    

 

  
 
 
  



Κανονική κατανομή
Αξίζει να σημειωθεί ότι αν η καμπύλη συχνοτήτων για το χαρακτηριστικό που
εξετάζουμε είναι κανονική ή περίπου κανονική, τότε η τυπική απόκλιση s έχει
τις παρακάτω ιδιότητες:
i) το 68% περίπου των παρατηρήσεων βρίσκεται στο διάστημα
( x −s, x +s) s
s
ii) το 95% περίπου των παρατηρήσεων βρίσκεται στο διάστημα
(x −2s, x +2s)

iii) το 99,7% περίπου των παρατη-ρήσεων βρίσκεται στο διάστημα x− 3s x− 2s x− s x x+ s x+ 2s x+ 3s

(x −3s, x +3s) 68%
95%
iv) το εύρος ισούται περίπου με έξι τυπικές αποκλίσεις, δηλαδή R ≈ 6s . 99,7%

Αναλυτικά έχουμε :

1
Συντελεστής Mεταβολής (CV)

Έστω ότι από ένα δείγμα είκοσι μαθητών της Α΄ Γυμνασίου βρήκαμε μέσο βάρος x A = 40 kgr και τυπική απόκλιση
s A = 6 kgr , ενώ από ένα δεύτερο δείγμα τριάντα μαθητών της Γ΄ Λυκείου βρήκαμε μέσο βάρος x B = 75 kgr και
τυπική απόκλιση s B = 6 kgr . Όπως αντιλαμβανόμαστε, είναι λάθος να πούμε ότι το βάρος των μαθητών του Λυκείου
έχει τον ίδιο βαθμό μεταβλητότητας με το βάρος των μαθητών του Γυμνασίου, καθόσον η βαρύτητα που έχουν τα 6 kgr
στο μέσο βάρος των 40 kgr είναι διαφορετική από αυτήν που έχουν στο μέσο βάρος των 75 kgr.
Επίσης στην περίπτωση που έχουμε διαφορετικές μονάδες μέτρησης του χαρακτηριστικού οι διασπορές των
παρατηρήσεων δεν είναι άμεσα συγκρίσιμες.
Ένα μέτρο με το οποίο μπορούμε να ξεπεράσουμε τις παραπάνω δυσκολίες και το οποίο μας βοηθά στη σύγκριση
ομάδων τιμών, που είτε εκφράζονται σε διαφορετικές μονάδες μέτρησης είτε εκφράζονται στην ίδια μονάδα
μέτρησης, αλλά έχουν σημαντικά διαφορετικές μέσες τιμές, είναι ο συντελεστής μεταβολής ή συντελεστής
μεταβλητότητας (coefficient of variation), ο οποίος ορίζεται από το λόγο:
τυπική απόκλιση s
CV = ⋅ 100 % = ⋅ 100 % , x ≠ 0
μέση τιμή x

Ο συντελεστής μεταβολής εκφράζεται επί τοις εκατό, είναι συνεπώς ανεξάρτητος από τις μονάδες μέτρησης και
παριστάνει ένα μέτρο σχετικής διασποράς των τιμών και όχι της απόλυτης διασποράς, όπως έχουμε δει έως
τώρα. Εκφράζει, δηλαδή, τη μεταβλητότητα των δεδομένων απαλλαγμένη από την επίδραση της μέσης τιμής. Για
το πρώτο παράδειγμα του βάρους έχουμε συντελεστή μεταβολής για τις δύο ομάδες μαθητών:
sA 6
CVA = ⋅ 100% = ⋅ 100% = 15% και
xA 40
sB 6
CVB = ⋅ 100% = ⋅ 100% = 8%
xB 75
δηλαδή, ο βαθμός διασποράς του βάρους των μαθητών Γυμνασίου είναι μεγαλύτερος από το βαθμό διασποράς του
βάρους των μαθητών Λυκείου (για τα συγκεκριμένα δείγματα).
Ο συντελεστής μεταβολής δίνει μεγαλύτερη σχετική διασπορά στο δείγμα Α. Αυτό μεταφράζεται στο να λέμε ότι έχουμε
μεγαλύτερη ομοιογένεια στο δείγμα Β παρά στο Α.
Γενικά δεχόμαστε ότι ένα δείγμα τιμών μιας μεταβλητής θα είναι ομοιογενές, εάν ο
συντελεστής μεταβολής δεν ξεπερνά το 10%.

2
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. ΗΜΕΡΗΣΙΑ 2008

2. ΗΜΕΡΗΣΙΑ 2007

3
3. ΗΜΕΡΗΣΙΑ 2006

4. ΗΜΕΡΗΣΙΑ 2005

4
5. ΗΜΕΡΗΣΙΑ 2003

6. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2010

5
7. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2008

6
8. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2005

9.ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2004

10. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2003

7
11. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2007

12. ΗΜΕΡΗΣΙΑ 2002

8
13. Σε μια έρευνα που έγινε στους εργάτες μιας βιομηχανίας, για το χρόνοπ που χρειάζονται για να τελειώσουν μια
συγκεκριμένη εργασία, βρέθηκε ότι το 84% περίπου χρειάζεται λιγότερο από 33 λεπτά, ενώ το 97,5% περίπου
χρειάζεται περισσότερο από 24 λεπτά. Υποθέτουμε ότι η κατανομή του χρόνου είναι περίπου κανονική.
α) Να βρείτε το μέσο χρόνο εκτέλεσης της εργασίας καθώς και την αντίστοιχη τυπική απόκλιση.
β) Μια μέρα λόγω βλάβης σε κάποιο μηχάνημα, κάθε εργάτης καθυστέρησε να τελειώσει την παραπάνω εργασία κατά 4
λεπτά. Να εξετάσετε αν το νέο δείγμα είναι ομοιογενές.

14. Ένας μαθητής πήρε στο πρώτο τέστ των μαθηματικών 11 με άριστα το 20, Σε αυτό το τέστ η μέση βαθμολογία του
τμήματοε ήταν 9 και η τυπική απόκλιση 3. Στο δεύτερο τέστ, ο μαθητής πήρε 48 με άριστα το 100. Σε αυτό το τέστ η
μέση βαθμολογία του τμήματος του ήταν 45 και η τυπική απόκλιση 2. Σε ποιό τέστ πήγε καλύτερα ο μαθητής σε σχέση
με τους υπόλοιπους συμμαθητές του; Δικαιολογήστε την απάντηση. Η κατανομή των βαθμών και στα δύο τέστ είναι
περίπου κανονική.

15. Σε ένα διαγωνισμό μαθηματικών, διαγωνίστηκαν 5000 υποψήφιοι. Από αυτούς οι 125 είχαν επίδοση το πολύ 8 στην
εικοσαβάθμια κλίμακα βαθμολογίας και 800 υποψήφιοι είχαν επίδοση πάνω από 14. Αν η κατανομή βαθμολογίας των
υποψηφίων είναι περίπου κανονική, να βρείτε :
α) Τη μέση τιμή και την τυπική απόκλιση του δείγματος
β) Πόσοι από τους υποψηφίους πέτυχαν βαθμό από τη βάση και πανω;
γ) Πόσοι από τους υποψηφίους πέτυχαν βαθμό μεταξύ 14 και 16;
δ) Ποιο είναι το ποσοστό των υποψηφίων που αρίστευσαν (πέτυχαν βαθμό από 18 και πάνω)

16. Οι σημερινές ηλικίες ν φίλων έχουν CV1=5%, ενώ πριν από 16 χρόνια είχαν CV2=25%.
α) Να βρεθεί η σημερινή μέση ηλικία.
β) Πριν πόσα χρόνια από σήμερα το δείγμα των ηλικιών τους ήταν για πρώτηη φορά ομοιογενές ;
γ) Αν το άθροισμα των τετραγώνων των σημερινών ηλικιών είναι 1604, να βρεθεί το πλήθος ν των φίλων.