You are on page 1of 10

ýPIit t¹Ô …b„ mHaibeSÿr ˆÄb

AiBij‡ ray

Vim ba„laedeSr …kiF jnipãy ib¯an samiykIet (saeyÆs wyaàæh, Ae¢abr s„KYa,
2006) maiæFBaàs s„º¡aÇ» …kiF ŸlKay †nePçSn ba mHaýPIit iney ikCuFa Velacna
keriClam| GB mHaýPIitr aviYvwU bàtmaen pdaàTib¯aen Kub† jnipãy| eû weÁvbxB
AvR g‡b K‡ib GK KviY-wenxb †Kvqv›Uvg d¬vKPz‡qk‡bi (Quantum Flactuation) ga¨
w`‡q GB gnvwek¦ m„wó n‡Z cv‡i, hv cieZx©‡Z m„ó gnvwek¦‡K ùxwZi (Inflation) w`‡K †V‡j
w`‡q‡Q, Ges Av‡iv c‡i c`v_© Avi KvVv‡gv ˆZwii c_ myMg K‡i‡Q| G¸‡jv †Kvb KíKvwnbx
bq| gnvwek¦ †h k~b¨ †_‡K Drcbœ n‡Z cv‡i cÖ_g G aviYvwU e¨³ K‡iwQ‡jb GWIqvW© wUªqb
1973 mv‡j Ô†bPviÕ bvgK weL¨vZ ˆeÁvwbK Rvb©v‡j 1 | teb tarw Veg "ibg-bYae–r
jnk' gYaemar maTaetw DarNaiF …esiCl| gYaema tar "My World line' gãeÇù 1940
sael V†nsFa†enr saeT keTapkTenr …kiF GFna ˆeLK kern| gYaema Kub Haèa
cael Ÿsidn V†nsFa†nek beliCeln, "Vmar …k Caº Ÿsidn Vpnar smIkrn
§ela iney naRacaRa kret igey ŸdKela ŸZ …kiF nQº ikǼ ŸsãP SUnY ŸTek ˆÄut
Het paer, karN Vpnar smIkren vNatMk maDYakàxN Si¹¡ DNatMk Br-Si¹¡ek
iniy ker Ÿdy|' ìen V†nýFa†n …kFu Tmek daRaeln| gYaema bleln, "Vmra
w† smy dujen raó»a par Hi¬Clam, Vr …t gaiR ŸGaRar BIer Vmaedr kTa ŸSx
pàZÇ» Hairey Ÿgl' |

wUªqebr DarNa AnuZayI Vmaedr …† mHaibeSÿr ˆÄb HeyeC SUnYabóùa ŸTek bR sR …k


BYak™™yam PçakcueySenr mDY idey| Vsel ŸkayaÆFam t¹ÔanuZayI SUnYtaek Venk
ta‡pàZpUàN bel men kra Hy| SUnYta maen VQirk AeàT SUnY ny- pdaàT ib¯anIedr
met ŸZ SUnYedSek VpatW dâiîFet SaÇ», smaiHt men He¬C, tar sUQó»er sbsmy†
nanan pãiº¡ya GeF celeC| …r meDY iniHt Si¹¡ ŸTek pdaàTkNa ÷tWýP™àtBaeb otrI
He¬C, Vbar tara inejek Ÿs† Si¹¡et iblIn ker ide¬C| ŸZmn, SUnYabóùa ŸTek
samanY smeyr Jlkainr meDY †elkFn …b„ pijFn (pdaàT-pãit pdaàT Zugl) ŸTek
pdaàT otrI Hey† Vbar ta SUnYtay imiley ŸZet paer| …† †el¢än …b„ pijFäenr

1
Is the Universe a Vacuum Fluctuation?, Edward P. Tryon, Nature, vol. 246, pp. 396-397(1973)
mDYkar bYbDan Taek 10-10 ŸsiÆFimFaerrw km, Vr puera bYaparFar óùaiytÔkal maº
-21
10 Ÿsek¸ |

icº 1 : ib¯anIra ŸdeKeCn, ŸZ SUnYedSek VpatW dâiîFet SaÇ», smaiHt men He¬C, tar sUQó»er sbsmy† nanan
pãiº¡ya GeF celeC| …r meDY iniHt Si¹¡ ŸTek pdaàTkNa ÷tWýP™àtBaeb otrI He¬C, Vbar tara inejek Ÿs†
Si¹¡et iblIn ker ide¬C| … pãiº¡yaiFr mUel reyeC "rHsYmy' ŸkayaÆFam PçakcueySn ba "ijera peyÆF …naiàj'|
… pãiº¡yay pdaàT w pãitpdaàT Zugelr Vkaer ŸZ Asd kiNka (virtual particle) pãitinyt otir He¬C ta
Ha†ejnbaeàgr Ainëcyta t¹Ô AnuZayI påa« Dã›bekr pirsImar meDY iblIn Hey Zay|

"rHsYmy' …† SUnY Si¹¡ ik„ba BYak™yam PçakcueySenr ob¯aink iBi¹iF geR ˆefeC
Ha†ejnbaeàgr ibKYat Ainëcyta te¹Ôr kaƒeD Br ker| 1927 sael jaàman pdaàTibd
wyaànar Ha†ejnbaàg gainitkBaeb pãmaN ker ŸdKan ŸZ, Ÿkan bó¼r Abóùan …b„
Brebg Zugp‡ …ksaeT iniëct Baeb inàNy kra sÝb ny| bó¼r Abóùan ifk fak mt
mapet Ÿgel ŸdKa Zaeb, Brebegr tTY Zae¬C Hairey, Vbar Brebg culecra Baeb
pirmap kret Ÿgel bó¼r Abóùan Ajana† ŸTek Zaeb| kaej† Ha†ejnbaeàgr …† sUº
sitY Hey Takel, …mnik prm SUenYw …kiF kNar "PçakcueySn' bjay Takar kTa,
karN kNaiF inëcl Hey Zawyar AàT† Heb …r Abóùan …b„ Brebg sÜeÉ Vmaedrek
iniëct tTY jainey Ÿdwya, Za pãkarÇ»er Ha†ejnbaeàgr Ainëcyta te¹Ôr l„Gn|
BYak™™yam PçakcueySn pªKIraj ŸGaRar mt Ÿkan rœpkTar jIb ny, ny Ÿkbl
gainitk ibmUàt mtbad; ib¯anIra ikǼ bYbHairkBaeb† …r pãmaN ŸpeyeCn| …kiF
pãmaN He¬C "lYaÜ iSPF', Za ViHt prmaNur mDYióùt dueFa ó»er Si¹¡r tartmY pãkaS
ker| teb ŸkayaÆFam PçakcueySenr sbecey Ÿjardar pãmaN pawya ŸgeC ibKYat
"kaisimerr pãBab' ŸTek| 1948 sael hac pdaàTibd ŸHnirK kaisimr beln,
ŸkayaÆFam PçakcueySn sitY Hey Takel dueFa Datb pat Kub kaCakaiC Vna Hel ŸdKa
Zaeb tara …ek AnYek DIer DIer VkàxN kereC| …r karN He¬C, Datb pat §elar
mDYkar s«IàN óùaniFet BYak™yam PçakcueySenr Pel Kub ˆ¬c kÚpae«r tiR¬cumbkIy
"Ÿmah'-…r ˆÄb GeF Za Datb pat§elaek …ek Aperr idek VkàxeN baDY kreb|
… bYapariF† prbàtIet maàks ýpYaeàN, iöB Ÿlemara¤ pãmuK ib¯anIedr prIQay
pãmaiNt Hy|

icº 2 : kaisimr …eP¢: ŸkayaÆFam PçakcueySenr …kiF prIQalØ baó»b pãmaN| duiF smaÇ»ral Datb paetr sttW
s‚rN ŸTek ŸkayaÆFam PçakcueySenr pãmaN pawya ŸgeC| iýFB Ÿlemara¤ (bàtmaen ls AYamals nYaSnal
lYaberFrIet kàmrt) bYbàt Ÿdaln iney prIQa-inrIQar smy sàbpãTm …r sÉan pan|
teb wUªqb pãTem ŸZ Baeb BYak™™yam PçakcueySenr mDY idey mHaibSÿ sâiîF HeyeC bel
DarNa keriCeln, taet ŸbS ikCu smsYa iCl| pãTmtW …† pãiº¡yay 1300 ŸkaiF bCr
Vegkar pâiTbIr ˆÄebr sÝabnaiF Kub† km| karN PçakcueySn§ela saDarNt Hy
Kub† AóùayI| Ÿs iHeseb …kiF PçakcueySn pãay 1300 ŸkaiF bCr iFek Takar sÝabna
pãay AsÝb bYapar† blet Heb| Vsel PçakcueySenr óùaiytÔ ba jIbnkal inàBr ker
…r Berr ˆpr| Br Zt bR Heb, PçakcueySenr jIbnIkal tt km Heb| ŸdKa ŸgeC
…kiF PçakcueySnek ŸtrS ŸkaiF bCr iFek Taket Hel …r Br 10-65 gãaemr Ÿceyw
ŸCaF Het Heb, Za …kiF †elkFäenr Berr 1038 §N ŸCaF| Vr iÃtIytW …† mHaibSÿ
Zid SUnYabóùa (empty space) ŸTek sâiîF Hey Taek, teb pãSÈ ŸTek Zay- Videt
Ÿs† SUnYabóùa† ba …ela ŸkaTa ŸTek (V†nýFa†enr VepiQk t¹Ô AnuZayI, Ÿýps ba
SUnYabóùaŸk ikǼ ŸdS kaelr bº¡tar pirmaep pãkaS kra Hy)| pãTm smsYaiFr
smaDan iFäyn inej† ideyiCeln| iFäyn VepiQkt¹Ô ibeSx¯ delr (ŸZmn pdaàTibd
ipFar baàgmYan) saeT Ÿs smy† Velacna ker bueJiCeln, …kiF VbÁ mHaibeSÿ
vNatMk maDYakàxN Si¹¡ DNatMk Br Si¹¡ek iniy ker Ÿdy| AàTa‡ mHaibeSÿ
ŸmaFSi¹¡r pirmaN (…b„ …† Si¹¡r smtulY pdaeàTr pirmaN) SUnY 2 | AàTa‡ BrSUnY
Abóùa ŸTek Zaºa ìr› krel …kiF PçakcueySn AsImkal iFek Takeb|

1982 sael VelkjaÆdar iBeli«n (Alexander Vilenkin) iÃtIy smsYaiFr …kiF


smaDan Ÿdwyar ŸcîFa kern …Baeb - mHaibSÿ sâîF HeyeC ŸkayaÆFam PçakcueySenr mDY
idey VQirk AeàT† "SUnY' ŸTek - teb …† SUnYabóùa ìDu "pdaàTibHIn' SUnYabóùa ny,
br„ Ÿs†saeT smySUnYta …b„ óùanSUnYtaw beF| iBeli«n ŸkayaÆFam Faenil„ …r
DarNaek wUªyenr …r te¹Ôr saeT jueR idey bleln, … mHaibSÿ Zaºa ìr› kereC …k
SUnY jYaimit (empty geometry) ŸTek …b„ ŸkayaÆFam Faenil„ …r mDY idey ˆe¹airt
HeyeC ASUnY Vbóùay (non-empty state) Vr AbeSex †nePçSenr mDY idey Ÿbluenr
mt Vkaer ŸbeR Vjekr Abóùaen …es daiReyeC 3 |

2
VbÁ mHaibeSÿ ŸmaF Si¹¡ ŸZ SUnY Taek ta iFäyenr smy† ib¯anIra janetn| ŸZmn ibKYat pdaàTibd …l ih lYaÆhaˆ …b„
† …m ilPiHs 1962 sael ŸlKa "The Classical Theory of Fields' pafY b†ey …iF bYaKYa keriCeln| ikǼ iFäyn
sÝbtW …† ˆ‡s sÜeÉ Abgt iCeln na|
ýPIit ba †nePçSn te¹Ôr VibàBaebr pr VDuink pdaàTib¯an Kub pirôarBaeb† Vmaedr ŸdiKeyeC mHaibeSÿ ŸmaF Si¹¡r
pirmaN SUnY; mHaibeSÿr ŸmaF gitSi¹¡ …b„ maDYakàxeNr vNatMk Si¹¡ prîprek iniy ker Ÿdy| … smeyr ibKYat
ŸjYaitàpdaàTib¯anI iýFePn Hik„ tar bûl pãcairt "ibãP iHiýFä Ab Fa†m' -… suÆdrBab ˆeLK kereCn (New York:
Bantam, 1988, p. 129.) | …r maen He¬C mHaibSÿ "sâiîF'r jnY ba†er ŸTek Vlada Ÿkan Si¹¡ VmdanI krar pãeyajn
Hy in| sHj kTay, †nePçSn GFaet Zid Si¹¡r nIF bYy Zid SUnY Hy, teb ba†er ŸTek Ÿkan Si¹¡ VmdanI krar pãeyajn
peR na| AYalan §T …b„ ŸýF†nHaàF inˆ iPij¤ jaànael (1989) ŸdiKeyeCn, †nePçSenr jnY Ÿkan tapgtIy kaejr
drkar peR na|
3
Alexander Vilenkin, "Creation of Universe from Nothing" Physics letters 117B (1982) 25-28 ŸdKun|
icº 3 : (k) ˆper, VelkjaÆdar iBeli«n pãó»aibt mehel DarNa kra Hy, … mHaibSÿ Zaºa ìr› kereC …k SUnY
jYaimit ŸTek …b„ ŸkayaÆFam Faenil„ …r mDY idey ˆe¹airt HeyeC ASUnY Vbóùay Vr AbeSex †nePçSenr
mDY idey Ÿbluenr mt Vkaer ŸbeR Vjekr Abóùaen …es daiReyeC, (K) nIec, ŸkayaÆFam Faenil„, ŸkayaÆFam
blibdYa pãmaN kereC ŸZ …kiF kiNka baDar (Si¹¡r) pãacIr ŸBd ker Ÿbirey ŸZet paer, …b„ … sÝabna
pirpameZagY|
iBeli«enr Ÿdwya prm SUenYr DarNaiFek (absolute nothingness) VtMóù kra
Vmaedr jnY …kFu kifn† beF! karN Vmra ìnYabóùa ba Ÿýpsek sbsmy† ŸpCenr
pFBUim iHeseb† icÇ»a ker …esiC- … bYapariF Vmaedr Aió»etÔr saeT …mnBaeb imeS
ŸgeC ŸZ …ek menr Vi–na ŸTek …ek taRaena pãay AsÝb bYapar| maC ŸZmn jl
CaRa inejr Aió»tÔ kæpna kret paer na, ifk Ÿtmin Ÿýps …b„ smy CaRa Ÿkan
GFnapãbaeHr s„gfn ŸZn Vmaedr mans-kæpNar ba†er| teb …kiF ˆpaey
"AYabsuluF naiT„ens'-…r DarNaiFek buJbar ŸcîFa kra ŸZet paer| Zid puera
mHaibSÿiFek ssIm Vytenr …kiF VbÁ ŸQº iHeseb icÇ»a kra Hy, …b„ …r Vytn
Zid DIer DIer kimey SUenY naimey Vna Zay, teb …† pãaiÇ»k bYaparFaek "AYabsuluF
naiT„ens' iHeseb Der Ÿnwya ŸZet paer| Vmra CibiFek Vmaedr manspeF kæpNa
kret pair Vr na† pair, iBeli«n ikǼ pãmaN kereCn, …† "AYabsuluF naiT„ens'-
…r DarNa gainitkBaeb sus„¯aiyt, Vr …† DarNaiFek "sâiîFr' ŒxalgÈ iHseb pãŸyag
kra ŸZet† paer|

…CaRa 1981 sael iýFePn Hik„ …b„ Ÿjms HaàFil iBÊBaeb smsYaiFr smaDan
kern| taedr mehl pdaàTib¯aenr jget "Ÿna baˆÆharI' pãó»abna iHeseb iciH¡t Hey
VeC 4 | iBeli«n pãó»aibt mehelr meta† … mehliFw pãakâitkBaeb (AàTa‡ Ÿkan
Drenr ŠSÿirk Hó»eQp CaRa†) mHaibeSÿr ˆÄbek bYaKYa kreC| teb Hik„-HaàFil
mehelr saeT iBeli«enr mehelr paàTkY Hl, Hik„-HaàFil mehel iBeli«enr meta
"prm SUnY'-…r DarNa gãHN krar drkar Ÿn†|

tarpr Avwki `k‡K AYaeln §T …b„ ileÆhr klYaeN ùxwZ Z‡Ë¡i Avwef©v‡ei ci
†_‡KB eû weÁvbx cÖv_wgK †Kvqv›Uvg d¬vKPz‡qk‡bi aviYv‡K ùxwZ Z‡Ë¡i mv‡_ Ry‡o w`‡q
g‡Wj ev cÖwZiƒc wbg©vY K‡i‡Qb| g~jZt ùxwZ-ZË¡‡K mv¤cÖwZKKv‡j †ek wKQy cix¶vi
gy‡LvgywL n‡Z n‡q‡Q, Ges me¸‡jv‡ZB GB ZË¡ AZ¨š— mvd‡j¨i mv‡_ G ch©š— DËxY©
n‡q‡Q| 5

4
James B. Hartle and Stephen W. Hawking, "Wave Function of the Universe," Physical
Review D28 (1983): 2960-75.
5
we¯—vwiZ Z‡_¨i Rb¨ ÔThe Inflationary Universe: The Quest for a New Theory of Cosmic Origins, Alan
H. Guth, Perseus Books Group (March 1, 1998)Õ ŸdKun|
VƒeÅ ileÆh (baey) …b„ AYalan §T (haen) : ýPIit te¹Ôr du† pãaNpur›x

Vsel †nePçSn ba ýPIit iney VƒeÅ ileÆh Vr tar dlbelr saÚpãitk gebxNar
PlaPl Zid sitY Hey Taek teb sitYkar AeàT† Ÿs† ‘ˆ¹Ð ibg bYa„’ - Zar mDY
idey … mHaibSÿ otrI HeyeC bel DarNa kra Hy, taek ibday janaenar smy …es
igeyeC| karN, saÚpãitk gebxNa bleC, ibg bYa„ idey mHaibeSÿr ìr› ny, br„
mHaibeSÿr ìr› HeyeC †nePçSn idey| AàTa‡, ibgbYa„ …r per †nePçSenr maDYem
mHaibSÿ otrI (Za ikCuidn Vegw sitY bel Baba Ht) Hyin, br„ †nePçSenr
PlSã›itet† ikǼ ibgbYa„ HeyeC, tarpr sâîF HeyeC Vmaedr mHaibSÿ | VƒeÅ ileÆhr
kTay 6 :

"Inflation is not a part of big-bang theory as we thought 15 years ago. On


the contrary, the big-bang is the part of inflationary model'

Vrw mjar bYapar Hl, w† †nePçSenr Pel ìDu ŸZ …kbar† ibgbYa„ ba


mHaibeýParN GeFeC ta ikǼ ny, …rkm ibg bYa„ ikǼ Hajar Hajar, ŸkaiF ŸkaiF
…mnik AsIm-s„KYkbar GFet paer; otrI Het paer As„KY "pekF mHaibSÿ'| Vmra
sÝbtW …mn† …kiF pekF-mHaibeSÿ Abóùan kriC baik§elar Aió»tÔ sÜeÉ ¯at na
Hey (…† ibxyiFek† "maliFBaàs' bla Hy)| nIecr CibiF ŸdKel ileÆhr saÚpãitk
ýPIit t¹ÔiF (ŸZiFr namkrN kra HeyeC Chaotic inflation) ik blet ca†eC … sÜeÉ
Hyt ikCuFa DarNa pawya Zaeb|

6
Self Reproducing Inflationary Universe, Andrei Linde, Scientific American, 1998
Picture Courtesy: Scientific American

ŸdKa Zae¬C, … t¹Ô AnuZayI ŸkwiFk †nePçSenr Pel sâiîF HeyeC As„KY sÚpãsairt
buÃud (expanding Bubbles) …b„ pãitiF sÚpãsairt bÃud† Vbar jnM ideyeC …k
…kiF "ibg-bYa„'-…r| Vr Ÿs† …k …kiF ibg-bYa„ pireSex jnM ideyeC …k …kiF
pekF mHaibeSÿr| Vmra … Drenr† …kiF pekF mHaibeSÿ bas kriC| …t¹Ô Vj
Aenekr maeJ† otrI kereC "sâiîF sueKr ˆLaes kaƒpa' …k saàbjnIn daàSink
Vebdenr- … mHaibSÿ Zid Ÿkan idn Db„s Hey Zayw, jIbenr mUl s¹Ôa Hyt iFek
Takeb AnY Ÿkan mHaibeSÿ, Hyt AnY Ÿkan Baeb, AnY Ÿkan pirser |

ileÆhr met … te¹Ôr smaDaniF …tFa† srl ŸZ, …r Veg …iF ib¯anIedr maTay
Ÿkn Ves in ta ŸBeb ileÆh inej† Abak Hey igeyeCn| ileÆh men kern AQmtar
puera bYapariF …ekbaer† manisk| "ibg bYa„' te¹Ôr ŸgOrbmy saPlY ib¯anIedr
…ekbaer seÚmaiHt ker ŸreKiCela| sbikCu† Ÿs† ˆ¹Ð mHaibeýPareNr maDYem
…ksaeT sâiîF HeyeC, Vr tar Veg ikCu† iCela na, …mn Babna ŸZn ib¯anIra
AenkFa ÷tWisÁ iHeseb gãHN ker ineyiCeln keykdSk Der| ksimk
ma†eº¡aweyB bYkgãaˆÆh ŸriheySenr pãtYQ pãmaN Ÿpey Aenek Vbar ibg-bYa„
iTwrIr meDY …ekbaer "‰Sÿerr pãit¬Cib' pàZÇ» ŸdKet ŸpeyiCeln7 | …mnik inˆj
ˆ†ekr mt mYagaijn 1998 saelr 20 … neBÜr sÚpadkIy ŸCepiCela …† bel
ib¯an naik ‰Sÿrek Ÿpey ŸgeC!

(k) ýFYaÆhaàh ibg-bYa„ mehl : ŸZiF men ker Ait Gn, ˆ¹Ð …k Abóùar meDY idey Vmaedr
mHaibeSÿr jnM HeyeC| (K) "ib¯an ‰Sÿrek Ÿpey ŸgeC'- dabI ker inˆj-ˆ†ekr …kiF k™KYat
pãcarNa|

tarpr Ztidn ŸgeC ˆe¹jna Vr "seÚmaHenr Bab' DIer DIer iTitey …eseC| Vr
tarpr ib¯anIra inejra† ŸdeKeCn ibg bYa„ -…r ýFYaÆhaàh mehl Vsel sb smsYar
smaDan idet paer na| ŸZmn, ýFYaÆhaàh ibg bYa„ t¹Ô "mYageniFk menaepal' smsYar
Ÿkan smaDan idet paerin| pãaTimk kiNkate¹Ôr saeT sminÓt kra mHaibeýParN t¹Ô
obduYitk-cuÜkIy VDanZu¹¡ Ait BarI ikCu kiNkar pãacuàZ Takbar BibxY‡banI
keriCela, Za pãmaiNt Hyin; blet paer in Ÿkn Vmaedr mHaibSÿ Aitmaºay PYçaF ba
samtilk (1028 ŸsiÆFimFar Ÿôel), idet paerin dIgÇ» ba ŸHairjn smsYar sucar›
smaDanw; …mnik Vmaedr mHaibSÿ Ÿkn …eta bR - … smsYa smaDaenw … t¹Ô pT
Hairey ŸPeleC AÉ piTekr mt| ŸdKa ŸgeC ýFYaÆhaàh ibg bYa„ t¹Ô manet igey Ait
Gn, ˆ¹Ð …k Abóùar meDY idey Zid Vmaedr mHaibeSÿr jnM Hey Taek, teb ŸdKa
ŸgeC (pãaTimk º¡aiÇ» GntÔ Vr påYae«r GnetÔr sminÓt smIkrN§ela gNna ker)
…iF Ÿkbl maº …kiF, Kub ŸbSI Hel maº dSiF - pãaTimk kiNka otrI krar mt ŸQº
otrI kret paer| Vr ta idey …kjn mu¹¡-mna pafekrw maTa §ƒjbar faƒ† Heb na,
taedr …ekk jenr ŸdeH† ŸZ reyeC pãay 1029iF Amntr pãaTimk kiNka!
blabaûlY, ýPIit t¹Ô ba †nePçSn ˆperr sb§ela smsar† sucar› smaDan idet
7
When the results of the Cosmic Microwave Background Explorer (COBE) satellite first became
public in 1992, mission scientist George Smoot remarked, "If you're religious, it's like looking at
God". The media loved it. One tabloid front page showed the face of Jesus outlined on a blurry
picture of the cosmos; Ref. Has Science Found God?, Victor Stenger, http://www.mukto-
mona.com/Articles/vstenger/has_science_found_god50106.htm
ŸpereC| …mnik saÚpãitk gebxNay iýFä„ te¹Ôr saeTw …ek sminÓt kra ŸgeC 8 Za
ib¯anIedr AcIer† ibSÿbãüaeÆhr …kiF cURaÇ» t¹Ô pawyar bYapaer VSabadI ker
tueleC| AYaeln §T, Zaek "†nePçSn te¹Ôr jnk' iHeseb AiBiHt kra Hy, taƒr dY
†nePçSnair †ˆinBaàs b†ey ibSÿsâiîFek …kiF "VliFemF iÒ la‚' iHeseb AiBiHt
ker beln,

‘Most important of all, the Question of the Origin of the matter in the
Universe is no longer thought to be beyond of science. … If inflation is
correct, then the inflationary mechanism is responsible for creation of
essentially all the matter and energy in the Universe. …After two thousand
years of scientific research, it now seems likely that Lucretius (who said
‘Nothing can be created from nothing’) was wrong. Conceivably,
everything can be created from nothing. And “everything” might include a
lot more than what we can see. In the context of inflationary cosmology, it
is fair to say that Universe is the ultimate free lunch!’

Aenk ib¯anI …b„ daàSinekra† men kern, ŸkayaÆFam PçakcueySenr DarNar saeT
sminÓt kra †nePçSn t¹Ô ZKn …ekbaer SUnY ŸTek ibSÿsâiîFr …kiF pãakâitk …b„
ŸZOi¹¡k smaDan idet pareC, tKn mHaibSÿ "sâiîF'r ŸpCen Ÿkan buiÁdIÐ s¹aek
kæpna kra sÝbt …kiF "baRit Ha†epaiTiss' CaRa Vr ikCu ny|

ˆpera¹¡ pãbÉiF …kFu pirbiàtt Vkaer maisk saeyÆs wyaàŸæhr ihesÜr s„KYay (bàx 5, s„KYa
60, ihesÜr 2006) "†nePçSn iTwir : ýFYaÆhaàh ibg bYa„ mehelr ibday ik teb VsÊ?'
iSeranaem pãkaiSt HeyiCl|

… pãbÉiFr ˆpr saeyÆs wyaeàæhr …k pafekr pãitiº¡ya pRun : …Kaen |

AiBij‡ ray, ŸpSay pãekOSlI …b„ ib¯an ŸlKk| pãkaiSt gãÇù : "Vela Haet cilyaeC
VƒDaerr ZaºI'| †em†l : charbak_bd@yahoo.com ;

8
Current understanding of inflation, Andrei Linde, New Astronomy Reviews 49 (2005) 35–41

You might also like