B 6 L 0 M: VI

BURJUVA PARTiLERiNiN VE i~CiLERiN PARTiSiNiN DUMA SECiMtERiNE KAR$I TAVIRLARI

Gazeteler secim (16) hazirhklari hakkmda haberlerlc dolu. Hemen her gun ya yeni bir grup giivenilmez vatandasi secmen listelerinden cikaran yeni bir hukumet "yorumu" ya .da yeni iskenceler, mitinglerir; yasaklanmasi, gazetelere baski ve siipheli secmen veya adaylarm tevkif

(16) Devlet Dumasi secimierine ais] yapllmaktadlr. Devlet Dumasi - 1905 devriminin sonucu olarak: 9urllk hiikiime.tinin toplamak zorunda kaldlgl temsiti meclis; kanuni olarak yasama organt idi fakat etki giicii Jjoktu. Duma secimleri ne dolausizdi, ne esit ve ne de qene), Rus olmayan milliyetlerin oldugu gibi, emekci halkin secim haklan da biiyiik ol{:iide klsltlandl. i§9i ve koyliile-

Kitle F. 4

49

haberlerini duyuyoruz. Kara - 100'ler (17) baslarrru her zamankinden daha lea kustahca haykirarak kaldirdilar.

Hiikiimetin tutmadrgi partiler de secime hazirlanmaktadirlar. Bu partiler secmen kitlesinin, kendilerine karst yoneltilmis biitiin irili uf'akh hile, kisitlarna ve kiiciik ayunlara ragmen gercek kanaatlerini aciklamak icin secimden yararlanacaklarmdan soz sirasi anlara geldiginden dolayi guvenli, hakh alarak giivenlidirler. Buglivenin temelinde su gercek yatmaktadir ; en vahsi iskenceler en katlamlmaz eziyetler cok cok yiizlerce, binlerce, diyelim on binlerce Rus secmenini bertaraf edecektir. Fakat btitiin bunlar, kitlelerin hiikiimete karst alan tutumu ve duygularmi degistirmeyecektir. Diyelim ki, St. Petersburg'da 10 ya da 20 bin secmen liste disi birakildi, fakat bu sadece baskentte 150.000 secmenin eskiden oldugu gibi, kabuguna cekilmesine ve bir siire gizlenmelerine sebep alacaktir. Fakat anlar yak almayacak, kitle sezisleri degis-

rinrogunun hie; ay liokk: yoktu. 11 Araltk (24 Araltk) 1905 seC;im kanununa gore, bir toprak agastmn oyu iie; burjuva oyuna, 15 koylii ve 45 isci oyuna esitii.

Birinci Duma (Nisan - Temmuz 1906) ve ikinci Duma (Subat - Haziran 1907) caruk: hiikiimeti taraimdan dagtttldt.3 Haziran hiikiimet darbesinden sonra hiikiimei, i§C;ilerin, koylUlerin ve sehir kiiC;iik burjuvazisinin haklartm daha da ktsttlayan ve kar§t devrimci toprak aiialort ve kapitalistler blokuna Uc;iincii (1907 - 1912 ve Diirdiincii (1912 - 1917) Dumalarda kesin haki'miyet veren yeni bir see;im kanunu c;tkardt.

(17) 100 - Karalar - Caruk polisinin devrimci hareketle miicadele etmek iizere orgiitlendigi monarsist cete 100 - Karalar devrimcilere suikastler yapmakta, ilerici entellektiiellere sadtrmakta ve Yahudi kaiiuimlari orgiitlemekteydi.

50

meyecek; degisse bile, bu degisiklik, tabii ki hiikiimetin lehine olmayacaktir. Bu nedenle secim kanunu radikal bir bicimde rslah edilmedikce ve secim mesruiyetinin son kmntilan da e;ignenmedike;e (ve secmenlerin sistemli bir sekilde tevkifi yoluyla daha da cignenebilir : Stolypin'den daha da kotusu umulabilir!) -hic suphe yoktur ki kitlelerin havasi secimleri tayin edecektir ve bu karar da tabii ki hiikiirnetin ya da Kara - 100'lerin lehine olacaktir.

Ve biitiln hiikumete karst olanlar umutlarim secmen kitlelerine baglamaktadirlar. Fakat kitlelere duyulan bu umudun ne anlama geldigini, cesitli partilerin kitlelere karst tutumlarim iyice incelerseniz, burjuva partileriyle proletarya partisi arasmda cok biiyuk bir fark oldugunu gorursunuz.

Kadetler (18) liberal - buriuva partilerinin basmda gelmektedir. Birinci Duma secimleri sirasmda onlar mucadeleye utanc verici sekilde ihanet edipboykota katilmayi reddettiler ;_bi\~t ke~dileri uysalhkla: .. s~Qime_ giderek olgunla§m"~itlelen arkalarindan siiruklediler. Sirndi onlar umutlarmi bu kitlelerin durgunluguna ve secim kampanyalarmda sol partilere ve ajitasyona konu-

(18) Kadetler - Rus liberal burjuvazisinin 1905'te

kurulaii Anayasal Demokratik Parti'si, Kadetler Rusya'da

f

anayasal bir monarsi istiyordu. 1905 - 1.907 'ilk Rus tleori-

mi sirasuuia Kadetier, kendilerini "halk ozgurW,gii partisi" diye aduuuuriuordu, fakat qercekie ise devrimi bogmak ir;in r;arltk hiikiimetiyle GizZi goru§me!9r yaparak halktn r;tkarlartna ihanet edi'yorlardt. Kadetler iktidar ir;in caba harcadtZar ve r;arltgt ir; ve dt§ politikastmn ana nokiolarinda destekZediler.

1914 - 1917 emperyaUst saoas: strasuuia aralarmda Milyukov'un da bulunduqu. Kadet luierleri Rus enioerualist burjuvazisinin yaytlma poliiikasuun. bas ideolootarnj:

51

Ian yasaklara baghyorlar. Kadet'in kitlelere olan umudu, kitlelerin bilincsizligine ve koleligine olan umuttur, Ve Kadet meseleyi soyle koyrnaktadrr: Kitleler bizim program ve taktiklerimizi anlamayacak, bariscr ve legal, en bansci ve korkak bir protestonun otesine gecmiyeceklerdir istemediklerinden degil fakat bunu yapmalarma

miisaade edilmeyecegi icin. Bize oy verecekler, cunkii Solculann gazeteleri, brosurleri, miting yapmak olanakIan ve keyfi tutuklarna ve eziyetiere karst hie; bir teminatlari yoktur. Iste boyle dusiinmektedir Kadet. Ve gozlerini gururIa gokyiiziine kaldirip: Suktirler olsun sana ki Tanrim, ben su "asmlardan" biri degilim. Ben bir devrimci degilim: kendimi en itaatkar bicimde ve alcakca her kudrete uydurabilirim. Hatta secim f'ormlarnru (*) bile Bansci Yenilikcilerden (19) alacagim.

Bu nedenle Kadet'lerin secim kampanyasirun tumu, kitleleri Kara - 100'ler ve asm Sol partiler tehlikesiyle korkutmaya, onlarm kucuk burjuvamn korkakligma, dar kaf'ahhgma ve gevsekligine adapte olmaya ve Kadetler'in en emin, en alcak gonullu, en makul ve en akh basmda kistler olduguna onlari inandirrnaya yonelmistir. Kadet gazeteleri her gun okuyucularma sorar: Korkuyor

di. Kadetler 1917 Subat devriminden sonra burjuva Gec;ici Hiikiimeti'ne girdUer ve i~c;ilerin ve koyliilerin devrimci hareketlerine kars« miicadele ettiler; biqjiik: miilk: topraklardan yanayddar. Halk», emperualist. saoasa devam etmeye zorladuar, Kadetler Ekim Sosyalist Devrimi'nin zaferinden sonra Sovyet Rusya'ya kars: giri~ilen kar~t - devrimci silahlt eylemde yer auuuir,

(*) Bk. Toplu Eserler, ciu II, s. 385. Ed.

(19) Barisci Yenilikciler - Burjuvazi ve ioprak: agalarmui 1906' da karsi - devrimci partisi Barisc» Yenilik Partisi'nin iiyeleri.

52

musunuz dar kafahlar? Bize giivenin. Sizi korkutmayacagiz, siddete karsiyiz, hiikiirnete itaatkanz bize girvenin ve biz sizin icin herseyi "rniimkiin oldugu kadar" yapaca., glZ! KadetIer, korkutulmus dar kaf'ahlarm arkasmdan,

hliklimeti sadakatlerine, Solculari ozgurluk asklarma, Banscr Yenilikcileri de onlarm partisine ve secim formlarma duydugu ilgiye inandirmak icin her tiirlu hileye basvururlar.

Ne kitleleri aydmlatmak, ne kitleleri ayaklandirmak icin ajitasyon, ne de tutarh demokratik sloganlarm aciklanmasi - sadece korkutulmus dar kafahlarm srrtindan yapilan koltuk pazarhgi - iste partisiz kisilerden (Yolda~'m) Demokratik Reformlar Partisi'ne kadar butun liberal burjuvazi partilerinin secim kampanyalari boy-

ledir.

Iscilerin partisinin kitlelere karst tutumu ise bunun tam tersidir. Bizim icin onemli olan uzlasmalar yoluyla Duma'da koltuk kapmak degil: aksine bu koltuklar, kitlelerin politik bilincini gelistirmeye, onlaridaha yiiksek bir politik seviyeye yiikseltmeye, orgiitlemeye, dar kafall bir mutluluk ugruna degil, "sukunet" "duzen" ve "barisci (burjuva) mutluluk" ugruna degil, f'akat miicadele icin, emegin biitiin somuru ve baskilardan kurtularak tamamen ozgurlestirilmesi miicadelesine yarayacagi

icin ve bunlari gerceklestirdigi olcude onemlidir. Sadece bu amac icin ve sadece bu amaca ulasmakta yardimci 01- dugu olcude, Duma'daki koltuklar ve biitiin secim kampanyasi bizim icin onemlidir. Iscilerin partisi biitiin umu-

dunu kitlelere baglamrstir ; korkmayan, pasif bir sekilde boyun egmeyen, boyunduruklarrru alcak gonulliilukle tasimayan, fakat politik bilince sahip, isteyen ve militan kitlelere baglarmstrr. Iscilerin partisi Kara - IOO'ler tehlikesi seytam ile dar kaf'ahlarr korkutma beylik liberal metodunu asagilamahdir. Sosyal - Demokratlarm biitiin

53

gorevi, kuvvetleri Duma'da yatmayan bu giiclerin miicadeledeki, Duma miizakerelerinde tam ifadesini bulmayan, gercek amaclari ve Rusya'nm gelecegi sorununu Duma dismda <;ozecek olan gercek tehlikeden haberdar etmektir.

Bu nedenle, i§<;ilerin partisi, kitleleri Kadet burjuvazisinin gizli secim hilelerine avukatlar, protesbrler', aydm toprak agalari ; Kara - lOO'ler tehlikesine karsr miicadeleyi bize emanetedin, seklindeki sasirtici f eryatlarma karst uyarir.

Iscilerin partisi kitlelere: Sadece kendi sosyalist bilincinize ve sosyalist orgutunuze giivenin, demektedir. Miicadelede onceligi ve liderlik hakkim burjuvaziye teslim etmek, ozgurluk davasim kandirici sozlerle, modaya uygun cicili bicili yaftalarm bayagi parlakhklari ugruna satmakla aym seydir. Duma'daki hi<; bir Kara - 100 tehlikesi, liberal burjuvaziyi, onun sloganlarim, adaylarmi ve onun politikasmi koru korune takip eden kitlelerin zihinlerindeki curtime kadar zararh olamaz.

Iscilerin partisinin hitap ettigi kitleler arasmdan sayica en fazla olanlar S5yliiler ve kiicuk burjuvazinin cesitli kesimleridir. Onlar Kadetlerden daha karar lidir, daha namusludur ve bin kere daha fazla doviisme yetenekleri vardrr, f akat politikada onlar cogunlukla Kadet gevezeleri tarafmdan yonetilirler. Hatta simdi bile militan proletarya ile uzlasici burjuva arasmda karar verememektedir ler .

Kadet'le birlikte olan bloklarm savunuculari, sadece proletaryaya ve biitiin ozgurluk davasma zarar verrnemektedir. Onlar, sehir ve kir yoksullari arasindaki politik bilincin gelismesine de zararh olmaktadirlar. Ve onlar, bunlari liberal burjuvazinin etkisinden kurtarmak olan acil gorelverini yerine getirmiyorlar. Trudoviklere,

54

"Halkci Sosyalistlere" ve Sosyalist - Devrimcilere (20) bakmiz. Onlar da kararsizhk icindedirler ve aym zamanda, tamamen Kadetler'le isbirligi planlari ile mesguldiirler. Kendilerinin olan bir parti kurmayi basararmyan Trudovikler'in liderleri, kitlelerden Kadetler'e oy vermelerini isteyerek Duma' daki hatalarim cogaltmaktadirlar. (Anikin - gazete muhabirleri vasitasiyla, Zihilkin - Yolda§'ta v.s.) Bu acikca, koyliilerin mucadelesi davasma ihanettir, bu, acikca koyluleri, tipki 1821 de .atalanm "adil bir bedel odeyerek iliklerine kadar soyduklari gibi,

Sosyalist Devrimciler - 5 numarali dip nota baklmz. soyacak olan liberal toprak agalanna satmaktir. (21) "Halkci Sosyalistlere" gelince, onlara Kadetler bile gulmekte ve onlari "ikinci yedek Kadet'Ier " diye isimlendirmektedir (Resh'de Milukov). Liderleri de (Annensky ve diger leri) Kadetlerle blok kurma egilimindedir. Onlarm

(20) Trudovikler, Trudovik Grubu - Devlet Duma'suuia esas olarak koyliilerden ve diger kii~iik burjuva demokratlardan meydana gelen bir grup. Trudovikler toprak agalanna, devlete manastirlara ve car ailesine ait olan biitiin iopraklarm koyliilere devredilmesini ve riiibelerin ve ulusal e§itsizligin kaldirtlrnasmi ve genel oy hakktntn verilmesini istediler. Eakat Trudovikler sik: sik:

l"

tutarh demokratizm Ukelerinden vazge~mi§ve liberal

, burju'Vazinin liderlerini desteklemislerdir,

Halkci Sosyalistler - Sag kanat Sosyalist Devrimciler'in 1906'da kurdugu bir parti Kadetlerinkine yakzn goriisleri oardi,

(21) Lenin burada Kadetler'in Duma'ya sunduiiu. ve toprak agalarzna ait topraklarui bir ktsmznzn zoria, ve "adil" bir fiyat kar§tltgznda koyliilere verilmesini isteyen tasariua atijta bulunuuor; bu "cdii" karstiik: qercekie, koyliilerin toprak agalarzna topragzn degerinin ~ok [az-

55

rninik partisi (ki onlara karst lehte bir egilimi olan Y olda~ gazetesine gore, barisci partisinden (22) bile zayittir ve butun Rusya'da sadece 2000 Iiyesi vardir) tam amen Kadetler'in bir ekidir. Sosyalist - Devrimcilerin durumu da belirsizdir: Hem Ekim doneminde, hem de Birinci Duma doneminde, Halkci Sosyalistler'den aynldiklarr gercegini sakladilar ; onlarla isbirligi yapmaya ve birlikte aym gazeteleri cikarmaya devam ettiler. Bugun onlar, herhangi bir acik ve bagrmsiz miicadele yiiriitmemektedirler. "ikinci yedek Kadetler'e" yeteri kadar genis, acik ve kesin bir sekilde saldirmamaktadirlar, kitleleri, bu partiyi elestirebilmek icin yeterli bilgiyle donatmamaktadirlar ve turn secim kampanyasmm ve genel olarak tum secim anlasmalarmm esasta degerlendirmesini yapmamaktadirlar.

Bainmsiz bir isci simh politik partisi yaratmaya yardim etmek, iscilerin partisinin biiyuk tarihi odevidir. Kadetlerle bloklar kurma taraftari olanlar bunun yerine getirilmesine engel olmaktadirlar.

Iscilerin partisinin karst karsiya oldugu bir diger buyiik odev de, perisan, sefil ve mahvolmaga mahkum §ehir kucuk burjuvazisi kitlelerini ve koyliiIiigii liberal

lasuu odemek zorunda kalacaklart anlamina gelmekteydi.

1861 de yaptlan bir rejormla Rusya'da serilik kaldmldz. Aynt anda da en iyi topraklar koylUlerin eiinden , aiindi ve toprak agalarma deorediid»: KoyWler paylarma dii§enler i9in toprak agalanna gergek deiierlerinin 90k [aziasnu odemek zorunda kaldtlar.

(22) Bansci Soygun Partisi - Lenin burada Barisc:

Yenilik9i Parti'ye atzjta bulunmaktadsr, (Bk. 19 numaraIt diJpnot). Lenin "obnovleniye" (yenile§tirme) ve "ogrableniye' (soygun) kelimeleriyle bir kelime oyunu yapmaktadzr.

56

burjuvazinin on yargilarmm ve f'ikirlerinin etkisinden kurtarmaktir. Bu odevin yerine getirilmesi de yine, KadetlerIe bloklar kurmayi savunanlar tarafmdan engellenmektedir. Onlar, koyluleri liberallerden ayirrnamakta, f'akat ozgurluk davasi icin ve proletaryanm davasi icin hayati onemi olan bu dogal olmayan ittif'aki kuvvetlen-

dirmektedirler. Onlar, koylu kitlelerini liberallerin entrika dolu politikalarma (ya da aslmda Duma'daki koltuklarm dagitimi icin politik entrika) karst uYitrmamakta, fakat bu entrikada yer alarak onu tasvip etmektedirler.

Kahrolsun tiim bloklar! Iscilerjn partisi, kendi secim kampanyasim, sadece sozlerde degil pratikte de bagimSlZ bir sekilde yiiriitmelidir. 0 butun halka ve ozellikle proletarya kitlelerine, ilkelere dayanan cesur ve tutarlI bir elestiri modeli saglamahdir. Kitleleri, Kadet ozgurliik hainlerinin yapmacik liberalizmlerinde degil, ozgurluk miicadelesinde etkin bir sekilde yer almak iizere toparlamayi ancak bu yolla basarabiliriz.

Ternii Truda Sau«: 2 31 Arahk 1906

Toplu Eserler (ing.) C. 11, S.414 ·4.18

57