‫ﭘﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﮐ‪ ３‬د اﺷﻮﮐﺎ ډﺑﺮ ﻟﻴﮑﻮﻧﻪ‬

‫ﭘﻪ ‪ ١٩٧‬ﻣﻴﻼدي ﮐﺎل ﮐﯽ د ﮐﻨﺪﻫﺎر ﭘﻪ زاړه ＊ﺎر ﮐﯽ ﭘﻪ دوو ژﺑﻮ‬

‫ﻟﻴﮑﻠ‪ ３‬ﻳﻮ ډﺑﺮ ﻟﻴﮏ وﻣﻮﻧﺪل ﺷﻮ ې د اﺷﻮﮐﺎ ﺑﺎﭼﺎ ﭘﻪ اﻣﺮ ﻫﻠﺘﻪ ﮐﯽ دﻟﻮې‬
‫ﻻرې ﭘﻪ ﺳﺮ ودرول ﺷﻮې و‪ .‬ددی ﻧﻪ درې ﮐﺎﻟﻪ وړاﻧﺪې ﻫﻢ ﭘﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ژﺑﻪ‬
‫ﻳﻮه ډﺑﺮ ﻟﻴﮏ ﭘﻪ ﮐﻨﺪﻫﺎر ﮐﯽ راﺑﺮﺳ‪５‬ﺮه ﺷﻮې واو ﻳﻮه ﺑﻠﻪ ډﺑﺮه ﭼ‪３‬‬
‫ورﺑﺎﻧﺪې اراﻣﻴﮏ ژﺑﻪ ﻟﻴﮑﻠ‪ ３‬وه ‪،‬ﭘﻪ ‪ ١٩٩‬م ﮐﯽ د ﻧﻨﮕﺮﻫﺎر ﺳﺮه ﻧ‪８‬دې‬
‫ﭘﻪ دروﻧ＂ﻪ ﮐﯽ وﻣﻮﻧﺪل ﺷﻮه‪.‬‬

‫اﺷﻮﮐﺎ ＇ﻮک؟‬
‫اﺷﻮﮐﺎ د ‪ ٣٠‬ﻧﻪ ﺗﺮ ‪ ٢٣٢‬ق‪.‬م ﮐﯽ ﭘﻪ ﻣﮕﺪﻫﺎ ) اوﺳﻨ‪ ３‬ﺑﻬﺎر اﻳﺎﻟﺖ( ﮐﯽ د‬
‫ﻣﻮرﻳﻪ ﮐﻮرﻧ‪ ９‬ﺑﺎﭼﺎ و‪ .‬دده ﻧﻴﮑﻪ ﭼﻨﺪرا ﮔﻮﭘﺘﺎ ﻫﻐﻪ ﮐﺲ و ﭼ‪ ３‬ﭘﻪ‬
‫ﻫﻠﮑﻮاﻟﻲ د اﺑﺎﺳﻴﻦ ﺳﺮه ﻧ‪８‬دې د ！‪５‬ﮑﺴﻼ ﭘﻪ ＊ﺎر ﮐ‪ ３‬د اﺳﮑﻨﺪر‬
‫ﻣﻘﺪوﻧﻲ ﻣﺨ‪ ３‬ﺗﻪ ورﻏﻠ‪ ３‬و او ﻟﻪ ﻫﻐﻪ ﻳ‪ ３‬ﮐﻠﮑ‪ ３‬ﭘﻮ＊ﺘﻨ‪ ３‬ﮐ‪７‬ې وې‪ .‬د‬
‫اﺷﻮﮐﺎ ﭘﻼر ﺑﻨﺪو ﺳﺎرا ﻧﻮﻣﻴﺪو اوﻧﻮرې ＊‪ ３％‬ﻳ‪ ３‬ﻫﻢ ﻟﺮﻟ‪ .３‬د اﺷﻮﮐﺎ‬
‫ﻣﻮرﮐﻪ ＇ﻪ ﻫﻢ د ﺑﺮﻫﻤﻦ ﮐﻮرﻧ‪ ９‬ﻧﻪ وه ﺧﻮ ﻧﻮرو ＊‪％‬ﻮ ﺑﻪ ورﺗﻪ ！ﻴ＀ ﮐﺘﻞ‪.‬‬
‫اﺷﻮﮐﺎ ﭘﺨﭙﻞ ﻧﻴﮑﻪ ﮔﺮان او ﭘﻪ ﺟﻨﮕﻲ ﻓﻨﻮﻧﻮ ﮐﯽ د ﻣ‪５‬ﺮﻧﻮ ورو‪１‬ﻮﻧﻪ ﺗﮑ‪７‬ه‬
‫وﻧﻮ ‪＄‬ﮑﻪ دې ﺑﻪ ﺗﻞ د ﻫﻨﺪ ﭘﻪ ﻟﺮې ﭘﺮﺗﻮ ﺳﻴﻤﻮ ﮐﯽ د ﺟﻨﮓ ﻟﭙﺎره ورﻟ‪８５‬ل‬
‫ﮐ‪５‬ﺪو‪ .‬دده د ﭘﻼر د ﻣ‪７‬ﻳﻨ‪ ３‬ﻧﻪ وروﺳﺘﻪ د ﻗﺪرت ﻟﭙﺎره ﺟﻨﮓ ﭘﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ‬

‫‪1‬‬
‫ﮐﯽ اﺷﻮﮐﺎ ﺗﻮری ﺗﻪ ﻻس ﮐ‪ ７‬اوﻧﻪ ﻳﻮا‪ ３＄‬ﺧﭙﻞ ورو‪１‬ﻪ ﺑﻠﮑﻪ د ﻫﻨﺪ ﺑﺎﻏﻲ‬
‫ﺳﻴﻤﻮ د ﻧﻴﻮﻟﻮ ﻟﭙﺎره ﻳ‪ ３‬ﭘﻪ زرﮔﻮﻧﻮ ﺧﻠﮏ ووژل‪.‬‬
‫د ﺑﺎﭼﺎﻫﻲ ﺗﺮ ﻻﺳﻪ ﮐﻮﻟﻮ ﻧﻪ وړاﻧﺪې دی د ﺑﻮدﻫﺎي دﻳﻦ د اﺧﻼﻗﻮاو‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺗﻮﺗﺮ اﻏ‪５‬ﺰې ﻻﻧﺪې راﻏﻠ‪ ３‬و‪ ،‬ﺧﻮ ﭘﺮ ﺷﺎﻫﻲ ﺗﺨﺖ د ﮐ‪５＋‬ﻨﺎﺳﺘﻮ‬
‫ﺳﺮه ﻳ‪ ３‬ﺗﻮﺑﻪ ووﻳﺴﺘﻠﻪ ﭼ‪ ３‬ﻧﻮرﺑﻪ د اﻧﺴﺎن ﻳﺎ د ﺣ‪５‬ﻮان وﻳﻨﻪ ﺗﻮﻳﻪ ﻧﮑ‪７‬ي‪.‬‬
‫ﭘﻪ ‪ ٢٣‬ق‪.‬م ﮐﯽ دی ﭘﻪ رﺳﻤﻲ ﺗﻮﮔﻪ ﺑﻮدﻫﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﻣﻨﻮﻧﮑ‪ ３‬ﺷﻮ‪ .‬ﻫﻐﻪ‬
‫وﺧﺖ دده ﭘﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﮐ‪ ３‬د ﺑﻨﮕﺎل او ﺳﺮي ﻟﻨﮑﺎ ﻧﻪ واﺧﻠﯽ ﺗﺮ ﭘﺎرس ﭼ‪３‬‬
‫ﮐﻨﺪﻫﺎر ﻳ‪ ３‬ﻳﻮه ﺑﺮﺧﻪ وه ‪ ،‬ﺳﻴﻤ‪ ３‬ﺷﺎﻣﻠ‪ ３‬وې‪ .‬د اﺷﻮﮐﺎ ﻧﻮرو ﺑﺮﻳﻮ ﺳﺮه‬
‫ﻳﻮه ﻣﻬﻢ ﮐﺎر ﭘﻪ ﻫﻨﺪ ﮐﯽ د ژﺑ‪ ３‬ﻟﻴﮏ دود ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮐﻮل و ﭼ‪ ３‬ﭘﺮاﮐﺮﻳﺖ‬
‫ﻧﻮﻣﻴﺪو‪ .‬ﻫﻐﻪ د ﺑﻮدﻫﺎ د اﺧﻼﻗﻮ درﺳﻮﻧﻪ ﭘﻪ ﺗﻴ‪８‬واو د ﻣﺮﻣﺮو ﭘﻪ ﺳﺘﻨﻮ‬
‫ﭘﻪ ﻣﺮوﺟﻮ ژﺑﻮ د ﻟﻴﮑﻠﻮ اﻣﺮ وﮐ‪ ７‬ﭼ‪ ３‬دده د ﻗﻠﻤﺮو ﭘﻪ ﻟﺮ وﺑﺮ ﮐﯽ ﭘﻪ ﻣﻬﻤﻮ‬
‫‪＄‬ﺎﻳﻮﻧﻮ ﮐﯽ ﮐ‪＋５‬ﻮدل ﺷﻮل‪ .‬د ＇ﻠﻮ‪＋４‬ﺖ ﮐﺎﻟﻪ ﺑﺎﭼﺎﻫ‪ ９‬ﻧﻪ وروﺳﺘﻪ دي‬
‫ﭘﻪ ‪ ٢٣٢‬ق‪.‬م ﮐ‪ ３‬ﻣ‪ ７‬ﺷﻮ‪.‬‬

‫ﭘﻪ ﮐﻨﺪﻫﺎر ﮐﯽ ﻣﻮﻧﺪل ﺷﻮې ډﺑﺮ ﻟﻴﮏ ﭼ‪ ３‬ﭘﻪ دوو ژﺑﻮ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ او‬
‫اراﻣﻴﮑﻲ ژﺑﻮ دې‪ ،‬ﺟﻲ‪.‬ﭘﻲ‪ .‬ﮐﺮا！‪５‬ﻠﻲ اﻧﮕﺮﻳﺰۍ ﺗﻪ اړوﻟ‪ ３‬دې‪ .‬دا ډﺑﺮ‬
‫ﻟﻴﮏ اوس ﭘﻪ ﮐﺎﺑﻞ ﻣﻴﻮزﻳﻢ ﮐﯽ اﻳ‪ ３＋‬دې‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻣﺘﻦ‬
‫اوس ﻟﺲ ﮐﺎﻟﻪ ﮐﻴ‪８‬ي ﭼ‪ ３‬ﭘﺎﭼﺎ ﭘﻴﺎدﺳﻲ اﻧﺴﺎﻧﺎن د اﺧﻼق )ﻗﺎﻧﻮن ﻳﺎ‬
‫دﻫﻤﺎ( ﭘﻪ ﻻره روان ﮐ‪７‬ې دي‪ .‬او د ﻫﻐﻪ راﻫﻴﺴ‪ ３‬دده ﻟﻪ ﮐﺒﻠﻪ اﻧﺴﺎن ﻧﻮر‬
‫ﻫﻢ ＊ﻪ ﺷﻮې او ﭘﻪ ！ﻮﻟ‪ ３‬ﻧ‪７‬ۍ ﮐﯽ ﻫﺮ ＇ﻪ ﺳﻤﺴﻮر ﺷﻮي دي‪ .‬او ﺑﺎﭼﺎ د‬
‫ژوو)د ﺧﻮړﻟﻮ( ﻧﻪ ﻻس ﭘﻪ ﺳﺮ دې‪ .‬او ﭘﻪ دی ﮐﯽ ﺷﮏ ﻧﺸﺘﻪ ﭼ‪ ３‬ﻧﻮر‬
‫ﺧﻠﮏ او ﻫﻐﻪ ＇ﻮک ﭼ‪ ３‬د ﺑﺎﭼﺎ ＊ﮑﺎرﻳﺎن او ﻣﻬﻴﺎن ﻧﻴﻮﻧﮑﻲ و‪ ،‬ﻫﻐﻮي‬
‫د ＊ﮑﺎر ﻧﻪ ﻻس اﺧﺴﺘ‪ ３‬دې او ﻫﻐﻪ ＇ﻮک ﭼ‪ ３‬ﭘﺨﭙﻞ ‪＄‬ﺎن )ﻧﻔﺲ( ﻳ‪３‬‬
‫ﻗﺎﺑﻮ ﻧﻪ و ﺧﭙﻞ زﻳﺎر اﻳﺴﺘﻠ‪ ３‬دې ﭼ‪＄ ３‬ﺎﻧﻮﻧﻪ ﻗﺎﺑﻮﮐ‪７‬ي او د ﺧﭙﻞ ﻣﻮر او‬
‫ﭘﻼر او ﻣﺸﺮاﻧﻮﺗﻪ ﺗﺎﺑﻊ وﺳﻲ‪ .‬ﭼ‪ ３‬ﭘﺨﻮا داﺳ‪ ３‬ﻧﻪ وه‪.‬‬

‫اراﻣﻴﮑﯽ ﻣﺘﻦ‬
‫اوس ﻟﺲ ﮐﺎﻟﻪ ﮐﻴ‪８‬ي ﭼ‪ ３‬زﻣﻮﻧ‪ ８‬ﺑﺎدار ﺑﺎﭼﺎ ﭘ‪５‬ﺎدﺳﻲ ﻫﻮډ ﮐ‪７‬ې دې ﭼ‪３‬‬
‫اﻧﺴﺎﻧﺎﻧﻮ ﺗﻪ د اﺧﻼﻗﻮ ﻻره ) دﻫﻤﺎ( ورو＊ﺎي‪ .‬ﻫﻐﻪ راﻫﻴﺴ‪ ３‬دﻧ‪７‬ۍ ﭘﻪ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﺎﻧﻮ ﮐﯽ ﺑﺪ ورک ﺷﻮې دې‪ .‬ﻫﻐﻪ ﺧﻠﮏ ﭼ‪ ３‬ﭘﻪ ﺑﺪو اﺧﺘﻪ و اوس‬
‫ﻳ‪ ３‬ﺗﺮې ﻻس اﺧﺴﺘ‪ ３‬دې او ﭘﻪ ！ﻮﻟ‪ ３‬ﻧ‪７‬ۍ ﮐﯽ اﻣﻦ او ﺧﻮﺷﺎﻟﻲ راﻏﻠ‪３‬‬
‫ده‪ .‬او ﭘﻪ ﻳﻮه ﺑﻠﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﯽ ﻫﻢ ﭼ‪ ３‬د ﺧﻮاړو ﭘﻮرې اړه ﻟﺮي‪ ،‬زﻣﻮﻧ‪８‬‬
‫ﺑﺎدار اوس ‪＄‬ﻨﺎور) ＇ﺎروي( ﻧﻪ وژﻧﻲ‪ .‬ﻧﻮرو ﺧﻠﮑﻮﭼ‪ ３‬دا وﻟﻴﺪل ﻧﻮ‬
‫دوي ﻫﻢ د ‪＄‬ﻨﺎورو وژل ﺑﻨﺪ ﮐ‪７‬ي دي‪ .‬ﻫﻐﻪ ＇ﻮک ﭼ‪ ３‬ﻣﻬﻴﺎن ﻧﻴﺴﻲ‪،‬‬
‫ددوۍ ﭘﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻨﺪ‪４‬ﺰ دې‪ .‬ﻫﻢ دﻏﺴ‪ ３‬ﻫﻐﻪ ﺧﻠﮏ ﭼ‪ ３‬زﻏﻢ ) ﺑﺮداﺷﺖ(‬
‫ﻳ‪ ３‬ﻧﻪ ﻻره ﻫﻐﻮۍ اوس زﻏﻢ ازده ﮐ‪７‬ې دی‪ .‬ﻣﻮر او ﭘﻼراو ﻧﻮرو‬

‫‪3‬‬
 ‫ﻣﺸﺮاﻧﻮ ﺗﻪ ﺗﺎﺑﻊ وﺳ‪５‬ﺪل او دا ﺧﭙﻞ دﻧﺪه ﮔ‪２‬ﻞ اوس ﻳﻮه ﻋﺎﻣﻪ ﺧﺒﺮه‬
‫ﮔﺮ‪５＄‬ﺪﻟ‪ ３‬ده‪＄ .‬ﮑﻪ ﻧﻮ د دﻫﻤﺎ ) اﺧﻼق( ﻧﻪ ﮐﺎر اﺧﺴﺘﻞ د ！ﻮﻟﻮ اﻧﺴﺎﻧﺎﻧﻮ‬
‫ﻟﭙﺎره ﮔ＂ﻪ ور دي او دا ﺑﻪ د ﺗﻞ ﻟﭙﺎره ﻫﻢ دﻏﺴ‪ ３‬وي‪" .‬‬

‫ﻟﮑﻪ ﭼ‪ ３‬د ﻣﺘﻦ ﻧﻪ ＇ﺮﮔﻨﺪه ده ‪ ،‬دا دﺑﺮ ﻟﻴﮏ د اﺷﻮﮐﺎ د ﺑﺎﭼﺎ ﮐ‪５‬ﺪو ﭘﻪ‬
‫ﻟﺴﻢ ﮐﺎل ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻪ ‪ ٢٢‬ﻳﺎ ﭘﻪ ‪ ٢٣‬ق‪.‬م ﮐﯽ وﻟﻴﮑﻞ ﺷﻮه‪ .‬او ﮐﻪ ﭘﻪ ﻫﻢ‬
‫ﻫﻐﻪ ﮐﺎل ﮐﻨﺪﻫﺎر ﮐﯽ ‪＄‬ﺎې ﭘﺮ ‪＄‬ﺎې ﺷﻮي وي ﻧﻮ دوه زره دوه ﺳﻮه درې‬
‫ﺷﭙ‪５‬ﺘﻪ ﮐﺎﻟﻪ زړه ده‪ .‬ددی دواړو ژﺑﻮ ﻣﻔﻬﻮم ﻳﻮ دې ﺧﻮ اراﻣﻴﮑﻲ ژﺑﻪ دا‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﭘﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺑﻴﺎﻧﻮي‪ .‬ﭘﻪ دی ﻣﺘﻦ ﮐﯽ د دﻫﻤﺎ ‪４‬ﺎ د دﻫﺮﻣﺎ ﺗﻮري‬
‫ژﺑﺎړه ﻣﻤﮑﻦ ﻧﻪ ده ‪＄‬ﮑﻪ دا د ﻧ‪５‬ﮏ ﭼﻠﻦ‪＊ ،‬ﻮ اﺧﻼﻗﻮ او د ﭘﺨ‪ ３‬ﻋﻘﻴﺪې‬
‫ﻣﺎﻧﺎﻫﻢ ورﮐﻮي‪ .‬د اﺷﻮﮐﺎ ډﺑﺮ ﻟﻴﮑﻮﻧﻪ ﭘﻪ دوه ډوﻟﻪ دي‪ .‬ﻳﻮ ﻫﻐﻪ ﭼ‪３‬‬
‫ډﺑﺮه ﻳ‪ ３‬ﻫﻮاره ﮐ‪７‬ې او د ﻟﻴﮑﻨ‪ ) ３‬ﮐﻨﺪن ﮐﺎرۍ( ﻧﻪ وروﺳﺘﻪ ﻳﻮ ﻣﻬﻢ ＊ﺎر‬
‫ﭘﻪ ﻣﺮﮐﺰ او ﻳﺎ د ﻻرې ﭘﻪ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻳ‪ ３‬ودروﻟﻪ‪ .‬دو‪４‬ﻢ ﻫﻐﻪ ډﺑﺮ ﻟﻴﮑﻮﻧﻪ دي‬
‫ﭼ‪ ３‬ﻳﻮې ﻏﻮﻧ‪６‬ۍ ﻳﺎ ﻟﻮړ ‪＄‬ﺎې ﮐﯽ ﭘﺨﭙﻞ ﻃﺒﻌﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮﺟﻮد و او ددی‬
‫ﭘﻪ ﻫﻮاره ﺑﺮﺧﻪ ﻟﻴﮑﻨﻪ ﺷﻮې ده‪ .‬دﻏﺴ‪ ３‬ﺑ‪５‬ﻠﮕﻪ د ‪請‬ﻮاﺑ‪ ９‬ﺳﺮه ﻧ‪８‬دې د‬
‫ﺷﻬﺒﺎز ﮔ‪７‬ې دﺑﺮ ﻟﻴﮑﻨﻪ ده‪.‬‬

‫ﭘﻪ دروﻧ＂ﻪ ﮐﯽ ﻣﻮﻧﺪل ﺷﻮې د اﺷﻮﮐﺎ ډﺑﺮ ﻟﻴﮏ ﻳﻮه ډ‪４‬ﺮه ﭘﻪ زړه ﭘﻮرې د‬
‫ﻻرې ﻧﺨ‪＋‬ﻪ ＇ﺮﮔﻨﺪوي‪ .‬ﭘﻪ ډﺑﺮه ﭘﻪ اراﻣﻴﮑﻲ ژﺑﻪ ﻳﻮه ﺟﻤﻠﻪ ﻟﻴﮑﻠ‪ ３‬ده‪" .‬د‬
‫دوو ﺳﻮو ﻟﻴﻨﺪو ﭘﻪ ﻓﺎ‪請‬ﻠﻪ" ﺗﺪﻣﻮر" ﻧﻮﻣ‪ ３‬ﺳﻴﻤ‪ ３‬ﺗﻪ )ﻻره (" ﻟﺮﻏﻮن‬
‫ﭘﻮﻫﺎﻧﻮ د ﺗﺪﻣﻮر ﺳﻴﻤﻪ د ﭘﻠﻤﺎﻳﺮه ﭘﻪ ﻧﻮم را ﭘ‪５‬ﮋﻧﻲ ﭼ‪ ３‬د ﺳﻮرﻳ‪) ３‬ﺷﺎم(‬

‫‪4‬‬
‫ﺷﺎو ﺧﻮا ﺳﻴﻤﻪ وه‪ .‬دا ＊ﺎي ﭼ‪ ３‬د اﺷﻮﮐﺎ ﺳﻔﺎرﺗﻲ ډﻟ‪ ３‬اوﺗﺠﺎران ﻟﻪ دې‬
‫ﻻرې ﺑﻪ ﭘﺎرس‪ ،‬او وړاﻧﺪې ﺷﺎم او ﻳﻮﻧﺎن ﺗﻪ ورﺗﻠﻞ‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺗﻪ د‬
‫ﺗﻤﺪوﻧﻮﻧﻮ ＇ﻠﻮر ﻻرې ﻫﺴ‪ ３‬ﺧﻮ ﻧﻪ دي وﻳ‪５‬ﻞ ﺷﻮي‪.‬‬

‫‪請‬ﻔﻴﻪ ﺣﻠﻴﻢ‬
‫‪ ٢‬دﺳﻤﺒﺮ ‪٢٠٠٩‬‬

‫‪5‬‬