c


 

Đăng ngày 09/08/2010 vào lúc 00:00:00

c

 
Robot công nghiӋp là mӝt tuyӋt tác cӫa kӻ thuұt chӃ tҥo. Nó là ³nguӗn nhân lӵc lý tưӣng´ cho
các doanh nghiӋp trong các lĩnh vӵc sҧn xuҩt công nghiӋp. Nó có khҧ năng làm viӋc liên tөc 24
giӡ/ngày trong nhiӅu năm mà không phҥm phҧi các sai lҫm do mӋt mӓi đem lҥi.

Mӝt robot kích thưӟc bҵng con ngưӡi có thӇ lҳp ráp linh kiӋn, nhҩc và vұn chuyӇn vұt có tҧi
trӑng trên £ 100 rҩt nhanh vӟi khoҧng chu kǤ lһp lҥi là +/-0,006 inch. Tuy nhiên, robot công
nghiӋp không có hình dáng ngưӡi giӕng nhӳng robot trong các bӝ phim khoa hӑc viӉn tưӣng,
hoһc robot phөc vө trong gia đình và quán ăn. Nó chӍ là hàng trăm, hàng nghìn cánh tay sáu bұc
tӵ do khәng lӗ thӵc hiӋn các tác vө khó khăn, nguy hiӇm và nhàm chán thay thӃ con ngưӡi.

ö
 


     
 ö
  





 

  

c
  
 
      
Ông Mark Taft, Phó Chӫ tӏch Tұp đoàn ABB cho biӃt: ³Robot công nghiӋp là nhӳng thiӃt bӏ tӵ
đӝng linh hoҥt, bҳt chưӟc đưӧc các chӭc năng lao đӝng công nghiӋp cӫa con ngưӡi. Nó đưӧc lұp
trình và điӅu khiӇn đӇ thӵc hiӋn các thao tác vӟi nhiӅu bұc tӵ do. Tӯ nhӳng năm 80, nhҩt là vào
nhӳng năm 90, do áp dөng rӝng rãi các tiӃn bӝ kӻ thuұt vӅ vi xӱ lý và công nghӋ thông tin, sӕ
lưӧng robot đã gia tăng vӟi nhiӅu tính năng vưӧt bұc. Giӡ đây, robot đã trӣ thành thiӃt bӏ tӵ đӝng
quan trӑng trong nhӳng ӭng dөng công nghiӋp, y hӑc, đӡi sӕng, quân sӵ, không gian«".
‡ Tҥi lĩnh vӵc công nghӋ đúc, robot chӫ yӃu đưӧc sӱ dөng đӇ hӛ trӧ máy đúc áp lӵc әn đӏnh chӃ
đӝ làm viӋc, chuҭn hoá nhiӋt đӝ, chuҭn hoá thӡi gian thao tác và điӅu kiӋn tháo vұt đúc ra khӓi
khuôn. Nó thӵc hiӋn các công viӋc như rót kim loҥi nóng chҧy vào khuôn, cҳt mép thӯa, làm
sҥch sҧn phҭm hoһc gia tăng đӝ bӅn sҧn phҭm bҵng cách phun cát.
‡ Tҥi lĩnh vӵc gia công áp lӵc, robot thӵc hiӋn các công viӋc như đưa phôi thӯa vào lò nung, lҩy
phôi đã nung ra khӓi lò, di chuyӇn phôi đӃn máy rèn, xӃp sҧn phҭm đã gia công vào thùng« vӟi
đӝ chính xác và hiӋu suҩt lӟn hơn các phương tiӋn cơ giӟi tӵ đӝng hӛ trӧ máy rèn đұp 1,5 đӃn 2
lҫn.
‡ Tҥi lĩnh vӵc hàn và nhiӋt luyӋn, robot không chӍ tәng hӧp chuyӇn đӝng bàn kҽp và xây dӵng hӋ
thӕng có liên hӋ phҧn hӗi, đӇ chҥy các mӕi hàn theo đưӡng cong không gian dӵa trên phương và
khoҧng cách cӫa điӋn cӵc so vӟi mһt phҷng cӫa mӕi hàn. Nó còn sӱ dөng linh hoҥt trang thiӃt bӏ
như hӋ thӕng cҧm biӃn, hӋ thӕng kiӇm soát đӇ phát huy tӕi đa khҧ năng hàn trong môi trưӡng đһc
biӋt.
‡ Tҥi lĩnh vӵc chӃ tҥo, robot lҳp ráp giӳ vai trò rҩt quan trӑng trong các quy trình lҳp ráp tӵ đӝng.
Nó đáp ӭng hҫu hӃt các yêu cҫu ³mӅm´ hoá (hay còn gӑi là linh hoҥt hoá) dây chuyӅn sҧn xuҩt
như lҳp đһt chính xác, tiӃt kiӋm chi phí và thӡi gian sҧn xuҩt, dӉ dàng tích hӧp công nghӋ, linh
hoҥt chuyӇn đәi kiӇu mүu sҧn phҭm« Ông Joseph Kraus-Giám đӕc sҧn phҭm cӫa KUKA
Robotics Corp cho biӃt: ³Trưӟc đây, chi phí cho máy và công cө đo thưӡng chiӃm 40% giá thành
sҧn phҭm. Trong đó, cơ khí hoá lҳp ráp không quá 10-15% đӕi vӟi sҧn phҭm hàng loҥt và 40%
đӕi vӟi sҧn phҭm hàng loҥt lӟn. Giӡ đây, chi phí cho robot lҳp ráp chӍ chiӃm 25-30% giá thành
sҧn phҭm. Robot đã hӛ trӧ các doanh nghiӋp sҧn xuҩt rҩt nhiӅu trong quá trình triӇn khai các
phương thӭc sҧn xuҩt theo công nghӋ mӟi. Vì thӃ, nó luôn thu hút các nhà khoa hӑc và các
doanh nghiӋp tұp trung vào viӋc hình thành và áp dөng các hӋ sҧn xuҩt tӵ đӝng linh hoҥt hay còn
gӑi là hӋ sҧn xuҩt linh hoҥt.´
Robot đã góp phҫn không nhӓ trong viӋc tích hӧp công nghӋ mӟi, tăng hiӋu suҩt hoҥt đӝng, nâng
cao chҩt lưӧng và khҧ năng cҥnh tranh cӫa sҧn phҭm trên thӏ trưӡng« (Theo tài liӋu cӫa Fanuc -
Nhұt Bҧn, năng suҩt làm viӋc cӫa robot lӟn hơn ngưӡi lao đӝng 3 lҫn). Nó đang ngày càng trӣ
thành thiӃt bӏ tӵ đӝng hoá không thӇ thiӃu cӫa hӋ thӕng sҧn xuҩt linh hoҥt.

ö
  






   ö
"  
# 
$%&

!
 %'
(

c
  
   !" #$ % $
Mһc dù công nghӋ robot đã chӭng minh đưӧc ưu thӃ và vӏ thӃ cӫa mình trong các nhà máy, xí
nghiӋp, đһc biӋt là trong ngành sҧn xuҩt ô tô. ThӃ nhưng trưӟc nhӳng đòi hӓi ngày mӝt cao hơn
cӫa nӅn công nghiӋp tӵ đӝng thì mӑi công nghӋ phҧi luôn luôn bӭt phá, thұm chí cҧ nhӳng công
nghӋ tưӣng chӯng như đã tӕi ưu nhҩt. Hơn bao giӡ hӃt ³thưӧng đӃ´ mong muӕn tìm mua đưӧc
nhӳng thiӃt bӏ robot có tӕc đӝ nhanh hơn, kinh tӃ hơn. Còn các kӻ sư mong muӕn mình có đưӧc
nhӳng hӋ thӕng nhҽ hơn, có nhiӅu module hơn, vӟi chu kǤ thӡi gian tăng và chҩt lưӧng thiӃt bӏ
tay cuӕi đưӧc cҧi tiӃn. Đáp lҥi nhӳng mong muӕn ҩy, các nhà sҧn xuҩt robot biӃt mình phҧi làm
gì, như thӃ nào. Hӑ nӛ lӵc đáp ӭng nhӳng yêu cҫu đó bҵng viӋc cho ra đӡi nhӳng thӃ hӋ thiӃt bӏ
có thêm nhiӅu điӇm thiӃt kӃ mӟi vӟi yêu cҫu thӵc tҥi. ĐiӇn hình như: Robot siêu lӟn NEXIA cho
ӭng dөng tҥo khuôn phun do Công ty chӃ tҥo robot Hy Robotics thiӃt kӃ. Robot này đưӧc tăng
gҩp đôi cҩu trúc đӥ cánh tay, đo xa 2X cho các nhà máy trҫn thҩp, và vұn hành tӕc đӝ cao, bӅn
vӳng. Thành phҫn chính cӫa hӋ thӕng bao gӗm: 3 đӝng cơ servo AC, bӝ truyӅn đӝng, mâm cһp
quay 900, cơ cҩu puli và dây đai đӏnh thӡi và dүn hưӟng chuyӇn đӝng tuyӃn tính. Robot NEXIA
xuҩt hiӋn vӟi màn hình cҧm biӃn 5.7 inch, giúp quá trình dҥy và lұp trình linh hoҥt hơn. Màn
hình này có khҧ năng cung cҩp các chӭc năng như Manual, Step, Auto và kiӇm tra tín hiӋu đҫu
vào/ra mӝt cách dӉ dàng. NӃu khuôn có hình dáng phӭc tҥp, yêu cҫu chuyӇn đӝng bên trong
khuôn, kӻ sư vұn hành có thӇ bә sung vӏ trí bên trong khuôn, di chuyӇn cánh tay robot bҵng nút
chҥy nhҩp trên đӝng cơ servo và lưu lҥi. Thao tác này sӁ tҥo thêm mӝt bưӟc tiӃn nӳa cho robot.
Vӟi robot này, ta có thӇ lưu tӟi 80 bưӟc vұn hành và 90 chương trình tҥo khuôn. Ngoài ra, mӝt xi
lanh chuyӇn đӝng lên xuӕng đưӧc cân bҵng, giúp giҧm thiӇu ӭng xuҩt lên đӝng cơ, đem lҥi tuәi
thӑ làm viӋc lâu hơn. Bình chӭa không khí đưӧc gҳn vào khung robot đӇ điӅu khiӇn áp suҩt tuҫn
tӵ và dӉ dàng bҧo trì; Hay robot tӕc đӝ cao KUKA KR10 đưӧc thiӃt kӃ cho nhӳng khách hàng
cҫn các giҧi pháp tӵ đӝng hoá có đӝ tin cұy và chính xác cao vӟi nhӳng nhiӋm vө yêu cҫu tҫm
xa. Nó là loҥi robot lý tưӣng vӟi nhӳng ӭng dөng gҳp và đһt, lҳp ráp hay kiӇm soát vұt liӋu trong
đó tính chính xác, tin cұy và tӕc đӝ là nhӳng yӃu tӕ chính. Gia đình hӑ robot mӟi này có khҧ
năng điӅu khiӇn đưӧc tҧi trӑng lên tӟi 10kg. Các kӃt nӕi mҳt xích và bánh răng vӟi đӝ chính xác
cao và các vòng điӅu khiӇn tӕi ưu trong xích đӝng tҥo cho robot mӝt khҧ năng lһp lҥi vô song.
Robot có khӕi lưӧng thҩp đҧm bҧo đưӧc các giá trӏ tăng tӕc tӕi ưu và tӕc đӝ làm viӋc tӕi đa giúp
giҧm thiӇu sӕ chu kǤ«´ Theo TS. Dennis Hong, Giám đӕc phòng thí nghiӋm Robotics &
Machanisms: ³Cùng vӟi các thành tӵu mӟi, kӻ thuұt robot vүn đang tӯng bưӟc triӇn khai công
nghӋ trí khôn nhân tҥo mӟi nhҩt vào quy trình sҧn xuҩt tӵ đӝng đòi hӓi sӵ khéo léo, linh hoҥt.
HiӋn nay, công nghӋ trí khôn nhân tҥo robot không chӍ tұp trung mӣ rӝng tính năng cho các cҧm
biӃn ³nӝi tín hiӋu´ và cҧm biӃn ³ngoҥi tín hiӋu´ mà còn thông minh hoá robot bҵng các chương
trình phҫn mӅm có khҧ năng tương thích và xӱ lý tӵ đӝng. Trong tương lai, kӻ thuұt robot sӁ tұn
dөng hơn nӳa các thành tӵu khoa hӑc liên ngành, phát triӇn cҧ vӅ phҫn cӭng, phҫn mӅm. Robot
sӁ ngày càng chiӃm lĩnh nhiӅu vӏ trí hơn trong lĩnh vӵc sҧn xuҩt công nghiӋp.´ Ông Keith
Crawford, tәng giám đӕc Công ty hӋ thӕng EOA cho biӃt: ³Tinh giҧm nhân công trong các công
ty sҧn xuҩt là vҩn đӅ cӫa thұp niên 80. Còn hiӋn nay robot chính là quà tһng cho các công ty. Nó
giúp các công ty cҧi tiӃn chҩt lưӧng sҧn phҭm và nâng cҩp các quy trình tӵ đӝng bҵng công nghӋ
mӟi. Nó mӣ ra cho hӑ nhiӅu tiӅm năng kinh doanh. Vì thӃ, nó luôn là thiӃt bӏ tӵ đӝng đưӧc lӵa
chӑn đӇ tӕi ưu các quy trình tӵ đӝng.´
Ü 
&  !"
Theo cҩu trúc cơ khí, robot đưӧc phân chia thành các loҥi chính như sau:
‡ Cartesian robot/ Gantry robot: Loҥi robot đưӧc ӭng dөng chӫ yӃu trong các quy trình đóng gói
sҧn phҭm, lҳp ráp máy móc, cҫm nҳm máy công cө hoһc hàn theo hình cung. Nó có khҧ năng
gҳp và di chuyӇn vұt thӇ bҵng cánh tay đưӧc tҥo thành tӯ ba khӟp trưӧt. Trөc cӫa nó trùng vӟi hӋ
trөc đӅ-các.
‡ Cylindrical robot: Sӱ dөng chӫ yӃu trong công nghӋ lҳp ráp, cҫm nҳm các máy công cө, hàn
điӇm. Trөc cӫa loҥi robot này có dҥng hӋ tӑa đӝ trө.
‡ Spherical/Polar robot: Sӱ dөng trong viӋc cҫm nҳm dөng cө, hàn điӇm, đánh bóng, hàn hơi
hoһc hàn theo cung. Trөc cӫa nó đưӧc tҥo thành tӯ hӋ tӑa đӝ cҫu.
‡ SCARA robot: Thӵc hiӋn gҳp nhҧ vұt, đóng gói sҧn phҭm, lҳp ráp hay cҫm nҳm máy công cө.
Robot này có hai khӟp xoay song song cho phép các thao tác đưӧc thӵc hiӋn trên cùng mӝt mһt
phҷng.
‡ Articulated robot: Loҥi robot này có tӕi thiӇu ba khӟp xoay. Nó đưӧc ӭng dөng chӫ yӃu trong
các quy trình lҳp ráp, đánh bóng, hàn hơi, hàn theo cung, sơn phun.
‡ Parallel robot: Loҥi robot thӵc hiӋn các thao tác chӃ tҥo khung đӃ xoay tӵ do trong mô phӓng
bay. Nó có các khӟp trưӧt và xoay đӗng thӡi.
Tuy nhiên, khi quyӃt đӏnh đҫu tư đӇ đӗng bӝ hoá dây chuyӅn sҧn xuҩt tӵ đӝng bҵng robot, chúng
ta không đưӧc phép chӍ quan tâm tӟi cҩu trúc cơ khí mà nên chú ý thêm đӃn mӝt sӕ vҩn đӅ sau:
- Nghiên cӭu và phân tích kӻ toàn bӝ quy trình công nghӋ cӫa hӋ thӕng đưӧc robot hoá.
- Xác đӏnh các đӕi tưӧng cҫn robot hoá: Xác đӏnh hiӋu quҧ khi thay thӃ robot vào quy trình tӵ
đӝng. Thông thưӡng ngưӡi ta chӍ sӱ dөng robot thay thӃ ngưӡi lao đӝng tҥi nhӳng vӏ trí làm viӋc
nһng nhӑc, bөi bһm, ӗn ào, đӝc hҥi, căng thҷng« Còn tҥi nhӳng công đoҥn đòi hӓi sӵ khéo léo
cӫa con ngưӡi, robot không thӇ phát huy đưӧc hiӋu suҩt làm viӋc cӫa mình.
- Xây dӵng mô hình quy trình tӵ đӝng hoá bҵng robot: Sau khi đã xác đӏnh đưӧc mô hình tәng
thӇ quá trình công nghӋ, các nhà đҫu tư cũng nên xác đӏnh dòng chuyӇn dӏch nguyên liӋu và
dòng thành phҭm đӇ đҧm bҧo tính đӗng bӝ cӫa hӋ thӕng.
- Chӑn lӵa robot thích hӧp hoһc chӃ tҥo robot chuyên dùng (Bưӟc ӭng dөng quan trӑng nhҩt):
Mӛi loҥi robot có mӭc chi phí khác nhau. NӃu không chӑn đúng loҥi robot tương thích vӟi dây
chuyӅn sҧn xuҩt, các nhà đҫu tư sӁ bӏ mҩt mӭc chi phí khá cao mà không phát huy đưӧc khҧ
năng làm viӋc cӫa nó.
Chҳc chҳn, robot công nghiӋp sӁ đem lҥi hiӋu suҩt tӕi ưu cho dây chuyӅn sҧn xuҩt.
Mһc dù công nghӋ robot đã gһt hái đưӧc nhiӅu thành công và trӣ thành ³lão làng´ trong nӅn công
nghiӋp tӵ đӝng. ThӃ nhưng, nhӳng yêu cҫu cao hơn vӅ công nghӋ, tӕc đӝ vұn hành, khҧ năng
làm viӋc« vүn đang thúc bách ³lão làng´ phҧi tӵ ³trҿ hoá´ đӇ khҷng đӏnh ³đҷng cҩp´ và ³phong
đӝ´ cӫa mình vӟi thӡi cuӝc.