6.

การประเมินผลการจัดการเรียนรู้โดยใชูกระบวนการวิจัย

การประเมินผลการจัดการเรียนรู้โดยใชูกระบวนการวิจัย เป็ นการ

ประเมินผลโดยพิจารณาจากผลที่เกิดเกิดขึ้นกับคร้ผู้สอนและผลที่เกิดขึ้น

กับผู้เรียน ผลที่เกิดขึ้นกับคร้ผู้สอนพิจารณาไดูจากการจัดกิจกรรมการ

เรียนรู้ที่นำากระบวนการวิจัยไปใชูในการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้

เทคนิ คการสอนที่ใชูในการจัดกิจกรรมแต่ละขั้นตอนของกระบวนการวิจัย

สื่อที่ใชูในการจัดกิจกรรมเหมาะสมและนั กเรียนไดูใชูอย่างทัว่ ถึง มีการวัด

ที่เนูนกระบวนการวิจัย ตามสภาพจริงและใชูวิธีการจัดที่หลากหลาย ส่วน

ผลที่เกิดขึ้นกับผู้เรียน พิจารณาจากพฤติกรรมการเรียนรู้ของผูเ้ รียนที่ไดู

นำากระบวนการวิจัยไปใชูในการเรียนรู้ และผลงานที่เป็ นองค์ความรู้ที่ถ้ก

ตูองสมบ้รณ์ มีรายละเอียดในการประเมินการจัดการเรียนรู้แต่ละขั้นตอน

ของกระบวนการวิจัย ดังนี้

การประเมินผลการจัดการเรียนรู้ของคร้

1. การตั้งคำาถาม ( Question ) พฤติกรรมของคร้ผู้สอน ควรปรากฎ

ดังนี้

1.1 ผูส
้ อนมีการจัดหรือสรูางสถานการณ์ที่กระตู้นใหูผู้เรียนเกิด

ความสงสัย อยากรู้อยากเห็น หรือหาเหต้ผลในเรื่องที่สนใจ ทำาแลูวจะ

เกิดประโยชน์อย่างไร

1.2 สรูางแรงจ้งใจใหูมีการศึกษาคูนควูา จากแหล่งเรียนรู้อย่างหลาก

หลาย
 1.3 ฝึ กทักษะการตั้งคำาถามที่ตูองใชูทักษะการคิดระดับส้ง

1.4 ผูส
้ อนใชูคำาถามที่มีลักษณะทูาทายความสามารถของผู้เรียนและ

กระตู้นใหูเกิดความสงสัยและอยากคูนหาคำาตอบดูวยตนเอง

2. เตรียมการคูนหาคำาตอบ ( Plan) พฤติกรรมของคร้ผู้สอน ควรปรากฏ

ดังนี้

2.1 ผูส
้ อนใหูผู้เรียนไดูศึกษาหาขูอม้ลที่เกี่ยวขูองกับปั ญหาและลอง

คาดเดาคำาตอบ

2.2 ยกตัวอย่างหรือแนะนำาแหล่งเรียนรู้ วิธีการคูนหาคำาตอบ

2.3 ผูส
้ อนใหูผู้เรียนแสวงหาวิธีการหรือทางเลือกในการศึกษาหาคำา

ตอบหลากหลายวิธี

2.4 ใหูผู้เรียนประเมินทางเลือกและตัดสินใจเลือกวิธีที่เหมาะสม ที่

ใหูไดูมาซึ่งคำาตอบ

2.5 เปิ ดโอกาสใหูผู้เรียนกำาหนดขั้นตอนในการดำาเนิ นงานตามวิธี

การที่ไดูเลือกไวู

2.6 ผูส
้ อนมีการเตรียมเครื่องมือสำาหรับการบันทึกพฤติกรรมการ

ทำางานของผู้เรียน

2.7 ผูส
้ อนมีการสังเกต ติดตามและประเมินผลเป็ นระยะ ๆ ในการ

ที่ผู้เรียนวางแผนการดำาเนิ นงานคิดคูนหาคำาตอบ

2
 2.8 ผูส
้ อนมีการนำาผู้เรียนไดูสัมผัส สถานที่จริงหรือภ้มิปัญญาทูอง

ถิ่น เพื่อจ้ดประกายความคิด

3. ดำาเนิ นการคูนหาและตรวจสอบคำาตอบ ( Action Observation and

Reflection ) พฤติกรรมของคร้ผู้สอน ควรปรากฏดังนี้

3.1 ผูส
้ อนจัดกิจกรรมเปิ ดโอกาสใหูผู้เรียนรายงานความกูาวหนูาการ

ดำาเนิ นงานเป็ นระยะ ๆ

3.2 ผูส
้ อนจัดกิจกรรม Fucus Group ระหว่างผู้เรียนในกล่้มและ

ระหว่างกล่้ม เพื่อตรวจสอบและปรับปร้ง ขจัดขูอขัดแยูงภายในตนเอง

และระหว่างความคิดกับหลักฐานเชิงประจักษ์

3.3 ฝึ กผู้เรียนสังเกต บันทึกผลการปฏิบัติงานอย่างละเอียดที่

แสดงถึงสิ่งที่เป็ นจ้ดเด่น จ้ดที่เป็ นปั ญหา

3.4 ผูส
้ อนมีการเตรียมวัสด้ อ้ปกรณ์ สื่อต่าง ๆ ที่ส่งเสริม

สนั บสน้ นใหูผู้เรียนไดูปฏิบัติไดูเต็มประสิทธิภาพ

3.5 ผูส
้ อนติดตามเอาใจใส่ช่วยเหลือผู้เรียน ใหูกำาลังใจแก่ผู้เรียน

อย่างใกลูชิด

4. สรุปและนำาเสนอผลการคูนหาคำาตอบ ( Conclusion & Presentation

) พฤติกรรมของคร้ผู้สอน ควรปรากฏดังนี้

4.1 ผูส
้ อนมีการจัดกิจกรรมฝึ กใหูผู้เรียน นำาขูอม้ลที่ไดูจากการ

บันทึกมาวิเคราะห์และสร้ปผลการศึกษา

4.2 ตรวจสอบความสมบ้รณ์ ความถ้กตูองของขูอม้ล ที่ตอบคำาถาม

ตามที่กำาหนดไวู
 4.3 วิเคราะห์เปรียบเทียบขูอม้ลผลการศึกษา

4.4 สรูางเกณฑ์ในการเสนอผลการศึกษา

4.5 ออกแบบการนำาเสนอขูอม้ลที่สอดคลูองกับเกณฑ์ท่ีกำาหนด

4.6 จัดทำาโครงร่างแสดงรายละเอียด การนำาเสนอขูอม้ลที่ครอบคล้ม

4.7 จัดทำาสิ่งที่จะนำาเสนอตามโครงร่างที่กำาหนด

4.8 นำาเสนอผลการศึกษาใหูเพื่อนในกล่้ม เพื่อนต่างกล่้มและคร้

วิพากษ์วิจารณ์และปรับปร้ง

การประเมินผลการจัดการเรียนรู้ของผู้เรียน

1. การตั้งคำาถาม ( Question ) การตั้งคำาถามของผู้เรียนควรมีลักษณะ

ดังนี้

1.1 ตั้งคำาถามไดูตรงประเด็น ชัดเจน ครอบคล้มกับสิ่งที่ตูองการ

ศึกษา

1.2 คำาถามที่ตูองการคำาตอบที่ซับซูอน

2. เตรียมการคูนหาคำาตอบ ( Plan) พฤติกรรมของผู้เรียน ควรปรากฏ

ดังนี้

2.1 มีการศึกษา วิธีการหาคำาตอบ หลาย ๆ แหล่ง

2.2 มีการวิเคราะห์ขูอดี – ขูอจำากัดแต่ละทางเลือก

2.3 ร่วมกันสรูางกติกาในการทำางานกล่้ม
 2.4 กำาหนดขั้นตอนในการดำาเนิ นงานตามวิธีการที่เลือก

2.5 เตรียมเครื่องมือสำาหรับบันทึกขูอม้ล

2.6 กำาหนดปฏิทินการปฏิบัติงานและรายงานผลการดำาเนิ นงานต่อ

คร้ผู้สอนเป็ นระยะ ๆ

2.7 นำาขูอม้ลจากการศึกษาสถานที่จริงหรือแหล่งเรียนรู้ทูองถิ่นมา

ประย้กต์ใชู

3. ดำาเนิ นการคูนหาและตรวจสอบคำาตอบ ( Action Observation and

Reflection ) พฤติกรรมของผู้เรียน ในการตรวจสอบคำาตอบ ควร

ปรากฏดังนี้

3.1 ลงมือปฏิบัติตามวิธีการที่กำาหนดไวู

3.2 บันทึกขูอม้ลขณะปฏิบัติงานอย่างละเอียดและสรูางร่องรอยหลัก

ฐานการเรียนรู้

3.3 รายงานความกูาวหนูาของการดำาเนิ นงานเป็ นระยะ ๆ ตาม

แผนที่กำาหนด

3.4 แสดงความคิดเห็นและร่วมมือในการทำากิจกรรม Focus

Group ทั้งระดับกล่้ม ระหว่างกล่้ม จนทำาใหูขูอขัดแยูง ทั้งความคิดใน

ตนเองและความคิดกับหลักฐานเชิงประจักษ์หมดไป

3.5 นำาขูอแนะนำาที่ไดูจากขูอคิดเห็นทั้งกล่้มเพื่อน คร้ มาต่อยอด

หรือพัฒนาเพิ่มเติม

3.6 มีการสรูางกำาลังใจ ช่วยเหลือเพื่อนในกล่้มใหูสามารถทำางานไดู

บรรล้เปู าหมาย
 3.7 ตรวจสอบการทำางานกล่้มว่าเป็ นไปตามกติกาของกล่้มหรือไม่

4. สรุปและนำาเสนอผลการคูนหาคำาตอบ ( Conclusion & Presentation

) พฤติกรรมของผู้เรียน ควรปรากฏดังนี้

4.1 ตรวจสอบความสมบ้รณ์ถ้กตูอง ชัดเจน ครอบคล้ม ของ

ขูอม้ล กับคำาถามที่ไดูจากการบันทึก

4.2 วิเคราะห์เปรียบเทียบขูอม้ล ผลการศึกษา

4.3 ออกแบบวิธีการนำาเสนอใหูสอดคลูองกับเกณฑ์การนำาเสนอผล

งาน

4.4 จัดทำาโครงร่างที่แสดงรายละเอียดของผลการศึกษาตามที่

ออกแบบไวู

4.5 สรูางร้ปแบบการนำาเสนอตามโครงร่างที่กำาหนด

4.6 ทดลองนำาเสนอร้ปแบบผลการศึกษาใหูเพื่อนในกล่้มวิพากษ์

วิจารณ์และนำาขูอม้ลมาปรับปร้ง

4.7 นำาเสนอผลการศึกษาต่อเพื่อนในชั้นเรียนและคร้ ตลอดจนจัด

แสดงนิ ทรรศการ

ตัวอย่าง แบบประเมินพฤติกรรมการสอนของคร้ผู้สอนที่จัดการเรียนรู้

โดยใชูกระบวนการวิจัย

คำาชี้แจง ใหูกาเครื่องหมาย  ลงในช่อง ที่พบว่าคร้ ไดูปฏิบัติหรือไม่

ปฏิบัติ ขูางล่างนี้

ขู รายการ ปฏิบั ไม่

อ ติ ปฏิบัติ
1. การตั้งคำาถาม ( Question )
1. มีการจัดหรือสรูางสถานการณ์ที่กระตู้นใหูผู้เรียนเกิด

ความสงสัย อยากรู้อยากเห็น หรือหาเหต้ผลในเรื่อง

ที่สนใจ ทำาแลูวจะเกิดประโยชน์อย่างไร
2. สรูางแรงจ้งใจใหูมีการศึกษาคูนควูา จากแหล่งเรียนรู้

อย่างหลากหลาย
3. ฝึ กทักษะการตั้งคำาถามที่ตูองใชูทักษะการคิดระดับส้ง
4. ใชูคำาถามที่มีลักษณะทูาทายความสามารถของผู้เรียน

และกระตู้นใหูเกิดความสงสัยและอยากคูนหาคำาตอบ

ดูวยตนเอง
2. เตรียมการคูนหาคำาตอบ ( Plan)
5. ใหูผู้เรียนไดูศึกษาหาขูอม้ลที่เกี่ยวขูองกับปั ญหาและ

ลองคาดเดาคำาตอบ
6. ยกตัวอย่างหรือแนะนำาแหล่งเรียนรู้ วิธีการคูนหาคำา

ตอบ
7. ใหูผู้เรียนแสวงหาวิธีการหรือทางเลือกในการศึกษาหา

คำาตอบหลากหลายวิธี
8. ใหูผู้เรียนประเมินทางเลือกและตัดสินใจเลือกวิธีที่

เหมาะสมเพื่อใหูไดูมาซึ่งคำาตอบ
9. เปิ ดโอกาสใหูผู้เรียนกำาหนดขั้นตอนในการดำาเนิ นงาน

ตามวิธีการที่ไดูเลือกไวู
1 มีการเตรียมเครื่องมือสำาหรับการบันทึกพฤติกรรมการ
0. ทำางานของผู้เรียน
1 มีการสังเกต ติดตามและประเมินผลเป็ นระยะ ๆ ใน

1. ขณะที่ผู้เรียนวางแผนการดำาเนิ นงานคิดคูนหาคำาตอบ
1 มีการนำาผู้เรียนใหูไดูสัมผัส สถานที่จริงหรือภ้มิปัญญา

2. ทูองถิ่น เพื่อจ้ดประกายความคิด
3. ดำาเนิ นการคูนหาและตรวจสอบคำาตอบ ( Action

Observation and Reflection )

1 จัดกิจกรรมเปิ ดโอกาสใหูผู้เรียนรายงานความกูาวหนูา

3. การดำาเนิ นงานเป็ นระยะ ๆ

1 ฝึ กผู้เรียนสังเกต บันทึกผลการปฏิบัติงานอย่าง

4. ละเอียดที่แสดงถึงสิ่งที่เป็ นจ้ดเด่น จ้ดที่เป็ นปั ญหา

5

ขู รายการ ปฏิบั ไม่

อ ติ ปฏิบัติ
1 จัดกิจกรรม สนทนากล่้ม(Fucus Group) ระหว่างผู้

5. เรียนในกล่้มและระหว่างกล่้ม เพื่อตรวจสอบและ

ปรับปร้ง ขจัดขูอขัดแยูงภายในตนเอง และระหว่าง

ความคิดกับหลักฐานเชิงประจักษ์
1 มีการเตรียมวัสด้ อ้ปกรณ์ สื่อต่าง ๆ ที่สง่ เสริม

6. สนั บสน้ นใหูผู้เรียนไดูปฏิบัติไดูเต็มประสิทธิภาพ

1 ติดตามเอาใจใส่ช่วยเหลือผูเ้ รียน ใหูกำาลังใจแก่ผู้เรียน

7. อย่างใกลูชิด
 4. สรุปและนำาเสนอผลการคูนหาคำาตอบ

( Conclusion & Presentation )

1 มีการจัดกิจกรรมฝึ กใหูผู้เรียน นำาขูอม้ลที่ไดูจากการ

8. บันทึกมาวิเคราะห์และสร้ปผลการศึกษา
1 ใหูผู้เรียนตรวจสอบความสมบ้รณ์ ความถ้กตูองของ

9. ขูอม้ล ที่ตอบคำาถามตามที่กำาหนดไวู
2 ใหูผู้เรียนวิเคราะห์เปรียบเทียบขูอม้ลผลการศึกษา

0.
2 ใหูผู้เรียนสรูางเกณฑ์ในการเสนอผลการศึกษา

1.
2 ใหูผู้เรียนออกแบบการนำาเสนอขูอม้ลทีส
่ อดคลูองกับ

2. เกณฑ์ท่ีกำาหนด
2 มีการใหูผู้เรียนจัดทำาโครงร่างแสดงรายละเอียด

3. การนำาเสนอขูอม้ลที่ครอบคล้ม
2 มีการจัดทำาสิ่งที่จะนำาเสนอตามโครงร่างที่กำาหนด

4.
2 นำาเสนอผลการศึกษาใหูเพื่อนในกล่้ม เพื่อนต่างกล่้ม

5. และคร้ วิพากษ์วิจารณ์และปรับปร้ง

ลงชื่อ....................................................... ผู้ประเมิน
( ...................................................)

เกณฑ์การใหูคะแนน

ระดับคะแนน
ขูอรายการ
0 1 2 3 4
1. . การตั้ง ไม่
ทำาไดู 1 ทำาไดู 2 ทำาไดู 3 ทำาไดู 4
คำาถาม ปฏิบั
ขูอ ขูอ ขูอ ขูอ
( Question ) ติ
2. เตรียมการ ไม่
ทำาไดู 1 ทำาไดู 3 - ทำาไดู 5 - ทำาไดู 7 -
คูนหาคำาตอบ ปฏิบั
– 2 ขูอ 4 ขูอ 6 ขูอ 8 ขูอ
( Plan) ติ
3. ดำาเนิ น

การคูนหาและ ไม่
ทำาไดู 3
ตรวจสอบคำา ปฏิบั ทำาไดู 1 ทำาไดู 4 ทำาไดู 5
ขูอ
ตอบ ( Action ติ – 2 ขูอ ขูอ ขูอ

Observation
and

Reflection )
4. สรุปและ ไม่ ทำาไดู 1 ทำาไดู 1 ทำาไดู 5 ทำาไดู 7 –

นำาเสนอผล ปฏิบั – 2 ขูอ – 2 ขูอ – 6 ขูอ 8 ขูอ

การคูนหาคำา ติ

ตอบ

( Conclusion

&

Presentation )

เกณฑ์การประเมิน

ดีมาก เท่ากับ 14 - 16 คะแนน

ดี เท่ากับ 10 – 13 คะแนน

พอใชู เท่ากับ 7 – 9 คะแนน

ปรับปรุง เท่ากับ ตำา่ กว่า 7 ลงมา

7
ตัวอย่าง แบบประเมินพฤติกรรมการสอนของผู้เรียนที่เรียนรู้ โดยใชู

กระบวนการวิจัย

คำาชี้แจง ใหูกาเครื่องหมาย  ลงในช่อง ที่พบว่าผู้เรียน ไดูปฏิบัติหรือ

ไม่ปฏิบัติ ขูางล่างนี้

ขู รายการ ปฏิบั ไม่

อ ติ ปฏิบัติ
1. การตั้งคำาถาม ( Question )
1. ตั้งคำาถามไดูตรงประเด็น ชัดเจน ครอบคล้มกับสิ่งที่

ตูองการศึกษา
2. เป็ นคำาถามที่ตูองการคำาตอบที่ซับซูอน
2. เตรียมการคูนหาคำาตอบ ( Plan)
3. มีการศึกษา วิธีการหาคำาตอบ หลาย ๆ แหล่ง
4. มีการวิเคราะห์ขูอดี – ขูอจำากัดแต่ละทางเลือก
5. มีการร่วมกันสรูางกติกาในการทำางานกล่้ม
6. กำาหนดขั้นตอนในการดำาเนิ นงานตามวิธีการที่เลือก
7. มีการเตรียมเครื่องมือสำาหรับบันทึกขูอม้ล
8. มีการกำาหนดปฏิทินการปฏิบัติงานและรายงานผลการ

ดำาเนิ นงานต่อคร้ผู้สอนเป็ นระยะ ๆ

9. มีการนำาขูอม้ลจากการศึกษาสถานที่จริงหรือแหล่ง

เรียนรู้ทูองถิ่นมาประย้กต์ใชู
3. ดำาเนิ นการคูนหาและตรวจสอบคำาตอบ ( Action

Observation and Reflection )

1 ลงมือปฏิบัติตามวิธีการที่กำาหนดไวู
0.
1 มีบันทึกขูอม้ลขณะปฏิบัติงานอย่างละเอียดและสรูาง

1. ร่องรอยหลักฐานการเรียนรู้
1 มีการรายงานความกูาวหนูาของการดำาเนิ นงานเป็ น

2. ระยะ ๆ ตามแผนที่กำาหนด
1 แสดงความคิดเห็นและร่วมมือในการทำากิจกรรม

3. สนทนากล่้ม( Focus Group) ทั้งระดับกล่้ม ระหว่าง

กล่้ม จนทำาใหูขูอขัดแยูง ทั้งความคิดในตนเองและ

ความคิดกับหลักฐานเชิงประจักษ์หมดไป
1 นำาขูอแนะนำาที่ไดูจากขูอคิดเห็นทั้งกล่้มเพื่อน คร้ มา

4. ต่อยอดหรือพัฒนาเพิ่มเติม
1 มีการสรูางกำาลังใจ ช่วยเหลือเพื่อนในกล่้มใหูสามารถ

5. ทำางานไดูบรรล้เปู าหมาย
1 ตรวจสอบการทำางานกล่้มว่าเป็ นไปตามกติกาของกล่้ม

6. หรือไม่

ขู รายการ ปฏิบั ไม่

อ ติ ปฏิบัติ
4. สรุปและนำาเสนอผลการคูนหาคำาตอบ

( Conclusion & Presentation )

1 มีการตรวจสอบความสมบ้รณ์ถ้กตูอง ชัดเจน
7. ครอบคล้ม ของขูอม้ล กับคำาถามที่ไดูจากการบันทึก
1 มีการวิเคราะห์เปรียบเทียบขูอม้ล ผลการศึกษา

8.
1 มีการออกแบบวิธีการนำาเสนอใหูสอดคลูองกับเกณฑ์

9. การนำาเสนอผลงาน
2 มีการจัดทำาโครงร่างที่แสดงรายละเอียดของผลการ

0. ศึกษาตามที่ออกแบบไวู
2 มีการสรูางร้ปแบบการนำาเสนอตามโครงร่างที่กำาหนด

1.
2 มีการทดลองนำาเสนอร้ปแบบผลการศึกษาใหูเพื่อนใน

2. กล่้มวิพากษ์วิจารณ์และนำาขูอม้ลมาปรับปร้ง
2 มีการนำาเสนอผลการศึกษาต่อเพื่อนในชั้นเรียนและคร้

3. ตลอดจนจัดแสดงนิ ทรรศการ

เกณฑ์การใหูคะแนน

ระดับคะแนน
ขูอรายการ
0 1 2 3 4
1. . การตั้ง ไม่
เป็ นคำาถาม ตั้งคำาถาม ทำาไดูขูอใด ทำาไดู 2
คำาถาม ปฏิบั
ที่มีคำาตอบ ไดูตรง ขูอหนึ่ ง ขูอ
( Question ) ติ
ที่ไม่ค่อย ประเด็น

ซับซูอน แต่ยังไม่

ครอบคล้ม
 กับสิ่งที่

ตูองการ

ศึกษา

เกณฑ์การใหูคะแนน

ระดับคะแนน
ขูอรายการ
0 1 2 3 4
2. เตรียมการ ไม่
ทำาไดู 1 ทำาไดู 2 - ทำาไดู 4 - ทำาไดู 6 -
คูนหาคำาตอบ ปฏิบั
ขูอ 3 ขูอ 5 ขูอ 7 ขูอ
( Plan) ติ
3. ดำาเนิ น ไม่
ทำาไดู 1 ทำาไดู 2 - ทำาไดู 4 - ทำาไดู 6 -
การคูนหาและ ปฏิบั
ขูอ 3 ขูอ 5 ขูอ 7 ขูอ
ตรวจสอบคำา ติ

ตอบ ( Action

Observation

and

Reflection )
4. สรุปและ ไม่
นำาเสนอผล ปฏิบั ทำาไดู 1 ทำาไดู 2 - ทำาไดู 4 - ทำาไดู 6 -

การคูนหาคำา ติ ขูอ 3 ขูอ 5 ขูอ 7 ขูอ

ตอบ

( Conclusion

&

Presentation )

เกณฑ์การประเมิน

ดีมาก เท่ากับ 14 – 16 คะแนน

ดี เท่ากับ 10 – 13 คะแนน

พอใชู เท่ากับ 7 – 9 คะแนน

ปรับปรุง เท่ากับ ตำา่ กว่า 7 ลงมา