
Κατανοώντας την πρωταρχική σημασία της φιλίας με τη Σοβιετική Ένωση για την
ισχυροποίηση της λαϊκής δημοκρατίας, η αντίδραση προσπαθεί με όλη της τη δύναμη
να αποδυναμώσει αυτή τη φιλία, να χωρίσει τις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας από τη
Σοβιετική Ένωση: προσπαθεί να σπείρει και να διαδώσει τη δηλητηριώδη ιδεολογία
του αστικού εθνικισμού. Ο αστικός εθνικισμός είναι ο κύριος κίνδυνος για τη
σοσιαλιστική οικοδόμηση στις χώρες της λαϊκής δημοκρατίας. Ο αγώνας ενάντια
στον αστικό εθνικισμό συνιστά το κύριο πολιτικό καθήκον των Κομμουνιστικών και
Εργατικών Κομμάτων.
Η παύση της φιλίας με τη Σοβιετική Ένωση αναπόφευκτα σημαίνει την εξάλειψη της
λαϊκής δημοκρατίας, όπως έδειξαν τα γεγονότα στη Γιουγκοσλαβία. Η κλίκα Τίτο-
Ράνκοβιτς, που χάλασαν τη φιλία μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και ΕΣΣΔ και υλοποίησαν
τη μετάβαση από τον αστικό εθνικισμό στο φασισμό, κατέστρεψαν τα κεκτημένα του
Γιουγκοσλαβικού λαού, εγκαθίδρυσαν φασιστικές συνθήκες και οδήγησαν τη
Γιουγκοσλαβία στο στρατόπεδο των Αμερικανο-Βρετανών πολεμοκάπηλων.
Η εργατική τάξη των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας έχει έναν ισχυρό σοσιαλιστικό
σύμμαχο- το σοβιετικό λαό που της παρέχει μια άμεση υποστήριξη στον αγώνα της
για το σοσιαλισμό. Με τη συνεχή ενδυνάμωση και ανάπτυξη των δεσμών φιλίας με
την ΕΣΣΔ, η εργατική τάξη των χωρών της λαϊκής δημοκρατίας δημιουργεί μια
εγγύηση ότι αυτές θα πετύχουν να ξεπεράσουν όλες τις δυσκολίες και να
οικοδομήσουν το σοσιαλισμό.
Αυτοί είναι οι γενικοί νόμοι που δρουν στη μετάβαση από τον καπιταλισμό προς το
σοσιαλισμό στις Ευρωπαϊκές χώρες της λαϊκής δημοκρατίας.
Οι Β.Ι. Λένιν και Ι.Β. Στάλιν έχουν αποδείξει ότι ο καπιταλισμός έχει προ πολλού
παρα-ωριμάσει, και ιστορικά ξεπεραστεί. Η μετάβαση από τον καπιταλισμό στο
σοσιαλισμό, όντας ίδια στο περιεχόμενο σε όλες τις χώρες, λαμβάνει χώρα με το δικό
της τρόπο σε κάθε χώρα ξεχωριστά, ανάλογα με τις συγκεκριμένες ιστορικές
συνθήκες. Ο Β.Ι. Λένιν επεσήμαινε ότι ως συνέπεια της ύπαρξης εθνικών και
κρατικών διαφορών μεταξύ χωρών και λαών, είναι απαραίτητο, στον απελευθερωτικό
αγώνα της εργατικής τάξης των διαφόρων χωρών, το να ληφθεί υπόψη ό,τι είναι
εθνικά ιδιαίτερο, εθνικά συγκεκριμένο. Οι ηγέτες του διεθνούς εργατικού κινήματος
απαιτούν να λαμβάνονται αυστηρά υπόψη οι συγκεκριμένες συνθήκες, οι
ιδιαιτερότητες της ιστορικής κατάστασης, σθεναρά αντιτίθενται σε μια στερεότυπη
αντίληψη και δογματισμό στην επίλυση πολιτικών προβλημάτων: κάνουν έκκληση
για επίδειξη της μέγιστης ευελιξίας στις τακτικές, και στη χρήση όλων των παλαιών
και νέων μορφών κοινωνικής δράσης κατά τον αγώνα για την απελευθέρωση της
εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων.
Αφού αποκαλύπτει την αντιδραστική φύση της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής
των Εργατικών υπηρετών της αστικής τάξης, το Κομμουνιστικό Κόμμα καταδεικνύει
στο προγραμματικό του κείμενο ότι μόνο η μετάβαση στο σοσιαλισμό μπορεί να
επιτύχει μια ριζοσπαστική, πραγματικά προοδευτική λύση των κοινωνικών,
οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων της χώρας που ζητούν επίλυση.
Επισημαίνοντας το ιστορικά αναπόφευκτο και τη ζωτική αναγκαιότητα της
σοσιαλιστικής ανάπτυξης της Βρετανίας, το Κομμουνιστικό Κόμμα δηλώνει ότι το
καθοριστικό πολιτικό ζήτημα στον αγώνα για το σοσιαλισμό είναι το ζήτημα της
εξουσίας. «…Επομένως, ο λαός δεν μπορεί να πορευτεί προς το σοσιαλισμό, χωρίς
πραγματική πολιτική εξουσία, που πρέπει να αποσπαστεί από τα χέρια της
καπιταλιστικής μειοψηφίας και σταθερά να βρίσκεται στα χέρια της πλειοψηφίας του
καθοδηγούμενου από την εργατική τάξη λαού».
Το πρόγραμμα επισημαίνει ότι στον αγώνα ενάντια στη δεσποτική εξουσία των
καπιταλιστών, η βρετανική εργατική τάξη μπορεί, αφότου επιτύχει μια
κοινοβουλευτική πλειοψηφία, να χρησιμοποιήσει το κοινοβούλιο και να σχηματίσει
στη βάση του μια λαϊκή κυβέρνηση. Μετά την έλευση της λαϊκής κυβέρνησης στην
εξουσία, η ριζική αναδιοργάνωση της κρατικής δομής θα έχει ως στόχο της το
δημοκρατικό μετασχηματισμό των θεσμών, την αναδιοργάνωσή τους ανάλογα με τα
συμφέροντα του λαού. Το κοινοβούλιο θα διατηρηθεί, αλλά θα μετασχηματιστεί, και
στη μετασχηματισμένη του μορφή, θα περιλαμβάνεται στην κρατική δομή της λαϊκής
δημοκρατίας.
Εξαιρετικά μεγάλης σημασίας για την Κινέζικη επανάσταση ήταν η νίκη της
Σοβιετικής Ένωσης στο δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως αποτέλεσμα της ήττας των
γερμανών φασιστών και των ιαπώνων επιθετιστών από τη Σοβιετική Ένωση, ήρθε
μια περαιτέρω αποδυνάμωση του συστήματος του ιμπεριαλισμού, οι θέσεις του στις
αποικίες υποσκάφτηκαν περαιτέρω, οι δυνάμεις της κινεζικής δημοκρατίας
ενδυναμώθηκαν περαιτέρω, όπως και ο απελευθερωτικός αγώνας σε όλες τις
αποικιακές και εξαρτημένες χώρες.
«Αν η Σοβιετική Ένωση δεν υπήρχε», έγραψε ο Μάο Τσε Τουνγκ, «αν ο
αντιφασιστικός Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν ήταν νικηφόρος, αν- κι αυτό είναι
εξαιρετικά σημαντικό για εμάς- ο Ιαπωνικός ιμπεριαλισμός δεν είχε συντριβεί, αν οι
χώρες της νέας δημοκρατίας δεν είχαν εμφανιστεί στην Ευρώπη, αν δεν υπήρχε
άνοδος στον αγώνα των καταπιεσμένων χωρών της Ανατολής, αν δεν υπήρχε αγώνας
των λαϊκών μαζών στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την
Ιαπωνία και άλλες καπιταλιστικές χώρες ενάντια στην άρχουσα αντιδραστική κλίκα,
αν όλοι αυτοί οι παράγοντες δεν υπήρχαν, τότε η πίεση από τις διεθνείς αντιδραστικές
δυνάμεις, φυσικά, θα ήταν κατά πολύ ισχυρότερες από τώρα. Θα ήταν εφικτό για
εμάς να επιτύχουμε τη νίκη σε τέτοιες συνθήκες; Σίγουρα όχι. Με τον ίδιο ακριβώς
τρόπο θα ήταν αδύνατο να ισχυροποιήσουμε τη νίκη μετά την επίτευξή της» (Για τη
Δικτατορία της Λαϊκής Δημοκρατίας, σ. 9, Ρώσικη Έκδοση).
Επί του παρόντος το έργο της λαϊκής δημοκρατίας στην Κίνα στοχεύει στην
ολοκλήρωση της αστικοδημοκρατικής επανάστασης. Πρακτικά μιλώντας, ένα από τα
καθήκοντα αυτής της επανάστασης- το εθνικοαπελευθερωτικό, αντιιμπεριαλιστικό
καθήκον- μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει επιλυθεί. Ταυτόχρονα τα αντιφεουδαρχικά
καθήκοντα δεν έχουν ακόμα πλήρως επιλυθεί. Στην Κίνα, η αγροτική επανάσταση
αναπτύσσεται ευρέως, λαμβάνει χώρα η κατάργηση της ιδιοκτησίας των
μεγαλογαιοκτημόνων και η εγκαθίδρυση της ιδιοκτησίας των αγροτών
Έχοντας πάρει το δρόμο της λαϊκής δημοκρατίας, ο Κινέζικος λαός έχει καταγάγει
σημαντικές επιτυχείς. Οι ξένοι ιμπεριαλιστές και οι λακέδες του στο στρατόπεδο του
Κουο Μιν Τανγκ έχουν ηττηθεί και εκδιωχθεί. Η Κίνα έχει κερδίσει την εθνική
ελευθερία και ανεξαρτησία. Έχει τερματιστεί η πολιτική αυθαιρεσία των μεγάλων
μονοπωλητών και της φεουδαρχίας, η έλλειψη δικαιωμάτων των εργαζόμενων μαζών,
η εξουσία έχει περάσει στα χέρια του λαού. Ως αποτέλεσμα της αγροτικής
μεταρρύθμισης, που υλοποιεί την αρχή «η γη ανήκει σε όσους την καλλιεργούν», η
οικονομική βάση της τάξης των γαιοκτημόνων έχει εξαλειφτεί.
«Στο παρόν στάδιο ανάπτυξης το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας δεν ζητά την
εγκαθίδρυση Σοσιαλισμού στη χώρα μας», επισημαίνει το πρόγραμμα. «Δεδομένης
της καθυστερημένης οικονομικής ανάπτυξης της Ινδίας και της αδυναμίας των
μαζικών οργανώσεων των εργατών, των αγροτών και της εργαζόμενης διανόησης, το
Κόμμα μας δεν θεωρεί δυνατή επί του παρόντος την υλοποίηση σοσιαλιστικών
μετασχηματισμών στη χώρα μας. Αλλά το Κόμμα μας θεωρεί εντελώς ώριμο το
καθήκον την τοποθέτηση, στη θέση της παρούσας αντιδημοκρατικής και αντιλαϊκής
κυβέρνησης, μιας νέας, λαϊκοδημοκρατικής κυβέρνησης, δημιουργημένης στη βάση
ενός συνασπισμού όλων των δημοκρατικών, αντιφεουδαρχικών και
αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων στη χώρα, ικανού να εγγυηθεί αποτελεσματικά τα
δικαιώματα του λαού, να αποδώσει τη γη στους αγρότες χωρίς αποζημίωση, να
προστατέψει την εθνική μας βιομηχανία από τον ανταγωνισμό των ξένων αγαθών και
να εξασφαλίσει τη βιομηχανοποίηση της χώρας, και ένα υψηλότερο βιοτικό επίπεδο
για την εργατική τάξη, απαλλάσσοντας το λαό από την ανεργία, και έτσι οδηγώντας
τη χώρα στη μεγάλη λεωφόρο της προόδου, της πολιτιστικής ανάπτυξης και της
ανεξαρτησίας».
Στην ουσία, το πρόγραμμα του Ινδικού Κομμουνιστικού Κόμματος είναι ένα πρότυπο
του μίνιμουμ προγράμματος για τον αγώνα των λαών των αποικιών στις σημερινές
συνθήκες. Η εκπλήρωση του προγράμματος, η εγκαθίδρυση λαϊκής δημοκρατίας
στην Ινδία θα ανοίξει το δρόμο στην πρόοδο για τους λαούς της Ινδίας.
Η ιδέα της λαϊκής δημοκρατίας έχει λάβει τρομακτική δύναμη που μαγνητίζει.
Διεισδύει στη συνείδηση των λαϊκών μαζών των καπιταλιστικών χωρών και των
αποικιών, ξεσηκώνοντάς τις και συσπειρώνοντάς τις για τον αγώνα ενάντια στους
αμερικανούς ιμπεριαλιστές δεσμώτες και τους ντόπιους αντιδραστικούς, για την
εθνική ελευθερία, για την ανάπτυξη και την ισχυροποίηση της δημοκρατίας, για την
παγκόσμια ειρήνη, για το σοσιαλισμό.