Professional Documents
Culture Documents
PHẦN I
PHẦN MỞ ĐẦU
LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay, ở nước ta tổng công suất sản xuất xi măng đạt khoảng 24 triệu
tấn năm 2005. Theo dự báo nhu cầu xi măng sẽ là 45 triệu tấn vào năm 2010 và
khoảng 60 – 70 triệu vào 5 năm tiếp theo. Việc sản xuất xi măng sẽ thực hiện trong
khung cảnh hội nhập quốc tế với sự cạnh tranh cao về chất lượng sản phẩm, đồng
thời trong bối cảnh giá cả nhiên liệu ngày càng trở nên đắt hơn. Vì vậy, nhu cầu
nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí nguyên vật liệu, năng lượng thực hiện
bằng giải pháp công nghệ là vấn đề được quan tâm.
Việc nghiên cứu xác định thành phần hạt hợp lý, đánh giá thành phần hạt xi
măng thực tế của một cơ sở sản xuất xi măng đưa ra giải thành phần hạt hợp lý
giúp ngành xi măng nâng cao chất lượng xi măng và giảm giá thành sản phẩm.
Sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các ngành
công nghiệp đã làm thế giới biến đổi rõ rệt , tất cả mọi sự phát triển này đều
hướng đến việc là tạo ra các sản phẩm đạt chất lượng , ngày càng đáp ứng nhu cầu
đòi hỏi của con người trên tất cả các lĩnh vực . Sự phát triển không ngừng của thế
giới kéo theo các nhà máy , công trình lớn nhỏ mọc lên , nó đòi hỏi một khối
nguyên vật liệu rất lớn có đầy đủ chất lượng đáp ứng đúng yêu cầu của công trình
Để đáp ứng những yêu cầu cấp bách đó , ngoài việc sản xuất không ngừng để tăng
chất lượng sản phẩm mà việc phân tích đánh giá nguyên liệu đưa vào sản xuất xi
măng hoặc đánh giá và đặt tên cho sản phẩm là rất quan trọng và cấp bách , từ đó
giúp nhà sản xuất tạo ra sản phẩm tốt hơn
Mặt dù có nhiều cố gắng trong việc chuẩn bị nội dung cũng như trong việc trình
bày nhưng cũng không tránh khỏi những khiếm khuyết . Kính mong Thầy nhận
xét , góp ý kiến để đề tài được hoàn chỉnh hơn .
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Ngày…….tháng…….năm 2008
Giáo viên hướng dẫn
TS TRƯƠNG BÁCH CHIẾN
PHẦN II
NỘI DUNG
CHƯƠNG I
CHƯƠNG II
Sau thời gian đông cứng ban đầu, quá trình đông cứng còn tiếp tục tăng do sự
hidrat hoá còn lan sâu vào bên trong hạt xi măng. Khi dùng xi măng để làm chất
kết dính trong xây dựng, người ta thường trộn xi măng với cát, (1 phần xi măng
với 2 phần cát) hoặc với cát và vôi. Xi măng được dùng phổ biến để đúc bêtông.
Ngoài ra hỗn hợp của xi măng và amiăng (20%) được ép thành tấm dùng để lợp
nhà gọi là fibro xi măng .
3.1 LÊy
mẫu xi m¨ng bao.
Tõ nh÷ng bao xi m¨ng trong l« lÊy ra mét sè bao n»m r¶i
r¸c trªn hai mÆt c¾t ®øng vu«ng gãc ph©n l« xi m¨ng thµnh 4
phÇn. Sè lîng bao l¾y ra theo ®iÒu mçi bao lÊy mét mÉu ban
®Çu víi khèi lîng sao cho ®¶m b¶o ®iÒu 3.l .Tuú theo cì l«, sè l-
îng mÉu ban ®Çu ®îc quy ®Þnh nh sau:
LÊy mÉu xi m¨ng bao b»ng c¸ch më miÖng bao, dïng èng
lÊy mÉu thäc s©u tíi gi÷a bao ®Ó rót xi m¨ng ra. Sau khi lÊy ®ñ
mÇu Ên miÖng bao l¹i vµ l¾c dån cho miÖng bao ®îc ®ãng kÝn.
3.2 LÊy m©u xi m¨ng rêi :
T¹i c¸c kho chøa xi m¨ng rêi, sè lîng mÉu ban ®Çu ®îc lÊy
kh«ng nhá h¬n 10 , t¬ng øng víi 10 vÞ trÝ n»m r¶i r¸c trong l« xi
m¨ng . LÊy mÉu xi m¨ng rêi b»ng èng lÊy mÉu, van th¸o hoÆc cã
dông cô thÝch hîp , (mÉu ®Ó kiÓm tra khèi lîng bao xi m¨ng lµ
kÕt qu¶ trung b×nh céng cña khèi lîng 20 bao) .
3.3 Biªn b¶n lÊy mÉu ph¶i ghi ®ñ néi dung
sau:
Lo¹i xi m¨ng, m¸c xi m¨ng, sè hiÖu l«
C¬ së s¶n xuÊt, c¬ së cung cÊp mÉu
Khèi lîng l« xi m¨ng kiÓm tra
Sè lîng mÉu trung b×nh thÝ nghiÖm
Sè lîng mÉu ban ®Çu
Ngµy lÊy mÉu
Ngêi lÊy mÉu
3. ChuÈn bÞ mÉu thö :
C¸c mÉu ban ®Çu sau khi ®· lÊy ra theo môc 3 ®îc gép
thµnh mÉu chung. Trén ®Òu mÉu chung vµ rót gän theo ph¬ng
ph¸p chia t ®Ó cã mÉu trung b×nh thÝ nghiÖm víi khèi lîng ®¶m
b¶o , mÉu dïng ®Ó ph©n tÝch ho¸ häc ®îc b¶o qu¶n trong b×nh
thuû tinh cã nót kÝn. MÉu dïng ®Ó kiÓm tra c¸c chØ tiªu c¬ lÝ ®-
îc b¶o qu¶n trong thïng cã n¾p kÝnm (Éu thÝ nghiÖm trªn ®êng
vËn chuyÓn cã thÓ bäc kÝn trong bao giÊy cr¸p 5 líp) . Trong khi
GVHD : TS Trương Bách Chiến SV : Đinh Minh Quế
Trang 16
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM TIỂU LUẬN
TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC XỬ LÝ MẪU XI MĂNG
chê thÝ nghiÖm, mÉu ph¶i ®îc b¶o qu¶n n¬i kh« r¸o vµ ®Ó c¸ch
nÒn ®Êt kh«ng thÊp h¬n 50cm.
Trªn dông cô b¶o qu¶n mÉu ph¶i cã nh·n ghi râ :
• Tªn xi m¨ng
• C¬ së vµ ®Þa ®iÓm lÊy mÉu
• Cì vµ sè hiÖu l«
IV. Xi m¨ng – Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ho¸ häc :
(Cements - Methods for chemtcal analysis)
(chñ yÕu ¸p dông cho c¸c lo¹i xi m¨ng poãc l¨ng)
1. Quy ®Þnh chung :
Ho¸ chÊt dïng cho qu¸ tr×nh ph©n tÝch ph¶i cã ®é tinh
khiÕt kh«ng thÊp h¬n TKPT. Níc dïng cho qu¸ tr×nh ph©n tÝch lµ
níc cÊt theo TCVN 2117: 1977. Dïng c©n ph©n tÝch cã ®é chÝnh
x¸c ®Õn 0,0002g. Mçi chØ tiªu ph©n tÝch ®îc tiÕn hµnh song
song trªn hai lîng c©n cña mÉu thö vµ mét thÝ nghiÖm tr¾ng
®Ó hiÖu chØnh kÕt qu¶ . Chªnh lÖch gi÷a hai kÕt qu¶ x¸c ®Þnh
song song kh«ng ®îc vît giíi h¹n cho phÐp. NÕu lín h¬n giíi h¹n
cho phÐp ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch l¹i.KÕt qu¶ cuèi cïng lµ trung
b×nh céng cña hai kÕt qu¶ x¸c ®Þnh song song.
2. LÊy mÉu vµ chuÈn bÞ mÉu thö :
MÉu xi m¨ng ®îc lÊy tõ c¸c l« hµng theo TCVN 4029: 1985.
Dïng ph¬ng ph¸p chia t lÊy mÉu trung b×nh kho¶ng 150 - 250g
cho vµo lä thuû tinh ®Ëy kÝn. MÉu ®a ®Õn phßng thÝ nghiÖm
®æ trªn tê giÊy l¸ng, tr¶i thµnh mét líp máng. Dïng nam ch©m
®Ó hót s¾t kim lo¹i lÉn trong xi m¨ng. Sau ®ã dïng ph¬ng ph¸p
chia t lÊy kho¶ng 25g ®em nghiÒn trªn cèi m· n·o thµnh bét mÞn
(c¬ h¹t 0,063mm) ®Ó lµm mÉu ph©n tÝch ho¸ häc, phÇn mÉu
cßn l¹i ®îc b¶o qu¶n trong lä thuû tinh ®Ëy kÝn. SÊy mÉu ë
nhiÖt ®é l05 50C ®Õn khåi lîng kh«ng ®æi vµ trén ®Òu tríc
khi c©n ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch ho¸ häc .
3. Ph¬ng ph¸p thö :
• X¸c ®Þnh hµm lîng mÊt khi nung.
Dông cô vµ thiÕt bÞ :
ChÐn sø 30ml , b×nh hót Èm ,Lß nung nhiÖt ®é t max 1000 0C.
TiÕn hµnh thö :
C©n 1g mÉu xi m¨ng ®· ®îc chuÈn bÞ theo môc 2 cho vµo chÐn
sø ®· ®îc nung ë
nhiÖt ®é 950 1000C ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi. Nung trong lß
nung ë nhiÖt ®é
GVHD : TS Trương Bách Chiến SV : Đinh Minh Quế
Trang 17
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM TIỂU LUẬN
TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC XỬ LÝ MẪU XI MĂNG
950 1000C kho¶ng mét giê, lÊy mÉu ra ®Ó nguéi trong b×nh
hót Èm ®Õn nhiÖt ®é phßng. C©n, nung l¹i nhiÖt ®é ë trªn
trong 15 phót vµ l¹i c©n ®Õn khèi lîng kh«ng
®æi.
• X¸c ®Þnh hµm lîng silic ®ioxit :
Nguvªn t¾c cña ph¬ng ph¸p :
Ph©n gi¶i mÉu xi m¨ng b»ng c¸ch nung ch¶y víi hçn hîp kali natri
cacbonat, hoµ tan khèi nãng ch¶y b»ng axit clohy®ric lo·ng, c«
c¹n dung dÞch ®Ó t¸ch níc cña axit silisic, nung kÕt tña silisic
ë 10000C råi xö lý b»ng axit fluohi®ric ®Ó t¸ch silisic ë
d¹ng silic tetra florua.
Ho¸ chÊt vµ thiÕt bÞ :
Axit clohydric theo TCVN 2298: 1978 vµ dung dÞch pha lo·ng 1:1;
Axit clohy®ric dung dÞch 5% Axit sunfuric theo TCVN 2718: 1978
vµ dung dÞch pha lo·ng l: l Axit fluohidric HF 40% . B¹c nitrat
dung dÞch 0,5% , kali hy®ro sunfat KHSO4 tinh thÓ; Kali natri
cacbonat khan . ChÐn b¹ch kim dung tÝch 50 hoÆc 30ml , b¸t sø
®¸y b»ng dung tÝch 250ml hoÆc cèc thuû tinh chÞu nhiÖt
400ml, giÊy läc kh«ng tro b¨ng vµng 12cm . Lß nung l0000C
bÕp c¸ch c¸t hoÆc bÕp c¸ch thuû.
TiÕn hµnh thö :
C©n 1 gam mÉu xi m¨ng ®· chuÈn bÞ theo môc 2 vµo chÐn b¹ch
kim ®· cã s½n 45 gam hçn hîp nung ch¶y kali natri
cacbonat, phñ lªn trªn mÉu mét líp hçn hîp nung ch¶y dµy 2
- 3cm. Nung mÉu ë nhiÖt ®é 850- 9000C trong 30 phót. LÊy mÉu
ra ®Ó nguéi, chuyÓn toµn bé khèi nung ch¶y vµo b¸t sø, dïng níc
®un s«i vµ axit clohy®ric dung dÞch 1:1 röa s¹ch chÐn b¹ch kim.
§Ëy b¸t sø b»ng mÆt kÝnh ®ång hå, thªm tõ tõ 30ml axit
clohy®ric ®Ëm ®Æc (d = 1,19) sau khi mÉu tan hÕt, dïng níc
®un s«i tia röa thµnh b¸t vµ mÆt kÝnh ®ång hå. Dïng ®òa thuû
tinh khuÊy ®Òu dung dÞch. C« c¹n dung dÞch trªn bÕp c¸ch c¸t
(ë nhiÖt ®é l00- 1100C) ®Õn kh«, dïng ®òa thuû tinh dÇm nhá
c¸c côc muèi t¹o thµnh ®Õn c¬ h¹t kh«ng lín h¬n 2mm, tiÕp tôc
c« mÉu ë nhiÖt ®é trªn trong thêi gian l giê - 1 giê 30 phót. §Ò
nguéi mÉu thö thªm vµo b¸t sø 15ml axit clohy®ric ®Ëm ®Æc,
®Ó yªn l0 phót, thªm tiÕp vµo b¸t sø 90- 100ml níc ®un s«i,
khuÊy ®Òu cho tan hÓt muèi, lóc dung dÞch cßn nãng qua giÊy
läc b¨ng vµng, dïng dung dÞch axit clohy®ric 5% ®· ®un s«i röa
kÕt tña vµ thµnh b¸t, läc g¹n 3 lÇn, chuyÓn toµn bé kÕt tña vµo
giÊy läc. Dïng níc ®un s«i röa kÕt tña vµ giÊy läc ®Õn hÕt ion
GVHD : TS Trương Bách Chiến SV : Đinh Minh Quế
Trang 18
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM TIỂU LUẬN
TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC XỬ LÝ MẪU XI MĂNG
clorua (thö b»ng dung dÞch b¹c nitr¸t 0,5%). ChuyÓn dung dÞch
níc läc vµ níc röa vµo b×nh ®Þnh møc 500ml. ChuvÓn giÊy läc
cã kÕt tña axit silisic vµo chÐn b¹ch kim sÊy vµ ®èt giÊy läc trªn
bÕp ®iÖn.
Nung chÐn ë nhiÖt ®é 950 – 10000C trong 1 giê 30 phót, lÊy
chÐn ra ®Ó nguéi trong b×nh hót Èm ®Õn nhiÖt ®é phßng. CÇn
nung l¹i ë nhiÖt ®é ®ã 15 phót vµ c©n ®Õn khèi lîng kh«ng
®æi.
TÈm ít kÕt tña trong chÐn b»ng níc cÊt, thªm vµo 0,5ml axit
sunfuric (H2SO4) dung dÞch 1:1 vµ 10ml axit fluohi®ric 40% lµm
bay h¬i chÊt chøa trong chÐn trªn bÕp ®iÖn ®Õn kh«, thªm
tiÕp vµo chÐn 3 - 4ml axit fluohi®ric, lµm bay h¬i trªn bÕp
®iÖn ®Õn ngõng bèc khãi tr¾ng. Nung chÐn b¹ch kim vµ
cÆn ë nhiÖt ®é 950 - 10000C trong 30 phót, lÊy chÐn ra ®Ó
nguéi trong b×nh hót Èm ®Õn nhiÖt ®é phßng, c©n ®Õn khèi l-
îng kh«ng ®æi. Nung cÆn cßn l¹i trong chÐn víi 2 - 3 gam
kalihy®r« sunfat KHSO4, hoµ tan khèi nãng ch¶y b»ng níc s«i,
nÕu cßn vÈn ®ôc, thªm vµi giät H2SO4 (d = l,84) ®Õn tan
trong, gép vµo phÇn níc läc ë trªn vµ thªm níc ®Õn v¹ch møc l¾c
®Òu. Dung dÞch nµy ®Ó x¸c ®Þnh nh«m, s¾t, CanXi, magiª,
atan (dung dÞch A).
3. Nguyªn t¾c cña ph¬ng ph¸p:
Hoµ tan xi m¨ng trong axit clohydric ®Æc cã thªm amoni clorua
®Ó ph¸ keo, läc, röa, nung, c©n silicdioxit vµ cÆn kh«ng tan.
• Ho¸ chÊt vµ thiÕt bÞ :
Axit clohydric theo TCVN 2298: 1978, dung dÞch pha lo·ng l: l vµ
dung dÞch HCl
5%; ,Amoni clorua NHCl tinh thÓ. B¹c nitrat dung dÞch 0,5% , Lß
nung 10000C ,
BÕp c¸ch c¸t hoÆc bÕp c¸ch thuû , ChÐn Sø nung 30ml;
GiÊy läc kh«ng tro b¨ng vµng 11cm .
• TiÕn hµnh thö :
C©n 1 gam mÉu xi m¨ng ®· chuÈn bÞ theo môc 2 vµo cèc dung
tÝch l00ml, ít mÉu b»ng níc cÊt, dïng ®òa thuû tinh dÇm tan hÕt
côc. §Ëy mÆt kÝnh ®ång hå, cho tõ
tõ 10ml HCl (d = 1,19) qua miÖng cèc, dïng ®òa thuû tinh dÇm
tan hÕt nh÷ng h¹t
®en. Cho vµo 1 gam am«niclorua NH4Cl, khuÊy ®Òu, ®Ó trªn
bÕp c¸ch c¸t (hoÆc bÕp c¸ch thuû) ®é 45 phót, trong thêi
gian ®ã khuÊy nhiÒu lÇn, chó ý dÇm tan nh÷ng côc bÞ vãn,
GVHD : TS Trương Bách Chiến SV : Đinh Minh Quế
Trang 19
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM TIỂU LUẬN
TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC XỬ LÝ MẪU XI MĂNG
bÕp c¸ch c¸t ph¶i giï nhiÖt ®é kh«ng qu¸ l000C. Sau ®ã lÊy ra
cho vµo 50ml níc ®un s«i, khuÊy ®Òu, ®Ó l¾ng, läc g¹n vµo
giÊy läc kh«ng tro b¨ng vµng. Dïng axit clohydric HCl 5% ®· ®un
s«i röa kÕt tña vµ thµnh cèc, läc g¹n 3 lÇn. Sau ®ã chuyÓn kÕt
tña vµo giÊy läc, dïng giÊy läc kh«ng tro b¨ng vµng
®Ó lau s¹ch ®òa thuû tinh vµ cèc. TiÕp tôc rña kÕt tña b¨ng níc
cÊt ®un s«i ®Õn hÕt ion Clo (thö b»ng AgNO3 0,5%). Níc läc vµ
níc ra chuyÓn vµo b×nh ®Þnh møc 500ml, thªm níc cÊt ®Õn
v¹ch møc l¾c ®Òu, dung dÞch nµy gi÷ l¹i ®Ó tiÕp tôc x¸c ®Þnh
c¸c thµnh phÇn kh¸c. KÕt tña vµ giÊy läc, sÊy kh« cho vµo chÐn
sø ®© nung vµ c©n ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi. §èt tõ tõ cho
ch¸y hÕt giÊy läc, nung ë nhiÖt ®é 950 – l0000C kho¶ng 1 giê
30 phót. LÊy ra ®Ó nguéi trong b×nh hót Èm ®Õn nhiÖt ®é
phßng, c©n, nung l¹i nhiÖt ®é ®ã 15 phót vµ c©n ®Õn khèi lîng
kh«ng ®æi.
• X¸c ®Þnh hµm lîng cÆn kh«ng tan (CKT) :
Nguyªn t¾c cña ph¬ng ph¸p :
Hoµ tan xi m¨ng b»ng axit clohydric lo·ng, läc lÊy phÇn cÆn
kh«ng tan, xö lý b»ng dung dÞch natri cacbonat, läc, röa, nung
vµ c©n.
Ho¸ chÊt vµ thiÕt bÞ :
Axit clohidric theo TCVN 2298: 1978 . Axit clohidric, dung dÞch
5% (níc röa) , Natri cacbonat Na2CO3 dung dÞch 5% . Lß nung
l0000C , BÕp c¸ch c¸t , ChÐn sø nung 30ml .
TiÕn hµnh thö :
C©n 1g mÉu xi m¨ng ®· chuÈn bÞ theo môc 2 vµo cèc dung tÝch
l00ml; thªm 25 ml níc cÊt, khuÊy ®Òu, ®Ëy mÆt kÝnh ®ång hå,
cho tõ tõ 5ml axit clohidric HCl (d = l,19). Dïng ®òa thuû tinh
dÇm cho tan hÕt mÉu, thªm níc cÊt ®Õn 50ml ®un s«i nhÑ trªn
bÕp c¸ch c¸t trong 30 phót. Läc g¹n vµo giÊy läc kh«ng tro b¨ng
vµng. Röa b»ng níc s«i ®Õn hÕt ion clorua (thö b»ng AgNO3
0,5%). Níc läc vµ níc röa gi÷ l¹i ®Ó x¸c ®Þnh SO3 cßn phÇn b·
läc, lÊy níc tia cho tr«I trë l¹i cèc cò. Thªm 50ml dung dÞch natri
cacbonat Na2CO3 5%. §Ó 5 phót ë nhiÖt ®é phßng cho ngÊu,
®un s«i 5 phót råi cho c¶ giÊy läc vµo cèc, tiÕp tôc ®un s«i l¨n
t¨n l0 phót. Läc vµo giÊy läc kh«ng tro b¨ng xanh. Röa b»ng níc
s«i 5 lÇn, råi röa b»ng axit clohidric HCI 5% ®un s«i 5 lÇn. Sau
®ã l¹i röa b»ng níc cÊt ®un s«I ®Õn hÕt ion clorua (thö b»ng
AgNO3 0,5%). GiÊy läc vµ b· cho vµo chÐn sø ®· nung vµ
c¸n ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi. SÊy kh« vµ ®èt cho ch¸y hÕt giÊy
GVHD : TS Trương Bách Chiến SV : Đinh Minh Quế
Trang 20
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM TIỂU LUẬN
TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC XỬ LÝ MẪU XI MĂNG
läc nung ë 950 – 10000C trong 45 phót. §Ó nguéi trong b×nh hót
Èm ®Õn nhiÖt ®é phßng råi c©n, nung, l¹i ë nhiÖt ®é ®ã 15
phót vµ c©n ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi .
• X¸c ®Þnh hµm lîng s¾t oxit
Nguyªn t¾c cña ph¬ng ph¸p :
ChuÈn ®é Fe III b»ng dung dÞch EDTA ë m«i trêng pH 1.5
®Õn 2 víi chØ thÞ axit sunfosalisilic kÕt thóc chuÈn ®é mÇu
dung dÞch chuyÓn tõ tÝm ®á sang vµng r¬m.
Ho¸ chÊt:
Axit clohy®ric, dung dÞch 1:1 , Hy®ro peroxit H2O2, dung dÞch
30%; Axit sunfosalisilic, dung dÞch 10% , Natri hi®roxit, dung
dÞch l0%;
EDTA, dung dÞch tiªu chuÈn 0,01M , GiÊy ®o pH 1 11.
TiÕn hµnh thö :
LÊy 50ml dung dÞch A ë ®iÒu 3.2.3 cho vµo cèc dung tÝch
250ml, thªm vµo 1ml Hy®ro peroxit H2O2 30%, ®un s«i nhÑ 3
phót, ®Ó nguéi thªm vµo 2ml sunfosalisilic dung dÞch 10% vµ n-
íc ®Õn kho¶ng 100ml. Dïng axÝt clohydric dung dÞch 1:1 vµ
Natri hi®roxit dung dÞch 10% nhá giät ®Ó ®iÒu chØnh
®Õn 1,5 - 2 (dung dÞch chuyªn sang mµu tÝm ®á sÉm). §un
nãng dung dÞch ®Õn 60 - 700C chuÈn ®é b»ng EDTA 0,01M
®Õn khi mÇu chuyÓn tõ tÝm ®á sang vµng r¬m.
Ch¶o h×nh chám cÇu (h×nh 5) dïng ®Ó trén xi m¨ng ph¶i lµm
b»ng thÐp kh«ng gØ,
®iÒu chØnh vÞ trÝ cña thíc chia ®é cho chÝnh x¸c. Tríc khi thö
ph¶i quÐt mét líp dÇu nhên máng vµo vµnh kh©u vµ tÊm kim
lo¹i ®Æt quÐt díi kh©u. Dïng c©n kÜ thuËt c©n 400 g xi m¨ng
cho vµo ch¶o ®· ®îc lau s¹ch b»ng vµi Èm dïng bay lµm thµnh
héc ë gi÷a, ®æ níc vµo, (níc ®æ vµo ph¶i íc lîng ®Ó cã ®é dÎo
tiªu chuÈn cña hå xi m¨ng) vµ chØ ®æ mét lÇn.
§æ níc xong dïng bay vun xi m¨ng vµo. Sau 30 gi©y khi níc thÊm
hÕt vµo xi
m¨ng, b¾t ®Çu dïng bay ®Ó trén. §Çu tiªn trén nhÑ, sau x¸t
m¹nh theo chiÒu chÐo gãc. Thêi gian trén vµ x¸t lµ 5 phót kÓ tõ
lóc níc ®æ vµo xi m¨ng. NÕu trén b»ng m¸y th× ph¶i theo ®óng
chØ dÉn sö dông cña m¸y.Ngay sau khi trén hå xong, dïng
bay xóc mét lÇn hå xi m¨ng ®ã ®æ ®Çy kh©u Vika, l¾c
vµnh kh©u vµ ®Ëp nhÑ tÊm kim lo¹i xuèng bµn tõ 3 - 6 ph¸t, sau
®ã dïng dao ®· lau s¹ch, lau b»ng vµi Èm g¹t b»ng miÖng kh©u
vµ ®Æt ngay kh©u ®ã vµo dông cô Vika. H¹ kim Vika xuèng, s¸t
mÆt hå råi vÆn vÝt l¹i, sau ®ã th¸o vÝt ra, cho kim r¬i xuèng tù
do. Sau 30 gi©y tõ khi th¸o vÝt, tÝnh ®é chäc s©u cña kim to
Sau 24 2giê th× lÊy mÉu ra khái thïng, t¸ch mÉu khái c¸c tÊm
kÝnh hoÆc ®ång
vµ ®Æt hai mÉu lªn tÊm líi trªn, hai mÉu lªn tÊm líi díi trong thïng
luéc mÉu. N©ng nhiÖt ®é cña níc trong thïng luéc lªn ®Õn
l000C trong vßng 30 - 45 phót vµ gi÷ nhiÖt ®é l000C trong 4 giê.
§Ó nguéi mÉu trong thïng ®Õn nhiÖt ®é cña phßng
thÝ nghiÖm råi ®em ra quan s¸t mÆt ngoµi cña c¸c mÉu thö.
GVHD : TS Trương Bách Chiến SV : Đinh Minh Quế
Trang 36
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM TIỂU LUẬN
TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC XỬ LÝ MẪU XI MĂNG
Xi m¨ng ®îc coi lµ phï hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ tÝnh æn ®Þnh thÓ
tÝch, nÕu mÆt trªn
c¸c mÉu sau khi thö kh«ng thÊy nh÷ng vÕt nøt ch¹y xuyªn t©m
ra ®Õn mÐp, vÕt nøt r¹n ch©n chim, ®ång thêi kh«ng thÊy mÉu
thö bÞ vªnh hoÆc bÞ në to ra.
Muèn x¸c ®Þnh xem c¸c mÉu thö cã bÞ vªnh hay kh«ng th× lÊy
thíc ®Æt lªn mÆt ph¼ng díi cña c¸c mÉu thö.
3.2.2.2 X¸c ®Þnh tÝnh æn ®Þnh thÓ
tÝch cña xi m¨ng b»ng ph¬ng ph¸p
L¬sat¬lie :
3.2.2.2.1 ThiÕt Bị :
Khu«n L¬sat¬li ( Khu«n ®îc lµm b»ng ®ång thau hoÆc thÐp
kh«ng gØ. Khe hë gi÷a hai mÐp khu«n kh«ng lín h¬n 0,5mm ) .
Chó ý: KiÓm tra dông cô khi chÕ t¹o ph¶i g¾n chÆt mét cµng
cña khu«n vµo mét vËt cè ®Þnh vµ ë vÞ trÝ n»m ngang cßn cµng
kia ®Ó tù do theo ph¬ng th¼ng ®øng vµ treo vµo ®iÓm g¾n
gi÷u cµng vµ khu«n mét vËt cã khèi lîng 300g, nÕu ®Çu cµng
uèn xuèng kh«ng qu¸ 15 - 20 mm th× khu«n L¬sat¬liª coi nh
®¶m b¶o tèt . C©n kÜ thuËt cã ®é chÝnh x¸c ®Õn 0,lg.
3.2.2.2.2 TiÕn hµnh thö :
Dïng c©n kÜ thuËt c©n 100g xi m¨ng, trén hå xi m¨ng theo
®iÒu l.2 cña tiªu chuÈn nµy. Cho hå xi m¨ng ®ã vµo ®Çy khu«n
®· ®îc lau s¹ch b»ng dÇu nhên, ®Æt trªn tÊm kÝnh gi÷ cho mÐp
khu«n s¸t vµo nhau. Dïng dao g¹t ph¼ng mÆt hå cho s¸t mÆt
khu«n råi lÊy mét miÕng kÝnh ®Æt phñ lªn nã. §o kho¶ng c¸ch
gi÷a hai cµng khu«n råi ®Æt vµo thïng dìng hé 24 2 giê (ghi
vµo sæ theo dâi thÝ nghiÖm). Sau 24 2 giê lÊy ra ®o kho¶ng
c¸ch gi÷a hai cµng khu«n lÇn thø hai (ghi vµo sæ theo dâi thÝ
nghiÖm). Cho khu«n chøa mÉu vµo thïng luéc mÉu, ®un s«i
trong 4 giê liÒn, lÊy ra ®o kho¶ng c¸ch gi÷a hai cµng khu«n lÇn
thø ba (ghi vµo sæ theo dâi thÝ nghiÖm). HiÖu sè ®o kho¶ng
GVHD : TS Trương Bách Chiến SV : Đinh Minh Quế
Trang 37
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM TIỂU LUẬN
TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC XỬ LÝ MẪU XI MĂNG
c¸ch gi÷a lÇn thø hai vµ lÇn thø nhÊt lµ ®é në cña xi m¨ng trong
m«i trêng Èm.HiÖu sè ®o kho¶ng c¸ch gi÷a lÇn thø ba vµ lÇn
thø nhÊt lµ ®é në toµn bé cña xi m¨ng.
4. Xi m¨ng - Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh giíi h¹n bÒn
uèn vµ nÐn
Cements - Methods for determination of bending and
compressive strength
4.1 ThiÕt bÞ thö :
- M¸y trén v÷a xi m¨ng;
- Ch¶o h×nh chám cÇu vµ bay
- Bµn d»n, kh©u h×nh c«n tiªu chuÈn, chÇy
trßn ®Çm mÉu;
- Khu«n 40 x 40 x 160mm vµ n¾p khu«n;
- Bµn rung t¹o mÉu;
- ThiÕt bÞ x¸c ®Þnh giíi h¹n bÒn uèn;
- M¸y nÐn;
- TÊm Ðp;
- C©n kÜ thuËt cã ®é chÝnh x¸c tíi 0,1g;
- §ång hå bÊm gi©y hoÆc ®ång hå c¸t.
4.1.1 M¸y trén v÷a xi m¨ng :
S¬ ®å m¸y trén, kÝch thíc c¬ b¶n ®îc m« t¶ ë h×nh 1
Khèi lîng c¸c chi tiÕt cña m¸y trén cho phÐp
khi chÕ t¹o vµ khi ®· hao mßn ph¶i phï hîp víi
c¸c chØ sè ®a ra ë b¶ng
Sè vßng quay cña ®Üa trén trong mét phót
ph¶i ®¹t 8 0,5, sè vßng quay cña qu¶ l¨n
trong mét phót ph¶i ®¹t 72 5. Mçi mÎ trªn
®Üa trén ph¶i quay ®îc 20 vßng, sau ®ã m¸y
ph¶i tù ®éng dõng l¹i ®îc.
1.2. Ch¶o h×nh chám cÇu vµ bay ph¶i ®¶m b¶o.
§Ó dÇm v÷a xi m¨ng ë trong khu«n, bµn rung ph¶i ®¶m b¶o ®é
dao ®éng th¼ng ®øng víi biªn ®é 0,35 0,03mm vµ tÇn sè
dao ®éng trong mét phót 3000 – 200
Nªn l¾p bé ®iÒu chØnh thêi gian. ThiÕt bÞ x¸c ®Þnh giíi h¹n
bÒn uèn. §Ó x¸c ®Þnh giíi h¹n bÒn uèn cöa c¸c mÉu thö cã thÓ
dïng c¸c lo¹i m¸y kh¸c nhÆu, nhng ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau
®©y. Tèc ®é trung b×nh n©ng t¶i träng (5 l).l05N/m2 trong
mét gi©y. C¸c trôc gèi vµ trôc truyÓn t¶i träng ph¶i thËt song
song, trôc truyÒn t¶i träng ph¶i n»m trong mÆt ph¼ng gi÷a c¸c
trôc gèi: Bé phËn gi÷ trôc truyÒn t¶i träng ph¶i cã mét trôc cÇu.
C¸c chi tiÕt nµy ph¶I lµm b»ng thÐp kh«ng g× hoÆc hîp kim
cøng, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®êng t©m cöa trôc ®èi, ®êng kÝnh
trôc ®îc m« t¶ ë h×nh 6.
4.1.2.3 M¸y nÐn :
§Ó x¸c ®Þnh giíi h¹n bÒn nÐn cña c¸c mÉu
thö cã thÓ dïng c¸c lo¹i m¸y nÐn kh¸c nhau
cã t¶i träng giíi h¹n 20 50 tÊn. M¸y nÐn cÇn
ph¶i cã gèi ®ì di ®éng h×nh cÇu vµ dông
cô ®Ó ®Þnh vÞ c¸c tÊm Ðp lªn mÉu thö.
4.1.2.4 TÊm Ðp :
TÊm Ðp ®Æt s¸t vµo mÉu thö ®Ó
truyÒn t¶i träng tíi mÉu thö khi
PHẦN III
KẾT LUẬN
Kết luận
Nền kinh tế của nước ta ngày càng phát triển cùng với nhịp độ phát triển
của thế giới . Cho ra đời nhiều loại sản phẩm đáp ứng cho các ngành công nghiệp ,
nông nghiệp nhằm phục vụ đời sống ngày càng phong phú và đa dạng . Tuiy nhiên
việc đánh giá chất lượng của mỗi loại sản phẩm là rất cần thiết : làm sao để đảm
bảo chất lượng không ảnh hưởng đến môi trường . Vì thế ngành hóa phân tích nói
chung và người kiểm nghiệm viên nói riêng là không thể thiếu trong mỗi cơ quan
đơn vị .
Hiện nay, ở nước ta tổng công suất sản xuất xi măng đạt khoảng 24 triệu
tấn năm 2005. Theo dự báo nhu cầu xi măng sẽ là 45 triệu tấn vào năm 2010 và
khoảng 60 – 70 triệu vào 5 năm tiếp theo. Việc sản xuất xi măng sẽ thực hiện trong
khung cảnh hội nhập quốc tế với sự cạnh tranh cao về chất lượng sản phẩm, đồng
thời trong bối cảnh giá cả nhiên liệu ngày càng trở nên đắt hơn. Vì vậy, nhu cầu
nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí nguyên vật liệu, năng lượng thực hiện
bằng giải pháp công nghệ là vấn đề được quan tâm.
Việc nghiên cứu xác định thành phần hạt hợp lý, đánh giá thành phần hạt xi măng
thực tế của một cơ sở sản xuất xi măng đưa ra giải thành phần hạt hợp lý giúp
ngành xi măng nâng cao chất lượng xi măng và giảm giá thành sản phẩm .
Ngành phân tích là ngành rất quan trọng , nó đánh giá chất lượng của mỗi loại sản
phẩm . Muốn xác định được các chỉ tiêu cần phải có những phương pháp đặc
trưng có tính chon lọc cao . Như vậy mới loại bỏ những mặc hàng không đạt tiêu
chuẩn , góp phần bảo vệ sức khỏe cho mọi người và đưa nền kinh tế của đất nước
ngày càng vững bước đi lên .
PHỤ LỤC
Máy nén/ uốn xi Máy trộn xi măng Bàn dằn tạo mẫu
măng tự động Anh tự động Anh xi măng Anh