Z

E
T GURE HARREMA-FUNTZIOA
Z Harreman-funtzioa betetzeko, hauek ditugu:
U -Zentzumen organoak: Estimuluak jaso eta seinaleak bidaltzen dizkioten nerbio-sistemari.
M - Nerbio-sistema: Errezeptoreen seinaleak prozesatzen ditu, eta aginduak ematen dizkio
E efektoreei.
N - Efektoreak: Muskeluek, adibidez, nerbio-sistemaren aginduak artu eta erantzuna ematen dio.
A
K
 ZENTZUMEN ORGANOAK
- Begiak: ikusmenaren organoak
Begiak argia jasotzen dute, begi-ninitik zehar kristalinora heltzen den argia. Kristalinoak
erretinan enfokatu argi hori eta bertan eratzen da irudi. Erretinak seinaleak sortu eta
nerbio- sistemara bidaltzen ditu ikusmen-nerbioan zehar.
-Belarriak:entzumaenaren eta orekaren organoak
Z Belarriek soinu-bribrazioak jasotzen dituzt; entzunbidetik heltzen dira tinpanoetara
E .tinpanoak eta hezurtxo-kateak kokleari bidaltzen dizkiotze bribrazioak. Kokleak seinaleak
N sortu eta nerbio-sistemara bidaltzen ditu, entzumen-nerbioan zehar.
T Belarriak oreka organo ere badira. Kokleatik urbil, kanal erdizirkularre¡ak daude. Gure
Z pozisioa eta gure mugimenduak detektatzen dituzte eta seinaleak bidaltzen dizkiote nerbio-
U sistemari nerbio bestibularrean zehar.
-Larruazala: ukimenaren organo
M
E Azalaren ukimen-errezeptore mota bat baino gehiagodaude. Beroa eta gauzekiko
N kontaktua dute. Hori egindakoan, seinaleak sortu eta nerbio-sistemari bidaltzen dizkiote
A zenbait nerbioren bitartez.
-Sudurreko pituitarioa: usaimenaren organoa sudurreko pituitarioak airean dauden
K
substantziak jasotzen ditu. Jaso eta gero, seinaleak sortu eta usaimenaren-sistemari
bidaltzen ditu.
- Dastamen-papilak: dastamenaren organoak
Mihiko dastamen papilek ahoan sartzen diren substantziak igartzen dituzte. Hori eginda,
seinaleak sortu eta dastamen- nerbioari bidaltzen dizkiote.
N
E
R NERBIO-SISTEMA ZENTRALA
B Entzefaloa
I - Garuna: zentzumenen organoen informazioa interpretatzen du, eta hizkuntza, oroimena,
O pentsamendua eta abar kontrolatzen ditu. Aginduak ematen ditu efektoreek
- borondatezko erantzunak eman ditzaten.
S - Zerebeloa: mugimenduak kontrolatzen dizkigu, eta orekari eusten laguntzen digu.
I - Enbor entzefalikoa: Bizirik egoteko oinarrizko ditugun mugimenduak kontrolatzen dizkigu.
S Bizkarrezur-muina
T Seinaleak eramaten ditu entzefaloraino zein entzefalotik.
E Aginduak lantzen ditu, efektoreek oharkabeko erantzunak edo erantzun erreflexuak.
M
A
O
R
G
ZER EGITEN DUTE EFEKTOREEK?
A
Nerbio sistema zentrala bidaltzen dituen aginduak nerbioetatik zehar joaten dira
N
efektoreeraino, efektoreek ematen dute erantzuna
O
MUSKULUAK
Uzkurtu (laburtu) egiten dira nerbio baten seinalea iristen zaienean. Seinalea eteten
denean, berriz, lehenengo era bueltatzen dira.
-Lokomozioa-aparatua muskuluak eskeletoarekin: tendoiak daude.
- beste muskulu batzuk: biotzekoek eta hesteen hormakoak. Uzkurtzen direnean, horgano
horiek mugiarazten dituzte.
ESKELETOA
Hezurrak eta artikulazioak osatutako multzoa da eskeletoa.
Mugikorrak, hezurrak oso ehun sendoko zerrenda batzuen bitartez daude elkarrekin lotuta,
hau da, lotailuen bidez.
E
F
E
K