PENGURUSAN DAN

PENTADBIRAN HAL EHWAL

ISLAM DI MALAYSIA

OLEH

HJ.AZIZIAN BIN HJ.HAMID

BAHAGIAN UNDANG-UNDANG,
JABATAN KEMAJUAN ISLAM MALAYSIA
(JAKIM)
 PENDAHULUAN
 Di Malaysia, undang-undang Islam merupakan
sebahagian daripada undang-undang negara
 Undang-undang mengenai Hukum Syarak
diperuntukkan dalam Perlembagaan Persekutuan,
Jadual Kesembilan, Senarai II –Senarai Negeri.
 Pemakaian undang-undang Islam terhad kepada
orang Islam sahaja dan sesebuah negeri di mana
undang-undang itu dikuatkuasakan
 Pentadbiran Hal Ehwal Islam terhad kepada
sesebuah negeri ke atas orang Islam dalam negeri
itu di mana dilaksanakan oleh Majlis/Jabatan
Agama Islam Negeri
 ISLAM DAN KUASA-KUASA PERUNDANGAN DI
MALAYSIA MENGIKUT PERLEMBAGAAN
PERSEKUTUAN

 Islam Agama Persekutuan - Perkara 3(1);

 Raja Ketua Agama Islam Negeri-negeri
-Perkara 3(2);
 Memberi hak kebebasan beragama - Perkara
11(1)
 Boleh Mengawal Pengembangan Agama Lain
Terhadap Orang Islam - Perkara 11 (4);
 Boleh menubuhkan institusi pendidikan
Islam dengan bantuan kewangan atau
peruntukan kewangan daripada Kerajaan
Persekutuan atau Negeri - Perkara 12(2);
 Kuasa Mahkamah Syariah 121(1A).
 JADUAL KESEMBILAN
SENARAI II - SENARAI NEGERI
“Kecuali mengenai Wilayah Persekutuan, Kuala Lumpur, Labuan dan
Putrajaya, hukum Syarak dan undang-undang diri dan keluarga bagi orang
yang menganut agama Islam, termasuk hukum Syarak yang berhubungan
dengan pewarisan, berwasiat dan tidak berwasiat, pertunangan,
perkahwinan, perceraian, mas kahwin, nafkah, pengangkatan,
kesahtarafan, penjagaan, alang, pecah milik dan amanah bukan khairat;
Wakaf dan takrif serta pengawalseliaan amanah khairat dan agama,
pelantikan pemegang amanah dan pemerbadanan orang berkenaan
dengan derma kekal agama dan khairat, institusi, amanah, khairat dan
institusi khairat Islam yang beroperasi keseluruhannya di dalam Negeri;
adat Melayu; Zakat, Fitrah dan Baitulmal atau hasil agama Islam yang
seumpamanya; masjid atau mana-mana tempat sembahyang awam untuk
orang Islam, pewujudan dan penghukuman kesalahan yang dilakukan oleh
orang yang menganut agama Islam terhadap perintah agama itu, kecuali
berkenaan dengan perkara yang termasuk dalam Senarai Persekutuan;
keanggotaan, susunan dan tatacara mahkamah Syariah, yang hendaklah
mempunyai bidang kuasa hanya ke atas orang yang menganut agama
Islam dan hanya berkenaan dengan mana-mana perkara yang termasuk
dalam perenggan ini, tetapi tidak mempunyai bidang kuasa berkenaan
dengan kesalahan kecuali setakat yang diberikan oleh undang-undang
Persekutuan, mengawal pengembangan doktrin dan kepercayaan di
kalangan orang yang menganut agama Islam; penentuan perkara
mengenai hukum dan doktrin Syarak dan adat Melayu.”
 PENTADBIRAN ISLAM DI MALAYSIA
PERLEMBAGAAN NEGERI
“4A-Agama bagi Negeri
5(1)Yang di-Pertuan Agong hendaklah
menjadi Ketua Ugama Islam dalam Negeri
(2)Badan Perundangan Negeri
hendaklah dengan undang-undang
membuat peruntukkan bagi
memperaturkan halehwal Ugama Islam
dan bagi menubuhkan suatu Majlis untuk
menasihatkan Yang di-Pertuan Agong
tentang perkara-perkara mengenai Ugama
Islam”
AKTA/ENAKMEN PENTADBIRAN
UNDANG-UNDANG ISLAM
i. Pendahuluan
ii. Majlis-Perlembagaan
iii. Mahkamah Syariah-Penubuhan dan kuasa
pengadilan
iv. Kewangan
v. Masjid
vi. Perkahwinan dan Perceraian
vii. Nafkah orang-orang tanggungan
viii. Muallaf-muallaf
ix. Kesalahan-kesalahan
x. Am
 MAJLIS AGAMA ISLAM
NEGERI

 Menasihati YDPA/Sultan/Raja
dalam perkara-perkara yang
berhubung dengan Agama Islam

 Pembuat Dasar
 JABATAN AGAMA ISLAM
NEGERI

Pelaksana kepada dasar-dasar yang

telah diputuskan
 JABATAN MUFTI

Membantu dan menasihati

YDPA/Sultan/Raja
berkenaan Hukum Syarak
 MAHKAMAH SYARIAH

Yang berhubungan dengan

pentadbiran keadilan
 PERKHIDMATAN HAL-EHWAL
ISLAM
 PERKHIDMATAN BERSAMA PHEI

Akta Perkhidmatan Bersama(Pegawai Hal-Ehwal

Islam) 1997 (Akta 573)
- Persetujuan Diraja 7 Julai 1997
- Diterbit Dalam Warta 24 Julai 1997

 NEGERI TERLIBAT
- JAKIM - Melaka
- Wilayah Persekutuan - Negeri Sembilan
- Pulau Pinang - Selangor
- Perlis - Terengganu
KANDUNGAN
 Tafsiran  Penubuhan
Perkhidmatan
 Negeri
Bersama
 Pegawai  Pelantikan Pegawai
 Perkhidmatan  Penempatan
bersama Pegawai
 Saraan  Saraan Pegawai
 Pegawai Yang Sedia
Ada
MAJLIS KEBANGSAAN BAGI HAL
EHWAL UGAMA ISLAM
MALAYSIA (MKI)
 Penubuhan
Mesyuarat Majlis Raja-Raja Melayu kali
ke 81 pada 17 Oktober 1968
 Pengerusi
YAB Perdana Menteri
 Keahlian
Semua negeri di Malaysia kecuali Kedah &
Pahang. Johor keluar pada 14 Jun 1983
 Fungsi
Forum tertinggi membincang &
memutuskan masalah-masalah dasar
mengenai urusan agama
JAKIM
SEJARAH PENUBUHAN

 Urusetia MKI - 1968 – 1973

 Bahagian Ugama,JPM- 1974 – 1983

 BAHEIS - 1984 – 1996

 JAKIM - 1997 – Sekarang

 AKTA FUNGSI MENTERI 1969-PU(A)
Perintah Menteri-Menteri Kerajaan
Persekutuan(No.2)2004
 Kuat kuasa – 27 Mac 2004
 Jadual - Menteri Di JPM
IKIM - Kajian mengenai kefahaman Islam
JAKIM - MKI
- PPI
- INDAH
- Masjid Negara
- Maahad Tahfiz al Quran
JAWI - MAIWP & Pentadbiran JAWI
 AKTA FUNGSI MENTERI 1969-PU(A)
Perintah Menteri-Menteri Kerajaan
Persekutuan(No.2)2004

 Mahkamah Syariah WP
 JKSM
 YADIM
 Pejabat Mufti WP
 Jabatan Zakat,Wakaf & Urusan Haji
 JAKIM
Peranan Dalam Perancangan & Penyelarasan
Hal Ehwal Islam

 Urusetia Peringkat Dasar

 MKI
(Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia)
 JKI
(Jawatankuasa Kemajuan Hal Ehwal Agama Islam Malaysia)
 MPUN
(Majlis Perundingan Ulama Negara Malaysia)
 LEPAI
(Lembaga Penasihat Penyelarasan Pelajaran dan Pendidikan
Agama Islam)
 BPI
(Badan Perunding Islam)
 JAKIM
Peranan Dalam Perancangan &
Penyelarasan Hal Ehwal Islam
(sambungan)
 Urusetia Peringkat Pentadbiran

 Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan

Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia
 Jawatankuasa Induk Mengkaji Undang-
Undang Syarak Dan Sivil
 Persidangan Penyelarasan Undang-
Undang Syarak Dan Sivil
 Persidangan Ketua-Ketua Jabatan/Majlis
Agama Islam Seluruh Malaysia
JAKIM
Peranan Dalam Perancangan &
Penyelarasan Hal Ehwal Islam
(sambungan)

 Jawatankuasa Menetapkan Awal

Puasa Dan Hari Raya
 Jawatankuasa Penapisan Bahan
Penerbitan Berunsur Islam
 SUMBANGAN
Perkhidmatan Hal Ehwal Islam

 Dakwah
 Penyelidikan
 Penyelarasan Undang-Undang &
Penguatkuasaan
 Pembangunan Muamalat
 Pembangunan Halal
 Penyelarasan Pelajaran &
Pendidikan Islam
SUMBANGAN
Perkhidmatan Hal Ehwal Islam
(sambungan)
 Penyelarasan Keluarga Dan
Sosial
 Pengimarahan Dan

Pembangunan Pengurusan
Masjid
 Pembangunan al Quran

 Peringkat Antarabangsa
 TABURAN PHEI
 JAKIM termasuk
Cawangan Sabah & Sarawak
 Negeri-Negeri ( WP, Melaka,

Negeri Sembilan,Selangor,
Pulau Pinang, Perlis &
Terengganu)
 Kementerian-Kementerian

(KKDN,KPLB,KPWK,KBS dll)
KE MANA KITA?
APA PERLU KITA BUAT ?
 Kena tahu punca kuasa kita
 Fahami budaya tempat kerja
Ibu pejabat
Negeri
Kementerian ( Kader Post )
TERIMA KASIH