OFDM

Kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang
Nguyªn lý & øng dông cña OFDM

§å ¸n tèt nghiÖp http://www.ebook.edu.vn PhÇn 1 Më ®Çu
Më ®Çu
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, çc dÞch vô viÔn th«ng ph¸t triÓn hÕt søc
nhanh chãng ®· t¹o ra nhu cÇu to lín cho çc hÖ thèng truyÒn dÉn th«ng tin.
MÆc dï çc yªu cÇu kü thuËt cho çc dÞch vô nµy lµ rÊt cao song cÇn cã çc
gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó thùc hiÖn. Orthogonal Frequency Division
Multiplexing (OFDM) lµ mét ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ cho phÐp truyÒn d÷ liÖu
tèc ®é cao trong çc kªnh truyÒn chÊt l−îng thÊp. OFDM ®· ®−îc sö dông
trong ph¸t thanh truyÒn h×nh sè, ®−êng d©y thuª bao sè kh«ng ®èi xøng, m¹ng
côc bé kh«ng d©y. Víi çc −u ®iÓm cña m×nh, OFDM ®ang tiÕp tôc ®−îc
nghiªn cøu vµ øng dông trong çc lÜnh vùc kh¸c nh− truyÒn th«ng qua ®−êng
d©y t¶i ®iÖn, th«ng tin di ®éng, Wireless ATM ...
OFDM lµ n»m trong líp çc kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang. Kü thuËt
nµy ph©n chia d¶i tÇn cho phÐp thµnh rÊt nhiÒu d¶i tÇn con víi çc sãng mang
kh¸c nhau, mçi sãng mang nµy ®−îc ®iÒu chÕ ®Ó truyÒn mét dßng d÷ liÖu tèc
®é thÊp. TËp hîp cña çc dßng d÷ liÖu tèc ®é thÊp nµy chÝnh lµ dßng d÷ liÖu
tèc ®é cao cÇn truyÒn t¶i. Çc sãng mang trong kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng
mang lµ hä sãng mang trùc giao. §iÒu nµy cho phÐp ghÐp chång phæ gi÷a çc
sãng mang do ®ã sö dông d¶i th«ng mét çch cã hiÖu qu¶. Ngoµi ra sö dông
hä sãng mang trùc giao cßn mang l¹i nhiÒu lîi thÕ kü thuËt kh¸c, do ®ã çc hÖ
thèng ®iÒu chÕ ®a sãng mang ®Òu sö dông hä sãng mang trùc giao vµ ®−îc
gäi chung lµ ghÐp kªnh theo tÇn sè trùc giao OFDM.
Kü thuËt OFDM lÇn ®Çu tiªn ®−îc giíi thiÖu trong bµi b¸o cña
R.W.Chang n¨m 1966 vÒ vÊn ®Ò tæng hîp çc tÝn hiÖu cã d¶i tÇn h¹n chÕ khi
thùc hiÖn truyÒn tÝn hiÖu qua nhiÒu kªnh con. N¨m 1971 Weistein vµ Ebert sö
dông biÕn ®æi FFT vµ ®−a ra Guard Interval cho kü thuËt nµy. Tuy nhiªn, cho
tíi gÇn ®©y, kü thuËt OFDM míi ®−îc øng dông trong thùc tÕ nhê cã nh÷ng
tiÕn bé v−ît bËc trong lÜnh vùc xö lý tÝn hiÖu sè vµ kü thuËt vi xö lý.
1
ë ViÖt Nam hiÖn nay ®ang triÓn khai mét sè øng dông sö dông kü thuËt
®iÒu chÕ ®a sãng mang OFDM nh− truyÒn h×nh sè DVB-T, ®−êng d©y thuª
bao kh«ng ®èi xøng ADSL vµ truyÒn th«ng qua ®−êng d©y t¶i ®iÖn PLC. Song
song víi viÖc triÓn khai çc øng dông trªn, cÇn cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ kü
thuËt ®iÒu chÕ OFDM. Néi dung cña ®å ¸n ®Ò cËp tíi çc vÊn ®Ò:
- Tæng quan vÒ çc kü thuËt ®iÒu chÕ trong truyÒn dÉn tÝn hiÖu sè.
- Nguyªn lý c¬ b¶n cña ®iÒu chÕ ®a sãng mang OFDM.
- Çc kü thuËt cña OFDM nh− ®ång bé, c©n b»ng, khö tiÕng väng vµ
m· hãa.
- Çc øng dông cña OFDM trong th«ng tin v« tuyÕn vµ h÷u tuyÕn.
§iÒu chÕ ®a sãng mang lµ mét kü thuËt t−¬ng ®èi míi mÎ vµ phøc t¹p.
Víi thêi gian vµ kiÕn thøc cßn h¹n hÑp nªn ch¾c ch¾n ®å ¸n nµy cßn nhiÒu
thiÕu sãt, v× vËy em mong muèn nhËn ®−îc sù ®ãng gãp cña çc thÇy c« vµ
b¹n bÌ ®ång nghiÖp.
Nh©n ®©y em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy KiÒu TÊt Thµnh ®· tËn t×nh
gióp ®ì chØ b¶o trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n nµy.
2
Môc lôc
Më ®Çu
Môc lôc
Ch−¬ng 1 Giíi thiÖu vÒ truyÒn dÉn sè

1.1 TruyÒn dÉn ë b¨ng tÇn c¬ së BaseBand........................................... 6
1.1.1 TÝn hiÖu sè................................................................................ 6
1.1.2 M· ®−êng d©y Line Code......................................................... 7
1.2 TruyÒn dÉn BroadBand.................................................................. 12
1.2.1 Amplitude Shift Keying ......................................................... 12
1.2.2 Frequency Shift Keying ......................................................... 14
1.2.3 Phase Shift Keying ................................................................. 16
1.2.4 Quadrature Amplitude Modulation........................................ 18
1.3 Giíi thiÖu vÒ OFDM ..................................................................... 19
Ch−¬ng 2 Nguyªn lý c¬ b¶n cña OFDM

2.1 Trùc giao trong OFDM ................................................................. 26
2.2 Thu ph¸t tÝn hiÖu OFDM............................................................... 30
2.2.1 ChuyÓn ®æi nèi tiÕp song song ............................................... 31
2.2.2 §iÒu chÕ sãng mang phô........................................................ 32
2.2.3 ChuyÓn ®æi tõ miÒn tÇn sè sang miÒn thêi gian..................... 32
2.2.4 §iÒu chÕ tÇn sè v« tuyÕn ........................................................ 33
2.3 Kho¶ng b¶o vÖ GI (Guard Interval) .............................................. 34
2.3.1 Chèng lçi do dÞch thêi gian.................................................... 35
2.3.2 Chèng nhiÔu gi÷a çc symbol ................................................ 36
2.3.3 Mµo ®Çu vµ ph©n çch sãng mang : ....................................... 38
2.4 H¹n d¶i vµ t¹o cöa sæ cho tÝn hiÖu OFDM.................................... 39
2.4.1 Läc th«ng d¶i ......................................................................... 40
3
2.4.2 Sö dông d¶i b¶o vÖ d¹ng cos n©ng ......................................... 42
Ch−¬ng 4 §ång bé vµ C©n b»ng

4.1 §ång bé......................................................................................... 43
4.1.1 DÞch thêi gian vµ tÇn sè trong OFDM.................................... 43
4.1.2 §ång bé trong hÖ thèng OFDM............................................. 46
4.1.3 §ång bé thêi gian vµ ®ång bé khung..................................... 47
4.1.4 ¦íc l−îng dÞch tÇn sè ............................................................ 48
4.2 C©n b»ng........................................................................................ 49
4.2.1 C©n b»ng trong miÒn thêi gian............................................... 50
4.2.2 C©n b»ng trong miÒn tÇn sè.................................................... 52
4.2.3 Khö tiÕng väng....................................................................... 55
Ch−¬ng 5 M∙ hãa kªnh

5.1 M· hãa khèi trong OFDM ............................................................ 61
5.2 M· hãa vßng xo¾n......................................................................... 65
5.3 M· hãa m¾t l−íi ............................................................................ 68
5.4 M· hãa Turbo trong OFDM.......................................................... 71
Ch−¬ng 6 øng dông OFDM trong th«ng tin v« tuyÕn

6.1 Ph¸t thanh sè DAB ........................................................................ 74
6.1.1 Giíi thiÖu................................................................................ 74
6.1.2 HÖ thèng ph¸t thanh sè DAB theo chuÈn Ch©u ©u................. 76
6.2 TruyÒn h×nh sè DVB ..................................................................... 78
6.2.1 Giíi thiÖu................................................................................ 78
6.2.2 TruyÒn h×nh sè chuÈn Ch©u ¢u DVB-T................................. 80
6.3 M¹ng LAN kh«ng d©y .................................................................. 84
Ch−¬ng 7 øng dông OFDM trong th«ng tin h÷u tuyÕn

7.1 §−êng d©y thuª bao sè bÊt ®èi xøng ADSL ................................. 89
7.1.1 Giíi thiÖu ADSL .................................................................... 89
7.1.2 §Æc tÝnh cña kªnh truyÒn ....................................................... 90
4
7.1.3 HÖ thèng ADSL...................................................................... 93

7.2 TruyÒn th«ng qua ®−êng d©y t¶i ®iÖn PLC ................................... 95
7.2.1 Giíi thiÖu PLC ....................................................................... 95
7.2.2 §Æc tÝnh cña kªnh truyÒn ....................................................... 96
7.2.3 HÖ thèng PLC......................................................................... 99
KÕt luËn
Mét sè thuËt ng÷ dïng trong ®å ¸n
Tµi liÖu tham kh¶o
5
Ch−¬ng 1 Giíi thiÖu vÒ truyÒn dÉn sè
Sù ra ®êi cña kü thuËt sè cïng víi sù ph¸t triÓn v−ît bËc cña c«ng nghÖ vi
®iÖn tö ®· t¹o nªn nh÷ng thay ®æi kú diÖu trªn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi.
§©y thùc sù lµ mét cuéc çch m¹ng x· héi tiÕp theo cuéc çch m¹ng c«ng
nghiÖp gi¶i phãng søc lao ®éng cña con ng−êi. Së dÜ kü thuËt sè lµm ®−îc
®iÒu ®ã lµ do tÝn hiÖu sè cho phÐp xö lý vµ l−u tr÷ mét çch m¹nh mÏ vµ linh
ho¹t. ë ®©y xin ®Ò cËp ®Õn mét khÝa c¹nh rÊt quan träng vµ gãp phÇn t¹o nªn
thµnh c«ng cña kü thuËt sè ®ã lµ truyÒn dÉn sè.
1.1 TruyÒn dÉn ë b¨ng tÇn c¬ së BaseBand

Trong truyÒn dÉn BaseBand tÝn hiÖu ®−îc truyÒn dÉn ë d¹ng xung cã phæ
v« h¹n vµ chiÕm toµn bé d¶i th«ng cña ®−êng truyÒn.
1.1.1 TÝn hiÖu sè

TÝn hiÖu sè lµ tËp hîp cña çc bit {0,1} vµ ®−îc biÓu diÔn d−íi d¹ng 0v vµ
5v víi møc TTL. Tuy nhiªn d¹ng tÝn hiÖu nµy chØ tån t¹i trªn çc Bus cña çc
bo m¹ch ®¬n lÎ hay Bus néi trong çc IC mµ kh«ng thÓ truyÒn dÉn ®i xa. §Ó
truyÒn dÉn tÝn hiÖu sè trªn b¨ng tÇn c¬ së BaseBand cÇn m· ®−êng truyÒn Line
Code víi môc ®Ých:
§−a vµo ®é d− b»ng çch m· hãa çc tõ sè liÖu nhÞ ph©n thµnh çc tõ dµi
h¬n. Çc tõ nhÞ ph©n dµi h¬n nµy sÏ cã nhiÒu tæ hîp h¬n do t¨ng sè bit. Chóng
ta cã thÓ chän nh÷ng tæ hîp x¸c ®Þnh cã cÊu tróc theo mét quy luËt tõ m· hîp
thµnh , cho phÐp t¸ch th«ng tin ®Þnh thêi mét çch dÔ dµng h¬n vµ gi¶m ®é
chªnh lÖch gi÷a çc bit “0” vµ çc bit “1” trong mét tõ m·. ViÖc gi¶m ®é
chªnh lÖch nµy dÉn ®Õn gi¶m thµnh phÇn mét chiÒu. §iÒu nµy lµ cÇn thiÕt v×
kh«ng thÓ truyÒn thµnh phÇn mét chiÒu cña tÝn hiÖu sè ®i ®−îc. Tuy nhiªn viÖc
t¨ng ®é dµi cña tõ m· nhÞ ph©n sÏ lµm t¨ng tèc ®é bÝt vµ do ®ã t¨ng ®é réng
b¨ng tÇn.
6
M· hãa tÝn hiÖu nhÞ ph©n thµnh tÝn hiÖu nhiÒu møc ®Ó gi¶m ®é réng b¨ng
tÇn. Lo¹i m· hãa nµy quan träng khi cÇn truyÒn sè liÖu tèc ®é cao trªn ®−êng
truyÒn cã b¨ng tÇn h¹n chÕ. ViÖc gi¶m ®é réng b¨ng tÇn cÇn thiÕt cña kªnh
hoÆc t¨ng tèc ®é bit víi mét ®é réng b¨ng tÇn ®· cho sÏ cÇn ph¶i t¨ng tØ sè tÝn
hiÖu trªn t¹p ©m S/N ®Ó ®¹t ®−îc x¸c suÊt lçi bÝt Ber cho tr−íc.
B¶o mËt tin tøc cho th«ng tin trªn ®−êng truyÒn. Kh«ng liªn quan ®Õn
chÊt l−îng truyÒn dÉn, nh−ng tÝnh b¶o mËt th«ng tin lµ mét ®Æc tÝnh rÊt quan
träng cña m· ®−êng truyÒn.
T¹o phæ tÝn hiÖu nh»m øng dông cho nh÷ng môc ®Ých nh− t¸ch xung
®ång hå, gi¶m thµnh phÇn biªn ®é ë tÇn sè 0Hz ®Õn kh«ng, hoÆc gi¶m çc
thµnh phÇn tÇn sè cao vµ thÊp tr−íc khi läc.
1.1.2 M· ®−êng d©y Line Code

Çc sè nhÞ ph©n “0” vµ “1” truyÒn dÉn trªn ®−êng truyÒn d−íi d¹ng tÝn
hiÖu xung nèi tiÕp ®−îc gäi lµ m· ®−êng d©y.
Çc lo¹i m· ®−êng d©y cã çc ®Æc ®iÓm sau:
- ChuyÓn møc vÒ kh«ng ë gi÷a bit
+ Kh«ng chuyÓn møc NRZ (Non Return to Zero)
+ Cã chuyÓn møc RZ (Return to Zero)
- Cùc tÝnh
+ §¬n cùc UniPolar
+ Ph©n cùc BiPolar
7
Binary 1 1 0 1 0 0 1
Pw(f)
+V
t First Null Bandwidth
Unipolar NRZ 0.5
f
R 2R
Pw(f)
+V
t
Unipolar RZ
0.25
f
R 2R
1
+V
t
Bipolar NRZ 0.5
-V
R 2R
+V
t
Bipolar RZ 0.5
-V
R 2R
+V
t
Manchester 0.5
-V
R 2R
H×nh 1-1 Çc m· ®−êng d©y c¬ b¶n
Do ®ã ta cã çc lo¹i tÝn hiÖu trªn ®−êng truyÒn víi d¹ng tÝn hiÖu vµ phæ
cña chóng nh− trªn.
NhËn xÐt:
- §Ó truyÒn ®i xa cÇn c«ng suÊt lín.
- §Ó t¸ch ®−îc tÝn hiÖu Clk cÇn mËt ®é phæ kh¸c 0 t¹i tÇn sè f = R.
- D¶i th«ng cña kªnh truyÒn tèi thiÓu b»ng tÇn sè ®Çu tiªn mµ t¹i ®ã
mËt ®é phæ b»ng 0 (First Null Bandwidth).
Dùa vµo çc ®Æc ®iÓm trªn ng−êi ta t¹o ra çc lo¹i m· ®−êng truyÒn thÝch
hîp víi tèc ®é d÷ liÖu vµ m«i tr−êng truyÒn dÉn (çp ®èi xøng, çp ®ång trôc
8
hay çp quang).

D−íi ®©y lµ çc lo¹i m· ®−êng d©y sö dông trong hÖ thèng ph©n cÊp sè
cña ITU:
Tèc ®é (Mbps) M· ®−êng d©y
2.048 HDB3
8.448 HDB3
34.368 HDB3
139.264 CMI
564.992 CMI
1.544 AMI, B8ZS
6.312 B6ZS, B8ZS
32.064 AMI (Scrambled)
44.736 B3ZS
1.1.2.1 M· AMI (Alternate Mark Inversion)

M· AMI sö dông m· 3 møc cßn gäi lµ m· tam ph©n, trong ®ã møc gi÷a
cña tÝn hiÖu ®−îc øng dông réng r·i lµ ®iÖn ¸p 0. M· cã çc møc ®iÖn ¸p ra lµ
+V (ký hiÖu lµ “+”), -V (ký hiÖu lµ “-”) vµ møc ®iÖn ¸p 0 t−¬ng øng víi møc
®Êt cña hÖ thèng. Ng−êi ta gäi m· tam ph©n nµy lµ m· ®¶o dÊu lu©n phiªn
AMI. §©y lµ mét m· l−ìng cùc, kh«ng trë vÒ 0 hoÆc cã trë vÒ 0 (NRZ hoÆc
RZ). D·y m· thu ®−îc b»ng çch: bit 0 t−¬ng øng víi møc ®iÖn ¸p 0 cßn bit 1
t−¬ng øng víi møc + vµ - mét çch lu©n phiªn bÊt chÊp sè bÝt 0 gi÷a chóng.
9
Binary 1 1 0 1 0 0 1
+V
t
AMI Non Return Zero
-V
+V
t
AMI Return Zero
-V
H×nh 1-2 D¹ng tÝn hiÖu AMI
M· AMI cã ®Æc ®iÓm mËt ®é phæ rÊt nhá ë tÇn sè thÊp, mËt ®é phæ cùc
®¹i ë 1/2 tèc ®é bit. Trong m· AMI çc xung d−¬ng lu©n phiªn nhau, do ®ã
nÕu cã lçi sinh ra trong hÖ thèng truyÒn dÉn do t¹p ©m xung hoÆc xuyªn ©m sÏ
g©y ra bá sãt mét xung hoÆc thªm mét xung vµo, c¶ hai tr−êng hîp ®ã sÏ xuÊt
hiÖn hai xung kÒ nhau cïng cùc tÝnh vi ph¹m luËt l−ìng cùc vµ hÖ thèng cã thÓ
dÔ dµng ph¸t hiÖn ra lçi ®ã. Tuy nhiªn víi m· AMI, mét d·y bit 0 liªn tiÕp cã
thÓ g©y mÊt ®ång bé. §Ó kh¾c phôc ng−êi ta ph¶i ngÉu nhiªn hãa (Scramble)
tr−íc khi truyÒn. NgÉu nhiªn hãa chuçi bit ®−îc thùc hiÖn b»ng çch céng
modul-2 víi mét chuçi gi¶ ngÉu nhiªn PRBS (Pseudo random bit sequence).
PhÝa thu sÏ thùc hiÖn gi¶i ngÉu nhiªn hãa (De-scramble) còng b»ng çch céng
modul-2 chuçi bit thu ®−îc víi chuçi PRBS mét çch ®ång bé.
1.1.2.2 M· CMI (Coded Mark Inversion)

M· CMI còng t−¬ng tù nh− m· AMI Non return zero. Nh−ng ®Ó tr¸nh
mÊt ®ång bé ®o mét d·y çc bÝt 0 liªn tiÕp g©y ra, m· CMI m· hãa bit 0 thµnh
2 møc ®iÖn ¸p - vµ + t−¬ng øng víi mçi nöa chu kú bit Tb.
10
Binary 1 1 0 1 0 0 1
+V
t
Code Mark Inversion
-V
H×nh 1-3 D¹ng tÝn hiÖu CMI
Nh− vËy cã thÓ coi m· CMI lµ m· ph©n cùc NRZ cã t’CLK = 2tCLK ®−îc
m· hãa nh− sau: bit 0 t−¬ng øng víi 01 cßn bit 1 t−¬ng øng víi bit 00 vµ 11
lu©n phiªn nhau.
1.1.2.3 M· HDB3 (High Density Bipolar-3)

M· HDB3 t−¬ng tù nh− m· AMI Return Zero. Nh−ng ®Ó tr¸nh mÊt ®ång
bé do d·y çc bit 0 g©y ra, m· HDB3 m· hãa 4 bits 0 liªn tiÕp (0000) thµnh tæ
hîp 000V hoÆc B00V. Trong ®ã bit B (Balancing) tu©n theo luËt m· l−ìng cùc
sö dông ®Ó chÌn vµo ®Çu 4 bits 0 liªn tiÕp ®Ó tr¸nh 2 bit V kÒ nhau cïng cùc
tÝnh, cßn bit V (Violation) vi ph¹m luËt m· l−ìng cùc. Nh− vËy trong dßng m·
HDB3 chØ cã tèi ®a 3 chu kú liªn tiÕp tÝn hiÖu ë møc 0.
Binary 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
HDB3 0 B 0 0 0 V B 0 0 V 0 0 0 B
+V
HDB3 Signal t
-V
H×nh 1-4 D¹ng tÝn hiÖu HDB3
1.1.2.4 M· BnZS (Bipolar with n-Zeros Substitution)

T−¬ng tù nh− HDB3, BnZS còng lµ mét c¶i tiÕn cña AMI Return Zero ®Ó
tr¸nh mÊt ®ång bé do d·y çc bits 0 liªn tiÕp. Nh−ng çch thay thÕ çc bit 0
11
cña BnZS kh¸c víi HDB3:

BnZS Binary Substitution
B2ZS 00 0V
B3ZS 000 0VB
B4ZS 0000 0V0B
B6ZS 000000 0VB0VB
B8ZS 00000000 000VB0VB
1.2 TruyÒn dÉn BroadBand

NÕu nh− kªnh truyÒn cã d¶i th«ng cho phÐp nhÊt ®Þnh, th× ®Ó phèi hîp
víi kªnh truyÒn nµy tÝn hiÖu sè ph¶i ®−îc ®iÒu chÕ vµo sãng mang cã tÇn sè
thÝch hîp ®Ó cho phÐp truyÒn ®−îc qua b¨ng th«ng cña kªnh. Kªnh qua ®ã tÝn
hiÖu ®−îc truyÒn ®i bÞ han chÕ vÒ ®é réng b¨ng ®èi víi tÇn sè trung t©m ë
kho¶ng tÇn sè sãng mang nh− trong ®iÒu chÕ song biªn (DSB), hoÆc ë bªn
c¹nh sãng mang nh− trong ®iÒu chÕ ®¬n biªn (SSB). NÕu ®é réng b¨ng tÇn cña
çc tÝn hiÖu vµ çc kªnh nhá h¬n nhiÒu tÇn sè sãng mang, chóng ®−îc hiÓu lµ
çc tÝn hiÖu b¨ng hÑp. Kü thuËt ®iÒu chÕ sè cã thÓ lµm thay ®æi biªn ®é, pha,
tÇn sè cña sãng mang thµnh tõng møc gi¸n ®o¹n. MÆc dï cã nhiÒu ph−¬ng
thøc ®iÒu chÕ, nh−ng viÖc ph©n tÝch çc ph−¬ng thøc nµy tïy thuéc chñ yÕu
vµo d¹ng kiÓu ®iÒu chÕ vµ t¸ch sãng. Cã hai d¹ng chÝnh lµ: lo¹i kÕt hîp vµ lo¹i
kh«ng kÕt hîp. Lo¹i kÕt hîp hay cßn gäi lµ t¸ch sãng ®ång bé ®−îc sö dông
trong ®iÒu chÕ dÞch pha PSK (Phase Shift Keying). Lo¹i kh«ng kÕt hîp hay
cßn gäi lµ t¸ch sãng ®−êng bao ®−îc sö dông trong ®iÒu chÕ dÞch biªn ®é ASK
(Amplitude Shift Keying) vµ ®iÒu chÕ dÞch tÇn sè FSK (Frequency Shift
Keying)
1.2.1 Amplitude Shift Keying

§iÒu chÕ khãa dÞch biªn ®é ASK lµm thay ®æi biªn ®é cña sãng mang
vc(t) theo tÝn hiÖu sè vd(t).
v ASK (t ) = vc (t ) ⋅ vd (t )
12
NÕu:
vc (t ) = cos(wc t )
⎧0
vd (t ) = ⎨
⎩1
Th×:
⎧ 0
vd (t ) = ⎨
⎩vc (t )
Vµ ta cã d¹ng tÝn hiÖu ASK víi tÝn hiÖu nhÞ ph©n 1011001 nh− sau:
H×nh 1-5 TÝn hiÖu ASK
Theo biÕn ®æi Fourier ta cã:

1 π⎡ 1 1 ⎤
vd (t ) = + ⎢cos w0t − cos 3w0t + cos 5w0t − ...⎥
2 2⎣ 3 5 ⎦
v ASK (t ) = vc (t ) ⋅ vd (t )
1 π⎡ 1 ⎤
v ASK (t ) = cos wc t + ⎢cos w0t ⋅ cos wc t − cos 3w0t ⋅ cos wc t + ...⎥
2 2⎣ 3 ⎦
MÆt kh¸c ta cã
2 cos A ⋅ cos B = cos( A − B ) + cos( A + B )
Do ®ã:
13
1 π
v ASK (t ) = cos wc t + {cos(wc − w0 )t + cos(wc + w0 )t −
2 2
1
− [cos(wc − 3w0 )t + cos(wc + 3w0 )t ] + ... }
3
Nh− vËy phæ cña tÝn hiÖu ASK gåm thµnh phÇn sãng mang wc, thµnh
phÇn mang tin tøc wc ± w0 vµ çc thµnh phÇn hµi bËc 3 , 5 , 7 ...
H×nh 1-6 Phæ cña tÝn hiÖu ASK
ASK cã thÓ ®−îc ®iÒu chÕ 2 hay M møc, gäi lµ M-ASK víi M = 2k . Khi
®ã mçi tr¹ng th¸i cña tÝn hiÖu ®−îc gäi lµ 1 baud.
ASK cã thÓ gi¶i ®iÒu chÕ kÕt hîp (t¸ch sãng ®ång bé) hay gi¶i ®iÒu chÕ
kh«ng kÕt hîp (t¸ch sãng ®−êng bao). KiÓu ®iÒu chÕ nµy chØ thÝch hîp víi tèc
®é nhá.
1.2.2 Frequency Shift Keying

§iÒu chÕ khãa dÞch tÇn sè FSK ®−îc thùc hiÖn b»ng çch dÞch tÇn sè
sãng mang ®i mét l−îng nhÊt ®Þnh t−¬ng øng víi tÝn hiÖu sè ®−a vµ ®iÒu chÕ.
Trong FSK hai tr¹ng th¸i ta cã hai sãng mang víi tÇn sè kh¸c nhau:
v1 (t ) = cos w1t
v2 (t ) = cos w2t
TÝn hiÖu ®iÒu chÕ cã d¹ng
⎧1
vd (t ) = ⎨
⎩0
14
Do ®ã tÝn hiÖu FSK t−¬ng øng cã d¹ng sau:
⎧ cos w1t
vFSK (t ) = ⎨
⎩cos w2t
H×nh 1-7 D¹ng tÝn hiÖu FSK
Nh− vËy:
vFSK (t ) = cos w1t ⋅ vd t + cos w2t ⋅ (1 − vd t )
ë trªn ta ®· cã:
1 π⎡ 1 1 ⎤
vd (t ) = + ⎢cos w0t − cos 3w0t + cos 5w0t − ...⎥
2 2⎣ 3 5 ⎦
Do ®ã
⎧1 π ⎡ 1 1 ⎤⎫
vFSK (t ) = cos w1t ⋅ ⎨ + ⎢cos w0t − cos 3w0t + cos 5w0t − ...⎥ ⎬ +
⎩2 2 ⎣ 3 5 ⎦⎭
⎧1 π ⎡ 1 1 ⎤⎫
+ cos w2t ⋅ ⎨ − ⎢cos w0t − cos 3w0t + cos 5w0t − ...⎥ ⎬
⎩2 2 ⎣ 3 5 ⎦⎭
T−¬ng tù trªn, cuèi cïng ta ®−îc:
15
1 1
⇒ vFSK (t ) = cos w1t + {cos(w1 − w0 )t + cos(w1 + w0 )t −
2 π
1
− [cos(w1 − 3w0 )t + cos(w1 + 3w0 )t ] + ... } +
3
1 1
+ cos w2t + {cos(w2 − w0 )t + cos(w2 + w0 )t −
2 π
1
− [cos(w2 − 3w0 )t + cos(w2 + 3w0 )t ] + ... }
3
Nh− vËy d¹ng phæ cña tÝn hiÖu FSK gièng nh− d¹ng phæ cña tÝn hiÖu
ASK nh−ng víi hai thµnh phÇn sãng mang cã tÇn sè f1 vµ f2, vµ kho¶ng çch
gi÷a chóng lµ fs.
H×nh 1-8 Phæ cña tÝn hiÖu FSK
FSK cã thÓ ®−îc ®iÒu chÕ 2 hay M møc. Ph−¬ng ph¸p khãa dÞch tÇn sè
FSK ®−îc dïng kh¸ réng r·i trong çc modem truyÒn sè liÖu tèc ®é thÊp theo
çc chuÈn V21, V22, V24.
1.2.3 Phase Shift Keying

Ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ khãa dÞch pha PSK sö dông ®Æc tÝnh pha cña sãng
mang ®Ó ®iÒu chÕ tin tøc. XÐt tr−êng hîp ®¬n gi¶n víi PSK hai tr¹ng th¸i.
vc (t ) = cos(wc t )
16
⎧1 ⎧ cos(wc t ) ⎧ v (t )
vd (t ) = ⎨ ⇒ vPSK = ⎨ or vPSK = ⎨ c
⎩0 ⎩cos(wc t + π ) ⎩− vc (t )
Nh− vËy nÕu biÓu diÔn tÝn hiÖu sè vd(t) d−íi d¹ng l−ìng cùc ta cã biÓu
thøc:
vPSK (t ) = vd (t ) ⋅ vc (t )
H×nh 1-9 TÝn hiÖu PSK
BiÕn ®æi Fourier cña tÝn hiÖu sè l−ìng cùc cã d¹ng sau:
4⎡ 1 1 ⎤
vd (t ) = cos w t − cos 3w t + cos 5 w t − ...
π ⎢⎣ 0
3
0
5
0 ⎥⎦
Do ®ã:
4⎡ 1 ⎤
vPSK (t ) = vd (t ) ⋅ vc (t ) = cos w t cos w t − cos w t cos 3w t + ...
π ⎢⎣ c 0
3
c 0 ⎥⎦
MÆt kh¸c ta cã:

2 cos A ⋅ cos B = cos( A − B ) + cos( A + B )
Suy ra:
17
2
vPSK (t ) = {cos(wc − w0 )t + cos(wc + w0 )t −
π
1
− [cos(wc − 3w0 )t + cos(wc + 3w0 )t ] + ... }
3
Nh− vËy phæ cña tÝn hiÖu PSK chØ chøa thµnh phÇn mang tin tøc vµ çc
hµi bËc 3, 5, 7, ... mµ kh«ng cã thµnh phÇn sãng mang.
D−íi ®©y lµ d¹ng phæ cña tÝn hiÖu PSK:
H×nh 1-10 Phæ cña tÝn hiÖu PSK
PSK ®−îc sö dông kh¸ phæ biÕn trong ®iÒu chÕ sè. §Ó truyÒn dÉn sè liÖu
tèc ®é cao, ng−êi ta th−êng dïng PSK M møc. Trong ®ã phæ biÕn lµ 4-PSK
(QPSK) vµ 8-PSK t−¬ng øng víi 2 vµ 3 bits trong mét baud. Çc bit ®−îc s¾p
xÕp theo m· Gray tøc lµ 2 baud c¹nh nhau chØ sai kh¸c mét bit.
1.2.4 Quadrature Amplitude Modulation

Ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ khãa dÞch pha cã sãng mang trùc pha QAM cã thÓ
coi lµ kÕt hîp cña hai ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ PSK vµ ASK bëi v× ph−¬ng ph¸p
nµy sö dông c¶ biªn ®é vµ pha cña sãng mang ®Ó ®iÒu chÕ tÝn hiÖu. Do sö
dông c¶ biªn ®é vµ pha cña sãng mang ®Ó ®iÒu chÕ tÝn hiÖu nªn QAM cho
phÐp sè tr¹ng th¸i tÝn hiÖu lín. Ng−êi ta th−êng dïng 16-QAM vµ 64-QAM
t−¬ng øng víi 4 vµ 6 bit trong mét baud. Çc bit ®−îc s¾p xÕp theo m· Gray
tøc lµ hai tæ hîp c¹nh nhau chØ sai kh¸c 1 bit. Çch s¾p xÕp nµy lµm gi¶m x¸c
suÊt lçi ë phÝa thu.
18
H×nh 1-11 QAM - 16 møc
§iÒu chÕ QAM cho phÐp t¨ng dung l−îng kªnh th«ng tin, nh−ng kh«ng
lµm t¨ng d¶i th«ng cña kªnh truyÒn. Do ®ã QAM thÝch hîp cho çc øng dông
tèc ®é cao.
1.3 Giíi thiÖu vÒ OFDM

Kü thuËt ghÐp kªnh theo tÇn sè FDM (Frequency Division Multiplexing)
®· ®−îc sö dông tõ h¬n mét thÕ kû nay ®Ó truyÒn nhiÒu tÝn hiÖu tèc ®é chËm,
vÝ dô nh− ®iÖn b¸o, qua mét kªnh cã b¨ng th«ng réng b»ng çch sö dông çc
sãng mang cã tÇn sè kh¸c nhau cho mçi tÝn hiÖu. §Ó phÝa thu cã thÓ t¸ch ®−îc
çc tÝn hiÖu b»ng çch sö dông çc bé läc th× ph¶i cã kho¶ng çch gi÷a phæ
cña çc sãng mang. Phæ cña çc tÝn hiÖu kh«ng s¸t nhau g©y nªn l·ng phÝ
b¨ng th«ng vµ do ®ã hiÖu suÊt sö dông b¨ng th«ng cña FDM lµ kh¸ thÊp.
§iÒu chÕ ®a sãng mang t−¬ng tù nh− FDM, song thay v× truyÒn çc b¶n
tin riªng rÏ, çc sãng mang sÏ ®−îc ®iÒu chÕ bëi çc bit kh¸c nhau cña mét
b¶n tin tèc ®é cao. B¶n tin nµy cã thÓ ë d¹ng song song hoÆc nèi tiÕp sau ®ã
®−îc chuyÓn ®æi nèi tiÕp - song song ®Ó truyÒn ®i trªn çc sãng mang.
Cã thÓ so s¸nh ®iÒu chÕ ®a sãng mang víi ®iÒu chÕ ®¬n sãng mang sö
dung cïng mét kªnh nh− sau: §iÒu chÕ ®a sãng mang nÕu sö dông nhiÒu bé
thu ph¸t th× sÏ phøc t¹p vµ gi¸ thµnh cao. Mçi sãng mang sÏ truyÒn mét b¶n
19
tin con, tæng cña çc b¶n tin con nµy cho b¶n tin cÇn truyÒn ®i cã tèc ®é nhá
h¬n b¶n tin ®−îc truyÒn bëi mét sãng mang duy nhÊt cïng sö dông kªnh ®ã
bëi v× hÖ thèng ®a sãng mang cÇn çc kho¶ng b¶o vÖ ®Ó tr¸nh nhiÔu gi÷a çc
sãng mang con. MÆt kh¸c hÖ thèng ®¬n sãng mang dÔ bÞ giao thoa gi÷a çc ký
hiÖu inter-symbol interference (nhiÔu ISI) bëi v× kho¶ng thêi gian cña çc
symbol lµ ng¾n vµ mÐo lín sinh ra trªn b¨ng tÇn réng, so víi kho¶ng thêi gian
dµi cña symbol vµ b¨ng tÇn hÑp cña hÖ thèng ®a sãng mang. Tr−íc khi ph¸t
triÓn kü thuËt c©n b»ng, ®iÒu chÕ ®a sãng mang ®−îc sö dông ®Ó truyÒn dÉn
tèc ®é cao mÆc dï gi¸ thµnh cao vµ hiÖu suÊt sö dông b¨ng th«ng thÊp.
Gi¶i ph¸p ®Çu tiªn cho vÊn ®Ò hiÖu suÊt sö dông b¨ng th«ng cña ®iÒu chÕ
®a tÇn cã lÏ lµ hÖ thèng “Kinepiex”. HÖ thèng Kinepiex ®−îc ph¸t triÓn bëi
Collins Radio ®Ó truyÒn d÷ liÖu trªn kªnh v« tuyÕn cao tÇn (HF) nh»m chèng
l¹i nhiÔu nhiÒu ®−êng multi-path. Trong hÖ thèng nµy, cø 20 tones ®−îc ®iÒu
chÕ 4-PSK vi sai vµo mét sãng mang. Phæ cña çc sãng mang nµy cã d¹ng
sin(kf)/f vµ do ®ã cã thÓ ghÐp chång phæ. Gièng nh− OFDM hiÖn nay, çc
tones ®−îc ®Ó çch nhau t¹i nh÷ng kho¶ng tÇn sè gÇn nh− b»ng víi tèc ®é tÝn
hiÖu vµ cã kh¶ n¨ng ph©n t¸ch ra ë m¸y thu. HÖ thèng ®a sãng mang nµy ®−îc
gäi tªn lµ Multi-tone.
HÖ thèng multi-tone tiÕp theo sö dông ®iÒu chÕ 9-QAM cho mçi sãng
mang vµ ph¸t hiÖn t−¬ng quan ë phÝa thu. Kho¶ng çc gi÷a çc sãng mang
b»ng víi tèc ®é symbol cho hiÖu suÊt sö dông d¶i th«ng tèi −u. HÖ thèng nµy
cßn sö dông ph−¬ng ph¸p m· ho¸ ®¬n gi¶n trong miÒn tÇn sè.
20
cosw1t
filter mod
` filter ` mod
data sinw1t OFDM signal

S/P Add
cosw2t
filter mod
filter mod
sinw2t
H×nh 1-12 HÖ thèng OFDM ban ®Çu
§ãng gãp c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn cña OFDM ®ã lµ viÖc øng dông biÕn
®æi Fourier (FT) vµo ®iÒu chÕ vµ gi¶i ®iÒu chÕ tÝn hiÖu. Kü thuËt nµy ph©n chia
tÝn hiÖu ra thµnh tõng khèi N sè phøc. Sö dông biÕn ®æi Fourier ng−îc IFFT
(Inverse Fast Fourier Transform) cho mçi khèi vµ truyÒn nèi tiÕp. T¹i phÝa
thu, b¶n tin göi ®i ®−îc phôc håi l¹i nhê biÕn ®æi Fourier FFT (Fast Fourier
Transform) çc khèi tÝn hiÖu lÊy mÉu thu ®−îc. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ OFDM
nµy ®−îc ®Ò cËp ®Õn víi çi tªn §iÒu chÕ ®a tÇn rêi r¹c DMT (Discrete Multi-
Tone). Phæ cña tÝn hiÖu DMT trªn ®−êng truyÒn gièng hÖt phæ cña N tÝn hiÖu
®iÒu chÕ QAM víi kho¶ng çch cña N tÇn sè sãng mang b»ng tèc ®é tÝn hiÖu
nh− ®· ®Ò cËp ë trªn. Trong ®ã mçi sãng mang ®−îc ®iÒu chÕ QAM víi mét
sè phøc. Phæ cña mçi tÝn hiÖu QAM cã d¹ng sin(kf)/f nh− cña hÖ thèng OFDM
ban ®Çu.
21
Data in Block into N complex numbers
Rate 1/T
IFFT Rate N/T Filter Channel
Channel Filter Sample Block
Synch FFT Equalize Unblock Data out
H×nh 1-13 HÖ thèng OFDM sö dông FFT
H×nh 1-14 Chång phæ trong OFDM
Tuy nhiªn biÕn ®æi IDFT víi N sè phøc sÏ cho gi¸ trÞ phøc cã c¶ phÇn
thùc vµ phÇn ¶o. Mµ khi truyÒn ta chØ truyÒn phÇn thùc. §iÒu nµy cã thÓ thùc
hiÖn b»ng çch thªm N sè phøc liªn hîp vµo khèi N sè phøc ban ®Çu. BiÕn ®æi
IDFT cho khèi 2N sè phøc liªn hîp sÏ cho 2N sè thùc ®Ó truyÒn ®i ®¹i diÖn
cho mçi khèi, chóng t−¬ng ®−¬ng víi N sè phøc.
¦u ®iÓm næi bËt nhÊt cña ®iÒu chÕ ®a tÇn rêi r¹c lµ tÝnh hiÖu qu¶ cña biÕn
®æi Fourier nhanh FFT. Mét phÐp biÕn ®æi FFT cho N ®iÓm chØ cÇn Nlog2N
phÐp nh©n so víi N2 phÐp nh©n trong biÕn ®æi Fourier th«ng th−êng. HiÖu qu¶
cña biÕn ®æi FFT ®Æc biÖt tèt khi N lµ luü thõa cña 2, tuy nhiªn ®iÒu nµy
kh«ng ph¶i lµ b¾t buéc. Bëi v× sö dông biÕn ®æi FFT nªn hÖ thèng DMT yªu
cÇu Ýt phÐp tÝnh trªn mét ®¬n vÞ thêi gian h¬n hÖ thèng ®iÒu chÕ ®¬n sãng
mang t−¬ng ®−¬ng cã sö dông bé c©n b»ng.
Trong mét thêi gian dµi, kü thuËt OFDM vµ ®Æc biÖt DMT ®·
22
®−îc nghiªn cøu ®−a vµo nhiÒu øng dông. Mét vµi modem OFDM ©m tÇn ®·
®−îc chÕ t¹o. Nh−ng chóng kh«ng thµnh c«ng trong viÖc th−¬ng m¹i hãa s¶n
phÈm chóng ch−a ®−îc tiªu chuÈn hãa. DMT ®· ®−îc chÊp nhËn lµ chuÈn cho
truyÒn sè liÖu qua ®−êng d©y thuª bao sè bÊt ®èi xøng ADSL (Asymmetric
Digital Subscriber Line). Kü thuËt nµy cho phÐp truyÒn d÷ liÖu tèc ®é cao
(hµng Mbps) tõ b−u ®iÖn tíi thuª bao qua ®«i çp ®ång th«ng th−êng.
Kü thuËt OFDM ®Æc biÖt thµnh c«ng trong çc øng dông v« tuyÕn, n¬i
mµ OFDM thÓ hiÖn ®−îc nhiÒu nhÊt çc −u ®iÓm cña m×nh. §ã lµ tÝnh chèng
l¹i ¶nh h−ëng cña nhiÔu do ph¶n x¹ nhiÒu ®−êng Multipath, chèng l¹i pha
®inh lùa chän tÇn sè SF (selective fading). Kü thuËt ®iÒu chÕ OFDM kÕt hîp
víi çc ph−¬ng ph¸p m· hãa vµ x¸o trén (interleaving) thÝch hîp cho phÐp
truyÒn d÷ liÖu tèc ®é cao qua kªnh v« tuyÕn víi ®é tin cËy cao.
Symbol level Cyclic ext

Information Outer Inner Bit level Modula
Freq Pulse shaping IFFT
source coding coding Interleaver tion
Interleaver Zero padding
Frequency/Time Selective fading

Channel, AWGN
Channel
Estimation
Symbol level
DeMod Bit level Soft decision Outer Information
FFT Freq
ulation DeInterleaver Inner Decoding Decoding load
DeInterleaver
AGC/Coarse
Synchronization
H×nh 1-15 HÖ thèng OFDM dïng trong çc øng dông v« tuyÕn
Kü thuËt OFDM cho phÐp thiÕt lËp m¹ng ®¬n tÇn SFN (Single Frequency
Network) dïng trong ph¸t thanh vµ truyÒn h×nh sè. Trong m¹ng ®¬n tÇn nhiÒu
tr¹m ph¸t kh¸c nhau sÏ ph¸t cïng mét tÝn hiÖu mét çch ®ång bé ®Ó phñ sãng
23
mét vïng réng lín trªn cïng mét tÇn sè. ë phÝa thu tÝn hiÖu nhËn ®−îc tõ
nhiÒu tr¹m ph¸t t−¬ng ®−¬ng víi nhiÔu do ph¶n x¹ nhiÒu ®−êng vµ kh«ng g©y
¶nh h−ëng tíi hÖ thèng sö dông kü thuËt OFDM.
Mét øng dông kh¸c cña OFDM lµ truyÒn d÷ liÖu tèc ®é cao trong m¹ng
LAN kh«ng d©y (Wireless LAN). Trong wireless LAN trÔ truyÒn dÉn lµ nhá
nh−ng víi tèc ®é cao tíi hµng chôc Mbps th× kho¶ng thêi gian trÔ lµ lín so víi
chu kú symbol. Trong tr−êng hîp nµy, kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang OFDM
®−îc sö dông.
Hy väng kü thuËt OFDM sÏ cßn ®−îc nghiªn cøu vµ ¸p dông trong nhiÒu
øng dông kh¸c trong thêi gian tiÕp theo.
24
§å ¸n tèt nghiÖp PhÇn 2 Nguyªn lý vµ kü thuËt OFDM
Ch−¬ng 2 Nguyªn lý c¬ b¶n cña OFDM
OFDM b¾t nguån tõ kü thuËt ph©n kªnh theo tÇn sè (FDM), mét kü thuËt
®· ®−îc biÕt tíi vµ sö dông réng r·i. FDM cho phÐp nhiÒu b¶n tin ®−îc truyÒn
®i trªn mét kªnh truyÒn v« tuyÕn. Do vËy FDM ®−îc xÕp vµo ph−¬ng thøc
truyÒn dÉn ®¬n sãng mang. Mét vÝ dô ®¬n gi¶n cña FDM lµ viÖc sö dông tÇn
sè kh¸c nhau cho çc tr¹m v« tuyÕn biÕn ®iÖu tÇn sè. TÊt c¶ çc tr¹m ph¸t
®ång thêi nh−ng kh«ng g©y nhiÔu lÉn nhau do çc tr¹m nµy ph¸t ®i çc sãng
mang cã tÇn sè kh¸c nhau. D¶i th«ng çc tÝn hiÖu nµy ®−îc ®Æt çch nhau mét
kho¶ng tÇn sè sao cho t¹i phÝa thu bé läc th«ng d¶i ph©n biÖt ®−îc tÝn hiÖu cÇn
thu, läc bá tÝn hiÖu cña çc sãng mang kh¸c. §iÒu nµy cã nghÜa lµ gi÷a çc
sãng mang cã mét kho¶ng tÇn sè kh«ng ®−îc sö dông ®Ó truyÒn tin tøc. Sau
khi qua bé läc, tÝn hiÖu thu ®−îc sÏ ®−îc gi¶i ®iÒu chÕ ®Ó nhËn ®−îc tin tøc
cÇn thu. Nh− vËy cã thÓ thÊy kh«ng cã sù chång phæ cña çc tÝn hiÖu trong
miÒn tÇn sè.
Kh¸c víi FDM, trong kü thuËt OFDM mét b¶n tin ®−îc truyÒn ®i trªn
mét sè Nn sãng mang con (Nn cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc tuú theo ®é lín cña b¶n
tin), thay v× mét sãng mang duy nhÊt nh− kü thuËt FDM. Kh¸i niÖm sãng
mang con hoµn toµn gièng víi kh¸i niÖm sãng mang mµ ta ®· ®Ò cËp, ®iÓm
kh¸c biÖt duy nhÊt lµ çc sãng mang con nµy cã d¶i th«ng nhá h¬n nhiÒu so
víi çc sãng mang sö dông trong FDM. Nn sãng mang con nµy t¹o thµnh mét
nhãm, ta t¹m gäi lµ tÝn hiÖu OFDM. D¶i phæ cña toµn hÖ thèng sÏ bao gåm rÊt
nhiÒu çc nhãm nh− vËy, sè sãng mang con trong mçi nhãm cã thÓ tuú biÕn.
Çc sãng mang con trong mét nhãm ®−îc ®ång bé c¶ vÒ thêi gian vµ tÇn sè,
lµm cho viÖc kiÓm so¸t nhiÔu gi÷a chóng ®−îc thùc hiÖn rÊt chÆt chÏ. Çc
sãng mang con nµy cã phæ chång lÊn lªn nhau trong miÒn tÇn sè mµ kh«ng
g©y ra ICI do tÝnh trùc giao gi÷a chóng ®−îc b¶o ®¶m. ViÖc chång phæ nµy
lµm t¨ng ®¸ng kÓ hiÖu qu¶ sö dông d¶i tÇn.
Trong kü thuËt FDM, kh«ng cã sù ®ång bé gi÷a çc sãng mang víi nhau
25
nªn çc sãng mang cã thÓ ®−îc ®iÒu chÕ theo c¶ 2 ph−¬ng thøc: t−¬ng tù vµ
sè. Trong OFDM, çc sãng mang con ®−îc ®ång bé víi nhau nªn chØ sö dông
ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ sè. Mét ký tù (symbol) OFDM ®−îc hiÓu lµ mét nhãm
çc bit ®−îc truyÒn mét çch song song. Trong miÒn tÇn sè, çc symbol nµy
tån t¹i d−íi d¹ng çc khèi phæ riªng rÏ. Trong tõng khèi cã sù chång phæ gi÷a
çc sãng mang vµ tÝnh trùc giao trong tõng khèi lu«n lu«n ®−îc ®¶m b¶o.
2.1 Trùc giao trong OFDM

TÝn hiÖu ®−îc gäi lµ trùc giao víi nhau nÕu chóng ®éc lËp víi nhau. Trùc
giao lµ mét ®Æc tÝnh cho phÐp nhiÒu tÝn hiÖu mang tin ®−îc truyÒn ®i trªn kªnh
truyÒn th«ng th−êng mµ kh«ng cã nhiÔu gi÷a chóng. MÊt tÝnh trùc giao gi÷a
çc tÝn hiÖu sÏ g©y ra sù rèi lo¹n gi÷a çc tÝn hiÖu, lµm gi¶m chÊt l−îng th«ng
tin. Cã rÊt nhiÒu kü thuËt ph©n kªnh liªn quan ®Õn vÊn ®Ò trùc giao. Kü thuËt
ph©n kªnh theo thêi gian (TDM) truyÒn mét lóc nhiÒu b¶n tin trªn mét kªnh
b»ng çch cÊp cho mçi b¶n tin mét khe thêi gian. Trong suèt thêi gian truyÒn
mét khe thêi gian, chØ cã mét b¶n tin duy nhÊt ®−îc truyÒn. B»ng çch truyÒn
kh«ng ®ång thêi çc b¶n tin nh− vËy ta ®· tr¸nh ®−îc nhiÔu gi÷a chóng. Çc
b¶n tin cã thÓ ®−îc xem nh− lµ ®· trùc giao víi nhau, trùc giao vÒ mÆt thêi
gian. Kü thuËt FDM ®¹t tíi sù trùc giao gi÷a çc tÝn hiÖu trong miÒn tÇn sè
b»ng çch cÊp cho mçi tÝn hiÖu mét tÇn sè kh¸c nhau vµ cã mét kho¶ng trèng
tÇn sè gi÷a d¶i th«ng cña 2 tÝn hiÖu.
OFDM ®¹t ®−îc sù trùc giao b»ng çch ®iÒu chÕ tÝn hiÖu vµo mét tËp çc
sãng mang trùc giao.TÇn sè gèc cña tõng sãng mang con sÏ b»ng mét sè
nguyªn lÇn nghÞch ®¶o thêi gian tån t¹i symbol. Nh− vËy, trong thêi gian tån
t¹i symbol, mçi sãng mang sÏ cã mét sè nguyªn lÇn chu kú kh¸c nhau. Nh−
vËy mçi sãng mang con sÏ cã mét tÇn sè kh¸c nhau, mÆc dï phæ cña chóng
chång lÊn lªn nhau nh−ng chóng vÉn kh«ng g©y nhiÔu cho nhau H×nh sau sÏ
cho thÊy cÊu tróc cña mét tÝn hiÖu OFDM víi 4 sãng mang con.
26
H×nh 2-1 CÊu tróc trong miÒn thêi gian cña mét tÝn hiÖu OFDM
Trong ®ã, h×nh (1a), (2a), (3a) vµ (4a) lµ çc sãng mang con thµnh phÇn,
víi sè chu kú t−¬ng øng lµ 1, 2, 3, vµ 4. Pha ban ®Çu çc sãng mang con nµy
®Òu b»ng 0. H×nh (1b), (2b), (3b), (4b) t−¬ng øng lµ FFT cña çc sãng mang
con trong miÒn thêi gian. H×nh (4a) vµ (4b) cuèi cïng lµ tæng cña 4 sãng
mang con vµ kÕt qu¶ FFT cña nã.
VÒ mÆt to¸n häc, çc sãng mang con trong mét nhãm gäi lµ trùc giao víi
nhau nÕu chóng tho¶ m·n :
T
⎧C i= j
∫0 i j
s (t ) s (t ) dt = ⎨
⎩0 i≠ j
C«ng thøc trªn ®−îc hiÓu lµ tÝch ph©n lÊy trong chu kú mét symbol cña 2
sãng mang con kh¸c nhau th× b»ng 0. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ë m¸y thu çc
sãng mang con kh«ng g©y nhiÔu lªn nhau. NÕu çc sãng mang con nµy cã
d¹ng h×nh sin th× biÓu thøc to¸n häc cña nã sÏ cã d¹ng :
⎧sin(2πkf 0 t ) 0 < t < T k = 1,2,...N
s k (t ) = ⎨
⎩0 t≠
Trong ®ã:
27
f0 chÝnh lµ kho¶ng çch tÇn sè gi÷a çc sãng mang con

N sè sãng mang con trong mét symbol
T thêi gian tån t¹i cña symbol
Nf0 sÏ lµ sãng mang con cã tÇn sè lín nhÊt trong mét symbol
D¹ng phæ cña çc sãng mang con d¹ng sin nµy sau khi ®−îc ®iÒu chÕ sÏ
gièng nh− h×nh sau. L−u ý r»ng nÕu çc sãng mang con trªn ch−a ®−îc ®iÒu
chÕ th× d¹ng phæ cña chóng chØ bao gåm thµnh phÇn phæ t¹i tÇn sè trung t©m.
H×nh 2-2 Phæ cña hä sãng mang trùc giao
Ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng phæ cña çc sãng mang con t¹i tÇn sè trung t©m
cña sãng mang con kh¸c th× b»ng 0.
Trong kü thuËt ®iÖn tö, tÝn hiÖu truyÒn ®i ®−îc biÓu diÔn bëi mét d¹ng
sãng ®iÖn ¸p hoÆc dßng ®iÖn theo thêi gian, ta gäi chung lµ sãng mang. Sãng
mang nµy th−êng cã d¹ng h×nh sin. Sau khi ®−îc ®iÒu chÕ tin tøc, trong sãng
mang kh«ng chØ tån t¹i duy nhÊt mét tÇn sè mµ lµ mét tæ hîp gåm: tÇn sè
trung t©m cña sãng mang vµ çc hµi. Møc t−¬ng ®èi cña mét tÇn sè khi so
s¸nh víi mét tÇn sè kh¸c ®−îc cho bëi phæ ®iÖn ¸p hoÆc dßng ®iÖn. Phæ nµy
cã ®−îc b»ng phÐp biÕn ®æi Fourier d¹ng sãng mang trong miÒn thêi gian. VÒ
mÆt lý thuyÕt, ®Ó ®¹t ®−îc gi¸ trÞ phæ chÝnh x¸c th× ph¶i quan s¸t d¹ng sãng
mang trªn toµn bé miÒn thêi gian (-∞ ÷ ∞), tøc lµ ph¶i thùc hiÖn phÐp biÕn ®æi
Fourier trªn toµn bé miÒn thêi gian, t¹i v« h¹n ®iÓm. Kh«ng mét hÖ thèng kü
28
thuËt nµo cã thÓ lµm ®−îc ®iÒu nµy. Thùc tÕ cho thÊy chØ cÇn thùc hiÖn phÐp
biÕn ®æi Fourier t¹i mét sè h÷u h¹n ®iÓm lµ cã thÓ kh«i phôc ®−îc d¹ng sãng
mang mµ kh«ng lµm mÊt ®i b¶n chÊt cña tin tøc. PhÐp biÕn ®æi Fourier t¹i mét
sè h÷u h¹n ®iÓm ®−îc gäi lµ phÐp biÕn ®æi Fourier rêi r¹c (DFT-Discrete
Fourier Transform). Qu¸ tr×nh kh«i phôc d¹ng sãng mang tõ phæ cña nã ®−îc
gäi lµ phÐp biÕn ®æi Fourier ng−îc.
Nh− ®· tr×nh bµy ë trªn, tÝn hiÖu OFDM gåm mét nhãm çc sãng mang
con d¹ng h×nh sin trong miÒn thêi gian. Trong miÒn tÇn sè çc sãng mang con
nµy cã d¹ng sinc (sin cardinal), hay sin(x)/x. D¹ng sinc cã mét bóp chÝnh vµ
çc bóp phô cã gi¸ trÞ gi¶m dÇn vÒ 2 phÝa tÇn sè trung t©m cña sãng mang con.
Mçi sãng mang con cã mét gi¸ trÞ ®Ønh t¹i tÇn sè trung t©m vµ b»ng 0 cø sau
mçi kho¶ng tÇn sè b»ng kho¶ng çch tÇn sè gi÷a çc sãng mang con (f0). TÝnh
trùc giao gi÷a çc sãng mang thÓ hiÖn ë chç, t¹i ®Ønh cña mét sãng mang con
bÊt kú trong nhãm th× çc sãng mang con kh¸c b»ng 0. ë phÝa thu, khi dïng
DFT ®Ó t¸ch sãng tÝn hiÖu OFDM th× phæ cña nã kh«ng cßn lµ liªn tôc mµ lµ
çc mÉu rêi r¹c. Çc mÉu ®ã ®−îc biÓu diÔn bëi çc khuyªn trßn (o) trªn h×nh
vÏ. NÕu DFT ®−îc ®ång bé thêi gian th× tÇn sè mÉu cña DFT sÏ t−¬ng øng víi
®Ønh cña çc sãng mang con. Vµ nh− vËy th× sù chång phæ cña çc sãng mang
con kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn m¸y thu. Gi¸ trÞ ®Ønh cña mét sãng mang con t−¬ng
øng víi gi¸ trÞ 0 cña çc sãng mang con kh¸c, tÝnh trùc giao gi÷a çc sãng
mang ®−îc b¶o ®¶m.
29
H×nh 2-3 Phæ cña 1 tÝn hiÖu OFDM cã 5 sãng mang con
Trong ®ã (a) lµ phæ cña tõng sãng mang con vµ ®iÓm lÊy mÉu t¹i m¸y thu, (b)
lµ ®¸p øng tæng hîp cña 5 sãng mang con.
2.2 Thu ph¸t tÝn hiÖu OFDM
H×nh 2-4 S¬ ®å khèi thu ph¸t OFDM
§Æc thï cña tÝn hiÖu OFDM lµ nã hoµn toµn ®−îc t¹o ra trong miÒn sè,
do rÊt khã ®Ó chÕ t¹o çc m¸y thu ph¸t khãa pha d¶i réng trong miÒn t−¬ng tù.
30
T¹i khèi ph¸t, d÷ liÖu sè sau khi ®−îc ®iÒu chÕ vµo çc sãng mang ®−îc ®em
®i thùc hiÖn phÐp biÕn ®æi Fourier ®Ó t¹o sù trùc giao gi÷a çc sãng mang.
Trong thùc tÕ ng−êi ta dïng phÐp biÕn ®æi Fourier nhanh (FFT) cho b−íc nµy.
FFT lµ mét d¹ng biÕn ®æi Fourier rêi r¹c (DFT) nh−ng cho hiÖu qu¶ tÝnh to¸n
cao h¬n nªn ®−îc dïng trong çc hÖ thèng thùc tÕ. Sau khi ®· t¹o ®−îc sù trùc
giao gi÷a çc sãng mang, çc sãng mang nµy l¹i ®−îc chuyÓn vÒ miÒn thêi
gian b»ng IFFT ®Ó truyÒn ®i. Lóc nµy ta ®· t¹o ®−îc mét tÝn hiÖu OFDM gåm
mét nhãm çc sãng mang trùc giao víi nhau trong miÒn thêi gian. L−u ý, tÝn
hiÖu OFDM míi chØ ë b¨ng tÇn c¬ së, cÇn ®−îc chuyÓn lªn tíi tÇn sè ®−îc lùa
chän ®Ó truyÒn ®i.
Khèi thu thùc hiÖn qu¸ tr×nh ng−îc l¹i khèi ph¸t. TÝn hiÖu OFDM thu tõ
anten ®−îc chuyÓn vÒ b¨ng tÇn c¬ së ®Ó xö lý. TÝn hiÖu nµy sau ®ã ®−îc qua
FFT ®Ó ph©n tÝch tÝn hiÖu trong miÒn tÇn sè. Pha vµ biªn ®é cña çc sãng
mang con ®−îc nhËn diÖn vµ ®−îc chuyÓn thµnh d÷ liÖu sè cÇn thu.
2.2.1 ChuyÓn ®æi nèi tiÕp song song (Serial to Parallel)

D÷ liÖu sè th−êng ë d¹ng mét chuçi çc bit liªn tiÕp. Trong hÖ thèng
OFDM, mçi symbol th−êng mang tõ 40 – 4000 bits, do ®ã b−íc chuyÓn ®æi
nèi tiÕp song song lµ cÇn thiÕt ®Ó ®Æt çc bit th«ng tin lªn OFDM symbol. Sè
bit th«ng tin trªn mét symbol phô thuéc vµo ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ vµ sè sãng
mang con. VÝ dô, ta sö dông ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ 16-QAM, nh− vËy mçi
sãng mang sÏ mang 4 bits th«ng tin, vµ sè sãng mang con sö dông lµ 100 th×
sè bit th«ng tin trªn mét symbol sÏ lµ 4×100 = 400 (bits). Chó ý r»ng nÕu ta
dïng ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ thÝch nghi (Adaptive Modulation) th× sè bit th«ng
tin trªn tõng sãng mang con cã thÓ kh«ng gièng nhau. T¹i phÝa thu qu¸ tr×nh
ng−îc l¹i, chuyÓn ®æi song song nèi tiÕp, sÏ ®−îc thùc hiÖn ®Ó chuyÓn d÷ liÖu
vÒ d¹ng nèi tiÕp nh− ban ®Çu.
Khi tÝn hiÖu OFDM truyÒn trong m«i tr−êng ®a ®−êng, do pha ®inh chän
lùa tÇn sè sÏ xuÊt hiÖn nh÷ng nhãm sãng mang con bÞ suy gi¶m nghiªm träng
tíi møc g©y ra lçi bit t¹i phÝa thu. Çc ®iÓm tròng trong ®¸p øng tÇn sè cña
31
kªnh truyÒn cã thÓ lµm cho th«ng tin trªn mét sè sãng mang l©n cËn nhau bÞ
ph¸ huû, kÕt qu¶ lµ cã mét côm çc bit liÒn nhau bÞ lçi. NÕu nh− côm bit lçi
nµy kh«ng qu¸ lín, n»m trong tÇm kiÓm so¸t cña bé söa lçi ë phÝa thu th× vÊn
®Ò sÏ ch¼ng ®¸ng ng¹i. Nh−ng thùc tÕ, çc côm bit lçi nµy l¹i th−êng kh¸ lín,
trong khi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña bé söa lçi l¹i rÊt h¹n chÕ, v¶ l¹i viÖc c¶i
thiÖn kh¶ n¨ng söa lçi th−êng rÊt tèn kÐm. Mét ý t−ëng ®¬n gi¶n vµ dÔ thùc
hiÖn ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ®ã lµ: nÕu nh− çc côm bit lçi nµy gåm çc bit
kh«ng l©n cËn nhau th× khi chuyÓn ®æi song song sang nèi tiÕp ë phÝa thu, çc
bit lçi nµy sÏ n»m r¶i r¸c, vµ nh− vËy ta ®· tr¸nh ®−îc çc côm bit lçi lín. Do
®ã ë hÇu hÕt çc hÖ thèng thùc tÕ, ng−êi ta ®Òu sö dông mét bé x¸o trén bit
hay cßn gäi lµ cµi xen (interleaving) nh− lµ mét phÇn cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi
nèi tiÕp song song. Thay v× truyÒn çc bit tuÇn tù theo vÞ trÝ cña chóng trong
chuçi bit th«ng tin ®Çu vµo, ta truyÒn chóng kh«ng theo thø tù, råi sau ®ã l¹i
s¾p xÕp chóng ®óng thø tù ë phÝa thu.
2.2.2 §iÒu chÕ sãng mang phô

Çc sãng mang phô sau khi ®−îc cÊp ph¸t çc bit th«ng tin ®Ó truyÒn ®i,
chóng sÏ ®−îc ®iÒu chÕ pha vµ biªn ®é b»ng çc ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ thÝch
hîp. Lóc nµy sãng mang ®−îc biÓu diÔn b»ng vector IQ. Qu¸ tr×nh ®iÒu chÕ
vµo çc sãng mang con thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ¸nh x¹ çc bit th«ng tin theo mét
s¬ ®å ®iÒu chÕ (Constellation) cô thÓ. Do ®ã qu¸ tr×nh nµy cßn gäi lµ Mapping.
T¹i m¸y thu, thùc hiÖn viÖc gi¶i m· vect¬ IQ thµnh tõ m· ban ®Çu. Trong
qu¸ tr×nh truyÒn, nhiÔu vµ mÐo cña kªnh truyÒn lµm cho çc vect¬ IQ thu nhËn
®−îc kh«ng râ nÐt, do ®ã cã thÓ g©y lçi nhËn diÖn tõ m·. Do ®ã víi mçi
ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ sÏ cÇn mét tû sè tÝn hiÖu trªn t¹p ©m nhÊt ®Þnh. VÝ dô
víi ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ 16-QAM, khi ®ã tû sè tÝn hiÖu trªn t¹p ©m cho phÐp
lµ S/N = 18dB.
2.2.3 ChuyÓn ®æi tõ miÒn tÇn sè sang miÒn thêi gian

Sau giai ®o¹n ®iÒu chÕ sãng mang con, ta ®· Ên ®Þnh ®−îc cho mçi sãng
32
mang con mét biªn ®é vµ pha dùa trªn çc bit th«ng tin ®−îc truyÒn ®i vµ
ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ sãng mang ®−îc sö dông, nh÷ng sãng mang con kh«ng
truyÒn tin sÏ cã biªn ®é b»ng 0. §©y lµ b−íc x©y dùng tÝn hiÖu OFDM trong
miÒn tÇn sè. §Ó truyÒn ®−îc th× tÝn hiÖu OFDM ph¶i ®−îc chuyÓn vÒ miÒn
thêi gian b»ng IFFT. Trong miÒn tÇn sè, mçi ®iÓm rêi r¹c mµ t¹i ®ã ta thùc
hiÖn IFFT t−¬ng øng víi mét sãng mang con. Çc sãng mang con cã biªn ®é
b»ng kh«ng sÏ ®−îc sö dông nh− d¶i b¶o vÖ
H×nh 2-5 T¹o tÝn hiÖu OFDM, giai ®o¹n IFFT
2.2.4 §iÒu chÕ tÇn sè v« tuyÕn (RF Modulation)

TÝn hiÖu OFDM ®−îc t¹o ra sau giai ®o¹n IFFT míi chØ ë tÇn sè c¬
së, tÝn hiÖu nµy cßn ph¶i ®−îc n©ng lªn tÇn sè cao h¬n ®Ó phôc vô cho viÖc
truyÒn dÉn. B−íc nµy cã thÓ ¸p dông kü thuËt t−¬ng tù hoÆc kü thuËt chuyÓn
®æi sè. C¶ 2 kü thuËt ®Òu cã çc thao t¸c gièng nhau, tuy nhiªn ®iÒu chÕ sè cã
xu h−íng chÝnh x¸c h¬n do ®é chÝnh x¸c trong viÖc phèi ghÐp 2 kªnh I&Q,
mÆt kh¸c kü thuËt ®iÒu chÕ sè cho gi¸ trÞ pha chÝnh x¸c h¬n.
33
H×nh 2-6 §iÒu chÕ tÇn sè v« tuyÕn tÝn hiÖu OFDM b¨ng c¬ së sö dông kü
thuËt t−¬ng tù
H×nh 2-7 §iÒu chÕ tÇn sè v« tuyÕn tÝn hiÖu OFDM b¨ng c¬ së sö dông kü
thuËt sè (DDS - Tæng hîp sè trùc tiÕp)
2.3 Kho¶ng b¶o vÖ GI (Guard Interval)

Víi mét d¶i th«ng cho tr−íc, tèc ®é symbol cña mét tÝn hiÖu OFDM nhá
h¬n nhiÒu so víi tèc ®é symbol cña mét sãng mang trong hÖ thèng ®¬n sãng
mang. NÕu sö dông ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ BPSK th× tèc ®é symbol sÏ b»ng víi
tèc ®é bit. Nh− ta ®· biÕt, d¶i th«ng cña mét tÝn hiÖu OFDM sÏ b»ng d¶i th«ng
cho tr−íc ë trªn chia cho N sãng mang con. Do vËy tèc ®é bit cña mét tÝn hiÖu
34
OFDM sÏ nhá h¬n N lÇn tèc ®é bit trªn mét sãng mang trong hÖ thèng ®¬n
sãng mang. Tèc ®é symbol trªn sãng mang con thÊp t¹o cho OFDM cã kh¶
n¨ng chÞu ISI rÊt tèt.
Tuy nhiªn, cßn cã thÓ c¶i thiÖn h¬n n÷a kh¶ n¨ng chÞu ISI cña hÖ thèng
OFDM b»ng çch chÌn thªm çc d¶i b¶o vÖ vµo tr−íc mçi symbol . D¶i b¶o
vÖ cña mçi symbol lµ mét phÇn b¶n sao cña chÝnh symbol ®ã, cã thÓ lµ phÇn
®Çu hoÆc phÇn cuèi hoÆc c¶ 2 phÇn cña chÝnh symbol ®ã. Th−êng th× ng−êi ta
hay dïng phÇn cuèi cña symbol lµm d¶i b¶o vÖ cho symbol ®ã. Khi ®ã kho¶ng
b¶o vÖ GI ®−îc gäi lµ CP (Cyclic Prefix). ChÌn thªm d¶i b¶o vÖ lµm thêi gian
truyÒn cña symbol t¨ng lªn, do ®ã lµm t¨ng kh¶ n¨ng chÞu ISI. Nh− ®· ®Ò cËp
ë trªn, mçi sãng mang con mang mét phÇn tin tøc cña 1 symbol, dïng mét
phÇn symbol lµm d¶i b¶o vÖ cßn t¹o cho viÖc truyÒn dÉn ®−îc liªn tôc, kh«ng
cã sù ng¾t qu·ng gi÷a çc symbol. H¬n n÷a, d¶i b¶o vÖ cßn cho phÐp gi¶m lçi
do sù xª dÞch thêi gian ë m¸y thu.
2.3.1 Chèng lçi do dÞch thêi gian

§Ó gi¶i m· tÝn hiÖu OFDM, m¸y thu ph¶i thùc hiÖn FFT víi tõng symbol
®Ó lÊy ra ®−îc biªn ®é vµ pha cña sãng mang con. Víi çc hÖ thèng OFDM cã
tèc ®é lÊy mÉu nh− nhau cho c¶ m¸y ph¸t vµ thu, th× kÝch th−íc FFT ph¶i nh−
nhau cho c¶ tÝn hiÖu ph¸t vµ tÝn hiÖu thu nh»m duy tr× ®−îc tÝnh trùc giao gi÷a
çc sãng mang con. Do chÌn thªm d¶i b¶o vÖ mçi symbol thu ®−îc cã thêi
gian lÊy mÉu lµ TG + TFFT, trong khi m¸y thu chØ cÇn gi¶i m· tÝn hiÖu trong
kho¶ng thêi gian TFFT. Do ®ã kho¶ng thêi gian TG lµ thõa. Víi mét kªnh
truyÒn lý t−ëng kh«ng cã trÔ truyÒn dÉn, m¸y thu sÏ kh«ng gÆp ph¶i bÊt kú sù
xª dÞch nµo vÒ mÆt thêi gian vµ vÉn lÊy mÉu chÝnh x¸c mµ kh«ng cÇn bÊt kú
mét kho¶ng ng¨n çch nµo gi÷a çc symbol. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ kh«ng
cã kªnh truyÒn nµo lµ lý t−ëng, trªn mäi kªnh truyÒn lu«n lu«n cã trÔ truyÒn
dÉn. D¶i b¶o vÖ sÏ chuyÓn ®æi çc xª dÞch vÒ mÆt thêi gian nµy thµnh sù quay
pha cña çc sãng mang con trong tÝn hiÖu thu ®−îc. L−îng quay pha nµy tû lÖ
víi tÇn sè cña sãng mang con. Gi¶ sö l−îng thêi gian xª dÞch lµ nh− nhau víi
35
çc symbol kh¸c nhau, khi ®ã l−îng di pha do sù xª dÞch thêi gian dÔ dµng
®−îc lo¹i bá bëi b−íc c©n b»ng kªnh truyÒn. Trong m«i tr−êng ®a ®−êng, d¶i
b¶o vÖ cµng lín th× ISI cµng ®−îc lo¹i bá nhiÒu, lçi do sù xª dÞch thêi gian
cµng ®−îc gi¶m thiÓu.
2.3.2 Chèng nhiÔu gi÷a çc symbol (ISI)

Trong mét tÝn hiÖu OFDM, biªn ®é vµ pha cña mét sãng mang con ph¶i
®−îc gi÷ kh«ng ®æi trong suèt thêi gian truyÒn mét symbol nh»m duy tr× ®−îc
sù trùc giao gi÷a çc sãng mang con. NÕu biªn ®é vµ pha cña sãng mang con
bÞ biÕn ®æi trong thêi gian truyÒn cña symbol th× d¹ng phæ cña sãng mang con
kh«ng cßn lµ d¹ng sinc n÷a, dÉn ®Õn çc ®iÓm 0 trong d¹ng phæ sÏ kh«ng xuÊt
hiÖn t¹i çc tÇn sè trung t©m cña çc sãng mang con, g©y ra nhiÔu gi÷a çc
sãng mang con (ICI). T¹i biªn giíi gi÷a çc symbol, biªn ®é vµ pha thay ®æi
®ét ngét tíi gi¸ trÞ míi t−¬ng øng víi symbol míi. Trong m«i tr−êng ®a
®−êng, ISI sÏ g©y ra sù ph©n t¸n n¨ng l−îng gi÷a çc symbol víi nhau, do ®ã
sÏ cã sù thay ®æi nhÊt thêi cña pha vµ biªn ®é sãng mang con t¹i thêi ®iÓm
b¾t ®Çu cña symbol. Cã nghÜa lµ biªn ®é vµ pha cña sãng mang con t¹i thêi
®iÓm b¾t ®Çu symbol sÏ nhá h¬n hoÆc lín h¬n biªn ®é vµ pha thùc sù cña nã.
Biªn ®é vµ pha nµy sÏ liªn tôc thay ®æi d−íi sù t¸c ®éng cña çc thµnh phÇn ®a
®−êng. Thêi gian tån t¹i cña sù thay ®æi nhÊt thêi nµy tû lÖ víi trÔ truyÒn dÉn
cña kªnh truyÒn. NÕu trÔ truyÒn dÉn kh«ng v−ît qu¸ d¶i b¶o vÖ th× khi thùc
hiÖn FFT biªn ®é vµ pha cña sãng mang ®· ®i vµo æn ®Þnh, do ®ã kh«ng g©y ra
lçi nhËn diÖn pha vµ biªn ®é sãng mang. Çc ¶nh h−ëng kh¸c cña hiÖn t−îng
®a ®−êng nh− : sù quay pha cña çc sãng mang, sù gi¶m biªn ®é sãng mang
®Òu cã thÓ ®−îc hiÖu chØnh bëi b−íc c©n b»ng kªnh truyÒn. ViÖc chÌn thªm
d¶i b¶o vÖ ®· gi¶i quyÕt ®−îc phÇn lín çc ¶nh h−ëng do ISI g©y ra víi tÝn
hiÖu thu, nh−ng d¶i b¶o vÖ chØ ph¸t huy hiÖu qu¶ khi trÔ truyÒn dÉn kh«ng
v−ît qu¸ ph¹m vi cña nã. Trong thùc tÕ, çc thµnh phÇn ®a ®−êng suy gi¶m rÊt
chËm theo thêi gian, trong khi d¶i b¶o vÖ l¹i kh«ng thÓ lín mét çch tuú ý (d¶i
b¶o vÖ cµng lín th× hiÖu suÊt sö dông phæ tÇn sè cµng thÊp), do ®ã kh«ng thÓ
36
lo¹i bá triÖt ®Ó ¶nh h−ëng cña ISI lªn tÝn hiÖu thu.
H×nh 2-8 HiÖu qu¶ lo¹i bá ISI cña d¶i b¶o vÖ
H×nh trªn cho thÊykÕt qu¶ m« pháng cña mét hÖ thèng OFDM lµm viÖc
trong m«i tr−êng ®a ®−êng. Gi¶ thiÕt ®¸p øng xung cña çc thµnh phÇn ®a
®−êng suy gi¶m sau 8 mÉu, trÔ truyÒn dÉn lµ 3.5 mÉu. Quan s¸t trong kho¶ng
thêi gian 16 mÉu, t−¬ng ®−¬ng víi 99% tæng n¨ng l−îng cña çc ®¸p øng
xung thu nhËn ®−îc. H×nh trªn cho thÊy t−¬ng quan gi÷a tû sè tÝn hiÖu trªn t¹p
©m (S/N) hiÖu dông vµ tû sè tÝn hiÖu trªn t¹p ©m kªnh truyÒn. S/N hiÖu dông lµ
tû sè tÝn hiÖu trªn t¹p ©m t¹i m¸y thu sau b−íc gi¶i ®iÒu chÕ. Nãi mét çch
ng¾n gän, S/N hiÖu dông ®¹i diÖn cho chÊt l−îng th«ng tin thu nhËn, S/N kªnh
truyÒn ®¹i diÖn cho chÊt l−îng kªnh truyÒn. DÔ thÊy lµ S/N hiÖu dông bao giê
còng nhá h¬n S/N kªnh truyÒn, do S/N hiÖu dông cßn ph¶i chÞu çc ¶nh h−ëng
do hiÖn t−îng ®a ®−êng g©y ra. Ng−êi ta th−êng dïng tû sè lçi bit (BER) ®Ó
®¸nh gi¸ chÊt l−îng th«ng tin cña mét hÖ thèng. Tuy nhiªn ë ®©y ta xem xÐt
hÖ thèng OFDM mét çch tæng thÓ, ®éc lËp víi ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ sãng
mang nªn ta dïng S/N ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng th«ng tin cña hÖ thèng. BER
øng víi mét ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ cô thÓ sÏ ®−îc suy ra tõ S/N hiÖu dông.
KÕt qu¶ m« pháng cho thÊy, S/N hiÖu dông tû lÖ víi S/N kªnh truyÒn.
§iÒu nµy lµ hîp lý bëi nÕu chÊt l−îng kªnh truyÒn ®−îc c¶i thiÖn th× chÊt
l−îng th«ng tin thu ®−îc còng sÏ ®−îc c¶i thiÖn. Ta cã thÓ nhËn thÊy, d¶i b¶o
37
vÖ cµng lín th× S/N hiÖu dông cµng ®−îc c¶i thiÖn. Víi S/N kªnh truyÒn b»ng
45dB, nÕu d¶i b¶o vÖ chØ dµi 4 mÉu th× S/N hiÖu dông b»ng 15dB, trong khi
nÕu t¨ng d¶i b¶o vÖ lªn 16 mÉu th× S/N hiÖu dông ®¹t tíi 25dB. Nh− vËy d¶i
b¶o vÖ cµng lín th× n¨ng l−îng ISI bÞ läc bá cµng lín. Tuy nhiªn víi ®é dµi d¶i
b¶o vÖ lµ 16 mÉu nh− trªn th× ¶nh h−ëng cña ISI vÉn cßn rÊt ®¸ng kÓ. Víi
cïng ®iÒu kiÖn vÒ trÔ truyÒn dÉn vµ ®é dµi d¶i b¶o vÖ, S/N hiÖu dông cßn cã
thÓ ®−îc c¶i thiÖn b»ng çch sö dông çc ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ sãng mang
®¬n gi¶n nh− BPSK, QPSK. Nh−ng nh− thÕ ®ång nghÜa víi viÖc hiÖu qu¶ sö
dông phæ tÇn sè sÏ thÊp h¬n lµ dïng çc ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ cÊp cao kh¸c.
§Ó ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ sö dông phæ tÇn sè cao, trong khi S/N hiÖu dông ®¹t møc
35dB th× ®é dµi tèi thiÓu cña d¶i b¶o vÖ ph¶i lµ 64 mÉu.
Trªn cïng lµ kÕt qu¶ m« pháng cña 2 hÖ thèng cã cïng ®é dµi d¶i b¶o vÖ
lµ 64 mÉu, mét hÖ thèng ch¹y 80 sãng mang víi sè ®iÓm thùc hiÖn IFFT lµ
128, vµ hÖ thèng cßn l¹i ch¹y 320 sãng mang víi sè ®iÓm thùc hiÖn IFFT lµ
512. Nh− vËy 2 hÖ thèng cã cïng mét b¨ng th«ng. §¸p øng kªnh truyÒn víi hÖ
thèng 320 sãng mang b»ng ph¼ng h¬n nªn cho SNR hiÖu dông còng tèt h¬n.
T¨ng sè sãng mang con sÏ c¶i thiÖn chÊt l−îng th«ng tin cña toµn hÖ thèng.
Tuy nhiªn, ®Õn mét møc ®é nµo ®ã th× t¨ng sè sãng mang con l¹i lµm gi¶m
chÊt l−îng th«ng tin. VÊn ®Ò nµy ta ®· ®Ò cËp ®Õn ë çc môc tr−íc vµ sÏ cßn
tiÕp tôc ®−îc lµm râ ë çc môc sau.
2.3.3 Mµo ®Çu vµ ph©n çch sãng mang :

ChÌn d¶i b¶o vÖ sÏ lµm chËm tèc ®é symbol nh−ng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn
sù ph©n çch gi÷a çc sãng mang t¹i m¸y thu. Kho¶ng çch gi÷a çc sãng
mang quyÕt ®Þnh bëi tèc ®é lÊy mÉu vµ sè ®iÓm thùc hiÖn FFT t¹i m¸y thu :
FS
Δf =
N FFT
Trong ®ã:
Δf lµ kho¶ng çch tÇn sè gi÷a çc sãng mang con (Hz).
38
FS lµ tèc ®é lÊy mÉu (Hz).

NFFT lµ sè ®iÓm thùc hiÖn FFT
2.4 H¹n d¶i vµ t¹o cöa sæ cho tÝn hiÖu OFDM

TÝn hiÖu OFDM trong miÒn thêi gian lµ tËp hîp cña mét nhãm sãng
mang con d¹ng sin ®· ®−îc qua ®iÒu chÕ. Mçi sãng mang con ®−îc ®Æt trong
mét cöa sæ thêi gian d¹ng ch÷ nhËt. Cöa sæ nµy ®Æt giíi h¹n cho tõng OFDM
symbol, vµ quyÕt ®Þnh ®¸p øng tÇn sè cña tÝn hiÖu OFDM ®−îc t¹o ra. H×nh
d−íi ®©y lµ mét vÝ dô vÒ d¹ng sãng cña mét sãng mang con OFDM sö dông
ph−¬ng thøc ®iÒu chÕ PSK. Biªn ®é cña sãng mang lµ kh«ng ®æi, nh−ng pha
thay ®æi theo symbol. KÕt qu¶ lµ t¹i biªn giíi gi÷a çc symbol cã sù thay ®æi
pha ®ét cña sãng mang. KÕt qu¶ cña sù ®æi pha ®ét ngét trong miÒn thêi gian
lµ sù ph©n t¸n n¨ng l−îng gi÷a çc symbol trong miÒn tÇn sè.
H×nh 2-9 D¹ng sãng trong miÒn thêi gian cña sãng mang con
H×nh trªn lµ phæ cña tÝn hiÖu OFDM ch−a qua läc. Ta thÊy víi tr−êng
hîp tÝn hiÖu gåm 1536 sãng mang con cã sù suy gi¶m cña çc bóp sãng phô
nhanh h¬n tr−êng hîp 52 sãng mang con. Tuy nhiªn n¨ng l−îng cña çc bóp
sãng phô trong tr−êng hîp nµy vÉn rÊt cßn ®¸ng kÓ ë kh¸ xa khèi phæ cña çc
bóp sãng chÝnh. Çc bóp sãng phô nµy lµm t¨ng d¶i th«ng cña tÝn hiÖu, gi¶m
hiÖu qu¶ sö dông phæ tÇn sè. Cã 2 kü thuËt phæ biÕn dïng ®Ó läc bá çc bóp
sãng phô tíi møc cã thÓ chÊp nhËn ®−îc lµ : Läc th«ng d¶i, vµ chÌn d¶i b¶o vÖ
d¹ng cos n©ng (raised cosin).
39
H×nh 2-10 Phæ cña tÝn hiÖu OFDM víi 52 sãng mang con
H×nh 2-11 Phæ cña tÝn hiÖu OFDM víi 1536 sãng mang con
2.4.1 Läc th«ng d¶i

Khi tÝn hiÖu sè ®−îc chuyÓn sang d¹ng t−¬ng tù ®Ó truyÒn dÉn th× bé läc
®−îc dïng ®Ó tr¸nh “t¹p” (aliasing). T¹p lµ hiÖn t−îng tÝn hiÖu sai xuÊt hiÖn
khi tÝn hiÖu t−¬ng tù ®−îc sè ho¸. Sö dông bé läc th«ng d¶i sÏ lo¹i bá ®−îc
çc bóp sãng phô cña tÝn hiÖu OFDM. L−îng bóp sãng phô ®−îc läc bá phô
thuéc vµo ®é nhän cña bé läc ®−îc sö dông. Nh×n chung çc bé läc sè cho ®é
chÝnh x¸c, ®é dèc ®Æc tuyÕn läc còng nh− tÝnh thÝch nghi cao h¬n çc bé läc
t−¬ng tù. Do ®ã trong hÖ thèng OFDM sö dông çc bé läc sè sÏ rÊt hiÖu qu¶
trong viÖc h¹n d¶i tÝn hiÖu. VÒ ®Þnh nghÜa mét hÖ thèng sè dïng ®Ó lµm biÕn
d¹ng sù ph©n bè phæ tÇn sè cña çc thµnh phÇn cña mét tÝn hiÖu theo çc chØ
tiªu ®· cho ®−îc gäi lµ bé läc sè. H×nh 2-12 lµ ®¸p øng tÇn sè cña tÝn hiÖu
OFDM kh«ng qua bé läc. H×nh 2-13 lµ ®¸p øng tÇn sè cña tÝn hiÖu OFDM ®·
qua läc th«ng d¶i. ë ®©y sö dông bé läc FIR, vµ dïng ph−¬ng ph¸p cöa sæ ®Ó
tæng hîp. Thùc tÕ lµ bé läc cã thÓ läc bá hoµn toµn çc bóp sãng phô, nh−ng
40
®ång nghÜa víi nã lµ chi phÝ tÝnh to¸n t¨ng lªn, vµ lµm gi¶m SNR hiÖu dông
cña hÖ thèng. H¬n n÷a, viÖc läc tÝn hiÖu còng c¾t bá mét phÇn ®¸ng kÓ n¨ng
l−îng cña çc sãng mang con ë phÝa ngoµi, lµm mÐo d¹ng çc sãng mang con
nµy vµ g©y ra ICI. Nh− trªn h×nh 2-13 ta cã thÓ thÊy cã tíi 8 sãng mang con bÞ
c¾t bá mét phÇn n¨ng l−îng ë bóp sãng chÝnh.
H×nh 2-12 §¸p øng tÇn sè cña tÝn hiÖu OFDM kh«ng qua läc
H×nh 2-13 §¸p øng tÇn sè cña tÝn hiÖu OFDM sö dông bé läc FIR víi chiÒu
dµi cöa sæ b»ng 3
§Õn nay vÉn ch−a cã nh÷ng nghiªn cøu ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng ¶nh h−ëng cña
41
läc th«ng d¶i lªn tÝn hiÖu OFDM còng nh− sù gi¶m S/N hiÖu dông g©y bëi qu¸
tr×nh läc. Çc bé läc cã ®Æc tuyÕn läc dèc cho phÐp çc tÝn hiÖu OFDM ®−îc
®ãng gãi gÇn nhau h¬n, t¨ng hiÖu qu¶ sö dông phæ tÇn sè. Nh−ng còng chÝnh
nã g©y ra sù sôt gi¶m cña S/N hiÖu dông, vµ nh÷ng ¶nh h−ëng nµy cÇn ph¶i
®−îc l−u ý tíi khi thiÕt kÕ hÖ thèng.
2.4.2 Sö dông d¶i b¶o vÖ d¹ng cos n©ng

Mét trong nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt ®Ó lo¹i bá çc bóp sãng phô
(çc bóp thø cÊp) lµ ®Æt d¶i b¶o vÖ cho tÝn hiÖu OFDM, gi¶m biªn ®é symbol
dÇn vÒ 0 tr−íc khi chuyÓn sang symbol kh¸c. §iÒu nµy t¹o ra mét sù chuyÓn
®æi mÒm dÎo gi÷a çc symbol, do ®ã gi¶m ®−îc n¨ng l−îng cña çc bóp sãng
phô. H×nh d−íi ®©y lµ cÊu tróc cña mét OFDM symbol ®−îc chÌn d¶i b¶o vÖ
d¹ng cos n©ng (raised cosine).
H×nh 2-14 CÊu tróc cña symbol sö dông d¶i b¶o vÖ d¹ng cos n©ng
D¶i b¶o vÖ cos n©ng cña çc symbol cã thÓ chång lªn nhau mµ chØ g©y ra
mét l−îng ISI kh«ng ®¸ng kÓ, m¸y thu kh«ng nhËn biÕt ®−îc. ¦u ®iÓm cña
viÖc chång phæ nµy cho phÐp t¨ng gÊp ®«i chiÒu dµi d¶i b¶o vÖ mµ kh«ng lµm
t¨ng thªm yªu cÇu vÒ d¶i th«ng cho symbol.
42
Ch−¬ng 3 §ång bé vµ C©n b»ng
3.1 §ång bé
Nh− çc bé ®iÒu chÕ vµ gi¶i ®iÒu chÕ sè kh¸c, hÖ thèng ®a sãng mang
OFDM còng cÇn mét c¬ chÕ ®ång bé tin cËy. OFDM truyÒn song song trªn N
sãng mang con nªn cã ®é dµi symbol lín, do ®ã Ýt bÞ ¶nh h−ëng cña ®é dÞch
vÒ thêi gian. Nãi çch kh¸c, kh«ng gièng nh− hÖ thèng ®¬n sãng mang bÞ
nhiÔu ISI bëi jitter, hiÖn t−îng nµy kh«ng ¶nh h−ëng tíi tÝnh chÊt trùc giao cña
çc sãng mang trong hÖ thèng ®a sãng mang. Tuy nhiªn ®é dÞch vÒ tÇn sè l¹i
¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn hÖ thèng OFDM vµ chiÕm mét vai trß quan träng
trong thiÕt kÕ hÖ thèng. NhiÔu pha còng còng g©y çc ¶nh h−ëng nghiªm träng
kh¸c tíi hÖ thèng OFDM v« tuyÕn.
3.1.1 DÞch thêi gian vµ tÇn sè trong OFDM

Gi¶ sö nhiÔu gi÷a çc tÝn hiÖu clock lµ kh«ng ®¸ng kÓ, mét tÝn hiÖu
OFDM ®−îc truyÒn ®i cã thÓ ®−îc biÓu diÔn nh− sau:
N = k2 +1 N −1 j 2π
nk
⎛ k ⎞
x(t ) = ∑ ∑D e k
N
w⎜⎜ t − ⎟⎟
k = − k1 n =0 ⎝ fs ⎠
Víi
− k1 (
< t < N = k2
)
fs fs
Trong ®ã k1 vµ k2 lµ ®é dµi kho¶ng b¶o vÖ ë ®Çu vµ cuèi symbol, w(t) lµ
hµm cöa sæ ë miÒn thêi gian. TÝn hiÖu thu ®−îc ë phÝa thu r(t) sÏ ®−îc läc vµ
lÊy mÉu víi tÇn sè lÊy mÉu lµ béi sè cña 1/T.
TÝn hiÖu ë ®Çu ra cña m¸y thu FFT víi gi¶ thiÕt kªnh truyÒn lý t−ëng
®−îc biÓu diÔn nh− sau:
43
⎡ ∞ ⎛ Nk ⎞⎤
yn = ⎢ ∑ X c ⎜ f + ⎟⎥ ⊗ TW ( fT ) n
⎣k =−∞ ⎝ T ⎠⎦ f=
T
Trong ®ã Xc(f) lµ biÕn ®æi Fourier cña tÝn hiÖu alalog ®−îc lÆp l¹i mét
çch ®Þnh kú t−¬ng ®−¬ng víi tÝn hiÖu ph¸t ra bëi m¸y ph¸t IFFT. Do ®ã, Xc(f)
cã phæ v¹ch t¹i tÇn sè ± k/T vµ W(f) lµ biÕn ®æi Fourier cña hµm cöa sæ w(t).
Gi¶ thiÕt tÝn hiÖu lÊy mÉu theo thêi gian cã ®é dÞch pha t−¬ng ®èi τ vµ ®é
dÞch pha nµy kh«ng ®æi suèt trong mét symbol, khi ®ã tÝn hiÖu ë phÝa thu ®·
®−îc lÊy mÉu cã thÓ ®¬n gi¶n hãa nh− sau:
N −1 n
j 2π fkt
yk = ∑ Dn e e jϕ N
k +τ
t=
n =0 fs
Trong ®ã ϕ biÓu diÔn ®é mÐo pha cña ®−êng bao. Sau khi biÕn ®æi
Fourier tÝn hiÖu cã d¹ng sau:
n ⎛ n ⎞
1 N −1 N −1 j 2π k j ⎜ ϕ + 2π τ ⎟ − j 2π m k
Dm =
N
∑∑ D e
k =0 n =0
n
N
e ⎝ N ⎠
e N
N −1 ⎛ n ⎞
j ⎜ ϕ + 2π τ ⎟ N −1 − j 2π
k
( n−m ) ⎧⎪ 0 n≠m
⇒ Dm = ∑ Dn e ⎝ N ⎠
∑e N
=⎨ ⎛ n ⎞
j ⎜ ϕ + 2π τ ⎟
n =0 k =0 ⎪⎩ Dm e ⎝ N ⎠ n=m
Nh− vËy, ®é dÞch pha theo thêi gian hay ®é mÐo pha cña ®−êng bao
kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn tÝnh trùc giao cña çc sãng mang con.
Tuy nhiªn, dÞch tÇn sè l¹i g©y ¶nh h−ëng nghiªm träng ®Õn tÝn hiÖu
OFDM. Nã lµm nhiÔu gi÷a çc sãng mang vµ do ®ã g©y ra vi ph¹m tÝnh trùc
giao cña çc sãng mang con. Nh− ë trªn, ta ®· cã ®−îc biÓu thøc cña tÝn hiÖu
analog ë miÒn tÇn sè d¹ng phæ v¹ch nh− sau:
⎡ ∞ ⎛ Nk ⎞⎤
yn = ⎢ ∑ X c ⎜ f + ⎟⎥ ⊗ TW ( fT ) n
⎣k =−∞ ⎝ T ⎠⎦ f=
T
Râ rµng ¶nh h−ëng cña dÞch tÇn g©y ra giao thoa gi÷a çc sãng mang
còng t−¬ng tù nh− giao thoa gi÷a çc symbol do jitter trong tÝn hiÖu ®¬n sãng
44
mang. Trong kªnh kh«ng ph©n t¸n víi mét xung vu«ng, nhiÔu do dÞch tÇn g©y
ra nh− sau:
⎛ n ⎞ ⎛ n δf ⎞
N −1 j 2πt ⎜ f s +δf ⎟ N −1 j 2π ⎜⎜ + ⎟⎟ k
yk = ∑ Dk e ⎝N ⎠
k = ∑ Dk e ⎝ N fs ⎠
t=
n =0 fs n =0
Sau khi biÕn ®æi DFT ta cã:

⎛ j 2πΔf ⎞ k
~
⎜e − 1 ⎟ N −1 N −1 j 2π N (n−m+Δf )
D m = Dn ⎜ Δf
⎜ j 2π N ⎟⎟ + ∑ Dn ∑ e + Nm
n =0 k =0
⎝e −1⎠
Trong ®ã Δf lµ ®é lÖch tÇn sè t−¬ng ®èi
nδf
Δf =
fs
BiÓu thøc trªn cho thÊy ngoµi tÝn hiÖu mong muèn cßn cã thµnh phÇn
nhiÔu gi÷a çc symbol cña mét vµi sãng mang. HiÖn t−îng nµy g©y ra nhiÔu
gi÷a çc sãng mang ICI (Inter-Carier Interference) vµ ®©y lµ mét vÊn ®Ò quan
träng trong hÖ thèng OFDM.
§Ó tr¸nh nhiÔu ICI g©y ra bëi dÞch tÇn, biÕn ®æi Fourier cña hµm cöa sæ
ph¶i cã gi¸ trÞ 0 t¹i ®iÓm lµ béi sè cña tÇn sè symbol.
wn = w(t ) t =nT
Wm = W (ω ) ω =2πmfs = δ m
Mét hµm sinc tæng qu¸t cã d¹ng
sin ωn
× g (n )
ωn
Víi g(t) lµ hµm thªm vµo ®Ó tháa m·n biÓu thøc trªn. g(t) th−êng ®−îc
chän lµ hµm cos n©ng (Raised cosine function)
BiÓu thøc cña hµm cos n©ng nh− sau:
45
⎧ 1− β
⎪ T 0≤ t ≤
2T
⎪ t t
⎪ sin π cos βπ
⎪ T × T 1− β 1+ β
wrc = ⎨ ≤t ≤
⎪ π t
2
2 t 2T 2T
1 − 4β 2
⎪ T T
⎪ 0 t ≠
⎪⎩
Trong ®ã β lµ hÖ sè ®Æc tr−ng cho d¹ng xung ë miÒn thêi gian. NÕu β
cµng lín th× yªu cÇu kho¶ng b¶o vÖ cµng lín vµ chiÕm dông b¨ng th«ng cµng
lín.
¶nh h−ëng cña dÞch pha tíi hÖ thèng OFDM nhiÒu khi lµ b¾t buéc. Do
®ã, trong thùc tÕ, yªu cÇu kh«ng cã nhiÔu ISI ®−îc níi láng tíi chõng mùc nµo
®ã ®Ó cã thÓ chèng l¹i dÞch tÇn. Nãi çch kh¸c, ta cho phÐp mét l−îng nhá
nhiÔu ISI ®Ó gi¶m thiÓu nhiÔu ICI. Nh− vËy cÇn cã sù tháa hiÖp gi÷a nhiÔu ISI
vµ nhiÔu ICI.
3.1.2 §ång bé trong hÖ thèng OFDM
HiÖu chØnh th«, §ång bé gãi/khung/khe
§¸nh gi¸ vµ hiÖu chØnh dÞch tÇn sè
Söa tÇn sè (Sau FFT)
Söa trÔ (Sau FFT)
H×nh 3-1 Çc b−íc ®ång bé trong OFDM
Tr−íc hÕt, cÇn ®ång bé khung (hoÆc gãi) ®Ó cung cÊp th«ng tin ®iÒu
chØnh vÒ OFDM symbol. TiÕp ®ã, cÇn hiÖu chØnh tÇn sè tr−íc khi thùc hiÖn
biÕn ®æi FFT ®Ó gi¶m ¶nh h−ëng cña nhiÔu ICI (inter-channel interference).
46
Sau ®ã thªm mét giai ®o¹n ®iÒu chØnh mÞn vµ bï tÇn sè ®−îc thùc hiÖn. Nãi
chung ®iÒu chØnh khung vµ söa tÇn sè lµ c«ng viÖc rÊt phøc t¹p, ®ßi hái cÊu
h×nh phÇn cøng còng nh− phÇn mÒm cao. Kü thuËt ®iÒu chØnh vµ söa tÇn sè
trong OFDM cã thÓ chia thµnh hai lo¹i: ph−¬ng tiÖn d÷ liÖu (data aided) vµ kü
thuËt phi tuyÕn (non-linear techniques). Kü thuËt ph−¬ng tiÖn d÷ liÖu sö dông
mét mÉu bit ®· biÕt hoÆc tÝn hiÖu pilot ®Ó ®¸nh gi¸ trÔ vµ dÞch tÇn sè. Kü thuËt
phi tuyÕn sö dông tÝnh chu kú cña tÝn hiÖu ®Ó rót ra thµnh phÇn hµi mong
muèn b»ng çch sö dông to¸n tö phi tuyÕn. Kü thuËt ph−¬ng tiÖn d÷ liÖu data
aided ®−îc ¸p dông trong nhiÒu hÖ thèng th«ng tin sè OFDM nh− HDTV,
Wireless LAN.
3.1.3 §ång bé thêi gian vµ ®ång bé khung

Tr−íc hÕt cÇn cã mét m¹ch ®ång bé khung ®Ó ph¸t hiÖn ®iÓm b¾t ®Çu cña
khung. §iÒu nµy ®−îc thùc hiÖn b»ng çch t¹o ra sù t−¬ng quan gi÷a tÝn hiÖu
®Õn víi thµnh phÇn mµo ®Çu (preamble) biÕt tr−íc. M¹ch nµy ®«i khi còng
®−îc dïng ®Ó ®iÒu chØnh cho bé ®iÒu khiÓn hÖ sè khuyÕch ®¹i. Do ®ã ng−ìng
cña m¹ch ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh cho phï hîp. Bëi v× dÞch thêi gian kh«ng ¶nh
h−ëng ®Õn tÝnh trùc giao cña çc symbol do ®ã cã thÓ bï thêi gian sau biÕn
®æi FFT. Sau ®©y lµ s¬ ®å khèi tæng qu¸t.
¦íc l−îng RSSI
Bé ®Öm ®Çu vµo Bé ph¸t hiÖn t−¬ng quan Bé so s¸nh ng−ìng
PhÇn mµo ®Çu (l−u s½n)
H×nh 3-2 §ång bé khung
Nh− ®· xÐt, ¶nh h−ëng cña dÞch thêi gian lµ quay pha vµ t¨ng mét çch
tuyÕn tÝnh theo thø tù çc sãng mang. §Ó ®¸nh gi¸ dÞch thêi gian, ta ph¶i gi¶i
47
bµi to¸n håi quy víi mét biÕn thÝch hîp ®Æc tr−ng cho ¶nh h−ëng cña pha ®inh
trong kªnh.
NhiÔu C
§¸nh gi¸
Kªnh truyÒn Läc FFT
vµ läc
¦íc l−îng
kªnh
H×nh 3-3 ¦íc l−îng dÞch thêi gian
3.1.4 ¦íc l−îng dÞch tÇn sè

DÞch tÇn ph¶i ®−îc söa tr−íc khi biÕn ®æi FFT ë phÝa thu. Bé biÕn ®æi
FFT cã thÓ sö dông nh− bé ph¸t hiÖn dÞch tÇn. Gi¶ sö ®· biÕt mÉu d÷ liÖu sö
dông trong ®ång bé. Sau khi biÕn ®æi FFT ë phÝa thu ta ®−îc:
N −1 N −1 k
j 2π ( n −m+ Δf )
Dm = ∑∑ Dn e N
+ Nm
k =0 n =0
NÕu còng khèi ®ã lÆp l¹i, kÕt qu¶ sÏ lµ:

Dn e j 2πΔf + N n′
Do ®ã, chóng ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc Δf b»ng çch lÊy trung b×nh cña
çc gi¸ trÞ cña mét symbol vµ gi¸ trÞ trung b×nh céng t−¬ng øng cña symbol
tr−íc ®ã nh− sau:
1 N −1
⎛ 1 l −1 ⎞
N
∑ ⎜ ∑ ymi y 'm (i +1) ⎟
m =0 ⎝ l i =0 ⎠
Qu¸ tr×nh nµy ®−îc thùc hiÖn nh− sau:
48
NhiÔu
Kªnh truyÒn Läc FFT C
§¸nh gi¸
vµ läc
TrÔ FFT C
H×nh 3-4 ¦íc l−îng dÞch tÇn sè
Sè lÇn lÆp l¹i phô thuéc vµo tû sè tÝn hiÖu trªn nhiÔu S/N (signal to noise
ratio) vµ yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c cña viÖc −íc l−îng tÇn sè. S¬ ®å nµy ho¹t
®éng kh¸ tèt trong m«i tr−êng cã tû sè S/N nhá. Tuy nhiªn, kü thuËt nµy cã
h¹n chÕ khi ®é dÞch tÇn sè Δf < 1/2T. §é dÞch tÇn ban ®Çu ph¶i lín h¬n giíi
h¹n 1/2T ®ã.
3.2 C©n b»ng

Nh− ®· nãi, mét trong nh÷ng −u ®iÓm cña kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng
mang lµ chèng l¹i ®−îc giao thoa gi÷a çc symbol ISI (inter-symbol
interference). Kho¶ng thêi gian tån t¹i dµi cña OFDM symbol cho phÐp chèng
l¹i trÔ do ph¶n x¹ nhiÒu ®−êng (multipath) vµ ISI, miÔn lµ ®é trÔ cña kªnh
kh«ng v−ît qu¸ kho¶ng b¶o vÖ GI (guard interval) cña symbol. Nh− vËy hÖ
thèng OFDM kh«ng bÞ ¶nh h−ëng cña nhiÔu ISI, do ®ã viÖc c©n b»ng ë miÒn
thêi gian kh«ng ph¶i lóc nµo còng cÇn ®Õn. Tuy nhiªn trong tr−êng hîp cÇn
truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é cao trong kªnh truyÒn cã sù ph©n t¸n thêi gian lín th×
ph¶i dïng ®Õn bé c©n b»ng lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. CÊu tróc cña bé c©n
b»ng trong OFDM kh¸c víi trong hÖ thèng ®¬n sãng mang th«ng th−êng. Môc
®Ých cña bé c©n b»ng kh«ng ph¶i lµ lo¹i trõ hoµn toµn mµ lµ h¹n chÕ ISI.
C©n b»ng trong miÒn tÇn sè, khi kh«ng cã giao thoa gi÷a çc sãng mang
ICI (inter-channel interference) ®−îc dïng ®Ó bï cho hÖ sè khuyÕch ®¹i cña
49
kªnh t¹i çc tÇn sè sãng mang kh¸c nhau.
3.2.1 C©n b»ng trong miÒn thêi gian

HÖ thèng ®a sãng mang chèng l¹i ®−îc nhiÔu ISI nÕu nh− tÝnh trùc giao
gi÷a çc symbol kÒ nhau ®−îc b¶o ®¶m trong miÒn tÇn sè. Nãi çch kh¸c, thêi
gian tån t¹i cña tÝn hiÖu OFDM ®−îc më réng v−ît qu¸ chu kú T. Tuy nhiªn,
nÕu ®¸p øng xung cña kªnh bÞ tr¶i ra lín h¬n kho¶ng b¶o vÖ cña symbol, khi
®ã nhiÔu ISI sÏ xuÊt hiÖn lµm gi¶m hiÖu n¨ng cña hÖ thèng.
Cã mét vµi kh¸c biÖt c¬ b¶n cña bé c©n b»ng trong miÒn thêi gian cho hÖ
thèng OFDM lµ:
- Bé c©n b»ng trong hÖ thèng OFDM kh«ng cÇn khö hÕt nhiÔu ISI,
nh−ng cÇn giíi h¹n ®é dµi cña nã. Kh«ng gièng nh− trong hÖ thèng
®¬n sãng mang, bé c©n b»ng cÇn gi¶m thiÓu ISI, ë ®©y ta chØ cÇn
gi¶m tíi ®é nhá h¬n kho¶ng b¶o vÖ.
- Bé c©n b»ng kh«ng ho¹t ®éng theo kiÓu DFE (Decision Feedback
Equalizers) khi truyÒn d÷ liÖu trõ khi ®Æc tuyÕn truyÒn ®¹t cña kªnh
thay ®æi nhanh. Bé c©n b»ng ®−îc ®iÒu chØnh trong khi truyÒn chuçi
huÊn luyÖn (gäi lµ training mode) vµ gi÷ nguyªn çc tham sè trong
khi truyÒn d÷ liÖu (gäi lµ data mode).
- Bé c©n b»ng trong OFDM lµ bé c©n b»ng cã nhí lçi. Trong bé c©n
b»ng DFE, lçi nhËn ®−îc tõ tÝch v« h−íng cña ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña
m¹ch c¾t (slicer). Cßn trong OFDM lçi nhËn ®−îc tõ ®Çu ra cña bé
läc xung vµ bé läc chuÈn.
- VÞ trÝ cña cöa sæ ®¸p øng xung cã ¶nh h−ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ cña bé
c©n b»ng.
CÊu tróc chung cña bé c©n b»ng trong training mode nh− sau:
50
Signal yk
CF
ek
Bé ®¸nh gi¸
Training Seq x k
CB
H×nh 3-5 CÊu tróc bé c©n b»ng trong Training mode
Nh− vËy lçi ®−îc tÝnh nh− sau:

ek = cF ∗ Yk − cB ∗ X k
Trong ®ã Xk lµ chuçi huÊn luyÖn vµ Yk lµ çc mÉu tÝn hiÖu ë phÝa thu. Nãi
chung, ta cã thÓ dïng kü thuËt thÝch nghi ®Ó t×m ra çc hÖ sè tèi −u nhÊt cho
bé c©n b»ng. Mét sè l−îng lín çc th«ng sè kh«ng cho phÐp sö dông thuËt
to¸n RLS. MÆt kh¸c, sù tr¶i réng cña çc gi¸ trÞ riªng cña ma trËn ph−¬ng sai
tÝnh hiÖu cã thÓ héi tô víi kü thuËt c©n b»ng dùa trªn lý thuyÕt dù ®o¸n tuyÕn
tÝnh ®Ò cËp d−íi ®©y.
Trong qu¸ tr×nh c©n b»ng, khung ®−îc lÆp l¹i vµ cã thÓ sö dông nh−
chuçi huÊn luyÖn. §Ó ®¹t ®−îc ®iÒu nµy, ta sö dông kªnh thèng kª kh¸c ®Ó t¹o
ra çc hÖ sè −íc l−îng ng¾n cho bé c©n b»ng. §Ó sö dông d¹ng dù ®o¸n cña
kü thuËt håi quy tuyÕn tÝnh ta ®Æt:
yˆ (n n − 1) = ϕ T (n )C
Trong ®ã
ϕ(n) = [− y(n −1),−y(n − 2),L,−y(n − N),−x(n −1),−x(n − 2),L,−x(n − M)]T

vµ
C = [C F C B ]
T
NghiÖm b×nh ph−¬ng nhá nhÊt cña håi quy tuyÕn tÝnh lµ:
Cˆ = Γ −1θ
víi
51
⎛A B N ×M ⎞
Γ = ⎜⎜ N ×N ⎟
⎝ BM ×N I M ×M ⎟⎠
Trong ®ã
N
1
Aij = R yy (i − j ) ∑ y(n − i )y(n − j )
N n=1
N
1
Bij = Rxy (i − j ) ∑ x(n − i )y(n − j )
N n =1
vµ
θ = [DN EM ]T
Trong ®ã
Di = R yy (i )
Ei = R yx (i )
Víi Ryy vµ Rxy lµ hµm tù t−¬ng quan vµ hµm t−¬ng quan chÐo. Ta cã thÓ
sö dông ®¸p øng xung cña kªnh ®Ó tÝnh to¸n trùc tiÕp çc hÖ sè:
Aij = ∑ hn hn*−(i − j )
Bij = h−*(i − j )
¦íc l−îng ®¸p øng xung cña kªnh gióp ta chän ®−îc vÞ trÝ cöa sæ tèi −u.
3.2.2 C©n b»ng trong miÒn tÇn sè

Khi tÝnh trùc giao cña çc sãng mang ®−îc ®¶m b¶o th«ng qua kho¶ng
b¶o vÖ dïng CP (cyclic prefix) vµ c©n b»ng trong miÒn tÇn sè nh− ®· giíi
thiÖu ë phÇn tr−íc, th× viÖc c©n b»ng trong miÒn tÇn sè cho tÝn hiÖu OFDM trë
nªn rÊt ®¬n gi¶n. §©y lµ mét −u ®iÓm næi bËt cña kü thuËt OFDM.
Sau khi gi¶i ®iÒu chÕ çc sãng mang sÏ bÞ çc tæn hao kh¸c vµ dÞch pha,
nh−ng kh«ng cã sù t−¬ng t¸c gi÷a chóng. Do ®ã, bé c©n b»ng trong miÒn tÇn
52
sè chØ gåm çc bé ®iÒu chØnh riªng biÖt cho hÖ sè khuyÕch ®¹i cho vµ pha cña
çc sãng mang hay nãi çch kh¸c lµ ®iÒu chØnh çc vïng quyÕt ®Þnh riªng lÎ.
VÝ dô víi ®iÒu chÕ PSK th× chØ cÇn söa pha cho çc sãng mang bëi v× biªn ®é
kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn ng−ìng quyÕt ®Þnh.
D−íi ®©y lµ mét bé c©n b»ng trong miÒn tÇn sè ®¬n gi¶n bao gåm çc bé
nh©n sè phøc cho mçi sãng mang.
Dk dk yk Yk Dk
Ng−ìng quyÕt
IFFT H(f) FFT Ak ®Þnh
H×nh 3-6 HÖ thèng OFDM víi bé c©n b»ng trong miÒn tÇn sè
Hµm truyÒn ®¹t H(f) bao gåm ®Æc tÝnh truyÒn ®¹t cña kªnh truyÒn, cña bé
läc thu ph¸t vµ cña bé c©n b»ng trong miÒn thêi gian nÕu cã. Gi¶ sö H(f) cã
b¨ng th«ng giíi h¹n nhá h¬n N/T vµ ta kh«ng quan t©m ®Õn kho¶ng b¶o vÖ.
D−íi ®©y ta sÏ ph©n tÝch bé c©n b»ng trong miÒn tÇn sè trong tr−êng hîp söa
c¶ biªn ®é vµ pha.
TÝn hiÖu ®Õn bé gi¶i ®iÒu chÕ lµ
⎛ n ⎞
y (t ) = ∑ d n h⎜ t − T ⎟
⎝ N ⎠
T¹i ®Çu ra thø k cña bé gi¶i ®iÒu chÕ ta cã
Yk ( f ) = Dk H k , k = 0, N − 1
Víi Hk lµ mét mÉu cña H(f)
⎛k⎞
Hk = H ⎜ ⎟
⎝T ⎠
Do ®ã, mçi ®Çu ra b»ng ®Çu vµo t−¬ng øng nh©n víi mét sè phøc. Do vËy
viÖc c©n b»ng trë nªn rÊt ®¬n gi¶n b»ng bé nh©n víi 1/Hk cho mçi kªnh con.
Sù tiÕp cËn trªn lµ tèi −u trong ®iÒu kiÖn tû sè tÝn hiÖu trªn nhiÔu S/N cao.
53
Vµ nã còng t¹o ra Ýt kh¶ n¨ng lçi nhÊt trong çc møc nhiÔu kh¸c nhau. Tuy
nhiªn nÕu ®Æt tiªu chuÈn lµ b×nh ph−¬ng cña lçi lµ nhá nhÊt th× khi ®ã sè nh©n
tèi −u lµ
1 1
Ak =
Hk σ k2
1+ 2
Dk H k
Trong ®ã σk2 lµ n¨ng l−îng nhiÔu cña kªnh sau ®iÒu chÕ.
Trong thùc tÕ, víi çc biªn ®é kh¸c nhau th× tÇn sè mong muèn cã gi¸ trÞ
kh«ng ®æi t¹i vïng quyÕt ®Þnh (decision regions). §é lín cña Ak cã thÓ thay
®æi ®Ó vïng quyÕt ®Þnh t¹i çc ®iÓm lµ kh«ng ®æi.
Bëi v× dÞch thêi gian τ t−¬ng ®−¬ng víi dÞch pha:
k
j 2π τ
Hk = e T
do ®ã c©n b»ng trong miÒn tÇn sè thùc hiÖn dÔ dµng b»ng söa dÞch thêi
gian.
VÒ nguyªn t¾c, c©n b»ng trong miÒn tÇn sè cã thÓ ®−îc dïng khi bÞ mÊt
tÝnh trùc giao do nhiÔu gi÷a çc OFDM symbol. Trong tr−êng hîp nµy, thay v×
mét bé nh©n ®¬n gi¶n cho mçi kªnh, sÏ ph¶i dïng ®Õn ma trËn nh©n. Çch nµy
cÇn thùc hiÖn rÊt nhiÒu phÐp tÝnh so víi viÖc kÕt hîp c©n b»ng trong miÒn thêi
gian vµ tÇn sè.
Trong qu¸ tr×nh khëi ®éng hÖ thèng, bé c©n b»ng trong miÒn thêi gian
ph¶i ®−îc ®iÒu chØnh tr−íc khi bé c©n b»ng trong miÒn tÇn sè ho¹t ®éng. Sau
®ã, viÖc kiÓm tra tÝn hiÖu mét çch ®Þnh kú vÒ tÇn sè cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó
thÝch nghi víi bé c©n b»ng trong miÒn tÇn sè. §Çu ra cña bé ®iÒu chÕ cÇn ®−îc
lÊy trung b×nh qua nhiÒu kho¶ng thêi gian ®Ó gi¶m thiÓu ¶nh h−ëng cña lçi vµ
nghÞch ®¶o cña gi¸ trÞ ®o ®−îc dïng ®Ó thiÕt lËp bé nh©n. Khi ho¹t ®éng æn
®Þnh, viÖc ®iÒu chØnh cã thÓ dïng thuËt to¸n LMS nh− sau:
54
Y D
A Ng−ìng quyÕt ®Þnh
X +
ek
H×nh 3-7 Bé nh©n dïng thuËt to¸n LMS
BiÓu thøc cña thuËt to¸n nh− ®· ®Ò cËp:

1 1
Ak =
Hk σ k2
1+ 2
Dk H k
3.2.3 Khö tiÕng väng

Çc øng dông h÷u tuyÕn th−êng cã nhu cÇu truyÒn d÷ liÖu song c«ng
(full duplex) trªn mét ®«i d©y duy nhÊt. Çc hÖ thèng tr−íc ®©y th−êng dïng
bé chuyÓn ®æi 2 d©y - 4 d©y (Hybrid). Nh−ng bé hybrid kh«ng ®¸p øng ®−îc
yªu cÇu cao cña çc øng dông sè.
Cã hai kü thuËt ®Ó truyÒn song c«ng lµ ph©n chia theo tÇn sè vµ ph©n chia
theo thêi gian. Trong kü thuËt ph©n chia theo tÇn sè th× b¨ng tÇn ®−îc chia
lµm hai b¨ng tÇn con cho hai h−íng ®i vµ vÒ. ë ®Çu cuèi sö dông bé läc t−¬ng
tù ®Ó ph©n t¸ch hai luång nµy. Trong kü thuËt ph©n chia theo thêi gian th× çc
khe thêi gian ®−îc lÇn l−ît sö dông cho çc h−íng ®i vµ vÒ. C¶ hai kü thuËt
nµy cÇn Ýt nhÊt lµ hai lÇn ®é réng b¨ng th«ng so víi truyÒn theo mét h−íng
duy nhÊt. §©y lµ mét bÊt lîi lín vÒ hiÖu suÊt sö dông ®−êng truyÒn.
Mét kü thuËt ®−îc sö dông nhiÒu h¬n lµ kü thuËt khö tiÕng väng (echo
cancellation). Kü thuËt nµy còng sö dông bé hybrid, nh−ng t¹i mçi ®Çu cuèi
phÇn tÝn hiÖu truyÒn ®i bÞ lät vµo phÇn thu bÞ khö b»ng çch trõ ®i b¶n sao cña
phÇn tÝn hiÖu lät sang ®ã. Kü thuËt nµy yªu cÇu ®é chÝnh x¸c kh¸ cao, d−íi
®©y ta minh häa cho mét tr−êng hîp víi ®−êng truyÒn cô thÓ:
55
Ph¸t
0 dB
Echo cancel Hybrid

-40 dB received
-70 dB noise
Thu
-15 dB echo
H×nh 3-8 HÖ thèng sö dông kü thuËt echo cancel
Trong vÝ dô nµy, tæn hao cña ®−êng truyÒn lµ 40 dB, cßn tæn hao do bé
hybrid t¹o ra lµ 15 dB. Do ®ã phÇn tÝn hiÖu tõ phÝa ph¸t lät sang phÝa thu, gäi
lµ tiÕng väng (echo) cßn cao h¬n 25 dB so víi tÝn hiÖu cÇn thu. HÖ qu¶ lµ ë
®Çu vµo cña m¸y thu, tÝn hiÖu echo ph¶i ®−îc nÐn xuèng thÊp h¬n nhiÒu so víi
tÝn hiÖu cÇn thu. Nh− vËy ë ®©y cÇn sö dông bé khö tiÕng väng chÊt l−îng cao.
Gi¶ sö tû sè tÝn hiÖu trªn t¹p ©m S/N cho phÐp ë phÝa thu lµ 30 dB, khi ®ã
nhiÔu ®−êng truyÒn cho phÐp lµ -70 dB. TÝn hiÖu echo ch−a ®−îc khö ë phÝa
thu chÝnh lµ mét d¹ng nhiÔu. NÕu ta sö dông bé khö tiÕng väng cho phÐp khö
tÝn hiÖu echo xuèng thÊp h¬n nhiÔu ®−êng truyÒn 10dB th× tÝn hiÖu echo ë
phÝa thu ph¶i thÊp h¬n -80 dB. Bëi v× bé hybrid chØ cho phÐp khö 15 dB, nªn
bé khö tr¾c ©m cÇn khö 65 dB. §©y lµ mét yªu cÇu kh¸ cao cho bé khö tiÕng
väng.
VÒ nguyªn lý, bé khö tiÕng väng trong OFDM còng gièng nh− trong hÖ
thèng ®¬n sãng mang:
56
IFFT D/A
Hybrid
FFT + A/D
H×nh 3-9 Bé khö tiÕng väng echo canceller
PhÇn tÝn hiÖu echo cßn l¹i sau bé khö lµ nhá nhÊt khi çc tham sè cña bé
khö b»ng víi çc mÊu t−¬ng øng cña tÝn hiÖu echo cho bëi biÓu thøc sau:
rn = r (nT ) = ∑ d k pn−k
k
§©y cã thÓ coi lµ bé khö tiÕng väng trong miÒn thêi gian bëi tÝn hiÖu
®−îc xö lý ë ®©y lµ ë miÒn thêi gian. Çch xö lý nµy cÇn n¨ng lùc tÝnh to¸n
lín lµm ¶nh h−ëng ®Õn tÝnh −u viÖt cña OFDM. Trong OFDM cho phÐp khö
tiÕng väng trong miÒn tÇn sè. NÕu phÇn tiÕng väng cña tÝn hiÖu truyÒn ®i vÉn
gi÷ nguyªn ®−îc tÝnh trùc giao, th× viÖc khö tiÕng väng cã thÓ ®−îc thùc hiÖn
dÔ dµng sau khi gi¶i ®iÒu chÕ ë m¸y thu. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy chÝnh
lµ sö dông d÷ liÖu chÝnh x¸c cho ®Çu vµo cña bé khö tiÕng väng chø kh«ng
ph¶i lµ l−îng tö hãa tÝn hiÖu lÊy mÉu nh− ph−¬ng ph¸p tr−íc. Bé khö tiÕng
väng trong miÒn tÇn sè gåm çc bé nh©n sè phøc cho çc sãng mang nh−
trong bé c©n b»ng trong miÒn tÇn sè.
§Ó cho kü thuËt nµy cã hiÖu qu¶, hÖ thèng ph¶i kh«ng cã nhiÔu ISI. NÕu
kh«ng th× ta ph¶i dïng ma trËn nh©n thay cho bé nh©n cho mçi sãng mang.
MÆt kh¸c trong hÖ thèng OFDM bé c©n b»ng trong miÒn thêi gian cïng víi
kho¶ng b¶o vÖ ®· ®¶m nhiÖm nhiÖm vô khö nhiÔu ISI, do ®ã bé c©n b»ng vµ
khö tiÕng väng trong miÒn tÇn sè kh¸ ®¬n gi¶n vµ ho¹t ®éng hiÖu qu¶.
57
IFFT D/A
Hybrid
C©n b»ng C©n b»ng

trong miÒn + FFT trong miÒn A/D
tÇn sè thêi gian
H×nh 3-10 Bé khö tiÕng väng trong miÒn tÇn sè
§Ó gi¶m thiÓu sè phÐp tÝnh, bé khö tiÕng väng trong hÖ thèng OFDM kÕt
hîp çc thµnh phÇn trong miÒn thêi gian vµ trong miÒn tÇn sè. D−íi ®©y lµ bé
khö tiÕng väng cho hÖ thèng ®èi xøng (tèc ®é thu vµ ph¸t lµ b»ng nhau):
IFFT D/A
Hybrid
TrÔ
Bé khö
trong miÒn
tÇn sè
+
Bé khö
IFFT trong miÒn
thêigian
+ FFT + A/D
H×nh 3-11 Bé khö tiÕng väng cho hÖ thèng ®èi xøng
Bé khö trong miÒn thêi gian ®¶m b¶o cho ®¸p øng cña tÝn hiÖu echo
kh«ng v−ît qu¸ ®é dµi cña kho¶ng b¶o vÖ cyclic prefix. Vµ khi ®ã bé khö
trong miÒn tÇn sè lµm viÖc víi çc tÝn hiÖu trùc giao nh− ®· nãi ë phÇn tr−íc.
Trong çc øng dông kh«ng ®èi xøng nh− ADSL th× sö dông kü thuËt
ph©n theo tÇn sè kh«ng lµm gi¶m ®¸ng kÓ hiÖu suÊt sö dông b¨ng th«ng v×
58
h−íng truyÒn tèc ®é thÊp cã b¨ng th«ng kh¸ hÑp. Tuy nhiªn tèi −u vÉn lµ sö
dông chung b¨ng th«ng vµ dïng bé khö tiÕng väng.
HÖ thèng kh«ng ®èi xøng sö dông kü thuËt OFDM cã tèc ®é symbol ë
hai h−íng lµ b»ng nhau, nh−ng sè l−îng sãng mang trªn mçi h−íng lµ kh¸c
nhau.
IFFT D/A
Hybrid
TrÔ
Bé khö
trong miÒn
tÇn sè
+
Bé khö
IFFT trong miÒn
thêigian
+ FFT + A/D
H×nh 3-12 Bé khö tiÕng väng khi tèc ®é ph¸t nhá h¬n tèc ®é thu
Trong tr−êng hîp tèc ®é ph¸t nhá h¬n tèc ®é thu, bëi v× phæ phÝa ph¸t
nhá h¬n phæ phÝa thu, do ®ã nã ®−îc lÆp l¹i víi sè sãng mang t¨ng lªn b»ng sè
sãng mang phÝa thu. Cßn trong miÒn thêi gian tÝn hiÖu truyÒn ®i ®−îc néi suy
lªn tèc ®é cao h¬n b»ng çch chÌn thªm çc gi¸ trÞ kh«ng gi÷a çc mÉu.
59
IFFT D/A
Hybrid
TrÔ
Bé khö
trong miÒn
tÇn sè
+
Bé khö
IFFT trong miÒn
thêigian
GÊp
Gi¶m mÉu
+ FFT + A/D
H×nh 3-13 Bé khö tiÕng väng khi tèc ®é ph¸t lín h¬n tèc ®é thu
Trong tr−êng hîp ng−îc l¹i khi tèc ®é ph¸t lín h¬n tèc ®é thu, ®Çu vµo
cña bé khö trong miÒn tÇn sè ®−îc gi¶m xuèng b»ng çch gÊp mét nhãm çc
symbol vµ gép vµo ®Ó t¹o ra mét sè l−îng sãng mang b»ng ë phÝa thu. Cßn
trong miÒn thêi gian, tèc ®é lÊy mÉu ®−îc gi¶m xuèng b»ng çch kÐo d·n çc
®iÓm lÊy mÉu.
60
Ch−¬ng 4 M∙ hãa kªnh
HÇu hÕt çc øng dông cña OFDM ®Òu ph¶i sö dông çc ph−¬ng thøc m·
hãa ®Ó ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ mang muèn. Trong çc hÖ thèng v« tuyÕn do ¶nh
h−ëng cña pha ®inh nªn cÇn tû sè S/N rÊt cao ®Ó cã thÓ ®¹t ®−îc x¸c suÊt lçi
bit mong muèn. Thªm vµo ®ã lµ nhiÔu tõ çc kªnh radio kh¸c RFI (radio
frequency interference) còng ¶nh h−ëng rÊt lín tíi tû sè S/N. Trong çc hÖ
thèng h÷u tuyÕn, th−êng dïng çc bé ®iÒu chÕ nhiÒu møc ®Ó ®¹t ®−îc tèc ®é
bit cao. Trong tr−êng hîp nµy, m· hãa lµ b¾t buéc ®Ó ®¹t ®−îc tèc ®é bit cao
nhÊt cã thÓ trong m«i tr−êng cã nhiÔu xuyªn ©m, gi·n xung vµ çc nhiÔu kh¸c.
Chän ®−îc ph−¬ng thøc m· hãa phï hîp lµ ®iÒu hÕt søc quan träng trong
çc tuyÕn th«ng tin sè. Ng−êi thiÕt kÕ ph¶i tÝnh ®Õn çc nh©n tè nh− yªu cÇu
dù tr÷ tuyÕn, ®Æc tÝnh kªnh truyÒn, yªu cÇu m· hãa nguån, ph−¬ng thøc ®iÒu
chÕ ... Trong OFDM m· hãa cã thÓ ®−îc thùc hiÖn ë miÒn thêi gian vµ tÇn sè.
Kü thuËt cµi xen (Interleaving) còng ®ãng mét vai trß quan träng trong m·
hãa. Sù kÕt hîp gi÷a m· hãa khèi vµ m· hãa vßng xo¾n víi viÖc cµi xen thÝch
hîp trong miÒn tÇn sè hoÆc thêi gian t¹o thµnh mét chuçi m· hãa
(Concatenated coding). Mét chuçi m· hãa song song míi lµ m· hãa Turbo
®ang høa hÑn nhiÒu triÓn väng trong çc øng dông cña OFDM.
4.1 M· hãa khèi trong OFDM

Trong m· hãa khèi, d÷ liÖu ®Çu vµo ®−îc chia thµnh tõng khèi k bit vµ
®Çu ra lµ çc khèi n bit (víi n > k). ë ®©y, n - k bit thªm vµo gäi lµ çc bit
kiÓm tra ®−îc tÝnh to¸n tõ k bit ®Çu vµo theo mét thuËt to¸n nhÊt ®Þnh. Ph−¬ng
thøc m· hãa nµy lµm t¨ng b¨ng th«ng lªn R lÇn. Víi R = n/k gäi lµ tû sè m·, R
chÝnh lµ tèc ®é ®Çu ra trªn tèc ®é ®Çu vµo bé lËp m·.
61
Computation
k bits n - k bits
H×nh 4-1 CÊu tróc bé lËp m· khèi
Víi khèi n bit ®Çu ra, chØ cã 2k kh¶ n¨ng hîp lÖ trong tæng sè 2n kh¶ n¨ng
cã thÓ x¶y ra. Tõ m· ®−îc chän víi kho¶ng çch Hamming tèi thiÓu. Kho¶ng
çch Hamming lµ sè bit kh¸c nhau cña hai tõ m· X vµ Y, ký hiÖu lµ d(X, Y).
Nh− vËy, tõ m· ®−îc ®Æc tr−ng bëi bé tham sè [n, k, d].
ë phÝa thu, khèi n bit ®−îc phôc håi l¹i víi mét x¸c suÊt lçi nhÊt ®Þnh.
Bé gi¶i m· sÏ t×m mét tõ m· hîp lÖ vµ cã kho¶ng çch Hamming víi khèi
nhËn ®−îc lµ nhá nhÊt. Sau ®ã n - k bit kiÓm tra cã thÓ ®−îc xãa vµ kÕt qu¶ thu
®−îc lµ b¶n sao cña tõ m· k bit ®Çu vµo. NÕu d = 2t + 1 th× m· khèi cã thÓ söa
sai víi mét l−îng lçi cho phÐp. Trong OFDM, nÕu n phï hîp víi sè bit trong
mét symbol th× mçi symbol cã thÓ ®−îc m· hãa ®éc lËp vµ kh«ng cÇn nhí çc
symbol tr−íc trong qu¸ tr×nh gi¶i m·.
Error Probability
(logarithmic)
uncoded
coded
Signal to Noise Ratio
62
H×nh 4-2 §Æc tÝnh cña m· hãa khèi trong kªnh Gaussian
§Æc tÝnh lçi cña kªnh truyÒn ®−îc c¶i thiÖn khi sö dông m· hãa khèi
®−îc minh häa ë h×nh trªn. Nh− ®· thÊy ë trªn h×nh vÏ, sö dông m· hãa khèi
kh«ng chØ gi¶m ®¸ng kÓ x¸c suÊt lçi mµ cßn cã ®o¹n dèc trªn ®Æc tuyÕn cho
phÐp gi¶m x¸c suÊt lçi rÊt nhanh khi t¨ng mét l−îng nhá tû sè tÝn hiÖu trªn t¹p
©m S/N. Khi kÝch th−íc cña khèi t−¬ng ®èi lín, ®o¹n dèc x¶y ra khi ta t¨ng tû
sè S/N lªn chØ vµi dB. §iÒu nµy cho phÐp t¹o ra dung l−îng lý t−ëng víi cïng
tèc ®é bit.
Ph−¬ng ph¸p gi¶i m· nãi ®Õn ë trªn lµ ph−¬ng ph¸p dùa trªn ‘quyÕn ®Þnh
cøng’ (hard decision). Víi ph−¬ng ph¸p nµy, bé gi¶i m· thùc hiÖn víi çc bit
®Çu ra cña bé gi¶i ®iÒu chÕ. Do ®ã çc lçi x¶y ra víi tÝn hiÖu analog sÏ bÞ mÊt
ë bé ®iÒu chÕ. SÏ tèt h¬n nÕu cã mét sù ®¸nh gi¸ çc lçi ®ã trong khi gi¶i m·.
§©y lµ ph−¬ng ph¸p ‘gi¶i m· hãa mÒm’ (soft decoding). Trong ph−¬ng ph¸p
nµy, bé gi¶i ®iÒu chÕ kh«ng chØ gi¶i ®iÒu chÕ cho ra çc bit ®· m· hãa nh−
th«ng th−êng, mµ cßn kiÓm tra ®é tin cËy khi ®−a ra çc bit ®ã. Khi mµ ®é tin
cËy thÊp h¬n ng−ìng cho phÐp, bé gi¶i ®iÒu chÕ sÏ cho ra mét ký tù ®Æc biÖt
gäi lµ ký tù tr¾ng (erasure symbol) thay cho mét bit. Nh− vËy bé gi¶i m· sÏ
lµm viÖc víi 3 møc tÝn hiÖu ®Çu vµo. BÊt kú tæ hîp cña t lçi vµ e ký tù tr¾ng cã
thÓ ®−îc söa sai nÕu d = 2t + e + 1. Ph−¬ng ph¸p gi¶i m· hãa quyÕn ®Þnh
mÒm nµy cã thÓ cho hiÖu qu¶ söa lçi cao nÕu chän ®−îc ng−ìng thÝch hîp cho
ký tù tr¾ng.
M· khèi cã thÓ lµm viÖc víi çc ký tù (tæ hîp çc bit) h¬n lµ víi çc bit
nhÞ ph©n. Mét ph−¬ng ph¸p cã hiÖu qu¶ vµ ®−îc sö dông nhiÒu ®ã lµ m·
Reed-Solomon. Mét bé lËp m· Reed-Solomon [n,k,d] sÏ ¸nh x¹ k ký tù m møc
thµnh n ký tù m møc víi d lµ kho¶ng çch Hamming hiÖu dông (lµ sè çc ký
tù kh¸c nhau gi÷a çc tõ m·). KÝch th−íc khèi n ph¶i nhá h¬n m - 1 ®Ó dÔ thùc
hiÖn vµ gi¶m gi¸ thµnh.
VÝ dô bé m· hãa Reed-Solomon lµm viÖc víi çc ký tù lµ byte (8 bit).
Khi ®ã m = 28 = 256, do ®ã n ≤ 255. Mét bé lËp m· [255, 235, 20] sÏ ¸nh x¹
63
khèi 235 byte thµnh khèi 255 byte. Vµ khi ®ã bé gi¶i m· sÏ cã thÓ söa sai
®−îc 10 ký tù lçi hoÆc 20 ký tù tr¾ng (erasure).
M· hãa khèi, ®Æc biÖt lµ m· Reed-Solomon rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc chèng
l¹i lçi chïm. Trong hÖ thèng ®¬n sãng mang nh÷ng lçi chïm cã thÓ x¶y ra do
nhiÔu xung hoÆc do pha ®inh. Trong hÖ thèng ®a sãng mang còng th−êng gÆp
ph¶i lçi chïm. NhiÔu xung cã phæ réng nªn cã thÓ ¶nh h−ëng tíi vµi sãng
mang. Cßn pha ®inh lùa chän tÇn sè víi d¶i tÇn chÞu ¶nh h−ëng cña nã réng
h¬n d¶i tÇn cña mét sãng mang nªn còng cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn mét vµi sãng
mang liÒn nhau.
Ta cßn cã thÓ n©ng cao tÝnh chÞu lçi chïm cña hÖ thèng b»ng kü thuËt cµi
xen (interleaving). ë phÝa ph¸t çc symbol ®−îc x¸o trén tr−íc khi truyÒn ®i,
ë phÝa thu çc symbol ®−îc s¾p xÕp l¹i tr−íc khi gi¶i m·. Do ®ã lçi côm x¶y
ra trªn ®−êng truyÒn sÏ kh«ng t¸c ®éng ®Õn çc symbol liªn tiÕp nhau.
Mét d¹ng m· khèi rÊt hay ®−îc sö dông ®Ó ph¸t hiÖn lçi (kh«ng söa lçi)
lµ m· vßng CRC (Cyclic Redundancy Check). ë ®©y mét sè cè ®Þnh çc bit
kiÓm tra ®−îc thªm vµo tõ m·. PhÝa thu sÏ sö dông çc bit nµy ®Ó kiÓm tra,
nÕu ph¸t hiÖn ra lçi th× sÏ yªu cÇu truyÒn l¹i. Nguyªn lý t¹o m· vßng lµ chia tõ
m· cho ®a thøc sinh g(x) chän tr−íc vµ thªm phÇn d− vµo tõ m· ban ®Çu. Nh−
vËy tõ m· truyÒn ®i sÏ chia hÕt cho g(x), vµ phÝa thu sÏ sö dông ®Æc ®iÓm nµy
cña tõ m· ®Ó ph¸t hiÖn lçi. D−íi ®©y lµ mét sè ®a thøc sinh hay ®−îc sö dông
t−¬ng øng víi 8 bit kiÓm tra (®a thøc ®Çu) vµ 16 bit kiÓm tra (çc ®a thøc sau):
g (x ) = x8 + 1
g ( x ) = x16 + 1
g ( x ) = x16 + x12 + x 5 + 1
g ( x ) = x16 + x11 + x 4 + 1
M· vßng CRC cã −u ®iÓm lµ bé lËp m· vµ gi¶i m· ®¬n gi¶n dïng thanh
ghi dÞch vµ céng modul-2. M· vßng CRC víi n bit kiÓm tra cho phÐp ph¸t hiÖn
mäi lçi cã ®é dµi nhá h¬n n vµ víi x¸c suÊt 1 - 2n cho çc lçi kh¸c.
64
4.2 M· hãa vßng xo¾n (Convolutional Coding)

M· vßng xo¾n hay cßn gäi lµ m· chËp lµ mét ph−¬ng ph¸p m· hãa rÊt
quan träng trong OFDM. Kh¸c víi m· khèi, m· vßng xo¾n kh«ng thùc hiÖn
m· hãa cho tõng khèi mµ thùc hiÖn m· hãa liªn tôc víi dßng bit. Do ®ã m·
vßng xo¾n lµ mét lo¹i m· liªn tôc vµ cã nhí nghÜa lµ kh«ng chØ phô thuéc vµo
tõ m· ®Çu vµo mµ cßn phô thuéc vµo çc tõ m· tr−íc ®ã. Bé m· hãa bao gåm
mét thanh ghi dÞch m bit, n bé céng modul-2 vµ mét bé chuyÓn m¹ch ®Ó lÊy n
bit ®Çu ra tõ n bé céng modul-2. NÕu trong mçi chu kú chuyÓn m¹ch cã k bit
®Çu vµo thanh ghi dÞch (k < m) th× tèc ®é m· hãa sÏ lµ k/n, tøc lµ víi k bit ®Çu
vµo bé m· hãa vßng xo¾n sÏ cho n bit ®Çu ra. Nh− vËy m· vßng xo¾n ®−îc ®Æc
tr−ng bëi bé 3 th«ng sè [n, k, m]. CÊu tróc cña bé m· hãa vßng xo¾n nh− sau:
Thanh ghi dÞch m bit
§Çu vµo
b1 b2 b3 bm
n Bé céng
modul-2
+ + +
ChuyÓn m¹ch
§Çu ra
H×nh 4-3 Bé m· hãa vßng xo¾n tæng qu¸t
M· vßng xo¾n cã thÓ ®−îc biÓu diÔn b»ng gi¶n ®å tr¹ng th¸i víi sè tr¹ng
th¸i lµ s = 2m-1. Ngoµi ra còng cã thÓ biÓu diÔn m· vßng xo¾n d−íi d¹ng ®a
thøc, c©y m· hoÆc l−íi. D−íi ®©y lµ gi¶n ®å tr¹ng th¸i cña bé m· hãa vßng
xo¾n [3,1,3] tøc lµ víi mçi bit ®Çu vµo cho 3 bit ®Çu ra, vµ ®é dµi cña thanh
ghi dÞch lµ 3 bit.
65
100
Thanh ghi dÞch 3 bit
§Çu vµo
b1 b2 b3 101
10 11
010
+ + + 111 011
110
00 01
001
ChuyÓn m¹ch 000

§Çu vµo lµ 0
§Çu ra
§Çu vµo lµ 1
H×nh 4-4 Bé m· hãa [3, 1, 3] vµ gi¶n ®å tr¹ng th¸i
¦u ®iÓm cña m· vßng xo¾n lµ t−¬ng ®èi dÔ dµng trong viÖc gi¶i m·. Gi¶i
m· vßng xo¾n dïng kü thuËt −íc l−îng chuçi, vµ ®Æc biÖt lµ thuËt to¸n
Viterbi. ThuËt to¸n Viterbi kh«ng chØ cho hiÖu qu¶ tÝnh to¸n rÊt cao, mµ cßn
cã khèi l−îng sè phÐp tÝnh lµ cè ®Þnh cho mçi symbol. ViÖc gi¶i m· ®¬n gi¶n
cho phÐp sö dông gi¶i m· quyÕt ®Þnh mÒm.
ViÖc gi¶i m· vßng xo¾n thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh ®−êng cã kho¶ng çch
Hamming nhá nhÊt víi tõ m· nhËn ®−îc trong sè 2r ®−êng cã thÓ cña s¬ ®å
c©y m·, víi r lµ sè ký hiÖu k bit ®Çu vµo (th−êng th× k = 1). øng víi b¶n tin r
ký hiÖu lµ 2r bé m· tiÒn ®Þnh. Kho¶ng çch Hamming gi÷a hai chuçi ký hiÖu
chÝnh lµ sè ký hiÖu kh¸c nhau gi÷a chóng. VËy sè con sè 1 cña kÕt qu¶ céng
molul-2 çc bit (ký hiÖu) t−¬ng øng chÝnh lµ kho¶ng çch Hamming. VÒ
nguyªn t¾c ta cã thÓ lÇn l−ît thùc hiªn 2r phÐp céng modul-2 cña tõng bé m·
cã thÓ víi chuçi bit nhËn ®−îc ®Ó t×m ra bé m· cã kho¶ng çc Hamming nhá
nhÊt. Bé m· nµy cã x¸c suÊt cao nhÊt chÝnh lµ b¶n tin ®· ph¸t. Tuy nhiªn trong
thùc tÕ víi mét ®¬n vÞ b¶n tin cã sè ký hiÖu rÊt lín th× kh«ng thÓ thùc hiÖn 2r
phÐp céng modul-2 trong thêi gian cã thÓ chÊp nhËn ®−îc.
66
ThuËt to¸n Viterbi chØ ra quy t¾c ®Ó lo¹i bá tÊt c¶ çc bé m· cã x¸c suÊt
thÊp, do ®ã ta chØ ph¶i xÐt víi 4r bé m· thay v× mét khèi l−îng khæng lå lµ 2r
bé m·. Néi dung thuËt to¸n Viterbi nh− sau:
Gäi chuçi ký hiÖu ®Çu vµo bé gi¶i m· lµ x.
Gäi chuçi ký hiÖu ®Çu ra bé gi¶i m· lµ y.
Hµm t−¬ng quan (likelihook function) gi÷a chóng lµ:
p ( y / x ) = Π P ( y k / xk )
k
⇒ ln p( y / x ) = ∑ ln P( yk / xk )
k
Metric nh¸nh thø j ®−îc ký hiÖu lµ:
μ j = ln p( y j / x j ) = ∑ ln P( y jk / x jk )
n
k =1
Bé gi¶i m· thùc hiÖn t×m cùc ®¹i hµm t−¬ng quan tøc lµ t×m trªn s¬ ®å
c©y m· sao cho tæng metric trªn ®−êng ®ã lµ cùc ®¹i. øng víi mçi ký hiÖu ®Çu
vµo lµ mét tr¹ng th¸i, mét nh¸nh nµo ®ã cña c©y m·. CÇn thùc hiÖn phÐp céng
- so s¸nh - chän ACS (Add - Compare - Select) sau: Céng mçi metric hiÖn t¹i
víi hai nh¸nh cã thÓ, so s¸nh hai metric míi thu ®−îc vµ chän ra nh¸nh nµo cã
metric lín h¬n.
Cã thÓ m· hãa vßng xo¾n liªn tôc cho dßng sè liÖu mµ chØ cÇn khëi ®Çu
bé lËp m· khi khëi ®éng hÖ thèng. Tuy nhiªn, ®Ó gi¶m ®é s©u cña c©y m·
ng−êi ta th−êng khëi ®Çu vµ kÕt thóc bé lËp m· mét çch ®Þnh kú. Trong
OFDM kho¶ng ®Þnh kú cã thÓ lµ chu kú symbol.
KÕt hîp gi÷a m· vßng xo¾n vµ m· hãa khèi trong mét chuçi m· hãa lµ
mét kü thuËt m· hãa rÊt m¹nh. M· hãa khèi lµ m· hãa ngoµi, ®−îc thùc hiÖn
®Çu tiªn ë m¸y ph¸t vµ cuèi cïng ë m¸y thu. M· vßng xo¾n lµ m· hãa trong,
rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc gi¶m x¸c suÊt lçi ®Æc biÖt lµ khi sö dông gi¶i m· quyÕt
®Þnh mÒm. NÕu bé m· vßng bÞ lçi th× sÏ t¹o ra lçi chïm. Lçi x¶y ra khi thuËt
to¸n Viterbi chän nhÇm bé m·. Bé m· khèi ngoµi, ®Æc biÖt lµ m· Reed-
Solomon cã cµi xen (interleaving) rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc söa çc lçi chïm.
67
Sau ®©y lµ s¬ ®å chuçi m· hãa.

D÷ liÖu
vµo M· hãa M· hãa
Cµi xen Cµi xen §iÒu chÕ
khèi vßng xo¾n
Kªnh
truyÒn
Gi¶i
D÷ liÖu ra Gi¶i m· Gi¶i Gi¶i Gi¶i
m· hãa
hãa khèi cµi xen cµi xen ®iÒu chÕ
vßng xo¾n
H×nh 4-5 Chuçi m· hãa vµ cµi xen
4.3 M· hãa m¾t l−íi (Trellis Coding)

M· hãa m¾t l−íi (Trellis Coding) t−¬ng tù nh− m· hãa vßng xo¾n, nh−ng
kh¸c ë ®iÓm c¬ b¶n lµ m· hãa m¾t l−íi g¾n chÆt víi qu¸ tr×nh ®iÒu chÕ. Qu¸
tr×nh gi¶i m· quyÕt ®Þnh mÒm ®ùa trªn kho¶ng çch Euclid tèi thiÓu vµ lµ mét
phÇn cña qu¸ tr×nh gi¶i ®iÒu chÕ.
Trong m· hãa m¾t l−íi, phÇn d− kh«ng ph¶i lµ çc bit hay ký tù ®−îc
thªm vµo tr−íc khi ®iÒu chÕ mµ ®−îc t¹o ra bëi viÖc sö dông s¬ ®å ®iÒu chÕ
nhiÒu ®iÓm h¬n so víi yªu cÇu nÕu kh«ng m· hãa. Tèc ®é ký tù ®Õn bé ®iÒu
chÕ kh«ng ®æi, do ®ã b¨ng th«ng yªu cÇu còng kh«ng ®æi. Bëi v× cã nhiÒu
®iÓm cho mét ký tù nªn cã vÎ lµ x¸c suÊt lçi víi tû sè S/N cho tr−íc sÏ t¨ng.
Tuy nhiªn còng gièng nh− trong m· vßng xo¾n, gi÷a çc symbol cã sù phô
thuéc do ®ã chØ cã mét sè nhÊt ®Þnh çc chuçi ®iÓm lµ hîp lÖ. B»ng çch sö
dông hîp lý çc rµng buéc ë phÝa thu, x¸c suÊt lçi bit thùc ra lµ gi¶m.
B−íc ®Çu tiªn trong thiÕt kÕ m· hãa m¾t l−íi lµ t¹o ra s¬ ®å ®iÒu chÕ më
réng vµ chia nã thµnh çc tËp con. Çc ®iÓm trong mçi tËp con ®−îc s¾p xÕp
sao cho cã kho¶ng çch Euclid lín vµ sÏ t−¬ng øng víi çc bit ch−a ®−îc m·
hãa. PhÇn cßn l¹i (çc bit ®· ®−îc m· hãa) sÏ x¸c ®Þnh tËp con. ChØ cã nh÷ng
chuçi tËp con nhÊt ®Þnh lµ ®−îc phÐp, çc chuçi nµy ®−îc x¸c ®Þnh bëi mét m·
vßng xo¾n ®¬n gi¶n. Còng gièng nh− trong m· hãa vßng xo¾n, chuçi nµy cã
68
thÓ ®−îc biÓu diÔn b»ng gi¶n ®å tr¹ng th¸i hay ‘m¾t l−íi’ (trellis). §Ó cho çc
chuçi ®−îc phÐp çch xa nhau, çc s¬ ®å ®iÒu chÕ con ®−îc chän sao cho phï
hîp víi çc nh¸nh cã kho¶ng çch lín nhÊt.
Chóng ta sÏ minh häa qu¸ tr×nh nµy b»ng bé m· hãa m¾t l−íi ®¬n gi¶n sö
dông s¬ ®å ®iÒu chÕ 16-QAM ®Ó ®iÒu chÕ 3 bit cho mçi ký tù. H×nh d−íi ®©y
lµ s¬ ®å ®iÒu chÕ ®−îc chia thµnh 4 tËp con, mçi tËp con cã 4 ®iÓm víi çc
nh·n t−¬ng øng biÓu hiÖn chóng cïng tËp con, vµ s¬ ®å bé m· hãa m¾t l−íi:
C B C B b3
I
b2
Constellation
D A D A b1 Mapping - 16 QAM
Q
C B C B
S1 + S2
D A D A
H×nh 4-6 Bé m· hãa m¾t l−íi
Bé m· hãa m¾t l−íi cã 3 bit ®Çu vµo trong ®ã çc bit b2 vµ b3 lµ çc bit
kh«ng ®−îc m· hãa sÏ x¸c ®Þnh ®iÓm trong tËp con, cßn bit b1 sÏ tíi bé m·
vßng xo¾n tèc ®é 1/2 t¹o ra 2 bit x¸c ®Þnh tËp con ®−îc sö dông. D−íi ®©y lµ
s¬ ®å tr¹ng th¸i cña m· hãa trellis
Current State Next State
00 A 00
B
01 B 01
A
C
10 D 10
D
11 C 11
H×nh 4-7 S¬ ®å tr¹ng th¸i cña m· hãa m¾t l−íi
Trong s¬ ®å trªn, çc tr¹ng th¸i ®−îc x¸c ®Þnh theo çc bit S1S2 cña thanh
ghi dÞch trong bé m· vßng xo¾n, çc nh·n dÞch chuyÓn tr¹ng th¸i x¸c ®Þnh tËp
69
con ®−îc sö dông khi x¶y ra dÞch chuyÓn tr¹ng th¸i ®ã.
T¹i phÝa thu, thuËt to¸n Viterbi ®−îc sö dông ®Ó kÕt hîp gi¶i ®iÒu chÕ vµ
gi¶i m·. Víi mçi ký hiÖu nhËn ®−îc, sÏ x¸c ®Þnh kho¶ng çch tõ ®ã tíi ®iÓm
gÇn nhÊt cña mçi tËp con. B×nh ph−¬ng kho¶ng çch nµy lµ metric ®−îc sö
dông trong thuËt to¸n Viterbi. Víi mçi tr¹ng th¸i, kh«ng chØ bit ®−îc m· hãa
vµ tæng metric ®−îc l−u l¹i mµ c¶ bit kh«ng ®−îc m· hãa t−¬ng øng víi ®iÓm
trong tËp con mµ gÇn nhÊt víi mçi symbol.
C B C B
TÝn hiÖu x
nhËn ®−îc
D A D A
C B C B
D A D A
H×nh 4-8 Metric sö dông cho gi¶i m· Viterbi
ViÖc t¨ng gÊp ®«i sè ®iÓm trong s¬ ®å ®iÒu chÕ lµm kho¶ng çch gi÷a
çc ®iÓm gi¶m 1 / 2 lÇn tøc lµ ph¶i t¨ng tû sè S/N lªn 3 dB. §−êng ®Æc tÝnh
lçi cña m· hãa trellis trong kªnh Gaussian t−¬ng tù nh− ®−êng ®Æc tÝnh khi
kh«ng m· hãa nh−ng dÞch vÒ phÝa tr¸i ®o ®é t¨ng Ých m· hãa. §é t¨ng Ých m·
theo lý thuyÕt cã thÓ ®¹t ®−îc 6 dB, trong thùc tÕ víi m· trellis ®¹t ®−îc 5 dB.
Tr−êng hîp ®¬n gi¶n 4 tr¹ng th¸i, 2 chiÒu ë trªn ®¹t ®−îc ®é t¨ng Ých 3 dB.
Còng tr−êng hîp trªn nÕu ta sö dông 8 tr¹ng th¸i víi 2 bit m· hãa vµ 1 bit
kh«ng m· hãa th× ®é t¨ng Ých m· hãa ®¹t ®−îc lµ 4 dB.
Trong OFDM th−êng thùc hiÖn m· hãa trellis cho çc sãng mang víi
mçi OFDM symbol. T¹i ®Çu cña mçi symbol, bé m· hãa ®−îc khëi t¹o víi
mét tr¹ng th¸i biÕt tr−íc. Vµ t¹i cuèi cña mçi symbol bé m· còng ®−îc ®−a vÒ
mét tr¹ng th¸i biÕt tr−íc. Víi çc sãng mang trèng (Null sub-carriers) th× ®−îc
bá qua. S¬ ®å m· hãa cã thÓ thay ®æi b»ng çch gi÷ cè ®Þnh sè bit m· hãa
trong mçi sãng mang vµ thay ®æi sè bit kh«ng m· hãa.
70
4.4 M· hãa Turbo trong OFDM

M· hãa turbo gÇn ®©y ®· ®−îc sö dông thµnh c«ng trong rÊt nhiÒu hÖ
thèng th«ng tin. M· hãa turbo tæng qu¸t bao gåm hai hay nhiÒu m· chuçi
hoÆc m· song song. Mét bé m· turbo ®iÓn h×nh gåm nhiÒu chuçi m· vßng
xo¾n song song nh− h×nh d−íi ®©y. Khi ®ã çc bit th«ng tin ®−îc m· hãa bëi
hai hay nhiÒu bé m· vßng xo¾n ®Ö quy, chóng cßn ®−îc sö dông ®Ó ho¸n vÞ
chuçi th«ng tin. Tuy nhiªn, bé gi¶i m· turbo l¹i cã thÓ dïng çc bé m· vßng
xo¾n song song hay ph©n cÊp. Kh¶ n¨ng söa lçi cao cña m· hãa turbo cã ®−îc
b¾t nguån sù ngÉu nhiªn gièng nh− sö dông cµi xen kÕt hîp víi m· vßng xo¾n
vµ bé gi¶i m· sö dông hÇu hÕt çc th«ng tin ngo¹i lai kh«ng t−¬ng quan.
TrÔ M· hãa 0
Multiplexing
Cµi xen 1 M· hãa 1
Cµi xen N M· hãa N
H×nh 4-9 Bé lËp m· Turbo
ViÖc thiÕt kÕ cÊu tróc vµ ®é phøc t¹p cña m· hãa turbo bÞ giíi h¹n bëi
çc th«ng sè hÖ thèng kh¸c. Chóng ta sÏ ®Ò cËp ®Õn mét vµi th«ng sè ¶nh
h−ëng trùc tiÕp ®Õn cÊu tróc bé m·. TrÔ gi¶i m· ¶nh h−ëng rÊt lín tíi thiÕt kÕ
m¸y thu. Bëi v× cÊu tróc bé gi¶i m· turbo lµ lÆp vµ bao gåm khèi gi¶i cµi
xen/gi¶i cµi xen cho mçi lÇn lÆp l¹i, nÕu trÔ qu¸ lín sÏ ¶nh h−ëng tíi chÊt
l−îng toµn bé hÖ thèng. Mét vÊn ®Ò quan träng kh¸c mµ hÖ thèng yªu cÇu lµ
t¨ng Ých m· hãa. Khi mµ tèc ®é lçi bit BER cña m· hãa turbo ®−îc c¶i thiÖn
râ rÖt th× hÖ thèng cã thÓ lµm viÖc ë tû sè tÝn hiÖu trªn t¹p ©m S/N nhá. Tuy
nhiªn nhiÒu chøc n¨ng kh¸c cña m¸y thu l¹i yªu cÇu mét tû sè S/N tèi thiÓu
nµo ®ã, ®iÒu nµy còng cÇn ®−îc tÝnh to¸n kü l−ìng khi thiÕt kÕ hÖ thèng
71
OFDM.
De-
interleaver
Extrinsic Extrinsic
Information Information
Soft input Soft input
Soft output Interleaver Soft output
Decoder Decoder
Information bits Channel Information
H×nh 4-10 CÊu tróc bé gi¶i m· Turbo
Cã hai kü thuËt gi¶i m· lÆp lµ: X¸c suÊt sau cùc ®¹i MAP (Maximum a
posteriori Probability) vµ Gi¶i thuËt Viterbi c¶i tiÕn SOVA (Soft input Soft
Output Viterbi Algorithm). Cã 3 d¹ng kh¸c nhau cña ®Çu vµo ‘mÒm’ (Soft
input) cho mçi bé gi¶i m· lµ ký tù th«ng tin kh«ng m· hãa, th«ng tin d− thõa
tõ m· ®èi xøng ®Ö quy RSC (Recursive Symmetric Code) ®Çu tiªn, vµ çc
th«ng tin ngo¹i lai. §Çu ra lµ çc träng sè th«ng tin kh«ng m· hãa, th«ng tin
−u tiªn (priori information) vµ th«ng tin ngo¹i lai t−¬ng øng.
Nãi chung, thuËt to¸n MAP lµ tèi −u cho ®¸nh gi¸ tr¹ng th¸i cña mét qu¸
tr×nh Markov. Trong gi¶i m· turbo, thuËt to¸n MAP tÝnh logarit cña tû sè gi÷a
x¸c suÊt sau APP (a posteriori probability) cña mçi bit th«ng tin trë thµnh ‘1’
víi x¸c suÊt APP cña bit trë thµnh ‘0’. Kü thuËt MAP rÊt phøc t¹p vµ yªu cÇu
sè phÐp to¸n thay ®æi nªn Ýt ®−îc ¸p dông trong thùc tÕ. Cßn kü thuËt SOVA
sö dông thuËt to¸n ®¬n gi¶n hãa cña thuËt to¸n MAP ®−îc øng dông nhiÒu
trong thùc tÕ v× mÆc dï kh«ng tèi −u nh− thuËt to¸n MAP nh−ng cÊu tróc l¹i
®¬n gi¶n h¬n nhiÒu. ThuËt to¸n MAP xÐt tÊt c¶ çc ®−êng b»ng çch chia
chóng thµnh 2 tËp hîp lµ çc ®−êng cã bit ‘1’ t¹i nh÷ng b−íc riªng biÖt vµ çc
®−êng cã bit ‘0’ t¹i nhõng b−íc ®ã, vµ tr¶ vÒ log tû sè t−¬ng quan gi÷a chóng.
Cßn SOVA chØ xÐt nh÷ng ®−êng cã triÓn väng (survivor path) cña thuËt to¸n
Viterbi.
Nh− ®· nãi ë trªn, m· hãa trong hÖ thèng OFDM cã −u thÕ cña m· hãa
trong c¶ miÒn thêi gian vµ tÇn sè víi viÖc cµi xen thÝch hîp. M· hãa
72
cung cÊp thªm sù b¶o vÖ chèng l¹i pha ®inh chän läc thêi gian vµ tÇn sè. Sö
dông m· hãa Turbo ®ang ®−îc quan t©m ®Æc biÖt cho mét vµi chuÈn v« tuyÕn.
73
§å ¸n tèt nghiÖp PhÇn 3 øng dông cña OFDM
Ch−¬ng 5 øng dông cña OFDM trong

th«ng tin v« tuyÕn
5.1 Ph¸t thanh sè DAB
5.1.1 Giíi thiÖu

Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm −u viÖt cña m×nh, ®iÒu chÕ ®a sãng mang ®Æc biÖt
thÝch hîp cho truyÒn th«ng qu¶ng b¸ tÝn hiÖu sè. C¬ quan tiªu chuÈn Ch©u ©u
®· chÊp nhËn OFDM lµ chuÈn ®iÒu chÕ cho ph¸t thanh vµ truyÒn h×nh sè cho
c¶ mÆt ®Êt vµ vÖ tinh.
ChuÈn ph¸t thanh sè DAB (Digital Audio Broadcast) ®−îc ban hµnh cho
3 d¹ng sau:
- D¹ng 1 ¸p dông cho m¹ng ®¬n tÇn SFN (Single Frequency Networks)
mÆt ®Êt.
- D¹ng 2 ¸p dông cho ph¸t thanh sè mÆt ®Êt th«ng th−êng ë çc ®Þa
ph−¬ng.
- D¹ng 3 ¸p dông cho ph¸t thanh qu¶ng b¸ qua vÖ tinh.
Víi çc th«ng sè cña çc d¹ng nh− sau:
Mode1 Mode2 Mode3
Carrier number 1.536 384 192
Carrier spacing 1kHz 4kHz 8kHz
Symbol time 1.246 ms 311.5 μs 155.8 μs
Guard time 246 μs 61.5 μs 30.8 μs
Carrier frequency <375 MHz <1.5 GHz <3 GHz
Transmitter separation <96 Km <24 Km <12 Km
Çc chuÈn ph¸t thanh sè DAB cña Ch©u ©u
74
Trong ®ã næi bËt nhÊt lµ d¹ng 1 dïng cho m¹ng ®¬n tÇn SFN. M¹ng ®¬n
tÇn chØ cã thÓ thiÕt lËp khi sö dông kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang. M¹ng ®¬n
tÇn bao gåm nhiÒu tr¹m ph¸t ph©n bè trªn vïng cÇn phñ sãng ph¸t cïng mét
tÝn hiÖu ë cïng mét tÇn sè vµ ®ång bé vÒ thêi gian. M¹ng ®¬n tÇn cho phÐp
phñ sãng mét vïng réng lín vµ kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm chÕt do bÞ ch¾n t¹i
nh÷ng vÞ trÝ ®Æc biÖt. Nh− vËy mét m¸y thu sÏ nhËn ®−îc tÝn hiÖu tõ nhiÒu
m¸y ph¸t trïng khíp vÒ tÇn sè, ®Þnh d¹ng tÝn hiÖu vµ thêi gian, ngo¹i trõ trÔ
truyÒn dÉn lµ kh¸c nhau. H×nh d−íi ®©y sÏ minh häa mét m¸y thu trong m¹ng
®¬n tÇn nhËn ®−îc nhiÒu tÝn hiÖu víi trÔ truyÒn dÉn kh¸c nhau:
T
R
H×nh 5-1 Çc tÝn hiÖu thu ®−îc trong m¹ng ®¬n tÇn
Trong tr−êng hîp kho¶ng thêi gian tíi cña çc tÝn hiÖu bao gåm çc tÝn
hiÖu ph¶n x¹ nhiÒu ®−êng vµ çc tÝn hiÖu tíi tõ çc tr¹m ph¸t kh¸c nhá h¬n
kho¶ng b¶o vÖ gi÷a çc symbol, khi ®ã tÝnh trùc giao gi÷a çc sãng mang
®−îc b¶o ®¶m. Nh− vËy c«ng suÊt thu ®−îc sÏ t¨ng lªn. Trong tr−êng hîp
ng−îc l¹i th× sÏ x¶y ra giao thoa gi÷a çc sãng mang. Giao thoa nµy t−¬ng
®−¬ng víi nhiÔu Gaussian vµ tû lÖ víi kho¶ng mµ nhiÔu ISI v−ît qu¸ kho¶ng
b¶o vÖ. VÝ dô m¸y thu nhËn ®−îc tÝn hiÖu trùc tiÕp tõ hai m¸y ph¸t çch nhau
40 Km, khi ®ã kho¶ng thêi gian hai tÝn hiÖu tíi m¸y thu çch nhau cì 133 μs.
Ngoµi ra cßn cã tÝn hiÖu ph¶n x¹ nhiÒu ®−êng tõ çc tr¹m ph¸t nµy. Do ®ã yªu
cÇu kho¶ng b¶o vÖ lín h¬n 133 μs. Trong thùc tÕ kh«ng thÓ t¨ng kho¶ng b¶o
vÖ lªn qu¸ cao v× khi ®ã sÏ lµm gi¶m hiÖu suÊt sö dông b¨ng th«ng. Do ®ã
kho¶ng çch gi÷a çc tr¹m ph¸t ph¶i ®ñ nhá ®Ó lo¹i bá nhiÔu ISI.
75
Mét yÕu tè kh¸c ¶nh h−ëng ®Õn kho¶ng çch cùc tiÓu gi÷a çc sãng
mang vµ kho¶ng thêi gian cùc ®¹i cña çc symbol lµ hiÖu øng Doppler. HiÖu
øng Doppler g©y ra dÞch tÇn sè vµ ¶nh h−ëng ®Õn bé giao ®éng néi cña m¸y
thu. VÝ dô m¸y thu ®Æt trªn mét xe ch¹y víi tèc ®é 80 Km/h th× hiÖu øng
Doppler lµm dÞch tÇn t¹i tÇn sè 240 MHz lµ 18 Hz. Kho¶ng çch gi÷a çc sãng
mang ph¶i lín h¬n gi¸ trÞ trªn ®Ó gi¶m thiÓu nhiÔu ISI. §iÒu nµy ®Æc biÖt quan
träng cho hÖ thèng OFDM cã tÇn sè ®ång hå ®−îc tù t¹o ra ë phÝa thu.
Mode 1 sö dông 1536 sãng mang vµ kho¶ng çch gi÷a chóng lµ 1kHz,
kho¶ng thêi gian tån t¹i cña mét symbol lµ 1246 μs trong ®ã kho¶ng b¶o vÖ
GI lµ 246 μs. Mçi sãng mang ®−îc ®iÒu chÕ khãa dÞch pha vi sai víi kho¶ng
çch lµ π/4 (π/4-DPSK). Nh− vËy trªn s¬ ®å ®iÒu chÕ cø hai bit th«ng tin ®−îc
®iÒu chÕ vµo sãng mang cã pha lµ ±π/4 hoÆc ±3π/4. M¸y ph¸t thùc hiÖn biÕn
®æi IFFT 2048 ®iÓm, çc sãng mang kh«ng sö dông ®−îc coi lµ cã biªn ®é
b»ng kh«ng. Do ®ã phæ cña toµn bé çc sãng mang lµ 1,536 MHz. Thµnh phÇn
I vµ Q cña tÝn hiÖu ®· ®iÒu chÕ ®−îc ®−a tíi khèi cao tÇn RF t¹i tÇn sè tõ 175
®Õn 240 MHz.
Mét kªnh OFDM cã thÓ truyÒn mét vµi ch−¬ng tr×nh ph¸t thanh, mçi
ch−¬ng tr×nh cã thÓ cã chÊt l−îng thay ®æi mono hay strereo. Mçi kªnh audio
®−îc m· hãa ©m thanh víi tèc ®é tõ 32 kbps ®Õn 382 kbps. Dßng bit nµy ®−îc
m· hãa vßng xo¾n víi tèc ®é m· 1/2 vµ ®−îc cµi xen (interleaving). Çc dßng
bit ®−îc ghÐp kªnh theo thêi gian vµ ®−a tíi bé ®iÒu chÕ OFDM. Tèc ®é bit
tæng céng (sÏ tr×nh bµy ë d−íi ®©y) lµ 2,3 Mbps. Bëi v× tèc ®é cña çc kªnh
audio lµ thay ®æi nªn sè kªnh audio ®−îc truyÒn trong mét kªnh OFDM còng
thay ®æi theo. Mét hÖ thèng ®iÓn h×nh truyÒn 6 kªnh audio víi tèc ®é 192
kbps.
5.1.2 HÖ thèng ph¸t thanh sè DAB theo chuÈn Ch©u ©u

CÊu tróc cña mét m¸y ph¸t thanh DAB sè sö dông kü thuËt ®iÒu chÕ
OFDM nh− sau:
76
Audio in M· hãa
NgÉu nhiªn M· hãa
hãa vßng xo¾n Cµi xen
©m thanh
(Scramble) (tèc ®é 1/2)
Audio
§iÒu chÕ GhÐp Signals
Cao tÇn Cµi xen ghÐp kªnh
OFDM kªnh
Data
Synch Signals
Overhead
Symbol
H×nh 5-2 S¬ ®å khèi m¸y ph¸t DAB
Bé m· hãa ©m thanh thùc hiÖn lÊy mÉu, l−îng tö hãa, sè hãa vµ m· hãa
tÝn hiÖu ©m thanh ®Çu vµo. Tèc ®é lÊy mÉu lµ 48kHz vµ sè hãa 16 bit trªn mét
mÉu cho ra tèc ®é 768 kbps cho mét kªnh. Sau ®ã tèc ®é nµy ®−îc m· hãa
xuèng tèc ®é thÊp h¬n tïy thuéc vµo chÊt l−îng yªu cÇu. TÝn hiÖu sè ®Çu ra
®−îc ngÉu nhiªn hãa b»ng çch céng modul-2 víi d·y gi¶ ngÉu nhiªn
(pseudo-random sequence) ®Ó c©n b»ng l−îng çc bit ‘1’ vµ çc bit ‘0’. NgÉu
nhiªn hãa cßn nh»m môc ®Ých ®Ó cho phæ tÇn sè ph¸t ®i cã ®é ph©n t¸n thÝch
hîp. Sau ngÉu nhiªn hãa, tÝn hiÖu ®−îc m· hãa vßng xo¾n víi tèc ®é 1/2. Nh−
vËy dßng bit ra khái bé m· hãa vßng xo¾n cã tèc ®é gÊp ®«i tèc ®é ®Çu vµo.
TiÕp ®ã dßng bÝt ®−îc x¸o trén (interleaving) tr−íc khi ®−a tíi bé ghÐp kªnh.
Mét vµi kªnh audio sÏ ®−îc ghÐp kªnh cïng víi çc tÝn hiÖu kh¸c, cã thÓ
lµ çc d÷ liÖu ®−îc thªm vµo çc kªnh audio. TÝn hiÖu sau bé ghÐp kªnh sÏ
®−îc ®ãng khung. Mét khung gåm 2 ký hiÖu ®ång bé (synchronous symbol),
3 ký hiÖu mµo ®Çu (overhead symbol) vµ tiÕp theo lµ 72 symbol th«ng tin.
Nh− vËy mçi khung cã 77 symbol, mçi symbol lµ 3072 bit (1536 sãng mang x
2 bit trªn mçi sãng mang). Nh− ®· nãi ®é dµi mçi symbol lµ 1246 μs do ®ã ®é
dµi cña khung lµ 77 * 1,246 = 96 ms.
77
Synch Overhead Audio or Data
Synch
(null)
Synch 1 2 3 1 72
tFrame = 96 ms
H×nh 5-3 CÊu tróc khung DAB
Çc ký hiÖu th«ng tin vµ mµo ®Çu ®−îc cµi xen lÇn n÷a, vµ cuèi cïng lµ
çc ký hiÖu ®ång bé ®−îc thªm vµo tr−íc khi ®iÒu chÕ vµo çc sãng mang t¹i
bé ®iÒu chÕ OFDM.
Ký hiÖu ®ång bé ®Çu tiªn lµ null tøc lµ kh«ng cã tÝn hiÖu, do ®ã viÖc
®ång bé khung th« cã thÓ ®−îc thùc hiÖn ®¬n gi¶n b»ng çch t¸ch sãng ®−êng
bao. Ký hiÖu ®ång bé thø hai cã mÉu cè ®Þnh, dïng cho ®ång bé khung vµ
cung cÊp pha chuÈn ®Ó t¸ch sãng vi sai çc symbol tiÕp theo. Çc th«ng tin
overhead ®−îc dïng ®Ó mang çc th«ng tin vÒ kªnh, çc tham sè sãng mang
dïng cho gi¶i m· th«ng tin.
Nh− vËy tèc ®é bit th«ng tin ®−îc truyÒn qua 1 kªnh DAB lµ:
72symbols∗1536subcarrier/ symbol ∗ 2bit / subcarrier
R= = 2,304Mbps
0,096sec
Nh− ®· ®Ò cËp, mçi sãng mang sö dông ®iÒu chÕ DPSK-4 ®iÓm. §iÒu chÕ
vi sai ®¬n gi¶n hãa viÖc ®ång bé vµ dÔ dµng gi¶i ®iÒu chÕ.
5.2 TruyÒn h×nh sè DVB
5.2.1 Giíi thiÖu

TruyÒn h×nh sè qu¶ng b¸ DVB (Digital Video Broadcasting) lµ mét kh¸i
niÖm réng bao gåm truyÒn h×nh, çc øng dông ®a ph−¬ng tiÖn di ®éng
(Multimedia mobile application) vµ çc dÞch vô cung cÊp d÷ liÖu kh«ng d©y.
DVB cã thÓ kÕt hîp víi çc m¹ng kh«ng d©y kh¸c nh− m¹ng cellular ®Ó cung
cÊp mét hÖ thèng truy nhËp d÷ liÖu bÊt ®èi xøng kh«ng d©y dïng ®Ó truy nhËp
78
internet kh«ng d©y.

TruyÒn h×nh sè lµ b−íc ph¸t triÓn tiÕp theo cña truyÒn h×nh mµu t−¬ng tù.
§Ó truyÒn víi chÊt l−îng t−¬ng ®−¬ng cÇn tèc ®é bit lµ 216 Mbps cho h×nh
¶nh vµ 1536 kbps cho ©m thanh. Do ®ã m· hãa nguån lµ cùc kú quan träng
trong hÖ thèng DVB. Çc hÖ thèng truyÒn h×nh sè hiÖn nay sö dông kü thuËt
nÐn MPEG-2 cho phÐp nÐn xuèng tèc ®é 3,5 Mbps cho c¶ h×nh ¶nh vµ ©m
thanh.
HiÖn nay ®ang tån t¹i 3 chuÈn truyÒn h×nh sè lµ ATSC (Advanced
Television Systems Committee) cña Mü, chuÈn DVB cña Ch©u ©u, vµ chuÈn
ISDB (Intergrated Service Digital Broadcasting) cña NhËt. Trong ®ã cã hai
chuÈn sö dông kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang OFDM lµ chuÈn DVB vµ
ISDB. Çc chuÈn nµy ®−îc ban hµnh thµnh çc chuÈn cô thÓ cho truyÒn h×nh
mÆt ®Êt, vÖ tinh vµ truyÒn h×nh çp. Trong ®ã chuÈn truyÒn h×nh sè mÆt ®Êt
DVB-T ®· tá râ −u thÕ cña m×nh vµ ®· ®−îc nhiÒu n−íc lùa chän trong ®ã cã
c¶ ë n−íc ta. Do ®ã d−íi ®©y sÏ tËp trung vµo DVB-T nh− lµ mét øng dông cña
OFDM.
TruyÒn h×nh sè mÆt ®Êt DBV-T cña Ch©u ©u chän kü thuËt COFDM
(Coded Orthogonal Division Frequency), lµ kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang
OFDM kÕt hîp víi kü thuËt m· hãa kªnh truyÒn, v× nh÷ng lý do sau:
- Lo¹i bá nhiÔu: Sù tån t¹i ®ång thêi cña truyÒn h×nh sè vµ truyÒn h×nh
t−¬ng tù yªu cÇu hÖ thèng tuyÖt ®èi kh«ng g©y nhiÔu víi truyÒn h×nh
t−¬ng tù vµ çc nhiÔu b¨ng hÑp kh¸c, bëi v× truyÒn h×nh t−¬ng tù rÊt
nh¹y c¶m víi nhiÔu. Tr−íc khi sö dông kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng
mang th× vÊn ®Ò nµy ®−îc gi¶i quyÕt b»ng çch gi¶m c«ng suÊt ph¸t
vµ sö dông çc kü thuËt m· hãa ®Ó ®¹t ®−îc tèc ®é lçi bit yªu cÇu.
- HiÖu øng ®a ®−êng (multipath effect): Sãng truyÒn theo nhiÒu ®−êng
tíi m¸y thu víi trÔ truyÒn dÉn kh¸c nhau lµ nguyªn nh©n chÝnh lµm
suy gi¶m chÊt l−îng çc kªnh truyÒn h×nh mÆt ®Êt. KiÕn tróc m¹ng
®¬n tÇn SFN cña DVB t¹o ra nhiÒu tÝn hiÖu cïng tíi m¸y thu tõ çc
79
tr¹m ph¸t kh¸c nhau vµ do ph¶n x¹ th«ng th−êng. Sù tån t¹i cña
nhiÒu tÝn hiÖu víi ®é trÔ kh¸c nhau t¹i m¸y thu yªu cÇu mét kü thuËt
®iÒu chÕ m¹nh ®Ó chèng l¹i hiÖu øng nµy. COFDM cho phÐp lo¹i bá
hoµn toµn hiÖu øng ®a ®−êng miÔn lµ ®é dµi cña kho¶ng b¶o vÖ GI
®−îc thiÕt kÕ mét çch hîp lý. §é dµi cña kho¶ng b¶o vÖ cµng lín th×
cho phÐp kho¶ng çch gi÷a çc tr¹m ph¸t trong m¹ng ®¬n tÇn cµng
xa, tuy nhiªn sÏ ph¶i tr¶ gi¸ lµ sù gi¶m hiÖu suÊt sö dông b¨ng th«ng.
Sù bè trÝ hîp lý çc tÝn hiÖu pilot t¹i çc khe thêi gian vµ tÇn sè cho
phÐp chÞu ®−îc hiÖu øng Doppler vµ t¹o ra kh¶ n¨ng di ®éng cho çc
thiÕt bÞ ®Çu cuèi.
5.2.2 TruyÒn h×nh sè chuÈn Ch©u ¢u DVB-T

ChuÈn truyÒn h×nh sè DVB-T (Digital Video Broadcasting - Terrestrial)
®−îc ban hµnh bëi ETSI (European Telecommunication Standards Institute)
dùa trªn çc ý t−ëng sau:
- §−a ra m« h×nh hÖ thèng ph¸t sãng truyÒn h×nh sè mÆt ®Êt
- X¸c ®Þnh yªu cÇu vÒ chÊt l−îng tÝn hiÖu vµ kh¶ n¨ng t−¬ng thÝch cho
çc lo¹i dich vô kh¸c nhau.
- Quan t©m tíi vÊn ®Ò xö lý tÝn hiÖu ë mµy thu ®Ó më réng çc gi¶i
ph¸p thùc hiÖn kh¸c nhau.
- Nh»m vµo môc ®Ých chèng hiÖu øng nhiÒu ®−êng, chèng pha ®inh lùa
chän tÇn sè vµ chèng hiÖu øng Doppler.
- T¹o kh¶ n¨ng thiÕt lËp m¹ng ®¬n tÇn.
- T¹o kh¶ n¨ng ®a ph−¬ng tiÖn.
- T¹o kh¶ n¨ng di ®éng.
DVB-T cã hai chÕ ®é lµ 2k vµ 8k t−¬ng øng víi sè ®iÓm biÕn ®æi
IFFT/FFT. Mode 2k cã 1705 sãng mang, mode 8k cã 6817 sãng mang. Víi
mçi mode ®Òu cã thÓ truyÒn t¶i ë hai chÕ ®é ph©n cÊp vµ kh«ng ph©n cÊp. §èi
víi chÕ ®é kh«ng ph©n cÊp, çc ch−¬ng tr×nh ®−îc ph¸t víi cïng møc tÝn hiÖu
80
do vËy chØ çc vïng cã c−êng ®é tr−êng lín h¬n møc ng−ìng míi cã thÓ thu
®−îc. Cßn ë chÕ ®é ph©n cÊp th× çc ch−¬ng tr×nh ®−îc ph¸t víi møc ®é −u
tiªn vÒ møc tÝn hiÖu kh¸c nhau, do ®ã cã nh÷ng vïng chØ thu ®−îc çc ch−¬ng
tr×nh −u tiªn. DVB-T sö dông çc kü thuËt QPSK, 16-QAM, 64-QAM ®Ó ®iÒu
chÕ cho çc sãng mang, nh−ng chÕ ®é ph©n cÊp chØ thùc hiÖn ®−îc khi sö
dông kü thuËt ®iÒu chÕ 16-QAM vµ 64-QAM.
D−íi ®©y lµ s¬ ®å khèi hÖ thèng ph¸t truyÒn h×nh sè theo chuÈn DVB-T:
MPEG-2
M· hãa
H×nh ¶nh
M· hãa
©m thanh
Mux
NgÉu nhiªn
M· hãa Cµi xen
M· hãa Mux hãa
ngoµi ngoµi
D÷ liÖu (Scramble)
§iÒu chÕ Cµi xen M· hãa

Cao tÇn
OFDM trong trong
Pilot & TPS

Signals
H×nh 5-4 S¬ ®å khèi hÖ thèng ph¸t sãng DVB-T
§Çu vµo m¸y ph¸t DVB-T lµ dßng truyÒn t¶i MPEG-2 ®a ch−¬ng tr×nh cã
tèc ®é bit tõ 4,98 Mbps ®Õn 31,67 Mbps. Khi ho¹t ®éng ë chÕ ®é ph©n cÊp th×
sÏ cã thªm bé splitter ®Ó chia dßng truyÒn t¶i thµnh hai dßng −u tiªn cao vµ −u
tiªn thÊp. Hai dßng truyÒn t¶i nµy ®−îc m· hãa kh¸c nhau vµ ®−a tíi bé ®iÒu
chÕ ph©n cÊp.
§Çu tiªn dßng MPEG-2 ®−îc ngÉu nhiªn hãa ®Ó thÝch øng víi ®Æc tÝnh
kªnh truyÒn vµ chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y ph¸t. Qu¸ tr×nh ngÉu nhiªn hãa ®−îc
thùc hiÖn b»ng çch céng modul-2 víi chuçi gi¶ ngÉu nhiªn PRBS cho bëi ®a
thøc sinh 1 + x14 + x15 víi chuçi khëi ®Çu lµ 100 1010 1000 0000.
Nh− ®· ®Ò cËp, çc øng dông cña OFDM th−êng sö dông chuçi m· hãa
gåm m· hãa khèi, m· vßng xo¾n vµ cµi xen. M· hãa ngoµi sö dông m· hãa
81
khèi Reed Solomon (204, 188) tøc lµ khèi ®Çu vµo lµ 188 byte vµ ®Çu ra lµ
204 byte. Bé m· nµy cã kh¶ n¨ng söa sai 8 byte. TiÕp ®ã lµ bé cµi xen ngoµi
®Ó t¨ng kh¶ n¨ng söa sai cña m· khèi RS (204, 188) trong tr−êng hîp x¶y ra
lçi chïm. M· hãa trong sö dông m· vßng xo¾n víi tèc ®é c¬ b¶n lµ 1/2. NÕu
truyÒn ë chÕ ®é ph©n cÊp th× hai dßng truyÒn t¶i ®−îc m· hãa víi tèc ®é kh¸c
nhau. Do ®ã ngoµi tèc ®é c¬ b¶n lµ 1/2 cßn cã çc tèc ®é m· hãa vßng xo¾n
kh¸c lµ 2/3, 3/4, 5/6 vµ 7/8. TiÕp theo lµ bé cµi xen trong bao gåm cµi xen bit
vµ cµi xen symbol. ë chÕ ®é kh«ng ph©n cÊp dßng bit sau m· hãa tíi bé cµi
xen bit ®−îc chia thµnh 2, 4, 6 luång t−¬ng øng víi çc ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ
QPSK, 16-QAM vµ 64-QAM. ë chÕ ®é ph©n cÊp hai dßng bit sau khi ®−îc
m· hãa riªng sÏ cïng ®−îc ®−a tíi bé cµi xen trong vµ mçi dßng chia lµm hai
luång cho ®iÒu chÕ 16-QAM, víi ®iÒu chÕ 64-QAM th× dßng −u tiªn cao ®−îc
chia lµm 2 luång cßn dßng −u tiªn thÊp ®−îc chia lµm 4 luång. Cµi xen
symbol (symbol interleaving) ®−îc thùc hiÖn sau cµi xen bit. Môc ®Ých cña cµi
xen symbol lµ x¸o trén çc symbol tr−íc khi ®iÒu chÕ vµo çc sãng mang.
Khèi ®iÒu chÕ OFDM bao gåm ®iÒu chÕ (Mapper), thÝch øng khung
(Frame adaptation), biÕn ®æi IFFT, chÌn kho¶ng b¶o vÖ, ®iÒu chÕ sè I/Q, vµ
biÕn ®æi D/A. D−íi ®©y lµ mét s¬ ®å cña khèi ®iÒu chÕ OFDM dïng cho
truyÒn h×nh sè DVB-T:
Gross
DVB-T Re I
FIR OFDM
data IFFT Digital
rate signal
Mapping I/Q D/A
8k-T s
Im 4k-1/4T s Q mod
FIR
Clock Clock
8.192 MHz 32.768 MHz
H×nh 5-5 S¬ ®å ®iÒu chÕ OFDM cho DVB-T
CÊu tróc khung: tÝn hiÖu truyÒn ®i ®−îc tæ chøc thµnh çc khung, mçi
khung cã thêi gian lµ TF gåm 68 symbol. Cø 4 khung t¹o thµnh mét siªu
82
khung (Super Frame). TÊt c¶ çc symbol cña mét khung ®Òu chøa sè liÖu vµ
çc th«ng tin b¸o hiÖu vµ ®−îc ®¸nh sè tõ 0 ®Õn 67. Çc th«ng tin b¸o hiÖu
®−îc truyÒn trªn çc sãng mang x¸c ®Þnh bao gåm:
- Çc pilot ph©n t¸n lµ th«ng tin chØ dÉn cho m¸y thu ®¸nh gi¸ t×nh
tr¹ng kªnh truyÒn ®Ó tiÕn hµnh söa lçi.
- Çc pilot liªn tôc lµ çc th«ng tin chØ dÉn cho m¸y thu thùc hiÖn ®ång
bé khung, ®ång bé tÇn sè vµ ®ång bé thêi gian. Çc sãng mang pilot
®Òu ®−îc truyÒn víi møc c«ng suÊt t¨ng c−êng 2,5 dB so víi çc sãng
mang kh¸c.
- Çc sãng mang b¸o hiÖu th«ng sè truyÒn dÉn TSP (Transmission
Parameter Signalling) ®−îc sö dông ®Ó cung cÊp çc th«ng sè liªn
quan tíi m· hãa,®iÒu chÕ nh− kiÓu ®iÒu chÕ, ph©n cÊp, kho¶ng b¶o
vÖ, tèc ®é m· hãa...
Mçi symbol OFDM ®−îc t¹o nªn bëi 1705 sãng mang ë mode 2k hoÆc
6817 sãng mang ë mode 8k vµ ®−îc truyÒn trong thêi gian TS = TU + TGI.
Trong ®ã TU lµ thêi gian h÷u Ých cßn TGI lµ kho¶ng b¶o vÖ Guard interval. Gi¸
trÞ cña kho¶ng b¶o vÖ b»ng 1/4; 1/8; 1/16 hoÆc 1/32 TU.
Çc tham sè Mode 2k Mode 8k
Sè l−îng sãng mang 1705 6817
Sè pilot ph©n t¸n 131 524
Sè pilot liªn tôc 45 117
Sè sãng mang TPS 17 68
Sè sãng mang d÷ liÖu 1512 6048
Thêi gian h÷u Ých TU 224 μs 896 μs
Kho¶ng çch tèi thiÓu gi÷a
4464 Hz 1116Hz
çc sãng mang 1/ TU
B¨ng th«ng h÷u Ých 7,61 MHz 7,61 MHz
B¶ng çc tham sè cña DVB-T ë 2 mode
83
Tiªu chuÈn DVB-T ®−îc thiÕt kÕ truyÒn dÉn trong m«i tr−êng chÞu nhiÒu
¶nh h−ëng cña nhiÔu, pha ®inh ... vµ cã kh¶ n¨ng chèng l¹i ph¶n x¹ nhiÒu
®−êng, hiÖu øng Doppler cho phÐp thiÕt lËp m¹ng ®¬n tÇn, thu di ®éng. Trong
tiªu chuÈn l¹i cã nhiÒu ph−¬ng ¸n kh¸c nhau nh− mode truyÒn (mode 2k hay
8k), chÕ ®é truyÒn (−u tiªn hay kh«ng −u tiªn), ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ, kho¶ng
b¶o vÖ, tû sè m· hãa nªn sù linh ho¹t vµ hiÖu qu¶. Do ®ã DVB-T ®· tá râ −u
thÕ cña m×nh so víi çc chuÈn truyÒn h×nh sè kh¸c vµ ®ang ®−îc sö dông ë
nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi.
5.3 M¹ng LAN kh«ng d©y (Wireless LAN)

Cïng víi nh÷ng tiÕn bé v−ît bËc cña m¸y tÝnh ç nh©n vµ çc thiÕt bÞ
truyÒn th«ng, çc øng dông chuyÓn m¹ch gãi kh«ng d©y còng ngµy cµng ®−îc
quan t©m ®· dÉn tíi sù ra ®êi cña m¹ng néi bé kh«ng d©y Wiless LAN.
Wiless LAN ®· ®−îc IEEE ban hµnh thµnh chuÈn 802.11 vµo n¨m 1999 vµ
ngµy cµng ®−îc hoµn thiÖn víi çc version kh¸c nhau. §Æc tÝnh cña Wiless
LAN lµ tèc ®é cao, tÝnh di ®éng thÊp, ®é tr¶i trÔ truyÒn dÉn thÊp vµ th−êng
®−îc sö dông ë m«i tr−êng trong nhµ. Do ®ã Wiless LAN chän ph−¬ng thøc
®iÒu chÕ OFDM:
- OFDM gi¶i quyÕt ®−îc khã kh¨n cña Wiless LAN lµ bÞ ph¶n x¹ ®a
®−êng lín do çc vËt thÓ ë m«i tr−êng trong nhµ g©y nªn. MÆc dï ®é
tr¶i trÔ do ph¶n x¹ ®a ®−êng lµ nhá nh−ng do truyÒn dÉn tèc ®é cao,
chy kú symbol nhá nªn ¶nh h−ëng cña trÔ ®a ®−êng tíi hÖ thèng
Wiless LAN lµ rÊt lín.
- T−¬ng ®èi hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông b¨ng th«ng.
- ThÝch hîp víi tèc truyÒn thay ®æi.
- Chèng nhiÔu b¨ng hÑp tèt. NhiÔu b¨ng hÑp g©y ra do nhiÒu ng−êi sö
dông vµ do çc thiÕt bÞ kh¸c g©y ra.
- HiÖu qu¶ tÝnh to¸n cao: sö dông biÕn ®æi Fourier nhanh FFT cho
phÐp gi¶m ®é phøc t¹p xuèng do chØ ph¶i thùc hiÖn Nlog2N phÐp tÝnh
cho 1 symbol. Víi N lµ sè sãng mang.
84
- §ång bé tèt: m¸y thu OFDM Ýt chÞu ¶nh h−ëng cña jitter thêi gian
h¬n so víi dïng kü thuËt tr¶i phæ.
Theo chuÈn IEEE 802.11a, hÖ thèng WLAN lµm viÖc ë tÇn sè 5 GHz sö
dông çc s¬ ®å ®iÒu chÕ kh¸c nhau víi tèc ®é m· hãa kh¸c nhau cho phÐp
truyÒn d÷ liÖu víi tèc ®é tõ 6 Mbps ®Õn 54 Mbps. Sù kÕt hîp gi÷a çc s¬ ®å
®iÒu chÕ víi tèc ®é m· hãa vßng xo¾n kh¸c nhau cho phÐp truyÒn t¶i tèc ®é
bit t−¬ng øng nh− sau:
Tèc ®é Tèc ®é Sè bit truyÒn Sè bit truyÒn Sè bit d÷
bit §iÒu chÕ m· hãa trªn 1 sãng trªn 1 OFDM liÖu trªn 1
(Mbps) (R) mang symbol symbol
6 BPSK 1/2 1 48 24
9 BPSK 3/4 1 48 36
12 QPSK 1/2 2 96 48
18 QPSK 3/4 2 96 72
24 16-QAM 1/2 4 192 96
36 16-QAM 3/4 4 192 144
48 64-QAM 2/3 6 288 192
54 64-QAM 3/4 6 288 216
Çc tèc ®é bit dïng trong WLAN
Bé ®iÒu chÕ OFDM trong WLAN cã tæng céng 64 sãng mang bao gåm
12 sãng mang trèng (zero), 48 sãng mang d÷ liÖu vµ 4 sãng mang dÉn ®−êng
(pilot). §é réng b¨ng th«ng cña WLAN lµ 20 MHz, do ®ã kho¶ng çch gi÷a
çc sãng mang lµ 20MHz/64 = 312.5 kHz. Chu kú cña mét OFDM symbol lµ
4 μs trong ®ã kho¶ng b¶o vÖ GI lµ 0,8 μs. Kho¶ng b¶o vÖ ë ®©y lµ CP (cyclic
prefix). Bé ®iÒu chÕ OFDM sö dông biÕn ®æi IFFT 64 ®iÓm (64 point IFFT).
Dßng bit tõ ph©n líp MAC cña cña líp liªn kÕt d÷ liÖu ®−îc ®−a tíi líp
vËt lý ®Ó truyÒn dÉn. Dßng bit ®−îc m· hãa vßng xo¾n víi tèc ®é phï hîp ®Ó
®¹t ®−îc tû sè lçi bit cho phÐp. Dßng bit ®· m· hãa ë d¹ng nèi tiÕp ®−îc biÕn
85
®æi 48 dßng bit song song cã tèc ®é thÊp ®Ó ®iÒu chÕ vµo 48 sãng mang d÷
liÖu. Qu¸ tr×nh ®iÒu chÕ ë ®©y thùc chÊt lµ ¸nh x¹ (Mapping) tõng tæ hîp bit
cña 48 luång d÷ liÖu song song theo s¬ ®å ®iÒu chÕ (Constellation) ®Ó t¹o
thµnh 48 sè phøc vµ ®−îc biÕn ®æi IFFT 64 ®iÓm vµ ®−îc biÕn ®æi song song
sang nèi tiÕp t¹o thµnh chy kú h÷u Ých cña symbol. Kho¶ng b¶o vÖ d¹ng cyclic
prefix víi tû lÖ 1/5 sÏ ®−îc chÌn vµo b»ng çch copy 16 ®iÓm cuèi cña chu kú
h÷u Ých ®Ó ®Æt vµo ®Çu chu kú t¹o thµnh 1 OFDM symbol hoµn chØnh cã chu
kú lµ 4 μs. TiÕp ®ã çc symbol ®−îc ®iÒu chÕ vu«ng gãc, n©ng lªn d¶i tÇn 5
GHz, khuyÕch ®¹i c«ng suÊt cao tÇn vµ dÉn tíi anten ph¸t ®Ó truyÒn ®i. PhÝa
thu thùc hiÖn qu¸ tr×nh ng−îc l¹i víi phÝa ph¸t. D−íi ®©y lµ s¬ ®å bé thu ph¸t
(Transceiver) cña WLAN:
From §iÒu chÕ

MAC M· §Þnh §iÒu N©ng
QAM & ChÌn
hãa IFFT d¹ng chÕ tÇn &
BiÕn ®æi GI
FEC xung I/Q HPA
S/P
To MAC
Gi¶i
BiÕn Lo¹i Gi¶i ®iÒu Gi¶i layer
®iÒu
®æi bá FFT chÕ QAM m·
chÕ
RF/IF GI & P/S FEC
I/Q
C©n
b»ng
&
AGC
H×nh 5-6 S¬ ®å khèi bé thu ph¸t trong WLAN
Ph©n líp MAC (Medium Access Control) trong m¹ng WLAN ®−îc thiÕt
kÕ ®Ó ho¹t ®éng trong m«i tr−êng cã nhiÔu vµ cã kh¶ n¨ng di ®éng víi tèc ®é
thÊp. Do ®ã ë ®©y cã nh÷ng kh¸c biÖt so víi çc m¹ng LAN h÷u tuyÕn th«ng
th−êng. HiÖu øng ®Çu cuèi Èn (Hidden terminal effect) x¶y ra khi mét thiÕt bÞ
®Çu cuèi kh«ng ph¸t hiÖn ra qu¸ tr×nh truyÒn dÉn cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh¸c vµ
cè g¾ng chiÕm dông ®−êng truyÒn lµ mét nguyªn nh©n g©y ra xung ®ét.
Kh«ng gièng nh− trong m«i tr−êng h÷u tuyÕn çc xung ®ét x¶y ra ®Òu do thÊt
86
tho¸t çc gãi bÞ xung ®ét. Trong m«i tr−êng v« tuyÕn, m¸y thu cã thÓ ph¸t
hiÖn chÝnh x¸c mét gãi xung ®ét nhê c«ng suÊt ph¸t cña çc tr¹m kh¸c vµ ®Æc
tÝnh cña kªnh truyÒn. Sù ph¸t hiÖn sai çc gãi nhËn ®−îc do pha ®inh nhiÒu
®−êng còng lµ mét nguyªn nh©n kh¸c g©y ra xung ®ét. TÝnh di ®éng cña çc
thiÕt bÞ ®Çu cuèi còng cÇn ph¶i ®−îc c©n nh¾c ®Õn mét çch thÝch ®¸ng. ChuÈn
IEEE 802.11 cung cÊp hai mode ho¹t ®éng cho ph©n líp MAC. Mode thø nhÊt
dùa trªn hµm ®iÒu phèi ph©n bè DCF (Distributed coordination function)
t−¬ng tù nh− kü thuËt ph©n ph¸t gãi tèi −u. Mode thø hai dùa trªn hµm ®iÒu
phèi ®iÓm PCF (Point coordination function) lµ ph−¬ng ph¸p bá phiÕu cã ®iÒu
khiÓn tËp trung ®−îc qu¶n lý bëi ®iÓm truy nhËp AP (access point) vµ ®−îc
dïng cho çc dÞch vô d÷ liÖu nh¹y c¶m víi trÔ. §iÓm truy nhËp ®−îc nèi tíi
çc hÖ thèng ph©n t¸n cã thÓ lµ Ethernet, FDDI hay çc m¹ng backbone kh¸c.
Hç trî mode DCF lµ b¾t buéc cho m¹ng WLAN. NÕu m¹ng chØ hç trî mode
DCF th× ®−îc gäi lµ m¹ng kh«ng theo thÓ thøc (ad-hoc network). Khi ®ã tÊt c¶
çc user ®Òu cã c¬ héi sö dông tµi nguyªn m¹ng nh− nhau.
Theo chuÈn IEEE 802.11, WLAN sö dông ph−¬ng thøc ®a truy nhËp
sãng mang c¶m øng víi tr¸nh xung ®ét CSMA/CA (Carrier sense multiple
access with collision avoidance) t−¬ng tù nh− CSMA/CD cña ethernet. Trong
CSMA/CA mét ®Çu cuèi chØ cã thÓ nghe kªnh truyÒn tr−íc khi truyÒn d÷ liÖu
mµ kh«ng thÓ nghe ®−îc trong khi truyÒn nh− trong CSMA/CD. NÕu kªnh
truyÒn rçi trong mét kho¶ng thêi gian lín h¬n kho¶ng çch gi÷a çc frame
DIFS (Distributed inter-frame spacing) th× sÏ tiÕn hµnh truyÒn. Ng−îc l¹i thiÕt
bÞ ®Çu cuèi sÏ tiÕp tôc nghe ®−êng truyÒn tíi khi kªnh rçi h¬n mét DIFS. Cßn
tÝnh n¨ng tr¸nh xung ®ét Collision avoidance yªu cÇu thiÕt bÞ ®Çu cuèi sÏ chê
thªm mét kho¶ng thêi gian ngÉu nhiªn sai khi kªnh ®· rçi mét DIFS. Trong
thêi gian chê th× tr¹m vÉn tiÕp tôc nghe ®−êng truyÒn. §iÒu nµy tr¸nh ®−îc
xung ®ét khi cã nhiÒu h¬n mét tr¹m ®ång thêi nghe ®−êng truyÒn vµ cïng
truyÒn khi ®−êng truyÒn rçi. Trong tr−êng hîp x¶y ra xung ®ét, çc tr¹m nµy
sÏ ph¶i thùc hiÖn l¹i víi thêi gian chê thªm dµi h¬n. HiÓn nhiªn lµ kh«ng cã sù
®¶m b¶o vÒ thêi gian trÔ nhá nhÊt trong mode DCF. Víi çc øng
87
dông nh¹y c¶m víi trÔ nh− VoIP th× sÏ dïng mode PCF. Mode PCF sö dông
mét ®iÒu phèi viªn dùa vµo ph−¬ng thøc bá phiÕu ®Ó ®iÒu phèi viÖc truyÒn dÉn
mµ kh«ng x¶y ra cung ®ét.
88
Ch−¬ng 6 øng dông OFDM trong th«ng

tin h÷u tuyÕn
6.1 §−êng d©y thuª bao sè bÊt ®èi xøng ADSL
6.1.1 Giíi thiÖu ADSL

Kü thuËt truy nhËp m¹ch vßng çp ®ång hay ®−îc gäi lµ kü thuËt ®−êng
d©y thuª bao sè DSL (Digital Subscriber Line) ®· xuÊt hiÖn tõ ®Çu nh÷ng n¨m
1980. Thùc ra ®©y lµ mét hä çc c«ng nghÖ th−êng ®−îc gäi lµ çc c«ng nghÖ
xDSL, ch÷ x thÓ hiÖn cho çc c«ng nghÖ DSL kh¸c nhau nh− : ADSL, HDSL,
VDSL... §©y lµ çc kü thuËt truy nhËp ®iÓm tíi ®iÓm kÕt nèi gi÷a thuª bao vµ
tæng ®µi trung t©m cho phÐp truyÒn t¶i nhiÒu d¹ng th«ng tin sè liÖu ©m thanh,
h×nh ¶nh qua ®«i d©y ®ång truyÒn thèng. Gi¶i ph¸p cña xDSL lµ sö dông d¶i
tÇn lín h¬n phÝa trªn d¶i tÇn mµ dÞch vô tho¹i sö dông v× vËy b¨ng th«ng
truyÒn dÉn cao h¬n. Trªn ®ã, ng−êi ta sö dông çc ph−¬ng ph¸p m· ho¸ kh¸c
nhau ®Ó cã thÓ truyÒn ®−îc tèc ®é d÷ liÖu rÊt cao. Tèc ®é cña ®−êng d©y xDSL
tuú thuéc thiÕt bÞ sö dông, kho¶ng çch tõ tæng ®µi tíi thuª bao, chÊt l−îng
tuyÕn çp, kü thuËt m· ho¸ ... Th«ng th−êng kü thuËt nµy cho phÐp hÇu hÕt
kh¸ch hµng truyÒn tõ tèc ®é 128 kbit/s tíi 1,5 Mbit/s. Víi kü thuËt míi nhÊt
VDSL cho phÐp truyÒn sè liÖu víi tèc ®é lªn tíi 52 Mbit/s theo h−íng tõ tæng
®µi xuèng thuª bao. §iÓm næi bËt cña kü thuËt xDSL lµ tËn dông ®−îc c¬ së
h¹ tÇng çp ®ång phæ biÕn trªn thÕ giíi nªn nã ®· mau chãng chuyÓn tõ giai
®o¹n thö nghiÖm sang thÞ tr−êng th−¬ng m¹i réng lín ®¸p øng nhu cÇu ph©n
phèi çc dÞch vô b¨ng réng tíi ng−êi sö dông. Ngoµi ra, khi vÊn ®Ò ®Çu t− x©y
dùng m¹ng truy nhËp sö dông çp quang qu¸ tèn kÐm th× c«ng nghÖ nµy ®·
thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ viÔn th«ng, çc c¬ quan qu¶ng
b¸ ph¸t thanh truyÒn h×nh, çc nhµ khai th¸c dÞch vô, çc c«ng ty ®iÖn tho¹i
89
néi h¹t t¹o nªn sù c¹nh tranh lµm gi¶m chi phÝ thiÕt bÞ vµ gi¸ c¶ dÞch vô. Mét
yÕu tè quan träng gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn cña c«ng
nghÖ nµy lµ sù ra ®êi çc tiªu chuÈn chung cho ho¹t ®éng cña xDSL do tæ
chøc viÔn th«ng quèc tÕ ITU vµ nhiÒu tæ chøc tiªu chuÈn, nhãm lµm viÖc kh¸c
®−a ra.
Trong ®ã ®−êng d©y thuª bao sè bÊt ®èi xøng ADSL (Asymmetric
Digital Subscriber Line) lµ c«ng nghÖ ®−îc ph¸t triÓn vµ øng dông nhiÒu nhÊt
v× nã t−¬ng thÝch víi çc hÖ thèng hiÖn t¹i vµ phï hîp víi nhu cÇu cña ng−êi
sö dông. ADSL truyÒn t¶i c¶ th«ng tin sè vµ t−¬ng tù trªn mét ®«i d©y ®ång.
Kªnh truyÒn dÉn ADSL cã thÓ ®−îc chia thµnh nhiÒu kªnh sè liÖu tèc ®é cao
vµ cïng lóc phôc vô cho c¶ dÞch vô tho¹i. Çc kªnh h−íng xuèng cã thÓ ®¹t
tèc ®é 1,5 ÷ 8 Mbit/s vµ kªnh h−íng lªn tõ 16 kbit/s ÷ 1,5 Mbit/s. Mçi kªnh sè
liÖu cã thÓ ph©n chia nhá h¬n thµnh nhiÒu kªnh tèc ®é thÊp h¬n nÕu cÇn (vÝ dô
mét kªnh cho truyÒn h×nh sè vµ mét kªnh ®Ó truy nhËp Internet). Tèc ®é
truyÒn sè liÖu tèi ®a cña çc modem ADSL thay ®æi tuú kho¶ng çch tõ thuª
bao tíi tæng ®µi, çc møc nhiÔu, cÇu nèi rÏ vµ chÊt l−îng ®−êng d©y.
6.1.2 §Æc tÝnh cña kªnh truyÒn

ADSL sö dông ®«i d©y ®ång truyÒn thèng cña ®iÖn tho¹i t−¬ng tù. TÝn
hiÖu truyÒn ®i trªn ®−êng d©y ®ång chÞu t¸c ®éng cña m«i tr−êng t¹p ©m cña
b¶n th©n m¹ch vßng d©y ®ång vµ çc can nhiÔu ®iÖn tõ kh¸c tõ bªn ngoµi:
- T¹p ©m tr¾ng: Nh×n chung cã rÊt nhiÒu nguån t¹p ©m vµ khi kh«ng
thÓ xÐt riªng tõng lo¹i ta cã thÓ coi chóng t¹o ra mét tÝn hiÖu ngÉu
nhiªn duy nhÊt víi ph©n bè c«ng suÊt ®Òu ë mäi tÇn sè. TÝn hiÖu nµy
®−îc gäi lµ t¹p ©m tr¾ng. T¹p ©m nhiÖt g©y ra do chuyÓn ®éng cña
çc electron trong ®−êng d©y cã thÓ coi nh− t¹p ©m tr¾ng cã ph©n bè
Gaussian ®−îc gäi lµ t¹p ©m Gausian tr¾ng céng AWGN (Additive
White Gaussian Noise). T¹p ©m nµy ¶nh h−ëng ®éc lËp lªn tõng kÝ
hiÖu ®−îc truyÒn hay nãi çch kh¸c chóng ®−îc céng víi tÝn hiÖu b¶n
tin.
90
- Xuyªn ©m: Xuyªn ©m x¶y ra khi tÝn hiÖu tõ çc ®«i d©y kÕ cËn g©y
nhiÔu víi nhau. Thµnh phÇn xuyªn ©m tiÕp tôc truyÒn theo h−íng ban
®Çu gäi lµ xuyªn ©m ®Çu xa FEXT (Far End Crosstalk). Thµnh phÇn
xuyªn ©m truyÒn ng−îc l¹i tíi ®Çu ph¸t gäi lµ xuyªn ©m ®Çu gÇn
NEXT (Near End Crosstalk). NEXT cã ¶nh h−ëng lín h¬n FEXT ®èi
víi truyÒn dÉn hai chiÒu ®èi xøng v× FEXT bÞ suy hao trong suèt
chiÒu dµi truyÒn dÉn trong khi NEXT chØ ®i qua mét kho¶ng çch
nhá råi quay trë l¹i ®Çu ph¸t. Mét d¹ng ®Æc biÖt cña NEXT lµ nhiÔu
trong mét ®«i d©y kÕ cËn cã cïng d¹ng tÝn hiÖu truyÒn dÉn, ®−îc gäi
lµ self-NEXT (tù xuyªn ©m). V× ®«i d©y ®ång th−êng n»m trong mét
bã çp nhiÒu ®«i víi chiÒu dµi m¹ch vßng ng¾n nªn ¶nh h−ëng cña
xuyªn ©m ®Çu gÇn rÊt lín.
§«i d©y 1
NEXT FEXT
§«i d©y 2
H×nh 6-1 Xuyªn ©m ®Çu gÇn vµ xuyªn ©m ®Çu xa
- NhiÔu tÇn sè v« tuyÕn : Çc ®−êng d©y xo¾n ®«i c©n b»ng chØ ®−îc
thiÕt kÕ ®Ó truyÒn tho¹i nªn chØ chèng ®−îc ¶nh h−ëng cña çc tÝn
hiÖu tÇn sè v« tuyÕn ë tÇn sè lµm viÖc thÊp. Cßn hÖ thèng ADSL lµm
viÖc víi tÇn sè cao th× sù c©n b»ng bÞ gi¶m nªn bÞ çc tÝn hiÖu tÇn sè
v« tuyÕn cã thÓ x©m nhËp. Møc ®é nhiÔu phô thuéc vµo kho¶ng çch
nguån nhiÔu tíi m¹ch vßng. Nh÷ng nguån nhiÔu chÝnh thuéc lo¹i nµy
lµ çc hÖ thèng v« tuyÕn qu¶ng b¸ ®iÒu biªn AM vµ çc hÖ thèng v«
tuyÕn nghiÖp d−. Çc tr¹m v« tuyÕn AM ph¸t qu¶ng b¸ trong d¶i tÇn
tõ 560÷1600 KHz. Tuy nhiªn do tÇn sè lµm viÖc cña çc tr¹m nµy lµ
cè ®Þnh nªn nhiÔu do chóng g©y ra cã thÓ dù ®o¸n ®−îc. Ng−îc l¹i,
nhiÔu v« tuyÕn nghiÖp d− l¹i kh«ng ®o¸n tr−íc ®−îc v× tÇn sè lµm
91
viÖc thay ®æi vµ cã nhiÒu møc c«ng suÊt ph¸t.

- T¹p ©m xung: sinh ra do giao thoa ®iÖn tõ tøc thêi. VÝ dô khi cã b·o
sÐt, thiÕt bÞ trong nhµ bËt, t¾t... T¹p ©m xung cã thÓ kÐo dµi tõ vµi μs
tíi vµi ms.
§Ó truyÒn dÉn tèc ®é cao trong ®−êng truyÒn cã nhiÔu vµ t¹p ©m nh−
trªn, kü thuËt ®iÒu chÕ ®a tÇn rêi r¹c DMT (Discrete Multi-Tone) ®· ®−îc
chän lµm chuÈn ®iÒu chÕ cña ADSL. Kü thuËt ®iÒu chÕ ®a tÇn rêi r¹c DMT
còng lµ mét kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang trùc giao OFDM nh−ng víi sè
l−îng sãng mang kh«ng nhiÒu. Së dÜ DMT ®−îc chän v× nh÷ng lý do sau:
- Kh¶ n¨ng chèng nhiÔu tèt nªn th«ng l−îng cao h¬n: VÒ nguyªn t¾c
th× DMT vµ CAP (Carrierless Aplitude Phase modulation) lµ kü thuËt
®iÒu chÕ biªn ®é pha kh«ng sãng mang ®−îc sö dông tr−íc ®ã trong
hÖ thèng ADSL, ®¹t ®−îc th«ng l−îng nh− nhau trªn cïng mét kªnh.
Nh−ng thùc tÕ th× cã sù kh¸c nhau gi÷a kiÕn tróc m¸y thu vµ ph¸t
còng nh− çc giíi h¹n thùc thi ®· ¶nh h−ëng tíi hiÖu n¨ng cña mçi hÖ
thèng. Trªn ®−êng d©y ®iÖn tho¹i, nh÷ng thµnh phÇn tÇn sè cao bÞ
suy hao nhiÒu h¬n tÇn sè thÊp vµ nÕu m¹ch vßng cã çc nh¸nh rÏ
(bridge tap) th× mét phÇn b¨ng tÇn kh«ng sö dông ®−îc. DMT xö lý
çc kªnh con ®éc lËp víi tr¹ng th¸i ®−êng d©y. DMT ®o tû sè S/N
cho mçi kªnh con vµ dùa vµo ®ã ®Ó g¸n cho mçi kªnh con mét sè bit
nhÊt ®Þnh. Nh÷ng tÇn sè thÊp th−êng mang sè bit nhiÒu h¬n tÇn sè
cao do bÞ suy hao Ýt h¬n. KÕt qu¶ lµ th«ng l−îng ®−êng truyÒn t¨ng
lªn ngay c¶ khi tr¹ng th¸i ®−êng d©y xÊu.
- Kh¶ n¨ng ®¸p øng tèc ®é sè liÖu linh ®éng theo tr¹ng th¸i ®−êng d©y:
Mçi kªnh con mang mét sè bit nhÊt ®Þnh phô thuéc tû sè S/N cña
kªnh ®ã. B»ng çch ®iÒu chØnh sè bit/kªnh, DMT cã thÓ tù ®éng ®iÒu
chØnh tèc ®é sè liÖu víi b−íc ®iÒu chØnh nhá nhÊt lµ 32 kbit/s. Trong
khi ®ã CAP còng cã kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh tèc ®é nh−ng víi b−íc ®iÒu
chØnh 640 kbit/s nªn kÐm linh ®éng h¬n so víi DMT.
92
Møc nhiÔu Sè bit / kªnh
Kh«ng sö dông
RFI
Xuyªn ©m
f f
H×nh 6-2 Kh¶ n¨ng thÝch øng cña DMT víi ®−êng truyÒn
- C«ng suÊt tiªu thô Ýt h¬n: Do DMT ®o chÊt l−îng ®−êng truyÒn trong
tõng kho¶ng tÇn sè nªn cã thÓ tr¸nh nh÷ng kho¶ng tÇn sè bÞ nhiÔu
m¹nh dÉn tíi gi¶m c«ng suÊt tiªu thô cña hÖ thèng.
- T−¬ng thÝch phæ: Khi nhiÒu kh¸ch hµng ®ång thêi truy nhËp vµo çc
node m¹ng ®Ó sö dông çc dÞch vô tèc ®é cao cña nhiÒu nhµ cung cÊp
dÞch vô víi çc c«ng nghÖ kh¸c nhau th× ¶nh h−ëng xuyªn ©m cña
çc ®«i d©y ®ång kh¸c nhau trong cïng mét bã çp hay gi÷a çc bã
çp kh¸c nhau rÊt lín. §Ó tr¸nh hiÖn t−îng nµy, mét tiªu chuÈn ®−a
ra mÆt n¹ mËt ®é phæ c«ng suÊt quy ®Þnh mËt ®é phæ c«ng suÊt PSD
mµ hÖ thèng cã thÓ sö dông cho tÇn sè ph¸t h−íng lªn vµ h−íng
xuèng. DMT ®¸p øng ®−îc tiªu chuÈn nµy vµ kh«ng g©y nhiÔu cho
çc hÖ thèng kh¸c.
6.1.3 HÖ thèng ADSL

D÷ liÖu sau khi ®−îc ®ãng khung ®−îc ®−a vµo m· hãa ®Ó ph¸t hiÖn vµ
söa lçi ë phÝa thu. ADSL còng sö dông chuçi m· hãa gåm m· khèi, m· vßng
xo¾n vµ cµi xen nh− ®· ®Ò cËp. TiÕp ®ã tÝn hiÖu sÏ ®−îc kÕt hîp víi Pilot råi
qua bé biÕn ®æi d÷ liÖu nèi tiÕp thµnh nh÷ng dßng sè song song cã tèc ®é thÊp
h¬n. Çc dßng sè song song nµy sÏ ®−îc ®iÒu chÕ QAM (QAM mapping) vµ
thùc hiÖn thuËt to¸n IFFT ®Ó ®iÒu chÕ DMT. Sau ®ã çc tÝn hiÖu ®· ®iÒu chÕ sÏ
®−îc biÕn ®æi thµnh nèi tiÕp vµ chÌn thªm kho¶ng b¶o vÖ CP (cyclic prefix) ®Ó
93
chèng ISI, ®ång bé khung. Cuèi cïng tÝn hiÖu sè ®−îc qua bé DAC biÕn ®æi
thµnh tÝn hiÖu t−¬ng tù ®Ó truyÒn ®i.
D÷ liÖu Nèi tiÕp
ChÌn §iÒu chÕ
M· hãa Cµi xen sang
Pilot QAM
song song
ThÝch øng ChÌn Song song

BiÕn ®æi
®−êng
D/A
kho¶ng sang IFFT
truyÒn b¶o vÖ nèi tiÕp
H×nh 6-3 S¬ ®å khèi bé ®iÒu chÕ DMT
Do ®¸p øng tÇn sè cña kªnh truyÒn lµ thay ®æi theo thêi gian vµ cÇn ®−îc
®¸nh gi¸, ®Ó ®¸nh gi¸ ®−îc hÖ sè suy hao vµ thêi gian trÔ t¹i mçi thêi ®iÓm
ng−êi ta tiÕn hµnh chÌn vµo ®ã nh÷ng kÝ hiÖu ®Æc biÖt t¹i nh÷ng thêi ®iÓm vµ
tÇn sè ®Þnh tr−íc mét çch ®Þnh kú mµ c¶ phÝa ph¸t vµ thu ®Òu ®· biÕt, kÝ hiÖu
nµy ®−îc gäi lµ Pilot. PhÝa thu c¨n cø vµo ®é lín vµ kho¶ng çch gi÷a çc
Pilot thu ®−îc ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng cña kªnh truyÒn.
PhÝa thu ®−îc thùc hiÖn ng−îc l¹i so víi phÝa ph¸t, tÝn hiÖu thu ®−îc sÏ
cho ®i qua bé biÕn ®æi ADC råi biÕn ®æi thµnh nh÷ng dßng bit song song ®−a
vµo thùc hiÖn thuËt to¸n FFT vµ t¸ch lÊy kÝ hiÖu Pilot ®Ó tiÕn hµnh ®¸nh gi¸
kªnh ®Ó hiÖu chØnh, råi l¹i biÕn ®æi thµnh dßng sè nèi tiÕp, dßng sè nµy ®−îc
tiÕn hµnh gi¶i m· ®Ó thu ®−îc dßng sè ban ®Çu.
§ång bé
tÇn sè vµ thêi gian
Lo¹i Nèi tiÕp

BiÕn ®æi
Läc
A/D
kho¶ng sang FFT
b¶o vÖ song song
D÷ liÖu ra Gi¶i m· Song song Gi¶i

§¸nh gi¸
vµ gi¶i sang ®iÒu chÕ
kªnh
cµi xen nèi tiÕp QAM
H×nh 6-4 S¬ ®å khèi bé gi¶i ®iÒu chÕ DMT
Trong ADSL tèc ®é truyÒn h−íng lªn vµ h−íng xuèng lµ kh¸c nhau do
94
®ã çc tham sè cña çc bé ®iÒu chÕ vµ gi¶i ®iÒu chÕ DMT còng kh¸c nhau:
H−íng lªn H−íng xuèng
Sè sãng mang 32 256
BiÕn ®æi Fourier 64 ®iÓm 512 ®iÓm
Kho¶ng b¶o vÖ 4 mÉu 32 mÉu
TÇn sè lÊy mÉu 275 kHz 2,208 MHz
B¨ng th«ng 138 kHz 1,104 MHz
Çc th«ng sè cña bé ®iÒu chÕ DMT
ADSL thùc hiÖn song c«ng b¨ng ph−¬ng thøc triÖt tiÕng väng nh− ®·
tr×nh bµy ë ch−¬ng 3. Trong kü thuËt triÖt tiÕng väng EC th× d¶i tÇn h−íng lªn
®−îc ®Æt trong d¶i tÇn h−íng xuèng vµ ph¶i dïng mét bé khö tiÕng väng ®Ó
ph©n t¸ch ®−êng thu vµ ®−êng ph¸t. ViÖc thùc hiÖn song c«ng ë cïng mét
b¨ng tÇn sè t¹i mét thêi ®iÓm cho phÐp sö dông b¨ng tÇn mét çch cã hiÖu
qu¶, nh−ng bï l¹i ph−¬ng thøc nµy kh¸ phøc t¹p vµ ®¾t tiÒn.
PSD
H−íng Xuèng
POTS
H−íng
lªn f (kHz)
0 4 25 138 1104
H×nh 6-5 Ph©n bè d¶i tÇn trong ADSL
6.2 TruyÒn th«ng qua ®−êng d©y t¶i ®iÖn PLC
6.2.1 Giíi thiÖu PLC

TruyÒn th«ng qua ®−êng d©y t¶i ®iÖn PLC (Power Line Communication)
lµ c«ng nghÖ cho phÐp truyÒn tin tøc (tho¹i, sè liÖu...) ®ång thêi víi dßng ®iÖn
95
cung cÊp ®iÖn n¨ng trªn ®−êng d©y t¶i ®iÖn. C«ng nghÖ PLC cho phÐp më ra
mét ph−¬ng tiÖn truyÒn dÉn míi cã nh÷ng −u ®iÓm ®Æc biÖt so víi çc ph−¬ng
tiÖn truyÒn thèng.
§−êng d©y ®iÖn tån t¹i réng kh¾p bÊt cø mét n−íc nµo vµ cã thÓ cung
cÊp ph−¬ng tiÖn th«ng tin nhanh vµ tin cËy v× b¶n chÊt s½n cã cña chóng.
Chóng cã thÓ cung cÊp m«i tr−êng th«ng tin víi tèc ®é sè liÖu hµng Mbps vµ
v× vËy cã thÓ cung cÊp mét gi¶i ph¸p hiÖu qu¶ vÒ mÆt chi phÝ. Tuy nhiªn,
®−êng d©y ®iÖn ch−a bao giê thËt sù ®−îc thiÕt kÕ cho môc ®Ých truyÒn dÉn.
Khã kh¨n trong viÖc truyÒn dÉn trªn ®−êng d©y ®iÖn lµ møc t¹p ©m cao, suy
hao tÝn hiÖu vµ mÐo lín, vµ tÝn hiÖu tÇn sè lín kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n phèi
qua tr¹m biÕn ¸p. Th«ng tin ®−êng d©y ®iÖn cã tiÒm n¨ng lín trong çc øng
dông th«ng tin b¨ng réng vµ cã thÓ ®−îc xem lµ lùa chän kinh tÕ so víi truyÒn
dÉn th«ng tin b¨ng réng b»ng çp sîi quang vµ vÖ tinh. Víi kü thuËt ®iÒu chÕ
hiÖn ®¹i nh− kü thuËt tr¶i phæ vµ kü thuËt ®iÒu chÕ ph©n chia theo tÇn sè trùc
giao OFDM cã thÓ kh¾c phôc vµ h¹n chÕ ®−îc vÊn ®Ò nhiÔu, t¹p ©m, ®a ®−êng
vµ c¶i thiÖn tØ lÖ lçi bit lµ nh÷ng khã kh¨n chñ yÕu cña vÊn ®Ò truyÒn th«ng
trªn ®−êng d©y ®iÖn. V× vËy, trong t−¬ng lai kh«ng xa, ®−êng d©y ®iÖn hoµn
toµn cã thÓ trë thµnh mét ph−¬ng tiÖn truyÒn dÉn hiÖu qu¶ vµ tin cËy.
6.2.2 §Æc tÝnh cña kªnh truyÒn

§−êng d©y ®iÖn vµ çc m¹ng liªn quan kh«ng ®−îc thiÕt kÕ cho môc ®Ých
truyÒn th«ng. Møc t¹p ©m, suy hao çp ë tÇn sè ho¹t ®éng lµ rÊt lín. Çc tham
sè kªnh quan träng ch¼ng h¹n nh− trë kh¸ng vµ sù suy hao biÕn ®æi kh«ng x¸c
®Þnh theo thêi gian. §ã lµ th¸ch thøc lín nhÊt cña c«ng nghÖ PLC.
6.2.2.1 T¹p ©m vµ nhiÔu

Nguån g©y t¹p ©m phæ biÕn trªn m¹ng truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng gåm cã sù
phãng ®iÖn hoa, chíp, sÐt, çc thiÕt bÞ ®ãng ng¾t m¹ch .v.v... Trªn m¹ng ®iÖn
h¹ thÕ, nhiÒu nguån g©y t¹p ©m nµy bÞ läc ë tr¹m biÕn ¸p trung, h¹ thÕ, v× vËy
nhiÔu phæ biÕn nhÊt trªn m¹ng h¹ thÕ lµ çc ®å dïng gia dông vµ çc thiÕt bÞ
96
v¨n phßng kh¸c nhau nèi ®Õn m¹ng ®iÖn. T¹p ©m vµ nhiÔu trªn m¹ng ®iÖn cã
thÓ ®−îc ph©n thµnh 2 lo¹i:
- NhiÔu d¹ng sãng, gåm cã: Qu¸ ¸p bao gåm æn ®Þnh (> 2s) vµ ®ét
biÕn (<2s), sôt ¸p, yÕu ®iÖn, biÕn ®æi tÇn sè.
- NhiÔu thªm vµo (superimposed disturbances): Dao ®éng liªn tôc hoÆc
vèn cã hoÆc ngÉu nhiªn, nhiÔu chuyÓn tiÕp bao gåm xung vµ dao
®éng c−ìng bøc.
NhiÔu d¹ng sãng th−êng Ýt ¶nh h−ëng ®Õn hÖ thèng PLC. Bé thu ph¸t
th−êng ®ñ th«ng minh ®Ó kh¾c phôc ®−îc nhiÔu qu¸ ¸p vµ sôt ¸p. NhiÔu hµi cã
thÓ lµ nguån nhiÔu chÝnh, nh−ng chóng chØ x¶y ra ë tÇn sè thÊp h¬n tÇn sè
thiÕt kÕ cho hÖ thèng PLC. Sù biÕn ®æi tÇn sè cã thÓ g©y ra vÊn ®Ò lín cho hÖ
thèng PLC, v× nhiÒu hÖ thèng ®¬n gi¶n dùa vµo tÇn sè sãng mang chÝnh (sãng
sin 50Hz) ®Ó ®ång bé gi÷a phÝa ph¸t vµ phÝa thu. Sù biÕn ®æi sãng nµy sÏ g©y
ra lçi truyÒn dÉn. Çc hÖ thèng hiÖn ®¹i cã thÓ v−ît qua trë ng¹i nµy b»ng
çch tr¸nh dùa vµo tÇn sè sãng mang chÝnh ®Ó ®ång bé.
Trªn m¹ng h¹ thÕ, nhiÔu thªm vµo do mét sè lín çc thiÕt bÞ gia dông
g©y ra. Cã thÓ ph©n lo¹i h¬n n÷a t¹p ©m lo¹i B nh− sau :
- T¹p ©m cã çc thµnh phÇn d©y ®ång bé víi tÇn sè hÖ thèng ®iÖn.
Nguån th«ng th−êng cña lo¹i t¹p ©m nµy lµ triac vµ bé chØnh l−u cã
®iÒu khiÓn silic, mµ cã thÓ thÊy trong çc ®å gia dông nh− chiÕt ¸p
®Ìn vµ m¸y photocopy. Phæ cña t¹p ©m lo¹i nµy bao gåm mét chuçi
hµi cña tÇn sè chÝnh (50Hz).
- T¹p ©m víi phæ b»ng ph¼ng nãi chung do çc m« t¬ th«ng dông g©y
ra. KÕt qu¶ qu¸ tr×nh quÐt ®¶o pha trong thiÕt bÞ dïng m« t¬ ch¼ng
h¹n nh− m¸y xay vµ m¸y hót bôi lµ t¹o ra lo¹i t¹p ©m nµy cã phæ
b»ng ph¼ng trong d¶i tÇn dïng bëi hÖ thèng PLC. V× vËy, nã cã thÓ
®−îc m« h×nh nh− t¹p ©m tr¾ng b¨ng tÇn giíi h¹n. §Æc tÝnh cña nhiÒu
thiÕt bÞ cã m« t¬ th«ng dông lµ chóng th−êng dïng trong kho¶ng thêi
gian ng¾n. V× vËy, hÖ thèng PLC mµ kh«ng ho¹t ®éng trong thêi gian
97
thùc cã thÓ tr¸nh t¹p ©m nµy b»ng çch dõng ho¹t ®éng khi çc thiÕt
bÞ nµy ho¹t ®éng. Ng−îc l¹i, çc hÖ thèng thêi gian thùc ph¶i cã kh¶
n¨ng kh¾c phôc t¹p ©m lo¹i nµy.
- T¹p ©m xung sù kiÖn ®éc lËp chñ yÕu do çc thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch,
®ãng ng¾t c«ng t¾c, v.v... T¹p ©m lo¹i nµy g©y nhiÔu toµn bé d¶i tÇn
trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n, vµ th−êng ®−îc m« h×nh nh− nhiÔu
xung. Kinh nghiÖm víi t¹p ©m xung trong m«i tr−êng truyÒn dÉn
kh¸c ®· chØ ra r»ng t¹p ©m lo¹i nµy cã thÓ kh¾c phôc b»ng m· söa lçi.
- T¹p ©m kh«ng ®ång bé (Non synchronous noise): §Æc ®iÓm cña t¹p
©m kh«ng ®ång bé lµ çcthµnh phÇn cã chu kú x¶y ra ë tÇn sè kh¸c
çc hµi cña tÇn sè chÝnh. Nguån chñ yÕu cña t¹p ©m lo¹i nµy lµ ti vi
vµ mµn h×nh m¸y tÝnh. TÝn hiÖu quÐt vµ ®ång bé trong çc thiÕt bÞ
nh− vËy cã thÓ g©y ra çc thµnh phÇn t¹p ©m ë tÇn sè ®· biÕt, vÝ dô,
nhiÔu tõ m¸y thu h×nh hÖ PAL lµ ë 15734 kHz vµ çc hµi liªn quan.
Çc chuÈn kh¸c nhau cña tÇn sè quÐt cña m¸y thu h×nh vµ mµn h×nh
m¸y tÝnh cã çc thµnh phÇn t¹p ©m bøc x¹ kh¸c nhau. Gi¶i ph¸p ®Ó
gi¶m thiÓu nh÷ng nhiÔu nh− vËy lµ tr¸nh truyÒn d÷ liÖu ë tÇn sè
15734 kHz vµ çc hµi liªn quan, vµ dïng ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ ph©n
chia tÇn sè, tr¸nh t¹p ©m lo¹i nµy ë çc tÇn sè kh«ng dù ®o¸n ®−îc.
6.2.2.2 Trë kh¸ng kªnh vµ suy hao.

Trë kh¸ng ®Æc tÝnh cña mét çp ®iÖn kh«ng t¶i cã thÓ thu ®−îc b»ng m«
h×nh tham sè ph©n bè chuÈn, cho bëi c«ng thøc
R + jϖ L
Z=
G + jϖ C
L
ë tÇn sè ho¹t ®éng cña hÖ thèng PLC, Z = , trong ®ã L vµ C lµ c¶m
C
kh¸ng vµ dung kh¸ng ®−êng d©y.

Tuy nhiªn, m« h×nh ®−êng d©y ph©n bè ®ång nhÊt kh«ng ph¶i lµ mét m«
h×nh cho th«ng tin PLC, v× ®−êng d©y ®iÖn cã mét sè t¶i trë kh¸ng kh¸c nhau
98
nèi ®Õn m¹ng ®iÖn trong çc kho¶ng thêi gian kh¸c nhau. V× vËy, cã thÓ xem
trë kh¸ng kªnh lµ mét biÕn th¨ng gi¸ng m¹nh vµ khã dù ®o¸n.
Ta cã thÓ thÊy, gi¸ trÞ trë kh¸ng biÕn ®æi rÊt lín. Nh− ®· ®Ò cËp, trë
kh¸ng toµn bé cña m¹ng h¹ thÕ t¹o thµnh tõ çc kÕt nèi song sãng cña tÊt c¶
çc t¶i trªn m¹ng, v× thÕ trë kh¸ng nhá sÏ ®ãng vai trß quan träng. Trë kh¸ng
toµn bé râ rµng rÊt khã dù ®o¸n. Nãi chung, trë kh¸ng kªnh rÊt thÊp. §ã lµ
mét khã kh¨n lín khi thiÕt kÕ m¹ch phèi ghÐp cho truyÒn th«ng PLC. Lý
thuyÕt c«ng suÊt truyÒn tèi ®a chØ ra r»ng m¸y ph¸t vµ trë kh¸ng kªnh ph¶i
phèi hîp th× c«ng suÊt truyÒn míi lín nhÊt. Víi sù biÕn ®æi trë kh¸ng kªnh
m¹nh mÏ, ®iÒu nµy rÊt khã. Ng−êi thiÕt kÕ hÖ thèng PLC ph¶i thiÕt kÕ m¸y
ph¸t vµ m¸y thu cã trë kh¸ng vµo vµ ra ®ñ thÊp ®Ó xÊp xØ phèi hîp trë kh¸ng
kªnh trong phÇn lín çc t×nh huèng.
TruyÒn dÉn tÝn hiÖu ®a ®−êng: V× cÊu tróc cña m¹ng ®iÖn h¹ thÕ, mét sè
lín sù ph¶n x¹ x¶y ra do sù mÊt phèi hîp trë kh¸ng trªn ®−êng d©y. TÝn hiÖu
sÏ kh«ng chØ ®−îc truyÒn theo ®−êng trùc tiÕp gi÷a m¸y thu vµ m¸y ph¸t, mµ
cßn theo nhiÒu ®−êng kh¸c nhau. KÕt qu¶ t¹o ra sù truyÒn dÉn tÝn hiÖu ®a
®−êng víi pha dinh lùa chän tÇn sè. Sù truyÒn ®a ®−êng ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn
qu¸ tr×nh truyÒn d÷ liÖu. Do hiÖn t−îng ®a ®−êng, mét hoÆc nhiÒu b¶n sao cña
tÝn hiÖu sÏ cïng truyÒn ®Õn m¸y thu, nªn qu¸ tr×nh truyÒn sÏ bÞ nhiÔu liªn ký
tù ISI.
Suy hao do tæn hao çp g©y ra: Suy hao tÝn hiÖu th«ng tin trªn m«i tr−êng
m¹ng ®iÖn lµ rÊt cao. Suy hao kªnh truyÒn th¼ng kÕt hîp víi vÊn ®Ò mÊt phèi
hîp trë kh¸ng sÏ ®−a ra møc suy hao rÊt lín.
6.2.3 HÖ thèng PLC

Dßng bit vµo ®−îc m· ho¸ vµ ®ãng gãi vµo çc khung. TiÕp ®ã dßng bit
®−îc chia thµnh çc luång con ®Ó ®iÒu chÕ vµo çc sãng mang. Mçi sãng
mang con ®Òu dïng çc s¬ ®å ®iÒu chÕ nh− QPSK, BPSK, QAM. Çc luång
nµy ®−îc biÕn ®æi IFFT. D¶i b¶o vÖ ®−îc chÌn vµo ®Çu mçi ký tù ®Ó gi¶m ISI.
Çc ký tù rêi r¹c ®−îc läc vµ chuyÓn sang tÝn hiÖu t−¬ng tù víi tÇn sè trung
99
t©m f0 vµ ®−îc ®æi tÇn lªn tÇn sè phï hîp ®Ó ®−a tíi ®−êng truyÒn. ë phÝa thu,
qu¸ tr×nh ®−îc thùc hiÖn ng−îc l¹i : TÝn hiÖu ®−îc chuyÓn xuèng tÇn sè fo, sau
®ã ®Õn tÇng läc vµ biÕn ®æi ADC. Sau khi lo¹i bá d¶i b¶o vÖ, tÝn hiÖu rêi r¹c
®−îc chuyÓn sang miÒn tÇn sè bëi biÕn ®æi Fourier FFT. Cuèi cïng viÖc x¸c
®Þnh ký tù vµ gi¶i m· ®−îc thùc hiÖn.
Data in
Nèi tiÕp IFFT Song song DAC
§iÒu chÕ
M· hãa sang vµ chÌn sang Läc
QAM
song song GI nèi tiÕp RF
§−êng truyÒn
Power Line
Data out
Gi¶i m· Song song FFT Nèi tiÕp RF
Gi¶i ®iÒu
vµ gi¶i sang vµ lo¹i bá sang Läc
chÕ QAM
cµi xen nèi tiÕp GI song song ADC
H×nh 6-6 S¬ ®å ®iÒu chÕ OFDM cho PLC
ý t−ëng cña c«ng nghÖ PLC lµ ghÐp tÝn hiÖu sè liÖu cã tÇn sè cao vµo
®−êng d©y t¶i ®iÖn cã tÝn hiÖu c¬ b¶n lµ 50/60 Hz ®Ó truyÒn ®i, vµ ë phÝa thu
sÏ t¸ch tÝn hiÖu sè liÖu tÇn cao ra khái tÝn hiÖu ®iÖn 50/60 Hz, ®−a ®Õn khèi xö
lý tÝn hiÖu. ViÖc ghÐp tÝn hiÖu lµ mét khÝa c¹nh quan träng cña c«ng nghÖ
PLC. TÝn hiÖu th«ng tin cÇn truyÒn ph¶i n»m trong d¶i tÇn cao h¬n nhiÒu tÇn
sè dßng ®iÖn chÝnh vµ çc hµi cña nã. §ång thêi, tÝn hiÖu ph¶i cã c«ng suÊt ®ñ
lín ®Ó ®−a vµo ®−êng d©y t¶i ®iÖn. Mét biÕn ¸p cã ®Æc tÝnh th«ng cao cã thÓ
®−îc dïng ®Ó ghÐp tÝn hiÖu vµo dßng ®iÖn chÝnh. Bé läc th«ng cao ®¶m b¶o
dßng ®iÖn chÝnh vµ çc hµi cña nã ®−îc çch ly khái modem.
100
§å ¸n tèt nghiÖp PhÇn 4 KÕt luËn
KÕt luËn
Kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang ®ang ph¸t triÓn hÕt søc nhanh chãng víi
nh÷ng kü thuËt míi vµ ®−îc ¸p dông réng r·i trong nhiÒu lo¹i ®−êng truyÒn
cña çc øng dông kh¸c nhau. Çc tiÕn bé trong xö lý tÝn hiÖu sè kÕt hîp víi
kh¶ n¨ng xö lý m¹nh cña çc DSP lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho sù ph¸t triÓn cña
çc hÖ thèng ®a sãng mang. Kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang mÆc dï cßn kh¸
míi mÎ, nh−ng víi nh÷ng −u ®iÓm næi bËt cña m×nh ®ang dÇn chiÕm −u thÕ so
víi kü thuËt ®iÒu chÕ ®¬n sãng mang trong çc hÖ thèng truyÒn dÉn. §Æc biÖt
cã mét sè hÖ thèng lµ lÜnh vùc ¸p dông riªng cña OFDM nh− m¹ng ®¬n tÇn
(SFN). D−íi ®©y lµ mét sè −u nh−îc ®iÓm cña ®iÒu chÕ ®a sãng mang OFDM
so víi ®iÒu chÕ ®¬n sãng mang:
§¬n sãng §a sãng mang T−¬ng
mang OFDM ®−¬ng
§Æc tÝnh víi AWGN X
Nh¹y víi nhiÔu xung X
Nh¹y víi nhiÔu b¨ng hÑp X
Nh¹y víi Clipping X
Nh¹y víi jitter vµ nhiÔu
X
pha
Nh¹y víi trÔ X
Khèi l−îng tÝnh to¸n X
Gi¸ thµnh vµ tiªu thô n¨ng
X
l−îng
ThÝch øng víi tèc ®é bit X
So s¸nh gi÷a ®iÒu chÕ ®¬n sãng mang vµ ®a sãng mang
Kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang OFDM víi nh÷ng ®Æc tÝnh kü thuËt næi
bËt cña m×nh: TÝnh trùc giao ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n vÒ hiÖu qu¶ cña nã
101
trong lý thuyÕt truyÒn tin; Kho¶ng b¶o vÖ cho phÐp ®¶m b¶o tÝnh trùc giao
®ång thêi gióp lo¹i bá ®−îc nhiÔu ISI; PhÐp biÕn ®æi Fourier t¹o ra gi¶i ph¸p
®¬n gi¶n vµ hiÖu qu¶ ®Ó thùc hiÖn kü thuËt nµy, ®· gióp cho OFDM cã thÓ
®−îc øng dông réng r·i. Cïng víi viÖc sö dông hiÖu qu¶ nh÷ng kü thuËt ®ång
bé, c©n b»ng vµ m· hãa, OFDM ®· chøng tá vai trß cña m×nh trong çc hÖ
thèng viÔn th«ng nh− lµ mét kü thuËt ®iÒu chÕ tiªn tiÕn. Çc øng dông cña kü
thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang OFDM rÊt ®a d¹ng: OFDM cã thÓ ®−îc dïng
trong m«i tr−êng truyÒn dÉn v« tuyÕn vµ h÷u tuyÕn; cã thÓ dïng cho th«ng tin
qu¶ng b¸, th«ng tin ®iÓm nèi ®iÓm, ®a truy nhËp, nhiÒu ng−êi sö dông
Multiuser. HiÖn nay OFDM ®· ®−îc øng dông thµnh c«ng trong mét sè øng
dông nh− ph¸t thanh truyÒn h×nh sè qu¶ng b¸, m¹ng côc bé kh«ng d©y, ®−êng
d©y thuª bao sè kh«ng ®èi xøng vµ th«ng tin qua ®−êng d©y t¶i ®iÖn. Trong
t−¬ng lai, OFDM sÏ ®−îc ¸p dông trong nhiÒu lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ trong th«ng
tin di ®éng.
Do h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ n¨ng lùc nªn néi dung cña ®å ¸n tèt nghiÖp
nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, em mong ®−îc thÇy c« vµ çc b¹n quan
t©m gãp ý thªm.
Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy KiÒu TÊt Thµnh ®· tËn t×nh
chØ b¶o vµ gióp ®ì ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh ®å ¸n tèt nghiÖp nµy.
Em còng xin gëi lêi c¶m ¬n tíi toµn thÓ çc thµy c« gi¸o trong khoa §iÖn
tö - ViÔn th«ng ®¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi vµ b¹n bÌ ®· gióp ®ì em trong qu¸
tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn võa qua.
102
Mét sè thuËt ng÷ dïng trong ®å ¸n
ADC Analog to Digital Conversion Bé chuyÓn ®æi t−¬ng tù - sè

ADSL Asymmetric Digital Suscriber D©y thuª bao sè kh«ng ®èi
Line xøng
AM Amplitude Modulation §iÒu chÕ khãa dÞch biªn ®é
AMI Alternate Mark Inversion M· ®¶o dÊu lu©n phiªn
APP A Posteriory Probability X¸c suÊt sau
ASK Amplitude Shift Keying §iÒu chÕ khãa dÞch pha
ATM Asynchronous Transfer Mode Ph−¬ng thøc truyÒn dÉn kh«ng
®ång bé
ATSC Advanced Television Systems Tæ chøc chuÈn hãa truyÒn h×nh
Committee cña Mü
AWGN Additive White Gaussian Noise NhiÔu t¹p ©m Gauss tr¾ng céng
BER Bit Error Ratio TØ lÖ lçi bit
BnZS Bipolar with n-Zero M· ®−êng d©y
Substitution
BPSK Bipolar Phase Shift Keying Kho¸ dÞch pha hai cùc
CAP Carrierless Aplitude Phase §iÒu chÕ biªn ®é pha kh«ng sö
modulation dông sãng mang
CMI Coded Mark Inversion M· ®−êng d©y
COFDM Coded OFDM §iÒu chÕ OFDM cã m· hãa
CRC Cyclic Redundancy Checking Ph−¬ng ph¸p ph¸t hiÖn lçi d−
thõa vßng
CSMA/ Carrier Sence Multiple Access §a truy nhËp dïng sãng mang
CA with Collision Avoidance c¶m biÕn víi tr¸nh xung ®ét
CSMA/ Carrier Sence Multiple Access §a truy nhËp dïng sãng mang
CD with Collision Detection c¶m biÕn víi ph¸t hiÖn xung ®ét
103
DAB Digital Audio Broadcasting Ph¸t thanh sè qu¶ng b¸

DAC Digital to Analog Conversion Bé biÕn ®æi sè-t−¬ng tù
DFC Distributed Coordinate Chøc n¨ng ®iÒu phèi ph©n t¸n
Function
DMT Discrete Multi-Tone §iÒu chÕ ®a ©m rêi r¹c
DSB Double Side Band Song biªn
DSL Digital Subscriber Line §−êng d©y thuª bao sè
DSLAM DSL Access Module Khèi ghÐp kªnh truy nhËp DSL
DSP Digital Signal Processor Bé xö lý tÝn hiÖu sè
DVB Digital Video Broadcasting TruyÒn h×nh sè qu¶ng b¸
DVB-T Digital Video Broadcasting TruyÒn h×nh sè qu¶ng b¸ mÆt
Teresstrial ®Êt
EC Echo Canceller ThiÕt bÞ khö tiÕng väng
ETSI European Telecommunications ViÖn tiªu chuÈn viÔn th«ng
Standard Institute Ch©u ¢u
FDD Frequency Division Duplex Song c«ng ph©n chia theo tÇn sè
FDDI Fiber Distributed Data Interface ChuÈn cho m¹ng çp quang
FDM Frequency Division GhÐp kªnh ph©n chia theo tÇn
Modullation sè
FEC Forward Error Checking Söa lçi tr−íc
FEXT Far End Crosstalk Xuyªn ©m ®Çu xa
FFT Fast Fourier Transform BiÕn ®æi Fourier nhanh
FIR Finite Impulse Response Bé läc sè cã ®¸p øng xung h÷u
h¹n
FSK Frequency Shift Keying §iÒu chÕ khãa dÞch tÇn
FSK Frequency Shift Keying Kho¸ pha theo tÇn sè
HDB3 Hight Density Bipolar-3 M· ®−êng d©y
HDSL High-bit-rate DSL §−êng d©y thuª bao sè tèc ®é
bit cao
104
HDTV High-Definition Television TruyÒn h×nh ®é ph©n gi¶i cao

ICI InterChanel Inference NhiÔu liªn kªnh
IDFT Inverse Discrete Fourier BiÕn ®æi Fourier rêi r¹c ng−îc
Transform
IFFT Inverse Fast Fourier Transform BiÕn ®æi Fourier nhanh ng−îc
ISBN Intergrated Services Digital ChuÈn truyÒn h×nh cña NhËt
Broadcasting
ISDN Intergrated Services Digital M¹ng sè ®a dÞch vô
Network
ISI InterSymbol Interference NhiÔu giao thoa gi÷a çc ký tù
ITU International Tæ chøc viÔn th«ng quèc tÕ
Telecommunications Union
LAN Local Area Network M¹ng côc bé
LLC Logical Link Control §iÒu khiÓn liªn kÕt logic
LPF Low Pass Filter Bé läc th«ng thÊp
MAC Media Access Control §iÒu khiÓn truy cËp m«i tr−êng
MAP Maximum a posteriori X¸c suÊt sau cùc ®¹i
Probality
MODEM Modulation/Demodulation §iÒu chÕ/gi¶i ®iÒu chÕ
MPEG Motion Picture Experts Group Nhãm chuyªn gia h×nh ¶nh
®éng
MUX Multiplexer Bé ghÐp kªnh
NEXT Near End Crosstalk Xuyªn ©m ®Çu gÇn
NRZ Non Return Zeror M· ®−êng truyÒn NRZ
OFDM Orthorgonal Frequency GhÐp kªnh ph©n chia theo tÇn
Division Multiplexing sè trùc giao
PFC Point Coordinate Function Chøc n¨ng ®iÒu phèi ®iÓm
PLC PowerLine Communication Th«ng tin ®−êng d©y t¶i ®iÖn
POTS Plain Old Telephone Service DÞch vô tho¹i th«ng th−êng
105
PRBS Pseudo Random Binary Chuçi nhÞ ph©n gi¶ ngÉu nhiªn
Sequence
PSD Power Spectral Density MËt ®é phæ c«ng suÊt
PSK Phase Shift Keying Kho¸ dÞch pha
PSTN Public Switch Telephone M¹ng ®iÖn tho¹i chuyÓn m¹ch
Network c«ng céng
QAM Quadrature Amplitude §iÒu chÕ biªn ®é cÇu ph−¬ng
Modulation
QPSK Quadrature Phase Shift Keying Khãa dÞch pha cÇu ph−¬ng
RFI Radio Frequency Interference NhiÔu tÇn sè v« tuyÕn
RSC Recursive Symmetric Code M· ®èi xøng ®Ö quy
SFN Single Frequency Network M¹ng ®¬n tÇn
SNR Signal to Noise Ratio TØ sè tÝn hiÖu trªn t¹p ©m (S/N)
SOVA Soft input Soft output Viterbi Gi¶i thuËt Viterbi mÒm
Algorithm
SSB Single Side Band §¬n biªn
TDD Time Division Duplex Song c«ng ph©n chia theo thêi
gian
TDMA Time Division Multiple Access §a truy nhËp ph©n chia theo
thêi gian
VDSL Very High-speed DSL §−êng d©y thuª bao sè tèc ®é
rÊt cao
WLAN Wireless LAN M¹ng côc bé kh«ng d©y
106
Tµi liÖu tham kh¶o
- Multi-Carrier Digital Communications Theory and Applications of OFDM

Ahmad R. S. Bahai and Burton R. Saltzberg
Kluwer Academic/Plenum Publishers
- Basics & History of Orthogonal Frequency Division Multiplexing
(OFDM)
Richard van Nee
Woodside Networks, Breukelen, the Netherlands
- The suitability of OFDM as a modulation technique for wireless
telecommunications, with a CDMA comparison.
Eric Lawrey
James Cook University
- Data encoding
A. W. Krings
- Principles of Digital Modulation
Mike Fitton
Toshiba Research Europe Limited
- Data Communications Over PowerLine
www.congency.com
- Multicarrier Transmission Systems Wired &Wireless
§µo Träng TÝch
Héi nghÞ v« tuyÕn ®iÖn tö ViÖt Nam lÇn thø 8 (REV 02)
- http://www.magnadesignnet.com/technote/ofdm/index.html
- http://www.hut.edu.vn/khoa-vien/khoa-dt-vt/dttre/nguyenly1.htm
- http://www.palowireless.com/ofdm/tutorials.asp
107

OFDM

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

OFDM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kü thuËt ®iÒu chÕ ®a sãng mang

Nguyªn lý & øng dông cña OFDM

Ch−¬ng 1 Giíi thiÖu vÒ truyÒn dÉn sè

Ch−¬ng 2 Nguyªn lý c¬ b¶n cña OFDM

2.4.2 Sö dông d¶i b¶o vÖ d¹ng cos n©ng ......................................... 42

Ch−¬ng 4 §ång bé vµ C©n b»ng

Ch−¬ng 5 M∙ hãa kªnh

Ch−¬ng 6 øng dông OFDM trong th«ng tin v« tuyÕn

Ch−¬ng 7 øng dông OFDM trong th«ng tin h÷u tuyÕn

7.1.3 HÖ thèng ADSL...................................................................... 93

Mét sè thuËt ng÷ dïng trong ®å ¸n

Tµi liÖu tham kh¶o

Ch−¬ng 1 Giíi thiÖu vÒ truyÒn dÉn sè

1.1 TruyÒn dÉn ë b¨ng tÇn c¬ së BaseBand

1.1.1 TÝn hiÖu sè

1.1.2 M· ®−êng d©y Line Code

H×nh 1-1 C¸c m· ®−êng d©y c¬ b¶n

hay c¸p quang).

1.1.2.1 M· AMI (Alternate Mark Inversion)

H×nh 1-2 D¹ng tÝn hiÖu AMI

1.1.2.2 M· CMI (Coded Mark Inversion)

H×nh 1-3 D¹ng tÝn hiÖu CMI

1.1.2.3 M· HDB3 (High Density Bipolar-3)

H×nh 1-4 D¹ng tÝn hiÖu HDB3

1.1.2.4 M· BnZS (Bipolar with n-Zeros Substitution)

cña BnZS kh¸c víi HDB3:

1.2 TruyÒn dÉn BroadBand

1.2.1 Amplitude Shift Keying

H×nh 1-5 TÝn hiÖu ASK

Theo biÕn ®æi Fourier ta cã:

H×nh 1-6 Phæ cña tÝn hiÖu ASK

1.2.2 Frequency Shift Keying

Do ®ã tÝn hiÖu FSK t−¬ng øng cã d¹ng sau:

H×nh 1-7 D¹ng tÝn hiÖu FSK

T−¬ng tù trªn, cuèi cïng ta ®−îc:

H×nh 1-8 Phæ cña tÝn hiÖu FSK

1.2.3 Phase Shift Keying

H×nh 1-9 TÝn hiÖu PSK

MÆt kh¸c ta cã:

H×nh 1-10 Phæ cña tÝn hiÖu PSK

1.2.4 Quadrature Amplitude Modulation

H×nh 1-11 QAM - 16 møc

1.3 Giíi thiÖu vÒ OFDM

data sinw1t OFDM signal

H×nh 1-12 HÖ thèng OFDM ban ®Çu

Data in Block into N complex numbers

IFFT Rate N/T Filter Channel

Channel Filter Sample Block

Synch FFT Equalize Unblock Data out

H×nh 1-13 HÖ thèng OFDM sö dông FFT

H×nh 1-14 Chång phæ trong OFDM

Symbol level Cyclic ext

Frequency/Time Selective fading

Ch−¬ng 2 Nguyªn lý c¬ b¶n cña OFDM

2.1 Trùc giao trong OFDM

f0 chÝnh lµ kho¶ng c¸ch tÇn sè gi÷a c¸c sãng mang con

H×nh 2-2 Phæ cña hä sãng mang trùc giao

2.2 Thu ph¸t tÝn hiÖu OFDM

H×nh 2-4 S¬ ®å khèi thu ph¸t OFDM

2.2.1 ChuyÓn ®æi nèi tiÕp song song (Serial to Parallel)

2.2.2 §iÒu chÕ sãng mang phô

2.2.3 ChuyÓn ®æi tõ miÒn tÇn sè sang miÒn thêi gian

H×nh 2-5 T¹o tÝn hiÖu OFDM, giai ®o¹n IFFT

2.2.4 §iÒu chÕ tÇn sè v« tuyÕn (RF Modulation)